1- Hannes Grassegger und Mikael Krogerus, Ich habe nur gezeigt, dass es die Bombe gibt, Das Magazin

N°48 – 3.
Dezember 2016
‫ُؼًًََّّّّّّٖٓخّٕ‪٣‬ظخرغّحالٗظوخرخصّح‪٧‬ه‪َ٤‬سّك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليس‪ّ٣ّٝ،‬ؼخ‪ّٖ٣‬حالٓظطالػخصّحُظ‪ّ٢‬ط‪ٜ‬ذّّك‪ًَّّّ٢‬‬
‫ك‪َّّّٖٓٝ٤‬سّك‪ٔ٤‬خّ‪٣‬ظؼِنّرخُظٔخإٍ‪ُّّّّّٖٓٔ:‬ظَؿقّحٌُلّشّك‪ّ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش‪ًّ،‬خّٕ‪٣‬ظَهّذ‪ّ،‬طزؼخُّّـِٔشّّّٖٓحُٔئَّٗحص‪ّ،‬إّٔ‪ٌّٕٞ٣‬‬
‫حُظلَّك‪ِّٜٓ٢‬لشّحَُّٔٗلشّحُي‪ٔ٣‬وَح‪٤١‬شّ‪٤ٛ‬الٍ‪٘٤ًِّ١‬ظ‪ٌُّّّٖ.ٕٞ‬حُؼٌّْ‪ٛ‬و‪ّٓٞ‬وخّكويع‪ّ،‬ك‪ٔ٘٤‬وخّأطوضّحُ٘ظوخثؾٌٌّّٓروشّّ‬
‫ًَّّحُظٌ‪ّٜ٘‬خصّ‪ٝ‬حالٓظطالػخصّحُوزِ‪ّ٤‬ش‪ّ،‬ك‪ًَّٜ‬خّٕحُل‪ُّٞ‬حٌُ‪ّ١‬كوّو‪ّٚ‬ى‪ٗٝ‬خُيّطَحٓذّٓل‪ّّٜٓٞ‬خىكش؟ّ‬

‫‪ٌ٘٣‬ووقّّ‪ٛ‬ووٌحّحُٔوووخٍ‪ّ،‬روو‪٣ّٖ٤‬ووي‪ّ١‬حُوووخٍةّحٌُووَ‪ّ،ْ٣‬ر٘ووٌَّّىه‪٤‬وونّ‪ّ،‬حُووي‪ٍّّٝ‬حُزووخٍُّحُووٌ‪ّ١‬أىح‪ّٙ‬حٓووظؼٔخٍّّ‪ٓٝ‬ووخث‪ّ٢‬‬
‫حُظ‪ٞ‬ح‪َّٛ‬حالؿظٔخػ‪(ّ٢‬ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى‪ّ،‬ط‪٣ٞ‬ظَ‪ّٝ،)...‬حالٓظؼخٗشّروزؼ‪ّٞ‬حُلظ‪ٞ‬كوخصّحُٔؼَك‪٤‬وش (حُز‪٤‬خٗوخصّحُ‪٠‬وؤش)ّ( ‪Big‬‬
‫‪ّ،)Data‬ك‪ّ٢‬حٓظٔخُشّهخػيسّّحٗظوخر‪٤‬شّػَ‪٠٣‬ش‪ُّٝ.‬ؼوَّّٓوخّ‪٣‬ؼ‪٤‬وَّحُٔوئحٍّكو‪ّٛ٢‬وٌحّحُٔووخٍّ‪ٛ‬و‪٤ًّ:ٞ‬وقّأهوٌصّحُٔؼوخٍفّ‬
‫طل‪٤‬ويّػوّٖأ‪ٛ‬وويحك‪ٜ‬خّحُ٘ز‪ِ٤‬وش‪ّٝ،‬رخطووضّطو‪٠‬وغ‪ّ،‬ر٘ووٌَّّالكوضّ‪ُّ٘ٔ،‬طوونّحُظٔوِ‪٤‬غّ‪ٝ‬حُظٔوو‪٣ٞ‬ن؟ّ‪٤ًٝ‬وقّ‪٣‬ووظّّْحٓوظؼٔخٍّرؼوو‪ّٞ‬‬
‫حٌُٔظٔزخصّحُٔؼَك‪ّ٤‬شّحُـي‪٣‬يس‪ّٝ،‬ط‪ٞ‬ظ‪٤‬قّحُ‪ٓٞ‬خث‪ّ٢‬حَُهٔ‪٤‬ش‪ّ،‬رو‪ٜ‬يّ‪ٟ‬ز‪ِّٞٓ٢‬ىّح‪ٔٗ٩‬خّٕ‪ٝ‬طط‪٣ٞ‬ؼ‪ّ،ٚ‬ػِ‪ّ٠‬أَّٓطلو‪٤‬نّ‬
‫ٓآٍدّٓ‪٤‬خٓ‪٤‬شّ‪ٝ‬حهظ‪ٜ‬خى‪٣‬شّٓؼِ‪ٓٞ‬ش؟ّ‬

‫* * *‬

‫ّ‬

‫‪1‬‬
‫ُويّػَّٔػخُّْحُ٘لّْٓ‪ّ)Michal Kosinski(ّ٢ٌٔ٘٣ًَُّٞ٤٘٤‬ػِ‪ّ٠‬ططو‪٣َ١َّ٣ٞ‬ووشّّطؼ‪٘٤‬و‪ّٚ‬ػِو‪ّ٠‬طلِ‪٤‬وَّ‬
‫ِٓ‪٤ًٞ‬خصّح‪ٔٗ٩‬خٕ‪ًّٔ،‬خّطظ‪َّٜ‬ػِ‪ّ٠‬حُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ّ،‬طلِ‪٤‬الّّىه‪٤‬وخّ؛ّٓخّٓخػيّى‪ٗٝ‬خُيّطَحٓذّػِ‪ّ٠‬حُل‪ّ.ُٞ‬‬

‫ػ٘يٓخّحٓظ‪٤‬وعّٓ‪ّٝ،٢ٌٔ٘٣ًَُّٞ٤٘٤‬ػوخٍدّّحُٔخػشًّخٗوضّط٘و‪َّّ٤‬ك‪٘٤‬وٌحىّاُو‪ّ٠‬حُوـّ(‪ّ،)08.30‬كو‪ّ٢‬حُوـّ(‪ّ)9‬‬
‫ّٖٓطَ٘‪ّٖ٣‬حُؼخٗ‪ّٞٗ/٢‬كٔزَّك‪٣ٍٞ٣ُّ٢‬ن‪ّٝ،‬ك‪٣ٍِّّّّّٗ٢‬يػ‪ًّ،)Sunnehus(ّ»ُٞٛٞٗٞٓ«ّ٠‬خّٕحُزخكغًّ‪ّٝ‬حُـّ(‪ّ)34‬‬
‫ٍر‪٤‬ؼووخّّػِوو‪ّٞٓ٠‬ػوويّّٓووغّٓلخ‪ٟ‬ووَسّكوو‪ًَّٓ٢‬ووِّحُٔوووخ‪ّ)Risikocenter(َّ١‬حُظووخرغُِّٔؼ‪ٜ‬وويّحُٔ‪ٔ٣ٞ‬ووَ‪ّ١‬حالطلووخى‪ّ١‬‬
‫ُِظٌ٘‪ُٞٞ‬ؿ‪٤‬خ‪ّ،‬حُٔؼَ‪ٝ‬فّحهظ‪ٜ‬خٍحّّرـّ(‪ّٟ،)ETH Zürich‬ؤّٖٗوي‪ٝ‬سّّكو‪ٓ« ٍٞ‬ووخ‪َّ١‬حُز‪٤‬خٗوخصّحُ‪٠‬وؤش»ّ( ‪Big‬‬
‫‪«ّٝ،)Data‬حُؼ‪ٍٞ‬سّحَُهٔ‪٤‬ش»‪ّٓٝ.‬ؼَّ‪ٛ‬وٌ‪ّٙ‬حُٔلخ‪ٟ‬وَحصّطظو‪٤‬قّحُلَ‪ٛ‬وشٌُّ‪ٔ٘٣ُٞ‬وٌ‪ّ٢‬إّٔ‪ّٞ٣‬ؿويّرخٓوظَٔحٍّكو‪ّ٢‬ؿٔ‪٤‬وغّ‬
‫أٍؿخءّحُؼخُْ‪ّ٣ّّٞٛٝ،‬ؼيّّّٖٓأرَُّحُوزَحءّك‪ّ٢‬القياس النفسي؛ّاًّإّّ‪ٌٛ‬حّح‪٧‬ه‪٤‬وَّ‪ّ٣‬ؼويّّأكويّكوَ‪ٝ‬عّػِوّْحُو٘لّْحُوٌ‪ّ١‬‬
‫‪٣‬ؼظٔيّػِ‪ّ٠‬حُز‪٤‬خٗخص‪ّ.‬ػ٘ي‪ٛ‬خّهخّّربٗؼخٍّحُظِلِ‪ّٕٞ٣‬ك‪ٌّٛ٢‬حّحُ‪ٜ‬زخف‪ّٝ،‬ػخ‪ّٖ٣‬ر٘لٔ‪ّٚ‬حٗلـوخٍّحُو٘زِوش؛ّكوالكوخُّّظٌ‪ّٜ٘‬وخصّ‬
‫ؿٔ‪٤‬غّح‪٩‬ك‪ٜ‬خث‪ّٖ٤٤‬حُزخٍُ‪ّ،ٖ٣‬طّّْحٗظوخدّى‪ٗٝ‬خُيّطَحٓذٍّث‪ٔ٤‬خُِّ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليسّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬ش‪ّ.‬‬

‫ٗخ‪ٛ‬يًّ‪٣ٞ١ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬الّّحكظلخالصّطَحٓذّرخُ٘‪ّٗٝ،َٜ‬ظخثؾّحالٗظوخرخصّحُوخىٓشًَّّّّٖٓ‪ٝ‬ال‪٣‬وش‪ًّٝ،‬وخُّٕي‪٣‬و‪ّٚ‬‬
‫كويّّروؤّٕٗظ‪٤‬ـووشّحالٗظوخروخصّك‪ٜ٤‬ووخّٗو‪٢‬ءّٓووخّٓظؼِونّرزلؼوو‪ّ،ٚ‬أه‪٤‬وَح‪ّ،‬أهوٌّٗلٔووخّّػٔ‪٤‬ووخّ‪ّٓٝ،‬ووّٖػوّّْهوخّّرب‪١‬لوخءّؿ‪ٜ‬ووخُّ‬
‫حُظِلِ‪ّ.ٕٞ٣‬‬

‫ٓظو‪ّ،ّٞ‬ك‪ّ٢‬حُ‪ّّٗٞ٤‬لٔ‪ًَّٗ،ٚ‬شّّرَ‪٣‬طخٗ‪٤‬وشّؿ‪٤‬وَّٓؼَ‪ٝ‬كوشّ‪ٔٓٝ‬وظوَّسّكو‪ُّ٘٢‬ويّٕربٍٓوخٍّر‪٤‬وخّّٕ‪ٛ‬ولل‪ّّٓ٢‬لوخى‪ّ:ٙ‬‬
‫«ٗلّٖكو‪ٍّٕٝٞ‬ؿيحّّرٌو‪ّٕٞ‬ططز‪٤‬و٘وخّحُؼو‪ّ١ٍٞ‬حُٔؼظٔويّػِو‪ّ٠‬ر‪٤‬خٗوخصّحالط‪ٜ‬وخالص‪ّ،‬هويّٓوخ‪ٔٛ‬ضّٓٔوخ‪ٔٛ‬شّّأٓخٓو‪٤‬شّّكو‪ّ٢‬‬
‫حُ٘‪َّٜ‬حٌُ‪ّ١‬كوّو‪ّٚ‬ى‪ٗٝ‬خُيّطَحٓذ»‪ٌٌّٖٛ٣ُّّْٝ.‬حّحُز‪٤‬خّٕٓ‪ُّٜٟٞ‬خكز‪ّٚ‬حُزَ‪٣‬طخٗ‪ّ٢‬أٌُٔ٘يٍّؿ‪ّْٔ٤‬أٗز‪ٍَّٗٗٞ‬و‪ٌّْ٤‬‬
‫(‪ّ١ًّ)Alexander James Ashburner Nix‬حُوـّ(‪ّ)41‬ػخٓوخّ‪ّٛٝ،‬و‪ّٞ‬حُوَث‪ّْ٤‬حُظ٘ل‪٤‬وٌ‪ّ١‬حُٔٔوئ‪ٍّٝ‬ػوّٖٗوًَشّ‬
‫حُظلِ‪٤‬الصّكو‪ًّ٢‬خٓزَ‪٣‬ويؽّ(‪ًّ.)CEO von Cambridge Analytica‬ؼخىطو‪ّ،ٚ‬طـوي‪َّٓٙ‬طوي‪٣‬خّّروِّسّّ‪ٝ‬كونّحُٔووخّ‪ّ،‬‬
‫‪ٝ‬ح‪ٟ‬ؼخّّٗظخٍحصًُّّّٖٓيّحُ٘‪ٞ‬عّحٌُ‪٠٣ّ١‬ؼ‪ّٚ‬حُٔزويػ‪ّٛٝ،ٕٞ‬و‪ّٞ‬حُوٌ‪ّ١‬حػظوخىّطٔوَ‪٣‬قّٗوؼَ‪ّٙ‬ح‪ٗ٧‬ووَّحُٔظٔو‪ٞ‬ؽّرؼو‪ّٞ‬‬
‫حُ٘‪٢‬ءّٗل‪ّٞ‬حُوِق‪ًّٝ.‬خٗضّٗوًَظ‪ّٚ‬ؿوِءّالّ‪٣‬ـوِأّٓوّٖكِٔوشّطَحٓوذّػِو‪ّ٠‬حالٗظَٗوض‪ّٝ،‬أ‪٠٣‬وخّٓوّٖكِٔوشّرًَٔوضّ‬
‫( ‪ )Brexit‬ك‪ّ٢‬حٌُِٔٔشّحُٔظليس‪ّ.‬‬

‫كخُ٘ٔ‪ًٞ‬ؽّحُظلٌ‪ّ،١َ٤‬حٌُ‪ّ١‬ح‪ٛ‬ظي‪ّٟ‬اُ‪ّٝ،٢ٌٔ٘٣ًُّٞٚ٤‬حُٔٔخ‪ٔٛ‬شّحُظ‪ّ٢‬هيّٓ‪ٜ‬خّٗ‪ّٝ،ٌْ٤‬حُزٔٔشّحُؼَ‪٠٣‬شّحُظو‪ّ٢‬‬
‫حٍطٔٔضّػِ‪ّّٓ٠‬ل‪ّ٤‬خّطَحٓذ‪ًِّّٜ،‬خّػ‪ٞ‬حَّٓأٓ‪ٜٔ‬ض‪ّ،‬رٔؼ‪ّ٤‬شّحُ‪ٓٞ‬خث‪ّ٢‬ح‪٩‬ػالٓ‪٤‬ش‪ّ،‬ك‪ّ٢‬طلو‪٤‬نٌّٓخٓذّٓ‪ّٜٔ‬ش‪.‬‬

‫ّ‬

‫‪2‬‬
‫الّ‪٣‬ول‪ّ٠‬ػِ‪٣ًَُّّّّّّْٖٓ٠‬ويٍُّّ‪ّٚ‬إّٔ‪٣‬ؼ‪ّ،ٖ٤‬هالٍّحُٔو٘‪ٞ‬حصّحُؤوّْح‪٧‬ه‪٤‬وَس‪ّ،‬كو‪ٞ‬مّٓوطقّحُؤوَ‪ّٓ،‬ل‪ٜ‬و‪ّّّٞ‬‬
‫«حُز‪٤‬خٗخصّحٌُز‪َ٤‬س»ّ(‪ّّٖٓٝ.)Big Data‬حُٔؼخٗ‪ّ٢‬حُظ‪ّ٢‬ط٘ط‪ّ١ٞ‬ػِ‪ٜ٤‬خّحٌُِٔشّأ‪٠٣‬وخّّٗـويّإًّّٔوَّٓوخّٗٔخٍٓو‪ّٓ،ٚ‬و‪ٞ‬حءّ‬
‫ىحهَّٗوزٌشّحُظ‪ٞ‬ح‪ٛ‬وَّأّّهخٍؿ‪ٜ‬وخ‪ّ،‬الّ‪٣‬وِو‪ّٓٞ‬وّٖاػوخٍٍّّهٔ‪٤‬وش؛ّكٌوَّّػِٔ‪٤‬وشّٗوَحءّطوظّّْػزوَّحُزطخهوش‪ّٝ،‬أ‪ّّ١‬حٓوظؼالّّ‬
‫‪٣‬ل‪َّٜ‬ك‪ّٓ٢‬لَّىّ«ؿ‪ٞ‬ؿَ»‪ًَّّّٝ،‬كًَشّّطل‪َّٜ‬ر‪ٓٞ‬خ‪١‬شّحُ‪ٜ‬خطقّك‪ّ٢‬حُـ‪٤‬وذ‪ًّٝ،‬وٍَّّؿزوشّ‪٣‬وظّّْطوِ‪ٜ٘٣‬وخ‪ُّ.‬طخُٔوخّ‬
‫ظَّّح‪َّٓٓ٧‬ز‪ٜٔ‬خّ‪ّ،‬ػ٘يٓخّ‪٣‬ظّّْحُظٔخإٍ‪ُّٔ:‬خًحّطّؼويّّ‪ٛ‬وٌ‪ّٙ‬حُز‪٤‬خٗوخصّؿ‪٤‬ويسّّرخُ‪٠‬وَ‪ٍٝ‬سّ(ٓوخّػويحّإّٔٗوو‪ّّٞ‬رخ‪٩‬ك‪ٜ‬وخف‪ّ،‬كو‪ّ٢‬‬
‫كٔخرخصّحُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»ّحُظ‪ّٔٗ٢‬ظٌِ‪ٜ‬خ‪ّ،‬ػّٖحُـٌحءّحٌُ‪٣ّ١‬ؼ‪ّٖ٤‬ػِ‪ّ٠‬هل‪ّٟٞ‬ـ‪ّ٢‬حُويّ؛ًُّويّأّٗ٘وخّهٔ٘وخّرخُزلوغّكو‪ّ٢‬‬
‫ٓلَىّ«ؿ‪ٞ‬ؿَ»ّػّٖحُيٍؿشّ«حُيٗ‪٤‬خُّ‪٠‬وـ‪ّ٢‬حُويّ»)‪ًّٔ.‬وخّ‪٣‬زوو‪ّ٠‬ح‪ٓ٧‬وَّؿ‪٤‬وَّ‪ٝ‬ح‪ٟ‬وقّك‪ٔ٤‬وخّاًحًّخٗوضّ‪ٛ‬وٌ‪ّٙ‬حُز‪٤‬خٗوخصّ‬
‫حٌُز‪َ٤‬سّطٌَّّ٘هطَحًّّز‪َ٤‬حّّػِ‪ّ٠‬حُزَ٘‪٣‬شّأّّطٌٌَّ٘ٓٔزخًّّز‪َ٤‬حُّّ‪ٜ‬خ‪ّ.‬ؿ‪َّ٤‬أّٗ‪ٌّّ٘ٓٚ‬حُـ(‪ّّٖٓ)9‬طَ٘‪ّٖ٣‬حُؼخٗ‪ّٞٗ/٢‬كٔزَّ‬
‫رظ٘خّٗؼَفّحُـ‪ٞ‬حدّكنّّحُٔؼَكش؛ّآًّّّٖ‪٣‬ووقّ‪ٍٝ‬حءّحُلِٔوشّحالٗظوخر‪٤‬وشُّظَحٓوذّػِو‪ّٗ٠‬وزٌشّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗوض»‪ًّٝ،‬وٌُيّ‬
‫‪ٍٝ‬حءّكِٔووشّحالٓووظلظخءّر٘ووؤّٕروووخءّحٌُِٔٔووشّحُٔظلوويسّ‪ٟ‬وؤّٖحالطلووخىّح‪ٍٝ٧‬روو‪ّٓ٢‬ووّٖػيٓوو‪ُّ،ٚ‬وو‪ّْٓ٤‬وو‪ّٟٞ‬حُ٘ووًَشّ‬
‫حُٔظو‪ّٜٜ‬شّك‪ّ٢‬حُز‪٤‬خٗخصّحٌُز‪َ٤‬سّٗلٔ‪ٜ‬خ؛ًَّٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ،‬ربٗوَحفٍّث‪ٔ٤‬و‪ٜ‬خّحُظ٘ل‪٤‬وٌ‪ّ١‬أٌُٔو٘يٍّٗو‪ّ.ٌْ٤‬‬
‫كّٖٔأٍحىّإّٔ‪٣‬ل‪ّْٜٓ‬ـَ‪ّٟ‬حالٗظوخرخص‪ّٓٝ،‬خًحّ‪ٌّٖٔ٣‬إّٔ‪٣‬وغّك‪ّ٢‬أ‪ٍٝ‬رخّهالٍّحُ٘‪ٍّٜٞ‬حُوخىٓش‪ّٝ،‬ؿذّػِ‪ّٚ٤‬إّٔ‪٣‬زيأّٓغّ‬
‫حُليعّحُؼـ‪٤‬ذّحٌُ‪ّ١‬ػَكظ‪ّٚ‬ؿخٓؼشًّخٓزَ‪٣‬يؽّحُزَ‪٣‬طخٗ‪٤‬شّاروخّٕٓو٘شّ(‪ّٝ،)ّ2014‬طلي‪٣‬ويحّّكو‪ّ٢‬هٔوّْحُو‪٤‬وخّّحُ٘لٔو‪ّ٢‬‬
‫(‪ّ)Psychometrik‬حٌُ‪َ٘٣ّ١‬فّػِ‪ّ.٢ٌٔ٘٣ًُّٞٚ٤‬‬

