You are on page 1of 66

Your progress

Topic outline

STAR Online Training Program

Ang pag-enrol sa courseware na ito ay nangangahulugan ng iyong interes sa pagnenegosyo. Ang


STAR, base sa pangalan ng programang ito, ay nangangahulugang Sari-Sari Store Training
and Access to Resources. Ang STAR Training Program ay isang face-to-face training program ng
Coca-Cola Philippines at TESDA para sa mga babaeng sari-sari store owners. Ngayon ang
program na ito ay mas papalawigin pa dahil sa bago nitong mode of training - ang STAR Online
Training Program.
Ang programang ito ay may dalawang (2) mahalagang components ang: 1.) online training; at
2.) access to resources - kung saan ang mga graduates ng courseware na ito ay maari nang
makapag-apply ng business loan (terms and conditions apply) sa mga microfinance institutions
na partner ng Coca-Cola Philippines.

Tandaan na ang STAR Online Training Program ay naglalayong mahasa ang kaisapan ng mga
learners ukol sa pagnenegosyo. Ito ay LIBRE para sa kalalakihan, lalot higit para sa mga
kababaihan. Maari kang kumuha ng courseware na ito kahit wala pang naitatayong maliit na
tindahan tulad ng sari-sari store o karinderya. Ang mga mayroon nang existing na negosyo ay
maari ring mag-enroll upang mahasa ang abilidad sa pamamahala ng negosyo.

Activity 1: Personal Assessment ExerciseLesson

Unit 1: Entrepreneurship Values and Gender Perspective


Ang unang bahagi sa courseware na ito ay naglalarawan kung sino ang entrepreneur, ano ang mga katangiang taglay niya at ano
ang perspektibong meron siya.

Sino ba si Entrepreneur? Ang entrepreneur ay ang individual na may maliit o malaki na negosyong ipupundar o naipundar na.
Basta't nakapagsimula na ng isang kalakalan, ang isang individual ay matatawag ng entrepreneur o negosyante. Bahagi ng unit na
ito na maipakita kung anu-anong mga katangian dapat meron ang isang entrepreneur. Layunin din na mabago ang iyong
perspektibo sa pagpapatakbo ng negosyo.

Lesson 1: Entrepreneurship Values


Lesson 2: Gender Perspective

Stage Check 1Quiz

Unit 2: Planning a Business


Ang pangalawang bahagi naman ng kursong ito ay tumatalakay sa pagpaplano nang isang negosyo.
Nabanggit sa buod o summary ng unang unit na ang isang entrepreneur ay risk-taker o marunong makipagsapalaran.
Nakikipagsapalaran ang isang entrepreneur ng kanyang oras, pera at pagod sa isang bagay na wala siyang kasiguraduhan kung
lalago ba o hindi ang kanyang pinaghirapan. Subalit kalakip ng katangiang ito, ang isang entrepreneur ay may responsibilidad na
masusing pagaralan ang sa isang negosyo bago tuluyang makipagsapalaran. Isang masusing pagpaplano ang kinakailangan upang
mapagtagumpayan ang isang negosyo.
Handa na ba kayong magplano? Sa unit na ito, tuturuan kayo kung paano intindihin ang merkado, paano gumawa ng business
goals at kung paano sumulat ng marketing plan, business profile at budget plan.

Marketing Plan + Business Profile + Budget Plan


= Business Plan

Kapag pinagsama-sama ang inyong matututunan mula sa module na ito ay maari na kayong makabuo ng isang business plan
upang iyong malaman kung feasible o posible bang magawa ang iyong mga na-i-plano.

Lesson 1: Understanding the Market

Lesson 2: Essentials in Marketing

Lesson 3: Understanding Business Profile

Lesson 4: Budgeting

Lesson 5: Completing a Business Plan

Activity 2: Puhunan,Mark-up, at Selling PriceLesson


Stage Check 2Quiz

Unit 3: Managing a Business


Pagkatapos maplano at maitayo ang negosyo, ang susunod at huling hakbangin ay ang papagpapalago nito upang makamit ang
iyong mga planong business vision at goals.
Paano ba magpatakbo at magpanatili ang negosyo? Dito sa unit na ito, matututunan ang kahalagahan ng pag-i-imbentaryo, pag-
merchandise ng mga paninda, pagpapanatili ng kalinisan ng tindahan at kalidad ng produkto gayun din ang importansya ng
pakikipagugnayan sa mga mamimili.

Lesson 1: Managing Inventory

Lesson 2: Essentials of Merchandising

Lesson 3: Managing Quality Products and Services

Lesson 4: Practicing Quality Customer Service

Lesson 5: Keeping Daily Records

Stage Check 3Quiz

Activity 1: Personal Assessment Exercise


Personal Assessment Exercise
Activity 1: Personal Assessment Exercise
Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Lesson 1: Entrepreneurship ValuesReturn to STAR Online Training Program

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Entrepreneurship Values


Key Questions:
Sino ang Entrepreneur?
Ano ang 'Entrepreneurship Values'?
Ano-anong positibo at negatibong entrepreneurship values ang makikita kay Aling Myrna at Aling Celia?

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Entrepreneurship Values


Sino ang Entrepreneur?
Ang entrepreneur o negosyante ay isang indibidwal o grupo ng mga indibidwal na nagtayo ng bagong negosyo. Siya rin ay lumilikha
ng mga bagay o gawain na mapagkakakitaan na nagpapasimula ng isang kalakalan (o start-up operation).

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Entrepreneurship Values


Ano ba ang 'Entrepreneurship Values'?
Ang 'Entrepreneurship Values' ay tumutukoy sa pag-uugali ng isang entrepreneur na maaring positive o negative.
Panoorin ang video clip na "Kwento ni Aling Myrna at Aling Celia" na sumasalamin sa positive at negative entrepreneurship
values. Magreflect at i-imagine na ikaw ay nagmamay-ari ng isang maliit na tindahan. Alin sa mga pag-uugali nila Aling Myrna at
Aling Celia ang nakikita mong meron ka? Positibo ba o negatibong entrepreneurship values?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Entrepreneurship Values


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Lesson 2: Gender PerspectiveReturn to STAR Online Training Program

Lesson 2: Gender Perspective


Key Questions:
Ano ang 'gender'?
May pagkakaiba ba sa pamamamahala ng negosyo sa pagitan ng kalalakihan at kababaihan?

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Gender Perspective


Ano ang 'gender'?
Ang gender o kasarian ay tumutukoy sa pag-uugali o tungkulin na itinakda ng lipunan. Ito ay iba sa 'sex' o biological at pisikal
na katangian ng isang tao.
Kung gender ng mga kababaihan ang pag-uusapan, maaring isipin ng lipunan na sila ay mahinhin o mayumi kung kumilos.
Kung sex naman ay ang pagkakaroon ng mga babae ng matris at ang kaniyang kakayahang magbuntis.
Tandaan na ang gender ng isang tao ay maaring magbago dahil sa lipunan at kultura ng isang lugar. Dahil dito nagkakaroon
ng hindi pantay na relasyon sa pagitan ng babae at lalaki kung saan madalas ang mga kalalakihan ay mas superior at mas
malakas sa mga kababaihan.
Ngayon, maari mo nang panuorin ang video na 'Impossible Dream' at ikumpara ang istorya sa iyong buhay. (Note: Ang aralin na
ito ay ang pahapyaw na tumatalakay ng gender at ang kaugnayan nito sa pagnenegosyo. Ang kompleto at komprehensibong
gender-specific module para sa mga kababaihan ay matututunan sa face-to-face STAR Program.)

