Λαϊκό Διδακτικό Παραμύθι

«Το πιο γλυκό ψωμί» (σελ. )

Περίληψη

Το παραμύθι μας μιλάει για ένα πλούσιο βασιλιά, που ό,τι επιθυμούσε η καρδιά του το ’χε. Κάποτε
όμως έπαθε μια παράξενη ανορεξία και δεν είχε όρεξη να βάλει τίποτα στο στόμα του. Τότε Πολλοί
γιατροί πήγαν να τον δουν, μα οι θεραπείες που του έδιναν δεν μπορούσαν να τον γιατρέψουν.
Κάποια μέρα, έτυχε να περνάει από το παλάτι του ένας ασπρομάλλης γέροντας φτωχός, που ήτανε
όμως σοφός κι ήξερε από γιατρικά. Του είπανε λοιπόν για το βασιλιά, κι ανέβηκε να τον δει.
Σκέφτηκε, σκέφτηκε λίγο ο γέροντας και είπε στο βασιλιά ότι για να γίνει καλά , πρέπει να φάει το
πιο γλυκό ψωμί. Τότε βασιλιάς έδωσε διαταγή στους φουρναραίους του παλατιού να ζυμώσουν και να
του ψήσουν «το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου! ». Όμως , όση ζάχαρη κι αν έβαλαν στο ψωμί , ο
βασιλιάς δε γιατρευόταν με τίποτα .
Γιαυτό το λόγο , ο σοφός γέροντας είπε στο βασιλιά , ότι η μόνη λύση είναι να τον πάρει μαζί του για
3 ημέρες και να κάνει ότι του πει. Τον πήρε λοιπόν μαζί του ο γέρος και για τις επόμενες 3 ημέρες
τον υποχρέωσε να κάνει όλες τις εργασίες που χρειάζονταν για να φτιαχτεί το ψωμί. ( να θερίσει, να
αλωνίσει, να λιχνίσει, να αλέσει , να ζυμώσει και να φουρνίσει).
Στο τέλος, όταν κουρασμένος και πεινασμένος έφαγε από το ψωμί που έφτιαξε ο ίδιος με τόσο κόπο
και ιδρώτα, θεραπεύτηκε.

ΘΕΜΑΤΑ: 1) Η τεμπελιά και η έλλειψη ενδιαφερόντων κάνει τον άνθρωπο δυστυχισμένο,

2) Το ψωμί στο καθημερινό τραπέζι αποκτά μεγαλύτερη αξία όταν ο άνθρωπος έχει
κοπιάσει για να το αποκτήσει,
3) Η δουλειά και η δημιουργία προσφέρει στον άνθρωπο ικανοποίηση και χαρά.

ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Η αξία της εργασίας για τον άνθρωπο.

Τίποτα δεν είναι πιο γλυκό απ αυτό που έχεις φτιάξει με τα δικά του χέρια.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ: ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Κάποτε... λέει ο λόγος". Η ανορεξία του βασιλιά.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Όπου κάποια... το κεφάλι". Οι ανώφελες συμβουλές του γέροντα για να

γιατρευτεί ο βασιλιάς και ο θυμός του

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Κι ο βασιλιάς... κι εμείς έτσι!". Η δοκιμασία του βασιλιά και η λύση του
προβλήματός του

ΤΕΧΝΙΚΗ:
- Ο αφηγητής βρίσκεται μπροστά στο ακροατήριό του και η αφήγησή του είναι προφορική.
- Ερωταποκρίσεις. (Ερώτηση - Απάντηση)
- Τεχνική της αινιγματικής φράσης "να φας το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου".
- Περιγραφή.
ΓΛΩΣΣΑ: Απλή και φυσική, με τη ζωντάνια και την αμεσότητα που διαθέτει ο προφορικός λόγος.
Λέξεις κεφαλλονίτικης διαλέκτου.
Στα παραμύθια συνήθως διακρίνουμε διάφορα στάδια-μοτίβα από τα οποία περνά ο ήρωας:

α) Στην αρχή παρουσιάζεται ένα πρόβλημα.

β) Στη συνέχεια κάποιοι προσπαθούν να το λύσουν, χωρίς όμως να τα καταφέρνουν.

γ) Μετά εμφανίζεται ένα άλλο πρόσωπο που δίνει κάποια συμβουλή.

δ) Στο τέλος ο ήρωας του παραμυθιού περνάει κάποιες δοκιμασίες, και καταφέρνει να λύσει

το πρόβλημα.

