Polirol Katalog 2014. - HRV

Polirol d.o.o. www.polirol.
com
Remetinečka cesta 7 polirol@polirol.com
Zagreb
Proizvodnja ležajeva i prijelaznih naprava za mostove
KATALOG PROIZVODA
POLIROL d.o.o.
proizvodnja ležajeva i mostovskih prijelaznih naprava
Remetinečka cesta 7, 10000 Zagreb; OIB: HR29926229171
Tel: +385 1 6520 366; Fax: +385 1 6524 474; E-mail: polirol@polirol.com; www.polirol.com
IBAN HR1923600001101561807
SADRŽAJ
1. OPĆENITO O POLIROL d.o.o..................................................................................3

2. KATALOG ELASTOMERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA…..………………………………4
3. KATALOG LONČASTIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA……………………………….…..…..28
4. KATALOG SFERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA……………………………………….…….40
5. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIDIL……………………………………….…..….49
6. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLISTEEL…………………………………………..62
7. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIFINGER………………………………….…….70
8. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIPUR………………………………….………….78
___________________________________________________________________
POLIROL Zagreb
Društvo je upisano u sudski registar Trgovačkog suda u Zagrebu pod brojem MBS: 080144552
Temeljni kapital društva iznosi 20 000,00 kn i uplaćen je u cijelosti. Direktor i član uprave je Tomislav Vučković.
2/81
POLIROL d.o.o.
1. OPĆENITO O POLIROL d.o.o.

Tvrtka Polirol d.o.o. osnovana je 1990. god.
Polirol 1991. godine počinje pripremu za proizvodnju konstrukcijskih elastomernih i lončastih

ležajeva i 1993. godine dobiva ateste za proizvodnju. U slijedećih nekoliko godina postaje glavni
proizvođač ležajeva u Hrvatskoj, a 1997. godine počinje proizvoditi ležajeve za mostove i u BiH.
2001. godine Polirol proširuje djelatnost i na prijelazne naprave, koje u cijelosti proizvodi.
2005. Polirol proizvodni program opreme za mostove zaokružuje proizvodnjom vjetrobrana.
Uspješna suradnja s Građevinskim fakultetom iz Zagreba i Institutom IGH iz Zagreba, ostvarena je

prije desetak godina i do danas se razvila u dugogodišnje obostrano povjerenje, kroz vanjsku
kontrolu, izdavanja certifikata, tehničkih dopuštenja, vršenja ispitivanja i davanje stručnih savjeta.
Pored toga 2010. god. dobili smo CE certifikat za svoje proizvode - TZUS Praha, kao i certifikat ISO
9001.
Polirol je stekao ugled kod svih velikih građevinskih izvođača u Hrvatskoj kao što su: VIADUKT,
HIDROELEKTRA, INDUSTROGRADNJA, TEHNIKA, KONSTRUKTOR-INŽENJERING, te američka tvrtka
BECHTEL koja je izvodila radove na autocesti ZAGREB-SPLIT. U suradnji sa navedenim, a i mnogim
drugim građevinskim tvrtkama ostvarena je impozantna referentna lista.
POLIROL Zagreb
3/81
POLIROL d.o.o.
2. KATALOG ELASTOMERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA
ELASTOMERNI
LEŽAJEVI
POLIROL Zagreb
4/81
POLIROL d.o.o.
Opis i područje primjene

Elastomerni ležajevi su deformabilni elementi koji se koriste za prijenos opterećenja s jednog
dijela konstrukcije na drugi. Uz relativno male troškove proizvodnje i jednostavnu ugradnju
optimalno se primjenjuju u mostogradnji, visokogradnji i industrijskim objektima.
Mogu biti armirani (AEL) i nearmirani (NEL).
AEL sadrže armaturu od čeličnih limova visoke čvrstoće, koji se toplinskom vulkanizacijom spajaju
sa slojevima elastomernog materijala (u daljnjem tekstu elastomera). Čelični limovi su sa svih
strana obloženi elastomerom i tako zaštićeni od korozije. Elastomeri se proizvode od prirodne
gume ili sintetskog kloroprenkaučuka koji je otporan na starenje pod djelovanjem atmosferskih
utjecaja, koji obično vladaju na objektu. Elastomerni ležajevi se proizvode prema zahtjevima o
kvaliteti koji su propisani normom EN 1337-3, kao i ISO-standardima.
Vanjsku kontrolu kvalitete i certificiranje provode Institut IGH iz Zagreba i TSUS iz Praga.
Mogu se upotrebljavati kod temperatura između 30° C (243K) i +50° C (323K).

Dopustive su međutim kratkotrajne temperature do +70° C (343K).
Elastomerni ležajevi omogućuju:

- istovremene pomake u dva okomita smjera
- istovremena zakretanja u tri okomite ravnine
- preuzimanje vertikalnih (normalnih) opterećenja
- preuzimanje horizontalnih opterećenja
Dijelovi građevine mogu u pravilu ležati samo na elastomernim ležajevima bez upotrebe
nepokretnih ležajeva.
U odnosu na konvencionalne ležajeve, s elastomernim ležajevima se mogu postići znatne uštede
zbog jednostavne ugradnje i jeftinog održavanja.
POLIROL Zagreb
5/81
POLIROL d.o.o.
Oblik i dimenzije
Armirani i nearmirani Polirol

elastomerni ležajevi su tlocrtno u
pravilu pravokutni ili okrugli.
Prema specijalnoj narudžbi mogu
se proizvoditi i drugih oblika.
Armirani Polirol ležajevi se
proizvode prema standardnim
veličinama prikazanim u tablici 2.
Po specijalnoj narudžbi mogu se
proizvoditi i u drugim veličinama; u
tom slučaju debljina sloja
elastomera i debljina čeličnih
limova odgovaraju debljinama
najbližeg po površini manjeg ležaja
standardne veličine.
POLIROL Zagreb
6/81
POLIROL d.o.o.
Dopuštena opterećenja i pomaci

Na elastomerni ležaj za vrijeme korištenja mogu djelovati normalna sila (Fz), posmične sile (Hx, Hy)
i momenti savijanja (Mx, My).
Dopuštena naprezanja i pomaci za

razna opterećenja navedeni su u
tablici 2.
Normalna opterećenja
Armirani „Polirol“ elastomerni

ležajevi mogu preuzeti normalna
opterećenja do 12.000 kN, prema
tablici 2. Za međuveličine se
određuje dopušteno opterećenje na
osnovi dopuštenog centričnog
pritiska σd najbližeg manjeg formata
ležaja.
Dopušteni normalni pritisci, prema DIN 4141, AEL standardnih tipova ležajeva su dani u tablici 3.
Koeficijent sigurnosti za kratkotrajna normalna opterećenja je >10.
POLIROL Zagreb
7/81
POLIROL d.o.o.
S obzirom na sigurnost protiv klizanja utvrđuje se najmanji centrični pritisak.

σmind ≥ 3 N/mm2 za ležajeve do 350 × 400 mm,
σmind ≥ 5 N/mm2 za ležajeve veće od 350 × 400 mm
ili minimalni koeficijent sigurnosti protiv klizanja.
gdje je:
σmin - minimalni pritisak [MPa]
fmin - minimalni koeficijent trenja
Za spoj beton - elastomer:
Gmin - minimalni model posmika

tanγmax - maksimalna posmična deformacija
σv - minimalni spec. pritisak
POLIROL Zagreb
8/81
POLIROL d.o.o.
Posmična opterećenja i deformacije
Dopuštene posmične deformacije

iznose:
tanγd = 0,7 za 0,1a < T < 0,2a
tanγd = 0,9 za 0,2a < T < 0,3a
u = horizontalni pomak
T = debljina elastomera
Posmične deformacije u više pravaca treba vektorski zbrojiti.

Pomake građevina paralelno sa ravninom ležajeva određuje se prema tehničkim propisima.
Horizontalne sile nastale zbog prisilnih posmičnih deformacija ležajeva, ako djeluju statički
nepovoljno, uzimaju se u obzir kod proračuna konstrukcija.
Ako se kod niskih temperatura javljaju dodatne posmične deformacije (npr. zbog pokretnih
opterećenja), vrši se posebna provjera konstrukcija. Pri tome treba uzeti da je na temperaturi od
+ 30°C veličina G = 2 N/mm2 za elastomerne ležajeve tvrdoće 60 ± 5 Shorea.
Horizontalne sile nastale zbog prisilnih posmičnih deformacija iznose:
A - površina ležaja
G - modul posmika
POLIROL Zagreb
9/81
POLIROL d.o.o.
Kratkotrajne posmične deformacije od vanjskog opterećenja iznose:
ukupne posmične deformacije moraju biti:
tan γ1 + tan γ2 < tan γd
Zakretanje
Zakretanje elastomernih ležajeva se određuje na temelju zakretanja konstrukcije. Dopušteni

kutovi zakretanja ležajeva dani su u tablici 2, a po jednom sloju elastomera u tablici 3.
Kriteriji za određivanje dopuštenih kutova zakretanja određeni su na osnovi zahtjeva da na
rubovima ne dođe do podizanja ležajeva, odnosno da se ekscentrična sila nalazi unutar jezgre
poprečnog presjeka.
Za međuveličine vrijedi kut zakretanja dopušten za najbližu veću stranicu ležaja standardnog
formata pri istoj debljini sloja elastomera.
Pri zakretanju ležajeva moraju se uzeti u obzir slijedeći računski elementi ako djeluju statički
nepovoljno:
Za pravokutne ležajeve:
POLIROL Zagreb
10/81
POLIROL d.o.o.
Za okrugle ležajeve:
gdje je:
a - stranica normalna na os kuta zakretanja kod pravokutnog ležaja
b - stranica paralelna s osi kuta zakretanja kod pravokutnog ležaja
D - promjer kod okruglog ležaja
t - debljina sloja elastomera
a - kut zakretanja po jednom sloju elastomera
Dimenzioniranje
Građevinske konstrukcije oslonjene na elastomerne ležajeve treba redovito rješavati kao gipke,
statički neodređene sisteme, uzimajući u obzir deformabilne karakteristike ležajeva, te se
dimenzije ležajeva odrađuju iterativnim postupkom prema dijagramu toka dimenzioniranja.
Na početku postupka se izvrši približan proračun raspodjele sila i deformacija u konstrukciji. Na

osnovi približnog proračuna odabiru se dimenzije elastomernih ležajeva i vrši se detaljniji statički i
dinamički proračun konstrukcije.
Iz statičkog i dinamičkog proračuna konstrukcije, dobivaju se podaci za dimenzioniranje ležajeva.
Na temelju tih podataka određuju se i kontroliraju slijedeće veličine:
 najveći pritisak
 sigurnost protiv klizanja
 visina ležaja
 stabilnost posmične deformacije
 debljina armaturnih ploča
 zakretanja ležaja
Prikazani se postupak ponavlja, zbog odabiranja novih dimenzija ležajeva i prema zahtjevnoj
točnosti proračuna zbog novih veličina sila i momenata.
POLIROL Zagreb
11/81
POLIROL d.o.o.
Ugradnja
Da bi se spriječila neželjena naprezanje ležajeva, moraju površine uz ležajeve biti međusobno
paralelne, ravne i okomite na rezultantu od stalnog opterećenja. Zbog toga se u pravilu između
ležaja i donjeg dijela konstrukcije predviđa sloj za izravnavanje (npr. mort debljine 2 - 3 cm).
Kontaktne površine ležajeva i konstrukcije trebaju biti vodoravne, odnosno nagnute tako da pod
utjecajem težine ili stalnog opterećenja (npr. pritisak zemlje) ne nastanu posmične deformacije
ležajeva.
Ležajeve treba postaviti tako da se bez teškoće mogu izmijeniti (predvidjeti mogućnost smještaja i
odizanja konstrukcije hidrauličkim prešama)
Nije dopušteno postavljanje dva ili više ležajeva, jedan za drugim u uzdužnom smjeru konstrukcije
na jednom osloncu. Ležajevi raznih dimenzija se zbog nejednakih krutosti ne mogu postavljati
jedan pored drugog.
Upotreba Polirol elastomernih ležajeva zajedno s drugim vrstama ležajeva dopuštena je samo ako
se na jednom osloncu upotrebljavaju samo ležajevi iste vrste.
Zavarivanje na pločama ležajevima s usidrenjem nije dopušteno.
Ako je kontaktna površina ispod ili iznad ležaja oštećena, treba je sanirati podlijevanjem, tako da
se na onu stranu koja se podlijeva, umeću klinovi i čelična ploča debljine min. 20 mm.
Nakon stvrdnjavanja materijala za podlijevanje, odstranjuju se klinovi.
Odgovarajućim zaštitnim mjerama treba osigurati da ležajevi ne dolaze u dodir s mastima,

rastvaračima, i sl., a osobito ne s ustajalim uljem.
Elemente na kontaktnim površinama sa ležajevima treba konstruirati i izvesti tako da mogu
izdržati predviđena opterećenja bez štetnih lokalnih deformacija.
Ako se prilikom ugrađivanja zahtijevaju prednamješteni ležajevi, prednamještanje uvijek izvodi
proizvođač ležajeva. Prednamještanje treba izvoditi tako da se ležajevi ne mogu više deformirati
prije stupanja u funkciju i tako da su osigurani pri transportu.
Ležajeve treba tako dimenzionirati da se prednamještanje ne treba mijenjati na gradilištu.
Naknadne promjene su dopuštene samo onda ako ih uz odgovornost proizvođača ležajeva izvode
njegovi ili od njega upućeni stručnjaci.
POLIROL Zagreb
12/81
POLIROL d.o.o.
Dijelove ležajeva s obzirom na potrebno prednamještanje, treba tako međusobno povezati da se

