Professional Documents
Culture Documents
TH 141 Orals
TH 141 Orals
Pumili ng limang (5) tema mula sa “lights and shadows” ng kasalukuyang administrasyon na
sa tingin ninyo ay malaking hamon sa pagmimisyon ng simbahan. Talakayin ang mga ito nang
mabuti at ipakita kung anu-ano ang mga epekto nito para sa mga nasa laylayan ng ating
lipunan. Paano mo uunawain ang limang temang napili mo sa konteksto ng “Rejoice and Be
Glad”? Ipaliwanag kung bakit mahalaga ang konteksto sa gawain ng pagteteolohiya.
Limang Tema
o Kapayapaan
pag-unlad ng BOL buhat ng pag-uusap sa pagitan ng gobyerno at ng
MILF; ngunit mayroon pa ring inklinasyon sa pakikidigma
Tignan na lamang ang Marawi Siege kung saan umabot halos limang
buwan ang pakikidigma doon sa Marawi na nagresulta sa maraming
biktima (mapa sa sundalo, sa extremist group, o kahit mga sibilyan)
Naging resulta rin ang pagkasira ng Siyudad ng Marawi at ang pagka
displaced ng marami sa ating mga kababayan
o Karapatang Pantao
Ang kampanya ng gobyerno laban sa droga na nagresulta sa karahasan,
lalung-lalo na karahasan sa mga dukha na walang kalabanlaban
Kahit papaano, ang mga human rights advocates ay hindi tumitigil sa
kanilang pagsasalita laban sa mga pang-aabuso na ito
o Kahirapan
Lahat naman ng mga administrasyon ay nangangakong tugunan ang
isyu ng kahirapan
Ang pagpapatupad ng TRAIN (Tax Reform for Acceleration and
Inclusion Law) ay nagdulot ng negatibong epekto sa buhay ng mga
mahihirap
Kahit na masasabing may mga pamilya man ay exempted na sa
pagbabayad ng tax
Ang mga mahihirap naman ang nape-perwisyo dahil sa malaking
pagtaas ng mga basic goods gaya na lamang ng bigas, at pati na rin ang
transportasyon
o Labor at mga migranteng manggagawa
Sa pangkalahatan, ang administrasyon ay marami namang nagawa
para sa ikabubuti ng mga manggagawang Pilipino
Katulad na lamang ng pag-aasikaso ng emergency employment para sa
mga naapektohan sa pagpapasara ng isla ng Boracay
Ngunit mayroon pa rin mga bagay na tila salungat sa integral human
development
Kagaya na lamang ng planong pagpapagawa ng natatanging
departamento na mag-aasikaso sa mga OFWs
Tila nangangahulugan itong pagi-institutionalize sa isang “band-
aid solution” o ang pagpapadala ng mga manggagawa sa ibang
bansa – bilang pantulong sa ekonomiya ng bansa
Tila mas pinapanatili pa ng gobyerno ang ganitong sitwasyon
kaysa naman sa pagpapatibay ng mga industriya dito sa bansa
para mas mayroong trabaho na sapat para sa lahat ng Pilipino
o Kalusugan ng Bayan
Sa temang ito, may mga pagunlad naman na naaayon sa integral
human development
Kagaya na lamang ng pagpapagawa ng mga drug rehabilitation centers
sa tulong ng mga benefactors, sa larangan ng mental health naman ay
ang pagpapasa ng RA 11036 o yung mental health act na sumisikap na
gawing mas abot kaya ang mga serbisyo at mga gamot
Ngunit mayroon pa ring mga kakulangan
Sabi nga sa lights and shadows, kulang pa ang investment na
ginugugol sa rehabilitation ng mga taong may substance use
disorder
Tila nakakalimutan nila na hindi nagtatapos ang kanilang tugon
sa isyu ng substance use/drug use sa pagpapatayo lamang ng
mga rehabilitation centers
Maaalala rin natin ang isyu ng DengVaxia na maaaring may kaugnayan
sa pagbaba ng mga nagpapabakuna laban sa mga sakit na pwedeng
pigilan o ma prevent
Ito ang lima lamang sa marami pang tema na may malaking hamon sa misyon ng
simbahan – itong mga tema na ito ay hamon at isang pagtawag sa atin na maging
contemplatives in action
o Na ating dapat sagutin ang tawag ng Panginoon sa atin na maging
tagapamagitan ng kapayapaan
o Na tayo maging tapat sa bokasyong ito lalung-lalo na sa panahon natin ngayon
na maraming mga isyu, mga patayan, mga panlalait atbp.
