Aksesori Kawalan Pembekal

Aksesori kawalan pembekal adalah termasuk di dalam litar jujukan utama.

Ianya bermula dari fius perkhidmatan perangkai neutral dan meter kwj.
Aksesori ini adalah hak milik pembekal tenaga elektrik (TNB). Pengguna
tidak boleh melakukan sebarang, percubaan, tentukan dan penyambungan
luar. Saiz kabel dan kadaran aksesori tersebut ditentukan oleh pihak
pembekal.

Aksesori Kawalan Pengguna

Ianya bermula selepas meter KWj dan terus ke aksesori berikut:

Pengasing/pencil – Suis fius atau MCCB
Pemutus Litar Bocor ke bumi – kendalian arus baki
Kotak Agihan – fius aksesori pemutus litar minature
Aksesori Fungsi Simbol Skema Hak
Milik/Peralatan
Kotak Simpang Menyambung Pembekal
bekalan elektrik  Kadaran yang
dari talian sesuai
perkhidmatan ke  Tidak boleh
fius perkhidmatan dipinda
pengguna  Tidak boleh
membuat
penyambungan
Fius  Pengasingan Pembekal
Perkhidmatan Bekalan
dan perangkai  Menghadkan
neutral arus
 Perlindungan
arus lebihan
Meter kWj Merekod jumlah Pembekal
tenaga yang
digunakan
Suis  Pengasingan  Pengguna
Fius  Perlindungan  Kadaran yang
(Suis Utama) arus lebihan betul
Suis berangkai
Pemutus Litar Memutuskan litar  Pengguna
Arus Baki apabila
berlakunya
kebocoran arus ke
bumi
Kotak Agihan Mengasingkan  Pengguna
litar utama
dengan litar akhir
 Litar Pendawaian Jujukan Kawalan Pengguna
Litar akhir

Kotak
agihan
Meter Kilowat Jam

E N
Fius kWJ
Perkhidamatan PLAB
aan

Perangkai Fius Utama

Kotak neutral
simpang
Elektrod
Bumi

Peraturan STM/IEE Litar Kawalan Pengguna

Mengikut keperluan IEE/STM setiap litar kawalan/jujukan pengguna mestilah

mengadakan:
 Pengasingan dan Perlindungan arus lebihan dan pengasingan
mestilah dipasang pada tempat yang mudah dicapai/dikendalikan
 Pengasingan mestilah dilakukan dengan memutuskan kedua-dua
punca hidup dan neutral
 Alat perlindungan mestilah berkadaran yang betul dan berfungsi

INFO SPESIFIKASI TEKNIKAL

Suis Utama /SKN Pemutus Litar Arus Baki

Jenis dwi kutub dan Neutral Kadaran Arus Beban
Kadaran 30A,60A & 100A 100A
Jenis Fius 63A
HRC 30A,40A,60A,80A & 100A 40A
Fius Perkhidmatan Kadaran Kepekaan
Jenis HRC 0.3 / 300mA
Kadaran 30A,60A & 100A 0.1 / 100mA
0.03 / 30mA
0.01 / 10mA
 PEMUTUS LITAR BOCOR KE BUMI ( KENDALIAN ARUS )
* Pemutus Litar Bocor ke Bumi kendalian arus digunakan bagi
melindungi pengguna dari renjatan elektrik apabila berlaku arus
bocor ke bumi di dalam sistem pemasangan pengguna.
* Ianya digunakan jika rintangan bumi melebihi keperluan
perlindungan menggunakan fius.
* Pemutus litar jenis ini berkendali apabila berlaku ketidak
seimbangan arus diantara pengalir hidup dan neutral.

