You are on page 1of 350

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpw

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw

tIcf C³Ìn-äyq«v Hm^v tem¡  AUvan-\n-kvt{S-j³


apf-¦ p-¶-¯p-¡ m-hv, XriqÀ

1
Editorial Board FUn-täm-dn-b t_mÀUv,

September2012 sk]väw-_À 2012


Chief Editor : No^v FUn-äÀ :
Dr. P. P. Balan tUm. ]n.-]n. _me³
Director,KILA Ub-d-IvSÀ, Ine
Editor: FUnäÀ : .
Dr. Peter.M.Raj tUm. ]oäÀ.-Fw.-cmPv
Faculty, KILA ^m¡ Âän , Ine
Associate Editor: Atkm-kn-tbäv FUn-äÀ
Sri. M.K.Ravindranathan {in. Fw.-sI. cho-{µ-\m-Y³
Consultant, Help Desk, KILA I¬k«â v, sl¸v sUkv¡ v, Ine
D.T.P Un.-Sn.-]n.
VinithaRavi hn\n-X-chn

Published by {]km-Z\w :
Kerala Institute of Local Administration tIcf C³Ìn-äyq«v Hm^v tem¡  AUvan-\n-
Mulamkunnathukavu, Thrissur – 680581 kvt{S-j³, apf-¦p-¶-¯p-Im-hv, XriqÀ 680581
Phone: 0487-2201768, 2200244 (Office t^m¬ : 04872201768, 2200244 (Hm^o-kv)
0487-2201312 (Director) 04872201312(U-b-d-IvSÀ)
0487-2201062 (Fax) 04872201062 (^mIvkv)
e-mail: mail@kilaonline.org Cþ-sa-bn : mail@kilaonline.org
Website : www.kilaonline.org sh_vsskäv: www.kilaonline.org
2
ktµiw

kmaqly \oXnbpw ZmcnZy


\nÀ½mÀÖhpw km[y-am-¡ p-¶n tI{µm-hn-
jvIrX ]²-Xn-IÄ kp{]-[m\ ]¦mWv \nÀÆ-ln-
¡ p-¶-Xv. ]²-Xn-IfpsS B\p-Iq-ey§ Ä km[m-
c-W-¡ m-cmb P\-§ Ä¡ v bYm-k-abw e`n-¡ p-
¶p-sh¶v Dd-¸p-h-cp-t¯-­-Xp-­v. CXnÂ
ZmcnZy \nÀ½mÀÖ-\-hp-ambn _Ô-s¸« sXmgn-
ep-d¸v ]²-Xn, kzbw-sXm-gn-ep-ambn _Ô-s¸«
tZiob {KmaoW D]-Po-h\ anj³, \Kc {]tZ-i-
§ -fnse Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\ ]²Xnbmb
kzÀ® Pb´n sjlcn tdmkvKmÀtbm-P-\,
ipNn-Xz-hp-ambn _Ô-s¸«k¼qÀ® ipNn-Xz-an-
j³ ]cn-]m-Sn-IÄ, hnhn[ kmaq-ly-t£ a s]³j-\p-Ifpw IpSpw-_-t£ a
]²-Xn-I-fpw, hnZym-`ymk cwKs¯ kÀÆ in£ A`n-bm³, BtcmKy
cwKs¯ tZiob {KmaoW BtcmKyanj³ {]hÀ¯-\-§ Ä, Irjnbpw
a®v Pe ssPh sshhn²y kwc-£ -W-hp-ambn _Ô-s¸«hnhn[ ]cn-]m-Sn-
IÄ, inip, hr², h\n-X, hnI-emw-K-t£ a ]cn-]m-Sn-IÄ, ZpÀ_e hn`m-
K§ Ä¡ m-bp-ff {]tXy-In¨v ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ m-bp-ff
{]tXyI ]cn-]m-Sn-IÄ, kmaqly Xn³a-IÄ D³aq-e\w sN¿p-¶-Xn-\p-ff
]cn-]m-Sn-IÄ F¶nh Nne-Xp- am-{X-am-Wv. Cu ]²-Xn-IfpsS {]tbm-P\w
KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v \qdv iX-am-\hpw Dd¸p hcp-¯p-¶-Xn\v kwØm\
kÀ¡ m-cpIÄs¡ ¶-t]mse {]mtZinI kÀ¡ m-cp-IÄ¡ pw _m[y-X-bp-
­v. AXp-sIm­v hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn-¨p-ff Ah-
t_m[w Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse FÃm P\-{]-Xn-\n-[n-IÄ¡ psa¶-
t]mse km[m-cW P\-§ Ä¡ pw D­m-tI-­-Xm-Wv.. A[n-Imc hntI-{µo-I-
cWw iàn-s¸-Sp-¯p-¶-Xn {][m\ ]¦p hln-¡ p¶ Inebv¡ v C¡ m-cy-
¯n {]tXyIw ]¦p hln-¡ m-\m-Ipw. CXnsâ `mK-ambn C¯cw Hcp
kwcw`w Gsä-Sp-¡ p¶ Inesb {]tXyIw A`n\µn-¡ p-¶p. Cu ssI]p-
kv X Iw Xt±- i - ` - c - W - Ø m- ] - \ - § - f nse P\- { ]- X n- \ n- [ n- I Ä¡ pw
DtZymKØÀ¡ pw Hcp apXÂ Iq«m-bn-cn-¡ p-sa¶v \nÊw-ibw ]d-bmw.
IqSmsX hnI-k\ Imcy-§ -fn \mSnsâ `mK-hm-¡ m-tI-­ km[m-c-W-
¡ mÀ¡ v Cu ]pkvXIw Gsd D]-I-cn-¡ pw. C-Xn-\mbn {]hÀ¯n¨ Ine
Ub-d-IvSÀ, tUmIvSÀ. ]n.]n. _me-³, DtZymKØÀ, CXp-ambn _Ô-s¸-«-v
{]hÀ¯n¨hÀ F¶n-h-sc-sbÃmw {]tXyIw {]tXyIw A\p-tam-Zn-¡ p-¶p.

Xncp-h-\-´-]pcw D½³Nm­n
05.09.2012 tIcf apJy-a-{´n.

3
4
Ah-Xm-cnI

tI{µm-hn-jvIX ]²-Xn-IÄ kwØm-\-


§ -fpsS hnI-k-\-¯n apJy-amb ]¦v hln-
¡ p-¶p-­v.- tZ-iob Xe-¯n-ep-ff \b-cq-]o-I-c-
W-¯nsâ `mK-am-bmWv Cu ]²-Xn-IÄ Bhn-
jv¡ -cn-¡ p-¶-Xv. Ch \S-¸n-em-¡ p-¶-XnÂ
kwØm-\-§ Ä {]mtZ-inI Xe-¯n Nne
_p²n-ap-«p-IÄ t\cn-tS-­-Xmbpw hcm-dp-­v.
F¶m tI{µ-kÀ¡ m-cp-am-bn \nc-´c CS-s]-S-
ep-IÄ \S¯n Bb-Xn\v kwØm\ kÀ¡ mÀ
]cn-lm-chpw I­p-h-cp-¶p. CXn Gähpw
{i²-bmÀPn¨ tZiob {KmaoW sXmgn-ep-d¸v
]²Xn tIc-f-¯n-\-\p-tbm-Py-amb coXn-bnÂ
CubnsS ]cn-jv¡ -cn-¨Xv {it²-b-am-Wv. aäv
kwØm-\-§ sf At]-£ n¨v tIcfw CXnsâ
\S-¯n-¸n amXr-I-bm-bmWv IW-¡ m-¡ p-¶-Xv. {][m-\-s¸«]e tI{µm-hn-
jvIrX ]²-Xn-IfptSbpw \S-¯n¸v C¶v tIc-f-¯n Xt±-i-`-c-W-Øm-]-
\-§ -fn-eq-sS-bm-Wv. sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn, tZiob {KmaoW D]-Po-h-\-an-j³
hgn-bp-ff kzbw-sXm-gn ]²-Xn-IÄ, ipNn-Xz-an-j³ ]cn-]m-Sn-IÄ, hnhn-[-
t£ -a-s]³j-\p-IÄ, kmaq-ly-t£ -a-s]³j-\p-IÄ, kmaq-ly-t£ -a-]-cn-
]m-Sn-IÄ F¶nh CXn NneXp am{X-am-Wv. tIc-f-¯nse hntI-{µo-IrX
`c-W-¯nsâ iàn CXv sXfn-bn-¡ p-¶p. Chn-Sps¯ ià-amb {]mtZ-
inI kÀ¡ m-cp-IÄ AXn\v {]m]vX-hp-am-Wv. _m¡ n-bp-ff ]e ]cn-]m-Sn-
Ifpw hnhn[ kÀ¡ mÀ hIp-¸p-IÄ aptJ\ \nÀÆ-ln-¡ -s¸-Sp-¶p. F¶mÂ
Cu ]²-Xn-Ifpw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS CS-s]-S-ep-IÄ¡ pw NÀ¨-
IÄ¡ pw hnt[-b-am-Wv. kÀÆ-in£ A`n-bm³, tZiob {KmaoW
BtcmKy ZuXyw, ZpÀ_e hn`m-K-§ Ä¡ m-bp-ff {]tXyI ]cn-]m-Sn-IÄ,
ASp-¯-Im-e¯v Bcw-`n¨ P\\o inip kpc-£ -tbm-P\ F¶n-h-bpsS
\S-¯n-¸nepw Xt±i`cWØm]-\-§ -fpsS CS-s]-SÂ A\n-hm-cy-am-Wv.
IqSmsX FÃm tI{µm-hnjvIrX ]²-Xn-I-fpsS GtIm-]-\hpw kwtbm-P-
\hpw Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä Ah-bpsS hnI-k\ ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-
¡ p-hm³ ]cn-K-Wn-t¡ -­Xpw ka-\z-bn-¸n-t¡ -­Xpw {Kma-k-`-bpsS
NÀ¨bv¡ p hnt[-b-am-t¡ ­Xp-am-Wv. Bb-Xn-\m Xs¶ hnhn[ tI{µm-
hnjvIrX ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn-¨p-ff Adnhpw Ah-bpsS \S-¯n-¸p-ambn
_Ô-s¸« Imcy-§ fpw FÃm Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS kmc-Yn-Ifpw
AXp-ambn _Ô-s¸-«-hcpw A\n-hm-cy-ambn Adn-ª n-cn-t¡ -­-Xp-am-Wv.

Ine X¿m-dm-¡ nb Cu ssI]p-kvXIw {]kvXpX e£ y-§ Ä \nd-


th-äp-sa¶-Xn F\n¡ v ktµ-l-hp-an-Ã. Bb-Xn\v th­n {]hÀ¯n¨
Ine Ub-d-IvS-tdbpw _Ô-s¸« FÃm-h-tcbpw Rm³ C¯-cp-W-¯nÂ
A\p-tam-Z\w Adn-bn-¡ p-¶p. hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Isf
t{ImUo-I-cn-¨p-sIm-­p-ff BZy- ssI-]p-kvXIw F¶ \ne-bn Cu
kwcw-`-¯n\v {]tXyI {]iw-kbpw Rm³ tcJ-s¸-Sp-¯p-¶p.

Xncp-h-\-´-]pcw tUm.-Fw.-sI.-ap-\oÀ
05.09.2012 ]© m-b¯v hIp¸v a{´n
5
6
BapJw

hntI-{µo-IrX `cWw Xt±-i-`-c-W-


Øm-]-\-§ Ä¡ p tIc-f-¯n {]tXyI Npa-X-
e-bpw- hn-ln-Xhpw thÀ¯n-cn¨p \evIn-bn-«p-­v.
tIc-f-¯nse Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä AXn-
\m kpi-à-hp-am-Wv. F¶m hnI-k-\hpw
ZmcnZy \nÀ½mÀP-\hpw ka-b-_-Ôn-X-ambn
ssIh-cn-¡ p-¶-Xn\v th­hn`-h-k-am-l-cWw
\S- ¯ p- ¶ - X n\v Xt±- i kzbw- ` - c - W - Ø m- ] - \ -
§ Ä¡ v th­{X Ign-ª n-«n-Ã. AXv P\m-`n-em-
j-§ Ä \nd-thän kmaqly \oXn ssIh-cn-¡ p-
¶-Xn\v XSÊw krjvSn-¡ p-¶p-­v. F¶mÂ
{]tXyI e£ yw sh¨p-sIm­v tI{µ-kÀ¡ mÀ
tZiob Xe-¯n ]e- ]-cn-]m-Sn-IÄ t\cn«pw
kwØm-\-kÀ¡ mÀ hgnbpw \S-¸n-em-¡ n-h-cp-¶p-­v. Ah-bn NneXv
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ sf t\cn«v \nÀÆ-lWw \S-t¯-­p-¶-hbm-Wv.
F¶m Dt±-in-¨-co-Xn-bn Cu ]²-Xn-I \nd-th-äp-¶-Xn\v Ign-ª n-«n-Ã.
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn¨v hyà-amb [mcW CÃmbva, CS-s]-
SÂ \S-¯m-bvI, ]²Xn Bkq-{X-W-¯n-ep-ff GtIm-]-\-an-Ãm-bva, hIp-¸p-
I-fpsS Xmev]-cy-Ip-d-hv, ]²Xn \S-¯n-¸nse Cc-«n-¸v, P\m-`n-emjw Ah-K-
Wn-¨p-sIm-­p-ff hIp-¸p-I-fpsS ]²Xn Bkq-{X-Ww, \nÀÆ-l-W-¯nse
P\-Iob ]¦m-fn-¯-¡ p-d-hv, P\-]-¦m-fn-¯-t¯m-Sp-ff Ah-tem-I\w \S-
¯m-bvI,- ap³K-W-\-IÄ, {Kma-k-`-hgn \nÝ-bn-¡ m-\p-ff ssha-\kyw
F¶o Imc-W-§ -fm Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v C¡ m-cy-§ Ä ]cn-
]qÀ®-ambn \nÀhln-¡ p-hm³ Ign-ª n-«n-Ã. hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-
Xn-Isf¡ pdn-¨p-ff eLp hnh-c-§ Ä DÄs¡ m-f-fp¶ Hcp ssI]p-kvXIw
X¿m-dm-¡ -W-sa¶ \nÀt±iw {]mtZ-inI kÀ¡ mÀ P\-{]-Xn-\n-[n-I-fnÂ
\n¶v \nc-´cw DbÀ¶p hcp-¶p-­v. Cu ]Ým-¯-e-¯n-emWv Ine hntI-
{µo-Ir-Xm-kq-{XWw iàn-s]-Sp-¯p-¶-Xnsâ `mK-ambn C¯-c-¯n-ep-ff
Hcp bXv\-¯n\v cq]w \ÂIn-bXpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn-¨p-
ff ssI]p-kvX-I-sa¶ e£ yw {]mhÀ¯n-I-am-¡ p-Ibpw sNbvXo-«p-f-f-Xv.
16 hnj-b-ta-J-e-I-embn 200 Â]cw kvIoap-I-fmWv CXn {]Xn-]m-Zn-¨n-«p-f-
f-Xv. IqSp-X A]-{K-Y-\-¯n\pw hnh-c-e-`y-X¡ pw _Ô-s¸«sh_vssk-
äp-I-fpsS hnem-khpw ssI]p-kvXI¯n A\p-_-Ô-ambn tNÀ¯o-«p-
­v. IqSmsX s]s«-¶p-ff e`y-Xbv¡ v hnj-bm-Sn-Øm-\-¯n-ep-ff _Ô-
s¸«tImUp-Ifpw {]tXy-I-ambn \ÂIn-bn-«p-­v. hnh-c-W-§ Ä Hgn-hm¡ n
\nÝnX s{]mt^mÀa-bn Xs¶-bmWv FÃm kvIoap-Ifpw {]Xn-]m-Zn-¨n-«p-
f-f-Xv. hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS e£ yw, KpW-t`m-àm-¡ Ä,
At]-£ n-t¡ ­ hn[w, \nÀÆ-l-Ww, Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v CS-s]-
Sm-hp¶ coXn, Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯n ]²-Xn-bp-am-bp-ff GtIm-]-\-
kw-tbm-P\ km[y-X-IÄ, Ah-tem-I\w F¶nh Cu t{]mt^mÀa-bnÂ
DÄs¡ m-f-fn-¨n-«p-­v. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v {]tXyI t{]mP-IvSp-
IÄ X¿m-dm¡ n kaÀ¸n-¡ m-hp¶ taJe kvIoap-Ifpw {]tXy-I-ambn
DÄs¡ m-f-fn-¨n-«p-­v. Bb-Xn-\m Xs¶ Cu ssI]p-kvXIw Xt±-i-`-c-W-
Øm-]-\-§ Ä¡ v Ah-bpsS Npa-X-e-IÄ hnP-b-I-c-ambn \nÀÆ-ln-¡ p-¶-
7
Xn\v Hcp apXÂIq-«m-hp-sa¶v Icp-Xp-¶p. tI{µ-kÀ¡ mÀ \b-a-\p-k-cn¨p
hcp¶ ]pXnb kvIoap-Ifpw hyXn-bm-\-§ fpw Imem-Im-e-§ -fnÂ
tNÀ¯p ssI]p-kvXIw `mhn-bn ]cn-jv¡ -cn-t¡ ­n ht¶-¡ mw. Xt±-i-
`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS imào-I-c-W-sa¶ e£ yw {]mhÀ¯n-I-am-¡ p-¶-
Xn\v Cu ssI]p-kvXIw hf-sc-b-[nIw D]-I-cn-¡ pw.

Ine slÂ]v sU-kv¡ nsâ t\Xr-Xz-¯n X¿mdm-¡ nb Cu


ssI]p-kvXIw Nn«-s¸-Sp-¯p-¶-Xn Ine ^m¡ ÂSn AwK§ Ä,
hnhn[ hIp¸v Dt±ym-K-ØÀ, aäv _Ô-s¸-«-hÀ XpS§ n FÃm-hcpw
{]tXyI {]iwk AÀln-¡ p-¶p.

Ine, tUm.-]n.-]n.-_m-e³
07.09.2012 Ub-d-IvSÀ

8
Xt±i`c-W-Øm-]-\-§ fpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw

Hä-t\m-«-¯nÂ

I. Xt±i`c-W-Øm-]-\-§ fpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw þG-tIm-]\ kwtbm-P\


km²y-X-IÄ
II.{KmahnI-k\w
1. kwtbm-PnX \nÀ¯-S-]-cn-]m-e\ ]²Xn (IWMP)
2. kzÀ®-P-b´n {Kma kztdm-kvKmÀ tbmP-\ (SGSY)
3. tZiob {KmaoW D]-Po-h-\-an-j³ (NRLM)
4. almßm KmÔn tZiob {KmaoW sXmgn-ep-d¸v ]²Xn (MGNREGS)
5. Cµncm Bhmkv tbmP-\ (IAY)
6. {][m-\-a{´n {Kma-k-UIv tbmP\ (PMGSY)
7. \nÀa `mcXv A`n-bm³
8. ]nt¶m¡ taJe {Kmâ v hnX-cWw (BRGF)

III. Irjn
1. kwØm\ tlmÄ«n-IĨÀ anj³ (SHM)
a. \So hkvXp-¡ -fpsS Dev]m-Z\w
b. ]pXnb Irjn tXm«-§ Ä Øm]n-¡ Â
c. Iq¬Irjn
d. ]pjv]-Irjn
e. kpKÔ hyRvP-\-§ Ä
f. ¹mtâ-j³ hnf-IÄ
g. Pe-tk-N\ kuI-cy-§ Ä e`y-am-¡ Â
h. kwc-£ n-X-Irjn
i. kwtbm-Pn-X-Io-S-tcm-K-\n-b-{´Ww
j. ssPh-Irjn
k. tX\o-¨-h-fÀ¯Â
l. b{´-h-Xv¡ -cWw
m. ]cn-io-e-\-]-cn-]m-Sn-IÄ
n. DXv]-¶-§ -fpsS sshhn-²y-h-Xv¡ -cWw
o. hn]-W-\-ku-I-cy-§ Ä
2. ImÀjnI amt{Im amt\-Pvsaâ v
3. A{Kn-IĨ-d sSIvt\m-fPn amt\-Pvsaâ v GP³kn (ATMA)
4. tZiob _tbm-Kymkv hnI-k\ ]²Xn
5. IWn-I-P-e-tk-N-\hpw kv{]nwKvfÀ Pe-tk-N-\hpw
6. cmjv{Sob Irjn hnImkv tbmP\
7. tZio-b-`£ y kpc£ ]²Xn

IV. arK-kw-c-£ Ww
1. Ipf¼v tcmK \nb-{´-W-¯n-\p-ff ]cn-]mSn

9
2. Hm¸-td-j³ dnâÀ s]Ìv (tZ-iob Imen hk´ \nÀ½mÀÖ\
]cn-]m-Sn)
3. P´p tcmK-§ Ä \nb-{´-W-¯n-\mbn kwØm-\-§ Ä¡ v klmbw
(A-kvIm-Uv)
4. BSv, hk´ tcmK \nÀ½mÀÖ\ ]cn-]mSn
5. tZiob {_pk-tÃm-knkv \nb-{´W ]²Xn
6. I¶p-Imen tcmK dnt¸mÀ«nwKv k{¼-Zmbw
7. \ne-hn-ep-ff arKm-ip-]{Xn, Unkvs]³kdn {]hÀ¯\w iàn-s¸-Sp-
¯Â
8. tImgn, Xmdmhv hfÀ¯Â tI{µ-§ Ä
9. {KmaoW hoSp ]cn-k-c¯v tImgn hfÀ¯Â hnI-k\ ]cn-]mSn
10. tI{µ Xoä-¸p Irjn hnI-k\ ]cn-]mSn
11. arK-kw-c-£ W ØnXn hnh-c IW¡ pw km¼nÄ kÀtÆbpw
12. kwØm\ shä-dn-\dn Iu¬knÂ
13. sNdp arK-§ Ä¡ pw apb-ep-IÄ¡ pw th­n-bp-ff ka{K hnI-k\
]²Xn
14. hwi-\miw kw`-hn-¨p-sIm-­n-cn-¡ p¶ Ab-hn-d-¡ p¶ arK-§ -fpsS kwc-£ Ww
15. I¶p-Imen sk³kkv
16. Ad-hp-im-e-I-fpsS \ho-I-c-Ww.
17. 13-þmw [\-Im-cy-I-½o-j³ AhmÀUv

V. £ oc-hn-I-k\w
1. cmjv{Sob Irjn hnImkv tbmP\ (RKVY)
2. ]Xn-aq¶mw [\-Imcy I½o-j³ AhmÀUv
3. A[nI tI{µ-k-lmb ]²Xn (ACA)
4. kwtbm-PnX £ oc hnI-k\ ]cn-]mSn (IDDP)
5. kwip² ]mepÂ]m-Z\ ]cn-]mSn (CMP)

VI. aÕyhnI-k\w
1. ISÂ aÕy-_-Ô\ D]-I-c-W-§ -fpsS \ho-I-c-Ww.
2. aÕy kpc£ m C³jp-d³kv ]²Xn
3. aÕy _Ô\ Xpd-ap-J-§ Ä
4. aÕy _Ô\ em³Un§ v skâdp-IÄ
5. aÕy-kp-c£ m ]²Xn þ {Kq¸v C³jp-d³kv
6. `h-\-\nÀ½mW ]²Xn
7. k¼mZy kpc£ m ]²-Xn-
8. -a-Õy-Irjn hym]\w
9. aÕy amÀ¡ äv \nÀ½m-Whpw \ho-I-c-Whpw aqey hÀ²nX DÂ]m-Z-\-¯n-\p-ff
ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä Øm]n-¡ epw.

VII. hyh-kmbw/kzbw sXmgnÂ

tIcf JmZn Bâ v hntÃPv Câkv{Sokv I½o-j³ (KVIC)


1. kvIow Hm^v ^­v t^mÀ do P\-tdj³ Hm^v {SUo-j-WÂ C³U-kv{Sokv
2. ss{]wan-\n-tÌgvkv Fwt¹m-bvsaâ v P\-td-j³ t{]m{Kmw (PMEGP)
3. FIvk-s]À«v C³skâohv kvIow

10
JmZn taJe
4. P\{io _oa-tbm-P\
5. JmZn-ta-J-e-bnse sXmgn-em-fn-IÄ¡ v 'hÀ¡ v-sjUv' ]²Xn
6. JmZn hyh-km-b-¯n-tâbpw sXmgn-em-fn-I-fp-tSbpw DÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ p-¶-
Xn\pw aÕ-cm-[n-jvTn-X-am-¡ p-¶-Xn\pw th­n-bp-ff ]²-Xn-IÄ
MSME
7. kq£ va sNdp-InS kwcw-`-§ Ä¡ mbn ¢ÌÀ hnI-k\ ]cn-]mSn (Micro Small
Enterprises Cluster Development Programme - MSE-CDP)
8. kq£ va sNdp-InS am\p-^m-IvN-dnwKv kwcw-`-IÀ¡ pw Ib-äp-aXn¡ mÀ¡ pw-th­n
hn]Wn hnI-k\ klmbw (Manual development Assistance)
9. sNdp-InS kwcw-`-IÀ¡ v ISO 9000/ISO 1400/HACCP kÀ«n-^n-¡ äv In«p-¶-
Xn-\p-ff [\-k-lmbw (ISO 9000/ISO 1400/HACCP re-imbursement Scheme)
10. kq£ va sNdp-InS kwcw-`-§ Ä¡ mbn {IUnäv Kymcân ^­v.

an\nkv{Sn Hm^v lmân {Im^väv


11. _m_m-km-ln_v Awt_-Zv¡ À lkvX inÂ] hnImkv tbmP\ (BAHVY)
^pUv s{]mk-knwKv
12. `£ y-kw-kv¡ -cW taJ-e-bn ASn-Øm\ kuIcyhnI-k\w tImÄUv
sNbn³ (io-Xn-I-cW irwJ-e) hmeyp AUo-j³ (aqey hÀ²\ DÂ]-¶-§ Â)
`£ W km[-\-§ Ä tISp- Iq-SmsX kq£ n-¡ p¶ ]²Xn
Iim-¸p-im-e-I-fpsS \ho-I-cWw
saKm ^pUv ]mÀ¡ v
tImÄUv ioXn-I-cW irwJ-e, hmeyp AUo-j³
13. a\pjy iàn hnI-k\w

sSIvÌ-bnÂkv
14. ka{K sshZKvZy hnI-k\ ]cn-]mSn
15. ka{K sSIvk-ä-bn ]mÀ¡ v ]²Xn
16. sSIvssÌÂ hÀt¡ gvkv dolm-_n-en-tä-j³

IbÀ t_mÀUv
17. doP\td-j³, tamtU-ssW-tk-j³ & sSIvt\m-fPn A]v{K-tU-j³ Hm^v {Sun-
j-WÂ C³U-kv{So-kv.
18. kvIow Hm^v ^­v t^mÀ doP-\-td-j³ Hm^v {SUo-j-WÂ C³U-kv{Sokv ( ]c-
¼-cm-KX hyh-kmb ]p\-cp-Öo-h-\w)
19. DXv]m-Z\ ASn-Øm\ kuIcy hnI-k\w

(SJSRY)

20. kzÀ®-P-b´n jlcn tdmkvKmÀ tbmP\ (SJSRY)


21. kvXoIÄ¡ m-bp-ff kzbw klmb ]²Xn (UWSP)
22. \K-c-{]-tZ-i-§ -fn-ep-f-f-hsc tPmenbv¡ v {]m]vX-cm-¡ m³ sXmgn sshZKv²y
]cn-io-e\w (STEP_UP)

11
\mfn-tIc t_mÀUv
23. \So hkvXp-I-fpsS DXv]mZ-\hpw hnX-c-Whpw
24. DXv]m-Z-\-£ -aX hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn\v th­n ka{K Irjn
25. hn]Wn hÀ²n-¸n-¡ Â
26. sX§ n\v C³jp-d³kv ]²Xn
27. sSIvt\m-fPn anjsâ Iogn-ep-ff [\-k-lm-bw.

dºÀ t_mÀUv
28. dºÀ t_mÀUv ]²-Xn-IÄ
a. Sm¸nwKv ]cn-io-e\ ]²-Xn-IÄ
b. KpW-t`m-àr-hn-lnXw AS-¡ p-¶-Xn\v _m¦v tem¬
c. dºÀ s{]mUyq-kÀ skmssk-än-bv¡ p-ff AhmÀUv
d. \Ã IÀj-I-\p-ff kn.-Fw. Nm­n AhmÀUv
e. tKm{X hnI-k\w
f. kv{Xo imào-I-c-W-¯n-\p-ff ]²Xn
g. hne ØncXm ^­v

kvss]kkv t_mÀUv
29. kwØm\ tlmÄ«n-IĨÀ anjsâ kl-I-c-W-t¯msS tIc-f-¯nse CSp¡ n
PnÃ-bn Ipcp-ap-f-Insâ DXv]m-Z-\hpw DXv]m-Z-\-£ -a-Xbpw hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-
ff ]²Xn
30. Ge-t¯m-«-§ Ä ]p\À\-So-en\pw ]p\ÀPo-hn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-ap-ff {]tXy-I-^­v
31. Ib-äp-a-Xn-bn A[n-jvTnX DXv]m-Z-\hpw hnf-sh-Sp-¸n-\vtijw kpKÔ hyRvP-
\-§ -fpsS KpWw sa¨-s¸-Sp-¯-epw.

VIII. h\ kwc-£ Ww
1. h\y-Pohn B{I-a-W-¯n-\p-ff \jvS-]-cn-lmcw
2. Hj-[-k-ky-t¯m«w
3. ssPh-ssh-hn[y kwc-£ Ww
4. h\y-Po-hn-I-fpsS kzm`m-hnI hmk-Ø-e-¯nsâ hnI-k\w
5. C¯ncn h\hpw H¯ncn P\-§ fpw
6. DZv{K-YnX h\-kw-c-£ -Ww.
7. ]Ýn-a-L« hnI-k\ ]cn-]mSn
8. s]mXpaen-\o-I-cW \nb-{´W ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ Â

IX \_mÀUv

1. {KmaoW ASn-Øm\ hnI-k\ ^­v (RIDF)


2. {KmaoW kw`-cW ime-IÄ ({Km-ao¬ `WvUmÀ tbmP-\)
3. ImÀjoI hn]-W-\-¯n-\m-h-iy-amb ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä, D¸-¶-§ Ä
Xcw-Xn-cn-¡ Â, KpW-ta· Dd-¸p-h-cp-¯Â apX-em-b-h-bpsS hnI-k\w e£ y-am-

12
¡ nb ]²Xn
4. Ubdn kwcw-`-IXz hnI-k\ ]cn-]mSn (DEDS)
5. ]uÄ{Sn k_vknUn kvIow
6. BSv-þ-ap-b hfÀ¯Â ]²Xn
7. ]¶n hfÀ¯Â ]²Xn
8. ssPh-h-f-\nÀ½m-W-bq-Wn-äp-IÄ
9. kutcmÀÖ hnf-¡ p-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v k_vknUn \ÂIÂ
10. tkmfmÀ {KnUv Øm]n-¡ p-¶-Xn-\p-ff tI{µ kÀ¡ mÀ k_vkn-knUn
11. t]m¯p-h-fÀ¯Â ]²-Xn.
12. RIDF  Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ þ enÌv

X. BtcmKyw
1. hmÀUvXe ipNnXz t]mjI I½nän
2. Bbpjv (B-bpÀtÆ-Z, bp\m-\n, kn², tlman-tbm)
3. hnZym-eb BtcmKy ]cn-]mSn
4. tcmKn IÃym¬ kanXn
5. Pohn-X-ssien tcmK-\nÀ®b \nb-{´W ]cn-]mSn (NCDCP)
6. BwKo-IrX kmaqly BtcmKy {]hÀ¯I (ASHA)
7. tZiob htbm-P\ BtcmKy ]cn-]m-e\ ]cn-]mSn (NAHCP)
8. km´z\ ]cn-N-cW ]²Xn
9. PnÃm am\-ko-Im-tcmKy ]²Xn (DMHP)
10. {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv¸p-I-fp-tSbpw tZiob ]cn-]m-Sn-I-fp-tSbpw imào-I-cWw
11. samss_Â saUn-¡ Â bqWn-äp-IÄ
12. sF.-]n.-F-¨v.-F-kv.(-C-´y³ ]»n¡ v sl¯v Ìm³tUÀUvkv/ F³.-F.-kn-
F¨v/F³.-F.-kn.-FÂ.-A-{I-Un-tä-j³)
13. P\\o kpc£ m tbmP\
14. P\\o inip kpc£ ]²Xn
15. PnÃm Im³kÀ sIbÀ bqWnäv
16. ka{K BtcmKy C³-jpd³kv ]²Xn cmjv{Sob kzØnn `oam-tbm-P\
(RSBY)

XI. hnt\mZk© mcw

XII. hnZym-`ymkw
1. \mjvWÂ ao³kv Iw sadnäv kvtImfÀjn¸v
2. {]osa-{SnIv kvtImfÀjn¸v ]²Xn
3. kÀÆ in£ A`n-bm³ ]²Xn
4. cmjv{Sob am[y-anIv in£ A`n-bm³
5. C³¢q-kohv FUyp-t¡ -j³ Hm^v Zn Untk-_nÄUv Aäv sk¡ ³Udn tÌPv
(IEDSS)
6. Ubäv Øm]n-¡ Â
7. kvIow t^mÀ s{]msshUnwKv Izmfnän FUyp-t¡ -j³ C³ a{ZÊm (SPQEM)
8. C³skâohv Sp tKÄkv t^mÀ sk¡ ³Udn FUyp-t¡ -j³
9. sF.-kn.än.C³. kvIqÄ
10. tKäv ]mkmb hnZymÀ°n-IÄ¡ v kvtImfÀjn¸v
11. \yq\-]£ hnZymÀ°n-IÄ¡ v sadnäv Iw ao³kv kvtImfÀjn¸v
12. \ne-hn-ep-ff t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fpsS \ne-hmcw DbÀ¯epw ]pXn-bh Øm]n-

13
¡ -epw.
13. h\nXm tlmÌ \nÀ½mWw
14. I½yp-Wnän Uh-e-¸vsaâ v {Xp t]mfn-sS-Iv\n¡ v kvIow (CDTP)
15. kmt¦-XnI hnZym-`ymk KpW-ta³a hÀ²\ ]cn-]mSn
16. tZiob hnZym-`ymk anj\p th­n sF.-kn.än hgn-bp-ff IW-Ivän-hnän

XIII. kmaq-ly-t£ aw
1. kwtbm-PnX inip hnI-k\ hnI-k\ ]²Xn (ICDS)
2. Ip«n-I-fpsS t£ aw þ Ip«n-I-fpsS kpc-£ n-XXzw þ kwc-£ Ww
3. km[mÀ
4. kv{XoIÄ¡ p-ff XmXv¡ m-enI Xma-k-ku-I-cy-§ Ä
5. {Sm^n-¡ nw-Kn\v hnt[-b-am-Ip¶ kv{XoIÄ¡ p-ff kpc-£ n-XXzw
6. Ip«n-I-fpsS hnI-k\w þ Iuam-c-¡ m-cmb s]¬Ip-«n-IÄ
7. hÀ¡ nwKv hna³kv tlmÌÂ
8. aZyw ab-¡ p-a-cp¶v Zpcp-]-tbmK {]Xn-tcm[w
9. htbm-P-\-t£ aw þ hr² kZ-\-§ -fpsS \nÀ½mWw
10. imco-cn-I-þ-am-\-knI shÃp-hn-fn-IÄ t\cn-Sp¶hcpsS hnI-k\w
11. Câ-t{K-äUv t{]m{Kmw t^mÀ HmÄUÀ t]gvk¬
12. Cµn-cm-KmÔn tZiob hmÀ²IyIme s]³j³
13. Cµn-cm-KmÔn tZiob hn[hm s]³j³ kvIow
14. C-µn-cm-KmÔn tZiob hnI-emwK s]³j³
15. tZiob IpSpw-_-t£ a ]²Xn
16. Bw BZvan `oam-tbm-P\ (AABY)

XIV.]«nIPmXn/]«n-I-hÀ¤ aäv ]nt¶m¡ \yq\-]£ hnI-k\w


A. ]«n-I-PmXn hnI-k\w
1. t]mÌv sa{SnIv hnZym-`ymkw
2. k^mbn IÀ½-Nmcn ]²Xn
3. s]¬Ip-«n-I-fpsS tlmÌ \nÀ½mWw
4. hnhn-[-Xcw ]cn-io-e-\-§ Ä
50% tI{µ-hn-ln-X-]-²-Xn-IÄ
5. ]«n-I-PmXn hn`m-K-§ Ä¡ v FXn-sc-bp-ff AXn-{I-a-§ Ä XSbÂ
6. an{i hnhm-ln-XÀ¡ p-ff [\-k-lmbw
7. B¬Ip-«n-IÄ¡ p-ff tlmÌ \nÀ½mWw
8. ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ tImÀ¸-td-j-\p-ff aqe-[\ Hml-cn-hI
9. A[nI tI{µ-k-lmbw (ACA)
10. {]tXyI tI{µ-k-lmbw (SCA)

B. ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\w þ
hnZy-`ymk ]cn-]mSn
11. hnI-k-\-¯n-\p-ff aqe-[\ BhÀ¯\ ^­v
12. ]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-I-fpsS ]T\ \ne-hmcw sa¨-s¸-Sp-¯Â
13. ]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-IÄ¡ v DbÀ¶ \ne-hmcapff hnZym-`ymkw Dd¸p
hcp-¯Â

14
14. t]mÌv sa{SnIv kvtImfÀjn¸v
15. {]osa-{SnIv tlmÌ-ep-I-fpsS hnI-k\w
16. {]o sa{SnIv tlmÌepI-fpsS sI«n-S-\nÀ½mWw (50% CF)
17. tamUÂ dkn-U³jyÂ/B{iaw kv¡ qÄ (100%/50%)
18. shmt¡ -j-W s{Sbn-\nwKv C³Ìn-äyq«v
19. dnkÀ¨v s^tÃm-jn¸v

C. kmaq-lnI km¼-¯nI D¶-a\ ]cn-]m-Sn-IÄ


100 % ^­v
20. ]Xn-aq¶mw [\-Im-cy-I-½o-j³ {]tXyI ^­v
21. {]tXyI ZpÀ_e hn`mK hnI-k-\w, ]cn-]m-e\w ASn-Øm\ kuIcyw
hnShv \nI-¯Â ^­v
22. {]tXyI ZpÀ_e hn`m-K-¡ m-cpsS C³jp-d³kv ]²Xn
23. ]«n-I-hÀ¤ tImw¹Ivkv \nÀ½mWw
24. h\m-h-Imiw \S-¸n-em-¡ Â ^­v
25. ]«n-I-hÀ¤ D]-]-²Xn {]tXyI klmbw
26. IoÀ¯mUvkv hIp-¸n-\p-ff ASn-Øm\ kuIcy ^­v
27. ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ kl-I-cW s^U-td-j-\p-ff {Kmâ v
C³ FbvUv
50% ^­v
28. ]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ v FXn-sc-bp-ff AXn-{I-a-§ Ä XS-b \nba \S-¸n-
em-¡ Â
29. IoÀ¯mUvkv hIp-¸n-\p-ff {Km³Uv C³ FbvUv
30. ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤ tImÀ¸-td-j-\p-ff aqe-[\ Hml-cn-bpsS ]¦v

D. tIcf kwØm\ ]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ tImÀ¸-td-j³ hgn-bp-ff ]²-Xn-


a. (NSCFDC) ]²-Xn-IÄ (10 \¼À)


31. IÀjI sXmgn-em-fn-IÄ¡ p-ff Irjn-`qan hmbv]m ]²Xn
32. an\n-sh-© À ]²-Xn-IÄ
33. eLp-hy-h-kmb tbmP\
34. {Xo hoeÀ Hmt«m ]nIv¸v hm³
35. ssat{Im s{IUnäv ss^\m³kv
36. alnfm kar²n tbmP\
37. alnfm Inkm³ tbmP\
38. inÂ]n kar²n tbmP\
39. Fkv.-Pn.-F-kv.-ssh. {Kq¸v hmbv]m-]-²Xn
40. F³.-F-kv.-F-^v.-kn.-bpsS hmbv]m-]-²Xn
b. (NSTFDC) ]²-Xn-IÄ (5 \¼À)
41. BZn-hmkn alnfm im-ào-I-c¬ tbmP\
42. ]«n-I-hÀ¤ kwcw-`-IÀ¡ p-ff hmbv]m ]²Xn
43. Uok Hmt«m-dn£
44. kvtamÄ FâÀss{]-kkv ]²Xn
45. Fkv.-Pn.-F-kv.-ssh.-{Kq¸v hmbv] ]²Xn

15
E. tIcf kwØm\ Fkv.kn/Fkv.Sn hnI-k\ kl-I-cW s^U-td-j³ (6 \¼À)
46. kwkv¡ -cW bqWn-äp-IÄ ( DZm. BbpÀ[m-c)
47. [m\y _m¦v
48. CÔ\ dosS-bn Hu«-seäv
49. sXmgn-e-[n-jvTnX hmbv]m ]²Xn
50. Nqc tiJ-c-Whpw DÂ]¶ hn]-W-\hpw
51. kwL-§ Ä¡ v {]hÀ¯\ aqe-[\-ambn I¬kyq-aÀ, amthen tÌmÀ
F¶n-h-bv¡ p-ff km¼-¯nI klmbw

F. tIcf kwØm\ ]cn-hÀ¯nX ss{IkvXh ip]mÀinX hn`mK hnI-k\ tImÀ¸-td-



52. Irjn A\p-_Ô ]²Xn
53. hnZym-`ymk hmbv]m ]²Xn

G. tIcf kwØm\ ]nt¶m¡ hn`mK hnI-k\ tImÀ¸-td-j³


a. aäp ]nt¶m¡ hn`mK§ Ä¡ m-bp-ff ]²-Xn-IÄ (NBCFDC) þ (9 \¼À)
54. kzbw sXmgn ]²Xn
55. ImÀjoI hmbv]m ]²Xn
56. hnZym-`ymk ]²Xn
57. eLp hmbv]m ]²Xn
58. h\n-X-Iġ m-bp-ff {]tXyI kzbw sXmgn hmbv]
59. km£ w ( s{]^-j-W hnZym-`ymk kzbw sXmgn ]²-Xn)
60. inÂ] k¼Z (Ic-Iu-i-ew)
61. Irjn k¼Z (IÀj-IÀ¡ v)
62. alnfm kar²n tbmP\ (h-\n-X-IÄ¡ v)
b. aX-\yq-\-]-£ -§ Ä¡ m-bp-ff ]²-Xn-IÄ (NMDFC)
63. kzbw-sXm-gn ]²Xn
64. ImÀjnI hmbv]m ]²Xn
65. eLp-hmbv]m ]²Xn
66. hnZym-`ymk ]²Xn

H. ]nt¶m¡ kap-Zmb hnI-k\ hIp¸v 50%


67. {]osa-{SnIv kvtImfÀjn¸v
68. t]mÌv sa{SnIv kvtImfÀjn¸v

XV. `£ y-hn-X-c-Ww.
1. A¶-]qÀ® tbmP\
2. At´ym-Zb A¶-tbm-P\
3. _n.-]n.-FÂ IpSpw-_-§ Ä¡ p-ff `£ y hnX-cWw
4. F.-]n.-FÂ IpSpw-_-§ Ä¡ p-ff `£ y-hn-X-c-Ww.

XVI. DuÀÖw.
1. amen-\y-¯n \n¶pw CuÀtÖmÂ]m-Z\w
2. ImämSn b{´-§ Ä Øm]n-¡ Â
3. kutcmÀÖ-]-²Xn
4. KmÀlnI _tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ Â

16
XVII. kwkv¡ mcw
5. bphIemImc³amÀ¡ qff kvtImfÀjn¸v
6. ko\obÀ/ Pq\nbÀ s^tÃmjn¸v
7. AhiX A\p`hn¡ p¶ IemImc³amÀ¡ pff s]³j³ {Kmâ v
8. Iem {]hÀ¯\§ Ä¡ pff {Kmâ v
9. SmtKmÀ kmwkv¡ m-cnI kap-¨bw

XVIII. {]tXyI ]²-Xn-IÄ


XIX. _m¦nwKv taJe

17
Xt±i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS hnhn-[-ta-J-e-I-fp-ambn
_Ô-s¸«kvIoap-IÄ þ d^-d³kv tImUpIÄ
{Ia-\- taJe d^-d³kv tImUp-IÄ
¼À

1 Irjn II.(4), II.(7), III.(1), III.(2), III.(3), III.(6),


III.(7), IV.(10),VII.(20),VII.(23) -
VII.(27),VIII.(2), IX.(1), IX.(3),
IX. (8), XIV.(31), XIV.(47), XIV (52),
XIV.(55) XIV (61), XIV(64)

2 a®v,-P-e-kw-c-£ Ww I1(1), II(4), III.(1),III.(5),VIII.(6)-


VIII.(7) , IX.(1)

3 arK-kw-c-£ Ww IV.(1) - IV.(9), IV.(11)-IV.(15),VII.(20)-


VII(22) IX.(1), IX.(3), IX.(5) - IX.(7),
IX.(11)

4 £ oc-hn-I-k\w IV.(10), V.(1) - V.(5), IX.(1), IX.(3), IX.(4)

5 aÕy-hn-I-k\w VI.(1) - VI.(9), VII.(12), IX.(1)

6 Pe-tk-N\w II.(1), II.(4), III.(1), III.(5), III.(6), VII.(31),


IX.(1)

7 ]cn-Øn-Xn, h\y-Pohnkwc- II.(4), VIII.(1) - VIII.(8), XIV.(24), XIV.(29)


£ Ww

8 hyh-km-bw, kzbw-sXm-gnÂ, II.(2), II.(3), II.(4), III.(1),IV.(8), VII.(1) -


hmbv] VII.(31), IX.(1 ) - IX.(5), XIV.(4),
XIV.(31) - XIV.(61), XIV.(64) - XIV(88)

9 Ad-hpime IV. (16), VII.(12), IX.(1)

10 Ipf-§ Ä, tXmSp-IÄ, Pe- II.(1), II.(4), III.(1), V.(1), VI.(8), IX.(1)


kw-`-c-Wn-IÄ

11 DuÀtÖmÂ]m-Z\w III.(4), IX.(1), XVI.(1) - XVI.(4)

12 s]mXp-P-\m-tcmKyw VII.(4), VII.(12), VIII.(1), VIII.(6), IX.(1),


X.(1) - X(16), XII.(1), XII.(8)-XII.(11),
XII.(16)

18
13 hnZy-m`ymkw X.(3), XII.(1) - XII.(16), XIV.(1) - XIV(3),
XIV.(7), XIV.(11) - XIV.(19), XIV(53) ,
XIV(56), XIV(66), XIV(67) -XIV(68)

14 `h-\-\nÀ½mWw II.(5), VI.(6),

15 IpSn-sh-ffw II.(1), II.(4),II.(8), III.(1),IX.(1)

16 ivaim-\-§ Ä IX.(1)

17 ipNn-Xzw, amen-\y- II.(7), VII.(12), IX.(8), IX.(1), X. (1)XVI.(4)


\nÀ½mÀÖ\w

18 h\n-X-þ-inip hnI-k\w II.(2), II.(3), II.(5), VII.(20), VII.(21), VII.(28),


X.(13), XII.(13), XIII.(1)-XIII.(7), XIII.(13)
XIV.(3), XIV.(36), XIV.(37),XIV.(39),
XIV.(41), XIV. (58), XIV(62),

19 kmaq-ly-t£ aw VII.(4), IX.(1), X.(6) - X.(9), X.(13), XII.(7),


XII.(13), XIII.(1) - XIII.(16), XIV.(5) -
XIV.(6),
XIV.(20) - XIV.(40), XIV.(46) - XIV.(66),
XV.(1) - XV.(4)

20 `£ y-hn-X-cWw XV.(1) - XV.(4)

21 ]«n-I-PmXn hnI-k\w II.(8), IX.(1), XIV.(1) - XIV.(10),


XIV.(27) , XIV.(30), XIV.(31) - XIV.(40),
XIV.(46) - XIV.(51)

22 ]«n-I-hÀ¤-hn-I-k\w IX.(1), XIV.(11) - XIV.(19), XIV.(20) -


XIV.(30), XIV.(31) - XIV.(40), XIV.(41) -
XIV.(45), XIV.(46) - XIV.(51)

23 aäv ]nt¶m-¡ -hn-`mK hnI- XIV.(54) - XIV.(62), XIV.(67) - XIV.(68)


k\wþ

24 \yq\-]-£ -hn-I-k\w XIV.(63) - XIV.(66)

25 hnt\m-Z-k-© mcw XI.(1)

26 kwkv¡ mcw XVII (1) - XVII(5)

19
27 sI«n-S-§ Ä, tjm¸nwKv III.(1), IV.(16), VII.(5), VII.(12), VI.(9),
tImw¹-Ivkp-IÄ, amÀ¡ -äp- IX.(1),IX.(2), IX.(3), XII.(6), XII.(12),
IÄ,_kv kvämâp-IÄ XII.(13),XIII.(9), XIV.(7), XIV.(15) -
XIV.(18), XIV.(23) ,XVII.(9)

28 tdmUp-IÄ II. (1),II.(4), II.(6), II.(8), IX.(1)

20
CHAPTER

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpw
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw
21
1. Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ fpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw
hntI-{µo-IrX `cWw Xt±-i-`cW Øm]-\-§ Ä¡ v ]e Npa-X-e-Ifpw ssIam-dn-bn-
«p-­v. Bb-Xn-\m Xs¶ P\-§ -fpsS ASn-Øm-\m-h-iy-§ Ä¡ v F{Xbpw s]s«¶v ]cn-
lmcw ImtW-­Xpw Ah-cpsS D¯-c-hm-Zn¯w ]Xn-·-S§ v hÀ²n-¸n-¨n-cn-¡ p-¶p. Hmtcm
Xe-¯n-epÅ ]© m-b-¯p-IÄ¡ pw \K-c-k-`-IÄ¡ pw tIc-f-¯n Npa-X-e-IÄ A¡ -an«v
\ÂIn-bn-«p-­v. tIcf ]© m-b¯v cmPv BIvSv ]«nI 3, 4, 5 ap\n-kn-¸Â BIvSv ]«nI 1
F¶nh Cu Npa-X-e-IÄ GsXm-s¡ -sb¶v {]Xn-]m-Zn-¨n-«p-­v. {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ¡ pw
\K-c-k-`-IÄ¡ pw A\n-hmcy Npa-X-e-IÄ \ÂIn-bn-«p-­v. Ah-bm-Is« P\-§ -fpsS ASn-
Øm-\m-h-iy-§ Ä km£ m-XvI-cn-¡ p-¶-Xn-\pXIp-¶-h-bm-Wv.

F¶m {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v `c-W-L-S\m]c-ambn \ÂInb Npa-X-e-IÄ


bYmkabw \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xn\v Ign-ª n-«n-Ã. hn-`-h -]-cn-an-Xn, tI{µ-þ-kw-Øm\ {]mtZ-
inI kÀ¡ m-cp-IfpsS ]cn-]m-SnIÄ X½n-epÅ GtIm-]-\-an-Ãmbva, Bkq-{X-W-¯nse
A]m-I-X-IÄ, ZoÀL-ho-£ -W-¡ p-d-hv, P\-{]-Xn-\n-[n-þ-D-tZym-KØ Iq«mbva¡ pdhv, Agn-a-
Xn, kpXm-cy-X-bn-Ãm-bva, hn`-h-tNmÀ¨, {Kma-k-`-Isf D]-tbm-K-s¸-Sp-¯m-Xn-cn-¡  apX-em-
bh CXn\v Imc-W-am-Wv.

Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v hn`-h-§ Ä F§ s\ Is­¯mw?


Npa-X-e-IÄ Imcy-£ -a-ambn \nd-th-äp-¶-Xn-\pÅ {][m\ ]cn-anXn hn`hw Xs¶-bm-
Wv. kzbmÀÖnX hcp-am-\hpw kÀ¡ mÀ \ÂIp¶ {Kmâp-Ifpw hn\n-tbm-Kn-¨mWv Npa-X-e-
IÄ \nÀÆ-ln-¨p-h-cp-¶-Xv. AtX-k-abw hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fn-eqsS e`y-am-
¡ m-hp¶ hn`-h-§ Ä, F³.-Pn.-H.-IÄ hgn \nÀÆ-ln-¡ -s¸-Sp¶ Npa-X-e-IÄ, kzbw tiJ-cn-
¡ p¶ hn`-h-§ Ä-, {]mtZ-in-I-ambn kam-l-cn-¡ m-hp-¶ hn`-h-§ Ä F¶nh {]mtZ-inI
kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v kam-l-cn-¡ p-¶-Xnt\m Ah-cpsS Npa-X-e-I-fp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯p-¶-
Xnt\m Ign-bp-¶n-Ã.

hnhn[ kÀ¡ mÀ ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn-¨pÅ Adn-hn-Ãm-bva, Ah {]mtZ-in-I kÀ¡ m-cp-


I-fpsS ]²-Xn-I-fp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯m³ Ign-bm-bvI, kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S-\-IÄ hgn
e`y-am-¡ m-hp¶ hn`-h-§ -sf-¡ p-dn-¨pÅ AÚ-X, {]mtZ-in-I-ambn tiJ-cn-¡ m-hp¶ hn`-h-
§ Ä kam-l-cn-¡ p-¶-Xn-\pÅ Xmev]-cy-an-Ãm-bva, FÃm Npa-X-e-Ifpw \nd-th-äp-¶-Xn\v
^­p-IÄ {]mtZ-inI kÀ¡ mÀ IqSn Xs¶ hc-W-sa¶ sXämb [mc-W, hn`-h-§ fpw ]²-
Xn-Ifpw F§ s\ t\cn«pw AÃm-sX-bpw _Ô-s¸-Sp¯n Npa-X-e-IÄ \nÀÆ-ln-¡ m-sa-¶p-Å-
Xn-s\-¡ p-dn¨pff Bkq-{X-WanÃmbva, Bb-Xn-\pÅ t\XrXzw \ÂIp-¶-XnÅ {]m]vXn-¡ p-
d-hv, e`n¨ ^­p-IÄ F§ -s\-sb-¦nepw \nÝn-X-k-a-b-¯n-\Iw sNe-h-gn-¡ pI am{Xw
e£ y-am-¡ n-bpÅ {]hÀ¯\w, P\-§ sf hnI-k\ {]hr-¯n-I-fn ]¦m-fn-I-fm-¡ p-¶-Xn\v
Ign-bmbvI F¶o Imc-W-§ -fm Ah-bpsS Npa-X-e-IÄ Imcy-£ -a-ambn \nÀÆ-ln-¡ p-¶-
Xn\v {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v Ign-bm-sX-h-cp-¶p.

Bb-Xn-\mbn Fs´Ãmw sN¿Ww?


tIc-f-¯nse P\-§ Ä 5 hÀjw IqSp-t¼mÄ tI{µ, kwØm-\, {XnXe ]© m-b-¯p-I-fn-
te¡ v P\-{]-Xn-\n-[n-Isf sXc-sª -Sp-¡ p-¶p­v (\-K-c-k-`-IÄ 3 Dw). P\-§ Ä¡ v
tkh\w \ÂIp-¶Xn\v Cu A© p kÀ¡ m-cp-Ifpw ({Kma-]-© m-b-¯v, t»m¡ v]© m-b¯v,
PnÃm-]-© m-b-¯v, ap\n-kn-¸m-en-än, tImÀ¸-td-j³) _m[y-Ø-cm-Wv. `c-W-L-S-\-b-\p-k-

22
cn¨v P\-§ Ä¡ v km¼-¯nI hnI-k-\hpw kmaq-ly-\o-Xnbpw {]Zm\w sNt¿-­Xv tI{µ
kwØm\ kÀ¡ mcp-Ifpw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fp-am-Wv. Ch-cpsSsbÃmw Xmsg X«n-
epÅ {]hÀ¯-\-a-WvUew P\-§ fpw {Kma-]-© m-b-¯nse AtX P\-§ Ä Xs¶-bm-Wv.
Cu A© v kÀ¡ m-cp-Ifpw ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sNbvXv \S-¸n-em-¡ p¶Xpw CtX P\-
§ Ä¡ p-th-­n-bm-Wv. FÃm kÀ¡ m-cp-Ifpw AhÀ `c-W-L-S-\m-]-c-ambn hoXn-s¨-Sp-
¡ p¶ Npa-X-e-IÄ P\-§ Ä¡ p-th­n \nd-th-äp-¶p. F¶m Cu A© v kÀ¡ m-cp-Ifpw
sN¿p¶ {]hÀ¯-\-§ Ä ]c-kv]cw Adn-bp-¶-Xn hogvN-h-cp-Ibpw Ch-cpsS {]hÀ¯-\-
§ fpw ]²-Xn-Ifpw ^­p-Ifpw X½n-epÅ GtIm-]-\-¡ p-dhv ]mgvs¨-e-hn\pw hnI-k-\-
¯n\pw hnLm-X-ap-­m-¡ p-Ibpw sN¿p¶p. IqSmsX hn`-h-hn-\n-tbmKw \njv^-e-am-¡ p-
Ibpw sN¿p-¶p. hntI-{µo-IrX `c-W-¯nsâ ^e-ambn Xocp-am-\-sa-Sp-t¡ ­ thZn-I-fmbn
{Kma-k-`-IÄ krjvSn-¡ -s¸-s«-¦nepw Bkq-{X-W-¯nepw \nÀÆ-l-W-¯nepw {Kma-k-`-I-
tfbpw {XnXe kÀ¡ m-cp-I-tfbpw ]¦m-fn-I-fm-¡ p-¶-Xn ]cm-P-b-s¸-«n-cn-¡ p-¶p. Hmtcm
Xe-¯n-epÅ kÀ¡ m-cp-Ifpw H¶n-¨n-cp¶v Iq«mbn ]²-Xn-I-fpw ap³K-W-\-Ifpw \nÝ-bn-
¨m am{Xta hnI-k-\hpw Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀÖ-\hpw e£ yw ImWp-I-bp-Åq.

tI{µ ]²-Xn-Ifpw kwØm\ ]²-Xn-Ifpw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS t\cn-«pÅ ]¦m-fn-


¯-an-ÃmsX \S-¸n-em-¡ p-t¼mÄ (Un-¸mÀ«-saâ v hgn) Bb-Xn-s\-¡ p-dn¨v {]mtZ-inI
kÀ¡ m-cp-I-fpsS k½-Xhpw {Kma-k-`-I-fpsS A`n-{]m-bhpw Bcm-bm-hp-¶-Xm-Wv. AXp-
t]mse {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-IfpsS Npa-X-e-bp-ambn _Ô-s¸« ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw
sN¿p-¶-Xn\v apt¶m-Sn-bmbn tI{µ kwØm\ ]²-Xn-I-sf-¡ p-dn-¨pÅ NÀ¨bpw IqSmsX
{XnXe kÀ¡ m-cp-IÄ X½n-epÅ ]²-Xn-I-fp-tSbpw ^­n-tâbpw GtIm-]-\-hpw A\n-hm-
cy-am-Wv.

F³.-Pn.-H.-Ifpw aäv GP³kn-Ifpw


k¶² kwL-S-\-I-fp-w emt`-Ñ-bn-ÃmsX {]hÀ¯n-¡ p¶ hnhn[ kÀ¡ m-cn-Xc
kwL-S-\-I-fpw sN¿p¶ {]hr-¯n-IÄ {Kma-]-© m-b-¯nse hnhn[ hn`mKw P\-§ Ä¡ p-
th-­n-bp-ÅXpw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-IÄ Ah-cpsS P\-§ Ä¡ v sNbvXp-sIm-Sp-¡ p-hm³
_m[y-Ø-amb Npa-X-e-I-fp-ambn _Ô-s¸-«-XpamWv (DZm: hnhn[ kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S-\-
IÄ sN¿p¶ kmaq-ly-t£ a ]cn-]m-Sn-IÄ, A\m-Ym-e-b-§ Ä, hr²-k-Z-\-§ Ä, inip-þ-
hr²þhn-I-emw-K, am\-knI shÃp-hn-fn-IÄ t\cn-Sp-¶-h-cpsS ]cn-c£ {]hÀ¯-\-§ Ä,
hoSv \nÀ½n¨v \ÂI-Â, kzbw sXmgn kwcw-`-§ Ä, ic-Wm-e-b-§ Ä, ]men-tb-äohv tI{µ-
§ Ä apX-em-b-h). Bb-Xn-\m Xs¶ {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS ]²-Xn-IÄ {Kma-k`
hgn X¿m-dm-¡ p-t¼mÄXs¶ hnhn[ kÀ¡ mÀ ]²-Xn-I-fpw, kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S\m {]hr-
¯n-Ifpw {]hÀ¯-\-§ fpw k¶-²-tk-h-\hpw, {]mtZ-in-I-ambn e`n-¡ m-hp¶ hn`-h-
§ fpw kw`m-h-\-Ifpw IqSn IW-¡ n-se-Sp¯pw Adnª pw Cc-«n¸pw ]mgvsN-ehpw hcmsX
X¿m-dm¡ n \nÀÆ-l-Whpw tamWn-ä-dnwKpw \S-t¯-­-Xm-bn-«p-­v. ]²Xn Bkq-{XWw Cu
hn[-¯n {]hÀ¯n-I-am-t¡ -­-Xp-­v. FÃm-X-e-¯n-sebpw P\-{]-Xn-\n-[n-I-tfbpw
hnhn[ Un¸mÀ«vsaâ v ta[m-hn-I-tfbpw H¶n-¨n-cp¯n ]²-Xn-IÄ GtIm-]n-¸n-t¡ -­Xpw
Bkq-{XWw sNt¿-­-Xp-­v. IqSmsX FÃm tI{µ-þ-kw-Øm\ ]²-Xn-I-fpsS Bkq-{X-W-
¯nepw \nÀÆ-l-W-¯nepw tamWn-ä-dnw-Knepw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS \nÀt±-i-§ -fpw
A`n-{]m-b-§ fpw ap³K-W-\-Ifpw ({Km-a-k-`-bn-te-XpÄs¸-sS) ]cn-K-Wn-t¡ -­-Xp-­v.
KpW-t`m-àm-¡ sf \nÀ_-Ô-ambpw {Kma-k`m enÌn \n¶pw ]cn-K-Wn-t¡ -­-Xm-Wv.

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw {]mtZ-inI kÀ¡ mÀ ]²-Xn-Ifpw X½n-epÅ GtIm-]\w


F§ s\ km[y-am¡ mw?

23
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ

tI{µ kÀ¡ m-cnsâ \b-k-ao-]-\-¯n³{]Imcw `c-W-L-S\ P\-§ -Ä¡ v hmKv²m\w


sNbvXn-«pÅ km¼-¯nI hnI-k-\hpw kmaq-ly-\o-Xnbpw FÃm-hÀ¡ pw {]Zm\w sN¿p-¶-
Xn\v {]tXyI \nb-a-¯n³Io-gn {]tXyI Dt±-iy-e-£ y-§ Ä km-£ m-XvI-cn-¡ p-¶-Xn\v
tI{µ kÀ¡ mÀ Bhn-jv¡ -cn¨v kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ hgntbm kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S-\-
IÄ hgntbm \S-¸n-em-¡ p¶ ]²-Xn-I-fmWv tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ. Bb-Xn-\pÅ
^­pw tI{µ kÀ¡ mÀ \n_-Ô-\-I-tfmsS AhÀ¡ v \ÂIp-¶p. Cu ]²-Xn-I-fn³IognÂ
\S-¸m-¡ p¶ hnhn[ ]cn-]m-Sn-Ifpw kvIoap-Ifpw {]tXyI Dt±-iy-e-£ y-§ Ä ka-b-_-Ôn-
X-ambn ssIh-cn-¡ p-¶-Xn-\m-Wv. DZm: tZiob {KmaoW BtcmKyanj³ þ FÃm ]uc-
·mÀ¡ pw ]qÀ® BtcmKyw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶p. 2 kÀÆ-in£ A`n-bm³ (F-kv.-F-kv.-F.)
FÃm-hÀ¡ pw {]mY-anI, sk¡ -­dn hnZym-`ymkw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶p. ZpÀº-e-hn-`m-K-§ -
fpsS hnI-k\w ka-b-_-Ôn-X-ambn km[y-am-¡ p-¶-Xn\v ]«n-I-Pm-Xn, ]«n-I-hÀ¤w, \yq\-]-
£ -§ Ä¡ v {]tXyI ]cn-]m-Sn-IÄ Bhn-jv¡ -cn¨v \S-¸n-em-¡ -p¶p. hnth-N-\-hpw, Ak-a-
Xzhpw, Nqj-Whpw XS-bp-¶-Xn\pw Ah-cpsS Ah-Im-i-kw-c-£ -W-¯n\pw {]tXyI ]cn-
]m-Sn-IÄ hr²À, hnI-emw-KÀ, Ip«n-IÄ, h\n-X-IÄ XpS-§ n-b hn`m-K-§ Ä¡ v Bhn-jn-¡ -
cn¨v \S-¸n-em-¡ p-¶p. Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀÖ\w km[y-am-¡ p-¶-Xn\pw hcp-am\w hÀ²n-¸n-¡ p-
¶-Xn\papÅ hnhn[ ]cn-]m-Sn-IÄ Bhn-jv¡ -cn¨v \S-¸n-em-¡ p-¶p. DZm: sXmgn-ep-d¸v ]²-
Xn, kzbw sXmgn ]cn-]m-Sn-IÄ (F-kv.-sP.-F-kv.-BÀ.-ssh., kzÀ® P-b-´n jlcn
tdmkvKÀ tbmP-\, F³.-BÀ.-FÂ.-Fw. apX-em-b-h). IqSmsX aÕy-s¯m-gn-em-fn-IÄ, Ic-
Iu-ie ]Wn-¡ mÀ, ]c-¼-cm-KX ssIs¯m-gn-ep-ImÀ apX-em-b-h-cpsS D¶-a¯n\pw hnhn[
]²-Xn-IÄ Bhn-jv¡ -cn¨v \S-¸n-em-¡ p-¶p. km¼-¯nI hnI-k\w km[y-am-¡ p-¶-Xn\pw
]cn-Øn-Xn- kw-c-£ n-¡ p-¶-Xn\pw Bhm-k-hy-hØ kwc-£ -W-¯n\pw h\-§ -tfbpw
Pohn-I-tfbpw kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\pw hnhn[ ]cn]m-Sn-IÄ Bkq-{XWw sNbvXp \S-¸n-em-
¡ n-h-cp-¶p. `£ y-kp-c-£ -bv¡ mbn Irjn, Ub-dn, arK-kw-c-£ -Ww, a®v-þ-Pekwc-£ Ww,
aÕy-_-Ô\w F¶o taJ-e-I-fnepw hnhn[ ]cn-]m-Sn-IÄ \S-¸n-em-¡ n-h-cp-¶p. hyh-km-b-
§ -fp-tSbpw D¸-¶-§ -fp-tSbpw t{]mÕm-l-\-¯n-\p-X-Ip-¶Xpw hcp-am-\-hÀ²-\-hn-\mbn
Sqdn-kw, sF.-Sn. taJem hnI-k-\-¯n\papÅ hnhn[ ]cn-]m-Sn-Ifpw \S-¸n-em-¡ n-h-cp-¶p-
­v. Npcp-¡ n-¸-d-ª m ]Xn-s\m¶mw ]²-Xn-bn Ccp-\q-tdmfw tI{µm-hn-jvIrX ]cn-]m-Sn-
IÄ hnhn[ taJ-e-I-fnembn \S-¸n-em-¡ n-bn-«p-­v. Hmtcm taJ-e-bp-ambn _Ô-s¸«
hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]cn-]m-Sn-I-sf-¡ p-dn-¨pÅ eLp-hn-h-c-§ Ä Cu ssI¸p-kvX-I-
¯n ]pdsI hnh-cn-¡ p-¶p-­v. Cu ]²-Xn-IÄ FÃmw-Xs¶ `mc-X-sam-«m-sI-bpÅ {Kma-]-
© m-b-¯v, \Kck`-I-fnse ]uc-·msc e£ y-an-«p-sIm-­p-Å-XmWv F¶-Xp-sIm-­p-Xs¶
Ah GsXm-s¡ bmsW¶pw Ah-bpsS e£ y-§ Ä Fs´-¶pw, BÀ¡ p-th-­n-bm-
sW¶pw Bb-Xnsâ amÀ¤-\nÀt±-i-§ fpw \S-]-Sn-{I-a-§ fw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v
Bb-Xnsâ \S-¯n-¸n-epÅ ]¦pw, ]¦m-fn-¯hpw Fs´-Ãm-sa¶pw Ah-sbÃmw {]mtZ-inI
kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v \ÂIn-bn-«pÅ Npa-X-e-I-fp-ambn F§ -s\-sb-Ãmw _Ô-s¸-Sp-¯m-sa¶pw
{]mtZ-inI kÀ¡ m-À ]²-Xn-IÄ BbXpambn F§ s\ kwtbm-Pn-¸n-¡ m-sa¶pw Adn-tb-
­-Xp-­v. BbXv F{]-Im-c-sa¶v t\m¡ mw.

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Isf F§ s\ Xcw Xncn¡ mw?

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Isf \S-¯n-¸nsâ ASn-Øm-\-¯n \membn Xcw Xncn-¡ mw.


1. tI{µ kÀ¡ mÀ Un¸mÀ«vsaâ v hgn t\cn«v \S-¸m-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ, {]hÀ¯-\-
§ Ä. DZm : t]mÌv & sSen-{Km-^v, sdbnÂth apX-em-bh.

24
2. kwØm\ kÀ¡ mcpw Ah-cpsS hnhn[ Un¸mÀ«vsaâp-Ifpw hgn \S-¸n-em-¡ p¶
]²-Xn-IÄ, {]hÀ¯-\-§ Ä. DZm: tZiob {KmaoW BtcmKy anj³, kÀÆ-in£
A`n-bm³, {]hÀ¯-\-§ Ä apX-em-b-h.
3. kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S-\-IÄ hgn \S-¸n-em-¡ p-¶h. DZm: hr²-k-Z-\-§ Ä, A\m-Ym-
e-b-§ Ä, kzbw sXmgn ]cn-]m-Sn-IÄ apX-em-b-h.
4. Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä hgn \S-¸n-em-¡ p-¶-h. DZm: sXmgn-ep-d¸p ]²-Xn,
kmaqlykpc£ m s]³j-\p-IÄ, ipNnXz ]cn-]m-Sn-IÄ, `h\\nÀ½mWw (sF.-F.-
ssh.) apX-em-b-h.

^­nwKv
CXn kwØm\ kÀ¡ mÀ Un¸mÀ«vsaâpIÄ hgn \S-¸n-em-¡ p¶ ]²-Xn-
IÄ¡ pw Xt±-i-`-cW Øm]\w hgn \S-¸n-em-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ¡ p-am-bpÅ ^­p-IÄ
kwØm\ kÀ¡ mÀ hgn \ÂIp-¶p. F³.-Pn.-H.-IÄ hgn-bpÅ {]hr¯nIÄ¡ pÅ ^­p-
IÄ t\cnt«m ^­nwKv GP³kn-IÄ hgntbm \ÂIp¶p (]²Xn Xncn-¨p-ff hnh-c-§ Ä
AXmXv ]²-Xn-bpsS hnh-c-W-¯n DÄs¸-Sp-¯n-bn-«p-­v).

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS GtIm-]-\hpw Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ fpw


`c-W-L-S-\-bpsS A\p-tOZw 282 A\p-k-cn¨v kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ aptJ\
Ignª 11 hÀj-ambn tI{µm-hn-jvIrX ]cn-]m-Sn-IÄ \S¯nh-cn-I-bm-Wv. ]Xn-s\m¶mw
]²-Xn-¡ m-e¯v tI{µ ¹m\nwKv I½o-j³ \S-¯nb ]T\¯n-tâbpw a{´nXe-¯nepw
sk{I-«dn Xe-¯n-epapÅ NÀ¨-I-fp-tSbpw ASn-Øm-\-¯n kwØm\ Un¸mÀ«vsaâp-
IÄ hgn \S-¸m-¡ p¶ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ IqSn ]© m-b¯v cmPv \K-c-]m-enIm
Øm]-\-§ -fp-sS kq¸Àhn-j\pw tamWn-ä-dnw-Kn\pw hnt[-b-am-I-W-sa¶v ]d-ª n-«p-­v.
IqSmsX {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-Isf tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS t\mU GP³kn-
bmbn IW-¡ m-¡ -W-sa¶pw ]d-ª n-«p-­v. ]Xn-s\m¶mw ]²-Xn-bpsS BZy hÀjw \S-
¯nb tI{µ ¹m\nwKv I½o-jsâ ]T-\-¯n Xmsg ]d-bp¶ Imcy-§ Ä shf-ns¸-«p.

1. 99 tI{µm-hn-jvIrX kvIoaq-IÄ {][m-\-ambw 27 tI{µ-a-{´m-e-b-¯n³Io-gnÂ


hcp¶p
2. Bb-Xnsâ 75 iX-am\w ^­pw 7 a{´m-e-b-§ Ä¡ p-Io-gn hcp¶ 15
]²XnIÄ¡ p-am-{X-am-Wv.
3. kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ ]© mb¯v cmPv Øm]-\-§ -fpsS/P\-Iob I½n-än-I-
fpsS ]¦m-fn-¯-an-Ãm-sX-bmWv BbXv \S-¸n-em-¡ n-h-cp-¶Xv (shÀ«n-¡  Câ-
t{Kj³ am{Xw).
4. Bb-Xp-aqew bYmÀ° KpW-t`m-àmhv Xnckv-I-cn-¡ -s¸-Sp-¶p. ]²Xn e£ yw
ImWmsX ]mgvsN-e-hmbn amdp-¶p.
5. P\-]-¦m-fn¯w Dd-¸p-h-cp-¯p-hm³ Ign-bp-¶n-Ã.

a{´n-X-e-¯nepw sk{I-«-dn-X-e-¯n-ep-apÅ NÀ¨ Xmsg ]d-bp¶ \nÀt±-i-§ Ä


]men-¡ p-¶-Xn\pw \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn\pw kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ¡ v \nÀt±-i-§ Ä \ÂIp-
¶-Xn\pw Xocpam\n-¡ p-I-bp-­m-bn.
· \ne-hn-epÅ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS amÀ¤-tcJ {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-
IÄ¡ v {]m-[m\yw \ÂIp¶ coXn-bn amäpI.
· tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS Bkq-{X-W-¯nepw \nÀÆ-l-W-¯nepw tamWn-ä-
dnw-Knepw \ne-hn-epÅ t\man-t\äUv I½n-än-IÄ¡ v ]Icw {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-
Isf Np-a-X-e-tb¸n-¡ p-I.

25
· \nÀÆ-lWw Un¸mÀ«p-saâ v DtZym-K-ØÀ sN¿p-¶p. ]s£ kq¸Àhn-j\pw
tamWn-ä-dnwKpw Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ fpw Ah-cpsS I½n-än-Ifpw tNÀ¶v \S-¯p-
I. DZm: kÀÆ-in£ A`n-bm³, F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. F¶n-h-bnse Un¸mÀ«vsaâ
I½n-än-IÄ¡ p -]-Icw ]© m-b-¯vXe I½n-än-IÄ¡ v {]m[m\yw \ÂI-Ww.
· Bb-Xnsâ ASn-Øm-\-¯n kwØm\ kÀ¡ mÀ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ hgn \S-¸n-
em-¡ p¶ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS \S-¯n-¸n ]© m-b¯v cmPv/\K-c-]m-
enIm Øm]-\-§ Ä Xmsg ]d-bp¶ Npa-X-e-IÄ \ÂtI-­-Xm-Wv. _Ô-s¸«
\nÀÆ-ltWmtZym-K-ØÀ (A-hÀ {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS IqSn ]²-Xn-I-fpsS
\nÀÆ-ltWmtZym-K-ØÀ F¶pÅXv Imcyw kpK-a-am-¡ p-¶p). BbXv {]mhÀ¯n-
I-am-t¡ -­-Xm-Wv.
1. sImgn-ª p-t]mb hnZymÀ°n-IÄ, hr²À, apXnÀ¶-hÀ, AK-Xn-IÄ, hnI-
emw-KÀ, aäv]nt¶m¡ kap-Zm-bmw-K-§ Ä, ZpÀº-e-hn-`m-K§ Ä apX-emb
hn`m-K-§ -fpsS enÌpw cPn-Ìdpw {Kma-k` hgn sXc-sª -Sp¯v ]cn-]m-en-
¡ p-I.
2. Cu \S-]Sn Un¸mÀ«vsaâp-I-fpsS tPmen-`mcw eLq-I-cn-¡ p-Ibpw kXy-k-
Ô-amb Umäm e`n-¡ p-¶-Xn\v CS-bm-¡ p-Ibpw sN¿p-¶p.
· ]IÀ¨-hym[n kw_-Ôn¨ hnh-c-§ Ä, sl¯v skâdpIÄ¡ v Øew \nÝ-bn-
¡Â
· Fkv.-kn./Fkv.-Sn. hnZymÀ°n-I-fpsS kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\pÅ enÌv Xt±-
i-`-cW Øm]-\-¯nsâ IpSpw-_-c-Pn-Ì-dp-ambn H¯p-t\m-¡ Â.
· Irjn Un¸mÀ«vsaânsâ Umäm {Kma-]-© m-b-¯nsâ Umäm-bp-ambn H¯p-t\m-
¡Â
· hnhn[ hnj-b-ta-J-e-bpambn _Ô-s¸« {Kma-]-© m-b¯v/\K-c-k` Umäm _m¦p-
IÄ t\m¡ n ]²Xn X¿m-dm-¡ Â
· ]²-Xnsb kw_-Ôn¨ Ah-t_m[w \ÂIÂ, ]»n-knän \ÂIÂ, KpW-t`m-àm-
¡ sf Is­-¯Â F¶nh Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä hgn am{Xw. DZm: {]Xn-
tcm[ Ip¯n-sh-¸v, t]mj-Im-lmcw \ÂIÂ.
· kq£ va-X-e-¯n-epÅ sXc-sª -Sp¸v ]n.-BÀ.-sF. hgn \nÀÆ-ln-¡ -Ww. DZm: IpSn-
shÅ kvIoapIÄ, ipNnXz kwhn-[m-\-§ Ä, Cdn-tK-j³ kvIoap-IÄ F¶n-h-
bpsS sXc-sª -Sp-¸v.
· ]n¶o-SpÅ \S-¯n¸pw amt\-Pvsaâpw ]n.-BÀ.-sF. I½n-än-IÄ hgn sN¿-Ww.
DZm: IpSn-shÅ ]²-Xn-IÄ, tdmUp-IÄ, {Ij-kv, hr²-k-Z-\-§ Ä, tlmÌ-ep-I-
fpsS \S-¯n¸v apX-em-b-h.
· ]²-Xn-I-fpsS tamWn-ä-dnwKpw ]cn-tim-[-\bpw A¦-W-hm-Sn, Bim hÀ¡ ÀamcpsS
lmPÀ Dd-¸p-h-cp-¯Â apX-em-bh ]n.-BÀ.sF.-IÄ hgn.
· A²ym-]-I-cpsS Ign-hp-IÄ, ]T\\ne-hmcw F¶nh {Kma-k` hgn DtZym-K-ØÀ
hne-bn-cp-¯-Ww.
· kvIqÄ hnZymÀ°n-I-fpsS saUn-¡ Â ]ntim-[\, {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-¸v, D¨-
¡ ª n hnX-c-Ww, IpSn-shÅ hnX-cWw IpSn-shÅ kvIoap-IÄ F¶nh ]n.-BÀ.-
sF. IÄ hgn \S-¯n-¡ -Ww.
· ]© m-b¯v/kzImcy Ipf-§ -fnse aÕyw hfÀ¯Â ]n.-BÀ.-sF. hgn
Un¸mÀ«vsaâ v \-S-¸n hcp-¯-Ww.
· F³.-Pn.-H.IÄ hgn \S-¸m-¡ p¶ \oXn-\ymb hIp-¸pw, Irjn, arK-kw-c-£ W hIp-
¸p-ap-Jm-´ncapÅ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä hgn-
bpÅ ]n´pW Dd-¸m-¡ p-I. DZm: Ah Øew, kuIcyw Dd-¸m-¡ pI (Xo-ä¸pÂIr-
jn, tlmÌ-ep-IÄ apX-em-b-h-¡ v), hnI-emw-KÀ¡ pÅ D]-I-c-W-§ -fpsS hnX-c-Ww,

26
KpW-t`m-àm-¡ -fpsS AÀlX Dd-¸m-¡ Â apX-em-b-h).
· ]cn-io-e-\-¯n-\m-bpÅ ]cn-io-e-Isc sXc-sª -Sp¯p \ÂIÂ.
· Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯nsâ t\cn-«pÅ \nÀÆ-l-W-¯n hcm¯ kvIoaq-Isf
Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]²-Xn-I-fp-ambn tbmPn-¸n-¡ Â (DZm: {Kma-]-© m-b-
¯n\v Npa-X-e-bpÅ FÂ.-]n., bp.-]n. kvIqfp-I-fnse Ip«n-I-fpsS ]T\ kuI-cy-
§ Ä, ¢mkv apdn \nÀ½m-Ww, ipNnXz kuI-cy-§ Ä apX-em-bh Fkv.-F-kv.-F.-
bn GsX-Ãm-sa¶pw _m¡ n-h-cp¶ GsXÃmw ]© m-b-¯nsâ ]²-Xn-bnÂ
DÄs¸-Sp-¯-W-a¶pw Xocp-am-\n-¡ p-I). AXp-t]m-se-Xs¶ Irjn, Btcm-Ky-ta-J- -e-
I-fnse ]²-Xn-Ifpw IW-¡ n-se-Sp¯v ]²Xn X¿m-dm-¡ Â.
· Un¸mÀ«vsaâ v seh I½n-än-Isf {]tZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS k_v I½n-än-I-
fm¡ n amäp-I.
· BtcmKyw,SC/ST^n\m³kv tImÀ¸tdj\pIfpsS tI{µmhnjv I rX
]²XnIsf Xt±i`cW Øm]\§ fpsS ]²XnIfpambn kwtbmPn¸n¡ mw
(DZm: \mjWÂ FbvUv I¬t{SmÄ HmÀKss\tkj³ (NACO), Ubdn,
klIcW Øm]\§ Ä, SC/ST ^n\m³kv tImÀ¸tdj³ apXembh)
· ]© mb¯v cmPv Øm]\§ Ä¡ v tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpsS \S¯n¸pamb
t{]mÕml\¯n\v \nÀ½Â ]pckvImÀ t]msebpÅ ]pckvImc§ Ä
GÀs¸Sp¯pI.
· kv I oapIfpsS hnhc§ fpw \S¯n¸pw t\«§ fpw {Kmak`/PRI
AhtemI\¯n\v hnt[bam¡ pI. DZm: NRHM, SSA, MGNREGS, MIDDAY
MEAL ]cn]mSn apXembh
· BbXn\m Xs¶ Un¸mÀ«vs aâpIÄ hgn \nÀÆlWw \S¯p¶
tI{µmhnjvIrX ]²XnIÄ ta \nÀt±i§ Ä ]men¨psIm­v Xt±i`cW
Øm]\Xe¯n Imcy£ aambn CSs]Sp¯n sIm­v \nÀÆlWw
\S¯p¶Xn\v Hmtcm DtZymKØ\pw {i²nt¡ ­XmWv.

Xt±i`cW Øm]\§ Ä F§ s\ CSs]SWw

1. Xt±i`cW Øm]\w hgn ^­n§ pw \nÀÆlWhpw \S¯mhp¶Xv Xt±i


Øm]\§ fpsS ]²Xnbn DÄsImÅn¡ pI.

2. hnhn[ Un¸mÀ«vsaâpIÄ hgn \S¯p¶ tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpw tNÀ¯v


]© mb¯nsâ ]²XntcJ {]kn²oIcn¡ pIbpw Cu {]hr¯nIÄ Xt±i `cW
Øm]\§ fpsS AdnthmsSbpw Xt±i`cW Øm]\¯nsâ hnhn[ I½nänIÄ
aptJ\bpw {Kmak`hgnbpw sN¿mhp¶ Umäm tiJcn¡ Â, KpWt`màm¡ sf
Is­¯Â, \nÀÆlWw tamWnäÀ sN¿Â, AhtemI\w \S¯Â, \yq\XIÄ
Nq­nImWn¡ Â apX-em-bh sN¿p-¶-Xn-\pÅ thZn Hcp¡ nsImSp¡ pIbpw
sNt¿-­Xv Un¸mÀ«vsaâ v \nÀÆltWmtZymKØcpsS Npa-X-e-bmbn FSp-t¡ -
­- X p- a mWv . Xt±i`cW Øm]\§ fpsS ]²Xn AhtemI\¯nÂ
tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpsS Un¸mÀ«vsaâ v hgnbpÅ \nÀÆlWhpw
\nÀ_Ôambpw DÄs¸Sp¯pIbpw tkmjy HmUnän\v hnt[bam¡ pIbpw
sN¿pI.

Dzm: hnZym`ymk \nehmcw DbÀ¯p¶Xn\pÅ Xt±iØm]\¯nsâ


]²Xnbn Un¸mÀ«vsaâ v hgn \S¯p¶ SSA {]hr¯nIÄ GsX¶pw AXv Hgnhm¡ n
GsXÃmw {]hr¯nIfmWv Xt±i `cW Øm]\w ]²Xnbn DÄs¸Sp¯p¶sX¶pw

27
Xocpam\n¡ pIbpw Cu ]²Xn tcJbn hyàam¡ mhp¶Xpw BWv. IqSmsX t»m¡ v
PnÃm]© mb¯pIÄ GsäSp¡ p¶ {]hr¯nIfpw \nÝbn¡ s¸SWw. SSA hgn
\S¸m¡ p¶ ]²XnIÄ {Kmak`bnepw Xt±i`cW Øm]\¯nsâ hnhn[
I½nänIfnepw NÀ¨sN¿s¸SpIbpw KpWt`màm¡ fpsS enÌv PRI hgn {Kmak`bpsS
\nco£ W¯n\pw tamWnädn§ n\pw hnt[bam¡ pIbpw thWw. \nÀÆlW
DtZymKØ·mÀ SSA \nÀÆlWw kw_-Ôn¨ Imcy-§ Ä PRI bv¡ pw {Kmak`bv¡ pw
dnt¸mÀ«v sN¿s¸SWw. Un¸mÀ«vsaâ hgn \nÀÆln¡ s¸Sp¶ tI{µmhnjvIrX
]²XnIfpw kwØm\mhnjv I rX ]²XnIfpw C¯c¯nepÅ Bkq{XW
AhtemI\¯n\pw tamWnädnwKn\pw hnt[bam¡ Ww. AXpaqew kpXmcyXbpw
Imcy£ aXbpw \ne\nÀ¯n AgnaXnbpw ]mgvsNehpw, A\ÀlcpsS hchpw XSbm³
Ignbp¶p. Xt±i`cW Øm]\§ fnse Ìmân§ v I½nänIÄ¡ pw aäv Øm]\
I½nänIÄ¡ pw, {Kmak`IÄ¡ pw, Ab¡ q«§ Ä¡ pw CXn apJyamb ]¦v
hln¡ m\mIpw. BbXn\pÅ Ahkcw krjvSnt¡ ­Xv AXmXp Un¸mÀ«vsaâ v
DtZymKØcpsSbpw Xt±i`cW Øm]\ `mchmlnIfpsSbpw NpaXebmWv.

NGO hgnbpÅ \nÀÆlWw


hnhn[ tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpsS F³.Pn.H. (kÀ¡ mcnXc kwLS\IÄ)
hgnbpÅ \nÀÆlW¯n\pw ta hnhcn¨ {]Imcw Xt±i`cW Øm]\§ Ä¡ v
CSs]Smhp¶XpamWv.

DZm: C´ybnse hnhn[ kÀ¡ mcnXc kwLS\IÄ¡ v (Ignhv sXfnbn¨


kwLS\IÄ¡ v) tI{µ kÀ¡ mcnsâ AwKoImc¯n\v hnt[bambn hnhn[
tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpsS Iogn ^­v \ÂIp¶p­v. AhÀ \S¯p¶
[À½{]hÀ¯\§ fpw ]mhs¸«hcpsS hnhn[mhiy§ Ä \ndthäp¶Xn\mWv .
kÀ¡ mcnXc kwLS\IÄ em`w IqSmsX sN¿p¶ A¯cw {]hr¯nIÄ
(A\p_Ôambn \ÂIp¶p­v) Xt±i`cW Øm]\§ fpsS NpaXeIfpsS `mKw
Xs¶bmWv. DZm: `h\ \nÀ½mWw, A\mYmeb§ Ä \S¯Â, hr²P\§ fpsS
]cn]me\w, am\knI sshIeyapÅhcpsS ]p\c[nhmkw AKXnIfpsS ]p\c[nhmkw,
hnhn[ ZpcnXmizmk {]hÀ¯\§ Ä apXembh).

Xt±i`cW Øm]\§ Ä AhcpsS ]²XnIÄ X¿mdm¡ pt¼mÄ Cu


Øm]\§ Ähgn sN¿s¸Sp¶ tkh\§ Ä Ahcpambn NÀ¨ sNbvXp ]²Xn tcJbnÂ
DÄs¸Spt¯­Xpw A\phZ\ob klmb§ Ä ]²Xnbn DÄs¸Sp¯n AhÀ¡ v
BbXv \ÂImhp¶XpamWv. AhÀ sN¿p¶ tkh\§ fpw P\§ fpsS/Xt±i`cW
Øm]\§ fpsS/{Kmak`bpsS Adnhn\pw A`n{]mb¯n\pambn kaÀ¸n¡ mhp¶Xpw
Cu kwLS\IÄ¡ v th­ KpWt`màm¡ sf Xt±i`cW Øm]\¯nsâ {Kmak`
AwKoIcn¨ enÌn \n¶pw \ÂImhp¶XpamWv. DZm: kzbwsXmgnepambn _Ôs¸«v
{]tZis¯ F³.Pn.H.IÄ sN¿p¶ {]hr¯nIÄ, kmaqlyt£ a{]hÀ¯\§ fpsS
`mKambn F³.Pn.H.IÄ sN¿p¶ {]hÀ¯\§ Ä ]uct_m[w hfÀ¯p¶Xnsâ
`mKambn sN¿p¶ ]cn]mSnIÄ apXembh.

Npcp¡ n ]dª m 73, 74 `cWLS\m t`ZKXn {]mtZinI kÀ¡ mcpIfpsS


NpaXeIÄ hÀ²n¸n¨n«p­v ({]tXyIn¨v tIcf¯nÂ). BbXn\m Xs¶ tIcf¯nse
Xt±iØm]\§ Ä¡ v Zmcn{Zy\nÀ½mÀP\¯nepw kmaqly\oXn {]Zm\w sN¿p¶Xnepw
{]mtZinI km¼¯nI hnIk\¯neqw {]m[m\amb ]¦phln¡ m\p­v. BbXn\mÂ

28
Xs¶ {Kma]© mb¯v/\K-c-k` {]tZ-i¯v sN¿p¶ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw,
kwØm-\m-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw, {XnXe ]© m-b¯v ]²-Xn-Ifpw, kÀ¡ mcnXc kwL-S-
\-IÄ sN¿p¶ {]hr-¯n-Ifpw aäv GP³kn-IÄ sN¿p¶ {]hr-¯n-Ifpw k¶² tkh-\-
§ fpw Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ -fpsS sam¯w ]²-Xn-bpsS `mK-ambn IW-¡ m¡ n Ah-cp-
ambn CS-s]-«v, P\-Iob CS-s]-S-ep-IÄ¡ v Ah-k-c-ap-­m¡ n e£ y-§ Ä \nd-th-äp-¶-Xn\v
DX-Ip-¶-co-Xn-bn Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä {]m]vXn ssIh-cn-t¡ -­-Xp-­v.

XpSÀ¶pÅ `mK-§ -fn hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw ]cn-]m-Sn-Ifpw


GsX-Ãm-am-sW¶pw F´n-s\¶pw Bb-Xn Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯n\v F{]-Imcw CS-
s]-Sm-sa¶pw Bb-Xnsâ \nÀÆ-lWhpw ^­nwKpw F{]-Im-c-sa¶pw C\w Xncn¨v {]Xn-]m-
Zn-¡ p-¶p. Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v Ah-cpsS e£ yw Ffp¸w \nd-th-äp-¶-Xn\v
BbXv hfscb[nIw D]-I-cn-¡ p-sa¶pw {]Xo-£ n-¡ p-¶p.

]{´­mw ]²-Xnbpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw


]{´­mw ]²-Xn-bn tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ hf-sc-b-[nIw amäw hn`m-h\w
sN¿p-¶p. kvIoap-I-fpsS F®w 59 Bbn Ipd-bpI F¶p-f-f-XmWv {]m[m\ amäw. tI{µm-
hn-j-Ir-X-]-²-Xn-I-fpsS Xmsg ]d-bp¶ amäw hn`m-h\w sN¿p-¶p. hnhn[ ]cn-]m-Sn-IÄ
kwtbm-Pn-¸n-¨vsIm­v kvIoap-I-epsS F®w Ipd-¡ m³ Dt±-in-¡ p-¶-Xv. Hmtcm a{´m-
ebw/Un¸mÀ«vsaâp-IÄ¡ v Iosg Xmsg ]d-bp¶ amä-§ Ä \nÀt±-in-¡ -s¸-«n-«p-­v.

a{´m-ebw/Un¸mÀ«vsaâ v \S¸v kvIoap-I-Ä \nÀt±-in-¡ -s¸-«h


F®w F®w

Irjn & kl-I-cWw 13 6


arK-kw-c-£ Ww 15 3
BtcmKywþIpSpw-_-t£ aw 11 5
{Km-a-hn-I-k\w 6 4
sXmgn 13 2
kvIqÄ hnZym-`ymkw 17 6
]cn-ØnXn & h\w 8 4
\yq\-]-£ -Im-cy-§ Ä 4 1
skjy PÌokv & Fw]-hÀsaâ v 13 5
h\nX & inip hnI-k\w 9 3

{][m-\-s¸«amä-§ Ä
BtcmKyw : \ne-hn-ep-ff 11 F®-am¡ n Ipd-bv¡ Â. tZiob am\-knI BtcmKy ]cn-]m-Sn,

29
tZiob Ub-s_-änIv I¬t{SÄ & {]nh³j³ ]cn-]m-Sn, Im³kÀ {]nh³j³ ]cn-]m-Sn,
hr²P\-§ Ä¡ v Btcm-Ky-]-cn-]mSn F¶nh tZiob t\m¬ I½yq-W-d-_nÄ Unkv Cukv
]cn-]m-Sn-bn³ Iogn-em-¡ Â.

{Kma-hn-I-k-\-¯n³ Iognepff kzÀ® Pb´n kztdm-kvKmÀ tbmP-\, Un.-FÂ.-kn.F


hnI-k\ ]cn-]mSn F¶nh tZiob D]-Po-h\ anj³ ]cn-]m-Sn-bn³ Iogn-em-¡ Â.

h\w : ]cn-ØnXn a³{´m-e-b-¯n³ Iogn Dff kwtbm-PnX h\y-Pohn hnI-k\ ]cn-]m-


Sn-bn³ Iogn t{]mPIvSv Fen-^â v DÄs¸-Sp-¶p.

{]IrXn hn`h kwc-£ Ww : ]cn-ØnXn kwc-£ W ]cn-]m-Sn-bn³ Iogn t{]mPIvSv


ssSKÀ DÄs¸-Sp-¶p.
kvIqÄ FUyp-t¡ -j³. km£ -cX F¶nh te_À & tkmjy PÌokv & Fw]-
hÀsaân³ Iogn-em-¡ Â.
kvIqÄ FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaânÂ, kvIqÄ hnI-k\w e`y-am-¡ n-bp-ff Hcp henb
kvIoap-IÄ & sNdnb kvIoap-IÄ DÄs¸-Sp-¶p.
DZm. `mjm-²ym-]I \nb-a-\w, htbm-P\ hnZym-`ymkw apX-em-bh
sXmgn ]p\-c-[n-hm-k a{´m-eb¯n³ Iogn-ep-ff cm{ãob kzØn `oam-tbm-P\bv¡ p
]Icw aäv 12 kvIoap-IÄ IqSn tNÀ¯v kvIn Uh-e-¸vsaân³ Iogn asämcp henb ]cn-
]mSn X¿m-dm-¡ Â
tkmjy PÌokv & Fw]-hÀsaâ v ]cn-]m-Sn-bn Dff 13 kvIoap-IÄ 5 B¡ n Npcp-¡ m-\p-
ff Xocp-am-\w.

*************************

30
CHAPTER

II

{Kma-hn-I-k\w
31
II. {Kma-hn-I-k-\-h-Ip¸v
I. kwtbm-PnX \oÀ¯S ]cn-]m-e\ ]cn-]m-Sn (IWMP)
BapJw
tIc-f-¯n \S-¸n-em-¡ nb \oÀ¯-S-hn-I-k\ ]cn-]m-Sn¡ v kw`-hn¨ Gähpw
henb A]-Nbw AXns\ Hcp ]cn-ØnXn ]p\-Øm-]-\-¯n-epÅ k¼qÀ® kwtbm-PnX
]²-Xn-bmbn ImWp-¶-Xn\v ]Icw Hä-s¸« \nÀ-½mW{]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯p-¶-Xn\pÅ
]²-Xn-bmbn I­p F¶-XmWv . ]²Xn \nÀÆ-l-W-¯n-\pÅ {]tXyI kwhn-[m-\-¯nsâ
A`mhw Cu ]²-Xn-bpsS asämcp ]cn-an-Xn-bm-bn-cp-¶-p. Ch XcWw sN¿p¶Xn\pÅ ka{K
k¼qÀ®hp amb kwtbm-PnX ]²-Xn-bmWv 2008  Bcw-`n¨ kwtbm-PnX \oÀ¯-S-]-cn-
]m-e-\-]-cn-]mSn.

^­v
tI{µ-kÀ¡ mÀ PnÃm-]-© m-b¯v Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀÖ\ bqWnäv hgn t»m¡ v ]© m-
b¯p IÄ¡ v ^­v \evIp-¶p. t»m¡ v ]© m-b¯v , {Kma-]-© m-b¯pIÄ hgn \oÀ¯S-I-
½n-än-IÄ¡ v ]Ww \evIp-¶p.

Hcp slIvSÀdn\v a-e-{¼-tZi§ fn 15,000/- cq]bpw ka-Xe {]tZ-i-§ -fn 12,000/- cq]bpw
A\p-h-Zn-¡ p-¶p.

þ \oÀ¯-S-hn-I-k\ {]hÀ¯-\§ Ä¡ v sam¯w t{]mP-Ivänsâ 56%


þ Poh-t\m-]m-[n-IÄ \evIm³ 9%
þ Dev]m-Z-\-ta-J-e-bp-ambn _Ô-s¸«eLp-kw-cw-`-§ Ä¡ v 10%
þ `c-W-]-c-amb sNe-hp-IÄ¡ v 10%
þ tamWn-ä-dnwKv 1%
þ hne-bn-cp-¯Â 1%
þ Un.-]n.-BÀ X¿m-dm-¡ Â 1%
þ {]mcw-`-{]-hÀ¯-\-§ Ä 4%
- Øm]\]c-amb sa¨-s¸-Sp-¯Â 5%
þ ]qÀ¯o-I-c-W-L-«-¯n\v 3%
............
BsI 100

]²Xn X¿m-dm¡ n kwØm-\-kÀ¡ mÀ hgn tI{µ-kÀ¡ m-cn-\-b¨v ]²Xn AwKo-I-


cn-¨m-emWv ^­v e`n-¡ p-¶-Xv.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
t»m¡ v]-© m-b-¯p-I-fmWv t{]mP-Iväv Cw¹n-sa-tâ-j³ GP³knIÄ. H¶nÂ
IqSp-X t»m¡ p-IÄ Ds­-¦n IqSp-X {]tZiw DÄs¸-Sp¶ t»m¡ v]-© m-b-¯mbn-
cn¡ pw ]n.-sF.-F.

e£ y-§ Ä
1. a®pw Pehpw ssPh-k-¼¯pw X½n D­m-t¡ ­ ssPh-_Ôw \ne-\nÀ¯p-

32
¶Xn\mh-iy-amb {]hÀ¯-\-§ Ä {Iam-\p-K-X-ambpw imkv{Xo-b-ambpw \S-¸n-em-
¡ pIbpw a®nse Pe-k-´p-en-Xm-hØ \ne-\nÀ¯p-Ibpw sN¿p-I.
2. ag-shÅw ]c-am-h[n kw`-cn-¡ m\pw a®n-te¡ v Cd-¡ m\pw Bh-iy-amb {]hÀ¯-
\-§ Ä \S-¸n-em¡ n Pe-e-`yX Dd-¸m-¡ p-Ibpw `qKÀ`-P-e-hn-X-cWw {Iam\p-K-X-
ambn D.-bÀ¯nsIm­v hcn-Ibpw sN-¿pI.
3. a®v, Pe-kw-c-£ W {]hÀ¯-\-§ Ä imkv{Xo-b-ambn \S-¸m¡ n ImÀjn-I-hn-f-I-
fpsS D¸m-Z\w, D¸m-Z-\-£ -aX F¶nh hÀ²n-¸n-¡ p-I.
4. a®v, Pe-kw-c-£ W {]hÀ¯-\-§ fneqsS {]Ir-Xn-hn-`-h-§ sf B{i-bn¨p Ign-
bp¶ P\-hn-`m-K-§ Ä¡ v IqSp-XÂ sXmgn-e-h-k-c-§ fpw Poh-t\m-]m-[n-Ifpw e`y-
am-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
sXc-sª -Sp-¡ -s¸« kq£ a \oÀ¯S§ -fnse FÃm Ønc-Xm-a-k-¡ mcpw `qan-bp-
Å-hcpw Cu ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-àm-¡ -fm-Wv.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


Ÿ a®pw Pehpw ssPh-k-¼¯pw \ne-\nÀ¯p-¶Xn\pÅ {]hÀ¯-\-§ Ä
Ÿ ag-shÅw ]c-am-h[n kw`-cn-¡ m\pw a®n-te¡ v Cd-¡ m\pw Bh-iy-amb
{]hÀ¯-\-§ Ä
Ÿ ssPh-k-¼¯nsâ timjWw XS-bp¶-Xn\v ]c-am-h[n kwc-£ Ww Dd-¸p-h-cp-
¯pI
Ÿ as®men¸v XS-bp-¶-Xn-\pÅ {]hÀ¯-\-§ Ä
Ÿ a®v, Pe-kw-c-£ W {]hÀ¯-\-§ fneqsS {]Ir-Xn-hn-`-h-§ sf B{i-bn¨p Ign-
bp¶ P\hn-`m-K-§ Ä¡ v IqSp-XÂ sXmgn-e-h-k-c-§ fpw Poh-t\m-]m-[n-Ifpw e`y-
am-¡ Â
Ÿ hcĨ, shÅ-s¸m¡ w XpS-§ n-b-h-bpsS ImTn-\yhpw cq£ -Xbpw Ipd-bv¡ p-¶-Xn-
\pÅ {]hÀ¯-\-§ Ä
Ÿ Xcn-ip-`qan Irjn¡ v D]-bp-à-am-¡ p-¶-Xn-\pÅ ]cn-]m-Sn-I-Ä
Ÿ \mtim³ap-J-ambn sIm­n-cn-¡ p¶ Pe-t{km-X-Êp-IÄ ]p\-cp-Öo-hn-¸n-¡ p-¶-
Xn\pw kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\papÅ {]hÀ¯-\-§ Ä

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. BZys¯ 6 amk-¯n-\p-Ån \S-t¯­ Bkq-{X-W-L-«-¯n hni-Z-amb
t{]mPIväv dnt¸mÀ«v(Un.-]n.-bp) X¿m-dm-¡ p-¶p.
2. Bdp-am-k-¯n-\p-ti-j-ap-Å c­c hÀj-amWv \nÀÆ-l-W-L-«w. FÃm {]hÀ¯n-I-
fpw Cu L«-¯n \nÀÆ-ln-¡ Ww.
3. \nÀÆ-l-W-w Ign-ª pÅ 12 apX 18 amk-¡ mew XpSÀ{]hÀ¯-\-§ fpsS L«-am-
Wv.

\nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä
kwL-S-\m-kw-hn-[m-\-§ Ä
PnÃm Bkq-{X-W-k-an-Xn(DPC)
PnÃm-Xe tImÀUnt\j³ I½nän (DLLC)
t»m¡ vXe tImÀUnt\j³ I½nän (BLLC)

33
{Kma-]© mb¯vXe \oÀ¯S I½nän
\oÀ¯S I½nän
\oÀ¯S Ab¡ q-«-§ Ä

kmt¦-XnI -kw-hn-[m-\-§ Ä
kwØm-\-Xe t\mUÂ GP³kn (SLNA)
PnÃm-X-e-hm-«ÀsjUv sk Iw Smäm skâÀ (WCDC)
t»m¡ vXe -hm-«ÀsjUv Uh-e-¸vsaâ v Sow (WDT)

sF.-U-»yp.-Fw.]n bpsS \nÀÆ-l-W-G-P³kn-bmb t»m¡ v ]© m-b-¯p-IÄ¡ v


Un.-]n.-BÀ X¿m-dm-¡ p-¶-Xn-\mbn sSIv\n-¡  kt¸mÀ«vHmÀK-ss\-tk-j-\mbn Cu taJ-
e-bn anIhp sXfn-bn¨ Øm]-\-§ sf /kwL-S-\-Isf \ntbm-Kn-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.
\oÀ¯S Ab¡ q-«-§ -fmWv Cu ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.

Un.-]n.-Bdn\v AwKo-Imcw e`n-¡ p¶tXmsS XpSÀ¶pÅ 3 hÀj-§ -fn ]²-Xn-I-


fpsS \nÀÆ-lWw \S-¯Ww. hni-Z-amb ]²-Xn-tc-J-bpsS H¸w Xs¶ hmÀjn-I-]-²-Xn-I-
fpw X¿m-dm-¡ p-¶p. Hmtcm hÀjhpw AXmXv ]²-Xn-IÄ¡ v Un.-]n.-kn bpsS {]tXyI
AwKo-Imcw thWw.

]n.-sF.F , {Kma-]-© m-b¯v Ch-bpsS t\cn-«pÅ taÂt\m-«-¯n \oÀ¯S


I½nän, \oÀ¯S Ab¡ q-«-w F¶-h-cmWv {]mcw-`-{]-hÀ¯n-IÄ DÄs¸-sS-bpÅ FÃm
{]hÀ¯n-Ifpw \S-t¯-­-Xm-Wv. {]hÀ¯n-IÄ kv¡ nÂUv te_À {Kq¸v /Fw.-Pn.-F³.-
BÀ.-C.-Pn.-Fkv te_À Sow BWv \nÀÆ-ln-t¡ ­Xv.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpsS ]¦v


Cu ]cn-]mSn ]qÀ® P\-]-¦m-fn-¯t¯msS ]© m-b¯vcmPv kwhn-[m-\-¯n-
eqsSbmWv \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. ]²Xn Bkq-{X-Ww, \nÀÆ-l-Ww, tamWn-ä-dnw-Kv F¶nh
{XnX-e-]-© m-b-¯p-I-fmWv \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xv.

\oÀ¯S Ab¡ q-«-§ fpsS cq]o-I-cWw , ]© m-b¯vXe \oÀ¯S-I-½nän cq]o-


I-cWw XpSÀ¶pÅ Ah-bpsS {]hÀ¯-\-§ Ä F¶n-hbv¡ v {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ
t\XrXzw \evIWw.

t»m¡ vXe tImÀUn-t\-j³ I½n-än, -hm-«ÀsjUv Uh-e-¸vsaâ v Sow F¶nh-bpsS


{]hÀ¯-\-§ Ä¡ v t»m¡ v -]-© m-b-¯p-IÄ t\XrXzw \evIWw .

]²-Xn-kw-tbm-P\ km[y-X-IÄ
{]Ir-Xn-hn-`-h-§ -fpsS kwc-£ -W-¯n-eqsS Ømbn-bmb hnI-k-\-¯n\pÅ ]cn-
]m-Sn-IÄ Bhn-jvI-cn-¡ p-¶-Xn sF.-U»p.Fw.]n ]²Xn D]-tbm-K-¸-Sp¯mw. sXmgn-ep-d-
¸p-]-²-Xn, Fkv.-Pn.-F-kv.ssh ]²-Xn, Irjn-h-Ip-¸v, arK-kw-c-£ -W-h-Ip-¸v, £ oc-hn-I-k-\-
h-Ip-¸v, a®vkw-c-£ -W-h-Ip¸v F¶o hIp-¸p-I-fpsS ]²-Xn-Ifpw kwtbm-Pn-¸n-¡ p-hm³
Ignbpw . Zmcn-{Zy-e-Lq-I-c-W -{]-hÀ¯-\-§ -fpsS kwtbm-P-\- km-[y-X-IÄ ]c-am-h[n
{]tbm-P-\-s¸-Sp-¯mw.

34
II. kzÀ®Pb´n {Kma-kz-tdmkvKmÀ tbmP\ (F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh)

BapJw
kzmX-{´ym-\-´c `mcXw A`n-ap-Jo-I-cn-bvt¡ ­n h¶ Gähpw henb {]iv\w
{Kmao-W-ta-J-e-bnse Zmcn-{Zy-am-bn-cp-¶p.-CXv ]cn-l-cn-¡ p-¶-Xn-\mbn ]e Zmcn-{Zy-
\nÀ½mÀP\]²-Xn-Ifpw tI{µ kÀ¡ mÀ Bhn-jvI-cn¨p \S-¸n-em¡ n hcp-¶p. 1999 G{]nÂ
apXÂ \S-¸nem-¡ n hcp¶ ]²-Xn-bmWv F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh. {Kmao-W-ta-J-e-bnse Zcn-{Zy
P\-§ -fpsS kzX-kn-²-amb Ign-hp-I-Ä ]cn-t]m-jn-¸n¨v [mcmfw sNdp-InS kwcw-`-§ Ä
Bcw-`n¨v D¸m-Z\þtk-h-\ -ta-J-e-Isf ]cn-t¸m-jn-¸n¡ mw F¶XmWv Cu ]²-Xn-I-
fpsS khn-ti-jX.

^­v
F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh ^­nsâ 75% tI{µ kÀ¡ mcpw 25% kwØm-\-kÀ¡ m-cp-
amWv hln-¡ p-¶-Xv. F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh Hcp hmbv]m-þ-k-_vknUn ]²-Xn-bm-Wv. hmbv]-
¡ mWv {]m[m\yw \ÂIp-¶-Xv. t{]mP-Iväp- AS-¦ensâ 30% s]mXp-hn-`m-K-§ Ä¡ pw 50%
]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ pw ]c-am-h[n bYm-{Iaw 7500/- cq] 10000/- F¶o \nc-¡ nÂ
k_vknUn e`n-¡ pw. {Kq¸p-IÄ¡ v HcmÄ¡ v 10000/- cq]-bn A[n-I-cn-¡ msX 1.25 e£ w
cq] k_vknUn e`n-¡ pw. Cdn-tK-j³ {]hÀ¯n-IÄ¡ v ]cn-[n-_m-[-I-a-Ã. k_vknUn
_m¡ v F³UnwKv BWv. Fkv.-Pn.-F-kv.ssh e£ y-an-Sp-¶-Xv. Zmcn-{Zy-Ip-Spw-_-§ sfbmb-
Xn-\m BsI XpIbpsS 50% ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ pw. 40% h\n-X-IÄ¡ pw, 15%
\yq\-]-£ ¯n\pw, 3% hnI-emwK-À¡ pambn amän-sh-¨n-cn-¡ p-¶p.

\nÀÆl-W-Øm-]\w
t»m¡ v]-© m-b-¯pIfn-eqsSbmWv Cu ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.-Pn-Ãm-]-© m-b-
¯nsâ Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀP\hn-`m-Kw(-]n.-F.-bp), ]© m-b-¯v cmPv Øm]-\-§ Ä, _m¦p-IÄ,
sse³ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ F¶nhbpsS klm-b-t¯msSbmWv Cu ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-
Xv. t»m¡ -Xe F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh I½nän, PnÃm-Xe F-kv.-Pn.-F-kv.-ssh I½nän F¶n-
hbpw Cu ]²Xn {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v taÂt\m«w hln-¡ p-¶p.

e£ y§ Ä
1. hcp-am-\-hÀ²-\-hn-eqsS Zcn-{Z-Ip-Spw-_-§ sf Ønc-ambn Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v apI-
fn sIm­p-h-cn-I.
2. Zcn-{Z-Ip-Spw-_-§ fnse AwK-§ sf tNÀ¯p-sIm­v kzbw-k-lm-b-kw-L-§ Ä
cq]o-I-cn¨v AhÀ¡ v Bh-iy-amb ]cn-io-e\w, _m¦v hmbv], k_vknUn F¶nh
\evIn hcp-am-\-hÀ²-\-hn\pw klm-bn-¡ p¶ ]pXnb sXmgn kwcw`§ Ä- B-cw-
`n-¡ pI.
3. kzbw-k-lm-b-kw-L-§ Ä¡ v Bh-iy-amb sshZ-Kv[y-]-cn-io-e\w, kwcw-`-¯nsâ
\S-¯n-¸n-\m-h-iy-amb ASn-Øm-\-ku-I-cy-§ Ä e`y-am-¡ Â, hn]-W-\-kw-hn-[m-\-
§ Ä Hcp-¡ Â.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
_n.]n-.F sk³kkv enÌn \n¶pw {Kma-k` hgn Is­¯p¶ Zmcn-{Zy-tc-
Jbv¡ v Xmsg-bpÅ IpSpw-_-§ -fmWv KpW-t`m-àm-¡ Ä.

35
hyàn-I-tfbpw {Kq¸p-I-tfbpw Cu ]²Xn hgn klm-bn-¡ mw. {Kq¸v kao-]-\-
¯n\mWv ap³K-W\kmaq-ly-kw-Lm-S-\-¯n-eqsS Zcn-{Z-Ip-Spw-_-§ sf kwL-Sn-¸n¨v cq]o-
I-cn-¡ p¶ {Kq¸p-I-fmWv {][m-\-Kp-W-t`m-àm-IÄ.

Hcp k-lm-b-kw-L¯n 10 apX 20 hsc AwK-§ -fm-Imw. F¶m acp-`qan, ae-


\n-c-¡ p-IÄ F¶o ZpÀL-S {]-tZ-i-§ -fn Pohn-¡ p-¶-hÀ, hnI-emw-KÀ F¶n-h-cpsS
{Kq¸n 5 apX 20 hsc AwK-§ Ä aXn. {Kq¸nse AwK-§ -fn FÃm-hcpw _n]n-FÂ-þÂ
s¸«-h-cm-bn-cn-¡ -Ww. F¶m 20% apX 30 % hsc _n]n-FÃn\v sXm«p apI-fnepÅ F.-]n.-
F-Ãn \n¶pw AwK-§ Ä BImw. HutZym-KnI `mc-hm-ln-Xz-¯n-t\m, k_vkn-Unt¡ m
ChÀ AÀl-c-Ã.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


Dev]m-Z-\-þ-tk-h\ taJ-e-I-fnse kwcw-`-§ Ä Gsä-Sp-¡ mw. Dev]m-Z-\-taJebnÂ
Irjn, arK-kw-c-£ -Ww, sNdp-In-S-hy-h-km-bw XpS-§ nb GXp taJ-e-bn-sebpw kwcw-`-§ -
fm-hmw.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. _n]n-F sk³kkv enÌn \n¶pw Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bpÅ IpSpw-_-§ -
sf {Kma-k` Is­¯p¶p.
2. kmaq-ly-kw-Lm-S-\-¯n-eqsS Zcn-{Z-Ip-Spw-_-§ sf kwL-Sn-¸n¨v {Kq¸p-IÄ cq]o-I-
cn-¡ p-¶p.
3. {Kq¸v cq]o-I-cn-¨-Xn\v tijw 6 amkw Ign-ª m t{KUv sN¿p-¶p.
4. t{KUnw-Kn hnP-bn-¡ p¶ kwL-§ Ä¡ v Ah-cpsS tImÀ¸kv ^­nsâ Asn-
Øm-\¯n Ipd-ª Xv 5000/-þ cq]bpw IqSn-bXv 10000/þ cq]bpw dnthmÄhnwKv
^­v A\p-h-Zn-¡ p¶p. {Kq¸v tImÀ¸-knsâ 4 Cc«n XpI hmbv]bpw {]hÀ¯-\-an-
I-hnsâ ASn-Øm-\-¯n 20000/- cq] hsc dnthmÄhnwKv ^­pw A\p-h-Zn-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv.
5. dnthmÄhnwKv ^­v e`n¨v 6 amk-¯n\p tijw 2þmw t{KUnwKv \S-¯p-¶p.
6. c­mas¯ t{KUnwKn\v hnP-bn-¡ p-¶-hÀ¡ v km¼-¯nI {]hÀ¯-\-§ Ä Gsä-Sp-
¡ p-hm- \pÅ t{]mPIväv X¿m-dm¡ n _m¦n \evIp-¶p.
7. KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v Bh-iy-m\p-k-cWw c­p Xcw ]cn-io-e-\-§ Ä \evIp-¶p.
c­v Znhkw \o­p-\nÂIp¶ ASn-Øm\ Ah-t_m-[-]-cn-io-e-\hpw {]hr-¯n-
IÄ \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xn-\pÅ sshZ-Kv[yhpw ]cn-io-e-\hpw \evIp-¶p.
8. {Kq¸n\v kwcw`w Bcw-`n-¨v {]hÀ¯-\-§ Ä \S¯p-¶-Xn\pÅ ASn-Øm\
kuIcy§ Ä Hcp-¡ p-¶p.
9. kwcw-`-IÀ Dev]m-Zn-¡ p¶ Dev]-¶-§ Ä¡ v hn]-W\ kuIcyw cq]-s¸-Sp-¯p-¶p.

\nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm-X-e-¯n PnÃ-]-© m-b-¯v, ]n.F.bp PnÃm-Xe Fkv.-Pn.-F-kv.ssh I½nän
F¶n-hbpw t_m¡ vX-e-¯n t»m¡ v ]© m-b¯v t»m¡ vXe Fkv.-Pn.-F-kv.ssh I½nän
F¶nbpw \nÀÆ-l-W-þ-tam-Wn-ä-dnwKv Npa-X-e-IÄ \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀP-\hpw {]mtZ-inI km¼-¯nI hnI-k-\hpw {]tZ-inI kÀ¡ m-

36
cpsS Npa-X-e-bmWv. {]mtZ-in-I-ambpw AÃm-sXbpw e`y-am-¡ p¶ hn`-h-§ Ä D]-tbm-K-s¸-
Sp¯n sa¨-s¸« kmt¦-XnI ]cn-io-e\w \evIn anI¨ Dev]-¶-§ fpw \nÀ½n-¡ p¶ t{]mP-
Iväp-IÄ¡ v cq]w \ÂIm³ {Kma/t»m¡ v ]© m-b-¯p-IÄ ap³ssI FSp-¡ -Ww.

{Kq¸p-I-fpsS t{KUnw-Kv, t{]mP-IvSp-IfpsS Bkq-{XWhpw X¿m-dm-¡ epw ASn-


Øm\kuI-cy-§ Ä Bkq-{XWw sshZKv[y ]cn-io-e-\w, hyàn-KX kztdm-kvKm-cn-Isf
Is­-¯Â, hmbv]m A\p-h-Zn-¡ p-¶-Xn\v ap³]pw ]n³]papÅ {Kq¸p-I-fpsS {]hÀ¯-\-
§ Ä hne-bn-cp-¯Â XpS-§ nb Imcy-§ -fn ^e-{]-Z-amb ]¦v \nÀÆ-ln-¡ p-hm³ Xt±-i-
kzbw`c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v Ignbpw.

Dev]m-Z\w, kwkv¡ -c-Ww, KpW-\n-e-hmc ]cn-tim-[-\, kw`cWw Unssk³,,


hmey-A-Un-j³, hn]-W\w F¶n-h-bvs¡ Ãmw ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä Hcp-¡ p-¶-Xn\v
t»m¡ v/PnÃm ]© m-b-¯p-IÄ t\XrXzw \evtI-­-Xp-­v.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
{Kma/t»m¡ v/PnÃm ]© m-b-¯p-IÄ¡ v kzbw-k-lm-b-kw-L-§ Ä hgn Dev]m-Z-\-
ta-J-e-bnepw tkh-\-ta-J-e-bnepw kq£ -a-kw-cw-`-§ Ä Bcw-`n-¡ p-¶-Xn-\pÅ t{]mP-Iväp-
IÄ¡ v cq]w \evIm-hp-¶-Xm-Wv. ImÀjn-I-þ-ar-K-kw-£ -W-ta-J-e-I-fn Dev]m-Z-\-hÀZ-[-\-
hn\pw,aq-ey-hÀ²nX Dev]-¶§ fpsS \nÀ½m-W-¯n\pw Fkv.-Pn.-F-kv.ssh D]-tbm-K-s¸-Sp-
¯mw. {]mtZ-in-I-kÀ¡ m-cp-I-fpsS ssPh-am-en-\y-kw-kv¡ -cWw Dev]m-Z-\-ta-J-e-bnse
t{]mP-Iväp-IÄ, kq£ -a-kw-cw-`-§ Ä, {]mtZ-in-I-hnI-k-\-t{]m-P-Iväp-IÄ, kv{Xoim-ào-c-
cW t{]m-P-Iväp-IÄ, Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀP\ t{]m-P-Iväp-IÄ XpS-§ n-bh ^e-{]-Z-ambn Fkv.-
Pn.-F-kv.ssh ]²-Xn-bp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ mw.

III. tZiob {KmaoW D]-Pn-h-\-an-j³ (Nationla Rural


Livelihood Mission)
BapJw
kzÀ®-P-b-´n-{Km-a-tdm-kvKmÀtbmP\ {]hÀ¯-\-s¯-¡ p-dn-¨pÅ ]T-\-§ -fnÂ
\n¶pw a\-Ên-em-¡ nb ]cn-an-XnIÄ ]cn-l-cn-¡ p-hm\mWv tZiob {KmaoW D]-Pn-h-\-an-
j³ ]²-Xn¡ v cq]w \ÂIn-bn«pÅXv. kzbw-kw-Lm-[njvTnXhpw hyh-Øm-]n-X-hp-amb
kmaq-ly-k-am-l-c-W-¯n-eq-sSbpw Imcy-tijn hÀ²n-¸n-¡ p¶ {]hÀ¯-\-§ -fn-eq-sSbpw
ss\]p-Wy-hn-I-k-\-¯neq-sSbpw Zcn-{Z-cmb {Kmao-W-P-\-§ -fpsS PohnX \ne-hmcw kpØ-
c-am-bn hÀ²n-¸n-¡ p-I- F¶ e£ yt¯msS-bmWv tZiob {KmaoW D]-Pn-h-\-an-j³
{]hÀ¯\w Bcw-`n-¡ p-hm³ t]mIp-¶-Xv.

^­v
F³ BÀ FÂ Fw Hcp Bh-iym-[n-jvTnX ]²Xn Bbn-cn-¡ pw. {Kma-Xew apXÂ
FÃm Xe-§ -fn-ep-apÅ s^U-td-äUv kwhn-[m\w cq]-s¸-Sp-¯p-¶Xn-\mbn Xmsg ImWp¶
coXn-bn Hä XhW {Km³Uv \ÂIp-¶p.

{Kma-]-© m-b¯v Xew þ 10,000/---


t»m¡ v Xew þ 20,000/---
PnÃm-Xew þ 1,00,000/---

37
hmbv]m-[n-jvTnX ]cn-]m-Sn-bmbXn\m NphsS tNÀ¡ p¶ Xp¯n k_vknUn \evIp-
¶p.

hn`mKw XpI (cq-]-bnÂ)


s]mXp-hn-`mKw þ 15,000/---
]«n-I-PmXn KpW-t`m-àm-¡ Ä þ 20,000/---
kzbwklm-b-kwLw þ 2,50,000/---
dnthmÄhnwKv ^­v þ 15,000/---

IqSmsX ]eni \nc¡ v 7 iX-am\¯n\v apI-fn h¶m ]eni \nc-¡ n\v k_vknUn.

e£ y-§ Ä
Øm]-\-h-XvI-c-W-¯n-eq-sSbpw kmaq-ly-k-am-l-cW-¯n-eqsSbpw Zcn-{Z-cmb
{Kmao-W-P-\X¡ v kpØnc D]-Pn-h-\-amÀ¤w km[y-am-¡ p-¶p.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
kzbw klm-b-kw-L-§ Ä (_n-]n-F enÌn DÄs¸-«-hÀ)

{]hÀ¯-\-§ Ä
Ø - - - - - -tZiob {KmaoW D]-Pn-h-\-an-jsâ ]n´pWm kwhn-[m-\-§ Ä cq]s¸Sp¯m³
Ø -kmÀÆ-{XnI kmaq-ly-k-am-l-cWw
Ø -Zcn-{Z-ccpsS Øm]-\-h-XvI-c-Ww
Ø -Bh-iym-[n-jvTnX X{´w cq]-s¸-Sp-¯Â
Ø -]cn-io-e-\hpw Imcy-tijn hnI-k-\hpw
Ø dnthmÄhnwKv ^­pw aqe-\-[- k-_vkn-Unbpw A\p-h-Zn-¡ Â
Ø -]eni \nc-¡ n\v k_vknUn A\p-h-Zn-¡ Â
Ø -]Ý-m¯e kuIcy krjvSnbpw hn]-W-\-]n-´p-Wm-kw-hn-[m-\hpw krjvSn-¡ Â
Ø -Imcy-ti-jn-hn-I-k\wþsXm-gn km[yXm t{]mP-Iväp-I-fpsS cq]o-I-cWw

IV. alm-ßm-KmÔn tZiob {KmaoW sXmgn-ep-d¸v ]²Xn


BapJw
2005 sk]vX-_À 5mw XobXn C´y³ ]mÀe-saâ v ]mÊm-¡ nb tZiob {KmaoW
sXmgn-ep-d¸v \nb-a-¯nsâ ASn-Øm-\-¯n 2006 apX Bcw-`n¨ ]²-Xn-bmWv tZiob
{KmaoW sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn. sXmgn Bh-iy-s¸-Sp¶ hyàn-IÄ¡ pw, IpSpw-_-¯n\pw,
sXmgnepw thX-\hpw ka-b-_-Ôn-X-ambn \ÂIpI F¶ Bi-bs¯ \nb-a-]-c-ambn Dd-
¸m-¡ p¶p F¶-XmWv Cu \nb-a-¯nsâ khn-ti-j-X. Ah-Im-i-[n-jvTn-Xhpw Bhiym-[n-
jvTn-Xhpamb kao-]\w, {]IrXn hn`-h-]-cn-]m-e-\-¯n\v Du¶Â \ÂIn-sIm-­pÅ hn`-h -
A-Sn-¯d iàn-s¸-Sp-¯Â, AXn-epsS Zmcn-{Zys¯ AXn-Pn-hn-¡ p-¶-Xn\v Bh-iy-amb
kpØn-c-hn-I-k\w F¶nh sXmgn-ep-d¸v \nb-a-¯nsâ ASn-Øm-\-in-e-I-fm-Wv.

38
^­v
_UvPäv hnln-X-¯n A[n-jvTn-X-aà Cu ]²Xn. sXmgn-se-Sp-¡ m³ X¿m-dmbn
apt¶m«v hcp-¶-hÀs¡ Ãmw sXmgn \evIm-\pÅ ^­v e`y-am-¡ p¶p F¶-XmWv Cu
]²XnbpsS {]tXy-I-X. sXmgn-em-fn-IÄ¡ v \evtI­ Iqen 100 iX-am-\hpw tI{µ-kÀ¡ mÀ
\-evIp¶p. 40 iX-am-\w hcp¶ km[-\-L-S-I-¯nsâ 75 iX-am-\hpw tI{µ-kÀ¡ mÀ
\-evIp¶p. PnÃm t{]m{Kmw tImÀUn-t\-ä-dmb PnÃm If-IvSÀ t»m¡ v t{]m{Kmw Hm^o-
kÀ¡ v ^­v \evIp¶p. t»m¡ v t{]m{Kmw Hm^o-kÀ {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ¡ v Bh-iym-\p-
k-cWw ^­v \evIp¶p. {Kma-]-© m-b-¯p-IfpsS te_À _UvP-äv, hmÀjn-I-IÀ½-]-²Xn
F¶n-hbpsS ASn-Øm-\-¯n-emWv ^­v \evIp¶Xv.

\nÀÆ-lW kwhn-[m\w
sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bn t\Xr-Xz-]-c-amb Hcp ]¦mWv sXmgn-ep-d¸v \nbaw ]© m-
b-¯p-IÄ¡ v \ÂIn-bn-«p-ÅXv. ]²Xn Bkq-{XWw, \nÀÆ-l-Ww, hne-bn-cp-¯Â,
tkmjy BUnäv XpS-§ nb FÃm taJ-e-I-fnepw apJy-Np-a-Xe {Kma-]-© m-b-¯p-
IÄ¡ mWv.

e£ y-§ Ä
1. {Kmao-W-A-hn-ZKv² IpSpw-_-§ Ä¡ v {]Xn-hÀjw 100 Znhkw A[n-IsXmgn Zn\-
§ Ä Dd¸p \ÂIpI
2. {]IrXn hn`h ]cn-]m-e\w
3. kpØ-c-hn-I-k\w
4. Bkq-{X-Ww, \nÀÆ-l-Ww, hne-bn-cp-¯Â {]{In-b-I-fn ]¦m-fn-¯-k-ao-]-\w.

KpW-t`m-à-¡ Ä
{Kma-]-© m-b-¯p-Ifn Ønc-Xm-a-Ê-¡ mcpw 18 hbÊv ]qÀ¯o-I-cn¨ FÃm-
hÀ¡ pw Cu ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-àm-¡ -fmImw. {Kma-]-© m-b-¯n t]À cPn-ÌÀ
sNbvXv sXmgn ImÀUv e`n-¨m am{Xta sXmgn-en\v At]£ \ÂIm³ Ign-bq.-sXm-gn-em-
fn-I-fn aq¶n-sem¶v `mKw kv{Xo sXmgn-em-fn-I-fm-bn-cn-¡ -Ww.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. Pe-kw-`-c-Whpw kwc-£ -Whpw
2. hcĨ-m\n-h-cW {]hÀ¯-\-§ Ä
3. Pe-tk-N-\-I-\m-ep-IÄ, sNdp-In-S-kq-£ a Pe-tk-N-\-tXmSp-IÄ F¶nh A`n-hr-
²n-s¸-Sp-¯Â
4. ]«n-I-Pm-Xn, ]«n-I-hÀ¤w, Zmcn{Zytc-Jbv¡ v Xmsg-bpÅ IpSpw-_-§ Ä, an¨-`qan
In«n-b-hÀ, Cµn-cm-B-hmkv tbmP-\-bpsS KpW-t`m-àm-¡ Ä, sNdp-InS IÀj-IÀ,
\ma-am-{X-IÀj-IÀ(-A© v G¡ Àhsc Irjn `qan-bp-Å-hÀ) F¶n-h-cpsS ssIh-i-
`q-an-bn Pe-tk-N\ kuIcyw tlm«n-IĨÀ¹m-tâ-j³, `qhn-I-k\ {]hÀ¯-\-
§ Ä.
5. ]c-¼-cm-KX Pe-t{km-X-Êp-I-fpsS A`n-hr-²n-s¸-Sp-¯Â
6. `qhn-I-k\w
7. shÅ-s¸m¡ \nhm-cWw
8. GXv Imem-h-Ø-bnepw k© m-c-tbm-Ky-amb tdmUp-IÄ (BsI XpI-bpsS 10%
am{Xw)
9. {Kma/_vtfm¡ v ]© mb¯v Xe¯n `mcXv \nÀ½m¬, cmPohvKmÔn

39
tkhmtI{µ \nÀ½mWw
10. ImÀjnI taJebnse shÀanIt¼mÌnwKv , F³.F.Un.C.]n. It¼mÌnwKv,
{ZhyssPhhf \nÀ½mWw
11. hfÀ¯parK ]cn]me\hpambn _Ôs¸« {]hr¯nIÄ (tImgnIqSpIÄ,
B«n³IqSpIÄ ,I¶pImensXmgp¯nse (Fcp¯nÂ) Dd¸pÅ Xd \nÀ½mWw,
I¶pImenIfpsS sXmgp¯nse aq{Xkw`cWn \nÀ½mWw,
]pÂsXm«n\nÀ½mWw, I¶pImenIfpsS ]qcImlmcamb AtkmfIrjn .
ImenIÄ¡ v Bhiyamb Fcp¯n \nÀ½mWw, ImenIÄ¡ v Bhiyamb
Imen¯oä \nÀ½mWw
12. aÕy_Ô\w kw_Ôn¨v s]mXpØe§ fnse kok¬ A\pkcn¨pÅ
aÕyIrjn ,
13. Xoc{]tZi§ fnse aÕy_Ô\ {]hr¯nIÄ , aÕyw DW¡ p¶Xn\pÅ
bmÀUv \nÀ½mWw, XpS§ nb {]hr¯nIÄ
14. {KmaoW ip²PehnXcW ]²XnIÄ þ aen\Pew kwkv¡ cn¡ m\pÅ
tkm¡ v]näv \nÀ½mWw, ag¡ pgn\nÀ½mWw
15. {KmaoW ipNnXzhpambn _Ôs¸« {]hr¯nIÄ (hyànKX I¡ qkpIÄ,
kvIqÄ tSmbvseäv\nÀ½mWw , AwK\hmSn tSmbvseäv \nÀ½mWw ,
Jc{Zhyamen\y\nÀ½mÀÖ\ {]hr¯nIÄ F¶nh)
16. kwØm\ kÀ¡ mcpambn BtemNn¨v tI{µkÀ¡ mÀ hnÚm]\w sN¿p¶
aänXc {]hr¯nIfpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
· hn]p-e-amb {]N-c-W-{]-hÀ¯-\-§ Ä
· sXmgn-en\p cPn-ÌÀ sN¿Â
· sXmgn-Â ImÀUv \ÂIÂ
· sXmgn-en\pÅ At]£ kzoI-cn-¡ Â
· At]-£ -I\v ssI¸äv ckoXv \ÂIÂ
· sXmgn A\p-h-Zn-¡ Â
· Bgv¨-tXmdpw thX\w \ÂIÂ
· Bh-iy-sa-¦n sXmgn-en-Ãmbva thX\w \ÂIÂ
· sXmgn Øe¯v kuI-cy-§ Ä e`y-am-¡ Â
· hnPn-e³kv tamWn-ä-dnwKv I½nän cq]o-I-cWw
· Adn-bm-\pÅ Ah-Imiw kwc-£ n-¡ Â
· te_À _UvPäpw hmÀjn-I-IÀ½-]-²-Xnbpw X¿m-dm-¡ Â

\nÀÆ-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä


{Kma-]-© m-b¯v `c-W-k-anXn {Kma-]-© m-b¯vXe D]-tZ-iI-k-anXn, {Kma-k`
sXc-sª -Sp¯ hnPn-e³kv tamWn-ä-dnwKv I½n-än, {Kma-k` \S-¯p¶ tkmjy HmUnäv
XpS-§ n-bh Cu ]²XnbpsS am{Xw {]tXy-I-X-bm-Wv.

tamWn-ä-dnwKv \S-¯p¶Xn\mbn {Kma/t»m¡ v/Pnà Xe-§ -fnepw, kwØm-\-X-e-


¯nepw hn]p-e-amb kwhn-[m-\-§ Ä D­v. IqSmsX ]cmXn ]cn-lm-c-kw-hn-[m-\-§ fpw
{Kma/t»m¡ v/Pnà Xe-§ -fn {]hÀ¯n-¨p-h-cp-¶p. Hmtcm Xe-¯nepw e`n-¡ p-¶-]-cm-Xn-
IÄ¡ pw 5 Znh-k-¯n-\Iw At\z-jWw \S¯n 7 Znh-k-¯n-\Iw Xr]vXn-I-c-amb adp-]Sn
\ÂtI-­-Xm-Wv.

40
Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v
ap³Im-e-sXm-gn ]²-Xn-I-fn ]© m-¯p-IÄ¡ v Hcp \nÀÆ-lW GP³kn-bpsS
am{Xw ]Z-hn-bmWv D­m-bn-cp-¶-Xv. F¶m sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bn t\Xr-Xz-]-c-am-b
]¦mWv \nbaw ]© m-b-¯p-IÄ¡ v \ÂIn-bn-«p-Å-Xv. ]²Xn Bkq-{XWw, \nÀÆ-l-Ww,
hne-bn-cp-¯Â, tkmjy HmUnäv XpS-§ nb FÃm taJ-e-I-fnepw apJy-Np-a-Xe {Kma-]-© m-
b-¯p-IÄ¡ m-bn-cn¡ pw F¶mWv sXmgn-ep-d¸v \nbaw hyà-am-¡ p-¶-Xv. Zmcn-{Zy-
\nÀ½mÀÖ\w , kpØn-c-hn-I-k\w XpS-§ nb ]© m-b-¯p-I-fpsS `c-W-L-S-\m-]-c-amb
Npa-X-e-IÄ \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xn Cu ]²-Xn¡ v henb ]¦v hln¡ m\mIpw.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
a®v, Pew, ssPh-k-¼¯v F¶nh kwc-£ n-¡ p¶ hnhn[ CXc ]²-Xn-I-fp-ambn
hfsc ^e-{]-Z-ambn sXmgn-ep-d-¸v]-²-Xnsb kwtbm-Pn-¸n-¡ mw. ImÀjn-I-þ-ar-K-kw-c-£ -W-
ta-J-e-bnse t{]mP-Iväp-IÄ¡ v sXmgn-ep-d-¸v]-²-Xnbnse km[y-X-IÄ {]tbm-P-\-s¸-Sp-
¯mw. \oÀ¯-Sm-[n-jvTn-X-hn-I-k\w F¶ kz]v\w bYmÀ°y-am-¡ p-hm³ Cu ]²-Xn Ah-
kcw \evIp-¶p.

V. Cµncm Bhmkv tbmP-\ (IAY)


BapJw
a\p-jysâ ASn-Øm\ Bh-iy-§ -fn Gähpw {][m-\-s¸-«Xv hoSv BWv. hoSv
Hcp km[m-c-W- ]u-c\v km¼-¯n-I-km-aq-ln-I-kp-c-£ nXXzw am{X-aà A´kpw {]Zm\w
sN¿p-¶p. 1996 P\p-hcn H¶v apX-emWv sF.F.ssh Hcp kzX-{´-]-²-Xn-bmbn XoÀ¶-Xv.

