MEFST

FARMAKOLOGIJA TABLICE
Andrija Mateti

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 DIURETICI
INHIBITORI DIURETICI PETLJE TIAZIDI OSMOTSKI DIURETICI KOJI ANTAGONISTI*
KARBOANHIDRAZE (NAJDJELOTVORNIJI) DIURETICI TEDE KALIJ ADH
(PROX. TUBUL) (Na/K/2Cl) (Na/Cl) (VAPTANI)
(ACIDOZA)! (ALKALOZA) (ALKALOZA) (ACIDOZA)!
1. ACETAZOLAMID 1. FUROSEMID 1.HIDROKLORTIAZID 1.MANITOL A)ANTAGONISTI ALD. 1.KONIVAPTAN(v1, v2)
2. DORZOLAMID 2. TORASEMID 2. KLORTALIDON(ns*) 1.SPIRONOLAKTON 2.LIKSIVAPTAN(v2)
3.BRINZOLAMID 3. ETAKRINSKA KIS.(ns*) 3. INDAPAMID 2. EPLERONON 3. TOLVAPTAN(v2)
4. BUMETANID B) BLOKATORI Na KAN.
1. AMILORID
2. TRIAMTEREN

PRIMJENA:___________________________________________________________________________________________________________________________________
-GLAUKOM -JAKO BRZI (PLUNI EDEM) -HIPERTENZIJA -HIPERALDOSTERONIZAM -SIADH
-ZA IZLUIVANJE SLABIH KIS. -Ca, K -ZAT.SRCA -UZ DRUGE DIURETIKE -KRON.ZAT.SRCA
-MET. ALKALOZA -AK.ZAT.BUBREGA -NEFROLITIJAZA -HIPOKALIJEMIJA
-DRUGI EDEMI -NEFROGENI D.INS.
-TEA HIPERTENZIJA i zat -BLAA HIPERTENZIJA i zat.
UINCI:______________________________________________________________________________________________________________________________________
-ALKALAN URIN - COX2=PG -INTRAKR.TL.
-HIPOKALIJEMIJA -HIPOKALIJEMIJA -(HIPERKALCIJEMIJA) -INTRAOKUL.TL.
-KRATKOTRAJAN UINAK -HIPOMAGNEZIJEMIJA -MOK.KIS. - HIPEROSM.HIPOHIDR.
-ONA VODICA -MOK.KIS. (NAKON -IZLUIVANJE TOKSINA
-CS LIKVOR HIPOVOLEMIJE)
NUSPOJAVE:_________________________________________________________________________________________________________________________________
-HIPERKALCIURIJA -GIHT - DM TIP II -IZVANST.VOL.=PLUNI -GINEKOMASTIJA -AK.ZAT.BUBREGA
(KAMENCI) -OTOTOKSINI - HIPERLIPIDEMIJA EDEM -NEFROLITIJAZA -NEFROGENI D.INS.
-IZLUIVANJE NH4 -HIPONATRIJEMIJA -HIPONATRIJEMIJA -RASPAD ST.=K -AK.BUBR.ZAT.
(NH3 U KRV IDE) -ALERGIJE -ALERGIJE -Na, Na -K
-POSPANOST -SKVRAVANJE STANICA_______________________________________________
COSOPT kapi-za glaukom, dorzolamid+timolol#Opasna je kombinacija diuretici +glikozidi zbog uinka K na Na/K crpku#Pri trovanju slabim kis.(salicilizam) treba dati
anione IV (HCO3) zbog ionske stupice u ilama i tubulu#Veina diuretika su sulfonamidi=alergije(osip, fotosenzitivnost)#NSAID kompetiraju s diureticima na
nosaima+sintezu PG#Diuretici Henleove petlje poveavaju renalni protok#Eplerenon bolji od spironolaktona zbog vezanja za ostale steroidne rec.+kardioprotektivan#
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 ANTIHIPERTENZIVI
DIURETICI* SIMPATIKUS VAZODILATATORI BLOKATORI Ca RAAS

SREDINJE GANGLIJI* IZLAZ NA* ANTAGONISTI PERORALNI INTRAVENSKI 1.VERAPAMIL DIHIDROPIRIDINI ACE INH. ANTAGONISTI
DJELOVANJE 1.HIDRALAZIN 1.Na NITROPRUSID 2.DILTIAZEM 1.LACIDIPIN 1.KAPTOPRIL ANG. II
1.KLONIDIN+imidazol.rec. 2.MINOXIDIL 2.DIAZOKSID 2.AMLODIPIN 2.ENALAPRIL 1.LOSARTAN
2.METILDOPA -dugorono 3.FENOLDOPAM 3.NIMODIPIN 3.LIZINOPRIL 2.VALSARTAN
3.MOKSONIDIN (-//-) BETA ALFA -bolniko lijeenje -rabe se u obje situacije! 4.RAMIPRIL
4.DEKSMEDETOMIDIN 9 1.KARVEDILOL hipertenzivnih kriza -samo kaptopril i lizinopril nisu
2.LABETALOL -uzrokuju kompenzaciju predlijekovi RENIN
pa ih je potrebno kombinirati INH.
B1,B2 B1 A1,A2 A1 -osim Na NITROPRUSIDA, ostali nisu 1. ALISKIREN
1.PROPRANOLOL 1.ATENOLOL 1.FENTOLAMIN 1.PRAZOSIN dobri kod sranog zat. jer preload!
2.METOPROLOL 2.FENOXIBENZAMIN 2.(TAMSULOSIN)
3.BISOPROLOL 3. DOKSAZOSIN *-antagonist bradikinin.rec.:
4.BETAKSOLOL 4.TERAZOSIN IKATIBANT!
5.ESMOLOL* -bolji od nesel. A antagonista jer nemaju presinaptiki uinak!
6.NEBIVOLOL(+NO)
-ACE INHIBITORI posebno korisni u: -dijabetesu te predijabetesu
-kron.bubr.zat.
-kron.zat.srca.
-postinfarktno
-ne uzrokuju refleksnu tahikardiju!! (resetiranje baroreceptora?)
____________________________________________________ ________________________________________________________________________________________
-METILDOPA-trudnika hipertenzija (prvi izbor)!! -METOPROLOL i ATENOLOL su najee rabljeni B1 blokatori!
-male doze dovoljne za uinak -NEBIVOLOL- L-izomer radi trenutnu vazodilataciju putem NO-a
-kao i klonidin rijetko ort.hipotenz. ESMOLOL-jako kratki poluvijek jer ga razgrauje esteraza u eritrocitima
-protok kroz bubreg(kao i klonidin) -A1 antagonisti rjee uzrokuju refleksnu tahikardiju od nesel. A antagonista!!
-Nuspojave: -hem.ai.anemija -NITRATI/NITRITI iako su vazodilatatori, rabe se samo u lijeenju Angine Pectoris!
-hiperprolaktinemija(inh.dop.rec.) -HIDRALAZIN-dilatira samo arteriole!......brzi i spori acetilatori.dobar u kombinaciji s nitratima (dil.vene!)
-sedacija -djeluje putem endotela! otputa NO!!
-KLONIDIN- uinak ovisi o dozi! (slino kao diuretici Henl.petlje) -MINOXIDIL-otvara K kanale; djeluje samo na arteriole!
-parcijalni agonist!!!-pri velikim koliinama moe uzrokovati -potentniji od hidralazina
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 hipertenziju! -Na NITROPRUSID - cGMP izravno ili preko NO-a
-Nuspojave:-sedacija -dilatira i arteriole i vene! fotoosjetljiv!!!
-suha usta -sadri cijanidni ion; mogue trovanje! lijeenje: hidroksikobalamin i tiosulfat!
-nitrati/nitriti +tiosulfat+metilensko
modrilo
-depresija CNS-a; ako se pojavi ti znakovi -hipotireoza; metHB
treba prekinuti lijeenje; sindrom ustezanja!! -DIAZOKSID-otvara K kanale;djeluje samo na arteriole! dugo djelovanje!inzulin; Na i H20

