You are on page 1of 10

http://www.lawcommission.gov.

np

aL=kL sf]O{/fnf d]df]l /on SofG;/ c:ktfn P]g , @)%#


nfndf]x/ / k| sfzg ldlt
@)%#.!!.!%
;+ zf] wg ug{ ag]sf] P]g
!= cfos/ P]g , @)%* @)%*.!@.!(
@= aL=kL=sf]O{/ fnf d] d f]l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+z f] wg_ P] g, @)^$ @)^$.(.#)
#= u0ftGq ;' b[ 9Ls/0f tyf s] xL g] kfn sfg"g ;+z f] wg ug]{ P]g, @)^^ @)^^.!).&

@)%# ;fnsf] P]g g+= #$

aL=kL= sf]O/fnf d]df]l/on SofG;/ c:ktfnsf] :yfkgf / Joj:yf ug{


ag]sf] P]g
k|:tfjgf M hgg] tf :juL{o laZj] Zj/ k| ;fb sf]O/fnfsf] lr/ko{ G t :d[l t sfod /fVg SofG;/ /f] u
;DaGwL pRr:t/Lo cWoog / cg' ;Gwfgsf] nflu cfjZos hgzlQm tof/ u/L o; If]q nfO{
cfTdlge{/ agfO{ SofG;/ /f] uaf6 u|l ;t JolQmsf] /f] usf] lgbfg / pkrf/sf] nflu cfjZos
pRr:t/Lo :jf:Yo ;] j f k|bfg u/L pgLx?nfO{ dfgjf]l rt hLjgofkg ug{ ;Ifd t'Nofpg Pp6f
SofG;/ c:ktfnsf] :yfkgf / ;+ rfng ug{ jf~5gLo ePsf] n],
>L % dxf/fhflw/fh jL/]Gb| jL/ ljqmd zfxb] jsf] zf;gsfnsf] kRrL;f}+ jif{d f ;+ ;bn] of]
P]g agfPsf] 5 .
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd æaL=kL=sf] O{/fnf d] df]l /on SofG;/ c:ktfn P]g ,
@)%#Æ /x] s f] 5 .
-@_ of] P]g g] kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k| sfzg u/L tf]s]sf] ldltb]l v
k| f/De x'g]5 .
@= kl/efiff M ljifo jf k| ;+un] csf]{ cy{ gnfu] df o; P] gdf,–
-s_ æc:ktfnÆ eGgfn] bkmf # adf]l hd :yfkgf ePsf] aL=kL= sf]O/fnf d] df]l/on
SofG;/ c:ktfn ;D´g' k5{ .


ldlt @)%$.@.@! b]lv k| f/De x' g] u/L tf]lsPsf] -g] kfn /fhkq ldlt @)%$.@.@!_

- 1-
http://www.lawcommission.gov.np

-v_ æ;ldltÆ eGgfn] bkmf & adf]l hd ul7t ========;+ rfns ;ldlt ;D´g' k5{ .
-u_ æcWoIfÆ eGgfn] ;ldltsf] cWoIf ;D´g' k5{ .