^­v
tI{µ-kw-Øm\ kÀ¡ m-cpIÄ 75:25 F¶ A\p-]m-X-¯n XpI ]¦n-Sp-¶p.
]pXnb hoSnsâ \nÀ½m-W-¯n\v ka-X-e-{]-tZ-i-§ -fn 45000 cq]bpw ZpÀL-S-{]-tZi/ae-
{¼-tZ-i-§ -fn 48500 cq]bpw \evIp-¶p. `h-\-]-cn-jv-I-cW¯n\v 15000 cq]bmWv \evIp-¶-
Xv.
F¶m tIc-f-¯n tI{µ-kÀ¡ mÀ [\-k-lm-b-amb 48500 cq]bv¡ v ]pdta
{Kma/t»m¡ v PnÃm ]© m-b-¯p-IÄ A[nI hnln-X-ambn KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v XpI
\ÂIp-¶p-­v. Gähpw ]pXnb \nc-¡ -\p-k-cn¨v s]mXp-hn-`m-K-§ Ä¡ pw, ]«n-I-Pm-Xn-
¡ mÀ¡ pw tI{µ-k-lm-b-apÄs¸sS 2 e£ w cq]bpw \ÂIp-¶p-­v.

[\-k-lmbw IqSmsX Hcp sF.-F.ssh KpW-t`m-àm-hn\v Bh-iy-sa-¦n 20000


cq] _m¦v hmbv] e`n-¡ p-¶-XmWv. Cu hmbv]¡ v Un.-BÀ.sF \nc-¡ mb 4% ]eni
\ÂInbm aXn.

BsI sF.-F.ssh ^­nsâ 20% {IUnävþIwþk-_vkn-Un-b-\p-k-cn¨v ]pXnb


`h\\nÀ½m-W-¯nt\m, `h-\-]-cn-j-vI-c-W-¯nt\m hI-bn-cp-¯mw. {IUnävþIwþk-_vkn-Un
]²Xn{]Imcw 12,500 cq] [\-k-lmbhpw 50,000 cq] hmbv]bpw e`n¡ pw. `qc-ln-XÀ¡ v
`qan hm§ p-¶-Xn\v 10,000 cq] [\-k-lmbw \evImw.
\nÀÆ-l-W-Øm-]\w

t»m¡ v ]© m-b-¯pIÄ hgn-bmWv Cu ]²Xn \S-¸m-¡ p-¶-Xv. `h-\-\nÀ½m-W-

41
¯nsâ ]ptcm-KXnb\p-k-cn¨v \mev Xh-W-I-fmbn KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v [\-k-lmbw
t»m¡ v]-© m-b-¯n \n¶pw \evIp-¶p. KpW-t`m-àm-¡ -fpsS _m¦v A¡ u-­nte¡ v
sN¡ v \ÂIp-¶p.

e£ y-§ Ä
]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-¡ mÀ, \yq\-]-£ -hn-`m-K-§ Ä, Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v
Xmsg-bpÅ aäp hn`m-K-§ Ä, tamNn-X-cm-b ASn-asXmgnem-fn-IÄ F¶n-hÀ¡ v ]pXnb `h-\-
\nÀ½m-W-¯nt\m `h-\-]-cn-jvI-c-W-¯n-t\m [\-k-lmbw \evIp-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
_n.-]n.-F hn`m-K-¯nÂs¸« kz´-ambn c­v sksâ-¦nepw Øe-apÅ hmk-
tbm-Ky-amb hoSn-Ãm¯hcmWv KpW-t`m-àm-¡ Ä.

ap³K-W-\m-{Iaw
Ø tamNn-X-cmb ASn-a-sXm-gn-em-fn-IÄ
Ø Fkv.kn/Fkv.-än. hn`m-K-§ Ä
Ø bp²-¯n hoc-N-caw {]m]n¨ Phm-·m-cpsS hn[-h-IÄ/ASp¯ cà-_-Ôp-¡ Ä
Ø Fkv.kn/Fkv.-än. hn`m-K-¡ mc-Ãm¯ _n]n-FÂ IpSpw-_-§ -Ä
Ø imco-cn-I-þ-am-\-knI shÃp-hn-fn-IÄ t\cn-Sp¶ IpSpw_w
Ø hnc-an¨ ssk\nIÀ/AÀ²ssk\nIÀ
Ø hnI-k-\-]-²-Xn-I-fpsS `mK-ambn Øew \jvS-s¸-«-hÀ /]pd-t¼m-¡ n Xma-kn-¡ p-¶-

Fkv.kn/Fkv.-än hn`m-K-¡ mÀ¡ v 60% imco-cnI am\-kn-I-sh-Ãp-hn-fn-I-Ä t\cn-


Sp¶hÀ¡ v 3% \yq\-]-£ -k-ap-Zm-b-§ Ä¡ v 15% F¶ coXnbnemWv ^­v hI-bn-cp-¯p-¶-
Xv.
5 hÀj-t¯-¡ pÅ Permanent /waiting list {Kma-k` AwKo-I-cn¨v {]kn-²-s¸-Sp-
¯-Ww. Fkv.kn/Fkv.-än, P\-d hn`m-K-§ Ä¡ v {]tXyI enÌv X¿m-dm-¡ Ww. ]n.-F.bp
bn SmÀPäv \nÝ-bn¨v \ÂIp-¶-X-\p-k-cn¨v {Kma-]-© m-b-¯p-I-fn \n¶pw KpW-t`m-àm-
¡ -fpsS enÌv t»m¡ v -]-© m-b-¯n\v \evI-Ww. h\n-X-Aw-K-§ -fpsS t]cn-emWv hoSv A\p-
h-Zn-¡ p-¶-Xv.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. ]pXnb `h-\-§ -fpsS \nÀ½mWw
2. `h-\-]-cn-jvI-cWw
3. ]pI-bn-Ãm¯ ASp¸v \nÀ½mWw
4. I¡ qkv \nÀ½mWw
5. `qc-ln-XÀ¡ v `qan-hm-§ p-¶-Xn-\pÅ ]²-Xn.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. KpW-t`m-àm-¡ -fpsS sXc-sª -Sp¸v {Kma-]-© m-b-¯p-I-Ä KpW-t`m-àm-¡ -fpsS
enÌv t»m¡ v]© m-b-¯p-I-Ä Bh-iy-s¸-Sp-¶- apdbv¡ v \evIWw
2. t»m¡ v]© m-b-¯n IcmÀ]-{XnIbn H¸n-SÂ
3. hnhn[ KUp-¡ -fmbn t»m¡ v]© m-b-¯n \n¶pw ]Ww A\p-h-Zn¨v \evIÂ

42
4. ]pXnb `h-\-\nÀ½mWw ]qÀ¯o-I-cn-¨m IAY temtKmbpw t_mÀUpw hoSp-I-
fn Bte-J\w sN¿-Ww.

\nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä
t»m¡ v]© m-b-¯p-I-fmWv \nÀÆ-lW GP³kn-IÄ. {Kma/t»m¡ v/Pnà ]© m-
b-¯p-IÄ tamWn-ä-dnwKv \S-¯p-¶p. t»m¡ v/PnÃ/kwØm-\-Xe DtZym-K-ØÀ ]²-Xn-
bpsS ]ptcm-KXn hne-bn-cp-¯p-Ibpw Ah-tem-I\w \S-¯p-Ibpw sN¿p-¶p. PnÃm-Xe
hnPn-e³kv tamWn-ä-dnwKv I½nän Hmtcm aq¶v amkw tXmdpw {]hÀ¯\w hne-bn-cp-¯p-¶p.

Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


kwØm\kÀ¡ mÀ AwKo- I - c n¨v bqWn- ä v t ImÌv \ÂIp- ¶ - X n- \ mbn
{Kma/t»m¡ v/Pnà ]© m-b-¯p-IÄ 25:50:25 F¶ A\p-]mZ-¯n A[n-I-hn-lnXw \evIp-
¶p.-Kp-W-t`m-àr sXc-sª -Sp¸v Ipä-a-ä-co-Xnbn ka-b-_-Ôn-X-ambn \S¯n AÀl-
cmbhcpsS enÌv ap³K-W-\m-{I-a-¯n t»m¡ v]© m-b-¯p-IÄ¡ v \ÂI {Kma-]-© m-
b¯#nsâ D¯-c-hm-Zn-Xz-amWv. KpW-t`m-àr-enÌv e`n-¡ p¶ ]© m-b-¯p-I-fnse
{]hÀ¯\w ka-b-_-Ôn-X-ambn \S-¸n-em-t¡ -­Xv t»m¡ v]© m-b-¯mWv. \nÀÆ-l-W-
¯nse kpXm-cyX Dd-¸m-¡ Â FÃm Xt±-i-kzbw-`-cWØm-]-\-§ -fpsS Npa-X-e-bmWv
]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ

{Kma-]-© m-b-¯nsâ ka-{K-`-h-\-\nÀ½m-W-]-²-Xn-bpsS `mK-ambn Cu ]²Xn \S-


¸n-em-¡ -Ww. C.Fw Fkv -`-h-\-]
- -²-Xn-, Fw.-Pn.-F³.-BÀ.-C.-Pn.-Fkv, BÀ.-Pn.-Pn.-bp.-ssh, än.-
F-kv.kn aäv hIp-¸p-I-fpsS (Fkv.kn/Fkv.-än, ^nj-dokv etc.) -`-h-\-\nÀ½m-W-]-²-XnIÄ
F¶n-h-bp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

VI. {][m-\-a{´n {Kma-k-UIv tbmP\m (]n.-Fw.-Pn.-F-Êv.-ssh)


BapJw
Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀÖ-\-¯nsâ `mK-ambn, {Kmao-W-ta-J-e-bnse tdmUv _Ô-an-
Ãm¯ Bhm-k-tI-{µ-fp-am-tbm, hym]m-c-tI-{µ-§ -fp-amtbm FÃm Imem-h-Ø-bnepw A\p-
tbm-Py-amb tdmUp-ap-Jm-´ncw _Ôn-¸n-¡ p¶ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. 2000 emWv Cu ]²Xn
Bcw-`n-¨-Xv.

^­v
100% tI{µ-k-lm-b-apÅ Hcp ]²-Xnbm-Wn-Xv.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
tZio-b-X-e-¯n {Kma-hn-I-k-\-h-Ip-¸n³ Iogn \mjW dpd tdmUv Uh-e-¸-
saâ v GP³kn (NRRDA)bpw kwØm-\-X-e-¯n Xt±-ikzbw-`-c-WhIp-¸nsâ IognÂ
{]hÀ¯n-¡ p¶ kwØm-\-{Km-a-tdmUv hnI-k\ GP³kn-bpam-bmWv (KSRRDA)
{]hÀ¯\ Npa-X-e- h-ln-¡ p-¶Xv. KSRRDA sa¼À sk{I-«dn {Kma-hn-I-k\ I½o-j-
Wdpw Fw]-thUv Hm^okÀ {Kma-hn-I-k-\-h-Ip-¸nse AUo-j-WÂ Uh-e-¸vsaâ v I½o-j-
WdpamWv. PnÃ-I-fn FIvkn-Iyq-«ohv F³Pn-\o-bÀ dm¦n-epÅ DtZym-K-Ø-\m-Wp-Å-Xv.

e£ y-§ Ä
43
1. tdmUv _Ô-an-ÃmsX Ah-ti-jn-¡ p¶ Bhm-k-tI-{µ-§ sf _Ôn-¸n-¡ p-¶-Xn-
\mbn FÃm Imem-h-Øbv¡ pw D]-tbm-Kn-¡ m-hp¶ A\p-tbm-Py-amb tdmUv
\nÀ½n-¡ pI
2. tZiob KpW-\n-e-hm-c-apÅ {Kmao-W-tdm-Up-IfpsS \nÀ½mWw

KpW-t`m-àm-¡ Ä
tdmUv _Ô-an-Ãm¯ Bhm-k-tI-{µ-¯nse Bfp-IÄ Bhm-k-tI-{µ-§ fpsS
P\-kwJy 2001 se It\-jp-amcn {]Im-c-amWv \nÝ-bn-¨ncn¡ p-¶-Xv.

tdmUv _Ô-an-Ãm¯ Bhm-k-tI-{µsa¶m Aª ptdm AXn-e-[n-Itam P\-kw-


Jy-bp-ÅXpw 500 aoätdm AXn A[n-Itam Zqc-¯n tdmUv _Ô-an-Ãm-¯-ØnXn sN¿p-
¶-Xp-amb Bhm-k-tI-{µ-§ fmWv.

{KmaoW tdmUp-I-fpsS ¹m\pw tImÀs\-ävhÀ¡ pw ]n.-Fw.-Pn.-F-kv.ssh {]Imcw


tdmUv Gsä-Sp-¡ p-¶-Xn\v A\n-hm-cy-am-Wv.

tImÀs\-ävhÀ¡ v F¶m tbmKy-amb Bhmkv tI{µ-§ Ä¡ v GI tdmUv _\v[w


\evIp¶ Npcp-§ nb tdmUp-I-fpsS irwJebmWv. Ch-bn DÄs¸-«n-«pÅ tdmUp-I-sf-
bmWv ] n.-Fw.-Pn.-F-kv.ssh ]²Xnbn Gsä-Sp-¡ p-¶-Xv.

Cu ]²-Xn-bn {Kma-{]-tZ-i-§ Ä am{Xsa DÄs¸-Sp-I-sbm-Åp.Cu ]²-Xn-bnÂ


Bhm-k-tI-{µ§ sf _Ôn-¸n-¡ p-hm-\mbn Hcp tdmUv am{Xsa Gsä-Sp-¡ p-hm³ A\p-h-Zn-
¡ p-I-bp-Åp. GsX-¦nepw tdmUp-ambn _Ô-s¸« Bhm-k-tI-{µamsW-¦n Cu ]²-Xn-
{]Imcw Gsä-Sp-¡ p-hm³ Ign-bn-Ã.

Cu ]²-Xn-bn \nÀ½n-¡ p¶ tdmUp-I-sfÃmw C´y³ tdmUv tIm¬{K-kv (IRC)


\nj-vI-Àjn-¡ p¶ \ne-hm-c-¯n-em-bn-cn-¡ -W-sa-¶-Xn-\m 6 aoäÀ apX 7.50 aoäÀ hsc-
bmWv tdmUn\v Bh-iy-amb Gähpw Ipdª hoXn.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hr-¯n-IÄ


tImÀs\-ävhÀ¡ n \n¶pw FÃm hÀjhpw ap³K-W\m]«nI X¿m-dm-¡ p-¶p.. Cu
ap³K-W\m]«nI X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ \nÀ_-Ô-ambpw Fw.]n amÀ \ÂIp¶ tdmUp-I-fpsS
s{]mt¸m-k-ep-IÄ DÄs¸-Sp-¯n-bn-cn-¡ -Ww.-

]-²-Xn-{]-Imcw Gsä-Sp-¡ m³ Ign-bm¯ {]hr-¯n-IÄ.


1. ]n.-Fw.-Pn.-F-kv.ssh {]Imcw FÃm {]hÀ¯n-I-fpw Gsä-Sp-¡ p-¶-Xn\v {]mtbm-
KnI _p²n-ap-«p-I-fp­v.
2. FÃm Imem-h-Ø-bnepw D]-tbm-Ky-amb tdmUp-aqew _Ô-s¸«p InS-¡ p¶
BhmktI{µ-§ fnte¡ v ]pXnb tdmUp-I-fpsS \nÀ½mWw A\p-h-Z-\o-b-a-Ã.
3. Aä-Ip-ä-]-Wn-IÄ am{X-apÅ tdmUp-I-Ä
4. tImÀs\-ähÀ¡ n DÄs¸-Sm¯ tdmUp-I-Ä Gsä-Sp-¡ p-hm³ Ign-bn-Ã.
5. \K-c-{]-tZ-i-§ -fnse tdmUp-I-Ä Gsä-Sp-¡ p-hm\mhn-Ã.
6. sdbnÂta¸m-e-§ Ä ]n.-Fw.-Pn.-F-kv.ssh bn DÄs¸-SpIbn-Ã.
{]hÀ¯-\-§ Ä
1. tImÀs\-ävhÀ¡ n \n¶pw FÃm hÀjhpw ap³K-W\m]«nI X¿m-dm-¡ p-¶p..

44
2. ap³K- W \m]«nIbpsS A´n- a - c q]w X¿m- d m- t ¡ ­ Npa- X e PnÃm- ] -
© mb¯pIÄ¡ mWv. CXn-\mbn PnÃm-]-© mb¯pIÄ PnÃ-bnse {XnX-e-]-© m-b-
¯p-IÄ, FwFÂF amÀ, Fw]n amÀ F¶n-h-cpsS tbmKw hnfn¨v tNÀ¡ -Ww.
3. PnÃm-]-© mb¯pIÄ X¿m-dm-¡ nb ap³K-W\m]«nI No^v sk{I-«-dn-bpsS A[y-
£ -X-bn-epÅ tÌäv seh I½nänbpsS (SLSC) AwKo-Im-c-¯n\v tijw hni-Z-
amb t{]mPIväv dnt¸mÀ«v (DPR) PnÃ-bnse t{]m{Kmw Cw¹n-satâj³ (PIV)
bqWnäv X¿m-dm-¡ p-¶p.
4. Cu t{]mPIväv dnt¸mÀ«vKSRRDA bpsS AwKo-Im-c-t¯msS tÌäv sSIv\n-¡ Â
GP³kn¡ v ]cn-tim-[-\-bv¡ mbn kaÀ¸n-¡ p-¶p.
5. Ch-cpsS kmt¦-XnI AwKo-Im-c-t¯msS tI{µ-kÀ¡ m-cn\v ]²-Xn-IÄ Hm¬sse-
\mbn kaÀ¸n-¡ p-¶p.
6. NRRDA Ch ]cntim[n¨v {]n Fw]-thÀUv I-½nänbpsS ]cn-tim-[-\bpw
Ignª v tI{µ Fw]-thÀUv I-½nän¡ v kaÀ¸n-¡ p-¶p.
7. tI{µ Fw]-thÀUv I-½nänbpsS ip]mÀi-¡ -\p-kr-X-ambn tI{µ-kÀ¡ m-À ]²-Xn-
IÄ¡ v AwKo-Imcw \evIp-¶p.
8. tI{µ-kÀ¡ m-À AwKo-Icn¨ ]²XnIÄ¡ v kwØm-\-kÀ¡ m-cnsâ `c-Wm-\p-
aXntbmsS kwØm-\-{Km-aoW tdmUp-hnI-k\ GP³kn {]hÀ¯n-IÄ Cþ-sS-­-
dnwKv sN¿p-¶p.

\nÀÆ-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä


tZio-b-X-e-¯n {Kma-hn-I-k-\-h-Ip-¸n³ Iogn NRRDA bpw kwØ\Xe-
¯n Xt±-i-kz-bw-`-c-W-h-Ip-¸nsâ Iogn {]hÀ¯n-¡ p¶ KSRRDA bpamWv \nÀÆ-
l-Whpw tamWn-ä-dnwKv \S-¯p-¶-Xv.

PnÃm, kwØm-\, tZio-b-X-e-§ -fn-epÅ KpW-\n-e-hmc ]cn-tim-[\ Cu


]²XnbpsS {]tXy-I-X-bm-Wv. tZio-b-X-e-¯n tZio-b KpW-\n-e-hmc ]cn-tim-[-Icpw
(NQM) kwØm-\-X-e-¯n kwØm\ KpW-\n-e-hmc ]cn-tim-[-Icpw D­v.

Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


tdmUv _Ô-an-Ãm¯ Bhm-k-tI-{µ§ Ä Is­¯n tImÀs\-äv hÀ¡ n DÄs¸-
Sp-¯p-¶-Xn\v Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm]-\-§ Ä¡ v {][m\ ]¦v hln-¡ m-\p-­v. ap³K-
W\m]«nI X¿m-dm-t¡ ­ Npa-Xe PnÃm-]-© m-b-¯p-IÄ¡ m-Wv.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
Xt±i`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ASn-Øm-\-hn-I-k\w DÄs¸-Sp¶ ka-{K-]-²-Xn-I-
fn ]n.-Fw.-Pn.-F-kv.ssh DÄs¸-Sp-¯mw.-tdm-Up-IÄ ]p\-cp-²-cn-¡ p-t¼mÄ, tdmU#pI-
fnse ss]¸v sse\p-IÄ, _nF-kv-F³-FÂ tI¼n-fp-IÄ, Ce-Iv{SnIv t]mÌp-IÄ XpS-§ nb
bq«n-en-än-IÄ amäp-¶-Xn-\pÅ ]Ww aäv ]²-Xn-I-fn \n¶pw Is­-¯-Ww.

VII. \nÀa `mcXv A`n-bm³


BapJw
{KmaoW P\-X-bpsS Pohn-X-Kp-W-ta· sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-tXm-sSm¸w kv{XoI-fpsS
kz-Im-c-y-Xbpw Bßm-`n-am-\hpw Dd-¸m-¡ p-I-sb¶ e£ -y-t¯msS 1986 Â Bcw-`n¨

45
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-bmWv tI{µ {KmaoW ipNn-Xz ]cn-]m-Sn. hyàn ipNn-X-zw, Krl-
ip-Nn-Xzw, kpc-£ n-X-amb IpSn-sh-ffw, amen-\y ]cn-]m-e-\w, a\p-jy aew \nÀamÀP-\w-, aen-
\-Pe \nÀamÀP-\w- F¶o LS-I-§ Ä DÄs¸-Sp¯n ipNn-Xz Bibw hnI-kn-¸n-¡ p-Ibpw
XpSÀ¶v 1999 apX k¼qÀW ipNn-Xz bÚw ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-I-bp-­m-bn. Cu kao-
]-\-¯nsâ `mK-ambn hnhc hnÚm\ hym-]\w, am\-h-tijn hnI-k\w F¶o {]hÀ¯-\-
§ Ä¡ v IqSp-X Du¶Â \ÂIn {KmaoW P\-§ sf t_m[-h-XvI-cn-¨v ipNn-Xz kuI-cy
krjvSn-¡ p-ff Bh-i-y-IX P\n-¸n-¨p. kaq-l-¯nse Zcn{Z IpSpw-_-§ Ä¡ v KmÀlnI
I¡ q-kp-IÄ ]Wn-bp-¶-Xn\v km¼-¯nI klmbw \ÂIp-¶-Xn-\p-]-cn-bmbn kvIqfp-I-
fnepw A¦-W-hm-Sn-I-fnepw I¡ q-kp-IÄ ]Wn-bp-hm\pw kmaq-lnI ipNnXz kap-¨-b-
§ Ä \nÀan-¡ p-¶-Xn\pw klmbw Dd-¸m-¡ n. Ch IqSmsX Jcþ-{Zh amen-\y ]cn-]m-e-
\hpw ]²-Xn-bpsS LS-I-ambn Iq«n-t¨À¯p. Xt±i kzbw `cW Øm]-\-§ -fpsS t\Xr-
X-z-¯n k¼qÀW ipNn-Xzw Dd-¸m-¡ m³ Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯-\-§ sf AwKo-I-cn-¡ p-¶-
Xn-\mbpw k¼qÀW ipNn-Xz bÚ {]hÀ¯-\-§ Ä DuÀP-k-z-e-am-¡ p-¶-Xn-\p-am-bn-
\nÀa {Kma ]pc-kvIm-chpw GÀs¸-Sp-¯p-I-bp-­m-bn.

\nÀa {Kma ]pc-kvImc {]hÀ¯-\-§ -fpsS hnP-bm-th-i-¯n-emWv k¼qÀW


ipNn-Xz bÚw \nÀa `mcXv A`n-bm³ F¶v ]p\À\ma-I-cWw sN¿-s¸-Sp-¶-Xv. Hmtcm
{Kma-¯nepw ka-{Khpw k¼qÀW-amb ipNn-Xz kuI-c-y-§ Ä Dd-¸m-¡ p-I-sb-¶-XmWv
\nÀa `mcXv A`n-bmsâ apJy kao-]-\w.

e£ -y-§ Ä
\nÀa `mcXv A`n-bmsâ e£ -y-§ Ä NphsS kw£ n-]vX-s¸-Sp¯mw
1. {KmaoW PohnX KpW-ta· hÀ[n-¸n-¡ pI
2. 2022 HmSp-IqSn cmP-ys¯ FÃm {Kma-§ -fn-sebpw ipNn-Xz kuI-c-y-§ Ä
]qÀW-am-¡ n \nÀa `mcXv F¶ t\«w ssIh-cn-¡ pI
3. t_m[-h-Xv¡ -c-Ww, Btcm-Ky hnZ-ym-`-ymkw F¶o {]hÀ¯-\-§ -fn-eqsS
kaqls¯bpw ]© m-b¯v cmPv Øm]-\-§ -sfbpw t{]mÕm-ln-¸n¨v ipNn-X-z
kuI-c-y-§ -fpsS kpØn-cX Dd-¸m-¡ pI
4. C\nbpw ipNn-Xz kuI-cyw CÃm¯ kvIqfp-Inepw, A¦-W-hm-Sn-I-fnepw ipNn-Xz
kuI-cyw krjvSn-¡ pI. Ip«n-IÄ¡ v ipNn-Xz hnZ-ym-`-ymkw \ÂIn Ah-cn ipNn-
Xz ioe-§ Ä Dd-¸n-¡ pI
5. ]cn-ØnXn kulr-Zhpw kpc-£ n-X-hp-amb ipNn-Xz kuI-c-y-§ Ä Ipdª
sNehnepw A\ptbmPy kmt¦-XnI hnZ-y-Ifpap]-tbm-Kn¨v krjvSn-¡ p-¶-Xn\v
th­ t{]mÕm-l\w \ÂIp-I.
6. {Kma {]tZ-i-§ -fnse s]mXp ipNn-Xzw Dd-¸m-¡ p-hm-\mbn Jc-þ-{Zh amen-\y ]cn-]m-
e-\-¯n\v {]tX-yI Du¶Â \ÂIn kaq-l¯nsâ t\Xr-X-z-¯n- ]cnkc
ipNn-Xz kwhn-[m-\-§ Ä hnI-kn-¸n-¡ p-I.

LS-I-§ Ä
\nÀa `mcXv A`n-bmsâ {][m\ LS-I-§ Ä NphsS ]d-bp-¶-h-bmWv

F. {]mcw` {]hÀ¯-\-§ Ä
ipNn-Xz ØnXn hne-bn-cp-¯p-¶-Xn-\p-ff ASn-Øm\ kÀth, hnhn[ Xe-§ -fn-ep-
ff _Ô-s¸«{][m\ ]¦mfn-IÄ¡ p-ff Ah-t_m[ {]hÀ¯-\-§ Ä,-kw-Øm\ ]²Xn
X¿m-dm-¡  XpS-§ n-b-h-bmWv {]mcw` {]hÀ¯-\-§ Ä. ]²-Xn-bn \n¶pw ]c-am-h[n 10

46
e£ w cq] hsc CXn-\mbn sNe-h-gn-¡ m³ Ign-bpw.

_n . hnhc hnÚm\ hym-]\ {]hÀ¯-\-§ Ä


ipNn-Xz kuI-c-y-§ -fpsS Bh-iyw P\-§ -fn krjvSn-¡ p-¶-Xn-\pw krjvSn-¡ -
s¸« BkvXn-IÄ Ømbn-bmbn D]-tbm-Kn-¡ p-¶-Xn\pw kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\pw P\-§ sf
t{]cn-¸n-¡ p-¶-Xn\pw hnhc hnÚm\ hym-]\ {]hÀ¯-\-§ Ä klm-bn-¡ pw. Hmtcm
{]tZ-i-¯nsâbpw kmaq-lnI kz-`m-h-a-\p-k-cn¨v A\p-kr-X-amb hnhc hnÚm\ hym-
]\ {]hÀ¯-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

Hmtcm PnÃbpw hmÀjnI IÀa ]²-Xn-tbm-sSm¸w A\p-tbm-Py {]hÀ¯-\-§ Ä


DÄs¡ m-f-fn¨v hnhc hnÚm\ hym-]\ {]hÀ¯\ ]vfm\pw X¿m-dm-t¡ -­-Xp-­v.
Btcm-K-y-I-c-amb ipNn-Xz ioe-§ Ä Pohn-X-¯nsâ `mK-a-¡ p-¶-Xn-\p-th­n kaq-l-
¯nsâ \m\m Xpd-bn-ep-ap-ff hn`m-K-§ -fn-epw at\m-`mhw cq]o-I-cn-¡ p-¶-Xn-\p-X-Ip-¶-Xm-bn-
cn-¡ Ww hnhc hnÚm\ hym-]\ {]hÀ¯-\-§ Ä. s]mXp kaq-l-¯n-\p-ff {]hÀ¯-\-
§ Äs¡ m¸w kvIqÄ Ip«n-Isf tI{µo-I-cn-¨v, A[-ym-]-IÀ, kvIqÄ ]n.-Sn.-F. F¶nhsc
DÄs¡ m-f-fn-¨p-sIm-­p-ff {]hÀ¯-\-§ fpw Bkq-{XWw sN¿mw.

Hmtcm PnÃbpw X¿m-dm-¡ p¶ t{]mPIvSv AS-¦-ensâ ]c-am-h[n 15% hsc Cu


{]hÀ¯-\-§ Ä¡ v th­n hn\n-tbm-Kn-¡ mw. {]mcw` {]hÀ¯-\-§ Ä¡ p-ff sNehpw
CXn DÄs¸-Spw.

kn. tijo-hn-I-k\w
hmÀUv ipNn-X-zm-tcm-Ky kanXn AwK-§ Ä,]-© m-b¯v AwK-§ Ä, hnhn[ Xe-§ -
fn-ep-ff DtZ-y-m-K-ØÀ, Bim {]hÀ¯-IÀ, A¦-W-hmSn {]hÀ¯-IÀ, kzbw klmb
kwLmw-K-§ Ä XpS§ n hnhn[ hn`mKw ]¦m-fn-I-fpsS tijn hnI-kn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-ff ]cn-
io-e-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. hnhc hnÚm\ hym-]-\-¯n-\mbn \o¡ n sh¨n-«p-
ff ^­nsâ 2% CXn-\mbn hn\n-tbm-Kn-¡ mw.

Un. hy-àn-KX KmÀlnI I¡ q-kp-I-fpsS \nÀam-Ww


KmÀlnI km\n-«dn I¡ qkv F¶Xv kpc-£ n-X-ambn a\p-jy aew kwkvI-cn-¡ p-¶-
`m-Khpw kq¸À kv{SIvNÀ AS-¡ -ap-f-f-Xm-Wv. {Kma-§ -fnse FÃm IpSpw-_-§ Ä¡ pw
KmÀlnI I¡ qkv D­m-I-W-sa-¶-XmWv e£ -yw. hy-àn-KX KmÀlnI I¡ qkv \nÀan-¡ p-
hm-\p-ff km¼-¯nI klmbw Zmcn-{Zy tcJbv¡ v Xmsg-bp-f-f-hÀ¡ pw Zmcn-{Zy tcJbv¡ v
apI-fn-ep-f-f-hÀ¡ pw e`-y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. Zmcn-{Zy tcJbv¡ v apI-fn-ep-ff IpSpw-_-§ Ä
F¶Xv ]«nI PmXn/hÀKw, sNdp-InS \ma-am{X IÀj-IÀ, InS-¸m-S-ap-ff `qc-lnX sXmgn-
em-fn-IÄ, imco-cnI hnI-e-X-I-f-pf-f-hÀ, kv{Xo Krl-\m-Y-\m-bp-ff IpSpw-_-§ Ä F¶o
hn`m-K-§ Ä¡ v am{X-ambn ]cn-an-X-s¸-Sp-¯n-bn-«p-­v.

Hcp KmÀlnI I¡ qkv \nÀan-¡ p-¶-Xn\v Zmcn-{Zy tcJbv¡ v Xmsg-bp-f-f IpSpw-_-


¯n\pw, AXp-t]mse \nÀW-bn- ta \nÀhNn¡ -s¸«Zmcn-{Zy tcJbv¡ v apI-fn-ep-ff IpSpw-
_-¯n\pw cq] 4600/-þ BWv _p²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw cq] 5100/-)-.
CXn tI{µ hnlnXw cq] 3200/-- - (_p-²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw cq] 3700/-)-
Bbn-cn-¡ pw. kwØm\ hnlnXw cq] 1400/-.- KpW-t`m-àr-hn-lnXw cq] 900/- - ]W-amtbm
A[-zm-\-amtbm D­m-bm aXn. KpW-t`m-àm-¡ -fm \nÀan-¡ p¶ Cµnc Bhmkv
tbmP\ `h-\-§ Ä¡ pw, I¡ q-kv LSIw CÃm¯ kwØm\ {KmaoW `h\ ]²-Xn-I-fpsS
`mK-amb hoSp-IÄ¡ v I¡ qkv \nÀan¡ p-¶-Xn\pw Cu klmbw e`-y-am-¡ mw.

47
ap³]-dª [\-k-lm-b-¯n-\p-]-cn-bmbn alm-ßm-KmÔn tZiob {KmaoW sXmgn-
ep-d¸v \nb-a-{]-Imcw, \nÀa `mcXv A`n-bmsâ `mK-ambn KmÀlnI I¡ qkv \nÀ½n-
¡ p¶ Hmtcm IpSpw-_-¯n\pw ]c-am-h[n cq] 4500/-hsc, sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bn \n¶pff
klmbw IqSn e`-y-am-Ipw.

C. dqd km\n-«dn amÀ«v&s{]m-U-£ ³ skâÀ


km\n-«dn I¡ q-kpIfpw CXc ipNn-Xz kuI-c-y-§ fpw ]Wn-bp-¶-Xn-\p-ff
km[\ kma-{Kn-IÄ anX hnebv¡ v {KmaoW P\-§ Ä¡ v e`-y-am-¡ p-hm-\pw tkh-t\m-]-tZ-i-
§ Ä \ÂIp-¶-Xn-\p-a-pff kw-cw-`amWv dqd km\n-«dn amÀ«v & s{]mU-£ ³ skâÀ.
kmaq-lnI e£ yw ap³\nÀ¯n-bp-ff hym-]mc Øm]-\-am-Wn-Xp-sIm­v hnh£ n¡ p¶Xv.
h\nXm kzbw klmb kwL-§ Ä, ]© m-b-¯v, k¶² kwL-S-\-IÄ F¶n-hÀ¡ v Cu
Øm]\w \S-¯p-hm³ Ign-bpw. PnÃ-bn e`-y-am-bn-«pff dnthmÄhn§ v ^­n \n¶pw
]en-i-c-lnX hmbv]-bmbn cq] 3.50 e£ w hsc Hmtcm bqWn-än\pw \ÂIm-hp-¶Xpw
{]kvXpX XpI 12-þ18 amk-§ Ä sIm­v XncnsI CuSm-t¡ -­-Xp-am-Wv. Hcp PnÃ-bn ]c-am-
h[n cq] 35 e£ w hsc Cubn-\-¯n hn\n-tbm-Kn-¡ mw.

F^v . dnthmÄhn§ v ^­v


hmbv]m-£ -aX Dd-¸m-¡ nb kzbw klmb kwL-§ Ä¡ v X§ -fpsS kwLmw-K-
§ Ä¡ n-S-bn eLp-hmbv] \ÂIp-¶-Xn-\p-th­n dnthmÄhn§ v ^­v A\p-h-Zn-¡ m-hp-¶-
Xm-Wv. kzbw klmb kwL-§ fnse AwK IpSpw-_-§ -fn ipNn-Xz kuI-c-y-§ Ä
krjvSn-¡ p-¶-Xn-\p-ff t{]mÕm-l\ klm-b-am-bmWv dnthmÄhnMv ^­n \n¶pw
hmbv] A\p-h-Zn-¡ p¶Xv. A\p-h-Zn-¡ p¶ hmbv] 12-þ18 KUp-¡ -fmbn XncnsI ]nSn-¡ -
Ww. hmSI sI«n-S-§ -fn A¦-W-hmSn {]hÀ¯n-¡ p¶bnS-§ -fn A¦-W-hmSn Ip«n-
IÄ¡ v th­n I¡ qkv \nÀ½n¨p \ÂIp-¶-Xn-te¡ v sI«nS DS-abv¡ v dnthmÄhnwKv
^­nÂ\n¶pw hmbv] A\p-h-Zn-¡ mw. F¶mÂ, {]Xn-amk hmS-I-bn \n¶pw Cu
hmbv] Xncn-¨-S-bv¡ -W-sa¶ Dd¸v A¦-W-hmSn A[n-Im-cn-IÄ \ÂtI-­-Xp-­v. PnÃ-
bnse t]mPIvSv AS-¦-ensâ 5%, ]c-am-h[n cq] 50 e£ amWv dnthmÄhnMv ^­mbn hI-
bn-cp-¯p-¶-Xv.

Pn. I½-yq-Wnän km\n-«dn tImw]vfIvkv (s]mXp ipNn-X-z kap-¨bw)


hy-àn-KX I¡ q-kp-IÄ ]Wn-bp-¶-Xn\v kuI-c-y-an-Ãm¯ {]tZ-i-§ -fn s]mXp
ipNn-Xz kap-¨-b-§ Ä ]Wn-bm-hp-¶-Xm-Wv. Bh-i-y-¯n\v tSmbveäv koäp-IÄ, Ipfn-ap-
dn-IÄ, Igp-Ip-hm-\p-ff ]vfmävt^m-dw, hmjvt_-kn³ XpS-§ nb kuI-c-y-§ Ä DÄs¡ m-f-fp-
¶-Xm-bn-cn-¡ -Ww s]mXp ipNn-Xz kap-¨bw. hr¯n-bmbn kq£ n-¡ p-¶-Xn\pw Aä Ipä-
]-Wn-IÄ¡ p-ambn D]-tbm-àm-¡ -fn \n¶pw sNdn-sbmcp ^okv CuSm-¡ mw. Hcp
s]mXp ipNn-Xz kap-¨-b-¯n-\p-ff bqWnäv tImÌv cq] 2 e£ -am-Wv.

F¨v. Øm]\ I¡ q-kp-IÄ


1. kvIqÄ I¡ q-kp-IÄ : FÃm- X-«n-ep-apff kÀ¡ mÀ kvIqfp-I-fn I¡ qkv kuI-
cyw Hcp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. kvIqfp-I-fnse Ip«n-I-fpsS F®-¯n-\m-\p-]m-Xn-I-ambn
I¡ qkv kuI-cyw Hcp-¡ mw. B¬Ip-«n-IÄ¡ pw , s]¬Ip-«n-IÄ¡ pw shtÆsd
kuI-cyw Dd-¸m-¡ -Ww. tSmbve-äp-I-fpw bqdn-\ep-I-fpa-S-¡ -ap-ff Hcp bqWn-än-
\p-ff tImÌv cq] 35000/- - (_p-²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw cq] 38500/-
). tI{µ kwØm\ [\-k-lm-b-\p-]mXw 70:30 Bwv.

48
2. A¦-W-hmSn I¡ q-kp-IÄ : kÀ¡ mÀ sI«n-S-§ -fn {]hÀ¯n-¡ p¶ FÃm A¦-
W-hm-Sn-I-fnepw I¡ qkv kuI-cyw Hcp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. bqWnäv tImÌv cq]
8000/- (_p-²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw cq] 10000/-) tI{µ þ kwØm\
[\-k-lm-bm-\p-]mXw 70;30 BWv. tI{µ kÀ¡ m-cn \n¶p-ap-ff klmbw ]c-am-
h[n cq] 5600/-þ (cq] 7000/þ Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw _p²n-ap-«p-ff {]tZ-i-§ -
fnepw) Bbn \nP-s¸-Sp-¯n-bn-«p-­v. A[nIw hcp¶ XpI kwØm-\, ]© m-b¯v,
Fw.]n/Fw.-FÂ.-F. {]mtZ-inI hnI-k\ ^­pIfn \n¶pw Is­-¯mw.

sF. Jc-þ-{Zh amen-\y ]cn-]m-e\w


Hmtcm {Kma ]© m-b-¯n\pw t{]mPIvSv ASn-Øm-\¯n Jc-þ-{Zh amen-\y ]cn-
]m-e\¯n\p-ff klmbw e`-y-am-Ipw. {Kma ]© m-b-¯nse hoSp-I-fpsS F®-¯n-\m-\p-
]m-Xn-I-am-bmWv klmbw e`-y-am-Ip-¶-Xv. 150 hoSp-IÄ hsc cq] 7 e£ w, 300 hoSp-IÄ
hsc cq] 12 e£ w, 500 hoSp-IÄ hsc cq] 15 e£ w. 500 Â IqSp-XÂ hoSp-IÄ D-ff
Hmtcm {Kma ]© m-b-¯n\pw cq] 20 e£ w ]c-am-h[n klm-b-am-bn- e`n-¡ pw. KmÀln-
Ihpw s]mXp-hp-amb Jcþ {Zh amen-\y kwkvI-cW kwhn-[m\ BkvXn-IÄ
krjvSn¡ p¶-Xn\mWv klmbw A\p-h-Zn-¡ p-¶Xv. hy-àn-KX KpW-t`m-àm-hn\v A\p-h-
Zn-¡ p¶ klmbw kwØm\w \nÀW-bn-¡ p¶ k_vknUn am\-ZWvU {]Im-c-am-bn-cn-
¡ pw. CXn-\p-th­n {Kma ]© m-b-¯p-IÄ {]tX-yI t{]mPIvSv X¿m-dm¡ n AwKo-Imcw
hmt§ -­-Xp-­v.

F^v . dnthmÄhn§ v ^­v


hmbv]m-£ -aX Dd-¸m-¡ nb kzbw klmb kwL-§ Ä¡ v X§ -fpsS kwLmw-K-
§ Ä¡ n-S-bn eLp-hmbv] \ÂIp-¶-Xn-\p-th­n dnthmÄhn§ v ^­v A\p-h-Zn-¡ m-hp-¶-
Xm-Wv. kzbw klmb kwL-§ fnse AwK IpSpw-_-§ -fn ipNn-Xz kuI-c-y-§ Ä
krjvSn-¡ p-¶-Xn-\p-ff t{]mÕm-l\ klm-b-am-bmWv dnthmÄhnMv ^­n \n¶pw
hmbv] A\p-h-Zn-¡ p¶Xv. A\p-h-Zn-¡ p¶ hmbv] 12-þ18 KUp-¡ -fmbn XncnsI ]nSn-¡ -
Ww. hmSI sI«n-S-§ -fn A¦-W-hmSn {]hÀ¯n-¡ p¶bnS-§ -fn A¦-W-hmSn Ip«n-
IÄ¡ v th­n I¡ qkv \nÀ½n¨p \ÂIp-¶-Xn-te¡ v sI«nS DS-abv¡ v dnthmÄhnwKv
^­nÂ\n¶pw hmbv] A\p-h-Zn-¡ mw. F¶mÂ, {]Xn-amk hmS-I-bn \n¶pw Cu
hmbv] Xncn-¨-S-bv¡ -W-sa¶ Dd¸v A¦-W-hmSn A[n-Im-cn-IÄ \ÂtI-­-Xp-­v. PnÃ-
bnse t]mPIvSv AS-¦-ensâ 5%, ]c-am-h[n cq] 50 e£ amWv dnthmÄhnMv ^­mbn
hI-bn-cp-¯p-¶-Xv.

Pn. I½-yq-Wnän km\n-«dn tImw]vfIvkv (s]mXp ipNn-X-z kap-¨bw)


hy-àn-KX I¡ q-kp-IÄ ]Wn-bp-¶-Xn\v kuI-c-y-an-Ãm¯ {]tZ-i-§ -fn s]mXp
ipNn-Xz kap-¨-b-§ Ä ]Wn-bm-hp-¶-Xm-Wv. Bh-i-y-¯n\v tSmbveäv koäp-IÄ, Ipfn-ap-
dn-IÄ, Igp-Ip-hm-\p-ff ]vfmävt^m-dw, hmjvt_-kn³ XpS-§ nb kuI-c-y-§ Ä DÄs¡ m-f-fp-
¶-Xm-bn-cn-¡ -Ww s]mXp ipNn-Xz kap-¨bw. hr¯n-bmbn kq£ n-¡ p-¶-Xn\pw Aä Ipä-
]-Wn-IÄ¡ p-ambn D]-tbm-àm-¡ -fn \n¶pw sNdn-sbmcp ^okv CuSm-¡ mw. Hcp
s]mXp ipNn-Xz kap-¨-b-¯n-\p-ff bqWnäv tImÌv cq] 2 e£ -am-Wv.

F¨v. Øm]\ I¡ q-kp-IÄ


1. kvIqÄ I¡ q-kp-IÄ : FÃm- X-«n-ep-apff kÀ¡ mÀ kvIqfp-I-fn I¡ qkv
kuI-cyw Hcp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. kvIqfp-I-fnse Ip«n-I-fpsS F®-¯n-\m-\p-]m-Xn-

49
I-ambn I¡ qkv kuI-cyw Hcp-¡ mw. B¬Ip-«n-IÄ¡ pw , s]¬Ip-«n-IÄ¡ pw
shtÆsd kuI-cyw Dd-¸m-¡ -Ww. tSmbve-äp-I-fpw bqdn-\ep-I-fpa-S-¡ -ap-ff Hcp
bqWn-än-\p-ff tImÌv cq] 35000/- - (_p-²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw
cq] 38500/- ). tI{µ kwØm\ [\-k-lm-b-\p-]mXw 70:30 Bwv.

2. A¦-W-hmSn I¡ q-kp-IÄ : kÀ¡ mÀ sI«n-S-§ -fn {]hÀ¯n-¡ p¶ FÃm A¦-


W-hm-Sn-I-fnepw I¡ qkv kuI-cyw Hcp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. bqWnäv tImÌv cq]
8000/- (_p-²n-ap-«p-ffXpw Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw cq] 10000/-) tI{µ þ kwØm\
[\-k-lm-bm-\p-]mXw 70;30 BWv. tI{µ kÀ¡ m-cn \n¶p-ap-ff klmbw ]c-am-
h[n cq] 5600/-þ (cq] 7000/þ Ip¶n³ {]tZ-i-§ -fnepw _p²n-ap-«p-ff {]tZ-i-§ -
fnepw) Bbn \nP-s¸-Sp-¯n-bn-«p-­v. A[nIw hcp¶ XpI kwØm-\, ]© m-b¯v,
Fw.]n/Fw.-FÂ.-F. {]mtZ-inI hnI-k\ ^­pIfn \n¶pw Is­-¯mw.

sF. Jc-þ-{Zh amen-\y ]cn-]m-e\w


Hmtcm {Kma ]© m-b-¯n\pw t{]mPIvSv ASn-Øm-\¯n Jc-þ-{Zh amen-\y ]cn-
]m-e\¯n\p-ff klmbw e`-y-am-Ipw. {Kma ]© m-b-¯nse hoSp-I-fpsS F®-¯n-\m-\p-
]m-Xn-I-am-bmWv klmbw e`-y-am-Ip-¶-Xv. 150 hoSp-IÄ hsc cq] 7 e£ w, 300 hoSp-IÄ
hsc cq] 12 e£ w, 500 hoSp-IÄ hsc cq] 15 e£ w. 500 Â IqSp-XÂ hoSp-IÄ D-ff
Hmtcm {Kma ]© m-b-¯n\pw cq] 20 e£ w ]c-am-h[n klm-b-am-bn- e`n-¡ pw. KmÀln-
Ihpw s]mXp-hp-amb Jcþ {Zh amen-\y kwkvI-cW kwhn-[m\ BkvXn-IÄ
krjvSn¡ p¶-Xn\mWv klmbw A\p-h-Zn-¡ p-¶Xv. hy-àn-KX KpW-t`m-àm-hn\v A\p-h-
Zn-¡ p¶ klmbw kwØm\w \nÀW-bn-¡ p¶ k_vknUn am\-ZWvU {]Im-c-am-bn-cn-
¡ pw. CXn-\p-th­n {Kma ]© m-b-¯p-IÄ {]tX-yI t{]mPIvSv X¿m-dm¡ n AwKo-Imcw
hmt§ -­-Xp-­v.

sP. BkvXn-I-fpsS Aä-Ip-ä-]-Wn-IÄ


KmÀlnI kwhn-[m-\-§ -fpsS Aä-Ipä ]Wn-IÄ -AXmXv D-S-a-Ifpw s]mXp
kwhn-[m-\-§ -fpsS Aä-Ip-ä-]-Wn-IÄ ]© m-b¯v cmPv Øm]-\-§ Ä/ _Ô-s¸«kÀ¡ mÀ
hIp-¸p-IÄ F¶n-hcpw \S-¯Ww

sI. `c-W-sN-e-hv
]²Xn amÀK \nÀtZi¯n ]d-ª n-«p-ff A\p-h-Z-\o-b-amb LS-I-§ Ä¡ v
am{Xw `c-W-sN-ehv D]-tbm-Kn-¡ mw. t{]mP-IvSv -A-S-¦-ensâ ]c-am-h[n 4% hscbmWv
`c-W-sN-ehv A\p-h-Zn-¡ p-¶Xv.

t{]mPIvSv ^­v hI-bn-cp-¯Â


hnhn[ t{kmX-Êp-I-fn \n¶p-ff ^­v hI-bn-cp¯Â NphsS ]dbpw {]Im-c-am-
bn-cn-¡ Ww

50
{Ia LSIw \nÀ½Â `mcXv A`n- [\ t{kmXkv
\w. bm³ t{]mPIvSv AS-
¦-ensâ `mK-ambn tI{µw kwØm KpW-t`m-
hI-bn-cp-¯-s¸-Sp¶ \w àmhv/
XpI-bpsS % kaqlw

a sF.-C.-kn., {]mcw-` - 15% hsc 80% 20% 0%


sN-ehv , tijo
hnI-k\w

b dnthmÄhn§ v ^­v 5% hsc ]c-am-h[n 80% 20% 0%


cq] 50 e£ w

c i. KmÀlnI k¼qÀW Ih-td-Pn- cq] 3200/-þ- cq] cq] 900/-þ


I¡ qkv \mbn th­ bYmÀY (_p²n-ap-«p-f- 1400/þ
XpI fXpw
Ip-¶n³
{]tZ-i-§ -
fnepw cq]
3700/þ)

ii. I½-yq-Wnän k¼qÀW Ih-td-Pn- 60% 30% 10%


km\n-«dn \mbn th­ bYmÀY
tImw]vfIvkv XpI

d Øm]\ I¡ q-kp- k¼qÀW Ih-td-Pn- 70% 30% 0%


IÄ kvIqÄ & A¦- \mbn th­ bYmÀY
W-hmSn XpI

e `c-W-sN-ehv 4% hsc 80% 20% 0%

f Jc-{Zh amen-\y Bh-i-y-am-b{X, ]c-am- 70% 30& 0%


kwkvI-cWw h[n 20 e£ w hsc
(BkvXn krjvSn-
¡ Â)

\nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä
Kma-þ-t_m¡ v ]© m-b-¯p-I-fmWv \nÀÆ-l-W-Øm-]-\-§ Ä. hmÀUv þ{Km-a-]-© m-
b-¯v-þ-t»m-¡ vX-e-§ -fnepÅ ipNn-Xz-B-tcm-Ky-k-an-Xn-IÄ \nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv
{]hÀ¯-\-§ Ä¡ v t\XrXzw \evIWw. PnÃm-X-e-¯n PnÃmipNn-Xz-B-tcm-Ky-k-an-Xn-bpw
PnÃm-X-e-ip-Nn-Xz-an-j\pw {]hÀ¯-\-§ Ä tamWn-äÀ sN¿p¶p. kwØm\-X-e-¯nÂ
kwØm\X-e-ip-Nn-Xz-an-j³ {]hÀ¯-\-§ Ä Bkq-{XWw sN¿p-Ibpw hne-bn-cp-¯p-
Ibpw sN¿p-¶p.

Xt±-i-kzbw`-cWØm]-\-¯nsâ ]¦v
]© m-b-¯p-Isf kw_-Ôn¨v 73þmw `c-W-L-S-\m-t`-Z-K-Xn-{]-Imcw ipNnXz]cn-]m-

51
e\w 11mw ]«n-I-bn DÄs¸-Sp-¯n-bn-«p-Å-Xm-Wv. AXn-\m k¼qÀ®-ip-Nn-Xz-{]hÀ¯-\-
§ Ä Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\§ -fpsS `c-W-L-S-\m-]-c-amb Npa-X-e-bmWv. tSmbve-äp-I-
fpsS \nÀ½m-Ww, amen-\y-§ -fpsS kpc-£ n-X-amb kwkv¡ -c-Ww. F¶nhbpsS {]hÀ¯-\-
§ Ä¡ mbn Hmtcm {Kma-]-© m-b-¯n\pw A\p-tbm-Py-amb ]²-Xn-IÄ _lp-P-\-]-¦m-fn-
Xzt¯msS Bhn-jv¡ -cn¨v \S-¸n-em-¡ pI F¶Xv C¶v Gähpw ASn-b-´nc {i² \evtI­
Hcp {]hÀ¯-\-am-Wv. krjvSn-¡ -s¸-Sp¶ C¯cw BkvXn-Ifpw kwhn-[m-\-§ fpw icn-
bmb coXn-bn kq£ n¨v D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-¶-Xnsâ Npa-X-ebpw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-
]\§ Ä¡ mWv.

]²-Xn-kw-tbm-P-\-km-[y-XIÄ
hyàn-KX I¡ q-kv, kv¡ qÄ, AwK-\-hm-Sn, s]mXp-ip-Nn-Xz-k-ap-¨bw F¶n-h-bpsS
\nÀ½m-W-¯n\v Sn.Fk.vUn hnlnXw IqSmsX ]© m-b¯v hnlnXw IqSn Iq«n-t¨Àt¡ ­-
Xp-­v. Bb-Xn-\m kwtbm-PnX t{]mP-Iväp-IÄ X¿m-dm-¡ -Ww.

alm-ßm-KmÔn sXmgn-ep-d-¸v]-²Xn {]tbm-P-\-s¸-Sp¯n \nÀhmÀ¨ kwhn-[m-\-


§ Ä, KmÀt_Pv ]näp-IÄ, I¡ qkv Ipgn-IÄ F¶nh \nÀ½n-¡ mw.

s]mXp-ip-Nn-Xz-kw-hn-[m-\-§ Ä \nÀ½n-¡ p-¶-Xn\v Sn.Fk.vUn hnlnXw, ]© m-


b¯v ^­v F¶nh IqSmsX ipNn-Xz-an-jsâ klmbw {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯mw.

dqd km\n-«-dn-amÀ«v(RSM/ s{]mU-£ ³ skâÀ(PC) F¶n-h-bp-ambn _Ô-s¸«v


h\n-Xm-ta-k¬ ]cn-io-e\w kwL-Sn-¸n-¡ mw. \nÀ½m-W-km-a-{Kn-I-fpsS Dev]m-Z\w, hn]-W-
\w F¶nh Fkv.-Pn-.F-kv.ssh/IpSpw-_{io ]²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n¨v \nÀÆ-ln-
¡ mw.

IqSmsX Hcp kv¡ qfnsâ ka-{K-ip-Nn-Xz-]-cn-]m-Sn¡ v cq]w \ÂIp-¶-Xn\v SSA/


RMSA/ NRHM/ MGNREGS/ Plan Fund F¶nh Bh-iym-\p-k-cWw hn\n-tbm-Kn¡ mw.

ssPh-am-en-\y-kw-kv¡ -c-W-hp-ambn _Ô-s¸« t{]mP-Iväp-IÄ Irjn-h-Ip-¸nsâ


hnhn-[-]-²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ mw. \mfn-tI-c-hn-I-k\ t_mÀUp-IÄ, I-bÀ
t_mÀUv F¶n-h-cpsS a®n-c-I-t¼mÌv \nÀ½m-W-]-²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ mw.

VIII. ]nt¶m¡ taJe {Kmâ v hnX-cWw (_n.-BÀ.-Pn.-F-^v)

BapJw
C´y-bnse AhnI-knX 200 PnÃ-IÄ sXsc-sª -Sp¯v {]XyI [\-k-lmbw
\ÂIn {]kvXp-X- Pn-Ã-Isf aäv PnÃ-IÄs¡ m¸w F¯n-¡ p-¶-Xn-\p-ff tI{µm-hn-jvIrX ]²-
Xn-bm-Wn-Xv. {]kvXpX PnÃ-IÄ¡ v th­n AXmXv kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ ]²Xn X¿m-
dm¡ n tI{µm-\p-aXn hm§ n ]²-Xn- \S¸n-em-¡ p-¶p. 2006 þ 07 hÀjw apXÂ Sn ]²Xn \S-¸n-
em¡ n hcp-¶p. tIc-f-¯n hb-\m-Sv, ]me-¡ mSv PnÃ-I-sf-bmWv {]kvXpX ]²-Xnbn³
Iogn sXsc-sª -Sp¯n«pf-f-Xv. {Kma-hn-I-k\ hIp¸v hgn-bmWv aäv kwØm\§ fnÂ
]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. tIc-f-¯n Xt±-i-kz-bw-`-cW hIp-¸p-ap-tJ-\-bpw.

52
^­nwKv
100% tI{µm-hn-j-IrX hnln-Xw. c­p KUp-¡ -fmbn Hmtcm hÀjhpw \ÂIp-¶p.
tIc-f-¯n kwØm\ kÀ¡ mÀ FÂ.-F-kv.-Pn.Un hgn XpI PnÃ-mI-f-ISÀ¡ v \ÂIp-¶p.
PnÃm-I-efIvSÀ {XnXe ]© mb-¯p-IÄ¡ pw ap\n-kn-¸m-en-än-IÄ¡ pw XpI kwØm-\-
kÀ¡ mÀ \nÀt±-i-a-\p-k-cn¨v \ÂIp-¶p. tIc-f-¯n P\-Io-bm-kq-{XW \S-]-Sn-{I-a-a-\p-k-
cn-¨mWv ]²-Xn-IÄ \S-¯p-¶-Xv. 6% ^­v kn.-Fw.Un ]cn-io-e-\-¯n-\mbn ]cn-K-Wn-¡ pw.

e£ yw
Ahn-I-knX PnÃ-Isf hnI-k\ hnS-hp-IÄ I­p-]n-Sn¨p ]²Xn X¿m-dm¡ n aäv
PnÃ-IÄs¡ m¸w hnI-k\w F¯n-¡ Â. tIc-f-¯nse ]me-¡ m-Sv, hb-\mSv PnÃ-I-fpsS
hnI-k-\-¯n\v B¡ w Iq«n ]-tXy-In¨pw P\-§ -fpsS PohnX \ne-hm-chÀ²\hpw Pn-Ã-
bpsS ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä sa¨-s¸-Sp-¯epw.

\nÀÆ-l-W-Øm-]-\w.
Xt±-i-kz-bw-`-cW hIp¸v/{XnXe ]© m-b-¯p-IÄ hgn \nÀÆ-l-Ww.

KpW-t`m-àmhv
]me-¡ m-Sv, hb-\mSv PnÃ-I-fnse apgp-h³ P\-§ fpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
kwØm-\-kÀ¡ mÀ kn.-Fw.Un hgn hni-Z-amb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v X¿m-dm¡ n
AwKo-Imcw hm§ p-¶p. Hmtcm hÀjhpw 150-þ200% XpI-bpsS {]hÀ¯n-IÄ¡ v ]²Xn
X¿m-dm¡ n Un.-]n.kn AwKo-Imcw hm§ p-¶p. {XnXe ]© m-b-¯p-IÄ hgn P\-Io-bm-kq-
{XW \S-]-Sn-IÄ {]Imcw {]hÀ¯n-IÄ \S-¯p-¶p. hnI-k\ hnShv \nI-¯p-¶-Xn-\p-ff
GXv {]hÀ¯nbpw Gsä-Sp-¡ -Ww. A¦-W-hm-Sn-IÄ, kvIqÄ sI«n-S-§ Ä F¶o hn-`m-K-
§ Ä¡ p-ff ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä apX-em-bh Gsä-Sp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. I¸m-knän
_nÂUn-§ n-\mbn Inesb Npa-X-e-s¸-Sp-¯n-bn-cn-¡ p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
KpW-t`m-àm-¡ sf sXsc-sª -Sp-¡ Â, {]hÀ¯n-IÄ \nÀt±-in-¡ Â, \S-¯n-¸v,
tamWn-ä-dnwKv F¶nh Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ m-Wv. ]²Xn X¿m-dm-¡ p-¶Xv Xt±-i-`-c-
W-Øm-]-\-§ -fp-tSbpw {Kma-]-© m-b-¯p-I-fp-tSbpw NÀ¨bpw \nÀt±-i-§ fpw ]cn-K-Wn-¨p-
sIm-­m-Wv P\-Io-bm-kq-{XW \S-]-Sn-IÄ]men-¨p-sIm-­mWv ]²-Xn-IÄ Un.-]n.-kn. AwKo-
I-cn-¡ p-¶-Xv.

*************************

53
54
CHAPTER

III

Irjn
55
I. kwØm\ tlm«n-IĨÀ anj³ (State Horticulture Mission (SHM)

BapJw
2005þ06 hÀj-¯n BWv tZiob tlm«n-IĨÀ anj³ {]hÀ¯-\-§ Ä
Bcw`n¨Xv, tXm«-hn-f-I-fpsS Dev]m-Z-\hpw Dev]m-Z-\-£ -a-Xbpw hÀ²n-¸n-¡ pI F¶-XmWv
{][m\ e£ yw. tZio-b-X-e-¯n tI{µ-Ir-jn-a{´n sNbÀam-\m-bpÅ P\-dÂ
Iu¬knÂ, Irjn-þ-k-l-I-c-W-h-Ip¸v sk{I-«dn sNbÀam-\m-bpÅ FIvkn-Iyq-«ohv
I½nän F¶n-h-bp-amWv ]²-Xn-bpsS Np¡ m³ ]nSn-¡ p-¶-Xv.-kw-Øm-\-X-e-¯n ImÀjn-I-
D-ev]m-Z\ I½o-j-W-dpsS t\Xr-Xz-¯n tÌäv seh FIvkn-Iyq-«ohv I½nän (SLEC)
bv¡ mWv ]²-Xn-bpsS Npa-X-e. kwØm-\-X-e-¯n tÌäv tlm«n-IĨÀ anj\pIÄ cq]o-
I-cn-¨p-sIm-­mWv {]hÀ¯n-¡ p-¶-Xv.

^­v
]²-Xn- XpIbpsS 85% tI{µ-kÀ¡ mcpw _m¡ n 15% kwØm\ kÀ¡ mcpw hln-
¡ p¶p PnÃm-X-e-§ -fn-epÅ {]n³kn-¸Â Irjn Hm^o-kÀ¡ mWv XpI e`y-am-Ip-¶Xv. CXv
t»m¡ vX-e-¯n-epÅ Irjn Akn-Êâ vUb-d-IvSÀamÀ aptJ\ ]© m-b¯v Xe Irjn-`-h-
\p-I-fnse Irjn Hm^o-kÀamÀ KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v e`y-am-¡ p-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n Irjn-`-h-\p-IÄ¡ mWv ]²-Xn-\nÀÆ-lW Npa-X-e.

e£ y-§ Ä
1. tlm«n-IĨÀ hnf-I-fpsS ka-{K-hn-I-k\w Dd-¸p-h-cp-¯p-I.
2. tlm«n-IĨÀ hnf-I-fpsS Dev]m-Z-\-hÀ²-\-hneqsS `£ y-kp-c-£ bpw IÀj-I-
t£ -ahpw Dd-¸p-h-cp-¯pI
3. tlm«n-IĨÀ hnf-I-fpsS hnI-k-\-¯n\pÅ hnhn[ ]²-Xn-IÄ kwtbm-Pn-¸n-¡ p-
I.
4. tlm«n-IĨÀ hnf-I-fpsS Irjn-coXnIfnse ]c-¼-cm-KX A\p-`-h-k-¼-¯pw
B[p-\n-I-im-kv{Xob Adn-hp-Ifpw ka-\z-bn-¸n-¡ p-I.
5. tlm«n-IĨÀ taJ-e-bn IqSp-X sXmgn-e-h-k-c-§ Ä krjvSn-¡ pI
KpW-t`m-àm-¡ Ä
]²-Xn-bn Gsä-Sp-¡ m³ Dt±-in-¡ p¶ LS-I-¯n\\pk-cn¨v hyàn-KX IÀj-
IÀ¡ v, IÀj-I-kw-L-§ Ä¡ pw kzIm-cy-Øm-]-\-§ Ä¡ pw kÀ¡ mÀs]m-Xp-ta-J-
em-Øm-]-\-§ Ä¡ pw F³PnH KpW-t`m-àm-¡ fmImw. ]c-am-h[n hnf-]-cn[n 4
hcp-am-\-¯n\v bmsXmcp am\-Z-WvU-hpan-Ã.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hr-¯n-IÄ


]¨-¡ -dn-IÄ, hmg, PmXn, Ipcp-a-p-f-Iv, Iip-am-hv, sImt¡ m,-]p-jv]-hn-f-IÄ,-
Iq¬Irjn XpS-§ n-b-h-bpsS ka-{K-hn-I-k-\-¯n\v DX-Ip¶ {]hr-¯n-I-fmWv Gsä-Sp-¡ p-
¶-Xv.-hn¯v/\So hkvXp-¡ -fpsS Dev]m-Z\w apX kwkvI-cWhpw hn]-W-\hpw
hscbpÅ LS-I-§ Ä CXnÂs¸-Spw.

56
{]hÀ¯-\-§ Ä

a. KpWta·bpÅ \SoÂh-kvXp-¡ -fpsS Dev]m-Z\w

2 apXÂ 4 slIvSÀh-sc-bpÅ henb \gvk-dn-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v s]mXp-ta-J-


emØm]-\-§ Ä¡ v 100% Dw kzIm-cy-ta-J-ebv¡ v 50% Dw BWv k_vkn-Un. slIvS-dn\v
6.25 \£ w cq]-bmWv GI-tZiw sNehv IW-¡ m-¡ n-bn-cn-¡ p-¶-Xv.-Hcp slIvSÀ hsc
hnkvXr-Xn-bp-ff sNdp-InS \gvk-dn-IÄ¡ pw CtX \nc-¡ n [\-k-lmbw e`n-¡ pw. ]pXnb
Snjyp-IĨÀ em_p-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v 1tImSn cq]-h-scbpw \ne-hn-epÅh \ho-I-cn-
¡ p-¶-Xn\v 15 e£ w cq]bpw [\-k-lmbw e`n-¡ p¶ ]¨-¡ dn hn¯v Dev]m-Z\w \S-¯p¶
Øm]-\-§ Ä¡ pw ^map-IÄ¡ pw [\-k-lmbw e`y-am-Wv.

b. ]pXnb Irjn-t¯m-«-§ Ä Øm]n-¡ Â

hmg-t]m-epÅ ]g-hÀ¤-§ Ä Irjn-sN-¿p-¶-Xn\v slIvS-dn\v 35,000 cq] hsc [\-


k-lmbw e`n-¡ pw. CXv 75:25 F¶ A\p-]m-X-¯n c­v hÀj-§ -fn-em-bmWv \ÂIp-I.
(Ist instalment 26250/ha, II instalment 8750/ha)

amhv, t]c XpS-§ nbhbpsS tXm«-§ Ä Øm]n-¡ p-¶-Xn\v sNe-hnsâ ]IpXn (]-
c-am-h[n slIvS-dn\v 40,000 cq]) [\-klmb-ambn e`n-¡ pw. CXv 60:20:20 F¶ A\p-]m-X-
¯n 3 hÀj-§ -fn-embmWv \ÂIp-I. ]¸mb t]mepÅ hnf-IÄ¡ v CtX coXn-bnÂ
slIvS-dn\v 30,000 cq] [\-k-lmbw e`n-¡ pw. Irjn-`-h-\p-I-fn tÌäv tlm«n-IĨÀ
anjsâ \nÀ±n-jvS-A-t]-£ -I-fn At]-£ n-¡ mhp-¶-XmWv. `q]-cn[n 4 ha k-_vkn-Un-XpI
IÀj-I\v t\cn«\ÂIp-¶p.

c. Iq¬Irjn

Iq¬Ir-jnbpw H¸w Iq¬hn¯v Dev]m-Z-\hpw It¼mÌv \nÀ½m-Whpw \S-¯p¶


bqWn-äp-IÄ¡ v 50 e£ w cq]-hsc [\-k-lmbw e`n-¡ p-¶p, s]mXp-ta-Je/ kÀ¡ mÀ
Øm]-\-§ Ä¡ v 100% hpw kzIm-cy-ta-J-e-bn-epÅ Øm]-\-§ Ä¡ v 50 iX-am-\hpamWv
[\-k-lm-bw.

d. ]pjv]-Irjn

HmÀ¡ nUv, B´q-dnbw XpS-§ n-bh Irjn sN¿p-¶-Xn\v sNdp-InS \ma-am-{X-IÀj-


IÀ¡ v 50iX-am-\hpw aäv IÀj-IÀ¡ v 33iX-am-\hpw [\-k-lmbw e`n-¡ pw. sNSn-sbm-¶n\v
35 cq]b#mWv ]c-am-h[n k_vknUn.

¥mUn-tbm-ekv t]mepÅ hnf-IÄ¡ v 45,000 cq]-hscbpw tdmkv sN­p-aÃn


t]mepÅ hnf-IÄ¡ v 12,000 cq]-hscbpw [\-k-lmbw e`yam-Wv.
e. kpK-Ô-hy-Ú-\-§ Ä

C© n, aª Ä apX-em-bh Irjn sN¿p-¶-Xn\v slIvS-dn\v 12,500 cq]bpw Ipcp-ap-


fIv, {Km¼q, PmXn apX-em-b-hbv¡ v 20,000 cq]bpw (sN-e-hnsâ ]Ip-Xn) [\-k-lmbw
e`n¡ pw.

57
f. ¹mtâ-j³ hnf-IÄ

Iip-am-hv, sImt¡ m apX-emb hnf-IÄ¡ v sN-e-hnsâ ]Ip-Xn (]-c-am-h[n slIvS-dn\v


20,000 cq]) aq¶ hÀj-§ -fn-embn \ÂIp-¶p. \ne-hn-ep-ff tXm«-§ -fpsS ]p\-cp-²m-c-W-
¯n\v slIvS-dn\v 15,000 cq]-hsc [\-k-lmbw e`n-¡ pw.

g. Pe-tk-N-\-ku-I-cy§ Ä e`y-am-¡ Â

s]mXp-Ip-f-§ Ä, Pe-kw-`-c-Wn-IÄ F¶nh e`n-¡ p-¶-Xn\v 15 e£ w cq]-hsc [\-


k-lmbw e`n-¡ pw. 100% k_vknUn an\naw 10 ha \\-bv¡ p-¶-Xn-\pÅ Irjn-Ø-ew, 100ao x
100ao x 3ao sskkn\mWv 15 e£ w cq] k_vknUn A\p-h-Zn-¡ p-¶Xv. CXnepw Ipdª
sskkn Ipfw Ipgn-¡ p-I-bm-sW-¦n AX-\p-k-cn¨v k_vknUn e`n-¡ pw.

ag-shÅw kw`-cn-¡ p-¶-Xn\v hyàn-KX KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ pw k_vknUn


\ÂIp¶p. 1 Iyp_n¡ v aoä-dn\v 100 cq] \nc-¡ n k_vknUn \ÂIp-¶p.. CXn-\m-h-iy-amb
Estimate LSGD F³Pn-\o-btdm /NmÀt«ÀUv F³Pn-\o-btdm X¿m-dm-¡ n aqey-\nÀ®bw
\S-¯m-hp-¶-Xm-Wv. k_vknUn XpI t\cn«vIÀj-I\v \ÂIp-¶p. 2ha hsc-bpÅ IÀj-
IÀ KpW-t`m-àm-¡ -fm-bn-cn-¡ pw. k_vknUn XpIbpw Nnehnsâ 50% ]c-am-h[n 1.20 e£ w
cq] / 1 bqWnän\v ae-{¼-tZ-i-§ -fn ]c-am-h[n 1.38 e£ w cq].

h. kwc-£ nX Irjn

{Ko³ lukp-IÄ \nÀ½n-¡ p-¶-Xn\v \nÀ½m-W-km-a-{Kn-I-fpsS ASn-Øm\¯nÂ


NXp-c{i aoä-dn\v 375 cq] apXÂ 1465 cq]- hsc [\-k-lmbambn e`n¡ pw. sNe-hnsâ 50%
BWv k_vkn-Un.

i. kwtbm-PnX IoS-tcmK \nb-{´Ww

sNe-hnsâ ]IpXn ]c-am-h[n slIvS-dn\v 1000 cq] IÀj-IÀ¡ v [\-k-lmbw e`n-


¡ pw. _tbm I¬t{SmÄ et_m-d-«-dnIÄ Øm]n-¡ p-¶Xv kÀ¡ mÀ Ø]-\-§ Ä¡ v 80
e£ w cq]-h-scbpw kzIm-cy-Øm-]-\-§ Ä¡ v 40 e£ w cq]-h-scbpw [\-k-
lmbwe`n¡ pw. ¹mâ v sl¯v ¢o\n-¡ p-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\pw Ce ]cn-tim-[\ et_m-
d-«-dnIÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\pw C¯-c-¯n k-lmbw e`yam-Wv.

j. ssPh-Irjn

Irjn-bn-S-§ -fn ssPh-Irjn coXnIÄ Ah-ew_n-¡ p-¶-Xn\v slIvS-dn\v 10000 cq]


hsc [\-k-lmbambn e`n¡ pw. ¢ÌÀ coXn-bn-emWv ssPh-kÀ«n-^n-t¡ j³ \ÂIp-¶-Xv.
sNe-hnsâ ]IpXn XpI aq¶v hÀj-§ -fn-em-bmWv \ÂIp-I. HmÀKm-\n¡ v kÀ«n-^n-t¡ -
j³ t\Snsb-Sp-¡ p-¶-Xn\pw a®nc It¼mÌv bqWn-äp-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\pw [\-k-
lmbw e`y-amWv. a®n-c-I-t¼mÌpIÄ¡ v ]c-am-h[n 30,000 cq] k_vknUn e`y-amWv.

k. tX\o¨ hfÀ¯Â

tX\o-¨-bpÅ tImf-\n-IÄ¡ v sam¯-ambpw s]«nIÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\pw tXs\-Sp-¡ p-¶-


Xn\pw kq£ n-¡ p-¶Xn\pÅ D]-I-cW-§ Ä¡ pw k_vkn-Un-IÄ e`y-am-Wv. Honey Bee

58
colony Rs.1400/colony of 4 frames, Hives Rs.1600/hive. 50% k_vknUn
tlmÀ«ntImÀ¸v aptJ\ \ÂIp-¶p.
l. b{´-h¡ -cWw

acp¶v Xfn-¡ p-¶-Xn-\p-ff D]-I-c-W-§ Ä, ]ÆÀ apX-em-b-hbv¡ v sNe-hnsâ ]IpXn


XpI-hsc [\-k-lmbw e`y-am-Wv. GsX-¦nepw Hcp sajo-\dn am{Xsa Hcp KpW-t`m-àm-
hn\v e`y-am-Ip-I-bp-Åp. Rs..17500 apXÂ 1.5 e£ w cq] hsc k_vknUn A\p-h-Zn-¡ m-hp-
¶-Xm-Wv..

]cn-io-e-\-]-cn-]m-Sn-IÄ

1. KmÀU-t\gvkv s{Sbn-\nwKv þVHSE (Agri) Ign-ª n-«pÅ hnZymÀ°n-IÄ¡ mbn


kÀ¡ mÀ ^map-I-fn KmÀU-t\gvkv s{Sbn-\nwKv \ÂIp-¶p. CXn-\m-h-iy-amb {]tXyI
t{]mPIväv X¿m-dm¡ n \ÂI-Ww. \nÝnX ssÌs¸â vpw s{St\-gvkn\v \ÂIp¶p

IÀj-IÀ¡ pÅ ]cn-io-e-\w.
1. PnÃbn-Â ]cn-io-e-\¯n\v Rs.400 Hcp Znhkw
2.kwØm-\-¯n\I¯v Rs.750 Hcp Znhkw ssÌs¸â v
3 .kwØm\¯n\v ]pd¯v Rs.1000 Hcp Znhkw

]T-\-]-cy-S-\-bm-{X-IÄ
1. PnÃ-bv¡ I¯v Rs 200 Hcp Znhkw
2.kwØm-\-¯n-\-I¯v Rs 300 Hcp Znhkw
3. kwØm\¯n\v ]pd¯v Rs 600 Hcp Znhkw

ta¸-dª ]cn-io-e-\-]-cn-]m-Sn-IÄ¡ v hni-Z-amb t{]mPIväv (t]m-Ip¶ Øew,


]Tn-t¡ -­p¶ Imcy-§ Ä, F{X-am{Xw {]tbm-K-¯n hcp-¯mw, Dev]m-Z\w F{X Iq«mw,
amÀ¡ -änwKv kwhn-[m\w F{X-am{Xw hn]p-e-s¸-Sp-¯mw, B[p-\nI kmt¦-Xn-I-hn-Zy-IÄ,
hnh-c-km-t¦-XnI hnZy F¶nh F§ ns\ D]-tbmKs¸Sp-¯mw)F¶nsbÃmw t{]mP-IvänÂ
IrXy-ambn \nÀÆ-Nn-t¡ -­-Xp-­v.

s]mXp-ta-Je Øm]-\-§ Ä¡ v hntZ-i-cm-Py-§ -fn \n¶v ]pXn-b-Xcw b{´-§ Ä


Cd-¡ p-aXn sNbvXv IÀj-Isc ]Tn-¸n-¡ p-¶-Xn\v 50 e£ w cq] hsc [\-k-lmbw e`n-¡ pw.

m. ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ
IÀj-IÀ¡ v ]cn-io-e-\-§ Ä \S-¡ p-¶-Xn\pw ]T-\-]-cy-S-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-
Xn\pw [\-k-lm-bw e`y-am-Wv.

n. Dev]-¶-§ -fpsS tÌmtdPv sshhn-[y-h¡ -cWw


]m¡ v lukp-Ifpw tÌmtdPv bqWn-äp-Ifpw Øm]n-¡ p-¶Xn\v 3 e£ w cq] hsc
[\-k-lmbw \evIp-¶p. tImÄUv tÌmtd-PvIÄ¡ pw k© -cn-¡ p¶ tImÄUv tÌmtd-
PvIÄ¡ pw 10 e£ w cq] hsc [\-k-lmbw \evIp-¶p. hyàn-IÄ¡ pw, F³PnH amÀ¡ pw
]© m-b-¯o-cmPv kwhn-[m-\-§ Ä¡ pw {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯mw.

59
o. hn]-W\ kuI-cy-§ Ä
s]mXp-kz-Im-cy-kw-cw-`-§ Ä aptJ\ ImÀjnI hn]-Wn-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v 25% -
40% [\-k-lmbw e`n-¡ p-¶p. ]c-am-h[n 50 tImSn cq] sam¯ hy]mcamÀ¡ äpIÄ¡ pw
sNdp-InS amÀ¡ äpIÄ¡ pw [\-k-lmbw e`yam-Wv.

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m\w
hyàn-K-X- KpW-t`m-àm-¡ sf Irjn-`-h\ aptJ\ sXc-sª -Sp-¡ p-¶p.-h-enb ]²-
Xn-IÄ¡ v t{]mPIväv X¿m-dm¡ n SLMC bpsS A\p-aXn e`n-¨-Xn\p tijw \S-¸n-em-¡ p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpsS ]¦v


{Kma-]-© m-b-¯vX-e-¯n {Kma-]-© m-b-¯v {]kn-Uâ v, hnI-k-\-Ìm³UnwKv
I½nän sNbÀam³amÀ F¶n-hÀ AwK-§ -fmb ImÀjnI hnI-k\ kan-Xn-I-fpsS AwKo-Im-
c-t¯msS ]²Xn \nÀÆ-ln-¡ p-¶p. {Kma-]-© m-b-¯v \nÀÆ-l-W-D-tZy-K-Ø-\mb Irjn
Hm^o-kÀ Xs¶-bmWv ]²-Xn-bpsS Npa-X-e-¡ m-c³. {Kma-k`-IÄ aptJ\ ]c-am-h[n P\-
§ -fn-te¡ v Cu ]²-Xn-Isf ]än-bpÅ hnhcw \evIp-Ibpw AÀl-cmb KpW-t`m-àm-¡ sf
Is­-¯p-Ibpw sN¿mw.

kwtbm-P-\-km-[y-XIÄ
{Kma-]-© m-b-¯v t{]m-P-Iväp-I-fp-ambn kwtbm-Pn¨v ka{K ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-
¡ mw. {Kma-k-`-I-Ä aptJ\ ]²-Xn-I-sf-¸-än-bpÅ Adnhv IqSp-XÂ IÀj-I-cn-te¡ v F¯n-
¡ m\pw AÀl-cmb KpW-t`m-àm-¡ sf sXc-sª -Sp-¡ m\pw km[n¡ pw. tI{µm-hn-jvIrX
]²-Xn-I-Ä ap³¡ q«n a\-Ên-em¡ n AtX LS-I-§ Ä¡ v ]²-Xn-hn-lnXw \o¡ n shbv¡ p-
¶Xv Hgn-hm¡ mw. alm-ßm-KmÔn tZio-b-{Km-aoW sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bnse {]hÀ¯-\-
§ Ä kwØm\ tlmÀ«o-IĨÀ anj³ {]hÀ¯-\-§ fpambn kwtbm-Pn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-
Wv.
AXmXv Ìm³UnwKv I½n-än-IÄ (-hn-I-k-\w) ]²-Xn-I-fpsS \S-¯n¸v Ah-tem-I\w
sN¿m-hp¶-Xm-Wv.- Iq-SmsX {Kma-k-`-bn Irjn Hm^o-kÀ bYm-k-abw \nÀÆ-lW
dnt¸mÀ«p-IÄ sh¨v P\m-`n-{]mbw t\Sm-hp-¶-Xm-Wv.

]m¡ v lukv ]cm-am-h[n k_vknUn 1.5 e£ w 9 ao x 6ao

Pre cooling unit ]cm-am-h[n k_vknUn 6 e£ w, I¸m-knän 6 MT

Mobile Precooling unit ]cm-am-h[n k_vknUn 12 e£ w, I¸m-knän 5 MT

Refrigerators Van ]cm-am-h[n k_vknUn 12 e£ w, I¸m-knän 6 MT

Ripening Chamber ]cm-am-h[n k_vknUn Rs.2400/ MT

Preservation Unit ]pXn-bXv XpS-§ p-¶-Xn\v 1 e£ w cq] k_vknUn ]g-bXv


upgrade sN¿p-¶-Xn\v 50000 cq] k_vknUn

60
ta¸-dª FÃm t{]mPIväp-IÄ¡ pw _m¦v hmbv]- \nÀ_-Ô-am-Wv. t{]mPIvSv {]tXy-I-
ambn X¿mÀ sN¿Ww k_vknUn XpI _m¦v hmbv]- s{IUnäv sN¿p-¶p.

II. ImÀjn-I-am-t{Im-am-t\-Pvsaâv (Macro Management in


Agriculture)
BapJw
2000-01 hÀj-¯n C´y-bnse FÃm kwØm-\-§ -fnepw tI{µ-`cW{]tZ-i-§ -
fnepw {]hÀ¯-\-am-cw-`n¨ ]²-Xn-bmWnXv. tI{µ-]-²-Xn-I-fpsS sXc-sª -Sp-¸nepw \S-¯n-
¸n-Ã. kwØm-\-§ Ä¡ v IqSp-XÂ A[n-Imcw \Â-Ip¶ ]²-Xn-bm-Wv.

^­v
XpI-bpsS 90 iX-am\w tI{µ-kÀ¡ mcpw 10 iX-am\w kwØm-\-kÀ¡ m-cp-amWv
hln-¡ p-¶-Xv. Irjn-h-Ip¸v Ub-d-IvSÀamÀ¡ mWv tI{µ-kÀ¡ mcnsâ ^­v e`n-¡ p-¶-Xv.
CXv PnÃm-X-e-¯n {]³kn-¸Â Irjn Hm^o-kÀap-tJ\ t»m¡ vX-e-¯n {]hÀ¯n ¡ p-
¶- Irjn Akn-Ê-äâ v Ub-d-IvSÀamÀ¡ v \evIp-¶p. Irjn `h-\p-I-fn \n¶v s¢bnw e`n-
¡ p-¶- ap-dbv¡ v Akn-Ê-äâ v Ub-d-IvSÀ XpI hnX-cWw sN¿p-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
{Kma-]-© m-b-¯vX-e-¯n Irjn-`-h-\p-IÄ¡ mWv ]²-Xn-\nÀÆ-lW Npa-X-e..

e£ y-§ Ä
1. s\Ãv XpS-§ nb hnf-I-fpsS ka-{K-hn-I-k\w km[y-am-¡ p-I.
2. ImÀjn-I-b-{´-h-XvI-c-W-¯n-eqsS sXmgn-em-fn-I-fpsS ZuÀe`yw ]cn-l-cn-¡ p-I.
3. \oÀ¯-S-hn-I-k-\-]-cn-]m-Sn-IÄ Bhn-jvI-cn¨v \S¸n-em-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
s\ÂIÀj-I-cmWv ]²-Xn-bnse apJy D]t`m-àm-¡ Ä. cPn-ÌÀ sN¿-s¸« ]mT-
ti-J-c-k-an-Xn-IÄ aptJ-\-bmWv s\ÂIÀj-IÀ¡ v B\p-Iq-ey-§ Ä hnX-cWw sN¿p-¶-Xv.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


{][m-\-ambpw 3 Xcw {]hÀ¯-\-§ -fmWv Gsä-Sp-¡ m³ km[n-¡ p-¶-Xv. s\ÂIrjn
hnI-k-\w, ImÀjoIb-{´-h-XvI-cWw, \oÀ¯-S-hn-I-k\w F¶n-h-bm-W-h.

s\ÂIr-jn-hn-I-k\w
s\ÂIr-jn-hn-I-k\¯n\mbn Xmsg ]d-bp¶ LS-§ -fmWv \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.
1. ImÀ-jnI kÀÆ-I-em-ime \evIp¶ ImÀjnI \nÀt±-i-§ Ä ]men¨p sIm­v
Irjn-sN-¿p¶ {]ZÀi-\-Ir-jn-bn-S-§ Ä Øm]n-¡ p-I..-sl-IvSÀdn\v 5000 cq]-bmWv
]mT-ti-J-c-k-an-XnIÄ aptJ\ [\-k-lm-b-ambn \evIp-¶-Xv.
2. Hä-RmÀ Irjn t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-¶-Xn\v Htc-¡ À hnkvXr-Xn-bpÅ {]ZÀi-\- t¹m-
«p-I-Ä Øm]n-¡ p-¶p. 4000 cq]-bmWv [\-k-lm-bw.

61
3. AXyp¸m-Z-\-ti-jn-bpÅ s\Âhn-¯p-IÄ kw`cn-¡ p-¶-Xn\v Intem-{Kman\v
5 cq]-sb¶ IW-¡ n [\-k-lmbw \evIp-¶p.
4. kq£ a aqe-I-h-f-§ -fpsS D]-tbmKw t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-¶-Xn-\mbn Chbv¡ v
slIvSdn\v 500 cq] F¶ IW-¡ n [\-k-lmbw \evIp-¶p.
5. A¾-kz-`m-h-apÅ a®nse A¾Xzw Ipd-bv¡ p-¶-Xn-\mbn slIvSÀdn\v 500 cq] [\-
k-lmbambn e`y-am-¡ p¶p.
6. kky-kw-c-£ -W-a-cp-¶p-IÄ D]-tbm-Kn-t¡ -­n- h-cp-t¼mgpw ssPh-Io-S-\m-in-\n-
IÄ D]-tbm-Kn-¡ p-t¼mgpw Ah-bpsS hnebpsS 50% (]c-am-h[n slIvSÀdn\v 500
cq]) [\-k-lmbambn e`y-am-¡ p¶p.
7. s\¸m-S-ti-J-c-§ -fn IÀj-Icpw Irjn-hn-ZvK-Zcpw Iq«mbn \S-¯p¶ hbÂ
hnZym-ebw kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xn\v 17,000 cq] [\-k-lmbw \Â-¡ p¶p.
8. ImÀjn-I b{´-h¡ -cWw
sXmgn-em-fn-I-fpsS ZuÀe`yw cq£ -am-bn-sIm-­n-cn-¡ p¶ tIc-f-¯n b{´-§ sf
B{i-bn-¡ msX s\ÂIrjn em`-ambn apt¶m«v sIm­p t]mIm³ _p²n-ap-«m-Wv.
AXp-sIm­v Xs¶ ImÀjn-I b{´-h¡ -cWw AXy-´m-t]-£ nXamWv.

{Sm¡ p-IÄ, ]ÆÀSn-Ãp-IÄ F¶nh kz´-am-¡ p-¶Xn\v IÀj-IÀ¡ pw IÀj-I-kw-


L-§ Ä¡ pw 25,000 apXÂ 45,000 cq] hsc k_vknUn \ÂIp-¶p. \SoÂb{´-§ Ä,
sImbv¯p-b-{´-§ Ä F¶nh hm§ p-¶-Xn\pw IÀj-IÀ¡ v k_vknUn e`y-am-Wv. saXn-b-
{´-§ Ä¡ v 12,000 cq] hscbpw Pe-tk-N-\-]-¼p-sk-äp-IÄ¡ v 19,000 cq] hscbbpw [\-
k-lmbw e`y-amWv. acp¶v Xfn-¡ p-¶-Xn-\pÅ kvt{]bdp-IÄ¡ v 800 cq] apXÂ 2000 cq]
hsc k_vknUn e`n¡ pw. sImbv¯p-sa-Xn b-{´-§ Ä¡ v 1,50,000 cq] [\-k-lmbambn
e`n-¡ p¶p.

\oÀ¯-S-hn-I-k\w
{]Ir-Xn-hn-`-h-§ Ä kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\pw ImÀjnIDev]-mZ\w hÀ²n-¸n-¡ p-¶-
Xn\pw DÅ ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sNbvXv \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn\v [\-k-lmbw e`y-am-Wv.

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m\w
Irjn-`-h-\p-I-fn-eqsS s\ÂIr-jn-¡ pÅ ]²-Xn-IÄ¡ v ]mS-ti-J-c-k-an-Xn-IÄ
aptJ\ At]£ kzoI-cn-¡ p-¶p. hfw, If-\m-in-\n-IÄ apX-em-bh kl-I-c-W-kw-L-§ -
fn \n¶pw s]Àanäv aptJ\ hnX-cWw sN¿p-¶p.

Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n ImÀjnI hnI-k\ kan-Xn-bpsS AwKo-Im-c-t¯m-sS
]²Xn \nÀÆ-ln-¡ p-¶p. ]²Xn hni-Zmwi§ Ä {Kma-k-`-Ifn Ah-X-cn-¸n-¡ p-Ibpw KpW-
t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-Ibpw sN¿mw. IqSmsX \nÀÆ-l-Whpw kw_-Ôn¨ dnt¸mÀ«v
{Kma-k-`-bpsSbpw ]© m-b-¯n-sâbpw NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-I-Ww. KpW-t`m-àm-¡ sf
{Kma-k`, {Kma-k-`-en-Ìn \nt¶m sXc-sª -Sp-¡ m-hp-¶-XmWv.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
{Kma-]-© m-b¯v / t»m¡ v]-© m-b¯v /- PnÃm]-© m-b¯v t{]mP-Iväp-I-fp-ambn

62
kwtbm-Pn-¸n¨v ka-{K-]-²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ mw. BbXv ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ mw. {Kma-
k-`-IÄ aptJ\ ]²-Xn-Isf ]än-bpÅ Adnhv IqSp-XÂ IÀj-I-cn-te¡ v F¯n-¡ m\pw
AÀl-cmb KpW-t`m-àm-¡ sf sXc-sª -Sp-¡ m\pw km[n¡ pw . Xs¶-bp-aà ]²-Xn-bpsS
tamWn-ä-dnwKv IqSp-XÂ Imcy-£ -a-amhpw. tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifnse LSI§ Ä
ap³Iq«n a\-Ên-em¡ nbm AtX LS-I-¯n\v ]²Xn hnlnXw \o¡ n-sh-bv¡ p-¶-Xv Hgn-hm-
¡ m³ km[n-¡ pw. s\¸m-S-§ -fn \ne-sam-cp-¡  XpS-§ nb {]hÀ¯-\-§ Ä alm-ßm-
KmÔn sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn _Ôn-¸n¡ mhp-¶-Xm-Wv.

III. A{Kn-IĨd sSIvt\m-fPn amt\-Pvsaâ v Gp³kn


(Agricultural Technology Management Agency (ATMA)
BapJw
]¯mw ]© -h-Õ-c-]-²-Xn-¡ m-e¯v hnhn[ kwØm-\-§ -fnse ImÀjnI
hnÚym\hym-]\{]hÀ¯-\-§ fn {Inbm-ßI ]cn-jvIm-c-§ Ä \S-¸n hcp-¯p-¶-
Xnsâ `mK-ambmWv PnÃm-X-e-¯n A{Kn-IĨd sSIvt\m-fPn amt\-Pvtaâ v
GP³knIÄ cq]o-I-cn-¡ m³ Xocp-am-\n-¨-Xv. ImÀjnI A\p_-Ô-ta-J-e-I-fmb Irjn ,
arK-kw-c-£ -Ww, £ otcmev]m-Z\w, atÕym¸m-Z-\w, a®p-kw-c-£ Ww XpS-§ nbhbnse
ImÀjnI hnÚm-\hy-m]\ ]cn-]m-Sn-IÄ Bßm aptJ\ GtIm-]n¸n¨v \S-¸n-em-¡ p-¶p.

^­v
100% tI{µ-kÀ¡ mÀ klm-b-t¯msSbmWv ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. Irjn hIp¸v
Ub-d-IvS-dmWv tÌäv t\mU Hm^o-kÀ At±-l-am-Wv. Bß t{]mPIväv Ub-d-IvSÀamÀ¡ v
XpI ssIam-dp-¶-Xv. t{]mPIväv Ub-d-IvSÀ t»m¡ vXe Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamÀ¡ v
XpI ssIam-dp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
PnÃm-I-f-IvS-dmWv AXmXv PnÃbnse Bßm sNbÀam³. PnÃm-X-e-¯n Bßm
Kth-WnwKv t_mÀUpw Bß amt\-Pvsaâ v I½n-änbpw {]hr-¯nIfpsS Np¡ m³ ]nSn-¡ p-
¶p.-t»m-¡ vX-e-¯n AssUz-kdn skâÀ {]hÀ¯-\ -taÂt\m«w \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.
t»m¡ v {]tZ-is¯ IÀj-Icpw DtZym-K-Øcpw CXnsâ `mK-am-Wv. t»m¡ v Xe-¯nÂ
Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀ¡ mWv CXnsâ Npa-X-e.

e£ y-§ Ä
1. Irjn A\p-_Ô taJ-e-bnse hnÚm\/]cn-io-e\ Bh-iy-§ Ä I­-dnª v
Ah \nd-th-äpI.
2. ImÀjnI taJ-e-bnse hnhn[ GP³kn-I-fpsS {]hÀ¯\w kwtbm-Pn-¸n¨v
hnÚm-\-hym-]-\-{]-hÀ¯-\-§ Ä IqSp-X Imcy-£ -a-am-¡ p-I.
3. ImÀjn-I-hn-I-k-\-¯n kzIm-cy-]-¦m-fn¯w Dd-¸p-h-cp-¯p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
IÀj-IÀ¡ pw IÀj-I-kw-L-§ Ä¡ pw h\n-Xm- IÀj-IÀ¡ pw ]²-Xn-I-fpsS
{]tbm-P\w e`n-¡ pw.

63
Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä
cmPy-¯m-I-am-\-apÅ hnhn[ ImÀjnI-K-th-j-W-Øm-]-\-§ -fn-te-¡ pw Irjn-bn-S-
§ -fn-te¡ pw aäp-apÅ ]T-\-]-cy-S-\§ Ä, hnZ-Kv[sc ]s¦-Sp-¸n-¨p-sIm-­p-Å- k-a-{K- ]-cn-io-
e\ ]cn-]m-Sn-IÄ, {]ZÀi\tXm«-§ Ä (Demonstration plots) hbÂhn-Zym-e-b-§ Ä
(Farmers Field school) apX-em-bh Bß-bpsS {]hÀ¯-\-§ -fn s]Sp-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. tZiob ]cn-io-e-\-Øm-]-\-§ fpw IGNOU t]mepÅ Øm]-\-§ fpw \S-
¯p¶ ]cn-io-e\ tImgvkp-I-fn ]s¦-Sp-¡ p-¶-Xn\v kÀ¡ mÀ , kÀ¡ m-cnX
Øm]-\-§ -fnse DtZym-K-ØÀ, k¶-²-{]-hÀ¯-IÀ, kwcw-`-IÀ XpS-§ nbhsc
klm-bn-¡ p-I.
2. ImÀjnI cwK¯v anI¨ t\«w ssIh-cn¨ A\y-kw-Øm-\-§ -fn-te-bv¡ pÅ ]T-\-
]-cy-S-\-§ Ä
3. kwØm-\-Xe ImÀjn-I-{]-ZÀi-\-§ Ä ,ta-f-IÄ, ^e-hÀ¤ ]¨-¡ dn {]ZÀi-\-
§ Ä apX-em-bh kwL-Sn-¸n-¡ pI
4. anI¨ IÀj-IÀ¡ v kwØm-\-X-e-¯nepw PnÃm-X-e-¯nepw t»m¡ vX-e-¯nepw
AhmÀUp-IÄ \evIpI
5. PnÃ-X-e-¯n ]T\/]cn-io-e\ Bh-iy-§ Ä Is­-dnª v Strategic Research
extension Plan (SREP) X¿m-dm-¡ Â
6. IÀj-IÀ¡ pÅ ]cn-io-e-\-]-cn]mSnIÄ þkw-Øm-\¯n-\I¯pw ]pd¯pw \S-
¯m-hp-¶-Xm-Wv.
7. {]ZÀi-\-Ir-jn-t¯m-«-§ Ä Øm]n-¡ Â
8. Htc Xcw Irjn-I-fn /kwc-`-§ fn GÀs¸-Sp¶ IÀj-Isc kwtbm-Pn-¸n¨v
IÀjI Iq«mbva-IÄ cq]o-I-cn¨v Irjn IqSp-XÂ em`Icam¡ p-I.

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m\w
Hmtcm hÀjhpw ImÀjnI hnPvRm-\hym]-\-{]-hÀ¯-\-§ -fpsS hni-Z-amb
NmÀ«v(Cafetena) X¿m-dm¡ n Bß Kth-WnwKv t_mÀUnsâ AwKo-Imcw t\Sp-¶p. CXv
t»m¡ v Xe-¯n ^mÀtagvkv C³^Àta-j³ Bâ v AssUz-kdn skâ-dnsâ taÂt\m«-
¯n \S-¸n-em-¡ p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v.


Bß-bpsS PnÃm-X-e-¯n t»m¡ vX-e-¯n-epÅ kan-Xn-ItfmSv AwKo-Im-c-t¯m-
sS-bmWv Ct¸mÄ ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -Ä Ct¸mÄ
t\cn«v CS-s]-Sp-¶n-Ã. F¶m {Kma-k-`-I-Ä aptJ\ IqSp-X P\-§ -fn-te¡ v Bßm-{]-
hÀ¯-\-§ Ä F¯n-¡ p-Ibpw KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-Ibpw sN¿m³ Ign-bpw.
IqSmsX {]hÀ¯-\-§ Ä ]© m-b-¯n-sâbpw {Kma-k-`-I-fp-sSbpw NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-
¡ p-Ibpw sN¿p-I.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
PnÃ/t»m¡ v/]© m-b-¯pIÄ Bkq-{XWw sNbvXv \S-¸n-em-¡ p¶ hnhn[ hnI-k-

64
\-{]hÀ¯-\§ Ä KpW-{]-Z-am-¡ p-¶-Xn\v th­nhcp¶ ]cn-io-e-\-]cn-]m-SnIÄ, ]T-\-]-cy-S-
\-§ Ä apX-em-bh Bßm-ap-tJ\ \nÀÆ-ln-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. BbXv ]²-Xn-tc-J-bnÂ
DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶-XpamWv. kwtbm-PnX ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ p-¶-XneqsS AÀl-cmb
KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-¶-Xn\pw Imcy-£ -a-amb tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m\w GÀs¸-
Sp-¯p-¶-Xn\pw km[n-¡ pw. Irjnbn b{´-h¡ -cWw km[y-am-¡ p-¶-X-c-¯n IÀj-I-
À¡ pw , ImÀjn-I-sXm-gn-em-fn-IÄ¡ pw hnZ-Kv²-]-cn-io-e\w \evIn hnZ-Kv²- ImÀjn-I-sXm-gn-
em-fn-IfpsS te_À _m¦v (h-S-¡ m-t© cn tamUÂ {Ko³ BÀan)- cq-]o-I-cn-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

IV. tZiob _tbm-Kymkv hnI-k-\-]-²Xn


BapJw
]c-¼-cm-KX DÀÖ-t{km-X-Êp-I-fpsS D]-tbmKw Ipd-¨p-sIm-­p-h-cp-¶-Xn\v ]c-¼-
cm-K-X-a-Ãm¯ DÀÖ-t{km-X-Êp-I-fpsS D]-tbmKw ]c-am-h[n t{]mÕm-ln-¸n-¡ pI F¶
e£ y-t¯msS 1981-82 Ime-L«w apXÂ t\cnb t`Z-K-XnItfmsS \S-¸n-em-¡ n- sIm­n-cn-
¡ p¶ Hcp ]²-Xn-bmWnXv. ]mgvhkvXp¡ fn \n¶pw DuÀtÖm-ev]m-Z\w F¶-XmWv Cu
]²-Xn-bpsS khn-tijX.

^­v
]²-Xn-Xp-I-bpsS 50 iX-am\w tI{µ-kÀ¡ mcpw 50 iX-am\w kwØm\-
kÀ¡ mcpamWv hln-¡ p-¶-Xv. tI{µ-¯n \n¶pw kwØm-\-¯nÂ\n¶pw Irjn Ub-d-
IvSÀ¡ v e`n-¡ p¶ XpI SmÀPäv A\p-k-cn¨v PnÃm-X-e-¯n {]n³kn-¸Â Irjn Hm^o-
kÀamÀ¡ pw AhÀ t_m¡ v Xe-Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamÀ¡ pw ssIam-dp¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n Irjn-`-h-\p-IÄ¡ mWv ]²Xn \nÀÆ-lWNpa-X-e.-
Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamÀ ¹mâ v ]Wn ]qÀ¯n-bm¡ n Irjn Hm^o-k-dn \n¶v
¢bnw In«p¶ apdbv¡ v {Sj-dn-bn-Â \n¶pw XpI amdn-sb-Sp¯v KpW-t`m-àm-hn\v \ÂIp-
¶p.

e£ y-§ Ä
1. amen-\y-§ -fn \n¶pw ]mN-I-hm-XIw \nÀ½n¨v KmÀlnI DuÀÖ-D-]-tbmKw
sNehp IW-¡ m-¡ pI
2. amen-\y-kw-kv¡ -cW ]cn-ØnXn kulr-Z-]-c-ambn \nÀÆ-ln-¡ pI
3. KpW-ta-·-bpÅ ssPh-hfw e`y-am-¡ pI hgn ssPh-Irjn t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
sNdp-In-S-\m-a-am{X IÀj-Icpw IÀj-I-Ip-Spw-_-§ Ä¡ pw ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-
àm-¡ -fm-Imw (1 slIvSÀ Xmsg \ma-am-{X-IÀj-IÀ, 1-2 slIvSÀ-þ-sN-dp-InS IÀj-IÀ)

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hr-¯n-IÄ
_tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ \nÀ½n-¡ pI F¶-XmWv {][m\ {]hÀ¯\w

65
{]hÀ¯-\-§ Ä
KmÀlnI _tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ \nÀ½n-¡ p¶Xn\v [\-k-lmbw \ÂIp¶p 2
L\-ao-äÀ apX 10 L\-ao-äÀ hsc tijn-bpÅ 'Zo\-_Ôp' tamU ¹mâp-IÄ¡ mWv
k_vknUn \ÂIp-¶-Xv. hnZ-Kv²-cmb AwKo-IrX GP³kn-IÄ aptJ-\bmWv ¹mâp-IÄ
\nÀ½n-¡ p-¶-Xv. 3 hÀj-t¯¡ v Ch Imcy-£ -a-ambn {]hÀ¯n-¡ p¶p F¶ Dd-¸p-h-cp-¯p-
¶-Xn-\mbn Cu GP³kn-IÄ¡ v 700cq] tS¬ Io tPm_v ^okv (Turn Key Job Fees)
Bbn \ÂIp-¶p-­v. Ct¸mÄ 8000 I 25000 sam¯w sNehv , 8000 k_vknUn _m¡ n
KpW-t`m-àr-hn-lnXw.

\nÀÆ-l-W-hn-lnXw
Irjn-`-h-³ Xe-¯n IÀj-I-cn \n¶pw t\cn«v At]£ kzoI-cn¨v KpW-t`m-
àm¡ sf Is­-¯p¶p. hnZ-Kv²- sXmgn-em-fn-Isf D]-tbm-Kn¨v \nÀ½mWw ]qÀ¯o-I-cn-
¡ p¶ ¹mâp-IÄ¡ v Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀ k_vknUn \ÂIp-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v.


Irjn-`-h-³ Xe-¯n {Kma-]-© m-b¯v {]kn-Uâ v, hnI-k\ ÌânwKv I½nän
sNbÀam³ F¶nhÀ AwK-§ -fmb ImÀjn-I-hn-I-k\ kanXn-I-fpsS AwKo-Imct¯msS-
bmWv ]²Xn \S-¸n-em¡ n hcp-¶Xv. {Kma-k-`-IÄ aptJ\ ]²-Xn-IÄ IqSp-XÂ P\-Io-b-am-
¡ p-Ibpw KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-Ibpw sN¿mw.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
PnÃ/t»m¡ /{Kma]© m-b-¯v Xe-§ -fn amen-\y-\nÀ½m-Ö\ ]²-Xn-IÄ
_tbm-Kymkv Dev]m-Z-\-hp-ambn _Ô-s¸-Sp¯n \S-¸n-em-¡ mw. ]ip hfÀ¯epw _tbm-
Kymkv \nÀ½m-Whpw kwtbm-Pn-¸n-¡ m³ km[n¡ pw. _tbm-Kymkv ¹mân \n¶pw Dt]m-
ev]-¶-ambn e`n-¡ p¶ Édn (Nm-W-I-sh-Åw) ssPh-Ir-jn¡ v KpW-I-c-ambn D]-tbm-K-
n¡ mw. {Kma-]-© m-b-¯p-I-fpsSbpw \K-c-k-`-I-fp-ambpw ]²Xnbnepw k_vknUn amÀK-tc-
J-bnepw CtX-bm-hiyw DÄs¸-Sp-¯n-bn-«p-Å-Xn-\m AtX KpW-t`m-àr-enÌv Xs¶ CXn-
\Iw D]-tbm-K-s]-Sp-¯m-hp-¶Xpw ]²-Xn-tc-J-bn BbXv DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

V. IWn-I- P-e-tk-N-\hpw kv{]nwKvfÀ PetkN-\hpw


(Micro Irrigation)
BapJw
1987 apX-emWv IWn-I-P-e-tk-N-\hpw kv{]nwKvfÀ PetkN-\hpw \S-¯p-¶-Xn\v
k_vknUn Bcw-`n-¨Xv. sNSn-I-fpsS thcp-]-S-¯n-te¡ v t\cn«v shÅw F¯n-¡ p-Ibpw
XZzm-cm-P-tem]-tbmKw ]c-am-h[n Ipd-bv¡ p-hm³ klm-bn-¡ p-Ibpw sN¿p¶ Pe-tk-N-\-
co-Xn-bmWv IWnI Pe-tk-N-\w (Drip Irrigation) IqSp-XÂ shÅw e`y-am-hp¶ kml-N-cy-
§ Ä \S-¸n-em-¡ p¶ kv{]nwKvfÀ PetkN-\ coXnbpw hym]-I-am8bn \S-¸n-em¡ n hcp-¶p-
­v.

66
^­v
90 iX-am\w tI{µ-kÀ¡ mÀ hnln-Xhpw 10 iX-am\w kÀ¡ mÀ hnln-X-hp-am-Wv.
kwØm-\-Xe¯n Irjn Ub-d-IvSÀ e`y-am-hp¶ ^­v PnÃm-X-e-§ -fn {]³kn-¸Â
Irjn Hm^o-kÀamÀ¡ v ssIam-dp-¶p. ChÀ t»m¡ vXe-§ -fn-epÅ Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-
IvSÀamÀ¡ v XpI \ÂIp-¶p. Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀ Irjn-`-h-\p-I-fn ¢bnw In«p¶
apdbv¡ v IÀj-IÀ¡ v k_vknUn hnX-cWw sN¿p-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
{Kma-]-© m-b-¯p-X-e-¯n Irjn-`-h-\mWv \nÀÆ-l-W-Np-a-X-e.

e£ y-§ Ä
1. e`y-amb Pe-¯nsâ Imcy-£ -aX Dd-¸p-h-cp-¯n-s¡ m­v IqSp-XÂ Irjn-bn-S-§ Ä
PetkN-\ tbmKy-am-¡ pI
2. Ptem-]-tbmKw Ipd-bv¡ pI
3. imkv{Xo-b-amb Pe-]-cn-]m-e-\-¯n-eqsS ImÀjnI Dev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ pI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
5 slIvSÀ hsc Irjn `qan-bpÅ IÀj-I-Ip-Spw-_-§ Ä¡ v ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-
àm-¡ -fm-Imw.

{]hÀ¯-\-§ Ä

IWn-I-P-e-tk-N-\hpw kv{]nwKvfÀ PetkN-\hpamWv ]²-Xn-bn \S-¸n-em-¡ p-¶-


Xv. bqWn-ddv tImÌnsâ 90 iX-am\w hsc k_vknUn e`y-am-Wv. CXnsâ hni-Zmw-i-§ Ä
]«n-I-bn \ÂIn-bn-«p-­v.

\nÀÆlW-kw-hn-[m\w
Irjn-`-h³X-e-¯n At]-£ -IÄ kzoI-cn¨v AwKo-Im-c-¯n-\mbn t»m¡ v Xe-
Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀ¡ v kaÀ¸n-¡ p-¶p. AwKo-Imcw e`n¨ IÀj-IÀ¡ v PetkN-
\ kwhn-[m\w \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn\v \nÀt±iw \ÂIp-¶p. kwØm-\-X-e-¯n AwKo-IrX
GP³kn-IÄ aptJ-\-bmWv CXv sN¿p-¶Xv. Irjn Hm^ok-dpsS ip]m-ÀitbmsS e`n-
¡ p¶ At]-£ -I-fn Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀ/ Irjn Akn-Ìâ v FIvkn-Iyq-«ohv
F³Pn-\o-bÀ X¿m-dm-¡ p¶ hmep-th-jsâ ASn-Øm-\-¯n k_vknUn \ÂIp-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v.


{Kma-]-© m-b¯v {]kn-Uâ v, hnI-k\ ÌânwKv I½nän sNbÀam³ F¶nhÀ
AwK-§ -fmb ImÀjn-I-hn-I-k\ kan-Xn-I-fpsS AwKo-Imct¯msS-bmWv ]²Xn \S-¸n-
em¡ p-¶Xv. {Kma-k-`-IfneqsS ssat{Im-C-dn-tK-j³ ]²-Xn-Isf¡ p-dn¨v IqSp-XÂ IÀj-
Isc t_m[-h¡ -cn-¡ m\pw KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯m\pw km[n-¡ pw.

67
kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
{Kma-k-`-IÄ aptJ\ ]²-Xn¡ v IqSp-XÂ ]»n-knän \ÂIp-¶Xpw KpW-t`m-àm-
¡ fpsS sXc-sª -Sp¸v kpXm-cy-am-¡ p-¶-Xn\pw km[n-¡ pw. {]nUn-£ ³ ^manwKv t]mepÅ
{]hÀ¯-\-§ Ä ssat{Im-C-dn-tK-j³ ]²-Xn-I-fp-ambn _Ôn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. IqSmsX
PetkN-\hpambn _Ô-s¸-Sp¯n {Kma-]-© m-b-¯p-I-Ä X¿m-dm-¡ p¶ ]²-Xn-bn Cu
kvIoansâ km²y-X-bpw ]d-bp-Ibpw ]²-Xn-tc-J-bn DÄs¸-Sp-¯p-Ibpw sN¿m-hp-¶-Xm-
Wv.

VI. cmjv{Sob Irjn hnIm-k-v tbm-P\ (Rashtriya Krishi Vikas


Yojana-RKVY)
BapJw
2007-08 apX-emWv cmjv{Sob Irjn hnIm-k-v tbm-P\ Bcw-`n-¡ p¶-Xv. kwØm\-
§ Ä¡ v AXm-Xn-Ss¯ ImÀjn-I-]-cn-ØnXnI Imem-hØm kml-N-cy-§ Ä IW-s¡ -se-
Sp¯v ]²-Xn-IÄ cq]o-I-cn-¡ p-¶-Xn\v tI{µw klm-bw- \ÂIp¶ ]²-Xn-bm-Wn-Xv.

^­v
kwØm\ Irjn Ub-d-IvSÀ¡ v e`n-¡ p¶ XpI ]²Xn XpI-bpsS `mK-am¡ n PnÃm-
X-e-§ -fn {]n³kn-¸Â Irjn Hm^o-kÀamÀ¡ v ssIam-dp-¶p. Ch-cn \n¶pw Irjn
Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamÀ aptJ\ Irjn-`-h-\p-IÄ¡ v XpI \ÂIp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]-\-§ Ä
{Kma-]-© m-b-¯p-X-e-¯n Irjn-`-h-\mWv \nÀÆ-l-W-Np-a-X-e.

e£ y-§ Ä
1. kwØm-\-§ Ä ImÀjn-I-ta-J-e-bn IqSp-X XpI hI-bn-cp-¯#m³ klm-bn-
¡ p-I.
2. ]²Xn Bkq-{X-W-¯nepw \S-¯n-¸nepw kwØm-\-§ Ä¡ v IqSp-XÂ kzX{´yw
\ÂIp-I.
3. PnÃm-X-e-§ -fn ImÀjn-I Imem-hØm kml-N-cy-§ Ä¡ v A\p-tbm-Py-amb
]²-Xn-IÄ km[y-am-¡ p-I.
4. ImÀjn-I-ta-J-e-bn {]mtZ-inI ]cn-K-W-\-IÄ¡ v ap³K-W\ \ÂIp-I.
5. {][m\ hnf-IÄ¡ v {]tXyIw {i² \ÂIn hnfhv hÀ²n-¸n-¡ p-I.
6. IÀj-IÀ¡ v ]c-am-h[n hcp-am\w Dd¸p hcp-¯p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
km[m-c-W-bmbn IÀj-Icpw IÀj-I-Ip-Spw-_-§ Ä¡ pw IÀj-I-k-an-Xn-Ifpw ]²-
Xn-bpsS KpW-t`m-àm-¡ -fm-bncn-¡ pw. Bh-iy-amb ]²-Xn-IÄ \nÀt±-in-¡ p-¶-Xn\v AwKo-
Imcw t\Sn-sb-Sp-¡ p-¶-Xn\v km[n-¡ pw.-]m-S-ti-J-c-k-an-Xn- aptJ\ (s\ÂIr-jn) hmg, apX-
em-bh hyàn-IÄ¡ v t\cn«vAt]-£ n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

{]hÀ¯-\-§ Ä
Hmtcm hÀjhpw e`n-¡ p¶ \nÀt±-i-§ Ä¡ -\p-k-cn-¨mWv ]²-Xn-IÄ Xocp-am-\n-

68
¡ p-¶-Xv. ASn-Øm-\-ku-I-cy-¯n-\pÅ ]²-Xn-IÄ, hfw IoS-\m-in-\n- hnX-c-Ww, kwkvI-c-
Ww, b{´-h¡ -cWw XpS§ n At\Iw {]hr-¯n-IÄ Gsä-Sp-¡ m³ km[n-¡ pw.

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m\w
Xmsg X«n \n¶v e`n-¡ p¶ \nÀt±-i-§ Ä {]n³kn-¸Â Irjn Hm^o-kÀ tI{µo-I-
cn¨v kwØm\ kÀ¡ m-cnsâ AwKo-Imc¯n\mbn kaÀ¸n-¡ p-¶p. AwKo-Imcw e`n-¨h
t»m¡ vXe Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamcpsS taÂt\m-«-¯n \S-¸n-em-¡ p-¶p.

tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m\w
ImÀjnIhnI-k-\-k-anXn tamWn-ä-dnwKv kanXn \nÀln-¡ p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ pÅ ]¦v
Irjn-`-h³X-e-¯n KpW-t`m-àm-¡ sf sXc-sª -Sp-¡ p-¶Xpw ]²Xn \S-¸n-em-
¡ p-¶Xpw ImÀjn-I-hn-I-k\ kan-Xn-I-fpsS AwKo-Imct¯msS-bmWv. {Kma-k-`-IÄ
aptJ\ ]²-Xn-IÄ IqSp-XÂ P\-Io-b-am-¡ p-Ibpw KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-Ibpw
sN¿m³ km[n-¡ pw. Irjn Hm^o-kÀ aptJ\ kvIoans\ ]än-bpÅ Adnhpw {]hÀ¯-\
dnt¸mÀ«pw {Kma-k-`-bn Ah-X-cn-¸n-¡ p-¶Xpw tamWn-ä-dnwKv \S-¯mhp¶-Xpam-Wv.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
{Kma /t»m¡ v/ PnÃm]© m-b-¯v ]²-Xn-I-fnse ^­nsâ Ipdhv BÀ.sI.-hn.ssh
^­v D]-tbm-Kn¨v ka-{K-]-²-Xn-I-Ä cq]o-I-cn-¡ pI hgn ]cn-l-cn-¡ mw. AXmXv hÀj-§ -
fn BÀsI-hnssh ]²-Xn-IÄ hyà-ambn a\-Ên-em-¡ n-bm AtX LS-I-§ Ä¡ v hnI-
k-\-¯n\v \o¡ n-sh-bv¡ p-¶Xv Hgn-hm-¡ mw. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpsS ]²-Xn-
tcJbn BÀ.sI.-hn.ssh {]hÀ¯-\-§ fpw hnh-cn¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

VII. tZiob `£ y-kp-c-£ m-]-²Xn

BapJw
`£ y-[m-\y§ fpsS DXv]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ p-I F¶ Dt±-iy-t¯msS 2007þ08 km¼-
¯nI hÀj-¯n Bcw-`n¨ Hcp tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-bm-Wn-Xv. s\ÃpÂ]m-Z\w hÀ²n-
¸n-¡ p-I F¶ e£ y-t¯msS tIc-f-¯n ]me-¡ mSv PnÃ-bn-emWv Cu ]²Xn \S-¸n-em¡ n
hcp-¶-Xv.

^­v
tI{µ-kÀ¡ mÀ kwØm\ Irjn hIp-¸n\pw AhnsS \n¶pw PnÃm-X-e-¯n-ep-ff
{]n³kn-¸Â Irjn Hm^o-kÀ¡ pw At±lw t»m¡ vXe Ir,#n Akn-Ìâ v Ub-
dIvSÀamÀ¡ pw ^­v ssIam-dp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
t»m¡ vXe-¯n Irjn Akn-Ìâ v Ub-d-IvSÀamÀ¡ pw {Kma-]-© m-b¯v Xe-

69
¯n Irjn `h-\p-IÄ¡ p-amWv \nÀÆ-l-W -Np-a-Xe.
e£ y-§ Ä:
1. s\Ãnsâ kpØnc hnI-k\w Dd-¸p-h-cp-¯n-sIm­v s\ÃpÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-
¡ pI
2. Irjn-bn-S-§ -fpsS ^e-`q-bn-jvTn-Xbpw DXv]m-Z-\-£ -a-Xbpw hÀ²n-¸n-¡ pI
3. sXmgn-e-h-k-c-§ Ä krjvSn-¡ pI
4. IÀjI Dev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¨p-sIm­v IÀj-I\v Bß-hn-izmkw \ÂIp-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä:
sNdp-InS, \ma-am{X s\ÂIÀj-I-cmWv ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-àm-¡ Ä, ]mS-ti-J-
c-k-an-Xn-IÄ aptJ-\-bmWv ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.

{]hÀ¯-\-§ Ä:
{]ZÀi\ Irjn-bn-S-§ Ä Øm]n-¡  BWv {]m[m\ {]hÀ¯-\w. imkv{Xob
\nÀt±-i-§ Ä \S-¸n hcp-¯p¶ {]ZÀi-\-tXm-«-§ Ä¡ v 2500 cq] [\-k-lmbw \ÂIp-
¶p. Hä-RmÀ Irjn coXn¡ v 3000 cq]-bmWv [\-k-lmbw. AXypÂ]m-Z-\-ti-jn-bp-ff
s\Âhn-¯n-\p-§ -fpsS {]ZÀi\ Irjn-bn-S-§ Ä¡ v 3000 cq] \ÂIp-¶p.
-þ hn-¯pÂ]m-Z-\-¯n\pw hnX-c-W-¯n-\p-ap-ff hnhn[ ]²-Xn-IÄ
þ kw-tbm-PnX hf-{]-tbmKw
þ s\¸m-S-§ fnse b{´-h-XvI-cWw
þ kw-tbm-PnX IoS-tcm-K-\n-b-{´Ww
þ IÀj-IÀ¡ p-ff ]cn-io-e-\-§ Ä

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m-\-§ Ä:
kwØm-\-X-e-¯n `£ y-kp-c-£ m-an-j³ FIvkn-Iyq-«ohv I½-änbpw PnÃm-X-e-
¯n Bß (ATMA) bpw aptJ-\-bmWv ]²Xn \nÀÆ-ln-¡ p-¶Xv.
Xt±i`c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v

KpW-t`m-àm-¡ sf sXsc-sª -Sp-¡ p-¶-Xnepw ]²Xn \nÀt±-i-§ Ä cq]o-I-cn-¡ p-


¶-Xnepw ]© m-b-¯p-I-fpsS ]¦v Dd-¸p-h-cp-t¯-­-Xm-Wv. ]²-Xn-tb-¡ p-dn¨v P\-§ Ä¡ v
Adnhv \ÂIÂ, {]Nm-cWw \ÂIÂ F¶n-hbpw sN¿m-hp-¶-Xm-Wv.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ:
{Kma/t»m¡ v/PnÃm-]-© m-b¯v ]²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n¨v \S-¸n-em-¡ m³
km[n-¡ pw. s\ÂIr-jn-¡ pff ka{K ]²-Xnbpw C¯-c-¯n X¿m-dm-¡ mw. Xt±-i-`-c-W-
Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn Sn hnh-c-§ Ä DÄs¡ m-f-fn-¡ -Ww.

*************************

70
CHAPTER
IV

arK-kw-c-£ Ww
71
IV. arK-kw-c-£ W taJe
BapJw
BtKm-f-X-e-¯n arK-kw-c-£ W þ £ oc hnI-k\ cwK-§ -fn {it²-b-amb Hcp
Øm\-amWv C³U-y-bv¡ p-Å-Xv. temI¯v Gähpw IqSp-X ]m DZv]m-Zn-¸n-¡ p¶ cmP-y-
ambn C³Uy ho­pw XpS-cp-I-bm-Wv. Cu cwK-s¯ hmÀjnI hfÀ¨ 7 iX-am-\-¯n-e-[n-I-
am-Wv. 2007þ08 Â C³U-y-bnse ]mep-ev]m-Z\w 121 Zi-e£ w S¬ Bbn-cp-¶p. BtKm-f-X-
e-¯n CXv 713.6 Zi-e£ w S®pw. temI¯v DÂ]m-Zn-¸n-¡ p¶ ]mensâ 17 iX-am-\-
t¯mfw C³U-y-bn-emWv DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-¶-Xv. tImgn-bn-d-¨n, ap« F¶n-h-bpsS D¸m-Z-\-
¯n C³U-ybv¡ v bYm-{Iaw \mepw c­pw Øm\-am-Wv. t]m¯n-d¨n Ib-äp-a-Xn-bnÂ
C´y temI¯v H¶mw Øm\-¯m-Wv. ]mep-ev]-¶-§ -fpsS Ib-äp-a-Xn-bnepw C³Uy
ap³]-´n-bn-em-Wv.

tIc-f-¯nse arK-kw-c£ W taJ-e-bnepw {]I-S-amb amä-§ Ä Zri-y-ambn XpS-


§ n-bn-«p-­v. kX-zc km¼-¯nI hfÀ¨bv¡ v Icp¯p ]I-cp¶ cwK-ambn tIc-f-¯nsâ
arK-kw-c-£ W þ £ oc taJe hf-cp-¶p. A\-´-amb km²-y-X-I-fmWv Cu taJ-e-bn-ep-Å-
Xv. ]mÂ,-ap-«,-amwkw F¶n-h-bpsS Btfm-lcn Bh-i-y-I-Xbpw e`-y-Xbpw X½n-epÅ
hÀ²n-¨p-h-cp¶ A´cw Xs¶hy-à-am-¡ p-¶Xv Cu km²-y-X-I-sf-bm-Wv. Cu taJe
kw`m-h\ sN¿p¶ aqeyhÀ²nX D¸-¶-§ Ä¡ pÅ Bh-i-y-IXbpw hÀ²n-¨p-h-cp-I-bm-
Wv. tIc-f-¯n arK-kw-c-£ Ww C¶v D]sXm-gn F¶ ØnXn-bn \n¶v D]-Po-h-\-
amÀ¤-sa¶ ØnXn-bn-tebv¡ v amdn-s¡ m-­n-cn-¡ p-¶p. 93 iX-am-\-¯n-e-[nIw k¦-c-bn\w
Id-h-am-Sp-IÄ, ]© m-b-¯p-tXm-dp-apÅ arK-Nn-InÕm irwJ-e, tcmK-\n-b-{´-W-¯n-\pÅ
hn]p-e-amb ]²-Xn-IÄ, hn]p-e-amb tcmK-\nÀ®b kuI-c-y-§ Ä, kpk-Ö-amb _tbm-f-
Pn-¡ Â s{]mU-£ ³ bqWn-äv, DXv]m-Z-\-tijn IqSnb anI-¨-bn\w Id-h-¸-ip-¡ -sfbpw
Fcp-a-I-sfbpw hnX-cWw sN¿p-¶-Xn-\pÅ ]²Xn-IÄ,ta¯cw _oPw D¸m-Zn-¸n-¡ -s¸-
Sp¶ 'F' t{KUv ska³ _m¦p-IÄ, tImgn/ap« D¸m-Z-\-¯n\pw hnX-c-W-¯n-\p-apÅ
anI¨ kwhn-[m-\-§ -Ä, kw`-cW hnX-cW cwK-§ -fnse kl-I-cW taJ-e-bpsS kPoh
km¶n-²yw XpS-§ n-bh tIc-f-¯nse arK-kw-c-£ W taJ-ebv¡ v apX¡ q-«m-Wv.

arK-kw-c-£ W taJ-e-bp-ambn _Ô-s¸«v hym-h-km-bnI kwcw-`-§ -fn-tebv¡ v


C¶v IqSp-XÂ t]À BIÀjn-¡ -s¸-Sp-¶p. A© pw ]¯pw AXn-e-[n-Ihpw ]ip-¡ sf
hfÀ¯p¶ \nc-h[n Ubdn bqWn-äp-IÄ kwØm-\-¯p-­v. h\n-Xm-k-zbw klmb kwL-
§ -fpsS kPo-h km¶n-²yw aqew Cu cwK¯v h\nXm ]¦m-fn¯w Fgp-]Xv iX-am-\-¯n-e-
[n-I-am-Wv. ho«p-ap-ä-s¯ tImgn-h-fÀ¯-en-t\m-sSm¸w hym-h-km-bn-Im-Sn-Øm-\-¯n-epÅ
tImgn-h-fÀ¯epw ImS-h-fÀ¯epw kPo-h-am-bn-¯p-S-§ n-bn-cn-¡ p-¶p. Cd-¨n-t¡ mgn hn]-
W-nbpw DbÀs¯-gp-t¶Â¸nsâ ]mX-bn-em-Wv.

kwtbm-Pn-X,-k-½n-{i, ssPh cwK-§ -fnse km²-y-X-Ifpw hÀ²n-¨p-h-cp-I-bm-Wv.


]pXnb taJ-e-I-fmb XpIÂ kwkvI-c-Ww, imkv{Xob Cd¨n kwkvI-c-Ww, P´p-P-\-y-
tcmK \nb-{´Ww XpS-§ n-b-hbpw {]m[m-\-y-aÀln-¡ p-¶p. kz-Im-c-y-þ-s]m-Xp-ta-Jem ]¦m-
fn¯w Gsd NÀ¨-sN-¿-s¸«p hcp-¶p. Hma\ arK-§ Ä, Ae-¦mc ]£ n-IÄ F¶n-h-bpsS
hn]-W\ km²-y-X-Ifpw hÀ²n-¨p-h-cp-¶p. ^mw Sqdnkw taJ-ebpw henb tXmXn P\-
{i² BIÀjn-¡ p-¶p-­v.

km²-y-X-IÄ {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯-W-sa-¦nÂ, BtKm-f-h-XvIrX ]Ým-¯-e-¯nÂ

72
P´p-P-\y DXv]-¶-§ -fpsS Dev]m-Z\w kwkvI-c-Ww, Ib-äp-aXn XpS-§ nb taJ-e-I-fnÂ
]pXnb X{´-§ Ä Bhn-jI-cn-t¡ -­n-bn-cn-¡ p-¶p. ]c-¼-cm-KX coXn-I-fn Imtem-NnX
amäw hcp¯n \ho\ kmt¦-XnI hnZy k¶n-th-in-¸n-t¡ -­Xpw amwkw, ]m D¸¶
taJ-e-I-fn D¸m-Z\w apX hn]-W\w hsc KpW-\n-e-hmcw Dd-¸p-h-cp-t¯-­Xpw D]-
t`màr XmÂ]-c-y-a-\p-k-cn¨v D¸¶ \nÀ½mWw \S-t¯-­Xpw AX-ym-h-i-y-am-Wv.

arK-kw-c-£ W hIp¸v
tIc-f-¯nse Gähpw ]g¡ w sN¶ hIp-¸p-I-fn-sem-¶m-Wv. 1956Â cq]o-Ir-X-am-
bXpw hfsc Npcp¡ w Øm]-\-§ fpw Poh-\-¡ m-cp-ambn {]hÀ¯-\-am-cw-`n-¨-Xp-amb Cu
hIp¸v C¶v tIc-f-¯nse Gähpw {]apJ hnI-k\ hIp-¸p-I-fn-sem-¶m-Wv. \mem-bn-c-¯n-
e-[nIw Øm]-\-§ fpw ]Xn-\m-bn-c-t¯mfw Poh-\-¡ m-cp-apÅ Cu hIp-¸nse Adp-]Xv
iX-am\w t]cpw kmt¦-XnI hn`m-K-¯nÂs¸« shä-dn-\dn tUmIvSÀamcpw ssehvtÌm¡ v
C³kvs]-IvSÀam-cp-am-Wv. ]© m-b¯v cmPv/\K-c-]m-enIm kwhn-[m\w 1995- H-IvtSm-_À 2\v
\ne-hn h¶-tXmsS kÀ¡ mÀ D¯-chv Pn.-H.(-]n) \¼À 189/95 XobXn 18/9/1995 {]Imcw
arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ H«p-an¡ Øm]-\-§ fpw Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v
ssIamäw sN¿-s¸-«n-«p-­v. apgp-h³ ]© m-b-¯p-I-fnepw arK-Nn-InÕm tI{µ-§ fpw
Ir{Xna _oPm-[m\ tI{µ-§ fpw DÅ GI kwØm\w tIc-f-am-Wv. Ch IqSmsX Ubdn
^map-Ifpw, tImgn hfÀ¯Â ^map-Ifpw ]¶n-h-fÀ¯Â tI{µ-§ fpw BSp-h-fÀ¯Â
bqWn-äp-I-fpw, SÀ¡ n hfÀ¯Â tI{µw, Xmdmhv hfÀ¯Â ^mw , _tbm-f-Pn¡  s{]mU-
£ ³ bqWn-äv, tcmKm-t\-z-jW et_m-d-«-dn-IÄ, IÀjI ]cn-io-e\ tI{µ-§ Ä XpS-§ n-b-
hbpw arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ Iogn {]hÀ¯n-¨p-h-cp-¶p.

imkv{Xo-b-ambn I¶p-Ip-«n-Isf kwc-£ n-¡ p-¶-Xn-\pÅ I¶p-Ip«n ]cn-]m-e\


]²-Xn, tcmK-{]-Xn-tcm[ {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v t\Xr-Xzw \ÂIp-¶-Xn-\pÅ tKmc£ m t{]mP-
IvSv, sN¡ v t]mÌp-IÄ, DuÀÖnX I¶p-Imen hnI-k\ ]²Xn XpS-§ n-bhbv¡ pw {]tX-
yI `cW kwhn-[m-\-§ -fp-­v.

tIc-f-¯nse I¶p-Imen/hfÀ¯p-]£ n k¼-¯nsâ Btcm-Ky kwc-£ Ww(


Animal Health) I¶pImen hÀt¤m-²m-cW ]cn-]m-Sn-IÄ, (Cattle Breeding), `£ -y-þ-D¸-
¶-§ -fmb ]mÂ, amwkw, ap« F¶n-h-bpsS D¸m-Z\ hÀ²-\hv (Augmentation of
production of milk, meat and eggs) F¶n-h-bmWv arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ apJy Zu-X-y-
§ Ä. Cu ZuX-y-§ Ä km²-y-am-Ip-¶-Xn\v DX-Ip¶ Xc-¯n-epÅ \nc-h[n ]²-Xn-IÄ¡ v
hIp¸v t\Xr-Xzw \ÂIn hcp-¶p-­v. D¸m-Z\ hÀ²\ ssIh-cn-¡ p-¶-Xn\v DX-Ip¶ KpW-
ta-·-bpÅ D¸m-Z-t\m-]m-Zn-IÄ bYm-k-abw IÀj-IÀ¡ v e`-y-am-¡ p-¶-tXm-sSm¸w D¸-
¶-§ -fpsS kw`-c-Ww, kwkvI-c-Ww, hn]-W\w F¶n-hbv¡ v ap³Xq¡ w \ÂIp¶ ]²-Xn-
I-fmWv Bkq-{XWw sN¿p-¶-Xv. CXn-\p-]p-dsa tcmK-{]-Xn-tcm-[hpw NnInÕm kuI-c-
yhpw sa¨-s¸-Sp-¯p-I, hnÚm\ hym-]\ ]cn-io-e\ kuI-c-y-§ fpw Kth-jW kuI-c-
yhpw hn]p-e-s¸-Sp-¯pI apX-em-b-hbv¡ pw {]tX-yI {]m[m-\yw \ÂIn-bn-«p-­v. _lp-P\
]¦m-fn-¯-¯nsâ ASn-¯-d-bn P\-Io-bm-kq-{XW {]{In-b-bn IqSn km[m-cW P\-
§ Ä¡ v arK-]-cn-]m-e-\-s¯-¡ p-dn-¨pÅ imkv{Xob ]cn-Úm\w e`-y-am-¡ p-¶-Xn-\pw
D¸m-Z\£ aX ssIh-cn-¡ p-¶-Xn\pw kv{XoIÄ¡ v th­n-bpÅ sXmgn-e-h-k-c-§ fpw
kÀtÆm-]cn arK-k-¼¯v hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn-\papÅ hnI-k\ {]hÀ¯-\-§ Ä kab
_Ôn-X-ambn \S-¸n-em-¡ p-I-bmWv e£ -yw. £ oc-hn-I-k\ hIp-¸v, tIcf I¶p-Imen hnI-
k\ t_mÀUv, tIcf ^oUvkv, tIcf kwØm\ ]uÄ{Sn hnI-k\ tImÀ¸-td-j³, aoäv
s{]mUIvSv Hm^v C´y., kl-I-cW £ oc hn]-W\ s^U-td-j³ NABARD -XpS§ nb

73
Øm]-\-§ -fpw, ATMA, KUDUMBASREE XpS§ nb GP³kn-Ifpambn kl-I-cn¨pw
]²-Xn-IÄ kwtbm-Pn-¸n-¨p-amWv hIp¸v {]hÀ¯n-¡ p-¶-Xpw.

kwØm-\m-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ¡ v ]pdsa tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ, IÀjI


Bß-l-Xy IqSp-X-emb PnÃ-IÄ¡ pÅ kvs]j-y ]mt¡ -Pv, Ip«-\mSv/ CSp¡ n taJ-e-
¡ pÅ {]tX-yI ]mt¡ -Pp-IÄ, cmjv{Sob Irjn hnImkv tbmP-\, Xt±i kz-bw-`-cW
Øm]-\-§ -fpsS ]²XnIÄ XpS-§ n-b-hbpw hIp-¸nsâ t\Xr-X-z-¯n \S-¸n-em¡ n hcp-
¶p-­v.

`£ -y-kp-c-£ -bv¡ mbn 2008-þ09 apXÂ {]tX-yIw XpI A\p-h-Zn¡ p-Ibpw AXv hgn
2010-þ11 hÀj-¯n ]mep-ev]m-Z\w 26.43 e£ w sa{SnIv S®mbpw ap«-bp-ev]m-Z\w 167.18
tImSn-bmbpw hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn\v km[n-¨p. ]ip-¡ -tfbpw Fcp-a-I-tfbpw BSp-I-tfbpw
hnX-cWw sN¿p-Ibpw ASp-¡ -f-ap-äs¯ tImgn-h-fÀ¯Â t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-Ibpw
sN¿pI hgn I¶p-Imen k¼-¯n hÀ²-\-hp-­m-bn. IÀj-I-cpsS ^map-IÄ b{´-
h¡ -cn-¡ p-Ibpw ]m kw`-cWw hn]p-eo-I-cn-¡ p-Ibpw sNbvXp. IÀj-IÀ¡ v ]eni
Cf-h-\p-h-Zn-¡ p-Ibpw _m¦v hmbv] DZm-c-am-¡ p-Ibpw sN¿p-I-bp-­m-bn. 2011-þ12 hÀj-
¯n `£ -y-kp-c-£ -¡ mbn 2250 e£ w cq] Nne-hn«v 7992 F®w ]ip-¡ -tfbpw BSp-I-
tfbpw 79920 tImgn-I-tfbpw hnX-cWw \S-¯p-I-bp-­m-bn.

]mÂ,-ap-«,-amwkw F¶n-h-bpsS Dev]m-Z-\-¯nsâ Ignª GXm\pw hÀj-§ -


fnse IW-¡ p-IÄ DÄs¡ m-Ån¨p sIm­pÅ ]«nI NphsS tNÀ¡ p-¶p.

hÀjw ]mep-ev]m-Z-\w ap« D¸m-Z\w amwkw Dev]m-Z\w


(-e£ w S¬) (tImSn F®w) (B-bncw S¬)
2007-þ08 22.48 137.92 205.21
2008-þ09 24.53 150.66 206.42
2009-þ10 25.37 163.30 322.00
2010-þ11 26.43 167.18 340.69
2011-þ12 27.19 170.48 543.226
2012-þ13 A\p-am\w 27.77 173.78 560.00

]mep-ev]m-Z-\w,ap« Dev]m-Z\w, amwtkm-ev]m-Z\w F¶o cwK¯v {Iam-\p-K-X-amb


hfÀ¨-bp-­m-Ip-¶p-sh-¦nepw Ct¸m-gs¯ P\-kw-J-y-bv¡ -\p-k-cn¨v Btfm-lcn e`-y-X-
bpsS Imc-y-¯n henb A´-c-ap-­v. C´-y³ saUn-¡  Iu¬kn-ensâ Btfm-lcn
Bh-i-y-IX ip]mÀi sN¿-s¸-«n-«p-ÅXv Zn\w {]Xn ]mensâ Imc-y-¯n 280 {Kmapw amwk-
¯nsâ Imc-y-¯n 14.8 {Kmapw BWv. F¶m Ct¸m-gs¯ e`-yX bYm-{Iaw 239 {Kmapw,
5.2 {Kmapw BWv. ap«-bpsS Bh-i-y-IX Btfm-lcn hÀj-¯n 182 -Dw e`-yX 74 am-Wv.