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 AS PARASIMPATIKUS
PARASIMPATOMIMETICI PARASIMPATOLITICI(ANTIMUSKARINICI)
IZRAVNI(AGONISTI) NEIZRAVNI(INH. AchE i But.Ch.E) ANTAGONISTI
1.ACETILKOLIN Kvarterni 1.NEOSTIGMIN Sintetski M1,M2,M3 =1.ATROPIN (HIOSCIAMIN) bradikardija
2.METAKOLIN(M) amini 2.PIRIDOSTIGMIN kvarterni 2.SKOPOLAMIN kinetoze Terc.amini
3.KARBAKOL (N,M) (esteri Rev. 3.EDROFONIJ amini (HIOSCIN)
4.BETANEKOL(M) kolina) 4.FIZOSTIGMIN prirodan M1,M3=3.PIRENZEPIN lijeenje ulkusa
5.PILOKARPIN 5.RIVASTIGMIN 4.BUTILSKOPOLAMIN spazmolitici
6.NIKOTIN Alkaloidi Irev. 6.ORGANOFOSFATI pr. EKOTIPAT(kvart.amin) 5.TROSPIJ (Spazmex)
7.MUSKARIN - kvarterni amin (pesticidi;bojni otrovi) SOMAN 6.TIOTROPIJ(dui uinak) KOPB
8.LOBELIN* PARATION 7.IPRATROPIJ
7.AREKOLIN MALATION 8.TROPIKAMID Izazivanje
7.AMBENONIJ m.gravis 9.HOMATROPIN midrijaze
(spada u karbamate) 10.BIPERIDEN Lijeenje
11.BENZATROPIN Parkinsona
PRIMJENA:___________________________________________________________________________________________________________________________________
-glaukom - PILOKARPIN (no vie nekada, sada su ei B-blok.) -pri trovanju parasimpatomimeticima - ATROPIN
-par.ileus;uroeni megakolon; PILOKARPIN; BETANEKOL; NEOSTIGMIN -izazivanje midrijaze se treba raditi A-agonistima, osim ako
-retencija urina(neurogeni mjehur) -//- uz to ne treba i cikloplegija ili dulje djelovanje!
-miastenija gravis EDROFONIJ-dijagnostika i procjena lijeka;NEOSTIGMIN, PIRIDOSTIGMIN; AMBENONIJ -za prekid postinfarktne bradikardije(rijetko) ATROPIN
-za prestanak operativne NM-blokade; NEOSTIGMIN, EDROFONIJ -vazovagalna sinkopa;Chagas
-pri trovanjima antimuskarinicima i triciklikim antidepresivima inh.AchE, FIZOSTIGMIN -antidijaroici
- Alzheimer RIVASTIGMIN -pri upalama mok.mjehura(dui kontakt lijeka)
UINCI:______________________________________________________________________________________________________________________________________
-mioza, akomodacija na blizu -kao i agonisti -midrijaza;cikloplegija;sekrecija suza
-otjecanje one vodice + -sedacijski uinak
-srce(4-);per.otpor +refleksna tahik. -imaju vei utjecaj na ganglije -tahikardija (pri malim dozama-bradikardija;zbog presin.djel.)
- stimulacija CNS-a (srce=parasimp.; -krai PQ; mogua blokada vazodilatacije;nema utjecaja na tlak
-bronhokonstrikcija+sluz krv.ile=simp.) -bronhodilatacija(vie se koriste B-blok.)
-peristaltika;detruzor,sfinkter - nema refleksne tahik. (tlak)_______________________-sekrecije;znojenje(temp.-djeca!)______________________
NEOSTIGMIN-ima i blago agonistiki uinak (N rec.)#Nijedan kliniki agonist Ach nije selektivan za podtipove receptora#EDROFONIJ(alkohol)-kratkotrajno inhibira enzim;
KARBAMATI(stigmini)-due djelovanje(karbamiliraju enzim);ORGANOFOSFATI-skoro ireverzibilno(fosforiliraju enzim)#pri trovanju organofosfatima daju se PRALIDOKSIM (i
ostali OKSIMI) koji defosforiliraju enzim!
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 AS-SIMPATIKUS
SIMPATIKOMIMETICI SIMPATIKOLITICI
IZRAVNI NEIZRAVNI ANTAGONISTI
(ovise o endogenim katekolaminima)
1.FENILEFRIN (nk) 1.EFEDRIN(nk)(mijeani uinak izravno na B) 1.PRAZOSIN hipertenzija;prostata
2.MIDODRIN A1 2.AMFETAMIN(nk) 2.TERAZOSIN hipertenzija;prostata
3.METOKSAMIN(nk) 3.TIRAMIN(nk) Istiskivai A1 3.TAMSULOSIN hiperplazija prostate!
4.KLONIDIN* 4.METAMFETAMIN 4.DOKSAZOSIN hipertenz.; prostata
Simpatikolitici! 5.METILDOPA* A2 5.KOKAIN(NA,DOP) A2 5.JOHIMBIN-ortost.hipotenzija
(+MOKSONIDIN) 6.DEKSMEDETOMIDIN* 6.ATOMOKSETIN(NA) 6.FENTOLAMIN feokromocitom
7.KSILOMETAZOLIN A 7.REBOKSETIN(NA) Inhibitori reuptake-a A 7.FENOKSIBENZAMIN irev.
8.OKSIMETAZOLIN 8.DULOKSETIN(NA,SER) 8.PROPRANOLOL-hipertireoza
9.IZOPROTERENOL B 9.SIBUTRAMIN(NA,SER) B 9.SOTALOL-antiaritmik(blokira i K kanale)
(IZOPRENALIN) 10.TIMOLOL-glaukom
10.DOBUTAMIN B1+dop.rec. 11.KARVEDILOL(A1,B)-kron.zat.srca;hipert.
11.PRENALTEROL A, B 12.LABETALOL(A1,B)-hipertenzivne krize;feokr.
12.RITODRIN 13.ATENOLOL
13.SALBUTAMOL B2 +17. TERBUTALIN 14.BISOPROLOL
(ALBUTEROL) +FORMETEROL (Pri veim dozama se gubi selektivnost) B1 15.ESMOLOL(mali poluvijek)
14.SALMETEROL 16.METOPROLOL
15.LEVODOPA(prekursor Dopamina) 17.NEBIVOLOL (+NO)-najselektivniji B1
16.FENOLDOPAM(D1) 18. BETAKSOLOL-glaukom
B2 19.BUTOKSAMIN-istraivanja
-PINDOLOL, ACEBUTOLOL, PENBUTOLOL=parc.agonisti B rec.
-NADOLOL, KARTEOLOL-nesel.antagonist B rec.
PRIMJENA:___________________________________________________________________________________________________________________________________
-ortostatska hipotenzija MIDODRIN -METILFENIDAT(oblika AMF.) za lijeenje ADHD -Raynaudov fenomen-veinom Ca inh., rijetko
-FENILEFRIN-midrijatik; pri hipotenziji; za dekongestiju -ATOMOKSETIN za lijeenje ADHD FENOKSIBENZ. Ili PRAZOSIN
-METOKSAMIN-pri hipotenziji(rijetko) -SIBUTRAMIN lijeenje pretilosti(tek) -sve B-blok. treba izbjegavati kod astme (i B1!)
-KLONIDIN,METILDOPA-lijeenje hipertenzije -DULOKSETIN-antidepresiv jer nijedan nije visoko sel. samo za B1
-DEKSMEDETOMIDIN-sedacija pri intubaciji -AMFETAMINI(MODAFENIL)-za narkolepsiju -kron.zat.srca-METOPROLOL,BISOPROLOL,KARVEDILOL
-KSILOMETAZOLIN, OKSIMETAZOLIN-dekongestija -postinfarktno-METOPROLOL,PROPRANOLOL
-IZOPROTERENOL, ADRENALIN-kod sranog bloka -sprjeavanje tremora (i migrene)
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
-ADRENALIN-lok.anestetik;lok.hemostaza;difuzija lok. anestetika
-RITODRIN,SALBUTAMOL, SALMETEROL,TERBUTALIN-astma;preuranjeni trudovi
-LEVODOPA-Parkinson; FENOLDOPAM-pri hipertenziji
UINCI:______________________________________________________________________________________________________________________________________
-A1 - per.otpor(arterije+vene) + refleksna bradikardija -veina inhibira unos NA i Dopamina -A1 ant.-HDL(nepoznat meh.)
- kontrakcija dilatatora pupile; stvaranje one vodice -stimulativni uinak na CNS (prolaze K-M barijeru) -B-blok.-intraok. tlak
-kontrakcija sfinktera; APOKRINE znojnice -(hipoglikemija u dijabetiara)-glukon.
-A2 lokalno:per.otpor; sistemno:simpatikusa (presin.inh.) -(HDL) B2
- kod id.ort.hipot. per.otpor sistemno primijenjeni -(inzulinska rezistencija)B2
-inzulin; renin -(lokalni anestetski uinak)
-B1 4(+) srce; krae refraktorno v.; -rad srca
- relaksacija m.ciliare(otjecanje one vodice)
- renin
-B2 vazodilatacija nekih krvnih ila
- bronhodilatacija
-unos K u stanice
-inzulin
-D1 vazodilatacija u bubr.,mozgu,koronarkama(male doze); A MOGUE I DRUGDJE JER SE FENOLDOPAM KORISTI U HIPERTENZIJI!
-D2 - presin.inh.NA; NEUROMODULACIJA!!

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 OPI ANESTETICI
INHALACIJSKI INTRAVENSKI
PLINOVI: HLAPLJIVI BARBITURATI: BENZODIAZEPINI:
OPIOIDI: OSTALI:
ANESTETICI:
1.DUINI OKSIDUL slabo topljivi 1.DESFLURAN 1.TIOPENTAL 1.DIAZEPAM 1.MORFIN 1.PROPOFOL
(N2O) u krvi 2.SEVOFLURAN 2.METOHEKSITAL 2.LORAZEPAM 2.FENTANIL 2.ETOMIDAT
2. KSENON 3.ENFLURAN 3.MIDAZOLAM 3.SUFENTANIL 3.KETAMIN
umjereno 4.IZOFLURAN 4.REMIFENTANIL 4.DEKSMEDETOMIDIN
5.HALOTAN
jako - 6.METOKSIFLURAN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

-to bre postignu eljeni parcijalni tlak u krvi,

prije e se isti postii u mozgu=bra indukcija
-manje topljivi u krvi (part.koef.) bre postiu eljeni parc.tlak;
bre se uklanjaju iz krvi (opet pogonski parc.tlak, ali u suprotnom smjeru)
-vie liposolubilni -MAK potentiji (Meyer-Overtonova teorija)

PREMA JETRENOM KLIRENSU: (ostalo pluima)

1.METOKSIFLURAN (70%) fluoridi jako nefrotoksian
2.HALOTAN (40%) - hepatotoksian
3.ENFLURAN(8%) fluoridi potencijalno
4.SEVOFLURAN(2-5%) tvar A nefrotoksini
4.IZOFLURAN(2%)
5.DESFLURAN(0.05%)

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 LOKALNI ANESTETICI
- Veina su slabe baze (pK: 8-9); zakiseljavanjem urina se poveava izluivanje; u krvi su ionizirani; bitno je da su neionizirani kad se daju zbog difuzije u stanice
(djeluju s un.strane kanala), a ionizacija potom je korisna
- Slabo djeluju u kiselim medijima apscesi
- Imaju uinak samo na voltane Na kanale, a jako mali uinak na druge tipove Na k. (nikotinski), te moda inh. na NMDA, AMPA i neurokinin 1 rec.

ESTERI AMIDI ETERI KETONI DERIVATI FENETIDINA

-bre se razgrauju (krae djeluju) -due djeluju
-metabolizam plazm. Butirilkolinesterazom -metabolizam u jetri
-alergije na metabolite
1.KOKAIN (+simpatomim.uinak; povrinski) 1.LIDOKAIN 1.PRAMOKSIN 1.DIKLONIN 1.FENAKAIN
2.PROKAIN najkrae djelovanje 2.ROPIVAKAIN -dugo
3.TETRAKAIN-dugo djelovanje; 16x (potentan) 3.BUPIVAKAIN djelovanje
4.BENZOKAIN-povrinski aktivan 4.LEVOBUPIVAKAIN -16x
5.PRILOKAIN
6.MEPIVAKAIN
7.ARTIKAIN stomatologija

- Svi ostali neoznaeni imaju srednje dugo djelovanje

- Izravno neurotoksini
- Oprez u trudnoi (pogotovo BUPIVAKAIN)
- LEVOBUPIVAKAIN najdue djelovanje, do 72h
- BUPIVAKAIN izravno kardiotoksian
- PRILOKAIN Hb MetHb
- Hiperkalcijemija oteava uinak, a hiperkalijemija pojaava uinak
- Veu se za Na kanale u aktiviranom i inaktiviranom obliku!

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIARITMICI
(Vaughan-Williams klasifikacija)
BLOKATORI Na KANALA BETA BLOKATORI BLOKIRAJU K KANALE BLOKATORI Ca KANALA OSTALI
(I.) (II.) (III.) (IV.)
IA IB IC
-srednja kinetika -brza kinetika -spora kinetika - produljuju A.P. -usporeno provoenje
-dui A.P. (K kan.) -krai A.P. -min. uinak na A.P. (pogotovo SA i AV)
1.PROKAINAMID 1.LIDOKAIN 1.FLEKAINID 1.PROPRANOLOL 1.SOTALOL 1.VERAPAMIL 1.ADENOZIN
2.KINIDIN 2.MEKSILETIN 2.ENKAINID 2.ESMOLOL 2.IBUTILID 2.(DILTIAZEM) 2.KALIJ
3.DIZOPIRAMID 3.(FENITOIN) 3.PROPAFENON 3.(SOTALOL) 3.DOFETILID 3.(AMIODARON) 3.MAGNEZIJ
4.(AMIODARON) -vent. 4.MORICIZIN 4.(AMIODARON) 4.AMIODARON -dihidropiridini mogu 4.DIGITALIS
vent.(+supravent.) -veinom supravent. 5.(PROPAFENON) 5.DRONEDARON-nema jod pogodovati nastanku
6.VERNAKALANT aritmija!
-irok spektar -supraventrikularno!!