-3_ æ;b:oÆ eGgfn] ;ldltsf] ;b:o ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] ;ldltsf] cWoIf ;d] tnfO{
hgfp“5 .
-ª_ æsfo{ sf/L lgb]{ zsÆ eGgfn] bkmf !@ adf]l hd lgo' Qm ePsf] sfo{ s f/L lgb]{zs
;D´g' k5{ .
-r_ ætf]l sPsf] Æ jf ætf]l sP adf]lhdÆ eGgfn] of] P]g cGtu{ t ag] sf] lgoddf tf]lsPsf]
jf tf]lsP adf]l hd ;D´g' k5{ .
#= jL=kL= sf]O/fnf d]df]l/on SofG;/ c:ktfnsf] :yfkgf M -!_ g]kfndf SofG;/ /f] u ;DaGwL
pRr:t/Lo cWoog cg' ;Gwfgsf] nflu cfjZos hgzlQm tof/ u/L o; If] q nfO{ cfTdlge{ /
agfO{ SofG;/ /f]usf] /f]s yfd, ;f] /f] uaf6 u|l;t JolQmx?sf] /f] usf] lgbfg / pkrf/sf]
nflu pRr:t/Lo :jf:Yo ;] jf k|b fg u/L pgLx?nfO{ dfgjf]l rt hLjgofkg ug{ ;Ifd
t'Nofpg Ps /fli6« o k|]if0f c:ktfnsf] ?kdf Pp6f jL=kL= sf]O/fnf d] d f]l/on SofG;/
c:ktfn :yfkgf ul/Psf] 5 .
-@_ c:ktfn lrtjg lhNnfsf] e/tk'/ df :yfkgf ul/g] 5 / cfjZostf cg' ;f/ cGo
lhNnfdf klg o; c:ktfnsf] zfvf OsfO{ :yfkgf ug{ ;lsg]5 .
$= c:ktfn :jzfl;t ;+:yf x'g] M -!_ c:ktfn cljlR5Gg pQ/flwsf/jfnf Ps :jzfl;t /
;+ ul7t ;+: yf x'g]5 .
-@_ c:ktfnsf] cfÇgf] Pp6f 5'§} 5fk x' g]5 .
-#_ c:ktfnn] JolQm ;/x rn crn ;DklQ k| fKt ug{ , pkef] u ug{, a] rlavg ug{
jf cGo lsl;dn] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-$_ c:ktfnn] JolQm ;/x cfÇgf] gfdaf6 gfln; ph'/ ug{ / c:ktfn pk/ klg
;f]x L gfdaf6 gfln; ph' / nfUg ;Sg]5 .


aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P] g, @)^$ 4f/f lemlsPsf] .

aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P]g, @)^$ 4f/f ;+ zf]lwt .

- 2-
http://www.lawcommission.gov.np

%= c:ktfnsf] p2]Zo M c:ktfnsf] p2] Zo b]x fo adf]l hd x'g]5 M–


-s_ SofG;/ /f] usf] /f] s yfd, ;f] /f] uaf6 u|l;t JolQmx?sf] /f] usf] lgbfg / pkrf/sf]
nflu pRr:t/Lo :jf:Yo ;] j f k| b fg u/L pgLx?nfO{ dfgjf]l rt hLjgofkg ug{
;Ifd t'Nofpg] .
-v_ SofG;/ /f] u ;DaGwL pRr:t/Lo cWoog cg' ;Gwfg ug]{ / ;f]sf] nflu cfjZos
hgzlQm tof/ u/L o; If]q df cfTdlge{/ tf k| fKt ug]{ ,
-u_ SofG;/ /f] usf] /f] s yfd, lgbfg tyf pkrf/sf nflu ljls/0fo' Qm kbfy{x ?sf] k|o f] u,
;+ ro, lj:yfkg tyf ;f] sfo{ df k|of] u x' g] pks/0f ;+ rfng k| s[o f nufot cGo
;' /IffTds pkfox?sf] ;DaGwdf cGt//fli6« o dfGotf tyf k| rngsf] k|l ts" n gx' g]
lsl;dsf k|0 ffnLx?sf] ljsf; ug]{ ,
-3_ /fli6«o SofG;/ /f] u lgoGq0f sfo{ qmd ;+ rfng ug]{ .
^= c:ktfnsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M o; P]g df cGoq n]lvPsf] sfd, st{ Jo / clwsf/sf]
cltl/Qm c:ktfnsf] sfd, st{ Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ SofG;/ /f] usf] /f] s yfd, lgbfg / pkrf/sf] nflu pRr:t/Lo :jf:Yo ;] jf pknAw
u/fpg] .
-v_ SofG;/ /f] usf] /f] s yfd, lgbfg / pkrf/sf] nflu /fli6«o SofG;/ /f] u lgoGq0f
sfo{qmd ;+ rfng ug]{ .
-u_ SofG;/ /f] usf] /f] syfd, lgbfg / pkrf/sf] nflu cfjZos hgzlQm tof/ ug]{ .
-3_ SofG;/ /f] u ;DaGwdf cWoog cg' ;Gwfg ug]{ , u/fpg] .
-ª_ SofG;/ /f] usf] /f]s yfd, lgbfg / pkrf/sf] nflu :jb] zL tyf ljb]z L ;/sf/L tyf
u}/ ;/sf/L ;+: yfx?;+ u ;Dks{ Pj+ ;dGjo sfod /fvL ;f] ;DaGwdf /fli6«o gLlt,
of] hgf tyf sfo{ qmd tof/ u/L g] kfn ;/sf/df k]z ug]{ .
-r_ SofG;/ /f] usf] /f] s yfd, lgbfg / pkrf/sf] sfo{ df ;+ nUg lgsfonfO{ ljQLo tyf
k| fljlws ;xof] u k| b fg ug]{ .
-5_ SofG;/ /f] usf] /f] syfd, lgbfg / pkrf/sf] sfo{df ljls/0f lrlsT;f k4lt
ckgfpF b f ljls/0fo' Qm kbfy{ sf] ;+ ro, k|o f] u / lj:yfkg ubf{ tf]l sP adf]lhdsf]
;' /IffTds pkfo tyf k|ljlwx? cjnDag ug]{ .