74
2012-þ13 hÀj-¯n \S-¸n-em-¡ m-\p-t±-in-¨n-«pÅ arK-kw-c-£ W taJ-e-
bnse {][m\ ]²-Xn-IÄ
arK-kw-c-£ -W- £ o-c-hn-I-k\ taJ-ebv¡ v 2012-þ13 hmÀjnI ]²-Xn-bn hI-bn-cp-
¯n-bn-cn-¡ p¶ sam¯w hnlnXw 264.22 tImSn cq]-bmWv. arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v 2012-
þ13Â 131.42 tImSn cq] hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­v.

1.- ar-Km-tcm-Ky kwc-£ Ww


kwØm-\¯v aq¶v Xe-¯n-epÅ arKm-tcm-K-y-]-cn-]m-e\ kwhn-[m-\-am-Wp-Å-Xv.
]© m-b¯v Xe-¯n 210 shä-dn-\dn Bip-]-{Xn-Ifpw 883 shä-dn-\dn Unkvs]³k-dn-Ifpw
Xmeq¡ v Xe-¯n 47 shä-dn-\dn t]mfn Ivfn\n-¡ p-Ifpw PnÃm-X-e-¯n 14 PnÃm shä-dn-\dn
tI{µ-§ fpw {]hÀ¯n-¨p-h-cp-¶p-­v. Ch IqSmsX k© -cn-¡ p¶ arKm-kv]-{Xn-IÄ/PnÃm-
Xe Ivfn\n-¡ Â em_p-IÄ, kwØm-\-Xe apJy tcmK-\nÀ®-b-tI-{µw, 4 {]mtZ-inI tcmK-
\nÀ®b et_m-d-«-dn-IÄ, kwØm-\-Xe hÔ-yXm \nhm-cW Hm^o-kv, kmw{I-anI tcmK
hni-I-e\ bqWn-äv, I¶p-Imen D¸¶ ]cn-tim-[\m et_m-d-«-dn, AXnÀ¯n sN¡ v
t]mÌp-IÄ F¶n-hbpw DÄs¸-Sp-¶p­v.

IÀj-IÀ¡ v KpW-ta-·-bpÅ tkh\w e`-y-am-¡ p-¶-Xn-\mbn C¯cw tI{µ-§ -


fpsS KpW-\n-e-hmcw sa¨-s¸-Sp-t¯-­Xpw B[p-\nI tcmK \nÀ®b/kmt¦-XnI coXn-IÄ
Ah-ew-_n-t¡ -­Xpw ka-b-_-Ôn-X-ambn tcmK-{]-Xn-tcm[/ \nb-{´W ]cn-]m-Sn-IÄ Bhn-
jvI-cn-t¡ -­Xpw AX-y-´m-t]-£ n-X-am-Wv. 11-þmw ]²Xn apX Cu e£ yw ap³\nÀ¯n-
bpÅ Nne {]hÀ¯-\-§ Ä Bhn-jvI-cn-¡ p-I-bp-­m-bn. \nc-h[n arK-Nn-InÕm tI{µ-§ -
fpsS ]Ým-¯e kuI-c-y-§ Ä sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\pw hoUntbm F³tUm-kvtIm-¸n,
kvIm\À, FIvkvtd XpS-§ nb B[p-\nI tcmK-\nÀ®b kt¦-X-§ Ä kÖ-am-¡ p-¶-Xn\pw
Ign-ª n-«p-­v. Cu hI {]hÀ¯-\-§ Ä iàn-s¸-Sp-t¯-­-Xp-­v. PnÃm shä-dn-\dn
tI{µ-§ Ä ]qÀ®-ambpw amXrIm d^-d tI{µ-§ -fmbn DbÀ¯p-I-bpw 24 aWn-¡ qdpw
tkh\w e`-y-am-¡ p-¶-Xn-\pÅ kuI-c-y-§ -fpÅ tI{µ-§ -fm¡ n amäp-Ibpw sN¿p-¶-Xm-Wv.
hym-h-km-bnI Ubdn ^map-I-fn {]tX-yI ]cn-tim-[\ hÀj-¯n c­p-X-hW \S-¯p-
¶-Xm-Wv.

tcmK- \ nÀ®b Iv f n\n- ¡  et_m- d - «-d n- I sf anI- h pä tI{µ- § - f m¡ n


DbÀt¯­Xv tcmK-\n-b-{´-Whpw NnIn-Õbpw Xz-cn-X-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\v klm-b-I-c-am-bn-
cn-¡ pw. et_m-d-«-dn-Isf Pn.-FÂ.-]n. (GLP) Xe-¯n-tebv¡ v DbÀ¯p-¶-Xn-\pÅ \S-]-Sn-
IÄ kzo-I-cn-¡ p-¶Xpw ]¶n-¸-\n, ]£ n-¸\n XpS-§ nb amc-I-tcm-K-§ -fp-sS tcmK \nÀ®-b-
¯n-\pÅ kuI-c-y-§ Ä Hcp-¡ p-¶-Xp-am-Wv. sSen-¸-tXm-fPn t]mse-bpÅ B[p-\nI tcmK-
\nÀ®b kwhn-[m-\-§ fpw F³tUm-kvtIm¸n t]mse-bpÅ D]-I-c-W-§ fpw IqSp-XÂ
tI{µ-§ -fn e`-y-am-¡ p-¶-Xm-Wv. P´p-tcm-K-§ sf kw_-Ôn¨v {]tX-yI ]0\w \S-¯p-¶-
Xm-Wv.

arK-Nn-In-Õ-¡ m-h-i-y-amb acp-¶p-IÄ arKm-ip-]-{Xn-IÄ hgn kuP-\-y-ambn IÀj-


IÀ¡ v e`-y-am-¡ p¶ kwhn-[m\w XpS-cp-I-bm-Wv. Cs¡ mÃw CXn-\mbn 8 tImSn cq]-
bv¡ pÅ acp-¶p-IÄ hm§ n e`-y-am-¡ p-¶-Xm-Wv. arK-Nn-InÕ IÀj-I-cpsS ssIs¿¯pw
Zqc¯v F¯n-¡ pI F¶ e£ -y-t¯msS hym-]-I-ambn saUn-¡ Â Iym-¼p-Ifpw I¶p-Imen
Ivfn\n-¡ p-Ifpw hÔ-yXm \nhm-cW Ivfn\n-¡ p-Ifpw \S-¯p-¶-Xn\v ]²-Xn-bp-­v. km¼-
¯nI {]m[m-\-y-apÅ AIn-Sp-ho¡ tcmKw \nb-{´W hnt[-b-am-¡ p-¶-Xn-\pÅ ka{K ]cn-

75
]mSn Cu hÀjhpw XpS-cp-¶p-­v. Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fp-ambn tNÀ¶v t]hn-j-
_m[m \nÀ½mÀÖ-\-¯n\v \S-]Sn kzo-I-cn-¡ p-¶-Xm-Wv. kwØm-\-¯n-\m-h-i-y-amb {]Xn-
tcm[ acp-¶p-IÄ D¸m-Zn-¸n-¨v arKm-ip-]-{XnIÄ hgn kuP-\-y-ambn IÀj-IÀ¡ v F¯n¨p
sImSp-¡ p¶ ]mtemSv C³Ìn-ä-yq«v Hm^v B\n-a sl¯v Bâ v shä-dn-\dn _tbm-f-Pn-
¡ Â Pn Fw.]n (GMP) \nehm-c-¯n-epÅ kwhn-[m-\-§ Ä GÀs¸-Sp¯n cmP-ys¯ anI¨
Kth-jW Øm]-\-§ -fn-sem-¶mbn DbÀ¯p-¶-Xm-Wv. CXn-\pÅ ]cn-{i-a-§ Ä 11-þmw
]²Xn Ime¯v Bcw-`n-¨Xv XpSÀ¶v Gsä-Sp¯p \S-¯pw.

kwØm-\s¯ Ipf-¼p-tcmK {]Xn-tcm-[-Ip-¯n-hbv]v ]cn-]mSn Ipä-a-ä-Xm-¡ pw.


apgp-h³ I¶p-Im-en-IÄ¡ pw kuP-\y \nc-¡ n {]Xn-tcm[ Ip¯n-hbv]v \ÂIn Ipf¼v
tcmKs¯ \nb-{´W hnt[-b-am-¡ p-¶-Xm-Wv. tI{µ kÀ¡ m-cnsâ IqSn klmbw hn\n-
tbm-Kn-¨p-sIm­v tIc-f-¯nse apgp-h³ tImgn-IÄ¡ pw Xmdm-hp-IÄ¡ pw hk´ tcmK-
¯n-s\-Xn-cmb Ip¯n-hbv]v \ÂIn kwc-£ n-¡ pw. IqSmsX BSp-h-k´ \nb-{´W ]cn-]m-
Sn-I-fpw, {_qsk-Ãm-tcmK \n{´-W-]-²-Xn-Ifpw Cu hÀjw \S-¸n-em-¡ pw.

2.-I-¶p-Imen {]P-\\w
tIc-f-¯nse I¶p-Im-en-I-fpsS hÀt¤m-²m-c-W-¯n\mbn Ah-ew-_n-¨n-«pÅ
amÀ¤w k¦-c-{]-P\\amWv. (Cross Breeding) k¦c{]P-\-\w, Ir{Xna _oP-k-¦-e\w
(Artificial Insemination) aptJ-\-bmWv \S-¯n-h-cp-¶-Xv. kwØm-\¯v kz-´-amb Hcp
{]P-\\ \bw Bhn-jvI-cn-¡ -s¸-«n-«p-­v. tIc-f-¯nse I¶p-Im-en-I-fn 93 iX-am-\hpw
D¸m-Z\ tijn IqSnb k¦-c-hÀ¤-am-Wv. arK-kw-c-£ W hIp¸v ]© m-b¯v Xe-¯nÂ
Øm]n-¨n-«pÅ Ir{Xna _oPm-[m\tI{µ-§ Ä hgn-_oPm-[m\w \S-¯n-h-cp-¶p. 2008
sabv H¶p-ap-X tIcf¯n Ir{Xna _oPm-[m\w kuP-\-y-am-Wv. {]P-\-\-¯n-\m-h-i-y-
amb _oPw tIcfm I¶p-Imen hnI-k\ t_mÀUn \n¶pw arK-kw-c-£ W hIp¸v hm§ n
IÀj-IÀ¡ v kuP-\-y-ambn \ÂIn hcp-¶p.

k¦c {]P-\\ ]²-Xn-bpsS KpW-\n-e-hmcw sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\pw ka-b-_-Ôn-X-


ambn e`-y-am-¡ p-¶-Xn\pw e£ -y-an-«n-cn-¡ p-¶p. _oPm-[m\ kuI-c-y-§ Ä IÀj-I-cpsS ho«p-
]-Sn-¡ Â F¯n-¡ pI F¶-XmWv e£ -yw. _oPm-[m\ tI{µ-§ -fpsS ]p\:-{I-ao-I-cWw ,
tlÀUv _p¡ v kvIow \S-¯n-¸v, hÔ-yXm \nhm-cW ]cn-]m-Sn-IÄ, Id-h-¸-ip-IÄ¡ v hnc-a-
cp-¶p-I-fp-sSbpw [mXp-e-h-W-an-{in-X¯ntâbpw hnX-cWw XpS-§ nb LS-I-§ fpw Gsä-Sp-
¡ p-¶-Xm-Wv. BSp-I-fnse Ir{Xna _oP-k-¦-e\ ]²Xn IqSp-XÂ tI{µ-§ Ä hgn \S-¸n-em-
¡ p-¶-Xm-Wv. hb-\m-«n Hcp taJem Ir{Xna _oPm-[m\ tI{µw Bcw-`n-¡ p-¶-Xm-Wv.

3.-ho-«p-]-Sn-¡ Â arK-Nn-InÕm tkh-\w


AS-nb-´ncL«-§ -fnepw Ak-a-b-§ -fnepw IÀj-Isâ ho«p-]-Sn-¡ Â NnIn-Õm-
tk-h\w F¯n-¡ p-¶-Xn\v B[p-\nI kuI-c-y-§ -tfm-Sp-Iq-Snb k© -cn-¡ p¶ arKm-ip-]-{Xn-
IÄ GÀs¸-Sp-¯p-¶p. £ oc-kw-L-§ -fp-ambn tNÀ¶v ]Xn-hmb Iym-¼p-IÄ kwL-Sn-¸n-
¡ p-¶-Xn\pw Unkokv am¸n-§ n\pw hnhn[ ]²-Xn-IÄ A\p-h-Zn-¨n-«p-­v. CXn-\mbn 650
e£ w cq] DÄs¡ m-Ån-¨n-«p-­v.

4.-kw-cw-`-I-Xz hnI-k\ ]cn-]m-Sn-IÄ


sXmgnepw hcp-am-\hpw krjvSn-¡ p-¶-Xn-\pÅ ]pXnb ]²Xn kwcw-`-Isc ]cn-io-

76
en-¸n-¡ p-¶-Xn\pw t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-¶-Xn-\pw, aqe-[-\-k-lm-b-¯n\v t{]mP-IvSp-IÄ X¿m-
dm-¡ p-¶-Xn-\p-ambn 350 e£ w cq] hI-bn-cp-¯n-bn-cn-¡ p-¶p. Sn ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶Xv
tIc-f-¯nse ]mÂ/ap« D¸m-Z\ cwK¯v {it²-b-amb hÀ²-\-hn\v klm-b-I-c-am-bn-cn-
¡ pw.

5.-aäv ]²-Xn-IÄ
arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ Iogn tImgn,Xmdm-hv, SÀ¡ n ImS, I¶p-Im-en-IÄ,
]¶n BSv, apb F¶n-hsb hfÀ¯p-¶-Xn-\pÅ hnhn[ ^map-IÄ {]hÀ¯n-¡ p-¶p-­v.
Cu ^map-Isf D¸m-Z\ bqWn-äp-I-fm-¡ p-¶-tXm-sSm¸w ]cn-io-e-\-¯nsâbpw kmt¦-XnI
hnZ-y-bp-tSbpw {]ZÀi\ tI{µ-§ -fm¡ n B[p-\n-I-h¡ -cn-¡ p-¶-Xm-Wv. hIp-¸nsâ Iogn-
epÅ lm¨-dn-IÄ¡ p-ambn ka-{K-amb Hcp hnI-k\ ]²Xn X¿m-dm-¡ p-¶-Xm-Wv. \mS³
C\-§ -fpsS kwc-£ -W-¯n\v ^mw Øm]n-¡ p-¶-Xm-Wv. IqSmsX ^map-I-fpsS Npäp-h-«¯v
kmä-sseäv bqWn-äp-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xm-Wv.

tIc-f-¯nse I¶p-Imen IÀj-IÀ¡ pÅ hnÚm\ hym-]\ kuI-c-y-§ Ä A]-c-


ym-]vX-am-Wv. Xmsg X«n-epÅ hym-]\ kwhn-[m\w kwtbm-Pn-¸n-t¡ -­Xpw,I-¶p-Imen
hfÀ¯Â, Irjn, {KmaoW D]-Po-h\w apX-em-b-h-bpsS kmt¦-XnIX Hcp GIo-IrX cq]-
¯n IÀj-I-\n F¯n-t¡ -­Xpw AX-ym-h-i-y-am-Wv. S¨v kv{Io³ Intbm-kvIp-IÄ
Øm]n-¡ p-¶-XpÄs¸-sS-bpÅ \q-X\ hnÚm-\-þ-h-ym-]\ ]cn-]m-Sn-IÄ XpS-cp-¶-Xm-Wv.

arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ Iogn IpS-¸-\-¡ p-¶v, sIm«n-bw,-B-ep-h, sN§ -¶qÀ,


ae-¼p-g, Xe-tbm-e-¸-d-¼v, ap­-bmSv F¶n-hn-S-§ -fn IÀjI ]cn-io-e\ tI{µ-§ Ä
{]hÀ¯n¨p hcp-¶p-­v. Cu tI{µ-§ -fn hnhn[ arK-kw-c-£ W hnj-b-§ -fn IÀj-
IÀ¡ v ]cn-io-e\w \ÂIn hcp-¶p. Cs¡ mÃw Hm^v-þ-I-ym-¼kv ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ¡ v
{]m[m-\yw \ÂIp-¶-Xm-Wv. tIc-f-¯nse arK-kw-c-£ W taJe t\cn-Sp¶ {]iv\-§ sf
t\cn-Sp-¶-Xn\pw KpW-ta-·-bpÅ tkh\w e`-y-am-¡ p-¶-Xn\pw DX-Ip¶ coXn-bn-tebv¡ v
hIp¸nsâ am\-h-ti-jnsb DbÀ¯p-¶-Xn\pw e£ -y-an-«n-cn-¡ p-¶p. ^oÂUp-ambn _Ô-
s¸« {]iv\-§ Ä Is­-¯p-hm\pw ]0\ Kth-jW hym-]-\-¯n-eqsS ]cn-lmcw \nÀt±-in-
¡ p-¶-Xn\pw shä-dn-\dn kÀh-I-em-im-e-bpsS klm-bhpw tXSp-¶-Xm-Wv. anI¨ IÀj-
Isc AhmÀUp-IÄ \ÂIn BZ-cn-¡ p-Ibpw t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-Ibpw sN¿pw. IÀj-
IÀ¡ pw hnZ-ymÀ°n-IÄ¡ pw ]0-\-bm-{X-Ifpw kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xm-Wv.

I¶p-Im-en-I-fpsS BZ-y-{]-k-h-¯nsâ Ime-ssZÀLyw Ipd-bv¡ p-¶-Xn\pw {]k-h-


§ Ä X½n-epÅ CS-thf Ipd-bv¡ p-¶-Xn\pw klm-b-I-amb {]tX-yI I¶p-Ip«n ]cn-]me\
]²-Xn-bn 100000 ]ip/ Fcp-a-¡ p-«nIsf DÄs¸-Sp-¯p-¶-Xm-Wv. anI¨ D¸m-Z\ tijn-
bpÅ I¶p-Im-en-I-fpsS Xe-ap-dsb Dcp-¯n-cn-s¨-Sp-¡ p-¶-Xn\v D]-bp-à-amb Cu ]²Xn
Imc-y-£ -a-ambn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xm-Wv.

Be-¸p-g, ]me-¡ mSv PnÃ-I-fn H¶mw L«-¯nepw sImÃw, CSp¡ n PnÃ-I-fnÂ


c­mw L«-¯nepw tI{µ kÀ¡ mÀ klm-b-t¯msS kuP-\-y-\n-c-¡ n-epÅ C³-jp-d³kv
]²Xn \S-¸n-em¡ n hcp-¶p. 11 PnÃ-I-fn-tebv¡ v Sn ]²Xn hy-]n-¸n-¨Xv Cu hÀjhpw XpS-cp-
¶-Xm-Wv. 2012-þ13se kwØm\ ]²Xn hnlnXw hn\n-tbm-Kn¨v _m¡ n aq¶p PnÃ-I-fn (
]¯-\w-Xn-«, ae-¸p-dw, ImkÀtKm-Uv) C³jp-d³kv ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xm-Wv.

BSp-h-fÀ¯-en tIc-f-¯nsâ X\Xp P\p-Êmb ae-_mdn C\w BSp-I-fpsS

77
kwc-£ -W-¯n\pw {]Nm-c-¯n-\p-ambn ]²-Xn-IÄ Bhn-jvI-cn-¨n-«p-­v. ap« DÂ]m-Z\w
hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn\v ASp-¡ -f-ap-äs¯ tImgn hfÀ¯Â ]²-Xn-bpsS `mK-ambn 1042 e£ w
\o¡ n h¨n-«p-­v. ap« D¸m-Z-\-¯n Xnc-sª -Sp¯ ]© m-b-¯p-Isf kzbw ]c-ym-]vX-
am-¡ pw.

arK-kw-c-£ W £ oc-hn-I-k\ taJ-e-I-fn hnZ-ym-`-ymk hnI-k-\w, hym-]-\w,


Kth-jWw F¶o {]hÀ¯-\-§ Ä¡ mbn hb-\m-«nse ]qt¡ mSv tI{µ-am¡ n Hcp shä-dn-
\dn Bâ v A\n-a kb³kv kÀh-I-em-ime Øm]n-¨n-«p-­v. Cu taJ-e-bnse
ta¯cw s{]m^-j-W-ep-Isf hmÀs¯-Sp-¡ m³ Øm]-\-s¯ klm-bn-¡ p-¶-Xm-Wv.

tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ
1. Ipf-¼p-tcm-K-\n-b-{´-W-¯n-\pÅ ]cn-]mSn

Bap-Jw:
Ipf-¼p-tcmKw aqew cmP-y¯v 4000 tImSn-bn-e-[nIw cq] hmÀjn-I-\jvSw D­m-¡ p-
¶-Xm-bmWv IW-¡ m-¡ -s¸-Sp-¶-Xv. Ipf-¼p-tcmKw _m[n-¡ m³ km²-y-X-bpÅ I¶p-Im-en-
IÄ t]m¯v, ]¶n F¶n-h-bn 85 iX-am\w arK-§ Ä¡ pw hmIvkn-t\-j³ \ÂIn {]Xn-
tcm-[-ti-jn-bpÅ arK-k-aq-l-ambn amäp-¶-Xn\v e£ -y-an-Sp¶ {]hÀ¯\w. X·qew artKm-
ev]-¶-§ -fpsS Ib-äp-a-Xn-bv¡ pÅ km²-yX hÀ²n-¡ p-¶p. Im¼-bn³ amXr-I-bn-emWv
]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.

^­v:
tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ arK-kw-c-
£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p. 100% tI{µ-k-lm-bw. hÀj-¯n c­v XhW tcmK-{]-Xn-
tcm[ Ip¯n-hbv]v \S-¯p-¶-Xn-\mWv [\-k-lmbw \ÂIp-¶-Xv.

\nÀh-lW Øm]-\w:
arK-kw-c-£ W hIp¸v arKm-ip-]-{Xn-IÄ aptJ\ ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä:
1. I¶p-Im-en, t]m¯v, ]¶n F¶o arK-§ -fn Ipf-¼p-tcm-Kw -\n-b-{´-W-
hn-t[-b-ambam¡ p-I.
2. ]mÂ, amwkw F¶n-h-bpsS Dev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ pI, AXp hgn IÀj-
I-cpsS hcp-am\w hÀ²n-¸n-¡ p-I.
3. kwØm\w tcmK-hn-ap-à-ta-J-e-bm-Ip-¶-tXmsS artKm-ev]-¶-§ -fpsS
Ib-äp-aXn km²-y-am-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä:
FÃm I¶p-Im-en, t]m¯v, ]¶n F¶o arK-§ -fpsS DS-a-ØÀ.

78
Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ:
{Kma-]-© m-b-¯nse apgp-h³ I¶p-Im-en-I-tfbpw ]¶n-I-tfbpw Ipf-¼p-tcmK
{]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-¸n\v hnt[-b-am-¡ p-I-bpw, Ahsb Xncn-¨-dn-b SmKv ASn¨v dnt¸mÀ«v
sN¿p-¶p.

{]-hÀ¯\-§ Ä:
1. kw-Øm-\w, PnÃ, {Kma-]-© m-b¯v F¶o Xe-§ -fn {]Nm-c-Ww.
2. hm-Ivkn\pw, aäp km[-\-km-a-{Kn-I-fpw, {Kma-]-© m-b¯v arKm-ip-]-{Xn-I-fnÂ
F¯n-¡ Â.
3. hm-Ivkn-t\-j³ kvIzm-Up-IÄ cq]o-I-cn-¡ Â.
4. hm-Ivkn-t\-äÀamÀ hoSv hoSm-´cw Ib-dn-bn-d§ n {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh¸v \S-¯p-
¶p.
5. PnÃm Xe-¯nepw Xmeq¡ v Xe-¯nepw ss{Iknkv amt-\-Pvsaâ v Sow cq]o-Icn-
¡ p¶p.
6. hmIvkn-t\-j-\p-tijw _Ôs¸«tcJ-I-fpw, IW-¡ p-Ifpw dnt¸mÀ«v\ÂIp¶p.
7. kw-Øm-\-X-e-¯n t{ImUo-I-cWw \S-¯p-¶p.
8. hÀj-¯n 2 XhW Ip¯n-sh¸v \S¯p-¶p.
9. sXsc-sª -Sp¯ Dcp-¡ -fpsS kndw {]Xn-tcm-[-iàn hne-bn-cp-¯p-¶-Xn-\mbn
_Ô-s¸-«-tI-{µ-§ -fn-tebv¡ v Ab-bv¡ p-¶p.

\nÀh-lW þ tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä


kw-Øm\Xe-¯n t{]mPIvSv amt\-Pvsaâ v bqWnäpw AXn-\p-ap-I-fnÂ
t{]mPIvSv amt\-Pvsaâ v I½n-än-bp-ap-­v. PnÃm-X-e-¯n PnÃm tImÀUn-t\-äÀ I¬ho-\-
dmbpw PnÃm If-IvSÀ sshkv sNbÀam-\mbpw PnÃm Xe \nÀh-lW I½n-änbpw {XnXe
]© m-b¯v Xe-¯n {]kn-U­v sNbÀam-\pw aäv P\-{]-Xn-\n-[n-IÄ, £ oc-kwLw {]kn-
U­pamÀ F¶n-hÀ AwK-§ -fmbpw , shä-dn-\dn Hm^o-kÀ I¬ho-\-dp-ambpw \nÀh-lW
I½n-än-bp-ap­v. PnÃm Xe \nÀh-lW kanXn tamWn-ä-dnw-Knsâ Npa-Xe hln-¡ pw.

Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


Iym-¼p-I-fpsS \S-¯n-¸n\pÅ kl-I-c-Ww, t_m[-h¡ -cW ]²-Xn-bpsS {]Nm-
cW ]cn-]m-Sn-IÄ XpS-§ nbh. ]© m-b-¯o-cmPv BIvSv ]«nI (3) {]Imcw tcmK-\n-b-{´Ww
{Kma]© m-b-¯nsâ Npa-X-e-bnÂs¸-Sp-¶-Xn-\mepw {]Xn-hÀjw 450 tImSn km¼-¯nI
\jvSw kw`-hn-¡ p-¶-Xn-\mepw {XnXe ]© m-b-¯p-I-fpsS Kuc-h-amÀ¶ ]¦m-fn¯w A\n-
hm-c-y-am-Wv.{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n k¼qÀ® hmIvkn-t\-j³ Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v
Ìm³UnwKv I½n-än, hÀ¡ nwKv {Kq¸v, kq£ va-Xe kwLm-S\ kwhn-[m-\-§ Ä, £ oc-hn-I-
k\ hIp-¸v, anÂa, £ oc-kw-L-§ Ä, k¶² kwL-S-\-IÄ XpS-§ n-b-h-bpsS kl-I-cWw
{Kma-]-© m-b-¯p-IÄ¡ v Dd-¸p-h-cp-¯m-hp-¶-Xm-Wv. {Kma-k`/ÌmânwKv I½n-än-bn Ah-
tem-I\ \nt¸mÀ«vkaÀ¸n¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


{Kma-]-© m-b¯v hnI-k\ ^­v e`-y-am¡ n X¿m-dm-¡ p¶ tcmK {]Xn-tcm[ ]²-Xn-

79
I-fpw, ATMA ]²-Xn-I-fp-ambpw kwtbm-Pn-¸n¨v {]Nm-c-Ww, t_m[-h¡ -cWw Iym-¼p-I-
fpsS \S-¯n¸v F¶o taJ-e-I-fn IqSp-X ^e-h-¯mb coXn-bn ]²Xn X¿m-dm-¡ p-¶-
Xm-Wv. h\m-XnÀ¯n taJ-e-I-fn h\w hIp-¸nsâ ^­#p#w h\-kw-c-£ W kan-Xn-I-
fpsS kl-I-cWhpw {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh¸v ]²-Xn-IÄ¡ v e`-y-am-¡ mhp-¶XmWv.

2. Hm-¸-td-j³ dnâÀs]Ìv (tZ-iob Imen-h-k´ \nÀ½mÀÖ\ ]cn-]m-Sn)

Bap-Jw:
tZiob Imen-h-k´m \nÀ½mÀÖ\ ]cn-]m-SnbpsS `mK-ambn kwØm\-¯p-
\n¶pw Imen-h-k´ ]qÀ®-ambn \nÀ½mÀÖ\w sN¿p-hm³ Dt±-in-¨p-sIm-­pÅ Hcp
XpSÀ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. I¶p-Im-en, Fcp-a, t]m¯v F¶o arK-§ -fn 100% acWw kw`-
hn¡ m-hp¶ Hcp sshdkv tcmK-_m-[-bm-Wn-Xv.

^­v:
tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ arK-kw-c-
£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.100% tI{µ-k-lm-bw.

\nÀh-lW Øm]\w
arK-kw-c-£ W hIp¸v ^oÂUv Xe arKm-ip-]-{Xn-I-fn-eq-sS-bpw taJem Xe-¯n-
epÅ ,-dn³-dÀs]Ìv Cdm-Un-t¡ -j³ bqWn-äp-I-fn-eq-sSbpw \S-¯p-¶p.

e£ -y-§ Ä
1. Im-en-h-k´ tcmKw kwØm-\¯v \n¶pw ]qÀ®-ambn \nÀ½mÀÖ\w sN¿pI
2. £ oc-IÀj-IÀ¡ v km¼-¯n-I-t\«w D­m-¡ p-I.
3. tcm-K-hn-ap-à-ta-J-e-bm-Ip-¶-tXmsS kwØm-\-¯v\n¶v artKm-ev]-¶-§ -fpsS
Ib-äp-a-Xnbv¡ v km²-yX hÀ²n-¸n-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
kwØm-\-s¯ apgp-h³ I¶p-Imen DS-a-ØÀ

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ
kwØm-\-sam«msI tÌm¡ v dq«v skÀ¨v, hntÃPv skÀ¨v ]cn-]m-Sn-IÄ, ]qÀ®
tcmK-\nÀ½mÀÖ-\w, kotdm kÀsh-b-e³kv XpS-§ nb Imen-h-k´ tcmK_m[ \nÀ®-bn-
¡ Â ]cn-]m-Sn-IÄ.

{]hÀ¯-\§ Ä
1. ]-²-Xn-sb-¡ p-dn-¨pÅ t_m[-h¡ -cWw IÀj-IÀ¡ pw P\-{]-Xn-\n-[n-IÄ¡ pw
\ÂIp-I.
2. hmÀUp-Xe tcmK-\nÀ®b skÀ¨p-IÄ tcmK-e-£ -W-§ -sf-¡ p-dn-¨pÅ kÀth-
IÄ \S-¯pI
3. I-¶p-ImenI-fn {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-¸v.
4. I-¶p-Im-en-I-fn cà ]cn-tim-[\ þ kotdm kÀsh-b-e³kv.
5. dn-t¸mÀ«nw-Kv.

80
\nÀh-lW þtamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä:
kwØm-\-X-e-¯n tPmbnâ v Ub-d-IvS-dpsS t\Xr-X-z-¯n dn³UÀs]Ìv Cdm-
Un-t¡ -j³ bqWnänsâ tÌm¡ v dq«v skÀ¨pw kotdm kÀh-b-e³kv \nco-£ -W-hpw \S-
¯p-¶p. {Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n shä-dn-\dn kÀPsâ t\Xr-X-z-¯n hntÃPv kÀ¨v
\S-¯nhcp-¶p. {Kma-]-© m-b¯v hmÀUp-X-e-¯n hmÀUv sa¼ÀamÀ {Kma-]-© m-b¯v
Xe-¯n {]kn-U­v F¶n-h-cpsS t\Xr-X-z-¯n tamWn-ä-dnwKv \S-¯p-¶p. hÀj-¯nÂ
c­p-X-hW ( s^{_p-h-cn, HIvtSm-_À) hntÃPv kÀ¨v \S-¯p-¶p.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


{]Nm-c-Ww, t_m[-h¡ -c-Ww, tamWn-ä-dnw-Kv, hntÃPv skÀ¨v F¶n-h-bn Xt±-
i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS kl-I-cWw AX-ym-h-i-y-am-Wv.{Kma-]-© m-b¯v ÌmânwKv
I½n-än-bn Ah-tem-I\ dnt¸mÀ«v kaÀ¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. {Kma-k-`-bn {]hÀ¯-\-§ Ä
hne-bn-cp-¯s¸S-Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


{Kma-]-© m-b¯v hnI-k\ ^­v e`-y-am¡ n X¿m-dm-¡ p¶ tcmK {]Xn-tcm[ ]²-Xn-
I-fpw, ATMA ]²-Xn-I-fp-ambpw kwtbm-Pn-¸n¨v {]Nm-c-Ww, t_m[-h¡ -cWw Iym-¼p-I-
fpsS \S-¯n¸v F¶o taJ-e-I-fn IqSp-X ^e-h-¯mb coXn-bn ]²Xn X¿m-dm-¡ p-¶-
Xm-Wv. h\m-XnÀ¯n taJ-e-I-fn h\w hIp-¸nsâ ^­pw {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh¸v ]²-
Xn-IÄ¡ v e`-y-am-Wv. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn Sn kvIoap-IÄ hnh-cn-
¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

3. I-¶p-Imen tcmK-§ sf \nb-{´n-¡ p-¶-Xn\v kwØm-\-§ Ä¡ pÅ


[\-k-lmbw P´p-tcm-K-§ Ä \nb-{´n-¡ p-¶-Xn-\mbn
kwØm-\-§ Ä¡ v klmbw (AkvImUv)

Bap-Jw:
kwØm-\s¯ I¶p-Im-en-I-tf-bpw, hfÀ¯p-]-£ n-I-tfbpw _m[n-¡ p¶ {][m-\-
s¸« tcmK§ sf \nb-{´W hnt[-b-am-¡ pI F¶ e£ -y-t¯msS tI{µ-kÀ¡ m-cnsâ
amÀ¤ \nÀt±-i-a-\p-k-cn¨v 2003-þ04  Bcw-`n¨ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. \ne-hn-epÅ {][m-\-s¸«
tcmK-\nÀ®b et_m-d-«-dn-I-fpw _tbm-f-Pn-¡  s{]mU-£ ³ skâ-dp-Ifpw iàn-s¸-Sp-
¯p-¶-Xn\pw I¶p-Im-en-Isf _m[n-¡ p¶ tcmK-§ sf {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-¸n-eqsS
XSbp¶Xn-\p-amWv XpI hI-bn-cp-¯n-bn-cn-¡ p-¶-Xv. IqSmsX tcmK \nco-£ -Ww, \nb-{´-
Ww, tcmK-§ Ä ap³Iq«n And-bm³ kwhn-[m\w D­m-¡ Â, Ch-sb-¸än P\-§ Ä¡ v
Adnhv ]I-cm³ Iymw-s]-bn-\p-IÄ \S-¯p-Isb¶Xpw ]²-Xn-bn hn`m-h\w sN¿p-¶p.

^­v
tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ arK-kw-c-
£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.75% tI{µm-hn-jvIrX ^­pw 25% kwØm-\m-hn-jvIrX
^­pw.

e£ -y-§ Ä
1. arK-§ -fp-tS-bpw ]£ n-I-fp-tSbpw tcmK-\n-b-{´Whpw \nco-£ -Whpw Dd-¸m-¡ pI

81
2. tcmK-§ sf kw_-Ôn¨ hnhc tiJ-cWw \S-¯pI
3. kmw{I-anI tcmK-§ Ä ap³Iq«n Is­¯n {]Xn-tcm[ \S-]-Sn-IÄ kzo-I-cn-¡ pI
4. kwØm\w tcmK-hn-apà taJ-e-bm-¡ pI hgn artKm-ev]-¶-§ -fpsS Ib-äp-aXn
km[-yam¡ n km¼-¯nI taJ-esb iàn-s¸-Sp-¯p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
kwØm-\s¯ apgp-h³ arK-§ -fp-tSbpw ]£ n-I-fp-tSbpw DS-a-ØÀ ]²-Xn-bpsS
KpW-t`m-àm-¡ -fm-Wv.

\nÀh-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m\w


PnÃm-Xe \nÀÆ-lW NpaXe PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^okdnepw _vtfm¡ v Xe-
¯n {]tX-yIw Npa-Xes¸Sp-¯p¶ ko\n-bÀ shä-dn-\dn kÀP-\nepw {Kma-]-© m-b¯v
Xe-¯n shä-dn-\dn kÀP-\nepw \n£ n-]vX-am-Wv. hnhn-[-X-e-§ -fn hIp¸v aptJ-\-bmWv
tamWn-ä-dnwKv \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xv.

\nÀh-lW Øm]\w
arK-kw-c-£ W hIp-¸nsâ kwØm-\-Xew apXÂ {Kma-]-© m-b¯v Xew hsc-
bpÅ Øm]-\-§ Ä¡ v ]²Xn LS-I-§ -fpsS Npa-Xe \ÂIn-bn-«p-­v. {]mtZ-inI Xe-
¯n {Kma-]-© m-b-¯p-I-fpsS kl-I-c-W-t¯msS arKm-ip-]-{Xn-IÄ aptJ\ ]²Xn \S-¸n-
em-¡ p-¶p.

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ
1. \ne-hn-epÅ kwØm\ {]mtZ-inI Xe em_p-Isf B[p-\nI kuI-c-y-§ -tfmsS
kpk-Ö-am-¡ p-¶p.
2. I¶p-Im-en-I-fnse tcmK-\n-co-£ -Whpw {Ia-amb ]cn-tim-[-\-Ifpw \S¯n tcmK
km²-yXm dnt¸mÀ«vX¿m-dm-¡ pIbpw ØnXn hnhc IW-¡ p-IÄ tiJ-cn-¡ p-Ibpw
BbXv {]kn²s¸Sp-¯p-Ibpw sN¿p-¶p.
3. t_m[-h¡ -cW ]cn-]m-Sn-IfpsS `mK-ambn skan-\m-dp-IÄ, inev]-im-e-IÄ XpS-
§ n-bh kwØm\ Xew apXÂ _vtfm¡ v Xew hsc- \-S-¸n-em-¡ p-¶p.
4. kwØm-\-¯n-\-I¯pw ]pd¯pw hnZKv² ]cn-io-e\w kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
5. ap³Iq-«n-bpÅ tcmK-\nÀ®bw hgn Bh-i-y-amb ap³I-cp-X-ep-IÄ¡ pÅ IÀ½
]²Xn Bhn-jvI-cn¨v \S-¸n-em-¡ p-¶p.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


{Kma-]-© m-b-¯nsâ s]mXp Npa-X-e-I-fn s]Sp¶ {]hÀ¯-\-am-b-Xn-\m {]N-
cWw , t_m[-h¡ -c-Ww, tcmK-{]-Xn-tcm[ \S-]-Sn-I-Ä,-tam-Wn-ä-dnwKv XpS-§ nb Imc-y-§ -
fn Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS kl-I-cWw hf-sc-tbsd {][m-\-s¸-«-Xm-Wv.
ÌmânwKv I½nän hÀ¡ nwKv {Kq¸v, sse³ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ, kq£ va-Xe kwLm-S\ kwhn-
[m-\-§ Ä XpS-§ n-b-hsb ]²-Xn-bp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯mw. tImgn, Xmdmhv F¶n-h-bpsS
{]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv]n-\pÅ hmIvkn-t\-äÀamsc \ntbm-Kn-¡ p-¶Xn Xt±-i-k-z-bw-`-c-
W-Øm-]-\-§ Ä¡ v Npa-X-e-bp-­v.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


]£ n-ar-Km-Zn-Isf tcmK-hn-ap-à-am-¡ p-¶-Xn ]²-Xn¡ v \nÀ®m-bI ]¦p-Å-Xn-
\m Cu ]²Xn ASn-Øm\ LS-I-ambn kzo-I-cn-¨p-sIm-­v aäp hnI-k\ ]²-Xn-IÄ Gsä-

82
Sp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

4. B-Sp-h-k´ tcmK \nÀ½mÀÖ\ ]cn-]mSn


BapJw
BSp-I-sfbpw sN½-cn-bm-Sp-I-tfbpw _m[n-¡ p¶ amc-I-amb Hcp sshdkv tcmK-
am-b-Xp-sIm­v Xs¶ NnInÕ ^e-{]-Z-a-Ã. AkvImUv kvIoan arK-tcm-K-\n-b-{´W
]²-Xn-bn-eqsS kwØm-\s¯ BSp-IÄ¡ v {]tX-y-In¨v AXnÀ¯n ]© m-b-¯p-I-fnse
BSp-IÄ¡ v arK-kw-c-£ W hIp¸v kuP-\-y-ambn {]Xn-tcm[ Ip¯n-shbv]v \S-¯n-h-cp-
¶p. aäp \nb-{´W amÀ¤-§ fpw {]Xn-tcm[ Ip¯n-shbv]pw Ah-ew-`n-¨m BSphk-
´sb XS-bm³ km[n-¡ pw.

^­v:
100% tI{µ-k-lmbw þ tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ
aptJ\ arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
arK-kw-c-£ W hIp¸v ar-Km-ip-]-{Xn-IfneqsS ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä
1. {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv]n-eqsS BSv hk´ \nÀ½mÀÖ\w sN¿pI.
2. amwtkm-ev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ pI
3. tcmK-hn-ap-à-ta-J-e-bm-Ip-¶-tXmsS artKm-ev]-¶-§ -fpsS Ib-äp-aXn km²-y-am-¡ p-
I.
4. IÀj-I-cpsS hcp-am\w hÀ²n-¸n-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
BSp-h-fÀ¯-en GÀs¸-«n-cn-¡ p¶ apgp-h³ IÀj-Icpw

Gsä-Sp-¡ mhp¶ {]hÀ¯n-IÄ


Hmtcm ]© m-b-¯n-tebpw apgp-h³ BSp-I-t-fbpw tcmK-{]-Xn-tcm[ Ip¯n-h-
bv]n\p hnt[-b-am-¡ pI.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. kwØm\ þPnÃmþ {Kma-]-© m-b¯v Xe¯n {]Nm-cWw
2. hmIvkn-\p-Ifpw aäp km[\ kma-Kn-Ifpw ]© m-b¯v arKm-ip-]{-X-nI-fn F¯n-
¡Â
3. hmIvkn-t\-äÀamÀ hoSp-I-fn sN¶v Ip¯n-shbv]p \S-¯p¶p
4. _Ô-s¸«tcJ-Ifpw cPn-Ì-dp-Ifpw kq£ n¡ p¶p.
5. arKm-ip-]n{X-nI-fn \n¶pw hmIvkn-t\-j³ dnt¸mÀ«vPnÃm-X-e-¯nepw kwØm\
Xe-¯nepw t{ImUo-I-cn-¡ p¶p
6. kotdm tamWn-ä-dnwKv ^e-{]-Z-ambn \S-¸n-em-¡ p¶p
\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä

83
Imen-tcmK\n-b-{´W ]²-Xn-I-fpsS `mK-ambn kwØm-\-X-e-¯nepw PnÃm Xe-¯nepw
]© m-b¯v Xe-¯nepw GtIm-]n-¸n¨v sIm­v arKm-ip-]-{Xn-IÄ hgn {]Xn-tcm[ {]hÀ¯-
\-§ Ä \S-¯p-¶p.PnÃm-X-e-¯n PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^o-kÀ¡ pw {Kma-]-© m-b¯v
Xe-¯n shä-dn-\dn kÀP-\p-amWv \nÀÆ-lW Npa-X-e.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v


]© m-b¯v Xe {]Nm-c-W¯n\pw t_m[-h¡ -cW Iym-¼p-IÄ \S-¯p-¶-Xn\pw
hmIvkn-t\-j³ Iym-¼p-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-apÅ kl-I-cWw. hnI-k\ ÌmânwKv
I½n-än-bn ]²Xn kw_-Ôn¨ hni-Zo-I-c-Whpw {Kma-k-`m-X-e-¯n \nÀÆ-lWw kw_-
Ôn¨ dnt¸mÀ«nwKpw ]²Xn-bpsS ^e-{]-Z-amb hnP-b-¯n\v klm-b-I-c-am-Wv. kq£ va-Xe
kwL-S-\-kw-hn-[m-\-§ Ä {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -Ä¡ v XpSÀ ]²-Xn-IÄ Gsä-Sp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.
{]hÀ¯-\-§ Ä ]²-Xn-tc-J-bn DÄs¸-Sp-¯-Ww.

5. tZiob {_qk-tÃm-knkv \nb-{´W ]²Xn


hfÀ¯p-ar-K-§ -fn {_qk-tÃm-knkv KÀ` Ae-kÂ, hÔ-y-X F¶nhbv¡ v Imc-
W-am-Ip-¶-Xn-\m IÀj-I-cpsS km¼-¯nI \jvS-¯n\pw Imc-W-am-Ip-¶p. t]hn-j-_m[
Ign-ª m arK-§ -fn \n¶pw a\p-j-y-cn-tebv¡ v ]I-cp¶ P´p-P-\ytcmK-§ -fn Gähpw
{][m-\-s¸-«-XmWv {_qk-tÃm-kn-kv. Bb-Xn-\m tcmK-\n-b-{´Ww s]mXp-P-\m-tcm-K-y-ta-
J-e-bp-ambpw _Ôs¸-«n-cn-¡ p-¶p.

^­v
100% tI{µm-hn-jvIr-X ]²Xn. tI{µ-kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\
kÀ¡ mÀ aqtJ\ arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
arK-kw-c-£ W hIp¸nsâ {Kma ]© m-b¯v apXÂ kwØm-\-Xew hsc-bpÅ
hnhn[ kvYm-]-\-§ Ä¡ v ]²-Xn-bpsS \nÀh-lW Npa-X-e-bp-­v. {Kma]© m-b-¯v Xe-
¯n shä-dn-\dn kÀP\pw PnÃm Xe-¯n PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^o-k-dpw ]²Xn
\nÀÆ-l-W-¯n \nÀ®mbI ]¦v hln-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä
1. {_qskÃm tcmK \nb-{´Ww hgn I¶p-Im-en-k¼-¯nsâ timjWw XS-bp-Ibpw
DÂ]m-Z\w hÀ²-n¸n-¡ p-Ibpw sN¿pI
2. tcmKw XS-bpI hgn IÀj-I-cpsS hcp-am\w hÀ²n-¸n-¡ p-I.
3. a\p-j-ys\ kmc-ambn _m[n-t¨-bv¡ m-hp¶ Hcp P´pP\ytcmK-¯nsâ kw{I-
aWw XS-bpI
4. tcmK hnapà taJ-e-bm-Ip-¶-tXmsS artKm-ev]-¶-§ -fpsS Ib-äp-aXn km²-y-am-
Ip¶p

KpW-t`m-àm-¡ Ä

84
s]mXp P\m-tcm-K-y-hp-ambn _Ô-s¸« hnj-b-am-b-Xn-\m apgp-h³ P\-§ fpw
]²-Xnbpw {] X-y-£ hpw ]tcm-£ -hp-am-bpÅ KpW-t`m-àm-¡ -fm-Wv.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. {Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n t_m[-h¡ -cW {]hÀ¯-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
2. ka-{K-amb tcmK-\nÀ®b{]hÀ¯-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
3. kotdm kÀh-b-e³kv ]0-\-§ Ä \S¯p¶p.
4. tcmK-h-ym-]\w XS-bp-¶-Xn-\pÅ \S-]-Sn-IÄ kzo-I-cn-¡ p¶p
{]hÀ¯-\-§ Ä
1. skan-\m-dp-IÄ, NÀ¨-IÄ F¶n-h-bn-eqsS t_m[-h¡ -cWw
2. ]m km¼n-fp-I-fpsS ]cn-tim-[-\-h-gnbpw arK-§ -fpsS cà ]cn-tim-[\ hgnbpw
tcmK-\nÀ®bw \S-¯Â
3. XpSÀ{]-hÀ¯-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ Â

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
Imen-\n-b-{´W ]²-Xn-I-fpsS `mK-ambn kwØm-\-X-e-¯nepw PnÃm Xe-¯nepw
]© m-b¯v Xe-¯nepw GtIm-]n-¸n¨v sIm­v arKm-ip-]-{Xn-IÄ hgn {]Xn-tcm[ {]hÀ¯-
\-§ Ä \S-¯p-¶p.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


]© m-b¯v Xe {]Nm-c-W¯n\pw t_m[-h¡ -cW Iym-¼p-IÄ \S-¯p-¶-Xn\pw
XpSÀ{]-hÀ¯\w kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-apÅ kl-I-cWw. Ìm³UnwKv I½n-än-bn Ah-
tem-I\w kq£ va-Xe kwL-S\m kwhn-[m-\-§ Ä, sse³ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ, £ oc-kw-L-
§ Ä, k¶-²-kw-L-S-\-IÄ XpS-§ n-b-h-bpsS kl-I-cWw Dd¸m-¡ Â. {Kma-k-`-I-fnÂ
kwi-b-§ Ä XoÀ¡ Â.

]²-Xn-kw-tbm-P-\-km-²-y-XIÄ
£ oc-k-l-I-cW kwL-§ -fpsS {]hÀ¯-\-hp-ambn kwtbm-Pn¨v tcmK-\nÀ®-
bhpw \nb-{´-Whpw km²-y-am-¡ p-I.Btcm-K-y-ta-J-e-bnse hnhn[ hIp-¸p-I-fpsS ]²-Xn-
I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n¡ mw. s]mXp-P-\m-tcm-K-y-hp-ambn _Ô-apÅ {]hÀ¯-\-am-b-Xn-
\m {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ¡ pÅ \nÀ®m-bI kzm-[o\w sNep-¯p-hm³ Ign-bpw. Ch-
sbÃmw ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ p-Ibpw thWw.

6. I¶p-Imen tcmK -dn-t¸mÀ«nwKv k{¼-Zmbw

Bap-Jw.
\qX\ hnhc-km-t¦-XnI hnZ-y-bpsS klm-b-t¯msS arK-kw-c-£ W cwKs¯
{]iv\-§ fpw {]Xn-hn-[n-Ifpw IÀj-IÀ¡ v kmt¦-XnI hnZ-Kv²À¡ pw IrX-y-X-tbmsS e`-y-am-
¡ p-¶-Xn-\pÅ Hcp kwhn-[m-\-amWv I¶p-Imen tcmK dnt¸mÀ«nwKv k{¼-Zmbw {Kma-{]-tZ-i-
§ -fnÂ\n¶p t]mepw t\cn«vhnh-c-§ Ä dnt¸mÀ«vsN¿pI hgn ASn-b-´nc ]cn-lm-c-amÀ¤-
§ Ä /\nb-{´W amÀ¤-§ Ä Ie-Xm-akw IqSmsX X¿m-dm-¡ p-¶-Xn\pw \S-¸n-em-¡ p-¶-
Xn\pw _vtfm¡ v PnÃm kwØm-\-Xe tImHmÀUn-t\-j³ hgn km²-y-am-Ip-¶p.

85
^­v
100% tI{µm-hn-jvIr-X ^­v. tI{µ-kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\
kÀ¡ mÀ aqtJ\ arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
_vtfm¡ v ]© m-b¯v Xe-¯n sXsc-sª -Sp-¡ -s¸«arKm-ip-]-{Xn-I-fnse ko\n-
bÀ shä-dn-\dn kÀP\pw PnÃm Xe-¯n PnÃm tImÀUn-t\-ä-dp-amWv \nÀÆ-l-W-¯nsâ
Npa-X-e. PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^o-kÀ tamWn-ä-dnw-Knsâ Npa-Xe hln-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä
tcmK-§ -sf-¡ p-dn¨pw tcmK-km-²-y-X-I-sf-¡ p-dn¨pw ]IÀ¨-h-ym-[n-I-sf-¡ p-dn¨pw
XÕ-abw dnt¸mÀ«v sN¿pI hgn tcmK-\n-b-{´W {]hÀ¯-\-§ Ä AXn-thKw {]mhÀ¯n-
I-am-¡ p-I, Ime-Xm-akw Hgn-hm-¡ pI hgn NnInÕ/{]Xn-tcm[ {]hÀ¯-\-§ Ä Gähpw
^e-{]-Z-ambpw Imc-y-£ -a-ambpw sN¿p-hm³ km[n-¡ pI tcmK-\n-b-{´Ww hgn km¼-¯n-
I-\jvSw Ipd-bv¡ p-I XpS-§ n-b-h-bmWv ]²-Xn-bpsS e£ -y-§ Ä.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
arK-kw-c-£ W taJ-e-bnse apgp-h³ IÀj-IÀ ]²-Xn-bnse ]tcm-£ -Kp-W-t`m-
àm-¡ -fm-Wv. ]²Xn cq]o-I-cWw ]0\ Kth-jW {]hÀ¯-\-§ Ä F¶n-h-bn ØnXn-
hn-hc IW-¡ p-IÄ D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-¶p.

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ
tZio-b-X-e-¯n arK-tcm-K-§ sf kw_-Ôn-¨pÅ dnt¸mÀ«p-IÄ tiJ-cn¨v
Hm¬sse³ kwhn-[m\w hgn _vtfm¡ v-þ-Pn-Ãm-þ-kw-Øm-\-X-e-§ -fn t{ImUo-I-cn-¡ p-¶p.
tZio-b-X-e-¯n dnt¸mÀ«vsN¿p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
kwØm-\-þ-Pn-Ãm-þ-_t-fm¡ v Xe-§ fn GÀs¸-Sp-¯n-bn-«pÅ kÀ¡ mÀ kwhn-
[m\w hgnbpw IÀj-I\v kz-´-ambpw hn-h-c-§ Ä \ÂIp-hm³ km[n-¡ p-¶p. kwØm-
\s¯ apgp-h³ {Kma-{]-tZ-i-§ -tfbpw Hm¬sse³ irwJe hgn _Ôn-¸n-¡ p¶p-­v.

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
_vtfm¡ v PnÃm Xe arK-kw-c-£ W DtZ-ym-K-ØÀ PnÃm C³^Àam-änIv skâ-dn
sâ kmt¦-XnI klm-b-t¯msS \nÀh-ln-¡ p-¶p.

Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


hnh-c-§ Ä e`-y-am-¡ p-¶-Xn\v IpSpw-_{io t]mepÅ kq£ va-Xe kwL-S-\-kw-hn-
[m-\-§ Ä ^e-{]-Z-ambn D]-tbm-K-s¸Sp-¯mw. £ oc-k-l-I-cW kwL-§ Ä, k¶²
kwL-S-\-IÄ, {Kma-k-`-IÄ F¶n-h- ap-tJ\ hnh-c-ti-J-cWw \S-¯mw. {]hÀ¯-\-§ Ä
NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ m-hp-¶-Xp-am-Wv.
]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ
tcmK-\nÀ®-b-¯n-\p-tijw XpSÀ{]-hÀ¯-\-§ Ä¡ mbn Àtcm-K-{]-Xn-tcm[ ]²-Xn-

86
I-fp-ambpw Bh-i-y-sa-¦n arK-NnInÕ ]²-Xn-I-fp-ambpw Btcm-K-y-h-Ip-¸nsâ {]hÀ¯-
\-§ -fp-ambpw kwtbm-Pn-¸n-¡ mw.

7.- \n-e-hn-epÅ arKm-ip-]-{Xn-I-fp-tSbpw Unkvs]³k-dn-I-fp-tSbpw {]hÀ¯\w


iàn-s¸-Sp-¯Â
BapJw
`t£ -ymÂ]m-Z\ hÀ²-\-hn\pw taJ-esb kpØn-c-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\pw arK-Nn-
InÕ tI{µ-§ -fpsS sa¨-s¸« ASn-Øm\ kuI-c-y-§ fpw \ho-I-c-Whpw AX-y-´m-t]-
£ n-X-am-Wv. arK-Nn-In-Õ¡ pw tcmK-\nÀ®-b-¯n\pw tcmK-{]-Xn-tcm[ {]hÀ¯-\-
§ Ä¡ pw B[p-\nI kuI-c-y-§ Ä e`-y-am-¡ p-I-bmWv arKm-ip-]-{Xn-I-fpsS ASn-Øm\
kuI-c-y-§ Ä e`-y-am-¡ pI hgn e£ -y-an-Sp-¶-Xv. CXn-eqsS IÀj-IÀ¡ v hfsc Ipdª
Nne-hn sa¨-s¸-«-tk-h\w e`-y-am-Ip-¶p.

^­v
75% tI{µ klmbw tI{µ-kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ
aptJ\ arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p.25% Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä hln-
¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
D]-I-c-W-§ Ä hm§  arK-kw-c-£ W Øm]-\-§ Ä hgnbpw \nÀ½mW
{]hÀ¯-\-§ Ä s]mXp-a-cm-a¯v hIp-¸v /Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä aptJ-\bpw
\nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä
arK-kw-c-£ WØm]-\-§ -fnse ASn-Øm\ kuI-c-y-§ Ä hÀ²n-¸n¨v arK-Nn-
InÕ cwK¯v anI¨ tkh\w \ÂIpI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
arK-kw-c-£ W {]hÀ¯-\-§ -fn GÀs¸-«n-cn-¡ p¶ apgp-h³ IÀjIcpw.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. arKm-ip-]-{Xn-I-fpsS ASn-Øm\ kuI-cy hnI-k\w
2. B[p-\nI NnInÕm tcmK \nÀ®b kwhn-[m\w e`-y-am-¡ Â
{]hÀ¯\w
1. Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä hgn ]vfm³ FÌn-taäv F¶nh X¿m-dm-¡ p¶p
2. arK-kw-c-£ W hIp¸v D]-I-c-W-§ -fpsS ]«nI X¿m-dm-¡ p-¶p.
3. Xt±i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä \nÀ½mW {]hÀ¯-\-§ Ä kw_-Ôn¨ Xocp-
am\w ssIs¡ m-Åp-¶p.
4. ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶p.
5. \ne-hn-epÅ kuI-c-y-§ Ä sa¨-s¸-Sp-¯pI
6. B[p-\nI kuI-c-y-§ -tfm-Sp-Iq-Snb ASn-Øm\ kuI-cyw Hcp-¡ pIbpw {]hÀ¯-
\-£ -a-am-¡ p-Ibpw sN¿p-¶p.

87
\nÀh-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä
arK-kw-c-£ W hIp¸pw Xt²-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ fpw kwbp-à-ambn
hnhn[ Xe-§ -fn tamWn-ä-dnwKv \nÀÆ-ln-¡ p-¶p. Ipd-hp-IÄ {Kma /hmÀUv k`-I-fnÂ
NÀ¨ sN¿-s¸-S-Ww. ]²-Xn-tc-J-bn tI{µ-þ-kw-Øm\ ]²-Xn-IÄ Ah-tem-I\w sN¿-s¸-
Sp-Ibpw hnS-hp-IÄ \nI-¯p-¶-Xn-\p-ff ]²-Xn-IÄ Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä Gsä-Sp-¡ p-
Ibpw sN¿-Ww.

8.- tImgn Xmdmhp hfÀ¯Â tI{µ-§ Ä

BapJw
arK-kw-c-£ W hIp-¸n\p Iogn tImgn Xmdmhv F¶n-hbpw hfÀ¯p¶ hnhn[
^map-I-fp-­v. Cu ^map-Isf DÂ]m-Z\ bqWn-äp-I-fm-Ip-¡ p-¶-tXm-sSm¸w ]cn-io-e-\-
¯ntâbpw kmt¦-Xn-I-hn-Z-y-bp-tSbpw {]ZÀi-\-tI-{µ-§ -fm¡ n B[p-\n-I-h¡ -cn-¡ p-¶-
Xm-Wv. IqSmsX ^map-I-fpsS kao-]-{]-tZ-i-§ fn Npäp-h-«¯v kmä-sseäv bqWn-äp-IÄ
Øm]n-¡ p-I-IqSn sN¿p-¶-tXmsS ap«amwtkmÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ m³ km[n¡ pw.

^­v
80% tI{µ-k-lmbw tI{µ-kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwkvYm-\-kÀ¡ mÀ
aptJ\ arK-kw-c-£ W hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p. 20% kwØm\ hnln-X-ambn XpI hne-bn-
cp-¯n-bn-cn-¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
arK-kw-c-£ W hIp¸nse ^map-I-fpsS ta[m-hn-IÄ¡ mWv ]²Xn \nÀÆ-lW
Npa-X-e. PnÃm-X-e-ta-Jem Xe ^map-IÄ PnÃm ]© m-b-¯p-IÄ¡ v ssIam-dn-bn-«p-­v.

e£ -y-§ Ä
tImgn hfÀ¯Â ^map-Ifpw Xmdmhv hfÀ¯Â ^map-Ifpw hn]p-eo-I-cn-¡ p-I.
hnÚm\ hym-]\ taJ-e-bn IqSp-X sa¨-s¸« tkh\w \ÂIp-I. \Ã-bn\w tImgn
Xmdmhv Ipª p-§ sf IÀj-IÀ¡ v Bh-i-ym-\p-k-cWw e`-y-am-¡ pI.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
tImgnþXmdmhv hfÀ¯-en XmÂ]-c-y-apÅ IÀj-IÀ
Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ/{]hÀ¯-\-§ Ä
1. hIp-¸nsâ tImgn Xmdmhp ^map-IfpsS B[p-\n-I-h¡ -cWw
2. IqSp-X sa¨-s¸«DÂ]m-Z-\-bq-Wn-äp-I-fm-¡ Â
3. Cu ^map-Isf ]cn-io-e\ tI{µ-§ -fm¡ n amäpI
4. \mS³ C\-§ -fpsS kwc-£ -W-w

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
s]mXpth PnÃm-]-© m-b¯v aptJ\ ]²Xn \nÀÆ-lWw \S-¯p-¶p. GXm\pw
]²Xn arK-kw-c-£ W hIp¸v t\cn«v\nÀh-ln¡ p¶p

88
Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v
Øm]-\-¯nsâ Bkq-{X-Ww, Dev]m-Z\w XpS-§ nb Imc-y-§ Ä ÌmânwKv I½n-än-
bp-ambn IqSn-bm-tem-Nn¨v \nÀh-ln-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. BkvXn-I-fpsS kwc-£ -Whpw \ho-I-
c-Whpw hn]p-eo-I-c-Whpw ssIam-dn-¡ n-«nb Øm]-\-sa-¶-\n-e-bn PnÃm ]© m-b-
¯nsâ Npa-X-e-bm-Wv. {Kma-þ-t»m¡ v ]© m-b-¯p-I-fpsS ]²Xn hnShv \nI-¯p-¶-Xn\v
ap³K-W\ \ÂI-Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä, sse³ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ , IpSpw-_{io XpS-§ n-
b-h-bpsS amwk-þ-ap-«-bp-ev]m-Z\ ]²-Xn-I-fp-ambn ^map-I-fpsS ASn-Øm-\-ku-I-c-y-§ Ä
^e-{]-Z-ambn D]-tbm-K-s¸-Sp¯mw. {XnXe ]© m-b¯pw tI{µ-þ-kw-Øm-\m-hn-jvIr-X-]-²-
Xn-I-fpsS GtIm-]-\hpw ]²XntcJ-bpsS `mK-am-¡ p-Ibpw {Kma-k` NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-
¡ p-Ibpw thWw.

9. {Kmao-W-ta-J-e-bn ho«p-]-cn-k-c¯v tImgn hfÀ¯Â hnI-k\ ]cn-]mSn

B-apJw
IW-¡ p-IÄ {]Imcw tIc-f-¯nse ap« DÂ]m-Z-\-¯ns\ At]-£ n¨v D]-t`mKw
IqSp-X-em-Wv. DbÀ¶ Xoä hnebpw hn]-W-\-k-lm-b-¯nsâ A`m-hhpw aqew ap«DÂ]m-
Z\w Ipdª p hcp-¶p. {Kma-{]-tZ-i-§ -fn tImgn-bpÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ m³ hnhn[ Xc-
¯n-epÅ klmb kwhn-[m-\-§ -fn¡ qSn-bpÅ kÀ¡ mÀ CS-s]-S-ep-IÄ Bh-i-y-am-Wv.
{]kvXpX ]²Xn ap«-bpÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ m³ e£ -y-an-Sp-¶p.

^­v
tI{µ-kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ arK-kw-c-£ W
hIp-¸n\v e`-y-am-¡ p-¶p. 100% tI{µ-k-lmbw

\nÀh-lW Øm]\w
arK- k w- c - £ W hIpnsâ {Kma- ] - © m- b ¯v Xe- ¯ n- e pÅ shä- d n- \ dn
kÀP³/ko\n-bÀ shä-dn-\dn kÀP-\mWv ]²-Xn-bpsS \nÀÆ-lW Npa-Xe.
e£ -y-§ Ä
1. ap«DÂ]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ p-I.
2. ap«bv¡ pw amwk-¯n\pw th­n A\y kwØm-\-§ sf B{i-bn-¡ p¶ {]h-WX
\ndp¯n kwØm-\s¯ kzbw ]c-ym-]vX-am-¡ Â
3. ASp-¡ f Ah-in-jvS-§ fpw {]mtZ-in-I-ambn e`-y-amb Xoä-h-kvXp-¡ fpw ^e-{]-Z-
ambn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯Â
4. {]mtZ-in-I-ambn ssPh-hf e`-yX hÀ²n-¸n-¡ Â
5. {KmaoW taJ-e-bnse ]mh-s¸« P\-§ Ä¡ v t]mj-Im-lmc e`-yX Dd¸p hcp-
¯pI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
89
tImgn hfÀ¯-en XmÂ]-c-y-ap-Å-hÀ t\cn«v KpW-t`m-àm-¡ -fm-Ip-t¼mÄ `£ y
kz-bw-]-c-ym-]vXX hgn ap-gp-h³ D]-t`m-àm-¡ fpw ]tcm£ KpW-t`m-àm-¡ -fm-Ip-¶p.

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ
ASp-¡ -f-ap-äs¯ tImgn hfÀ¯Â t{]mÕm-ln-¸n-¡ Â

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. {KmaoW taJ-e-bn XmÂ]-c-y-apÅ IÀj-IÀ¡ v \Ã-bn\w tImgn-¡ p-ª p-§ sf
e`-y-am-¡ p¶p
2. sNdnb bqWn-äp-IÄ¡ pÅ IqSpw Xoäbpw e`-y-am-¡ p¶p
3. tcmK-{]-Xn-tcm[ {]hÀ¯-\-§ -sf-¡ p-dn¨v t_m[-h-ev¡ -cWhpw ]cn-io-e-\hpw
\ÂIp¶p

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
arK-kw-c-£ W hIp-¸nse {Kma ]© m-b¯v Xe-¯n-epÅ shä-dn-\dn/ko\n-bÀ
shä-dn-\dn kÀP-\mWv ]²-Xn-bpsS \nÀÆ-lW Npa-Xe

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v.


Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS kl-I-c-W-t¯msS t_m[-h¡ -cW Iym-
¼p-Ifpw aäpw kwL-Sn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. {KmaoWÀ Dev]m-Zn-¸n-¡ p¶ Dev]-¶-§ -fpsS
{]mtZ-inI hn]-W-\-¯n-\mbn kwhn-[m-\-§ Ä Hcp-¡ mhp¶Xm-Wv. ]²Xn kw_-Ôn¨v
ÌmânwKv I½n-än-bn Ah-tem-I\w \S-¯p-I. KpW-t`màr ]«nI {Kma-k-`-bn Ah-X-
cn-¸n¡ mw. XmXv]-cy-ap-ff apgp-h³ KpW-t`m-àm-¡ -tfbpw Is­¯n \ÂIp-I, {]hÀ¯-\-
§ Ä Ah-tem-I\w sN¿p-I, \nÀt±-i-§ Ä \ÂIpI F¶nh Gsä-Sp-¡ -Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


{Kma ]© m-b¯v Xe-¯n DÂ]m-Z-\-ta-J-e-bnse arK-kw-c-£ W t{]mP-IvSp-
ambn _Ôn-¸n-¡ mw. Zmcn-{Z-y-e-Lq-I-c-Ww, h\nXm hnI-k\w F¶o taJ-e-I-fn DÂ]m-Z-
\w, hn]-W\w F¶o t{]mP-IvSp-IÄ Gsä-Sp-¡ mw. tcmK-{]-Xn-tcm[ {]hÀ¯\ t{]mP-IvSp-
I-fp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯mw. ]uÄ{Sn-Ivf-_p-IÄ cq]o-I-cn-¡ mw. ASp-¡ -f-ap-äs¯ tImgn-h-
fÀ¯Â a«p-¸m-hnse tImgn hfÀ¯Â F¶n-h-bneqsS Jc amen-\y \nÀ½mÀÖ\
{]hÀ¯-\-§ -fp-ambn _Ôn-¸n-¡ mw.

10. tI{µ Xoä-¸pÂIrjn hnI-k\ ]cn-]mSn

BapJw
Imen-¯o-ä-bpsS \ntX-y-\-bpÅ hne hÀ²-\hv £ oc-IÀj-IÀ Cu cwK-¯p-\n-
¶pw sImgn-ª p-t]m-Ip-¶-Xn-\pÅ km²-y-X-tb-dp-¶p. Cu Ah-k-c-¯n Xoä-¸p Irjn
t{]mÕm-ln-¸n¨v \Ã-bn\w Xoä-¸pÃv Dcp-¡ Ä¡ v e`-y-am¡ n Dev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ m\pw
£ oc-IÀj-Isc Cu cwK¯v \ne-\nÀ¯m\pw £ otcm-ev]m-Z\w em`-I-c-am-¡ m\pw Dt±-in-
¨pÅ ]²Xn-bm-Wn-Xv.

90
^­v: 75% tI{µmhn-jvIrX ]²Xn þ 25% kwØm\ kÀ¡ mÀ hnlnXw

\nÀh-lW Øm]\w: {Kma ]© m-b¯v Xe-¯n-epÅ arKm-ip-]-{Xn-IÄ

KpW-t`m-àm-¡ Ä-: £ oc-IÀj-IÀ

e£ -y-§ Ä:
1. t]mjI- a-qe
- y-a-pÅ Xoä¸
- pÂIrjn {]Nc-n¸
- n¡
- epw \So hkX
v p¡
- Ä hnXc-Ww
sN¿epw
2. ]mep-ev]m-Z\ sNehv Ipd-bv¡ Â
3. I¶p-Im-en-I-fpsS Btcm-Kyw sa¨-s¸-Sp-¯Â

{]hÀ¯-\-§ Ä:
1. ]²Xn kw_-Ôn¨ {]Nm-cW{]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯p-¶p.
2. Xoä-¸p \So hkvXp-¡ Ä e`-y-am-¡ p-¶p.
3. KpW-t`m-àm-¡ Ä ]p¡ rjn \S-¸n-em-¡ p-Ibpw Xoä¸pÃv D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-
Ibpw sN¿p-¶p.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v:


1. {]tZ-i¯v Xcn-im-bn-In-S-¡ p-¶Xpw ]p¡ rjn sN¿m³ kuI-c-y-s¸-Sp-¶-Xp-amb
Øe-§ Ä Is­-¯pIsb¶Xv ]© m-b-¯nsâ s]mXp-Np-a-X-e-I-fnÂs¸-Sp-¶p.
2. ]pÂIr-jn¡ v th­ aps¶m-cp¡ {]hÀ¯-\-§ Ä GtIm-]n-¸n-¡ pI
3. KpW-t`màr sXsc-sª -Sp-¸n\v tamWn-ä-dnw-Kn\pw klm-bn-¡ Â
4. {]hÀ¯-\-§ Ä {Kma-k`/hmÀUvk-`-bn NÀ¨ sN¿-s¸-S-Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ:


1. {]mY-anI £ oc-IÀjI kwL-§ -fp-ambn kl-I-cn¨v \S-¸n-em-¡ mw.
2. IpSpw-_{io kzbw klmb kwL-§ Ä¡ v {][m\ ]¦v hln-¡ p-hm³ Ignbpw.
IpSpw-_{io anjsâ {]hÀ¯-\-§ -fp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ pI
3. {Kma-]-© m-b¯v sse³ Un¸mÀ«vsaâp-IÄ F¶n-h-bpsS ]²-Xn-I-fp-ambn
kwtbm-Pn-¸n-¡ Â
4. ]²Xn tcJ-bn FÃm-h-cp-tSbpw {]hÀ¯n-IÄ DÄs¸-Sp-¯-Ww.

11. arK-kw-c-£ W ØnXn-hn-hc IW¡ pw km¼nÄ kÀthbpw


BapJw:
hnhn-[-Xcw I¶p-Imen Dev]-¶-§ -fpsS Dev]m-Z\w Xn«-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\mbn
\S¯n hcp¶ kwtbm-PnX km¼nÄ kÀsh-IÄ XpSÀ¶v \S-¯p-¶-Xn\pw {]tX-yI ]0-\-
§ Ä \S-¯p-¶-Xn\pw e£ -y-an-«pÅ ]²Xn

^­v:
50% tI{µ-k-lmbw þ kÀth-bp-ambn _Ô-s¸-«pÅ DtZ-ym-K-Ø-·mÀ¡ pÅ i¼-f-

91
¯nsâ kwØm-\-hn-ln-Xhpw aäp sNe-hp-Ifpw kwØm\ kÀ¡ mÀ hln-¡ Ww
\nÀh-lW Øm]\w
PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^o-kÀ¡ mWv ]²-Xn-bpsS \nÀÆ-lW Npa-Xe

e£ -y-§ Ä
1. arK-kw-c-£ W taJ-e-bnse ]£ n-ar-Km-Zn-I-fpsS F®w, DÂ]m-Z-\-£ -aX XpS-
§ nb hnh-c§ Ä tiJ-cn¨v t{ImUo-I-cn-¡ pI
2. artKm-ev]-¶-§ -fpsS hne-\n-e-hmcw tiJ-cn¨v e`-y-am-¡ p-I.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. I¶p-Imen Dev]-¶-§ -fpsS Dev]m-Z\w Xn«-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\v \S-¯p¶ kwtbm-
PnX km¼nÄ kÀsh-IÄ \S-¯Â
2. ]pXnb ]0-\-§ Ä Bcw-`n-¡ Â
3. hnh-c-ti-J-cW hni-I-e-\-co-Xn-IÄ sa¨-s¸-Sp-¯Â
4. hnh-c-§ -fpsS t{ImUo-I-c-Whpw {]kn-²o-I-c-Whpw

Xt±i kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v


kÀth tPmen-IÄ¡ v Bh-i-y-amb ASn-Øm\ hnh-c-§ Ä e`-y-am-¡ pI. e`-y-amb
hnh-c§ Ä ]²Xn Bkq-{X-W-¯n\v D]-tbm-K-s¸-Sp-¯Â. apgp-h³ t]scbpw kÀtÆ-bnÂ
DÄs¸-Sp¯n F¶v Dd-¸p-h-cp-¯Â. kÀsÆ ^e-§ Ä ]²-Xnbv¡ v th­n D]-tbm-K-s¸-Sp-
¯Â. {Kma-k`/hmÀUvk` NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ Â.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


ØnXn hnh-c-I-W-¡ p-I-fpsS ASn-Øm-\-¯n Imem-Im-e-§ -fn Xt±i kz-bw-`-
cW Øm]-\-§ Ä, sse³ Un¸mÀ«p-saâp-IÄ, aäv Øm]-\-§ Ä F¶n-h-bpsS ]²-Xn-I-fp-
ambn kwtbm-Pn-¸n-t¡ -­-Xm-Wv. ]²-Xn-tc-J-bn hnh-c-§ Ä tcJ-s¸-Sp-¯p-Ibpw hnShv
\nI-¯p-¶-Xn\v t{]mP-IvSp-IÄ X¿m-dm-¡ p-Ibpw sN¿-Ww.

 
12. kwØm-\-sh-ä-dn-\dn Iu¬knÂ
BapJw
arK-Nn-InÕm {]hÀ¯-\-§ f \nb-{´n-¡ p-¶-Xn\v 1988  cq]o-I-cn-¨-XmWv tIcf
tÌäv shä-dn-\dn Iu¬knÂ. Cu Øm]-\-¯nsâ {]hÀ¯-\-§ Ä¡ m-h-i-y-amb
klmbw \ÂIp¶ ]²XnbmWnXv.

^­v
50% tI{µ-k-lmbw þ Iu¬kn-ense DtZ-ym-K-Ø-·m-cpsS i¼-f-¯n\pw Hm^okv
sNe-hp-IÄ¡ pw Aä-Ip-ä-]-Wn-IÄ¡ p-am-bn-«pÅ kwØm\ hnlnXw, arK-Nn-In-Õ-IÀ¡ v
]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ Â kpk-Ö-amb Hcp sse{_dn Øm]n-¡ Â XpS-
§ n-b-h-bv¡ mbn ^­v.

\nÀh-lW Øm]\w

92
Xncp-h-\-´-]p-cw t]cqÀ¡ S BØm-\-am-bpÅ kwØm\ shä-dn-\dn Iu¬knÂ

e£ -y-§ Ä
1. kwØm-\s¯ arK-Nn-InÕm {]hÀ¯\w IqSp-X Imc-y-£ -a-am¡ pI
2. ]cn-ioe\ ]cn-]m-Sn-IÄ \S-¯pI
3. arK-Nn-InÕm tcmK \nb-{´W ]cn-]m-Sn-IfpsS KpW-ta· Dd-¸m-¡ pI
4. kmt¦-XnI hnZ-Kv²-cpsS {]hÀ¯-\-Kp-W-\n-e-hmcw tamWn-äÀ sN¿pI

KpW-t`m-àm¡ Ä
kwØm-\¯v arK-Nn-InÕbn GÀs¸-«n-«pÅhcpw kwkvYm\ shä-dn-\dn
Iu¬kn-en AwK-X-z-ap-Å-hcpw
Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ/{]-hÀ¯-\-§ Ä.
kwØm-\s¯ arK-Nn-InÕm hnZ-Kv²-cpsS cPn-kvt{S-j³, NnInÕm {]hÀ¯\ \nb-
{´W ]cn-]m-Sn-IÄ, ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-Ifpw XpSÀ hnZ-ym-`-ymk ]cn-]m-Sn-Ifpw kwL-Sn-¸n-
¡Â

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
kwØm\ shä-dn-\dn Iu¬knÂ

Xt±i kz-bw-`-cW kvYm]-\-¯nsâ ]¦v


kwØm\ shä-dn-\dn Iu¬kn-ensâ {]hÀ¯-\-§ -fn klm-bn-¡ epw
Iu¬kn-en e`-y-amb hnh-c-§ Ä sshZ-Kv²yw XpS-§ n-bh D]-tbm-K-s¸-Sp-¯epw.

13. sNdp-ar-K§ Ä¡ pw apb-ep-IÄ¡ pw th­n-bpÅ ka{K hnI-k\ ]²Xn


BapJw
arK-kw-c-£ -W-ta-J-e-bn-eqsS `£ -y-k-z-bw-]-c-ym-]vX-X- ssI-h-cn-¡ p-¶Xn\v sNdp-ar-
K-§ -tfbpw apb-ep-I-tfbpw hfÀ¯Â hfsc KpW-I-c-am-Wv. `pÀºe hn`m-K-¯n s]«-
hÀ¡ pw Øe-]-cn-anXn aqew henb kwcw-`-§ Ä km[n-¡ m-¯-hÀ¡ pw Ah-c-h-cpsS A`n-
cp-Nn-¡ -\p-k-cn¨v sXc-sª -Sp-¡ m-hp¶Xpw `t£ -ym-ev]m-Z\ hÀ²-\-hn\v klm-b-I-am-
Ip¶Xpamb taJ-e-bmWnXvv. IÀj-IÀ¡ v em`-I-c-ambn Ipdª apXÂap-S-¡ n Bcw-`n-
¡ m-hp¶ ]²-Xn-I-fmWv sNdp-ar-K-§ -fp-tSbpw apb-ep-I-fp-tSbpw ]cn-]m-e\w

^­v
100% tI{µklm-b-apÅ ]²Xn tI{µ-s¯nsâ amÀ¤ \nÀt±-i-a-\p-k-cn¨v ]²Xn
\S-¸n-em-¡ pw.

e£ -y-§ Ä
1. amwtkm-ev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ p-I, `£ -y-k-z-bw-]-c-ym-]vX-X-bn-tebv¡ v \bn-¡ pI
2. Ipdª apXÂ apS-¡ nepw em`-I-c-ambpw sXmgn-e-h-k-c-§ Ä krjvSn-¡ pI
3. km[m-c-W-¡ m-cp-tSbpw ZpÀºe hn`m-K-¡ m-cp-tSbpw t]mj-Im-lmc e`-y-Xbv¡ v
klm-b-I-am-¡ pI.

93
KpW-t`m-àm-¡ Ä
arK-kw-c-£ W taJ-e-bnepw arK-]-cn-]m-e-\-¯nepw XmÂ]-c-y-apÅ IÀj-IÀ

\nÀh-lW Øm]\w
{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n-epÅ arKm-ip-]-{Xn-I-fn-eqsS ]²Xn \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

Xt±i kz-bw-`-cW Øm]-\¯nsâ ]¦v


{Kma-]-© m-b-¯nsâ s]mXp Npa-XebnÂs¸Sp¶ {]hÀ¯-\-am-Wn-Xv. KpW-t`m-
àm-¡ -fpsS ]«nI ÌmânwKv I½n-än¡ v e`-y-am-¡ p-I, {]hÀ¯\ ]ptcm-KXn dnt¸mÀ«v
sN¿m-hp-¶Xpw ]²-Xn-bpsS tamWn-ä-dnwKv \nÀÆ-ln-¡ m-hp-¶-Xp-am-Wv. kq£ va-Xe kwL-
S\ kwhn-[m-\-§ -fpsS kl-I-cWw Xt± i kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v Dd-¸n-¡ mw. Xt±-
i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\ D]-]-²-Xn-bnse KpW-t`m-àm-¡ sf CXn\v
th­n \ÂImw. {Kma-k-`-IÄ NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ -Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


{Kma-]-© m-b-¯p-I-fpsS Dev]m-Z-\-þ-tk-h\ ]²-Xn-I-fp-ambn amwtkm-ev]m-Z-\s¯
_Ôn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. IqSmsX arK-kw-c-£ W hIp-¸ns â aäp {]hÀ¯-\-§ -fp-ambn
]²Xn kwtbm-Pn-¸n¨v \nÀh-ln-¡ pI. IpSpw-_{in/kzbw sXmgn {Kq¸p-IÄ/hyàn-IÄ
F¶n-h-cp-tSbpw sXmgn ]²-Xn-IÄ Ch-bp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ -Ww. hnS-hp-IÄ ]c-
kv]cw ]²-Xn-bn ]cn-l-cn-¡ -Ww.

14.- hw-i-\miw kw`-hn-¨p-sIm-­ncn¡ p¶ Ab-hn-d-¡ p¶ arK-§ -fpsS


kwc-£ -Ww, hwi-\miw kw`-hn-¨p-sIm-­n-cn-¡ p¶ A]qÀÆ C\-¯nÂ
s¸«sNdnb arK-§ -fpsS (A-b-hn-d-¡ p¶ arK-§ Ä) kwc-£ -Ww.
BapJw
B[p-\nI imkv{X-kt¦-X-§ -fn-eqsS Dcp-¯n-cnª ]pXnb C\-§ -fpsS {]N-c-W-
t¯msS Imem-h-Ø-bv¡ -\p-tbm-P-y-am-bXpw tcmK-{]-Xn-tcm-[-tijn IqSn-b-Xp-amb \½psS
X\Xv P\p-Êp-IÄ hwi-\m-i-`o-j-Wn-bn-em-Wv. Chsb B[p-\nI imkv{Xob kwc-£ W
D]m-[n-I-fmb _oPw, AWvUw,-{`qWw F¶n-h-bpsS {Itbm-{]n-kÀth-j³ D]m-[n-IÄ D]-
tbm-Kn¨v kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\v tI{µ-kÀ¡ mÀ Bhn-jvI-cn¨ ]²-Xn. A«-¸mSn _vfm¡ v, ae-
_mdn F¶o C\w BSp-IÄ hnhn[ \mS³ C\-¯nÂs¸« Xmdm-hp-IÄ F¶n-hsb Cu
]²Xn hgn kwc-£ n-¡ pw.

^­v
100% tI{µ-k-lmbw

e£ -y-§ Ä
\mS³ C\-M-M-fnÂs¸-«Xpw hwi-\m-i-`o-jWn t\cn-Sp-¶-Xp-amb BSv, Xmdmhv
F¶o C\-§ -fpsS kwc-£ -Whpw t{]mÕm-l-\hpw

94
KpW-t`m-àm-¡ Ä
hwi-\m-i-`o-j-Wn-bpÅ ta¸-dª C\w arK-§ -sf- kwc-£ n-¡ p¶ IÀj-IÀ. Cu cwK-
t¯¡ v Xmev]-c-y-t¯msS IS-¶p-h-cp¶ IÀj-IÀ

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯n-IÄ
1. C\-§ sf Xncn-¨dnª v kwc-£ Ww Dd-¸p-h-cp-¯pI
2. C¯cw A]qÀÆ C\-§ -fpsS hÀ¤ hÀ²-\-hn-\m-bpÅ {]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯pI
3. _o-Pw, {`qWw apX-embh KmV-io-Xo-I-cWw \S¯n kq£ n-¡ p-Ibpw hwi-
hÀ²\hn-\-v klm-bn-¡ p-Ibpw sN¿pI

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. \mS³ C\-§ sf Is­¯n hnhc tiJ-cWw \S-¯Ww
2. Ch-bpsS kwc-£ -W-¡ n-\m-h-i-y-amb {]hÀ¯-\-§ Ä Gsä-Sp-¡ p-¶p.
3. ASn-Øm\ kuI-c-y-§ Ä e`-y-am¡ n hwi-hÀ²-\hv t{]mÕm-ln-¸n-¡ pI

\nÀh-lW kwhn-[m-\-§ Ä
arK-kw-c-£ W hIp¸nsâ arKm-ip-]-{Xn-IÄ¡ mWv \nÀh-l-W¯nsâ {][m\
Npa-Xe.

Xt±ik-z-bw-`-cW Øm]-\-§ fpsS ]¦v.


KpW-t`m-àm-¡ -fpsS Xnc-sª -Sp-¸,v Dcp-¡ -fpsS kwc-£ -Ww, hwi-hÀ²-\-hn-
\pÅ t{]mÕm-l-\w, tUmI-yp-sa³tâj³ tamWn-ä-dnwKv XpS-§ nb Imc-y-§ -fn {Kma-]-
© m-b-¯p-IÄ¡ v hf-sc-tbsd kL-lm-b-§ Ä \ÂIp-hm³ Ign-bpw. kÀ¡ m-cnsâ
GP³kn-I-fpsS tkh-\hpw C¡ m-c-y-¯n D]-tbm-K-s¸-Sp-¯Ww. {Kma-k-`-I-fnÂ
NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ -Ww.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ


{Kma-]-© m-b-¯nsâ ]vfm³ ^­v, Kth-j-W-Øm-]-\-§ -fpsS kuI-c-y-§ Ä
F¶nh ^e-{]-Z-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ mw. Xt±-i-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn Sn
kvIoap-IÄ {]Xn-]m-Zn-¡ -Ww.

15. I¶p-Imen sk³kkv


BapJw
arK-kw-c-£ W taJ-e-bpsS ka{K ]ptcm-K-Xn-¡ mbn tI{µ kwØm\ kÀ¡ m-cp-
IÄ arK-kw-c-£ W hIp¸p aptJ-\bpw AXmXv Xt±ik-z-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä aptJ-
\bpw hnhn[ ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ n-s¡ m-­n-cn-¡ p-¶p. Cu ]²-Xn-IfpsS ^ew hne-bn-cp-
¯p-¶-Xn\pw {]tbm-P-\-{]-Z-amb ]pXnb ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sN¿p-¶-Xn\pw aäpw
IrX-y-amb CS-th-f-I-fn I¶p-Imen sk³kkv Bh-i-y-am-Wv.

^­v
100% tI{µ-k-lm-bt-¯m-sS-bpÅ ]²Xn tI{µ-kÀ¡ m-cns³-d amÀ¤ \nÀt±-i-§ -f-

95
\p-k-cn¨v \S-¯p-¶p. 5 hÀjw IqSp-t¼mÄ sk³kkv \S-¯p¶p

e£ -y-§ Ä
1. I¶p-Im-en-I-fp-sSbpw aäv ]£ n-ar-Km-Zn-I-fp-sSbpw ØnXn-hn-h-c-I-W-¡ p-IÄ tiJ-
cn-¡ pI
2. tIc-f-¯nse I¶p-Imen/hfÀ¯p-]£ n k¼-¯nsâ Btcm-K-y-kw-c-£ -Ww,
I¶p-Imen hÀt¤m-²m-cW ]cn-]m-Sn-IÄ F¶n-h-bpsS ]ptcm-KXn hne-bn-cp-¯pI
3. hnhn[ ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ pI hgn kwØm-\s¯ I¶p-Imen k¼-¯nÂ
hÀ²-\-bp-­mtbm F¶v ]cn-tim-[n-¡ pI

{]hÀ-¯-\-§ Ä
kwØm-\s¯ FÃm Xt±ik-z-bw-`-cW Øm]-\-§ -fnepw hmÀU-Sn-Øm-\-¯nÂ
I¶p-Im-en-I-fpsS F®w, F\-yq-a-td-äÀamÀ tiJ-cn-¡ p-¶p. hmÀUv-þ-{Km-a-]-© m-b¯v PnÃm
þ kwkvYm-\m-Sn-Øm-\-¯n hnh-c§ Ä t{ImUo-I-cn¨v {]kn-²o-I-cn-¡ p-¶p.

\nÀh-lW Øm]\w
kwkvYm-\-kÀ¡ mÀ arK-kw-c-£ W hIp¸v {Kma ]© m-b¯v apX kwØm\
Xew hsc-bpÅ Øm]-\-§ Ä ]²Xn \nÀh-lWw \S-¯p¶p.

Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v


{XnXe ]© m-b-¯p-I-fpsS ]²Xn Bkp-{X-W-{]-hÀ¯-\-§ -fn ØnXn hnhc
IW-¡ p-IÄ AX-y-´m-t]-£ n-X-am-Wv. Bb-Xn-\m {]Nm-c-Ww, ]cn-io-e-\w, \nÀh-l-Ww,
F\-yq-a-td-äÀamsc sXsc-sª -Sp-¡  XpS-§ nb Imc-y-§ -fn Xt±ik-z-bw-`-cW Øm]-\-
§ Ä¡ v hf-sc-tbsd klm-bn-¡ p-hm³ Ign-bpw. e`-y-amb hnh-c-§ Ä ]²Xn {]hÀ¯-\-
§ Ä¡ v D]-tbm-K-s¸-Sp-¯mw. {Kma k`-I-fn arK-k-¼-¯nsâ hy-Xn-bm-\-§ Ä dnt¸mÀ«v
sN¿mw. 100% IpSpw-_-§ fpw DÄs¸-Sp-¯n-sb¶v Dd-¸p-h-cp-¯-Ww.

]²Xn kwtbm-P\w
arK-kw-c-£ W £ oc-hn-I-k\ taJ-e-I-fnse ]²Xn Bkq-{X-W-¯nsâ ASn-
Øm\ tcJ-bmbn sk³kkv dnt¸mÀ«v ]cn-K-Wn-t¡ -­-Xm-Wv. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-
¯nsâ ]²Xn cq]o-I-c-W-¯n\pw aäv tI{µ-kw-Øm\ kvIoan-IÄ¡ pw Cu tcJ Xs¶
B[n-Im-cn-I-ambn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯-Ww.

16. Ad-hp-im-e-I-fpsS \ho-I-cWw


Bap-Jw
tIc-f-¯n amwk-¯n-\p-th­n A\y kwØm-\-§ sf B{i-bn-¡ p¶ {]h-W-X-
bmWv C¶p-Å-Xv. ChnsS Dev]m-Zn-¸n-¡ p¶ amwk-am-Is« `qcn-`m-Khpw AwKo-I-mc-an-Ãm-
¯tXm Xm¡ m-en-I-amtbm Bb Ad-hp-im-e-I-fn XnI¨pw Aim-kv{Xo-b-ambn Dev]m-Zn-
¸n-¡ p-¶-Xm-Wv. arK-§ sf Ad-¡ p-¶-Xn-\p-ap³]v AXn-\p-ti-jhpw ]cn-tim-[-\bv¡ v
hnt[-b-am¡ n Akp-Jtam aäv s]mXp-hn-]-Wn-bn e`-y-am-¡ m³ ChnsS imkv{Xo-b-amb
Ad-hp-im-e-I-fpsS {]m[m-\yw Gsd-bm-Wv. tIcf ]© m-b-¯o-cmPv BIvSv hIp¸v 229, 230
F¶n-hbpw A\p-_Ô N«-§ fpw _lp tIcf sslt¡ m-SXnbpw Adhv amwtkm-ev]m-Z\w

96
F¶nh kw_-Ôn¨v hy-à-ambn \nÀt±-i-§ Ä \ÂIp-¶p-­v.
\nÀh-lW Øm]\w
kwkvYm\ arK-kw-c-£ W hIp¸v

e£ -y-§ Ä
1. ipNn-bmb amwtkm-ev]m-Z\w Dd-¸p-h-cp-¯pI
2. imkv{Xo-b-amb Ad-hp-im-e-IÄ t{]mÕm-ln-¸n-¡ pI
3. Iim¸p arK-§ sf a\p-j-y-X-z-]-c-ambn ssIIm-cyw sN¿pI
4. Dev]m-Z\ \nÀ½mWw t{]mÕm-ln-¸n-¡ pI
5. ioXo-I-cW kuI-cyw \S-¸n-em-¡ pI
6. amwk-¯n\pw Dt]m-Xv]-¶-§ Ä¡ pw sa¨-s¸«hn]Wn Dd-¸p-h-cp-¯pI

KpW-t-`m-àm-¡ Ä
apgp-h³ P\-§ fpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. ]vfmâ v \nÀ½mWw
2. \ne-hn-epÅ ]vfmâp-I-fpsS \ho-I-cWw
3. b{´-§ Ä¡ pw aäv km[\ kma-{Kn-IÄ¡ pw klmbw
4. sSIv\n-¡ Â, knhnÂhÀ¡ p-IÄ, em_v tImÄUv tÌmtd-Pv, NnÃÀ, {^okÀ,
{Soävsaâ v ]vfm³
5. Pe sshZ-ypXn hnX-c-W-¯n-\pÅ kwhn-[m-\w, sewage treatment, ag-shÅ
kw`-cWw XpS-§ n-b-hbv¡ v klmbw
6. amwk hnX-cW kwhn-[m-\w, hn]-W\ kwhn-[m\w F¶nh

\nÀÆ-lW kwhn-[m\w
AXmXv Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä arK-kw-c-£ -W-h-Ip-¸nse shä-dn-\dn tUmIvS-
dpsS kl-I-c-W-t¯msS \S-¸n-em-¡ -Ww.

Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
Øew \ÂIÂ, Øm\w \nÀ®-bn-¡ Â, Ad-hp-ime kwhn-[m-\-sam-cp-¡ Â,
amen\y \nÀ½mÀÖ\ bqWnäv Hcp-¡ Â, sabnâ-\³kv F¶nh Xt±i `c-W-Øm-]-\-
¯nsâ Npa-X-e-bnÂs¸Sp-¶p.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
{Kma-]-© m-b-¯nsâ \K-c-k-`-I-fp-tSbpw Npa-X-e-I-fnÂs¸« Gähpw {][m\ Npa-
X-e. Bb-Xn-\m Xs¶ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS Ad-hp-im-e-bp-ambn _Ô-s¸«
amwk-hn-ev]\ Ìmfp-I-fp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯m-hp-¶Xpw ip²-amwkw {]Zm\w sN¿p-¶-
Xn\v klm-bn-¡ p-Ibpw sN¿pw. t»m¡ -Sn-Øm-\-¯ntem, hnhn[ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -
fp-ambn tNÀ¶v ]²Xn \S-¸n-em-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-
bn Ch {]Xn-]m-Zn-¡ -Ww.

97
17. 13-þmw [\-Im-cy I½o-j³ AhmÀUv þ arK-kw-c-£ W hIp-¸v.

13-þmw [\-Im-cy I½o-j³ AhmÀUv {]Imcw 15 tImSn cq] hoXw sNe-h-gn¨v 2011-
þ12 apX 4 hÀjw XpSÀ¨-bmbn hÀjw tXmdpw 12500 ]ip-¡ p-«n-IÄ¡ v kuP-\y \nc-¡ nÂ
Xoäbpw C³jp-d³kv ]cn-c-£ bpw e`-y-am-Ip¶ I¶p-Ip«n kwc-£ W ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-
¶p.
I¶p-Imen tcmK NnIn-Õbpw, Kth-j-Whpw Xz-cn-X-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\mbn 5 tImSn
cq] sNe-h-gn¨v Xncp-h-\-´-]pcw PnÃ-bn AX-ym-[p-\nI aÄ«n kvs]j-ym-enän shä-dn-\dn
¢n\nIv XpS-§ pw. AXnsâ BZ-y-L-«-ambn 3 tImSn cq] Cs¡ mÃw hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­v.
]mtemSv shä-dn-\dn _tbm-f-Pn-¡  C³Ìn-ä-yq-«n ^mÀa-k-yq-«n-¡  D¸m-Z\ bqWnäv
Bcw-`n-¡ pw.
hnXp-c, Ipcn-tbm-«p-ae F¶o ^map-IÄ sslsSIv ^map-I-fmbn DbÀ¯pw.
I¶p-Ip«n kwc-£ W ]²Xn þ kpc-`n-c-£ .

Bap-Jw:
13-þmw [\-Im-cy I½o-jsâ 63 tImSn cq]-bpsS tI{µ klm-b-t¯msS 2011-þ12
apX XpSÀ¨-bmbn 4 hÀj-§ -fn-embn 12500 I¶p-Ip-«n-IÄ hoXw sam¯w 50000 I¶p-Ip-«n-
IÄ¡ v imkv{Xo-b-amb ]cn-]m-e\ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. Cu ]²Xn{]Imcw ]© m-b-¯nÂ
P\n-¡ p¶ Hmtcm ]ip-¡ p-«n-tbbpw AXmXv arKm-ip-]{Xnbn cPn-ÌÀ sN¿p-¶p. B
amkw apXÂ 32 amkwhsc B\p-Iq-eyw e`n-¡ pw.

^­v:
tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn a{´m-ebw hgn kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ arK-kw-c-£ W hIp-]-
]n\v e`-y-am-Ip¶ 50% tI{µ klm-bw.

\nÀÆ-lW Øm]-\w:
arK-kw-c-£ W hIp¸v arKm-ip-]-{Xn-IÄ aptJ\ {]tX-yI I¶p-Ip«n ]cn-]m-e\
]²Xn kwhn-[m-\-¯n-eqsS \S-¸n-em-¡ p-¶p.

e£ -y-§ Ä:
1. I¶p-Ip-«n-I-fpsS imkv{Xob ]cn-]m-e-\-¯n\v klmbw \ÂIp-I.
2. 6 amkw hsc I¶p-Ip-«n-IÄ¡ v {]tX-yI Xoä þ Im^v ÌmÀ«À \ÂIp-I.
3. 15 amk-¯n-\p-Ån ]ip-¡ p-«nsb {]mb-]qÀ¯n-sb-¯n-¡ p-I.
4. BZ-y-{]-kh {]mbw 24-þ26 amk-¯n-\p-Ån \S-¡ p-I.
5. {]k-h-§ Ä X½n-epÅ Ime-b-fhv Ipd-bv¡ pI
6. k¦-c-hÀ¤ ]ip-¡ p-«n-Isf P\n-XI Dev]m-\-Z-£ -aX ]qÀ®-ambn NqjWw sN¿p-
I.
7. AX-yp-ev]m-Z\ tijn-bpÅ \Ã-bn\w I¶p-Im-en-Isf hmÀs¯-Sp-¡ pI.

KpW-t`m-àm-¡ Ä:
£ oc-IÀj-IÀ ( 10% KpW-t`m-àm-¡ Ä Fkv.kn/Fkv.Sn hn`m-K-¯nÂs]-Sp-¶p.

98
Fkv.-kn.-F-kv.Sn hn`m-K¯n-ep-Å-h-cpsS A`m-h-¯n aäp-Å-hsc ]cn-K-Wn-¡ pw.
]²Xn {Kma-]-© m-b-¯p-I-fn am{Xw \S-¸n-em-¡ p-¶p.
]²Xn \S-¸n-em-¡ p¶ ]© m-b-¯p-Isf PnÃm arK-kw-c-£ W Hm^o-kÀ PnÃm ¹m\nwKv
I½n-än-bn Ah-X-cn-¸n¨v AwKo-Imcw t\Sp-¶p.

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯-\-§ Ä:
I¶p-Imen DS-a-ØÀ X§ -fpsS ]ip-¡ Ä {]k-hn-¡ p¶ ]ip-¡ p-«n-Isf Gähpw
ASp¯ Znhkw Xs¶ AXmXv arKm-ip-]-{Xn-I-fn cPn-ÌÀ sN¿p¶p. Hcp IÀj-I\p 3
]ip-¡ p-«n-Isf hsc cPn-ÌÀ sN¿mw. ]ip-¡ p-«n-IÄ¡ v hnc-a-cp-¶v, sshä-an³, an\-dÂ
anIvkvNÀ F¶nh \ÂIp-¶p. hnh-c-§ Ä tcJ-s¸-Sp-¯nb ]mÊv _p¡ v ]-ip-¡ p-«n-I-fpsS
DS-a-Ø\v \ÂIp-¶p. Xoä hnX-cWw £ oc-kw-L-§ -fn-eqsS \S-¯p-¶p.

\nÀÆ-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä:


Xoä-hn-X-cWw \ne-hn-epÅ {]tX-yI I¶p-Ip«n ]cn-]m-e-\-]-²-Xn-bpsS \nb-am-hen
A\p-k-cn-¨m-bn-cn-¡ pw. 3 amk-¯n-sem-cn-¡ Â ]cn-tim-[-\-bp-­m-bn-cn-¡ pw. 26 amk-¯n-
\p-Ån ]ip-¡ p«n KÀ`w [cn-¨n-sÃ-¦n \nb-a-{]-Im-c-apÅ C³jp-d³kv ]cn-c£ e`n-
¡ pw. PnÃmXe-¯nepw kwkvYm\Xe-¯nepw ]²-Xn-bpsS tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-ap-­v.

Xt±-i-k-z-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v:


]²Xn hni-Zmw-i§ Ä £ oc-IÀj-I-cn F¯n-¡ p-¶-Xn\pw Xmev]-c-y-apÅ KpW-
t`m-àm¡ sf Is­-¯p-¶-Xn\pw klm-bn-¡ p-I. {]hÀ¯-\-§ Ä Ah-tem-I\w sN¿p-
I, \nÀt±-i-§ Ä \ÂIpI F¶nh Gsä-Sp¡ pw.

]²Xn kwtbm-P\ km²-y-X-IÄ:


{Kma-]-© m-b¯v Xe¯n Dev]m-Z-\-ta-J-e-bnse aäp arK-kw-c-£ W ]²-Xn-I-fp-
ambn _Ôn-¸n-¡ mw.

*************************

99
CHAPTER
V

£ oc-hn-I-k\w
100
V. £ oc hnIk\hpw tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpw

BapJw:
tIcf¯n D]Poh\ amÀ¤ambn ]qÀ®ambpw D]tbmKs¸Sp¯p¶ Hcp
taJebmWv £ ochnIk\w. CXv kwØm\¯nsâ sam¯w ImÀjnI Dev]mZ\¯nsâ
40 iXam\w kw`mh\ \ÂIp¶p. ]iphfÀ¯en\v ImÀjnI hnfIfpsS
Dev]mZ\hpambn At`Zyamb _Ôap­v. AXpsIm­v ImÀjnI taJebpsS hfÀ¨¡ pw
kpØncXbv¡ pw £ ochnIk\ taJe t{]mÕmln¡ s¸tS­Xv
AXy´mt]£ nXamWv. cmkhf§ fpsS AanXamb hnehÀ²\hv sNehpIpdª
NmWI¯nsâ D]tbmK¯neqsS Hcp ]cn[n hsc ]cnlcn¡ mw. IqSmsX _tbmKymkv
¹mâ v \nÀ½mW¯neqsS BhÀ¯\ sNehnÃmsX ]mNI hmXIhpw {KmaoW
`h\§ fn Dev ] mZn¸n¡ mw. £ ochnIk\taJe ^e{]Zambn cq]IÂ]\
sN¿p¶]£ w ]cnØnXn kwc£ Whpw km[yam¡ mw. ssPhIrjn, \Ã Irjn
k{¼Zmbw (Good Agricultural Practice) F¶nhbv¡ v NmWIw tKmaq{Xw F¶nh
Hgn¨pIqSm\mhm¯XmWv.

tIcf¯nse I¶pImen k¼¯v 2-þ---0 - - - 0----3--- - 21.22 e£ w Bbncp¶Xv 2007


Bbt¸mtg¡ pw 17.40 e£ ambn Ipdª p. F¶m ]mep¸mZ\w 2009þ10  25.37 e£ w
S®mbn hÀ²n¨p. Z£ ntW´y³ kwØm\§ fnse 2008þ09 se IW¡ pIÄ {]Imcw
Gähpw Ipdª {]XnioÀj {]XnZn\ ]m e`yX kwØm\¯ntâXmWv. (tIcfw 197
{Kmw þ B{Ô 317 {Kmw ) {]XnZn\w GXm­v 10 e£ w enäÀ ]m hsc
A\ykwØm\§ fn \n¶v Cd¡ paXn sNt¿­Xmbn hcp¶psh¶Xv \½psS ]mÂ
£ maw F{Xam{Xw cq£ amsW¶pw D]t`màm¡ Ä F{Xam{Xw Bi¦mIpecmsW¶pw
t]mjIkpc£ F{Xam{Xw ZpÀ_eamsW¶pw Xncn¨dntb­Xp­v. CXn\p]pdta
Z£ ntW´y³ kwØm\§ fnse ]mep¸¶§ fpsS sa¨s¸« hn]Wnbmb
tIcf¯n kwLSnX taJebpsS kw`mh\ tIhew 10 iXam\¯n Xmsgam{XamWv.
]mep¸¶ hn]W\¯neqsS £ ocIÀjIÀ¡ v sa¨s¸«hne\ÂIm\mhpw.

£ otcm¸mZ\w hÀ²n¸n¡ pI, ]mensâ kw`cWhpw hn]W\hpw


iàns¸Sp¯pI, £ otcm¸mZIÀ¡ v Bhiyamb D¸mZt\m]m[nIÄ e`yam¡ pI,
£ ocklIcWkwL§ fpsS `cW\nb{´Whpw \hoIcWhpw imàoIcWhpw
\nÀÆln¡ pI, ]mensâ KpWta³a sa¨s¸Sp¯pI, `£ ykpc£ mKpW\nehmcw
Dd¸m¡ p¶Xn\v £ ockwL§ sf {]m]vXcm¡ pI, £ ocIÀjI t£ a\n[n t_mÀUnsâ
{]hÀ¯\§ Ä \S¸m¡ pI, hnÚm\ hym]\ {]hÀ¯\§ Ä GsäSp¡ pI XpS§ nb
ZuXyamWv £ ochnIk\hIp¸n \n£ n]vXambn«pÅXv.

£ octaJebpsS A`nhr²n¡ pw kpØncX¡ pwth­n Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä


aptJ\ hnhn[ hnIk\hIp¸pItfbpw GP³knItfbpw GtIm]n¸n¨v tI{µ
þkwØm\mhnjvIrX ]²XnIÄ IqSpXÂ ^e{]Zambn \nÀÆln¡ s¸tS­Xp­v.
£ ochnIk\ hIp¸v, anÂa XpS§ nb GP³knIÄ \S¸nem¡ p¶ tI{µmhnjvIrX
]²XnIÄ NphsS tNÀ¡ p¶p.

101
1. cmjv{Sob Irjn hnImkv tbmP\ (BÀ.sI.hn.ssh)
BapJw:-
ImÀjnIm\p_Ô taJeIsf ]p\cpÖohn¸n¡ p¶Xn\pÅ {]tXyI
]²XnbmWv cmjv { Sob IrjnhnImkv tbmP\. {]mtZinImSnØm\¯nÂ
D¸mZ\taJebnse km[yXIÄ, ]cnanXnIÄ, hnIk\hnShpIÄ F¶nh
Xncn¨dnª v BbXv ]cnlcn¡ p¶Xn\pÅ {InbmßIhpw {]mtbmKnIhpamb ]²XnIÄ
X¿mdm¡ pIsb¶ Dt±it¯msS BhnjvIcn¨ ]²Xn.
^­v
tI{µ Irjna{´mebw aptJ\ Bh-iyamb [\-k-lmbw A\phZn¡ pw.
[\klmbw kzoIcn¨v £ ochnIk\ hIp¸n kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\
AwKoIrX t{]mPIvSnsâ ASnØm\¯n e`yam¡ p¶p. D¸mZ\ hÀ²\hv ,
ASnØm\ kuIcyhnIk\w F¶o taJeIfn ]²XnIÄ GsäSp¡ p¶p.
£ ocIÀjIÀ¡ pw £ ockwL§ Ä¡ pw [\klmb ]cn[n \nÝbn¡ s¸«n«nsænepw
s]mXpth 50 apXÂ 75 iXam\w hsc k_vknUn \ÂIn hcp¶p.

\nÀÆlW Øm]\w
£ ochnIk\hIp¸v aptJ\bmWv ]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv. kwØm\
UbdIvt{Säv aptJ\ PnÃmXe sU]yq«n UbdIvSÀ Hm^okn ^­v e`yam¡ p¶p.
t»m¡ v Xe¯n {]hÀ¯n¡ p¶ £ ochnIk\ kÀÆokv bqWnäpIÄ ]²Xn
\nÀÆlW¯n {][m\s¸«]¦phln¡ p¶p.

Dt±i e£ y§ Ä
1. £ otcm¸mZ\w hÀ²n¸n¡ pI.
2. ]mepÂ]m]Z\ sNehv Ipdbv ¡ pIbpw Xoähkv X p¡ fpsS e`yX
hÀ²n¸n¡ pIbpw sN¿pI.
3. ]iphfÀ¯Â, ]mÂkw`cWw kwkv¡ -c-Ww, hn]-W\w F¶o taJeIfnse
ASnØm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pIbpw KpW-\n-e-hmcw hÀ²n-¸n-¡ p-Ibpw
sN¿p-I.
4. ]mensâ KpW\nehmcw IqSpXÂ sa¨s¸Sp¯pI.
5. {KmaoW £ oc hnÚm\ hym]-\-]-cn-]m-Sn-IÂ \S-¸n-em-¡ p-I.
6. do sN³j³ Hm^v ^osa-bn Im^v Hm^v ssl CuÂUv B\n-aÂkv.

KpWt`màm¡ Ä
£ ocIÀjIÀ,£ ocklIcWkwL§ Ä F¶nhbmWv ]²XnbpsS
KpWt`màm¡ Ä. £ ockwL§ fn ]mef¡ p¶hÀ, IqSpX ]mÂ
D¸mZn¸n¡ p¶hÀ, h\nXIÄ,]«nI hn`mK¡ mÀ F¶nhÀ¡ v hyànKX
s{]mPIvSpIfn ap³KW\ \ÂIpw. ]²XnbpsS {]tbmP\ km[yXIfmWv
£ ockwL§ fpsS sXcsª Sp¸n\pÅ am\ZWvUw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


]iphfÀ¯Â, InSmcnhfÀ¯Â, Imens¯mgp¯v \nÀ½mWw Xoä¸pÂIrjn,
D¸mZt\m]m[nIfpsSbpw, Imen¯oäbpsSbpw hnXcWw, DbÀ¶ DÂ]m-Z-\-£ -a-X-bp-

102
ff ]ip- I - f psS Ip«n- I sf ]cn- ] m- e n- ¡ Â, Xoä¸pÂIrjn PetkN\w
£ ocIÀjIcpsSbpw kwL§ fpsSbpw ASnØm\ kuIcyhnIk\w,
Bhiym[njvSnX [\klmbw, \qX\ kmt¦XnI hnZyIÄ, £ ockwL§ fpsS
\hoIcWw XpS§ nb {]hÀ¯\§ Ä BÀ.sI.hn.ssh ]²XnaptJ\ GsäSp¡ mw.
CtXmsSm¸w Xs¶ \mjWÂ anj³ t^mÀ t{]m«o³ k¹nsaâ v anj³ ]²Xn {]Imcw
sXcsª Sp¡ s¸Sp¶ hnIk\t»m¡ pIfn ]mep¸mZ\w hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pw
]m kw`cWw, kwkv¡ -c-Ww, hn]-W\w F¶nh sa¨s¸Sp¯p¶Xn\papÅ ka{K
t{]mPIvSpIfpw \S¸m¡ mw.

{]hÀ¯\§ Ä
BÀ.sI.hn.ssh ]²Xn amÀ¤ \nÀt±i {]Imcw t{]mPIvSv dnt¸mÀ«pIÄ
X¿mdm¡ n kwØm\Xe¯n t{]mPIvSv {]n¸-td-j³ Bâ v tamWn-ä-dnwKv sk aptJ\
AwKoImcw hm§ p¶p. KpWt`màr sXcsª Sp¸n\mhiyamb {]NcWw \ÂIp¶p.
t»m¡ v Xe¯nepÅ £ ochnIk\ bqWnänsâ t\XrXz¯n KpWt`màr ]«nI
X¿mdm¡ p¶p. £ ochnIk\hIp¸nsâ PnÃmXe¯n ]«nI A´naam¡ pIbpw
sU]yq«n UbdIvSÀ ]«nI AwKoIcn¡ pIbpw sN¿p¶p. Bg-iy-sa-¦n £ oc-hn-I-k-\-
bq-Wn-änsâ Iogn KpWt`màm¡ Ä, KpWt`màr £ ockwL§ Ä, ]Àt¨kv I½än
F¶nh ]²Xn \nÀÆlW¯nsâ NpaXe hln¡ p¶p. ]²Xn \nÀÆlW¯n\ptijw
hIp¸nsâ t\XrXz¯n ]cntim[\ \S¯n ip]mÀibpsS ASnØm\¯nÂ
[\klmbw \ÂIp-¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


t»m¡ v X e¯n £ ochnIk\bqWnäpw PnÃmXe¯n sU]yq«n
UbdIv S dpsS Imcymebhpw kwkYm\Xe¯n £ ochnIk\hIp¸v
UbdIvStdäpamWv \nÀÆlW NpaXe hln¡ p¶Xv.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


]²Xn \nÀÆlW¯nsâ NpaXe £ ochnIk\hIp¸nÂ
\n£ n]vXamsW¦nepw tIcf ]© mb¯ncmPv BIvSnse ]«nI 3, ]«nI 4, ]«nI 5 F¶nh
{]Imcw £ otcm¸mZ\w, Xoä¸pÂIrjn hym]\w, £ ocklIcW kwL§ fpsS
\hoIcWw F¶nh bYm{Iaw {Kma]© mb¯v, t»m¡ v ]© mb¯v, PnÃm ]© mb¯v
F¶nhbpsS s]mXpNpaXeIfnÂs¸Sp¶ Imcy§ fmbXn\m Xt±i kzbw`cW
Øm]\§ Ä¡ v BÀsI.hn.ssh ]²Xnbn hfsctbsd klmbn¡ phm³ Ignbpw.
CtXmsSm¸w Xs¶ {XnXe ]© mb¯v ]²XnIfpambn GtIm]n¸n¡ p¶Xn\pw IqSpXÂ
t\«§ Ä ssIhcn¡ p¶Xn\pw ]²Xn \nÀÆlW¯nsâ XSʧ Ä \o¡ p¶Xn\pw
Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v km[yamIp¶XmWv. C¡ mcy¯n {Kma t»m¡ v þ
PnÃm ]© mb¯pIÄ¡ v \nÀ®mbI ]¦v hln¡ phm\p­v. \S-¸n-em-t¡ ­ RKVY
]²-Xn-I-fpsS ^e-{]m-]vXn-¡ mbn Bh-ky-sa-¦nÂ, AXXv Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v
A[nI ]T\ klmbw sImSp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


BÀ.sI.hn.ssh ]²XntbmsSm¸w {XnXe ]© mb¯pIÄ,
sse³Un¸mÀ«psaâpIÄ, anÂa, [\ImcyØm]\§ Ä F¶nhbpsS ]²XnIfpambn
^e{]Zambn kwtbmPn¸n¡ p¶]£ w £ ochnIk\taJebpsS kpØncXbv¡ v

103
IqSpX km[yXIÄ Is­¯phm\mIpw. tI{µþkwØm\ kÀ¡ mcpIfpsS ]²Xn
amÀ¤ \nÀt±i§ Ä C¡ mcy¯n hfsctbsd {]m[m\yw I¸n¡ p¶p­v.

2. ]Xnaq¶mw [\Imcy I½oj³ AhmÀUv


BapJw
]Xnaq¶mw tI{µ [\ImcyI½ojsâ AhmÀUv {]Imcw £ ochnIk\
taJebv¡ v A\phZn¨^­mWnXv. £ ochnIk\taJebpsS ASnØm\
kuIcy§ fpsS hnIk\¯n\mWv Cu ]²Xn hn\ntbmKn¡ p¶Xv.

^­v
tI{µ[\Imcya{´mebw aptJ\ Bh-iy-amb [\-k-lmbw kwØm\ kÀ¡ mÀ
hgn £ ochnIk\ hIp¸n\v e`yam¡ p¶p.

\nÀÆlW Øm]\w
£ ochnIk\ hIp¸v aptJ\bmWv ]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv. PnÃm £ ochnIk\
sU]yq«n UbdIvSÀ¡ mWv \nÀÆlW NpaXe \ÂInbn«pÅXv. t»m¡ v Xe¯nÂ
{]hÀ¯n¡ p¶ £ ochnIk\ bqWnäpIÄ ]²Xn \nÀÆlW¯n {][m\s¸« ]¦v
hln¡ p¶p.

Dt±i e£ y§ Ä
1. £ ochnIk\ taJebnse hnIk\ hnShpIÄ \nI¯pI
2. ]m kw`cWhpambn _Ôs¸«ASnØm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pI
3. ASnØm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pIbpw sa¨s¸« tkh\w e`yam¡ pIbpw
sN¿pI

KpWt`màm¡ Ä
£ ochnIk\ hIp¸nsâ Iogn cPnÌÀ sN¿s¸«n«pÅ £ ocklIcW
kwL§ fmWv ]²XnbpsS KpWt`màm¡ Ä. £ ochnIk\hIp¸nsâ hnhn[
Hm^okpIfpsS \hoIcW¯n\pw ^­v D]tbmKs¸Sp¯p¶p.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


1. ]m kw`cWw sa¨s¸Sp¯p¶Xn\mhiyamb Hmt«mamänIv an¡ v Ie£ ³
skâdpIÄ Øm]n¡ pI.
2. £ ocklIcW kwL§ Ä, £ ochnIk\ Hm^okpIÄ, £ oc]cnioe\
tI{µ§ Ä, tIcf £ ocIÀjI t£ a\n[n t_mÀUv F¶nhbpsS ASnØm\
kuIcyw sa¨s¸Sp¯p¶Xn\mbn I¼yq«Àh¡ cWw t]mepÅ ]cn]mSnIÄ
GsäSp¡ pI.

{]hÀ¯\§ Ä
amÀ¤\nÀt±i§ Ä¡ \pkrXambn t{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ n Un¸mÀ«vsaâ v
hÀ¡ nwKv {Kq¸nsâ AwKoImcw hm§ p¶p. tÌmÀ ]Àt¨kv dqÄkv {]Imcw ]Àt¨kv

104
I½änIÄ aptJ\ km[\ kma{KnIÄ hm§ p¶p. D]IcW§ Ä Øm]n¨v
{]hÀ¯\£ aam¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhm[m\§ Ä


PnÃmXe¯n sU]yq«n UbdIvSdpw t»m¡ v Xe¯n £ ochnIk\
Hm^okdpamW,v t{]mPIvSnsâ \nÀÆlW¯n\v t\XrXzw hln¡ p¶Xv. KpWt`màr
sXcsª Sp¸nepw ]²Xn \nÀÆlW¯nepw tamWnädnwKnepw t»m¡ v Xe¯nepÅ
£ ocklIcW kwL§ Ä DÄs¸Sp¶ AhtemI\kanXn {][m\s¸« ]¦v
hln¡ p¶p. {]tXyI {]tZi§ fpsS hnIk\¯n\v {]m[m\yw \ÂInsIm­mWv
t{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ p¶Xv.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


]²Xn \nÀÆlW¯n\sâ NpaXe £ ochnIk\hIp¸n\v BsW¦nÂIqSnbpw
tI{µkÀ¡ mcnsâ s]mXphmb am\ZWv U {]Imcw Xt±i kzbw`cW
Øm]\§ Ä¡ pw Imcyamb kw`mh\IÄ \ÂIphm³ Ignbpw. am{Xaà tIcf
]© mb¯ocmPv \nba¯nse ]«nI 3,4,5 {]Imcw ta ]dª {]hÀ¯\§ Ä {XnXe
]© mb¯pIfpsS s]mXpNpaXeIfn \nÀÆNn¨n«pÅ {]hÀ¯- \ - § fmWv .
BbXn\m ]²Xn kw_Ôn¨v PnÃm þ t»m¡ v hnIk\Ìm³UnwKv I½änIÄ¡ v
]²Xn kab_ÔnXambn ]qÀ¯oIcn¡ p¶Xn\pw KpW\nehmcw Dd¸m¡ p¶Xn\pw
XpSÀ\S¯n¸n\pw klmbn¡ m-hp-¶-Xm-Wv. Cu ]²-Xn-bn sXsc-sª -Sp¯ KpW-t`m-
àm-¡ -fpsS ]qÀ®-enÌv ta hnI-k\ ÌmânwKv I½n-än-IÄ¡ v kaÀ¸n-t¡ -­-Xm-Wv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


kwØm\ kÀ¡ mcnsâ ASnØm\ kuIcyhnIk\ {]hÀ¯\§ tfmsSm¸w
{]mtZinI kÀ¡ mcpIfpsS ap³þ]n³ _Ô§ Ä Dd¸m¡ nbpÅ t{]mPIvSpIÄ
]²XnbpsS kpØncXsb XzcnXs¸Sp¯p¶XmWv.

3. A[nI tI{µklmb ]²Xn (ACA)


BapJw:
£ ochnIk\ taJebpsS ASnØm\ kuIcyhnIk\¯n\mbn
tI{µkÀ¡ mcnsâ A[nI tI{µklmb ]²Xnbn (Additional Central Assistance)
DÄs¸Sp¯n [\klmbw e`yam¡ nhcp¶p.

^­v
tI{µ Irjna{´meb¯n \n¶pw kwØm\ kÀ¡ mÀ aptJ\ AwKoIcn¨
t{]mPIvSpIfpsS ASnØm\¯n £ ochnIk\ hIp¸n\v [\klmbw e`yam¡ p¶p.
100 iXam\w tI{µmhnjvIrX ^­v.

\nÀÆlW Øm]\w
£ ochnIk\hIp¸nsâ kwØm\Xe¯nepÅ UbdIvt{Säv Hm^v Ubdn
Uhe]vsaâmWv ]²Xn \nÀÆlW Øm]\w. PnÃm £ ochnIk\ Hm^okv ]²Xn

105
\nÀÆlW¯n\v ]n´pW \ÂIp¶p.

Dt±ie£ y§ Ä:
1. {]tXyI {]tZi¯n\v Du¶Â \ÂIn £ ochnIk\ taJebpsS ASnØm\
kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.
2. £ ocIÀjIÀ¡ v sa¨s¸«tkh\w e`yam¡ pI.
3. £ ocklIcW kwL§ fpsS {]hÀ¯\w IqSpX Imcy£ aam¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä:
£ ochnIk\hIp¸nsâ Iogn cPnÌÀ sNbv X v {]hÀ¯n¨phcp¶
£ ocklIcWkwL§ fmWv ]²XnbpsS KpWt`màm¡ Ä. sXcsª Sp¡ s¸«
PnÃIfnemWv ]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ:


£ o c k l I c W k w L § f p s S \ h o I c W h p a m b n _ Ô s ¸ «v
I¼yq«Àh¡ cWw, ASn-Øm\ kuIcyw sa¨-s¸-Sp-¯Â, Hmt«mamänIv an¡ v
If£ ³ kwhn[m\w, I¼yq«ÀirwJe (Net working) Øm]n¡ Â XpS§ nb
{]hÀ¯\§ Ä GsäSp¡ mw.

{]hÀ¯\§ Ä:
PnÃm ASnØm\¯n KpWt`màr £ ockwL§ sf sXcsª Sp¡ p¶p.
kwØm\mSnØm\¯n \S]Sn{Ia§ Ä ]men¨psIm­v D]IcW§ Ä hm§ n
Øm]n¡ p¶p. D]IcW§ Ä {]hÀ¯\£ aam¡ p¶p.. XpSÀ {]hÀ¯\§ Ä
\nÀÆln¡ p¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w:


PnÃm ASnØm\¯n sU]yq«n UbdIvSÀ Hm^okn\pw kwØm\
ASnØm\¯n £ ochnIk\ hIp¸v UbdIvStdän\pamWv ]²Xn \nÀÆlW NpaXe.
D¶Xm[nImckanXn ]²XnbpsS taÂt\m«w hln¡ p¶p.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v:


£ ochnIk\ hIp¸n\mWv ]²XnbpsS \nÀÆlW NpaXe. F¶mÂ
]© mb¯ocmPv BIvSv {]Imcw £ ocklIcW kwL§ fpsS {]hÀ¯\w
iàns¸Sp¯p¶Xv {XnXe ]© mb¯pIfpsS s]mXphmb NpaXeIfnÂs¸Sp¶p.
BbXn\m ]²Xn kw_Ôn¨v Bkq{XW¯n PnÃm ]© mb¯v hnIk\ ÌmânwKv
I½änbpambn IqSnbmtemNn¡ mhp¶XmWv. sXsc-sª -Sp-¡ -s¸« KpWt`màm¡ -fpsS
]«nI, ]ptcmKXn dnt¸mÀ«vF¶nh ÌmânwKv I½änbn NÀ¨sN¿mhp¶XmWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


£ ocklIcW kwL§ fpsS ASnØm\ kuIcy§ Ä
sa¨s¸Sp¯p¶XneqsS IÀjIÀ¡ v {]tbmP\w e`n¡ Wsa¦n £ otcm¸mZ\w
hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pÅ {]hÀ¯\§ ÄIqSn A\p_Ôambn GsäSp¡ Ww. CXn\mbn
Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS e`yamb ^­v D]tbmKs¸Sp¯mhp¶XmWv.

106
H¸wXs¶ ssIamds¸« Øm]\amb arKkwc£ W hIp¸nsâ ]²XnIfpambpw
GtIm]n¸n¡ mw. C{]ImcapÅ ]ckv]c _ÔnXamb hnIk\{]hÀ¯\§ Ä
D¸mZ\taJebpsS kpØncXbv¡ v AXy´mt]£ nXamWv.

4. kwtbmPnX £ ochnIk\ ]cn]mSnþIDDP


BapJw:
tI{µ kÀ¡ mÀ 1993þ94 hÀjw apX “t\m¬ Hm¸tdj³ ^vfUv ” {]tZi§ fnÂ
kwtbmPnX £ ochnIk\]cn]mSn \S¸nem¡ n hcp¶p. 2005 apXÂ ]²XnbnÂ
KWyamb ]cnjvImc§ Ä hcp¯n ]mep¸mZ\w hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pw £ octaJesb
kpØncs¸Sp¯p¶Xn\pamWv Du¶Â \ÂIp¶Xv.

^­v:
tI{µ Irjna{´mebw aptJ\ Bh-iy-amb [\-k-lmbw kwØm\ kÀ¡ mcn\v
e`yam¡ p¶p. £ ochnIk\hIp¸v, AXnsâ `cW aptJ\ ae_mÀ taJe
£ otcm¸mZI klIcW bqWnb\v ssIamdp¶p. 100 iXam\w {Kmâ v C³ FbvUv.
ASnØm\ kuIcy§ Ä¡ v 80 % hsc ]camh[n [\klmbw \ÂIp¶p.

\nÀÆlW Øm]\w:
tIcf¯n ae_mÀ {]tZiw am{Xw t\m¬ Hm¸tdj³ ^vfUv ]²Xn {]tZiw.
BbXn\m ae_mÀ taJe £ otcm¸mZI klIcW bqWnb\mWv ]²Xn
\nÀÆlW¯nsâ NpaXe. CXn\p]pdta FdWmIpfw taJebpsS IognÂ
CSp¡ nPnÃbnepw ]²Xn \S¸nem¡ n hcp¶p.

e£ y§ Ä:
1. D¸mZt\m]m[nIÄ, hnÚm\ hym]\w F¶o taJeIfnse {]hÀ¯\§ Ä
GsäSp¡ pI.
2. ]m kw`cWw,kwkv¡ cWw,hn]W\w F¶o taJeIfnse ASnØm\
kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.
3. sXmgnehkc§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.
4. ]nt¶m¡ taJeIfn kmaqlnIw, km¼¯nIw, t]mjI \nehmcw, F¶o
Imcy§ fn apt¶äw D­m¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä:
£ ocIÀjIÀ, £ ocklIcW kwL§ Ä, taJem bqWnb\pIÄ F¶nh
]²XnbpsS KpWt`màm¡ fmWv. hyànKX KpWt`màm¡ sf £ ockwLw aptJ\
sXcsª Sp¡ p¶p.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ:


kwip² ]mep¸mZ\ ]cn]mSn, ]cnioe\§ Ä, ]T\bm{XIÄ,
Imens¯mgp¯v \nÀ½mWw, Hmt«mamänIv an¡ v If£ ³ bqWnäpIÄ Øm]n¡ Â,
]m Iym\pIfpsS hnXcWw, ]m ]cntim[\m D]IcW§ fpsS hnXcWw, ]mÂ

107
ioXoIcWnIÄ Øm]n¡  XpS§ nb {]hÀ¯\§ fmWv ]²XnbneqsS
\S¸nem¡ p¶Xv.

{]hÀ¯\§ Ä:
]²Xn AwKoImc¯n\ptijw KpWt`màm¡ sf £ ockwLw aptJ\
sXscsª Sp¡ p¶p. ]Àt¨kv BhiyapÅ t{]mPIvSpIfn taJembqWnb³
\S]Sn{Ia§ Ä ]men¨psIm­v hm§ n hnXcWw sN¿p¶p. \nÀÆlWw
]qÀ¯nbm¡ p¶p. ]cnioe\§ fpw ]T\bm{XIfpw kwLSn¸n¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä:


ae_mÀ taJembqWnb\mWv \nÀÆlW NpaXe. KpWt`màr sXcsª Sp¸v
PnÃm Xe¯n {]hÀ¯n¡ p¶ bqWnbsâ ]n. & sF hn`mKamWv \nÀÆlWw
\S¯p¶Xv. bqWnbsâ t\XrXz¯nepÅ CtâWÂ tamWnädnwKv kwhn[m\¯n\v
]pdta Xncph\´]pcw BØm\ambpÅ skâÀ t^mÀ amt\Pvsaâ v Bâ v
sUhe]vsaâ v F¶ Øm]\hpw tamWnädnwKnsâ NpaXe \nÀÆln¡ p¶p.

Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦v:


tIcf ]© mb¯cmPv BIvSv ]«nI 3,4,5 {]Imcw {XnXe ]© mb¯pIfpsS
s]mXpNpaXeIfn \nÀÆNn¨n«pÅ ImcyambXn\m PnÃm ]© mb¯pIÄ¡ v
]²Xnbn klmbn¡ phm³ Ignbpw. ]²Xn kw_Ôn¨v NÀ¨, KpWt`màr
sXcsª Sp¸v XpS§ nb Imcy§ fn hnIk\Imcy ÌmânwKv I½änbpsS A`n{]mbw
Bcmbmhp¶XmWv. AXXv PnÃm £ oc hnI-k\ hIp¸v sU]yq«n Ub-d-IvSÀ AwKo-I-cn¨
KpWt`màr ]«nIbpsS ]IÀ¸v PnÃm ]© mb¯n\v kaÀ¸n¡ Ww. Sn ]²-Xn-IÄ ^e-h-
¯m-Ip-¶-Xn-\v, AXXv PnÃm £ oc hnI-k\ hIp¸v sU]yq«n Ub-d-IvSÀ, Izmfnäv
I¬t{SmÄ Hm^o-kÀ, anÂa ]n & sF DtZym-K-ØÀ, PnÃm ]© m-b¯v {]Xn-\n-[n-IÄ
F¶n-hsc DÄs¸-Sp-¯nb tamWn-ä-dnwKv I½nän Sn ]²-Xn-bpsS ]ptcm-KXn hne-bn-cp-t¯-
­-Xm-Wv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


{XnXe ]© mb¯pIÄ, £ ochnIk\hIp¸v , arKkwc£ W hIp¸v
F¶nhbpsS ]²XnIfpambn kwtbmPn¸n¡ p¶]£ w tI{µkÀ¡ mÀ
\nÀt±in¡ p¶hn[w hnPb{]ZamIp¶XmWv.

5. kwip² ]mep¸mZ\ ]cn]mSn ( CMP)


BapJw:
]mensâ KpW\nehmcw hÀ²n¸n¡ p¶Xn\v tI{µkÀ¡ mÀ Bhnjv¡ cn¨
ka{KhnIk\ ]²XnbmWv kwip² ]mep¸mZ\]cn]mSn. sa¨s¸«
KpW\nehmcapÅ ]mep¸mZ\¯neqsS IÀjIÀ D¸mZn¸n¡ p¶ ]men\v IqSpXÂ
hne e`n¡ pI, D]t`màm¡ fpsS XmÂ]cyw kwc£ n¡ pI F¶XmWv ]²XnbpsS
ImXemb e£ y§ Ä.

^­v:

108
tI{µ Irjna{´mebw aptJ\ 100 iXam\w ^­pw kwØm\ kÀ¡ mcn\v
e`yamIp¶p. £ ochnIk\hIp¸v aptJ\ hIp-¸nsâ `cW \nb-{´-W-¯n hcp¶
taJemklIcW £ otcm¸mZI bqWnb\pIÄ/an¡ v amÀ¡ änwKv s^Utdj\v
[\klmbw A\phZn¡ p¶p. ]m ioXoIcnWnIÄ Øm]n¡ p¶Xn\v 75 iXam\w
[\klmbw \ÂIp¶p.

\nÀÆlW Øm]\w:
ae_mÀ, FdWmIpfw, Xncph\´]pcw F¶o taJemklIcW
£ otcm¸mZI bqWnb\pIÄ¡ mWv ]²Xn \nÀÆlW¯nsâ NpaXe.

e£ y§ Ä:
1. £ oc IÀjI Xe¯n ASnØm\ kuIcy§ Ä Øm]n¨v kwip²hpw
KpW\nehmchpapÅ ]m D¸mZn¸n¡ pI.
2. ]mep¸mZ\w hÀ²n¸n¡ pI.
3. ]cnioe\§ fpw t_m[h¡ cW ]cn]mSnIfpw kwLSn¸n¨v kwip²
]mep¸mZ\¯nsâ {]m[m\yw t_m[ys¸Sp¯pI.
4. ]m ssIImcyw sN¿p¶Xn\mhiyamb D]IcW§ Ä hm§ pIbpw ]mÂ
ioXoIcW kuIcy§ Ä GÀs¸Sp¯pIbpw sN¿pI hgn ]mensâ ]cnip²n
Im¯pkq£ n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä:
£ ocklIcWkwL¯n ]mef¡ p¶ IÀjIÀ, £ ocklIcW
kwL§ Ä F¶nhcmWv ]²XnbpsS KpWt`màm¡ Ä.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ:


1. £ ocIÀjI ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¡ Â
2. ]cnioe\w ]qÀ¯nbm¡ nb £ ocIÀjIÀ¡ v kwip² ]mep¸mZ\ InäpIÄ
\ÂIÂ
3. I¶pImens¯mgp¯pIÄ \nÀ½n¡ Â
4. ]m Idhb{´§ Ä Øm]n¡ Â
5. ]mÂkw`cW ASnØm\ kuIcy§ Ä sa¨s¸Sp¯p¶Xn\mbn ]mÂ
Iym\pIÄ, Ìbn³sekv Ìo ]mÂkw`cW D]IcW§ Ä F¶nh hm§ Â,
Hmt«mamänIv an¡ v If£ ³ bqWnäpIfpw ]mÂioXoIcWnIfpw (_Ä¡ v
an¡ v IqfdpIÄ ) Øm]n¡ Â

{]hÀ¯\§ Ä:
]²Xn AwKoImc¯n\ptijw hyànKX KpWt`màm¡ sf £ ockwLw
aptJ\ sXcsª Sp¡ p¶p. Bhiym[njvTnXambn £ ocklIcWkwL§ sf
KpWt`màr ]«nIbn DÄs¸Sp¯p¶p. \nbam\pkrXw km[\kma{KnIÄ hm§ n
Øm]n¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä:


ae_mÀ taJembqWnb\mWv \nÀÆlW NpaXe KpWt`màr sXcsª Sp¸v

109
PnÃm Xe¯n {]hÀ¯n¡ p¶ bqWnbsâ ]n. & sF hn`mKamWv \nÀÆln¡ p¶Xv.
bqWnbsâ t\XrXz¯nepÅ CtâWÂ tamWnädnwKv kwhn[m\¯n\v ]pdta
Xncph\´]pcw BØm\ambpÅ skâÀ t^mÀ amt\Pvsaâ v Bâ v sUhe]vsaâ v
F¶ Øm]\hpw tamWnädnwKnsâ NpaXe \nÀÆln¡ p¶p.

Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦v:


tIcf ]© mb¯cmPv BIv S v {]Imcw {XnXe ]© mb¯pIfpsS
s]mXpNpaXeIfn \nÀÆNn¨n«pÅ ImcyambXn\m PnÃm ]© mb¯pIÄ¡ v
]²Xnbn klmbn¡ phm³ Ignbpw. ]²Xn kw_Ôn¨v NÀ¨, KpWt`màr
sXcsª Sp¸v XpS§ nb Imcy§ fn hnIk\Imcy ÌmânwKv I½änbpsS A`n{]mbw
Bcmbmhp¶XmWv. AXXv PnÃm £ ochnI-k\ hIp¸v sU]yq«n Ub-d-IvSÀ AwKo-I-cn¨
KpWt`màr ]«nIbpsS ]IÀ¸v PnÃm ]© mb¯n\v kaÀ¸n¡ Ww.

