1. 1.

MAZHAB FALSAFAH BARAT Tradisional Moden/ProgresifPra-Socratic NaturalismeIdealisme

(Realisme Moden)Realisme PragmatismeScholasticisme Existentialisme(Religious
AnalisisRealisme/Thomisme) Falsafah(Philosophical Analysis) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah
Ismail
2. 2. Mazhab Falsafah Tradisional Bermula sejak era Pra-Socratic (sebelum Socrates) Usaha
memahami prinsip alam jagat; permulaan falsafah dan intelektualisme di Barat w/pun tidak
tercatat THALES (624-545) elemen yang mengisi segala ruang di alam jagat ialah air;
air/kelembapan - sumber segala yang wujud di alam jagat Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
3. 3.  Falsafah Thales gabungan sains dan metafizikAnaximender (611-546 SM) kedudukan
bumi tepat ditengah-tengah kosmos (sarwajagat) Sesuatu tidak berlaku tanpa sebab; segala
kejadian mestilah mempunyai punca Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
4. 4. Parmenides of Elea (abad 5 SM) Konsep minda (nous) minda yang memahami dan
mentafsir alam jagat; tanpa minda seseorang tidak dapat memberi apa-apa pengertian
tentang alam jagat Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
5. 5.  Menghuraikan konsep atom dan molekulHericlitus (510-480 SM) Memasyurkan konsep
dan prinsip logos (akal) – akal sangat penting Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
6. 6. Golongan Sophist Kumpulan ahli pendidik profesional -sentiasa bergerak dari satu tempat
ke tempat lain untuk mendidik/mengajar mereka yang memerlukan ilmu Mengenakan
bayaran/upah Percaya tidak wujudnya nilai, ilmu dan kebenaran hakiki; kesemua nilai adalah
relatif; Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
7. 7. Mazhab Idealisme Mazhab Barat yang sistematis paling tua selepas era Pra-Socratic;
bermula di zaman Socrates Socrates dikenali sbg ahli falsafah moral - byk mengutarkan
persoalan tentang kebaikan kemoralan, keadilan dsb Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
8. 8.  Menentang prinsip falsafah Sophist; dihukum mati kerana mempengaruhi pemikiran para
belia di Athens Kaedah berfalsafah melalui dialog dan proses dialektik Idea beliau dikumpul
oleh muridnya, Plato yang menubuhkan institusi pengajian Academy Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
9. 9.  Dua karya masyur Plato ialah Republic dan Laws Plato pengasas IdealismeMetafizik
Idealisme Teras kepada kefahaman realiti ialah kewujudan dan kefahaman tentang Alam Idea
Syumul (World of Forms/World of Perfect Ideas). Kefahaman Alam Idea Syumul hanya melalui
taakulan Alam Idea Syumul : - konsep - idea, ilmu dan nilai yang paling unggul - mutlak dan
tidak berubah - kefahaman mengenainya menggerakkan minda secara aktif Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
10. 10.  Alam Idea Syumul - bertentangan dengan alam deria/alam fizikal yang tidak kekal; tidak
sistematis dan sentiasa berubah Penulisan Allegory of the Cave oleh Plato menggambarkan
tahap pemikiran manusia yang rendah yang terperangkap dengan makna ilmu sebenar dan
ilusi. Manusia yang tidak menaakul ke arah memahami Alam Idea diibarat sebagai berada di
dalam kegelapan gua Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
11. 11. Epistemologi Idealisme Proses mengetahui untuk mendapat ilmu: - proses mengingat