- 3-
http://www.lawcommission.gov.np

-h_ SofG;/ /f] usf] /f]s yfd, lgbfg / pkrf/sf] sfo{ df 5fqj[lQ kbs / k' /:sf/x?
k|bfg ug]{ .
-´_ SofG;/ /f] usf] btf{ k| 0 ffnL ljsl;t u/L g] 6js{ c:ktfn tyf ;Da4 ;+ : yfx?
dfkm{ t ;] jf lj:tf/ ug]{ .
-`_ c:ktfnaf6 k|b fg ul/g] :jf:Yo ;] jf afktsf] z'N sx? tf] Sg] / k|fKt ug]{ .
-6_ c:ktfnsf] ;' k|aGw ug]{ .
-7_ c:ktfnsf] lgdf{0f, lj:tf/ / dd{ t ug]{ .
-8_ c:ktfnsf] ;] j fsf] ;' wf/ / lj:tf/sf] nflu cfjZos ;fwg / ;'l jwfsf] Joj:yf
ug]{ .
-9_ c:ktfnsf] jflif{ s k|ltj]bg ;ldlt dfkm{ t g] kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug]{ .
-0f_ c:ktfnsf] ;DaGwdf ePsf gLltut lg0f{o / ;f] s f] sfof{G jogsf] ;DaGwdf
cfjlws ?kdf g] kfn ;/sf/nfO{ hfgsf/L u/fpg] .
-t_ c:ktfnsf] p2] Zo k"/f ug{ cGo cfjZos sfo{x? ug]{, u/fpg] .

&= ;ldltsf] u7g M -!_ of] P] g jf o; P]g cGtu{ t ag] sf] lgod adf]l hd c:ktfnnfO{ ePsf]
;Dk" 0 f{ sfd, st{ Jo tyf clwsf/sf] k| of] u u/L c:ktfnsf] ;~rfng, /] vb] v / Joj:yfkg
ug{ s f] nflu b]x fo adf]l hdsf] Ps ;~rfns ;ldltsf] u7g x'g]5 M–

-s_ dfGotfk| fKt lzIf0f ;+:yfaf6 lrlsT;fzf:q


ljifodf sDtLdf :gftsf] Q/ pkflw xfl;n u/L
SofG;/ /f]usf] If] q df sDtLdf kGw| jif{ sfd
u/] sf] jf dfGotfk| fKt lzIf0f ;+:yfaf6
lrlsT;fzf:q ljifodf sDtLdf :gftsf]Q /
pkflw xfl;n u/L :jf:Yo If]qdf sDtLdf aL;
jif{sf] cg' ejk| fKt jl/i7 lrlsT;sx¿dWo] af6
g]kfn ;/sf/åf/f dgf] gLt lrlsT;s – cWoIf
-v_ =========================== –;b:o
-u_ :jf:Yo tyf hg;+ Vof dGqfnosf] ;lrj jf
lghn] tf] s]sf] ;f] dGqfnosf] sDtLdf
/fhkqflÍt k| yd >] 0fLsf] clws[ t –;b:o


aL=kL=sf]O{/fnf d]d f]l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+ zf]wg_ P] g, @)^$ åf/f ;+ zf]l wt .

u0ftGq ;'b[9 Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg" g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)^^ åf/f lemlsPsf] .

