2016ko URRIA • HERRI TXIKIEN ESPERIMENTAZIORAKO GUNEA

· ZerainLab, zer da?

· “Zerain etorkizunari begira” hausnarketa-prozesua
· Urteko ekintzen errepasoa
· “Herri txikien etorkizuna” Nazioarteko Kongresua
· ZerainLab astea
ZerainLab, ZER DA?
Herri txikien esperimentaziorako gune
Z
erainlab elkartea 2015eko
udazkenean Zerainen sortzen
den irabazi asmorik gabeko
eta bokazio publikoko elkar-
tea da. Urte askotan herrigintzan,
auzolanean eta herritarren parte-
hartzearekin bultzatutako komunita-
te bizitza sustatzen aritutako jen-
deak etorkizunera begira sortutako
elkartea da.
Goierrin eta Gipuzkoan beste herri
askok bezala, 2015ean 400 urte bete
zituen gure udalerriak. Urteurren
horren harira, ia erantzun ezinezko
galdera bat sortu zitzaigun: zer egin
genezake gaur egungo zeraindarrok
hemendik lau mendera ere herriak
bizirik jarrai dezan? Zer egin gene-
zake zeraindarrok, herri txiki bateko
biztanleok, gure herriaren etorkizuna
bermatzeko?
Kontzeptua:
Zerain + lab = Herri txikien gara-
penean ibilbide zaildua duen ko-
munitatea eta espazioa laborategi
bizi bihurtzea. Horixe esan nahi du
ZerainLab-ek. Egunerokoan esperi-
mentatuz, egokiak diren irtenbideak
eman nahi zaizkie gureak nahiz beste
batzuenak diren beharrizanei.
Helburua:
Landa eremuko herri txikien ga-
rapena eta etorkizuna etengabe
lantzeko eta berritzeko, Zerainen
esperimentazioko gunea sortzea du
helburu. Esperimentazioko proiektu
berritzaile bat sustatu nahi da, herri
txiki bateko komunitate harremanak,
ingurunearekiko harreman jasan-
garria eta ekonomia berritzaileko
ideiak bateratuz, eta gure herri txikia
esperimentazioko gune bihurtuz,
bertatik beste herri txiki batzuek ere
ikasi ahal izateko.
Testuingurua:
Zerain eredu eta aitzindari izan da
azken hamarkadetan, landa eremuko
herri txikien garapenean. Auzolana-
ren tradizioari helduta, duela berro-
gei urte hainbat herritarrek herriaren
biziberritzeari ekin zioten, bertan
bizi proiektua gauzatzeko baldintzak
sortzen saiatuz. Orduan hasitako
bideak bistakoak diren aldaketa ma-

