1940'larda (Amerikan emperyalizmi Trkiye'ye

TRKYEDE girerken), yllardr uyuyan Said-i Nurs

ERATIN uyandrlyor ve Suudi Arabistan kkenli olan
KISA TARH Tican tarikat, laisizme kar ilk eylemlerine
balyor. Adnan Menderes, bir yandan Amerikan
Halil Nebiler emperyalizminin lkeye giriine zemin hazrlarken,
dier yandan da Said-i Nurs'nin elini pp
hilafet sancann glgesinde yrmeye balyor.
Rastlant m?
LK SZ renci ve ii eylemleri baladnda, hak ve
ekmek arayanlarn karsna yine o, "Din elden
Sorun hep dindarlk-dinsizlik, douculuk- gidiyor!" naralar atanlar kyor. stanbul
batclk, mslmanlk-laiklik gibi elikilerle genliinin 6. Filo'ya kar balatt
deerlendiriliyor. Oysa ben, bu protestolar, Dolmabahe camiinde, kbleyi brakp
deerlendirmelerin, tarih bilincinden yoksun ve 6. Filo'ya dnerek namaz klan eriatlarla
yanl olduunu dnyorum. Yaptm aratrma krlmaya allyor. Amerikan askerleri iin
sonucunda da, eriat ykselilerin, snfsal ve beyaza boyanan stanbul genelevlerini dile getiren
ulusal sorunlarla ok yakndan ilgisi olduunu, renciler, ember sakalllar tarafndan
uluslararas politikann ve devletin setii dvlyor, hatta ldrlyorlar.
yntemlerin gdmne girdiini gryorum. 1970'lerin son iki ylnda ABD'nin, SSCB'yi
31 Mart Vakas'nn, Alman emperyalizminin gneyden, lml ve denetlenebilir slamc bir
Osmanlya ilikin programnn en youn uyguland yeil kuakla evirme projesini; batda
dneme denk dmesi, hi de tesadf deil. Cihat Polonya'dan "Let us Poland, be Poland" (Braknz
fetvalar yaynlanyor ve Sultan, onlarca lkeye Polonya Polonya Olsun) sloganyla balatlan "Yeni
slam ihracna giriiyor. Sonuta telef olan, yine Dnya Dzeni" kampanyas destekliyor. Kilise
bu lkenin insanlardr. Polonya'daki sosyalist rejime, cami Trkiye'deki
Ulusal Kurtulu Sava'n bastrmaya alan laik rejime saldryor. Sre iliyor ve
ngiliz emperyalizmi, en yakn mttefik olarak sosyalizm, emperyalizme baml liberal sisteme,
yannda Halife-Sultan', eyhlislam' ve hocalar laisizm denetlenebilir slam'a dntrlmeye
buluyor. eyhlislam, Mustafa Kemal ve arkadalar allyor. Afganistan, Pakistan, Cezayir, Tunus
hakknda lm fetvalar veriyor; ngiliz ve Yunan ve Trkiye gibi lkelerdeki slamc ykselii,
uaklar bunlar gkten insanlara serpitiriyor; Yeni Dnya Dzeni projelerinden ayr dnmeye,
talyan gemileri limanlara ulatryor ve Fransz kopartarak anlamaya alanlarn yanlglar,
subaylar halka datyor. 'eriat isteriz' diye mslman-laik atmas biiminde ortaya kyor.
ayaklananlarn cebinden, ngiliz gizli servisinin Atatrklk adna askeri darbe yapan
belgeleri kyor. ngilizseverler Dernei Bakan generallerin yaptklar ilk ey, Atatrk'n
olan hoca gibilerin ban ektii ayaklanmalar mirasn yerle bir etmek oluyor. Yine ayn
bouna yaanmyor. generaller, ABD'ye danmadan da i yapmyorlar.
 Liberalizm adna badem byklaryla iktidara
gelen zalc ynetim, Amerikan yanls Suudi Birinci Blm
Arabistan sermayesini ve bu sermayenin eriat
gruplara mali desteini getiriyor. Liberal
Ahrarlar, SSCB'deki gelimelere bakarak "KRAVATLARI KOPARDIK, KAHVELER YAMALADIK,
sosyalizmin, ideolojinin lmn bayram yaparak GAZETELER BASTIK OK KR, ERATI KURTARDIK !"
ilan ediyorlar ve bizatihi bir ideoloji olan
eriatln ykseliini (bilerek ve isteyerek, Lale devrine kadar dnmek gerekiyor.
yani hukuk deyimiyle 'taammden') grmezden Bir 'bozgun onay' anlamas olan, 1699 tarihli
geliyorlar. Grenler ise uzlama yollar aryor. Karlofa Antlamas, Osmanl ynetiminin ilk kez
te bu noktada; eriatn, zgrlk ve emek batnn stnln kabul etmesi anlamna
dmanln, emperyalizmle ibirliini, insan geliyordu. kinci anlam ise, Osmanl'nn dnya
haklarna kar tavrn ve dkt kan tarihsel ilerinden sefahate dn dneminin balangc
bir sre iinde grmek gerekiyor. Baka trls, olmasyd. lkenin aydnlar, hemen ayn
bir odas eksik eve benziyor. dnemlerden itibaren, devlet arknda, orduda ve
Tarih retici ve yol gstericidir. 31 Mart dinde reform taleplerini dile getirmeye
1909 ile 2 Temmuz 1993, Trk toplumunun tarihinde baladlar. Padiaha sunulan reform paketlerinde,
eriatlarla yaanan iki byk atma en nemli reformlarn orduda yaplmasnn
noktasdr. Bu noktalar arasnda kimin ne planland grlr.
yaptn, hangi kesimin kimden yana ve nasl Daha sonra, 1718 tarihli Pasarofa Antlamas
tavr aldn unutmamalyz. Bu anmsama, bundan gelir. Bu antlama, Osmanl iin kntnn
sonra herkesin safn ve tavrn doru tahmin kesinlemesi demekti. Bat teknolojisinin lkeye
edebilmemiz iin de gereklidir. girmeye balamas da bu antlama sonrasna
Bu yzden elinizdeki almann biimi, rastlar. Matbaa, orduda Fransz modeli, toprak
kronoloji olarak belirlendi. Bir kolaj oldu. reformu bu dnemde grlr. kntye aklc
Cumhuriyet tarihini aklamak gibi, bir sav yok. yoldan nlem abalardr, reformlar. Temelinde,
Anmsatma sav var. Sadece, "u iler oldu; u bilimsel veriler ve zgrlk dnceler yatar.
ileri unlar yapt; unlar kar kt" demeye lk dinci tepkiler de ayn dnemin rndr.
alt. Eksikleri var. Bakalar tamamlayabilir, Dincilere gre, kntden kurtulu ancak 'eriata
tamamlamaldr. Yanllar varsa (ki, aksi yndeki dnerek' mmkndr.
tm abama karn olabilir), bundan sonraki 1789 ylnda toplanan Meveret Meclisi'nin
basklarda dzeltmek zere, imdiden zr dilerim. (Danma Kurulu), eriatlarn saldrlarna ok
Cumhuriyet Gazetesi ariv blm ve iletiim fazla hedef olmas nedeniyle, 1794'te Nizam-
servisleri alanlarna teekkr ederim. Cedit ilan edildi. IV. Mustafa, dinci kesim
karsnda bir adm daha geri atarak er'i
Halil Nebiler. Szleme'yi imzalad. Dincilerin basksyla
13 Nisan 1994, Sefaky eriata uygun dzenlemeyi gerekletiren ikinci
giriim, Sened-i ttifak'tr. slamclk, bir
politika olarak, en ok II. Abdlhamit dneminde
uyguland. Abdlhamit, sultan, hkmdar, padiah steriz" diye baryorlard. Ayaklanmann ilk
yerine kendisine 'halife' denilmesini istiyor, din gnnde, 20 kadar mektepli zabit katledildi. lk
eitimi orann arttryor, slam dnyasnn alim gnn bilanosuna, Tanin ve ura-y mmet
ve eyhlerini stanbul'a arp dllendiriyordu. gazeteleri matbaalarnn baslmas, makinelerinin
slamclk politikasnn ihracna giriildi. paralanmas; Adliye Nazr Nazm Paa ile Lazkiye
slamc kitaplar bastrlarak slam lkelerine Mebusu Emin Arslan Bey'in ttihat Terakki'nin nde
cretsiz datld, Afrika ilerine tarikat gelenleri sanlarak yanllkla ldrlmeleri;
mensuplar gnderildi, Arap vilayetleri, birinci dkkanlarn yamalanmas; babozuk askerlerin
snf vilayet haline getirildi ve Hicaz Demiryolu saa sola ate etmeleri sonucu kazara yaralanma ve
projesinin uygulamasna baland. Ancak, "Osmanl lm olaylar da yazld. 11 gn boyunca eriat
hilafetini Mslman unsurlarla ayakta tutma ayaklanmann egemenliinde kalan stanbul'da,
projesi" tutmaynca, Abdlhamit'in de sonu geldi. "Gvur icaddr" diye kravatlar kopartld,
Abdlhamit'in sonunu hazrlayanlar arasnda, sokaktaki kadnlara saldrld, kahvehanelerdeki
ttihad ve Terakki'cilerle birlikte hareket eden resimler paraland. Ayaklanan askerlerin Ayasofya
Said-i Nurs de bulunuyordu. 1912 Balkan Sava meydannda toplanmasndan ve ulema takmnn da
yenilgisi, ttihat ve Terakki'nin panislamizme ve onlara katlmasndan sonra, Abdlhamit'in ikna
islamclara yaknlnn yeniden etmek iin gnderdii eyhlislam Mehmed Ziyaeddin
deerlendirilmesine neden oldu. Ancak, Efendi, ayaklananlarn taleplerini yle
Abdlhamit'in panislamist politikadan vazgemesi sralyordu:
kolay olmayacakt. Nitekim, Birinci Dnya
Sava'na girme karar, tilf Devletleri'ne kar "l- Sadrazam Hseyin Hilmi ve Harbiye Nazr
"Cihat Fetvas" ilan edilerek alnd. Rza Paalarla Meclis-i Mebusan Reisi Ahmet Rza
II. Merutiyet'in en ilgin ve tarihimizin en Bey'in azilleri,
kara gnlerinden biri olarak bilinen '31 Mart 2- Mebuslardan, Tanin gazetesi bayazar
Vak'as, bu gelimelere paralel-olarak ortaya Hseyin Cahid, ura-y mmet'in sahibi Bahaeddin
kt. Eski takvimle 31 Mart 1325, yeni takvimle akir ve Meclis kinci Reisi Talat Bev'lerin
13 Nisan 1909 sabahnn erken saatlerinde, uzaklatrlmas.
stanbullular silah sesleriyle uyandlar. 3- eriatn btn ynleriyle uygulanmas,
O gne kadar "Hrriyet Bekileri" (Nighban- 4- Aa alnan alayl subaylarn grevlerine
Hrriyet) adyla tantlan Selanik 4. Avc dnmesi ve mektepli zabitlerin de grevden
Taburu'nun askerleri, akn akn sokaklar alnmalar,
doldurmutu. Geceyars, subaylarn balayan er 5- Ayaklanmadan dolay, bir neferin bile klna
ve erbalar, ayaklanmann liderliini yapan zarar gelmemesi".
Arnavut Hamdi avu nderliinde haykrp havaya
ate aarak Meclis'in bulunduu Ayasofya meydanna Grld gibi, olay aka eriat bir
doru kouyorlard. Gnn ilk saatlerinde ayaklanmayd. Peki, olayn gerekeleri nelerdi?
kendilerine katlmaya ikna ettikleri dier Ayaklanmadan 8 ay 21 gn nce, Merutiyet ilan
birliklerle birlikte, leye doru meydan edilmiti. ttihat ve Terakki, nce siyasi
doldurmulard bile. "Yaasn Asker", "eriat sululara, daha sonra da cezaevlerindeki
ayaklanmalar nedeniyle adi sululara genel af ilan edildi ve idam sephalar, "ibret-i alem" iin
edince, stanbul sokaklar sulular cennetine gnlerce sokaklardan kaldrlmad. Ahrar Frkas
dnd. stanbul'a dnen Prens Sabahattin, ttihat kapatld ve Sultanzade Sabahattin gzaltna
ve Terakki'den yaknlk gremeyince 'Ahrar alnd. Ancak, ngiliz Bykelilii'nin
Frkas'n (Liberaller Partisi) kurdu. Ahrarlar, giriimleri sonucu serbest braklnca, Prens yurt
bnyesinde ok farkl muhalif gruplar biraraya dna kt. Ayaklanmann motorunu oluturan
toplayan bir cepheye dnt. Merutiyet'in ttihad- Muhammedi de kapatld. Dervi Vahdeti,
ilann izleyen Ekim ayndan itibaren Bulgaristan tm kama abalarna karn ksa srede yakaland
Prenslii, Bosna-Hersek ve Girit vilayetleri, ve asld. Selanikli Mustafa Kemal, zmirli smet
birer birer Osmanl topraklarndan koptular. D Bey, Fevzi Bey (akmak) gibi, daha sonra ulusal
bunalm, halkn gznde ttihat ve Terakki'nin kurtulu savann kahramanlar ve yeni devletin
itibarn olduka sarst. Muhalefet, ksa srede kurucular olacak olan gen subaylar, birbirlerini
yaygnlap rgtlendi. Muhalefetin oda, ilk kez Hareket Ordusu'nda tandlar. "ttihat ve
bayazarln Dervi Vahdeti'nin yapt 'Volkan' Terakki despotizmine kar muhalefetin hazrlad
gazetesi idi ve Volkan'dan kaynaklanan fikirler bir gvde gsterisi" olarak balayan 31 Mart,
dorultusunda, eriat ttihad- Muhammed sonunda ilticaya dnmt. Temelinde "eriatn
Frkas, vak'adan alt gn nce (26 Mart 1325 yasakladklarn yaptrmamak" dncesi bulunan 31
yani, 8 Nisan 1909) Ayasofya meydannda Dervi Mart Vak'as, islamclar iin, daha sonra
Vahdeti'nin nutkuyla kuruldu. izleyecekleri yol konusunda, nemli bir yol
Siyasi hava, mart ortalarndan sonra kararmaya gsterici oldu.
balad. ve d bunalmlardan dolay otoriter
bir tavr izlemeye balayan ttihat ve Terakki,
kurtarc olarak grd ordu ve ynetim aygtnda "HAREKET ORDUSUNUN NL SMLER
geni apl bir tasfiyeye balad. Ordudan nemli
sayda alayl subay atld ve birok memur akta -Selanikli Mustafa Kemal Bey: Erkan- Harp
kald. Daha sonra, ilmiye snfnn askerliiyle Kolaas.
ilgili bir yasa tasars, ilmiye snf ile alayl -Pirlepeli Fethi Bey: Erkan- Harp Binbas.
askerleri eriatlarn safna itti. ttihat Paris Ateemiliterliinden, ilk Millet Meclisi'nde
fedailerin muhalefet saflarndaki gazetecilere milletvekili; babakanlk, bykelilik yapt.
saldrmalar ve 6 Nisan 1909 gecesi, Serbesti -zmirli smet Bey (nn): Erkan- Harp
gazetesinin bayazar olan Hasan Fehmi Bey'in Kolaas.
ldrlmesi, havay iyice gerginletirdi. -Vehbi Paazade Sleyman Askeri Bey: Erkan-
stanbul'u 11 gn boyunca dehete boan olaylar Harp Kolaas, daha sonra Tekilat- Mahsusa
srasnda, Rumeli'nin eitli merkezlerinde Bakan.
eriat ayaklanmaya tepkiler balamt. -Halil Bey(Paa): Erkan- Harp Kolaas, Enver
Selanik'te bir miting yapld. Ardndan, alelacele Paa'nn amcas.
kurulan "Hareket Ordusu", 24 Nisan 1909 gn -Ohrili Eyp Sabri Bey: Piyade Kolaas,
stanbul'a girdi. Ayaklanmann elebalar, Divan- ttihat ve Terakki'nin kurucusu.
Harb-i rfi'de yargland. Pek ok asker idam
 -Giritli Rueni Bey: Erkan- Harp Yzbas. -Abdlkadir Bey: Ankara Valisi. Pontusularla
Tekilat- Mahsusa'da alt. Milli Mcadele arpt. Milli Mcadele'ye katld. zmir
srasnda milletvekili idi. Suikast'nda yer almaktan idam edildi.
-Tolcal Sleyman Bey: Svari Mlazm- Evveli. -Kzanlkl Cevat Bey: Topu Mlazm- Evveli.
Merutiyet'te svari binbalna ykseldi, gizli ttihat ve Terakki'nin gzdelerinden. Bab- Ali
tekilata girdi. Milli Mcadele'de Anadolu'ya basknna katld, stanbul Merkez Komutanl
geti, yapt. Miralay oldu. Milli Mcadele'de Anadolu'ya
-Yakup Cemil Bey: Piyade Mlazm- Evveli. Bab- geti. Milli Mdafaa Vekaleti Muhakim ubesi
Ali basknnda Nazm Paa'y vurdu. Enver Mdr oldu.
Paa'nn Almanya yanls politikasna kar kt, -Erzurumlu Necati Bey: Piyade Mlazm- Evveli.
muhakeme edilip kuruna dizildi. ttihat ve Terakki yesi. Tekilat- Mahsusa'da
-Filibeli Hilmi Bey: Piyade Zabiti. alt. Mondros'tan sonra Anadolu'ya geti.
Merutiyet'ten sonra ttihat ve Terakki mfettii -Edremitli Sar Necati Bey: Piyade Mlazm-
oldu. Tekilat- Mahsusa'da alt, Milli Evveli. ttihat ve Terakki yesi. Tekilat-
Mcadele'ye katld. Milletvekili oldu. Mustafa Mahsusa'da alt. Millet Meclisi'nde
Kemal'e suikast dzenlemekten idam edildi. milletvekili.
-zmitli Mmtaz Bey: Svari Yzbas. Enver - Afyonkarahisarl Ali Bey: Piyade yzbas.
Paa'nn nl yaveri. Milli Mcadele'de milletvekili. stikll Mahkemesi
-mer Naci Bey: Mlazm- Evvel. ttihat ve Bakan. Nafia Vekili.
Terakki'nin nl konferanss. Bab- Ali -Japon Rza Bey: Mlazm- Evvel. ttihat ve
basknna katld. Tekilat- Mahsusa'da alt. Terakki'nin gzdelerinden. Milli Mcadele'de Milli
Birinci Dnya Sava'nda ran snrndaki Mdafaa Vekaleti Levazm ubesi'nde, Hesabat
Bahtiyari airetlerini savaa sokmaya alrken Komisyonu'nda alt.
ld. -Doktor Abidin Bey: ttihat ve Terakki'de gizli
-Rasim Bey: Baytar yzbas. Milli Mcadele'ye faaliyetlerde yer ald. Milli Mcadele'de
katld, Miralay oldu. zmir Suikast'na milletvekili. zmir Suikast nedeniyle idam
katlmaktan idam edildi. edildi.
-Sar Efe Edip Bey: Piyade Mlazm- Evveli, -smail Canbolat Bey: Mlazm- Evvel. ttihat
ttihat ve Terakki yesi. Mondros Mtarekesi'nden ve Terakki'nin kurucularndan. zmir Suikast'na
sonra jandarma yzbalna ykseldi. Kurtulu katlmaktan idam edildi.
Sava'na katld. zmir Suikast'na katlmaktan (KK Yaln: Aydn zerine Tezler 2. Sf. 557-
idam edildi. 558, 1984, stanbul.)
-Kastamonulu kr Bey: ttihat ve Terakki
merkezinin nllerinden. Maarif Nazr, Milli
Mcadele'de milletvekili. zmir Suikast'na
katlmaktan idam edildi. OYSA...
-Yenibaheli Nail Bey: Piyade Mlazm- Evveli.
ttihat ve Terakki yesi. Jandarma zabitlii stanbul eriatlarla urarken, dnya resim
yapt. Osmanl Meclisi'nde milletvekili. sanat, iki yldr Picasso'nun Kbizm akmyla
ilgilidir. Lenin, Materyalizm ve Ampiriokritisizm 1914 Austos'unda, Birinci Dnya Sava patlak
adl eseriyle tartmalar estirmektedir. Japonya, verir. 2 Ekim'de Rusya, 5 Ekim'de ngiltere ve
1910'da Kore'yi igal ederken, Meksika devrimi Fransa, Osmanl'ya sava ilan ederler. Bir yandan
balyordu; Mondrian ve Kandinski gibi nc sava srerken, Einstein, nl 'Rlativite'
ressamlar soyut resmin ilk rneklerini kuramn yaynlar (1916). 6-7 Ekim 1917'de,
veriyorlard. Bolevikler Rus ar'n devirerek dnya zerindeki
ilk sosyalist ynetimi kurarlar. 3 Temmuz 1918'de,
- 1913: emseddin Gnaltay ve Halim Sabit Vahdettin padiah olur. Bir yandan iki pilot Atlas
tarafndan karlan slam Mecmuas'nn slogan Okyanusu'nu ilk kez uakla aarken, dier yandan
yleydi: "Dinli bir hayat/Hayatl bir din". Avrupa haritas Versay Anlamas'yla yeniden
Dergi, slamc Srat- Mstakim ile Trk, izilir. 15 Mays 1919'da, Yunan birlikleri
milliyeti Trk Yurdu dergilerinin arasnda bir zmir'e; 19 Mays 1919'da ise Mustafa Kemal
sentezdi. Dnemin slamc kesimi iinde yer alan Samsun'a kar.
Said Halim Paa, Elmall Muhammed Hamdi (Yazr), -14 Kasm 1914: Fetva Emini Ali Haydar Efendi,
Mehmet Akif Ersoy, Ahmet Hamdi Akseki, Bedizzaman Fatih Camii'nde "Cihat Fetvas"n halka ilan etti.
Said-i Nurs, Manastrl smail Hakk gibi adlarn Fetvann nemi, Osmanl devleti iin Panislamizm
arasnda Vatan airi olarak tandmz Namk politikasnn resmen ilan anlamna gelmesinden
Kemal'i de bulmak mmknd. Namk Kemal'in, kaynaklanyor. Ancak daha da nemlisi,
"Hrriyet" adl bir gazeteye, "Avrupallar Panislamizm'in Alman emperyalizmi tarafndan
bilmelidirler ki, devletimiz yaamak isterse Osmanl ynetimine emperyalist paylam plannn
Muhammed eriat'ndan ayrlamaz ve bir slam bir paras olarak nasl kabul ettirilmesidir.
devleti olarak kalmaldr" diye yazd biliniyor. Biraz geriye dnersek, "Cihat Fetvas"n ve
Birinci Dnya Sava sonrasnda Anadolu'nun Panislamizm'i daha iyi anlayabiliriz: _
yabanc igali altnda kalmas ile birlikte
Mustafa Kemal ve arkadalarnn nclnde "1877-1878 Osmanl-Rus Sava, Osmanl Devleti
verilen Kurtulu Sava, ne slamclk iin felaketle sonulannca, ordunun durumu
anlayyla, ne de Osmanlclk anlayyla yeniden gncel hale geldi. Reformist araylar
uyumuyordu. Yine de, Kuvayi Milliye'ciler, iinde bulunan devlet, Almanya'dan askeri uzman
slamclara kar bir sava amadlar. Ancak, talebinde bulundu. Alman askeri heyetleri, bu
bata Halife olmak zere, tm slamc kesim ve talep zerine stanbul'a dolutular. Alman askeri
Osmanl ricali, 1919-1922 yllar arasnda heyetleri ile birlikte Krupp ve Deutsche Bank da
Anadolu'nun birok yerinde "hilafet ve eriat" bu bakir pazara girdi. Alman danmanlardan Von
talepli ok sayda isyan kkrtmasna Der Goltz'un nerileri dorultusunda, 1885'de
giriiyordu. Krupp fabrikalarndan 500 kadar ar top alnd.
Ertesi yl, 426 sahra topu ve 60 havan topu;
1887'de ise 500.000 karabina ve tfek bu listeye
DNYA NELER YAIYORDU?.. eklendi. O tarihlerde, ABD Maslahatgzar'nn
Washington'a yazdna gre, Krupp ve Mauser'in bu
pazara egemenlikleri, Osmanl ordusunu pahal ve
kalitesiz silahlarla donatma sonucunu vermiti. Alman Genelkurmay'nn komutasnda olan Osmanl
Ayrca, Goltz'un, Harbiye Mektebi'nde ders kitab ordusu, Almanya'nn karlar iin Galiya'dan
olarak okutmak zere 4 bin sayfadan fazla Trke Badat'a, Kafkaslardan Svey'e tkeninceye kadar
bror ve ders kitab yaynlamas, subay adaylar savatrlmtr..." (PARLAR, Suat: Devlet ve
arasnda Alman hayranln arttrd. Bu arada, Ordu. Sf. 49-50. Henz yaymlanmad)
stanbul'da grev yapan Alman subaylar, aldklar
talimat uyarnca Alman Bykelilii'ne bal Ortada, Almanya ile bylesine bir ittifak var.
olarak grev yaptlar. Alman subaylarnn Osmanl bakentinde ittifakn ilevleri buyken,
grdkleri byk ilgi, Trkiye'deki siyasi Berlin'de Alman Kayser'i gnden gne slam yanls
geleneklerin temelinde bulunan yabanc etkinlii grnme politikasn yrrle soktu.
konusunda ilgin bir gstergedir. rnein, Alman Ortadou'daki Alman karlar, Alman
askeri heyeti ile gelen askeri danman Yzba emperyalizminin Osmanl ordularn kendi adna
Kamphvener, 1897 ylnda Mir (Mareal) savatrmasn gerektiriyordu ve politika reten
yaplm, kendisine II. Abdlhamit tarafndan Almanlar, devlet iindeki eriat kesimleri ne
Yaver-i Ekrem'lik unvan verilmiti. Trk karp Panislamist politikalar benimseterek bunu
mirlere bile kolay verilmeyen bu unvan tayan baarmann yolunu buldular. Osmanl devletinin
Kamphvener, ayn rtbeyi tayan Serasker Gazi gizli haberalma ve harekat rgt Tekilat-
Osman Paa (Plevne Kahraman) ile ayn hizada Mahsusa'nn kurucusu Kuuba Eref, Panislamizm
yryor, trenlerde at stnde ve n safta yer ile emperyalizm arasndaki balar anlarnda
alyordu. Alman mparatorluu ile ne kadar sk aklyor:
bir dostluk iinde olduunu dnyaya gstermek
iin, II.Abdlhamit'in bir Alman yzbasn "Eref Kuuba'ya gre, cihat ilan etme ve
mareal yapmas, Trkiye'nin Bat'ya nasl Panislamizm'i tilf devletlerine kar kullanma
baktnn dikkate deer bir gstergesidir. fikri bir Alman planyd ve General von der Goltz
Osmanl ordusu; eitimi, donatm ve stratejisi tarafndan 1914 ylnn ilk yarsnda Enver
asndan Alman Genelkurmay ile btnlemi, 1889 Paa'ya ok ikna edici bir ekilde nerilmiti
ylnda Alman askeri heyeti bakan Von Der Goltz (Kuuba'nn 24 Aralk 1961 tarihli mektubu).
Paa, Almanya'ya gnderilecek subaylarn Ali hsan Sabis de bu fikrin Almanlardan ktn
Almanya'ya ballklarnn esas alnacan ve belirtir; zellikle Alman Askeri Heyeti'nin
sadece Alman hayran Osmanl subaylarnn bu yeleri ve Bronsort Paa'nn bu konuda etkili
imkanlardan yararlanacan raporunda yazmtr. olduunu syler." (STODDARD, Dr. Philip H.:
1908 Merutiyet Devrimi de durumda deiiklik Tekilat- Mahsusa. Sf. 150, 1993, stanbul)
yapmam, ttihatlar d politik zorlamalarn da
etkisiyle (Rusya-ngiltere ittifak) neredeyse Alman emperyalizminin Ortadou ve Kafkas
tmyle, Almanya'ya teslim olmulardr. 1913'de politikas gerei, stanbul'da yrrle sokulan
Liman Von Sanders bakanlnda gelen yeni Alman Panislamizm'in en nemli iki (sonucu) rn, 31
heyeti, orduyu tamamyla kontrol altna alm ve Mart Vak'as ve Birinci Dnya Sava'nda len yz
Alman askeri uzmanlar ordunun fiili komutanlar binlerce Trk askeri olmutur. Emperyalistlerin
haline gelmilerdir. Birinci Dnya Sava'nda, nermesi, istei ve basksyla Trkiye'yi Birinci
Dnya Sava'na sokan Cihat Fetvas'nn arka plan birleenlere kar ilan ettikleri cihata katlmak
byleyken, fetvann ilan yks de yle btn Mslmanlar iin farz mdr?
gerekleti: 2) Rusya, Fransa, ngiltere ve mttefikleri
devletlerin idaresi altnda yaayan Mslmanlarn
"13 Kasn 1914 gn, Padiah, eyhlislam ve bu devletlere kar cihata katlmalar farz olur
dier kabine yeleriyle birlikte, Topkap mu?
Saray'nda Hz.Muhammed'in hrkasnn ve dier 3) Cihata katlmayanlar Allah'n gazabna
kutsal emanetlerin sakland odada yaplan resmi mstehak olurlar m?
bir trenle Meclis-i Mebusan'dan bir heyeti kabul 4) Hkmet-i slamiye'ye kar savaan tilaf
etti. Padiah, nihai zaferi kazanacaklarna Devletleri'nin Mslman ahalisi, bu devletlerin
duyduu gveni dile getiren ksa bir konuma yannda savaa katlmalar halinde ne trl
yaptktan sonra, orada bulunanlar Allah'n tehditlerle karlarlarsa karlasnlar,
inayetinin Osmanl ordusunun zerinden eksik cehennem ateine mstahak olurlar m?
olmamas iin dua ettiler. Cihat ilanna izin 5) Bu suretle harb-i hazrda ngiltere ve
veren fetva okunduktan sonra gelenee uygun olarak Fransa ve Rusya ve Srbiya ve Karada
burada brakld; yirmidrt saat sonra, 14 Kasm hkmetleriyle zahirlerinin (yardmclarnn)
1914'te de Fetva Emini Ali Haydar Efendi, Fatih idarelerinde olan Mslmanlarn hkmet-i seniyye-
Camii'nde fetvay halka duyurdu... i slamiyeye muin (yardmc) bulunan Almanya ve
...Kasm 1914 tarihli fetva ve cihat ilanna Avusturya aleyhine harbetmeleri Hilafet-i
dair beyanname, dnyadaki btn Mslmanlara u slamiye'nin mazarratn mucip olacandan (zarar
mesaj veriyordu: Mslmanlar nihayet, kendilerini dokunacandan) esm- azim (byk gnah) olmakla
bunca zamandr ezen kafirlere kar gl bir azab- azime (byk azaba) mstehak olur mu?"
silah ele geirmilerdi. slam devletinin ilk (STODDARD, Dr. Philip H.: Tekilat- Mahsusa.
devrinde cihat etkili bir silah olduu iin, S.26-27, 1993, stanbul)
ttihat lider kadro iindeki Panislamist grup
yle dnmt: Osmanl Devleti'nin girdii Cihat fetvas kendisine kar verilen
eitsiz mcadelede cihat, eer iyi bir ekilde lkelerden ngiltere, ok deil, alt yl sonra
duyurulursa, eski etkileyiciliine kavuarak bir Padiah ve eyhlislam'la birlikte Mustafa Kemal
g kayna haline gelebilirdi. ve arkadalarna kar savaacaktr ve bu kez
"Cihat Fetvas" be sorudan oluuyordu. ngiltere dost, Mustafa Kemal dman olacak, bu
Aslnda, be ayr fetvann biraraya getirilmesiyle yolda fetvalar ilan edilecektir. Neden mi? nk
retilmi bir metindi. Her soruya karlk, Almanya Birinci Dnya Sava'nda yenilerek prestij
eyhlislam rgpl Hayri Efendi'nin imzasnn ve g kaybedecek, Padiah ve eriatlar bu kez,
zerinde geleneksel 'olur' cevab bulunuyordu. Sz d destek aray iin gzlerini ngiliz ve
konusu be soru yle zetlenebilir: Amerikan emperyalizmine dikeceklerdir. Birok
eriatnn Amerikan ve ngiliz mandaterliini
1) Padiah- slam'n, Kur'an'n 14. suresinin istemesi, bu yolda almas, derneklemesi,
41. ayetine uygun olarak, slamiyet aleyhine ngiliz ve Amerikan yanls fetvalar gndeme
getirecektir.
 - Bursa ulemasndan, ben esasen bunu
bekliyordum, dedim. Tam bu srada gen bir hoca
NGLZSEVER ERATI, MUSTAFA KEMAL'E KARI birdenbire ayaa kalkt:
- Ne padiahmz efendimiz ve ne de hkmet
-8 Kasm 1919: Kurtulu Sava yllarnn en esir bir vaziyette deildir. Bizzat bu hakikati
ilgin eriat giriimlerinden biri, 'Sait Molla efendimizin azndan iittim.
Hareketi' oldu. Sait Molla, Anadolu'nun eitli Salon birdenbire kart. Baz zevat (kiiler)
blgelerindeki 12 merkeze mektuplar yazarak, "Din, mtereddit (kararsz) bir vaziyet aldlar.
iman elden gidiyor. Hilafet ve eriat isteriz" Yzlerde endie alameti okunuyordu. Btn emekler
diyor ve bu sloganlarla halk Kuvay boa m gidecekti? O gnlerde Enteligence
Milliye'cilere kar kkrtmaya alyordu. Service'in, birtakm ajanlar hoca klna
Adapazar ve evresinde baarl da oldu. Mustafa sokarak Anadolu'ya gnderdii hatrma geldi.
Kemal bu giriimlere kar gerekli nlemleri Acaba bu gen de onlardan biri olamaz myd?
alyor, mektuplarla ilgili olarak gerekli yerlere Kaybedilecek zaman yoktu. Derhal yerimden
aklamalar gnderiyordu. "Din elden gidiyor" diye frladm:
barp, ulusal kurtuluulara kar eriat - Yerinden kprdarm deme, karmam! diye
isteyen Sait Molla kimdi, biliyor musunuz? ngiliz bardm. Sonra iki polis ararak hocay
Muhipleri Cemiyeti Bakan; yani, ngilizseverler yakalamalarn emrettim. Neticenin nereye
Dernei Bakan. ngilizlerle ibirlii yapan varacan merakla bekleyen ulemaya da, bu
hocalarn yansra, ngilizlerin hoca klna gnlerde hoca kyafetine giren birtakm hainlerin
sokarak eriat kullanma yntemi de olduka Bursa'ya geldiklerini ve bir ksmnn
yaygnd. Bu tr olaylarn arpc rneklerinden yakalandn syledim. Hoca, polislerin elinden
birine Ali Fuat Cebesoy'un anlarnda rastlyoruz. kurtulmaya alyordu. Yaverim dris ora'ya:
Cebesoy anlatyor: - Bu adamn stn ban araynz! emrini
"21 Nisan' 22 Nisan'a (1920) balayan gece, verdim. Byle bir harekete intizar etmeyen gen
seksen kadar hocaefendi, vali ve kumandann daveti birden ard. Sonra stn aratmak istemedi.
zerine Bursa Belediye Dairesi'nin byk salonuna Fakat inkyad etmekten baka are olmadn abuk
toplanmlard... anlad.
Gndz, hoca efendilerden ekserisini ziyaret Hoca'nn i ceplerinden kan birok vesika
etmi, hepsinden yardm edeceklerine dair sz arasnda ngiliz polisi emrinde bulunan Yzba
almtk. Krsye karak kendilerine bir kere Benetti'nin imzasn tayan bir de mektup vard.
daha vaziyeti anlattm. Heyet-i Temsiliye'den Bundan, ngiliz polisinin cretli bir memuru
gelen telgraf da okudum. Bunun zerine olduu anlalyordu. Bursal olmad ve ehre
mzakereler balad. Birka saat kadar srd. yeni geldii de tahakkuk etmiti. Kendisinin
zerinde mtalaa edilen fikirler toplanm, tam divan- harbe verilmesini emrettim.
bir mutabakat hasl olmutu. Karar ittifakla (oy Skunet iade olunmutu.
birlii ile) verilecekti. Yanmda bulunan Bekir - te muhterem ulema, dedim. Sizin hakl
Sami Bey'e: kararlarnza muhalefet etmek isteyen bu adam,
vatanmz paralamak isteyen ngilizlerin
memurudur." (CEBESOY, Ali Fuat: Milli Mcadele Dzce'de isyann iddetlendiini bildirdi ve
Hatralar. Sf. 355-356) emrindeki btn kuvvetlerle bir an nce Hendek
-l Ocak 1920: eriatlar durmuyor. Bu kez zerinden Dzce'ye giderek isyan bastrmasn
sorun, Bayburt'a drt saat mesafedeki Hart kynde emretti. syan, 21 Mays gn Gerede'ye srad.
oturan eyh Erefin eriat propaganda ve 31 Mart Olay'nn elebalarndan Kr Ali Hoca'nn
eylemleridir. eyh Erefin eylemlerini soruturmak nderlik ettii isyanclar kasabay ele
zere asker ve din adamlarndan oluan bir heyet geirdiler. Ankara'dan, t vermeleri iin
Hart kyne gidiyor. eyh, kendisine bal gnderilen, Trabzon Mebusu Hsrev Bey (Gerede)
kiilerle 50 kiilik hkmet glerine saldrp bakanlndaki kurul yeleri yaralandlar ve
silah ve cephanelerini alyor. Esir ald tutuklandlar. syann elebalar, byk bir
askerlerin bir blmn de ldrnce bir baka devlete kar gelmenin kfr olduunu, memleketi
heyet, eyh Erefle grmek iin Hart kyne hep mekteplilerin ynettiini, biraz da
gidiyorlar. Artcak eyh, "Siz hepiniz gavursunuz" medreselilerin ynetmesi gerektiini sylediler.
diyerek kendini peygamber ilan ediyor. Nedense, bu Dzce isyann bastrmaya giden Yarbay Mahmut Bey
tr ayaklanmalar sonunda ayaklanma liderleri Hendek'e geldi. Halk, hkmet alanna toplanmaya
kendilerini mehdi ya da peygamber ilan ediyorlar. ardysa da ocuklardan baka gelen olmad.
Sonunda Yarbay Halit Bey, 25 Aralk 1919'da Hart Esnaf, dkkanlarn kapatarak evlerine ekildi.
kyne giriyor ve eyh'in silahl adamlaryla Mustafa Kemal, Mahmut Bey'in komuta ettii 24.
atyor. Ayaklanma, l Ocak 1920'de bastrlyor. Tmen'in takviye edilmesini emretti. syanlar,
-8 Nisan 1920: Adapazar'nda baz kiiler Austos sonunda bastrlabildi.
ulusal hareket kart gsteriler yaptlar. Bu isyan srasnda eriatlarn sk sk
Telgraf telleri kesildi. Bu bir denemeydi aslnda. dilegetirdii "Byk bir devlete kar gelmenin
-13 Nisan 1920: Ve 31 Mart Vak'as'nn 11. kfr olduu" fikri, emperyalizmle eriatlarn
yldnmnde 1. Dzce Ayaklanmas patlak verdi. gbek ban gsterir. Kastedilen byk devlet,
Kar devrimcilerin 4 bin kiilik ordusu, Dzce'ye Mslmanlarn yaad Trkiye'yi igal eden
girdi. Baz subaylar ldrld. Ayaklanma, ertesi ngiltere devletidir.
gn Beypazar'na srad. "Padiah neredeyse biz -5 Mays 1920: eyhlislam Drrizade'nin,
oradayz" diyen isyanclar, kasabay ele geirerek haklarnda idam karar kartacan haber alan
askeri depoyu yamaladlar. 15 Nisan gn, Ankara Mustafa Kemal ve arkadalar, ulusal kurtuluun
Hkmeti'ni temsilen Mutasarrf Ali Bey slamiyet'e uygun olduuna dair bir fetvay
Bakanl'nda bir kurul Bolu'dan yola karak yaklak yz din adamnn imzasyla aldlar.
Bakacak Ky'nde Dzce isyanclaryla grt. -11 Mays 1920: eyhlislam "Ketebehlfakir
syanclar Ankara'ya gittiklerini, Meclis'i, Drrizade Esseyid Abdullah Ufiye anhma", Mustafa
toplanmadan datacaklarn sylediler. Kurul Kemal ve arkadalarnn, "Kuvva-yi Milliye ad
Bolu'ya dnd. syanclar ise isyan Bolu'ya altnda" Anayasa'y ineyerek fitne ve fesat
tarabilmek iin Bolu'ya hareket ettiler. 18 karan haydutlar olduklarn ve eriata gre idam
Mays gn, Bolu boazn tutmu olan jandarmalar edilebileceklerini ilan eden fetvasn yaynlad.
datarak Bolu'ya girdiler. Mustafa Kemal, 24. Karar metninden dolay Mustafa Kemal Efendi
Tmen Komutan Yarbay Mahmut Bey'e telgraf ekerek (Atatrk), Ali Fuat Paa (Cebesoy), Kara Vasf,
Doktor Adnan (Advar), Halide Edip (Advar) idam bilad ve er ve mazarratlarndan tahlil-i ibat
edileceklerdi. vacip olup ....... Nass- kerimi mucibince kat-
ktalleri meru ve farz olur mu? Beyan buyurula.
Elcevap: Allahtaala a'lem olur. Ketebehlfakir
EYHLSLAM DRRZADE ABDULLAH EFEND'NN FETVASI Drrizade Esseyid Abdullah Ufiye anhma.
Bu surette Halife-i Marleyha Hazretleri
"Sebeb-i Nizam- alem olan Halife-i slam tarafndan bgat- kudretleri bulunan Mslmanlar
adamallahu taala hilafetihi ila yevmlkyam mam- adil Halifemiz Sultan Vahidettin Han
Hazretlerinin taht- velayetinde bulunan bilad- Hazretlerinin etrafnda toplanp mukalete iin
slamiyede baz ehas- erire ittifak ve ittihad vaki olan davet emrine icabet ve bgat- mezburun
ve kendilerine resa intihab ederek teba-i sadka- ile mukalete etmeleri vacip olur mu? Beyan
i ahaneyi hiyl- tezvirat ile ifal ve idlale ve buyurula.
bila emr-i ali ahaliden asker cem'e kyam edip Elcevap: Allahtaala a'lem olur. Ketebehlfakir
zahirde askeri iae ve tehiz bahanesiyle ve Drrizade Esseyid Abdullah Ufiye anhma.
hakikatta cem-i mal sevdas ile hilaf- er-i Bu surette Halife-i msaleyha Hazretleri
erif ve mgayr- emir-i mnif birtakm garamat tarafndan bgat mezburun ile mukalete iin tayin
ve vergiler tarh ve tevzi ve enva- tazyik ve olunan askerler mukaleteden imtina ve firar
ikenceler ile nasn emval ve eyasn gasb- eyleseler mrtekib-i kebire ve asim olup dnyada
garet ve bu vehile ibadullaha zulm- itiyat ve tazir-i edide ve ukbada azab- elime mstahak
tecrime cesaret ve Memalik-i Mahrusenin baz kurra olurlar m? Beyan buyurula.
ve biladna hcum ile tahrip ve hak ile yeksan ve Elcevap: Allahtaala a'lem olur. Ketebehlfakir
tab'a-i sadkadan nice nfus-u masumeyi katl- Drrizade Esseyid Abdullah Ufiye anhma.
itlaf ve dma-i mahkumeyi sefk ve iraka ettikleri Bu surette itaat etmeyen mslmanlar asim ve
ve canib-i Emirlmmininden mensup baz merurin-i tazir-i er-iye mstehak olurlar m? Beyan
ilmiye ve askeriye ve mlkiye hodbehot azil ve Buyurula.
kendi hempalarn nasp ve merkez-i hilafet ile Elcevap: Allahtaala a'lem olur."
Memalik-i Mahrusann muvasalat ve mnakalat ve
muhaberatn kat ve taraf- devletten sadr olan 11 Mays 1920
evamirin icrasn men ve merkezi dier memalikten
tecrit ile evket-i Hilafeti kesr tevhin
kastederek makam- mualla-y imamete ihanet FETVANIN TRKES
etmekle taat-i imamdan huru ve Devlet-i Aliyyenin
nizam ve intizamn ve biladn asayiini ihlal Fetvann Osmanlca szcklerden arndrlm
iin ner-i eracif ve iaa-i ekazip ile na biimi yle:
fitneye saik ve sai-i bilfesat olduklar zahir ve "Dnya dzeninin sebebi olan slam halifesinin
mtehakkk olan rsea-y mezburin ile avam ve emrinin altndaki slam lkesinde baz kt
etba bailer olup dalmalar hakknda sadr olan niyetli ahslar aralarnda anlap, kendilerine
emr-i aliden sonra hala inat ve fesatlarnda srar reis seerek, halkmz yalan dolanla kandrp,
ederler ise mezburlarn habasetlerinden tathir-i yasa d asker toplayarak ayaklanp, bu askerler
iin yiyecek, iecek temini ve silahlandrma komutan tarafndan halka datlmak zere
gayesiyle kiisel karlar iin yasalara aykr Kaymakam'a teslim edildi. Manzara yle
bir takm vergiler koyup, eitli bask ve aklanabilir: eriatlar ve emperyalist igal
ikencelerle halkn mal ve eyasn gasp ederek gleri, el ele vererek ulusal kurtuluulara
Osmanl lkesinin kutsal deerlerine ve devlete kar savayorlard.
hcumla, yerle bir etme niyetinde olduklar ve -15 Haziran 1920 tarihli dier bir fetvayla
nice masum insan yok etmeyi amaladklar ve idama mahkum edilenler arasnda ise, Miralay
ayrca ilmi, askeri ve mlki memurlar zmirli smet (nn), Bekir Sami, smail Fazl
kendilerince grevden alp bu grevlere kendi Paa, Celalettin Arif Bey, Hamdullah Suphi
taraftarlarn atayarak yce devletimizin ulam, (Tanrver), Rza Nur, Yusuf Kemal (Tengirek),
nakliye ve haberleme tekilatn yok edip devlet Cami (Baykut), Ankara Mfts Mehmet Rfat
tarafndan karlan emirlerin yerine (Breki) yer alyorlar.
getirilmesini engellemek ve devletimizi dnyadan -31 Temmuz 1922: stikll Mahkemeleri kuruldu.
soyutlama ile yce devletimizi zayf drme ve -1924: Tevhid-i Tedrisat Kanunu (retim
yce makammza ihanet etmekle devlet nizamn Birlii Yasas) yrrle girdi. Yasayla birlikte
ilemez hale getirmek iin yalan, fitne ve fesatla medreseler kapatld. SSCB'nin ilk Trkiye
yce devletimizin dzenini bozmakta srar Bykelisi Aralov'un anlarnda Atatrk'e
ederlerse ad geen asilerin ktlklerini dayanarak verdii rakamlara gre, 1920 ylnda
engellemek art olup eriat gereince Trkiye'de 17 bin medrese bulunuyordu. Yasadan
ldrlmeleri uygun olur mu? Beyan buyurula. sonra medreselerin nemli bir blm kapatld;
Cevap: ldrlmeleri arttr. ancak, bir blm yeraltna inerek ilevini
Sultan Vahidettin'i askerlerinin ad geen srdrd. 1992 yaznda yaptmz bir aratrmada,
asilerle savamalar gerekir mi? Beyan buyurula. Gneydou'da halen 350 dolaynda medresenin
Cevap: ldrlmeleri arttr. retim yaptrdn belirledik.
Ad geen asilerle savamak iin -25 Kasm 1925: apka Kanunu yrrle girdi.
grevlendirilen askerler savamaktan kanp firar -30 Kasm 1925: Tekke ve Zaviyelerin
ederlerse ktln byn yapp gnahkar Kapatlmas Hakknda Kanun yrrle girdi.
olurlar, dnyada iddetle cezalandrlmaya ve (Baknz: Ek 1; Yasann kt dnemde
ahirette Tanr gazabna hak kazanrlar m? Beyan stanbul'da bulunan tekke, zaviye, dergh ve
buyurula. hankhlarn listesi)
Cevap: ldrlmeleri arttr. -4 ubat 1926: Reis Ali etinkaya ve yeler
syanclarla savamayan askerler kanuni cezaya Necip Ali Kkaa, Kl Ali, Ali Zrh ve
arptrlrlar m? Beyan buyurula. Dr.Reit Galip'ten kurulu stikll Mahkemesi
Cevap: ldrlmeleri arttr." tarafndan verilen idam karar infaz edildi ve
skilipli Atf Hoca asld. Ertesi gnk gazeteler
-18 Mays 1920: Mustafa Kemal ve arkadalar haberi yle duyurdular:
hakknda, eyhlislam tarafndan karlan fetva,
bir ngiliz gemisi tarafndan Fethiye'ye "rtica kitaplar mellifi olup, stiklal
getirildi. Fetvalar, talyan igal kuvvetleri Mahkemesi'nce idama mahkum olan skilipli Atf
Hoca ile Babaeski Mfts Ali Rza Hoca hakkndaki politika ve ihtilafn haricinde ve fevkinde
idam karar bu sabah infaz edilmitir." muhterem bir vaziyette bulunan Trk zabitinin
mrteciler karsndaki yksek vazifesinin
vatandalar tarafndan yalnz hrmetle
HO GELDN, JAZZ. karlandna phe yoktur. Menemen'de ahaliden
bazlarnn hatalar btn milleti mteellim
Tarihsel bir rastlant da olabilir, etmitir. stilann acln tatm bir muhitte
frsatln doruklar da. Bir yanda eyhlislam gen ve kahraman zabit vekilinin urad
idam ferman karp dier yanda eriat tecavz, milletin, bizzat Cumhuriyete kar bir
ayaklanmalar artarken, tesadf bu ya, 22 suikast telakki ettii ve mtecasirler ile
Haziran'da Yunan birlikleri saldrya geer. mevvikleri ona gre takip edecei muhakkaktr.
Neyse... 10 Austos 1920'de Sevr Anlamas Bizim dikkatimiz, bu meseledeki vazifelerimizin
imzalanr. Bu srada, dnya, Milletler icabatn hassasiyetle ve hakkyle yerine
Cemiyeti'nin kuruluu ve caz akmnn douu ile getirmeye matuftur. Byk ordunun kahraman gen
meguldr. Mustafa Kemal'in askerleri ise 6-10 zabiti ve Cumhuriyetin mefkureci muallim heyetinin
Ocak 1921'de l.nn Sava'n, 31 Mart-1 Nisan kymetli uzvu Kubilay Bey, temiz kan ile
1921'de II. nn Sava'n, 23 Austos-13 Eyll Cumhuriyetin hayatiyetini tazelemi ve
1921'de Sakarya Meydan Sava'n kazanrlar. 20 kuvvetlendirmi olacaktr.
Ekim 1922'de Lozan Bar Konferans balar. Trk
Heyeti'nin banda smet Bey bulunmaktadr. Reisicumhur Gazi M. Kemal"
Anlama, 24 Temmuz 1923'te imzalanacaktr. (STN, Kemal: Devrim ehidi retmen Kubilay.
Sf. 28, 4.Basm. 1990, stanbul)

ATATRK'TEN AKMAK'A KUBLAY MEKTUBU DNYANIN YRNGES BAKA YNDEYD

Gazi Mustafa Kemal'in, 27 Aralk 1930 Oysa, dnya bu arada, Almanya'y Milletler
tarihinde, Erkan- Harbiye-i Umumiye Reisi Cemiyeti'ne kabul ediyor, Alman fiziki
(Genelkurmay Bakan) Fevzi Paa'ya (Mareal Fevzi Heisenberg'in Belirsizlik lkesi'ni tartyor,
akmak) gnderdii mektup aynen yle: sesli sinema dnemine (1927) geiliyor, byk
''Menemen'de ahiren vukua gelen irtica ekonomik bunalm New York'u (1929) birbirine
teebbs esnasnda Zabit vekili Kubilay Bey'in katyor, Japonya Manurya'y igal ediyor, spanya
vazife ifa ederken duar olduu akbetten krallktan cumhuriyete geiyor, bn-i Suud, Suudi
Cumhuriyet ordusunu taziyet ederim. Kubilay Bey'in Arabistan Krall'n kuruyordu.
ahadetinde mrtecilerin gsterdii vahet
karsnda Menemen'deki ahaliden bazlarnn
alkla tasvipkar bulunmalar btn Cumhuriyeti -1931-1932: Bu retim ylnda, okullarn ders
vatanperverler iin utanlacak bir hadisedir. programlarndan din dersleri karld.
Vatan mdafaa iin yetitirilen, dahili her
 -22 Ocak 1932: Yerebatan Camiinde ilk kez -1935: Nakibendi eyhlerinden eyh Halid,
Trke Kur'an okundu. Mehdilik iddias ile Eruh'da silahl eyleme
-29 Ocak 1932: lk Trke ezan Fatih Camii'nde kalkt. Bir yl sren atma ve takipten sonra
okundu. Ezann yeni biimini Diyanet leri Suriye'ye snd.
Reislii yle belirlemiti: -Ocak 1936: orum'un skilip ilesinde, Naki
"1)Tanr uludur. 2) phesiz bilirim bildiririm eyhi Kayserili Ahmet Kalayc eriat istemiyle
Tanr'dan baka yoktur tapacak. 3) phesiz harekete geti. Kalayc eyhin garip kurallar
bilirim bildiririm Tanr'nn elisidir Muhammed. vard. Namaz ve oru farz deildi. Ancak 40, 70 ve
4) Haydi namaza. 5) Haydi felaha. 6) Namaz uykudan 90 gnlk yeni orular yaratmt. Naki eyhine
hayrldr (sadece sabah namaz iin) 7) Tanr tapmak gerekiyordu. Kalayc Hareketi ksa srede
uludur. 8) Tanr'dan baka yoktur tapacak." bastrld.
