Rekabentuk Struktur Konkrit

REKABENTUK RICIH

1. Ricih

Ricih ialah satu keadaan muktamad yang perlu disemak karena adakalanya
dimensi rasuk yang ditentukan dari rekabentuk terhadap lenturan (momen) tidak
berupaya menanggung daya ricih yang ujud.

Untuk menanggung daya ricih pada satu rasuk, maka haruslah diletakkan
tetulang-tetulang ricih pada sepanjang rasuk tersebut. Oleh itu, objektif
rekabentuk ricihan adalah untuk mencari jumlah perangkai ricih yang diperlukan
untuk menanggung daya ricih yang tidak mampu ditanggung oleh konkrit.

Pada konkrit berperangkai, kegagalan diagonal terjadi pada bahagian rentang

ricih yang berhampiran dengan beban berbanding dengan kawasan penyokong.
Hal lain, bagi rasuk konkrit yang mempunyai saiz dan tetulang yang sama tetapi
tanpa perangkai, kegagalan diagonal terjadi pada kawasan penyokong dan
terjadi lebih banyak hampir diseluruh rentang.

BP@07 1
Rekabentuk Struktur Konkrit

Daya ricih pada rasuk akan menyebabkan ujudnya tegasan mampatan dan
tegangan. Apabila tegasan tegangan melebihi kekuatan tegangan konkrit maka
retakan pepenjuru (diagonal crack) akan terbentuk, dan selanjutnya ini akan
menyebabkan gagal pada rasuk oleh karena ricih.

Konsep kegagalan ricih adalah “kegagalan ricih berlaku apabila tegasan ricih v
pada sesuatu keratan melebihi satu nilai kritikal, vc” . vc adalah tegasan ricih
yang boleh ditanggung oleh konkrit tanpa tetulang ricih.

Apabila v > vc ,tetulang ricih perlu disediakan untuk menghalang kegagalan

ricih -------> kegagalan lenturan.

2. Bentuk Kegagalan Ricih

Mekanisme kegagalan ricih dalam konkrit sangat kompleks, dari hasil ujikaji
didapati bentuk kegagalan ricih bagi rasuk adalah berkaitan dengan nisbah
rentang ricih, av/d , sebagai berikut :

1. Kes-1 : av/d > 6

Momen lentur lebih besar berbanding daya ricih, kegagalan lenturan berlaku
dan tegasan dalam keluli tegangan hampir mencapai takat alah.

Bermula dengan retakan lenturan (pugak) yang diikuti retakan condong yang
disebabkan oleh tindakan tegasan ricih.

BP@07 2
Rekabentuk Struktur Konkrit

2. Kes-2 : 2 < av/d < 6

Pada peringkat awal retak akibat lenturan berlaku. Pertambahan beban

seterusnya menghasilkan retak pepenjuru dan retak ufuk sepanjang tetulang
tegangan akibat kegagalan ikatan konkrit dan tetulang.

3. Kes-3 : av/d < 6

Tiada retak lenturan, tetapi retak akibat racih akan ujud secara tiba-tiba pada
kecondongan hampir 450 dari paksi ufuk.

BP@07 3
Rekabentuk Struktur Konkrit

3. Jenis Perangkai Ricih

Kegagalan ricih boleh dihalangi oleh tetulang perangkai yang disusun secara
menegak atau membengkok dari tetulang utama (condong).

Perangkai tegak/pugak biasanya terdiri dari tetulang alah sederhana, fyv = 250
N/mm2, yang dibengkok bagi membentuk segiempat untuk membaluti dan
memegang tetulang mampatan dan tegangan.
Jika tiada tetulang mampatan, bar yang bersaiz kecil diletakkan sebagai peng-
gantung tetulang perangkai.

Biasanya terdapat tiga cara untuk merintangi daya ricih, iaitu :

1. Menggunakan perangkai ricih pugak (vertikcal link)

2. Menggunakan bar condong (bent-up bar)
3. Gabungan perangkai pugak dan bar condong

BP@07 4
Rekabentuk Struktur Konkrit

Tetulang perangkai untuk menanggung daya ricih sebenarnya dalam satu

rentang rasuk terdiri dari dua jenis iaitu perangkai nominal dan perangkai ricih.

4. Prosedur Rekabentuk Ricih menurut BS 8110

Rekabentuk perangkai ricih pugak adalah menentukan jarak dan jumlah

perangkai ricih yang diperlukan untuk menanggung daya ricih yang tidak
mampu ditanggung oleh konkrit tanpa perangkai.

Saiz dan luas kaki perangkai, Asv yang akan digunakan ditentukan terlebih
dahulu. Jarak perangkai direkabentuk dengan persamaan yang melibatkan
tegasan ricih kritikal bagi konkrit tanpa perangkai.

Sebenarnya agihan tegasan ricih sebenar pada keadaan had muktamad tidak
dapat diketahui secara pasti. Oleh itu, tegasan ricih rekabentuk pada keratan
didapati dengan membahagikan nilai daya ricih dari analisis luas keratan rasuk,
iaitu :
V
v=
b vd
dimana V = daya ricih muktamad
bv = lebar keratan
d = ukurdalam berkesan
BP@07 5
Rekabentuk Struktur Konkrit

Prosedur rekabentuk ricih mengikut fasal 3.4.5 BS 8110 :

V
1. Kira tegasan ricih muktamad pada keratan : v =
b vd
2. Semak v > 0.8 f cu atau 5 N/mm2 yang mana terkecil, besarkan saiz rasuk.

