Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

BI 6 QUN TR HOT NG KINH DOANH QUC T

Hng dn hc
Bi 6 trong hc phn Kinh doanh quc t nghin cu cch thc v k nng qun tr kinh
doanh quc t. Cc k nng qun tr marketing, la chn phng thc thm nhp v
chin lc c trnh by trong bi 4 v 5. Bi ny nhn mnh vo 3 ni dung chnh
l cc quyt nh t sn xut hay mua ngoi (outsourcing), chn a im b tr mng
sn xut ton cu (offshoring), qun tr nhn s quc t v qun tr ti chnh quc t.
Hc ng lch trnh ca mn hc theo tun, lm cc bi luyn tp y v tham gia
tho lun trn din n.
c ti liu:
1. Nguyn Th Hng (Ch bin) (2001), Gio trnh Kinh doanh quc t, Tp 1, Nh
xut bn Thng k, H Ni.
2. Nguyn Th Hng (Ch bin) (2003), Gio trnh Kinh doanh quc t, Tp 2, Nh
xut bn Lao ng X hi, H Ni.
3. Ball D. A, Geringer J. M, Minor M. S, McNett J. M, (2010), International Business
The Challenge Of Global Competition, McGraw-Hill/Irwin.
4. Hill, Charles W. T. (2001), Kinh doanh ton cu ngy nay, Sch bin dch, Nh xut
bn Thng k, H Ni.
5. Wild, J. J, Kenneth L. Wild, J. C. Y. Han (2000), International Business: An
Integrated Approach, Prentice Hall, New Jersey 07458.
Sinh vin lm vic theo nhm v trao i vi ging vin trc tip ti lp hc hoc qua email.
Trang Web mn hc.
Ni dung
Ni dung chnh ca bi 6 l xem xt vn tm kim a im kinh doanh i vi doanh
nghip kinh doanh quc t (offshoring), la chn sn xut hay mua ngoi (outsourcing).
Vn qun tr nhng chc nng kinh doanh ch yu ca doanh nghip kinh doanh quc
t, c th bao gm qun tr ton cu sn xut, qun tr marketing v pht trin sn phm
mi, qun tr ngun nhn lc v qun tr ti chnh quc t. Vic thc hin c hiu qu cc
chc nng kinh doanh c bn ny s gip doanh nghip cnh tranh thnh cng trong iu
kin mi trng kinh doanh quc t.
Mc tiu
Gip sinh vin hiu nhng vn qun tr quc t c th nh outsourcing (mua ngoi),
Offshoring (chuyn nh my ra nc ngoi to thnh mng sn xut ton cu), cc
chnh sch nhn s c th nh v chng, a chng qun l vn quc t v ngoi hi
Trang b cho sinh vin k nng qun tr cc hot ng kinh doanh quc t nh v cch
thc v iu kin quyt nh sn xut hay mua ngoi, quyt nh phn tn hay tp trung
sn xut, vn dng cc chnh sch nhn s v cch qun tr nhn s quc t vi nhng
c th v c sc vn ha, cch chuyn gi, vay ni tip v qun l ngoi hi

110 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Tnh hung dn nhp

Nissan quyt nh mua linh kin t cc nh cung cp Trung Quc
Ngi Nht ang phi da vo cc i tc Trung Quc i ph vi cuc khng hong- Tr
li Reuters, Shouhei Yamazaki - Ph Ch tch cp cao ti a phng ca lin doanh Nissan -
Dongfeng - cho rng cc b phn sn xut ti Trung Quc ang c gi thnh kh r, v d nh
b phn n ui trn xe Nissan Venucia tit kim c 40% so vi hng nhp. Hin nay, cc
b phn c lm ti Trung Quc chim 15-20% gi tr xe v Nissan ang mun thc y ln
hn 35%.

1. Ti sao Nissan quyt nh mua ngoi linh kin t thay v t sn xut trong
giai on khng hong?
2. L do g Nissan t nh my ti Trung Quc.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 111
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

6.1. Qun tr sn xut trong kinh doanh quc t

La chn a im sn xut tp trung hay phn tn.

6.1.1. Nhn t v mi trng quc gia

Nhn t vn ho: phong tc tp qun, t duy lm n nh hng ln n quyt nh
chn a im sn xut v di chuyn nh my. Khi c s tng ng th vic lc
chn phn tn sn xut sang cc nc ny s thun li hn v d dng phi hp v
qun l trong chui gi tr v cung ng ton cu. Khi t chc mng sn xut ton
cu s cn s phi hp nhp nhng gia cc n v trong mng, nu c s tng
ng v phong tc, tp qun v t duy lm n s l iu kin tt nht la chn
a im sn xut trn phm vi ton cu. iu cho thy rt nhiu sn phm
xut x t Vit Nam phi bn hng qua cc cng ty i Loan hay Hn Quc,
Singapore v cc nh qun tr ny c t duy v phong cch lm tng ng vi
ngi M hn.
Nhn t v chnh tr v lut php: S rng buc trch nhim php l, s n nh
chnh tr v hng ro thu quan v phi thu quan, cc qui nh v qun l ngoi
hi s quyt nh vic la chn t nh my sn xut trong mng sn xut ton
cu. Hng Canon chn Vit nam xy nh my ln nht th gii v sn xut
my in th s khng u t vo Lo v Cam-pu-chia na, khi h mun chuyn cc
nh my ra khi Trung Quc. Hng ro thu quan trong ASEAN s khng hn ch
sn phm lm ti u trong cc nc thuc khi ASEAN khi c quy ch t do
thng mi. Vit nam c s n nh chnh tr tt hn Lo v Cam-pu-chia. V vy,
Canon ch cn tp trung sn xut ti Vit nam vi s lng ln v phn phi cho
ton b th trng ASEAN hn l mi quc gia u t mt nh my n l.
Nhn t v kinh t: nh chi ph sinh hot, chi
ph kinh doanh cng nh hng ln ti vic
la chn a im t nh my sn xut trong
chui nh my ton cu. Khi c mc chi ph
kinh doanh thp s c u tin la chn t a
im sn xut v s cho ra cc gi thnh r, c
c hi cnh tranh hn v b p cho chi ph vn
chuyn nu phi xut khu. V vy, nhiu hng
la chn tp trung sn xut nhng ni c chi
ph r v thit k phn phi bn sn phm cc ni c chi ph cao. Nhng th
trng cao cp thng tp trung cng tc thit k, tip th v phn phi nhiu hn.
V d, hng Apple s thit k sn phm iphone ti M, mn hnh lm ti Hn Quc
v i Loan, lp rp ti trung Quc ri xut tr li M tip th v bn hng,
thng l ni u tin gii thiu sn phm mi.

6.1.2. Nhn t v kinh t k thut

Khi p dng k thut sn xut s lin quan n yu t kinh t nh:
Chi ph u t: Sn xut sn lng ln c chi ph u t ln nn sn xut mt
quc gia v phn phi sang quc gia khc v ngc li.

112 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Khi u t s lin quan n l thuyt quy m ti u: Khi qui m tng ln n mt

gii hn nht nh s c hiu qu ti a.
Mc t ng ho ca dy chuyn sn xut: My mc t ng ho nn u t
nhiu quc gia do p ng nhu cu a dng ca khch hng. Nu t ng ho cp
h thng th c th lp trnh sn xut cho nhu cu tt c cc ni nn u t tp trung.