na početku svog funkcioniranja nalaze u projektiranom položaju i obliku.
Proizvođač ležajeva mora za taj slučaj dati pomoćne konstrukcije.
Ako se ležajevi moraju isporučiti u dijelovima, moraju ih na gradilištu složiti ili stručnjaci
proizvođača ležajeva ili od njega obučeni stručnjaci.
Tablica 1
250x400 350x450
100x100 600x700
to to
Jedinica mjere
Veličina to Ø600 700x800 800x800
300x400 500x600
elastomernog 200x400 Ø650 Ø700 to 900x900
Tip ležaja
Ø250 to Ø400 to
ležaja Ø200 Ø900
Oznaka
Ø350 Ø550
[mm] [mm] [mm] [mm] [mm] [mm]
Broj sidara 2,4 - kom 1 2 4 6 6 6
Dužina sidara 2,4 l mm 120 120 150 150 150 150
Promjer sidara 2,4 d1 mm 20 20 30 30 40 40
Vanjska ploča ležaja 2,4 S1 mm 15 15 20 20 20 20
Vanjska sidrena ploča 4 S2 mm 15 15 20 20 20 20
Debljina ploče 4 S4 mm 10 10 10 10 10 10
Promjer ploče 4 d3 mm 60 80 190 380 380 380
Dubina usidrenja 2 e mm 12 12 15 15 15 15
Debljina ploče 5 S3 mm 10 10 10 10 10 10
POLIROL Zagreb
13/81
POLIROL d.o.o.
Dijagram toka dimenzioniranja AEL za statička i dinamička opterećenja
POLIROL Zagreb
14/81
POLIROL d.o.o.
Raspored sidara za elastomerne ležajeve tip 2 i tip 4 (tip C prema EN 1337-3)
POLIROL Zagreb
15/81
POLIROL d.o.o.
AEL LEŽAJEVI
Tablica 2
Debljina Dopušteni
Visina ležaja Broj Dopušteni kut zakretanja
Širina x dužina Dopušteno elastomera Debljina Debljina pomak
slojeva
promjer opterećenje elast. lima
Tip 1 Tip 2 Tip 4 Tip 5 Tip 1 Tip 2,4,5 elast. Tip 1 Tip 2,4,5
a x b, D Fz d T n t s V=± n, α
[mm] [kN] [mm] [mm] kom [mm] [mm] [mm] ‰
14 10 5 1 5 2 7,0 4,0 3,0 5,0
21 42 72 32 15 10 2 5 2 10,5 7,0 8,0 6,0 10,0
100 x 100 100
28 49 79 39 20 15 3 5 2 14,0 10,5 12,0 9,0 15,0
100 x 150 150
100 x 200 200 35 56 86 46 25 20 4 5 2 16,3 14,0 16,0 12,0 20,0
42 63 93 53 30 25 5 5 2 18,0 16,3 20,0 15,0 25,0
70 100 60 35 30 6 5 2 19,3 18,0 24,0 18,0 30,0
14 10 5 1 5 2 7,0 3,5 3,0 3,0 4,0
21 42 72 32 15 10 2 5 2 10,5 7,0 6,0 6,0 8,0
28 49 79 39 20 15 3 5 2 14,0 10,5 9,0 9,0 13,0
35 56 86 46 25 20 4 5 2 17,5 14,0 12,0 12,0 17,0
150 x 200 300 42 63 93 53 30 25 5 5 2 21,0 17,5 15,0 15,0 21,0
49 70 100 60 35 30 6 5 2 23,3 21,0 18,0 18,0 25,0
56 77 107 67 40 35 7 5 2 25,3 23,3 21,0 21,0 29,0
63 84 114 74 45 40 8 5 2 27,0 25,3 24,0 24,0 33,0
91 121 81 50 45 9 5 2 28,3 27,0 27,0 27,0 37,0
19 28 13 8 1 8 3 9,1 5,6 3,0 2,5 4,0 4,0
30 49 79 39 21 16 2 8 3 14,7 11,2 6,0 5,0 8,0 8,0
200 x 250 41 60 90 50 29 24 3 8 3 20,3 16,8 9,0 7,5 12,0 12,0

200 x 300 1000 52 71 101 61 37 32 4 8 3 25,9 22,4 12,0 10,0 16,0 16,0
Φ 200 63 82 112 72 45 40 5 8 3 30,4 28,0 15,0 12,5 20,0 20,0
74 93 123 83 53 48 6 8 3 33,7 31,7 18,0 15,0 24,0 24,0
85 104 134 94 61 56 7 8 3 36,3 34,7 21,0 17,5 28,0 28,0
19 38 68 28 13 8 1 8 3 9,1 5,6 3,0 1,2 4,0
30 49 79 39 21 16 2 8 3 14,7 11,2 6,0 2,4 8,0
41 60 90 50 29 24 3 8 3 20,3 16,8 9,0 3,6 12,0
200 x 400 1000 52 71 101 61 37 32 4 8 3 25,9 22,4 12,0 4,8 16,0
63 82 112 72 45 40 5 8 3 30,4 28,0 15,0 6,0 20,0
74 93 123 83 53 48 6 8 3 33,7 31,7 18,0 7,2 24,0
85 104 134 94 61 56 7 8 3 36,3 34,7 21,0 8,4 28,0
19 38 68 28 13 8 1 8 3 9,1 5,6 2,5 1,2 3,0 4,0
30 49 79 39 21 16 2 8 3 14,7 11,2 5,0 2,4 5,0 8,0
41 60 90 50 29 24 3 8 3 20,3 16,8 7,5 3,6 8,0 12,0
52 71 101 61 37 32 4 8 3 25,9 22,4 10,0 4,8 10,0 16,0
250 X 400 1250
63 82 112 72 45 40 5 8 3 31,5 28,0 12,5 6,0 13,0 20,0
Φ 250 613
74 93 123 83 53 48 6 8 3 36,5 33,6 15,0 7,2 16,0 24,0
85 104 134 94 61 56 7 8 3 40,0 37,9 17,5 8,4 18,0 28,0
96 115 145 105 69 64 8 8 3 43,1 41,2 20,0 9,6 21,0 32,0
107 126 156 116 77 72 9 8 3 45,6 44,1 22,5 10,8 23,0 36,0
POLIROL Zagreb
16/81
POLIROL d.o.o.
Debljina Dopušteni
slojeva
19 38 68 28 13 8 1 8 3 9,1 5,6 2,0 1,2 2,0 3,0
30 49 79 39 21 16 2 8 3 14,7 11,2 4,0 2,4 4,0 6,0
41 60 90 50 29 24 3 8 3 20,3 16,8 6,0 3,6 7,0 9,0
52 71 101 61 37 32 4 8 3 25,9 22,4 8,0 4,8 9,0 12,0
63 82 112 72 45 40 5 8 3 31,5 28,0 10,0 6,0 11,0 15,0
300 X 400 1800
74 93 123 83 53 48 6 8 3 37,1 33,6 12,0 7,2 13,0 18,0
Φ 300 883
85 104 134 94 61 56 7 8 3 42,5 39,2 14,0 8,4 15,0 21,0
96 115 145 105 69 64 8 8 3 46,2 43,9 16,0 9,6 18,0 24,0
107 126 156 116 77 72 9 8 3 49,5 47,5 18,0 10,8 20,0 27,0
118 137 167 127 85 80 10 8 3 52,4 50,7 20,0 12,0 22,0 30,0
129 148 178 138 93 88 11 8 3 54,9 53,4 22,0 13,2 24,0 33,0
24 16 11 1 11 4 11,2 4,0
39 56 86 46 27 22 2 11 4 18,9 15,4 8,0
54 71 101 61 38 33 3 11 4 26,6 23,1 12,0
69 86 116 76 49 44 4 11 4 34,3 30,8 16,0
Φ 350 1202 84 101 131 91 60 55 5 11 4 42,0 38,5 20,0
99 116 146 106 71 66 6 11 4 49,5 46,2 24,0
114 131 161 121 82 77 7 11 4 54,6 52,4 28,0
129 146 176 136 93 88 8 11 4 59,0 57,1 32,0
144 161 191 151 104 99 9 11 4 62,7 61,1 36,0
24 16 1 11 4 11,2 0,0 2,5 2,0 3,0
39 66 106 46 27 22 2 11 4 18,9 15,4 5,0 4,0 6,0
54 81 121 61 38 33 3 11 4 26,6 23,1 7,5 6,0 9,0
69 96 136 76 49 44 4 11 4 34,3 30,8 10,0 8,0 12,0
84 111 151 91 60 55 5 11 4 42,0 38,5 12,5 10,0 15,0
350 X 450 2360 99 126 166 106 71 66 6 11 4 49,5 46,2 15,0 12,0 19,0
114 141 181 121 82 77 7 11 4 54,6 52,4 17,5 14,0 22,0
129 156 196 136 93 88 8 11 4 59,0 57,1 20,0 16,0 26,0
144 171 211 151 104 99 9 11 4 62,7 61,1 22,5 18,0 29,0
159 186 226 166 115 110 10 11 4 65,7 64,4
174 201 241 181 126 121 11 11 4 68,0 67,1
24 51 91 31 16 11 1 11 4 11,2 7,7 2,0 1,5 2,0 3,0
39 66 106 46 27 22 2 11 4 18,9 15,4 4,0 3,0 5,0 6,0
54 81 121 61 38 33 3 11 4 26,6 23,1 6,0 4,5 8,0 9,0
69 96 136 76 49 44 4 11 4 34,3 30,8 8,0 6,0 10,0 12,0
84 111 151 91 60 55 5 11 4 42,0 38,5 10,0 7,5 13,0 15,0
400 X 500 3000
99 126 166 106 71 66 6 11 4 49,7 46,2 12,0 9,0 15,0 18,0
Φ 400 1885
114 141 181 121 82 77 7 11 4 57,0 53,9 14,0 10,5 18,0 21,0
129 156 196 136 93 88 8 11 4 62,1 59,8 16,0 12,0 20,0 24,0
144 171 211 151 104 99 9 11 4 66,6 64,6 18,0 13,5 22,0 27,0
159 186 226 166 115 110 10 11 4 70,4 68,8 20,0 15,0 24,0 30,0
201 241 181 126 121 11 11 4 72,3 22,0 17,0
POLIROL Zagreb
17/81
POLIROL d.o.o.
Debljina Dopušteni
slojeva
24 16 1 11 4 11,2 2,0 1,2 2,0 3,0
39 66 106 46 27 22 2 11 4 18,9 15,4 4,0 2,4 4,0 6,0
54 81 121 61 38 33 3 11 4 26,6 23,1 6,0 3,6 7,0 9,0
69 96 136 76 49 44 4 11 4 34,3 30,8 8,0 4,8 9,0 12,0
84 111 151 91 60 55 5 11 4 42,0 38,5 10,0 6,0 11,0 15,0
450 X 600 4050 99 126 166 106 71 66 6 11 4 49,7 46,2 12,0 7,2 13,0 18,0
Φ 450 2385 114 141 181 121 82 77 7 11 4 57,4 53,9 14,0 8,4 15,0 21,0
129 156 196 136 93 88 8 11 4 64,5 61,6 16,0 9,6 18,0 24,0
144 171 211 151 104 99 9 11 4 69,6 67,3 18,0 10,8 20,0 27,0
159 186 226 166 115 110 10 11 4 74,1 72,1 20,0 12,0 22,0 30,0
174 201 241 181 126 121 11 11 4 78,1 76,4 22,0 13,2 24,0 33,0
216 256 196 132 12 11 4 80,1 24,0 14,4 26,0 36,0
24 16 1 11 4 11,2 0,0 2,0 1,2 2,0 2,0
39 66 106 46 27 22 2 11 4 18,9 15,4 4,0 2,4 4,0 4,0
54 81 121 61 38 33 3 11 4 26,6 23,1 6,0 3,6 7,0 6,0
69 96 136 76 49 44 4 11 4 34,3 30,8 8,0 4,8 9,0 8,0
84 111 151 91 60 55 5 11 4 42,0 38,5 10,0 6,0 11,0 10,0
500 X 600 4500 99 126 166 106 71 66 6 11 4 49,7 46,2 12,0 7,2 13,0 12,0
Φ 500 2945 114 141 181 121 82 77 7 11 4 57,4 53,9 14,0 8,4 15,0 14,0
Φ 550 3562 129 156 196 136 93 88 8 11 4 65,1 61,6 16,0 9,6 18,0 16,0
144 171 211 151 104 99 9 11 4 72,0 69,3 18,0 10,8 20,0 18,0
159 186 226 166 115 110 10 11 4 77,1 74,8 20,0 12,0 22,0 20,0
174 201 241 181 126 121 11 11 4 81,6 79,6 22,0 13,2 24,0 22,0
189 216 256 196 137 132 12 11 4 85,8 84,0 24,0 14,4 26,0 24,0
204 231 271 211 148 143 13 11 4 89,4 87,8 26,0 15,6 29,0 26,0
30 20 1 15 5 14,0 2,0 1,5 3,0 2,0
50 75 115 55 35 30 2 15 5 24,5 21,0 4,0 3,0 5,0 4,0
70 95 135 75 50 45 3 15 5 35,0 31,5 6,0 4,5 8,0 6,0
90 115 155 95 65 60 4 15 5 45,5 42,0 8,0 6,0 10,0 8,0
110 135 175 115 80 75 5 15 5 56,0 52,5 10,0 7,5 13,0 10,0
600 X 700 6300
130 155 195 135 95 90 6 15 5 66,5 63,0 12,0 9,0 16,0 12,0
Φ 600 4240
Φ 650 4977 150 175 215 155 110 105 7 15 5 77,0 73,5 14,0 10,5 18,0 14,0
170 195 235 175 125 120 8 15 5 86,5 84,0 16,0 12,0 21,0 16,0
190 215 255 195 140 135 9 15 5 93,3 91,1 18,0 13,5 23,0 18,0
210 235 275 215 155 150 10 15 5 99,5 97,5 20,0 15,0 25,0 20,0
230 255 295 235 170 165 11 15 5 104,8 103,1 22,0 16,5 28,0 22,0
275 315 255 180 12 15 5 108,0 24,0 18,0 30,0 24,0
POLIROL Zagreb
18/81
POLIROL d.o.o.
Debljina Dopušteni
slojeva
30 55 95 35 20 15 1 15 5 14,0 10,5 2,0 1,2 2,0 2,0
50 75 115 55 35 30 2 15 5 24,5 21,0 4,0 2,4 5,0 4,0
70 95 135 75 50 45 3 15 5 35,0 31,5 6,0 3,6 7,0 6,0
90 115 155 95 65 60 4 15 5 45,5 42,0 8,0 4,8 9,0 8,0
110 135 175 115 80 75 5 15 5 56,0 52,5 10,0 6,0 11,0 10,0
130 155 195 135 95 90 6 15 5 66,5 63,0 12,0 7,2 13,0 12,0
700 x 800 8400
150 175 215 155 110 105 7 15 5 77,0 73,5 14,0 8,4 15,0 14,0
Φ 700 5772
Φ 750 6625 170 195 235 175 125 120 8 15 5 87,5 84,0 16,0 9,6 18,0 16,0
190 215 255 195 140 135 9 15 5 98,0 94,5 18,0 10,8 21,0 18,0
210 235 275 215 155 150 10 15 5 105,2 102,9 20,0 12,0 23,0 20,0
230 255 295 235 170 165 11 15 5 111,7 109,6 22,0 13,2 25,0 22,0
250 275 315 255 185 180 12 15 5 117,6 115,7 24,0 14,4 28,0 24,0
270 295 335 275 200 195 13 15 5 122,9 121,2 26,0 15,6 30,0 26,0
315 355 295 210 14 15 5 126,0 28,0 16,8 32,0 28,0
33 23 1 18 5 16,1 2,0 2,0 3,0 2,0
56 81 121 61 41 36 2 18 5 28,7 25,2 4,0 4,0 6,0 4,0
79 104 144 84 59 54 3 18 5 41,3 37,8 6,0 6,0 8,0 6,0
102 127 167 107 77 72 4 18 5 53,9 50,4 8,0 8,0 11,0 8,0
125 150 190 130 95 90 5 18 5 66,5 63,0 10,0 10,0 14,0 10,0
800 x 800 148 173 213 153 113 108 6 18 5 79,1 75,6 12,0 12,0 17,0 12,0
9600
Φ 800 171 196 236 176 131 126 7 18 5 91,7 88,2 14,0 14,0 20,0 14,0
7536
194 219 259 199 149 144 8 18 5 104,3 100,8 16,0 16,0 22,0 16,0
217 242 282 222 167 162 9 18 5 115,4 113,0 18,0 18,0 25,0 18,0
240 265 305 245 185 180 10 18 5 123,7 121,5 20,0 20,0 28,0 20,0
263 288 328 268 203 198 11 18 5 131,2 129,2 22,0 22,0 31,0 22,0
286 311 351 291 221 216 12 18 5 137,8 136,1 24,0 24,0 34,0 24,0
309 334 374 314 239 234 13 18 5 143,7 142,2 26,0 26,0 36,0 26,0
33 23 1 18 5 16,1 0,0 1,5 1,5 2,0 2,0
56 81 121 61 41 36 2 18 5 28,7 25,2 3,0 3,0 4,0 3,0
79 104 144 84 59 54 3 18 5 41,3 37,8 4,5 4,5 6,0 5,0
102 127 167 107 77 72 4 18 5 53,9 50,4 6,0 6,0 8,0 6,0
125 150 190 130 95 90 5 18 5 66,5 63,0 7,5 7,5 11,0 8,0
148 173 213 153 113 108 6 18 5 79,1 75,6 9,0 9,0 13,0 9,0
900 x 900 12150 171 196 236 176 131 126 7 18 5 91,7 88,2 10,5 10,5 15,0 11,0
Φ 900 8538 194 219 259 199 149 144 8 18 5 104,3 100,8 12,0 12,0 17,0 12,0
Φ 850 8507 217 242 282 222 167 162 9 18 5 116,9 113,4 13,5 13,5 19,0 14,0
240 265 305 245 185 180 10 18 5 128,5 126,0 15,0 15,0 21,0 15,0
263 288 328 268 203 198 11 18 5 136,9 134,6 16,5 16,5 23,0 17,0
286 311 351 291 221 216 12 18 5 144,6 142,6 18,0 18,0 25,0 18,0
309 334 374 314 239 234 13 18 5 151,6 149,8 19,5 19,5 27,0 20,0
332 357 397 337 257 252 14 18 5 157,9 156,2 21,0 21,0 29,0 21,0
355 380 420 360 275 270 15 18 5 163,5 162,0 22,5 22,5 32,0 23,0
POLIROL Zagreb
19/81
POLIROL d.o.o.
Dopušteni pritisak i kut zakretanja