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Gender Perspective


Buod o Summary
Ang pagiging Entrepreneur ay posible kung abilidad, pagsisikap at pangarap ang puhunan. Ngayong napanuod mo na
ang 'Kwento ni Aling Myrna at Aling Remy' at ang 'Impossible Dream', anong klaseng entrepreneur mo gustong maging? Aling
Myrna o Aling Remy?
Tandaan na hindi hadlang ang gender at responsibilidad sa pamilya upang maging isang matagumpay na entrepreneur. Ang
kasarian ng tao ay hindi pangunahing isyu, ang mahalaga ay ang kasanayan at hilig o interes sa pagnenegosyo. Naririto pa ang
ilang mga katangian na dapat taglay ng isang entrepreneur:

Pagiging positibo ang pananaw sa mga oportunidad


May hangarin o pangarap umasenso
Hindi sumusuko hanggang maging perpekto ang produkto o serbisyo
Responsable sa mga desisyon para sa negosyo
Sumasabay sa nagbabagong pangagailangan ng merkado
Nakikipagsapalaran (risk-taker)
Gumagawa ng paulit-ulit o iba't ibang paraan upang mapagtagumpayan ang isang balakid
Personal na nagsasakripisyo o nagsusumikap ng husto para matapos ang isang trabaho
Naninindigan sa sariling desisyon sa harap ng oposisyon o mga kabiguan
May malasakit sa customer
Gumagawa ng paraan upang matugunan o mahigitan pa ang mga mataas na pamantayan o higitan pa ang mga nakaraang
nagawa na
Nagsusumikap na gawin lahat sa mas mabuti, mas mabilis at sa murang halaga ang serbisyo sa customer

Back

Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 2: Gender Perspective
Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Stage Check 1Return to STAR Online Training Program

Lesson 1: Understanding the Market


Mga Layunin
Tukuyin ang customer/mamimili at competitor/kakumpetensiya
Maipaliwanag ang kahalagahan ng marketing at malaman ang tamang kombinasyon ng produkto at serbisyo
Matukoy ang 4Ps (produkto, presyo, pwesto, promotion) para sa negosyo
Makasulat ng sariling Marketing Plan: 2Cs

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Key Questions:
Ano ang 'merkado'?
Ano ang 2Cs?
Sino-sino ang iyong mga Customer at Competitor?
Anong uri ng tindahan ang maari mong itayo?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 1: Understanding the Market
Ano ang 'merkado'?
Bago magplano kung anong klaseng negosyo ang itatayo, dapat ay may kaalaman ka tungkol sa merkado, mamimili,
kakumpetensya at produkto. Pag-aralan muna natin ang mga terminolohiyang ito.

Ano ang 'merkado'?


Ang merkado o market ay may dalawang (2) kahulugan:
Una, ito ay maaring pisikal na set-up na tindahan sa mataong lugar kung saan ipinagbibili ang mga produkto o serbisyo
(place).
Pangalawa, ang merkado ay maari ring tumukoy sa palitan (exchange or trade) ng produkto o serbisyo
nang Customer/Mamimili at Competitor/Kakumpetensya o 2Cs.

Panoorin ang video upang mas maintindihan kung ano ang merkado o market.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Sino-sino ang iyong mga Customer at Competitor?
Ang customer ay ang mga bumibili na, maging ang mga bibili pa lamang ng iyong produkto. Ang competitors naman ay
tumutukoy sa nagbebenta ng kapareho o kahalitulad na produkto o serbisyo. Sila din ang may nais na gayahin ang iyong
produkto o serbisyo.

Tandaan:
Dahil may ideya ka na ang customer at
competitor (2Cs) ay may malaking gampanin
sa merkado, nararapat lang na aralin muna ang
merkado bago magtayo ng negosyo.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Anong uri ng tindahan ang maari mong itayo?
Kung ninanais mong magtayo ng tindahan, ito ang mga maari mong itayo:
Sari - sari store
Karinderya
Kombinasyon ng karinderya at sari-sari store
Nagkakariton/naglalako
Seasonal (gumagawa ng leche flan, fruit cake, etc.)
Kung may naitayo ka nang negosyo, suriin kung angkop ba ang naitayong negosyo sa lugar o location ng iyong tindahan,
maging ang merkado nito.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Key Learning Points:
Upang maging matagumpay ang iyong negosyo, kailangan ang mga mamimili.
Lahat ng mga bumibili o potensyal na bibili ng iyong produkto o serbisyo ay ang iyong merkado.
Ang mga mamimili (customers) ang pinakamahalagang tao para sa iyong negosyo.
Maaring kailangan mo na makipagsabayan sa mga umiiral na negosyo na nagtitinda ng pareho o kahalintulad ng iyong
produkto/serbisyo. Sila ang iyong mga kakumpetensya (competitors).
Kailangan ay nauunawaan mo ang iyong mamimili at kakumpetensya upang masiguro ang tagumpay ng iyong negosyo.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Task Sheet 1: Preparing a Marketing Plan (2Cs)
Paano ba aaralin ang merkado?
Ang kaalalaman kung sino ang customer at competitor ay makatutulong upang maaral ang merkado. Ang pagaaral ng merkado ay
katumbas ng pagkilala sa iyong customer at competitor. Narito ang tips kung paano maaaral ang merkado:

Tukuyin ang lokasyon na pagtatayuan ng iyong tindahan. Halimbawa ay sa tapat ng bahay ninyo o ng isang kakilala.
Kumulekta ng data para makilala ang mga customers at competitors. Maraming paraan upang makakolekta ng data. Ito ay ang
mga sumusunod:

1.
1. Magpasagot ng isang questionnaire form at i-tally ang mga sagot.
2. Magtanong o mag-interview
3. Magobserba
Narito ang questionnaire na maari mong magamit sa pagkolekta ng data tungkol sa customer at competitor

Back
Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Paggawa ng Marketing Plan: 2Cs
Ano ang Marketing Plan?
Ang marketing plan ay nagbibigay ng overview kung sino ang iyong magiging target customers at posibleng maging
competitors. ito rin ay maaring pag-basehan kung anong klaseng negosyo ang papatok sa inyong lugar.
Ang unang bahagi ng paggawa ng marketing plan ay tungkol sa 2Cs: Customer at Competitor. Ang iyong mga nalakip na
data mula sa naunang questionnaire form ay maari mo nang isalin sa iyong marketing plan.
Panoorin ang video sa paggawa ng marketing plan 2Cs.