(Ziya GKALP: Bir lke ki camiinde Trke ezan -5 ubat 1937: Laiklik bir Anayasa hkm haline
okunur/ Kyl anlar mansn namazdaki duann/ Bir geldi. Anayasa'daki bu deiikliin gerekesini
lke ki mektebinde Trke Kur'an okunur/ Kk kr Kaya, o gnlerde yle anlatyordu:
byk herkes bilir buyruunu Huda'nn/ te "Bu lke grlmeyen varlklarn ve
orasdr senin vatann) sorumsuzluklarn vicdanlara egemen olmasndan,
-l ubat 1933: Bursa'da Nakibendi eyhlerinden devlet ve millet ilerini grmesinden ok zarar
Kozanl brahim Efendi, le namazndan sonra grmt. Trk'n kendi yapt yasalar devam
Ulucami'den kan cemaate, "Dinini seven bizimle etseydi, bugnk bulunduumuz durumdan daha ok
gelsin" diye bararak evresine kalabalk bir ileri olur ve uygarla daha ok hizmet ederdi.
kitleyi toplad. Ayetler okuyarak yaplan Madem ki, tarihte deterministiz, madem ki
yryle Evkaf Mdrl'ne gelen Kozanl brahim uygulamada maddi olmay severiz, yleyse kendi
ve arkadalar, burada "Baka yerlerde Arapa ezan yasalarmz da kendimiz yapmalyz. Yasalar,
okunurken, niin Bursa'da Trke ezan okunuyor?" dnyann tesine ilikin her trl kayglardan ve
sorusunu dile getirdiler. Vakflar Mdr, konunun her trl dncelerden arndrm olarak, gnn
vilayet emri olduunu syleyince kalabalk, gereklerini, maddi zorunluluklarn gznnde
Vilayet Kona nne gitti. Bu srada, hkmet tutarak yapmalyz. lkenin maddi yaam, ancak bu
gleri olaya mdahale etti. yoldan kurtulur. Onun iindir ki, biz her eyden
-3 Aralk 1934: Kabul edilen yeni yasa -ister nce, laikliimizi ilan ettik ve bunu anayasamza
Hristiyan, ister Mslman, isterse Musevi olsun- koymak istiyoruz."
din adamlarnn cppe ve dinsel kyafetlerini
sadece ibadet yerlerinde giymeleri hkmn
getirdi.
-1935: Said-i Nurs ve talebeleri tutukland.
AYNI ANDA DNYADA...
120 talebesiyle birlikte Eskiehir Arceza
Mahkemesi'nde yarglanan Said-i Nurs, 11 ay hapse
1933'te Hitler, Almanya'da iktidara geldi.
mahkum oldu. Cezasn tamamladktan sonra
Bu yzden birok niversite retim yesi
Kastamonu'ya srld.
Almanya'dan kaarak Trk niversitelerine
-1935: lkokullarda din dersleri kaldrld.
 kotular. Bu dnemde talya'nn Habeistan fakat yazamaz, iml bilmez, 80 sene iinde
igali, spanya i sava, Picasso'nun yaad milletin lisanna bile hakk ile vakf
Guernica's, Alman ordularnn Avusturya olamamtr' denilmektedir.
igali, ekoslavakya'nn paralanmas Yeeni tarafndan hayat hakknda yazlan
yaanmaktadr. 1939'da ikinci byk savan bir eserde Said-i Nurs'nin kk yata Molla
ayak sesleri ylesine yakndr ki... Mehmet Emin ve Mderris Nur Mehmet'ten ders
ald, daha sonra stanbul'a gelip tekrar
tahsile balad ve zamann ilmine vakf
olunca kendisine Bedizzaman ad verildii
- 1939: lk yasal, islami muhalefet yayn
kaydedilmektedir. (Burada sz edilen dersler
Hareket yayn hayatna balad.
yaz ve kitapla deil, szle alnan
- 20 Eyll 1943: Said-i Nurs tutukland ve
derslerdir.)
Ankara'ya sevkedildi. Deiik blgelerden
Merutiyetin ilanndan sonra, Bitlis ve
tutuklanan 126 Nur talebeleriyle birlikte Isparta
havalisinde eyhlik faaliyetinde bulunmu,
ve Denizli Cezaevleri'nde bulunan Nurs, sonunda
sonra stanbul'a gelerek siyasete atlm ve
beraat etti. Afyon'daki Emirda'a srgn edildi.
ttihad- Muhammedi Cemiyeti kurucular
arasnda faaliyet gstermi ve Panislamizmin
savunuculuunu yapmtr. 'Azametli, bahtsz
bir ktann, anl, talihsiz bir devletin;
STANBUL EMNYET MDRL ARVNE GRE deerli, sahipsiz bir kavmin reetesi ttihad-
NURCULAR slam'dr' demitir.
31 Mart Vak'as'ndan nce Dervi Vahdeti ile
stanbul Emniyet Mdrl'nn arivlerinde, mnasebet kurmu ve o zaman yaynlanan Volkan
Said-i Nurs'nin kiilii ve Nurculua ilikin Gazetesi, 5 ubat 1908 tarihli ve 49 sayl
1980'lerin ikinci yarsnda hazrlanan bir nshasndan itibaren ttihad- Muhammedi
raporda u bilgilere yer veriliyor: Cemiyeti'nin yayn organ olduunu ilan
"Evvelce Said-i Krd olarak tannan ve bu etmitir. Said-i Nurs nce Kadiri, bilahare
unvan kullanan, soyad kanunundan sonra, Naki tarikatlarna intisap etmi, daha sonra
doduu Bitlis'in Nurs kyne izafetle Nurs stanbul'dan Dar-l Hikmet azalnda
soyadn alan Said-i Nurs yar cahil, okuyup bulunmutur. 31 Mart hadisesinde faal rol
yazmasn bilmeyen bir kimsedir. Nur oynam, bu yzden tevkif edilmi ise de beraat
Risalelerinden Tiryak adl risalenin 68. etmitir...
sayfasnda kendisi bu hususu itiraf etmekte ...stiklal Sava srasnda Ankara'nn
olup, risalelerini yardmclarna yazdrdn halifeyi kurtaraca inancyla Ankara'ya
bildirmektedir. gelmi, laik bir devlet rejimi ve cumhuriyetin
Eski eyhlislamlardan Mustafa Sabri Efendi kurulmas zerine Atatrk'e kzarak Van'a
tarafndan yazlan Tuhfet- reddiye Ala Mezhebi gitmitir. Kendisi bu olay yle nakletmitir:
Saidi Krdiyye adl risalelerde ise, 'Okur 'Garpllamak bahanesi altnda eriat-
islamiye aleyhinde bir cereyan hissettiimden hayran kaldklarn syleyecek kadar ileri
Ankara'dan ayrldm.' gitmitir...
Laik bir devlet dzeni kurduu iin ...Kisvenin imanla bir ilgisi olmad halde
Atatrk'e dman kesilmi ve onu ualar adl Said-i Nurs hayatnda apka giymemekle vnr.
risalenin birka yerinde, Ebu Sfyan ve Eski medreselerin 5-10 senede temin ettii
Deccal'a benzetmitir. Burla Mektuplar adl neticeyi, Nur medreselerinin 5-10 ayda temin
risalenin 53. sayfasnda, Atatrk' kastederek ettiini iddia eder. Kadnlarn rtnmesine
yle demektedir: Tek gzl deccal, ya iman et kar alan mcadele Trk haysiyetine
yahut btn dnyann maskaras olacaksn.' kardr, der. Said-i Nurs'ye gre, elektrik
1928 ylnda vuku bulan eyh Said isyan ile konta ve meteor hadiselerinin fenni ve fizik
ilgili grlm, Isparta'daki ikameti srasnda ilmine uygun aklanmas dine aykrdr.
dini siyasete alet ve devletin dahili Dinsizliin ifadesidir. Bu ve buna benzer
emniyetini ihlal sularndan Eskiehir'de olaylar ilahi kudretin varlnn delilidir.
yaplan durumas sonunda bir yla mahkum olup, Bunlarn hepsi Kur'an'da vardr. Fizik
cezasn ektikten sonra Kastamonu'da ikamete kanunlarna gre aklama yapmak Kur'an'n
memur edilmitir. kudretine, hikmetine aykr dmektedir. Her
Her vesile ile keramet sahibi olduunu ileri ey, her zerre Allah'a ibadet eder. Mesela
srmekten ekinmemitir. Kapal kaplardan pusulann Kabe'deki Hacer-i Esved'i iaret
kimseye grnmeden ktn, hapisanede iken ederek titremesi namaz klmasdr.
camide namaz kldn, hibir ey yemeden
yaayabileceini, kendisine gaipten sesler ve
ihtarlar geldiini, asrlarca nceden din
byklerinin kendisi ve eserleri hakknda
mjdeler verdiini, Kur'an' Kerim'deki Nur
suresinin kendisi hakknda nazil olduunu (Ya NUR AKRTLER VE GREVLER
eyyhel mzemmil) ayeti kerimesinin 'Ey Said-i
Krd' demek olduunu ileri srmek suretiyle Nur talebeleri, dier bir deyimle
akln ve slamln kabul etmeyecei iddialarda akirtleri, nurcularn kendilerine verdikleri
bulunmutur. bir isimdir. Nur akirdi olabilmek iin o
'Bedizzaman Cevap Veriyor' adl risalede, mahalledeki en byk nurcuya kar baz
hibir geliri olmad halde ve kimsenin hediye taahhtlerde bulunulmas gerekmektedir. Bu
ve ikramn kabul etmedii halde ne ile ve taahhtler: Nurculua ve nurculuun byklerine
nasl yaad sualine kar bereket ve ikram kar sadakat, sr saklamak, gayeleri iin
ilahi ile yaad, Kur'an hikmetinin kerameti istiarelerde bulunmak, nurculuun
olarak erzak hususunda ikram ilahiye mazhar gereklemesi iin gayret sarfetmek,
olduu kaydedilmektedir. Araba ile dolarken bulunduklar yerlerdeki nurculukla ilgili
bir yandaki kk bebeklerin koup elini olaylar nur byklerine bildirmek v.s.
ptklerini, hayvanlarn bile Nur risalelerine eylerdir.
 -1947: Trk Muhafazakar Partisi kuruldu.
Nur talebelerinin dier bir grevi de nur
Partinin programnda ve amalarnda islami amalar
risalelerini okuyup, okutma ve oaltma ve
egemendi.
datmaktr. Said-i Nurs, Asa'y Musa adl
-1947: Milli Eitim Bakanl, isteyen
risalesinde nur risalelerini yazp
vatandalarn zel din seminerleri aabileceini
datlmasn ihmal edenlere sitem etmekte,
ngren bir kararname yaynlad. (Dnemin M.E.
Snmez adl risalesinde de risaleleri yayan ve
Bakan: Tahsin Banguolu)
yazdran Nur talebelerinin kendisinin ve
-2 Aralk 1947: CHP 7. Kongresi, okullara din
kendisi gibi binlercesinin hayr dualar ile
dersi konmas tartmalarna sahne oldu. "Bu
manevi kazanlarna ortak olacaklarn
tartmalar srasnda Hamdullah Suphi Tanrver,
bildirir.
szleri arasnda, Trkiye'ye hizmet etmi byk
Nurculara gre nur talebeliini brakmak
adamlarn trbelerinin almas dileini de ileri
gnahtr. Nur talebelerine bekar kalmalar
srd. nklbn memlekete getirmi olduklarn
telkin edilerek, muhakkak evlenmesi lazmsa bir
korumakla birlikte, halkn dini ihtiyalarn da
nurcu ile evlenmesi emredilir.
Fransa ve Amerika'da olduu gibi tatmin etmek
Nur talebeleri haricindekiler vatan ve
lazmdr, diyordu. Din bayla, 'ark dnyasyla
millet haini ve din dman olarak ilan
olan tesand' de kuvvetlendirmek gerekti.
edilerek, bu kimselere tehditler savrulur,
Hamdullah Suphi bununla, ta 25 yl nce
gizli bir rgtn taktiine bavurulur."
Sebilrread'da yazm olduklarn tekrardan baka
bir ey yapm olmuyordu." (JASCHKE, Gotthard:
Yeni Trkiye'de slamlk. Sf. 98. ubat 1972.
Ankara)
-18 Temmuz 1945: Milli Kalknma Partisi -ubat 1948: CHP grubu, lahiyat Fakltesi'nin
kuruldu. MKP, d politika alannda 'slam yeniden almasn teklife karar verdi.
Birlii-ark Federasyonu' projesinin -20 Mays 1948: CHP Meclis Grubu, Milli Eitim
gerekletirilmesini istedi. Bakan'na, ortaokul mezunu genlerin askerlik
-1946: Amac 'Dnya Mslmanlar Birlii'ni ykmllklerini yerine getirdikten sonra
destekleme olan Sosyal Adalet Partisi kuruldu. girebilecekleri 'mam Hatip Kurslar' amasn
-1946 ylnda kurulan bir baka parti, Artma teklife karar verdi. On il merkezinde alacak
Koruma Partisi (ARK), dinci bir siyasal parti olan bu kurslarn, be aylk kurslar olduu
olduunu tznn birinci maddesinde aklad. akland.
-1946'da kurulan slam Koruma Partisi, parti -1948: Dini reform isteyen bir grup DP'li
ad altnda kurulmu olmasna karn, kurulu partilerinden ayrlarak Millet Partisi'ni
dilekesinde her trl siyasal faaliyetten uzak kurdular. Parti programnn 8. maddesi, "Parti,
olduunu ve gayenin sadece slamn ykselmesi, din messeselerine ve milli ananelere
kuvvet kazanmas, dayanmas olduunu hrmetkardr" diyor, 12. maddesine gre laiklii
belirtiyordu. esas itibariyle kabul etmekle beraber din
ilerinin ayr bir tekilat elinden idaresini, bu
tekilatn muhtar bir tekilat olmasn istiyordu.
Parti ayrca, ilk ve orta tedrisata din dersleri
konulmasn da uygun grmekteydi. -8 Haziran 1949: CHP'li Babakan emseddin
-15 Ocak 1949: Ankara ve stanbul'da 10 aylk Gnaltay TBMM'de partisinin din hakkndaki
ilk imam-hatip kurslar ald. grlerini aklyor:
-1949: Hamdullah Suphi Tanrver: "Dini sadece "lkmekteplerde din dersleri okutturmaya
bir vicdan ii olarak ele almak yanltr." balayan bir hkmetin bakanym; bu memlekette
Ortaokul kitaplarnda okuma paralarn okuduumuz Mslmanlara namazlarn retmek, llerini
Tanrver, din derslerinin okullara girmesini ykamak iin mam Hatip kurslar aan bir
istiyor. hkmetin bakanym. Bu memlekette Mslmanln
-15 ubat 1949: lkokullarda istee bal yksek esaslarn retmek iin lahiyat Fakltesi
olarak din derslerinin okutulaca belirtilen Ocak aan bir hkmetin bakanym."
ayndaki MEB tamimi yrrle girdi. - l Mart 1950: 5566 sayl kanunla, CHP'nin 7.
-4 Haziran 1949: TBMM Genel Kurulu, A..'ne kurultaynda dile getirilen, baz Trk
bal bir lahiyat Fakltesi almas kararn byklerinin trbelerinin ziyarete almas
verdi. dileini, emsettin Gnaltay kabinesi yerine
getirdi. Yasayla birlikte ziyarete alan trbeler
unlar: Ankara'da Hac Bayram Trbesi; St'te
Erturul Gazi Trbesi; Bolu Gynk'te Akemsettin
Trbesi; Bursa'da Osman Gazi Trbesi; Bursa'da
ANLAR KMN N ALIYOR?
Orhan Gazi Trbesi, Bursa'da elebi Mehmet Trbesi
(Yeil Trbe); Gelibolu Bolayr'da Gazi Sleyman
Ayn dnemde dnya bambaka eylerin
Paa Trbesi; Fatih Mehmet Trbesi, Yavuz Selim
peindeydi oysa. nsanln tanklnda en
Trbesi, Kanuni Sleyman Trbesi, kinci Sultan
korkun paylam sava yaanrken Ernest
Mahmut Trbesi, Mustafa Reit Paa Trbesi,
Hemingway 'anlar Kimin in alyor'u
Barboros Hayrettin Paa Trbesi, Mimar Sinan
yaynlyor; ABD ilk nkleer reaktr yapyor;
Trbesi, Gazi Osman Paa Trbesi, Krehir'de Ak
Arjantin Peron iktidarn gryor (1947); sava
Paa Trbesi, Konya'da Seluk Sultanlar
bitiyor; ama, yazk ki, Hiroima ve Nagazaki
Trbeleri, Akehir'de Nasrettin Hoca Trbesi;
'atom bombas' denen vahet altnda (1945)
Suriye Caberkalesi'nde Sleyman ah Trbesi ve
eziliyordu. Bu arada, (1946) ABD, ilk
stanbul'daki Eyp Sultan Trbesi.
elektronik bilgisayar hazrlyor; srail
Karanla doru bir adm daha atlmt. Bir
devletinin kurulmasyla birlikte (1948) Arap-
adm daha...malarna Fatiha okutarak balad ve
srail sava bagsteriyor, ekoslovakya,
laik devlet dzenini ar biimde eletirdi.
Macaristan ve Polonya komnist iktidarla
tanyor; in de, nce Japonya, daha sonra da
Fransa ve ABD igaline kar verdii sava
kinci Blm
kazanyor; dnya, souk sava iklimini
iliklerinde hissediyordu.
UYUYAN YILANI UYANDIRMAK
 MENDERES KONUUYOR: ezan meselesi gibi eair-i slamiyeyi ihya
"SZ STERSENZ ERATI BLE GER etmelerinin elzem olduunu" (Emirda Lahikas 2.
GETREBLRSNZ" Sf. 24) belirtiyordu.
-Ekim 1950: stee bal din dersi tersine
-14 Mays 1950: Menderes seimleri kazanarak evrildi. Veliler, din dersi istemediklerine dair
Babakan oldu. Said-i Nurs, Cumhurbakan olan dileke vermek zorunda brakld. "ocuumun
Celal Bayar'a, u telgraf ekiyordu: okulda din dersi grmesini istiyorum" diye dileke
"Zatnz tebrik ederiz. Cenab- hak sizi vermek hibir veli iin sorun deildir. Ancak
slamiyet, vatan ve millet hizmetinde muvaffak bunun tersi, yani "ocuumun okulda din dersi
eylesin. Nur talebelerinden ve onlarn namna, grmesini istemiyorum" demek; belki yasalarla,
Said Nurs." ynetmeliklerle, yazl hukukla
-29 Mays 1950: Menderes, hkmet programnda cezalandrlmayacaktr ama yobaz bir yneticinin
Atatrk devrimlerini "millete malolmu ve veya velinin "Sen, Mslman deil misin?" sorusuna
malolmam devrimler" olarak ikiye ayrd. muhatap brakacaktr insanlar. eriatlar artk
-16 Haziran 1950: DP milletvekillerinden Ahmet edilgen deil, etken olmay semiler ve
Grkan ve smail Berkok tarafndan teklif edilen uygulamaya girimilerdir.
ve "TCK'nn Arapa ezan okunmasn yasaklayan 526. -27 ubat 1951: Ticaniler, Krehir'de
maddesini deitiren kanun" teklifi kabul edildi. (Cumhuriyet tarihinde ilk kez) Atatrk bstn
Menderes'in hkmet programnda, "millete malolmu paraladlar.
devrimler/malolmam devrimler" ayrmnn ne Arapa yazya dnlmesini ve yeniden fes,
olduu ortaya kmt. Menderes'e gre, Trklerin araf giyilmesini istediler.
anadili olan Trke, Trklere malolmuyordu. -25 Temmuz 1951: Gericiliin ykselmesi ve
Malolan, anlayabilmek iin eitiminin grlmesi Ticanilerin, Atatrk heykellerine yaptklar
gereken Arapa idi. Menderes de bunun byle saldrlarn artmas zerine DP'liler, 5816 sayl
olmadn biliyordu ama... 'Atatrk Aleyhinde lenen Sular Hakknda Kanun'u
-1950: Ezann Arapa okunmasna dair acele tel kardlar. Gnmzde gericiler ve eriatlar,
emri. Ama, ramazan ayna yetitirmek... Sadece "Kanunla koruyorlar" diye demokratik ve laik
Kbrs Mfts Dana Efendi ezan Trke okumaya kesimleri suluyorlar ama hedef tahtasna
bal kald. Ezann Arapa okunmasna, belki de en koyduklar yasay, Trkiye Cumhuriyeti'nin en
ok Said-i Nurs sevindi. Demokrat Parti gerici ynetimlerinden birinin koyduunu - her
milletvekilleri ve yneticileriyle gerek dorudan, naslsa- unutturmaya alyorlar.
gerekse talebeleri araclyla kurduu
ilikilerde, DP'lilere "dindar ve dine hrmetkar
demokratlar", "hrriyet-perver, dindar
5816 SAYILI YASA TASARISININ GEREKES
demokratlar", "dindar Ahrarlar" diye
hitabediyordu. Talebelerine yazd mektuplarda
"Milli mcadelemizin kahraman ve memleketin
DP'lilerin "demokrat ve hrriyetperver"
kurtarcs Atatrk, Cumhuriyetin ve inklablar
olularndan sz ediyor, "Demokratlarn milleti
rejiminin sembol olmas hasebiyle hatrasna,
memnun ve minnettar etmek iin btn kuvvetleriyle
eserlerine ve onu ifade eden varlklara vaki olsun bunlara tecavzde bulunanlar hakknda da
olacak tecavzler, bilvasta cumhuriyete ve ayn ceza verilir.
inklablar rejimine tevcih edilmi bir mahiyet Yukardaki fkralarda yazl sular
ifade edeceinden, bunlara kar ilenen ve ilemeye bakalarn tevik ve tahrik edenler
amme efkarnda derin akisler yaratmakta olan asl fail gibi cezalandrlr.
sularn failleri hakknda mevzuatmz hususi Madde 2- Birinci maddede yazl sular; iki
hkm ve meyyideleri ihtiva etmemekte ve veya daha fazla kimseler tarafndan toplu
cumhuriyet savclarnn re'sen takibata olarak veya umumi veya umuma ak mahallerde
girimelerine msaid bulunmamaktadr. Her ne alenen yahut basn vastasyla ilenirse
kadar Trk Ceza Kanunu'nun 488. maddesinde hkmolunacak ceza yar nisbetinde artrlr.
lm bir adamn hatrasna hakaret vaki olduu Birinci maddenin ikinci fkrasnda yazl
takdirde kars veya usul ve fruu veya karde sular zor kullanlarak ilenir veya bu suretle
ve kzkardeleri veya usul ve fruu ilenmesine teebbs olunursa verilecek ceza
derecesinden sihri akrabas veya dorudan bir misli artrlr.
doruya veresesi bulunan kimseler tarafndan Madde 3- Bu kanunda yazl sulardan dolay
dava alabilecei yazl bulunmakta ise de bu Cumhuriyet Savclklarnca re'sen takibat
gibi hallerde kanunun 480 ve 482. maddelerine yaplr.
gre faillere verilecek ceza, miktar ve Madde 4- Bu kanun yayn tarihinde yrrle
mahiyeti itibariyle Atatrk'n manevi varlna girer.
tecavz edenler hakknda amme vicdann tatmin Madde 5- Bu kanunu Adalet Bakan yrtr.
edecek yeterlikte grlmediinden bu tasarnn
hazrlanmasna lzum hasl olmutur."

ERATININ KARANLIK YZ

-25 Temmuz 1951: Ticanilerin lideri Kemal

Pilavolu 15 yl ar hapse mahkum oldu. Bunun
5816 SAYILI YASANIN TBMM'YE TEKLF EDLEN METN
zerine tarikat, ana caddelerde, mahkeme
salonlarnda tekbir getirme, tarikat bildirileri
Madde 1- Atatrk'n manevi varlna tahkir
datma, Atatrk heykellerini krma gibi
veya tezyif yahut her ne suretle olursa olsun
faaliyetlerini durdurdu.
bu varla tecavz edenler bir seneden be
Ortada 40'l ve 50'li yllara damgasn vuran,
seneye kadar ar hapis cezasyla
laik cumhuriyete kar nemli bir k
cezalandrlrlar.
gerekletiren, 'Ticani' adnda bir tarikat ve bu
Resim, heykel, bst gibi Atatrk' temsil
tarikatn M. Kemal Pilavolu adl bir lideri var.
eden eyay veya Atatrk hakkndaki sair
Tarikatn ve liderinin tek amac, lkeye dine
eserleri tahkir veya tezyif maksadyla bozan,
dayal devleti, yani Tanr iradesini getirmek.
kran, kirleten veya her ne suretle olursa
Yani, eriat geerli klmak.
 eriatln tartld ortamlarda etinkaya, Ticani lideri Kemal Pilavolu'nun
unutulmamas gereken birka temel kural var. Bozcaada'deki gnlerini yle anlatyor:
Bunlardan birincisi; "eriat, Tanr'nn "Kars, iki kz ve olunu da yanna alan
kendisine yapmamasn emrettii eyleri yapmayan Pilavolu, 1963 sonlarnda Bozcaada'ya getirttii
deil, yaptrmayan kiidir", szleriyle formle yirmiye yakn mridinin saysn, birka ay iinde
edilebilir. Bu, nasl yorumlanmaldr? unu ellinin zerine karmay baarm. Bozcaada'da
syleyebiliriz: nsanln evrimi asndan sempati toplamak iin rencilere kitap, defter,
baktmzda bu, hi de yeni bir tanm deildir. kalem ve eitim aralar alm. Bunlar parasz
nsanlk tarihinin hemen her dneminde geerli bir datmaya balam. Bozcaada'da doru drst bir
kuraldr bu. Yani; hukuk, ahlak ve din her zaman frn, bakkal, bir manav yokmu o yllar. Adallar
yoksullar ve ynetilenler iindir, gller ve yourt, st yz grmyorlarm, aylarca.
ynetenler iin deil... anakkale'ye inerlerse yiyebiliyorlarm. Klk
Gller ve ynetenler iin temel kural ise sebze yemezlermi. Ksacas yoksunluk blgesiymi
daha ok ve srekli gtr. G; siyasal, askeri Bozcaada. Kn deniz kudurdu mu, alk
ve mali unsurlardan oluur. tehlikesiyle kar karya kalrlarm. Motorlar
Gcn korunmas iin ise hukuk, ahlak ve din almazm gnlerce. Kimsenin aklna sebze
kurumlar oluturulur. Bu kurallar, g yetitirmek, inek alp beslemek gelmezmi, 1963'e
sahiplerini su, ayp ve gnah gibi kavramlarn kadar. te iyi bir iletmeci olan Pilavolu,
ardna gizleyerek korurlar. rnein, be vakit kollar svayarak koyun alm. St ve yourt
namaznda, niyaznda bir adamn rvet satmaya balam. Manav ve bakkal dkkanlar
olmayacan, rza-namusa dokunmayacan, dnyevi am. Fakat arap ve sigarann 'gnahkarlar
zevklere itibar etmeyeceini syleyerek bir ikisi' olduunu ne srerek, bunlar satmyormu
nyarg oluturulur ve artk, ne olursa olsun o dkkanlarnda. Artk ileri yoluna girmi,
kii bu nyarg kalkannn ve sis perdesinin 'Pilavolu ark' hzl hzl dnmeye balam.
ardnda kalr. stelik elliden fazla mrit, efendilerinin
Peki, kalmal mdr? Hayr. Din, kedinin hizmetinde sadece boaz tokluuna
pisliini rtt toprak olmamaldr. Tpk, alyorlarm."
50'li-60'l yllarn nl gericisi, Ticani (ETNKAYA, Hikmet: Kubilay Olay ve Tarikat
tarikat lideri Kemal Pilavolu'nun yapt gibi. Kamplar. Sf. 40. 1986, stanbul)
Kemal Pilavolu, 1952 ylnda Ankara'da etinkaya'nn anlatt "boaz tokluuna
kitaplk yaparken laiklie aykr hareket etmek, alma" olayn Pilavolu'nun birok mridi
bildiri datmak, Atatrk bst krdrmak ve doruluyor. Mridler, efendiye hizmet ediyorlar ve
tarikatlk yapmak sularyla yarglanm; sevap kazanyorlar. Pilavolu ise, mridlerinin
mahkeme tarafndan yedi yl hapis, be yl srgn, art emeine el koyuyor ve dnyalk kazanyor.
be yl da polis gzetimi cezasn tamamladktan anakkale Arceza Mahkemesi'nde Kemal Pilavolu
sonra Bozcaada'ya gelmi. 1968 ylnda, hakknda alan 1975/181 sayl davada ifade veren
Bozcaada'da "zm, arap ve Efendi-Ticani Tarikat mridleri, eyhin iftliklerinde, frnlarnda ve
ve Pilavolu" adyla bir rportaj yapan Hikmet dier iyerlerinde alarak din yolunda efendiye
hizmet ettiklerini, hakim huzurunda sylyorlar.
eyh-mrid ilikisinin sonunda, Ticani Lideri numarada oturur. Shhiye Zafer meydan,...
Pilavolu'nun kazancn 26 Eyll 1975 tarihinde numarada babas M. yannda kalr olduunu syledi.
Bozcaada Tapu Sicil Muhafzl'nn, Bozcaada anakkale Ar Ceza Mahkemesi'nin 12 Nisan 1976
Cumhuriyet Savcl'na yazd bir yazda, u gnl talimat okundu. Madurdan talimat gereince
bilgiye yer veriliyor: soruldu: Ben bu hususta evvelce ifade vermitim.
"lgi mzekkerenizle, ilemiz Cumhuriyet Aradan zaman getii iin de okunmasn isterim,
mahallesinden Ahmet olu 1323 doumlu Kemal dedi.
Pilavolu adna kaytl (172) yz yetmi iki para Madurun talimata iliik olarak gnderilen, ilk
gayrimenkul kayd sicilinden aynen yukarya soruturma srasnda tesbit edilen 24.6.1974 gnl
karlmtr." tasdikli ifade rnei okundu.
1960-1975 yllar arasnda, efendi-mrid Madurdan soruldu: Okunan ifadem dorudur. Ben
ilikisinin Ticani liderine kazandrd varln tarihini hatrlamyorum. O zaman kktm. Daha
sadece bir blm olduu bilinen 172 para dorusu 14-15 yalarnda idim. Babam beni Kemal
gayrimenkul. Tarlalar, arsalar, balar, baheler, Pilavolu'nun Bozcaada'da bulunan yazhanesinde
mandralar, evler... Binlerce dnm toprak. katip olarak almam iin sann yanna brakt.
Yzlerce, binlerce kk ve bykba ve kmes Aradan bir sene kadar geti. Ben sank Kemal
hayvan. Menkul varlk ise hl bilinemiyor. Pilavolu yannda boaz tokluuna alyordum.
Pilavolu'nun asl baary ticaret alannda Sank kk olduum iin bana muhtelif hediyeler
deil, inan sektrnde salad ortaya kyor. vererek kandrd ve ans yoluyla yannda kaldm
1950'li yllarn Atatrk heykelleri dman, 3-4 sene zarfnda birok defa evinin yannda
radikal dinci Ticani tarikatnn lideri, bu bulunan yazhanesinde rzma geti. Bana ayrca
grntnn altnda Trkiye'nin en hzl tehditte bulunmad. Yalnz yukarda belirttiim
zenginleen kiilerinden biri olarak ortaya gibi elbise, saat gibi hediyeler vererek,
kyor. Pilavolu, bir yandan mal-mlk edinirken, ocukluumdan da istifade etmek suretiyle
bir yandan da baka dnyevi zevklerle urayor. kandrd. Ve bu suretle rzma geti. Irzma
Ehli namus, dindar Pilavolu'nun dier dnyevi geerken bir tehditte bulunmad, ancak, her
zevklere olan dknl, anakkale Ar Ceza defasnda kimseye sylememem gerektiini bildirdi.
Mahkemesi'nin 1975/181 esas sayl dosyasnn Ben onun yanndan askere gitmek zere ayrldm. Ve
sayfalar arasnda btn plakl ile duruyor. kimseye de ikayet etmedim. Ancak; benden sonra
ki yl daha duracak ve sonra dosya zaman am yanna ald katiplere de ayn eyi yapm ve su
sresininin dolmas nedeniyle, 1996 ylnda imha ortaya knca her naslsa bana yaptklar da
edilecek. Davann 6 Mays 1976 tarihli meydana km. Ben de sank hakknda imdi
durumasnda, A.U., madur, yani fiilden zarar ikayetiyim, cezalandrlmasn isterim, dedi.
gren sfatyla duruma salonuna, yarg heyetinin Ben askere 4.7.1972 tarihinde gittim. Askere
nne alnyor. Duruma tutanaklarndan izliyoruz: gitmeden 5 veya 6 sene evvel sann yannda katip
"Durumann belli yerinde ve saatinde oturum olarak almaya gitmitim. Ve bu sre askere
ald. Madur A.U. gelmekle huzura alnd, ak gidinceye kadar yannda kaldm. Irza geme
durumaya baland. Madur:A.U.: Mustafa olu 1952 hadisesi de bu tarihlerde oldu, dedi."
doumlu, Altnda Yenidoan asfalt zeri,... Ne olacak imdi?
 Bir baba, (muhtemelen o da-mridi) olunu din "Benim olum A.B., sann yanna almak
ve Allah yolunda almas iin lidere gnderiyor. zere gelmiti. Sank orada ocuumun rzna
Dini lider, yani tarikat eyhi, ki olaymzda bu gemitir. Ben kendim gzmle grmedim. Durumu
kii Ticani tarikatnn lideri Kemal bana olum A.B. anlatt. Kendisini muayene
Pilavolu'dur, ocuu boaz tokluuna altrp ettirdim ve rzna geildii anlald. Sank
art emeine el koyuyor. Bunu da din uruna deil, benim olumun rzna gemitir, dedi."
mal mlk edinme uruna yapyor. stelik bu kadarla Bir baba iin ne byk ac. Muhtemelen
da kalmyor ve evresine namusu, haramdan kendisinin de mridi olduu o kutsal adam, o
saknmay, kadnn rtnmesini emrederken dini tarikat lideri oluna tecavz ediyor. Olunu
eitim vermesi gereken gen erkek ocuuna tecavz doktora gtrp muayene ettiriyor ve olayn doru
ediyor. olduunu anlyor. Yklan inanlarna m zlsn
Bir baka madura geiyoruz. Pilavolu yoksa tecavz edilen oluna m? ikayet ediyor.
madurlarndan A.A., hocaefendi hazretlerinin Mahkemede tekrar tekrar ikayeti olduunu
yanna 15 yanda gidiyor. anakkale Arceza sylyor.
Mahkemesi'ne gnderilmek zere, Ankara Arceza Bir yl kadar sonra, 5 Kasm 1975 gn, ubuk
Mahkemesi'nde, 13 Ekim 1975'te talimatla alnan Asliye Ceza Mahkemesi'nde ikayetini anakkale'de
ifadesinde efendi hazretlerinin yannda geirdii grlen dava dosyasna gnderilmek zere
gnleri yle anlatyor: tekrarlyor. Mahkeme, ocuun da ifadesini alyor.
"Ben Kemal Pilavolu'nun yannda 1963 ylnda lgin bir ifade. ocuk unlar sylyor:
almaya gittim. Bozcaada'ya gittim ve katip "Bundan tahminen 4-5 sene evvel sank Kemal
olarak almaya baladm. Bir gn beni soydu. Pilavolu'nun Bozcaada'daki iftliine eski yaz
Bende bel soukluu var, bunu tedavi edeceim dedi okumak ve dini bilgiler renmek zere talebe
ve ben de hakiki olarak sandm. Kendisi bel kua olarak yanna gitmitim. Gittiim sene bahesinde
saralm dedi ve sonra bilahare beni yine soydu. altm, bahe iisi olarak sene altm.
Ben sizin babanzm diye bizi per ve her Bilahare frna ii olarak aldlar. Frnda da
tarafmz okard. Fakat benim rzma gemedi. bir sene kadar altm. Sank Kemal Pilavolu
Sarld ve okad. Bunlardan zevk alrd. Birgn beni yanna katip olarak ald. Yazhanesinde bana,
benim rzma gemek istedi. Ben msaade etmedim ve 'benim dediklerimi yapacaksn, seni ben cennete
benim rzma gemi deildir." koyacam, Resulullahn yolundan doru gideceksin'
Ortaya kan manzara bir din adamnn, bir diye szlerde bulundu ve yazhanesinin
tarikat liderinin portresinden ok, erkek penceresinin perdelerini rtt. Yazhanenin aa
ocuklarna dkn bir zamparann portresi oluyor. ve yukar kaplarn kapatt. Benim rzma geti.
ocuklar kimi zaman saatle, elbiseyle, kimi zaman Ve bu durumu 7-8 ay devam ettirdi."
kurnaz bir apkn gibi hastaln tedavisi ocuk eski yaz ve dini bilgiler renmek
bahanesiyle kandran bir kart zampara. Dava istiyor, bahe ve frnda altrlyor. Sonra da
dosyasnn sayfalar arasnda dolamay hocaefendi hazretlerinin katipliine
srdryoruz. Bu kez bir baba, M.A.B., mteki ykseltiliyor. Hocaefendi hazretleri ne kadar ok
sfatyla sorgu hakimliine, 28 Austos 1974 katip deitiriyor. Hepsini kendisi seiyor ve
tarihinde u ksa ifadeyi veriyor: hepsi, 14-17 yalar arasndaki ocuklardan
seiliyor. Katibine, cennete gitmenin yolunun kararlatrdmz ekilde A.C. bu fiil balad
tarikat liderinin yatandan getiini anlatan bir zaman birinci ksrkte soyunduklarn, ikinci
hocaefendi hazretleri dnsenize... Ticani ksrkte ise kt fiilin baladn iaret etmek
lideri, bu yolun Resulullahn yolu olduunu suretiyle bizi haberdar etti. Annda at
syleyerek sadece bir sbyan kandrmyor; ayn ksmndan inmek suretiyle plak ayakla kapy
zamanda slamla ve peygambere yaplabilecek en itekledik. Ve aniden ald. Ben, Pilavolu'nun
byk hakareti de yapm oluyor. Olayn tanklar A.C.'nin zerinde kt halde iken bileklerinden
var. Tanklar konuuyor. Dava srasnda, 16 Eyll tutmak suretiyle yakaladm. Kemal Pilavolu ve
1974 tarihli durumada tank olarak ifade veren ocuk rlplak, yazhanenin perdeleri kapal ve
S.A.., unlar anlatyor: ierideki soba yanm vaziyette uygunsuz halde
"1973 Ramazan aynda Bayram mnasebetiyle yakaladk. Etrafnda bulunan adamlarn hepsini
ziyaretime gelen Ahmet Durak bana Kemal arma suretiyle o irkin vaziyeti hepsine
Pilavolu'nun hakknda kk ocuklarn rzna gsterdik. Bu hadisede grenler K.T., Frnc .,
gemek suunu eyledii hakknda malumat verdi. S.Y., E.. ve ismini bilmediim 3-4 kii bizzat bu
Malumat ei Emine Pilavolu'na da anlatm. Emine hali grdler. En son olarak karsn ardk.
Pilavolu'na da kocasnn A.C. ismindeki bir rlplak vaziyette grnce ben sana demedim mi
ocukla mnasebet kurduunu ve bizzat kendisinin bu kt adetleri brak, sen bir din adamsn,
onlar sust yakaladn sylemi. Daha sonra bunlar sana yakr m, gibi szler sylemek
Ahmet Durak Ankara'ya gelip ofr Kazm Erdoan'a suretiyle plak vaziyetteki kocas Kemal
meseleyi etraflca anlatt. Biz bu durum Pilavolu'nu bizzat kendisi bildirdi."
karsnda elimizde bir teyp ve fotoraf Ve baskn sona eriyor. Tarikat lideri, dier
makinesiyle hadiseyi mahallinde grmek ve sust mridlerinin ve einin nnde plak bir durumda
yakalamak dncesiyle Bozcaada'ya gittik." sklm pklm. Basknclar iin peini
Eski gelenektir. Mahallenin bknlar, brakmyorlar:
yanlarna kadefendiyi hocaefendiyi, jandarma "Yaptmz aratrma sonunda ve delil toplamak
avuunu veya polisi de alarak eve erkek alan gayesiyle Bilecik Jandarma Taburu'nda A.U.'yu,
kadna baskn yaparlar. Buradaki grnt de biraz zmir Ulatrma Blnde M.M.'yi, Kars Mekanize
bunu andryor. nce A.C. adl ocuu kenara ekip Blnde S.B.' bizzat gidip grdk. ocuklarn
konuuyorlar ve ocuk olay anlatrken sesini hepsi de bu fiillerin 1969 senesinden beri
kaydediyorlar. Sonra A.K. adl ocuk teybe ilendiini, evvelce bu kt iin ktln
konuuyor. A.C. ile ifreli bir haberleme bilmediklerini, akllar balarna geldikten sonra
ynteminde anlayorlar. Daha sonra Pilavolu'nun yz kzartc bir ey olmas nedeniyle kimseye
brosunun stndeki at katna karak beklemeye sylemediklerini, sylerlerse Kemal Pilavolu'nun
balyorlar. Bundan sonrasn yine anakkale fedaileri tarafndan kendilerinin icabnda yok
Arceza Mahkemesi'nin duruma tutanaklarndan edileceklerini sylediler. Ayrca Kemal
izliyoruz: Pilavolu'nun buna benzer sapk hallerinin,
"Saat 08.30 sralarnda ocuklar gelip sobay rnein ifa olur diye idrarn iirirmi, vesaire
yaktlar. Bilahare 09.00 sralarnda Kemal gibi halleri yaptn sylediler..."
Pilavolu yazhaneye geldi. Daha evvelce
 Bir, , be... Birok tank bulunuyor. ngilizce olarak yazlan "Turkey in my time" adl
Tanklar ayn eyleri sylyorlar. Madurlar ayn kitabn 250-251. sayfalarnda, slam Demokrat
eyleri sylyorlar. ki tanesi ise, baskn yapan Partisi ve kurucusu Atlhan hakknda u bilgilere
kiilerin Pilavolu'ndan tehditle para yer veriliyordu: "Bu gurup, Kuds Mfts Aj Amin
istediklerini, Pilavolu vermeyince byle bir el Husseini ile yakn ibirlii yapan sabk Nazi
oyuna bavurduklarn anlatyorlar. Ancak, bu ajan olan Cevat Rfat Atlhan adnda mtekait bir
ifadeyi veren kiilere mahkemenin tecavze ilikin yzba tarafndan sevk ve idare edilmekteydi."
doktor raporlarn anmsatmas zerine enteresan -16 Haziran 1952: 431 sayl yasa
bir yant geliyor: "Biz birbirimizle bu ii deitirilerek Osmanl hanedanndan olan
yaptk." kadnlarn Trkiye'ye gelmesine izin verildi.
Olan oluyor. Yarglama btn hzyla srerken -22 Kasm 1952: Bir sredir gericilii yeren
Pilavolu lyor ve dosya dyor. Dava kapanyor. yazlar yazan Vatan gazetesi bayazar Ahmet Emin
Kapanyor ama adalet iin kapanyor. Yalman, Malatya'da yaplan suikastte lmden
Bakalarnn sorunlar bitmiyor. Onlar her kimse, dnd.
daha sonra adliye mahzenindeki dava dosyasna -Kasm 1952: DP milletvekili Hasan Fehmi
girerek ocuklara tecavz edildiine ilikin Ustaolu, Samsun'da yaynlanan Zafer gazetesinde,
doktor raporlarn, dava iddianamesini, dosyann "Atatrk de kim oluyormu? Trk milleti Atatrk
iinde hangi belgelerin bulunduunun listesi devrimlerine borlu saylamaz" diye bir yaz
anlamna gelen dizi pusulasn ve daha birok yazd. Cumhuriyet'te Nadir Nadi tepki gsterdi ve
nemli belgeyi alyorlar. Kedi, pisliini nce mahkemelik oldular. Mahkeme, "Atatrk'e hakaret
dini sonra da hukuku kullanarak rtemeyince bu kez edene hakaret etmek hakaret saylmaz" grn
hrszlkla rtmeye alyor. Ayn karanlk belirtti.
yznn ortaya kmas ise hi bir zaman -9 Haziran 1953: Milli Eitim Bakanl
engellenemiyor. Mfettii Ziya Karamuk, Msr'n bakenti
Peki, imdi ne olacak? Ne sylenebilir? Kahire'deki El Ezher niversitesi ile ilgili
Sylenebilecek eyi ses sanats lhan rem incelemelerini 2201 sayl rapor olarak bakanla
sylemi: Adam "gerici". lhan rem'in saptamas verdi. Raporda, El Ezher niversitesi'nde nasl
gerekten doru. Adamlar galiba her anlamda Trk dmanl yapld, dinin Arap
gerici... Trke'de gzel bir laf vardr. Hoca'nn milliyetilii iin nasl kullanldn
dediini yap, yaptn yapma derler. belgeleriyle kantlamt. Karamuk'un raporu
-27 Austos 1951: Kurucular adna Cevat Rfat hasralt edildi.
Atlhan'n savcla verdii dilekeyle, slam -6-7 Eyll 1955: EOKA, l Nisan 1953'ten
Demokrat Partisi kuruldu. Parti tznn birinci itibaren Kbrs'ta youn basknlara giriti. nce
maddesinde, "Partinin kutsi prensip ve akideleri ngilizlere kar yrtlen operasyonlar ok
ve milletin mukaddesatna olan balln her gemeden adadaki Trklere yneliyordu. Kanl
trl mdahaleden korunaca", nc maddesinde olaylarn bir gibi byyp dayanlmaz hal
ise "Milletin arzu ve temayllerine uymayan umde almas zerine ngilizler 30 Haziran 1955'te
ve prensiplerin kaldrlaca" yer alyordu. Vatan Trkiye ve Yunanistan' bir konferansa aryor
Gazetesi Bayazar Ahmet Emin Yalman tarafndan ancak, sonu alnamyordu. Trkiye, 23 Austos
1955'te ngiltere'ye bir nota vererek Kbrs'taki saltanat temsil eden iki tural, yeil bayrak
Trklere kar giriilen eylemlere tepkisiz aarak karladlar. Said-i Nurs, bu olaydan
kalamayacan bildirdi. ngiltere'nin 28 Austos sonra lke iindeki gezilerine balad.
1955 tarihli ars zerine Trkiye-ngiltere- Said-i Nurs-Menderes yaknl Nurs'nin
Yunanistan Dileri Bakanlar Londra'da biraraya sparta'da zorunlu ikamette bulunduu srada
geldiler. balyor. Nurs, seimlerde oyunu herkes gibi
l konferans alrken, sanki bir dmeye gizli deil ak "milletin gz nnde" kullanarak
baslmcasna stanbul, Ankara ve zmir'de 6-7 Demokrat Parti'yi desteklediini ilan ediyor. Nur
Eyll olaylar balyordu. akirtleri de stadlarnn yolunu izleyerek DP'li
6-7 Eyll olaylarnn grnrdeki balangc, 6 oluyorlar. Nurs, ok yakn talebesi Tahsin
Eyll akamna doru, Kbrs Trk'tr Cemiyeti'nin Tola'nn DP milletvekili olmasna izin veriyor.
Taksim alannda dzenledii ak hava Bir baka yakn talebesi Hamza Emek ise, ad Nurs
toplantsdr. Toplantda, "Yunanllarn ile anlan Afyon'un Emirda ilesine, DP ile
Atatrk'n Selanik'te doduu evi bombaladklar" bakan oluyor. Menderes-Nurs ilikisi, daha ok
haberi ortal kaplyor. Sonu korkun: ki gnde mektup ve araclarla sryor. Said- Nursi, ok
l, 30 yaral. 73 kilise, bir Havra, sekiz sevdii ve birok yerde "slam Kahraman" diye
Ayazma, iki Manastr, 3584' Rumlara ait olmak bahsettii Menderes'e destei karlnda,
zere 5538 gayrimenkul tahrip ve yama edilerek art ileri sryor:
yaklp yklyor. Saldrganlarn sloganlar yine 1- Ezan aslna (Arapa'ya) evir.
ayndr: "Allah in Savaa, Kafirlere lm, 2- Risale-i Nr'lara serbestiyet tan.
Mslman Trkiye..." 3- Ayasofya'y camiye evir.
-29 Kasm 1955: DP Meclis Grubu toplantsnda Nurs'nin isteinden ikisini Menderes
Menderes konuuyor: "Siz ylesine glsnz ki, gerekletiriyor. nc istei, Ayasofya'nn
u anda isterseniz Anayasa'y bile deitirebilir, camiye evrilmesi ise bir trl yerine
hilafeti bile geri getirebilirsiniz." getirilemiyor.
-25 Mays 1956: Afyon Arceza Mahkemesi, Nur -1958: Ortaokullara da istee bal din dersi
Risaleleri'nde hi bir su unsuru bulunmad tartmalar balad. Btn muhalefete karn,
yolunda karar verince, drt ilde birden tm hkmet ortaokul 1. ve 2. snflara istee bal
Risaleler basld. din dersi konmasna ilikin bir karar kard.
-7 Haziran 1957: DP'iler, 54 seimlerinden -2 Mart 1959: Menderes'in Mason mstear Ahmet
hemen nce "Demokrat Parti'nin yarn yapaca Salih Korur, Eyp Sultan Cami'sinin avlusunda
mitinge katlmayacak olanlar ve muhalif partilerin byk bir iftar yemei verdi. Korur'un imzasyla
yeleri mnafkdrlar" diye vaaz veren demi davetlilere gnderilen iftar arlar, 12 Mart
Vaizi Fevzi Boyar'n ald 10 ay hapis cezasnn 1959 deil, 2 Ramazan 1378 tarihini tayordu.
kaldrlmas iin TBMM'ye teklifte bulundular ve 1959: stanbul'da Yksek lahiyat Enstits
bu teklif 'bugn' genel kurulda grld. kuruldu.
-19 Ekim 1958: Babakan Adnan Menderes, Emirda -16 Eyll 1959: Sleymanclar tarikatnn
ilesini ziyaret etti. Said-i Nurs Emirda'da kurucusu ve lideri Sleyman Hilmi Tunahan, eker
yayordu. Nurcular Menderes'i, hilafet ve hastalndan ld. Mridleri onu Fatih camiine
gmecekken, dnemin ileri Bakan Namk Gedik'in ile grt anlalyor. DP'li Emre daha sonra
emriyle, cenaze Karacaahmet mezarlna gtrld Milli Nizam Partisi ve Milli Selamet Partisi, son
ve polis nezaretinde bir ukura gmld. olarak da Refah Partisi iinde aktif olarak yerini
Tunahan, 1888 ylnda, Silistre Ferhatlar'da alacaktr. Nurs'nin grt Doktor Tahsin Tola,
dodu. slami eitim grd ve stanbul'daki Nurs'nin en yakn talebesi olarak bilinen biri.
medreselerde dersler verdi. 1924 ylnda, Nurs'den milletvekillii izni alm. Nurs,
medreseler kapatlnca ticarete atld. 1930'dan kendisiyle grmek isteyen CHP Van Milletvekili
itibaren ise Diyanet leri Bakanl Abdlvahap Altnkaynak' ise reddetmi. Diyelim
kadrosundan, Sultanahmet, ehzadeba, Yenicami ve ki, Nurs "din dman CHP"nin milletvekilini
Kasmpaa camilerinde vaizlik yapmaa balad. kabul etmedi. Peki, "Din dman, laik CHP"nin
Kuran kurslarnn yasallat 1946 ylna kadar, milletvekili acaba hangi nedenle Nurs ile
ocuklara ve genlere gizlice dersler verdi. grmek istesin?
1946'dan itibaren ise kurs ve pansiyon ilerinde - 3 Ocak 1960: Cumhuriyet gazetesinin birinci
uzmanlamaya balad. kez irticai hareketleri sayfasndan bir haber daha... Demokrat Parti
nedeniyle yargland ve nde de beraat etti. Samalclar Ocak Brosunun camna yaptrlm
Osman Blkba'nn Millet Partisi'nde aktif duyurunun fotoraf baslm. lk duyuru, ocan
politika da yapt. Arkasnda iki milyona yakn her akam saat yediden sekize kadar ak olduunu
bask yapan 'Yepyeni Usul ve Tertiple Kuran Harf bildiriyor. kinci duyuruda, "Ocamza ye kayd
ve Harekeleri' adl kitab brakt. yaplr" szc var. nc duyuru nemli: "Asil
Uzmanlk alanlar olan Kur'an Kursu ve kurs olmak istersen dinini unutturanlardan nefret et.
pansiyonlar nedeniyle hem ekonomik, hem de insan Dinini sevenle dost kalmay kendinize bor bilin".
potansiyeli asndan olduka gelikin bir Naki Hep konuulan "dinin siyasete alet edilmesi"
kolu olan Sleymanclar, imam hatiplilerle ve konusunda dndrc bir rnek. Bir de u yan
dolaysyla Diyanet'le etin tartmalar ve var, duyurunun: Hani, topluma kin ve nefret
mcadeleler geirdiler. Yzlerce bina ve tohumlar ekmekten bahsedilir sk sk. Said-i
onbinlerce renciyi kapsayan bu egemenlik Nurs'nin sevgili babakan Menderes'in partisinin
alanndaki kapmalar nedeniyle Sleymanclarn, bir ocak tekilatnda nasl din adna kin ve
imam hatipli imamlarn arkasnda namaz nefret tohumlar ekilmi olduuna ilikin daha iyi
klmadklar biliniyor. bir belge olabilir mi?
- Ekim 1959: DP Konya Milletvekili Fahri
Aaolu, slam dininin resmen devlet dini olarak
tannmas iin yasa nerisi verdi. neri TBMM'de
grlmedi.
OYSA AYNI ANDA...
Bir balk: "Said-i Nurs dn de DP'li iki
mebusla grt". Haberi okuduumuzda, Nurs'nin
Atlas sinemasnda ba rollerini Robert
bir sredir Ankara'da kald ve DP'lilerle
Taylor, Julie London ve John Cassavetes'in
grmeler yapt, son olarak da DP Erzurum
paylatklar renkli-sinemaskop Kanl htiras
Milletvekili Fetullah Tadelenliolu ve DP Mu
adl film gie rekorlar kryor. Sirkeci
Milletvekili Gyasettin Emre ve Doktor Tahsin Tola
 Doubank ihannn stndeki brolar yzde 25'i O SIRADA DNYADA...
pein, kalan yl vadeli taksitlerle 43 bin
liradan, 90 bin liraya kadar deien fiyatlarla Oysa dnya kaynyordu. 1950'de Kore sava
satlyor. Yeniky Boazii lokalinde mehur km, bir Trk tugay da binlerce kilometre
Fransz antz Dany Dauberson programa uzaktaki bu savan iine gnderilmiti.
balyor. 5 Ocak'ta Tarsus'a gelen Menderes 1953'te Stalin (ugavili)'nin lmyle
iin bir DP'li olunu kurban etmeye kalkyor, Sovyetler Birlii yeni bir siyasal srece
Almanya'da Nazizm hortluyor. Aratrmalar, her girmi, Cezayir'in bamszlk mcadelesi
10 Alman'dan birinin Yahudi aleyhtar olduunu balam, sosyalist blok NATO'ya kar Varova
ortaya koyuyor. Cezaevleri gazetecilerle dolup Pakt'n kurmu (1955), Polonya'daki
tayor. antikomnist ayaklanmaya Macaristan da katlm
ve bunun zerine Sovyet tanklar Macaristan'a
(1956) girmi, ilk uzay uydusu Sputnik uzaya
(28 Mart 1957) frlatlm, Fidel Castro ve
-1960: Said-i Nurs'nin dou illerinin
Ernesto Che Guevera 1959'da Domuzlar
valilerine gnderdii mektup CHP'liler tarafndan
Krfezi'nden Kba iin, bir kr yangnn
kamuoyuna akland: "Dou blgesinde komnistlii
balatmlard.
