Professional Documents
Culture Documents
1 ksÍlaIKh
1
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
1'1 úoHd;aul l%uh
Tn okakjd o @
ksÍlaIKh hkq iqúfYaIS wjOdkhlska hq;= j wei" lk" Èj" kdih" iu"
hk bkaøshhka u`.ska ndysr mßirfhka f;dr;=re ,nd.ekSu h'
2
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
— tfyu kï wms uxcq,df.a woyi mÍlaId lr n,uq' ˜ l§¾ m%ldY lf<a h'
tA Tiafia ;jÿrg;a is; fufyh jQ Tjqkag my; i|yka .eg¨ u;= úh'
—b;ska wms fldfydu o .skaklg by<ska Wvq w;g iq<Õla yukjd o lsh,d
fidhd .kafka @ ˜ tA wlS,af.a .eg¨jhs'
—iq<Õlg iq<x fm;a;la lrljkak mq¿jka nj kï wms okakjd' tA ksid wms
.skakg by<ska iq<x fm;a;la w,a,,d n,uq'˜ tA oñ;af.a fhdackdjhs'
wdrlaIdldÍ f,i tu mÍlaIKh mx;sfha § lr ne,Sug Tjqyq tlÕ jQy'
Tjqyq Bg wjYH lïìhla" ueá yÜáhla" lvodis lene,s yd .sks fmÜáhla imhd
.;a y' iup;=ri%dldr ì%iag,a fndaâ lene,a,lska l=vd iq<x fm;a;la idod .;a
Tjqka mÍlaIKfha ksr; jQ wdldrh 1'1'2 rEmfhka ±lafõ'
mshjr 1
iup;=ri%dldr ì%iag,a 1 2
fndaâ lene,a,lska iq<x
fm;a;la idod .ekSu yd lïìh
lemqï
lïìh heùug ueÈka isÿre
4
lsÍu' 3 (b)
(a)
mshjr 2
lïìfha fl<jr l=vd lïì
f;dkavj q la idod .ekSu" Bg f;dkavqjla
iys;
wdikak j iq<x fm;af;a
fl<jr
w,jk ,o me;a; my<g (c) (d)
isák fia iú lsÍu' ueá 1" 2" 3" 4 fldka kjd we,ùfuka
iq<x fm;a; idod .ekSu mÍlaIKh
yÜáhlg lvodis tl;= lr
1'1'2 rEmh
.s k s o,a j d iq < x fm;a ;
.skakg by<ska we,a,Su'
.skakg by<ska we,aÆ úg iq<x fm;a; lrlefjk wdldrh ÿgq uxcq,d ;u
lgy~ wjÈ l<d h'
— ux wkqudfkg lsjqj foa yß nj mÍlaIKd;aul j Tmamq jqKd fka o @ ˜
—Tõ" Tõ" .skakg by<ska Wvq w;g iq<Õla we;s jk nj ±ka wmsg ks.ukh
lrkak mq¿jka ˜ oñ;a ;u woyi bÈßm;a lf<a h'
l§¾ Bg úreoaO úh'
—ux ys;kafka ks.ukhlg tkak wms blauka jqKd jeähs jf.a' ljqo okafka
iq<x fm;a; lrlejqfKa lvodis iys; ueá yÜáh ksid o ke;akï .skak ksid o
lsh,d @ ˜
—tfykï wms fkd±,a jQ lvodis iys; ueá yÜáhlg by<ska iq<x fm;a;
w,a,d n,uq'˜ uxcq,d ;u woyi bÈßm;a l<d h'
3
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
Tjqyq loS¾f.a u;h mÍlaId lsÍug l<ska.;a lvodis iys; yÜáhg iudk"
fkd ±,a jQ lvodis iys; yÜáhlg by<ska o iq<x fm;a; w,a,d neÆ y' túg iq<x
fm;a; lr lefjkafka ke;s nj ksÍlaIKh l< yels úh'
— .sks ±,a,lg by<ska ;dm ixjyk Odrd ksid Wvq w;g .uka lrk iq<Õla
we;s jk nj ±ka wmsg ielhlska f;dr j ks.ukh lrkak mq¿jka ˜ tA ldf.a;a
woyi úh'