6.1.3. Nhn t v sn phm

Quan h gia gi tr v trng lng sn phm
s quyt nh u t gn ni tiu th hay u t
tp trung.
Quan h gia gi tr nguyn vt liu v trng
lng NVL: Quyt nh u t gn ngun NVL
hay th trng.
Th hiu th trng v mt loi sn phm tng
ng s u t tp trung v khng tng ng s
u t phn tn.
Nhng l do cho thy Canon phi chuyn nh my t Trung Quc sang Vit nam
v h n trnh b mt cp cc b quyt cng ngh sn xut my in v gim ri ro chnh
tr ang tng ln gia Nht bn v Trung Quc. Hin nay, Canon c hn 130 cc
i l v cc im dch v bo hnh chnh trn ton lnh th Vit nam. ng thi, Cc
sn phm c lm Vit nam cng c phn phi trn ton cu k c th trng
M v Chu u. Vic tp trung sn xut cc sn phm my in, my nh gip Canon
tit gim chi ph ng k khi u t sn xut ti Trung Quc.
Quyt nh T lm hay Thu ngoi
Quyt nh sn xut hay mua (make-or-buy decision): ra quyt nh s t sn
xut ra cc b phn lp rp hay mua chng t mt cng ty khc.
Mt cng ty sn xut in hnh i hi phi c nhiu u vo khc nhau cho qu
trnh sn xut. Nhng u vo ny thng tham gia vo dy chuyn sn xut nh
nguyn vt liu cn phi c ch bin hoc cc b phn ch cn lp rp. Cng cn
ch rng mt s iu chnh nh hoc ch bin s qua cng c th cn thit trc
khi cc b phn lp rp c a vo sn xut. Vic ra quyt nh s t sn xut ra
cc b phn lp rp hay mua chng t mt cng ty khc c gi l quyt nh sn
xut hay mua. Mi mt s la chn u c nhng li th v nhng bt li ring
ca n.
Hi nhp theo chiu dc (vertical integration): l qu trnh trong mt cng ty
m rng s kim sot ca mnh sang cc giai on b sung trong sn xut hoc
u vo, hoc u ra.
L do sn xut: Qu trnh trong mt cng ty m rng s kim sot ca
mnh sang cc giai on b sung trong sn xut hoc u vo, hoc u ra - c
gi l hi nhp theo chiu dc. Khi mt cng ty quyt nh sn xut ra sn phm
ch khng mua, cng ty tham gia vo cc hot ng ngc dng (upstream):
l cc hot ng sn xut xy ra trc hot ng kinh doanh hin ti ca cng ty.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 113
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Mt nh sn xut xe hi chng hn khi quyt nh t sn xut knh xe l tham

gia vo mt hot ng ngc dng mi.
o Chi ph thp hn: Trn ht, cc cng ty t sn xut sn phm ch khng mua
l nhm gim tng chi ph. Ni chung, li nhun ca nh sn xut chnh l
hiu s gia gi bn sn phm v chi ph sn xut ra sn phm . Khi cng ty
mua mt sn phm h phi tr tin cho ngi sn xut v do vy ng gp
vo li nhun rng ca nh sn xut. Nh th, cc cng ty thng tin hnh t
sn xut khi h c th sn xut ra sn phm vi gi r hn gi m h phi tr
cho ngi khc sn xut ra n. Nh vy, t sn xut cho php cng ty gim chi
ph sn xut ca chnh mnh.
Ti cc c s sn xut ca cng ty Compaq
Houston chng hn, c 13 dy chuyn sn
xut chuyn sang lm cc bn mch in chnh
(l bn mch chnh ca my vi tnh c nhn
ni gn kt b vi x l, b nh v cc linh
kin khc). B phn ch o ny chim ti
40% tng chi ph ca my vi tnh c nhn.
Vo gia nhng nm 90, Greg Petsch, ph
gim c cp 1 ph trch sn xut pht hin ra rng Compaq c th sn xut
ra cc bn mnh in chnh r hn 25$ so vi cc nh cung cp chu ca h
(v cn tit kim c thi gian vn chuyn 2 tun).
Cc cng ty nh thng t khi la chn cch t sn xut hn so vi cc cng ty
ln, c bit l khi sn phm i hi u t ti chnh ln vo my mc thit b
v c s sn xut. Quy tc ngn tay ci ny, tuy vy khng nht thit phi nh
vy nht l khi cng ty c cng ngh thuc quyn s hu hay c nhng li th
cnh tranh khc khng d b bt chc.
o Kim sot cht ch hn: Cc cng ty ph thuc vo cc cng ty khc i vi
cc thnh phn hoc b phn then cht s mt mt phn quyn kim sot. Sn
xut ch khng mua s khin cc nh qun l c th kim sot cht ch hn i
vi nguyn vt liu, mu m sn phm v chnh qu trnh sn xut tt c
nhng iu u rt quan trng i vi cht lng hng ho. n lt mnh,
kim sot cht lng c bit quan trng khi khch hng rt nhy cm vi ngay
c nhng st gim rt nh trong cht lng hng ho. Cng v l do nh vy
m vic kim sot cht ch hn i vi cht lng cn khin cho cng ty c
th kim sot tt hn i vi danh ting ca mnh trc khch hng.
Thm vo , vic thuyt phc mt nh cung cp bn ngoi thay i ng k
cht lng hay cc thng s c th l kh khn. iu ny c bit ng vi
nhng thay i i hi phi u t thm vo cc thit b t tin hoc mt thi
gian. Nu nh ch c mt ngi mua i hi c cc thch ng trong sn phm
tn km hoc c l do thy rng ngi mua cui cng cng s chuyn hot
ng kinh doanh ca mnh i ni khc th nh cung cp thng khng mun
u t thm. Tr khi ngi mua s mua vi khi lng ln, cn khng th chi
ph thay i sn phm c th s l qu ln i vi nh cung cp n mc

114 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

khng kham ni. Trong trng hp ny ngi mua n gin l s khng c

c sn phm m h mong mun nu khng tm cch t sn xut ly. Nh
vy cc cng ty s gi c s kim sot tt hn i vi mu m v cc thng
s ca sn phm nu h t sn xut ra cc b phn ca hng ho.
Cui cng vic sn xut ra sn phm l mt tng tt khi mua ca nh cung
cp, c ngha l phi cung cp cho h cng ngh then cht ca cng ty. Thng
qua cc hp ng bn quyn cc cng ty thng cung cp cho nhng nh cung
cp, cc cng ngh c th s dng sn xut ra sn phm ca h. Tuy nhin
nu nh li th cnh tranh ca cng ty chnh l cng ngh th ngi chuyn
nhng bn quyn c th v tnh to ra i th cnh tranh trong tng lai.
Khi vic kim sot cng ngh then cht c ngha c bit quan trng th tt
nht l nn t sn xut ly.
Mua ngoi (outsourcing): L hot ng khi mua ca mt cng ty khc nhng
hng ho hay dch v.
Thc t khi mua hng ho hay dch v ca mt
cng ty khc gi l s dng ngun lc bn
ngoi. Vic s dng ngun lc bn ngoi l kt
qu ca chuyn mn ho tip din v cc tin b
cng ngh. i vi mi chuyn mn ho k tip
trong qu trnh sn xut ca mnh, nh sn xut
li i hi k nng v s hiu bit tt hn trc.
Bng cch tn dng ngun lc bn ngoi
(outsourcing) mt cng ty c th gim bt mc
Ingram Micro Inc
hi nhp chiu thng ng cng nh gim
bt i hi v k nng v hiu bit cn phi c. S dng ngun lc bn ngoi
tr nn ht sc ph bin trong kinh doanh sn xut my tnh. Nhng ngi sn
xut linh kin, bao gm Intel vi b vi x l, Seagate vi cng, U.S. Robotic vi
modem v Mitsumi vi CD-ROM cung cp cho tt c cc nh sn xut my
tnh ln nh trn ton th gii. Cc cng ty my tnh mua linh kin t nhng nh
sn xut ny, lp rp chng ti cc c s ca mnh ri bn cc h thng my tnh
hon chnh cho ngi tiu dng v cc doanh nghip. Mt thc tin c lin quan
trong ngnh cng nghip my tnh c bit n di cch gi sn xut ln lt
chnh l vic s dng cc ngun lc bn ngoi cho vic lp rp my tnh, cng
thm vi vic vn chuyn n cc nh phn phi v cc trung gian khc. Chng
hn, thm vo vic l hng bn bun my tnh ln nht th gii, cng ty Ingram
Micro Inc cn lm cc my vi tnh c nhn cho Compaq, IBM, Apple v cc nhn
mc ni ting khc trn th trng.
Tng trng phi thng cn din ra trong vic mua ngoi ca cc cng ngh tin
hc bao gm mt lot cc n v v cc kh nng m mt hng c th s dng
to ra, lu gi v phn b thng tin. Nm 1997, trn 60% cc t chc ti Anh v
M s dng ngun lc bn ngoi t nht mt phn trong s cc hot ng v
cng ngh thng tin IT ca mnh. Th trng th gii cho IT (outsourcing) d tnh
s vt qu 121 t $ vo nm 2000.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 115
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

