Onderzoek

multitasking
studenten.

Rudi van Drunen, Koning Willem 1 College.

Leergang onderzoek. September 2010
Inhoudsopgave

1. Aanleiding. ........................................................................................................... 3
2. probleemstelling en onderzoeksvragen................................................................ 3
3. Begrippen die in het onderzoek centraal staat. .................................................... 3
4. Onderzoeksopzet ................................................................................................. 3
5. Resultaten van het onderzoek ............................................................................. 5
6. Conclusies ........................................................................................................... 7
7. Discussie.............................................................................................................. 8
8. Reflectie op het onderzoeksproces. ..................................................................... 8
9. 2 Bijlagen: ............................................................................................................ 9

2
 1. Aanleiding.
In de pauzes wordt er vaak over geklaagd door mijn collega docenten: "de studenten
zijn met van alles bezig op de laptop behalve met de les". Een wandeling over de
gang bevestigd dit. Je kijkt dan via het raam op de schermen van een rij studenten,
spelletjes, Hyves, MSN, Youtube en webshops staan open. Ook uit een enquête die
ik eerder heb afgenomen over ict gebruik blijkt dat studenten volop multitasken.
De afspraak is nu dat multitasking verboden is. Is dit een werkbare afspraak? Maar
wat dan wel?
.

2. probleemstelling en onderzoeksvragen
Probleemstelling:
Ik onderzoek hoe de studenten van de afdeling verzorging/verpleegkunde
multitasken en hoe ze dit ervaren. Ik onderzoek welke afspraken over multitasking
studenten zinvol vinden. De resultaten wil ik gebruiken om met het team tot werkbare
afspraken te komen over “multitasking”..

Onderzoeksvragen:
1. Hoe multitasken de studenten van de afdeling verzorging/verpleegkunde en hoe
ervaren ze dit.
2..Welke afspraken over multitasking op de laptop tijdens de les vinden de studenten
zinvol en welke niet?

3. Begrippen die in het onderzoek centraal staat.

Onder het begrip multitasking versta ik het volgende:
 Multitasking op de laptop: meerdere programma's tegelijkertijd gebruiken
tijdens de les.
- Youtube
- chatten
- muziek
- spelletjes
- Bekijken van niet relevante websites.
- Bekijken van relevante websites.

4. Onderzoeksopzet
Voor dit onderzoek heb ik gekozen voor studenten van de opleidingen Helpende,
verzorgende en Verpleegkunde. Ik heb enkel de studenten aangeschreven die voor
hun opleiding een laptop moeten aanschaffen. Dit zijn voor de opleiding Helpende
en Verzorgende 1e jaars BOL studenten. Voor de opleiding Verpleegkunde gaat het
over 1e en 2e jaars bol studenten. De leeftijd van de overwegende vrouwelijke
studenten ligt tussen de 15-20 jaar.
20 mei 2010, heb ik via de mail 215 studenten aangeschreven om met Google-
Docs, vragen te beantwoorden. Om de studenten te stimuleren heb ik aangekondigd
dat ze na het invullen een link te zien krijgen van een grappig Youtube filmpje.

3
De respons was laag en heb in overleg met de begeleidend docent de studenten 1
maand later nogmaals uitgenodigd. Uiteindelijk is de teller op 38 reacties blijven
steken. Dit is minder dan 30 % respons die nodig is om het onderzoek representatief
te laten zijn. In overleg met de begeleider heb ik besloten om dit te accepteren. De
reden van de lage respons is naar mijn idee een combinatie van verschillende
factoren:
 studenten lezen hun mail niet.
 technische problemen met het opstarten van Google Docs.
 enquête moeheid. Om deze reden was de directie aanvankelijk ook niet voor
het versturen van de vragen.

Door de lage respons moet ik terughoudend zijn met conclusies trekken.