±ka Tng ls%hdldrlu 1'1'1 ys fh§fuka Tjqka ,;a w;a±lSï ,nd.; yels h'
ls%hdldrlu - 1'1'1
.sks ±,a,lg by<ska Wvq w;g jd; Odrdjla .uka lrk nj fmkaùug
isiqka úiska lrk ,o ls%hdldrlug iudk ls%hdldrlula lvodis iys; ueá
yÜáh fjkqjg bámkaoï fhdodf.k w;ayod n,kak'
Tn okakjd o@
r;a jQ jd;h
.sks ±,a,g by<ska we;s jd;h r;a ùfuka tys >k;ajh
wvq fõ' tu ksid r;a jQ jd;h by<g .uka lrhs' túg we;s
jk bv iïmQ¾K lsÍug ±,a, foig wjáka isis,a jd;h isis,a isis,a
jd;h jd;h
.,d ths' fï ksid ±,a,la wi, Wvq w;g .uka lrk jd;
Odrdjla we;s fõ' fuh ixjyk Odrdjla f,i ye¢kafõ'
isiqka úiska ksÍlaIKh lrk ,o ixisoaêh wdY%s; j we;s jQ .eg¨j úi|d
.ekSug Tjqka wkq.ukh l< ls%hdud¾.h fufia fm< .eiaúh yels h'
1' m<uq mshjr - .sks f.dvg Wäka jQ .iaj, fld< w;= fi,ùu ksÍlaIKh
^Observation& lsÍu'
2' fojk mshjr - iq<Õl=;a fkdue;s j .sks f.dvg by<ska we;s fld< w;=
fi,fjkafka flfia o@ hk .eg¨j ^Problem& u;= ùu'
3' f;jk mshjr - .eg¨j iïnkaOfhka wkqudk ^Assumptions& fyj;a
l,ams; ^Hypotheses& f.dvke`.Su'
4' isjq jk mshjr - l,ams; mÍlaId lsÍu i|yd iqÿiq mÍlaIK ^Experiments&
ie,iqï lsÍu yd tAjd ls%hd;aul lsÍu'
5' mia jk mshjr - mÍla I Kd;a u l o;a ; úYa f ,a I Kfhka ks . ukhlg
^Conclusion& t<öu '
isik
q a úiska by; .eg¨j úi|d .ekSug wkq.ukh lrk ,o fuu lsh % dud¾.h
úoHd;aul l%uh ^Scientific method& f,i ye¢kafõ' úoHd;aul l%ufha tu mshjr
.e,Sï igyklska fufia ±laúh yels h'
4
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
ksÍlaIKh
l,ams; f.dvkeÕSu
ks.ukhlg t<öu
isiqka úiska ie,iqï l< mÍlaIKh ms<sn| j kej;;a wjOdkh fhduq lruq'
tu ie,iqu wkqj iq<x fm;a; N%uKh jQfha lvodis iys; yÜáh ksid ±hs isiqka
;=< ielhla u;= jq‚' tys § lvodis fkd±,a jQ yÜáhla o fhdodf.k iq<x
fm;a; Bg by<ska w,a,d ksÍlaIKh lrk ,§' tA uÕska iq<x fm;a; N%uKh ùu
.skak ksid we;s jQ ixisoaêhla nj ixikaokd;aul j fmkajd §ug yelss úh'
5
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
tA wkqj"
A hkq mÍlaIKh hs ^Experiment&'
B hkq md,l mÍlaIKh hs ^Control Experiment&'
A yd B tla j .;a úg th md,s; mÍlaIKhls
^Controlled Experiment&'
mÍlaIKh yd md,l mÍlaIKh y÷kd.ekSug
md,s; mÍlaIKhla ms<sn| j i,ld n,uq' ^ A& ^B&
—jd;fha ldnkavfhdlaihsâ jdhqj ;sfí˜ hk 1'1'3 rEmh -
l,am;s h mÍlaId lsÍug fhdod .;a md,s; mÍlaIKhl
§ iïmQ¾Kfhka u tlu ixhq;sfhka hq;a yqkq Èhr msrjQ iEu w;ska u iudk §is
folla fhdod .ksñka mÍlaIKh wgjd ;snQ wdldrh my; ±la fõ'
fmd,s;Ska mg,h
rn¾ má
yqkq Èhr yqkq Èhr