Sn ]-²-Xn-IÄ ^e-h-¯m-Ip-¶-Xn\v, AXXv PnÃm £ oc hnI-k-\-h-Ip¸v sU]yq«n


Ub-d-IvSÀ, Izmfnän I¬t{SmÄ Hm^o-kÀ, anÂa ]n & sF DtZym-K-ØÀ, PnÃm-]-© m-b¯v
{]Xn-\n-[n-IÄ F¶n-hsc DÄs¸-Sp¯n tamWn-ä-dnwKv I½nän cq]o-I-cn-t¡ -­-Xm-Wv. Sn ]²-
Xn-I-fpsS amkm-´y-]p-tcm-KXn dnt¸mÀ«v anÂa-bpsS ]n & sF hn`mKw AXXv PnÃm £ oc
hnI-k-\-h-Ip¸v Izmfnän I¬t{SmÄ Hm^o-kÀ apJm-´ncw ÌmânwKv I½n-än¡ v kaÀ¸n-t¡ -
­-Xm-Wv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


{XnXe ]© mb¯pIÄ, £ ochnIk\hIp¸v , arKkwc£ W hIp¸v
F¶nhbpsS ]²XnIfpambn kwtbmPn¸n¡ p¶]£ w tI{µkÀ¡ mÀ ]²XnbnÂ
hn`mh\w sNbvXhn[w hnPb{]ZamIp¶XmWv.

ta¸dª ]²XnIÄ¡ v ]pdta ]nt¶m¡ PnÃIfn _n.BÀ.Pn.F^v,


{]tXyI ]mt¡ PpIÄ F¶nhbneqsS £ ochnIk\¯n\v tI{µklmbw
e`yamIp¶p­v. CtXmsSm¸w Xs¶ IpSpw_{ioanj³, Fw.F³.BÀ.C.Pn.F, Bß,
sIkvdp (KESRU),Fkv.Pn.Fkv.ssh, Fkv.Pn.Fkv.BÀ.ssh, ]n.Fw.C.Pn.]n XpS§ nb
]²XnIfpw £ ochnIk\ taJebpsS ka{KhnIk\¯n\v D]tbmKs¸Sp¯n Xt±i
kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v amXrIm]camb hnIk\w Dd¸m¡ mw.

*************************

110
CHAPTER
VI

aÕyhnI-k\w
111
VI. aÕyhnI-k\w

BapJw
kwØm\ P\-kw-Jy-bpsS 3.62% t]À aÕy-s¯m-gn-em-fn-I-fm-Wv. 590 In.-ao.
hcp¶ ISÂ Xochpw 226274 slIvS-tdmfw hcp¶ ip²-P-em-i-b-§ fpw 143696 slIvS-
tdmfw hcp¶ Hmcp-P-em-i-b-§ fpw tIc-f-¯nsâ aÕy-ta-J-esb k¼p-jvS-am-¡ p-¶p.
aÕy-ta-Je tIc-f-¯n-sâ k¼-ZvL-S-\-bn KWy-amb ]¦p hln-¡ p-¶p. 2010 þ11 se
tIc-f-¯nsâ aXvtky-Xv]m-Z\w 6.82 e£ w S®m-Wv. kwØm-\-¯nsâ BsI {]Xn-ioÀj
hcp-am-\-¯nsâ 1.2% aÕy-ta-J-e-bpsS kw`m-h-\-bm-Wv. IqSmsX C´y-bpsS BsI aÕy-
I-bäp-a-Xn-bpsS 15% tIc-f-¯n \n¶p-am-Wv. CXn-eqsS 2002 tImSn-tbmfw cq]-bpsS
(2010þ11) hntZ-i-\mWyw tIc-f-¯n\p t\Sm-\m-bn.

kmaq-ln-I-ambpw km¼-¯n-I-ambpw Gsd ]nt¶m¡ w \n¡ p¶ Hcp P\-hn`m-K-


amWv aÕys¯m-gn-emfn kaq-lw. aÕy-ta-J-e-bp-sSbpw aÕy-s¯m-gn-emfn kaq-l-¯n-
sâbpw D¶-a-\-¯n-\mbn hnhn[ ]²-Xn-IÄ aÕy-_-Ô\ hIp¸v \S-¸m¡ n hcp-¶p. aÕy
-ta-J-e-bnse hn`h kwc-£ W ]cn-]m-e\ \S-]-Sn-IÄ ^e{]-Z-ambn \S-¸n-em-¡ p-I, ISÂ
Imb Pem-i-b-§ Ä, Pe-kw-`-c-Wn-IÄ F¶n-hn-S-§ -fnse aÕy k¼¯v hÀ²n-¸n-¡ p-I,
aÕy k¼-¯n\pw ]cn-Øn-Xn¡ pw lm\n-I-c-am-Ip¶ aÕy-_-Ô-\-co-Xn-IÄ XS-bp-I,
aÕyk¼-¯nsâ kwc-£ -W-¯n\pw ASn-Øm\ kuIcy hnI-k-\-¯n\pw Bh-iy-amb
]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-I, \qX\ kmt¦-XnI hnZy-IÄ aÕy-_-Ô\ taJ-e-bn \S-¸n-em-
¡ p-I, ]c-¼-cm-KX aÕy-s¯m-gn-emfn IpSpw-_-§ -fnse Ip«n-I-fpsS hnZym-`ymk \ne-hmcw
sa¨-s¸-Sp-¯pI, aÕy-s¯m-gn-emfn kaq-l-¯nsâ t£ a-¯n\pw kÀÆ-tXm³ap-J-amb
]ptcm-K-Xn¡ pw Bh-iy-amb kmaq-lnI km¼-¯nI ]²-Xn-IÄ Bhn-jv¡ -cn-¡ p-Ibpw
\S-¸n-em-¡ p-Ibpw sN¿pI F¶o {]hÀ¯n-IÄ¡ m-bn-«mWv _UvP-än XpI hI-bn-cp-¯n-
bn-cn-¡ p-¶-Xv. aÕy-_-Ô\ hIp¸v t\cn-«pw, hIp-¸n\v Iogn hcp¶ AUm-¡ v, aÕy-s^-
Uv, ^­v t_mÀUv, aÕy-IÀjI hnI-k\ GP³kn-IÄ, ^nÀa, Xoc-tZi hnI-k\
tImÀ¸-td-j³, lmÀ_À F© n-\o-b-dnwKv hIp-¸v, ISm-izmk I½o-j³ F¶o GP³kn-
IÂ hgnbpw ]²-Xn-IÂ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn\p th­n hcp¶ sNe-hp-IÄ¡ mbn XXXII
aÕy-_-Ô\w F¶ [\m-`ymÀ°-\-bn 2012þ13 te¡ v 34066.58 e£ w cq] hI-bn-cp-¯n-bn-
cn-¡ p-¶p.

I. ISÂ aÕy_Ô\ D]IcW§ fpsS \hoIcWw


BapJw
]c¼cmKX aÕys¯mgnemfnIfpsS hff§ Ä b{´hXvIrXam¡ p¶Xn\pff
]²XnbmWnXv. Ignª ]¯v hÀj§ fmbn ]²Xn XpSÀ¶v hcp¶p. aÕyw e`n¡ p¶
Øe¯v (^njnwKv {Ku­v) F¯ntNcp¶Xn\v ]mc¼cy k{¼Zmb§ Ä A\pkcn¨pff
Xpg¨n amän b{´§ fpsS klmbt¯msS Øe¯v F¯nt¨cp¶Xn\pw bm{Xkabw
DÄs¸sS aÕy_Ô\¯n\v D]Icn¡ Ww F¶ e£ yt¯msS Bhnjv¡ cn¨
]²XnbmWnXv.

112
^­v
tI{µkÀ¡ mÀ, kwØm\ kÀ¡ mcn\p ssIamdp¶ ^­v aÕys^Uv
KpWt`màmhn\v k_vknUn Ingnhmbn \ÂIn hcp¶p. 10 HP ¡ v Xmsgbpff
Hu«vt_mÀUv tamt«mdpIÄ amänsh¡ m³ AhbpsS hnebpsS 50 % Asæn 30,000
cq] hsc e`n¡ p¶p. 50% KpWt`màmhv hlnt¡ ­XmWv.

\nÀÆlØm]\w
aÕys¯mgnemfn klIcW Øm]\amb aÕys^UmWv \nÀÆlWw
\S¯p¶Xv. Cu Øm]\¯nsâ \nb{´W¯nepff hymkm tÌmdpIÄ hgn
F© n\pIÄ e`n¡ pw. aÕys^Unsâ {]mYanI klIcW kwL§ fnÂ
AwKXzapffhÀ¡ v Cu ]²Xn¡ v AÀlXbp­v.

e£ y§ Ä
1. ]c¼cmKX aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v AhcpsS bm\§ sf b{´hXv¡ cn¡ m³
klmbw \ÂIpI.
2. aÕy_Ô\ Øe§ fn ]camh[n thK¯n F¯nt¨cm\pw IqSpXÂ
kabw aÕy_Ô\w \S¯phm\pw klmbn¡ pI.
3. ImbnIm²zm\w Ipdbv¡ phm³ klmbn¡ pI,

KpWt`màm¡ Ä
H¶n IqSpX {]mhiyw B\pIqeyw e`n¡ nÃ. skmsskänIfn hmbv]m
Xncn¨Shv IpSÊnIbnÃm¯hÀ¡ v ap³KW\ e`n¡ pw. kwØm\ aÕys¯mgnemfn
klIcWØm]\amb aÕys^Un AwKXzapffhcpw, ^njdokv hIp¸n cPnÌÀ
sNbvXo«pff h© nbpffhÀ¡ pw, aÕys^Unsâ tee kwhn[m\¯n Øncambn
]s¦Sp¯v aÕyhn]W\w \S¯p¶hÀ¡ pw ]²XnbpsS KpWt`màm¡ fmImw.
GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ

10 HP -¡ p Xmsgbpff F© n\pIÄ¡ v ]c¼cmKX hff§ fn LSn¸n¡ p¶


{]hÀ¯n am{Xsa DÄs¸Sp¶p.ffp.

{]hÀ¯\§ Ä
1. aÕys^Unsâ ¢ÌÀ Hm^okdmb t{]mPIvSv Hm^okÀ¡ v F© n³
hm§ nbXnsâ _nÃv klnXw F© n³ k_vknUn¡ mbn shff¡ SemknÂ
At]£ n¡ Ww.
2. aÕys^Unsâ AwKXzw, teekwhn[m\¯nepff ]¦mfn¯w, hmbv]
IpSnÈnI, klIcW {]kv X m\¯nepff klIcWw XpS§ nbh
]cntim[n¡ p¶p.
3. k_vknUn¡ mbn PnÃm Hm^oknte¡ v ip]mÀi sN¿p¶p. k_vknUn
]mÊmIp¶ apd¡ v sXmgnemfnIÄ¡ v \evIp¶p.
\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä

kwØm\Xe¯n ^njdokv sk{I«dn, UbdIvSÀ, aÕys^Uv `cWkanXn


XpS§ nbhbpsS Xe¯n IrXyamb hnebncp¯Â \S¯n hcp¶p. {]mtZinI
kÀ¡ mÀXe¯n {]tXyI tamWnädnwKv I½nänIÄ cq]oIcn¨p \nehnepff

113
hnjb\nÀ®b kanXnIÄ¡ pw,Pm{KXm kanXnIÄ¡ pw tamWnädnwKv Imcy£ aambn
\S¯m³ Ignbpw.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâbpw \nÀÆlWØm]\¯nsâbpw ]¦v


]²Xn¡ mhiyamb ^­v kzcq]n¡ epw, AXn\mhiyamb ]²XnIÄ
N«§ Ä¡ \pkcn¨v X¿mdm¡ n kÀ¡ mcn\p kaÀ¸n¡ pI, Bhiyamb F© n\pIfnsS
e`yX Cd¡ paXn hgn Dd¸m¡ n hyk tÌmÀ bYmkabw F¯n¡ pI F¶nhs¡ Ãmw
\nÀÆlW GP³knbpsS D¯chmZnXz§ fmWv. ta ]²XnbpsS {]mtZinIamb
{]NcWw \ÂIm\pw, {]mtZinIambn«pff Bhiy§ Ä hnebncp¯n
kabmkab§ fn aÕys^Uns\ Adnbn¡ phm\pw KpWt`màm¡ sf
\nÝbn¨n«pffXn\p h¶ A]mIXIÄ Nq­nImWn¡ phm\pw ]²Xn \nÀÆlW¯nÂ
h¶o«pff hogv¨Ifpw, sa¨s¸Sp¯p¶Xn\pff \nÀt±i§ fpw th­s¸«hsc
Adnbn¡ phm\pw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v km[n¡ pw, \nÀÆlW
DtZymKØÀ¡ v ]²Xn {]hÀ¯\§ Ä {Kmak`bnepw, ÌmânwKv I½nänbnepw
hniZoIcn¡ mhp¶Xpw, \nÀt±i§ Ä kzoIcn¡ mhp¶XpamWv. IqSmsX
KpWt`màm¡ fpsS hnhcw ]© mb¯pIÄ¡ v Adnhnte¡ mbn ssIamdmhp¶XpamWv.
\nÀÆlW DtZymKØÀ ]²Xn {]hÀ¯\§ sf Ipdn¨v {Kmak`bnepw ÌmânwKv
I½nänIfnepw Adnhv \ÂtI­Xpw \nÀt±i§ Ä kzoI-cnt¡ ­-Xp-am-Wv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


KpWt`màm¡ fpsS tbmKyX \nÝbn¡ p¶Xv IW¡ nseSp¯v tem¡ Â ¹m³
X¿mdm¡ pIbpw, Cw¹nsaâj³ D¯chmZnXzw aÕys^Uns\ Gev¸n¡ pIbpw
sN¿mhp¶XmWv. ]²XntcJbn Cu ]²XnbpsS hniZmw§ Ä DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶Xpw,
aäv A\p-_-Ô-L-S-I-§ Ä¡ mbn ]²Xn D­m¡ mhp¶XpamWv.

II. aÕykpc£ m C³,pd³kv ]²Xn: aÕykpc£ D]IcW§ Ä¡ v

BapJw
]c¼cmKX aÕys¯mgnemfnIfpsS Poht\m]m[nIfmb hffw, F© n³
F¶nh¡ p­mIp¶ A]IS§ Ä¡ pw \mi\jvS§ Ä¡ pw ]cnc£ \evIp¶Xn\mbn
Bhnj¡ cn¨ncn¡ p¶ ]²XnbmWnXv.temI¯n Gähpw Zpjv¡ cambXpw, A]IS
km²yX IqSpXepffXpamsW¶v F^v.F.H AwKoIcn¨ aÕy_Ô\ taJebnÂ
D­mIp¶ \mi\jvS§ Ä hfsc IqSpXemsW¶pff Is­¯epIsf
ASnØm\s¸Sp¯nbmWv Cu ]²Xn Ignª 5 hÀj§ fmbn
\S¸nem¡ ns¡ m­ncn¡ p¶X.v

^­v
tI{µ¯n \n¶pw 75% hnlnXw e`n¡ pw. {]IrXn t£ m`¯mepw, aäv
A]IS§ fmepw hffw, F© n³ F¶nh \jvSs¸SpItbm kmcamb tISp]mSpIÄ
kw`hn¡ pItbm sNbvXm B\pIqeyw e`n¡ p¶XmWv. 2 e£ w cq]¡ v Dffnepff
D]IcW§ fpsS aXn¸phne aÕys¯mgnemfnIÄ¡ p Xs¶ \nivNbn¡ mw. aXn¸p
hnebpsS 1.8% XpI {]oanbambn \ÂIWw. AXnev 25% XpI KpWt`màmhv \ÂIWw.

114
10,000 cq]¡ p apIfnepff FÃm \jvS§ Ä¡ pw s¢bnw e`n¡ pw. ISense Zpc´§ fmÂ
bm\hpw F© n\pw, hebpw ISen sh¨v \jvSs¸Sp¶]£ w ta XpI IqSmsX he¡ v
{]oanbw CÃmsX Xs¶ ]c-am-h[n 20,000 cq]hsc \evIp¶p. ISen sh¨v bm\¯nt\m
F© nt\m tISp]mSpIÄ kw`hn¡ pIbmsW¦n BbXnsâ dn¸bÀ sNehv \nivNbn¨
hnebpsS 50% apX 80% hscbmsW¦n bYmÀ° dn¸bÀ sNehnsâ 75% XpI
C³jpd³kmbn e`n¡ pw.

\nÀÆlØm]\w
]²Xn \S¸m¡ p¶Xv tIcf aÕys¯mgnemfn t£ a\n[n t_mÀUpw HmdnbâÂ
C³jpd³kv I¼\nbpw tNÀ¶mWv.

e£ y§ Ä:
1. sXmgn D]IcW§ fpsS \jvS¯n\mbn ]camh[n klmbw \ÂvIpI
2. km¼¯nI ]cm[o\XIÄ¡ v Hcfhv hsc Bizmkw \ÂIpI.
3. ISs¡ Wn Hgn-hm-¡ p-hm³ Hcp ssIXm§ v \ÂIpI.

KpWt`màm¡ Ä:
aÕys¯mgnemfn t£ a\n[nbn AwKXzapffhÀ¡ pw ^njdokv hIp¸nÂ
cPnÌÀ sNbvX hffw DSaIÄ¡ pw Cu ]²XnbpsS KpWt`màm¡ fmbn
tNcmhp¶XmWv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ:


ISÂ, ImbÂtaJeIfn aÕy_Ô\¯n D]tbmKn¡ p¶ sNdpInS
bm\§ Ä, A\p_Ôambn«pff Hu«vt_mÀUv F© n\pIÄ, heIÄ F¶nh
]²XnbnepÄs¸Sp¯mw. he a #m{Xambn ]²XnbnepÄs¸Sp¯m\mhnÃ.

{]hÀ¯\§ Ä:
1. hffhpw aäv A\p_Ô D]IcW§ fpw ^njdokv hIp¸n cPnÌÀ sNbvXv
kÀ«n^n¡ äpIÄ hm§ pI.
2. C³jpÀ sN¿p¶Xn\pff {]tXyI t^mapIÄ AXmXv aÕys¯mgnemfn
{Kma¯nse ^njdokv Hm^okpIfn \n¶pw hm§ n ]qcn¸n¨v, \nÝbn¡ s¸«
{]oanb¯nsâ 25% XpI klnXw AtX Hm^o-kn Fev]n-¡ p-I.
3. cPnkvt{Sj³ kÀ«n^n¡ änsâ ]IÀ¸v aÕys¯mgnemfn t£ a\n[n AwKXzw
kw_Ôn¨ ]mÊv_p¡ nsâ ]IÀ¸v F¶nhbpw DffS¡ w sN¿Ww.
4. ]qÀ¯oIcn¨ At]£ bpw _m¡ n 75% {]oanbw XpIbpw tNÀ¯v HmdnbâÂ
C³jpd³kv I¼\n¡ v Ab¨v C³jpÀ sNbvXXmbn Dd¸phcp¯p¶p.
5. \mi\jvS§ Ä kw`hn¨m ^njdokv Hm^okn \n¶p e`n¡ p¶ {]tXyI
t^man ]qcn¸n¨v AhnsS Xs¶ \evInbm aXnbmIpw.
6. I¼\nbn \n¶pff XpSct\zjW¯nsâbpw aäv \S]Sn {Ia§ fpsSbpw
]qÀ¯nIcW¯n\ptijw \jvS]cnlmcw \ÂIp¶XmWv.
\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä

aÕys¯mgnemfn t£ a\n[n t_mÀUmWv Cu ]²Xn \S¸n hcp¯p¶Xv.


t£ a\n[nbpsS ^njdokv Hm^okÀamcpsS Hm^okv hgn e`n¡ p¶

115
At]£ mt^md¯n At]£ n¡ mw. {]oanbhpw AtX Hm^okn AS¡ mhp¶XmWv.
\jvSw kw`hn¨m DS³Xs¶ hnhcw ASp¯pff ^njdokv Hm^oknÂ
Adnbnt¡ SXpw, sXm«Sp¯ Znhkw Xs¶ \nÝnX t^md¯nev \,#vS]cnlmc¯n\v
At]£ nt¡ ­XpamWv. BbXv aÕyt_mÀUnsâ tI{µ Hm^okpw C³jpd³kv
I¼\nbpambn«pff \S]SnIfn AÀlamb \jvS]cnlmcw ^njdokv Hm^okpIÄ hgn
Xs¶ sN¡ mbn KpWt`màmhn\v e`n¡ p¶XpamWv. {]ZminI kÀ¡ mÀ Xe¯nÂ
{]tXyI tamWnädnwKv I½nänIÄ cq]oIcnt¨m \nehnepff
hnjb\nÀ®bkanXnIÄ¡ pw, Pm{KXmknXnIÄ¡ pw tamWnädnwKv Imcy£ aambn
\S¯m³ Ignbpw.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâbpw \nÀÆlWØm]\¯nsâbpw ]¦v:


]²Xn cq]oIcW¯n\pw \nÀÆlW¯n\pw Bhiyamb FÃm
aps¶mcp¡ § fpw, \S]Sn{Ia§ fpw t£ a\n[n t_mÀUv t\cn«v \nÀÆln¡ p¶XmWv.
ta ]²Xn¡ v {]mtZinIamb {]NcWw \ÂIm\pw, {]tZinIambn«pff Bhiy§ Ä
hnebncp¯n kabmkab§ fn aÕyt_mÀUns\ Adnbn¡ phm\pw
KpWt`màm¡ sf \nÝbn¨n«pffXn\pw h¶ A]mIXIÄ Nq­n¡ mWn¡ phm\pw,
]²Xn \nÀÆlW¯n h¶n«pff hogvNIfpw, sa¨s¸Sp¯p¶Xn\pff \nÀt±i§ fpw
th­s¸«hÀ¡ v \ÂIphm\pw km[n¡ p¶p.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


]²XnbpsS hniZmwi§ Ä ]²nXntcJbnepÄs¸Sp¯p¶Xn\pw
KpWt`màm¡ fpsS CSbn {]NcWw \S¯p¶Xn\pw XmXv]cyapffhcpsS hnhcw
t_mÀUn\v ssIamdn ]²XnbnepÄs¸Sp¯phm\pw km[n¡ pw.

III. aÕy_Ô\ XpdapJ§ Ä


BapJw
GXp ImemØbnsebpw aÕy_Ô\ bm\§ Ä¡ v kpc£ nXambn
Ic¡ Sp¡ p¶Xn\pw aÕyhn]W\w \S¯p¶Xn\pambn«pff FÃm ASnØm\
kuIcy§ epw e`n¡ p¶ coXnbn Bkq{XWw sNbvXp \S¸nem¡ p¶ ]²XnbmWv.
Ignª 50 hÀj§ fmbn XpSÀ¶phcp¶ ]²XnbmWv.

^­v
Cu hÀjw apXÂ ]pXpXmbn XpS§ p¶ aÕy_Ô XpdapJ§ Ä¡ v
kpc£ nXambn 75% tI{µhnlnXhpw kwØm\ hnlnXhpambncn¡ pw. F¶m 2011þ2012
hsc GsäSp¯n«pff ]²XnIÄ¡ v 50 % am{Xsa tI{µhnlnXw e`n¡ pIbpffp.

tI{µkÀ¡ mcn \n¶pw kwØm\ kÀ¡ mcpIÄ¡ p am{Xsa ^­v


e`n¡ pIbpffp. BbXv \nÀ½mW GP³knIÄ¡ v ssIamdp¶p.

\nÀÆlØm]\w
lmÀ_À \nÀ½mW¯n sshZKv²yapff GP³kn F¶ \nebn lmÀ_À
F© n\obdnwKv hIp¸mWv Ct¸mÄ ]²Xn \nÀÆlWw \S¯p¶Xv.

116
e£ y§ Ä:
1. GXv {]XnIqe ImehØbnepw aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v
aÕy_Ô\¯n\ptijw kpc£ nXambn Xncn-s¨-¯p-hm-\p-ff kuIcyw
Hcp¡ pI.
2. kpc£ nXambn aÕy_Ô\ bm\§ Ä aÕy_Ô\¯n\ptijw sI«nbn«v
kq£ n¡ phm³ Ignbp¶p.
3. hn]peamb hn]W\ kuIcy§ Ä e`n-¡ p-¶p.
4. tI{µoIrXamb tee kuIcy§ Ä e`n¡ p¶p.
5. dn¸bÀ, kvs]bÀ]mÀ«vkv kuIcy§ Ä e`n¡ p¶p.
6. aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v hn{iakuIcy§ Ä e`n-¡ p-¶p.

KpWt`màm¡ Ä
FÃm aÕys¯mgnemfnIfpw A\p_Ôs¯mgnemfnIfpw, tee¡ mcpw aäv
hn]W\ taJebn {]hÀ¯n¡ p¶hcpw KpWt`màm¡ fnÂs¸Sp¶p. {]mtZinIambn
DbÀ¶phcp¶ Bhiy§ fpsS ASnØm\¯nepw, aäv ^njnwKv lmÀ_dpIfnÂ
\n¶papff ZqchyXymkw, aÕy_Ô\ bm\§ fptSbpw, aÕys¯mgnemfnIfptSbpw
F®w XpS§ nbhbpsS ASnØm\¯n ^okn_nenän ]T\w \S¯n kwØm\
kÀ¡ mÀ ap³KW\ \nÝbn¨mWv ]²Xn {]tZiw \nÝbn¡ p¶Xv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


1. \nehnepff sNdnb skâdpIsf ASnØm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¨v lmÀ_À
]Zhnbnte¡ v DbÀ¯Â
2. ]pXpXmbn ^njdokv lmÀ_dn\p km²yXbpff {]tZi§ sf Is­¯epw
ip]mÀi sN¿epw.
3. \nehnepff ^njnwKv lmÀ_dpIfpsS k#uIcy§ Ä bqtdm]y³ bqWnb³
\njv¡ Àjn¡ p¶ \nehmc¯nte¡ v DbÀ¯p¶Xn\pff \hoIcW ]²XnIÄ
GsäSp¡ Â

{]hÀ¯\§ Ä
1. ]²Xn {]tZiw Is­¯n kÀ¡ mcnte¡ v ip]mÀi sN¿p¶p.
2. ]²XnbpsS A\ptbmPyXbpw, ^okn_nenänbpw, kq£ vaXe¯n hnZKv²
Øm]\§ sf sIm­v ]T\ hnjbam¡ p¶p.
3. BbXnsâ hniZamb ¹m³ FÌntaäv, ]cnXØnXn, BLmX]T\w F¶nh
X¿mdm¡ p¶p.
4. kÀ¡ mÀ A\paXntbmsS tI{µkÀ¡ mcnte¡ v tI{µm\paXn¡ mbpw ]²Xn
hnlnX¯n\pambn Ab¡ p¶p.
5. A\paXn e`n¡ p¶ apd¡ v \nÀ½mWw \S¯p¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


]²XnbpsS hen¸sNdp¸a\pkcn¨v hnZKv²cmbhsc DÄs¸Sp¯n lmÀ_À
F© n\obdnwKv Un¸mÀ«vsaâ v hgn \nÀÆlWw \S¯p¶p.

\nehn kÀ¡ mÀ Xe kwhn[m\§ Ä am{Xsabpffp. ^njdokv UbdIvSÀ,


sk{I«dn, an\nÌÀ F¶o hnhn[ Xe§ fnÂv tamWnäÀ \S¡ p¶p. {]mtZinI

117
kÀ¡ mcpIÄ¡ v \nehnepff I½nän apJm´ncw \nÀÆlWw kw_Ôn¨v
hnebncp¯epIÄ \S¯n IqSpX sa¨s¸Sp¯p¶Xn\pw \nÀt±i§ Ä kÀ¡ mcnte¡ v
\ÂIp¶Xn\pw km[n¡ pw.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
\nÀÆlW¯n Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v \nehn ]¦mfn¯w CÃ.
F¶m ]²Xn {]tZiw sXscsª Sp¡ p¶Xnepff NÀ¨Ifn tem¡  ]¦mfn¯w
Dd¸m¡ mdp­v.

]²Xnbn km¼¯nIambn DÄs¸Sm³ Ignbnsænepw ]²Xn {]tZi¯nsâ


sXscsª Sp¸v , XpSÀ¶v hcp¶ {]mtZinI hnIk\¯nsâ km²yXIÄ
ap³Iq«nI­psIm­v hymhkmbnI {]m[m\yapff kwcw`§ Ä Bhnjv¡ cn¡ m\pw,
]²XnbpsS \S¯n¸n\v kq£ va \nco£ Ww \S¯m\pw bYmkabw CSs]SepIÄ
\S¯n a\¸qÀÆamb hogvNIÄ ]cnlcn¡ m\pw Ignbpw.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


_lphÀj ]²XnIfmbXn\mepw, ]²Xn Nnehv hfsc IqSpXembXn\mepw
{]mtZinI kÀ¡ mcpIfpsS ]²XnbpsS \S¯n¸n\v t\cn«pff kwtbmP\¯n\v
{]mtbmKnI _p²nap«p­v. F¶m aÕyhn]W\w, lmÀ_À ]²XnbnepÄs¸Sp¶
tdmUpIÄ PehnXcW kwhn[m\w, aÕy_Ô\ D]IcW§ fpsS hn]W\w,
sN#pInSb{´§ fpsS dn¸bÀ, sNdnb I¨hS kwhn[m\§ Ä F¶nh¡ v ]²XnIÄ
X¿mdm¡ mhp¶XmWv.

IV. aÕy_Ô\ emâ nwKv skâdpIÄ


BapJw
]c¼cmKX aÕy_Ô\ bm\§ Ä¡ v kpc£ nXambn Ic¡ Sp¡ p¶Xn\v
Dt±in¨p«pffXmWv emânwKv skâdpIÄ. aÕy_Ô\ XpdapJ§ fnep­mIp¶
A{Xbpw ASnØm\ kuIcy§ fpw, A\p_Ô kuIcy§ fpw emânwKv skâdpIfn
D­mbncn¡ Wsa¶nÃ. \nehn 15 emânwKv skâdpIÄ¡ v tI{µkÀ¡ mÀ A\paXn
\ÂInbn«p­v.

^­v
Cu tI{µkÀ¡ mÀ 50% km¼¯nI Nnehv hln¡ p¶ ]²XnbmWnXv. 50%
kwØm\ kÀ¡ mÀ hln¡ p¶p.

\nÀÆlWØm]\w
emânwKv skâdpIfpsS \nÀ½mWhpw ]cn]me\hpw {Kma]© mb¯pIÄ¡ v
ssIamdnbn«pffXmWv.

lmÀ_À F© n\obdnwKv Un¸mÀ«vsaâ v, tImÌ Gcnb Uhe¸vsaâ v


tImÀ¸tdj³ F¶o kÀ¡ mÀ GP³knIÄ hgn \nÀÆlWw \S¯mhp¶XmWv.

118
e£ y§ Ä
1. ]c¼cmKX aÕys¯mgnemfnIfpsS bm\§ Ä GXv {]XnIqe
ImemhØbnepw Ic¡ Sp¸n¡ m³ Ignbp¶p.
2. sa¨s¸« ipNnXz kuIcy§ fn aÕyw ssIImcyw sN¿m³
kuIcyapffXn\meÀlamb hne e`n¡ pw.
3. he dn¸bÀ sN¿m\pw, skäv sN¿m\pw, bm\§ Ä kpc£ nXambn Icbv¡ p
Ibän sh¡ p¶Xn\pw km[n¡ pw.

KpWt`màm¡ Ä
]c¼cmKX aÕys¯mgnemfnIÄ, sNdpInS I¨hS¡ mÀ, aäv A\p_Ô
s¯mgnemfnIÄ F¶nhscÃmw KpWt`màm¡ fmWv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


1. \nehn ASp¡ p¶ hff§ Ä, sNdph© nIÄ XpS§ nb ^njnwKv Kym¸pIfnÂ
ASnØm\ kuIcy§ Ä DbÀ¯m³ Ignbpw.
2. aÕy_Ô\ D]IcW§ fmb hffhpw aäpw Icbv¡ p Ibän h¡ m³
km[n¡ p¶ hn[¯n kuIcy§ sfÀs¸Sp¯mw Asæn sI«nbnSm\pff
kuIcy § fp­m¡ mw.
3. hebpw b{´§ fpw kq£ n¨psh¡ m\pff tÌmÀ dqapIfp­mIpw.
4. aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v hn{ian¡ m\pff kuIcy§ Ä D­m¡ p¶tXmsSm¸w
s]mXphmbn H¯ptNcp¶Xn\pff kuIcy§ fpap­m¡ nsbSp¡ mw.

{]hÀ¯\§ Ä
1. {]mtZinIambn aÕy_Ô\¯nteÀs¸«ncn¡ p¶hcpsS IWs¡ Sp¸v \S¯pI
2. \nehn GähpaSp¯pff kuIcy§ fpw, AhbpsS t]mcmbvaIfpw,
NÀ¨sNbvXv ]²XnbpsS A\nhmcyX ØncoIcn¡ pI.
3. \nehnepff ^njnwKv Kym¸pIsf hnIkn¸n¡ p¶Xn\pff Øe e`yX,
]cnanXnIÄ, aäv A\ptbmPy LSI§ Ä F¶nh NÀ¨IfneqsS \nPs¸Sp¯pI.
4. sNdpInS emâ nwKv skâdpIfpsS \nÀ½mWhpw ]cn]me\hpw
Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v ssIamdnbn«pffXmWv . {Kmak`bnÂ
emânwKv skâdn\pff Bhiy§ Ä D¶bn¡ pI.

\nÀ½mW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Äþ klmbw e`n¡ p¶ Øe§ Ä


GP³knIÄ
ssa\À CdntKj³, tImÌÂ Gcnb Uhe¸vsaâ v I¼-\n, lmÀ_À
F© n\obdnwKv hIp¸v F¶nhbv¡ v sNdp-InS emânwKv skâ-dp-I-fpsS \nÀ½mÀa-¯n-\m-
h-iy-amb ¹m³, GÌntaäv X¿mdm¡ n PnÃm ¹m\nwKnsâ A\paXntbmSpIqSn
sN¿m\mIpw. _Ôs¸« \nÀ½mW GP³knsb hnfn¨phcp¯n {]mtZinI
kÀ¡ mcpIÄ NpaXes¸Sp¯p¶ Hcp kwhn[m\¯n\v bYmkabw tamWnädnwKv
\nÀÆln¡ m\mIpw.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
]²XntcJbnepÄs¸Sp¯n km²yXm{]tZi§ fpsS enÌv kwØm\

119
kÀ¡ mcpIÄ¡ v ssIamdpIbpw AwKoImcw hm§ n kÀ¡ mÀ GP³knIsf sIm­v
sN¿n¡ p¶Xn\pff {ia§ Ä \S¯pItbm ]²XnItfsäSp¯v kÀ¡ mÀ \nÀÆlW
GP³knIsf D]tbmKs¸Sp¯n \S¸n hcp¯pItbm sN¿mw.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


\nÀ½mW{]hÀ¯\§ fmWv IqSpXepw. tZiob sXmgnepd¸v ]²Xnbpambn«pff
kwtbmP\w km²yamWv.

V. aÕykpc£ ]²Xn þ aÕy sXmgnemfnIÄ¡ v


{Kq¸v C³jpd³kv ]²Xn
BapJw
A]IS kmlNcy§ sf XoÀ¯pw AhKWn¨psIm­v Poh kÔmcW¯n\pw
\mSnsâ \³a¡ pw th­n ]WnsbSp¡ phm³ _m²yØcmb ]c¼cmKX
aÕys¯mgnemfnIfpsS IpSpw_ `{ZX Dd¸phcp¯p¶Xn\pth­n aÕyt_mÀUnsâ
XpS¡ w apXÂ \S¸m¡ n hcp¶ ]²XnbmWnXv. 7-12-2007 apXÂ aÕykpc£ ]²Xnbv¡ v
Iogn {Kq¸v C³jpd³kv ]²Xn \S¸nem¡ n hcp¶p. aÕyt_mÀUn AwKXzapff
FÃm aÕy sXmgnemfnItfbpw Cu ]²Xn {]Imcw C³jpÀ sNbvXo«p­v. C³jpd³kv
{]oanbambn {]tXyIw XpIsbm¶pw KpWt`màm¡ fn \n¶pw
CuSm¡ p¶nÃsb¶XmWv Cu ]²XnbpsS {]tXyIX.

^­v
50% tI{µhpw 50% kwØm\ kÀ¡ mcpw hln¡ p¶p.
{Kq¸v C³jpd³kv ]²Xn {]Imcw aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v/AhcpsS \nbam\pkrX
B{inXÀ¡ v e`n¡ p¶ [\klmbw Xmsg ]dbp¶ {]Imcambncn¡ pw.

A]ISacWw 3 e£ w cq]

aÕy_Ô\thfbnse A]ISw aqew 3 e£ w cq]


ImWmXmIÂ

Ønchpw ]qÀ®hpamb AhiX 3 e£ w cq]

Ønchpw `mKnIhpamb AhiX 1.5 e£ w cq]

A]ISacWaSª aÕys¯mfnemfn 5000 cq] {]Imcw ]camh[n 10000 cq]


IfpsS Ip"nIÄ¡ v hnZym`ymk klmbw (2 Ip«nIÄ¡ mbn)

ihkwkv¡ mc NS§ n\v [\klmbw 2000 cq] (]cah[n)

\nÀÆlWØm]\w
aÕys¯mgnemfn t£ a\n[n t_mÀUpw \mjvWÂ C³jpd³kv I¼\nbpw
kwbpàambn \nÀÆlWw \S¯p¶p.

120
e£ y§ Ä
Gähpw IqSpXÂ A]ISkm²yXpff aÕy_Ô\w sXmgnem¡ nbhcpsS
Poh³ \jvSs¸«p t]mIp¶hcpsS IpSpw_§ fpsS `{ZX Dd¸m¡ pI

KpWt`màm¡ Ä
aÕysXmgnemfn t£ a\n[nbn AwKXzapffhcpw, 60 hbÊn\p
Xmsgbpffhcpw, s]³jt\gvkv AÃm¯hcpamb FÃm aÕys¯mgnemfnIfpw,
A\p_Ôs¯mgnemfnIfpw ]²XnbpsS KpWt`màm¡ fmWv.

{]hÀ¯\§ Ä
FÃm hÀjhpw Unkw_À amk¯n FÃm KpWt`màm¡ tfbpw C³jpÀ
sN¿p¶Xn\pff XpI kÀ¡ mÀ t£ a\n[n Hm^okv hgn C³jpd³kv I¼\n¡ v
ssIamdp¶p.

A]ISap­mbmepSs\ Xs¶ hnhcw t]meokv tÌj\nepw aÕyt_mÀUv


^njdokv Hm^oktdbpw Adnbn¡ Ww. acWw kw`-hn-¨m arXicocw t]mÌptamÀ«w
\S-t¯-­-Xm-Wv. \jvS]cnlmc XpI e`n¡ p¶Xn\v \nÝnX t^md¯n Bhiyamb
kÀ«n^n¡ äpIÄ klnXw Ignbp¶{X thKw At]£ X¿mdm¡ n ( 2 ]IÀ¸pIÄ)
^njdokv Hm^okÀ¡ v sImSp¡ Ww. At]£ tbmsSm¸w Xmsg ]dbp¶ tcJIÄ
kaÀ¸n¡ Ww.

acWamsW¦nÂ
1. acW kÀ«n^n¡ äv þ AÊÂ
2. t]meokv kvtddj\nse {]Ya hnhc dnt¸mÀ«nsâ ( F^v.sF.BÀ) ]IÀ¸v
3. t]mÌptamÀ«w kÀ«n^n¡ änsâbpw C³IzÌv dnt¸mÀ«nsâbpw ]IÀ¸v.
4. t]mÌptamÀ«w dnt¸mÀ«n icoc `mK§ Ä cmk]cntim[\bv ¡ mbn
tcJs¸Sp¯nbm cmk]cntim[\ dnt¸mÀ«pw kaÀ¸nt¡ ­XmWv.

AhiXbmsW¦nÂ
1. Bip]{Xnbnse tIkv kÀ«n^n¡ äv
2. tUmIvSdpsS kÀ«n^n¡ äv \nÝnX t^md¯nÂ
A]ISw aqew ImWmXmhpIbmsW¦nÂ
1. t]meokv tÌmj\n \n¶pff dnt¸mÀ«v
2. IfIvSÀ/BÀ.Un.H \ÂIp¶ kÀ«n^n¡ äv
3. amÀ¤tcJ{]Imcapff AhIminIfpsS kXy{]kvXmh\ t\m«dn
km£ ys¸Sp¯nbXv

{i²n¡ pI.
1. imizXhpw ]qÀ®hpamb AhiX F¶m 2 I®pIfptSbpw ImgvN
]qÀ®ambn \jvS-s¸-Sp-I, Ccp ssIItfm, CcpImepItfm ]qÀ®ambn
D]tbmKiq\yamIpI, Ase¦n Hcp I®nsâ ImgvN iàn \jvS-s¸SpIbpw
Hcp ssItbm Hcp Imtem D]tbmK iq\yamIpIbpw sN¿pI F¶mWÀ°w.
imizXhpw `mKnIhpamb AhiX F¶m Hcp I®nsâ ImgvN ]qÀ®ambn
\jvS- s ¸SpI, Asæ  Hcp ssItbm, HcpImtem ]qÀ®ambn
D]tbmKiq\yamIpIsb¶À°w

121
2. \nXy PohnX¯n\v tPmensNbm³ ]äm¯ FÃm ]qÀ®/`mKnI AhiXIfpw
AhiXbnepÄs¸Spw.
3. C³jpd³kv hIp¸nsâ \nba{]Imcapff At\zjW§ fpw \S]Sn {Ia§ fpw
]qÀ¯nbm¡ nb tijw am{Xsa \jvS]cnlmc XpI e`n¡ pIbpffp.
BbXn\m At]£ bpw tcJIfpw ImeXmakw IqSmsX ^njdokv
Hm^okÀ¡ v kaÀ¸n¡ Ww.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


t_mÀUnsâ `cWkanXn IrXyambn ]²XnbpsS \S¯n¸v kw_Ôn¨
tamWnädnwKv \S¯nhcp¶p. ]²XnbpsS KpW§ Ä F¯nt¨tc­nS¯v
F¯p¶pt­msb¶pw, Adnhnembva sIm­v bYmÀ° aÕys¯mgnemfnIÄ AwKXzw
FSp¡ m¯XpsIm­v acWw kw`hn¡ pt¼mÄ kzoIcnt¡ ­ \S]Sn{Ia§ Ä
]men¡ m¯Xp-sIm­pw B\pIqey§ Ä \ntj[n¡ s¸SmXncn¡ m\pw {]tXyI
kanXnIsf Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v NpaXes¸Sp¯mhp¶XmWv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
]²Xn cq]oIcW¯nsâ aps¶mcp¡ § Ä XpS§ n \nÀÆlWw hsc t£ a\n[n
t_mÀtUm GsäSp¯v sN¿p¶XmWv. \nÀÆlW DtZymKØ\v ]²XnbpsS
hniZhnhc§ Ä {Kmak`Ifnepw t£ aImcy ÌmânwKv I½nänIÄ ap¼msIbpw
AhXcn¸n¡ mhp¶Xpw ]²XntcJbnepÄs¸Sp¯mhp¶Xpw, t£ a\n[nbnÂ
AwKXzsaSp¡ phm\pw ]²XnbpsS {]tbmP\w e`yam¡ phm³
klmbn¡ mhp¶XpamWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


]²XnbpsS hniZmwi§ Ä Xmsg¯«n F¯n¡ p¶Xn\mhiyamb {]NcW
]cn]mSnIÄ, t_m[hXv¡ cW ]²XnIfn DÄs¸Sp¯mhp¶XmWv.

VI. `h\ \nÀ½mW ]²Xn

BapJw
amXrIm {KmaoW hnIk\ ]²XnbpsS Iogn aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v `h\w
\nÀ½n¡ p¶Xn\pff ]²XnbmWnXv . CXn³ {]Imcw 50,000 cq] {Kmâmbn
aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v e`n¡ pw. CXnse 50 % tI{µkÀ¡ mcpw 50 % tIcf kÀ¡ mcpw
hln¡ pw.

^­v
tZiob aÕys¯mgnemfn t£ a\n[nbn \n¶pw 50% XpIbpw kwØm\
_Pän 50% XpIbpw hIbncp¯nbn«p­v. 100% k_vknUn BWv. 3 KUp¡ fmbn
KpWt`màm¡ Ä¡ v XpI sN¡ mbn e`n¡ pw.

\nÀÆlWØm]\w
^njdokv PnÃm Hm^okv.

122
e£ y§ Ä
aÕy_Ô\taJebnse ]mÀ¸nS {]iv\¯n\v ]cnlmcw ImWpI.

KpWt`màm¡ Ä
kz´ambn hmktbmKyamb hoSnÃm¯hcpw ^njÀsa³ shÂs^bÀ ^­v
t_mÀUn AwKXzapff aÕys¯mgnemfnIÄ F¶nhÀ Cu ]²XnbpsS
KpWt`màm¡ fmWv. kz´ambn 3 skâ v Øesa¦nepw thWsa¶v \njv¡ Àjbp­v.
AÃm¯hÀ¡ v ]mc¼cyambn e`n¡ m³ km²yXbpff `qkz¯n hoSv sh¡ m\pff
k½X]{Xw kaÀ¸n¡ Ww. aäv ]²XnIfn \n¶pw hoSv e`n¨p«pffhsc
KpWt`màmhmbn IW¡ m¡ pIbnÃ. e`n¨ At]£ bn At\zjWw AÀlcmbcpsS
]«nI X¿mdm¡ pIbpw PnÃmIfIvSÀ sNbÀam\pw PnÃm ]© mb¯v {]knU­v,
Fw.FÂ.FamÀ XpS§ nbhc- S - § nb Hcp kanXn \dps¡ Sp¸neqsSbmWv
KpWt`màm¡ sf sXscsª Sp¡ p¶Xv . CXn 10% KpWt`màm¡ sf
kÀ¡ mÀXe¯n Xocpam\n¡ p¶p. ^njdokv hIp¸pIfn \n¶pw
NpaXes¸Sp¯nbn«pff DtZymKØcpsS ]cntim[\m Ipdn¸nsâ ASnØm\¯nÂ
KpWt`màm¡ Ä¡ v t\cn«vXpI e`n¡ pw. AXp]tbmKn¨v Npcp§ nbXv 36 kvIzbÀ ^oäv
aoäÀ XdhnkvXoÀ®w Dff hoSv ]Wnª ncn¡ Ww.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


`h\ \nÀ½mWw am{Xw.

{]hÀ¯\§ Ä
1. ^njdokv Hm^okpIfn \n¶pw e`n¡ p¶ At]£ Ä, t^mapIÄ
aÕy`h\pIÄ hgn hnXcWw sN¿pIbpw, ]qcn¸n¨v PnÃm Hm^oknse¯n¡ pI.
2. At]£ Ifn ]dª ncn¡ p¶ Imcy§ fpw {]XyIw NpaXes¸Sp¯nb
DtZymKØÀ hgn At\zjn¨v dnt¸mÀ«vsN¿pI.
3. BbXns\ ASnØm\s¸Sp¯n AÀlXm enÌv X¿mdm¡ pI.
4. BbXv {]kn²s¸Sp¯n P\{]Xn\n[nIÄ¡ v ssIamdpI.
5. \dps¡ Sp¸neqsS KpWt`màm¡ sf sXscsª Sp¡ p¶p.
6. KpWt`màm¡ Ä F{Knsaâ v sh¨v BZyw Xd ]WnXp Ignª m BZyKUp
\ÂIpw.
7. 6 amkw sIm­v ]Wn Xocp¶ apd¡ v apgph³ XpIbpw ssIamdpw.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Äþ klmbw e`n¡ p¶ Øe§ Ä


GP³knIÄ
PnÃmXe¯n IfIvSÀ, kwØm\Xe¯n ^njdokv UbdIvSÀ sk{I«dn
F¶nhÀ tamWnädnwKv bYmkabw \S¯mdp­v. Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v
]²XnbpsS hnhn[ Xe§ fn {InbmßIambn CSs]Sm³ Ignbpw. KpWt`màm¡ fpsS
AÀlXb \nÝbn¡ p¶Xn\pw D­mIm\nSbpff ]mI¸ngIÄ bYmkabw
PnÃmsXscsª Sp¸v kanXnsb Adnbn¡ p¶Xn\pw Ipäaä coXnbn KpWt`màm¡ sf
\nÝbn¡ p¶Xn\v klmbn¡ m³ km[n¡ pw.

Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsSbpw \nÀÆlW GP³knbptSbpw ]¦v


\nehnepff ]²Xnb\pkcn¨v ^­v e`yamIp¶XpsXm«v ]²Xn ]qÀ¯nIcWw

123
hscbpff Imcy§ Ä \nÀÆlW GP³knbmWv sN¿p¶Xv. hoSnt\mSv A\p_Ôn¨pff
ipNnXz kuIcyw, sshZypXn, IpSnshffw XpS§ nb A\p_Ô LSI§ Ä
\evIp¶Xn\pw, kz´ambn `qan Cem¯ aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v AXv \evIp¶Xn\pw
]¦mfn¯w hln¡ mhp¶XmWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS sam¯w ]mÀ¸nSmhiy§ Ä IW¡ m¡ n
]²XntcJ X¿mdm¡ pt¼mÄ Cu ]²Xnbpambn kwtbmPn¸n¡ mhp¶XmWv. IqSmsX
k¼qÀ® ipNnXz ]²Xn, BÀ.Pn.Pn.ssh XpS§ nbhbpambn
kwtbmPn¸n¡ mhp¶XmWv.

VII. k¼mZy kpc£ m ]²Xn


BapJw
]ª amk§ fmb sabv, Pq¬, Pqsse amk§ fn aÕys¯mgnemfnIÄ¡ v
klmbw e`yamIp¶Xn\pff ]²XnbmWnXv. Cu ]²Xn {]Imcw aÕys¯mgnemfn
t£ a\n[nbn cPnÌÀ sNbvXo«pff aÕys¯mgnemfnIÄ \nt£ ]n¡ p¶ XpIbv¡ v
XpeyhnlnXw 50% kwØm\kÀ¡ mcpw 50% tI{µkÀ¡ mcpw XpeyKUp¡ fmbn Xncn¨p
\evIp¶p. Ignª 25 hÀjImeambn XpSÀ¶phcp¶ ]²XnbmWv.

^­v
KpWt`màmhn\v Xncn¨p \ÂIp-¶ XpI-bpsS aq¶n c­p `mKw kÀ¡ mÀ hln-
¡ p-¶p. CXn 50% tI{µkÀ¡ mÀ hnln-Xhpw 50% kwØm\kÀ¡ mÀ hnln-X-hp-am-Wv.

\nÀÆlWØm]\w
^njdokv sU]yp«n UbdIvSdmWv ]²Xn \nÀÆln¡ p¶Xv..

e£ y§ Ä
1. aÕys¯mgnemfnIÄ kzbw k¼mZyioew hfÀ¯pI..
2. hcpam\w Ipdª ]ª amk§ fn sNdnb Afhn Bizkw F¯n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
aÕys¯mgnemfn t£ a\n[nbn AwKXzapffhcpw, ZmcnZytcJbv¡ p
Xmsgbpff hcpw, 60 hbÊv Ignbm¯hcpamb FÃm aÕys¯mgnemfnIfpw Cu
]²XnbpsS KpWt`màm¡ fmWv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


]ª amk§ fn Bizmk [\sa¯n¡ pI

{]hÀ¯\§ Ä
1. ]²XnbpsS {]hÀ¯\s¯¡ pdn¨v am²ya§ fn ]ckys¸Sp¯p¶p. At]£

124
hnXcWw sN¿pw.
2. KpWt`màm¡ fpsS hnlnXw tiJcn¡ p¶ Znhkw, Øew, DtZymKØÀ
F¶nh ap³Iq«n {]kn²s¸Sp¯p¶p.
3. BKÌv amkw apX XpSÀ¨bmbn 8 amk¡ mew 75 cq] \nc¡ n 600 cq]
\nt£ ]ambn kzoIcn¨v ImÀUn tcJs¸Sp¯n sImSp¡ p¶p.
4. tI{µkÀ¡ mÀ, kwØm\kÀ¡ mÀ F¶nhbpw IqSn tNÀ¶v 1800/þ cq] aq¶v
XpÃyKUp¡ fmbn sabv, Pq¬, Pqsse amk§ fn sXmgnemfn hnlnXw
kzoIcn¨ AtX Øe¯v sh¨v ap³Iq«n Adnbn¨v ]Wambn Xncn¨p\evIp¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


{][m\ \nÀÆlW DtZymKØÀ AXmXv ^njdokv sU]yq«n UbdIvSdmWv.
At±lw {]tXyI D¯chv hgn NpaXes¸Sp¯p¶ DtZymKØÀ BWv
KpWt`màm¡ sf tNÀ¡ p¶Xp XpS§ n ]²Xn hnXcWw sN¿p¶Xphscbpff
{]hÀ¯nIÄ \nÀÆln¡ p¶p. {]kvXpX {]hÀ¯nIÄ bYmkab§ fn ^njdokv
UbdIvSÀ, sk{I«dn F¶hÀ tamWnäÀ sN¿p¶p. {]mtZinI kÀ¡ mcpIÄ¡ v
{]tXyIw cq]oIrXamb I½nänIÄ hgntbm, Cu ]²XnbpsS \S¯n¸v,
KpWt`màm¡ fpsS tbmKyX kw_Ôn¨ Imcy§ Ä, ]²Xn
\S¯n¸n\nSbnep­mIm³ km²yXbpff ]mI¸ngIÄ F¶nhbn kmµÀ`nIamb
CSs]SepIÄ \S¯m\pw A§ ns\ ]²XnbpsS kpXmcyX hÀ²n¸n¡ m\pw km[n¡ pw.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâbpw \nÀÆlW Øm]\¯sâbpw


]¦v
Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS ]cn[nbn hcp¶ t£ a\n[n
AwKXzapffhsc apgph\pw Cu ]²Xnbn sIm­phc¯¡ coXnbnÂ
]²XntcJbnemhiyamb CS-s]SepIÄ \S¯mhp¶XmWv. A\ÀlÀ
]²XnbnepÄs¸«n«pt­m F¶pff ]cntim[\bn {]apJ ]¦v hln¡ m\pw km[n¡ pw.
BbXnte¡ v KpWt`màm¡ fpsS t]cv hnhcw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v
ssIamdnbm aXnbmIpw. ]²Xnbnemhiyamb {]hÀ¯\§ Ä apgph³ \nÀÆlW
GP³knbn \n£ n]vXamWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


]²Xn kw_Ôamb Imcy§ Ä kzbw`cW Øm]\§ fpsS aäv {]NcW
]cn]mSnItfmSpw tbmK§ tfmSpw A\pkcn¨v \S¸nem¡ mhp¶XpamWv.

VIII. aÕyIrjn hym]\w


BapJw
kwØm\s¯ sNdpXpw hepXpamb FÃm Pemib§ fpw aÕyIrjn¡ v
D]bpàam¡ p-¶Xn\v Dt±in¨pff ]²XnbmWnXv. 75% ]²Xn Nnehv tI{µkÀ¡ mÀ
hln¡ pw. aÕyIrjn¡ mhiyamb FÃm LSI§ Ä¡ pw IÀjIÀ¡ v _m¡ v F³Uv
k_v k nUn e`n¡ pw. \nehn ]e {Kma]© mb¯pIfpw aÕyIrjnbnÂ
]²XnItfsäSp¯v \S¯p¶p­v.

125
^­v
tI{µkÀ¡ mÀ 75% kwØm\kÀ¡ mÀ 25% hoXhpw ]²Xn¡ mbn
Nnehgn¡ p¶p. ]²Xnbnse hnhn[L«§ Ä¡ v hnhn[ \nc¡ n k_vknUn \ÂIpw.
BbXv Xmsg hnhcn¡ p¶p. ]²Xn \nÀÆlWw Ignª Xn\ptijw _m¡ v F³Uv
k_vknUnbmWv \ÂInhcp¶Xv. GsäSp¯v\S¯phm³ Dt±in¡ p¶ ]²Xn
LSI§ fpsS hniZamb ¹m\pw FÌntaäpw AXmXv PnÃm ^njdokv Hm^okn \n¶pw
e`yamIp¶ {]tXy At]£ mt^mant\msSm¸w kaÀ¸nt¡ ­XmWv . Øe
]cntim[\bptSbpw, ]²Xn hnPbkm²yXIÄ AhtemI\w sNbvXXn\ptijw
PnÃmXe I½nän ]²Xn AwKoIcn¡ p¶p.

\nÀÆlWØm]\w
FÃm PnÃIfnsebpw ^njdokv sU]yq«n UbdIvSÀ Hm^okv/AknÌâ v
UbdIvSdpsS Hm^okpambn _Ô¸«v {]hÀ¯n¡ p¶ PnÃm aÕyIrjn hnIk\
GP³knIfmWv ]²Xn \nÀÆln¡ p¶Xv. At]£ mt^mw, kmt¦XnI D]tZi§ Ä,
ssÌs]tâmSp IqSnb kuP\y]cnioe\ ]cn]mSnIÄ, ^oÂUv kµÀin¨v
IÀjIcpambn CSs]SÂ, `uXnI cmk]cntim[\ kuIcy§ Ä F¶nh ChnsS \n¶pw
kuP\yambn e`n¡ pw.

e£ y§ Ä
1. aÕyDXv]mZ\w ]camh[n hÀ²n¸n¡ pI.
2. km[yamb FÃm Pemib§ fpw aÕyIrjn¡ v D]bpàam¡ pI.
3. `£ ykpc£ Dd¸m¡ p¶Xn\v ]camh[n ]¦mfn¯w Dd¸m¡ pI.
4. Pemib§ Ä ]p\cp²cn¡ pI.
5. sXmgnehkc§ Ä IqSpXev krjvSn¡ pI.
6. hnhn[Xcw aÕyIrjn coXnIÄ hym]n¸n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
kz´ambn Ipf§ Ä Df-f-hÀ¡ pw ]mStiJ-c-k-an-Xn-IÄ¡ pw ]²Xn
B\pIqey¯n\v AÀlXbp­v. Npcp§ nbXv 5 hÀjt¯¡ v ]m«¯n\v FSp¯hÀ¡ pw
At]£ n¡ mw. ]²XnbpsS A\ptbmPyX IW¡ m¡ nbmWv KpWt`màm¡ sf
\nÝbn¡ p¶Xv. BbXn\m FÃmhÀ¡ pw ]²Xnbn tNcm³ Ahkcap­v.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


1. ]mgmbn¡ nS¡ p¶ Pemib§ fpsS ]p\cp²mcWw
2. CjvSnI If§ Ä XpS§ nbh aÕyIrjn¡ v A\ptbmPyamb coXnbnÂ
cq]s¸Sp¯nsbSp¡ Â
3. Icn¦Â IzmdnIÄ DXv¸mZ\¯n\v D]bpàam¡ Â
4. tXmSpIfnepw, BgwIqSnb Pemib§ fnepw IqSpIrjnbpw s]³IĨdpw
hy]n¸n¡ Â
5. s]mXpIpf§ fpsS AäIpä]WnIÄ GsäSp¡ Â
6. aÕymlmcw D­m¡ p¶ sNdpInS bqWnäpIÄ Øm]n¡ Â

{]hÀ¯\§ Ä
1. aÕy IÀjI hnIk\ GP³knbn AwKXzsaSp¡ pI.

126
2. Pemib§ fpsS {]mYanI hnhc§ Ä \ÂIpI.
3. Pemib§ fpsS A\ptbmPyX kmt¦XnIambn«pff ]cntim[\IÄ hgn
]qÀ¯oIcn¡ pI.
4. GP³knbn \n¶pff hnhc§ Ä A\pkcn¨v Bhiyamb {]hÀ¯nIÄ
Ds­¦nembXnsâ ¹m\pw, FÌntaäpw X¿mdm¡ n Hcp AwKoIrX
F© n\obdnwKv hn`mK¯nsâ AwKoImct¯mSpIqSn FP³knbn kaÀ¸n¨v
AwKoImcw hm§ Â.
5. GP³kn _m¦pIÄ hgntbm Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS
]²XnbnepÄs¸Sp¯ntbm [\klmbw e`yam¡ pI.
6. ]²Xn ]qÀ¯oIcn¡ p¶ apd¡ v k_vknUn _m¦pIÄ¡ v ssIamdp¶p.
7. GP³knbnse kmt¦XnI hnZKv²cpsS taÂt\m«¯n Xs¶ aÕyIrjn
\S¯pIbpw kmt¦XnI klmb§ Ä, ]cn]me\ ]cn]mSnIÄ XpS§ nbh
\S¯p¶p.
8. hn]W\¯n\pw klmbw \evIp¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


PnÃm ]© mb¯v {]knU­v sNbÀam\mbn«pff GP³knbpsS `cWkanXn
bYmkab§ fn Pnà ASnØm\¯n \nÀÆlWhpw XpSÀ¶pff tamWnädnwKpw
Imcy£ aambn Xs¶ \S¯nhcp¶p. ^oÂUv Xe¯n GP³knbn e`yambn«pff
FIv̳j³ Hm^okÀamÀ ]²XnIfpsS cq]oIcW¯nepw, \S¯n¸nepw kPoh
]¦mfn¯w hln¡ p¶ kwhn[m\w \nehnep­v.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
\nehn PnÃm ]© mb¯n\v PnÃbnse aÕyIjn kw_Ôamb FÃm
{]hÀ¯\§ fpw Bhnjv¡ cn¡ p¶Xn\pw, \S¸nem¡ p¶Xn\pw ]qÀ® A[nImcap­v.
IqSmsX {Kma]© mb¯pIÄ aÕyIrjnbn ]²XnIÄ Bhnjv¡ cn¡ p¶p­v.
{Kma]© mb¯v Xe¯n \S¡ p¶ hnhn[ Xe§ fn ]²Xn kw_Ôamb
]cnioe\]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¨m GP³kn kuP\yambn \S¸nem¡ n sImSp¡ pw.
]© mb¯v Xe¯nepff Pemib§ fpsS hnhctiJcWw GP³knIÄ¡ v
ssIamdnbm Ahsc KpWt`màm¡ fm¡ m³ GP³kn¡ v Ignbpw.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


hfsctbsd kwtbmP\ km²yXIfp­v. tZiob sXmgnepd¸v
]²XnbnepÄs¸Sp¯n Irjn¡ v apt¶mSnbmbn«pff X¿msdSp¸pIÄ \S¯mw.
DXv]mZ\taJebn DÄs¸Sp¯n hnhn[ ]²XnIÄ¡ v GP³knbnse [\klmbw
e`yam¡ mw. kwØm\ ]²XnIfpambn kwtbmPn¸n¨v kv{XoIÄ¡ v aÕyaqeyhÀ²nX
DXv¸¶§ Ä D­m¡ p¶Xn\pff ]²XnIfpw, Ah¡ pff ]cnioe\ ]cn]mSnIfpw
\S¸nem¡ m³km[n¡ pw.

]²XnIfpw k_vknUn \nc¡ pIfpw


]²Xn hnhcWw bqWnäv tImÌv k_vknUn hnhcWw

]pXnb Ipfw 3 e£ w 20% ]camh[n 60000 cq] FÃmIÀjIÀ¡ pw.


\nÀ½n¡ p¶Xn\v /slIvSÀ Fkv.kn/Fkv.Sn hn`mK¯ns¸«hÀ¡ v 25%
\nc¡ n ]camh[n 75000 cq]¡ v AÀlXbp­.v

127
\nehnepff 75000/ slIvSÀ 20% ]camh[n 15000 cq] FÃm
Ipf§ fpsS IÀjIÀ¡ pw. Fkv.kn/Fkv.Sn
AäIpä]WnIfpw, hn`mK¯ns¸«hÀ¡ v 25% \nc¡ nÂ
]p\cp²mcWhpw ]camh[n 18750 cq]¡ v AÀlXbp­v.

aXvky 5000/slIvSÀ aÕyIrjn¡ v 20% k_vknUn


Ipª p§ Ä, aÕy Irjn¡ v ]camh[n 10000/ slIvSÀ.
aÕyXoä XpS§ nb Fkv.kn./Fkv.Sn hn`mK¯nÂ
C³]p«v tImÌv s¸«hÀ¡ v 25% \nc¡ n 12500/ hsc
e`n¡ pw.

1.8e£ w/slIvSÀ. 20% \nc¡ n ]camh[n 36000/þslIvSÀ.


Ip²sIm© v Fkv.kn./Fkv.Sn hn`mK¯nÂs¸«hÀ¡ v
Irjn 25% \nc¡ nev 45000/slIvSÀ.

ip²Pe 100 e£ w 10% \nc¡ nev ]camh[n 1.20 e£ w cq]


aÕyIpª p§ sf Ipª p§ sf k_vknUn e`n¡ pw.
DXv]mZn¸n¡ p¶ DXv¸mZ\
lm¨dnIÄ tijnbpff
Øm]n¡ Â lm¨dn¡ v 12
e£ w cq]bmbn
\nPs¸Sp¯nbncn
¡ pw.

Ae¦mc aÕy 1.50 e£ w cq] hsc k_vknUn


Ipª p§ sf IqSn e`n¡ pw.
DÄs¸Sp¯nbmÂ
15 e£ w bqWnäv
tImÌv.

aÕyXoä {]XnZn\w 1.2 20% \nc¡ nev ]camh[n 1.5 e£ w cq]


\nÀ½mWw Iznâ k_vknUn e`n¡ pw.
DXv¸mZ\tijnbp
ff bqWnäpIÄ¡ v
7.5 e£ w cq].

IX. aÕy amÀ¡ -äp-I-fpsS \nÀ½m-W-hpw, \ho-I-c-W-hpw, aqey-hÀ²nX


D¸m-Z-\-¯n-\p-ff ASn-Øm\ kuIcy§ Ä Øm]n-¡ -epw.
Bap-Jw.
\ne-hn-ep-ff s]mXp-amÀ¡ -äp-I-fpsS ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä hÀ²n-¸n¨p
sIm­v aÕyhpw CXc D¸-¶-§ fpw Btcm-Kyhpw ipNn-Xz-hp-amb A´-co-£ -¯nÂ
I¨-hSw \S-¯p-¶-Xn\v kÖ-am-¡ -emWv Cu ]²Xn sIm­v Dt±-in-¡ p-¶-Xv. ]²-Xn-bp-
ambn _Ô-s¸« ASn-Øm\ aqe-[-\-¯nsâ 90% kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä¡ pw AÀ²-
kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä, tem¡  t_mUokv F¶n-hÀ¡ pw e`n-¡ pw. IqSmsX aqey-
hÀ²nX aÕy-D-Xv]-¶-§ Ä D¸m-Zn-¸n-¡ p-hm-\p-ff s]mXp ASn-Øm\ tI{µ-§ Ä D­m-

128
¡ p-hm\pw Cu ]²Xn hgn ^­v e`n-¡ pw. Ignª 5 hÀj-ambn Cu ]²Xn XpSÀ¶p-h-cp-
¶p.

^­v
ssl{Z-_mZv BØm-\-am-bn-«p-ff \mj-WÂ ^nj-dokv sUh-e-¸vsaâ v t_mÀUv
F¶ tI{µ kÀ¡ mÀ Øm]-\-¯n \n¶pw C\n -]-d-bp¶ ]²-Xn-IÄ¡ v ^­v e`n-¡ pw.

]²-Xn-IÄ bqWnäv tImÌv ]²Xn klmb hnh-cWw

1. sam¯-hym-]mc amÀ¡ -äp-I- 5 e£ w 90% {Kmâ v 10% GP³kn-I-


fpsS \ho-I-cWw fpsS hnlnXw

2. sNdp-InS amÀ¡ -äp-I-fpsS 5 apX 10 e£ w 90% {Kmâ v 10% GP³kn-I-


\nÀ½m-Ww, hnX-cW tI{µw hsc fpsS hnlnXw
Øm]n-¡ Â XpS-§ n-bh

3. B[p-\nI coXn-bn sNdp- ]c-am-h[n 10 e£ w 25% k_vknUn hyàn-


InS aÕy hnX-cWw tI{µw cq] hsc IÄ¡ pw 30% k_vknUn
Øm]n-¡ Â Fkv.kn/Fkv.Sn hn`m-K-
§ Ä¡ v.

4. aÕy-hn-]-W-\, hnX-cWw ]c-am-h[n 10 e£ w 40% k_vknUn


aÕys¯mgn-emfn h\n-X- cq] hsc
IÄ¡ v

5. aÕyw DW-¡ p-¶-Xn-\p-ff 100 sIPn/sU DW- 90% {Kmâ v kÀ¡ mÀ Øm]-
tkmfmÀ ss{UbnwKv bqWn-äp- ¡ p-¶-Xn\v bqWnäv \§ Ä¡ pw 25% k_vknUn
IÄ Øm]n-¡ Â tImÌv 6 e£ w cq] O.S.H.G IÄ¡ pw aäv kwcw-
hsc `-IÀ¡ pw e`n-¡ pw.

6. aÕyw DW-¡ p-¶-Xn-\p-ff 150 kvIzbÀ ^oän 90 % {Kmâ v kÀ¡ mÀ Øm]-


¹mävt^mw \nÀ½n-¡  35000/ cq] hsc \-§ Ä hgnbpw 25%
k_vknUn kwcw-`-
§ Ä¡ pw, Fkv-F-¨vPn-
IÄ¡ pw e`n-¡ pw.

7. aÕyw. aÕy D¸-¶- ]²Xn kaÀ¸n-¡ p-¶- 100% {Kmâ v


§ Ä Gähpw imkv{Xo-b- Xn-\-\p-k-cn¨v
ambn DW-¡ p-¶-Xn\pw
ssIImcyw sN¿p-¶-Xn-\p-ap-
ff ]cn-io-e\w

\nÀ½m-W-Øm-]\w:
tImÌÂ Gcnb sUh-e-¸vsaâ v I¼-\n.
lmÀ_À F© n-\o-b-dnwKv hIp-¸v.

129
e£ y-§ Ä:
1. `£ y-hkvXp F¶ \ne-bn Gähpw ipNn-Xz-t¯mSp IqSnb coXn-bn hn]-W\w
sN¿p-¶-Xn-\p-ff kuI-cy-§ Ä D­m-¡ p-I.
2. aÕy-s¯m-gn-em-fn-IÄ¡ v aÕy-hn-X-cWw ASn-Øm-\-am-¡ n-bp-ff sXmgn Ah-
k-c-§ Ä krjvSn-¡ pI.
3. DW¡ aÕy-\nÀ½m-W-¯n ipNn-Xz-ap-f-fXpw IqSp-X KpW-ta· Dd-¸m-¡ p-¶-
Xn-eqsS hcp-am\ hÀ²-\hv km[n-¡ p-I.
4. aÕy-§ Ä, aÕy D¸-¶-§  F¶n-h-bpsS \nÀ½m-Ww, ssIImcyw sN¿p¶
coXn-IÄ F¶n-h-bn A{i-²-aqew D­m-Ip¶ hcp-am\ \jvSw Hgn-hm-¡ p-¶Xn\p-
th­ ]cn-io-e\w \ÂIn IqSp-XÂ hcp-am\w Dd-¸m-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
1. Xt±ikzbw-`-cW Øm]-\-§ Ä
2. kÀ¡ mÀ AÀ²-kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä
3. aÕy-_-Ô-\-ta-J-e-bnse hyh-km-b-kw-cw-`-IÀ
4. aÕy-s¯m-gn-emfn kv{XoI-fpw, Ah-cpsS kl-I-cW kwL-§ Ä XpS-§ n-b-h.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. amÀ¡ -äp-I-fpsS \ho-I-c-Whpw \nÀ½m-Whpw
2. ASn-Øm\ ipNnXz kuI-cy-§ Ä D­m-¡ p-Ibpw Df-fh \ho-I-cn-¡ -epw.
sNdp-InS hnX-cW tI{µ-§ Ä Øm]n-¡ Â
3. tkmfmÀ ss{UbnwKv bqWn-äp-IÄ þ hyàn-K-X/ {Kq¸v ASn-Øm-\-¯n Øm]n-
¡ p-I.
{]hÀ¯-\-§ Ä
1. Xt±i kzbw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS A[n-Imc ]cn-[n-bn hcp¶ amÀ¡ -äp-I-fpsS
\ne-hn-ep-ff kuI-cy-§ Ä hne-bn-cp-¯Â.
2. ]pXp-Xmbn \nÀ½n-¡ p-¶-Xn\v Øe-e-`y-X, k© mc KXm-KXn kuI-cy-§ Ä hne-bn-
cp¯Â.
3. ]²-Xn-bpsS cq]-tcJ X¿m-dm-¡ Â, hni-Zamb ¹m\pw FÌn-taäpw X¿m-dm¡ n [\-
Im-cy-Øm-]-\-¯n\v t\cn«p kaÀ¸n-¡ p-I-tbm, kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ hgn
Gsä-Sp¯p \S-¯p-¶-Xn-\p-ff \S-]-Sn-{I-a-§ Ä kzoI-cn-¡ Â.

\nÀÆ-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä


kwØm\ ^nj-dokv hIp¸v hgn Gsä-Sp-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ lmÀlÀ F© n-\o-b-
dnwKv hIp-¸v, tImÌ Gcnb sU-h-e-¸vsaâ v tImÀ¸-td-j³ F¶o kmt¦-XnI sshZ-
Kv²y-ap-ff GP³kn hgn-bmWv \nÀ½mWw \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xv, Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-
§ Ä¡ mbn {]kvXpX GP³kn-I-fpsS tkh\w e`y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. ]© m-b-¯p-IÄ
\nÝ-bn-¡ p¶ {]tXyI kwhn-[m-\-§ Ä hgn-s¡ m, \ne-hn-ep-ff GsX-¦nepw kan-Xn-IÄ
hgns¡ m tamWn-ä-dnw-Kv \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv. ]© m-b-¯p-I-fpsS F© n-\o-b-dnwKv hn`m-K-
¯n\pw ]²-Xn-I-fpsS \nÀ½mWw Gsä-Sp¯v \S-¯m-hp-¶-tX-bp-f-fp.
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fn ]²-Xn-bpsS km²y-Xm-]-T\w \S¯n


]²XntcJ-bn DÄs¸-Sp¯n 8þmw JWvUn-I-bn kqNn-¸n-¨n-cn-¡ p¶ hn[-¯nÂ

130
\nÀ½mWw \nÀÆ-ln¨v ]¦m-fn¯w Dd-¸m-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

kwtbm-P\ km²y-X-IÄ
[\-Imcy Øm]\w \nj-¡ Àjn-¡ p¶ coXn-bn 10 % XpI hI-bn-cp¯n kÀ¡ mÀ
Gsä-Sp-¯n-cn-¡ p¶ ]²-Xn-bn-epÄs¸-Sp¯n sN¿m-hp-¶-Xm-Wv. IqSmsX ]²XntcJ-bnÂ
DÄs¸-«n-«p-ff h\nX LSI ]²-Xn-bn-epw, {Kq¸p-IÄ¡ m-bn-«p-ff DXv]m-Z\ taJ-e-bnse
]²-Xn-Ifpw DÄs¸-Sp¯n kwtbm-P\w km²y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

*************************

131
CHAPTER
VII

hyh-kmbw

132
VII.hyh-kmbw
tIcf JmZn Bâ v hntÃPv Câkv{Sokv I½o-j³ (KVIC)

1. ]²XnbpsS t]cv : kvIow Hm^v ^­v t^mÀ dnP\tdj³


Hm^v {SUojWÂ C³Ukv{Sokv. (]c¼cmKX
hyhkmb§ fpsS ]p\ÀPoh\¯n\mbpÅ ]²Xn)
BapJw
Cu ]²Xn {]hÀ¯\w Bcw`n¨Xv 2005þ2006 ImeL«¯nemWv. ]c¼cmKX
hyhkmb§ Ä A\yw \n¶p t]mImsX IqSpX sa¨s¸«{]hÀ¯\w ImgvNhbv¡ m³
]c¼cmKX hyhkmb§ sf {]m]vXam¡ m\mWv Cu ]²Xn cq]nIcn¨Xv.

^­v:
· \nehnepÅ NÀ¡ Ifpw XdnIfpw ]p\:Øm]n¡ pI-þ þ50 e£ w ({Kmâ v þ 75%,
KpWt`mIvXr hnlnXw þ 25%)
· tIma¬ s^knenän skâÀ (CFC) \S¸n hcp¯m³ Hcp ¢kvädn\v Gähpw
IqSnbXv þ15 e£ w ({Kmâ v þ 75%, KpWt`mIvXr hnlnXw þ 25%)
· DXv]¶ sshhn[yhXvIcWw þ 4 e£ w ({Kmâ v þ 75%, KpWt`mIvXr hnlnXw þ
25%)
· hn]Wn hÀ²\hv þ 1.5 e£ w ({Kmâ v 100%)
· ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ þ 15 e£ w ({Kmâ v 100%)
· Cw¹nsaân§ v GP³kn þ 10 e£ w ({Kmâ v 100%)
· kn.Un. C tImkväv þ 10 e£ w ({Kmâ v 100%)
· sSIv\n¡ Â GP³kn (TA) þ 4 e£ w ({Kmâ v 100%)
· kÀsÆ & kväUn þ 1.2 e£ w ({Kmâ v 100%)

\nÀhlW kvYm]\w-
JmZn & hntÃPv C³Ukv{Sokv I½oj³

e£ y§ Ä
· cmPy¯nsâ hnhn[ `mK§ fn ]c¼cmKX hyhkmb§ fpsS ¢kväÀ
kvYm]n¡ pI.
· ]c¼cmKX hyhkmb§ sf IqSpXÂ DXv ] mZ\£ ahpw em`Ichpw
hn]Wnb[njvTnXhpam¡ pI
· ]c¼cmKX hyhkmb¯n GÀs¸«ncn¡ p¶hÀ¡ v sXmgn Dd¸m¡ pI.
· {]mtZinI D]t`mIvXm¡ sf IqSpXembn ]²XnbpsS \S¯n¸n\v th­nbpÅ
BtemN\bn ]¦mfnIfm¡ pI.
· KpWt`mIvXm¡ fpsS Imcy£ aX hÀ²n¡ p¶Xn\pÅ ]²XnIÄ \S¸nem¡ pI.
· ]c¼cmKX hyhkmb§ Ä IqSpXembn \S¯p¶ aäv kvYe§ fn t]mbn
ImWm\pÅ kwhn[m\w D­m¡ pI.

133
KpWt`mIvXm¡ Ä
]c¼cmKX IbÀ hyhkmb¯nepÄs¸Sp¶ Hcp PnÃbntem/Xmeq¡ ntem
hcp¶ 500 KpWt`mIvXr IpSpw_§ fpsS ¢kväÀ BWv Cu ]²Xn {]Imcw D­m¡ pI.

\nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
]²XnbpsS kpKaamb \S¯n¸n\mbn A© v GP³knIfp­v.

· t\mUÂ GP³kn
JmZn & hntÃPv C³Ukv{Sokv I½oj\mWv Cu ]²XnbpsS t\mUÂ GP³kn.

· Cw¹nsaân§ v GP³kn
Cw¹nsaân§ v GP³knsb Xncsª Sp¯v \nban¡ p¶Xv t\mUÂ GP³knbmWv.

· ¢kväÀ sUhe¸vsaâ v FIvknIyq«ohv

Hmtcm Cw¹nsaân§ v GP³knbpw Hmtcm ¢kvädnte¡ pw Hcp apgph³ kab ¢kväÀ


sUhe¸vsaâ v FIvknIyq«ohns\ \nban¡ pw. Cu ]²XnbpsS \S¯n¸nsâ
D¯chmZnXzw At±l¯n\mbncn¡ pw.

· sSIv\n¡ Â GP³kn (TA)

tZiobXe¯n {]ikv X amb ¢ kv ä À hnIk\¯n ap³]cnNbapÅ


kv Y m]\s¯bmWv sSIv \ n¡ Â GP³knbmbn \nban¡ p¶Xv . t\mUÂ
GP³kn¡ pw, Cw¹nsaân§ v GP³kn¡ pw ¢kväÀ \S¯n¸n\mhiyamb Imcy§ Ä
]dª p sImSp¡ m\pw CDE s{Sbn\n§ v, ¢kväÀ \S¯n¸n hcp¯pt¼mÄ CDE ¡ p
th­ klmbw sN¿m\pw TA bpsS klmbw Bhiys¸Smw.

Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v :


· KpWt`mIvXm¡ sf Xncsª Sp¡ m³ klmbn¡ pI
· Imcy£ aamb \S¯n¸n\mbn Hmtcm L«¯nepw CSs]S \S¯pI.
· ]c¼cmKX hyhkmb§ Ä GsX¶v Xncn¨dnª v ¢kväÀ cq]oIcW¯n\v
klmbn¡ p¶ {]hÀ¯\§ Ä {Kmak`bvn hnebncp¯pI.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


]c¼cmKX hyhkmb§ sf B{ibn¨v Ignbp¶ IpSpw_§ sf ¢kvädnÂ
DÄs¸Sp¯pI. kzbw sXmgnepambn _Ôs¸«v ¢kvädpIÄ Xt±ikzbw`cW
kv Y m]\¯nsâ ]²Xnbn DÄs¸Sp¯pI. hnShpIÄ \nI¯p¶Xn\pÅ
t{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ pI.

2. ]²XnbpsS t]cv : ss{]w an\nkvtägvkv


Fwt¹mbvsaâ v P\tdj³ t{]m{Kmw (PMEGP)
BapJw
ss{]w an\nkvtägvkv tdmkvKmÀ tbmP\ (PMRY)bpw dqd Fwt¹mbvsaâ v

134
P\tdj³ t{]m{Kmw (REGP) Dpw kwtbmPn¸n¨p sIm­v 2008 emWv PMEGP
\nehn h¶Xv. \Kc {]tZi§ fnepw, {Kma{]tZi§ fnepw kq£ a kwcw`§ Ä
kvYm]n¨v IqSpXÂ sXmgnehkc§ Ä krjvSn¡ pIbmWv Cu ]²Xn hgn
e£ yanSp¶Xv.

^­v:

KpWt`mIvXm¡ Ä KpWt`mIvXr hnlnXw ( k_vknUn \nc¡ v


BsI ]²Xn XpIbpsS)

{]tZiw \Kcw {Kmaw

s]mXphn`mKw 10% 15% 25%

{]tXyI hn`mKw (SC, ST, OBC, 05% 25% 35%


kv{XoIÄ, \yq\]£ w,kÀÆoknÂ
\n¶v hncan¨hÀ, AwKsshI
ÃyapÅhÀ)

Note: \nÀamW taJebn Hcp s{]mPIvSnsâ ]²Xn XpI Gähpw IqSnbXv 25 e£ w cq]bpw
tkh\ taJebn Gähpw IqSnbXv 10 e£ w cq] hscbpw am{Xsa Hcp s{]mPIvSn\v ]mSpÅq.
Cu ]²Xn _m¦v hmb]bn A[njvTnXamWv.

\nÀÆlW kvYm]\§ Ä
kwkvYm\§ fn ]²Xn \nÀÆlW¯n\v t\XrXzw \ÂIp¶Xv KVIC bpsS
kwkvYm\ UbdIvStdäpw, kwkvYm\ JmZn Bâ v hntÃPv C³Ukv{Sokv
t_mÀUpw,PnÃm hyhkmb tI{µ hpamWv.
\Kc{]tZi§ fn ]²Xn \S¯n¸n\v t\XrXzw sImSp¡ p¶Xv PnÃm hyhkmb
tI{µ§ fpw, {Kma {]tZi§ fn KVIC-bpw BWv.

e£ y§ Ä
· cmPys¯ {Kma{]tZi§ fnepw , \Kc{]tZi§ fnepw kzbw sXmgnÂ
kwcw`§ fneqsS IqSpXÂ sXmgnehkc§ Ä krjvSn¡ pI.
· {Kma{]tZi§ fnepw , \Kc{]tZi§ fnepw DÅ bphP\§ sf Hcp IpS¡ ognÂ
sIm­p h¶v AhcpsS Xs¶ {]tZi¯v kzbw sXmgnen\pÅ Ahkc§ Ä
D­m¡ n sImSp¡ pI.
· XpSÀ¨bpÅXpw kpkvXncambXpamb sXmgnehkc§ Ä bphP\§ Ä¡ v
\ÂIn \Kc§ fnte¡ pÅ AhcpsS Hgp¡ v \nb{´n¡ pI.

KpWt`mIvXm¡ Ä
· 18 hbÊn\v apIfnepÅ GsXmcp hyIvXn¡ pw.
· GXv hcpam\ ]cn[nbn s]«hÀ¡ pw Cu ]²Xnbv¡ v At]£ n¡ mw

135
· \nÀamW taJebn 10 e£ ¯n\v apIfn ]²Xn XpIbpÅ s{]mPIvSn\v
At]£ n¡ p¶hÀ¡ pw, tkh\ taJebn 5 e£ ¯n\v apIfn ]²Xn
XpIbpÅ s{]mPIvSn\v At]£ n¡ p¶hÀ¡ pw Gähpw Npcp§ nbXv 8mw ¢mkv
hnZym`ymk tbmKyXsb¦nepw D­mbncn¡ Ww.
· ]pXnb s{]mPIv S n\v am{Xsa PMEGP bn KpWt`mIv X mhmIm³
IgnbqIbpÅq.
· kzbw klmb kwL§ Ä¡ v (Zmcn{Zy tcJbv ¡ v XmsgbpÅ aäv
B\pIqey§ sfm¶pw e`nbv ¡ m¯ kzbw klmb kwL§ Ä¡ v )
At]£ n¡ mw.
· skmsskän cPnkvt{Sj³ BIvSv 1860 A\pkcn¨v cPnkväÀ sNbvX
kvYm]\§ Ä
· DXv]mZ\ klIcW kwLw
· Nmcnä_nÄ {Skväv

KpWt`mIvXm¡ sf Xncsª Sp¡ Â


KpWt`mIvXm¡ sf Xncsª Sp¡ p¶Xv KVIC, KVIB, DIC, Bank
F¶nhbn \n¶pÅ {]Xn\n[nIÄ tNÀ¶pÅ {Kq¸mWv . PnÃm aPnkvt{Stäm, sU]yq«n
I½ojWtdm, IfIvStdm Bbncn¡ pw Cu {Kq¸nsâ Xeh³. _m¦pIÄ XpS¡ w apXse
Xncsª Sp¸n ]¦mfnIfmIp¶Xn\m A¹nt¡ j³ Ipanª v IqSp¶Xv Hgnhm¡ m³
km[n¡ pw. EDP, SDP. ESDP F¶o t{]m{KmapIfn ]s¦Sp¯n«pÅhÀ¡ v _m¦pIfnÂ
t\cn«vAt]£ kaÀ¸n¡ mw.

k_vknUn IqSpXÂ e`nbv¡ p¶Xn\mbn ]²Xn XpI Iq«n ImWn¡ p¶Xv


A \ p h Z n ¡ p I b n à . K V I C D ­ m ¡ n b n «p Å H c p k v t I m À I m À U v
ASnkvYm\am¡ nbmWv KpWt`mIvXm¡ sf Xncsª Sp¡ p¶Xv. ]© mb¯n cmPv
kvYm]\§ fpw Xncsª Sp¸v {]{Inbn ]¦mfnIfmIp¶p­v.

Xt±ikzbw`cWkvYm]\§ fpsS ]¦v


KpWt`mIvXm¡ sf Xncsª Sp¡ pI. Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nse
Bscms¡ Cu kvIoan DÄs¸Spsa¶v Dd¸v hcp¯n th­ Aht_m[w \ÂIpI. Cu
kvIoan DÄs¸Sm¯hsc Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²Xnbn tNÀ¡ pI.
kvIoanw {]hÀ¯\§ Ä {Kmak`bn NÀ¨ sN¿pI.

]²Xn kwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn cq]oIcW kab¯v
GP³knIfpambn NÀ¨ sNbvXv hnShpIÄ \nI¯p¶Xn\v Xt±ikzbw`cW Xe¯nÂ
]²XnIÄ Bkq{XWw sN¿pI. Cu kvIoan DÄs¸Sm¯hÀ¡ v aäv kzbw sXmgnÂ
]²XnIÄ Bkq{XWw sN¿pI.

3. ]²XnbpsS t]cv : FIvkvt]mÀ«vC³skâohv kvIow


(Export Incentive Scheme)
BapJw
JmZn/ {KmaoW DXv]¶§ Ä \nÀ½n¨v IbäpaXn sN¿p¶ kwcw`Isc

136
klmbn¡ m\pÅXmWv Cu ]²Xn

^­v :
A´ÀtZiob FIv k n_nj\n ]s¦Sp¡ p¶hÀ¡ pw hn¸\bv ¡ pw,
]T\bm{Xbv¡ pw t]mIp¶ KVIC AwKoIcn¨ bqWnäpIÄ¡ pw kwcw`IÀ¡ pw
hnam\bm{Xbv¡ v F¡ tWm-anIv ¢mkv Sn¡ än\v 90% Cfhv e`n¡ pw.

DXv]¶¯nsâ {]NcW¯n\mbn hntZibm{X \S¯p¶hÀ¡ v BsI


sNehnsâ 25% Asæn Gähpw IqSnbXv 15000 cq] In«pw.

\nÀÆlW kvYm]\w
JmZn & hntÃPv C³Ukv{Sokv I½oj³

e£ y§ Ä
JmZn {KmaoW DXv]¶§ Ä \nÀ½n¡ p¶ kwcw`Isc t{]mXvkmln¸n¡ pI

KpWt`mIvXm¡ Ä
KVIC \ma\nÀt±iw sNbvX JmZn/ {KmaoW hyhkmb kvYm]\§ Ä/ KVIC
cPnkväÀ sNbvX PMEGP bqWnäpIÄ XpS§ nbhbv¡ v FIvkn_nj³, kväUn SqÀ,
F¶nhbn ]s¦Sp¯m klmbw e`nbv¡ pw.

Xt±ikzbw`cWkvYm]\§ fpsS ]¦v


· kwcw`Isc Xncsª Sp¡ pI.
· ]²Xnsb Ipdn¨v kwcw`IÀ¡ nbSbn t_m[hXvIcWw \S¯pI.
· hn¸\bv¡ pw ]T\ bm{Xbv¡ pw t]mtI­hcpsS enkväv X¿mdm¡ pI
· {Kmak` kow NÀ¨ sNbvXv kwib§ Ä ZqcoIcn¡ pI

]²Xn kwtbmP\w
hÀ¡ nwKv {Kq¸pIÄ ]²Xn Bkq{XW kab¯v Sn.]²Xn {]hÀ¯\§ Ä IqSn
IW¡ nseSp¯v aäv kzbw sXmgn ]²XnIÄ Bkq{XWw sN¿pI.

JmZn taJe
4. ]²XnbpsS t]cv : P\{io _oa tbmP\
BapJw
JmZn taJebnse sXmgnemfnIÄ¡ mbn cq] hXvIcn¨ C³jqd³kv
]²XnbmWnXv.

B\pIqey§ Ä:
acWm\´cw: kzm`mhnI acWw þ 20,000 cq]

137
A]ISacWw/ kvYnc AwKsshIÃyw þ 50,000 cq]
`mKnI AwKsshIÃyw þ 25,000 cq]

9 apX 12mw ¢mkv hscbpÅ Ip«nIÄ¡ mbn kvtImfÀjn¸v (hÀj¯n Hcp


IpSpw_¯n Gähpw IqSnbXv Hcp hÀj¯n 2 Ip«nIÄ¡ v )-þ 1200 cq].

]oanbw
HcmÄ¡ v 200 cq]. CXn 100 cq] tkmjy skIyqcnän ^­n \n¶pw tI{µ
Kh¬saâpw, 50 cq] JmZn C³kvänäyqj\pw, 25 cq] KVICbpw _m¡ n 25 cq] JmZn
sXmgnemfnbpw FSp¡ pw

KpWt`mIvXm¡ Ä
18 \pw 59 \pw CSbn {]mbapŠJmZn sXmgnemfn
Zmcn{ZtcJbv¡ v XmsgbpÅhÀ

\nÀÆlW kvYm]\w
KVIC bn cPnkväÀ sNbvXn«pÅ JmZn kvYm]\§ Ä

s¢bnw s{]mkoPÀ
· acn¨bmfpsS t\man\n JmZn kvYm]\¯neqsS FÂ.sF.kn. bpsS s]³j³
{Kq¸v Un¸mÀ«vsaân At]£ kaÀ¸n¡ Ww.
· A]IS acWamsW¦n t]meokv C³Izkväv dnt¸mÀ«pw t]mkväv amÀ«w
dnt¸mÀ«pw kaÀ¸n¡ Ww
· t\man\nbpsS _m¦v A¡ u­nte¡ v FÂ.sF.kn bn \n¶v t\cn«vsN¡ pIÄ
Ab¡ pw.

\nÀÆlW kwhn[m\w
FÂ.sF.kn bpsS s]³j³ {Kq¸v Un¸mÀ«vsaâneqsS Cu ]²Xn \S¸nÂ
hcp¯p¶p.

Xt±ikzbw`cWkvYm]\§ fpsS ]¦v

· JmZn sXmgnemfnIÄ¡ nSbn ]²Xnsb Ipdn¨v t_m[hXvIcWw \S¯pI.


· JmZn sXmgnemfnIsf KVIC bpambn _Ôs¸Sp¯nsImSp¡ pI
· JmZn sXmgnemfnIsf apgph³ kvIoan AwKam¡ pI
· {Kmak` hgn Aht_m[hpw NÀ¨bpw \S¯pI.

]²Xn kwtbmP\w
JmZn sXmgnemfnIsf apgph³ kvIoan AwK§ fm¡ pIbpw aäv kzbw sXmgnÂ
KpWt`mIvXm¡ Ä¡ v hnhn[ C³jqd³kv kvIoan AwK§ fm¡ pIbpw BbXn\pÅ
s{]mPIvSpIÄ Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²XnbpsS `mKam¡ pIbpw sN¿pI.

138
5. ]²XnbpsS t]cv : JmZn taJebnse sXmgnemfnb¡v v
hÀ¡ v sjU'v]²Xn (Workshed scheme foor Khadi Artisans)
BapJw
hÀ¡ v sjUv ]Wnbm³ [\klmbw \ÂIp¶XneqsS JmZnbnse ]ncn s\bv¯v
sXmgnemfnIfpsS hnIk\¯n\mbnWv Cu ]²Xn \nehn h¶Xv.

^­v
20 NXpc{iaoäÀ hÀ¡ v sjUv \nÀ½n¡ p¶Xn\mbn Gähpw IqSnbXv 25000 cq]
Asæn hÀ¡ v sjUnsâ sNehnsâ 75%. 5 apX 15 t]cS§ p¶ JmZn
sXmgnemfnIfpsS {Kq¸n\pw Cu ]²Xn {Kq¸v hÀ¡ v sjUv \nÀ½n¡ mw. 15 NXpc{i
aoäÀ hcp¶ sjUn\v 15000 cq] Asæn \nÀ½mW sNehnsâ 75 % e`nbv¡ pw.

\nÀÆlW kvYm]\w
JmZn & hntÃPv C³Ukv{Sokv I½oj³

e£ y§ Ä
tPmen sN¿p¶Xn\mbpÅ ASnkvYm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pI

KpWt`mIvXm¡ Ä
JmZn taJebn tPmen sN¿p¶ _n.]n.F hn`mK¯nse sXmgnemfnIÄ

\nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
]²Xn \S¯n¸n\mbn Hcp JmZn kvYm]\s¯ sXcsª Sp¡ p¶p. Cu
kvYm]\w KpWt`mIvXm¡ fpsS enkväv KVIC kwkvYm\ UbdIvStdän IqSn KVIC
bv¡ v \ÂIp¶p. enkvänt\msSm¸w Hmtcm At]£ IcptSbpw s{]mt¸mkÂ
\ÂtI­XmWv. KVIC bpsS [\Imcy hn`mKw s{]mt¸mk ]cntim[n¨v
AÀlcmsW¶v t_m[ys¸«m 50% ]Ww BZyw \ÂIp¶XmWv. sjUnsâ ]Wn
]qÀ¯nbmbXn\v tijw KVIC kwkvYm\ UbdIvStdäv km£ ys¸Sp¯nbm _m¡ n
XpI \ÂIp¶XmWv.

Xt±ikzbw`cWkvYm]\§ fpsS ]¦v

· AÀlcmb sXmgnemfnIsf sXcsª Sp¡ phm³ \nÀÆlW kvYm]\§ sf


klmbn¡ pI.
· {Kamk`bn NÀ¨ \S¯pI

]²Xn kwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn X¿mdm¡ pt¼mÄ Sn. kvIow.
NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ Ww. hnShpIÄ \nI¯p¶Xn\pÅ ]²XnIÄ Xt±ikzbw`cW
]²Xnbn DÄs¸Sp¯Ww.

139
6. ]²XnbpsS t]cv: JmZn hyhkmb¯ntâbpw
sXmgnemfnIfptSbpw DXv]mZ\£ aX hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pw
aXvkcm[njvTnXam¡ p¶Xn\pw th­nbpÅ ]²XnIÄ
( Scheme for enhancing productivity and competitiveness
of Khadi industry and Artisan)

BapJw
JmZn hyhkmbs¯ IqSpXÂ DXv]mZ\£ ahpw
aXv k cm[njv T nXhpam¡ p¶Xn\mbn cmPys¯ GItZiw 200 Hmfw JmZn
kvYm]\§ fpsS ka{Kamb hnIk\¯n\mbn cq]w sIm­ ]²XnbmWnXv.

[\klmbw

BsI ]²Xn Kh¬saâ v kvYm]\w


XpI

1 NÀ¡ Ifpw XdnIfpw amän 12 e£ w 75% 25%


kvYm]n¡ p¶Xn\v 9 e£ w 3 e£ w

SC/ST hn`mK¯n\v 90% 10%


10.8 e£ w 1.2 e£ w

2 hmÀ¸n\v th­nbpÅ skÀÆokv 9 e£ w 75% 25%


skâÀ 6.75 e£ w 2.25 e£ w

SC/ST hn`mK¯n\v 90% 10%


8.10 e£ w .9 e£ w

3 s{]UIvSv sUhe¸vsaâ v, 2 e£ w 75% 25%


Unssk³ CâÀsh³j³& 1.5 e£ w 50 e£ w
]m¡ nwKv (Hcp kvYm]\¯n\v)

SC/ST hn`mK¯n\v 90% 10%


1.8 e£ w .2 e£ w

4 hn]Wn hn]peoIcWw 8 e£ w 90% 10%


(Hcp kvYm]\¯n\v) 7.20 e£ w .80 e£ w

5 I¸mknän _nÂUn§ v sajÀkv 5 e£ w 90% 10%


(Hcp kvYm]\¯n\v) 4.5 e£ w .50 e£ w

6 dnt¸mÀ«nwKv, tUmIypsaânwKv 1 e£ w 100%


(Hcp kvYm]\¯n\v) 1 e£ w

140
]²Xn \nÀÆlWw
KVIC \ntbmKn¨ t\mUÂ Hm^okdmWv ]²Xn \S¯n¸n\v taÂt\m«w
hlnbv¡ p¶Xv.

e£ y§ Ä
· hn]Wnb[njvTnXhpw, em`Ichpamb DXv]¶§ Ä D­m¡ nbpw,
ImelcWs¸« sajn\dnIÄ amänbpw, \nehnepÅ sajn\dnIÄ ]pXp¡ nbpw
JmZn sXmgnemfnIÄ¡ pw kÀÆokv s{]msshtUgvkn\pw sXmgn Dd¸p
hcp¯pIbpw, JmZn taJesb IqSpXÂ aXvkcm[njvTnXhpam¡ pI.
· JmZn taJebnse \nÀ½mWw, hnXcWw, {]NcWw XpS§ nb taJeIfnÂ
Bhiym\pkcWamb klmbw \ÂIpI
· hn]W\ amÀ¤§ Ä hÀ²n¸n¡ m³ Bhiyamb t{]mXvkml\w \ÂIpI
· XpWn \nÀ½mWw hscbpÅ L«§ fmWv Cu ]²XnbpsS Iogn hcp¶Xv.

Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v


· kvIoans\ Ipdn¨pÅ Aht_m[w KpWt`mIvXm¡ Ä¡ v \ÂIpI.
· apgph³ BfpItfbpw kvIoan DÄs¸Sp¯p¶Xn\pÅ ]cn]mSnIÄ
Bkq{XWw sN¿pI.
· {Kmak`Ifn kvIow NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI.

]²XnkwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn X¿mdm¡ pt¼mÄ Sn. kvIow
NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ n hnShpIÄ \nI¯p¶Xn\v Xt±ikzbw`cW kvYm]\
Xe¯n ]²XnIÄ BhnjvIcn¡ pI.

MSME a{´meb¯nsâ ]²XnIÄ


7. ]²XnbpsS t]cv :kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä¡ mbn
¢kväÀ hnIk\ ]cn]mSn(Micro & Small Enterprises
Cluster Development Programme)(MSE-CDP)
BapJw
kq£ vahpw sNdpXpamb kwcw`§ fpsS DXv]mZ\£ aXbpw, Imcy£ aXbpw
hÀ²n¸n¨v hyhkmb§ sf IqSpX aXvkcm[njvTnXam¡ p¶Xn\mWv ¢kväÀ hnIk\
kao]\w MSME a{´mebw kzoIcn¨ncn¡ p¶Xv. Häbv¡ p \n¡ p¶Xnt\¡ mÄ
Iq«mbvabneqsS sN¿pt¼mÄ _m¦pIÄ AkwkvIrX hkvXp¡ fpsS \nÀ½mXm¡ Ä ,
I¨hS¡ mÀ apXembhsc IqSpXembn BIÀjn¡ phm\pw Imcy£ aX
hÀ²n¸n¡ phm\pw km[n¡ pw.

^­v
· UbKvt\mÌnIv ÌUn þ Gähpw IqSnbXv 2.50 e£ w cq]
· tkm^väv CâÀsh³j³ þ Gähpw IqSnbXv 25 e£ w cq]. CXn 75%

141
Kh¬saâ v hnlnXw
· CFC kvYm]n¡ pI þ Gähpw IqSnbXv 15 tImSn cq]. CXn 70%
Kh¬saâ v hnlnXw

\nÀÆlW kvYm]\§ Ä
{]hr¯n \nÀÆlW kvYm]\w

1 UbKvt\mÌnIv ÌUn MSME a{´meb¯nsâ Hm^okv


kwkYm\ Kh¬saâ v, kq£ a sNdpInS
2 tkm^väv CâÀsh³j³ kwcw`§ fpsS hnIk\¯n\mbpÅ tZiob
A´ÀtZiob kvYm]\§ Ä.
3 CFC kvYm]n¡ pI

4 ASnkvYm\ kuIcy kwkYm\ Kh¬saâ v GP³knIfn Cu


hnIk\w ]²Xn ap³]cnNbapÅ GP³knIÄ

e£ y§ Ä
· ]pXnb b{´§ Ä kvYm]n¡ pIbpw hnZKvZX, KpWta³a, hn]Wn, aqe[\w,
XpS§ nbh Dd¸phcp¯n kq£ a sNdpInS kwcw`§ fpsS kpkvXncXbpw
hfÀ¨bpw t{]mXvkmln¸n¡ pI.
· kzbw klmb kwL§ fpsS I¬tkmÀjyw, \nehnepÅ
Atkmkntbj\pIsf iIvXns¸Sp¯pI hgn kq£ a sNdpInS kwcw`§ fpsS
I¸mknän hÀ²n¸n¡ pI
· ASnkvYm\ kuIcy§ Ä hnIkn¸n¡ pI
· tIma¬ s^knenän skâdpIÄ kvYm]n¡ pI

KpWt`mIvXm¡ Ä
kq£ sNdpInS bqWnäpIfpsS ¢kvädpIÄ

GsäSp¡ mhp¶ {]hr¯nIÄ


· UbKvt\mkvänIv ÌUn
· kmt¦XnI hnZy e`yam¡ pI
· b{´ \nÀ½mXm¡ fn \n¶pw sXmgnemfnIfnte¡ v b{´§ Ä F¯n¡ pI
· tIma¬ s^knenän skâdpIÄ kvYm]n¡ pI
· dntkÀ¨pIÄ kwLSn¸n¡ pI
· hÀ¡ v tjm¸pIÄ, skan\mdpIÄ, ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ ]T\bm{XIÄ
F¶nh kwLSn¸n¡ pI

At]£ nt¡ ­­ hn[w


CXnsâ At]£ IÄ MSME-DI bpsS Hm^okn kaÀ¸n¡ Ww. kvänbdnwKv
I½än ]cntim[n¨v AÀlambXv sXcsª Sp¡ p¶XmWv.

142
Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v
· ¢ÌdpIÄ Xncsª Sp¡ m³ klmbn¡ pI
· ¢kvädnsâ t\«§ sf Ipdn¨v t_m[hXvIcWw \S¯pI
· ¢kvädnsâ icnbmb \S¯n¸n\mbn XpSÀ¨bmb CSs]S \S¯pI
· FÃmhtcbpw ¢kvädn DÄsImÅn¨p F¶v Dd¸p hcp¯pI.
· {Kmak`bn kvIoapIÄ NÀ¨bv¡ pw AhtemI\¯n\pw hbv¡ pI

]²XnkwtbmP\w
Xt±ikzbw`cWkv Y m]\¯nsâ kzbwsXmgn ]²XnIfpambn
GtIm]n¸n¡ pI. kvIoapIÄ ]²XnimJbn DÄs¸Sp¯pI.

8. ]²XnbpsS t]cv : kq£ a sNdpInS am\p^mIvNdnwKv


kwcw`IÀ¡ pw, IbäpaXn¡ mÀ¡ pw th­­n hn]Wn
hnIk\ klmbw (Market Development Assistance)
BapJw
tZiob Xe¯nepw A´ÀtZiob Xe¯nepw ]pXnb hn]WnIÄ Is­¯n
bqWnänsâ kpkvYncX Dd¸p hcp¯p¶ ]²XnbmWnXv.

^­v
Cu ]²Xn {]Imcw Xmsg ]dbp¶ Imcy§ Ä¡ mWv ^­v \ÂIp¶Xv.

· A´ÀtZiob hn]W\ tafIfnepw, FIvkn_nj\pIfnepw kq£ a sNdpInS


\nÀ½mW kwcw`IÀ¡ v ]s¦Sp¡ p¶Xn\pÅ sNehv.
· Hmtcm taJebnepw {]tXyIw hn]Wn ]T\§ Ä \S¯p¶Xn\pÅ sNehv
· h¬ ssSw cPnkvt{Sjsâ sNehnsâ 75% Dpw, BZy aq¶v hÀj§ fn _mÀ
tImUnwKn\p th­n GSI bn ASt¡ ­ ^oknsâ 75% Dpw e`nbv¡ pw.

k_vknUn \nc¡ v

· hnam\ bm{Xm sNehnsâ 75% Dpw kvYe¯nsâ hmSIbpsS 50% Dpw


k_vknUnbmbn e`nbv¡ pw. (Gähpw IqSnbXv Hcp bqWnän\v 1.25 e£ w cq])
· kv{Xo kwcw`IÀ, SC/ST F¶nhÀ¡ v hnam\ bm{Xm sNehnsâ 100% Dpw
kvYe¯nsâ hmSIbpsS 100% Dpw e`nbv¡ pw.

\nÀhlW kvYm]\w-
sUhev¸vsaâ v I½ojWÀ(MSME)

e£ y§ Ä
· ]pXnb hn]WnIÄ Is­¯p¶Xn\pw hn]Wn hnIkn¸n¡ p¶Xn\pw kq£ a
sNdpInS IbäpaXn¡ msc klmbn¡ pI.
· A´ÀtZiob hn]W\ tafIfnepw, FIv k n_nj\pIfnepw MSME

143
C³UybpsS IognepÅ kvämfpIÄ kq£ a sNdpInS \nÀ½mW kwcw`IcpsS
]¦mfn¯w hÀ²n¸n¡ pI.
· kq£ a sNdpInS \nÀ½mW kwcw`§ fpsS IbäpaXn hÀ²n¸n¡ pI
· _mÀ tImUnwKv D]tbmKn¡ p¶Xnsâ BhiyIX P\§ sf
t_m[ys¸Sp¯pI.

KpWt`mIvXm¡ Ä
· A´ÀtZiob hn]W\ tafIfnepw, FIvkn_nj\pIfnepw kq£ a sNdpInS
\nÀ½mW kwcw`IÀ¡ v ]s¦Sp¡ p¶Xn\v.
· hyhkmb UbdIvStdän \n¶pw kvYnc cPnkvt{Sj\pÅ kwcw`IÀ
· DXv]¶§ fpsS hnXcWhpw, tafbpsS Xoapw kvYe e`yXbpa\pkcn¨mWv
bqWnäpIsf Xncsª Sp¡ p¶Xv.
· hÀj¯n Hcp {]mhiyw am{Xsa Hcp bqWnän\v hn]W\ tafIfnÂ
]s¦Sp¡ m³ km[n¡ pIbpÅq.
· Hcp bqWnän \n¶v HcmÄ¡ v am{Xsa hnam\bm{X¡ v [\klmbw e`nb¡ q.

sNehn\pÅ [\klmbw/ sNehmb XpI In«p¶Xn\pÅ \S]Sn {Iaw


At]£ MSME-DI Hm^okv hgn DC(MSME) Hm^okn kaÀ¸n¡ Ww.
At]£ tbmsSm¸w PnÃmhyhkmb tI{µ¯n SSI cPnkvt{Sjsâ tcJIfpw
kvYe¯nsâ hmSIbpsS 50% tafIfn ]s¦Sp¡ p¶hcpsS ]mkvt]mÀ«nsâ
tIm¸nbpw SC/ST/ kv{Xo kwcwIcmsW¦n bqWnänsâ DSakvYX sXfnbn¡ p¶
kÀ«n^nt¡ äpw lmPcm¡ Ww.

tafbn ]s¦Sp¯v h¶Xn\v tijw _nÃpIfpsS tIm¸n , Xncn¨p h¶Xn\v


tijapÅ ]mkvt]mÀ«nsâ tIm¸n, hnam\bm{Xm Sn¡ änsâ HdnPn\ tIm¸n, ^oUv
_m¡ v dnt¸mÀ«v XpS§ nbhbpw kaÀ¸n¡ Ww. [\klmb¯n\pÅ At]£
C³Uybnse¯n Hcp amk¯n\pÅn kaÀ¸n¡ Ww.

Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· Cu ]²Xnsb Ipdn¨v kwcw`IÀ¡ v Adnhv sImSp¡ pI.
· hn]W\ tafIfn ]s¦Sp¡ p¶Xn\v t{]mXvkmln¸n¡ pI
· {Kmak`Ifn kvIow NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI

]²XnkwtbmP\w
Xt±ikzbw`cWkv Y m]\¯nsâ aäv kzbwsXmgn ]²XnIfpambn
GtIm]n¸n¡ pI. ]²XntcJbn Sn.kvIow DÄs¸Sp¯pI.

9. ]²XnbpsS t]cv : sNdpInS kwcw`§ Ä¡ v ISO 9000/ ISO


14001/HACCP kÀ«n^n¡ äv In«p¶Xn\pÅ [\klmbw
(ISO 9000/ISO 14001/HACCP reimbursement scheme)
BapJw
sNdpInS hyhkmb§ sf IqSpXÂ aXvkcm[njvTnXam¡ p¶Xn\v KpWta³a

144
hÀ²n¸n¨v anI¨ kmt¦XnIhnZy D]tbmKn¡ phm\pw kwcw`Isc {]m]vXcm¡ m\pamWv
Cu ]²Xn \nehn h¶Xv. ISO 9000/ISO 14001/HACCP kÀ«n^n¡ äpIÄ
e`nbv¡ p¶ bqWnäpIÄ¡ v Cu ]²Xn hgn [\klmbw e`nbv¡ p¶p.

^­v
ISO 9000/ISO 14001/HACCP bqWnäpIÄ¡ v sNehnsâ 75% Gähpw IqSnbXv
75,000 cq] hsc e`nbv¡ pw.

\nÀÆlW kvYm]\w
sUhe¸vsaâ v I½ojWÀ (MSME) an\nkv{Sn Hm^v MSME, Kh¬saâ v Hm^v
C³Uy

KpWt`mIvXm¡ Ä
kvYncw cPnkvt{Sj³ e`n¨ kvtamÄ kvsIbn / B³knedn/ ssS\n/ kvamÄ
kvsIbn kÀÆokv _nkn\Êv FâÀss{]kkv bqWnäpIÄ

Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· ISO 9000/ISO 14001/HACCP kÀ«n^n¡ äv In«nbmepÅ t\«§ sf Ipdn¨v
kwcw`Isc t_m[ys¸Sp¯pI
· kÀ«n^n¡ äv Ffp¸¯n e`nbv¡ phm³ ]© mb¯n \n¶pw CSs]SepIÄ
\S¯pI.
· AÀlcmb FÃm kwcw`IÀ¡ pw Sn.kv I oan sIm­ph¶p F¶v
Dd¸phcp¯pI.
· Kmak`Ifn NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI

]²XnkwtbmP\w
Xt±ikzbw `cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn X¿mdm¡ pt¼mÄ Sn. kvIow
hnebncp¯n ]²Xn tcJbpsS `mKam¡ pI.

10. ]²XnbpsS t]cv:kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä¡ mbn


s{IUnäv Kymcân ^­v

BapJw
kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä t\cnSp¶ {]iv\§ fnsem¶mWv anXamb
]cni\nc¡ n AXymhiy kab¯v th­{X tem¬ e`nbv¡ m¯Xv. Cu
kwcw`§ fpsS A\nivNnXmhkvYbpw CuSnsâ A`mhhpw Cu kwcw`Isc
temWn\mbn ]cnKWn¡ p¶Xn \n¶v _m¦pImsc hne¡ p¶p. CXns\mcp
]cnlmcambmWv CuSnÃmsX kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä¡ v hmbv ]
e`yam¡ p¶Xn\mbn Zn s{IUnäv Kymcân ^­v kvIow t^mÀ ssat{Im & kvtamÄ
FâÀss{]kkv \nehn h¶Xv.

^­v
145
C³Uym Kh¬saâpw , knUv_nbpw 4:1 F¶ A\p]mX¯n 1906.55 tImSn
cq]bpsS tImÀ¸kv ^­­v 2010 amÀ¨n cq] hXvIcn¨n«p­­v.

\nÀÆlW kvYm]\w
Zn s{IUnäv Kymcân ^­v {Skväv kvIow t^mÀ ssat{Im & kvtamÄ
FâÀss{]kkv (MSME a{´mebhpw SIDBI bpw tNÀ¶v \nÀ½n¨ {Skväv )

e£ yw
CuSnÃmsX kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä¡ v hmbv] e`yam¡ pI

KpWt`mIvXm¡ Ä
kq£ a sNdpInS kwcw`§ Ä

^okv
{Skvän\v sImSpt¡ ­­ ^okv

5 e£ ¯n\v apIfnÂ
h¬ ssSw Kymcân ^o : 1.5%
B\ph kÀÆokv ^o : 0.75%

5 e£ w hsc :
h¬ ssSw Kymcân ^o : 1%
B\ph kÀÆokv ^o : 0.5%

Kymcân IhÀ
A\phZn¨ tem¬ XpIbpsS 75% Kymcân IhÀ \ÂIpw. 5 e£ w hsc
temWpÅ bqWnäpIÄ¡ pw , kv{XoIÄ \S¯p¶ bqWnäpIÄ¡ pw 80% Kymcân IhÀ
e`nbv¡ pw.

Xt±ikzbw`cWkvYm]\¯nsâ ]¦v
· AÀlXs¸« FÃm sNdpInS kwcw`IÀ¡ pw s{IUnäv e`yam¡ n F¶v Dd¸v
hcp¯pI
· th­{X Aht_m[w \ÂIpI
· {Kmak`bn NÀ¨bv¡ v hbv¡ pI
· _m¦pIfpambn NÀ¨ \S¯pI

]²Xn kwtbmP\w
kvIoansâ hn`h t{kmXÊpIsf Ipdn¨pÅ hnhcWw Xt±ikzbw`cW
kvYm]\¯nsâ ]²Xn tcJbn DÄsImÅn¡ Ww. aäv kq£ a kwcw`§ Ä
Xt±ikzbw `cW kvYm]\¯nsâ `mKamWv.

146
an\nkv{Sn Hm^v lmâ n {Im^vävkv
11. ]²XnbpsS t]cv : _m_m kmln_v Awt_ZvIÀ lkvX
inÂ]v hnImkv tbmP\ (BAHVY)
1. BapJw
XoÀ¯pw AkwLSnX taJebmb IcIuie sXmgnemfnIsf Hcp IpS¡ ognÂ
sIm­­ph¶v kpkvXncXbnte¡ pw imIvXoIcW¯nte¡ pw \bn¡ pI F¶
Dt±yit¯mSp IqSnbmWv Cu ]²Xn 2000-þ01 Â XpS§ nbXv. Cu ]²Xnbv¡ v
{][m\ammbpw A© v LSI§ fp­­v.

1. kmaqlnI CSs]SÂ
2. b{´hXvIrX CSs]SÂ
3. hn]W\ CSs]SÂ
4. [\]camb CSs]SÂ
5. ¢kvädnsâ ASnkvYm\ kuIcyhnIk\ CSs]SÂ

2. ^­v
a kmaqlnI CSs]SÂ

· UbKvt\mkvänI v kÀtÆ, s{]PIvSv dnt¸mÀ«vX¿mdm¡ epw: 5 0 0


t]cpÅ Hcp ¢kvädn\v Gähpw IqSnbXv 1.50 e£ w cq]. 50%
XpI AUzm³kv Bbn \ÂIp¶p.
· sFUânän ImÀUv hnXcWw: Hcp ImÀUn\v 25 cq] h¨v
[\klmbw e`nbv¡ pw.

b bm{´nI CSs]SÂ
B[p\nI D]IcW§ fpsS hnXcWw Hcp SqÄ Inän\v 50 cq]
[\klmbw e`nbv¡ pw

Unssk³, kmt¦XnI hnZy hnIk\w, Hcp s{Sbn\nwKn\v 1,80,000 cq]


s{Sbn\nwKv (15 Znhks¯ s{Sbn\n§ n\v 30 [\klmbw e`nbv¡ pw.
IcIuie sXmgnemfnIÄ¡ v ]s¦Sp¡ mw)

c hn]W\ CSs]SÂ

a FIvkn_nj³ kwLSn¸n¡ pI þ 1,88,750

b ]cky¯n\mbpÅ klmbw þ sNehv 75: 25 F¶ A\p]mX¯nÂ


Kh¬saâpw NGObpw hlnbv¡ pw

147
c hn]W\ tI{µ§ Ä kvYm]n¡ pI Gähpw IqSnbXv 23 e£ w
(tI{µ kwkvYm\ IcIuie
tImÀ¸tdj³ , As]Ivkv klIcW
kwL§ Ä, IcIuie
sXmgnemfnIfpsS Iq«mbva, XpS§ nb
kvYm]\§ sfms¡ CXn\v AÀlcmWv)

d amÀ¡ äv kväUn SqÀ 4,00,000

e ka{Kamb Unssk³ , kmt¦XnI hnZy 10,00,000 s{Sbn\nwKv \S¯p¶Xn\v


hnIk\ ]cnioe\w (6 amkw [\klmbw e`nbv¡ pw.
ssZÀLyapÅ 50 IcIuie
sXmgnemfnIÄ¡ pÅ ]cnioe\w)

f ImÀ¸äv HgnsI aäv IcIuie 1,81,000


hkvXp¡ fpsS ]cnioe\w (4 amkw, 20
IcIuie sXmgnemfnIÄ)

g ImÀ¸äv ]cnioe\w (6 amkw, 40 5,75,000 (CXn 64,000


sXmgnemfnIÄ) Cw¹nsaân§ v GP³kn
hln¡ Ww.) Gähpw IqSnbXv
6,70,000 e`nbv¡ pw

h skan\mÀ & knwt]mknbw


kwLSn¸n¡ pI

i dntkˬv 5,00,000

j shbÀ lukpw, tIma¬ hÀ¡ v Gähpw IqSnbXv 1,00,000 cq].


sjUpw kvYm]n¡ pI

k kwcw`IX hnIk\ ]cnioe\§ Ä 2,00,000 cq]


kwLSn¸n¡ pI (20 IcIuie
sXmgnemfnIfpsS {Kq¸n\v)

d [\]camb CSs]SÂ
· amÀPn³ aWn
¢kväÀ sehenepÅ IcIuie hnZKvZcpsS Iq«mbvabv¡ v {]hÀ¯\ aqe[\w
sImSp¡ pI. Hcp sXmgnemfn¡ v 4000 cq] h¨v Gähpw IqSnbXv 5,00,000 cq] In«pw.

· ¢kväÀ amt\PÀ¡ pÅ Iqen


¢kvädnsâ A\pZn\ {]hÀ¯\§ Ä¡ mbpÅ tkh\¯n\v Hcp amkw 2756 cq]
h¨v 60 amkt¯¡ v e`nbv¡ pw.

148
· Cw¹nsaânwKv GP³knIÄ¡ pÅ \S¯n¸v sNehv
25 e£ w cq] hscbpÅ ]²XnIÄ \S¸nem¡ nbhÀ¡ v 1 e£ w cq]bpw, 25
e£ w cq]bv¡ v apIfn ]²XnIÄ \S¸nem¡ nbhÀ¡ v 1.5 e£ w cq]bpw
e`nbv¡ pw.
· ssKUnwKv & tamWnädn§ v I¬kÄ«³kn NmÀPv
I¬kÄ«³kn kÀÆokn\v klmbn¡ p¶ BÄ¡ v hÀj¯n Hcp e£ w cq]
h¨v A© v hÀjt¯¡ v 5 e£ w cq] [\klmbw e`nbv¡ pw.
· IcIuie sXmgnemfnIÄ¡ mbpÅ s{IUnäv Kymcân kvIow
tem¬ XpIbpsS 75 % Gähpw IqSnbXv 18.75 cq] [\klmbw e`nbv¡ pw.

e ¢kvädnsâ ASnkvYm\ kuIcy hnIk\w

· AkwkvIrX hkvXp¡ fpsS _m¦v D­­m¡ pI


c­vv tImSn cq] 3 XhWIfnembn e`nbv¡ pw.
· tIma¬ s^knenän skâdpIÄ D­m¡ pI
Gähpw IqSnbXv 60 e£ w cq] hsc [\klmbw e`nbv¡ pw.
· AHVY ]²Xnbn DÄs¸Sm¯ IbäpaXn¡ mÀ¡ pw/ kwcw`IÀ¡ pambpÅ
s^knenän skâdpIÄ

Kh¬saâpw, IbäpaXn¡ mÀ/ kwcw`IÀ 30:70 F¶ A\p]mX¯n sNehpIÄ


hln¡ Ww. Gähpw IqSnbXv 18,00,000 e£ w cq] {Kmâmbn Kh¬saân \n¶pw
e`nbv¡ pw.

\nÀÆlW kvYm]\w
Hm^okv Hm^v Zn sUhe¸vsaâ v I½ojWÀ (lmân{Im^väv)

e£ y§ Ä
· kmaqlnI CSs]SÂ

a Xncsª Sp¯ ¢kvädpIfn UbKvt\mkvänIv kväUn \S¯n


¢kvädns\ kpkvYnca¡ m³ Fs´Ãmw LSI§ Ä
BhiyamsW¶v ]cntim[n¡ pI.
b KpWt`mIvXm¡ sf kwLSn¸n¡ pI, KpWt`mIvXm¡ fpsS kzbw
klmb kwL§ Ä, {Xn^väv, s{IUnäv, ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ F¶nh
kwLSn¸n¡ pI.
c Xncn¨dnb ImÀUv hnXcWw sN¿pI

· b{´hXvIrX CSs]SÂ

a IcIuie sXmgnemfnIfpsS DXv]mZ\£ aX hÀ²n¸n¡ p¶Xn\mbn


B[p\nI D]IcW§ Ä hnXcWw sN¿pI
b hn]Wn¡ mhiyapÅ DXv]¶§ Ä \nÀ½n¡ pI
c \nehnepÅ ¢kvädnsâ AhkvY a\Ênem¡ pI
d ]pXnb D]IcW§ Ä, DXv]mZ\ {]{Inb XpS§ nbh hnIkn¸n¡ pI
e ]pXnb DXv]¶§ sf sSkväv amÀ¡ äv sN¿pI

149
f ]pXnb DXv]¶§ Ä¡ mbn ]cnioe\§ Ä kwLSn¸n¡ pI

· hn]W\ CSs]SÂ

a FIvkn_nj\pIÄ kwLSn¸n¡ pI
b C´y¡ v AI¯pw ]pd¯pw IcIuie DXv]¶§ sf Ipdn¨v
t_m[hXvIcWw \S¯pI.
c hn¸\ tI{µ§ Ä kvYm]n¡ pI
d CtX DXv]¶§ Ä DXv]mZn¸n¡ p¶ aäv kvYe§ Ä kµÀin¡ pI.
e D¸¶§ Ä¡ pw AkwkvIrX hkvXp¡ Ä¡ pw kvtämtdPv kvYew
e`yam¡ pI.
f kwcw`IXz KpW§ Ä hfÀ¯p¶Xn\v th­­n ]cnioe\
]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¡ pI.

· [\]camb CSs]SÂ
a {]hÀ¯\ aqe[\ klmb§ Ä
b \nÀÆlW kvYm]\§ Ä¡ v ¢kvädn tPmen sN¿p¶Xn\v kÀÆokv
NmÀPv \ÂIpI.
c ¢kväÀ amt\PÀamÀ¡ v thPv tIm]³tkj³ \ÂIpI.
d IcIuie sXmgnemfnIÄ¡ v CS\ne¡ mcsâ klmbanÃmsX tem¬
In«p¶Xn\pÅ kwhn[m\ap­m¡ pI.

· ASnkvYm\ kuIcy hnIk\w


a KpWta³abpÅ AkwkvIrX hkvXp¡ Ä anXamb hnebv¡ v
e`yam¡ pI
b tIma¬ s^knenän skâdpIÄ kvYm]n¡ pI
c tdm saäocnb _m¦v kvYm]n¡ pI
d IbäpaXn¡ mÀ¡ pw , kwcw`IÀ¡ pw DbÀ¶ b{´ kuIcy§ Ä
\ÂIpI.

KpWt`mIvXm¡ Ä
· NGOs , klIcW kvYm]\§ Ä, {Skvävkv
· {]ikvXamb kvYm]\§ Ä:þ bqWnthgvknän Un¸mÀ«vsaâ vkv, DRDAs,
EDIs apXembh
· tI{µ kwkvYm\ ssI¯dn/ IcIuie hnIk\ tImÀ¸tdj³
· NGO s^Utdj³, As]Ivkv skmsskän, SHG I¬tkmÀjyw , kwcw`I
I¬tkmÀjyw, IbäpaXn¡ mÀ
· skIvj³ 25 Iw]\n BIväv A\pkcn¨v cPnkväÀ sNbvXn«pÅ kvYm]\§ Ä

GsäSp¡ mhp¶ {]hr¯nIÄ


a kmaqlnI CSs]SÂ
· UbKvt\mkvänIv kväUn \S¯pI
· s{]mPIvSv dnt¸mÀ«vD­m¡ pI
· IcIuie sXmgnemfnIfpsS kzbw klmb kwL§ Ä D­m¡ pI.

150
· ]²XnbpsS Iogn hcp¶ IcIuie¡ mÀ¡ v sFUânän ImÀUv
\ÂIpI

b b{´]camb CSs]SÂ
B[p\nI D]IcW§ fpsS hnIk\hpw hnXcWhpw
· Unssk³, sSIvt\mfPn sUhe¸vsaâ v F¶nhbpsS ]cnioe\
]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¡ pI
· dntkÀ¨pIÄ kwLSn¸n¡ pI

c hn]W\ CSs]SÂ
· FIvkn_nj³ kwLSn¸n¡ pI
· ]cky§ Ä sImSp¡ pI
· hn¸\ tIµ§ Ä kvYm]n¡ pI
· aäv ¢kvädpIÄ kµÀin¡ pI/]T\bm{XIÄ kwLSn¸n¡ pI
· shbÀ luknwKv s^knenänbpw s]mXphmb hÀ¡ v sjUpw
D­m¡ pI
· kwcw`IXz hnIk\ ]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¡ pI

d [\]camb CSs]SÂ
· amÀPn³ aWn klmbw \ÂIpI
· ¢kväÀ amt\PÀ¡ v thPv tImw]³tkj³ \ÂIpI.
· \nÀÆlW kvYm]\§ Ä¡ v kÀÆokv NmÀPv \ÂIpI
· Bhiy¡ mÀ¡ v th­­ \nÀt±i§ fpw kwhn[m\§ fpw \ÂIpI
· IcIuie sXmgnemfnIÄ¡ v s{IUnäv Kymcân ]²XnbpsS
B\pIqey§ Ä e`yam¡ pI

e ¢kvädnsâ ASnkvYm\ kuIcy hnIk\w


· tdm saäocnb _m¦v kvYm]n¡ pI
· tIma¬ s^knenän skâÀ kvYm]n¡ pI
· AHVY ]²Xnbn DÄs¸Sm¯hÀ¡ pw D¶X\nehmcapÅ b{´
kwhn[m\ kuIcy§ Ä Hcp¡ n sImSp¡ pI.

\nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
AHVY ]²XnbnepÄs¸Sp¶Xn\v th­n Hm^okv Hm^v sUhe¸vsaâ v
I½ojWdnsâ (lmân{Im^vävkv) AwKoImcw In«nb kvYm]\§ fneqsSbmWv Cu
]²Xn \nÀÆln¡ p¶Xv. KpWt`mIvXm¡ fmb IcIuie sXmgnemfnIsf Cu
kvYm]\§ Ä Xncsª Sp¡ p¶p.

Xt±i kvYm]\§ fpsS ]¦v


· IcIuie taJeIfn {]mhoWyw sXfnbn¨n«pÅ BÄ¡ msc I­­p]nSn¨v
Cu ]²XnbpsS ]cn[nbn sIm­­phcnI.
· ]²Xn \S¯p¶ \nÀÆlW kvYm]\§ fpambn BfpIsf
_Ôs¸Sp¯ns¡ mSp¡ pI.

151
· ]²XnbpsS I,cy£ aamb \S¯n¸n\v Hmtcm L«¯nepw CSs]SpI.
· ]²Xn {]hÀ¯\w {Kmak` NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ Ww

]²Xn kwtbmP\w
{]hÀ¯\§ Ä Xt±ikzbw `cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn tcJbnÂ
DÄs¸Sp¯pI. aäv kzbwsXmgn ]²XnIfpambn kwtbmPn¸n¡ pI.

kvIow-þan\nkv{Sn Hm^v ^pUv t{]mkÊnwKv C³Ukv{Sokv


12. ]²XnbpsS t]cv : `£ ykwkvIcW taJebnÂ
ASnkvYm\ kuIcy hnIk\w
1. BapJw
ASnkvYm\ kuIcyanÃmbvabmWv ImÀjnI/`£ y taJeIfnse Gähpw
{][m\ {]iv\w. CXn\p ]cnlmcambn an\nkv{Sn Hm^v ^pUv t{]mkÊnwKv C³Ukv{Sokv
aq¶v ]²XnIÄ¡ v cq]w sImSp¯p.
· saKm ^pUv ]mÀ¡ v
· Iim¸pimeIfpsS B[p\nI hXvIcWw
· tImÄUv sNbn³(ioXnIcW irwJe), hmeyq AUnj³ (aqeyhÀ²\
DXv]¶§ Ä), `£ W km[\§ Ä tISpIqSmsX kq£ n¡ p¶Xn\pÅ
kuIcy§ Ä

2. ^­v
· saKm^pUv ]mÀ¡ v
Gähpw IqSnbXv 50 tImSn cq] Asæn ]²Xn sNehnsâ 50% BWv Hcp
saKm ^pUv ]mÀ¡ v XpS§ phm\mbn e`nbv¡ p¶Xv.
· ^pUv ]mÀ¡ v
Gähpw IqSnbXv 4 tImSn cq] Asæn ]²Xn sNehnsâ 25% BWv Hcp ^pUv
]mÀ¡ v XpS§ phm\mbn e`nbv¡ p¶Xv.
· tImÄUv sNbn³(ioXnIcW irwJe), hmeyq AUnj³(aqeyhÀ²\
DXv]¶§ Ä),`£ W km[\§ Ä tISpIqSmsX kq£ n¡ p¶Xn\pÅ ]²Xn.
b{´ kwhn[m\§ Ä¡ pw D]IcW§ Ä¡ pambn th­n hcp¶ XpIbpsS 50%
Asæn Gähpw IqSnbXv 10 e£ w cq].
· Iim¸pimeIfpsS B[p\nI hXvIcWw
]²Xn sNehnsâ 50% Asæn Gähpw IqSnbXv 15 tImSn cq] Hmtcm
s{]mPIvSn\pw e`nbv¡ p¶XmWv.

3. \nÀÆlW kvYm]\w
an\nkv{Sn Hm^v ^pUv t{]mkÊnwKv C³Ukv{Sokv.

4. e£ y§ Ä

152
saKm^pUv ]mÀ¡ v :

· cmPys¯ Xncsª Sp¯ ¢kvädpIfn ^pUv t{]mkÊnwKv ASnkvYm\


kuIcy§ Ä hnIkn¸n¡ pI.
· ImÀjnI DXv]¶§ fpsS aqeyhÀ²\ t{]mXvkmln¸n¡ pI.
· Hmtcm ¢kvädnepw AkwkIrX hkvXp¡ fpsS e`yX Dd¸p hcp¯pI.
· ]pXnb kmt¦XnI hnZy t{]mXvkmln¸n¡ pI.

tImÄUv sNbn³(ioXnIcW irwJe), hmeyq AUnj³(aqeyhÀ²\


DXv]¶§ Ä),`£ W km[\§ Ä tISpIqSmsX kq£ n¡ p¶Xn\pÅ ]²Xn:

· ka{Kamb ASnkvYm\ kyIcy§ Ä Hcp¡ n sImSp¡ pI


· DXv]mZIsc hn]Wnbpambn kvYncambn _Ôs¸Sp¯n sImSp¡ pI.

Iim¸pimeIfpsS \hoIcWw:

· Iim¸pimeIfnse amen\y§ Ä \à coXnbn kwkvIcn¡ pI


· Iim¸v imeIfpsS ASnkvYm\ kuIcy hnIk\w

5. KpWt`mIvXm¡ Ä:

· saKm^pUv ]mÀ¡ v :
Xncsª Sp¯ ¢kvädpIÄ

· tImÄUv sNbn³(ioXnIcW irwJe), hmeyq AUnj³(aqeyhÀ²\


DXv]¶§ Ä),`£ W km[\§ Ä tISpIqSmsX kq£ n¡ p¶Xn\pÅ ]²Xn.
ss{]häv/]»nIv Øm]\§ Ä

· Iim¸pimeIfpsS \hoIcWw
PPP tamUenemWv \S¸nem¡ p¶Xv.

6 Xt±i kzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· Iim¸pimeIfnse amen\y \nÀ½mÀÖ\ ]cn]mSn Cu ]²Xnbpambn sN¿pI
· Iim¸pimeIfpsS B[p\nI hXvIcW¯n\pÅ ]cn]mSn ]© mb¯v
Xe¯n \S¸nem¡ pI.
· kvYm]\§ sf kvIoan DÄs¸Sp¯p¶Xn\v th­ Aht_m[hpw Adnhpw
{]Zm\w sN¿pI.
· kvIoan DÄs¸Sp¯mhp¶ FÃm kvYm]\§ tfbpw DÄs¸Sp¯n F¶v Dd¸v
hcp¯pI.
· {Kmak`Ifn kvIow NÀ¨bv¡ pw AhtemI\¯n\pw hnt[bam¡ pI.

7 ]²Xn kwtbmP\w
Xt±ikzbw`cWkvYm]\¯n\pÅnse `£ ykwkvIcW kvYm]\§ Ä ]²Xn

153
Bkq{XW¯n NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ Ww. Xt±ikzbw`cWkvYm]\¯nsâ
A\nhmcyamb NpaXeIÄ kvIoapambn _Ôs¸Sp¯n hnShv \nI¯p¶Xn\pÅ
s{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ n \S¸nem¡ pI.

13. ]²XnbpsS t]cv : a\pjyiIvXn hnIk\w


(Human Resource Development)
1. BapJw
hfÀ¶v hnIkn¨psIm­ncn¡ p¶ Hcp hyhkmbamWv ^pUv t{]mkÊnwKv
AXpsIm­v Xs¶ ]cnioe\w kn²n¨ hnZKvZcmb ]cnioeIcpw, kwcw`Icpw,
kmt¦XnI hnZKvZcpw hnZKvZ tPmen¡ mcpsams¡ D­mth­Xv Cu hyhkmb¯nsâ
BhiyamWv. {Kma§ fnte¡ pw `£ y kwkvIcW hyhkmbw hym]n¸n¡ pI F¶
e£ yt¯msSbpÅ ]²XnbmWv a\pjyiIvXn hnIk\w. CXn\v {][m\ambpw c­v
LSI§ fp­v.

· ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ


· kwcw`IXz hnIk\ ]cn]mSn(C.Un.]n)(]cnioe\ Imebfhv-þ BdmgvN,
]cnioe\mÀ°nIÄ-þ 25)

2. ^­v
· ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ
b{´kwhn[m\§ fpw D]IcW§ fpw hm§ m³ 4 e£ w cq]bpw {]hÀ¯\
aqe[\ambn 2 e£ w cq]bpw Hcp ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ XpS§ m\mbn
e`nbv¡ pw.

· C.Un.]n
Hcp C.Un.]n bv¡ v c­v e£ w cq]

3. \nÀÆlW kvYm]\w
an\nkv{Sn Hm^v ^pUv t{]mkÊnwKv

4. e£ y§ Ä
1. ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ

· {KmaoW kwcw`IXzw(dqd FâÀ{]tWÀjn¸v) t{]mXvkmln¸n¡ pI


· {KmaoW taJebn e`yambn«pÅ AkwkvIrX hkvXp¡ Ä
D]tbmKn¨v kwcw`§ Ä hfÀ¯nsbSp¡ pI.

2. C.Un.]n.(BdmgvN \o­v

· ]cnioe\mÀ°nIsf `£ ytaJebn A[njvTnXamb hyhkmb§ Ä


XpS§ m³ {]m]vXam¡ pI.

154
5. KpWt`mIvXm¡ Ä

· ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ


tI{µ,kwkvYm\ Kh¬saâ v kvYm]\§ Ä, ]cnioe\ kvYm]\§ Ä,
sF.SnsF, F³.Pn.H, klIcW kvYm]\§ Ä

· C.Un.]n.

tI{µ/kwkvYm\ Kh¬saâ v kvYm]\§ Ä,dntkÀ¨v hnIk\ kvYm]\§ Ä,


bqWnthgvknäokv, F³.Pn.H

6 Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦v


· ]© mb¯v ASnkvYm\¯n ^pUv t{]mkÊnwKv & s{Sbn\nwKv skâÀ
kvYm]n¡ pI.
· aäv kvYe§ fn h¨v \S¯p¶ ]cnioe\§ fn ]s¦Sp¡ phm³ P\§ sf
t{]mXvkmln¸n¡ pI.
· CXpambn _Ôs¸« kzbwsXmgn At]£ Isc apgph³ ]cnioe\w \ÂIn
{]m]vXcm¡ pI.
· {Kak`bn NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI.

