სასწავლო კურსის სილაბუსი

saswavlo kursis adamianis ZiriTadi uflebebi da Tavisuflebebi

dasaxeleba
saswavlo kursis
kodi
saswavlo kursis iuridiuli fakultetis bakalavriati,
statusi savaldebulo disciplina
saswavlo kursis erTi semestri
xangrZlivoba
ECTS 6 krediti, aqedan leqcia _ 30 saaTi (kviraSi 2 sakontaqto saaTi,
sul 15 kvira), samuSao jguf – 30 saaTi (kviraSi 2 sakontaqto
saaTi, sul 15 kvira), danarCeni damoukidebeli muSaoba da
weriTi gamocdisTvis mzadeba
leqtori ვასილ გონაშვილი, samarTlis doqtori, asocirebuli profesori, Tsu
iuridiuli fakulteti,
მაილი: vasil.gonashvili@tsu.ge
კონსულტაციის საათები: ორშაბათი: 11.00-13.00; 15.00-18.00.
saswavlo kursis adamianisa da moqalaqis uflebebisa da Tavisuflebebis dacvasa
mizani da maTi realuri ganxorcielebis garantiebis Seqmnas umTavresi
adgili ukavia rogorc saerTaSoriso samarTalSi, ise yoveli
demokratiuli saxelmwifos kanonmdeblobaSi, maT Soris
saqarTveloSi. kerZod, saqarTvelos konstituciis me-2 Tavi
eTmoba adamianis ZiriTad uflebebsa da Tavisuflebebs, xolo
sakiTxi detalurad mowesrigebulia organuli an Cveulebrivi
kanonebiT, aseve im saerTaSoriso normatiuli aqtebiT, romelTa
monawilec aris Cveni qveyana. am sakiTxTa did
mniSvnelobaze metyvelebs aseve bolo periodSi saqarTveloSi
ganxorcilebuli cvlilebebi, racam ufro metad srulyo es sfero.
sagnis Seswavlisas yuradRebas gavamaxvilebT adaminisa da
moqalaqis politikur, socialur-ekonomikur da pirad uflebebsa da
Tavisuflebebze, maTi ganxorcielebisa da dacvis pirobebsa da
SesaZleblobebze, am sferoSi arsebul sasamarTlo praqtikasa da
saqarTvelos kanonmdeblobis Semdgomi ganviTarebisa da
srulyofs perspeqtivebze. amdenad, aRniSnuli sagani
saintereso iqneba rogorc Teoriuli, ise praqtikuli TvalsazrisiT da
mis Seswavlas didi mniSvneloba aqvs momavali kadrebis
momzadebis saqmeSi, rogorc saxelmwifo, ise kerZo seqtorSi.
kursis amocanaa studentebs mivawodoT srulyofli codna
adamianis ZiriTadi uflebebisa da Tavisuflebebis Sesaxeb.
mecnieruli ganxilvis safuZvelze studentebma unda
gamoimuSaon avtorTa mosazrebebis erTmaneTTan Sedarebisa
da analizis unar-Cvevebi.
saswavlo kursis kursis SeswavlisaTvis studentebs ukve gavlili aqvT
Seswavlis konstituciuri samarTlis (saxelmwifo mowyobis) saswavlo kursi.
winapirobebi
saswavlo kursis leqcia, samuSao jguf, weriTi samuSaoebi
formati
saswavlo kursis ixileT danarTi #1-is saxiT.
Sinaarsi
Sefaseba daswreba, koloqviumi, zepiri prezentacia, saboloo gamocda.
daswreba - aqtiuroba samuSao jgufSi – 30% (10+20%)
koloqviumSi monawileoba – 30%
saboloo gamocda – 40%
saboloo Sefaseba – 100%
saswavlo kursi moicavs 1 Sualedur (koloqviumi) da 1 saboloo
weriT gamocdas.
jgufebSi muSaoba (koloqviumebis, daswrebisa da aqtiurobis
gaTvaliswinebiT) saerTo jamSi moicavs 60 qulas, xolo saboloo
gamocda 40 qulas. TiToeulis xvedriTi wili saboloo SefasebaSi:
30% - Sualeduri gamocda, 20% - aqtiuroba, 10% - samuSao
jgufebSi daswreba, 40% - saboloo weriTi gamocda.
შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარია 21
ქულა.
daskvniT gamocdaze SemoTavazebulia Sefasebis Semdegi
kriteriumi:
1. 31 – 40 qula. pasuxi srulia. sakiTxi zustad da
amomwuravad aris mocemuli. iuridiuli terminologia
srulad aris daculi. tqsti gramatikulad gamarTulia.
studenti zedmiwevniT flobs ganvlil masalas, Rrmad da
safuZvlianad aqvs aTvisebuli ZiriTadi da damatebiTi
literatura. Secdoma ar aris. sakiTxi ZiriTadad
amoxsnilia. samarTlebrivi msjeloba maRal donezea.
2. 21 – 30 qula. pasuxi srulia, Tumca Sekvecili.
terminologiurad gamarTulia. arsebiTi Secdoma ar aris.
studenti kargad flobs programiT aTvisebul ZiriTad
literaturas. samarTlebrivi msjeloba kargia.
3. 11 – 20 qula. pasuxi arasrulia. iuridiuli terminologia
naklovania. studenti flobs ganvlil programiT
gaTvaliswinebul masalas, magram aRiniSneba
naklovanebebi. aris fragmentuli, arasrulyofli
samarTlebrivi msjeloba.
4. 1 - 10 qula. pasuxi naklovania. iuridiuli terminologia ar
aris gamoyenebuli da teqsti gramatikulad arsebiTad
gaumarTavia. pasuxi mcdaria. Seswavlilia programiT
gaTvaliswinebuli masalis fragmentebi. samarTlebrivi
msjeloba Zalze mwiria an gaumarTavi.
5. 0 qula. pasuxi mcdaria. iuridiuli terminologia ar aris.
teqsti gaumarTavia. samarTlebrivi msjeloba saerTod ar
aris. programiT gaTvaliswinebuli masala gamoyenebuli
saerTod ar aris.
savaldebulo 1. საქართველოს კონსტიტუცია (1995 წელი);
literatura 2. 1921 წლის კონსტიტუცია (თავები 2, 3, 13, 14).
3. ლ. იზორია, კ. კორკელია, კ. კუბლაშვილი, გ. ხუბუა,
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარები (ადამიანის
ძირითადი უფლებანი და თავისუფლებანი), თბ., “მერიდიანი”
2005წ.
4. საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი მეორე,
საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის ძირითადი უფლებები
და თავისუფლებები, ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013;
5. ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის
კონვენცია (1950 წ.);
6. საქართველოს ორგანული კანონი „საქართველოს
 მოქალაქეობის შესახებ“;
7. საქართველოს ორგანული კანონი „სახალხო დამცველის
შესახებ“;
8. საქართველოს კანონი „უცხოელთა და მოქალაქეობის არმქონე
პირთა სამართლებრივი მდგომარეობის შესახებ“;
9. საქართველოს კანონი „სიტყვისა და გამოხატვის
თავისუფლების შესახებ“;
10. საქართველოს კანონი „შეკრებებისა და მანიფესტაციების
შესახებ“;
11. საქართველოს ორგანული კანონი „მოქალაქეთა პოლიტიკური
გაერთიანებების შესახებ“;
12. საქართველოს კანონი „საგანგებო მდგომარეობის შესახებ“;
13. საქართველოს კანონი „საომარი მდგომარეობის შესახებ“;
14. საქართველოს კანონი „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის
შესახებ“;
15. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი;
16. კანონი „შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ“
17. კანონი „პროფესიული კავშირების შესახებ“ (მუხლი 2);
18. კანონი „შემოქმედ მუშაკთა და შემოქმედებითი კავშირების
შესახებ“;
19. კანონი „საზოგადოებრივ გაერთიანებათა საქმიანობის
შეჩერებისა და მათი აკრძალვის შესახებ“.
20. საქართველოს საარჩევნო კოდექსი (წიგნი 5);
21. კანონი „საჯარო სამსახურის შესახებ“
22. კანონი „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის
შესახებ“.