I-download (sa pamamagitan ng pag-click sa link na nasa ibaba) at sagutan ang Marketing Plan:2Cs. I-apply ang iyong mga
natutunan sa lesson na Understanding the Market. Paalala: Ang Marketing Plan na ito ay magagamit bilang parte ng iyong portfolio
sa pag-apply ng loan.
TaskSheet1_Marketing Plan 2Cs

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Understanding the Market


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Lesson 2: Essentials in MarketingReturn to STAR Online Training Program

Lesson 2: Essentials in Marketing


Mga Layunin
Maipaliwanag ang paraan sa paggawa ng marketing plan
Matukoy ang mga elemento na kasama sa marketing plan
Makasulat ng sariling Marketing Plan: 4Cs

Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 2: Essentials in Marketing
Ano ang 'marketing'?
Ang marketing ay ang ginagawa ng may-ari upang makahikayat ng mga bagong customer. Upang ang isang entrepreneur ay
makabenta, maari niyang gawin ang 4Ps ng marketing.
Ang terminolohiyang merkado at marketing ay magkaiba. Ang market ay tumutukoy sa lugar kung saan nagaganap ang
kalakalan o sa maari ring mga suki at potensyal na customer, samantalang ang marketing naman ay tumutukoy sa ginagawa
ng isang entrepreneur upang makahikayat ng mga bagong customers tulad ng pamimigay ng flyers, pagbibigay ng
diskuwento, o kaya ay paglalagay ng produkto sa tamang pwesto.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials in Marketing


Ano ang 4Ps ng Marketing?
Ang 4Ps ng marketing ay Produkto, Presyo, Pwesto at Promotion (o Product, Price, Place and Promotion). Ang 4Ps ay mga
factors na direktang nakakaimpluwensya sa pagbebenta ng produkto o serbisyo. Ang konsepto ng 4Ps ay:

Pagkakaroon ng tamang produkto na nakalagay sa tamang pwesto na may


tamang presyoat maibebenta ng mabilis dahil sa mahusay na promotion.
Pag-aralan ang 4Ps ng iyong market upang makapagplano at makagawa ng tamang marketing plan. Ang 4Ps ay ang mga
sumusunod:

Panoorin ang video upang mas ma-reinforce pa ang learning sa 4Ps

Back
Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials in Marketing


Key Learning Points:
Ang 4Ps ng marketing ay Produkto, Presyo, Pwesto at Promotion.
Ang konsepto ng 4Ps ay Pagkakaroon ng tamang produkto na nakalagay sa
tamang pwesto na may tamang presyo at maibebenta ng mabilis dahil sa mahusay
na promotion.
Sa usapin ng merkado (market) at kalakalan (marketing) mahalagang tandaan
ang "2Cs" (Customers and Competitors) at ang "4Ps" (Product, Price, Place and Promotion).

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials in Marketing


Task Sheet 2: Preparing a Marketing Plan (4Ps)
Sa naunang lesson ay na-i-discuss ng pahapyaw ang 4Ps (Produkto, Presyo, Pwesto at Promotion). Laging isipin na ang 4Ps ay
mga factors na may direktang impluwensya sa pagbebenta ng produkto o serbisyo.
Narito ang mga hakbang upang makagawa ng marketing plan na nakapokus sa 4Ps:

Back

Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 2: Essentials in Marketing
Paggawa ng Marketing Plan: 4Ps
Panoorin ang video sa paggawa ng Marketing Plan: 4Ps.
I-download (sa pamamagitan ng pag-click sa link na nasa ibaba) at sagutan ang Marketing Plan: 4Ps. I-apply ang iyong mga
natutunan sa lesson na Essentials in Marketing'. Paalala: Ang Marketing Plan na ito ay magagamit bilang parte ng iyong portfolio
sa pag-apply ng loan.

TaskSheet2_Marketing Plan 4Ps

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials in Marketing


Tandaan!
Pagsamahin ang Marketing Plan na 2Cs at 4Ps. Ito ay napapaloob ng mga sumusunod:

Ang pagkilala sa iyong mamimili at kakompetensiya


Produkto na kailangan ng iyong mamimili
Pagtatakda ng presyo sa mga produkto
Pwesto kung saan makikita o mabibili ng mamimili ang produkto
Pag-promote o "Promo" na iyong maibibigay
Mahalaga ang pagbuo ng marketing plan dahil ito ay isa sa pinakamahalagang bahagi sa pagpaplano ng iyong negosyo, dahil
kapag wala ka nito hindi ka magkakaroon ng sapat na benta (sales) para kumita (profit).

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials in Marketing


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Lesson 3: Understanding Business ProfileReturn to STAR Online Training Program

Lesson 3: Understanding Business Profile


Mga Layunin
Mailarawan ang vision para sa sarili at para sa negosyo
Makasulat ng goals o layunin para sa negosyo
Makasulat ng sariling Business Profile

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Understanding Business Profile


Key Questions:
Ano ang 'business profile'?
Ano ang unang hakbang upang makabuo ng business profile?
Ano ang vision at goals? Paano ito nakatutulong sa pagbuo ng business profile?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson


100%

Lesson 3: Understanding Business Profile


Ano ang business profile?
Mula sa paggawa ng marketing plan na ating napagaralan sa naunang lesson, ang susunod na hakbangin upang makabuo ang
isang business plan ay ang pagbubuo ng isang business profile.
Ano ang business profile?
Ang business profile ay isang dokumentong naglalaman ng deskripsyon tungkol sa itatayo o naitayong negosyo. Ito rin ay
naglalaman ng vision at goals ng iyong negosyo.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Understanding Business Profile


Ano ang vision o goals?
Ang vision o pananaw ay paglalarawan sa negosyo para sa kinabukasan o ang nais marating na katayuan ng isang negosyo
sa hinaharap. Sa pagsulat ng vision, tandaan na ito ay hindi nagbibigay ng partikular na pamamaraan o gawain para marating
ang ninanais para sa negosyo.
Halimbawa: "Makapagtayo ng negosyo na nag-aalok ng mura, kumpleto at sari-saring paninda para sa buong barangay."
Ang goals o layon naman ay ang mga itinakdang gawain o kalagayan na kailangang marating upang masiguro ang pag-abot
ng vision para sa iyong negosyo. Itinatakda ng goals kung anu-ano na ang mga indikasyon na makapagsasabing narating mo
na o mararating mo na ang vision para sa iyong negosyo. Maaring ito ay goal o layon na iyong nais marating sa maikling
panahon (short-term goal) o sa mahabang panahon (long-term goal).
Halimbawa: (Short-term Goal) "Magsimula sa pagbebenta ng sampung (10) masarap at abot-kayang BananaQ sa loob
ng isang araw, 900 na BananaQ sa loob ng tatlong buwan", o (Long-term Goal) "Mapalago at magdagdag ng iba pang
masarap, malinis at murang meryenda katulad ng KamoteQ at palamig sa loob ng tatlong taon.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Understanding Business Profile


Key Learning Points:
Ang business profile ay isang dokumentong naglalaman ng deskripsyon tungkol sa itatayo o
naitayong negosyo.
Alamin muna ang market bago bumuo ng business profile.
Ang vision o pananaw ay paglalarawan sa negosyo para sa kinabukasan samantalang ang
Ang goals o layon naman ay ang mga itinakdang gawain o kalagayan na kailangang
marating.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Understanding Business Profile


Task Sheet 3: Preparing Business Profile
Narito ang steps sa paggawa ng Business Profile:
1. I-analyze ang uri ng customer na meron sa inyong barangay. Kunin ang data mula sa iyong marketing plan.
2. Magisip ng angkop na negosyo ayon sa pangagailangan ng market. Halibawa na dito ay sari-sari store, karinderia, merienda
stop etc. Dapat na meron ka ring kasanayan at karanasan para magtagumpay sa iyong papasuking negosyo.
3. Ilarawan ang negosyong nais mong itayo at tukuyin ang dahilan sa pagpili ng negosyong ito.
4. Pagkatapos makapag-isip ng uri ng negosyong itatayo, bigyan ito ng pangalan at tukuyin ang lugar kung saan ito itatayo.
5. Isulat o ilista ang goal o layon ng iyong negosyo para sa tatlong buwan at sa loob ng tatlong taon. Dapat ang goal ay
(SMART):

Back
Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 3: Understanding Business Profile
Paggawa ng Business Profile
I-download at sagutan ang Business Profile. I-apply ang iyong mga natutunan sa lesson na Understanding Business Profile'.
Paalala: Ang Business Profile na ito ay magagamit bilang parte ng iyong portfolio sa pag-apply ng loan.

