You are on page 1of 18

Cch phn loi du ng c

Du nht

nht ng vai tr quan trng trong tnh cht ca mt loi du ng c. Nu nh gi


theo nht ca SAE, du c ch "W" l loi a cp, dng trong tt c cc ma. Khi
phn loi theo tnh nng API, cc k t sau ch "S" hay "C" c th t cng ln trong
bng ch ci cng tt.

Thay du l mt trong nhng thi quen cn c i vi hu ht nhng ngi i t, xe


my. Tuy nhin, khng phi tt c mi ngi u hiu cn k v nhng tnh nng, cng
nh thng s ghi trn sn phm ny. in hnh nh ch W trong k hiu SEA 10W40
ghi trn cc loi du nht thng c ngh l Weight, trong khi thc t n dng
ch t Winter.

K hiu ch loi du nhn "10W-30" ca Castrol c


bn M. nh: Castrol.

Tc dng v tnh cht ca du nhn

Trong ng c, du nhn c nhiu tc dng nh gim ma st gia hai b phn tip xc


trc tip vi nhau, gii nhit lm mt, lm kn, chng n mn. Tuy nhin, tc dng c
bn nht ca n vn l gim ma st nn nht l ch tiu c nh hng quan trng nht
n cht lng ca mt sn phm du nhn thng mi.

nht ca du thay i theo nhit . Khi nhit cao, nht gim v ngc li.
Du c nht thp d di chuyn hn so vi du c nht cao. Ngoi ra, do trng
lng ca cc phn t cu thnh nn du nhn c lin quan trc tip n nht ca n
nn ngi ta thng gi thnh du nng hay du nh. Du nh dng ch loi c
nht thp, du nng ch du c nht cao.

Trn thc t, du nh d bm v lun chuyn qua ng c nhanh hn. Ngc li, du


nng thng c nht cao, di chuyn chm hn nn c p sut cao hn nhng lu
lng du qua bm li thp hn.

Phn loi du nhn theo nht

phng php phn loi theo nht, cc nh sn xut du nht thng nht dng cch
phn loi ca Hip hi k s t M SAE (Society of Automotive Engineers). Cc phn
loi ca SAE ty thuc vo sn phm du l n cp hay a cp. Du a cp c
nht tha mn nhiu iu kin nhit khc nhau cn du n cp ch p ng mt
nhit no .

H thng phn loi ca SAE kh phc tp, n lin quan ti nhiu khi nim khc nhau.
Tuy nhin, c th ch ra nhng yu t chnh. i vi du a cp, sau ch SAE l tin t
nh 5W, 10W hay 15W, 20W. Nhng s ng trc ch "W" dng ch khong nhit
m loi du ng c c nht khi ng xe lc lnh. xc nh nhit
khi ng theo k t ny, bn ch cn ly 30 tr i cc s nhng theo nhit m. V
d, du 10W s khi ng tt m 20 C, du 15W khi ng tt m 15 C.

Cc loi du ng c cc nc hn i thng l loi 5W, 10W, 15W nhng a s cc


sn phm Vit Nam ch l loi 15W hay 20W. Mc d khng c ngha quan trng
khi khi ng v thi tit Vit Nam thng khng qu lnh, nhng t c cc yu
cu khi ng lnh, cc nh sn xut phi thm vo cc cht ph gia nn du c s cng
nh th cng t. Loi 15W v 20W c mc gi trung bnh nn c cc hng du nhn
nhp v hoc sn xut Vit Nam.
ng sau ch "W" loi du a cp c th l ch 40, 50 hoc 60. y l k t dng
ch khong nht 100 C ca cc loi du nhn. Thng thng, s cng to th
nht cng ln v ngc li. V d, vi xe hot ng khng qu khc nghit nh ng c
t chng hn, ch s ny khong 30, 40 hoc 50 l . Vi nhng ng c hot ng
vng nhit cao, ch s ny phi cao hn, khong trn 60. Do s thay i nhit
nn ty thuc ma m ngi ta dng loi 40 hoc 50. Trong ma ng, tri lnh, nhit
ng c thp nn ch cn dng loi nh nh 30, 40. ma h, nhit ng c cao
nn c th dng loi 50.