kembali idea yang terpendam - manusia dianggap tidak mencipta ilmu tetapi menemuinya
(discover) Tahap penguasaan ilmu peringkat paling tinggi: - kefahaman forms (idea, konsep,
struktur logikal) - Ilmu matematik dianggap ilmu paling tinggi tahapnya kerana hanya
menggunakan taakulan Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
12. 12.  Begitu juga ilmu pengetahuan lain seperti logik ,falsafah dan bahasa Sbg. Cth. dalam
matematik dan geometry konsep persamaan dan kesetaraan memerlukan taaakulan Copyright
(C) 2004 Dr.Habsah Ismail
13. 13.  Ilmu pengetahuan sebenar berbeza sama sekali dengan imajinasi, pendapat yang
berteraskan persepsi (opinion) Ilmu pengetahuan yang berteraskan kemahiran dan fizikal
sebagai berada di tahap rendah kerana tidak banyak taakulan Copyright (C) 2004 Dr.Habsah
Ismail
14. 14. Aksiologi Idealisme Prinisp nilai sejagat; menolak fahaman Sophist yang berpegang kpd
nilai relatif; nilai paling mulia berada di alam Idea Syumul kekal, sempurna Tokoh-Tokoh
Idealisme: Plato (Platonic Idealism) Augustine (Religious Idealism) Rene Descartes ( founder
 of modern Idealism; Scepticism) Immanuel Kant (Critique of Pure Reason) rasionalisme
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
15. 15. MAZHAB REALISME Mazhab falsafah tradisional selepas Idealisme Realisme klasik,
Realisme Agama, Realisme Saintifik; Realisme Rasional, Realisme NaturalMetafizik Menolak
metafizik Alam Idea Syumul Idealisme Realiti sebenar wujud hanya berada di alam fizikal
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
16. 16.  Realiti sebenar disah oleh deria Reality is objective and is composed of matter and form;
matter is ultimate reality; a world of things Aristotle (384-322) Pelajar di Academy (pusat
pengajian ditubuh oleh Plato) selama 20 tahun; kemudian menubuhkan pusat pengajian
sendiri LYCEUM Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
17. 17.  Setiap objek terdiri daripada jirim dan jisim yang berpotensi bertukar daripada keadaan
asal menjadi bentuk yang lain actuality merujuk kepada bentuk asal yang lengkap dan
sempurna potentiality merujuk kepada keupayaan atau potensi sesuatu objek untuk menukar
atau berubah kepada bentuk lain Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
18. 18.  Konsep 4 Penyebab Aristotle yang menggerakkan sesuatu objek fizikal berpotensi untuk
menukar bentuk (jisim).1) Penyebab Material jirim yang menghasilkan sesuatu objek2)
Penyebab Formal bentuk/rekabentuk yang membentuk sesuatu objek3) Penyebab Cekap
(efficient) agen yang menghasilkan sesuatu objek4) Penyebab Muktakhir hala tuju/matlamat
proses perubahan sesuatu objek Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
19. 19.  Objek rumah (penyebab material kayu, besi dsb penyebab Formal rekabentuk
sesebuah rumah penyebab Cekap tukang rumah; buruh membina rumah; penyebab
Muktakhir rumah sebagai tempat tinggal) Kuasa yang mencipta segala yang wujud bagi
Aristotle ialah tuhan Tuhan adalah realiti muktakhir - Pencipta Pertama; - Penggerak yang
Tidak Digerakkan (Unmoved Mover) - melampaui semua jirim dan jisim Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
20. 20. Metafizik RealismeOntologi (kewujudan manusia) manusia adalah rasional dianugerah
akal di samping roh dan juga jasad.(dualisme) Jika kedua-dua akal dan roh seimbang, maka
