Kuluçka 1

YNETMDE
YEN YAKLAIMLAR
EDTRLER
HASAN BASR MEMDUHOLU
KRAD YILMAZ
Gncellenm ve
Gel t r lm
3. Bask
Editrler: Do. Dr. Hasan Basri MEMDUHOLU
Do. Dr. Krad YILMAZ
YNETMDE YEN YAKLAIMLAR
ISBN 978-605-364-067-7
DOI 10.14527/9786053640677
Kitap ieriinin tm sorumluluu yazarlarna aittir.
2017, PEGEM AKADEM
Bu kitabn basm, yaym ve sat haklar Pegem Akademi Yay. Et. Dan. Hizm. Tic.
Ltd. ti.ye aittir. Anlan kuruluun izni alnmadan kitabn tm ya da blmleri, kapak
tasarm; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayt ya da baka yntemlerle
oaltlamaz, baslamaz, datlamaz. Bu kitap T.C. Kltr Bakanl bandrol ile sa-
tlmaktadr. Okuyucularmzn bandrol olmayan kitaplar hakknda yaynevimize bilgi
vermesini ve bandrolsz yaynlar satn almamasn diliyoruz.
Pegem Akademi Yaynclk, 1998 ylndan bugne uluslararas dzeyde dzenli faa-
liyet yrten uluslararas akademik bir yaynevidir. Yaymlad kitaplar; Ykse-
kretim Kurulunca tannan yksekretim kurumlarnn kataloglarnda yer almak-
tadr. Dnyadaki en byk evrimii kamu eriim katalou olan WorldCat ve ayrca
Trkiyede kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafndan yaynlar
taranmaktadr, indekslenmektedir. Ayn alanda farkl yazarlara ait 1000in zerinde
yayn bulunmaktadr. Pegem Akademi Yaynlar ile ilgili detayl bilgilere http://pe-
gem.net adresinden ulalabilmektedir.
1. Bask: Eyll 2010, Ankara

3. Bask: Mart 2017, Ankara
Yayn-Proje: zlem Salam

Dizgi-Grafik Tasarm: Aye Nur Yldrm
Kapak Tasarm: Mine Kk
Bask: Vadi Grup Ciltevi A..

vedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105
Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yaync Sertifika No: 14749

Matbaa Sertifika No: 26687
letiim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kzlay / ANKARA
Yaynevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yaynevi Belge: 0312 435 44 60
Datm: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Datm Belge: 0312 431 37 38
Hazrlk Kurslar: 0312 419 05 60
nternet: www.pegem.net
E-ileti: pegem@pegem.net
N SZ
Bilgi retimi ve tketimindeki hza bal olarak toplumsal ha-
yatta da hzl bir deiim yaanmaktadr. Bu deiim, insanlar r-
gtl yaama zorlamakta, bunun sonucu olarak gnmz toplumu
artk hzla rgtl toplum haline gelmektedir. Hayatmzn ok b-
yk bir ksm bir rgte ye olarak, bir rgtte grev yaparak ya da
rgtlerin sunduu hizmetlerden etkilenerek (olumlu ya da olum-
suz) gemektedir. Bu anlamda rgtler de gn getike yeni uygu-
lamalarla, yeni sorunlarla, yeni alan tipleri ile karlaabilmekte-
dir. Toplumsal ve rgtsel hayatn karmakl arttka rgtlerde
ortaya kan sorunlar da farkllamakta, rgtlerin alanlardan,
alanlarn ve toplumun da rgtlerden beklentileri deimektedir.
rnein rgt, alanlarndan rgtsel vatandalk davra-

nlarn gstermelerini, yaratclklarn ortaya koymalarn, sinik
davranlar gstermemelerini beklerken; alanlar da rgtn a-
lanlara adil davranmasn, gvenli bir ortam salamasn, bireysel
ve rgtsel deerleri ve farkllklar dikkate almasn, yldrma dav-
ranlarn engellemesini beklemektedir. Bu anlamda rgtlerin ken-
dilerini yeni gelimelere uydurmalar (ynetiim, yerelleme, yenilik
ynetimi, yaln ynetim, stratejik ynetim, kriz ynetimi, izlenim
ynetimi, kaosta yol almak), bilgiyi iyi kullanmalar ve ynetmeleri,
rgtlerde duygusal zekya yer vermeleri, rgtsel imajlarn iyi y-
netmeleri, yneticilerin ise liderlik davranlar gstererek liderlii
alanlar arasnda datmalar ve gc dengeli kullanmalar gerek-
mektedir. Bylece kimlik sahibi bir rgt oluturmak mmkn ol-
maktadr. Bu rnekleri oaltmak mmkndr. Ancak gn getike
rgt ve ynetime ilikin bak alar farkllamakta, rgtlerin ve
alanlarn beklentileri deimektedir. Bu kitapta da rgt ve yne-
tim ile ilgili son gelimelere yer verilmeye allmtr.
iv Ynetimde Yeni Yaklamlar
Kitabn hazrlanmasndaki katklarndan dolay blm yazar-

larna, kapak tasarm iin Sayn Mine Kke, abalar iin Sayn
Yahya Altnkurta ve Pegem Akademi takmna teekkr ederiz.
Mart 2017
Hasan Basri MEMDUHOLU
Krad YILMAZ
BLMLER VE YAZARLARI
Editrler: Hasan Basri MEMDUHOLU & Krad YILMAZ
1. Blm: Y
netim Dncesinin Evrimi ve Ynetiim
2. Blm: Y
enilik Ynetimi
Tuncer BLBL
3. Blm: Y
netimde Yaratclk
Refik BALAY
4. Blm:
rgtsel Bilgi Ynetimi
Binali TUN
5. Blm: Y
netimde Yerelleme
Aycan EK SALAM
6. Blm: S tratejik Ynetim ve Stratejik Liderlik

Yahya ALTINKURT & Krad YILMAZ
7. Blm: D
uygusal Zek ve Liderlik
Osman TTREK
8. Blm: D
atlm Liderlik
Ebru OUZ
9. Blm:
rgtlerde Sosyal G
Engin ASLANARGUN
10. Blm: F
arkllklarn Ynetimi
11. Blm: D
eerlerle Ynetim
Krad YILMAZ
12. Blm:
rgtsel Kimlik
Murat TADAN
vi Ynetimde Yeni Yaklamlar
13. Blm:
rgtsel Gven
Hasan Basri MEMDUHOLU & Mevsim ZENGN
14. Blm:
rgtsel Adalet
Yahya ALTINKURT
15. Blm:
rgtsel Vatandalk Davran
smail AYDOAN
16. Blm: zlenim (maj) Ynetimi

Kamile DEMR
17. Blm: K
aos Kuram ve rgtsel Kaos
Cemalettin PEK
18. Blm: K
riz Ynetimi
Gven ZDEM
19. Blm:
rgtsel Sinizm
M. Akif HELVACI
20. Blm:
rgtlerde Yldrma (Mobbing)
Asiye TOKER GKE
NDEKLER
n Sz iii
Blmler ve Yazarlarv
1. BLM
YNETM DNCESNN EVRM VE YNETM
YNETM2
Ynetim Kuram ve Yaklamlar3
Klasik (Geleneksel) Yaklam3
Neoklasik (nsan likileri/Davran) Yaklam3
Sistem Yaklam 4
Yeni Ynetim Yaklamlar5
YNETM10
Ynetim ve Ynetiim 12
Ynetiimde Payda Teorisi 15
Ynetiimin Tarihsel Geliimi16
Kamu Ynetiimi18
Kurumsal Ynetiim21
yi Ynetiim22
yi Ynetiimin Temel lkeleri23
Ynetiime Yneltilen Eletiriler34
SONU37
KAYNAKA39
viii Ynetimde Yeni Yaklamlar
2. BLM
YENLK YNETM
YENLK KAVRAMI44
Yenilik ile lgili Kavramlar45
Yeniliin zellikleri 47
Yeniliin Kaynaklar 49
YENLK TRLER50
Alanlarna Gre Yenilik Trleri 50
Meydana Getirdii Deiim ve Farklln Derecesine Gre
Yenilik Trleri52
Teknolojik ve Teknolojik Olmayan Yenilikler53
Toplumsal Yenilik53
YENLK RGTLER54
rgtlerde Yenilik Kltr54
Yeniliki rgtlerin zellikleri56
Yeniliin rgte Getirdii Yararlar58
YENLK YNETM60
Baarl Yenilik Ynetim Sreci in Gerekli artlar63
YENLK YNETM MODELLER64
YENLK LDERLK68
SONU69
KAYNAKA71
3. BLM
YNETMDE YARATICILIK
RGTSEL YARATICILIK 74
YARATICI KLK ZELLKLER77
RGTSEL YARATICILIK EVRES 79
rgt Kltr81
indekiler ix
Grup klimi82
Ynetim ve Liderlik82
rgt Yaps 83
Deerlendirme Sistemi84
BREYSEL VE TAKIM YARATICILIININ BLEENLER85
Uzmanlk86
Yaratc Dnme Becerileri86
e sel Gdlenme87
RGTSEL YARATICILIK ENGELLER89
Algsal Engeller90
Kltrel Engeller90
Duygusal Engeller 91
RGTSEL YARATICILIK VE BAZI DEKENLERLE LKS91
RGTSEL YARATICILII GELTRMEK93
SONU96
KAYNAKA98
4. BLM
RGTSEL BLG YNETM
BLG KAVRAMI103
RGTSEL BLGNN OLUUMU VE TRLER105
BLG-TOPLUM-EKONOM LKLERNDE DNM111
BLG YNETM SSTEM117
Kltr Deikenleri126
SONU129
KAYNAKA131
x Ynetimde Yeni Yaklamlar
5. BLM
YNETMDE YERELLEME
MERKEZ YNETM134
YERELLEME136
YERNDEN YNETM BMLER, STNLKLER VE
SAKINCALARI137
TRKYEDE GEMTEN BUGNE YERELLEME140
ETM YNETMNDE YERELLEME144
KAYNAKA150
6. BLM
STRATEJK YNETM VE STRATEJK LDERLK
STRATEJK YNETM154
STRATEJK LDERLK163
KAYNAKA171
7. BLM
DUYGUSAL ZEK VE LDERLK
LDERLK180
DUYGUSAL ZEK VE LDERLK183
SONU188
KAYNAKA194
8. BLM
DAITILMI LDERLK
LDERLK KURAMLARI200
DAITILMI LDERLK204
Datm Modelleri206
ETM RGTLERNDE DAITILMI LDERLK210
indekiler xi
Kuramsal ereve215
Uygulamal ereve216
Normatif ereve217
KAYNAKA221
9. BLM
RGTLERDE SOSYAL G
G VE LGL KAVRAMLAR227
G TRLER SINIFLANDIRMASI235
Sert G Trleri238
Yumuak G Trleri240
KAYNAKA254
10. BLM
FARKLILIKLARIN YNETM
FARKLILIK, ETLLK, BENZERLK VE ETLK263
FARKLILIKLARIN YNETMNN TANIMI VE KAPSAMI265
Farkllklar Ynetmenin nemi269
RGTLERDE ALIANLARA LKN FARKLILIKLAR273
Demografik Farkllklar273
Sosyal ve Kltrel Farkllklar276
Bireysel zelliklere likin Farkllklar278
Farkllklarn rgtsel Yararlar ve Sakncalar280
Potansiyel Yararlar280
Potansiyel Sakncalar284
FARKLILIK PARADGMALARI286
FARKLILIKLARIN ETKL YNETM MODEL287
Farkllklarn Ynetiminde Karlalan Engeller292
xii Ynetimde Yeni Yaklamlar
ULUSAL VE KRESEL BOYUTTA FARKLILIKLARI

YNETME293
SONU296
KAYNAKA298
11. BLM
DEERLERLE YNETM
DEERLER304
rgtsel Deerler305
DEERLERLE YNETM306
KAYNAKA321
12. BLM
RGTSEL KMLK
KMLK (IDENTITY) KAVRAMI327
RGTSEL KMLK328
RGTSEL KMLK LE LKL KAVRAMLAR336
rgt Kimlii ve Kltr337
rgt Kimlii ve Deerler338
rgt Kimlii ve maj339
rgt Kimlii ve rgtsel letiim340
rgt Kimlii ve zdeleme 341
rgt Kimlii ve rgtsel Felsefe343
rgt Kimlii ve Strateji 343
KAYNAKA345
indekiler xiii
13. BLM
RGTSEL GVEN
GVEN KAVRAMI ve RGTSEL GVEN350
rgtsel Gvenin Boyutlar352
rgtlerde Gvenin nemi ve Yararlar354
rgtsel Gven Atmosferinin Oluturulmas356
SONU360
KAYNAKA363
14. BLM
RGTSEL ADALET
ADALET368
RGTSEL ADALET371
Datmsal Adalet (Distributive Justice)374
Sre Adaleti (Procedural Justice)376
Etkileimsel Adalet378
SONU380
KAYNAKA382
15. BLM
RGTSEL VATANDALIK DAVRANII
RGTSEL VATANDALIK DAVRANII390
RGTSEL VATANDALIK DAVRANIINA ETK EDEN
FAKTRLER393
rgtsel Ballk393
rgtsel Adalet395
e Kar Tutumlar ve Tatmini396
Liderlik397
rgtsel Vizyon398
xiv Ynetimde Yeni Yaklamlar
Karara Katlm399
Kii-rgt Btnlemesi400
in zellikleri401
Kdem402
Kiilik zellikleri403
Bireyin Ruhsal Durumu 404
htiyalar405
RGTSEL VATANDALIK LE BENZER NTELKTE OLAN
DAVRANILAR406
rgtsel Spontanlk 406
Psikolojik Kontratlar407
Rol Davranlar407
Sosyal Temelli rgtsel Davran 408
RGTSEL VATANDALIK DAVRANIININ TRLER408
RGTSEL VATANDALIK DAVRANIININ BOYUTLARI409
zgecilik (Altruism) ve Yardmseverlik410
Vicdanllk 412
Centilmenlik412
Nezaket 414
Sivil Erdem415
RGTSEL VATANDALIK DAVRANIININ SONULARI416
KAYNAKA419
16. BLM
ZLENM (MAJ) YNETM
ZLENM YNETM TANIMLARI429
ZLENM YNETM MODELLER430
ZLENM YNETM SREC432
zlenimlerini nceleme432
indekiler xv
zlenim Oluturmaya Gdlenme434

zlenim Oluturma435
ZLENM YNETM TAKTKLER436
Kendini Tantmaya Ynelik zlenim Ynetimi Taktikleri438
Savunmaya Ynelik zlenim Ynetimi Taktikleri446
KAYNAKA454
17. BLM
KAOS KURAMI VE RGTSEL KAOS
KAOS461
Fen Bilimlerinde Kaos464
Newton Fiziinden Kuantum Fiziine466
Kelebek Etkisi470
Sosyal Bilimlerde Kaos472
RGTSEL KAOS477
RGTSEL KAOSUN YNETM483
SONU487
KAYNAKA490
18. BLM
KRZ YNETM
KRZ VE KRZ YNETM493
KRZN KAYNAKLARI496
Krizin rgt D Kaynaklar497
Krizin rgt i Kaynaklar505
KRZ YNETMNN AAMALARI509
KAYNAKA516
xvi Ynetimde Yeni Yaklamlar
19. BLM
RGTSEL SNZM
RGTSEL SNZM520
Sinizm Kavram ve Kkeni520
Sinizm le lgili Kavramlar523
SNZM TRLER525
Kiisel Sinizm525
Toplumsal Sinizm526
rgtsel Sinizm526
rgtsel Sinizmin Sonular530
alan Sinizmi531
Sinizmi532
rgtsel Deiim Sinizmi533
KAYNAKA539
20. BLM
RGTLERDE YILDIRMA (MOBBING)
YILDIRMANIN ZELLKLER542
YILDIRICI DAVRANILAR 545
YERNDE YILDIRMA SREC547
Yerinde Yldrmann Nedenleri549
rgtsel Nedenler549
Kiisel Nedenler550
Yerinde Yldrmann Sonular551
Yldrma le Yasal Yollardan Mcadele Etme 552
KAYNAKA555
1. BLM
YNETM DNCESNN EVRM
VE YNETM
En eski sanat en yeni bilim olarak deerlendirilen ynetim, in-

sanln varoluundan beri sregelen bir olgudur. Bu olgu gemiten
gnmze hep deierek gelen bir seyir izlemitir. Tarihsel sre-
te sanayi devrimi, dnya savalar, bilgi ve iletiim teknolojisindeki
gelimeler, insan merkeze koyan ve bireyi nceleyen yeni felsefe-
ler, kreselleme ve gittike artan, eitlenen ve karmaklaan r-
gt ve igc yaps ynetim dncesini deimeye zorlamtr. Bu
gelime ve deimeler, ynetim dncesinin evriminde nemli rol
oynamtr. nk bu deime ve gelimelere uyum salamak iin
insanlar srekli yeni ynetim teorileri ve yaklamlar retmitir.
Gnmzde dnyann vatandalarndan beklenen artk sadece
pasif bir biimde kendisine verilen grevleri yerine getirmek deil
ondan yaratclk, aktif bir yurttalk ve sorumluluk beklenmektedir.
Yeni dnya dzeninin aktif bireyi; dnyaya ak, demokrat, katlm-
c ve oulcu bireydir. Dolaysyla, bu zelliklere sahip vatandatan
beklenen toplum iin sorumluluk almas, yani sivil toplumun aktif
yesi olmasdr. zetle, dnyada geleneksel ynetim anlaynn ye-
rini, katlmcla ve ortaklklara dayal ok aktrl ynetim olarak
tanmlanan yeni bir ynetim anlay olan ynetiimin almaya ba-
lad grlmektedir. Bu balamda ynetiim, bireylere daha geni
zgrlkler salama ve sorumluluklar ykleme anlayn yanstr.
Ynetim Dncesinin Evrimi ve Ynetiim 39
KAYNAKA
Akakaya, M. (2006). Ynetimsiz ynetiim mi? kamu ynetimini yeniden
dnmek.www.icisleri.gov.tr/_icisleri/TurkIdareDergisi (Eriim Tarihi
04.13.2009)
Akn, M. A. (2008). Yerel ynetimlerde yeni bir ynetim anlay ynetiim ve
alanlarn bu yeni yaklama bak. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Nide niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Aktan C. C. ve oban, H. (2006). Kamu sektrnde iyi ynetim ilkeleri.
Kurumsal Devlet Ynetimi-yi Devlet Ynetimi in Kurallar ve Kurumlar
(Edt: C. C. Aktan). Ankara: SPK Yaynlar. ss.1753.
Aktan, C. C. (2002). yi ynetiim kavram. http://www.canaktan.org/politika/
yonetisim (Eriim Tarihi: 04.18.2009)
Aktan, C. (2003). Deiim anda Devlet. Konya: izgi Kitabevi.
Atiyas, . (2000). Devletin mali ve performans saydaml. Kamu Maliyesinde
Saydamlk. stanbul: TESEV Yaynlar.
Avaner, T. (2005). Kolonyalist bir kavram: yi ynetim. Genel- Emek Aratrma
Dergisi, 2005/2, 89100.
Avc, M. (2007). Ynetiim erevesinde sivil toplum kurulularnn deien
rol ve sivil toplum kurulular zerine bir inceleme: sparta ili rnei.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Sleyman Demirel niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits.
Aydn, M. (2007). Eitim Ynetimi. Ankara: Hatipolu Yaynlar.
Bahavan, G. (2006). Ynetiim ve trkiye uygulamas. Yaynlanmam Yksek
Lisans Tezi. Seluk niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Balc, A.(2003). Kamu ynetiminde hesap verebilirlik anlay. Kamu Ynetiminde
ada Yaklamlar (Edt: A. Balc vd), Sekin Yaynclk, Ankara
Bankaclar Platformu, (2010). Trkiyede Ynetiim:2. http://www.bankaciyiz.
biz/Makale-op-showcontent-id-298.html (Eriim Tarihi:12.07.2010)
Bier, T. (2006). Yksek retimde ynetiim (governance) ve trkiye iin
neriler. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Dokuz Eyll niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits.
Bursalolu, Z. (2003). Eitim Ynetiminde Teori ve Uygulama. Ankara: Pegem
A Yaynlar.
40 Ynetimde Yeni Yaklamlar
Concise Oxford English Dictionary (2004, revised 2006, 2008 and 2009), Edited
by Catherine Soanes and Angus Stevenson.
Cromer, The Earl of (Evelyn Baring), Modern Egypt, Macmillan and Co., vol.1,
London, 1908.
oban, H. (2005). http://maliyesempozyumu.pamukkale.edu.tr. Eriim Tarihi:
04.25.2009.
Deloitte (2010). Nedir Bu Kurumsal Ynetim? Trkiye Kurumsal Ynetim
Dernei ve Deloitte ortak yayn. Kurumsal Ynetim Serisi
Demirta, H. ve Gne, H. (2002). Eitim Ynetimi ve Denetimi Szl.
Ankara: An Yaynclk.
Duman, F. (2006). Belediyelerde ynetiim ve mteri-vatanda odakllk
tartmalar. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Cumhuriyet niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits.
Emre, C. (2003) Ynetim Bilimi Yazlar. Ankara: maj Yaynclk
Ergn, . (2006). Yerel ynetimlerde ynetiim kavram ve avrupa birlii ile
kyaslanmas. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Dokuz Eyll niversitesi
Erolu, H. T. (2000). Kamu ynetimi asndan ynetime katlma biimleri
ve uygulamalar. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Seluk niversitesi
Erangur, C. (2003). letmede alanlarn performanslarn artrma ve
performanslarn deerlendirmede katlml ynetimin nemi ve nide
sanayi iletmelerinde bir uygulama. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Nide niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Gymen, K. (2000) Trkiyede yerel ynetimler ve ynetiim: gereksinmeler,
nermeler, ynelimler. ada Yerel Ynetimler, 9 (2), 313.
Gler, B. A. (2003). Ynetiim: Tm iktidar sermayeye. Praksis, 9 K-Bahar 2003.
Gndoan, E. (2007). Katlmc demokrasi balamnda ynetiim ve baclar
belediyesi rnei. Yaynlanmam Doktora Tezi. Marmara niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits.
Henden, H. B. (2007). Ynetiimin kentli memnuniyetine etkisi gndem 21
erevesinde deerlendirme. Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Mimar
Sinan Gzel Sanatlar niversitesi Fen Bilimleri Enstits
Ynetim Dncesinin Evrimi ve Ynetiim 41
mir, T. (2006). Elektronik-belediye sisteminde tahsilt ve ynetiim modeli.

Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Gazi niversitesi Fen Bilimleri Enstits.
pek, C. (2008). Ynetim teorileri. Trk Eitim Sistemi ve Okul Ynetimi (Ed: H. B.
Memduholu ve K. Ylmaz). Ankara: Pegem Akademi Yaynlar. ss. 103145
Karayel, M. (2006). Trkiyede isletmelerde kurumsal ynetiim bilincinin
llmesine ilikin bat akdeniz blgesinde bir aratrma. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. Sleyman Demirel niversitesi Soimler Enstits.
Koel, T. (1999). letme Yneticilii. 7. Bask. stanbul: Beta Yaynlar.
Kooiman, J. (1993). Social-Political Governance: Introducton. Modern Governance.
Sage Publication, London.
Lindblad, S., Johannesson, I. A. ve Simola, H. (2002). Education governance in
transition: an introduvtion. Scandinavian Journal of Education Research, 46
(3), 237245
Memduholu, H. B. (2008). Farkllklar Ynetme. Ankara: Pegem Akademi
Yaynlar.
Mitchell, R.B. (1998). Sources of transparency: Information systems in
nternational regimes. International Studies Quarterly, 42 (1), 109130.
Nohutu, A. (2010). Tekno-ekonomik paradigma dnmnden yeni demokratik
ynetim mekanizmalarna: bilgi ve iletiim teknolojilerinin devlet ve kamu
ynetimine etkileri. http://www.mugla.edu.tr (Eriim Tarihi: 11.02.2010)
Ofluolu, S. U. (2006). Aile irketlerinin ynetiim yaps. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Oku, M. (2007). Ynetiim tartmalarna katk: Avrupa Birlii iin ynetiim
ne anlama geliyor? Sleyman Demirel niversitesi ktisadi ve dari Bilimler
Fakltesi Dergisi, 12 (3), 299312.
mrgnlelen, U. (2003). Kamu sektrnn ynetimi sorununa yeni bir
yaklam: Yeni kamu iletmecilii. ada Kamu Ynetimi I. (Der: M. Acar
ve H. zgr). Ankara: Nobel. ss. 3-43
zdemir, U. E. (2009). Stratejik planlama ve iyi ynetiim. http://www.deu.
edu.tr/userweb/hilmi.coban/%C3%B6devler/iyi%20y%C3%B6netim/
stratejik%20planlama.pdf. (Eriim Tarihi: 15.04.2009)
Rhodes, R. A. W. (1996). The new governance: Governing without government.
Political Studies, XLIV, 652667
Sallis, E. (1996). Total Quality Management in Education. London: Kogan Page.
Schoderbeg, P., Kefalas, A. ve Schoderbeg, C. (1975). Management Systems:

Conceptual Considerations. Business Publications Inc.
Sngh, J., House, J. ve Tucker, D. (1986). Organizational change and organizational
morality. Administrative Science Quarterly, 31, 587611
Solomon, J. ve Solomon, A. (2004). Corporate Governance and Accountability.
Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Suyolcu, O. A. (2006). Ynetiim mekanizmalarnn kurumsal aklamalar ve
finansal raporlama zerindeki etkileri. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Dokuz Eyll niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Tekeli, . (1996). Ynetim kavram yan sra ynetiim kavramnn gelimesinin
nedenleri zerine. Sosyal Demokrat Deiim, Say: 1.
Topu, F. H. (2007). Kreselleme ve uluslararas evre politikalar: ynetimden
ynetiime gei sorunu. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi
Uzel, E. (2006). Kresel evresel ynetiim (iyi ynetim). Yaynlanmam Yksek
Lisans Tezi. Ankara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
WhitePaper. (2006). White Paper on University Governance. http://www.admin.
ox.ac.uk/gwp. (Eriim Tarihi: 04.12.2009)
Wyatt, M. (2007). STK Ynetiim Rehberi. http://www.tusev.org.tr. (Eriim tarihi:04
13, 2009)
Yldrm, S. (2005). Ynetiim perspektifinde toplum destekli polislik hizmetleri
ve bursa il emniyet mdrl rnei. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Uluda niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Zabc, F. . (2002). Dnya Bankasnn Kresel Pazar in Yeni Stratejisi:
Ynetiim http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/pdf/57/3/8_filiz_culha_
zabci.pdf. (Eriim Tarihi: 04.13.2009)
2. BLM
YENLK YNETM
Hzla yaylan bilimsel ve teknolojik gelimeler, kresel rekabe-

tin n plana kt gnmzde sektr ne olursa olsun tm rgt-
leri derinden etkilemektedir. Bu srete rgtleri farkl ve verimli
klmann yolu yaratclk ve yenilikilikten gemektedir. Yeniliki
kltr benimseyen ve bu yapy kurmay baaran rgtler bulun-
duklar evreye ve gelimelere uyum konusunda nemli kazanmlar
elde etmektedir. Bu anlamyla yenilik, rgtlerin baars ve devam
iin yaamsal bir neme sahiptir. Yenilik, bilgi temelli bir sre ol-
makla birlikte ayn zamanda bu bilgilerin retilmesi, paylalmas ve
yeni teknoloji, rn/hizmet ve srelere dntrlmesidir. Ancak
yenilik alanlarn yalnzca teknoloji, rn, hizmetle snflandrmak
da mmkn deildir. nk toplumsal projelerden eitime, yeni
hammadde kaynaklarndan pazarlara ve rgtsel yaplara kadar ok
geni bir yelpazede yeniliklerin gerekletirildii grlmektedir (Uz-
kurt, 2008). Deiime ve yeniliklere hzla uyum salamann artk bir
zorunluluk olduu bilgi anda rgtlerin varlklarn srdrebil-
meleri iin yenilik ynetimi uygulamalarna ihtiyalar vardr. Var-
ln srdrmenin yan sra, rgtlerin kresel rekabet ortamnn
srekli deien koullarnda rekabet stnl elde edebilmeleri
iin bilgiyi yeniliki srelere uyarlayabilmeleri son derece nemli-
dir (t, Aygen ve Demirsel, 2007).
Yenilik Ynetimi 71
KAYNAKA
Adair, J. (2008). Yeniliki Liderlik. stanbul: Babali Kltr Yayncl.
Adams, R., Bessant, J. ve Phelps, R. (2006). Innovation management measurement:
A review. International Journal of Management Reviews, 8 (1) 2147.
Altuntu, N. (2008). letmelerin srdrlebilir baarlara ulamalarnda
yeniliki olmalarnn rol. Sleyman Demirel niversitesi ktisadi ve dari
Bilimler Fakltesi Dergisi, 13 (2), 361370.
Barker, A. (2001). Yenilikiliin Simyas (ev: A. Kardam). stanbul: MESS
Yaynlar.
Bozkurt, . ve Taolu, H. (2007). KOBlerde inovasyon almalar ve rnekleri
zerine bir inceleme. Akademik Bak, 11. http://www.akademikbakis.org/.
elikta, H. (2008). novasyon ynetimi: ukurova blgesinde faaliyet gsteren
irketlerde inovasyon uygulamalarnn tespitine ynelik bir aratrma.
Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. ukurova niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits.
Durna, U. (2002). Yenilik Ynetimi. Ankara: Nobel Yayn Datm.
Eli, . (2007). novasyon Kalknmann ve Rekabetin Anahtar. Ankara:
Technopolis Group.
Gmlolu, L. (2009). novasyon ve liderlik. Savunma Sanayii Gndemi Dergisi,
3, 3742. http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/kurumsal/yayinlar/ssmdergi. (Eriim
TARH: 15.02.2010).
can. F. . ve Karabey, N. C. (2007). rgt iklimi ile yenilie destek algs
arasndaki iliki. Gaziantep niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 103116.
Krm, A. (2006a). Karl Bymenin Reetesi novasyon. Ankara: Sistem
Yaynclk.
Krm, A. (2006b). Modeli nnovasyonu. Ankara: Sistem Yaynclk.
Liao, H. S. ve Wub, C. (2010). System perspective of knowledge management,
organizational learning and organizational innovation. Expert Systems with
Applications, 37, 10961103.
Martensen, A. ve Dahlgaard, J. J. (1999). Integrating business excellence and
nnovation management: developing vision, blueprint and strategy for
nnovation in creative and learning organizations. Total Quality Management,
10 (45), 627635.
Oslo Klavuzu (2005). Yenilik Verilerinin Toplanmas ve Uygulanmas in lkeler.

Ankara: Ekonomik birlii ve Kalknma rgt Avrupa Birlii statistik
Ofisi. 3. Bask. OECD ve Eurostat Ortak Yaym
t, A., Aygen, S. ve Demirsel, M. T. (2007). Personel glendirme inovasyonu
hzlandrr m? antalya ili be yldzl konaklama iletmelerine ynelik
grgl bir aratrma. Seluk niversitesi ..BF Dergisi, Yerel Ekonomiler
zel Says, 163172.
zkan, H. H. (2009). Mesleki teknik eitimde inovasyon ihtiyac. The First
International Congress of Educational Research. Trends and Issues of
Educational Research anakkale Onsekiz Mart University. http://oc.eab.
org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/183.pdf. (Eriim Tarihi: 18.03.2010).
Pervaiz, K. A. (1998). Culture and climate for innovation. European Journal of
Innovation Management, 1 (1), 3043.
Robinson, K. (2003). Yaratclk Akln Snrlarn Amak. stanbul: Kitap Yaynevi.
Swan, J., Newell, S., Scarbrough, H. ve Hislop, D. (1999). Knowledge
management and innovation: networks and networking. Journal of
Knowledge Management, 3 (4), 262275.
Tidd, J. (2001). Innovation management in context: environment, organization and
performance. International Journal of Management Reviews, 3 (3), 169183.
Toraman, C., Abdiolu, H. ve gden, B. (2009). letmelerde inovasyon
srecinde entellektel sermaye ve ynetim muhasebesi kapsamnda
deerlendirilmesi. Afyon Kocatepe niversitesi, ..B.F. Dergisi, X (I), 91120.
Uzkurt, C. (2008). Yenilik Ynetimi ve Yeniliki rgt Kltr. stanbul: Beta
Basm Yaym.
Yelolu, O., H. (2007). rgt, birey, grup balamnda yenilik ve yaratclk
tartmalar. Ege Akademik Bak Dergisi, 7 (1), 133152.
3. BLM
YNETMDE YARATICILIK
Bilim ve teknolojideki hzl gelimeler rgtsel yaam biimini

ve ilikilerini derinden etkilemektedir. rgt dzeyinde yaplan a-
lmalarda, rgtn verimlilik ve rekabet gcnn srekli artrlma-
s, bunun iin de alanlarn niteliklerinin gelitirilmesi gereinden
sz edilmektedir. Toplumda her geen gn artarak devam eden bir
deiim arzusu gzlenmektedir. Bu deiim arzusu rgtlerin yap-
larnda, evreye yeni baklar yneltmelerinde ve i yapma yntem-
lerinde deiime gitmelerini zorunlu klmaktadr. Hangi amac ger-
ekletirmek iin kurulmu olursa olsun, tm rgtlerin yaama ve
gelime gcne ihtiyalar vardr. rgtler bu gc, temelde alan-
larnn yaratc dinamizminden salamaktadr. Bu balamda ada
rgt ve ynetimde insanlarn, yaratclklarn nasl kullandklar,
problemleri allmn dnda ve farkl stratejilerle nasl zmle-
dikleri, ayrca alanlarn yaratc performanslarnn nasl harekete
geirilebildii konusu en kritik konularn banda gelmektedir. G-
nmzde iler artk dnya geneline yaylm, herkesin kullanmna
ak bilgi alar zerinden yaplmaktadr. Bilim ve teknolojideki iler-
leme, zellikle de biliim teknolojisindeki hzl deiimler gnmz
rgtlerinde daha baarl ynetsel uygulamalar araynda olmay
zorlamaktadr. Bu yaplmadka sorunlara yaratc ve esnek zm-
ler retebilme ve bunlar baaryla uygulama ans rgtler iin or-
tadan kalkmaktadr (Marap, 1999).
KAYNAKA
Amabile, T. M., Conti, R., Coon, H., Lazenby, J. ve Herron, M. (1996). Assessing
the work environment for creativity. Academy of Management Journal, 39
(5), 11691184.
Amabile, T. M. (1997). Motivating creativity in organizations: on doing what you
love and loving what you do. California Manegement Review, 40 (1), 3958.
Chang, W ve Chiang, Z. H. (2007). A study on how to elevating organizational
creativity of design organization. IASDR07 International Association of
Societies of Design Research. The Hong Kong Polytechnic University. 12Th
to 15Th November 2007.
Couger, J. D. (1994). Management of the climate for creativity in .s organizations.
proceedings of the twenty-seventh annual Hawaii. International Conference
on System Science, 351367.
avuolu, D. (2007). Kresel rekabet ortamnda rgtlerde yaratclk kltr
ve yaratclk ynetimine ilikin tutumlarn deerlendirilmesi (okullarda
aratrma). Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits.
ekmeceliolu, H. G. (2005). rgt ikliminin i tatmini ve iten ayrlma niyeti
zerindeki etkisi: bir aratrma. ukurova niversitesi ktisadi ve dari
Bilimler Fakltesi Dergisi, 6 (2), 2339.
Ekvall, G. ve Ryhammar, L. (1999). The creative climate: its determinants and
effects at a Swedish University. Creative Research Journal, 12(4), 303310.
Eren, E. ve Gndz, H. (2002). evresinin yaratclk zerindeki etkileri ve bir
aratrma. Dou niversitesi Dergisi, 5, 6584.
Eisenberg, J. (1999). How individualism-collectivism moderates the effects of
rewards on innovation and nnovation: a comparative review of practices in
japan and the US. Creativity and Innovation Management, 8 (4), 251262.
Gardner, J. W. (1990). Yeniliki Birey, Zinde Toplum. stanbul: lgi Yaynlar.
Gen, N. (2007). Ynetim ve Organizasyon: ada Sistemler ve Yaklamlar. 3.
Bask, Ankara: Sekin Yaynlar.
Grabner, I. (2007). Managing Organizational Creativity: Motivational Aspects
of Management Control Systems for Creative Employees, France: 16th
EDAMBA Summer Academy Soreze.
Ynetimde Yaratclk 99
Huber, G. (1998). Synergies between organizational learning and creativity and

innovation. Creativity and Innovation Management, 7 (1), 39.
Kwasniewska, J. ve Necka, E. (2004). Perception of the climate for creativity in
the workplace: the role of the level in the organization and gender. Creativity
and Innovation Management, 13 (3), 187196.
Marap, A. (1999). Yaratc Liderlik. Ankara: nc Yaynclk.
McGill, M. E., Slocum, J. W. ve Lei, D. (Summer1992). Management practices in
learning organizations. Organizational Dynamic, 21, 516.
zden, Y. (2000). renme ve retme. 4. Bask. Ankara: Pegem Akademi
Yaynclk.
Patton, J. D. (2002). The role of pioneers in creative innovation. Creativity
Research Journal, 14 (1), 111127.
Shalley, C., Gilson, L. ve Blum, T. (2000). Matching creative requirements
and the work environment: effects on satisfaction and ntentions to leave.
Academy of Management Journal, 43 (2), 215223.
Swann, P. ve Birke, D. (2005). How Do Creativity and Design Enhance Business
Performance? A Framework for Interpreting the Evidence. DTI Think Piece,
University of Nottingham Business School.
imek, M. . (1996). Ynetim ve Organizasyon. 2. Bask. Konya: Damla Matbaas.
Woodman, R.W., Sawyer, J. E. ve Griffin, R. W. (1993). Toward a theory of
organizational creativity. Academy of Management Review, 18 (2), 293321.
Yahyagil, M. Y. (Ocak 2001). rgtsel yaratclk ve yenilikilik. Ynetim, 38,
716.
Yelolu, H. O. (2007). rgt, birey, grup balamnda yenilik ve yaratclk
tartmalar. Ege Akademik Bak, 7(1), 133152.
Yldrm, R. (1998). Yaratclk ve Yenilik. 2. Basm, stanbul: Sistem Yaynclk.
Yldrm, R. (2001). renmeyi renmek. 5. Basm. stanbul: Sistem Yaynclk.
4. BLM
RGTSEL BLG YNETM
Bilginin toplum ve rgtler asndan anlam belirgin dzeyde

farkllamaktadr. Gnmzde bilgi, nde gelen rgtsel girdilerden
biri haline gelmitir. Tm rgtsel stratejiler bilgi temelli rnle-
re ve hizmetlere younlamaktadr. Bu ileve bal olarak bilginin
gelitirilmesi, kullanlmas, paylalmas ve yaylmas konusunda
yeni rgtsel deerler oluturulmaktadr. rgtsel srelerde bilgi
temelli etkinlikler, giderek daha kritik hale gelmektedir. Rekabet
koullarnda bilgiye sahip olma, kullanma ve gelitirme konusunda
daha fazla aba gsteren rgtlerin n plana ktklar grlmekte-
dir (Davenport ve Prusak, 2000). Geleneksel ynetim anlaylarnn,
bu nemli rgtsel girdiyi yeterli lde sistemli, bilinli ve ak
bir ekilde ele aldklar sylenemez. Bilginin giderek nemli bir r-
gtsel girdi haline gelmesi, rgtsel sreler iindeki konumunu ve
nceliini arttrmaktadr (Holsapplea ve Joshib, 2000). Bilginin tm
alanlarda n plana kmas, toplumda bilgi konusunda farkl anlay
ve kavramlarn gelimesine kaynaklk etmektedir. Bilginin toplum-
sal yaplanmadaki yeni anlamn ifade etmek zere eitli kavramlar
kullanlmaktadr. Sanayi sonras toplum, network toplumu, biliim
toplumu, bilgi toplumu gibi kavramlar, toplumsal deimenin ie-
riine gndermelerde bulunmaktadr (Scott, 2002).
Gnmzde rgtsel srelerde, tekniklerde ve ktlarda d-
nsel temelli gelimeler hzlanmtr. Bu gelimeler, rgtlerin bil-
gi srelerinin niteliini ve daha nemlisi yeni bilgiyi retme yn-
rgtsel Bilgi Ynetimi 131
KAYNAKA
Adaay, F. R. (20082009). Bilgi ekonomisinin mikroekonomik analizi: eletirel
bir bak. FBE Journal, 10/11. Fall 2008 2009. http://fbe.emu.edu.tr/ fbe_
journal_ v11_12.html. (21.05. 2010)
Alavi, M. (1999). Knowledge management systems: ssues, challenges, and
benefits. Communications Of The Association For Information Systems, 1.
Article 7..
Alavi, M. ve Leidner, D. E. (2001). Knowledge management and knowledge
management systems: conceptual foundations and research issues. MIS
Quarterly, 25 (1), 107136.
Barnett, R. (2000). University knowledge in an age of supercomplexity. Higher
Education, 40, 409422.
Besley, T. ve Peters, M. A. (2004). Performative epistemologies: The theatre of
fast knowledge. k1.ioe.ac.uk/pesgb/z/Besley.pdf . (Eriim: 05.04.205)
Bleiklie, I. (2005). Academic leadership and emerging knowledge regimes.
siu.no/en/content/download/2923/37573/file/Ivar%20Bleiklie.pdf Eriim
Tarihi: Mays 2010.
Davenport, T. H. ve Prusak, L. (2000). Working knowledge: how organizations
manage what they know. harvard business school press. http://www.acm.
org/ubiquity/book/t_davenport_1.html?searchterm=volume. Eriim Tarihi:
Mays, 2010.
De Long, D. W. ve Fahey, L. (2000). Diagnosing cultural barriers to knowledge
management. The Academy of Management Executive, 14 (4), 113127.
Erkan, H. (2000). Bilgi Uygarl in Yeniden Yaplanma. Cumhuriyetten
Gnmze Deiim Sreci. Ankara: mge Yaynevi.
Holsapplea, C. W. ve Joshib, K. D. (2000). An investigation of factors that
influence the management of knowledge in organizations. Journal of
Strategic Information Systems,9 (23), 235261.
Kerr, C. (1994). Knowledge ethics and the new academic culture. Change, 26
(1), 815.
Kogan, M. (2005). Modes of knowledge and patterns of power. Higher Education,
49, 930.
Nonaka, I. A. (1994). Dynamic theory of organizational knowledge creation.
Organization Science, 5 (1), 1437.
Peters, M. (1992). Performance and accountability in `post-industrial society:

The crisis of British universities. Studies in Higher Education, 17 (2), 123139.
Peters, M. (2004). Performative, performativity and the culture of performance:
knowledge management in the new economy (Part 2). Management in
Education, 18 (2), 2024.
Sallis, E. ve Jones, G. (2002). Knowledge Management in Education. Enhancing
Learning and Education. Kogan Page.
Scott, P. (2002). Kreselleme ve niversite: 21. yzyln nndeki meydan
okumalar. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 2 (1),191208.
Thorn, C. A. (2001). Knowledge management for educational information
systems: what is the state of the field? Education Policy Analysis Archives, 9
(47). http://epaa.asu.edu/epaa/v9n47/. Eriim: Mays, 2010.
Tun, B. ve Baaran, T. (2004). rgtsel bilgi kltr leinin geerlik ve
gvenirlik almas. IV. Uluslararas Balkan Eitim Bilimleri Kongresi.
Edirne.
Tun, B.ve elikkaleli, . (2005). niversitede bilgi kltr: Mersin niversitesi
Eitim Fakltesi rnei. Mersin niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 1 (2),
181195.
5. BLM
YNETMDE YERELLEME
Kreselleme sreci ile birlikte dnyadaki yeni deiim dina-

mikleri erevesinde devletin rol ve fonksiyonlarna ilikin deiim-
ler ortaya km ve bu srecin devlet anlaynda meydana getirdii
deiimlerden birisini de yerelleme kavram oluturmutur. By-
lece kamu hizmetlerinin zellikle yerel nitelikte olanlarnn halka
en yakn birimler olan yerel ynetimler araclyla sunulmas ve
dem-i merkeziyeti bir yapnn benimsenmesi dnya lkelerin-
deki genel eilimin odak noktas olmutur (Demircan, 2007). Ye-
rel ynetimlerin oluumunda, yerel zgrlk, hizmetlerde etkinlik
ve demokrasinin salanmas eklinde sralayabileceimiz temel
ama vardr. Yaam biimini seme temel hak ve zgrlne sahip
toplum bireylerinin kendilerini ynetecek ve ortak ihtiyalar iin
hizmet salayacak birimleri semeleri hem demokratikleme hem
de etkinliin artrlmas asndan kanlmazdr (Eke, 2001). Fakat
Trkiyede merkezi ynetimin arl, ynetimin etkililiini dr-
mekte ve demokratikleme srecini de yavalatmaktadr.
Gnmzde demokratikleme ideallerinin ykselen deer ha-
line gelmesi ve yerel deerlerin n plana kmas yerel ynetimlerin
nemini daha da arttrmtr. Kreselleen sorunlar ve uluslar aras
ilikiler sisteminde yerel ynetimlerin rol giderek artmaktadr. Ye-
rel ynetimlerin neminin artmasnda yerel ynetimlerin demokra-
tik yapnn etkili bir faktr ve halka dorudan hizmet gtrebilen
ve halk katlmna imkn veren birimler olarak grlmelerinin etkisi
KAYNAKA
Acar, . A. ve Kitapc, . (2009). Bir mali yerelleme deneyimi olarak sve.
Maliye Dergisi, 157, 85104.
Aktan, C. C. (1998). Globalleme, blgeselleme ve yerelleme. D Ticaret
Dergisi, 3(10), 15.
Aktel, M. ve Memiolu, D. (2005). Yerel ynetim reformlarnn baarszlk
nedenleri. Yerel Ynetim zerine Gncel Yazlar II. (Edt: H. zgr ve M.
Ksecik). Ankara: Nobel Yayn.
Baaran, . E. (2000). Eitim Ynetimi. Nitelikli Okul. Ankara: Feryal Matbaas.
Bucak, E. B. (2000). Eitimde Yerelleme. Ankara: Detay Yaynclk.
nkr, . (2002). Eitim ynetiminde yerellemenin stnlkleri ve sakncalar.
Eitim Aratrmalar Dergisi. 8, 101110.
Demircan, E. S. (2007). Yeni ekonomik dzende kreselleme yerelleme
balamnda belediyelerde yeni mali ynetim anlay. Erciyes niversitesi
ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 29, 135159.
DDKB (1996). Yerel Ynetimler Sorunlar-zm nerileri. Cumhurbakanl
DDK Bakanl Yaynlar1.
Eke, F. (2001). Ynetimde yerellemenin planlama asndan koullar. G..
..B.F. Dergisi, 1, 143152.
Geo-Jaja, M. A. (2004). Decentralisation and privatisation of education in
Africa: Which obtion for Nigeria? International Review of Education, 50,
307323.
Geray, C. (2001). Kentleme sorunlarnn zm asndan kreselleme,
zelletirme, yerelleme ve yerel ynetimler. ada Yerel Ynetimler
Dergisi, 10 (4), 722.
Gmeli, A. . (2006). Okul ynetimi nasl olmal? http//www.agumuseli.com/
modules/news2/.
Jtting, J., Corsi, E. ve Stockmayer, A. (2005). Decentralisation and poverty
reduction. Policy Insights, 5, OECD. www.oecd.org/dev/insights
Karacan, M. K., Aydn, C. ve Tan, M. (2007). Eitim sistemine ynelik bir reform
almas: Kamu Ynetimi Temel Kanunu erevesinde eitim ynetimi.
Mevzuat Dergisi, 9 (112).
Ynetimde Yerelleme 151
Keskin, N. E. (2003). Eitimde reform. I. Ulusal Kamu Ynetimi Kurultay.