In september 2010 heb ik 2 studenten geïnterviewd. Ik heb gekozen voor 2 bol

studenten van de opleiding verzorgende. Deze studenten zitten inmiddels in het 2e
jaar. Ik heb voor deze studenten gekozen omdat deze studenten makkelijk
benaderbaar waren omdat ik les geef deze studenten. Een ander argument is dat
veel verpleegkunde studenten gereageerd hebben op de enquête en door 2
verzorgende te interviewen een evenwichtiger beeld ontstaat.

Ik heb hierbij gekozen voor een semigestructureerd interview. Hierdoor heb ik een
duidelijke structuur en kan ik doorvragen.

Ik heb dus gekozen voor praktijkonderzoek met kwalitatief- en kwantitatief

onderzoek. Ik denk hiermee tot een gedegen resultaat te komen.

Voor het samenstellen van de thema's en vragen heb ik onderstaand schema

gebruikt. Hierbij wil ik me richten op het multitasken door studenten en op afspraken
over multitasking. Ik heb de thema's al brainstormend geformuleerd.

Doel Thema’s Deelaspecten Vragen

multitaski Situaties Wanneer Welke programma’s gebruik
ng door Wat je tijdens de les?
studenten Werkvorm Op welke momenten in de
Hoe vaak. les multitask je?
Tijdstip
programma's
Leereffect Wat is leerwinst Vind je dat multitasking het
Concentratie leren beïnvloed?.
Kun je je minder
concentreren door
multitasking?
Denk je dat je door
multitasking minder goede
cijfers haalt?

Pedagogisch Orde Gebruik je multitasking om

klimaat Samenwerking samen te werken?
Motivatie Hoe wordt je motivatie
Kletsen beïnvloed door multitasking?

4
 Doel Thema’s Deelaspecten Vragen
Beschrijf wat voor invloed
multitasking heeft op de orde
in de klas?
Wat voor invloed heeft
multitasking op het kletsen in
klas?
Hoe reageren docenten op
multitasking?
Wat doe je als de docent je
verbied te multitasken?
Stop je met multitasking als
de docent spreekt.
Wat maakt dat je stopt met
multitasking.
afspraken werkvorm Vindt men dat de Vind je dat de docent
over afspraken anders multitasking moet verbieden?
multitaski kunnen zijn per Welke afspraken zijn zinvol
ng werkvorm volgens jou?
Mag er gemultitaskt worden
als de docent spreekt?
Moet de laptop meer in de
tas blijven tijdens de les en
met papier gewerkt worden?

5. Resultaten van het onderzoek

De enquête is het meest ingevuld door studenten verpleegkunde. Dus is het
aannemelijk dat de resultaten het meest gelden voor deze opleiding. Voor het
interview heb ik 2 studenten verzorgende gekozen zodat die wat tegenwicht bieden.

 Op welke opleiding zit je?

Helpende 1 3%

Verzorgende 8 21%

Verpleegkundige 29 76%

- Multitasking door studenten

Elke student multitaskt tijdens de les. Waarbij MSN, muziek luisteren, Hyves en
websites bekijken die te maken hebben met de les favoriet zijn
De studenten vinden dat ze afgeleid worden tijdens de les door multitasking. MSN en
Hyves leiden veel meer af dan muziek luisteren. Ik denk dat deze conclusies kloppen
want in verschillende onderzoeken die ik achteraf onder ogen heb gekregen wordt dit
ook genoemd.

 Welke programma's gebruik je bij multitasking:

Ik multitask niet 2 5%

5
Youtube 18 47%

Bekijken websites die niet met de les te maken hebben 10 26%

Spelletjes 10 26%

Chatten/MSN 25 66%

Muziek luisteren 23 61%

Bekijken van websites met informatie over de les 28 74%

Other 4 11%

 Geef aan welke programma je het meest afleidt.

