I.

HYRJE

Anoreksia nervore sht rregullim i cili prek m s shumti moshat e reja dhe sidomos adoleshentt
dhe fmijt. 85% -95% t prekur nga ky regullim jan femra por nuk prjashtohen as meshkujt si
nga ana psikologjike dhe ajo fizike.

Interesi shkencor pr t njohur prejardhjen e anoreksis dhe pr t shpjeguar arsyet se prse njerzit
po preken nga kjo smundje e nnpeshs n krahasim me vitet e mparshme, shqetsimet q po sjell
do dit e m shum ky rregullim duke ndikuar dhe n shkurtimin e jetgjatsis s njerzve, na
bri ta sjellim pak n vmndje kt problematik.

Sipas kndvshtrimit historik, n antikitet e bukura nuk prceptohej kshtu si sot. E bukura
simbolizohej nga trupi i shndetshm dhe me kt kuptohej nj trup i mbushur me shndet me
muskuj dhe struktur t fort kockore. Ndrsa sot ka nj prceptim tjetr. Shndeti kupton
elegancn dhe asgj m tepr se sa pesha minimale e nj trupi. Kjo u ka sjell mjaft probleme
njerzve.1 Duke u nisur si nga perspektiva e shndetit publik dhe ndikimet individuale anoreksia po
bhet do dit e m shum nj problem madhor. Prfshirja n anoreksi sidomos te femrat sht e
larte sidomos n popullsi t mdha dhe vndet e zhvilluara ekonomike. Tek individt nn pesh
shtohet rreziku pr: depresion, ankth, abuzim me substanca, shtje me zemrn apo trurin, probleme
me zhvillimin fizik, etj.

Studimet kan treguar se anoreksia sht nj nga elementet q rrit rrezikshmrin pr vdekje lloje t
smundjeve t zemrs te personat q jan t prfshira n t. Presioni pr t qn i dobt sht i
madh dhe ngado. Ne ndeshemi do dit kudo se idealia sht t qnit e dobt. Ky opinion prcillet
fuqishm deri te fmijt q kuptojn se t qnit i shndosh sht i padshirueshm. Presioni pr tu
dobsuar rndon m shum te grat se te burrat. Nj trup perfekt simbolizon atribute t rndsishme
t shoqris son. Nj trup i dobt simbolizon perfekten, zgjuarsin, vetkontroll dhe nj vetbesim
t lart. Duke u imponuar nga kto element t gjith trhiqemi t ojm veten drejt ktyre
standarteve pa e ditur koston q na vjen nga nj objektiv i till.

1.1. Qllimi i studimit

1 Alexander-Mott, L. (1994). Anorexia nervosa: Definition, diagnostic criteria, and associated psychological
problems.

1
 Qllimi i ktij studimi sht t sjellim para lexuesit t gjitha problemet dhe shkaqet e anoreksis,
por mbi t gjitha t sensibilizojm t gjith, se t qnit i dobt nuk t bn t bukur.

1.2. Hipoteza

Anoreksia sht smundje n rritje n moshat mbi 30 vje.

II.RISHIKIMI I LITERATURS

2.1. far sht anoreksia

Anoreksia sht nj smundje psikike q manifeston probleme shum t rnda shndetsore duke e
br individin t pambrojtur nga shum an ku nj ndr m t rndsishmet sht aritmia e zemrs
q shkakton vdekje t parakohshme.2 Anoreksia sht nj problem madhor sepse individt q jan t
prfshir n t nuk jan t ndrgjegjsuar pr smundjen q kan.

2.2. Personat q prfshihen n anoreksi

Personat me anoreksi jan t prekur nga problemet familjare por edhe t fiksuar pas nj ideali t
caktuar. Ata duhet t ushqehen rregullisht me t gjitha vaktet qoft edhe pak nga pak por jo t
refuzojn krejt ushqimin. Mund t mbajn shnime mbi t ushqimet q konsumojn dhe ti din
vlerat e tyre ushqyese duke u informuar nga etiketat. Numri i t prekurit nga kjo sjellje sht rritur
shum dhe e keqja sht q kta persona nuk kuptohen q n fillimet e smundje dhe ky sht nj
rrezik pr jetn e tyre.