R rng l cc cng ty la chn mua ngoi khi vic mua l s la chn r hn. Khi
mt cng ty khng th hi nhp theo chiu dc bng cch sn xut ra sn phm r
hn nh cung cp c th lm th n s tip tc s dng ngun lc bn ngoi. Mt
s l do khc thy v sao cc cng ty chn mua ch khng t sn xut ly.
o Ri ro thp: Chng hn, ri ro chnh tr l
tng i cao mt s th trng nht nh.
Chnh ph ca cc nc c tinh thn dn tc
ch ngha cao c th quyt nh trng thu hoc
quc hu ho cc doanh nghip, cc ngnh
cng nghip m khng cn m xa n quyn
li ca cng ty quc t. Thm vo , nhng
bt n x hi hay xung t cng khai c th e
do cc c s vt cht, my mc thit b v s an ton ca nhn vin.
C mt cch m mt cng ty c th loi b nhng ri ro chnh tr nh vy
cc nc khc l t chi, khng u t vo nh my v thit b nc ngoi.
Thay vo , cng ty c th mua linh kin ca cc nh cung cp quc t cc
sn phm h cn. Chnh sch ny cn loi b s cn thit phi mua bo him
rt tn km m mt cng ty phi thc hin khi tin hnh kinh doanh mt
nc khng n nh. Tuy nhin, iu ny khng th loi b hon ton tt c
nhng v tim tng do c s bt n chnh tr trn mt th trng nc ngoi.
Ngi mua c th khng nhn c chuyn hng gm cc hng ho h cn
ng hn. Thc vy, thm ch ngay c trong nhng tnh hung thng thng
th thi gian giao hng lu hn khi s dng ngun lc quc t bn ngoi cng
c th lm tng ri ro lm cho ngi mua khng th thc hin ng theo thi
gian biu sn xut ca h.
o Tnh linh hot cao: Vic gi c tnh linh hot va p li cc iu
kin th trng ngy cng tr nn quan trng i vi cc cng ty tt c cc
nc. Vic t sn xut hng ho ti ch thng i hi u t ln vo thit b
v nh xng, iu ny lm gim tnh linh hot ca cc cng ty. Ngc li, cc
cng ty mua sn phm t mt hay nhiu nh cung cp bn ngoi c th c c
s linh hot. Thc t, mt s linh hot b sung l yu t then cht trong s thay
i nn tng trong thi i vi vic s dng ngun lc bn ngoi m hin
ny nhiu nh qun l coi l mt chin lc y bn lnh cho s thay i hn l
mt cng c hn ch mang tnh chin thut gii quyt cc vn trc mt.
Tnh linh hot l rt quan trng khi mi trng kinh doanh quc gia ca cc
nh cung cp d bin ng. Bng vic mua t mt vi nh cung cp hay bng
cch thnh lp cc c s sn xut nhiu nc, mt cng ty c th s dng
ngun lc bn ngoi c c sn phm cn thit t nhng ni khc khi mt
ni b gin on bi s mt n nh. iu ny cng ng trong thi gian c
nhng bin ng ln trong t gi hi oi. Nhng thay i ca t gi hi oi
c th lm tng hay gim chi ph nhp khu cc sn phm t mt nc cho
trc. Bng vic mua t nhiu nh cung cp cc nc khc nhau mt cng ty
c th gi c s linh hot cn thit c th thay i ngun cung cp v
gim ri ro vi nhng ln xung bt ng trong t gi hi oi.

116 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Cc cng ty cn tng tnh linh hot trong hot ng n gin bng cch khng
u t vo cc c s sn xut. Khng b vng vu bi cc c s sn xut v
cc thit b t tin, mt cng ty c th thay i dy chuyn sn phm ca mnh
rt nhanh chng. Kh nng ny c bit quan trng i vi nhng sn phm c
quy trnh sn xut nh hay cc sn phm rt khng chc chn v tim nng.
Tip theo mt cng ty c th c c s linh hot v ti chnh nu nh vn
khng b dn vo u t trong cc nh xng v thit b. Cng ty do vy s
c th s dng vn ti chnh di ra theo ui cc c hi khc trong nc
cng nh quc t. Vic s dng ngun lc bn ngoi cn gii phng cc cng
ty khi vic phi b p li nhng chi ph rt ln u t cho nghin cu v
pht trin.
o Sc mnh th trng: cc cng ty c th c
c sc mnh ng k trong quan h ca h
vi cc nh cung cp n gin bng vic tr
thnh cc khch hng quan trng ca h.
Thc ra i khi mt nh cung cp c th tr
thnh mt loi con tin i vi mt khch
hng c th. Trng hp ny xy ra khi mt
nh sn xut tr nn ph thuc nng n vo mt cng ty m n phc v vi gn
nh ton b nng lc sn xut ca mnh. Nu nh khch hng mua ch yu t
nhin quay sang s dng ngun lc ni khc nh cung cp ny s cn rt t
khch hng c th chuyn sang phc v thay th. Tnh hung ny to cho
ngi mua s kim sot ng k trong vic i hi nhng ci tin v cht
lng sn phm, buc phi ct gim chi ph cng nh to ra nhng thay i
c bit i vi sn phm.
o Cc ro cn i vi vic mua ngoi: do nhiu l do m cc cng ty i khi
gp tr ngi khi i mua cc sn phm t cc nh cung cp quc t. Th nht
chnh ph ca nc ngi i mua c th quy nh mc thu nhp khu sao cho
c th ci thin cn cn thng mi ca nc . Thu quan c th t 15-20%
gi ca cc b phn m nh sn xut cn t nc ngoi.
Th hai, dch v cung cp bi cc cng ty trung gian lm tng chi ph khi i
mua nc ngoi. Vic m th tn dng, xp xp vic chuyn ch, ng bo
him tt c u lm tng tng chi ph cui cng m nh sn xut phi tr cho
sn phm c cung cp t nc ngoi. Mc d, hin nay cc chi ph ny
thp hn trc y nhng chng vn c th lm tng ng k tng chi ph.

6.2. Qun tr nhn s quc t

Qun tr ngun nhn s (human resources management HRM) l qu trnh
thnh lp b my nhn vin ca mt cng ty v bo m rng cc nhn vin u
nng lc.
C l ngun lc quan trng nht i vi bt k mt doanh nghip thnh cng no
chnh l nhng ngi to dng ra n. Cc nhn vin c o to tt v c nng lc,
nhng ngi hot ng hiu qu thc hin cc nhim v ca mnh cho php cng