Ik multitask niet 2 5%

Youtube 0 0%

Bekijken websites die niet met de les te maken hebben 2 5%

Spelletjes 3 8%

Chatten/MSN 15 39%

Muziek luisteren 2 5%

Bekijken van websites met informatie over de les 0 0%

Ik wordt niet afgeleid door multitasking 14 37%

Studenten ondervinden dat de orde in klas verstoord wordt door multitasken, het
duurt langer om de lesstof te behandelen er wordt meer gekletst.
Studenten vinden ook dat de orde positief beïnvloed wordt door multitasken. Ze zijn
minder snel verveeld en vinden een saaie les daardoor minder erg. Ook kan men
geconcentreerd werken door zich met oortjes af te sluiten en naar muziek te
luisteren.

 Door multitasking wordt er minder gekletst tijdens de les:

Eens 13 34%

Oneens 25 66%

 Multitasking bevordert de aandacht van de student voor de les:

Eens 8 21%

Oneens 30 79%

 Multitasking maakt de les minder saai:

Eens 28 74%

Oneens 10 26%

Citaten uit interview:

"Muziek helpt om te concentreren bij het zelfstandig werken."
" Wel prettig dat je even iets leuks kan doen en als het te lang duurt, maar
het beïnvloed wel je mist toch stof. Hangt wel af hoe vaak je het doet".

- Afspraken over multitasking:

Een aantal zinvolle afspraken over multitasking zijn:
1. Multitasking toestaan tijdens het zelfstandig werken.
2. Deksel dicht tijdens uitleg.

6
 3. Oortjes uit tijdens uitleg.
4. Laptop in tas laten en met pen en met pen en papier werken.

Een aantal niet zinvolle afspraken over multitasking zijn:

 Verbieden van multitasking
 Controle door docent op multitasking

 Oortjes moeten uit als de docent spreekt:

zinvol 34 89%

Niet zinvol 4 11%

 Bij zelfstandig werken mag je zelf weten welke programma's je gebruikt:

zinvol 34 89%

Niet zinvol 4 11%

 Deksel van de laptop omlaag als de docent spreekt:

zinvol 30 79%

Niet zinvol 8 21%

Citaten uit interview:

´Je kunt er niets aan doen, accepteren dat het er is."
"Je kunt niet voorkomen, eigen laptop en docent kan niet echter elke laptop kijken."

6. Conclusies
Ik gebruik voor het formuleren van mijn conclusies de gegevens uit de enquête en
die van de uitgewerkte interviews. Zie de bijlagen.

1. Hoe ervaren studenten van de afdeling verzorging/verpleegkunde het

multitasking op de laptop tijdens de les.
 Bijna elke student doet aan multitasking tijdens de les. Websites die te maken
hebben met de les,chatten en muziek luisteren (o.a. via Youtube) hebben de
voorkeur.
 Van diegene die afgeleidt worden door het multitasken gebeurd dit het meest
door te chatten en Hyves. Muziek luisteren wordt nagenoeg niet gezien als
afleiding.
 Studenten ondervinden negatieve effecten van multitasken tijdens de les:
krijgen minder van de lesstof mee en de orde wordt verstoord.
 Studenten ervaren ook positieve effecten van multitasken ze kunnen tijdens
het zelfstandig werken, geconcentreerder werken door naar muziek te
luisteren. Zo kunnen ze zich afsluiten van de geluiden in de klas.
 Bij saaie lessen heb je wat te doen waardoor het ook rustiger is in de klas.

2. Welke afspraken over multitasking op de laptop tijdens de les vinden de

studenten zinvol en welke niet?
 Multitasken verbieden is niet zinvol.

7
  Controleren op multitasking door docent is niet uitvoerbaar.
 Zinvolle afspraak is als de docent spreekt oortjes uit.
 Een andere zinvolle afspraak is deksel van laptop dicht. De deksel moet dan
ook echt dicht zijn (de laptop kan zo ingesteld worden dat die niet uitvalt).
 Multitasking is zinvol als er zelfstandig gewerkt wordt. Met name naar muziek
luisteren. Men kan zich hierdoor beter concentreren.