terialak, zerbitzuak, bizi kalitaterako
baldintzak eta abar sortzeaz gain,
herri konpromisotik eta eratzukizun
kolektibotik etorkizuna eraikitzeko
kultura garatzea eta sendotzea ekarri
dute.
Alabaina, ezin da begibistatik ken-
du, azken urteotako gizarte joerek,
bizi-ohiturek, kontsumo gizartea-
ren indibidualizazioak eta abarrek
zaildu egiten dutela komunitatearen
ikuspegiko lan kolektibo hori egune-
rokoan. Horri gehitu behar zaio, kul-
tura urbanitaren hainbat balio geroz
eta gehiago zabaldu direla herrian
eta horrek gauzak ulertzeko moduan
diskordantziak ekarri dituela. Horrez
gain, azken udal hauteskundeetan
36 urteko bidearekin hautsita,
alderdi politiko batek Udalerako
saltoa emateak, demokrazia
zuzenarekin herritarren zerrenda
aukeratzeko metodoarekin pus-
Hiru lan-arlo nagusi
ANTOLAKUNTZA
Herri txiki bateko biztanleok,
komunitate horretako kideok, nola
erantzun behar diegu beharrizan
kolektiboei? Elkarbizitzaren eta
elkarrekikoak diren gaiak lantzen
dira atal honetan. Nolakoa behar du
herri txiki bateko antolakuntzak? Eta
parte-hartzeak? Eta erabakiak har-
tzeak? Galdera horiekin batera, eta
elkarbizitzaren arloan, belaunaldien
arteko harremanaz, herriko kultu-
raz, hizkuntzaz, ohiturez eta abarrez
ere badihardugu.
katzea ere ekarri du, eta horrek
herrian elkarbizitzan ondoeza
eragin du.
Hori guztia kontuan hartuta, herri-
tik sortutako bokazio publikoko eki-
men honek jauzi bat eman nahi du
bi helburu nagusirekin: alde batetik,
herriko proiektua etengabe berritzea;
eta, bestetik, Zerain esperimentazio
gune izatea beste herri txikientzat.
Horretarako guztirako eta horre-
gatik guztiagatik, “ZerainLab: herri
txikien esperimentaziorako gune”
proiektua honako printzipioetan
oinarritzen da:
• Herri bat norbanakoen bizitokia
baino gehiago da, herritarrek
osatzen duten gizatalde edo
komunitate bat da.
• Gizatalde edo komunitate
horretako kideen eskubidea eta
betebeharra da herri horretako
beharrizanei erantzutea.
EKONOMIA
Zer eta nola egin dezakegu herrian
bizitokia eta bizimodua sortzeko
apustu egin duten sektoreak indar-
tzeko eta bultzatzeko? Nola jarraitu
lehen sektorearen alde eta turis-
moaren alde azken urteetan egin
den lanaren bidetik? Eta zer sektore
berritan egon daitezke aukerak?
Nola bultza ditzakegu enpresa
ekimen berriak? Eta zein arlotan
eta nola egin dezakegu apustu? Eta
apustu non eta zertan egin nahi
dugu?
ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 3
<<<<<<
• Herritar bakoitzak badu bere
ingurunearekiko eta herriarekiko
ardura kolektiboa, eta beraz,
herrian gertatzen denaren
erantzule da.
• Erantzukizun hori bideratzeko,
ezinbestekoa da herritar ge-
hiengoen nahia errespetatuz
aurrera egitea, nahiz eta beti
norberaren gustuko ez izan.
• Herrian dauden Udal, erakun-
de eta gainerako instituzio
publikoak tresnak dira herriko
beharrizanei eta aurrerabideei
erantzuten laguntzeko.
• Egungo munduan, ezinbestekoa
da etengabe berritzea, egokitzea
eta ikastea etorkizun oparoa
edukitzeko.
• Lankidetza eta elkarrengandik
ikastea ezinbestekoa da giza
baliabide zein baliabide material
mugatuak ditugun inguruneetan.
INGURUNEA
Paisaje natural baten parte gara,
urtetan zehar ingurunearekin jorra-
tu dugun harremanetik sortutako
paisajearen parte. Zer nolakoa behar
du ingurunearekin dugun harrema-
nak? Non eta nola bizi behar dugu?
Etxebizitza aukerak, baserriak... Eta
zer nolakoa izango da gure eragina
ingurunean? Bizimodu ahalik eta
jasangarriena egiteko gai izango
gara? Hor daude energiaren gaia,
garraioarena, elikadurarena, honda-
kinena...
Ekintzen ERREPASOA
1. Duela urtebete egin zen ZerainLab-en 2. Urrian eta azaroan
aurkezpena jendaurrean aurrera begirako
2015eko irailaren 30ean aurkeztu zen herritarren eta komunikabideen
ekintzak pentsatu
aurrean ZerainLab elkartea. Ekitaldian herriko 50 lagun inguru elkartu eta prestatu ziren
ziren, eta begi onez jaso zuten proposamena. Aurkezpenera joan ziren
herritarren artetik hainbat lagunek izena eman zuten ZerainLab-en parte Urrian eta azaroan zehar, parte
hartzeko eta proiektua martxan jarri zen. hartzeko prest zegoen jendearekin
lan-taldeak osatu ziren, eta aurrera
begirako ekintzak aurreikusten eta
planifikatzen hasi ziren talde horiek,
lan-arlo bakoitza bere aldetik. Bes-
teak beste, etorkizunera begirako
hausnarketa parte-hartzaile ireki
bat egitea, kultur agenda berritzaile
bat sustatzea, eta kanpoko beste
herri txikiekin harremanak izateko
ekimenak lantzea proposatu zen eta
ekimen horietan lanean hasi ziren
herritarrak.

3. “Zerain etorkizunari begira” hausnarketa-prozesu herritarra

egin zen udazkenean, Aztiker enpresaren laguntzarekin
ZerainLab elkarteak bere jarduna
egitasmo garrantzitsu batekin hasten
du: Zerainen etorkizunari buruzko
gogoeta-prozesu ireki eta herritarra
bultzatzeko proiektuarekin. Horren
zergatia ulertzeko, honako abiapun-
tua idazten du elkarteak: “Zerain
herri txikia izanik, bere etorkizuna-
ren ardura bere gain hartzeko lan
eta ibilbide luzea egin du azken lau
hamarkadetan. Horretarako auzola-
na oinarri izan du eta funtzionatzeko
eredu bat sortu, landu eta garatu
du etengabeko lanari eta berritzeari
esker. Azken udal hauteskundeetan
alderdi politiko bat sartu ostean,
 ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 5