7 ]²XnkwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ kzbwsXmgn ]²Xnbpambn Sn. kvIow
kwtbmPn¸n¡ Ww.

kvIow-þan\nkv{Sn Hm^v sSIvkväbnÂkv


14. ]²XnbpsS t]cv : ka{Kamb sshZKvZy hnIk\ ]²Xn
(Integrated skill Development scheme for the textiles and
apparel sector including jute & Handicrafts)
1. BapJw
XpWnhyhkmb¯nse hnZKvZ sXmgnemfnIfpsS Ipdhv \nI¯p¶Xn\v th­n
IqSpXÂ ]cnioe\w \ÂIn IqSpXÂ BfpIsf XpWn hyhkmb¯nte¡ v
BIÀjn¸n¡ pIbWv Cu ]²Xn hgn e£ yanSp¶Xv.

2. ^­v:
239.70 tImSn cq] 2 hÀjs¯ hnZKvZ ]cnioe\¯n\mbn amän h¨ncn¡ p¶p.

3. \nÀÆlW kvYm]\w:
sSIvssÌÂ a{´mebw

4. e£ y§ Ä

155
· IqSpXÂ BÄ¡ msc Cu hyhkmb¯nte¡ v BIÀjn¨v hyhkmbs¯
IqSpXÂ aXvkcm[njvTnXam¡ pI.
· hyhkmb¯nsâ Bhiy¯n\v A\pkcn¨v BÄ¡ msc ]cnioen¸ns¨Sp¡ pI.
· anI¨ ]cnioeIcpsS Iq«mbva D­m¡ pI.

5. KpWt`mIvXm¡ Ä
5 hÀjw sIm­v 26.75 e£ w t]À¡ v ]cnioe\w \ÂIm³ Dt±in¡ p¶p.

6. Cu ]²XnbpsS Iogn hcp¶ hyhkmb§ Ä


· XpWn
· IcIuiew
· ssI¯dn
· NWw
· ]«p\q ]pgp hfÀ¯Â

7. GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯\§ Ä


Hmtcm hyhkmb taJebv¡ pw Bhiyamb ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ
kwLSn¸n¡ mw.

Xmsg ]dbp¶ {][m\s¸«]cnioe\ ]cn]mSnIfmWv Cu ]²Xn hgn \S¸nem¡ pI

· ASnkvYm\]cnioe\w
· sshZKvZy hnIk\ ]cnioe\w
· ]pXnb kmt¦XnIhnZyIsf Ipdn¨pÅ ]cnioe\w
· ]cnioeIÀ¡ mbpÅ ]cnioe\w
· amt\Pvsaâ v sshZKvZyw
· kwcw`IXz hnIk\w

8. \nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
\nehn sSIv s sÌ a{´mebhpambn _Ôs¸«v {]hÀ¯n¡ p¶
kvYm]\§ fpw PPP amXrIbn kzImcy taJebpsS ]¦mfn¯hpw Cu ]²Xn
\S¸n hcp¯m³ D]tbmKn¡ p¶p.

9. Xt±i kzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· ]cnioe\¯n ]s¦Sp¡ m³ XmXv]cyapÅ BfpIsf I­p]nSn¨v ]cnioe\w
sImSp¡ p¶ kvYm]\hpambn _Ôs¸Sp¯n sImSp¡ pI.
· ]²lfbpsS Imcy£ aamb \S¯n¸n\v th­n Hmtcm L«¯nepw CSs]SpI.
· ]cnioe\w Ignª hÀ¡ v Cu taJebnse sXmgn ZmXm¡ fpsS hnhcw
\ÂIpI
· {Kmak`Ifn NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI

10. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS kzbwsXmgn ]²XnIfpambn Sn.kvIow

156
kwtbmPn¸n¡ Ww.

15. ]²XnbpsS t]cv : ka{Kamb sSIvssÌ ]mÀ¡ n\pÅ


]²Xn (scheme for integrated textile park)
1. BapJw
A¸mc ]mÀ«v t^mÀ FIvt]mÀ«v kvIow (APES) Dpw sSIvssÌÂkv skâÀ
C³{^mkv{SIvNÀ sUhe¸vsaâ v kvIow (TCIDS) Dpw kwtbmPn¸n¨mWv ka{Kamb
sSIvssÌ ]mÀ¡ n\pÅ ]²Xn cq]s¸«Xv.

2. ^­v
]²Xn XpIbpsS 40% Asæn 40 tImSn cq].

3. \nÀÆlW kvYm]\w
sSIvssÌÂkv a{´mebw

4. e£ yw
XpWn \nÀ½mW bqWnäpIÄ¡ v temtIm¯c \nehmc¯nepÅ ASnkvYm\
kuIcy§ Ä Hcp¡ n sImSp¡ pIbmWv Cu ]²Xn hgn e£ yanSp¶Xv.

5. KpWt`mIvXm¡ Ä
]²Xn hgn hfcm³ km[yXbpÅ hyhkmb ¢kväÀ/ {]tZi§ sfbmWv
]cnKWn¡ p¶Xv. Hmtcm C³Ukv{Snb ]mÀ¡ nepw Gähpw Npcp§ nbXv 50
bqWnsä¦nepw D­mbncn¡ Ww. Hmtcm C³Ukv{Snb ]mÀ¡ nepwHmtcm kvs]jyÂ
]À¸kv shln¡ nÄ (SPV) cPnkväÀ sN¿pw. {Kmâ v e`nbv¡ p¶Xv SPV¡ mbncn¡ pw.

6. {]hÀ¯\§ Ä
Hmtcm ]mÀ¡ ntebpw kwcw`IcpsS F®hpw ]²Xn \nt£ ]hpw, Hmtcm
]²XnbnepwhyXymkambncn¡ pw. BsI FÃm kwcw`IcptSbpw `qanbv¡ pw
sI«nS¯n\pw b{´kwhn[m\¯n\pw sNehnSp¶ XpI Ft¸mgpw ASnkvYm\ kuIcy
hnIk\¯n\mbpÅ XpIbpsS Cc«nbmbncn¡ Ww.

7. \nÀÆlW kwhn[m\w
]²Xn \S¯n¸n hcp¯p¶Xn\mbn sSIvssÌÂkv a{´mebw {s]^jWÂ
GP³knIsf Xncsª Sp¯v s{]mPIvSv amt\Pvsaâ v I¬kÄ«³kmbn \nban¡ p¶p.
]²XnIfpsS thK¯nepÅ \nÀÆlWw \St¯­Xv Cu s{]mPIvSv amt\Pvsaâ v
I¬kÄ«³kmWv. s{]mPIvSv amt\Pvsaâ v I¬kÄ«ânsâ aäp NpaXeIÄ Xmsg
]dbp¶hbmWv.
· ]mÀ¡ pIÄ kvYm]nt¡ ­ kvYe§ Ä Xncsª Sp¡ pI
· SPV cq]oIcn¡ p¶Xn\v t\XrXzw hln¡ pI
· ]mÀ¡ n\v th­nbpÅ _nkn\Êv ¹m³ D­m¡ pI.
· s{]mPIvSnsâ \S¯n¸n\mbn SPV¡ v aäv GP³knIfpambpÅ

157
klIcWw Dd¸m¡ pI.
· {]hÀ¯n¡ m\mhiyamb B£ ³ ¹m³ D­m¡ pI
· [\Imcy Bhiy§ Ä t\Sp¶Xn\v SPVsb klmbn¡ pI.
· t{]m{KÊv dnt¸mÀ«pIÄ sSIvssÌ a{´meb¯n\v kaÀ¸n¡ pI.
· ]²XnbpsS kab _ÔnXamb \S¯n¸v Dd¸p hcp¯pI

8. Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· ]²XnIÄ¡ v th­ kvYew Xncsª Sp¯v sImSp¡ pI
· ]²XnIÄ¡ v th­ ssek³kpIÄ, s]ÀanäpIÄ XpS§ nbh icnbm¡ n
sImSp¡ pI
· ASnkvYm\ kuIcy§ fmb sshZypXn, tdmUv, shÅw XpS§ nbh¡ pÅ
AwKoImcw thK¯n icnbm¡ n sImSp¡ pI.
· ]²XnIÄ¡ v th­ a\pjyhn`hw {]Zm\w sN¿pI
· A\p_Ô ASnkvYm\ kuIcy§ Ä Hcp¡ pI.

9. ]²XnbpambpÅ kwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS kzbwsXmgn ]²nIfpambn
kwtbmPn¸n¡ Ww

16. ]²XnbpsS t]cv : sSIvssÌÂkv hÀt¡ gvkv


dnlm_nentäj³ ^­v kvIow

1. BapJw
sSIvssÌÂkv bqWnäv GsX¦nepw ImcW¯m AS¨p ]q«pIbmsW¦nÂ
AÀlcmb sXmgnemfnIÄ¡ v thsdmcp tPmen In«p¶Xp hsc AhcpsS Iqenbv¡ v
kam\amb XpI sImSp¯v Ahsc klmbn¡ m\mbn cq]s¸Sp¯nb ^­mWnXv.

2. dneo^v ^­v (Bizmk \n[n)


aq¶v hÀjt¯¡ mWv Cu ^­v e`nbv¡ p¶Xv.

BZy hÀj¯n Hcp hÀjs¯ IqenbpsS 75% Dpw c­mas¯ hÀj¯n Hcp
hÀjs¯ IqenbpsS 50% Dpw aq¶mas¯ hÀj¯n Hcp hÀjs¯ IqenbpsS 25%
BWv e`nbv¡ p¶Xv.

3. \nÀÆlW kvYm]\w
Hm^okv Hm^v sSIvssÌÂkv I½ojWÀ CXnsâ doPnbWÂ Hm^okpIfnÂ
IqSnbpw aäv tÌäv Kh¬saâ v kvYm]\§ Ä, s{]mhnUâ v ^­v Hm^nkpIÄ, t{SUv
bqWnb³ Hm^nkpIÄ , _m¦v F¶nhcpsS klIcW¯n IqSnbmWv Cu ]²Xn
\S¸nem¡ p¶Xv. tPmen¡ msc Ipdn¨pÅ hnhc§ Ä sSIvssÌÂkv DSaIfn \nt¶m/
s{]mhnUâ v ^­v Hm^okn \nt¶m tiJcn¨v AÀlambhcpsS enkväp­m¡ n
sSIvssÌÂkv I½ojWdpsS doPnbW Hm^okn kaÀ¸n¡ p¶p. doPnbWÂ
Hm^okn \n¶pw At]£ IÄ hniZambn ]cntim[n¨v AÀlambhÀ¡ v _m¦v
A¡ u­nte¡ v Ab¨p sImSp¡ p¶p.

158
4. KpWt`mIvXm¡ Ä:
A© v hÀjtam AXn IqSpXtem XpSÀ¨bmbn Hcp kvYm]\¯n tPmen
sNbvXn«pÅ 3500 / AXn Xmsgtbm i¼fapÅ PF AwKambhÀ¡ mWv Cu
B\pIqeyw e`nbv¡ pI.

5. Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]¦v


· AÀlcmb BfpIÄ¡ v klmbsa¯n¨v sImSp¡ pI.
· tPmen \jvSs¸« BÄ¡ mÀ¡ v ]© mb¯nsâ aäv ]²XnIÄ¡ pÄs¸Sp¯n
tPmen Dd¸p hcp¯pI.

6. ]²XnbpambpÅ kwtbmP\w
Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ kzbwsXmgn ]²XnIÄ ChÀ¡ mbn
kwtbmPn ¸n¡ pI.

IbÀ t_mÀUv
IbÀ hyhkmb¯nsâ D¶Xn¡ pw hnIk\¯n\pambn IbÀ C³Ukv{Sokv BIvS,v 1953
A\pkcn¨v C³Uy Kh¬saâ v cq]w sImSp¯ kvämäyq«dn t_mUnbmWv IbÀ
t_mÀUv. IbÀ hnIk\¯n\mbn IbÀ t_mÀUv [mcmfw ]²XnIÄ¡ v cq]w
sImSp¯n«p­v. {][m\s¸«]²XnIÄ Xmsg sImSp¯ncn¡ p¶p.

17.. ]²XnbpsS t]cv : dnPpht\j³, tamtUssWtkj³


Bâ v sSIvt\mfPn A¸v{KtUj³ Hm^v {SUnjWÂ
C³Ukv{Sokv (dntam«v) (]c¼cmKX hyhkmb§ fpsS
]p\ÀPoh\¯n\pw B[p\nI hXvIcWw, b{´hXvIcWw
F¶nhbv¡ mbn XpS§ nb ]²Xn)
1. BapJw
IbÀ taJebpsS ]p\cp²mcW¯n\mbn 2007-þ2008 hÀj¯nemWv Cu ]²Xn
{]hÀ¯\w Bcw`n¨Xv. IbÀ]ncn taJebnepw, sNdpInS IbÀ s\bvXpImÀ¡ pw ]pXnb
b{´ XdnIfpw B[p\oI kÖoIcW§ fpw X¿mdm¡ n sImSp¯v IbÀ taJesb
kpkvXncam¡ m\mWv Cu ]²Xn {][m\ambpw e£ yanSp¶Xv. IqSmsX hÀjw apgph³
AkwkvIrX km[\§ Ä IbÀsXmgnemfnIÄ¡ v sImSp¯v hÀjw apgph³ Ibdnsâ
e`yX Dd¸phcp¯m³ Cu ]²Xn e£ yanSp¶p.

2. km¼¯nI klmbw
Cu ]²Xn {]Imcw IbÀ]ncn bqWnäpIÄ¡ pw, sNdpInS s\bv¯v
bqWnäpIÄ¡ pamWv km¼¯nI klmbw \ÂIp¶Xv.

· IbÀ]ncn bqWnäpIÄ:

F«v t]cS§ nb IbÀ sXmgnemfnIfpsS kzbw klmb kwL§ Ä¡ mWv

159
]²Xn klmbw e`n¡ p¶Xv. Gähpw Ipdª Xv 2 skâ v kvYew kz´ambn
DÅXnsâ tcJtbm Asæn 10 hÀjt¯¡ v ]m«¡ cmÀ X¿mdm¡ nbXnsâ
]IÀt¸m At]£ tbmsSm¸w kaÀ¸n¡ Ww. Gähpw IqSnbXv 80,000 cq]
Asæn BsI ]²Xn sNehnsâ 40% Hcp bqWnän\v k_vknUnbmbn
e`nbv¡ pw.

· sNdpInS s\bv¯v bqWnäpIÄ :


Bdv t]cS§ nb IbÀ sXmgnemfnIfpsS kzbw klmb kwL¯n\v
aqeyhÀ²nX DXv]¶§ Ä D­m¡ phm\mWv Cu ]²Xn hgn [\klmbw
e`n¡ p¶Xv. Gähpw Ipdª Xv 3 skâ v kvYew kz´ambn DÅXnsâ tcJtbm
Asæn 10 hÀjt¯¡ v ]m«¡ cmÀ X¿mdm¡ nbXnsâ ]IÀt¸m
At]£ tbmsSm¸w kaÀ¸n¡ Ww. ]²Xn sNehnsâ 40% Asæn 2,00,000
cq]bmWv Cu ]²Xn {]Imcw e`nbv¡ pI.

3. \nÀÆlW kvYm]\w
IbÀt_mÀUmWv Cu ]²XnbpsS \nÀÆlW kvYm]\w. ]²Xn \S¯n¸n\mbn
Hcp {]tXyI sk cq]oIcn¨n«p­v. b{´§ fpambn _Ôs¸« kwib§ Ä¡ mbn
IbÀ t_mÀUnsâ dntkÀ¨v skâdpIsf kao]n¡ mhp¶XmWv. Cu ]²Xn
tamWnädn§ v sN¿p¶Xv IbÀt-_mÀUv Xs¶bmWv.

4. e£ y§ Ä
· IbÀ]ncn/ s\bv¯v taJebn B[p\nI b{´ kwhn[m\§ fp]tbmKn¨v
IbÀ hyhkmbs¯ B[p\oIhXvIcn¡ pI.
· DXv]mZ\£ aXbpw, KpWta³abpw hÀ²n¸n¡ m³ \nehnepÅ DXv]mZ\ coXn
sa¨s¸Sp¯pI.
· Imcy£ aXbpw DXv]mZ\£ aXbpw hÀ²n¸n¨v IbÀ]ncn/ s\bv¯v taJebnse
sXmgnemfnIfpsS hcpam\w hÀ²n¸n¡ pI.
· sXm­nsâ D]tbmKw hÀ²n¸n¡ pI
· {KmaoW taJebn Ibdn IqSpX sXmgnehkc§ Ä krjvSn¡ pI.

5. KpWt`mIvXm¡ Ä
IbÀ]ncn bqWnäpIÄ : F«v t]cS§ nb IbÀ sXmgnemfnIfpsS
kzbwklmb kwLw
sNdpInS s\bv¯v bqWnäpIÄ : Bdv t]cS§ nb IbÀ sXmgnemfnIfpsS
kzbwklmb kwLw
At]£ IÀ IbÀt_mÀUnepw _m¦nepw At]£ kaÀ¸nt¡ ­XmWv. Ìnbdn§ v
I½nän(Ìnbdn§ v I½nän AwK§ Ä-þIbÀ t_mÀUv sNbÀam³, IbÀ t_mÀUv
sk{I«dn, _m¦v {]Xn\n[n, kwØm\ Kh¬saâ v {]Xn\n[n, IbÀ ]ncn/s\bv¯v
taJebnepÅ c­v {]Xn\n[nIÄ, IbÀ t_mÀUv tPmbnâ v UbdIvSÀ(¹m\nwKv))
]cntim[n¨v AÀlcmb At]£ IÀ¡ v tem¬ \ÂIp¶XmWv. tem¬ XpI
KUp¡ fmbn ]enitbmSp IqSn Xncn¨St¡ ­XmWv.

6. \nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
sk{I«dn, MSME sNbÀam\mb ssl seh As]Ivkv I½nänbpw, IbÀ
t_mÀUv sNbÀam³ sNbÀam\mb Chmeypthj³ & kväobdn§ v I½nänbpw,

160
doPnbW Hm^okÀ, IbÀ t_mÀUv sNbÀam\mb doPnbW seh ske£ ³
I½nänbpw, FIv̳j³ kÀÆokv Hm^okÀ, sNbÀam\mb k_v doPnbW sehÂ
ske£ ³ I½nänbpw Cu ]²Xnbv¡ p th­n {]hÀ¯n¡ p¶p.
.
7. b{´§ Ä hmt§ ­Xv FhnsS \n¶v
bqWnän\mhiyamb b{´§ Ä IbÀt_mÀUv AwKoIcn¨
b{´\nÀ½mXm¡ fn \n¶pw hmt§ ­XmWv.

8. Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v


IbÀ, s\bv¯v sXmgnemfnIÄ¡ v th­n ]²XnIÄ BhnjvIcn¡ pt¼mÄ
IbÀ t_mÀUpambn KpWt`mIvXr enkvän DÅhÀ¡ v _Ôs¸« klmb
[\s¯¡ pdn¨v {Kmak`hgn DXvt_m[\w \ÂImhp¶XmWv. Xt±ikzbw`cW
kv Y m]\§ Ä AXnsâ ]²XntcJ X¿mdm¡ pt¼mgpw, tÌ¡ v tlmÄUÀ
aoän§ pIfnepw IbÀt_mÀUv {]Xn\n[nIfpambn NÀ¨ sN¿mhp¶XmWv.

9. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


IbÀ, s\bv¯v sXmgnemfnIÄ¡ v IbÀ t_mÀUv aptJ\ [\klmbw
I­dnª v Xt±ikzbw `cW kvYm]\§ Ä AhcpsS ]²XnIÄ X¿mdmt¡ ­XmWv.
kzbw klmb kwL§ Ä, IpSpw_{io F¶nhbpsS kq£ a kwcw`§ Ä
Bcw`n¡ p¶Xn\pÅ {]hÀ¯\§ Ä Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\ ]cn]mSnIfpambn
kwtbmPn¸n¡ mw.

18. ]²XnbpsS t]cv : kvIow Hm^v ^­v t^mÀ dnP\tdj³


Hm^v {SUojWÂ C³Ukv{Sokv. (]c¼cmKX
hyhkmb§ fpsS ]p\ÀPoh\¯n\mbpÅ ]²Xn)
1. BapJw
Cu ]²Xn {]hÀ¯\w Bcw`n¨Xv 2005þ2006 ImeL«¯nemWv. ]c¼cmKX
hyhkmb§ Ä A\yw \n¶p t]mImsX IqSpX sa¨s¸«{]hÀ¯\w ImgvNhbv¡ m³
]c¼cmKX hyhkmb§ sf {]m]vXam¡ m\mWv Cu ]²Xn cq]nIcn¨Xv.

2. ^­v:
· tIma¬ s^knenän skâÀ (CFC) \S¸n hcp¯m³ Hcp ¢kvädn\v Gähpw
IqSnbXv þ30 e£ w ({Kmâ v þ 75%, KpWt`mIvXr hnlnXw þ 25%)
· DXv]¶ sshhn[yhXvIcWw þ 4 e£ w ({Kmâ v þ 75%, KpWt`mIvXr hnlnXw þ
25%)
· hn]Wn hÀ²\hv þ 1.5 e£ w ({Kmâ v 100%)
· ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ þ 15 e£ w ({Kmâ v 100%)
· Cw¹nsaân§ v GP³kn þ 10 e£ w ({Kmâ v 100%)
· kn.Un. C tImkväv þ 10 e£ w({Kmâ v 100%)
· sSIv\n¡ Â GP³kn (TA) þ 4 e£ w ({Kmâ v 100%)
· kÀsÆ & kväUn þ 1.2 e£ w({Kmâ v 100%)

161
3. \nÀhlW kvYm]\w-þ IbÀ t_mÀ-Uv
4. e£ y§ Ä
· cmPy¯nsâ hnhn[ `mK§ fn ]c¼cmKX hyhkmb§ fpsS ¢kväÀ
kvYm]n¡ pI.
· ]c¼cmKX hyhkmb§ sf IqSpXÂ DXv ] mZ\£ ahpw em`Ichpw
hn]Wnb[njvTnXhpam¡ pI
· ]c¼cmKX hyhkmb¯n GÀs¸«ncn¡ p¶hÀ¡ v sXmgn Dd¸m¡ pI.
· {]mtZinI D]t`mIvXm¡ sf IqSpXembn ]²XnbpsS \S¯n¸n\v th­nbpÅ
BtemN\bn ]¦mfnIfm¡ pI.
· KpWt`mIvXm¡ fpsS Imcy£ aX hÀ²n¡ p¶Xn\pÅ ]²XnIÄ \S¸nem¡ pI.
· ]c¼cmKX hyhkmb§ Ä IqSpXembn \S¯p¶ aäv kvYe§ fn t]mbn
ImWm\pÅ kwhn[m\w D­m¡ pI.

5. KpWt`mIvXm¡ Ä
]c¼cmKX IbÀ hyhkmb¯nepÄs¸Sp¶ Hcp PnÃbntem/Xmeq¡ ntem
hcp¶ 500 KpWt`mIvXr IpSpw_§ fpsS ¢kväÀ BWv Cu ]²Xn {]Imcw D­m¡ pI.

6. \nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
]²XnbpsS kpKaamb \S¯n¸n\mbn \mevv GP³knIfp­v.
· t\mUÂ GP³kn
IbÀ t_mÀUmWv Cu ]²XnbpsS t\mUÂ GP³kn.
· Cw¹nsaân§ v GP³kn
Cw¹nsaân§ v GP³knsb Xncsª Sp¯v \nban¡ p¶Xv t\mUÂ
GP³knbmWv.
· ¢kväÀ sUhe¸vsaâ v FIvknIyq«ohv
Hmtcm Cw¹nsaân§ v GP³knbpw Hmtcm ¢kvädnte¡ pw Hcp apgph³ kab
¢kväÀ sUhe¸vsaâ v FIvknIyq«ohns\ \nban¡ pw. Cu ]²XnbpsS
\S¯n¸nsâ D¯chmZnXzw At±l¯n\mbncn¡ pw.
· sSIv\n¡ Â GP³kn (TA)
tZiobXe¯n {]ikvXamb ¢kväÀ hnIk\¯n ap³]cnNbapÅ
kvYm]\s¯bmWv sSIv\n¡ Â GP³knbmbn \nban¡ p¶Xv. t\mUÂ
GP³kn¡ pw, Cw¹nsaân§ v GP³kn¡ pw ¢kväÀ \S¯n¸n\mhiyamb
Imcy§ Ä ]dª p sImSp¡ m\pw CDE s{Sbn\n§ v, ¢kväÀ \S¯n¸nÂ
hcp¯pt¼mÄ CDE ¡ p th­ klmbw sN¿m\pw TA bpsS klmbw
Bhiys¸Smw.

7. Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v :


]c¼cmKX hyhkmb§ sf thÀ¯ncn¨dnª v ta GP³knbpsS
klmb¯n\v Ahsc {]m]vXcm¡ p¶Xn\pw KpWt`mIvXm¡ sf I­p ]nSn¨v
\ÂIp¶Xn\pw Xt±ikzbw `cW kvYm]\§ Ä¡ v ]¦v hln¡ mhp¶XmWv.
{Kmak`bn kvIoans\ Ipdn¨v DXvt-_m[\w \S¯mhp¶XpamWv.

162
8. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:
Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fpsS ]²Xn Bkq{XWw \S¡ pt¼mÄ Sn. kvIoapIfpw
AXnsâ KpWt`mIvXm¡ tfbpw I­dnª v Xt±ikzbw`cW kvYm]\§ fÄ
]²XnIÄ X¿mdmt¡ ­XmWv.

19. ]²XnbpsS t]cv : DXv]mZ\ ASnkvYm\ kuIcy


hnIk\w (Production InfrastructureDevelopment)
1. BapJw.
Ggmw ]© hXvkc ]²Xn apXemWv Cu kvIow {]hÀ¯\amcw`n¨Xv. IbÀ
taJebpsS kpkvYnc hnIk\¯n\pth­n ASnkvYm\ kuIcy hnIk\amWv Cu
]²Xn hgn e£ yanSp¶Xv. ]pXnb IbÀ bqWnäpIÄ kvYm]n¡ pIbpw, \nehnepÅ
bqWnäpIÄ B[p\oIhXvIcn¡ pIbpw hgn IbÀ taJebpsS kpkvYnchnIk\amWv
Cu ]²Xn e£ yanSp¶Xv.

2. [\klmbw

]pXnb bqWnäpIfpsS
bqWnäpIÄ¡ v : B[p\oIhXvIcW¯n\v :
(D]IcW§ fpsS B[p\oIhXvIcW¯n\v
hnebpsS 25 % D]tbmKn¡ p¶
(ASnkvYm\ D]IcW§ fpsS hnebpsS
kuIcyhnIk\w 25 % (ASnkvYm\
AS¡ w) Gähpw kuIcyhnIk\w AS¡ w),
IqSnbXv. Gähpw IqSnbXv.

Unss^_dn§ v / 6,00,000 2,00,000


Unt¡ mÀ«ntIän§ v bqWnäv.

Hmt«mamänIv (b{´hXvIrX 4,00,000 2,00,000


IbÀ ]ncn bqWnäv)

aäv FÃm bqWnäpIÄ¡ pw 5,00,000 2,00,000

3. \nÀÆlW kvYm]\w :
IbÀ t_mUv

2. e£ y§ Ä
· DXv]mZ\£ aX hÀ²n¸n¡ p¶Xn\v th­n B[p\nIcoXnbnepÅ ASnkvYm\
kuIcy§ Ä DXv]mZ\ bqWnäpIÄ¡ v \ÂIpI.
· IbÀtaJe IqSpXÂ hym]n¸n¡ m³ km[yamb {]tZi§ fnte¡ v

163
hym]n¸n¡ pI.
· e`yamb AkwkvIrX hkvXp¡ Ä D]tbmKn¡ pI
· IqSpXÂ sXmgnehkc§ Ä krjvSn¡ pI, {][m\ambpw {Kma{]tZi§ fnse
kv{XoIÄ¡ nSbnÂ
· ]pXnb Xeapdsb Cu hyhkmb¯nte¡ mIÀjn¡ pI
· \nehnepÅ IbÀ bqWnäpIsf B[p\oIhXvIcn¡ pI
· D]t`mIvXm¡ Ä¡ v Bhiyamb D¸¶§ Ä DXv]mZn¸n¡ pI
· IbÀhyhkmbs¯ IqSpXÂ aXvkcm[njvTnXam¡ pI
· {]IrXn¡ v A\ptbmPyamb DXv]mZ\ k{¼Zmbw kzoIcn¡ pI
· IbÀhyhkmbs¯ aen\oIcWanÃm¯ hyhkmbam¡ n amäpI

3. KpWt`mIvXm¡ Ä
PnÃmhyhkmb tI{µ¯nepw, IbÀt_mÀUn (IbÀ C³Ukv{Sn
cPnkvt{Sj³ dqÄ, 2008 A\pkcn¨v) cPnkväÀ sNbvXn«pÅ ]²Xn XpI 5
e£ ¯ne[nIw hcp¶ ]pXnb IbÀ bqWnäpIÄ¡ v Cu ]²Xn {]Imcw klmbw
e`nbv¡ p¶XmWv.

4. \nÀÆlW kwhn[m\§ Ä
sIm¨n IbÀ t_mÀUmWv Cu ]²XnbpsS t\mUÂ GP³kn. ]²Xn
\S¸nem¡ p¶Xv IbÀ t_mÀUnsâ doPnbWÂ /k_v doPnbWÂ Hm^okpIfptSbpw
PnÃmhyhkmb tI{µ¯ntâbpw klIcWt¯msSbmWv. b{´§ fpambn _Ôs¸«
kwib§ Ä¡ v IbÀt_mÀUnsâ Xs¶ dntkÀ¨v skâdpIsf kao]n¡ mhp¶XmWv.

5. b{´§ Ä hmt§ ­Xv FhnsS \n¶v


bqWnän\mhiyamb b{´§ Ä IbÀt_mÀUv AwKoIcn¨
b{´\nÀ½mXm¡ fn \n¶pw hmt§ ­XmWv.

6. Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v


IbÀ hyhkmb bqWnäpIÄ XpS§ p¶hÀ¡ pw D]IcW§ fpsS B[p\nI
hXvIcW¯n\pw AÀlXbpÅhsc I­p ]nSn¨v amÀ¤\nÀt±i§ fpw IbÀ
t_mÀUnsâ [\klmbhpw t\SnsImSp¡ pI. tÌ¡ v tlmÄUÀ aoänw§ v, {Kmak`
F¶nhbnte¡ v IbÀ t_mÀUv AwK§ sf £ Wn¡ pI.

7. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]²Xn cq]oIcW¯n Sn. kvIoapIÄ IqSn
]dbpI. hÀ¡ nwKv {Kq¸v CXpambn _Ôs¸« s{]mPIvSv X¿mdm¡ pt¼mÄ Sn.kvIow
Hgn¨pÅhÀ¡ v am{Xambn ]²Xn X¿mdm¡ pI.

20. kzÀ® Pb´n jlcn tdmkvKmÀ tbmP\.(SJSRY)


1. BapJw
tI{µ Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\ ]cn]mSnbmb SJSRY 1997 emWv cq]w sIm­Xv.
s\lvdp tdmkvKmÀ tbmP\ (NRY), AÀ_³ s_bvknIv kÀhokkv t^mÀ Zn ]phÀ

164
(UBSP), ss{]w an\nkvtägvkv C³ât{KäUv AÀ_³ t]mhÀ«n CdmUnt¡ j³
t{]m{Kmw(PMIUPEP) XpS§ nb aq¶v ]²XnIÄ kwtbmPn¸n¨mWv SJSRY cq]w
sIm­Xv. Cu ]²Xn¡ v Xmsg ]dbp¶ LSI§ Ä D­v.

· \Kc kzbw sXmgn ]²Xn (Urban Self Employment Programme -


USEP)
· \Kc{]tZi§ fnse kv{XoIÄ¡ mbn kzbw klmb ]²Xn (Urban
Woman Self Help Programme -UWSP)
· \Kc{]tZi§ fnepÅhsc tPmenbv¡ v {]m]vXcm¡ ³ sXmgnÂ
sshZKvZy ]cnioe\w (Skill Training for Employment Promotion
Amongst Urban Poor STEP-UP)
· \Kc{]tZi§ fnse P\§ Ä¡ mbn thbvPv Fwt¹mbnsaâ v ]²Xn
(UWEP)
\Kck`bpsS ]cn[nbn hcp¶ s]mXp DSaØXbnepÅ BkvXnIÄ
\nÀ½n¡ m³ Zmcn{Z tcJbv¡ v XmsgbpÅ aäv sXmgnenteÀs¸Sm³
Ignbm¯ AhnZKvZ sXmgnemfnIsf ]cnKWn¡ p¶p.
· \Kc{]tZi§ fn P\ kaql Iq«mbv a .(Urban Community
Development Net Work-UCDN)
\Kc Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\¯n\mbn AbÂIq«§ fpw, AbÂIq«
I½nänIfpw , IayqWnän sUhe¸vsaâ v skmsskänIfpw D­m¡ n
{]hÀ¯\§ Ä IqSpX iIvXns¸Sp¯pI.

2. ^­v:
SJSRY ]²XnbpsS hnlnXw tI{µ Kh¬saâpw kwØm\ Kh¬saâpw 75:25
F¶ A\p]mX¯n hln¡ pw

20. \Kc kzbw sXmgn ]²Xn (Urban Self Employment


Programme -USEP)

· kzbw sXmgn sN¿p¶Xn\pÅ klmbw


2 e£ w hsc ]²Xn XpIbpÅ bqWnäpIÄ¡ v klmbw e`nbv¡ p¶Xv ]²Xn
XpIbpsS 25% Asæn Gähpw IqSnbXv 50000 cq] hsc k_vknUn
e`nbv¡ pw. KpWt`mIvXrhnlnXw 5% BWv. Zmcn{Zy tcJbv¡ v XmsgbpÅhÀ¡ v
Cu ]²XnbpsS ]¦mfnIfmImw. {]tXyI hnZy`ymk \nehmc¯nsâ
BhiyanÃ.

· kmt¦XnI hnZy, hn]W\w, aäv Bhiyamb klmb§ Ä


\nehnepÅ bqWnäpIÄ¡ v kmt¦XnI hnZy, hn]W\w, aäv Bhiyamb
klmb§ Ä F¶nhbv¡ mbn ssat{Im _nkn\Êv skâdpIÄ(MBC)
kvYm]n¡ mw. Hcp MBC ¡ mbn 80e£ w cq] hsc [\klmbw e`nbv¡ pw.
CXn 60 e£ w cq] aqe[\ambn«pw 20 e£ w cq] \S¯n¸v sNehpamWv.

165
21. \Kc{]tZi§ fnse kv{XoIÄ¡ mbn kzbw klmb
]²Xn (Urban Woman Self Help Programme -UWSP)

· kzbw sXmgn XpS§ phm\pÅ [\klmbw


{Kq¸v kwcw`w XpS§ m³ B{Kln¡ p¶ kv{XoIÄ¡ pÅ ]²XnbmWnXv.
{Kq¸pIfmWv CXnsâ KpWt`mIvXm¡ Ä. {Kq¸v kwcw`w BIWsa¦n Gähpw
Ipdª Xv A© v t]sc¦nepw DÄs¸SWw. HcmÄ¡ v 60000 F¶ \nc¡ n 3
e£ w cq] Asæn ]²Xn sNehnsâ 35% CXn GXmtWm Ipdhv AXvv
k_vknUnbmbn e`n¡ pw. KpWt`mIvXr hnlnXw-þ5%

· dnthmÄhn§ v ^­v
\nehnepÅ sXmgne-[njvTnX bqWnäpIÄ¡ v 25000 cq] {]hÀ¯\ aqe[\ ambn
sImSp¡ p¶p

22. \Kc{]tZi§ fnepÅhsc tPmen¡ v {]m]vXcm¡ ³


sXmgn sshZKvZy ]cnioe\w (Skill Training for
Employment Promotion Amongst Urban Poor STEP-UP)
kzbw sXmgn XpS§ m³ B{Kln¡ p¶hÀ¡ pw shbvPv Fwt¹mbnsaânÂ
GÀs¸Sm³ B{Kln¡ p¶hÀ¡ pw ]cnioe\¯n ]s¦Sp¡ mw. hnZKvZ sXmgnÂ
]cnioe\¯n\mbn 10000 cq] Hcp s{Sbn\n§ v \S¯p¶Xn\mbn \ÂIpw.

3. \nÀhlW kvYm]\w
tIcf¯n IpSpw_{iobmWv Cu ]²XnbpsS \nÀhlW kvYm]\w.

4. e£ y§ Ä
kzbw sXmgnen IqSntbm, Iqen sXmgnen IqSntbm \Kc {]tZi§ fnse
sXmgnenÃmbva \o¡ n hcpam\w Dd¸p hcp¯pIbmWv Cu ]²Xn hgn e£ yanSp¶Xv.

5. KpWt`mIvXm¡ Ä
· \Kc{]tZi§ fn Zmcn{Zy tcJbv¡ v XmsgbpÅ P\§ Ä
· BsI KpWt`mIvXm¡ fn 30 % kv{XoIfpw 3% t]À hnIemwKcpw
Bbncn¡ Ww. ]«nI PmXn/]«nI hÀ¤¡ mcpw KpWt`mIvXm¡ fnÂ
D­mbncnt¡ ­XmWv.

6. GsäSp¡ mhp¶ {]hr¯nIÄ

· \Kc{]tZi§ fn P\§ fpsS Iq«mbva D­m¡ pI. AbÂIq«§ fpw,


AbÂIq«I½nänIfpw, IayqWnän sUhe¸vsaâ v skmsskänIfpw D­m¡ pI.
· hn`h§ fpsS e`yX a\Ênem¡ pI.
· sXmgn km[yXIÄ a\Ênem¡ pI

166
· shbvPv Fwt¹mbnsaân\v th­nbpÅhÀ¡ v sXmgnepSaIsf ]cnNbs¸Sp¯n
sImSp¡ p¶Xns\m¸w sXmgn ]cnioe\hpw \ÂIpI.
· kzbw sXmgn XpS§ p¶hÀ¡ v _nkn\Êv Ahkc§ fpw kwcw`hnIk\
]cnioe\hpw, sXmgn ]cnioe\hpw \ÂIpI. hn]Wnbpambn _Ôs¸Sp¯n
sImSp¡ pI. D]tZi§ fpw klmb§ fpw sN¿pI. _nkn\Êv ¹m³ X¿mdm¡ n
sImSp¡ pI XpS§ nbh Cu ]²XnbneqsS e`n¡ p¶p.

7. \nÀhlW kwhn[m\§ Ä
Hmtcm \Kc k`Ifnepw/ap³kn¸menänIfnepw FIvknIyq«nhv Hm^nkÀ
Asæn I½njWdptStbm Iogn Hcp Su¬ AÀ_³ t]mhÀ«n Aeohntbj³
sk cq]nIcn¡ pw. PnÃIfn Unkv{SnIvSv AÀ_³ sUhev¸vsaâ v GP³knbpw ,
kwØm\¯v IpwSp_{iobpw taÂt\m«w hln¡ pw.

8. Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦v:


ChsbÃmw Xs¶ \Kck`IfpsS ]²XnbpsS `mKam¡ mw. IpSpw_{iobpsS
IÀ½ ]²XnIÄ¡ pw \Kck`IfpsS aäv kzbw sXmgn ]²XnIÄ¡ pw th­
KpWt`mIvXm¡ sf hmÀUv k`hgn sXcsª Sp¡ pI. aäv Un¸mÀ«vsaâpIÄ
GP³knIÄ F¶nhbv¡ pw CtX enkväv D]tbmKs¸Sp¯pI.

\Kc{]tZi§ fn Zmcn{Zy tcJbv¡ v XmsgbpÅ P\§ sf GtIm]n¸n¨v


FÃmhscbpw Cu ]²XnbpsS Iogn sIm­phcpI.

9. ]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ


Xmsg ]dbp¶ hnhn[ kvIoapIfpambn _Ôs¸Sp¯n CXv
\S¸m¡ mhp¶XmWv.

· PhlÀ em s\lvdp \mjW AÀ_³ dn\yqh anj³ (JNNURM)


· ss{]w an\nkvtägvkv Fwt¹mbnsaâ v P\tdj³ t{]m{Kmw. (PMEGP)
· Bw BZvan _na tbmP\ (AABY)
· cmjv{Sob kzkvXy _oa tbmP\ (RSBY)
· \mjW dqd sl¯v anj³ (NRHM)
· kÀÆ in£ A`nbm³ (SSA)
· anUv –sU aoÂkv kvIow (MMS)
· Câ{tKäUv ssNÂUv sUhe¸vsaâ v kvIow.(ICDS)
· P\\n kpc£ tbmP\ (JSS)
· \mjW tkmjy Aknkvä³kv t{]m{Kmw (NSAP)
· kvIn sUhe¸vsaâ v C\ojntbäohv kvIow (SDIS)
· tamUpemÀ Fwt¹mb_nÄ kvInÂkv (MES)

10. aäv kwtbmP\ km²yXIÄ:


· NABARD/SIDBI F¶nh \S¯p¶ EDPIÄ
· tZinb Irjn hnIk\ Un¸mÀ«vsaâ v \S¯p¶ Food processing EDPIÄ
· tI{µ imkv{X kmt¦XnI a{´mebw \S¯p¶ 'Technical EDP’
· kwØm\ kÀ¡ mÀ \S¯p¶ EDPIÄ

167
Cu ]²XnIsfÃmw Xs¶ \Kc k`bpsS hnhn[ taJe s{]mPIvSpIfpw, kzbwsXmgnÂ
s{]mPIvSpIfpw, ]cnioe\ s{]mPIvSpIfpambn _Ôs¸Sp¯mw. IqSmsX aäv
Un¸mÀ«vsaâ v/GP³knIfpsS ]²XnIfpw ]²Xn tcJbn hniZoIcn¡ mhp¶Xpw
hnShpIÄ c­v t]À¡ pw \nI¯mhp¶Xpw, {]hÀ¯nIÄ P\Iob NÀ¨bv¡ pw
tamWnädn§ n\pw hnt[bamt¡ ­XpamWv.

tIm¡ \«vsUhe¸vsaâ v t_mÀU v


(\mfntIchnIk\ t_mÀUv)
tI{µ Irjn a{´meb¯nsâ Iogn \mfntIc DXv]mZ\¯ntâbpw
D]tbmK¯ntâbpw ka{K hnIk\¯n\p th­­n 1981 P\phcn 12 \v tIm¡ \«v
sUhe¸vsaâ v t_mÀUv \nehn h¶p.

23. ]²XnbpsS t]cv : \So hkvXp¡ fpsS DXv]mZ\hpw


hnXcWhpw
KpWta³abpÅ hn¯ntâbpw, \So hkvXp¡ fptSbpw DXv]mZ\hpw
hnXcWhpw hÀ²n¸n¡ pI F¶ Dt±yit¯mSp IqSn \nehn h¶ ]²XnbmWnXvv.
CXn\v {][m\ambpw A© v LSI§ Ä D­v.

1 7 hn¯p¸mZ\ {]ZÀi\ IrjnkvY§ Ä kvYm]n¡ pI (sUtam¬t{Sj³ Iw


koUv s{]mU£ ³ ^mw DSP)
KpWta³abpÅ hn¯n\§ Ä D¸mZn¸n¡ p¶Xn\v th­n cmPy¯nsâ hnhn[
`mK§ fn 240 slIvSÀ hnkvXrXnbpÅ ^mapIÄ \nÀ½n¡ pI. imkv{Xob
coXnbnepÅ sX§ p IrjnbpsS {]ZÀi\ imeIÄ IqSnbmWv Cu ^mapIÄ.

2 DSP ^mant\mSv tNÀ¶v \mfntIc \gvkdn kvYm]n¡ pI


Hmtcm {]tZi¯n\pw A\ptbmPyamb hyXykvX C\§ fpsS KpWta³abpÅ
sX§ n³ ssXIÄ IÀjIÀ¡ v \ymbhnebn e`yam¡ pI.

3 cPnkvt{SUv/ ss{]häv/ AwKoImcw e`n¨ \mfntIc \gvkdnIÄ¡ pÅ


klmbw
[\klmbw: DXv]mZ\ sNehnsâ 25%, Asæn 2 e£ w cq], GXmtWm
Ipdhv AXv . Hcp hÀj¯n 25 skân \n¶v 6250 ssXIÄ
DXv]mZn¸n¡ p¶Xn\v e`nbv¡ p¶ 50,000 cq]bmWv Gähpw Ipdª [\klmbw.
IqSnb [\klmbw Htc¡ dn \n¶v 25,000 sX§ n³ ssXIÄ
DXv]mZn¸n¡ p¶Xn\v e`n¡ p¶ 2 e£ w cq]bmWv.

4 doPnbWÂ tIm¡ \«v\gvkdn


kvtääv Kh¬saânsâ tIm¡ \«v \gvkdn ]²Xnsb ]cnt]mjn¸n¡ p¶Xn\v
th­nbmWnXv. ]c¼cmKX taJebÃm¯ kvYe§ fn doPnbWÂ
tIm¡ \«v \gvkdn¡ p th­nbpÅ DbÀ¶ [\klmbw DXv]mZ\ sNehnsâ
50% Bwv.
5 \yq¢nbÀ koUv KmÀU³ kvYm]n¡ pI

168
ss{]häv/ cPnkvt{SUv/ tIm¸tdäohv skmsskän Bbnt«m, IÀjI
Iq«mbvabmbnt«m cPnkväÀ sNbvXhÀ¡ pÅ klmbw.Gähpw IqSnbXv : 6
e£ w cq] [\klmbambn e`nbv¡ pw. aq¶v hÀjamWv CXnsâ Imemh[n.
BZys¯ hÀjw 3 e£ hpw, c­pw aq¶pw hÀj§ fn 1.5 e£ w hoXhpw
BWv e`nbv¡ pI. kvYe¯nsâ hnkvXoÀWw (4 slIvSdn Ipdhv) AsænÂ
koUv KmÀU³ XpS§ m\mhiyamb ]²Xn sNehnsâ 25% BWv
[\klmb¯n\mbn ]cnKWn¡ s¸Sp¶Xv.

24. ]²XnbpsS t]cv : DXv]mXZ\£ X hÀ²n¸n¡ p¶Xn\v


th­n ka{KIrjn
Hmtcm tIc IÀjItâbpw \mfntIc DXv]mZ\hpw, DXv]mZ\£ aXbpw
hÀ²n¸n¨v hcpam\w hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pÅ ka{Kamsbmcp kao]\amWnXv. CXnÂ
Xmsg ]dbp¶ t{]m{KmapIÄ DÄs¸Sp¶p.

1. amXrIm tXmǤ fpsS hnIk\w


amXrIm tXm«§ fpsS hnIk\¯neqsS ^eh¯mb DXv]mZ\ coXn
kzoIcn¡ phm\pw, IÀjIÀ¡ v IqSpXÂ {]tNZ\w \ÂIphm\pw CXv e£ yanSp¶p.
AkpJw _m[n¨ sNSnIÄ¡ v th­ ]cnNcW§ Ä sNbvXv tcmKhnapIvXam¡ p¶h¡ v
c­v XhWIfnembn Hcp slIvSdn\v 35,000 cq] e`nbv¡ pw. AkpJw _m[n¨ sNSnIfnÂ
]pXnb kmt¦XnIhnZy D]tbmKn¡ m³ IÀjIsc t{]mXvkmln¸n¡ pI F¶XmWv
CXnsâ e£ yw.

2. ka{KIrjnbneqsS DXv]mZ\£ aX hÀ²n¸n¡ p¶Xn\mbn ¢kväÀ


kao]\w.
A\ptbmPyamb \qX\ amÀ¤§ Ä D]tbmKn¨v Hmtcm IÀjItâbpw Irjnbpw
DXv]mZ\£ aXbpw hÀ²n¸n¡ pI F¶XmWv Cu ]cn]mSn sIm­v Dt±yin¡ p¶Xv.
CXn\mbn IÀjIcpsS Iq«mbva D­m¡ pIbpw FÃmhcptSbpw ]¦mfn¯t¯mSp IqSn
XpSÀ ]²XnIÄ Bkq{XWw sNbvXv \S¸nem¡ pIbmWv sN¿p¶Xv.25- apXÂ 50
slIvShsc kvYe¯mWv Cu ]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv.

3. ssPh hf bqWnäpIÄ¡ pÅ klmbw


ssPhhf§ fmb a®nc Iwt]mkväv, NIncn tNmdv Iwt]mkväv, aäp
Iwt]mkväpIÄ F¶nhbpsS D]tbmKw t{]mXvkmln¸n¡ pI F¶XmWv CXnsâ
e£ yw. Hcp ssPhhf bqWnäv \nÀ½n¡ p¶Xn\mbn 20,000 cq] Asæn \nÀ½mW
sNehnsâ 50% e`nbv¡ pw.

25. ]²XnbpsS t]cv : hn]Wn hÀ²n¸n¡ Â


· hn]Wnsb Ipdn¨pÅ hnhc§ Ä

· DXv]mZ\ {]{InbbpsS B[p\oI hXvIcWw-þ sIm{] ss{Ubdpw aäv


b{´§ fpw hm§ p¶Xn\v th­n D]IcW§ fpsS sNehnsâ 25% AsænÂ
10,000 cq] GXmtWm Ipdhv AXv.

169
26. ]²XnbpsS t]cv : sX§ n\v C³jqd³kv ]²Xn
e£ y§ Ä
· {]IrXnZ¯amtbm aäv {]iv\§ \§ fmtem sX§ v \jvSs]Sm³ CSbmbmÂ
IÀjIsc klmbn¡ pI.
· s]«¶v sX§ v \jvSs¸Sp¶Xp aqew D­mIp¶ hcpam\ Ipdhn \n¶v
IÀjIsc c£ n¡ pI.
· sX§ nsâ ]p\À\So hgnbpw, ]p\ÀÖohn¸n¡ p¶Xp hgnbpw
hcpam\ZmbIam¡ pI.

KpWt`mIvXm¡ Ä
Gähpw Ipdª Xv 10 sXs§ ¦nepw DÅ IÀjI³/ IÀjIÀ. Dwarf, Hybrid
Xcw sX§ pIÄ¡ v 4þ60 hÀjhpw Tall Xc§ Ä¡ v 7þ60 hÀjhpw {]mbap­mbmÂ
am{Xsa Cu ]²Xnbnte¡ v ]cnKWn¡ s¸SpIbpÅp.

{]oanbw

sX§ nsâ hbÊv ASbvt¡ ­ Hcp sX§ n\v


XpI In«p¶ XpI
(sX§ v/ hÀjw)

4þ15 4.69 600

16-þ60 6.35 1150

{]oanbw k_vknUn
tIm¡ \«vsUhe¸vsaâ v t_mÀUv : 50%
kwkYm\ kÀ¡ mÀ : 25%
KpWt`mIvXmhv : 25%

27. ]²XnbpsS t]cv : sSItv\mfPn anjsâ IognepÅ [\klmbw


]²Xn XpIbpsS 25%, Gähpw IqSnbXv 50 e£ w cq].

KpWt`mIvXm¡ Ä
sX§ pIrjnbpambn _ÔapÅ ]pXnb bqWnäpIÄ kvYm]n¡ m\pw,
\nehnepÅ bqWnäv B[p\nIhXv I cn¡ p¶Xn\pw hn]pes¸Sp¯p¶Xn\pw
sSIv t \mfPn anj\n At]£ n¡ mw.Cu ]²XnIÄ _m¦n IqSnbmWv
kaÀ¸nt¡ ­Xv. Gähpw Npcp§ nbXv ]²Xn XpIbpsS 40% temWmbncn¡ Ww.
hn]W\¯n\mbpw [\klmbw e`nbv¡ p¶p.

hn]W\ tafIfn ]s¦Sp¡ m\pw kq¸ÀamÀ¡ äpIfn {]ZÀi\¯n\mbn

170
kvYew hmSIbvs¡ Sp¡ m\psams¡ bmbn BsI ]²Xn XpIbpsS 50% Gähpw IqSnbXv
10 e£ w cq] Hcp hyIvXnbv¡ pw, 25 e£ w hsc klIcWkvYm]\§ Ä¡ pw
sImSp¡ p¶p

28. ]²XnbpsS t]cv : C´ybpsS ]c¼cmKX taJeIfnÂ


sX§ n³ tXm¸v' (Coconut Garden) ]p\À\Soepw
]p\ÀÖohn¸n¡ epw
DXv]mZ\£ aXbnÃm¯Xpw ]gbXpw AkpJw _m[n¨Xpamb sNSnIÄ
sh«namän ]Icw DXv]mZ\£ aX IqSnb sNSnIÄ hbv¡ m\pw, \nehnepÅ KmÀU³
]p\ÀÖohn¸n¡ m\papÅ ]²XnbmWnXv. CXnsâ {][m\s¸« LSI§ Ä Xmsg
]dbp¶hbmWv.

]gb sNSnIÄ sh«namän ]pXnbh kvYm]n¡ Â- -þ Hcp slIvSdn 32


sX§ n\mWv Cu klmbw e`nbv¡ p¶Xv. BZys¯ 20 sX§ pIÄ¡ v 500 cq] h¨pw,
_m¡ n 12 sX§ pIÄ¡ v 250 cq] hoXhpamWv \ÂIp¶Xv.

\nehnepÅ tXm«w ]p\ÀÖohn¸n¡  : - Hcp slIvSdn\v 2 hÀjt¯¡ v 15,000 cq].


]p\À\Soen \pÅ klmbw : Hmtcm ssXbv¡ pw 20 cq] sh¨v

\nÀÆlW kvYm]\w :
tIm¡ \«vsUhe¸vsaâ v t_mÀUv, sIm¨n

Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯nsâ ]¦v:


sX§ v IÀjIcpsS enkväpw Bhiy§ fpw t_mÀUn\v \ÂImw. Sn. kvIoapIfpw
]²XnIfpw P\IobhXvIcn¨pw, Xt±ikzbw`cWkvYm]\§ fptSbpw tamWnädnwKn\v
hnt[bam¡ mw. Sn. ]²XnIÄ Hgnhm¡ ntbm, hnShv \nI¯p¶Xn\v am{Xtam Xt±i
kzbw`cWkvYm]\§ Ä¡ v ]²XnIÄ \S¸m¡ nbm aXn.

]²Xn kwtbmP\w
Sn.kvIoapIÄ Xs¶ Xt±i `cW kvYm]\§ fpsS s{]mPIvSpIfpambn
_Ôs¸Sp¯mhp¶XmWv. CcpIq«À¡ pw s]mXphmb {Kmak` AwKoIcn¨ enkväns\
B{ibn¡ mhp¶XmWv. Sn.]²XnIÄ FÃmw Xs¶ Irjn`h³, kzbw sXmgnÂ
]²XnIfpambn _Ôs¸Sp¯n thWw Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯nsâ ]²Xn
X¿mdm¡ m³.

sX§ pambn _Ôs¸« hnhn[ aqeyhÀ²nX D¸¶§ fpsS \nÀ½mWw kzbw


klmb kwL§ fptSbpw, IpSpw_{iobptSbpw kzbwsXmgn kwcw`§ fpambn
Bkq{XWw sN¿mhp¶XmWv. SJSRY, SGSY XpS§ nb ]²XnIfpambn ^e{]Zambn
kwtbmPn¸n¡ mw.

29. dºÀ t_mÀUv ]²-Xn-IÄ


cmPys¯ dºÀ hyhkmb¯nsâ hym]\¯n\pw hnIk\¯n\pambn dºÀ
BIvSv 1947 A\pkcn¨v C³Uy Kh¬saâ v cq]w sImSp¯ kvämäyq«dn t_mUnbmWv

171
dºÀ t_mÀUv. dºÀ t_mÀUv \S¸nem¡ p¶ ]²XnIÄ Xmsg ]dbp¶hbmWv.

A. ]²XnbpsS t]cv :Sm¸nwKv ]cnioe\ ]²XnIÄ


1. BapJw.
Sm¸nwKv ]cnioe\ ]²XnbpsS `mKambn Sm¸nwKv {]ZÀi\w, Sm¸nwKv ]cnioe\ tI{µw,
IqSpXÂ KmVhpw hn]pehpamb Sm¸n§ v ]cnioe\w Ipdª ImebfhnÂ, ka{Kamb
Sm¸nwKv ]cnioe\w, Smt¸gvkv _m¦v F¶o {]hÀ¯\§ fmWv \S¯p¶Xv.

a. Sm¸nwKv {]ZÀi\w
Hmtcm tXm«¯nepw F¯n _Ôs¸«BfpIÄ¡ v 'Sm¸nwKv', sdbn³ KmÀUn§ v,
dºÀ joäv D­m¡ p¶ hn[w XpS§ nbhsbms¡ dºÀ t_mÀUn \n¶pÅ
Dt±ymKkvYÀ ImWn¨p sImSp¡ p¶p. ChcpsS tkh\w XnI¨pw kuP\yamWv.

b. Sm¸nwKv ]cnioe\ tI{µw


hnZKvZamb dºÀ Sm¸nwKv DXv]mZ\w hÀ²n¸n¡ phm\pw, dºÀ tXm«¯nsâ
PohnX Imebfhv hÀ²n¸n¡ phm\pw klmbn¡ pw. CXn\pÅ 30 Znhks¯
hnZKvZ ]cnioe\w dºÀ t_mÀUnsâ doPnbW Hm^oknt\mSv tNÀ¶pÅ
Sm¸nwKv ]cnioe\ tI{µ¯n \n¶v e`nbv¡ pw. 75 cq] ]cnioe\mÀ°n¡ v
kssä^â v Bbn e`nbv¡ pw.

c. IqSpXÂ KmVhpw hn]pehpamb Sm¸n§ v ]cnioe\w Ipdª


ImebfhnÂ.
Sm¸n§ nsâ hnZKvZ coXnIsf Ipdn¨pÅ F«v Znhkw \o­p \n¡ p¶
]cnioe\w dºÀ t_mÀUv \S¯nsImSp¡ p¶p. tXm«w DSabvt¡ m,
B{inXÀt¡ m CXn ]s¦Sp¡ mw. 75 cq]bmWv ]cnioe\mÀ°n¡ v
kssä^â v Bbn \ÂIp¶Xv. hnPbn¡ p¶hÀ¡ v kÀ«n^n¡ äv \ÂIp¶XmWv.

d. ka{Kamb Sm¸nwKv ]cnioe\w


tIcf¯n hnZKvZcmb sXmgnemfnIfpsS ZuÀe`yw ]cnlcn¡ p¶Xn\mbn
tIcf¯n\v ]pd¯pÅ bphm¡ sf Sm¸nwKv ]cnioen¸n¡ p¶Xn\pÅ
]²XnbmWnXv. Cu ]²Xn 2010-þ11 emWv Bcw`n¨Xv.

e. Smt¸gvkv _m¦v
dºÀ Sm¸nwKnw\v kmaqlnI AwKoImcw, BIÀjIamb i¼fw, tPmen,
kvYncX, XpS§ nb Imcy§ Ä Dd¸phcp¯m\mWv 'dºÀ Smt¸gvkv _m¦v'
cq]oIcn¨Xv . hnZKv X cmb sXmgnemfnIsf Cu taJebn Xs¶
\ne\nÀ¯m\pw aäpÅhsc CXnte¡ v BIÀjn¸n¡ phm\pw Cu ]²Xn hgn
e£ yanSp¶p.

B. ]²XnbpsS t]cv :_m¦v tem¬


t_mÀUnsâ [\klmbw e`nbv ¡ p¶Xn\mbn KpWt`mIv X rhnlnXw
FSpt¡ ­nhcpt¼mÄ KpWt`mIvXmhnsâ ssI¿n ]Ww CÃm¯
AhØbnemsW¦n Cu Bhiy¯n\mbpw, tXm«w \S¯n¸n\mbpw
KpWt`mIvXmhn\v ZoÀLIme temWn\mbpw \_mÀUns\ kao]n¡ mhp¶XmWv. Hcp
slIvSdn\v \_mÀUpw, dºÀ t_mÀUpw \nivNbn¡ p¶ XpIbv¡ v XpÃyamb XpIbmWv

172
temWmbn Gähpw IqSnbXv Hcp KpWt`mIvXmhn\v e`n¡ pI.

C. ]²XnbpsS t]cv : Gähpw \à dºÀ s{]mUyqkÀ


skmsskän¡ pÅ AhmÀUv:
c­v hÀj¯nsemcn¡ emWv Gähpw \¶mbn {]hÀ¯n¡ p¶ dºÀ
s{]mUyqkÀ skmsskän¡ v 'kphÀW kwKaw AhmÀUv' \ÂIp¶Xv. 1997emWv CXv
XpS§ nbXv. 2 e£ w cq]bmWv AhmÀUv XpI. IqSpX \¶mbn {]hÀ¯n¡ m³
{]tNmZ\w \ÂIpI F¶XmWv Cu AhmÀUnsâ e£ yw.

D. ]²XnbpsS t]cv :Gähpw \Ã IÀjI\pÅ kn.Fw Nm­n


AhmÀUv
C´ybnse Gähpw \à dºÀ IÀjIÀ¡ pÅ AhmÀUv c­v
hÀj¯nsemcn¡ emWv \ÂIp¶Xv. 2 e£ w cq]bmWv k½m\ XpI.

E. ]²XnbpsS t]cv :tKm{X hnIk\w


tIcf kwkvYm\¯v tKm{X hnIk\¯n\mbn DbÀ¶ kmt¦XnI hnZybneqsS
hnIkn¸ns¨Sp¯ dºÀ ssXIÄ tKm{X hÀ¤¡ mcpsS klmbt¯msS AhcpsS
ssIhiw DÅ kvYe§ fn \«vdºÀ Irjn hym]n¸n¡ pIbmWv CXnsâ e£ yw. tXm«w
]WnIÄ¡ v taÂt\m«w hlnbv¡ p¶Xv dºÀ t_mÀUpw, ]WnIÄ sN¿p¶Xv tKm{X
hÀ¤¡ mcpambncn¡ pw. AhcpsS ]Wn Iqen¡ mbn«mWv ]cnKWn¡ p¶Xv. tIcf¯nse
ss{S_ sUhe¸vsaâ v Un¸mÀ«vsaâ v Nnehnsâ Hcp ]¦v hln¡ pw.

F. ]²XnbpsS t]cv : kv{Xo imIvXoIcW¯n\mbpÅ ]²Xn


Ipd¨v kvYew ssIhiapÅ kv{XoIfmWv Cu ]²XnbpsS KpWt`mIvXm¡ Ä.
kv{XoIfpsS ]¦mfn¯w dºÀ Irjnbn Dd¸m¡ n AhÀ¡ v IqSpX KpW§ Ä
D­m¡ pIbmWv Cu ]²XnbpsS e£ yw. Cu ]²Xn 's{]mPIvSv s{]mUyqtkgvkv
skmsskän'IfneqsSbmWv \S¸nem¡ p¶Xv. ]cnioe\]cn]mSnIÄ, kv{XoIfpsS
Iq«mbva hcpam\ZmbI {]hr¯nIÄ, BtcmKy ]cn]mSnIÄ F¶o {]hÀ¯\§ fnÂ
IqSn kv{XoIsf IqSpX kap¶²cm¡ pI F¶XmWv CXnsâ e£ yw.

G. ]²XnbpsS t]cv :hne kvYncXm ^­v


dºdnsâ hne {IamXoXambn Xmgv¶v t]mIpt¼mÄ dºÀ IÀjIÀ¡ v th­
]n³XpW \ÂIm\mWv hne kv Y ncXm ^­v \_mÀUnsâ t\XrXz¯nÂ
cq]oIcn¨ncn¡ p¶Xv. 500 tImSnbmWv Cu ^­nepÅXv. CXnsâ 482.88 tImSn cq]
tI{µkÀ¡ mdpw 17.12 tImSn cq] dºÀ IÀjIcpamWv kw`mh\ sNbvXn«pÅXv. CXnsâ
]enibmWv ASnb´nc L«¯n dºÀ IÀjIÀ¡ v \ÂIp¶Xv. dºÀ hnebv¡ v
A\pkcn¨v IÀjIcpw kw`mh\ sN¿Ww. 7hÀjs¯ A´mcmjv{S hnebpsS
ASnkvYm\¯n Hcp _mâ v \nivNbn¨n«p­v. Cu hnebpsS 20%¯n Xmsg dºÀhne
hcpt¼mÄ IÀjIÀ¡ v Cu ^­n \n¶v \nivNnX XpI e`nbv¡ pw. hne 20%
apIfnemIpt¼mÄ IÀjIÀ kw`mh\ ^­nte¡ v ASbv¡ Ww.

2. \nÀhlWØm]\w:
dºÀ t_mUv

173
3. Xt±ikzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v:
kvIoapIsf Ipdn¨v dºÀ IÀjIÀ¡ v th­ DXvt_m[\w \ÂIpI. klmbw
e`yam¡ p¶Xn\v dºÀ t_mÀUpambn _Ôs¸Sp¯Â. {Kmak` hgnbpÅ KpWt`mIvXr
enkväv \¡ pI.

4. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


Xt±ikzbw`cW kvYm]\¯ntâbpw, IpSpw_{iobpsSbpw aäv
GP³knIfptSbpw kzbw sXmgn ]cn]mSnIfpambn kwtbmPn¸n¡ mw. ]²Xn
tcJbn Sn. kvIow hgnbpÅ {]hr¯nIsf Ipdn¨v {]Xn]mZn¡ mw. hnShpIÄ \nI¯mw.

kvss]kkv t_mÀUv
kvss]kkv t_mÀUv BIväv 1986 A\pkcn¨v 1986 s^{_phcn 26 \v kvss]kkv t_mÀUv
\nehn h¶p. C³Uy³ kpKÔhyÚ\§ sf temI¯msI {]Ncn¸n¡ pI
F¶XmWv CXnsâ Dt±yiw. Xmsg ]dbp¶ ]²XnIÄ kvss]kkv t_mÀUv
\S¸nem¡ p¶p­v.

29. kwkYm\ tlmÀ«n IĨÀ anjsâ klIcWt¯msS


tIcf¯nse CSp¡ n PnÃbn IpcpapfInsâ DXv]mZ\hpw
DXv]mZ\£ aXbpw hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pÅ ]²Xn.(Project
on Improving Production and Productivity of Pepper in
Idukki District of Kerala assisted under NHM)

1. BapJw:
Idp¯ kzÀ®w, Asæn 'kpKÔhyÚ\§ fpsS cmPmhv' F¶dnbs¸Sp¶
IpcpapfIv tIcf¯n {][m\ambpw CSp¡ n, hb\mSv PnÃIfnemWv
DXv]mZn¸n¡ s¸Sp¶Xv . cmPys¯ BsI DXv]mZ\¯nsâ 80þ90 iXam\hpw
DXv]mZn¸n¡ p¶Xv tIcf¯nemWv. 2002Â 80,000 S¬ DXv]mZn¸n¨ kvYm\¯v 2007Â
50,000 S¬ am{XamWv DXv]mZn¸n¨Xv. CSp¡ nbnemsW¦n 2003þ 2004  68,595 slIvSdnÂ
\n¶v 36,417 S¬ Bbncp¶p DXv]mZ\w. 2007- þ2008 Bbt¸mÄ 65,333 slIvSdn \n¶v
23,311 S¬ BWv DXv]mZ\w. AXn\m IpcpapfInsâ DXv]mZ\hpw DXv]mZ\£ aXbpw
hÀ²n¸n¡ m\mWv Cu ]²Xn cq]w sImSp¯ncn¡ p¶Xv.

2. ^­v
BsI Cu ]²Xn¡ mbn 230.58 tImSn cq] \o¡ n h¨n«p­v. CXn 120 tImSn cq]
\mjW tlmÀ«n IĨÀ anj³ [\klmbw \ÂIpw. CXnsâ hniZmwiw Xmsg
sImSp¯ncn¡ p¶p.

174
{]hÀ¯\§ Ä F®w BsI NHM XpI
(Hcp sNehv klmbw (tImSnbnÂ)
slIvSÀ) tImSn , 5 5 hÀjw
hÀjw

1 sNdnb \gvkdnIÄ 300 F®w 9.00 50% 4.50


kvYm]n¡ pI

2 ImelcWs¸« sNSnIÄ 60000 180 50% 90.00


]p\xkvYm]n¡ pI slIvSÀ

3 ssPh Irjn coXn 3680 22.08 50% 11.00


hÀ²n¸n¡ pI
a®nc Iwt]mkväv bqWnäv
\nÀ½n¡ pI

4 ka{K IoS \nb{´W 50,000 10.00 50% 5.00


]cn]mSn slIvSÀ

5 a\pjyhn`h hnIk\w 25,000 1.00 100% 1.00


hyIvXnI
Ä

6 ^§ vjWÂ 3 bqWnäv 2.50 100% 2.50


C³{^mkv{SIvNÀ,
IpcpapfIv tiJcWw,
XcwXncn¡ Â

7 \nÀÆlW sNehv þ 6.00 100% 6.00

BsI 230.58 120.00

3. \nÀÆlW kvYm]\w :
kvss]kkv t_mÀUv, sIm¨n³

4. e£ yw:
2009-þ2014 ImeL«¯n CSp¡ n PnÃbnse IpcpapfInsâ DXv]mZ\hpw
DXv]mZ\£ aXbpw hÀ²n¸n¡ pI

5. KpWt`mIvvXm¡ Ä:
a. sNdnb \gvkdnIÄ kvYm]n¡ pI

175
¹mkvänIv Ihdnem¡ nb thtcmSp IqSnb X­pIÄ 5000 F®w DÅ
IÀjIcmWv Cu ]²XnbpsS KpWt`mIvXm¡ Ä. C¯c¯nÂ
Ihdnem¡ nb Hcp X­n\v 75 ss]k k_vknUn e`nbv¡ pw.

b. ImelcWs¸«sNSnIfpsS ]p\ÀÖohn¸n¡ Â/ ]p\xkvYm]n¡ Â


Gähpw Ipdª Xv 100 sNSnIfpw Gähpw IqSnbXv 1080 sNSnbpw (Hcp
NphSn 2 F®w hoXw) DÅhÀ¡ v CXn AwK§ fmImw. Hcp
slIvSdn\v Gähpw IqSnbXv 15,000 cq]bmWv k_vknUnbmbn
e`nbv¡ pI. Hcp sNSnbv¡ v 28 cq]bmWv e`nbv¡ p¶Xv. \Sp¶
hÀj¯n 16 cq]bpw ASp¯ hÀj¯n 12 cq]bpw F¶ \nc¡ nÂ
c­v XhWIfmbn«mWv k_vknUn e`nbv¡ pI. IpcpapfIv IÀjIÀ
kv Y e¯nsâ DSakv Y X sXfnbn¡ p¶ tcJ [\klmbw
e`n¡ p¶Xn\p th­n lmPcm¡ Ww.

c. ssPh IrjncoXn hÀ²n¸n¡ pI-þ a®nc Iwt]mkväv bqWnäpIÄ


kvYm]n¡ pI.
2.70 aoäÀ \ofhpw .90 aoäÀ hoXnbpw .90 aoäÀ s]m¡ hpapÅ Sm¦mWv
\nÀ½nt¡ ­Xv. Hcp Sm¦n\v 6000 cq]bmWv BsI sNehv hcp¶Xv.
CXnsâ 50% (3000 cq]) k_vknUnbmbn e`nbv¡ pw.

d. AkpJw/ IoS\nb{´W ]²XnIÄ hÀ²n¸n¡ pI(Integrated


Pest/disease Management-IPM)
AkpJw/ IoS\nb{´W¯n\mbn Gähpw Ipdª Xv 10 F®hpw
Gähpw IqSnbXv 2160 F®hpw DÅ KpWt`mIvXm¡ Ä¡ mWv ]²Xn
hnlnXw e`nbv¡ p¶Xv. hÀj¯nsemcn¡  h¨v 3 hÀjt¯¡ mWv
Cu hnlnXw e`nbv¡ p¶Xv. k_vknUn \nc¡ v IPM Inänsâ 50%
Asæn 1000þ4000 cq].540 sNSnIÄ hscbpÅhÀ¡ v 1000 cq].
e. a\pjyhn`h hnIk\w
· sSIvt\mfPn Kym¸v {_nUvPn§ v {Kq¸v- þ 2 Znhkw, ksä^â v þ 100
cq] hoXw
· amkväÀ s{Sbn\nwKv t{]m{Kmw(CSp¡ n PnÃbn kvss]kkv
t-_mÀUnepw, Irjn hIp¸nepw tPmensN¿p¶ FÃm
kväm^n\pw) þ 3 Znhkw
· IÀjIÀ¡ pÅ s{Sbn\n§ v þssPhIrjn coXn
D]tbmKn¨pÅ DXv]mZ\¯nsâ ]cnioe\w.

f. ASnkvYm\kuIcy hnIk\w þ IpcpapfIv tiJcnbv¡ p¶Xn\pw Xcw


Xncn¡ p¶Xn\pambn
100 % sI«nS¯n\pw b{´kwhn[m\¯n\pw Asæn .83 tImSn
GXmtWm Ipdhv AXv e`nbv¡ pw. KpWt`mIvXmhn\v Gähpw Ipdª Xv
Htc¡ À kvYew kz´ambn«p­mIWw.

6. ]²Xn {]tZiw:
CSp¡ n PnÃ, tIcfw

7. Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS ]¦v:

176
KpWt`mIvXm¡ sf Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯n\v \ÂImw. kvIoapIsf
Ipdn¨v IÀjIÀ¡ v Irjn`h³, {Kmak` hgn DÂt_m[\w \ÂImw.

8. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ:


Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯nsâ Irjn ]²XnIfpambn _Ôn¸n¡ mw.
hÀ¡ nwKv {Kq¸v, tÌ¡ v tlmÄUÀ tbmK§ Ä, {Kmak` F¶nhbn Sn.kvIoapIÄ
NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ Ww. ]ckv]cw hnShpIÄ \nI¯pI. sXmgnepd¸p ]²Xnbpambn
_Ôs¸Sp¯Ww. \gvkdn kvYm]\w MGNREGS ]²Xnbpambn kwtbmPn¸n¡ mw.

30. ]²XnbpsS t]cv: Get¯m«§ Ä ]p\À \Soen\pw


]p\ÀÖohn¸n¡ p ¶Xn\papÅ {]tXyI ^­v.
1. BapJw
Get¯m«§ fpsS ]p\À\Soen\pw, ]p\ÀÖoh\¯n\pw, KpWta³abpÅ
\So hkvXp¡ fpsS DXv]mZ\¯n\ambn BhnjvIcn¨ ]²XnbmWnXv. tIcfw,
IÀ®mSIw, Xangv\mSv, kn¡ nw , ]ivNnw_wKmÄ XpS§ nb kwkvYm\§ fnemWv Cu
]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv.

2. ^­v
· ]p\À\SoÂ
k_vknUn c­v XhWIfmbn«mWv \ÂIp¶Xv.

tbmKyX k_vknUn % k_vknUn BsI k_vknUn


(cq]/ slIvSÀ)

4 slIvSÀ hsc 33% 17,780 17,036 34,816

4 slIvSÀ apXÂ 8 25% 13,470 12,905 26,375


slIvSÀ hsc

· ]p\ÀÖoh\w

\nehnepÅ tXm«¯n DXv]mZ\£ aX Ipdª sNSnIÄ amän DXv]mZ\£ aX IqSnb


ssXIÄ kvYm]n¡ m\mWv e£ yanSp¶Xv. 4 slIvvSÀ hsc kvYew kz´ambn DÅ
KpWt`mIvX¡ fmWv CXnsâ ]cn[bn hcp¶Xv. 83% Asæn 13,300/- cq]bmWv
k_vknUnbmbn e`nbv¡ p¶Xv. CXn k_vknUn Hä XhWbmbn«mWv e`nbv¡ p¶Xv.

· \So hkvXp¡ fpsS DXv]mZ\w

DbÀ¶ KpWta³abpÅXpw BtcmKyapÅ \So hkvXp¡ Ä kvss]kkv t_mÀUnse


hnZKvZcpsS klmbt¯msS hnIkn¸ns¨Sp¡ pI. Hmtcm apfbv¡ pw 1.75 cq] e`nbv¡ pw.

3. \nÀÆlW kvYm]\w :

177
kvss]kkv t_mÀUv, sIm¨n³

4. e£ y§ Ä
· Get¯m«§ fpsS DXv]mZ\hpw DXv]mZ\£ aXbpw hÀ²n¸n¡ p¶Xn\v th­n
]gbXpw DXv]mZ\£ aX Ipdª Xpamb Get¯m«§ Ä¡ v ]Icw ]pXnbh
kvYm]n¡ pI.

· t_mÀUnsâ DtZymKØcpsS taÂt\m«¯neqsS AwKoImcapÅ \gvkdnIfnÂ


\n¶v tcmKhnapIvXambXpw, BtcmKyapÅXpamb ssXIÄ DXv]mZn¸n¨v
hnXcWw sN¿pI

3. KpWt`mIvXm¡ Ä
GessXIÄ ]pXpXmbn \«tXm, \nehnepÅ tXm«¯n DXv]mZ\£ aX
Ipdª sNSnIÄ amän DXv]mZ\£ aX IqSnb ssXIÄ kvYm]n¨tXm, \SoÂ
hkvXp¡ Ä hnIkn¸ns¨Sp¯tXm Bb IÀjIÀ.

5. GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


· GessXIÄ ]pXpXmbn \SpI
· tXm«¯n DXv]mZ\£ aX Ipdª sNSnIÄ sh«namän DXv]mZ\£ aX IqSnb
ssXIÄ kvYm]n¡ pI
· KpWta³abpÅ \So hkvXp¡ Ä hnIkn¸ns¨Sp¡ pI

5. Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯nsâ ]¦v


GeIrjn¡ mÀ¡ v ta ]dª kvIoapIsf Ipdn¨v Aht_m[w \ÂIn
Bhiy¡ msc Xncn¨dnª v \ÂIpI. kvIoapIÄ {Kmak`Ifnepw P\Iob
I½änIfnepw Sn. kvIoapIÄ NÀ¨bv¡ v hnt[bam¡ pI.

6. ]²Xn kwtbmP\w
Xt±i kzbw`cWkvYm]\¯nsâ Irjn taJebnse s{]mPIvSpIfpambn Sn.
kvIoapIÄ FÃmw Xs¶ _Ôn¸n¡ mhp¶XmWv. \So hkvXp¡ Ä sXmgnepd¸p
]²Xnbpambn kwtbmPn¸n¡ mw. Xt±i kzbw`cWkvYm]\§ Ä¡ v ]²Xn hnShpIÄ
CXphgn \nI¯mw.

31. ]²XnbpsS t]cv: IbäpaXnbn A[njvTnXamb DXv]mZ\hpw


hnfshSp¸n\v tijw kpKÔhyÚ\§ fpsS KpWw
sa¨s¸Sp¯epw (Export Oriented Production & Post Harvest
Improvement of Spices)

1. BapJw:
kpKÔhyÚ\§ fpsS IbäpaXn t{]mXvkmln¸n¡ m\pw
hnfshSp¸n\ptijw KpWw sa¨s¸Sp¯m\papÅ ]²XnbmWnXv.

178
2. ^­v

{Ia ]cn]mSn {]hÀ¯\w tbmKyX klmbw


\w.

A Gew (sNdpXv)

1 PetkN\hpw PetkN\ 4 slIvSÀ BsI sNehnsâ 50%


`q hnIk\hpw D]IcW§ hsc Asæn 16000 cq],
(k_vknUnbps fpsS GXmtWm Ipdhv AXv.
S apgph³ \nÀ½mWw
XpIbpw 4 apXÂ 8 BsI sNehnsâ 25%
kvss]kkv slIvSÀ hsc Asæn 16000 cq],
t_mÀUv GXmtWm Ipdhv AXv.
hnXcWw
sN¿p¶XmWvv)

sF.]n skäv 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ 25%


hsc Asæn 5000 cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

kv{]n³¥À 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ 25%


hsc Asæn 21,175 cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

PetkN\ 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ 25%


¯n\mbpÅ hsc Asæn 1250 cq],
Sm¦v GXmtWm Ipdhv AXv.

PetkN\ 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ 25%


¯n\mbpÅ hsc Asæn 1250 cq],
ss]¸v GXmtWm Ipdhv AXv.

a®v ]cnc£ 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ 25%


(5þ15 % hsc Asæn 7500 cq],
Ncnhv) GXmtWm Ipdhv AXv.

2 agshÅ agshÅ 8 slIvSÀ 200 Iyp_nI v aoäÀ


kw`cWw kw`cWn hsc I¸mknänbpÅ
kvYm]n¡ pI D]IcW¯n\v BsI
sNehnsâ 33.33%
Asæn 8000/-cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

179
3 Gew Iyphdn§ v 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ
kwcw£ n¡ p¶ Unsshkkv hsc 33.33% AsænÂ
D]IcW§ Ä kvYm]n¡ pI 60000/-cq], hoXw
Hmtcm sajo\pw
GXmtWm Ipdhv
AXv.

B aäpÅ kpKÔhyÚ\§ Ä¡ v

1 apfIvþ agshÅ agshÅ 8 slIvSÀ 200 Iyp_nI v aoäÀ


kw`cWw kw`cWnbpsS hsc I¸mknänbpÅ
\nÀ½mWw. D]IcW¯n\v BsI
sNehnsâ 33.33%
Asæn 8000/-cq],
GXmtWm Ipdhv
AXv.
2 [m\yw sshZypXn 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ
thÀ¯ncnbv¡ p¶ D]tbmKn¨v hsc 50% AsænÂ
b{´w {]hÀ¯nbv¡ p 50,000/-cq], GXmtWm
¶ saXnb{´w Ipdhv AXv.

a\pjyiIvXn 8 slIvSÀ BsI sNehnsâ


D]tbmKn¨v hsc 50% Asæn 15,000/-
{]hÀ¯n¡ p cq], GXmtWm
¶ saXnb{´w Ipdhv AXv.

3 s]¸À IpcpapfIv 8 slIvSÀ b{´¯nsâ


saXnb{´ hsc I¸mknän A\pkcn¨v
hnXcWw 7000 cq] \nc¡ nÂ

apfsIm­pÅ 51 apX 100 tKm{X hÀ¤¯nÂ


]mbIfpsS sNSnIÄ s]«hÀ¡ v
hnXcWw hscbpÅhÀ sNehnsâ 90% Dpw
¡ v Hcp aäpÅhÀ¡ v 50% hpw
]mbbpw k_vknUn
100Â IqSpXÂ e`nbv¡ p¶p.
DÅhÀ¡ v
aq¶v
hÀj¯nsemc
n¡ Â 2
]mbbpw
hnXcWw
sN¿pw.

180
4 aª Ä Xnf¸n¡ p¶Xn 8 slIvSÀhsc BsI sNehnsâ 50%
\pŠ]m{Xw Asæn 4000/-cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

aª Ä 8 slIvSÀhsc BsI sNehnsâ 50%


kwkvIcWw Asæn 16,000/-cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

5 ]pXn\ ]pXn\ 8 slIvSÀhsc 2000 \pw 6000 \pw CSbnÂ


hmänsbSp¡ p¶Xn I¸mknänbpÅ bqWnän\v
\pÅ D]IcWw BsI sNehnsâ 32.50 %
Asæn 1.30 e£ w cq]
k_vknUn Bbn
e`nbv¡ pw.

C Post Harvest Improvement of Spices


DW¡ p BtcmKy]camb 4 slIvSÀhsc ]«nI hÀ¤¡ mÀ¡ v
hm\pÅ ImemhkvYbn NXp.aoädn\v 540 cq] hoXw
Ifw apfIv, C© n, Asæn BsI
aª Ä, IpcpapfIv sNehnsâ 90%
DW¡ phm\pÅ
Ifw ]«nI PmXn¡ mÀ¡ v
NXp.aoädn\v 300 cq] hoXw
Asæn BsI
sNehnsâ 50%
P\d hn`mK¯n\v
NXp.aoädn\v 150 cq] hoXw
Asæn BsI
sNehnsâ 25%

2 t]mfn k_vknUn 4 slIvSÀhsc. tKm{X hÀ¤¡ mÀ¡ v 50%


¯o³ \nvc¡ n 1 slIvSÀhsc aäpÅhÀ¡ v 33.33%hpw
joäv t]mfn¯o³ DÅhÀ¡ v k_vknUn \ÂIp¶p.
joänsâ hnXcWw c­v joäv. kvss]kkv t_mÀUv
apX 4 sam¯¯n hm§ n
slIvSÀ hnXcWw sN¿p¶p.
hscbpÅhÀ
¡ v 3 joäv
hoXw

tambvkv DXv]¶¯n 8 slIvSÀhsc BsI sNehnsâ 32%


NÀ CuÀ¸¯nsâ Asæn 2500 cq],
aoäÀ Afhv I­p GXmtWm Ipdhv AXv.
]nSn¡ p¶Xn\v
tambvkvNÀ aoäÀ
hnXcWwsN¿p¶p

181
D ssPhIrjn

1 HmÀKm\nIv ^mapIÄ¡ pw , IÀjIcpsS Iq«w,


kÀ«n^nt¡ t{]mkkn§ v NGO, skmskän
j³ bqWnäpIÄ¡ pw F¶nhbv¡ v BsI
HmÀKm\nIv sNehnsâ 50%
kÀ«n^nt¡ j Asæn 75000 cq],
\p th­n GXmtWm Ipdhv AXv.
klmbn¡ pI
IÀjIÀ¡ pw,
DXv]mZIÀ¡ pw BsI
sNehnsâ 50%
Asæn 25000 cq],
GXmtWm Ipdhv AXv.

2 _tbm _tbm GPâ v sXcsª Sp¡ s BsI sNehnsâ 50%


Gpâ v bqWnäv ¸« NGOs Asæn 1.30 e£ w
bqWnäv D­m¡ p¶Xn\v Bbncn¡ pw cq], GXmtWm Ipdhv
NGOsf CXn\v tbmKyX AXv.
klmbn¡ pI.
Cu bqWnäv Hcp
s{Sbn\n§ v
skâÀ IqsS
Bbncn¡ pw.

3 kpKÔ kpKÔhyÚ 8 slIvSÀ Hcp IÀjI\v 4250 cq]


hyÚ\ \§ fpsS hsc
§ Ä sPhIrjn coXn
HmÀKm\nIv
Irjnbneq
sS

4 a®nc a®nc 8 slIvSÀhsc. BsI sNehnsâ 33.33


Iwt]mkv Iwt]mkväv 4 slIvSÀhsc Asæn 2,000 cq],
äv bqWnäv bqWnäv DÅhÀ¡ v c­v GXmtWm Ipdhv AXv
kvYm]n¡ pI joäv. 4 apXÂ
8 slIvSÀ
hscbpÅhÀ
¡ v 3 (Hcp S¬
I¸mknän
DÅXv)

182
3. \nÀÆlW kvYm]\w :
kvss]kkv t_mÀUv, sIm¨n³

2. e£ y§ Ä
· Ge¯nsâ DXv]mZ\£ aXbpw KpWta³abpw hÀ²n¸n¡ pI
· hnfshSp¸n\v tijw tXm«¯n h¨v kpKÔhyÚ\§ sf sa¨s¸Sp¯pI
· kpKÔhyÚ\§ Ä¡ nSbn ssPh Irjn coXn t{]mXvkmln¸n¡ pI
· IoS \nb{´W¯n\v amXrIm coXnIÄ hnIkn¸n¡ pI
· kpKÔhyÚ\ IÀjIÀ¡ v th­ \nÀt±i§ Ä \ÂIpI

3. KpWt`mIvXm¡ Ä:
8 slIvSÀhsc ØeapÅ GeIÀjIÀ

4. Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v


kpKÔhyÚ\ IÀjIcpsS {]iv\§ Ä¡ v Sn.kvIoapIÄ ]cnlmcw
ImWp¶hbmIbm Ahsb Ipdn¨pÅ Aht_m[w {]mtZinI kÀ¡ mdpIÄ¡ v
{Kmak` hgn _Ôs¸«hÀ¡ v \ÂImw. KpWt`mIvXm¡ fpsS enkväv CXn\mbn
hn\ntbmKn¡ pI.

5. ]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Cu ]²XnIÄ FÃmw Xs¶ kpKÔhyÚ\§ fpsS DXv]mZ\hpw
kq£ n¡ epw kw_Ôn¨mWv. CsXÃmw Xs¶ Xt±i kzbw`cW kvYm]\§ fpsS
]²XnIfpambn _Ôs¸Sp¯n c­p t]À¡ pw ]ckv]cw hnShpIÄ \nI¯mhp¶XmWv.
tÌ¡ v tlmÄUÀ tbmK§ Ä, hÀ¡ nwKv {Kq¸pIÄ , {Kmak`IÄ F¶nhbnÂ
kwtbmP\ km[yXIÄ hnebncp¯Ww. sXmgnepd¸p ]²Xnbpambpw, kzbw sXmgnÂ
]²Xnbpambpw Chsb _Ôn¸n¡ mhp¶XmWv.

*************************

183
CHAPTER
VIII

h\kwc£ Ww
184
VIII. h\w hIp¸v hgn \S-¸n-em-¡ -s¸-Sp¶
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ
I. h\y-Pohn B{Ia-W-¯n-\p-ff \jvS-]-cn-lmcw
BapJw
h\y Pohn-I-fpsS B{I-a-W-¯m Irjn \miw kw`-hn-¡ p-Itbm ]cn-t¡ ¡ p-
Itbm AwK-ssh-Ieyw kw`-hn-¡ p-Itbm acn-¡ p-Itbm sN¿p-¶-hÀ¡ v [\-k-lmbw
\ÂIp-¶-Xn-\p-ff ]²-Xn-bm-Wn-Xv. C³jpd³kv Bh-iy-anà F¶-XmWv CXnsâ {]tXy-I-
X.

^­v
tI{µ kÀ¡ m-cnsâ {KmâmWv CXn hI-bn-cp-¯n-bn-cn-¡ p-¶Xv.
1. A]-IS NnInÕ 5,000 cq] hsc (A-¿m-bn-cw)
2. AwK-ssh-Ieyw 25,000 cq] hsc (C-cp-]-¯-¿m-bn-cw)
3. acWw 3,00,000 cq] (aq¶v e£ w)
4. dn-kÀÆv h\-¯n\p ]pd¯v sh¨v
]m¼p-I-Sn-tb-ämWv ac-W-sa-¦n 1,00,000 cq] (H-cp-e-£ w)
5. Irjn \miw 50,000 cq] hsc (A-¼-Xn-\m-bn-cw)
6. hoSn\v \miw 50,000 cq] hsc (A-¼-Xn-\m-bn-cw)
7. I¶p-Imen \miw 50,000 cq] hsc (A-¼-Xn-\m-bn-cw)
F¶ \nc-¡ n-emWv [\-k-lmbw \ÂIp-¶-Xv. Hmtcm hÀjhpw A\p-h-Zn-¡ p¶ XpI-bpsS
ASn-Øm-\-¯n-emWv klmb hnX-c-Ww.

\nÀÆ-lW Øm]\w
tIcf h\w hI-p-¸nse Un-hn-j-WÂ t^md-Ìm-^o-kÀam-cmWv \nÀÆ-lW DtZym-K-
ØÀ

e£ yw
1. h\y Pohn-I-fpsS B{I-a-W-¯n ]cn-t¡ ¡ p-¶-hÀ¡ v Nn-In-Xvkm klmbw
\Âp-II
2. AwK-ssh-Ieyw kw`-hn-¡ p-¶-hÀ¡ pw ac-W-s¸Sp-¶-hÀ¡ pw klmbw \ÂIpI
3. hoSv,Irjn, I¶p-Imen F¶nh \in-¨-hsc klm-bn-¡ pI

KqWt`màm-¡ Ä
AÀlXm am\-Z-WvU-§ Ä
h\w tIkp-I-fnÂs¸-«-hÀ, h\`qan It¿-dn-b-hÀ, tXm¡ v ssek³kv Df-f-hÀ
F¶n-hÀs¡ m-gnsI FÃm-hÀ¡ pw AÀl-X-bp-­v.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


185
{]hÀ¯-\-§ Ä
1. kw`hw \S¶v aq¶v amk-¯n-\Iw \nÀ±njvS t^md-¯n Gähpw ASp¯ sdbn-
© m-^o-kn-tem, Unhn-j-W t^md-Ìm-^o-kntem At]£ kaÀ¸n-¡ pI
2. _Ôs¸«DtZym-K-ØÀ kv]cn-tim-[\ \S-¯p-¶p.
3. ^­nsâ e`y-X-bv¡ -\p-k-cn¨v [\-k-lmbw A\p-h-Zn-¡ p-¶p.

Bh-iy-amb tcJ-IÄ
1. A]-I-S-Nn-In-Õbv¡ pw, AwK-ssh-I-ey-¯n\pw
kÀ¡ mÀ kÀÆo-kn-ep-ff knhn kÀPsâ saUn-¡  kÀ«n-^n-¡ äv
2. ac-W-am-sW-¦nÂ
1. acW kÀ«n-^n-¡ äv
2. acW ImcWw sXfn-bn-¡ p¶ kÀ«n-^n-¡ äv (Nn-InÕ \S
¯nb tUmIvSÀ \ÂIn-b-Xv)
3. ]n³Xp-SÀ¨m-h-Imi kÀ«n-^n-¡ äv
3. Irjn, hoSv, I¶p-Imen F¶nh \in-¨mÂ
1. Irjn Hm^o-k-dpsS dnt¸mÀ«v
2. Øe-¯nsâ DS-a-Øm-h-Imi tcJ-IÄ

tamWn-ä-dnwKv
h\w-h-Ip-¸nsâ taJe/kwØm\ Xe-§ -fn ]²Xn \S-¸nsâ ]ptcmKXn hne-bn-
cp-¯p-¶p-­v.

Xt±i `c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v


]²-Xn-bp-sS hni-Zmw-i-§ Ä P\-§ -fn-te¡ v F¯n-¡ p-¶-Xn-\p-ff {]Nm-cW ]cn-
]m-Sn-IÄ \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

kwtbm-P-\- km-[y-X-IÄ
Xt±i `cW Øm]-\-¯nsâ ]²XntcJ-bn Cu hnh-c-§ Ä IqSn DÄs¸-Sp-¯p-
I. aäv hIp¸v hgn \ÂIp¶ \jvS-]-cn-lm-c-§ -fp-am-bp-ff hnS-hp-IÄ \nI-¯p-I.

11. Huj[ kky-t¯m-«-§ Ä


BapJw
BbqÀtÆZ acp¶v \nÀ½m-W-¯n-\m-h-iy-amb Huj[ kky-§ Ä Bh-iy-m\p-k-
cWw e`y-a-Ãm¯ ØnXn-bm-Wn-¶p-f-f-Xv. CXv Bh-iy-m\p-k-cWw e`y-am-¡ p-¶-Xn-\mWv
Cu ]²-Xn. ]cn-ØnXn kwc-£ -Whpw P\-§ Ä¡ v sXmgn-epw hcp-am-\hpw Cu ]²-XnbnÂ
hn`m-h\w sN¿p-¶p.

^­v
\mjvWÂ saUn-kn-\Â ¹mâ v t_mÀUmWv Cu ]²-Xn¡ v ^­v \ÂIp-¶-Xv.

\nÀÆ-lWw

186
h\w hIp-¸nsâ Unhn-j-WÂ t^md-Ìm-^o-kÀam-cmWv \nÀÆ-lW DtZym-K-ØÀ

e£ yw
1. BbqÀtÆZ Huj[ \nÀ½m-W-¯n-\p-ff Huj[ kky-§ Ä e`y-am-¡ pI
2. ]cn-ØnXn ]p\:Øm]\w
3. P\-§ Ä¡ v sXmgnepw hcp-am-\hpw

KpW-t`m-àm-¡ Ä
apgp-h³ P\-§ fpw

Gsä-Sp-¡ p¶ {]hr¯n-IÄ
{]hÀ¯-\-§ Ä
F. \gvkdn X¿m-dm-¡ pI
_n. 2.5 aoäÀ AI-e-¯n 30 sk.-ao. XmgvN-bn Ipgn-sb-Sp¯v (Hcp slIvS-
dn 1600 ssXIÄ) ssXIÄ \Sp-I.
kn. 5 hÀjw hsc tXm«w ]cn-]m-en-¡ pI

tamWn-ä-dnwKv
h\w hIp-¸nse hnhn[ Xe-§ -fnse DtZym-K-Ø-cmWv tamWn-äÀ sN¿p-¶-Xv.

Xt±i Øm]-\-¯nsâ ]¦v


Huj[ kky-§ Ä¡ v Bh-iy-¡ mÀ [mcm-f-ap-f-f-Xn-\m Xt±i Øm]-\-
§ Ä¡ pw Cu ]²Xn A\p-I-cn-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. {Kma-k-`-bn Sn {]hÀ¯-\-§ Ä Ah-tem-
I\w sN¿p-I. P\-Iob ]¦m-fn¯w Dd-¸m-¡ p-Ibpw _tbm-ssU-th-gvknän cPn-Ì-dp-ambn
_Ô-s¸-Sp-¯pIbpw th-Ww.

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
Xt±i `cW Øm]-\-§ -fpsS sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn CXns\ _Ôn-¸n-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv. h\w-h-Ip¸v \S-¯p¶ ]²-Xn-IÄ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-
bn {]Xn-]m-Zn-¡ p-I, saUn-kn-\ ¹mâp-IÄ¡ mbp-ff ]²-Xn-IÄ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-
¯nsâ _Ô-s¸«]²-Xn-bpambn _Ô-s¸-Sp-¯p-Ibpw sN¿mw.

111. ssPh sshhn[y kwc-£ Ww


BapJw:
h\w hIp¸v \S-¸n-em-¡ n-s¡ m-­n-cn-¡ p¶ ssPh sshhn[y kwc-£ -W-]-cn-]m-Sn-
Ifnse Hcp LS-I-amWv IS-ema kwc-£ -Ww. hwi-\miw kw`-hn¨psIm­n-cn-¡ p¶ IS-
em-a-Isf kwc-£ n¨v hwiw ]cn-t]m-jn-¸n¨p \ne-\nÀt¯-­Xv a\p-jy-tâbpw aäp Pohn-I-
fp-tSbpw \ne-\n¸n\v AXy-´m-t]-£ n-X-am-Wv.

^­v
tI{µ kÀ¡ m-cmWv Cu ]²-Xn-¡ mbn ]Ww \ÂIp-¶Xv

187
\nÀÆ-lWw
h\w hIp-¸nse Unhn-j-WÂ t^md-tÌm-^o-kÀamÀ h\ kwc-£ W kan-Xn-IÄ
hgn \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

e£ yw
1. IS-em-a-I-fpsS hwiw A\yw \n¶p-t]m-ImsX kwc-£ n-¡ p-I.
2. ]cn-ØnXn kwc-£ Ww
3. Xoc-{]-tZi ssPh sshhn[y-t]m-j-Ww.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hyàn-KX KpW-t`m-àm-¡ Ä CÃ
Xoc-tZi ]© m-b-¯p-I-fnse apgp-h³ P\-§ fpw

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hr¯n-IÄ


1. I­Â kwc-£ W {]hÀ¯-\-§ Ä
2. s_Âäv ¹m\nwKv
3. tZim-S-\-In-fn-I-fpsS kwc-£ Ww
F¶nh Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fn Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ -fmWv

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. IS-em-a-bpsS ap«-IÄ tamjvSn¡ p-¶Xv XS-bpI
2. Ba ap«-bp-ff Ipgn-IÂ Is­¯n he sI«n kwc-£ n-¡ pI
3. ap«hncn-bp¶ Øe¯p Ipª p-§ sf IS-en F¯n-¡ pI

tamWn-ä-dnwKv
h\w hIp¸v DtZym-K-ØÀ, hn.-F-kv.-Fkv I½nän

Xt±i Øm]-\-¯nsâ ]¦v


1. hym]-I-amb _lp-P\ hnZym-`ymkw
2. IqSp-X {]tZ-i-t¯¡ v hym]\w
3. ap«kwc-£ n-¡ p-¶-hÀ¡ v ]mcn-tX-jnIw \ÂIpI
4. ap«hn¸\ tI{µ-§ Ä Is­¯n XS-bpI
5. {Kma-k-`- h-gn-bp-ff {]N-cWw , DÂt_m-[\w
6. Ah-tem-I\w þ{Km-a-k-`, P\-Iob I½-än-IÄ hgn

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
IS-ema kwc-£ -W-¯n-\p-ff {]N-cW ]cn-]m-Sn-IÄ Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯nsâ
]²-Xnbn DÄs¸-Sp-¯-Ww. Xt±i `cW Øm]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn BbXv
DÄs¸-Sp-¯-Ww.

IV. h\y-Po-hn-I-fpsS kzm`m-hnI hmk-Ø-e-¯nsâ hnImkw

188
BapJw
h\-{]-tZ-i-¯n\p ]pd¯v ]cn-ØnXn {]m[m-\y-ap-ff \nc-h[n Øe-§ Ä D­v.
Ch-bn {][m-\-s¸«H¶mWv tImÄ ]mS-§ Ä. tImÄ \ne-§ Ä \nc-h[n tZim-S-\-]-£ n-I-
fpsS {]P-\\ tI{µ-am-Wv. CXnsâ kwc-£ -W-¯n\v th­n-bp-f-f-XmWo ]²-Xn.

^­v
]qÀ®-ambpw tI{µm-hn-jvIrX ^­mWv CXn\v D]-tbm-Kn-¡ p-¶-Xv.

\nÀÆ-lWw
]²Xn {]tZ-is¯ Unhn-j-WÂ t^md-Ìm-^o-kÀamÀ ]mS-ti-J-cW kan-Xn-I-
fpsS ]¦m-fn ¯-t¯m-sS-bmWv ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.

e£ yw
1. tZim-S\ ]£ n-I-fpsS {]P-\\ tI{µ-§ Ä kwc-£ n-¡ pI
2. tZim-S\ ]£ n-Isf th«-bm-Sp-¶Xv XSbpI
3. ]cn-ØnXn kwc-£ Ww, ]p\:Øm]\w

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hyI-Xn-KX KpW-t`m-àm-¡ -Ä CÃ

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. ]²-Xn-bpsS {]m[m\ys¯-¸-än-bp-ff t_mÀUp-IÄ Øm]n-¡ pI
2. ¢mkp-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ pI
3. ]£ n-I-fpsS kÀsÆ \S-¯pI
4. t\m«nkv, t{_mjÀ F¶nh X¿m-dm-¡ pI
5. skan-\m-dp-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ pI

{]hÀ¯-\-IÄ
]²Xn cq]-tcJ X¿m-dm-¡ pI
sshÂUv sse^v hmÀU\v kaÀ¸n¨v AwKo-Imcw hm§ pI

tamWn-änwKv
hnhn-[-X-e-§ -fnse h\w hIp¸v DtZym-K-ØÀ

Xt±i Øm]-\-¯nsâ ]¦v


1. ]²-Xnsb ]cn-t]m-jn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-ff ]²Xn X¿m-dm-¡ pI
2. t_m[-h-XvI-cW {]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯pI
3. P\-]-¦m-fn¯w Dd-¸m-¡ pI
4. ]£ n kt¦-X-ambn \ne-\nÀ¯p-¶-Xn-\p-ff {]hr¯n-IÄ sN¿pI

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ

189
Sqdn-k-¯n-\p-ff km[y-X-IÄ ]cn-tim-[n¨v Bb-Xn\v th­ ASn-Øm\ kuI-cy-
§ Ä Xt±i `cW Øm]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn DÄs¡ m-f-fn-¡ p-I. h\w, Sqdnkw hIp-¸p-
ambn kwtbm-Pn-¸n¨p {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v cq]w \ÂIp-I. ]cn-ØnXn kwc-£ W t{]mP-
IvSp-IÄ X¿m-dm-¡ p-I, sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn _Ô-s¸-Sp¯n ]²Xn Bhn-jv¡ -cn-¡ p-
I, hnS-hp-IÄ At\z-jn¨v \nI-¯p-I.

V. C¯ncn h\hpw H¯ncn P\-§ fpw

BapJw
tIc-f-¯nsâ Poh-\m-Un-I-fmb 14 \Zn-IÄ¡ v P·w \ÂIn \ne-\nÀ¯p¶ ag-¡ m-
Sp-IÄ kwc-£ n¨v ]cn-]m-en-t¡ ­Xnsâ {]k-àn-bpw, Bh-iy-I-Xbpw Gsd-bm-Wv. h\-
§ Ä \ÂIp¶ tkh\w tIhew {]mtZ-in-Itam kwØm-\-¯n-\p-f-fn HXp-§ p-¶tXm
AÃ. Cu `qan-bnse kIe Ncm-N-c-§ -fpsS \ne-\n¸pw kwc-£ -W-hp-amWv h\w hIp-
¸nsâ e£ yw. Cu e£ y-¯n-\p-th­n {]hÀ¯n-¡ p¶ kÀ¡ mÀ anj-\-dn-bmb h\w hIp-
¸n\v P\-§ -fpsS ]qÀ® klIc-Ww Dd-¸p-h-cp-¯p¶ {]hÀ¯-\-am-bn-cn-¡ Ww ]© m-b-
¯p-I-fptSbpw IÀ½-§ Ä.

^­v
kÀ¡ m-cnsâ kwØm\ _Päv ^­pw tI{µ kÀ¡ m-cnsâ {Kmâpw e`y-am-Ip-¶p-
­v.

\nÀÆ-lW Øm]\w
tIcf h\w h\y-Pohn hIp-¸nsâ PnÃm-X-e-¯n Unhn-j-W t^mdÌv Hm^o-
kÀam-cpw, sshÂUvsse^v hmÀU³am-cpw, tkmjyb t^md-Ìdn Akn. I¬kÀth-
äÀam-cp-amWv \nÀÆ-lW DtZym-K-ØÀe£ yw.

1. hrjvSn {]tZ-i-§ -fpsS h\m-h-c-Whpw hr£ m-h-c-Whpw sa¨-s¸-Sp¯n AW-s¡ -


«p-I-fn-te-¡ p-ff Pe {]hmlw kar-²-am-¡ p-I.
2. h\-¯n-\-I¯pw Acn-Inepw Xma-kn-¡ p¶ BZn-hm-kn-I-fp-tS-bpw, kv{XoI-fp-tS-
bpw, aäv ZpÀ_e hn`m-K-§ -fp-tSbpw ka{K t£ aw Dd-¸p-h-cp¯n kwØm-\s¯
aäv P\-hn-`m-K-§ -fpsS kmaqly km¼-¯nI \ne-hm-c-¯n-te¡ v Ahsc DbÀ¯n-
s¡ m-­p-h-c-¯-¡ -co-Xn-bn h\-§ Ä ]cn-]m-en-¡ p-I.
3. h\-§ Ä s]mXp-hm-bpw, h\-t¯m-«-§ Ä {]tXy-In¨pw A´Àt±-iob \ne-hm-c-
¯n-te¡ v DbÀ¯n Ah-bpsS DXv]m-Z-\-þ-hn-`-h-tijn hÀ²n-¸n-¡ p-I.
4. ssPh-ssh-hn-²y-kw-c-£ -Ww, hn`h DXv]m-Z\w F¶o Imcy-§ -fn tIc-fs¯
D¶X \ne-hm-c-¯n F¯n-¡ p-I.
5. kmaq-ly-þ-km-kw-kv¡ m-cnI aqey-§ Ä kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\pw k¼-¶-am-¡ p-¶-
Xn\pw DX-Ip¶ Xc-¯n h\-§ Ä ]cn-]m-en-¡ pI
6. BZn-hmkn kaq-l-§ -fpsS X\Xp kwkv¡ mcw \ne-\nÀ¯p-Ibpw ]cn-t]m-jn-¸n-
¡ p-Ibpw sN¿p-I.
7. ]c-¼-cm-KX h\-ta-J-e-I-fpsS aqey-tim-jWw XS-bp-I-bpw, A\p-tbm-Py-amb
{]hr¯n-I-fpsS KX-Ime aqeyw ]p\-cmÀÖn-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
8. I­Â h\-§ Ä, Imhp-IÄ XpS§ n AXoh {]m[m-\y-ap-ff Ct¡ m-hyq-l-§ -fpsS

190
kwc-£ -Whpw, hy]-\hpw \S-¯p-I.
9. X®oÀX-S-§ -fp-tSbpw Pe-t{k-mX-Êp-I-fp-tSbpw kwc-£ -W-hpw, ]cn-]m-e-\hpw
hgn \ocp-dh hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn\pw `qan-bpsS Pe kzmwio-I-cW tijn Iq«p-¶-Xn-
\p-ff ASn-Øm\ {]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯p-I.
10. h\y-Po-hn-I-fpsS Bhmk tI{µ-§ Ä kwc-£ n-¡ p-I-bpw ]cn-]m-en-¡ p-Ibpw ]cn-
t]m-jn-¸n-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
11. BtKmf Xm]-\-¯n-sâ Zqjy-^-e-§ Ä ]c-am-h[n Ipd-bv¡ p-¶-Xn-\mbn ht\-Xc
`qan-I-fn-epw, h\-¯n\p ]pd¯v e`y-amb aäv A\p-tbm-Py-amb {]tZ-i-§ -fnepw ]c-
am-h[n ac-§ Ä sh¨p ]nSn-¸n-¡ p-I.
12. tZim-S\ ]£ n-I-tfbpw Ah-bpsS Bhmk Øe-§ -tfbpw kwc£ n-¡ p-I.
13. ]cn-ØnXn kulrZ hnt\mZ k© mc ]²-Xn-Ifpw t_m[-h-Xv¡ -cW ]cn-]m-Sn-
Ifpw aptJ\ P\-§ -fn ]cn-ØnXn kwc-£ W Ah-t_m[w krjvSn-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Cu `qan-bnse FÃm Poh-Pm-e-§ fpw hyàn-Ifpw
P\-§ Ä¡ v Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ

1. {]Ir-Xn-tb-bpw, {]IrXn hn`-h-§ -tfbpw kwc-£ n-¡ p-¶-Xn\v \ne-hn-ep-ff \nb-a-


§ sf BZ-cn-¡ p-Ibpw AXn\v A\p-Kp-W-ambn {]hÀ¯n-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
2. {]IrXn hn`h kwc-£ W Xm¸cyw DÄs¡ m-f-fp-Ibpw, {]IrXn \nb-a-§ sf
am\n-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
3. h\w hIp-¸p-ambn hnh-c-§ Ä ]¦p-sh-bv¡ p-Ibpw {]IrXn kwc-£ -W-¯n-tâ-
bpw, kpØnc hnI-k-\-¯n-sâbpw ktµiw hym]n-¸n-¡ m³ h\w hIp-¸ns\
klm-bn-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
4. h\w hIp¸nsâ {]hÀ¯-\-§ Ä sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\v \nÀt±-i-§ -fpw, A`n-{]m-
b-§ fpw \ÂIpI hgn ]ucsâ D¯-c-hm-Zn-Xzhpw IS-a-Ifpw \nd-th-äp-I.
5. h\y-Pohn B{I-aW km[y-X-bp-ff Øe-§ -fn kutcmÀÖ-th-en, InS-§ v,
ssPh-then apX-em-bh \nÀ½n¨v h\y-Pohn B{I-aW km[yX CÃm-Xm-¡ pI.

tamWn-ä-dnwKv
h\w hIp-¸nsâ taJe/PnÃ/kwØm\ Xe-§ -fn ]²Xn \S-¸nsâ ]ptcm-KXn
hne-bn-cp-¯p-¶p-­v.

Xt±-i-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
h\w hIp¸v \S-¸n-em-¡ p¶ P\-t£ a {]hÀ¯-\-§ Ä P\-§ -fn-te¡ v F¯n¡ p-
¶-Xn-\p-ff {]N-cW ]cn-]m-Sn-IÄ \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv. {Kma-k-`-hgn DÂt_m-[\w \ÂImw.

1. Xt±-i-Øm-]-\-¯nsâ ]²Xn tcJ-bn a\p-jy\v h\y-Po-hn-IÄ aqe-ap-­m-¡ p-


¶ Irjn, hmk-Øew F¶n-h¡ v D­m-¡ p¶ \mi-\jvS§ Ä¡ v kÀ¡ mÀ
AwKo-I-cn¨ \jvS-]-cn-lm-c-hpw, h\y-Po-hn-IÄ aqe-ap-­m-Ip¶ A]-I-Sw, acWw
F¶n-h¡ v [\-k-lm-bhpw \ÂIn hcp-¶Xv KpW-t`m-àm-¡ -fn-te¡ v F¯n-¡ p-I.
2. Aán {]Xn-tcm[ {]hÀ¯-\-§ -fn h\-¯n\v kao]w Xma-kn-¡ p¶ BfpI-fpsS
]¦m-fn¯w Dd¸v hcp-¯pI.
3. h\-¯n\v ]pd¯pw, aäv A\p-tbm-Py-amb {]tZ-i-§ -fnepw ]c-am-h[n ac-§ Ä
sh¨v ]nSn-¸n-¡ p-¶-Xn-\v th­ t{]mÕm-l\w \ÂIp-I.

191
4. {]Ir-Xn-bpsS Bhmk hyh-Ø¡ v h\y-Po-hn-IÄ Hcp {][m\ LS-I-am-Wv. h\y-
Po-hn-IÄ P\-hmk/Irjn Øe-§ -fn-te¡ v Cd-§ p-¶Xv XS-bp-¶-Xn-\mbn h\m-
XnÀ¯n-I-fn kutcmÀÖ-th-en, ssPh-th-en, InS-§ v, aXn F¶nh \nÀ½n-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv.

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
Xt±i-`-c-W-Øm-]-\-¯n\v sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn CXns\ _Ô-s¸-Sp-¯m-hp-
¶-Xpw BbXp hgn ]²-Xn-bpsS `mK-am-¡ m-hp-¶Xpw hnS-hp-IÄ Zqco-I-cn-¡ mhp¶Xpam-Wv.
]²-Xn-tc-J-bn Cu {]hÀ¯n-IÄ IqSn DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

VI. DZv{K-YnX h\-kw-c-£ -Ww.


BapJw
Im«p-Xo-bn \n¶v h\s¯ kwc-£ n-¡ pI F¶Xv ]c-a-{]-[m-\-am-Wv. CXn-\mbn
^bÀsse³ sXfn-bn-¡ p-Ibpw hm¨Àamsc \ntbm-Kn-¡ p-Ibpw sNt¿-­-Xp-­v.

^­v.
75% tI{µ-^­pw 25 % kwØm-\-^­pw BWv CXn\v hn\n-tbm-Kn-¡ p-¶Xv

\nÀÆ-lWw
h\w hIp-¸nsâ Unhn-j-WÂ t^md-tÌm-^o-kÀam-cmWv \nÀh-lW DtZym-K-
ØÀ

e£ yw
h\-¯n Im«pXo Ib-dmsX kwc-£ n-¡ pI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hyàn-KX KpW-t`m-àm-¡ -fnÃ

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


{]hÀ¯-\-§ Ä
1. \hw-_À-þ-Un-kw-_À amk-§ -fn ^bÀ sse³ sXfn-bn-¡ pI
2. hm¨Àamsc \ntbm-Kn-¡ pI

tamWn-ä-dnwKv
h\w hIp¸v DtZymKØÀ

Xt±-i-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
Im«p-Xo-s¡ -Xn-cmb {]N-c-Ww. kao-]-hm-kn-IÄ¡ pw \nhm-kn-IÄ¡ pw ]cn-io-e-

192
\hpw Ah-t_m-[hpw D­m-¡ mw. {Kma-k-`-IÄ NÀ¨bv¡ v thZn-bm-¡ mw.

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn CXns\ _Ôn-¸n-¡ mw.
Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w X¿m-dm-¡ n-bn-«p-ff _tbm-ssU-th-gvknän cPn-Ì-dn-ep-ff Poh-Pm-e-
§ sf kwc-£ n-¡ p-¶-Xn-\p-ff ]²-Xn-IÄ h\w-h-Ip-¸p-ambn tNÀ¶v Bkq-{XWw sN¿mw.
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn h\w-h-Ip¸v ]cn-]m-Sn-IÄIqSn DÄs]-Sp¯n
hnS-hp-IÄ \nI-¯-Ww.

VII. ]Ýn-a-L«hnI-k\ ]cn-]mSn


Bap-Jw.
]Ýna-L-«s¯ temI ss]Xr-I-¯n DÄs¸-Sp-¯n-bn-cn-¡ p-I-bm-Wv. hwi-\miw
kw`-hn¨p sIm­n-cn-¡ n¶ \nc-h[n Poh-Pm-e-§ -fpsS Bhmk hyh-Ø-bmWv ]Ýn-a-L-
«w. CXv kwc-£ n-t¡ -­Xv am\-h-k-aq-l-¯nsâ D¯-c-hm-Zn-Xz-am-Wv.

^­v.
100% tI{µm-hn-jvIr-X ]²Xn-bm-Wn-Xv.

\nÀÆ-l-Ww.
tIcf h\w hIp-¸nse Unhn-j-WÂ t^md-tÌm-^o-kÀam-cmWv \nÀÆ-lW DtZym-
K-ØÀ

e£ yw
]Ýn-a-L«ae-\n-c-I-fn Xo Ib-dmsX kwc-£ n-¡ pI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
am\h kaq-l-amsI CXnsâ KpW-t`m-àm-¡ -fm-Wv.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


^bÀsse³ FSp¯v Xo I-b-dmsX kwc-£ n-¡ pI F¶-XmWv Gsä-Sp-¡ m-hp¶
{]hÀ¯n-IÄ

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. \hw-_ÀþUn-kw-_À amk-§ -fn ^bÀ sse³ FSp-¡ pI
2. hm¨Àamsc \ntbm-Kn-¡ pI
3. ^bÀ KmwKv cq]-h¡ -cn-¡ pI

tamWn-ä-dnwKv
h\w-h-Ip¸v DtZym-K-ØÀ
Xt±-i-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v

193
Im«p-Xo-s¡ -Xn-cmb t_m[-h-Xv¡ -cW {]hÀ¯-\-§ Ä, kao]hmkn-IÄ¡ v ]cn-
io-e-\w, {Kma-k-`- h-gn-bp-ff DÂt_m-[\w.

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
Xt±i`cWØm]-\-§ -fpsS _tbm-ssU-th-gvknän cPn-Ì-dp-ambn Poh-Pm-e-§ sf
_Ô-s¸-Sp¯n Ah-bpsS kwc-£ Ww Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v h\w-h-Ip-¸p-ambn _Ô-s¸-Sp¶
{]hÀ¯n-IÄ Bkq-{XWw sN¿mw. sXmgn-ep-d¸v ]²-Xn-bp-ambn _Ô-s¸-Sp¯n {]hÀ¯n-
IÄ sN¿mw. ]²-Xn-tc-J-bn FÃm {]hÀ¯n-Ifpw kqNn-¸n-¡ -Ww.

VIII. s]mXpaen-\o-I-cW \nb-{´W ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ Â


BapJw
sNdp-InS hyh-km-b-§ -fn³ \n¶p-ff aeo-\n-I-cWw Ipd-bv¡ p-¶-Xn\v hf-sc-b-
[nIw km¼-¯nIw hcp-¶-Xn-\mÂ, aeo-\o-I-cW \nb-{´W ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v
AhÀ¡ v Ign-bp-¶n-Ã. Bb-Xn-\m Xs¶ aen-\o-I-cWw AhnsS Hcp {]iv\-ambn Ah-ti-
jn-¡ p-¶p. sNdp-InS C³U-kv{Sn-b FtÌ-äp-I-fn {Soävsaâ v ¹mâp-IÄ Øm]n-t¡ -­-
Xnsâ Bhiyw Xncn-¨-dnª v Bb-Xn\v th­n an\nkv{Sn Hm^v t^mdÌv & F³h-
tb¬saâ v hgn Cu Øe-§ -fn ¹mâpIÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v [\-k-lmbw \ÂIp¶
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-bm-WnXv. ]pXnb ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn-\p-f-fh A]vt{KUv
sN¿p-¶-Xn\pw ^­v D]-tbm-Kn-¡ mw.

^­nw-Kv.
50 % tI{µ-hnlnXw þ Gähpw IqSn-bXv 20 tImSn
25% kwØm\hnlnXw
25% KpW-t`m-àm-¡ Ä

e£ yw
sNdp-InS hyh-km-b-§ -fn \n¶p-ff aen-\o-I-cWw Ipd-bv¡ Â

KpW-t`m-àm-¡ Ä
{]tZ-is¯ P\-§ Ä

AÀlX
Kpcp-X-c-amb aen-\o-I-cWw ]pd-s¸-Sp-hn-¡ p¶ bqWn-äp-IÄ/FtÌ-äp-IÄ

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. KpW-t`m-àm-hp-ambn IcmÀ
2. t{]mPIvSv sF.-sF.Sn/kn.-Fkv/BÀ.sF ]cn-tim-[n¨v dnt¸mÀ«v\ÂI-Ww.
3. _m¦v hgn s{]mt¸m-k \ÂIWw
4. `qan Is­-¯-Ww.
5. ap³]n³ {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v kwØm\ kÀ¡ mÀ klmbw Dd-¸p-h-cp-¯p-I.
6. ¹mâ v Hm¸-td-äÀamÀ ]¦m-fn-I-fmb hyh-kmb bqWn-äp-I-fp-ambn Fw.-H- bpsS H¸p

194
hm§ p-I.
7. A]v{K-tU-j\v Un]n-B-dn-t\m-sSm¸w ]nkn-kn-bpsS s{]mt¸m-kepw AS¡ w
an\nkv{Sn Hm^v t^mdÌv & F³h-tb¬saân\v \ÂI-Ww.
8. A{]q-h e`y-am-¡ Â
9. kwØm\ ^­n-t\m-sSm¸w tI{µ -^­pw dneokv sN¿Â

\nÀÆ-lW Øm]\w
_Ô-s¸«{Soävsaâ v ¹m³ Hm¸-td-äÀ

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
]cn-[n-bn-ep-ff hyh-kmb FtÌäv/bqWn-b-\p-I-fn aen-\o-I-cW {Soävsaâ v ¹m\p-
IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v Ah-t_m-[hpw amÀ¤-\nÀt±-ihpw \ÂIp-I.

]²Xn kwtbm-P
- \w
]cn-ØnXn kwc-£ W t{]mP-IvSp-I-fp-ambn CXns\ _Ô-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

*************************

195
CHAPTER
IX

\_mÀUv
(NABARD)
196
IX. \_mÀUv (NABARD)
{KmahnIk\w, {KmaoWhmbv] F¶o taJeIfn C´ysbm«msI iàamb
{]hÀ¯\w Imgv¨hbv¡ p¶Xpw tI{µkÀ¡ mcnsâ Iogn apwss_ BØm\am¡ n
{]hÀ¯n¡ p¶Xpamb Øm]\amWv. \_mÀUv. hnhn[ ]²XnIfneqsS {Kma§ fpsS
hnIk\ Ak´penXmhØ eLqIcn¡ p¶Xn\pw KthjWþhnIk\ {]hÀ¯\§ Ä
t{]mÂkmln¸n¡ p¶Xn\pw \_mÀUv e£ yanSp¶p. CXn\p]pdta ssat{Im ^n\m³kv,
\oÀ¯S hnIk\w, ]«nI hÀ¤hnIk\w, kmt¦XnI klmb§ Ä \ÂIÂ, {IUnäv
¹m³ X¿mdm¡  – tamWnädnwKv, I¬kÄ«³kn kÀÆokv XpS§ nbhbpw
\_mÀUnsâ NpaXeIfnÂs¸Sp¶p.

I. {KmaoW ASnØm\ hnIk\ ^­v (RIDF)


BapJw:
1995 -96 apX \_mÀUv RIDF ]²Xn \S¸nem¡ nhcp¶p. C´ybn 2006.07
hÀjw hsc 61,540 tImSn cq]m ]²Xn¡ v th­n sNehgn¨p. kwØm\ kÀ¡ mcn\v
ASnkYm\ kuIcy§ fpsS hnIk\¯n\mbn GXm­v 31 C\§ Ä¡ v klmbw
\ÂInhcp¶p.

^­v
ImÀjnI A\p_Ô t{]mPIvSpIÄ¡ v 95 iXam\hpw kmaqlytaJem
t{]mPIvSpIÄ¡ v 85 iXam\hpw, tdmUpIÄ¡ v 80 iXam\hpw aäpÅhbv¡ v 95
iXam\hpw ]Ww A\phZn¡ p¶Xv. t{]mPIvSv ASnØm\¯n km[mcWbmbn 7
hÀjs¯ hmbv]bmWv kwØm\ kÀ¡ mcn\v A\phZn¡ p¶Xv. tI{µ ¹m\nwKv
I½oj³ aptJ\ hmÀjnI _UvPän DÄs¡ mÅn¨ XpIbpw `mcXob dnkÀÆv _m¦nÂ
\n¶pw \_mÀUn\v ]Ww e`n¡ p¶p. \_mÀUv ^­v kwØm\ kÀ¡ mÀ [\Imcy
hIp¸v hgn sse³ Un¸mÀ«psaâpIÄ¡ v XpI A\phZn¡ p¶p. kÀ¡ mÀ Kymc­n
aptJ\ hmbv]mXncn¨Shv Dd¸m¡ p¶p. hmWnPy_m¦pIÄ ap³K-W\m taJebnÂ
sNehgnt¡ ­ ]W¯n an¨w hcp¶ XpIbmWv BÀ.sF.Un.F^nÂ
D]tbmKs¸Sp¯p¶Xv.

\nÀÆlW Øm]\w
_Ôs¸« hIp¸pIÄ¡ pw Xt±ikzbw`cW Øm]\§ Ä¡ pamWv
\nÀÆlW¯nsâ NpaXe. {KmaoWXe¯nepÅ ASnØm\ kuIcy§ Ä
hÀ²n¸n¡ p¶Xn\mbn _Ôs¸« hIp¸pIÄ¡ v ^­v A\phZn¡ pw. [ {KmaoW
tdmUpIÄ, ]me§ Ä, PetkN\w, hn]W\ kuIcy§ Ä, Bip]{XnIÄ, hnZym`ymk
Øm]\§ Ä, a®v þ Pekwc£ W {]hÀ¯\§ Ä, IpSnshÅw, AwK³hmSnIÄ,
ImÀjnI þ A\p_Ô taJeIÄ, kmaqlytaJe, hnhckmt¦XnI hnZy
XpS§ nbhbpsS ASnØm\ kuIcy§ Ä¡ mbn ]Ww A\phZn¡ p¶p.]

e£ y§ Ä
Ø D¸mZ\w, tkh\w, ]Ým¯ew F¶o taJeIfn {KmaXe¯n ASnØm\
kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.
Ø {KmahnIk\w Dd¸m¡ pI.

197
KpWt`màm¡ Ä
s]mXp BØnIfpsS cq]oIcW {]hÀ¯\ambXn\m ]²XnbpsS
{]tbmP\w e`n¡ p¶ kaqlamWv BÀ.sF.Un.F^v t{]mPIv S pIfpsS
KpWt`màm¡ Ä.

GsäSpmhp¶ {]hÀ¯nIÄ
Xmsg ]dbp¶hbpsS ASnØm\ kuIcyhnIk\ ]²XnIÄ GsäSp¡ mw
Ø {KmaoW tdmUpIÄ, ]me§ Ä
Ø PetkN\w IpSnshÅw
Ø hnZym`ymk Øm]\§ Ä, Bip]{XnIÄ
Ø a®v Pekwc£ W {]hÀ¯\§ Ä
Ø ImÀjnI A\p_Ô taJebnse {]hÀ¯\§ Ä ( DZm: `£ y ]mÀ¡ pIÄ,
slÀ_ ]mÀ¡ pIÄ, Ubdn ]mÀ¡ pIÄ, ssehv tÌm¡ v skâdpIÄ,
^njdokv apXembh)
Ø hn]W\ kuIcy§ Ä {KmaoW kw`cW imeIÄ, Adhv imeIÄ apXembh.
Ø kmaqlytaJebnse {]hÀ¯\§ Ä (DZm:AwK³hmSn \nÀ½mWw)
Ø aäv {KmaoW ASnØm\ kuIcy§ Ä

{]hÀ¯\§ Ä
Ø tI{µ _UvPän XpI hIbncp¯p¶p. ASnØm\ kuIcy§ Ä, {KmaoW
P\kwJy, `qhnkvXrXn, ap³]v A\phZn¨ ]²XnIÄ, [\klmbw
D]tbmKs¸Sp¯Â F¶o LSI§ Ä ]cnKWn¨v kwØm\ kÀ¡ mcpIÄ
^­nsâ e£ yw \nÝbn¡ p¶p.
Ø kwØm\ kÀ¡ mÀ hnhn[ hIp-¸p-IÄ hgn hniZamb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v
X¿mdm¡ n \nÝnX amXrIbn \_mÀUn\v kaÀ¸n¡ p¶p. Xt±i kzbw`cW
Øm]\§ Ä {Kma hnIk\ hIp¸v aptJ\ Xt±i kzbw`cW hIp¸n\v
ssIamdp¶p. Xt±i kzbw`cW hIp¸v ^n\m³kv hIp¸v aptJ\ t{]mPIvSv
\_mÀUn\v ssIamdp¶p.
Ø ]²XnbpsS kmt¦XnI þ km¼¯nI km[yX ]cnKWn¨v hniZamb
]cntim[IÄ¡ v tijw \_mÀUv AwKoImcw \ÂIp¶p. AwKoImc¯n\v ap¼v
\nÀÆlW Øm]\¯nsâ Imcy£ aXbpw tijnbpw hnebncp¯s¸Sp¶p.
Ø \nbam\pkrXw ]²Xn \nÀÆlWw \S¯p¶p.
Ø ^­v A\phZn¡ p¶p.
Ø tamWnädnwKv \nÀÆln¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


_Ôs¸« \nÀÆlW Øm]\§ Ä ]²Xn \S¸nem¡ Ww. CtâWÂ
tamWnädnwKn\v ]pdta \_mÀUnsâ PnÃm Hm^okv, kwØm\Xe Hm^okv F¶nh
tamWnädnwKv \nÀÆln¡ p¶p.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


{XnXe ]© mb¯pIÄ¡ v ASnØm\ kuIcy hnIk\¯n\mbn hfscb[nIw
D]tbmKs¸Sp¯mhp¶ ]²XnbmWnXv. tIhew Kh¬saâ v hnlnXw am{Xw
D]tbmKn¨v {]mtZinI kÀ¡ mcpIÄ¡ v hmbv]m_ÔnXambn hnhn[ ]²XnIÄ

198
GsäSp¡ mw.ssIamdn¡ n«nb Øm]\§ Ä aptJ\ \S¸nem¡ p¶ ]²XnIfpsS
cq]oIcW L«¯n Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpambn IqSnbmtemNn¡ p¶Xv
DNnXambncn¡ pw. CtXmsSm¸wXs¶ _Ôs¸« ÌmânwKv I½änIfn ]ptcmKXn
hnebncp¯s¸tS­XmWv . {]mtZinI kÀ¡ mcpIfpsS klIcWw ]²Xn
\nÀÆlW¯nse XSʧ Ä \o¡ p¶Xn\pw KpW\nehmcw IqSpXÂ
sa¨s¸Sp¯p¶Xn\pw ]²Xnbn \n¶pw ]camh[n {]tbmP\w e`n¡ p¶Xn\pw
CSbmIpw.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


ASnØm\ kuIcy hnIk\sa¶ \nebn BÀ. sF.Un.F^v
]²XntbmsSm¸w \nch[n kwtbmP\ km[yXIÄ \ne\n¡ p¶p. DZmlcW¯n\v
D¸mZ\ taJebnse ASnØm\ kuIcy§ Äs¡ m¸w D¸mZ\ hÀ²\ ]cn]mSnIfpw
GsäSp¡ mw. Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v hfsc ^e{]Zambn
D]tbmKs¸Sp¯mhp¶ ]²XnbmWnXv.

II. {KmaoW kw`cW imeIÄ ( {Kmao¬ `WvUmÀ tbmP\)

BapJw:
{Kma{]tZi§ fnepÅ sNdpInS IÀjIÀ¡ v AhcpsS D¸¶§ Ä \ymbamb
hnebv¡ v hn¡ Wsa¦n hn]Wnbn sa¨s¸« hne e`n¡ p¶Imea{Xbpw
kw`cn¨phbv s ¡ ­Xp­v . {KmaoW kw`cW imeIÄ (Rural Godowns)
ImÀjntIm¸¶§ Ä kw`cn¡ p¶Xn\pw BbXnsâ KpW\nehmctimjWw
XSbp¶Xn\pw klmbn¡ p¶p. CXn\p]pdta tKmUuWpIfn kw`cn¨ph¨n«pÅ
D¸¶§ Ä¡ v B\p]mXnIambn hmbv] e`yam¡ pI hgn (Pledge loan) IÀjIÀ¡ v
Bizmkw \ÂIphm\pw Ignbp¶p. CXv IÀjcpsS hn¸\ k½À±w (Distress sales )
eLqIcn¡ p¶Xn\pw ImcWamIp¶p. 2001 þ 12 hÀjw apXÂ ]²Xn \S¸nem¡ nhcp¶p.

^­v
tI{µ Irjn a{´mebw aptJ\ \_mÀUn\v ^­v e`yam¡ p¶p. \_mÀUnsâ
kwØm\Xe Hm^okv aptJ\ [\klmbw _m¦pIÄ¡ v e`n¡ p¶p. ]qÀ®ambpw
hmbv]m_ÔnX ]²XnbmWnXv.

\nÀÆlW Øm]\w
tI{µ Irjn a{´meb¯nse Irjn þ klIcW hIp¸n³ IognÂ
{]hÀ¯n¡ p¶ UbdIvStdäv Hm^v amÀ¡ änwKv & C³kvs]£ ³ (DMI) F¶ Øm]\w
\_mÀUv F³.Un.kn.kn. F¶nhbpsS klIcWt¯msSbmWv ]²Xn
\S¸nem¡ p¶Xv . hnhn[ _m¦pIÄ hgn AwKoIcn¨ t{]mPIvSpIÄ¡ v \_mÀUv
aptJ\bmWv. [\klmbw e`yam¡ p¶Xv. klIcW taJebnepÅ t{]mPIvSpIÄ¡ v
F³.Un.kn.kn. aptJ\ [\klmbw \ÂIp¶p. Un.Fw.sF t\mUÂ GP³knbmbv
{]hÀ¯n¡ p¶p.

e£ y§ Ä

199
l IÀjIÀ D¸mZn¸n¡ p¶ ImÀjntIm¸¶§ fpw Irjn
sN¿p¶Xn\mhiyamb \nt£ ] hkv X p¡ fpw (Agricultural Inputs)
imkv X obambn kw`cn¡ p¶Xn\mhiyamb ASnØm\ kuIcy§ Ä
krjvSn¡ pI.
l ImÀjntIm¸¶§ fpsS XcwXncn¡  (Grading) KpWkam\oIcW
(Standisation) KpW\nb{´Ww F¶nh t{]mÂkmln¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
hyànIÄ, IÀjIÀ, IÀjI {Kq¸pIÄ, ]¦mfn¯/DSaØ Øm]\§ Ä,
kÀ¡ mXnc kwLS\IÄ, kzbwklmb kwL§ Ä, I¼\nIÄ, tImÀ¸tdj\pIÄ,
klIcW Øm]\§ Ä, klIcW hn]W\ t_mÀUpIÄ, ImÀjnI kwkv¡ cW
tImÀ¸tdj\pIÄ, F¶nhÀ¡ v ]²Xnbn KpWt`màm¡ Ä BImhp¶XmWv.
GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIfpw [\klmb \nc¡ pw

imkvXobambn \nÀ½n¡ p¶ 100 S¬ apX 10,000 S¬ hsc kw`cW


tijnbpÅ tKmUuWpIfmWv. ]²Xnbn GsäSp¡ p¶Xv. CtXmsSm¸w A\p_Ô
{]hÀ¯\§ fmb CtâW tdmUpIÄ, ss{Ut\Pv , sshZypXn IW£ ³,
CeIv{Sn^nt¡ j³ XpS§ nb {]hÀ¯\§ fpw GsäSp¡ mw. tKmUu¬ ]p\cp²mcW
{]hÀ¯\§ eÄ (Rennovation) klIcW taJebv¡ v am{Xambn
\nPs¸Sp¯nbncn¡ p¶p. Hcp {]tam«À¡ v hnhn[ Øe§ fn kw`cW tI{µ§ fnÂ
\nÀ½n¡ p¶Xn\v [\klmbw e`n¡ p¶XmWv.

IÀjIÀ, ImÀjnI _ncpZ[mcnIÄ F¶nhÀ¡ v 25 kXam\w


(]camh[n 46.87 e£ w cq]m) [\klmbw e`n¡ pw. kwcw`IÀ, tImÀ¸tdäpIÄ,
]¦mfn¯ Øm]\§ Ä (partnership) F¶nhÀ¡ v 15 iXam\hpw (]camh[n 28.12 e£ w
cq]m) h\nXIÄ, kzm{ib kwL§ Ä, SC/ST hn`mK¡ mÀ F¶nhÀ¡ v 33.33
iXam\hpw ( ]camh[n 62.50 e£ w cq]m) [\klmbambn e`n¡ pw. 1000 S¬ hsc
tijnbpÅ tKmUuWpIÄ¡ v S®n\v 2500 cq]bpw ( 1000 S¬ hsc tijn)AXn\v
apIfn kw`cW tijnbpÅhbv¡ v S®n\v 1875 cq]bpambn bqWnäv \nc¡ v
\nPs¸Sp¯nbncn¡ p¶p.

{]hÀ¯\§ Ä
hniZambn t{]mPIvSv dnt¸mÀ«nsâ ASnØm\¯n _m¦v hmbv] e`yam¡ p¶p.
Ipdª Xv 50 iXam\w XpI hmbv]bmbn kzcq]n¡ Ww. _m¦v hmbv]bpsS H¶mwKUp
\ÂInb tijw \_mÀUv kwØm\Xe Hm^okn\v [\klmb¯n\mbn _m¦v
At]£ n¡ p¶p. \_mÀUv 50 iXam\w [\klmbw A\phZn¡ p¶p. ]²Xn
]qÀ¯oIcW¯n\v sXm«pap¼mbn kwcw`I³ _m¦ns\ hnhcadnbn¡ pIbpw
\_mÀUv, Un.Fw.sF, _m¦v F¶nhbpsS kwbpà ]cntim[\bv¡ v tijw
\_mÀUn\v At]£ n¡ p¶p. \_mÀUv tijn¡ p¶ [\klmbw _m¦pIÄ¡ v
e`yam¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


\_mÀUnsâ PnÃm Hm^okpIÄ, \_mÀUnsâbpw F³.kn.Un.knbptSbpw
kwØm\Xe Hm^okpIÄ, hmbv ] m Øm]\§ Ä F¶nh \nÀÆlW þ
tamWnädnwKnsâ NpaXe hln¡ p¶p. kab_ÔnXambn ]²Xn ]qÀ¯oIcW¯nsâ

200
NpaXe KpWt`màm¡ Ä¡ pw KpWt`màr kwL§ Ä¡ pamWv.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


]²XnbpsS an¡ hmdpw FÃm LSI§ fpw {Kma]© mb¯nsâ
s]mXpNpaXeIfnÂs¸Sp¶hbmWv. BbXn\m ta¸dª {]hÀ¯\§ Ä Xt±i
k z b w ` c W Ø m ] \ § Ä ¡ v t \ c n «v G s ä S p ¡ m h p ¶ X m W v . C { ] I m c w
\nÀÆln¡ p¶]£ w {Kma{]tZi§ fnse ASnØm\ kuIcy§ Ä¡ v
D]tbmKs¸Sp¯mhp¶Xpw X±zmc IÀjIÀ¡ pw aäv {KmaoW P\hn`mK§ Ä¡ pw
sa¨s¸« hcpam\hpw tkh\hpw Dd¸n¡ mhp¶XpamWv. hnhn[ GP³knIÄ
\S¸nem¡ p¶ ]²XnIfpsS dnt¸mÀ«nwKpw AhtemI\hpw _Ôs¸« {Kma]© mb¯v
ÌmânwKv I½änIÄ \nÀÆlnt¡ ­XmWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


{KmaoW ASnØm\hnIk\sa¶ \nebn ]²Xn¡ v h³ {]m[m\yap­v. Xt±i
kzbw`cW Øm]\§ fpsS D¸mZ\ hÀ²\m ]cn]mSnIfpw kwØm\
tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpw Imcy£ aambn _Ôn¸n¡ p¶]£ w ASnØm\
kuIcy§ fpsS ]qÀ®amb tkh\w D]tbmKs¸Sp¯mhp¶XmWv C¡ mcy¯nÂ
Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS NpaXe \nkvXpeamWv.