PLBB Satu Fasa

Gelung Kendalian

Sesentuh

Gelung Pengesan

Punat Tekan Uji

Teras Teroid

Rintangan Penghad Arus

Ruang kosong
Kendalian / operasi
* Dalam operasi PLBB kendalian arus, pengalir hidup dan neutral
bertindak sebagai dua gelong primary dan teras besi sebagai
secondary. Bahagian secondary disambung pada elemen sensitif.
* Dalam keadaan normal arus yang mengalir melalui pengalir hidup
dan neutral adalah seimbang. Medan magnet yang terhasil di
sekeliling pengalir akan menghapuskan diantara satu sama lain.
Tiada arus yang terhasil dalam gelung pengesan.
* Apabila berlaku ketidak seimbangan arus pada pengalir hidup
dan neutral ( disebabkan berlaku kebocoran ) arus akan terhasil
pada gelung pengesan dan menghasilkan daya gerak elektrik.
* Daya gerak elektrik ini pula akan mengalir ke gelung pelantik
untuk memberikan ianya tenaga menarik sesentuh dan memutuskan
bekalan.

16A 6A

16 A 16A

BEBAN BEBAN

10a
 Ujian yang perlu dijalankan pada Pemutus Litar Bocor ke Bumi
* Beberapa ujian perlu dijalankan ke atas sebuah Pemutus Litar
Bocor ke Bumi bagi memastikan ianya sentiasa berada dalam
keadaan baik. Antaranya ialah :
a) Ujian melalui punatekan uji.
b) Ujian menggunakan pengubah dua belitan.
c) Ujian menggunakan Penguji RCCB.

RCCB / PLAB

Peraturan IEE Pemasangan RCCB

 Pemasangan PLAB perlu lah pada tempat yang mudah dikendalikan
 Ianya perlu berkendali pada kadar kepekaan yang ditetapkan
 Perlu diuji dengan mengunakan punat tekan uji dari masa ke masa
 Pengunaan PLAB adalah mengikut kadar kepekaan
i. 300mA/ 100mA Litar utama atau sub utama
ii. 30mA peralatan elektrik / pemanas air
iii. 10mA tempat hiburan awam
Litar Akhir Lampu

* Peraturan IEE telah menetapkan bahawa bagi satu litar yang

dikawal oleh satu alat pelindung mestilah tidak melebihi 1000
Watt. Pada amnya satu lampu berkadar 100 Watt setiap satu
dengan litar lampu tidak melebihi 10 poin.
* Kabel yang digunakan ialah kabel jenis kuprum bersalut PVK.
* Saiz minima kabel yang digunakan mestilah tidak kurang 1.5mm 2.
* Kadaran alat pelindung yang digunakan mestilah tidak melebihi 6
Amp. ( sama ada fius atau MCB )
* Pemasangan litar lampu menggunakan lebih dari satu litar akhir
kerana sekiranya salah satu litar mengalami kerosakan litar ianya
tidak menggangu litar yang lain.
* Bagi pemasangan lampu dalam industri biasanya kuasa sesebuah
lampu mungkin berbeza, contohnya 300 Watt, 500 Watt atau 1000
Watt, dengan itu litar ini boleh dikawal oleh fius berkadar 15 Amp.
dan saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang dari
2.5mm2.

LITAR AKHIR KUASA

Litar Soket Alir Keluar ( BS 1363 )

* Litar Soket Alir Keluar BS 1363 terdiri daripada dua jenis litar
iaitu :
a ) Litar Jejari
b ) Litar Gelang

Litar Jejari

* Peraturan IEE ke 16 menetapkan bilangan soket alir keluar

bergantung kepada keluasan lantai bilik saiz pengalir dan kadaran
perlindungan.
 * Litar ini mestilah dikawal oleh alat pelindungan sama ada fius
atau MCB
* Kabel yang digunakan ialah kabel jenis tembaga bersalut PVC
dan saiz kabel mestilah tidak kurang daripada 2.5mm 2.

Gambarajah Pendawaian Litar Jejari.

S/K 1 S/K 2

E
N
L

Litar Jejari Jenis A2

Kadaran arus kabel ditentukan oleh

kadaran arus perlindungan ( iaitu 30A
atau 32A – Fius atau MCB ). Kabel
jenis tembaga tidak kurang dari 4
mm2 boleh digunakan dan luas
maksimum lantai untuk pemasangan
jenis ini ialah 50 meter persegi.