23. კანონი „დაზღვევის შესახებ“;
24. კანონი „არასამხედრო, ალტერნატიული შრომითი სამსახურის
შესახებ“;
25. კანონი „ჯანმრთელობის დაცვის შესახებ“; მუხლები 9, 76, 146–
148.
26. კანონი “საქართველოს მოქალაქეების “საქართველოდან
გასვლისა და საქართველოში შემოსვლის წესების შესახებ”;
27. კანონი “საქართველოს მოქალაქეთა და საქართველოში
მცხოვრებ უცხოელთა რეგისტრაციის, პირადობის
(ბინადრობის) მოწმობისა და საქართველოს მოქალაქის
პასპორტის გაცემის წესის შესახებ”.
28. ვ. გონაშვილი, ნ. ხიზანიშვილი, ჩანასახის სიცოცხლის
უფლება (შედარებითი ანალიზი), შრომების კრებული,
ქუთაისი, 2013. გვ. 51-58.
29. „საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო
ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის“
კონსტიტუციური შეთანხმება (კონკორდატი).
30. კანონი „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის
მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“;
31. კანონი „სამოქალაქო აქტების შესახებ“;
32. კანონი “აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის
საკუთრების ჩამორთმევის წესის შესახებ” (მუხლები 2, 3, 6, 8);
33. ორგანული კანონი “საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის
გადაუდებელი აუცილებლობისას საკუთრების ჩამორთმევის
წესის შესახებ;
 34. კანონი „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“;
35. კანონი „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“;
36. კანონი „მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების შესახებ;
37. კანონი „საარსებო მინიმუმის გაანგარიშების წესის შესახებ“.
38. შრომის კოდექსი;
39. კანონი „კულტურული მემკვიდრეობის;
40. კანონი „კულტურულ ფასეულობათა საქართველოდან
გატანისა და საქართველოში შემოტანის შესახებ“;
41. კანონი „ზოგადი განათლების შესახებ“;
42. კანონი „უმაღლესი განათლების შესახებ“;
43. კანონი „პროფესიული განათლების შესახებ“.
damatebiTi 1. კ. კუბლაშვილი, ძირითადი უფლებები, თბ., “ჯისიაი,”
literatura da sxva 2008 წ.
saswavlo masala 2. `saqarTvelos konstitucia da 2010 wlis konstituciuri
reforma~ Tbilisi, 2010.
3. კანონი „გენდერული თანასწორობის შესახებ“;
4. ვ. გონაშვილი, გენდერული თანასწორობის
კონსტიტუციურ–სამართლებრივი ასპექტები, თბილისი,
2008.
5. ჯანდაცვის მინისტრის 2000 წლის #30/ო ბრძანება
„თორმეტ კვირაზე მეტი ხანგრძლივობის ორსულობის
ხელოვნურად შეწყვეტის სამედიცინო ჩვენებების
ჩამონათვალის დამტკიცების შესახებ“.
swavlis Sedegi 1. codna da gacnobiereba: saswavlo kursis gavlis Sedegad
studentebi miiReben srulfasovan codnas adamianisa da
moqalaqis uflebebis arsis, misi mniSvnelobisa da
Taviseburebebis Sesaxeb.
2. codnis praqtikaSi gamoyenebis unari: am kuTxiT
arsebuli saerTaSoriso Tu erovnuli normebisa da praqtikis
analizisa da calkeuli mecnieruli mosazrebebis Seswavlis
safuZvelze damoukideblad SeZleben moqmed
kanonmdeblobaSi arsebuli xarvezebis aRmoCenas da maTi
srulyofs mizniT winadadebaTa SeTavazebas, aseve sakuTari
uflebebis ukeT dacvas, saTanado sajaro an kerZo struqturebSi
saqmianobas.
3. daskvnis unari: sagnis Seswavla, miuxedavad imisa, rom,
msmenels xelT upyria mxolod arasruli da SezRuduli
informacia, saSualebas miscems mas Camoayalibos sakuTari
mosazrebebi, gansazRvros aRniSnuli sakiTxebis irgvliv
wamoWrili, problemebi da maTi gadawyvetisas, saWiroebis
SemTxvevaSi, gamoiyenos damatebiTi resursebi da
monografuli naSromebi.