Do c tnh ca du a cp nn ngi ta thng gi n l "du bn ma". Khi c ch


"W", khch hng c th hiu n dng c cho c ma ng v ma h.

Ngoi loi a cp, nhiu nh sn xut cho ra c loi du n cp v ch c k hiu nh


SAE 40, SEA 50. Loi du ny thng c dng cho cc loi ng c 2 k, my nng
nghip, cng nghip...

Phn loi du theo tnh nng

Khi phn loi theo tiu chun ny, cc nh sn xut li thng nht phn theo tiu chun
ca Vin du m M API (American Petroleum Institute).

API phn ra theo cp S (Service) dng dnh cho du vo ng c xng v C


(Commercial) cho cc ng c diesel. Hin ti, vi ng c xng, API phn ra nhiu loi
vi th t tin dn t SA, SB, SC ti mi nht l SM. i vi ng c diesel, API chia
thnh CA, CD, CC ti CG, CH v CI. Cng v sau, cht lng sn phm cng tt do cc
nh sn xut phi thm vo nhng cht ph gia c bit thch nghi vi nhng cng
ngh ng c mi.

Trn cc sn phm du ng c thng mi, cc nh sn xut thng ghi y 2 cch


phn loi ny. Ty thuc vo c im ng c m nhng hng xe hi khuyn co ngi
tiu dng s dng loi du no. Bn c th t nh gi hay la chn cho mnh, nhng tt
hn c hy hi kin ca cc chuyn gia hay nh k thut v

Ph gia du bi trn - nhng iu cha bit


Trong tt c cc sn phm du nhn thng mi khng th thiu mt thnh t quan trng
l cht ph gia. Tuy ch chim t 0,01 n 5% nhng ph gia ng vai tr sng cn v l
yu t quyt nh n cht lng ca mt thng hiu du nhn.

Du nhn thng mi l sn phm cui cng, pha trn t hai thnh phn chnh. Thnh
phn th nht l du gc, c cc hng sn xut t du m thin nhin hoc tng hp.
Du gc cha cc phn t hydrocarbon nng v c cc tnh cht ha l tng t nh du
thnh phm. Tuy nhin, ngi ta khng th s dng ngay loi du ny bi tnh cht ha
l ca n cha p ng yu cu bo v ng c. ci thin cc tnh cht , cc hng
phi pha trn thm thnh phn th hai l cc cht ph gia.

Sn phm ph gia du nhn ng c. (Liqui-Moly)

Ph gia l cc cht hu c, v c hoc nguyn t c tc dng ci thin mt hay nhiu


tnh cht nht nh ca du gc. Yu cu ca ph gia l ha tan v tng hp vi du
gc. Nng ca cc ph gia nm trong khong 0,01 - 5%, trong nhng trng hp c
bit c th ln ti 10%. Cc loi ph gia c phn chia theo chc nng nh: Ph
gia chng oxy ha, chng n mn, chng g, chng to cn, tng ch s nht, chng
to bt, to nh, ph gia dit khun, ph gia ty ra
Trong cc loi ph gia trn, ph gia tng ch s nht, chng oxy ha, chng n mn
ng vai tr quan trng nht cho du nhn ng c 4 th. Ph gia tng ch s nht
gip du nhn c nht t ph thuc vo nhit , do , bo v ng c nhiu iu
kin khc nhau cng nh d khi ng hn. Ph gia chng oxy ha gip du khng
b phn hy v khng b oxy ha di iu kin khc nghit nh nhit cao, p sut
ln ca ng c. Nu du b oxy ha, n s to ra nhiu cn v sinh ra cc thnh phn n
mn ng c. Ph gia chng n mn c tc dng trung ha cc axt sinh ra trong qu
trnh ng c hot ng v bo v cc b mt kim loi.

Cht ph gia ng vai tr quan trng nhng cng chnh v


vy, n tr nn ng nh vi ngi s dng. iu kin
cn v c sn phm n nh l cc ph gia khng
xung t vi du gc v khng xung t vi nhau. Cc
hng sn xut du nhn phi thng xuyn nghin cu
nhm xc nh t l v loi ph gia pha trn c sn
phm hon ho nht.