IBS101_Bai6_v1.0013110214 117
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

ty t c nhng mc tiu kinh doanh ca h c trong nc ln ngoi nc. Qun tr

ngun nhn lc l qu trnh thnh lp b my nhn vin ca mt cng ty v bo m
rng cc nhn vin cng c nng lc cng tt. iu ny yu cu cc nh qun l
phi hiu qu trong qu trnh tuyn, la, o to, pht trin, nh gi v khen thng
cc nhn vin ca mnh cng nh hnh thnh cc quan h tt p vi h. Nhn mt
cch chin lc th c th thy qun tr nhn s c tc ng lu di i vi kt qu
hot ng.
HRM cn phi thc hin theo tng bc ph hp
vi cc chin lc cp cng ty, c s v phng ban.
Chng hn, nu cng ty la chn theo ui chin
lc chi ph thp trn th trng, cc nh qun tr
nhn lc cn phi la chn nhng ngi c kinh
nghim ph hp vi mc tiu ra. iu ny cng
ng nu nh chin lc la chn l to ra s c o khc bit cho sn phm hay tp
trung vo mt s mi nhn. Cc chng trnh pht trin cn phi gip cc nh qun l
theo ng li nhng ngi chu trch nhim trc tip i vi vic t c cc kt
qu c c nhng ngi c k nng cn thit thc hin cc chin lc ca cng
ty. Cng nh vy, chun b cho mt lao ng khng phi lm cng vic qun l
thc hin c cc nhim v ca mnh, cc chng trnh o to cn phi thng nht
vi cc mc tiu chin lc ca cng ty.
HRM quc t khc mt cch ng k so vi HRM trong nc. C th l nhng khc
bit ca cc lc lng mi trng quc gia (nh cc h thng vn ho, chnh tr, lut
php v kinh t) to ra nhng iu kin rt c bit. Mt mt, tuyn la thng phi
ph hp vi lut thu nhn cng ca nc ch nh. Chng hn, vic tuyn chn khng
phn bit i x gia cc ng vin cn phi c theo di cn thn khng vi phm
cc iu lut nh vy.
o to tay ngh v pht trin nng cao: Cng nh vy cc chng trnh o to
tay ngh v pht trin nng cao cn phi c thit k rt k lng p ng vi
thc tin a phng. Mt s nc nh c v Nht Bn c nhng trng dy ngh
rt hiu qu c th cung cp nhng hc vin c chun b kh tt thc hin cc
cng vic ca mnh. Tm c nhng nhn cng c trnh tt trn nhng th trng
nh vy l tng i d dng. Ngc li, pht trin mt c s sn xut nhiu th
trng ang hnh thnh i hi nhiu hn vic dy ngh c bn. Nhn cng Trung
Quc l mt v d, h lm vic rt cn c v c xu hng c o to tt. Tuy nhin,
Trung Quc khng c mt h thng dy ngh nh c v Nht Bn nn lao ng
ngi Trung Quc c th i hi vic dy ngh song song vi cng vic nhiu hn.
Ngi lao ng nc ngoi (expatriate): cng dn ca mt nc nhng sng v lm
vic mt nc khc.Cui cng l vn v cc lao ng nc ngoi nhng cng
dn ca mt nc nhng sng v lm vic mt nc khc. Cc cng ty cn phi xc
nh xem h s tr lng bng cho nhn vin nc ngoi nh th no i vi mt
cng vic c b nhim thng c th c nhim k vi nm. Chng hn, cc nh
qun l v cc nhn vin cc v tr khc cn phi c b p cho s bt tin v
nhng cng thng khi sng trong mt mi trng vn ho khng quen thuc v cho c
vic xp xp ch n cho gia nh h na.

118 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

6.2.1. Cc chnh sch nhn s quc t

Chnh sch nhn s (staffing policy) l nhng bin php thng thng theo mt
cng ty b tr cc nhn vin cho vn phng ca mnh.
Nhng bin php thng thng theo mt cng ty b tr cc nhn vin cho vn
phng ca mnh gi l chnh sch nhn s. Chnh sch nhn s chu nh hng rt
mnh t mc tham gia vo cc hot ng quc t ca cng ty. C ba cch tip cn
ch yu c c cc nhn vin cho cc hot ng kinh doanh quc t tip cn v
chng, tip cn a tm (a chng) v tip cn a tm.

6.2.1.1. Chnh sch nhn s v chng (ethnocentric staffing)

Chnh sch nhn s v chng (ethnocentric staffing) l chnh sch trong cc hot
ng bn ngoi nc ch nh ca cng ty c t di s qun l ca cc c nhn
n t nc .
Trong cch tip cn v chng, cc hot ng bn
ngoi nc ch nh ca cng ty c t di s
qun l ca cc c nhn n t nc . Chnh sch
kiu ny c xu hng hp dn cc cng ty mun gi
kh nng kim sot cht ch i vi cc quyt nh
c a ra bi cc vn phng chi nhnh nc
ngoi. Tng ng nh vy cc cng ty loi ny a
ra cc chnh sch c thit k cho cng vic mi nc m h hot ng kinh
doanh. Tuy nhin, ch rng cc cng ty ni chung theo ui chnh sch ny ch i
vi cc v tr qun l cao nht trong hot ng kinh doanh ca h. Vic thc hin kiu
chnh sch ny cc cp thp hn thng t ra khng thc t.
Cc u im ca chnh sch v chng: Cc cng ty theo ui chnh sch ny do
mt vi l do.
o Th nht, khng phi lc no cng c th tuyn la c ngi a phng c
trnh . cc nc ang pht trin v cc nc cng nghip mi thng rt
thiu cc c nhn c trnh cao v v vy thng c cnh tranh rt mnh m
trn th trng lao ng a phng i vi nhng ngi nh vy.
o Th hai, cc cng ty p dng chnh sch v chng ti to li cc hot ng
kinh doanh ti a phng theo ng hnh nh ca cc hot ng ti chnh nc
ch nh ca h. c bit nu nh h leo ln thang bc cao ca cng ty ti
vn phng tr s chnh nc mnh, cc nh qun l nc ngoi c xu hng
truyn ci gi l vn ho cng ty vo cc vn phng chi nhnh. Mt cch t
nhin l chnh sch ny rt quan trng i vi cc cng ty cn c mt h thng
chc chn v cc gi tr chia s gia cc nhn vin trong mi vn phng
quc t v d nh cc cng ty ton cu. Chng hn Mihir Doshi sinh ra
Bombay nhng gia nh anh chuyn v sng M t nm 1978. Doshi tt
nghip trng tng hp New York v nhp quc tch M vo nm 1988. Nm
1995 anh tr thnh gim c iu hnh i vi cc hot ng ca cng ty
Morgan Stanley ti n . Anh ni: V tinh thn m ni th ti rt M. y

IBS101_Bai6_v1.0013110214 119
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

ti c th l ngi n . Ci m cng ty t c l mt ai truyn th vn

ho Morgan Stanley. V ti l ngi cung cp cu ni.
Cng bng cch nh vy mt h thng cc gi tr c chia s s l rt quan
trng khi cc c s quc t ca mt cng ty tng i ph thuc ln nhau.
Chng hn, cc hot ng ca mt chi nhnh thi trang trong hnh nh ca cc
hot ng ti vn phng nc nh c th gim nh vic chuyn giao (know-
how). u im ny c bit c gi tr khi kin thc know-how c gc r t
vn hiu bit v kinh nghim ca cc nh qun l ti nc nh.
Cui cng mt s cng ty cm thy rng cc nh qun l c gi sang t
nc nh s gim st bo v quyn li ca cng ty mt cch st sng hn l
nhng ngi chnh nc tip nhn. Cc cng ty Nht Bn l in hnh trong
vic khng mun xp cc nh qun l khng phi l ngi Nht vo cc vn
phng theo di cc quyt nh quan trng v bo co li cho vn phng tr
s chnh. Cc cng ty hot ng trn cc th trng mang tnh dn tc ch
ngha cao cng nh cc cng ty lo ngi c gin ip cng nghip cng
thng nhn thy cch tip cn ny l ph hp hn c.
Cc nhc im ca chnh sch nhn s v chng: Mc d c cc u im
nhng chnh sch v chng vn c nhng kha cnh mang tnh tiu cc.
o Th nht, vic sp t cc nh qun l sang
t chnh quc l tn km. Phn tr cp cc
nh qun l ny nhn c cho vic chuyn
ni cng tc, cng vi nhng chi ph chuyn
ch cho ton b gia nh h c th lm
tng tng chi ph cho cc nh qun l ny ln
n vi ln. Cng nh vy p lc ca s khc bit vn ho v do phi xa ngi
thn v bn b mt thi gian di c th ng gp vo nhng tht bi ca nh
qun l trong cc b nhim quc t.
o Th hai, mt chnh sch v chng c th to ra ro cn i vi vn phng
nc s ti. Vic c mt ca mt nh qun l t chnh quc sang nc tip
nhn c th khuyn khch to ra mt hnh nh ngoi ca doanh nghip. Cc
nhn vin cp di c th cm thy rng ngi qun l ca h khng tht s
hiu nhu cu ca h bi v anh ta n t mt nn vn ho khc. i khi h
ng: cc nh qun l ngi nc ngoi i khi khng th hi nhp c vi
vn ho nc s ti. Do h khng th khc phc c cc ro cn vn ho, h
cng khng th hiu c nhng nhu cu khng ch ca cc nhn vin a
phng m c ca cc khch hng a phng na.