60 bin Nursinin sayesinde nlemekteyim. 30 yldan
beri siyasetle uramadm. Bu 60 bin rencinin
iinde bir-iki ahlaksz da kabilir. Bu yzden
blgenizde Risale-i Nr'lar toplattrlmamaldr. -l Temmuz 1960: slam dergisinin 34. saysnda
Nasl ki, Arapa ezan okutturduk ve bu sayede "Din Hrriyeti stiyoruz" balkl bir bildiri
mslmanlar DP cephesinde topladmz yaynland. "Din hrriyeti isteyenlerin"
bilinmektedir. imdi de dattmz bu Risale-i bildirisinde unlar syleniyordu:
Nr'larla, komnizmle ve masonlukla savaacaz. "Gerek din hrriyetinin aadaki esaslarn
Mslman Demokratlarn gsterecekleri yardma tahakkuku ile temin edileceine inanyoruz: olduu
inanyorum. Bundan tr birka defa Ankara'ya gibi Anayasa'ya konacak apak maddelerle teminat
gittim, Mslman vekillerle grtm. Bilhassa altna alnmaldr.
Sayn Adnan Bey ve Tevfik leri ve Sayn Namk Devletin dine tahakkm, dini tekilat vesayet
Gedik'ten bu sonucu kardm. Said-i Nurs." altna almas kat'i surette nlenmelidir. Birok
- 23 Mart 1960: Said-i Nurs Urfa'da ld. bat memleketlerinde olduu gibi devlet, ancak
Hastalna karn uzun bir otomobil yolculuundan dini ykc ideoloji ve cereyanlara kar siyanet
sonra, 21 Mart 1960'ta Urfa'ya gelen Nurs'nin etmelidir.
cenazesinde yksek mlki erkan hazr bulundu. 2- Diyanet ileri tekilat ilmi, idari ve mali
Cenaze, Halilrrahman Camii'ne defnedildi. muhtariyeti haiz bir hkmi ahs olarak, kabul
edilebilecek bir kanunla yeniden
tekilatlandrlmaldr.
3- Vakflar Umum Mdrl uhdesindeki bilcmle
dini vakflarla, dinin ibadetleri, islami talim,
terbiye ve tedrisatla ilgili tekilat ve sylyoruz? "Din Hrriyeti stiyoruz" balkl
messeseler, Diyanet Reislii'ne balanmaldr. bildiri, slam dergisinin l Temmuz 1960 tarihli
Kuruluundan beri olduu gibi, her yl devlet saysnda yer alyordu ve derginin yazarlar
btesinden Diyanet tekilatna verilen tahsisat arasnda mer Nasuhi Bilmen de bulunuyordu.
devam ettirilmelidir. - 12 Temmuz 1960: 27 Mays' askerler,
4- Yksek Diyanet ilimleri tedrisatna mahsus yanlarna kardei Abdlmecit nlkul'u da alarak,
bir 'slam limleri Klliyesi' kurulmal ve Said-i Nurs'nin naan Halilrrahman Camii'nden
bugnk mam Hatip okullar da her bakmdan slah alp askeri bir uakla sparta'ya gtrdler. O
edilerek bu niversiteye talebe hazrlayan meslek gn bu gndr, Nurs'nin mezar bulunamad.
okullar haline getirilmeli ve saylar da lzumu
kadar arttrlmaldr.
5- Din adamlar yetitirilmesine garpte olduu
SAD NURS ANLATIYOR
gibi zel bir itina gsterilmeli, herkes
"ok uzun sren mazlumane, maceral hayatma
tarafndan hrmete ayan bir hale getirilmeli ve
dair gayet ksa bir beyanatta bulunacam.
terfihleri de salanmaldr.
Yirmisekiz sene emsalsiz ihanetlere,
6- Radyo konumalar, Avrupa ve Amerika'da
ikencelere, tarassud ve hapislere maruz
olduu gibi daha sk ve verimli bir hale
kaldm. Btn bu iftira ve isnatlarn esas
sokulmal; byklere, kklere, hanmlara ve
birka noktaya dayanr:
halka olmak zere deiik seviyedeki unsurlara
1- En birinci ithamlar: Beni rejim
hitap eder ekilde dinin (iyman, itikad ve ibadete
aleyhtar olarak telakki etmeleridir. Malumdur
taalluk eden) esas bilgileri kurslar halinde,
ki, her hkmette muhalifler bulunur. Asayie,
devaml ekilde retilmeli ve ayrca dini, ahlaki
emniyete dokunmamak artyle, hi kimse
konumalar da devam etmelidir.
vicdaniyle, kalbiyle kabul ettii bir fikirden,
7- Dine ve mukaddesata kar neir yoluyle ve
bir metoddan dolay mes'ul olamaz. Bu hukuki
sair yollarda hakaret ve tecavzler, ceza
bir mtearifedir. Dininde ok mutaassb ve
kanununun mer'i hkmlerine gre ciddi surette
cabbar bir hkmet olan ngilizlerin yz sene
takibi gerektiren ak meyyidelerle takviye
hakimiyetleri altnda bulunan yz milyondan
edilmelidir.
ziyade Mslmanlar, ngilizlerin kfr
8- Demirperde memleketleri hari dier btn
rejimlerini kabul etmeyip Kur'an ile
hr dnya memleketlerinde mevcut olan dini telkin,
reddettikleri halde, onlara o cihetten
irat ve tekilat kurma haklar tannmaldr.
ilimemeleri; burada ve btn slam
slam Dergisi."
Hkmetlerinde eskiden beri Yahudiler,
imdi, baka bir ey syleyelim. 27
Nasraniler tabi olduklar memleketin dinine,
Mays'lar, hakknda sk sk gerici diye sulanan
kudsi rejimine muhalif, zd ve muteriz
Diyanet leri Bakan Eyp Sabri Hayrlolu'nu,
bulunduklar halde, o hkmetler hi bir zaman
hareketten hemen be gn sonra, 2 Haziran 1960'ta
kanunlarla onlara o cihetten ilimemeleri;
emekliye ayrdlar. Onun yerine 30 Haziran'da 17
(Hazret-i mer, r.a.) hilafeti zamannda adi
yldr stanbul Mftl grevini yrten mer
bir Hristiyan ile mahkemede birlikte muhakeme
Nasuhi Bilmen'i atadlar. Bunu neden mi
olundular. Halbuki o Hristiyan, slam alt vilayetin alt mahkemesi, uzun ve ince
Hkmetinin mukaddes rejimlerine, dinlerine, tetkikler neticesinde, emniyet ve asayii ihlal
kanunlara muhalif iken, mahkemede onun o hali yolunda hi bir vukuat kaydedememilerdir. Bu
nazara alnmamas aka gsterir ki, adalet hareketimiz isbat eder ki, Nur Mekteb'i
messesesi hi bir cereyana kaplmaz, hibir rfannn Talebeleri, emniyet ve asayiin
tarafgirlie kaymaz. Bu, din ve vicdan bekisini kafalara, kalblere yerletirir. Bizim
hrriyetinin bir ana umdesidir ki, komnist iman derslerimiz anariye ve farmasonlara ve
olmyan ark ve Garb'da btn dnya adalet komnistlere kardr. Memleketin btn zabta
messeselerinde cari ve hakimdir. dairelerinden sorulsun, be yz bin Nur
Ben, din ve vicdan hrriyetinin bu ana Mekteb'i rfan Talebesinden birinin olsun
umdesine ve yzlerce Ayat- Kur'aniye'ye nizam ve intizama aykr bir vukuat var mdr?
istinaden, medeniyetin bozuk ksmna, hrriyet Yoktur. Elbette yoktur. nk hepsinin kalbinde
perdesi altnda yryen mutlak bir istibdada, nizam ve intizamn en salam muhafz olan iman
laiklik maskesi altnda dine ve dindarlara bekisi vardr. Sebilrread'n 116'nc
kar tatbik edilen en ar bir baskya nshasnda "Hakikat Konuuyor" balkl
muhalefet etmi isem bu hilaf- hakikat bir makalemde bu hakikatlar uzun uzadya izah
hareket saylabilir mi? Hakszla kar, zulme ettim. Btn dnyasn, hatta icab ederse
kar, kanunsuzlua kar muhalefet meru ve hayatn ve ahiretini dinine feda ettii, btn
samimi bir muvazene-i adalet unsurudur. hayat ehadet eden, otuz be seneden beri
2- Bana zulm ve cefay reva gren Devr'i siyaseti terkeden, mteaddit mahkemelerin o
Sabk'n yapt isnadlarn ikincisi: Emniyet kadar incelemelerine ramen bu yolda bir delil
ve asayii ihlalidir. Bu vehim ve hayal ile bu bulunamayan, sekseni am, kabir kapsna
dzme isnat ile yirmisekiz sene bana ceza gelmi, dnya metamdan hibir nesneye malik
ektirdiler. Memleket memleket, mahkeme mahkeme olmam ve ehemmiyet vermemi bir adam
srndrdler. Tecrit ettiler, zehirlediler. hakknda: 'Dini siyasete alet ediyor' diyen,
Her trl hakaretlerde bulundular. yerden ge kadar, gkten yere kadar haksz ve
Biz ki, be yz bin fedakar Nur Talebeleri, insafszdr.
memleketin her tarafnda emniyet ve asayiin Biz Nur Mekteb'i rfan akirdlerinin
fahri manevi muhafzlaryz; bize byle bir Kur'an Hakim'den aldmz hakikat dersi udur
isnadda bulunmalar en byk bir zulmdr. ki: Evde yahut bir gemide, bir masum, on cani
Onlar bize o kadar zalimane ihanetlerde bulunsa, Adalet'i Kur'aniye o masumun hakkna
bulunduklar halde; biz asla hislerimize zarar vermemek iin o haneyi o gemiyi yakmay
kaplmayarak gnllerde emniyet ve asayii menettii halde, on masumun bir tek cani
temin yolunda, iman ve Kur'ana hizmet yolunda, yznden mahv iin o hane, o gemi yaklr m?
gafletle anariye sapanlar dtkleri fevza Yaklrsa en byk zulm, en byk hyanet ve
gayyasndan kurtarmak yolunda almaktan bir gadir olmaz m? Bu sebeple asayii ihlal
an hali kalmadk. Bu delilsiz bir iddia yolunda yzde on cani yznden doksan masumun
deildir. Bizim zulm ve menfa sahamz olan hayatn tehlikeye ve zarara sokmay Adalet'i
lahiye ve Hakikat' Kur'aniye iddetle Said-i Nurs'nin, son 100 yln en ok
menettii iin btn kuvvetimizle bu Ders'i tartlan kiiliklerinden biri olduu kesin.
Kur'aniyyeye ittibaen asayii muhafazaya Nurs'nin eriat yan, laik cumhuriyet
kendimizi dinen mecbur klarz. kart en nemli g haline getirdii
te bizi byle haksz isnadlarla itham eden Nurculuun yaratcs olmas bir yana, onun
Devr'i Sabk'taki gizli dmanlarmz phe yok kiiliinde yaplan tartmalardan biri de
ki, ya siyaseti dinsizlie alet etmek Tekilat- Mahsusa ajanl iddias.
istediler, yahut bilerek, bilmeyerek bozuk ddia ilk kez, Tarihi Cemal Kutay
ideolojileri memleketimize yerletirme tarafndan aylk bir dergide ortaya atld.
gayretine dtler. Grlyor ki, nizam ve Kutay'n iddias uydu:
intizam bozan, maddi, manevi memleketin "Bedizzaman Said Nurs, cumhuriyetin ilk
emniyet ve asayiini ihlal eden bizler deil, dnemlerine kadar devletle alt. Said
asl onlard. Hakiki bir mslman, samimi bir efendinin Tekilat- Mahsusa'da altn
mmin hi bir zaman anariye ve bozgunculua biliyordum. Tekilatn kurucusu ve bakan
taraftar olmaz. Dinin iddetle menettii ey, Kuuba Eref Pa-a'yla, Bitlis'te evinde
fitne ve anaridir. nk anari hibir hak kaldk. Daha sonra Urfa'da kald oteli
tanmaz. nsanlk seciyelerini ve medeniyet ziyaret ettim. Kendi azndan, 'ben uzun yllar
eserlerini canavar hayvanlar seciyesine evirir Tekilat- Mahsusa'da grev yaptm' szlerini
ki, bunun ahirzamanda Ye'cc ve Me'cc komitesi duydum."
olduuna Kur'an' Hakim iaret buyurmaktadr. Kutay'n bu savna, Nur cemaati Yeni Zemin
Yirmi sekiz sene bana ve talebelerime byle dergisinde yant verdi. Kutay' yalanclkla
eza ve cefada bulundular. Ve mahkemelerde baz sulayan dergi, savlarn aslsz olduunu ne
resmi kimseler bize hakaretlerde bulunmaktan srd. Ancak, devlet arivlerindeki baz
ekinmediler. Hepsine tahamml ettik. man ve belgeler kafalar tekrar kartrd.
Kur'an'a hizmet yolunda devam ettik. Ve Devr'i Babakanlk Arivinde DH.KSM-41-36
Sabk'n o zulm ve cefalarn affettik. Zaten (Dahiliye Kalemi Mahsusa/ ileri zel Kalemi)
onlar da mstehak olduklar akbete uradlar. numarasyla yeralan belgede u bilgiler var:
Said-i Nurs." "Esiren Tiflis'te bulunan Bedizzaman Said-i
(IIK, hsan: Bedizzaman Said Nursi ve Krd efendiye gnderilmek zere, memuri
Nurculuk. Sf. 224-226. 1990, stanbul) mahsusa tevdian taraf llarna irsal 60
lirann (bin 500 Mark olarak) ad geene
suretle, mmkn olan sratle gnderilmesini
rica ederim, efendim."
Bu belge, Tekilat- Mahsusa tarafndan
hazrlanarak Hilal-i Ahmer Cemiyeti Reisi mer
SAD- NURS TEKLATI MAHSUSA AJANI MI? Paa'ya gnderilmek zere Dahiliye Nazr Talat
Paa'nn zel kalemine sunulmu.
 Cumhuriyet Gazetesi muhabirlerinden Kenan Nurs ile ilgili esirlik dneminde 10 yazma
Biliz, Nisan 1994'te bu belgeyi Erzurum Atatrk olmu. Konumun dnda olduu iin bunlar
niversitesi Atatrk lkeleri ve nklaplar almadm. Grdm kadaryla, Said-i Nursi'nin
Tarihi Enstits retim grevlilerinden Cemil devletle bir ilikisi olduu gerei daha ar
Kutlu'ya yorumlatt. Kutlu'nun yorumu yle: basyor."
"1916 Ylnda Said-i Nurs Ruslarn elinde Tekilat- Mahsusa'nn kanatlar altnda
esir bulunuyordu. 1908'de imzalanan Lahey eriatlk yapmak nasl bir ey acaba?
Szlemesi'ne gre Avrupa'da Kzlha ve
Osmanl'da Hilal-i Ahmer gibi cemiyetlerin
dokunulmazl bulunuyordu. Tekilat-
Mahsusa'nn, Said-i Nurs'ye resmi olmayan veya
"MEMURLARIN MASASINA/ SOLCULARIN KAFASINA/
devletin dier kademelerinde veya tekilatta
MASONLARIN KASASINA/ HAK YOL SLAM YAZACAIZ"
grevli kimlii tayan biriyle para gndermesi
imkanszd. Sava hali nedeniyle Tiflis'te
"Cumhuriyet hkmeti, btn yeleri ile,
elilik yok. Para ancak dokunulmazl olan bir
Atatrk slahatnn (devrimleri ya da inklaplar
hayriye cemiyeti aracl kullanlarak
deil; slahat) ilkeleri zerinde kararldr".
gnderilebilirdi. Resmi anlamda kurye
-2 Austos 1961: Devlet Bakan Amil Artus,
gnderilirse yakalanma riski yksekti.
radyoda yapt konumada, hkmetin dine kar
Baka bir belgede Ruslarn elinde esir
olduunu ileri sren grleri yalanlayarak,
bulunan paalar ve dier subaylara iki defa 150
camilerin klalara evrileceine, ezann gene
ruble gnderildiini saptadk. Rublenin deeri
Trke okutulacana, Kur'an'n okunmas ve
o zaman ok dk. Esir alnan paalar iin
radyoda yaynlanmasnn yasaklanacana ilikin
devlet iki defa 150 ruble gndermi. Daha
sylentilerin rejim dmanlar tarafndan atlan
sonra, denek yokluu ileri srlerek,
yalanlar olduunu aklad. Bu, 27 Mays rejiminin
uluslararas szlemelere gre esirlerin bakm
gericilere verdii en nemli dn oldu.
iin gndermesi gereken paray kesmi.
-1965: Tek bana iktidar olan AP'nin genel
Yine ayn dnemde esirlere gnderilen
bakan cumhuriyet tarihinde ilk kez Babakanlk
paralara ilikin elde ettiim belgeler ve
makam odasnda namaz klmtr. Bu dnemde resmi
esirlerin durumunu gsteren belgeler ve birok
dairelerde mescitler almaya baland, devlet
tarihinin ortaya koyduu belgeler, ok sayda
konservatuarnda dinsel piyesler oynand.
Trk esirin Rusya'da alktan ldn ortaya
-20 Eyll 1965: Yargtay Ceza Genel Kurulu'nn
koyuyor.
kararyla, Nurculuk devletin temel dzenini bozucu
Devlet, paalarna dahi para gndermezken,
dinsel bir irtica olay olarak kabul edildi ve
Bedizzaman Said-i Nursye Hilal-i Ahmer
TCK'nn 163. maddesi kapsamna alnd. Yarglayn
Cemiyeti araclyla 60 lira gibi bir para
hukuk asndan vard sonular unlard:
gndermesi ilgi ekici. Yine, Babakanlk
"1. Nurculuk lkenin btnln bozmaya
arivlerinde bulunan belgeler Osmanl Devleti
ynelmi amalar tamaktadr.
Dileri Bakanl ile Rusya arasnda Said-i
 2. Nurculuk, merkezinin Mekke olaca bir slam rtica kuvvetini hafif grmeyiniz. rtica
devletinin kurulmasn ve Trkiye'yi bu devlet kuvvetine rvet vermeyiniz. rtican, bu lkeye
iinde eritmeyi istedii iin, Trkiye Devleti'nin getirdii zararlarn daha byklerini getirmeye
bamszln ve birliini bozmak ve yoket-mek eilimi, kudreti vardr. rtica size masum bir
amacndadr. adam biiminde gelir. rtica size byk bir gazete
3. Varolan, laik Anayasa dzenine ve buna uygun biiminde fesat yuvas olarak gelir. rtica
laik hukuk, toplum ve politik devlet yapsna milletvekili olarak krsye kar, 'ite son
kar olan ve bunu ykarak dine dayanan, teokratik peygamberiniz' diye hitap etmek cesaretini
bir dzeni kurmak isteyen Nurculuk, bu biimdeki bulur..."
eylemleri cezalandran Trk Ceza Yasas'nn 163. -6 Eyll 1966: Yargtay Bakan mran ktem,
maddesini inemektedir. yeni adli yln al nedeniyle bir konuma
4. Nurculuk, devrimlere ve laik devlet dzenine yapt. ktem, konumasnda Said-i Nurs'nin yar
dman olan, onu ykmak amacn gden akmlarn cahil, okuma yazma bilmeyen biri olduunu, 31 Mart
bir simgesi olarak ortaya kmaktadr." Olayn dzenleyen Dervi Vahdeti ile ilikisi
Nisan 1966: CHP Genel Bakan smet nn, bulunduunu, Volkan'daki yazlaryla 31 Mart'
TBMM'nde konuuyor: krklediini belirterek unlar sylyordu:
"...Rakiplerini din yolunda kk drmek, "...Nurslu Said, Trkiye'nin batllamasna,
itham etmek, vatandan hiddetine ve nefretine ulusal bilincin uyanmasna yazlaryla ve
maruz brakmak bir siyasal oyundur. Bu siyasal eylemleriyle muhalefet etmek istemitir.
oyun, Anayasa ile men edilmitir. Bu oyunla, bu Trkiye'nin kurtarcs ve kurucusu Byk
lke benim bildiim altm yldan beri hayati Atatrk'n devrimlerini, hareketlerini uygun
tehlikeler karsnda mcadele etmektedir. Ben bu bulmam, yazlaryla O'nu kk grm, reformu
lkede irtican yapt kkrtmalar, irtican bu durdurmak istemitir. Kendisi, slam dini ve
lkeye getirdii zararlar herkesten daha ok, inanc ile badamas mmkn olmayan fikirler
burada bulunan sayn arkadalarmdan daha ok ortaya atm, iddialar ileri srmtr."
nefsinde denemi bir insanm. Tarihten bahsedeyim "...Onlara gre, Atatrk ynetimi dehetli ahir
size. kbalin en yksek zirvesinde bulunduumuz zamandr. Dinsizlik, komnistlik, bozguncu
zaman, irtica, bu lkeyi geride brakmak iin en komitelerin faaliyet yllardr. Devrim yasalar
azl zararlarn vermitir. Trkler stanbul'u geicidir ve Hristiyan yasalardr. Kemalistler;
1453 ylnda aldlar. Byk bir dnya olay. seviyesiz, anarist kimselerdir. Devlet slam
kbalin bunun zerinde daha yksek bir noktas var esaslarna gre kurulmaldr. Devletin manevi
mdr? kiiliinin Mslman olmas gerekir. Mslmanlara,
imdi baknz, 1453 ylnda tm dnyada matbaa Kur'an dnda Anayasa gerekli deildir. Said-i
icad edildi. Ve tm dnya matbaa sayesinde yeni Nurs, milliyet ve milliyetilik fikrine
bir kalknma, ykselme ve ilerleme devresine dmandr. Milliyetilik, slam birliine
girdi. Trkiye'de irticai tercih edenler Trklerin engeldir. Bu yol ile, Bolevizm ve sosyalizm
matbaa kurmalarna izin vermediler. Fatih'in karsnda mcadele edilemez. Bunlarla ancak slam
kudreti, tm dnyada matbaa ald zaman, mmetilii baede-bilir. slam mmetilii
stanbul'da, Trkiye'de matbaa amaya yetmedi. arttr."
 "Grlyor ki, 'slam kardeliini yadsyanlarn lkesinde deil, Dar-l slam'da,
gelitirecek' gerekesiyle, Trkiye'nin felaket ve yani slam lkesi'nde yaayacaklar anlatlyordu.
musibeti, onda bir sevin uyandrmt." (KIRAK, Dr.alar: Trkiye'de Gericilik,
-1967: stee bal din dersleri liselere de Sf.200)
konuldu.
-1968: Nisan aynn ilk gnlerinde Ankara'da Hizb-t Tahrir, 1957 ylnda eyh Takiyeddin
bir bror datld. Kaliteli bir basks olan Nebhani tarafndan Kuds'te kuruldu. Trkiye'de,
brorn bal uydu: "Hizb-t Tahrir ilk kez 1967 ylnda ortaya karld. rdn
Sunar:slam Devleti Anayasas". Arap harfleriyle kkenli rgt, ran slam Devrimi'ni
baslan Anayasa Tasars'nda yle deniyordu: balangcndan bu yana destekledi. Ancak devrim
"...slam devleti, slam akidesi esasna gre anayasasnn aklanmasndan sonra, baz
idare edilecektir. Buna aykr hibir ey devletin maddelerle elikiye dt iin destek azald.
bnyesinde, tekilat veya muhasebesinde Trkiye'de, 1967 ylndan bu yana, Hizb-t
bulunmayacaktr. Tahrir'e ynelik birok polis operasyonlar
Devleti bir devlet bakan idare edecektir. yapld. 1980'lerde alma alannn arlk
Onun her sz, muayyen er'i hkmleri benimsemesi noktasn stanbul'a kaydran rgt, 1986'da
artyla kanundur. Btn tebaa byle bir kanuna orum'da ortaya kt. Yine "Anayasa"
gizli ve aikar itaate mecburdur." datyorlard.
"...Devletin resmi dili Arapadr. er'i -22 Temmuz 1968: Yeil sarkllarn ynettii
hkmler iin muteber kaynaklar Kur'an, snnet, kalabalk, "Emperyalizmi Tel'in" amacyla
sahabe, icma ve kyastr. Bunlardan baka retmenler lokalini, Konya Gazete-si'nin
kaynaklar terii hareketlere mesnet tekil merkezini ve kitabevlerini tahrip ettiler.
edemezler." Olaylarda 14 kii yaraland ve ileri Bakan
"...slam devletinde hakimiyet milletin deil, Faruk Skan demecini patlatt: "Ar solun son
eriatndr ve bu husus 20. maddenin a fkrasyla gnlerde giritii tahrik ve anari
anayasaya gemitir." hareketlerinin, Konya'daki zc olaylarda rol
"Kadn ve erkek, ahlaka zararl, toplumu ifsat olduu kanaatindeyim."
edici er'i hkmlerden birinin mulne giren her -12 Kasm 1968: Trkiye slam Enstitleri
trl ii yapmaktan men edilir. Mesela, erkeklerin Talebe Federasyo-nu'nun bildirisinde, askeri
kendilerine olan. meylinden faydalanmak iin okullarda din dersi okutulmas talep ediyordu..
tayyarelerde kadn hostes, berberlerde ve -11 ubat 1969: Bir bayan retmen, derslere
lokantalarda gzel erkek ocuklar altrmak ban rterek girdii iin grevden alnd.
gibi." -14 ubat 1969: Solcu genler, Amerikan 6.
Ayn gnlerde bir baka bror daha Filosu'nn geliini protesto iin yry
datlyordu. "Mslmanlarn lm Kalm Meselesi" dzenlediler. Milli Trk Talebe Birlii ve
adl brorde, slam devletinin ancak klla Komnizmle Mcadele Dernei, gnlerce cihat
kurulabilecei, bunun bir lm kalm meselesi arlar yaparak, yry "Komnizm geliyor, din
olduu, msl-manlar bunu gze alrlarsa, bugnk elden gidiyor" diye yorumluyordu. Camilerden kan
gibi Dar-l Kfr'de, yani ms-lmanl gericiler, Dolmabahe'den Taksim'e yryen
genlerin zerine "Mslman Trkiye", "Allah in
sizlerimiz sokakta gezer, hastalarmz
Savaa", "Komnistleri Geberteceiz", "Yaasn
hastane bulamaz, ocuklarmz ilaszlktan
Toplum Polisi" diye bararak saldrdlar. Sonu;
krlrken; Amerikal denizcilerin fuhu
Duran Aydoan ve Turgut Ayta adl iki gen l,
yapmas iin oteller kapatlyor. Amerikan 6.
204 yaral.
Filo'sunun ahlaksz komutan Amiral Charbonatt
Gericiler komnizme saldryorlar ama 6.
danszn etekliini beline takp,
Filo'nn gelii iin genelevde gnlerce hazrlk
yoksulluumuzla alay edercesine gbek atyor!..
yaplp batan baa badana edilirken saldr
niforma giymi zavall kardelerimiz, ilerini
sadece Amerikan askerlerinin Trk kzlaryla gven
iyi yapsnlar diye souun altnda
iinde fuhu yapmasna yaryordu.
Amerikallar bekliyorlar!.. Aldatlm
Mslman kardelerimiz, gavur Amerikan 6.
Filo'suna kar namaz klp bamszlk
FKR KULPLER FEDERASYONU'NUN BLDRS yry yapan dier Mslman kardelerine
saldrlyorlar!.. Mslmanlar o bayraklar
Kanl Pazar'n hemen ardndan Fikir kovuncaya kadar savarlar. Cihat, bamszlk
Kulpleri Federasyonu, tek yaprak zerine isteyen kardelere kar deil, smrc gavur
baslm bir bildiri yaynlad. FKF'nin Amerika'ya kar alr!..Hrriyetimiz,
'Bamsz Trkiye' adl blteni, "Amerikan ekmeimiz, namusumuz iin gavur Amerika'ya ve
Gavuruna Kar Birleelim" baln tayor ve ortaklarna kar birleelim, dvelim!.."
unlar yazlyor: (Belgelerle FKF, Dev Gen. Cilt l. Sf.461.
"100 binlerce ii, kyl, gen Amerikan Nisan 1988, Ankara)
smrgeciliine ve iimizdeki ortaklarna kar
yryorlar!.. Smrgeci Amerikan irketlerinin,
tefecilerin, talanc tccarlarn ve aalarn
-3 Mays 1969: nl hukuk adam, Yargtay
bekisi zalim 6. Filo'yu istemedikleri iin
Bakan mran ktem l Mays 1969'da ld. 3 Mays
yryorlar!.. Gavur Amerikan bayraklarnn
gnl gazetelerde u haberler kt:
dalgalanmad bamsz Trkiye iin;
"Baz gerici evrelerin, bugn cenaze treni
isizliin olmad, alanlarn haklarn
yaplacak olan mran ktem'in cenaze namaznn
ald bir Trkiye iin yryorlar!..
klnmas srasnda olay kartacaklar
Silahla iimize giremeyen Amerikan Gavuru,
renilmitir. Dn, Hacbayram Camii
hileyle "dost" ad altnda 35 binden fazla
mezzinlerinden olduu renilen, fakat ad
askeri yurdumuza soktu. ehit kanyla sulanan
saptanamayan bir gencin, namaz kldran imamn
topraklarmzn zerinde, subaylarmzn ve
yanna vararak; 'Muhterem cemaat, vefat etmi olan
erlerimizin iine giremedii 100'den fazla
mran ktem'in yarn burada cenaze namaz
Amerikan askeri ss kuruldu. Bunun yannda,
klnacaktr. Bu namaz klmamanz rica ediyorum'
karasularmza 6. Filo'sunu sokmaya;
dedii duyulmutur."
limanlarmz, denizcileri iin fuhu yata
Nitekim, ayn gn Maltepe Camii'nde olaylar
olarak kullanmaya balad Amerikan gavuru!..
kt. Daha nce lahiyat Fakltesi rencilerinin
ve Komnizmle Mcadele Dernei yeleri ile Genel kurul devam ederken, iki cami avlusunda,
AP'lilerin Maltepe camii evresine ta ve sopa mam Hatip Okulu ve Kayseri Trk Kltr Dernei
yna yaptklar biliniyordu. Caminin imam nnde patlama olaylar oldu. Yer yerinden oynad.
cenaze namazn kldrmaktan kand. Namaz, Binlerce kii, TS Genel Kurulu'nn yapld
trene katlmak amacyla gelmi olan lahiyat salonu bast. ehirde iyerleri kapatld, ksa
Fakltesi mezunu bir avukat olan Hfz Gzbyk aralarla elektrikler kesilmeye baland. Vali
tarafndan kldrld. Abdullah Asm neciler belediye hoparlrlerinden
O srada olaylar patlad. Yaklak bin halk sakin olmaya arp TS Genel Kurulu'nn
kiilik bir topluluk, cenazeye katlanlara, almalarna son verdiini aklad. Oysa Genel
"Dinsizlerin namaz klnmaz", "Allahszn namaz Kurul sryordu ve binlerce kii, "Komnist
klnmaz", "Kafirler Moskova'ya" diye barmaya retmenler camilerimizi bombalad" diye
baladlar. Cami avlusunda bulunan Devlet Bakam baryordu. Kalabalk, "Endonezya kadar
Scyfi ztrk ile baz tabii senatrler ve sivil olamayacak myz?", "Camilerimizi komnistlere
giyimli subaylar arasnda tartmalar kt. O ana inetmeyeceiz", "Din dmanlar kahrolsun" diye
kadar seyirci konumunda olan polisler slogan atyor; tekbir getirerek sinema salonunu
gstericilere doru ilerlemeye balad. Toplum yakmaya urayordu.
polisi cop kullanyordu ama gstericiler geriye Polisin olaylar engelleyememesi karsnda
pskrtle-ceine ellerindeki megafonlarla askeri birlikler devreye girdi ve retmenler
bararak musalla tana doru yaklayorlard. orduevine yerletirildi. Bu srada, olaylar srd
Musalla tann yannda ise CHP Genel Bakan ve TS ubesi ile TP il binas tahrip edildi.
smet nn duruyordu. Gruptan baz kiiler Topluluk durmak bilmiyordu. Otelleri, bar ve
nn'y tartaklarken, Tugeneral Nabi Alpartun pavyonlar bastlar; rlplak soyduklar
nn'ye yaklaarak koluna girip tabancasn konsomatris kadnlar yerlerde srklediler.
ekiyor, ''Aln, bu memleket sahipsiz deildir", Alt saat sren olaylarda toplum polisiyle
diye baryordu. Alpartun daha sonra nn'ye yirmi kii yaraland. Dokuz kii yakaland.
dnerek, "zin verirseniz emniyetinizi retmenler, askeri aralarla Kayseri'den
salayacam, Paam", diyordu. nn, olay iin kabildiler.
daha sonra, "Kesin lde bir 31 Mart vak'as"
nitelemesi yapyor; Aybar "rticann cretkr bir
gvde gsterisi" diyor; Millet Partisi Genel
Bakan Osman Blkba ise, "Yamur eken frtna nc Blm
bier derler. ktidar artk frtna ekmeye
balamtr. leride ne biebileceim kestirmek
hi de g deildir. Trkiye, sahipsiz bir KIKIRTMA KIKIRTMADIR.
memleket manzarasna brndrlmtr", diye
konuuyordu. -6 Eyll 1969: Erbakan, "TCK.nun 163. maddesini
-9 Temmuz 1969: Trkiye retmenler Sendikas, deitireceiz" sloganyla, genel seimlere
TS'n Kayseri'dcki genel kurulu, eriatlar Konya'dan bamsz aday oldu.
tarafndan basld.
 -8 Ekim 1969: Konya'da "manl Byk Trkiye 2- A.Tevfik Paksu (Tccar, eski K.Mara
Mitingi" yapld. Erbakan yandalar mitingde, Senatr)
"Memurlarn masasna / Solcularn kafasna / 3- Ali Haydar Aksay (Adana'da avukat)
Masonlarn kasasna / Hak yol slam yazacaz" 4- Sleyman Arif Emre (Avukat, eski Adyaman
pankartlar tadlar. Milletvekili)
-12 Ekim 1969: Erbakan, Konya'dan bamsz 5- H.Tahsin Armutcuolu (Ankara'da avukat)
milletvekili seildi. 6- mer oktosun (Konya'da tccar)
7- Ekrem Ocakl (ifti, eski Gmhane
Milletvekili)
8- .Faruk Ergin (Emekli memur)
GAGARN UZAYDA, MARLYN LD, BARNARD SAHNEDE
9- Saffet Solak (Prof.Dr., Ege niversitesi Tp
Fakltesi)
Dnyayla aramzdaki fark aldka
10- Hasan Aksay (lahiyat, eski Adana
alyordu. 1917'de kurulan SSCB, 15 Nisan
Milletvekili)
1961'de Yuri Gagarin'i uzaya giden ilk insan
11- Ali Ouz (stanbul'da avukat)
unvanyla onurlandrrken, 1920'de kurulan
12- smail Mftolu (Adapazar 'nda avukat)
Trkiye Cumhuriyeti kimlerin cenaze namaznn
13- Nail Srel (Tekirda'da avukat)
klnamayacan tartyordu. Austos 1961,
14- .Fehmi Cumalolu (Mteahhit, Yk.Mh.)
Berlin duvarnn ykseldii ay oluyor. Yves
15- Hsamettin Fadlolu (Mteahhit, Yk.Mh.)
Saint Laurent, moda dnyasn gl soluuyla
16- Bahaddin arholu (Tccar)
sarsarken, sarn bomba Marilyn Monroe'nin 36
17- Mehmet Sataolu (Mteahhit, Yk.Mh)
yanda lm (Austos 1962) herkesi zyordu.
18- Rfat Boynukaln (Mak.Yk.Mh.)
Dnemin en nl kiilerinden biri de, ilk ak
Partinin kurulu beyannamesinin son blmnde,
kalp ameliyatn yapan, yakkl cerrah
siyasal mesaj olduka ak veriliyor:
Dr.Barnard'd. Dr.Barnard'n ilk kalp naklini
"...Milli Nizam Partisi'nin kurulduu bugnn
gerekletirdii 1967'de Trkiye Kur'an
mana alemindeki yeri, milli heyecann birikip,
kurslaryla, din dersleriyle urayordu.
birikip cokun bir deniz halini ald bir anda,
Dnyada 68 frtnas esmeye balyor, ayn
bu denizi kendi eddinin arkasnda zor zaptetmeye
gnlerde Dolmabahe Camii'nde ilk toplu namaz
balayan azametli barajn artk su kapaklarnn
klnyor (19 Mays 1968), 20 Temmuz 1969'da
almaya balad gndr. Milletimizin
ABD'li Neil Armstrong ve Edwin Aldrin aya ilk
ftratndaki yksek ahlak ve fazilet bu kapaklarn
ayak basan insanlar unvan ile
almasyla kuvveden fiile kacak, Milli Nizam
onurlanyorlard.
Partisi'nin muntazam kanallarndan drtbir yana
dalarak btn yurt sathnda, her tarafa; refah,
- 26 Ocak 1970: Milli Nizam Partisi, siyasal saadet ve selamet gtrmeye balayacaktr. Bugn
yaamda yerini ald. Partinin 18 kurucusu unlar: bu mutlu gndr. Btn milletimize uurlu ve
1- Necmettin Erbakan (Prof.Dr., Makine hayrl olsun.
Yk.Mh., Konya Milletvekili.) Aziz Milletimiz;
 Bugn, asrlarca insanl meyvalaryla -11 Ekim 1972: Milli Selamet Partisi kuruldu.
besleyen byk medeniyet aacmzn, son asrlarda Partinin bana, Sleyman Arif Emre getirildi.
iinden kemirilerek rtlp devrildii Parti ok ksa bir srede 42 il ve 250'yi akn
elverisiz iklim artlar muvacehesinde, her an ile merkezinde rgtlendi. Parti tznde ama
yeniden insanla rnek medeniyetler kurabilme maddesi yleydi: "Ferdi, aileyi ve cemiyeti
cevherinin bir tohum iinde sakj hale geldikten buhranlardan kurtarp, manevi ve maddi bakmdan
ve uzun yllar eitli tesirler altnda sadece tarihimizde olduu gibi en ileri seviyesine
iine ekilen milli cevherin bu mukaddes tohumunun ulatrmak."
byk ve gr medeniyet aacn yeniden meydana MSP Program, MNP programyla neredeyse
getirmek zere kendi kabuunu deldii gndr. kelimesi kelimesine aynyd. MSP de, MNP gibi
Bugn, bu mutlu gndr. Btn milletimize uurlu tarikatlar konsenss zerine kurulmutu.
ve hayrl olsun. Genel Yayn Mdrln Altemur Kl'in
Aziz Milletimiz; yapt Devir dergisi, Milli Nizam Partisi'nin
Bugn daima Hak'ka ballkta, Hak'k tutmakta; kapatlmasndan sonra MSP ve Erbakan iin unlar
iyiyi destekleyici, kty men edici hviyetiyle yazyordu:
insanlk tarihinin en ulvi mahreki zerinde "MNP kapatld srada skynetim de ilan
yryen Byk Milletimizin eitli tesirlerle edilmiti. Ankara Skynetim Komutanl, gene
kendi yolundan saptrlmas gayretlerinin hkm Anayasa Mahkemesi tarafndan kapatlan TP
srd olduka uzun bir devreden sonra yeniden yneticileriyle birlikte MNP yneticileri hakknda
ulvi ve anl tarihi yrngesi zerine oturtulmas da soruturma almas iin askeri savcla
iin fzelerin atelendii gndr. Milli Nizam talimat verdi. Soruturma, TCK.nun 163. maddesine
Partisi; milletimizi kark ve karanlk gre yrtlyordu. Soruturma sonunda MNP (Genel
devrelerden sonra aydnla gtrecek, onu, parlak Bakan Erbakan ile milletvekilleri hakknda
tarihi yrngesi zerine yeniden oturtmak iin dokunulmazlklarnn kaldrlmas iin hazrlanan
atelenen gl fzedir. Bugn, bu fzenin dosya TBMM bakanlna verildi. Ama ne olduysa
atelendii gndr. Bugn, bu mutlu gndr. Btn oldu, dokunulmazlk dosyas komisyonda eridi,
milletimize uurlu ve hayrl olsun..." gitti. Erbakan bu arada Avrupa'da boy gsteriyor,
-8 ubat 1970: MNP'nin kurulu kongresi, Almanya'da Tek Nizam gazetesini yayn hayatna
Ankara'da "Allah-ekber, Amin, nallah" nidalar sokuyordu. Dosyann komisyonda unutulduu haberi
ve tekbir sesleriyle yapld. Erbakan'a abuk ulat. Skynetim Komutanl da
-12 Mart 1971: mam Hatip okulu says 72'ye konuyu daha fazla kurcalamaynca Erbakan geri
kt. dnd. Ama stten az yand iin yourdu
fleyerek yemee karar vermiti. Tam geri dnd
sralarda kurulan Milli Selamet Partisi'ne
MSP DARWIN'LE SAVAIYOR kaydolmad. Ama devaml geziler yaparak vatan bu
partinin kurtaracann propagandasn yapt.
-20 Mays 1971: Milli Nizam Partisi, Anayasa Seimlere birka ay kala da resmen partiye
Mahkemesi tarafndan kapatld. kaydoldu." (Devir. 12.11.1973)
 in bir baka garip yan daha vard. Siyasi 'Her halimizle hadimi olduumuz hakl davamzla
Partiler Yasas'nn hkmlerine gre (111. madde), kabil-i telif olmayan hususlar zlerek mahade
bir siyasi partinin kapatlmasna sebep olan etmi bulunuyoruz. yle ki;
siyas parti yeleri; kapatlma kararndan 1- En mhim meselelerde dahi usulne uygun
itibaren be yl sre ile hi bir siyasi partiye istiare etmediniz.
ye olamyorlard. Bu kiiler baka bir parti de 2- Halisane ikazlarmza aldrmadnz.
kuramyorlar. Siyasi Partiler Yasas hkm 3- Davamza samimiyetle bal kardelerimiz
bylesine akken. Milli Nizam Partisi'nin arasnda merep fark gzeterek cemaat taassubu
kapatlmasna neden olan kadro bu kez 17 ay sonra ile iftiraklara sebebiyet verdiniz.
MSP'yi kuruyorlard. Erbakan ise yasann koyduu 4- Her isinizde sizi metheden bir ksm
sreden yllar nce. MSP (Genel Bakanl'na insanlarn etrafnzda toplanmasna ve aibeli
scilebiliyordu. Olur ey deildi. Ynetimdeki 12 menfaatperestlerin mhim mevkilere gelmesine
Mart cuntaclar, Atatrklk adna solun her msait bulundunuz. Emaneti ehline vermediniz.
tonunu cezaevlerine dolduruyorlar ama. yine 5- Muhtelif beyanlarnzla efkar ammede
Atatrklk adna yasalar uygulamay davamzn hafife alnmasna vesile oldunuz.
unutabiliyorlard... 6- Fikriyatmzn hakimiyetine medar olacak
-26 Ocak 1974: Genel seimlerden 48 ilmi almalar yerine, politikann sfli
milletvekiliyle karak anahtar parti konumuna usullerine tevessl ettiniz.
gelen MSP. ilk kez iktidar orta oldu. CHP/MSP 7- Nihayet 'maslahat icabdr diyerek' Mmin
koalisyonu kuruldu. MSP, bir Babakan yalan sylemez dsturunu da ihlal ettiniz.
Yardmcl, bir devlet bakanl (din ilerinden Bu erait altnda kendimizi ve muhatabmz
de sorumlu). ileri, Adalet, Ticaret, (Gda vebalden vikayet arzusu ile sizi ve ekibinizi
Tarm ve Hayvanclk, Sanayi ve Teknoloji desteklemeye devam etmeyeceiz.
bakanlklarn ald. 8- Ancak, 'ihtilaflarnz Kur'an ve snnet ile
-16 Ocak 1976: Milli Selamet Partisi iinde hallediniz' emrine ittibaen btn ihtilaf ve
Nurcular ve Nakibendiler arasnda uzun zamandr meselelerinizi neticeye balayacak bir usuln
sren kavga birden bire doruk noktasna ulat. tatbikini yegane are olarak grmekteyiz."
Bir sredir partinin meclis grup toplantlarna da Erbakan, yedinci maddedeki "yalan sylediniz"
gitmeyen Nurcu 16 milletvekili, meclis grup savnn dndaki hi bir eye itiraz etmedi.
odasna ardklar Necmettin Erbakan'a bir Yedinci maddeye itiraz da "yalan sylemedim"
muhtra mektubu verdiler ve yzne kar metni biiminde delildi. Erbakan. milletvekillerine
okudular. Altnda Ahmet Tevfik Paksu, Hsamettin unlar sylyordu:
Akmumcu, Reat Saruhan, Ali Acar, Ahmet Akael, "Zikredilenlerden biri hari dierlerine
Vahdettin Karaorlu, Rasim Hancolu, Cemal katlyorum. Evet, byk hatalar ilemi
Cebeci. M. Hulusi zkul, Yahya Akda, H.Cahit olabiliriz. Ama bu acemiliimize ve devlet
Kokar, Sabri Drtkol ve Hseyin Abbas'n imzalar tecrbemizin azlna verilmelidir. tirak
bulunan metinde unlar syleniyordu: etmediim husus, yedinci maddedeki yalan
sylediimi zannettiiniz hususlar, mensuplarmza
hedef gstermek, mit vermek ve temennide bulunmak
maksadyla sylenmi szlerdir." (YALIN, Soner: kadar basit deil. imdi yine MHP ve lkc
Hangi Erbakan. Sf. 123. Nisan, 1994) yanls Hergn gazetesinin bu kez 24 Mays 1976
Evet. Erbakan, "yalan sylemedim" demiyordu. tarihli saysna bakalm. Kocaman bir balk var:
Dedii, 'Takiyye yaptm'n st rtlmyd. Erzurum MHP, AP, CGP il Bakanlar aklama
Yani, mensuplarna hedef gstermek ve mit vermek yaptlar: "MSP kendi iindeki tahrikilere dikkat
iin syledii yalan yanl eylerin yzne etmeli."
arplmasn istemiyordu. Ne olmutu yani, bir Haber, partinin Erzurum l Bakanlarnn
otomobil bagajna sabilecek temellere dayanarak ortak aklamasna dayanyor. Aklamada unlar
ar sanayi hamlesi balattm demise. Yalan syleniyor:
yanl hedef gstermenin, mit vermenin bir "Milliyeti partilerin bir araya gelerek kurmu
sakncas yoktu ki!.. bulunduu milliyeti hkmetin ittifakn
-23 Ocak 1976: Ankara Devlet Mhendislik hazmedemeyenler ve bunlarla ibirlii kurmu olan
Mimarlk Yksek Okulu'ndan Mehmet Gney, Ali millet blcleri, bu karde partiler arasna
Bakaner, Mehmet Tezel, Tevfik Rza avu, nifak sokma gayreti iindedirler. Artk Erzurum'da
Hayrettin elik, Ali hsan Kandemir, Veli Koksal, faaliyetini aktan yrtemeyen blcler, 16
Orhan Aydan, Mustafa Denkta, Ali Karaduman ve M. Mays 1976 Cumartesi gn fikir ve inan
Fazl Aslantrk adl renciler Aknclar bakmndan birbirine ok yakn olan genleri
Dernei'ni kurdular. Dernein amac slam Devleti tahrik iin, hadise karp bytmeye alm
kurmakt. Dernek, 13 Aralk 1979'da kapatlana iseler de, uurlu olan genlerimiz duruma en ksa
kadar zellikle MHP'lilerle sert mcadelelere zamanda hakim olarak buna engel olmulardr. Hatta
girdi. Aknclar, MSP ile organik ilikilere ayn gnn gecesi bir konferanstan dalmakta olan
girdiler ve MSP genliini etkilediler. Bu saf vatandalara, 'niversite yurtlarnda Kur'an
nedenle, MSP politikalar 1980'e doru, daha yaklmtr' diyerek tahrik etmek isteyen art
radikal bir hl alacakt. niyetlilere de rastlanmtr. Gerekten byle bir
-7 Mart 1976: Kutsal deerlere saldr motifi eyin olmad tesbit edilmitir. niversite
sadece MSP'liler tarafndan deil, dier sa parti yurtlarnda Kur'an'a saygszlk olmaz. Zira orada
ve kurulular tarafndan da ok sk kullanld. senelerden beri mcadele veren milliyeti
lkcler adyla tannan sivil faist eteler de genliimizin manevi deerlerimizin bekisi
ayn motifleri kullanmaktan geri kalmadlar. Hatta olduundan phemiz yoktur. Biz, Mslman Trk
kimi zaman MSP'liler ve Aknclar'la bu konuda milletinin ve devletin blnmezlii ilkesine
yartlar. te bir rnek: lk Ocaklar Bakan bal, demokratik hukuk devlet grne inanm,
Ali Batman'in bir demeci MHP ve lk Ocaklar milliyetilii kendisine iar edinmi partiler
yanda Hergn gazetesinde yaynlanyor: olarak, fikir ve siyasi bakmdan ittifak temin
"lk Ocaklar bakan Batman: Kur'an- Kerim etmi bulunuyoruz. Bu beraberlii ve kardelii
paralanyor ve memleket ihtilale srkleniyor." bozmaya kimsenin gc yetmeyecektir."
Ali Batman ne kadar da kolay sylyor, Kur'an' imdi, yle bir durum kyor ortaya:
Kerim'in paralandn. Kim paralyor Kur'an' lkcler ve dier sac ve gerici kurulular,
Kerim'i? Batman'a gre elbette ki, solcular. solu karalamak veya sola kar provokasyon
Provokasyon deil mi? Yap gitsin. Ancak olay, o yaratmak istedikleri zaman, "Kur'an' yakyorlar",
"Camiye bomba atyorlar" gibi kutsal deerlere ounluunu bereli, ember sakall kiilerin
saldr motiflerini pervaszca kullanyorlar. oluturduu topluluk, mevlidin ardndan
Ancak grlyor ki, bu motifleri birbirlerine Kaymakamlk binas nnde, tekbir getirerek
kar da kullanyorlar. Bylece, gnlk siyaset barrken, ilerinden birisi "Kafirlere lm"
kayglar nedeniyle, kutsal saydklar Kur'an, diye bard. Kaymakam Adana Valisi'ni ararken
cami, ezan gibi her trl kavram ve motifi bir eriatlar Kaymakamlk binasna girmek istiyor,
karalama arac haline getirebiliyorlar. Bir tahrik "Komnistler Moskova'ya", "Kafirlere lm" diye
unsuru yapyorlar. in asl kt yan u: Kutsal slogan atyordu. Kaymakamn serinkanl tutumu,
deerler kullanlarak yaplan provokasyonlar olay kansz bitirdi. Ancak, devrin Hkmet
yllardr sryor ve slamc kitleler Szcs, Devlet Bakan Seyfi ztrk'n yapt
kkrtlyor. Ancak sonunda, byle bir olayn aklama ilginti:
olmadn sadece kar taraf deil, kkrtmay "Son zamanlarda Kur'an' Kerim'in baz ahslar
yapanlarn yandalar veya onlara yakn olanlar da tarafndan yrtld, mukaddes kitaba tecavz
sylyorlar. Ama slamc kamuoyu, byle edildii yolunda birtakm haberler karlmakta ve
sylentiler sonucu 'tahrik olup' saldryor, yaylmaktadr. Tahrik unsuru olarak kullanlmak
ldryor, yakyor. istenen byle bir hadise olmamtr. karlan ve
ki k var: Bu kitle ya, ok saf ve ders yaylan haberler gereklere tamamen aykrdr."
almay bilmiyor ya da, saldrp ldrmek iin Olay, Kouyolu Camii mam Salih Gler
frsat aryor. tarafndan nce savcla yaplan bir ikayet,
Bakn bir baka rnei, bu olaydan 10 yl nce ardndan Bugn gazetesine verdii haberle ortaya
yaanm ama ayn motifin kullanld bir baka atlmt. mam, olay Uskent Atlhan'dan
olay ele alalm. dinlediini sylyordu ama Atlhan, savcla,
Mehmet evket Eygi ynetimindeki Bugn gazetesi "Byle bir ey olsayd imama deil size gelirdim",
1968 balarnda, ilericilere kar "Din Elden diyordu. Gazete, bu kez Ahmet Soner diye bir ad
Gidiyor" kampanyas balatt. Eygi, hak arayan ortaya atyor ve Kur'an'n bu kiinin Kalam'taki
iilerin ve zgrlk isteyen rencilerin evinde yrtldn ne sryordu. Savclk, bunu
eylemlerini gazetesinde ''Mslmanlara kar da aratrd ve Ahmet Soner adnn uyduruk olduu
eylemler" olarak sunuyor ve btn Anadolu'yu ortaya kt.
dolaarak kampanyasn srdryordu. Gazete ve Provokasyonsa, ite provokasyon. Zamansa, 1968
Komnizmle Mcadele Dernekleri 1968'in Temmuz ve ile 1976 arasnda bu tr yzlerce iddia dile
Austos aylarnda ortaklaa eylemler dzenlediler. getirildi. Gerek olan u ki, bu iddialarn
te bu gazetenin 10 ubat 1968 tarihli bilebildiimiz kadaryla hibiri dorulanamad.
manetinde, "Kadky'de Kur'an' Kerim yakld" -21 Mays 1976: Politika gazetesinde yaynlanan
bal yer ald. Birka gn ncesindeki manet bir haber, skenderun Demir elik fabrikalarnda
ise, "Ruhi Klkran bir solcu eliyle ehit evraklarn Arap harfleriyle yazldn ve
edilmitir" biimindeydi. Oysa, Klkran' AP'li MSP'lilerin ie alndn kantlyor. Gazete,
ahin Saraolu ldrmt. Seydiehir MSP le Bakan Bahaddin Poslu'nun,
Ayn gnlerde, Adana'nn Osmaniye ilesinde skenderun nc Demir elik Tesisleri Messese
Ruhi Klkran iin mevlit okutuluyordu. Mdrl'ne yazd, "Muhterem aabey, iliikte
dilekeleri ekli ahslar tekilatmzn arasnda bulunduu ortaya kt. Mfettilerin
elemanlanndandr. ... Bu ahslarn ie alnmas isteiyle bunlar ortaklktan karld. Ancak
iin gereinin yaplmasn arz ederim. ortaklktan atlan kiiler Sanayi Bakanl'na
Sayglarmla." ierikli bir belgeyi ve Abdullah bavurdular ve kura ekiminin iptalini istediler.