‫ُ‪ٍّّ٘ٓٞ‬خّطؼَ‪٣‬قّّحُو‪٤‬خّّحُ٘لٔ‪ّ،٢‬أ‪ًّٔٝ‬خّ‪ّ٘٣‬ؼوضّّأك‪٤‬خٗوخّّحُظ‪ٛٞ‬و‪٤‬قّحُ٘لٔو‪ُِّ٘٢‬و‪ٜ‬و‪٤‬شّ(‪ّ،)Psychografie‬‬
‫ُوِ٘خّػ٘‪ّٚ‬اّٗ‪َّٟٚ‬دّّّٖٓحُٔلخ‪ُٝ‬شّحُظ‪ّ٢‬ط‪ٜ‬يفّاُو‪ّ٠‬ه‪٤‬وخّّٗو‪ٜ‬و‪ّ٤‬شّاٗٔوخّّٕٓوخ‪ُّٝ.‬وويّرِوؾّٓوخّ‪ّٔ٣‬ؤّ‪ّ٠‬حُٔو٘‪ٜ‬ؾّحُ٘وخَّٓ‬
‫(‪ّ)die Ocean-Methode‬ك‪ّ٢‬ػِّْحُ٘لّْحُلي‪٣‬غٍّطزشّّحُٔؼ‪٤‬خٍ‪ُّ.‬ويّطٌِِّضّؿ‪ٜٞ‬ىّحػ٘‪ّّٖٖٓ٤‬ػِٔخءّحُ٘لْ‪ّ،‬هالٍّ‬
‫ٓ٘‪ٞ‬حصّحُؼٔخٗ‪٤٘٤‬خص‪ّ،‬ك‪ّ٢‬اػزخصّآٌخّٕه‪٤‬خًَّّّّٓٔشّّّٖٓٓٔخصّح‪ٔٗ٩‬خّّٕٖٓهالٍّحٓظل‪٠‬خٍّح‪٧‬رؼخىّحُؤٔشّحُظ‪ّ٢‬‬
‫ططزغّٗو‪٤ٜ‬شّح‪ٔٗ٩‬خّٕ(‪ّ:)Big Five‬حالٗلظخفّ(اُ‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كيّّأٗوضّٓ٘لوظقّّػِو‪ّ٠‬ح‪٧‬كٌوخٍّحُـي‪٣‬ويس؟)‪ّ،‬حُ‪٠‬ؤ‪َّ٤‬حُلو‪ّ٢‬‬
‫(اُ‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كيّّطٌ‪ّٕٝٞ‬كنّّٓ٘ظ‪ّ٠ٜ‬حٌُٔخٍ؟)‪ّ،‬حالٗزٔخ‪(ّ١‬اُ‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كويّّأٗوضّحؿظٔوخػ‪٢‬؟)‪ّ،‬حُظ‪ٞ‬حكونّ(اُو‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كويّّطّؼويُّّزووخّّ‬
‫‪ٓٝ‬ظؼخ‪ٗٝ‬خّ؟)‪ّ،‬حُؼ‪ٜ‬خر‪٤‬شّ(‪َّٛ(ّ)Neurotizismus‬أٗضّٓؼَ‪ّٝ‬الضطرابّرٌَّّٓ‪ُٜٞ‬ش؟)‪ّ.‬ر٘خءّػِ‪ٌّّٙٛ٠‬ح‪٧‬رؼخى‪ّ،‬‬
‫‪ٌّٖٔ٣‬إّٔ‪٣‬ظز‪َُِّّٖٔ٤‬ء‪ّ،‬ػِ‪ّٗ٠‬ل‪ّّٞ‬ىه‪٤‬ن‪ّٗ،‬خًِشّّح‪ٔٗ٩‬وخّٕحُوٌ‪ّٗ١‬ظؼخٓوَّٓؼو‪ّٓٝ،ٚ‬وخّكخؿ‪٤‬خطو‪ّٓٝٚ‬وخ‪ٝ‬كو‪ّ،ٚ‬رٔوخّكو‪ًُّ٢‬ويّ‬
‫أ‪٠٣‬خّّحُ‪ٞ‬ؿ‪ٜ‬شّحُظ‪ّٓ٢‬ظظوٌ‪ٛ‬خّط‪َّٜ‬كخط‪ُّ.ٚ‬طخُٔخًّخّٕح‪ٌٗ٩‬خٍّهخثٔخّّرو‪ّٜٙٞ‬طـٔ‪٤‬غّحُٔؼط‪٤‬خص‪ّ،‬كٌِ‪٣ّ٢‬ظّّْحُظلي‪٣‬وي‪ّ،‬‬
‫ًخّٕالرّيَّّّٖٓٓءّحالٓظٔخٍسّحُ٘و‪ّ٤ٜ‬ش‪ّ،‬حُظ‪ّ٢‬طظ‪ٜ‬قّرـخ‪٣‬وشّحُظؼو‪٤‬وي‪ّٛ.‬وٌحّح‪ٓ٧‬وَّٓ‪٤‬ظ‪ٔ٤‬وَّٓوغّٓـو‪٢‬ءّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗوض»ّ‬
‫‪ٝ‬حُـ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ًٌُّٝ،‬يّرل‪ّ.٢ٌٔ٘٣ًَُّٞ٠‬‬

‫‪3‬‬
‫رخُ٘ٔزشّاُ‪١ّ٠‬الدّجامعة وارسةو‪ًّّ،‬ظوذُّّٔ‪٘٤‬و‪ٔ٘٣ًَُّٞ٤‬وٌ‪ّ٢‬إّٔ‪ّ٘٣‬وَعّكو‪ّ٢‬ك‪٤‬وخسّؿي‪٣‬ويس‪ّ٘ٓ،‬وٌّإّٔىهوَّ‬
‫ؿخٓؼووشًّخٓزَ‪٣‬وويؽّحُؼَ‪٣‬وووشّكوو‪ّ٢‬اٗـِظووَحّٓوو٘شّ(‪ّ)2008‬لنيةةد جرجة الةةج ورا ّ‪ّ،‬كوو‪ًَّٓ٢‬ووِّحُو‪٤‬ووخّّحُ٘لٔوو‪ّ٢‬حُظووخرغّ‬
‫ُٔوظزووًَّخك٘وويّٕ(‪ّ،)Cavendish Laboratory‬حُووٌ‪ّ٣ّ١‬ؼوويّّأ‪ٍّّّٓٝ‬وظزووَُِّو‪٤‬ووخّّحُ٘لٔوو‪ّ٢‬ػِوو‪ّ٠‬مس ة وا العةةال ‪ّ.‬‬
‫ٓ‪٤‬ؼٔيًّ‪ّ،٢ٌٔ٘٣ُٞ‬رٔؼ‪ّ٤‬شّرؼ‪ُّٓٞ‬الث‪ّٚ‬حُطِزش‪ّ،‬اُ‪ّٟٝ٠‬غّططز‪٤‬نّ‪ٛ‬ـ‪ٌّٟٕٞٓٞ٣َّ٤‬غّطلٌّّْٓوّٖهزوَّحُوـّ«كو‪ّْ٤‬‬
‫ر‪ٞ‬ى»؛ّ‪ٌّٖٔ٣‬إّٔ‪٣‬طخٍّحُظطز‪٤‬نّكظ‪ّٗ٠‬و‪ّ٤ٜ‬ظ‪ٚ‬؛ّاًّ‪ٌٔ٣‬ؤُِّٖوَء‪ّٓ،‬وّٖهوالٍّحالٓوظؼخٗشّرخٓوظٔخٍسّٗوخِٓش‪ّ،‬إّٔ‪٣‬وو‪ّّٞ‬‬
‫رَٔءّكل٘شّّّٖٓح‪ٓ٧‬جِشّحُٔخ‪ٌُٞٞ٣‬ؿ‪٤‬شّ(«ىعّحُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ءّ‪٣‬لَّّٓلوَّّح‪٩‬ؿ‪ٜ‬وخىّرٌوَّّٓو‪ُٜٞ‬ش»‪ٛ«ّ،‬وَُّويّٓ‪٤‬وَّٗلو‪ّٞ‬حٗظووخىّ‬
‫ح‪٥‬هوووووووَ‪ٖ٣‬؟»)‪٣ّ.‬ظٔوووووووّ٘‪ُِّٔ٠‬وووووووَء‪ّٓ،‬وووووووّٖهوووووووالٍّحُظو‪٤‬ووووووو‪ّ،ْ٤‬حُل‪ٜ‬ووووووو‪ٍّٞ‬ػِووووووو‪«ّ٠‬حُز‪٤‬خٗوووووووخصّحُ٘و‪ٜ‬ووووووو‪٤‬ش»ّ‬
‫(‪(ّ)Persönlichkeitsprofil‬حُو‪ّْ٤‬حُوخ‪ٛ‬شّحُ٘خِٓش)‪ًّٔ،‬خّ‪٣‬ظؤطّ‪ُِّ٠‬زخكؼ‪ّٖ٤‬حُل‪ٍّٜٞ‬ػِ‪ّ٠‬ر‪٤‬خٗخصّٗو‪ّ٤ٜ‬شّػٔ‪٘٤‬ش‪ّ.‬‬
‫‪ًٔٝ‬خًّخّٕٓظ‪ٞ‬هؼخّ‪ّ،‬ريأصّطٌ٘٘قّحُو٘خػخصّحُؼٔ‪٤‬وشّكو‪ّ٢‬روخىةّح‪ٓ٧‬وَّرو‪ّٖٗ٤‬لوَّّٓوُّٖٓوالءّحُيٍحٓوش‪٤ُّ،‬ظطو‪ٍّّٞ‬ح‪ٓ٧‬وَّّ‬
‫رٌَّّ٘ٓوَ‪٣‬غُّو‪٤‬ؼّّْحُٔجوخص‪ّ،‬ػوّّْح‪٥‬الف‪ّ٤ُّ،‬وويٍّّح‪ٓ٧‬وَّّرؼويًُّويّروخُٔال‪ّٝ.ٖ٤٣‬كـوؤسّ‪ّ،‬روخصّحػ٘وخّٕٓوّٖ‪ِ١‬زوشّحُويًظ‪ٍٞ‬ح‪ّٙ‬‬
‫‪ٔ٣‬ظٌِخّٕأًزَّٓـَُِّّز‪٤‬خٗخصّحُ٘لٔ‪٤‬شّرٌَُّّّْ٘‪ٔ٣‬زنّاُ‪ّٓٚ٤‬ؼ‪ّ.َ٤‬‬

‫كخُطَ‪٣‬وش‪ّ،‬حُظ‪ّٓ٢‬ؼ‪ّ٢ٌٔ٘٣ًُّٞ٠‬رَكوشُّٓالث‪ّٚ‬اُ‪ّ٠‬طط‪َٛ٣ٞ‬وخ‪ّ،‬هوالٍّحُٔو٘‪ٞ‬حصّحُالكووش‪ّٛ،‬و‪ّ٢‬كو‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬حهوغّ‬
‫ّٖٓحُزٔخ‪١‬شّرٌٔخٕ؛ّاًّ‪ٌ٣‬ل‪ّ٢‬إّٔ‪َ٘٣‬عّحَُٔءّك‪ّ٢‬حُو‪٤‬خّّرظ٘و‪ّّٚ٤‬كَى‪ّّّٖٓ١‬هوالٍّحػظٔوخىّحالٓوظٔخٍس‪ًّٝ،‬وؤّّٕ‪ٛ‬وٌحّ‬
‫‪٣‬ؼزَّّػّٖ‪َٟ‬دّّّٖٓحالٓظطالعّحٌُ‪٣ّ١‬ـَ‪ّ١‬ػِ‪«ّ٠‬ح‪ٗ٩‬ظَٗض»ّ(‪ّٝ.)Onlinequiz‬ر٘خءّّػِ‪ّ٠‬ح‪٧‬ؿ‪ٞ‬رشّحُظ‪٣ّ٢‬يُ‪ّٕٞ‬‬
‫ر‪ٜ‬خ‪٣ّ،‬و‪ّّٞ‬ػِٔخءّحُ٘لّْرلٔخدّحُو‪ّْ٤‬حُ٘و‪٤ٜ‬شّحُ٘خِٓشُِّٔٔظـ‪ٞ‬ر‪ّٝ.ٖ٤‬رؼيثٌّّ‪ّ٢٠ٔ٣‬كَ‪٣‬نًّ‪ّٗ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬لو‪ّٞ‬حُو‪٤‬وخّّ‬
‫رٔوخٍٗوشًّوَّّحُز‪٤‬خٗوخصّحُٔظخكوشّػِو‪«ّ٠‬ح‪ٗ٩‬ظَٗوض»ُّ‪ٗ٨‬ووخ‪ّٙ‬حُوٌ‪ّٖ٣‬طوّّْحهظزوخٍ‪ّٓ:ْٛ‬وخًحّط‪ٜ‬ولّلضّػِو‪ّ٠‬حُوـّ«كو‪ّْ٤‬‬
‫ر‪ٞ‬ى»‪ّ،‬أ‪ّٝ‬هٔضّرٔ٘خًٍظ‪ّٓٚ‬غّح‪٥‬هَ‪ٖ٣‬؟ّٓخًحَّٗ٘ص‪ّٓٝ،‬خّحُـوّْ٘أ‪ّٝ‬حُؼٔوَّ‪ٌٓٝ‬وخّٕح‪٩‬هخٓوش‪ّ،‬حُوٌ‪ّ١‬طٔوضّح‪ٗ٩‬وخٍسّ‬
‫اُ‪ّٚ٤‬طلي‪٣‬يحّ؟ّ‬

‫‪ٌٌٛٝ‬ح‪٣ّ،‬ظؤطّ‪ُِّ٠‬زوخكؼ‪ّٖ٤‬حُوظٌّّٖٔٓوّٖحُؼالهوخصّحُـخٍ‪٣‬وش‪ًّٔ،‬وخّ‪ٌٔ٣‬وّٖحٓوظوال‪ّٙ‬حٓوظ٘ظخؿخصّٓي‪٘ٛ‬وشّ‪ٌٔ٣‬وّٖ‬
‫حُظؼ‪َّ٣ٞ‬ػِ‪ٜ٤‬خ‪ًُّٝ،‬يّّٖٓهالٍّحالٓظ٘خىّاُ‪ّ٠‬ػِٔ‪٤‬وخصّكو‪ّ٢‬ؿخ‪٣‬وشّحُزٔوخ‪١‬ش‪ّ.‬كخَُؿوخٍّحُوٌ‪٣ّ١‬ظ‪ٜ‬ولّل‪ّ،ٕٞ‬ػِو‪ّٓ٠‬وز‪َّ٤‬‬
‫حُٔؼخٍ‪ّ٘ٓ،‬ظ‪ٞ‬ؽّّٓٔظل‪٠‬وَحصّحُظـٔ‪٤‬وَّ«ٓوخى»ّ(‪ّ٘ٛ،)Mac‬وخىّحكظٔوخًٍّز‪٤‬وَّ‪ٌٗٞ٣ّٕ٧‬و‪ٞ‬حّٓؼِ‪٤‬و‪ّ٢‬حُـوْ٘‪ًّٔ،‬وخّإّّٔ‬
‫ح‪٩‬هزخٍّحُِٔل‪ٞ‬ظّػِ‪«ّ٠‬كَهشّ‪ٝٝ‬طخٗؾ»ّ( ‪ّّٖٓ٢ٛٝ(ّ)Wu - Tang Clan‬أرَُّٓـٔ‪ٞ‬ػخصّحُ‪٤ٜ‬ذّ‪ٞٛ‬دّحُظ‪ٍّ٢‬أصّ‬
‫حُ٘‪ٍّٞ‬ك‪ٍٞ٣ٞ٤ّٗ٢‬ىّػخّّ‪ٔ٣ّ،)1991‬ؼَّّأكيّأ‪ّّْٛ‬حُٔئَّٗحصّحُظ‪ّ٢‬طئَّّٗاُ‪ّ٠‬حُٔ‪ٍّٗٞ٤‬ل‪ّٞ‬اهخٓشّحُـّْ٘ٓوغّح‪٥‬هوَ‪،‬‬
‫‪ٝ‬طزو‪ّٔٗ٠‬زشّحكظٔخًٍّز‪َ٤‬سّؿيحّّ‪ٌّٕٞ٣ّٕ٧‬أطزخعّحُٔـّ٘‪٤‬شّليدي غاغاّ(‪ّ)Lady-Gaga‬أًؼوَّحٗلظخكوخّ‪ّ،‬كو‪ّ٢‬كو‪ّٖ٤‬إّّٔ‬
‫ّٖٓ‪ّ٣‬وزَّّػِ‪ّ٠‬حُلِٔلشّ‪ٌّٕٞ٣‬أًؼَّحٗط‪ٞ‬حء‪ّ.‬‬