4. Rirebulebebi: Seswavlisas msmeneli SesZlebs specifkur
eTikur problemebSi garkvevas, kerZod misTvis, SedarebiT,
gamartivdeba arsebuli Teoriebis, koncefciebis da calkeuli
Sexedulebebis formirebisa da Semdgomi evoluciis
tendenciebis aRqma, maTi Camoyalibis procesebis sworad
gaanalizeba;
5. komunikaciis unari: sagnis aTvisebisa da jgufuri
samuSaoebis Sedegad students ganuviTardeba komunikaciis
unari da SeZlebs misi codnis praqtikaSi gamoyenebas
debatebis, diskusiebisa da misi mosazrebebis sxvadasxva
formiT gamoxatvis dros.
saswavlo kursis Sesaswavlad gamoyenebuli iqneba
swavlebisa da sxvadasxva meTodi: klasikuri leqcia, kiTxva-pasuxis da
swavlis meTodebi diskusiis meTodi – leqciebsa da jgufebSi studentTa CarTulobiT
miRweul iqneba (diskusia/debatebis safuZvelze) programiT
gaTvaliswinebuli sakiTxebis aTviseba. leqcia/samuSao jgufebSi
gamoyenebuli iqneba problemis dafqsirebis, ganxilvisa da
gadawyvetis meTodi, aseve, calkeuli normatiuli aqtebisa da
normebis SedarebiTi analizis meTodi.
leqcia _ klasikuri, monologiT. samuSao jgufebSi _ interaqtiuli
gamokiTxva.

სასწავლო კურსის შინაარსი
(adamianis ZiriTadi uflebebi da Tavisuflebebi)
N ლექციის/სამუშაო ჯგუფის და ა.
შ. თემა
თემა 1. უფლებებისა და თავისუფლებების
სუბიექტი;
უშუალოდ მოქმედი სამართალი;
ძირითადი უფლებების
კლასიფიკაცია;
თანაზომიერების პრინციპი;
იურიდიულ პირებთა უფლებები
1921 წლის კონსტიტუცია
ადამიანის უფლებებისა და
თავისუფლებების შესახებ
(მოქალაქეობა, მოქალაქის
უფლებანი, სოციალურ-
ეკონომიკური უფლებანი,
ეროვნულ უმცირესობათა
უფლებანი)
თემა 2. საქართველოს მოქალაქეობა
(ზოგადი დებულებანი, მოპოვება,
აღდგენა, შეწყვეტა, განხილვა-
გადაწყვეტის წესი)
უცხოელთა სამართლებრივი
მდგომარეობა
მოქალაქეობის არმქონე პირები
თავშესაფრის უფლება
თემა 3. საარჩევნო უფლება
საჯარო სამსახურში თანამდებობის
დაკავების უფლება
თემა 4. შეკრების თავისუფლება
დანართი 1
ლიტერატურა
(შესაბამისი გვერდების მითითებით)
- საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლები 7, 45);
- ლ. იზორია, კ. კორკელია, კ. კუბლაშვილი, გ.
ხუბუა, საქართველოს კონსტიტუციის
კომენტარები (ადამიანის ძირითადი უფლებანი
და თავისუფლებანი), თბ., “მერიდიანი” 2005 წ.
გვ. 5-13; 18-19; 396-406.
1921 წლის კონსტიტუცია (თავები 2, 3, 13, 14).
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლები 12, 13);
ორგანული კანონი „მოქალაქეობის შესახებ“
(მუხლები: 2, 5, 6, 9-29).
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 27);
კანონი „უცხოელთა და მოქალაქეობის არმქონე
პირთა სამართლებრივი მდგომარეობის შესახებ“.
მუხლები: 2 („ა“-„დ“), 5-10, 14-16, თავი VI (25–46
მუხლები);
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 16);
კანონი „უცხოელთა და მოქალაქეობის არმქონე
პირთა სამართლებრივი მდგომარეობის შესახებ“
(მუხლები: 22-24);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 47);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლები 28; 48;
70.1.2.).
საარჩევნო კოდექსი (მუხლები: 3, 94, 96, 111, 134,
158.4.; 159.2.; 167.1.);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 29).
კანონი „საჯარო სამსახურის შესახებ“ (მუხლები:
3-4, 27-34, 68, 78);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 25).