III. ImÀjnI hn]W\¯n\v Bhiyamb ASnØm\


kuIcy§ Ä, D¸¶§ fpsS XcwXncn¡ Â, KpWta³a
Dd¸phcp¯Â apXembhbpsS hnIk\w e£ yam¡ nbpÅ
]²Xn

BapJw :
ImÀjnI hn]W\ cwK¯v ASnØm\ kuIcy§ Ä hÀ²n¸n¨v IÀjIÀ¡ v
AhcpsS D¸¶§ Ä¡ v sa¨s¸« hne Dd¸phcp¯p¶Xn\mbn tI{µ kÀ¡ mÀ
BhnjvIcn¨ ]²XnbmWnXv. 2004 - 05 hÀjw apXÂ ]²Xn \S¸nem¡ nhcp¶p.

^­v
tI{µ Irjna{´mebw aptJ\ ^­v \_mÀUn\v e`yam¡ p¶p. \_mÀUnsâ
kwØm\Xe Hm^okv apJm´ncw _Ôs¸« _m¦pIfnte¡ v ]Ww \ÂIp¶p. 100
iXam\w tI{µ^­v A\phZn¡ pw hmbv]m _ÔnX ]²Xnbmbn \S¸nem¡ p¶p. ]²Xn
apS¡ papXensâ 25 iXam\w (]camh[n 50 e£ w cq]m) [\klmbw e`n¡ pw . F¶mÂ
ae{¼tZi§ Ä, (kap{Z\nc¸n \n¶pw 1000 aoäÀ Dbcw) ]«nIPmXn/]«nIhÀ¤
kwcw`IÀ, AhcpsS kwL§ Ä F¶nhbpsS Imcy¯n 33.33 iXam\w (]camh[n 60
e£ w cq]m) k_vknUn e`n¡ p¶Xv. hmbv]mXncn¨Shv Imemh[n ]camh[n 11 hÀjw
hsc kÀ¡ mÀ A[o\XbnepÅ ]²XnIÄ¡ v ]cn[nbnÃ.

\nÀÆlW Øm]\w
tI{µ Irjn a{´meb¯nse Irjn þ klIcW hIp¸nsâ IognÂ
{]hÀ¯n¡ p¶ UbdIvStdäv Hm^v amÀ¡ änwKv & C³kvs]£ ³ (DMI) \_mÀUv,

201
F³.kn.Un.kn F¶nhbpsS klIcWt¯msSbmWv ]²Xn \S¸nem¡ p¶Xv.
hmWnPy_m¦pIÄ, {KmaoW _m¦pIÄ F¶nhbneqsS A\phZn¨ t{]mPIvSpIÄ¡ v
\_mÀUv aptJ\bpw klIcW taJebnepÅ t{]mPIvSpIÄ¡ v F³.kn.Un.kn
hgnbpw k_vknUn A\phZn¡ pw.

e£ y§ Ä
1. hn]Wnbn F¯nt¨cpsa¶v {]Xo£ n¡ p¶ ImÀjnI A[ntIm¸¶§ Ä,
]mÂ, ]mep¸¶§ Ä, amwkw, ap«, aÂkyw XpS§ nb ImÀjnIm\p_Ô
hn`h§ fpsS hn]W\¯n\v Bhiyamb ASnØm\ kuIcy§ Ä
hnIkn¸n¡ pI.
2. ImÀjnI hn]WnbpsS ASnØm\ kuIcy§ Ä sa¨s¸Sp¯pI hgn
D¸mZ\w sa¨s¸Sp¯pIbpw KpW\nehmcw Dd¸m¡ pIbpw IÀjIcpsS
hcpam\w hÀ²n¸n¡ pIbpw sN¿pI.
3. ImÀjnI hn]WnbpsS Imcy£ aX hÀ²n¸n¡ pIbpw CS\ne¡ msc Hgnhm¡ n
IÀjIÀ¡ v sa¨s¸«hne e`yam¡ pIbpw sN¿pI.
4. ImÀjntIm¸¶§ fpsS XcwXncn¡ Â, (Grading) KpW kam\oIcWw
(Standadisation) KpWta³a km£ ys¸Sp¯Â (Certification) F¶nhbneqsS
D¸¶§ Ä¡ v sa¨¸« hne Dd¸m¡ pI. D¸¶§ fpsS kw`cW¯neqsS
CuSnt·Â ISw (Plede financing). `mhn hn]Wn F¶nh Bhnjv¡ cn¡ pI.
5. XcwXncn¡ Â, KpWkam\oIcWw, KpWta³a km£ ys¸Sp¯Â XpS§ nb
taJeIfn ]cnioe\w \ÂIpI.

KpWt`màm¡ Ä
hyànIÄ, D¸mZIÀ, IÀjIkwL§ Ä, D]t`màm¡ Ä ]¦mfn¯ /
DSaØ Øm]\§ Ä, kÀ¡ mcnXc kwLS\IÄ, kzbw klmb kwL§ Ä,
I¼\nIÄ, tImÀ¸tdj\pIÄ, klIcW kwL§ Ä, klIcW hn]W\
s^Utdj\pIÄ, Xt±ikzbw`cW Øm]\§ Ä, ImÀjnI hn`h hn]W\ kanXnIÄ,
hn]W\ t_mÀUpIÄ XpS§ nbhÀ¡ v A\ptbmPyamb ]²XnIÄ
GsäSp¡ mhp¶XmWv.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Ø kw`cWw, XcwXncn¡ Â, KpWkam\oIcWw, KpWta³a km£ ys¸Sp¯Â,
te_enwKv, ]mbv¡ nwKv, ]gp¸n¡ m\pÅ AdIÄ, sam¯ þ sNdpInS hym]mcw,
D¸¶§ fpsS cq]¯n amäw hcp¯msXbpÅ aqeyhÀ²nX kuIcy§ Ä
apXembh.
Ø hn]Wn D]tbmKn¡ p¶hÀ¡ v th­n ]²Xn {]tZi¯pÅ kuIcy§ Ä
hÀ²n¸n¡ p¶Xnsâ `mKambn ISIÄ, Hm^okpIÄ, Ibänbnd¡ n\pÅ ¹mäv
t^mapIÄ, kw`cn¡ p¶Xn\pw teew sN¿p¶Xn\papÅ kuIcy§ Â,
]mÀ¡ nwKv sjUv, hn]W\ tI{µ¯nsâ tIm¼u­nepÅ CtâWÂ
tdmUpIÄ, Jcamen\ykwkv¡ cW kuIcy§ Ä, NpäpaXnÂ, IpSnshÅw,
BtcmKyc£ m kuIcy§ Ä, Afhv Xq¡ § Ä¡ pÅ kwhn[m\§ Ä, b{´
klmbt¯msS Nc¡ v ssIImcyw sN¿m\pÅ D]IcW§ Ä apXembh.
Ø D¸mZIcn \n¶v D]t`màmhv, kwkv¡ cW imeIÄ, sam¯hym]mcnIÄ
F¶nhÀ¡ v t\cn«vhn]W\w \S¯p¶Xn\pÅ ASnØm\ kuIcy§ Ä.
Ø D¸mZ\ kma{KnIfpw tkh\§ fpw e`yam¡ p¶Xn\pw,

202
C þ t{SUnwKv, amÀ¡ äv CâenP³kv XpS§ nbhbv¡ pÅ ASnØm\
kuIcy§ Ä.

{]hÀ¯\§ Ä
km[yXbpÅ {]hÀ¯\§ Ä Is­¯p¶p. {]mYanI {]hÀ¯\§ Ä
\nÀÆln¡ p¶p. hniZamb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v \nÀ±njvS amXrIbn X¿mdm¡ p¶p.
_m¦v hmbv] e`yam¡ p¶p. {]hÀ¯n Bcw`n¡ p¶p. [\ImcyØm]\§ Ä t{]mPIvSv
dnt¸mÀ«pIÄ [\klmb¯n\mbn \_mÀUn\v kaÀ¸n¡ p¶p. Un.Fw.sF bpsS
klmbt¯msS t{]mPIvSv hnebncp¯n \_mÀUv AwKmImcw \ÂIp¶p. \_mÀUv,
Un.Fw.sF, [\klmb Øm]\w F¶nhcpsS kwbpà ]cntim[\bpsS
ASnØm\¯n [\klmbw KUp¡ fmbn A\phZn¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


\_mÀUnsâ PnÃm Hm^okpIÄ, \_mÀUnsâbpw F³.kn.Un.knbptSbpw
kwØm\Xe Hm^okpIÄ, hmbv ] m Øm]\§ Ä F¶nh \nÀÆlW þ
tamWnädnwKnsâ NpaXe hln¡ p¶p. kab_ÔnXambn ]²Xn ]qÀ¯oIcW¯nsâ
NpaXe KpWt`màm¡ Ä¡ pw KpWt`màr kwL§ Ä¡ pamWv.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


]²XnbpsS an¡ hmdpw FÃm LSI§ fpw {Kma]© mb¯nsâ
s]mXpNpaXeIfnÂs¸Sp¶hbmWv. BbXn\m ta¸dª {]hÀ¯\§ Ä Xt±i
k z b w ` c W Ø m ] \ § Ä ¡ v t \ c n «v G s ä S p ¡ m h p ¶ X m W v . C { ] I m c w
\nÀÆln¡ p¶]£ w {Kma{]tZi§ fnse ASnØm\ kuIcy§ Ä¡ v
D]tbmKs¸Sp¯mhp¶Xpw X±zmc IÀjIÀ¡ pw aäv {KmaoW P\hn`mK§ Ä¡ pw
sa¨s¸« hcpam\hpw tkh\hpw Dd¸n¡ mhp¶XpamWv. hnhn[
GP³knIÄ\S¸nem¡ p¶ ]²XnIfpsS dnt¸mÀ«nwKpw AhtemI\hpw _Ôs¸«
{Kma]© mb¯v ÌmânwKvI½änIÄ \nÀÆlnt¡ ­XmWv. ImÀjntIm¸¶§ Ä¡ v
sa¨s¸« hne e`yam¡ mhp¶ ]²XnbmWnXv. LSI Øm]\§ Ä \S¸nem¡ p¶
]²XnIfpw {Kma]© mb¯v X e¯n tamWnädnwKv \nÀÆln¡ mhp¶Xpw
\nÀÆlW¯n klmbn¡ mhp¶XpamWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


{KmaoW ASnØm\hnIk\sa¶ \nebn ]²Xn¡ h³ {]m[m\yap­v. Xt±i
kzbw`cW Øm]\§ fpsS D¸mZ\ hÀ²\m ]cn]mSnIfpw kwØm\
tI{µmhnjvIrX ]²XnIfpw Imcy£ aambn _Ôn¸n¡ p¶]£ w ASnØm\
kuIcy§ fpsS ]qÀ®amb tkh\w D]tbmKs¸Sp¯mhp¶XmWv C¡ mcy¯nÂ
Xt±i kzbw`cW Øm]\§ fpsS NpaXe \nkvXpeamWv.

IV. Ubdn kwcw`IXz hnIk\]cn]mSn (DEDS)


BapJw:
]mep¸mZ\w hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pw kzbwsXmgn Is­¯p¶Xn\pw th­n
tI{µkÀ¡ mcnsâ km¼¯nI klmbt¯msS \_mÀUv Bhnjv¡ cn¨ ]²XnbmWv

203
Ubdn kwcw`IXz hnIk\ ]cn]mSn . 2010 apXÂ ]²Xn \S¸nem¡ nhcp¶p.

^­v
tI{µkÀ¡ mÀ Irjn (arKkwc£ W hIp¸v) a{´mebwaptJ\ \_mÀUnte¡ v
^­v e`yam¡ p¶p. \_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^mkv aptJ\ ^­v _m¦pIÄ¡ v
A\phZn¡ p¶p. c­v apXÂ 10 ]ip¡ Ä hsc hm§ p¶Xn\v 25 iXam\w [\klmbw
A\phZn¡ pw. ]camh[n bqWnäv tImÌv 5 e£ w cq]m ]qÀ®ambpw hmbv]m_ÔnX
]²XnbmWv. KpWt`màr hnlnXambn 10 iXam\w XpI kamlcn¡ Ww.

\nÀÆlW Øm]\w
\_mÀUnsâ kwØm\Xe taJem Hm^okpIÄ¡ mWv ]²XnbpsS \nÀÆlW
NpaXe.

e£ y§ Ä
Ÿ amXrIm Ubdn ^mapIÄ Øm]n¨v kwip²amb ]m D¸mZn¸n¡ pI.
Ÿ InSmcn hfÀ¯eneqsS KpW\nehmcapÅ I¶pImenIfpsS e`yX Dd¸m¡ pI.
Ÿ £ octaJebnse km¦XnI KpWta³a Dd¸m¡ pIbpw ]c¼cmKX AdnhpIÄ
t{]mÕmln¸n¡ pIbpw hmWnPymSnØm\¯n ]mep¸mZ\w
t{]mÕmln¸n¡ pIbpw sN¿pI.
Ÿ £ octaJebneqsS sXmgnehkc§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
hyànIÄ, kwcw`IÄ, kÀ¡ mcnXc GP³knIÄ, I¼\nIÄ,{Kq¸pIÄ,
£ ockwL§ Ä, an¡ bqWnb\pIÄ, an¡ v s^Utdj\pIÄ F¶nhÀ¡ v
]²Xnbn KpWt`màmhmImw. hyànIÄ¡ v Hcn¡  am{Xta [\klmb¯n\v
AÀlXbpÅq. F¶m Hcp IpSpw_¯nse H¶pe[nIw AwK§ Ä¡ v ]²Xn Øew
500 aoädn A[nIamsW¦n A[nI t{]mPIvSpIÄ GsäSp¡ mw
.
GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ

{Ia C\w ]camh[n bqWnäv [\klmbw


.\w \nc¡ v

]iphfÀ¯Â 10 ]ip bqWnän\v 5 25%


(k¦chÀ¤hpw AXyp¸mZ\ e£ w cq]m AS¦Â s]mXphn`mKw
tijnbpff \mS³ C\§ fpw) 2 apXÂ 10 SC/ST 33.33%
]ip¡ sf
01 hfÀ¯p¶Xn\pÅ
t{]mPIvSpIÄ

204
InSmcn hfÀ¯Â 20 InSmcn 25%
02 bqWnänsâ s]mXphn`mKw
]camh[n AS¦Â SC/ST 33.33%
4.8 e£ w cq]m
apXÂ 20 hscbpÅ
InSmcn bqWnäpIÄ

]mÂIdh b{´§ Ä/anÂt¡ m 18 e£ w cq]m hsc 25%


03 sSÌÀ/]m ioXoIcnWnIÄ(2000 s]mXphn`mKw
enäÀ tijn SC/ST 33.33%

]mÂkwkv¡ cW 12 e£ w cq]m hsc 25%


04 D]IcW§ Ä/aqeyhÀ²\ s]mXphn`mKw
D]IcW§ Ä SC/ST 33.33%

]mÂ, ]mep¸¶§ Ä F¶nh 30 e£ w 25%


05 kw`cn¡ m\pÅ tImÄUv s]mXphn`mKw
tÌmtdPpIÄ SC/ST 33.33%

]mÂ, ]mep¸¶§ Ä 24 e£ w 25%


06 F¶nhbpsS {Sm³kvt{]mt«j³ s]mXphn`mKw
SC/ST 33.33%

kzImcy arKNnInÂkmtI{µ§ Ä 2.4 e£ w sams_ 25%


07 ¢n\n¡ v, 1.8 e£ w s]mXphn`mKwS
¢n\n¡ v C/ST 33.33%
Ubdn hn]W\ tI{µ§ Ä 56000 25%
08 /an¡ v ]mÀedpIÄ s]mXphn`mKw
SC/ST 33.33%

{]hÀ¯\§ Ä
hnhn[ GP³knIfpsS klmbt¯msS KpWt`màm¡ sf Is­¯p¶p.
t{]mPIvSv dnt¸mÀ«nsâ ASnØm\¯n _m¦pIfpsS hmbv] am\ZWvU {]Imcw
tem¬ A\phZn¡ p¶p. ]²Xn \nÀÆlW¯n\ptijw [\ImcyØm]\w
kÀ¡ pednsâ A\p_Ô tcJItfmsSm¸w [\klmb¯n\mbn \_mÀUnsâ
kwØm\Xe Hm^oknte¡ v At]£ n¡ p¶p. [\klmbw _m¦ nte¡ v
\nt£ ]n¡ p¶p. [\klmbXpI Ingn¨pÅ hmbv]mXpIbpw ]eni ASbv¡ p¶ apd¡ v
tem¬ ]qÀ¯oIcn¡ p¶p. 3 hÀjw Ipdª Xv hmbv]mImemh[n.
\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä

\_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okv aptJ\ ]²Xn \S¸nem¡ p¶p.


\_mÀUnsâ PnÃmXe Hm^okpIÄ PnÃm Xe {]hÀ¯\§ Ä GtIm]n¸n¡ p¶p..
\_mÀUnsâ t\XrXz¯nepÅ kwØm\Xe kanXnbmWv ]²XnbpsS AwKoImcw

205
\ÂIp¶Xv. kwØm\Xe kwbpà tamWnädnwKv kanXnbmWv ]²XnbpsS KXn
\nb{´Ww \nÀÆln¡ s¸Sp¶Xv.

Xt±i kzbw `cW Øm]\¯nsâ ]¦v


{XnXe ]© mb¯nsâ s]mXp NpaXebn \nÀÆln¨n«pÅ ImcyambXn\mÂ
Xt±i kzbw `cW Øm]\§ Ä¡ v ]camh[n t]À¡ v ]²XnIÄ
D]tbmKs¸Sp¯p¶Xn \nÀ®mbIamb ]¦v hln¡ phm³ Ignbpw. XÂ]ccmb
KpWt`màm¡ sf Is­¯Â, ssIamdn¡ n«nb Øm]\§ fpsS tkh\w
D]tbmKs¸Sp¯Â, t_m[h¡ cW {]hÀ¯\§ Ä kwLSn¸n¡ Â, [\Imcy
Øm]\§ fpambpÅ NÀ¨ XpS§ nb Imcy§ fn {]mtZinI kÀ¡ mcpIÄ¡ v
klmbw \ÂIphm³ Ignbpw. AXpt]mseXs¶ ]mepÂ]mZ\w hÀ²n¸n¡ p¶Xn\pw
kzbw sXmgn km[yXIÄ Is­¯p¶Xn\pw ]²Xn ]camh[n {]tbmP\s¸Sp¯mw .
£ ockwL§ tfbpw ]²Xnbpambn _Ôn¸n¡ mw

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


£ ochnIk\ hIp¸nsâ Xoä¸p Irjnþt_m[h¡ cW ]cn]mSn,
arKkwc£ WhIp¸nsâ I¶pIp«n ]cn]me\w, IrjnhIp¸nsâ Bß, Xt±i
kzbw`cW Øm]\§ fpsS ¹m³ ^­v, CXc ASnØm\ kuIcy hnIk\ ]²XnIÄ
F¶nhbpambn kwtbmPn¸n¡ mw. £ ocklIcW kwLhpambn klIcn¨v
hn]Wnbpw hmbv]mXncn¨Shpw Dd¸m¡ mw. `£ ykpc£ , kzbwsXmgn F¶o
taJeIfn ]²Xn ^e{]Zambn {]tbmP\s¸Sp¯mhp¶ Gähpw DNnXamb
]²XnIfnsem¶mWnXv.

V. ]uÄ{Sn sh© À Im¸nä ^­v k_vknUn

BapJw
cmPys¯ ]uÄ{Sn hnIk\w e£ yam¡ n tI{µkÀ¡ mcnsâ k_vknUntbmsS
Bhnjv¡ cn¨v \_mÀUv hgn \S¸nem¡ p¶ kvIoamWv ]uÄ{Sn hnIk\w. ]enbclnX
hmbv]bpw k_vknUnbpw tNÀ¶mWv Cu kvIow \S¸nem¡ n hcp¶Xv. BbXn³ IognÂ
A© v Xc¯nepff kvIoanIÄ e£ yanSp¶p.

^­nwKv
tI{µkÀ¡ mcnsâ hnh[ coXnbnepff k_vknUnbpw ]eniclnX hmbv]bpw
_m¦v hmbv]bpw tNÀ¶XmWv ^­nwKv.

e£ yw
tImgn, Xmdmhv apXemb hfÀ¯p]£ nIsf hfÀ¯n ap«bpXv]mZ\hpw
amwkbpXv]mZ\hpw hÀ²n¸n¡ pI, kzbwsXmgn e`yam¡ pI. \Kc
{]tZi¯pffhÀ¡ v ipNnXzapff Cd¨n e`yam¡ pI, ]pXnb kmt¦XnI hnZy
D]tbmKs¸Sp¯pI, aäv C\w ]£ n hfÀ¯epw t{]mÕmln¸n¡ pI.
KpWt`màm¡ Ä
IÀjI k¶² kwLS\IÄ, klIcWØm]\§ Ä, I¼\nIÄ, kzbw

206
klmbkwL§ Ä, tPmbnâ v eb_nenän {Kq¸pIÄ F¶nhÀ, Npcp§ nbXv 500 aoäÀ Zqcw
c­v ^mapIÄ X½n D­mtI­XmWv.
AÀlX
\_mÀUv \n_Ô\IÄ A\pkcn¡ m³ X¿mdpff ta hnhcn¡ p¶
KpWt`màm¡ Ä. Hcp IpSpw_¯nse shtÆsd hyànIÄ¡ v kwcw`w XpS§ mw. ]s£
bqWnäpIÄ hnhn[ Øe§ fnepw shtÆsd bqWnäpIfpambn XpS§ Ww.
k_vknUnbv¡ v Hcp XhW am{Xw AÀlX.
\nÀÆlWØm]\w
arKkwc£ W, £ ochnIk\,aÕyhIp¸pIfpw ImÀjoI a{´mebhpamWv.
kvIow Hm¸tdäv sN¿p¶Xn\pff t\mUÂ GP³knIÄ.

]pXp¡ nb kvIow hnhcWw. (1-þ4þ2011 apXÂ)

{I. C\w ]uÄ{Snsh© zÀ aqe[\ ]uÄ{Snsh© zÀ aqe[\ ^­v


\ ^­v PLC ]eniclnX (k_vknUn)
tem¬)

1 hÀ²n¸n¨ ]eniclnX hmbv] aqe[\ k_vknUn þ AS¦ensâ


klmbw AS¦ensâ 50% 25% (SC/ST33.33% b¡ v)

2 ]eni km[mcW A¡ u­nsâ ]eni k_vknUn CÃ


k_vknUn Imcy¯n 50% do
Cwt]gvkvsaâ v

3 ]pXnbLS 5000 ]£ nIÄ hscbpff


I§ Ä hmWnPy t{_mbveÀ bqWnäpIÄ,
aäp ]£ nIsf hfÀ¯Â,
]uÄ{Sn C\-§ -fpsS ioXoIcWw,
henb t{]mkÊnwKv bqWnäpIÄ
s^XÀ t{]mkÊnwKv bqWnäv,
kmt¦XnI anIhv hÀ²n¸n¡ Â
apXembh
DÄs¡ mffn¨ncn¡ p¶p

4 IFL/k_v _m¦v t{]mPIvSm\paXn _m¦v temWnsâ BZyKUp


knUn \evIp¶p, \_mÀUv kmwKvj³ sN¿p¶p.
hnXcWw A\paXn e`yam¡ p¶p, AXn\vtijw k_vknUn dneokv
\_mÀUn \n¶v IFL sN¿p¶Xn\pff A\paXnbv¡ mbn
e`yam¡ p¶p,_m¦v \_mÀUns\ kao]n¡ p¶p.
temWpw ]eni clnX
k_vknUnbpw dneokv
sN¿p¶p.

5 Xncn¨Shv ]eniclnX temWnsâ \_mÀUn\v aS¡ n \ÂtI­XnÃ.


Xncn¨Shv t{]mtdäASn _m¡ v F³Uv k_vknUn
Øm\¯n \_mÀUn\v Ahkm\w am{Xw AUvPÌv
Xncn¨S¡ p¶p. sN¿p¶p.

207
{]hÀ¯\§ Ä
1. 2011þ12 apXÂ kvIow \S¸nem¡ p¶p.
2. ta hnhncn¨ KpWt`màm¡ Ä¡ v kvIoan\v th­n _m¦n\v At]£ \ÂImw.
3. _m¦v tem¬ kmwKvj³ sN¿p¶ apdbv¡ v \_mÀUnsâ A\paXnbpw
k_vknUnbpw e`yam¡ p¶p.
4. k_vknUn c­v KUphmbn _m¦n\v \evIp¶p.
5. BbXv dnkÀÆv ^­mbn kq£ n¡ p¶p.
6. ]eni dnkÀÆv _m¦v \nÀt±ia\pkcn¨v CuSm¡ mw
7. Hcp hÀj¯n\pffn {]hÀ¯\w apgpan¸n¡ Ww.
8. tPmbnâ v tamWnädnwKv I½nän CS¡ nsS tamWnäÀ sN¿p¶p.

k_vkn-Un-IÄ

SL. Component Unit Cost (Rs) Pattern of Assistance


No.

1 Breeding Farms Rs 30,00 lakh - 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


for Low input Varies depending farmers and NE States including Sikkim) as
Technology. on the species back ended capital subsidy subject to a ceiling
Birds like and unit size. of Rs 7.50 lakh ( Rs. 10.00 lakh for SC/ST
turkey, ducks, farmers and NE States incliding Sikkim)
Japanese qualis,
enu etc

2 Central Grower Rs.40.00 lakh for 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
Units (CGU) - a unit of 16000 farmers and NE States including Sikkim) as
upto 16000 layer chicks per back ended capital subsidy subject to a ceiling
layer chicks per batch (three of Rs 10 lakh for a batch of 16000 birds (Rs.
batch batches a year) - 13.33 lakh for SC/ST farmers and NE States
Varies with Size. incliding Sikkim). Subsidy shall be restricted
on a prorata basis depending on the unit size.
permississible maximum. Permissible
maximum unit size under the scheme is 16000
layer chicks per batch.

3 Hybrid Layer Rs.8.00 lakh for 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
(chicken) Units 2000 layer unit - farmers and NE States including Sikkim) as
- upto 5000 Varies with the back ended capital subsidy subject to a ceiling
layer size. of Rs 1.00 lakh for 1000 birds ( 1.33 lakh for
SC/ST farmers and NE States incliding
Sikkim). Subsidy shall be restricted on a
prorata basis depending on the unit size
subject to a ceiling of Rs. 5 lakh (Rs. 6.65
lakh for SC/ST farmers and NE States
including Sikkim) for a 5000 layer unit.
Permissible maximum unit size under the
scheme is 5000 layers.

208
7 Transport Rs.8.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
Vehicles - open farmers and NE States including Sikkim) as
cage back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 2.00 lakh ( 2.66 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

4 Hybrid Broiler Rs.2.24 lakh for 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
chicken) Units - abatch of 1000 farmers and NE States including Sikkim) as
upto 5000 birds. broilers - Varies back ended capital subsidy subject to a ceiling
Can be weekly, with unit size of Rs 56,000/- for a unit of 1000 birds ( Rs.
fortnightly, 74,000/- for SC/ST farmers and NE States
monthly, all-in- incliding Sikkim). Subsidy shall be restricted
all-out batches. on a prorata basis depending on the unit size
Birds strength subject to a ceiling of Rs. 2.80 lakh (Rs. 3.73
at any point of lakh for SC/ST farmers and NE States
time should not including Sikkim) for a 5000 broiler unit.
exceed 5000 Permissible maximum unit size is 5000
birds. broilers at any point of time.

5 Regarding other Rs.10 Lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


species of varies with the farmers and NE States including Sikkim) as
Poultry ( Other species and unit back ended capital subsidy subject to a ceiling
than size of Rs 2.50 lakh 3.33 lakh for SC/ST farmers
commercial and NE States incliding Sikkim).
layer and
broiler chicken)

6 Feed Mixing Rs. 16.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
units (FMU) - farmers and NE States including Sikkim) as
1.0 ton per hour back ended capital subsidy subject to a ceiling
Disease of Rs 4.00 lakh ( 5.33 lakh for SC/ST farmers
Investigation and NE States incliding Sikkim).
Lab (DIL)

8 Transport Rs. 15.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


Vehicles - farmers and NE States including Sikkim) as
Refrigerated back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 3.75 lakh ( 5 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

9 Retail outlets - Rs. 600 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
Dressing units farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 1.50 lakh (2.00 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

209
10 Retail outles - Rs. 6.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
marketing units farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 1.50 lakh ( 2.00 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

11 Mobile Rs.8.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


marketing units farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 1.50 lakh ( 2.00 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

12 Cold storage for Rs. 20.00 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
poultry farmers and NE States including Sikkim) as
products back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 5.00 lakh ( 6.66 lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

13 Egg/Broiler Rs. 10,000/- 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


Carts farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy subject to a ceiling
of Rs 2500/- ( 3300/- lakh for SC/ST farmers
and NE States incliding Sikkim).

14 Large Rs 500 lakh 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


Processing farmers and NE States including Sikkim) as
Units back ended capital subsidy subject to a ceiling
2000-4000 of Rs 125.00 lakh ( 166.65lakh for SC/ST
birds per hour farmers and NE States incliding Sikkim).

15 Emu Processing Varies with unit 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST
units size farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy.

16 Feather Varies with unit 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


Processing units size farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy.

17 Technology Varies with the 25 % of the outlay ( 33.33% for SC/ST


upgradation component farmers and NE States including Sikkim) as
back ended capital subsidy.

Xt±ikzbw`cW¯nsâ ]¦v
Xt±i`cWØm]\w kvIoans\ ¡ pdn¨pff Aht_m[hpw {]NmcWhpw
kwLSn¸n¡ p¶p. {Kmak`bn hnhc§ Ä \evIp¶p. KpWt`màm¡ sf Is­¯n

210
_m¦n\v \ÂvIp¶p.

]²Xn kwtbmP\w
Xt±i`cWØm]\¯nsâ arKkwc£ W, £ oc hnIk\ ]²XnIfpambn
CXns\ GtIm]n¸n¡ mw. hnShpIÄ Xt±i`cWØm]\¯nsâ t{]mPIvSpIÄ hgn
\nI¯mw. ]²Xn tcJbn CsXÃmw hnhcn¡ mw.

VI. BSv þ apb hfÀ¯Â ]²Xn

BapJw:
\½psS kwØm\¯v hfscb[nIw km[yXbpÅXpw km[mcW¡ mÀ¡ v
Gähpw A\ptbmPyhpamb sXmgn kwcw`§ fmWv BSphfÀ¯epw apbÂ
hfÀ¯epw. ]«nIPmXn/]«nI hn`mK¡ mÀ, h\nXIÄ, {]mbwIqSnbhÀ, hnZymÀ°nIÄ
F¶nhÀ¡ v GsäSp¡ mhp¶ sXmgn kwcw`sa¶ \nebn ta¸dª {KmaoW
sXmgnehkc§ Ä hÀ²n¸n¡ p¶Xn\v D]Icn¡ pw.

^­v
tI{µkÀ¡ mÀ, Irjn (arKkwc£ W hIp¸v) a{´mebw aptJ\ \_mÀUn\v
^­v e`yamIp¶p. \_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okv aptJ\ [\klmbw
_m¦pIÄ¡ v \ÂIp¶p. ]qÀ®ambpw hmbv]m_ÔnX ]²XnbmWnXv.

\nÀÆlW Øm]\w
\_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okmWv \nÀÆlW Øm]\w. PnÃmXe
Hm^okpIÄ ]²Xn \nÀÆlW¯n\v ]n´pW \ÂIp¶p. AÀlXbpÅ
KpWt`màm¡ Ä¡ v hmbv] \ÂtI­ NpaXe _m¦pIÄ¡ mWv.

e£ y§ Ä
Ÿ {Kma{]tZi§ fn BSv, apb hfÀ¯Â t{]mÕmln¸n¨v amwtkm¸mZ\w
km[yam¡ pI.
Ÿ {KmaoW sXmgnepw hcpam\hpw hÀ²n¸n¡ pI.
Ÿ KpWta³abpÅ amwk¯nsâ e`yX hÀ²n¸n¡ pI

KpWt`màm¡ Ä
h y à n I Ä , D Â ¸ m Z I I ¼ \ n I Ä , ] m À «\ À j n ¸ v Ø m ] \ § Ä ,
tImÀ¸tdj\pIÄ, kÀ¡ mXnc GP³knIÄ, kzm{ibkwL§ Ä,
kwbpà_m[yX{Kq¸pIÄ, klIcW Øm]\§ Ä F¶nhbv¡ v ]²XnbnÂ
KpWt`màm¡ fmIp¶Xn\v AÀlXbp­mbncn¡ pw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIfpw [\klmb \nc¡ pw

211
{Ia t{]mPIvSv ]camh[n bqWnäv [\klmbw
.\w \nc¡ v

BSv 1 e£ w cq] 25 % [\klmbw (]camh[n 0.25


01 hfÀ¯Â e£ w cq]m) SC/ST 33.33 % (]camh[n
(40 + 2) 0.33 e£ w cq] )

BSv{]P\\ 25 e£ w cq] 25 % [\klmbw ]camh[n 6.25 e£ w


02 bqWn äpIÄ cq] SC/ST 33.33 % ( ]camh[n 8.33
( 500 + 25) e£ w cq])

apb 2.25 e£ w cq] 25 % [\klmbw ( ]camh[n 0.56


03 hfÀ¯Â e£ w ) SC/ST 33.33 % ]camh[n 0.75
]²Xn e£ w cq]

{]hÀ¯\§ Ä
hnhn[ GP³knIfpsS klmbt¯msS KpWt`màm¡ sf sXcª Sp¡ p¶p.
hniZamb t{]mPIvSpIfpsS ASnØm\¯nepw _m¦pIfpsS \n_Ôb\pkcn¨pw
hmbv ] e`yam¡ p¶p. hmbv ] D]tbmKs¸Sp¯n KpWt`màmhv ]²Xn
]qÀ¯oIcn¡ p¶p. hmbv]mXncn¨Shv Bcw`n¡ p¶p. [\klmb¯pI {]tXyI dnkÀÆv
A¡ u­n kq£ n¡ p¶p. Sn XpIbv¡ v ]eni KpWt`màmhv ASbvt¡ ­XnÃ.
[\klmb¯pI Ingn¨pÅ apXepw ]enibpw bYmkabw ASbv¡ p¶tXmSpIqSn
hmbv]m Xncn¨Shv ]qÀ®amIp¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


\_mÀUnsâ B`napJy¯nepÅ kwØm\Xe AwKoImc þ tamWnädnwKv
kanXnbmWv ]²Xn¡ v AwKoImcw \ÂIp¶Xpw tamWnädnwKnsâ NpaXe
\nÀÆln¡ pIbpw sN¿p¶Xv. {]mtZinIXe¯n \_mÀUnsâ PnÃm Hm^okpIÄ
tamWnädnwKn\v klmbn¡ p¶p.

Xt±i kzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v D¸mZ\taJebn hfsctbsd
D]tbmKn¡ mhp¶ Hcp t{]mPIvSmWnXv. hÀ¡ nwKv {Kq¸pIfn NÀ¨sNbvXv ]²XnbnÂ
DÄs¸Sp¯n amwtkm¸mZ\¯n\mbn arKkwc£ W hIp¸nsâ klmbt¯msS
]²Xn \S¸nem¡ mw. h\nXmLSI ]²Xn, ]«nI hÀ¤ D]]²Xn, ]«nIPmXn hnIk\
]²Xn F¶o taJeIfnepw sXmgn hcpam\ hÀ²\hn\v D]tbmKs¸Sp¯mw.
hnIk\Imcy ÌmânwKv I½än hÀ¡ nwKv {Kq¸nsâ klmbt¯msS _m¦pIfpambn
NÀ¨ sNbvXv t{]mPIvSv dnt¸mÀ«pIÄ X¿mdm¡ mw. {]mtZinIambn ta¸dª
kanXnIÄ¡ v tamWnädnwKnsâ NpaXebpw \nÀÆln¡ mw. C{]Imcw sN¿p¶]£ w
Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS ]²Xn Bkq{XW amÀ¤tcJ ]men¡ p¶psh¶v
Dd¸phcp¯mw.

212
]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ
Xoä¸pÂIrjn, h\nXmLSI ]²Xn, KncnhÀ¤ D]]²Xn, ]«nIPmXn hnIk\
]²Xn, hnZymÀ°nIÄ¡ pÅ {]tXyI ]cn]mSn, {]mbwsN¶hÀ¡ v th­nbpÅ {]tXyI
hcpam\ hÀ²\m]cn]mSnIÄ F¶nhbpambn ]²Xn _Ôn¸n¡ mhp¶XmWv.
CtXmsSm¸w Xs¶ kw`cW þ hn]W\ t{]mPIvSpIfpw GsäSp¡ mw.

VII. ]¶n hfÀ¯Â ]²Xn

BapJw:
tIcf¯n ]¶n hfÀ¯en\v hfsctbsd km[yXbp­v . GXp
ImemhØbnepw hfcp¶ arKamWnXv. Gähpw \Ã hcpam\ km[yXbpÅ
sXmgnepIfnsem¶mWv ]¶n hfÀ¯Â. tIcf¯n Jcamen\ykwkv¡ cWw
hfsctbsd {]bmkIcamb kmlNcy¯n BbXv ]cnlcn¡ p¶Xn\pÅ
amÀ¤§ fnsem¶msW¶v am{Xaà CXn \n¶pw t]mjI aqeyapÅ D¸¶am¡ n
amäp¶psh¶ {]XyIXbpw IqSnbp­v . F¶m ]mcnØnXnI {]iv \ § Ä
]cnlcn¡ p¶Xn\pÅ ap³IcpXepIÄ, Nne {]tZi§ fnepÅ kmaqly {]iv\§ Ä
F¶nh ]cnanXnIfmsW¶v Nq­n¡ mWn¡ s¸Sp¶p.

^­v
tI{µkÀ¡ mÀ Irjn (arKkwc£ W hIp¸v) a{´mebw aptJ\ \_mÀUn\v
^­v e`yam¡ p¶p. \_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okv aptJ\ [\klmbw
_m¦pIÄ¡ v e`n¡ p¶p. ]qÀ®ambpw hmbv]m_ÔnX ]²XnbmWnXv. ]¶n {]P\\
bqWnäpIÄ, ]¶nhfÀ¯Â bqWnäpIÄ, dos«bn hn]W\ tI{µ§ Ä, ssehv amÀ¡ äv
Øm]n¡ Â F¶n§ s\ \mev C\§ fnembn t{]mPIvSpIÄ sXcsª Sp¡ mw. 100
iXam\w tI{µklmbw e`n¡ p¶p. 2010 þ 11 apXÂ ]²Xn \S¸nem¡ nhcp¶p.

\nÀÆlW Øm]\w
\_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okmWv \nÀÆlW Øm]\w. PnÃmXe
Hm^okpIÄ ]²Xn \nÀÆlWXnX\v ]n´pW \ÂIp¶p. hmbv] \ÂtI­
D¯chmZnXzw _m¦pIfn \n£ n]vXamWv.

e£ y§ Ä
Ÿ {Kma{]tZi§ fn ]¶nhfÀ¯Â t{]mÂkmln¸n¨v amwtkm¸mZ\w
km[yam¡ pI.
Ÿ {KmaoW sXmgnepw hcpam\hpw hÀ²n¸n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
h y à n I Ä , D Â ¸ m Z I I ¼ \ n I Ä , ] m À «v \ À j n ¸ v Ø m ] \ § Ä ,
tImÀ¸tdj\pIÄ, kÀ¡ mXnc GP³knIÄ, kzm{ibkwL§ Ä,
kwbpà_m[yX{Kq¸pIÄ, klIcW Øm]\§ Ä F¶nhbv¡ v ]²XnbnÂ
KpWt`màm¡ fmIp¶Xn\v AÀlXbp­mbncn¡ pw.

213
{Ia. t{]mPIvSnsâ t]cv ]camh[n [\klmbw
\w bqWnäv \nc¡ v

01 ]¶n {]P\\ 6 e£ w cq] 25 % [\klmbw ( ]camh[n


bqWnäpIÄþ 20 s]¬ 1.5 e£ w cq]m).
+ 4 B¬) ae{¼tZi§ fn 33.33 % (
]camh[n 2 e£ w cq]m

02 ]¶nhfÀ¯Â 0.76 e£ w cq]m 25 % [\klmbw ( ]camh[n


amwtkm¸mZ\ 19000 cq]m). ae{¼tZi§ fnÂ
bqWnäpIÄ ( 3 s]¬ 33.33 % ( ]camh[n 25300 cq]m
+ 1 B¬)

03 dos«bn hn]W\ 10 e£ w cq]m 25 % [\klmbw ( ]camh[n


tI{µ§ Ä 2.5 e£ w cq]m).
ae{¼tZi§ fn 33.33 % (
]camh[n 3.33 e£ w cq]m

04 ssehv amÀ¡ äpIfpsS PnÃbn 2 F®w 50 % [\klmbw ( ]camh[n


Øm]\w hsc am{Xw 5 2.5 e£ w cq]m)
e£ w cq]m

ta¸dª [\klmbt¯msSm¸w t{]mPIvSpambn _Ôs¸« KpWt`màr


]cnioe\w, {]NcWw, ØnXn hnhc IW¡ pIfpsS tiJcWw, tamWnädnwKv
F¶nhbv¡ pw [\klmbw e`yamWv. ae{¼tZi§ Ä F¶Xv kap{Z\nc¸n \n¶pw
icmicn 1000 aoäÀ DbcapÅ {]tZiw F¶mIp¶p.

{]hÀ¯\§ Ä
hnhn[ GP³knIfpsS klmbt¯msS KpWt`màm¡ sf sXcsª Sp¡ p¶p.
hniZamb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«pIfpsS ASnØm\¯n _m¦pIfpsS \n_Ô\
{]Imcw hmbv] e`yam¡ p¶p. hmbv] D]tbmKs¸Sp¯n KpWt`màmhv t{]mPIvSv
Xr]vXnIcambn ]qÀ¯nbm¡ p¶p. ]²Xn {]tZiw, XoähkvXp¡ fpsS e`yX,
amen\ykwkv¡ cWw XpS§ nb Imcy§ Ä {]tXyIw ]cnKWn¡ s¸Sp¶p. H¶mwKUp
hmbv] \ÂInIgnª m _m¦pIÄ [\klmb¯n\mbn \_mÀUnsâ kwØm\Xe
Hm^oknte¡ v At]£ n¡ p¶p. [\klmbw A\phZn¡ p¶p. {]tXyIw A¡ u­nÂ
[\klmbw \nt£ ]n¡ p¶p. 5 hÀjw apXÂ 6 hÀjw hsc Xncn¨Shv Imemh[n.
\nÝnX Imemh[n¡ Iw [\klmb¯pI Ingn¨v apgph³ hmbv]m kwJybpw ]enibpw
ASbv¡ p¶tXmSpIqSn hmbv] ]qÀ®ambpw Xncn¨S¨Xmbn Iw¡ m¡ p¶p.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\w


\_mÀUnsâ B`napJy¯nepÅ kwØm\Xe AwKoImc þ tamWnädnwKv
kanXnbmWv ]²Xn¡ v AwKoImcw \ÂIp¶Xpw tamWnädnwKnsâ NpaXe
\nÀÆln¡ pIbpw sN¿p¶Xv. {]mtZinIXe¯n \_mÀUnsâ PnÃm Hm^okpIÄ
tamWnädnwKv \S¯p¶p.

214
Xt±i kzbw`cW kvYm]\¯nsâ ]¦v
Xt±ikzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v D¸mZ\ taJebn hfsctbsd
D]tbmKs¸Sp¯mhp¶ Hcp t{]mPIvSmWnXv. hÀ¡ nwKv {Kq¸n ]²Xn cq]oIcW
NÀ¨Ifn ]¶nhfÀ¯en\v A\ptbmPyamb {]tZi§ Ä Is­¯mhp¶Xpw
arKkwc£ W hIp¸nsâ t\XrXz¯n aen\oIcW \nb{´W t_mÀUv ,
BtcmKyhIp¸v , \_mÀUv , eoUv _ m¦v GP³knIfpsS klIcWt¯msS
t_m[h¡ cW ]cn]mSnIÄ kwLSn¸n¡ mhp¶Xpw {]hÀ¯\§ Ä ]²XnbnÂ
DÄs¸Sp¯mhp¶XmWv. Jcamen\yw ^e{]Zambn D]tbmKs¸Sp¯p¶Xn\m Xt±i
kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v ]mcnØnXnIamb {]hÀ¯\§ fpwIqSn CtXmsSm¸w
GsäSp¡ phm³ Ignbpw. hfsc em`Icamb {]hÀ¯\sa¶ \nebn kwcw`IÀ¡ v
hfsctbsd km¼¯nIambn sa¨ap­mIp¶Xpw amwk¯nsâ e`yX {]mtZinIambn
hÀ²n¡ p¶XpamWv. t{]mPIvSpambn _tbmKymkv ¹mâ v \nÀ½mWw _Ôn¸n¡ pI hgn
BhÀ¯\ sNehnÃmsX ]mNIhmXIw D¸mZn¸n¡ mhp¶Xpw ]cnkcaen\oIcWw
\nb{´n¡ mhp¶XmWv. hnkI\ ÌmânwKv I½än, sse³ Un¸mÀ«psaâpIÄ F¶nhÀ¡ v
kwbpàambn t{]mPIvSnsâ tamWnädnwKv \nÀÆln¨v kwcw`Isc klmbn¡ mw.
C{]Imcw \nÀÆln¡ p¶]£ w Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v ]²Xn Bkq{XW
amÀ¤tcJ ]men¡ p¶psh¶v Dd¸phcp¯mw.

]²XnkwtbmP\ km[yXIÄ
_tbmKymkv ¹mâ v \nÀ½mWw, Jcamen\y \nÀ½mÀÖ\w, hn]W\w
XpS§ nbhbpambn t{]mPIvSv _Ôs¸Sp¯mw. IqSmsX arKkwc£ WhIp¸v, sXmgnÂ
hIp¸v, hyhkmbhIp¸v XpS§ nbhbpsS ]²XnIfpambpw Xt±ikzbw`cW
Øm]\§ Ä¡ v GtIm]n¸n¡ mw.

Un.Fw.sF. Hm^okpIÄ

ko\nbÀ amÀ¡ änwKv sU]yq«n A{KnIĨÀ ko\nbÀ amÀ¡ änwKv


Hm^okÀ, UbdIvStdäv amÀ¡ änwKv AssUzkÀ, Hm^okÀ, UbdIvStdäv
Hm^v amÀ¡ änwKv & UbdIvStdäv Hm^v Hm^v amÀ¡ änwKv &
C³kvs]£ ³ amÀ¡ änwKv & C³kvs]£ ³, tIcfm
\yqth _nÂUnwKv C³kvs]£ ³ tÌäv tImþHm¸tdäohv _m¦v
sdbnÂth tÌj³ en¦v _nÂUnwKv, Xncph\´]pcw
tdmUv þ1
sk³{SÂ sSe{Km^v t^m¬ : 0471þ2471134
Hm^okn\v ]n³hiw
tImgnt¡ mSv
t^m¬ þ 0495þ 2302054

VIII. ssPh-hf DÂ]m-Z-\-¯n-\p-ff k_vknUn kvIow

BapJw:
hÀ²n-¨p-h-cp¶ cmk-h-f-{]-tbmKw a®nsâ ^e-`q-bn-jvTnX CÃm-Xm-¡ n-bn-cn-¡ p-
¶p. CXn-\p-ff {]Xn-hn-[n-bmWv ssPh-h-f-{]-tbmKw Imcy-£ -a-am¡ n a®nsâ ^e-`q-bn-
jvTn-Xbpw AXp-hgn Dev]m-Z-\-hÀ²-\hpw Øm]n-s¨-Sp-¡ Â. ]cn-Øn-Xnbv¡ v BLm-X-a-

215
Im¯ ssPh-hf {]tbmKw Bb-Xn-\m Xs¶ {]m[m-\y-aÀln-¡ p¶p. Bb-Xn-\mbn
tZio-b-X-e-¯n-ep-ff HmÀKm-\n¡ v ^manwKv t{]mP-IvSn hmWn-Py-]-c-amb ssPh-hf
DXv]m-Z-\-bq-Wn-äp-IÄ¡ v t{]mÕm-l\w \ÂIp-¶-Xn\v \_mÀUv hgn tI{µ kÀ-¡ mÀ
\ÂIp¶ k_vknUn {]tbm-P\w sN¿pw.

e£ y-§ Ä
1. ssPh-h-fw,-a-®nc It¼m-Ìv, shPn-ä-d-bn It¼mÌv \nÀ½mWw hgn ssPh-hf
DÂ]m-Z\w t{]mÕm-ln-¸n-¡ Â
2. ]cn-Øn-Xn¡ pw a®n\pw BLmXamImsX ImÀjn-tIm-ev]m-Z\w hÀ²n-¸n-¡ pI
3. shÀan It¼m-Ìn\v th­ a®n-c-Isf Dev]m-Zn-¸n-¡ Â
4. ssPh-h-f-am-en\yw kky-h-f-am¡ n amäÂ
5. ]cn-Øn-Xnbpw aen-\o-I-c-Whpw kwc-£ n-¡ -s¸-Sp¶p.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hyàn-IÄ, IÀj-IÀ, I¼-\n-IÄ, kl-I-c-WØm]-\-§ Ä, hf-\nÀ½mWim-e-
IÄ, F³.-Pn.H IÄ, tImÀ¸-td-j³ apX-em-bh (ssP-h-h-f-bq-Wn-äp-IÄ), kzbw-k-lmb
kwL-§ Ä (-shÀan lm¨-dokv),kz-Im-cy-kw-cw-`-IÀ(-am-en\y It¼mÌv bqWn-äv)

\nÀÆ-lW GP³kn
\mjvW skâÀ t^mÀ HmÀKm-\nIv ^manw-Kv(NCOP)Kkn-bm-_mZpw
\_mÀUpw kwØm\ Irjn kl-I-cW Un¸mÀ«vsaâpw IqSn _m¦v hgn \nÀÆ-lWw \S-
¯p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. A\p-tbm-Pyamb Øew sXsc-sª -Sp-¡ p-¶p.(-eo-kn\pw FSp-¡ mw)
2. {]tam«À s{]mt¸m-k Bbn _m¦n\v \ÂIp-¶p. _m¦v BZy-KUp tem¬
\ÂIn s¢bnapw Bh-iy-amb ASn-Øm\ kuIcyw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶p.
3. s{]mtam-«-dp-ambn sat½m-dm­w H¸p-sh-¡ p-¶p.
4. k_vkn-Unbpw amÀPn³a-Wnbpw temWpw _m¦v hgn \ÂIp-¶p.
5. _m¦nsâ A\p-a-Xn-]{Xw k_vknUn dneokv sN¿p-¶-Xn-\mbn \_mÀUnsâ doPn-
b-WÂ Hm^o-kn\v \ÂIp-¶p.
6. ]c-am-h[n Hcp hÀj-¯n-\Iw {]hÀ¯n ]qÀ¯n-bm-¡ p-¶p.
7. \_mÀUv 50% k_vknUn ap³Iq-dmbpw _m¡ n tPmbnâ v tamWn-ä-dnwKv I½n-än-
bpsS ]cn-tim-[-\-bv¡ vti-jhpw \ÂIp-¶p.(-\-_mÀUv, F³.-kn.-H.-F-^v, Irjn
kl-I-cW Un¸mÀ«vsaâ v, Un-F-kn, tI{µ-kÀ¡ mÀ {]Xn-\n-[n-IÄ F¶n-h-c-S-
§ nb I½nän)
8. _m¦v \_mÀUn\v hn\n-tbmK kÀ«n-^n-¡ äv \ÂIp-¶p.

_tbm-^À«n-sse-kÀ shÀan-IĨÀ ]gw ]¨-¡ dn


bqWnäv It¼mÌv bqWnäv

k_vknUn t{]mPIvSnsâ 25% t{]mPIvSnsâ 25% t{]mPIvSnsâ 25%


(bq-Wn-än-\v) tam 20 e£ tam tam 40 e£ tam tam 20 e£ tam
GXmtWm Ipdhv GXmtWm Ipdhv GXmtWm Ipdhv

216
amÀPn³ sNe-hnsâ 25% sNe-hnsâ 25% sNe-hnsâ 25%
aWn

tem¬ XpI AS-¦-ensâ 50% AS-¦-ensâ 50% AS-¦-ensâ 50%

dot]-saâ v ]c-am-h[n 10 hÀjw ]c-am-h[n 8 hÀjw ]c-am-h[n 10 hÀjw


]ncoUv (2 hÀjw t{Kkv ]nco- (1 hÀjw t{Kkv (2 hÀjw t{Kkv
Uv) ]nco-Uv) ]nco-Uv)

]qÀ¯o-I- 12 amk-¯n-\p-f-fn 6 amk-¯n-\p-f-fn 12 amk-¯n-\p-f-fnÂ


cWw
(tem¬
A\p-a-Xn¡ v
tijw)

aäv \n_-Ô-\-IÄ :
temWnsâ ]eni _m¦n\v \nÝ-bn-¡ mw. BkvXn C³jpÀ sN¿-Ww. tamWn-ä-
dnwKv dnt¸mÀ«v \_mÀUn-sâtbm F³.-kn.-Un.-kn-bp-tStbm hgn tI{µ Irjn
Un¸mÀ«vsa³cn\v ]mZ-hmÀjn-I-ambn Ab¡ Ww. k_vknUn XpIbv¡ v ]eni CuSm-¡ p-
¶-X-Ã.
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v:
KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v th­ Ah-t_m[w \ÂIÂ, ]c-am-h[n Bfp-Isf
kvIoan sIm­p-h-cp-¶-Xn-\p-ff {]b-Xv\w, {Kma-k-`-h-gn-bp-ff {]Nm-cWw F¶nh Xt±-i-
`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

]²Xn kwtbm-P\w:
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS amen-\y-\nÀ½mÀÖ\ ]²-Xnbpw Irjn
t{]mP-IvSp-Ifpw kzbw sXmgn t{]mP-IvSp-I-fp-ambn CXns\ _Ôn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

IX. kutcmÀÖ hnf-¡ p-IÄ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v k_vknUn


\ÂIÂ
BapJw
PhlÀem s\lvdp tkmfmÀ anj\v Iogn (JNNSM) kutcmÀÖw
D]tbmKs¸Sp¯p¶Xn\v t{]mÕml\w \ÂIp¶Xnsâ `mKambn tkmfmÀ sseänwKv &
]n,hn kņ Ä¡ v ]pXp¡ nb k_vknUn 2012 amÀ¨v apX \ÂIp¶p. Cu kvIoanÂ
c­p Xc¯nepff hm«À loänwKv knÌw DÄs¡ mffn¨n«p­v. an\nkv{Sn Hm^v \yq Gâ v
dn\yqh_nÄ F\ÀPn ]camh[n k_vknUn 40 % Bbn
\nPs¸Sp¯nbncn¡ p¶p.{Kma\Kc {]tZi§ fnepw Øm]n¡ mw.

^­nwKv
\_mÀUv hgn _m¦v temWpw tI{µkÀ¡ mÀ k_vknUnbpw

217
KpWt`màm¡ Ä¡ v e`yamIp¶p. ]camh[n tI{µkÀ¡ mÀ k_vknUn 40%.

KpWt`màm¡ Ä
hyànIÄ, {Kq¸pIÄ, kzbwklmb kwL§ Ä, k¶² kwLS\IÄ,
tPmbnâ v eb_nenän {Kq¸pIÄ, ^mÀtagvkv ¢ºpIÄ F¶nhÀ. kzImcy s]mXptaJe
I¼\nIfpw, tImÀ¸tdj\pIfpw tbmKycÃ.

\nÀÆlWØm]\w
sjUyqÄUv Itagv k y _m¦pIfpw {KmaoW _m¦pIfpw hgn
KpWt`màmhn\v temWpw k_vknUn XpIbpw e`yam¡ p¶p.

{]hÀ¯\§ Ä
1. t{]mPIvSm\paXn¡ v KpWt`màmhv _m¦n\v At]£ n¡ p¶p.
2. [\Imcy kmt¦XnI A\ptbmPyX ]cntim[n¨v _m¦v t{]mPIvSn\v AÀlX
\nÝbn¡ p¶p.
3. bqWnäv Øm]n¨tijw ]cntim[\ \S¯n _m¦v KpWt`màmhn\v ^­v
e`yam¡ p¶p.
4. tem¬ A\paXn Ignª m _m¦v \nÝnX t^md¯n \_mÀUns\ kao]n¨v
k_vknUn e`yam¡ p¶p (tI{µkÀ¡ mcn \n¶pff ^­v ]cnKWn¨v)
5. k_vknUn KpWt`màmhnsâ A¡ u­n dnkÀÆv ^­mbn kq£ n¡ p¶p
(]enibnÃ)
6. k_vknUn _m¡ v F³Uv Bbn \evIp¶p. tem¡ v C³ ]ncoUv 3 hÀjamWv. 3
hÀjw ap¼v tem¬ Xncn¨S¨m k_vknUn¡ v AÀlXbnÃ.
7. dot]saâ v ]ncnUv 5 hÀjw
8. aq¶v amk¯n\pffn hn\ntbmKkÀ«n^n¡ äv \_mÀUn\v \ÂIWw.

tamWnädnwKv
kwØm\Xe¯nepff \_mÀUv cq]oIcn¡ p¶ tamWnädnwKv I½nän kvIow
\nÀÆlWw tamWnäÀ sN¿p¶p. kn.Pn.Fw, \_mÀUv, Fw.F³.BÀ.C.bv¡ p ]pdsa
SLBC I¬ho\dpw sNbÀam³amcpw AS§ p¶XmWv I½nän.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
{Kmak` hgn th­ {]NmcWw \ÂIpI, Bhiy¡ msc I­p]nSn¨v
At]£ n¸n¡ pI, Aht_m[w hfÀ¯pI, k_vknUnbpw temWpw e`yam¡ p¶Xn\v
CSs]SpI, kutcmÀÖ D]tbmKw hÀ²n¸n¡ phm³ th­ Aht_m[w \ÂIpI.

]²Xn kwtbmP\w:
DuÀtÖmXv]mZ\hpambn _Ôs¸« t{]mPIvSpIfpambn kwtbmPn¸n¡ mw,
]²XntcJbn hnhcWw \evImw, tÌäkv dnt¸mÀ«nsâ `mKam¡ mw.

218
10. tkmfmÀ Hm^v {KnUv hm«À lnänwKv knÌw
Øm]n¡ p¶Xn\pff k_vknUn kvIow
BapJw
Cu kvIoan 2 Xc¯nepff hm«À lnänwKv kwhn[m\w D­v. (1) ^vfmäv ]vtfäv
IfIvSÀ knÌw. (2) ChmIzthäUv Syq_emÀ IfIvSÀ knÌw. BbX\pkcn¨v
KpWt`màmhn\v 30% /60% k_vknUn At]£ n¡ pItbm Ase¦n Ipdhv
]enitbmSpIqSnb temWn\v At]£ n¡ pItbm sN¿mhp¶XmWv. k_vknUn
e`yam¡ p¶ KpWt`màmhn\v ]eni k_vknUnbv¡ v AÀlXbnÃ.häm¯ DdhnSamb
kutcmÀÖw D]tbmKs¸Sp¯n ]cnØnXn aen\oIcWw Ipdbv¡ pI, ]mc¼cy
DuÀtÖmXv]mZ\w Ipdbv¡ pIbpw sNbvXv aen\oIcWw Ipdbv¡ pI, ]mc¼cy
DuÀÖ¯n\v ]Icambn ]mc¼tcyXc DuÀÖw D]tbmKs¸Sp¯pI F¶nhbmWv Cu
kvIoan e£ yanSp¶Xv. ta hnhcn¨ 2 Xc¯nepff kwhn[m\§ Ä¡ pambn
k_vknUn Xmsg tS_nfn ImWn¨n«p­v..

hnhn-[-Xcw klm-b-§ Ä
A.Model 1 : Flat Plate Collector based system
(i) For a General Category States

Technical specification Benchmark Subsidy at Margin money at Bank Loan at 50%


cost (Unit cost) 30% 20% of unit cost

MinimumCapacity of a Rs.22000 Rs. 6600/- Rs. 4400/- Rs.11000/-


system : 100 liters per day
at 60 Deg C - collector OR OR OR
Area : 2 sq.m. for a system
of 100 liters capacity Subsidy Margin Moneyat Bank Loan at 80%
capacity of a domestic 20% of unit cost
system : Varies from 100
litter to 400 liters Nil Rs.4400/- Rs. 17600/-

B. Model 11 : Evacuated Tubular Collector based system


(ii) For a General Category States

Technical specification Benchmark Subsidy Margin money Bank Loan at


cost (Unit cost) at 30% at 20% 50% of unit cost

MinimumCapacity of a Rs.20000 Rs. 6000/- Rs. 4000/- Rs.10000/-


system : 100 liters per day at
60 Deg C - collector Area : OR OR OR
1.5 sq.m. for a system of
100 liters capacity capacity
of a domestic system : Subsidy Margin Moneyat Bank Loan at
Varies from 100 litter to 400 20% 80% of unit cost
liters
Nil Rs.4000/- Rs. 16000/-

219
^­nwKv
_m¦v temWpw tI{µkÀ¡ mÀ k_vknUnbpw

e£ yw
1. tkmfmÀ hm«À lnänwKv knÌw (2 Xcw) t{]mÕmln¸n¡ pI
2. ]cnØnXn aen\oIcWw Ipdbv¡ pI
3. ]mc¼tcyXc DuÀÖ D]tbmKw hÀ²n-¸n-¡ p-I.

KpWt`màm¡ Ä
hyànIÄ, {Kq¸pIÄ, kzbwklmb kwL§ Ä, k¶² kwLS\IÄ,
tPmbnâ v eb_nenän {Kq¸pIÄ, ^mÀtagvkv ¢ºpIÄ F¶nhÀ.

\nÀÆlWØm]\w
sjUyqÄUv Itagv k y _m¦pIfpw {KmaoW _m¦pIfpw hgn
KpWt`màmhn\v temWpw k_vknUn XpIbpw e`yam¡ p¶p.

{]hÀ¯\§ Ä
1. t{]mPIvSm\paXn¡ v KpWt`màmhv _m¦n\v At]£ n¡ p¶p.
2. AwKoIrX GP³knbpambn Fw.H.bp. hbv¡ p¶p.
3. [\Imcy kmt¦XnI A\ptbmPyX ]cntim[n¨v _m¦pIÄ t{]mPIvSv
\_mÀUn\v kaÀ¸n¨v k_vknUn e`yam¡ p¶p.
4. k_vknUn KpWt`màmhnsâ A¡ u­n dnkÀÆv ^­mbn kq£ n¡ p¶p
k_vknUn _m¡ v F³Uv Bbn \evIp¶p.
5. tem¡ v C³ ]ncoUv 3 hÀjamWv.
6. 3 hÀjw ap¼v tem¬ Xncn¨S¨m k_vknUn¡ v AÀlXbnÃ.
7. dot]saâ v ]ncnUv 5 hÀjw
8. aq¶v amk¯n\pffn hn\ntbmK kÀ«n^n¡ äv \_mÀUn\v \ÂIWw.

tamWnädnwKv
kwØm\Xe¯nepff \_mÀUv cq]oIcn¡ p¶ tamWnädnwKv I½nän kvIow
\nÀÆlWw tamWnäÀ sN¿p¶p. kn.Pn.Fw, \_mÀUv, Fw.F³.BÀ.C.bv¡ p ]pdsa
SLBC (tÌäv sehð _mt¦gvkv I½nän) I¬ho\dpw sNbÀam\pw AwK§ fmWv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
{Kmak` hgn th­ {]NmcWw \evIpI, Bhiy¡ msc I­p]nSn¨v
At]£ n¸n¡ pI, Aht_m[w hfÀ¯pI, k_vknUnbpw temWpw bYmkabw
e`yam¡ p¶Xn\v CSs]SpI, kutcmÀÖ D]tbmKw hÀ²n¸n¡ phm³ th­
Aht_m[w \evIpI.

]²Xn kwtbmP\w
DuÀtÖmXv]mZ\hpambn _Ôs¸« t{]mPIvSpIfpambn ta kvIoapIÄ
GtIm]n¸n¡ mhp¶XmWv, ]²XntcJbn hnhcWw \evImw, tÌäkv dnt¸mÀ«nsâ

220
`mKam¡ Ww.

11. t]m¯phfÀ¯Â ]²Xn

BapJw:-
C´ybn GItZiw 8 Zie£ w t]m¯pIp«nIÄ {]Xnhcvjw ]cnNcWanÃmsX
Imenk¼¯n \n¶pw kzta[bm \o¡ w sNbvXpsIm­ncn¡ p¶p. AhKW\bneqsS
\jvSs¸Sp¶ Imenk¼¯v ^e{]Zambn D]tbmKs¸Sp¯p¶]£ w IÀjIÀ¡ v
sXmgnepw hcpa\mhpam¡ n amäphm³ Ignbp¶XmWv. tIcf¯nÂ
amwkmhiy¯n\mhiyamb henb Dcp¡ fn 80 iXam\¯ne[nIhpw
A\ykwØm\§ fn \n¶v sIm­phcp¶hbmWv. BbXnsâ KpW\nehmc¯nÂ
]et¸mgpw kwib§ Ä¡ v CSbm¡ p¶p. {KmaoW taJebn t]m¯phfÀ¯eneqsS
sXmgnehkc§ Ä krjvSn¡ p¶Xn\mbn tI{µKh¬sasâ [\klmbt¯msS 2010 þ
11 km¼¯nI hÀjw apX BhnjvIcn¨ ]²XnbmWnXv.

^­v
tI{µ kÀ¡ mÀ Irjn (arKkwc£ W hIp¸v) a{´mebw aptJ\ \_mÀUn\v
^­v e`yam¡ p¶p. \_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okv aptJ\ ^­v _m¦pIÄ¡ v
e`yam¡ p¶p. hyànKX bqWnäpIÄ, hmWnPybqWnäpIÄ, hyhkmb bqWnäpIÄ
F¶n§ s\ aq¶v Xcw ]²XnIfmWv DÄs¸Sp¯nbn«pÅXv. 100 iXam\w tI{µklmbw
25 iXam\w [\klmbw. ]qÀ®ambpw hmbv]m_ÔnX ]²Xn.

\nÀÆlW Øm]\w
\_mÀUnsâ kwØm\Xe Hm^okmWv \vÀÆlW Øm]\w . PnÃmXe
Hm^okpIÄ ]²Xn \nÀÆlW¯n\v klmbw \ÂIp¶p. hmbv] \ÂtI­ NpaXe
_m¦pIÄ¡ mWv.

e£ y§ Ä
1. \jvSs¸«pt]mIp¶ t]m¯pIp«nIsf hfÀ¯n KpWta³abpÅ
amwtkm¸mZ\w t{]mÂkmln¸n¡ pI.
2. FÃv, XpIÂ, XpS§ nb Dt]m¸¶§ Ä ^e{]Zambn D]tbmKs¸Sp¯pI.
3. {KmaoW sXmgnehkc§ Ä hÀ²n¸n¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
IÀjIÀ, sXmgnÂkwcw`IÀ, I¼\nIÄ, tImÀ¸tdj\pIÄ, kÀ¡ mcnXc
GP³knIÄ, kzm{ibkwL§ Ä kwbpà_m[yXmkwL§ Ä, klIcW
Øm]\§ Ä F¶nhÀ¡ v KpWt`màm¡ Ä BIp¶Xn\v tbmKyXbp­v .
]«nIPmXn/]«nIhÀ¤ hn`mK§ Ä, h\nXIÄ, F¶nhÀ¡ v ]²Xnbn ap³KW\
\ÂIpw. KpWt`màm¡ fn Ipdª Xv 40 iXam\sa¦nepw ta¸dª hcmbncn¡ Ww.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIfpw [\klmb\nc¡ pw

221
{Ia t{]mPIvSv ]camh[n bqWnäv [\klmbw
.\ \nc¡ v

01 hyàKX bqWnäpIÄ 6400 cq]m / 100 % ]eniclnX


(amXrI þ 1) \nehn t]m¯pIp«n hmbv]. HcphÀjw hsc
t]m¯pIp«nIsf (Imen¯oä, acp¶v, Imemh[n. aqe[\
hfÀ¯p¶ IÀjIÀ þ tcmK{]Xntcm[ sNehpIÄ¡ v ]Ww
H¶papXÂ H³]Xv hsc Ip¯nhbv]v A\phZn¡ p¶XÃ.
arK§ Ä

02 hmWnPymSnØm\¯nep 10 t]m¯pIp«nIfpsS 25 % [\klmbw


Å bqWnäpIÄ ( bqWnän\v 87000 cq]m AwKoIrX ae{¼tZi
amXrI þ 2) hsc (arK§ sf § fn ( 1000 aoäÀ
t]m¯pIp«nIsf hm§ Â, kap{Z \nc¸n \n¶pw)
hm§ p¶Xn\v 10 apXÂ Imens¯mgp¯v 33.33 iXam\w. 50
50 arK§ Ä \nÀ½mWw, Imen¯oä, arK§ fpsS bqWnän\v
Xoä¸pÂIrjn, ]camh[n [\klmbw
acp¶pIÄ, 1.09 e£ w cq]m
tcmK{]Xntcm[Ip¯n (ae{¼tZi§ fn 1.45
hbv¸v, C³jzd³kv e£ w cq]m) ]eni
apXembh. k_vknUn e`yaÃ

03 hyhkmbmSnØm\¯n ]camh[n 83.45 e£ w 25 % [\klmbw


epÅ bqWnäpIÄ cq]m 1000 (arK§ fpsS AwKoIrX
( amXrI þ3) 51 apX bqWnän\v (arK§ sf ae{¼tZi§ fn 33.33
1000 t]m¯pIp«nIsf hm§ Â, iXam\w 1000
hm§ p¶Xn\v Imens¯mgp¯v arK§ fpsS bqWnän\v
\nÀ½mWw, Imen¯oä, ]camh[n [\klmbw
Xoä¸pÂIrjn, 20.86 e£ w cq]m. (
acp¶pIÄ, ae{¼tZi§ fn 27.81
tcmK{]Xntcm[Ip¯n e£ w cq]m
hbv¸v, C³jzd³kv CtXmsSm¸w ]eni
apXembh) k_vknUn e`yaÃ.

ta¸dª [\klmbt¯msSm¸w t{]mPIvSpambn _Ôs¸« KpWt`màr


]cnioe\w, {]NcWw, ØnXn hnhc IW¡ pIfpsS tiJcWw, tamWnädnwKv
F¶nhbv¡ pw [\klmbw e`yamWv. ae{¼tZi§ Ä F¶Xv kap{Z\nc¸n \n¶pw
icmicn 1000 aoäÀ DbcapÅ {]tZiw F¶mIp¶p.

{]h¯\§ Ä
hnhn[ GP³knIfpsS klmbt¯msS KpWt`màm¡ sf sXcsª Sp¡ p¶p.
hniZamb t{]mPIvSpIfpsS ASnØm\¯n _m¦pIfpsS \n_Ô\b\pkcn¨v
hmbv] e`yam¡ p¶p. hmbv] D]tbmKn¨v Dcp¡ sf hfÀ¯p¶p. hyànKX bqWnäpIÄ
apXepw ]enibpw ASbv ¡ p¶p. _am¦pIÄ \_mÀUnte¡ v [\klmbw
A\phZn¡ p¶p. KpWt`màmhnsâ A¡ u­nte¡ v [\klmbw hchv hbv¡ p¶p.
KpWt`màmhv \nba]camb \n_Ô\IÄ ]men¡ p¶p.

222
hmWnPy þ hyhkmb bqWnäpIÄ¡ v hniZamb t{]mPIv S pIfpsS
ASnØm\¯n _m¦pIfpsS am\ZWvU {]Imcw hmbv] e`yam¡ p¶p. H¶mw hmbv]m
KUp A\phZn¨pIgnª m _m¦pIÄ [\klmb¯n\mbn \_mÀUnsâ
kwØm\Xe Hm^oknte¡ v At]£ n¡ p¶p. hmWnPybqWnäpIÄ¡ v k_vknUn XpI
]qÀ®ambpw hyhkmb bqWnäpIÄ¡ v 50 iXam\hpw A\phZn¡ p¶p. hyhkmb
bqWnäpIÄ¡ v ]qÀ¯oIcW¯n\ptijw _m¡ n [\klmbw A\phZn¡ pw.
hyànKX bqWnäpIÄ¡ v 1 hÀjhpw hmWnPyhykmb bqWnäpIÄ¡ v 6 hÀjhpw
hmbv]m Xncn¨Shv Imemh[n. 3 hÀj¯nte¡ v C³ ]ncobUv.

\nÀÆlW þ tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


\_mÀUnsâ B`napJy¯nepÅ kwØm\Xe AwKoImc þ tamWnädnwKv
kanXnbmWv ( SLSMC) t{]mPIvSpIfpsS AwKoImcw \ÂIp¶Xpw tamWnädnwKnsâ
NpaXebpw \nÀÆln¡ p¶Xv.

Xt±ikzbw`cW Øm]\¯nsâ ]¦v


Xt±i kzbw`cW Øm]\§ Ä¡ v D¸mZ\taJebn hfsctbsd
D]tbmKn¡ mhp¶ Hcp t{]mPIvSmWnXv. hÀ¡ nwKv {Kq¸pIfn NÀ¨sNbvXv ]²XnbnÂ
DÄs¸Sp¯n amwtkm¸mZ\¯n\mbn arKkwc£ W hIp¸nsâ klmbt¯msS
]²Xn \S¸nem¡ mw. h\nXmLSI ]²Xn, ]«nI hÀ¤ D]]²Xn, ]«nIPmXn hnIk\
]²Xn F¶o taJeIfnepw sXmgn hcpam\ hÀ²\hn\v D]tbmKs¸Sp¯mw.
hnIk\Imcy Ìm³CwKv I½än hÀ¡ nwKv {Kq¸nsâ klmbt¯msS _m¦pIfpambn
NÀ¨ sNbvXv t{]mPIvSv dnt¸mÀ«pIÄ X¿mdm¡ mw. {]mtZinIambn ta¸dª
kanXnIÄ¡ v tamWnädnwKnsâ NpaXebpw \nÀÆln¡ mw. C{]Imcw sN¿p¶]£ w
Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS ]²Xn Bkq{XW amÀ¤tcJ ]men¡ p¶psh¶v
Dd¸phcp¯mw.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Xoä¸pÂIrjn, Imen¯oä \nÀ½mWw, Imens¯mgp¯v \nÀ½mWw,
_tbmKymkv ¹mâ v \nÀ½mWw, AdhpimeIfpsS ap³ þ]n³ _Ôw Dd¸m¡ p¶Xn\pw
t]m¯phfÀ¯Â ]²Xn D]tbmKs¸Sp¯mhp¶XmWv. IqSmsX arKkwc£ W hIp¸v,
sXmgn hIp¸v, hyhkmb hIp¸v F¶nhbpsS ]²XnIfpambpw kwtbmPn¸n¡ mw.

Eligible activities
The activities eligible for under RIDF are approved by Gol, Ministry of Finance
every year. The following activities are covered under RIDF:

1. Rural Roads
2. Rurual Bridges
3. Minor Irrigation Projects/ Micro Irrigation
4. Soil Conservation
5. Flood Protection
6. Watershed Development/Reclamation of waterlogged areas
7. Drainage
8. Forest Development

223
9. Market Yard/Godown, Apna Mandi, Rural Haats and Other Marketing
Infrastructure
10. Cold Storage, Public or Joint sector cold storage at various exit points
11. Seed/Agriculture/Horticulture Farms
12. Plantation and Horticulture
13. Grading and Certifying mechanism such as testing and certifying labouratories
etc.
14. Community irrigation wells of irrigation purposes for the village as whole;
15. Fishing harbour/jetties;
16. Riverine Fisheries
17. Animal Huxbandry
18. Modern Abattoir
19. Medium Irrigation Projects
20. Mini Hydel Projects/Small Hydel Projects (upto 10 MW)
21. Major Irrigation Projects (already sanctioned and under execution)
22. Village Knowledge Centres
23. Desalination plants in Coastal areas
24. Infrastructure for Information Technology in rural areas
25. Drinking water
26. Infrastructure for Rural Eduction Institution
27. Public Health Institutions
28. Construction of toilets blocks in existing schools, specially for girls
29. "Pay & Use" toilets in rural areas
30. Construction of Anganwadi Centres
31. Setting up of KVIC industrial estates/centres.

*************************

224
CHAPTER
X

BtcmKyw
225
X. BtcmKyw
I. hmÀUvXe ipNnXz t]mjI I½nän
Bap-Jw.
Xt±ikzbw-`-cW Øm]-\-§ -fnse Xnc-sª -Sp-¡ -s¸«{]Xn-\n-[n-I-fpsS klm-b-
t¯msS CS-s]-S-temsS Btcm-Ky-{]-hÀ¯-\-§ Ä F³.-BÀ.-F-¨v.Fw ^­v {]tbm-P-\-s¸-
Sp¯n hmÀUp-IÄ apX {]mhÀ¯n-I-am-¡ p¶ Gähpw {][m-\-s¸« ]cn-]m-Sn-bmWv
hmÀUvXe ipNnXz t]mjI I½n-än, Hmtcm hmÀUvXe ipNnXz t]mj-I-I-½n-änsb kw_-
Ôn¨pw AXmXv hmÀUv sNbÀam\pw Btcm-Ky-{]-hÀ¯-I³/{]hÀ¯I I¬ho-\-dp-am-bn-
«p-ff kan-Xn-bm-Wv.

^­v.
{]Xn-hÀjw 10.000 cq]-bmWv tZiob {KmaoW BtcmKy ZuXyw aptJ\ Hmtcm
hmÀUv Xe ipNn-Xz-t]m-jI I½n-än¡ pw \ÂIp-¶-Xv.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w :
hmÀUvXew

e£ y-§ Ä
{][m-\-ambpw Dd-hn-S- \-io-I-c-Ww, hmÀUvXe t]mj-I- Zn-\-§ Ä AXy-h-iy-L-«-
§ -fn d^ kwhn-[m-\-¯n-ep-ff [\-k-lm-bw, I¬ho-\-dpsS t^m¬ Ae-h³kv,
DuÀÖnX ]IÀ¨-hym[n \nb-{´-W-¯n-\p-ff ASn-b-´nc \S-]-Sn-IÄ XpS-§ nb Imcy-
§ Ä¡ mWv Sn ^­v hn\n-tbm-Kn-¡ -s¸-Sp-¶-Xv.

KpW-t`m-àm-¡ Ä :
hmÀUnse apgp-h³ Xma-k-¡ mcpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
Hmtcm hmÀUvXe ipNnXz t]mjI I½n-änsb kw_-Ôn¨pw AXmXv hmÀUv
sNbÀam\pw Btcm-Ky-{]-hÀ¯-I³/{]hÀ¯I I¬ho-\-dm-bn-«p-ff kan-Xn-bm-Wv. {]Xn-
hÀjw 10,000 cq]-bmWv tZiob {KmaoW Btcm-KyZuXyw aptJ\ Hmtcm hmÀU-Xe
ipNnXz t]mj-I-I-½n-än¡ pw \ÂIp-¶-Xv. hmÀUnse apgp-h³ Xma-k-¡ mÀ¡ pw CXnsâ
^ew e`y-am-Ip¶ coXn-bn-e-mWv Cu ^­v hn\n-tbm-Kn-¡ p-¶-Xv. {][m-\-ambpw Dd-hn-S-\-io-
I-c-Ww, hmÀUvXe t]mj-I-Zn-\-§ Ä, AXy-mh-iy-L-«-§ -fn d^ kwhn-[m-\-¯n-\p-ff
[\-k-lm-bw, I¬ho-\-dpsS t^m¬ Ae-h³kv, DuÀÖnX ]IÀ¨-hym[n \nb-{´-W-¯n-
\p-ff ASn-b-´nc \S-]Sn-IÄ XpS-§ nb Imcy-§ Ä¡ mWv Sn ^­v hn\n-tbm-Kn-bv¡ -s¸-Sp-
¶-Xv.

\nÀ-Æ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
^­p-I-fpsS hn\n-tbmKw AXmXv hmÀUvXe t]mj-I-ip-NnXz kan-Xn-I-fpsS

226
Xocp-am-\-{]-Imcw am{Xsa \S-¡ p-I-bp-f-fp.

Xt±ikzbw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. IrXy-amb CS-th-f-I-fn hmÀU-Xe kan-Xn-IÄ tNcp-¶-Xn-\p- e`y-am-bn-«p-ff
^­v ka-b-_-Ôn-X-ambn Nne-h-gn-bv¡ p-¶-Xn-\p-ff ap³K-W\ \nÝ-bn-¡ p-¶-
Xn\pw hmÀUv sa¼ÀamÀ X¿m-dm-I-Ww.
2. hmÀUvXe kan-Xn-I-fn-te¡ v [\-k-am-l-c-W-¯n-\p-ff {iaw \S-¯-Ww.
3. ^­v hn\n-tbm-Ks¯ kw_-Ôn¨v hyàhpw IrXy-hp-amb hc-hp-Nn-e-hp-I-W-¡ p-
I-fpsS hne-bn-cp-¯Â \S-¯Ww
4. ]IÀ¨-hym[n \nb-{´W ]cn-]m-Sn-IÄ¡ mbn ^­v Nne-h-gn-¡ p-hm³ I¬ho-\-
dn\v kzX{´yw \ÂIWw

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
Hmtcm hmÀUnepw e`y-am-Ip¶ hnhn-[-Xcw ^­p-Isf kw_-Ôn¨v [mc-W-bn-
se¯n hnhn[ Btcm-Ky-]-cn-]m-Sn-IÄ GtIm-]n-¸n-¡ p-hm³ Ign-bpw.

II. Bbpjv (B-bpÀtÆ-Z, bp\m-\n, kn², tlman-tbm)

BapJw
tZiob {KmaoW Btcm-Ky-Zu-Xy-¯nsâ asämcp {][m\ Nph-Sp-sh-¸mWv Bbp-jv.
Htc aXnÂs¡ «n-\p-f-fn hnhn-[-§ -fmb NnIn-Õm-co-Xn-IÄ GtIm-]n-¸n-¡ p-Ibpw s]mXp-
P-\-¯n\p XmÂ]-cy-ap-ff NnIn-Õm-imJ sXsc-sª -Sp-¡ p-hm³ tkh-\-§ Ä e`y-am-¡ p-
¶p.

\nÀÆ-lW Øm]\w :
]© m-b¯v

e£ y-§ Ä
Htc aXnÂs¡ -«n-\p-f-fn hnhn-[-§ -fmb NnIn-Õm-co-Xn-I GtIm-]n-¸n-¡ p-Ibpw
s]mXp-P-\-¯n\v XmÂ]-cy-ap-ff NnIn-Õm-imJ sXsc-sª -Sp-¡ p-hm³ tkh-\-§ Ä e`y-
am-¡ p-¶p

KpW-t`m-àm-¡ Ä :
]© m-b-¯nse apgp-h³ P\-§ fpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
Hmtcm {Kma-]-© m-b-¯p-Ifpw {]kvXpX ]© m-b-¯n \ne-hn e`y-a-Ãm¯
NnIn-Õm-imJ Bcw-`n-bv¡ p-¶-Xn-\m-h-iy-amb ASn-Øm-\-ku-Icyw GtIm-]n-¨-tijw
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶ apdbv¡ v tZio-b-{Km-aoW Btcm-KyZuXyw aptJ\ tUmIvS-dpsS
tkh\w e`y-am-Ip-¶-tXm-sSm¸w acp¶pw e`y-am-¡ p-¶p. Bip-]-{Xn-I-fn tUmIvSsd

227
klm-bn-¡ p-¶-Xn\pw acp¶v hnX-cWw sN¿p-¶-Xn\pw Dff Poh-\-¡ msc Xt±-i-kz-bw-`-c-
W-Øm-]\w hgn \ÂtI-­-Xm-Wv.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä :
]© m-b¯v/ap\n-kn-¸m-enän

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. Unkvs]³k-dnbv¡ v ASn-Øm\ kuIcyw Hcp-¡ p-I.
2. XpSÀ¨-bmb acp-¶nsâ e`yX Dd-¸m-¡ p-I.
3. Poh-\-¡ msc \nb-an-¡ p-I, thX\w e`y-am-¡ pI.
4. BhÀ¯-\- Nn-e-hp-IÄ e`y-am-¡ p-¶-Xn-\p-ff t{]mPIvSv X¿m-dm-¡ Â.

]²Xn kwtbm-P-\-¯nsâ km[y-X-IÄ


1. Huj[n hgn acp¶v e`y-am-¡ p-¶p-s­-¦nepw Hmtcm ]© m-b-¯nsâbpw Bhy-
àX-bv¡ -\p-k-cn¨v CS-X-S-hn-ÃmsX acp¶v e`y-am-¡ p-¶-Xn\p kwtbm-PnX
{]hÀ¯\w AXym-h-iy-am-Wv.
2. kwtbm-PnX {]hÀ¯\w hgn Bbpjv Bip-]-{Xn-I-fpsS {]hÀ¯\w IqSp-XÂ
^e-{]-Z-am-¡ p-h³ Ign-bpw.

III. hnZym-eb BtcmKy ]cn-]mSn, Iuamc {]P-\\ BtcmKy


]cn-]mSn

BapJw
hnZym-eb BtcmKy]cn-]mSnbpw Iuamc {]P-\\ BtcmKy ]cn-]m-Snbpw tZiob
{KmaoW Btcm-Ky-Zu-Xy-¯nsâ IpS-¡ o-gn Btcm-Ky-h-Ip-¸n-sâbpw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-h-
Ip-¸n-sâbpw Iq«m-b-co-Xn-bn \S-¸m-¡ p-¶-Xn-\mbn hn`m-h\w sNb-Xn-cn-¡ p-¶p.

^­v
t{]mPIvSv AwKo-I-cn¨v FÃm-hÀ¡ pw \nÝnX ^­v hnZym-eb BtcmKy ]cn-]m-
Sn¡ v ]²-Xn-bpsS \S-¯n-¸n-\mbn \ÂIp-¶p. Iuamc {]P-\\ BtcmKy ]cn-]m-Sn-bpsS
`mK-ambn kvIqÄ tImtf-Pp-IÄ tI{µo-I-cn¨v Iuamc ¢ºp-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-ff
^­pw F³.-BÀ.F¨v.-Fw. aptJ\ \ÂIn-h-cp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w : sXscsª Sp¡ -s¸-Sp¶ hnZym-`ym-k-Øm-]-\-§ Ä

e£ y-§ Ä
apf-bnse Btcm-Ky-{]-iv\-§ fpw Iuamc {]iv\-§ fpw Is­¯n ]cn-l-cn-¡ p-hm-
\p-ff {ia-§ -fmWv ]²Xn hn`m-h\w sN¿p-¶-Xv.Ip«n-I-fpsS Btcm-Ky-]-cn-c£ Dd-¸p-h-cp-
¯p-¶-Xn-\m-bp-ff \ntXy-\-bp-ff ]cn-tim-[-\-IÄ, saUn-¡ Â Iym¼p-IÄ, kvs]jvenÌv
saUn-¡  Iym¼p-IÄ D]cn ]cn-tim-[-\-IÄ FÃmw Xs¶ ta ]cn-]mSn hgn \S-¸n-em-
¡ p-¶p.

228
KpW-t`m-àm-¡ Ä :
- FÂ.-sI.-Pn apX ¹kv 2 hsc hnZy-`ym-k-¯n-t\Às¸-«n-cn-¡ p¶ kÀ¡ mÀ
FbvUUv kvIqfnse hnZymÀ°n-IÄ, kÀ¡ mÀ AÀ² kÀ¡ mÀ tImtf-Pp-I-fnse Iuamc
{]mb-¡ mÀ.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ:


\ntXy-\-bp-ff ]cn-tim-[-\-IÄ, saUn-¡ Â Iym¼p-IÄ, kvs]j-enÌv saUn-¡ Â
Iym¼p-IÄ, D]-cn-]-cn-tim-[-\-IÄ,Iu¬k-enwKv XpS-§ n-b-h.

{]hÀ¯-\-§ Ä:
1. FÂ.-sI.-Pn apXÂ ¹kv 2 hsc-bp-ff hnZymÀ°n-I-fpsS Btcm-Ky- kw-c-£ -W-¯n-
\p-th-­n-bmWv \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. PnÃm hnZym-`ymk sU]yq«n Ub-d-IvS-dp-ambn
_Ô-s¸«p kv¡ qfp-I-fpsS enÌv In«n-bmÂ, 2500 hnZymÀ°n-IÄ¡ v Hcp Pq\n-bÀ
]»n¡ v sl¯v t\gvkv F¶ \nebv¡ v \nb-an-¡ p-¶p.
2. PnÃ-bnse tImtf-Pp-IÄ tI{µo-I-cn¨v Iuamc ¢ºp-IÄ cq]o-I-cn-¡ p-Ibpw
sshZy-]-cn-tim-[-\bpw BtcmKy ]cn-c-£ bpw Iu¬k-enwKpw \ÂIp-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm BtcmKy IpSpw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/kmaq-ln-
Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/hnZym-e-b-§ Ä, tImtf-Pp-IÄ.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. sP.-]n.-F-¨v.-F³ kvIqÄ sl¯v t{]m{Km-an-\p-th­ kv¡ qfn F¯n-¡ -gn-
ª m Ahn-Sps¯ ASn-Øm\ kuI-cy-§  Hcp-t¡ ­ Npa-Xe AXmXv ]© m-
b-¯p-IÄ¡ p-f-f-Xm-Wv.
2. hnZym-eb Btcm-Ky-]-cn-]mSn \S-¯n-¸n\v A\p-tbm-Py-amb hnZym-e-b-§ Ä sXsc-
sª -Sp-¡ p-¶-Xn\v hnZy-`ymk Btcm-Ky-h-Ip-¸p-IÄ¡ v amÀ¤-\nÀt±iw \ÂIp-I.
3. hnZy-e-b-§ Ä¡ v Sn ]cn-]mSn \S-¯n-¸n-\p-th-­n-bp-ff ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä
sa¨-s¸-Sp-¯p-I.
4. ]© m-b-¯nsâ hnhn[ inip-þ-bp-h-P\ ]cn-]m-Sn-I-fp-ambn hnZym-eb Btcm-Ky-]-cn-
]mSn GtIm-]n-¸n-¡ p-I.
5. tImtf-Pp-IÄ tI{µo-I-cn¨v \S-¯p¶ Iuamc {]P-\\ BtcmKy ]cn-]m-Sn-IÄ¡ v
ths­{X klmb kl-I-c-W-§ Â Dd-¸p-h-cp-¯p-I.
6. ]cn-]m-Sn-bpsS \S-¯n-¸n-\p-th-­n-bp-ff [\-k-lmbw t{]mPIvSv ¹m³ sN¿p-
t¼mÄ Dd-¸p-h-cp-¯pI

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
1. \ne-hn kvIqÄ sXsc-sª -Sp-¸n ]© m-b-¯nsâ ]¦v CÃm-¯-Xn-\m AXv
sIm­ph-cn-I-sb-¶-XmWv {][m\w
2. \ne-hn ]© m-b-¯nsâ t{]mPIvSv X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ ta {]kvXm-hn¨ coXn-bn-
ep-ff kvIqÄ hnZymÀ°n-IÄ¡ m-bp-ff ¹m\nwKv \S-¯p-¶n-Ã. AXv amdn kvIqÄ
A[n-Im-cn-I-tfbpw Btcm-Ky-h-Ip¸v DtZym-K-Ø-scbpw t{]mPIvSv X¿m-dm-¡ p-
t¼mÄ Xs¶ DÄs¸-Sp¯n X¿m-dm-¡ -Ww.

229
3. F³.-BÀ.-F-¨v.Fw hgn In«p¶ ^­n\v A\p-_-Ô-ambn ]© m-b¯v
t{]mPIvSv hnlnXw Icp-X-Ww.
4. Hmtcm Dt±-i-ip-²n-tbmsS hnhn[ hIp-¸p-IÄ Htc KpW-t`m-àm-hn\p Xs¶
]²Xn {]tbm-P\w \ÂIn-bm Cc-«n¸v hcp-¶p-­v. CXv Hgn-hm-¡ p-¶-Xn-\p-ff
{]mcw` \S-]-Sn-Ifpw Bh-iy-§ -fpw.

IV. tcmKn Ieym¬ kanXn (BÀ.-sI.-F-kv)

BapJw
Btcm-Ky-h-Ip-¸sâ Iogn-ep-ff Øm]-\-§ -fpsS ssZ\w-Zn\ {]hÀ¯-\-§ sf \nb-
{´n-¡ p-¶Xv Bip-]{Xn hnI-k\ kan-Xn-sb-¶-dn-b-s¸-«n-cp-¶Xpw F³.-BÀ.-F-¨v,.Fw hn`m-
h\w sN¿p-¶-Xp-amb tcmKn Ieym¬ kanXn BWv.

^­v
BÀ.-sI.-F-Ên\p th­n {]Xn-hÀjw 1,00,000/þ cq]-bmWv F³.-BÀ.-F-¨v.Fw hgn
e`y-am-¡ p-¶-Xv.

\nÀÆ-lW Øm]\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\hpw AXmXv Btcm-Ky-Øm-]-\hpw BWv ]²-Xn-bpsS
\nÀÆ-lW Øm]-\-§ Ä

e£ y-§ Ä:
^e-h-¯mb tcmK-\n-b-{´W NnIn-Õm-kw-hn-[m-\-§ Ä Hcp-¡ p-I-sb-¶p-f-f-XmWv
BÀ.-sI.-F-Ênsâ e£ yw.

KpW-t`m-àm-¡ Ä:
AXmXv Btcm-Ky-Øm-]-\s¯ B{i-bn-¡ p¶ s]mXp-P-\-§ Ä.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. Btcm-Ky-Øm-]-\-¯nsâ {]hÀ¯-\-§ Ä sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\p aq¶v amkw
IqSp-t¼mtgm Bh-iym-\p-k-c-Wtam tbmKw tNÀ¶v Xocp-am-\-§ Ä FSp-¡ p-¶p.
2. Btcm-Ky-Øm-]-\-¯nsâ \nÀ½mW {]hÀ¯-\-§ Ä , Aä-Ip-ä-]-Wn-IÄ, hml-\-
§ fpw D]-I-c-W-§ -fpw, Pe-hn-X-c-Ww, sshZyp-Xo-I-c-Ww, ipNo-I-c-Ww, tcmKn-
IÄ¡ v \ÂIp¶ kuI-cy-§ Ä, amXr-in-ip-kw-c-£ -Ww, {]tZ-inI BtcmKy ]cn-
]m-Sn-IÄ F¶n-hbv¡ v taÂt\m«w \ÂIp-¶p.
3. Btcm-Ky-Øm-]-\-§ -fn s]mXp AXymhiykuI-cy-§ Ä, Bip-]{Xn NnIn-
Õ¡ pw ]cn-N-c-W-¯n\pw \nÀt±-in-¡ -s¸-«n-«p-ff am\-Z-WvU-§ Ä F¶nh ]men-
¡ p-¶p-s­¶v Dd-¸p-h-cp-¯p-¶p.
4. ssZ\w-Zn\ {]hÀ¯-\-§ sf \nb-{´Ww hgn ^e-h-¯mb tcmK-\n-b-{´W NnIn-
Õm-kw-hn-[m-\-§ Ä Hcp-¡ p-I.
5. [\-hn-\n-tbm-K-s¯-¡ p-dn-¨p-ff ap³K-W-\m-{I-a-¯n Xocp-am\w FSp-¡ p-¶Xv

230
km[y-am-Ip-¶p.
6. ]IÀ¨-hym-[n-IÄ hym]n-¡ p-t¼mtgm acp-¶p-I-fpsS e`yX Ipbp-t¼mtgm ASn-b-
´n-c-ambn tcmKn Ieym¬ kanXn hgn _ZÂ kwhn-[m\w Hcp-¡ p-I.
7. ASn-b-´n-c-L-«-§ -fn Btcm-Ky-kw-_-Ô-amb ]cn-]m-Sn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn\p
Xocp-am-\-§ Ä FSp-¡ p-Ibpw ]cn-]m-Sn-IÄ {]mhÀ¯n-I-ambn F¶v Dd-¸m-¡ p-I.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
Hmtcm tcmKn Ieym¬ kan-Xn-bnepw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ {]kn-
U­v sNbÀt]-gvk¬ Bbn-cn-¡ pw. AXmXv Btcm-Ky-Øm-]-\-¯nsâ saUn-¡ Â Hm^o-
kÀ/kq{]­v Bbn-cn¡ pw I¬ho-\À. hnhn[ cm{ãob ]mÀ«n-I-fpsS {]Xn-\n-[n-Ifpw
DtZymK {]Xn-\n-[n-Ifpw AS-§ p¶ tcmKn Ieym¬ kan-Xn-bmWv Bip-]-{Xnsbbpw tcmKm-
Xp-c-X-sbbpw kw_-Ôn¨ hni-Z-amb Xocp-am\w FSp-¡ p-¶-Xv.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. ka-b-_-Ôn-X-ambn P\-§ Ä¡ v {]tbm-P\w e`n-bv¡ p-sa¶v Dd-¸p-ff Xocp-am-\-
§ Ä FSp-¡ p-¶-Xn\v saUn-¡ Â Hm^o-ksd klm-bn-¡ p-¶Xv F¨v.-Fw.kn/BÀ.-
sI.-FÊv sNbÀt]-gvk\pw sat¼gvkpw BWv.
2. BÀ.-sI.-F-Ên-\p-th­n {]Xn-hÀjw 1,00,000/þ cq]-bmWv F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. hgn
e`y-am-¡ p-¶-Xv. Cu ^­nsâ ^e-{]-Z-amb hn\n-tbm-K-¯n\v saUn-¡ Â Hm^o-
kÀ¡ v ap³K-W-\m-{I-a-¯n Xocp-am-\-sa-Sp-¡ m-\p-ff \nÀt±-i-§ Ä \ÂIm-\p-ff
D¯-c-hm-ZnXzw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS {]Xn-\n-[n-IÄ¡ v D­v.
3. ]IÀ¨-hym-[n-IÄ hym]n-¡ p-t¼mtgm acp-¶p-I-fpsS e`yX Ipdbp-t¼mtgm ASn-b-
´n-c-ambn tcmKn Ieym¬ kanXn hgn _ZÂ kwhn-[m\w Hcp-t¡ ­Xv tcmKn
Ieym¬ kanXnbpsS Npa-X-e-bm-Wv.
4. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\ ]²-Xn-I-fpsS {]mcw` NÀ¨-IÄ apX Xs¶ \S-¸n-em-
¡ p¶ A[n-Im-cn-bmb saUn-¡ Â Hm^ok-dpsS taÂt\m-«-¯n-ep-ff Btcm-Ky-]-c-
amb ]²-Xn-IÄ¡ v ap³K-W\ Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v {i²n-¡ p-Ibpw Sn ]²-Xn-IÄ
]© m-b-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bn DÄs¸-Sp-¯p-Ibpw thWw.

]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


1. F¨v.-Fw.kn/BÀ.-sI.-Fkv s\ kw_-Ôn¨v F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. ]²Xn {]Imcw
e`y-am-¡ p¶ 1,00,000/þ \p ]pdsa ^­v Is­-¯p-¶-Xn-\p-ff km[y-X-IÄ D­v.
Cu hgn-IÄ th­ coXn-bn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.
2. F¨v.-Fw.kn/BÀ.-sI.-FÊv hgn GsXms¡ ASn-Øm\ kucr-I-cy-§ -fmWv Hcp-
¡ p-¶Xv F¶v a\-Ên-em¡ n t]mcm-bva-IÄ \nhÀ¯n-¡ p-hm-\p-ff ]²Xn Bkq-
{XWw thWw.
3. hÀ¡ nwKv {Kq¸p-I-fn FÃmw Xs¶ ta ]²-Xnsb kw_-Ôn¨v NÀ¨ sNt¿-­-
Xp-­v.
4. {Kma-k-`-I-fn ta ]²-Xnsb kw_-Ôn¨v NÀ¨ sNt¿-­-Xp-­v.

V. Pohn-X-ssien tcmK-\nÀ®b \nb-{´W ]cn-]mSn (F³.-kn.-


Un.-kn.-]n)

231
BapJw
tZiob {KmaoW Btcm-Ky-ZuXy-¯nsâ ]²Xn {]Imcw hn`m-h\w sNbvXv
\S¯nh-cp¶ hfsc {][m-\-s¸«]cn-]m-Sn-bmWv Pohn-X-ssien tcmK-\n-b-{´W ]cn-]mSn

^­v
FÃm F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. ]cn-]m-Snbpw t]mse 80 % tI{µ-hn-ln-Xhpw 20%
kwØm-\-hn-ln-X-hp-amWv Cu ]cn-]m-Sn-bpsS \S-¯n-¸n-\m-bp-ff ^­v.

\nÀÆ-lW Øm]\w
PnÃm Btcm-Ky-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/kmaq-ln-Im-tcm-Ky-
tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä.

e£ y-§ Ä
Xmsg Xe-¯n-ep-ff IpSpw-_-t£ a D]-tI-{µ-§ Ä apXÂ tate-X-e-¯n-ep-ff PnÃm
Bip-]-{Xn-hsc \o­p-In-S-¡ p¶ hnhn-[-§ -fmb NnInÕm ]cn-tim-[\ kwhn-[m-\-§ -
fmWv Cu ]cn-]m-Sn-bpsS L«-§ Ä. kºvskâÀ Xe-¯n 30 hb-Ên-\p-ta {]mb-ap-ff
FÃm hyàn-I-tfbpw enwK-hy-Xn-bm\w CÃmsX GsX-¦nepw Xc-¯n-ep-ff Pohn-X-ssien
tcmK-¯nsâ ]nSn-bmtWm F¶p-f-fXv ap³Iq«n Xncn-¨-dn-bpI F¶p-f-fXpw tcmK-¯n-\-Sn-a-
s¸-«m NnInÕ tkh-\-§ Ä e`y-am-¡ pI F¶-XmWv e£ yw.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
IpSpw-_-t£ a D]-tI-µ-§ -sfbpw aäp Btcm-Ky-Øm-]-\-§ -sfbpw B{i-bn-¡ p¶
P\-§ Ä {]tXy-In¨v Pohn-X-ssi-en-tcmK km[yX IqSp-X-ep-ff hn`m-Kw.

{]hÀ¯-\-§ Ä
]²Xn hgn FÃm {]mY-an-Im-tcmKy tI{µ-§ -fnepw FÃm hymgm-gv¨-I-fnepw F³.-
kn.-Un.-H.]n {]tXyIw \S-¯p-¶-Xn\p \nÀt±iw D­v. FÃm kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ -
fnepw Pohn-X-ssien tcmK-\n-b-{´W ]cn-]m-Sn-bpsS `mK-ambn {]tXyI Soans\ (tUm-IvSÀ,
Ìm^v t\gvkv, Iu¬kn-eÀ) \nb-an-¨n-«p­v. Bgv¨-bn Bdp Znh-k-§ -fn F³.-kn.-Un.-
H.-]n. \S-¯p-I-bmWv Sow sN¿p-¶-Xv. PnÃm Bip-]-{Xn-bnepw hnhn-[-§ -fmb NnInÕm
kwhn-[m-\-§ Ä Hcp-¡ p-¶p-­v. Cu ]cn-]m-Sn-bpsS hnP-b-I-c-amb \S-¯n-¸n-\p-th­n
emt_m-d-«dn kwhn-[m\w sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\pw, Bhiy-amb acp-¶p-IÄ Dd-¸p-h-cp-¯p-
¶-Xn\pw ^­v hn\n-tbm-Kn-bv¡ -s¸-Sp-¶p. tcmK-\nÀ®-b-Iym-¼p-IÄ, ¢o\n-¡ p-IÄ,
NnInÕm kwhn-[m-\-§ Ä, Iu¬k-enwKv kuI-cy-§ Ä F¶nh kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/kmaq-ln-
Im-tcmKy tI{µ-§ Ä/ {]mY-an-Im-tcmKy tI{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. ta¸-dª Pohn-X-ssien tcmK-\nÀ®b \nb-{´-W-]-cn-]m-Sn-bpsS ^e-{]m]vXn

232
acp-¶p-I-fpsS CS-X-S-hn-Ãm-Xp-ff e`yX A\p-k-cn-¨m-Wv. Sn Imcy-¯n ]© m-b-
¯n-sâbpw ap\n-kn-¸m-en-än-bp-tSbpw hyà-amb Bkq-{X-Whpw \S-¯n¸pw Bh-
iy-am-Wv.
2. emt_m-d-«dn kwhn-[m-\-§ -fp-s­-¦nÂX-s¶bpw BhÀ¯\ Nne-hp-IÄ¡ v ^­v
hI-bn-cp-t¯-­Xv Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]c-a-amb D¯-c-hm-Zn-Xz-am-
Wv.
3. t{]mPIvSv Bkq-{X-W-¯nsâ ka-b¯v Xs¶ AXmXv saUn-¡ Â Hm^o-ksd
DÄs¸-Sp¯n taÂ{]-kvXm-hn¨n«pff ]cn-]mSn \S-¯n-¸n-\m-h-iy-amb \nÀt±-i-
§ Ä Bcm-bp-Ibpw BhÀ¯-\-Nn-e-hp-IÄ¡ v A\p-kr-X-ambn XpI hnebncp-
¯p-Ibpw sNt¿-­-Xm-Wv.
4. {Kma-k-`-I-fn ta ]²-Xnsb kw_-Ôn¨v NÀ¨ sNt¿-­-Xp-­v.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
emt_md-«dn GPâ vkv hm§ p-¶-Xn\pw/sI.-Fw.-kn.-FÂ.-en \n¶pw e`y-am-Ip¶
acp-¶p-IÄ¡ v ]pdsa Bh-iy-amb acp-¶p-IÄ hm§ p-¶-Xn\pw Bh-iy-amb XpI Xt±-i-
kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpsS ]²Xn hgn hcp-¶XmWv A\p-tbm-Py-amb \S-]-Sn.

VI. AwKo-IrX kmaq-ly-B-tcm-Ky-{]-hÀ¯I (ASHA)

BapJw
tZiob {KmaoW BtcmKy ZuXy-¯nsâ `mK-ambn Hcp {]m[m-\-s¸« Nph-Sp-sh-
¸mWv Bi-{]-hÀ¯-I-cpsS hc-hv. \ne-hn Hcp {]mYan-Im-tcm-Ky-tI{µw GI-tZiw ap¸-Xn-
\m-bncw P\-§ Ä¡ v tkh-\hpw sP.-]n.-F-¨v.-F³/sP.-F-¨v.sF {]hÀ¯n-¡ p¶ IpSpw-
_t£ a D]-tI{µw GI-tZiw 5000 apXÂ 8000 hsc-bp-ff P\-kw-Jy-bv¡ mWv tkh\w
\ÂIn hcp-¶-Xv. F¶m taÂ]-dª DtZym-K-hr-µ-¯n\p Btcm-Ky-h-Ip-¸p-ambn _Ô-
s¸« FÃm tkh-\-§ fpw ktµi-§ fpw KpW-t`m-àm-¡ -fn-te¡ v ka-b-_-Ôn-Xambn
F¯n-¡ p-hm³ Ign-bm-Xn-cp¶ AhØm hnti-j-¯n-emWv BtcmKy {]hÀ¯-IÀ Btcm-
Ky-cw-K-t¯bv¡ v Hcp ]pXnb apX¡ q-«mbn F¯p-¶-Xv.

^­v
Bi-{]-hÀ¯-Isc kw_-Ôn¨v {]hÀ¯-\-¯n-\-\p-_-Ô-amb B\p-Iq-ey-¯n\p
]pdsa {]Xn-amkw 600 cq] tlmW-td-dnbw \n_-Ô-\-IÄ¡ v hnt[-b-ambn \ÂIn hcp-¶p.

\nÀÆl-WØm]\w
AXmXv ]© m-b¯v {]kn-Uâpw, hmÀUv sa¼dpw ( GXv hmÀUn-te-bv¡ mtWm
sXsc-sª -Sp¸p \S-¡ p-¶-Xv) B ]© m-b-¯nse Btcm-Ky-Øm-]-\-¯nsâ ta[m-hnbpw
B hmÀUnse Btcm-Ky-{]-hÀ¯-Icpw tNcp¶ sXsc-sª -Sp-¸p-I-½n-än-bmWv
Bi{]hÀ¯-Isc sXsc-sª -Sp-¡ p-¶-Xv. Sn Bi-{]-hÀ¯-Isb Hgn-hm-¡ p-¶Xpw Sn
sXsc-sª -Sp-¸p-¡ -½nän Xs¶-bm-bn-cn-¡ pw.

e£ y-§ Ä
Btcm-Ky-tk-h-\-§ Ä¡ mbn _p²n-ap-«p¶ P\-hn-`m-K-§ -fpsS, {]tXy-In¨pw

233
kv{Xo-I-fp-sSbpw Ip«n-I-fpsSbpw Btcm-Ky-kw-_-Ô-amb Bh-iy-§ Ä Ah-cpsS ]Sn-hm-
Xn-¡ Â F¯n¨p \ÂIpI F¶-XmWv ]²-Xn-bpsS e£ yw.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
s]mXp-P-\-§ fpw {]tXy-I-ambn ]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀK taJ-e-IÄ, Xoc-tZ-i-{]-tZ-
i-§ Ä, ]«-W-§ -fnse tNcn {]tZ-i-§ Ä F¶n-hnS-§ -fnse \nhm-kn-IÄ.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. amXr-þ-in-ipkw-c-£ Ww Dd-¸m-¡ p-I, {]mY-anI sshZy-k-lmbw F¯n-¡ p-I,
]IÀ¨-hym-[n-IÄ XS-bp-¶-Xn\v \S-]-Sn-IÄ kzoI-cn-¡ p-I, A\p-_Ô Øm]-\-
§ fpambn tNÀ¶v Xmsg-¯-«n-ep-f-f-h-À¡ v tkh\w Dd-¸m-¡ p-¶p. Pohn-X-ssi-eo-
tcm-K-§ Ä, km´z\ ip{iq-j, kmaq-lnI ]¦m-fn-¯-t¯m-sS-bp-ff am\-kn-Im-tcm-
Ky-]-cn-]mSn XpS-§ nb-h-bn-te¡ p IqSn hym]n-¸n-¨p.
2. Krl-k-µÀi-\-¯n-epsS FÃm P\-§ -fp-ambpw \à _Ôw Øm]n-¡ p-Ibpw Zcn{Z
]nt¶m¡ P\-hn-`m-K-§ -fpsS hoSp-IÄ \nÀ_-Ô-ambpw kµÀin-¡ p-Ibpw sN¿p-
¶p.
3. KÀ`n-Wn-Isf Is­¯n KÀ`-Im-e cPn-kvt{S-j³, {]mY-anI ]cn-tim-[-\, XpSÀ]-cn-
tim-[-\, KÀ`-Ime {]km-h-\-´c ]cn-N-cWw Ch Dd-¸p-h-cp-¯p-I.
4. {]Xn-tcm[ hmIvkn³ \ÂtI­ Ip«n-I-fpsS ]«nI X¿m-dm-¡ p-Ibpw CSbv¡ v h¨v
apS¡ w hcp-¯n-b-h-cp-sSbpw, IrXy-ambn hmIvkn³ kzoI-cn-Im-¯-h-cp-sSbpw
]«nI {]tXyIw X¿m-dm¡ n kq£ n-¡ p-Ibpw Ip¯n-sh-¸n-\mbn t{]cn-¸n-¡ p-Ibpw
sN¿p-¶p.
5. IpSpw-_-t£ a IpSpw-_m-tcmKy tkh-\-§ Ä kzoI-cn-¡ p-hm³ AÀl-cmb Z¼-Xn-
Isf t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-I.
6. Xnan-c- im-kv{X-{In-bbv¡ v KpW-t`m-àm-¡ sf Is­¯n ikv{X-{In-bbv¡ v Ab-
¡ p-I.
7. tUmSvkv s{]mssh-UÀ Bbn {]hÀ¯n-¡ p-I.
8. hmÀUvXe BtcmKy t]mjI Zn\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ p-t¼mÄ P\-§ sf ]cn-]m-Sn-
bn ]s¦Sp-¡ m³ t{]cn-¸n-¡ p-¶p.
9. t_m[-h-XvI-cW aäv {]mtZ-inI ]cn-]m-Sn-I-fnepw ]IÀ¨-hym[n/Pohn-X-ssien
]cn-]m-Sn-I-fn ]s¦-Sp-¡ p-¶p.

\nÀÆ-l-W -kw-hn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmsskän AXmXv ]© m-b¯v {]kn-U-­pw
hmÀUv sa¼dpw (GXv hmÀUn-te-¡ mtWm sXsc-sª -Sp¸v \S-¡ p-¶-Xv) B ]© m-b-
¯nse Btcm-Ky-Øm-]-\-¯nsâ ta[m-hnbpw B hmÀUnse Btcm-Ky-{]-hÀ¯-Icpw
AS-§ p-¶-XmWv \nÀÆ-lW kwhn-[m-\w.

Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


1. s]mXp-P-\-§ Ä¡ v {]tbm-P-\-I-c-am-Ip-sa¶v Dd-¸p-ff hyàn-Isf Bi-{]-hÀ¯-
I-cmbn sXsc-sª -Sp-¡ p-¶-Xn\p saUn-¡ Â Hm^o-ksd klm-bn-¡ p-I.
2. s]mXp-P\ Btcm-Ky-{]-hÀ¯-\-§ Ä ^e-{]-Z-ambn sN¿p-¶-Xn\p hogv¨-h-cp-
¯p¶ Bi-{]-hÀ¯-Isc B Øm\-¯p-\n¶pw Hgn-hm-¡ p-¶-Xn\v saUn-¡ -Â
Hm^o-ksd klm-bn-¡ p-I.

234
3. Imtem-Nn-X-ambn hcp-am\ ]cn-jv¡ -cW \nb-a-\nÀ½m-W-§ -fn ]¦m-fn-bm-hp-I.
4. AwK³hmSn {]hÀ¯-IÀ, {]mtZ-inI BtcmKy {]hÀ¯-IÀ ]© m-b¯v {]Xn-\n-
[n-IÄ XpS-§ n-b-h-cp-ambn \Ã_Ôw Øm]n-¡ pI hgn ^e-h-¯mb {]hÀ¯\w
Øm]n-¡ pI.
5. {]hÀ¯n-IÄ {Kma-k` NÀ¨-sN-¿p-I.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. ]²-Xn-bn-ep-­m-
Ip¶ hnS-hp-IÄ \nI-t¯-­-Xp-­v.

VII. tZiob htbm-P\ Btcm-Ky-]-cn-]m-e\ ]cn-]mSn (NPHCE)

BapJw
tZiob htbm-P\ Btcm-Ky-]-cn-]m-e\ ]cn-]mSn (National Programme for Health
care of Elderly) htbm-hr-²-cpsS Btcm-Ky-]-cn-]m-e-\-¯n-\mbn tI{µ Btcm-Ky-a-{´m-
ebw F³.-BÀ.-F-¨v. Fw. aptJ\ Bhn-jv¡ -cn-¨n-«p-ff \qX\ ]²-Xn-bm-Wv.

^­v:
tI{µw ta ]cn-]m-Sn-IÄ¡ v hmÀjn-I-ambn Hmtcm PnÃbv¡ pw 4 tImSn-tbmfw
cq] amän shbv¡ p-¶p. CXn \n¶pw 10 e£ w cq] acp¶v hm§ n hnX-cWw \S-¯p-¶-Xn-
\m-Wv.

\nÀÆ-lW Øm]\w:
kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-
§ Ä.

e£ y-§ Ä:
htbm-P-\-§ Ä Btcm-Ky-Øm]\§ -fn F¯p-t¼mÄ t\cn-Sp¶ {]iv\-§ Ä
IW-¡ n-se-Sp¯v AhÀ¡ v th­n sa¨-s¸«NnInÕm kuI-cy-§ Ä GÀs¸Sp¯p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä :
htbm-P-\-§ Ä

{]hÀ¯-\-§ Ä:
]²-Xn-bn-eqsS FÃm {]mY-an-Im-tcmKy tI{µ-§ -fnepw htbm-P-\-§ Ä¡ mbn
{]tXyIw Iyq GÀs¸-Sp-¯m\pw {]Xn-hmcw H.-]n. \S-¯p-¶-Xn\pw \nÀt±-i-ap-­v. FÃm
kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ -fnepw {]Xn-hmcw 2 Znhkw kvs]j H. ]n. \S-¯p-¶-Xn\pw
{]tXyIw H.-]n. Iu­À Iyq GÀs¸-Sp-¯m\pw \nÀt±-i-ap-­v. FÃm Xmeq¡ v Bip-]-{Xn-I--
fnepw {]tXyIw H. ]n, Iyq k{¼-Zm-b-¯n\p ]pdsa {]tXyIw InS¡ IÄ amän-sh-bv¡ p-¶-
Xn\pw \nÀt±-i-ap-­v. PnÃm Bip-]-{Xn-bn FÃm Znh-k-§ -fnepw H. ]n. D­m-bn-cn-¡ pw. 10

235
InS-¡ -I-fp-ff Pndn-bm-{SnIv hmÀU-v, ^nkntbm sXdm-¸n-Ìv, Iu¬kn-eÀ, Ìm^v t\gvkv,
XpS-§ -b-h-cpsS tkh\w DÄs¸sS Dd-¸m-¡ n-s¡ m­v kÖo-I-cn-¡ p-¶p.

\nÀÆ-l-W-kw-hn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/kmaq-ln-
Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. AXmXv F¨v.-Fw.kn apJm-´ncw taÂ]-dª kuI-cy-§ Ä ka-b-_-Ôn-X-ambn
{]mhÀ¯n-I-ambn F¶v Dd-¸p-h-cp-¯-Ww.
2. PnÃm Bip-]-{Xn-bn-sem-gnsI _m¡ n Hcp Øm]-\-¯n\pw htbm-P\ Btcm-Ky-
kw-_-Ô-amb acp-¶p-IÄ hm§ n-¡ p-¶-Xn-\p-ff ^­v CÃm-¯-Xn-\m {]tXyIw
]²Xn hgn AXv \nhÀ¯nt¡ ­Xp-­v.
3. acp¶p IqSmsX h¶p tNcm-hp¶ BhÀ¯\ Nne-hp-IÄ, NnIn-Õ-bv¡ m-h-iy-
amb aäv D]-I-c-W-§ Ä (Walking aids) ]p\-c-[n-hm-k-¯n\p D]-tbm-K-{]-Z-am-
Ip¶ D]-I-c-W-§ Ä F¶n-h-bv¡ p-ff ]²Xn Bkq-{XWw sNt¿-­-Xm-Wv.
4. {Kma-k-`-IÄ hgn ta ]²-Xn-Isf kw_-Ôn-¨p-ff ktµiw P\-§ -fn-te¡ v
F¯n-bv¡ p-hm-\p-ff {iahpw th­n hcpw.

]²Xn kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
tZiob htbm-P\ Btcm-Ky-]-cn-]m-e\ ]cn-]mSnsb kw_-Ôn¨v kwtbm-PnX
{]hÀ¯-\-§ Ä¡ v km[y-X-tb-td-bp-­v. ImcWw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS
hmÀjn-I-]-²-Xn-I-fn Hgn-hm-¡ m³ Ign-bm-¯-XmWv htbm-P\ Btcm-Ky-]-cn-]m-e-\w.
F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. Â hcp¶ hnS-hp-IÄ Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bp-
ambn _Ô-s¸-Sp¯n Zpco-I-cn-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

VIII. km´z\ ]cn-N-c-W- ]-²Xn

BapJw
C´y-bn-em-Zy-ambn km´z\ ip{iq-jm-\bw {]Jym-]n-¨Xv tIc-f-am-Wv. tZiob
{KmaoW Btcm-KyZuXy-¯nsâ `mK-ambn kwØm\ kÀ¡ mÀ ^e-{]-Z-ambn \S-¯n-h-
cp¶ ]²-Xn-bmWv ]men-tb-äohv sIbÀ AYhm km´z\ ]cn-N-cW ]²-Xn. Btcm-Ky-tI-
cfw km´z-\-ip-{iqj ]²Xn tIc-f-¯nsâ \m\m-`m-K-§ -fnepw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-
\-§ Ä hgn hnP-b-I-c-ambn \S-¸n-em¡ n hcp-¶p. ZoÀL-Im-e-tcm-K-§ -fm Zpcn-X-a-\p-`-hn-
¡ p-¶-hÀ¡ pw amdm-tcm-Kn-IÄ¡ pw sa¨-s¸«Krl-]-cn-N-cWw e`y-am-¡ pI F¶XmWv ]²-
Xn-sIm­v Dt±-in-¨n-«p-f-f-Xv. tZiob {KmaoW Btcm-Ky-Zu-Xy-¯nsâ `mK-ambn Xmsg ]d-
bp¶ LS-I-§ -fmWv \nhÀ¯n¨p hcp-¶-Xv.

1. ]© m-b-¯p-IÄ¡ v ]²Xn X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ km´z\ ]cn-N-cW ]²-Xnbpw cq]o-


I-cn-¡ p-¶-Xn-\p-ff \nÀt±-i-§ Ä \ÂIp-I.
2. ]© m-b-¯vXe¯n tlmwsI-bÀ F.-F³.Fw/Ìm^v t\gvkp-amsc ]cn-io-en-¸n-
¡ p-I.
3. ]© m-b-¯n-Â Gähpw Ipd-ª Xv Hcp tUmIvS-sd-¦nepw km´z\ ]cn-N-cW ]²-

236
Xn-bn {]mhoWyw t\Sn F¶v Dd-¸p-h-cp¯p-I.
4. Krl-]-cn-N-c-W-¯n-\m-h-iy-amb Ìm^ns\ \nb-an-¡ p-I, aäp kuI-cy-§ fpw
\ÂIpI
5. PnÃm, Xmeq¡ v Bip-]-{Xn-I-fn km´z\ ]cn-N-cW ]²-Xn-bp-ambn _Ô-s¸«v
ASn-Øm\ kuIcyw hnI-k\w
6. {]Xn-amk Ah-tem-I\ tbmK-¯n-eqsS Imtem-Nn-X-amb {]hÀ¯\ hyXn-bm\w
sIm­p-h-cn-I.

^­v
t{]mPIvSv AwKo-I-cn¨v FÃm hÀjhpw \nÝn-X-^­v PnÃm BtcmKy IpSpw-_-
t£ a skmssk-än¡ v ]²-Xn-bpsS \S-¯n-¸n-\mbn \ÂIp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\hpw AXmXv BtcmKyØm-]-\hpw {Kma-]-© m-b-¯p-
Ifpw \K-c-k-`-Ifpw Btcm-Ky-cw-K¯v {]hÀ¯n-¡ p-¶-hcpw {]hÀ¯n-¡ m³ XmXv]-cy-ap-f-
f-h-cp-amb kÀ¡ mÀ/k¶-²-{]-hÀ¯-IcpsS Hcp tbmKw hnfn¨p tNÀ¡ p-¶p. B tbmK-
¯n h¨v Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯n-sâ B`n-ap-Jy-¯n tlmwsI-bÀ kwhn-[m\w \S-¸m-
¡ p-hm³ XmXv]-cy-ap-f-f-hsc DÄs¸-Sp¯n Hcp Soans\ sXsc-sª -Sp-¡ p-¶p. sXsc-sª -Sp-
¡ -s¸-Sp¶ Sow AwK-§ Ä¡ v {]tXyI ]cn-io-e-\w \ÂIp-¶p. 4 Sow AwK-§ Ä¡ v ]cn-io-
e\w \ÂIn-b-Xn-\p-tijw tlmwsI-bÀ kwhn-[m-\-¯nsâ \S-¯n¸v Bcw-`n-¡ p-¶p.

e£ y-§ Ä
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS t\Xr-Xz-¯n kmaqlnIm-Sn-Øm-\-¯n-ep-ff
Krl-]-cn-N-c-W-kw-cw-`-§ Ä t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-I-bmWv CXnsâ e£ yw. klm-b-am-h-iy-ap-
ff tcmKn-Isf Is­¯n icn-bmb NnInÕm amÀK-\nÀt±iw \ÂIp-I, InS-¸n-emb tcmKn-
IÄ¡ pw amdm-tcm-KapÅhÀ¡ pw Krl-]-cn-N-cWw \ÂIp-I, kmaq-ln-Ihpw km¼-¯n-I-
hp-amb ]n¶m-¡ m-h-Ø-bn Ign-bp¶ tcmKn-IÄ DÄs¸-sS-bp-f-f-hÀ¡ v acp¶pw ip{iq-
jbpw \ÂIm³ {]mY-an-Im-tcmKy ]cn-]m-e-\-kw-hn-[m-\s¯ {]m]vX-cm-¡ pI F¶n-h-
bmWv ]²-Xn-bpsS Dt±-iy-e-£ y-§ Ä.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
]²Xn \S-¸n-em-¡ p¶ ]© m-b-¯nse ZoÀL-Im-e-tcm-Kn-Ifpw amdm-tcm-Kn-Ifpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-]-cn-[n-bn ZoÀL-Im-e-tcm-K-§ -fm Zpcn-X-a-\p-`-hn-
¡ p¶ FÃm-h-scbpw Is­¯n enÌv X¿m-dm-¡ -Ww.
2. {]mY-an-I-en-Ìnse apgp-h³ tcmKn-I-fp-sSbpw hoSp-I-fn kµ-Ài\w \S¯n hnh-
c-§ Ä tiJ-cn-¨-Xn-\p-tijw hnZ-Kv²-tcbpw Cu {]hÀ¯-\-¯n kl-I-cn-¡ p-¶-
h-scbpw ]s¦-Sp-¸n-¨p-sIm­v Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-X-e-¯n Ah-Øm-hn-
i-I-e\w kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
3. B{i-b- Ip-Spw-_-§ -fnse C¯cw tcmKn-IÄ ]men-tb-äohv ]cn-N-c-W-t{]m-P-
IvSnse tcmKn-I-fpsS enÌn \nÀ_-Ô-ambpw DÄs¸-«n-«p-s­¶v Dd-¸m-¡ p-¶p.
4. enÌv A´n-a-am-¡ n-b-Xn-\p- tijw tlmwsI-bÀ Sow tcmKm-h-Ø-bn-em-Ip-¶-h-cpsS

237
hoSp-IÄ t\cn«p kµÀin¨v hnh-c-§ Ä tiJ-cn-¡ p-¶p. cPn-ÌÀ sN¿p-¶p.
5. ]cn-io-e\w e`n¨ tlmwsI-bÀ Sow cPn-ÌÀ sNbvX tcmKn-IÄ¡ v Krl-]-cn-N-cWw
\ÂIp-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmssk-än, Btcm-Ky-h-Ip¸v, Xt±-i-`-c-W-Øm-]-
\-§ Ä kmaq-lnI kwL-S-\-IÄ(CBOs), Poh-Im-cpWy {]hÀ¯-\-§ -fn GÀs¸-«n-«p-ff
kÀ¡ m-cn-Xc kwL-S-\-IÄ (NGOs)

Xt±-i-kz-bw-`c-W-Øm-]-\-¯n-sâ ]¦v
1. ]© m- b - ¯ p- I - f n {]kn- U - ­ p- a mcpw Btcm- K y- Ì m³UnwKv I½nän
sNbÀam³amcpw saUn-¡ Â Hm^o-k-dp-a-S-§ p¶ t{]mPIvSv amt\-P-saâ v I½n-än-
bm-Wv. ^e-h-¯mb t{]mPIvSv amt\-P-saâ v I½n-än-bpsS {]hÀ¯\w Dd-¸m-¡ p-
I.
2. FÃm ]© m-b-¯p-I-fnepw \nÀ_-Ô-ambpw DÄs¸-Sp-t¯­ ]²-Xn-bmbn
km´z\ ]cn-N-cW ]²-Xn-sb-s¸-Sp-¯p-I.
3. ]²Xn cq]-s¸-Sp-¯p-¶-Xp-s]m-se-Xs¶ \nÀÆ-lW DtZym-K-Ø-\m-bn-«p-ff saUn-
¡  Hm^o-k-dns\ Bkq-{X-W-L-«-§ -fn DÄs¸-Sp-¯n-sb¶v Dd-¸p-h-cp-¯p-I.
4. ]²Xn AwKo-Imcw e`n-¨m ka-b-_-Ôn-X-ambn ]qÀ¯o-I-cn-¡ p-¶-Xn\p \nÀÆ-
lW DtZym-K-Ø\v ssIam-dp-I.
5. BhÀ¯-\-Nn-e-hp-IÄ¡ v ]²Xn sh¡ p-I.

]²-Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


1. F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. km´z\ ]cn-N-cW ]²-Xn-bn DÄs¸-Sm¯ LS-I-§ Ä
FÃmw Xs¶ ]© m-b¯v/ap\n-kn-¸m-enän ]²Xn hgn {]Xn-\n-[o-I-cn-¡ p-hm³ Ign-
ª m ]²Xn 100% hpw ^e-h-¯m-bn-cn-¡ pw.
2. BhÀ¯-\-Nn-e-hp-IÄ Is­-¯p-¶-Xn\p ]²Xn sh¡ p-t¼mÄ Cc-«n¸v Hgn-hm-¡ p-
¶-Xn\p kwtbm-PnX {]hÀ¯\w Bh-iy-am-Wv.
3. \nÀÆ-lW DtZym-K-Øs\ FÃm-X-e-¯nepw DÄs¸-Sp-¯n-bm am{Xsa ]²Xn
Dt±-in-¡ p¶ ^e-{]m]vXn e`n-bv¡ q.

IX. PnÃm am\-kn-Im-tcmKy ]²Xn (DMHP)

BapJw
am\-kn-I-tcm-Kn-IÄ IqSn hcp¶ kml-N-cy-§ -fn F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw.sâ `mK-
ambn hfsc ^e-h-¯mbn \S-¶p-h-cp¶ ]cn-]m-Sn-bmWv PnÃm am\-ko-Im-tcmKy ]²-Xn.

^­v.
{]Xn-hÀjw GI-tZiw Hcp PnÃbv¡ v 25 e£ -t¯mfw cq]-bmWv PnÃm am\-ko-Im-
tcmKy ]²-Xn-¡ mbn F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. hgn \ÂIn-h-cp¶ tI{µ-hn-ln-Xw. tIcf saUn-
¡  kÀÆokv tImÀ¸-td-j³ hgn Bhiy acp-¶p-IÄ e`y-am¡ n hcp-¶p.

238
\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
PnÃm am\-ko-Im-tcmKy Bip-]-{Xnbpw AXmXv kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-
§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä.

e£ y-§ Ä
am\-kn-I-tcm-K-§ Ä s]s«¶v Is­-¯p-I, NnInÕm kwhn-[m-\-§ Ä e`y-am-
¡ pI F¶n-h-bmWv ]²-Xn-bpsS e£ y-§ Ä.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
AXmXv ]© m-b-¯nse am\-kn-I-tcm-K-ap-f-f-hÀ

{]hÀ¯-\-§ Ä
PnÃm am\-ko-Im-tcmKy ]²-Xn-bpsS `mK-ambn kmaq-ln-Im-tcmKy tI{µ-§ Ä
tI{µ-am¡ n Ønc-amb ¢o\n-¡ p-I IrXy-amb CS-th-f-I-fn kwL-Sn-¸n-¡ p-I, acp¶v
hnX-cWw \S-¯pI XpS-§ n-b-h-bmWv \ne-hn PnÃm am\-kn-Im-tcmKy ]²-Xn-bpsS
{]hÀ¯-\-§ Ä. CXp-Iq-SmsX kv¡ qÄ tI{µo-I-cn¨v Iu¬k-enwKv tkh-\hpw e`y-am-¡ n-
h-cp-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/PnÃm am\-
ko-Im-tcmKy Bip-]{Xn/kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mYan-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-
i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. \ne-hn acp-¶nsâ XpSÀ¨-bm-bn-«p-ff e`yX Cu ]cn-]m-Snsb kw_-Ôn¨pw Hcp
shÃp-hn-fn-bm-Wv. AXn-\m Hmtcm ]© m-b¯pw t{]mP-IvSp-IÄ hbv¡ p-t¼mÄ
am\-ko-Im-tcm-Ky-¯n-\pw-th­ Du¶Â \ÂIn ^­p hne-bn-cp-¯n-bm am{Xsa
XpSÀ¨-bmb acp¶v hnX-c-Whpw ]²-Xn-bpsS ]qÀ® hnP-bhpw Dd-¸n-¡ m-\m-hp.
2. {Kma-k-`-IÄ hgn Cu ]cn-]m-Snsb kw_-Ôn¨v P\-§ -fn-te¡ v ]c-am-h[n
ktµiw F¯n-bv¡ m³ P\-{]-Xn-\n-[n-IÄ {ian-¡ -Ww.
3. ]²Xn \S-¯n-¸nse Gä-Ip-d-¨n-ens\ ]änbpw sa¨-s¸-Sp-t¯­Xn-\p-ff taJ-e-
Isf ]änbpw KpW-t`m-àm-¡ -fpsS AZm-e¯v kwL-Sn-¸n-¡ p-I.

]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


t{]m{Km-ansâ FÃm-ta-J-e-I-fnepw kwtbm-PnX {]hÀ¯-\-§ Ä sIm­p-h-cp-
hm³ Ign-bp-¶, sIm­p-h-tc-­p¶ ]²Xn BWv PnÃm am\-ko-Im-tcmKy ]²-Xn, XpSÀ¨-
bmbn acp-¶nsâ e`yX Dd¸v hcp-¯p-¶-Xn\pw kwtbm-PnX {]hÀ¯\w Bh-iy-am-Wv.
CXn-\m-h-iy-amb acp-¶p-IÄ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶-
Xm-Wv.

239
X. {]Xn-tcm-[-Ip-¯n-sh-bv¸p-I-fp-tSbpw
tZio-b-]-cn-]m-Sn-I-fp--tSbpw imào-I-cWw
BapJw
100% Ip¯n-shbv¸v Dd-¸m¡ n ]qÀ®-ambpw Btcm-Ky-hm³am-cmb cmjv{S-
\nÀ½mW {]{In-bbv¡ v kw`m-h\ \ÂIp¶ Hcp bph-X-e-ap-d-bmWv F³.-BÀ.-F-¨v.Fw
hgn hn`m-h\w sN¿p-¶-Xv. CXn-\mbn {]Xn-tcm-[-Ip-¯n-sh-bv¸p-IfptSbpw tZiob]-cn-]m-Sn-
I-fp-tSbpw imào-I-c-W-¯n-\mbn {]hÀ¯-\-§ fpw \S-]-Sn-Ifpw kzoI-cn-¨n-cn-¡ p-¶p.

^­v
t{]mPIvSv AwKo-I-cn¨v FÃm hÀjhpw \nÝnX ^­v PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a
skmssk-än¡ v ]²-Xn-bpsS \S-¯n-¸n-\mbn \ÂIp-¶p.

\nÀÆ-lW Øm]\w
AXmXv kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-
c-W-Øm-]-\-§ Ä

e£ y-§ Ä
hnhn[ tcmK-§ -fn \n¶v {]Xn-tcm[w t\Snb Btcm-Ky-ap-ff Xe-ap-dsb
hmÀs¯Sp¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Ip«n-IÄ. s]mXp-P-\-§ Ä

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. FÃm _p[-\m-gvN-I-fnepw {]Xn-tcm-[-Ip-¯n-sh¸p ]cn-]mSn kmaq-ln-Im-tcm-Ky-tI-
{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä F¶n-hn-S-§ -fn kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
2. IpSpw-_-t£ a D]-tI-{µ-§ Ä tI{µo-I-cn¨v Hu«v do¨v {]Xn-tcm-[-Ip-¯n-sh-¸p-]-cn-
]mSn kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.
3. t_m[-h-XvI-cW ]cn-]m-Sn-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ p-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm BtcmKy IpSpw-_-t£ a skmsskän/PnÃm-sa-Un-¡ Â Hm^okv/kmaq-ln-
Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-Im-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv¸p-I-fp-tSbpw tZiob ]cn-]m-Sn-I-fpsS imào-I-c-W-
¯n\pw XS-Ê-am-bn-«n-cn-¡ p¶ hml-\-e-`yX ]cn-l-cn-¡ p-¶-Xn\v Bh-iy-amb
]²Xn \nÀt±-in-¡ p-I.
2. ]²Xn X¿m-dm-¡ p¶ ]cn-]m-Sn-bn Xs¶ \nÀÆ-lW DtZym-K-س Bb saUn-

240
¡ Â Hm^o-k-dnsâ A`n-{]mbw Bcm-bm\pw At±-l-¯nsâ Bi-b-§ fpw Cu
]²-Xn-bn DÄs¸-Sp-¯p-hm³ {i²n-¡ -Ww.
3. {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv¸p-IÄ¡ pw tZiob ]cn-]m-Sn-IÄ¡ v {]hÀ¯\ taJ-e-
bn t\cn-tS-­n-h-cp¶ FXnÀ¸ns\ AXn-Po-hn-¡ m³ BtcmKy {]hÀ¯-I-tcmSv
H¯p {]hÀ¯n-¡ m³ P\-{]-Xn-\n-[n-IÄ X¿m-dm-h-Ww.
4. ]c-am-h[n IpSpw-_-t£ a D]-tI-{µ-§ Ä {]hÀ¯-\-am-¡ p-¶-Xn-\p-ff X¿m-sd-Sp-
¸pIÄ \S-¯-Ww. AXp-hgn {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv¸p-I-fpsS imào-I-cWw
km[y-am-¡ p-¶-Xm-Wv.

kwtbm-P-\-km-[y-X-IÄ
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ BtcmKy ]²-Xn-bn F³.-BÀ.-F-¨v.-Fw. Â
sN¿m³ Ign-bp¶ Imcy-§ Ä DÄs¸-Sp-t¯-­-Xp-­v.