6.2.1.2. Chnh sch a tm (polycentric staffing)

Chnh sch a tm (polycentric staffing) l chnh sch nhn s trong cc hot ng
bn ngoi chnh quc c iu hnh bi c nhn l ngi nc s ti.
Trong chnh sch a tm, cc hot ng bn ngoi chnh quc c iu hnh bi c
nhn l ngi nc s ti. Cc cng ty c th thc hin cch tip cn a tm i vi
cc cp qun l cao v trung bnh, i vi nhn vin cp di hoc i vi cc nhn

120 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

vin khng trong b my qun l. Cch tip cn ny rt ph hp vi cc cng ty mong

mun dnh cho cc c s cc nc khc mt mc c lp nht nh trong vic ra
quyt nh. Chnh sch ny khng c ngha rng cc nh qun l ngi s ti c
php vn hnh chi nhnh theo cch m h cho l ph hp. Cc cng ty quc t ln
thng tin hnh nhng chng trnh o to cp tc cho cc nh qun l ngi a
phng sang chnh quc hc trong mt s thi gian nht nh. h c c xt
vi vn ho ca cng ty v nhng thc tin kinh doanh nht nh. Cc cng ty va v
nh c th thy chnh sch ny tn km nhng h c th tin tng vo cc nh qun l
a phng, nhng ngi hiu rng ci m ngi ta trng i h cn vt xa tt c
cc chi ph b ra nh vy.
Cc u im v nhc im ca chnh sch a tm:
Mt u im quan trng ca chnh sch a tm
l loi b chi ph cao cho cc nh qun l nc
ngoi v gia nh ca h. u im ny c th
ht sc c ch i vi cc cng ty va v nh
khng th cho php thu ngi nc ngoi lm
vic. Th hai, chnh sch a tm trao trch
nhim qun l cho nhng ngi rt quen thuc
vi mi trng kinh doanh trong nc. Cc nh
qun l hiu bit su sc v vn ho ca th trng a phng s l mt u th rt
ln. Do h quen thuc vi nhng thc tin kinh doanh a phng, h c th c
c nhng gi t nh bng c ngn ng c ni ra ln khng c ni ra. H
khng cn phi khc phc bt k mt ro cn vn ho no c to nn bi hnh
nh ca mt ngi bn ngoi v h cng c xu hng hiu nhu cu ca nhn
vin mnh tt hn, cng nh nhu cu ca khch hng v nhng ngi cung cp.
Mt hn ch ch yu ca tip cn a tm l nguy c tim tng c th nh mt s
kim sot i vi hot ng trn nc s ti. Khi mt cng ty thu nhn vin l
ngi bn a iu hnh cc hot ng kinh doanh a phng , h phi
chu mt ri ro l c th tr thnh mt tp hp ca cc doanh nghip ring r t
nhiu quc gia. Tnh hung ny s khng tr thnh vn nu nh chin lc ca
cng ty l c nhng cch i x khc nhau i vi cc th trng khc nhau. y
s khng phi l mt chnh sch tt i vi cc cng ty theo ui chin lc ton
cu. Nu nh cc cng ty ny khng c s hi nhp, chia s hiu bit v mt hnh
nh chung, chc chn kt qu hot ng s phi chu nh hng.

6.2.1.3. Chnh sch a tm (geocentric staffing):

Chnh sch a tm (geocentric staffing) l chnh sch nhn s trong cc hot ng
kinh doanh bn ngoi chnh quc c iu hnh bi cc nh qun l c trnh tt
nht, bt k thuc quc tch no.
Trong cch tip cn a tm cc hot ng kinh doanh bn ngoi chnh quc c iu
hnh bi cc nh qun l c trnh tt nht, bt k thuc quc tch no. Hot ng
kinh doanh a phng c th chn cc nh qun l t nc s ti, t chnh quc, hay

IBS101_Bai6_v1.0013110214 121
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

t mt nc th ba. S la chn ph thuc ch yu vo nhng nhu cu nht nh ca

hot ng kinh doanh. Cc chnh sch loi ny in hnh c p dng i vi cc
nh qun l cp cao.
Cc u im v nhc im ca chnh sch a tm:
Cch tip cn a tm gip cc cng ty pht trin cc nh qun l ton cu, nhng
ngi c kh nng iu chnh mt cch d dng trc bt k mt mi trng kinh
doanh no c bit l i vi nhng khc bit vn ho. u im ny c bit c
li i vi cc cng ty ton cu ang c gng ph b cc ro cn quc gia ch
ngha gia cc nh qun l trong cng mt vn phng cng nh gia cc vn
phng khc nhau. Cc cng ty s dng cch tip cn ny hy vng rng mt vin
cnh ton cu gia cc nh qun l ca h s gip h nm bt c cc c hi m
nu khng nh vy s d dng b b qua.
Mt yu ca chnh sch a tm nm chi ph.
C th hiu c rng nhng nh qun l cp
cao va c kh nng thch ng vi cc vn ho
khc nhau, va c hiu qu trong cng vic ca
mnh thng c nh gi rt cao trong s cc
cng ty quc t. S kt hp gia nhu cu cao i
vi k nng ca h v mc cung thp lm
tng lng ca h ln nhiu ln. Hn th na,
lun c chi ph cho vic iu ng cc nh qun l v gia nh ca h vi ln
mi nm.
Trn thc t cc cng ty thng trn ln cc kha cnh khc nhau ca tng chnh sch
nhn s, iu ny dn n kt qu l c th c v s nhng chnh sch i vi nhn
vin quc t.

6.2.2. Ni dung qun tr ngun nhn s quc t

6.2.2.1. Lp k hoch nhn s (human resource planning):
Lp k hoch nhn s (human resource planning) l qu trnh d on v c nhu cu
v mc cung v ngun nhn lc ca cng ty.
Vic tuyn chn cc nh qun l v lao ng khc i hi phi lp k hoch nhn s -
l qu trnh d on v c nhu cu v mc cung v ngun nhn lc ca cng ty. Giai
on th nht ca qu trnh ny bao gm vic xem xt nhn s hin ti ca cng ty
c ngha l thu thp s liu v tng c nhn lm vic, trong c chuyn ngnh o
to, nhng k nng cng vic c bit, cc cng vic lm trc y, k nng ngoi
ng v kinh nghim sng nc ngoi.
Giai on th hai ca vic lp k hoch nhn s l nh gi nhu cu nhn s trong
tng lai ca cng ty. Chng hn hy xem xt mt cng ty ang c k hoch bn sn
phm trc tip cho ngi tiu dng trn mt th trng mi nc ngoi. Liu cng
ty c tin hnh cc hot ng kinh doanh mi nc ngoi v cung cp cc cn b v
ngi qun l cho cc hot ng t vn phng chnh quc khng hay s o to
cc nh qun l a phng? Liu cng ty ny c thu nhn cng bn hng ring cho
mnh hay s thu mt nh phn phi? Cng nh vy vic sn xut v lp rp sn phm

122 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

trn th trng quc t i hi phi c lao ng trong xng. Cc cng ty cn phi

quyt nh t mnh thu nhng ngi mi hay k hp ng ph vi cc nh sn xut
khc v nh vy c th loi b s cn thit phi thu nhn cng lm vic trong
nh xng.