- Mehanizam djelovanja: usporavanje provoenja (mogue i ubrzavanje provoenja!) I/ILI produivanje refraktornog razdoblja (mogue i skraivanje r.r.) I/ILI
smanjenje aktivnosti predvodnika (smanjenjem nagiba spontane depolarizacije i/ili povienjem praga okidanja)
- Djeluju s veim afinitetom za receptore u aktiviranom ili inaktiviranom obliku pa su uinkovitiji u ozlijeenim tkivima, aktivnijim tkivima, ektopinim
predvodnicima u odnosu na zdravo tkivo (problem pri: tahikardiji, acidozi, hiperkalijemiji=mogu imati proaritmijsko djelovanje)
- Mala terapijska irina
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

-PROKAINAMID-er.lupus; blaga vagalna blokada veinom za ventrikul.,

-KINIDIN-cinhonizam; rijetka primjena! ali i supraventr.aritmije
-DIZOPIRAMID-antimusk.uinci; moe dovesti do zat.srca!-oralno
-LIDOKAIN-samo IV;zbog brzog odvezivanja na norm.st. nema utjecaj na provoenje;
-ali ima utjecaj na provoenje u oteenim stanicama!
-djelotvorniji na Purkinje i ventrikul jer im due traje A.P. (vie se vee
za inakt.kanale)
-ventr.aritmije!
-AMIODARON-irok spektar aritmija!ima jod;djeluje i na brzu i sporu kalijsku struju! i na kalcijsku, natrijsku te ima antiadrenergiki uinak!
-ALI nisak pojavnost Torsade de pointes!
-Nuspojave:-periferna vazodilatacija; toksinost za plua!!!! poremeaji jetre; fotodermatitis; diskoloracije; hipo ili hipertireoza!
-SOTALOL:-racemina smjesa: L je zasluan za B-ant. uinak, a oba su za blokadu Kalijskih kan.
-100% oralna biorapoloivost
-pri viim dozama, 6% ansa za TdP
-irok spektar; vent. i supravent.; smanjuje prag za sranu defibrilaciju!
ADENOZIN-prvi izbor za supravent. aritmije! blokira Kalcijsku struju, a aktivira Kalijsku struju!!
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 ANGINA PECTORIS
NITRATI/NITRITI Ca BLOKATORI BETA BLOKATORI OSTALI
1.NITROGLICERIN 1.NIFEDIPIN (vidi prije) 1.NIKORANDIL NO+K kan.
2.IZOSORBID DINITRAT subarahnoidalno 2.NIMODIPIN -vie prevencija, od lijeenja 2.TRIMETAZIDIN- met. Mas.kis.
3.IZOSORBID MONONITRAT krvarenje 3.NIKARDIPIN DHP -kontraindicirani u: 3.RANOLAZIN - kontraktilnosti
4.AMILINITRIT kod kron.zatajenja - 4.AMLODIPIN -krvne -Prinzmetal 4.IVABRADIN - funny current
srca 5.NITREDIPIN ile -astma
6.FELODIPIN -bradikardija, AV blok
7.ISRADIPIN + LACIDIPIN *-dulja dijastola pa mogu poveati preload! (komb. s nitratima)
8.NISOLDIPIN
Blago blokira i Na kan. 9.VERAPAMIL -srce; mogu oralno i IV supraventrikularno najjae
Inh. Izluivanje inzulina 10.DILTIAZEM (+ antiaritmici) djelovanje (na SA i AV!)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
- lijekovi mogu djelovati tako da: -smanjuju potronju kisika u srcu(rad) -poveavaju rizik od tetnih sranih dogaaja
-poveavaju dopremu kisika(kor.protok) -najuinkovitiji u Prinzmetalu
- Mehanizam djelovanja: - cGMP (nitrati, nitriti) -KLEVIDIPIN je samo za IV primjenu!
- Ca (Ca blokatori, BETA blokatori) **-izraen prvi prolazak kroz jetru za dinitrat i nitroglic.
- izlaz K (Minoxidil, Nikorandil) dok je mononitrat 100%bioraspolozivost
-B-blokatori i VERAPAMIL i DILTIAZEM produljuju dijastolu te tako EDV i ejekcijsko vrijeme
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
- za djelovanje bitni tiolni ioni -svi djeluju na L-tip kanala;alfa1 podjedinica
-otputaju NO koji cGMP(neovisni o endotelu) -visok ekstrakcijski postotak u jetri
-djeluju na arterije(slabije) i vene(osjetljivije) -djeluju na akt. i inakt. Kanale; s un. Strane kan.
-volumno optereenje i malo tlano optereenje -DHP vie djeluju na arterije, nego na vene
-blago dilatiraju epikardijalne koronarke nema koronarne krae! (rjee ort.hipotenzija)
-agregaciju trombocita(pot. korisno kod nestabilne AP) -VERAPAMIL I DILTIAZEM imaju blagi
-mala oralna bioraspoloivost (zbog ekstrakcije u jetri) parenteralno simpatiki antagonizam (rjee ref.tahik.)
-veinom brzog i kratkog djelovanja, ali se to -ne djeluju na skeletni mii
modificira nainom primjene -blokiraju P-glikoprot. terapija tumora
i novijim pripravcima dueg djelovanja Kontraindikacije: -BETA blok.+VERAPAMIL ili DILTIAZEM
- za akutno lijeenje angine -VERAPAMIL+DIGITALIS
-pomau pri stabilnoj, nestabilnoj i Prinzmetalovoj angini -nestabilna angina
-bolest ponedjeljka -due djelovanje od nitrata/nitrita
NUSPOJAVE:__________________________________________________________________________________________________________________________________
-ortostatska hipotenzija (venski tonus) -bradikardija, srani arest, AV blok
-Met HB -opstipacija-VERAPAMIL
-intrakranijalni tlak -zatajenje srca
-KORONARNA KRAA!
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 ZATAJENJE SRCA
POZITIVNO INOTROPNI BEZ UTJECAJA NA INOTROPNOST (lijekovi prvog izbora!)
SRANI BETA INHIBITORI DIURETICI RAAS-OS VAZODILATATORI BETA ANTAGONISTI
GLIKOZIDI: AGONISTI: PDE: (vidi prije) (vidi prije) (oprez!)
1.DIGOKSIN 1.DOBUTAMIN 1.LEVOSIMENDAN BNP - 1.NESIRITID 1.BISOPROLOL
2.ISTAROKSIM (najee, iako se 2.(IN)AMRINON Bipiridini -SPIRONOLAKTON ANP - 2.KARPERITID 2.METOPROLOL
(manje aritmogen) i ostali koriste) 3.MILRINON (PDE-3) I EPLERENON POSEBNO Urodilatin - 3.ULARITID 3.NEBIVOLOL
(nije sr.glikozid) -ak. i kron. pri potrebi -inamrinon i milrinon SMANJUJU SMRTNOST Antagonisti 4.BOSENTAN 4.KARVEDILOL
dizanja tlaka samo IV za ak. zat. srca (antagonizam aldost.) Endotelina 5.TAZOSENTAN
i egzacerbaciju kron.zat. Uglavnom arteriole - 6.HIDRALAZIN
7.Na NITROPRUSID
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-mjesta djelovanja: -volumno optereenje (unos soli, diuretici, venodilatatori, ACE inh.) -diuretici i vazodilatatori bitni u akutnom zatajenju
- tlano optereenje (Ca antagonisti, ACE-inh., ATII ant., vazodilatatori)
- BETA BLOKATORI - pretjerano podraivanje katekolaminima
-kontraktilnost samo kod sistolikog zatajenja! (BETA AGONISTI, GLIKOZIDI)

-blokatori Ca kanala su se pokazali neuinkovitim u zatajenju srca!

____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-DIGOKSIN:-nije kontraindiciran u kardioverziji!
-blokira Na/K crpku vie Na i Ca u stanici; manje neg. potencijal mirovanja stanice
-membranski potencijal mir. stalno sklon dosezanju praga okidanja Kasne naknadne depolarizacije(pulsus bigeminus)
-skrauje akc.potencijal
-pri terapijskim dozama akt. vagus, a pri viim simpatikus
-Indikacije: sistolika disfunkcija; atrijska fibrilacija; supravent. tahikardija iako su za ovo prvi izbor Ca ant. i Adenozin!!
-Nuspojave: aritmije, probavni problemi, vid
-Hiperkalijemija i hipermagnezijemija kontriraju uincima digoksina, dok hipokalijemija, hipomagnezijemija i hiperkalcijemija pojaavaju uinak!
-TOKSINOST postoji antidot (protutijela protiv kardioaktivnih glikozida)
- brkovi Salvadora Dalija na EKG-u
-mogua hiperkalijemija
-pri toksikaciji glikozidima, ne smije se raditi kardioverzija, osim u sluaju ventrikulske fibrilacije jer kardioverzija s digitalisem esto pogora stanje!
-kontraindiciran u atrijskoj fibr. kod Wolff-Parkinson-White sindorma!
LEVOSIMENDAN-inh. PDE
-ini troponin osjetljivijim na Ca
AKUTNO ZATAJENJE: -diuretici Henl.petlje+dobutamin+inh.PDE+vazodilatatori(nitrati, nitroprusid,nesiritid)+ant.ADH(vaptani)

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 MIORELAKSANSI SPAZMOLITICI
NEDEPOLARIZIRAJUI DEPOLARIZIRAJUI
1.PANKURONIJ 1.SUKCINILKOLIN 1.DIAZEPAM
2.ROKURONIJ Steroidni (SUKSAMETONIJ) 2.DANTROLEN
3.VEKURONIJ derivati 2.DEKAMETONIJ 3.BOTULINUM TOXIN
4.PIPEKURONIJ 4.BAKLOFEN*- akt. GABA-B
5.TUBOKURARIN Izokinolini 5.TIZANIDIN*
6.DOKSAKURIJ
7.ATRAKURIJ

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANKSIOLITICI I SEDATIVI/HIPNOTICI
BENZODIAZEPINI(alost.mod.) BARBITURATI NOVIJI HIPNOTICI OSTALI:
1.DIAZEPAM 1.FENOBARBITAL 1.ZOLPIDEM 1.ETANOL
2.FLURAZEPAM 2.TIOPENTAL agonisti BZ mjesta 2.ESZOPIKLON agonist 5HT1 i D2 - 2.BUSPIRON (samo anksiolitik!)
3.OKSAZEPAM 3.PENTOBARBITAL (samo s alfa1) 3.ZALEPLON antihistaminici 3.HIDROKSIZIN
4.LORAZEPAM agonist melatonin. - 4.RAMELTEON (sed.-hipn.) 4.PROMETAZIN
5.KLONAZEPAM receptora sed.-hipn. 5.ANTIPSIHOTICI
6.NITRAZEPAM 6.TRICIKLIKI ANTIDEPR.
7.KLORDIAZEPOKSID
8.DEZMETILDIAZEPAM
9.KLORAZEPAT (predlijek)
10.MIDAZOLAM
11.ALPRAZOLAM
12.TRIAZOLAM brza apsorpcija i kratko djelovanje upotrebljava se samo kao sedativ!

ANTAGONIST: FLUMAZENIL (za benzodiazepine, zolpidem, eszopiklon i zaleplon)

-svi sedativi/hipnotici prolaze placentu te ih je bolje ne rabiti u trudnoi!
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-veina lipofilni -brza apsorpcija -brza apsorpcija
-prolaze placentu! -due djelovanje -blai simptomi ustezanja
-metabolizam CYP3A4 -opasniji, strmi nagib -krae djelovanje
-metaboliti veinom aktivni -mogunost kome -rjee amnezija
-oni s duim djelovanjem -nema antidota -rjee tolerancija
ei kumulativni uinci -djelovanje:
- blai simptomi ustezanja -alosteriki agonisti GABAa
-manje sel. za podjedinice GABAa rec. antagonisti glutamata
-drugi uinci
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-anksioliza i sedacija -anksioliza i sedacija - sedacija
-hipnoza + mijenjanje arhitekture sna -hipnoza + mijenjaju arh.sna -hipnoza (ne mijenjaju puno arhitekturu sna)
-anterogradna amnezija -anestezija
-preanestetska medikacija -antikonvulzivno dj.
-antikonvulzivno dj. vea depresija disanja i kv-sustava
-miorelaksacija
-depresija disanja i kv-sustava
u osoba s vezanim problemima