- 4-
http://www.lawcommission.gov.np

-3_ cy{ dGqfnosf] ;lrj jf lghn] tf] s]sf] ;f]


dGqfnosf] sDtLdf /fhkqflÍt k| yd >] 0 fLsf]
clws[ t –;b:o
-ª_ k| d'v, e/tk'/ gu/kflnsf –;b:o
-r_ SofG;/ /f]usf] If] qdf ;+ nUg lrlsT;sdWo] af6
blnt, hghflt tyf dw] z Lsf] k|ltlglwTj x' g]
u/L sDtLdf b'O{hgf dlxnf ;lxt g] kfn
;/sf/n] dgf]gog u/]s f rf/hgf –;b:o
-5_ c:ktfndf sfo{/ t lrlsT;sdWo] a f6 pknAw
eP;Dd Pshgf dlxnf /xg] u/L ;ldltn]
dgf]gog u/]sf b'O{hgf –;b:o
-h_ ;fdflhs ;] jfsf] If]q df sfo{/ t k|l tli7t
JolQmx¿dWo]af6 sDtLdf Pshgf dlxnf ;lxt
g]kfn ;/sf/n] dgf]g og u/] sf b'O{ hgf –;b:o
-em_ k|l tlglw, /fli6«o :jf:Yo cg' ;Gwfg kl/ifb\ –;b:o
-`_ sfo{s f/L lgb]{zs – ;b:o–;lrj
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hd dgf]g Lt ;b:osf] kbfjlw tLg jif{s f] x'g] 5 .
-#_ pkbkmf -@_ df h' g ;'s} s'/ f n]l vPsf] eP tfklg dgf]gLt ;b:on] OdfGbf/Lk" j{s
sfd gu/] d f jf cfˆgf] kbLo lhDd] jf/L k"/f gu/] df jf lghdf sfo{Ifdtfsf] cefj ePdf
g]kfn ;/sf/n] To:tf] ;b:onfO{ h' g;'s} avt ;b:oaf6 x6fpg ;Sg]5 .
t/ To;/L kbaf6 x6fpg' cl3 lghnfO{ cfˆgf] ;kmfO k]z ug]{ df}sfaf6 jl~rt
ul/g] 5}g .
-$_ ;ldltn] cfjZos b] v]df ;DalGwt ljifosf] s'g} ljz]if1nfO{ ;ldltsf] a}7 sdf
ko{ j]I fssf] ¿kdf efu lng cfdGq0f ug{ ;Sg] 5 .
-%_ ;ldltsf] a} 7s ;DaGwL cGo sfo{l jlw tf]l sP adf]lhd x' g]5 .
*= ;b:otf sfod g/xg]g/xg M -!_ ;ldltsf] kb] g ;b:o afx]s cWoIf tyf cGo ;b:ox?
b]xfosf] s' g} cj:yfdf cfkmgf] kbdf /xg] 5}g g\ M–
-s_ d[To' ePdf,
-v_ kbfjlw ;dfKt ePdf,
-u_ ;ldlt ;dIf lbPsf] /fhLgfdf :jLs[ t ePdf,

- 5-
http://www.lawcommission.gov.np

-3_ s'g} ;" rgf glbO{ nuftf/ cf7 k6s ;ldltsf] a}7sdf cg' kl:yt
/x]d f,

-ª_ ========
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sf/0f k/L cWoIf jf s' g} ;b:osf] kb l/Qm ePdf afF s L
cjlwsf] lgldQ csf]{ cWoIf jf ;b:osf] dgf]gog ug{ ;lsg]5 .
(= sfd sf/afxL ab/ gx'g] M ;ldltsf] u7gdf s'g} q' 6L eO{ jf s' g} ;b:osf] :yfg l/Qm eO{
;ldltdf s'g} sfd sf/afxL ePsf] eP tfklg ;f]x L sf/0fn] dfq To:tf] sfd sf/afxL ab/
x'g] 5}g .

!)= cWoIfsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ cWoIfsf] sfd, st{ Jo tyf clwsf/ b]x fo adf]l hd
x'g]5 M–
-s_ c:ktfnnfO{ k| e fjsf/L 9Ën] ;~rfng ug{ cfjZos of] hgf tyf
sfo{qmd agfO{ nfu" ug]{ ,
-v_ ;ldltn] u/] sf lg0f{o sfof{ G jog ug]{ u/fpg],
-u_ c:ktfnsf] jflif{ s sfo{ qmd agfpg nufO{ ;ldlt ;dIf k]z ug]{ .
-@_ cWoIfsf] cGo sfd, st{ Jo / clwsf/ tf]l sP adf]l hd x'g] 5 .
!!= ;ldltsf] ;b:o–
;b:o–;lrjsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M ;ldltsf] ;b:o–;lrjsf] sfd, st{Jo
/ clwsf/ tf]lsP adf]l hd x'g] 5 .
!@= sfo{sf/L lgb]{zs, ;Nnfxsf/ tyf cGo sd{rf/L M -!_ c:ktfnsf] b}lgs k|zf;g ;+ rfng
ug{ s f] nflu ;ldltn] Ps sfo{ s f/L lgb]{ zs lgo' Qm ug]{ 5 .
-@_ c:ktfnn] cfjZostf cg' ;f/ cGo ;Nnfxsf/ / sd{ rf/Lx? lgo' Qm ug{
;Sg]5 .