Luas lantai
maksimum
50 meter
persegi

4mm

30A
 Litar Jejari Jenis A3

Kadaran arus kabel ditentukan

oleh kadaran arus perlindungan
iaitu 20A. Kabel jenis tembaga
tidak kurang daripada 2.5 mm2
boleh digunakan dan luas
maksimum lantai untuk
pemasangan jenis ini ialah 20
Luas lantai meter persegi.
maksimum
20 meter
persegi

2.5mm

20A

Litar Gelang Jenis A1

* Peraturan IEE telah menetapkan Litar Gelang hanya boleh di
pasang pada kawasan yang tidak melebihi 100 meter persegi.
* Jumlah bilangan soket yang boleh di pasang pada satu Litar
Gelang tidak terhad.
* Walau bagaimanapun jumlah arus yang digunakan mestilah tidak
melebihi kadaran arus fius yang mengawal litar berkenaan.
* Jumlah 'spur' atau sulur bagi satu Litar Gelang tidak melebehi
bilangan soket.
* Kadaran alat perlindungan arus lebih ialah 30 Amp. / 32 Amp.
* Saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang daripada
2.5mm2.
* Konduktor litar membentuk suatu gelang berterusan bermula dari
punca bekalan ( litar akhir ) ke beberapa poin soket alir keluar
dan balik semula ke punca bekalan.
'Spur' disambung dengan
menggunakan
kotak sambungan

“Spur” disambung
pada terminal soket

* 'Spur' boleh disambung pada :

a ) terminal soket dalam litar
b ) menggunakan kotak sambungan diantara poin soket.
c ) di tempat asal gelang itu.
iv Litar akhir kuasa peralatan

* Litar yang mengambil bekalan terus dari sumber bekalan

* Menggunakan peralatan kawalan tertentu bagi mengawal bekalan
seperti
pemula,unit kawalan pemasak dan suis dwi kutub
 Menggunakan saiz kabel tidak kurang dari 4mm

20A

Unit Pemanas air

20A
SPN Suis Utama PLAB
Unit Pendingin udara
Punca 20A
Bekalan
Pam air
40 Amp 40A 32A
100mA
Unit Pemasak

Kabel 2 x 4mm2 pvk

Litar akhir Khas

 Terdapat juga litar yang dipasang secara berasingan dalam litar akhir
lampu dan kuasa disebabkan pengunaan arus yang rendah dan perlu
* Pengiraan arus beban beban ini tidak termasuk dalam jadual peraturan
Faktur Pelbagaian
* Tiga jenis litar yang perlu pengasingan ialah :
i. Litar loceng dan Penggera elektrik
ii. Litar lampu kecemasan
iii Litar soket pencukur
i. Pendawaian Loceng dan Penggera Elektrik

Suis Loceng
Loceng elektrik dan
penggera.

Alat Ubah
(240V – 12V)

E
H
N

ii. Litar Lampu Kecemasan

* Litar lampu kecemasan biasanya tidak mempunyai suis kawalan

* Bekalan biasa digunakan untok mengecas bateri lampu secara
automatik apabila dalam keadaan normal
* Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5 mm dan dilindongi oleh pemutus
litar 6Amp
* Biasanya di katogerikan kepada jenis Senggara dan Tak senggara
 * Dalam system senggara lampu kecemasan akan sentiasa dihidupkan
me
melalui pengubah langkah turun dan jika berlaku kegagalan bekalan
ianya akan terus menyala melalui bekalan bateri
* Dalam system Tak senggara pula lampu kecemasan akan hanya
menyala apabila berlaku kegagalan bekalan utama

iii. Litar Pencukur

* Satu litar yang di pasang didalam bilik air bagi kemudahan alat
pencukur
* Menggunakan unit pencukur dwi voltan
* Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5mm dan kadar alat perlindongan
ialah 6 amp