V l do , vic thm ph gia ty tin vo cc sn phm


thnh phm thng khng c nh cung cp ng nu
khng c nhng th nghim v t chc chuyn ngnh nh
gi. Nu thm mt cht ph v c tnh khng du gc hay
xung t vi cc ph gia khc, n s mt kh nng v lm
hi ti tnh cht chung. Ngay c lng ph gia a vo cng
l mt thng s cn tnh ton k lng bi n c th gy tnh Ph gia chng mi mn
trng qu bo ha, gy lng ph gia ngay trong du v sinh cho du nhn. (Liqui-
ra cc cht gy hi. Moly)

Tuy nhin, do tnh phc tp ca quy trnh tng hp m ngoi cc hng du nhn sn xut
ph gia cn c cc hng chuyn nghin cu v sn xut ph gia nh Liqui-Moly ca
c, Elco hay Chevron Nhng sn phm ca cc nh cung cp ny c cc hng
xe, hng du nhn v cc t chc tiu chun th nghim v cho php s dng ti hu ht
cc th trng trn th gii. Ph gia ca cc hng thng c ng gi, ngha l trn
sn cc loi khc nhau m bo khng gy ri khi thm vo du. Tuy nhin, khi s
dng, ngi tiu dng vn cn mua sn phm chnh hng v thc hin theo hng dn
ca nh sn xut mt cch nghim ngt.

Tng quan v Du M nhn

Tng quan v sn phm Du M nhn:

* Du M nhn l sn phm c thnh phn chnh: du gc v cc ph gia.


* Cng dng chnh ca Du M nhn : bi trn, ty ra, lm kn, lm mt, bo qun,
truyn nhit, cch in,
* Ngnh cng nghip du nhn bao gm 3 nhm sn phm chnh:
o Du nhn ng c du nhn dng cho xe gn my, xe vn ti cng cng, xe
thng mi, cc loi ng c trn mt s thit b, my mc.
o Du nhn cng nghip du nhn dng trong cng nghip, theo mc ch s
dng gm c: Du nhn truyn ng, Du nhn cng nghip, Du thy lc, Du bin th,
M bi trn v cc loi DMN chuyn dng khc,...
o Du nhn hng hi: Dng cho ng c, my mc thit b trn cc tu, thuyn.

Cc sn phm du m nhn ca PLC:

c sn xut trn cc dy chuyn thit b, cng ngh hin i, c cht lng cao, hon
ton tng ng v thay th tng ng cho cc sn phm DMN cng loi ca cc
hng ln trn th gii. Cc sn phm Du M nhn ca PLC c s dng cho hu ht
cc my mc, thit b ca nn kinh t quc dn.

Cng
ty c hn 400 sn phm du m nhn c tn gi, cng dng s dng khc nhau c th
c chia thnh 6 nhm c th sau:

* Du nhn cho xe gn my: PLC Racer Scooter, PLC Racer SJ, PLC Racer SG, PLC
Racer SF, PLC Racer SD, PLC Racer 2T, PLC Racer 2T Extra,...
* Du nhn cho xe vn ti cng cng: PLC Motor Oil Extra 40 & 50, PLC Komat
SHD 40 & 50, PLC Komat CF, PLC Cater CH4, PLC Cater CI4,...
* Du nhn cho xe thng mi: PLC Racer Plus, PLC Racer HP,...
* Du nhn hng hi: Atlanta Marine D, Disola, Aurelia XL, Talusia HR70,...
* Du nhn cho cc ngnh cng nghip khc: PLC Rolling Oil 32, 46, 68,... PLC AW
Hydroil 32, 46, 68,... PLC Supertrans, PLC Gear Oil MP 90 EP & 140 EP, PLC Angla
150, 220,... PLC Brake Fluid Dot 3, PLC Super Coolant 100, PLC Cutting Oil,...
* M bi trn: PLC Grease L2, L3, L4; PLC Grease C2, PLC Grease L-EP 0, 1, 2, 3;
PLC Grease BHT 252,...

Du nhn l loi du dng bi trn cho cc ng c. Du nhn l hn hp bao gm


du gc v ph gia,[1] hay ngi ta thng gi l du nhn thng phm. Ph gia thm
vo vi mc ch l gip cho du nhn thng phm c c nhng tnh cht ph hp
vi ch tiu ra m du gc khng c c.