‫‪4‬‬
‫ُويّػًَّٔ‪ّٝ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬كَ‪٣‬و‪ّٚ‬ػِ‪ّٛ٠‬وَّحُ٘ٔخًؽّ‪ٝ‬طط‪٣ٞ‬ؼ‪ٜ‬خّرٌَّ٘ٓٔظَٔ‪ّ،‬ك‪٤‬غّحٓظطخع‪ّ،‬ك‪ّ،)ّ2012(ّ٢‬‬
‫إّٔ‪٣‬ويّّّىُ‪٤‬الّّك‪٤‬خّّػِ‪ًُّ٠‬ي؛ّاًّ‪ٌَُِّٖٔٔ٣‬ء‪ّ،‬حػظٔخىحّّػِ‪ّٓ٠‬ظ‪٣ّ٢ٓٞ‬زِؾّ(‪َّّٖٓٓ)%68‬طخى‪ّ١‬حُوـ«كو‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»‪ّ،‬إّٔ‬
‫‪٣‬ظ‪ٞ‬هغّٓخُّ‪ّٕٞ‬رَ٘ط‪(ّٚ‬ر٘ٔزشّطوخٍدّطويه‪٤‬وخّّ‪ّ،)%95‬أ‪ّٝ‬اًحّٓوخًّوخّٕٓؼِو‪ّّ٢‬حُـوّْ٘(ر٘ٔوزشّطزِوؾّٗلو‪ّ،)%88ّٞ‬أ‪ّٝ‬اًحّ‬
‫ًخّٕى‪ٔ٣‬وَح‪٤١‬وخّّأ‪ّٝ‬ؿٔ‪٣ٍٜٞ‬وخّّ(‪)%85‬؛ّروَّ‪٣‬وٌ‪ٛ‬ذّاُو‪ّ٠‬أرؼويّٓوًُّٖوي‪ّ:‬كلظو‪ّ٠‬حُوًٌخء‪ّٝ،‬حالٗظٔوخءّحُوي‪ّٝ،٢٘٣‬طؼوخ‪ّ٢١‬‬
‫حٌُل‪ٍّٝٞ‬حُيهخّٕ‪ٝ‬حُٔويٍحصّ‪ٌّٖٔ٣‬كٔخر‪ٚ‬؛ّرَّكظ‪ّٔٓ٠‬ؤُشّروخءّ‪ٝ‬حُي‪ّ١‬حُ٘و‪ّٚ‬ؿ٘زخّّاُ‪ّ٠‬ؿ٘وذّكظو‪ّ٠‬رِ‪ٞ‬ؿو‪ّٓٚ‬وّّٖ‬
‫حُـ(‪ّّٖٓ)21‬ػيٓ‪ٌّٖٔ٣ّٚ‬إّٔ‪ّٔ٣‬ظ٘قّّحٗطالهخّّّٖٓحُز‪٤‬خٗخص‪ّٗ٢ٌُّٝ.‬لٌّْػِ‪ًّٞٔٗ٠‬ؽّاُ‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كيّّ‪ّٞٛ‬ؿ‪ّ٤‬ي‪٣ّ،‬ظؼو‪ّّٖ٤‬إّٔ‬
‫ٗزوو‪٤ًّّٖ٤‬ووقّ‪ٌٔ٣‬ووّٖحُظ٘زوئّروو‪ّٚ‬ػِوو‪ّٗ٠‬لوو‪ّٞ‬ؿ‪ ٤‬وي‪ّٝ،‬اُوو‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كوويّّطـووخ‪ٝ‬دّحُ٘ووو‪ّٚ‬حُووٌ‪ّ١‬ه‪٠‬ووغُّالهظزووخٍّٓووغّح‪ٓ٧‬ووجِشّ‬
‫حُٔليىس‪ّ٘ٓ٢ٌٔ٘٣ًُّٞ٢٠ٔ٣ّٝ.‬ظ٘‪٤‬خّّرٔـخَٓط‪ّٚ‬اُ‪ّ٠‬كيّّأرؼيّٓوًُّٖوي؛ّكٔوّٖهوالٍّحالػظٔوخىّػِو‪ّ)10(ّ٠‬كوو‪ّٓ٢‬وّٖ‬
‫َٓطخى‪ّ١‬حُـ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ًٌُّٖٞٔ٘ٔ٣ّ،‬ؿ‪ّٚ‬إّٔ‪٣‬ويٍّّحُ٘و‪ّٚ‬رٌَّ٘أك‪َُّّ٤َُّّٖٓٓ٠‬و‪ّٚ‬كو‪ّ٢‬حُؼٔوَ‪ٌ٣ّ.‬لو‪ّ٢‬حُل‪ٜ‬و‪ٍّٞ‬‬
‫ػِ‪ّّٖٓ)70(ّ٠‬حَُٔطخى‪٣ّ٢ٌُّٖ٣‬ظّّْحالٓظـ٘خءّػّٖٓؼَكشّح‪ٔٗ٩‬خّٕرخُ‪ٜ‬ي‪٣‬ن‪ًّٔ.‬خّ‪ُ٦ٌُّٖٔ٣‬ش‪ّ،‬حػظٔخىحّّػِو‪ّ)150(ّ٠‬‬
‫ّٖٓح‪ٛ٧‬خُ‪ّ)der Eltern(ّ٢‬رَكوشّ(‪َّّٖٓٓ)300‬طخى‪«ّ١‬حُل‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ّ،‬إّٔطظ٘زؤّرِٔ‪ٞ‬ىّحُ٘و‪ّٚ‬ػِ‪ّٗ٠‬ل‪ّٝٞ‬ح‪ٟ‬قّ‬
‫رخُٔوخٍٗوشّاًحّٓوخّطوّّْحالػظٔوخىّػِو‪ّٗ٠‬وًَخث‪ّٝ.ْٜ‬طٌٔوًّٖؼوَسّحالٍط‪٤‬وخىّحُٔوَءّّٓوّٖطـوخ‪ُّٝ‬كظو‪ّٓ٠‬وخّ‪ٌٔ٣‬وّٖإّٔ‪٣‬ؼَكو‪ّٚ‬‬
‫حُ٘و‪ّٚ‬ػّٖٗلٔ‪ّٝ.ٚ‬هيّطِوو‪ٔ٘٣ًُّٞ٠‬وٌ‪ّ،٢‬كو‪ّ٢‬حُ‪٤‬و‪ّّٞ‬حُوٌ‪ّ٘ٗ١‬وَّك‪٤‬و‪ّٛٚ‬وٌ‪ّٙ‬حُ٘ظوخثؾ‪ّ،‬حط‪ٜ‬وخُ‪ّ:ٖ٤‬ح‪٘٣ٍّٝ٧‬طو‪ّ١ٞ‬ػِو‪ّ٠‬‬
‫حُظ‪ٜ‬ي‪٣‬يّرخطوخًّاؿَحءحصّهخٗ‪٤ٗٞ‬ش‪ّٝ،‬ح‪٥‬هَّ‪٣‬لَّٔػَ‪ٟ‬خُِّّؼَٔ‪ًّٝ،‬ال‪ٔٛ‬خّ‪ٍٝ‬ىّػزَّحُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ّ.‬‬

‫ُووويّىٍؽ‪ّ،‬كوو‪ّ٢‬حُ وـّ«كوو‪ّْ٤‬روو‪ٞ‬ى»‪ّ،‬حُظٔ‪٤٤‬ووِّّروو‪ّٖ٤‬حُٔ‪ٞ‬حهووغّحُؼخٓووشّ‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حهووغّحُوخ‪ٛ‬ووش‪ُّٝ.‬ووجًّٖووخّٕحُ‪ٟٞ‬ووغّ‬
‫«حُوخ‪ّ»ٙ‬الّ‪ٌّٖٔ٣‬االٍّّٖٓإ‪٣‬شّح‪ٛ٧‬يهخءّحُلٔ‪ّ،ٖ٤٤ٔ٤‬رخ‪ٟ٩‬خكشّاُ‪ّٓ٠‬خّ‪٣‬ؼـوذّحُٔوَء‪ّ،‬كوبًُّّٕويُّو‪ّْ٤‬رؼوخثنّّهويّ‬
‫‪ّ٣‬لوو‪ٍّّّٞ‬ى‪ّٕٝ‬طـٔ‪٤‬ووغّحُٔؼط‪٤‬ووخصّ(‪ّ:)Datensammler‬ػ٘وويٓخّ‪٣‬ووويّ ًّّ‪ٔ٘٣ُٞ‬ووٌ‪ّ٢‬ػِوو‪ّٔٓ٠‬ووخءُشّٓٔووظؼِٔ‪ّ٢‬حُوـ«كو‪ّْ٤‬‬
‫ر‪ٞ‬ى»‪ّ،‬ط٘٘يّّ‪ٌّٙٛ‬حُٔٔخءُشّى‪ٓٝ‬خّّٓ‪ٞ‬حكوظ‪ًّٔ،ْٜ‬خُّ‪ّٚ‬إّٔ‪٣‬طخُذّحٌُؼ‪ّّٖٖٓٓ٣َ٤‬وظزَ‪«ّ١‬ح‪ٗ٩‬ظَٗض»ّربطخكوشّحُ‪ٛٞ‬و‪ٍّٞ‬‬
‫اُ‪ّ٠‬حُز‪٤‬خٗخصّحُوخ‪ٛ‬شّر‪١َّْٜٗ‬خّّٓٔزوخّّالهظزخٍّح‪ٗ٧‬وخ‪ُّّْٚ٤ُّٖٓ(ّ.ٙ‬هِنًّّز‪َّ٤‬ػِو‪ّ٠‬حُز‪٤‬خٗوخصّحُوخ‪ٛ‬وش‪ّٝ،‬أٍحىّ‬
‫إّٔ‪٣‬وووو‪ّْ٤‬ر٘لٔووو‪ّٚ‬حٍط‪٤‬وووخى‪ّٙ‬حُوووـّ«كووو‪ّْ٤‬رووو‪ٞ‬ى»‪ُّ،‬ووو‪ّْ٤‬ػِ‪٤‬ووو‪ّٓٚ‬ووو‪ّٟٞ‬إّٔ‪٣‬ـوووَّدًُّووويّػِووو‪ّٛ٠‬وووللشًّ‪ٔ٘٣ُٞ‬وووٌ‪ّ٢‬‬
‫[‪ّٝ،]applymagicsauce.com‬رؼيثووٌّّ‪٣‬ووو‪ّّٞ‬رٔوخٍٗووشّحُ٘ظووخثؾّحُٔل‪ٜ‬وِشّٓووغّحالٓووظٔخٍسّ«حٌُالٓوو‪٤ٌ٤‬ش»ّحُ٘ووخِٓش‪ّ:‬‬
‫[‪ّ.)]discovermyprofile.com/personality.html‬‬

‫الّ‪٣‬وظ‪َّٜ‬ح‪َّٓ٧‬ػِ‪ّٓ٠‬خّ‪٣‬ظّّْحُظؼز‪َّ٤‬ػ٘‪ّٚ‬ػزَّحُـ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ُّ.‬ويّأٌّٖٓح‪ّٝ٢ٌٔ٘٣ٌُُّٕٞ٥‬كَ‪٣‬و‪ّٚ‬حًَُ‪ّٕٞ‬‬
‫اُوووو‪ّٓ٠‬ؼ‪٤‬ووووخٍّٗووووخَّٓ‪ٝ‬حكوووويُِّو‪٤‬ووووخّّرظ‪ٜ‬وووو٘‪٤‬قّح‪ٗ٧‬وووووخ‪ًّٔ،ٙ‬ووووخّ‪ٛ‬وووو‪ّٞ‬حُلووووخٍّكوووو‪ّ٢‬حالٓووووظؼخٗشّرووووـّ«حُز‪ٍٞ‬طَ‪٣‬وووو‪ّ»ٚ‬‬

‫‪5‬‬
‫(‪ّ،)Porträtfotos‬أ‪ّٓٝ‬ووّٖهووالٍّحالػظٔووخىّػِوو‪ّ٠‬ػوويىّحالط‪ٜ‬ووخالصّحُظوو‪ّ٢‬أّؿَّ‪٣‬وضّٓووغّ‪ٓٝ‬ووخثَّح‪٩‬ػووالّّحالؿظٔخػ‪٤‬ووشّ‬
‫(‪ّٓٞٛٝ‬ئَّّٗؿ‪٤‬يّ‪ٞ٣‬ك‪ّ٢‬ريٍؿشّحالٗزٔخ‪ّ.)١‬كظ‪ّ٠‬ػ٘يٓخّّٗ‪ٞ‬ؿيّهخٍؽّحُظ‪ٞ‬ح‪َّٛ‬حُ٘زٌ‪ّ،٢‬اّٗ٘خّٗز‪ٞ‬فّر٘‪٢‬ءّّٓخّ‪٣‬و‪ّّٚ‬‬
‫أٗلٔ٘خ؛ّ‪ًُٝ‬يّٓؼَّٓخّ‪ٌ٘٣‬قّػ٘‪ّٚ‬ؿ‪ٜ‬خُّحٓظ٘ؼخٍّحُلًَوشّٓوّٖحُٔوَػشّحُظو‪ّٗ٢‬لوَّىّر‪ٜ‬وخّؿ‪ٜ‬وخُّحُ‪ٜ‬وخطق‪ّٝ،‬اُو‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬‬
‫ٓوووي‪ّٟٔٗ‬وووخكَّ(ُٔوووخُّووو‪ّٓٚ‬وووّٖحٍطزوووخ‪ّٝ١‬ػ‪٤‬ووونّٓوووغّػووويّّحالٓوووظوَحٍّحُؼوووخ‪١‬ل‪ّ.)٢‬أّ‪ُّٝ‬ووو‪ّْ٤‬حُ‪ٜٞ‬حطوووقّحًٌُ‪٤‬وووشّ(‪ّDas‬‬
‫‪ًّٔ،)Smartphone‬خّأٗخٍّاُ‪ًُّ٠‬يًّ‪ّٓ،٢ٌٔ٘٣ُٞ‬ـَّىّحٓوظٔخٍسّٗلٔوخٗ‪٤‬شّ‪ٟ‬وؤشّٗوو‪ّّٞ‬رظؼزجظ‪ٜ‬وخّر٘وٌَّٓٔوظَٔ‪ّ،‬‬
‫ٓ‪ٞ‬حءّ‪ٝ‬ػ‪٘٤‬خًُّيّأُّّّْٗغّ؟ّ‪ٝ‬هزَّ‪ٌٛ‬حّ‪ًٝ‬حى‪ّ٘ٛ،‬خىّأَّٓك‪ّ٢‬ؿخ‪٣‬شّح‪٤ٔٛ٧‬شّ‪ٔ٣‬ظ‪ٞ‬ؿذّّٓ٘خّك‪ٜٔ‬خّّ‪ٝ‬ؿ‪ٜ٤‬خّ‪ّ:‬آٌخّٕحٗظـخُ‪ٜ‬خّ‬
‫ك‪ّ٢‬حالطـخ‪ّٙ‬حُٔؼخًْ؛ّكالّ‪ٌَُِّٖٔٔ٣‬ءّإّٔ‪ٌ٣‬ظل‪ّ٢‬رخُز‪٤‬خٗخص‪ّْٜ٣ّّٞٛٝ،‬ك‪ٍّّْٓ٢‬حُٔالٓقّحُ٘لٔو‪٤‬ش؛ّروَّربٌٓوخّٕحُٔوَءّ‬
‫إّٔ‪ٜ٣‬ووّْ‪ّ،‬ػٌووًُّْووي‪ّ،‬رلؼووخّّػووّٖحُز‪٤‬خٗووخصّحُ٘و‪ٜ‬وو‪٤‬شّحُٔلوويّىسّ(ًٔووخّ‪ٛ‬وو‪ّٞ‬حُلووخٍّرخُ٘ٔووزشّاُوو‪ّ٠‬ح‪٥‬رووخءّحُووٌ‪ٌ٣ّ١‬ظوو٘ل‪ّْٜ‬‬
‫حُـ‪٠‬ذ‪ّ،‬أ‪ًَّّٝ‬ح‪ٗ٧‬وخ‪ّٙ‬حالٗط‪ٞ‬حث‪ّٖ٤٤‬حٌُ‪ٔ٣ّٖ٣‬ظزيّّر‪ّْٜ‬حُـ‪٠‬ذ‪ًٌُّٝ،‬يًَّّّحُي‪ٔ٣‬وَح‪ّٖ٤٤١‬حٌُ‪٘٣ّٖ٣‬ظخر‪ّْٜ‬حُظَىّى)‪ّ،‬‬
‫كخُ٘ووو‪٢‬ءّحُوووٌ‪ّ١‬أٍحىًّ‪ٔ٘٣ُٞ‬وووٌ‪ّ٢‬حهظَحػووو‪ّ،ٚ‬روووخُٔؼ٘‪ّ٠‬حُووويه‪٤‬نٌُِِّٔوووش‪ّٛ،‬ووو‪ّٓٞ‬لوووَّىّرلوووغّّ‪ّ٣‬ؼ٘ووو‪ّ٠‬رخ‪ٗ٧‬ووووخ‪ّٙ‬‬
‫(‪ًّٔٝ.)Menschensuchmaschine‬خًّخًّٕ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬ػِ‪ّ٠‬ىٍح‪٣‬شّر‪ّ٘٤‬شّرخ‪ٌٓ٩‬خٗ‪٤‬وشّحُظو‪٘٣ّ٢‬طو‪ّ١ٞ‬ػِ‪ٜ٤‬وخّػِٔو‪ّ،ٚ‬‬
‫ًخًٌُّٕيّػِ‪ّ٠‬ػِّّْرخُٔوخ‪َّ١‬حُظ‪ّ٢‬هيّط٘ـّْػ٘‪ّ.ٚ‬‬

‫طظَحء‪ُّّٟٗٚ‬زٌشّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗض»ّى‪ٓٝ‬خًّّٔخُّ‪ّٞ‬أّٗ‪ٜ‬خّ‪ٛ‬زشّّٖٓحُٔٔخءُّٔوّٖأٍحىّرخُلؼوَّإّٔ‪٣‬وو‪ّّٞ‬رظل‪٣ٞ‬وَّّٓوخ‪ّ،‬أ‪ّٝ‬‬
‫إّٔ‪٣‬ؼَدّػّٖٓٔخ‪ٔٛ‬ش‪ّ،‬أ‪ّ٘ٓٝ‬خًٍش؛ّكخُز‪٤‬خٗخصّهخرِشُِّ٘ٔن‪ٌُّٜ،‬حّ‪٘٣‬زـ‪ّ٢‬إّٔ‪ًٌَّّّٕٗٞ٣‬و‪٢‬ءّّٓوّٖ‪ٛ‬وٌحّحُوز‪٤‬وَ‪ّٓٝ.‬ؼوَّ‬
‫‪ٛ‬ووٌ‪ّٙ‬حُووَ‪ٝ‬فّ‪ٛ‬وو‪ّ٢‬حُظوو‪ّ٢‬طؼووّّْحُـ‪٤‬ووَّرؤًِٔوو‪ّ،ٚ‬ا‪٣‬ووٌحٗخّّرزيح‪٣‬ووشّػ‪ٜ‬وويّّؿي‪٣‬وويّّٓووّٖى‪ّٕٝ‬ه‪٤‬وو‪ٞ‬ىّططووخٍّحُؼووخُّْحُطز‪٤‬ؼوو‪ّdie(ّ٢‬‬
‫‪ّ،)physische Welt‬ر‪٤‬وويّإًّّٔ‪ٔ٘٣ُٞ‬ووٌ‪٣ّ٢‬ظٔووخءٍ‪ّٓ:‬ووخًحّ‪٣‬لوويعّك‪ٔ٘٤‬ووخّ‪ّٔ٣‬وو‪٢‬ءّحُٔووَءّحٓووظويحّّّٓلووَّىّرلؼوو‪ّٚ‬‬
‫حُ٘و‪ُّ٢ٜ‬ـَ‪ّٝ‬حُظلٌّّْك‪ّ٢‬حُ٘خّّ‪ٝ‬حُظالػذّر‪ْٜ‬؟ّكلو‪ًّ٢‬وَّّػٔوَّػِٔو‪٘٣ّّ٢‬وَعّك‪٤‬و‪ّٗ،ٚ‬ـوي‪ّّٜٓٙ‬وخكزخّّرـِٔوشّّٓوّٖ‬
‫حُظلٌ‪َ٣‬حص‪ّ.‬كزخ‪ٌٓ٩‬خّٕإّٔطل‪ّ٢٠‬حُطَحثنّحُظ‪٘٣ّ٢‬ظ‪ٜ‬ـ‪ٜ‬خّاُ‪«ّ٠‬ط‪ٜ‬ي‪٣‬ويٍّكوخ‪ّٝٙ‬كَ‪٣‬وشّحُ٘وخّ‪ّٝ،‬كظو‪ّ٠‬ك‪٤‬وخط‪ّْٜٓ‬وّٖهزوَّ‬
‫حُ٘خّ»‪ًّٔٝ.‬خّ‪٣‬زي‪ّ،ٝ‬الّأكيّحٓظ‪ٞ‬ػذّٓو‪ٜ‬ي‪ّ.ٙ‬‬

‫هالٍّ‪ٌٛ‬حّحُ‪ٞ‬هض‪ّٝ،‬ك‪ّٔٓ٢‬ظ‪ِ٤ّٓ،)2014(َّٜ‬ظلنّأٓظخًّٓٔخػيّك‪٣ٍّ٢‬ؼخّٕٗزخر‪ّ٣ّٚ‬يػ‪ّ٠‬أٌُٔخٗيًٍّ‪ٞ‬ؿخّٕ‬
‫(‪ّ)Aleksandr Kogan‬رٌ‪ ٔ٘٣ُٞ‬وٌ‪ّ.٢‬أٍحىّإّٔ‪٣‬ـووَ‪ّ١‬طلَ‪٣‬ووخُّّٔ‪ ٜ‬وِلشّٗووًَشّٓ‪ٜ‬ظٔ وشّرخُطَ‪٣‬وووشّحُظوو‪ّ٢‬رِ‪ٍٛٞ‬ووخّ‬
‫ً‪ّّٖٓ.٢ٌٔ٘٣ُٞ‬حُٔؼِ‪ّّٞ‬إّّٔكٔخرخصّحُـ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ّ،‬حُظ‪ٔ٣ّ٢‬ظويٓ‪ٜ‬خّػَ٘حصّحُٔال‪ّّٖٖٓ٤٣‬ح‪ّ،ٖ٤٤ٌ٣َٓ٧‬طٔظ‪ٞ‬ؿذّ‬
‫إّٔطٌ‪ّٕٞ‬هخ‪ٟ‬وؼشُِّو‪٤‬وخّّحُ٘لٔو‪٢‬؛ّكٔوخّحُٔوخٗغّحُوٌ‪٣ّ١‬لو‪ٍّٞ‬ى‪ّٕٝ‬إّٔ‪٣‬وويٍّػِو‪ّ٠‬ح‪٩‬ك‪ٜ‬وخفّروؤّّٕ‪٘ٛ‬وخىّه‪٤‬و‪ٞ‬ىحّّٓوَ‪٣‬شّ‬
‫‪ٛ‬وخٍٓش‪ًّ.‬ؤٗو‪ٔ٘٣ًُٞ(ّٚ‬وٌ‪ّ)٢‬أٍحىّكو‪ّ٢‬حُزويءّإّٔ‪٣‬ؼوَدّػوًّٖو‪ّٕٞ‬ح‪ٓ٧‬وَّ‪٣‬ظؼِونّرخُؼخثويّحُٔوخى‪ّ١‬حٌُز‪٤‬وَّحُوٌ‪٣ّ١‬ويٍّ‪ّٙ‬‬
‫ٓؼ‪ٜ‬ووي‪ ٌُّ٘،ٙ‬و‪ّٓٚ‬ووَػخّٕٓووخّطووَىّى‪ّٝ.‬أه‪٤‬ووَحّ‪ّ،‬هووًٍَّ‪ٞ‬ؿووخّٕإّٔ‪٣‬ل‪ٜ‬ووقّػووّٖحٓووّْ‪ٛ‬ووٌ‪ّٙ‬حُ٘ووًَشّ(‪ّٓ-ّSCL‬وظزووَحصّ‬
‫حالط‪ٜ‬وخالصّحالٓووظَحط‪٤‬ـ‪٤‬ش)‪ّٓٝ.‬وخًّووخّٕأٓووخًّّ‪ٔ٘٣ُٞ‬وٌ‪ّ٢‬االّإّٔ‪ٟٝ‬ووغّحٓوّْ‪ٛ‬ووٌ‪ّٙ‬حُ٘ووًَشّػِو‪ّٛ٠‬ووللشّ«ؿ‪ٞ‬ؿووَ»‪ّ،‬‬