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIPSIHOTICI
TIPINI ATIPINI LITIJ OSTALI:
1.KLORPROMAZIN 1.KLOZAPIN 1.KARBAMAZEPIN
2.TIORIDAZIN derivati 2.OLANZAPIN 2.VALPROAT
3.PERFENAZIN fenotijazina 3.LOKSAPIN 3.LAMOTRIGIN antikonvulzivi
4.TIOTIKSEN derivat tioksantena 4.KVETIAPIN 4.GABAPENTIN (korisni u lijeenju
5.HALOPERIDOL derivati 5.ASENAPIN 5.OKSKARBAZEPIN bipol.por.)
6.DROPERIDOL butirofenona 6.ZOTEPIN 6.TOPIRAMAT
7.PIMOZID 7.PALIPERIDON akt.met.risperidona
8.MOLINDON 8.RISPERIDON
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIDEPRESIVI
SEL.INHIBITORI INH.REUPTAKE-a ANTAGONISTI TETRACIKLIKI INHIBITORI
REUPTAKE-a SEROTONINA 5-HT2A REC. I MONOCIKLIKI MAO
SEROTONINA I NORADRENALINA ANTIDEPRESIVI
(SSRI)
1.FLUOKSETIN 1.VENLAFAKSIN 1.TRAZODON 1.MIRTAZAPIN 1.SELEGILN MAO B
2.SERTRALIN selektivni 2.DULOKSETIN 2.NEFAZODON 2.BUPROPION 2.RASAGILIN MAO B
3.CITALOPRAM (SNRI) 3.MILNACIPRAN 3.AMOKSAPIN 3.MOKLOBEMID MAO A
4.PAROKSETIN tricikliki 4.IMIPRAMIN-ima antiaritmiki uinak 4.MAPROTILIN 4.TRANILCIPROMIN MAO A
5.FLUVOKSAMIN antidepresivi 5.DEZIPRAMIN hidrazini 5.FENELZIN +
6.AMITRIPTILIN 6.IZOKARBOKSAZID MAO B
-veina se dobro apsorbira peroralno; vezanje za proteine plazme;TCA I MAOI najopasniji!
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-alosteriko vezanje -SNRI: -vezanje SERT-a i NAT-a -blokadom 5HT2A rec. do -BUPROPION:-nepoznat meh.
SERT-a -TCA: -vezanje SERT-a i NAT-a izraaja dolaze 5HT1 rec. (potie otputanje
-(ant. muskarinskih rec.) s antidepresivnim uinkom NA i dopamina)
-(ant. H1 receptora) -alfa blokatori -MIRTAZAPIN:-ant. presin. alfa2
-(ant. alfa receptora) -ant. post.5HT2 i 3
-ant. H1 rec.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-inh. CYP2D6 -met. putem CYP2D6 -NEFAZODON-inh. CYP3A4 -izraen prvi prolaz kroz jetru
-DULOKSETIN-inh.CYP2D6
INDIKACIJE:___________________________________________________________________________________________________________________________________
-vel.depresivni por. SNRI:-vel.depresivni por. vel.depresivni por. vel.depresivni por. depresija koja ne reagira na
-gen.anksiozni por. gen.anksiozni por. gen.anksiozni por. koji ne reagira na druge druge lijekove
-PTSP -bolni poremeaji -lijeenje nesanice(TRAZODON) lijekove -Parkinson (RASAGILIN i SELEGILIN)
-opsesivno-kompulzivni por. urinarna stresna -BUPROPION-odvikavanje
-panini poremeaj inkontinencija od puenja
-predmenstrualni disforini -vazomotoriki simpt. gubitak teine
poremeaj u menopauzi
-bulimija -TCA:-depresija koja ne reagira
-socijalna anksioznost na SSRI i SNRI
-bolni poremeaji
-(nesanica)
NUSPOJAVE:__________________________________________________________________________________________________________________________________
- gubitak libida -noradrenalina. -sedacija, GI problemi -Parkinson. sindrom -serotoninski sindrom
-GI problemi -TCA:- antikolinergini uinak -sedacija -ort.hipotenzija
-glavobolja, debljanje -ortostat.hipotenzija; sedacija -gubitak libida
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 ANTIEPILEPTICI

LIJEENJE SVIH PARCIJALNIH LIJEENJE OSTALIH PODRKA I

I GENERALIZIRANIH GENERALIZIRANIH ADJUVANTNA
TON.-KLONIKIH NAPADAJA NAPADAJA TERAPIJA
1.FENITOIN 1.ETOSUKCIMID 1.DIAZEPAM
2.MEFENITOIN Hidantoini 2.FENSUKCIMID Sukcinimidi 2.LORAZEPAM
3.ETOTOIN 3.METSUKCIMID 3.KLONAZEPAM BZ
4.FENOBARBITAL 4.VALPROAT 4.NITRAZEPAM
5.MEFOBARBITAL Barbiturati 5.TRIMETADION 5.KLORAZEPAT DIKALIJ
6.METARBITAL 6.PARAMETADION Oksazolidindioni 6.KLOBAZAM
7.PRIMIDON 7.DIMETADION 7.ACETAZOLAMID
8.KARBAMAZEPIN
9.OKSKARBAZEPIN
10.LAMOTRIGIN
11.FELBAMAT
12.VIGABATRIN
13.GABAPENTIN
Noviji 14.PREGABALIN
15.TIAGABIN
16.LEVETIRACETAM
17.TOPIRAMAT
18.ZONISAMID
19.RUFINAMID

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 NEURODEGENERATIVNE BOLESTI:
1.PARKINSON
PREKURSOR AGONISTI DOP. INHIBITORI INHIBITORI ANTIMUSKARINICI: OSTALI:
DOPAMINA: RECEPTORA: MAO-B: COMT:
1.LEVODOPA ergot; 1.BROMOKRIPTIN-D2 1.SELEGILIN 1.TOLKAPON cent.+per. 1.BIPERIDEN 1.KARBIDOPA
stariji 2.PERGOLID-D1,D2 2.RASAGILIN 2.ENTEKAPON per. 2.BENZATROPIN 2.AMANTADIN
3.PRAMIPEKSOL-D3 3.ORFENADRIN
noviji 4.ROPINIROL-D2 4.PROCIKLIDIN
5.APOMORFIN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-levodopa prolazi k-m bar., -1.izbor kod pojave veih -RASAGILIN-neuroprot. KARBIDOPA-inh.dopa dekarboks.
dok sam dopamin ne simptoma na periferiji
-LEVODOPA+KARBIDOPA -stariji imaju vie nuspojava -AMANTADIN-antivirusni lijek
-biotransformacija za aktivnost PRAMIPEKSOL-neuroprot. -dopamin
-natjecanje za nosae -APOMORFIN-potentan -antagonist adenoz.rec.
-tetni metaboliti na per. ublauje ON-OFF koji inh. D2 rec.
stanja -brojni tetni uinci
-STALEVO=levodopa+karbidopa+entekapon
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-munina, povraanje -munina, povraanje
-dispepsija -dispepsija
-ort.hipotenzija -ort.hipotenzija
-diskinezije -PERGOLID-oteenja sr.zalistaka
-bihevioralni problemi -diskinezije(rjee)
-fluktuacije terapije -psihoze(ee)
-ako doe do -rjee fluktuacije terapije
drugih katekolamina: -ERGOT-per.vaskulopatije
-hipertenzija:
-glaukom
-aritmije
KONTRAINDIKACIJE:____________________________________________________________________________________________________________________________
-srani problemi
-glaukom
-psihoze
-eluani problemi

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANEMIJE I HEMATOPOEZNI IMBENICI RASTA
SIDEROPENINA ANEMIJA MEGALOBLASTINA ANEMIJA IMBENICI RASTA:
A.ORALNI PRIPRAVCI: A.B12
(veinom, u Fero obliku!) -prvo anemija pa neurol.problemi ERITROPOETIN MIJELOIDNI MEGAKARIOCITNI
1.ELJEZO SULFAT B. FOLNA KIS. 1.r HU EPO 1.G-CSF(FILGRASTIM) 1.IL 11
2.ELJEZO FUMARAT -anemija (rijetko neurol.problemi-uoeno!) 2.DARBEPOETIN 2.PEGFILGRASTIM (OPRELVEKIN)
3.ELJEZO GLUKONAT 3.CERA 3.GM-CSF 2.ROMIPLOSTIM
B.PARENTERALNI PRIPRAVCI: -Mogu uzrokovati megal.anemiju: (SARGRAMOSTIM) (agonist trombop.r.)
(u Feri obliku, vezano) -fenitoin (rijetko) 3.ELTROMBOPAG
1.ELJEZO DEKSTRAN -metotreksat, trimetoprim, pirimetamin
2.ELJEZO NATRIJ GLUKONAT -5-fluorouracil
3.ELJEZO SAHAROZA -dijaliza (folata)

C.ZA LIJEENJE TOKSINOSTI Fe:

1.DEKSFEROKSAMIN potentan; ak. toks.
2.DEKSFERASIROKS kod kronine toks.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-PERORALNI: Nuspojave: - probavne smetnje -r HU EPO najkrae vrijeme poluivota, pa DARBOPOETIN pa CERA(cont.
- lana melena erytrhropoetin rec.act.)
- akutna toksinost u djece -eritropoetinski analozi korisni u stanjima gdje je eritropoetin kao to
PARENTERALNI: Primjena: - bubreni bolesnici je kron.zat.bubrega ili neki oblici apl.anemije, ali rijetko u prim.
- gastrektomija poremeajima kotane sri gdje je on povien
- nemogunost peroralno
Nuspojave: - alergije (ELJEZO DEKSTRAN)
- hemokromatoza

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 DISLIPEDIMIJE
Lijekovi koji se apsorbiraju: Lijekovi koji se ne apsorbiraju:
INHIBITORI HMGCoA RED. NIKOTINSKA KIS. FIBRATI INH. CRIJEVNE VEZIVAI UNIH
(STATINI) (NIACIN) APSORPCIJE STEROLA KISELINA (SMOLE)
1.ATORVASTATIN -vitamin B3 1.FENOFIBRAT 1.EZETIMIB 1.KOLESTIPOL
2.FLUVASTATIN 2.GEMFIBROZIL 2.KOLESTIRAMIN
3.LOVASTATIN (predlijek) 3.BEZAFIBRAT 3.KOLEVESELAM
4.ROSUVASTATIN
5.SIMVASTATIN (predlijek)
6.PRAVASTATIN
MEHANIZAM DJELOVANJA:______________________________________________________________________________________________________________________
-end.kolesterola=ldl rec. -mob.masnih kis. reguliraju transkripciju: -inh.trans.protein za apsorpciju -unih soli=kolest.hidroks.**
=unos LDL-a i VLDL-a - VLDL-a: -sinteza DAG-ac.transf. -HDL-a:-APO AI sterola =LDL-a=LDL rec.+HMG CoA
-LDL-kolesterola -razgradnja LPL-om -APO AII -LDL-a
-blagi TG -izluivanje iz jetre -VLDL-a:-LPL -fosfa dat fosfataza***=VLDL
-blagi HDL-a -LDL-a -APO CIII* -APO AI sinteze=HDL
-HDL-a: - razgradnja APO AI -LDL ovisi o vie faktora!
-LP(a)

*APO CIII inhibira LPL i jetrenu lipazu; inh. unos VLDL-a u jetru i potie sekreciju VLDL-a iz jetre
**kolesterol hidroksilaza sinteza unih kis. iz kolesterola
***fosfatidat fosfataza - sinteze i izluivanja VLDL-a iz jetre

PRIMJENA:___________________________________________________________________________________________________________________________________
- nakon ak.koronarnog sindr. hiperkolesterolemija -hiperlipemije s VLDL-a -hiperkolesterolemija -hiperkolesterolemija
- hiperkolesterolemija -mijeana hiperlipidemija -(disbetalipoproteinemije)
-mijeana hiperlipidemija -hiperlipemija
-najuinkovitiji ako se uzmu -disbetalipoproteinemija
pred spavanje

