PMS

1.Mesto i uloga PMS-a u rudarskoj proizvodnji

,
, .
, ,

,
.

: * ,

*jc, ,

* - .
j


.
.
, ,

, -
,
.

.
. ,
, , ,

.

( ,
, , ,
).
.
2.Karakteristike sirovine znaajne za MS i potrebu komunikacije PMS-a i LMS-a

. :
,( .
,, )

, ( ,
, )
(, , , .)
3.Karakteristike krupnoe komada i smee zrna sirovine.

100
.
.
,

/ .

5% .
.
() , , 5%
.

4.Ekvivalentni prenici komada ili estica sirovine, njihov znaaj i nain odreivanja
5.Granulometrijski sastav sirovine - odreivanje i prikazivanje

Za odreivanje granulometrijskog sastava primenjuje se jedna od sledeih metoda:

- Metoda prosejavanja (sitovna analiza) (d 37 m),
- Metode sedimentacije (74 d 1 m),
 - Metode elutrijacije (74 d 1 m),
- Mikroskopska metoda (d 1 m).

Granulometrijski sastav moemo prikazati:

- tablino,
- grafiki i
- analitiki.

: , .

6. Tabelarni nain prikazivanja granulometrijskog sastava sirovine - dati primer

:
7. Grafiki nain prikazivanja granulometrijskog sastava sirovine - dati primer

8.Analitiki nain prikazivanja granulometrijskog sastava sirovine - znaaj primene

9.Specifina povrina smee zrna,definicija,primena i nain odreivanja

Od nekoliko poznatih metoda odreivanja specifine povrine praktini znaaj imaju samo
adsorbciona metoda BET i metoda prosisavanja vazduha. Adsorbcioona metoda se zasniva na
merenju koliine adsorbcionog gasa u monosloju,na povrinama estica uzoraka. Metoda
prosisavanja vazduha kroz uzorak je jednostavnija i mnogo bra od adbsorcione
metode.Njome se odreuje samo spoljna (geometrijska povrina) uzorka.Metoda je
zasnovana na merenju otpora proticanja vazduha kroz uzorak ija se specifina povrina
odreuje.

10.Znaaj hemijskog i mineralokog sastava sirovine i proizvoda koncentracije - nain

odreivanja
11.Nasipna, zapreminska i specifina masa sirovine - nain odreivanja

Nasipna masa je masa jedinice zapremine rastresitog uzorka.

Zapreminska masa je masa jedinice zapremine poroznog uzorka.

Specifina masa je masa jedinice zapremine uzorka bez upljina i pora.

12.Slobodna,higroskopna i kristalna ili konstituciona vlaga, znaaj i nain odreivanja

Gruba ili jamska vlaga obuhvata slobodnu ili gravitacionu vlagu i odreuje se neposredno po
uzimanju uzorka.

Kristalna ili konstituciona(unutranja) vlaga.Gubei kristalnu ili konstitucionu vodu,minerali

menjaju hemijski sastav i fizike osobine.

13. Hemijski sastav sirovine i proizvoda koncentracije, znaaj i primena istih.

14.Analiiza ugljeva, vrste i nain odreivanja istih

15.Uzorkovanje,uzorkivai, reprezentativnost uzoraka

U postrojenjima za pripremu i koncentraciju mineralnih sirovina vri se svakodnevno

uzorkovanje ulazne sirovine i proizvoda pripreme i koncentracije, u cilju sagledavanja
kvaliteta pojedinih proizvoda i odreivanje tehnolokih pokazatelja, znaajnih za voenje
procesa.Najee se uzima uzorak iz materijala u pokretu.Materijal moe biti u suvom stanju
ili u vidu pulpe.Uzorkovanje materijala u pokretu vre se presecanjem itave irine toka i to
upravno na pravac strujanja materijala.Uzorkovanje moe biti automatsko (automatski
uzimai uzoraka) i runo ( obavlja se pomou posuda-uzimaa uzoraka).
Uzimanje uzorka iz leita vre geolozi po tano utvrenim pravilima, ali je poeljno i
korisno da pri tome postoji tesna saradnja izmeu gologa i strunjaka za pripremu i
kocentraciju, kako bi se utvrdio potreban broj pojedinanih uzoraka i formiranje kompozitnog
uzorka.
Izuavanje karakteristika sirovine ili proizvoda koncentracije vri se iskljuivo na srednjem
ili reprezentativnom uzorku.Reprezentativni uzorak predstavlja manju masu sirovine u kojoj
su sve sastavne komponente u istom odnosu kao u masi iz koje je uzorak izuzet.Masa uzorka
mora biti takva da zadovolji potrebe svih ispitivanja na dotinoj sirovini. Ova masa uzorka
naziva se neophodna masom. Najmanja masa uzorka koja sa sigurnou reprezentuje masu iz
koje je izuzeta naziva se minimanom masom uzorka ( Mmin = Kd2max ,(kg) ; Mmin -minimalna
masa uzorka; dmax - srednji prenik najkrupnijih komada sirovine; K- koeficijent koji zavisi od
sadraja korisne komponente karaktera orudnjenja i sraslosti).