Lch s hnh thnh v pht trin ca du nhn

Cch y 100 nm, thm ch con ngi vn cha c khi nim v du nhn. Tt c cc
loi my mc lc by gi u c bi trn bng du m ln v sau dng du liu.
Khi du liu khan him th ngi ta chuyn sang s dng cc loi du tho mc khc. V
d, bi trn cc si my dt ngi ta s dng n du c.

Khi ngnh ch bin du m ra i, sn phm ch yu ti cc nh my ch bin du m l


du ha, phn cn li l mazut ( chim 70 90 %) khng c s dng v coi nh b i.
Nhng khi ngnh cng nghip du m pht trin th lng cn mazut cng ngy cng ln,
buc con ngi phi nghin cu s dng n vo mc ch c li. Lc u ngi ta ly
cn du m pha thm vo du thc vt hoc m ln vi t l thp to ra du bi trn,
nhng ch t lu sau ngi ta bit dng cn du m ch to ra du nhn.

Nm 1870 Creem (Nga), ti nh my Xakhanxki bt u ch to c du nhn t


du m, nhng cht lng thp. Nh bc hc ngi Nga ni ting D.I.Mendeleev chnh l
mt trong nhng ngi ch u tin n vn dng mazut ch to ra du nhn.
Nm 1870 1871, Ragorzin xy dng mt xng th nghim du nhn nh, v n
nm 1876 1877, Ragorzin xy dng Balakhan nh my ch bin du nhn u tin
trn th gii c cng sut 100.000 put/nm. Nh my ny sn xut c bn loi du
nhn: du cc si, du my, du trc cho toa xe ma h v ma ng. Cc mu du nhn
ca Ragorzin c mang n trin lm quc t Pari nm 1878 v gy c nhiu
hp dn i vi chuyn gia cc nc. Pht huy kt qu , nm 1879, Ragorzin cho xy
dng Conxtantinp nh my th hai chuyn sn xut du nhn xut khu. Chnh
Mendeleep cng lm vic cc phng th nghim v nhng phn xng ca nh my
ny vo nhng nm 1880 1881. Di s ch o trc tip ca ng, nhiu c s khoa
hc ca ngnh sn xut du nhn c xy dng v ch trong vng my nm sau ,
ngnh ch to du nhn thc s pht trin v nh du mt bc ngot trong lch s
ch to cht bi trn.

Cc tc phm nghin cu ca nh bc hc Nga ni ting N.P.Petrop to iu kin


du nhn c s dng rng ri hn. Trong cc tc phm ca mnh, ng nu ln kh
nng c th dng hon ton du nhn thay th cho du thc vt v m ng vt, ng
thi nu ln nhng nguyn l bi trn Cng vi nhng tin b khoa hc khng ngng,
con ngi xy dng c nhng thp chng ct chn khng hin i thay th cho
nhng nh my chng ct c k, y l bc pht trin mnh m ca ngnh cng nghip
du m.

Chng ta ang sng trong thi i khoa hc v cng ngh, nn cng nghip hin i
v ang xm nhp vo mi hang cng, ng hm trn th gii v xu hng quc t ha
nn i sng kinh t cng ngy cng pht trin mnh m. Tt c nhng c im nu trn
ca thi i t ra mt nhim v ht sc to ln cho cc quc gia l phi xy dng
c mt nn cng nghip du m hin i, p ng v tha mn cc nhu cu ngy cng
tng ca nn kinh t th gii.

Cc tp on t bn ln lin quan n du nhn nh:BP, Castrol, Esson, Mobil, Total,


Esso c mt trn hu ht cc nc trn th gii. H cng v ang p dng rng
ri nhng thnh tu mi nht ca khoa hc, a nn cng nghip du m hng nm tng
trng khng ngng v sn xut du nhn cng khng ngng c nng cao v mt cht
lng cng nh s lng, sng to thm nhiu chng loi du nhn mi.

Thnh phn du nhn

Du nhn bi trn cho cc ng c hot ng vn hnh trong thc t l hn hp


bao gm du gc v ph gia, hay ngi ta thng gi l du nhn thng phm. Ph gia
thm vo vi mc ch l gip cho du nhn thng phm c c nhng tnh cht ph
hp vi ch tiu ra m du gc khng c c.