kewujudan manusia juga seimbang matlamat kehidupan manusia akan menjadi sempurna jika
akal digunakan; aktiviti pemikiran adalah aktiviti paling penting dalam kehidupan manusia
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
21. 21.  Perbezaan manusia dengan haiwan: - haiwan tidak dianugerahkan elemen intelek
Persamaan manusia dengan haiwan: - kedua-dua manusia dan haiwan mempunyai naluri
deria/sensasi(lower appetites) - kecenderungan kepada tuntutan nafsu, proses pembiakan,
pemakanan dan pernafasan Manusia sebagai haiwan intelek: - menggunakan akal secara
simbolik, logik, abstrak Manusia yang cemerlang dari segi moral = manusia yang menekankan
elemen akal /intelek Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
22. 22.  Epistemologi Realisme Ilmu pengetahuan yang benar ialah ilmu tentang realiti alam
fizikal yang bersifat objektif dan ditadbir oleh hukum alam (Naturalisme) Proses mengetahui
sesuatu mestilah berkaitan objek fizikal yang wujud di alam nyata dan dikaji melalui deria
Proses mengetahui melibatkan dua tahap iaitu (1) peringkat sensasi/deria (peringkat rendah) (2)
taakulan (peringkat tinggi) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
23. 23.  Peringkat taakulan: - objek-objek yang mempunyai ciri persamaan diletakkan dalam
kategori tertentu - proses pengasingan objek-objek fizikal berdasarkan ciri-ciri perlu dan
mencukupi (necessary and sufficient condition) Aristotle memperkenalkan silogisme (logik
deduktif). Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
24. 24.  Matlamat dan nilai kehidupan paling tinggi ialah kebahagiaan. Kebahagian bergantung
kepada jiwa yang seimbang dan sifat peribadi mulia dalam diri seseorang. Peribadi mulia
(virtues) ini dapat diwujudkan melalui kebiasaan dan dibentuk melalui proses pendidikan.
Peribadi mulia dapat dibentuk melalui prinsip Jalan Tengah (Golden Mean). Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
25. 25.  SCHOLASTICISME/THOMISME/ RELIGIOUS REALISM Pengasas St. Thomas Aquinas
(1225-1274) Falsafah Realisme Aristotle - impak yang besar ke atas agama Kristian Aquinas -
 tokoh terkemuka dalam mengembangkan prinsip Realisme pada Zaman Pertengahan di
Eropah Dalam penulisan beliau,Summa Theologica, Aquinas gunakan kaedah rasional dalam
menghurai persoalan berhubung agama Kristian Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
26. 26.  Aquinas percaya bahawa tuhan bersifat sempurna dan pencipta alam dan semua bentuk
kehidupan Nabi Isa diiktiraf sebagai penyelamat manusia yang mewarisi dosa warisan asal
(original sin) Aquinas menyepadukan keimanan dan kerasional/taakulan untuk memahami
prinsip ajaran agama Kristian Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
27. 27.  Manusia dikurniakan tuhan dengan roh yang bersifat kekal dan jasad yang tidak kekal;
elemen intelek/akal penting dalam aktiviti pemikiran manusia Kehidupan manusia yang
dianggap sempurna adalah sentiasa berdamping dengan tuhannya; tuhan ialah Pencipta
Pertama (First Cause) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
28. 28. Perkembangan Mazhab Falsafah Moden Objektiviti dan penaakulan sistematis
menggantikan kerohanian dan prinsip metafizik sebagai jalan ke arah mencari kebenaran
Reformasi (abad 14) oleh MARTIN LUTHER (1483-1546) mengasaskan Reformasi Protestant