Kocaman adl puantrn Nisan 1976'ya ait, yars Kredimiz kesildi ve inaat durduruldu. 1976
Arapa harflerle tuttuu puantaj cetvelini banda heyet halinde Bakan'a bavurup kredimizin
yaynlam. verilmesini istedik. Kk Sanatlar Dairesi
-31 Ekim 1976: Tarih tekerrrden mi ibaret? Bakan kr Tuzun, 'Ben, bu kooperatifi
Yoksa tekerrr, bir srarn, bir programn sonucu denetleyeceim; krediyi ondan sonra veririz' dedi.
olarak bir kadro tarafndan m yaratlyor. rnek Siyasi amac olmayan kooperatifimizi
mi? MSP Genel Bakan ve Babakan Yardmcs politikaclarn karargah haline getirdi. Sonra,
Necmettin Erbakan'n temel atma trenine katlan sitenin bitirilebilmesi iin MSP'ye 1.5 milyon
Devlet Bakan Hasan Aksay, insan soyunun maymundan lira teberruda bulunmamz istedi. Taleplerini
geldiini belirten ve tm bilim evrelerince kabul reddedince, ortaklarmzdan MSP'li olmayanlar
edilmi olan Darwin kuramn yadsyarak, "Bu karmamz istedi. kr Tzn'e aresizlik
milletin evlatlar maymundan gelme olduunu kabul iinde 'Peki btn ortaklarmz MSP'ye
edemez. Allaha kr, bu sebeple kitaplar kaydettireceiz' dedik. Hatta MSP'li olmayan,
deitiriyoruz", diyor. Yl 1976. Yaklak sekiz kontrol mimar Mehmet Alkan'n da iten atlmasn
yl sonra olay yinelenecek; bu kez, ayn kabul ettik. Hatta, bununla ilgili bir protokol da
gerekeyle Anavatan Partili Milli Eitim Bakan imzaladk.
Vehbi Dinerler ders kitaplarn deitirmeye Fakat Bakanlk Hukuk Maviri, mimar iten
kalkacak. almamza imkan olmadn syledi. 1975'in
- 15 Kasm 1976: 1993 ylnda yaanacak olan kredisini glkle 1976 ylnn Haziran-
SK skandalna benzer bir olay, 1976 ylnda Temnuz'unda alabildik. Ancak, ne mimar iten
yaand ve bu kez olayn kahraman Milli Selamet karabildiimiz, ne tm ortaklarmz MSP'ye
Partisi idi. MSP'li Sanayi Bakanl'nn daha nce kaydettiremediimiz iin kr Tuzun 10 ay
de 'Partiye Teberru' karl iler yapt sresince ekibe sitemizi denetletti. Teknik
yolundaki iddialarn sonuncusu, Snrl Sorumlu elemanlardan, gerekten yana olanlar Tzn'n
zmir Oto Tamircileri 2. Sanayi Sitesi Ynetim hmna urad. Bize de bugne kadar teftile
Kurulu tarafndan basna yaplan bir aklamayla ilgili yazl bilgi verilmedi. Sonunda, 1976 yl
ortaya kt. Kooperatif ynetim kurulu adna Eyll aynda, durumu yaz ile Babakanlk'a ve
aklama yapan Bakan Ferit enakn, olay yle Sanayi Bakanl'na bildirdik. Cevap gelmedi. 5
zetliyordu: Ekim'de, 10 kiilik bir heyetle Ankara'ya geldik.
"zmirli bin otomobil tamircisi, kooperatif Sanayi Bakan Abdlkerim Doru'nun sorular
kurup Bornova yolu zerinde 173 bin 676 zerine kr Tuzun, Bakan'n nnde 'Tefti
metrekarelik bir arsa aldk. naatn bir blm, raporlar henz gelmedi. Ben mfettilere talimat
1975 ylnda bitti. Kura ekmek istedik. Ancak vereyim. Olumlu ve abuk bir rapor versinler,
Bakanlk mfettilerinin denetimi sonunda kredilerini karalm' dedi. Sonra Tzn'n
tzmze uymayan baz kimselerin, ortaklarmz
odasna gittik, bize bir protokol imzalatmak demete, TCK'nun 163. maddesinin tmyle
istedi. kaldrlmasn istedi. Aksay, unlar sylyordu:
Ancak yanmzdaki hukuk mavirimiz uyararak "Hibir fikrin Trkiye'de su saylmasna
hataya dmemizi nleyince kr Tuzun ok taraftar deiliz. Fikir suu olamaz. Zorla,
sinirlenip hem avukat hem bizi kovdu. Durumu, tahakkmle fikrini kabul ettirme yollarn tkamak
Mstear Yahya Ouz'a bildirdik. Yahya Ouz'un lazmdr. 163. madde bir defa sarih ve kesin
emriyle kr Tuzun bizi tekrar kabul etti. deildir. stismar kelimesi neyi ifade etmektedir?
Odasnda, Bu keyfi bir takdir konusudur. Bilhassa din gibi
72 samimiyet isteyen bir konuda istismar katiyyen
iki haftaya kadar yeni bir mfetti heyetinin mevzuubahis olamaz. Hl byle iken, bu istismar
zmir'e gnderileceini, krediyi de ondan sonra kelimesinin tam bir istismar yaplarak ve
vereceini syledi. fevkalade yanl tatbikatlar yapldn
Bakanlk mfettilerinden Haldun Karadeniz milletimiz yakinen bilmektedir. Kanaatimizce 163.
bizimle zmir'e geldi. Mfetti, kr Tzn'den maddenin tamamen kaldrlmas gerekmektedir."
emir aldn, bu sebeple olumlu rapor -13 ubat 1977: Hak- Konfederasyonu'nun Genel
veremeyeceini daha yolda syledi. Nitekim, heyet Kurulu yapld. Genel Kurul'dakiler TRT
zmir'e geldii zaman da siteyi teknik ynde kameralarn bekliyorlard. Kamera akama kadar
denetleyeceine ortaklarmzn siyasal gelmeyince, otobse doluan MSP'liler, saat
eilimlerini tesbite balad. Sonunda da, 17.30'da TRT'nin Kavakldere'deki Genel Mdrlk
ortaklktan atlan birinin yazhanesinde asl binasna gelerek siyah elenk braktlar.
astar olmayan bir rapor tanzim edildi. * MSP'liler, yaklak 10 dakika boyunca "Tek Yol
Yine Ankara'ya gittik. ten atlan ayn ortak slam", "Karata stifa", "Allah Hereydir",
kr Tzn'n odasndayd. Tuzun bize 'Sizi "Allahszlara lm" diye slogan atp gsteri
mahkemeye veririm' diyerek odasndan kard. yaptktan sonra geldikleri otobslere binerek
Yahya Ouz'a gittik. Ouz da bize 'Sizler aibeli gittiler.
insanlarsnz, siz evvela kendinizi temizleyin -Nisan 1977: lke, 5 Haziran seimleri ortamna
ondan sonra bize gelin' dedi. Bylece mahkemeyle giderken AP yanls Son Havadis gazetesinde Yaln
tehdit edilerek geri gnderildik. Uraz unlar yazyor:
Sonu olarak belirtiriz ki, tek kuruu usulsz "Vallahi hl kulaklarmda nlyor genlerin
harcamadk. Tek kuruu zimmetimize geirmedik. Erbakan'a barlar: 'Erbakan, Erbakan;
Baz siyasi evre ve kiilere alet olmadmz Babakan' deyileri. Sayn Erbakan'n
iin 22 milyon lira amz bulunmakla memnuniyetten az bir kar ak, tebessmler
sulanyoruz. 40 milyon vatandamzdan her yadrmaya balad srada, ayn genlerin yle
isteyen gelip hesaplarmz inceleyebilir. Biz her devam etmeleri aklmdan kmyor: 'aka
an herkese hesap vermeye hazrz." yaptk...aka yaptk."
Ya, ite byle... Yine ayn gnlerde, Milli Gazete'de Zbeyir
-12 Ocak 1977: Milli Selamet Partili Devlet Yetik, siyasal partiler ve Nurcular arasndaki
Bakan Hasan Aksay, Sabah gazetesine verdii zel ilikilere k tutuyor:
 "...AP, 1965 seimlerinde Hac Ali Demirel stanbul'umuzun fethinin sembol olan,
eliyle oyuna getirdii nurcularn bir daha sefere Ayasofya'nn eskiden olduu gibi ibadete
oyuna gelmeyecei endiesine dmekte gecikmedi. almasn temin bakmndan, ilgili Devlet Bakan
Bu kanaldan olan mnasebetleri hep iyi noktada olarak yaptm mracaat daha fazla
tutmaa gayret etmekle birlikte, bunu temin iin geciktirmeden, kanunlar uygulamanz ve camiin
Hac Ali Demirel azyla gayrresmi ve kati ibadete almasna mani olmamanz, son bir defa
birtakm vaadlerde bulunmaktan geri kalmamakla daha taleb ediyorum.
beraber, te yandan bu korkulu ryadan kurtulmak Gereine tevessl edeceinizi umarm.
iin birtakm hesaplar yapmaa balad sratle. Sayglarmla.
...Ve 1967'nin sonlarna veya 1968'in balarna Hasan Aksay (Devlet Bakan)"
doru, ortaya bir kanun teklifi kt, bu hesaplar -29 Mays 1977: stanbul'un Fethi'nin yldnm
sonunda: Anayasa Nizamn Koruma Kanunu Tasars. nedeniyle Ayasofya nnde toplanan kalabalk,
...(Nurcular) Oyuna gelmenin sonucu olarak, "slamn urunda kan aktlacak gnlerin yakn
1969 seimlerinde kaytsz artsz AP'yi olduunu" ve bu uurda lenlerin ehit
desteklediler. Bamsz aday olan dindar kimselere saylacan konumalarda belirttiler. Tanan
sava atlar, oyun tezgahladlar. (...) 1969 pankartlar ve atlan sloganlarda "Devrim yok,
seimleri, ite bylece geip gitti. Az sonra da, dirili var", "Okullarda Arapa Okutulsun",
Milli Nizam Partisi'nin kurulu almalar "Kurtulu ancak eriat dzeni ile mmkndr"
balad. Ve partinin kurulmasyla birlikte, AP'ye szleri yer ald.
kaytsz artsz balanm olan Risale-i Nur Ayasofya, her zaman eriatlarn bir bahanesi
talebelerinin gerei grp AP'den kopmasna mani ve kavga nedeni oldu. Neydi Ayasofya'nn nemi? Bu
olmak zere, onlar AP'ye balayanlar yeni bir kavga daha ne kadar srecekti? Bu sorularn
taktik kullandlar: Nefsaniyetleri tahrik... Ve o yantn biraz daha net alabilmek iin tarihe
gn bugn...Bedizzaman' gerekten anlayanlar, bakmak gerekiyor.
sratle AP'ye bal ekipten ve AP'den koparken; Ayasofya, 24 Ekim 1934'te, Atatrk'n emri ve
nefislerinin emrinden kurtulamayan bir ekip AP'ye Bakanlar Kurulu Kararyla mzeye evrildi. Aradan
sadakatini her gn biraz daha arttrd. Ve bir geen 60 yl boyunca, eriat gler Ayasofya'da
miktar olarak da kala kala Yeni Asya etrafnda bir namaz klmay kendilerine bayrak yaptlar. Hemen
avu insan kald. imdi ortada grnen udur: MSP karsnda Sultanahmet Camii gibi bir aheser ve
saflarnda hizmete devam eden, gerek Risale-i Nur hemen yaknnda -drt cami daha dururken
talebeleri ve kendilerini Bedizza-man'a nisbet Ayasofya'nn ibadete almasnn istenmesi,
etmee uraan, MSP dman Yeni Asya ekibi." amacn, ibadethane gereksinimini karlamak
- 28 Mays 1977: MSP'li Devlet Bakan Hasan olmadnn elbette ki, en byk kant. Peki,
Aksay, partisinin yayn organ Milli Gazete'nin ama ne?
birinci sayfasnda, Babakan Sleyman Demirel'e Ama, eriatlarn bir zafer gstergesiyle
telgraf yaynlad. Telgrafn metni yle: talandrlmas...
"Sayn Sleyman Demirel. Babakan. Ankara. Bunu nereden mi kartyoruz? Tarihten.
ehidlerin taleplerini dile getiriyorum. Fatih Sultan Mehmet, stanbul'u fethettii
zaman 21 yandayd. Zafer tacnn en nemli
gstergesi, Bizans'n en byk kilisesinde namaz bir vergi konularak bina tamir edildi; ama 1402'de
klmakt. Yoksa Ayasofya'nn, bir Mslman stanbul'a gelen Kastilya Krall elisi
ibadethanesi olmas Fatih'in pek umurunda Cilajivo, binay harap, kaplar dm, yerde
grnmyor. yatar vaziyette bulmutu.
Ayasofya'nn tarihi bunun kant. Tarihi 29 Mays 1453'te stanbul Trkler tarafndan
Sokrates'in de iinde bulunduu bir grup, alndnda kilise camiye evrildi. Binann dou
Ayasofya'nn Constans tarafndan yapldn ve 15 tarafndaki mihrap Kabe'ye ynlendirilerek Cuma
Ekim 360 tarihinde aldn yazyorlar. lk namaz burada klnd. Byk kubbenin bat
haliyle, kagir duvarl ve ahap daml bir tarafndaki kk kubbeciklerden birinin st
kilisedir. Kentin dier kiliselerinden daha byk delinerek buraya, tahta bir minare yapld. Fatih,
olduu iin "Byk Kilise" anlamnda, "Megali burann adn Cami-i Ayasofya-i Kebir olarak
Ekklisia" deniliyordu. Tanr'nn olunun bir korudu ve insan resimleri yasana karn
sfat anlamna gelen Thea Sofia ad, sonralar mozaiklerin zerine ince bir badana ektirdi,
Ayasofya'ya dnt. Bina, 20 Haziran 404'te kan birounu ise ak brakt. Sultan Mehmet,
bir ayaklanmada halk tarafndan yakld. kinci Ayasofya'da ilk namaz, 3 Haziran 1453'te kld.
kez, mparator II. Teodosios tarafndan mimar Daha sonra, gneybatdaki minare inaa edildi ve
Ruffinos'a yaptrld. 10 Ekim 416'da, ikinci kez Yldrm Beyazd zamannda, kuzeydoudaki minare
ibadete ald. Bu tarihten 13-14 Ocak 532'ye yapld. II.Selim, Ayasofya'ya iki minare daha
kadar, kentin en byk kilisesi olarak kald. Bu ilave edilerek kendisi iin de bir trbe
tarihte kan bir halk ayaklanmasnda, dier yaplmasn istemi; bu istei, ancak lmnden
birok binayla birlikte yerle bir edildi. Tahtn sonra III.Murad tarafndan
kurtaran mparator Jstinyen, 23 ubat 532'de gerekletirilebilmitir.
kiliseyi yeniden yaptrmaya balad. Binann Sultan Selim, Mimar Sinan'la yapt inceleme
yapm, bu kez mimar Miletli zidoros ve byk sonunda, neredeyse binaya bitiik inaa edilmi
matematiki Aydnl Anthemius'a verildi. btn binalar yktrarak Ayasofya'y yeniden
Daha nce iki kez yand iin, bu defa ortaya kard. Byk bir restorasyona giriildi.
olabildiince ahap malzemeden kanld. Daha sonra, defalarca tamiratlar yapld. Ancak en
mparatorun emriyle Efes, Kizikos, Belks byk tamirat, 10 Mays 1884 tarihinde meydana
harabeleri, Baalbek gibi kentlerdeki harabelerde gelen ve bir dakika sren depremden sonra
bulunan en gzel stunlar, heykeller, binada gerekletirildi. Deprem srasnda, daha nce
kullanlmak zere Ayasofya'ya gnderildi. harap olan mozaiklerin bir blm de dklmt.
Kilisenin al treni, 27 Ocak 537'de yapld. Son byk tamirat ise 1926 ylnda yapld.
Drdnc Hal ordusu stanbul'a girdii zaman, Yksek Mhendis Mektebi profesrleri tarafndan
kilise insafszca yama edildi. Mabetteki altn- yrtlen alma sonunda, kubbe bir emberle
gm btn ssler yamaland. Tamir edilmesine baland ve baz blmlerine destekler yapld.
karn, 14 Mart 1346'da dou yarm kubbesi ykld Bina, Atatrk'n emriyle 24 Ekim 1934
ve yannda bulunan byk kubbenin yarsna yakn tarihinde, Bakanlar Kurulu Kararna dayanlarak
da kt. Tamire para bulunamadndan, bina mzeye evrildi. Binay evreleyen yaplar
1354'e kadar bu halde kald. 1354'te, halka yeni istimlak edilerek evresi tmyle temizlendi.
lgin bir uygulamayla, Ayasofya imaml Rasim Hancolu bakanlnda bir grup MSP'li,
kaldrlmad, bugne kadar oraya tayin edilen akam zeri Ayasofya'ya geldiler. Ksa bir sre,
imamlar, baka camilerde vaiz olarak grev mze iinde dolatlar ve saat 17.35'te namaza
yaptlar. Bina, l ubat 1935 tarihinde resmen mze durdular. Kendilerine uyarda bulunan grevliler,
olarak ald. Ayn ay iinde Atatrk, Mzeyi "Ben milletvekiliyim, ona gre ha!" tehdidiyle
ziyaret etti. Ayasofya mozaiklerinin temizlenmesi karlatlar.
iin Amerikan Bizans Enstits, 1931 ylnda Ayasofya, eriatlarn kendilerini gl
almalara balad. hissettikleri her an gndeme geldi. 1980 ylnn
1950'lerden bu yana, eriatlar durup durup ortalarnda. Adalet Partisi hkmeti, Ayasofya'y
Ayasofya mozaiklerine taklrlar ve bunlarn ksmen ibadete at. Alan blm, Osmanl
sklmesi ya da stnn kapatlmas gerei sultanlarnn namaz kld Hnkar Mahfili'dir. O
zerinde dururlar. Oysa, eyhlislam fetvalaryla gnlerde, Ayasofya minarelerinden ezan okunuyordu.
ynetilen Osmanl dneminde; Ayasofya'y gezen Uygulama, 12 Eyll tarafndan durduruldu.
Slazenberg (1848), Lord Sandwich (1738-1739), Bundan sonraki ilk ciddi giriim, Nurculuun
Evliya elebi gibi gezginler, mozaiklerin ak Iklar kanadndan olan Enver ren'in Trkiye
olduunu grmler ve birou bunlarn resimlerini Gazetesi tarafndan, 1989 sonlarnda alan
yaparak albmlerinde yaynlamlardr. kampanya oldu. Gazete, kampanya sonucu bir milyon
Evliya elebi, 17. yzylda bu mozaikleri imza toplayarak "Ayasofya Cami Olsun" dilekesini,
"...kubbelerin hepsinin ilerinde altnl mineden 3 Ocak 1990 gn TBMM Dileke Komisyonu'na
resimlerle... ve baka insan resimleri yaplmtr veriyordu. Bu kez durum ciddiydi. Kltr Bakan
ki dikkat gzyle seyredenlerin hayretlerinden, Namk Kemal Zeybek, 5 Ocak 1990 tarihiyle
parmaklar azlarnda kalr..." diye anlatr. gazetelere gnderdii aklamada, bu konuda
eriatlar, kendilerini yeterince gl TBMM'ye verilen bir yasa nerisi bulunduunu
hissetmedikleri zaman Ayasofya'ya yaklamyorlar. aklyordu. Demirci, "Ayasofya'y ibadete amak
Ancak, Erbakan, meclise girdii 1969'dan itibaren isteyenleri irticac olarak sulamak laiklikle
konuyu gndeme getirip duruyor. Konuyla ilgili badamaz", grn bildiriyordu.
yasa teklifleri st ste veriliyor. Hani o, meclise sunulan yasa nerisi var ya.
1970'lerde Milli Selamet Partisi glenip Hazrlayan, DYP sparta Milletvekili Ertekin
1974'te hkmet orta olduunda, Ayasofya yeniden Durutrk... Ayn yasa nerisini 1994 Nisan'nda da
hedef haline geldi. Milli Selamet Partisi iindeki verecektir. i .gc, Ayasofya iin neri sunmak
bir grup dier nedenlerle birlikte, Ayasofya'nn her halde. Sonunda, Namk Kemal Zeybek'in stn
ibadete almasnn gecikmesini, parti ii gayretleri ve Demirel-zal ikilisinin destekleri
blnmeye kadar gtrd. 16 milletvekili Erbakan'a ile Hnkar Mahfili yeniden ibadete ald.
bir muhtra verdi. Ayasolya'da namaz, bir yandan Yetti mi? Hayr.
MSP iindeki dengelerin, bir yandan da bkme! Kltr Bakanl, 1991 ylnn Yunus Emre Sevgi
iindeki ekimelerin temel noktalarndan biri Yl olmasn nerdi ve UNESCO bu neriyi kabul
haline geldi. etti. Yunus Emre Sevgi Yl, 15 Ocak 1991 akam
Yasal olarak yaplamayan i, 14 Mays 1976 gn Yunus Emre Oratoryosu'nun Ayasofya Mzesi'nde
de facto uygulama oldu. MSP Meclis Bakan Vekili seslendirilmesiyle balad. Oratoryonun
seslendirilmesinden nce konuan Kltr Bakan alnd. Msr'da Nasr'n idam ettirdii ve
Namk Kemal Zeybek, "nsanlarn bizi, Yunus kitaplar Trkiye'de yasaklanan Seyyid Kutub'un
yoluyla tanmasn istedik. Yunus Emre'yi tanyan kardei Muhammed Kutub yapt konumada unlar
bizi de tanr. Yunus Emre; stn sanatn, inan syledi: "Bir lkede silahn nizam hakim deilse
dnyasnn ve Trk'n sesidir. Yunus Emre'ye bu oraya dar-l harp denir. Bu durumda, Mslmanlarn
stn anlay veren onun inancdr. Yani Yunus mcadelesi ferdi planda deilse gayesini mdrik
Emre Mslmandr. Mslman olmann gerei budur", bir cemaatle olmaldr."
diyordu ama, irin grnmek iin Ayasofya'da namaz -19 Nisan 1978: Malatya Belediye Bakan Hamit
kldrmasna ve bu szleri sylemesine karn Fendol (Hamido), gelini ve torunu, postayla
eriatlarn gazabna uramaktan kurtulamyordu. gnderilen bir bombann patlamas sonucu ld.
Ertesi gn, oratoryonun kilise mzii olduunu ne Patlamann duyulmasyla kentte byk olaylar
sren bir grup eriat, konseri protesto iin kt. Yz dolaynda i yeri tahrip edildi, bir
Ayasofya nnde toplanyordu. Doru Yol kii ld. kiinin ls tren yolunda bulundu.
Partisi'nin Genel Bakan Yardmcs Mehmet Dlger, -17 Temmuz 1978: Adyaman'da 21-25 Temmuz
olaya bak asn, daha 13 Ocak 1991 gn Yeni tarihleri arasnda yaplacak olan Nemrut
Nesil gazetesine verdii bir demete yle Festivali; Milli Selamet Partisi, Aknclar,
aklamt: Aknc Memurlar ve Mefkreci retmenler
"Bizim iin Trk kltr, slam kltr Derneklerinin Adyaman ubelerinin hmna urad.
esastr. Tantlacaksa, bu tantlsn. Ayasofya'y Dernekler, ortaklaa yaynladklar bildiride,
daima cami olarak grdk ve grmek istiyoruz. "Nemrut'un irkin zihniyetinin yeniden
Oratoryo, Ayasofya konusundaki hassasiyetin hortlatlmak istendiini", sylerken, MSP Genel
zerine kezzap dkmektir... Sekreter Yardmcs evket Kazan, "Peygamber
...Camide ses vardr, alet yoktur. Alet tekkede diyar olan bu vatan topraklarnda, bunca ehit
vardr. Biz, Ayasofya'y cami olarak gryoruz. can vermi, kan dkmse, bunlar Nemrut
Kilise olmasn dnyorlarsa, o ayr mesele. Festivalleri yaplsn diye mi yapmtr ? MSP
Oratoryo ok lazmsa, Aya rini'de yapsnlar." olarak, bu festivali protesto ediyor ve
Hnkar Mahfili'nde namaz yetti mi? Hayr. yetkililerden, milletin inanlarna sayg
eriatlar tatmin etmedi. Ayasofya'nn tm gstermelerini bekliyoruz", diyordu.
ibadete alsa da talinin etmeyecek. nk sorun, -18 Ekim 1978: Milli Selamet Partisi'nin 16
Ayasofya'da namaz deil. O, bir ara hedef. Bu ara Ekim'de Ankara Atatrk Spor Salonu'nda yaplan
hedefin, bir yan hedefi de var. Hristiyan genel kurul toplants srasnda, Atatrk
dnyasnn en nemli yaptlarndan biri olan tablosuna ynelik saldr ve duvarlara yazlan
Ayasofya'ya saldrarak Hristiyanla saldrmak... sloganlara ilikin soruturma ald. Ankara
Peki, nihai hedef ne? Nihai hedefleri ,eriat... Cumhuriyet Savc Yardmclar Yurdal Bekman ve
-l Temmuz 1977: Dnya slam Talebe Federasyonu Kemal Kadolu, salonda u sloganlar
Konferans, stanbul'da topland. Konferansta, belirlediler:
"slami hayat dsturuna sarlma ve balanma "eriat slamdr", "eriat Haktr", "amz
yollarnn aranmas iin her trl faaliyette buhranda, Kurtulu slamda", "Ya slam Ya lm",
bulunacak bir enstitnn kurulmas", karar
"Dnya Mslmanlar Birlein", "Putlar Ykalm, Ancak Erbakan ak bir ekilde Fehim Adak'n
Kr Kemal'in Putunu Devirelim". huzurunda mali durumumun bozuk olduunu, yardm
Savc yardmclar, bu sloganlarn altnda Ak- edilmesi gerektiini ve eroin temin edilmesinin
Gen, Ak-Lis, KO-slam Kurtulu Ordusu, MTTB gibi lazm geldiini syledi. Eroinin nerede, ne zaman
kurulu ve rgtlerin adlarnn yer aldn; teslim edileceini Fehim Adak'n telefonla
ayrca tuvalet girii altna bir yn gsterme oku bildireceini de syledi. Bu konumadan sonra,
izilerek "Ant-Kabir" yazldn ve Atatrk Ankara'daki evime gittim. O gnn akam Fehim
tablosunun gzlerinin bakla oyulduunu da Adak telefon etti. Mallarn hazr olduunu
belirlediler. syledi. Eroini Oran'dan alacam bildirdi. Fehim
Elbette ki, 20 Ekim'de savcla bir yaz yazan Adak buraya taksiyle geldi; ofr taksiden inip
evket Kazan, bu yazlan yazanlarla partisinin bana bir plastik torba verdi. Torbann iinde, 6-7
ilgisi olmadn, kendilerinin de bu kiilerden tane daha plastik torba vard. Adak, geldii
ikayeti olduklarn bildirecekti. Baka ne taksiyle gitti. Torbay allarn arasna
olabilirdi ki!.. sakladm. Evime dndm. Daha sonra, Nusrettin
Gndzhan'n otomobiliyle gidip torbay aldk.
Gndzhan torbay arabann bagajna koydu. Daha
"ERONLER ERBAKAN TEMN ETT" sonra, Gndzhan ile kararlatrdmz gnde
Almanya'ya hareket ettik."
-18 Ekim 1978: MSP eski milletvekili Halit Halit Kahraman ve Nusrettin Gndzhan
Kahraman, Almanya'nn Duisburg kentinde 3 kilo 399 Almanya'da mahkum oldular. Erbakan ve Adak
gram eroinle yakaland. Kahraman, Alman polisine haklarnda ise Trkiye'de dava ald. Mahkeme,
verdii ifadede unlar sylyordu: Erbakan ve Adak' delil yetersizliinden berat
"Diyarbakr'da iftilik yapyordum.1973 ettirdi. Biz, mahkum olan eriat milletvekili
ylnda, Erbakan tarafndan kurulan MSP'ne girdim. Halit Kahraman rneinden yola kalm.
Tandklarmla birlikte MSP'nin Diyarbakr "Temiz insan, temiz politika, manevi kalknma"
rgtn kurdum. 1973 seimlerinde milletvekili sloganlarn her dnemde kullanan eriat
seilerek, 1977 seimlerine kadar parlamentoda politikaclar, nasl oluyor da uyuturucu gibi
kaldm. 1977 seimlerinde seilemedim. Mali kirli bir ie bylesine bulaabiliyorlar. Bir
durumum bozuldu. 1978 Austos aynda Erbakan'a blmnn ad bulayor, bir blm bulamakla
gittim. Durumumu anlattm. Bunun zerine, Erbakan kalmayp mahkum oluyorlar. Bunu, kiilie
ok dikkatli bir ekilde konuyu eroin satna indirgemek biraz saflk olur. Bir siyasi
getirdi. Bana, eroin satyla ok iyi para hareketin, yrrlkteki sistemin pisliklerine
kazanabilirsin, dedi. Ancak dil bilmediim iin karmas demek, dzene karmas demek oluyor.
iimin zor olduunu syledi ve bir tayc Yrrlkteki sistemin pislikleri kavramn da
bulmam istedi. Diyarbakr'da Nusrettin aalm. rnein, Trkiye'de yrrlkte bulunan
Gndzhan' buldum. Gndzhan ii kabul etti. sistemin pislikleri, Trkiye gibi ynetilen
Tekrar Erbakan'a gittim. Genel Merkez binasna lkeler btnndeki pisliklerle aa be
gittiimde, Erbakan'n yannda Fehim Adak da yukar ortak zellikler tar. Rvet gibi, fuhu
vard. Fehim Adak'n yannda konumak istemedim. gibi, gce tapnma gibi, uyuturucu gibi...
 Nitekim buyurun, slam adna laik-demokratik "Baka nasl yapabiliriz ki? Allahsz
Afgan hkmeti ve Sovyet askerlerine cihat aan Afganllar ve Ruslara kar savammz afyon
Afgan slam Mcahitleri, uyuturucu ticareti retip satarak ve karlnda silah alarak
yaptklarn inkar etmiyorlar. srdryoruz."
1986-1987 yllarnda Afganistan'n gneyinde Dier birok isyanc lider tarafndan da
bin millik bir alanda arpan mcahitler, ayr dilegetirilen bu gerei, Mslman halka empoze
blgede, dorudan haha iine kartklarn etmek iin bir klf bulmakta da gecikmemiler.
saklama gereini bile duymuyorlar. Onlara gre Bilindii gibi Afganllar, hele isyanclarn
sava, kendine zg ekonomik ve ahlaki etkili olduu blgelerde yaayan halklar dinlerine
zorunluluklar da beraberinde getirmi. Haha fazlasyla bal olup, Mslmanln reddettii
ekimi, yrttkleri savamda ayakta durabilmeleri herhangi bir konuda olduka duyarldrlar. Ayn
anlamnda yaamsal bir neme sahip olduundan, sorunun keyif verici ve uyuturucu maddeler
kendilerini bu amaca ynelik olarak yaptklar konusunda tepki yaratmamas amacyla, isyanclarn
hibir eyden sorumlu tutmuyor ve yntemlerinin halk ikna etmek iin bulduklar zm Resul
sorgulanmasna kar kyorlar. Haha ekiminin yle dilegetiriyor:
arpmalarn balamasndan sonra sadece "Mslmanla gre afyon kullanm yasak. Ancak
mcahitlerin elindeki blgelerde yetitirilmesi ve satlmas serbesttir. Bizim de
gerekletirildiini Amerikal grevliler de ifade yaptmz bundan baka bir ey olmadna gre,
ediyorlar. gnah filan ilemiyoruz demektir." (YCEL, Zeki:
Pakistan'da blgesel yayn yapan Khyber Mail Yarn Dergisi. S f. 28-29. Ocak 1987)
gazetesi, blgede dev boyutta ileyen uluslararas Afganistan, Pakistan, ran, Suudi Arabistan
bir mafyann olduunu ve onun nderliinde ABD ye gibi eriat lkelerin reddettikleri, muhalifi
ngiltere'de tketilen eroinin yzde 80'inin olduunu syledikleri ve cihad ilan ettikleri
Pakistan-Afganistan snrndan geldiini batl sistemle balan bu denli gl olunca,
belirtiyor. Pakistan, eriatle ynetilen bir baka sonular da gl ve etkili oluyor. Batdan
lke. Birader Ziya l Hak'n lkesi. kapitalist,emperyalist sistemin tm
Buralardan gelen uyuturuculardan kazanlan yanllklarn ve pisliklerini alp, kelam
para yalnz Afgan mcahitlerine deil, CIA erbabna bir klf smarlyorlar.
araclyla tm dnyadaki kar devrimcilere -2 Aralk 1978: Sivas'ta "Mslman Genlik"
rnein o dnemde aktif olan Eden Pastora, balkl bir bildiri datld. Bildiride,
'Komutan Sfr'n Kba kontralarna ve bunun "Mslman durma! Hi durmadan ilerle. lm seni
dnda da batl gizli istihbarat rgtlerinin ehit olarak bulsun", deniliyor ve altnda, MHP
illegal operasyonlarnn finansmanna harcanyor. imzas yer alyordu.
1986 sonunda, Musa Quala kentinde retmenlik -23-25 Aralk 1978: 'Kahramanmara katliam'
yapan ve Helman blgesinin nde gelen asillerinden meydana geldi 23 Aralk, Cumartesi gn sabah,
Nazm Aknzade'nin aabeyi olan Muhammed Resul, erken saatlerde kent iinde gruplar oluturan
haha ekiminin isyanclar iin tad nemi gericiler, "Mslman Trkiye", "Ordu Millet el
yle vurguluyor: ele", sloganlaryla yrdler. Av tfei satan
dkkanlarn kaplarn krdlar ve silahlandlar.
ki gnn bilanosu; 105 l, 176 yaralyla sayglarmla arz ve ikayet ederim. 1/1/1979.
kapand. 210 ev ve 70 iyeri yaklp ykld. Mehmet kz Mehmet ei Dne Tra."
Bunun zerine, 26 Aralk'ta 13 ilde skynetim -21 Mays 1979: Kurs ve Okullara Yardm
ilan edildi. Dernekleri Federasyonu'nun Genel Kurulu, stanbul
- l Ocak 1979: Kahramanmara olaylar srasnda Spor ve Sergi Saray'nda bebin kiinin
Kadir Kse, Muharrem Ekici, Recep Duman ve Veli katlmyla yapld. Genel Kurul'da
Duman tarafndan yaklan Ali Tra adl ocuun 'Sleymanclar'in lideri Kemal Kaar u konumay
annesi Dne Tra, Skynetim Komutanl'na bir yapt:
dileke verdi. Dne Tra'n dilekesine bir gz "Bu salonda, Trkiye'de eitli kent ve
atalm: kasabalarda, binin stnde zel binada kurs gren,
"24 Aralk 1978 gn sabahleyin saat 07.00'de, en az yzbin genci; yurt dnda da tm Avrupa'y
yukarda isimleri yazl kiiler evimizi atee a gibi saran 215 slam Kltr Merkezi'ni
verdiler. Ben ve olum kaarken ben geride kaldm, sinesinde barndran bir rgtn genel kurulu
olum yukardaki evlerde oturan kiiler tarafndan yaplmakta."
tutuldu ve olumu gtrdler, ben onu kaybettim, te 1979 yl Mays aynda Sleymanclarn
olumu gremedim, bu evlerde oturan kiiler bir gc...
gn nce gelip krma av tfeimizi ve mermileri -l ubat 1979: Ruhullah Musevi ya da bilinen
alp gittiler, ayn gn iki kzm Aramara adyla Ayetullah Humeyni, srgnde bulunduu
semtindeki akrabamz Ali Duyar'n evine Fransa'dan ran'a dnd. ah Rza Pehlevi, 16
gndermitim. Ocak'ta lkesinden kamt. ran slam Devrimi
27 Aralk 1978 gn eyalarm almaya eve gereklemi oldu.
gittiimde, yukardaki kiilere: ocuumun ya -13 ubat 1979: Milli Selamet Partisi Genel
lsn, ya dirisini verin, diye syledim. Onlar Bakan Yardmcs Recai Kutan, hkmetin, ran
bana, Krte: Bu orusbuya bir kurun atalm yoksa slam Cumhuriyeti'ni tanmasn ve yakn ilikiler
bizi yakar, dediler. kurmasn istedi. Kutan'n szleri yle:
28 Aralk 1978 gn eyalarm toplarken "Uzun bir sreden beri Trk kamuoyunun byk
ocuumun yanm cesedini grdm, askerlere haber bir dikkat ve hassasiyetle takip ettii, komu
verdim, alp cesedi gtrdler. ran'daki hadiseler sonulanm, ran milletinin
Yukarda adlar yazl olan kiiler haklarnda, arzu ve temayllerini temsil eden Ayetullah
yksek makamnza 28 Aralk 1978 tarihinde ikayet Humeyni, ah rejimini ykp yerine ran slam
dilekesi vermitim. Cumhuriyeti'ni kuracak noktaya gelmitir.
Hl sulular, elini kolunu sallaya sallaya Bu hadise namtenahi maddi imkanlara, d
gezmektedirler. Bunlar hl bana, biz ldrdkse glerin ok byk desteklerine sahip olsalar bile
ne yaptn, elinden geleni yap, diye ileri geri milletin arzu ve tercihlerini hie sayan
konumaktadrlar; bu bakmdan bu ikinci mracaatta diktatrlerin akbetlerinin ne olacan
bulunmak mecburiyetinde kaldm. gstermektedir.
Sulularn bir an nce yakalanmas ve Bu hadise, inancn ok byk maddi imkan ve
cezalandrlmas bakmndan gereinin ifasn desteklere galebesini, dnyada her eyin maddeden
ve menfaatten ibaret olduunu iddia eden
Marksizmin, kapitalizm ve her eit materyalizmin yapm. Nikah mftler kysn diyoruz. Mekteplere
iflasn isbat etmektedir. Kuran dersi koyalm diyoruz. Bu milletin mektep
Milli Selamet Partisi olarak, kurulduu gnden kitaplar niye Allah adyla balamyor?" diye
bu yana 'ahsiyetli d politika' grn konutu.
savunduk ve karde Cezayir devletini en son, -26 Kasm 1979: Milliyet gazetesine telefon
srail'i ise ilk tanyan, uydu d politikann eden, kimlii belirsiz bir kii, Abdi peki'nin
karsnda olduk. Bu anlay ve gr ierisinde katili olarak yarglanrken askeri cezaevinden
hkmeti ikaz ediyoruz. Acaba Amerika ve Rusya ne karlan Mehmet Ali Aca'nn, gazetenin
diyecek, nasl bir tavr taknacak, diye yaknndaki eczanenin nndeki p kutusuna bir
beklemeden ran slam Cumhuriyeti'ni derhal mektup braktn syledi. hbar doru kt.
tanmal ve bu karde ve komu lke ile en yakn Aca'nn Milliyet gazetesine gnderdii mektup
ilikileri kurmalyz." aynen yleydi:
-23 ubat 1979: slamc genliin liderlerinden "Trkiye'nin karde slam lkeleri ile
Metin Yksel, stanbul Fatih Camii avlusunda, Ortadou'da yeni bir siyasi, askeri ve ekonomik
lkc komandolar tarafndan ldrld. g oluturmasndan korkan batl emperyalistler,
hassas bir dnemde, dini lider maskeli hal
kumandan olan Jean Paul', acele Trkiye'ye
gnderiyorlar. Bu, zamansz ve anlamsz ziyaret
AYNI ANDA DNYADA...
iptal edilmezse Papa'y kesinlikle vuracam.
Cezaevinden kamamn tek sebebi budur. Ayrca, ABD
ili'de Unidad Popular (Halkn Birlii)
ve srail kaynakl Mekke basknnn hesab
aday Salvador Allende 4 Eyll 1970'te seimi
sorulacaktr. Ayrca, kansz, sessiz ve basit bir
kazanarak dnyada seimle iktidara gelen ilk
ka olayn rica ederim, bytmeyin,
sosyalist lider oluyor; 1971 Nobel Edebiyat
sayglarmla. M. Ali Aca."
dl'n ilili ozan Pablo Neruda alyor;
Ve vurdu...
spanya General Franco'nun lmyle 1975'te
demokrasiye dnyordu. 1970-1980 dnemi, Roger
Moore'un James Bond'luu devralp daha da
12 EYLL LAKL EZP GEYOR
doruklara tad, Watergate skandalnnn
tartmalarnn hi bitmedii, Delon'un ba
-4 Temmuz 1980: orum'da, camide namaz Talan
dndrd, Che posterlerinin genlerin
bir grup, "Komnistler camileri yakp ykyor",
odalarndan inmedii yllar oluyordu.
"Camilere bomba atyorlar', kkrtmalaryla
sokaklara dkld. Gericiler, evlere ve dkkanlara
saldrdlar. l says, 10 Temmuz'da 26'y buldu.
-12 Haziran 1979: Erbakan, MSP zmir l Yzlerce yaral vard. Bu tablo karsnda
Bakanl tarafndan dzenlenen bir toplantda, orum'un Mecitz ve Alaca ilelerinde yaayan 600
"MSP, hafta tatili cuma gnne gelsin diyor; AP ve aile, baka illere g etmek zorunda kaldlar.
CHP hayr diyor. Mbarek mukaddes cuma tatilini -6 Eyll 1980: Milli Selamet Partisi'nin 12
brakm, elin gavurunun pazarn kendine tatil Eyll darbecilerinin dillerine doladklar son
siyasal eylemi, Konya Mitingi yapld. stasyon gmlmesinden vazgeti. Kimdi Sakall Nurettin
blgesinde toplanmalar gerekirken, miting Paa?
ncesinde, "Mevlana'nn trbesini ziyaret Trk stiklal Harbi'ne Katlan Tmen ve Daha
edeceiz" gerekesiyle Mevlana Meydan'nda st Kademelerdeki Komutanlarn Biyografileri adl
toplanan binlerce kii, iki satan dkkanlar Genelkurmay yaynna gre; Sakall Nurettin Paa
taladlar; turistlerin kald Berga otelini diye bilinen Korgeneral brahim Nurettin, 1873
talayp baz mterileri dvdler. Daha sonra, ylnda Bursa'da dodu. 1893 ylnda Harbiye'yi
bata Necmettin Erbakan olmak zere kalabalk bitirdikten sonra, 1897'de Trk-Yunan savanda,
yrye geerek tfaiye Meydan'na gitti. 1902'de Makedonya'da Bulgar etelerine kar
eriatlklarn gstermek iin takkeler, savat. Balkan Sava'na katld. Basra, Badat,
sarklar, yeil cbbeler giyen ve kocaman tebih Aydn ve zmir valilikleri yapt. 1919'da, Urla
tayan kiiler, u sloganlar atyorlard: ayaklanmasnn bastrlmasnda grev ald.
"eriat slam, Anayasa Kur'an", "Vur de 1920'de, Anadolu'ya geti ve merkez komutanlna
vuralm, l de lelim", "eriat hakkmz, Ske atand. 1922'de, 1. Ordu komutan oldu. 1.Ordu'nun
ske alrz", "Dinsiz devlet, Yklacak elbet", 1922 ylnda kaldrlmas zerine izinli sayld.
"eriat gelecek, Dertler bitecek." 1924 ylnda, Yksek Askeri ura yeliine atand.
Tanan pankartlarda ise, "Tek Halife, Tek 1925 ylnda, Bursa milletvekilliine seildi.
Devlet" sloganyla slam enternasyonalizmini 1925 ylnda, kendi istei ile emekli oldu. 1932
benimsediklerini, "Ya eriat Ya lm" sloganyla ylnda ld.
eriat dzenini getirebilmek iin lm, Cumhuriyet gazetesinin 2 Aralk 1925 tarihli
dolaysyla ldrmeyi gze aldklarn, "Cihadmz saysnda Sakall Nurettin Paa'ya ilikin u
devletimizi kuruncaya dek" sloganyla nihai satrlar yer alyor:
hedeflerinin eriat devleti olduunu "Millet Meclisi'nde irtica paasnn ii ne?
anlatyorlard. apkay deil fesi, yenilii deil banazl,
-12 Eyll 1980: Orgeneral Kenan Evren darbe devrimi deil gericilii savunan Nurettin Paa'nn
yapt. Zaman getike, "Cumhuriyeti koruma ve Trk Devrim Meclisi'nde ii yoktur."
kollama" adna yaplan harekatn, ne kadar Sylev'in 408. sayfasnda Atatrk, Sakall
cumhuriyeti, ne kadar eriatlar kollad Nurettin Paa iin, "utkunun erefine katlmaya en
konusundaki kukular, kanta dnt. Kk bir az hakk olanlardan biri" diyor. Atatrkym
rnek verelim: Darbeciler tarafndan karlan diye, darbe yapan generaller ise onu ba tac
2549 sayl Devlet Mezarl Yasas'nda, Sakall yapyorlar.
Nurettin Paa'nn rtbesi korgenerallikten -14 Ekim 1980: Devlet Bakan Kenan Evren,
orgenerallie ykseltildi ve smet nn ve Fevzi Diyarbakr'da konuuyor: "Biz ayn dinin
akmak'tan sonra nc srada Atatrk Aratrma evlatlaryz. Bizim dinimizde kindarlk yoktur.
Merkezi'nin eref yesi sayld. Bu nedenle, Bizim dinimiz affedicidir. eriatn kestii parmak
Devlet Mezarl'na gmlmesi kararlatrld. acmaz derler."
Genelkurmay Bakanl, oluan tepkiler yznden -13 Kasm 1980: Nakibendi eyhi ve
Nurettin Paa'nn Devlet Mezarl'na skenderpaa Cemaati lideri Zaid Kotku, ld.
Cenazesi bir gn sonra byk bir kalabaln
katlmyla, bir baka Naki eyhi, Mahmut konuda gerekli tedbirleri alacaklardr.
Ustaosmanolu tarafndan kldrlan namazn Skynetim blgelerinde, anlan bildiri
ardndan Sleymaniye Camii'nden kaldrld. dorultusunda gerekli nlemler alnacaktr."
Caminin avlusundaki Kanuni Sultan Sleyman Evet. Generallerin aklamas byle.
Trbesi'nin arkasnda, tm Gmhaneli Dergah Atatrklk adna, 1961 Anayasas'n tayir,
eyhlerinin mezarlarnn bulunduu yere gmld. tebdil ve ilga edenler, Atatrk'n yarm asr nce
Kotku'nn sz konusu yere gmlebilmesi iin, 12 gerekletirdii nemli uygulamalardan birini
Eyll 1980'de ynetime el koyan Milli Gvenlik yeniden devreye sokacaklarna ilikin haberlerden
Konseyi, zel izin vermiti. znt duyuyorlar.
-15 Ocak 1981: Devlet Bakan Kenan Evren in bir baka yn daha var. Bu aklama da
Konya'da konuuyor: "Dinsiz bir millet dier birok uygulama gibi asker deil politikac
dnlemez. Dinimize smsk sarlmalyz." tavr olarak ortaya kyor. Sanki, onlar darbeci
-17 Ocak 1981: Devlet Bakan Kenan Evren, bu askerler deil, bir sre sonra politikaya atlacak
kez Hatay'da unlar sylyor: "Tanrs bir, ve belirli kesimlerin oylarn yitirmekten korkan
Kuran bir, peygamberi bir, ayn sesleni ve acemi siyasetiler.
yakarla namaz klanlar birbirinden kopartmaya -28 Nisan 1981: Bakanlar Kurulu, 28.4.1981
imkan yoktur." tarih ve 8/2838 sayl kararnameyle "Trk
-19 ubat 1981: Genelkurmay Skynetim imamlarna Trk devleti yerine Suudi Arabistan'n
Koordinasyon Bakanl'nn 7130-82.81 sayl Rabtat-l Alem-l slam (Rabta) rgtnn aylk
aklamas ile nemli bir duyuru yapld: balamasn", onaylad. Kararname, Resmi Gazete'de
"...Son gnlerde bir ksm basnmzda ezann yaymlanmayarak kamuoyundan gizlendi. Kararnamenin
Trke okutulmas, Kur'an'n Trkeletirilmesi altnda, tm bakanlarla birlikte Devlet Bakan
konusunda tartmalarn yer ald znt ile Kenan Evren'in, Babakan Blend Ulusu'nun,
grlmektedir. Milli Gvenlik Konseyi'nde bu Babakan Yardmcs Turgut zal'n ve o tarihte
hususta hibir alma yaplmad halde, hastanede yattn ileri sren Devlet Bakan
halkmzn ok hassas olduu bu konunun ortaya Mehmet zgne'in imzalar vard. Olay, 1987
atlnn asl sebebinin, Trk milletini tekrar ylnn Mart aynda Cumhuriyet Gazetesi yazar
blme ve Milli Gvenlik Konseyi'ne kar beslenen Uur Mumcu tarafndan ortaya karld.
byk itimad sarsma abalar olduu -23 Temmuz 1981: Atatrk devrimlerinin en
anlalmaktadr. nemli ayaklarndan biri olan Tevhid-i Tedrisat
Bu gibi aslsz haberlere dayatlan ve Kanunu hkmleri yerle bir edildi. Darbenin ba
bilimsellikle hibir ilikisi olmayan lzumsuz General Kenan Evren, Erzurum'da yapt konumada
mnakaalarn zararl sonular verecei, unlar syledi:
vatandalarmzn arasnda yanl anlamalara neden "Artk, yeni aldmz bir kararla ilk ve
olabilecei deerlendirilmektedir. Blclere ve ortaokullarda, liselerde mecburi din dersi
yurt iinde kargaalk yaratmaktan fayda konacaktr."
bekleyenlere, yeni bir istismar konusu olarak Bu buyruk, 1982 Anayasasnn 24. maddesinde
uydurulmu bir habere dayandrlan bu mnakaalara yerini ald.
son verilecek ve skynetim komutanlklar da bu
 -24 Nisan 1982: slam Kalknma Bankas'mn Sleymanclarn gayesinin halifelik ile idare
stanbul'da yaplan toplantsnn alnda edilen ve btn Mslmanlar bir bayrak altnda
konuan Devlet Bakan Orgeneral Evren, "slam toplayan er'i bir hkmetin kurulmas olduunu,
aleminin ayrlmaz bir paras" olduumuzu syledi. bunun iin de altyap olarak izinsiz Kur'an
-9 Haziran 1982: Devlet Planlama Tekilat 'nn kurslar ve renci yurtlar atklar, bu
toplad V. Be Yllk Kalknma Plan Milli kurslarda tedrisat yaptrdklar, her
Kltr zel htisas Komisyonu , byk lde Trk- Sleymancnn be Sleymanc yetitirmek zorunda
slam sentezcisi Aydnlar Oca yelerinin olduu, iktidara gelmek iin zaman geldiinde
egemenliine geti. 1983 ylnda yaynlanan Milli eyleme geeceklerini belirttikleri..."
Kltr Raporu, Aydnlar Oca'nn bir belgesi "...Sleyman Hilmi Tunahan'm lmnden sonra
gibiydi. Raporun eitli sayfalarndan yaptmz idareleri sanklardan Kemal Kaar'n devrald,
u alntlar, Aydnlar Oca ve 12 Eyll'n elde edilen deliller, elde edilen kitap, teyp ve
laiklii hakknda ipucu verebilir: onlarn incelemesini yapan bilirkii heyetinin
"Sayn Cumhurbakanmzn Ramazan Bayram mtalaasna gre, Sleymanclarn Atatrk dman
mesajnda ifade ettikleri gibi, milletimizin olup, Atatrk iin kafir tabiri kullandklar,
ahlaki anlaynn kayna slami nanlardr." cennetini toprak kabul etmedii iin kemiklerinin
"Bu kadar canl olarak yaanan bir dinin ve dahi bulunmad, cehenneme gittii fikrinde
ahlakn, milli kltr planlamasnda ihmal olduklar, ele geen Arapa kitap, teyp ve
edilmemesi gerekir." (S. 141) notlar,.vesaikten anlalmtr.