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIKOAGULANSI
INHIBITORI TROMBINA ORALNI INHIBITOR KUMARINSKI ANTIKOAGULANSI
NEIZRAVNI IZRAVNI Xa FAKTORA
(preko ATIII)
1.HEPARIN: 1.HIRUDIN(LEPIRUDIN) 1.RIVAROKSABAN 1.VARFARIN
A) LMW(Xa) parent. 2.BIVALIRUDIN 2.MARIVARIN II,VII,IX,X
B) HMW(Xa+IIa) 3.ARGATROBAN 3.DIKUMAROL PROT. C i S
2.FONDAPARINUKS(Xa) 4.MELAGATRAN
peroralno - 5.DABIGATRAN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
- heparin samo parenteralno, ali ne smije intramusk. -lepirudin izluivanje putem bubrega -uska terapijska irina
- antidot za heparin =protamin sulfat -argatroban izluuvanje putem jetre -djelovanje odgoeno, nakon 12h
- heparin recirkulira -dabigatran nema antidot! -faktor VII. najbre pada
-ne prolazi placentalnu barijeru -dabigatran ne interferira preko CYP-ova -VARFARIN racemina smjesa (S izomer potentniji
NUSPOJAVE: -HIT (heparin!) -brojne interakcije s lijekovima
-krvarenje -99% vezan za proteine plazme
-alergije(heparin!) -prolazi placentalnu barijeru
-osteoporoza -ANTIDOT: vit. K; rVIIa
-alopecija -pratiti INR
KONTRAINDIKACIJE:
-krvarea stanja
-hipertenzija
-infekt.endokarditis
-kron.bubr.zat.(cAMP)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

FIBRINOLITICI INH.AGREGACIJE LIJEENJE POVEANE

1.STREPTOKINAZA bakt. 1.ACETILSALICILNA KIS. - COX SKLONOSTI KRVARENJU
2.ANISTREPLAZA 2.TIKLOPIDIN blokada ADP 1.VITAMIN K
3.UROKINAZA - bubrezi 3.KLOPIDOGREL receptora -davanje novoroenadi!
4.TKIVNI AKT.PLAZMINOGENA: 4.DIPIRIDAMOL inh. PDE -pri manjku vitamina
-ALTEPLAZA (spec. za plazmin vezan za fibrin) 5.EPTIFIBATID blokada IIb/IIIa -antidot kumarinima
-RETEPLAZA 6.ABCIXIMAB receptora
-TENEKTEPLAZA 7.TIROFIBAN_____________________________________________________________________
-INDIKACIJE:-pluna embolija; duboka venska tromboza;
uzlazni tromboflebitis; akutni infarkt miokarda (rjee)
-ALTEPLAZA akutni ish. infarkt miokarda

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTAGONISTI HISTAMINA SEROTONIN ERGOT ALKALOIDI
FIZIOLOKI INH. OSLOBAANJA ANTAGONISTI REC. AGONISTI ANTAGONISTI
1.ADRENALIN 1.KROMOLIN 1.DIMENHIDRINAT 1.SUMATRIPAN 1.ONDANSETRON -5HT3 1.ERGOMETRIN
2.NEDOKROMIL 1.gen. 2.DIFENHIDRAMIN 2.ZOLMITRIPAN 2.RITANSERIN 5HT2+alfa (ERGONOVIN)
3.BETA2 AGONISTI 3.PROMETAZIN 3.BUSPIRON 3.KETANSERIN 5HT2 2.BROMOKRIPTIN
2.gen. 4.FEKSOFENADIN 4.ALMOTRIPTAN 3.ERGOTAMIN
5.LORATIDIN 5.ELETRIPTAN 4.LSD(DIETILAMID LIZ.KIS.)
6.BURIMAMID H2 6.NARATRIPTAN 5.METIZERGID
7.CISAPRID 5HT4 (rijetko, GERB)
8.TEGASEROD 5HT4 (iritabilni kolon)
*CIPROHEPTADIN H1 i 5HT2 antagonist (u urtikariji i karcinoidnom sindromu)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-H3 i H4 antagonisti jo nisu dostupni za primjenu -triptani su 5HT1D, 5HT1B agonisti -halucinogeni
- 1.gen. H1 ant.: -antimuskarinici -djeluju na alfa, 5HT i dopaminske rec.
(vie nuspojava)-alfa antagonisti -veinom vazospazam, ali moe i
-5HT antagonisti vazodilatacija (parc.agonisti)
-blokada Na kanala -kontrakcija maternice
-sedacija -munina, povraanje, proljev
-antiemetici -agonizam dopamina veinom
-antiparkinsonici(DIFENHIDRAMIN) -uz kofein se bre apsorbiraju
-lok.anestezija
-2.gen.H1 ant.:-vie-manje sel. za H1
PRIMJENA____________________________________________________________________________________________________________________________________
-alergije: -rinitis obe generacije -BUSPIRON-anksiolitik -ONDANSETRON-munina i -migrena
-urtikarija -TRIPTANI-migrena povraanje -prolaktinom, hiperprolaktinemija
-kinetoze prva generacija -samo za sprjeavanje krvarenja
-munina, povraanje nakon poroda (ne i prije poroda!)
-dijagnostika Prinzmetala

NUSPOJAVE:__________________________________________________________________________________________________________________________________
-sedacija -serotoninski sindrom -munina, povraanje
-alergije na lijek -pospanost
-antimuskarinski uinak -halucinacije
-ortostatska hipotenzija -fibroza
-neki srane aritmije -vazospazam

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 NSAID
-svi su, osim NABUMETONA slabe organske kiseline (dobra apsorpcija!); najvaniji metabolizam eliminacije je bubrezima, no gotovo svi se dijelom izluuju u ui stupanj
nadraaja donje prob.sustava korelira sa stupnjem enterohep. cirkulacije odreenog NSAID-a.veina se u velikom stupnju vezani za proteine plazme.veinom su
racemine smjese(OSIM NAPROKSENA)dobro difundiraju u sinovijalnu tekuinu!!.....svi osim ASPIRINA-(u malim kol.) poveavaju rizik od kardiovaskularnih i cerebrovask.
problemanefrotoksini i hepatotoksini. inhibiraju upalu, ali ne mijenjaju tijek upalesmanjuju rizik od karcinoma kolona..

ACETILSALICILNA KIS. NEACETILIRANI SALICILATI SEL.COX-2 INH.(coxibi)

NESEL. COX INH.
-ireverzibilno inh. COX -ne utjeu na funkciju trombocita -ne utjeu na funkciju trombocita
(*+IPP)
-uinak ne ovisi o hidrolizi u sal.kis. 1.MAGNEZIJEV KOLIN SALICILAT 1.CELEKOKSIB1.DIKLOFENAK-feniloct.
-uinak na tromb traje 8-10 dana 2.NATRIJEV SALICILAT 2.MELOKSIKAM2.IBUPROFEN-fenilprop.
(koliko i ivot 1 trombocita!).... 3.SALICIL SALICILAT 3.VIOXX(ROFECOXIB)
3.INDOMETACIN-indol.
-malo djelotvorna kod ank.spond. -bolji za prob. sustav (HCl), ali
4.NAPROKSEN-naftilprop.
ee dovode do edema i
5.DIFLUNISAL
hipertenzije 6.ETODOLAK
7.FLURBIPROFEN
8.KETOPROFEN
9.KETOROLAK
10.NABUMETON
11.OKSAPROZIN
12.PIROKSIKAM
13.SULINDAK
14.TOLMETIN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

DMARD OSTALI ANALGETICI LIJEENJE GIHTA GLUKOKORTIKOIDI

1. ABATACEPT-/T-limf.ctla4 1.PARACETAMOL 1.KOLHICIN
2. AZATIOPRIN-/T i B limf..6-tiogvanin 2.METAMIZOL(BARALGIN) 2.PROBENECID urikozurici
3. CIKLOFOSFAMID-/T i B limffosforamid.samo oralno 3.SULFINPIRAZON
4. METOTREKSAT-polimorfon. i T i Binh. AICAR(NE SMIJE U TRUDNOI)..prvi za RA 4.ALOPURINOL
5. RITUKSIMAB-limf.BCD20 5.FEBUKSOSTAT
6. MIKOFENOLAT MOFETIL-T limf *INDOMETACIN
7. SULFASALAZIN
8. ADALIMUMAB
9. INFLIKSIMAB blokatori TNF-alfa
10.ETANERCEPT
11.KLOROKIN 13.LEFLUNOMID -DMARD-u uinak je vidljiv nakon 6tj. do 6mj. ; sporodjelujui u odnosu na NSAID
12.CIKLOSPORIN 14.RITUKSIMAB
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 PROBAVNI SUSTAV
1. PEPTINA BOLEST
HCl PROTEKCIJA
ANTACIDI H2-ANT. INH.PROTON. SUKRALFAT ANALOZI PG SPOJEVI BIZMUTA
PUMPE -saharoza+sulf.alum. 1.MISOPROSTOL 1.BIZMUT SUBSALICILAT
1.NATRIJEV BIKARBONAT 1.CIMETIDIN 1.OMEPRAZOL hidroksid 2.BIZMUT SUBCITRAT Ka
2.KALCIJEV KARBONAT 2.RANITIDIN 2.PANTOPRAZOL
3.MAGNEZIJEV HIDROKSID 3.FAMOTIDIN 3.LANSOPRAZOL
4.ALUMINIJEV HIDROKSID 4.NIZATIDIN 4.RABEPRAZOL
5.ESOMEPRAZOL
-PIRENZEPIN-antimuskarinik; smanjuje luenje HCl-a
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.PROKINETICI
5HT-4 KOLINOMIMETICI D2-ANT. MAKROLIDI
AGONISTI
1.TEGASEROD 1.BETANEKOL-rijetko 1.METOKLOPRAMID 1.ERITROMICIN
2.CISAPRID 2.NEOSTIGMIN 2.DOMPERIDON
3.PRUKALOPRID
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
3.LAKSATIVI
KOJI BUBRE OMEKIVAI OSMOTSKI STIMULIRAJUI Cl kan. 5HT-4 OPIOIDNI
STOLICE AKT. AGONISTI ANTAGONISTI
1.METILCELULOZA 1.EPII GLICERINA 1.Mg HIDROKSID 1.SENA 1.LUBIPROSTON 1.TEGASEROD 1.METILNALTREKSON
2.POLIKSIKARBOFIL 2.Na DOKUSAT 2.SORBITOL 2.ALOA antrakinoni 2.CISAPRID BROMID
3.LAKTULOZA 3.KASKARA 3.PRUKALOPRID
4.BISAKODIL
-OTOPINA ZA LAVAU KOJA SADRAVA PEG se koristi prije endoskopije; elektrolitski neutralna!
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
4.ANTIDIJAROICI
OPIOIDNI AGONISTI SPOJEVI BIZMUTA VEZIVAI OSTALI
UNIH SOLI
1.LOPERAMID 1.KOLESTIRAMIN 1.KAOLIN
2.DIFENOKSILAT 2.KOLESTIPOL 2.PEKTIN
3.KOLESEVELAM 3.OKTREOTID analog somatostatina
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 5.IRITABILNI KOLON
ANTIKOLINERGICI 5HT-3 5HT-4 Cl kan.
ANT. AG. AKT.
1.SKOPOLAMIN 1.ALOSETRON v.GORE 1.LUBIPROSTON
2.BUTILSKOPOLAMIN
3.TROSPIJ
4.DICIKLOMIN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
6.ANTIEMETICI
5HT-3 KORTIKOSTEROIDI NEUROKININ. DOP. ANTIHISTAMINICI ANTIMUSKARINICI BENZODIAZEPINI KANABINOIDI:
ANT. ANT. ANT.
1.ONDANSETRON 1.APREPITANT 1.FENOTIJAZINI 1.DIFENHIDRAMIN 1.SKOPOLAMIN 1.DRONABINOL
2.PALONOSETRON 2.FOSAPREPITANT 2.DOMPERIDON 2.DIMENHIDRINAT
3.DOLASETRON 3.DROPERIDOL 3.MEKLIZIN
4.TROPISETRON 4.METOKLOPRAMID
5.GRANISETRON
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
7.UPALNE CRIJEVNE BOLESTI
AMINOSALICILATI GLUKOKORTIKOIDI ANALOZI TNF-ALFA METOTREKSAT
PURINA SUPRESORI
1.SULFASALAZIN 1.BUDESONID 1.AZATIOPRIN 1.INFLIKSIMAB
2.MESALAZIN 2.6-MERKAPTOPURIN 2.ADALIMUMAB
3.CERTOLIZUMAB
___________________________________________________________________________________________________________________________________________
8.NADOKNADA GUTERANIH ENZIMA
-PANKREATIN
-PANKRELIPAZA
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
9.UNE KISELINE ZA LIJEENJE U.KAMENACA
-URSODIOL
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
10.KRVARENJA IZ VARIKOZITETA
1.SOMATOSTATIN
2.OKTREOTID
3.VAZOPRESIN
4.PROPRANOLOL