Du gc

Du gc l du thu c sau qu trnh ch bin, x l tng hp bng cc qu trnh x l


vt l v ha hc. Du gc thng thng gm c ba loi l: du thc vt, du khong v
du tng hp.

Du thc vt ch dng trong mt s trng hp c bit. N ch yu l phi trn vi du


khong hoc du tng hp t c mt s chc nng nht nh. Nhng ngy nay
ngi ta thng s dng du khong hay du tng hp l ch yu. Vi tnh cht u vit
nh gi thnh r, sn phm a dng v phong ph, du khong chim mt v tr quan
trng trong lnh vc sn xut du nhn, nhng du tng hp cng c quan tm nhiu
bi tnh cht u vit ca n.

Du gc khong

Trc y, thng thng ngi ta dng phn on cn mazut l nguyn liu chnh sn
xut du nhn gc. Nhng v sau ny khi ngnh cng nghip nng v ch to my mc
pht trin, i hi lng du nhn ngy cng cao v chng loi ngy cng phong ph
cng nh tiu chun v cht lng ngy cng cao, nn ngi ta nghin cu tn dng
phn cn ca qu trnh chng ct chn khng c tn gi l cn gudron lm nguyn liu
sn xut du nhn gc c nht cao. Tm li nguyn liu chnh sn xut du nhn
gc l cn mazut v gudron.

Cn mazut

Mazut l phn cn ca qu trnh chng ct kh quyn c nhit si cao hn 350C.


Phn cn ny c th em i t hoc lm nguyn liu sn xut du nhn gc. sn
xut du nhn gc ngi ta em mazut chng ct chn khng thu c phn on c
nhit si khc nhau:

Phn on du nhn nh ( LVGO: Light Vacuum Gas Oil ) c nhit si t


300C - 350C.
Phn on du nhn trung bnh ( MVGO: Medium Vacuum Gas Oil ) c nhit
t 350C - 420C.

hn on du nhn nng ( HVGO: Heavy Vacuum Gas Oil ) c nhit t


420C - 500C.

Thnh phn ca cc phn on ny gm nhng phn t hydrocacbon c s cacbon t


C21-40, nhng hydrocacbon trong phn on ny c trng lng phn t ln ( 1000
10000), cu trc phc tp, bao gm:

Cc parafin mch thng v mch nhnh.

Cc hydrocacbon napten n hay a vng thng c gn nhnh ph l cc


parafin.

Cc hydrocacbon thm n hay a vng ch yu cha mch nhnh ankyl,


nhng ch yu l 1 n 3 vng.

Cc hp cht lai hp m ch yu l lai hp gia napten v paraffin, gia


napten v hydrocacbon thm.

Cc hp cht phi hydrocacbon nh cc hp cht cha cc nguyn t oxy, nit,


lu hunh cng chim phn ln trong phn on du nhn. Cc hp cht cha
kim loi cng gp trong phn on ny.

Cn gudron

Cn gudron l phn cn cn li ca qu trnh chng ct chn khng, c nhit si trn


500C. Trong phn ny tp trung cc cu t c s nguyn t cacbon t C41 tr ln, thm
ch c c C80, c trng lng phn t ln, c cu trc phc tp. Do ngi ta khng
chia thnh phn ca phn on ny theo tng hp cht ring bit m ngi ta phn lm
ba nhm nh sau:

Nhm cht du

Nhm cht du bao gm cc hydrocacbon c phn t lng ln, tp trung nhiu cc hp


cht thm c ngng t cao, cu trc hn hp nhiu vng gia hydrocacbon thm v
napten, y l nhm cht nh nht c t trng xp x bng 1. Nhm cht ny ha tan c
cc dung mi nh nh paraffin v xng, nhng ngi ta khng th tch n bng cc cht
nh silicagen hay l than hot tnh v y l nhng hp cht khng c cc. Trong phn
on cn gudron, nhm du chim khong 45 46%.