>>>>>>
eredu hori aldatu eta herritarren
gehiengorik ez duen beste bat ezarri
da. Honen aurrean, Zeraingo orain
arteko ereduaren babesle diren
ZerainLab elkarteko kideek herrian
hausnarketa-prozesu parte-hartzaile
bat martxan jarri nahi dute aurrera
begirako bideak aztertzeko: herri,
komunitate, talde txikien funtzio-
natzeko modurik egokiena zein izan
daitekeen ikertzeko, besteak beste”.
Eta prozesuaren helburuak ere
markatzen ditu:
• Orain arteko sistema aztertzea.
• Azken hauteskundeetan zergatik
hautsi den aztertzea.
• Aurrera begira Zerainen zer eta
nola egin daitekeen lantzea.
tikoaren diagnosia osatzea. Hona hemen jasotako hainbat
Abiapuntu horretatik hasita, • Zeraingo herriko egoera soziala- erantzun:
ZerainLab-ek Aztiker enpresako ren kokapena eta onarpena. - Pertsonen protagonismoa.
teknikariengana jotzen du eta • Zeraingo herri ereduaren ezau- - Iritziekiko errespetua.
hausnarketa-prozesuan laguntzeko garrien kokapena egitea. - Gehiengo eta gutxiengoen ulerke-
eskatzen die. Aztikerrek egiten duen • Etorkizunari begira dauden eta ra eta errespetua.
proposamenean honako helburuak egon daitezkeen alternatiba eta - Herriko konbibentzia.
jasotzen ditu: aukeren azterketa burutzea. - Inertziak (talkarako inertziak).
- Herriaren etorkizuna.
Helburu orokorrak: Helburu horiei erantzun ahal izateko - Gertatutakoarengatik egondako
• Zeraingo herritarrek Zeraingo hiru lan-saio proposatzen ditu Az- mina.
herri antolaketaren inguruko tikerrek. Lehena 2015eko urrian egin - Pertsonen bizitza jokoan dago
gogoeta burutzea. zen; bigarrena 2015eko azaroaren (egondako mehatxu batzuen harira
• Zeraingo orain arteko herri anto- 26an; eta azkena 2015eko abendua- egin da ekarpen hau).
laketaren inguruko gogoeta eta ren 10ean. Guztira, 50 lagunek baino - Bi kulturen arteko talka: landa
azterketa burutzea. gehiagok hartu zuten parte. kultura eta hiri kultura.
• Zeraingo herri ereduak izan - Auzolana bera dago jokoan.
dituen aldaketak kokatu, aztertu
eta baloratzea. 1. SAIOA: Bestetik, gatazka honetan alde
• Zeraingo herri ereduaren desberdinek dituzten premiak
etorkizunera begirako aukerak Lehen saioan, hasteko eta behin, bi identifikatzeko gogoeta egin zen:
aztertzea eta garatu daitezkeen galdera nagusiri erantzun zitzaien: - Elkarbizitza hobetzea.
alternatibak erabakitzea. 1. Zer dago jokoan Zeraingo - Talde desberdinik ez izatea.
gatazkarekin? - Denon artean bilatu modu bat
Helburu zehatzak: 2. Zeintzuk dira gatazka horren herri zerrenda bakarra izateko;
• Zeraingo egitura soziopoli- elementu nagusienak? aztertu nola egin daitekeen; udal
Ekintzen ERREPASOA
zinegotziek eta alkateak dimititu eta
bozketa berria egin.
- Zerrenda bakarra erabakitzeko
prozesu bat jarri martxan.
- Norbera lehen lerrotik apartatzeko
prest egotea herriaren onerako.
Aurrera begira egon daitezkeen
konponbiderako aukerak ere
aztertu ziren:
- Autokritikaren beharra.
- Hausnarketa pertsonala.
- Ez da asetu momentu bakoitzean
elkarrizketa zuzena.
- Kultur etxeko ekintzetan parte
hartzea hurbiltzeko modu berezia
izan daiteke.
- Herria haserre, ego eta botere-
goseen aurretik jartzea.
- Gehiengoak nahi ez duen eredua
daukagu.
2. SAIOA
Bigarren saioan, nagusiki, herrian
gustura bizitzeko eta komunitate-
ko kide sentitzeko bakoitzak zein
behar dituen aztertu zen. Hauexek
dira atera ziren erantzun nagusiak:
- Auzolanaren tradizioko balioak
indartzea eta praktikatzea.
- Herritarren borondatea erres-
petatzea (nola erabaki dezagun,
printzipioa ez).
- Umiltasuna.
- Sentsibilitate denak elkartzeko
leku bat.
- Bakea.
- Parte izatea.
- Umildadea eta zintzotasuna.
- Batzordeak eta herri bilerak era-
bakiorrak izatea.
- Aurrez aurreko hitza.
- Elkarbizitza zabalago baten beha-
rra.
- Aurrera begiratzea.
- Bestearen lekuan jartzea.
- Herri batzar erabakiorrak.
- Behar berdinak elkar ulertzea.
- Gatazka honetan aurrez aurreko
hitzak bakarrik erabiltzeko konpro-
misoa.
- Helburu komunak finkatu eta
herriaren alde elkarlanean aritzea.
- Bata bestea entzun eta ulertzea.
- Tentsioa jaistea.
3. SAIOA
Azken saioan, besteak beste, nor-
bera zer egiteko prest dagoen
azaltzeko unea izan zen. Jarraian
zerrendatzen dira jasotako hainbat
erantzun:
- Haserre eta minak alde batera utzi
eta hitz egiteko prest nago.
- Demokrazia errespetatzeko prest
nago.
- Egoera honi irtenbidea bilatzen
jarraitzeko prest nago.
- Herriaren onerako bada, erretira-
tzeko prest nago, eta besteok?
- Zerainen alde lan egiteko prest
nago, auzolanean.
- Boterean egon gabe, lan egiteko
prest nago.
- Positiboa izateko prest nago.
- Buru irekiarekin jarduteko prest
nago.
- Alde batera geratzeko prest nago.
-Foro bateratuak sortu eta bertan
parte hartzeko prest nago.
-Herritar guztiak, pertsona bezala,
errespetuz tratatzeko prest nago.
- Herritarrekin hitz egiteko prozesu
batean parte hartzeko prest nago,
baina modu konstruktibo batean.
- Harreman pertsonalak manten-
tzeko lan egiteko prest nago.
- Konfiantza berreskuratzearen alde
kontzesioak egiteko prest nago.
- Nire proposamenek baino beste
batzuenek babes handiagoa badute,
onartzeko prest nago, herria beti
helburutzat hartuta.
- Azpijokoan ez ibiltzeko prest nago.
- Etab.
 ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 7