კანონი „შეკრებებისა და მანიფესტაციების
შესახებ“ (მუხლები 2-14).
ადამიანის უფლებათა და ძირითად

გაერთიანების უფლება
თემა 5. ადამიანთა თანასწორობა
ადამიანთა თავისუფლება
სიცოცხლის უფლება;
ჩანასახის სიცოცხლის უფლება
ევთანაზია
თემა 6. პიროვნების განვითარების საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 16);
უფლება
ადამიანის ღირსების უფლება
სიტყვის, აზრის, რწმენისა და
აღმსარებლობის თავისუფლება
ეკლესიის სტატუსი;
რელიგიური გაერთიანებები
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 11);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 26);
კანონი „მოქალაქეთა პოლიტიკური
გაერთიანებების შესახებ“ (მუხლები 4-6, 8-12, 14,
16);
კანონი „პროფესიული კავშირების შესახებ“
(მუხლი 2);
კანონი „შემოქმედ მუშაკთა და შემოქმედებითი
კავშირების შესახებ“ (მუხლი 3„გ“, 9, 16);
კანონი „საზოგადოებრივ გაერთიანებათა
საქმიანობის შეჩერებისა და მათი აკრძალვის
შესახებ“.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 14);
კანონი „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის
აღმოფხვრის შესახებ“.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 14);
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 53-59.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 15).
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 2);
ვ. გონაშვილი, ნ. ხიზანიშვილი, ჩანასახის
სიცოცხლის უფლება (შედარებითი ანალიზი),
შრომების კრებული, ქუთაისი, 2013. გვ. 51-58.
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 77-78.
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 87-104.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 17).
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 105-
127.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 19).
კანონი „სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების
შესახებ“.
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 9, 10);
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 9);
„საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს
 სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ
ეკლესიას შორის“ კონსტიტუციური შეთანხმება
(კონკორდატი).
სამოქალაქო კოდექსი (მუხლი 15091.)
არასამხედრო, ალტერნატიული კანონი „არასამხედრო, ალტერნატიული
შრომითი სამსახური შრომითი სამსახურის შესახებ“ (მუხლები 1, 3-6,
14-16)
თემა 7. პირადი ცხოვრებისა და მიმოწერის საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 20).
ხელშეუხებლობა კანონი „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის
შესახებ“ (მუხლი 7, 8, 12, 20, 21).
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 8);
ოჯახური ძალადობა კანონი „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში
ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების
შესახებ“ (მუხლები 3, 4, 9-13, 17-181).
სახელისა და გვარის შეცვლა კანონი „სამოქალაქო აქტების შესახებ“ (სახელის
ან/და გვარის შეცვლა – მუხლები 62–69).
საკუთრების უფლება საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 21).
კანონი “აუცილებელი საზოგადოებრივი
საჭიროებისათვის საკუთრების ჩამორთმევის
წესის შესახებ” (მუხლები 2, 3, 6, 8);
ორგანული კანონი “საზოგადოებრივი
საჭიროებისათვის გადაუდებელი
აუცილებლობისას საკუთრების ჩამორთმევის
წესის შესახებ;
თემა 8. მიმოსვლისა და საცხოვრებელი საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 22).
ადგილის თავისუფლება კანონი „საქართველოს მოქალაქეების
საქართველოდან გასვლისა და საქართველოში
შემოსვლის წესების შესახებ“ (მუხლები 3, 8-10, 15,
16, 20, 22).
ინტელექტუალური შემოქმედების საქართველოს კონსტიტუცია, მუხლები 23).
თავისუფლება კანონი „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების
შესახებ“ (5, 6, 8, 9, 31-33);
ინფორმაციის მიღებისა და საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 24).
გავრცელების თავისუფლება; საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 252-
279.
ინფორმაციის გაცნობის უფლება საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 41).
კანონი „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის
შესახებ“ (მუხლები 5, 11-13,15, 22, 24, 27, 28).
თემა 9. შრომის თავისუფლება საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 30).
შრომის კოდექსი (მუხლები 4, 6, 36-40).
ქვეყნის მთელი ტერიტორიის საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 31).