"Trk servesine uygun olan slam'n... sosyal Kendi inan ve felsefelerinin propagandasn,
ve ekonomik kalknmada rol oynadna ahit izinsiz olarak atklar Kur'an kursu ve
olmaktayz." (S. 144) pavyonlarda ocuk denebilecek yataki genleri
-11 Haziran 1982: Kuleli Askeri Lisesi kendi dorultularnda eittikleri, fikirlerini
rencileri arasnda rgtlenmeye alan aladklar, bu kursta Arapa tedrisat
stanbul'daki Nurcularn, nde gelen 9 militan yaptklar, sanklarn siyasi hayata atldklar
Skynetim Adli Mavirlii tarafndan gzaltna anlalan Kemal Kaar, erafettin Peker, Ali Ak,
alnd. Mehmet zgen ve Kadir Balc'nn Sleymanclk
-17 Haziran 1982: Sleyman Hilmi Tunahan'n tarikatn koz olarak kullanp 6187 sayl kanuna
lmnden sonra Sleymanclarn liderliini muhalefetten nfuz ve kar saladklar..."
stlenen Kemal Kaar ve arkadalar hakknda, -24 Haziran 1982: Orgeneral Evren, Devlet
Antalya Cumhuriyet Savcl tarafndan ceza Bakan sfatyla Zonguldak'a gitti. Kalabala
davas ald. Antalya Savcl 'nn hitaben konuma yaparken krsdeki bardaktan su
iddianamesindeki dava gerekesi yle: ien Evren, kalabala dnerek, "Ramazan'da su
"Tm sanklarn, Sleyman Hilmi Tunahan iiyor diye sakn beni ayplamayn, ben seferiyim"
tarafndan kurulan Sleymanclk tabir edilen diye mazeret belirtiyordu.
tarikatn mensubu bulunduklar, bazlarnn -1982: Sleymanclar, 1982 anayasasna evet oyu
tarikatn st kademelerinde yer alarak sevk ve vermek iin darbe ynetimiyle pazarlk yrtyor.
idaresine karp idare ettikleri, bazlarnn ise Kenan Evren'in cumhurbakanl ile birlikte
sadece mensubu bulunup faaliyet gsterdikleri,
halkoyuna sunulan 1982 Anayasas'nn 24. maddesi Fakltelerinde bile barts takan renci yoktu.
yle: Barts takan ilk renci, Neslihan Bulayc
"...Din ve Ahlak eitim ve retimi devletin oldu. Bulayc, ban inanlarndan tr
gzetim ve denetimi altnda yaplr. Din Kltr rtmt. lahiyat'taki erkek renciler,
ve Ahlak retimi ilk ve orta retim kurumlarnda Bulayc'y bayrak haline getirdiler. Bulayc, buna
okutulan zorunlu dersler arasnda yer alr. Bunun kar kt. "Ben inancm olduu iin rtnmtm
dndaki din eitimi ancak kiilerin kendi ama bunlarn inanc slam blmektir" deyip ban
isteine, kklerin de kanuni temsilcisinin at.
talebine baldr." Barts tartmas, daha sonra Ankara
-l Eyll 1982: Atatrk (!) 12 Eyll'n niversitesi Dil Tarih ve Corafya Fakltesi'ne
setii, Atatrk (!) Danma Meclisi 1982 srad. Yl, yine 1968 idi. Sol renci
Anayasas'n yapyor. Danma Meclisi'nin l Eyll hareketinin Trkiye'nin gndemini belirledii o
oturumunda, Anayasa tasarsnn maddeleri gnlerde, barts sorunu da gazetelerin birinci
zerindeki grmeler sryor. Tasarda, istee sayfasna sramay baard.
bal olarak yer verilen din eitimi ve retimi, Ban amak istemeyen Hatice Babacan adl
Anayasa Komisyonu tarafndan, yeniden Genel renci derslere sokulmaynca, erkek rencilerle
Kurul'a getirilen bir madde ile ilk ve orta birlikte eyleme gitti. Gnlerce boykot yapld. Bu
retim kurumlarnda zorunlu klnyor. Anayasa renci daha sonra, faklte ynetim kurulunun 11
Komisyonu Szcs enel Akyol, Anayasa'nn Nisan 1968 gnl kararyla okuldan uzaklatrld.
balang blmnde Allah'n adna yer Faklte dekan Prof.Dr.Hseyin Yurdaydn, "ba
verileceini belirtiyor ve bunun laiklie aykr rtme yznden deil, retmenlerine hakaret
bir yan bulunmadn sylyor. ettii iin uzaklatrdk" diyordu. (AYGN, Hakan:
-20 Aralk 1982: Yksek retim Kurulu (YK), eriatn Ayak Sesleri, Sf. 70. 1992, Ankara)
niversitelerde klk kyafete ilikin bir genelge -Nisan 1983: Babakanlk'n bast "Terr ve
yaynlad. Genelgede, kz rencilerin Terrle Mcadelede Durum Deerlendirmesi" adl 12
niversitelere balar ak gelmeleri isteniyordu. Eyll darbesinin nl kitab, 'rticai
-10 Ocak 1983: YK'n barts genelgesi, Faaliyetler' bal altnda eriat unsurlar ve
uygulanmaya baland. Bartllerin ban eylemlerini yle deerlendiriyordu:
atklar veya okula perukla gelmeye baladklar "...Nitekim irticai unsurlar silahl eylemlere
gzlemleniyordu. 1968 ylnda gndeme gelen girimedikleri ve faaliyetlerini ustalkla dini
barts, daha dorusu tesettr sorunu, yllar gr altnda gsterebildikleri iin 12 Eyll'den
sonra bu kararnameyle eriatlarn bayra sonra ar bir g kaybna uramamlardr."
oluyordu. Tartmalar, eylemler yllar srecek, "...Tabanlarn korumann yansra finansman
slamc kesim bulduu frsat ok iyi temini amacyla ve devletin ekonomik politikas
deerlendirip "zulme kar sava" aacaklar ve gerei Ortadou lkeleri ile younlatrlan
nlerinde bulduklar yoldu genileterek ekonomik ilikilerden yararlanarak, eitli adlar
yryeceklerdi. altnda d alm ve d satm irketlerini
Barts sorunu niversitelerde, ilk defa 1968 faaliyete geirmeleri, Milli Eitim Bakanl'nca
ylnda gndeme geldi. Bu yla kadar, lahiyat 1981 ylnda kartlan kyafet ynetmeliinde kz
rencilerin bartleri ile derse girmemeleri edilen ilkelerine uyan bir tutum deiiklii
ynndeki maddeye kar, mam Hatip Liselerinde, yapmalar, pansiyon ve derneklerinde Atatrk
Yksek slam Enstitlerinde ve mnferit de olsa keleri dzenleyerek kamu yararna alan
baz hadiselere sebep olabilmeleri, Milli Gr kurulular izlenimini vermeye almalar, bu
yanllarnn mtedeyyin kiilerden oluan taban yndeki propagandalarn en etkili merciler
zerinde etkili olmaya devam edecekleri izlenimini nezdinde srdrmeleri, en nemli faaliyetleri
ortaya karmaktadr." olarak nitelendirilebilecektir."
"...rticai gruplar iinde, tarikat faaliyeti Gzel... Bu bilgiler, 12 Eyll'n en ciddi
gsteren ve geni bir taraftar kitlesine sahip enformasyon belgesinde yer alyor. imdi en
olan, Nurcu, Sleymanc, Nakibendi unsurlardan; sondan, Sleymanclarn pansiyon ve kuran
Nurculuk ve Nakibendilik tarikatlarnn, 12 Eyll kurslarndan balayalm:
harekatndan sonra idari ve adli her trl nlem "Okul ve Kurs Talebelerine Yardm Dernekleri
alnmasna karn zellikle Nurcu kesimin frsat Federasyonu. Resmi ad byleydi. Kendileri de
kolladklar ve olanak bulduklarnda byle kullanyorlard. stihbarat raporlarnda ve
faaliyetlerini srdrmeye ve taraftar toplamaya basnda ise, Sleymanclar Tarikat diye
alacaklar deerlendirilmektedir. adlandrlyordu. Sanrm, 1981 yl sonlarna
slam tarihindeki en eski ve byk doru bu kurulu ile ilgili baz bilgiler, Sayn
tarikatlardan biri olan ve lkemizde drt byk Evren'e ulam olmal ki, beni arp bu konu
eyh etrafnda toplanan Nakibendi tarikat ile ilgilenmemi istiyordu. Bu dernein durumu
mensuplarnn, 12 Eyll harekat ile rgtsel hakknda Ege Ordu ve Skynetim Komutanlndan,
yaplar bozulan baz siyasi parti taraftarlarnn Antalya'da baz gerici almalar yapldn
da katlmas ile gn getike saylar bildiren bir yaz da alyorduk. Bakanlar Kemal
artmaktadr. Szkonusu kesim mensuplarnn zaman Kaar ve kimi yeleri mahkemeye veriliyorlard.
zaman uratldklar yasal kouturmalara ramen Ksa bir incelemeden sonra bu dernee ait renci
ev toplantlarn srdrdkleri, bo dnceleri yerlerinin kapatlmas emrini yaynlyorduk.
olan kiileri kazanabildikleri gzlenmektedir. Yaplan ilemleri anlatmak zere Sayn Evren'e
Tarikat faaliyeti gstermelerine ramen deiik ktmda, Diyanet leri Bakanl'ndaki
bir grnm arzeden ve bu deiik grnm ile Nurcularn almalarna ait aldmz ihbarlar
uzun seneler illegal faaliyetlerini devlet da anlatyordum. Dinledikten sonra u yant
ynetiminden saklamay baarabilen Sleymanc verdi: Sen hele nce Sleymanclar hallet, sonra
unsurlarn, 12 Eyll harekatndan sonra temkinli da Nurculara bakarz...
davrandklar gzlenmektedir. zellikle, sahip Dernein kapatlmas ile ilgili emir
olduklar pansiyonlar, izinli ve izinsiz Kur'an yaynlandktan bir sre sonra, eskiden de
kurslarnda, 'Amaca ulamak iin her ey mubahtr, tandm ve bir sre nce emekliye ayrlm olan
gerektiinde yalandan ve iftiradan ekinmeyin' Tmg. rahmetli Muzaffer Torgay ziyaretime geldi.
ilkelerinden hareketle, Atatrk ve rejim aleyhtar unlar anlatt bize: Ben bu dernein fahri
bir kitlenin yetimesi iin abalayan, kk bakanym. Btn ubelerini gezdim. Hepsi
yataki ocuklara hurafe bilgiler alayan bu dzenli. Okuyan kyl ocuklar prl prl. Bu
kesimin, 12 Eyll harekat ile yukarda konu dernek, halktan grd ok byk yardmlarla
bugn 60.000'e yakn fakir ocuu okutmaktadr. Sleymanclarn eriat abalarn grdk,
Genellikle, kyleri okullara uzak olan kyl yasakladk, araya emekli bir general girdi,
ocuklar barnyor. niversitelerde okuyan, kafamz kart, (ya da baka etkenler belirdi),
dernek sayesinde mimar, mhendis, v.b. olan onlar devlet gvencesinde serbest braktk.
genler bulunuyor. Bu dernek, tamamen bir hayr Serbest braklma tarihi 21 Ocak 1982'dir.
kuruluudur; irtica ile hi bir ilgisi yoktur... Sleymanclardan ikayet eden Terr ve Terrle
Beraber getirdii dernek temsilcileri de baz Mcadele Durum Deerlendirmesi adl kitabn yayn
belgeler zerinden aklamalar yapyorlard. ise Nisan 1983. Yani, 12 Eyll ynetimi Atatrk ve
zetle unlar sylyorlard: laiklik kartlarn saptyor, yasaklyor, serbest
...Bizim tarikatlkla bir ilgimiz yok. brakyor, sonra da ikayet ediyor. Ne dersiniz?..
Dernei Sleyman Tuna-han kurduu iin onlar byle imdi ayn kitapta, yaknlan Nakibendi
isim takmlar. lgisi yok. Asl nemli konu u. tarikatna gelelim. Yine, dnemin Genelkurmay
imdi siz dernei kapattnz. Ancak burada barnan Skynetim Koordinasyon Bakan Korgeneral
ve okuyan 60.000 ocuk ne olacak? Sokaa m Blgiray'n kitabna bavuralm. nk Blgiray
atalm? Biz her trl kovuturmaya, yasal ileme hem olayn iinde, hem de 12 Eyll' yapanlarn
ve cezaya razyz. Tabii bir su bulunursa... nde gelenlerinden bin. Bakn neler diyor?
(...) "Bizim hayret ettiimiz konu uydu; bu tr
Konuyu sayn ztorun'a anlatp, ocuklar bilgiler (Nakibendi tarikat ile ilgili
sokaa atmadan bir nlem alnmasn istihbarat raporlarndan sz ediyor. HN),
kararlatryor ve skynetim komutanlklarna istihbarat raporlar ve saysz brifingler ile tm
bir emir yaynlyorduk. Emir zetle yleydi: komutanlara iletildiine gre MGK'nin de bunlar
...Tm skynetim komutanlklar blgelerindeki bilmemesi olanakszd. Byle olduuna gre, MGK.
bu kurulu ile ilgili her trl incelemeyi ve nasl oluyor da kimileri bu tarikatn yesi olan
kovuturmay yapacaklar, sakncal grlenleri kiileri Ulusu Hkmetine alabiliyor ve daha
kapatacaklar ve bunlara ait bilgi ve belgeleri, kts 1983'den sonra lkeyi, kimi yeleri bu
Federasyonun stanbul'da olmas nedeniyle, 1. Ordu tarikattan olan bir ynetime teslim edebiliyordu?
ve Skynetim Komutanl'na gndereceklerdir. Bu sorunun doyurucu bir yantn bir trl
Komutanlk, bu bilgi ve belgelere gre yasal ilem renemedik. Hele, Nak eyhi Mehmet Zait
yaplacaktr. Mahkeme sonulanncaya kadar bu Kotku'nun, Sleymaniye Camisi Bahesi'ne gmlmesi
dernein okutturduu ocuklarn sokakta kalmamas iin MCK'nin zel kararname kartmasn ise
iin, bunlarn barndklar yerler ak kalacak, Atatrklk ile hi badatramyorduk..."
ancak bunlar tmyle skynetim komutanlklarnn (a.g.e. SI. 206 207)
denetiminde bulunacaktr..." (BLGRAY, Nevzat: Sayn Blgiray, Turgut zal'n ve dier
Sokaktaki Askerin Dn, Sf. 203-205. 1991, Nakibcndilcrin Ulusu hkmetinde ne yaptn; 12
stanbul) Eyll'n, hkmeti zal'a nasl teslim ettiini
bir trl anlayamyor. Acaba, birok kiide olduu
Bu szler, dnemin Genelkurmay Skynetim gibi onun kafasnda da "asli grevleri buydu"
Koordinasyon Bakan Korgeneral Nevzat gibisinden bir soru olutu mu?
Blgiray'n szleri. zetle unu diyor:
 Gelelim Nurculara. Blgiray, Evren'c
olduklarn bilmediler. Yollarn ardlar.
ktnda Diyanet leri Bakanl'ndaki
Buna neden, Atatrk'tr. slam Dnyas iinde
Nurcularn faaliyetlerini anlatt zaman Evren ne
Trkiye, imdi laiklik ksrlna balca
diyordu: "Sen hele nce Sleymanclar hallet,
rnek oluyor."
Nurculara sonra bakarz..." Nurculara bakmak iin
(...)
ad "sonra" olarak konulan zaman kesiti hi
"Atatrk yznden iki kuak Doulu mu Batl
gelmedi, 12 Eyll dneminde. Ama Nurcular, yava
m olduklarn bilemediler, yollarn
yava gndeme geldi ve imdi, gndemden
ardlar" diyen akn, artk Batclk-
gitmiyorlar...
Douculuk tartmasnn geride kaldnn,
sorunun adalama sorunu olduunun farknda
deil. Atatrk devrimleri oluurken Bat,
adalamann tek mmkn olarak grlyordu.
"U MANTIA BAKIN!"DAN PASAJLAR nk o zaman baarya erimi olan tek rnekti
Bat'da. Bugn ise sorun o boyutlar amtr.
'El ehet' (ehit), Humeyni ran'nda her ay Artk deiik sosyal ve politik sistemlerden
iki kez yaynlanan, Arapa bir dergi. Yayn lkelerin de, bir zamanlar bat iinde
organ Arap lkelerine de propaganda amacyla saylmayan lkelerin de adalama yolunda ok
ya ak ya da gizlice gnderilmekte. Bu banaz byk aamalar yaptklar kantlanmtr. Hi
dergi bir sredir Atatrk' diline dolam. kukusuz, dnen kafalar adalama ile
Atatrk'e olmadk saldrlarda bulunuyor. En baty ille birbirine kartrmamaktadr artk.
hafifinden bazlarna yle gzatalm: Ne demek, Batl m yoksa Doulu mu olduunu
"Milliyetilik ve laiklik iin savaan bilmemek? Japonya'nn byle bir sorunu mu var?
Atatrk devrinin balamasyla birlikte Japonya "Ben Batl mym? Yoksa Doulu mu"
Trkiye'de alaklk ve zulm daha da diye dnyor mu?
fazlalat. Bundan ama ise, Trkiye'yi slam Japonya, Japonya olarak varln ve
dininden ve dnyasndan uzaklatrmakt. benliini srdrrken, ekonomide hzla en
Osmanl mparatorluu'nun tutarszlnn bu gelimileri bile geride brakyor, baz
nedenden ileri geldii unutularak, sz konusu alanlarda ada teknolojinin ncln
durum devam ettirildi. Bylece Atatrk'n yapyor. Ama kimse bu olay Batllamak ya da
devrinin zerinden yllar geti. Tek ama DoHulamak diye yorumlamyor. Yalnz herkes
Trkiye'yi Batllatrmak ve slam dininden Japonya'nn ekonomisi, teknolojisi, parlamenter
uzak tutarak gelitirmekti..." sistemi, zgr partileri ve seim yasalaryla,
Bir baka sayda yine Atatrk konusu ele dnce zgrl ve insan haklarna saygsyla
alnyor ve yle deniyor: ada bir lke olduunu sylyor.
"te Trkiye. (...)
slam dnyas ve hr Mslmanlar iin birok (SRMEN, Ali: u Manta Bakn! Cumhuriyet.
ders ve ibret verici olmaktadr. Atatrk 22 Ocak 1983)
yznden iki kuak Doulu mu yoksa Batl m
 (Avukat), Ahmet Ertok( Makina Mhendisi), Rza
-26 Mays 1983: Gelmi gemi en nemli Ulucak (Avukat), Mustafa Ko (Emekli), Mehmet
eriatlardan air, yazar, mtefekkir Necip Fazl Polat (Makina Mhendisi), Abidin etin (Harita
Ksakrek'in cenaze namaz Fatih Cami-i'nde Mhendisi), A. Rza Ener (Avukat), Kemal Ylmaz
klnd. "eriat gelmi ve gelecek nizamlarn (ifti), Nuri Aksoy (ifti), Halil Meyval
stnde tek yoldur! diye haykrmann hrriyetine (i), Mehmet zde-mir (Esnaf), Osman Aslan
malik miyiz?" diye soran ilk eriatlardan biri (i), Oktay Yel (i), Osman olak (Esnaf),
olan Ksakrek'in cenaze namaznda en n safta, Muharrem Kuru (Esnaf), . Ltfi Uzunzmen
alt gn nce Anavatan Partisi'ni kuran Turgut (Emekli), Ali Vural (Mhendis), Abdurrahman Serdar
zal yer alyordu. (Serbest), Mehmet zyol (?), Abdullah Aapnar
Ksakrek, 1905 ylnda stanbul'da dodu. (Esnaf), Numan oban (ifti), Hasan Yldz
Deniz Lisesi'nde okudu. Trkiye ve Fransa'da (Nakliyeci)
felsefe eitimi grd. 1943 ylnda, Byk Dou Milli Gvenlik Konseyi, kuruculardan 29'unu
dergisini yaynlamaya balad. O tarihten sonra veto etti. lk listeden geriye Ahmet Tekdal, Ahmet
yazarlkla urat. Trk iirinin nemli adlar Topalolu, Mehmet zdemir ve Abdurrahman Serdar
arasna girdi. Genliinde bohem bir yaam srd. kalmt.
1934 ylnda, Nakibendi eyhi Seyyid Abdlhakim RP, derhal 29 yeni isim bildirdi. Yeni
Arvasi ile tant. Bu kiinin etkisi ile slamc kurucular listesi yleydi: Mustafa Kadri ztrk,
ideolojiyi benimsedi. Trkiye'de bu kesimin nde Recep Grcan, Bekir Erdircan, Zeki Tokat, Mahmut
giden entellektellerinden ve rgtlerinden biri Adil, lyas zgn, Ahmet Ylmaz, Abdlgazi Konsuk,
oldu. lim Yayma Cemiyeti ve Aydnlar Oca'nda Nazr zdemir, Mehmet Gler, Mehmet Karabekir,
rol oldu. Cumhuriyet devrimine eletirileri brahim Ethem Glbay, Mehmet Erdoan, lyas
nedeniyle gerek tek parti dneminde, gerekse Trku, Mkremin Karako, Yaar Poyraz, Bakr
Demokrat Parti dneminde hapse girdi. Ksakrek, Erkseolu, Mevlt Badel, Bilal Kayaalp, Ahmet
gnmzde BDA-C'nin bayraklatrd bir kiilik Yavuz, Kazm Dkmen, Ali lhan, Abdullah Erken, M.
olarak gze arpyor. Nebil Atahan, brahim Erda, Hasan Grel, Muammer
-19 Temmuz 1983: Refah Partisi'nin kurulu Boyran, Cokun Sungur, Numan Uar. Milli Gvenlik
dilekesi, ileri Bakanl'na verildi. Konseyi, listeyi 20 gnde incelemesi gerekirken
Amblemin, hilal iinde baak, genel bakann Ali 21. gn yeni listeden 25 kiiyi daha veto etti.
Trkmen adl bir avukat olarak bildirildii Refah Partiler seime katlabilmek iin 24 Austos
Partisi'nin program Milli Nizam Partisi ve Milli gnne kadar kurucularn tamamlamak
Selamet Partisi'ne ok benziyordu. Partinin 33 zorundaydlar. Derhal, yeni bir liste daha
kiilik kurulu listesi yleydi: verdiler. 29 Austos gn yeni vetolar kt ve
Zeki Bykzer (Mali Mavir), M. Reit Emre RP, 7 Kasm 1983 seimlerine katlamad.
(Avukat), M. Nuri Kahraman (Tccar), . Sinan -11 Austos 1983: Milli Gvenlik Konseyi,
Kl (Tccar), Ali Trkmen (Avukat), Ahmet Orgeneral Tahsin ahinkaya'nn nerisiyle 2876
Topalolu (Emekli), Numan Kl (i), Adil sayl yasay kararak Atatrk zamannda dernek
Seyrek (Avukat), Ahmet Kkdere (Sanayici), olarak kurulmu olan Trk Dil Kurumu ve Trk Tarih
Abdlkerim ebik (Avukat), Ah-jnet Tekdal Kurumu'nu Atatrk Kltr Dil ve Tarih Yksek
Kurumu adyla devletletirdi. Bylece, Atatrk'n Sleyman nder: "Yeni meydanlar yapp yeni
vasiyeti yasa ve anayasayla ortadan kaldrlarak adlar koysunlar. Yeni antlar da eskilerin yerine
bu kurumlarn gelirlerine de el konuluyordu. deil baka alanlara diksinler. Hitit Gnei,
Atatrk Kltr Dil ve Tarih Yksek Kurumu'nun Ankara Belediyesi ile Ankara niversitesi'nin de
bana, 14 Ekim 1983 gn emekli Korgeneral Suat amblemidir."
lhan getirildi. -14 Haziran 1984: Bira savalarn ANAP'l
-13 Austos 1983: Federal Almanya'nn Kln muhafazakarlar kazand. ANAP'llarn verdii
kentindeki Barbo-ros Camii'nde "Devlete gidi yolu nerge, alkolizmi krkledii, ahlk kemirdii
parti mi, deil mi?" balkl bildiriyi datmak gibi gerekelerle bira reklamlarnn
isteyen Cemaleddin Kaplan yandalaryla Milli yaynlanmamasn ve birann kahvehanelerde
Gr yandalar arasnda kavga kt. Daha yasaklanmasn ngryordu. Bira firmalar ise
sonralar 'Barboros Hareketi' olarak gazetelere verdikleri tam sayfa ilanlarda, sorunun
adlandrlacak olay, Kaplan'a gre, "eriatn alkol tketiminde deil, Atatrk ilkelerini
ruhuna uygun bir rn almas, parlak bir kemirmekte olduunu ima eden szler kullandlar.
devrin balamas" noktasdr. Sonunda ANAP'llarn dedii oldu.
- 6 Mays 1984: Yugoslavya'nn Eurovision ark -5 Austos 1984: Merkezi stanbul'da bulunan, 5
Yarmas iin hazrlad tantm filminde gen milyar lira sermayeli Al Baraka Trk zel finans
bir iftin stsz grnmeleri, TRT'yi tedirgin kurumunun kurulmasna olanak tanyan Bakanlar
etti. TRT Genel Mdrl, tantm filmini Kurulu Karar, Cumhurbakan Kenan Evren ve
yaynlayamayacan bildirdi. Ayn gnlerde Turizm Babakan Turgut zal'n imzalaryla Resmi
Bakan Mkerrem Taolu, Trkiye'ye gelen turist Gazete'de yaynland. Ayn Resmi Gazete'de Faisal
kadnlarn top-less gnelenmelerine kar kp, Finans Kurumu'nun kurulmasna ilikin ayrntl
sutyensiz denize girmek isteyen turistlerin bir kararname daha yaynland. Bunlarn anlam
Trkiye'ye gelmemesini istemiti. udur: Ortadou lkelerinde laiklie ynelen
lkelere sermayesiyle girerek laik geliimleri
nlemeye alan ve son 30 yldr Trkiye'yi de
HTT ANITI'NA CAMIZ DYENLER... hedef alan Suudi Arabistan, ABD ile ortak olduu
Aramco adl irketi araclyla sermayesini
-19 Mays 1984: Genlik ve Spor Bayram Trkiye'ye sokmaktadr. Trkiye'ye sermaye getiren
trenleri, zal hkmetinin "tesettr" anlay drt Suudi kuruluu var.
nedeniyle paal donla kutland. Ayn gnlerde, Birincisi, tercihli kurululara mali yardm
Ankara'da, Lozan alannda bulunan Hitit Ant iin getiren 'Rabtat-l Alem-l slam', ya da ksa
"Bu camzlar kaldracaz" denerek Ankara adyla Rabta. Rabta, yurt dndaki Trk
Belediyesi Meclisi tarafndan imha karar alnd. imamlarn maalarn dyor, cami yaptrma
Karar, tepkilere neden oldu: derneklerine yardmda bulunuyor, Dou Trkistan
Vedat Dalokay: "Her zaman byle kltr Gmenleri Dernei ve Milliyeti Trk renciler
yobazlar olmutur." Dernei ile stanbul niversitesi slam Aratrma
Ali Diner: "Etibank'n, Smerbank'n adlarn Enstits'ne mali destek salyor. Rabta'nn
ne zaman deitirecekler?" eriat bir kurulu olduu ve eriatn ihrac
iin alt konusunda kimsenin kukusu yok. eriatlar tekbir sesleriyle askeri bandoyu
Yatrm sermayesi ise Faisal Finans Kurumu, Al susturmaya alp "Mslman zal" diye barrken
Baraka Trk zel Finans Kurumu, slam Kalknma zal'n bu zelliklerinden yola kyorlard.
Bankas aracl ile Trkiye'ye giriyor. Faisal -30 Eyll 1984: stanbul'da '3. slam Tp
Finans Kurumu'nun kurucu Trk yeleri Salih zcan Konferans' topland. Konferans, Babakan Turgut
ve Ahmet Tevfik Paksu. Salih zcan, Ahmet zal'n besmelesiyle ald. Birleik Arap
Grkan'la birlikte ayn zamanda eriat Suudi Emirlikleri delegesi Dr. Selim Ahmet Ali-Al Yafai,
kurumu Rabtat al-Alam slami'nin de 41 kiilik ngiltere'de yaynlanan bir tp kitabnn
kurucu meclisinde yer alyor. Al Baraka Trk zel giriinde, slam tbbn ktleyen szler
Finans Kurumu, Aramco'nun Al Baraka Inc. grubunda bulunduunu belirterek, getirilen kitab bir tepsi
yer alan irketlerden biri olarak deerlendirmek iinde yakt. Yafai, kitab yakarken unlar
yanl olmaz. Bu grubun iinde Al Baraka Inc. (S. sylyordu:
Arabistan), Al Baraka Inc. Co. (Londra), Al Baraka "Bir tp kitabnn nsznde, gnmzde Bat
Inter Ltd. (Londra), Al Baraka Islamic Insurance medeniyeti zirveye erimitir, dendiini grdm.
Bank (S. Arabistan), rdn slam Yatrm ve Finans Gerekte Bat medeniyetleri, slam alemine
Kurumu ve International Islamic Investment baktklar zaman gerek kudretlerini slam'da
(Danimarka) gibi irketler yer alyor. Dorudan bulmulardr. Geen 400 yl iinde slam
Suudi-ABD ortakl olan Aramco'nun yan kuruluu tababetinin ansiklopedisi, ruhu ve metotlarn,
gibi kabul edilebilecek olan Al Baraka Trk'n slamiyetin temellerini yoketmeye almlardr.
kurucu ortaklar Korkut zal, Eymen Topba ve Oysa bizim btn kuvvetimiz Kur'andan kmaktadr.
Talat z gibi isimlerden oluuyor. Aramco'nun Bizim dinden kopuumuz, zayf noktamz tekil
Krfez lkeleri ve Suudi Finans Grubu iinde yer etmitir. Bat aleminde bni Sina'nn bile
alan slam Kalknma Bankas, Dubai slam Bankas, kitaplarn yakmlardr. Bat medeniyeti daha
Katar slam Bankas, Bahreyn slam Bankas ve balangcnda slam medeniyetine saldrmtr. Ben
rdn slam Bankas'yla birlikte anlan slam de sizin nnzde bu kitab yakyorum."
Kalknma Bankas'nn danmanln da Korkut zal Dr.Selim Ahmet Ali-Al Yafai, l Ekim 1984 gn
stlenmitir. Suudi sermayesi bir yandan orta Cumhuriyet'te yaynlanan rportajnda eylemini
apl kredilerle slamclar palazlandrrken, yle savunuyordu:
dier yandan vakflara ve slamc demeklere destek "Son iki yldan beri ben ve arkadalarm, bu
olarak eriatln yaylmasna en byk mali kitab slam kongrelerinde yakmay
olanaklar salyor. Bunu onaylayan da kararlatrmtk. lk defa, burada yaklyor bu
Atatrklk adna darbe yapan generaller ynetimi kitap. Arkadalarm bunu, benim niye Avrupa'da,
ve onlarn greve getirdii Turgut zal. Mekke'de, Kahire'de yakmadm sordular. Kitab
-8 Eyll 1984: Turgut zal Trkiye Cumhuriyeti stanbul'da yakmamn nedeni var. En nemlisi,
Babakan olarak Almanya'ya yapt gezide, bayram stanbul; halifeliin, Fatih Sultan Mehmed'in
namazn slam Kltr Merkezleri'nin denetimindeki baehri. Avrupa medeniyeti, halifelii ortadan
Hamburg'daki Ulu Camii'de kld. Turgut zal kaldrarak slamn blnmesini buradan
cumhuriyet tarihinin en ok haccave umreye giden balatmtr. kinci neden, 1527'de Avrupal
Babakan olarak tarihe geti. Cenaze treninde doktor Paracelsus, svire'nin Basel kentinde bn-
i Sina'nn Tbbn Kanunlar adl ve teki hazrlad. Kaplan'n slam Anayasas'nn baz
kitaplarn toplayarak yakt. O srada, bn-i maddeleri yle:
Sina'nn kitaplar ve doktrinleri btn Avrupa
aleminin tbb rendii, k noktas yapt "l- Devletin ismi slam Devleti'dir.
kitaplardr. Paracelsus, bn-i Sina'nn kitabn 2- Devletin idare ekli slam'dr.
yakarken, 'slamn bilim ve tbbyla 3- Devletin siyasi, itimai, harsi, hukuki,
ilikilerimizi kesiyoruz, bu tarihten itibaren biz iktisadi ve saire gibi temel yaplarnda ve btn
kendi bilgilerimizle konuacaz', demitir. Bunu messeselerinde slam dinini esas alr.
yakmakla bn-i Sina'nn intikamn burada alm 4- Hakimiyet kaytsz artsz Allah'ndr.
oluyorum. Bu kitab 400 yl nce yakmlard. 400 Devlet Reisi, bu hakimiyeti slam Kanunlarna gre
yl sonra intikamn aldm. unun iin: Batyla, ve Allah adna icra ve murakebe eder.
Batnn tp alemiyle hi bir ilikimiz kalmasn. 13- er'i hkmler iin asl kaynak; kitap,
Sembolik olarak yaktm. nc neden, Bat alemi, snnet, icma ve kyastr. Bunlardan bakas er'i
Trkiye'nin Bat lkesi olduunu ve slam Birlii hkmlere kaynak olamaz.
iinde yeri olmadn dnyor. Ben, bu kitab 38- slam devletinin balang tarihi, slam'n
stanbul'da yakarak mealeyi balattm. Trkiye, Peygamberi Hz. Muhammed'in (S.A.V.) hicretidir.
slam aleminin lideri olacak kudrette bir lkedir. Hicri kameri de hicri emsi de takvimde
Bu kitab byk bir mutlulukla ve severek yaktm." muteberdir. Ancak devlet dairelerinin almas
Dr. Yafai, aka, bir provakatr olduunu ve emsi takvime gredir.
laik cumhuriyetle Bat lkeleri arasndaki 47- Mal ve mlk yalnz Allah'ndr. Allah,
ilikileri bozmaya altn sylyor. Laik insan yerine gre vekil brakm ve bu surette
cumhuriyetin bir kenti olan stanbul'un Fatih insann mlkiyet hakk olmutur. Bu itibarla, mal
Sultan Mehmed'in baehri olduunu anlatyor. 400 ve mlk edinme izni veren de Allah'tr. Ve bu zel
yl ncenin intikamn aldn aklyor. Kimse izinle mlkiyet hakk meydana gelmitir.
kendisinden bunlarn hesabn sormuyor. O da, 90- lkede slam kltr tam manasyla tahakkuk
eylemini vnerek stleniyor. Yl 1984. Kenan edinceye kadar zel okullara msaade edilmez.
Evren Cumhurbakan, Turgut zal Babakan'dr. 110- Devletin banda devlet reisi bulunur.
-3 Ekim 1984: Cumhuriyet gazetesinde Tan Devlet reisine "imam, halife ve emir-ul numunin"
Oral'n karikatr yaynland: 'Elhamdlillah gibi unvanlar da verilebilir."
Laikiz...' -Mart 1985: Milli Eitim Bakan Vehbi Dinerler
-25 Kasm 1984: Eski Diyanet leri Bakan Darwin'e sava at. Dinerler, okullara kendi
Yardmcs ve emekli Adana Mfts Cemalettin yazsnn da yer ald bir rapor gndererek, nl
Kaplan (Hocaolu) kendisini Genel Emir, Ahmet ngiliz bilim adam Charles Darwin'in "evrim
Polat ve Selahattin Yazc'y Emir Yardmclar kuram"na kar kt ve ders kitaplarnda konuya
yaparak slam Cemiyet ve Cemaatler Birlii "bir kanun gibi yer verilmemesini" istedi.
(CCB)'ni Almanya'nn Kln kentinde resmen kurdu. Dinerler, rapordaki yazsnda, "Evrim teorisi,
Cemalettin Kaplan kuruluun hemen ardndan kendi ilim ile dini grlerin atmas fikrini ima
deymiyle 35 tane kitap okuyup "slam Anayasas"n edici sonular dourmutur" grn savundu.
 YEN DNYA DZEN VE YEL KUAK PROJES
"BACILARIMIZ RTNEMEYECEKSE METRESLERNZ DE
SSLENEMEYECEK." -l Nisan 1985: Blent Ecevit'in Hamburg
Denizlerar Kulb'nde yapt konuma, ABD'nin
-15 ubat 1985: stanbul'da len Cerrahi Yeni Dnya Dzeni adna ortaya koyduu "Yeil
Tarikat eyhi Muzaffer zak'n cenazesi, binlerce Kuak Projesini" ve bunun Trkiye'deki yansmalar
tarikat mensubunun katld bir trenle, demek olan lml slama kay, ya da Trk-slam
Karagmrk'teki Nureddin Bey Tekkesi'nde topraa Sentezi politikalarn nemli lde zmlyordu.
verildi. Defin izni, 14 ubat 1985 tarihinde nce Ecevit'in bu konumasn izleyelim:
alelacele toplanan Bakanlar Kurulu'nun 985/9916 "1980 ylnda, Trkiye'de demokrasinin askya
sayl kararyla verildi. alnmasndan ve ask sresinin giderek uzamasndan
Cenaze trenine Nakibendi Tarikat eyhi sonra Trkiye'nin Bat ile olan ilikileri ve
"Sultan Mahmut Efendi" ve len Cerrahi eyhinin organik ba, kanlmaz olarak sarslnca Trkiye
halefi olduu belirtilen Alman asll Haydar d ilikileri asndan drt seenek ile kar
(Heiner) Frederic de katldlar. Cerrahi karya kald.
tarikatnn kurucusu Nureddin Mehmed, 1678-79'da 1- Tarafsz bir tavr taknmak.
stanbul Cerrahpaa'da dodu. 1696-1697'de 2- Bat ile ilikilerini asgariye ekerek ya da
Ramazaniye tarikat eyhi Ali Kstendili'nin kopararak Sovyetler Birlii'ne yaklamak.
rencisi oldu ve 1703'te buradan icazet ald. 3- Ortadou'daki slam lkeleri ile
eyh Ali Kstendili, Nureddin Mehmed'e Cerrahi btnlemek.
adn verdi. Padiah III. Ahmed'e bavuran Cerrahi 4- Giderek daha fazla Amerika'nn yrngesine
Nureddin, padiahn desteiyle Karagmrk'te bir srklenmek. Eer ikinci dnya savandan sonra
mescid satn alarak tekkeye dntrd. Stalin'in saldrgan politikas olmasayd, Trkiye
lk Cerrahi tekkesi, 5 Aralk 1703'te ald. tarafsz bir yol seebilirdi. Fakat o artlarda
lk Cerrahi eyhi Nureddin, l Ekim 1721'de ld. Trkiye balantsz, tarafsz bir politikay
Nureddin'in lmnden sonraki iki yzyl boyunca, riskli buldu.
stanbul'da Cerrahi tekkeleri ok yayld. Sovyetler Birlii'ne yaklamak seeneinin ise
Nureddin'in halifelerinden Yahya Moravi kanalyla birinci seenekten bile daha az ans vard, nk
devlet ynetiminde rol alan Cerrahiler'in son bunu sadece tarihten ald derslerden dolay
eyhi Muzaffer zak, gmld tekkenin eyhliini bamszl ve gvenliini tehlikeye atmamak iin
Fahreddin Efendi'den ald. eyh Muzaffer zak, yapamazd. Zaten bu, Sovyetler Birlii'ni de
1981 ylnda Trk Tasavvuf Musikisi ve Folklorunu rahatsz ederdi.
Aratrma ve Yaatma Vakf'n kurdu. Muzaffer Sovyetler Birlii; elbette, gneyinde Bat'dan
Efendi'nin sahaflardaki sahaf dkkan, tarikatn soyutlanm ve Sovyet desteiyle ayakta duran
nemli bir parasyd. Karagmrk'teki tekke, eyh anlayl bir Trkiye grmekten mutluluk duyar.
Nureddin'den bu yana, btn Cerrahi eyhlerinin Fakat dnya barnn hassas bir denge ile ayakta
gmld yer olduu iin kutsal saylr. durduu bir blgede olduumuz gznne alnrsa,
Trkiye'nin uluslararas ilikilerinde keskin bir
rol deiikliine gitmesinin blgedeki hassas
gler dengesini deitireceini Sovyetler Birlii 2- Amerikan askeri zihniyeti, blgeye Amerikan
de bilir. askeri sevkedilmesi fikrine kendini
Dou Avrupa'daki, kk sosyalist lkeler bile altrmaldr.
byle bir ihtimal karsnda endieye kaplrlar. 3- slamn ykselen sesinin blgede, komnizme
nk eer Trkiye saf deitirerek Sovyet kar yrtlecek strateji iinde kullanlmasnn
etkisine girerse bu Sovyetlerin kendileri yollar aratrlmaldr." (a.g.e: Sf. 20)
zerindeki basksn arttrmakla sonulanr. Bu fikrin, yani SSCB'nin gneyini evreleyen
Nitekim gerek babakanlm dneminde, gerekse Pakistan, Afganistan, ran, Trkiye ve krfezde
muhalefet lideri olarak Sovyetler Birlii ve Dou Suudi Arabistan'da denetlenebilir, "kanun
Avrupa'daki sosyalist lkelerin liderleri ile dairesindeki slam" ile ABD karlar arasndaki
grmelerimde, hibir zaman bu lkelerin, doal kesimenin son tahlilde SSCB'ye kar bir
Trkiye'nin NATO'dan ayrlmas yolunda bir arzuya 'slam Kart' olarak kullanlabilecei fikrinin
sahip olduklar izlenimini edinmedim. Carter ynetimi iindeki ampiyonu, Bakann
Ancak, Sovyetler Birlii Trkiye'nin NATO ya da Ulusal Gvenlik leri Danman Zbigniev
ABD ile ikili savunma ibirlii erevesinde Brezezinski'ydi.
oynayabilecei baz rollerden rahatsz "Brezezinski, 1977 ylndan beri, irticann
olabileceini hissettirdi. Trkiye'deki baz komnizme kar bir kalkan olduu grn
askeri ve elektronik tesislerden rahatsz savunuyordu. ran devrimi sonrasnda New York
olduklarn hissettirmekten geri kalmad. Fakat bu Times'a verdii demete, Washington'un ran
rahatszlk Trkiye'nin NATO d kalmas yolunda devrimini memnuniyetle karlamas gerektiini;
bir istek belirtmelerine hibir zaman uzamad. nk son tahlilde slam'n blgedeki Sovyet
Bu yzden, yukardaki drt maddeden geriye son yanls fikirlerle ideolojik atma halinde
ikisi kalyor. Ortadou'daki slam lkeleri ile olduunu sylemiti." (a.g.e: Sf. 23)
yaknlamak ve giderek daha fazla ABD'nin Aralk 1979'da Brezezinski plan, SSCB'nin
yrngesine girmek. Bu iki seenek birbirine o gneyindeki Mslman blgelerine radyo yaynlarn
kadar zt deil, birarada yaayabilir ve nitekim arttrarak yrrle sokuldu. Plan; blgede
bugnk artlarda da yle oluyor." (GLDEMR, Pakistan, Suudi Arabistan, Trkiye arasnda
Ufuk: evik Kuvvet'in Glgesinde Trkiye. 1980- anlay birlii kurulmasn ngryordu. Middle
1984. Sf. 20-21. Eyll 1986) East Treaty Organization (METO) plannn
meyveleri, Trkiye'de hzla olgunlayor artk.
Ecevit'in izdii panorama ve uygulanan -9 Temmuz 1985: Milli Eitim Genlik ve Spor
siyaseti bir yana koyalm ve Reagan ynetimine Bakanl, 1739 say ile Milli Eitim Temel
yaknlyla bilinen bir askeri stratejisi olan Kanunu'nun 55. maddesi gereince inceledii slam
Barry Rubin'in yeni stratejiyi doktrine ettii Mecmuasn lise ve dengi okul rencilerine eitim
szlerine bir gz atalm: ve retim asndan tavsiye etti. slam Mecmuas,
"l- Ortadou'da, bloklararas bir atma Nakibendi Tarikat'nn en byk kolu olan
vardr. skenderpaa Dergah tarafndan yaynlanyor.
Derginin sahibi olarak, 13 Kasm 1980'de len eyh
Mehmet Zait Kotku'nun damad ve dergahn yeni
eyhi olan Prof. Esat Coan grlyor. Derginin -27 Austos 1985: srail Havayollar El-Al'n
MEB tarafndan tavsiye edilen 38. saysndaki Elmada'daki brosu bombaland. Olay 29 Austos
yazlardan baz pasajlar aktarrsak, 1985 ylnda gn slami Cihad adl rgt stlendi.
ulusal eitimin durumu hakknda bir fikir -15 Eyll 1985: Milli Eitim Genlik ve Spor
edinebiliriz: Bakam Metin Emirolu, Ankara'da yapt
"ark syleyen veya seyredenleri tahrik edecek aklamada, "Trkiye Cumhuriyeti'ndeki laiklik,
durumda olan bir kadnn videoya alnmas ve Osmanllardaki laikliin tekaml etmi eklidir"
seyredilmesi de elbette ki haram olacaktr." dedi.
"Mzik aleti, slamn kabul ettii bir alet -18 Eyll 1985: zmir Belediye Bakan Burhan
ise, rnein kaval ve def yani kudm dediimiz zfatura, "Tarikat olay Atatrk dmanl
aletlerle mzik yaplmsa, bunun sakncas deildir" dedi.
yoktur. Veya ney diyelim. Bu aletlere baz alimler -21 Eyll 1985: l.Ordu ve stanbul Skynetim
fetva verdii iin, aka caizdir. Ama dier Komutanl tarafndan yaplan aklamada,
alg aletlerini kullanmak hem afii'ye, hem stanbul'daki operasyonlarda Hizb-t Tahrir
Hanefi'ye hem de Maliki'ye gre haramdr." rgtne mensup 10 kiinin yakaland belirtildi.
'Bir kafirin, rnein Firavun'un, Karun'un veya
Ebu Cehil'in rolne girerek kfre dren szler
rol gerei sylenirse, bu durumda bu rollerdeki
oyuncular kfre dm olurlar. nk kfrn
STANBUL'DAK HZB-T TAHRR
akas da kfrdr."
-11 Temmuz 1985: Uak'n Banaz lesi,
stanbul Emniyet Mdrl arivlerindeki
Kzlcast lkretim Ortaokulu retmeni
bilgilerle hazrlanan bir brifing dosyasnda,
Ramazan Koca, derste Darwinist felsefe
Hizb-t Tahririn stanbul'daki rgtlenmesi,
propagandas yaparak rencilerin zihinlerini
rgte ynelik operasyonlar ve rgtle
bulandrd gerekesiyle Banaz Kaymakam Bekir
balantl olduu kansyla yakalanan kiilere
Kaya tarafndan maann onda birinin kesilmesi
ilikin u bilgiler veriliyor:
cezasna arptrld.
"Kk yurt dnda bulunan bu rgtn
-24 Temmuz 1985: rdn Bykelilii birinci
kurucusu Takuyiddin Nebhani'dir. Takuyiddin
katibi Ziad Sati, evinden iyerine giderken
Nebhani 1953 ylnda rdn'de yasal olarak bu
kimlii belirlenemeyen silahl bir saldrgan
partiyi kurmutur. 1957 ylnda, rdn hkmeti
tarafndan ankaya'da ldrld. Olaydan sonra
tarafndan partinin kapatlmas ile parti
Associated Press'in Ankara brosuna telefon eden
illegaliteye dm, Lbnan ubesi bata olmak
ve dzgn bir Trkeyle konuan biri tarafndan
zere rdn, Suriye, Irak, Msr, Tunus ve
'slami Cihad' rgt adna stlenildi.
Sudan'da faaliyet gstermeye balamtr. 1957
Telefondaki kii, "Sati'yi emperyalizmin ua
ylnda, Takuyiddin Nebhani'nin lm zerine
olduu iin ldrdk. Bundan sonra da bu tr
Abdlkadim Zellum gemi ve halen bakan
kiilere saldrlarmz srecektir" dedi. Olay,
olarak, partiyi bu ahs ynetmektedir. 1967
ii terrnn rdn'n Ortadou'da bar planna
ylndan sonra yurdumuzda da faaliyet gsteren
bir saldrs olarak yorumland.
bu rgtn amac, merkezi Trkiye olmak zere teksir makinesi, adet daktilo ve 4341
btn Mslman devletlerin dahil olduu er'i dolarla birlikte yakalanmlardr."
bir slam devleti kurmaktr. stanbul'un yaps
itibariyle, Trkiye'deki rgtlenme bu ehirde
balamtr. rgtn silahl eylemleri
-
bulunmaktadr. rgt eylemlerini hkmet ve
22 Eyll 1985: Hizb-t Tahrir yesi 10 kiiyi
devlete kar kkrtmay hedef alan bildiriler
de Ankara Emniyet Mdrl ekipleri yakaladlar.
datmak suretiyle halka eklinde faaliyet
-27 Eyll 1985: Nakibendi tarikatnn etkin
gstermektedir. 1967 ylndan beri,zaman zaman
kiilerinden eyh smet'in Siirt'le yaplan cenaze
rgt hakknda takibata giriilmi, en son
trenine 20 bin kii katld.
olarak da 1985 ylnda rgtn tm elemanlar
-26 Ekim 1985: Denizli'nin ivril ilesinde
ve arivleri ele geirilerek rgt
Belediye Bakan, belediye hoparlrnden dini
kertilmitir.
yayn yaptrd. Konuyla ilgili olarak, DGM
Halen ilimizde bu rgtn herhangi bir
Savcl'na ifade veren Belediye Bakan Servet
faaliyeti bulunmamaktadr. 1967 senesinde
zel, duann sekiz aydr, her perembe gn
yaplan operasyonda ilimizde bu rgte ad
yaynlandn syledi. Alan dava beraatle
karan ahslar unlardr:
sonuland.
1- Ali Nihat Eskiolu, 2- Turhan zylmaz,
-28 Kasm 1985: Ankara Keiren Belediyesi,
3- Bekir Yldz, 4- Ali Yldz, 5- Mehmet
genel tuvaletlerin kapsna ast talimatnamede,
evket Eygi, 6- Erdoan Tnaztepe, 7- Mehmet
tuvaletlere girerken ve karken okunacak dualar
Sralar.
ve dini kurallara gre uyulmas gereken dier
24.9.1980 ylnda yakalanarak haklarnda
kurallar belirtti.
dzenlenen tahkikat evrak ile 1.10.1980
-18 Mays 1986: Devlet Bakan Kazm Oskay,
tarihinde l. Ordu ve Sk.Ynt. Komutanlnca
"Amalarnn her niversiteye bir ibadet yeri
gzaltna alnan ahslar:
amak" olduunu syledi.
1- Muhammed Gasem Hseyin, 2- Bedreddin
-6 Eyll 1986: stanbul Kuledibi'ndeki Neve
Hseyin, 3- Haim Ebubekir, 4- Muhammed
alom Sinagog'una silahl drt kii tarafndan
Ebuergup, 5- Muhammed El Krdi.
yaplan saldrda, ayinde bulunan Musevi
12 Eyll 1980 tarihinden sonra Hizb-t
vatandalardan 23' ld. Sabah 09.15 sralarnda
Tahrir rgt muhtelif yerlerde Trkiye
sinagoga giren saldrganlar, nce kapdaki
Vilayeti' balkl bildiriler datmak
grevliyi, sonra da i kapdaki bir baka kiiyi
suretiyle varln ortaya koymutur. limizde
ldrdler; ardndan kaplar kapatp katliama
17 Eyll 1985 gnnden itibaren devlet
baladlar.
dzenimize ynelik ykc ve blc mahiyetteki
Kanl saldrdan sonra Beyrut, Lefkoe Rum
bildirilerin atlmas olayndan sonra yaplan
Kesimi ve stanbul'daki haber ajanslarn arayan
sk bir alma neticesinde, 20-21 Eyll 1985
kimlii belirsiz kiiler, saldry slami
gecesi devam eden seri operasyonlarla rgt
Direni, Filistin ntikam rgt ve Kuzey Arap
yesi 17 ahs, rgtn arivi, rgte ait
Birlii Tekilat adl rgtler adna
stlendiklerini sylediler. ileri Bakan ve Trkiye apnda gryorum ki baz dernekler hayr
hkmet yetkilileri ile stanbul polisi, yapyoruz diye genlerin beyinlerini ykyorlar.
saldrganlarn iki kii olduunu ve imdi, buradan anne babalara seslenmek istiyorum.
gerekletirdikleri intihar eylemi srasnda Belki geni imkanlar var, bedavaya yatak, bedavaya
paralanarak ldklerini belirtirken; grg yemek veriyorlar diye ocuklarnz bu tr
tanklar terristlerin drt kii olduunu ve yurtlara verebilirsiniz. Ama bu yurtlarda neler
ikisinin eylemden sonra katn ne srdler. alandn bilmezseniz, ocuklarnza ktlk
stanbul, Ortadou kkenli rgtlerin iddete etmi olursunuz.
dayal siyaset ve katliam alan olmutu. Ben derim ki, eer okullar Milli Eitim
-Kasm 1986: Kasm aynda aylk ve haftalk Bakanl'na balysa, memlekette Tevhid-i
slamc yaynlarn tiraj toplam 500 bini at. Tedrisat Kanunu varsa, yurtlarn yani burada
Nurcularn 'Zafer'i 10 bin. yine Nurcularn okuyan ocuklarmzn kalaca yurtlarn idaresi
'Kpr's 5 bin, Nurcularn 'Sur'u 20 bin, Milli Eitim Bakanl'na ait olmaldr. Eer
Nakibendilerin kadn dergisi 'Mektup' 30 bin, lalettayin kiilere veya birtakm derneklere
Nakibendilerin 'Altnoluk'u 25 bin, yine ocuklarmz teslim etmeye kalkarsak, ite o
Nakibendilerin 'slam' 100 bin, Nakibendilerin zaman kt bir rnek tekil eder ve eit eit
kadn dergisi 'Aile ve Kadn' 60 bin, dernekler oluur. Bu dernekler vastasyla
Nakibendilerin 'lim ve nsan' 5 bin, ocuklarmzn arasna sa-sol ve anari tohumlan
Kadirilerin Trabzon'da yaynlad 't' dergisi ekilebilir. Eer o yurtlar yaptran dernekler,
30 bin, yine Kadiriler tarafndan kartlan bunu bir hayr maksadyla yaptryorsa, kendi
'cmal' 70 bin, Konya'da yaynlanan 'Ribad' 20 okulunu kendin yap kampanyas gibi yurdu yapanlar
bin, Nakibendilerin radikallerinin kard bunu Milli Eitim'e teslim ederler, siz bunu
'Mektep' 5 bin, belli lde radikal ve bamsz ynetin derler. Bunun bir yolunu bulmak lazm.
'Giriim' 7 bin, MHP'nin islamc kanadnn Eer bunun iin bir kanun lazmsa kanun karmak
yaynlad 'Yaz' dergisi 2 bin, 'Kitap' 10 bin, gerekir. Eer ocuklarmz yanl yollara
'ktibas' 7 bin, ran yanls 'stiklal' 3 bin srklemek istemiyorsak, yurtlarn idaresini
tiraja ulatlar. devletin ynetimine vermek gerekir.
- l Aralk 1986: Cumhurbakan Kenan Evren, ocuklar ya aatr; nasl eilirlerse o
tarikat yurtlarnn Milli Eitim'e devredilmesini biimi alrlar. Bunu bildikleri iin onlara el
istedi. Evren, Denizli'de yapt konumada atmaktadrlar. nk baz konular vardr, ksa
unlar syledi: vadeli, bazlar uzun vadelidir. Uzun vadeli
"Trk milletini geri kalmlk seviyesine alanlar ileriyi grerek baz tedbirleralrlar.
tekrar gtrmek, kalknmamz geciktirmek iin O halde bunlar bilerek, o tehlikeleri sezerek
baz gler seferberlik ilan ettiler. Eer ada gerekli tedbirleri tmden almak gerekir."
lkeler seviyesine gelmek istiyorsak, kendimizi Evet. Evren'in syledikleri doru. Yurt dedii
gemiin hurafelerinden kurtarmak gerekiyor. Yeter Kuran kurslarn yaptranlarn amac, hayrat deil
ki ocuklarmzn beyinlerini ykamayalm. Onlar eriat. Bu da tamam. Bu alma eriatlarn uzun
kt ellere teslim etmeyelim. Bugn Trkiye'de vadeli bir plandr. Evet. Tevhid-i Tedrisat
birok hayrsever yurt, okul, hastane yapyor. Ama Yasas varsa Kur'an kurslarnn olmamas, buralar
Milli Eitim'in ynetmesi esastr. Evet Bunlarn byklerinden Eymen Topba ise Anavatan
hepsi, doru saptamalar. Tamam da. Eski general, Partisi'nin stanbul l Bakanl'n da yapan
yeni Cumhurbakan Kenan Evren, 12 Eyll 1980'de, nemli bir kurucusudur. Vakfn, Topbalar
bu lkede darbe yapt. Darbeden sonra yaklak dndaki dier kurucularndan Kemal Unaktan,
drt yl, lkenin mutlak hakimiydi. stedii her Eymen Topba ve Korkut zal'n Suudilerle birlikte
eyi yapabiliyordu. Elli ksur kiiyi beslemeyip kurduu Hak Yatrm ve Ticaret A..'nin Ynetim
asma karar kendilerinden kyordu. O zaman, Kurulu yesi, Yaln ner ayn irketin Genel
Kur'an kurslarnn durumundan, Tevhid-i Tedrisat Mdr.