Malatya: nn niversitesi, 1819 Aralk. www.mulkiyedergi.org/index.
php?option=com...
Kk, M. ve Saym, F. (2010). Salk hizmetlerinde yerel ynetim yatrmlar.
http//www.ferhatsayim.net/
zm, L. (2005). Desantralizasyon (yerelleme) ve yeni kamu ynetimi
anlay. TMMOB Harita ve Kadastro Mhendisleri Odas10. Trkiye Harita
Bilimsel ve Teknik Kurultay. Ankara: 28 Mart - 1 Nisan.
Sasaoka, Y. ve Nishimura, M. (2010). Does universal primary education policy
weaken decentralisation?Participation and accountability frameworks in East
Africa. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 40
(1), 7995.
Taar, H. H. (2009). Merkeziyeti ynetim yapsnn okullar zerinde brakt
olumsuz etkiler. Adyaman niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, 2
(2), 108119.
Tortop, N. (1983). Ynetim Bilimi. Ankara: S Yaynlar.
Trkolu, R. (2004). Eitimde yerelleme sorununa kamu ynetimi temel
kanunu tasars ve yerel ynetim yasa tasarsnn getirdii zmler
konusunda yerel yneticilerin grleri. .. Eitim Fakltesi Dergisi, 5 (8).
http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/dergi/Turkoglu.htm.
Uzun, T. ve Kurt, H. (2002). Avrupa Birliine giri srecinde Trkiyede yerel
ynetimler ve sorunlar. Avrupa Birlii ile Btnleme Srecinde Trkiyede
Yerel Ynetimler. (Edt: B. Parlak ve H. zgr). stanbul: Alfa Basm Yaym
datm.
Yksek, F. (2007). Trk yerel ynetimlerinde vizyon sorunu. Yerel Ynetim
zerine Gncel Yazlar II. (Edt: H. zgr ve M. Ksecik). Ankara: Nobel
Yayn.
http://www.ekodialog.com/kamu_yonetimi/merkezi_yonetim.html (merkezi
ynetim, merkezden ynetim) 28 Nisan 2010.
6. BLM
STRATEJK YNETM VE
STRATEJK LDERLK
Kreselleme ve kresellemenin hzlandrclar toplumu ok

hzl deien bir yapya kavuturmutur. Bunun en nemli sebebi
kresellemeye bal olarak bilginin hzla deimesi ve artmasdr.
Bu durum ise deiken ve belirsiz bir durum ortaya karmaktadr.
2000li yllar, teknolojide yaanan hzl deiimler, rekabetin n-
ceki dnemlere gre daha da artmas, kalitenin rgtler asndan
standart bir hale gelmesi, artan ve hzla deien mteri beklenti-
leri, rgtleri hzl, kaliteli ve fark yaratan bir retime doru zor-
lamaktadr (Altnkurt, 2007). rgtlerin iinde bulunduklar ev-
renin ok deiken ve belirsiz olmas ve rgtlerin bu evreye ok
hzl bir ekilde uyum salamasnn gereklilii, rgtlerin gelecee
ilikin uyarlanabilir, dntrlebilir, yenilenebilir ynetim tarzlar
benimsemelerini gerektirmektedir. Bu durum akla stratejik ynetim
ve buna bal olarak da stratejik liderlik kavramlarn getirmektedir.
Bu anlamda stratejik ynetimde gelecei karlamak yerine onu n-
grlen ekilde biimlendirmek, kendi geleceine sahip olmak b-
tn rgtn hedefi olmaktadr. Gnmzde her tr ve byklkteki
rgtn baarl olabilmesi, stratejik olarak ynetilmesine baldr
(Gl, 2003). nk ok az trdeki (rnein ulusal tekel zellii
olan) rgtler hari, hemen btn rgtler rekabeti bir ortamda
ayakta kalmaya almaktadr (imek, 2009).
Strateji, Yunanca stratos (ordu, geni bir insan topluluu) ve
egy (gtmek, yn vermek) szcklerinden olumaktadr (Aksu,
Stratejik Ynetim ve Stratejik Liderlik 171
KAYNAKA
Adair, J. (2005). Etkili Stratejik Liderlik. (ev: S. F. Gne). stanbul: Babali
Kltr Yaynlar.
Aksu, M. (2002). Eitimde Stratejik Planlama ve Toplam Kalite Ynetimi.
Ankara: An Yaynclk.
Aktan, C. C. (1999). 2000li Yllarda Yeni Ynetim Teknikleri: Stratejik Ynetim.
stanbul: TGAD.
Aktan, C. C. (2003). Deiim anda Ynetim. stanbul: Sistem Yaynlar.
Aktan, C. C. (2006a). Gelecei Kazanmann Yolu: Stratejik Ynetim. www.
canaktan.org. Eriim Tarihi: 31.08.2006a.
Altnkurt, Y. (2007). Eitim rgtlerinde stratejik liderlik ve okul mdrlerinin
stratejik liderlik uygulamalar. Yaynlanmam Doktora Tezi. Anadolu
niversitesi Eitim Bilimleri Enstits. Eskiehir.
Balc, A. (1995). rgtsel Gelime. Ankara: Pegem A Yaynclk.
Barca, M. ve Hzrolu, M. (2009). 2000li yllarda Trkiyede stratejik ynetim
alannn entelektel yaps. Eskiehir Osmangazi niversitesi BF Dergisi, 4
(1), 113148.
Barney, J. (1995). Looking inside for competitive advantage. Academy of
Management Executive, 9 (4), 49-61
Baron, B. G. ve Henderson, M. V. (1995). Strategic leadership: a theoretical and
operational definition. Journal of Instructional Psychology, 22 (2), 167193.
Bennis, W. (1999). Bir Lider Olabilmek. (ev: U. Teksz). Ankara: Sistem Yaynclk.
Besler, S. (2003). Stratejik ynetimin baarsnda stratejik liderliin rol. Anadolu
niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi,19 (12), 7586.
Besler, S. (2004). letmelerde Stratejik Liderlik. stanbul: Beta Yaynlar.
Boal, K. B. ve Schultz, P. L. (2007). Storytelling, time, and evolution: The role of
strategic leadership in complex adaptive systems. The Leadership Quarterly,
18, 411428.
Bryson, J. M. (2004). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations:
A Guide to Strengthening and Sustaining Organizational Achievement. San
Fransisco: Jossey-Bass.
elik, V. (2007). Eitimsel Liderlik. Ankara: Pegem A Yaynclk.
David, F. R. (2006). Strategic Management: Concepts and Cases. China: Prentice Hall.
Davies, B. ve Davies, B. (2006). Developing a model for strategic leadership in
schools. Educational Management, Administration & Leadership, 34 (1),
121139.
De Witt, B. ve Meyer, R. (2004). Strategy. Process, Content, Context. London:
Thomson Learning Publishing.
Demir, K. (2004). renen rgtlerde vizyon gelitirme. renen rgtler.
(Edt: K. Demir ve C. Elma). Ankara: Sandal. ss. 93117.
Dess, G. G. ve Miller, A. (1993). Strategic Management. Singapore: McGraw-Hill.
Drucker, P. (1999). 21. Yzyl in Ynetim Tartmalar. (ev: . Bahvangil).
stanbul: Epsilon Yaynclk.
Eren, E. (1998). Stratejik Ynetim. Eskiehir: Anadolu niversitesi Ak retim
Fakltesi Yaynlar.
Eren, E. (2000). letmelerde Stratejik Planlama. stanbul: Beta Basm Yayn.
Eren, E. (2002). Stratejik Ynetim ve letme Politikas. stanbul: Beta Basm
Yayn.
Fred, D. (1997). Strategic Management. New Jersey: Prentice Hall Inc.
Gen, N. ve Demirden, O. (2000). Ynetim El Kitab: Temel Kavramlara Giri.
stanbul: Birey Yaynlar.
Gl, N. (2003). Stratejik ynetim. Gazi Eitim Fakltesi Dergisi, 23 (2), 6185.
Hart, B. H. L. (2003). Strateji. (ev: S. Koak). stanbul: Doruk Yaymclk.
Hatibolu, Z. (1995). letmelerde Stratejik Ynetim. stanbul: Sedok Yaynlar.
Hitt, M. A, Ireland, D. R. ve Hoskisson, R. E. (1999). Strategic Management:
Competitiveness and Globalization (Concepts). Cincinnati: South-Western
College Publishing.
Hofer, C. W. ve Schendel, D. (1978). Strategy Formulation: Analytical Concepts.
St. Paul. Minnesota: West Publishing Co.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2001). Educational Administration: Theory,
Research, and Practice. New York: McGraw Hill.
Ik, H. ve Aypay, A. (2004). Eitimde stratejik plan gelitirme srecinde
karlalan sorunlar: anakkale ilinde yaplan bir inceleme. Gazi Eitim
Stratejik Ynetim ve Stratejik Liderlik 173
Jauch, L. ve Glueck, W. (1989). Strategic Management and Business Policy. New

York: McGraw.
Kalder (2002). Eitim Kurumlar in Toplam Kalite Ynetimi ve zdeerlendirme.
stanbul: Kalder Yaynlar.
Keenan, K. (1996). Yneticinin Klavuzu: Planlama. (ev: E. Koparan). stanbul:
Remzi Kitabevi.
Krm, A. (2002). Farkl Olan Kazanr: Farkllnz lebildiiniz An. stanbul:
Sistem Yaynlar.
Krm, A. (2005). Yeni Dnyada Strateji ve Ynetim. stanbul: Sistem Yaynlar.
Layton, S., Hurd, A. ve Lipsey, W. (1998). Rekabet Stratejinizi Nasl Planlarsnz:
Baar yi Bir Planlamadan Geer. (ev: G. Gnay). stanbul: Rota Yaynlar.
Lumpkin, G. T. ve Dess, G. G. (2003). Strategic Management. New York: Mcgraw
Hill.
zevren, M. (2000). Toplam Kalite Ynetimi. stanbul: Alfa.
Pashiardis, P. (1996). Environmental scanning in educational organizations:
uses, approaches, sources and methodologies. The International Journal of
Educational Management, 10 (3), 59.
Rollinson, D. ve Broadfield, A. (2002). Organizaitonal Behaviour and Anaysis.
London: Prentice Hall.
Scribner, S. (2000). Introduction to strategic management. Policy Toolkit for
Strengthening Health Sector Reform. ss. 162180. http://www.americas.
health-sector-reform.org. ndirme Tarihi: 20.02.2010.
imek, H. (2009). Toplam Kalite Ynetimi. Ankara: Sekin Yaynclk.
Thompson, A. A. ve Strickland, A. J. (2001). Strategic Management: Concepts
and Cases. Boston: McGraw-Hill Irwin.
Trk Dil Kurumu (2006). Trk Dil Kurumu Gncel Trke Szlk. www.tdk.org.
tr. Eriim Tarihi: 25.06.2006.
lgen, H. ve Mirze, S. K. (2004). letmelerde Stratejik Ynetim. stanbul:
Literatr Yaynlar.
zn, C. (2000). Stratejik Ynetim ve Halkla likiler. zmir: Eyll Yaynlar.
7. BLM
DUYGUSAL ZEK VE LDERLK
Herkes kzabilir, bu kolaydr.

Ancak doru insana, doru lde, doru zamanda, doru nedenle
ve doru ekilde kzmak, ite bu kolay deildir.
ARSTO
nsan anlamada, dnce ve davranlarn kavramada duy-
gular, nemli bir yere sahiptir. Duygu ynetimi, amzda giderek
karmaklaan, rutinleen, formal ilikiler erevesinde snrl hale
gelen, bireyler asndan duygusal doyumsuzluk ieren rgt ii ili-
kilerde, nemli bir sosyal sermaye ve sinerji kayna (Tremen ve
ankaya, 2008) olarak son zamanlarda ortaya kan yaklamlardan
birisi olarak deerlendirilebilir. Aratrmalara gre duygular, gemi-
i, deneyimleri, anlay yeteneini ve hayatn her aamasndaki in-
san ilikilerini kapsar. Duygular kimlii olutururlar ve iimize k
saan ve yanklanan bir enerji kayna olarak dalrlar. Bu enerji
duygu, dnce ve etkileimin ileticisi ve kantlaycsdr. Bu kesinti-
siz ilikiler hem gnlk yaam hem de i yaamn ve rgt ii ili-
kileri de youn biimde etkilemektedir. yaam ve rgt ii iliki-
ler ann salkl olup olmamasnn da rgtte alan personelin
performansn ve rgtn verimlilik dzeyini etkilediini belirtmek
olasdr (Cooper, 1997). eitciolu (2003) ise, duyguyu hareket
halinde enerji olarak tanmlarken, yaam kalitesini nemli oranda
etkilediini; duygularn, olumlu ve olumsuz olmak zere ikiye ay-
KAYNAKA
Acar, F. (2001). Duygusal zek yeteneklerinin greve ynelik ve insana ynelik
liderlik davranlar ile ilikisi: Banka ube mdrleri zerine bir alan
aratrmas. Yaynlanmam Doktora Tezi. stanbul niversitesi, Sosyal
Bilimler Enstits.
Barling, J., Slater, F. ve Kelloway, E.K. (2000). Transformational leadership and
emotional intelligence: An exploratory study. Leadership and Organization
Development Journal, 21 (3), 157161.
Bar-On, R., Brown, J. M., Kirkcaldy, B. D. ve Thom, E. P. (2000). Emotional
expression and implications for occupational stres: An application of the
Emotional Quotient Inventory. Personality and Individual Differences, 28,
11071118.
Bass, B. M ve Stogdill, R. M. (1990). Handbook of Leadership. 3th Edition. NY.
Bellack, J. P. (1999). Emotional intelligence: A missing ingredient? Journal of
Nursing Education, 38 (1), 34.
Bennis W. (2001). Bir Lider Olabilmek (ev: U. Teksz) . 2. Basm, stanbul:
Sistem Yaynclk.
Boyatzis, R. E. (1982). The Competent Manager: A Model for Effective
Performance. New York: John Wiley & Sons.
Boyatzis, R., E., Goleman, D. ve Rhee, K. (2000). Clustering competence in
emotional intelligence: Insights from the Emotional Competence Inventory
(ECI). http://www.eiconsortium.org/reprints/clustering_competencies_
insights_from_the_eci360.html, Eriim Tarihi: 16.06.2009.
Blblolu, A. (2001). Duygusal zeknn liderlik zerine etkileri ve bir
saha aratrmas. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik
niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Can, N. (2009). retim Liderlii. Ankara: Pegem Akademi Yaynclk.
Charboneau, D. ve Nicol, A. A. M. (2002). Emotional intelligence and leadership
in adolascents. Personality and Individual Differences, 33, 11011113.
Cherniss, C. (2002). Liderler iin sosyal ve duygusal renme (ev: C. Glten).
Milli Eitim, 155156, 149154.
Cooper, R. K. (1997). Applying emotional intelligence in the workplace.
Training and Development, 51 (12), 3138. Http://www.ebscohost.com/
Training&Development. 51 (12). Eriim Tarihi: 16.07.2002.
Duygusal Zek ve Liderlik 195
Cooper, R. K. ve Sawaf, A. (2000). Liderlikte Duygusal Zeka-Ynetimde ve

Organizasyonda Duygusal Zeka. (ev: Z. B. Ayman ve B. Sancar). stanbul:
Sistem Yaynclk.
Ccelolu, D. (2005). nsan ve Davran: Psikolojinin Temel Kavramlar. 14.
Bask. stanbul: Remzi Kitabevi.
akar, U. ve Arbak, Y. (2003). Dnmc liderlik duygusal zek gerektirir mi?
Yneticiler zerinde rnek bir alma. D.E....B.F. Dergisi, 18 (2), 8398.
elik, . (2010). Okul yneticilerinin zbilin yeterlii ve dnmc liderlik
zellikleri arasndaki iliki. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Sakarya
eitciolu, M. (2003). Kaliteli nsan. stanbul: Alfa Yaynlar.
Doan, S. ve ahin, F. (2009). Ruhsallk, duygusal zek ve dntrc liderlik
davranlar zerine bir aratrma. , G, Endstri likileri ve nsan
Kaynaklar Dergisi, 11 (4).
Elias, M. J. ve Clabby, J. (1992). Building Social Problem Solving Skills: Guidelines
From A School-Based Program. San Francisco: Jossey-Bass.
Elias, M. J. ve Weissberg, R. P. (1990). School-based social competence
promotion as a primary prevention strategy: A tale of two projects.
Prevention in Human Services, 7 (1), 177200.
Eretin, . (2000). Lider Sarmalnda Vizyon. Ankara: nder Matbaaclk.
George, J. M. (2000). Emotions and leadership: The role of emotional
intelligence. Human Relations, 53 (8), 1028.
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. New York: Bantam Books.
Goleman, D. (1998). Working with Emotional Intellligence. NewYork: Bantam
Boks.
Goleman, D., Boyatzis, R. ve McKee, A. (2002). Yeni Liderler (ev: F. Nayr ve O.
Deniztekin). stanbul: Varlk Yaynlar.
Hein, S. (1999). Emotional intelligence and emotional competence. The EQ
Institute, http://webhome.idirect.com/~kehamilt/ipsyeq.html. Eriim
Tarihi: 29.04.2009.
Humprey, R. H. (2002). The many faces of emotional leadership. The Leadership
Quarterly, 13, 493504.
Katz, D. ve Kahn, R. L. (1978). rgtlerin Toplumsal Psikolojisi (ev. H. Can).
Ankara: TODAE Yaynlar.
Kobe, L. M., Reiter-Palmon, R. ve Rickers, J.D. (2001). Self-reported leadership

experiences in relation to inventoried social and emotional intelligence.
Current Psychology: Developmental, Learning, Personality, 20 (2), 154163.
Law, K. S., Wong, Chi-Sum ve Lynda, J. S. (2004). The construct and criterion
validity of emotional intelligence and its potential utility for management
studies. Journal of Applied Psychology, 89 (3), 483496.
Lugo, M. V. (2007). An examination of cultural and emotional intelligences
in the development of global transformational leadership skills. Doctor
of Philosophy. Applied Management and Decision Sciences, Walden
University.
Lynn, A. B. (2005). The EQ Difference: A Powerful Plan for Putting Emotional
Intelligence to Work. New York: AMACOM.
Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition,
and Personality, 9, 185211.
McShane, S. L. ve Von Glinow, M. A. (2005). Organizational Behavior. Third
Edition, USA: New York.
zmen, F. (2002). Eitimde Okul ve Snf. Elaz: Frat niversitesi niversite
Kitabevi.
Sheehan, M. (1999). Workplace bullying: Responding with some emotional
intelligence. International Journal of Manpower, 20 (1/2), 5769
Sosik, J. J. ve Megerian, L. E. (1999). Understanding leader emotional intelligence
and performance: The role of self-other agreement on transformational
leadership perceptions. Group & Organization Management, 24 (3), 367391.
Spencer, L. M. Jr. ve Spencer, S. M. (1993). Competence at Work: Models for
Superior Performance. New York: John Wiley and Sons.
Titrek, O. (2004a). Eitim fakltesi retim yelerinin duygusal zek
yeterliklerini i yaamnda kullanma ve akademik baar dzeyleri
arasndaki karlatrmal aratrma. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara
niversitesi, Eitim Bilimleri Enstits.
Titrek, O. (2004b). renen rgtlerde duygusal zeky gelitirme. renen
rgtler (Edt: K. Demir ve C. Elma). Ankara: Sandal Yaynlar.
Titrek, O. (2010). IQdan EQya: Duygular Zekice Ynetme. 2. Bask. Ankara:
Pegem Akademi Yaynclk.
Duygusal Zek ve Liderlik 197
Tremen, F. ve ankaya, . (2008). Ynetimde etkili bir yaklam: Duygu ynetimi.

http://www.keg.aku.edu.tr/yayinlar/2008/cilt1/sayi1/c1s1_3.pdfWolf. Eriim
Tarihi: 29.04.2009.
Turul, C. (1999). Duygusal zek. Klinik Psikiyatri, 1, 1220.
Wall, B. (2007). Coching for Emotional Intelligence: The Secret to Developing the
Star Potential in Your Employees. New York: AMACOM.
Weisinger, H. (1998). Yaamnda Duygusal Zek. (ev. N. Sleymangil).
stanbul: MNS Yaynclk.
Wolf, S. B., Pescosolido, A. T. ve Druskat, V. U. (2002). Emotional intelligence
as the basis of leadership emergence in self-management teams. The
Leadership Quarterly,13, 505522.
Yeilyaprak, B. (2001). Duygusal zek ve eitim asndan dourgular. Kuram
ve Uygulamada Eitim Ynetimi Dergisi,25.
8. BLM
DAITILMI LDERLK
Liderlik, yllardr sre gelen almalarla ve ortaya konulan ku-

ramlarla ok farkl biimlerde tanmlanmtr. Liderliin pek ok
farkl tanm olmasna ramen, liderliin tm zelliklerini kapsayan
tek bir tanm bulunmamaktadr. Bennis (2002) liderlik ile ilgili a-
lmalarn kesinlik tamamasna ve insan davranlarnn tahmin
edilememesine vurgu yapmaktadr. Her tanm liderlik konusunda
farkl konum ve dereceyi vurgulamaya dikkat ekmektedir. Bu temel
elerin her biri liderlii tanmlayan nemli deikenlere sahiptir.
Liderlik kiilerin sahip olduu bir zellik olarak tanmlanabilmekte-
dir. Dier bir tanmla liderlik, grup yelerinin amacnn gerekle-
tirilmesi dorultusunda faaliyetlerin ynlendirilmesi ve rgtleme-
sini salamak olarak tanmlanabilir. Sahip olunan bir zellik olarak
ise, liderlik sz konusu etkilemeyi baarl ekilde gerekletirdii
kabul edilen kiiye atfedilen zellikler topluluudur (Moorhead ve
Griffin, 1992).
Liderlik duygu, dnce ve davranlaryla rnek olarak ortak
amalara ulama konusunda aba gstermeleri ve baarmalar y-
nnde insanlar etkilemek ve ikna etmektir (Akmut vd., 2003). Dier
bir tanmla bir grup insan belirli ama etrafnda toplayabilme ve bu
amalar gerekletirebilmek iin onlar harekete geirme, yetenek
ve bilgilerinin toplamdr (Eren, 2001). Lider ve ynetici ayrm di-
er tartlan noktalardan biridir. Lider vizyon, kltr ve kiileraras
Datlm Liderlik 221
KAYNAKA
Akmut, ., Akta, R., Ayka, B., Doanay, M. ve Mftolu, T. (2003). Giriimciler
in letme Ynetimi. Ankara: Gazi Kitapevi.
Bass, B. M ve Stogdill, R. M. (1990). Handbook of Leadership. 3th Edition, NY.
Bennis, W. (2002). Bir Lider Olabilmek. (ev. U. Teksz). stanbul: Sistem
Yaymclk.
Bogler, R. (2001). The influence of leadership style on teacher job satisfaction.
Educational Administration Quarterly, 37 (5), 662683.
Bowers, B. (1990). Initiating chance in schools, national association of
elementary school principals. ERIC No: 315 909.
Bryant, S. E. (2003). The role of transformational and transactional leadership
in creating, sharing and exploiting organizational knowledge. Journal of
Leadership and Organizational Studies, 9 (4), 3244.
Day, C. (2000). Beyond transformational leadership. Educational Leadership. 57
(7), 5659.
Dubrin, A. J. (1988). Human Relations A job Oriented Approach. Prentice Hall, NJ.
Dubrin, A. J. (2001). Leadership Research Findings, Practice and Skills. Houghton
Mifflin Company. NY.
Duignan, P. ve Bezzina, M. (2006). Distributed leadership: The theory and
the practice. CCEAM Annual Conference Hilton Cyprus Hotel, Lefkosia,
Cyprus, 1217 October, 2006
English, F. W. (2006). Educational Leadership and Administration. NY: Sage
Publications.
Eretin, . (2000). Lider Sarmalnda Vizyon. Ankara: nder Matbaaclk.
Eren, E. (1996). Ynetim ve Organizasyon. 3. Bask. stanbul: Beta Yaynlar
Eren, E. (2001). rgtsel Davran ve Ynetim Psikolojisi. stanbul: Beta Yaynlar.
Firestone, W. A. (2007). Districts, teacher leaders, and distributed leadership:
Changing instructional practice. Leadership and Policy in Schools, 6 (1), 335.
Gronn, P. (2000). Distributed properties: A new architecture for leadership.
Educational Management and Administration, 28 (3), 317338.
Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. Leadership
Quarterly, 13 (4), 423451.
Gronn, P. (2008). The future of distributed leadership. Journal of Educational

Administration, 46 (2), 141158.
Harris, A. (2003). Teacher leadership as distributed leadership heresy, fantasy or
possibility? School Leadership and Management, 23 (3), 313324.
Harris, A. (2004). Teacher leadership and distributed leadership: An exploration
of the literature. Leading and Managing, 10 (2), 19.
Harris, A. (2005). OP-ED. Journal of Curriculum Studies, 37 (3), 255265.
Harris, A. (2007). Distributed leadership conceptual confusion and empirical
reticence. International Journal of School Leadership, 10 (3), 315325.
Harris, A. (2008). Distributed leadership: according to the evidence. Journal of
Educational Administration, 46 (2), 172188.
Harris, A. (2009). Distributed Leadership: What Do We Know? Distributed
Leadership: Different Persfectives. London: Springer.
Harris, A. ve Spillane, J. (2008). Distributed leadership through the looking
glass. Management in Education, 22 (1), 3134.
Harris, A., Leithwood, K., Day, C., Sammons, P. ve Hopkins, D. (2007).
Distributed leadership and organisational change: reviewing the evidence.
Journal of Educational Change, 8, 337347.
Hellriegel, D., Slocum, J. ve Woodman, R. (1998). Organizational Behaviour. 8th
Edition. USA.
Hoy, W. ve Miskel, C. (1991). Educational Administration: Theory, Research
And Practice. New York: Mcgraw-Hill Inc.
Hulpia, H., Devos, G. ve Rosseel, Y. (2009a). Development and validation of
scores on the distributed leadership inventory. Education and Psychological
Measurement, 69 (6), 10131034.
Hulpia, H., Devos, G. ve Rosseel, Y. (2009b). The relationship between the
perception of distributed leadership in secondary schools and teachers and
teacher leaders job satisfaction and organizational commitment. School
Effectiveness and School Improvement, 20 (3), 291317.
Ingram, P. D. (1997). Leadership behaviors of principals n nclusive educational
settings. Journal of Education Administration, 35 (5), 411427.
Kayworth, T. R. ve Leidner, D. E. (2001/2002). Leadership effectiveness in global
virtual teams. Journal of Management Information Systems, 18 (3), 741.
Datlm Liderlik 223
Kets de Vries, M. F. R. (1999). High-performance teams: lessons from the

pygmies. Organizational Dynamics, Winter 1999, 6677.
Koel, T. (2003). letme Yneticilii. Ankara: Beta Basmevi
Leithwood, K. ve Jantzi, D. (2000). The effects of transformational leadership on
organisational conditions and student engagement. Journal of Educational
Leithwood, K. ve Jantzi, D. (2006). Transformational school leadership for large-
scale reform: effects on students, teachers, and their classroom practices.
School Effectiveness and School Improvement, 17 (2), 201227.
Leithwood, K. vd. (2004). Leadership for large scale reform: the case of
Englands National Literacy and Numeracy Strategy. School Leadership and
Management, 24 (1), 2741.
Leithwood, K., Mascall, B., Strauss, T., Sacks, R., Menom, N. ve Yashkina, A.
(2007). Distributed leadership to make schools smarter: Taking the ego out
of the system. Leadership and Policy, 6 (1), 3767.
Leithwood, K., Mascall, B., Strauss, T., Sacks, R., Nemon, N. ve Yashkina, A.
(2006). Distributed leadership to make school smarter. Leadership and
Policy, 6 (1), 3767.
Mascall, B., Leithwood, K., Straus, T. ve Sacks, R. (2008). The relationship
between distributed leadership and teachers academic optimism. Journal
of Educational Administration, 46 (2), 214228.
Moorhead, G. ve Griffin, R. (1992). Organizational Behavior. USA. Houghton
Mifflin Company.
Morgan. G. (1998). Ynetim ve rgt Teorilerinde Metafor. stanbul: MESS Yaynlar.
Muijs, D. ve Harris, A. (2006). Teacher led school improvement: Teacher
leadership in the UK. Teaching and Teacher Education, 22, 961972.
NCSL (2003). Distributed Leadership in Action Report. www.ncsl.org.uk
NCSL (2004). Distributed Leadership in Action Full Report. www.ncsl.org.uk
Reid, I., Brain, K. ve Boyes, L. C. (2004). Teachers or learning leaders? Where
have all the teachers gone? Gone to be leaders, everyone. Educational
Studies. 30 (3), 251264.
Ritchie, R. ve Woods, P.A. (2007). Degrees of distribution: Towards an
understanding of variations in the nature of distributed leadership in
schools. School Leadership and Management, 27 (4), 363381.
Rollinson, D. (2002). Organisational Behaviour and Analysis. Second Edition.