XI. samss_Â saUn-¡ Â bqWn-äp-IÄ

BapJw
hnZp-c-amb {]tZ-i-§ -fnepw F¯n-s¸-Sm³ _p²n-ap-«p-ff {]tZ-i-§ -fnepw Xma-kn-
¡ p¶ BZn-hm-kn-IÄ¡ pw aäp-P-\-hn-`m-K-§ Ä¡ pw {]mY-an-Im-tcmKy ip{iqj e`y-am-
¡ pI F¶ shÃp-hnfn t\cn-Sp-¶-Xn-\mbn F³.-BÀ.-F-¨v. Fw.-sâbpw Btcm-Ky-h-Ip-¸n-
tâbpw kwbpà ta t\m«¯n ]e-hn-[-¯n-ep-ff samss_ saUn-¡  bqWn-äp-
IÄ {]hÀ¯n-¡ p-¶p­v. ss{S_ samss_ saUn-¡  bqWn-äv, Xoc-tZi samss_Â
saUn-¡ Â bqWn-äv, ^vtfm«nwKv Unkvs]³kdn XpS-§ n-bh Nne {][m\ kwcw-`-§ -fm-Wv.

^­v.
t{]mPIvSv AwKo-I-cn¨v FÃm hÀjhpw \nÝnX ^­v PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-
t£ a skmssk-än¡ v ]²-Xn-bpsS \S-¯n-¸n-\mbn \ÂIp-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
AXmXv Btcm-Ky-Øm-]-\hpw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ fpw.

e£ y-§ Ä
F¯n-s¸-Sm³ _p²n-ap-«p-ff {]tZ-i-§ -fn {]mY-an-Im-tcmKy ip{iqj e`y-am-¡ p-
I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hnZp-c-amb {]tZ-i-§ -fnepw F¯n-s¸-Sm³ _p²n-ap-«p-ff {]tZ-i-§ -fnepw \nh-kn-
¡ p-¶-hÀ.

{]hÀ¯-\-§ Ä
apgp-h³ kÖ-am-bn-«p-ff samss_Â bqWn-äp-IÄ IrXy-am-bn-«p-ff CS-th-f-I-

241
fn Øe-§ Ä k© -cn¨v tcmK ]cntim-[-\-bpw, NnIn-Õbpw \ÂIpI F¶-XmWv
samss_ saUn-¡  bqWn-änsâ {]hÀ¯\ coXn. {]k-h-]qÀÆ-þ-{]khm\-´c ip{iq-
j-IÄ, {]Xn-tcm[ Ip¯n-sh-bv¸p-IÄ, kmw{I-an-I-tcmK \nb-{´Ww XpS-§ nb tkh-\-
§ Ä DÄs¸-Sp-¯nb Iym¼p-IÄ kwL-Sn-¸n-¡ p-I.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm BtcmKy IpSpw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/AXmXv
BtcmKy Øm]-\hpw/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpw.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. Ønc-amb acp¶v hnX-cWw
2. XpSÀ¨bmb acp¶v hnX-cWw Dd-¸m-¡ p-¶-Xn-\p-ff ]²-Xn-IÄ ]© m-b¯v hgn
¹m³ sNbvXm am{Xsa Dt±-in-¡ p¶ ^ew e`y-am-hp-I-bp-f-fp.
3. Nne Ah-k-c-§ -fn A\p-_-Ôn-Xamb `£ -Ww, t]mj-Im-lmc Inäv hnX-cWw
Bh-iy-am-¡ m-dp-­v. {]tXy-In¨v ss{S_ BÀ.-kn.-F-¨n AXn-\m-bp-ff ]²-Xn-
IÄ DÄs¸Sp¯-Ww.
4. {Kma-k-`-I-fn P\-§ -fn-te¡ v ta kwhn-[m-\-§ sf kw_-Ôn¨v ktµ-i-§ Ä
F¯n-¡ m³ Ign-b-Ww.
5. hml-\-§ Ä e`y-a-Ãm¯ kml-N-cy-§ -fn hml\ kuIcyw GÀs¸-Sp-¯p-hm-\p-
ff [\-km-[y-Xbpw \mw ImtW-­-Xm-Wv.

]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


hnhn[ hIp-¸p-IÄ hnhn-[-§ -fmb kmap-Zm-bnI {Kma-§ Ä¡ mbn {]mtZ-inI
{]m[m\yw Bbn-«p-ff t{]mP-IvSp-IÄ \S¯p¶p-­v. Cu hnhnt[mt±i ]²-Xn-Ifpw Xt±-i-
kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]²-Xn-Ifpw GtIm-]n-¸n¨v BhÀ¯\w Hgn-hm-¡ -Ww.

XII. sF.-]n.-F-¨v.-Fkv ( C´y³ ]»n¡ v sl¯v


Ìm³tUÀUvkv)
BapJw
NABH sâ (National Accreditation Board for Hospitals) AwKo-Im-c-¯n-eqsS
kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-I-fn DbÀ¶ \ne-hm-c-ap-ff Btcm-Ky-]-cn-N-cW kwhn-[m\w Dd-¸m-
¡ p-¶-Xn-\mbn tZiob {KmaoW Btcm-Ky-Zu-Xy-¯nsâ t\Xr-Xz-¯n tIcf kÀ¡ mÀ
shÃp-hn-fn-IÄ \ndª Hcp \o¡ -¯n\p XpS¡ w Ipdn¨p Btcm-Ky-Øm-]-\-§ -fpsS \ne-
hmcw tZiob \ne-hm-c-¯n-te¡ v DbÀ¯p-¶-Xnsâ `mK-ambn \S-¯p¶ \m\m-Xp-d-I-fn-ep-
ff hnI-k\ {]hÀ¯-\-§ -fmWv sF]n-F¨v Fkv sIm­p-t±-in-¡ p-¶-Xv. CXn \nÀ½mW
{]{In-b-I-fpw, am\-hoI aqey-§ -fpw, hnhc kmt¦-XnI hnZybpw FÃmw Xs¶ DÄs¸-Spw.
km[m-c-W-K-Xn-bn PnÃ/P\-d Bip-]-{Xn, kmaq-lnI Btcm-Ky-tI-{µ-§ Ä F¶n-§ s\
c­v X«n-em-bmWv ta {]hÀ¯\w \S-¡ p-¶-Xv. F³.-F.-_n.-F¨v/F³.-F.-_n.-FÂ. A{I-
Un-tä-j³ ]cn-]m-Sn-IÄ emt_m-d-«-dn-I-fp-tSbpw KpW-\n-e-hmcw {]tXyIw cq]-I-ev]\
sNbvXo-«p-ff Ìm³tUÀUnsâ ASn-Øm-\-¯n \nP-s¸-Sp¯n AwKo-Imcw \ÂIp¶
]cn-]m-Sn-bm-Wv.

242
^­v
Bip-]-{Xn-bpsS X«-\p-k-cn¨v 0.5 apXÂ 10 tImSn cq] hsc CXn-\mbn e`y-am-Ip-¶-
Xv.

\nÀÆ-lW Øm]\w
AXmXv Bip-]-{Xnbpw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\hpw.

e£ y-§ Ä
Bip-]-{Xn-I-fpsS \ne-hmcw NABH hgn DbÀ¯p-¶-Xn-eqsS Bip-]-{Xnsb
B{i-bn-¡ p¶ s]mXp-P-\-§ Ä¡ v sa¨-s¸«NnInÕm kwhn-[m-\-§ Ä e`y-am-Ip-¶p.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Bip-]-{Xnsb B{i-bn-¡ p¶ s]mXp-P-\-§ Ä.

{]hÀ¯-\-§ Ä
kÀ¡ mÀ Btcm-Ky-Øm-]-\-§ -fpsS ASn-Øm\ kuI-cy-§ Ä, D]-I-c-W-§ Ä,
tkh\ \ne-hmcw F¶nh DbÀ¯p-¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm Btcm-Ky-Ip-Spw-_-t£ a skmsskän/PnÃm saUn-¡ Â Hm^okv/ Izmfnän
Iu¬kn Hm^v C´y-bpsS Iogn-ep-ff NABH /kmaq-lnImtcm-Ky-tI-{µ-§ Ä/{]mY-an-
Im-tcmKy tI{µ-§ Ä/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. C³Ìn-äyq-j³ sXsc-sª -Sp-¡ p-¶-Xn kÀ¡ m-cns\ Bh-iy-IX t_m[y-s¸-Sp-
¯p-I.
2. \nÀ½mW {]{In-b-IÄ Xzcn-X-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\m-h-iy-amb klm-b-§ Ä \ÂIp-I.
3. \nÀ½mW {]hÀ¯-\-§ -fpsS taÂt\m«w F¨v.-Fw.-kn. ¡ mI-bm ]qÀ®-ambpw
AXv \nÀÆ-ln-¡ p-I.
4. {Kma-k-`-bn NÀ¨ sN¿p-I.

kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
sF.-_n.-F-¨v.-F-Ên sN¿m³ Ign-bm¯ Imcy-§ Ä Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ
]²Xnbn DÄs¸-Sp¯n hnS-hp-IÄ \nI-¯-Ww. kvIoap-IÄ FÃmw-Xs¶ NÀ¨bv¡ v
hnt[-b-am-¡ p-Ibpw ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ p-Ibpw sNt¿-­-Xm-Wv.

XIII. tZiob amXr-k-lm-b-]-²Xn þ P\\o kpc£ tbmP\


(sP.-F-kv.-ssh)

BapJw

243
F³.-BÀ.-F¨v.Fw sâ `mK-ambn amXr- inip a-c-W-\nc¡ v Ipd-¡ p-¶-Xn\pw bYm-
k-abw KÀ`-Wn-Isf Bip-]-{Xn-I-fn {]th-in-¸n¨v Bip-]{Xn tI{µo-IrX {]k-h-#w Dd-
¸m-¡ p-I-bp-amWv CXnsâ e£ yw. {]tXy-In¨v km[p-¡ -fmb KÀ`n-Wn-I-fmbhcpsS kpc-
£ -bv¡ p-th-­­n-bmWo ]²-Xn. 2005 G{]n amk-¯n Sn ]²Xn \ne-hn h¶p. FÃm
kwØm-\-§ -fnepw bqWn-b³ {]tZ-i-§ -fnepw \ne-hn h¶o-«p-­­v..

^­v
100 % tI{µm-hn-jvIrXamWv.

e£ yw
1. ]mh-s¸-«-h-cmb KÀ`n-Wn-I-fpsS kwc-£ -Ww, amXr acW \nc¡ v Ipd-bv¡ m³ CXv
e£ y-an-Sp-¶p.
2. ]c-am-h[n Bip-]{Xn tI{µo-IrX {]khw Dd-¸m-¡ pI hgn inip acW \nc¡ pw
Ipd-bv¡ p-hm³ e`y-an-Sp-¶p.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Iogn-ep-ff KÀ`n-Wn-IÄ

AÀlX
_n]n-F tdj³ ImÀUn AwK-am-IWw. (Fkv.kn/FkvSn¡ v CXv _m[-I-a-Ã.-
PmXn kÀ«n-^n-¡ äv thWw.)

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. Bim hÀ¡ ÀamÀ KpW-t`m-àm-¡ sf Is­­¯n cPn-ÌÀ sN¿n-¡ p-¶p.
2. kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-IÄ/A{I-Un-äUv Bip-]{Xn-I-fn {]khw \S-¯n-¸n-¡ p-
¶p.
3. kÀ«n-^n-¡ -änsâ ASn-Øm-\-¯n kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-IÄ¡ v t\cn«pw A{I-Un-
äUv Bip-]-{Xn-I-fn-em-sW-¦n XpI km£ n-]-{X-¯nsâ ASn-Øm-\-¯n KpW-
t`m-àm-hn\pw sl¯v skâ-dn \n¶v \ÂIp-¶p.
4. Ct¸mÄ {Kma-{]-tZ-i-§ -fnse KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v 700 cq]bpw \Kc {]tZ-i-§ -
fnse KpW-t_m-àm-¡ Ä¡ v 600 cq]bpw KmÀlnI {]k-h-¯n\v 500 cq]bpw
\ÂIn hcp¶p .

\nÀÆ-lW GP³kn
sl¯v Un¸mÀ«vsaâ v. sl¯v skâ-dp-I-fnse saUn-¡  Hm^o-kÀ
hgnbpw {]khw \S-¡ p¶ Bip-]{Xn kq{]-­p-amÀ hgnbpw ]²Xn \S-¸m-¡ n hcp-¶p.
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v

kvIoan-s\-¡ p-dn¨v sl¯v skâ-dp-IÄ hgnbpw Bi-hÀ¡ À hgnbpw {Kma-k-`-


IÄ hgnbpw P\-§ Ä¡ p-th­n Ah-t_m[w \ÂIp-I. AÀl-cmb FÃm-hÀ¡ pw B\p-
Iqeyw e`n-¡ p-¶p-sh¶v Dd¸v hcp-¯pI.

244
]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ aäv amXr inip BtcmKy ]²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-
Pn-¸n-¡ mw.

XIV. P\\n inip kpc£ ]²Xn

BapJw:
amXrinip acW\nc¡ pIÄ Ipd-bv¡ p-¶-Xn-\mbn tZiob {KmaoW BtcmKy
ZuXyw tZio-b-X-e-¯n \S-¸m-¡ p¶Xn\mbn Bhn-jv¡ -cn-¨n-«pÅ ]²-Xn-bmWv P\\n
inip kpc£ ]²Xn.

^­v:
tI{µ-hn-jvIrX ^­v. GI-tZiw 25 tImSn-tbmfw cq]-bmWv hmÀjn-I-ambn Cu
]²-Xn¡ v amän-sh-¨n-cn-¡ p-¶-Xv.

\nÀÆ-lW Øm]\w:
{]k-h-Nn-InÕ e`y-am-Ip¶ kÀ¡ mÀ Btcm-Ky-Øm-]-\-§ Ä

e£ y-§ Ä
amXr-in-ip-a-cW \nc-¡ v, inip-a-cW \nc¡ v F¶nh Ipd-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-I-fn {]k-h-¯n-s\-¯p¶ A½bpw Ipª pw.

{]hÀ¯-\-§ Ä
A½- a mÀ¡ v 42 Znh- k hpw \h- P m- X - i n- i p- ¡ Ä¡ v 30 Znh- k hpamWv
kuP\yNnInÕ. kÀ¡ mÀ Bip]{XnIfn {]khn¡ ms\¯p¶ kv{XoIÄ¡ v
Bip]{Xnbnte¡ pw Xncn-¨p-apÅ bm{Xm Nnehv, Bip]{Xnbnse Xmakw, `£ Ww,
acp¶pIÄ, Hm¸tdj\v càw, emt_md«dn NnehpIÄ, XpS§ nb FÃmw
kuP\yambncn¡ pw. km[mcW {]kh¯n\v aq¶v Znhkhpw kntkdnb\v Ggp
Znhkhpw Bip]{Xn hmkhpw (t] hmÀUnsâ hmSI HgnsI) `£ Whpw
kuP\yamWv.{]khhpambn _Ôs¸«v GsX¦nepw ImcWhim d^À sN¿s¸«mÂ
AXn\pw XncnsI ho«ntebv¡ pw bm{X kuP\yambncn¡ pw. \hPmX iniphn\v
Fs´¦nepw AkpJw \nan¯w Bip]{Xnbn InSt¡ ­n h¶m 30 Znhkw {]mbw
hsc ta ]dª FÃm tkh\§ fpw kuP\yambn e`yamIpw. PnÃ-bn {]kh
NnInÕ \ÂIp¶ apgp-h³ kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-Ifnepw ]²Xn {]Im-c-apÅ kuP\y
tkh-\-§ Ä \ÂIp-¶-Xn-\pÅ \S-]-Sn-IÄ ]qÀ¯n-bm-¡ n-bn-«p-­v. km[m-cW {]k-h-
¯n\v 1650 cq]bpw kntk-dn-b\p 3300 cq]bpw \h-Pm-X-in-ip ]cn-N-cW ¯n\p 700 cq]-bp-
amWv \ÂIp-¶Xv.

245
\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
tI{µ-B-tcmKya{´m-e-b-¯n \n¶v tZiob {KmaoW BtcmKy ZuXyw hgn e`n-
¡ p¶ XpI kwØm-\-§ -fnse PnÃm B-tcm-Ky-IpSpw-_t£ a skmsskän aptJ\ {]k-h-
§ Ä \S-¡ p¶ kÀ¡ mÀ Bip-]-{Xn-I-fn-te¡ v e`y-am-¡ p-¶p.

Xt±i kzbw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


1. ]²-Xn-bpsS \S-¯n-¸n-\m-h-iy-amb ASn-Øm\ kuIcy hnI-k-\w.
2. Bip-]{Xn hnI-k\ kan-Xn-bp-ambn _Ô-s¸«v KÀ`n-Wn-I-fn \n¶pw CuSm¡ n
hcp¶ XpI Hgn-hm-¡ p-¶-Xn-\pÅ \S-]-Sn-IÄ
3. ]c-am-h[n KpW-t`m-àm-¡ -fn-te¡ v A½bpw Ipª pw ]cn-]m-Sn-bpsS ktµiw
F¯n-¡ p-¶-Xn-\mbn \S-]-Sn-IÄ kzoI-cn-¡ p-I.
4. ]cm-Xn-]-cn-lmc skÃnsâ A\p-tbm-Py-amb {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v ta t\m«w hln-
¡ p-I.
5. Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä ]²Xn kaÀ¸n-¡ p-t¼mÄ A½bpw Ipª pw
]²-Xn-bp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¨p-sIm-­p-t]m-Im-hp¶ coXn-bn Bkq-{XWw
sNbvXm sa¨-s¸«tkh-\-§ Ä Dd-¸m¡ mw.

]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


]²-Xn-sb-¡ p-dn-¨pÅ hnh-c-§ Ä P\-§ -fn-te¡ v F¯n-¡ m\pw tkh-\-§ Ä ]c-
am-h[n D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-hm\pw kmaq-ly-t£ -a-h-Ip-¸nsâ AwK³hmSn {]hÀ¯IÀ
hgnbpw IpSpw-_{io {]hÀ¯-IÀ km[y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-
§ Ä CXn\p taÂt\m«w hln-t¡ -­-XmW.

v
XV. PnÃm Im³kÀ sIbÀ bqWnäv

BapJw :
PnÃ-bnse Im³kÀ tcmKn-IÄ¡ v kuP\y NnInÕ e`y-am-¡ m³ Bhn-jv¡ -cn-
¨n-«pÅ ]cn-]m-Sn-bmWv PnÃm Im³kÀ sIbÀ bqWnäv.

^­v
tI{µ-hn-jvIrX ^­v. GI-tZiw 100 e£ w cq]-bmWv Cu ]²-Xn¡ v amän-sh-¨n-cn-
¡ p-¶-Xv.

\nÀÆ-lW Øm]\w
tI{µ-B-tcmKya{´m-e-b-¯n \n¶v tZiob {KmaoW BtcmKy ZuXyw hgn e`n-
¡ p¶ XpI kwØm-\-§ -fnse PnÃm B-tcm-Ky-IpSpw-_t£ a skmsskän aptJ\ PnÃm
Bip-]-{Xn-¡ v ]cn-]mSn \S-¯n-¸n-\mbn e`y-am-¡ p-¶p.

e£ y-§ Ä
PnÃ-bnse Im³kÀ tcmKn-IÄ¡ v kuP\y NnInÕ e`y-am-¡ pI F¶-XmWv ]cn-
]m-Sn-bpsS e£ yw.

246
KpW-t`m-àm-¡ Ä :
Im³kÀ tcmKn-IÄ

{]hÀ¯-\-§ Ä
PnÃ-bnse Im³kÀtcm-Kn-I-fn 100 t]sc Xnc-sª -Sp-¡ p-Ibpw Hcp tcmKn¡ v Hcp
e£ w F¶-tXm-Xn XpI Nne-hm¡ n kuP\y Im³kÀ NnInÕ e`y-am-¡ p¶p.

\nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
tI{µ-B-tcmKya{´m-e-b-¯n \n¶v tZiob {KmaoW BtcmKy ZuXyw hgn e`n-
¡ p¶ XpI kwØm-\-§ -fnse PnÃm B-tcm-Ky-IpSpw-_t£ a skmsskän aptJ\ PnÃm
Bip-]-{Xn-¡ v ]cn-]mSn \S-¯n-¸n-\mbn e`y-am-¡ p-¶p.

Xt±i kzbw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦ v


1. Bip-]{Xn hnI-k\ kan-Xn-bp-ambn kwtbm-Pn¨v ]cn-]mSn \S-¯n-¸nsâ
taÂt\m«w hln-t¡ -­-Xm-Wv.
2. Bip-]-{Xnsb KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯p-¶-Xn\p klm-bn-¡ pI

]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


]camh[n BhÀ¯\w Hgnhm¡ pIbpw AXv hgn ]²Xn \nÀÆlWw
^eh¯m¡ m\pw km[n-¡ p-¶p.

XVI. ka{K BtcmKy C³jp-d³kv ]²Xn (cm-jv{Sob kzØn


`oam-tbm-P-\) RSBY
BapJw
Btcm-Ky-Im-cy-§ Ä¡ mbn C¶v sNe-h-gn-t¡ ­ XpI kmam\y P\-X¡ v Xm§ m-
hp-¶-X-Ã. BtcmKy Imcy-¯n AXoh {i² ]peÀ¯p¶ tIc-fo-bÀ¡ v NnInÕm sNe-
hn-\mbn BsI hcpam-\-¯nsâ hen-sbmcp `mKw \o¡ n sht¡ ­n hcp-¶p. Bb-Xn-
\mÂXs¶ {]kvXpX sNehv IpSpw-_-`mcw hÀ²n-¸n-¡ p-¶p. Zmcn-Zvc-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-f-f-
hÀ¡ v BbXv hf-sc-b-[nIw EW-_m-[yX hcp-¯n-h-bv¡ p-¶p. ]eÀ¡ pw bYm-k-abw
bYm-hn[n NnInÕ e`y-am-¡ p-¶-Xn\pw Ign-bp-¶n-Ã. BbXv I­-dnª v tI{µ-k-lm-b-
t¯msS \S¸m¡ p¶ ]²-Xn-bmWv ka{K BtcmKy C³jp-d³kv ]²Xn.

^­nwKv
KpW-t`m-àr-hn-ln-Xhpw tI{µm-hn-jvIrX hnln-Xhpw tNÀ¯-Xv.

e£ yw
Btcm-Ky-]-cn-]m-e\ cwK¯v NnInÕ bYm-k-abw Dd¸p hcp-¯Â. Bb-Xn-
\pth­n IpSpw-_-¯n\v C³jp-d³kv ]cn-c£ Dd¸v hcp¯n th­ ka-b¯v NnIn-
Õbv¡ v th­ sNehv Dd¸p hcp-¯Â

247
KpW-t`m-àm-¡ Ä
apgp-h³ IpSpw-_-§ fpw

\nÀÆ-lW GP³kn
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS klm-b-t¯msS te_À Un¸mÀ«vsaâ v cPn-kvt{S-
j\pw C³jp-d³kv GP³kn hgn ^­pw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\w ka{K C³jp-d³kv ]²-Xn-bn FÃm IpSpw-_-§ -
tfbpw DÄs¸-Sp-¯p-¶-Xn\v th­ {]Nm-c-Whpw Ah-t_m-[hpw \ÂIp-¶p.
2. AwK-am-tI­ At]-£ -I-fn \n¶pw At]£ £ Wn-¡ p-¶p.
3. Zmcn{Zy tcJbv¡ p Xmsg-bp-ff IpSpw-_-§ -fn \n¶pw {]oan-b-ambn 30 cq]bpw
aäp-ffhcn \n¶pw 1500 cq]bpw A£ b tI{µw hgn te_À Un¸mÀ«vsaâ v
tiJ-cn-¡ p-Ibpw C³jp-d³kv GP³knsb Gev]n-¡ p-Ibpw sN¿p-¶p.
4. IqSmsX kuIcy{]-Z-amb kao] Bip-]-{Xn-Isf DÄs¸-Sp-¯p-¶-Xn-\p-ff \nÀt±-
i-§ fpw \ÂIp-¶p.
5. FÃm kÀ¡ mÀ kl-I-cW Bip-]-{Xn-I-fpw kzta-[bm Cu kvIoansâ ]cn-[n-
bn hcpw
6. Xnan-c-im-kv{X-{Inb Hgn-sI-bp-ff GsXmcp Akp-J-¯n\pw kvIow e`y-amWv
7. te_À Un¸mÀ«vsaâ v C³jp-d³kn tNÀ¶-hÀ¡ v kvamÀ«vImÀUv \ÂIp-¶p.
8. NnInÕ e`y-am-t¡ ­ IpSpw-_-¯nse hyàn-IÄ Cu ImÀUv _Ô-s¸«Bip-]-
{Xn-bn lmP-cm-¡ n-bm aXn
9. Hcp hÀjw 30,000 cq] hsc-bp-ff NnInÕ Hcp IpSpw-_-¯nse Bfp-IÄ¡ v
kuP-\y-ambn Bip-]{Xn e`y-am¡ pw
10. Cu kvIoan-\-I¯p Xs¶ Im³kÀ, t»m¡ v, hmÄhv amän-sh-¡ Â imkv{X-{Inb
F¶n-h-bv¡ mbn saUn-¡ Â tImtf-Pnepw PnÃm Bip-]-{Xn-bnepw InS¯n NnIn-
Õ-¡ m-bn-«p-ff tImw{]n-sl³knwhv sl¯v C³jp-d³kv kvIoapw (CHIS),
tImw{]n-sl³kohv sl¯v C³jp-d³kv + kvIoapw (CHIS+) e`y-am-Wv.
11. Bb-Xn\v 70,000 cq]-bpsS ]cn-c£ e`n-¡ pw.
12. PnÃm-I-f-IvSÀ sNbÀam\pw PnÃm te_À Hm^o-kÀ I¬ho-\-dp-amb kanXn ]²-
Xnbv¡ v taÂt\m«w hln-¡ p-¶p.
13. hÀjm-hÀjw XpI AS¨v te_À Un¸mÀ«vsaâ v hgn C³jp-d³kv ]pXp¡ mw
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
AÀl-cmb FÃm IpSpw-_-§ -tfbpw DÄs¸-Sp-¯p-¶-Xn-\p-ff {]Nm-c-Whpw Ah-
t_m-[hpw \ÂIÂ, D]-Im-c-{]-Z-amb Bip-]-{Xn-IÄ \nÀt±-in-¡ Â, At]£
kzoI-cn-¡  bYm-k-abw te_À Un¸mÀ«vsa³cn\v ssIam-d apX-emb
{]hÀ¯-\-§ Ä Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä Gsä-Sp-t¡ -­-Xm-Wv.

]²Xn kwtbm-P\w
BtcmKy cwKs¯ aäv ]²-Xn-I-fp-ambn NnInÕm C³jp-d³kns\ _Ôn-¸n-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv. BbXv ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

248
CHAPTER
X1

hnt\m-Z-k-© m-cw
249
XI. hnt\m-Z-k-© mcw

BapJw
ssZh-¯n-sâ kz´w \mSv ' F¶-dn-b-s¸-Sp¶ \½psS kwØm-\-¯nsâ {][m\
sXm-gnÂþhcp-am-\- - taJ-e-bmWv hnt\m-Z-k-© mcw. tIc-f-¯nse hnt\m-Z-k-© m-c- tbm-Ky-
amb Øe-§ Ä Is­¯n ]cn-t]m-jn-¸n-¡ p¶Xn\v t\XrXzw \evIp-¶Xv hnt\m-Z-k-© m-c-
h-Ip-¸mWv. Xt±-i-kzbw-`-cWØm]-\-§ Ä¡ v Cu taJ-e-bn \nÀ®m-b-I-amb ]¦v hln-
¡ m-\p-­v.

^­v
hnt\m-Z-k-© m-c-tI-{µ-§ -fpsS ka-{K- Sqdnkw hn-I-k-\-¯n-\m-h-iy-amb XpI hni-
Z-amb t{]mPIväv dnt¸mÀ«nsâ ASnØm\-¯n hnt\m-Z-k-© m-c-h-Ip-¸v Is­¯p-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
kwØm\ hnt\m-Z-k-© m-c-h-Ip-¸v aäv _Ô-s¸« hIp-¸p-ambn NÀ¨ sNbvXv ka-
{K- Sqdnkw hn-I-k-\-]²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ p-¶p. Cu ]²-Xn-IÄ hnhn[ kÀ¡ mÀ hIp-¸p-
IÄ/GP³kn-IÄ hgnbmWv \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.- PnÃm Sqdnkw {]tam-j³ Iu¬kn-ep-
Ifpw Cu cwK¯v {]hÀ¯n-¡ p-¶p-­v.

e£ y-§ Ä
Ø kwØm-\-¯nsâ Sqdnkw km[y-X-IÄ ]c-am-h[n {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯Â
Ø IqSp-X sXmgn Ah-k-c-§ Ä krjvSn-¡ Â
Ø hnt\m-Z-k-© m-c-ta-J-e-tbm-S-\p-_-Ôn-¨pÅ {]mtZ-inI hnI-k\ km[y-X-IÄ D]-
tbm-K-s¸-Sp-¯Â

KpW-t`m-àm-¡ Ä
hnt\m-Z-k-© m-c-ta-J-ebpambn _Ô-s¸«FÃm-hcpw Cu ]cn-]m-Sn-bpsS KpW-t`m-
àm-¡ fmbn-cn-¡ pw.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


1. hnt\m-Z-k-© m-c-ta-J-eIfpsS Is­-¯epw hnI-k-\hpw
2. £ bn-¨p-sIm-­n-cn-¡ p¶ tIc-fo-b-I-em-cq-]-§ fpsS kwc-£ -Whpw ]p\-cp-²m-c-
Whpw
3. tIc-fhm-kvXp-inev] amXr-I-bn-epÅ sI«n-S-§ -fpsS kwc-£ Ww, ]p\-cp-²m-cWw
(Kr-l-Ø-en)
4. hnhn[ Sqdnkw ]²-Xn-IÄ¡ pÅ [\-k-lm-b-§ Ä (_o¨v Sqdnkw, Ct¡ mSqdnkw,
sl¯v Sqdnkw, apX-embh)
5. hnt\m-Z-k-© m-c- {]N-c-Whpw amÀ¡ -änwKpw

{]hÀ¯-\-§ Ä

250
1. {Kma-]-© m-b¯p {]tZ-i-§ -fn hnt\m-Z-k-© m-c-tbm-Ky-amb Øe-§ fpw
{]hÀ¯-\-§ fpw Is­¯p¶p.
2. XpSÀ¶v {]k-XpX Øe¯v \S-t¯­ {]hÀ¯-\-§ fpsS hni-Zmw-i-§ Ä AS-
§ nb hni-Z-amb dnt¸mÀ«vPnÃm Sqdnkw {]tam-j³ Iu¬kn-en\v kaÀ¸n-
¡ p-¶p.

\nÀÆ-lW tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m-\-§ Ä


PnÃm Sqdnkw {]tam-j³ Iu¬knÂ, kwØm-\-hn-t\m-Z-k-© m-c-h-Ip-¸v _Ô-
s¸« hnhn[ kÀ¡ mÀ hIp-¸p-IÄ/GP³kn-IÄ F¶n-hÀ \nÀÆ-l-W-tam-Wn-ä-dnwKv
{]hÀ¯-\-§ Ä \S¯p¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
hnt\m-Z-k-© m-c- tbmKy-amb Øe-§ Ä Is­-¯epw \ne-hn-epÅ Øe-§ -fnÂ
Ahiyw th­ ASn-Øm-\-ku-I-cy-§ Ä Hcp-¡ p-¶-Xn Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-
\§ Ä¡ v henb ]¦v hln-¡ m-\p-­v. ipNn-Xz-kw-hn-[m-\-§ Ä, hn{i-a-tI-{µ-§ Ä, {]Ir-Xn-
Z¯ \ocp-d-h-I-fpsS kwc-£ Ww F¶nh Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\§ Ä¡ v Gsä-Sp-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv. hnt\m-Z-k-© m-c taJ-e-bn Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\¯nsâ Npa-X-e-bp-
ambn _Ô-s¸« ASn-Øm-\-ku-I-cy-§ Ä Hcp-¡ n-s¡ m-Sp-¡ m-hp-¶Xpw t\cn«v \S-¯m-
hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä GsXms¡ -bmsW¶v Xocp-am-\n-¡ p-Ibpw sN¿-Ww.

]²-Xn-kw-tbm-P\ km²y-X-IÄ
hnt\m-Z-k-© m-c-{]-tZ-i-§ -fpsS {]N-c-W-¯n\pw D¯-c-hm-Zn¯z Sqdn-k-¯nsâ
t{]mÕm-l-\-¯n\p Cu taJ-e-bnse SmIvkn-þ-Hm-t«m-dn£ ss{UhÀamÀ, Cu {]tZ-i-§ -
fnse sNdp-InS I¨-h-S-¡ mÀ XpS-§ n-b-hÀ¡ v hn-t\m-Z-k-© m-c-h-Ip-¸pambn tNÀ¶v Ah-
iym-[n-jnX ]cn-io-e\w kwL-Sn-¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. {]mtZ-in-I-amb Iem-cq-]-§ Ä, Ic-Iu-
i-e-h-kvXp-¡ fpsS {]ZÀi\w, hnev]-\, ImÀjn-I-ta-f-IÄ F¶nh hÀj-¯n Npcp-§ n-
bXv 5 Znh-k-sa-¦nepw kwL-Sn-¸n-¡ p-¶-Xn\v hn-t\m-Z-k-© m-c-h-Ip-¸pambn kwbpà ]cn-
]mSnIÄ Bhn-jvI-cn¨v \S-¸n-em-¡ mw. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\§ fpsS Dev]m-Z-\-þ-tk-
h-\-ta-Je t{]mP-Iväp-IÄ Cu {]tZ-i-§ -fn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv. Sqdnkw
kw_-Ôn¨ hnI-k-\-{]-hÀ¯-\-§ Ä Fs´m-s¡ -bm-sW¶pw BbXv F§ s\
{]mhÀ¯n-I-am-¡ m-sa¶pw BbXv _Ô-s¸« Un¸mÀ«vsaâ v/ GP³kn-Ifpambn NÀ¨-
sN¿pIbpw Ah Xt±-i-`-c-W-Ø-]-\-¯nsâ ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ {Kma-k-`-I-
fn NÀ¨-sNbvXv Xt±-i-`-c-W-Ø-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn hnS-hp-IÄ \nI-¯p-¶-Xn\pÅ
t{]mP-Iväp-IÄ¡ v cq]-I¸\ \evIp-Ibpw thWw. Sqdnkw kw_-Ôn¨ hnhn[
Un¸mÀ«vsaâ-Ifpw GP³kn-Ifpw sN¿p¶ {]hÀ¯-\-§ Ä Ah-cp-ambn NÀ¨ sN¿-s¸-
Sp-Ibpw thWw.

*************************

251
CHAPTER
XII

hnZym-`ymkw
252
XII. s]mXphnZym`ymkw

BapJw
s]mXp hnZym`ymkhIp¸v tIcf¯nse Gähpw henb hIp¸pIfn H¶mWv.1
apXev 10 hsc ¢ mÊpIfn ]Tn¡ p¶ hnZymÀ°nIÄ¡ v ka{Khpw
KpWta³abpffXpamb hnZym`ymkw \ ÂIpIsb¶XmWv s]mXphnZym`ymkhIp¸nsâ
ZuXyw. CXnte¡ mbn A²ym]IÀ¡ v ]cnioe\w \evIn Ahsc kÖcm¡ pI. kvIqfnÂ
`uXoI kmlNcyw Hcp¡ pI, Bhiy¯n\v ]mT]pkvXIw X¿mdm¡ n hnZymÀ°nIÄ¡ v
\ÂIpI, D¨`£ Ww \ÂIpI, hnhn[ hn`mKw Ip«nIÄ¡ v kvtImfÀ¸v \ÂIpI ImbnI
hnZym`ymkw \ÂIpI, Item Õh§ Ä \S¯pI XpS§ n hnhn[ C\w
{]hÀ¯\§ Ä Cu hIp¸v \S¸nem¡ nhcp¶p. ta hnjb§ fpsS \S¯n¸n\v ]²Xn
C\¯nepw ]²XntbXc C\¯nepw XpI hIsImffn¨n«p­v. Nne ]²XnIÄ
]qÀ®ambpw tI{µkm¼¯nI klmbw hm§ n \S¸nem¡ p¶hbmWv.

I. ao³kv Iwþsadnäv kvImfÀjn¸v

BapJw
km¼¯nIambn ]nt¶m¡ w \n¡ p¶ kaÀ°cmb hnZymÀ°nIsf
]T\¯n IqSpX X¸ccm¡ phm\pw Ahsc t{]mÕmln¸n¡ m\pamWv Cu ]²Xn
tI{µ kÀ¡ mÀ BhnjvIcn¨n«pffXv.

^­v
100 % tI{µmhnjvIrX]²XnbmWnXv.

\nÀÆlWØm]\w
s]mXphnZym`ymkhIp¸nsâ Iogn {]hÀ¯n¡ p¶ sslkv¡ qÄ

e£ y§ Ä
hnZymÀ°nIsf ]T\¯n X¸ccm¡ pI, kaql¯n km¼¯nIambn
]nt¶m¡ w \n¡ p¶ hnZymÀ°nIsf {]Õmln¸n¡ Â, c£ nXm¡ Ä¡ v
t{]mÕml\hpw km¼¯nI klmbhpw.

KpWt`màm¡ Ä
Ø kwØm\s¯ FÃm kÀ¡ mÀ, FbnUUv kvIqfn ]Tn¡ p¶ 8þmw ¢mkv
hnZymÀ°nIÄ
Ø c£ nXm¡ fpsS hmÀjnIhcpam\w 1.50 e£ ¯n Xmsg.
Ø \mev hÀjw kvImfÀjn¸n\v AÀlXbp­mbncn¡ pw
Ø hmÀjnI kvtImfÀjn¸v XpI þ 6000 cq]

253
GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ
Cu ]²Xnbn kvtImfÀjn¸ns\¸änbpff Aht_m[w Ip«nIfnepw
c£ nXm¡ fnepw F¯n¡ m³ kv¡ qÄ hmÀjnI tbmK§ fnepw ]n.Sn.F. tbmK§ fnepw
Cu hnjbw NÀ¨ sN¿s¸Smw.

{]hÀ¯\§ Ä
hmÀjnI ]co£ bn 50 % amÀ¡ v e`n¡ p¶ Ip«nIÄ¡ v Hcp s]mXp]co£
\S¯nbmWv kvIqÄXe¯n AÀlcmbhsc Is­¯p¶Xv.
IqSmsX c£ nXmhnsâ hmÀjnIhcpam\w 1.5 e£ ¯n Xmsgbmbncn¡ w

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\§ Ä


kvIqfnse {]Yam²ym]I³ (tlm-Uvam-ÌÀ) DÄs¸Sp¶ kv¡ qÄ hnIk\
kanXnbmWv CXnsâ ta t\m«w hln¡ p¶Xv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
]²XnbpsS Imcy£ aamb \S¯n¸n\v Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS
taÂt\m«hpw, tamWnädnwKpw BhiyamWv. ]© mb¯pIfpsS X\Xv ^­v D]tbmKn¨v
IqSpX Ip«nIsf Cu ]²Xnbn DÄs¸Sp¯m³ Ignbptamsb¶v NÀ¨
sN¿s¸Smhp¶XmWv.

]²Xn kwtbmP\ km[yXIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v hnZymÀ°nIfpsS sXscsª Sp¸nepw,
c£ nXmhnsâ km¼¯nI taJebnepw kq£ va]cntim[\ \S¯mhp¶Xpw
AÀlcmbhÀ¡ v Cu ]²XnbpsS B\pIqeyw e`n¡ p¶pt­msb¶v
]cntim[n¡ mhp¶Xpw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v ^­v e`ysa¦n Cu ]²Xn
IqSpXÂ hym]Iam¡ p¶Xn\pw, IqSpXÂ Ip«nIÄ¡ v e`n¡ p¶Xn\pw th­
\S]Sn{Ia§ Ä sN¿mhp¶XmWv.

II. {]o þ sa{SnIv kvt¡ mfÀjn¸v

BapJw
\yq\]£ t£ aw e£ yam¡ n tI{µ kÀ¡ mÀ hn`mh\w sN¿s¸«]²XnbmWv
{]oþsa{SnIv kvt¡ mfÀjn¸v. 2008-þ09 hÀjw apXemWv tIcf¯n Cu ]²Xn
\S¸nem¡ n hcp¶Xv.

^­v
75 % tIµmhnjvIrX ]²XnbmWnXv. apÉowþ {InkvXy³ kapZmb¯nÂs¸«
\yq\]£ hn`mK¯n\mWv Cu ]²Xn. 1000 cq]bmWv Hcp hÀjw Hcp hnZymÀ°n¡ pff
kvtImfÀjn¸v XpI.

254
\nÀÆlWØm]\w
tIcf¯nse FÃm kÀ¡ mÀ FbUUv , AwKoIrX A¬Fbv U Uv
A^nentbj\pff kn._n. Fkv.C kv¡ qfpIÄ.

e£ y§ Ä
kaql¯n Häs¸«p \n¡ p¶ \yq\]£ hn`mKs¯ s]mXpkaql¯nsâ
`mKam¡ m\pw AhÀ¡ v hnZym`ymk]cambn aäv kapZmb§ sft¸mse AÀlXs¸«h
e`yam¡ pIbmWv CXnsâ e£ yw.

KpWt`màm¡ Ä
tIcf¯nse FÃm kÀ¡ mÀ, FbUUv, AwKoIrX A¬FbvUUv
A^nentbj\pff kn._n. Fkv.C kv¡ qfpIfn 1 apX 10 þmw ¢mÊphsc ]Tn¡ p¶
apÉowþ{InkvXy³ kapZmb¯nÂs¸«\yq\]£ hnZymÀ°nIÄ, 50%  IqSpX amÀ¡ v
t\Snbhcpw IpSpw_ hmÀjnIhcpam\w 1 e£ w cq]hscbpffhcpw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v hmÀjnIhcpam\w Ipdª
IpSpw_¯nÂs¸«hscbpw Cu ]²Xnbn GsäSp¡ mhp¶XmWv.

{]hÀ¯\§ Ä
KpWt`màm¡ sf sXscsª Sp¡ p¶Xn {i² sNep¯m\pw kpXm-cy-am-
¡ m\pw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v Ignbpw.

\nÀÆlW kwhn[m\w
AÀlcmb FÃm hnZymÀ°nIfpw Cu ]²XnbpsS Iogn DÄs¸«n«pt­msb¶v
kv ¡ qÄ A[nIrXÀ¡ pw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ pw tamWnädnwKv
\S¯mhp¶XmWv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v.
]²XnbpsS {]NmcWw, hmÀjnI ]²XntcJbn NÀ¨, KpWt`màm¡ fpsS
ske£ ³, AÀlcmbhscsbÃmw ]²Xnbn DÄs¸Sp¯pI, ]cmXnclnXambn
\S¸nem¡ pI.

]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpambn kwtbmPn¸n¨v Cu ]²Xn
AÀlcmbhÀs¡ Ãmw e`yam¡ m³ klmbn¡ pw. hnShpIÄ ]© mb¯nsâ ]²Xn hgn
ZpcoIcn¡ mw.

III. kÀÆ in£ mA`nbm³ (Fkv. Fkv. F)

255
BapJw
{]mYanI hnZym`ymkw kmÀÆ{XnIam¡ p¶Xn\v th­n 2000 hÀj¯n tI{µ
kÀ¡ mÀ BhnjvIcn¨ ]²XnbmWnXv. 2000 apX 2010 \Iw 6 apX 14 hsc {]mbapff
FÃm Ip«nIÄ¡ pw {]mYanI hnZym`ymkw kmÀÆ{XnIhpw kuP\yhpam¡ m³ e£ yan«
]²XnbmWv Fkv. Fkv. F

^­v
65 % tI{µhpw 35% kwØm\hpw hln¨v \S¸nem¡ p¶ ]²XnbmWv Fkv.
Fkv. F

\nÀÆlWØm]\w
kwØm\Xe¯n UbdIvSÀ Hm^v ]»nIv C³kv{SIvjsâ (Un.-]n.-sF)
Iogn tÌäv t{]mPIvSv UbdIvSdpw, PnÃIfn PnÃm hnZym`ymk ]cnioe\
C³Ìnäyq«pw AXnsâ Iogn t»m¡ v dntkmgvkv skâdpIfpw, ¢ÌÀ dntkmgvkv
skâdpIfpw kv¡ qfpIfpamWv \nÀÆlWØm]\§ Ä.

e£ y§ Ä
{]mYanI hnZym`ymkw kmÀÆ{XnIam¡ pI, hnZymÀ°n- I - f psS
sImgnª pt]m¡ v XSbpI, FÃm Ip«nIsfbpw kv¡ qfn F¯n¡ pI, AXn\pff
`uXoI kmlNcyhpw ]T\kmlNcyhpw Hcp¡ pI, sa¨-¸-Sp-¯p-I.

KqWt`màm¡ Ä
6 apX 14 hsc {]mbapff FÃm Ip«nIfpw AhÀ¡ v hnZym`ymkw \evIp¶
FÃm A²ym]Icpw, {]mYanI hnZym`ymk Øm]\§ fpw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Cu ]²Xn ]qÀ®ambpw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v GsäSp¯v
\S¯mhp¶XmWv. F¦n am{Xsa kmÀÆ{XnI {]mYanI hnZym`ymkw F¶ e£ yw
ssIhcn¡ m³ IgnbpIbpffp. Ip«nIfpsS sImgnª p t]m¡ v XSbm³ Ignbq.
{]mtZinI {]iv\§ Ä NÀ¨ sN¿s¸Sm\pw ]cnlmcw ImWm\pw IgnbpIbpffp.

{]hÀ¯\§ Ä
1. Hmtcm ss{]adn hnZymeb§ fnepw F{X Ip«nIÄ hoXw ]Tn¡ p¶psh¶v
a\Ênem¡ mw.
2. B {]tZis¯ GsX¦nepw IpSpw_§ fn kv¡ qfpIfn tNÀ¡ m¯
Ip«nIfpt­msb¶v ]cntim[n¡ mw
3. Ip«nIfpsS sImgnª v t]m¡ n\v ImcWw Is­¯mw
4. ]cnlmc amÀ¤§ Ä NÀ¨ sNbvXv Xocpam\n¡ mw
5. FÃmhcpw CXnepÄs¸«n«pt­msb¶v hniIe\w sN¿mw

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w

256
kv¡ qÄ A[nIrXÀ, kn.BÀ.kn, _n.BÀ.kn, Xt±ikzbw`cW AwK§ Ä
DÄs¸Sp¶hÀ¡ v ]²XnbpsS \nÀÆlWhpw tamWnädnwKpw \S¯mhp¶XmWv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
Cu ]²XnbpsS FÃm {]hÀ¯\§ fnepw Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ
]¦p­v. IqSmsX kwØm\ ]²Xn hnlnXw Xt±ikzbw`cWØm]\§ fneqsSbmWv
kwØm\ kÀ¡ mÀ sNehgn¡ p¶Xv. kv¡ qfp-I-fpsS taÂt\m«w Xt±-i-kz-bw-`-c-W-
Øm-]-\-§ -en \n£ n-]vX-amb kml-N-cy-¯n Cu taJ-e-bn Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-
]-\-§ -fpsS ]¦v A\-´-am-Wv.

]²XnbpsS kwtbmP\ km²yXIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpw B {]tZis¯ hnZymeb§ fpw kwbpàambn
\S¸nem¡ n hnPbn¸nt¡ ­ ]²XnbmWnXv. Fkv. Fkv. F kvIoapIÄ Hgn-¨p-f-f-
hbv¡ p am{Xw Xt±i`cWØm]\w ]²Xn X¿mdm¡ nbm aXn. kvIoapIsfÃmw
]²XntcJbpsS `mKam¡ pI.

IV. kvIow t^mÀ s{]msshUnwKv Izmfnän FUypt¡ j³ C³


a{ZÊm (Fkv.]n.Iyp.C. Fw)
BapJw:
]c¼cmKXambn {]hÀ¯n¨phcp¶ a{ZÊIfnepw aàm_pIfnepw {][m\
hnjb§ fmb kb³kv, IW¡ v,Cw¥ojv, tkmjy ÌUokv, lnµn F¶o hnjb§ Ä
]Tn¸n¡ p¶Xn\pw, C¯cw Øm]\§ fpsS \hoIcWw, Øm]\§ Ä¡ pff
[\klmbw, A²ym]IÀ¡ pff thX\w F¶nhbv ¡ pth­n Bhnjv ¡ cn¨
]²XnbmWnXv.

^­v:
100 % tI{µmhnjvIrX]²XnbmWnXv.

\nÀÆlWØm]\w:
kwØm\ s]mXphnZym`ymk UbdIvSdpsS Iogn {]hÀ¯n¨phcp¶
a{ZÊIfpw aàm_pIfpw.

e£ y§ Ä:
kaql¯n ]nt¶m¡ w \n¡ p¶ kapZmb§ fpsS D¶Xnbpw AhÀ
\S¯nhcp¶ hnZym`ymk Øm]-\-§ Ä¡ pw {]hÀ¯\§ Ä¡ pw t{]mÕml\hpw,
km¼¯nI klmbhpw \ÂIpI.

KpWt`màm¡ Ä:
aq¶v hÀjambn kwØm\¯v XpSÀ¨bmbn {]hÀ¯n¨phcp¶Xpw
tI{µkwØm\ kÀ¡ mÀ BIvSv {]Imctam a{ZÊm t_mÀUv, hJ^v t_mÀUv, \mjWÂ

257
Hm¸¬ kvIqÄ F¶nhbntem cPnÌÀ sNbXn«pff a{ZÊIÄ, A²ym]IÀ,
hnZymÀ°nIÄ.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Cu ]²Xn ]qÀ®ambpw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v GsäSp¯v
\S¯mhp¶XmWv. ]²Xn hnlnXw icnbmb coXnbn D]tbmKn¡ p¶pthmsb¶pw
]²Xn IrXyambpw Hmtcm a{ZÊIfnepw \S¡ p¶pt­msb¶pw NÀ¨sN¿s¸Sm\pw,
Ah IqSpXÂ Imcy£ aam¡ m\pw Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS CSs]SÂ aqew
km[n¡ p¶XmWv.

{]hÀ¯\§ Ä
a{ZÊIfn ]Tn¸n¡ p¶ _ncpZ A²ym]IÀ¡ v {]Xnamkw 6,000 cq]bpw
_ncpZm\´c _ncpZapffhÀ¡ v 12,000 cq]bpw \ÂInhcp¶p. IqSmsX sse{_dn
hnIk\w, _q¡ v _m¦v, teWnwKv saäocnbÂkv F¶nhbv¡ v Hä¯hW 5,000 cq]bpw
hmÀjnI {Kmâ v 5,000 cq]bpw \ÂIp¶p. kb³kv Inäv, IW¡ v Inäv, aäv ]T\
kma{KnIÄ hm§ p¶Xn\v 15,000 cq]bpw sk¡ ­dn/lbÀ sk¡ ­dn Xe¯nÂ
kb³kv em_v, I¼yq«À em_v, hÀ¡ vtjm¸v apXembhbpsS \nÀ½mWw, \hoIcWw
F¶nhbv¡ v Hcp e£ w cq]bpw hmÀjnI {Kmâ v ,5000 cq]bpw \ÂIp¶p. A²ym]I
]cnioe\¯n\v Hc²ym]I\v 100 cq] {]Imcw 15 Znhkt¯¡ pff XpIbpw
hIbncp¯nbn«p­v. IqSmsX sk¡ ­dn/lbÀ sk¡ ­dn Xe¯n \mjWÂ
Hm¸¬ kv¡ qÄ hgnbpff ss{]häv cPnkvt{Sj³, ]co£ ^okv, ]T\ kma{KnIÄ
hm§ p¶Xn\pff klmbhpw, kwØm\ a{ZÊ t_mÀUnsâ hnIk\
{]hÀ¯\§ Ä¡ v 5 e£ w cq] dn¡ dnwKv {Kmâpw \ÂIp¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w


F.C.H, Un.C.H Xe¯n Un¸mÀ«vsaâ v Xe B^okÀamcpw,
kwØm\Xe¯n Un.]n.sF. bpsS Iognepff Ad_nIv kvs]jy B^okdpamWv
Ct¸mÄ tamWnädnwKv, kq¸À hnj³ \S¯p¶qXv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v C¯c¯nepff Øm]\§ fpsS
{]hÀ¯\§ Ä hnebncp¯mhp¶Xpw aäv Xc¯n Cu Øm]\§ Ä¡ v km¼¯nI
klmbw e`yamtWmsb¶v ]cntim[n¡ mhp¶Xpw FÃm hnZymÀ°nIÄ¡ pw CXnsâ
{]tbmP\w e`n¡ p¶sh¶v Dd¸phcp¯m\pw Ignbpw.

]²XnbpsS kwtbmP\ km²yXIÄ


C¯cw Øm]\§ Ä¡ v Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä km¼¯nI klmbw
\ÂIp¶pt­msb¶v ]cntim[n¡ mw. e`n¡ p¶ km¼¯nI klmbw
bYmhn[nbmtWm D]tbmKn¡ p¶sX¶v Is­¯pIbpw A]mIXIÄ Ds­¦nÂ
]p\:]cntim[\bv¡ v hnt[bam¡ mhp¶XpamWv. Un¸mÀ«vsaâ v DtZymKØÀ¡ p ]pdsa
Xt±ikzbw`cWØm]\§ fnse hnZym`ymkþkmwkv¡ mcnI AwK§ Ä¡ pIqSn
]²XnbpsS \nÀÆlW¯nepw kq¸Àhnj\nepw tamWnädnwKnepw kPoh
]¦mfnIfmImhp¶XmWv. Cu ]²-Xn-bpsS t]mcm-bva-IÄ
Xt±ikzbw`cWØm]\¯n\v, AhcpsS ]²Xn hgn \nI¯mhp¶XmWv.

258
V. C³skâohv Sp tKÄkv t^mÀ sk¡ ­dn FUypt¡ j³
BapJw
20087þ09 A²yb\ hÀjw apX `mcX kÀ¡ mÀ Bhnj¡ cn¨v
\S¸nem¡ nhcp¶ ]pXnb]²XnbmWv. C³skâohv Sp tKÄkv t^mÀ sk¡ ­dn
Fuypt¡ j³.

^­v
100 % tI{µ[\klmbt¯msS \S¸nem¡ p¶ ]²XnbmWnXv.

\nÀÆlW Øm]\w
s]mXphnZym`ymkhIp¸nsâ Iogn {]hÀ¯n¡ p¶ FÃm Kh¬saâ v,
FbvUUv Asæn FÂ. Fkv.Pn.sF (LSGI) kv¡ qfpIfnse slUvamÌÀamÀ.

e£ y§ Ä
s]¬Ip«nIfpsS sImgnª pt]m¡ v XSbpI, PmXnhyXymkanÃmsX FÃm
s]¬Ip«nItfbpw ]T\¯n {i² tIµoIcn¡ m³ klmbn¡ pI, sslkv¡ qÄ
Xe¯n\v ap¼v s]¬Ip«nIfpsS hnhmlw \ncpÕmls¸Sp¯pI F¶nhbmWv Cu
]²XnbpsS e£ y§ Ä.

KpWt`màm¡ Ä
kwØm\s¯ kv¡ qfp-I-fn F«mw ¢mÊv ]mkmbn H¼Xmw ¢mÊn ]Tn¡ p¶
FÃm s]¬Ip«nIfpw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


s]¬Ip«nItfmSv kaqlw ImWn¡ p¶ hnthN\w Ahkm\n¸n¡ p¶Xn\pw
s]¬Ip«nIsf s]mXp[mcbn FÃm taJeIfnte¡ pw DbÀ¶phcm³ {]m]vX-cm-¡ p-
Ibpw t{]mÕmln¸n¡ pIbpw sN¿p¶Xn Xt±i kzbw`cWØm]\§ Ä¡ v henb
]¦v hln¡ m³ Ignbpw.

VI. cmjv{Sob am²yanIv in£ m A`nbm³ (BÀ Fw. Fkv. F)


BapJw
tI{µkÀ¡ mÀ 2008  Bcw`n¨ ]²XnbmWnXv. 2009þ10 hÀjw apX Cu
]²Xn tIcf¯n \S¶p hcp¶p.

^­v
50% tI{µ kÀ¡ mcpw 50% kwØm\ kÀ¡ mcpw tNÀ¶mWv ]²XnbpsS
km¼¯nI sNehv hln¡ p¶Xv.

259
\nÀÆlWØm]\w
kwØm\ s]mXphnZym`ymk hIp¸nsâ Iogn BÀ Fw. Fkv. F., tÌäv
t{]mPIvSv UbdIvSÀ.

e£ y§ Ä
sk¡ ­dnXew hsc hnZym`ymkw kmÀh{XnIam¡ pIbpw KpWta³abpff
hnZym`ymkw \ÂIm³th­n hnZym`ymk {]{Inb IqSpXÂ hnZymÀ°nIÄ¡ v
{]m]yam¡ pIbpamWv CXnsâ e£ y§ Ä.

KpWt`màm¡ Ä
15 hbÊp apXÂ 18 hbÊphscbpff FÃm Ip«nIÄ¡ pw KpWta³abpff
hnZym`ymkw e`yam¡ pI

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v C¯cw {]hÀ¯\§ Ä {]mtZinIambn
hnebncp¯phm\pw C¯cw klmb§ fnepw {]hÀ¯\§ fnepw aäv GP³knIÄ
klmbw \ÂIp¶pt­msb¶p ]cntim[n¡ mhp¶Xpw Hcp hyàn¡ pX¶tbm Hcp
Øm]\¯n\pX¶tbm hnhn[bn\w km¼¯nIklmbw e`n¡ p¶pt­msb¶v
]cntim[n¡ mhp¶Xpw AXn\v \nb{´Ww GÀs¸Sp¯mhp¶XpamWv.

{]hÀ¯\§ Ä
{]kvXpX Øm]\§ fpsS `uXnIkmlNcyw sa¨s¸Sp¯pI, kaql¯nÂ
]nt¶m¡ w \ne¡ p¶ hn`mK§ Ä¡ pw ssat\mdnän sk£ \pIfnse dqdÂ
hnZymÀ°nIÄ¡ papff {]tXyI klmb ]²XnIfpw CXnÂs¸Spw.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w


Cu ]cn]mSnIÄ kwØm\Xe¯nepw PnÃm, t»m¡ v, kn.BÀ.kn Xe§ fnepw
\nÀÆlW tamWnädnwKv \S¯nhcp¶p.

Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦v


Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS CS-s]-SÂaqew C¡ mcy¯nÂ
Xt±ikzbw`cW Øm]\§ fpsS ]¦mfn¯w Dd¸phcp¯m\pw ]²Xn \nÀÆlWw
IqSpXÂ kpXmcyam¡ phm\pw IgnbpI.

]²Xn kwtbmP\km²yXIÄ
Cu ]²Xn tI{µkÀ¡ mÀ \ÂIp¶ \nÀt±iXXz§ fpsS ASnØm\¯nemWv.
BIbm ]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ kwØm\ kÀ¡ mÀ Xocpam\¯n\v
hnt[bambncn¡ pw. ]²XnIfnse hnShpIÄ GsX¶pw Fs´¶pw BbXv
\nI¯p¶Xn\v Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v t{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ n AhcpsS
]²XnbpsS `mKam¡ mhp¶XmWv.

260
VII. C³¢yqknhv FUypt¡ j³ t^mÀ Zn Untk_nÄUv
Aäv Zn sk¡ ­dn tÌPv (sF.C.Un.Fkv.Fkv)
BapJw
C³dt{KäUv FUypt¡ j³ t^mÀ Zn Untk_nÄUv NnÂ{U³ (sF.C.Un.kn)
F¶ tI{µmhnjvIrX ]²Xn 2009 apXÂ sF.C.Un.Fkv.Fkv F¶ ]²Xnbmbn
amänbn«pffXmWv.

^­v
100 % tI{µmhnjvIrX]²XnbmWnXv.

\nÀÆlW Øm]\w
s]mXphnZym`ymk hIp¸nsâ Iogn sF.C.Un.Fkv.Fkv
hn`mK¯nÂs¸Sp¶ hnZymÀ°nIÄ ]Tn¡ p¶ FÃm hnZym`ymkØm]\§ fpsSbpw
`cWm[nImcn AXmbXv kvIqÄ slUvamÌÀamÀ/lbÀ sk¡ ­dn {]n³kn¸mÄamÀ

e£ y§ Ä
9 apX 12þmw ¢mÊphscbpff hnZymÀ°nIfn Cu hn`mK¯nÂs¸«hsc
Is­¯pI, hyàn]camb klmbw \ÂIpI, ¢mÊv dqapIfnepw sse{_dn, em_v
apXembhbn Cu hn`mK§ Ä¡ v {]hÀ¯\w \S¯¯¡ hn[w kwhn[m\w sN¿pI,
]T\ D]IcW§ Ä \ÂIpI, C¯cw hnZymÀ°nIÄ¡ v {]tXyI ]cnioe\w \ÂIm³
A²ym]Isc X¿mdm¡ pI.

KpWt`màm¡ Ä
14 hbÊn\papIfn {]YanI hnZym`ymkw Ignª v sk¡ ­dnXe¯nÂ
]Tn¡ p¶ Kh¬sa³dv FbvUvUv, FÂv.Fkv.Pn.sF Øm]\§ fn ]Tn¡ p¶Xpw,
H¶pw AXne[nItam hn`mKw _p²nap«\p`hn¡ p¶Xpw (]n.U»yp.Un) BIvSv 1995,
\mjW {SÌv BIvSv 1999 sâ ]cn[nbn hcp¶ Ip«nIfpw

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


C u ] ² X n b p s S \ S ¯ n ¸ n s â ] q À ® t a  t \ m «w
Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä ssIImcyw sN¿p¶Xv IqSpXÂ ^e{]Zambncn¡ pw.

{]hÀ¯\§ Ä
1. hnZymÀ°n þ A[njvTnXw
2. aäpffh
1. Ip«nIÄ¡ v 3000 cq] hmÀjnIambn Xmsg ]dbp¶ Imcy§ Ä¡ v
\ÂIp¶p
saUn¡  Akkvsaâ v, _p¡ v, tÌj\dn, bqWnt^mw, {Sm³kvt]mÀ«v,
FkvtImÀ«v, s]¬Ip«nIÄ¡ v kvs]jy Aeh³kv, tlmÌÂ

261
Aeh³kv, sXdm]yp«nIv kÀÆokkv, F.kn.än dntkmgvkv,slÂt]gvkv
Aeh³kv apXembh.
2. aäpffhbnÂþ A²ym]IÀ¡ v {]tXyI ]cnioe\w, c£ nXm¡ Ä¡ v
]cnioe\w, kv I qfpIfpsS `uXoIkmlNcyw sa¨s¸Sp¯Â,
tamWnädnwKv Chmeypthj³, dnkÀ¨v Bâ v Uhes¸saâ v ,
AUan\nkvt{Sj³ apXembh

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w


kvIqÄ slUamÌÀ/{]n³kn¸mÄ, F.C.H., Un.C.H., hnZym-`ymk D]-U-b-d-
IvSÀamÀ (Un.-Un.-C),Un.]n.sFbnse sF.C.Un.Fkv.Fkv. kvs]jy Hm^okÀ
apXembhÀ

Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpsS ]¦v


KpWt`màm¡ sf sXscsª Sp¡ p¶Xn\pw saUn¡ Â Akkvsaâ v icnbmb
coXnbn \S¯p¶Xn\pw klmbw e`nt¡ ­hÀ¡ v e`yamtbmsb¶v
]cntim[n¡ phm\pw Xt±ikzbw`cWØm]\§ Ä¡ v Ignbpw.

]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ


hnhn[ Un¸mÀ«saâpIfptSbpw GP³knIfptSbpw kwtbmP\¯n\v t\XrXzw
\ÂImw. t]mcm-bva-IÄ Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]²Xn hgn ]cn-l-cn-¡ mw.

VIII. PnÃm hnZym`ymk ]cnioe\ C³Ìnäyq«v (Un.sF.C.Sn,


DIET)
BapJw
1985 se \yq FUypt¡ j³ t]mfnknbpsS ASnØm\¯n 1989 Â
Øm]nXamb hnZym`ymk ]cnioe\ C³Ìnäyq«pIÄ, tIcf¯n BZyw aq¶v
PnÃIfnepw XpSÀ¶v 1991  \mep PnÃIfnepw XpSÀ¶v FÃm PnÃIfnepw Cu
Øm]\§ Ä {]hÀ¯n¨phcp¶p.

^­v
100% tI{µklmbw

\nÀÆlW Øm]\w
s]mXphnZym`ymkhIp¸nsâ Iogn 14 PnÃIfnepw {]hÀ¯n¨phcp¶
'Ubäp'Ifnse {]n³kn¸mÄamÀ.

e£ y§ Ä
tIcf¯nse ss{]adn taJebnse FÃm A²ym]IÀ¡ pw C³kÀÆokv
s{Sbn\nwKv \evIpI, {]oþkÀÆokv s{Sbn\nwKv \evIpI, dntkmgvkv dnt¸mÀ«v \ÂIpI

262
B£ ³ dnkÀ¨v \S¯pI, Bdv PnÃIfn \S¸nem¡ nb Un.]n.C.]n (Unkv{SnIv
ss{]adn FUypt¡ j³ t{]m{Kmw) GtIm]n¸n¡ Â, {]hÀ¯\m[njvTnX ]mTy]²Xn
hym]n¸n¡ p XpS§ nbh.

KpWt`màm¡ Ä
hnZymÀ°n kaqlhpw FÃm A²ym]Icpw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯\§ Ä


UbäpIfpsS {]hÀ¯\ klmb¯n\mbn t»m¡ v Xe¯n t»m¡ v
dntkmgvkv skâdpIfpw (_n.BÀ.kn) ¢ÌÀ dntkmgvkv (kn.BÀ.kn.) skâdpIfpw
{]hÀ¯n¨phcp¶p. ChbpsS {]hÀ¯\§ Ä ]cntim[n¡ mhp¶Xpw ]nt¶m¡ w
\nev¡ p¶hsb D²cn¡ m³ th­ {InbmßI \nÀt±§ Ä hbv¡ mhp¶XpamWv.

{]hÀ¯\§ Ä
e£ y§ Ä t\SnsbSp¡ p¶Xn\pff ]²XnIÄ Bhnjv¡ cn¡ pIbpw Hmtcm
A²yb\ hÀjhpw hnhn[ ]cnioe\ ]cn]mSnIÄ \S¯pIbpw sNbvXphcp¶p.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w


Un.]n.sF Xe¯n \S¯p¶ tamWnädnwKv kwhn[m\w A]cym]vXamWv.
Xt±ikzbw`cWØm]\§ fpambn NÀ¨sNbv X v tamWnädnwKv kwhn[m\w
]p\:{IaoIcn¡ mhp¶XmWv.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
kwØm\Xe¯n NÀ¨ sNbvXv A´na Xocpam\w ssIs¡ mffp¶Xm
bncn¡ pw DNnXw.

]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ


kÀ¡ mÀ Xe¯n \b]camb Xocpam\¯n\v hnt[bw. ]coie\hpambn
_Ôs¸«]²Xnbnse Imcy§ Ä¡ v Ubäns\ D]tbmKs¸Sp¯mw.

IX. C³^Àtaj³ Bâ v I½yqWnt¡ j³


sSIvt\mfPn þkvIow 2
BapJw
tI{µkÀ¡ mÀ Bhnjv¡ cn¨v \S¸nem¡ nhcp¶ C³^Àtaj³ sSIvt\mfPn
kvIow {]Imcw FÃm kvIqfpIfnepw sF.än A[njvTnX hnZym`ymkw kwPmXam¡ pI.
AXn\p th­ `uXoI kmlNcyw Hcp¡ pI F¶nh CXnepÄs¸Sp¶p. H¶mwL«w
(kvIow þ H¶v) 2012 Â Ahkm\n¡ pw, Ct¸mÄ kvIow 2 BWv \S¸nem¡ p¶Xv.

^­v

263
75% tI{µhpw 25 % kwØm\hpw hln¡ p¶p.

\nÀÆlW Øm]\w
s]mXphnZym`ymk hIp¸n\p Iogn {]hÀ¯n¡ p¶ sF.Sn.@kvIqÄ
t{]mPIvSv, FIvknIyq«ohv UbdIvSÀ aptJ\ sXscsª Sp¡ p¶ kvIqfpIÄ.

e£ y§ Ä
hnZym`ymk¯n AXmbXv ]mTy]²Xn \nÀÆlW¯n I¼yq«dpIfpsS
klmbw, I¼yp«À A[njvTnX ]T\{]{Inb, FÃm kvIqfpIfnepw 'kvamÀ«v¢mÊpIÄ' þ
kwØm\¯v kvamÀ«vkvIqfpIÄ Øm]n¡ pI F¶nhbmWv CXnsâ e£ yw. Ip«nIsf
]T\¯n IqSpX XXv]ccm¡ m\pw Cu ]²Xn D]Icn¡ pw.

KpWt`màm¡ Ä
Cu ]²Xn {]Imcw sXscsª Sp¡ p¶ tIcf¯nse FÃm kvIqfpIfpw,
hnZymÀ°nIfpw A²ym]Icpw.

GsäSp¡ mhp¶ {]hÀ¯nIÄ


Cu ]²Xn {]Imcw FÃm {Kma]© mb¯pIfnsebpw kvIqfpIfn AYhm
FÃm Xt±ikzbw`cWØm]\§ fnse kvIqfpIfn Cu ]²Xn
F¯nbn«pt­msb¶v Xt±i kzbw`cWØm]\§ Ä¡ v ]cntim[n¡ mw.

{]hÀ¯\§ Ä
kvIowþ2 {]Imcw tIcf¯nse Kh¬saâ v kvIqfpIÄ IqSmsX FÃm FbvUUv
sslkvIqÄ, FbvUUv lbÀ sk¡ ­dn kvIqÄ, shmt¡ jWÂ lbÀ sk¡ ­dn
kvIqfpIfpw CXnsâ ]cn[nbnÂs¸Spw.

\nÀÆlW tamWnädnwKv kwhn[m\w


Un.]n.sF, sF.Sn.@kvIqÄ t{]mPIvSv UbdIvSÀ, kvIqÄ
slUvamÌÀamÀ/{]n³kn¸mÄamÀ.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
kv I qfpIfpsS sXscsª Sp¸v , kv I qfpIfpsS `uXoI kmlNcyw
sa¨s¸Sp¯Â, sF.kn.än. kvIoan\p ]pdsa asä´¦nepw kam\kvIoapIfps­¦nÂ
Ahsb GtIm]n¸n¨v Cu ]²Xn IqSpXÂ hnPbn¸n¡ m³ Ignbpw.

]²Xn kwtbmP\ km²yXIÄ.


C¯cw ]²XnItfm kam\kz`mh¯nepff ]²XnItfm Xt±ikzbw`cW
Øm]\§ fpsS hmÀjnI ]²Xnbneps­¦n Ah Iq«nbnW¡ n, kwbpàambn h³
kvIoapIÄ \S¸nem¡ mhp¶Xpw AXv kvIqfpIÄ¡ v Øncw kwhn[m\am¡ n amäm\pw
Ignbpw.

264
X. F© n-\o-b-dnwKv tImtf-Pnse tKäv ]mÊmb _ncp-Zm-\-´c
_ncpZ hnZ-ymÀ°n-IÄ¡ pÅ kvtImfÀjn¸v
BapJw
Xncp-h-\-´-]p-cw, XriqÀ, I®qÀ,-_À«¬ KnÂ, ss]\m-hv, hb-\m-Sv, {ioIr-jvW-
]pcw tImgn-t¡ mSv F¶o F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶ tKäv
kvtImÀ Dff hnZymÀ°n-IÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

A. Xn-cp-h-\-´-]pcw kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv


tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v

^­v hnh-cWw
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 500 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v. c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff
hnZymÀ°nIÄ¡ v {]Xn-amkw 8,000 cq] hoXw ]²Xn A\p-k-cn¨v kvtImfÀjn¸v e`n-¡ p-
¶p

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
sSIv\n-¡  FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaâ v, tImtfPv Hm^v F© n-\o-b-dnw-Kv, Xncp-
h-\-´-]p-cw.

e£ y-§ Ä
Xn-cp-h-\-´-]pcw kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-
¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ

Gsä-Sp-¡ m-hp-¶-{]-hÀ¯n-IÄ
bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv kaÀ¸n-¡ p-¶-X-\p-k-cn¨v F. sF. kn. än. C. Â
\n¶v XpI do Cwt]gvkv sNbvXp In«p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
H¶mw hÀjw AUvan-j³ ]qÀ¯n-bmb DS³ kvtImfÀjn-¸n\v AÀl-cm-b-h-cpsS
hni-Z-hn-hcw AS-§ p¶ s{]mt¸m-kÂ, Ip«n-I-fpsS 'tKäv kvtImÀ ImÀUv ' (H-dn-Pn-\Â)
AS¡ w AXmXv tImtfPv {]n³kn-¸ÂamÀ F. sF. kn. än. C. bv¡ v Ab¨p sImSp-¡ p-¶p.
ap³ hÀjw sNe-hmb kwJ-y-bpsS bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv DÄs¸sS F. sF. kn.
än. C. bpsS sh_vssk-än \njv¡ Àjn-¡ p¶ s{]mt^mÀa-bn BWv {]n³kn-¸Â
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶-Xv. Cu s{]mt¸m-k-ensâ ASn-Øm-\-¯n {]n³kn-¸-en\v XpI
A\p-h-Zn-¡ p-¶p. AUvan-j³ e`n-¡ p¶ amkw apXÂ 24 amk-¡ mew kvtImfÀjn¸v e`n-

265
¡ p-¶p.
B. XriqÀ kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-
¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v
^­v hnh-cWw
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 300 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v. c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff
hnZymÀ°nIÄ¡ v {]Xn-amkw 8,000 cq] hoXw ]²Xn A\p-k-cn¨v kvtImfÀjn¸v e`n-¡ p-
¶p

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
sSIv\n-¡  FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaâ v þ Kh¬saâ v F© n-\n-b-dnwKv tImtf-
Pv, XriqÀ.

e£ y-§ Ä
XriqÀ kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶ tKäv
kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

KpW-t`m-I-Xm-¡ Ä
c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv kaÀ¸n-¡ p-¶-X-\p-k-cn¨v F. sF. kn. än. C. Â
\n¶v XpI do Cwt]gvkv sNbvXp In«p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
H¶mw hÀjw AUvan-j³ ]qÀ¯n-bmb DS³ kvtImfÀjn-¸n\v AÀl-cm-b-h-cpsS
hni-Z-hn-hcw AS-§ p¶ s{]mt¸m-kÂ, Ip«n-I-fpsS 'tKäv kvtImÀ ImÀUv ' (H-dn-Pn-\Â)
AS¡ w AXmXv tImtfPv {]n³kn-¸ÂamÀ F. sF. kn. än. C. bv¡ v Ab¨p sImSp-¡ p-¶p.
ap³ hÀjw sNe-hmb kwJ-y-bpsS bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv DÄs¸sS F. sF. kn.
än. C. bpsS sh_vssk-än \njv¡ Àjn-¡ p¶ s{]mt^mÀa-bn BWv {]n³kn-¸Â
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶-Xv. Cu s{]mt¸m-k-ensâ ASn-Øm-\-¯n {]n³kn-¸-en\v XpI
A\p-h-Zn-¡ p-¶p.

C. tIm«bw kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-


¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v

^­vhnh-c-Ww.
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 100 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v. c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff
hnZymÀ°nIÄ¡ v {]Xn-amkw 8,000 cq] hoXw ]²Xn A\p-k-cn¨v kvtImfÀjn¸v e`n-¡ p-
¶p

266
\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
sSIv\n-¡  FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaâ v þ cmPo-hv KmÔn C³Ìn-ä-yq«v Hm^v
sSIvt\m-f-Pn-,tIm«-bw

e£ y-§ Ä
tIm«bw kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶
tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-§ Ä


bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv kaÀ¸n-¡ p-¶-X-\p-k-cn¨v F. sF. kn. än. C. Â
\n¶v XpI do Cwt]gvkv sNbvXp In«p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
H¶mw hÀjw AUvan-j³ ]qÀ¯n-bmb DS³ kvtImfÀjn-¸n\v AÀl-cm-b-h-cpsS
hni-Z-hn-hcw AS-§ p¶ s{]mt¸m-kÂ, Ip«n-I-fpsS 'tKäv kvtImÀ ImÀUv ' (H-dn-Pn-\Â)
AS¡ w AXmXv tImtfPv {]n³kn-¸ÂamÀ F. sF. kn. än. C. bv¡ v Ab¨p sImSp-¡ p-¶p.
ap³ hÀjw sNe-hmb kwJ-y-bpsS bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv DÄs¸sS F. sF. kn.
än. C. bpsS sh_vssk-än \njv¡ Àjn-¡ p¶ s{]mt^mÀa-bn BWv {]n³kn-¸Â
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶-Xv. Cu s{]mt¸m-k-ensâ ASn-Øm-\-¯n {]n³kn-¸-en\v XpI
A\p-h-Zn-¡ p-¶p. AUvan-j³ e`n-¡ p¶ amkw apXÂ 24 amk-¡ mew kvtImfÀjn¸v e`n-
¡ p-¶p.

D. I®qÀ kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-


¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v
^­v
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 50 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v. c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff
hnZymÀ°nIÄ¡ v {]Xn-amkw 8,000 cq] hoXw ]²Xn A\p-k-cn¨v kvtImfÀjn¸v e`n-¡ p-
¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
sSIv\n-¡  FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaâ v þ Kh¬saâ v F© n-\n-b-dnwKv tImtf-
Pv, I®qÀ

e£ y-§ Ä
I®qÀ kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶ tKäv
kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

267
KpW-t`m-àm-¡ Ä
c­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ.

Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯n-IÄ


bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv kaÀ¸n-¡ p-¶-X-\p-k-cn¨v F. sF. kn. än. C. Â
\n¶v XpI do Cwt]gvkv sNbvXp In«p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
H¶mw hÀjw AUvan-j³ ]qÀ¯n-bmb DS³ kvtImfÀjn-¸n\v AÀl-cm-b-h-cpsS
hni-Z-hn-hcw AS-§ p¶ s{]mt¸m-kÂ, Ip«n-I-fpsS 'tKäv kvtImÀ ImÀUv ' (H-dn-Pn-\Â)
AS¡ w AXmXv tImtfPv {]n³kn-¸ÂamÀ F. sF. kn. än. C. bv¡ v Ab¨p sImSp-¡ p-¶p.
ap³ hÀjw sNe-hmb kwJ-y-bpsS bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv DÄs¸sS F. sF. kn.
än. C. bpsS sh_vssk-än \njv¡ Àjn-¡ p¶ s{]mt^mÀa-bn BWv {]n³kn-¸Â
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶-Xv. Cu s{]mt¸m-k-ensâ ASn-Øm-\-¯n {]n³kn-¸-en\v XpI
A\p-h-Zn-¡ p-¶p. AUvan-j³ e`n-¡ p¶ amkw apXÂ 24 amk-¡ mew kvtImfÀjn¸v e`n-
¡ p-¶
- p.

F. _mÀ«¬ lnÂ, ss]\m-hv, hb-\m-Sv, {ioIr-jvW-]p-cw, tImgn-t¡ mSv


F¶o kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-
¡ p¶ tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v

^­v hnh-cWw
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 150 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v. c­­p-hÀjw ]T-\-Im-e-b-f-hn tKäv kvtImÀ Dff
hnZymÀ°nIÄ¡ v {]Xn-amkw 8,000 cq] hoXw ]²Xn A\p-k-cn¨v kvtImfÀjn¸v e`n-¡ p-
¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
sSIv\n-¡  FUyp-t¡ -j³ Un¸mÀ«vsaâ v þ _mÀ«¬lnÂ, ss]\m-hv, hb-\m-
Sv, {ioI-y-jvW-]p-cw, tImgn-t¡ m-Sv F¶o ]pXnb kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-PpIÄ

e£ y-§ Ä
5 ]pXnb kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶
tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ¡ v kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶-Xn-\mWv Cu ]²-Xn.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
5 ]pXnb kÀ¡ mÀ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pn Fw.-sSIv tImgvkn\vv ]Tn-¡ p¶
tKäv kvtImÀ Dff hnZymÀ°nIÄ.

Gsä-Sp-¡ m-hp-¶ {]hÀ¯n-IÄ

268
bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv kaÀ¸n-¡ p-¶-X-\p-k-cn¨v F. sF. kn. än. C. Â
\n¶v XpI do Cwt]gvkv sNbvXp In«p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
H¶mw hÀjw AUvan-j³ ]qÀ¯n-bmb DS³ kvtImfÀjn-¸n\v AÀl-cm-b-h-cpsS
hni-Z-hn-hcw AS-§ p¶ s{]mt¸m-kÂ, Ip«n-I-fpsS 'tKäv kvtImÀ ImÀUv ' (H-dn-Pn-\Â)
AS¡ w AXmXv tImtfPv {]n³kn-¸ÂamÀ F. sF. kn. än. C. bv¡ v Ab¨p sImSp-¡ p-¶p.
ap³ hÀjw sNe-hmb kwJ-y-bpsS bq«n-sse-tk-j³ kÀ«n-^n-¡ äv DÄs¸sS F. sF. kn.
än. C. bpsS sh_vssk-än \njv¡ Àjn-¡ p¶ s{]mt^mÀa-bn BWv {]n³kn-¸Â
At]£ kaÀ¸n-¡ p¶-Xv. Cu s{]mt¸m-k-ensâ ASn-Øm-\-¯n {]n³kn-¸-en\v XpI
A\p-h-Zn-¡ p-¶p. AUvan-j³ e`n-¡ p¶ amkw apXÂ 24 amk-¡ mew kvtImfÀjn¸v e`n-
¡ p-¶
- p.

XI. \yq-\-]£ hnZ-ymÀ°n-IÄ¡ p-ff sacnäv þ Iw þ ao³kv


kvtImfÀjn¸v kvIow

BapJw
\yq- \ - ] £ hnZ- y mÀ°n- I Ä¡ v kv t ImfÀjn¸v \ÂIp- ¶ - X n- \ mbn tI- { µ
-K-h¬saânsâ \-yq-\-]£ a{´m-ebw \S-¸m-¡ p¶ ]²XnbmWn-Xv.

^­v hnh-c-Ww.
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 2000 e£ w cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p­v-­v.

\nÀÆ-lW Øm]\w
Kh¬saâ v Hm^v C´-y-bpsS \yq-\-]£ a{´m-ebw \S-¸m-¡ p-¶ Cu
kvtImfÀjn¸v tIc-f-¯n kmt¦-XnI hnZ-ym-`-ymk hIp¸p aptJ\ \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

e£ y-§ Ä
2.5 e£ w cq]-bn Xmsg hmÀjnI hcp-am-\-ap-ff \yq-\-]£ hn`m-K-¯nÂs¸«
Ip«n-I-fpsS _ncpZ _ncp-Zm-\-´c ]T-\-¯n\v klm-b-I-am-Ip-¶-Xn\v th­­n-bmWv Cu
kvtImfÀjn¸v.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
_ncpZ _ncp-Zm-\-´c tImgvkp-I-fn ]Tn-¡ p¶ \yq-\-]£ hn`m-K-§ -fnse hnZ-ym
°n-IÄ¡ v ]T-\-an-I-hntâbpw km¼-¯nI ØnXn-bpsSbpw ASn-Øm-\-¯n Cu
kvtImfÀjn¸v \ÂIp-¶p. tIc-f-¯n A\p-h-Zn-¨n-«p-ff kvtImfÀjn-¸p-I-fpsS F®w
4407 BWv.

{]hÀ¯-\-§ Ä
Xnc-sª -Sp-¡ p¶ hnZ-ymÀ°n-I-fn tlmÌven Xma-kn¨v ]Tn-¡ p¶ hnZ-ymÀ°n-

269
IÄ¡ v {]Xn-hÀjw 10,000 cq] sabnâ-\³kv Ae-h³kpw ]c-am-h[n 20,000 cq] hsc-bp-
ff bYmÀ° tImgvkv^okpw, aäp-f-f-hÀ¡ v {]Xn-hÀjw 5,000 cq] sabnâ-\³kv Ae-
h³kpw ]c-am-h[n 20,000 cq] hsc-bp-ff bYmÀ° tImgvkv ^okpw \ÂIp-¶p.
sabnâ\³kv Ae-h³kv Ip«n-I-fpsS _m¦v A¡ u-­­n s{IUnäv sN¿p-¶p. tImgvkv
^okv t\cn«vIp«n-IÄ ]Tn-¡ p¶ Øm]-\-¯n-tebv¡ v \ÂIp-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


Xt±-i-Øm-]-\-§ -fnse KpW-t`m-àm-¡ sf Is­¯n AÀl-cmb FÃm-hÀ¡ pw-
kvtIm-fÀjn¸v e`n-¡ p-¶p-sh¶v Dd¸p hcp-¯p-I. {]tXy-In¨v ZpÀ_e hn`m-K-§ -fnÂs¸«
hnZymÀ°n-IÄ¡ v {Kma-k-`-bn Adn-bn¸v \ÂIp-I.

XII. \ne-hn-ep-ff t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fpsS \ne-hmcw DbÀ¯epw


]pXn-bh Øm]n-¡ epw

BapJw
\ne-hn-ep-ff t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fn B[p-\nI D]-I-c-W-§ Ä hm§ p-¶-Xn-\pw,
\mtim³ap-J-amb D]-I-c-W-§ sf amäp-¶-Xn-\pw, ]T-\-¯n\pw A²-y-b-\-¯n\pw
C³^Àta-j³ sSIvt\m-fPn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-¶-Xn\pambn Hcp t]mfn-sS-Iv\n-¡ n\v
{Kmâ v C³ FbvUv Bbn ]c-am-h[n 2 tImSn cq] F¶ \nc-¡ n e`-y-am-hp¶ ]²-Xn-bm-
Wv.

^­v hn-h-c-Ww.
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 5990 e£ w cq]
{]Xo-£ nX tI{µ klm-b-ambn kwØm\ _UvP-än hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­­v.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
kmt¦-XnI hnZym-`-ymk Ub-d-IvS-dpsS taÂt\m-«-¯n AXmXp t]mfn-sS-Iv\n¡ v
{]n³kn-¸ÂamÀ ]²Xn \nÀÆ-lWw \S-¯p-¶p.

e£ y-§ Ä
B[p-\nI D]-I-c-W-§ Ä hm§ p-¶-Xn-\pw, \mtim³ap-J-amb D]-I-c-W-§ sf
amäp-¶-Xn-\pw, ]T-\-¯n\pw A²-y-b-\-¯n\pw C³^Àta-j³ sSIvt\m-fPn D]-tbm-K-s¸-Sp-
¯p-¶-Xn\pw Cu {Kmâ v D]-tbm-Kn-¡ p-¶p.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
tI{µ Kh¬saân sâ a\p-jy hn`-h-a-{´m-ebw aptJ\ \S-¸n-em-¡ p¶ Cu ]²-
Xn-bn tIc-f-¯n \n¶pw 42 kÀ¡ mÀ t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fpw, sF. F¨v. BÀ. Un bpsS
Iogn-ep-ff 6 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-Ifpw DÄs¸sS 48 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-Isf ]²Xn \S-¯n-
¸nsâ `mK-ambn DÄs¸-Sp-¯n-bn-«p­v.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v

270
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-]-²-Xn-bnse t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fnse \ne-hm-chpw
]pXn-bh Øm]n-t¡ ­ Bh-iy-I-Xbpw _Ô-s¸-«-h-cpsS {i²-bn sIm­ph-cp-I.

XIII. t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fn hna³kv tlmÌ-ensâ \nÀ½mWw

BapJw
C´y-bnse 500 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fn h\nX tlmÌ \nÀ½n-¡ pI F¶
e£ yw ssIh-cn-¡ m-\mbn Fw. F¨v. BÀ. Un bpsS [\-k-lm-b-t¯msS Dff ]²Xn-bm-
Wn-Xv.

^­v
100% tI{µm-hn-jvI-yX ]²-Xn IW-¡ n\w:þ 4202þ02þ104þ95. 2012 þ 13 hÀj-¯nÂ
Cu kvIoan\v 3010 e£ w cq] {]Xo-£ nX tI{µ klm-b-ambn kwØm\ _UvP-än hI-
bn-cp-¯n-bn-«p­-­v.

e£ y-§ Ä
Cu ]²-Xn-bn tIc-f-¯n \n¶pw 36 kÀ¡ mÀ t]mfnsS-Iv\n-¡ p-I-fpw sF.
F¨v. BÀ. Un bpsS Iogn-ep-ff 5 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-Ifpw DÄs¸sS 41 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-Isf
]²Xn \S-¯n¸nsâ `mK-ambn DÄs¸Sp-¯n-bn-«p­-­v.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
kwØm-\s¯ hnhn[ t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fn ]Tn-¡ p¶ s]¬Ip-«n-IÄ¡ v
CXnsâ {]tbm-P\w e`n-¡ p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
kmt¦-XnI hnZ-ym-`-ymk Ub-d-IvS-dpsS ip]mÀi A\p-k-cn¨v kÀ¡ m-cn \n¶pw
`c-Wm-\p-aXn e`n-¡ p-¶p. AX-\p-k-cn¨v s]mXp-a-cm-a¯v hIp¸v sSâÀ \S-]-Sn-IÄ kzo-I-
cn¨v Cu sI«n-S-§ -fpsS \nÀ½mW {]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


]c[nbnep-ff t]mfnsSIv\n-¡ p-I-fn h\nX tlmÌ \nÀ½n-¡ p-¶-Xn\v
ip]mÀi \ÂIp-I.

XIV. kmt¦X
- nI hnZym` - mSn (TEQIP-II)
- ymkKpWta· hÀ²\]cn]

BapJw
F© n-\o-b-dnwKv tImtf-Pp-I-fnse hnZym-`ymk \ne-hm-chpw ASn-Øm\ kuI-
cyhpw sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\p-th­­n C´ym Kh¬saâ v Bcw-`n¨ ]²-Xn-bmWv kmt¦-
XnI hnZym-`ymk KpW-ta· hÀ²\]cn-]m-Sn (sSIzn]v).

271
^­v
75: 25 tI{µ-kw-Øm\ ]²-Xn.. Cu ]²-Xn-bv¡ mbn 4 hÀj-t¯-¡ p-ff sam¯w
AS-¦Â XpI 141.78 tImSn cq]-bmWv. 2012 þ 13 hÀj-¯n ]²Xn C\-¯n 60 tImSn cq]
hI-bn-cp-¯n-bn-«p-­v. (Rs 45 tImSn : 15 tImSn F¶ tI{µ : kwØm\ A\p-]m-X-¯nÂ)

KpW-t`m-àm-¡ Ä
tI{µm-hn-jvIrX ]²Xn-bmb sSIzn-]nsâ c­­w-L«w \S-¸n-em-¡ p-¶Xv
kwØm-\s¯ 13 F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pp-IÄ aptJ-\-bm-Wv. CXn 6 kÀ¡ mÀ F© n-
\n-b-dnwKv tImtf-Pp-Ifpw FÂ. _n. Fkv. tâbpw Ipkm-äntâbpw Iogn Dff Hmtcm
tImtf-Pp-Ifpw CAPE sâ Iogn-ep-ff 5 tImtf-PpIfpw DÄs¸-Sp-¶p.

e£ y§ Ä
1. kwØm-\s¯ 13 F© n-\o-b-dnwKv tImtf-Pp-I-fnse hnZ-ym-`-ymk \ne-hm-chpw
ASn-Øm\ kuI-c-yhpw sa¨-s¸-Sp-¯pI.
2. hnZ-ym-`-ymk KpW-\n-e-hmcw hÀ²n-¸n-¡ pI
3. ]p-Xnb _ncp-Zm-\-´c _ncpZ tImgvkp-IÄ XpS-§ pI
4. A-[-ym-]I A\-[-ym-]I KpW-\n-e-hmcw hÀ²n-¸n-¡ pI
5. h-y-h-km-b-§ -fp-am-bp-ff B`n-ap-Jyw hÀ²n-¸n-¡ pI

{]hÀ¯-\-§ Ä
Hmtcm tImtf-Pnepw Hcp hnZ-ym-`-ymk hnN-£ -Wsâ t\X-y-X-z-¯n t_mÀUv Hm^v
KhÀtWgvkv \ne-hn-e­v-­v. IqSmsX [\-Im-cyw, tamWnä-dnwKv Bâ v Chm-eypthj³,
s{]mIypÀsaâ v F¶n-h-bv¡ mbn Dff I½n-än-IÄ Cu ]²-Xn-bpsS {]hÀ¯-\-§ Ä \nb-
{´n-¡ p-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]cn-[n-bn-bp-ff tImtf-Pp-I-fnse \ne-hm-chpw
kuI-cyhpw sa¨-s¸-Sp-¯p-¶-Xn-\p-ff Imcy-§ Ä A[n-Ir-X-cpsS {i²-bnÂsIm-­p-h-cp-I.

XV. I½-yq-Wnän Uh-e-¸vsaâ v {Xq t]mfn-sS-Iv\n¡ v kvIow (CDTP)

BapJw
Cu ]²Xn {]Imcw sXc-sª -Sp-¡ p¶ t]mfn-sS-Iv\n-¡ nsâ kao] {]tZ-i-§ -fn-Â
Xma-kn-¡ p¶ {]mY-anI hnZ-ym-`-ymkw e`n-¨-hcpw sXmgn-en-Ãm-¯-h-cp-amb P\-§ Ä¡ v
Ah-cpsS A`n-cp-Nn¡ v A\p-k-cn¨v sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e\w kuP-\-y-ambn \evIn
Ahsc kzbw ]c-ym-]vX-X-bn-te¡ v \bn-¡ p¶ Hcp _y-lXv ]²-Xn-bmWv CDTP kvIow.

^­v
2011þ12 hÀjw 31 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-IÄ¡ mbn 419 e£ w cq] A\p-h-Zn-¡ p¶-Xn-\p-
ff D¯-chv MHRD bn \n¶pw e`n-¡ p-I-bp-­m-bn. C{]-Imcw 419 e£ w cq] kwØm\
kÀ¡ m-cn e`n-¡ p-Ibpw AXn \n¶pw 2011þ12 se Ah-km-\s¯ SDG apJm-´ncw 2012
amÀ¨v amk-¯n 150 e£ w cq] 2203þ00þ105 þ86 slUv aptJ\ A\p-h-Zn-¡ p-Ibpw kmt¦-

272
XnI hnZ-ym-`-ymk Ub-d-IvSÀ apgp-h³ XpIbpw t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-IÄ¡ v A\p-h-Zn-¨p-sIm-Sp-
¡ p-Ibpw sNbvXp. 2012 þ 13 hÀj-s¯ BZy Fkv. Un. Pn. apJm-´ncw 326 e£ w cq] e`n-
¨n-«­v-­v.

e£ yw
tIc-f-¯n F.-sF.-kn.än AwKo-Im-c-ap-ff 35 t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-Ä hgn sXmgn-e-
[n-jvTnX ]cn-io-e\w \ÂIÂ, Cu ]²Xn {]Imcw sXc-sª -Sp-¡ p¶ t]mfn-sS-Iv\n-¡ nsâ
kao] {]tZ-i-§ -fn-Â Xma-kn-¡ p¶ {]mY-anI hnZ-ym-`-ymkw e`n-¨-hcpw sXmgn-en-Ãm-¯-h-
cp-amb P\-§ Ä¡ v Ah-cpsS A`n-cp-Nn¡ v A\p-k-cn¨v sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e\w kuP-
\-y-ambn \evIn Ahsc kzbw ]c-ym-]vX-X-bn-te¡ v \bn-¡ p¶ Hcp _y-lXv ]²-Xn-bmWv
CDTP kvIow.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Cu ]²-Xn-b-\p-k-cn¨v tImtf-Pp-I-fn \n¶pw sImgnª p t]mb-hÀ, ]«nI PmXn
]«nI hÀ¤-¡ mÀ, \yq-\-]£ hn`m-K-¡ mÀ, hnI-emw-KÀ F¶n-h-cpÄs¸sS bpff {Kma-{]-tZ-
i-§ -fnse sXmgn cln-XÀ¡ v sXmgn-e[n-jvSnX hnZ-ym-`-ymkw F.- sF.- kn.- än. C AwKo-
Im-c-ap-ff t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-IÄ hgn \ÂIn-h-cp-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
kzbw sXmgn Is­-­¯p-¶-Xn\v Bh-i-y-ap-ff sshZ-Kv²-yhpw hnh-chpw
D­d¸m-¡ p¶ tImgvkp-I-fn kuP-\y ]cn-io-e\w \ÂIp-¶p. sNdp-InS kwcw-`-§ Ä
Bcw-`n-¡ p-¶-Xn-\p-ff FâÀ{]-WÀ kvIn e`-y-am-¡ p-¶p. sXmgn-em-fn-IÄ¡ v Ah-cpsS
taJ-e-I-fn sXmgn km[-yX hÀ²n-¸n-¡ p¶ coXn-bn-ep-ff kvIn A]v{K-tU-j³
t{]m{Km-ap-IÄ \ÂIp-¶p. kv{XoIÄ,]«n-I-PmXn/]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ aäp ]nt¶m¡ hn`m-K-
§ Ä, \yq-\-]-£ -§ Ä, kvIqfp-I-fn \n¶pw sImgnª pt]mIp-¶-hÀ, hnI-emw-KÀ, km¼-
¯n-I-ambn ]nt¶m¡ w \n¡ p-¶-hÀ F¶n-hÀ¡ mbn {]tX-yI kvIn s{Sbn-\nwKv
t{]m{Km-ap-Isf Is­­¯n \S-¸n-em-¡ p-¶p tI{µ am\h hnI-k\ a{´m-ebw hgn-
bmWv {]kvXpX ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv. Z£ n-tW-´-y³ kwØm-\-§ -fnse t]mfn-sS-Iv\n-
¡ p-I-fn Cu ]²Xn \S-¸n-em-¡ p-¶Xv sNs¶ BØm-\-am-bp-ff NITTR hgn-bm-Wv.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
Hmtcm t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fpsS Iogn-ep-ff FIvkvsS³j³ skâ-dp-IÄ hgn-
bmWv sXmgn-e-[n-jvTnX tImgvkp-I-fn s{Sbn-\nwKv \ÂIp-¶-Xv. C{]-Imcw s{Sbn-\nwKv e`n-
¡ p¶ hnZ-ymÀ°n-IÄ¡ v sXmgn e`n-¡ p-¶-Xn-\p-ff hnZKv[ D]-tZ-ihpw klm-bhpw
Xt±-i-k-zbw `cW Øm]-\-§ Ä¡ v \ÂIm-hp-¶-Xm-Wv.

XVI. tZiob hnZ-ym-`-ymk anj-\p-th­­n sF. kn. än hgn-bp-ff


IW-Ivän-hnän
BapJw
hnhc kmt¦-XnI hnZy-bn-eqsS tZiob hnZym-`ymk I½o-j-\p-am-bpÅ IW-IvSn-
hnän FÃm- hnZ-ym-`-ymk Øm-]-\-§ -fnepw GÀs¸-Sp-¯p-¶-Xn\v BSNL –sâ kl-I-c-W-

273
t¯mSp IqSn \S-¸n-em-¡ p¶ Hcp 75% tI{µm-hn-jvIrX ]²-XnbmWnXv.

^­v
75: 25 tI{µ-kw-Øm\ ]²-Xn. 2012 þ 13 hÀj-¯n Cu kvIoan\v 200 e£ w cq]
{]Xo-£ nX tI{µ klm-b-ambn kwØm\ _UvP-än hI-bn-cp-¯n-bn-«­-­v. (Rs 150
e£ w : 50 e£ w F¶ tI{µ : kwØm\ A\p-]m-X-¯nÂ)

KpW-t`m-àm-¡ Ä
FÃm kmt¦-XnI hnZym-`ymk Øm]-\-§ fpw

e£ y-§ Ä
75: 25 tI{µ-kw-Øm\ ]²-Xn. FÃm D¶X ]T-\-tI-{µ-§ -fn-ep-ambn ià-amb
hnhc kmt¦-XnI irwJ-e- Øm-]n¨v cmPys¯ hnZ-Kv²-cp-ambn ]T-\-§ Ä ]¦p-h-bv¡ p-
¶Xv t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-¶-Xn-\pw- hn-Úm-\-hym-]\w \S-¯p-¶-Xn\pw anI¨ Is­-
­­¯-ep-IÄ ]¦p-h-bv¡ p-¶-Xn\pw ]²Xn hn`m-h\w sN¿p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä
kwØm-\s¯ F© n-\n-b-dnwKv tImtf-Pp-I-fnepw t]mfn-sS-Iv\n-¡ p-I-fnepw
{_mUv _mâ v IW-IvSn-hnän \ÂIp-¶-p.

*************************

274
CHAPTER
XIII

kmaq-ly-t£ aw
275
XIII. kmaq-ly-t£ aw
iniphnIk\w
1. ]cn-]mSn : kwtbm-PnX inip-hn-I-k\ tkh-\-]-²Xn (ICDS)
2. a{´m-ebw : tI{µ-h-\n-Xm-inip hnI-k\ hIp¸v
3. Bap-Jw.
Ip«n-I-fpsS Ah-Imi kwc-£ Ww Dd-¸p-h-cp-¯p-¶-Xn\pw hnI-k\w Xzcn-X-s¸-Sp-
¯p-¶-Xn\pw 1974 se tZiob inip-\-b-¯n {]Ya ]cn-K-W\ \ÂIp-hm³ \nÀt±-in-¨p-
hcp¶p. inip-¡ Ä¡ pw KÀ`n-Wn-IÄ¡ pw ]meq-«p¶ A½-amÀ¡ pw e`y-am-t¡ ­ FÃm
tkh-\-§ fpw kwtbm-Pn-X-ambn \S-¸m-¡ p-I-bmWv Cu ]cn-]m-Sn-bpsS Dt±-iyw. Cu
Dt±iyw {]m_-ey¯n hcp-¯pI F¶ e£ y-t¯msS hnhn[ a{´m-e-b-§ -fp-sSbpw
hIp-¸p-I-fp-tSbpw inip-¡ -fpsS t£ aw kw_-Ôn¨ ]c-kv]c_Ôn-X-amb {]hÀ¯-\-
§ Ä Iq«n-bn-W¡ n tI{µ-kÀ¡ mÀ Bhn-jv¡ -cn¨ ]²-Xn-bmWv sF.-kn.-Un.-F-kv. Cu ]²-
Xn¡ v 1975 HIvtSm-_À 2 \v Bcw`w Ipdn-¡ p-Ibpw Hmtcm ]© -h-Õc ]²-Xn-bnepw hn]p-eo-
I-cn-¡ -s¸«vC´y-bn BI-am\w kmÀÆ-{Xn-I-am-¡ p-Ibpw sNbvX ]cn-]m-Sn.

4. ^­v :
Poh-\-¡ m-cyhpw \S-¯n¸pw 100 % tI{µm-hn-jvIr-Xw, t]mj-Im-lm-c-sN-e-hp-IÄ
50:50 {Ia-¯n tI{µ-^­pw Xt±-i-¹m³ ^­pw.

5. \nÀÆ-l-W-Øm-]\w :
{Kma-]-© m-b-¯p-Ifpw \K-c-k-`Ifpw BWv \nÀÆ-lW GP³kn-IÄ. P\-kwJy
IW-¡ mIn 700 : 1 F¶ tXmXn A¦W-hm-Sn-IÄ A\p-h-Zn-¨n-cp-¶p. Hcp tlmW-ddn
hÀ¡ dpw sl¸dpw tNÀ¶v A¦-W-hmSn {]hÀ¯-\-§ Ä \S-¯p-¶p.

6. e£ y-§ Ä :
Ÿ Bdv hb-Êp-h-sc-bp-ff Ip«n-I-fpsS t]mjW BtcmKyw sa¨-s¸-Sp-¯pI (A-\p-
]q-cI t]mj-Im-lm-cw)
Ÿ inip-hnsâ imco-cn-Ihpw am\-kn-Ihpw kmaq-ln-I-hp-amb hnI-k-\-¯n\v icn-
bmb ASn-¯d ]mIpI (Pre-School)
Ÿ inip-a-c-Ww, tcmKm-Xp-c-X, t]mj-W-Ip-dhv F¶n-h-bpsS tXmXv KWy-ambn Ipd-
bv¡ pI
Ÿ inip-hn-I-k-\-¯n\v A\p-tbm-Py-amb hn[-¯n hnhn[ hIp-¸p-IÄ X½nÂ
GtImhvx km²y-am-¡ pI

7. KpW-t`m-àm-¡ Ä :
1. KÀ-`n-Wn-Ifpw ]meq-«p¶ A½-amcpw
2. 0þ3 {]mb-¯nepff inip-¡ Ä
3. 3þ6 {]mb-¯n-ep-ff {]o kv¡ qÄ Ip«n-IÄ
4. Iuam-c-{]m-b-¡ m-cmb s]¬Ip-«n-IÄ

8. AÀlXm am\-ZWvUw

276
t{Km¯v NmÀ«v A\p-k-cn¨v t{KUv 1  Xmsg-bp-ff FÃm Ip«n-IÄ¡ pw, Fkvkn/
Fkv Sn hn`m-K-¯nse apgp-h³ Ip«n-Ifpw. {]o kv¡ qÄ Ip«n-IÄ¡ v am\-ZWvUw _m[-I-a-
Ã.

9. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


1. ]Ým-¯e kuIcy hnI-k\w
2. FÃm Ip«n-I-fp-tSbpw t]mjW \ne-hmcw km[m-cW \ne-hm-c-¯n\v apI-fnÂ
F¯n-¡ p-¶-Xn\v Bh-iy-amb CSs]S-ep-IÄ
3. A¦-W-hm-Sn-Isf hnhn-t[m-t±i tI{µ-§ -fmbn (multipurpose centre) DÄs¸-S p -
¯pI.

10. {]hÀ¯-\-§ Ä
1. A¦-W-hmSn t]mj-Im-lmc KpW-t`m-IXr ]«nI sa¼À sNbÀam-\mb shÂs^-
bÀ I½nän km£ y-s¸-Sp-¯nI
2. ICDS tImþ-HmÀ-Un-t\-j³ I½n-än, A¦-W-hmSn t£ a I½nän F¶nh {]hÀ¯n-
¸n-¡ pI.

11. \nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä


1. PnÃm-X-e-¯n PnÃm-]-© m-b¯v {]kn-Uâ v sNbÀam\pw t{]m{Kmw Hm^o-kÀ
I¬ho-\-dp-amb tImÀUn-t\-j³ I½n-än.
2. t»m¡ v Xe-¯n t»m¡ v ]© m-b¯v {]kn-U­pw knUn-]n-H bpw \nb-{´n-
¡ p¶ I½nän
3. A¦-W-hm-Sn-I-fpsS ]qÀ® taÂt\m-«hpw \nb-{´-Whpw {Kma-\-Kc ]© m-b-¯p-
I-fn \n£ n-]vX-am-Wv.

12. Xt±-i-kzbw `cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


]© m-b¯v ap³kn-¸Â BIvänse Xt±i kzbw `cW Øm]-\-§ -fpsS \n£ n-]-
X-amb Npa-X-e-I-fn kmaq-ly-t£ -a-ta-J-e-I-fn A¦-W-hm-Sn-bpsS \S-¯n-¸v, t]mj-Im-
lmcw XS-Ê-an-ÃmsX e`y-am-¡ p-I, {]o kvIqÄ BIÀj-I-am-¡ p-I, ASn-Øm-\kuIcy-
§ Ä Dd-¸p-h-cp-¯pI F¶n-h-bpsS Npa-Xe {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ¡ pw ap³kn-¸m-
enänIÄ¡ p-ambn \nÝ-bn-¨n«p-­v..

13. ]²Xn kwtbm-P\w


Ip«n-I-fp-tSbpw A½-am-cp-tSbpw Iuam-c-{]m-b-¡ m-cp-tSbpw kwc-£ Ww tZiob
\b-]-cn-]m-Sn-bpsS `mK-am-Wv. IqSmsX {]mtZ-inI kÀ¡ m-cp-I-fpsS Npa-X-ebpw A¦-W-hm-
Sn-I-fpsS \S-¯n¸pw Ip«n-I-fpsS Ah-Imi kwc-£ -Whpw tNÀ¶p-ff ]²Xn {XX-e-]-© m-
b¯v ]²-Xn-bp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ -Ww.

2. 1. ]cn-]mSn þ Câ-t{K-äUv ssNÂUv s{]m«-£ ³ kvIow


(Integrated Child Protection Scheme ICPS)
2. a{´m-ebw: tI{µ h\nX inip hnI-k\ hIp¸v
3. BapJw

277
Ip«n-I-fpsS AhImi DS-¼Sn \S-¸n hcp-¯p-¶-Xnsâ `mK-ambn tI{µ kÀ¡ mÀ
1992 \v tijw \e-hn-ep-­m-bn-cp¶ Ip«n-Isf kw_-Ôn¨p ]e \nb-a-§ Ä¡ pw t`Z-KXn
hcp-¯n-bn-cp-¶p. Cu t`mZ-K-Xn-IÄs¡ m¸w Ip«n-I-fpsS kpc-£ n-XXzw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶-Xn-
\mbn _me-\o-Xn \nb-aw, sXcphv Ip«n-IÄ¡ m-bp-ff ]²-XnIÄ, ssNÂUv sse³,
sk³{SÂ AtUm-¸vj³ dntkmgvkv GP³kn XpS-§ nb kwhn-[m-\-§ Ä GÀs¸Sp-¯n-bn-
cp-¶p. F¶m Hä-s¸« Cu tkh-\-§ -fn Kpcp-X-c-amb hnS-hp-I-fp-s­¶v Is­-¯n-b-
Xns\ XpSÀ¶v Ip«n-I-fpsS kwc-£ -Whpw kpc-£ bpw kw_-Ôn¨v apgp-h³ kvIoap-Ifpw
Hcp IpS-¡ o-gn-em-¡ p-¶-Xn\v GÀs¸-Sp-¯nb ]cn-]m-Sn-bmWv ICPS.

4. ^­v
kmaq-ly-t£ a hIp¸v aptJ\ PnÃm ]© m-b-¯nsâ t\Xr-Xz-¯n \S-¯-s¸-
Sp¶ Cu ]²Xn 100 % tI{µm-hn-jvIr-X-am-Wv.

5. \nÀÆlW Øm]\w
][m-\-ambpw Cu ]cn-]m-Sn-bpsS Iogn cq]o-I-cn-¡ -s¸-Sp¶ DCPS F¶ t]cn-ep-
ff skmssk-än-bmWv {][m-\-ambpw PnÃm-Xe {]hÀ¯-\-§ Ä Gsä-Sp-¡ p-¶-Xv.

6. {]hÀ¯-\-§ Ä
1. ]cn-N-c-W-þ-k-lm-b-þ-]p-\-c-[n-hmk {]hÀ¯-\-§ Ä
a. ssNÂUv sse³
b. sjÂt«gvkv
c. Zs¯-Sp-¡ Â
d. AtUm-]vj³ GP³kn
e. A½sXm«nÂ
f. NnÂ{U³kv tlmw (^näv tlmw)
g. H_vkÀth-j³ tlmw
h. kvs]j tlmwkv

7. {]tXyI {]hÀ¯-\-§ Ä
1. ssNÂUv s{]m«-£ ³ amt\-Pvsaâ v C³^Àta-j³ knÌw (CPMIS)
2. Missing Child Network

8. \nÀÆ-lWw
1. PnÃm ]© m-b¯v {]kn-Uâ v sNbÀam-\mb DCPS.
2. DCPS IÄ¡ v amÀ¤-\nÀt±iw \ÂIp¶ State Child Protection Society (SCPS)
Cu skmssk-än-IÄ¡ v t»m¡ v Xe-¯nepw ]© m-b-¯nepw Xt±-i-Øm-]-\-§ -
fpsS t\X-rXz-¯n I½n-än-IÄ D­m-bn-cn-¡ pw.

9. e£ y-§ Ä
1. _me-\oXn \nb-a-¯n \nÀh-Nn-¨n-«p-ff {]tXyI ]cn-c£ Bh-iy-ap-ff H³]Xv
hn`mKw Ip«n-IÄ (CINCP)
2. \nb-a-hp-ambn s]mcp-¯-s¸-Sm¯ Ip«n-IÄ (CICL) F¶o hn`mKw Ip«n-I-fpsS

278
kwc-£ -Whpw kpc-£ n-X-Xz-hp-w Dd-¸p-h-cp-¯pI
3. Ip«n-IÄ A\p-NnX s]cp-am-ä-§ Ä¡ pw ]oU-\-§ Ä¡ pw hnt[-b-am-Ip-¶-XnÂ
\n¶pw {]Xn-tcm-[n-¡ pI

10. Gsä-Sp-¡ p¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


1. Xt±iØm]-\-§ Ä Ip«n-I-fpsS ]«n-Ibpw Ah-cpsS {]iv\-§ fpw X¿m-dm-¡ p-
t¼mÄ Cu kwc-£ -W-¯nsâ Iogn hcp-¶-hsc IqSn DÄs¡ m-f-fn-¡ p-I.
2. Cu tkh\w Øm]-\-§ Ä¡ v klm-b-amb \ne-]m-Sp-IÄ kzoI-cn-¡ pI

11. Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


Ip«n-I-fpsS Ah-Imi kwc-£ -W-þ-in-ip-þ-ku-lrZ ]© m-b¯v XpS-§ nb Npa-X-e-
IÄ hln-¡ p-¶-Xn\v ICPS {it²-b-amb D]m-[n-bm-Wv. Cu kwhn-[m-\-¯nsâ hnhn[ X«n-
ep-I-fn-ep-ff I½n-än-IÄ {]hÀ¯-\-£ -a-am-¡ p-¶-Xn\v Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä ap³ssI-
sb-Sp-¡ -Ww. {Kma-k-`-bn-ep-ff DÂt_m-[-\w, Ah-Imi kwc-£ -Ww kw_-Ôn¨ hnh-c-
§ Ä tiJ-cn-¡  {]hÀ¯-\-§ Ä NÀ¨¡ v hnt[-b-am-¡  F¶nh {]mhÀ¯n-I-am-Wv.

12. kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


{Kma-]-© m-b¯v Xe-¯n e`n-¡ p¶ hnh-c-§ Ä DÄs¸-Sp-¯p¶ taÂ]-dª
Ah-Imi kwc-£ -W-¯n\v ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ -Ww. _me-k-`, _me]© m-b¯v
F¶nh CXn\v th­n-bp-ff thZn-bmbn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯mw. Xt±i Øm]-\-¯nsâ
]²XntcJ-bn Ip«n-I-fpsS {]iv\-§ -fpsS ]cn-lmc\nÀt±-i-§ fpw DÄs¸-Sp-¯-Ww.
inip-¡ Ä¡ mbn Xt±-i-kz-bw-`-cWØm]\w \o¡ n sh¡ p¶ XpI CXn-eqsS hnS-hp-IÄ
\nI-¯p¶ Xc-¯n-ep-ff t{]mP-IvSp-IÄ Xt±-i-Øm-]\w Ah-bpsS ]²-Xn-bpsS `mK-am-
¡ -Ww.

3. 1. taJe þ h\n-Xm-t£ aw
2. ]cn-]mSn þ km[mÀ (SWADHAR)
3. a{´m-ebw þ h\n-Xm-inip hnI-k\w
4. BapJw
{]bm-k-I-c-amb Pohn-X-km-l-N-cy-§ Ä ]e kv{XoIfpw t\cn-tS­n hcp-¶p-­v.
hn[-h-IÄ, Dt]-£ n-¡ -s¸-Sp-¶-hÀ, AK-Xn-IÄ, {]Ir-Xn-t£ m` Cc-IÄ, B{I-a-W-¯n\v
hnt[-b-cm-Ip-¶-hÀ XpS-§ nb Cu \nc hfsc hep-Xm-Wv. C¯cw Zpc-´-§ Ä t\cn-Sp¶
kv{XoI-fn ]ecpw SexWorkers Bbpw `n£ m-S-I-cmbpw amdn-¯o-cp-I-bm-Wv ]Xn-hv.
Cu kml-N-cy-§ -fn F¯n-tN-cp¶ kv{XoIÄ¡ v kwc-£ Ww \ÂIp-¶-Xn\v \nÀt±-i-
§ Ä (Counselling) km¼-¯n-I-amb ]p\-c-[n-hm-k-¯n\pw GÀs¸-Sp-¯n-bn-«p-ff ]²-Xn-
bm-Wn-Xv.

5. ^­v
75% {Kmâmbn \ÂIp-¶p.

6. \nÀÆ-l-W-Øm-]\w

279
cPn-k-äÀ sN¿-s¸« k¶² kwL-S-\-IÄ¡ pw kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä¡ -\p-_-
Ô-ambn cPn-ÌÀ kwL-§ Ä¡ pw {Kmân\v AÀl-X-bp-­v.

7. e£ y-§ Ä
1. Zpc-´-§ Ä t\cn-Sp¶ kv{XoXÄ¡ v `£ -W-apÄs¸-sS-bp-ff ]mÀ¸nSw GÀs¸-Sp-
¯pI
2. ChÀ¡ v hcp-am-\-ap-­m-¡ p¶ {]hÀ¯-\-§ Ä Gsä-Sp-¡ pI
3. Chsc kzX-{´-cmbn Pohn-¡ m³ {]m]vX-cm-¡ pI.

8. Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


Zpcn-X-a-\p-`-hn-¡ p¶ kv{XoI-fpsS t£ ahpw ]p\-c-[n-hm-khpw Dd-¸m-¡ p¶ Cu
]cn-]mSn Xt±iØm]-\-§ -fpsS kmaq-ly-\oXn Dd-¸m-¡ p-¶-Xn-\p-ff Npa-Xe km£ m-Xv¡ -
cn-¡ p-hm³ klm-bn-¡ p-¶p. AÀlsc I­p-]n-Sn¨v GP³kn-IÄ¡ v \ÂIp-¶-Xn\pw Ah-
cpsS {]iv\-§ Ä Pm{K-Xm-k-an-Xn, {Kma-k` F¶n-h-bn NÀ¨-sNbvXv \nÀt±-i-§ Ä
\ÂIp-Ibpw sNt¿-­-Xm-Wv. KpW-t`m-àm-¡ sf I­v]nSn¨v {]iv\-§ Ä hne-bn-cp¯n
]cn-lmc \S-]-Sn-IÂ FSp-¡ p-¶-Xn\v Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS Npa-X-e-I-fnÂs]Sp-¶p.

9. kwtbm-P\ km[y-X-IÄ
KpW-t`m-àm-¡ -fpsS ]p\-c-[n-hmkw kw_-Ôn¨ Imcy-§ Ä¡ v Xt±-i-`-c-W-Øm-
]-\-§ Ä¡ v ]²Xn X¿m-dm-¡ mw. B{ib ]²-Xn-bp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯mw. aäv kmaq-ly-
t£ a ]²-Xn-I-fp-ambn _Ô-s¸-Sp-¯mw.

4. 1. taJe þ kv{XoIÄ¡ p-ff XmXv¡ m-enI Xma-k-ku-I-cy-§ Ä


2. ]cn-]mSn þ Scheme for stay home for women and girls
3. a{´m-ebw þ h\n-Xm-in-ip-hn-I-k\w
4. BapJw
{ZpX-K-Xn-bn-emb \K-c-h-XvI-cWw Pohn-X-am-ä-§ Ä, IpSpw-_-{]-iv\-§ Ä, kzX-{´-
ambn Ign-bp-¶-Xn-\p-ff s]¬Ip-«n-I-fpsS XmXv]-cy-lvMÄ, kmaq-ly-_-Ô-¯nse {]iv\-
§ Ä F¶nh aqew ]e-t¸mgpw kv{XoIÄ¡ v hoSv hntS-­n-h-cp-Ibpw \K-c-{]-tZ-i-§ -fnÂ
kpc-£ n-X-amb Xma-khpw kpc-£ bpw Bh-iy-ambn hcp-Ibpw sN¿p-¶p-­v. Cu {]iv\-
§ sf XcWw sN¿p-¶-Xn-\mbn k¶-²-kw-L-S-\-I-epsS klm-b-t¯msS tI{µ-kÀ¡ mÀ
\S-¸m-¡ p¶ ]²-Xn-bmWv Cxv.

5. ^­v.
100% {Kmâm-bmWv XpI \ÂIp-¶Xv ^ÀWo-¨À, D]-I-c-W-§ Ä F¶n-h-bpÄs¸sS
450000/-þ cq] {Kmâmbn hÀj-¯n A\p-h-Zn-¡ p-¶p.

6. \nÀÆ-lWØm]0\w
cPn-ÌÀ sNbvX k¶-²- kw-L-S-\-IÄ¡ v am{Xsa {Kmân\v AÀlX D­m-bn-cn-¡ q.
kmaq-ly-t£ a t_mÀUv \nÀ±njvS t^md-¯n At]£ kaÀ¸n-¡ -Ww.

280
7. KpW-t`m-àm-¡ Ä
15 apXÂ 35 hb-Êp-hsc {]mb-ap-ff kv{XoIÄ ]oU-\-§ Ä¡ v hnt[-b-cm-b-htcm
hnt[-b-cm-Ip-sa¶v kwi-bn-¡ -s¸-Sp-¶-htcm Bwv.

8. e£ y-§ Ä
1. kv{XoIÄ¡ pw Ip«n-IÄ¡ pw ]oU-\-§ -fn \n¶pw A\p-NnX s]cp-am-ä-§ -fnÂ
\n¶pw kwc-£ Ww GÀs¸-Sp-¯p-I.
2. ]«-W-¯n hnhn[ Imc-W-§ Ä¡ mbn F¯n-tN-cp¶ kv{XoIÄ¡ p-ff Xma-kw.

9. Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


kmaq-ly-\o-Xnbpw kpc-£ n-X-Xzhpw kv{XoIÄ¡ v Dd¸v hcp-¯p-¶-Xn Cu
kvIow klm-b-I-am-Ip-¶p. KpW-t`m-àm-¡ sf kÀtÆ/{Kma-k`/hmÀUvk`/hgn Is­-
¯p-Ibpw AhÀ¡ v th­ Ah-t_m-[hpw Iu¬k-enwKv \S-¯p-Ibpw GP³kn-Isf
Xncn-¨-dnª v Ah-cpsS kpc£ Dd-¸p-h-cp-¯p-Ibpw Ah-bpsS {]hÀ¯\w NÀ¨bv¡ pw
\nÀt±-i-§ Ä¡ pw hnt[-b-am-¡ p-Ibpw sNt¿-­-Xm-Ip-¶p.

10. ]²-Xn-bp-ambn kwtbm-P\w


Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w Ah-bpsS ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sN¿p-t¼mÄ KpW-t`m-
àm-¡ -fpsS Bhiyw Xncn-¨-dnª v GP³kn-IÄ¡ v amÀ¤-\nÀt±iw \ÂIp-Ibpw hnS-hp-
IÄ \nI-¯p-¶-Xn\v Xt±-i-`-c-W-X-e-¯n ]²-Xn-I Bhn-jv¡ -cn-¡ p-Ibpw sN¿-Ww.
Bb-sXÃmw ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ -Ww.

5. 1. taJe þ h\n-Xm-t£ aw ({Sm-^n-¡ nw-Kn\v hnt[-b-am-¡ p¶


kv{XoIÄ¡ p-ff kpc-£ n-X-Xzw)
2. ]cn-]mSn þ DÖze (Ujjwala)
3. a{´m-ebw þ h\n-Xm-in-ip-hn-I-k\w
4. BapJw
ssewKo-I-Nq-j-W-§ Ä¡ v hnt[-b-am-Ip¶ kv{XoIÄ¡ p-ff ]p\-c-[n-h-kn-¸n-¡ p-
¶-Xn\pw C¯cw Zpc-´-§ Ä Ah-km-\n-¸n-¡ p-¶-Xn\pw tI{µ-kÀ¡ mÀ cq]o-I-cn-¨n-«p-ff
{Sm^n-¡ nwKv {]Xn-tcm-[n-¡ p-¶-Xn-\p-ff ka{K ]cn-]m-Sn-bmWv DÖz-e.

5. ^­v
100% tI{µm-hn-jvIrX {Kmâ v

6. \nÀÆ-lW Øm]\w:
cPn-ÌÀ sNbvX k¶²kwL-S-\-IÄ¡ v am{Xsa {Kmân\v AÀlX D­m-bn-cn-¡ q.
\nÀ±njvS t^md-¯n kmaq-ly-t£ a hIp¸v aptJ\ At]£ \evI-Ww.

7. KpW-t`m-àm-¡ Ä
1. ssewKoI Nqj-W-§ Ä¡ v hnt[-b-am-Ip¶ kv{XoIÄ

281
2. ssewKoI Nqj-W-§ Ä¡ v hnt[-b-am-Im-hp¶ kml-N-cy-§ -fn Ign-bp¶ s
]¬Ip-«n-IÄ.

8. e£ y-§ Ä
1. s]¬Ip-«n-IÄ {Sm^n-¡ nw-Kn\v hnt[-b-am-¡ p-¶Xv {]Xn-tcm-[n-¡ p-I.
2. ssewKoI Nqj-W-§ Ä¡ v hnt[-b-am-Ip¶ kv{XoIsf tamNn-¸n-¡ p-Ibpw ]cn-c-
£ n-¡ p-Ibpw sN¿p-I.
3. Cu hn`m-K-§ -fpsS ]p\-c-[n-hm-kw.

9. Xt±iØm]-\-§ -fpsS ]¦v:


kmaqly \oXnbpw kpc-£ n-X-Xzhpw Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v Cu kvIow klm-b-I-am-
Ipw. Xt±-i-Øm-]-\-¯n hkn-¡ p¶ C¯cw KpWt`m-àm-¡ sf {Kma-k`/hmÀUvk-`-
bn Is­¯n enÌv X¿m-dm-¡ p-Ibpw kÀtÆ dnt¸mÀ«v A`n-{]m-b-¯n-\mbn hbv¡ p-
Ibpw thWw. \nÀÆ-lWw \S-¯p¶ G³.-Pn.H Ifp-ambn \nc-´cw _Ô-s¸«v \nÀt±-i-
§ Ä X¿m-dm-¡ -Ww. Ah-cp-ambn Xt±-i-Øm-]\w \nc-´cw k¼À¡ hpw NÀ¨bpw \S-
t¯-­-Xm-Wv.

10. ]²Xn kw-tbm-P\w


KpW-t`m-àm-¡ sf I­p-]n-Sn¨v Ah-cpsS {]iv\-§ fpw ]cn-lm-c-\nÀt±-i-§ fpw
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bpsS `mK-am-¡ -\w. Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w ]²Xn X¿m-
dm-¡ p-t¼mÄ hnS-hp-IÄ \nI-¯m-\p-ff t{]mP-IvSp-IÄ Ah-cpsS ]²-Xn-bpsS `mK-am-¡ -
Ww. KpW-t`m-àm-¡ sf kµÀin¨v hnh-c-§ Ä X¿m-dm-¡ p-Ibpw {]iv\-]-cn-lmcw F§ -
s\-sb¶v Xocp-am-\n-¡ p-Ibpw sN¿Ww.

6. 1. taJe : Ip«n-I-fpsS hnI-k\w þ Iuam-c-{]m-b-¡ m-cmb


s]¬Ip-«n-IÄ
2. ]cn-]mSn : Rajiv Gandhi Scheme for Empowerment of Adolescent
Girls (RGSEAG) k_e
3. a{´m-ebw : tI{µ h\nXminip hnI-k\w
4. Bap-Jw.
A¦-W-hm-Sn-IÄ hgn Bhn-jv¡ -cn¨v \S-¸m-¡ n-bncp¶ Intjmcn iàn-tbm-P-\
(KSY), \yq{Soj³ t{]m{Kmw t^mÀ AtSm-f-sk³kv tKÄkv (NPAG) F¶o ]cn-]m-Sn-
Isf Iq«n-t¨À¯v cq]w \evInb ]²-Xn-bmWv k_-e. 11 apX 18 hb-Êp-hsc {]mb-ap-ff
s]¬Ip-«n-I-fpsS hyàn-Xzhpw Bß-ss[-cyhpw DbÀ¯n enwK-]-Zhn Ak-a-Xz-§ Ä
Imte-Iq«n CÃmbva sN¿p-¶-Xn-\p-ff ZoÀL-ho-£ -W-ap-ff ]²-Xn-bm-Wn-Xv.

5. ^­v.
t]mj-Im-lmcw HgnsI 100% tI{µm-hn-jvIrX ^­v. t]mjIm-lm-c-¯n\v 50%
tI{µ-k-lm-bw. _m¡ n hcp¶ XpI Xt±-i-Xe ¹m³^­n \n¶pw Iq«n \ÂIp-¶p.

6. \nÀÆ-lWØm]\w

282
kmaq-ly-t£ -a-h-Ip-¸nsâ amÀ¤-\nÀt±-i-t¯msS {Kma-\-Kc ]© m-b-¯p-IÄ ]cn-
]mSn \S-¸n-em-¡ p-¶p. hIp-¸p-X-e-¯n Pnà t{]m{Kmw Hm^o-kdpw inkp-hn-I-k\ Hm^o-
kdpw {]hÀ¯\ ta t\m«w hln-¡ pw.

7. e£ y-§ Ä
1. s]¬Ip-«n-I-fpsS Btcm-Ky-t]m-j-W-\n-em-hmcw DbÀ¯pI
2. Btcm-Kyw, ipNn-Xzw, t]mj-Ww, ARSH (A-tUmÄkâ v do t{]mU-IvSohv
sk£ z sl¯v), Child Care XpS-§ n-b-h-bn t_m[-h-Xv¡ -cWw
3. Iuam-c-{]m-b-¡ m-cpsS am\-kn-Im-tcmKy hnI-k-\w, imào-I-cW kzbw hnI-
k\w, PohnX ss\]pWyhnZym-`ymkw F¶nh Dd-¸m-¡ Â.

8. KpW-t`m-àm-¡ Ä
1. 11-18 {]mb-¯n-ep-ff s]¬Ip-«n-IÄ
2. t_mUn amÊv C³UIvkv ( BMI) 18 Â Xmsg hcp¶ s]¬Ip-«n-IÄ¡ v t]mj-Im-
lmcw,.

9. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


1. Ipamcn ¢ºp-I-fpsS cq]o-I-c-Whpw {]hÀ¯-\-§ fpw tamWn-äÀ sN¿pI
2. Psycho social counselling {]hÀ¯-\-§ fpw tamWn-äÀ sN¿p-I.
3. Ch-bpsS {]hÀ¯-\-§ Ä¡ mbn A¦-W-hm-Sn-bn kuI-cy-§ Ä GÀs¸-Sp-¯p-I.

10. Xt±i Øm]-\-§ -fpsS ]¦v


Ip«n-I-fpsS Ah-Imi kwc-£ -W-¯n\v {]tXy-In¨v s]¬Ip-«n-I-fpsS kpc-£ n-X-
Xz-¯n\pw DX-Ip¶ ]cn-]mSnIÄ Bhn-jv¡ -cn-¡ p-I. FÃm Iuam-c-¡ m-scbpw Cu
kvIoan DÄs¸-Sp¯n F¶v Dd-¸p-h-cp-¯p-I, {]hÀ¯\w {Kma-k-`-hgn Ah-tem-I\w
sN¿p-I, Ab¡ q«w hgn KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯pI.

11. {]hÀ¯-\-§ Ä
1. A¦-W-hm-Sn-I-fn- F Pn ¢ºv cq]o-I-c-Whpw t]mj-W-hn-X-c-W-hpw.
2. sXc-sª -Sp-¡ -s¸«kv¡ qfp-I-fn kmaq-ly-t£ a hIp¸v aptJ-\-bp-ff kv¡ qÄ
Iu¬kn-eÀ \nb-a-\hpw sskt¡ m tkmjy Iu¬k-enw-Kpw.

12. ]²Xn kwtbm-P\w


Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS Iuam-c-{]m-b-¡ mÀ¡ p-th-­n-bp-ff hnhn[ ]cn-]m-Sn-
I-fp-ambn Chsb kwtbm-Pn-¸n-¡ -Ww. {]iv\-]-cn-lm-c-¯n-\p-ff shtÆsd ]cn-]m-Sn-IÄ
Bkq-{XWw sNbvXv hnS-hp-IÄ Zpco-I-cn-¡ Ww. IpSpw-_-{io, Pm{KmXm kan-Xn, apX-em-b-
h-cp-ambn NÀ¨ sNbvXv Bkq-{XWw sN¿-Ww. Ch-sbÃmw ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-am-¡ -
Ww.

7.1. taJe : h\n-Xm-t£ aw/hÀ¡ nwKv hna³kv tlmÌÂ


2. ]cn-]mSn : Scheme for Working Womens Hostel

283
3. a{´m-embw : tI{µ h\nXminip hnI-k\w
4. Bap-Jw.
amdnb kmaq-ln-I-km-¼-¯nI Npäp-]m-Sp-I-fn sXmgn-se-Sp-¡ p¶ kv{XoIÄ¡ v
kuI-cy-{]-Z-amb Xmakw Dd-¸p-h-cp-¯p-¶-Xn\v tI{µ-kÀ¡ mÀ GÀs¸-Sp-¯nb ]²-Xn-bm-
Wn-Xv. k¶-²-kw-L-S-\-IÄs¡ m¸w ]© mb¯v cmPv Øm]-\-§ Ä¡ pw \K-c-k-`-
IÄ¡ pw Cu ]²Xn {]Imcw {Kmân\v AÀl-X-bp-­v.

5. ^­v.
75% tI{µ kÀ¡ mÀ {Kmâmbn (non recurring) A\p-h-Zn-¡ p-¶p. \nÀ±n-jvS- am-Xr-I-
bn-ep-ff At]£ kmaq-ly-t-£ a hIp-¸p- ap-tJ\ tI{µ-a-{´m-e-b-¯n kaÀ¸n-¡ -Ww.

6. \nÀÆ-l-Ww.
{Kmâ v e`n-¡ p¶ apdbv¡ v F³Pn-\o-bÀ DÄs¡ m-f-fp¶ \nÀ½m-W-I-½n-änbpw
\nÀ½mW tijw {]hÀ¯-\-§ Ä tamWn-äÀ sN¿p-¶-Xn\v KpW-t`m-àm-¡ Ä DÄs¡ m-f-
fp¶ tlmÌ amt\-Pvsaâ v I½n-änbpw \nÀ_-Ô-am-bn-cn-¡ p-w. Xma-k-¡ m-cn \n¶pw
kÀ¡ mÀ \nÀt±-in-¡ p¶ \nc-¡ n hmSI CuSm¡ n {]hÀ¯\w \S-t¯-­-Xm-Wv.

7. Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


kmaqly \oXn Dd-¸m-¡ pI F¶ Xt±-i-`-cWØm]\§ fpsS Npa-Xe \nÀÆ-ln-
¡ p-¶-Xn\v hÀ¡ nwKv hna³kv tlmÌ-ep-IÄ ^e-{]-Z-amb Hcp-]m-[n-bm-bn-cn-¡ pw.
hÀ¡ nwKv h\n-X-Isf I­p-]n-Sn¨v AhÀ¡ v Bh-iy-amb tlmÌ-ep-IÄ Xt±i`cW {]tZ-
it¯m ASp¯ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯ntem Dd¸p hcp-¯p-I, enÌv X¿m-dm¡ n hbv¡ p-
I. {Kma-k-`-bn dnt¸mÀ«vhbv¡ p-I.

8. ]²Xn kwtbm-P\w
h\nXm hnI-k-\-hp-ambn _Ô-s¸« ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sN¿p-t¼mÄ Sn
hnj-bhpw NÀ¨bvXv hnt[-b-am-¡ -Ww. F³ Pn H Ifp-ambn NÀ¨ sNbvXv Ah-cpsS
tkh\w e`y-am-¡ -Ww. Ah ]²Xn tcJ-bpsS `mK-am-¡ -Ww.

8.1. taJe : aZyw ab-¡ p-a-cp¶v Zpcp-]-tbmK {]Xn-tcm[w


2. ]cn-]mSn : {]nh³j³ Hm^v BÄ¡ -tlm-fnkw Bâ v k_vk-ä³kv A_ypkv
3. a{´m-ebw : tkmjy PÌokv Bâ v Fw]-hÀsaâ v
4. Bap-Jw.
`c-W-LS-\-bpsS 47 þmw A\p-t¨Zw s]mXp-P-\-§ -fpsS BtcmKyw DbÀ¯p-Ibpw
aZyw ab-¡ p-a-cp¶v D]-tbmKw \ntcm-[n-¡ p-Ibpw sN¿-W-sa¶v A\p-im-kn-¡ p-¶p. CXn-
\m-h-iy-amb \S-]-Sn-IÄ kzoI-cn-¡ p-t¼mÄ Xs¶ aZyw ab-¡ p-a-cp¶v Zpcp-]-t-bm-K-¯nsâ
^e-{]-Z-amb IjvSX A\p-`-hn-¡ p-¶-hsc tamNn-¸n-¡ p-¶-Xn-\mbn tI{µ-kÀ¡ mÀ Bhn-
jv¡ -cn¨ ]²-Xn-bm-Wn-Xv.

5. ^­v

284
90% [\-k-lmbw Cu ]cn-]mSn hmKvZm\w sN¿-¶p. cPn-ÌÀ sN¿p¶ k¶²
Øm]-\-§ Äs¡ m¸w Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ pw aZyw ab-¡ p-a-cp¶v hntbm-P\ NnIn-
Õ-¡ m-bp-ff {Kmân\v AÀl-X-bp-­v.

6. D]-]-²-Xn-IÄ
Bkàn hntam-N\ NnIn-Õ-¡ mbn Ft«mfw D]-]-²-Xn-IÄ hn`m-h\w sNbvXo-«p­v.
1. Treatment cum Rehabilitation Centres
2. Work place prevention programe
3. De-addiction camps
4. Drug Awareness Counselling
5. Awareness Programe
6. Innovative CBR
7. Manpower Development
8. Survey Studies and Research

Hmtcm D]-]-²-Xn¡ pw {]tXy-I-amb LS-\bpw _UvPäpw Cu ]²-Xn-bn X¿m-dm¡ n h¨n-


«p-­v.