fmÜß §is
^ A& ^ B&
^ A& jd;hg újD; lr ;enQ yqkq Èhr ^B& jd;h fkd,efnk fia fmd,s;Skaj,ska
wdjrKh lr ;enQ yqkq Èhr
1'1'4 rEmh
fuys A hkq mÍlaIKh hs' B hkq md,l mÍlaIKh hs'
jd;hg újD;j ;enQ n`ÿfka yqkq Èhr u;=msg yq k q Èhfrys j¾K fjkila is ÿ
iqÿ mg,hla ne£ ;sfnkq ±lsh yels úh' fkdfõ'
6
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
Tyq ueiaikag meñ‚h yels jk
ishqï isÿre
mßÈ újD; j ;enQ uia iys; n÷ka iys; ±,a
lÜg,hla o" ueia i ka g meñ‚h froao
fkdyels fia isyska ±,aj,ska wdjrKh
l< uia iys; n÷ka lÜg,hla o tA n÷k
i|yd fhdod .;af;a h' ueiaikag
meñ‚h yels fia ilia l< n÷ka uia
zmÍlaIKhZ jQ w;r ueiaikag meñ‚h
fkdyels fia ±,aj,ska wdjrKh l< mÍlaIK wegjqu md,l wegjqu
n÷ka zmd,l mÍlaIKhZ úh' 1'1'5 rEmh
n÷ka lÜg, fofla u uia l=Kq ù we;s nj frã ksÍlaIKh lf<a h' mÍlaIK
wegjqï ;=<g ueiaika meñŒu;a" uiaj, by| mKqjka we;s ùu;a" Tjqka ál
Èklska ueiaika njg m;a ù msg ù hEu;a ksÍlaIKh l< yels úh' tfy;a ±,a
froafoka jeiQ md,l wegjqïj, ±, u; ueiaika .ejfik nj;a" we;eï úgl ±,
u; by| mKqjka we;s jk nj;a" tfy;a uia u; by| mKqjka fkdue;s nj;a"
ksÍlaIKh l< yels úh' fï wkqj l=Kq jk uiaj, by| mKqjka we;s jkafka
ueiaika fy<k ì;a;rj,ska nj frã ks.ukh lf<a h'
ks.ukhlg t<öu
7
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
1' fmksis,Ska fidhd.ekSu'
is;d n,kak'
frdamK udOHj, nelaàßhd úkdY ù we;s nj;a" tu ia:dkj, È,Srhla
j¾Okh ù we;s nj;a ksÍlaIKh lsÍfuka miq wef,laiekav¾ maf,ñx úiska
f.dvkÕkakg we;ehs is;sh yels l,ams;h l=ula o@
mejreu - 1
úgñka C fidhd.ekSu ms<sn| ft;sydisl isoaêh yd iïnkaO ls%hdj,sh
fidhd n,d jd¾;djla ilia lrkak' fï i|yd iqÿiq uQ,dY% fyda wka;¾
cd,h fyda Ndú; lrkak'
Tfí ±kqug
úoHd;aul l%uh Tiafia ks.ukj,g t<UqKq ;j;a ft;sydisl wjia:d
lsysmhla fufia h'
• .ilska .s,y s S fmdf<dj foig jefgk wem,a f.ähla ksÍlaIKh l< úoHd{
whsfila ksõgka .=re;ajdl¾IKh ms<n s | ixl,amh f,djg y÷kajd §u'
• meoafok mykl foda,kh yd foda,k ld,h ksÍlaIKh l< ;drld úoHd{
.e,S,sfhda .e,S,s wj,ïnh ^ksoiqk (- Trf,daiq nÜgd& f,djg y÷kajd §u'
8
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd h'
ls%hdldrlu 1'1'2
• wjg mßirh fyd¢ka ksÍlaIKh lrkak'
• ksÍlaIKh lr Tng we;s jk .eg¨ y÷kd.kak'
• tu .eg¨j,g úi÷ï fiùug bjy,a jk l,ams; f.dv kÕkak'
• ksÍlaIK" .eg¨ yd l,ams; j.=jl we;=<;a lrkak'
• tla .eg¨jla f;dardf.k iqÿiq md,s; mÍlaIKhla uÕska Bg wod<
l,ams;h mÍlaId lr ks.ukj,g t<fUkak'