Tablica 3
Dopušteni kut zakratanja po jednom sloju elastomera
Površina Debljina sloja Dopušteni
osnovice elastomera srednji pritisak Paralelno s većom Paralelno s manjom Koso s obzirom na
stranicom osnovice stranicom osnovice stranice osnovice
2
[mm] [mm] [N/mm ] [arc.] [arc.] [arc.]
100x100 5 10,0 0,0040 0,0040 0,0057
100x150 5 10,0 0,0040 0,0030 0,0050
150x200 5 10,0 0,0030 0,0030 0,0042
200x250 8 12,5 0,0030 0,0025 0,0039
200x300 8 12,5 0,0030 0,0020 0,0036
200x400 8 12,5 0,0030 0,0012 0,0032
250x400 8 12,5 0,0025 0,0012 0,0028
300x400 8 15,0 0,0020 0,0012 0,0023
350x450 11 15,0 0,0025 0,0020 0,0032
400x500 11 15,0 0,0020 0,0015 0,0025
450x600 11 15,0 0,0020 0,0012 0,0023
500x600 11 15,0 0,0020 0,0012 0,0023
600x700 15 15,0 0,0020 0,0015 0,0025
700x800 15 15,0 0,0020 0,0012 0,0023
800x800 18 15,0 0,0020 0,0020 0,0028
900x900 18 15,0 0,0015 0,0015 0,0021
Ø200 8 10,0 0,0040
Ø250 8 12,5 0,0040
Ø300 8 12,5 0,0030
Ø350 11 12,5 0,0040
Ø400 11 15,0 0,0030
Ø450 11 15,0 0,0030
Ø500 11 15,0 0,0020
Ø600 15 15,0 0,0020
Ø700 15 15,0 0,0020
Ø800 18 15,0 0,0020
Ø900 18 15,0 0,0015
POLIROL Zagreb
20/81
POLIROL d.o.o.
AEL S NAPRAVOM ZA SPRJEČAVANJE POMAKA

Nepomičan u uzdužnom smjeru AEL-a (tip 1.2 prema EN 1337-1)
Tablica 4
Dopuštena
broj
Dimenzije ležaja horizontalna Dimenzije naprave za sprečavanje pomaka
moždanika
sila
a x b, Dimenzija sidrene ploče Dimenzija letve Φ22
d Hdozv
Φ a1 x b1 c x l h n
mm mm kN mm mm mm kom
21 172 190 x 345 40 x 50 15
28 200 190 x 350 40 x 50 20
35 180 190 x 355 40 x 50 25
150 x 200 42 160 190 x 365 40 x 50 30 4
49 144 190 x 370 40 x 50 35
56 132 190 x 375 40 x 50 40
63 140 190 x 395 50 x 50 45
30 230 240 x 470 50 x 60 25
41 264 240 x 485 50 x 60 30
52 228 240 x 495 50 x 60 40
200 x 300 6
63 204 240 x 505 50 x 60 45
74 204 240 x 530 60 x 60 55
85 182 240 x 535 60 x 60 65
30 289 340 x 590 60 x 90 25
41 319 340 x 605 60 x 90 30
52 388 340 x 615 60 x 90 40
63 35 340 x 625 60 x 90 45
300 x 400 74 318 340 x 635 60 x 90 55 6
85 288 340 x 645 60 x 90 65
96 264 340 x 655 60 x 90 70
107 242 340 x 660 60 x 90 80
118 224 340 x 665 60 x 90 85
POLIROL Zagreb
21/81
POLIROL d.o.o.
Dopuštena
broj
moždanika
sila
a x b, Dimenzija sidrene ploče Dimenzija letve Φ22
d Hdozv
Φ a1 x b1 c x l h n
54 576 440 x 755 80 x 120 40
69 518 440 x 770 80 x 120 50
84 468 440 x 785 80 x 120 60
99 422 440 x 800 80 x 120 75
400 x 500 10
114 384 440 x 815 80 x 120 85
129 350 440 x 825 80 x 120 95
144 322 440 x 835 80 x 120 105
159 296 440 x 845 80 x 120 115
54 580 540 x 855 80 x 150 40
69 642 540 x 870 80 x 150 50
84 588 540 x 885 80 x 150 60
99 538 540 x 900 80 x 150 75
114 494 540 x 915 80 x 150 85
500 x 600 129 454 540 x 935 80 x 150 95 12
144 420 540 x 945 80 x 150 105
159 388 540 x 955 80 x 150 115
174 512 540 x 1005 100 x 150 125
189 386 540 x 1015 100 x 150 135
204 362 540 x 1020 100 x 150 145
70 738 640 x 970 80 x 175 50
90 666 640 x 995 80 x 175 65
110 600 640 x 1015 80 x 175 80
130 540 640 x 1035 80 x 175 95
600 x 700 150 504 640 x 1055 80 x 175 110 12
170 504 640 x 1115 100 x 175 125
190 462 640 x 1130 100 x 175 135
210 628 640 x 1140 100 x 175 150
230 396 640 x 1150 100 x 175 165
79 1078 940 x 1225 100 x 250 60
102 994 940 x 1250 100 x 250 75
125 910 940 x 1275 100 x 250 90
148 834 940 x 1300 100 x 250 110
171 766 940 x 1325 100 x 250 125
Φ 900 194 704 940 x 1350 100 x 250 140
16
900 x 900 217 802 940 x 1375 100 x 250 155
240 746 940 x 1400 100 x 250 175
263 698 940 x 1415 100 x 250 190
286 654 940 x 1430 100 x 250 205
309 614 940 x 1445 100 x 250 220
332 598 940 x 1460 100 x 250 240
POLIROL Zagreb
22/81
POLIROL d.o.o.

Nepomičan u poprečnom smjeru AEL-b (tip 1.2 prema EN 1337-1)
Tablica 5
Dopuštena
broj
moždanika
sila
Dimenzija sidrene
a x b, Dimenzija letve Φ22
d Hdozv ploče
Φ
a1 x b1 c x l h n
21 172 295 x 240 40 x 50 15
28 200 300 x 240 40 x 50 20
35 180 305 x 240 40 x 50 25
150 x 200 42 160 315 x 240 40 x 50 30 4
49 144 320 x 240 40 x 50 35
56 132 325 x 240 40 x 50 40
63 140 345 x 240 50 x 50 45
30 230 370 x 340 50 x 60 25
41 264 385 x 340 50 x 60 30
52 228 395 x 340 50 x 60 40
200 x 300 6
63 204 405 x 340 50 x 60 45
74 204 430 x 340 60 x 60 55
85 182 435 x 340 60 x 60 65
30 289 490 x 440 60 x 90 25
41 319 505 x 440 60 x 90 30
52 388 515 x 440 60 x 90 40
63 35 525 x 440 60 x 90 45
300 x 400 74 318 535 x 440 60 x 90 55 6
85 288 545 x 440 60 x 90 65
96 264 555 x 440 60 x 90 70
107 242 560 x 440 60 x 90 80
118 224 565 x 440 60 x 90 85
POLIROL Zagreb
23/81
POLIROL d.o.o.
Dopuštena
broj
moždanika
sila
Dimenzija sidrene
d Hdozv ploče
Φ
a1 x b1 c x l h n
54 576 655 x 540 80 120 40
69 518 670 x 540 80 x 120 50
84 468 685 x 540 80 x 120 60
99 422 700 x 540 80 x 120 75
400 x 500 10
114 384 715 x 540 80 x 120 85
129 350 725 x 540 80 x 120 95
144 322 735 x 540 80 x 120 105
159 296 745 x 540 80 x 120 115
54 580 755 x 640 80 x 150 40
69 642 770 x 640 80 x 150 50
84 588 785 x 640 80 x 150 60
99 538 800 x 640 80 x 150 75
114 494 815 x 640 80 x 150 85
500 x 600 129 454 835 x 640 80 x 150 95 12
144 420 845 x 640 80 x 150 105
159 388 855 x 640 80 x 150 115
174 512 905 x 640 100 x 150 125
189 386 915 x 640 100 x 150 135
204 362 920 x 640 100 x 150 145
70 738 870 x 740 80 x 175 50
90 666 895 x 740 80 x 175 65
110 600 915 x 740 80 x 175 80
130 540 935 x 740 80 x 175 95
600 x 700 150 504 955 x 740 80 x 175 110 12
170 504 1015 x 740 100 x 175 125
190 462 1030 x 740 100 x 175 135
210 628 1040 x 740 100 x 175 150
230 396 1050 x 740 100 x 175 165
79 1078 1225 x 940 100 x 250 60
102 994 1250 x 940 100 x 250 75
125 910 1275 x 940 100 x 250 90
148 834 1300 x 940 100 x 250 110
171 766 1325 x 940 100 x 250 125
Φ 900 194 704 1350 x 940 100 x 250 140
16
900 x 900 217 802 1375 x 940 100 x 250 155
240 746 1400 x 940 100 x 250 175
263 698 1415 x 940 100 x 250 190
286 654 1430 x 940 100 x 250 205
309 614 1445 x 940 100 x 250 220
332 598 1460 x 940 100 x 250 240
POLIROL Zagreb
24/81
POLIROL d.o.o.

Nepomičan u uzdužnom i poprečnom smjeru AEL-f (tip 1.6 prema EN 1337-1))
Tablica 6
Dopuštena
broj
moždanika
sila
Dimenzija sidrene
d Hdozv ploče
Φ a1 x b1 c h n
21 172 190 x 310 30 15
28 200 190 x 310 30 20
35 180 190 x 310 30 25
150 x 200 42 160 190 x 310 30 30 4
49 144 190 x 310 30 35
56 132 190 x 310 30 40
63 140 190 x 310 30 45
30 230 240 x 430 40 25
41 264 240 x 430 40 30
52 228 240 x 430 40 40
200 x 300 6
63 204 240 x 430 40 45
74 204 240 x 430 40 55
85 182 240 x 430 40 65
30 289 340 x 570 60 25
41 319 340 x 570 60 30
52 388 340 x 570 60 40
63 35 340 x 570 60 45
300 x 400 74 318 340 x 570 60 55 6
85 288 340 x 570 60 65
96 264 340 x 570 60 70
107 242 340 x 570 60 80
118 224 340 x 570 60 85
POLIROL Zagreb
25/81
POLIROL d.o.o.
54 576 440 x 710 80 40

69 518 440 x 710 80 50
84 468 440 x 710 80 60
99 422 440 x 710 80 75
400 x 500 10
114 384 440 x 710 80 85
129 350 440 x 710 80 95
144 322 440 x 710 80 105
159 296 440 x 710 80 115
54 580 540 x 850 100 40
69 642 540 x 850 100 50
84 588 540 x 850 100 60
99 538 540 x 850 100 75
114 494 540 x 850 100 85
500 x 600 129 454 540 x 850 100 95 12
144 420 540 x 850 100 105
159 388 540 x 850 100 115
174 512 540 x 850 100 125
189 386 540 x 850 100 135
204 362 540 x 850 100 145
70 738 640 x 990 120 50
90 666 640 x 990 120 65
110 600 640 x 990 120 80
130 540 640 x 990 120 95
600 x 700 150 504 640 x 990 120 110 12
170 504 640 x 990 120 125
190 462 640 x 990 120 135
210 628 640 x 990 120 150
230 396 640 x 990 120 165
79 1078 940 x 1310 180 60
102 994 940 x 1310 180 75
125 910 940 x 1310 180 90
148 834 940 x 1310 180 110
171 766 940 x 1310 180 125
Φ 900 194 704 940 x 1310 180 140
16
900 x 900 217 802 940 x 1310 180 155
240 746 940 x 1310 180 175
263 698 940 x 1310 180 190
286 654 940 x 1310 180 205
309 614 940 x 1310 180 220
332 598 940 x 1310 180 240
POLIROL Zagreb
26/81
POLIROL d.o.o.
POLIROL Zagreb
27/81
POLIROL d.o.o.
3. KATALOG LONČASTIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA
LONČASTI
LEŽAJEVI
POLIROL Zagreb
28/81
POLIROL d.o.o.
Korištenje podatljivog materijala u krutom loncu za prijenos normalnog opterećenja uz

omogućavanje zakretanja poznato je već od davnine. Ta je spoznaja dobila posebno značenje
pronalaskom kvalitetnog i, s obzirom na trajnost, postojanog elastomernog materijala.
Lončasti ležaj sastoji se od okruglog čeličnog lonca s ravnim dnom na kojem leži nearmirani
elastomerni ležaj. Razmak između lonca i poklopca zabrtvljen je elastičnom brtvom od mekane
gume. Pomoću elastomernih elemenata omogućen je mekani prijenos opterećenja s gornjeg na
donji dio konstrukcije.
Standardnom deformabilnom nearmiranom elastomernom ležaju smještenom u krutom
čeličnom loncu pri djelovanju vertikalnog opterećenja znatno se povećava nosivost zbog
spriječene horizontalne deformacije.
Poznato je da su standardnim nearmiranim elastomernim ležajevima normalna dopuštena
naprezanja 5 MPa (prema DIN 4141), a elastomernoj ploči u lončastim ležajevima ~45 MPa.
Elastomerni materijal zatvoren u loncu ponaša se kao žilava tekućina u hidrauličkoj preši. Zbog
toga je potrebno dobro brtvljenje. U utoru na rubu elastomernog ležaja nalazi se kružna brtva od
ugljikom punjenog PTFE ili od mesinga.
Deformabilnošću elastomera omogućuje se zakretanje poklopca, te lončasti ležajevi spadaju u
grupu svestrano zakretnih (zglobnih, nepomičnih) ležajeva. Lončasti ležajevi u kombinaciji s PTFE
kliznom pločom omogućuju osim zakretanja i pomake konstrukcije te se svrstavaju u grupu
svestrano zakretnih pomičnih ležajeva.
Prednost ovih ležajeva u odnosu na klasične čelične i zglobne ležajeve je znatno manja težina i
visina za istu nosivost, kao i ekonomičnije održavanje.
POLIROL Zagreb
29/81
POLIROL d.o.o.
NEPOMIČNI LONČASTI LEŽAJEVI