16.Drobljenje sirovine,vrste ureaja i izbor istih

Drobljenje se po pravilu vri na suvo. Mokro drobljenje se primenjuje samo na sirovinama sa

veim sarajem gline. Tada se istovremeno sa drobljenjem vri i pranje sirovine, to je sluaj
sa glinovitim rudama gvoa i mangana. Postoji primarno (grubo drobljenje) , sekundarno
(srednje ) i tercijerno ( sitno) drobljenje. Broj stadijuma drobljenja zavisi od krupnoe ulazne
sirovine i definitivnog proizvoda drobljenja.Drobilice koje se primenjuju u pripremi
mineralnih sirovina rade na principu pritiska i udara, kao osnovnim deformacijskim
postupcima koje obezbeuje konstrukcija drobilice. Postoje raznevrsne konstrukcije maina
za usitnjavanje. One koje imaju primenu u PMS-u, dele se na: eljusne,konusne,drobilice sa
valjcima,udarne i cilindrine mlinove.
17.Tehnoloki parametri eljusnih drobilica,ematski prikaz i odreivanje istih

,

, - .
,
, .
,

( ).
18.Teholoki pokazatelji drobljenja,nain odreivanja

Jedan od vanih pokazatelja procesa usitnjavanja , posebno drobljenja , je stepen drobljenja.

Stepen drobljenja moe da se izrauna po jednoj od sledeih formula:
n1=Dmax / dmax ; n2= Dt / dt; n3= Dsr / dsr ; gde je : n- stepen drobljenja, Dmax,dmax -
srednji prenik najkrupnijih komada sirovine pre i posle usitnjavanja, Dt,dt - veliina otvora
sita kroz koje prolazi (t%) sirovine pre i posle usitnjavanja , Dsr,dsr - srednji prenik sirovine
pre i posle usitnjavanja.
Najbolji rezulti dobijaju se preko odnosa srednjih prenika.Mainski stepen usitnjavanja, ili
stepen usitnjavanja koje se moe ostvariti u odreenoj drobilici, moe se raunati preko
formule : nma= 0,85*B / S . (B- irina ulaznog otvora drobilice , S- maksimalna irina
izlaznog otvora drobilice).

19.Tehnoloke eme procesa drobljenja i prosejavanja

20.Prosejavanje sirovine, ureaji i primena istih
21.Efikasnost procesa prosejavanja
22.Uticajni faktori na efikasnost procesa prosejavanja

23.Mlevenje sirovine , vrste ureaja i eksploatacija istih

24.Uticajni faktori procesa mlevenja, efikasnost procesa, odreivanje istih

25.Kritian broj obrtaja cilindrinih mlinova sa kuglama, ematski prikaz i odreivanje

kritinog broja obrtaja
26.Tehnoloke eme procesa mlevenja i klasiranja
27.Hidraulina klasifikacija, tipovi ureaja i funkcija
28.Cirkulativna ara mlina sa kuglama, ematski prikaz i odreivanje vrednosti iste

Ustaljeni protok mase peska klasifikatora koji se vraa u mlin naziva se cirkulativnom
arom. Cirkulativna ara se izraava u jedinicama mase, delovima jedinice ili u procentima
od ulaznog materijala u mlin: C= P/U *100 (%). Gde je: C- cirkulativna ara,P- maseni
protok povratnog peska , U- maseni protok ulaznog materijala u mlin. Cirkulativna ara
odreuje se po poodacima granulometrijskog sastava proizvoda mlevenja i klasifikacije ili po
podacima o sadraju vode u ulaznoj pulpi i proizvodima klasifikacije.
Rad mlina sa kuglama u zatvorenom ciklusu sa klasifikatorom prvobitno je bio uvede zbog
neophodne kontrole krupnoe proizvoda mlevenja. Meutim,kasnije je utvreno da rad mlina
sa kuglama u zatvorenom ciklusu sa klasifikatorom,doprinosi poveanju kapaciteta mlina, uz
istu potronju energije. Pravilnije je obrnuti zakljuak: cirkulativna ara raste sa porastom
kapaciteta. Sa poveanjem cirkulativne are od 100-500% kapacitet mlina poveava se za
20-30%. Optimalna vrednost cirkulativne are kree se od 250-500% (u prezentaciji pie
200-250%).

29.Tehnoloki postupci koncentracije sirovine, izbor i karakteristike istih

30.Flotacijska koncentracija, opis i primena

31.Flotacijski reagensi,vrsta i namena
32. Tehnoloki pokazatelji procesa flotacije

33.Tehnoloke eme procesa flotacijske koncentracije

34.Fizine metode koncentracije - vrste procesa i primene

Koncentracija korisnih minerala zasniva se na korienju razlika u fizikim, hemijskim i

fiziko-hemijskim osobinama minerala i njihovih povrina. Metode koncentracije :
gravitaciona,flotacijska,elektrostatika,optika,radiometrijska,hemijska.

Izuzev kod hemijske metode koncentracije, koja prouzrokuje promenu hemijskog sastava
mineral, kod svih ostalih metada koncentracije hemijski sastav minerala u procesu
koncentracije se ne menja.Prema zastupljenosti u praksi, moe se rei da flotacijska,
gravitacijska i magnetna metoda koncentracija predstavljaju osnovne metode koncentracije.
Ureaji u kojima se vri koncentracija nazivaju se koncentratori.

35.Prikazivanje rezultata laboratorijskih ispitivanja - analiza PT (pliva-tone)

36.Elektromagnetne metode koncentracije, vrste i karakteristika istih
37.Gravitacijska koncentracija u vodenoj sredini, vrste, ureaji i primena
38.Odvodnjavanje sirovine i proizvoda koncentracije - zakoni kretanja tela u fluidu
39.Hemijske metode koncentracije, osnovne karakteristike i primena
40.Tehnoloki pokazatelji procesa koncentracije, definicija i znaaj