>>>>>>
4. 140 kilo jaki, jostailu ugari eta 921,30 € 5. Urte zaharrari
bildu ziren ‘Olentzero solidarioa’-rekin agur esateko topa!
Lehenengo aldiz, Olentzero solidarioa egitasmoa jarri zen martxan 2015eko 2015a herritarrek elkarrekin amai-
Gabonetan, Herriak Elkarlanean gobernuz kanpoko erakundearekin tzeko, Urte Zahar iluntzean, afal
lankidetzan. Abenduaren 25ean ekitaldi nagusia egin bazen ere, Gabon aurretik, zeraindarrek topa egiteko
guztietan zehar herritarrek jakiak, jostailuak, eskolako materiala eta dirua aukera izan zuten, Zeraingo Oiharte
emateko aukera izan zuten. Helburu nagusia ahalik eta janari eta material sagardotegiko Ama sagardo apar-
gehien biltzea izan zen; ondoren, Haitira bidaltzeko. dunarekin. Zaharra ondo bukatu
Guztira, 140 kilo janari, jostailu eta eskola-material mordoa eta 921,30 eta berria ondo hasteko, zer modu
euro bildu ziren. Dilistak, pasta eta arroza izan ziren gehien jasotako hoberik!
janariak. Eta gauza gehiago ere bai: hiru kaxa handi jostailu, eta eskolako
materiala, tartean, boligrafoak, margoak, kalkulagailuak eta koadernoak.
Bildutako dirua, berriz, Haitira bidali zen, zehazki Jacmel kanpamendu-
ra. Leire Plazaola Herriak Elkarlanean erakundeko kideak azaldu bezala,
eguzki-lanparak erosteko. Lanpara horien bidez energia aprobetxatzea
lortzen baitute eta etxeak argitzeko balio die.

6. Iñausketa ikastaro
jendetsua
Urtarrilaren 23an, fruta-arbolen
iñausketari buruzko ikastaro
praktikoa egin zen Kalpatxo base-
rrian. 12 lagun elkartu ziren Xabi
Akizuren azalpenak entzutera eta
ikustera. Adineko eta gazte, elkarre-
kin ikasi zuten fruta-arbolei neguan
adarrak nola ebaki. Ikasitakoarekin,
beste baserri batzuetan ere iñaus-
keta egin zuten auzolanean.
Ekintzen ERREPASOA
7. Arkume-jana egin zen herriko 8. 1.852 euro
produktuak balioan jartzeko bildu ziren Santa
Urtarrilaren 24an, arkume-jana egin zen Liztormendi elkartean. Bi helburu
Ageda bezperan
bete nahi izan ziren bazkariarekin: Batetik, herri giroan adin guztietako he- Urtero bezala, Santa Ageda bezpe-
rritarrak juntatu eta egun ederra pasatzea elkarrekin, eta bestetik, arku- rako kantu eskea egin zen Zerainen.
mearen eta bertako produktuen aitortza eta balioan jartzea. Ildo horretan, 1.852 euro bildu ziren. Kopuru horren
Zeraingo artzainen produktuekin osatu zen bazkariko menua: pikatxa, erdia Xabier Makazaga euskal pre-
herriko artzain ezberdinen arkumeak, mamia eta gazta. 80 herritar elkartu soaren familia laguntzeko bideratu
ziren bazkarian; adin guztietakoak, zaharrenak 90 urte inguru, eta gaztee- zen; beste erdia, berriz, ZerainLab-
nak jaio berriak. en proiektuak finantzatzeko.