‫‪6‬‬
‫ُ‪٤‬ظزوو‪ُّّٖ٤‬وو‪ّٓٚ‬ووخّ‪ ٣‬وؤط‪ّٗ«ّ:٢‬ؼ ويّّ‪ًٝ‬خُووشًّّحصّرؼوويّػووخُٔ‪ّ٢‬ط‪ٜ‬ووظّْرظووير‪َّ٤‬حالٗظوخرووخص»‪ّٛٝ.‬وو‪٣ّٞ‬ظ‪ٜ‬وولّقّٓ‪ٞ‬هووغّحُ٘ووًَشّػِوو‪ّ٠‬‬
‫«ح‪ٗ٩‬ظَٗووض»‪ّ،‬طزوو‪ُّّٖ٤‬وو‪ّٚ‬إّّٔٓوويحٍّح‪ٛ‬ظٔووخّّ‪ٛ‬ووٌ‪ّٙ‬حُ٘ووًَشّ(‪٘٣ّ)SCL‬ل‪ٜ‬ووَّكوو‪ّٝ٢‬ظ‪٤‬لووشّحُظٔوو‪٣ٞ‬نّ(‪ّ)Marketing‬‬
‫حٓظَٗخىحّّر٘ٔ‪ًٞ‬ؽّّٗلٔ‪ّ٘ٓ-ّ٢‬طو‪ٌّٖٔ٣ّ.)eines psycho-logischen Modells(ّّ٢‬ر‪٤‬ضّحُو‪٤ٜ‬يّّٖٓ‪ٍٝ‬حث‪ّٚ‬كو‪ّ٢‬‬
‫حُظؤػ‪َّ٤‬ك‪ّ٢‬حالهظ‪٤‬خٍ‪ّ،‬ػّّْحُظؤػ‪َّ٤‬ك‪ّ٢‬حالهظ‪٤‬خٍ؟ّأ‪ّّٞٗ١‬عّٓوّٖحُ٘وًَخصّ‪ٛ‬و‪ّٛ٢‬وٌ‪ٙ‬؟ّ‪ٓٝ‬وخًحُّوي‪ّٟٛ‬وئالءّٓوّٖحُ٘وخّّكو‪ّ٢‬‬
‫حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليسّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬شّاُحءًُّي؟ّ‬

‫ٓخّح‪َّٓ٧‬حٌُ‪ّ١‬ؿخدّػوّٖأً‪ٛ‬وخًّٕ‪ٔ٘٣ُٞ‬وٌ‪ّ٢‬كو‪ّٛ٢‬وٌحّحُِٓوخٕ؛ّاًّ‪ٌٔ٣‬وّٖ‪ٍٝ‬حءّ‪ٛ‬وٌ‪ّٙ‬حُ٘وًَشّ(‪ّ)SCL‬ر٘وخءّ‬
‫ًَٓذّّٖٓحًَُ٘خص‪ّ،‬حُظ‪ّ٢‬ري‪ٍٛٝ‬خّطظ‪ٞ‬حكَّػِ‪ّ٠‬ػيىّّٖٓحُلَ‪ٝ‬ع‪ّ،‬طٔؼَّّٓالًحّّآ٘خُّّ‪ٜ‬خّٓوّٖحُ‪٠‬وَحثذّ(ًٔوخًّ٘ولضّ‬
‫‪ٝ‬ػخثنّر٘ٔخ‪ّٝ،‬طَٔ‪٣‬زخصّ‪ٌّٛ،ٌْ٤ِ٤ٌ٣ٝ‬حّح‪ّٝ.)َٓ٧‬هيّٓخ‪ّْٛ‬رؼ‪ّّٜ٘ٓٞ‬خّٓٔخ‪ٔٛ‬شّكؼِ‪٤‬وشّكو‪ّ٢‬طـ‪٤٤‬وَّٓـَ‪٣‬وخصّح‪ٓ٧‬و‪ٍّٞ‬‬
‫ك‪ّ٢‬حُزِيحّٕحُ٘خٓ‪٤‬ش‪ّ،‬ر‪ٔ٘٤‬خّػِٔضّح‪٧‬هوَ‪ّٟ‬ػِو‪ّ٠‬ططو‪َ١َّ٣ٞ‬حثونُّٔ‪ٜ‬وِلشّ«حُ٘وخط‪ّ)Nato(ّ»ٞ‬رو‪ٜ‬ويّاكٌوخّّحُطو‪ٞ‬مّ‬
‫حُ٘لٔ‪ّ٢‬ػِ‪ّ٠‬حُ٘ؼذّكو‪ّ٢‬أكـخٗٔوظخٕ‪ًّٔ.‬وخّطّؼويّّٗوًَشّ(‪ّ،)SCL‬كو‪ّ٢‬ح‪ٗٝ٥‬وشّح‪٧‬ه‪٤‬وَس‪ّ،‬رٔؼخروشّحُ٘وًَشّح‪ُّّٔ٧‬ئٓٔوشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ،‬حُظ‪ّٓ٢‬وخ‪ٔٛ‬ض‪ّ،‬رلؼوَّك‪٤‬خُط‪ٜ‬وخّر‪٤‬خٗوخصّّ‪ٟ‬وؤشِّٓـ‪ٓٞ‬وش‪ّٔٓ،‬وخ‪ٔٛ‬شّكؼِ‪٤‬وشّكو‪ّ٢‬ح‪ٗ٩‬وَحفّػِو‪ّ٠‬‬
‫ط٘ظ‪ّْ٤‬حُلِٔشّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬شُّـّطَحٓذ‪ًٌُّٝ،‬يّحالٓظلظخءّحٌُ‪ّ١‬ؿَ‪ّٟ‬ك‪ّ٢‬حٌُِٔٔشّحُٔظليسّر٘ؤّٕػ‪ّ٣ٞ٠‬ظ‪ٜ‬خّك‪ّ٢‬حالطلخىّ‬
‫ح‪ٍٝ٧‬ر‪ّ.)Brexit(ّ٢‬‬

‫ٓغّإًّّٔ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬الّ‪٣‬ؼِّْٗ‪٤‬جخّّر‪ٌٜ‬حّحُ‪ٜ‬يى‪٣ّ،‬وَح‪ٝ‬ى‪ّٗٙ‬وؼ‪ٍّّٞ‬رؼويّّحالٍط‪٤‬وخف‪ُّ.‬وويّطوًًٌَّّ‪٤‬وقّإّّٔ«حُٔٔوؤُشّ‬
‫ريأصّط٘زؼغّٓ٘‪ٜ‬خٍّ‪ٝ‬حثقّٗظ٘وش»‪ٌ٣ّ.‬ظ٘وق‪ّٓ،‬وّٖهوالٍّحُزلوغّحُوٌ‪ّ١‬أؿوَح‪ّ،ٙ‬إّّٔأٌُٔو٘يًٍّ‪ٞ‬ؿوخّٕهويّّّر٘وٌَّٓوَ‪ّ١‬‬
‫طٔـ‪٤‬الًَُّّ٘شّط٘ظـَّٓغّحُٔلالصّحُظـخٍ‪٣‬شّحُظ‪ّ٢‬طظزغًَّٗشّ(‪ّٓ)SCL‬زخٗوَس‪ّٓٝ.‬وّٖهوالٍّحُ‪ٞ‬ػ‪٤‬ووشّحُظو‪ّ٢‬طٌ٘وقّ‬
‫ػ٘‪ٜ‬خّٓـِشّ«حُٔـِش»‪٣ّ،‬ظّ‪٠‬قّإّّٔ‪٣َ١‬وشًّ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬حُٔظّزؼشّك‪ًَّٗ٢‬شّ(‪ّ)SCL‬طّّْحُظؼَفّاُ‪ٜ٤‬خّر‪ٓٞ‬خ‪١‬شًّ‪ٞ‬ؿخٕ‪ّ.‬‬
‫‪ٝ‬كـؤسّ‪ٌ٣‬ظ٘قًّ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬إًّّٔ‪ٞ‬ؿخّٕهخّّر٘ٔنّٗٔ‪ًٞ‬ؿ‪ّٚ‬حُ٘وخَٓ‪ّ،‬أ‪ٌٔ٣ّٝ‬وّٖإّٔ‪ٌ٣‬و‪ّٕٞ‬هويّأػوخىّر٘وخءّ‪ًُّٝ،ٙ‬ويّرو‪ٜ‬ويّ‬
‫حُو‪٤‬خّّرز‪٤‬ؼ‪ًَُِّ٘ٚ‬شّحُظ‪ّ٢‬طو‪ّّٞ‬رخُظؤػ‪َّ٤‬ك‪ّ٢‬حُو‪٤‬خٍحص‪ّٓٝ.‬خًّخّٕػِ‪ٔ٘٣ًُّٞ٠‬وٌ‪ّ٢‬االّإّٔػـوَّكو‪ّ٢‬هطوغّحُ‪ٜ‬وِشّرو‪ّ،ٚ‬‬
‫ٓغّاٗؼخٍّٓي‪َّ٣‬حُٔؼ‪ٜ‬يّر‪ٌٜ‬حّح‪ًّٔ.َٓ٧‬خّٗ٘ذّىحهَّحُـخٓؼشّٗلٔ‪ٜ‬خّ‪َٛ‬حعّك‪ّ٢‬ؿخ‪٣‬شّحُظؼو‪٤‬ي‪ّٝ،‬ريأّحُٔؼ‪ٜ‬ويّ‪ٔ٣‬ظ٘وؼَّ‬
‫حُوِنّر٘ؤّٕٓٔؼظ‪ّ.ٚ‬كٔخًّخّٕأٓخّّأٌُٔ٘يًٍّ‪ٞ‬ؿخّٕاالّإّٔٗويٍّكخُو‪ّٝٚ‬ط‪ٞ‬ؿو‪ٍّّٓٝ٧ّ،ٚ‬وَس‪ّٗ،‬لو‪ّٓٞ‬و٘ـخك‪ٍٞ‬س‪ّ٘ٛٝ،‬وخىّ‬
‫‪٣‬ظِ‪ٝ‬ؽّ‪٣ٝ‬و‪ّّٞ‬رظـ‪َّ٤٤‬حٓٔ‪ّٚ‬اُ‪ّٓ٠‬ـَّىّحُيًظ‪ٍّٓٞ‬ز‪ٌ٤‬ظَ(‪ّ.)Dr. Spectre‬ر‪ٔ٘٤‬وخّٓ‪٘٤‬ويّّٓ‪٘٤‬و‪ٔ٘٣ًَُّٞ٤‬وٌ‪ّ٢‬حَُكوخٍّ‬
‫اُ‪ّ٠‬ؿخٓؼشّٓظخٗل‪ٍٞ‬ىّك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليسّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬ش‪ّ.‬‬

‫رؼيّأهٌّهٔ‪ّّٓ٢‬وّٖحَُحكوشّػِو‪ّٓ٠‬ويحٍّٓو٘ش‪٘٣ّ،‬و‪ٜ‬يّٗو‪َّٜ‬ط٘وَ‪ّٖ٣‬حُؼوخٗ‪ّٗ/٢‬و‪ٞ‬كٔزَّٓوّٖػوخّّ(‪ّ)2015‬كويػخّّ‬
‫هخ‪ٛ‬خّّ‪٣‬ظٔؼَّك‪ّ٢‬اػالّٕحُٔلخكظ‪ّٖ٤‬ه‪ّٝٞ‬كِٔظ‪ّٖ٤‬ط‪ّٜٔ‬خّٕحالٓظلظخءّر٘وؤّٕػ‪٠‬و‪٣ٞ‬شّاٗـِظوَحّكو‪ّ٢‬حالطلوخىّح‪ٍٝ٧‬رو‪ّ٢‬‬

‫‪7‬‬
‫(‪ًُّٝ،)leave.eu‬يّريػّّّْٖٓحُٔ‪٤‬خٓ‪ّّٗ٢‬خ‪٣‬ـوَّكَح‪٣‬وؾّ(‪ّٝ،)Nigel Farage‬هويّهوخٓ‪ٞ‬حّرظٌِ‪٤‬وقّٗوًَشّٓظو‪ّٜٜ‬وشّ‬
‫كوو‪ّ٢‬حُز‪٤‬خٗووخصّحٌُز‪٤‬ووَسّرو‪ٜ‬وويّطؼِ‪٣‬ووِّكِٔووظ‪ّْٜٝ‬طوويػ‪ٜٔ٤‬خّػِوو‪ّٗ٠‬ووزٌشّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗ وض»‪٣ّٝ،‬ظؼِوونّح‪ٓ٧‬ووَّ‪٘ٛ‬ووخّرٔئٓٔووشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬وويؽُِّظلِوو‪٤‬الص‪ّٝ،‬الٓوو‪ٔ٤‬خّإّّٔ‪ٛ‬ووٌ‪ّٙ‬حُ٘ووًَشّطظوو‪ٞ‬حكَّػِوو‪ّ٠‬حُٔ‪ٜ‬ووخٍحصّح‪ٓ٧‬خٓوو‪٤‬شّٓووّٖهز‪٤‬ووَ‪ّ:‬حُظٔوو‪٣ٞ‬نّحُٔ‪٤‬خٓوو‪ّ٢‬‬
‫حُـي‪٣‬ي‪ًّٝ،‬وٌُيّٓوخّ‪ّ٘٣‬ؼوضّرخالٓوظ‪ٜ‬يحفّحُٔ‪ٜ‬وـَّ(‪ّ)Mikrotargeting‬حُوٌ‪٘٣ّ١‬ز٘و‪ّ٢‬ػِو‪ّ٠‬حُ٘ٔو‪ًٞ‬ؽّحُٔوخ‪ٌُٞٞ٣‬ؿ‪ّ٢‬‬
‫حُ٘خَٓ‪ّ.‬‬

‫ُويّطِوّ‪ّ٢ٌٔ٘٣ًُّٞ٠‬ػيّسٍّٓخثَّاٌُظَ‪٤ٗٝ‬ش‪ّّٞٛٝ،‬ك‪ّ٢‬ك‪َ٤‬سّّّٖٓأَٓ‪ّٙ‬رو‪٤ًّٜٙٞ‬ل‪٤‬وشّحُظؼخٓوَّٓؼ‪ٜ‬وخ‪ُّ.‬وويّ‬
‫رخصّحٌُؼ‪َّٕٝ٤‬ح‪٣ّٕ٥‬وَّ‪ُّّٕٚٝ‬رخُل‪َّ٠‬رو‪ّٜٙٞ‬حُٔ٘‪ٜ‬ؾّحُ٘خَّٓ‪ٝ‬حُظلِ‪َّ٤‬حُٔؼٔ‪ٍّٞ‬ر‪ّٚ‬ك‪ًّ٢‬خٓزَ‪٣‬يؽ‪ٍَّّٓٝ٧ّٝ.‬سّ‬
‫رخصّ‪ّٔٔ٣‬غّّٖٓهزَّحُ٘وًَش‪ّ.‬أّ‪ٛ‬و‪٤‬ذّرَػوذّّ‪ٛٝ‬و‪٣ّٞ‬ظ‪ٜ‬ولّقّحُٔ‪ٞ‬هوغ؛ّاًّ‪٣‬وَ‪٤ًّٟ‬وقّطلو‪ًٍّّٞ‬خر‪ٓٞ‬و‪ّٚ‬اُو‪ّ٠‬كو‪٤‬ووش؛ُّوويّ‬
‫أ‪ٛ‬زلضّٓ٘‪ٜ‬ـ‪ّ٤‬ظ‪ّٚ‬طّٔظويّّػِ‪ّٗ٠‬طخمّ‪ٝ‬حٓغ‪ّٝ،‬طلي‪٣‬يحّّّٖٓأؿَّأؿَح‪٤ّّٓٝ‬خٓ‪٤‬ش‪ّ.‬‬

‫رؼيّحالٓظلظخء‪ّ،‬حٌُ‪ّ١‬ؿَ‪ّٟ‬ك‪ّ٢‬رَ‪٣‬طخٗ‪٤‬خّك‪َّّٜٗ٢‬طٔ‪ّٝ،ٞ٤ُٞ٣ّ/ُٞ‬حٌُ‪ّ١‬طوٍَّّرٔ‪ٞ‬ؿز‪ّٚ‬هَ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خّّٖٓحالطلخىّ‬
‫ح‪ٍٝ٧‬ر‪ّ،٢‬طوخ‪َّ١‬ػِ‪ّٝٚ٤‬حرَّّّٖٓحُ٘ظخثْ؛ُّويّٗز‪ّٜٚ‬أ‪ٛ‬يهخإ‪ّٓٝٙ‬ؼخٍك‪ًّٚ‬ظخرشّ‪ّ،‬ػ٘يٓخّهخُ‪ٞ‬حُّو‪ّ:ٚ‬حٗظوَّٓوخًحّكؼِوض‪ّ.‬كٔوخّ‬
‫ًخّٕػِ‪ّ٢ٌٔ٘٣ًُّٞ٠‬االّإَّّٔٗعّك‪ًٌَّّّٓ٢‬خّٕك‪ّٟٝ٢‬غّحُ٘ووخ‪ّ١‬ػِو‪ّ٠‬حُلوَ‪ٝ‬ف‪ًُّٝ،‬ويّرو‪ٜ‬ويّإّٔ‪ٟٞ٣‬وقّأٗو‪ّٚ‬الّ‬
‫‪َ٣‬رط‪ّٚ‬أىٗ‪ِّٛ٠‬شّر‪ٌّٜٙ‬حًَُ٘ش‪ّ.‬‬

‫‪Brexit‬‬

‫رؼيّٓ‪ّّ٢٠‬ػَ٘سّأٗ‪ّٝ،َٜ‬طلي‪٣‬ويحّّكو‪ّ٢‬حُوـّ(‪ّٓ)19‬وّٖأ‪ِ٣‬و‪ّٓ/ٍٞ‬وزظٔزَّ(‪ّ،)ّ2016‬ك‪٤‬وغّٓ‪ٞ‬ػويّحالٗظوخروخصّ‬
‫ح‪٤ٌ٣َٓ٧‬شّ‪٣‬وظَدّرٌَّ٘أًزَ‪ّٓ،‬وظِ‪ٜ‬ذّكَهوشّحُوَ‪ٝ‬ىّحُٔؼَ‪ٝ‬كوشّ(‪ّ)Creedence Clearwater Revival‬رؤٗـوخّّ‬
‫حُـ‪٤‬ظوخًٍّوَّّحُٔـظٔؼو‪ّٖ٤‬كو‪ّ٢‬حُوخػوشّحٍُِهوخءّحُيحً٘وشّكو‪ّ٢‬ك٘ويمّٗ‪٣ٞ٤‬و‪ّٗٝ،)Grand Hyatt(ّ٢ًٍٞ‬وَػ‪ٞ‬حّكو‪ّ٢‬أىحءّ‬
‫أؿ٘‪٤‬ظ‪ّْٜ‬حُٔ٘‪ٍٜٞ‬سّ«‪ّٝ.»Bad Moon Rising‬طّؼيّّهّٔشًّ‪ًٍٞٞ‬ى‪٣‬خّ(‪ّٟ)Der Concordia Summit‬وَرخّّٓوّٖ‬
‫حُٔ٘ظووي‪ّٟ‬حالهظ‪ٜ‬ووخى‪ّ١‬حُؼووخُٔ‪ّ٢‬حُٔ‪ٜ‬ووـَّ‪ّ،‬حُووٌ‪٣ّ١‬ؼووَفّأ‪٠٣‬ووخّّىػوو‪ٞ‬سّّ‪ٛ‬ووّ٘خعّحُوووَحٍّٓووًّٖووَّّأٗلووخءّحُؼووخُّْرو‪ٜ‬وويّ‬
‫حُٔ٘وووخًٍشّكووو‪ّ٢‬أٗوووـخٍّ‪ٛ‬وووٌحّحُٔ٘ظوووي‪ّٗٝ.ٟ‬ـووويّٓوووّٖحُٔووويػ‪ّٖ٤٣ٞ‬أ‪٠٣‬وووخّّحالطلوووخى‪ّٗ١‬ووو٘خ‪٣‬يٍ‪ّ-‬آوووخّٕ(‪Schneider-‬‬
‫‪ّ.)Ammann‬طل‪ٜ‬قّحَٓأسّر‪ٜٞ‬صّػٌدّك‪ّ٢‬حالٓظوزخٍ‪َّٛ«ّ:‬ك‪٠‬وَطيّحُٔو‪٤‬يّأٌُٔوخٗيٍّٗو‪ٌْ٤‬؟َّٓكزوخّّرخُٔوي‪َّ٣‬‬
‫حُظ٘ل‪ُّٔ١ٌ٤‬ئٓٔشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص»‪ّٝ.‬اًّرخَُؿَّحُ٘ل‪٤‬ق‪ّ،‬حٌُ‪َ٣ّ١‬طي‪ّ١‬رِسّىحً٘ش‪٣ّ،‬ؼظِ‪ّ٢ّٓٝ٢‬حُو٘زش‪ّ،‬ر‪ٔ٘٤‬خّ‬
‫ًخّٕحُ‪ٜٔ‬ضّ‪٣‬ؼّّْحٌُٔخٕ‪ّٝ،‬هيًّخّٕحٌُؼ‪َّٕ٘ٛٝ٤‬خّػِ‪ّ٠‬ىٍح‪٣‬شّر‪ّ٣ٜٞ‬شّحَُؿَ‪ّ:‬اٗو‪ٍّٚ‬ؿوَّحَُهٔ‪٤‬وخصّحُـي‪٣‬ويسّ(‪ّneuer‬‬
‫‪ّ)Digital-Mann‬حُٔ٘خٓووذُّظَحٓووذّ«هَ‪٣‬زووخّّٓووظِوز‪ّ٢٘ٗٞ‬رخُٔوو‪٤‬يّرَ‪ٌٔ٣‬ووضّ(‪ًّٝ.»)Brexit‬ووخّٕطَحٓووذّهزووًَُّوويّ‬