2.3. Shkaqet e anoreksis

Shkaqet e anoreksis ende jan shum t paqarta dhe nuk jan zbuluar tersisht nga studiuesit dhe
megjithat deri tani mendohet se ka t ngjar q ato t jen sociale, psikologjike dhe fiziologjike.
Individt me anoreksi nuk jan t ndrgjegjshm dhe nuk pranojn smundjen e tyre ndaj dhe
informacioni q nxirret nga kto persona sht jo i sakt duke mos ndihmuar n gjetjen e burimeve
t vrteta t ksaj sjelljeje. N kt fush jan t prfshir fmijt si dhe adoleshentt nga ato
familje ku mbretrojn konfliktet e pandrprera brnda familjes posarisht n mes iftit martesor,
ku u mohohet e drejta antarve pr ti shprehur ndjenjat e brndshme, ku mungojn ndjenjat e
sinqerta, si dhe nga ato familje q keqprdorin ngarkesat psikike, fizike dhe emocionale.

2 Alexander-Mott, L. (1994). Anorexia nervosa: Definition, diagnostic criteria, and associated psychological
problems.

2
Shmbull klasik jan fmijt e alkoolikve, t cilt do t mbartin ndjenjat e alkoolikut si sht faji
dhe turpi.

2.4. Faktort ndikues

N Anoreksin Nervore ndikojn shum faktor ku ndr to mund t prmendim:3

1. Faktori biologjik: ku konsumi i pakt i ushqimit dhe sforcim i trupi pr arsye t ndryshme
dhe objektive t ndryshme on n humbje t mdha pesh duke uar n anoreksi.
2. Faktori hormonal: bhet fjal pr varsin bio-kimike sepse me ushqime jo adekuate
prmbyset metabolizmi hormonal dhe hormonet prodhojn lngje q lehtsojn dhimbjen e
uris.
3. Faktori gjenetik: tregon q anoreksia mund t trashgohet nga brezi n brez duke u br nj
smundje e rrezikshme gjenetikisht e trashgueshme.

2.5. Pasojat e anoreksis

Anoreksia Nervore sht nj regullim i t ngrnit gjat t cilit individi bie shum n pesh pr
shkak t kufizimeve t forta q i v vet vetes. Pasoja e anoreksis m vone nuk jan vetm estetike
por edhe vdekjeprurese dhe shkak i nj sr semundjesh si: anemi, osteoperozes, probleme n
zhvillimin fizik, shfaqje n amnorreas, dehidratim pr shkak t mungeses s shtress s dhjamit
posht lkurs, numri i rruazave t bardha duke rritur rrezikun pr infeksione, bradikardi shkak i
shum vdekjeve si pasoj e anoreksis. Personat me anoreksi kan pamje tipike kock e lkur dhe
pesha trupore mund t shkoj n 85% m pak se pesha e tyre normale.

Efekte t tjera n shendetin fizik jan:

1. Fryrje barku q zgjat pr disa or pas ngrnies si rezultat i metabolizmit shum t

ngadalsuar.
2. Rnie floku.
3. rregullim i ciklit menstrual deri n ndrprerje t tyre.
4. Rnje t dhmbve si rezultat i dmtimit t tyre nga aciditeti i stomakut prej vjelljeve t
shpeshta.

Si prfundim mund t themi se nj person me anoreksi nervore sht fizikisht dhe mendrisht i
smur dhe ka nevoj pr ndihm.

3 Alexander-Mott, L. (1994). Anorexia nervosa: Definition, diagnostic criteria, and associated psychological
problems.

3
III. METODOLOGJIA

Punimi i ksaj detyre sht bazuar n shqyrtimin e literaturs duke u nisur nga shqyrtimi i teorive t
ndryshme mbi kt sjellje t caktuar. Pr kt pjesa m e madhe e studimeve q prcaktojn faktort
psikologjike bjn nj krahasim midis ideales (s dobts) dhe atyre q ndikohen ose jo nga ato.