Memaku 95 theses di pintu gereja sbg menentang penyalahgunaan kuasa gereja ortodoks
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
29. 29. • Menjelang abad ke 17 perkembangan sains moden; kemerosotan kuasa gereja ortodoks
Roman Katolik permulaan era Pertengahan (Medieval Age) dan permulaan era progresif•
Peralihan drp tumpuan kpd metafizik ke epistemologi saintifik dan logik dalam falsafah• Rene
Descartes ahli falsafah Barat pertama menganalisis konsep dan proses berfikir dan mengubah
keseluruhan paradigma falsafah Barat Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
30. 30. • Jika falsafah tradisional mencari pengertian tentang Kehidupan sempurna; realiti mutlak,
alam jagat, roh, tuhan, mulai Descartes ciri pemikiran falsafah Barat bertukar kepada proses
berfikir secara matematik dan deduktif untuk memahami ilmu• Descartes masyur dengan
Cogito Ergo Sum (I think, therefore I am) yang bermaksud kewujudan diri seseorang ialah satu
kepastian yang tidak diragukan.• Falsafah moden dan prinsip pendidikannya menekankan
teknik dan kaedah saintifik• Perubahan daripada prinsip falsafah tradisional. Jika prinsip
falsafah tradisional dikekalkan, penyesuaian dibuat dalam konteks era progresif. Copyright (C)
2004 Dr.Habsah Ismail
31. 31.  Era progresif menyaksikan kemunculan beberapa aliran dan fahaman falsafah dan prinsip
pendidikannya. Antara lain: 1. skepticisme (Descartes dan David Hume) 2. empiricisme ( John
Locke dan Francis Bacon) menolak ilmu a priori dan idea terpendam falsafah idealisme -
pengalaman sebagai sumber pembentukan dan pemerolehan semua bentuk idea 3. Naturalisme
(Jean JacquesRousseau 1712- 1778) 5. materialisme (Karl Marx) 6. existentialisme(C) 2004
Dr.Habsah Ismail Sartre) Copyright (Jean Paul 7. pragmatisme (John Dewey, William James)
32. 32. Naturalisme(Realisme Moden) realiti difahamkan sebagai apa yang dilihat di alam fizikal;
ditentukan oleh hukum tabii Manusia sebagai sebahagian daripada alam jagat dan
perlakuannya mengikuti hukum tabii atau nature Tokoh terkemuka fahaman iniJean Jacques
Rousseau yang dikenali sebagai Bapa Progresivisme Moden Prinsip Naturalisme 1. Ciri dan
hukum alam tabii seharusnya dikekalkan melalui prinsip pendidikan yang menekankan
pertumbuhan dan perkembangan semula jadi (nature and nurture) Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
33. 33. 2. Kefahaman asas dan utama tentang hukum tabii ialah melalui deria yang merupakan
sumber ilmu paling utama2. Peraturan dan pergerakan alam semula jadi adalah mengikut
peringkat melalui proses evolusi (pengaruh Teori Evolusi Charles Darwin)3. ∴ proses pendidikan
perlu juga mengikut corak perkembangan ini; tidak boleh mendadak, kaku dan tergesa-gesa4.
Pengalaman sewaktu kanak-kanak amat bermakna dan berharga kpd inidividu yang
mempengaruhi pembentukan konsep kendiri dan kehidupan individu pada masa akan datang
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
34. 34. 5. Proses perkembangan dan pertumbuhan unggul berlaku dalam persekitaran paling
natural - terpelihara daripada gejala yang mempunyai pengaruh merosakkan di persekitaran6.
Mengutamakan konsep kesediaan dalam diri individu yang dididik/dipupuk; tidak mendesak
kerana sifat kanak-kanak tidak boleh disamakan dengan orang dewasa (miniature adult)7.