Essex: Pearson Education Limited.
Silins, H. ve Mulford, B. (2002). Schools as learning organisations: The case for
system, teacher and student learning. Journal of Educational Administration,
40 (5), 425446.
Snowden, P. E. ve Gorton, R. A. (2002). School Leadership and Administration.
6th. Edition. McGraw Hill.NY.
Spillane, J. P., Camburn, E. M. ve Pareja, A. S. (2007). Taking a distributed
perspective to the school principals workday. Leadersip and Policy in
Schools, 6 (1), 103125.
Spillane, J. P., Camburn, E. M., Pustejovsky, J., Pareja, A. S. ve Lewis, G. (2008).
Taking a distributed perspective: Epistemological and methodological
trade-offs in operationalizing the leader-plus aspect. Journal of Educational
Spillane, J. P., Halverson, R. ve Diamond, J. B. (2004). Towards a theory of
leadership practice: a distributed perspective. Journal of Curriculum
Studies, 36 (1), 334.
Spillane, J., Diamond, J. ve Jita, L. (2003). Leading instruction: the distribution
of leadership for instruction. Journal of Curriculum Studies. 35 (5), 533543.
Spillane, J. P., Halvorson, R. ve Diamond, J. (2001). Investigating school leadership
practice: A distributed perspective. Educational Researcher, 30 (3), 2328.
Spillane, J. P. (2006). Distributed Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
Storey, A. (2004). The problem of distributed leadership in school. School
Leadership and Management, 24 (3), 249265.
Tracey, J. B. ve Hinkin, T. R. (1998). Transformational leadership or effective
managerial practices? Group And Organization Management, 3 (23), 220236.
Wilmore, E. ve Thomas, C. (2001). The new century: Its too late for
transformational leadership. Educational Horizons, 79 (3), 115123.
Woods, P. A. (2004). Democratic leadership: drawing distinctions with
distributed leadership. International Journal of Leadership in Education:
Theory and Practice, 7 (1), 326.
Yukl, G. (1994). Leadership in Organizations. Second Edition, Englewood Cliffs,
NJ. Prentice Hall.
Zel, U. (2001). Kiilik ve Liderlik. Ankara: Sekin Kitapevi.
9. BLM
RGTLERDE SOSYAL G
rgtsel amalar gerekletirebilmek iin yneticiler, rgt

dinamiklerini harekete geirmek durumundadr. Bunun iin rgt
yelerinin ynlendirilmeleri ve ie ynelik gdlenmelerinin sa-
lanmas gerekmektedir. Endstri Devrimiyle birlikte karmaklaan
ve byk lekli sanayi kurulularnn var olmasyla kitlesel bir bo-
yuta ulaan i yaamnda, rgt yelerinin amalar dorultusunda
ynlendirilmesi farkl nitelikteki yneticilerin ortaya kmasn zo-
runlu hale getirmitir. Modernizmin gelimi lkelerde yaam tarz
olarak benimsenmesiyle birlikte beklentileri, gereksinimleri, bak
alar ve eitim dzeyleri daha st seviyelere kan rgt yeleri-
nin harekete geirilmesi, yneticilerin daha gl ve daha farkl ye-
teneklere sahip olmasn da beraberinde getirmektedir. Bu srete
yneticilerin eitli g kaynaklarn kullanmas ve amalar gerek-
letirebilmek iin farkl nitelikteki rgt yelerini harekete geirecek
zenginlie ve birikime sahip olmas gerekmektedir.
nsanlarn sosyal yaamlarndaki davranlarnn g ilikileri-
ne gre ekillendii ve btn sosyal ilikilerin bir eit g ilikisini
yanstan bir nitelik tad ileri srlmektedir (Hall, 1977; Milton,
2000). Bu anlamda g, bireylerin sosyal yaamda dier insanlar et-
kilemek iin kullandklar yetenek olarak tanmlanmaktadr. Gc
kullanan kiinin tarzna, alanlarla olan iletiim biimine ve rgt
iklimine gre farkl ekillerde snflandrlabilen g konusu genel
anlamda karizmatik, yasal ve geleneksel g trleri (King, 1983)
KAYNAKA
Aktay, Y. (2009). Karizmann rutinlemesi. Yeni afak Gazetesi 06.04.2009.
Aslanargun, E. (2009). Okul mdrlerinin ynetimde bavurduklar g
trleri. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi Eitim Bilimleri
Enstits.
Bachman, J. G., Bowers, D. G. ve Marcus, P. M. (1968). Bases of supervisory
power: a comparative study in five organisational settings. In A. S.
Tannenbaum (eds) Control in Organisation (p.224-236). NY: Mc Graw Hill.
Balc, A. (1997). Okul yneticilerinin liderlik stilleri. Trkiye de Eitim
Ynetimi, Prof. Dr. Ziya Bursaloluna Armaan. Ankara: Kltr Vakf
Koleji Yaynlar.
Balc, A. (2005). Eitim Ynetimi Terimleri Szl. Ankara: Tek Aa Yaynlar.
Barbour, J. D. (2006). Theories of administration. In F. W. English (Eds.)
Encyclopedia of Educational Leadership and Administration (pp. 2327)
Volume 1, London: Sage Publ.
Barnard, C. (1992). Informal organisations and their relation to formal organisations.
In J. M. Shafritz ve A. C. Hyde (Eds), Classics of Public Administration (p. 96
101). Third edition, California: Wadsworth Publishing Company.
Berkowitz, L. (1991). Imtation, conformity and compliance. In Barry M. Staw
(Eds.), Psychological Dimensions of Social Behaviour (p. 269297). NY: Mac
Millan.
Brauer, M. ve Bourhis, R. Y. (2006). Social power. European Journal of Social
Psychology, 36, 601616.
Bruins, J. (1999). Social power and influence tactics: a theoretical ntroduction.
Journal of Social Issues, 55 (1), 714.
Bugental, D. B. ve Lewis, J. C. (1999). The paradoxical misuse of power by those
who see themselves as powerless: how does t happen? Journal of Social
Issues, 55 (1), 5164.
Bulach, C. (2001). Nine ways leaders can motivate. http://www.westga.
edu/~sclimate/ powertypology.htm. Eriim Tarihi: 15.04. 2005.
Cartwright, D. ve Zander, A. (1959). Power and influence in groups:
Introduction. In D. Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power
(p. 215235). Ann Arbor MI: Research Center For Group Dynamics,
University of Mchigan.
rgtlerde Sosyal G 255
Cartwright, D. (1996). Power: a neglected variable in social psychology. In J.

S. Ott (Eds.) Classic Readings In Organisational Behaviour. (p. 387394) 2.
Edition. Florida: HBC.
Cevizci, A. (2002). Felsefe Szl. 5. Basm. stanbul: Paradigma Yaynlar.
ldr, T. K. (2008). Ynetici ve retmen grlerine gre Peter Blau nun sosyal
takas kuramnn ankara ili ilkretim okullarnda uygulanma durumu.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Ankara niversitesi, Eitim Bilimleri
Enstits.
Drucker, P. F. (1998). Frtnal Dnemlerde Ynetim-Managing in Turbulent
Times. (ev: B. Toksz) stanbul: nklap Yaynevi.
Elias, S. M. ve Loomis, R. .J. (2004). The effect of nstructor gender and race/
ethnicity on gaining compliance in the classroom. Journal of Aplied Social
Pschology, 34 (5), 937958.
Erchul, W. P., Raven, B. H. ve Whichard, S. M. (2001). Social psychologist
and teacher perceptions of social power in consultation. Journal of School
Psychology, 39 (6), 483497.
Etzioni, A. (1961). A Comparative Analysis of Complex Organisations, On Power,
Involvement and Their Correlates. NY: The Free Press.
Etzioni, A. (1964). Modern Organisation. New Jersey: Prentice Hall.
Etzioni, A. (1965). Dual leadership in complex organisations. American
Sociological Rewiev, 30(5), 690691.
Fiedler, F. E. (1959). Personality and situational determinants of leadership
effectiveness. In D.Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power
(p. 362380). Ann Arbor MI: Research Center For Group Dynamics,
University of Michigan.
French, J. R. ve Raven, B. (1959). The bases of social power. In D.Cartwright
ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power (p. 259269). Ann Arbor MI:
Research Center For Group Dynamics, University of Mchigan.
Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., Donnely, J. H. ve Konopaske, R. (2003).
Organisations, Behaviour, Structure, Processes. Eleventh Edition. NY: Mc
Graw Hill.
Gold, M. (1959). Power in the classroom. In D.Cartwright ve A. Zander (Eds.)
Studies in Social Power (p. 251258). Ann Arbor MI: Center For Group
Dynamics, University of Michigan.
Gong, J. (2006). Power. In F. W. English (Eds.) Encyclopedia of Educational

Leadership and Administration (p. 784785) Volume 2, London: Sage.
Gzelay, G. (2007). nsan Kayna ve nemi. Hrriyet, nsan Kaynaklar. 30.09.2007.
Hall, R. H. (1977). Organisations: Structure and Processes. London: Prentice Hall.
Hall, R. H. (1991). Goals and effectiveness. In Barry M. Staw (Eds.), Psychological
Dimensions of Social Behaviour (p. 615631). NY: Mac Millan Company.
Hales, C. (1997). Power, authority and influence. In A. Harris, N. Bennett and M.
Preedy (Eds.) Organisational Effectiveness and Improvement In Education,.
Buckingham: OUP.
Hornby, A. S. (2001). Oxford Advanced Learners Dictionary. Sixth Edition,
Oxford: OUP.
Hornstein, H. A. (1968). Influence and satisfaction in organisations: a
replication. Sociology of Education, 41, 380389.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2001). Educational Administration Theory, Research
and Practice. NY: Mc Graw Hill.
bilir, H. (2005). lkretim okulu yneticilerinin duygusal yeterlilikleri
ile kullandklar ynetsel g kaynaklar arasndaki ilikinin retmen
alglarna dayal olarak incelenmesi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Gaziantep niversitesi, SBE.
Julian, J. (1966). Compliance pattern and communication blocks in complex
organisations. American Sociological Research, 31 (3), 382389.
Kasapolu, M. A. (1999). Salk Sosyolojisi: Trkiye den Aratrmalar. Ankara:
Sosyoloji Dernei Yaynlar.
Katz, D. ve Kahn, L. K. (1966). The Social Psychology of Organisations. NY: John
Wiley Sons.
Kzlelik, S. ve Erjem, Y. (1992). Aklamal Sosyoloji Terimleri Szl. Konya:
Gksu Matba.
King, R. (1983). The Sociology of School Organization. San Francisco: Jossey Bass.
Koel, T. (1989). letme Yneticilii. stanbul: stanbul niversitesi letme Fak.
Yay.
Korton, D. C. (1959). Situational determinants of leadership structure. In
D.Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power (p.351361). Ann
Arbor MI: Research Center For Group Dynamics, University of Mchigan.
Koslowsky, M., Schwarzwald, J. ve Ashuri, S. (2001). On the relationship

between subordinates compliance to power sources and organsational
attitudes. Applied Psychology: An International Review, 5 (3), 455476.
Kotter, J. P. (1996). Power, dependence and effective management. In J.S.Ott Classic
Readings In Organisational Behaviour (p.425434), Florida: Harcourt Brace.
Kuokkanen, L. ve Leino, H. (2000). Power and empowerment in nursing: three
theoretical approaches. Journal of Advanced Nursing, 31 (1), 235241.
Leithwood, K. (1992). The move to transformational leadership. Educational
Leadership, 49 (5), 812.
Levin, K. (1951). Field Theory in Social Sciences. NY: Harper.
Lippitt, R., Polansky, N., Redl, F. ve Rosen, S. (1959). The dynamics of power. In
D.Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power (p.236250). Ann
Arbor MI: Research Center For Group Dynamics, University of Michigan.
Lowe, J. M. (2006). Authority. In F. W. English (Eds.) Encyclopedia of
Educational Leadership and Administration (p.6364) Volume 1, London:
Sage Publication.
Lunenberg, F. C. ve Ornstein, A. C. (2000). Educational Administration, Cocept
and Practices. Third Edition, Stamford: T. L.
Luthans, F. (1992). Organizational Behaviour. Toronto: Mc Graw Hill.
Milton, K. (2000). Connected learning spaces: The Role of power dynamics in
the Social Construction of Knowledge. www.public.asa. edu/ kmilton/cls.
Ziyaret tarihi 15.5.2005.
Mintzberg, H. (1987). The power game and the players. In J.M. Shafritz ve J.S. Ott
(Eds.) Classics of Organisation Theory (p. 364373). California: The Dorsey Press.
Munduate, L. ve Gravenhorst, K. M. B. (2003). Power dynamics and organisational
change. Applied Psychology: An International Review, 52 (1), 113.
Myers, R. J. (1977). Fear, anger and depression in organisations: a study of the
functional consequences of power. Unpublished Doctoral Dissertation. St.
Johns University.
Nesler, M. S., Quigley, B. M., Aguinis, H., Lee, S. J. ve Tedeschi, J. T. (1999).
The development and validation of a scale measuring global social power
based on French and Ravens power taxonomy. Journal of Applied Social
Psychology, 29 (4), 750771.
Ott, J. S. (1996). Power and influence. In J. S. Ott (Eds.) Classic Readings In

Organizational Behaviour. (p.379388). Florida: Harcour Brace.
Owens, R. G. (2004). Organisational Behaviour in Education. Boston: Pearson.
zaslan, G. ve Grsel, M. (2008). Eitim yneticilerinin g tipi tercihlerinin
deerlendirilmesi. Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi
Dergisi, 25, 88111.
zel, M. (2008). leri Gzellikle Yrtn! Yeni afak, 28 Aralk 2008.
zel, M. (2007). Adam Olmak Zor Zanaat! Yeni afak, 27 ubat 2007.
Peabody, R. L.(1962). Perception of organisational authority: a comparative
analysis. Administer Science Quarterly, 6(4), 463482.
Peiro, J. M. ve Melia, J. L.(2003). Formal and informal interpersonal power
in organisations: testing a bifactorial model of power in role sets. Applied
Psychology: An International Review, 52 (1), 1435.
Pfeffer, J. (1987). Understanding the role of power in decision making. In J.
M. Shafritz ve J. S. Ott (Eds.) Classics of Organisation Theory (p. 309334).
California: The Dorsey Press.
Pfeffer, J. (1992). G Merkezli Ynetim, rgtlerde Politika ve Nfuz. (ev: E.
zsayar). stanbul: Boyner Holding Yaynlar.
Politis, J. D. (2003). The effect of managerial powerand relational trust on the
skills and traits of knowledge acquisition: evidence fron the united arap
emirates. http://www. 62.233.187.104.searc. Eriim Tarihi: 15.04.2005.
Raven, B. H. (1998). Conceptualizing and measuring a power/interaction
model of interpersonal influence. Journal of Applied Social Psychology, 28
(4), 307332.
Raven, B. H. (1999). Kurt Lewin address: influence, power, religion and the
mechanism of social control. Journal of Social Issues, 55 (1), 161186.
Ring, K. ve Kelly, H. H. (1959). A comparison of augmentation and reduction
as modes of inluence. In D.Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social
Power (p. 270277). Ann Arbor MI: Research Center For Group Dynamics,
University of Mchigan.
Rollinson, D. (2002). Organisational Behaviour and Analysis, an Integrated
Approach, London: Pearson Education Limited.
Salancik, G. R. ve Pfeffer, J. (1996). Who gets power and how they hold on to it:
A strategic contingency model of power. In J. S. Ott (Eds.) Classic Readings
In Organisational Behaviour. (p. 413424) Second Edition. Florida: Harcour
Brace.
Sayles, L. R. (1985). Leadership: What Effective Managers Really Do and How
they Do It. USA: Mc Graw Hill.
Schwarzwald, J. ve Koslowsky, M. (1999). Gender, self esteem and focus of interest
in the use of power strategies by adolescents. Journal of Social Issues, 55 (1),
1532.
Schwarzwald, J. , Koslowsky, M. ve Allouf, M. (2005). Group membership,
status and social power preferences. Journal of Applied Social Psychology,
35 (3), 644665.
Senge, P. M. (1996). The fifth discipline: The art of learning organisation. In
J.S.Ott (Eds.) Classic Readings In Organisational Behaviour (p. 506513),
Florida: HBC.
Sergiovanni, T. J. (1992). Reflection on administration theory and practice in
schools. Educational Administration Quarterly, 28 (3), 304313.
Shafritz, J. M. ve Ott, J. S. (1987). Power and politics. In J.M. Shafritz ve J.S. Ott (Eds.)
Classics of Organisation Theory (p.304309), California: The Dorsey Press.
Somech, A. ve Drach-Zahavy, A. (2002). Relative power and influence strategy:
the effects of agent/target organisational power on superiors choices of
influence strategies. Journal of Organisational Behaviour, 23, 167179.
Tadan, M. (2008). Trkiyedeki kamu ve zel ilkretim okulu retmenlerinin
bireysel deerleri ile okulun rgtsel deerleri arasndaki uyum dzeyi, i
doyumu ve alglanan sosyal destek ile ilikisi. Yaynlanmam Doktora Tezi.
Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Enstits.
stner, M. (1999). Okul yneticilerinin retmenleri etkilemekte kullandklar
gler. Yaynlanmam Doktora Tezi. Hacettepe niversitesi, Sosyal Bilimler
Enstits.
Webb, L. D. ve Norton M. S. (1999). Human Resource Administration, Personal
Issues and Needs in Education. Third Edition, New Jersey: Prentice Hall.
Wehmeier, S. (2001). Oxford Advanced Learners Dictionary. London: OUP.
Wilson, W. (1992). The study of administration. In J. M. Shafritz ve A. C. Hyde
(Eds), Classics of Public Administration (pp.1124), California: Wadsworth.
Wilson, K. E. (2005). The likelihood of use and acceptability of social power

bases n school consultation. Degree of Doctor of Philosophy. Graduate
Faculty of North Carolina State University.
Wynn, S. R. (2006). Hierarchy in organisations. In F. W. English (Eds.) Encyclopedia
of Educational Leadership and Administration (p. 458459), 1, London: Sage.
Ycel, C. (1999). Bureaucracy and teachers sense of power. Degree of Doctor of
Philosophy. Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University.
10. BLM
FARKLILIKLARIN YNETM
Sosyal, politik, teknolojik ve ekonomik hayatta yaanan deiim

kresellemenin de etkisiyle rgtlerin felsefelerini, kltrlerini ve
stratejilerini etkilemektedir. Bu deiim zellikle igc profilinde
byk farkllamalara yol amaktadr. Bu srete rgtlerde hizmet
ve retimin en temel esi durumuna gelen insan kaynann yne-
timi daha bir nem kazanm, bylelikle ynetim tarzlar ve insan
ilikilerine ilikin yeni yaklamlara ihtiya duyulmaya balanm-
tr. rgtlerde her alan farkl zelliklere ve deerlere sahiptir.
rgtlerde alanlara ilikin demografik ve bireysel zellikler, ki-
ilik, sosyo-kltrel deerler, kabiliyet-beceri ve alglama, kiisel
kavramlatrma zellikleri, duygusal uyumlama zellikleri, ya-
deneyim, cinsiyet gibi farkllklarn ynetime yansmalarnn, birey-
sel ve rgtsel yarar ve sakncalarnn bilinmesi, ynetsel politika ve
uygulamalarda dikkate alnarak rgtn amalar dorultusunda
deerlendirilmesi nemlidir. Dolaysyla rgtlerin ynetiminde
farkllklarn dikkate alnmas ve rgtn amalar dorultusunda
ynetilmesi nemli bir konu olarak karmza kmaktadr.
Farkllklarn ynetimi; i hayatnda, ticari, sosyal, politik, eit-
sel her trden insan ilikisinde farkllklarn nemini kavrayabil-
meyi; farkllklar, yok edilmesi gerekli olgular olarak deil de bir
zenginlik olarak grebilmeyi; farkllklar, deime ve gelimenin di-
namikleri ve alternatifleri olarak kavrayabilmeyi gerektirir. Farkllk,
farkl zelliklere sahip kimselerin ie farkl perspektifler ve yaklam-
KAYNAKA
Adler, N. J. (1991). International Dimensions of Organizational Behavior. Boston,
MA: PWS-KENT.
Akn, B. (2000). Diversity zerine. http://216.239.39.100/search?q=cache:
9mUHQdggj DAC:sistem.ie.metu.edu.tr (erim:19.08.2004).
Alvarez, E. B. ve Jackson, S. E. (1992). Working through Diversity as a Strategic
Imperative, in S. E. Jackson (ed.), Diversity in the Workplace. The Guilford
Press New York.
Argden, Y. (2000). Farkllklarn ynetimi. http://www.arge.com/tr/ aciliskonusma.
(eriim: 05.07.2004).
Ashkanasy, N. M.; Hartel, C. E. J ve Daus, C. S. (2002). Diversity and emotion: the
new frontiers in organizational behavior research. Journal of Management
28 (3), 307338.
Balay, R. ve Salam, M. (2004). Eitimde farkllklarn ynetimi leinin
uygulanabilirlii, Burdur: SD Burdur Eitim Fakltesi Dergisi, 5 (8), 3246.
Balc, A. (2000). rgtsel Gelime Kuram Ve Uygulama. Ankara: PegemA Yaynclk.
Balc, A. (2008). Ulusal, Kresel ve rgtsel Balamda Farkllklar Ynetme
kitabna nsz (Yazar: H. B. Memduholu). Ankara: Pegem Akademi.
Bantel, K. ve Jackson, S. (1989). Top management end innovations in banking.
Strategic Management Journal, 10, 107129
Baugh, S. G. ve Graen, G. B. (1997). Effects of team gender of racial composition
on perceptions of team performance in cross-functional teams. Group &
Organization Management, 22 (3), 366383.
Beer, M. ve Nohria, N. (2000). Crackin the code of change. Harvard Business
Review, 3, 133141.
Bhadury, H., Mighty, E. J. ve Damar, H. (2000). Maximizing workforce diversity
in project teams: a network flow approach. The International Journal of
Management Science, 28, 143153.
Bond, M. A. ve Payle, J. L. (1998). Diversity dilemmas at work. Journal of
Management Inguiry, 7, 252270.
Bursalolu, Z. (1994). Okul Ynetiminde Yeni Yap ve Davran. Ankara: Pegem
A Yaynclk.
Byk Larousse (1986) 5. Cilt, stanbul: Interpress Basn ve Yaynclk.
Farkllklarn Ynetimi 299
Certo, S. C. (1997). Modern Managemet. 7. Edition, Ncw Jersey: Prentice Hall.

Covey, S. R. (2000). Farkllklara deer vermek. http://www.idea.com.tr/makale/
farklilik (eriim: 24.08.2004).
Cox, T. H. ve Blake, S. (1991) Manging cultural diversity: Implications for
organizational competitiveness. Academy of Management Executiv, 5 (3),
4555.
Cox, T. H. (1993). Cultural Diversity in Organizations. Berett Koehler Publishers.
Cox, T. H. (1994). Culturel Diversity in Organizations: Theory, Research and
Practice. San Francisco: Barrett - Koehler Publishers.
Cox, T. H. ve Smolinski, C. (1994). Managing diversity and glass ceiling initia
tives as national economic imperatives (Working Paper). Ann Arbor, MI:
Michigan Business School.
Ercan, F. (1996). Altszleme ilikilerine dayal retim. ktisat Dergisi, 357,
Mays-Haziran.
Eren, E. (1993). Ynetim Psikolojisi. stanbul: Beta Yaynlar
Ergil, D. (1999). iddetten demokrasiye. Radikal Gazetesi. 4 ubat 1999.
Foxman, E. ve Easterling, D. (May/June 1999). The representation of diversity
in marketing principles texts: an exploratory analysis. Journal of Education
for Business, 285288.
Gentile, M. C. (1994). Differences That Work - Organizational Excellence Through
Diversity. Boston: Harvard Business School Press.
Gilbert, J. A. ve Ivanchevich, J. M. (2001). Effects of diversity management on
attachment. Journal of Applied Social Pshychology, 31 (7), 13311349.
Gilbert, J. A. ve Stead, B. A. (1999). Stigmatization revisited: Does diversity
management make a difference in applicant succes? Group & Organization
Management, 24 (2), 239256.
Gilbert, J. A., Stead, B. A. ve Ivancevich, J. M. (1999). Diversity management:
anew organization paradigm. Journal of Business Ethics, 21 (1), 6176.
Harrison, D. A., Price, K. H. ve Bell, M. P. (1998). Beyond relational demography:
Time and the effects of surface and deep- level diversity on work group
cohesion. Academy of Management Journal, 41 (1), 96107.
Hatch, M. J. (1997). Organization Theory: Modern Symbolic and Postmodern
Perspectives. Oxford: Newyork
http://www.un.org (eriim: 12.06.2010)
http://www.wikipedia.org (eriim: 10.06.2010)