o Na tayo ay hindi lamang nagdadasal, kundi tumutugon at umaaksyon rin sa
ating pang-araw araw na buhay
Hindi kapayapaan ang kawalan ng hidwaan dahil ang pagsuko o
pakikikutsaba sa kasamaan
Tinatawag tayo na huwag matakot kung tayo ay pinag-uusig ng mga naghaharian sa
lipunan kung tayo ay nagiging totoo lamang sa ating bokasyon ng kapayapaan
o Imbis na tayo ay maging tahimik sa mga pang-aapi na nangyayari, tayo ay
tinatawag na magsalita, ipahayag na mali ang mga practice na ito
o Sabi nga sa Rejoice and Be Glad, huwag tayong matakot kung tayo ay
tinutuligsa alang-alang alang sa ginagawa natin kung ano ang tama
Kung ating babalikan ang mga tema, sinasabi sa atin na kung ano man ang hindi sang-
ayon sa utos ng Diyos, tayo ay dapat umaksyon dito – isang aksyon na hindi
paghihiganti o pagiging masama
At dahil nga ito ang mga nangyayari sa lipunan natin ngayon – nakikita natin ang
kahalagahan ng konteksto sa pagteteolohiya
o Mas nagiging mas angkop ang ating pagtugon kung ang pagtugon na ito ay
resulta ng pag-alam sa konteksto ng karanasan, pagsusuri at pagmumunimuni
nito
2. Ayon kay Alcuaz et al, paano ba dapat unawain ang katagang “down from the hill”? Ano ang
ugnayan ng sinulat nila sa artikulo ni Sobrino na pinamagatang “Awakening from the Sleep of
Inhumanity”? Sa liwanag ng dalawang babasahin na ito, paano puwedeng isabuhay ang
pagiging Atenista at Kristiyano sa kontemporaryong panahon?
- Ang katangang “down from the hill” ay inuunawa bilang isang pagtanggap at isang
hamon
o Pagtanggap na tayo ay may limitado na POV o punto de bista
o Isang hamon na tignan ang mga bagay ayon sa punto de bista ng mas
nakararami, ang mga mahihirap, mga inaapi
- Ang hamong ito ay nangangailangan na tayo, mga nasa pribilehiyong at matataas na
posisyon sa lipunan, na pumunta sa baba – kung nasaan ang mga tao
o Nangangahulugan rin ito ng pagbibitaw sa mga nakasanayan nating mga
“pribilehiyo” mga “comforts”
o Nang sa ganoon ay tunay nating matutunghayan ang kalagayan ng ating mga
kapwa Filipino
- At sa pagtunghay na ito, tayo ay inuudyok na magtaya sa lipunan – gawin ang kung
ano ang tama at makatarungan – mga bagay na madaling sabihin pero hindi madaling
gawin
- Gayundin ang artikulo ni Jon Sobrino na pinamagatang “Awakening from the sleep of
inhumanity”
o May pagtangggap na tayo ay nakatuon lamang sa sarili – ang inhumanity na
tinutukoy nito ay ang pagiging egostitikal ang pagiging makasarili
o At ang pagtatagpo natin sa mga mahihirap at inaapi ang nagpapagising o
nagpapamulat sa atin sa pagiging makasarili natin
Kung dati, tayo ay nakikipag-kompetensiya pa sa iba kung sino ang may
mas mahirap na buhay atbp
Pero sa ating pagkamulat, nakikita natin na hindi maikukumpara ang
paghihirap na dinadanas ng mga nasa laylayan kumpara sa
“paghihirap” na nararanasan ng mga nasa tuktok ng tatsulok ng
lipunan
Sobrang napapawalang-bisa ang mga pakikibaka at
pagsusumikap ng mga tao sa kanilang pang-araw araw na
buhay
o Sa pagkamulat na ito, nakikita natin ang katotohanan – at may kaakibat itong
kahihinatnan, na kung ating itinatanggi ay nagpapakita na tayo ay nagbubulag-
bulagan lamang sa katotohanan
At dahil alam natin ang katotohanan, ano na ang dapat nating gawin?
- Paggamit ng sirkulong pastoral, paggamit ng mga natututunan sa ating pag-aaral para
sa ikabubuti ng lipunan
o Katulad na lamang ng aking kurso, sikolohiya, maaaring ang mainam kong
gawin ay ang pagtugon sa mga isyu sa lipunan
3. Ano ang sirkulong pastoral? Ipaliwanag kung ano ang iba’t-ibang bahagi nito sa pamamagitan
ng pagbibigay ng kongkretong halimbawa. (Maaari ninyong gamitin dito ang mga “lights and
shadows” ng administrasyon ni Duterte.) Ano ang saysay nito sa konteksto ng Pilipinas?