‫‪8‬‬
‫رز‪٠‬ؼشّأٓخر‪٤‬غّهيّأك‪ٜ‬ق‪ّ،‬ػزَّطـَ‪٣‬يسّػِ‪«ّ٠‬ط‪٣ٞ‬ظَ»‪ّ،‬ر٘‪٢‬ءّّٖٓ‪ٌٛ‬حّحُوز‪٤‬وَ‪ُّٝ،‬و‪ّٞ‬إًُّّٔويُّوّْ‪ّ٣‬ووَّٓوّٖؿٔو‪ّ.ٝٞ‬‬
‫‪ٝ‬هيًّخّٕػيىَّّٖٓٓحهز‪ّ٢‬حُٔ‪٤‬خٓوشّأٗوخٍ‪ٝ‬حّرخُلؼوَّاُو‪ّ٠‬حُظ٘وخر‪ّٚ‬حُٔ‪ٟٞ‬و‪ٞ‬ػ‪ّ٢‬حُوٌ‪٣ّ١‬وَر‪ّ٢‬أؿ٘ويسّطَحٓوذّٓوغّكِٔوشّ‬
‫حالٓظلظخءّحُظ‪ّ٢‬طو‪ّٚ‬ػ‪٣ٞ٠‬شّحٌُِٔٔشّحُٔظليسّك‪ّ٢‬حالطلخىّح‪ٍٝ٧‬ر‪ّ،٢‬حُظ‪ّ٢‬كظ‪٤‬ضّريػّّْٖٓحُٔؼٌَّٔحُ‪ًّٔ،٢٘٤ٔ٤‬خّ‬
‫الّطول‪ّ،٠‬ػِ‪ّ٠‬ح‪٧‬هَّك‪ّٗ٢‬ظَ‪ٌّّٙٛ،ْٛ‬ح‪ٛٝ٧‬خٍ‪ّ،‬اًحّطّّْحٓظل‪٠‬خٍّحالُظِحّّحٌُ‪ّ١‬أريح‪ّٙ‬طَحٓذّطـوخ‪ّٗٙ‬وًَشّطٔو‪٣ٞ‬نّ‬
‫ٓـ‪ُٜٞ‬ش‪٣ّٝ،‬ظؼِنّح‪َّٓ٧‬رٔئٓٔشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ.‬‬

‫ٓ‪ٜٔ‬خّ‪ٌّٖ٣‬كـّْحُلِٔوشّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬وشُّظَحٓوذ‪ّ،‬ك‪ٜ‬و‪ّ٢‬طّؼوِحّاُو‪ّٗ٠‬وو‪ّٝٚ‬حكوي؛ّاٗو‪ّٚ‬روَحىّرخٍٓوٌخٍّ(‪ّBrad‬‬
‫‪ّّٓٞٛٝ،)Parscale‬وخ‪ٍّٓٝ‬ظو‪ّّٜٚ‬ك‪ّ٢‬حُظٔ‪٣ٞ‬ن‪ًّٔ،‬خّأّٗ‪ّّٞٛٚ‬حٌُ‪ّ١‬ط‪ّ٠ُّٞ‬ح‪َٗ٩‬حفّػِ‪ّ٠‬ر٘خءّٗٔو‪ًٞ‬ؽّأ‪ُٝ‬و‪ّّ٢‬ػِو‪ّ٠‬‬
‫ٓ‪ٞ‬هغّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗض»ّأ‪ِ١‬ونّػِ‪٤‬و‪«ّٚ‬طَحٓوذّٓوّٖأؿوَّ‪ّ1500‬ى‪ٝ‬الٍ»ّ(‪ّ،)Trump für 1500 Dollar‬ر‪٤‬ويّإّّٔ‪ٛ‬وٌحّ‬
‫حُ٘ٔ‪ًٞ‬ؽَّٓػخّٕٓخّرخءّرخُلَ٘‪ًّٔ.‬خّإّّٔطَحٓذّحُزخُؾّّٖٓحُؼَّٔ(‪ّ)70‬ػخٓخُّّ‪ّّْٖٓ٤‬حُ٘و‪ٞ‬عّحُوٌ‪ٜ٣ّ١‬و‪ّٟٞ‬حُ‪ٓٞ‬وخث‪ّ٢‬‬
‫حَُهٔ‪٤‬وش‪ّٛٝ،‬و‪ّٞ‬ح‪ٓ٧‬وَّحُزوخى‪ُِّ١‬ؼ‪٤‬وخّٕػ٘ويٓخّالّطـويّكو‪ٌّٓ٢‬ظوذّػِٔو‪ّٚ‬أ‪ّّ١‬كخٓو‪ٞ‬د‪ّ.‬كٌٔوخًّ٘وقّػوًُّٖويّٓٔووخػي‪ّٙ‬‬
‫حُ٘و‪ًّ٢ٜ‬حصَّٓس‪ّ،‬كبّّٕٗ‪٤‬جخّّّٖٓهز‪َّ٤‬حُزَ‪٣‬يّح‪ٌُ٩‬ظَ‪ّ)E-Mail(ّ٢ٗٝ‬الّ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ىُّ‪ّٚ‬رخُ٘ٔزشّاُ‪ّ٠‬طَحٓوذ‪ُّ.‬وويّأٗوخٍّ‬
‫ػِ‪ّٚ٤‬ر٘لٔ‪ّٝٚ‬أه٘ؼ‪ّٚ‬رؤ‪٤ٔٛ‬شّحُ‪ٜٞ‬حطقّحًٌُ‪٤‬ش‪ّٝ،‬رؤّٕ‪٣‬لّٖٔحٓظؼٔخٍّح‪ٌٓ٩‬خٗخصّحُظ‪ّ٢‬طظ‪٤‬ل‪ٜ‬خّٓ‪ٞ‬حهغّٓؼَّ«ط‪٣ٞ‬ظَ»‪ّ،‬حُظ‪ّ٢‬‬
‫رخطضّػ‪ّ٤ٜ‬شّػِ‪ّ٠‬أ‪ّّٟ١‬ز‪ّ.٢‬‬

‫أٓوخّرخُ٘ٔوزشّاُو‪ّٛ٠‬و‪٤‬الٍ‪٘٤ًِّ١‬ظو‪ّ،ٕٞ‬كبّٗ‪ٜ‬وخّحًظلووضّرخالػظٔوخىّػِو‪ّ٠‬اٍعّحُـ‪٤‬وَّح‪ٍّٓٝ٧‬وّٖ‪ٓٝ‬وخث‪ّ٢‬ح‪٩‬ػووالّّ‬
‫حالؿظٔخػ‪٤‬وووش‪ّ،‬حُظووو‪ّ٢‬حػظٔووويّػِ‪ٜ٤‬وووخّروووخٍحىّأ‪ٝ‬رخٓوووخ‪ّ.‬حٓوووظطخػضّإّٔطظووو‪ٞ‬حكَّػِووو‪ّ٠‬هووو‪ٞ‬حثّْػ٘وووخ‪ّٖ٣ٝ‬أػ‪٠‬وووخءّحُلوووِدّ‬
‫حُي‪ٔ٣‬وَح‪ّٝ،٢١‬ػِٔضّػِ‪ّ٠‬حٓظؼٔخٍّٗزٌشّ«ح‪ٗ٩‬ظَٗض»ُّـٔغّحُٔال‪ّٝ،ٖ٤٣‬ك‪ِٜ‬ضّػِ‪ّ٠‬ىػّّْٖٓ‪١‬وَفّ«ؿ‪ٞ‬ؿوَ»ّ‬
‫‪«ٝ‬ىٍ‪ّ.)Dreamworks(ّ»ًٍّْْٝٝ٣‬ػ٘يٓخّأ‪ٛ‬زقّطَحٓذ‪ّ،‬ارخّٕكِ‪َ٣‬حٕ‪ّ،)2016(ّٞ٤ٗٞ٣ّ/‬ػِ‪ّ٠‬هيًٍّز‪َّّٖٓ٤‬‬
‫حُ٘‪َٜ‬س‪ّٝ،‬ػَّٔػِ‪ّ٠‬حالٓظؼخٗشّرويٓخصًَّٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ٌَُِّٖٔ٣ُّّْ،‬ءّك‪٘٤‬جٌّّإّٔ‪٣‬ويٍّّ‪ٌٛ‬حّح‪ٓ٧‬وَّكونّّ‬
‫طوي‪َٙ٣‬؛ّآًّخًّخَُِّٕؿخٍّح‪٧‬ؿخٗوذ‪ّ،‬حُوٌ‪َ٣ّٖ٣‬طوي‪ّٕٝ‬رويالصّّأٗ‪٤‬ووشّّ‪ٝ‬كونّحُٔووخّ‪ّ،‬إّٔ‪ٌٗٞ٣‬و‪ٞ‬حّػِو‪ّ٠‬ىٍح‪٣‬وشّروخ‪ٍّٝ٧‬‬
‫‪٣ٝ‬ل‪ٜٞٔ‬حّحُ٘خّّكنّّحُل‪ّ،ْٜ‬أ‪ّٝ‬ك‪ٜٔ‬خّّؿي‪٣‬خّ؟ّ‬

‫«اٗو‪ُّ٘ٚ‬ووَفًّز‪٤‬ووَّإّٔأهووقّأٓووخّّ‪ٛ‬ووٌحّحُل‪٠‬وو‪ٍّٞ‬حُٔوو‪ٞ‬هَ‪ٌُّ،‬وو‪ّ٢‬أطلوويعّػووّٖحُووو‪ٞ‬سّحُظوو‪ّ٢‬طل‪ُٛٞ‬ووخّحُز‪٤‬خٗووخصّ‬
‫حُ‪٠‬ووؤشّ‪ٝ‬حُظ‪ٛٞ‬وو‪٤‬قّحُ٘لٔوو‪ُِّ٘٢‬و‪ٜ‬وو‪٤‬شّ(‪ّ)Psychografie‬كوو‪٠ّٓ٢‬وؤخٍّحُلِٔووشّحالٗظوخر‪٤‬ووش»‪ّ.‬هِووقّأٌُٔوو٘يٍّ‬
‫ٗ‪ِٔ٣ّ،ٌْ٤‬قّحَُٔءّٗؼخٍّٓئٓٔشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الصّ(‪ّٞٛٝ‬ػزخٍسّػّٖىٓخؽّ‪٣‬ظؤُّقّّٖٓر‪٠‬غّػوويّٗوزٌ‪ّ٤‬ش‪ّٓ،‬ؼِو‪ّٚ‬‬
‫ٓؼَّهَ‪٣‬طش)‪«ّ.‬هزَّر‪٠‬ؼشّٗ‪ٌّٖ٣ٍُّّْٜٞ‬حَُٔٗقًَّ‪ّّٟٞٓ)Cruz(ُّٝ‬أكيّحَُٔٗل‪ّٖ٤‬ح‪٧‬هَّٗؼز‪٤‬ش»‪٣ُّّْ،‬ظوَىىّ‬
‫حَُؿَّح‪ٗ٧‬وَ‪ّ،‬طٔخٗ‪٤‬خّّٓغّح‪٣٩‬وخعّحُزَ‪٣‬طخٗ‪ّ،٢‬ك‪ّ٢‬حُوو‪ٍّٞ‬إّح‪ٓ٧‬وَ‪ّٖ٤٤ٌ٣‬أٗلٔو‪ّْٜٓ‬و‪٤‬ظطزؼ‪ّٕٞ‬ػِو‪ّ٠‬حُ٘وؼ‪ٍّٗٞ‬لٔو‪ّ،ٚ‬‬

‫‪9‬‬
‫طٔخٗوو‪٤‬خّّٓووغّح‪٣٩‬وووخعّحُزَ‪٣‬طووخٗ‪ًّٔ،٢‬ووخّؿووَ‪ّٟ‬ح‪ٓ٧‬ووًَّووٌُيّٓووغّحٌُؼ‪٤‬ووَّٓووّٖحُٔ‪ٔ٣ٞ‬ووَ‪ّٖ٤٣‬حُ٘ووخ‪١‬و‪ّٖ٤‬رخ‪ُٔ٧‬خٗ‪٤‬ووش‪«ّ.‬كووو‪ّ٢‬‬
‫أٍرؼ‪ّٕٞ‬ك‪ّ٢‬حُٔجشّّٖٓحُ٘خهز‪٣ّٖ٤‬ؼَك‪ّٕٞ‬حٓٔ‪ُّٝ،»ٚ‬ويّأىٍىًًَّّّّٖٓخّٕكخ‪َٟ‬حّّك‪ّ٢‬حُوخػشّطِح‪٣‬يّرَ‪٣‬ونّحُٔو‪٘٤‬خط‪ٍّٞ‬‬
‫(ػ‪ّٞ٠‬ك‪ّٓ٢‬ـِّْحُ٘‪ٞ٤‬م)ّحُٔلخكعًَّ‪ّّٖٓ.ُٝ‬حُِلظخصّح‪ً٧‬ؼَّؿَحرش‪ّ،‬حُظ‪ّ٢‬طوِِضّحُلِٔش‪ّ،‬طِيّحُظ‪ّ٢‬طٔؼِضّك‪ّ٢‬‬
‫ظ‪ٍّٜٞ‬اهَّٓ٘خكًّْز‪َّّٖٓ٤‬ىحهَّحُلِدّٗلٔ‪ّٝ،ٚ‬هيًّخّٕهزًَُّيّٓـٔ‪ٍٞ‬حّ‪ًّٝ،‬ؤّٗ‪ّٝٚ‬حُؼيّّّٓ‪ّ٤‬خٕ‪«ّ.‬كٌ‪٤‬قّك‪ٜ‬وَ‪ّ،‬‬
‫اًح‪ٌّٛ،‬حّح‪َٓ٧‬؟»؛ّ‪٣‬ظٔخءٍّٗ‪ُّ.ٌْ٤‬ويًّخٗضّٓئٓٔشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ،‬هالٍّٗ‪ٜ‬خ‪٣‬شّػخّّ(‪ّ،)2014‬كخ‪َٟ‬سّك‪ّ٢‬‬
‫حُلِٔشّحالٗظوخر‪٤‬شّحُظ‪ّ٢‬ػَكظ‪ٜ‬خّحُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظلويس‪ّٝ،‬هويّطٔؼوَّك‪٠‬و‪ٍٛٞ‬خّكو‪ّ٢‬حُزيح‪٣‬وشّكو‪ّ٢‬طووي‪ّْ٣‬حالٓظ٘وخٍسَُِّٔٗوقّ‬
‫حُـٔ‪ّ١ٍٜٞ‬ط‪٤‬يًَّ‪ًُّٝ،)Ted Cruz(ُّٝ‬يّرظٔ‪ّّّٖٓ١ََّّٓ٣ٞ‬حُِٔ‪٤‬خٍى‪َّ٣‬ح‪ٍّٝ٢ٌ٣َٓ٧‬روَصّٓ‪َٓ٤‬وَّ( ‪Robert‬‬
‫‪ّ)Mercer‬حٌُ‪ٔ٣ّ١‬ظؼَّٔك‪ّٓ٢‬ـخٍّحُزَٓـ‪ّ٤‬خص‪ّٝ.‬اُ‪ّ٠‬ح‪ّ،ٕ٥‬كٔذّٗو‪ّ،ٌْ٤‬طٌو‪ّٕٞ‬حُلِٔوشّحالٗظوخر‪٤‬وشّهويّحٓظَٗويصّ‬
‫رٔلخ‪ّْ٤ٛ‬ى‪ٞٔ٣‬ؿَحك‪٤‬ش‪«ّ.‬أُ‪ّْ٤‬كٌَسّٓو‪٤‬لشّإّٔطلٌَّّك‪ّٓ٢‬ؼَّ‪ٌٛ‬حّح‪َٓ٧‬؛ّأ‪ّ١‬إّٔطل‪َّٜ‬ؿٔ‪٤‬وغّحُ٘ٔوخءّػِو‪ّ٠‬حَُٓوخُشّ‬
‫ٗلٔ‪ٜ‬خ‪ّ،‬رلٌّْحٗظَحً‪ّّٖٜ‬ك‪ّ٢‬حُـّْ٘‪ّ-‬أ‪ٌَُّّٝ‬ح‪٧‬كَ‪ٝ‬أَٓ‪ّ،ٖ٤٤ٌ٣‬رخُ٘ظَّاُ‪ّ٠‬ػَه‪ْٜ‬؟»‪ٌّْ٤ٌّٖٗ٣ُّّْ.‬رلخؿشّاُ‪ّ٠‬إّٔ‬
‫‪َّ٤٘٣‬اُ‪ّ٠‬إّّٔؿٔ‪٤‬غّّٖٓأَٗك‪ٞ‬حّػِ‪ّ٠‬حُلِٔشّحالٗظوخر‪٤‬شٌُِّ‪٘٤‬ظ‪ّٕٞ‬الّ‪٣‬ظٔظّؼ‪ّٕٞ‬رخُوزَسّحٌُخك‪٤‬ش؛ّاًّٗوَػ‪ٞ‬حّكو‪ّ٢‬طؤو‪ّْ٤‬‬
‫حٌُٔخّٕاُ‪ّٓ٠‬ـٔ‪ٞ‬ػخصّٓظـخٗٔش‪ّ،‬طٔخٓخًّّٔخّكؼِضًَّّّحُٔئٓٔخصّحُظ‪ّ٢‬أَٗكضّػِ‪ّ٠‬حٓظطالعّحَُأ‪ّ١‬حُظو‪ّٜٗ٢‬وزضّ‬
‫ًِ‪٘٤‬ظ‪ّٕٞ‬كخثِحّّكظ‪ّ٠‬اهَُّلظش‪ّ.‬‬

‫ر‪ٔ٘٤‬خّٓ‪٤‬وظخٍّٗ‪ّ،ٌْ٤‬ريًٍُّّي‪ّ،‬إّٔ‪ٗ«ٌّٕٞ٣‬وَ‪ّٜ٘ٓ»ٙ‬زّخّّػِ‪ّ٠‬حَُ٘حثقّح‪٥‬ط‪٤‬ش‪ّ:‬هٔٔشّ‪ٝ‬ؿ‪ّٓٙٞ‬وظِلوش‪ّٝ،‬إّٔ‬
‫‪ًٌَّّّٕٝٞ٣‬ؿ‪ٌّّّٖٙٛٓٚ‬حُ‪ٞ‬ؿ‪٣ّٙٞ‬ظطخرنّٓغّحُز‪٤‬خٗخصّحُ٘و‪٤ٜ‬ش‪ٌّٛٝ،‬حّٓوخّ‪ٔ٣‬ؤّ‪ّ٠‬حُ٘ٔو‪ًٞ‬ؽّحُ٘وخَّٓ(‪das Ocean-‬‬
‫‪ّٝ،)Model‬رووٌُيّ«ٌٗوو‪ّٕٞ‬كوو‪ّ٢‬ك‪٠‬ووَسًّخٓزَ‪٣‬وويؽُِّظلِوو‪٤‬الص»‪ّ،‬أ‪ًّٔٝ‬ووخّ‪٣‬ووو‪ٍّٗٞ‬وو‪ُ«ّ:ٌْ٤‬ووويّهٔ٘ووخّرظطوو‪َّٔٗ٣ٞ‬وو‪ًٞ‬ؽّ‬
‫‪ٌّ٘٘ٔ٣‬خّّٖٓكٔخدّٗو‪ّ٤ٜ‬شًَّّّ‪٣‬خكغّّك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليسّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬وش»‪ّٝ.‬هويّطوِحّٖٓ‪ٛ‬وٌحّحُ‪ٞ‬هوضّٓوغّ‪ٛ‬ؤضّّٓطزونّّ‬
‫أٍه‪ّ٠‬رظالُ‪ّٚ‬ػِ‪ّ٠‬حُوخػوش‪ٔ٣ّٝ.‬وظ٘يّٗـوخفّٗٔو‪ًٞ‬ؽًّخٓزَ‪٣‬ويؽُِّظلِو‪٤‬الصّػِو‪ّٓ٠‬وِ‪٣‬ؾّٓوّٖػالػوشّػ٘خ‪ٛ‬وَ‪ّ:‬حُظلِ‪٤‬وَّ‬
‫حُ٘لٔ‪ُِِّٞٔ٢‬ىّطزؼخُِّّ٘ٔ‪ًٞ‬ؽّحُ٘خَٓ‪ّٝ،‬طو‪ّْ٤٤‬حُز‪٤‬خٗخصّحٌُز‪َ٤‬س‪ّٝ،‬ح‪٩‬ػالٗخصّحُٔٔظ‪ٜ‬يكشّ(‪ّْ٤ُّٝ.)Ad-Targeting‬‬
‫‪ٌٛ‬حّح‪٧‬ه‪ََّّٟٟٞٓ٤‬دّّّٖٓح‪٩‬ػالًّٕ‪١ّ١‬خرغّٗو‪٣ّ،٢ٜ‬لَ‪ّٓٙ‬خّأٌّٖٓػِ‪ّ٠‬إّٔ‪٣‬ظٌ‪٤‬وقّٓوغّ‪١‬زوخثغّحُٔٔوظ‪ِٜ‬يّ‬
‫حُلَى‪ّ.١‬‬

