ANG UNGGOY AT ANG PAGONG

Noong unang panahon, mayroong dalawang matalik na magkaibigan.

Sila ay sina Unggoy at si Pagong.

Minsang walang gawain ay sumama ang unggoy kay pagong na

mamasyal sa paligid. Nakapulot sila ng isang punong saging na
nakaharang sa daan. Nag-isip sila kung ano ang gagawin sa halaman.

"Mabuti pa kaya'y hatiin natin ito at itanim natin. Sa akin ang- bandang
itaas at sa iyo ang ibaba." Mungkahi ng unggoy. Pinili niya ang itaas
dahil doon lumalabas ang saging. Tatawa-tawa siyang umuwi

Pumayag ang pagong. Pag-uwi nila sa kani-kanilang bahay agad

nilang itinanim ang kanilang parte. Makalipas ang ilang araw, ang ang
halaman ng unggoyi ay namatay. Labis siyang nalungkot sapagkat
paborito pa naman niya ang prutas na saging.

Sa kabilang dako, tuwang-tuwa naman si pagong dahil namumunga

na ang kaniyang puno ng saging. Dinalaw niya ang kaniyang kaibigan.

"Kaibigang unggoy, bakit ka malungkot? Ang ganda-ganda ng sikat ng

araw ah." bati ng pagong sa kaibigan.

"Kasi namatay ang tanim ko." Malungkot na sagot ng unggoy. "Iyong

tanim mo kumusta na, kaibigan?"

"Alami mo ang dami-dami nang bunga ng tanimi ko at mahihinog na

silang lahat." masayang sagot ng pagong.

"Talaga? Puwede ko bang makita? sabi ng tusong unggoy.

Nanlalaki ang mata ng unggoy nang makita ang mga saging na tanim
ng pagong.
Tinanong ng unggoy kung sino ang aakyat at kukuha ng mga saging
sa itaas ng puno. Sinabi ng unggoy na hindi puwede ang lolo ng
pagong dahil mahina na ito at hindi rin uubra ang kanyang kapatid
pagkat bulag naman ito.

"Kaibigan pumayag ka kaya kung ako ang umakyat para ipitas ka ng

saging?" mungkahi ng unggoy.

"Aba, e di mabuti." sagot ng pagong.

Mabilis na umakyat ang unggoy. Laking gulat ng pagong sa ginawa ng

unggoy. Habang nasa itaas ay kinain nang kinain ng unggoy ang mga
bunga hanggang sa ito ay mangalahati na lamang. Nakiusap ang
pagong na abutan naman siya subali't pinagtawanan lamang siya ng
unggoy.

Sa galit ng pagong sa katakawan ng unggoy, umalis siya at kumuha

ng maraming tinik. Itinusak niya iyon isa paligid ng puno ng sagging.

"Kaibigang unggoy, hindi mainam sa kalusugan ang manatili diyan sa

itaas ng buong araw. Ito'y isang payo ko lang sa iyo. Oras na marinig
mo ang kahol ng aso, iyon ay isang hudyat upang ikaw ay bumaba na
riyan." at umalis na ang pagong.

Di nagtagal at kumahol ang aso ng kapitbahay. Sa oras na iyon ay

busog na busog na ang unggoy, Ayaw pa sana niyang bumaba nguni't
naalala niya ang bilin ng kaibigan. Dahan-dahan siyang bumaba dahil
sa sobrang kabusugan. Marahil sa sobrang bigat ay dumulas siyang
pababa at bumagsak sa mga tinik na nakapaligid sa puno ng saging.
Aringking sa sakit ang unggoy at. namimilipit sa sakit ng katawan
hanggang sapitin ang kaniyang bahay.

Kinabukasan ay maagang gumising ang unggoy. Kailangan niyang

makaganti sa ginawa sa kaniya ng pagong. Lumabas siya at hinanap
ang kaibigan. Napagod siya a kalalakad. Pasalpak siyang naupo sa
isang animo isang malaking kabibe upang magpahinga. Ang buntot
niya ay pumasok sa isang butas at iyon ay biglang hinila ng walang
iba kundi ang kaibigan niyang pagong. Ang likod pala ng pagong ang
kaniyang naupuan. Napatalon ang unggoy.

"Aha, ikaw pala!" sigaw ng unggoy. "Alam mo bang kanina pa kita

hinahanap?"

"Anong gagawin mo sa akin?" tanong ng pagong.

"'Lilitsunin kita!" sabi ng unggoy.

"Kapag ginawa mo iyan, magiging pula ang kulay ko. Hindi mo ba

alam na pula ang paborito kong kulay?" sagot ng pagong.

"Pagkatapos ay tatadtarin kita!" sabi uli ng unggoy.

"E di maganda, ikaw rin dadaming lalo ang pagong dito." sabad
naman ng pagong.

"At pagkatapos ay itatapon kita sa ilog!" painis na sabi uli ng unggoy.

Pagkarinig dito ay lihim na natutuwa ang pagong, Hindi alam ng

unggoy na gustong-gusto nga niyang maglaro sa tubig at lumangoy.
Hindi nagpahalata ang pagong.

"Maawa ka, kaibigan. Huwag mong gawin sa akin iyan." pakunwaring

umiyak na sabi ng pagong." Ilitson mo na ako o tadtarin mo kaya.
Pero huwag mo lang akong itapon sa ilog!"

Hindi pinakinggan ng unggoy ang pakiusap ng pagong. Ubos lakas

niyang inihagis sa tubig ang pagong. Sumisid sa kailaliman ang
pagong at ilang sandali lamang at lumitaw ito na may hawak na isang
malaking isda. Ipinakita niya ito sa kaibigang unggoy. Nagulat ang
unggoy at hindi agad nakapagsalita.

"Kaibigan, ibibigay mo ba sa akin iyan?" ang nasambit ng unggoy.

"Bakit hindi ka lumundag dito at humuli ng para sa iyo?" sagot ng
pagong. "Hindi kanaman siguro isang tamad."

Ayaw na ayaw ng unggoy na matatawag siyang tamad. Dali-dali

siyang tumalon at dahil sa hindi siya marunong lumangoy, siya ay
nalunod. Ang pagong ay tumawa na lang nang tumawa.