- Sirkulong pastoral bilang isang pamamaraan ng pagteteolohiya
o Isang balangkas na gumagabay sa ating pagtugon
o Ang kabuuan ng pamamaraan na ito ay maituturing nating “inductive” o
“bottom-up” na approach na kung saan ay nagsisimula muna tayo sa mga
obserbasyon bago tayo dumating sa mga generalizations
o Sa gayon ay mayroon itong apat na bahagi:
- Karanasan
o Nagsisimula tayo sa experience o karanasan. Itinatanong natin, “Ano ba ang
nangyayari?”
o Ito ang pakikisangkot at pakikisalamuha sa araw-araw na buhay ng mga tao.
o Maliban na lamang sa aking imersyon, isang halimbawa nito ay ang mga
exposure trips ng organisasyon namin sa National Center for Mental Health sa
Mandaluyong City.
o Pumupunta kami sa pasilidad na ito at nakikipagugnayan sa mga nagtatrabaho
doon at sa mga pasyente ng nasabing pasilidad
o Dito naobserbahan ko na kulang na kulang sa mga pasilidad ang NCMH – at
sinasabi pa namang ito na ang pinaka malaking institusyon sa bansa
o Dito naobserbahan ko rin na kulang sila sa mga workers, pati na rin gamit at
gamot para sa mga pasyente
o Mayroon pa nga silang sinasabing “Holiday” kung saan ang ibig sabihin nito ay
nagbabawas sa budget at dahil nga doon hindi na sapat ang gamot ang mga
taong na-admit sa institusyon ay mas prone na mag “act out”
o Reading the signs of the times “church should listen to, and learn from, the
world around it”
Attend more closely to the world if it was to remain faithful to its
calling
- Pagsusuri
o Ang susunod na bahagi ay ang pagsusuri. Itinatanong natin dito, “Bakit ito
nangyayari?”
o Tinitignan natin ang posibleng mga dahilan, at posibleng mga kahihinatnan ng
ating naranasan
o Maaari nating tignan ang historical at structural na mga relasyon – ang mga
key actors, mga stakeholders, atbp
o Nang sa ganito ay mas nakikita natin ang mga pagsubok na pinagdadaanan ng
isang komunidad at gayundin ang mga oportunidad
- Pagmumunimuni
o Buhat ng pagtingin sa mga pagsubok at mga oportunidad, tayo ay pumupunta
sa kasunod na bahagi: pagmumunimuni
o Sa bahaging ito, itinatanong natin, “Ano ang sinasabi ng banal na kasulatan sa
sitwasyong ito?”
o Maaari nating tignan ang mga prinsipyo o alituntunin ng panlipunang turo ng
simbahan kagaya na lamang ng “dangal ng tao”
o Sa halimbawang mental health, at sa aking karanasan sa NCMH, hinahamon
ang komunidad na gumawa ng aksyon na magtataguyod sa dangal ng mga
taong nagtatrabaho doon at lalung-lalo na ang mga taong naka-confine sa
pasilidad
- Pagtugon
o Ang kasunod ng teolohikal na pagmumunimuni ay ang pagtugon
o Itinatanong natin, “Ano ang kailangan nating gawin?”
o Sa Lights & Shadows ng administrasyong Duterte, naipasa na ang RA 11036 o
ang Mental Health Act
Na mas magbibigay ng mas abot kayang serbisyo
- Ngunit hindi dito nagtatapos ang sirkulong pastoral – matapos ang ating tugon,
nagkakaroon ulit tayo ng karanasan at nang sa ganoon kasunod ang pagsusuri,
atbp
o May kamalayan na palaging hindi sapat ang ating mga tugon
- Saysay o meaning
o Nangangahulugan ito na dapat tayo ay gumawa ng mga tugon kasama ng mga
taong naaapektuhan ng mga isyung hinaharap natin ngayon
o Hindi pwedeng magpanggap tayo na alam natin ang mga paghihirap ng mga
dukha kung hindi naman talaga tayo nakisalamuha sa kanila, hindi tayo naging
sangkot sa kanilang buhay
o Sa paggamit ng sirkulong pastoral – sa pagtuon natin sa karanasan at
konteksto ng ating bansang ginagalawan, maaaring mas angkop at mas
makatao ang ating pagtugon
Binibigyan natin ng kapangyarihan ang mga indibidwal, mga
komunidad na tumugon sa kanilang mga struggles – subsidiarity
o Isinasabuhay natin ang ating pananampalataya – nagiging contemplatives in
action tayo
6. Anu-ano ang batayang biblikal ng pagkiling at pagpanig ng simbahan sa mga dukha (Groody,
Clifford at Kammer)? Ayon sa kasalukuyang turo ng simbahan, bakit mahalaga ang pagkiling
na ito? Bakit mahalaga na mapalaya ang tao at bayan mula sa isang salaysay na nakaugat sa
imperyo tungkol sa isang salysay na tunay na mapagpalaya? Paano nauunawaan ng PCP II ang
ibig sabihin ng Simbahan ng mga Dukha? Sa tingin ninyo, bakit ito mahalaga sa kasalukyang
konteksto ng Pilipinas?