Nhm cht nha

Nhm nha ha tan c trong cc dung mi nh nhm du nhng n l hp cht c cc


nn c th tch ra bng cc cht nh than hot tnh hay silicagen. Nhm cht nha gm
hai thnh phn l cc cht trung tnh v axit. Cc cht trung tnh c mu nu hoc en,
nhit ha mm nh hn 100C, t trng ln hn 1, d dng ha tan trong xng,
naphta. Cht trung tnh to cho nha c tnh do dai v tnh kt dnh. Hm lng ca n
nh hng trc tip n ko di ca nha, chim khong 10 15% khi lng cn
gudron. Cc cht axit l cht c nhm-COOH, mu nu sm, t trng ln hn 1, d dng
ha tan trong clorofom v ru etylic, cht axit to cho nha c tnh hot ng b mt,
chim 1% trong cn du m.

Nhm asphanten

Nhm asphanten l nhm cht rn mu en, cu to tinh th, t trng ln hn 1, cha hu


ht hp cht d vng c kh nng ha tan mnh trong cacbon disunfua (CS2), nhng
khng ha tan trong cc dung mi nh nh parafin hay xng, 300C khng b nng
chy m b chy thnh tro.

Trong qu trnh th nhm du, nha, asphanten tn ti trng thi h keo, trong nhm
nha tan trong du to thnh mt dung dch tht s, ngi ta gi l mi trng phn tn.
Asphanten khng tan trong nhm du nn tn ti trng thi pha phn tn. Ngoi ba
nhm cht trn, trong cn godron cn tn ti cc hp cht c kim ca kim loi nng, cc
hp cht cacbon, cacboit, cc hp cht ny khng tan trong cc dung mi thng thng,
ch tan trong pyridine.

Du nhn tng hp

Du nhn sn xut t du m vn chim u th do n c nhng u im nh: cng ngh


sn xut du n gin, gi thnh r. Nhng ngy nay, p ng yu cu cao ca du
nhn bi trn, ngi ta bt u quan tm n du tng hp nhiu hn. Du tng hp l
du c to ra bng cc phn ng ha hc t nhng hp cht ban u, do n c
nhng tnh cht c nh ra trc. N c th c nhng tnh cht tt nht ca du
khong, bn cnh n cn c cc tnh cht khc c trng nh l: khng chy, khng ha
tan ln trong nc.
u im ca du tng hp l c khong nhit hot ng rng t -55C n 320C, c
bn nhit ln, c nhit ng c thp, ch s nht cao Chnh nhng u im
ny m du tng hp ngy cng c s dng nhiu, nht l trong cc ng c phn lc.
C hai phng php chnh phn loi du nhn tng hp:

Phng php 1: da vo mt s tnh cht c th phn loi nh: nht,


khi lng ring.

Phng php 2: da vo bn cht ca chng.

Theo phng php 2 ngi ta chia du tng hp thnh nhng loi chnh sau:
hydrocacbon tng hp, este hu c, poly glycol, v este photphat. Bn hp cht chnh
ny chim trn 40% lng du tng hp tiu th trn thc t.

Ph gia cho du nhn

Du nhn thng phm s dng cho mc ch bi trn l hn hp ca du gc v ph


gia. Do , cht lng ca du bi trn ngoi s ph thuc rt nhiu vo du gc, n cn
ph thuc vo ph gia.

Ph gia l nhng hp cht hu c, v c, thm ch l nhng nguyn t ha hc c


thm vo cht bi trn, nhm nng cao hay mang li nhng tnh cht mong mun. Thng
thng, hm lng ph gia a vo l 0,01 5%, trong mt s trng hp ph gia c
dng t vi phn triu cho n vi phn trm. Do l nhng hp cht hot ng, v vy khi
tn ti trong du ph gia c th tc dng vi nhau v lm mt chc nng ca du nhn.
Ngc li, chng cng c th tc ng tng h vi nhau to ra mt tnh cht mi c li
cho du nhn, do vic phi trn cc ph gia cn phi c nghin cu k lng
loi tr nhng hiu ng i khng v nng cao tnh tc ng tng h. S tc ng tng
h gia ph gia v du gc cng l mt yu t cn c quan tm khi sn xut du nhn.

Ngy nay, t c cc tnh nng bi trn th du c cha nhiu ph gia khc nhau.
Chng c th c pha ring l vo du nhn hoc phi trn li vi nhau to thnh
mt ph gia ng gi ri mi a vo du nhn.

Yu cu chung ca mt loi ph gia:

D ha tan trong du.

Khng hoc t ha tan trong nc.