7. Discussie.
Ik ga mijn bevindingen binnen het team bespreken, en de afspraken die zinvol zijn ga
ik inbrengen om als vaste afspraken te maken.
Als ik met het team uitkom bij de conclusie dat Multitasking verbieden en controleren
geen zin heeft, en soms zelfs zinvol is, dan denk ik dat er al de nodige frustraties bij
collega’s weg zijn. Ik pas de afspraken reeds toe tijdens mijn lessen. Ik moet zeggen
met een goed resultaat.
Ik ga dit verslag doorsturen naar de directeuren van de afdelingen verpleegkunde en
verzorgende.
Ook publiceer is dit verslag op Scribd en op mijn weblog.

8. Reflectie op het onderzoeksproces.

Door het volgen van de bijeenkomsten heb ik veel theoretische achtergronden over
onderzoek bestudeerd. Ik heb geleerd dat onderzoek niet perse wetenschappelijk
gericht is maar ook een bijdrage kan zijn aan de dagelijkse praktijk. Door onderzoek
krijg je meer overzicht van de werkelijkheid. Vaak denk je dat je weet hoe het zit,
maar heb daarbij blinde vlekken. Zo had ik zelf nooit gedacht dat multitasking ook
een positief effect heeft op het leerklimaat.
Ik heb geleerd hoe je het beste vragen kunt formuleren.
Bij het afnemen van het interview heb ik geleerd dat ik moet letten dat ik niet teveel
de antwoorden probeer te sturen. Ik moet er voor waken dat ik niet mijn eigen
mening laat horen.
Op mijn weblog heb ik een reflectieverslag staan over de eerste bijeenkomst van
deze cursus. Daar verwijs ik graag naar.

8
9. 2 Bijlagen:
Resultaten vragen lijst Google Docs over multitasking.

38 reacties

Overzicht Complete reacties bekijken

Op welke opleiding zit je?

Helpende 1 3%

Verzorgende 8 21%

Verpleegkundige 29 76%
Mensen kunnen meer dan één
selectievakje selecteren, en
daarom kan het percentage hoger
dan 100% zijn.

Welke programma's gebruik je bij multitasking

Ik multitask niet 2 5%

Youtube 18 47%

Bekijken websites die niet met de les te maken hebben 10 26%

Spelletjes 10 26%

Chatten/MSN 25 66%

Muziek luisteren 23 61%

Bekijken van websites met informatie over de les 28 74%

Other 4 11%
Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan

9
 het percentage hoger dan 100% zijn.

Geef aan welk programma je het meest afleidt

Ik multitask niet 2 5%

Youtube 0 0%

Bekijken websites die niet met de les te maken hebben 2 5%

Spelletjes 3 8%

Chatten/MSN 15 39%

Muziek luisteren 2 5%

Bekijken van websites met informatie over de les 0 0%

Ik wordt niet afgeleid door multitasking 14 37%

Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Door multitasking wordt er meer gekletst tijdens
de les

Eens 13 34%

Oneens 25 66%

10
Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Multitasking brengt meer rust tijdens de lessen.

Eens 16 42%

Oneens 22 58%

Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Multitasking bevordert de aandacht van de
student voor de les

Eens 8 21%

Oneens 30 79%

Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Door multitasking duurt het langer om de lesstof
te behandelen

11
 Eens 25 66%

Oneens 13 34%

Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Multitasking maakt de les minder saai

Eens 28 74%

Oneens 10 26%

Geef aan wat je van onderstaande uitspraken vindt: - Door multitasking zijn mijn cijfers lager

Eens 11 29%

Oneens 27 71%

12
Bij welke activiteit vind je multitasking geen probleem

Zelfstandig werken 37 97%

Uitleg door docent 2 5%

Uitleg in praktijklokaal 0 0%

Maken van proeftoetsen 6 16%

Video bekijken 8 21%

Instructie door docent 4 11%

Mensen kunnen meer dan één
selectievakje selecteren, en daarom kan
het percentage hoger dan 100% zijn.