3. Kirakan rintangan ricih konkrit, vc dari jadwal 3.8 BS 8110 atau persamaan :
1 1
⎡100A s ⎤ 3 ⎡ 400 ⎤ 4
0.79⎢
⎣ b v .d ⎥⎦ ⎢⎣ d ⎥⎦
vc =
γm

dimana : As = luas tetulang tegangan

bv = lebar rasuk = b
d = ukurdalam berkesan
γm = faktur keselamatan separa = 1.25

100A s
tidak lebih dari 3
b v .d
400
tidak kurang dari 1
d

Sekiranya fcu > 25 N/mm2 , vc boleh dikalikan/didarapkan dengan

1
⎛ f cu ⎞ 3

⎜ ⎟ ,dimana fcu tidak boleh diambil lebih daripada 40 N/mm2.

⎝ 25 ⎠

4. Untuk mendapatkan jarak tetulang perangkai, Sv dilakukan semakan antara

v = vs dan vc sesuai daripada jadwal 3.7 BS 8110,

Vs
v = vs =
b v .d

dim ana v s = daya ricih rekabentuk berjarak d dari sokong (muka tiang)
Vs = daya ricih muktamad berjarak d dari sokong (muka tiang)

BP@07 6
Rekabentuk Struktur Konkrit

1. Sekiranya vs < vc , bagi anggota struktur yang tidak kritikal

perangkai tidak diperlukan, bagi anggota struktur yang lain disediakan
perangkai minimum :
A sv 0.87f yv
Sv =
0.4b

2. Sekiranya 0.5v c < v s < ( v c + 0.4) , sediakan perangkai minimum /

nominal :
A sv 0.87f yv
Sv =
0.4b

3. Sekiranya ( v c + 0.4) < v s < 0.8 f cu ,

* sediakan perangkai ricih :

A sv 0.87f yv
Sv =
( v s − v c )b

* sediakan perangkai minimum/nominal :

A sv 0.87f yv
Sv =
0.4b

5. Jarak perangkai, Sv tidak boleh melebihi daripada 0.75d ( Sv < 0.75d).

BP@07 7
Rekabentuk Struktur Konkrit

Contoh-1

Rajah dibawah ini menunjukkan satu rasuk yang telah direkabentuk untuk merintangi
momen lentur. Jika kekuatan ciri tetulang perangkai, fyv = 250 N/mm2 dan kekuatan
ciri konkrit, fcu = 30 N/mm2, rekabentukkan tetulang ricih rasuk tersebut.

Jawab :

9 Daya ricih pada sokong ,V = 105 kN

V 105000
Tegasan ricih, v = = = 1.75 N/mm 2 < 0.8 30 = 4.382 ....Oke
b.d 200.300

9 Daya ricih pada jarak d dari sokong, Vs = 105 − 0.3(35) = 94.5 kN

Vs 94500
Tegasan ricih, v s = = = 1.575 N/mm 2
b.d 200.300

100A s 100(1470)
= = 2.45 < 3 .....Oke
b.d 200(300)
9
400 400
= = 1.333 > 1 ...... Oke
d 300

9 fcu = 30 N/mm2 > 25 N/mm2

BP@07 8
Rekabentuk Struktur Konkrit

9 Tegasan ricih rekabentuk :

1 1 1
⎡100A s ⎤ 3 ⎡ 400 ⎤ 4 ⎡ f cu ⎤ 3
1 1 30 13
0.79 ⎢
b.d ⎥⎦ ⎢⎣ d ⎥⎦ ⎢⎣ 25 ⎥⎦
0.79(2.45) 3 (1.333) 4 ( )
vc = ⎣ = 25 = 0.973 N/mm 2
1.25 1.25

0.5v c = 0.5(0.973) = 0.487

9
v c + 0.4 = 0.973 + 0.4 = 1.373 N/mm 2

( v c + 0.4) < v s < 0.8 f cu

9 Semak : ,diperlukan perangkai ricih :
1.373 < 1.575 < 4.382

Perangkai ricih, cuba perangkai R8, Asv = 2(50.265) = 100.53 mm2

A sv (0.87)f yv 100.53(0.87)(250)
Sv = =
( v s − v c )b (1.575 − 0.973).200
= 181.605 mm < 0.75(300) = 225 mm , guna perangkai R8 - 150

9 Perangkai minimum/nominal, cuba perangkai R8,

A sv (0.87)f yv
100.53(0.87)(250)
Sv = =
(0.4)b (0.4).200
= 273.316 mm > 0.75(300) = 225 mm , guna perangkai R8 - 225

9 Keupayaan ricih R8-225 (perangkai minimum/nominal) :

S v = 225 mm
A sv (0.87)f yv 100.53(0.87)250
(v s − v c ) = = = 0.486
S v .b 225(200)
v s = 0.486 + 0.973
= 1.46 N/mm 2

Daya ricih, Vs = v s .b.d = 1.46(200)300 = 87600 N = 87.6 kN

BP@07 9
Rekabentuk Struktur Konkrit

9 Susunan perangkai pada rasuk :

- Julat perangkai ricih = 0.5 m = 500 mm

- Bilangan perangkai ricih = 1 + 500/150 = 4.333

pakai 4 batang

- Bilangan perangkai nominal = (6000-2(500))/225 = 22.222

pakai 22 batang

BP@07 10