9. ‘Kafesne juntadizoa’ri hasiera eman zitzaion otsailean

Kafesne bat hartuz, tertulia egin,
kartatan aritu eta arratsalde polit bat
elkarrekin pasatzeko helburuarekin,
kafesne jundazioa egitea erabaki zen.
Hala, hilero, bigarren ostegunean,
sozidadean elkartzeko deia egin
zitzaien herritar guztiei. Kafesne bat
hartzeko aitzakian elkarrekin kontu
batzuk esan, kartatan aritu edo irte-
tzen den edozein plan egiteko asmoz.
Lehenengo juntadizoa otsailaren 11n
egin zen eta handik aurrera hilabete-
ro. Udako etenaren ondoren, ikas-
turte berriarekin atzera ere martxan
da. Gehienak jubilatuak badira ere,
herriko edonork har dezake parte.
 ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 9

>>>>>>
10. ‘Emakumea eta baserria’ jardunaldia 11. Gema
egin zen emakumearen egunaren harira Arrugaetaren
Martxoaren 9an, emakumeen nazioarteko egunaren testuinguruan,
‘Artzaintza’ liburua
“emakumea eta baserria” jardunaldia antolatu zen. Maite Aristegi base- aurkeztu zen
rritar eta EHNEko idazkari orokor ohiaren hitzaldia izan zen hasieran, eta
herriko bi artzain emakumeren —Martina Urbistondo eta Milagros Oiartza- Martxoaren 26an, Gema Arrugaeta
bal— mahai-ingurua gero. Aldarrikapenarekin batera, baserriaren etorki- argazkilariak Artzaintza, pastoreo en
zunaz eta emakumearen paperaz hausnarketa egiteko aukera izan zen. las montañas vascas liburua aurkez-
tu zuen. Artzaintzaren historia eta
presentzia argazkiz eta testuz jaso-
tzen duen liburu ikusgarria gertutik
ezagutzeko aukera izan zen.
Aurkezpenaren ondotik, Liztor-
mendi elkartean, urteko gazta eta
sagardo berria dastatzeko parada
ere izan zen. Herriko artzainen
gaztarekin eta Oiharte eta Otatza
sagardoekin afari-merienda egin
zen, giro ezin-hobean.

12. ‘Bertso txiki, saio handi’ bertso-desafioa jokatu zen udaberrian

Belaunaldi desberdineko zortzi ber-

tsolariren arteko bertso-desafioa an-
tolatu zuen ZerainLab-ek udaberrian.
‘Bertso txiki, saio handi’ lemapean, bi
kanporaketa eta finala egin ziren api-
rilean. Plaza gehiegirik egiten ez duten
lau bertsolari gazte (Aratz Igartzabal,
Maialen Akizu, Gemma Urteaga eta
Eneko Araiztegi) transmisio lanean
aritutako lau bertsolarirekin (Jabier
Zeberio, Iñaki Murua, Millan Telleria eta
Mikel Mendizabal), bikoteka, aritu ziren
kantuan.
Apirilaren 30eko finalaren aurretik,
bi kanporaketa jokatu zituzten, hiru
saiotara, apirilaren 8an eta 15ean: saio
bat Ostatun egin zen, bestea Mandion
Ekintzen ERREPASOA
eta hirugarrena afariarekin Oiharten
lehenik eta Otatzan hurrena. Entzu-
leak izan ziren epaileak, hiru saioetan
puntuazioa emanez.
Apirilaren 8ko saioan Xabier Zeberio
eta Aratz Igartzabal bertsolariak aritu
ziren batetik, eta Iñaki Murua eta
Maialen Akizu bestetik. Entzuleek hiru
saioak epaitu ostean, Xabier Zeberio
eta Aratz Igartzabalek lortu zituzten
puntu gehien: 90 guztira. Iñaki Muruak
eta Maialen Akizuk, berriz, 57 eskuratu
zituzten.
Apirilaren 15an egin zen bigarren
saioan, ostera, Gemma Urteaga
beasaindar gaztea eta Millan Telleria
Albizturgo beteranoa izan ziren batetik
eta Eneko Araiztegi gazte segura-
rra eta Mikel Mendizabal beterano
itsasondoarra bestetik. Eta entzuleek
emandako puntuazioaren arabera,
bigarren bikote hau sailkatu zen fina-
lerako. Araiztegik eta Mendizabalek
86 boto jaso zituzten, eta Urteagak eta
Telleriak 60.