Khng nh hng n tc nh ha ca du.

Khng b phn hy bi nc v kim loi.

Khng b bc hi iu kin lm vic ca h thng du nhn.

Khng lm tng tnh ht m ca du nhn.

Hot tnh c th kim tra c.


Khng c, r tin, d kim.

Ph gia c pha trn vo du gc

Ph gia tng ch s nht

Ph gia c s dng lm tng ch s s nht l cc polymer tan c trong du c tc


dng tng nht ca du m, ngha l lm cho tc thay i nht ca du theo
nhit gim i ( tng ch s nht) cng nh to ra cc loi du ma ng. Cc
ph gia ny c chia lm hai nhm: dng hydrocacbon v dng este.

Dng hydrocacbon c cc loi: copolymer etylen-Propylen, Polyizobutylen,


copolymer styren- butadien do hydro ha, copolymer styren-izopren.

Dng ester gm: polymetacrylat, polyacrylat v cc copoly ca ester


styrenmaleic.

Cc cht ci thin ch s nht c s dng rng ri nht hin nay l cc polymer ca


etylen-propylen (c th ln n 10%) v polyizobutylen ( hm lng nh 0,2 0,5%).

Ph gia chng oxy ha

Ph gia ny nhm mc ch lm chm qu trnh xy ha ca du (tng bn xy ha),


khc phc hin tng chy vng gng, gim bt hin tng n mn chi tit v to cn.
C hai nhm ph gia chng xy ha:

Ph gia km hm qu trnh xy ha du mt lp dy ngay trong khi du:


nhm ny quan trng nht l cht c ch xy ha, l cc hp cht c cha
nhm phenol hay nhm amin, cng c th cha 2 nhm ng thi nh cc
phenol c cha nit hoc lu hunh, cc km di-ankyl di-thiophotphat
(ZnDDP), cc hp cht ca pht pho, lu hunh. Cc cht c ch ny c
nng thp, khong 0,005 n 0,5 %.
Ph gia km hm qu trnh xy ha du lp mng trn b mt kim loi, l
cc cht thm nhit, c pha vi t l 0,5 3%, chng s lm chm qu trnh
xy ha du lp mng trn chi tit ng c nhit C), ngoi ra cn c tc
dng bo v, chng r tng i cao (200-300 cho . Cc cht thm
nhit c dng l cc hp cht hu c c cha pht pho, lu hunh, km
( tri-butylaphotphit, di-tiophotphat km).

Cc loi cht thm nhit dng nh l cht thm quan trng nht v khi ng c ngng
hot ng l lc du ngng tun hon v khi cht thm ty ra cng ngng hot ng
cn cht thm nhit th ngc li, s hot ng mnh hn, n khng cho lp du mng
trn cc chi tit cha ngui c kh nng bin thnh sn.

Ph gia ty ra

Vi nng 2 10 %, cc cht ty ra c th ngn cn, loi tr cc cn khng tan trong


du, cn sn, cacbon v cc hp cht ch trn cc b phn ca ng c t trong. Chng
tc dng bng cch hp th ln cc ht khng tan, gi chng li trong du nhm gim ti
thiu cn lng v gi sch cc chi tit ca ng c. Tc nhn quan trng nht c tnh ty
ra l cc ph gia c cha kim loi, chng bao gm: sunphonat, phenolat, salixylat. Phn
ln sunphonat, phenolat v salixilat ca canximagi c s dng nh cc cht ty ra
cha kim loi. hoc

Ph gia phn tn

Dng ngn nga, lm chm qu trnh to cn v lng ng trong iu kin hot ng


nhit thp. Cc ph gia phn tn quan trng nht bao gm:

Ankenyl-poly-amin-suxinimit.

Ankyl-hydrobenzyl-polyamin.

Este-polyhydroxy-suxinic.
Poly-aminamit-imidazolin.

Polyamine suxinimit.

Ester-photpholat.