Yasas'ndan, uzun vadeli planlardan, dier bir -8 Ocak 1987: Erzurum Atatrk niversitesi
dolu eriat almadan haberi yok muydu? Eski lahiyat Fakltesi retim yesi Do. Dr. Hseyin
bir MSP adayn kendisi ynetimin en nne Varol, YK Bakan hsan Doramac'y trban
getirmedi mi? Halkn her karsna ktnda yasa nedeniyle sert bir dille eletirdi ve
nasihatlerini ayetlerle, surelerle inandrc "Doramac kafirdir, adamn esas dini nedir,
klmaya almad m? Tm siyasileri bilinmiyor", dedi.
Zincirbozan'a, cezaevlerine tkarken, Adyaman'n -26 Aralk 1986: Kara Kuvvetleri Komutanl
Menzil kyndeki eyh Rait Erol'a gc yetmeyen Okullar ve Eitim Merk. Daire Bakanl'nn 3950-
kendisi deil miydi? Trk imamlarn maalarnn 38-86/ Ortart. .2687 sayl yazs:
eriat Suudi rgt Rabta tarafndan denmesine "Son gnlerde kamuoyunda gncelliini koruyan
ilikin kararnameyi imzalayan kimdi? Doann ve irticai faaliyetler ile ilgili haberler arasnda,
toplumun boluu affetmediini ve bir yolla askeri liselerdeki Nurculuk faaliyetlerine de
doldurduunu, sosyalist, sosyal demokrat, geni yer verilmi ve askeri liselerdeki
demokrat, devrimci, laik, ada, ilerici kim var uygulamalara ait doruya yakn bilgilerin basnda
kim yoksa lkenin mutlak hakimi olduu dnemde yer ald grlmtr.
nasl ezdiini, eriatlarn da bu boluu zellikle Nokta dergisininin 51. saysnda
doldurarak hzla gelitiini anlayamad m? askeri liselerle ilgili aklamalarn, iimizden
Neyse. Biz eriatlar da, Evren'i de tanrz. birisi tarafndan szdrld intiban
-8 Aralk 1986: Resmi Gazete'de 'Bereket vermektedir.
Vakf'nn kuruluu ilan ediliyor. Kurucular: Okul komutanlklarnca bu veya buna benzer her
Ahmet Hamdi Topba, Osman Nuri Topba, Mustafa trl konuda, basnla, sivil veya askeri dernekler
Latif Topba, Al Baraka zel Finans Kurumu, Ahmet ile muhatap olunmayacak ve bu tr mracaatlarn
Yahya Kil, Mehmet Demirta, Adnan Bykdeniz, Genelkurmay Bakanl'na yaplmas gerektii
Yaln ner, Mehmet Cahit Srmeli, Kemal Unaktan, mnasip bir dille belirtilecektir.
Abdullah Tvmkl, Abdullah Sert, Muammer Dolmac, rencilerin irticai ve dier ykc-blc
lhan Kmk'tan oluan vakfn amac; dinsel eitim akmlara katlmamalar iin Atatrklk ve T.C.
burslar vermek, konferanslar dzenlemek, dinsel nkilap Tarihi dersinde; Atatrk ilkeleri ve milli
amal yaynlara mali destek salamak. Vakfn deerlerimizin retilmesine arlk verilecektir.
kurucularndan Topba'lar, Nakibendi tarikatnn Ayrca, okul komutanlklarnca tespit edilecek
iki byk kolundan biri olan Erenky dergahnn retmenler tarafndan, zellikle sosyal
eyhleridir. Erenky Nakibendilerinin derslerde, ders balangcnda veya bitiminde 5-
10'ar dakikalk faaliyet ierisinde, ilenen konu ve stanbul niversitesi slam Aratrmalar
ile balantl olarak ve zellikle milli Enstits Direktr Yardmcs Salih Tu'un
gnlerimiz vesile edilerek Atatrk'n gr ve himayelerinde, Hurid Ahmet ile Zafer shak Ensari
dnceleri ile milli deerler konularnda tarafndan yayna hazrland. slam Perspektifleri
konumalar yaplacaktr." adn tayan kitabn 313. sayfasnda, Hamid Algar
-16 Ocak 1987: Cuma namaz kldktan sonra tarafndan kaleme alnan "Said Nursi ve Risale-i
yrye geen 4 bin kiilik bir kalabalk, Nur: Gnmz Trkiye'sinde slama Bak" adl
Eminn'nden Caalolu'ndaki vilayete kadar makaleye yer verildi. Algar, 22 sayfalk
yrye geti. "Mslman Trkiye" diye slogan makalesinin giriinde u grleri dile getiriyor:
atan grup, barts yasan protesto etti. "Mustafa Kemal Paa'nn modern dnyada slama en
-17 Ocak 1987: slamc Kurtulu rgt, Ankara erken ve zarar verici saldrlarn ncs olduu
Bahelievler'deki bir parfmeri maazasna ok iyi bilinir. Halifeliin kaldrlmas, ar
saldrd. Maazaya molotofkokteyli atan bir milliyetiliin desteklenmesi, eriat
saldrganlar, olay yerine "Baclarmz hkmleri yerine ithal Avrupa yasalarnn
rtnemeyecekse, metresleriniz de sslenemeyecek" getirilmesi, medrese sisteminin kaldrlmas,
yazl bir pankart braktlar. tarikatlarn yasaklanmas sonucunda Trkiye'de
-l ubat 1987: slami anlaya aykr hareket geleneksel slam yaam darmadan edildi.
ettii ileri srlen taksi ofr Zafer Toplu, Trkiye'de slamdan uzaklama, dier Mslman
cierleri sklerek ldrld. Toplu'nun cesedi lkelerden ok daha hzl gerekleti."
Yalova'dan denize atld. Bu satrlarn hamisi olan komitedeki ..slam
-9 ubat 1987: 'Muzr Mzikal' adl oyunun Aratrmalar Enstits'nn Rabtat-l Alem-l
sahneye konulduu an Tiyatrosu kundakland. slam (Rabta) ile ibirlii yapt Uur Mumcu
Sanat Ferhan ensoy, oyun boyunca tehdit edilmi tarafndan kantlanmt.
hatta olaydan ksa bir sre nce eriat genler
oyun srasnda tiyatroyu basmlard.
-26 Mart 1987: Cumhuriyet gazetesindeki kk KARA SES'N MEDRESESNDE TECAVZ EDLEN KIZIN
bir haber, "stanbul niversitesi'nin de YKS
destekledii kitaptan: Atatrk, slama en zarar
veren saldrlarn ncs" baln tayor. -28 Mart-5 Nisan 1987: ankaya Mfts Nuri
Habere gre, Mevlana Seyid Ebul Ala Mevdudi'nin Ylmaz, orum Alaca Mfts smail Dere, Van
ansna biraraya getirilen 22 makaleden oluan Mfts Mehmet Erpolat ve Kula Mfts Ahmet
kitap, 1979 ve 1980 yllarnda iki kez basld. Erdoan'dan oluan irat ekibi; Van ilindeki
Basm ngiltere'deki slam Vakf ve Cidde'deki askeri birliklerde, 100. Yl niversitesi'nde,
Suudi Yaynevi tarafndan ortaklaa stlenildi. Erci ve Atatrk liselerinde ve camilerde vaaz
Kitabn giriinde "Hamiler Komitesi"nin listesi verdi.
yaynland. Listeye gre, kitap dnemin Suudi -Mays 1987: TC HV.K.K. 2.Taktik Hava Kuvvet
Arabistan Yksek Eitim Bakan eyh Hasan bn Komutanl tarafndan "rticai Faaliyetler"
Abdullah El eyh, Endonezya eski Babakan konulu, STH:3590-87KK.. numaral yazl emirde
Muhammed Nasr, Pakistan Adalet Bakan A.K.Brohi yle deniyor:
 "1.lgili emir ile lojmanlar blgesinde baz tarihinde byle bir olay olmad", diyerek,
personel ve ailelerinin, sosyal seviyemize uygun Babakanlk binasna siyah elenk brakt.
olmayan, belirli tarikatlarn simgesi haline Babakan Turgut zal ise Msavi'ye tepki
gelmi kyafetler ile dolat, Atatrk ilke ve gstereceine, nn'ye bu hareketi
inklaplarna aykr tutum ve davranlar yaktramayacan sylyordu. Mir Hseyin
ierisinde olduu belirtilmitir. Msavi, bu tavrn nedenini soran bir gazeteciye,
2. Durum yakndan takip edilmektedir. Tutum ve "Trkiye'nin kurucusu Atatrk ile temeldeki
davranlarn deitirmemekte srar eden grlerimiz tamamen farkl, biz ondan ok ayr
personel, her kademedeki amir ve komutanlar dnyoruz. Bu gr ayrlklar varken, Ant
tarafndan ikaz edilecektir. kaza ramen dzelme Kabir'i ziyarete gitseydik, mnafk olurduk. ki
olmad takdirde, o personel hakknda yasal ilem yzl davranm olurduk", yantn veriyordu.
yaplacaktr.
3. D ve Nizamiye'de arafl, skma bal,
tarikat kyafeti eklinde uzun ve kapal giyimli 6 EYLL REFERANDUMU- ESKLER DNYOR
kiiler ismen tespit edilecek, varsa lojman giri
kartlar alnacak ve lojman blgesine - 6 Eyll 1987: 12 Eyll darbecilerinin eski
sokulmayacaklardr. politikaclara koyduu 10 yllk siyaset yasann
4. Bu emir, tm personele tebli edilecek ve kaldrlmas tartmalar, yle boyutlara ulat
toplu olarak okunacaktr. Rica ederim. Siyani ki, Babakan Turgut zal, konunun bir referandumla
Tatan, Hava Korgeneral. Komutan." zlmesini nerdi. neri kabul edildi.
- 3 Mays 1987: irin Tekin 17 yandayd. Referandum, 6 Eyll 1987 gn yapld.
rencilerin demokratik haklarn savunuyordu. Semenlerin yzde 50.25'i, yani 11 milyon 654 bin
Oru tutmuyordu. O, ramazan gn Van 100. Yl 696 semen yasaklarn kalkmasn, yzde 49.77'si,
niversitesi'nin karsndaki kahvede oturuyordu. yani 11 milyon 548 bin 016 semen ise yasaklarn
Elli kadar bakl, sopal eriat geldiler. devam etmesini istiyordu. Sleyman Demirel, Blent
Kendilerine "slamn Bekileri" diyorlard. Ecevit, Alpaslan Trke, Necmettin Erbakan ve
Kendilerine mukalete (ldrme) emrolunduuna yasak kapsamna giren dier eski politikaclara,
inanyorlard. irin Tekin, oru tutmad iin politikaya dn yolu almt.
ldrlmt. -25 Eyll 1987: Siyaset yasa kaldrlan
- 17 Haziran 1987: Trkiye'ye resmi bir ziyaret Necmettin Erbakan ve 17 eski MSP'li, dzenlenen
yapan ran Babakan Mir Hseyin Msavi, bir trenle Refah Partisi'ne ye oldular.
programnda Ant-Kabir ziyareti varken, ani bir -11 Ekim 1987: Refah Partisi 2. Olaan Genel
deiiklikle Konya'ya giderek Ant-Kabir yerine Kurulu yapld. Genel Bakanla tek aday olan
Mevlana trbesini ziyaret etti. Ana muhalefet Necmettin Erbakan getirildi.
konumundaki SHP'nin Genel Bakan Erdal nn, -22 Ekim 1987: Tercman gazetesinde Tahir
"Trkiye Cumhuriyeti ve onun kurucusuna sayg Hackadirolu imzasyla kan "Kaplan, ran'n
gstermelidirler. Biliniyorlarsa retmek hizmetine girdi" balkl habere gre, Kaplan
gerekirdi. Sayg gstermeyenlere bu saygy grubu 1987 ylnda Ahmet Polat grubunun
retiriz. Gstermeyenleri buraya almayz. Trkiye ayrlmasyla atlad. Ahmet Polat, Selahattin
Yazc, brahim Kaba, zzet zdemir, Mustafa Kaplan'n ne yaptn kamuoyu ilk olarak 1987
zelik, Mahmut olak ve Alaattin zdemir bir ylnda Kaplan grubundan ayrlan ekibin 1987
bildiri yaynlayarak; Cemaleddin Kaplan'in Ekim'inde yazp yaynladklar mektuptan
Snnilikten ayrlp ii olduunu ve yolsuzluk reniyoruz. Yllarca Milli Gr adl eriat
yaptn belirttiler. Ahmet Polat ve rgtte, daha sonra da ayrlarak kurduklar slami
arkadalarnn bildirisinde, Kaplan'n, 60 bin Cemiyet ve Cemaatler Birlii'nde Kaplan'n en
Mark ile ortak olduklar Kar-Bir irketinin iflas yakn alma arkadalar olan brahim Kaba, zzet
fetvasn nedensiz verdiini ileri sryorlar; zdemir, Ahmet Polat, Selahattin Yazc, Mustafa
Kln Ulu Cami-i'de 44 bin Mark yolsuzluk yapan bir zelik, Mahmut olak, Alaattin zdemir adl
kiiyi sadece taraftar olduu iin koruduunu hocalar tarafndan Cemalettin Kaplan'a hitaben
belirtiyorlard. Polat ve arkadalarnn yazlan mektubun 15. maddesinde yle deniliyor:
bildirisinde Kaplan'n, toplanan paralarla oluna "Cemaatn parasndan 60 bin DM'Ik bir mebla
son model bir otomobil ald ne srlrken, ayrarak ortak olduunuz Kar-Bir'in iflasn hangi
Kaplan'n ynetimindeki bir medresede bir kzn fetvaya gre verdiniz? Bu firmaya aln terini
tecavze urad da aklanyordu. silerek kazancndan 65 bin DM koyan Ahmet
slamc siyaset akm incelendiinde, eriat ifti'nin bu aln terini haa slamda olmad
kadrolarn en byk zelliklerinden biri olarak halde neye gre hatrdnz?
"hedonizm" kavramyla kar karya kalyoruz. Yine Kar-Bir firmasn altrmak iin gerek
Demirel'in "kendim iin bir ey istiyorsam birtakm ahslardan alnan paralar ve gerekse
namerdim" szn, eriatlarda "her eyi Allah bankadan faizle alnan paray neye gre aldnz ve
adna istiyorum" biiminde grebiliyoruz. Her eyi nasl hallettiniz? Kln Ulu Cami'deki 44 bin DM,
Tanr adna istiyor grnmenin cilas kazndnda takriben 25 milyon TL. yapyor; (1987 hesabna
ise, karmza, "her eyin eriat kii veya gre 25 milyon, 1994 kuruna gre 880 milyon lira
rgtlenmenin kendi adna" istenmesi gerei eder. HN) yolsuzluu yapan kiiyi sadece
kyor. Her eyi kendi adna veya eriat taraftarnz olduu iin slami hangi kaideye gre
rgtlenme adna isteme keyfiyeti, "bu dnyada" himaye ettiniz? Sekiz nfustuk bir aile, ki u
daha iyi ekonomik ve siyasal egemenlik anda iki dairede oturmaktadr, btn masraflaryla
ilikileriyken, "br dnyada" ise snrsz zevk ayda 6 bin 500 DM'Ik (1994/ Austos kuana gre
ortam sunan cennetin elde edilmesi oluyor. 130 milyon TL) bir harcama yapld halde
Bu verileri "hedonizm" olarak yarglayabilir kendinizi halka 'sahabe hayat yayorum' demek
miyiz? Evet yarglayabiliriz ve formlasyonu, suretiyle acndrmaya altnz. Bizim hi
"Aslnda her eyi kendim iin istiyorum" halinde birimizin altnda deil son model, eski bir araba
grebiliriz. Yllardr, kamuoyunda "Kara Ses" bulunmad halde olunuza son model Renault
olarak bilinen Cemalettin Kaplan (Daha sonra taksiyi, nereden ve kimin parasyla aldnz?
beenmeyerek Hocaolu yapt) ile ilgili bu olay Stuttgart'n Ebersbach kentinde bulunan Yamur
da hedonizmin bir yansmas olarak Yamur isimli bir mslmann cemiyete verdii para
deerlendirebiliriz. ki, bu cemiyet kendi idarendedir, parasn almas
Ne yapm Kaplan? hususunda yazd mektuplar cevapsz kalnca
bizatihi size 'Hocam, sen slam devleti kursan
byle mi idare edeceksin? slam dininde Yant bu kadar. 100 bin Alman Marknn ne
bakalarnn hakkn yemek var mdr? Yoksa slam olduuna ilikin hi bir aklama yok. Hepsi de
devletinde, gl olan zayf hakkn vermeyecek yuvarlak laflara dayanan drt tmceyle bu kadar
midir?' diyerek sizi sktrd anda 'Ben emir hesap veriliyor.
veririm, paran desinler, fazla uzatma' dediin yle ya, o hesabn br dnyada, 'Mahkeme-i
halde u ana kadar bu adamn parasn neden Kbra'da vermeyi dnyor. Mahkeme-i Kbra dedik
dettirmediniz?" de... Orada verilecek bir hesap daha var galiba.
Mektuptaki, Cemalettin Kaplan'a ynelik Tahir Hackadirolu imzasyla yaynlanan habere
sulamalar yenilir yutulur gibi deil. Bir defa, dnersek, medresede okuyan bir kzn imam nikah
aktan aa Kaplan'in 109 bin Alman Markn ile, zorla evlendirilmesi olay var. Bu konuyu
evresindekilerle birlikte amiyane tabirle "i biraz amakta yarar var. Olayn asl fasl u:
ettii" iddias hangi ideolojiye, hangi rgtlenme Cemalettin Kaplan'n, Kln'de, "sava
modeline, hangi liderlik anlayna sar; anlamak kadrolarmz yetitiriyoruz" dedii bir
mmkn deil. Satr aralarna dikkat edildiinde "medresesi"; yani yatl eriat okulu var. Burada,
slamc ekonominin temel yasaklarndan biri olan 16-22 ya grubundan 90 kadar Trk kz ve 100'den
faizin, Kaplan tarafndan alnd ve zimmete fazla erkek bulunuyor. Yurtta renim gren
geirildii iddias da cabas. Vaazlarnda, kzlardan 18 yandaki Hatice Krolu, Emir-l
nutuklarnda, konferanslarnda "faiz haramdr" Umum Cemalettin Kaplan'n Ba Polis (Emniyet Genel
diyen bir rgt liderinin faiz almas nasl Mdr) ilan ettii Hasan Basri Kkbulut ile zorla
aklanabilir? ve imam nikahyla evlendiriliyor. Hatice, bu
slamc rgt iin eriat mcadelesi yolunda evlilii evlilik olarak kabul etmiyor. Namusuna
kullanlmak zere toplanan paralarla Hocaefendi bir saldr olarak deerlendiriyor ve intihara
Hazretlerinin oluna otomobil ald, ayrca kalkyor. Gen kz olay yle anlatyor:
geimini ayda 130 milyon civarnda bir paraya el "Nikah 24.7.1987 Cuma gn kyld. Vaize
koyarak salad iddialar da mthi. Bu adan gidiyoruz diye medreseden ktk. Sabah dokuz
bakldnda eriatlk, iyi bir "meslek" olarak sralar idi. Metin Kaplan'n evine vardk. Aa
grnmyor mu? kattan ahit getirdiler, ya nikah kydrrsn, ya
Kaplan'in radikalizminin sebebi hikmetinin elimizden kurtulamazsn dediler. Aslnda nikaha
altnda mesleini srdrebilme abasn arama asla raz olmadm. Bana ilk teklif ettiklerinde,
hakkmz douyor mu, domuyor mu? Bu 'hayr' syledim.
bildiri/mektup zerine, gazeteci Tahir Sonradan nasl oldu ise kendimden haberim
Hackadirolu Kaplan'la bir grme yapyor. yoktu, sanki uyuturucu madde alm gibi iki dnya
Yolsuzluklar konusu sorulduunda Kaplan sadece ve arasnda yayordum. Bizi ilk grtrdkleri
sadece drt tmcelik bir yant veriyor: vakit 'Cemalettin Hoca'nn her eyden haberi var'
"Bu iftiralar yalan zerine bina edilmi. dediler. Hocan, senin iin hi kt dnr m,
Yalancnn mumu yatsya kadar yanar. Bizden dediler."
ayrlanlar yalanla, iftirayla benim iimi Tehdit var. Nitekim uygulanyor da. Hatice'nin
bitirecekleri dncesindeydi. Yzmz ak, babas bu ara izinli olarak Trkiye'ye
kimseden ekindiimiz yok." gideceinden henz nikah kylmadan kzn da
gtrmek istiyor. Kaplan, kzn derslerini bahane -10 Kasm 1987: Refah Partisi Genel Bakan
ederek Hatice'yi alkoyuyor. Hatice anlatyor: Necmettin Erbakan, Atatrk'n lm yldnmnde
"Babamlar Trkiye'ye izine gitmilerdi. Gaziantep'te unlar syledi:
Sonradan Trkiye'ye gittim uakla... "ktidara gelmemiz halinde bartsn milli
Babamlara hibir ey syleyemedim. Bunalm kyafet yapacaz. Her ileye bir mam Hatip Okulu
iinde yayordum, intihar bile gznne aldm." aacaz. Kuran kurslarnn saysn arttracaz.
Ailenin tepkisi zerine Cemalettin Kaplan, Lise ve dengi okullarda din derslerinin yansra
Hatice'nin babas Dursun Krolu'na bir mektup tefsir ve hadis derslerini de okutarak manevi
yazyor: kalknmay salayacaz."
"Mektubu size yazmaktaki kastm: Bu iten son -29 Kasm 1987: Erken genel seimlerin
derece zgn olduumu ve bu ite, benim asla arefesinde RP Genel Bakan Necmettin Erbakan,
haberim olmadn ve benim byle bir ie evet Adyaman'n Menzil (Durak) kynde eyh Rait
dememe, ne ahsmn ne de bulunduum mevkiin Erol'u ziyaret etti. Ayn gnlerde, ANAP'l Hasan
msaade etmediini ve byle ilerin medreseye Celal Gzel de eyda Hazretleri'nin
zarar vereceini bildiimi size bildirmektir... ziyaretindeydi.
...Hatta akdin yapldn da bugnlerde -10 Ocak 1988: "Ordu, birliklerini uyard",
duydum. Byle bir noktaya gelindiini henz tahkik "Fetullahlara Dikkat" balyla 2000'e Doru
de etmi deilim ve Metin ve ocuklarnn o tarafa dergisinde yaynlanan haberin ekinde, 3. Kolordu
gelip hanmnn Tbingen'de ileri geri konutuunu Komutanl'nn 25 Kasm 1987 tarihli raporuna yer
bu akam duydum. Canm iyice skld. Ve u andaki veriliyor. Fetullahlarn alma yntemlerini
kanaatim odur ki, bu ite sulu Metin'in kars anlatan rapor yle:
ile Hatice'dir. Kur'an da yle demiyor mu: "Fetullah Glen yanls Nurcu kesimin tasar ve
Kadnlarn hilesi byktr." metodlar.
Hocaefendi olay zyor!.. Hem de nasl... 1. Yaygn ve yaplmaya bal olarak geni bir
Kzcazn istei dnda imam nikah ile taraftar kitlesine sahip olduklar yurt iinde ve
evlendirildiini inkar etmiyor. imdi brakalm bu yurt dnda toplam 4 milyon civarnda mensuplar
kavramlar ve olayn adn koyalm. Cemalettin bulunduu bizzat Glen'ci evreler tarafndan
Kaplan, olu Metin Kaplan'n evinde, kendi Emniyet ifade edilmektedir.
Genel Mdr Hasan Basri Kkbulut'un gen kza 2. Nihai amalar, dier irticai unsurlarda da
tecavz ettiini kabul ediyor ve buna cannn ok olduu gibi Trkiye'de eriat dzenini hakim
skldn sylyor. Sonra da suluyu buluyor: klmaktr. Ancak bu ama oluturmaya ynelik
Metin'in kars ile gen kz... almalarda "slamiyetin Yaanmas" olarak
Bunu da Kur'an'a dayandryor:Kadnlarn hilesi belirtilmektedir.
byktr... 3. Fetullah Glen yanls grubun balca
Nasl mantk ama? Hem tecavze uruyorsunuz, zellii; propaganda, eitim ve kadrolama
hem sulu kyorsunuz. Bata sylediimizi srecini takip eden dnemde slami bir devrim ile
tekrarlayabiliriz. Btn bunlar slamclk giysisi amaca ulamaktr.
giydirilmi bir kandrmacann apak 4. Muhtemel devrim iin iki temel unsurun
gstergeleridir. gereklemesine bal olduu kanaatindedirler.
 a. Yurt iinde oluturulacak zemin. kaydrlmalar ve buradan mezun olmalarnn
b. Yurt dndan temin edilecek imkanlar. salanmasna allmaktadr.
5. Yurt iinde propaganda ile Trk halknn Asl Gibidir. brahim uhadar. Top.AIb. KK ve
bilinlendirilmesi, bu kitlenin kaytsz artsz Emn.Sb. Aslnn Aynsdr.Trkyaar Yank.
desteinin salanmas iin eitim ve finansman Top.Kur.yzb.sth. ve KK .Md.V.
teminine ynelik faaliyetlere hz verilmitir. Asl Gibidir.A.Nazmi Solmaz.
6. Yurt dndan temini planlanan imkanlar ise Top.Kur.Kd.Alb.sth. ve KK .Md."
Suudi Arabistan ve Msr gibi baz lkelerin
desteklerinin salanmasdr.
7. Devrime hazrlk sresince:
a. Siyasi ve idari kadrolarda grev alan Nurcu Drdnc Blm
kiilerin, hkmetleri eriat ilkeleri paralelinde
ynlendirmeye alacaklar
b. Nur akirtlerinden (renciler) 3000 kiilik SVAS'A DORU BUGN TRBAN, YARIN FES
intihar komandosu grubu yetitirilerek devrime
hazr hale getirilecei. -18 Nisan 1988: 2000'e Doru dergisinde, ah'a
c. Orduya szlarak subay, astsubay ve askeri kar sol muhalefetin nderlerinden Bahman
renciler arasnda taraftar kazanlaca. Nirumand'la yaplan bir rportaj yer alyor.
d. Dier irticai unsurlarla ibirlii imkannn 1987'de "ran Soluyor iekler Parmaklklar
aranaca ve lkc kesimle Trk-slam sentezinde Ardnda" adl kitab Trke'de baslan Nirumand"la
diyalog kurulduuna dair haberler intikal yaplan rportajn son blm, Trkiye ve
etmitir. ranlama zerine yazarn ngrlerine ayrlm.
8. Bilinlendirilen genliin, davaya yle deniyor:
salayaca faydalar nedeniyle kadrolama - Soru: Bahman, ran'daki devrim Trkiye'ye
almalarnda faaliyet alan olarak; a. Askeri srayabilir mi? Trke propaganda yaynlar,
okullar b. Polis kolejleri c. retmen okullar ve mollalarn bu yollu niyetleri olduunu gsteriyor.
baz faklteler hedef olarak seilmitir. Trkiye'deki genel gr, ran usul bir slam
9. retim kurumlarnn sralamasnda askeri devriminin Trkiye'de olamayaca ynnde. eitli
okullarn ilk sray almas, anlan kesimin orduya nedenler saylyor: 1. Trkiye'de ounluk Snni,
szma konusundaki kararlln gstermektedir. Ehli Beyt ve hilafet yznden Snnilerle iiler
10. irticai faaliyetleri nedeniyle ilikileri arasnda, geleneksel anlamazlklar var.
kesilen askeri rencilere ramen, hala askeri Trkiye'deki geleneksel slamclar, ran'
rencilerin mevcut olduu, hatta pek ok sayda kendilerine model olarak grmyor. 2. Trkiye'de
Nurcu subayn orduda faaliyet gsterdii anlan ne Humeyni gibi halk peinde srkleyebilecek bir
kesim yanllarnca ifade edilmektedir. nder, ne de ah gibi bir ortak dman var. ok
11. Nurcu kesime ait olduu belirlenen baz partili dzen, iktidar yolunu slamclara da ak
okullardaki rencilerin askeri okullara tutuyor. 3. Trkiye'de din adamlar devlet
girebilmelerini temin maksadyla devlet okullarna tarafndan eitilip devlet memuru olarak
alyorlar. ran'daki gibi zekat toplayp zerk
medrese aamyorlar. 4. Trkiye'de ran'daki var. Grne aldanmamak gerekir. On yl nce
mcahitler gibi slamc ve toplumcu grlerin bana, ran'da slam Devrimi olur mu, diye
sentezini yapan rgtler yok. 5. Atatrk'n sorsaydnz, basardm kahkahay. Trkiye'de
reformlarnn ve laiklik ilkesinin Trk toplumunda ounluun Snni olmasnn hi nemi yok. slam
kkl bir yeri vardr. Bu konudaki grleriniz gelenekilii Snniler arasnda da yaygn. Laiklik
nelerdir? ilkesine gelince, kitleler ideoloji uruna gzn
- Yant: "slam gelenekilii, oktan beri bile krpmadan bu ilkeden vazgeerler. u anda
ran'a ve iilere zg bir sorun olmaktan Humeyni gibi bir nder olmamas da hi sorun
kmtr. Dier slam lkelerine bir gz atalm. deil. Zaman gelince, kitleler hazr olunca bir
Fas, Sudan, Msr, Pakistan ve hatta Filipinler'de gecede bulunur byle biri. ran'da olaylar patlak
bile -ki bunlarn hibirinde iiler ounlukta verdiinde, kimse Humeyni'nin adn bile
deil- slamclar nfuz kazanmaktadrlar. Bu, bilmiyordu. 15 yldr srgndeydi, adn anan
Humeyni'nin marifeti deil, tarihsel bir olgu. Bu yoktu. Birdenbire ortaya kverdi. Solcularla
gelimeleri, tarihsel konumu kapsamnda grmezsek slamclar arasnda, daha nce ran'da da
nemini kmsemi oluruz. Az gelimi veya az ibirlii yoktu. Akla gelecek ey deildi, byle
gelitirilmi lkeler iin imdiye dek iki ana bir ibirlii. Mcahitlerin bat toplumcu yanlar
model vard: Batnn nerdii monetarist model ve vard; ama aslnda slamc grtendiler, solcu
Dounun nerdii sosyalist model. Benim kanmca deildiler. Bana kalrsa Trkiye'de bu sorunlarla
her iki yol da bu lkeleri kmaza sokmutur. Her yakndan ilgilenmek, halk aydnlatmak gerekir."
iki model de yalnzca iktisadi sorunlar zmeye -10 Mays 1988: Babakan Turgut zal'n 82
kalkp ok nemli bir etkeni, halkn kltrel yandaki annesi Hafize zal, 17 gndr tedavi
benliini nemsememitir. ran'daki devrim bir grd Haydarpaa Numune Hastanesi'nde ld.
snf kavgas deildi. lk ba kaldranlar Cenaze treni 12 Mays gn yapld. Hafize zal,
lmpenler, yalnayaklar deildi; orta snft. Sleymaniye Camii'ne getirildi. Tabutunun stne,
Orta snfn durumu iktisadi ynden ok iyiydi ve milletvekili Leyla Yeniay Kseolu'nun ei,
iktisadi durumu iyi olduu iin kendine bir kimlik Mustafa Kseolu'na Suudi Arabistanl bir eyh
arad; siyasal haklar istedi. Yirmibe yllk bir tarafndan hediye edilen Kabe'nin el rgs
baskdan sonra bir patlama oldu; bir, kiilik rtld.
arama kaygs kt ortaya. Bir kltr devrimine stanbul Valisi Cahit Bayar ve dnemin 1. Ordu
dnt ran'daki devrim; slam, kimlik sorusuna Komutan Doan Gre, trene gelenleri cami
bir yantt. kapsnda karladlar. Cenaze namaznn
Bana kalrsa yanl bir yant, ama bir yant, klnmasnn ardndan tabut, eller zerinde Kanuni
Batllama sreci, Batdan doru-yanh her eyin Sultan Sleyman Trbesi'nin yanndaki Osmanl
alnmas, uyduruk bir kltrn domas, toplumu hanedannn mezarlnn bulunduu avluya
bir kimlik buhranna sokmutu. ok eski bir gtrld. Hafize zal burada, daha nce gmlen
gelenei olan, halkn geni kesimlerinde, Nakibendi Tarikat skenderpaa Cemaati Lideri
zellikle de alt tabakalarda kk salm olan eyh Mehmet Zait Kotku'nun mezarnn yanma
slam, yepyeni bir kiilik vaadediyordu kitlelere. gmld. Tren srasnda tabutun yannda bir baka
Bana kalrsa ayn kimlik buhran Trkiye'de de nl Nakibendi eyhi, Gnenli Mehmet Efendi ile
DGM'de laiklie aykr propaganda yapmak suundan
NAKBEND AYN NASIL YAPILIR?
defalarca yarglanan Mahmut Hoca (Mahmut
Ustaosmanolu) bulundular.
"Mritler, bir halka tekil edecek ekilde
-13 Kasm 1988: zmir'deki Ocak gazetesinin
yanyana oturuyorlar. Ayini idare edecek olan
sahibi Acar Tuncer, 2000'e Doru dergisine yapt
eyh veya hoca efendi, okunacak surenin adn
aklamada, zmir Belediye Bakan Burhan
sylyor. 'Hatm- Hace' denilen ayin srasnda,
zfatura'nn Ik tarikatndan olduunu ve makam
mritler bu surenin ka kere okunacan
arabasyla, Balova'daki Erzurumlu Sabahattin
biliyorlar ve karanlkta, sessizce okuyarak
Hoca'y ziyarete gittiini syledi.
zikirlerini yapyorlar.
-26 Aralk 1988: Turgut zal'n yol
Zikirden nce mritlerle ayini ynetecek
gstericilii sonunda, 60 ANAP'h milletvekilinin
kimse arasnda dini sohbet yaplyor. Halkann
nergesiyle yasalaan 3511 sayl Yksek retim
tamam olmasna kadar sren bu sohbette, eitli
Yasas'nda deiiklikler yapan yasa yrrle
dini meseleler ortaya atlyor; sorular
girdi. nerge tartlrken SHP Tunceli
soruluyor. Ayine gelenler, o gne kadar
Milletvekili Kamer Gen, tepkisini, "Bugn trban,
toplantlara gelmemi herhangi bir yabancy da
yarn fes ve araf. Atatrk ilkeleri elden
beraberlerinde getirebiliyorlar. Kimse, yeni
gidiyor", szleriyle dile getiriyordu. Yasa
gelenin kimliini, dini konulardaki tutumunu
deiikliiyle "Yksek retim kurumlarnda
merak etmiyor, sormuyor.
dershane, laboratuvar, klinik, poliklinik ve
Ayin bittikten sonra (sadan sola doru)
koridorlarda ada kyafet ve grnmde bulunmak
ayine katlanlar birbirlerinin ellerini skarak
zorunludur. Dini inan sebebiyle, boyun ve
'musafaha' yapyorlar. El skma, eyh Efendi'de
salarn rtl veya trbanla kapatlmas
sona eriyor.
serbesttir" hkm getiriliyordu.
Daha sonra hep birlikte yemek yeniliyor,
"Yani, tane kz, be tane kz ban yle
yine sohbet yaplyor ve ay iiliyor.
sard, byle sard diye Trkiye'ye irtica m
Nakibendi toplant ve ayinlerinin nemli
gelir?" diye demeler veren zal ve partisine de
unsurlardan biri ay..." (GVEN, Ahmet:
ancak, byle "hem ada hem tesettrl!"
Tarikatlar. Sf. 59. 1984, stanbul)
grntler yaratan yasalar yakrd.
-26 ubat 1989: Yaync smail Nacar, Hrriyet
gazetesi yazar Emin laan'la yapt pazar
sohbetinde Turgut zal ve Eymen Topba'n - 14 ubat 1989: Ve dnm noktalarndan,
Nakibendi tarikatyla ilikilerini aklad. kilometre talarndan biri daha. Hint asll
Nacar, "zal'lar Nakibendi eyhi Mehmet Zaid Mslman ngiliz yazar Salman Rushdi'nin 'Satanic
Kotku'nun mridleridir. ANAP stanbul l Bakan Verses' adl kitabnda slamiyetin peygamberi
Eymen Topba, Nakibendi eyhidir", dedi. Muhammed'e hakaret edildii gerekesiyle ran
slam Devrimi'nin dini lideri Ayetullah Humeyni
"lm fetvas" veriyor. "eytan Ayetleri",
fetvadan sonra dnyann en nemli nesnesi haline
gelirken; Salman Rushdi fetva anndan Kasm ay
bana kadar geen 9 ay sresince, 56 kez ev 1980 yllarnda kan, slamc dergi Hisar'n
deitirerek Guinnes Rekorlar Kitab'na kurucusu Mehmet narl'ya aitti.
geebilecek bir rekor krnak zorunda kalyor. -9 Mart 1989: Anayasa Mahkemesi'nin karar,
Rushdi'nin sorunu, 12 ubat 1989 gn Hindistan'n stanbul niversitesi'nin nne, stnde
karmak i politik ortamnda Mslmanlarn kitab "nancmz her eyimizdir, inan hrriyetimiz
bir i politika malzemesi yaparak gsteri konusu inenmitir, nefretle knyoruz" yazl siyah
etmeleriyle balad. elenk brakan bir grup tarafndan knand.
Hemen ertesi gn, Banglade'te ve Trkiye'de -10 Mart 1989: Anayasa Mahkemesi karar
yaplan gsteriler, Rushdi'nin lm emrinin aleyhindeki eriat eylemler; Ankara, stanbul,
Humeyni tarafndan verilmesi ve lm korkusu zmir ve Adana gibi kentlerde Cuma namazndan
dnemine yol at. Humeyni'nin fetvasnda u sonra yinelendi. Kadnl-erkekli gruplar, "Evren-
szler yer alyordu: Rushdi el ele", "Bartsne uzanan eller
"Tm dnya Mslmanlarndan bu kiileri (yazar krlsn", "Evren stifa" sloganlar atyorlar;
ve yaynclar) dnyann neresinde bulurlarsa polis gzaltna ald kiileri ksa bir sre
derhal idam etmelerini istiyorum, ki bir daha sonra brakyordu. Herhangi bir sol gsteride
dnyada hi kimse Mslmanlarn mukaddesatna kafa-gz yaran polisin eriatlara kar
iftirada bulunma cesaretini gstermesin. Bu taknd bu mfik tutum herkesin dikkatini
fetvann yerine getirilmesi yolunda len herkes ekmiti.
inallah ehit olacaktr." -Mart 1989: Hint asll ngiliz yazar Salman
Bu kadarla kalmad. Rushdi hakknda Humeyni'nin kard lm
Humeyni'nin fetvasndan bir gn sonra, Molla'mn fetvasna zenen Cemalettin Kaplan, "eriat ve
temsilcisi Hccetlislam Hasan Senaye, Rushdi'yi Kadn" kitabnn yazan Prof. lhan Arsel iin lm
ldrecek ranlnn 200 milyon Riyal (2.6 milyon fetvas verdi.
dolar)'lk bir dl "bu satlm kstahn lm fetvas vermek ne demek? Hukuk dilinde
cezalandrlmas karl olarak alacan", bunun adna, "Adam ldrmeye azmettirmek" deniyor.
syledi. Rushdi'yi ldren ranl deilse, dl Yani, bir veya birka kiinin ldrlmesi iin bir
bir milyon dolar olacakt. Tahran'n bu kararnn veya birden fazla kiiyi zendirmek, zorlamak.
hemen ardndan, 16 ubat gn ngiltere, ran'la Dnyann her lkesinde, bu suun yasal cezalan
ilikilerini dondurdu. 17 ubat'ta ran Devlet bulunuyor. Cemalettin Kaplan'n yaad
Bakan Ali Hamaney, Rushdi'nin zr dilemesi Almanya'nn yasalarnda da adam ldrmeye
halinde, affedileceini aklad. Rushdi, bu azmettirmek suunun cezas var. Ancak Kaplan'a
arya uyarak 19 ubat'ta zr diledi; ama kar uygulanmayan bir yasa maddesi bu.
Humeyni, yazarn hibir koulda affedilmeyeceini -27 Mart 1989: lm fetvas veren verene. Bir
bildirdi. de verilen fetvalar destekleyenler var. Bunlardan
-8 Mart 1989: Dnya Kadnlar Gn. Anayasa biri, Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi
Mahkemesi, 27 Aralk 1988 tarih ve 3511 sayl slam Hukuku Anabilim Dal Bakan Do. Dr.
tesettr serbest brakan yasay iptal etti. Hayrettin Karaman. Bakn imdi, laik cumhuriyetin
Karar, bire kar 10 oyla alnd. Kar oy, 1950- niversitesinde blm bakanl yapan Doent'in
Milli Gazete'ye Rushdi fetvas hakknda verdii -14 Mart 1989: Kocamustafapaa Seyitmer Camii
demece: imam Kazm stn, sabah ezann okuduktan sonra
"imdi efendim, ran kaynakl diyebileceimiz pusuya drlerek ldrld. Kazm stn, laiklik
bu fetvaya kar reaksiyonlar, bilenler (yani bu yanls vaazlarna son vermesi iin sk sk
iin uzmanlar) deil de halk nezdinde -en uyarlyor ve tehdit ediliyordu.
azndan- byle bir fetvann veya hkmn sadece ii -7 Nisan 1989: Libya lideri Albay Muammer
mezhebine ve ia ulemasna ait olabilecei Kaddafi'nin "eriat devrimi ihrac" amacyla
zannndan kaynaklanyor olabilir... Halbuki ben kurdurduu Uluslararas slama ar Cemiyeti
tabii fiilen uygulama olarak bugn herhangi bir temsilcisi Fikret Nusret Ali, elindeki cemiyete
milletin devletin tebas olan bir ahs gidip ait 0339848-00002177194 numaral eki imzalad.
orada ldrmenin evvela maslahata uygun olup ekteki adres, Necmettin Erbakan'n brosu Gven
olmad ve buradan hareketle de siyaset-i Sokak, 28/2, Ankara idi. ekin deeri ise 500 bin
eriyyeye uygun olup olmad dolaysyla bugn Amerikan Dolar. Libya'nn dnda Suudilerin
slam alimlerinin byle bir fetva vermelerinin Rabta; Msr'n hvan- Mslimin; rdn'n ayn
doru olup olmad mnakaasna girmiyorum. Yani adl rgt, slami Cihad; Cezayir'in nl slami
bence bu ayr bir konudur. Selamet Cephesi(FIS); ngiliz slam Partisi;
Fakat bana akademik ve nazari yani mcerred svire slam Merkezi; slam Kltr Vakf; Moskova
olarak sorarsanz ki Hazreti Peygamber'e (SA) slam Merkezi; Filistin'deki eriat Hamas
hakaret etmenin cezas nedir? O zaman ben size hareketi; Afganistan'n Cemaati slam Partisi ve
cevaben derim ki Hz.Peygamber'e (SA) hakaret Malezya slam Partisi de Refah Partisi'ne benzer
etmenin cezas sadece iilere gre deil ia ekler kesiyorlar, kuryelerle paralar
mezhebine gre deil, bizim fkh mezheplerine gnderiyorlard. Sonra da seim dnemlerinde,
gre bu suu ileyen kiinin cezas son derece RP'nin afileri ve flamalar her yan igal
ardr. ediyor; ellerinde note-book, power-book
Hanefi mezhebi dndaki mezhebe gre, bilgisayarl sakall adamlar semene "yardmc"
Resulullah'a (AS) hakaret eden bir kii Mslman oluyor ve RP seim kazanyor.
da olsa, kafir de olsa lm ile cezalandrlr. -22 Mays 1989: TDN'in haberi: "1979 ylnda
Hanefilere gre Mslman ise bunu sylemekle 200'n altnda olan dini amal vakflar 1983
irtidad etmi saylr ve kendisine tvbe teklif ylnda 350'ye, 1985 ylnda 850'ye, 1987 ylnda
edilir. Tvbe etmedii takdirde lm cezasna 1.258'e ykseldi."
mahkum edilir." -4 Haziran 1989: 1979 ylnda, 2500 yllk ah
Biraz nce, Alman yasalarndaki adam ldrmeye saltanatn devirerek ran slam Cumhuriyeti'ni
azmettirmek suunun karl olan yasa maddesinin kurmu olan, ran'n dini lideri Ayetullah Humeyni
Cemalettin Kaplan iin uygulanmadn ld. 1980-1992 yllan arasnda, slam devriminin
sylemitik. Trk Ceza Yasas'ndaki madde de ihrac iin 14 milyar dolar harcayan, rejimin
Do.Dr. Hayrettin Karaman'a uygulanmad. Bu kurucusu iin Trkiye'de bayraklar yarya indi.
szleri syleyen kiiye soruturma falan -6 Haziran 1989: Ali Gl adl yurtta, slami
almadna gre, demek ki, Alman polis ve kurallara uygun yaamad gerekesiyle Vatan
savclarna hakszlk etmiiz! caddesinde ldrld.
 -11 Haziran 1989: "stanbul Ticaret Odas'nn Clement'in "Yasak Oyunlar" adl filmi yarda
kaytlarna gre, stanbul'da faaliyet gsteren kesildi. TV Daire Bakan Yardmcs nder Ulay,
tam 115 ran slam Cumhuriyeti irketi bulunuyor. filmin "seyircilerden gelen youn tepki ve filmde
Bu 115 irketin sahiplerinin tm de ran Hristiyanlk propagandas yaplmas" nedeniyle
vatanda. Bunlar, bu irketleri nedeniyle para kendi talimat zerine yarda kesildiini ve
transferleri yapabiliyorlar, diledikleri gibi yayndan kaldrldn aklad. Ulay, tepkileri
Trkiye'ye girip kabiliyorlar, Trkiye'de daha fazla bytmemek iin, filmi yayndan
istedikleri yerlere gidebiliyorlar. Biz, Ticaret kaldrma talimat verdiini sylyor ve "Filmi
Odas'ndaki adreslerine gre bu irketleri kaldrdktan sonra, o kadar teekkr aldk ki,
aratrdmzda, bunlarn ounun ya, tabela telefonlardan sabaha kadar uyuyamadk", diyordu.
irketleri olup elle tutulur bir i yapmadklarn -25 Temmuz 1989: anlurfa'nn Refah Partili
ya da, bu adreslerde bulunmadklarn, adres Belediye Bakan brahim Halil elik hakknda,
deiikliklerinin Ticaret Odas'na laiklie aykr faaliyetlerde bulunduu
bildirilmediini grdk... Belki artk birileri gerekesiyle, Ankara DGM tarafndan 5-12 yl hapis
merak edip de bu kadar ran slam Cumhuriyeti istemiyle dava ald. Ankara DGM'nin hazrlad
irketi Trkiye'de ne aryor diye aratrverir. iddianamede, elik'in, eski Adana Mfts
(YETKN, etin-ORLU, Murat: Trkiye'deki ran. Cemalettin Kaplan'n slam Cemiyetleri ve
Milliyet) Cemaatleri Birlii (ICCB) ile Osman
Yumakoullar'nn Avrupa Milli Gr Tekilat
(AMGT) rgtlerinin yesi ve Trkiye'deki tebli
BR NESL YETYOR GAYES ALLAH, LSEK DE grevlisi olduu, seim masraflarnn AMGT
DNMEYZ DYORLAR YALLAH" tarafndan karlandnn duyulduu da
belirtildi. elik, laiklii kemirme abalarnn
- 13 Temmuz 1989: Kurban Bayram... Mardin ilk militanlarndan biri olarak tannyor.
Kzltepe'de Sim Mobilya imzasyla gnderilen bir -29 Eyll 1989: Bakanlar Kurulu, Hint asll
bayram tebrii... Kartn stnde yeil bayrak aan ngiliz yazar Salman Rushdi'nin eytan Ayetleri
bir siluet, balnda Arap harfleriyle "Mazlumun adl romannn Trkiye'ye sokulmasn ve
hakkn zalimden alann ismiyle" yazs bulunuyor. Trkiye'de datmn yasaklad.
Tebrik kartnda unlar yazl: - l Ekim 1989: Ortadou Teknik niversitesi'nde
"Mbarek kurban bayramnz itenlikle tebrik Suudi Arabistan'n Rabta rgt tarafndan
eder, dnya mslmanlarnn Tevhid Sanca altnda finanse edilen mescitin al yapld.
el ele verip, kan kfr rmana set ekmelerini 1989/1990 retim ylnda 365 imam hatip
Allah'tan(CC) niyaz ederim. lisesinde 92.678 renci eitim gryor. Ayn yl
Allah'n hidayeti zerinize olsun. lise ve dengi, Milli Eitim okullarnda eitim
Yusuf Kaplan gren toplam renci says 750 bin kadardr.
Bir nesil yetiiyor gayesi Allah, -31 Ocak 1990: Atatrkln dn vermez
lsek de dnmeyiz diyorlar vallah." savunucusu Prof. Muammer Aksoy, Ankara
-18 Temmuz 1989: TRT'nin birinci kanalnda Bahelievler'deki evinin giriinde susturucu
yayna giren, nl Fransz ynetmen Rene taklm silahla ate eden kii veya kiiler
tarafndan ldrld. Cinayeti, "slami Hareket "Selanik'te Rza efendi adnda gmrk kolcusu
rgt" ve "slami ntikam rgt" ayr ayr birinin vey olu Mustafa Kemal, Harbiye
stlendiler. Mektebi'ne geliyor. Mustafa Kemal'in babas
-l ubat 1990: stanbul polisinin yapt bir hakknda ok rivayet var. Kimi bir Srp, kimisi
operasyonda, merkezi Almanya'nn Kln kentinde Bulgar'dr diyor. Gya anas bunlarn metresi
bulunan slami Cemiyet ve Cemaatler Birlii (ICCB) imi. Yeni kan "20. Asr Larousse" Pomak'tr
tarafndan baslan ve datlmak zere Trkiye'ye diyor. htiyar Teselyallarn rivayeti udur:
gnderilen 3 bin 12 adet, "Mustafa KemaPin Babas Mustafa Kemal'in anas, Selanik'te kerhanede imi.
Kim?" balkl kitapk ele geirdi. Kitapkta, Yeniehir Trnovas'ndan ve orann ileri gelen
Selanik mahkemelerinden kt belirtilen sahte kabadaylarndan Abdos Aa Selanik'e gelir, bu
bir kararla, Mustafa Kemal'in annesi Zbeyde kadn grr, alr gtrr. Orada pi olarak,
Hanm'a (genelevde alt ne srlerek) ar Mustafa Kemal doar. Mustafa be yalarnda iken
bir dille hakaret ediliyor. Daha sonra Refah Abdos lm, anas olu ile Selanik'e gelmi. 12
Partisi Milletvekili Hasan Mezarc tarafndan yanda iken Mustafa, Trnova'ya gidip miras
yeniden gndeme getirilecek olan ve kamuoyuna istemi ise de piliini sylemiler, geri
bildiri olarak sunulan "mmet" dergisinin gndermiler. Mustafa, mektebe girmi. Anas
sekizinci saysnda yaymlanan sahte kararda gmrk kolcusu Ali Rza ile evlenmi. ok
unlar yer alyordu: tuhaftr, Mustafa Kemal anasndan bahseder fakat
"Abdu'un lmnden sonra Zbeyde Abdu'un babasndan bir defa bile bahsetmemitir. Hasl
kars olduunu ve olu da Abdu'un olu olduunu rivayetler ok. Hangisi doru? Bir ey ki rivayet
iddias ile am olduu miras davasnda Abdu'un oktur, o ey belli deildir."
kardeleri, mahkemeye vermi olduklar Kaplan'n gndeme getirdii belgenin sahtelii,
iddianamede, Zbeyde'nin Abdu'un kars Mezarc olay srasnda Osmanl Tarihi
olmadn ve umumhaneden odalk aldn ve olu aratrmacs gazeteci Murat Bardak tarafndan
Mustafa iki yanda kucanda olduunu ve Abdu'un kantland.
bilavelet ldn iddialar ile keyfiyetin Asl nemli olan, din dncesi ile hareket
umumhaneden sorulmasn talepleri zerine ettiklerini syleyen eriatlarn her zaman
umumhaneye yazlan tezkerenin cevabndan belden aa amur atmaya ne kadar yakn
Zbeyde'nin olu ile beraber 19 Haziran 1297'de olduklarnn bu iftiralarla ortaya kmasdr.
umumhanemize duhul edip Yeni ehirli Abus isminde
bir kabaday ile anlap 11 Nisan 1298'de
umumhanemizden huru etmitir. Bu yazya istinaden MOSSAD ADS HRA EDYOR (MU)
Zbeyde'nin davasnn reddine karar verilmitir."
Polis tarafndan ele geirilen mmet'in zel -27 ubat 1990: SHP el Milletvekili Fikri
saysnda bununla da yetinilmiyor ve Cemalettin Salar, TBMM'de, Babakan Yldrm Akbulut'a
Kaplan tarafndan kaleme alnan bayazda Rza ynelttii yazl soru nergesinde Sosyal
Nur'un anlarndan yaplan alntlarla Mustafa Hizmetler ocuk Esirgeme Kurumu Genel Mdr Melih
Kemal'e atlan irkin sulamalara destek aranyor. Gkek'in "Mcadele Birlii" adl eriat bir
Rza Nur'dan yaplan alntlardan ksa bir pasaj: rgtn kurucusu olup olmadn sordu. Muhtemelen
MiT'in eriat rgtlerle ilgili bir brifing ile ADS mikrobunu yayabiliyorlar. Ksacas
dosyasnda yer alan belgelerde, Mcadele Birlii MOSSAD, ADS ihracat projesini ok sistemli bir
adl rgtle ilgili olarak u bilgilere yer ekilde yrtyor." Gler misin, alar msn?
veriliyor: -2 Nisan 1990: Denizli'de "Mslmanlarn
"Liderleri Necmettin Erien, Aykut Edibali, Mazlumiyeti ve Barts Sorunu" toplants
Mevlt Baltac, Melih Gkek ve Ylmaz yapld. Duvarlarnda "Allah'n oluncaya kadar
Karaolu'dur. Gayesi, merkezi otoriteye bal sava" pankartlarnn bulunduu sinema salonunun
slami esaslardan kuvvet alan devlet nizamn duvarlar, 'Tevhid' dergisi yazarlanndan Nurettin
kurmaktr. Antikomnist olmak, antisosyalist irin'in sesiyle nlyordu:
olmak, antikapitalist olmak, milli deerlere "Ecdadmza sz veriyoruz ki, bu topraklar
saygl olmak, slam'a tam baml olmak ve islami slam topraklar olacak ve Allah'n emirlerine,
esaslara gre yaamak bu kuruluun ana hedefidir." Kur'an'n hkmlerine uymayanlar
Belgelerde, rgtn stanbul, Konya ve Afyon'da cezalandrlacaktr."