-#_ ;ldltsf] ;b:o tyf ;Nnfxsf/sf] ;'ljwf tf]lsP adf]l hd x'g]5 .

-#s_ sfo{ sf/L lgb]{zs tyf sd{ rf/Lsf] of] Uotf, lgo'l Qm, kfl/>lds Pj+ ;] jfsf]
zt{ tyf ;'l jwf tf]l sP adf]lhd x' g]5 .


jL=kL=sf]O{ /fnf d]df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+z f]w g_ P] g, @)^$ 4f/f lemlsPsf] .

aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P]g, @)^$ 4f/f ;+ zf]lwt .

aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P]g, @)^$ yk .

- 6-
http://www.lawcommission.gov.np

!#= sfo{sf/L lgb]{zssf] sfd, st{Jo / clwsf/ M sfo{ sf/L lgb]{zssf] sfd, st{ Jo / clwsf/
tf]lsP adf]l hd x'g] 5 .

!$= ;ldltsf] ;b:o tyf c:ktfnsf] sd{rf/Lpk/ k|ltaGw M ;ldltsf] ;b:o, c:ktfnsf]
;Nnfxsf/, sfo{ sf/L lgb]{z s / sd{ rf/Ln] c:ktfn;“usf] s' g} klg sf/f] af/ jf 7]Ssfk§fdf
k| ToIf jf ck| ToIf ?kn] lx:;]b f/ x'g kfpg] 5}g .
!%= c:ktfn pk/ Ifltk"lt{ dfu bfaL ug{ gkfOg]
gkfOg M SofG;/ /f] usf] pkrf/sf] nflu c:ktfndf
egf{ ePsf la/fdLsf] :jf:Yo pkrf/sf] l;nl;nfdf c:ktfnsf] lrlsT;s jf :jf:YosdL{ n]
tf]lsP adf]l hdsf] k| s[o f ckgfO{ tf]lsPsf] dfqf cg' ;f/sf] ljls/0fo' Qm kbfy{ / cGo cf}i fwL
k|of] u u/]s f] sf/0faf6 la/fdLnfO{ s' g} lsl;dsf] k|l ts" n zf/Ll/s k| e fj kg{ uPdf ;f]
afkt To:tf] la/fdLn] c:ktfn / c:ktfnsf] lrlsT;s jf :jf:YosdL{ pk/ cfly{ s jf
cGo s'g} lsl;dsf] Ifltk"l t{ dfu bfaL ug{ kfpg] 5}g .
t/ c:ktfnsf] lrlsT;s jf :jf:YosdL{ sf] nfk/afxL jf x] nrqmofO{ af6 tf]lsPsf]
k| s[o f / tf]l sPsf] dfqfdf km/s kg]{ u/L ljls/0fo' Qm kbfy{ / cGo cf}ifwL k|of] u u/] s f]
sf/0faf6 la/fdLnfO{ s' g} lsl;dsf] k|lts"n zf/Ll/s k| efj kg{ uPsf] cj:yfdf To:tf]
lrlsT;s jf :jf:YosdL{ pk/ Ifltk"l t{ dfu bfaL ug{ o; bkmfn] afwf k' ¥ofPsf] dflgg]
5}g .
!^= cWoog cg';Gwfgsf] nflu zj k/LIf0f ug]{ clwsf/ M -!_ SofG;/ /f] usf] pkrf/sf] nflu
c:ktfndf egf{ ePsf la/fdLn] cfkm\gf] d[ To' kZrft cfkm\ gf] zj To:tf] /f] u ;DaGwL
cWoog cg' ;Gwfgsf] nflu k/LIf0f ug{ kfpg] u/L dGh'/ L lbPdf To:tf] d[ tssf] zj bfx
;+ :sf/ ug'{ cl3 c:ktfnn] ;f] adf]lhd zj k/LIf0f ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hd cWoog jf cg' ;Gwfgsf] lgldQ dGh'/ L lbg gkfpF b}
c:ktfndf egf{ ePsf] s'g} la/fdLsf] d[ To' x'g uPdf To:tf] d[ tssf] zjnfO{ SofG;/ /f] u
;DaGwL s' g} cWoog jf cg';Gwfgsf] nflu k/LIf0f ug{ c:ktfnnfO{ afwf k'¥ofPsf] dflgg]
5}g .
-#_ pkbkmf -!_ adf]l hd zj k/LIf0fsf] nflu dGh'/ L lbg] lng] ;DaGwL cGo
sfo{ljlw tyf zt{ x? tf]lsP adf]l hd x'g]5 .


aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P]g, @)^$ 4f/f ;+ zf]lwt .

- 7-
http://www.lawcommission.gov.np

!&= c:ktfnsf] sf]


sf]if M -!_ c:ktfnsf] sf]i fdf b]x fosf /sdx? /xg] 5g\ / c:ktfnsf] vr{ ;f]
sf]i faf6 Joxf]l/g]5 M–
-s_ g]kfn ;/sf/af6 c:ktfnsf] nflu k| fKt /sd,
-v_ s'g} ljb]zL ;/sf/ jf cGt//fli6« o ;+3 ;+: yfaf6 k| fKt /sd,
-u_ c:ktfnn] k|bfg u/]sf] ;] j faf6 k|fKt /sd,
-3_ ljleGg JolQmx?af6 k| fKt cg'b fgsf] /sd,
-ª_ cGo ;| f]taf6 k| fKt /sd .
-@_ g] kfn ;/sf/, ljb]zL ;/sf/ jf cGt//fli6«o ;+3 ;+: yfaf6 h'g sfo{qmd jf
sfo{sf] lgldQ c:ktfnnfO{ /sd k| fKt u/fO{ Psf] 5 ;f] /sd ;f] xL sfo{qmd jf sfo{ df dfq
vr{ ug'{ kg]{5 .
-#_ c:ktfnsf] sf]ifsf] ;+ rfng tf]l sP adf]lhd x'g]5 .
!*= c:ktfnnfO{ 5'6 / ;'ljwf M -!_ c:ktfnnfO{ b]x fo adf]l hdsf s'/fx?df eG;f/, laqmL s/,
#
=========== / /lhi6«] zg b:t'/ nfUg] 5}g M–
-s_ c:ktfnsf] lgdf{ 0 f tyf ;+ rfngsf] nflu ljb]z af6 l´sfOg]
cfjZos lgdf{ 0 f ;fdu| L, d]l zg/L / cf} hf/x?df,
-v_ c:ktfnn] k|bfg ug]{ 5fqj[l Q, ljåt\ j[lQ / k' /:sf/x?df,
-u_ c:ktfnn] k| fKt u/]sf] bfg–bftJo, cg'b fg tyf cGo cfo;| f]t /
c:ktfnsf] ;DklQdf, /
-3_ c:ktfnn] vl/b ug]{ crn ;DklQsf] lnvtsf] /lhi6«] zgdf .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ adf]l hdsf ;fdfgx? ljb] zaf6 l´sfpg' cufj}
c:ktfnn] To:tf] ;fdfgx?sf] d"No ;" rL / kl/df0f ;lxtsf] ljj/0f :jf:Yo dGqfno dfkm{ t
cy{ dGqfnodf k]z ug'{ kg]{ 5 .
!(= n]vf / n]vfk/LIf0f M -!_ c:ktfnsf] cfo Joosf] n] vf tf]lsP adf]l hd /flvg] 5 .
-@_ c:ktfnsf] n] vfk/LIf0f dxfn] vf k/LIfssf] ljefuaf6 x' g]5 .
@)= k|fljlws ;ldlt u7g ug{ ;Sg]
;Sg M -!_ c:ktfnnfO{ cfjZos kg]{ k|fljlws ;] jf tyf ;xof] u
pknAw u/fpg ;ldltn] cfjZostf cg' ;f/ k| fljlws ;ldlt u7g ug{ ;Sg] 5 .