Frontoia bete lagun finalean

Herri bazkari jendetsu batekin egin
zen finala apirilaren 30ean. Zeberio
eta Igartzabal aritu ziren nor baino nor
Mendizabalen eta Araiztegiren aurka.
Azken horiek lortu zuten txapela,
100 lagun baino gehiagoren aurrean
abestu eta haien puntuak jasota, giro
ezin-hobean.
Belaunaldi arteko transmisioa bul-
tzatzearekin batera, Zeraingo jarduera
ekonomikoan ere eragin nahi izan zen
jarduera honekin. Sariak herriko ar-
tzainen gaztak izan ziren; bertso
saioak herriko bi tabernetan eta bi sa-
gardotegietan egin ziren; eta Lumago-
rri oilaskoak izan zituzten afaritarako,
babesle nagusi ere berau izan baitzen.
 ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 11

>>>>>>
13. San Isidro eguna ospatzeko erromeria 15. ‘Zerain bowling
egin zen San Blas ermitan together’ egin zen
Maiatzaren 15ean baserritarren eguna garai bateko erromeria biziberrituz Donostia 2016rekin
ospatu zuen ZerainLab-ek, Burgomendin, garai bateko bilera lekuan, San elkarlanean
Blas ermitaren ondoan. Erromeriaren aurretik, herri kirol saioa egin zuten
herriko hainbat gaztek: aizkolariak, txinga eramatea eta butano bonbo- Donostia 2016rekin elkarlanean, eta
narekin korrika. Ondoren dantzarako aukera izan zen, baita toka-jokoan “Ibilbideak” proiektuaren barruan,
aritzekoa ere. 50 parte hartzaile baino gehiago aritu ziren eta azkenean uztailaren 3an ibiltariak Zeraina iritsi
Andoni Alustiza gaztea izan zen garaile 8tik 5 jota. Indarrak hartzeko ziren. ZerainLab-ek hamaiketakoaz
askaria ere egin zen eta iluntzera arte jarraitu zuen erromeriak, dantza, gain, herrian eta inguruan tradizio
tertulia eta festa giroan. Ume, gaztetxo, gazte, heldu eta adineko elkartu handia duen bola-jokoari buruzko
ziren. Gehienak herritarrak, baina kanpotik animatu ziren bisitari batzuk ekintza antolatu zuen. Bola-jokoari
ere. Guztira 80 lagunetik gora batu ziren Burgomendin. buruzko oinarrizko azalpenak eman,
elkarbizitzarekin lotzeko hausnar-
ketatxo batzuk egin eta bisitariek
bola-jokoan parte hartzeko aukera
izan zuten.

16. Sarako Ihitia

etxaldera bisita egin
zen abuztuan
IDOKI Iparraldeko Laborarien Elkar-
teak antolatuta, Martina Urbistondo-
ren familiaren Ihitia etxaldean abuz-
tuaren 19an egin zen etxe merkatura
irteera antolatu zuen ZerainLab-ek.
IDOKI elkarteko ekoizleen produk-
tuak erosteaz gain, Ihitia etxaldea
14. Udako solstizioaren etorrerarekin bisitatzeko, bertako produkzioa eza-
gutzeko eta afari eder bat egiteko
ekitaldi berezia egin zen ekainaren 22an aukera ere izan zen.
Udako solstizioaren inguruan, ekainaren 22an, ekitaldia antolatu zuen
ZerainLab-ek. Lehenik “Gutik Zura” proiektuaren, alegia, Egurrak Euskal
Herriko historian zehar izan duen eta gaur egun duen garrantziari buruzko
egitasmoaren aurkezpena egin zuen Mari Jose Barriola zuzendariak eta
Jon Maiak zuzentzen duen izen bereko dokumentalaren aurrerapena
ikusteko aukera ere izan zen. Ondoren, “Zer da solstizioa?” hitzaldia eman
zuen Pello Zabalak eta amaitzeko, afari-merienda ederra egin zen.
Aurrera BEGIRA
‘Herri txikien etorkizuna’ izenpean
kongresua egingo da Zerainen
azaroaren 17tik 19ra
L
anda eremuko herri txikien
garapenaz eta etorkizunaz
hausnartzeko aukera izango
da, ZerainLab-ek Eusko Ikas-
kuntzarekin batera azaroaren 17tik
19ra antolatu duen kongresuan. Herri
txikien komunitate harremanak,
ingurunearekiko harreman jasan-
garriak eta ekonomia garapenerako
eredu berritzaileak aztertuko dira,
besteak beste.
Alde batetik, kongresuak nazioar-
teko izaera izango du, Europako
eredu erreferenteek parte hartuko
dutelako; bestetik, berriz, Euskal
Herri mailako izaera ere izango du,
inguruko herri txikien esperientziak
ezagutaraziko direlako.
Gaur egungo munduan zein leku
dute auzo, herri eta komunitate
txikiek? Zein erronka, arazo eta
aukera dituzte aurrera egiteko? Eta
zer-nola erantzun beharko litzaie-
ke erronka horiei?... Era horretako
galderei erantzun nahian antolatu da
kongresua.
Landa garapenaz literatura, herri
politika eta esperientzia asko badago
ere, herri txikiek berezko izan duten
komunitate bizitzaren gaineko haus-
narketa ez da hain ugaria. Eta azken
urteotan, landa garapena bultzatzeko
lan asko egin eta energia handia jarri
bada ere, ez da hainbeste erreparatu
komunitate bizitzak berezko dituen
balio eta kulturetan. Azken hamarka-
detan, teknologiaren iraultza gertatu
bada ere, mendeetan zehar lantzen
joandako kultura komunitarioan ez
da horrenbesterainoko transforma-
ziorik gertatu. Herri txikien etorkizu-
na izenburupean egingo den kon-
gresu honetan komunitate bizitzaren
funtsa zein den landu nahi da beste
guztiaren gainetik.