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Chatten/MSN
afsluiten

zinvol 15 39%

Niet zinvol 23 61%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Youtube alleen
indien nodig voor de les

13
 zinvol 23 61%

Niet zinvol 15 39%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Als docent praat,
laptop in tas

zinvol 9 24%

Niet zinvol 29 76%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Bij zelfstandig
werken mag je zelf weten wat voor programma's je gebruikt

zinvol 34 89%

Niet zinvol 4 11%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Regelmatig laptop in

14
tas laten en met papier werken.

zinvol 21 55%

Niet zinvol 17 45%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Oortjes moeten uit
als docent spreekt

zinvol 34 89%

Niet zinvol 4 11%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Docent moet
controleren of de studenten aan het multitasken zijn.

15
 zinvol 10 26%

Niet zinvol 28 74%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Docent moet zorgen
dat studenten niet met andere programma's bezig zijn.

zinvol 14 37%

Niet zinvol 24 63%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Studenten mogen
zelf beslissen of ze multitasken

zinvol 24 63%

Niet zinvol 14 37%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Multitasken is geen

16
probleem mits de les niet door verstoord wordt.

zinvol 31 82%

Niet zinvol 7 18%

Geef aan of deze afspraken over multitasking tijdens de les zinvol of niet zinvol zijn - Deksels van de
laptop omlaag als de docent praat.

zinvol 30 79%

Niet zinvol 8 21%

Heb je zelf nog afspraken/suggesties over het multitasken?

Ik vind dat de studenten zelf mogen weten wanneer ze 'multitasken'. Bij ons in de klas als de
docent praat is sowieso de klep van onze laptop dicht. Ik vind ook dat het geen probleem is. Je
kan er veel afspraken over maken, studenten doen toch waar ze zin in hebben. En dat is dan
ook hun eigen verantwoording, dus dan kan de docent daar weinig aan veranderen. Als de les
niet voor de rest word verstoord, dan is er toch niks aan de hand??Iedereen moet zelf weten
hij/zij doet het is niet het probleem van de docent als er niet opgelet wordt Nee.Je zit op school
voor je eigen toekomst. Als je dat wil ...

17
Bijlage uitgewerkt interview 2 studenten:
Vraag Student 1 Student 2 Bevindingen/resultaten
Welke Meestal muziek, via Meestal Muziek via Youtube wordt
programma’s Youtube, MSN, Youtube, veel gebruikt. Ook MSN en
gebruik je Yves . Heel af en muziek. Fijn. Hyves. Mail wordt even
tijdens de les toe games. Geen Mail checken gecheckt.
webshops in het begin.
MSN niet..
Hyves, foto’s
en krabbels.
Nooit
spelletjes.
Geen
webshops
Op welke meestal als we voor Multitasking gedurende de
momenten in ons zelf mogen les. Maar zeker gedurende
de les worden. Soms bij het zelfstandig werken.
multitask je? uitleg van docent.
MSN staat soms de
gehele les open
Vind je dat Ja. Hyves is niet De studenten beseffen dat
multitasking verstandig. multitasken het leren
het leren beïnvloedt.
beïnvloed?.

Kun je je Concentreer me Muziek helpt Multitasking heeft invloed op

minder minder op de les. om te de concentratie.
concentreren Ben meer met concentreren Bij het zelfstandig werken
door andere dingen bij het kan muziek er juist voor
multitasking? bezig. Leer minder zelfstandig zorgen dat de concentratie
dan met boeken. werken. verhoogd is.
Denk je dat je Soms ligt er aan bij Weet niet Cijfers kunnen lager uitvallen
door welk werkproces. Bij maar ik kan als de student door
multitasking moeilijke voorstellen dat multitasking veel mist.
minder goede werkprocessen wel. het invloed
cijfers haalt? Je kunt dan minder heeft als een
missen. leerling veel
mist.
Gebruik je Doorsturen via Nee eigenlijk Multitasking wordt
multitasking MSN. niet nauwelijks gebruikt voor
om samen te samenwerking.
werken?