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 HIPOTALAMUS I HIPOFIZA
HIPOTALAMUS
-Od analoga hipotalamusnih hormona u upotrebi je jedino DOPAMIN (njegovi agonisti BROMOKRIPTIN i KVINAGOLID; za hiperprolaktinemiju) te GnRH kont. za inhibiciju
gonadalne funkcije, ili cikliki kod neplodnosti. Ostali se rabe rijetko i to u dijagnostike svrhe!
HIPOFIZA
PREDNJI REANJ STRANJI REANJ
HORMON RASTA: FSH/LH/HcG: OKSITOCIN: VAZOPRESIN (ADH):
1.Rekombinantni GH 1.UROFOLITROPIN(FSH) -IV se primjenjuje za zapoinjanje -DEZMOPRESIN analog vazopresina, ali ima 4000x jai
(SOMATROPIN) 2.LUTROPIN ALFA(LH) i pojaanje trudova antidiuretski uinak! cent. diabetes
ANALOG IGF-a 1: 3.KORIOGONADOTROPIN -te za postporoajnog krvarenja insipidus
1.MEKASERMIN ALFA(HcG) -ATOSIBAN-antagonist oksitocina -KONIVAPTAN -antagonisti,
ANTAGONISTI GH: -TOLVAPTAN v. DIURETICI
1.PEGVISOMANT
(antagonist na rec.)
2.OKTREOTID
(agonist somatostatina)
3.LANREOTID
(dugodj. analog somatost.)

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 HIPOFIZA/HIPOTALAMUS
-hormoni hipotalamusa rijetko se koriste i to veinom u dijagnostike svrhe
-od hormona hipofize u upotrebi su najee hormon rasta, FSH/LH te oksitocin i ADH

PREDNJI REANJ/HIPOTALAMUS STRANJI REANJ/HIPOTALAMUS

1. r HORMON RASTA 1.MENOTROPINI (LH+FSH) 1.PROLAKTIN 1.OKSITOCIN
2. PEGVISOMANT-antagonist GH(mutirani GH) 2.UROFOLITROPIN -inh. luenje GnRH -stimulira kontrakcije uterusa
3.MEKASERMIN-analog IGF-1 (Laronova nanosom.) 3.FOLITROPIN ALFA FSH -stimulacija laktacije -stimulira istiskivanje mlijeka
4.MEKASERMIN RINFABAT-IGF-1+IGFBP3 4.FOLITROPIN BETA -sindrom amenoreje i -podraivanje dojki dovodi do
(IGFBP3-produljuje t pola IGF-1) 5.LUTROPIN ALFA -LH galaktoreje porasta luenja oksitocina
5.OKTREOTID-analog somatostatina 6.KORIOGONADOTROPIN ALFA-hCG -agonist D2 rec. inh. luenje -stimulira luenje prostaglandina i
6.LANREOTID-duedjelujui analog somatostatina 7. GONADORELIN prolaktina i GH (dopamin..) i leukotriena koji pojaavaju kontrakcije
-dopaminski agonist djeluju tako da luenje GH 8.GOSERELIN analozi GnRH uterusa
.ostali RELINI -u visokim dozama ima blagi ADH/vazopr.
-antagonisti GnRH se rabe u istim indikacijama za uinak-slina struktura.
za supresiju luenje gonada i kod karcinoma prostate 2.ATOSIBAN-antagonist oksitocina
-sprjeavanje prijevr. poroda (tokoliza)
PRIMJENA____________________________________________________________________________________________________________________________________
-HORMON RASTA: -koriste se za indukciju ovulacije u ena te za -IV za zapoinjanje i pojaanje trudova
-manjak GH poticanje spermatogeneze u mukaraca -IM za kontrolu postporoajnog krvarenja
-Prader-Wili (neplodnost) -kratki t pola (5 minuta)
-Bolesnici na dijalizi (pogotovo djeca) -sva 3 hormona imaju isti alfa lanac, a FSH ima -(nekad za pobaaj)
-Turner sindrom razliit beta lanac koji im daje specifinost za receptore -oksitocinski test-budui da blago smanjuje opskrb.
-Noonan sindrom (''muki Turner'') dok hCG i LH imaju skoro istovjetan lanac pa se veu za iste fetusa krvlju jer radi kontrakciju uterusa, daje se
-djeca neprimjerene gestacijske dobi receptore prije poroaja da se vidi do kolikog stupnja hipoks.
-u odraslih s majkom koji imaju pretjeranu -subkutano ili IM dolazi u fetusu te treba li carski rez ako je to puno
pretilost, malo miia te SMV -hipogonadotropni hipogonadizam (Kallman s.) -rijetke nuspojave; fetalni distres sindrom
-bolesnici s HIV-om -potpomognuta oplodnja -odvajanje placente
-kod ljudi kojima je uinjena djel. enterotomija ili -ruptura uterusa
kolonotomija (sindrom kratkog crijeva) NUSPOJAVE:-sindrom hiperstimulacije ovarija -prejak ADH uinak
-(protiv starenja) (nastanak velikih jajninih cista..) Kontraindikacije:-fetalni distres
-OKTREOTID: -viestruke trudnoe -oksitocinski test
-kod tumora s GH, inzulina, gastrina, glukagona -analozi GnRH se prvenstveno rabe za suzbijanje -abnormalan poloaj fetusa
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 -dijabetika dijareja luenja gonadotropina ili izazivanje hipogon. ako se rabe kontinuirano -druga stanja koja pogoduju
-nesidioblastoza (hiperinz. hipoglikemija; kongenitalno) jer GnRH fizioloki potie luenje LH i FSH u pulsirajuem rupturi uterusa
-WDHA (VIPOM, Verner Morisson s.) luenju samo.
-akutno krvarene iz varikoziteta jednjaka -analozi GnRH mogu i za stimulaciju luenja te kod karcinoma prostate
-korisna scintigrafija okreotidskih receptora za
lokalizaciju tumora
-Oktreotid je selektivniji za inh. GH od drugih
(glukagona)
-PEGVISOMANT:-Akromegalija

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 TITNJAA

-wolff-chaikoff efekt- naglo velika koncentracija joda dovodi do bloka peroksidaze te do smanjene proizvodnje hormona titnjae, no to ne djeluje dugo budui da se
prilagodi Na/I kotransporter koji pone manje joda unositi te se stanje normalizira(veinom!-nekada dovodi do hipertireoze-kod nekih mutacija, ili se ovaj transporter ne
prilagodi pa imamo produljenu hipotireozu!)
-Dopamin i somatostatin djeluju inhibicijski na TSH
-GOITROGENI-tvari koje izazivaju jako smanjivanje luenja T3 i T4 iz titnjae, to vodi do TSH te razvoja guavosti
-GLUKOKORTIKOIDI dovode do supresije hormona titnjae i spolnih hormona

KOD HIPOTIREOZE: KOD HIPERTIREOZE:

1.LEVOTIROKSIN (T4) TIOAMIDI: ANIONSKI INH.: JODIDI: RADIOAKT. JOD: BETA BLOKATORI:
2.LIOTIRONIN (T3) 1.METIMAZOL 1.PERKLORAT 1. 131 IZOTOP JOD -osim smanjivanja simp.
3.LIOTRIKS(T3+T4) 2.PROPILTIOURACIL 2.PERTEHNETAT aktivnosti, oni smanjuju i
4.OSUENA TITNJAA 3.KARBIMAZOL 3.TIOCIJANAT perifernu konverziju
-svi su monoval. anioni T4 u T3
(kao i jodid!!!)
-perifernu konverziju T4 u T3 smanjuju: Kortikosteroidi; Beta blokatori; amiodaron; radiokontrastna sredstva (pr. IPODAT, IOPANOAT - sadre jod + blokiraju 5 dejodinazu)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 KORA NADBUBRENE LIJEZDE
ZONA GLOMERULOSA ZONA FASCICULATA ZONA RETICULARIS
(MINERALOKORTIKOIDI) (GLUKOKORTIKOIDI) (ANDROGENI)
AGONISTI: ANTAGONISTI: AGONISTI: SMANJUJU AKT.:
1.ALDOSTERON 1.SPIRONOLAKTON 1.KORTIZOL 1.AMINOGLUTETIMID
2.DEOKSIKORTIKOSTERON 2.EPLERENON (HIDROKORTIZON; spoj F) 2.KETOKONAZOL
3.FLUDROKORTIZON 3.DROSPIRENON 2.PREDNIZON(predlijek) 3.METIRAPON
3.PREDNIZOLON 4.TRILOSTAN
4.METILPREDNIZON 5.ABIRATERON
5.METILPREDNIZOLON 6.MIFEPRISTON-antiprogestinska i antiglukokortikoidna aktivnost- (jedini antag.!)
6.BETAMETAZON 7.MITOTAN
7.DEKSAMETAZON
8.KORTIZON
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 SPOLNI HORMONI
ESTROGENI GESTAGENI ANDROGENI
1.ESTRADIOL(E2) 1.PROGESTERON 1.TESTOSTERON
2.ESTRON(E1) prirodni 2.HIDROKSIPROGESTERON 2.NANDROLON
3.ESTRIOL(E3) 3.MEDROKSIPROGESTERON 3.OKSANDROLON
4.ETINIL ESTRADIOL 4.MEGESTROL sintetski, ugljik na 21 4.FLUOKSIMESTERON
5.MESTRANOL sintetski, 5.DIMETISTERON 5.OKSIMETOLON
6.KVINESTROL steroidni 6.DEZOGESTREL sintetski,
7.DIETILSTILBESTROL 7.NORETINDRON(NORETISTERON) 19-nor
8.KLORTRIANISEN sintetski, 8.GESTODEN 13-etil
9.METALENESTRIL nesteroidni
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
PARCIJALNI AGONISTI ANTAGONISTI OSTALI: ANTIANDROGENI:
ESTROGENA: (SERM) PROGESTERONA:
1.TAMOKSIFEN 1.MIFEPRISTON 1.DANAZOL(derivat etisterona) 1.KETOKONAZOL
2.RALOKSIFEN -ima i antiglukokortikoidnu 2. ANASTROZOL 2.ABIRATERON
3.TOREMIFEN aktivnost! 3.LETROZOL inh. 3.FINASTERID inh. 5alfa-reduktaze
4.KLOMIFEN-inh.ovulacije 4.EKSEMESTAN aromataze 4.DUTASTERID
5.FADROZOL 5.CIPROTERON
6.FULVESTRANT 6.FLUTAMID
-DANAZOL ima slabi estrogenski, gestag. 7.BIKALUTAMID antagonisti
i glukokortik.uinak 8.NILUTAMID androgena
-rabi se jer suprimira luenje FSH/LH! 9.SPIRONOLAKTON

HORMONSKI KONTRACEPTIVI

ORALNI PARENTERALNI IMPLANTIRANI

KOMBINIRANI(estrogen+gestagen) ISTO GESTAGENSKI

MONOFAZINI BIFAZINI TRIFAZINI

(konstantna doza (doza jednog ili (doza jednog ili
oba sastojka tijekom oba sastojka mijenja oba sastojka mijenja
ciklusa) se jednom tijekom ciklusa) se dvaput tijekom ciklusa)
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 METABOLIZAM KOSTIJU