6.2.2.2. Tuyn nhn s (recruitment)

Tuyn nhn s (recruitment) l qu trnh nhn bit v li ko mt nhm nhng ngi
xin vic c trnh cho nhng v tr trng.
Qu trnh nhn bit v li ko mt nhm nhng ngi xin vic c trnh cho nhng
v tr trng c gi l qu trnh tuyn. Cc cng ty c th tuyn ni b trong s cc
nhn vin hin c ca mnh hoc tm kim cc ngun bn ngoi.
Cc nhn vin hin c: tm mt nh qun l
quc t trong s cc nhn vin hin c l cch
d dng nht i vi mt cng ty ln c rt
nhiu nh qun l ni b. Cc ng vin c kh
nng trong cng ty l nhng nh qun l tng
tham gia vo cc giai on trc ca d n quc
t th d nh xc nh a im mi cho sn
xut hay mt th trng tim nng. C nhiu kh
nng nhng c nhn ny c nhng tip xc quan trng nc s ti hoc
tng c xt vi nn vn ho nc .
Nhng ngi mi tt nghip ra trng: Cc cng ty cn tuyn ngi trong s
nhng ngi mi tt nghip ra trng, nhng ngi n t cc nc khc v hc
ti cc trng i hc ca nc c tr s chnh ca cng ty. y l mt thc tin
rt ph bin i vi cc cng ty M. Trong vng 1 nm nhng ngi mi c
nhn vo lm vic ny s c o to chung v chuyn mn, sau s c giao
cc v tr trng trch ti nc ca chnh h. V nguyn tc h hiu vn ho ca
cng ty v cch thc m cng ty tin hnh kinh doanh. Quan trng nht y c l
l s quen thuc ca h vi nn vn ho ca th trng mc tiu, bao gm cc
thng l, truyn thng v ngn ng .
Cc ti nng qun l a phng: cc cng ty cn c th tuyn cc nh qun l
a phng c ti nng. Thu mt nh qun l a phng rt ph bin khi s hiu
bit v vn ho l yu cu then cht ca cng vic. Thu c mt nh qun l c
s quen bit vi cc quan chc chnh ph c th lm cho vic xin giy php cho
cc hot ng kinh doanh c nhanh chng hn nc s ti. Trong mt s
trng hp cc chnh ph buc cc cng ty phi thu cc nh qun l l ngi a
phng v nh vy h c th pht trin mt h thng cc nh qun l ti nng
trong nc. i khi chng hn chnh ph hn ch s lng cc nh qun l quc t
c php lm vic ti nc s ti.
Cc lao ng ph thng: Cc cng ty thng thu cc lao ng phi qun l ti
ch bi v vi nhng v tr nh vy th nhu cu v k nng chuyn mn cao hay
nhu cu o to khng cao. Tuy nhin, cc chuyn gia t chnh quc thng c
c n dy ngh cho nhng ngi cc v tr c nhng i hi cao hn.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 123
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

6.2.2.3. La chn (selection)

La chn (selection) l qu trnh so snh v thu ng vin c trnh tt nht vi
nng lc tim tng ln nht.
Qu trnh so snh v thu ng vin c trnh tt nht vi nng lc tim tng ln nht
c gi l qu trnh la chn. Mt qu trnh b nhim quc t bao gm o lng kh
nng ca mt c nhn c th ni kt nhng khc bit v vn ho. Cc nh qun l
nc ngoi cn phi c kh nng thch ng vi mt li sng mi nc s ti. Ngc
li cc nh qun l l ngi a phng ca nc s ti li cn phi c kh nng lm
vic hiu qu vi cc nh gim st t cc nn vn ho khc nhau.
C sc v vn ho: Cc nh qun l quc t thnh t thng khng ph nhn,
thm ch nhiu khi hng th vi vic sng, lm vic bn ngoi nc mnh. Trong
nhng trng hp ht sc c bit thm ch h c th c yu cu chuyn ni
lm ca mnh hng nm. Nhng c nhn nh vy hon ton c kh nng thch nghi
nhanh chng vi cc iu kin v thc tin kinh doanh a phng. Nhng nh
qun l nh vy ngy cng tr nn c gi cng vi s xut hin ca cc th trng
chu , Trung ng u v Chu M Latinh. H cng gp phn to ra mt qu
ton cu cc nh qun l lun sn sng i gn nh bt c u m ch cn bo trc
trong thi gian rt ngn. Quy m ca qu ny, tuy nhin cn rt hn ch bi nhng
kh khn m nhiu ngi tri qua khi phi chuyn n nhng ni c nn vn
ho m h khng quen thuc.
V vy, c sc vn ho (culture shock) qu trnh tm l c tc ng n nhng
ngi sng nc ngoi, c c trng bi s nh nh, d cu knh, hay nhm
ln, cng thng v suy sp.
Sng trong mt nn vn ho khc c th l mt
kinh nghim rt kh khn. V vy, vic la
chn nh qun l c th i cng tc v n sng
nhng nn vn ho khng quen thuc mt
cch thoi mi l mt yu t c bit quan trng
khi tuyn chn cho nhng cng v quc t.
Khi phi sng trong mt nn vn ho khc,
nhiu nh qun l b c sc vn ho mt
qu trnh tm l c tc ng n nhng ngi sng nc ngoi, c c trng
bi s nh nh, d cu knh, hay nhm ln, cng thng v suy sp. Ni cch khc,
h c vn trong vic thch nghi vi mi trng mi. Tht bi ca ngi i lm
nc ngoi (expatrriate failure) l khi ngi phi v trc thi hn do kt
qu lm vic khng t yu cu l iu thng thy khi mc phi nhng cng
thng v vn ho. Ci gi phi tr cao hn trong trng hp tht bi nh vy
thuyt phc nhiu cng ty u t vo cc chng trnh o to v vn ho cho cc
nhn vin gi i nc ngoi. xem xt k hn qu trnh sc vn ho v lm th
no gim bt tc hi ca n hy c bi c Nh qun l ton cu iu ny c
th l c sc vi bn.
C sc vn ho nghch o (reverse culture shock) l qu trnh tm l thch
nghi li vi nn vn ho ca nc nh.

124 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Nhng ngi lm vic nc ngoi thnh cng trong vic thch ng vi nhng
nn vn ho mi li thng phi tri qua mt qu trnh c gi l c sc vn ho
nghch o l qu trnh tm l thch nghi li vi nn vn ho ca nc nh.
Do nhng gi tr v hnh vi c lc c coi l t nhin nay li tr thnh k d
nn c sc vn ho nghch o thm ch c th cn ng lo ngi hn c sc vn
ho thng thng. Thm vo , cc nh qun l khi quay tr v thng thy rng
hoc khng cn v tr no dnh cho h, hoc ch cn nhng v tr mang tnh d b
ch h ti vn phng nc nh. Thng th cc cng ty khng bit lm th no
s dng c u th ca nhng kh nng xuyn vn ho m cc nh qun l ny
ang c, nhng ngi tng c nhng nm qu gi nc ngoi. Thc t nhiu
ngi lm vic nc ngoi thng b cng ty ca mnh trong vng mt nm sau
khi tr v nh bi v h gp kh khn trong vic ho nhp li vi vn ho ca
cng ty.
Hp 6.1: Qu trnh tm l v c sc vn ha

giai on cui nhng ngi khch khng nhng hiu nhiu hn v nhng tc l v
hnh vi thi quen ca a phng m cn nh gi cao nhiu iu trong . Gi y h
khng cn cho nhng khc bit l gii php duy nht i vi cc vn tng t nhau
trong nhng bi cnh vn ho khc nhau na. t ti giai on cui l du hiu rng
ngi lm vic nc ngoi thch nghi rt tt v thnh cng trong cng v quc t l
iu chc chn.
Sau y l mt s bc m nhng ngi s i ra nc ngoi lm vic c th p dng
gim bt gnh nng ca c sc vn ho trong cng vic quc t c giao:
Thc hin nhng nh gi cht ch v tm l bo m rng c bn v cc thnh vin
gia nh bn u chun b tt v mt tinh thn sn sng nhn nhim v mi.
Tm hiu v vn ho a phng ni bn s n (c bit l ngn ng) v kim tra mt
cch nghim chnh nhng thnh kin vn ho ca bn trc khi ri t nc.
Nu nh c th hy n thm t nc m bn c b nhim vo , ho nhp vo
nhng ngi a phng v c gng hnh dung ra bn v tr trong tng lai ca bn.
Hy hi v cc dch v gio dc, ti chnh v y t ca a phng.
Mt khi bn trong nn vn ho a phng, hy gp g nhng ngi khc c
ngi bn a ln nhng ngi nc ngoi khc tranh lun v nhng kinh nghim c
tch cc ln tiu cc ca bn.
iu quan trng nht: hy th lng ngh ngi, i cht phiu lu, nhn vin cnh mt
cch rng m v gi cho mnh tnh khi hi.