TaskSheet3_Business Profile

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Understanding Business Profile


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%

Go to Lesson 4: BudgetingReturn to STAR Online Training Program Lesson 4: Budgeting


Mga Layunin
Ilarawan ang pangangailangan para sa paglikha ng isang budget
Kilalalin ang mga pangunahing bahagi ng isang budget
Matukoy ang mga epekto ng isang budget sa negosyo
Makasulat ng sariling Budget Plan

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Key Questions:
Ano ang 'budget'?
Ano ang pangunahing bahagi ng budget?
Bakit mahalaga magbudget?
Dapat bang ihiwalay ang budget sa negosyo at bahay?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Ano ang budget?
Ang budget ay naglalarawan sa inaasahan nating gastos at kita mula sa ating negosyo. Ito rin ay nagsisilbing gabay sa kung paano
gagastusin ang pera sa loob ng isang takdang panahon, halimbawa ay gastusin at kita sa loob ng tatlong buwan o isang taon.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Ano ang pangunahing bahagi ng budget?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson


Lesson 4: Budgeting
Bakit mahalaga magbudget?
Ang pagkakaroon ng budget ay mahalaga upang magkaroon ka ng gabay sa paggastos dahil naiilarawan nito ang mga inaasahang
gastos at kikitain sa negosyo. Ito rin ay maari mong gamitin upang maikumpara ito sa aktwal na kinikita mula sa planong budget.
Kalaunan ay naibibigay nito ang impormasyon kung paano mapapalago ang negosyo at paano mababawasan o mapapababa ang
mga gastusin.
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Dapat bang ihiwalay ang budget sa negosyo at bahay?
Magkaroroon ng hiwalay na budget para sa negosyo at sa bahay upang maiwasabg gamitin ang halagang nakalaan para sa
negosyo. Siguraduhing itakda ang mga budget na para sa negosyo at para sa bahay at sundin ang itinakdang halaga.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Key Learning Points:
Ang budget ay perang ating inilalaan upang mapatakbo ang ating negosyo.
Ang budget ay isang estimate na kita, gastos at netong kita sa loob ng isang panahon. Kasama dito ang mga bahagi ng iyong
personal savings at uutangin para sa negosyo.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Task Sheet 4: Preparing a Budget Plan
Ang budget plan ay isang dokumentong naglalaman ng inaasahang gastos at kita ng negosyo na sumasaklaw sa isang takdang
panahon. Narito ang isang halimbawa ng paggawa ng budget plan para sa isang araw na pagtitinda ng Banana Q:
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Preparing a Budget Plan: Step 1
Itala ang mga tuwirang gastos at hindi tuwirang gastos sa pagtayo ng negosyo. Sa ating halimbawa ay pawang tuwirang gastos
lamang ang ating ikokonsidera. Ang tuwirang gastos ang mga gastos na may direktang kinalaman sa paninda. Halimbawa sa
pagtitinda ng Banana Q, ang mga kasama sa tuwirang gastos ay ang mga sumusunod:
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Preparing a Budget Plan: Step 2
I - compute ang mga sumusunod:
a. Kabuuang gastos - pagsamahin ang halaga ng mga tuwirang gastos (o hindi tuwirang gastos kung mayroon)

Halimbawa:
Tuwirang Gastos:
Saging 60.00 + Mantika 20.00 + Asukal 30.00 + Stick 12.00 = 122.00
Pamasahe 15.00 + Gas 10.00 + Pagluluto 15.00 = 40.00
Kabuuang Gastos o Puhunan: 122.00 + 40.00 = 162.00

b. Kabuuang Benta - i-multiply ang bilang ng produkto sa halaga ng pagbenta kada piraso
(bilang ng produkto x selling price kada piraso)
Halimbawa:
Bilang ng Banana Q in sticks = 30
Halaga ng Banana Q kada stick = 10
Kabuuang Benta: 30 x 10 = 300.00

c. Netong Kita - pagbawas ng kabuuang benta sa kabuuang gastos (kabuuang benta - kabuuang gastos)
Halimbawa:
Kabuuang Benta = 300.00
Kabuuang Gastos = 162.00
Netong Kita: 300 - 162.00 = 138.00

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Preparing a Budget Plan: Step 3
3. Maari mo ring i-compute ang puhunan kada piraso ng produkto. I-divide lang ang kabuuang gastos sa total na bilang ng produkto.
Halimbawa:
Kabuuang Gastos = 162.00
Total na bilang ng produkto = 30
Puhunan kada piraso: 162.00 30 = 5.40 kada piraso ng Banana Q o puhunan

Paano magkompyut ng mark-up at selling price?


Ang karaniwang mark-up o dagdag sa iyong ipinuhunan ay 20% -
40% depende sa commodity na ibebenta. Ang 20% na ito ay ang
porsyento ng maari mong itaas o idagdag para iyong maging selling
price o halaga ng pagbenta.
Kung may puhunan ka na 5.40, nagdecide ka na ang mark-up mo
ay 40%. Sa pagkompyut ng mark-up, imultiply ang halaga ng
puhunan sa 40%.
5.40 x 40% = 2.16 mark-up o halagang maaring idagdag sa
iyong puhunan
Para makuha ang selling price, idagdag lamang ang mark-up sa
iyong puhunan.
5.40 + 2.16 = 7.56 ang suggested selling price

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Paggawa ng Budget Plan

I-download at sagutan ang Budget Plan. I-apply ang iyong mga


natutunan sa lesson na Budgeting'. Paalala: Ang Budget Plan na
ito ay magagamit bilang parte ng iyong portfolio sa pag-apply ng
loan.

TaskSheet4_Budget Plan

Back

Next
You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Budgeting
Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Lesson 5: Completing a Business PlanReturn to STAR Online Training Program

Lesson 5: Completing a Business Plan


Key Questions:
Ano ang 'business plan'?
Bakit mahalaga bumuo ng isang business plan?
Paano malalaman na tama ang binuong business plan?

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Completing a Business Plan


Ano ang business plan?
Ang business plan ay isang dokumento na naglalaman ng marketing plan, business profile at budget plan. Ito ay ginagamit ng
isang negosyante upang malaman kung feasible o magagawa ba ang negosyo balak itayo o naitayo na. Ito rin ay nagsisilbing
gabay upang makasiguro na ang negosyo ay may tubo o pakinabang.