 Menolak doktrin Kristian “dosa warisan asal”8. Kanak-kanak dianggap sebagai “clean slate”
(fahaman John Locke) Dr.Habsah Ismailkonsep beliau, Copyright (C) 2004 dalam
35. 35. 9. Locke berpendapat kanak-kanak ketika dilahirkan tidak berupaya membina apa-apa
pengertian/persepsi. - Mindanya kosong (tabula rasa). Kekosongan ini kemudiannya diisi
dengan idea yang ia bina dalam proses pembesaran.10. Idea yang dibina ditentukan oleh proses
interaksi akalnya dengan apa yang ia perhatikan disekelilingnya. Oleh itu, apa yang
diperhatikannya tidak bersifat abstrak11. Seseorang itu perlu dipelihara daripada pengaruh liar
yang boleh merosakkan naluri semula jadi manusia yang dilahirkan baik Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
36. 36. 12. Epistemologi penggunaan dan pengalaman deria dianggap sebagai sumber ilmu paling
benar dan sahih13. Pendidikan yang memberi tumpuan kepada kanak-kanak (child-centered
education) dari segi minat, kesediaan dan bakat Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
37. 37. 14. Aksiologi nilai dibentuk dlm diri individu berdasarkan pemerhatian di persekitaran yang
sesuai dgn naluri semula jadi seseorang15. Karya Rousseau berjudul, Social Contract - pemikiran
beliau tentang politik - Emile - prinsip pendidikan. 16. Kedua karya beliau telah menggugat
pengaruh pihak berkuasa sehingga beliau terpaksa meninggalkan Paris dan melarikan diri ke
Switzerland . Dr.Habsah Ismail Copyright (C) 2004
38. 38. Falsafah Pragmatisme Dipengaruhi Teori Evolusi Charles Darwin Karya Darwin On the
Origin of Species (1859) menggugat prinsip falsafah tradisional Barat Prinsip utama teori
Darwin: - alam tabii mengalami proses perubahan yang menentukan penghidupan organisme
dalam persekitarannya - kepupusan sesuatu spesie digantikan dgn spesie lain mengikut
peredaran masa Prinsip perubahan yang menentukan proses perkembangan dan
pertumbuhan menentang idealisme Plato tentang Alam Idea Syumul (sesuatu yang kekal
mutlak) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
39. 39.  Realiti merupakan sesuatu yang bersifat terbuka bukan ditentukan oleh sesuatu
kuasa/autoriti Tumpuan falsafah Pragamatisme ialah di Amerika Syarikat Tokoh-tokoh
Pragmatisme : Charles Sanders Peirce, William James dan John Dewey Peirce percaya - ilmu
pengetahuan sebenar bergantung kepada proses pengesahan atau verifikasi - ilmu pengetahun
tidak dipisahkan drp perlakuan dan kehendak manusia - mempunyai idea bermaksud sedar
tentang kesan dan kegunaannya dalam kehidupan Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
manusia
40. 40.  William James (1842-1910) idea yang benar ialah idea yang dapat digunakan; diaplikasi;
kebenaran tidak bersifat mutlak dan terpisah drp alam nyata; kebenaran tidak bersifat objektif
Pengalaman manusia sbg data/sumber ilmu sebenar John Dewey (1859-1952) - pemikiran ke
arah memperoleh ilmu sebenar ialah melalui sesuatu situasi bermasalah yang memerlukan
kaedah (C) 2004 Dr.Habsah Ismail Copyright penyelesaian masalah (problem-solving)
41. 41.  pemikiran kreatif penting dalam proses penyelesaian masalah Menekankan kaedah
saintifik dan ujikaji Penyelesaian masalah: - Situasi yang memerlukan kesedaran seseorang
secara terperinci tentang punca masalah yang perlu diselesaikan melalui pemikiran Copyright
(C) 2004 Dr.Habsah Ismail kreatif
42. 42.  Setiap masalah adalah unik dan perlu diselesaikan secara tersendiri melalui ujikaji dan
beberapa percubaan Penyelesaian masalah Dewey menunjukkan bahawa pengalaman dan ciri