6.2.2.4. o to v pht trin

Cc phng php o to vn ho: L tng
l mi ngi tham gia vo kinh doanh u phi
c nhng hiu bit vn ho v sn sng i bt k
u trn th gii ngay khi nhn c thng bo
b nhim. Thc t th nhiu nhn vin v nhiu
cng ty khng cn phi v cng khng sc
c th hiu bit mt cch hon ton v nn vn
ho khc. Mc tham gia vo kinh doanh quc t ca cng ty i hi mt mc
am hiu vn ho tng ng ca cc nhn vin. Cc cng ty tham gia kinh
doanh quc t mc cao cn phi c cc nhn vin tinh thng ngoi ng v
giu kinh nghim cc nc khc.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 125
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

o to v s ng ho v s nhy cm: o to ng ho dy v cc gi tr vn
ho, cc thi , hnh vi vn ho v cc tc l. Ci gi l ngn ng du kch, bao
gm vic hc mt s cu bng ting a phng thng c p dng giai on
ny. y cng thng bao gm cc tr chi ng vai cc nhn vt: ngi hc tr
li li cc tnh hung c bit v s c mt ban gim kho nh gi. Phng
php ny thng c s dng khi mt ai c ch nh i cng tc trong thi
gian ngn nc ngoi v mong mun c tham gia vo mt kho hc cp tc
v x giao v giao tip trong x hi v kinh doanh. o to nhy cm dy cho
ngi ta bit suy xt v thu hiu nhng tnh cm ca ngi khc, iu ny gip
cho ngi hc c th hiu r hn v ngi dn a phng.
o to ngoi ng: S cn thit phi c chun b k cng hn v vn ho khin
cho chng ta cn phi chuyn sang o to ngoi ng cp tc. Mc o to
y ng nhiu hn vic nh thuc lng vi cu c th t mn n hay hi
ng. iu ny gip ngi hc c th c c ngh ca nhng ngi a
phng. Nhng ngi hc s c hc v sao ngi a phng li x s nh cch
h vn lm. y c l l phn quan trng nht trong o to vn ho cho cc v tr
c b nhim di hn.
o to cc nhn vin ph thng: cc lao ng ph thng cng c nhu cu c
o to v pht trin. iu ny c bit ng cc nc ang pht trin v cc
nc cng nghip mi ni nhiu ngi thm ch cn cha tt nghip tiu hc.
Thm ch ngay c khi lc lng lao ng c o to kh tt th cng c th
h cha c kinh nghim lm vic kiu cng nghip. Trong nhng trng hp
cc cng ty hot ng ti nc ngoi c th o to cc lao ng a phng h
bit cch lm vic trn dy chuyn lp rp hay dy cch thc bn hng. S cn
thit i vi cc chng trnh o to k nng c bn nh vy s tip tc tng
ln khi cng ty ngy cng khai thc thm cc c hi trn cc th trng ang
hnh thnh.

6.2.2.5. Th lao lao ng

Mt h thng th lao hiu qu v cng bng l c
bit quan trng i vi qun l nhn s. Mt h
thng nh vy c thit k nhm li cun v gi
li nhng nhn vin tt nht, sng gi nht, thng
cho h xng ng vi kt qu cng vic. Do thc
tin tr th lao ca mi nc c gc r t vn ho
v cc h thng lut php cng nh kinh t, vic xc
nh mc th lao c th kh phc tp. mt s
nc, chng hn lng c bn c th chim hu ht trong th lao cho ngi lao ng.
Trong khi c nhng nc khc th thng v cc khon ph cp li chim n qu na.
Cc nhn vin qun l: Thng thng tng th lao i vi cc nh qun l khc
nhau cc cng ty khc nhau. Rt kh xc nh mc tng th lao ph hp do mt
s l do. Trc ht, xem xt tc ng ca gi sinh hot, bao gm nhng yu t nh
gi thc phm, n nh hng, qun o, nh , chi ph hc hnh, chm sc sc kho,

126 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

i li v in nc. n gin l mt s nc cuc sng t hn cc nc khc.

Hn th na, trong cng mt nc cho trc chi ph sinh hot cc thnh ph ln
cng khc xa so vi cc tnh l v cc vng qu. Hu ht cc cng ty thm vo
lng ca cc nh qun l nc ngoi mt khon tin nht nh trang tri cho
chi ph sinh hot t hn. Mt khc, cc nh qun l sang cc nc c chi ph sinh
hot thp hn thng vn c tr bng vi mc lng h nhn nc mnh. Nu
khng nh vy h c th s bt li hn v ti chnh khi nhn mt v tr cng tc
nc ngoi.
Thm ch ngay c khi chi ph sinh hot nc ngoi r hn trong nc, cc cng
ty vn phi trang tri cc chi ph khc ca cc nh qun l nc ngoi. Mt mi
quan tm ln ca cc nh qun l i cng tc xa l cht lng gio dc ca a
phng. Trong nhiu trng hp tr em khng th n cc lp hc ngay v chng
khng ni c ting a phng. Khi hu ht cc cng ty phi chi tr cho vic
gio dc cc trng t.
Thng tr cp v phc li: cc cng ty thng a ra nhng u i cho cc nh
qun l h chp nhn nhng cng v quc t. Hnh thc ph bin nht l tin
thng. Thng c th di hnh thc tr tin mt ln hay thm vo lng tr
hng k ni chung khong 15-20%. Cc nh qun l c yu cu n nhng
nc c bit khng n nh hoc nc c mc sng rt thp thng nhn mt
khon tin gi l tin tr cp.
Cc nh qun l cn c th b cun ht bi mt yu t c lin quan n thu nhp
khc. Chng hn chnh ph M cho php cc cng dn lm vic nc ngoi b
ra ngoi khon thu nhp nc ngoi ra khi tng thu nhp chu thu M
thm ch ngay c khi khon thu nhp l nc khng nh thu thu nhp.
Cc ng gp vn ho v x hi trong chi ph: Vn ho ng mt vai tr quan
trng trong th lao cho cc nh qun l lm vic nc ngoi. Mt s nc tr
cho cc ngy ngh php cao hn cc nc khc. Nhiu nc li cung cp dch v
chm sc sc kho min ph cho tt c nhng ngi sng v lm vic nc .
D nhin l cht lng ca cc dch v y t a phng khng phi lun lun
tt. Nhiu cng ty v vy c k hoch a cc nh qun l v gia nh h b m
nng v nc hay sang cc nc ln cn c cht lng y t tng ng nh
nc mnh.

6.3. Qun tr ti chnh quc t

Cc cng ty cn c cc ngun lc ti chnh chi
cho mt lot cc chi ph hot ng cng nh cho
cc d n u t mi. H cn phi mua nguyn vt
liu v cc bn sn phm cho sn xut v lp rp.
H phi tr cho cc chng trnh o to v pht
trin cng nh thng cho cc nhn vin v cc nh
qun l. H cn phi tr cho cc hng qung co
gip h xc tin tiu th hng ho v dch v.
mt s thi im nht nh, h cn phi c nhng
khon vn ln m rng nng lc sn xut hay thm nhp vo mt th trng a l

IBS101_Bai6_v1.0013110214 127
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

mi. H cng cn phi tr li theo k hn cho nhng ngi cho vay hay tr li tc cho
cc c ng ca mnh.
Vy th cc cng ty c c ngun tin cn thit t u? Ni chung, cc t chc
thng c c cc ngun lc ti chnh thng qua mt trong ba ngun sau: (1) Gp
vn; (2) Pht hnh c phiu (s hu c phiu); (3) Cp vn ni b.