KONGRESUAREN EGITARAUA
OSTEGUNA,
azaroak 17
19:00etan: Herri txikien etorkizuna.
Erakunde publikoen ikuspegia.
Mahai-ingurua.
• Eusko Jaurlaritza. Bittor Oroz,
Nekazaritza, Arrantza eta
Elikagaien Politikako sail-
buruordea.
• Gipuzkoako Foru Aldundia. Ain-
hoa Aizpuru, Ekonomia Sus-
tapena, Landa Ingurunea eta
Lurralde Orekako diputatua.
• Nafarroako Gobernua. Isabel
Elizalde Arretxea, Landa Gara-
peneko, Toki Administrazioko
eta Ingurumeneko kontseilaria.
• Iparraldeko ordezkaria. Do-
minique Boscq, ‘Xiberua’ Herri
Elkargoaren lehendakaria.
OSTIRALA,
azaroak 18
9:00-9:30: Irekiera. Zerainlab, Eusko
Ikaskuntza, arduradun publikoak.
9:30-11:15: 1. MODULUA: Komunita-
te bizitza XXI. mendean. Sustraiak
eta etorkizuneko erronkak.
• Jon Sarasua (MU): “Sua eta
etxea” etorkizuneko euskal
herrietan.
• Enrique Ayerbe: Subsidiaritate
printzipioa eta auzolanaren
kultura EHn.
• Joseba Azkarraga Etxagibel
(EHU): Garapena, komunitatea
eta ekologia.
• Josep Maria Esquirol (Bartzelo-
nako Unibertsitate Autonomoa):
Gertukotasuneko filosofia.
11:15-11:30: Kafea
11:30-12:30: 2. MODULUA: Kanpora
begira
• Christian Hirschi (Swiss Federal
Institute of Technology): Social
capital in Swiss rural areas.
• Deirdre O´Connor (University
College Dublin): Challenges for
Rural Development in Europe.
• PD Dr. Irmi Seidl (AlpFutur):
Alpeetako esperientzia, Suitzara
begira.
12:30-14:00: 3. MODULUA: Landa
garapenaren erronkak. Mahai-
ingurua.
• Gaizka Aranguren. Ondare ez
materiala.
• Mixel Berhokoirigoin. Euskal
Herriko Laborantza Ganbara.
• Miren Urkixo. Euskal Herriko
Unibertsitatea.
• Jaime Izquierdo Vallina. De-
sarrollo rural: lo que hemos
aprendido los últimos años.
ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 13
>>>>>>
14:00-15:30: Bazkaria
15:30-18:00: 4. MODULUA: Euskal
Herriko 15 esperientzia.
18:00-19:00: Mahai ingurua eta
solasaldi irekia.
19:30: Pintxo, triki eta bertso poteoa
herriko tabernetan.
LARUNBATA,
azaroak 19
9:00-9:30: Harrera eta kafea.
9:30-10:00: Saioaren aurkezpena.
ETORKIZUNA IRUDIKATUZ. Zer
etorkizun nahi dugu? Zer egin
horruntz joateko? Zerainlab-en
proposamena.
10:00-11:30: Talde lana herritar eta
parte hartzaile guztien artean.
11:30-12:00: Atsedenaldia-Kafea.
12:00-13:30 Ondorioak.
3:30-14:00 Itxiera.
14:00 Herri Bazkaria.
17:00 Herri festa: herri kirolak,
erromeria...
Aurrera BEGIRA
Kongresuaren antolaketaren inguruko
xehetasunak atalez atal
KONGRESUAREN
FITXA
• Tokia: Zerain, herriko eliza.
• Datak: azaroak 17, 18 eta 19.
• Antolatzaileak: Eusko Ikas-
kuntza eta ZerainLab.
• Izen-emateak: doakoa izango
da, tokia bete arte, baina izena
emantea derrigorrezkoa izango
da. Izena Zerainen Mandio den-
dan edota Eusko Ikaskuntzaren
webgunean (www.eusko-ikas-
kuntza.org) eman beharko da.
• Hizkuntzak: euskara, gazte-
lania eta ingelesa. Aldi bereko
itzulpen zerbitzua eskainiko
da ingelesera, gaztelaniara eta
euskarara.
• Finantzazioa: Gipuzkoako Foru
Aldundia, Goierriko kooperati-
bak eta Eusko Jaurlaritza
BATZORDE
ZIENTIFIKOA
Eusko Ikaskuntzako, Gipuzkoako
Foru Aldundia eta ZerainLab-eko
bost pertsonak osatu dute kongre-
suaren antolaketaz arduratu den
batzorde zientifikoa:
• Izaskun Abril. Nafarroako
Gobernuko Landa Garapeneko
Gabinete Burua.
• Elixabete Garmendia. Kaze-
taria eta ZerainLab elkarteko
sustatzailea.
• Jean Michel Larrasquet.
EuskoIkaskuntzako “Etorkizuna
Irudikatu” lan taldeko ardura-
dun zientifikoa.
• Ion Muñoa. ZerainLab-eko sus-
tatzailea eta Deustuko Uniber.
tsitateko irakaslea.
• Luis Mari Zaldua. Gipuzkoako
Foru Aldundiko teknikoa. GPS
(Gipuzkoako Parketxe Sarea)
Fundazioko zuzendaria.
Batzorde Zientifikoaren zereginak
dira:
• Kongresuaren diseinua eta
egitaraua prestatzea.
• Erabiliko diren metodologiak
hautatu eta diseinatzea.
• Aditu eta agente klabeak identi-
fikatu eta erakartzea.
• Kongresuan bertan edukiak jaso
eta ondorioak biltzea.
BARTZORDE
ANTOLATZAILEA
Batzorde honetan Eusko Ikaskun-
tzako lan-taldeko zein ZerainLab-
eko kideek hartzen dute parte.
Hauexek dira batzorde honen
zeregin nagusiak:
• Jardunaldiaren antolaketa
teknikoa: ponenteekiko harre-
manak.
• Zerbitzuen azpikontratazioa:
ostatuak, kateringa, itzulpen-
gintza zerbitzuak, kabinak eta
entzungailuak …
• Kongresua ospatuko den tokia
atontzea eta beharrezko ba-
liabideak lortzea (ordenagailu,
proiektore, etab.).
• Kongresuaren alderdi ekono-
miko eta administratiboak.
Komunikaziori eta zabalkundeari
garrantzi handia emango zaio.
Eusko Ikaskuntzako lan-taldeko
eskarmentu haundiko pertsonek
zein Batzorde Zientifikoan eta
herrian dauden eragile klabeek
landuko lukete atal hau. Kongresuak
oihartzun zabala izatea lortu nahi
da. Horretarako, komunikazioko
taldearen zeregin nagusiak ondoko
hauek izango dira:
• Komunikaziorako estrategia
definitzea.
• Publiko objektiboa identifikatu
eta eurengana iristeko kanalak
eta formato.egokia hautatzea.
• Komunikazio euskarriak disei-
natu eta ekoiztea.
• Prentsa eta irratiekin harrema-
nak sustatzea.
• Argazkilari eta bideo-grabaketa
zerbitzuak azpikontratatzea.