HORMONI: BISFOSFONATI: KALCIJMIMETICI: PLIKAMICIN STRONCIJ RANELAT FLUORID TIAZIDI:

1.PTH (MITRAMICIN)
2.VIT.D 1.ALENDRONAT 1.CINAKALCET -citotoksini lijek -potie apoptozu -samo uz Ca -smanjuju izluiv.
3.FGF 23 2.ETIDRONAT (akt. rec. za Ca, te u veim dozama osteoklasta i sintezu Ca
4.KALCITONIN 3.PAM-DRONAT tako inh. luenje -Paget i hiperkalc. kosti
5.ESTROGENI (RALOKSIFEN) 4.RISEDRONAT PTH)
6.GLUKOKORTIKOIDI 5.TILUDRONAT noviji
7.T3/T4 6.IBANDRONAT TERIPARATID
8.INZULIN 7.ZOLEDRONAT -rekombinantni PTH
9.PROLAKTIN -ALENDRONAT i PAMIDRONAT -mora se davati subkutano svakodnevno
10.HORMON RASTA su amino-bisf. te inh. sintezu -u niskim koliinama (jer jedino tako PTH potie stvaranje kosti!)
mevalonata
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 DIJABETES
INZULINSKI PRIPRAVCI:

A.BRZO DJELOVANJE: B.KRATKO DJELOVANJE: C.SREDNJE DJELOVANJE: D.DUGO DJELOVANJE: E.ULTRA DUGO DJELOVANJE:
1.LISPRO INZULIN 1.REGULARNI INZULIN 1.NPH INZULIN 1.GLARGIN INZULIN 1.DEGLUDEC INZULIN
2.ASPART INZULIN (NEUTRALNI PROTAMIN 2.DETEMIR INZULIN
3.GLULIZIN INZULIN HAGEDORN;ili IZOFAN)

-ne stvaraju heksamere -stvara heksamere -poetak djelovanja (2-5h) -taloe se pri tjelesnom pH -do 40h djelovanje
-brzi nastup i rane vrne konc. kasniji poetak uinka(30 min.) -4-12h djelovanje -daju se u kiseloj otopini
-neposredno prije obroka -kasnija vrna konc.(2-3h subk.) -rijetko se primjenjuje -ne mogu se mijeati s drugim
-4-5h djelovanje -treba se primijenjiti -vrna konc.(4-6h)
-rijetko hipoglikemija 30-45 min. prije obroka -11-24h djelovanje
da ne bi on pratio glukozu -poetak djelovanja (1-2h)
-5-8h djelovanje
-jedini se rabi IV!
(dij.ketoacidoza;operacije)
MJEAVINE: -mogu se mijeati akutno ili industrijski; ali samo brzodjelujui i NPH!
-NPL(NEUTRALNI PROTAMIN LISPRO)=NPH+Lispro; NPA(NEUTRALNI PROTAMIN ASPARTAT)=NPH+Aspartat
-NUSPOJAVE: hipoglikemija; alergijske reakcije; lipodistrofija(atrofija, ili hipertrofija na mjestu primjene)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
ORALNI LIJEKOVI: (SAMO ZA TIP 2, OSIM PRAMLINTIDA!)
INZULINSKI BIGVANIDI: TIAZOLIDINDIONI: INHIBITORI INKRETINSKI ANALOZI
SEKRETAGOZI: (GLITAZONI) ALFA-GLUKOZIDAZA: LIJEKOVI: AMILINA:
-sekreciju inzulina - glukoneogeneza -inz. rezistenciju -usporuju probavu i -inkre na -supresija teka te
(zatvaraju K kanale) -glukagon AMPK apsorpciju vieeera povoljan utjecaj na
-sekreciju glukagona -glikoliza 1.PIOGLITAZON PPAR alfa i 1.AKARBOZA glukozu
1.TOLBUTAMID 1.gen.der. 1.METFORMIN gama 2.MIGLITOL 1.EKSENATID -analog 1.PRAMLINTID
2.KLORPROPAMID sulfonilureje GLP-1
3.GLIBENKLAMID 2.SITAGLIPTIN-DPP4
(GLIBURID) 2.gen.der. regulira i adipocitnu funkciju -tede inzulin inh.
4.GLIPIZID sulfonilureje - smanjuje trigliceride -manje raste glukoza
(GLIDIAZINAMID) -euglikemik nakon obroka
5.GLIMEPIRID najpotentniji od sulf. sporiji poetak i prestanak -rijetka primjena
6.REPAGLINID MEGLITINID djelovanja (reg.gena.)
7.NATEGLINID D-FENILALANIN -ne smije u trudnoi i jetr.bol.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

-Derivati sulfonilureje: -odlino odrava euglikemiju! -NUSPOJAVE: NUSPOJAVE: NUSPOJAVE:
-prva gen. lagano ispada iz primjene ne met. se, izluuje se bubrezima - zadravanje tekuine -nadutost, proljev 1.EKSENATID:
-kontraind. u jetrenoj bolesti u aktivnom obliku -porast tj. teine KONTRAINDIKACIJE: -munina, povraanje, proljev
ili bubrenoj insuf. tedi inzulin; ne deblja -prijelomi kostiju -crijevne bolesti -gubitak teine
-GLIMEPIRID-jednom dnevno; -mikro i makro komplikacije! -ROSIGLITAZON-KV-rizik! -bolest jetre -hemoragijski pankreatitis
ostala dva za postprand.hiperglik. dobro se kombinira s drugima -TROGLITAZON-hepatotoks. bolest bubrega 2.SITAGLIPTIN:
-NUSPOJAVE: -hipoglikemija -primjena ovisno o potrebi -nazofaringitis
-alergije (pred jelo ili prije spavanja) -infekcije gornjih dinih putova
-Repaglinid: NUSPOJAVE: -alergije
-oprez kod jetrenih bol. ili -laktacidoza! -glavobolja
bubrene insuf. probavni problemi -Kontraindikacija bolest bubrega
-ne sadri sumpor! -smanjena apsorpcija B12
-brzo djelovanje KONTRAINDIKACIJE:
(za postprand. hiperglik.) -bolesti jetre i bubrega
-Nateglinid: -alkoholizam i sva ostala
-siguran kod bubrenih stanja mogue tkivne
bolesnika anoksije
-za postprand. hiperglikemiju
-posebno popravlja OGTT

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ASTMA
SIMPATOMIMETICI METILKSANTINI ANTIMUSKARINICI KORTIKOSTEROIDI ANTAGONISTI OSTALI
LEUKOTRIENA
1.ADRENALIN 1.TEOFILIN 1.IPRATROPIJ 1.BEKLOMETAZON 1.ZILEUTON-inh. 5-LOX 1.KROMOLIN
2.IZOPROTERENOL 2.AMINOFILIN 2.TIOTROPIJ 2.BUDESONID 2.ZAFIRLUKSAT ant. 2.NEDOKROMIL
3.EFEDRIN 3.TEOBROMIN 3.ATROPIN 3.CIKLESONID 3.MONTELUKSAT LTD-4 3.OMALIZUMAB
4.SALBUTAMOL 4.KOFEIN 4.FLUNISOLID rec.
5.TERBUTALIN 5.FLUTIKAZON
6.METAPROTERENOL BETA-2 6.MOMETAZON
7.PIRBUTEROL SEL. 7.TRIAMCINOLON
8.SALMETEROL
9.FORMOTEROL
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIBIOTICI
1.INHIBICIJA RASTA STANINE STIJENKE-baktericidni
BETA LAKTAMI GLIKOPEPTIDI OSTALI:
PENICILINI: CEFALOSPORINI: MONOBAKTAMI: KARBAPENEMI: INHIBITORI
BETA
LAKTAMAZA:
1.PENICILIN G obini 1.CEFALEKSIN 1.AZTREONAM 1.IMIPENEM 1.KLAVULANSKA 1.VANKOMICIN 1.DAPTOMICIN
2.PENICILIN V penicilini 2.CEFAZOLIN 1. -G(-) aerobi samo 2.MEROPENEM KISELINA 2.TEIKOPLANIN 2.BACITRACIN
3.KLOKSACILIN antistafilokokni 3.CEFADROKSIL 3.DORIPENEM 2.TAZOBAKTAM (moe i IM) 3.CIKLOSERIN
4.NAFCILIN (otporni na 4.CEFUROKSIM 2. 4.ERTAPENEM 3.SULBAKTAM -DAPTOMICIN:
5.OKSACILIN beta-lakt.)+METICILIN 5.CEFOTAKSIM -rezistentni na -protiv A grupe -kao vankomicin + djel.
6.AMOKSICILIN amino 6.CEFTAZIDIM 3. veinu beta-lakt. beta-lakt. na sojeve rez.na vankomicin
7.AMPICILIN proirenog 7.CEFTRIAKSON -izluivanje bubrezima -izravno interferira s memb.
8.PIPERACILIN ureido spektra 8.CEFEPIM 4. (daje se CILASTATIN za -izluuje se bubrezima
9.TIKARCILIN karboksi 9.CEFOKSITIN inh.met. u tubulima pa -BACITRACIN:
10.CEFOTETAN cefamicini mogu djelovati u mokr. G(+)
11.CEFMETAZOL (2.) sustavu) -jako nefrotoksian
*POLIMIKSINI: 1.POLIMIKSIN B interferiraju s LPS-om i unitavaju ga -prolaze K-M barijeru -samo lok.primjena
2.POLIMIKSIN E (KOLISTIN)
-AMOKSIKLAV AMOKSICILIN + KLAV.KIS.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-svi beta-laktami inh. transpeptidazu(PBP); djeluju samo u fazi aktivnog rasta i sinteze st. stijenke bakt.
-stvaranje beta-laktamaza je najei oblike rezistencije bakt.
-ESBL(Klebsiella, E.Coli) hidrolira peniciline i cefalosporine, ali ne i karbapeneme (metalo-beta-lakt. i karbapenemaze)
ORALNO: -ne djeluju protiv enterokoka i Listerie -VANKOMICIN
-PENICILIN V -1.gen.: G(+) -samo G(+)
-DIKLOKSACILIN -izluivanje bubrezima -na njega ne djeluju
-AMOKSICILIN -cefaleksin - oralno beta-lakt.
-ne smije subkutano zbog alergija! -cefazolin jedini parent. samo parenteralno,
-slabo prolaze KM barijeru -netoksini osim za C.Difficile
-ne smiju se uzimati uz hranu -rijetka uporaba - prolazi K-M barijeru
-veinom izluivanje bubrezima -2.gen.: -vie za G(-) od prve -izluuje se bubrezima
(90%sekrecijom) -ne smiju kod Enterobactera(kao i 3.) -MRSA!
-NAFCILIN primarno putem ui -CEFUROKSIM-peroralno -NUSPOJAVE:
-NUSPOJAVE: -3.gen.:-jo vei G(-) spektar -4.gen.:CEFEPIM pseudomonas; -sindrom crvenog ovjeka
-anafilaksija -GI problemi -CEFTAZIDIM i cefoperazon enterobacteriaceae; ili vrata
-serumska bolest -epilepsija djel. protiv Pseudomonasa! s.aureus; s.pneumoniae -mogua ototoksinost
-hematoloki poremeaji -CEFTRIAKSON-meningitis -dobro prolazi K-M barijeru ili nefrotoksinost
downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr
 50S - 2.ANTIRIBOSOMSKI 30S
LINKOZAMIDI: KLORAMFENIKOL: OKSAZOLIDINON: MAKROLIDI: / TETRACIKLINI: AMINOGLIKOZIDI: STREPTOGRAMINI:
1.KLINDAMICIN 1.LINEZOLID 1.ERITROMICIN 1.DOKSICIKLIN 1.STREPTOMICIN 1.DALFOPRISTIN (A)
2.KLARITROMICIN 2.MINOCIKLIN 2.GENTAMICIN 2.KVINUPRISTIN (B)
3.AZITROMICIN 3.METACIKLIN 3.NEOMICIN -IV se daju
4.TELITROMICIN 4.TETRACIKLIN 4.KANAMICIN -ne djeluju na E.Faecalis
(ketolid) 5.OKSITETRACIKLIN 5.AMIKACIN -G(+) koki
6.KLORTETRACIKLIN 6.TOBRAMICIN -izluivanje fecesom
7.DEMEKLOCIKLIN 7.SISOMICIN
8.TIGECIKLIN 8.NETILMICIN
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-ukriena rez. na makrolide -bakteriostat. bakteriost., osim za ERITROMICIN: -G(+); neke G(-)
-anaerobi; staphyl.;strepto. irok spektar; streptokoke=baktericid. mora se davati
-ne prolazi K-M bar. aer.+anaer.: -G(+); pa i multirezistentne u posebnim tabl. TETRACIKLINI: AMINOGLIKOZIDI:
-inf. koe, MRSA; rane; G(+) i G(-); rikecije Nuspojave: otpornima na HCl -bakteriostat. protiv G(-) crijevnih bakt.
gen.inf.;aspiracijska pneum. ne djeluje na klamidiju -hematoloki -ne prolazi K-M bar. TIGECIKLIN, MINOCIKLIN -endokarditis
-met. u jetri; -dobro prolazi sve memb. problemi -prolazi posteljicu i DOKSICIKLIN su otporni na -TBC
izluivanje bubrezima -inaktivacija u jetri -kod inf. korinebakt.; transporter; dok je samo TIGECIKLIN uinak ovisan o max.konc.!
-Nuspojave: -one infekcije klamidijama; profilaksa otporan i na zatitni protein -izluuju se bubrezima!
-pseudomemb. kolitis -oralno endokarditisa -DOKSICIKLIN skoro 100% -postantibiotski uinak!
-oteenja jetre -Nuspojave: -Nuspojave: oralna apsorpcija Nuspojave:
-neutropenija -probavni problemi -probavni problemi -ne prolaze K-M barijeru -ototoksinost
-aplastina anemija -hepatotoksinost -DOKSICIKLIN i TIGECIKLIN se -nefrotoksinost
-sindrom sivog djeteta! -inh. CYP-ove odstranjuju putem ui -GENTAMICIN najvie
-inhibitor CYP-ova KLARITROMICIN=kao eritromicin DOKSICIKLIN dugo djelovanje -STREPTOMICIN vestibulot.
+ bolje na M. Avium; Lepra; -Nuspojave: -GI problemi
-djeluje i na Toxoplasmu -vezanje za Ca -GENTAMICIN:
-dui poluvijek elim. -hepatotoksini -koristi se i protiv G(+)
-rjee GI problemi -nefrotoksini -rijetko samostalno!!
AZITROMICIN=kao klaritro- -lokalna tkivna toks. IV, IM, lokalno,
+ djelotvorniji na H.Influenzae -fotosenzitivnost intratekalno
i Klamidije -vertigo
-ne inhibira CYP-ove!
-ERITROMICIN-produljuje QT!