(NL)
PODRUČJE PRIMJENE
U uvodnim napomenama naglašena je mogućnost zakretanja poklopca prema loncu u svim
smjerovima. Nepomični lončasti ležajevi pogodni su za uporabu tamo gdje su se ranije
upotrebljavali teški čelični točkasto zakretni ležajevi.
Osobita značajka lončastih ležajeva sastoji se u mogućnosti prihvaćanja velikog opterećenja i
jednolikoj raspodjeli pritiska na podlogu. Osim toga, postiže se dobra otpornost na starenje
gume, jer je elastomerna ploča potpuno premazana silikonskom masti i zaštićena u loncu s
poklopcem od svih utjecaja ultraljubičastog zračenja i ozona.
Tip elastomera i sastav gumene smjese koncipiran je tako da je osigurana visoka otpornost na
ozon i ostale uobičajene atmosferske utjecaje.
Lončasti ležajevi mogu se upotrebljavati pri temperaturama između -40°C (233 K) i +70°C (343 K).
VERTIKALNO OPTEREĆENJE
elastomerna ploča
Vertikalno opterećenje prenosi se pomoću elastomerne ploče zatvorene sa svih strana, koja se
u tim uvjetima ponaša kao žilava tekućina i prenosi pritisak na sve strane podjednako.
Maksimalno dopušteno normalno opterećenje na elastomernu ploču iznosi ≈45 MPa.
čelični lonac
Dimenzije čeličnog prstena slijede iz unutrašnjeg hidrostatskog pritiska u gumi. Ovdje se ne uzima
u obzir dno lonca. Za dimenzioniranje spoja između prstena i dna lonca, uzima se u obzir
posmična sila i moment iz unutarnjeg hidrostatskog pritiska.
POLIROL Zagreb
30/81
POLIROL d.o.o.
HORIZONTALNO OPTEREĆENJE
Horizontalne sile prenose se iz gornjeg dijela ležaja u donji dio ležaja kroz prsten lonca. Može se
pretpostaviti da se horizontalna sila raspodjeljuje na polovicu opsega u obliku parabole. Kod
dimenzioniranja zavara između prstena i dna lonca uzima se u obzir posmična sila i momenti
nastali zbog djelovanja horizontalnih sila.
Kod prijenosa horizontalnih sila iz ležaja na betonsku podlogu treba računati s koeficijentom
trenja µ=0,5 (za čeličnu podlogu µ=0,2), pri čemu se za dobivanje sile trenja uzima
najnepovoljnija kombinacija (Ft = µ·Vmin).
Za koeficijent sigurnosti protiv klizanja uzima se v = 1,5.
Ako se rezultirajuće horizontalne sile ne mogu kompenzirati trenjem, ležajevi se moraju usidriti.
Kod ležajeva izloženih potresnim djelovanjima, kao i kod onih, koji su namijenjeni za ugradnju na
željezničke mostove, koeficijent trenja ležaja s podlogom iznosi µ=0.
ZAKRETANJE
Zbog savijanja konstrukcije iznad ležaja dolazi do zakretanja gornjeg dijela ležaja u odnosu na
donji dio i nejednolikog pritiska na elastomernu ploču.
Uslijed zakretanja javlja se zakretni moment.
Moment nastao zbog horizontalnih sila uzima se u obzir kod proračuna pritiska na podlogu ležaja.
UGRADNJA
Kod ugradnje lončastih ležajeva treba paziti da beton iznad i ispod ležaja ima visoku čvrstoću
σ≥45 MPa, dok se dimenzioniranje ležajeva radi uz pritisak 26 MPa. Ležajevi se učvršćuju s
minimalno četiri vijka simetrično raspoređenih na donjoj ploči ležaja. Sidra vijaka se prethodno
ubetoniraju, a nakon postavljanja ležaj se učvrsti vijcima. Na kraju se ležaj podlije rijetkim
cementnim/podljevnim mortom.
Ako se predviđene horizontalne sile mogu preuzeti trenjem, sidrenje se može izostaviti. Ležajevi
bez sidrenja polažu se na podlogu od cementnog morta.
Poklopac je s loncem vezan vijcima za podešavanje, koji se nakon završene ugradnje uklanjaju.
Nepomični lončasti ležajevi proizvode se prema standardnim veličinama prikazanim u tablici 1, a
moguće su i druge, nestandardne izvedbe, ukoliko se pokaže potreba.
POLIROL Zagreb
31/81
POLIROL d.o.o.
NEPOMIČNI LEŽAJ (NL)
Širina ploče
Tip Opt. Visina H masa
ležaja D1=D2
ležaja (kN) (mm) (kg)
(mm)
NL 1000 1000 70 270 37

NL 1500 1500 75 320 52
NL 2000 2000 80 360 64
NL 2500 2500 85 400 85
NL 3000 3000 90 430 95
NL 3500 3500 92 460 115
NL 4000 4000 94 490 125
NL 4500 4500 98 530 150
NL 5000 5000 101 550 161
NL 5500 5500 104 580 182
NL 6000 6000 106 600 202
NL 6500 6500 110 630 230
NL 7000 7000 112 650 250
NL 7500 7500 114 670 265
H
NL 8000 8000 116 690 278
NL 8500 8500 120 710 300
NL 9000 9000 124 730 330
NL 9500 9500 128 750 360
B2
1
=D
NL 10000 10000 131 770 388

=D
B1
NL 12000 12000 139 840 475

NL 14000 14000 150 910 610
NL 16000 16000 158 970 725
D2
NL 18000 18000 168 1030 875

NL 20000 20000 175 1090 1100
NL 22000 22000 183 1140 1300
NL 24000 24000 190 1190 1400
D1
NL 26000 26000 198 1240 1550
NL 28000 28000 203 1280 1700
NL 30000 30000 210 1300 1900
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01 i srednji pritisak na podlogu 26 Mpa.

Vmin = 0,5 Vmax, horizontalna sila je FH=0,1 Vmax.
Za veće pritiske i pomake, dimenzije ležajeva se mogu odrediti prema posebnoj narudžbi.
POLIROL Zagreb
32/81
POLIROL d.o.o.
POMIČNI LONČASTI LEŽAJEVI

(JPKL, SPKL)
OPĆENITO
Lončasti ležajevi u kombinaciji s čeličnom kliznom pločom i PTFE kliznom pločom mogu biti
jednostrano pomični klizni ležajevi (JPKL) i svestrano pomični klizni ležajevi (SPKL).
Na dno čeličnog lonca stavljena je elastomerna ploča. Po rubu gumene ploče utaknuta je brtva
od ugljikom punjenog PTFE ili mesinga. Na gumenoj ploči leži poklopac. Prorez između lonca i
poklopca zatvoren je elastičnom gumenom brtvom.
Na gornjoj plohi poklopca usađena je PTFE klizna ploča s džepovima, koji su ispunjeni silikonskim
mazivom za podmazivanje kliznih elemenata. Po gornjoj površini PTFE klizne ploče klizi gornja
klizna ploča izrađena od nehrđajučeg čelika hrapavost ≤1 µm.
Klizne površine i drugi dijelovi važni za funkcioniranje ležaja mogu biti zaštićeni od prašine
pomoću rebraste gumene obloge.
Lončasti klizni ležajevi učvršćuju se kao i nepomični lončasti ležajevi, sidrenim vijcima na donjoj
ploči. Na gornjoj kliznoj ploči nalaze se otvori
za ovjesne uške odnosno sidrene vijke za
pričvršćivanje s gornjim djelom konstrukcije.
UGRADNJA
Ugradnjom vodilice u jednom smjeru na
kliznu ploču u svestrano pomičnom ležaju,
dobiva se jednosmjerno pomični ležaj.
Lončasti klizni ležajevi su pogodni za
ugradnju kod složenijih konstrukcijskih
rješenja u mostova. Odlikuju se malom
visinom i malom težinom u odnosu na
klasične čelične pomične ležajeve, malim trenjem kod klizanja te jednostavnim nadzorom i
održavanjem. Ležajevi su konstruirani tako da se dijelovi izloženi trošenju mogu lako zamijeniti.
Ležajevi su u tvornici podešeni na željeni pomak.
Prilikom ugradnje, za niveliranje ležaja u željeni položaj (visina i nagib) služe četiri vijka na
uglovima. Redoslijed ugradnje je isti kao kod nepomičnih lončastih ležajeva.
Nakon ugradnje ležaja i opterećivanja rasponskim sklopom, vijke za prednamještanje i fiksiranje
treba odstraniti s ležaja da mu se omogući pomicanje.
Kod svestrano pomičnih ležajeva gdje je sila trenja na spoju ležaj-podloga 1,5 puta veća od
horizontalne sile, može se sidrenje izostaviti.
POLIROL Zagreb
33/81
POLIROL d.o.o.
OZNAČAVANJE LEŽAJEVA
Gotovo sastavljeni ležajevi se označavaju prema njihovoj vrsti i namjeni.

Pored tipske pločice prema EN 1337-1, na kojoj se nalazi oznaka proizvođača, navodi se godina
proizvodnje, serijski broj, vrsta, nosivost i pomak. Sve te oznake su uočljive i trajne, a dio njih se
dodatno nalazi i na gornjoj ploči ležaja
Kod pomičnih ležajeva, na gornjoj ploči ležaja, označava se tip ležaja i naručitelj, masa ležaja,
položaj ležaja u konstrukciji, pravac pomaka i veličina pomaka.
JEDNOSMJERNO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (JPKL)
B1
D1=D2
B2
D1=D2
POLIROL Zagreb
34/81
POLIROL d.o.o.
ex=±50 e x=±100 ex=±150

Tip Opt. Visina H Širina B1 Širina B2 masa Širina B2 masa Širina B2 masa
ležaja (kN) (mm) (mm) (mm) (kg) (mm) (kg) (mm) (kg)
JPKL 1000 1000 117 300 400 115 500 125 600 140
JPKL 1500 1500 120 350 450 130 550 150 650 170
JPKL 2000 2000 123 400 500 160 600 170 700 190
JPKL 2500 2500 126 420 520 180 620 200 720 230
JPKL 3000 3000 129 450 550 200 650 220 750 250
JPKL 3500 3500 133 500 600 240 700 260 800 280
JPKL 4000 4000 136 520 620 280 720 300 820 300
JPKL 4500 4500 141 560 660 310 760 340 860 370
JPKL 5000 5000 145 580 680 350 780 380 880 400
JPKL 5500 5500 147 600 700 370 800 410 900 450
JPKL 6000 6000 149 620 720 400 820 450 920 500
JPKL 6500 6500 153 650 750 420 850 470 950 520
JPKL 7000 7000 156 670 770 450 870 500 970 550
JPKL 7500 7500 159 700 800 500 900 550 1000 600
JPKL 8000 8000 162 720 820 550 920 600 1020 650
JPKL 8500 8500 166 730 830 570 930 620 1030 680
JPKL 9000 9000 169 750 850 600 950 650 1050 720
JPKL 9500 9500 172 770 870 650 970 700 1070 780
JPKL 10000 10000 175 800 900 700 1000 780 1100 820
JPKL 12000 12000 186 880 980 910 1080 950 1180 1050
JPKL 14000 14000 195 950 1050 1000 1150 1100 1250 1200
JPKL 16000 16000 203 1000 1100 1250 1200 1350 1300 1450
JPKL 18000 18000 217 1050 1150 1500 1250 1600 1350 1700
JPKL 20000 20000 226 1110 1210 1700 1310 1800 1410 1900
JPKL 22000 22000 236 1180 1280 1900 1380 2150 1480 2250
JPKL 24000 24000 243 1220 1320 2200 1420 2350 1520 2500
JPKL 26000 26000 250 1260 1360 2500 1460 2600 1560 2800
JPKL 28000 28000 263 1320 1420 2900 1520 3050 1620 3200
JPKL 30000 30000 270 1360 1460 3200 1560 3350 1660 3500
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01, srednji pritisak na podlogu 26 Mpa i jednostrano pomicanje od
e=±50 mm do e=±150 mm
POLIROL Zagreb
35/81
POLIROL d.o.o.
SVESTRANO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (SPKL)
D1=D2
D1=D2
B2
B1
POLIROL Zagreb
36/81
POLIROL d.o.o.
e x=±50 ex=±100 ex=±150

SPKL 1000 1000 100 270 370 75 470 90 570 100
SPKL 1500 1500 104 320 420 100 520 120 620 135
SPKL 2000 2000 107 360 460 120 560 135 660 150
SPKL 2500 2500 110 390 490 140 590 150 690 170
SPKL 3000 3000 113 420 520 160 620 175 720 190
SPKL 3500 3500 117 450 550 180 650 200 750 230
SPKL 4000 4000 120 480 580 200 680 230 780 250
SPKL 4500 4500 125 510 610 230 710 260 810 280
SPKL 5000 5000 129 530 630 260 730 280 830 310
SPKL 5500 5500 131 550 650 280 750 320 850 350
SPKL 6000 6000 133 570 670 300 770 340 870 370
SPKL 6500 6500 136 590 690 325 790 370 890 400
SPKL 7000 7000 138 610 710 350 810 390 910 425
SPKL 7500 7500 141 630 730 380 830 420 930 470
SPKL 8000 8000 144 650 750 400 850 450 950 500
SPKL 8500 8500 148 670 770 440 870 480 970 530
SPKL 9000 9000 151 680 780 470 880 510 980 560
SPKL 9500 9500 154 690 790 500 890 540 990 590
SPKL 10000 10000 156 710 810 530 910 570 1010 620
SPKL 12000 12000 174 790 900 720 1000 780 1100 850
SPKL 14000 14000 182 840 950 840 1050 910 1150 990
SPKL 16000 16000 190 930 1030 1000 1130 1080 1230 1150
SPKL 18000 18000 199 980 1080 1150 1180 1250 1280 1350
SPKL 20000 20000 208 1050 1150 1350 1250 145 1350 1550
SPKL 22000 22000 219 1100 1200 1550 1300 1680 1400 1780
SPKL 24000 24000 224 1150 1250 1700 1350 1800 1450 1900
SPKL 26000 26000 231 1200 1300 1900 1400 2000 1500 2150
SPKL 28000 28000 240 1230 1330 2150 1430 2300 1530 1400
SPKL 30000 30000 246 1280 1380 2350 1480 2500 1580 1650
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01 i srednji pritisak na podlogu 26 MPa i jednostrano pomicanje od
e= 50 mm do e= 150 mm. Ukupni pomak u poprečnom smjeru je 10 mm.
POLIROL Zagreb
37/81
POLIROL d.o.o.
SPECIJALNI LEŽAJEVI
LEŽAJEVI ZA NAGURAVANJE MOSTOVA
Gradnja mostova pomoću teških skela

zamjenjena je tehnologijom „naguravanja“
(konzolna gradnja) u taktovima po jedan cijeli
rasponski sklop.
S jedne strane na pripremnoj stanici se izrađuje i
onda postepeno nagurava uz pomoć hidrauličnih
preša cijeli rasponski sklop prema stupovima.
Za proces potiskivanja izrađuju se specijalni
ležajevi kao „privremeni ležajevi“, koji svojom
konstrukcijom i kliznim plohama inox-PTFE
osiguravaju proces potiskivanja s minimalnim
otporpm trenja.
Nakon naguravanja cijele rasponske konstrukcije

mosta, posebnim hidrauličnim dizalicama vrši se
podizanje mosta i zamjena privremenih ležajeva
stalnim ležajevima.
POLIROL privremeni ležajevi korišteni su za

naguravanje na sljedećim objektima u Hrvatskoj i
Federaciji BiH:
Vijadukt „Hreljin“ (raspon 41.5 m; dužina 545 m)
Vijadukt „Rašćane“ (raspon 33 m; dužina 627 m)
Vijadukt „Šare“ (raspon 33 m; dužina 402 m)
Vijadukt „Kuk“ (raspon 61.5 m; dužina 369 m)
Most „Broj 3“ (raspon 43,0 m, dužina 497 m)
Most „Bosna“ (raspon 36,0 m, dužina 418 m)
Prednosti tehnologije gradnje „naguravanjem“:

 Smanjenje troškova izgradnje mosta
 Zamjena skela tehnologijom naguravanja
 Bez dizanja tereta dizalicama na velike visine
 Skraćivanje rokova gradnje
POLIROL Zagreb
38/81
POLIROL d.o.o.
POLIROL Zagreb
39/81
POLIROL d.o.o.
4. KATALOG SFERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA
SFERNI
LEŽAJEVI
POLIROL Zagreb
40/81
POLIROL d.o.o.
Korištenje podatljivog materijala u krutom loncu za prijenos opterećenja uz omogućavanje

zakretanja kod sfernih ležajeva zamijenjeno je kontaktom konkavne s konveksnom plohom uz
korištenje kliznih elemenata u skladu s EN 1337-2.
Sferni ležaj se sastoji od okrugle baze s ravnim dnom, u kojoj je izdubljena konkavna sferna
udubina za klizne elemente i konveksni poklopac. Razmak između gornje i donje baze sfernog
ležaja zabrtvljen je i spriječen je ulaz nečistoća. Pomoću konkavno-konveksnih elemenata
omogućen je prijenos vertikalnog opterećenja s gornjeg na donji dio konstrukcije i zaokretanje
gornjih u odnosu na donje elemente ležaja.
Zbog relativno visoke tlačne čvrstoće PTFE-a u kontaktu s nehrđajućim čelikom, vertikalna
nosivost ležaja je veća nego kod ostalih standardnih konstrukcijskih ležajeva.
Poznato je da su elastomernoj ploči u lončastim ležajevima karakteristična dopuštena naprezanja
~60 MPa, dok PTFE ima karakterističnu tlačnu otpornost od ~90 MPa.
Konkavno/konveksna kontaktna klizna površina sfernog ležaja omogućuje zakretanje gornjih
elemenata ležaja u odnosu na donje elemente, te sferni ležajevi spadaju u grupu svestrano
zakretnih (zglobnih, nepomičnih) ležajeva. Sferni ležajevi u kombinaciji s PTFE gornjom kliznom
pločom omogućuju osim zakretanja i pomake konstrukcije, te se svrstavaju u grupu svestrano
zakretnih pomičnih ležajeva.
Prednost ovih ležajeva u odnosu na klasične čelične i zglobne ležajeve je znatno manja težina i
visina za istu nosivost, kao i ekonomičnije održavanje, a u odnosu na lončaste, veća vertikalna
nosivost pri sličnoj masi ležaja.
NEPOMIČNI SFERNI LEŽAJEVI

(NL)
PODRUČJE PRIMJENE
U uvodnim napomenama naglašena je mogućnost zakretanja gornjih elemenata ležaja prema
donjim u svim smjerovima. Nepomični sferni ležajevi pogodni su za uporabu tamo gdje su se
ranije upotrebljavali teški čelični točkasto zakretni ležajevi.
Osobita značajka sfernih ležajeva sastoji se u mogućnosti prihvaćanja velikog opterećenja i
jednolikoj raspodjeli pritiska na podlogu. Osim toga, odlična je otpornost na starenje, jer su svi
klizni elementi potpuno premazani silikonskom masti i zaštićeni, a konstrukcijski elementi
kvalitetno zaštićeni antikorozivnim premazima.
Sferni ležajevi mogu se upotrebljavati pri temperaturama između -35°C (238 K) i +50°C (323 K).
POLIROL Zagreb
41/81
POLIROL d.o.o.
VERTIKALNO OPTEREĆENJE
PTFE klizna ploha
Vertikalno opterećenje prenosi se preko konveksne površine sfernog poklopca na konkavnu PTFE
kliznu plohu. Maksimalno dopušteno karakteristično opterećenje na PTFE plohu iznosi ≈90 MPa.
Ploča od nehrđajućeg čelika
Ploča od nehrđajućeg čelika prenosi opterećenja sa sfernog poklopca na PTFE plohu i neophodna
je radi poštivanja uvjeta za klizne plohe prema EN 1337-2. Maksimalno dopušteno karakteristično
opterećenje na inox plohu znatno je veće od dopuštenog pritiska na PTFE, ali kod inox ploče bitna
je glatkost površine, koja mora biti ≤1µm.
HORIZONTALNO OPTEREĆENJE
Horizontalne sile prenose se iz gornje ploče ležaja u donju bazu ležaja kroz „lončasti prsten“, koji
povezuje gornju i dinju bazu ležaja. Može se pretpostaviti da se horizontalna sila raspodjeljuje na
polovicu opsega u obliku parabole. Kod dimenzioniranja kontakta prstena gornje ploče i stjenki
donje baze, uzima se u obzir posmična sila i momenti nastali zbog djelovanja horizontalnih sila.
Kod prijenosa horizontalnih sila iz ležaja na betonsku podlogu treba računati s koeficijentom
trenja µ=0,5 (za čeličnu podlogu µ=0,2), pri čemu se za dobivanje sile trenja uzima
najnepovoljnija kombinacija (Ft = µ·Vmin).
Ako se rezultirajuće horizontalne sile ne mogu kompenzirati trenjem, ležajevi se moraju usidriti.
Kod ležajeva izloženih potresnim djelovanjima, kao i kod onih, koji su namijenjeni za ugradnju na
željezničke mostove, koeficijent trenja ležaja s podlogom iznosi µ=0.
ZAKRETANJE
Zbog savijanja konstrukcije iznad ležaja dolazi do zakretanja gornjeg dijela ležaja u odnosu na
donji dio. Uslijed zakretanja ne javlja se zakretni moment.
UGRADNJA
Kod ugradnje sfernih ležajeva treba paziti da beton iznad i ispod ležaja ima visoku čvrstoću σ≥45
MPa, dok se dimenzioniranje ležajeva radi uz pritisak od 26 MPa. Ležajevi se učvršćuju s
minimalno četiri vijka simetrično raspoređenih na donjoj ploči ležaja. Sidra vijaka se prethodno
ubetoniraju, a nakon postavljanja ležaj se učvrsti vijcima. Na kraju se ležaj podlije rijetkim
cementnim/podljevnim mortom.
Ako se predviđene horizontalne sile mogu preuzeti trenjem, sidrenje se može izostaviti. Ležajevi
bez sidrenja polažu se na podlogu od cementnog morta.
Gornji elementi ležaja su s donjim vezani vijcima za podešavanje, koji se nakon završene ugradnje
uklanjaju. Nepomični sferni ležajevi proizvode se prema standardnim veličinama prikazanim u
tablici 1, a moguće su i druge, nestandardne izvedbe, ukoliko se pokaže potreba.
POLIROL Zagreb
42/81
POLIROL d.o.o.
NEPOMIČNI LEŽAJ 3.1 (NL)
Širina ploče
Tip Opt. Visina H Masa
ležaja D1=D2
ležaja (kN) (mm) (kg)
(mm)
NL 1000 1000 112 300 40

NL 1500 1500 114 350 60
NL 2000 2000 114 400 70
NL 2500 2500 116 440 95
NL 3000 3000 116 470 105
NL 3500 3500 118 500 125
NL 4000 4000 120 540 140
NL 4500 4500 125 580 165
NL 5000 5000 130 600 180
NL 5500 5500 133 640 200
NL 6000 6000 135 660 220
NL 6500 6500 140 690 250 D
NL 7000 7000 142 715 275
NL 7500 7500 145 740 290
NL 8000 8000 150 760 305 B
NL 8500 8500 155 780 330

NL 9000 9000 158 800 360
H
NL 9500 9500 160 825 400
NL 10000 10000 162 850 425 D
NL 12000 12000 180 925 520 D1=B1
NL 14000 14000 190 1000 670
NL 16000 16000 200 1070 800
NL 18000 18000 210 1130 960
NL 20000 20000 225 1200 1210
D2=B2
NL 22000 22000 230 1250 1430

NL 24000 24000 240 1310 1540
NL 26000 26000 250 1360 1705
NL 28000 28000 260 1410 1870
NL 30000 30000 275 1430 2090
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01 i srednji pritisak na podlogu 26 Mpa.

POLIROL Zagreb
43/81
POLIROL d.o.o.
POMIČNI SFERNI LEŽAJEVI

(JPKL, SPKL)
OPĆENITO
Sferni ležajevi u kombinaciji s gornjom čeličnom kliznom pločom i gornjom PTFE kliznom pločom
mogu biti jednostrano pomični klizni ležajevi (JPKL) i svestrano pomični klizni ležajevi (SPKL).
Na donju bazu s izdubljenom konkavnom sfernom plohom, ugrađena je PTFE konkavna klizna
ploha. Poklopljena je kokveksnim poklopcem s oblogom od konveksno zaobljenog nehrđajućeg
čelika.
Na gornjoj plohi sfernog poklopca usađena je PTFE klizna ploča s džepovima, koji su ispunjeni
silikonskim mazivom za podmazivanje kliznih elemenata. Po gornjoj površini PTFE klizne ploče
klizi gornja klizna ploča izrađena od nehrđajućeg čelika hrapavost ≤1 µm.
Klizne površine i drugi dijelovi važni za funkcioniranje ležaja mogu biti zaštićeni od prašine
pomoću rebraste gumene obloge.
Lončasti klizni ležajevi učvršćuju se kao i
nepomični sferni ležajevi, sidrenim vijcima na
donjoj ploči. Na gornjoj kliznoj ploči nalaze se
otvori za ovjesne uške odnosno sidrene vijke
za pričvršćivanje s gornjim djelom
konstrukcije.
UGRADNJA
Ugradnjom kliznih vodilica u jednom smjeru
na kliznu ploču u svestrano pomičnom ležaju,
dobiva se jednosmjerno pomični ležaj.
Sferni klizni ležajevi su pogodni za ugradnju
kod složenijih konstrukcijskih rješenja u mostova. Odlikuju se malom visinom i malom težinom u
odnosu na klasične čelične pomične ležajeve, malim trenjem kod klizanja te jednostavnim
nadzorom i održavanjem. Ležajevi su konstruirani tako da se dijelovi izloženi trošenju mogu lako
zamijeniti.
Ležajevi su u tvornici podešeni na željeni pomak.
Prilikom ugradnje, za niveliranje ležaja u željeni položaj (visina i nagib) služe četiri vijka na
uglovima. Redoslijed ugradnje je isti kao kod nepomičnih sfernih ležajeva.
Nakon ugradnje ležaja i opterećivanja rasponskim sklopom, vijke za prednamještanje i fiksiranje
treba odstraniti s ležaja da mu se omogući pomicanje.
Kod svestrano pomičnih ležajeva gdje je sila trenja na spoju ležaj-podloga 1,5 puta veća od
horizontalne sile, može se sidrenje izostaviti.
POLIROL Zagreb
44/81
POLIROL d.o.o.
OZNAČAVANJE LEŽAJEVA
Sklopljeni ležajevi se označavaju prema njihovoj vrsti i namjeni.

Pored tipske pločice prema EN 1337-1, na kojoj se nalazi oznaka proizvođača, navodi se godina
proizvodnje, serijski broj, vrsta, nosivost i pomak. Sve te oznake su uočljive i trajne, a dio njih se
dodatno nalazi i na gornjoj ploči ležaja.
Kod pomičnih ležajeva, na gornjoj ploči ležaja, označava se tip ležaja i naručitelj, masa ležaja,
položaj ležaja u konstrukciji, pravac pomaka i veličina pomaka.
B1
H
D1=D2
D1
D2
B2
B1
POLIROL Zagreb
45/81
POLIROL d.o.o.
JEDNOSMJERNO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ 3.3 (JPKL)
ex=±50 e x=±100 ex=±150

JPKL 1000 1000 124 330 400 125 500 140 600 155
JPKL 1500 1500 125 385 450 140 550 165 650 190
JPKL 2000 2000 126 440 500 175 600 190 700 210
JPKL 2500 2500 128 460 520 200 620 220 720 255
JPKL 3000 3000 130 495 550 220 650 240 750 275
JPKL 3500 3500 140 550 600 265 700 290 800 310
JPKL 4000 4000 145 570 620 310 720 330 820 330
JPKL 4500 4500 150 610 660 340 760 375 860 410
JPKL 5000 5000 155 640 680 385 780 420 880 440
JPKL 5500 5500 160 660 700 410 800 450 900 495
JPKL 6000 6000 160 680 720 440 820 495 920 550
JPKL 6500 6500 162 715 750 460 850 520 950 570
JPKL 7000 7000 165 740 770 495 870 550 970 605
JPKL 7500 7500 165 770 800 550 900 605 1000 660
JPKL 8000 8000 168 790 820 605 920 660 1020 715
JPKL 8500 8500 170 800 830 630 930 680 1030 750
JPKL 9000 9000 175 825 850 660 950 715 1050 790
JPKL 9500 9500 180 845 870 715 970 770 1070 860
JPKL 10000 10000 182 880 900 770 1000 860 1100 900
JPKL 12000 12000 195 970 980 1000 1080 1045 1180 1155
JPKL 14000 14000 200 1045 1050 1100 1150 1210 1250 1320
JPKL 16000 16000 205 1100 1100 1375 1200 1485 1300 1595
JPKL 18000 18000 210 1155 1150 1650 1250 1760 1350 1870
JPKL 20000 20000 220 1220 1210 1870 1310 1980 1410 2090
JPKL 22000 22000 230 1300 1280 2090 1380 2365 1480 2475
JPKL 24000 24000 235 1350 1320 2420 1420 2585 1520 2750
JPKL 26000 26000 250 1390 1360 2750 1460 2860 1560 3080
JPKL 28000 28000 260 1450 1420 3190 1520 3355 1620 3520
JPKL 30000 30000 270 1500 1460 3520 1560 3685 1660 3850
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01, srednji pritisak na podlogu 26 Mpa i jednostrano pomicanje od
e=±50 mm do e=±150 mm
POLIROL Zagreb
46/81
POLIROL d.o.o.
B1
H
D1=D2
D1
D2
B2
B1
POLIROL Zagreb
47/81
POLIROL d.o.o.
SVESTRANO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ 3.5 (SPKL)
e x=±50 ex=±100 ex=±150