Kongresua girotzeko, azaroaren
14tik 19ra ZerainLab Astea egingo da
L
anda eremuko herri txikien
garapenaz eta etorkizunaz
hausnartzeko azaroaren 17tik
19ra egingo den kongresua
girotzeko ZerainLab astea ospatuko
da azaroaren 14an, astelehenarekin
hasita. Egun horretan, iluntzeko
7etan “Gutik Zura” dokumentala
proiektatuko da eta Marijose Ba-
rriola zuzendariarekin solasaldia
egiteko aukera izango da Zeraingo
Kultur Etxean. Poriektu horren bidez,
egurrak euskal gizartean izan duen
balioa erakutsi nahi da. Hala, doku-
mentalean antzinarotik etorkizune-
rako bidaia bat egiten da, eta pertso-
naren eta zuraren arteko harremana
erakusten da.
Hurrengo egunean, azaroaren
15ean, ordu eta leku berean, Mikel
Zalbidek hitzaldia emango du
euskararen erabileraren inguruan,
atera berri den azterketa soziolin-
guistikoko datuen irakurketa eginez.
Asteazkenean, azaroak 16, Jakoba
Errekondoren txanda izango da.
Altza Porru! liburua aurkeztuko
du, baratzeaz eta horrek inguratzen
duen jakintza guztiaz zortzi marraz-
kilarik ilustratutako komiki-liburua.
ZerainLab I 1. zenbakia. 2016ko urria I 15
>>>>>>
Bizi Baratzea-rekin hasitako bideari
jarraipena ematen dio hizkuntzarekin
jolastuz, ironiatik eta umoretik.
Hurrengo egunetan, berriz, kongre-
suaren egitarauan irakurri daitekeen
moduan, hamaika ekimen izango
dira. ZerainLab astearen barruan,
azaroaren 18an, ostiralean, pintxo,
triki, bertso poteoa egingo da he-
rriko tabernetan; azaroaren 19an, be-
rriz, asteari eta kongresuari amaiera
emateko, herri-bazkaria eta ondo-
ren, herri-kirolak nahiz erromeria.
Hausnarketarako ez ezik, izango da
hortaz festarako ere tarterik.
 HERRI TXIKIEN ETORKIZUNA
Nazioarteko Kongresua
Komunitate bizitza eta landa garapena XXI. mendeko Europan

Azaroak 17tik 19ra, Zeraingo elizan