Krby, S. L. ve Richard, O. C. (2000). Impact of marketing work-place diversity
on employee job involvement and organizational commitment. The Journal
of Social Psychology, 3 (140), 367377.
Lainler, E. K. (1997). nceleme: Farkllklarn ve benzerliklerin ynetimi. HR Dergi. 2
Loosemore, M. ve Al Muslmani, H. S. (1999). Construction project management
in the persian gulf: inter-cultural communication. International Journal of
Project Management, 17 (2), 95100.
Maldonado, R. W., Dreachslin, J. L., Dansky, K. H., Souza, G. ve Gatto, M. (2002).
Racial/ethnic diversity management and cultural competency: the case of
Pennsylvania hospitals. Journal of Healthcare Management, 47 (2), 111124.
Martins, L. L., Miliken, F. J., Wiesenfeld, B. M. ve Salgado, S. R. (2003). Racioethnic
divesity and group memebers experiences: the role of the racioethnic divesity of
the organizational context. Group & Organization Management, 28 (1), 75106.
Memduholu, H. B. (2008). Ulusal Kresel ve rgtsel Balamda Farkllklar
Ynetme. Ankara. Pegem Akademi Yaynclk.
Memduholu, H. B. (2010). Liselerde ada Bir Ynetim Anlay Olarak
Farkllklarn Ynetimi Uygulamalarnn Deerlendirilmesi. Trkiye Bilimsel
ve Teknolojik Aratrma Kurumu (TBTAK) destekli aratrma projesi
raporu (Proje No: 109K006), Ankara
McMahan, G. C., Bell, M. P. ve Virick, M. (1998). Strategic human resource
management: employee nvolvement, diversity, and international ssues.
Human Resource Management Review, 8 (3), 193214.
Milliken, F. J. ve Martins, L. L. (1996). Searching for common threads:
understanding the multiple effects of diversity in organizational groups.
Academy of Management Review, 21 (2), 402433.
Mollica, K. A. (2003). The influence of diversity context on white mens and
racial minorities reactions to disproportionate group harm. The Journal of
Social Psychology, 14 (4), 415431.
Morrison, M., Lumby, J. ve Sood, K. (2006). Diversity and diversity management:
Messages from recent research. Educational Management Administration &
Leadership, 34 (3), 277295.
Muter, . (1999). Endstri ilikilerinde kltrel etkenler ve sendikalarn yeni rol.
http://www.tisk.org.tr/isvederg/temm2000/endustr.html, (eriim: 26.12.2003)
Farkllklarn Ynetimi 301
Nemeth, C. J. (1986). Differential contributions of majority and minority

influence. Psychological Review, 93, 2332
OReilly, C., Chatman, J. ve Caldwell, D. (1991). People and organizational
culture: A profile comparison approach to assessing person-organization
fit. Academy of Management Journal, 34, 487516.
Orlando, R., McMillan, A., Chandwick, K. ve Dvyer, S. (2003). Employing an
innovation strategy in racially diverse workforces. Group and Organization
Management, 28 (1 ), 107126.
ncer, A. Z. (2004). letmelerde bireysel, rgtsel, ynetsel farkllk kaynaklar
ve farkllama stratejileri: Unlever unty projesi kapsamnda bir aratrma.
Yaymlanmam Doktora Tezi. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.
Pelled, L. H., Eisenhardt, K. M. ve Xin, K. R. (1999). Exploring the blck box: An
analysis of work group diversity, conflict and performance. Administrative
Science Quarerly, 44, 128.
Pfeffer, J. (1995). Producing sustainable competitive advantage through the effective
management of people. Academy of Management Executive, 9, 5569.
Redhouse Szlk (1989). Amerikan Bord Yaynevi, stanbul.
Richard, O. (2000). Racial diversity, business strategy and firm performance:
A resource based view. Academy of Management Journal, 43 (32), 164177
Richard, O., McMillan, A., Chadwick, K. ve Dwyer, S. (2003). Employing an
innovation strategy in racially diverse workforces. Group and Organization
Management, 28 (1), 107126.
Ricucci, N. M. (1997). Cultural diversity programs to prepare for workforce
2000: what is gone wrong? Public Personel Management, 26, 3542.
Riordan, C. M. (2000). Reational demography within groups: Past developments,
contradictions and new directions. Research in Personel and Human
Resources Manageent, 19, 131173.
Robbins, S. P. (1989). Organizational Behavior. 4th Edition, Prentice Hall.
Robinson, R. K. (1992). Affirmative action plans in the 1990s: A doouble-edged
sword? Public Personnel Management, 21, 261272.
Rosenzweig IMD, P. (1998). Managing the new global workforce: fostering
diversity, forging consistency. Europen Management Journal, 16 (6), 644652.
Rynes, S. ve Rosen, B (1995). A field survey of factors affecting the adoption and
perceived success of diversity training. Personnel Psychology. 48, 247-270.
Saraynl, S. K. (2003). okuluslu ve Uluslararas rgtlerde Kltrel Farkllklarn

Ynetimi. Ankara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, (Yaymlanmam
Yksek Lisans Tezi, Ankara.
Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G. ve Osborn, R. N. (2000). Organizational
Behavior. 7th Ed. New York: John Wiley & Sons Inc.
Speechley, C. ve Wheatley, R. (2001). Developing a Culture for Dversity in a
Week. London: HodCer & Stoughton.
Thomas, D. A. ve Ely, R. J. (1999). Farkllklara nem kazandrmak: eitlilii
ynetmek iin yeni bir paradigma. nsanlar Ynetmek. (Harvard Business
Review). ev: G. Bulut, stanbul: MESS Yaynlar.
Tsui, A. S., Egan, T. D. ve OReilly, C. A. (1992). Being different: Relational
demography and organizational attachment. Administrative Science Quar
terly, 37, 549580.
Underhill, M. ve Pujol, I. (2000). Respect and inclusion in action: Enhancing
oppurtunities through diversity and inclusion. Managing Diversity: A
Bridge to Excellence. The EFQM Forum 2000. Istanbul: EFQM (Europen
Foundation for Quality Management)
Von Bergen C. V., Soper B. ve Foster T. (2000). Unintended negative effects of
diversity management, Public Personel Management, 3 (2), 239251.
Walton, S. J. (1994). Cultural Diversity in the Workplace. New York: Mirror Press.
Watson, W. E., Kumar, K. ve Michaelson, L. K. (1993). Cultural diversitys
impact on interaction process and performance: Comparing homogeneous
and diverse task groups. Acadeny of Management Journal, 36 (3), 590602.
Williams, K. ve OReilly, C. (1998). Demography and diversity in organizations:
A review of 40 years of research. Research in Organizational Behavior, 20,
77140.
Wright, P. M. ve McMahan, G.C. (1992). Theoretical perspectives for strategic
human resource management. Journal of Management, 18, 295320.
Wright, T. P., Ferris, S. P., Hiller, J. S. ve Kroll, M. (1995). Competitiveness
through management of diversity: Effects on stock price valuation. Academy
of Management Journal, 38, 272287.
11. BLM
DEERLERLE YNETM
Uzun zamandan beri pozitivist paradigmann etkisinde olan y-

netim alannda deerler konusu gz ard edilmitir. Ancak gerei
deerden, teoriyi pratikten ayr tutmak mmkn deildir. rgtlerin
sadece formal yapya dayal uygulamalar ile ynetilemeyecei gerei
rgtsel yaamda alanlarn psiko-sosyal zelliklerine verilen ne-
mi daha da artrmtr. Bu anlamda alanlarn sahip olduklar kl-
trel zelliklerin dikkate alnmas gerektiine yaplan vurgu artm-
tr. rgtsel yaamda sadece bireylerin deerleri deil ayn zamanda
rgtn de birtakm deerlere sahip olmas ve bu deerler etrafnda
ynetilmesi gerektii ileri srlmtr. Bu anlamda deerler, son yl-
larda zerinde nemle durulan konulardan biridir. alanlarn belli
birtakm deerler etrafnda btnletirilmesi ve bu btnlemenin
rgt amalarnn gerekletirilmesi ynnde kullanlmas dn-
cesi deerlerle ynetimi akla getirmektedir. Bu anlamda, deerlerle
ynetim zellikle son yllarda zerinde nemle durulan konulardan
biridir. Konu ile ilgili olarak deer ynetimi, deerlerin ynetimi,
deerlerle ynetim, deer merkezli ynetim, deer tabanl ynetim,
deer odakl ynetim gibi kullanmlara rastlamak mmkndr. An-
cak bu almada deerlerle ynetim kavramnn kullanlmas tercih
edilmitir. Bunun temel sebebi, deer ynetimi kavramnn daha ok
rgtlerin ekonomik deerlerinin ynetilmesinin akla gelmesidir.
Ancak deerlerle ynetim kavram, rgtlerin belirlenmi olan birta-
km etik deerlerle ynetilmesine vurgu yapmaktadr.
Deerlerle Ynetim 321
KAYNAKA
Aydn, . P. (2001). Ynetsel, Mesleki ve rgtsel Etik. Ankara: Pegem A Yaynclk.
Balc, A. (2000). rgtsel Sosyalleme: Teori, Strateji ve Taktikler. Ankara: Pegem
A Yaynclk.
Baaran, . E. (1992). Ynetimde nsan likileri. Ankara: Gl Yaynevi.
Baaran, . E. (2000). rgtsel Davran. Ankara: Feryal Matbaas.
Bayrak, S. (2001). Ahlak ve Sosyal Sorumluluk. stanbul: Beta Basm, Yaym
ve Datm A.
Beck, L. G. ve Murphy, J. (1992). Searching for a robust understanding of the
principalship. Educational Administration Quarterly, 28 (3), 387396.
Blanchard, K. ve OConnor, M. (1998). Deerlerle Ynetim. (ev: K. Ay).
stanbul: Epsilon Yaynclk.
Chatman, J. A. (1991). Matching people and organizations: selection and
socialization in public accounting firms. Administrative Science Quarterly,
36 (3), 459484.
elik, V. (1997). Okul Kltr ve Ynetimi. Ankara: Pegem Yaynclk.
elik, V. (2000). Eitimsel Liderlik. Ankara: Pegem A Yaynclk.
evik, A. (2009). Hayatnda Deer Ynetimi. http://www.kariyerinfo.com.
ndirme Tarihi: 30.11.2009.
Erdoan, F. (2007). Gvenlik hizmetlerinde etik ilkelerin iselletirilmesi ve
deerlerle ynetim. XVI. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi. Gaziosmanpaa
niversitesi Eitim Fakltesi. 57 Eyll 2007. Tokat.
Fernandes, L. (1999). Value personalisation: a base for value education.
International Conference on Teacher Education. Beit Berl, Israel, 27 June1
July 1999. http://www.askeric.org/plweb-cgi. ndirme Tarihi: 23.12.2003.
Fitz-enz, J. (1990). Human Value Management: The Value-Adding Human Resource
Management Strategy for the 1990s. San Francisco, California: Jossey-Bass.
Goodman, S. A. ve Svyantek, D. J. (1999). Personorganization fit and contextual
performance do shared values matter. Journal of Vocational Behavior, 55
(2), 254275.
Gngr, E. (1998). Deerler Psikolojisi zerinde Aratrmalar. stanbul: tken
Neriyat A..
Hoy, W. K., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open Schools / Healthy

Schools. Newbury Park, CA: SAGE.
Institute of Value Management (2001). Value management. http://www.ivm.
org.uk/vm_links.htm#sgreen. ndirme Tarihi: 20.02.2009.
Irby, B., Brown, G. ve Yang, L. L. (2006). Values of organizations and leadership.
Encyclopedia of Educational Leadership and Administration. (Edt: F. W.
English). California: Sage Publications Ltd.
pek, C. (1999). Resmi liseler ile zel liselerde rgtsel kltr ve retmen-
renci ilikisi. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits. Ankara.
Johnson, S. E. (2002). The relationship of personal values and leadership
behavior among first level supervisors. Unpublished PhD Thesis. University
of Phoenix. UMI Number: 3069964.
Karlof, B. ve Lovingsson, F. (2005). A to Z of Management Concepts Models. London:
Thorogood Publishing. www.ebscohost.com. Eriim Tarihi: 15. 12. 2009.
Mannix, E. A., Thatcher, S. ve Jehn, K. A. (2001). Does culture always flow
downstream? linking group concensus and organizational culture. The
International Handbook of Organizational Culture and Climate. (Edt: C. L.
Cooper, S. Cartwright ve P. C. Earley). New York: John Wiley & Sons Ltd.
ss. 289306.
McDonald, P. ve Gandz, J. (1991). Identification of values relevant to business
research. Human Resource Management, 30 (2), 217236.
Rokeach, M. (1973). The Nature of the Human Values. New York: The Free Press.
Rokeach, M. (1979). From individual to institutional values: with special
reference to the values of science. Understanding Human Values. (Edt: M.
Rokeach). New York: The Free Press. ss. 4770.
Sanak, M. (2005). rgt ve ynetimde deerlerin nemi. Milli Eitim Dergisi,
33 (166), 149158.
Sayles, L. R. (1981). Leadership: What Effective Managers Really Do and How
They Do It. USA: McGraw-Hill.
Schwartz, S. ve Sagie, G. (2000). Value consensus and importance: a cross-
national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31 (4), 465497.
Tremen, F. ve Akdemir, D. A. (2007). Eitim rgtlerinin kiiliine uygun
paradigma: deerlerle ynetim. E-Journal of New World Sciences Academy,
2 (4). www.newwsa.com.
Deerlerle Ynetim 323
Trevio, L. K. ve Nelson, K. A. (1995). Managing Business Ethics: Straight Talk

about How to Do it Right. New York: John Wiley & Sons.
Wiener, Y. (1988). Forms of value systems: a focus on organizational effectiveness
and cultural change and maintenance. Academy of Management Review,
113 (4), 534545.
www.valuebasedmanagement.net/faq_what_is_value_based_management.
html. ndirme Tarihi: 24.05.2005.
Yapc, A. ve Zengin, Z. S. (2003). lahiyat fakltesi rencilerinin deer tercih
sralamalar zerine psikolojik bir aratrma: ukurova niversitesi ilahiyat
fakltesi rnei. Deerler Eitimi Dergisi, 1 (4), 173206.
Ylmaz, K. (2008). Eitim Ynetiminde Deerler. Ankara: Pegem Akademi Yaynclk.
12. BLM
RGTSEL KMLK
Kimlik, Sokrates, Aristo ve Platon gibi antik a dnrlerin-

den beri zerinde almalar yaplan ve tartlan bir kavram olmu-
tur. Bu yaznlar ve tartmalardaki ana soru ise ounlukla insann
Ben kimim? sorusuna verdii ve verecei cevaplar eksenindedir.
Aslnda bu soru felsefe, sosyoloji, psikoloji, sosyal psikoloji, rgtsel
davran ve ynetim bilimi gibi sosyal bilimlerin deiik disiplinle-
rinde farkl boyutlaryla ele alnm ve cevaplanmaya allm bir
sorudur. Bu tartmalarda ortaya kan en nemli gerek udur ki
kimlik, tanmlanmas son derece zor kavramlardan biridir. Bu yz-
dendir ki kavram ile ilgili tartmalar gemite olduu gibi, bugn de
hzla devam etmektedir.
Temelde kimlik kavram, rgt alanyaznna yeni giren bir yap
deildir. Deien rgtsel yaam iinde bu kavramn neminin art-
masnn birtakm nedenleri vardr. Makro adan, evre ok daha
karmak ve dinamik hale gelmi, rgtler daha organik yaplara
kavumulardr. Hiyerarinin yataylamas, takm almalar ve
glendirmenin gelimesi, daha esnek kapasite yaratmay berabe-
rinde getirmitir. Geleneksel rgt yaplarnn deimesi, rgtsel
metotlarn kurumsallamas ve kurumsallamay srdrme istei,
rgtlerin yelerinin hem kalplerinde hem de zihinlerinde yer edin-
dirme zorunluluunu beraberinde getirmitir. Brokratik yaplarn
azalmas, rgtn nasl duru sergiledii gibi isel ve bilisel yaplar
daha nemli hale getirmi, rgtsel kimlik kavramnn nemi ortaya
kmtr (Tzn ve alar, 2008).
rgtsel Kimlik 345
KAYNAKA
Albert, S. ve Whetten, D. A. (1985). Organizational identity. Research in
Organizational Behavior, 7, 263296.
Ashforth, B. E. ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organizations.
Academy of Management Review, 14, 2039.
Ashforth, E. S., Harrison, H. ve Corley, K. G. (2008). Identification in
organizations: an examination of four fundamental questions. Journal of
Management, 34 (3), 325374.
Brown, A. D. ve Starkey, K. (2000). Towards integration. Academy of Management
Review, 25 (1), 148150.
Brown, M. E. (1969). Identification and some conditions of organizational
involvement. Administrative Science Quarterly, 14, 346355.
Cheney, G. (1983). On the various and changing meaning of organizational
membership: a field study of organizational identification. Communication
Monographs, 50, 342362.
Cheney, G. ve Tompkins, P. K. (1987). Coming to terms with organizational
identification and commitment. Central States Speech Journal, 38, 115.
Cherim, S. (2002). Influencing organizational identification during major change:
a communication based perspective. Human Relations, 55, 11171137.
Dukerich J. M., Golden, B. ve Shortell, S. M. (2002). Beauty is in the eye of the
beholder: The impact of organizational identification, identity and image
on physician cooperative behavior. Administrative Science Quarterly, 47 (3),
507-533.
Dutton, J. E. ve Dukerich, J. M. (1991). Keeping an eye on the mirror: image
and identity in organizational adaptation. Academy of Management Review,
34, 51754.
Dutton, J . E. ve Dukerich, J. M. ve Harquail, C. V. (1994). Organizational images
and membership commitment. Administrative Science Quarterly, 34, 239263.
Edwards, M. R. (2005). Organizational identification: A conceptual and operational
review. International Journal of Management Reviews, 7 (4), 207230.
Elsbach K. D. ve Kramer, R. M. (1996). Members responses to organizational
identity threats: Encountering and countering the business week rankings.
Administrative Science Quarterly, 41 (6), 442476.
Ertrk, A. (2003). rgtsel iletiim ve adalet alglarnn rgtsel kimlik

zerindeki etkileri. Ynetim Aratrmalar Dergisi, 3 (2), 147170.
Foote, N. N. (1951). Identification as the basis for a theory of motivation.
American Sociological Review, 16, 1421.
Garmon, M. (2004). The Relationship between organizational learning, culture,
image, identity and identification: An empirical study. Touro University
International College of Business Administration, Cypress, California.
Gray, E. R. ve Balmer, J. M. T (1998). Managing corporate image and corporate
reputation. Long Range Planning, 31 (5), 685692.
Griffin, R. W. ve Bateman, T. S. (1986). Job satisfaction and organizational
commitment. In C. L. Cooper & I. Robertson (Eds.), International Review of
Industrial and Organizational Psychology (pp. 157188). New York: Wiley.
Haslam, S. A., Eggins, R. A. ve Reynolds, K. J. (2003). The ASPIRE Model:
Actualizing Identifications. Management Communication Quarterly, 16 (4),
528557.
Hodgkinson, C. (2008). Ynetim Felsefesi. (ev. Edt: . Anl ve B. Doan)
stanbul: Beta Yaymclk.
Hogg, M. (1997). Grupla Btnleme. (ev: A. M. Akta) stanbul: Sistem Yaynclk.
Johnson, W. L., Johnson, A. M. ve Heimberg, F. (1999). A primary- and second-
order component analysis of the organizational identification questionnaire.
Educational and Psychological Measurement, 59 (1), 159170.
Karakse, T. (2007). Kurumlarn DNAs tibar Ynetimi. Nobel Yayn-Datm
Ankara
Kreps, G. F. (1986). Organizational Communication. New York: Longman nc.
Larson, G. S. ve Pepper, G. L. (2003). Strategies for managing multiple organizational
identifications. Management Communication Quarterly, 16 (4), 528557.
Lee, S. M. (1969). Organizational identification of scientists. Academy of
Management Journal, 12 (3), 327337
Mael F. A. ve Ashforth, B. E. (1995). Loyal from one: Biodata, organization, and
turnover among newcomers. Perconel Psychology, 48 (2), 309333.
Mael, F. A. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial
test of the reformulated model of organizational identification. Journal of
rgtsel Kimlik 347
Mathieu, J. E. ve Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the

antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment.
Psychological Bulletin, 108, 171194.
Melewar, T. C. (2003). Determinants of the corporate identity construct: A review
of the literature [Kurumsal kimlik inasn belirleyen faktrler: Bir literatr
taramas] (ev: Z. Hepkon). stanbul Ticaret niversitesi Dergisi, 2 (4), 175-211.
Meyer, J. P., Becker, T. E. ve Van Dick, R. (2006). Social identities and commitments
at work: Toward an integrative model. Journal of Organizational Behavior,
27, 665683.
Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K. ve Johnson, J. R. (2000). Reconsidering the
organizational identification questionnaire. Management Communication
Quarterly, 13, 626658.
Morgan, G. (1998). Ynetim ve rgt Teorilerinde Metafor. (ev: G. Bulut).
stanbul: MESS Yaynlar.
Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The measurement of
organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224247.
Okay, A. (2000). Kurum Kimlii. Ankara: Media Cat.
Patchen, M. (1970). Participation, Achievement, and Involvement on the Job.
Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Boulian, P. V. (1974). Organizational
commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians.
Journal of Applied Psychology, 59, 603609.
Pratt, M.G. (1998). To be or not to be: Central questions in organizational
identification. Identity in Organizations. Building Theory Through
Conversations (Eds: A. D. Whetten ve P. C. Godfrey). United States of
America: Sage Publications. pp. 171207.
Riketta, M. (2005) Organizational identification: A meta-analysis. Journal of
Vocational Behavior, 66 (2005), 358384
Rotondi, T. (1975a). Organizational identification: Issues and implications.
Organizational Behavior and Human Performance, 13, 95109.
Rotondi, T. (1975b). Organizational identification and group involvement.
Academy of Management Journal, 18, 892897.
Sabuncuolu, Z. ve Tz, M. (1998). rgtsel Psikoloji. Bursa: Alfa-Aktel Kitapevleri.
Scott, C. R., Corman, S. R. ve Cheney, G. (1998). Development of strucurational

model of identification in the organization. Communication Theory, 8 (3),
298336.
iman, M. (2002). rgtler ve Kltrler. Ankara: Pegem A Yaynclk.
Tajfel, H. (1978). Differentiation between Social Groups. Studies in the Social
Psychology of Intergroup Relations. London: Academic Press.
Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup relations. Annual Review of
Topalian, A. (1984). Corporate identity: beyond the visual overstatements.
International Journal of Advertising, 3, 5562.
Tzn, . K. (2006). rgtsel gven, rgtsel kimlik ve rgtsel zdeleme
ilikisi; uygulamal bir alma. Yaymlanmam Doktora Tezi. Gazi
Tzn, . K. ve alar, . (2007). Gven, rgtsel kimlik zellikleri ve rgtsel
zdeleme ilikisi; grgl bir alma. XV. Ulusal Ynetim ve Organizasyon
Kongresi Bildiriler Kitab. Sakarya niversitesi. 2527 Mays 2007, 524532. http://
www.yonorg.sakarya.edu.tr/doc/15 YonOrgKongreBildirileri25-27-05-2007.
pdf. Eriim Tarihi: 10.07.2010.
Tzn, . K. ve aglar, . (2008). rgtsel zdeleme kavram ve iletiim
etkinlii ilikisi Journal of Yasar University, 3 (9), 1011-1027.
Van Dick, R., Wagner, U., Stellmacher, J. ve Oliver, C. (2005). Category
salience and organizational identification. Journal of Occupational and
Organizational Psychology, 78, 273285.
Van Dick, R., Christ, O. Stellmacher, J., Wagner, U., Ahlswede, O., Grubba, C.,
Hauptmeier, M., Hhfeld, C., Moltzen, K. ve Tissington, P. (2004). Should
I stay or should I go? Explaining turnover intentions with organisational
identification and job satisfaction. British Journal of Management, 15, 351360.
Wally, O. (1999). Corporate Identity. New York: Campus.
Whetten, D. A. ve Godfey, P. (1998). Identity in Organizations: Developing
Theory Through Conversations. Thousand Oaks. CA: Sage.
Whetten, D. A., Lewis, D. ve Mischel, L. J. (1992). Towards an integrated model
of organization identity end member commitment. Paper presented at the
annual meeting of the Academy of Management. Las Wegas.
www.collinslanguage.com. Eriim Tarihi: 10.07.2010.
http://tdkterim.gov.tr. Eriim Tarihi: 10.07.2010
13. BLM
RGTSEL GVEN
Bireyin sosyal yaama uyumunun salanmasnda ilikilerin ni-

telii nemli yer tutar. Toplumsal yaamda bireyler arasnda gve-
ne dayal ilikilerin kurulmas, insan yaamn daha anlaml klar.
Toplumsal yaamda olduu gibi belli bir amac gerekletirebilmek
iin kurulan rgtlerin de baarya ulaabilmesinde, alanlar, al-
anlar ile yneticiler ve alanlarla dier paydalar arasnda gvene
dayanan salkl ve uzun ilikilerin kurulabilmesi nemlidir. Gven,
iletiimin ve sosyal ilikilerin temeli olarak bir kimsenin karsnda-
kinin amacna, beklentilerine ve szlerine duyduu itimat, kiilerin
sz ve davranlarna inanarak balanmaya duyulan isteklilik olarak
tanmlanabilir. rgtlerde etkililiin ve verimliliin salanmasnda
gven nemli yer tutar. Bireylerin dier alanlara ve yneticilere
gvenmesi, rgtte iletiimi, dayanmay, ekip ruhunu glendirir
ve rgtn amalarna ulamay kolaylatrr. rgtlerde tesis edilen
gven iklimi, alanlarn duygu ve fikirlerini zgrce aklamalar-
n salamakta, i doyumunu artrmakta ve performanslarn olumlu
ynde etkilemektedir. Gvenin hkim olduu rgtlerde alanlar
arasnda bir i ballk oluur ve enerjiler performansa ve baarya
yansr. rgtlerde oluturulacak gven iklimi, ilikilerin daha sa-
lkl bir dzlemde gereklemesine, yneticilerin ve alanlarn r-
gte ballk duymalarna, ibirlii ve dayanma iinde almalar-
na, bylelikle bireysel ve kurumsal baarnn artmasna olumlu katk
yapacaktr.
rgtsel Gven 363
KAYNAKA
Baba, M. L. (1999). Dangerous liaisons: trust, distrust and information technology
in American work organizations. Human Organizations, 58 (3), 331346.
Bigley, G. A. ve Pearce, J. L. (1998). Straining for shared meaning in organization
science: problems of trust and distrust. The Academy of Management
Review, 23 (3), 405421.
Brunard, V. ve Brian, H. K. (1994). Developing trustful and co-operative
relationships. Leadership and Organisation Development Journal, 15 (2), III-V.
Butler, J. K. (1991). Toward understanding and measuring conditions of trust:
evolution of a conditions of trust inventory. Journal of Management, 17 (3),
643663.
Clark, M. C. ve Payne, R. L. (1997). The nature and structure of workers trust in
management. Journal of Organizatonal Behaviour, 18 (3), 205224.
okluk-Bkeolu, . ve Ylmaz, K. (2008). lkretim okullarnda rgtsel
gven hakknda retmen grleri. Kuram ve Uygulamada Eitim Ynetimi
Dergisi, 14 (54), 211233.
Deluga, R. J. (1994). Supervisor trust building, leader-member exchange
and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and
Organizational Psychology, 67, 315326.
Demircan, N. (2003). rgtsel gvenin bir ara deikeni olarak rgtsel
ballk: eitim sektrnde bir uygulama. Yaynlanmam Doktora Tezi.
Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Sosyal Bilimler Enstits. Gebze.
Doney, P. M., Cannon, J. P. ve Mullen, M. R. (1998). Understanding the influence
of national culture on the development of trust. Academy of Management
Review, 23 (3), 601620.
Erdem, F. (2003). Sosyal Bilimlerde Gven. (Edt: F. Erdem). Ankara: Vadi Yaynlar.
Erden, A. (2007). Ankara ve Lefkoa okul yneticilerinin ve retmenlerinin
rgtsel gvene ilikin grleri. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara
niversitesi, Eitim Bilimleri Enstits.
Galford, R. ve Drapeau, R. S. (2003). The enemies of trust. Harvard Business
Review, 81 (2), 8895.
Goddard, R. D., Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (2001). A multilevel
examination of the distribution and effects of teacher trust in students and
parents in urban elementary schools. The University of Chicago Pres: The
Elementary School Journal, 32 (1), 317.
Hosmer, L. T. (1995). Trust: the connecting link between organizational theory and
philosophical ethics. The Academy of Management Review, 20 (2), 379403.
Hoy, W. K. ve Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: No justice
without trust. International Journal of Educational Management, 18 (4),
250259.
Kamer, M. (2001). rgtsel gven, rgtsel ballk ve rgtsel vatandalk
davranlarna etkileri. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara
Kochanek, J. R. (2005). Building Trust for Better Schools (Research-Based
Practices). California: Corwin Pres.
Lewicki, R. J., McAllister, D. J. ve Bies, R. J. (1998). Trust and distrust: New
relationships and realities. Academy of Management View, 23 (3), 438458
Mayer, R. C., Davis, J. H. ve Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of
organizational trust. Academy of Management Review, 20 (3), 709734.
McAllister, D. J. (1995). Affect-and cognition-based trust as foundations for
interpersonal cooperation in organizations. Academy of Management Journal,
38 (1), 2459.
McKnight, D. H., Cummings, L. L. ve Chervany, N. L. (1998). Initial trust
formation in new organizational relationships. Academy of Management,
23 (3), 473490.
Memduholu, H. B. ve Zengin, M. (2009). lkretim okullarnda rgtsel gvene
ilikin retmen alglar. VIII. Ulusal Snf retmenlii Eitimi Sempozyumu.
Eskiehir Osmangazi niversitesi Eitim Fakltesi. 2123 Mays 2009.
Morgan, R. M. ve Hunt, S. D. (1994). The commitment-trust theory of
relationship marketing. Journal of Marketing, 58 (3), 2038
Nyhan, R. C. (2000). Changing the paradigm trust and its role in public sector
organizations. American Review of Public Administration, 30 (1), 87109.
zer, N., Demirta, H., stner, M. ve Cmert, M. (2006). Ortaretim
retmenlerinin rgtsel gven alglar. Ege Eitim Dergisi, 7 (1), 103124.
Polat, S. (2007). rgtsel gven, adalet ve vatandalk davranlarna ilikin
retmen alglar. Yaynlanmam Doktora Tezi. Kocaeli niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits.
Rousseau, D. M., Sitkin, S. B., Burt, R. S. ve Camerer, C. (1998). Not so different
after all: A cross-discipline view of trust. The Academy of Management
Review, 23 (3), 393404.
rgtsel Gven 365
Samanc, G. (2007). rgtsel gven ve rgtsel vatandalk davran.

Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits.
Solomon, R. C. ve Flores, F. (2001). Dnyasnda, Politikada, likilerde ve
Yaamda Gven Yaratmak. (ev: A. Kardam). stanbul: MESS Yaynlar.
Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of
Educational Administration, 39 (4), 306331.
Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. (1998). Trust in schools: A conceptual and
empirical analysis. Journal of Educational Administration, 36 (4), 334352.
Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. (2000). A Multidisciplinary analysis of the
nature, meaning and measurement of trust. Review of Educational Research,
70 (4), 547593.
Ylmaz, E. (2005). Okullarda rgtsel gven leinin geerlik ve gvenirlik
almas. Seluk niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 567580.
Ylmaz, E. (2006a). Okullardaki rgtsel gven dzeyinin baz deikenler
asndan incelenmesi. Seluk niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 739756.
Ylmaz, E. (2006b). Okullardaki rgtsel gven dzeyinin okul yneticilerinin
etik liderlik zellikleri ve baz deikenler asndan incelenmesi.
Yaynlanmam Doktora Tezi. Seluk niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits.
Ylmaz, K. (2004). Okul yneticilerinin destekleyici liderlik davranlar
ile okullardaki gven arasndaki iliki konusunda ilkretim okulu
retmenlerinin grleri. nn niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 5 (8),
117131.
Ylmaz, K. (2008). The relationship between organizational trust and
organizational commitment in Turkish primary schools. Journal of Applied
Sciences, 8 (12), 22932299.
Ylmaz, K. (2009). zel dershane retmenlerinin rgtsel gven dzeyleri ile
rgtsel vatandalk davranlar arasndaki iliki. Kuram ve Uygulamada
Eitim Ynetimi, 15 (59), 471490.
Ylmaz, K., Karakse, T. ve Altnkurt, Y. (2009). lkretim okullarnda rgtsel
gven ile rgtsel adalet arasndaki iliki. Uluslararas 5. Balkan Eitim
ve Bilim Kongresi. Trakya niversitesi Eitim Fakltesi. 13 Ekim 2009.
Edirne. ss. 319322.
14. BLM
RGTSEL ADALET
Bir rgtn varln ve etkililiini srdrebilmesi ynndeki

etkinliklerin neredeyse tamam insanlar yoluyla yaplmaktadr. r-
gtler asndan insan gesinin en nemli g olarak gerek retim
gerekse hizmet sektrnde yer almas, sanayi sonras toplumun en
nemli zelliklerinin banda yer almaktadr. rgtsel etkinliin
kaynan yalnzca rgt ii etmenlerde arayan ilk ynetim kuram-
larnn aksine sistem yaklam ile birlikte, rgt ii deikenlerin
yannda evresel deikenleri de dikkate alan ve rgt etkileyen
tm deikenleri bir arada deerlendirmeyi salayan kuramlar geli-
tirilmitir (zen, 2001). Bu yeni yaklamla beraber sosyal alandaki
ok sayda konu ve kavram rgtsel alana uyarlanmtr. zellikle
insan ilikileri kuram ile birlikte i alan ne olursa olsun rgtn
baarsn etkileyen en nemli genin sahip olduu insan kayna
ve onlar arasndaki ilikilere bal olduu gerei, alanlarn ve-
rimliliine etki eden etmenlerin nemini artrmtr. alanlarn
rgt iinde mutlu olmas, i doyumu, rgte ball vb. konular
ynetim biliminin ilgi oda haline gelmitir. ortamnda insana
ynelik aratrma sonular; 1960l yllarda verimliliin artrlma-
snda ve kalitenin gelitirilmesinde alanlarn iinden gelen al-
ma isteinin, rgtn amalarna ballnn ve i doyumunun rol
oynadn belirgin bir biimde ortaya koymutur (Fndk, 2003).
alanlarn i doyumunu, rgte balln ve rgtn verimlili-
ini etkileyen gelerden biri de rgtsel adalettir (Aydn ve Kara-
man-Kepeneki, 2008).
KAYNAKA
Alexander, S. ve Ruderman, M. (1987). The role of procedural and distributive
justice in organizational behavior. Social Justice Research, 1 (2), 177198.
Aral, V. (1997). Hukuk ve Hukuk Bilimi zerine. stanbul: Filiz Kitapevi.
Arslanta, C. C. ve Pekdemir, I. (2007). Dnmc liderlik, rgtsel vatandalk
davran ve rgtsel adalet arasndaki ilikileri belirlemeye ynelik grgl
bir aratrma. Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 261286.
Atalay, . (2005). rgtsel vatandalk ve rgtsel adalet. Yaymlanmam
Yksek Lisans Tezi. Kocatepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Afyon.
Aydn, A. (2004). Geliim ve renme Psikolojisi. Ankara: Tekaa Yaynlar.
Aydn, . P. (2002). Ynetsel, Mesleki ve rgtsel Etik. Ankara: PegemA Yaynclk.
Aydn, . ve Karaman-Kepeneki, Y. (2008). Principals opinions of organisational
justice in elementary schools in Turkey. Journal of Educational Administration,
46 (4), 497513.
Aydn, M. (2000). Eitim Ynetimi. Ankara: Hatibolu Yaynevi.
Aykut, S. (2007). rgtsel adalet, birey-rgt uyumu ile alanlarn ile ilgili
tutumlar. Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Yeditepe niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, stanbul.
Balay, R. (2000). Ynetici ve retmenlerde rgtsel Ballk. Ankara: Nobel
Yaynlar.
Baaran, . E. (1985). rgtlerde gren Hizmetlerinin Ynetimi. Ankara:
Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi Yaynlar.
Beugr, C. D. (2002). Understanding organizational justice and its impact on
managing employees: An African perspective. The International Journal of
Human Resource Management, 13 (7), 10911104
Bies, R. J. ve Moag, J. F. (1986). Interactional justice: communication criteria of
fairness. Research on Negotiation in Organizations. (Edt: R. J. Lewicki, B. H.
Sheppard ve B. H. Bazerman). Greenwich CT: JAI Pres. ss. 4355.
Bies, R. J. ve Shapiro, D.L. (1987). Interactional fairness judgments: The
influence of causal accounts. Social Justice Research, 1 (2), 199218.
Bozkurt, E. (2004). Hukukun Temel Kavramlar. Ankara: Asil Yaynclk.
Can, G. (2009). Kiilik geliimi. Eitim Psikolojisi. (Edt: B. Yeilyaprak). Ankara:
Pegem A Yaynclk. ss. 117151.
rgtsel Adalet 383
Cevizci, A. (2010). Felsefe Tarihi. stanbul: Say Yaynlar.

Clay-Warner, J., Reynolds, J. ve Roman, P. (2005). Organizational justice and
job satisfaction: A test of three competing models. Social Justice Research,
18 (4), 391409.
Cohen-Charash, Y. ve Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations:
A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes,
86 (2), 278321.
Cropanzano, R. (1993). Justice in the Workplace: Approaching Equity in Human
Resource Management. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Cropanzano, R., Prehar C. A. ve Chen, P. Y. (2002). Using social exchange
Theory to distinguish procedural from interactional justice. Group &
Organization Management, 27 (3), 324351.
Crosby, F. (1979). Relative deprivation revisited: A response to Miller, Bolce,
and Halligan. The American Political Science Review, 73 (1), 103112.
akmak, K. (2005). Performans deerlendirme sistemlerinde rgtsel adalet
algs ve bir rnek olay almas. Yaynlanm Yksek Lisans Tezi. stanbul
niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
een A. (1993). Adalet Kavram. Ankara: Gndoan Yaynlar.
De Cremer, D. (2005). Procedural and distributive justice effects moderated by
organizational identification. Journal of Managerial Psychology, 20 (1), 413.
Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarnn ve adalet algsnn; rgtsel ballk, i
tatmini ve rgtsel vatandalk davran zerine etkilerine ynelik bir
aratrma. Yaymlanmam Doktora Tezi, Gebze Yksek Teknoloji Enstits
Sosyal Bilimler Enstits, Gebze.
Dilek, U. (2004). rgtsel adalet alglamalar ve rgtsel ballk ile ilikisi.
Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Kara Harp Okulu Komutanl, Ankara.
Eker, G. (2006). rgtsel adalet algs boyutlar ve i doyumu zerindeki etkileri.
Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Dokuz Eyll niversitesi, zmir.
Erolu, . G. 2009). rgtsel adalet alglamas ve i tatmini hakknda bir
aratrma. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Pamukkale niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Denizli.
Eskew, D. E. (1993). The role of organizational justice in organizational
citizenship behavior. Employee Responsibilities and Rights Journal, 6 (3),
185194.
Fndk, . (2003). nsan Kaynaklar Ynetimi. stanbul: Alfa Yaynlar.

Folger, R. (1987). Distributive and procedural justice in the workplace. Social
Justice Research, 1, 143159.
Folger, R. ve Cropanzano, R. (1998). Organizational Justice and Human Resource
Management. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Folger, R. ve Greenberg, J. (1985). Procedural justice: An interpretive analysis
of personnel systems. Research in Personnel and Human Resources
Management. (Edt: K. Rowland ve G. Ferris). ss. 141183.
Folger, R. ve Konovsky, M. A. (1989). Effects of procedural and distributive
justice on reactions to pay raise decisions. Academy of Management Journal,
32 (1), 115130.
Folger, R., Rosenfield, D., Rheaume, K. ve Martin, C. (1983). Relative deprivation
and procedural justification. Journal of Personality and Social Psychology,
45, 268273.
Gzler, K. (1998). Hukuka Giri. Bursa: Ekin Yaynclk.
Greenberg, J. (1986). Determinants of perceived fairness of performance
evaluations. Journal of Applied Psychology, 71, 340342.
Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of
Management Review, 12 (1), 922.
Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, tomorrow. Journal
of Management, 16 (2), 399432.
Greenberg, J. (1993). The social side of fairness: Interpersonal and informational
classes of organizational justice. Justice in the Workplace: Approaching
Fairness in Human Resource Management (Edt: R. Cropanzano). Hillsdale,
NJ: Lawrence Erlbaum Associates. ss. 79103.
Greenberg, J. (1996). The Quest for Justice on the Job. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Greenberg, J. ve Tyler, T. R. (1987). Why procedural justice in organizations?
Social Justice Research, 1, 127-142
Gnaydn, S. C. (2001). letmelerde rgtsel adalet ve rgtsel gven
deikenlerinin politik davran algs ve ibirlii yapma eilimine etkisini
inceleyen bir alma. Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara
niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Griz, A. (1994). Adalet kavramnn belirsizlii. Adalet Kavram. (Edt: A.
Griz). Ankara: Trkiye Felsefe Kurumu Yaynlar. ss. 526.
rgtsel Adalet 385
Griz, A. (2005). Hukuk Balangc. Ankara: Siyasal Kitabevi.

Hoy, W. K. ve Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: No justice
without trust. International Journal of Educational Management, 18 (4),
250259.
Irak, D. U. (2004). rgtsel adalet: Ortaya k, kuramsal yaklamlar ve
bugnk durumu. Trk Psikoloji Yazarlar, 7 (13), 2543.
ba, J. . (2000). alanlarn yneticilerine duyduklar gvenin ve rgtsel
adalete ilikin alglamalarnn vatandalk davrannn oluumundaki
rol: Bir turizm rgtnde uygulama. Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi.
Akdeniz niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Antalya.
ba, J. . (2001). alanlarn yneticilerine duyduklar gvenin ve rgtsel
adalete ilikin alglamalarnn vatandalk davrannn oluumundaki rol.
Ynetim Aratrmalar Dergisi, 1 (1), 5173.
can, . F. ve Naktiyok, A. (2004). alanlarn rgtsel badamlarnn
belirleyicileri olarak rgtsel ballk ve rgtsel adalet alglar. Ankara
niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi Dergisi, 59 (1), 181201.
Jawahar, I. M. (2002). A model of organizational justice and workplace
aggression. Journal of Management, 28 (6), 811834.
Karabay, E. Z. (2004). Kamuda ve zel sektrde rgtsel adalet algs ile rgtsel
ballk arasndaki ilikiler. Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Hacettepe
niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Ankara.
Karademir, T. ve oban B. (2010). Sporun ynetsel yapsnda rgtsel adalet
kuramna bak. Nide niversitesi Beden Eitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,
4 (1), 4862.
Karakse, T., Altnkurt, Y. ve Ylmaz, K. (2009). rgtsel adaletin retmenlerin
i doyumu zerindeki etkileri. Uluslararas 5. Balkan Eitim ve Bilim Kongresi.
Trakya niversitesi Eitim Fakltesi. 13 Ekim 2009. Edirne. ss. 558561.
Kayar, . ve zlmez, . (2005). Hukukun Temel Kavramlar. Ankara: Detay
Yaynclk.
Konovsky, M. A. (2000). Understanding procedural justice and its impact on
business organizations. Journal of Management, 26 (3), 489511.
Koopmann, R. (2002). The relationship between perceived organizational
justice and organizational citizenship behaviors: A review of the literature.
Journal of Student Research. http://www.uwstout.edu/rs/uwsjsr/table.htm.
Eriim Tarihi: 30.05.2010
Kuuradi, . (1994). Adalet kavram. Adalet Kavram. (Edt: A. Griz). Ankara:

Trkiye Felsefe Kurumu Yaynlar, ss. 2733.
Leventhal, G. S. (1980). What should be done with equity theory? New
approaches to the study of fairness in social relationships. Social Exchange:
Advances in Theory and Research. (Edt: K. J. Gergen, M. S. Greenbers ve R.
H. Willis). New York: Plenum. ss. 2753.
Lind, E. A. ve Tyler, T. R. (1988). The Social Psychology of Procedural Justice.
New York: Plenum Press.
Marx, K. ve Engels, F. (2003). Gotha ve Erfurt Programnn Eletirisi. Ankara:
Eri Yaynlar.
Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and
organizational citizenship behaviors: Do fairness perceptions influence
employee citizenship? Journal of Applied Psychology, 76 (6), 845855.
Niehoff, B. P. ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship
between methods of monitoring and organizational citizenship behavior.
Academy of Management Journal, 36 (3), 527556.
Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier
Syndrome. Canada: Lexington Boks.
Organ, D. W. ve Konovsky, M. (1989). Cognitive versus affective determinants
of organizational citizenship behavior. Journal of Applied Psychology, 74 (1),
157164.
zdeveciolu, M. (2003). Alglanan rgtsel adaletin bireyleraras saldrgan
davranlar zerindeki etkilerinin belirlenmesine ynelik bir aratrma.
Erciyes niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 21, 7796.
zen, J. (2001). Adalet kuramlarnn geliimi ve rgtsel adalet trleri. Hukuk
Felsefesi ve Sosyolojisi Arivi, 5, 107117.
zen, J. (2003). rgte duyulan gvenin anahtar unsuru olarak rgtsel adalet.
Sosyal Bilimlerde Gven (Edt: F. Erdem). Ankara: Vadi Yaynlar. ss. 183205.
zkalp, E. ve Krel . (1996). rgtsel Davran. Eskiehir: Anadolu niversitesi,
Eitim, Salk ve Bilimsel Aratrma almalar Vakf Yaynlar.
Paterson, J. M., Green, A. ve Cary, J. (2002). The measurement of organizational
justice in organizational change programmes: A reliability, validity and
context sensitivity assessment. Journal of Occupational and Organizational
Psychology, 75 (4), 393408.
rgtsel Adalet 387
Polat, S. (2007). rgtsel gven, adalet ve vatandalk davranlarna ilikin

retmen alglar. Yaymlanmam Doktora Tezi. Kocaeli niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Kocaeli.
Polat, S. (2009). Eitim rgtleri in Sosyal Sermaye: rgtsel Gven. Ankara:
Pegem A Yayclk.
Polat, S. ve Celep, C. (2008). Ortaretim retmenlerinin rgtsel adalet,
rgtsel gven, rgtsel vatandalk davranlarna ilikin alglar. Kuram
ve Uygulamada Eitim Ynetimi, 54, 307331.
Roch, S. G. ve Shanock, L. R. (2006). Organizational justice in an exchange
framework: Clarifying organizational justice distinctions. Journal of
Management, 32 (2), 299322.
Sheppard, B. H. ve Lewicki R. J. (1987). Toward general principles of managerial
fairness. Social Justice Research, 1 (2), 161176.
Snmez, M. (2001). Gelir Uurumu. Trkiyede Gelirin Adaletsiz Blm.
stanbul: Om Yaynlar.
Syk, S. (2007). rgtsel adaletin i tatmini zerine etkisi ve stanbul ilindeki
zel hastanelerde alan hemirelere ynelik bir alma. Yaymlanmam
Doktora Tezi. stanbul niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Stevens, E. ve Wood, G. H. (1995). Justice, Ideology, and Education. New York:
McGraw-Hill.
Sweeney, P. D., McFarlin, D. B. ve Inderrieden E. J. (1990). Using relative
deprivation theory to explain satisfaction with income and pay level: A
multi study examination. The Academy of Management Journal, 33 (2),
423436
ahin, D. N. (2007). rgtsel adalet ve kltr. Kltrel Balamda Ynetsel-
rgtsel Davran (Edt: R. Erdem ve C. . ukur). Ankara: Trk Psikologlar
Dernei Yaynlar. ss. 183229
Tanaka, K. (1999). Judgments of fairness by just world believers. The Journal of
Social Psychology, 139 (5), 631638.
Tansky, J. W. (1993). Justice and organizational citizenship behavior: What is the
relationship? Employee Responsibilities and Rights Journal, 6 (3), 195207.
Tadan, M. ve Ylmaz, K. (2008). Organizational citizenship and organizational
justice scales adaptation to Turkish. Eitim ve Bilim Dergisi, 33 (150), 8796.
TDK (2010). Trk Dil Kurumu Gncel Trke Szlk. www.tdk.org.tr. Eriim
Tarihi: 20.05.2010.
Titrek, O. (2009). Employees organizational justice perceptions in Turkish
schools. Social Behavior and Personality, 37 (5), 605620.
Topakkaya, A. (2008). Aristoteleste adalet kavram. Uluslararas Sosyal
Aratrmalar Dergisi, 2 (6), 628633.
Tremen F. ve Tan, . (2010). Eitim rgtlerinde adalet: Kavramsal bir
zmleme. Dicle niversitesi Ziya Gkalp Eitim Fakltesi Dergisi, 14, 5870.
TK (2009). Trkiye statistik Kurumu. www.tuik.gov.tr. Eriim Tarihi:
20.05.2010.
Yldrm, F. (2002). alma yaamnda rgte ballk ve rgtsel adalet
ilikisi. Yaymlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits, Ankara.
nal, Z. (2003). retmenlerde i doyumu ve rgtsel vatandalk.
Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, Afyon.
Ylmaz, K ve Tadan, M. (2009). Organizational citizenship and organizational
justice in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration,
47 (1), 108126.
Ylmaz, K. (2010). Devlet ortaretim okullarnda grev yapan retmenlerin
rgtsel adalet alglar. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 10 (1),
579616.
Ylmaz, K., Karakse, T. ve Altnkurt, Y. (2009). lkretim okullarnda rgtsel
gven ile rgtsel adalet arasndaki iliki. Uluslararas 5. Balkan Eitim
ve Bilim Kongresi. Trakya niversitesi Eitim Fakltesi. 13 Ekim 2009.
Edirne. ss. 319322.
Ycel, C. ve Glveren, H. (2007). Snfta rencilerin motivasyonu. (Edt: M.
iman ve S. Turan). Snf Ynetimi. Ankara: Pegem A Yaynclk, ss. 6984.
Yrr, . (2008). rgtsel adalet ile i tatmini ve alanlarn bireysel zellikleri
arasndaki ilikilerin analizine ynelik bir aratrma. Sleyman Demirel
niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 13 (2), 295312.
15. BLM
RGTSEL VATANDALIK
DAVRANII
Yakn zamanlara kadar sosyal bilimler alanna hkim olan po-

zitivist anlayla, rgtlerin kltrel zellikleri ihmal edildii kadar
rgtte alanlar da makine olarak alglanmtr. Makine metaforu-
nun bu egemenlii, rgt-birey ilikisinde tek ynl bir bakn olu-
masna, bu durumda bireyin insani ynnn gz ard edilmesine yol
amtr. Dolaysyla birey, rgt amalarna ulatran bir aygttan
ibaret olarak grlmtr. Genelde bat dnce tarznn bireycilii,
soyutlamac anlay, tmdengelimcilii ve insan mhendisliinin
sonucunda, insan, bireylemitir. Bu durum gerek eitimciler ge-
rekse dier sosyal bilimcilerin eletirileri sonucunda (antipozitivist
anlay), kltr, deer, kiilik gibi olgular dikkate alnmaya balan-
mtr. Gelinen noktada bireyin rgt ortamndaki davranlarnn
bireyin iinde bulunduu kltrn deer yarglar tarafndan etki-
lendii anlalmtr.
rnek olarak batl toplumlardaki benlik ve bireycilik anlay-
larndan farkl olarak Japon kltrnde benlie dayal bireycilik bir
engel olarak grlrken, insanlar stlendikleri roller balamnda
birey olmaktan daha ok ibirlii yapan ortaklar olarak alglanr-
lar ve bireyler kendilerini arkadalarna, ealanlarna ve ailelerine
balanm olarak grrler (Athos ve Pascale, 2000).
Gnmzde gelien yeni ynetim anlaylar, gemitekinden
daha nitelikli alan ilikilerine gereksinim duymaktadr (Ghoshal,
rgtsel Vatandalk Davran 419
KAYNAKA
Acar, A. Z. (2006). rgtsel yurttalk davran: Kavramsal geliimi ile kiisel
ve rgtsel etkileri. Dou niversitesi Dergisi, 7 (1), 114.
Ahearne, M. J. (2000). An examination of the effects of leadership empowerment
behaviors and organizational citizenship behaviors on sales team
performance. Indiana University, Doc. Phi. Dissertation. http://proquest.
umi.com/Austos2002
Akta, H. G. (2008). retmenlerde denetim oda ve rgtsel vatandalk.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, Afyonkarahisar.
Aktay, A. (2008). Ynetici ve retmenlerin deer tercihleri ile rgtsel
vatandalk davranlar arasndaki ilikinin incelenmesi. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. Yeditepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Alp, M. (2007). rgtlerde psikolojik sahiplenme ve rgtsel vatandalk.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Dumlupnar niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits, Ktahya.
Altnba, B. (2008). rgtsel ballk ve rgtsel vatandalk arasndaki iliki ve
bir uygulama. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Yldz Teknik niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Altnta, F. . (2006). Hizmet alanlar olarak hemirelerin rgtsel
vatandalk davran boyutlarn belirlemeye ynelik bir analiz. anakkale
Onsekiz Mart niversitesi Biga ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Ynetim
Bilimleri Dergisi, 4 (2), 81-90.
Altunba, A. (2009). retmenlerin rgtsel vatandalk davranlar ve
alma deerlerinin analizi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Yeditepe
Atalay, . (2005). rgtsel vatandalk ve rgtsel adalet. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits,
Afyonkarahisar.
Ay, B. (2007). retmenlerin z-yeterlikleri ve rgtsel vatandalk davran.
Babil, F. (2009). lkretim okulu mdrlerinin vizyoner liderlik zelliklerine
sahip olmalar ile retmenlerin rgtsel adanmalar arasndaki iliki.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Eskiehir Osmangazi niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Eskiehir.
Beikta, . (2009). tatmini ve rgtsel vatandalk davran arasndaki iliki.

Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits, stanbul.
elik, M. (2007). rgt kltr ve rgtsel vatandalk davran. Yaynlanmam
Doktora Tezi. Atatrk niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Erzurum.
etin, A. S. (2009). Otel iletmelerindeki igrenlerin rgtsel adalet alglamalarnn
rgtsel vatandalk davranlarna etkisi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Dumlupnar niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Ktahya.
etin, M., Yeilba Y. ve Akda, B. (2003). retmenlerin rgtsel vatandalk
davran. Marmara niversitesi Atatrk Eitim Fakltesi Eitim Bilimleri
Dergisi, 17, 39-54.
Dede, B. (2009). Kiilik zelliklerinin rgtsel vatandalk davran zerinde
etkileri: bankalar rnei. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Karadeniz
Teknik niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Trabzon.
Dick, R., Grojean M. W., Christ O. ve Wieseke J. (2006). Identity and the extra
mile: relationships between organizational identification and organizational
citizenship behaviour. British Journal of Management, 17 (4), 283301.
Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarnn ve adalet algsnn; rgtsel ballk, i
tatmini ve rgtsel vatandalk davran zerine etkilerine ynelik bir
aratrma. Yaynlanmam Doktora Tezi. Gebze Yksek teknoloji Enstits
Sosyal Bilimler Enstits, Gebze.
Dnder, H. H. (2006). retmenlerin rgtsel vatandalk davranlar ve
brokrasi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Afyonkarahisar..
Dyne, L. V. ve Ang, S. (1998). Organizational citizenship bahaviour of contingent
workers in singapore. Academy of Management Journal, 41 (6), 692703.
Erdem, F. S. (2008). Organizasyonlarda lider-ye etkileiminin rgtsel
vatandalk davran zerindeki etkilerinde, izlenim ynetimi davrannn
rol: Kayseride hizmet sektrnde bir aratrma. Yaynlanmam Yksek
Lisans Tezi. Erciyes niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Kayseri.
Gadot E. V., Beeri I., Shemesh T. B. ve Somech, A. (2007). Group-level
organizational citizenship behaviour in the education system: a scale
reconstruction and validation. Educational Administration Quarterly, 43
(4), 462-493.
Geer, H. (2008). Bir niversite hastanesindeki hemirelerin rgtsel vatandalk

davran dzeylerinin belirlenmesi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Ankara niversitesi Salk Bilimleri Enstits, Ankara.
Gentrk, O. C. (2005). alglanan sosyal destein rgtsel vatandalk davran
zerine etkisi-bir vaka almas. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
stanbul niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Goleman, D. (2000). banda Duygusal Zek. (kinci Basm). stanbul: Varlk
Yaynlar.
Gk, E. E. (2007). rgtsel kltr balamnda rgtsel vatandalk olgusu ve
bir aratrma. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Pamukkale niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Denizli.
Gndz, G. (2008). letmelerde kurumsallama uygulamalarna ynelik
alan tutumlarnn rgtsel vatandalk ile ilikisine ynelik bir uygulama.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Yldz Teknik niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, stanbul.
Gven, M. (2006). rgtsel ballk ve rgtsel vatandalk davranlar
arasndaki iliki. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits, stanbul.
ba, . J. (2000). alsanlarn yneticilerine duyduklar gvenin ve
rgtsel adalete ilikin alglamalarnn rgtsel vatandalk davrannn
oluumundaki rol: bir turizm rgtnde uygulama. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. Akdeniz niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Antalya.
Jahangir, N., Akbar, M. M. ve Haq, M. (2004). Organizational citizenship
behaviour: ts nature and antecedents. BRAC University Journal, 1 (2), 7585.
Karabey, C. N. (2005). rgtsel zdeleme, rgtsel imaj ve rgtsel vatandalk
davran ilikisi: bir uygulama. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Atatrk
niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Erzurum.
Karaku, M. (2008). lkretim okul yneticilerinin ve retmenlerin duygusal
zek yeterliklerinin, retmenlerin duygusal adanmlk, rgtsel
vatandalk ve i doyumu dzeylerine etkisi. Yaynlanmam Doktora Tezi.
Frat niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Elaz.
Kaynak, S. (2007). retmenlerin kiilik zellikleri ve rgtsel vatandalk
davran. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Afyonkarahisar.
Kele, Y. (2009). grenlerin eitim dzeylerinin rgtsel vatandalk

davranna etkisi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Gazi niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits, Ankara.
Kelloway, K., Loughlin C., Barling J. ve Nault, A. (2002). Self-reported
counterproductive behaviors and organizational citizenship behaviors:
separate but related constructs. International Journal of Selection and
Assessment, 10 (12), 143151.
Kendirligil, S. (2006). alanlarn rgtsel vatandalk davran sergileme
eilimleri zerinde rgt kltrnn etkisi. Yaynlanmam Yksek Lisans
Tezi. stanbul niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul.
Kse, S., Kartal, B. ve Kayal, N. (2003). rgtsel vatandalk davran ve
tutuma ilikin faktrlerle ilikisi zerine bir aratrma. Erciyes niversitesi
ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 20, 1-19.
Mercan, M. (2006). retmenlerde rgtsel ballk, rgtsel yabanclama ve
rgtsel vatandalk. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar
Kocatepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Afyonkarahisar.
Moorman, R. ve Blakely, G. (1995). Individualism collectivism as an ndividual
difference piedictor of organizational citizenship behavior. Journal of
Murphy, G., Athanasou, J. ve King, N. (2002). Job satisfaction and organizational
citizenship behaviour: a study of australian human-service professionals.
Journal of Managerial Psychology, 17 (4), 287297.
Mustafayeva, L. (2007). Sosyal sorumluluk ile rgtsel vatandalk davranlar
ve rgtsel zdeleme arasndaki ilikiye ynelik bir aratrma.
Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Dumlupnar niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits, Ktahya.
Nar, O. (2009). lkretim okullarnda grev yapan retmenlerin arkadalk,
baar ve stat abalar ve bu abalarn rgtsel vatandalk davranlaryla
ilikisinin incelenmesi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Yeditepe
Noor, A. (2009). Examining organizational citizenship behaviour as the
outcome of organizational commitment: a study of universities teachers of
Pakistan. Proceedings 2nd CBRC, Lahore, Pakistan.
Ouz, . (2009). rgtsel vatandalk davrannn rgtsel deiim zerine
etkileri ve bir uygulama. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Dumlupnar
niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Ktahya.
Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier

Syndrome. Canada: Lexington Books.
Organ, D. W. (1994). Personality and organizational citizenship behavior. Journal
of Management, 20 (2), 465-478. http://www.infotrac.london.galegroup.
com/itweb/aurek,18.04.01.
Organ, D. W. (1997). Organizational citizenship behaviour: Its construct clean-
up time. Human Performance, 10 (2), 8597.
Organ, D.W., Podsakof, P. M. ve MacKenzie, S. B. (2005). Organizational
Citizenship Behavior, Its Nature, Antecedents, and Consequences. Lexington,
MA: Lexington Books.
Ortiz, L. (1999). A comprehensive literature review organizational justice and
organizational citizenship behavior: s there a connection to nternational
business and cross-cultural research? Southwest Academy of Internetional
Business, University of Texas, Pan American./sbaer.uca.edu/.
zdemir, Y. (2005). Kariyer devreleri ile rgtsel vatandalk eilimi arasndaki
iliki: Sakarya niversitesi ..B.F. rnei. Yaynlanmam Yksek Lisans
Tezi. Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Sakarya.
zdeveciolu, M. (2003). rgtsel vatandalk davran ile niversite
rencilerinin baz demografik zellikleri ve akademik baarlar arasndaki
ilikilerin belirlenmesine ynelik bir aratrma. Erciyes niversitesi ktisadi
ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 20, 117135.
zer, S. (2009). Eitim rgtlerinde lider davran biimleriyle rgtsel
vatandalk davran arasndaki iliki. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi.
Erciyes niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Kayseri.
Podsakoff, P. M. ve Mackenzie, S. B. (1994). Organizational citizenship behaviors
and sales unit effectiveness. Journal of Marketing Research, 31 (3), 351363.
Podsakoff, P. M. ve MacKenzie, S. B. (1997). Impact of organizational citizenship
behavior on organizational performance: a review and suggestions for
future research. Human Performance, 10 (2), 133151.
Polat, S. (2007). Ortaretim retmenlerinin rgtsel adalet alglar, rgtsel
gven dzeyleri ile rgtsel vatandalk arasndaki iliki. Yaynlanmam
Doktora Tezi. Kocaeli niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Kocaeli.
Samanc-Kalayc, G. (2007). rgtsel gven ve rgtsel vatandalk davran.
Samanc, S. (2006). rgtsel iklim ve rgtsel vatandalk. Yaynlanmam

Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits,
Afyonkarahisar.
Sezgin, F. (2005). rgtsel vatandalk davranlar: kavramsal bir zmleme
ve okul asndan baz karmlar. Gazi niversitesi Gazi Eitim Fakltesi
Dergisi, 25 (1), 317339.
een, H. (2006). Personelin renen rgt alglamalarnn rgtsel vatandalk
davranlarna etkisi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Kara Harp Okulu
Savunma Bilimleri Enstits, Ankara.
Topalolu, G. (2005). Dntrc liderlik ve rgtsel vatandalk davran
arasndaki iliki. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Gebze Yksek
Teknoloji Enstits Sosyal Bilimler Enstits, Gebze.
Tremen, F. ve ankaya, . (2008). Ynetimde etkili bir yaklam: Duygu
ynetimi. Kuramsal Eitimbilim Dergisi, 1 (1), 33-47. www.keg.aku.edu.tr
Trker, M. (2006). alanlarn rol tanmlamalarnn rgtsel vatandalk
davranna etkisi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi
Yarm, M. (2009). Genel liselerde alan bran retmenlerinin rgtsel
vatandalk davranlar. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Yeditepe
Yaylac, A. F. (2004). lkretim okullar ynetici ve retmenlerinin rgtsel
yurttalk davranlar. Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi
Eitim Bilimleri Enstits, Ankara.
Ycel, F. G. (2006). retmenlerde mesleki tkenmilik ve rgtsel vatandalk
davran. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits, Afyonkarahisar.
16. BLM
ZLENM (MAJ) YNETM
zlenim ynetimi davranlar olarak bilinen, bireyin dier bi-

reylerin kendisine ilikin sahip olduu izlenimleri ynlendirme gi-
riimleri, psikoloji ve sosyoloji alanlarnda, uzun yllardr tartl-
maktadr. Bu alandaki almalar sosyoloji ve psikoloji alanlarnda e
zamanl, ancak birbirinden bamsz olarak balamtr (Leary, 1996).
O zamandan beri de, izlenim ynetimi alan tartma kayna olagel-
mitir. Baz yazarlar izlenim ynetimini seilmi olaylar, bireyler ve
roller olarak snrlamlardr (Gardner ve Avolio, 1998). Bu snrla-
yc bak asna gre, izlenim ynetimi, bireyleri ynlendirmek iin
denenerek oluturulmu davran gruplardr. Bu dnce yanl bir
alg ile de desteklenir: zlenimlerini ynetmek temelde ktdr. Bu
cmleyle izlenim ynetimi eylemlerinin, bir bireyin dier bireyler
zerinde stnlk salamay amalad, aldatc davranlar ierdii
anlatlmak istenmektedir (Rosenfeld, Giacalone ve Riordan, 1995).
Konuya daha geni bir adan bakan bilim insanlar ise, izlenim
ynetimini sosyal davrann her dzeyinde grlen bir e olarak
ele almlardr. Bunlar, izlenim ynetiminin doasnda, yzeysel ya
da aldatc bir yn olmadn ileri srmlerdir. zlenim ynetimi,
basit bir ekilde, hedef izleyiciyi arzu edilen sonu dorultusunda
ynlendirme amacyla, ona eitli bilgiler iletilmesi olarak ifade edi-
lebilir. Bu geni bak asna, byk lde izlenim ynetimine, sos-
yal oluumlarn bir gerei gz ile bakan Goffman (1959) ve dier
sosyologlarn yazlar yol gstermitir (Gardner ve Avolio, 1998).
KAYNAKA
Allison, S. T. ve Herlocker, C. E. (1994). Constructing impressions in demographically
diverse organisational settings. American Behavioural Scientist, 37 (5), 637653.
Andrews, M. C. (1999). Impression management by association: construction
and validation of a scale. PhD Thesis. The Florida State University Collage
of Business, USA.
Appelbaum, S. H. ve Hughes, B. (1998). Ingratiation as a political tactic: effects
within the organisation. Management Decision, 36 (2), 8595.
Arndt, M. ve Bigelow, B. (2000). Presenting structural innovation in an
institutional environment: Hospitals use of impression management.
Administrative Science Quarterly, 45 (3), 494522.
Ashforth, B. E. ve Lee, R. T. (1990). Defensive behaviour in organizations: A
preliminary model. Human Relations, 43 (7), 621648.
Barry, B. ve Shapiro, D. L. (1992). Influence tactics in combination: The
interactive effects of soft versus hard tactics and rationale exchange. The
Journal of Applied Social Psychology, 22 (18), 14291441.
Bolino, M. C. (1999). Citizenship and impression management: Good soldiers
or good actors? Academy of Management Review, 24 (1), 8299.
Bolino, M. C. ve Turnley, W. H. (1999). Measuring impression management in
organisations: A scale development based on Jones and Pittman taxonomy.
Organizational Research Methods, 2 (2), 187206.
Bozeman, D. P. ve Kacmar, K. M. (1997). A cybernetic model of impression
management processes in organisations. Organisational Behaviour and
Human Decision Processes, 69 (1), 930.
Bristow, D. N. ve Sachau, D. A. (1998). Who could blame me? I got it on sale! An
investigation of purchase price disclosure as an impression management
tactic. Management Research News, 21 (4/5), 11-22.
Carron, A. V. ve Prapavessis, H. (1997). Self-presentation and group influence.
Small Group Research, 28 (4), 500517.
Daniels, D. (1997). Repeated use of impression management tactics: do they lose
their power of influence over time. PhD Thesis. University of Washington.
Elsbach; K. D. ve Sutton, R. I. (1992). Acquiring organisational legitimacy
through illegitimate actions: a marriage of institutional and impression
management theories. Academy of Management Journal, 35 (4) 699739.
zlenim (maj) Ynetimi 455
Elwell, P. L. (1998). The concept of image in advertising and public relations.

Master Thesis. University of Houston.
Feldman, D. C. ve Klich, N. R. (1991). Impression management and career
strategies. (ed. P.A. Giacalone; P. Rosenfeld). Applied Impression Management.
USA: Sage Pub.
Futrell, R. (1999). Performative governance: Impression management, teamwork,
and conflict containment in city commission proceedings. Journal of
Contemporary Ethnography, 27 (4), 494529.
Gardner, W. L. ve Van Eck, P. J (1994). Valuing women in management.
Management Communication Quarterly, 8 (2), 115141.
Gardner, W. L. ve Cleavenger, D. (1998). The impression management strategies
associated with transformational leadership at the world-class level.
Management Communication Quarterly, 12 (1), 342.
Gardner, W. L. ve Martinko, M. J. (1988a). Impression management in
organisations. Journal of Management, 14, 321388.
Gardner, W. L. ve Martinko, M. J. (1988b). Impression management: An observational
study linking audience characteristic with verbal self-presentations. Academy of
Management Journal, 31 (1), 4265.
Gardner, W. L. ve Avolio, B. J. (1998). The charismatic relationship: A
dramaturgical perspective. Academy of Management Review, 23 (1), 3259.
Gendersen, D. E. ve Tinsley, D. B. (1996). Empirical assessment of impression
management biases: The potential for performance appraisal error. Journal
of Social Behaviour & Personality, 11 (5), 5777.
Giacalone, R. A. (1989). Image control: The strategies of impression
management. Personnel, 66 (5), 5256.
Giacalone, R. A. ve Beard, J. W. (1994). Impression management, diversity and
international management. American Behavioral Scientist, 37, 621636.
Giacalone, R. A. ve Duhon, D. (1991). Assessing intended employee behaviour in
exit interviews. Journal of Psychology Interdisciplinary & Applied, 125 (4), 8391.
Giacalone, R. A. ve Pollard, H. G. (1990). Acceptance of managerial accounts for
unethical supervisory behaviour. Journal of Social Psychology, 130 (1), 103110.
Greenberg, J. (1996). Forgive me, Im new: Three experimental demonstrations
of the effects of attempts to excuse poor performance. Organisational
Behaviour and Human Decision Processes, 66 (2), 165178.
Harrell-Cook, G., Ferris G. R. ve Dulebohn, J. H. (1999). Political behaviours

as moderators of the perceptions of organisational politics-work outcomes
relationship. Journal of Organisational Behaviour, 20, 10931105.
Hobden, C. ve Pliner P. (1995). Self-handicapping and dimensions of
perfectionism: Self-presentation vs self-protection. Journal of Research in
Personality, 29, 461474.
Hooghiemstra, R. (2000). Corporate communication and impression
management new perspectives why companies engage in corporate social
reporting. Journal of Business Ethics, 27, 5568.
Hughes, M. (2000). Country music as impression management: A mediation on
fabricating authenticity. Poetics, 28, 185205.
Jones, E. E. ve Pittman, T. S. (1982). Toward a general theory of strategic self
presentation, J. Suls (ed) Psychological Perspectives on the Self, 231262.
Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Kacmar, K. M. ve Carlson, D. S. (1999). Effectiveness of impression management
tactics across human resource situations. Journal of Applied Social
Psychology, 29 (6), 12931295.
Kaplan, S. E. ve Pourciau, S. (1990). An examination of the effect of the
presidents letter and stock advisory service information on financial
division. Behavioural Research in Accounting, 2, 6393.
Leary, M. R. (1996). Self-Presentation, Impression Management and Interpersonal
Behaviour. Oxford: Westview Press.
Leary, M. R. ve Kowalsky, R. M. (1990). Impression management: A literature
review and two-component model. Psychological Bulletin, 107 (1), 3437.
Martin, K. A. ve Leary, M. R. (1999). Would you drink after a stranger? The
influence of self-presentational motives on willingness to take a health risk.
Personality & Social Psychology Bulletin, 25 (9), 10921111.
Martinko, M. J. (1991). Impression management: Looking to the future. (Edt: P. A.
Giacalone & P. Rosenfeld). Applied Impression Management. London: Sage Pub.
Mello-Goldner, D. ve Wurf, E. (1997). The self in self-handicapping: Differential
effects of public and private internal audiences. Current Psychology, 15 (4),
319331.
Mendenhall, M. E. ve Wiley, C. (1994). Strangers in a strange land. American
Behavioural Scientist, 37 (5), 605621.
zlenim (maj) Ynetimi 457
Mohamed, A. A., Gardner, W. L. ve Paolillo, J. G. P. (1999). A taxonomy of

organisational impression management tactics. Advances in Competitiveness
Research, 7 (1), 108130.
Mulvey, P. W. ve Bowes-Sperry, L. (1998). The effects of perceived loafing and
defensive impression management on group effectiveness. Small Group
Research, 29 (3), 394416.
Palmer, R. J., Welker R. B., Campell, T. L. ve Magner, N. R. (2001). Examining
the impression management orientation of managers. Journal of Managerial
Psychology, 16 (16), 3549.
Rao, A., Schmidt, S. M. ve Murray, L. H. (1995). Upward impression management:
Goals, influence strategies and consequences. Human Relation, 48 (2), 147167.
Rind, B. ve Benjamin, D. (1994). Effects of public image concerns and self-
image on compliance. Journal of Social Psychology, 134 (1), 1926.
Rosenfeld, P., Giacalone, R. A. ve Riordan, C. (1995). Impression Management in
Organisation. New York: Routhledge.
Rosenfeld, P., Booth-Kewley, S., Edwards, J. E. ve Alderton, D. L. (1994). Linking
diversity and impression management. American Behavioural Scientist, 37
(5), 672682.
Ross, J. A. (1996). Impression management by high and low self-monitoring
job applicants on computer versus paper and pencil questionnaires. Master
Thesis. California State University, Long Beach.
Rowatt, W. C. (1997). Managing impression of significant others: Other-
monitoring scale development and validation. PhD Thesis. University of
Louisville.
Ryska, T. A. ve Yin, Z. (1999). The role of dispositional goal orientation and
team climate on situational self-handicapping among. Journal of Sport
Behaviour, 22 (3), 410426.
Sheer, V C. ve Weigold, M. F. (1995). Managing threats to identity: The
accountability triangle and strategic accounting. Communication Research,
22 (5), 592612.
Shutz, A. (1998). Assertive, offensive, protective and defensive styles of self-
presentation: A taxonomy. The Journal of Psychology, 132 (6), 611622.
Tata, J. (2000). She said, he said. The influence of remedial accounts on third-
party judgments of coworker sexual harassment. Journal of Management,
26 (6), 11331156.
Taylor, S. E. ve Neter, E. (1995). Self-evaluation processes. Personality & Social

Psychology Bulletin, 21 (12), 12781288.
Tedeschi, J. T. ve Melburg, V. (1984). Impression management and influence
in the organization, (ed. S. B. Bacharach and E. J. Lawler), Research in the
Sociology of Organizations, Cilt 3, 3158, Greenwich, CT: JAI Press.
Tedeschi, J. T. ve Norman, N. (1985). Social power, self presentation, and the
self. (Edt: J. T. Tedeschi) The Self and Social Life. New York: McGraw Hill.
Tedeschi, J. T. ve Riess, M. (1981). Verbal strategies in impression management,
(Edt: C. Antaki), The Psychology of Ordinary Explanations of Social Behavior.
London: Academic Press.
Vonk, R. (1999). Impression formation and impression management: Motives,
traits, and likeability inferred from self-promoting and self-deprecating
behaviour. Social Cognition, 17 (4), 390412.
Wate, A. (2000). Impression Management. http:/ www.i5ive.com/article.cfm/
social_psycology/53283.
Wayne, S. J. ve Green S. A. (1993). The effects and leader-member exchange
on employee citizenship and impression management behaviour. Human
Relations, 46 (12), 14311440.
Wayne, S. J. ve Liden, R. C. (1995). Effects of impression management on
performance ratings: A longitudinal study. Academy of Management
Journal, 38 (1), 232261.
Wayne, S. J. ve Ferris, G. R. (1990). Influence tactics, affect, and exchange quality
in supervisor-subordinate interactions: a laboratory experiment and field
study. Journal of Applied Psychology, 75 (5), 487500.
Wrigtsman, L. R. ve Deaux, K. (1981). Social Psychology in the 80s. California:
Brooks/Cole Pub.
Xin, K. R. (1997). Asian American managers: An impression gap? Journal of
Applied Behavioural Science, 33 (3), 335355.
Zaidman, N. ve Drory, A. (2001). Upward impression management in the work
place cross-cultural analysis. International Journal of Intercultural Relations,
25, 671690.
17. BLM
KAOS KURAMI VE
RGTSEL KAOS
Bilim adamlarnn dnyay alglay biimi ile birlikte hayata ba-

k amz da deimektedir. Bilimsel gelimeler bir yandan dnyay
alglay biimimizi belirlerken bir yandan da hayata bak amz,
dolays ile yaam biimimizi deitirmektedir. Rosnay (1998), bilim
dnyasndaki gelimelerin dnyay alglay biimimiz zerindeki
etkileri ile ilgili olarak, 15. yzyldan 21. yzyla kadar felsefi an-
lamda be farkl paradigma deiimi yaandn belirtmektedir. Bu
paradigmalar aada ksaca zetlenmektedir (Akt: Eretin, 2001):
Birinci paradigma Kopernikin Ptelomy astronomisine kar
itiraz ile balamtr. Ptelomy astronomisinde gkyznn, mer-
kezinde dnyann yer ald, yldzlarn ivi gibi akl olduu ve
evresinde ay, gne ve gezegenlerin dnd i ie bir dizi kristal
kre olduu kabul edilmitir. Kopernikin gksel krelerin dnyann
deil, gnein evresinde dndn iddia etmesi ile birlikte, dnya
ve insann evrenin merkezinde yer ald dncesi geerliini yi-
tirmitir. Bu yeni dnce ile birlikte birinci paradigma dnm
yaanmtr. Descartes, evrenin birbiriyle srekli arpan kck
krelerden olutuunu; evren iersinde sonsuz sayda girdap oldu-
unu ve gne sisteminin de bu girdaplardan birisi iinde yer ald-
n ileri srm ve inansn evrende ruh ve bedene sahip tek rnek
varlk olduunu iddia etmitir. kinci paradigma dnm olarak
kabul edilen ve mekaniki bir doa felsefesinin ortaya kmasna yol
aan bu dnce, akl ve kukuculuu n plana karmtr.
KAYNAKA
Deirmenci, M. ve Utku, . (2000). Ynetim ve rgt yapsna kuantum
mekanii asndan bir bak. Dou niversitesi Dergisi, 1(2), 7683.
Dereli, T., Durmuolu, A. ve Kanat, . (2006). letmelerde kaos ynetimi.
Journal of stanbul Kltr University, 3, 2329.
Eretin, . . (2001). Ynetimde Yeni Yaklamlar. Ankara: NOBEL Yayn
Datm.
Gilstrap, D. L. (2005). Strange attractors and human interection: Leading
complex organizations through the use of metaphors. Complexity: An
International Journal of Complexity and Educaion, 2 (1), 5569.
Gleick, J. (1997). Kaos. Ankara: TBTAK Popler Bilim Kitaplar.
Karaay, T. (2004). Determinizm ve kaos. II. Mantk, Matematik ve Felsefe
Sempozyumu. Tema: Kaos, 2124 Eyll 2004, Assos/anakkale, Trkiye.
Mutlu, A. ve Sakn, . (2006). Ynetimde kaos. Journal of Istanbul Kltr
University, 3, 112.
ge, S. (2005). Dzen mi dzensizlik (kaos) mi? rgtlerde varln
srdrlebilirlii asndan bir deerlendirme. Seluk niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits Dergisi, 13, 285303.
rnek, A. . (2004). Kaosun kysnda krizlerle yaamay renmek: Bilgi
toplumunun omurgasn oluturan sektrn krizlere girmeme abalar.
3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Ynetim Kongresi. 2526 Kasm, Eskiehir:
Osmangazi niversitesi.
Polley, D. (1997). Turbulence in organizations: New methapors for organizational
research. Organizational Science, 8 (5), 445457.
Prigogine, I. (2004). Kesinliklerin Sonu (Haz: . ener). stanbul: zdm Yaynlar.
Ruelle, D. (1994). Rastlant ve Kaos (ev: D. Yurtren). Ankara: TBTAK Yaynlar.
Sardar, Z. ve Abram, I. (1999). Introducing Chaos. USA: Totem Books and UK:
Icon Books.
Smith, A. C. T. (2004). Complexity theory as a practical management tool: a
critical evaluation. Organizational Management Journal, 1 (2), 91106.
imek, H. (1997). 21. Yzyln Eiinde Paradigmalar Sava ve Kaostaki
Trkiye. stanbul: Sistem Yaynclk.
Kaos Kuram ve rgtsel Kaos 491
Tekel, S. (2006). Ynetim ve organizasyon bilimi asndan karmaklk teorisi.