IV. GJETJET KRKIMORE

IV.1. Anoreksia prek t gjitha moshat

Deri tani mendohej se anoreksia ishte nj smundje q prekte vetm adoleshentet, t cilat donin t
ishin sa m pran prmasave t modeleve t pasarelave. Por s fundi po del se gjithnj e m tepr po
bhen pre dhe kan dobsi ekstreme trupore femrat mbi t 30-at. Ekspertt e shtjeve t
rregullimeve ushqimore jan duke trajtuar gjithnj e m tepr raste femrash mbi t 30-at, q kan
shenja t rnda t anoreksis dhe bulimis. Kjo sht nj risi, sipas mjekve q sigurisht ka
shpjegimet e saj dhe q po merr prmasat e nj epidemie n perndim.

Psikiatrit kan t bjn me nj numr gjithnj e m t madh pacientsh q jan n gj ndje vrtet t
rnd me njrn ose tjetrn situat dhe tani mosha q prfshin kto shqetsime sht mbi t
tridhjetat e n jo pak raste edhe mbi t 50-at.

Pes apo dhjete vitet e shkuara rastet e personave mbi t 30-at q kishin rregullime me ushqimin
ishin shum t rralla dhe zakonisht lidheshin me trauma t mdha n jet, dmth ishin efekte
dytsore t nj situate t rnd q nuk kishte aspak t bnte me dshirn pr tu dukur e re dhe e
holl. Por s fundi kto dy-tri vitet e fundit rastet q po prballin me gra t pjekura me anoreksi
jan gjithnj e m t shpeshta, thot nj mjeke britanike.

Nj numr gjithnj e m i madh grash mbi t 30-at dhe t 40-at jan t paknaqura me trupat e tyre
sepse prdit prballen me pamjet e trupave perfekt t aktoreve dhe modeleve npr revistam q n
fakt nuk jan aspak realiteti sepse kto foto manipulohen n kompjuter.

4
V. PRFUNDIME

Anoreksia sht nj rregullim q sht prhapur shum si nga trashgimia dhe nga imazhe t
shtrembruara t njerzve pr veten e tyre ku m t prekur jan adoleshentt dhe mosha m e re q
jan shum fleksibl dhe mund t joshen kollaj. N shum studime u vu re se rrezikshmria te
njerzit q vuajn nga anoreksia sht m i madh se te njerzit q nuk kan kt rregullim. Vdekjet
dhe vetvrasjet te personat me anoreksi jan m t shpeshta se t njerzit e shndetshm.

Nnpesha dhe anoreksia rrezikon seriozisht shndetin. Nga ky rregullim vum re se ato q
ekspozohen m shum ndaj ktij rregullimi jan fmijt t cilt bartin shum konflikte t
pazgjidhura duke uar n anoreksi, ndaj duhet q ndaj tyre t ket nj kujdes prindror q t mos
ndikojn negativisht n emocionet dhe konflikte me fmijn.

Nga anoreksia tashm po preken shum vnde t bots dhe jo si mendohej m par q vetm vndet
e zhvilluara mund t preken, por tani po preken dhe vndet n zhvillim. Individt e prekur nga
anoreksia kan prirje t mos pranojn gjndjen q ndodhen pr shkak t shtrembrimeve t imazhit
t tyre ndaj dhe kapja n koh e problemit ndodh shum rrall duke uar n pasoja serioze pr
shndetin.

E gjith familja duhet t jap kontributin e saj n ndihm t nj antari me anoreksi sepse sht
mjaft e rndsishme dhe q t ndihmojn n konsumin e ushqimit.

VI. LITERATURA

1. Alexander-Mott, L. (1994). Anorexia nervosa: Definition, diagnostic criteria, and

associated psychological problems.
2. Alexander-Mott & D. B. Lumsden (Eds.), Understanding eating disorders (pg. 101-122).
Washington, DC: Taylor & Francis.
3. Anderson, A. E., & DiDomencio, L. (1992). Diet vs. shape content of popular female and
female magazines: A dose-response relationship to the incidence of eating disorders?
International Journal of Eating Disorders, 25(3), 283-287.
4. Marx, R. (1994). Anorexia Nervosa: Theories of etiology. (pg. 123-134). Washington,
DC: Taylor & Francis.
5. Psikologji shendeti (leksione 2009)
6. Prof. Dr. Adem Tamo, Keshillim dhe Psikoterapia, shtepia botuese PEGI.
7. Prof. Dr. Theodhori Karaj , Psikologjia e Stresit, shtepia botuese EMAL