SPKL 1000 1000 108 300 410 83 510 100 610 110
SPKL 1500 1500 110 350 460 110 560 130 660 150
SPKL 2000 2000 113 400 505 130 605 150 705 165
SPKL 2500 2500 113 430 540 155 640 165 740 190
SPKL 3000 3000 115 460 570 175 670 195 770 210
SPKL 3500 3500 116 495 605 200 705 220 805 250
SPKL 4000 4000 119 530 640 220 740 155 840 275
SPKL 4500 4500 122 560 670 255 770 185 870 310
SPKL 5000 5000 125 585 695 285 795 310 895 340
SPKL 5500 5500 128 605 715 310 815 350 915 385
SPKL 6000 6000 130 630 740 330 840 375 940 410
SPKL 6500 6500 135 650 760 355 860 410 960 440
SPKL 7000 7000 138 670 780 385 880 430 980 470
SPKL 7500 7500 140 700 800 420 900 460 1000 520
SPKL 8000 8000 144 715 825 440 925 495 1025 550
SPKL 8500 8500 148 740 850 485 950 530 1050 585
SPKL 9000 9000 150 750 860 520 960 560 1060 615
SPKL 9500 9500 150 760 870 550 970 595 1070 650
SPKL 10000 10000 155 780 890 585 990 630 1090 680
SPKL 12000 12000 170 870 990 795 1090 860 1190 935
SPKL 14000 14000 175 925 1045 925 1145 1000 1245 1090
SPKL 16000 16000 180 1020 1130 1100 1230 1190 1330 1265
SPKL 18000 18000 190 1080 1190 1265 1290 1375 1390 1485
SPKL 20000 20000 205 1155 1265 1485 1365 1595 1465 1705
SPKL 22000 22000 210 1210 1320 1705 1420 1850 1520 1960
SPKL 24000 24000 220 1265 1375 1870 1475 1980 1575 2090
SPKL 26000 26000 230 1320 1430 2090 1530 2200 1630 2365
SPKL 28000 28000 240 1353 1460 2365 1560 2530 1660 1540
SPKL 30000 30000 250 1410 1520 2585 1620 2750 1720 1815
Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01 i srednji pritisak na podlogu 26 MPa i jednostrano pomicanje od
e= 50 mm do e= 150 mm. Ukupni pomak u poprečnom smjeru je 10 mm.
POLIROL Zagreb
48/81
POLIROL d.o.o.
5. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIDIL
POLIDIL
PRIJELAZNE NAPRAVE
POLIROL Zagreb
49/81
POLIROL d.o.o.
POLIDIL OPĆENITO
Polidil je sustav elastomernih segmentnih prijelaznih naprava razvijen i dizajniran za mostove,

ceste, rampe, uz sudjelovanje certifikacijske kuće Institut IGH u Zagrebu u provjeri kakvoće u
fazama izrade i ispitivanja gotovih proizvoda, te izdavanja potvrde o kvaliteti, odnosno Hrvatskog
tehničkog dopuštenja za prijelazne naprave tipa Polidil.
OSNOVNE KARAKTERISTIKE PROIZVODA
 elementi su dužine 1100 mm

 ugradnja je samo vijcima
 dimenzijom debljine (44 mm, 55 mm, 60 mm, 84 mm), mogu se bolje prilagoditi objektu
 lagana ugradnja
 pojednostavljeno održavanje (u slučaju potrebe zamjeni se samo jedan oštećeni dio)
 vodonepropusnost zagarantirana
 izdržavaju sva kretanja nastala uslijed :
 širenja i skupljanja građevine zbog temperaturnih oscilacija
 rotacija prouzročenih opterećenjima na građevini
POLIROL Zagreb
50/81
POLIROL d.o.o.
POLIDIL sustav elastičnih prijelaznih naprava osigurava otpornost na prometna opterećenja i

vodonepropusnost pokretnih spojeva u rasponu pomaka od 50 - 165 mm, tako da smo razvili
četiri tipa Polidil prijelaznih naprava:
POLID IL 5 0 - uku pn i po mak 5 1 mm ( ±2 5, 5 mm )

POLID IL 7 5 - uku pn i po mak 7 5 mm ( ±3 7, 5 mm )
POLID IL 1 00 - uku pn i p o mak 10 1 m m ( ±5 0, 5 mm )
POLID IL 1 65 - uku pn i p o mak 16 5 m m ( ±8 2, 5 mm )
Izbor naprave ovisi o ukupno očekivanim pomacima, s obzirom na temperaturne oscilacije,

rotaciju, pomake na ležajevima, sile kočenja i dr.
U odnosu na ostale tipove prijelaznih naprava,

POLIDIL sustav ima značajno poboljšanje u izvedbi
prijelaza s prometnog na pješački dio kolnika. Naime,
prema točnoj geodetskoj izmjeri, u tvornici se izrade
dijelovi koji točno odgovaraju geometriji mosta
(profilu i nagibu). Time su izbjegnute neugledne
pokrovne ploče na većini kosih mostova.
KONCEPT PROJEKTIRANJA
Kod mostova postoji zahtjev za vodonepropusnošću radi zaštite konstrukcije i donjeg ustroja od
propadanja i korozije prouzročenih procjednom površinskom vodom, koja je zagađena solima i
raznim kemikalijama. Potrebno je osigurati kontinuitet hidroizolacije preko svih pokretnih
spojeva.
Mehanički spoj s konstrukcijom građevine mora biti sposoban izdržati:
1. Prometno opterećenje
2. Kumulativna kretanja nastala uslijed:
 širenja i skupljanja,
 razvlačenja i stezanja prouzročena temperaturnim ciklusima
 rotaciju prouzročenu savijanjem rasponske konstrukcije uslijed opterećenja
 sila kočenja koje se prenose na konstrukciju,
 elastičnog skraćivanja zbog skupljanja i puzanja konstrukcije
Praćenjem ponašanja mostova u eksploataciji, utvrđeno je procjeđivanje vode kroz oštećenja na
prijelaznim napravama, koje uzrokuje oštećenja na ležajevima nosača. Iz tog razloga europske
smjernice ETAG 032-5 preporučuju da se spoj između svake jedinice hidroizolira, ako je potrebno
i dodatkom fleksibilne membrane. Kako bi udovoljili ovom zahtjevu, koristimo neoprensku
beskonačnu traku ispod prijelazne naprave preko ceste, koja uz drenažnu cijev omogućava odvod
neželjene vode s ležajeva mosta.
POLIROL Zagreb
51/81
POLIROL d.o.o.
POLIDIL MOSTOVSKE PRIJELAZNE NAPRAVE
Polidil - mostovske prijelazne naprave dizajnirane su tako da imaju dovoljno robusnu

konstrukciju, kako bi mogle izdržati sva prometna opterećenja koja se traže u projektu građevine.
Relativno mali otpor širenju i skupljanju postiže se deformacijama u elastomeru naprave, te se
tako minimalizira prijenos opterećenja na vijke, koji drže vezu naprave s konstrukcijom.
Rebrasta aluminijska vozna površina daje površinu dugog vijeka trajanja, otpornu na habanje i UV
zračenja.
Polidil sustav kontinuiranih dilatacijskih spojeva osigurava vodonepropusnost i kontinuitet vozne

površine preko pokretnih spojeva. Pomaci spojeva se kreću između 51 mm i 165 mm.
Tražena veličina mora se odabrati s liste za ukupno očekivane pomake, uzimajući u obzir
temperaturu, rotaciju, skupljanje, zaokret ležajeva, sile kočenja i elastično skraćivanje
konstrukcije na mjestu dilatacije.
Značajan napredak u odnosu na ostale sustave prijelaznih naprava postignut je tvornički
proizvedenim dijelovima, koji točno prate profil i nagib mosta. Ti dijelovi se proizvode spajanjem
pod odgovarajućim kutom i zavarivanjem u šablonu aluminijske vozne ploče i čeličnih ojačanja.
Taj način sklapanja „po mjeri“ izrađenih segmenata, eliminira potrebu za neuglednim pokrovnim
pločama na većini kosih mostova.
Polidil prijelazne naprave postavljaju se 3-5 mm ispod gornje linije poprečnog presjeka mosta, te
su na taj način zaštićene od udaraca izazvanim slučajnim prometnim opterećenjem (udari ralica i
slično).
POLIROL Zagreb
52/81
POLIROL d.o.o.
MATERIJALI
POLIDIL je moderno dizajniran

elastomerni sustav dilatacijskih
spojeva razvijen za mostove,
rampe i ceste. Dizajniran je za
dugoročno trajanje pod teškim
prometom.
Najnovije poboljšanje u odnosu na
prijelazne naprave ovog
generičkog tipa je ugradnja
aluminijske ploče na voznom dijelu naprave koja je otporna na habanje i ultraljubičasta zračenja,
čime je znatno produžen vijek trajanja segmenata prijelazne naprave.
PROTUKLIZNOST
Otpornost na klizanje dobivena je ugradbom rebraste aluminijske ploče visoke čvrstoće. Tako je
smanjena velika površina elastomera izložene prometu.
Drenažni žljebovi na bokovima prijelazne naprave omogućuju brzo otjecanje površinskih voda.
OTPORNOST NA RASLOJAVANJE I SAVIJANJE
Aluminijski završeci su "V" oblika i tako štite od raslojavanja i povećavaju otpornost na sile
savijanja, do kojih dolazi kod kruženja. Čelična ojačanja u kutovima naprava izrađena su od čelika
S235JR ili boljeg i tako čine armaturu cijele konstrukcije segmenta prijelazne naprave.
SMANJENI PRITISAK
Približno 40% veća površina prianjanja s podlogom od naprava

sličnog dizajna uvelike smanjuje prijenos neželjenih pritisaka na
konstrukciju i minimalizira tendenciju prema dugotrajnoj plastičnoj
deformaciji, kada je naprava istegnuta u zimskom periodu.
MIRNIJA VOŽNJA
Cjelokupna konstrukcija (prijelaz s asfalta na elastomer, pa na

aluminij, pa elastomer...) osigurava miran i siguran promet.
JEDNOSTAVNA UGRADNJA
Značajno je smanjenje sile kod rastezanja i skupljanja prilikom

postavljana prijelazne naprave što se tiče prilagođavanja
odgovarajućoj temperaturi.
POLIROL Zagreb
53/81
POLIROL d.o.o.
POUZDANOST
Pouzdanost jamči materijal od koga je napravljana prijelazna naprava. To je elastomer sa

svojstvima u skladu s europskim smjernicama ETAG 032-5, koje definiraju:
 gustoću elastomera
 tvrdoću elastomera
 vlačnu čvrstoću
 istezanje pri lomu
 otpornost na paranje
 zaostale tlačne deformacije
 otpornost na starenje
 otpornost na kemikalije-odleđivače
 otpornost na ozon
 otpornost na vrući bitumen
RUBNJACI I ISPUPČENJA
Po mjeri izrađeni dijelovi naprave, prijelazi sa ceste na

pješačku zonu, proizvode se zavarivanjem pod
odgovarajućim kutom, kako bi točno slijedili profil
poprečnog presjeka mosta na mjestu dilatacije.
VISINE POSTAVLJANJA
Preporuča se da se prijelazne naprave postavljaju 3-5 mm ispod površine konačne razine asfalta,
jer je iskustvo pokazalo da postoji erozija asfalta. Cilj niže ugradnje je da u dužem vremenskom
periodu naprave bi bile izložene prometu i habanju, a osobito oštećenjima od čišćenja snijega.
POLIROL Zagreb
54/81
POLIROL d.o.o.
MEHANIČKA SVOJSTVA POLIDIL PRIJELAZNIH NAPRAVA
POLIDIL tip 50 75 100 165
Ukupni pomak (mm) 51 75 101 165
Sile potrebne za stezanje i

22,5 43 28 35
razvlačenje dijela naprave (kN/m)
POLIDIL SPECIFIKACIJE ZA UGRADNJU
POLIDIL tip 50 75 100 165

Dužina jedinice mm 1100 1100 1100 1100
Broj vijaka po jedinici kom 8 8 8 8
Navojna šipka MKT VA-A promjer mm 12 16 20 24
Navojna šipka MKT VA-A duljina mm 140 160 200 24
Bušenje rupe u bet. podlozi promjer mm 14 18 24 28
Bušenje rupe u bet. podlozi dubina mm 110 125 160 160
Dužina vijka iznad podloge mm 25 30 35 40
Kemijska patrona promjer mm 12 16 20 24
Podložna pločica promjer mm 26 40 50 52
Podložna pločica debljina mm 3 4 6 6
Matica visina mm 10 16 15,5 19
Matica otvor ključa mm 19 24 30 35,5
Stezanje matice Nm 54 88 115 136
Neoprenska membrana 1x295xL 1x445xL 1x630xL 1x770xL
Masa za brtvljenje lit/m' 0,25 0,31 0,42 0,52
Sprej za čišćenje lit/m' 0,15 0,20 0,25 0,35
Masa za punjenje rupa za vijke lit/m' 0,50 0,90 1,80 2,90
MATERIJAL ZA PODLOGU PO m' NAPRAVE
Epoksidna impregnacija kg 0,15 0,25 0,29 0,32
Mort za izravnavanje podloge
kg 8 12 15 17
(za debljinu 10 mm)
Mort između asfalta i naprave
kg 10 24 27 38
(širina prema skici)
POLIROL Zagreb
55/81
POLIROL d.o.o.
FIZIČKA SVOJSTVA POLIDIL PRIJELAZNIH NAPRAVA
h
f
f
137,5 275 275 275 137,5
1100
asfalt
B
D
POLIDIL dimenzije Prostor za naprave

Ukupni Dužina Širina Visina Osi vijaka Težina C
A B
Tip pomak L f h F kom min max D
mm mm mm mm mm kg mm mm mm mm mm
50 51 1100 270 44 212 24 330 49 25 76 25
75 75 1100 410 55 340 42 470 59 35 110 30
100 101 1100 580 60 492 61 640 64 25 126 35
165 165 1100 710 84 614 98 770 90 38 203 40
POLIROL Zagreb
56/81
POLIROL d.o.o.
POLIDIL 50 - ukupni pomak 51 mm
470
30 410 30
smola za zapunjavanje
rupa crna
masa za popunjavanje
3
izmeðu asfalta i naprave

55
80
sidreni vijak M16x165

mort za izravnavanje osni razmak 275 mm
min. 5mm 25 min
100 max
neoprenska membrana
1 x 445 mm
POLIROL Zagreb
57/81
POLIROL d.o.o.
640
rupa crna 30 580 30
3
60
80
mort za izravnavanje
min. 5 mm
25 min sidreni vijak M20x200
126 max neoprenska membrana osni razmak 275 mm
1 x 630 mm
770
30 710 30
crna
3