Marketing Plan + Business Profile + Budget Plan = Business Plan

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Completing a Business Plan


Gamit ng business plan
Mahalaga ang business plan sapagkat ito ay ginagamit sa:

Pagkumbinse ng lending institution o ahensiya upang pahiramin ka ng pera para sa negosyo o magbigay ng loan
Pagkumbinse sa supplier na seryoso ka sa negosyo mo
Pagkumbinse sa pamilya o kaibigan na tumulong sa iyong negosyo

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Completing a Business Plan


Gabay sa pagbuo ng business plan
Ang pagbuo sa isang business plan ay maihahambing sa masusing pag-aaral sa negosyong nais na pasukin. Pagsamahin
lang ang output (marketing plan, business profile at budget plan) mula sa mga nauna nating aralin at tingnan kung naayon ba
ito sa mga sumusunod:

Available ang produktong laging hinahanap ng mga customer (2Cs)


Available ang produktong lagi wala ang ating kakompetensya (2Cs)
May tamang produkto na itinitinda (4Ps)
Tama ang halaga ng produkto (4Ps)
Ang tindahan ay nasa mataong pwesto (4Ps)
Angkop na promotion ng mga produkto (4Ps)
Ang business ay mayroong SMART na vision at goals
Sapat o naayon na kita/ tubo mula sa negosyo

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Completing a Business Plan


Buod o Summary
Sa pagpaplano ng negosyo mahalaga na maintindihan muna ang market na siyang makakatulong upang makagawa ng maayos na
marketing plan (2Cs at 4Ps). Mula dito ay makakapagdesisyon ka na kung anong klaseng negosyo ang nais mong itayo at ano ang
vision o goals mo sa hinaharap. Ang sunod na hakbang ay pagplano ng iyong budget. Lahat ng ito ay makakatulong sa pagbuo ng
iyong sariling business plan.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Completing a Business Plan


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Activity 2: Puhunan,Mark-up, at Selling PriceReturn to STAR Online Training Program

Activity 2: Puhunan,Mark-up, at Selling Price


Pagkwenta sa puhunan, mark-up at selling price

Next
Lesson 1: Managing Inventory
Mga Layunin
Ipaliwanang kung ano ang imbentaryo at paano ito pamamahalaan
Iwasan ang pagkawala ng imbentaryo/paninda

Next

You have completed 100% of the lesson Lesson 1: Managing Inventory


Key Questions:
Ano ang 'imbentaryo'?
Bakit mahalaga ang pag-maintain ng imbentaryo?
Paano i-track at bilangin ang iyong mga produkto?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Managing Inventory


Ano ang imbentaryo?
Nangyari na rin ba na may hinananap na produkto ang iyong customer at nalaman mo na naubos na pala. Nangyari na ba na
nagtapon kayo ng ilang bagay dahil sa luma na o dahil sira na ang mga ito. Nakapag-order na ba kayo ng produkto na sobra o kaya
kulang sa bilang. Kung nangyari na ang mga ito sa iyo, makakatulong na magkaroon ng imbentaryo para maiwasan na ang mga
ganitong pangyayari.

Ano ang imbentaryo?


Ang imbentaryo ay listahan na naglalaman ng mga produkto (o stock) na
nasa display o imbakan ng tindahan (stock room).

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Managing Inventory


Bakit mahalaga ang pag-maintain ng imbentaryo?
Ang imbentaryo ay may kaukulang pera o puhunan sa ating negosyo. Narito ang ilan sa mga sitwasyon na sumasalamin sa
importansya ng pagiimbentaryo:
Kapag mayroon tayong sobra o kulang sa imbentaryo, nalulugi ang negosyo
Kung sobra ang imbentaryo, maaring masira o mabulok ang paninda
Kung kulang naman, hindi tayo nakakapagbenta ayon sa pangangailangan ng customers
Kung kayat dapat siguraduhin na mayroon lang sapat, hindi sobra o kulang ang mga stocks.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Managing Inventory


Paano i-track at bilangin ang iyong mga produkto?
Importante na bilangin ang iyong paninda bago ito idisplay o ilagay sa iyong stock room. Tandaan na
ang produktong nawala ay perang nawala. Ito ay maaring nawala dahil nabulok, nasira o nanakaw. Pag ito ay palaging nangyayari, maari kang
malugi. Upang maiwasan mga pangyayaring ito ay siguraduhing tinitingnan mo kung tama ang produkto kapag diniliber sa iyong tindahan at
panatilihing malinis at maayos ang mga lagayan at imbakan ng produkto.

Kapag maayos ang iyong imbentaryo, malalaman mo ang mga sumusunod:

Ang iyong mga nabenta at kung alin ang mga mabilis mabenta na items
Ang mga produkto na natira sa iyong tindahan at ang mga hindi gaanong nabibili ng items
Ang mga nawala dahil sa nabulok o nasira na at dapat nang itapon
Ang mga produkto na nawala dahil nanakaw

Back

Next

You have completed 100% of the lesson Lesson 1: Managing Inventory


Key Points:
Ang maayos na imbentaryo ng mga produkto ay importante para sa iyong negosyo.
Ang mga produkto na iyong ibinibenta at iniinbak ay tinatawag sa "imbentaryo" o "stock".
Ang imbentaryo ay nagsisilbing puhunan at kita sa iyong negosyo.
Kung hindi mo napapamahalaan ng maayos ang iyong imbentaryo ay maari kang mawalan o mabawasan ng puhunan.
Iwasan ang pagkalugi, panatilihing tama lamang ang bilang ng produkto sa iyong imbentaryo.

Narito ang inventory checklist na maaring makatulong sa iyong pag-iimbentaryo.

Inventory Checklist Oo Minsan Hindi

Naglilista ka ba ng bibilhin bago magpunta sa


grocery o palengke para mamili ng paninda?
Binibilang mo ba kung ilan ang produkto mo
sa bawat type/brand bago ilagay sa display?

Alam mo ba ang iyong pinakamabilis na


mabenta na paninda?

Alam mo ba ang iyong pinakamahinang


benta na paninda?

Alam mo ba kung ilan ang natitirang paninda


sa store mo?

Alam mo ba kung kailan mo kailangang


bumili ng paninda?

Tinitingnan mo ba kung kailan ang expiration


dates ng iyong paninda?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 1: Managing Inventory


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%

Go to Lesson 2: Essentials of MerchandisingReturn to STAR Online Training Program Lesson 2:


Essentials of Merchandising
Mga Layunin
Malaman ang kahulugan ng merchandising
Maipaliwanag ang tungkulin ng isang tindera sa aspeto ng merchandising
Matukoy ang epektibong elemento ng merchandising
Matutunan ang tamang pamamaraan ng merchandising
Matukoy ang mga benepisyo ng merchandising

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Key Questions:
Ano ang 'merchandising'?
Bakit kailangan ang merchandising?
Paano i-aapply ang konsepto ng merchandising?
Ano ang 4As ng merchandising strategy?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Ano ang merchandising?
Ang mga customers ay nahihikayat sa mga produkto sa pamamagitan ng kanilang paningin, panlasa, pang-amoy, pandinig at
pandama kaya't mahalaga ang pagdisplay sa bawat produktong ibebenta, kaya't mahalaga na may kaalaman ka sa merchandising.
Ang merchandising ay proseso ng paglalagay ng mga produkto o bagay na maaring makapaghikayat ng mas maraming mamimili.
Tandaan na ito ay hindi natatapos o tuloy-tuloy na proseso.
Maaring mapalakas at maitaas ang antas ng pagkunsumo sa pamamagitan ng paghikayat sa mga mamimili na tangkilikin ang isang
produkto kapag ang tindahan ay may maayos na merchandise. Sa pamamagitan ng epektibong merchandising, maari nating
mahikayat at maudyukan natin ang desisyon ng mamimili sa pinaka kritikal na pagdedesisyon - ang punto ng pamimili.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Bakit kailangan ang merchandising?
Mahalaga ang mechandising sapagkat maari itong makaimpluwensya sa pagbili ng ating mga customers o mapataas ang
posibilidad ng "impulse purchase" o biglaang pagbili. Dahil dito ay mapapalawak o mapapalago mo pa ng husto ang iyong negosyo.
Ito rin ay nakakatulong sa ating mga suki, mga customers at sa ating negosyo:

Para sa suki: mabilis na pagkuha ng produkto dahil nakikita agad at nakakatipid ng oras ng pagpili (convenience)
Para sa customers: dekalidad na produkto at maayos na presyo (quality at the right price)
Para sa negosyo: magandang relasyon sa mga suki at customers, mapapalakas ang benta at magiging maaliwalas ang
tindahana kapag maayos ang merchandise