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 3.ANTIFOLATI
SULFONAMIDI:-slie PABA-i PIRIMIDINI:
-topikalno 1.SULFACETAMID 5.SULFIZOKSAZOL-oralni, apsorbira se 1.TRIMETOPRIM
-oralni,apsorbira se 2.SULFADIAZIN 6.SULFADOKSIN-oralni, apsorbira se 2.PIRIMETAMIN-protozoe selektivnije!
3.SULFASALAZIN oralni, ali se ne apsorbira
4.SULFOMETOKSAZOL oralni, apsorbira se
-KOTRIMOKSAZOL(SINERSUL)=SULFOMETOKSAZOL+TRIMETOPRIM
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-G(+), G(-); ne djeluju na rikecije i anaerobe -inhibicija dihidrofolat reduktaze
-blokiraju dihidropteroat sintazu -oralno; IV
-veinom u kombinaciji (sami veinom bakteriostatski) -prolazi K-M barijeru
-SULFOMETOKSAZOL-inf.urotrakta -urinarne infekcije
-SULFADIAZIN-toksoplazmoza -igeloze
-SULFASALAZIN-upalne crijevne bolesti -salmoneloze oralno
-Nuspojave: -KOTRIMOKSAZOL- pneumonija s P.Jirovecii
-alergije! -G(-) sepsa; pneumonija P.Jirovecii
-bubreni problemi, kamenci
-hematoloki problemi!
-SULFONAMIDI+PIRIMETAMIN= leimanijaza, toksoplazmoza, malarija
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.INHIBICIJA SINTEZE DNA/RNA

FLUOROKINOLONI(-FLOKSACINI) METRONIDAZOL MUPIROCIN NITROFURANTOIN
1.CIPROFLOKSACIN
2.LEVOFLOKSACIN
3.NORFLOKSACIN
4.OFLOKSACIN
5.MOKSIFLOKSACIN (nerenalno izluivanje!)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
-inh. topoizomerazu II. i IV.; -za protozoe i anaerobe -G(+); i MRSA -bakteriostat. i baktericidan u.
-/G(+)/ i G(-) -peroralno, IV, rektalno -samo topikalno -sporo se razvija rezistencija
-CIPROFLOKSACIN najaktvniji -prolazi K-M barijeru -lokalne kone inf. koristan kod jednostavnih inf.
- manje G(+) i G(-) -metabolizam u jetri -uklanja kliconotvo u urotrakta (radi sprjeavanja
-atipina pneumonija i intracelularni patogeni! -anaerobi, intraabdominalne inf. nosnoj sluznici zdravstvenih razvoja rez. na ostale antibio.)
-urinarni trakt -vaginitis, kolitis, apsces mozga djelatnika -peroralno
-bakterijski proljev -Nuspojave: -proljev, povraanje -izluuje se jako brzo, bubrezima
-Nuspojave: - povraanje, proljev; fotosenzitivnost; -periferna neuropatija -normalno nema sist. uinak
- mogue produljenje QT intervala; ne smiju u trudnoi!

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 *LIJEKOVI ZA MIKOBAKTERIJE
PRVI IZBOR: ALTERNATIVA:
1.IZONIJAZID 1.ETIONAMID
2.RIFAMPICIN(derivat rifamicina) 2.KAPREOMICIN
3.PIRAZINAMID 3.CIKLOSERIN
4.ETAMBUTOL 4.AMINOSALICILNA KIS. (PAS)
TBC 5.STREPTOMICIN 5.AMIKACIN
6.KANAMICIN
7.FLUOROKINOLONI
8.LINEZOLID
9.RIFABUTIN(ANSAMICIN) derivat rifamicina
10.RIFAPENTIN
1.DAPSON
LEPRA 2.RIFAMPICIN
3.KLOFAZIMIN

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

ANTIMIKOTICI
-ako nije naznaeno, primijenjuju se za sistemne infekcije
POLIENI FLUCITOZIN AZOLI EHINOKANDINI ALILAMINI
1.AMFOTERICIN B 1.KETOKONAZOL 1.KAPSOFUNGIN 1.AMOROLFIN -lokalno
2.NISTATIN lokalno(topikalno) lokalno 2.MIKONAZOL imidazoli 2.MIKAFUNGIN 2.NAFTIFIN (topikalno)
(topikalno) 3.KLOTRIMAZOL 3.ANIDULAFUNGIN 3.TERBINAFIN oralna
4.ITRAKONAZOL primjena
5.FLUKONAZOL triazoli za lok. inf.
6.VORIKONAZOL
7.POSAKONAZOL
-GRIZEOFULVIN oralna primjena za lok. infekcije

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 ANTIVIROTICI
HSV/VZV CMV ANTIRETROVIRUSNI HBV/HCV INFLUENZA OSTALI:
1.ACIKLOVIR 1.GANCIKLOVIR 1.ABAKAVIR 1.IFN ALFA 1.AMANTADIN 1.PALIVIZUMAB
2.VALACIKLOVIR 2.VALGANCIKLOVIR 2.ZIDOVUDIN 2.ENTEKAVIR 2.RIMANTADIN 2.IMIKVIMOD
3.FAMCIKLOVIR 3.FOSKARNET 3.DIDANOZIN 3.LAMIVUDIN HBV 3.OSELTAMIVIR
4.PENCIKLOVIR 4.CIDOFOVIR 4.EMTRICITABIN nukleozidni i 4.TELBIVUDIN 4.ZANAMIVIR
5.DOKONAZOL 5.LAMIVUDIN nukleotidni inh. 5.TENOFOVIR
6.TRIFLURIDIN 6.STAVUDIN rev.transk. 6.RIBAVIRIN - HBC
7.TENOFOVIR
8.ZALCITABIN
9.NEVIRAPIN
10.DELAVIRDIN nenukleozidni
11.EFAVIRENZ inh.rev.trans.
12.ETRAVIRIN
13.INDINAVIR
14.RITONAVIR inhibitori
15.ATAZANAVIR proteaza
16.DARUNAVIR
17.MARAVIROK inhibitori
18.ENFUVIRTID ulaska u st.
19.RALTEGRAVIR inh. integraze
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 LIJEKOVI PROTIV PROTOZOA
MALARIJA AMEBIJAZA OSTALI:
1.KLOROKIN 1.METRONIDAZOL 1.PENTAMIDIN
2.KININ 2.TINIDAZOL
3.KINIDIN 3.IODOKINOL
4.MEFLOKIN
5.PRIMAKIN

____________________________________________________________________________________________________________________________________________
ANTIHELMINTICI
1.ALBENDAZOL
2.MEBENDAZOL
3.PRAZIKVANTEL
4.BITIONOL
5.DOKSICIKLIN
6.IVERMEKTIN
7.NIKLOZAMID
8.PIPERAZIN
9.TIABENDAZOL
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 IMUNOFARMAKOLOGIJA
IMUNOSUPRESIVNE TVARI:
KORTIKOSTEROIDI: INHIBITORI INHIBITORI OSTALI: CITOTOKSINI IMUNOSUPRESIVNA MONOKLONSKA
KALCINEURINA: PROLIFERACIJSKIH 1.MIKOFENOLAT LIJEKOVI: PROTUTIJELA: PROTUTIJELA:
1.CIKLOSPORIN SIGNALA: MOFETIL 1.AZATIOPRIN 1.MUROMONAB-CD3
2.TAKROLIMUS 1.SIROLIMUS 2.TALIDOMID 2.CIKLOFOSFAMID
3.LEFLUNOMID
4.HIDROKSIKLOROKIN

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr

 TUMORI
ALKILIRAJUI ANALOZI ANTIMETABOLITI KEMOTERAPEUTICI ANTITUMORSKI OSTALI
PLATINE PRIRODNOG PODRIJETLA ANTIBIOTICI
1.CIKLOFOSFAMID 1.CISPLATINA 1.5-FLUOROURACIL 1.VINKRISTIN 1.DOKSORUBICIN 1.IMATINIB
2.STREPTOZOCIN 2.KARBOPLATINA 2.KAPECITABIN 2.VINBLASTIN 2.DAUNORUBICIN 2.DASATINIB
3.PROKARBAZIN 3.OKSALIPLATINA 3.METOTREKSAT 3.VINORELBIN 3.IDARUBICIN 3.NILOTINIB
4.DAKARBAZIN 4.PEMETREKSED 4.PAKLITAKSEL 4.EPIRUBICIN 4.CETUKSIMAB
5.BENDAMUSTIN 5.CITARABIN 5.DOCETAKSEL 5.MITOKSANTRON 5.PANITUMUMAB
6.GEMCITABIN 6.IKSABEPILON 6.GEFTINIB
7.6-TIOPURINI 7.BEVACIZUMAB
8.FLUDARABIN
9.KLADRIBIN

downloaded from www.perpetuum-lab.com.hr