semula jadi alam jagat tidak difahami secara kaku (rigid) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
43. 43.  Metafizik tidak diberi tumpuan oleh Dewey. Pandangan Dewey tentang agama: -
kebanyakan agama mempunyai kesan negatif kerana memisahkan manusia mengikut kategori
prinisip kepercayaan - bertentangan dgn prinsip demokrasi - prinsip agama dapat dijalinkan
apabila individu dlm masyarakat memahami diri melalui hubungan sosial antara individu serta
mematuhi norma masyarakat Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
44. 44. Falsafah Mazhab ExistentialismeLatar Belakang Prinsip falsafah Existentialisme
berteraskan prinsip falsafah Sophists; berkembang pada abad 19 bermula dgn karya Soren
Kierkegaard dan Friederich Wilhelm Nietzsche Pada abad 20 prinsip existentialisme dan juga
phenomenology (banyak persamaan) dikembangkan oleh Martin Buber, Karl Jaspers, Jean- Paul
 Sartre dan juga Martin Heideggar Falsafah yang mempunyai tafsiran yang luas tentang
perasaan dan kehidupan manusia Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
45. 45.  Falsafah yang tidak mempunyai prinsip yang berstruktur tentang metafizik, epistemologi
dan aksiologi Falsafah yang menenkankan perasaan manusia yang terpisah dan terperangkap
dalam penderitaan hidup di dunia yang dianggap tidak bermakna Tema falsafah
existentialisme digambarkan melalui karya Nietzsche (ahli falsafah Jerman) yang menganggap
kemoralan tradisional telah melemahkan manusia. Oleh itu, beliau memasyurkan konsep
manusia agung. Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
46. 46.  Existentialisme menjadi begitu popular di Barat akibat Perang Dunia 1 dan 2 penderitaan
hidup manusia Existentialisme berpusat di Copenhagen, Denmark; menolak fahaman
tradisional tentang realiti, ilmu dan nilai mutlak Prinsip ulung Existentialisme ialah “kewujudan
mendahului zat” (existence precedes essence) yang menekankan sifat dan perasaan diri
manusia yang subjektif dan berbeza antara satu dengan lain Copyright (C) 2004 Dr.Habsah
Ismail
47. 47.  Setiap manusia setelah dilahirkan memulakan proses mengenali diri sebenar kesedaran
inilah yang menjadikan manusia memahami sari pati kewujudannya sendiri tanpa dipengaruhi
oleh orang lain Kewujudan diri setiap individu ini tidak bergantung kepada realiti alam jagat,
nilai dan persepsi manusia lain Manusia yang dilahirkan TIDAK bertanggung jawab kepada
mana-mana peraturan atau autoriti kecuali kpd diri dan KEWUJUDANNYA sahaja Copyright (C)
2004 Dr.Habsah Ismail
48. 48.  Oleh itu, prinsip utama exist. ialah kebebasan mutlak dalam menentukan kehidupan dari
segi nilai Menganggap setiap individu adalah unik Manusia yang tunduk kpd peraturan dan
sistem nilai yang ditentukan ke atas dirinya akan hilang ketulenan atau (authenticity) sifat
dirinya (perasaan. kehendak, naluri) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
49. 49.  Penganut fahaman exist. tidak terikat kpd peraturan /norma masyarakat atau apa-apa
bentuk peraturan Prinsip falsafah exis banyak terkandung dalam bidang psikologi humanistik
termasuklah bidang kaunseling (Abraham Maslow; Carl Rogers; Arthur Coombs) Copyright (C)
2004 Dr.Habsah Ismail
50. 50. Pandangan Tokoh –Tokoh ExistentialismeSoren Kierkegaard (1813-1855) berusaha
memahami agama dari sudut yang begitu peribadi penganut teguh agama Kristian walaupun
menentang prinsip agama Kristian yang abstrak Agama sbg hubungan dan pilihan peribadi
antara manusia dan tuhan tanpa perlu melihat bentuk/rupa tuhan; pemilihan untuk beragama
adalah peribadi bukan ditentukan oleh sesiapa Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