100
89
84
neoprenska membrana
1 x 770 mm
mort za izravnavanje sidreni vijak M24 x 240mm
min 5 mm 38 min osni razmak 275mm
203 max
POLIROL Zagreb
58/81
POLIROL d.o.o.
UGRADNJA
1. Rezanje asfalta na potrebnu širinu i dubinu (prema tipu naprave)
2. Izravnavanje podloge 3k epoksidnim mortom - debljine minimalno 5 mm
3. Bušenje rupa i postavljanje sidrenih vijaka (prema tipu naprave i trenutnoj temperaturi)
4. Postavljanje „po mjeri“ skrojenih jedinica na obje strane mosta (izrađene prema profilu
mosta)
POLIROL Zagreb
59/81
POLIROL d.o.o.
5. Postavljanje cjelovitih Polidil jedinica (110 mm) na obje strane mosta
6. Postavljanje posljednjeg para Polidil jedinica
7. Zapunjavanje rupa oko sidrenih vijaka, zapunjavanje prostora između asfalta i prijelazne
naprave
POLIROL Zagreb
60/81
POLIROL d.o.o.
POLIROL Zagreb
61/81
POLIROL d.o.o.
6. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLISTEEL
POLISTEEL
PRIJELAZNE NAPRAVE
OD ČELIČNIH VRUĆE EKSTRUDIRANIH PROFILA BEZ ZAVARA NA BRTVENOM DIJELU
POLIROL Zagreb
62/81
POLIROL d.o.o.
PRINCIP MODULARNIH PRIJELAZNIH NAPRAVA
Više modula (lamela) dijeli put rastezanja čela rasponskog sklopa i upornjaka mosta u pojedinačne
procjepe, na kojima se može sigurno i udobno voziti i koji su gumenim brtvenim profilima
vodonepropusno zatvoreni.
Konstrukcije niske razine buke i niske razine habanja, visoke trajnosti, rezultat su visoko
razvijenog POLISTEEL dizajna.
GLAVNE PREDNOSTI POLISTEEL MODULARNIH PRIJELAZNIH NAPRAVA
 Pokreti i zaokretanja su mogući u sva tri smjera odnosno osi

 Svi sastavni dijelovi modularnih prijelaznih naprava se sastoje od visoko kvalitetnih
materijala, proizvode se pod modernim sustavom osiguranja kvalitete prema europskoj
smjernici ETAG 032-8 i ISO 9001:2008 i uspješno su ispitani na otpornost na prometno
opterećenje, trošenje i zamor
 Zahvaljujući izbjegavanju spojeva zavarivanjem na jako opterećenim mjestima modula
prijelazni naprave, postižu visoku trajnu čvrstoću. Naime, svi čelični profili izrađeni su
ekstrudiranjem u toplom stanju od čelika S355J2+N
 Svi potrošni dijelovi su zamjenjivi
 POLISTEEL modularne prijelazne naprave nemaju nepovezane ili pokretne čelične dijelove
koji su osjetljivi na visoki broj promjena opterećenja. Pokreti i zaokretanja se prenose
samo između PTFE-a i plemenitog čelika, te putem elastomernih dijelova i sintetičkih
materijala
 Zahvaljujući elastičnim ležajevima, prigušuju se udarci i vibracije, te se omogućuju veći
pomaci u vertikalnom smjeru mosta i zaokretanja
 POLISTEEL modularna prijelazna naprava posjeduje elastično upravljanje širinom procjepa.
S jedne strane ovo upravljanje produžuje životni vijek cijele konstrukcije, jer pomaže
prigušiti impulzivne udarce prometa. S druge strane putem elastičnog upravljanja može se
efikasno spriječiti oštećenje konstrukcije kod "blokiranja" pojedinog procjepa (npr.
priklještena strana tijela)
POLIROL Zagreb
63/81
POLIROL d.o.o.
Tipske naprave, pomaci i mjere

80-90
brtveni profil
centralni profil rubni profil
klizna opruga
450
370
kutija za traverzu traverza klizni ležaj
POLIROL Zagreb
64/81
POLIROL d.o.o.
GLAVNA OBILJEŽJA
Tipske naprave su pobrojane po broju elastomernih vodonepropusnih brtvenih profila. Serija

tipskih naprava je modularno strukturirana i počinje s tipom PS 80 s jednim elastomernim
vodonepropusnim brtvenim profilom. Na prethodnoj stranici prikazana je skica modularne
naprave PS 560 sa sedam elastomernih brtvenih vodonepropusnih profila.
Rastezni putevi su određeni planiranim djelokrugom elastomernog vodonepropusnog brtvenog
profila i ograničenjima koja propisuje smjernica ETAG 032-8 u dijelu „sigurnost pri korištenju“).
Ako je, na primjer, planirani djelokrug elastomernog vodonepropusnog brtvenog profila 80 mm,
onda je put rastezanja kod modularne naprave PS 560 - 7× 80 = 560mm.
Širina dilatacije f se mijenja sa pokretom dilatacije. Kod minimalne širine dilatacije fmin se čelični
profili dodiruju. Kod maksimalne širine dilatacije f max, otvara se procjep između čeličnih profila na
65, 70 ili 80 mm, prema planiranim zadanim podacima. Kao primjeri u danoj tabeli, navedene su
širine dilatacije u ovisnosti od širine pojedinačne dilatacije (f0, f5, f6, f65).
POMACI
Modularne prijelazne naprave dozvoljavaju pokrete u sva tri smjera (u x, uy, uz) i rotacije oko sve tri
osi.
Zahvaljujući elastičnim ležajevima i elastičnim prigušnicima mogući su pokreti i lamela i traverza u
okomitom smjeru (ey) i u vertikalnom smjeru (uz) mosta.
PRINCIP ELASTIČNOSTI - UPORABNA ČVRSTOĆA
Pretpostavka što dužeg životnog vijeka modularne

prijelazne naprave je izbjegavanje dinamičkih
naprezanja, koja se znatno smanjuju sustavima
opruga i amortizera u prijelaznoj napravi.
Time se štite, kako prijelazne naprave, tako i dijelovi
okolne građevine, te se tako bitno produžuje njihov
životni vijek.
NAKOŠENE PRIJELAZNE NAPRAVE
Ako smjer pomicanja mosta na mjestu dilatacije nije

pod kutom od 90°, tada se modularne prijelazne
naprave izrađuju za takvo pomicanje. U odnosu na os
mosta, moguće je izraditi kosi raspored lamela
prijelazne naprave.
Oprez: smjer pomicanja ne mora nužno biti identičan
smjeru osi mosta.
POLIROL Zagreb
65/81
POLIROL d.o.o.
MATERIJALI I ZAŠTITA OD KOROZIJE

Glavne komponente i materijali modularnih prijelaznih naprava:
 Lamele i traverze od čelika (S355J2+N)
 Gumeni brtveni profili od EPDM ili CR
 Ležajevi i prigušnici od elastomera
 Klizni ležajevi od specijalnih umjetnih materijala (PTFE)
 Čelični klizni listovi - austenitni čelik 1.4401 ili 1.4404
Za sve čelične dijelove koji su izloženi atmosferskim utjecajima koristi se zaštita od korozije
razreda C4 ili C5 prema EN 12944-5 npr.:
 Pjeskarenje razreda SA2,5 ili bolje
 Temeljni Zn obogaćeni epoksidni premaz 60 µm
 Osnovni epoksidni premaz 120-160 µm
 Završni poliuretanski premaz 60 µm
UKUPNO 240-320 µm
Na zahtjev kupca, moguće su i druge verzije zaštite od korozije.
ISPITIVANJA I CERTIFIKACIJA
Nezavisna ispitna i certifikacijska tijela (GF Zagreb i IGH
Zagreb) su tijekom razvoja Polisteel prijelaznih naprava
utvrdila kvalitetu cjelokupnog sustava u skladu s, tada
važećim pravilima i propisima.
Najnovija ispitivanja i kontrole proizvodnje, provode se u
skladu sa zahtjevima europskih smjernica ETAG 032-8 i
provedena su na institutima u Hrvatskoj (Institut IGH Zagreb)
i Češkoj republici (TZUS Prag).
Provedena su ispitivanja
 kapaciteta pomaka
 mehaničke otpornosti na opterećenja u eksploataciji
 otpornosti na zamor (dinamičko opterećenje)
 otpornosti na agresivne utjecaje okoliša
 vodonepropusnost naprave
POLIROL Zagreb
66/81
POLIROL d.o.o.
ŠTEDNI OTVORI ZA UGRADNJU U GRAĐEVINI

Veličinu štednih otvora određuje projektant građevine već u fazi planiranja. Mjere štednog otvora
u građevini se moraju provjeriti prije početka ugradnje od strane voditelja gradilišta i korigirati
ako je potrebno.
RUBNA PLOHA I PJEŠAČKA STAZA

Kontura rubne plohe modularne prijelazne naprave se
prilagođava presjeku mosta i ostvaruje se putem dovarenih
klinova ili uporabom odgovarajućih pokrovnih limova.
POKROV ČEONE STRANE

Čeona strana prijelazne naprave se pokriva limovima.
Pokrov se može izvoditi običnim ili dvostrukim limovima.
UPRAVLJANJE POMACIMA NAPRAVE

Elastomerne potisne opruge koordiniraju, zajedno s brtvenim profilima pojedine lamele kao
cjelokupni sustav. Time se put rastezanja dijeli na pojedine procjepe i ujedno se elastično
prigušeno prenose sile kočenja i sile kretanja vozila po prijelaznoj napravi.
Sile koje se pri tome preko upravljačkih kutija prenose u rubnu konstrukciju mogu imati slijedeće
granične vrijednosti:
 u horizontalnom smjeru maksimalno 10 KN po upravljačkoj kutiji
 u vertikalnom smjeru maksimalno 18 KN po upravljačkoj kutiji
Sustav elastičnog upravljanja k tome još i sprječava oštećenja prijelazne naprave kod blokiranja
pojedinih procjepa, npr. izazvano priklještenjem stranog tijela (kamenje ili slično) između
susjednih lamela.
RASPORED UČVRŠĆENJA SIDARA PRILIKOM UGRADNJE

Priključna učvršćenja naprave za konstrukciju građevine trebaju se izvoditi prema pravilima
gradnje armiranog betona. Čvorovi sidrišta na rubnom profilu se u pravilu raspoređuju pod
pravim kutom u odnosu na prijelaznu napravu. U skladu s tim se učvršćenje naprave za građevinu
izvodi paralelno sa čvorovima sidrišta.
Ispod kutija za traverzu se treba ugraditi dodatno učvršćenje (armiranje), kako bi se tijekom
cijelog životnog vijeka naprave osiguralo besprijekorno prenošenje opterećenja na granične
sastavne dijelove. Polirol preporučuje slijedeća minimalna učvršćenja:
 Uzdužno: najmanje Ø16 mm / 250 mm
 Poprečno: najmanje Ø16 mm (3 odnosno 5 šipki kojima se sidra naprave vežu za
armaturu građevine)
 Dodatna učvršćenja: po potrebi da se naprava fiksira za ugradnju
POLIROL Zagreb
67/81
POLIROL d.o.o.
SKLAPANJE I TRANSPORT
Modularne prijelazne se izrađuju i sklapaju u proizvodnom pogonu u Zagrebu. One se mogu kao
jednodijelni građevni element dužine do 20 metara transportirati do mjesta ugradnje. Dizalicom
se postavlja u predviđeni otvor u građevini.
UGRADNJA I NAMJEŠTANJE
Prije početka ugradnje treba provjeriti širinu
štednog otvora na građevini, te širinu i
podešenost prijelazne naprave dostavljene na
gradilište. zatim se modularna prijelazna
naprava po visini točno namješta na oba rubna
profila i konstruktivnim zavarima pričvršćuje
tako da može "raditi" već i prije ugradnje
betona. Općenito bi modularne prijelazne
naprave trebalo ugrađivati samo stručno
osoblje.
NAKNADNA UGRADNJA
Kad god je moguće, preporučuje se da se modularna prijelazna naprava ugrađuje tek nakon
nanošenja nosivog sloja kolnika. Za to se procjep ili otvor za dilataciju najprije popunjava mršavim
betonom, kako bi se asfalt mogao ugraditi bez smetnji. Asfalt, kao i mršavi beton se zatim uklanja
u širini potrebnog otvora i ugrađuje se prijelazna naprava. Prednost naknadne ugradnje je
ponajprije u tome što se dilatacija može točno prilagoditi visini kolnika. To dovodi
do povećanja ugodnosti vožnje, smanjuje udare prilikom prijelaza preko dilatacije i konačno
produžuje životni vijek kako prijelazne naprave, tako i kolnika.
IZRADA OPLATE U UGRADNJA BETONA

Na prijelaznoj napravi isporučenoj na gradilište na rubnim profilima pričvršćeni su prilagođeni
oplatni limovi, koji se podupiru o rubove procjepa i sprječavaju istjecanje betona iz štednog
otvora. U štedni otvor na građevini, kojeg treba prije ugradnje betona navlažiti, pažljivo se
ugrađuje beton visoke čvrstoće (C 30/37 ili viša). Beton ne smije prodrijeti u kutije za traverze!
UPORABA I ODRŽAVANJE
Modularna prijelazna naprava u okolnostima planiranog prometa ne treba posebno održavanje
zbog efekta samostalnog čišćenja oborinskim vodama. Iz tog razloga se kontrolni pregledi mogu
ograničavati na preglede unutar okvira redovnih kontrola mostova na oštećenja, prilikom kojih bi
trebalo iz procjepa među lamelama ukloniti veća strana tijela (kamenje i slično).
Da bi se oštećenja pravodobno prepoznalo i otklonilo, preporučuje se godišnje dva pregleda
prijelazne naprave.
Svi potrošni dijelovi se mogu zamijeniti relativno brzo i koristeći jednostavna pomoćna sredstva.
POLIROL Zagreb
68/81
POLIROL d.o.o.
POLISTEEL 160 (±80 mm) - Skice za ugradnju

230
40 35 80 35 40
80-90
450
370
PRIJELAZNA NAPRAVA - POLISTEEL 160
ukupni pomak 160 mm ( +/- 80 mm )
PRESJEK KROZ KUTIJU SA TRAVERZAMA
450 200 450

za 15°C
230
40 35 80 35 40
80
IZ
min 300
min 220
450
PRESJEK IZMEDJU KUTIJA
min 300 200 min 300

450 za 15°C 450
230
40 35 80 35 40
min 200 mm
do 450 mm
IZ

PRESJEK NA PJEŠAČKOJ STAZI
+90
min 300 200

-70
min 300
za 15°C
450 450
230
40 35 80 35 40
min 200

PRESJEK NA PJEŠAČKOJ STAZI
SMANJENJE VISINE ZBOG INSTALACIJA
min 300 200 min 300

za 15°C
450 450
POLIROL Zagreb
69/81
POLIROL d.o.o.
7. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIFINGER
POLIFINGER
PRIJELAZNE NAPRAVE
POLIROL Zagreb
70/81
POLIROL d.o.o.
Osnovna namjena prijelaznih naprava je omogućiti pomake čela rasponskog sklopa i premostiti
razmak između čela građevine i upornjaka, tako da se promet odvija nesmetano.
Prijelazne naprave popunjavanjem strukturalnih rupa u konstrukciji mosta moraju zadovoljiti:

- siguran prijenos opterećenja
- čvrstu strukturu komponenti
- malo trošenje
- stalnu adaptaciju naspram deformacijama
- vodonepropusnost
- uporabu materijala otpornog na starenje, koroziju i habanje
- dugotrajnost i jednostavno održavanje
OPIS NAPRAVE
Češljaste (prstaste - finger) mostovske prijelazne
naprave sastoje se od niza češljastih modula, izrađenih
lijevanjem čelika ili strojnom obradom iz čeličnih ploča
(nikako zavarivanjem dijelova), dimenzije i masa modula
su optimizirani da budu jednostavni za manipulaciju i
transport. Prednost ovih modula je i zamjenjivost na
gradilištu u slučaju oštećenja. čelični moduli pričvršćeni
su visokovrijednim vijcima za čeličnu podkonstrukciju,
koja se sidri u konstrukciju upornjaka ili rasponskog
sklopa mosta. Između čeličnih češljastih modula i
čelične podkonstrukcije, ugrađuje se EPDM armirana
gumena brtva, koja osigurava vodonepropusnost
prijelazne naprave.
Stalnom tvorničkom kontrolom svih proizvodnih
procesa i uporabom visokokvalitetnih materijala,
osiguravamo visoku kvalitetu POLIFINGER prijelaznih
naprava.
Antikorozivna zaštita (dvokomponentna epoksidna boja
obogaćna cinkom + dvokomponentna epoksidna
temeljna boja + dvokomponentna poliuretanska boja)
osigurava kvalitetnu i dugotrajnu otpornost na koroziju, u skladu s klasom C5 prema HRN EN
12944-5:2008.
POLIROL Zagreb
71/81
POLIROL d.o.o.
ELEMENTI PRIJELAZNE NAPRAVE
ELEMENT OPIS
NOSIVI ELEMENTI
ČELIČNI FINGER
lijevani ili izrezani modul od čelika S355J2+N
„PF“ MODUL
PODKONSTRUKCIJA vruće valjani profili i plosni čelik S235JR ili bolji
VEZA PF MODULA I
PODKONSTRUKCIJE
DIN 6914 TZV HV 10.9 podmazan silikonskom mašću + podložne pločice

VIJCI
DIN 6916 TZV HV 10.9
MATICA DIN 6915 TZV HV 10.9
BRTVENI ELEMENT
Armirani EPDM, guma visoke otpornosti na trganje, starenje, slanu

GUMENA BRTVA
vodu, ulja
SIDRENJE
SIDRENJE U KOLNIKU plosni čelik S235JR ili bolji

ARMATURA ZA
armaturni čelik B500B ili vučeni čelik S235JR
SIDRENJE
ZAŠTITA VIJKA gumena kapica vijka NR 60 ShoreA
POLIROL Zagreb
72/81
POLIROL d.o.o.
OPTEREĆENJA
Vozila pri prijelazu preko naprave prenose vertikalna i horizontalna opterećenja PF modula
na spajala i elemente podkonstrukcije prijelazne naprave.
Fz
Fx
Fz
Fx
Vertikalna opterećenja uzrokuju vlačna Horizontalna opterećenja uzrokuju posmična

naprezanja u vijcima (odrez) naprezanja u vijcima
Zbog „češljaste“ površine prijelaznih naprava, udobnost prijelaza je odlična. Čelična površina
naprave podijeljena je na male uzdužne prste, koji na svom vrhu imaju skošenje, koje ima svrhu
ublažiti eventualne udare u prst prijelazne naprave, tako da oni ne izazivaju udar na gume kotača
vozila.
Da bi spriječili prolaz nečistoća, vode i agresivnih tekućina kroz napravu, POLIFINGER prijelazne
naprave opremljene su tekstilom armiranom gumenom brtvom (EPDM), koja je učvršćena na
podkonstrukciju naprave. Veza je vodonepropusna i sigurna za konstrukcijske elemente ispod
prijelazne naprave. Brtva se može jednostavno zamijeniti uklanjanjem stare brtve i uvlačenjem
nove brtve. Moguće je izmijeniti brtvu pod posebnom regulacijom prometa, bez zatvaranja
građevine za promet.
POLIROL Zagreb
73/81
POLIROL d.o.o.
TIPSKE NAPRAVE, POMACI I MJERE
POLIFINGER
5/45°
48
2 1 3
12
10
epoksidni premazi
PRESJEK U KOLNIKU
4
poliuretanski premaz
ANTIKOROZIVNA ZAŠTITA
80
Pjeskarenje Sa 2,5 ili bolje
10
6
3
2k Zn obogaćena epoksidna boja 1x60 = 60 µm
48
2k solventni epoksi primer 2x60 = 120 µm
2k poliuretanska boja 1x60 = 60 µm
12
UKUPNO: 240 µm
8
9
14 Elastična masa za ispunu reški

13 Gumena kapica vijka
12 DIN 9616
11 DIN 6915
f 10 DIN 6914
9 Armatura uške Ř 16
8 Čelična ploča
7 Pocinčani čelični lim
6 Brtva
13 6 7 5 Čelični profil 40x20x3

4 Čelični profil 100x50x10
3 Čelični lim
2 Nosač podkonstrukcije
1 PF modul
POZ NAZIV
KAPACITET POMAKA širina dilatacije f (mm) masa

TIP NAPRAVE
[mm] fmin fsr fmax (kg/m')
PF 50 ±25 80 105 130 110
PF 100 ±50 135 185 235 175
PF 150 ±75 185 260 335 220
PF 200 ±100 235 335 435 305
PF 250 ±125 285 410 535 355
PF 300 ±150 335 485 635 420
PF 400 ±200 435 635 835 545
PF 500 ±250 535 785 1035 665
PF 600 ±300 635 935 1235 790
PF 700 ±350 735 1085 1435 915
PF 800 ±400 835 1235 1635 1040
Po specijalnoj narudžbi mogu se proizvoditi i s drugačijim kapacitetima pomaka; u tom slučaju debljina
modula naprave, geometrija prstiju modula i podkonstrukcija odgovaraju geometrijom najbližem tipu
standardnog proizvoda
POLIROL Zagreb
74/81
POLIROL d.o.o.
Ukupna pokretljivost "U" u glavnom pravcu (uzdužna os objekta) definirana je sa dvije

komponente kretanja Ux i Uy okomitim i paralelnim sa osi prijelazne naprave.
Tip prijelazne naprave biramo uzimajući u obzir komponentu Ux i maksimalnu širinu
otvora između lamela. Da bi olakšali dizajn i odabir prijelaznih naprava glavni podaci su složeni u
tablici.
Y
Uq
Ux
X
Uy
U
a
a
X U
Y
Uz
POLIFINGER DOZVOLJENI POMACI

prijelazne naprave max (mm) max (mm) max (mm)
tip α (°) Ux Uy Uz
PF 50 45-90 ±25 16 8
PF 100 45-90 ±50 16 8
PF 150 45-90 ±75 16 8
PF 200 45-90 ±100 15 8
PF 250 45-90 ±125 15 8
PF 300 45-90 ±150 15 8
PF 400 45-90 ±200 15 8
PF 500 45-90 ±250 15 8
PF 600 45-90 ±300 15 8
PF 700 45-90 ±350 15 8
PF 800 45-90 ±400 15 8
POLIROL Zagreb
75/81
POLIROL d.o.o.
ISPITIVANJA I CERTIFIKACIJA
Nezavisna ispitna i certifikacijska tijela (IGH Zagreb) su tijekom razvoja Polifinger prijelaznih
naprava utvrdila kvalitetu cjelokupnog sustava u skladu sa zahtjevima europskih smjernica
ETAG 032-6 i provedena su ispitivanja na ispitnim uzorcima (Institut IGH Zagreb).
Provedena su ispitivanja
 kapaciteta pomaka
 mehaničke otpornosti na opterećenja u eksploataciji
 otpornosti na zamor (dinamičko opterećenje)
 vodonepropusnost naprave
POLIROL Zagreb
76/81
POLIROL d.o.o.
POLIROL Zagreb
77/81
POLIROL d.o.o.
8. KATALOG PRIJELAZNIH NAPRAVA - TIP POLIPUR
POLIPUR
PRIJELAZNE NAPRAVE
POLIROL Zagreb
78/81
POLIROL d.o.o.
Osnovna namjena prijelaznih naprava je omogućiti nesmetane pomake na mjestima dilatiranja

konstrukcija.
Prijelazne naprave popunjavanjem strukturalnih rupa u konstrukciji mosta moraju zadovoljiti:
- siguran prijenos opterećenja

- čvrstu strukturu komponenti
- malo trošenje
- stalnu adaptaciju prema deformacijama
- vodonepropusnost
- uporabu materijala otpornog na starenje, koroziju i habanje
- dugotrajnost i jednostavno održavanje
OPIS NAPRAVE
Poliuretanske bešavne prijelazne naprave tipa POLIPUR su naprave čija je osnova

dvokomponentna, samonivelirajuća, elastomerna polyurea masa (napredni poliuretan).
Prijelazne naprave tipa POLIPUR omogućuju pomake do ±60 mm.
Idealne su za sanacije mostova jer ne zahtijevaju niše za ugradnju.
Visokootporne su na vibracije od prometa i pružaju visoku udobnost vožnje bez izazivanja buke
veće od normalne buke prometa po kolniku.
Napredni poliuretan je ojačan elementima od čelika, koji kanaliziraju deformacije u područje

naprave na kojem se treba odvijati deformacija i tako osiguravaju prionjivost naprave s okolnom
konstrukcijom, vodonepropusnost i trajnost prijelazne naprave.
Stalnom tvorničkom kontrolom svih proizvodnih procesa i uporabom naprednog poliuretana,

osiguravamo visoku kvalitetu POLIPUR prijelaznih naprava.
Napredni poliuretan PU 860 koji se ugrađuje u POLIPUR naprave:

- ima veliku mogućnost deformacije…700% izduljenja do loma
- trajno je elastičan – nema pojave kolotraga niti udubina od prometa
- ugradnja se vrši „hladnim postupkom“, prethodnim miješanjem dvaju komponenti bez
potrebe zagrijavanja, s mogućnošću ugradnje u segmentima (moguće je odvijanje
prometa za vrijeme ugradnje POLIPURa
- homogeni je materijal i omogućuje deformacije naprave u svim smjerovima
- trajan je i otporan na habanje i UV zračenje (sa završnim premazom TC458) – ne
zahtijeva se održavanje prijelazne naprave...princip je „ugradi – i zaboravi“ za slabije
opterećene prometnice
POLIROL Zagreb
79/81
POLIROL d.o.o.
Mehanička svojstva naprednog poliuretana PU 860
Tvrdoća ShoreA 75
Vlačna čvrstoća DIN 53504 MPa 15
Izduljenje do loma DIN 53504 % 700
Viskoznost DIN 53515 MPA 21
ELEMENTI PRIJELAZNE NAPRAVE POLIPUR

ELEMENT OPIS
ISPUNA
NAPREDNI
PU 860
POLIURETAN
NOSIVI ELEMENTI
STABILIZACIJSKI
teleskopska bešavna cijev sa šipkom S235JR i PP zaštitnim bužirom
SKLOP
PODKONSTRUKCIJA profilirani čelični lim S235JR ili bolji
SIDRENJE
SKLOP ZA SIDRENJE U
kemijsko sidrenje VPK-SF + ASK-F + DIN 125 + DIN 934
KOLNIKU
POLIROL Zagreb
80/81
POLIROL d.o.o.
TIPSKE NAPRAVE, POMACI I MJERE
h
f
DEBLJINA
KAPACITET VERTIKALNI NOMINALNI ŠIRINA
SLOJA
TIP NAPRAVE POMAKA POMAK OTVOR NAPRAVE
POLIURETANA
[mm] [mm] f [mm] b [mm]
h [mm]
PP 15 15 (+10; -5) 2,5 20 40 280
PP 30 30 (+20; -10) 2,5 20 50 350
PP 50 50 (+33; -17) 5 25 60 450
PP 60 60 (+40; -20) 5 30 60 500
PP 75 75 (+50; -25) 5 35 60 600
PP 90 90 (+60; -30) 10 40 60 750
PP 135 135 (+90; -45) 10 50 60 1100
POLIROL Zagreb
81/81

Polirol Katalog 2014. - HRV

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Polirol Katalog 2014. - HRV

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Polirol d.o.o. www.polirol.

Proizvodnja ležajeva i prijelaznih naprava za mostove

1. OPĆENITO O POLIROL d.o.o..................................................................................3

1. OPĆENITO O POLIROL d.o.o.

Polirol 1991. godine počinje pripremu za proizvodnju konstrukcijskih elastomernih i lončastih

2005. Polirol proizvodni program opreme za mostove zaokružuje proizvodnjom vjetrobrana.

Uspješna suradnja s Građevinskim fakultetom iz Zagreba i Institutom IGH iz Zagreba, ostvarena je

2. KATALOG ELASTOMERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA

Opis i područje primjene

Mogu se upotrebljavati kod temperatura između 30° C (243K) i +50° C (323K).

Elastomerni ležajevi omogućuju:

Armirani i nearmirani Polirol

Dopuštena opterećenja i pomaci

Dopuštena naprezanja i pomaci za

Armirani „Polirol“ elastomerni

S obzirom na sigurnost protiv klizanja utvrđuje se najmanji centrični pritisak.

Za spoj beton - elastomer:

Gmin - minimalni model posmika

Posmična opterećenja i deformacije

Dopuštene posmične deformacije

Posmične deformacije u više pravaca treba vektorski zbrojiti.

Horizontalne sile nastale zbog prisilnih posmičnih deformacija iznose:

Kratkotrajne posmične deformacije od vanjskog opterećenja iznose:

ukupne posmične deformacije moraju biti:

tan γ1 + tan γ2 < tan γd

Zakretanje elastomernih ležajeva se određuje na temelju zakretanja konstrukcije. Dopušteni

Na početku postupka se izvrši približan proračun raspodjele sila i deformacija u konstrukciji. Na

Odgovarajućim zaštitnim mjerama treba osigurati da ležajevi ne dolaze u dodir s mastima,

Dijelove ležajeva s obzirom na potrebno prednamještanje, treba tako međusobno povezati da se

Dijagram toka dimenzioniranja AEL za statička i dinamička opterećenja

Raspored sidara za elastomerne ležajeve tip 2 i tip 4 (tip C prema EN 1337-3)

200 x 250 41 60 90 50 29 24 3 8 3 20,3 16,8 9,0 7,5 12,0 12,0

Dopušteni pritisak i kut zakretanja

AEL S NAPRAVOM ZA SPRJEČAVANJE POMAKA

AEL S NAPRAVOM ZA SPRJEČAVANJE POMAKA

AEL S NAPRAVOM ZA SPRJEČAVANJE POMAKA

54 576 440 x 710 80 40

3. KATALOG LONČASTIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA

Korištenje podatljivog materijala u krutom loncu za prijenos normalnog opterećenja uz

NEPOMIČNI LONČASTI LEŽAJEVI

NEPOMIČNI LEŽAJ (NL)

NL 1000 1000 70 270 37

NL 10000 10000 131 770 388

NL 12000 12000 139 840 475

NL 18000 18000 168 1030 875

Ležajevi su tipizirani za tgα =0,01 i srednji pritisak na podlogu 26 Mpa.

POMIČNI LONČASTI LEŽAJEVI

Gotovo sastavljeni ležajevi se označavaju prema njihovoj vrsti i namjeni.

JEDNOSMJERNO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (JPKL)

JEDNOSMJERNO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (JPKL)

ex=±50 e x=±100 ex=±150

SVESTRANO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (SPKL)

SVESTRANO POMIČNI KLIZNI LEŽAJ (SPKL)

e x=±50 ex=±100 ex=±150

Gradnja mostova pomoću teških skela

Nakon naguravanja cijele rasponske konstrukcije

POLIROL privremeni ležajevi korišteni su za

Prednosti tehnologije gradnje „naguravanjem“:

4. KATALOG SFERNIH KONSTRUKCIJSKIH LEŽAJEVA

Korištenje podatljivog materijala u krutom loncu za prijenos opterećenja uz omogućavanje

NEPOMIČNI SFERNI LEŽAJEVI

NEPOMIČNI LEŽAJ 3.1 (NL)

NL 1000 1000 112 300 40