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Paano i-aapply ang konsepto ng merchandising?
Mai-a-apply ang konsepto ng merchandising sa pamamagitan ng pagset-up ng inyong mga paninda. Sundin lamang ang mga key
guidelines na ito:

Maayos na nakakabit ang mga posters at signage sa loob at labas ng tindahan


Maayos na nakadisplay ang mga produkto
Sariwa ang mga produkto na iyong ibebenta. Tingnan ang pagiging sariwa ng iyong mga produkto minsan sa isang linggo, o
kahit isang beses sa isang araw. Tanggalin ang mga produkto na pasira na at masyado ng luma.
Ipaikot ang iyong mga produkto. Ito rin ay kilala sa FIFO o First In, First Out. Kapag nakakuha ka ng bagong produkto o
pagkain. Ilagay ang mas lumang produkto sa harap at ang mas bago sa likod nito
Ang produkto ay may presyo o tag price.
Laging gawin ang 4A's of Store Merchandising Strategy

Panoorin ang video upang ma-reinforce ang learning sa application ng merchandising

Halimbawa ng merchandising strategy:


Ang mga produktong inumin tulad ng softdrinks ang pinakamalakas na uri ng paninda na mataas ang pagkonsumo. Ang
paglalaan ng angkop na lugar para sa isang produkto ay dapat na tumutugon sa kabuuuan ng pangkalahatang lakas ng
kita ng produkto.
Ang mga mamimili ay tukoy kung ano lang kinakailangan na bilhin. Kung kaya ang mga produktong inumin tulad ng mga
softdrinks ay dapat na nakalagay sa eye-level o madaling makita na lugar upang makuha ang kanilang atensyon at
biglaang desisyon na bumili. Ang istriktong pagsasa-ayos ng paninda ay nararapat gawin dahil ito ay may nakakatulong
sa posibilidad na mapalago pang lalo ang benta. Dahil sa mataas na pagkonsumo ng inumin, nararapat lamang na mag-
stock ng maraming inumin upang mapabilis ang kita.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Key Learning Points:
Ang merchandising ay proseso ng paglalagay ng mga produkto o bagay na maaring makapaghikayat ng mas maraming
mamimili.
Mahalaga ang mechandising sapagkat maari itong makaimpluwensya sa pagbili ng ating mga customers o mapataas ang
posibilidad ng "impulse purchase" o biglaang pagbili.
Laging gawin ang 4A's of Store Merchandising Strategy: Availability, Acceptability, Affordability at Appearance.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 2: Essentials of Merchandising


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%

Go to Lesson 3: Managing Quality Products and ServicesReturn to STAR Online Training Program

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Key Questions:
Paano mapapanatili ang kalinisan at kalidad ng produkto?
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Mga Layunin
Ipaliwanag ang kahalagahan ng kalidad na produkto at serbisyo
Kilalanin ang mga paraan upang matiyak ang pagiging bago at mataas na kalidad ng mga produkto
Kilalanin ang mga paraan upang mapabuti ang housekeeping at kalinisan sa tindahan

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Hakbangin upang mapamahalaan ng maayos ang kalidad
at kaligtasan ng mga produkto:
Kasunod ng pag-iimbentaryo at pag-merchandise ay ang pagpapanatili ng mataas na kalidad ng mga produkto at serbisyo. Ang
mga produkto na iyong ibinibenta ay dapat nasa pinakamagandang kalidad. Ito ay dahil nais ng mga mamimili na makuha ang
pinakamagandang kalidad sa mga binibili nila.
Narito ang mga hakbangin upang mapamahalaan mo ng maayos ang kalidad at kaligtasan ng iyong mga produkto:

Sariwa: Siguraduhing ang iyong mga produkto ay sariwa. Tanggalin ang mga produkto na luma, bulok at sira.
FIFO o First In-First Out: Ilagay ang mas lumang produkto sa harap upang mas maunang mabenta.
Paglilinis sa iyong tindahan: Panatilihing malinis ang iyong tindahan at iwasan na magkaroon ng mga insekto at peste.
Iiambak ang produkto sa tamang lalagyanan.
Pangangalaga sa katawan: Maghugas ng kamay bago humawak ng pagkain. Lumayo sa mga pagkain kapag may sakit.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


FIFO
Back

Next
You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Mga dahilan sa pagkakaroon ng mababang kalidad ng
mga produkto:
Narito ang mga dahilan sa pagkakaroon ng mababang kalidad ng mga produkto:
Maruming imbakan at lalagyan ng mga produkto
Maruming kamay at lugar sa paghahanda ng pagkain
Hindi akma ang lalagyan ng paninda, halimbawa: nakabilad o naiinitan ang mga panindang karne

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Key Learning Points:
Upang mapanatili ang kalidad na produkto at serbisyo, siguraduhin na magagawa ang mga sumusunod:

1. Makapagbenta ng produktong hindi luma, bulok o sira,


2. Ipapaikot ang mga produkto o first in, first out,
3. Malinis ang tindahan at ang nagtitinda ng mga produkto.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 3: Managing Quality Products and Services


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%

Go to Lesson 4: Practicing Quality Customer ServiceReturn to STAR Online Training Program Lesson 4:
Practicing Quality Customer Service
Layunin
Kilalanin ang mga diskarte para mapahusay ang customer service

Next

You have completed 100% of the lesson Lesson 4: Practicing Quality


Customer Service
Key Questions:
Paano i-practice ang mataas na kalidad na customer service?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Practicing Quality Customer Service


Practicing Quality Customer Service
Ang magandang kalidad na customer service ay tumutukoy sa positibong relasyon sa pagitan ng
negosyante at ng kanyang customer. Ito rin ay nakakalikha ng magandang impresyon kung
paanong maayos na naipapatakbo ng negosyante ang kanyang tindahan.
Narito ang ilan sa mga kadahilanan upang mas mapagpatibay ang quality customer service:

Ang produktong laging hinahanap ng customer ay nasa tamang presyo, tamang kalidad at
laging available
Ang tindera ay mabait at marunong makipag-usap
Ang tindera ay marunong magbigay ng impormasyon tungkol sa produkto
Ang tindera ay marunong magbigay ng respeto

Back

Next

You have completed 100% of the lesson Lesson 4: Practicing Quality


Customer Service
Practicing Quality Customer Service
Laging may paraan at pagkakataon upang mas mapaganda pa ang kalidad ng serbisyo sa customer. Narito ang maari mong gawin:
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 4: Practicing Quality Customer Service


Key Learning Points:
Ang magandang kalidad na customer service ay tumutukoy sa positibong relasyon sa pagitan ng negosyante at ng kanyang
customer.
Dapat mapanatili ang good customer relationship para tumaas ang tiwala ng mga customers at bumalik pa rin sila upang bumili
mula ng mga produkto.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Mga Layunin
Maunawaan ang kahalagahan ng pagtatala ng araw-araw na transaction sa tindahan
Alamin ang mga basic records na gagamitin sa pagtatala ng araw-araw na
benta/income/kita at gastos
Matutunan ang tamang pagtatala ng transaction sa tindahan

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Key Questions:
Ano ang 'daily record'?
Bakit kailangan magtala ng mga transaksiyon sa iyong negosyo?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Keeping Daily Records
Saan mo kadalasang sinusulat ang iyong benta, puhunan, pautang at utang? Gaano ka kadalas nagtatala? Ano-ano ang di mo
kinakalimutan itala? Ano ang nangyayari kung nakalimutan mong magtala? Sino ang nagtatala ng mga transaksyon sa iyong
tindahan, ikaw o iyong asawa, o anak?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Keeping Daily Records
Ano ang daily record?
Ang daily record ay ang dokumento na naglalaman
ng pumapasok at lumalabas na pera. Ang simpleng
paraan upang maitala at masubaybayan ang isang
transaction ng tindahan ay sa pamamagitang ng
record keeping o pagsulat sa daily record.
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Keeping Daily Records
Bakit kailangan magtala ng inyong mga transaksiyon sa inyong negosyo?