Nh vy cc cht phn tn c s dng u c cha cc nhm chc nh amin, imt,


amt hoc cc nhm hydroxyl-ester nn cc polymer nh poly metacrylat cng cho kh
nng phn tn. Mt khc, do chng c tnh nht (cht tng ch s nht) nn chng
c s dng nh cc ph gia phn tn nhiu tc dng. Lng cht phn tn c s
dng ni chung ph thuc vo lng cht rn cn phi phn tn trong du v thng l
chim t 0,1 n 2%. Cc du bi trn cacte cht lng hng u hin nay c cha ti
8% cc ph gia phn tn khng tro. Hiu qu ca cc cht phn tn l kt qu ca s tc
ng qua li c bit gia tc nhn c chn v cht phn tn.

Ph gia c ch n mn

L ph gia c chc nng lm gim thiu vic to thnh cc peoxit hu c, axit v cc


thnh phn xy ha khc lm xung cp du ng c, bo v v cc b mt khc
nhau khi n mn. C th ni cht c ch n mn b sung trong thc t c tc dng nh
cc cht chng xy ha. Cc ph gia ny bao gm: di-thiophotphat kim loi (c bit l
km); sunphonat kim loi v kim loi kim cao; v cc tc nhn hot ng b mt nh
cc axit bo, amin, axit ankylsuxinic, clo ha parafin

Ph gia c ch g

Nu nh ng c lm vic khng c thi gian ngng lu th du nhn lm chc nng


chng g tng i tt v khi ng c ngng trong thi gian ngn th du cha kp chy
ht khi cc chi tit. Nhng nu ng c ngng lu hoc bo qun lu ngy th xylanh, c
trc khuu v cc chi tit nh bng hoc mi s b g. G l s hnh thnh st hydroxit
Fe(OH)2, l mt dng c bit quan trng ca n mn trn mt. C nhiu hp cht c
dng c ch r nh: cc axit bo, cc este ca axit napteic v axit bo, cc amin hu
c, cc x phng kim loi ca axit bo thng pha vo du vi t l 0,1 1%.

Ph gia chng mi mn

Mi mn l s tn tht kim loi gia cc b mt chuyn ng tng i vi nhau. Yu t


chnh gy mi mn l do s tip xc gia kim loi v kim loi (mi mn dnh). S c mt
ca cc ht mi (mi mn ht) gy ra mi mn l do n mn hay mi mn ha hc.
chng li s mi mn, cn thit phi cho vo cc ph gia chng mi mn gm cc nhm
ha cht c cha hp cht phtpho, hp cht lu hunh, cc dn xut bo c kh nng
bm dnh trn b mt kim loi nhm gim bt s c xt, ta nhit trong qu trnh lm
vic. Ph gia chng mi mn thng c hm lng nh khong 0,01%.

Ph gia bin tnh, gim ma st

Ph gia bin tnh, gim ma st (FM) c chc nng lm tng bn ca mng du, gi b
mt kim loi tch ri nhau, ngn khng cho lp du b ph hoi trong iu kin ti trng
ln v nhit cao.
Ph gia bin tnh FM lm gim h s ma st, bo tn c nng lng, tit kim c 2-
3% nhin liu cho t. Ph gia FM c s dng khi cn to ra chuyn ng trt m
khng c rung ng v khi cn c h s ma st nh nht.
Ph gia FM bao gm nhiu loi hp cht cha xy, nit, lu hunh, molipden, ng v
cc nguyn t khc. Cc phh gia ny lm tng bn ca mng du ch yu do hin
tng hp ph vt l, nh lm gim ma st. Ph gia ny thng c pha vi t l 0,1
0,3 %.

Ph gia h im ng c

nhit thp th kh nng lu ng ca du s gim, v vy cn pha cc ph gia h


im ng c nhm h thp nhit ng c ca du. Cn cho thm mt t parafin c
lng O.R.azolin khng qu 1%.

Ph gia c ch to bt

Bt do khng kh trn mnh vo du nhn nh hng xu ti tnh cht bi trn, lm tng


s xy ha ca chng, lm du b tn tht, ngn cn s lu thng ca du trong s tun
hon, gy ra hin tng bi trn khng y . trnh hoc gim s to bt ngi ta s
dng cc loi ph gia chng bt. Chng cn c gi l cc cht hy hoc ph bt. l
hp cht silicon v hydro c kh nng lm tan si bt nhng t l ny rt nh: 0,001-
0,004%. Ph gia cho du nhn bi trn l mt hp phn ca cng ngh cht bi trn hin
i, c bit l i vi du ng c.

You might also like