Atatrk dmanl da yapt belirtiliyor. rgt, Buraya iki kk not delim. Bir: Cihat
18 Kasm 1967'de Konya'da kuruldu. arlar artk ak tehdide dnm ve toplum,
-2 Nisan 1990: 'Vahdet' adl slamc gazeteden "inananlar ve inanmayanlar" diye mcahitler
dikkat ekici bir haber bal: 'Siyonistlerin tarafndan ikiye blnmtr.
ADS hracat...' Haberi okuyalm: ki: eriat, Allah'n emirlerine ve Kur'an'n
"Yaplan aklamalara gre, MOSSAD tarafndan hkmlerine uymaktan ok, uymayanlar uymaya
grevlendirilen AIDS'liler, zellikle sahipsiz zorlamaktr. irin'in szleri bunun en ak
kimsesiz ocuklar toplayarak bunlar besliyor ve ifadesidir.
bir yandan da homoseksellie altryorlar. -7 Mart 1990: Hrriyet gazetesinin ynetim
Kendilerindeki ADS virsnn onlara da gemesini kurulu yesi ve ke yazar, 35 yllk gazeteci
saladktan sonra, bunlar iyice homoseksellie etin Eme, Suadiye Suyolu Sokak'taki evinden
altrdklar iin, etraflarndaki baka iine gitmek zere karken, silahl drt kii
ocuklarla ve genlerle iliki kurmaya da tarafndan ofr Aydn Sinan Ercan ile birlikte
yneltiyorlar. Bu yolla, gen nesil arasnda kesin ldrld. Cinayet plan, 6 Mart 1990 gecesi,
ldrc hastalk olarak bilinen AiDS'in tedrici Gne gazetesi Hukuk Danman Erdoan Tuncer'in
bir ekilde yaylmasn salyorlar. Baz 34 FFE 21 plakal otosunun silahl kiiler
kaynaklarda MOSSAD ajanlarnn bugne kadar 150- tarafndan gaspedilmesiyle yrrle sokuldu.
200 kadar Msrl ocuu tuzaklarna drdkleri Emniyet Mdr Hamdi Ardal'nn polis telsizinden,
ifade edildi. Bu ocuklar, homoseksellie iyice bizzat emir vermesine karn otomobil bir trl
altrdklarndan dolay, adeta uyuturucu bulunamad. Otomobil ertesi sabah, 09.15
mptelalar gibi, kendi evrelerindeki arkadalar sralarnda Eme'in evinin bulunduu sokan
ile cinsel ilikide bulunmadan duramyorlar. Dier banda belirdi. Otomobilden inen, kar maskeli iki
yandan da bu ocuklar sahipsiz ve muhta durumda kii, Eme'in otomobile binmesinin ardndan
olduklar iin maddi karlk elde etmek amacyla, silahlarn kartarak ate etmeye baladlar.
zaman zaman kan banda bulunuyorlar. Bylece Olayn okuyla koarak kamaya alan ofr Aydn
hem kan balamak suretiyle hem de cinsel iliki Sinan Ercan, arkasndan koarak ate eden
saldrganlar tarafndan 15-20 metre tede kadar altktan sonra dkkanna ancak gidebilir.
ldrld. Bu*kii dkkanna cihat etmeden giderse olmaz.
Olaydan alt saat sonra, Sabah gazetesini Aptestsiz namaz klmak gibi olur. Hepimiz bir gn
arayan Karadeniz iveli biri, 'slam dman ve bir geceyi cihata ayracaz. Bu gece toplant
olduu iin etin Eme'i ldrdk" diyerek olay var, oraya gideceiz, u gn kylere gideceiz.
"Trk-slam Komandolar Birlii" rgt adna Hutbe, haftalk cihat talimatdr, bugn hutbeler
stlendi. Bundan sonra, eitli teoriler ortaya byle deil. Biz nasl cumamzn telafisi olsun
atld. Suriye uyruklu Celal Dehabi'nin altn ve diye Zuhr-i Ahir klyorsak, her sandk blgesinde
dviz kaakl konusundaki yaynlardan rahatsz haftalk sohbet yapacaz, bu sohbet de hutbe-i
olarak, Eme'in ldrlmesini istedii savlan ahirdir. Onlar da uurlu Mslman, yani Refah
ileri srld. yapacaz. Yapamazsak en byk suu ilemi
-23 Mart 1990: stanbul Kadky Emniyet oluruz.
Mdrl tarafndan bir otomobil hrszl Refah, slami Cihat ordusudur. Hepimiz bu
olaynn izlenmesi srasnda tesadfen ortaya orduya asker olacaz. Cihat eden, Mslman
karlan "slami Hareket rgt" yelerinin alimden de eyhten de daha stndr. Ahirette
sorgulanmas srasnda, rgt militan Mehmet Ali alimden de eyhten de cihat eden daha stn
eker, etin Eme cinayetini Mesut, Kemal ve Arif cennetlere gider. Ameller niyetlere gredir.
kod adl arkadalaryla birlikte ilediklerini Zara'ya mahitler de tespit etmeye, Refah iktidar
itiraf etti. rgt yelerinin ran'n Kum kenti olsun diye gitmeye niyet ettiin zaman, alt
yaknlarnda eitim grd, ran'n silah ve milyar insann cehennemden kurtulmasna vesile
mhimmat iin para verdii gibi polis ifadeleri olmu gibi sevap alrsn. u toplantya gelmek ne
DGM'ye teslim edildi. Henz, kesin bir sonu demek, bir bilsen uraya srnerek gelirsin.
alnamad. Bir cihat ne kadar oruca denk? Sizin her gn
-13 Mays 1990: RP Genel Bakan Necmettin oru tutmaya her gn namaz klmaya gcnz yeter
Erbakan, Sivas Scakermik'te dzenlenen 'RP mi? Sen, RP'ye hizmet etmezsen hibir ibadetin
Eitim Semineri'nde konuuyor: kabul olmaz ve dier partileri destekleyen ve
"Kylere dalp temsilci ve mahitleri tespit bataa den insanlarn sorumlusu sensin; nk
etmek ve altrmay cihat biliniz. Bunlar baka trl Mslmanlk olmaz, baka trl
alrsa, cihat ettiklerinden dolay slam hakim kurtulu yok.
olur. Cihat delisi olmadan mmin olunmaz. Cihat Btn ehli snnet vel'cemaat olarak, Refah'n
takatinizin sonuna kadar yapacaksnz. emrine itaat edeceiz, bu orduya dahil olacaz.
Oyunuzu RP'ye verin diye kye gitmi Olmayanlar patates dinindendir. Dahil olmak kalben
birisine ahirette, biz sana be kye gidecek kadar niyet etmektir. Refah: Bu bir ordudur. Btn
takat verdik, dierlerine niye gitmedin diye gcnle bu ordunun bymesi iin alacaksn.
yanacaksn, denilecek. Cihad farz, ilk nce eda almaz isen patates dinindensin. Cihat emrine
edilecek farzdr. Bir emir seip, ona biat edip uymak farzdr. Refah cihat ordusu, ona katlmak
orduyu oluturmak, ilk farzdr. zorundayz, sen gznle emirin gnah ilediini
Her ilede -be-on tane insan kylerle grsen bile emrine itaat edeceksin. Mesela iki
ilgilenecek, benim dkkanm var demeyecek. Yeteri itiini grdn, sonra da aykken geldi sana emir
verdi, itaat edeceksin. Herkes blgesindeki RP'nin aklsz adam. uurla Refah'a alan cennete
bakanna itaat edecek. gidiyor. Neden? nk Refah demek Kur'an'n
eyh tarikatn ncsdr. Ders tarifini nizamn hakim klmak demektir. Sen, herkese
anlatr. eyhler de cihat enirine itaat etmek faydal olmaya mecbursun. En faydal olan, cihat
zorundadr. Cihatta asker vardr. Kumandan vardr. edendir."
eyh de bir askerdir. Cihat etmek iin mutlaka Erbakan'n "Sen gznle emirin gnah ilediini
karargaha bal olacaz. Aksi takdirde tefrika grdn, itaat edeceksin. Herkes blgesindeki RP
olur, bu haramdr. Bu cahillerin yapaca itir. bakanna itaat edecek" szleri, politik
slami bir hizmet yapmak iin karargaha gelip, deerlendirmede faizmin gce ve lidere tapnma
nasl yapacamz soracaz, itaat edeceiz. ilkesine birebir uyan bir rnek oluturuyor.
Uygun grlrse emredilip yaplr. Uygun Faist dncenin kuramclarndan Ernst R. Huber,
grlmezse yaplmaz. Fhrer'in otoritesinin denge ve denetimlerle,
Cihada para verilmeden Mslman olunmaz. zerk kurulularla, kii haklan ile
Kiinin Mslmanl cihata verdii parayla snrlanamayacan, her eyi kapsadn ve
llr. Bir Mslman zekatn gtrp fakire snrsz olduunu yazar.
veremez. Zekatn beyt l mala, cihat ordusunun (COHEN, Carl: Communism Fascism and Democracy.
karargahna verecektir. Sen kendi kendine zekat 1967, New York)
veremezsin. Beytl mal datr. Parti almalar
iin zekat parasndan harcama yaplr. Zara'ya Faist lider; yasadr, anayasadr, mahkemedir,
ile mahitleri semeye gideceksin. Atladn parlamentodur, her-eydir. Tartlmaz. Kaytsz
arabaya, arabann benzini yok. te bu zekat koulsuz itaat edilir.
parasyla arabann benzinini alabilirsin. Zekat Yasalarla ve kurumlarla denetlenemedii iin,
Refah'a vereceiz, o uygun yerlere datacak. Bunu eletirilerden uzak kaldndan, baka bir gle
byle yapmakla zekatn kimin tarafndan verildii dengelenemediinden, sonunda zalimleir.
belli olmayacak, daha ok sevap alnacak, alann Erbakan'n konumasnda da, bu zulm ortaya
kalbi Refah'a snacak. Bylece insanlar Refah'a, kyor zaten. Erbakan, "Cihat iin yeterince
yani slam'a eviriyoruz. almadan kendin iin alamazsn" diyor. Cihada
Biz Mslmanz, biz Kur'an' hakim klmak para verilmeden Mslman olunamayacan savunuyor
isteyene gideceiz. Hepimiz Refah olmaya ve bunlar yapmayan kiinin dini inanlaryla,
mecburuz, nk cihat ediyoruz. Bize ayr "Sen patates dinindensin" diyerek alay ediyor. Bir
alalm, bunlar almyor diyemezsin. Boynun adm daha teye gidiyor ve bir yerde orucunun
klla vurulur. Refah' olmadan Mslman olman kabul edilmeyeceini syleyerek, bir baka yerde
mmkn deildir. 'Niye Refah olmak zorundayz?' ise "Boynun klla vurulur" szlerini kullanarak
diye sorarlarsa, 'Bu namaz niin klyorsam onun tehdit ediyor.
iin Refah olmak zorundaym'diyeceksin. Cihat Ancak asl nemli nokta, Erbakan'n "eyhler de
farz bu orduya katlmadan ve biat etmeden olmaz. cihat emrine itaat etmek zorundadr. Cihatta asker
Alt milyar insan, Refah olmak zorunda. Madem ki vardr, kumandan vardr, eyhler de bir askerdir''
Mslmansn, 'Refahym' demelisin. Refah szlerinde ortaya kyor. slamiyettc her trl
olmakla oturduun yerden sevap alyorsun, be iktidar Tanr'nndr. Bunun iin eriatlar,
"Hakimiyet Kaytsz artsz Allah'ndr", derler. slamlk, iktidarn Abbasiler ve onlar takibeden
Kur'an'da bu iktidar, birok noktada ilenmi ve dnemden sonra sultanla paylama noktasna
saptanmtr. geliyordu. Yani yeryz iktidar, tanrsal
Allah soyuttur. Onun iktidarn yeryznde nce iktidarn alanlarn daraltmaya alyordu. Kl
"Allah'n Resul" yani peygamber kullanr. Sonraki sahibi yeryz krallarnn iktidarlar, din
dnemde ise "Halife-i Resulullah", iktidar Tanr bilginlerinin yorumlaryla slamlk adna
adna kullanrlar. Ancak, "Halife-i merulatrlmaya baland. Hkmdar iktidar
Resulullah"(Peygamberin halifesi) deyimi daha kl gcyle aldnda, eer eriata uygun
sonra "Halifetullah" (Allah'n Halifesi) haline davranyorsa bu, onun Tanr tarafndan halife
gelir. sultan olarak seilmi olduunun kant
slamiyet, yaamn her alann dzenleme saylyordu. Bu durumu en iyi, slamln
abasnda ve iddiasndadr. Yani evrenin sahibi ynetiminde etkin olan ranllar ,11. yzylda u
Allah'tr ve her ey onun iktidanndadr. Siyaset formlasyonla dilegetirdiler:
de byle... Yasama yetkisi yani Kur'an'la "Bilin ki, Cenab- Hak, peygambere ayr,
getirilen kurallar tanrnndr. Yrtme hkmdarlara ayr g ihsan etmitir. Dnya halk
Halifetullah'in, yarg yani temel kaynaklardan da bu iki gce boyun emeli ve Allah'n gsterdii
hkm karmak ulemanndr. Ancak ulema yine doru yoldan sapmamahdr."
halifenin, yani tanrsal iktidarn ynetimine Teorik olarak bu ikili yap temelde slamla
tabidir. slam tarihi boyunca, devletin siyasal aykrdr. nk iktidar Tanr'nndr. Ancak
yaps bu biimin dna pek kmad. pratikte hibir zaman "eriat d" bir iktidar
Hristiyanlkta amalanan, slamlkta olamaz, nk yeryz iktidar ancak kendisine
gerekletirilmiti. .S. 4. yzylda Saint eriat iinde yer bulabiliyor. Bir sre sonra da
Augustin iktidarlar dinsel ve dnyevi iktidarlar sultanlar halife oluyor ve sorun zlyor. kili
olarak ikiye ayryor, dnyevi iktidarlar ancak iktidar ortadan kalkyor ve kl sahipleri, kendi
dinsel iktidara hizmet ettii lde meru iktidarlarn tanrsal iktidarla birletirmenin
sayyordu. Oysa slamlk, k noktasnda kendi yararlarna olduunu anlayp uyguluyorlar.
tanrsal iktidar ngryor ve gerekletiriyordu. Buradan net bir sonu kyor. Tektanrl
Artk geriye kalan, Arap toplumunun dndaki dinler, bu arada slamlk tanr ile kii
topluluklarda da dinsel iktidar salamak ve arasndaki ilikileri dzenleyen inanlar btn
Tevhid-i slam, yani slam Birlii sonunda, tek deildir. ktidar isteyen bir ideolojidir. Dinin
dnya din devleti oluturmaktr. Hristiyanlkla devletle birlii, yani dinin siyasete alet
slamln tek fark, kilisenin ilk bata bir edilmesi peygamberden sonra ortaya kan bir
ruhani rgt olarak ortaya kmasdr. Bu rgt, durum, yani dinde bozulma deildir. Dinin bizzat
Tanr iktidarn dnyevi iktidara tayacaktr. kendisi, iktidar isteyen, kullanan bir
Nitekim 10. yzyl dolaylarnda, Tanr'nn yeryz ideolojidir.
krall neredeyse gereklemek zereydi. nk Burada, Erbakan'n sylediklerini
din d siyaset alanlar olduka daraltlmt. anmsadmzda unlar syleyebiliriz: Erbakan
Bu fark, slamlkta tersine geliti. Tanr'nn eriat deil, bir sultan gibi davranyor.
yeryzndeki iktidar olarak ie balayan Erbakan'n konumasnda Emir-l Mminin tavr
deil, bir Seluklu sultan tavr vardr. ne 'Peygambere sven, onu ayplayan, iftira eden,
kan, tanrsal iktidar deil yeryz iktidardr. alay eden, siyah, cce, kr, topal diyenlerin
Erbakan, tanrsal iktidar savunan eyhlerin cezas lmdr. Bu suu ileyen kiiye zndk
yeryz iktidarn temsil eden partiye asker muamelesi yaplr. lm cezas infaz edilir ve
olmalarn ister. Bylece, Bat izgisine gelmi cenaze namaz klnmaz', deniliyor. Bu suu
oluyoruz: Kral ve kilisenin sava sonunda, ileyenlerin tvbe etmeleri halinde slam'a dnm
"Tanr'nn hakk Tanr'ya, Sezar'n hakk olaca, ancak cezalarnn yine de uygulanaca
Sezar'a", izgisinin bile tesidir bu. Erbakan'n bildirilen makalede, 'Peygambere svme suunda kul
zel ve RP'nin tzel kiiliinde temsil edilen hakk karmtr. Kul hakk tvbe ile denmi
yeryz iktidar, eyhlerde kendini bulan Tannsal saylmaz. Binaenaleyh sulu ldrlr, fakat
iktidar emri altna almaktadr. Mslman olduu iin cenaze namaz klnr, dier
Bu tartmann arka plannda ise, Erbakan'n hukuki ilemleri de ona gre yaplr', deniliyor.
iinden geldii Nakibendi tarikatnn eyhi Esad Profesr Topalolu'na ait makalede, Peygambere
Coan ile kavgas yatmaktadr. Coan, tarikatn 'saygszlk' olarak deerlendirilen tutum ve
partiyi ve Erbakan' yllarca desteklemesine davranlar yle sraland:
karn, Erbakan'n tarikat dladn, karar '1. Svmek (Seb ve etm): Dil uzatmak, ahsiyet
alrken Nakibendi hocalaryla istiarede zedeleyici ithamda bulunmak.
bulunmadn ileri srerek Erbakan'a tavr 2. Ayplamak (Ta'yip): Akl, din ve rf
almtr. Erbakan ise Sivas Scakermik asndan doru ve gzel bulunmayan hususlar
konumasyla hem, parti rgtnn tabanna faizan nispet etmek. Bu hususlar peygamberin bedeni, huyu
tavryla itaat emretmi, hem de, tarikat eyhine veya hayatyla ilgili olabilir.
haddini bildirmitir. 3. ftira (Kazif): Zina ettiini iddia etmek
-29 Mays 1990: Bugn gazetesinin manetinden veya veledi zina olduunu sylemek.
verdii "Peygamberimize dil uzatan ldrlr", 4. Fizyonomisini deiik olarak anlatmak:
balkl habere gre, Diyanet leri Bakanl Siyah, cce, kr, topal... diye vasflandrmak.
tarafndan kartlan Diyanet Dergisi'nin 5. Alay etmek, hafife almak.
"Peygamberimiz" zel saysnda, Mslman lkelerde 6. Dolayl veya st kapal bir ekilde
Peygamberimiz'e kar saygszlk eilimlerinin yukardaki hususlar ifade etmek (Ta'riz)
artt belirtildi ve "Bunun cezas lmdr" Prof. Topalolu, bu sularn cezasn da yle
dendi. Gazetenin haberi aynen yle: anlatyor:
"Diyanet leri Bakanlnca karlan Diyanet 'Bilmemek veya icbar altnda braklmak gibi
Dergisi'nin Peygamberimiz (SAS) zel Saysnda bir mazereti olmad halde, aka peygambere dil
'Mslman lkelerde Peygambere kar saygszlk uzatan kimsenin cezasnn lm olduu, slam
temaylleri bagstermeye balamtr. zellikle hukukular arasnda ittifak edilen bir nokta
son yllarda yayn organlarnda gittike dozajn olmakla beraber, bunun tatbik edilii konusunda
artran saygszlk cretleri grlmektedir. farkl grler ortaya kmtr."
Peygambere dil uzatan ldrlr' ifadesi yer lm fetvas verme yetkisini kendisinde
alyor. Trk Diyanet Vakf yazarlarndan Prof. grebilen, Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi
Bekir Topalolu tarafndan hazrlanan makalede, retim yelerinden Topalolu'nn kimlii
hakknda, 23 Aralk 1990 tarihli ANKA Ajans'nn Bir noktaya dikkat ekmek istiyorum. Bunlar
bir haberi yardmc oluyor. Ajansn haberine gre, syleyen kii, niversiter kimlii olmas gereken
adnn aklanmasn istemeyen bir kii, bir bilim adamdr. Tekrar vurgulayalm: Bilim
Topalolu'nn lahiyat Fakltesi ncesi yllarda adam!
Trkiye'de eriat devleti kurmay amalayan -14 Haziran 1990: Hac krizinin yaand
Yeminciler adl gizli rgte ye olduunu ne gnlerde, Diyanet Vakf Yaymevi'nin Ankara'daki
sryor. Kendisi de eski bir ilahiyat profesr binas bombaland. 8 kii yaraland. nemli lde
olan kaynak, "Topalolu, Yksek slam maddi hasar meydana geldi. Olay, hacdan gelen
Enstits'nde okurken, aralarnda eski Diyanet paray paylamak isteyen slamc rgt ve
leri Bakan Tayyar Altkula'n da bulunduu kurulular arasndaki sorunun iddet yoluyla
be kiiyle biraraya geldi. Kur'an zerine zmne ynelikti.
'Trkiye'de eriat hkmlerini hakim klma yolunda 1990 yl iin, Suudi Arabistan'n Trkiye'ye
tm hayatmz boyunca aba gstereceiz' diye 55 bin kiilik kontenjan tanmasna karn,
yemin etti. Bundan dolay, bunlara Yeminciler Diyanet leri Bakanl 160 bin hac aday kayd
denir" eklinde aklamalarda bulunuyor. yapt ve bunlardan 250 milyar lira dolaynda para
Topalolu ile ilgili baka bilgiler de var. toplad. zel turizm irketleri de Diyanet'ten
rnein, Hrriyet gazetesinin 18 Aralk 1990 ald vizelerle 27 bin kiinin hac dzenlemesini
tarihli haberinde, Topalolu'nun "slam'da Kadn" stlenmiti.
adl kitab konu edilerek yle deniliyor: Cumhurbakan Turgut zal'n giriimleriyle
"Ankara (ANKA): Marmara niversitesi lahiyat Suudi Arabistan, Trkiye'ye ek 15 bin kontenjan
Fakltesi retim yesi Do. Dr. Bekir daha verdi ama sorun yine zlemedi. Yaklak 110
Topalolu'nun yardmc kitap olarak da nerilen bin kiinin hac rezervasyonu iptal edildi.
'slamda Kadn' adl kitabnda, kadn sesi ptallerden sonra, Diyanet leri Vakli 21 milyar
dinlemenin 'Kulak zinas', kadnla el skmann lira faiz kar ald. Benzer atmalar, hemen her
ise 'El zinas' olduu bildirildi. 17. basksn yl yaanyor.
yaparak 'slami bestseller' olmay hak eden -17 Haziran 1990: ran'da mollalar rejiminin
kitapta, kadnn cinse), kiisel ve toplumsal halka reva grd ekonomik, siyasal ve toplumsal
haklarna slamn bak, eriat klasikleri ykmn bir yn, stn Akmen'in Cumhuriyet'te
hkmleri gznne alnarak anlatlyor. yaynlanan "Siga Yoluyla Fuhu" adl yazsna
Topalolu, erkekle kadnn cinsel ilikisi yansd. Akmen'in yazs yle:
srasnda meninin rahim dna boaltlmasnn, "Savata kocasn yitiren ve geim sknts
slamn yaylma siyasetine aykr olduunu eken kadnlara i sahas hazr. Siga'lk kurumu
belirtiyor. Bekir Topalolu, slam dininin kadn gnbegn geliiyor. Kendini altta donmu, yalnz
ve erkek arasnda ehveti kamlayan akl, yzeyde kprdaan suya benzeten binlerce kadn,
birbirine bakmay, dokunmay ve bir arada para karl 'geici evlilik' yapmakta.
bulunmay yasakladn belirtiyor. 'Cinsi Ynetici, fuhuu yasallatrm yani. Molla'ya
duygular tahrik eden eylerden biri de sestir. gidiyorsun, pazarl yapp, 'avrat' alyorsun.
Kulan zinas, ehveti tahrik edici olan sesi Artk istediin sre tepe tepe kullan. Eskiden
dinlemektir' diyor..."
cariyelerin pazarland 'kar pazar' gibi. Mal
Salih zzet Erdi'in liderliinde Byk Dou
alrcasna. Meta rnei.
Fikriyat'n da iine alan BDA-C adl rgt
Oturuyorsun mollann karsna. Molla balyor
kurulmu; rgt 1985 ylndan bu yana stanbul,
Tanr adnn ska getii dualar okumaya. Oysa
Ankara, Kahramanmara, Konya, Denizli,
dinsel inanla ne ilgisi var yasallatrlm
Adapazar, anlurfa, Mu ve Diyarbakr gibi
fuhuun! Demek ki var. '' bitince, gn, be
illerde faahiyet gstermektedir."
ay, be yl sonra gene oturuluyor molla efendinin
stanbul emniyetinin elindeki nemli bir
karsna. Bu kez dualar tersten okuyor ve
bilgiye gre, Taraf adl aylk derginin,
insancklar ruh ve vcut tutkularndan kurtulup
rgtn yayn organ olduu ileri srlyor ve
kutsanm (!) 'geici evlilik'lerine son
rgtn dergi araclyla Irak ynetimiyle
veriyorlar."
iliki halinde olduu belirtiliyor.
Polis kaytlarna gre BDA-C, stanbul
dnda 19 merkezde alma yapyor. Bu iller
BDA-C Ankara, Amasya, Adyaman, Burdur, Bursa, Dzce,
Erzurum, zmir, Kahramanmara, Elaz, Kayseri,
Son dnemde birahanelere molotoflu Malatya, Mu, Konya, Gaziantep, Sakarya, Tokat,
saldrlarla, bombalama, adam dvme gibi Trabzon ve Urfa. rgtn Gaziantep ekipleri
eylemleri ve radikal ama dzeysiz, kfrl eylem veya bildirilerinde BDA-C Ultraforce
sylemiyle dikkat eken, eriat gruplar (stn vurucu g) imzasn kullanrken, Urfa
arasnda "mahalle kabadaylar", sol gruplar birimleri BDA- C ark, BDA-C Krdistan ve
tarafndan kenar mahalle aristokratlar diye BDA-C Birecik imzalarn "Ehli Snnet
adlandrlan BDA-C hakknda stanbul polisinin Militanlar" genel balyla kullanyorlar.
tuttuu kaytlar ilgi ekici. Polis rgt, Avrupa'da Almanya'nn Berlin, sve'in
kaytlarndaki bilgi yle: ise, Gteborg kentlerinde rgtlenmi durumda.
"1973 ylnda, air Necip Fazl Ksakrek'in Polis kaytlar, BDA-C'nin rgtlenme
Byk Dou fikriyatn ortaya atmas ile emasn yle iziyor:
MHP'den ayrlan grup temelde slam esasna Genel Bakan: Salih Erdi (Mirzabeyolu)
dayanan ve Krt sorununa da arlk veren dou Mali Sorumlu: Kazm Albayrak
ile batnn birlemesi ile meydana gelebilecek Eylem Sorumlusu: Ali Osman Zor.
federe devletlerden oluan Byk slam Birlii Bu yapya gre eylem sorumlusu Ali Osman
Devleti'ni meydana getirmek iin almalarna Zor, drt ayr birimi ynetiyor. Bunlardan
balam, bu almalar 1980 yl Bayrak silah sorumlusu olarak grev yapan M.Tahir
harekatna kadar devam etmi, Bayrak harekat Baarc'nn kadrosunda ahin Zor ve Mehmet Zor
ile almalarna ara vermilerdir. yer alyor. Ali Osman Zor'a bal ikinci birim
O dnemlerde Necip Fazl Ksakrek'in 'slami Ksas Ktalar' (KK) adn tayor ve
yannda yetien ve Necip Fazl'n lm ile bu birimde Kemal iman, Mehmet Zengin, Ender
Byk Dou fikriyatnn temsilcisi olduunu Toz, Serdar Ata, Sleyman Dal ve brahim Tatl
iddia eden Salih Mirzabeyolu sahte isimli grev yapyorlar.
 ldren failler olaydan sonra katlar.
Eylem sorumlusuna bal nc birim,
Hatrlatmak gerekir ki, Turan Dursun yazlarnda
'slami Ksas Timi' (KT) adn tayor ve
yce slam dini ve Hz. Muhammed'e defalarca ihanet
polisin dokmanlarna gre Metin
ve edepsizlikte bulunmutu."
Aslantrkiyeli, Alaattin Baki Aytemiz, Mehmet
-6 Ekim 1990: Caalolu'ndaki Sosyal Yaynlar
Frat, Grsel Avc, kr Sak, Malik
binas molotof kokteyli atlarak kundakland. ok
Aslantrkiyeli ve Ahmet Aslan'dan oluuyor.
sayda kitap yand.
Polise gre, rgtn stanbul'daki eylem
-6 Ekim 1990: SHP Parti Meclisi yesi Do. Dr.
blge sorumluluklar, "aramba- Karagmrk
Bahriye ok, stanbul'dan gnderilen bir paketin
Mahalle Sorumlusu: Mehmet Takesen", "Sanayi
iine yerletirilen bombann patlamas sonucu
Mahallesi Sorumlusu: Murat Erbal", "eliktepe
paralanarak yaamn yitirdi. Laik yaynlar ve
Mahallesi Sorumlusu: mmet Meer", "Seyrantepe
siyasal yaamyla tannan lahiyat Fakltesi eski
Mahallesi Sorumlusu: aban avdar" olarak
retim yesi Do. ok, eriatlarn fkesini
belirlenmi.
1988 ylnda yaynlanan bir tesettr
Ali Osman Zor'un emrinde olduu ileri
akoturumunda ekmi, srekli tehdit edilir
srlen son birimin ad 'slam Gerilla Ordusu'
olmutu. Bahriye ok'a Expres Kargo'dan gelen
(GO) da ise Unsal Zor, Mevlt Dal, Abdullah
paketin, 3 Ekim 1990'da stanbul, Perembepazar,
Talu, Abdullah Kargl, Hseyin Avc ve Mehmet
Hrdavatlar ars, No: 104, Karaky-stanbul
Tatl bulunuyorlar.
adresinden gnderildii ortaya kt. Ne var ki,
Polis kaytlarndaki BDA-C rgtlenmesinde,
paketin zerinde gnderenin kimlii, 'lmi
dorudan Salih Mirzabeyolu'na bal olarak
Aratrmalar Vakf' olarak belirtilmiti ve vakfn
grev yapan bir Eitim Kadrosu birimi
adresle ilikisi yoktu.
bulunuyor. Bu birimin Ak Zuhur ve Taraf
ok cinayeti hala karanlkta...
dergileriyle 'Kvam Hukuk Brosu'ndan olutuu,
-14 Ekim 1990: MT Mstear Teoman Koman,
polisin bir baka iddiasn oluturuyor.
Cumhuriyet'e slamc Terr tehlikesine ilikin
aklamalar yapt. Koman unlar sylyordu:
"slami terr rgtlerinin yurt iinde ve
dnda kamplar var. Buralarda askeri eitim
...VE TURAN DURSUN VE BAHRYE OK VE... yapld yolunda elimizde bilgiler mevcut.
Trkiye nfusunun yzde 99'u Mslmandr. Gidin
-4 Eyll 1990: Gazeteci, din aratrmacs ve bir kye, din adna apka an, ceplerinde ne
eski mft Turan Dursun, Kouyolu'ndaki evinden varsa verirler. Bu sayede okullar, ticarethaneler
kta, ucuna susturucu taklm bir silahla alyor. Dindar kitlenin temiz duygularn
kurunlanarak ldrld. istismar edip terre bulatranlar da var. Para
Tahran Radyosu, cinayeti ilk haber olarak skntlar yok. Byk tehlike oluturuyorlar.
verirken yle diyordu: "Trkiye'nin Salman imdi, 'slami terr yoktur' diyemeyiz. stelik
Rushdi'si, sol eilimli Yzyl Dergisi nemli lde, evre lkelerden destek
yazarlarndan Turan Dursun, bugn tannmayan salanmaktadr. Bunun nereden olacan da ok iyi
kiilerce kurunlanarak ldrld. Dursun'u biliyorsunuz."
 -28 Ekim 1990: 1960'larn irtica simgesi, aznln kar ve zlemlerini temsil eden bu laik
Cumhuriyet ve Atatrk dman Said-i Nurs iin, cephe, lkemizin tarihi boyunca laiklik ve
Nurcularn gazetesi Yeni Asya Ankara Kocatepe Atatrklk paravanas altnda Mslmanlara
Camii'nde mevlid dzenledi. Mevlidin gerekesi, saldrarak neyi hedeflemektedir?..."
lmnn 30. ylnda Nurs'yi anmakt. Oysa Nurs "...1920'lerden beri, slam temsil eden ne
28 Ekim'de deil, 23 Mart 1960'ta lmt. Bu varsa yok etme politikas uygulanmtr.
aka, bir gn sonra 67. kurulu yldnmn Mslmanlarn okullar kapatlm; dilleri, klk
kutlayacak olan Cumhuriyete kar bir gvde kyafetleri, takvimleri ortadan kaldrlm; buna
gsterisiydi. kar kan binlerce Mslman, stiklal
Mevlide DYP milletvekillerinden Mardin Sleyman Malkemeleri'nde sorgusuz sualsiz idam edilmitir.
elebi, sparta Ertekin Durutrk, Ktahya Cavit Tek parti diktatrl ezan yasaklam,
Erdemir, Elaz smail Kse, Elaz Ali Rza Kur'an' Kerim'leri meydanlarda aka yakm,
Septiolu, Erzurum Tahir amaz ve ANAP camilerimizi kiliselere benzetmeye alm ve
milletvekillerinden Balkesir smail Day, Siirt yine kar kan binlerce mslman ya hapsedilmi
Kudbettin Hamidi, Kayseri Mehmet Kak ya da srgn edilerek zulme uramtr. Laik
katlmlard. DYP Genel Bakan Sleyman Demirci, dzen, Mslman kzlara okul kaplarn kapatarak,
geceye u telgraf mesajyla katld: bart yasa gibi iren bir yasakla zulmn
"Byk alim ve byk mfessir Bedizzaman Said- deiik bir ynden srdrmektedir.
i Nursi iin okunacak mevlidi Allah kabul etsi.. ...Ama rabbimizin vaadi gerei, zulmn ve
Hakkn savunucusu ve iyiliin yol gstericisi olan zalimlerin tela bounadr. nk slamn zaferi
Bedizzaman Said-i Nurs'ye Allah rahmet eylesin. yaklamaktadr.
Sayglar." Laik er cephesi, Mslmanlara saldrmay
-4 Kasm 1990: Cumhuriyet gazetesi, slamc brakp, Cumhuriyet tarihi boyunca iledii
yayn organlarnn bir arsn haber olarak saysz zulmn ve lkemizi kafir glere satmann
yaynlad. Barolar Birlii, Atatrk Dnce hesabn vermeye hazrlanmaktadr." te bu ortak
Dernei, ada Yaam Destekleme Dernei, Kadn bildirinin altnda;
Haklarn Koruma Dernei, Trk Kadnlar Birlii, Akademi Yaynlar, Birim Basm-Yayn, Dava
Trkiye Yazarlar Sendikas ve TSAD gibi Dergisi, Dnya Yaynlar, Giriim Dergisi. mza
kurulular siyonistlikle sulayan ve hedef Dergisi, aret Yaynlar, Kamuoyu, Kardelen
gsteren ortak bildiride unlar syleniyordu: Dergisi, Kimlik Gazetesi, Med-Zehra, Mektup
"Laiklik, demokrasi, adalk ve benzeri ne Dergisi, Objektif Dergisi, Sena Organizasyon,
anlama geldii belli olmayan, herkese gre afak Datm, ura Yaynlar, Teklif Dergisi,
deiebilen ssl kavramlarn artfasna gizlenerek Tevhid Dergisi, Tohum Neriyat, Yeryz Dergisi,
srdrlen bu er kampanyas, yce kitabmzn hak Yldz Kervan ve Ynetim Yaynlar'nn imzas
ve batln birbirinden ayr olduunu ve birarada vard. Ortak bildiri, "nananlar Allah yolunda,
bulunamayacan belirten ayetlerine uygun olarak, kfredenler taut uruna savar, yleyse siz
Allah'a dost olanlarla dman olanlar apak bir eytann dostlaryla savan" szleriyle son
biimde ayrc ynde gelimektedir. Halkmz buluyordu. Toplantlarnda, "Bekleyin laikler,
hibir ekilde temsil etmeyen, mark bir mutlu geliyoruz" diye marlar syleyen slamclar,
gelilerinin artk uzun vadeye deil orta vadeye, Suudi Arabistan'n emniyet ve selametini ihlal
hatta ksa vadeye balandn ilan ediyorlar ve ederek, roketleriyle Suudi kentlerini
eytann dostlar dedikleri laiklere ak sava bombalamasn, selamet iinde yaayan halka
ilan ediyorlard. korkulu anlar yaatm olmasn da, biz ve bizimle
-4 Kasm 1990: Diyanet leri Bakan Said birlikte milyonlarca Mslman byk bir endieyle
Yazcolu, cami saylar ve cami yaptrma karladk. Saddam Hseyin, bir zamanlar mbarek
konusuna ilikin ilgin bir deme verdi. topraklarn ve bu emniyet ve selamet lkesinin
Yazcolu, "Trkiye'de bugn 65 bin cami var. Bu kutsallnn korunmasna byk ihtimam gsterdii
camilerde 80 bin dolaynda kadrolu personel hakkndaki kulaklar sar eden iddialarn da
bulunuyor. 7 bin dolaynda personel a var. Her inemitir. Bu ho bir srpriz olmamtr. Saddam
kye bir cami yeterliyken, neredeyse 100 metre Hseyin, yeryznde bozgunculuk yapmaya, ekin ve
arayla yaplyor. Ne kadar az cami yaparsak, nesli yoketmeye abalayan zalim bir diktatrdr.
vatanda arasndaki blnmeyi nlemi oluruz", Zira o, tannd andan itibaren sapklk yolunda
diyerek adn ba cami yaplmasna kar bym, pheli eller tarafndan yetitirilmi,
kyordu. hayatlarn slam dmanlna, slam din ve
-20 Kasm 1990: Yldz niversitesi'nde adamlarnn ortadan kaldrlmasna adam, sapk
kendilerine "Mslman Genlik" adn veren 300 cereyan ve karanlk adamlarnn glgesinde
kiilik bir grup gsteri yapt. niversite gelimi ve bylece ortaya, fasit bir bitki ve
yemekhanesinde bulunan Atatrk rlyefinin zerinde salih olmayan bir amel kmtr.
yer alan "Hakimiyet Kaytsz artsz Milletindir" ttifak kuvvetleri ile birlikte, Kuveyt'in
szleri, grup tarafndan "Hakimiyet Kaytsz kurtarlmasna ve bu fitnenin ortadan
artsz Allah'ndr", biiminde deitirildi. kaldrlmasna kyamnz, Allah'a yaklamann en
-2 ubat 1991: Krfez Sava'nda Trkiye'nin byk derecesidir.
mttefik kuvvetlere destek vermesi; stanbul, Genel olarak Trk Mslmanlar, zel olarak RP
Diyarbakr, Batman, Nusaybin ve Tatvan'da cuma adna, biz, bu icraatlarnz destekliyoruz.
namazndan kan slamclarn gsterileriyle Hatta, mbarek Tevhid sanca olan 'Lailahe
protesto edildi. Atlan sloganlar arasnda "Saddam llallah Muhammedn Resulullah' bayranz altnda
Bahane, Dklen slam Kan" ve "Kahrolsun srail" bu cihadnza nusrette grevimizi yerine getirmeye
dikkati ekti. ve mbarek topraklar urunda canlarmz sizinle
-2 ubat 1991: Refah Partisi Genel Bakam birlikte her zaman fedaya hazrz.
Necmettin Erbakan'n Suudi Arabistan Kral Fahd'a Cenab- Hak, sizi, nusreti ve muvaffakiye teyid
gnderdii telgraf, Suudi televizyonunda okundu. buyursun." (TEMPO Dergisi, 17 ubat 1991)
Telgrafn tam metni yle: Her zaman, antiemperyalist olduunu syleyen ve
"Harameyn-i erifeyn Hamidi Kral Fahd bin ABD kartlyla vnen slamclarn partisinin
Abdulaziz Esselamu Aleykum ve Rahmetullahi ve lideri, bu mesajla ne demek istiyordu? Mesaj, u
Berekatuhu Kuveyt'in kurtarlmas ve Saddam anlama geliyordu: Ortadoudaki varln ABD
fitnesinin ortadan kaldrlmas urundaki karlaryla zdeletiren, varln
savalarn balad haberini byk bir mutluluk emperyalistlerin karlarna armaan eden Suudi
ve sevin ile karladk. Bu arada, Saddam'n,
Arabistan'dan yana tavr almak, antiemperyalist
eriatlk ile 163. madde arasnda iliki
bir partinin taknaca bir tutum deildir.
olsa da, bunlarla son zamanlarda Avrupa
Dolaysyla Refah Partisi antiemperyalist
basnnda sk sk yer alan Sevr Antlamas
deildir. kincisi; Suudi Arabistan, rak'taki
arasnda nasl bir balant olabilir? Avrupa
Mslman halka bombalar yadran batl mttefik
basnnn sk sk szn etmeye balad Sevr
gleriyle birlikte hareket etmektedir. Onlarla
Antlamas, artk ortadan kalkm olan Osmanl
birlikte hareket eden Suudi Arabistan'a, bu olayda
Devleti'nin, Birinci Dnya Sava'ndan sonra
bu denli angaje olan bir partinin, slamclarn
kabul ettii, daha dorusu karlkl bir
partisi olduundan da kuku duyulmaldr. Sonu:
anlama deil, Batllarca Osmanl Devleti'ne
Refah Partisi sahte islamc, da baml bir
dikte edilmi bir belgedir. Bu politik belge
partidir.
ile 163. madde arasndaki balant yle
-12 Nisan 1991: 3713 sayl Terrle Mcadele
belirlenebilir: Bu madde, Atatrk devriminin
Yasas, Trk Ceza Yasas'nn 163. maddesini
temel elerinden biri olan laiklik ilkesini
yrrlkten kaldrd.
koruyup eriat akmlarn nlenmesi amacyla
konulmutur. Sevr Antlamas'n Trk ulusu
deil, Osmanl Parlamentosu da deil,
eriatl korumakla grevli Padiah
ERATILIK VE 163. MADDE Vahdettin'in ars zerine, onun bakanl
altnda toplanan Saltanat uras kabul etti.
"Yazlarmzda zaman zaman kendimizi Bu ura yelerinin byk ounluu, emekli
yineleyerek laiklikten, eriatlktan, Osmanl paalarndan ve eski devlet
Trkiye'nin bamszlndan sz ediyorsak, adamlarndan olumutu. Padiah, ayn zamanda
bunun nedeni, tutucu iktidarlarn ve kimi Halife olduu iin Osmanl devleti, elbette
politikaclarn tutumlardr. lkemizde, ne eriat nitelik tayordu. Son Osmanl
yazk ki, hukuka bal devlet, anayasal Parlamentosu olan stanbul Mebusan Meclisi, 16
aksaklklar, kiisel iktidar eylemleri, insan Mart 1920'de stanbul'un ngilizler ve sava
haklar, enflasyon, lke ormanlarnn yok ortaklarnca eylemli olarak igal edilmesinden
edilmesi gibi ok nemli ve yaamsal sorunlar sonra kapatlm; milliyeti yeler, ngilizler
temcit pilav gibi stlp stlp nmze tarafndan Malta Adas'na srlm; Anadolu'ya
geliyor, getiriliyor. te Trk Ceza Yasas'nn kaabilenler ise Ankara'ya varp ilk Trkiye
141., 142 ve 163. maddeleri de byle sreen Byk Millet Meclisi'ne katlmlard. Ancak,
(mzmin) sorunlardan biridir. Ne yapalm, son Mebusan Meclisi'nin grd ok nemli bir
susalm m? Elbet dncelerimizi aklamak i vard ki, o da Ulusal Ant' (Misak-
zorundayz. 141 ve 142. maddeleri geen hafta Milli'yi) kabul etmi olmasyd. Bu ant,
ele almtk; bugn 163. maddenin balantl Trkiye'nin deimez snrn Trk halkna ve
olduu konu ve sorunlar bu madde ile birlikte btn dnyaya ilan eden belgedir. Sevr
irdelemek istiyoruz. Antlamas ise Osmanl Devleti'ni birka ilden
oluan kk bir emirlik, bir hanlk durumuna
getiriyordu; stanbul'da ngilizlerle ibirlii idare eden kimse sekiz yldan onbe yla kadar
yapan eriatlar ise bunu benimsemilerdi. ar hapis cezas ile cezalandrlr.
Sevr Antlamas'm reddedip Yunanllar Byle cemiyetlere girenler veya girmek iin
Anadolu'dan karmak iin Trk ulusunun nnde bakalarna yol gsterenlere be yldan on iki
arpan Mustafa Kemal Paa hakknda idam yla kadar ar hapis cezas verilir.
ferman verenler, eriatlard. Yunanllar Laiklie aykr olarak, devletin sosyal veya
karsndaki Trk direniini krmak iin, ekonomik veya siyasi veya hukuki temel
Anadolu'daki baz haym ve gafilleri kandrp dzenini, ksmen de olsa dini esas ve inanlara
yer yer isyan kararak Trk ordusunu arkadan uydurmak amacyla veya siyasi amala veya
vurup kertmek isteyenler de bata Padiah siyasi menfaat temin ve tesis eylemek
Vahdettin olmak zere, yine eriatlard. maksadyla dini veya dini hissiyat veya dince
Gnmzde, Atatrk'n ada Trkiye iin mukaddes tannan eyleri alet ederek her ne
koymu olduu salam ilkelerle baa kamayp surettte olursa olsun propaganda yapan veya
onun kiiliini karalamaya abalayanlar, yine telkinde bulunan kimse be yldan on yla kadar
eriatlar deil midir? ar hapis cezas ile cezalandrlr.
Gncel bir rnek daha vereyim: Nevehir ahsi nfuz veya menfaat temin etmek
belediye seimleri srasnda "Kanmz aksa da maksadyla dini veya dini hissiyat veya dince
zafer slamndr" diye tekbir getirerek kentin mukaddes tannan eyleri veya dini kitaplar
sokaklarnda avaz avaz baranlar kimlerdir? alet ederek her ne suretle olursa olsun
Elbette eriatlar. nk onlar iin Trk yok, propaganda yapan veya telkinde bulunan kimse
slam vardr; ulus yok, mmet vardr. iki yldan be yla kadar ar hapis cezas ile
u halde, 163. maddenin hem, eriatlk hem cezalandrlr.
de yeni kurulan Cumhuriyet'in yrtt (ki, bu Yukardaki fkralarda yazl fiilleri devlet
yrtl, Lozan Bar Antlamas ile daireleri, belediyeler veya sermayesi ksmen
belgelenmitir) Sevr Antlamas ile ok yakn veya tamamen devlete ait olan iktisadi
ilgisi var. 163. maddenin kaldrlmasna, ben, teekkller, sendikalar, i;i teekklleri,
ite bu nedenle karym. eriat partilerin okullar, yksek retim messeseleri iinde
ak, gizli hilafet propagandalarnn yeniden veya bunlarn memur, mstahdem veya mensuplar
yaygnlamas bu lkeyi felakete gtrr de, arasnda ileyenler hakknda verilecek ar
ondan. Bu konudaki dncelerimi daha nce de hapis cezas te bir nispetinde arttrlr.
bu stunlarda birka kez akladm nc ve drdnc fkralarda yazl
yinelemeyeceim. fiiller, yayn vastalar ile ilendii
imdi de 163. maddenin metnini okuyalm: takdirde verilecek ceza yar nispetinde
"Madde 163- (Deiik 2787-21.1.1983) arttrlr."
Laiklie aykr olarak, devletin sosyal veya kinci Dnya Sava'ndan sonra Stalin'in
siyasi veya hukuki teme! dzenini ksmen de Trkiye'den toprak ve s istemesi sonrasnda,
olsa dini esas ve inanlara uydurmak amacyla 1947'de, T.C. hkmetinin ABD ile ikili
cemiyet tesis, tekil, tanzim veya sevk ve anlamalar gndeme geldi. Daha sonra, ABD'nin
gittike artan younlukta ve teki bat nk; komnizmin kart eriatlk deil,
devletlerinin katlmasyla bizi yeniden yar kapitalizmdir; partiler yelpazesinde sa kanat,
smrge durumuna getirecek tutumu karsnda kapitalizm ideolojisi ile yeterince
"Tam Bamszlk stiyoruz" diye haykran doldurulmutur, o uta boluk yoktur.
niversite genlerine ne yapld? Kym, dayak, eriatlk lkemiz bakmndan bsbtn ayr
ikence, hapis... yle zamanlar oldu ki, bir nitelik tar. Gemiimizde komnist
ABD'nin herhangi politik bir eylemini gelenek yok ama eriat gelenek vardr ve her
eletirenler bile hapislere atld. Buna an hortlayabilir. eriata dayanan slamc
karlk eriatlarn srtlar hep svazland. devletlerde ise dnce zgrlnn ne kertede
Bugnk tehlikeli ortama, byle srklendik. kstl olduunu gazete okuyan herkes bilir.
1980 askeri darbesinden sonra devlet bakan Okurlarmn 163. maddeyi dikkatle okuyup bu
olan Kenan Evren, doudaki meydan sorunlar, para para deindiim noktalarn
konumalarndan birinde, "Tam bamszlk diye altnda deerlendirmesini, Atatrk
bir ey tutturmular" diyerek yazarlar ve aydnlarmzn da, halk bu ynde aydnlatmaya
genleri sulamad m? Kafalar ne kadar almasn dilemekteyim.
artlanmt ki, solcularn vatansever olduu Bir tutsaklk ve utan belgesi olan Sevr
bir trl kabul edilemiyordu; korkun bir Antlamas"n tam bamszlk belgesi olan
ayrmclkt bu. Gnmzde "komnizm ihra eden Lozan Antlamas'na stn tutan dnce eer
lkeler" kalmad, ama yremiz eriat ihra eden imdi de lkemizde varsa, bu tr dnce
lkelerle sarldr. tayanlar, mtareke dneminin haym
Burada beklenen bir soruya (sual-i miraslardr." (VELDEDEOLU, Hfz Veldet:
mukaddere) yant vereyim: Denebilir ki, geen Cumhuriyet, 14 Nisan 1991, Sf.2)
pazar yaznzda 141 ve 142. maddelerin dnce
zgrln kstlamas nedeniyle
kaldrlmasndan yana idiniz. 163. maddenin
dnce zgrln kstladn dnmyor
LAK CUMHURYETE LM YEMN VE
musunuz?
UUR MUMCU
163. madde din ve vicdan zgrln
kstlamyor, dnce zgrln de
-31 Ekim 1991: Yenilevent stanbul'daki Harp
kstlamyor. Hilafetilie kadar gidebilecek
Akademileri Komutanl Kurmay Bakan Tmgeneral
propagandalar yapma olasl bulunan siyasal
zzettin yign imzal 31.10.1991 tarih ve 3500-
partilerin kurulmasn engelliyor. Baka bir
23-91/sth. ve KK b. 557 sayl yaznn ksa
soru da yneltilebilir: Parlamentodaki partiler
metninde yle bir sunu var:
yelpazesinde sol u kanadn boluunu doldurmak
"Alnan bir duyum zerine tespit edilen Kur'an
iin komnist partilerin kurulmasndan yana
Kursu And metninin fotokopisi ekte
olduunuzu geen hafta akladnz; peki sa u
gnderilmitir. Bilgi edinilmesini arz ederim."
kanattaki eriat partilere niin kar
Tmgeneral'in ekte gnderdii Kur'an Kursu And
kyorsunuz?
metni ise yle:
 "Ben Muhammed Mslman mmetindenim. Trkiye Erbakan'n, son bin yln olay dedii ittifak,
dinsiz laik bir memleket haline gelmitir. yzde 16.7 oyla 62 milletvekili kararak DYP,
Hayatm Mustafa Kemal dinsizlii ile savaa ANAP ve SHP'nin ardndan drdnc parti oldu.
adayacama, Trkiye'yi bir din ve eriat devleti ttifakn 62 milletvekilinden 19'u MHP'nin, 3'
haline getirmek iin mcadele edeceime, Kemal IDP'nin, 40' RP'nindi. Nitekim Trke, kendi
Paa zamannda kartlan dinsiz kanunlarn arkadalaryla 15 Kasm 1991'de; Edibali ise iki
tatbikini nleyeceime, ksa zamanda mmet esasna arkadayla, 25 Ocak 1992'de ittifaktan
dayanan eriat Devleti'nin kurulmas iin devlet ayrldlar.
idaresinde sz sahibi olacak mevkilere gelmek iin -24 Ocak 1992: Fatih Cami-i'nde yaklak 150
alacama dinim, Allah'm ve btn mukaddesatm kiilik bir grup tarafndan "Cezayir Katliamn
zerine yemin ve kassem ederim." Tel'in Mitingi" dzenlendi. Toplantya gvenlik
-20 Eyll 1991: Yaklaan Genel Seimlerle glerinin mdahale etmek istemesi sonucu kan
ilgili almalar srerken, Refah Partisi Genel atmalar srasnda, gsterici grubun "Satlm
Bakan Necmettin Erbakan, Milliyeti Hareket Polis" diye slogan att grld.