Στάδια εξέλιξης του παραμυθιού

α) Πρόβλημα του ήρωα Το πρόβλημα του βασιλιά ήταν η ανορεξία του

β) Κάποιοι προσπαθούν να το Προσπάθησαν να το λύσουν πολλοί γιατροί, αλλά δεν τα

λύσουν κατάφεραν.

Τότε εμφανίστηκε ένα άλλο πρόσωπο, ένας γέρος

γ) Εμφανίζεται ένα άλλο πρόσωπο σοφός, που ήξερε από γιατρικά και πρότεινε στον ήρωα

ένα γιατρικό, δηλ. να φάει το πιο γλυκό ψωμί.

Οι δοκιμασίες του βασιλιά που κράτησαν τρεις ημέρες

ήταν οι εξής:

α) να θερίσει ένα χωράφι με σιτάρι

β) να αλωνίσει το θερισμένο σιτάρι

δ) Δοκιμασίες του ήρωα
γ) να το λιχνίσει

δ) να το πάει στο μύλο, για να το αλέσει

ε) να το ζυμώσει

στ) να το φουρνίσει
Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο βασιλιάς;

Το πρόβλημα του βασιλιά είναι η ανορεξία.

Ποιοι προσπαθούν να βοηθήσουν το βασιλιά; Τα καταφέρνουν;

Το βασιλιά προσπαθούν να τον βοηθήσουν διάφοροι γιατροί, χωρίς να τα καταφέρουν.

Ποιος έρχεται στη συνέχεια να βοηθήσει το βασιλιά; Τι οδηγία δίνει; Είναι σαφής ή μοιάζει με

αίνιγμα;

Στη συνέχεια έρχεται ένας γέρος σοφός. Δίνει οδηγία στο βασιλιά να φάει το πιο γλυκό ψωμί. Η

οδηγία δεν είναι σαφής και μοιάζει με αίνιγμα.

Πώς ερμηνεύει την οδηγία ο βασιλιάς; Τι διατάζει;

Ο βασιλιάς διέταξε τους μαγείρους του να του ετοιμάσουν το πιο γλυκό ψωμί.

Βρίσκει τη θεραπεία στο πρόβλημά του;

Παρόλη τη ζάχαρη που έβαλαν οι μάγειροι στα ψωμιά που έφτιαξαν, ο βασιλιάς δε θεραπεύτηκε.

Για να θεραπευτεί τι αναγκάστηκε να κάνει;

Για να θεραπευτεί αναγκάστηκε να ακολουθήσει το γέρο σοφό και να κάνει διάφορες εργασίες-

δοκιμασίες, όπως, π.χ. θέρισμα, αλώνισμα, λίχνισμα, άλεσμα, ζύμωμα και φούρνισμα. Στο τέλος, όταν

έφαγε από το ψωμί που έφτιαξε ο ίδιος με τόσο κόπο, τελικά θεραπεύτηκε.

Ποια είναι η γλώσσα του κειμένου;

Η γλώσσα του κειμένου είναι η νέα ελληνική με πολλές λαϊκές λέξεις.

Να εντοπίσετε τις λαϊκές λέξεις και φράσεις.

έρεβε, λιμπιζόταν, ποδέθηκε, λιοπύρι, έδωκε, ολάκερη, έκαμε, δάρτη, ορμήνια κ.λ.π.

Σε τι πρόσωπο γίνεται η αφήγηση;

Η αφήγηση γίνεται σε γ’ ενικό πρόσωπο

Τι είδους αφηγητή έχουμε; γιατί;

Ο αφηγητής δε συμμετέχει στα γεγονότα, άρα είναι ετεροδιηγητικός.

Ποιοι αφηγηματικοί τρόποι χρησιμοποιούνται στο παραμύθι; (αφήγηση, περιγραφή, διάλογος,

σχόλιο)

Οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στο παραμύθι είναι:

α) αφήγηση (κάποτε ένας πλούσιος βασιλιάς)

β) περιγραφή (σε λίγο βγήκαν τα καρβέλια αχνιστά και ροδοκοκκινισμένα)

γ) διάλογος (- Μήπως κουράζεσαι, βασιλιά μου; - Μα τι λες, γιατρέ μου)

δ) σχόλιο (ούτε του πουλιού το γάλα που λέει κι ο λόγος)

Υπάρχουν στοιχεία προφορικότητας στο παραμύθι; Αν ναι, να τα εντοπίσετε.

Στο κείμενο εντοπίζουμε στοιχεία προφορικότητας, π.χ. Κι ο βασιλιάς, παιδί μου…, για να μην τα

πολυλογούμε…