51. 51. Martin Buber (1878-1965) Ahli falsafah-teologi Yahudi; dilahirkan diEropah tetapi kembali
ke Palestine utk berjuang bersama kaum Yahudi utk mendapatkan tanah jajahan mereka
Prinsip falsafah beliau berteraskan konsep persamaan saling hormat menghormati sesama
manusia Karya beliau paling masyur ialah, I and Thou yang mencerminkan perlunya hubungan
baik sesama manusia/individu Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
52. 52.  I and Thou  kesedaran bahawa dalam jiwa setiap orang wujudnya perasaan yang begitu
peribadi dan penuh makna. Jika perasaan dalaman ini diabaikan, akan berlakunya pelbagai
bentuk tekanan ke atas jiwa manusia ( hasad dengki dsbnya) Buber percaya bahawa manusia
tidak boleh dianggap sebagai objek dalam dunia materialistik; hubungan interpersonal perlu
diwujudkan I and thou--. Jalinan peribadi yang mesra antara klien dan kaunselor; menekankan
elemen humanistik dlm diri manusia ( rasa bersalah; kemaafan; mengenali diri sebenar)
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
53. 53.  I and Thou juga bermaksud bahawa diri manusia sentiasa berhubung dgn tuhan Fahaman
Humanisme Buber  kesan ke atas psikologi, psychiatry, kesusasteraan dan pendidikanMartin
Heidegger (1889-1976) Falsafah beliau berpusat kpd konsep memahami kewujudan(being) diri
seseorang dalam dunia Falsafah beliau memberi tumpuan kpd persoalan asas, “Siapa diriku
sebenar?”yang perlu dijawab oleh diri individu sendiri tanpa diarah atau ditentukan oleh autoriti
lain Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
54. 54.  Falsafah beliau memberi kesan kpd pendidikan dalam memahami aspek person kewujudan
atau peribadi seseorangJean-Paul Sartre (1905-1980) Ahli falsafah exis paling terkemuka;
 dilahirkan di France; professor bidang falsafah; menulis novel dan drama yang menjadi
bestseller di Eropah Menyertai tentera Perancis dalam Perang Dunia Kedua dan ditawan oleh
tentera Jerman dlm perang tersebut Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
55. 55.  Sartre percaya bahawa tuhan tidak wujud untuk memberi makna kpd kewujudan; tidak
wujud juga realiti muktakhir di luar drp alam fizikal Kemanusiaan dan keindividualan hanya
wujud jika kita sendiri yang memberi makna dan justifikasi mengenainya Intisari falsafah
Sartre ialah seseorang bebas memberi pentafsiran tentang kehidupannya di dunia ini
sepertimana ia kehendaki Menurut Sartre, jika tidak ada tuhan atau Pencipta Pertama, maka
tidak wujudnya kuasa yang boleh menghalang seseorang drp melakukan apa yang ia inginkan .
Ini kerana tidak wujudnya sesuatu peraturan azali yang telah ditentukan oleh tuhan Copyright
(C) 2004 Dr.Habsah Ismail
56. 56.  Jika tidak ada peraturan azali, maka tidak ada penentuan tentang perkara yang boleh
dilakukan dan yang tidak boleh dilakukan. Oleh itu, segalanya adalah bebas bagi manusia;
kemanusiaan adalah dalam ertikata sebenarnya atau menurut Sartre: man is condemned to be
free Bagaimanapun, kerana kebebasan manusia adalah mutlak, perkara ini kadang-kala
menakutkan manusia. Manusia yang bebas mutlak juga perlu bertanggung jawab secara mutlak
atas pilihan yang mencerminkan kebebesannya. Oleh itu, kesemua ini sebenarnya adalah
tafsiran yang diberi oleh manusia tentang kehidupan yang di alaminya; Sartre kemudian
bergabung dgn fahaman Marxisme Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
57. 57. Falsafah Analitik (Analytic Philosophy) Falsafah analitik bukan merupakan mazhab falsafah
yang mempunyai content tersendiri seperti idealisme, realisme atau pragmatisme Tumpuan