Journal of Istanbul Kltr University, 2, 223229.
Thietart, R. A. ve Forgues, B. (1995). Chaos theory and organization.
Organizational Science, 6 (1), 1931.
Uyarolu, Y. (2006). Kaotik Lorenz sisteminin yar-ayna yaps. Journal of
Istanbul Kltr University, 3, 141146.
Yeilorman, M. (2006). Kelebek kanadn kimden yana arpyor? Birletirilmi
bilimin kysnda kaos ve sosyal bilimler. Journal of Istanbul Kltr
University, 3, 7786.
18. BLM
KRZ YNETM
rgtler, ak bir sitem olarak yaplanmalarndan dolay rgt

d ve rgt ii birok deikenden etkilenmektedir. Kreselleme
sreciyle birlikte rgtlerin d evre faktrlerinden etkilenme de-
recesi ve eitlilii artmtr. Bu deikenlerden biri de rgtte yaa-
nan krizdir. Yneticiler, ada ynetim yaklamlarn uygulayarak
krizin dourmu olduu olumsuz sonularn en aza indirmeye veya
kriz domadan krizi nlemeye almaktadrlar. Kriz ynetimi son
yllarda ortaya kan ada ynetim yaklamlarndan biri olarak
gsterilmektedir.
KRZ VE KRZ YNETM

rgtsel anlamda kriz; bir rgtn st dzey hedeflerini tehdit
eden, bazen de rgtn yaamn tehlikeye sokan ve acil tepki gste-
rilmesini gerektiren; rgtn kriz ngrme ve nleme mekanizma-
larnn yetersiz kald gerilim yaratan bir durum (Akat ve Budak,
2002) olarak tanmlanmaktadr. Demirta (2000) ise krizi, rgtn
amalarn ve varln tehdit eden, rgtn risk nleyici nlemlerini
yetersiz klan, planlama ve karar mekanizmalarn olumsuz biimde
etkileyen gerilimli bir durum olarak deerlendirmektedir. Kriz ayn
zamanda rgt iin bir frsat dourabilmektedir. Kriz, rgtn yeni
bilgiler ve deneyimler kazanmasna, bunu bir frsat haline dntr-
mesine olanak salayan bir dnm noktas olarak da grlmektedir.
KAYNAKA
Akaln, G. ve Uak, A. (2007). Ekonomik krizlerde ksa vadeli sermaye hareketlerinin
rol ve IMFnin kriz ynetimi. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits
Dergisi, 7 (28), 255262.
Akat, . ve Budak, G. G. (2002). letme Ynetimi. zmir: Bar Yaynlar.
Aksoy, H. H. ve Aksoy, N. (2003). Okullarda krize mdahale planlamas. Ankara
niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi Dergisi, 36 (12), 3749.
Ataman, G. (2002). letme Ynetimi Temel Kavramlar Yeni Yaklamlar.
stanbul: Trkmen Kitabevi.
Aydoan, Z. F. (2004). rgt kltr ve iklimi. Gazi niversitesi Ticaret ve
Turizm Eitim Fakltesi Dergisi, 2, 203215.
Ayka, B. ( 2001). Kamu ynetiminde kriz ve kriz ynetimi. Gazi niversitesi
BF Dergisi, 2, 123132.
Balc, A. (2002). Etkili Okul Gelitirme: Kuram, Uygulama ve Aratrma. Ankara:
Pegem A Yaynclk.
Bayda, A., Bakan, . ve zylmaz, A. (2004). Kriz ve kriz ynetimi. ada
Ynetim Yaklamlar (Edt: . Bakan). stanbul: Beta Yaynclk. ss: 225252.
Bozgeyik, A. (2004). Krizleri Frsata Dntrmek. stanbul: Hayat Yaynlar.
avu, . ve Grdoan, A. (2008). rgt kltr ve rgtsel ballk ilikisi: Be
yldzl bir otel iletmesinde aratrma. Gazi niversitesi Ticaret ve Turizm
Eitim Fakltesi Dergisi, 1, 1834.
Demir, F. O. (2008). Kriz ynetim stratejileri ve kriz iletiimi. Dou Akdeniz
niversitesi FBE Journal, 1011.
Demirta, H. (2000). Kriz ynetimi. Kuram ve Uygulamada Eitim Ynetimi, 6
(23), 353373.
Erem, T., Tek, B. ., Gegez, E. A. ve Br, M. D. (2010). Global pazarlarda pazarlama
stratejilerinin tasarm ve uygulanmasnda kltrel etkileimin rol. www.
econturk.org/Turkiyeekonomisi/deniz4.pdf. Eriim Tarihi: 19.05.2010.
Erkocaolan, E. ve zgen, H. (2009). Kurumsal giriimcilik ile rgt yaps
arasndaki iliki. ukurova niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, 18
(1), 203214.
Gainey, B. S. (2009). Crisis managements new role in educational setttings. The
Clearing House, 82 (6), 267274.
Kriz Ynetimi 517
Gen, F. N. (2008). Kriz iletiimi: Marmara depremi rnei. Seluk letiim, 5

(3), 161175.
Gen, N. (2007). Ynetim ve Organizasyon. Ankara: Sekin Yaynclk.
Gney, S. (2007). Ynetim ve organizasyonun baz temel kavramalar. Ynetim
ve Organizasyon (Edt: S. Gney). Ankara: Nobel Yaynclk.
Hachalilolu, H. (1998). letmelerde kriz ynetiminin halkla ilikiler asndan
incelenmesi. Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi. Marmara niversitesi
Hait, G. (2000). letmelerde Kriz Ynetimi ve Trkiyenin Byk Sanayi
letmeleri zerinde Yaplan Aratrma almas. Eskiehir: Anadolu
niversitesi Yaynlar.
nand, Y. (2008). Resmi ilk ve ortaretim okullar mdrlerinin okullarnda
kriz durumlarna ilikin yaklamlarnn deerlendirilmesi. Dicle
niversitesi Ziya Gkalp Eitim Fakltesi Dergisi, 10, 3655.
sbir, E. G. ve Gen, F. N. (2007). Kamu ynetimi perspektifinden afete mdahele
ve mdahalede uluslararasi rgtlerin rol. Uluslararas Kamu Ynetimi ve
Uluslararas rgtler Sempozyumu, 4.8.2007, TODAE.
Kk, F. ve Bayuk, M. N. (2007). Kriz ortamnda bir baar faktr olarak
alanlarn kurum imaj. http:/ joy.yasar.edu.tr/makaleler/no:72/11.
ndirilme Tarihi: 19.05.2010.
MEB (2007). Trk Eitim Sistemi 2007. MEB. Strateji Gelitirme Bakanl
Yaynlar.
Murat, G. ve Msrl, K. (2005). Kk ve orta lekli iletmelerde kriz ynetimi:
aycuma rnei. Zonguldak Kara Elmas niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
1 (1), 119.
Narbay, M. . (2006). Kriz letiimi. Ankara: Nobel Yaynclk.
Okay, A. (2002). Kriz ynetimi ve halkla ilikiler. stanbul niversitesi letiim
zdem, G. (2007). Trkiyede 1980 sonras uygulanan eitim politikalarnn
ilkretim okullarnda yaratt dnmn deerlendirilmesi (Ankara ili
rnei). Yaynlanmam Doktora Tezi. Ankara niversitesi, Eitim Bilimleri
Enstits, Ankara.
zdemir, T. (2002). lkretim okullarnda grevli yneticilerin kriz
ynetimi konusundaki koordinasyon yeterliklerinin deerlendirilmesi.
Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi. Abant zzet Baysal niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, Bolu.
zdeveciolu, M. (2002). Krizin iletmelerin ynetsel ve rgtsel yaps

zerindeki olumsuz etkileri ve kayseri sanayi iletmelerinde yaplan bir
aratrma. Erciyes niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 19,
93114.
ztrk, Y. ve Trkmen, F. (2006). Turizm iletmelerinin kriz dnemlerinde
uyguladklar pazarlama stratejilerine ynelik bir aratrma. Gazi
niversitesi Ticaret ve Turizm Eitim Fakltesi Dergisi, 1, 7495.
Peker, . ve Aytrk, N. (2000). Etkili Ynetim Becerileri renilebilir ve
Gelitirilebilir. Ankara: Yarg Yaynevi.
Peltekolu, F. B. (2007). Halkla likiler Nedir? stanbul: Beta Yaynclk.
imek, . M. (2002). Ynetim ve Organizasyon. Konya: Gnay Ofset Matbaaclk.
Tahaolu, F. ve Gedikolu, T. (2010). lkretim okulu mdrlerinin liderlik
rolleri. Kuram ve Uygulamada Eitim Ynetimi Dergisi, 15 (58), 274298.
Turan, A. H. ve olakolu, B. E. (2008). Yksekrenimde retim elamanlarnn
teknoloji kabul ve kullanm: Adnan Menderes niversitesinde ampirik bir
deerlendirme. Dou niversitesi Dergisi, 9 (1), 106121.
Tutar, H. (2004). Kriz ve Stres Ynetimi. Ankara: Sekin Yaynclk.
Tz, M. V. (2001). Kriz ve letme Ynetimi. stanbul: Alfa Yaynclk.
Tz, M. V. (2004). Kriz Ynetimi. stanbul: Alfa Yaynclk.
Uyank, Y. (2008). Neoliberal kreselleme srecinde igc piyasalar. Gazi
niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dergisi, 10 (2), 209224.
Yalnkaya, M. (2002). Ak sistem teorisi ve okula uygulanmas. Gazi
niversitesi Gazi Eitim Fakltesi Dergisi, 22 (22), 103116.
19. BLM
RGTSEL SNZM
Kreselleme, youn rekabet ortam, bilgi ve iletiim teknoloji-

sinde grlen ba dndrc yenilikler rgtleri etkilerken; iletme
birlemeleri ve satn almalar, iletmelerin yeniden yaplanma, k-
lme, hiyerarik kademelerin azaltlmas uygulamalar, ard arkas
kesilmeyen iyiletirme ve gelitirme projeleri de rgtlerin iindeki
bireyleri derinden etkilemektedir. Naisbitt ve Aburdene (1982), in-
sanlk tarihinde, benzeri grlmemi bir teknolojik yenilenme, eko-
nomik olanaklar ve siyasal gelimeler ile kltrel yeniden oluum-
lardan dolay yaanan a yani 2000li yllar, byk ynelimler
(megatrends) a olarak nitelendirmektedir (Akt: Helvac, 2010).
Toffler (1996), modern toplumda deiim hznn kontrol dna
ktn ve uyum salama bozukluu gibi ok ar sonular dour-
duunu belirtmekte ve insanlarn ancak belirli dzeylerde deiim-
le baa kabileceini; ok hzl, ok fazla deiimin ksa bir zaman
dilimi iinde gereklemesinin insanlarda ykc bir bask, stres ve
zihin kargaas yaratacan vurgulamakta ve bu durumu gelecein
oku olarak adlandrmaktadr. Senge (1990), dnn zmlerinin
bugnn problemleri haline geldiini belirtmektedir.
Teknoloji ve ekonomi alannda youn gelimeler, rgtlere hem
bir tehdit hem de bir frsat ortam yaratmakta; bu durum nedeniyle
baz ticari rgtler krize girerken, bazlar da satlarn ve krlarn
artrma olana bulmaktadr. Deiim Ynetimi, Kriz Ynetimi
rgtsel Sinizm 539
KAYNAKA
Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic,
Social, and General Psychology Monographs, 126 (3), 269292.
Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract
violation framework. Human Relations, 49 (11), 13951418.
Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some
causes and effects. Journal of Organizational Behavior, 18, 449469.
Brandes, P. M. (1997). Organizational cynicism. Its nature, antecedents,
and consequences. Unpublished Doctoral Dissertation. Department of
Philosophy in the Department of management of the College of Business
Administration. University of Oklahoma.
Brandes, P., Castro, S., James, M. S. L., Martinez, A., Matherly, T., Ferris, G.
ve Hochwarter, W. (2008). The interactive effects of job insecurity and
organizational cynicism on work effort following a layoff. Journal of
Leadership & Organizational Studies, 14 (3), 233247.
Conner, D. R. (1992). Managing At The Speed of Change: How Resilient Managers
Succeed and Prosper Where Others Fail. New York: Villard Books.
Dean, J. W. Jr., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism.
Academy of Management Review, 23(2), 342352.
Eaton, J. A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism.
Unpublished Doctoral Dissertation. Graduate Program in Psychology, York
University, Toronto.
Helvac, M. A. (2010). Eitim rgtlerinde Deiim Ynetimi. 2. Bask. Ankara:
Nobel Yaynlar.
Hultman, K. (1998). Making Change Irresistible: Overcoming Resistance to
Change in Your Organization. Palo-Alto, CA: Davies-Black Publishing.
Kanter, D. L. ve Mirvis, P. H. (1989). The Cynical Americans. San Francisco:
Jossey-Bass.
Kavrakolu, . (1994). Sinerjik Ynetim. stanbul. Kalder Yaynlar.
Kim, T. Y., Bateman, T. S., Gilbreath, B. ve Andersson, L. M. (2009). Top
management credibility and employee cynicism: A comprehensive model.
Humann Relations, 62 (10), 1435-1458.
Laursen, J. C. (2009). Cynicism Then and Now. Firenze University Pres.
Mayer, R. C., Davis, J. J. ve Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of

organizational trust. Academy of Management Reviev, 20, 709734.
Reichers, A. E., Wanous, J. P. ve Austin, J. T. (1997). Understanding and
managing cynicism about organizational change. Academy of Management
Executive, 11 (1), 4859.
Senge, P. (1990). The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning
Organization. London: Century Business.
Shukla, A. ve Trivedi, T. (2008). Burnout in Indian teachers. Asia Pacific
Education Review, 9 (3), 320-334.
Stanley, D. J., Meyer, J. P. ve Topolnytsky, L (2005). Employee cynicism and
resistance to organizational change. Journal of Business and Psychology, 19
(4), 429459.
Tofler, A. (1996). Gelecek Korkusu. ok. (ev: S. Sargut). 6. Bask. stanbul: Altn
Kitaplar Yaynevi.
Wanous, J. P., Reichers, A. E. ve Austin, J. T. (1994). Organizational cynicism:
An initial study. Academy of Management Proceedings, 269273.
Wanous, J. P., Reichers, A. E. ve Austin, J. T. (2000). Cynicism about
organizational change: Measurement, antecedents, and correlates. Group
and Organization Management, 25, 132153.
20. BLM
RGTLERDE YILDIRMA
(MOBBING)
rgtler ve igrenler, birbirlerinin ihtiyalarn doyurabil-

dikleri lde bir arada olabilirler. rgt iindeki sosyal ilikilerin
nitelii insangc kaynann verimini etkilemektedir. grenler
rgt iinde kendilerini rahat hissettikleri oranda verimli olurlar.
Onlara bu rahatl, i yerinde kurduklar olumlu sosyal ilikiler
salar. Bu nedenle, rgt yneticileri igrenlerin kiisel, sosyal ve
ekonomik ihtiyalarn karlamaldr. rgtlerin etkililii iin bu
gereklidir. Bir rgt dierlerinden ayran en nemli fark, igrenin
performansdr. Ancak brokratik rgtlerdeki kat ynetim biimi,
igrenlerin potansiyellerinin tmn kullanmalarn engellemekte-
dir (Bolman ve Deal, 1991; Drucker, 1994; Lunenburg ve Ornstein,
1996; Basaran, 2000). Bu tr rgtlerde igrenler arasndaki ili-
kilerin de kurall olmas beklenir. Oysa igrenlerin rgt iinde
sosyal ynden desteklendiklerini bilmeleri, onlarn potansiyellerini
daha iyi biimde ortaya karabilir. grenlerin aralarndaki ilikile-
rin nitelii, yneticileri ile olan iletiimleri ve rgtn iklimi, onlarn
rgt iindeki performanslarn etkileyebilir.
hayatndaki youn rekabet ortam, igrenlerin zerinde psi-
kolojik bask oluturmaktadr. Bu bask zamanla i ortamnda strese
yol amaktadr. zellikle 1990l yllarda, rgtlerde, igrenler ara-
snda stresi de aan youn psikolojik basklarn yaand gzlen-
mitir. Leymann (1996), Niedl (1996), Einarsen (1999), Zapf (1999)
gibi yazarlar rgtlerde yaanan bu psikolojik basklar, i yerinde
rgtlerde Yldrma (Mobbing) 555
KAYNAKA
Binbir, S. (2007). Psikolojik taciz (mobbing) ve i hukuku. Yaklam Dergisi,
Say: 171.
Baaran, . E. (2000). Ynetim. 3. Basm. Ankara: Feryal Matbaas.
Bolman, L. G. ve Deal, T. E. (1991). Reframing Organizations, Artistry, Choice,
and Leadership. California: Jossey-Bass Inc.
Crawford, N. (1997). Bullying at work: A psychoanalytic perspective. Journal of
Community & Applied Social Psychology, 7, 219225.
Davenport, N., Schwartz, R. D. ve Elliot, G. P. (2003). Mobbing: Yerinde
Duygusal ncinme. (ev: O. C. nertoy). stanbul: Sistem Yaynclk.
Drucker, P. F. (1994). Ynetim Grevleri, Sorumluluklar, Uygulamalar. (ev: F.
Dilber) Ankara: ODT Basm leri.
Einarsen, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International
Journal of Manpower, 20 (12), 1627.
Einarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: A review of the
Scandinavian approach. Aggression and Violent Behavior, 5 (4), 379401.
Retrieved October 22, 2005.
Einarsen, S. ve Skodstad, A. (1996). Bullying at work: Epidemiological findings
in public and private organisations. European Journal of Work and
Organizational Psychology, 5 (2), 185201.
Gke, A. T. (2008). Mobbing: Yerinde Yldrma: Eitim rnei. Ankara: reti.
Hoel, H., Faragher, B. ve Cooper, C. (2004). Bullying is detrimental to health,
but all bullying behaviours are not necessarily equally damaging. British
Journal of Guidance & Councelling, 32 (3), 367387.
Leymann, H. ve Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of
post-traumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational
Psychology, 5 (2), 251275.
Leymann, H. (1996). The contend and development of mobbing at work.
European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 165184.
Leymann, H. (1997). Mobbing - its Course Over Time. The Mobbing
Encyclopedia. http://www.leymann.se/English/frame.html.
Lunenburg, F. C. ve Ornstein, A. C. (1996). Educational Administration Concept
and Practices. Second edition. USA: Wadsworth Publishing Company.
Namie, G. (2003). Workplace bullying: Escalated incivility. Ivey Business Journal.

Nov.-Dec, 16. Retrieved October 28, 2005.
Niedl, K. (1996). Mobbing and well-being: Economic and personnel
development mplications. European Journal of Work and Organizational
Psychology, 5 (2), 239249.
Randall, P. (2001). Bullying in Adulthood: Assessing the Bullies and Their Victims.
USA: Brunner - Routledge. Retrieved September 8, 2005.
Rayner, C. (1997). Bullying at work. After Andrea Adams. Journal Of Community
& Applied Social Psychology, 7, 177180.
Rayner, C., Sheehan, M. ve Barker, M. (1999). Theoretical approaches to the
study of bullying at work. International Journal of Manpower, 20 (1/2),
1115.
Vartia, M. (1996). The sources of bullying Psychological work environment
and organisational climate. European Journal of Work and Organizational
Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of
mobbing/bullying at work. International Journal of Manpower, 20, 7085.
Zapf, D., Knorz, C. ve Kulla, M. (1996). On the relationship between mobbing
factors, and job content, social work environment, and health outcomes.
European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 215237.

Kuluçka 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kuluçka 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YNETMDE

YNETMDE YEN YAKLAIMLAR

Kitap ieriinin tm sorumluluu yazarlarna aittir.

2017, PEGEM AKADEM

1. Bask: Eyll 2010, Ankara

Yayn-Proje: zlem Salam

Bask: Vadi Grup Ciltevi A..

Yaync Sertifika No: 14749

rnein rgt, alanlarndan rgtsel vatandalk davra-

Kitabn hazrlanmasndaki katklarndan dolay blm yazar-

Hasan Basri MEMDUHOLU

6. Blm: S tratejik Ynetim ve Stratejik Liderlik

16. Blm:  zlenim (maj) Ynetimi

ULUSAL VE KRESEL BOYUTTA FARKLILIKLARI

zlenim Oluturmaya Gdlenme434

En eski sanat en yeni bilim olarak deerlendirilen ynetim, in-

mir, T. (2006). Elektronik-belediye sisteminde tahsilt ve ynetiim modeli.

Schoderbeg, P., Kefalas, A. ve Schoderbeg, C. (1975). Management Systems:

Hzla yaylan bilimsel ve teknolojik gelimeler, kresel rekabe-

Oslo Klavuzu (2005). Yenilik Verilerinin Toplanmas ve Uygulanmas in lkeler.

Bilim ve teknolojideki hzl gelimeler rgtsel yaam biimini

Huber, G. (1998). Synergies between organizational learning and creativity and

Bilginin toplum ve rgtler asndan anlam belirgin dzeyde

Peters, M. (1992). Performance and accountability in `post-industrial society:

Kreselleme sreci ile birlikte dnyadaki yeni deiim dina-

Keskin, N. E. (2003). Eitimde reform. I. Ulusal Kamu Ynetimi Kurultay.

Kreselleme ve kresellemenin hzlandrclar toplumu ok

Jauch, L. ve Glueck, W. (1989). Strategic Management and Business Policy. New

Herkes kzabilir, bu kolaydr.

Cooper, R. K. ve Sawaf, A. (2000). Liderlikte Duygusal Zeka-Ynetimde ve

Kobe, L. M., Reiter-Palmon, R. ve Rickers, J.D. (2001). Self-reported leadership

Tremen, F. ve ankaya, . (2008). Ynetimde etkili bir yaklam: Duygu ynetimi.

Liderlik, yllardr sre gelen almalarla ve ortaya konulan ku-

Gronn, P. (2008). The future of distributed leadership. Journal of Educational

Kets de Vries, M. F. R. (1999). High-performance teams: lessons from the

Rollinson, D. (2002). Organisational Behaviour and Analysis. Second Edition.

rgtsel amalar gerekletirebilmek iin yneticiler, rgt

Cartwright, D. (1996). Power: a neglected variable in social psychology. In J.

Gong, J. (2006). Power. In F. W. English (Eds.) Encyclopedia of Educational

Koslowsky, M., Schwarzwald, J. ve Ashuri, S. (2001). On the relationship

Ott, J. S. (1996). Power and influence. In J. S. Ott (Eds.) Classic Readings In

Wilson, K. E. (2005). The likelihood of use and acceptability of social power

Sosyal, politik, teknolojik ve ekonomik hayatta yaanan deiim

Certo, S. C. (1997). Modern Managemet. 7. Edition, Ncw Jersey: Prentice Hall.

http://www.wikipedia.org (eriim: 10.06.2010)

Nemeth, C. J. (1986). Differential contributions of majority and minority

Saraynl, S. K. (2003). okuluslu ve Uluslararas rgtlerde Kltrel Farkllklarn

Uzun zamandan beri pozitivist paradigmann etkisinde olan y-

Hoy, W. K., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open Schools / Healthy

Trevio, L. K. ve Nelson, K. A. (1995). Managing Business Ethics: Straight Talk

Kimlik, Sokrates, Aristo ve Platon gibi antik a dnrlerin-

Ertrk, A. (2003). rgtsel iletiim ve adalet alglarnn rgtsel kimlik

Mathieu, J. E. ve Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the

Scott, C. R., Corman, S. R. ve Cheney, G. (1998). Development of strucurational

Bireyin sosyal yaama uyumunun salanmasnda ilikilerin ni-

Samanc, G. (2007). rgtsel gven ve rgtsel vatandalk davran.

Bir rgtn varln ve etkililiini srdrebilmesi ynndeki

Cevizci, A. (2010). Felsefe Tarihi. stanbul: Say Yaynlar.

Fndk, . (2003). nsan Kaynaklar Ynetimi. stanbul: Alfa Yaynlar.

Griz, A. (2005). Hukuk Balangc. Ankara: Siyasal Kitabevi.

Kuuradi, . (1994). Adalet kavram. Adalet Kavram. (Edt: A. Griz). Ankara:

Polat, S. (2007). rgtsel gven, adalet ve vatandalk davranlarna ilikin

Yakn zamanlara kadar sosyal bilimler alanna hkim olan po-

6. Blm: S tratejik Ynetim ve Stratejik Liderlik

16. Blm: zlenim (maj) Ynetimi

zlenim Oluturmaya Gdlenme434