‫الّ‪٣‬ظو‪ٞ‬حٗ‪ّٗ٢‬و‪ٌّْ٤‬ػوّٖح‪٩‬ك‪ٜ‬وخف‪ّ،‬ر٘وٌَّ‪ٛ‬وَ‪٣‬ق‪ّ،‬ػوًّٖ‪٤‬ل‪٤‬وشّحٗوظـخٍّٗوًَظ‪ٛٝ(ّٚ‬و‪ّ٢‬حُٔلخ‪ٟ‬وَسّحُٔزؼ‪ٞ‬ػووشّ‬
‫ٓـخٗخّّػِ‪ٞ٣«ّ٠‬ط‪ٞ٤‬د»)‪ّ.‬طو‪ًَّّٗٞ‬شًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِو‪٤‬الصّرخهظ٘وخءّحُز‪٤‬خٗوخصّحُ٘و‪ٜ‬و‪٤‬شّٓوًّٖوَّّحُٔ‪ٜ‬وخىٍّحُٔظخكوشّ‬
‫ّٖٓهز‪ّٓ:َ٤‬ـالّصّحُٔٔظٌِخص‪ّٝ،‬حُزطخهخصّحُٔـخٗ‪ّ٤‬ش‪ّٝ،‬ه‪ٞ‬حثّْحُ٘خهز‪ّٝ،ٖ٤‬حُؼ‪٣ٞ٠‬خصّك‪ّ٢‬حُ٘‪ٞ‬حى‪ّٝ،١‬حالٗظَحًخصّكو‪ّ٢‬‬
‫حُٔـالص‪ّٝ،‬حُز‪٤‬خٗخصّحُطز‪٤‬ش‪ٌ٘٣ّٝ.‬قّٗ‪ٌّْ٤‬ػّٖٗؼخٍحصّرؼ‪ُّّٞٓٞ‬ػ‪ّ٢‬حُز‪٤‬خٗخصّحٌُ‪ٔ٣ّٖ٣‬ظيّّٗ٘خ‪ّْٜ١‬ػِو‪ّٗ٠‬طوخمّ‬
‫ػخُٔ‪ّّٖٓ٢‬هز‪ّ:َ٤‬أًٔ‪ّٝ،)Acxiom(ّّٞ٤‬أًزَ‪٣‬خّٕ(‪)Experian‬؛ّكٌَّّحُز‪٤‬خٗوخصّحُ٘و‪ٜ‬و‪٤‬شّطٌو‪ّٕٞ‬طوَ‪٣‬زوخّّٓظخكوشّ‬

‫‪11‬‬
‫َُِ٘حءّك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليس‪ّ.‬اًحّأٍحىّحَُٔء‪ّ،‬ػِ‪ّٓ٠‬ز‪َّ٤‬حُٔؼخٍ‪ّ،‬إّٔ‪٣‬ؼوَفّأ‪٣‬وّٖطوطوّٖحُ٘ٔوخءّحُ‪ٜٞ٤‬ى‪٣‬وخص‪ّ،‬كو‪ٌّٖٔ٤‬‬
‫َُِٔءّإّٔ‪٣‬وظ٘‪ٌّّٙٛ٢‬حُٔؼِ‪ٓٞ‬خصّرٌَّّٓ‪ُٜٞ‬ش‪ّ،‬رٔخّك‪ًُّ٢‬يّأٍهخّّحُ‪ٜٞ‬حطق‪ُّ.‬وويّطٌٔ٘وضّٗوًَشًّخٓزَ‪٣‬ويؽُِّظلِو‪٤‬الصّ‬
‫ّٖٓٗلّٖحُلِٓخصّحَُهٔ‪٤‬شّرِ‪ٞ‬حثقّحُ٘خهز‪ّٖ٤‬حٌُ‪٘٣ّ١‬ظٔو‪ّٕٞ‬اُو‪ّ٠‬حُلوِدّحُـٔ‪ٜ‬و‪َّّٓ،١ٍٞ‬كّووشّّرخُز‪٤‬خٗوخصّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬وشّ‬
‫ًٔوخّطووَىّػِوو‪ّ٠‬حُوـّ«كوو‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»‪ّٝ،‬ػِ‪٤‬وو‪ّٚ‬أٌٓوؤُِّٖووَءّإّٔ‪٣‬ووو‪ّّٞ‬رلٔوخدّحُز‪٤‬خٗووخصّحُ٘و‪ٜ‬وو‪ّ٤‬شّحُ٘ووخِٓش؛ّكٔووّٖهووالٍّ‬
‫حُز‪ٜٔ‬خصّحَُهٔ‪ّ٤‬ش‪ٌّٖٔ٣ّ،‬إّٔٗظؼَّفّكـوؤسّّاُو‪ّ٠‬حُ٘وو‪ّٓٚ‬ؼَكوشّكو‪٤‬و‪٤‬وش‪ّ،‬رٔوخّكو‪ًُّ٢‬ويّحُظو‪ّٞ‬كوخص‪ّٝ،‬حالكظ‪٤‬خؿوخص‪ّ،‬‬
‫‪ٝ‬حال‪ٛ‬ظٔخٓخص‪ًٌُّٝ،‬يٌّٓخّٕاهخٓظ‪ّ.ٚ‬‬

‫‪٣‬ظطخرنّ‪ٌٛ‬حّح‪٩‬ؿَحءّٓغّحُ٘ٔخًؽّحُظ‪ّ٢‬ػَّٔٓ‪ّ٢ٌٔ٘٣ًَُّٞ٤٘٤‬ػِ‪ّ٠‬طط‪َٛ٣ٞ‬وخ‪ّٝ.‬طٔوؼ‪ّٗ٠‬وًَشًّخٓزَ‪٣‬ويؽّ‬
‫ُِظلِ‪٤‬الص‪ّ،‬روي‪ٍٛٝ‬خ‪ّ،‬اُو‪ّ٠‬ططز‪٤‬ونّحهظزوخٍحصّحُوًٌخء‪ًّٝ،‬وٌُيّحُظطز‪٤‬ووخصّحالهظزخٍ‪٣‬وشّحُٔ‪ٜ‬وـَسّح‪٧‬هوَ‪ًّٟ‬حصّحُزؼويّ‬
‫حُ٘خَٓ؛ّ‪ًُٝ‬يّكظ‪ّ٠‬طل‪َّٜ‬حالٓظلخىسّّٖٓحُيه‪ٍّٞ‬اُ‪ّ٠‬حُٔ‪ٞ‬حهغّحُظ‪َ٣ّ٢‬طخى‪ٛ‬خٍّ‪ّٝ‬حىّحُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ُّّْٝ.‬طًٌَّٖٗشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬ووويؽُّظلؼوووَّأًؼوووَّٓٔوووخّٓوووزنّإّٔكوووٌٍّٓ٘ووو‪ٔ٘٣ًُّٞٚ‬وووٌ‪ُ«ّ:٢‬وووويّهٔ٘وووخّريٍحٓوووشّّٗلٔووو‪ّ٤‬شُِّز‪٤‬خٗوووخصّحُ٘و‪ٜ‬ووو‪ّ٤‬شّ‬
‫(‪ُّ2)Psychogramme‬ـٔ‪٤‬غّحُٔ‪ّٖ٤٘١ٞ‬حَُحٗي‪ّٖ٣‬ك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليسّ(‪ّٕٔٔٗٞ٤ِّٓ220‬ش)»‪٣ّ.‬ظ‪ٌّْ٤ّٗ٠ُّٞ‬كظقّّ‬
‫حُ‪ٜ‬وو‪ٍٞ‬سّحَُهٔ‪٤‬ووشّحُٔؼَ‪ٟٝ‬ووشّػِوو‪ّ٠‬حُ٘خٗووشّ(‪ًّ)Screenshot‬ؤٗ و‪٣ّٚ‬ووو‪«ّ:ٍٞ‬طؼووخُ‪ٞ‬حُّظووَ‪ٝ‬حَّٓحًِٗووخّحُظوو‪ّ٢‬طزخٗووَّ‬
‫حُظلٌْ‪ّ.‬حٓٔل‪ٞ‬حُّ‪ّ٢‬إّٔأر‪ٌُّّّْٖٓ٤‬خّحٌُ‪ّٗ١‬لّٖكخػِ‪ّٕٓٞ‬وّٖهالُ‪ٜ‬وخ»‪ّٓٝ.‬وّٖػٔوشّطظ‪ٜ‬وَّهٔوَسّحُو‪٤‬وخىسّحَُهٔ‪٤‬وش‪ّ.‬طزو‪ّٖ٤‬‬
‫حَُٓ‪ّّٞ‬حُز‪٤‬خٗ‪٤‬شّحٌُخث٘شّ‪ٔ٣‬خٍحّّ‪٘٤ٔ٣ٝ‬خّّهخٍ‪١‬شّّ‪ٝ‬ال‪٣‬شّا‪ٞ٣‬حّ(‪ّ،)Iowa‬ك‪٤‬غّكونًَّ‪ُّٓٝ‬لخؿوؤسّؿ‪٤‬وَّٓ٘ظظوَس‪ّ،‬ػ٘ويٓخّ‬
‫هخّّرـٔغّحٌُؼ‪َّّٖٓ٤‬ح‪ٞٛ٧‬حصّهالٍّحُلِٔشّحُظو‪ّٓ٢‬وزوضّحالٗظوخروخص‪ًّٔ.‬وخّ‪٣‬ظوَحء‪ُِّٟٔ‬وَءّكو‪ّٛ٢‬وٌحّح‪١٩‬وخٍّٓجوخصّ‬
‫ح‪٥‬الفّٓووّٖحُ٘وووخ‪ّ١‬حُٔ‪ٜ‬ووـَّسّحُٔـٔ ويسّرِوو‪ّٕٞ‬أكٔووَّ‪ٝ‬أٍُم‪٣ّ.‬ووو‪ّّٗٞ‬وو‪ٌّْ٤‬رظلي‪٣‬وويّحُٔؼووخ‪ّ:َ٤٣‬حُـٔ‪٣ٍٜٞ‬وو‪ّ-ٕٞ‬اُحُووشّ‬
‫حُ٘وخ‪ّ١‬حٍُِهخء؛ّ«حٌُ‪ُّّْٖ٣‬طل‪َُّّْٜٜ‬ه٘خػشّرؼي»ّطٔظيػ‪ًٌُّ٢‬يّاُحُوشّحُ٘ووخ‪١‬؛ّ«حُوًٌ‪ٌّٛٝ،»ٍٞ‬وٌحّى‪ٝ‬حُ‪٤‬وي‪ّٝ.‬كو‪ّ٢‬‬
‫حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬شّ‪٣‬ظ‪ٜ‬وَّحٓوّْ‪ٝ‬حكويّٓظ‪٠‬ؤّ٘خّّحُؼٔوَ‪ّٝ،‬حُؼ٘و‪ٞ‬حٕ‪ّٝ،‬حال‪ٛ‬ظٔخٓوخص‪ّٝ،‬حُٔ‪٤‬و‪ٍّٞ‬حُٔ‪٤‬خٓو‪٤‬ش‪ّ.‬اُو‪ّ٠‬أ‪ّّ١‬كويّّطوو‪ّّٗٞ‬وًَشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الصّكخُ‪٤‬خّّرظط‪٣ٞ‬غّ‪ٌٛ‬حّح‪ٔٗ٩‬خًّّٕٖٓحىّػزَّحَُٓخثَّحُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬ش؟ّ‬

‫ك‪ّ٢‬ػَ‪ّٝ‬اهَ‪ٔ٣ّ،‬ظيػ‪ّ،ٌْ٤ّٗ٢‬ػِ‪ّٓ٠‬ز‪َّ٤‬حُٔؼخٍ‪ّ،‬حُوخٗ‪ّٕٞ‬حُٔ٘ظُّّْ‪ِٓ٨‬لشّحُ٘خٍ‪٣‬شّك‪ّٛ٢‬و‪٤‬ـظ‪٤ًّ:ٖ٤‬وقّ‬
‫‪ٌٔ٣‬ووّٖٓوخ‪١‬زووشّحُ٘ووخهز‪ّٖ٤‬حُووٌ‪ّٖ٣‬طووّّْطٔووِ‪ّ٢٤‬حُ‪٠‬وو‪ٞ‬ءّػِوو‪ّ٠‬ر‪٤‬خٗووخط‪ّْٜ‬حُ٘و‪ٜ‬وو‪٤‬ش‪«ّ:‬رخُ٘ٔووزشّاُوو‪ّ٠‬حُ٘ووخّّحُووٌ‪ّٖ٣‬أ‪ٛ‬وو‪٤‬ز‪ٞ‬حّ‬
‫رخَُ‪ٛ‬خد‪ّٓ،‬وغّهو‪ّْ٤‬ػ‪ٜ‬وخر‪٤‬شّؿويَّّٓطلؼوش‪ٌ٣ّ،‬و‪ّٕٞ‬ر‪٤‬ؼ٘وخُِّٔوالفّٓوّٖروخدّحُظوؤٓ‪ّ.ٖ٤‬حٗظوَّ‪ٔ٣‬وخٍّحُ‪ٜ‬و‪ٍٞ‬سُّظوَ‪٣ّ:ٟ‬ويّ‬
‫حُٔخٍمّحُظ‪ّ٢‬طَ٘عّك‪َّٟ٢‬دّح‪ٓ٧‬ط‪ٞ‬حٗش «‪٣‬ظ‪َّٜ‬ك‪ّ٢‬حُـخٗذّح‪ٍّٖٔ٣٧‬ؿَّّ‪١ٝ‬لَّّك‪ّٝ٢‬هضًّّخٗخّ‪٘٣‬و‪َ٤‬حّٕك‪٤‬و‪ّٚ‬اُو‪ّ٠‬‬

‫‪ّّٞٛٝ-2‬حُظو‪ّّٜٚ‬حٌُ‪ّ٣ّ١‬ؼّ٘‪ّ٠‬رظ٘و‪ّٚ٤‬حَُٔءّط٘و‪ٜ٤‬خّّٓخ‪ٌُٞٞ٣‬ؿ‪٤‬خّ‪ّٓ،‬غّحُو‪٤‬خّّرؼَ‪ّٝ‬حُ٘ظخثؾّحُٔظل‪ِٜ‬شّػزَّ‪ٌٛ‬حّحُظ٘و‪ّّٖٟٔٚ٤‬هخثٔشّر‪٤‬خٗخص‪ّ.‬‬

‫‪11‬‬
‫ؿووَ‪ٝ‬دّحُ٘وؤّْكوو‪ّ٢‬كوووَ‪ًّٝ،‬ال‪ٔٛ‬ووخّ‪٣‬ظووؤرّ‪ّ٢‬ر٘يه‪٤‬ووش‪ّٓٝ،‬ووّٖحُ‪ٞ‬ح‪ٟ‬ووقّإّّٔؿَ‪ٟ‬وو‪ٜٔ‬خًّووخّٕٓ٘‪ٜ‬ووزخّّػِوو‪ّٛ٠‬وو‪٤‬يّحُوز‪ّ.»٢‬‬
‫«‪ٛٝ‬ئالءّرخُ٘ٔزشّاُ‪ّ٠‬ح‪َ١٧‬حفّحُٔلخكظشّػِ‪ّ٠‬هيًٍّز‪َّّٖٓ٤‬حالٗزٔخ‪.»١‬‬