Malalaman mo kung magkano ang perang pumapasok at lumalabas


Mababantayan mo ang iyong gastos
Magagamit mo ang iyong cash ng maayos
Malalaman mo ang iyong benta
Malalaman mo kung ikaw ay kumikita o nalulugi
Malalaman mo kung sino ang may utang sa iyong tindahan
Malalaman mo kung magkano ang iyong mga bayarin

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Kayang-Kaya ang Record Keeping
Ang record keeping ay pagsusulat ng halagang tinatangap ng iyong negosyo, halagang ginagastos para sa iyong negosyo,
pangalan ng may mga utang sa iyong tindahan, maging ang halaga ng iyong utang sa ibat ibang tao o supplier. Hindi mo
kailangang maging ACCOUNTANT upang magkaroon ng maayos na talaan sa tindahan.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Pag-iingat ng Talaan (Record Keeping)
Makatutulong ng malaki ang pagtatala sa iyong negosyo upang malaman kung ikaw ay kumikita o hindi. Kung wala kang talaan,
hindi mo malalaman kung may sapat ka parang pera upang makapagpatuloy ang iyong negosyo
Ang ibig sabihin ng pagtatala ay:
Paglilista kung magkano ang pera na pumapasok sa iyong negosyo (Benta/Kita) at nagastos (Gastos)
Paglalagay ng mga resibo at iba pang mahalagang dokumento tungkol sa pera ng iyong negosyo sa isang maayos at ligtas
na lugar, isinop sa sobre o folders ayon sa pagkasunod-sunod ng petsa

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Key Learning Points:
Ang daily record ay ang dokumento na naglalaman ng pumapasok at lumalabas na pera.
Ang record keeping ay pagsusulat ng halagang tinatangap ng iyong negosyo, halagang
ginagastos para sa iyong negosyo, pangalan ng may mga utang sa iyong tindahan, maging ang
halaga ng iyong utang sa ibat ibang tao o supplier.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Task Sheet 5: Preparing Daily Records
Key Questions:

Ano ang makikita sa daily records?


Paano gamitin ang daily record o talaan?

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Task Sheet 5: Preparing Daily Records
Napakahalaga ng paggawa ng daily records o talaan sapagkat naipapakita nito kung gaano
kahusay ang iyong negosyo sa nakaraan at kung gaano kahusay ito ngayon. Ang kamalayan sa
kalagayan ng iyong negosyo ngayon ay makakatulong upang maisaayos mo ang plano para sa
hinaharap.
Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Ano ang makikita sa daily records?
May dalawang essential na component ang daily records ang halaga ng pumapasok na pera at ang halaga ng lumalabas na pera.
Ang pumasok na pera (benta/kita) ay maaring manggaling sa pinagbentahan ng produkto o serbisyo, utang o Loan atbayad ng
mga customers na may pagkakautang sa iyong tindahan. Ang lumabas na pera (gastos) sa iyong negosyo ay ang mga gastusin
katulad ng materyales (raw materials), transportasyon, kagamitan (supplies), kasangkapan o makinarya (equipment), bayad sa
loan, bayad sa supplier, gastos sa bahay at iba pa

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
A. FIRST PAGE
1. Beginning Balance at Petsa
Beginning Balance: Php 560.00 Petsa: August 1, 2016 / Lunes
Laging isulat ang Beginning Balance at Petsa sa iyong daily record form. Ang Beginning Balance ay ang aktwal na halaga ng
cash na nasa kaha sa pagbubukas ng store.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
A. FIRST PAGE
2. Column A, B, C at D

A B C D
# Item Puhunan Selling
Price
Piraso

1 Coke 8oz 6.00 7.00

2 Lucky Me Beef 7.50 8.50

Column A para sa # bilang ng item o uri ng paninda na nabenta sa bawat araw ng pagtatala
Column B para sa brand o pangalan ng item na nabenta sa bawat araw ng pagtatala
Column C para sa puhunan sa bawat piraso ng item na naitinda
Column D para sa selling price, ito ang halaga ng bawat piraso ng item kapag ibinenta na sa customer
Gamitin ang natutunan sa nakaraaang aralin ukol sa pagkwenta ng puhunan ng bawat piraso ng paninda at pagtatakda ng selling
price upang punan ang column C at D. Punan ang laman ng column C kapag ikaw ay nakapagsara na ng tindahan sa bawat araw,
sa makabubuti kung ang impormasyon sa Column C ay hindi makikita ng iyong mga customer

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
A. FIRST PAGE
3. Column E at F

D E F

Selling Price Bilang ng benta Cash-In (D)


x (E)

7.00 IIIII-IIIII-IIIII (15) 105.00

8.50 IIIII (5) 42.50

Column E para sa bilang ng benta, karaniwan na gumagamit ng stick method ang mga tindahan para sa mas mabilis na
pagtatala ng benta. Matapos ang araw ng pagtitinda, bilangin ang sticks at ilagay sa dulo ng hanay ang kabuuang bilang ng
nabenta. Halimbawa: IIIII-IIIII-IIIII (15) kabuuang bilang ng item na nabenta
Column F para sa Cash-In, ito ang pumasok na cash kapalit ng item na naitinda. Makukuha ang Cash-In para sa bawat item sa
pamamagitan ng pag-multiply (x sa inyong calculator) ng Column D (Selling Price) at Column E (Bilang ng Benta). Halimbawa:
7.00 x 15 = 105.00 Cash-In
Kapag nakwenta na ang Cash-In ng bawat item, kukunin naman ang kabuuang Cash-In sa pamamagitan ng pag-add (+ sa
iyong calculator) ng lahat ng Cash-In ng bawat item. Tingnan ang Total sa sample Daily Record Keeping. Halimbawa: 105.00
+ 42.50 + 60.00 + 30.00 = Php 237.50 Total Cash-In

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
A. FIRST PAGE
4. Column G at H

D E F
G H
Selling Price Bilang ng benta Cash-In (D) Bilang ng Pautang Pautang
x (E)
(D) x (G)

7.00 IIIII-IIIII-IIIII (15) 105.00 IIIII (5) 35.00

8.50 IIIII (5) 42.50 I (1) 8.50

Column G para sa bilang ng pautang, ginagamitan din ng stick method ang pagtatala ng bilang ng pautang sa daily record
sheet. Ito ay para mas mabilis na mabilang ang naipautang sa araw-araw. Hindi ito ang listahan ng pautang, gumamit ng
hiwalay na notebook sa paglilista ng pautang sa bawat tao na umuutang sa iyong tindahan. Halimbawa: IIIII (5) kabuuang
bilang ng item na naipautang
Column H para sa pautang, ang pautang ay maituturing pa rin na bahagi ng benta, kung kaya kailangan kwentahin ang
katumbas na cash nito. Gaya ng pagkwenta ng Cash-In, ang Column G Bilang ng Pautang ay kailangang i-multiply (x sa inyong
calculator) sa Column D Selling Price. Halimbawa: 7.00 x 5 = 35 Pautang.
Kapag nakwenta na ang halagang napautang sa bawat item, kukunin naman ang kabuuang pautang sa pamamagitan ng pag-
add (+ sa inyong calculator) sa lahat ng halagang napautang sa bawat item. Halimbawa: 35.00 + 8.50 + 10.00 = 53.00 Total
Pautang.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
A. FIRST PAGE
5. Column I
D E F G H
I
Selling Bilang ng benta Cash-In (D) Bilang ng Pautang Pautang Puhunan
Price x (E)
(D) x (G) (E+G) x (C)