Hoe wordt je Klein beetje wel. Nee. Wel De motivatie wordt niet echt
motivatie Maar ik ga er wel prettig dat je beïnvloed.
beïnvloed echt voor. Hij wordt even iets
door minder omdat je dan leuks kan
multitasking? niet kunt doen en als
concentreren en dat het te lang
geeft geen fijn duurt, maar

18
 gevoel het beïnvloed
wel je mist
toch stof.
Hangt wel af
hoe vaak je
het doet.
Beschrijf wat Ja dat denk ik wel. Chaotischer, Docent moet vaker tot de
voor invloed Leraren moeten schieten meer orde roepen.
multitasking veel vaker roepen in de lach. .
heeft op de dat het niet mag. Dezelfde
orde in de Studenten praten vragen
klas? minder bij elkaar. worden
Ieder doet zijn eigen gesteld
ding. Kan positief
zijn en negatief zijn.
Wat voor Meer, je wijst De invloed op het meer of
invloed heeft elkaar op minder kletsen wordt
multitasking zaken verschillend geïnterpreteerd
op het kletsen
in klas?

Hoe reageren Heel verschillend. Ergeren zich, Reactie is verschillend.

docenten op Sommige laat maar denken dat let
multitasking? zitten ieder eigen nou eens op,
verantwoordelijkheid leggen het
en sommige zitten niet meer uit.
er boven op.
Wat doe je als Vaak volg ik dit op Moet wel
de docent je menens zijn
verbied te wil het effect
multitasken? hebben

Stop je met Ja het nooit netjes. Verbieden heeft geen zin.

multitasking Maar het gebeurt
als de docent toch is niet te
spreekt. verbieden

Wat maakt dat Als ik iets heb wat Het moet De student stopt met
je stopt met me interesseert. menens zijn, multitasking als de les
multitasking of klep dicht interessant is of niet meer op
(helemaal zijn laptop kan.
dicht)
Vind je dat de Aan de ene kant wel Ligt er aan Moeilijk om te verbieden
docent moet voor het leerproces welke manier. gebeurt toch.
verbieden als van de leerlingen Sociale Er kan wel een onderscheid
er maar het gebeurt netwerken gemaakt worden tussen
gemultitaskd toch leiden te veel muziek en sociale sites.
worden? af. Muziek
hoeft niet.
Je kunt niet

19
 voorkomen,
eigen laptop
en docent kan
niet echter
elke laptop
kijken
Welke Lastig, afspreken Uitleg op
afspraken zijn dat je 5 minuten smartboard
zinvol volgens mag multitasken. meer pen en
jou? Maar daar stopt het papier.
multitasken niet
mee Oortjes uit als
docent
Laptop afschaffen, spreekt is
boeken zinvol.
aanschaffen.

Je kunt er niets aan

doen, accepteren
dat het er is.

Oortjes uit als

docent spreekt.
Kleppen dicht als
docent spreekt.
Maar dan helemaal
dicht.
Scherm omdraaien
heeft geen zin.
Mag er Nee maar is bijna
gemultitaskd niet te voorkomen. Ja, ik vind het
worden als de vervelend
docent voor de
spreekt? docent. Met
de laptop
heeft de
docent minder
invloed.

Moet de Ja, vind ik veel Ja meer

laptop meer in fijner. Meer papier aandacht. Je
de tas blijven en boeken. kunt altijd de
tijdens de les tekst
en met papier overtypen.
gewerkt
worden?
Multitasken gaat te
ver als student geen
opdrachten
gemaakt heeft.

20
21