‫ػِ‪ّ٠‬حَُؿّّْٖٓحُظ٘خه‪٠‬خصّحُزخٍُسّحُظ‪ّ٢‬ػَفّر‪ٜ‬خّطَحٓذ‪ّ،‬حٌُ‪١ّ١‬خُٔخّحٗظّويّّػِو‪ّٞٓ٠‬حهلو‪ّٚ‬حُؼيٓ‪٤‬وش‪ّٛٝ،‬و‪ّٞ‬‬
‫ح‪َّٓ٧‬حٌُ‪ّ١‬أك‪ّ٠٠‬اُ‪ّ٠‬ا‪٣‬ـخىًّّّْ‪ٛ‬خثَّّٖٓحَُٓخثَّحُٔظ‪٠‬خٍرش‪ًّ،‬خًُّٕويّٓ‪٤‬وِسّّا‪٣‬ـخر‪٤‬وشًّّز‪٤‬وَسّرخُ٘ٔوزشّاُ‪٤‬و‪ٚ‬؛ّكٌِوَّّ‬
‫ٗخهذٍّٓخُظ‪ُّ.ٚ‬ويّريحّطَحٓذ‪ًّٔ،‬خّٓـِّضًُّيّػخُٔشّحَُ‪٣‬خ‪ّ٤ٟ‬خصًّخػ‪ّ٢‬أ‪ّ)Cathy O’Neil(َّ٤ٗٝ‬كو‪ّٗ٢‬و‪َّٜ‬اد‪ّ/‬‬
‫أؿٔطْ‪٣«ّ،‬ظ‪َّٜ‬فًّٔخُّ‪ّٞ‬أٗ‪ّٚ‬حٌُ‪ّ٣ّ١‬لّٖٔحٓظـالٍّحُِ‪ٞ‬ؿخٍ‪٣‬ظّْ(حُو‪ٞ‬حٍُٓ‪٤‬خص)ّأكٔوّٖحٓوظـالٍ‪ًُّٝ،‬ويّػ٘ويٓخّ‬
‫‪٤ٔ٣‬ووَّاُوو‪ّ٠‬حالػظٔووخىّػِوو‪ٍّ٠‬ىّّكؼووَّحُـٔ‪ٜ‬وو‪ٍّٞ‬كووو‪ّ.»٢‬هووالٍّحُ‪٤‬وو‪ّّٞ‬حُووٌ‪ّ١‬ؿووَصّك‪٤‬وو‪ّٚ‬حُٔ٘ووخظَسّحُؼخُؼووشّروو‪ّٖ٤‬طَحٓووذّ‬
‫‪٘٤ًِٝ‬ظ‪ّ،ٕٞ‬هخّّكَ‪٣‬نّطَحٓذّربٍٓخٍّٓخّ‪٘٣‬خ‪ّّٖٓ)175000(ِّٛ‬ح‪ٌٗ٧‬خٍّحُٔوظِلشّّٖٓحُلـؾّحُظ‪ّ٢‬حٓظؼَٔ‪ٛ‬خ‪ّّٞٛٝ،‬‬
‫ح‪َّٓ٧‬حٌُ‪ّ١‬طّّْػزَّحُوـّ«كو‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»‪ّ.‬ػوخىسّّطوظِوقّحَُٓوخثَّكو‪ّ٢‬حُظلخ‪ٛ‬و‪َّ٤‬حُٔـ‪٣َٜ‬وش‪ًُّٝ،‬ويّكظو‪٣ّ٠‬ظوؤطّ‪ُّٜ٠‬وخّإّٔ‬
‫طظ‪ٞ‬حكنّٓغّٗلٔ‪ّ٤‬شّحُٔظِوّ‪ّ٢‬رٌَّ٘أٓؼوَ‪ّ:‬ػ٘وخ‪ّٖٓ٣ٝ‬وظِلوش‪ّ،‬أُو‪ٞ‬حٕ‪ّ،‬ػ٘و‪ٞ‬حّٕكَػو‪َّٓ٢‬كووخّّر‪ٜ‬و‪ٍٞ‬سّأ‪«ّٝ‬ك‪٤‬وي‪ّٝ.»ٞ٣‬كو‪ّ٢‬‬
‫أ‪٤ٔٛ‬شّحٓظؼٔخٍّرؼ‪ّٞ‬حُظلخ‪َّ٤ٛ‬حُيه‪٤‬وشّرو‪ٜ‬يّحُظؤػ‪َّ٤‬ك‪ّ٢‬اٍحءّحُٔـٔ‪ٞ‬ػخصّحُ‪ٜ‬ـ‪َ٤‬س‪ّٟٞ٣ّ،‬قّٗ‪ّ،ٌْ٤‬ك‪ّٓ٢‬وخرِشُّو‪ّٚ‬‬
‫ٓووغّٓـِووشّ(حُٔـِووش)‪«ّ:‬ربٌٓخٗ٘ووخّإّٔٗ‪ٜ‬ووَّاُوو‪ّ٠‬حُوووَ‪ّٟٝ‬حُظـّٔؼووخصّحُٔووٌ٘‪٤‬ش‪ّٝ،‬كظوو‪ّ٠‬ح‪٧‬كووَحى»‪ّ.‬كووويّػِٔووضّٗووًَشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِو‪٤‬الص‪ّ،‬ػِو‪ّٓ٠‬وز‪َّ٤‬حُٔؼوخٍ‪ّ،‬ػِو‪ّ٠‬رؼوغٍّٓوخثَّاٌُظَ‪٤ٗٝ‬وشّاُو‪ّٓ٠‬وٌخّٕكو‪ّّ٢‬كو‪٤ّٓ٢‬وخٓ‪ّ٢‬طوط٘و‪ّٚ‬أهِ‪٤‬وشّ‬
‫‪ٛ‬خ‪٤٣‬ظ‪٤‬ش‪ًّٝ،‬خّٕٓ‪ٌّّٕٙٛٞٔ٠‬حَُٓخُشّح‪ٗ٩‬زخءّػّٖاهلخمّٓئٓٔشًِّ‪٘٤‬ظ‪ّٕٞ‬ر٘ؤّٕحُُِِحٍّحُوٌ‪ّ١‬كوَّر‪ٜ‬وخ‪٤٣‬ظ‪ًّٝ،٢‬وخّٕ‬
‫حُو‪ٜ‬يّّٖٓ‪ٍٝ‬حءًُّيّحُلئ‪ٍّٝ‬ى‪ّٕٝ‬حُظ‪٣ٜٞ‬ضٌُِّ‪٘٤‬ظ‪ّٓٝ.ٕٞ‬خّ‪ٌٛ‬حّٓ‪ّٟٞ‬ؿ‪ّّّٖٓٞ٤‬ك‪ٞ٤‬؛ُّوويّأٗوخٍّأكويّٓٔوخػي‪ّ١‬‬
‫طَحٓذّاُ‪ٍَّٟٝ٠‬سّاروخءّحُ٘خهز‪ّٖ٤‬حُٔلظِٔ‪٘٤ٌُِّٖ٤‬ظ‪ّٖٓٝ(ّٕٞ‬ر‪ّْٜ٘٤‬حُ‪ٔ٤‬خٍّحٌُ‪٣ّ١‬ـِذّػِ‪ّٚ٤‬حُ٘يّّ( ‪zweifelnde‬‬
‫‪ّٝ،)Linke‬حُٔو‪ٞ‬ىّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬و‪ّٝ،ٕٞ‬حُ٘ٔوخءّحُ٘ووخرخص)ّرؼ‪٤‬ويحّّٓووّٖ‪ٛ‬وو٘خى‪٣‬نّحالهظوَحع‪ًّٝ،‬ووٌُيّحُؼٔوَّػِوو‪«ّ٠‬اُحكووش»ّ‬
‫(‪ّ)unterdrücken‬حهظ‪٤‬ووخٍ‪ّ.ْٛ‬كظوو‪ّ٠‬كوو‪ّ٢‬حُٔ٘ووخًٍخص‪ّ،‬حُظوو‪ّ٢‬طووَىّػِوو‪ّٗ٠‬لوو‪ّّٞ‬ؿ‪٤‬ووََّٓثوو‪ّ)dark posts(ّّ٢‬كوو‪ّ٢‬‬
‫‪ٛ‬للخصّحُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪٣ّ،‬ظَّّْٗحءّاػالٗخصّحُـّ«كو‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»ّكو‪ّ٢‬كظوَسُّٓ٘‪٤‬وشّٓلويّىسّ‪ّ٣‬ظوخفّك‪ٜ٤‬وخٍّإ‪٣‬وشّحُز‪٤‬خٗوخصّ‬
‫حُ٘و‪ّ٤ٜ‬شّحُٔالثٔشُِّٔٔظويٓ‪ُِّٖ٤‬ـّ«ك‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»؛ّك‪٤‬وظّْ‪ّ،‬ػِو‪ّٓ٠‬وز‪َّ٤‬حُٔؼوخٍ‪ّ،‬طٔوَ‪٣‬ذّ«ك‪٤‬وي‪ّٞٓ»ٞ٣‬ؿو‪ّٚ‬اُو‪ّ٠‬حُٔو‪ٞ‬ىّ‬
‫ح‪ّٝ،ٖ٤٤ٌ٣َٓ٧‬ك‪ّٚ٤‬ط‪ٜ‬قّ‪٤ٛ‬الٍ‪٘٤ًِّ١‬ظ‪ّٕٞ‬حَُؿخٍّحُٔ‪ٞ‬ىّرخُل‪ٞ٤‬حٗخصّحُٔلظَٓش‪ّ.‬‬

‫«أ‪١‬لخُ‪ّ٢ّٛ»٢‬اهؤًَِّوشّٓ‪٘٤‬وَع‪ّٓ،‬وّٖهالُ‪ٜ‬وخ‪ّٗ،‬و‪ٌّْ٤‬كو‪ّ٢‬هوظّْٓلخ‪ٟ‬وَط‪ّٚ‬كو‪ّ٢‬هٔوشًّ‪ًٍٞٞ‬ى‪٣‬وخ؛ّ«ك‪ٜ‬وَّ‬
‫‪ٌٔ٣‬وّٖإّٔ‪ٌ٣‬وو‪ّٕ٘ٛٞ‬وخىّٗوو‪٢‬ءّّٓوخّٓؼِوو‪ّٓٚ‬ؼوَّحُِٔ‪ٜ‬وونّح‪ٗ٩‬و‪ٜ‬خٍ‪ّ١‬حُووٌ‪٣ّ١‬لٔوَّحَُٓووخُشّٗلٔو‪ٜ‬خّرخُ٘ٔووزشّاُو‪ّ٠‬حُـٔ‪٤‬ووغ‪ّ،‬‬
‫‪ٝ‬حُلخ‪َّٛ‬إّّٔحُٔل‪ّّٜٞ‬حٌُِّ‪ُِّٓٞ٢‬خث‪ّ٢‬ح‪٩‬ػالٓ‪ّ٤‬شّحُـٔخ‪٣َ٤ٛ‬شّؿ‪َّ٤‬هخىٍّػِ‪ّ٠‬ط‪٤ٟٞ‬قّ‪ٌٛ‬حّح‪َّٓ٧‬رًٌَّ٘خفّ‪ّ.‬أط‪ٞ‬ؿّ‪ّٚ‬‬

‫‪12‬‬
‫اُ‪ٌّْ٤‬روخُ‪ّٚ‬حٌَُّ٘ػِ‪ّ٠‬كّٖٔحالٗظزخ‪ّ٢ُّْ٤ُّٝ،ٙ‬إّٔأه‪ٌٍُّّّْٟٞٓٞ‬أٗ٘خّٗ٘ظـَّك‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬هضّحَُح‪ُِّٜٖٔٛ‬لشّأكويّ‬
‫حَُّٔٗلّ‪ّٖ٤‬حٌُِ‪٣ّٖ٣‬ظ٘خكٔخّٕػِ‪ّٜ٘ٓ٠‬ذّحَُثخٓش»‪ّٝ.‬رٌُيّ‪٣‬ـخىٍّحُو٘زش‪ّ.‬‬

‫ُّْ‪ٌّٖٝ٣‬ح‪ٟ‬لخّّرؼيّ‪ّ،‬ك‪ٌّّٙٛ٢‬حُِلظش‪ّ،‬ىٍؿشّطوؤػ‪َّ٤‬حٌُظخثوذّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬وشّحُظو‪ّ٢‬ؿ٘وي‪ٛ‬خّطَحٓوذّكو‪ّ٢‬حُٔوخً٘شّ‬
‫ح‪٤ٌ٣َٓ٧‬ش؛ّك‪ّٗ٢ٜ‬خىٍحّّٓخّط‪ٜ‬وخؿّْٓوّٖهزوَّحالطـوخ‪ّٙ‬حُٔوخثيّكو‪ّٗ٢‬خٗوخصّحُظِلِ‪٣‬و‪ًُّٝ،ٕٞ‬ويّروخُ٘ظَّاُو‪ّ٠‬ا‪٣‬ؼوخٍّاظ‪ٜ‬وخٍّ‬
‫ٗو‪ّ٤ٜ‬ظ‪ٜ‬خّ(‪ّّٖٓ)personalisiert‬هالٍّحٓظؼٔخٍّ‪ٓٝ‬خثَّحُظ‪ٞ‬ح‪َّٛ‬حالؿظٔخػ‪ّ،٢‬أ‪ّٝ‬ػزَّحُظِلِ‪ّٕٞ٣‬حَُهٔو‪ّٝ.٢‬كو‪ّ٢‬‬
‫ظَّّطَؿ‪٤‬قًّلّشّكَ‪٣‬نًِّ‪٘٤‬ظ‪ّ،ٕٞ‬رلٌّْحالٓوظ٘خىّاُو‪ّ٠‬حُظ‪ٞ‬هؼوخصّحُي‪ٞٔ٣‬ؿَحك‪٤‬وشّحُظو‪ّ٢‬ط٘وٌَّّٓوالًحّّآ٘وخّ‪٘٤ّٓ،‬و‪ٜ‬يّٓووَّّ‬
‫حُلِٔووشّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬ووش‪ّ،‬حُووٌ‪٘٣ّ١‬ووَفّػِوو‪ّ٠‬كِٔووشّطَحٓووذّكوو‪ّٓ٢‬ووخّٕأٗط‪٤ٗٞ‬وو‪ّ،)Antonio(ّٞ‬اٗ٘ووخءّ«ٓوووَّّػووخّٕ»ّ‬
‫(‪ًُّٝ،)zweites Hauptquartier‬يّكٔذّاكخىسّحُ‪ٜ‬لل‪ّٓ٢‬خٗخّآ٘زَؽّ(‪ّ)Sasha Issenberg‬حُوٌ‪٘٣ّ١‬وظـَّ‬
‫ك‪ّ٢‬رِ‪ٓٞ‬زَؽّ(‪ّ)Bloomberg‬اػَُّ‪٣‬خٍسّٓلخؿجشّهخىط‪ّٚ‬اُ‪ّ٠‬حُٔوَ‪ُّ.‬ويّطل‪َّّٜ‬كَ‪٣‬نًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ،‬حٌُ‪ّ١‬الّ‬
‫‪٣‬ظؼيّ‪ّٟ‬أػ‪٠‬خإ‪ّٙ‬ػَ٘حصّح‪ٗ٧‬وخ‪ّّٖٓ،ٙ‬طَحٓذ‪ّ،‬ك‪ّ٢‬طٔ‪ّ،ٞ٤ُٞ٣ّ/ُٞ‬ػِ‪ّٓ٠‬خّ‪٘٣‬خ‪ّ100000(ِّٛ‬ى‪ٝ‬الٍ)‪ّٝ،‬ك‪َّّٜٗ٢‬‬
‫اد‪ّ/‬أؿٔطّْػِ‪ّٓ٠‬خّ‪٘٣‬خ‪ّ250000(ِّٛ‬ى‪ٝ‬الٍ)‪ّٝ،‬ػِ‪ّ٠‬هٔٔشّٓال‪ّٖ٤٣‬ك‪َّّٜٗ٢‬أ‪ّٓ/ٍِٞ٣‬وزظٔزَ‪ُّٝ.‬وويّطِوو‪ّ٠‬ػِو‪ّ٠‬‬
‫حُؼٔ‪ّ،ّٞ‬كٔذّاكخىسّٗ‪ّٓ،ٌْ٤‬خّ‪٘٣‬خ‪ّٕٞ٤ِّٓ)15(ِّٛ‬ى‪ٝ‬الٍ‪ّ.‬‬

‫إّّحُظيحر‪َّ٤‬حُظ‪ّ٢‬حطوٌط‪ٜ‬خّ‪ٌّٙٛ‬حًَُ٘شًّخٗضّ‪ٝ-‬حُلنّّ‪ّ٣‬وخٍ‪ّّٖٓ-‬حُـٌٍ‪٣‬شّرٌٔوخٕ‪ّ:‬رويءحّّٓوّٖكِ‪٣‬وَحٕ‪٤ٗٞ٣ّ/‬و‪ّٞ‬‬
‫(‪ّٓ،)2016‬وو‪٤‬ظّّْطِ‪٣ٝ‬وويّحُٔ٘ووَك‪ّٖ٤‬ػِوو‪ّ٠‬كِٔووشّطَحٓووذّرزَٗووخٓؾّططز‪٤‬ووو‪ّّ٢‬ؿي‪٣‬وويّ‪ٌٔ٣‬وو٘‪ّْٜٓ‬ووّٖٓؼَكووشّ‪١‬ز‪٤‬ؼووشّح‪ٍ٥‬حءّ‬
‫حُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬شّحُٔخثيس‪ّٓٝ،‬خّٗ‪ٞ‬عّحُ٘و‪ّ٤ٜ‬شّحُظو‪ّ٢‬طٔ‪٤‬وًِّوَّّهوخ‪ّ٢٘١‬حُٔ٘وٍِ‪ّ.‬ػ٘ويٓخّ‪٣‬ظو‪ٍّ٠ُّٞ‬ؿوخٍّطَحٓوذّحُ‪٠‬وـ‪ّ٢‬ػِو‪ّ٠‬‬
‫ٍٗ‪ّٖ٤‬ؿَّّحُزخد‪ّ،‬ك‪٘٤‬جٌّّ‪َ٘٣‬عّك‪ّ٢‬اهَحٍّحُظطز‪٤‬نّاُحءًّحىّحُطَف‪ّٝ،‬ط‪٤ٜ٘‬ل‪ّٚ‬رٔـوَّىّإّٔ‪٣‬وظّّْحٓوظوزخٍٍّٓوخثِ‪ّ.ٚ‬‬
‫‪ٌّٕٞ٣ٝ‬حَُٔ٘ك‪ّٕٞ‬ػِ‪ّ٠‬حالٗظوخرخصّػِ‪ّ٠‬حٓظؼيحىُِّ‪ٞ‬ؿ‪ٜ‬شّحُظ‪ّٓ٢‬ظظوٌ‪ٛ‬خّحُٔوخرِشّطزؼخُّّ٘‪ٞ‬عّحُ٘و‪٤ٜ‬شّحُظ‪ّ٢‬طٔ‪ًَِّّّّ٤‬‬
‫ٓو‪ًّٔ.ْ٤‬وخّ‪٣‬لوَ‪ّٙ‬حُٔ٘وَك‪ًّٕٞ‬وٌُيّػِو‪ّ٠‬اىهوخًٍّوٍَّّى‪ٝ‬ىّح‪٧‬كؼوخٍّكو‪ّ٢‬حُظطز‪٤‬ونّح‪ٌُ٩‬ظَ‪ٗٝ‬و‪ٌّٛٝ.٢‬وٌحّطظويكّنًّوَّّ‬
‫حُز‪٤‬خٗخصّحُـي‪٣‬يسَّّٓسّّأهَ‪ّٟ‬اُ‪ّ٠‬ؿَكشّحُظلٌّّْحُظخرؼشًَُّ٘شًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ.‬‬

‫ُويّػِٔضّحًَُ٘شّػِ‪ّ٠‬طـِ‪١‬ءٌّّٓخّٕحُ‪ٞ‬ال‪٣‬وخصّحُٔظلويسّطزؼوخّّ‪ٛ٧‬و٘خفّحُ٘و‪ٜ‬و‪ّ٤‬ش‪ّ،‬رٔؼويٍّ‪٘٣‬وخ‪ّ)32(ِّٛ‬‬
‫‪٘ٛ‬لخّ‪ًُّٝ،‬يّّٖٓهالٍّحُظًَ‪ِّ٤‬ػِ‪ّٝ)17(ّ٠‬ال‪٣‬شّكو‪ّٓٝ.٢‬ؼَّٓخّٓزنّإّٔر‪ًّّّٕٖٞٓ٢ٌٔ٘٣ًُّّٞٚ٘٤‬حَُؿخٍ‪ّ،‬حُوٌ‪ّٖ٣‬‬
‫‪ّ٣‬وزِّ‪ّٕٞ‬ػِ‪ّ٠‬ط‪ٜ‬لّقّٓٔظل‪َّ٠‬حُظـٔ‪ٓ«َّ٤‬خى»ّ(‪ّّٖٓ،)MAc‬حُٔلظَّٔإّٔ‪ٌٗٞ٣‬و‪ٞ‬حّٓؼِ‪٤‬و‪ّ٢‬حُـوْ٘‪ًّ،‬وٌُيّهِ‪ٜ‬وضّ‬
‫ًَٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الصّاُ‪ّ٠‬إّّٔح‪ٗ٧‬وخ‪ّ،ٙ‬حٌُ‪٣ّ١‬ل‪ِّّٕٞ٠‬حهظ٘وخءّحُٔو‪٤‬خٍحصّح‪٤ٌ٣َٓ٧‬وشّحُ‪ٜ‬و٘غ‪ٔ٣ّ،‬ؼِّو‪ّٕٞ‬أروَُّ‬
‫اٗخٍسّٓلظِٔشّاُ‪ّ٠‬إّّٔحُ٘خهذّٓ‪ّٜٞ٤‬صُّظَحٓذ‪ّّٖٓ.‬ر‪ّٖ٤‬ح‪ٍّٞٓ٧‬ح‪٧‬هوَ‪ّ،ٟ‬حُظو‪ّ٢‬رخطوضّطٌ٘وقّٗظخثـّ‪ٜ‬وخّكخُ‪٤‬وخّّػوّٖ‬
‫طَؿ‪٤‬قّحٌُلّشُّٔ‪ِٜ‬لشّطَحٓذ‪ّٗ،‬ـيّٓخّط٘‪ّ٢‬ر‪ّٚ‬حَُٓخثَّّٖٓا‪ٔ٣‬خءسّ‪ٝ‬ح‪ٟ‬لشّرو‪ّّّّٖٜٞٛٓٙٞ‬ح‪٧‬ك‪٠‬وَ‪ُّ.‬وويّهوٍَّّ‬

‫‪13‬‬
‫‪ّMichigan‬‬ ‫إّٔ‪ٌ٣‬وووو‪ّٕٞ‬طًَ‪٤‬ووووِ‪ّ،ٙ‬هووووالٍّح‪ٓ٧‬ووووخر‪٤‬غّح‪٧‬ه‪٤‬ووووَس‪ّٜ٘ٓ،‬ووووزخّّػِوووو‪٘٤ّٓ٠‬وووو‪٤‬ـخّٕ‪ٌٔٗٞٔ٣ٝٝ‬ووووّٖ(‪und‬‬
‫‪ًُّٝ،)Wisconsin‬ويّٓووّٖهووالٍّحالٍطٌوخُّػِوو‪ّ٠‬طلِ‪٤‬ووَّحُز‪٤‬خٗوخص‪ّٝ،‬الّ‪٣‬ظزووو‪ّ٠‬ح‪ّٕ٥‬أٓووخّّحَُٔٗوقّٓوو‪ّٟٞ‬إّٔ‪٠٣‬ووغّ‬
‫حُ٘ٔ‪ًٞ‬ؽّٓ‪ٟٞ‬غّحُظ٘ل‪ّ.ٌ٤‬‬