- Batayang biblical ng pagkiling at pagpanig ng simbahan sa mga dukha
o Kammer: ang bawat indibidwal ay ginawang kawangis ng Diyos ayon sa
Henesis
o Groody: ang pakikiugnay ni Hesus sa mga dukha ay nagpapakita na lahat ng
tao ay may dignidad
o Clifford: ang bawat tao ay ginawang kawangis ng Diyos
Tayo ay may inaaasahang maging tagapangalag ng sangnilikha
Lahat ng tao ay may dangal
o At dahil lahat ng tao ay may dangal – lahat ng tao ay may karapatan sa mga
kinakailangan niya para siya ay mabuhay – buhay na may dignidad
o Kaya tayo ay may obligasyon sa mga dukha
o Makikita rin ito sa Deuteronomic Code kung saan may pribilehiyo ang mga
Dukha
Ang pagkakaroon ng sabbatical at jubilee years
- Mahalaga ang pagkiling at pagpanig sa mga dukha dahil ito ang nagpapakita ng ating
pagiging tapat sa Diyos
o Ang ating tungkulin at obligasyon sa mga dukha – ang mga anawim (balo, ulila,
dayuhan)
o Sinasabi pa sa artikulo ni Hammer, kung may mga napag-iiwanan sa ating
lipunan, kung nakakalimutan na natin ang mga dukha – nakakalimutan rin
natin ang Diyos
Hindi natin pwedeng sabihing naniniwala tayo sa Diyos ngunit hindi
natin nabibigyang pansin ang paghihirap ng mga dukha
Na ang Diyos ang nagbigay sa atin ng kung anuman ang meron tayo, at
tayo ay tinatawagan ring ibahagi ito sa mga nangangailangan
- Mahalaga na mapalaya ang tao at bayan mula sa isang salaysay ng imperyo patungo
sa isang salaysay na mapagpalaya
o Ang salaysay ng imperyo – mentalidad ng imperyalismo ay salungat sa
kalooban ng Diyos
Ang pagkakaroon ng ganitong mentalidad ay nagagawang posible ang
mga pang-aabuso sa mga mahihirap
Nagiging posible ang pagsawalang bahala sa mga bagay na importante
– nagiging makasarili ang mga tao na nabubuhay sa salaysay ng
imperyo
Nakakalimutan nila ang utos ng Diyos, nakakalimutan nilang lahat ng
tao ay pantay-pantay lamang at nakatataas ang Diyos
o Kaya mahalaga na ang tao at bayan ay mapalaya sa ganitong mentalidad
Para maisagawa natin ang kung ano ang nasa kalooban ng Diyos
Dapat tayo maging malaya hindi lamang sa isang heyograpikal na
lokasyon (katulad na lamang ng pagkakaroon ng mga hari-harian) kundi
pati na rin pagiging malaya sa mentalidad na ito
Ang pagiging malaya sa mentalidad o salaysay na ito ay
nangangahulugan ng isang conversion pinipili nating mamuhay na
salungat sa imperyo
Mula sa isang isang salaysay na nagpapa-alipin, patungo sa
isang salaysay na nagpapalaya
Dito ating hinahamon ang mga kung ano ang kinagisnan sa
lipunan – mga strukturang mapang-alipin, mapang-abuso
Kagaya na lamang ng paghamon ni Hesus sa lipunan – sa
kanyang pakikipagugnay sa mga dukha, kanyang napabaligtad
ang “value-structure” ng lipunan
- PCP II The church of the poor is a church:
o that embraces and practices the evangelical spirit of poverty;
o whose members and leaders have a special love for the poor - a love that is
not “an exclusive or excluding [love]... in such a way that there is no room in a
Christian’s heart for those who are not poor”;
o where the poor are not discriminated against and will not be deprived of the
spiritual goods of the Church;
o where pastors and leaders “will give preferential attention and time to those
who are poor, and will generously share of their own resources to alleviate
their poverty and make them recognize the love of the Lord for them despite
their poverty”; (PCP II, 125-129)