6.3.1. Qun tr dng tin trn phm vi ton cu

Mc tiu qun l l hiu qu kinh t v gim ngha v thu
o Hiu qu kinh t khi trnh tnh trng kh ng vn, chi ph giao dch v iu
tit s dng vo lnh vc c hiu qu.
o Gim ngha v thu: Khai bo np thu quc gia c ch thu tt nht, u
t cc quc gia k hip nh trng nh thu chng ln thu v p dng
ch tn dng thu.
Thu thu nhp M l 35% 40%, Vit Nam l 25%, Switzerland 10%.
Cc cng ty M s dn li nhun v Switzerland nhiu nht v khai bo M t
li nhun nht, thm ch khai L Vit Nam

6.3.2. Cc nghip v ti chnh

Chuyn gi: Nhm di chuyn vn t quc gia ny sang quc gia khc nhm gim
ngha v thu ti a, nng gi thit b v nguyn vt liu b p chi ph cng
ngh, bn quyn...
Gi chuyn giao thc hin trn c s 4 iu kin c bn: nh c chnh lch thu
quan, bp bnh v t gi, hn ch v qui ch ca nc s ti v s khc bit v
hip nh thu quan.
Cc cng ty thng p dng chnh sch gi ny vi ni dung sau: Chuyn tr li
tc c phn nhm rt bt li nhun hay gi tr tng thm quc gia khc.
Mc thanh ton v chi ph bn quyn: Nhm rt bt vn v li nhun quc
gia u t.
Vay ni tip: Cng ty m cho ngn hng vay
tin cho cc chi nhnh vay li nhm minh
bch ho ngun vn cp cho chi nhnh v
bo him ngun vn cho vay, trng hp p
dng l:
o C s hn ch v chuyn tr dng tin, c
bit l ngoi t mnh quc gia s ti.
o Nhm trnh thu thu nhp nu khai bo
ngun l vn cp ca cng ty m, ngc li s c tnh chi ph li sut v
khon n ngn hng khi hoch ton.
Thanh ton b tr: Cc chi nhnh s khng phi thanh ton cho nhau gim
chi ph giao dch v tn dng vn d tha ca cc chi nhnh.
Quyt nh phn cp qun l tin mt:
Quyt nh phn cp qun l tin mt theo cp hay tp trung. Cc qui nh ny lm
tng hiu qu v:

128 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

o Nu qui nh mi chi nhnh gi tin theo c ch tin gi ngn hn, di hn,

khng k hn hay ti ti khon thu li ch cao nht.
o Nu qui nh cc lung vn ln c php tp trung cc trung tm ti chnh
ln s c c hi tt qun l vn lu ng.
o Gim tng vn lu ng tn ng cc ti khon ngn hng nn qun l c
hiu qu hn.

6.3.3. Qun tr ri ro hi oi
Phn loi tc ng ca ri ro ngoi hi: tc ng giao dch, tc ng chuyn i v
tc ng kinh t.
o Tc ng giao dch: S chnh lch ca vic mua ngoi t trong giao dch thanh
ton hoc mua bn s nh hng n hiu qu kinh t.
o Tc ng chuyn i: S chnh lch do chuyn i tin t s nh hng n
gi tr vn, ngun vn v n nn c nh hng n hiu qu kinh t.
o Tc ng kinh t: nh hng do t gi ng tin ca mt quc gia, c bit l
chnh sch ph gi ng tin ca quc gia khc s nh hng n gi c, doanh
s v chi ph trong tng lai.
Cc bin php hn ch ri ro ngoi hi:
o Bin php hn ch ri ro v tc ng giao dch v chuyn i:
Hp ng k hn v ngoi hi v giao dch quyn chn;
Thanh ton nhanh hay tr hon theo t gi: La chn thi im t gi giao
dch c li thanh ton.
o Bin php hn ch ri ro v tc ng kinh t: Phn b ti sn v vn gia cc
chi nhnh hp l v trnh u t cc quc gia c xu th tng gi tr tin t.
o Tng cng kim sot nh hng ca ngoi t nh t chc trung tm ngoi t
ni b (ch dn v nh ch), Lp chin lc v k hoch s dng ngoi t, d
on t gi mang tnh ni b, thit lp h thng bo co ngoi t ni b v
phn tch nh hng ca bin ng t gi.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 129
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Tm lc cui bi
La chn sn xut kinh doanh i hi phi quyt nh:
T sn xut (making) hay mua ngoi (outsourcing)
Cc u nhc im ca t sn xut hay mua ngoi lun l nhng cu hi ln chon cc
cng ty quc t. Nhiu cng ty s thc hin vic mua ngoi ti cc thi im khc nhau
nhng l do quan trng nht l tnh hiu qu ca cc quyt nh ny. T sn xut s gip
cc cng ty kim sot tt hn v cht lng v bo mt cng ngh nhng cng gy lng
ph, cng knh b my v km linh hot. Do , cc cng ty rt thn trng khi xem xt v
ra quyt nh t sn xut hay mua ngoi.
Chn a im sn xut (Tp trung hay phn tn)
Cc cng ty phi cn nhc cc nhn t quc gia, k thut v chi ph chn cch tp
trung hay phn tn cc nh my sn xut trn ton cu. T chc mng sn xut nhm khai
thc li th a im v quy m ca cc quc gia.
Qun tr nhn s quc t: chnh sch nhn s v ni dung qun tr nhn s quc t.
Qun tr nhn s quc t cn xem xt n chnh sch nhn s, tuyn chn, la chn, o to
v pht trin, th lao v khen thng. Bn cnh , cn lu cc vn v ngi lao ng
bit x v hi hng s c cc c sc vn ha v c sc vn ha nghch o. Trong qun tr
nhn s cn phi nghin cu qu trnh tm l ca c sc vn ha nhm hn ch nh hng
ca cc c sc vn ha.
Qun tr ti chnh quc t c nghin cu kh k v cc nghip v to vn, thit lp c cu
vn, qun l dng tin, chuyn gi, vay ni tip v phn cp qun l tin mt.
Qun tr ngoi hi: Xem xt cc tc ng lm thay i t gi ngoi hi t tc ng kinh t v
m, tc ng chuyn i n tc ng giao dch. Trn c s , s gii thiu cc bin php
hn ch bin ng ca ri ro ngoi hi trong kinh doanh quc t.

130 IBS101_Bai6_v1.0013110214
 Bi 6: Qun tr hot ng kinh doanh quc t

Cu hi n tp
1. Quyt nh mua ngoi hay t sn xut v l do g?
2. u nhc im ca t sn xut v mua ngoi, ly v d minh ha.
3. Hy lit k cc l do v sao mt cng ty c th quyt nh t sn xut hoc mua ngoi cc
linh kin cu thnh sn phm.
4. La chn a im sn xut nhm mc ch g? Nu ngha ca vic la chn ny.
5. Trnh by cc nhn t nh hng ti quyt nh tp trung hay phn tn sn xut, ly v d
minh ha.
6. Lit k mt vi im khc nhau gia qun tr nhn s quc t v qun tr nhn s trong nc.
7. Nhn bit ba loi hnh khc nhau ca chnh sch nhn s quc t m cc cng ty c th p
dng. u im v nhc im ca tng loi l g?
8. C sc vn ho l g? Gii thch tm quan trng ca hiu bit c sc vn ha i vi vic la
chn cc nh qun l quc t.
9. C sc vn ho o nghch l g?
10. Nhng bin s no l ch yu trong vic ra quyt nh c lin quan n th lao cho cc nh
qun l v lao ng ph thng?
11. C cu vn ca mt cng ty c ngha g?
12. Chuyn gi l g? Ly v d minh ha.
13. Vay ni tip l g? Ly v d minh ha.
14. Phn loi cc tc ng n ri ro ngoi hi, ly v d minh ha.
15. Trnh by cc bin php hn ch ri ro ngoi hi, lin h thc t.

IBS101_Bai6_v1.0013110214 131