თანაბარი განვითარება; კანონი „მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების
მაღალმთიანი რეგიონების შესახებ (მუხლები 2, 4-6).
შეღავათები.

უმუშევართა დასაქმება; საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 32).

 საარსებო მინიმუმი. კანონი „საარსებო მინიმუმის გაანგარიშების წესის
შესახებ“.
თემა გაფიცვისა და ლოკაუტის უფლება საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 33).
10. შრომის კოდექსი (მუხლები 49-52).

კულტურის განვითარების საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 34).

უფლება; კანონი „კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ“
კულტურული მემკვიდრეობა (მუხლები 10, 15, 19);
კანონი „კულტურულ ფასეულობათა
საქართველოდან გატანისა და საქართველოში
შემოტანის შესახებ“ (მუხლები 4, 22, 24);
ფიზიკური აღზრდის ხელშეწყობა საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 341).
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 416-
422.
განათლების უფლება საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 35).
კანონი „ზოგადი განათლების შესახებ“ (მუხლები
2 „ო“, 8, 13, 17);
კანონი „უმაღლესი განათლების შესახებ“
(მუხლები 43, 44);
კანონი „პროფესიული განათლების შესახებ“
(მუხლები 8-101).
თემა საოჯახო უფლებები; საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 36);
11. სამოქალაქო კოდექსი (მუხლები 1106-1109, 1120,
მეუღლეთა თანასწორობა და 1151-1152, 1158-1171).
ქორწინების ნებაყოფლობითობა

დაზღვევის უფლება; საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 37);

ჯანმრთელობის დაცვის უფლება;
უფასო სამედიცინო დახმარება;
ჯანდაცვის დაწესებულებათა
კონტროლი;
სამკურნალო საშუალებების
წარმოების კონტროლი;
ჯანსაღი გარემოს უფლება;
უმცირესობის უფლებები
თემა სხვა უფლებების აღიარება;
12. კონსტიტუციის პრინციპები;
სახალხო დამცველი
კანონი „დაზღვევის შესახებ“ (მუხლები 3-5);
კანონი „ჯანმრთელობის დაცვის შესახებ“
(მუხლები 8, 9, 14, 37, 38, 39, 42, 45, 76);
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 452-
465.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 38).
ლ. იზორია, კ. კორკელია, კ. კუბლაშვილი, გ.
ხუბუა, საქართველოს კონსტიტუციის
კომენტარები (ადამიანის ძირითადი უფლებანი
და თავისუფლებანი), თბ., “მერიდიანი” 2005 წ.
გვ. 323-333.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 39);
ლ. იზორია, კ. კორკელია, კ. კუბლაშვილი, გ.
ხუბუა, საქართველოს კონსტიტუციის
კომენტარები (ადამიანის ძირითადი უფლებანი
და თავისუფლებანი), თბ., “მერიდიანი” 2005 წ.
გვ. 334-350.
საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 43);
 კანონი „სახალხო დამცველის შესახებ“ (მუხლები
2, 3, 6, 7, 12, 18, 22).
უდანაშაულობის პრეზუმფცია საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 40).
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლები 6, 7.);
საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 486-
496.
თემა უფლებებისა და თავისუფლებების საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 46).
13. შეზღუდვა საომარი და საგანგებო კანონი „საომარი მდგომარეობის შესახებ“;
მდგომარეობის დროს კანონი „საგანგებო მდგომარეობის შესახებ“.
ადამიანის უფლებათა და ძირითად
თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია (1950 წ.)
(მუხლი 15).
ადამიანისა და მოქალაქის საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 44).
ვალდებულებები ლ. იზორია, კ. კორკელია, კ. კუბლაშვილი, გ.
ხუბუა, საქართველოს კონსტიტუციის
კომენტარები (ადამიანის ძირითადი უფლებანი
და თავისუფლებანი), თბ., “მერიდიანი” 2005 წ.
გვ. 392-395.
ადამიანის ხელშეუხებლობა საქართველოს კონსტიტუცია (მუხლი 18, 42).
სამართლიანი სასამართლოს საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, თავი
უფლება მეორე, საქართველოს მოქალაქეობა, ადამიანის
ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013; გვ. 513-
568.