‫ٓخّّكـّْحُظؤػ‪َّ٤‬حٌُ‪ّ١‬طٔخٍٓ‪َ١ّٚ‬حثنّحُو‪٤‬خّّحُ٘لٔ‪ّ٢‬ك‪ّٓ٢‬ـَ‪ّٟ‬حالٗظوخرخص؟ُّّٖطـيّأ‪ّّ١‬اػزخصّٓو٘غُّوي‪ّٟ‬‬
‫ًَٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الصّرو‪ّٜٙٞ‬حالٓظلٔخٍّحٌُ‪َ٣ّ١‬طز‪ّ٢‬رٔي‪ّٟ‬كؼخُ‪ّ٤‬شّحُلِٔش‪ًّٔ.‬خّأٗو‪ّٓٚ‬وّٖحٌُٔٔوّٖطٔخٓوخّّأالّّ‬
‫‪٣‬ظّّْحُـ‪ٞ‬حدّػّٖ‪ٌٛ‬حّحُٔئحٍ‪ّٓٝ،‬غًُّيّهيّطظ‪ٞ‬حكَّاػزخطخص؛ًّٔخّ‪ّٞٛ‬حُلخٍّػ٘يٓخّأهَّّتيد كروزّ(‪ّ)Ted Cruz‬روؤّّٕ‬
‫هَ‪ٝ‬ؿ‪ّٚ‬هخُ‪ّ٢‬حُ‪ٞ‬كخ‪ّٓٝ‬وّٖحُوي‪ٍّٝ‬ح‪ٍّٝ٧‬أٓوخّّٓ٘خكٔو‪ّٚ‬حُ٘وَّّطَحٓوذّاّٗٔوخًّوخّٕرل‪٠‬وَّحُوي‪ٍّٝ‬حُوٌ‪ّ١‬أىّطو‪ّٗٚ‬وًَشّ‬
‫ًخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الص‪ّ.‬اُ‪ّ٠‬كي‪ٝ‬ىّح‪ّ،ٕ٥‬ريأّػيىّحُ٘خهز‪ّٖ٤‬ك‪ّ٢‬حُٔ٘وخ‪١‬نّحَُ‪٣‬ل‪٤‬وشّ‪٣‬وِىحىّر٘وٌَِّٓلو‪ٞ‬ظ‪ّٝ،‬كو‪ّ٢‬حُٔوخروَّ‬
‫رظ٘خِّّْٗٔطَحؿؼخِّّٓل‪ٞ‬ظخّّك‪ّ٢‬أ‪ٞٛ‬حصّحُ٘خهز‪ّٖ٤‬ح‪ّ١ًّٖٝ٤٤ٌ٣َٓ٧‬حُزَ٘سّحُٔ‪ٞ‬ىحء‪ّ.‬أّٓخَّٓىّحُلخٍ‪ّ،‬حُوٌ‪٣ّ١‬ئًويّإّّٔ‬
‫طَحٓووذُّووّْ‪٘٣‬لوونّٓوو‪ّٟٞ‬حُ٘ووٍِّحُوِ‪٤‬ووَّٓووّٖحُٔووخٍ‪ّ،‬ك‪ٜ‬ووٌحّأٓووَّ‪ٌٔ٣‬ووّٖإّٔ‪ّ٣‬ؼووِحّاُوو‪ّ٠‬كؼخُ‪٤‬وشّح‪٩‬ػالٗووخصّحُظوو‪ّ٢‬طٔووظ‪ٜ‬يفّ‬
‫ٗو‪ّ٤ٜ‬شّح‪ٔٗ٩‬خّٕحٓظ‪ٜ‬يحكخّّٗخؿؼخّ‪ًّٔ.‬خّأّٗ‪ّٚ‬حٓظؼَّٔػالػشّأٍرخعّٓ‪ِ٤‬حٗ‪ّ٤‬ظ‪ّٚ‬حُظٔ‪٣ٞ‬و‪٤‬شّكو‪ّ٢‬حُٔـوخٍّحَُهٔو‪ّ.٢‬كٌٔوخّأٗوخٍّ‬
‫أكيّٓٔخػي‪ّ١‬طَحٓذ‪ّ،‬ك‪ّ٢‬طـَ‪٣‬يسُّ‪ّٚ‬ػِ‪«ّ٠‬ط‪٣ٞ‬ظَ»‪ّ،‬طل‪ٍّٞ‬حُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»ّك‪ّٜٗ٢‬خ‪٣‬وشّحُٔطوخفّاُو‪ّ٠‬أٗـوغّٓوالف‪ّ،‬‬
‫‪ٝ‬اُ‪ّ٠‬ه‪َّٓ٤‬ؼ‪ّٖ٤‬ػِ‪ّ٠‬حالهظ‪٤‬خٍ‪ٌ٣ّ.‬ل‪ّ٢‬ح‪ٗ٩‬خٍس‪ّ،‬ػِ‪ّٓ٠‬وز‪َّ٤‬حُٔؼوخٍ‪ّ،‬اُو‪ّ٠‬حُوو‪ّٞ‬سّحُظو‪٣ّ٢‬ظٔظوغّر‪ٜ‬وخّكوِدّ«حُزوي‪َّٓ٣‬وّٖ‬
‫أؿَّأُٔخٗ‪٤‬خ»ّ(‪ّ،3)AFD‬حٌُ‪ّ١‬حٓظطخعّإّٔ‪ٔ٣‬ظوطذّحُؼي‪٣‬يّّٖٓح‪ٛ٧‬يهخءّػِ‪ّ٠‬حُـّ«ك‪ّْ٤‬ر‪ٞ‬ى»‪ّٛٝ،‬و‪ّٞ‬ح‪ٓ٧‬وَّحُوٌ‪ّ١‬‬
‫ُّْ‪٣‬ويٍّػِ‪ّ٠‬كؼِ‪ّٚ‬حُلِرخّٕحُٔٔ‪٤‬طَحّٕػِ‪ّ٠‬حُٔخكشّحُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬شّح‪ُٔ٧‬خٗ‪٤‬ش؛ّ‪٣ٝ‬ظؼِّنّح‪َّٓ٧‬رلِدّحالطلخىّحُي‪ٔ٣‬وَح‪ّ٢١‬‬
‫حُٔٔ‪٤‬ل‪ّ٢‬ح‪ُٔ٧‬خٗ‪ّٝ،)CDU(ّ٢‬حُلِدّحُي‪ٔ٣‬وَح‪ّ٢١‬حالؿظٔخػ‪ّ٢‬ح‪ُٔ٧‬خٗ‪ّ.)SPD(ّ٢‬‬

‫ُ‪ًَّّّّْٖٓ٤‬ط‪ُّٞٞ‬حّٓ‪ّٜٔ‬شّح‪٩‬ك‪ٜ‬وخءّ‪ٝ‬حُلٔوخدّ(‪ّ،)die Statistiker‬روؤ‪ّ١‬كوخٍّٓوّٖح‪٧‬كو‪ٞ‬حٍ‪ًّٔ،‬وخّ‪٣‬وِػّْ‬
‫حٌُؼ‪َٕٝ٤‬؛ّرخإ‪ٝ‬حّرخُؤَحّٕحُٔز‪ّٖ٤‬ك‪ٌّّٙٛ٢‬حالٗظوخرخص‪ٞ٣ٌُُّّّْْٜٗٞ،‬كو‪ٞ‬حّك‪ّ٢‬حٓوظطالػخصّح‪ٍ٥‬حءّحُظو‪ّ٢‬حػظٔوي‪ٛٝ‬خ؛ّ‬
‫ر‪٤‬يّإّّٔحُ‪ٞ‬حهغّ‪ّ٢٘٣‬رؤّّٕحُؼٌّْ‪ّٞٛ‬حُ‪ٜ‬ل‪٤‬ق؛ّأ‪ّ١‬إّّٔحَُٔ٘ك‪ّٖ٤‬ػِ‪ّ٠‬ح‪٩‬ك‪ٜ‬خءّظلَ‪ٝ‬حّر‪ٌّٜٙ‬حالٗظوخروخص‪ّٝ،‬رخُظلي‪٣‬ويّ‬
‫أ‪ُٝ‬جيّحٌُ‪ٔ٣ّٖ٣‬ظٌِ‪َ١ّٕٞ‬حثنّؿي‪٣‬يس‪ّٝ.‬اّٗ‪ُّّٖٓٔٚ‬وَ‪٣‬خصّحُويٍّإّٔ‪ٌّٕٞ٣‬طَحٓوذ‪ّ،‬حُوٌ‪١ّ١‬خُٔوخّأروي‪ّٟ‬حٓظؼخ‪ٟ‬و‪ّٓٚ‬وّٖ‬
‫حُؼِْ‪ّ٤ّٓ،‬ؼِّحّاُ‪ّٚ٤‬حُل‪َّ٠‬ك‪ّ٢‬حُظلَّحالٗظوخر‪ّ٢‬حٌُ‪ّ١‬كوّو‪ّ.ٚ‬‬

‫‪3- Die Alternative für Deutschland.‬‬

‫‪14‬‬
‫أٓخًَّٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِ‪٤‬الصّكٌخٗضّأًزَّحُلخثِ‪ٖ٣‬؛ّآًّ‪٤‬ظّّْطؼ‪ّٖ٤٤‬ػ‪ّٓٞ٠‬ـِٔ‪ٜ‬خّح‪٩‬ىحٍ‪ّٓ١‬ظ‪٤‬قّرخٗ‪ّٕٞ‬‬
‫(‪ّ،)Steve Bannon‬حُوٌ‪٣ّ١‬ؼٔوٍَّث‪ٔ٤‬وخُّّظلَ‪٣‬وَّحُ‪ٜ‬ول‪٤‬لشّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬وشّ(‪ًّ)Breitbart News‬حصّحُظ‪ٞ‬ؿّ‪ٜ‬وخصّ‬
‫حُ‪٤٘٤ٔ٤‬وشّحُٔظطَكوش‪ّٓ،‬وّٖرو‪ًّٖ٤‬زوخٍّحُٔلِّ ِو‪ّٖ٤‬حالٓوظَحط‪٤‬ـ‪ّٖ٤٤‬حُوٌ‪٣ّٖ٣‬ؼِٔو‪ّٕٞ‬طلوضّآوَسّى‪ٗٝ‬خُويّطَحٓوذ‪ًّٔ.‬وخّأرويصّ‬
‫ٓووخٍ‪ّٕٓٞ٣‬خٍ‪٘٣‬ووخٍُّ‪ٞ‬رووخّٕ(‪ّ)Marion Maréchal-Le Pen‬حُٔ٘خ‪ٟ‬ووِشّحُوخىٓووشّرٌووَّّهوو‪ٞ‬سّكوو‪ّ٢‬كووِدّحُـز‪ٜ‬ووشّ‬
‫حُ‪٤٘١ٞ‬ش‪ٝ ّ،‬هَ‪٣‬زشّأكيّحَُٔٗل‪ّٖ٤‬حُٔوخرو‪ُّٖ٤‬الٗظوخروخصّحَُثخٓو‪٤‬ش ‪ّٓ،4‬وّٖهوالٍّطـَ‪٣‬ويسّػِو‪«ّ٠‬طو‪٣ٞ‬ظَ»‪ّٔٓ،‬وظـ‪٤‬زشّ‬
‫ُيػ‪ٞ‬سّ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬ضّاُ‪ٜ٤‬خ‪ّ،‬حٓظؼيحى‪ٛ‬خّحٌُخَُِّٓظؼخ‪ّٞٓٝ،ٕٝ‬حكوظ‪ٜ‬خّػِ‪ّ٠‬اؿَحءّطٔـ‪َُّ٤‬وخءّ‪«ّ٢٣َّٖٟٗٔ‬ك‪٤‬وي‪ّ»ٞ٣‬ىحهِو‪ّ٢‬‬
‫ُٔ‪ِٜ‬لشّحًَُ٘شّك‪«ّ٢‬ا‪٣‬طخُ‪٤‬خ»‪ُّ.‬وويّأًويّأٌُٔو٘يٍّٗو‪ٌّْ٤‬أٗو‪ّٚ‬طٌٔوّٖٓوّٖك‪ٜ‬ويّػووشّحُؼي‪٣‬ويّٓوّٖحُِروخثّٖٓوّٖؿٔ‪٤‬وغّ‬
‫أٗلخءّحُؼخُْ‪ًّٔ،‬خّطِوّ‪ِ١ّ٠‬زخصّّٖٓٓ‪َٔ٣ٞ‬حّ‪ٝ‬أُٔخٗ‪٤‬خ‪ّ.‬‬

‫‪ٌٛ‬حًَّّّٓخّأٌٌُّٖٓ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬إّٔ‪٣‬ؼخ‪ّّٖٓٚ٘٣‬ىحهٌَّٓظز‪ّٚ‬ك‪ّٓ٢‬ظخٗل‪ٍٞ‬ى‪ّٓ.‬زخَٗسّّرؼيّحٗظ‪ٜ‬خءّحالٗظوخروخصّكو‪ّ٢‬‬
‫حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خصّحُٔظليس‪ّٓ،‬ظظ‪ٜ‬يٍّّؿخٓؼشّٓظخٗل‪ٍٞ‬ىّحُوخثٔش‪ّ.‬اُحءّحُظط‪ٍّّٞ‬حَُ‪٤ٛ‬وذّحُوٌ‪ّٓ١‬وخّكظوتّ‪٣‬لوَُّأٓوِلشّكظّخًوش‪ّ،‬الّ‬
‫‪ٔ٣‬غٌُّ‪ّ٢ٌٔ٘٣ُٞ‬إّٔ‪٣‬و‪ّ:ٍٞ‬إّّح‪َّٓ٧‬حُ‪ٞ‬ك‪٤‬يّحُٔظخفُِّزخكغّ‪ّٞٛ‬حالُظِحّّرخُظلِ‪َّ٤‬حُؼِٔ‪٤ّٓ.٢‬و‪ّّٞ‬رٔؼ‪ّ٤‬شُّٓ‪ِ٤‬ظو‪ّٚ‬كو‪ّ٢‬‬
‫حُزلغّٓخٗيٍحّٓخطِّ(‪ّ)Sandra Matz‬روبؿَحءِّٓٔوِشّٓوّٖحالهظزوخٍحصّٓوظؼَفّ‪٣َ١‬و‪ٜ‬وخّٗلو‪ّٞ‬حُ٘٘وَّكو‪ّ٢‬أهوَدّ‬
‫‪ٝ‬هض‪ّ.‬طزؼغّحُ٘ظخثؾّح‪ّ٠ُٝ٧‬حُظ‪ّ٢‬طؼَ‪ٜٟ‬خّ«حُٔـِش»ّػِ‪ّ٠‬هِنّروخُؾ؛ّرل‪٠‬وَّطو٘‪٤‬وشّحالٓوظ‪ٜ‬يحفّحُٔوخ‪ٌُٞٞ٣‬ؿ‪ّ٢‬ػِو‪ّ٠‬‬
‫ٗل‪ّٓٞ‬خّ‪ّٓٞٛ‬طزّنّّٖٓهزًََّٗشًّخٓزَ‪٣‬يؽُِّظلِو‪٤‬الص‪ّ،‬حٍطلوغّٓؼويٍّحُ٘ووَّػِو‪ّ٠‬ح‪٩‬ػالٗوخصّحُظو‪ّ٢‬طظ‪ٜ‬وَّػِو‪ّ٠‬حُوـّ‬
‫«كو‪ّْ٤‬رو‪ٞ‬ى»ّر٘ٔوزشّطِ‪٣‬وويّػِو‪ّ)60(ّ٠‬كو‪ّ٢‬حُٔجوش‪ًّٔ.‬ووخّإّّٔٓئٗوَّٓؼويٍّّحُظل‪٣ٞ‬وَّ(‪ّ،)Conversion-Rate‬حُووٌ‪ّ١‬‬
‫‪٣‬ظ‪ّ٠ُّٞ‬ه‪٤‬خّّػيىّح‪ٗ٧‬وخ‪ّ،ٙ‬رؼيّإّٔ‪ٌٞٗٞ٣‬حّهيّٗخ‪ٛ‬ي‪ٝ‬حّح‪٩‬ػوالّٕحُ٘و‪ٜ‬و‪ّ٢‬حُوٌ‪ّ١‬هويّ‪ٝ‬كونّحُٔووخّ‪ّ،‬طًَ‪٤‬وِحّّػِو‪ّ٠‬‬
‫طلي‪٣‬يّحُظ‪َٜ‬فّحٌُ‪٘٣ّ١‬زؼنّػ٘‪ْٜ‬؛ّٓ‪ٞ‬حءّطـٔيًُّيّّٖٓهالٍّح‪٩‬هزوخٍّػِو‪ّ٠‬حُ٘وَحءّأّّحالهظ‪٤‬وخٍ‪٘٤ّٓ،‬و‪ٜ‬يّحٍطلخػوخّّ‬
‫‪5‬‬
‫‪ّ.‬‬ ‫ٓ‪ٜٞ‬الّّهّيٍّصّٗٔزظ‪ّٚ‬ر٘ل‪)%1400(ّٞ‬‬

‫ُويّٗ‪ٜ‬يّحُؼخُّْطل‪ّٞ‬الصّٓل‪٤ِٜ‬ش؛ّآًّ‪ٔ٘٤‬لذّحُزَ‪٣‬طخٗ‪ّّٖٕٓٞ٤‬حالطلخىّح‪ٍٝ٧‬ر‪٤ّٓٝ،٢‬ظ‪ّ٠ُٞ‬ى‪ٗٝ‬خُيّطَحٓذّ‬
‫ُٓخّّحُلٌّْك‪ّ٢‬أَٓ‪ٌ٣‬خ؛ّكويّريأًَّّّٗ‪٢‬ءّٓغٍّؿَُّّّْ‪٣َ٣ٌّٖ٣‬يّرخُلؼَّٓ‪ّٟٞ‬إّٔ‪٣‬لٌٍّّّٖٓهطَّّىح‪ْٛ‬؛ّآًّخُّحُضّ‬
‫حَُٓخثَّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬ش‪ّ،‬حُظ‪ّ٢‬ط٘‪َّ٤‬رب‪ٛ‬زغّحالط‪ٜ‬خّ‪ّ،‬طظ‪ٞ‬حٍىّػِ‪ّ،ٚ٤‬كٔوخًّوخّٕػِو‪ٔ٘٣ًُّٞ٠‬وٌ‪ّٓ٢‬و‪ّٟٞ‬إّٔ‪٣‬ل‪ٜ‬وقّر٘زوَسّ‬

‫‪ّ- 4‬طـيٍّح‪ٗ٩‬خٍسّاُ‪ّ٠‬إّّٔح‪َّٓ٧‬الّ‪٣‬ظؼِونّرٔوخٍ‪ُّٖٞ٣‬روخّٕ(‪ّ)Marine le Pen‬حر٘وشّٓئٓوّْكوِدّحُـز‪ٜ‬وشّحُ‪٤٘١ٞ‬وشّؿوخّٕٓوخٍ‪ُّٞ١‬روخٕ‪ّ،‬روويٍّٓوخّ‪٣‬ظؼِونّح‪ٓ٧‬وَّ‬

‫رلل‪٤‬يسّ‪ٌٛ‬حّح‪٧‬ه‪ّٝ،َ٤‬حر٘شّأمّٓخٍ‪ُّٖٞ٣‬رخٕ‪ّ.‬‬
‫‪ّ- 5‬طَطٌِّحُيٍحٓشّأػال‪ّٙ‬ػِ‪ِِّٔٓ٠‬شّّٖٓحُٔوخٍٗخص؛ّ‪٣‬ظّْح‪٩‬ػالّٕػّٖحُٔ٘ظ‪ٞ‬ؽّحُوخرَُّالٓظ‪ٜ‬الىّػِ‪ّ٠‬حُٔ‪ٞ‬حهغّح‪ٌُ٩‬ظَ‪٤ٗٝ‬ش‪ّّٖٓٝ،‬ػٔشّ‪٣‬ظّْحُ٘وَ‪ٝ‬عّكو‪ّ٢‬ػِٔ‪٤‬وشّ‬
‫حُٔوخٍٗشّّٖٓهوالٍّأهوٌٍّىّحُلؼوَّحُلخ‪ٛ‬وَّاُحءّهطوخر‪ّٖٓ٤‬وظِلو‪ّٖ٤‬كو‪ّ٢‬حالػظزوخٍ‪ّ:‬أ‪ّ،١‬رخُ‪٠‬وز‪ّ،٢‬رو‪ّٖ٤‬ح‪٩‬ػوالّٕحُوٌ‪٘٣ّ١‬طو‪ّ١ٞ‬ػِو‪ّ٠‬ه‪ٜ‬وخث‪ّٓٚ‬الثٔوشُّلخؿ‪٤‬وخصّ‬
‫حُٔٔظ‪ِٜ‬ي‪ّٝ،‬ح‪٩‬ػالّٕحٌُ‪ّ١‬طٌ‪ّٕٞ‬ه‪ٜ‬خث‪ّٜٓٚ‬ظ‪٠‬خٍرشّٓغّٓظطِزخصّحُٔٔوظ‪ِٜ‬ي‪ّٝ.‬هويّػوَفّحُٔئٗوَّحُوٌ‪٣ّ١‬وو‪ّْٓ٤‬ؼويٍّحُظل‪٣ٞ‬وَّ(‪ّ)Conversionrate‬حٍطلخػوخّ‬
‫ِٓل‪ٞ‬ظخّرخُ٘ٔوزشّاُو‪ّ٠‬ح‪٩‬ػالٗوخصّحُظو‪ّ٢‬طٌو‪ّٕٓٞ‬ظ٘خٓوزشّٓوغٍّؿزوخصّحُٔٔوظ‪ِٜ‬يّر٘ٔوزشّط٘وخ‪ّ،)%1400(ِّٛ‬رخُٔوخٍٗوشّٓوغّح‪٩‬ػالٗوخصّحُظو‪ّ٢‬ط٘طو‪ّ١ٞ‬ػِو‪ّ٠‬ه‪ٜ‬وخث‪ّٚ‬‬
‫ٓظ‪٠‬خٍرش‪ّ.‬‬

‫‪15‬‬
‫ٓ٘ول‪٠‬شّ‪ٝ‬كًَشٍّأٓ‪٤‬شّرـّ«حُ٘ل‪ّ٢ُّْ٤ُ«ّ:)Nein(ّ»٢‬أ‪ًّّٗ١‬ذّك‪ٌّٛ٢‬ح‪ُّٔ.‬ضّأٗخّحٌُ‪ّ١‬هٔضّّر‪ٜ٘‬غّحُو٘زِش‪ّ،‬رويٍّ‬
‫ٓخًّ٘لضّّػّٖ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى‪ٛ‬خ»‪ّ.‬‬

‫‪16‬‬