Partisi Genel Bakan Alpaslan Trke ve Islahat -l Mart 1992: Cizreli eyh Zeki Atak'n
Demokrasi Partisi Genel Bakan Aykut Edibali, bir Hizbullahi mridleri, Galata'daki Neve alom
seim protokol imzaladlar. Sinagog'unu bombalad. Eylemin, srail'in Filistin
Hedefleri, adaylarn RP ats altnda halkna zulmetmesini protesto amacyla yapld
seimlere sokmak ve artk "Kutsal ttifak" olarak akland.
anlmaya balayan ittifak iktidara tamakt. -20 Ekim 1992: Refah Partisi Kocaeli
Bunu umuyorlard da. Umutlar, imzalanan protokol Milletvekili, eski Adalet Bakanlarndan evket
metninden anlalabiliyordu: Kazan ve 11 arkada, Ankara Cumhuriyet
"Milli ttifak'n kurucusu liderin ortak Basavcl'na bir su duyurusunda bulundular.
yetki ve sorumluluu ile ittifakn kanatlarnn Su duyurusu dilekesindeki grler, RP'lilerin
bir partide veya yeni kurulacak bir partide cinsellie, ahlak normlarna, topluma bak
kemaliyle temsil edilmesi, kurumlamas, alarna ilikin nemli ipular veriyor. Bu
geniletilmesi, milli ve manevi deerlere bal nedenle; evket Kazan, Kemalettin Gkta, mer
hsnniyet sahibi btn grup ve vatandalarmzn Faruk Ekinci, Abdllatif ener, Musa Demirci,
ittifak oluumunda yerlerini almalarn Hsamettin Korkutata, Mehmet Elkatm, Kemalettin
salayacak, Trkiye'nin milli, manevi ve bilimsel Gktan, A.Remzi Hatip, Bahattin Eli, brahim
potansiyelini harekete geirebilecek, Model, Usul, Halil elik, Zeki nal ve Kazm Ataolu imzal su
Zamanlama, Program, Strateji, Temsil, Yetki, duyurusunun kimi blmlerini aktaryorum:
Sorumluluk konularnda yeni bir mutabakata, bir "1. 17 Ekim 1992 tarihli Hrriyet gazetesinin
protokole ihtiya duyulmaktadr. Akladmz Ankara ekinin 2. sahifesinde yer alan ve daha
amalar gerekletirmek zere, yeni bir protokol nceleri de pekok kez muhtelif basn-yayn
hazrlanmasna ve gereinin yaplmasna karar organlarnda emsalleri neredilmi bulunan 'seks
verdik. 20.11.1991. aletleri'ni havi ilanda; Ankara Sens ba bayii
Prof.Dr.Necmettin Erbakan. Alparslan Trke. olarak r j inal muhtelif seks aletlerinin
Aykut Edibali." Ancak umulan olmad. Necmettin (bytcler, ayr balkl masaj aletleri,
uyarclar, pilli-motorlu suni vaginalar, aleniyet kazandrlmasyla snrsz ve kontrolsz
lezbiyenler ve deiiklik isteyenlere ok zel bir srece girmi bulunmaktadr..."
ilikiler iin protez organl klotlar, pilli- "...Toplumumuzun mstehcenlik konusundaki asil
motorlu orgazm makinalar vb.) isteyen her kiiye anlaynn bundan sonra da srmesi konusunda,
posta ile gnderilecei veya motorlu kurye ile mstehcenlik snrn dahi ap mstekreh (iren,
teslim edilebilecei belirtilmekte; ayrca 200 tiksinti verici) hale gelen pornografiye kar
eit cinsel mamuln verilen adreste tehir insanmz korumak iin hukuki tedbir ve
edildii, isteyenlerin grp, arzu ettii seks teebbslerde bulunmak bir Anayasa icabdr. Bu
mamuln alabilecei ifade olunmaktadr..." konuda gerekli tedbir alnmad takdirde, her
"...Mstehcenlik, toplumlarda tarih boyunca trl mstehcenlik ve pornografinin serbest ve
tartlm ve genelde yadrganm ve de tasvib aleni olduu ve ticaret meta yapld, anlan
grmemitir. Mstehcenliin btn eitleri sex-shop ve brolar zaman ierisinde Trkiye'nin
arasnda ortak bir zellik bulunmakla, o da cinsi en cra kelerine kadar yaylacak, kolaylkla bir
arzular tahrik, galeyana getirmek ve bunu dkkan gibi umumi mahallerde, bulvarlarda alp
istismar etmektir. Bu da insanlarda dier baz burada her trl pornografik yayn, alet ve
duygular zellikle fazilet hislerini kreltmekte, gereler halka tehir edilip satlabilecek; ite o
cinsi arzulan galeyana getirmekte, dolaysyla zaman, i iten gemi olacak ve belki geriye de
kiinin ve kiiliin dengesi bozulmakta, dn mmkn olmayacaktr..."
toplumlarda, ailelerde, bilhassa ocuk ve genlik
andakilerde bunalmlara ve huzursuzluklara ve
su ileme temaylne yol amaktadr. Trk toplumu
mstehcenlik karsnda, tarihin derinliklerine
"ADL EKONOMK DZEN" MASALI
kk salan asil ve ciddi bir anlaya sahiptir. Bu
anlay, gnmzde de ana izgileri ile devam
Refah Partisi ve Genel Bakan Necmettin
etmektedir. Trk milletinin bu anlay,
Erbakan'n slogan haline gelen ve bir yeryz
mstehcenlik konusundaki speklasyonlara zt;
cenneti vaadeden "Adil Dzen" aslnda, bir
fakat ahlaki, psikolojik, sosyolojik, pedagojik
topya bile deil. topyalarn, sistematik
ilmi gerek ve tesbitlere uygundur. Bugn bat
dnce sistemlerinin iinden kabildii
aleminde, aile messesesinin dumura uramasnda,
biliniyor. rnein; Jules Verne'in Aya
fuhuun yaygnlap ADS ve benzeri hastalklarn
Yolculuk'u bir topyadr ama, sistematik
sratle oalmasnda; buna bal olarak uyuturucu
dnce rn olduu iin, bir sre sonra
madde alkanlnn toplumlar sarsacak apta
topya olmaktan kp gerekleebilmitir.
trmanmasnda; mstehcen alet ve yaynlarn,
22 Kasm 1992 tarihli Ekonomist dergisi,
ksaca pornografinin kmsenmeyecek bir rol
Adil Dzen'in niteliini aratryor ve "masal"
vardr. Bugn Trkiye'deki mstehcenlik (halkn ar
kavramn uygun gryor. Derginin haberini bir
ve haya duygularn incitme veya cinsel arzular
ek metin olarak olduu gibi aktaryorum:
tahrik ve istismar etme), su duyurusunu
"...Olmaz, demeyin... Trkiye'de her ey
yaptmz Sex-Shop'larn almaya balanmas ve
olur. Mevcut seim sistemi deitirilmez de
byk tirajl gazetelerde ilanlarla duyurularak
blnme modas devam ederse, Refah bal gibi faizcilikle ie girimi, en gl olduu
iktidar olur. dnemde faizcilie girmi. Faiz, Galata'da
ktidar olduunda RP Bakan Erbakan'n ilk kendini gstermi. Refah Partisi'nin iktidara
yapaca ey de kendi icad olan 'Adil Ekonomik gelme midi olmad iin byle eyleri ortaya
Dzen'i gndeme getirmek olacak tabii... u atyor. Suudilerin hepsi faizcidir. te
srada kamuoyunda, RP'nin kendi tesettr ran'n durumu ortada."
politikasn halka empoze edip etmeyecei Osmanl tarihi ile ilgili kitaplarda da 1459
tartlyor. ile 1563 arasnda, yani imparatorluun en
Ama esas aratrlmas gereken nokta, RP'nin aaal dneminde bile, faizin mevcut olduunu,
nerdii ekonomik politika. Bu 'program' hayata vakflarn bile ona onbir hesabyla (yzde 10)
geirildii takdirde, ekonominin Richter paralarn ilettiklerini yazyor.
leinde 7.5'luk bir deprem kanlmaz olacak. Tarihten bir yaprak...
Neler olacak neler? Gemi dnemlerdeki faiz ilemleri kitabna
Erbakan, babakan olduunda neler olacak uyduruluyor ve muamelei seriye denen uygulama,
neler? gerektiinde mahkeme defterlerinde bile yer
Faiz ve para olarak denen vergiler alyordu. Osmanl dneminde baz borlular,
kalkacak. Herkes, malnn yzde 2.5'ini yine bugn baz uyanklarn yapt gibi dedikleri
mal olarak devlete verecek. faizin toplam anaparay anca, borlarnn
Tevik belgesi yerine, teminatl ehliyet dendiini ileri sryor ve demeyi
vesikas, oda yelik belgesi yerine de ahlaki durduruyorlard. 1558 ylnda alman u mahkeme
topluluun verdii 'teminatl tezkiye' belgesi karar, faizin varln belgeliyor:
gelecek. Tabii, bu belgeler, her dnem olduu skdar Kads, bu tr bir davay
gibi, iktidara yakn ve mtedeyyin grnen eyhlislam Ebusuut Efendi'ye bavurarak zmek
kiilere verilecek. Laik grte direnen istedi, u soruyu yneltti: "Davacnn borlusu
iadamlarna kredi verilmeyeceini tahmin etmek olan daval, her yl davacya faiz diye bir
iin, kahin olmaya da gerek yok, pek tabii. Bu miktar ake verse ama er'i muamele olmu
tr bir model, Trkiye'nin dnya ekonomisi ile olmasa, sonra verdiim akeyi asl mala say
btnleme abalaryla da badamayacak. diyerek davacya vermese, davacnn almaya
Uygulanabilir mi? hakk olur mu? Beyan buyurula..."
Biz, Necmettin Hoca'nn Adil Ekonomik Dzen Ebussuut Efendi'nin halen ilgili defterlerde
adl kitabn satr satr erh ettikten sonra incelenebilecek u cevab faizin o dnemde de
ekonomistlere, tarihilere ve iadamlarna bu meru sayldn gsteriyor: "Alr. Faiz
modelin hayata geirilme ansn sorduk. borcum diye verdikten sonra asl mala saylsn
ktisat tarihisi Prof. Haydar Kazgan, bu demeye hakk olmaz."
konuda u deerlendirmeyi yapt: Ekonomik Kaos Ankara niversitesi, SBF
"RP'nin yapt byk bir sahtekarlk. Faiz profesrlerinden Korkut Boratav, Erbakan'n
yerine ticarete itirak pay veriyor. Halbuki modelinin tmyle uygulanmasn imkansz
bu, bal gibi faizdir. Osmanl mparatorluu da, gryor ve u deerlendirmeyi yapyor:
 "Bu modelin tmyle hayata geirilmesi kalmayacak. Bu nerinin Con Ahmed'in enerjisiz
mmkn deildir. Para para ve kimi eleri ileyen devridaim makinesinden bir fark yok.
baz slam lkelerinde uygulanyor. rnein oban Devlet
Msr'da hzla gelien slami bankalar, birka Yeni ekonomik dzenin en ilgin ve
yl nce byk bir skandal ile ktler. Bu uygulanmas zor noktalarndan biri de ayni
kurumlara tasarruflarn yatrm olan halk vergi uygulamas. Erbakan'a gre 80 koyunu olan
dolandrarak lke dna para kardklar kii bunun krkta birini yani, iki koyunu
anlald." devlete verecek. Devletin bu koyunu paraya
Gen Ynetici ve adamlar Dernei Bakan evirme imkan teorik olarak var. Ancak devlete
erif Kaynar ise, Refah Partisi'nin ekonomik verilen mallara alc kmamas durumunda,
hedeflerinin, uygulama aamasnda bir kaos devletin elinde yzbinlerce koyun
ortaya kacan dnyor ve "Bugnk birikebilecek. Trkiye'de 46 milyon koy:n
konjonktrde faizsiz bir ekonominin bulunduuna gre, devletin koyun varl 1
yaayabileceine inanmyorum", diyor. milyon 150 bine kadar kabilecek. Motor,
Maliye Profesr zzettin nder'e gre, otomobil ve dier mallarn retiminde de ayni
vergi konusundaki Refah nerilerinin uygulanma vergi alndn varsayarsak, devlet bu
ans sfr: varlklarn koyacak al, depo ve antrepo
"Refahn ekonomi politikasnn hi ans bulamayacak.
yok. Vergiyi kaldracak, yerine koyun alacak. Erbakan'n varsaymna gre, iki veya
Koyunun bir parasal deeri yok mu? Bunun ad erotik dergilerin sat polisiye nlem ve
vergi olmuyor da ne oluyor peki?.. Bunlar yasaklarla deil, irad edilmi insanlarn
aldatmacadr." talebinin azalmas ile yok olacak. Talebin
Bu nasl kredi?.. sfra inmesine kadar olan dnemde, devlet bu
Hoca'nn adil ekonomik dzenindeki en byk tr mal reten irketlerden vergi olarak viski
kozlarndan biri, 'hakk mktesep karl veya 'Playboy' almak zorunda kalacak. Bunlar
kredi'. paraya evirmek istediinde ise, bu muzr
Bu kredi yle ileyecek: Bir bankaya, eylerin satcs durumuna decek.
rnein 1000 lira yatran bir mudi, bir yl Ayni verginin sorunlar bunlarla da
sonunda, bir ay vade ile 12 bin lira bitmiyor. rnein bugnn vergi rekortmeni
alabilecek. Bir yl vade ile almak istediinde Matild Manukyan, vergisini ayni olarak demek
ise mktesep hak (kazanlm hak) kredisi bin istediinde ne yapacak?
lira olacak. Alnan yksek tutardaki krediyle, Devlet her eye ortak
bir ay iinde i evirme imkan yok. Ancak vade Sanayi kurulular ile ilgili nerilerde
bir yla uzadnda ise alman kredi yatrlan hayal mahsul gibi grnyor. Adil ekonomik
paraya eit oluyor. Bu durumda tasarruf dzende, her sanayi tesisinin be orta
sahiplerinin ne kr, ne de zarar olacak ve bulunacak. Bu ortaklar; tesis sahibi, ynetici
bankaya para yatrmann bir cazibesi kadro, ii ve devlet olacak. Her birinin
retim ve kazantaki pay, yzde 20'yi
amayacak. Bu model esasnda, ii veya sistemi, Bat lkelerinde 40 yl akn bir
hemehri irketlerinde uygulanan ancak, sredir uygulanan risk sermayesi (venture
yrtlemeyen bir ynteme ok benziyor. capital) sisteminin bir kopyas.
Mussolini talya'snda denenen korporatif Devlet Bakan Tansu iller, ileri teknoloji
sistemle de birok ortak noktalar var. Devlete alannda i kuracaklara faizsiz kredi
arlk vermesi de ilkel bir sosyalist verilmesini ngren bu sistemi yllardr
anlaytan esinlenmi grnyor. Ancak bu savunuyor. Bu sistem, ilk kez 1946 ylnda,
modelin ilemesi ok zor. leseydi, ii Amerika'da General George Doriot tarafndan
irketleri bugnk zor duruma dmezdi. Hele ortaya atld. Bu sistem, bugn Japonya'dan
irketin zarar etmesi durumunda iler srail'e kadar, ok sayda lkede zaten
karacak. rnein motor fabrikasnda uygulanyor.
alanlara, ekmek paras yerine motor Boazii niversitesi retim yelerinden
verildiinde, ii karnn nasl doyuracak? Murat izaka da faizsiz slam bankacl
lkel bir model erevesi iinde risk sermayesi irketlerinin
Bilim adamlar mal olarak (ayni) vergi deme kurulabileceini, Erbakan'm kitabnn
ynteminin, modelin topik niteliini yazlmasndan ok nce belirtmi ve ciddi
sergilediini sylyorlar. Prof. Korkut Boratav ekilde analiz etmiti.
ilkelliin, topik niteliinden daha belirgin 'Grld gibi modeldeki bu nemli unsur,
olduunu vurguluyor ve 'Tartlmas bile yeni deil. stelik kapitalist ve emperyalist
gereksiz' diyor. Prof. Kazgan ise, bu sistemi bir lkede gerekletirilmi ve gelitirilmi.
mantksz bulduunu belirterek, u yorumu Yani, o Refahlarn ok takt bir mason
yapyor: zihniyetin rn."
"Necmettin Hoca baz eyler sylyor. Faizi
kaldrdk demekle faiz kalkmaz. Trk
ekonomisini bu ekle sokarsanz kapal bir
-31 Aralk 1992: Aralk ay banda gsterime
ekonomi olur. O zaman d dnyaya bir adm
giren 'Temel gd' adl filmin Ankara'daki
attnzda ne ihracat yapabilirsiniz, ne baka
gsterimleri, Refah Partisi milletvekillerinin
bir ey. Dardaki adam parann faizini
yapt su duyurusu zerine, 31 Aralk 1992 gn
ister..."
yasakland. Yasaklama kararn alan Ankara 15.
Sulh Ceza Mahkemesi, karar "szkonusu filmde
halkn utanmasna yol aacak sahneler bulunduu"
savyla verdi. Gsterime girdii birok lkede
olay yaratan Temel gd, Ankara'daki karardan
sonra, zmir ve Samsun'da da yasakland.
ERBAKAN'IN MODELNDE MASON PARMAI
-14 Aralk 1992: TBMM, Diyanet leri
Bakanl'nn btesini gryor. Genel Kurul'da
RP Genel Bakan Necmettin Erbakan'n
sz alp gr bildirenlerin eriatlara nasl
nerdii yatrm projesi karl kredi
prim verdiklerinin anlalmas asndan, baz sayn Adnan Menderes tarafndan aldn
rnekleri sunmakta yarar var: syleyerek, 383 imam hatip okulunun 330 tanesinin
"Biz, siyasetin emrinde bir din istemiyoruz; altnda ayn ekoln imzas, ayn babakanlarn
dinin emrinde bir siyaset kabul ediyoruz." (Ekrem imzasnn olduunu ise syleyebilirim." (Yahya
Ceyhun, Diyanet'ten sorumlu Devlet Bakan) Uslu, DYP)
"Kur'an"n batan sona, cmle cmle yaplacak "Szlerime, memuriyetim esnasnda olan bir
tefsiri, Kur'an'n bu asra bakan gizli srlarn olay anlatarak devam etmek istiyorum. Ben
aydnlatacaktr." (Mehmet zkan, DYP) belediye grevlisiyim. Bir mahallede cami
"Biz, Doru Yol Partisi olarak ve Sayn yaplacakt. Orada, bir takm cemiyet bakanl
Babakan Sleyman Demirci, Diyanet'in stnde, hesaplar yapan kii, caminin yaplmasna mani
hepinizin bildii gibi, titremektedir." (Yahya olmak istedi; ikayet dilekesi ile birlikte bana
Uslu, DYP) geldi. Kendisine 'Arkada, sen bu ikayet
"Diyanet leri Bakanl tekilatmz, dilekesini bana verme. Eer o caminin yaplmasn
milletimizin gz bebeidir. Hi kimse buna yan sen durdurursan, o mahaMeye giremezsin' dedim."
bakamaz." (Yahya Uslu, DYP) (smail Sancak, DYP)
"Peygamberlerin ounun arktan, filozoflarn "TRT'nin mevcut kanallarndan birisinin Diyanet
ekseriyetinin de batdan kmas gsteriyor ki, leri Bakanl'na tahsis edilmesi
bizde din hem hayatn hayat, hem nuru, hem salanmaldr." (Mehmet zkan, DYP)
esasdr." (Mehmet /kan, DYP) "PTT Genel Mdrl'nden zel bir hat tahsis
"Ben diyorum ki: Trkiye'nin esas kurtuluu, o edilerek, 'Alo Diyanet' isimli bir servisin
caminin dnda kalan insanlarn caminin ierisine kurulmasn teklif ediyorum." (Mehmet zkan, DYP)
girerek ibadet etmesiyle olacaktr." (smail "Diyanet leri Bakanl, devlet protokolunda
Sancak, DYP) ngrlen konuma yerletirilmeli ve buna bal
"Fikir anarisinden kurtulmak iin, Diyanet'in olarak, Diyanet leri Bakanl'mza krmz
fetvada ileri bir mevkide olmas lazmdr." plaka tahsis edilmelidir." (Mehmet zkan, DYP)
(Mehmet zkan, DYP) (PEHLVAN, Battal: Aleviler ve Diyanet, Sf. 145.
"Terr, hrszlk, adaletsizlik, rvet, fuhu, 1993, stanbul)
kumar gibi cemiyet hastalklarnn nisbeten
ortadan kaldrlmas iin, Diyanet leri -24 Ocak 1993: Cumhuriyet gazetesi
Bakanl tekilat iyiletirilmelidir." (smail yazarlarndan Uur Mumcu, Ankara Karl sokaktaki
Sancak, DYP) otomobiline yerletirilen, C-4 tipi plastik
"Sayn Bakan, deerli milletvekilleri; slam, bombann patlamas zerine ld. Saat 14.00
her ailenin, her kabilenin nizam; slam, her sralarnda, haberin renilmesinden itibaren
cemiyetin sistemidir. slam btn alarn, btn yurdun her yerinde eriat lanetleyen gsteriler
mekanlarn dinidir." (Hasan Dikici, K.Mara ve yryler balad. nsanlar ayakta, en duyarl
Milletvekili) anlarn yaarlarken bile eriat durmad. stanbul
"Sevgili hocam, 383 imam hatip okulundan 310 Halaskargazi caddesindeki Bulgar Kilisesi'nin
tanesi Sleyman Demirel'in imzasyla ald yannda Uur Mumcu ansna dzenlenen Mumcu kitap
gibi, bunun 19 tanesi de -Allah rahmet eylesin- stand, 26 Ocak'n ilk saatlerinde yakld.
 Mumcu'nun cenazesi; Ankara'da, onbinlerce hakaret ettii iin idama mahkum edilmitir. Aziz
kiinin katlmyla, 27 Ocak 1993 gn yapld. Nesin de bu hakaret ve ihaneti onaylad iin
Tren, eriatlara kar Trkiye Cumhuriyeti ayn hkm altndadr. slami milletimizin ve
tarihinin en byk gvde gsterisi olarak hkmetimizin bu kiiye tepkisini ve nefretini
nitelendi. Onbinlerce insan baryordu: aklamas gerekiyor. Salman Rushdi, siyasi bir
"Katiller bulunsun, hesap sorulsun", "Trkiye sorundan nce, slami bir karardr", denildi.
ran olmayacak", "Faizme kar omuz omuza", Bayazda, "slam dnyas bu konuda hibir
"Uur'un katili kontrgerilla", "rtica'nn ba uzlamay kabul etmedii iin, Rushdi'nin yolunu
ankaya'da", "Genciz, Glyz, Atatrk'yz", izleyen herkesin onun kaderini paylaaca"
"Mollalar ran'a'Y'Bir mum snd, yeni mumlar belirtildi.
yanacak", "rtica'nn maa ankaya'dan", -28 ubat 1993: Emniyet Genel Mdrl,
"ankaya'nn iman, laiklik dman", "Kahrolsun stihbarat Daire Bakanl tarafndan, son
eriat", "Uurlar lmez", "Uurlar lmedi, yllarda gneydou blgesinde, zellikle PKK
lmeyecek", "Solda birlik", "Mollalar orduya (Krdistan i Partisi) ile girdii atmada
alnamaz". etkin olan ve Krtlerin "Hizbul Kontra" adn
Onbinler at yakyordu: taktklar Hizbullah hakknda hazrlanan rapor
"Ne bir haram yedi, ne cana kyd/ Ekmek kadar basna yansd. kibin'e Doru dergisinde kapak
aziz, su gibi ayd/ Hi kimse duymadan, hkmler haberi olarak yaynlanan raporda, rgtn
giydi/ Yiidim aslanm, burda yatyor/ Yiidim Trkiye'deki eylemleri hakknda unlar syleniyor:
Uur'um, burda yatyor." "lkemizde, zellikle bakent Ankara'da grevli
Onbinler haykryordu: yabanc misyon mensuplarna kar gerekletirilen
"Ankara'nn tana bak/ Gzlerimin yana bak/ bombal suikast olaylarnn bu rgt tarafndan
Uur Mumcu ehit olmu/ u felein iine bak." yapld kanaati mevcuttur. 1987 ylndan bugne
-4 ubat 1993: ran'n nde gelen gazetesi kadar; ikisi ABD'li, ikisi Suudi Arabistan'l,
'Cumhuri slami'nin bayazsnda Aziz Nesin, ar biri sra'li ve dieri de Msr'h olmak zere
bir ekilde suland ve Salman Rushdi'yle ayn alt yabanc uyruklu ahsa giriilen eylemlerin bu
sonu paylamas gerektii yorumu yapld. rgt tarafndan gerekletirildii
Bayazda, "eytan Ayetleri" kitabndan dolay deerlendirilmektedir. Eylemlerin hepsi, faili
Humeyni tarafndan lme mahkum edilen Hint asll mehuldr. Bugne kadar maalesef bu olaylarn
ngiliz yazar Salman Rushdi'nin kitabn, failleri tespit edilmemitir."
Trkiye'de yaymlayacan aklayan Nesin'in, "l Aralk 1984 tarihinde, stanbul ilinde bir
"Mslmanlar arasnda yerinin kalmad ve Rushdi kuyumcu soygununa mdahale eden gvenlik
gibi, ldrlmesinin mubah olduu" belirtildi. kuvvetleriyle sanklar arasnda kan silahl
Nesin hakknda, "Siyonist ua", "Pis bir siyon" atma neticesi, faillerden biri olay yerinde
ve "Pis yazar" deyimlerini kullanan gazetede, ilk yakalanmtr. ahsn yaplan sorgusunda illegal
adm olarak ran'da ok tutulan yazarn Hizbullah rgt mensubu olduu, kuyumcuyu rgt
kitaplarnn boykot edilmesi istendi. ran'daki adna arkadalaryla birlikte soymaya teebbs
radikal kanadn szcs olarak tannan gazetenin ettikleri renilmitir. Geniletilen tahkikat
makalesinde, "Salman Rushdi, peygambere ve slama sonucunda rgt mensubu olduu anlalan 13 kii;
bir adet Sten marka makinal tabanca, drt adet yapsnn i yaps ve rgtlenmesi yle
eitli apta tabanca, bu tabancalara ait anlatlyor:
arjrler, bine yakn mermi ve bol miktarda "a)lim Cemaati:
rgtsel dokmanlarla birlikte yakalanmlardr." lim cemaatine mensup olanlara gre, aslolan
"eriat kanunlarnn geerli olduu ran cihat, yani silahl mcadeledir; nce ona arlk
rneinde olduu gibi bir slam devleti kurmak verilmelidir. Silahl mcadele bir temizlik, bir
amac dorultusunda faaliyet yrten Hizbullahi yldrm harekatdr. Ayn zamanda, bir g
kesim, lkenin blnmesi, devletin yklmasn gsterisidir. Sessiz ve kararsz kitleyi davaya
arzulamamaktadr. Amac, TC devletinin siyasi kazanmann (olana. H.N.) olmad takdirde
sistemini slami kurallara uydurmakla snrldr. zorlamann tek yolu budur. Zira iyi olarak
mmeti bld ve Mslmanlar gsz brakaca rgtlenmi, davaya inanan, bilinli ve kararl az
gerekesiyle PKK'nn blc fikirlerini tasvip sayda militan; rgtsz ve dank olan ok
etmemektedir." sayda sempatizana gre daha yararl olarak
"1991 yl Mays ayndan itibaren Gneydou silahl mcadele verebilir.
Anadolu blgemizin baz il ve ilelerinde PKK ile, Dini yaynlarla tebli yoluna bel balama,
kamuoyunda Hizbullahlar olarak adlandrlan lafazanlktan, laf ebeliinden baka bir ey
grubun adam ldrme, bombalama, kundaklama, darp deildir; bouna bir zaman kaybdr. Tebli, ancak
ve silahl saldr eklinde cereyan eden silahl mcadeleyle yrtldnde etkili
karlkl atmalar sregelmektedir. Hizbullahi olabilir.
kesimin lkemizde gerekletirdii, eyleme dnk Gerekten de tebli hem uzun vadelidir, hem de
bu tr faaliyetleri, 1991 yl balarndan byk risk ierir. Gizlilik ve eylem seeneini
itibaren yeni bir boyut kazanmaya balamtr. azaltr, zorlatrr, ihanet yollarn ve
PKK'nn halktan para toplama, kepenk kapatma, pimanlklar,rgt iine szmalar hzlandrr.
lehte propaganda yapmak, ksaca unu yap bunu b) Menzil Cemaati (Fecir Cemaati):
yapma tr istekleri, artk belli bir kesim Menzil veya Fecir cemaatine gre ise cihat,
tarafndan yerine getirilmiyordu. Bu isteklerin yani silahl mcadele iin zaman ok erkendir.
yerine getirilmesi iin bask, zulm, dayak ve Cihat yoluna, slam devriminin yolu tkanmadka
tehdit metodlar ise ie yaramamt. bavurulmamaldr. slam devrimi iin izlenecek
te PKK, bu kesimi bask altna alabilmek ve yol, nce tebli yoluyla taban geniletme ve yeni
kendi isteklerine boyun edirebilmek gayesiyle, 08 katlmlar salama, cemaatleme yoluyla yeni
Mays 1991 tarihinde rnak'n dil ilesinde katlmlar bilinli ve davaya inanm militan
Hizbullahi kesimin nde gelen isimlerinden M.erif haline dntrme; son are olarak da cihat ilan
Karaaslan'n anne ve babas, Hayriye ve Sabri etmektir. Kararl ounluun hareketi, sonucu
Karaaslan' evlerinde silahla taramak suretiyle hzlandrr, alt yapnn glendirilmesi iin st
ldrme eylemini gerekletirmilerdir." (2000'e yap kurumlarnn oluumunu abuklatrr.
Doru. 28.2.1993. Sf. 8-14) Demokratik yol kapanmamken silahl mcadeleye
Diyarbakr Devlet Gvenlik Mahkemesi'nde alan bavurmak cinnettir. Gereksiz yere dklecek kan
Hizbullah davasnn iddianamesinde ise rgtn i devrimi kendi iinde boar. Ayn zamanda, gvenlik
glerinin de dikkatini gereksiz yere zerine nolu DGM'de 1993/719 esas sayl dosya zerinde
eker." (Hizbullah ddianamesi, Sf. 8) yarglanmaktadr.)
Yksek retim biriminde faaliyet
gsterenlerden; Abdlhamit Gler, Kemal Koyuncu,
HZBULLAH'IN RGTLENMES Sabri dg, Yksel zgan, Mehmet Eken, Cengiz
Temel, Behet Gngr, Fevzi Demir bu davann
"Menzil Grubu'nun siyasi lideri, Fidan sanklardr.
Gngr'dr. Dini lideri ise Mansur Gzelsoy'dur. Halk biriminde faaliyet gsterenlerden; Hakan
ura yeleri; sanklarndan Mehmet Yaasn, Zeki Elem, Murat Koyuncu, Mehmet Polat, Mehmet Koyuncu,
Sava ve Sadrettin Ay'dan olumaktadr. Mehmet Rzgar, Sedri Eren davamzn sanklardr.
ura yelerinden Mehmet Yaasn tebli Batman Fecir Grubu:
grubunun; Zeki Sava cihad grubunun; Sadrettin Ay Batman Fecir Grubu'nun Menzil grubuyla birlikte
ise camii rgtlenmelerinin sorumlusudur. ura ayn ideoloji ve yntemi benimsedikleri; ayn
yelerinden kimlikleri tesbit edilebilenler, bu nedenlerle ilim cemaatinden ayrldklar;
ahslar olup dierlerinin henz kimlikleri tesbit ayrldktan sonra blgede tek g olarak faaliyet
edilememitir. gstermek isteyen lim Grubu'nun saldrsna
ura yelerinden Sadrettin Ay ldrlmtr; uradklar, hedefi haline geldikleri; Batman'da,
dini lider, siyasi lider ve ura yesi Zeki Sava Fecir Kitabevi evresinde cemaatletikleri iin bu
halen firarda bulunmaktadr. isim altnda tanndklar; Menzil cemaatiyle
Diyarbakr Askeri Kanat sorumlusu, sank Emin birlikte lim Grubu'na kar eylem birlii iine
Teni'dir. Askeri kanatta grev alanlardan; Seluk girdikleri ve ortak eylemler gerekletirdikleri;
Atasoy, Glsan Aydn, Mehmet Tardu, Abdullah Menzil cemaatiyle bir ve trde yapda olduklar;
Deniz, Orhan Tektekin, rfan Aydn bu davann dini liderlerinin hsan Yeilrmak (l), siyasi
sanklardr. Askeri kanat grevlilerinden Turhan liderlerinin Gyasettin Uur(l), ura
Aydn yakalanm olup Adyaman Cezaevi'nde yelerinden tesbit olunann Zeki Amedi kod adl
tutukludur. Zeki Sava olduu;
Askeri kanat mensuplarndan; Muhittin Zeki Sava'n ura yesi olarak Batman askeri
Karaaslan, uayp Polat, Ubedullah Can, Azmi Efe kanadndan da sorumlu bulunduu, Menzil grubunun
l olarak ele geirilmilerdir. ura yesi Zeki Sava'la ayn kii olduu; Fecir
Askeri kanada mensup olanlardan; Mehmet Murat grubunun askeri kanat sorumlusunun Eyp Bozkurt
Benlice, Hamit Kaya, Cengiz Aydn, Lokman olduu; Fecir kanadnn Cihat grubunun (askeri
Pirizade, Seyfettin Ay, Halil Yldz, Kadri kanadnn) Glsan Aydn, Muhammed Beir Toprak,
Akboa, Hasan Kurt halen firarda bulunmaktadr. Vahdeddin Edebali, Gyasettin Uysal, Nasip
Diyarbakr Tebli Grubu: Hiylmaz, Osman Sevim, Metin Eren, Hasan
Sorumlusu, sank Mehmet Yaasn'dr. Gzel'den olutuu anlalmaktadr.
Yardmclar: Abdlselam Akgl (l), yksek Eyp Bozkurt ile Zeki Sava arasndaki
retim birimi sorumlusu; Rafet ener, orta balanty Osman Sevim tekil etmektedir. Osman
retim birimi sorumlusudur. (Rafet ener halen l Sevim, ayn zamanda Satmlar olarak adlandrlan
ideolojik nedenlerle gerekletirdikleri silahl
eylemlerde satr kullandklar iin bu isimle -29 Mays 1993: Caalolu'ndaki Cezeri Kasm
adlandrlan grubun yeleri erif Gezer, Ali Kan, Paa Camii'nde biriken kalabalk, cuma namazndan
Cahid ztrk isimli sanklarn da lideri sonra tekbir getirerek pankartlar at.
konumundadr." Pankartlarda, "Aydnlk-Rd elele", "slami
- 21 Nisan 1993: Cumhurbakan Turgut zal hareket engellenemez", "Muhammed'e can feda",
topraa verildi. 17 Nisan'da, Ankara'da len zal, "Zillet bizden uzaktr", "Kahrolsun ngiltere ve
Fatih Camii'nde klnan le namaznn ardndan yerli uaklar" sloganlar yer ald.
Vatan Caddesi'ne; daha nce kendisinin Menderes, Salman Rushdi'nin eytan Ayetleri kitabndan
Zorlu ve Polatkan'n itibarlarnn iadesi iin baz pasajlarn Aydnlk gazetcsinde
yaptrd ant mezarn ucundaki alana gtrld. yaynlanmasn protesto eden gericiler, "slam'a
Fatih Camii'nden bando eliinde alnan zal'in yaplan saldrlara izin vermeyelim", balkl bir
naan yol boyunca izleyen eriat gruplar, bildiri dattlar. Gericiler, yzlerce polisten
"Mslman zal" diye slogan atarak tekbir oluan kordona karlk vilayete doru yrye
getirdiler. Sloganlarn bir amac da, "Mslman getiler. Yry srasnda tekbir getirip, "slam
Cumhurbakan'nn cenazesinin gavur usul bandoda dmanlarn cezalandracaz", "Aydnlk, defol",
cenaze mar alnarak gtrlmesine tepki" ve "Kafirlere yer yok", "Kafirlere kar Mslmanlar
bandonun sesini bastrmakt. eriatlar, birlein" sloganlar atan gericiler, polisle
yollarn aan zal' son yolculuuna byle att. Gericiler daha sonra, valilik binasnn
uurladlar. yanbandaki Kaynak Yaynevi'ni ellerindeki
-12 Mays 1993: Yapm ve ynetimini gazeteci sopalar ve demir ubuklarla tahrip ederek yaynevi
Erhan Akyldz'n stlendii ve HBB televizyon grevlisi smet tc'y yaraladlar. Baskn
kanalnda yaynlanan Yksek Tansiyon adl tartma srasnda Aydnlk, Cumhuriyet, zgr Gndem ve
programnda, eski stanbul Vaizi Hasan Ali Buldan Zaman gazeteleri ile bir ngiliz bayra yakld.
ile Alevi kkenli yazar Cemal ener, Alevilik Olaylar srasnda gstericilerin datt
konusunu tarttlar. Program beklenmedik bir bildiride, "Kur'an'n korunmuluuna dil uzatan,
biimde geliti ve eski vaiz Buldan, at azn, Hz.Peygamber'in aile hayatn haa, bir genelev
yumdu gzn: ortamna benzeten ve yine mmetin analar olan
"bni Sina adl bir Yahudi, Hazreti Muhammed'in Hz.Peygamber'in hanmlarna haa, fahie deme
lmnden sonra Hazreti Ali'yi kandrarak byle cretinde bulunan bylesi azgn bir kafirin deli
sapk bir akm ortaya karmtr." samalarnn yaynlanmas karsnda sessiz mi
"Alevilik sapk bir inantr, Mslmanlkla kalacaz?
ilgisi yoktur." "Avrupallar ve ia, slam' Mslmanlar, hesap sorunuz. Nisa suresinde
blmek iin Alevileri destekliyor." "Aleviler, belirtildii gibi: nananlar Allah yolunda
Tanr tanmaz, Muhammed'i peygamber olarak kabul savarlar, kafirler de Taut yolunda savarlar.
etmezler. Ali'yi Allah olarak grrler." O halde eytann dostlaryla savan, nk
"Aleviler namaz klmaz ve camiye gitmezler. eytann hilesi zayftr."
Camilere hayvan balarlar." -2 Temmuz 1993: Sivas'ta 35 aydn,
"Aleviler mumsnd yaparlar." "Cehennemde eriatlarn tekbir sesleri arasnda ve devletin
Alevilere yer ayrlmtr."
gz nnde yaklarak ldrld. slamclar iin
artk, sz bitmiti... Tekke ve Zaviyelerin Kapatlmasna Dair
Kanun'un kt gnlerde, stanbul'da yar resmi
kimlie sahip 307 tarikat merkezi vard. Yasadan
SON SZ sonra tm bu dergh, tekke, hankh ve zaviyeler
kapatld. Aadaki liste, Reat Ekrem Kou'nun
Trk emekisi on yllarca ezildi. Yaamn stanbul Ansiklopedisi'nin 8. cildinden alnd.
ykyle ezildi, siyasi yasaklarla ezildi, snf
atmasnn iddetiyle ezildi, emperyalizmin
basksyla ezildi. Yaam standardnda,
teknolojide, bilimde, kltrsanatta, sporda hep MERKEZN ADI
ezildi. Cumhuriyet tarihi bir anlamda, Trk SEMT ZKR/AYN
emekisinin ve aydnn ezilme tarihidir. GN
Karadeniz'in dalgalarndaki Mustafa Suphilcrden
Sivas atelerindeki 33 a, hepsi ezilmenin BAYRAM TARKATI
tarih kitabnn alt izili harflerini 1- Divitiler dergh skdar Sal
oluturdular. Btn bu zulm, egemenlerin bilerek 2- Ekmekyemez dergh Salacak Pazartesi
ve isteyerek yani, hukuk deyimiyle, teammden bir 3- Himmetdede dergh Nakkapaa Perembe
boluk oluturma abalarnn somut sonulardr. 4- Tevilmehmedefendi dergh Altmermer
imdi bu boluk, daha 1950'den itibaren srtn Sal
egemenlere dayayan eriatlarca doldurulmak
isteniyor. Bir noktaya da gelindi saylr. stenen BEDEV
de buydu: Sol'u engellemek. Ne ile ve nasl olursa 5- Aakakan dergh Yedikule aramba
olsun; engellemek. 6- Arabzade dergh Kasmpaa Sal
Ortann sayla olmad. Sivil faist 7- Ebrriza dergh K.paa/Tatavla
hareketlerle olmad. Askeri darbelerle olmad. Pazar
Emekiler ve Sol hepsine direndi. Sokak sokak, 8- slambey dergh Eyp Cuma
kent kent direndiler. 9- eyhhamed dergh engelky Cumartesi
eriatlarn yaratt kilitlenmenin zm, 10- eyhhamil dergh Beylerbeyi Pazar
emekilerdedir. 11- eyhhasib dergh Topta Pazartesi
Emekiler mi? 12- eyhhseyin dergh stavroz Perembe
Onlar ne yaptklarn, iyi bilirler.
CELVET TARKATI
13- Acbadem dergh skdar Cumartesi
EK 14- Akarca dergh Tophane aramba
15- Akbyk dergh Ahrkapu aramba
16- Alaeddinefendi dergh Sofular
TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILDII GNLERDE Pazartesi
STANBUL'DAK TARKAT DERGAHLARI
17- Atpazar Osmanefendi d. Fatih 42- Sertarikzade dergh Fatih Sal
Pazar 43- Sertarikzade dergh Nianc Pazar
18- Atpazar Osmanefendi d. skdar 44- eyhali dergh Otakclar Pazar
Cuma 45- Tamevar dergh Eyp Perembe
19- Aycsultan dergh mrahor Perembe 46- Yaczade dergh(Balaban d.) skdar
20- Baclar dergh sk/Hdai Sal Cumartesi
21- Bandrmal dergh sk/nadiye Cuma 47- Yesarizade dergh Sofular Cumartesi
22- akrdede d. (Karaabal dergh) 48- Yldzdede dergh Bahekap aramba
Dolmabahe aramba 49- Bahacmahmud dergh Haseki
23- Divitizade dergh skdar Cuma aramba
24- Hdaiazizmahmudefendi d. skdar 50- Glenitatarefendi dergah Tophane
Cuma Perembe
25- skenderbaba derghskdar skdar 51- eyhail dergh Balat Sal
aramba
26- Kefi Osmanefendi dergh Vezneciler HALVET TARKATI
aramba 52- Blblczade dergh Fatih ?
27- Kkayasofya dergh Camii iinde Cuma 53- izmeciler dergh Kabata Pazar
28- Mihrimah sultan dergh sk/skele 54- Hamzazade dergh Fatih Sal
Perembe 55- shakkaramani dergh Stlce Cuma
29- Musalla dergh Bulgurlu Perembe 56- Kasmelebi dergh emberlita Cuma
30- Sarmak dergh Edirnekap Perembe 57- Kulemeydan dergh Yedikule aramba
31- eyhfenai dergh sk/Pazarba 58- Maka dergh Maka Pazartesi
aramba 59- Sadullahavu dergh Silivrikap Cumartesi
32- eyhselami dergh skdar Pazartesi 60- evkiefendi dergh Mimaraa Sal
33- eyhselami dergh Bykamlca aramba 61- eyhhafz dergh Karacaahmet Pazar
34- Tembelhacmehmed dergh skdar 62- eyhsleyman dergh Beykoz Perembe
Perembe 63- Tekkeci dergh Topkap d Cuma
64- ler dergh Silivrikap Cuma
CERRAH TARKATI
35- Arifdede dergh skdar Perembe KADR TARKATI
36- aylakzade dergh Nuruosmaniye Perembe 65- Abdalyakub d. (Hekimolualipaa d.)
37- Halilnizameddin dergh Edirnekap Camii iinde Cuma
aramba 66- Abdsselam dergh Hekimolu Pazar
38- plikimehmed dergh Otlukotu yok. 67- Ahbaba dergh Fndkl aramba
Perembe 68- Avnizade dergh skdar Cumartesi
39- Karaba dergh Rumelihisar Perembe 69- Bayrampaa d. (Pamak erif d.) Haseki
40- Karagz dergh Silivrikap aramba Cuma
41- Nureddincerrahi dergh Karagmrk 70- Bykpiyale dergh Kasmpaa Cuma
Pazartesi 71- enezade dergh Eskiali Pazartesi
72- Doramac dergh Zndanarkas aramba 106- Peykdede dergh ehremini Pazartesi
73- Dlgerolu dergh Sarahane Perembe 107- Rem'i dergh Edirnekap aramba
74- Emirefendi dergh Kulaksz Perembe 108- Resmi dergh skdar Cuma
75- Erdekbaba dergh Haseki Pazar 109-Serblk dergh Ayasofya Perembe
76- Evlicebaba dergh Eyp Cuma 110- eyhhulusi dergh Bebek/Kayalar
77- Fstkl dergh Hasky Pazartesi aramba
78- Gavsizade dergh Mevlanakap Cumartesi 111- eyhmehmed dergh Keeciler Cuma
79- Hacilyas dergh Erikap Perembe 112- eyhemsi dergh Haseki Perembe
80- Hakiefendi dergh Eyp Cuma 113- eyhtaha dergh Davutpaa isk.
81- Hamdiefendi dergh Sinanpaa aramba Perembe
82- Havuzba dergh (zbekler d.) Beylerbeyi 114- Ta dergh (Gmdede d.) Kasmpaa
Perembe Pazartesi
83- Haydardede dergh Sarahane Pazar 115- Trab dergh Kasmpaa Cuma
84- Hindiler dergh Selamsz Cumartesi 116- Vaniahmedefendi dergh Lalezar
85- Hindiler dergh Horhor Cumartesi Pazar
86- Kabakulak dergh Karagmrk Perembe 117- Yahyaefendi dergh Fatih Cuma
87- Kaadirihane dergh Tophane Sal 118- Yahyakethda d. (Yahubaba d.) Kasmpaa
88- Kaledb dergh Mevlanakap aramba aramba
89- Karaba dergh Tophane Perembe 119- Yarmcababa dergh Paaliman Cumartesi
90- Kartalbaba dergh Nuhkuyusu Sal 120- Yavedud dergh Ayvansaray Cuma
91- Kavafhseyin dergh Emirgan Cuma 121- Zincirlikuyu dergh skdar Cumartesi
92- Kavafmehmed dergh Balcyokuu Cumartesi
93- Kaygusuzbaba dergh Ayasofya Pazar MEVLEV TARKATI
94- Kelami dergh Mevlanakap Sal 122- Bahariye Mevlevihanesi Bahariye
95- Kolanceminefendi dergh Otakclar aramba
Cumartesi 123- Galatasaray Mevlevihanesi Galata
96- Kkpiyale dergh Kasmpaa Cumartesi Cuma,Sal
97- Krk dergh Lalezar Pazar 124- skdar Mevlevihanesi skdar
98- Krkzade dergh Silivrikap Pazar Cumartesi
99- Msrlibrahim dergh Sultanahmet 125- Kasmpaa Mevlevihanesi Kasmpaa
Cuma Pazar
100- Mollaelebi dergh Eyp Cuma 126- Yenikap Mevlevihanesi Yenikap
101- Muabbirhasanefendi d. Kasmpaa P.tesi,Per.
aramba
102- Nazmizade dergh ehremini Pazartesi NAKBEND TARKATI
103- Nebati dergh Tophane Fatih 127-Afifehatun dergh Eyp Perembe
aramba 128- Akbaba dergh Beykoz Perembe
104- Nianc dergh Aksaray Cumartesi 129- Babahaydar dergh Eyp Perembe
105- Olaneyh dergh Mevlanakap Pazar 130- Bademli dergh Stlce Perembe
131- Baliefendi dergh Silivrikap Cuma 161- Nalbandmehmedefendi d.
132- olakhasanefendi dergh Eyp Rumelihisar Perembe
Cuma 162- Nazifdede dergh Anadoluhisar
133- Derunimehmedefendi d. Vezneciler Perembe
Perembe 163- Neccarzade d. (Sinanpaa d.) Beikta
134- Ebusaidlhudri dergh Kariye Pazartesi
Cuma 164- kzcebaba dergh K.M.paa Cuma
135- Emirbuhari dergh Edirnekap Cuma 165-zbek dergh skdar Cuma
136- Emirbuhari dergh Unkapan Perembe 166-zbekler dergh Sultanahmet Cuma
137- Emirbuhari dergh Erikap Perembe 167-zbekler dergh Sultantepsi Perembe
138-Feyziye dergh K.M.paa Cuma 168-Perianbaba dergh Kazleme Perembe
139- Feyzullahefendi dergh 169-Safvetipaa dergh Hocapaa Perembe
Halclarkk 170-Sarbaba dergh Saryer Pazar
Cuma 171-Selimiye dergh skdar Perembe
140- Hacbeiraa dergh Babali Perembe 172-Seyyidbaba dergh Haseki Perembe
141- Hakikiosmanefendi dergh Erikap 173- ahkulu d. (Merdiky d.) Merdivenky
Perembe Perembe
142- Hakikizade dergh Erikap Pazar 174-ehidler dergh Rumelihisar Perembe
143- Hatuniye dergh Eyp Pazartesi 175-eyhabdullah dergh Kanlca Perembe
144- Hsrevpaa dergh Eyp Perembe 176-eyhali dergh Eyp Perembe
145- Kalenderhane dergh Eyp Perembe 177-eyhhfz dergh Unkapan Perembe
146- Kalenderhane Hindiler d. sk/inili 178- eyhkamil dergh Edirnekap Pazar
Perembe 179-eyhmurad dergh Nianc Cuma
147- Karaaa dergh Karaaa Perembe 180- eyhsadk dergh skdar Perembe
148- Karayad dergh Eyp Perembe 181-eyhsaid dergh Fndkl Pazar
149- Kagari dergh Eyp Perembe 182- eyhselami dergh Eyp Pazar
150-Kefevi dergh Salmatomruk Sal 183-eyhselim dergh skdar Perembe
151- Krkaa dergh Aksaray Perembe 184- Tahiraa dergh Akpaa Perembe
152- Kirpasi dergh Eyp Pazar 185-Tahirbaba dergh Bykamlca Perembe
153- Mehmedsaidefendi dergh Fndkl 186-Valdesultan dergh Edirnekap Perembe
Perembe 187-Vezir dergh Eyp Perembe
154- Mercimek dergh Langa Cuma 188- Yahyaefendi dergh Beikta Perembe
155- Mesnevihane dergh ? ar.,Cuma 189- Yahyazade dergh Yayla Perembe
156- Mimarsinan dergh Akpaa Sal 190- Yua dergh Beykoz Perembe
157- Muabbirhasanefendi d. Eskiali 191-Zbnerif dergh Takasap Pazar
Perembe
158-Muradmolla dergh ? ar.,Pazar RIFA TARKATI
159-Mustafadede dergh Fatih Cumartesi 192- Alikuzu d. (rklk dergh) Kasmpaa
160- Mustafapaa dergh Otaklar Perembe Cumartesi
193- Alyanak dergh Lalezar Perembe
194- Bekarbey dergh Hobyar Cumartesi SAAD TARKATI
195- Cndi dergh Altmermer Pazartesi 227- Abdsselam d. (Kovacdede d.) Koska
196- Dmlbaba d. (Aracba d.) Sultanahmet Pazartesi
Pazar 228- Abidelebi dergh Kademesi Perembe
197- Hulviefendi dergh ehremini Sal 229- Balk dergh Defterdar Cumartesi
198- Karababa dergh Atikali Sal 230- Caferpaa dergh Eyp Cuma
199- Karanuhud dergh Halclar aramba 231- Cierimdede dergh Kasmpaa Pazartesi
200- Karasankl dergh Kk M.paa Pazartesi 232- akraa dergh Edirnekprs
201- Klcmehmedefendi derg. Mevlanakap Cuma
Pazar 233- Ejder dergh Karagmrk Pazartesi
202- Kubbe dergh Fatih Cuma 234- Etyemez dergh Samatya Perembe
203- Marufiefendi dergh Kasmpaa Pazartesi 235- Fndkzade dergh Yksekkaldrm
204- Osmanefendi dergh Topkap Cumartesi Pazartesi
205- Paababa d. (Hoca dergh) Tophane 236- Ganiefendi d. (Hallababa d.) skdar
aramba Cuma
206- Raedefendi dergh Fatih Cuma 237- Hamidiye dergh Kudili Pazar
207- Salefendi dergh Kkayasofya 238- Hasankudsiefendi dergh Mevlanakap
Pazar Sal
208- Saifefendi dergh ehremini Cuma 239- Hasrczade dergh Stlce aramba
209- Saidavu dergh Kk M.paa Perembe 240- saefendi dergh Halclarkk
210- Salihefendi dergh Karagmrk Pazartesi Cuma
211- Sancakdar dergh Ayasofya Cuma 241- Kadem d. (Halilhamdipaa d.) Davudpaa
212- Sandkeyh dergh skdar Cumartesi Sal
213- Saraishak dergh Tavanta Pazar 242- Kantarcbaba dergh Gmsy Cuma
214- Seyyaheyh dergh Kabasakal Pazar 243- Malatyalismailaa d. skdar
215- Sultanosman dergh Otaklar Cuma Sal
216- erbetdar dergh Mollagrani Cuma 244- Raidefendi dergh ehremini Pazartesi
217- eyhabdullah dergh Odaba ar. 245- Sancaktar dergh skdar Pazar
aramba 247- Sr dergh Otaklar Cuma
218-eyharifdergh Hsrevpaa aramba 248- eyhcevher dergh Okmeydan Sal
219- eyhhafz dergh skdar Perembe 249- Talburun d. (Lageri d.) Eyp
220- eyhmahmud dergh skdar aramba Perembe
221- eyhnuri dergh skdar aramba
222- eyhsrr dergh Kzta Pazar SNAN TARKATI
223- eyhlislam dergh Eyp Perembe 250- Haririmehmedefendi d. Topkap
224- Tarsusi dergh Mevlanakap Cuma Cuma
225- Yahyazade dergh Eyp Pazartesi 251 - mmisinan dergh Eyp aramba
226- Yeiltulumba dergh Unkapan Cuma 252- Zekaizade dergh ehremini Cuma
 SNBL TARKATI
253- Beikizade dergh Davudpaa Sal
254- Cihangirhasanefendi d. Cihangir
camii Pazartesi
255- ayr dergh(Safvetipaa d.) Silivrikap
Pazar
256- Draman dergh Draman aramba
257- Erdebil dergh Ayasofya Cuma
258- Ferruhkahya dergh Balat Cuma
259- Hacevhad dergh Yedikule Pazartesi
260- Hackadn dergh Samatya Perembe
261 - brahimpaa dergh Nianc Sal
262- Karamehmedpaa dergh Aksaray
Cuma
263- Keficaferefendi dergh Fndkl
Cumartesi
264- Koruk dergh Mollagrani Sal
265- Mehmedaa dergh aramba Cumartesi
266- Merkezefendi dergh Merkezefendi Perembe
267- Mimaracem dergh Mevlanakap aramba
268- Mirahur dergh Yedikule Pazar
269- Ramazanefendi dergh K.M.paa
Pazartesi
270- Salhseyinefendi dergh skdar
Pazartesi
271- Sirkeci dergh Kk M.Paa aramba
272- Sivasi dergh Sultanselim Perembe
273- Sivasi dergh Eyp,Nianc Perembe
274- Smblefendi dergh K.M.Paa Cuma
275- ahsultan dergh Eyp Sal

----{ kutupyldz kitapl }----

25