utama falsafah analitik ialah menjelaskan makna ayat dan perkataan dari sudut fungsi bahasa
(semantik, sintak dan analisis bahasa) dan konsep melalui kaedah saintifik dan logik (hujah,
simbol) Berpendapat kebanyakan masalah dalam falsafah bukan berkaitan realiti muktakhir,
kebenaran, nilai tetapi adalah berkaitan dgn bahasa yang kabur tidak berupaya
mengemukakan idea/pandangan Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail jelas
58. 58.  Ilmu pengetahuan sebenar bukan ditentukan oleh bidang falsafah tetapi bidang sains
Tugas utama falsafah ialah menghurai dgn kritis maksud ayat, istilah dan konsep dalam idea
atau pemikiran Pergerakan Analitik (Analytic Movement) dikaitkan dengan ahli falsafah seperti
G.E Moore, Bertrand Russell, Ludwig Wittgenstein dan juga Noam Chomsky (keduanya tokoh
analisis bahasa) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
59. 59.  Falsafah ini juga mewakili golongan ahli falsafah/ahli logik dan matematik Vienna Circle
Tokoh lain aliran ini ialah A.J. Ayer dan Gilbert Ryle G.E. Moore (1873-1958)- ahli falsafah di
Cambridge University, England memberi tumpuan kpd perkara yang terdapat di alam nyata ;
kefahaman tentang apa yang wujud ini dijelaskan melalui bahasa yang tepat Copyright (C) 2004
Dr.Habsah Ismail
60. 60.  Moore menulis buku, Refutation of Idealism in Mind (1903) dan Principia Ethica (1903) -
menolak prinsip metafizik kerana dianggap berunsur emosi dan sentimen seseorang Begitu
juga hujah.ayat moral, agama, estetika yang preskriptif dianggap tidak mempunyai nilai
kebenaran dari segi logik dan juga bersifat subjektif (menurut cita rasa dan perasaan) Copyright
(C) 2004 Dr.Habsah Ismail
61. 61. Bertrand Russell (1872-1970) Dlm karya beliau, Principia Mathematica, Russell dan Alfred
North Whitehead berpendapat matematik dikategorikan sebagai ilmu yang semata-mata
logikal (tiada nilai) Falsafah Russell memberi tumpuan kpd pernyataan bersyarat (conditional)
Jika A, maka B Russell berpendapat bahasa juga mengikut struktur matematik (disjungsi,
konjungsi, negasi) Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
62. 62. Ludwig Wittgenstein (1889-1951) Dlm karya beliau, Tractatus Logico-Philosophicus (1922)
sains tabii/ tulen merupakan sumber proposisi benar dan juga sumber utama kpd sesuatu
fakta. Oleh itu, falsafah tidak dianggap sbg ilmu yang mendapatkan kebenaran tetapi lebih
merupakan proses/kaedah untuk menjelaskan kekaburan idea dan konsep Ahli falsafah perlu
menumpukan nilai kebenaran sesuatu pernyataan/proposisi berkaitan sesuatu data/fakta drp
mengesahkan data/fakta itu sendiri Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
63. 63. Golongan Vienna Circle dan Berlin Circle Prinsip falsafah berteraskan sains
(Postivism/Empiricism) Berpegang kpd prinsip bahawa semua pernyataan/proposisi disahkan
melalui logik deduktif atau induktif ( analytic, a priori, synthetic) Logik deduktik, apriori
matematik; logik induktif dan synthetic sains tulen Cth. Ayat analitik Semua bapa adalah
lelaki(necessarily true) Cth ayat synthetic Semua bapa pekerja pejabat (not necessarily true)
Copyright (C) 2004 Dr.Habsah Ismail
64. 64.  Menolak prinsip falsafah tradisional tentang metafizik, aksiologi dan kaedah spekulasi
kerana tidak dapat dibukitkan dgn tepat melalui sains dan logik Falsafah Analitik tidak
mengemukan apa- apa pemikiran tentang alam, ilmu, nilai kerana tugas falsafah ini hanya
penjelasan makna melalui analisis bahasa, saintifik dan logik Copyright (C) 2004 Dr.Habsah
Ismail