#
cfos/ P]g, @)%* åf/f lemlsPsf] .

- 8-
http://www.lawcommission.gov.np

-@_ pkbkmf -!_ adf]l hd ul7t k| fljlws ;ldltsf] sfd, st{ Jo, clwsf/ tyf
sfo{ljlw ;ldltn] tf] s] adf]l hd x' g]5 .
@!= clwsf/ k|Tofof]hg M ;ldltn] of] P]g jf o; P]g cGtu{ t ag] sf] lgod adf]l hd cfkm" nfO{
k| fKt clwsf/ cfjZostf cg' ;f/ ;ldltsf] s'g} ;b:o, c:ktfnsf] sfo{s f/L lgb]{ zs jf
s'g} clws[ t sd{ rf/LnfO{ k| Tofof] hg ug{ ;Sg]5 .
@@= lgb]{zg lbg ;Sg] M g]kfn ;/sf/n] of] P]g sfof{G jog ug]{ ;DaGwdf cfjZos b] v]s f
gLltut s' /fx?df c:ktfnnfO{ lgb]{zg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgb]{ zgsf] kfngf ug'{
c:ktfnsf] st{Jo x'g]5 .
@#= g]kfn ;/sf/;+
;/sf/;+u ;Dks{ M SofG;/sf] pkrf/ tyf /f] syfd ;DaGwL s'g} gLltut ljifodf

c:ktfnn] g] kfn ;/sf/;F u ;Dks{ /fVg' k/] df :jf:Yo tyf hg;+ Vof dGqfno dfkm{ t
/fVg] 5 / cGo ljifodf g] kfn ;/sf/sf] h' g;' s} dGqfno jf sfof{ no;+ u ;f]´} ;Dks{ /fVg
;Sg]5 .
@$= lgod agfpg] clwsf/ M o; P] gsf] p2] Zo sfof{ Gjog ug{ ;ldltn] cfjZos lgodx?
agfpg ;Sg] 5 .
t/g] kfn ;/sf/nfO{ cfly{s Jooef/ kg]{ ljifodf lgod agfpFbf g] kfn ;/sf/sf]
;xdlt lng' kg]{5 .
@%= lgb]{lzsf agfpg ;Sg] M -!_ c:ktfnn] of] P]g / o; P] g cGtu{ t ag]sf lgodx?sf]
k|lts" n gx'g] u/L SofG;/ /f] usf] pkrf/sf] nflu k|o f] u ul/g] ljls/0fo' Qm kbfy{ s f] ;+ ro,
lj:yfkg / k|o f] usf] ;DaGwdf cGt/f{li6«o ;+ :yfx?af6 lgwf{l/t lgod tyf dfGotfx?sf]
sfof{ G jogsf] nflu cfjZos kg]{ lgb]{lzsf agfO{ nfu" ug{ ;Sg] 5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf] lgb]{lzsf gagfP;Dd o; ;DaGwdf cGt/f{li6« o
;+ :yfx?af6 lgwf{l/t lgod tyf dfGotfx?nfO{ ;ldltn] cjnDag ug{ u/fpg ;Sg]5 .

aL=kL=sf]O{ /fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+zf] wg_ P]g, @)^$ 4f/f ;+ zf]lwt .

aL=kL=sf] O{/fnf d] df] l/on SofG;/ c:ktfn -klxnf] ;+ zf] wg_ P] g, @)^$ yk .
b|J6Jo M
!= s]xL g] kfn sfg" g ;+ zf] wg ug]{ P] g, @)^# adf] lhd ¿kfGt/ ePsf zAbx¿M–
æ>L % sf] ;/sf/Æ eGg] zAbsf] ;§f æg] kfn ;/sf/Æ .
@= u0ftGq ;'b[ 9Ls/0f tyf s]xL g] kfn sfg"g ;+zf] wg ug]{ P] g, @)^^ 4f/f æ>L % sf] k|z l:tÆ eGg] zJbx? lemlsPsf 5g\ .

- 9-
http://www.lawcommission.gov.np

-#_ pkbkmf -!_ adf]l hd nfu" u/]sf] lgb]{l zsf jf pkbkmf -@_ adf]lhd cjnDag
ul/Psf lgod tyf dfGotfx?sf] kfngf ug'{ ;DalGwt ;a} sf] st{ Jo x'g]5 .

- 10 -

You might also like