7.00 IIIII-IIIII-IIIII (15) 105.00 IIIII (5) 35.00 120.00

8.50 IIIII (5) 42.50 I (1) 8.50 45.00

Column I para sa Puhunan, ang puhunan sa column na ito ay nangangahulugan ng kabuuang puhunan na nagamit sa araw ng
pagtitinda. Mahalaga na malaman ng isang negosyante ang puhunan na nagagamit sa isang takdang panahon, sa sitwasyon
ng tindahan, araw-araw dapat nalalaman kung magkano ang puhunan na nagamit.
Para makuha ang puhunan na nagamit para sa isang araw na pagtitinda, kailangan munang pagsamahin o i-add (+ sa inyong
calculator) ang Column E (bilang ng benta) at Column G (bilang ng pautang). Halimbawa: 15 + 5 = 20
Kapag nakuha na ang sum ng benta at pautang (15 + 5), i-multiply naman ito sa Column C (puhunan piraso).Halimbawa: (15 +
5) x 6.00 = 120.00 puhunan na nagamit.
Kapag nakwenta na ang halaga ng puhunan sa bawat item na nabenta at napautang, kukunin naman ang kabuuang puhunan
na nagamit sa pamamagitan ng pag-add (+ sa inyong calculator) sa lahat ng puhunan ng bawat item. Halimbawa: 120.00 +
45.00 + 56.00 + 24.00 = 245.00 total ng pahunan na nagamit.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
B. SECOND PAGE
1. Pagkwenta ng Araw-araw na Gastos

# Items Halaga Description

1 Paninda mula sa grocery 102.10 Itabi ang resibo

2 Paninda mula sa palengke 167.00 Itabi ang listahan

3 Paninda mula sa supplies 144.00 Itabi ang resibo

4 Bayad sa loan/utang 80.00

5 Gastos sa Bahay (Kupit) 60.00 4.00 Sigarilyo ni Tatay

6 6.00 Biscuit ni Baby

7 20.00 - Pancit Canton almusal

8 30.00 Pamasahe at baon ni Junior

Ang ikalawang pahina ng daily record sheet ay ang talaan ng araw-araw na gastos. Dito itinatala ang mga perang ginamit na
may kinalaman sa tindahan, gaya ng pambili ng paninda, pambayad sa suppliers at loan. Dito rin itinatalga ang mga gastos sa
bahay na maaring kinuhang paninda o cash
Kwentahin ang kabuuang gastos sa araw-araw na pagtitinda sa tindahan, makukuha ang total na gastos sa pamamagitan ng
pag-add (+ sa inyong calculator) sa lahat ng halagang nagastos. Halimbawa: 102.10 + 167.00 + 144.00 + 80.00 + 60.00 =
553.10 total na gastos sa maghapon na pagtitinda

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
B. SECOND PAGE
2. Pagkwenta ng Araw-araw na Kita/Tubo mula sa Benta

Bahagi pa rin ng iyong daily record keeping ang pagkwenta ng kinita o tinubo mula sa mga nabenta at napautang na paninda.
Makukuha ang halagang kinita sa bawat araw sa pamamagitan ng pag-add (+ sa inyong calculator) ng kabuuang Cash-In at
kabuuang Pautang. Halimbawa: 1,138.00 + 137.00 = 1,275.00 Total Cash-In at Pautang
Matapos makuha ang Total Cash-In at Pautang, i-minus (- sa inyong calculator) ang kabuuang Puhunan na
nagamit. Halimbawa: 1,275.00 1,030.20 = 234.80 ang iyong kita o tubo mula sa benta at pautang sa buong araw na
pagtitinda
Mahalaga na malaman kung magkano ang kinikita ng tindahan sa araw-araw. Ang kita o tubo ay maari mo ulit ibili ng paninda
upang lumago ang capital o puhunan ng iyong tindahan
Maari din naman na gamitin ang kita o tuba sa ibang pangangailangan sa bahay. Magtakda ng budget limit para sa gastos sa
bahay na hindi lalampas sa kita mula sa benta at pautang. Sundin ang itinakdang budget limit upang masiguro na hindi mo
nagagastos ang puhunan ng iyong tindahan.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paano Gamitin ang Daily Record o Talaan?
B. SECOND PAGE
3. Pagkwenta ng Ending Cash Balance
Mahalaga rin na kwentahin ang Ending Cash Balance ng tindahan sa bawat araw at kailangan itong ikumpara sa aktwal nap
era sa kaha o lagayan ng pinagbentahan
Para makuha ang Ending Cash Balance, i-add (+ sa inyong calculator) and Beginning Balance na itinala sa pagbubukas ng
tindahan, ang kabuuang Cash-In at ang nautang na cash o loan, kung mayroon. Halimbawa: 560.00 + 1,138.00 + 500.00 =
2,198.00
Matapos na makuha ang kabuuang halaga ng Beginning Balance, Cash-In at loan, ibawas naman ang kabuuang
gastos. Halimbawa: 2,198.00 553.10 = 1644.90 ang Ending Cash Balance sa maghapon na pagtitinda
Ikumpara ang Ending Cash Balance sa aktwal na pera sa kaha. Kung kulang, alamin kung saan napunta ang ibang pera. Kung
sobra, alamin kung ano ang hindi nailistang benta o loan
Ang Ending Cash Balance sa bawat araw ay ang pera maari mo ulit ibili ng paninda o ipambayad sa utang kinabukasan

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Paggawa ng Daily Records
Ihanda ang iyong calculator at magpractice sa pagtatala sa Daily
Records. I-download (sa pamamagitan ng pag-click sa link na nasa
ibaba) at i-apply ang iyong mga natutunan sa lesson na Preparing
Daily Records.

Task Sheet5_Daily Records

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Key Learning Points:
Ang records ay makakatulong sa iyo na gamitin ng maayos ang iyong kita.
Nakikita din sa records o talaan kung mayroong nawawalang pera sa iyong tindahan.
Naitatala rin ang mga pautang sa customers at ang mga utang ng iyong tindahan sa mga
suppliers.
Aktwal na pera sa kaha ang ilalagay na Beginning Balance sa susunod na Daily Record
Sheet.
Ang Ending Cash Balance sa bawat araw ay ang pera na maari mo ulit ibili ng paninda o
ipambayad sa utang kinabukasan.
Aktwal na pera sa kaha ang ilalagay sa Beginning Balance sa susunod na Daily Record.
Magtakda ng budget limit para gastos sa bahay na hindi lalampas sa kita/tubo mula sa benta
at sundin ang budget limit nito. Dito masisiguro na hindi mo nagagastos ang puhunan ng
iyong tindahan.

Back

Next

You have completed 100% of the lesson

Lesson 5: Keeping Daily Records


Congratulations - end of lesson reached
Well done!
You have completed 100% of the lesson
100%
Go to Stage Check 3Return to STAR Online Training Program

You might also like