7. KpW-t`m-àm-¡ Ä
Zcn-{Z-k-¼¶ hyXym-k-an-ÃmsX AUn£ \v hnt[-b-amb hyàn-IÄ

8. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


aZy hntam-N\ NnIn-Õbv¡ v e`y-amb Øm]-\-§ Ä ]«n-I-s¸-Sp-¯p-I. BtcmKy
hIp-¸v, IpSpw-_{io, Ab¡ q«w XpS-§ n-b-h-bn \n¶pw e`n-¡ p¶ Adn-bn-¸p-I-fpsS
ASn-Øm-\-¯n hntam-N\ NnInÕ Bh-iy-ap-f-f-hsc AXn-te-¡ mbn t{]cW \ÂIn
Ab-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

9. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
]© m-b¯vcmPv BIvSv A\p-k-cn¨v aZy]m-\-¯n-s\-Xn-cm-bn-«p-ff {]hÀ¯-\-§ Ä
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS Npa-X-eI-fnÂs¸-Sp-¶p. Cu Npa-X-e-IÄ tI{µ-kÀ¡ m-cnsâ
]²-Xn-IÄ {]tbm-P-\-s¸-Sp-¶-Xn\v Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v Ign-bpw. IqSmsX aZy-]m-\-
¯n-s\-Xn-cm-bp-ff Ah-t_m[w P\-Iob kwL-S-\m kw-hn-[m-\-§ Ä hgn D­m-¡ p-I (-km-
aq-ly-Xn-·-IÄs¡ -Xn-sc) hnapàn t\Sp-¶-Xn-\p-ff NnIn-Õ-IÄ GÀs¸-Sp-¯p-I. kmaq-ly-
Xn-·-IÄ¡ v hiw-h-Z-cm-b-hsc {Kma-k-`-hgn I­p-]n-Sn¨v tamN\w \ÂIp-I.

10. ]²Xn kwtbm-P\w


aZyw ab-¡ p-a-cp¶v F¶n-h-bpsS tamN\w ]p\-c-[n-hm-kw, Iu¬kenw-Kv, Ah-
t_m[w \ÂIÂ, Btcm-Ky-kw-c-£ Ww F¶n-hbpw hcpw Xe-ap-dsb ZpÈo-e-¯n \n¶pw
XS-b apX-em-bh Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯n\v ]²Xn X¿m-dm-¡ m-hp-¶Xpw k¶-²-kw-L-
S-\bpw aäv GP³kn-Ifpw sN¿m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ p-Ibpw
Cu ]²-Xn-IÄ Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn DÄs¡ m-f-fn-¡ p-Ibpw sN¿-Ww.

285
9.1. taJe : htbm-P-\-t£ aw þ hr²-k-Z-\-§ -fpsS \nÀ½mWw

2. ]cn-]mSn : kvIow Hm^v I¬{S-£ ³ Hm^v HmÄtUPv tlmw Sp ]© m-b-¯v


cmPv C³Ìn-äyp-j³
3. a{´m-ebw : tkmjy PÌokv B³dv Fw]-hÀsaâ v
4. BapJw
htbm-P-\-§ -fpsS ]cn-N-c-Whpw kwc-Whpw Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v ]qÀ®-ambpw
IpSpw-_-§ Ä¡ v Ign-bm¯ kml-N-cy-¯ - n hr²-k-Z-\-§ Ä A\p#n-hm-cy-am-bn-cn-¡ p-¶p.
Cu {]iv\-¯nsâ Xo£ vWX IW-¡ n-se-Sp¯v tI{µ-kÀ¡ mÀ hnhn[ coXn-bn-ep-ff hr²-
a-µn-c-§ Ä \nÀ½n-¡ p-¶-Xn-\p-ff [\-k-lmbw ]© m-b¯vcmPv Øm]-\-§ Ä¡ v IqSn
\ÂIp-¶-Xn-\p-ff Xocp-am-\-amWv Cu ]²-Xn.

5. ^­v
BsI sNe-hnsâ 75% tI{µ-þ-[-\-k-lm-b-ambn e`n-¡ pw.

6. \nÀÆ-l-W-Øm-]\w
Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w

7. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


ØnXn-hn-h-c-I-W-¡ p-I-fpsS ASn-Øm-\-¯n kwtbm-Pn-X-ambn Xt±-i-Øm-]-\-
§ Ä¡ v Bh-iy-amb `qan e`y-am-sW-¦n t{]mPIvSv \nÀt±-in-¡ mw. CtXm-sSm¸w
t{]mt¸m-k X¿m-dm-¡ Â, {]mtbm-Kn-I-X, XpSÀ {]hÀ¯\w aäp-kvIo-ap-IÄ, kwtbm-P\
km[yX XpS-§ n-bh IW-¡ n-se-Sp-¡ -Ww.

8. \nÀÆ-l-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
htbm-P\ kpc£ Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v Cu ]²Xn Xt±-i-Øm-]-\-§ sf klm-bn-¡ p-
¶p.

10.1.taJe : imco-cnIþam-\-knI shÃp-hn-fn-IÄ


t\cn-Sp-¶-h-cpsS hnI-k\w
2. ]cn-]mSn : Zo\-Z-bm Untk-_nÄUv-þ-do-lm-_n-en-tä-j³ kvIow
3. a{´m-ebw : tkmjy PÌnkv B³dv Fw]-hÀsaâ v
4. BapJw
sshI-ey-ap-f-f-hÀ¡ m-bp-ff tZiob \bhpw `c-W-L-S-\-bpsS 41 þmw hIp¸pw \S-
¸n-em-¡ p-¶-Xn-\mbn cq]o-I-cn¨ \nb-a-am-Wv. tZiob hnI-emwK P\-\n-baw 1995. {]kvXpX
\nb-a-¯n {]Jym-]n-¨n-«p-ff \nÀ_-Ôn-X-þ-hn-Zym-`ymkw klm-b-kw-hn-[m-\-§ Ä XpS-§ n-
bh Dd-¸p-h-cp-¯p-¶-Xn-\p-ff tI{µ-]-²-Xn-bmWv (DDRS)

286
5. ^­v
Cu ]²-Xnbn hn`m-h\w sN¿p¶ ]cn-]m-Sn-IÄ¡ v 90% tI{µ-k-lm-b-ambn
\ÂIpw. k¶-²-kw-L-S-\-IÄ¡ v am{Xw [\-k-lmbw e`y-am-Ip-I.

6. D]-]-²-Xn-IÄ
Zo\-Z-bm kvIow GsX-¦nepw Hcp hn`m-K-¯n\v am{X-am-bn-«p-ff ]cn-]m-Sn-bÃ
adn¨v 7  IqSp-X hcp¶ sshI-ey-ap-ff hn`m-K-§ Ä¡ v hnZy-`ym-kw, sXmgn ]cn-io-e-
\w, CBR(I½yq-Wnän t_bvkvUv dolm_n-en-tä-j³), Early Intervention XpS§ n ]e
taJ-e-I-fnepw {Km³dv A\p-h-Z-\o-b-amWv.

{][m-\-ambpw 7 kvIoap-I-emWv CXn DÄs¡ m-f-fp-¶-Xv.


1. {]okv¡ qÄ kwhn-[m\w
2. {]tXyI kv¡ qÄ
3. shmt¡ -j-WÂ s{Sbn\nwKv
4. I½yq-Wnän t_bvkvUv dolm-_n-en-tä-j³
5. am\-h-tijn hnI-k-\w(-s{S-bn\nw-Kv)
6. at\m-tcm-K-_m-[n-X-cpsS ]p\-c-[n-hmkw
7. IpjvT-tcm-K-hn-ap-àÀ¡ m-bp-ff ]cn-]mSn

ta¸-d-ª -h-bn BZys¯ \mev ]cn-]m-Sn-Ifnepw am\-knI shÃp-hn-fn-IÄ-þ-A-Ô-X-þ-{i-


h-W, sshIeyw F¶nh _m[n¨ aq¶v hn`m-K-§ Ä¡ mbn 12 {]tXyI t{]mP-IvSp-Iepw Cu
]²-Xn-bn DÄs¸Sp¶p.

7. e£ yw
imco-cnI am\-knI shÃp-hn-fnIÄ t\cn-Sp¶ apgp-h³ t]À¡ pw XpÃy-Xbpw
kmaqly ]cn-K-W-\bpw Ah-k-c-§ fpw Dd-¸m¡ n imào-I-cn-¡ pI

8. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


Hmtcm Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\hpw imco-cnI am\-knI shÃp-hn-fn-IÄ t\cn-Sp-¶-h-
cpsS ]«n-Ibpw Ah-Øm-hn-i-I-e-\hpw \S-¯-W-sa¶v \nÀt±-in-¨n-cp-¶p. Ah-cpsS Is­-
¯nb {]iv\-§ Ä ]cn-l-cn-¡ p-¶-Xn\v k¶² kwL-S-\-I-fpsS ]¦m-fn-¯-t¯msS Cu
]²-Xn-IÄ {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

9. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
sshI-ey-ap-f-f-h-cpsS \nÀ_-ÔnX hnZy-`ymkw Ah-cpsS t£ aw Dd-¸m-¡ Â
F¶nh Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS Npa-X-e-bm-Wv. Cu Npa-Xe \nÀÆ-ln-¡ p-¶-Xn Cu ]cn-
]m-Sn¡ v Imcy-amb ]¦v hln-¡ m-\m-Ipw. Untk-_nÄUv Bb Ip«n-IÄ¡ p-ff
kvImfÀjn¸v XpS-§ nb B\p-Iq-ey-§ Ä hnX-cWw sN¿p-t¼mÄ {Kmâ v e`n-¡ p¶ Øm]-
\-§ -fn {]hÀ¯-\-§ Ä hne-bn-cp-¯p-¶-Xn\v e`n-¡ p¶ Ah-kcw ]qÀ®-ambpw {]tbm-
P-\-s¸-Sp-¯-Ww.

10. ]²Xn kwtbm-P\ km[y-X-IÄ


am\-koI imco-cnI sshI-ey-ap-f-f-h-cpsS enÌv X¿m-dm¡ n Ah-cpsS BtcmKy

287
hnZym-`ym-k-Im-cy-§ Ä¡ mbn Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w ]²-Xn-IÄ X¿m-dm¡ n hnS-hp-IÄ \nI-
¯-Ww. hIp-¸vXe {]hÀ¯-\-§ Ä GsX¶pw Fs´¶pw ]²XntcJ-bn hnkvX-cn-¡ -
Ww.

11. 1. taJe : htbm-P-\-t£ aw


2. ]cn-]mSn : Câ-t{K-äUv t{]m{Kmw t^mÀ HmÄUÀ t]gvk³
3. a{´m-ebw : tkmjy PÌokv Bâ v Fw]hÀsa³dv
4. BapJw
tZiob hfÀ¨-bpsS BbpÀssZÀLyw DbÀ¯p-¶-Xn-sâbpw ^e-am-bn«pw kmaq-
ly-L-S-\-bn h¶ amä-§ Ä sIm­pw htbm-P-\-§ Ä ]e-Xcw {]iv\-§ Ä¡ v ]m{X-am-bn-
«p-­v. Hä-s¸-SÂ, kpc-£ n-X-Xz Ip-dhv, Btcm-Ky-t]m-j-W-{]-iv\-§ Ä XpS-§ n-bh Ch-bnÂ
{][m-\-am-Wv.
htbm-P-\-§ -fpsS Pohn-X-Kp-W-ta· DbÀ¯p-¶-Xn\v ]cn-N-cWþkpc£ -þ-tk-h-\-
§ Ä GÀs¸-Sp-¯p-¶-Xn\v tI{µkÀ¡ mÀ Bhn-jvI-cn¨ ]²-Xn-bmWv CXv.

5. ^­v
Øm]-\-{]-hÀ¯-\-§ Ä¡ v 90% {Kmâ v \ÂIp-I-bmWv Cu ]cn-]m-Sn-sIm­v Dt±-
in-¡ p-¶-Xv. k¶-²-kw-L-S-\-IÄs¡ m¸w ]© m-b¯v cmPv Øm]-\-§ Ä¡ pw Cu ]²-Xn-
bpsS KpW-t`m-àm-¡ Ä BIm-hp-¶-Xm-Wv.

6. D]-]-²-Xn-IÄ
htbm-P-\-]-cn-]m-Sn¡ v Iogn Xmsg ]d-bp¶ D]-]-²-Xn-IÄ e`y-am-Wv.
hr²-k-Z-\-§ Ä (25 t]À¡ v taÂ)

1. Respite care home


2. Milti service centre
3. Mobile medicare unit
4. Day care centre for old age
5. mental health care centre
{][m-\-s¸« ta¸-dª D]-]-²-Xn-IÄ¡ v ]pdsa t_m[-h-XvI-cW t{]mP-IvSp-
IÄ, apXncv¶ hn[-h-IÄ¡ p-ff Øm]-\-§ Ä, hr²P\-§ Ä¡ p-ff kzbw klm-b-kw-L-
§ Ä F¶n-§ s\ 17 t{]mP-IvSp-IÄ Cu kvIoap-I-fnÂs]«-Xm-Wv.

7. ]²Xn amÀ¤-\nÀt±-i-§ Ä
Hmtcm kvIoan\pw {]tXyI t{]mP-IvSp-IÄ X¿m-dm¡ n \nÝnX At]-£ m-t^m-d-
¯n kmaq-ly-t£ -a-h-Ip¸v aptJ-\ At]£ -IÄ kaÀ¸n-t¡ -­-Xm-Wv.

sI«n-S-\nÀ½m-W-¯n\v HgnsI GXv BhÀ¯\ {Kmâ v e`n-¡ -W-sa-¦nepw


Øm]\w Bcw-`n¨v HmÀ^-t\Pv I¬t{SmÄ aptJ\ AwKo-Imc kÀ«n-^n-¡ äv hmt§ -­-
Xm-Wv.

8. KpW-t`m-àm-¡ Ä

288
Adp-]Xv hb-Ên\p ta {]mb-ap-ff htbm-P-\-§ Ä, adhn tcmKw _m[n-¨-hÀ

9. Gsä-Sp-¡ m-hp¶ {]hÀ¯-\-§ Ä


Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS taJ-em- Np-a-X-e-I-fn {]m[m-\-amb H¶v htbm-P-\-t£ -a-
am-Wv. AXp-sIm­v Xs¶ Cu hn`m-K-¯nsâ ØnXn hnh-c-I-W¡ pw Ah-Øm-hn-i-I-e-
\hpw e`y-am-¡ p¶ tkh-\hpw X¿m-dm-t¡ -­-Xp-­v. AXp-sIm­v Xs¶ k¶² kwL-S-
\-IÄ Cu tkh-\-§ Ä e`y-am-¡ p-t¼mgpw hnI-k-\-tc-J-bnepw t{]mPIvSv Bap-J-§ -fnepw
Cu hnh-c-§ Ä DÄs¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

10. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v


kmaqly\oXn Dd-¸m-¡ p-¶-Xnsâ `mK-ambn htbm-P-\-§ Ä¡ v tkh-\-§ Ä Dd-¸m-
¡ p-¶-Xn\v Cu ]²Xn Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ sf klm-bn-¡ p-¶p.

11. kwtbm-P\ km[y-X-X-IÄ


Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ Npa-X-e-IÄ GsXÃmw k¶² kwL-S-\-IÄ hgn
sN¿p-¶p-s­¶v \nÝ-bn-¡ p-I. AhÀ¡ v sN¿m³ km[n-¡ m¯ Imcy-§ Ä Xt±-i-`-c-W-
Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bpsS `mK-am¡ n FÃm-hÀ¡ pw klmbw e`y-am-¡ p-I.

\mjW tkmjy Akn-Ìâ v t{]m{Kmw


I2. Cµn-cm-KmÔn tZiob hmÀ²IyIme-s]³j³

AÀlX
1. 65 hbÊv ]qÀ¯n-bmb AK-Xn-IÄ¡ v
2. _n.-]n.-F IpSpw-_-am-bn-cn-¡ -Ww. (`mcy/`À¯m-hv, B¬a-¡ Ä (A-S-¡ -w)
DÄs¸-Sp-¶-XmWv IpSpw-_¯nsâ hcp-am\w.)
CXv hb-Ênsâ ASn-Øm-\-¯n 1.4.2011 apX Xmsg ]d-bp¶ c­p hn`m-K-§ -fmbn Xncn-
¨p-sIm­v s]³j³ \ÂIp-¶-Xn\v kwØm\ kÀ¡ m-cn\v tI{µ-kÀ¡ m-cnÂ\n¶pw
\nÀt±iw \ÂIn-bn-«p-­v.

hn`mKw
1. 60 hbÊv apX 79 hb-Êp-h-sc-bp-ffhÀ¡ v {]Xn-amkw tI{µ-kÀ¡ m-cnÂ\n¶pw
e`n-¡ p¶ s]³j³ 200 I.
2. 80 hbÊp apX¡ v {]Xn-amkw e`n-¡ p¶ s]³j³ 500 I.
3. kwØm\ kÀ¡ mÀ Ipdª Xv XpÃy hnln-X-sa-¦nepw tNÀ¯mWv s]³j³
\ÂtI-­-Xv. `n£ m-S\w \S-¯p-¶-hÀ¡ pw, kwØm-\-kÀ¡ mtcm, Xt±-i-kz-bw-`-
c-W-Øm-]-\-§ tfm \S-¯p¶ ic-Wm-e-b-§ -fn Xma-Ên-¡ p-¶-hÀ¡ pw
s]³j\v AÀl-X-bn-Ã. IqSmsX tI{µ kÀ¡ mÀ, kwØm\ kÀ¡ mÀ, Xt±-i-`-c-
W-Øm-]-\-§ Ä, tI{µ/kwØm\ kÀ¡ m-cnsâ klm-b-t¯m-Sp-IqSn {]hÀ¯n-
¡ p¶ aäv kwL-S-\-I-fn \n¶pw s]³j³ e`n-¡ p-¶-hÀ ¡ pw Du s]³j\v
AÀl-X-bp-­m-bn-cn-¡ p-¶-X-Ã.

289
\nÝnX t^md-¯n Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse sk{I-«-dn-bv¡ mWv At]£
\ÂtI-­Xv.
At\z-jW DtZym-K-س þ hntÃPv FIvk-ä³j³ Hm^o-kÀ
IpSpw-_- hcp-am\w, AÀlX F¶nh kw_-Ôn¨v At\zjW DtZym-K-س
\ÂIp¶ dnt¸mÀ«nsâ ASn-Øm-\-¯n- Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä Xocp-am\w FSp-¡ -
Ww. hcp-am\w IW-¡ m-¡ n-bXv icn-b-söv Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse A[n-Im-cn-
IÄ¡ v A`n-{]mbw Ds­-¦n At]-£ -I\v hcp-am-\- kÀ«n-^n-¡ äv \ÂIp-¶-Xn\v hntÃPv
Hm^o-k-tdmSv Bh-iy-s¸-Smw.At]£ e`n¨v 10 Znh-k-¯n-\Iw At]-£ -bn³ta At\z-
jWw ]qÀ¯n-bm¡ n 30 Znh-k-¯n-\Iw `c-W-k-anXn Xocp-am\w FSp-¡ -Ww. At]£ \nc-
kn-¡ p¶ kwK-Xn-I-fn PnÃm-I-f-IvSÀ¡ v A¸o \ÂImw. s]³j³ A\p-h-Zn-¨p-sIm-­p-
ff Xocp-am\w FSp-t¡ -­Xv Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fm-Wv. ^­v PnÃm If-IvS-dnÂ
\n¶mWv e`n-¡ p-I.

hn[-hm-s]³j³, hnIm-emw-K-s]³j³ e`n-¡ p¶ 60 hbÊv]qÀ¯n-bm-¡ n-b-hsc XpSÀ¶v


hmÀ²-Iy-Im-e-s]³jsâ ]cn-[n-bn-emWv DÄs¸-Sp-t¯-­-Xv.

lmP-cm-t¡ ­ tcJ-IÄ
1. At]£ \nÝn-X-t^m-d-¯nÂ
2. Ønc-Xm-aÊw sXfn-bn-¡ p-¶-Xn\v tdj³ImÀUv DÄs¸-sS-bp-f-f-Xnsâ ]IÀ¸v
3. hbÊp sXfn-bn-¡ p¶ tcJ

13. Cµn-cm-KmÔn tZiob hn[hm s]³j³ kvIow.

AÀlX
1. 40 apX 59 hb-Êp hsc ( 60 hbÊv ]qÀ¯n-bm-bm hmÀ²-Iy-Ime s]³j³
kvIoan-te¡ v amä-Ww. CXn\v {]tXyIw At]-£ -bpsS Bh-iy-an-Ã.)
2. _n.-]n.-F IpSpw-_-am-bn-cn-¡ -Ww. (`mcy/`À¯m-hv, B¬a-¡ Ä(A-S-¡ w)
DÄs¸-Sp-¶-XmWv IpSpw-_¯nsâ hcp-am\w.)
3. hn[-h-bm-bn-cn-¡ -Ww. 7 sImÃ-ambn `À¯mhv ImWm-Xm-hp-I-bm-sW-¦nepw hn[-h-
bmbn IW-¡ m¡ mw.
{]Xn-amk s]³j³ þ tI{µ-kÀ¡ m-cn \n¶pw 200 I.
kwØm\ kÀ¡ mÀ Ipd-ª Xv XpÃy hnln-X-sa-¦nepw tNÀ¯mWv s]³j³ \ÂtI-­-
Xv. `n£ m-S\w \S-¯p-¶-hÀ¡ pw, kwØm-\-kÀ¡ mtcm, Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ tfm
\S-¯p¶ ic-Wm-e-b-§ -fn Xma-Ên-¡ p-¶-hÀ¡ pw s]³j\v AÀl-X-bn-Ã. IqSmsX
tI{µ kÀ¡ mÀ, kwØm\ kÀ¡ mÀ, Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä, tI{µ/kwØm\
kÀ¡ m-cnsâ klm-b-t¯m-Sp-IqSn {]hÀ¯n-¡ p¶ aäv kwL-S-\-I-fn \n¶pw s]³j³
e`n-¡ p-¶-hÀ ¡ pw Du s]³j\v AÀl-X-bp-­m-bn-cn-¡ p-¶-X-Ã.

\nÝnX t^md-¯n Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse sk{I-«-dn-bv¡ mWv At]£


\ÂtI-­Xv
At\z-jW DtZym-K-س þ hntÃPv FIvk-ä³j³ Hm^o-kÀ

lmP-cm-t¡ ­ tcJ-IÄ

290
1. At]£ \nÝn-X-t^m-d-¯nÂ
2. Ønc-Xm-aÊw sXfn-bn-¡ p-¶-Xn\v tdj³ImÀUv DÄs¸-sS-bp-f-f-Xnsâ ]IÀ¸v
3. hbÊp sXfn-bn-¡ p¶ tcJ
4. hn[-h-bm-sW¶v sXfn-bn-¡ p-¶-Xn-\p-ff tcJ

IpSpw-_- hcp-am\w, AÀlX F¶nh kw_-Ôn¨v At\zjW DtZym-K-س


\ÂIp¶ dnt¸mÀ«nsâ ASn-Øm-\-¯n- Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä Xocp-am\w FSp-¡ -
Ww. hcp-am\w IW-¡ m-¡ n-bXv icn-b-söv Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse A[n-Im-cn-
IÄ¡ v A`n-{]mbw Ds­-¦n At]-£ -I\v hcp-am-\- kÀ«n-^n-¡ äv \ÂIp-¶-Xn\v hntÃPv
Hm^o-k-tdmSv Bh-iy-s¸-Smw. At]£ e`n¨v 10 Znh-k-¯n-\Iw At]-£ -bn³ta At\z-
jWw ]qÀ¯n-bm¡ n 30 Znh-k-¯n-\Iw `c-W-k-anXn Xocp-am\w FSp-¡ -Ww. At]£ \nc-
kn-¡ p¶ kwK-Xn-I-fn PnÃm-I-f-IvSÀ¡ v A¸o \ÂImw. s]³j³ A\p-h-Zn-¨p-sIm-­p-
ff Xocp-am\w FSp-t¡ -­Xv Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fm-Wv. ^­v PnÃm If-IvS-dnÂ
\n¶mWv e`n-¡ p-I.

hn[-hm-s]³j³ e`n-¡ p¶ 60 hbÊv ]qÀ¯n-bm-¡ n-b-hsc XpSÀ¶v hmÀ²-Iy-Im-


e-s]³jsâ ]cn-[n-bn-emWv DÄs¸-Sp-t¯-­-Xv.

14. Cµn-cm-KmÔn tZiob hnI-emw-K-s]³j³

AÀlX
1. 18 apX 59 hsc ( 60 hbÊv ]qÀ¯n-bm-bm hmÀ²-Iy-Ime s]³j³ kvIoan-
te¡ v amä-Ww. CXn\v {]tXyIw At]-£ -bpsS Bh-iy-an-Ã.)
2. _n.-]n.-F IpSpw-_-am-bn-cn-¡ -Ww. (`mcy/`À¯m-hv, B¬a-¡ Ä(A-S-¡ w)
DÄs¸-Sp-¶-XmWv IpSpw-_¯nsâ hcp-am\w.)
3. hnI-emw-KXzw 40 % D­m-bn-cn-¡ -Ww.
4. {]Xn-amk s]³j³ þ tI{µ-kÀ¡ m-cn \n¶pw 200 I.
kwØm\ kÀ¡ mÀ Ipd-ª Xv XpÃy hnln-X-sa-¦nepw tNÀ¯mWv s]³j³
\ÂtI-­-Xv. `n£ m-S\w \S-¯p-¶-hÀ¡ pw, kwØm-\-kÀ¡ mtcm, Xt±-i-kz-bw-`-
c-W-Øm-]-\-§ tfm \S-¯p¶ ic-Wm-e-b-§ -fn Xma-Ên-¡ p-¶-hÀ¡ pw
s]³j\v AÀl-X-bn-Ã. IqSmsX tI{µ kÀ¡ mÀ, kwØm\ kÀ¡ mÀ, Xt±-i-`-c-
W-Øm-]-\-§ Ä, tI{µ/kwØm\ kÀ¡ m-cnsâ klm-b-t¯m-Sp-IqSn {]hÀ¯n-
¡ p¶ aäv kwL-S-\-I-fn \n¶pw s]³j³ e`n-¡ p-¶-hÀ ¡ pw Du s]³j\v
AÀl-X-bp-­m-bn-cn-¡ p-¶-X-Ã.

\nÝnX t^md-¯n Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse sk{I-«-dn-bv¡ mWv At]£


\ÂtI-­Xv
At\z-jW DtZym-K-س þ hntÃPv FIvk-ä³j³ Hm^o-kÀ

lmP-cm-t¡ ­ tcJ-IÄ
1. At]£ \nÝn-X-t^m-d-¯nÂ
2. Ønc-Xm-aÊw sXfn-bn-¡ p-¶-Xn\v tdj³ImÀUv DÄs¸-sS-bp-f-f-Xnsâ ]IÀ¸v
3. hbÊp sXfn-bn-¡ p¶ tcJ
4. hnIemw-KXzw sXfn-bn-¡ p-¶-Xn-\p-ff tcJ

291
IpSpw-_- hcp-am\w, AÀlX F¶nh kw_-Ôn¨v A\zjW DtZym-K-س
\ÂIp¶ dnt¸mÀ«nsâ ASn-Øm-\-¯n- Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä Xocp-am\w FSp-¡ -
Ww. hcp-am\w IW-¡ m-¡ n-bXv icn-b-söv Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fnse A[n-Im-cn-
IÄ¡ v A`n-{]mbw Ds­-¦n At]-£ -I\v hcp-am-\- kÀ«n-^n-¡ äv \ÂIp-¶-Xn\v hntÃPv
Hm^o-k-tdmSv Bh-iy-s¸-Smw. At]£ e`n¨v 10 Znh-k-¯n-\Iw At]-£ -bn³ta At\z-
jWw ]qÀ¯n-bm¡ n 30 Znh-k-¯n-\Iw `c-W-k-anXn Xocp-am\w FSp-¡ -Ww. At]£ \nc-
kn-¡ p¶ kwK-Xn-I-fn PnÃm-I-f-IvSÀ¡ v A¸o \ÂImw. s]³j³ A\p-h-Zn-¨p-sIm-­p-
ff Xocp-am\w FSp-t¡ -­Xv Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fm-Wv. ^­v PnÃm If-IvS-dnÂ
\n¶mWv e`n-¡ p-I.

hnIm-emw-K-s]³j³ e`n-¡ p¶ 60 hbÊv ]qÀ¯n-bm-¡ n-b-hsc XpSÀ¶v hmÀ²-


Iy-Im-e-s]³jsâ ]cn-[n-bn-emWv DÄs¸-Sp-t¯-­-Xv.

15. tZiob IpSpw-_-t£ a ]²Xn þ \mj-WÂ ^manen


s_\-^näv kvIow.(NFBC)
BapJw
Zcn{Z IpSpw-_-¯nse hcp-am-\-ap-fe Krl-\m-Y³/Krl-\m-Y-bpsS acWw aqew
Zpcn-X-a-\p-`-hn-¡ p¶ IpSpw-_-¯nse B{in-X\v klmbw \ÂIp¶ ]²-Xn-bm-Wn-Xv.

^­v
100% tI{µ-k-lm-b-am-Wv. kwkvYm\ kÀ¡ mÀ hgn h\n-X-cWw sN¿p-¶p. kzm`m-
hn-I-a-c-W-¯n\v/ A]-I-S-a-c-W-¯n\v 10000 cq]-bp-amWv Ct¸mÄ \ÂIn- h-cp-¶-Xv.

e£ yw
]mh-s¸« IpSpw-_-§ fnse apJy-h-cp-am-\-ap-ff hyàn ac-W-s¸-Sp-t¼mÄ IpSp-_-
¯n\p­m-Ip¶ ZpcpXw Ipd-bv¡ p-¶-Xn\v IpSpw-_-¯n\v (apJy B{in-X-\ - v) [\-k-lmbw
\ÂIp-I.

AÀlX: Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-ff IpSpw_w


\nÀÆ-lW Øm]\w: dh\yp Un¸mÀ«vsaâ v þ PnÃm IfIvSÀ
{]hÀ¯-\-§ Ä
1. acWw kw`-hn¨v Hcp-am-k-¯n-\Iw apJy B{in-XÀ [\-k-lm-b-¯n\v At]-£ n-
¡ p-¶p.
2. PnÃm-I-f-IvSÀ/Xl-knÂZmÀ At]£ ssI¸än hntÃPv Hm^o-kÀ hgn At\z-
jWw \S-¯p-¶p.
3. XpI apJy B{in-XÀ¡ v \ÂIp-¶p.
4. 3 amkw hsc Xmakw (A-t]£ \ÂIp-¶-Xn-se) PnÃm If-IvSÀ¡ v am¸m-¡ mw.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v:
1. acWw kw`-hn-¨m IpSpw-_-¯nse B{in-X-s\s¡ m­v bYm-k-abw At]£

292
dh\yp A[n-Im-cn-IÄ¡ v kaÀ¸n-¨p-sh¶v Dd-¸p-h-cp-¯Â.
2. At\zjWw \S¯n A[n-Ir-XÀ bYm-k-abw KpW-t`m-àm-hn\v [\-k-lmbw
\ÂIn F¶v Dd¸v hcp-¯pI
3. kvIoan-s\-¡ p-dn¨v {Kma-k-`-h-gnbpw aäp Xc-¯nepw Ah-t_m[w \ÂIÂ.
]²Xn kwtbm-P\w
Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀP\ ]²Xn X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ Sn hnh-c-§ Ä ]²-Xn-tc-J-bpsS `mK-
am-¡ mw. \ÂInb hnh-c-§ fpw {]kn-²-s¸-Sp-¯p-¶p.

16. Bw BZvan `oam-tbm-P\ (AABY)


BapJw
{Kma-{]-tZ-i-§ -fnse `qc-lnX IpSpw-_-§ -fpsS kmaqly kpc£ Dd-¸m-¡ p-¶-Xn\v
tI{µ-kw-Øm\ kÀ¡ m-cp-IÄ kwbp-à-ambn sse^v C³jp-d³kv tImÀ¸-td-j³ Hm^m
C´y aptJ\ \S-¸m-¡ p¶ ]²-Xn-bmWv Bw BZvan `oam tbmP\ (AABY). IpSpw-_-\m-
Y³/\mY ac-W-s¸-«mÂIp-Spw-_-¯n-\mbn C³jp-d³kv XpI e`y-am-¡ p¶ ]²-Xn-bm-Wn-
Xv. IpSpw-_-\m-Ysâ acWw aqew km¼-¯n-I-ambpw am\-kn-I-ambpw Xf-cp¶ IpSpw-_-§ -
fnse AwK-§ Ä¡ p-ff kmaqly kpc£ ]²-Xn-bm-Wn-Xv.

^­nwKv
tI{µ kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ CXnsâ ^­nwKv \nÀÆ-ln-¡ p-¶p.

e£ yw:
]mh-s¸«`qc-lnX IpSpw-_-§ -fnse AwK-§ Ä¡ v IpSpw-_-\m-Ysâ acWw aqe-ap-
ff km¼-¯nI _p²n-ap«v Ipd-bv¡ p-¶-Xn-\p-ff C³jp-d³kv [\-k-lmbw e`y-am-¡ p-¶-
Xn-\mWo ]²-Xn.

KpW-t`m-àmhv:
`qc-ln-Xcpw 5 skâ v hsc `qan-bp-f-f-hcpw kwL-Sn-X-ta-J-e-bn sXmgn CÃm¯
IpSpw-_-§ -fm-Wv. Cu ]²-Xn-bpsS KpW-t`m-àm-¡ Ä.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w:
te_À Un¸mÀ«vsaâ v, C³jp-d³kv GP³kn-IÄ aptJ\ CXnsâ \nÀÆ-lWw
\S-¸n-em-¡ p-¶p.

{]hÀ¯-\-§ Ä:
1. IpSpw-_{in anj³ I¼yq-«-ssdkv sNbo-«p-ff Umäm-t_-kn \n¶pw \nÝnX
KpW-t`m-àm-¡ -fpsS ]«nI thÀ¯n-cn-s¨-Sp¯v sXmgn hIp-¸n\v e`y-am-¡ p-¶p.
2. Akn-Ìâ v te_À Hm^o-kÀ {Kma-]-© m-b-¯p-I-fpsS klm-b-t¯msS enÌnÂ
DÄs¸-«-h-cn \n¶pw At\z-jn¨v AÀl-X-bp-f-f-hsc sXsc-sª -Sp-¡ p-¶p.
3. sXsc-sª -Sp-¡ p-¶-hsc C³jp-d³kv kvIoan tNÀ¡ p-¶p.
4. hn.-C.H, {Kma-]© m-b¯v sk{I-«dn/hntÃPv Hm^o-kÀ F¶n-hÀ tbmKyX
kÀ«nss^ sN¿p-¶p.

293
5. IpSpw-_-\m-Y³/\mY-bpsS kzm`m-hnI ac-W-¯n\v 30,000 cqbpw A]-I-S-a-c-W-
¯n\v 75,000 cq]bpw C³jp-d³kv \ÂIp-¶p. AwK-ssh-Ieyw apgp-h-\mbn kw`n-
hn-¨m 75,000 cq]bpw `mKn-I-ambn kw`-hn-¨m 37,500 cq]bpw e`n-¡ pw. IqSmsX
c­v Ip«n-IÄ¡ v 9 apXÂ 12 þmw ¢mÊv hsc ]Tn-¡ p-¶-Xn\v amkw 100 cq] h¨v
hÀjw c­v KUp-¡ -fmbn e`y-am-¡ p¶p. PnÃm te_À Hm^o-kÀ/sU]yq«n Ub-d-
IvSÀ kvtImfÀjn¸v _Ô-s¸«kvIqÄ hgn \ÂIp-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
th­{X {]Nm-cWw hgn AÀl-X-s¸« FÃm IpSpw-_-§ -tfbpw kvIoanÂ
sIm­p-h-cp-¶-Xn-\p-ff Xo{h-bXv\w \S-¯p-¶p. te_À Hm^o-kÀ¡ v th­ \nÀt±-i-hpw
klm-bhpw \ÂIp-¶p.bYm-k-abw C³jp-d³kpw kvtImfÀjn¸pw hnX-cWw sN¿p¶p
F¶p-d-¸m-¡ p-¶p. {Kma-k-`-bn th­ {]Nm-cWhpw hnh-c-§ fpw \ÂIp-¶p.

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ aäv kmaqly kpc£ ]²-Xn-I-fp-ambn CXns\
kwtbm-Pn-¸m-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

*************************

294
CHAPTER
XIV

]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ aäv


\yq-\]£ hnI-k\w
295
XIV. ]«n-I-PmXn /]«nI-hÀ¤ aäv ]nt¶m¡ \yq\-]£ hnI-k\w
I. taJe : ]«n-I-PmXn hnI-k\w
A. t]mÌvsa{SnIv hnZym-`ymkw
1. BapJw:
Ncn-{X-]-c-amb Imc-W-§ -fm kmaq-ly-ambpw km¼-¯n-I-ambpw , hnZym-`ym-k-]- c -
ambpw ]n¶n-em-bn-t¸mb P\-hn-`m-Ks¯ kaq-l-¯nsâ apJy-[m-c-bn-te¡ v sIm­p- h - c p-
¶-Xn-\pÅ ]cn-{i-a-§ -fn {][m-\-s¸-«-XmWv ]«n-I-PmXn hnI-k\hIp¸v \S-¯p¶ hnZym-
`ym-k-]-cn-]m-Sn-IÄ.

2. ^­v
100 iX-am\w ^­v e`n-¡ p¶ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fn H¶m-Wn-Xv.

3. \nÀÆ-l-W-h-Ip-¸p-IÄ
Ÿ ]«n-I-Pm-Xn-hnI-k\ Ub-d-IvS-tdäv
Ÿ PnÃm ]-«n-I-PmXn hnI-k-\ -Hm-^o-kp-IÄ

4. e£ y-§ Ä
Ÿ -]«n-I-PmXn hn`m-K-§ -fpsS t]mÌvsa{SnIv hnZym-`ymk {]{In-bbv¡ v [\-k-
lmbw \ÂIpI.
Ÿ a\p-jy-hn-`-h-tijn hÀ²n-¸n-¡ pI
Ÿ -hnZym-`ym-k-¯n-eqsS apt¶dn ]nt¶m-¡ m-h-Øbv¡ v amäw hcp-¯pI
Ÿ -sXmgn A[n-jvTn-X-amb hnZym-`ym-k-¯n\v ap³K-W\ \ÂIp-I.

5. KpW-t`m-àm-¡ Ä
- t Ic- f - ¯ nse ]«n- I - P mXn hn`m- K - § - f mbn AwKo- I - c n- ¨ n- «pÅ t]mÌv t am- { SnIv
hnZymÀ°nIÄ.
amXm-]n-Xm-¡ -fpsS hcp-am\w Hcp e£ w- cq-]-bn Ipd-hpÅhÀ.
Hcp e£ w IqSp-XÂ hcp-am-\-apÅ IpSpw-_-¯nse t]mÌvsa{SnIv hnZymÀ°nIÄ¡ v
kwØm-\-¯n-\mbn \o¡ nsh¨n«pÅ {]tXyI LS-I-]-²-Xn-bpsS ^­v {]tbm-P-\-s¸-Sp-
¯p¶p.

6. {]hÀ¯-\-§ Ä.þ
21 Xc-¯n-epÅ t]mÌvsa-{SnIv hnZym-`ymk ]cn-]m-Sn-IfmWv \S-¸m-¡ p-¶Xv.
1. ew]vkw-{Kmâpw ss̸âpw – ¹kv h¬ apX ]n.-F-¨v.Un hsc ]T\w \S-¯p-¶-
hÀ¡ v 405 cq] ss̸â v \ÂIp-¶p. 8 In.ao IqSpX bm{X-sN-¿p-¶-hÀ¡ v 475
cq] BWv ew]vkw-{Kmâ v \nc¡ v. ¹kvSp 715 cq], Un{Kn 790 cq], ]n.Pn 1010 c q ] .
s{]m^-j-WÂ tImgvkp-IÄþ265 cq] apXÂ 2065 cq] hsc tImgvkv A\p-k- cn- ¨ v .
\ne-hn Sn B\p-Iqeyw tÌäv _m¦v Hm^v C´y-bpsS F.-Sn.-F-½p-IÄ hgn, C þ -
{Kmâ vkv F¶ t]cn hnX-cWw sN¿p-¶p.

296
2. t]mÌv sa{SnIv tlmÌ-ep-IÄþ 18 tlmÌ-ep-IÄ hIp¸v \S¯p¶p. At´-hm-kn-
IÄ¡ v `£ -W-¯n-\mbn {]Xn-amkw 1500 cq], t]m¡ äv aWn-bmbn 100-120 cq]
\ÂIp-¶p. AwKo-Ir-tlm-Ì-ep-I-fn ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ pw B\p-Iqeyw \Â-Ip¶p.
tlmÌ kuI-cy-an-Ãm¯ s{]m^-j-W Øm]-\-¯n ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ v
t_mÀUnwKv {Kmâmbn 1500 cq] \ÂIp-¶p.
3. {]tXy-I-t{]m-Õm-l\ k½m\w þ hnhn[ ]co-£ -bn D¶-X-hn-Pbw t\Sn-b
hnZymÀ°n-IÄ¡ v Iymjv AhmÀUv \ÂIp-¶p. UnÌnw-K-j³ t{KUv, ^kväv ¢mkv
t{KUv F¶n-§ s\ Fkv.Fkv.-FÂ.kn apXÂ ]n.Pn aäv s{]m^-j-WÂ tImgvkp-
IÄ hsc-bpÅhÀ¡ v 750 cq] apX 4000 cq] hsc \ÂIp-¶p.
4. dm¦v tPXm-¡ Ä¡ v kzÀ®-sa-UÂ þ ¹kvSp, Fkv.Fkv.-FÂ.kn ]co-£ -bnÂ
FÃm hnj-b-¯nepw F ¹kv t{KUv , saUn-¡ Â/F³Pn-\o-b-dnwKv {]th-i-\- ]-co-
£ -bn BZy dm¦p-I-fn hcp-¶-hÀ¡ v Ac-]-h³ kzÀ®-\m-Wbw \ÂIp-
¶p.
5. t£ {X-{]-th-i\ hnfw-_ckvamcI kvtImfÀjn¸v þUn-{Kn, ]n.-Pn, FÂ.-FÂ.-_n,
saUn-¡ Â, F© n-\o-b-dnwKv ]T\w \S-¯p¶ AÀl-cm-b-hÀ¡ v kvtImfÀjn¸v
\ÂIp-¶p.
6. saUn-¡ Â F© n-\o-b-dnwKv {]th-i-\-]-co-£ bv¡ v {]tXyI ]cn-io-e\w
2011 Fkv.-F-kv.-FÂ.-kn-bn FÃm hnj-b-§ Ä¡ pw _n ¹kn\v apI-fn e`n¨
hnZymÀ°n-IÄ¡ v, saUn-¡ Â /F© n-\o-b-dnwKv ]co-£ bv¡ v ZoÀL-Ime
tIm¨nwKn\v 20,000 cq]- hsc [\-k-lmbw .C-jvS-apÅ \ne-hm-c-ap-ff Øm]-\-am-
bn-cn-¡ -Ww. c£ n-Xm-¡ -fpsS hmÀjnI hcp-am\ ]cn[n 4.5 e£ w.
7. kzm{i-b-Øm-]-\-§ -fn s{]m^-j-W tImgvkn ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ v B\p-Iq-
eyw-þ-sa-dn-änsem dnkÀth-j-\ntem AUvan-j³ t\Sp-¶-hÀ¡ v kÀ¡ mÀ AwKo-I-
cn¨ \nc-¡ n ^okv B\p-Iqeyw \ÂIp-¶p. IqSmsX ew]vkw {Kmâ v, ss̸â v
F¶nhbpw \ÂIp-¶p.
8. F© n-\o-b-dnwKv/saUn-¡  tImgvkp-IÄ¡ v AUvan-j³ e`n-¨-hÀ¡ v {]mY-anI
sNe-hn\v {Kmâ v þ saUn-¡ Â tImgvkn\v 10,000/-; F© n-\o-b-dnw-Kn\v 5000 cq].
9. Cuh-\nwKv tImgvkv ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ v [\-k-lm-bwþ kÀ¡ mÀ, kÀ¡ mÀ AwKo-
IrXØm]-\-§ -fn ]Tn-¡ p-¶-Xn\v ^okv A\p-h-Zn-¡ p-¶p.
10. hnZqc hnZy-`ym-k-¯n-\p-ff klmbw þ bqWnth-gvknän Id-kvt]m-­³kv
tImgvkv ]Tn¡ p-¶-hÀ¡ v ^okv A\p-h-Zn-¡ p-¶p.
11. kwØm-\-¯n\v ]pd¯v ]T\w \S-¯p-¶-hÀ¡ v B\p-Iqeyw þ kwØm-\-¯n\v
]pd¯v AwKo-IrX Øm]-\-§ -fn sadnäv/ dnkÀth-j³ knän {]th-i\w
t\Sn-bhÀ¡ v ^okv B\p-Iqeyw \ÂIp-¶p.
12. `mc-X-¯n\v shfn-bn ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ p-ff [\-k-lmbw þ At]£ sadnäv ]cn-
tim[n¨v 5 e£ w hsc A\p-h-Zn-¡ p-¶p.
13. ]mc-eÂtIm-tfPv ]T-\-¯n-\p-ff [\-k-lmbw þ kÀ¡ mÀ/ FbvUUv Øm]-\-
¯n¹kvSp, Un{Kn, ]n.-Pn. tIgvkp-I-fn {]th-i\w en¡ m¯ hnZymÀ°n-IÄ¡ v
dKp-eÀØm]-\-§ -fn ]Tn-¡ p-¶-h-cpsS \nc-¡ n FÃm B\p-Iq-eyhpw \ÂIp-
¶p.
14. F³.-sF.än/ AwKo-IrX shmt¡ -j-WÂ Øm]-\-§ Ä þ hnhn[ t{SUp-I-fnÂ
]cn-io-e\w \ÂIp¶ 44 C³U-kv{So-b s{Sbn\nwKv C³Ìn-äyp-IÄ ( sF.-S-n-.sF)
hIp¸vt\cn«v\S-¯p-¶p. IqSmsX AwKo-IrX Øm]-\-§ -fn ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ pw,
bqWnt^mw AS-¡ -ap-ff FÃm B\p-Iq-eyhpw \ÂIp-¶p.
15. {]oþ-F-Ivkm-an-t\-j³ s{Sbn-\nwKv skâÀ þ \mev skâ-dp-IÄ {]hÀ¯n-¡ p-¶p.
sXsc-ª -Sp-¡ -s¸-Sp-¶-hÀ¡ v ss̸-tâmSp IqSnb ]cn-io-e-\w, saUn-

297
¡ Â/F© n-\o-b-dnwKv {]th-i\ ]co£ ]cn-io-e-\w, tPm_v Hmdn-bâUv tImgvkp-
IÄ F¶n-hbpw \S-¯p-¶p.
16. knhn kÀÆokv A¡ m-Uan þ Xncp-h-\-´-]p-cw, amÀ¨v amk-¯n- At]£
£ Wn-¡ p-I-bpw, {]mY-anI ske-£ ³ ]co-£ -bn ]mÊm-¡ p-¶-h-À-¡ v, kuP\y
Xma-k-ku-I-cyw, ]pkvXI Ae-h³kv þ 2000 cq]; {]Xn-amk `£ -W-¯n\v 1500
cq]; t]m¡ äv aWn 250 cq] F¶n-hbpw \ÂIp-¶p.
17. ]mcm-sa-Un-¡ -Â Øm]-\-§ Äþ Xncp-h-\-´-]pcw, XriqÀ saUn-¡ Â tImtf-
PpIfnÂc­p ]mcm-sa-Un-¡  Øm]-\-§ Ä, Ipg aµ¯v s]¯v C³kvs]-
IvSÀ tImgvkv,]¿-¶q-cn Un.-Fw.-FÂ.-än. tImgvkv F¶nh {]thi\w t\Sp-¶-
hÀ¡ v FÃm hn[hnZy-`ymk B\p-Iq-eyhpw \ÂIp-¶p.
18. skâÀt^mÀ dnkÀ¨v B³Uv FUyp-t¡ -j³ t^mÀ tkmjy {Sm³kvt^mÀta-
j³þaÕ-c-tijn hÀ²n-¸n-¡ p-¶-Xn\v tImÀ¸-tdäv taJ-e-bn tPmen e`n-¡ p-¶-
Xn\v th­]cn-io-e\w \ÂIp-¶p. 4 amkw \o­p \¡ p¶ tImgvkn t]mÌv
{KmPp-th-äv, Un{Kn-X-e-¯n-ep-ff s{]m^-j-W tImgvkv Ign-ª -hÀ¡ v bqWn-
t^mw, Xma-kw, ssÌ^â v F¶nh \ÂIp-¶p. tImgn-t¡ mSv IoÀ¯mUvkv Im¼-
kn-emWv BØm-\w.
19. tamU dkn-U³jy t]mfn sSIv\n-¡ v, ]me-¡ m-Sv.- ap-¸Xv Ip«n-IÄ¡ v {]th-i-
\w. kmt¦-XnI hnZ-Kv²sc krjvSn¡ p¶Xn-\m-bn-«mWv Cu Øm]-\w.
20. _p¡ v _m¦v kvIow þ s{]m^-j-WÂ tImgvkp-IÄ¡ v ]Tn-¡ p¶ hnZymÀ°n-
IÄ¡ v hne-tb-dnb d^-d³kv ]pkvXIw e`n-¡ p¶ ]²-Xn.
21. ]T-\-\n-e-hmcw DbÀ¯p-¶-Xn-\p-ff {]tXyI ]²Xn þ 9 apX 12 þmw ¢mkv hsc-
bp-ff hnZymÀ°-Isf saUn-¡ Â/ F© n-\o-b-dnwKv {]th-i\ ]co-£ -IÄ hnP-bn-
¸n-¡ p-¶-Xn\v {]m]vX-cm-¡ p-¶-Xn-\mbn sXsc-sª -Sp-¡ p¶ hnZymÀ°n-Isf
t_mUnwKv kv¡ qfn ]Tn-¸n¨v {]tXyI ]c-io-e\w \ÂIp-¶p.

7. \nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä
PnÃm ]«n-I-PmXn hnI-k\ Hm^o-kÀamÀ, ]«n-I-PmXn hnI-k\ Ub-ä-tääv F¶nh
Ct¸mÄ {][m-\-ambpw Cþ-{Kmâmbn \ÂIp¶ hnZym-`ymk ]cn-]m-Sn-IÄ tamWn-«À
sN¿p-¶p. hIp¸v sk{I-«-dnbpw dnhyp-ao-änw-Kp-IÄ \S¯p¶p-­v.

8. Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


hnZym-`ym-k-¯n\v hIp¸v \ÂIn hcp¶ ]cn]mSn-Isf¡ pdn¨v th­ {]Nm-cWw
{Kma-k` kwhn-[m-\-¯n-eqsS \ÂIp-I. Ime-Xm-akw Hgn-hm-¡ m³ th­ HmÀ½- s¸-Sp-
¯ - e p - I Ä _ Ô - s ¸ - «- h À ¡ v \ Â I p - I . Z q À º - e - c m b h n Z y m À ° n - I Ä ¡ v
A[nI klm-bw, ]Ým-¯e kuIcyw Hcp-¡ Â F¶nh \ÂIp-I.

9. ]²-Xn-bpsS kwtbm-P\ km[y-X-IÄ.


Ign-bp-¶{X kmaq-lnI km¼-¯nI D¶-a\ ]cn-]m-Sn-I-fp-ambn hnZym-`ymk ]²-
Xn-IÄ kw-tbm-Pn-¸n¨v \S¯m-hp-¶-Xm-Wv. Xt±i `cW Øm]-\-§ -fpsS ]²-Xn- bnÂ
Cu kvIoap-IÄ ]d-bm-hp-¶Xpw ]«n-I-PmXn /]«n-I-hÀK ]²Xn X¿m-dm-¡ p- t¼mÄ hn-S-
hp-IÄ \nI-t¯-­-Xp-am-Wv. Un¸mÀ«vsaâ v kvIoap-Ifpw \S-¯n¸pw KpW-t`màr sXsc-
sª -Sp¸pw {Kma-k-`-bn NÀ¨bv¡ p hnt[-b-am-¡ m-hp-¶-Xp-am-Wv. Sn kvIoap-IÄ {Kma-k-`-
I-fpsS A`n-{]m-b-¯n\v sht¡ -­-Xp-am-Wv.

298
2. k^mbn IÀ½-Nmcn ]²Xn
]c¼-cmKXambn hr¯n-lo-\-amb tPmen-bn GÀs¸-«n-cp-¶-h-cpsS ]p\-c-[n-hm-
k-¯n\v th­n \qdv iX-am\w tIµ ^­v A\p-h-Zn-¡ p-¶-Xv. ap\n-kn-¸Â tImÀ¸-td-j-\p-
I-fn amen\yw \o¡ w sNbvXn-cp¶ ]«n-I-PmXn hn`m-K-¡ m-cmWv Cu ]²-Xn-bpsS KpW-`m-
àm-¡ Ä. ]Ým-¯-e-ku-Icyw Hcp-¡ Â, hnZym-`ym-kw, sXmgn ]cn-io-e\w XpS§ n B
hn`m-K-¯nsâ ka{K ]ptcm-K-Xnbv¡ v th­n-bn-«p-ff ]²XnIÄ Gsä-Sp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.
Xt±-i-kzbw `cW Øm]-\-§ Ä {]tXy-In¨v \K-c-hn-I-k\ hIp-¸nsâ Iogn Xma-kn-
¡ p¶ ]«n-I-PmXn hn`m-K-¡ m-cpsS hnI-k-\-¯n Cu ]²-Xn-bp-ambn Iq«n-bn-W-¡ m-hp-¶-
Xm-Wv.

3. s]¬Ip-«n-I-fpsS tlmÌ \nÀ½mWw


]«n-I-PmXn hn`m-K-§ -fn s]¬Ip-«n-IÄ¡ v ho«nse {]Xn-Iqe kml-N-cy§ Ä
XcWw sNbvXp hnZy-`ymkw apt¶m-«p-sIm-­p-t]m-Ip-hm³ {]m[m\-tI-{µ-§ -fnÂ
tlmÌÂ kwhn-[m\w A\n-hm-cy-am-Wv. CXn-tebv¡ v th­n \qdv iX-am\w tI{µ-^­v
A\p-h-Zn-¡ p-¶p-­v.
hIp¸v C¯-c-¯n-ep-ff tlmÌ GsX-¦nepw `mK¯v XpS§ n-bn-«n-sÃ-¦n Cu ]²Xn
{]tbm-P-\-s¸-Sp-¯p-hm³ th­n t\XrXz]c-amb CS-s]-SÂ \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

4. hnhn-[-X-c-¯n-ep-ff ]cn-io-e-\-§ Ä
]«n-I-PmXn hn`m-K-§ -fpsS sXmgn Ah-k-c-§ Ä krjvSn-¡ p-¶-Xn\v th­n
]pXnb taJ-e-IÄ Is­¯n ]cn-io-en-¸n-¡ p-¶-XmWv \qdv iX-am\w tI{µ-^­v \ÂIp¶
Cu ]²-Xn. CXn\v th­n-bp-ff t{]mPIvSv dnt¸mÀ«vX¿m-dm¡ n \ÂtI-­-Xm-Wv.
Xt±-i-kzbw `c-W-Øm-]-\-§ -Ä A`y-Ø-hn-Zy-cm-b-hsc Is­¯n ]pXnb sXmgn Ah-
k-c-§ sf {]mtZ-in-I-ambpw AÃm-sXbpw Xncn-¨-dnª v ]cn-io-e-\-]-²-Xn-IÄ X¿m-dm¡ n
kzX-´-am-tbm, aäp hIp-¸p-Ifpambn IqSn-t¨Àt¶m \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv.

50 iX-am\w tI{µ-kÀ¡ m-cnsâ ^­v e`n-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ

5. ]«n-I-PmXn hn`m-K-¡ mÀ¡ v FXn-sc-bp-ff AXn-{I-a-§ Ä XS-bÂ, \nbaw \S-¸n-em-


¡ Â. AXn-{I-a-§ Ä¡ v Cc-bm-b-hÀ¡ v \nb-a-k-lmbw F¯n-¡ p-¶-Xn-\pw ]cn-lm-c-XpI
\ÂIp-¶-Xn-\pw, sXmgnÂ, ]p\-c-[n-hmkw F¶n-h-bv¡ pamWv Cu ^­v sN-eh-gn-¡ -s¸-Sp-
¶-Xv.
6. an{i hnhm-lt¢iw A\p-`-hn-¡ p-¶-hÀ¡ v [\-k-lmbw 40,000 cq]-bn Ipdhv
hcp-am-\-ap-f-f-hÀ¡ v am{Xw)
7. B¬Ip-«n-I-fpsS tlmÌ \nÀ½mWw
8. ]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ tImÀ¸-td-j-\p-ff aqe-[\ Hml-cn-bpsS ]¦v.
9. A[nI tI{µ klmbw (F. kn.-F)

1. `qan hm§ m-\p-ff [\-k-lmbw þ


kwØm-\¯v _n ]n FÂ ]«nIbnep-ffhcpw `qc-ln-X-cpw, Irjn `qan
CÃm-¯-h-cp-am-b-h-cpsS ]«nI X¿m-dm¡ n kaÀ¸n-¡ -Ww. A[nI tI{µ
klm-b-¯n\v th­n sNe-hn-Sp¶ IW-¡ p-IÄ lmP-cm-¡ -Ww.
2. tlmÌÂ hnI-k\w
3. hnhn[ ]²-Xn-IÄ \S-¸n hcp-¯p-t¼mÄ D­m-¡ p¶ hnS-hp-IÄ \nco-

299
£ n-¡ -s¸SpI-bpw, Ah-bv¡ p-ff ]cn-lmc \nÀt±-i-§ fpw ]²-Xn-Ifpw
ka-b-_-Ôn-X-ambn \S-¸n-em-¡ m³ th­nbp-ff t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v
kaÀ¸n¨v A[nI tI{µ-k-lmbw e`y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.
4. ]«n-I-PmXn hn`m-K-§ Ä¡ n-Sbnse ZpÀ_e hn`m-K-§ Ä¡ v A[nI tI{µ
klmbw þ `qan 5 sksâ¦nepw hm§ n `h-\-\nÀ½mWw \S¯pI.

10. {]tXyI tI{µ-k-lmbw (F-kv.-kn.-F) {]tXyI LSI ]²-Xn-IÄ¡ v (F-kv.-


kn.-]n)
{]tXyI tI{µ-k-lmbw sXmgn Ah-k-c-§ Ä hÀ²n-¸n¨v hcp-am\w Iq«m-\pw,
AXn-tebv¡ v Bh-iy-amb ]cn-io-e-\-§ Ä kwL-Sn-¸n-¡ p-hm-\p-amWv \ÂIn hcp-¶-Xv. `qc-
lnX IÀj-I-s¯m-gn-em-fn-IÄ, ]c-¼-cm-KX ssIsXm-gn-ep-ImÀ, \maam{X IÀj-IÀ F¶n-
hsc e£ y-an-Sp-¶-Xv.

\n_-Ô-\-IÄ
· KUp-¡ Ä¡ m-bmWv tI{µ-k-lmbw \ÂIp-¶-Xv.
· Fkv.-Pn.-F-kv.ssh/Fkv.-Pn.-F-kv.-BÀ.ssh am\-Z-WvU-§ Ä _m[-Iw.
· km¼-¯nI hÀjmZy \o¡ n-bn-cn¸pw H¶mw-K-Uphpw tNÀ¶p-ff XpI-
bpsS 75% hn\n-tbm-Kn-¨m am{Xta ASp¯ KUp A\p-h-Zn-¡ p-Ibp-f-fp.
· km¼-¯nI hÀjm-cw-`-¯n Xs¶ t{]mPIvSpIÄ \nÀÆ-lWw XpS-§ -
Ww. ASp-¯-h-Àj-t¯-¡ p-ff {]#P-IvSp-IÄ Cu km¼-¯nI hÀjw
Xs¶ Is­¯n Xocp-am-\n-¡ -s¸-SWw
· 15% XpI kv{XoI-fpsS hcp-am\ hÀ²-\-hn\v {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯Ww.
· 5% imco-cnI am\-knI sshI-ey-a-\p-`-hn-¡ p-¶-hÀ¡ v.
· 3% XpI t{]mP-IvSp-I-fpsS taÂt\m«w aqey-\nÀWbw F¶n-hbv¡ v
th­n.
· 50% ¯n A[nIw ]«n-I-PmXn P\-kw-Jy-Sp-ff hntÃ-Pp-I-en 5% XpI
\n]pWn hnI-k-\-¯n-\pw, ]cn-io-e-\-¯n\pw D]-tbm-K-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-
Wv.
· 10% XpI ASn-Øm\ kuI-cy-hn-I-k\w

Fkv. kn. F. ]²-Xn-I-fn Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v


Cu tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ FÃmw Xs¶ Xt±i kzbw-`-c-W-Øm-]-\-
¯nsâ ]²-Xn-IÄ X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ NÀ¨m-hn-t[-b-am-t¡ -­-Xp-­v. hÀ¡ nwKv {Kq¸p-I-
fnepw ÌmânwKv I½n-än-Ifnepw {Kma-k`/hmÀUv k`-I-fnepw Sn DtZym-K-Øsc hcp¯n
Xt±-i-kzbw `cW Øm]-\-§ Ä ]²Xn X¿m-dm¡ n c­v Xe-¯n-ep-ff hnS-hp-Ifpw CXp-
aqew \nI-¯-Ww. ]²Xn GXm-bmepw {Kma-k`/hmÀUvk` NÀ¨bv¡ pw \nÀt±-i-
§ Ä¡ pw hnt[-b-am-¡ -Ww.

· Irjn-`qan hm§ p-¶-hÀ¡ v þ `qhn- I - k - \ - ¯ n\pw Irjn- ¡ pw


klmbw
· aqcn-¡ p-«³ hfÀ¯Â þ ]cn-io-e\w, Xoä-¸pÂIr-jn,
_tbm-Kymkv / ]uÄ{Sn ^map-IÄ
¹mâ v þ ssP-h-Irjn
AXn-{-I-a-§ Ä¡ v Ccbm-b-hÀ¡ v þ Poh-t\m-]m-[n-IÄ \ÂIÂ
· {]mtZ-inI km¼-¯nI hnI-k\þ A\p-_Ô kuI-cy-§ Ä
t{]mP-IvSp-IÄ

300
· kl-I-cW kwL-§ Ä þ ]¦m-fn¯w ]cn-io-e\w
· h\n-Xm-kz-bw-k-lm-b-IÄ þ DXv]m-Z\ ]cn-io-e-\w, sXmgnÂ
bqWn-äp- kw-L-§ Ä -
· Irjn, Jm\n, arK-kw-c-£ Ww, þ A\p-_-Ô-t{]m-P-IvSp-IÄ
Ubdn hyh-kmbw
· t]mÄ{Sn IĨÀ þ hn]-W-\-ku-I-cy-§ Ä
· aÕyw hfÀ¯Â þ kl-I-c-W-kw-L-§ Ä
· k¼qÀ® `h-\-\nÀ½mWw þ h\n-Xm-ta-k³ bqWn-äp-IÄ
· ]c-¼-cm-KX sXmgn-em-fn-IÄ¡ v þ ]cn-io-e\w, ]»n-knän
B[p-\nI D]-I-c-Ww

C¯-c-¯n tI{µ/kwØm\ ]²-Xn-Isf Xt±i kzbw-`-cW Øm]-\-§ Ä


hnI-k-\-¯nse ]mI-¸n-g-IÄ t\cn«v a\-kn-em¡ n k´p-en-Xm-hØ krjvSn-¡ p-hm-\p-ff
t{]mP-IvSp-IÄ Gsä-Sp-¯m am{Xta 'kwtbm-P-\-XXzw' {]tbm-K-¯n hcp-I-bp-f-fp.

B. taJe þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\w


]«n-I-PmXn hnI-k-\-¯n hnh-cn¨ Dt±i e£ y-§ Ä GXm­v kam-\-ambn
Xs¶-bmWv ]«n-I-hÀ¤-hn-I-k-\-¯n-ep-ap-f-f-Xv.

]«n-I-hÀ¤- hn-I-k-\-¯n-\pth­n tI{µ-k-lmbw e`n-¡ p¶ ]²-Xn-Isf {][m-\-


amb c­mbn Xcw-Xn-cn¡ mw H¶m-a-Xmbn hnZym-`ym-k-]-cn-]m-Sn-I-fpw, c­m-a-Xmbn kmaqly
km¼-¯nI D¶-a\ ]cn-]m-Sn-I-fp-am-Wv.

A) hnZym-`ymk ]cn-]m-Sn-IÄ
11. hnI-k-\-¯n-\p-ff aqe-[\ BhÀ¯-\-^-­v.
`c-W-L-S-\-bpsS BÀ«n-¡ nÄ þ 275 (1)
`mc-X-kÀ¡ m-cnsâ k© nX \n[n-bn \n¶pw, ]mÀen-saânsâ AwKo-Im-c-t¯m-
sS, kwØm-\-§ -fnse ]«n-I-hÀ¤-t£ a ]²-Xn-IÄ¡ pw, ]«n-I-{]-tZ-i-§ -fpsS hnI-k-\-
¯n\pw \ÂIp¶ aqe-[\ þ BhÀ¯-\- ^-­m-WnXv. kwØm-\-§ Ä CXn-te¡ v Bh-iy-
amb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v kaÀ¸n-t¡ -­-Xm-Wv. tIcfw {][m-\-ambn tamU dkn-
U³jy kv¡ qfp-IÄ hnI-kn-¸n-¡ p-¶-Xn-\mWv Cu ^­v {]tbm-P-\-s¸-Sp-¯n-bn-cn-¡ p-
¶-Xv. \S-¸p-hÀjw CSp-¡ n, Xncp-h-\-´-]pcw PnÃ-bnse Rmd-\o-en, hb-\mSv PnÃ-bnse
]qt¡ m-Sv, F¶o Fw. BÀ. Fkv sI«n-S-§ Ä Cu ^­v {]tbm-P-\-s¸-Sp¯n sI«n-S-§ Ä
\nÀ½n-¡ p-¶-Xm-Wv.

12. ]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-I-fpsS ]T-\-\n-e-hmcw sa¨-s¸-Sp-¯Â


]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-I-fpsS s{]m^-j-W tImgvkn-te-¡ p-ff {]th-i\w kpK-
a-am-¡ p-¶-Xn\v {]tXyI ]cn-io\w \ÂIp¶ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. \qdv iX-am\w tI{µ-k-lmbw
e`n-¡ p-¶p.

13. ]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-IÄ¡ v DbÀ¶ \ne-hm-c-¯n-ep-ff hnZym-`ymkw Dd-¸p-h-


cp-¯Â.

301
\qdv iX-am\w A[nI tI{µ-k-lm-b-]-²-Xn-e-`n-¡ p¶ Cu ]²-Xn-bnÂ, kvIqfp-I-
fnse AUvan-j³ 100 iX-am\w Dd-¸p-h-cp-¯p-I, tlmÌ kuIcyw hÀ²n-¸n-¡ p-I, ]T\
\ne-hmcw \nÝ-bn-¡ p-¶-Xn-\p-ff sSÌv \S¯pI, ]cn-lmc A²y-b\w \S-¯p-I,
kvs]jy tIm¨nwKv skâ-dp-IÄ Bcw-`n-¡ p-I, {]th-i\ ]co-£ -bn ]s¦-Sp-¡ p-¶-
Xn\v amÀ¤-\nÀt±iw \ÂIp-I, kaÀ°-cmb hnZymÀ°n-Isf {]i-kvX-amb hnZym-e-b-§ -
fn tNÀ¯v ]Tn-¸n-¡ pI F¶o ]cn-]m-Sn-I-fmWv Cu ]²-Xn-bn Dt±-in-¡ p-¶-Xv.

14. t]mÌv sa{SnIv kvtImfÀjn¸v


]¯mw-¢mkv Ignª v ]T\w \S-¯p¶ ]«n-I-hÀ¤ hnZymÀ°n-IÄ¡ v Cu {Kmâ v
hgn Hm¬ sse\n-eqsS _m¦v hgn hnZym-`ym-km-\p-Iq-ey-§ Ä A\p-h-Zn¨v \ÂIp-¶p.
hnhn[ tImgvkp-IÄ¡ v ]«n-I-PmXn hIp¸v \ÂIp¶ \nc-¡ p-IÄ Xs¶-bm-Wp-f-f-Xv. \qdv
iX-am\w tI{µ-^­v e`n-¡ p-¶p-­v.

15. {]osa-{SnIv tlmÌ-ep-I-fpsS ASn-Øm\ kuI-cy-hn-I-k-\w.


1 08 {]o sa{SnIv tlmÌ-ep-Ifn ASn-Øm\ kuI-cy-hn-I-k-\-¯n\v th­n \qdv
iX-am\w A[nI tI{µ klmbw e`n-¡ p-¶p-­v. CXn AVo-j-W sI«n-S-\nÀ½m-Ww,
^ÀWo-¨À, em_v kuIcyw, IpSn-sh-ffw XpS-§ nb ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶p-­v.

16. {]osa-{SnIv tlmÌ-ep-I-fpsS sI«n-S-\nÀ½mWw


50 iX-am\w tI{µm-hn-jvIrX ]cn-]m-Sn-bn DÄs¸-Sp-¯n-bn-cn-¡ p-¶p. Cu ]²XnbnÂ
{]osa-{SnIv tlmÌ-ep-I-fpsS sI«n-S-\nÀ½mW {]hÀ¯-\-aWv \S-¡ p-¶-Xv. 108 {]osa-{SnIv
tlmÌ-ep-I-fn 69 tlmÌ-ep-IÄ¡ v kz´-ambn Øncw sI«nSw D­v. tlmÌ-ep-I-fpsS
]Wn hnhn[ L«-§ -fn-em-Wv.

7. tamU dkn-U³jy kv¡ qfp-IÄ/ B{iaw kv¡ qfp-IÄ


kaÀ°-cmb hnZymÀ°n-IÄ¡ v sa¨-s¸« hnZym-`ymkw \ÂIp-¶-Xn\pw ]»n¡ v
kvIqÄ amXr-I-bn dkn-U³jy kuI-cy-t¯m-Sp-IqSn Bcw-`n-¨n-«pff-h-bmWv tamUÂ
dkn-U³jy kvIqfp-IÄ. \ne-hn 18 tamU dkn-U³jy kvIqÄ {]hÀ¯n-¡ p-¶p-
­v. CXn Xncp-h-\-´-]p-c-¯p-ff s]¬Ip-«n-I-fpsS It«-e, hb-\mSv PnÃ-bnse B¬Ip-«n-
I-fpsS \ÃqÀ\mSv F¶n-h-bn lbÀsk-¡ âdn kvIqfp-I-fm-Wv.

ae-¸pdw (a-t© -cn), hb-\mSv (\q¸p-g) Xncp-s\-Ãn, ]me-¡ mSv (ae-¼pg) F¶o
Øe-§ -fn \mep kv¡ qfp-IÄ {]tXyI tKm{X hn`m-K-¡ mÀ¡ mbn Bcw-`n-¨n-«p-f-f-Xm-Wv.
kv¡ qfp-I-fpsS sI«n-S-\nÀ½m-W-¯n\v 100 iX-am\w tI{µ-k-lmbw BÀ«n-¡ nÄ (275(1)e-`n-
¡ p-¶-hsb tamU dkn-U³jy kv¡ qfp-IÄ F¶pw 50 iX-am\w tI{µ-k-lmbw e`n-
¡ p-¶-hsb B{iaw kv¡ qfp-I-sf¶pw tI{µ-kÀ¡ mÀ Xcw-Xn-cn-¨n-«p-­v.

{]th-i\w e`n-¡ p¶ Ip«n-IÄ¡ v Xmakw hnZym-`y#mkw XpS§ n FÃm sNe-hp-


Ifpw kuP-\yw. Unkw-_À/P\p-h-cn-bn At]£ £ Wn-¡ p-¶p. {]th-i\ ]co-£ -
bpsS ASn-Øm-\-¯nemWv sXsc-sª -Sp-¸v. c£ n-Xm-¡ -fpsS hcp-am-\-]-cn[n Hcp-e£ w
cq]-bm-Wv. PnÃ-bnse sF.än.Un.-]n. t{]mPIvSv Hm^o-kÀ/ss{S_Â Uh-e-]v-saâ v Hm^o-
kÀ¡ mWv At]£ \ÂtI-­-Xv.

18. shmt¡ -j-W s{Sbn-\nwKv C³Ìn-äyq-«v.

302
tZiob sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e\ Iu¬kn-ensâ AwKo-Im-c-ap-ff hnj-b-§ -
fn ]cn-io-e\w \ÂIp-¶-Xn\v Xncp-h-\-´-]pcw PnÃ-bnse s\Sp-a-§ mSv Ip«-a-e-bn-epw
CSp¡ n PnÃ-bnse ]qt¯-S-¯pw, ]¯-\w-Xn-«-Pn-Ã-bnse dm¶n-bnepw 100 iX-am\w tI{µ-k-
lm-b-t¯msS Hmtcm sF.-än.-kn. {]hÀ¯n-¨p-h-cp-¶p.

19. ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\w ASn-Øm-\-am¡ n dnkÀ¨v s^tÃm-jn-¸v.


]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-§ -fpsS kmaq-lnI km¼-¯nI ]ptcm-K-Xn-sb¡ pdn¨v Kth-j-
W-]-T\w t{]mÕm-ln-¸n-¡ pI F¶-XmWv ]²-Xn-bpsS e£ yw. Hcp-hÀjw aq¶v Kth-j-I-
sc-bmWv ]cn-K-Wn-¡ p-¶-Xv. \qdvi-X-am\w ^­v tI{µw \ÂIp-¶-Xm-Wv.

C. kmaq-lnI km¼-¯nI D¶-a\ ]cn-]m-Sn-IÄ


100 iX-am\w ^­v e`n-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ
20. 13þmw tI{µ-[-\-Im-cy-I-½o-j³ tIc-f-¯nse 5 {]tXyI ZpÀ_-e-hn-`m-K-§ fpsS,
sImd-K, Im«p-\m-bv¡ Â. tNe-\m-bv¡ ³, Ipdp-¼À, ImSÀ F¶o hn`m-K-§ Ä¡ v 148
tImSncq] A\p-h-Zn-¨n-«p-­v. CXnsâ \S-¯n-¸n-\mbn {]tXyI ZuXy kwLs¯ Npa-X-e-
s¸-Sp-¯n-bn«p­v. A© p-hÀjw sIm­v Cu hn`m-K-§ sf ka-{K-amb hnI-k-\-¯n\vhnt[-
b-am¡ n kzbw]cy-]vX-amb \ne-bn F¯n-¡ p-hm-\mWv e£ y-an-«n-cn-¡ p-¶-Xv.

21. {]tXy-I-ZqÀ_e hn`m-K-¡ m-cpsS hnI-k-\w, ]cn-]m-e-\w, ASn-Øm\kuIcyw


F¶n-h-bnse \ne-hn-ep-ff t]mcm-bva-IÄ ]c-nl-cn-¡ p-hm-\p-ff ^­v.

22. {]tXyI ZqÀ_e hn`m-K-¡ m-cpsS C³jp-d³kv ]²-Xn.

23. Fd-Wm-Ipfw ]«-a-¯nÂ, ]«n-I-hÀ¤ tImw¹Ivkv \nÀ½m-Ww, ]«n-I-hÀ¤ IYm-{]-


ZÀi\w hn]-W\ kuI-cy-§ Ä F¶n-hbv¡ vth­n 36 ]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-§ Ä¡ pwØncw
thZn D­m-bn-cn-¡ -Ww.

24. h\m-h-Im-i-\n-baw \S-¸n-em-¡ m³ th­n h\-¯n Xma-kn-¡ p¶ IpSpw-_-


§ Ä¡ vth­n-bp-ff ]²-Xn-IÄ.

25. ]«n-I-hÀ¤ D]-²-Xn-¡ p-ff {]tXyI tI{µ-k-lmbw


26. IoÀ¯mUvkv hIp-¸n\v th­n-bp-ff ASn-Øm\ kuI-cyw.
27. ]«nIPmXn þ ]«nI-hÀ¤ hnI-k\ kl-I-cW s^tU-j-\p-ff {Kmâ v þ C³ þ
FbvUvþ aqe-[\ Hmlcn.

Cu ^­v h\-hn-`-h-ti-J-c-Ww, If-£ ³ sjUv\nÀ½mWw F¶n-hbv¡ v th­n


sNe-h-gn-¡ m-\mWv Dt±-in-¨n-cn-¡ p-¶-Xv.

50% tI{µ-^­v e`n-¡ p¶ ]²-Xn-IÄ


28. ]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ v FXn-sc-bp-ff AXn-{I-a-§ Ä XS-b \nbaw \S-¸m-¡ Â
AXn-{I-a-§ Ä¡ v Cc-bm-Ip¶ ]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ v \nb-a-k-lmbw F¯n-¡ p-¶-Xn-\pw,
sXmgnÂ, ]p\-c-[n-hmkw F¶n-h-bv¡ m-bn-«mWv Cu ^­v sNe-h-gn-¡ p-¶-Xv.

303
29. IoÀ¯mUvkv hIp-¸n-\p-ff {Kmâ v þ C³ þ Fbvkv.
30. ]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ tIÀ¸-td-j-\p-ff aqe-[\ Hml-cn-bpsS ]¦v.

Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v


Ignª 60 hÀj-ambn \S-¯n-h-¶n-«p-ff \nc-h[n hnI-k\ ]²-Xn-Ifpw DtZym-K-
kw-h-cW hyh-Øbpw IqSn Hcp-an¨v {]tbm-P-\-s¸-Sp¯n s]mXp kaq-l-t¯m-sSm¸w
apt¶-dnb kap-Zm-b-§ -fpw, hnI-k-\-¯nsâ KpW-^-e-§ Ä Ah-cpsS hmXp-h-¡ -en-
tebv¡ v F¯n-t¨-cm¯ hn`m-K-§ fpw D­v. hnI-k\w ImcWw Hcp Ak-´p-en-Xm-hØ
krjvSn-¡ -s¸-Sp-Ibpw ]mÀiz-h-XvI-cn-¡ -s¸-Sp-Ibpw sNbvXn-«p-­v. `qc-ln-XÀ, `h-\-c-ln-XÀ,
sXmgn cln-XÀ, \nc-£ -cÀ F¶o hn`m-K-¯nÂs¸-«-hÀ Ct¸mgpw ]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-§ -fn-
ep-­v. Cu hn`m-K-§ -fpsS ka{K hnI-k-\-¯n\v th­ Hcp ZoÀL-Im-em-Sn-Øm-\-¯nepw
lrkz-Im-em-Sn-Øm-\-¯n-\p-ap-ff ImgvN-¸mSv D­m-¡ n-sb-Sp-¡ p-hm³ Xt±-i-kzbw `cW
Øm]-\-§ Ä kmaq-ly-\oXn Dd-¸p-h-cp-t¯-­-Xnsâ `mK-ambn sNt¿-­-Xm-Wv.
Ct¸mÄ e`y-amb hnh-cm-[n-jvTnX kq£ va-Xe hnh-c-ti-J-cWw {]tbm-P-\-s¸-Sp¯n ]²-
Xn-IÄ X-½n-ep-ff _Ô-§ -tf-bpw, am\p-jnI hnI-k-\-t¯bpw ]p\À\nÀh-Nn-¡ -s¸-S-Ww.
Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v CS-s]-Sm³ km[y-a-mIp¶ Nne DZ-l-c-W-§ Ä am{Xw
ChnsS hnh-cn-¡ p-¶p.

1. kv¡ qfnse sImgn-ª p-t]m¡ v þ ho«n Hcp apdn am{X-am-Wp-f-f-Xv, hoSv hn]q-eoI
XS-bp-hm³, cmhnse `£ -W-hpw, Icn-¡ p-Isbm ]pXn-b- hoSv, sshZyp-Xo- I-W
{Sm³kvt¸mÀ«pw GÀs¸Sp-¯n. - £ t\m-Sp-IqSn \ÂIpI.

2. {]XyI ZpÀ_-e-hn-`m-K-§ -fpsS þ kwØm\ ]²Xn hnln-Xw, 100 % kn.-Un.-F-kv,


13þmw [\-Im-cy-I-½o-jsâ BÀ«n-¡ nÄ 275 (1) XpS-§ nbhbn \n¶pw hn`-
]²XnIÄ. h-k-am-l-cWw ]²-Xn-I-fpsS tamWn-ä-dnwKv
\S¯n, {][m-\-s¸«hnS-hp-IÄ Is­¯n ]cn-
lmcw DS-\Sn \ÂIp-I.
3. h\m-h-Im-i-\n-baw \S-¸n-em-¡ nþ þ hoSv, IpSn-sh-f-fw, sshZyp-Xn, \S-¸mX F¶nh
ssIh-im-h-Imi kÀ«n-^n-¡ äv IqSn \ÂIpI.
e`n-¨-hÀ

4. Htc-¡ À `qan e`n-¨-hÀ þ ImÀjnI hnI-k\w hn`m-h\w sNbvXp kpØn-c-


amb hcp-am\w D­m-¡ m-\p-ff t{]mP-IvSp-IÄ
5. sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e\w þ ]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ tImÀ¸-td-j-\n \n¶pw
e`n-¨-hÀ kzbw-sXm-gn t{]mP-IvSp-IÄ¡ p-ff Gsä-Sp-
¡ p-
hm-\p-ff klmbw.
6. sNdp-InS h\-hn-`-h-§ Ä þ C³jp-d³kv GÀs¸-Sp-¯p-I. skmsskän iàn-
tiJ-cn-¡ p-¶-hÀ s¸-Sp-¯n, IS-_m-²y-Xbv¡ v ]cn-lmcw ImWp-I.
7. ¹kvSp Ignª v D¶X hnZy-`ymkw þ s{]m^-j-W tImgvkn\v ]Tn-¡ p-¶-hÀ¡ v hne-Iq-
sN¿p-¶-hÀ¡ v kvt¡ mfÀjn¸v Snb ]pkvX-I-§ -fpw, aäp-]-I-c-W-§ fpw hm§ m\p
e`n-¡ p-¶-hÀ ff klmbw.
8. kn¡ nwKv sk A\o-anb _m[n þ sXmgn kwcw-`-§ Ä IqSn \ÂIp-I.
¨hÀ¡ v sshZy-k-lmbw \ÂIp-¶p.

304
9. aZy-¯n\v ASn-a-s¸-«-hÀ¡ v t_m[- þ bYmÀ° Imc-W-§ Ä At\z-jn¨v Iu¬kn-
enwKv
h-Xv¡ W ¢mÊv kwL-Sn-¸n-¡ p¶ \ÂIpI.
]²Xn
10. h\n-X-I-fpsS kzbw-sXm-gn þ Ønc-ambn {_mUv sN¿-s¸«DXv]-¶-§ Ä
kwcw-`-§ Ä¡ p-ff ]²-Xn-IÄ hn¡ m\pw BtKmf hn]-W\ irwJ-e-bnÂ
AwKo-Imcw In«m-\p-ap-ff ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ.

Hmtcm {]tZ-i¯pw \ne-\n¡ p¶ kmaq-lnI km¼-¯nI kml-N-cy-§ Ä IW-¡ n-se-


Sp¯v tI{µþkwØm-\- ]-²Xn-I-fpw, Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\§ fpsS ]²-Xn-Ifpw
kwtbm-Pn-¸n¨v sIm­v apt¶-dm-\p-ff hnI-k\ X{´-§ Ä¡ v cq]w \ÂtI-­-Xm-Wv. FÃm
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-Ifpw IW-¡ n-se-Sp-¯p-thWw Xt±i `cW Øm]-\-¯n ]²-
Xn-IÄ X¿m-dm-¡ m³. Hcp IpSpw-_hpw hn«p t]mIp¶nsöv Dd-¸p-h-cp-¯p-I, Hmtcm
_nÃns\¡ pdn¨pw Ah-t_m[w \ÂIp-I, At]-£ -IÄ FÃm-hcpw \ÂIn F¶p-d-¸p-h-cp-
¯p-I, kwi-b-§ Ä XoÀ¡ p-¶-Xn\v sk D­m-¡ p-I, {Kma-k-`-bn FÃm kvIoap-Ifpw
NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ p-I. hnS-hp-IÄ \nI¯n Xt±i `cW Øm]-\-§ Ä ]²Xn X¿m-dm-
¡ pI apX-em-b-h.

D. tIcf kwØm\ ]«nI


- P
- mXnþ-]«nI
- h
- À¤ hnIk
- \ tImÀ¸t-dj
- ³

(i) BapJw
tIc-f-¯nse ]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ P\-hn-`m-K-§ -fpsS a\pjy hn`-h-tijn ^e-
{]-Z-ambn {]tbm-P-\-s¸-Sp¯n kzbw sXmgn kwc-`-§ -fn GÀs¸-Sm³ {]m]vX-cm-¡ p-
Ibpw AXv hgn tZiob hnI-k-\-¯nsâ s]mXp-[m-c-bn-te¡ v sIm­v h¶v Ah-cpsS
kÀÆ-tXm³ap-J-amb ]ptcm-KXn ssIh-cn-¡ p-Ibpw sN¿pI F¶ ]c-a-amb e£ yw
ap³\nÀ¯n 1972 þ  cq]w-sIm­ Øm]-\-am-Wn-Xv. tIcf kwØm\ ]«n-I-PmXn ]«n-I-
hÀ¤-hn-I-k\ tImÀ¸-td-j³, hnhn[ kzbw sXmgn ]²-Xn-I-fpw, kmaq-ly-t£ -a-]-²-Xn-
I-fpw, sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ F¶n-h-bmWv tImÀ¸-td-j³ \S-¸n-em-
¡ p¶ ]cn-]m-Sn-IÄ.

(ii) ^­v
tImÀ¸tdj\v hnhn[ hmbv]m ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xn-\p-ff km-¼-¯nI
klmbw e`n-¡ p-¶Xv tI{µ kwØm\ kÀI-XvIm-cp-IÄ, tZiob ]«n-I-PmXn [\-Imcy
hnI-k\ tImÀ¸-td-j³ (F³.-F-kv.kn.F^v.Un.-kn), tZiob ]«nI hÀ¤ hnI-k\
tImÀ¸-td-j³(F³.-F-kv.-Sn.F^v.Un.-kn) F¶n-hn-S-§ -fn \n¶m-Wv.

(iii) ]²-Xn-IÄ
tImÀ¸tdj³ \S-¸n-em-¡ p¶ hnhn[ hmbv]m ]²-Xn-Isf aq¶mbn Xcw Xncn-¡ m-
hp-¶-Xm-Wv.
1. F³.-F-kv.kn.F^v.Un.-kn ]²-Xn-IÄ (NSCFDC)
2. F³.-F-kv.Sn.F^v.Un.-kn ]²-Xn-IÄ (NSTFDC)
3. sI.-F-kv.-Un.-kn. ]²-Xn-IÄ (KSDC)
(iv) e£ y-§ Ä
sXmgn taJ-e-bpsS Bh-iy-§ Ä¡ -\p-kr-X-ambn bph-Xo-bp-hm-¡ -fpsS am\p

305
jnI hn`-h-tijn hfÀ¯n-sb-Sp-¡ p-hm³ ]cy-]vX-amb ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ, kwcw-`-
IXz hnI-k-\w, C³^Àta-j³ sSIvt\m-f-Pn, sdUn-sabvUv hkv{X-\nÀ½mWw F¶o taJ-
e-I-fn Du¶nb ]cn-io-e-\-]-²-Xn-IÄ.

(v) KpW-t`m-àm-¡ Ä, {]hÀ¯-\-§ Ä, \nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä


tImÀ¸-td-j³ \S-¸n-em-¡ p¶ hnhn[ hmbv]m ]²-Xn-IÄ
(1) F³.-F-kv.kn.F^v.Un.-kn ]²-Xn-IÄ

{Ia ]²-Xn- ]²-Xn- ]en-i-\n- Xncn-¨-Shv IpSpw_ At]-£ - KqW-t`m-àm-¡ Ä


-\. bpsS t]cv bpsS c¡ v Ime-b-fhv hmÀjnI Isâ
\nc¡ v (%Â) hcp-am-\- {]mb]-
]-cn[n cn[n

Kma-{]- \K-c-{]-
tZiw tZiw

31 IÀj-I- 2,00,000 6 8 hÀjw 40,000 55,000 21-50 ]«n-I-Pm-


sXm-gn-em-fn- Xn-¡ mÀ
IÄ¡ p-ff
Irjn-`qan
hmbv]m-]-
²Xn

32 an\n 1,00,000ap 6 5hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


sh© zÀ XÂ Xn-¡ mÀ
]²-Xn-IÄ 2,00,000
hsc

33 eLp-hy-h- 2,00,000 6 5 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


kmb Xn-¡ mÀ
tbmP\

34 {Xo hoeÀ 1,50,000 6 5 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


Hmt«m Xn-¡ mÀ
]nIv-A-
]vhm³

35 ssat{Im 30,000 5 3 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


s{IUnäv Xn-¡ mÀ
ss^\m³
kv

36 alnfm 30,000 4 3 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


kar²n Xn-
tbmP\ bnÂs¸«
h\n-X-IÄ

37 alnfm 50,000 5 5 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-


Inkm³ Xn-
tbmP\ bnÂs¸«
h\n-X-IÄ

306
38 inÂ]n 50,000 5 5 hÀjw 40,000 55,000 18-45 ]«n-I-Pm-
kar²n Xn-bnÂ
tbmP\ s¸«
inÂ]n

39 Fkv.-Pn.-F- 3,00,000 6 3hÀjw 20,000 27,500 18-50 ]«n-I-Pm-


kv.-ssh.- Xn-¡ mÀ
{Kq¸v
hmbv]m
]²Xn

40 F³.-F-kv.- 10,00,000 (hnZymÀ° ]T\w 40,000 55,000 18-35 ]«n-I-Pm-


F^v.-Un. n-IÄ¡ v 4 Ign-ª p- Xn-bnÂ
knbpsSh hnZymÀ°n- ff 5 s¸«
mbv]m \n-IÄ¡ v hÀjw hnZymÀ
]²Xn 3,5) °n-IÄ

(2) F³.-F-kv.Sn.F^v.Un.-kn ]²-Xn-IÄ

{Ia- ]²-Xn-bpsS ]²-Xn- ]en- Xncn-¨- IpSpw_ At]-£ - KqW-t`m-àm-


\. t]cv bpsS i-\n- Shv hmÀjn Isâ ¡Ä
\nc¡ v c¡ v Ime-b- I hcp- {]mb]-
(%Â fhv am-\-]- cn[n
) cn[n

Kma-{]- \K-c-{]-
tZiw tZiw

41 BZn-hmkn 50,000 4 5hÀjw 39.500 54.500 18- ]«n-I-


alnfm kim- 45 hÀ¤¯n
àoI-c³ Âs¸«
tbmP\ h\n-X-IÄ

42 ]«n-I-hÀ¤ 75,000 6 5hÀjw 39.500 54.500 18- ]«n-I-


kwcw-`-IÀ¡ p- 45 hÀ¤¡ mÀ
ff hmbv]m
]²Xn

43 Uok 1,45,000 6 5hÀjw 39.500 54.500 18- ]«n-I-


Hmt«m-dn£ 45 hÀ¤¡ mÀ

44 kvtamÄ 50,000 6 5hÀjw 39.500 54.500 18- ]«n-I-


FâÀss{]- 45 hÀ¤¡ mÀ
kkv ]²Xn

45 Fkv.-Pn.-F-kv.- 3,00,000 6 3hÀjw 19,750 27,250 18- ]«n-I-


ssh.-{Kq¸v 50 hÀ¤
hmbv]m ¡ mÀ
]²Xn

307
(vi) hmbv]m kw_-Ô-amb \n_-Ô-\-IÄ
1. ]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ v am{X-amWv Cu tImÀ¸-td-j-\n-eqsS hmbv]m-k-
lmbw \ÂIp-¶-Xv.
2. BIm-i-hmWn, {]apJ Zn\-]-{X-§ Ä F¶n-h-bn-eqsS ]c-ky-s¸-Sp-¯n-bmWv
km[m-c-W-bmbn At]£ kzoI-cn-¡ p-¶-Xv.
3. Irjn`qan hmbv]m ]²-Xn¡ v hnÚm-]-\-¯n-\p-ti-j-ap-ff At]-£ -IÄ am{Xta
]cn-K-Wn-¡ p-I-bp-f-fp.
4. KpW-t`m-àm-¡ Ä s]mXpth 18 \pw 45\pw CS-bn {]mb-ap-f-f-h-cm-bn-cn-¡ -Ww.
5. IpSpw_ hmÀjnI hcp-am\w F³.-Fkv.F^v.-Un.-kn. ]²XnI-fn {Kma{]-tZ-i-
§ -fn-ep-f-f-hÀ¡ v 40,000/- cq]-bnepw ]«-W-{]-tZ-i-§ -fn-ep-f-f-hÀ¡ v 55,000/-þ cq]-
bnepw Ihn-bm³ ]mSn-Ã.
6. IpSpw_ hmÀjnI hcp-am\w F³.Fky-Sn.-F-^v.-Un.kn ]²-Xn-I-fn {Kma-{]-tZ-i-
§ -fn-ep-f-f-hÀ¡ v 39,500/-þ cq]-bnepw ]«-W-{]-tZ-i-§ -fn-epf-f-h-À¡ 54,500-/þcq]-
bnepw Ihn-bm³ ]mSn-Ã.
7. Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-ff ]«n-I-Pm-Xn-bn-Âs¸«kwcw`-IÀ¡ v ^­nsâ e`y-X-
{]-Im-cw ]c-am-h[n 10,000-/þ cq] hsc AÀlX A\p-k-cn¨v k_vknUn \ÂIp-¶-
Xm-Wv.
8. hmbv]m XpIbpw hen-ibpw 60 amk-K-Up-¡ -fmbn Xncn-¨-S-¡ -Ww. F¶mÂ
ssat{Im-s{I-Unäv ^n\m³kv, Irjn `qan hmbv]m ]²Xn XpS§ n Nne ]²-Xn-
IÄ¡ v CXn hyXym-k-ap-­v.
9. hmbv]¡ v tImÀ¸-td-j³ \njv¡ Àjn-¡ p¶ DtZym-KØ Pmaytam hkvXp
Pmaytam \ÂtI-­-Xm-Wv.
10. ]²-Xn-I-fpsS kz`m-h-a-\p-k-cn¨v ]²Xn XpI-bpsS 2% apXÂ 5% hsc KpW-t`m-
àm-¡ -fpsS hnln-X-ambn \ÂtI-­n-h-Ipw.
11. Hcp IpSpw-_-¯nÂ\n¶v HcmÄ¡ v am{Xta kzbw sXmgn hmbv]m \ÂIp-I-bp-f-
fp.

(vii) Xt±i kzbw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v.


tIcf kwØm\ ]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ tImÀ¸-td-j³ \S-¸n-em-¡ p¶
hmbv]m]-²-Xn-I-fpsS KpW-t`m-àm-¡ sf Xncn-¨-dn-bp-I. AhÀ¡ v th­ t{]mÕm-l-\hpw
klm-bhpw \ÂIp-I. ]«nI-Pm-Xn-¡ m-cmb `qc-ln-XÀ, `h-\-c-ln-XÀ aäp hn[-¯n ZpÀ_-e-
cm-b-hÀ¡ v tImÀ¸-td-j³ \ÂIp¶ ]en-i-tbm-Sp-Iq-Snb hmbv] sIm­p-am{Xw km¼-
¯nI ØnXn Dt±-in¨ coXn-bn sa¨-s¸-Sp-¯m³ Ign-bm-dn-Ã. Cu bmYmÀ°yw a\-Ên-
em¡ n Gähpw ]nt¶m¡ w \n¡ p-¶-hsc Hcp kpØnc km¼-¯nIapf-f-hcmbn amän-sb-
Sp-¡ p-hm³ th­ ]n³XpWm kwhn-[m\w \ÂtI-­Xv A\n-hm-cy-am-Wv.

(viii) kwtbm-P\ km²y-X-IÄ


tImÀ¸-td-jsâ hmbv]m-]-²-Xn-Ifn Gähpw {]tbm-P-\-I-c-am-sb¶v hne-bn-cp-
¯-s¸-Sp-¶-Xv. ]«n-I-PmXn IÀj-I-sXm-gn-em-fn-IÄ¡ p-ff Irjn `qan hmbv]m-]-²-Xn-bm-Wv.
]e-t¸mgpw Irjn `qan hm§ n-bX vsIm­p-am{Xw apt¶m«p t]mIm-\m-Im¯ AhØ \ne-
hn-ep-­v. Irjn sN¿p-hm³ th­ hn¯v, ]Wn Bbp-[-§ Ä, Pe-tk-N-\w, ssPh-Irjn
t{]mÕm-ln-¸n-¡ p-hm³ th­ NmW-Iw, ]¨ne F¶nh `qan am{Xw In«nb KpW-t`m-àm-
hn\v DavSm-hn-Ã. Xt±-i-kzbw `cW Øm]-\-§ Ä {]mtZ-inI km¼-¯nI D¶-a-\-¯n\v
th­n \S-¯p¶ ]²-Xn-IÄ IqSn kw-tbm-Pn-¸n¨v sIm­v t]mbm hf-sc-b-[nIw amä-

308
§ Ä D­m-Ip-sa¶v Nne ]© m-b¯pIÄ CXn-\Iw Xs¶ sXfn-bn¨n«p­v. F¶mÂ
am{Xsa ]mÀiz-h-Xv¡ -cn-¡ -s¸« hn`m-K-§ Ä¡ v kmaq-ly-\oXn Dd-¸p-h-cp-¯p-hm³ Ign-bp-
I-bp-f-fp.

CtX coXn-bn Xs¶ aäp ]²-Xn-IÄ¡ p-ap-ff ]n³Xp-Wm-kw-hn-[m\w Xt±-i-kz-


bw-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v \ÂIp-hm³ Ign-bpw. an\n h© zÀ ]²-Xn, ssat{Im-s{I-Unäv
ss^\m³kv ]²-Xn, eLp-hy-h-kmb ]²-Xn, alnfm Inkm³ tbmP-\, inÂ]n kar²n
tbmP\ ]²Xn F¶o F³.-F-kv.-F-^v.-Un.-kn. ]²-Xn-I-fpsS ]qÀ®-hn-P-b-¯n\v th­n
]© m-b¯v Xe-¯ntem, t»m¡ vXe-¯n-tem, amÀ¡ -änw-Kn\v th­n-bp-ff kwhn-[m\w
GÀs¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv. PnÃm-]-© m-b-¯n\v ]«n-IPm-Xn-¡ m-cpsS kl-I-c-W-kw-L-§ Ä
D­m-¡ p-hm\pw D¸-¶-§ Ä hn¡ m-\p-ap-ff kuIcyw sN¿p-hm³ km[n-¡ p-¶-Xm-Wv.
]«n-I-hÀ¤-¡ mÀ¡ p-ff BZn-hmkn alnfm kim-ào-I-c³ tbmP-\, ]«n-I-hÀ¤ kwcw-`-
IÀ¡ p-ff hmbv]m ]²-Xn, kvtamÄ Fâ vÀss{]kkv ]²-Xn, Fkv.-Pn.-F-kv.ssh {Kq¸v
hmbv]m ]²Xn ]²Xn F¶n-h-bnepw IqSn Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS Ic-§ Ä
\o«m-hp-¶-Xm-Wv. C¯-c-¯n-ep-ff kwtbm-PnX {]hÀ¯-\-§ -fmWv ]«n-I-hn-`m-K-§ -fpsS
km¼-¯nI imào-I-c-W-¯n\pw, AXv hgn BsI sam¯-¯n-ep-ff hnI-k-\-¯nepw
DÄt¨À¡ -s¸-Sp-¶-Xv.

Xt±-i-Øm-]-\-§ -fpsS hnhn[ taJ-em-]-²-Xn-I-fnepw kzbw sXmgn t{]mP-IvSp-


IÄ DÄs¸-Sp-¶p-­v. SJSRY, SGSY(NRLM), Zmcn-{Zy-\n½mÀÖ\ {]hr-¯n-Ifpw tI{µm-
hn-jvIrX/kwØm-\m-hn-jvIrX GP³kn-IÄ hgn-bp-ap-ff ]²-Xn-Ifpw ]c-kv]-c-a-
dnª pw NÀ¨-h-gnbw hnShv \nI-¯nbpw \S-¯-Ww. Ch-sbÃmw Xs¶ \nÀÆ-l-W-D-tZym-
K-Ø-X-e-¯nepw Xt±i `cW Øm]-\-X-e-¯nepw {Kma-k`/hmÀUvk` Xe-¯nepw
NÀ¨bpw tamWn-änwKn\pw hnt[-b-am-t¡ -­-Xm-Wv. Umä-Ifpw KpW-t`m-àm-¡ -fpsS
IpSpw_ kÀsÆ enÌpw FÃm-hÀ¡ pw Htc-t]mse e`y-am-¡ m-hp-¶Xp-am-Wv. 100% AÀl-
tcbpw B{ib kvIoap-I-fn DÄs¸-Sp-¯n-sb¶v Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ Ä Dd-¸p-h-cp-¯-
Ww.

E. tIcf kwØm\ ]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\


kl-I-cW s^U-td-j³.

(i) BapJw:-þ
tIcf kwØm\ ]«n-I-PmXn þ ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\ s^U-td-j³ 1981þ emWv {]hÀ-¯
- \w
Bcw-`n-¨Xv.

(ii) ^­v
s^U-td-jsâ AwKo-IrX Hml-cn-aq-e-[\w 10 tImSn cq]-bm-Wv. hn`-h-k-am-l-c-
Ww, tI{µ-]-«nI hÀ¤-a-{´m-e-bw, F³.-kn.-Un.-kn.(NCDC) kwØm-\-kÀ¡ mÀ F¶n-hn-S-
§ -fn \n¶pw e`n-¡ p-¶p-­v. AwKo-IrX t{]mP-IvSp-IÄ¡ pw [\-k-lmbw e`y-am-¡ p-¶p.
tZiob Xe-¯n {]hÀ¯n-¡ p¶ ss{S_ tImþ-Hm-¸-td-äohv amÀ¡ -änwKv sUh-e-¸vsaâ v
s^U-td-j-\n (TRIFED) \n¶pw [\-k-lmbw e`n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

(iii) e£ y-§ Ä
]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ kwL-§ Ä¡ v Ah-cpsS AwK-§ -fpsS kmaq-lyhpw

309
km¼-¯n-I-hp-amb ]ptcm-K-Xnsb e£ y-am-¡ n, DÂ]m-Z-\w, hn]-W-\w, D]-t`mKw XpS-
§ nb Bh-jy-§ Ä¡ p-ff hmbv] \ÂIp-I, h\-hn-`-h-ti-J-c-W-hpw, hn]-W-\hpw \S-¯p-
I, kwkv¡ -cW bqWn-äp-IÄ Øm]n-¡ p-I, kwL-§ Ä¡ v aäp klm-b-§ Ä sN¿pI
F¶nh e£ y-am-¡ n-bmWv s^U-td-j³ {]hÀ¯n-¡ p-¶-Xv.

(iv) {]hÀ¯-\-§ Ä
46. kwkv¡ -cW bqWn-äp-IÄ þ tX³ kwkv¡ -c-W-¯n\v Hcp bqWn-äpw, BbpÀ[mc
F¶-t]-cn BbpÀtÆ-Z-a-cp¶v \nÀ½m-W-¯n\v AwKo-Im-c-ap-ff Hcp ^mIvS-
dnbpw Xriq-cn {]hÀ¯n-¡ p-¶p.
47. [\y-_m¦v þ tI{µ-kÀ¡ mÀ, kwØm-\-kÀ¡ mÀ F¶n-h-bpsS km¼-¯nI klm-
b-¯m ]«n-I-hÀ¤ kt¦-X-§ -fn ]ª -am-k-§ -fn [m\yw \ÂIp-¶-Xn\v
[m\y-_m¦v s^U-td-jsâ B`n-ap-Jy-¯nÂ, hb-\m-Sv, ]d-¼n-¡ p-fw, A«-¸mSn
F¶n-S-§ -fn {]hÀ¯n-¡ p-¶p.
48. Xncp-h-\-´-]p-c¯v s^U-td-j³ Uo-e-dmbn Hcp CÔ\ dos«-bn Hu«v{]hÀ¯n-
¨p-h-cp-¶p.
49. sXmgn-e-[n-jvTnX hmbv]m ]²-Xn.
50. Nqc tiJ-c-Whpw D¸-¶-§ -fpsS hn]-W-\-hpw.
51. kwLmw-K-§ Ä¡ v {]hÀ¯-\-aq-e-[-\-ambpw I¬kyq-aÀ tÌmÀ, amth-en-tÌmÀ
F¶nh XpS-§ p¶Xn\mbn km¼-¯nI klm-bw.

(v) Xt±-i-kzbw `c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-§ Ä¡ v {]tXy-In¨v h\-¯nepw h\-¯n-t\mSv kao-]hpw Xma-
kn-¡ p¶hcpsS Hcp {][m-\-sXm-gnepw hcp-am-\-hp-amWv XSn-tb-Xc h\-hn-`-h-ti-J-c-Ww.
CS-\n-evI-ImÀ NqjWw sN¿p-¶Xv XS-bp-hm-\mWv ]«nI hÀ¤ tkh\ kl-I-cW kwL-
§ Ä¡ v cq]w \ÂIn-b-Xv. F¶m kwL-§ -fpsS `cW \nb-{´Ww kl-I-c-W-h-Ip-¸n-\m-
Wv. ]«n-I-hÀ¤-¯n DÄs¸-Sm-¯-hÀ ho­pw CS-\n-e-¡ m-cmbn Naª p ]«nIhÀ¤ hn`m-
K-¡ msc kwL-§ sf t\cn«pw kao-]n¡ m\pff Ah-kcw XS-Ê-s¸-Sp-¯p-¶p-­v. kwL-
§ Ä ]«nI hÀ¤-¡ m-cpsS IS-_m-²y-Xbv¡ v Hcp Bizmkw F¶ \nebv¡ v ]en-i-c-lnX
hmbv] \ÂtI-­Xpw, IqSp-XÂ hn]p-eo-I-c-W-¯n\pw km²y-X-I-fp-­v. {]kvXpX Xcw-K-
§ -fn FÃmw Xs¶ ]«n-I-hÀ¤ hn`m-K-§ Ä¡ v \oXn Dd-¸p-h-cp-¯p-hm³ Xt±-i-kz-bw-`-
cW Øm]-\-§ Ä¡ v CS-s]-Sm³ Ign-bpw. Nqj-W-h-e-b-¯n \n¶pw kwLmw-K-§ sf
]qÀ®-ambpw tamNn-¸n-¡ p-hm\pw Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä ap³ssI FSp-¯mÂ
am{Xsa kÛ-cW hyh-Ø-IÄ \S-¸n-em-b-Xmbn Icp-Xm-³ ]äp-I-bp-f-fp.

(vi) kwtbm-P\ km²y-X-IÄ


{]mtZ-in-I-X-e-¯n ]© m-b-¯p-Ifpw kwLmw-K-§ -fpsS {]Xn-\n-[n-I-sfbpw
DÄs¸-Sp-¯n-sIm-­p-ff Hcp amt\Pv I½n-än¡ v cq]w \ÂIm-hp-¶-Xm-Wv. H¸w kwtbm-P\
km[y-X-Ifpw Bkq-{XWw sN¿-Ww. kwL-¯nsâ {]hÀ¯\w Xt±i `cW Øm]-\-
¯n-tâbpw {Kma-k`/hmÀUvk-`-I-fp-tSbpw NÀ¨bv¡ v hnt[-b-am-¡ -Ww. CXn-\p-th­n
{]tXyI {Kma-k-`-Ifpw (FÊn/FkvSn) Ducp Iq«-§ fpw tNtc-­-Xm-Wv. hnhn[ kÀ¡ m-cp-
Ifpw FP³kn-Ifpw Xt±-i-`-cW Øm]-\-§ -fpw \S-¯p¶ ]²-Xn-IÄ KpWt`m-àm-¡ -
fpsS tkmjy HmUn-än\v hnt[-b-am-¡ -Ww. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²Xn tcJ-
bn kvIoap-I-sf-¡ p-dn¨pw kwL-¯nsâ {]hÀ¯-\-§ -sf-¡ p-dn¨pw {]tXyI dnt¸mÀ«p-
IÄ DÄs¡ m-f-fn-¡ -Ww. Ah-t_m-[w Xt±-i-`-cW Øm]\w \ÂtI-­-Xm-Wv.

310
F. tIcf kwØm\ ]cn-hÀ¯nX ss{IkvXh ip]mÀinX
hn`mK hnI-k\ tImÀ¸-td-j³
(i) BapJw
]«n-I-Pm-Xn-bn \n¶pw {IkvXp-aXw kzoI-cn¨hÀ, ]«n-I-Pm-Xn-bn-te¡ v ip]m-Ài
sN¿-s¸-«-hÀ, F¶o hn`m-K-§ -fpsS kÀÆ-tXm³ap-J-amb D¶-a-\s¯ e£ y-am-¡ n-bmWv
1980þUn-kw-_-dn cq]o-Ir-X-amb tIcf kwØm\ ]cn-hÀ¯nX ss{IkvXh ip]mÀinX
hn`m-K-hn-I-k\ tIÀ¸-td-j³.

(ii) ^­v
Cu tImÀ¸-td-j³ kwØm\ kÀ¡ m-dn-tâbpw tI{µ-]n-t¶m-¡ -hn-`mK [\-hn-I-
k\ tImÀ¸-td-j-sâbpw (F³.-kn.-kn.-F-^v.-Un.-kn) [\-k-lm-b-t¯msS hnhn[ hmbv]m
]²-Xn-IÄ \S-¸n-em¡ n hcp-¶p.

(iii) ]cn-hÀ¯nX ss{IkvXh ip]mÀinX hn`m-K-§ Ä¡ m-bp-ff ]²-Xn-IÄ (NBCFDC)

]²-Xn-bpsS t]cv ]c-am-h[n ]en-i-\n-c¡ v


hmbv]-XpI

52 Irjn A\p-_Ô ]²Xn, 50,000 6%


sNdp-InS hyh-kmbw, 50,000 6%
hÀ¡ vtjm¸v, 50,000 6% 60 XhW
hml\ hmbv], þ F¶n-hbv¡ v 50,000 6%
tImÀ¸-td-j³ t\cn«v AwKo-Imcw
\ÂIp-¶p.

'F'bn hnh-cn¨ ]²-Xn-IÄ¡ v 5 e£ w cq] 6% þ


F³.-_n.-kn.-F-^v.-Un.-kn. AwKo-Im- hsc 60 XhW
c-t¯msS t{]mPIvSv dnt¸mÀ«nsâ
ASn-Øm-\-¯nÂ

53 hnZym-`ymk hmbv]m ]²Xn F.- 3 e£ w cq] 4.5 þ tImgvkv XoÀ¶v 6


sF.-kn.-än. C AwKo-I-cn¨ s{]m^- hsc amk-¯n\v tij-tam,
j-WÂ tImgvkvI-fmb (A-tem- tPmen-In«n 3 amk-
¸Xn, BbqÀtÆ-Zw, tlman-tbm-¸-Xn, ¯n\v tij-tam,
bp\m-\n) F¶o tImgvkp-IÄ¡ v. FXmWv þ BZyw
hcp¶ apdbv¡ v Xncn-¨-
Shv

(iv) hmbv]m \n_-Ô-\-IÄ


1. ]«n-I-PmXn enÌn DÄs¸« kaq-Zm-b-§ -fn \n¶pw {InkvXp-aXw kzoI-cn-¨-Xpw,
]«n-I-PmXnbnte¡ v ip]mÀi sN¿-s¸-«-hcpw ( enÌv tImÀ¸-td-j³ {]kn-²o-I-cn-

311
¨n-«p-­v.)
2. {]mb ]cn[n 18 þ 45
3. DtZym-KØ Pmayw/ hkvXp-Pmayw
4. hni-Z-hn-h-c-§ Ä¡ v Hm^o-kp-ambn t\cn«v_Ô-s¸-SpI

(v) Xt±i-kzbw `cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v.


aqI-fn kqNn-¸n¨ hnh[ C\w ]²-Xn-I-fnÂs¸« KpW-t`m-àm-¡ sf Is­¯n
Adn-bn¸v \ÂIp-¶-Xm-Wv. hmbv] FSp-¯n-«p-f-f-hsc aäp taJ-e-I-fp-ambn I®n-tNÀ¯v,
ka-{K-hn-I-k\ km[yXIÄ¡ v cq]w sImSp-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. kvIqap-Isf¡ pdn-¨p-ff Adn-
hv, At]-£ n-t¡ ­ hn[w, KpW-t`màr enÌv F¶nh Xt±i `cW Øm]-\-¯n\v \ÂIm-
hp-¶-Xm-Wv. AÀl-cm-b-hsc I­p-]n-Sn¨v Un¸mÀ«vsaân\v \ÂImw. {]hÀ¯\w P\-Iob
tamWn-ä-dnw-Kn\v hnt[-b-am-¡ -Ww. ]²Xn X¿m-dm-¡ p-t¼mÄ Sn Imcy-§ -fpsS Ah-tem-I-
\hpw Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]²-Xn-tc-J-bptSbpw `mK-am-¡ -Ww.

G. tIcf kwØm\ ]nt¶m¡ hn`mK hnI-k\ tImÀ¸-td-j³

(i) BapJw
tIcf kÀ¡ m-cnsâ DS-a-Ø-X-bn 28-þ02þ1995  Øm]n-X-amb tIcf kwØm\
]nt¶m¡ hn`mK hnI-k\ tImÀ¸-td-j³, tIc-f-¯nse aäv ]nt¶m¡ hn`-K-§ Ä, \yq\-
]£ hn`m-K-§ Ä F¶n-h-cpsS, km¼-¯n-I-hpw, kmaq-ln-I-hpamb D¶-a-\-¯n-\p-th­n
hnhn[ hmbv] ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em¡ n hcp-¶p.

(ii) ^­v
CXn-\p-ff km¼-¯nI t{kmXÊv apJy-ambpw tZiob ]nt¶m¡ hn`mK [\-Imcy
hnI-k\ tImÀ¸-td-j³ (NBCDC), tZiob \yq\-]£ hnI-k\ [\-Imcy tImÀ¸-td-j³
(NMFDC) F¶o GP³kn-I-fn \n¶p-amWv e`n-¡ p-¶-Xv. CXn\v ]pdsa tIcf kÀ¡ m-
cn \n¶pw aqe-[\ klm-bhpw e`n-¨p-h-cp-¶p.

(iii) e£ y-§ Ä
hnhn[ hmbv]m ]²-Xn-IÄ¡ p ]pdsa kzbw-sXm-gn kwcw-`-§ Ä Bcw-`n-¡ p-¶-
Xn\v ]nt¶m¡ \yq\-]£ hn`m-K-¯nÂs¸«hÀ¡ p-th­n hnhn[ taJ-e-I-fn kuP\y
{]kz-Ime sXmgn-e-[n-jvTnX ]cn-io-e-\w, kzbw klmb kwL-§ -fnse AwK-§ -fpsS
Imcy-ti£ n hÀ²n¸n-¡ p-¶-Xn\v GI-Zn\ ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-IÄ, KpW-t`m-àm-¡ Ä
\nÀ½n-¡ p¶ DÂ]-¶-§ -fpsS hn]-W-\-¯n\pw {]Nm-c-W-¯n\pw th­n {]ZÀi\ hn]-W-
\-taf-IÄ F¶nh e£ y-an-Sp-¶p. s{]m^-j-WÂ tImgvkn\v ]Tn-¡ p¶ km¼-¯n-I-ambn
]nt¶m¡ w \n¡ p¶ kaÀ°-cmb hnZymÀ°n-IÄ¡ mbn tImÀ¸-td-j³ kvtImfÀjn¸v
\ÂIp-I, \mfn-Xp-hsc 993 tImSn cq] hmbv]-bmbn hnX-cWw sNb-X-Xn 2.30 e£ w
IpSpw-_-§ Ä¡ v {]tbmP\-s¸-«n«p­v.

(iv) {]hÀ¯-\-§ Ä & \nÀÆ-lW kwhn-[m-\-§ Ä


F. aäp ]nt¶m¡ hn`m-K-§ Ä¡ m-bp-ff ]²-Xn-IÄ (NBCFDC)

312
{Ia- ]²-Xn-bpsS t]cv ]c-am-h[n ]en-i-\n-c¡ v
\. hmbv]m XpI
54 kzbw sXmgn ]²Xn 10 e£ w cq] 5 e£ wcq] hsc þ 6%
5 e£ -¯n\p apI-fn þ
8%

55 ImÀjnI hmbv] ]²Xn 1 e£ w cq] 6%

56 hnZy-`ymk ]²Xn 3 e£ w cq] B¬Ip-«n-IÄ¡ v þ 4 %


(75000 cq] {]Xn- s]¬Ip-«n-IÄ¡ v þ 3.5%
hÀjw)

57 eLp-hmbv]m ]²Xn (k-¶² Hcp hyàn¡ v NGO/CDS þ 3%


kwL-S-\-IÄ/ kn.-Un.-Fkv 50000 cq] hsc SHG -þ-- 5%
hgn \ÂIp¶ hmbv])

58 h\n-X-IÄ¡ m-bp-ff {]tXyI 1 e£ w cq] 5%


kzbw sXmgn hmbv]

59 km£ w ( s{]m^-j-WÂ 10 e£ w cq] 5 e£ w cq] hsc þ 6%


hnZym-`ym-kw t\Sn-b-hÀ¡ p-ff 5e£ -¯n\p apI-fn þ
kzbw sXmgn ]²-Xn) 8%

60 inÂ] k¼Z (Ic-Iu-ie 5 e£ w cq] 6%


taJ-e-bn {]hÀ¯n-¡ p-¶-
hÀ¡ v)

61 Irjn k¼Z ( IÀj-IÀ¡ p-ff Hcp hyàn¡ v NGO/CDS þ 3%


eLp hmbv]) 50000 hsc SHG -þ-- 5%

62 alnfm kar²n tbmP\ ( Hcp hyàn¡ v NGO/CDS þ 3%


h\n-X-IÄ¡ p-ff eLp-hm-bv]) 50000 hsc SHG -þ-- 5%

_n, aX-\yq-\-]-£ -§ Ä¡ p-ff ]²-Xn-IÄ (NMDFC)


{I- ]²-Xn-bpsS t]cv ]c-am-h[n hmbv]m XpI ]en-i-\n-c¡ v
\.

63 kzbw sXmgn ]²Xn 5 e£ w cq] 6%

64 ImÀjnI hmbv] ]²Xn 1 e£ w cq] 6%


65 eLp-hmbv]m ]²Xn (k-¶² Hcp hyàn¡ v 25000 cq] NGO/CDS - 3%
kwL-S-\-IÄ/ kn.-Un.-Fkv hgn hsc SHG - 5%
\ÂIp¶ hmbv])

313
66 hnZym-`ymk ]²Xn 2 e£ w cq] 3%
({]Xn-hÀjw 50000 cq])

(v) hmbv]m kw_-Ô-amb \n_-Ô-\-IÄ


1. ]nt¶m¡ / \yq\-]£ kap-Zm-b-§ fnÂs¸«-hÀ¡ v am{Xw
(H._n.-kn. hn`m-K-¯nÂs¸«hcpw FÃm hn`mKw {IkvXy³/apÉow hn`m-K-
¯nÂs¸-«-h-cpw)
2. hmÀjnI IpSpw-_-h-cp-am\w {Kma{]-tZ-i-§ -fn 39500/ cq]-bnepw, \Kc {]tZ-i-
§ -en 54500/ cq]-bnepw Xmsgbmbn-cn-¡ -Ww.
DtZym-K-ØÀ¡ p-ff hmbv], I¼yq-«À hmbv]
3. {]mb-]-cn[n þ
þ hnZym-`yk ]²-Xn, hnZym{in 16-þ32
þ DtZymK-ØÀ¡ pff hmbv-], hntZi-tPmen hmbv] þ 18þ50
þ hnhml hmbv] 18þ60
þ aäp ]²-Xn-IÄ 18þ55
4. Xncn-¨-Shv Imem-h[n
þ eLp-hmbv] 36 amkw
þ ImÀjnI hmbv], kphÀ®-{in, `h-\{in DtZym-K-ØÀ¡ p-ff
`h-\-]p-\-cp-²m-cW hmbv] þ 72 amkw
þ km£ w 10 hÀjw
þ aäp ]²-Xn-IÄ 60 amkw
5. DtZym-KØ Pmayw/ hkvXp Pmayw
6. aäp Øm]-\-§ -fn \n¶pw Pmayw FSp-¯n-«p-s­-¦n {]kvXpX Øm]\ tam[m-
hn-bn \n¶pw IpSn-in-I-bnà F¶ kÀ«n-^n-¡ äv lmP-cm-¡ -Ww.
7. PMRY,IRDA, apX-emb kÀ¡ mÀ klmb ]²-Xn-IÄ {]Imcw \ne-hnÂ
hmbv]-bp-s­-¦n Cu Øm]-\-¯n \n¶pw hmbv] e`n-¡ p-¶n-Ã.
8. Hcp e£ -¯n\v apI-fn-ep-ff hmbv]-IÄ ^­nsâ e`y-X-b-\p-k-cn¨pw, tI{µ
GP³kn-I-fpsS AwKo-Im-c-¯n\p hnt[-b-ambpw am{Xsa \ÂIp-I-bp-f-fp.(-hn-Zym-
`ymk hmbv] Hgn-sI)
9. kaÀ¸n-t¡ ­ tcJ-IÄ, Pmay hyh-Ø-IÄ F¶nh kw_-Ôn¨v IqSp-X hnh-c-
§ Ä¡ v AXmXv PnÃm Hm^o-kp-ambn _Ô-s¸-tS-­-Xm-Wv.

(vi) Xt±i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ -fpsS ]¦v:


1. aäp ]nt¶m¡ hn`m-K-§ Ä¡ p-ff ]²-Xn-IfpsS Adnhv {Kma-k-`-IÄ hgn \ÂIm-
hp-¶-Xm-Wv.
2. h\nXm LS-I-]-²-Xn-I-fp-am-bn, h\n-X-IÄ¡ m-bp-ff {]tXyI kzb-wsXm-gnÂ
hmbv], alnfm kar²n tbmP-\, hnhml hmbv]m ]²Xn F¶nh F§ n-s\-
sbms¡ kwtbm-Pn-¸n-¨p-sIm-­p-t]m-Im-sa¶v Btem-Nn-t¡ -­-Xm-Wv.

(vii) kwtbm-P\ km[yX-IÄ:


1. tImÀ¸-td-j³ \ÂIp¶ aq¶v Xc-¯n-ep-ff hmbv]-IÄ kn.-Un.-Fkv, Fkv.-F-
¨v.Pn F¶nh apJm-´ncw \ÂIp-¶p. CXv ]© m-b-¯p-IÄ sNbvXp-sIm-­n-cn-

314
¡ p¶ IpSpw-_{in ]²-Xn-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n¨v IqSpXÂ anI-hp-ä-Xm-¡ m-\p-ff
km[y-X-IÄ NÀ¨-sN-t¿-­-Xm-Wv.
2. Ic-Iu-ie taJ-e-bn {]hÀ¯n-¡ p¶hÀ¡ v Sqdnkw taJ-e-bp-ambn _Ô-s¸«v
hn]-W\ km[y-X-IÄ GÀs¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv.
3. aäp ]nt¶m¡ hn`m-K-¡ m-cn-te-¡ pw, aX-\yq-\-£ -¯nepw DÄs¸« _n]n-F ]«n-
I-bp-f-f-hsc hnhn[ C\w ]²-Xn-I-fp-ambn I®n-tNÀ¯v sIm­p-ff Hcp hnI-k\
X{´w cq]-s¸-Sp-¯p-hm-\p-ff Kuc-h-]-c-amb Btem-N-\-IÄ \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv.
Xt±-i-`-cW Øm]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn Sn kvIoap-I-fpsS Ah-tem-I\w \S-¯-
Ww. {Kma-k-`-bn NÀ¨bv¡ p hnt[-b-am-¡ -Ww. Xt±i `cW Øm]\w Ah-cpsS
]²Xn X¿m-dm-¡ -en hnS-hp-IÄ \nI-¯-Ww. tI{µm-hn-jvIrX/kwØm-\m-hn-
jvIrX ]²-Xn-I-fpsS KpW-t`m-àm-¡ -tfbpw {]hr¯n-tbbpw ]²XntcJ-bnÂ
DÄs¸-Sp-¯-Ww. AÀl-cmb GÃm-hcpw hnhn[ kÀ¡ m-cp-I-ep-s#S kvIoanÂ
h¶o-«p-s­¶pw {Kma-k`/hmÀUvk-`-hgn Xt±-i-kzbw `cW Øm]\w Dc¸p
hcp-¯-Ww.

H. ]nt¶m¡ kap-Zmb hnI-k\ hIp¸v

(i) BapJw
kwØm\ ]nt¶m¡ kap-Zmb hnI-k\ hIp¸v \hw-_À 2011 emWv cq]o-I-cn-¨Xv.
]nt¶m¡ kap-Zm-b-¡ m-cpsS hnI-k\w CtX-hsc ssIImcyw sNbvXn-cp-¶Xv ]«n-X-PmXn
hnI-k\ hIp-¸m-Wv. aWvU dnt¸mÀ«v \S-¸n-em-¡ n-b-Xn-\p-tijw tI{µ kÀ¡ mÀ
]nt¶m¡ kap-Zm-b-§ -fpsS ka{K-amb hnI-k-\-¯n\v th­n hnhn-[-Xcw ]²-Xn-IÄ¡ v
[\-k-lmbw \ÂIn hcp-¶p-­v.

(ii) ^­v.
tI{µ-kÀ¡ m-cn \n¶pw hnhn[ ]²-Xn-IÄ¡ v ^­v e`y-am-¡ p-¶p-­v.

(iii) e£ yw
]pXp-Xmbn cq]w-sIm­ Cu hIp¸v kwØm-\s¯ ]nt¶m¡ kap-Zm-b-§ -fpsS
kÀÆ-tXm³ap-J-amb hnI-k-\-amWv e£ y-an-Sp-¶-Xv.

(iv) {]hÀ¯-\-§ Ä
67. {]osa-{SnIv kvtImfÀjn¸v þ 50% tI{µk-lmbw
1 apXÂ 6 hsc-bp-ff Ip«n-IÄ¡ v þ 750 cq]
6 apXÂ 8 hsc-bp-ff Ip«n-IÄ¡ v þ 900 cq]
9 apXÂ 10 hsc-bp-ff Ip«n-IÄ¡ v þ 1000 cq]
68. t]mÌv sa{SnIv kvtImfÀjn¸v þ ¹kv Sp s{]m^-j-WÂ tImgvkv F¶n-hbv¡ v
kvtImfÀjn¸v \ÂIp-hm-\p-ff \S-]-Sn-IÄ FSp-¯p-h-cp-¶p-­v.

(v) Xt±ikzbw `cW Øm]-\-¯nsâ ]¦v


]nt¶m¡ kaq-Zmb hnI-k\ hIp¸v \S-¯p¶ hnZym-`ymk ]²-Xn-I-sf-¡ p-cn-¨p-

315
ff Adnhv KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v {Kma-k-`-ap-Jm-´-c-tam, aäp-kw-hn-[m-\-¯n-eq-tStbm
\ÂIm-hp-¶-Xm-Wv.

(vi) kwtbm-P-\ km[y-X-IÄ


KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v {]tXy-In¨v ZqÀ_e hn`m-K-§ Ä¡ v A\p-_Ô kuI-cy-
§ Ä IqSn \ÂIp-hm-\p-ff km²-bvX-IÄ Bkq-{XWw sNt¿­Xm-Wv.

kvIoap-Isf¡ pdn-¨p-ff Ah-t_m[w AÀl-cmb FÃm-hÀ¡ pw klmbw e`n-¨p-


sh¶m Dd-¸p-h-cp-¯Â, Ah-tem-I\w F¶nh Xt±i kzbw `cW Øm]\w {Kma-k` hgn
\S-¯-Ww. Xt±i kzbw `cW Øm]-\-¯nsâ ]²-Xn-IÄ CXnsâ Ah-tem-I\w \S-¯p-
Itbm t]mcm-bva-IÄ ASp¯ ]²-Xn-bn DÄs¸-Sp-¯p-Itbm Un¸mÀ«vsa³dvXe-¯nÂ
NÀ¨ \S¯n ]cn-l-cn-¡ p-Itbm thWw.

*************************

316
CHAPTER
XV

`£ y-hn-X-cWw

317
XV. `£ y-hn-X-c-Ww.
I. A¶-]qÀ® tbmP\
BapJw
Zcn{Z IpSpw-_-§ -fnse hmÀ²-¡ y-Ime s]³j\v AÀlcpw F¶m s]³j³
e`n-¡ m-¯-h-cp-amb AK-Xn-IÄ¡ v Ah-cpsS `£ -Wm-hiyw \nd-th-äp-¶-Xn\v Acnbpw
tKmX¼pw kuP-\y-ambn \ÂIp¶ ]²-Xn-bm-WnXv

^­nwKv
100% tI{µm-hn-jvIrXw þ amk-¯n 10 In. `£ y-[m\yw kuP-\y-ambn \ÂI (6
Intem tKmX¼v, 4 Intem Acn)

e£ yw
Zcn{Z IpSpw-_-¯nse \ncm-{i-cmb hr²-P-\-§ Ä¡ v a\p-jysâ ASn-Øm-\m-h-iy-
amb `£ Ww Dd-¸p-h-cp-¯pI

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Zmcn-Zy-tc-Jbv¡ p Xmsg-bp-ff hmÀ²IyIme-s]³j³ e`n-¡ p-¶-Xn\v AÀl-X-bp-
f-f-hÀ, hmÀ²-Iy-Ime s]³j³ e`n-¡ m-¯-hÀ.

\nÀÆ-lW Øm]\w
knhn kss¹ Un¸mÀ«vsaâ v

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. At]£ £ Wn-¡ p-¶p.
2. {Kma-k` hgn KpW-Ivt`m-àm-¡ sf I­¯n \ÂIp-¶p.
3. tdj³ IS hgn KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v `£ y-[m\yw kuP-\y-ambn \ÂIp-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
1. bYmÀ° KpW-t`m-àm-¡ sf Is­¯n \ÂIn-sb¶v Dd-¸p-h-cp-¯Â
2. {Kma-k-`-bn AÀlX Dd-¸m-¡ Â
3. bYm-k-abw `£ y-[m\yw e`n-¡ p-¶p-sh¶v Dd-¸m-¡ Â

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ B{ib ]²-Xn-bp-ambn CXns\ kwtbm-Pn-¸n-
¡ mw. B{ib ]²-Xn-b-epÄs¸« hyàn-IÄ¡ v `£ Ww ]mIw sNbvXv \ÂImw (A-¦-W-
hm-Sn-IÄ hgn). Bb-Xn\v XpI hI-bn-cp-¯-Ww.

318
II. At´ym-Zb A¶-tbm-P\
BapJw
Zcn-{Z-cn Zcn-{Z-cm-b-hÀ¡ v ASn-Øm-\m-h-iy-amb `£ Ww bYm-k-abw e`y-am¡ n
Zmcn{Zyw eLq-I-cn-¡ p-¶-Xn\v tI{µ-kÀ¡ mÀ Bkq-{XWw sNbvXv kwØm-\-kÀ¡ mÀ
Un¸mÀ«vsaâ v hgn \S-¸n-em-¡ p-¶p.

^­v
100% tI{µm-hn-j-IrX hnlnXw

e£ yw
Zcn-{Z-cn Zcn-{Z-cmb IpSpw-_-§ Ä¡ v amk-¯n 35 In Acn Hcp cq]bv¡ v e`y-
am¡ n ASn-Øm-\m-hiyw \nd-th-äp-¶p.

KpW-t`m-àmhv
_n.-]n.-F tdj³ Imc-Un Sn hn`m-K-¯n DÄs¸-Sp¯n hnSp¶ AwK-§ Ä

\nÀÆ-lW GP³kn
knhn kss¹kv Un¸mÀ«vsaâ v

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. _n.-]n.-F enÌn \n¶pw Zcn{Z IpSpw-_-§ sf sXsc-sª -Sp-¡ Â
2. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\w hgn KpW-t`m-àm-¡ sf sXsc-sª -Sp-¡ Â
3. tdj³ ImÀUn tcJ-s¸-Sp-¯Â
4. tdj³IS hgn Acn hnX-c-Ww.

Xt±i`c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
_n.-]n.-F enÌn \n¶pw Zcn-{Z-cn Zcn-{Z-cmb KpW-t`m-àm¡ sf I­p-]n-Sn¨v
{Kma-k` klmsS enÌv knhn ks¹ Un¸mÀ«vsaân\v \ÂIÂ. IqSmsX {Kma-k` KpW-
t_m-àm-¡ Ä¡ pw kvIoan-s\-¡ p-dn¨v th­ Ah-t_m[w \ÂIp-¶-Xn\pw Xt±-i-`-c-W-
Øm-]-\-¯n\v Ign-bpw.

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nse B{ib t{]mPIvSpw B{ib KpW-t`m-àm-¡ -fp-ambn
CXns\ _Ô-s¸-Sp¯n ]²Xn Bkq-{XWw sN¿m-hp-¶-Xm-Wv.

III. _n.-]n.-FÂ IpSpw-_-§ Ä¡ p-ff Acn-hn-X-cWw


BapJw

319
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-ff IpSpw-_-§ Ä¡ v ASn-Øm-\m-h-iy-amb `£ -Wm-
hiyw \nd-th-äp-¶-Xn-\mbn Acnbpw tKmX¼pw hnX-cWw sN¿p-¶-Xn-\mWv Cu ]²Xn

^­v
100% tI{µm-hn-jvIrXw

e£ yw
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-ff IpSpw-_-§ Ä¡ v amk-¯n 25 Intem Zm\y-lvMÄ
Acnbpw tKmX¼pw tdj³ ImÀUv hgn Ipd-ª -\n-c-¡ n hnX-cWw sNbvXv Zmcn-{Zy-tc-
Jbv¡ v Iogn-ep-ff IpSpw-_-§ fpsS `£ -Wm-hiyw \nd-th-äÂ.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v Xmsg-bp-ff _n.-]n.-FÂ ImÀUp-S-a-I-fpsS IpSpw-_w. FÃm _n.-
]n.-FÂ ImÀUp-S-afpw CXnsâ KpW-t`m-àm-¡ Â Bwv.

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. _n.-]n.-F enÌnÂs¸«ImÀUp-S-a-Isf Is­¯n ImÀUv \ÂÂ
2. amk-¯n 25 Intem (Acn+tKmX-¼v) [m\y-§ Ä \ÂI ( Intembv¡ v Hcp cq]-
bm-bn)

Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
{Kma-k-`-hgn DÂt_m-[-\hpw Adn-bn¸pw \ÂIÂ. ]²-Xn-IÄ knhn kss¹kv
Un¸mÀ«vsaân\v d^ sN¿Â. [m\y-§ -fpsS KpW-\n-e-hmcw Dd¸v hcp-¯Â. P\-
§ Ä¡ p-th­n kvIoan-s\-¡ p-dn¨v Ah-t_m[w \ÂIÂ.

IV. F.-]n.-F IpSpw-_-§ Ä¡ v Ipdª \nc-¡ n Acn hnX-cWw

BapJw
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ p apI-fn-ep-f-f-hÀ¡ pw Ipdª \nc-¡ n `£ -Wm-h-iy-¯n-\mbn
[m\y-§ Ä hnX-cWw sN¿p-¶-Xn-\mWn ]²-Xn. tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-bm-sW-¦nepw
kwØm\ kÀ¡ mÀ hgn-bmWnXv hnX-cWw sN¿p-¶-Xv.

^­nwKv
100% tI{µm-hn-jvIrX ]²Xn
e£ yw
Zmcn-{Zy-tc-Jbv¡ v apI-fn-ep-ff IpSpw-_-§ Ä¡ v `£ -Wm-hiyw \nd-th-äp-¶-
Xn\mWv Cu ]²Xn e£ y-an-«n-«p-f-f-Xv.

KpW-t`m-àmhv

320
F.-]n.-FÂ ImÀUp-ff FÃm ImÀUp-S-a-Ifpw

{]hÀ¯-\-§ Ä
1. F.-]n.-F ImÀ¡ v tdj³ ImÀUv \ÂIÂ
2. F.-]n.-F ImÀUp-S-a-IÄ¡ v am-k-¯n 35 Intem `£ y-[m-\y-§  (Acn+tKmX-
¼v) Ipdª hnebv¡ v ( Ct¸m 8.90 I) hnX-cWw sN¿Â.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
{Kma-k-`-hgn Aht_m[w \ÂIÂ, KpW-\n-e-hm-c-ap-fe `£ y-[m-\y-§ Ä hnX-
cWw sN¿p-¶-sh-¶ Dd¸p hcp-¯p-¶p.

*************************

321
CHAPTER
XVI

DuÀÖw
322
XVI. DuÀtÖmÂ]m-Z\w
I. amen-\y-¯n \n¶p-w DuÀtÖm-Xv]m-Z\w
BapJw
amen-\y-kw-kv¡ cWw Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS A\n-hmcy Npa-X-e-bm-
Wv. amen\yw icn-bmb coXn-bn kwkv¡ -cn-¡ p-¶-Xn\v _lp-`q-cn-]£ w Xt±-i-`-c-W-Øm-
]-\-§ Ä¡ pw Ign-bp¶nÃ. ZoÀL ho£ -W-¡ p-d-hv, kmt¦-Xn-I-Úm\w CÃmbva F¶nh
CXn\v Imc-W-fm-Wv. amen-\ys¯ DuÀÖ-ambn amcvdp-t¼m c­vIm-cy-§ -fmWv km[n-¡ -
s¸-Sp-¶-Xv. (1) amen\yw CÃm-Xm-Ip-¶-Xn-\m amen-\y-{]iv\w ]cn-l-cn-¡ -s¸-Sp-¶p.(2)
DuÀÖ-am¡ n ]cn-hÀ¯\w sN¿-s¸-Sp-¶-Xn-\m A{Xbpw sshZyp-tXmÀÖw em`n-¡ m³
Ign-bp-¶p. amen\yw sshZyp-Xnbpw DuÀÖ-hp-am¡ n amäp-¶-Xn\v c­v tamU-ep-IÄ C¶v
e`y-am-Wv. 1.sI.-FÂ.-sF.-kn, 2. Zn\-_kp tamUÂ

^­v
100% tI{µm-hn-j-IrX hnlnXw
ap\nkn¸Â tkmfnUv thÌn \n¶pw sshZypXn DÂ]m-Zn-¸n-¡ p¶ 5 ss]eäv ¹mâp-IÄ,
BZyw At]-£ n-¡ p¶hÀ¡ v tI{µ-kÀ¡ mÀ AwKo-Imcw \ÂIm-dp-­v. BsI sNehv þ 10
tImSn \evIm-hp-¶-Xv. 2 tImSn (20%)

_tbm-Kymkv ¹mâ v þ sshZypXn Dev]m-Z-\-¯n\v


1. 3.20 Intem-hm«vP\-td-äÀ Øm]n¨v sshZypXn DÂ]m-Z\w 25þ85 Iyp.-ao-äÀ hen-¸-ap-
ff ¹mâ v Øm]n-¡ -Ww.
2. 20 Intem hm«v apX 100 Intem hm«v hsc tijn-bp-ff P\-td-äÀ Øm]n¨v
sshZypXn Dev]m-Zn-¸n-¡ p-I. 25þ85 Iyp. aoäÀ hen-¸-ap-ff _tbm-Kymkv ¹mâ v
Øm]n-¡ -Ww. k_vknUn 35000/cq]/In.-hm«v
3. 100þ250 In.-hm«v tijn-bp-ff P\-td-äÀ Øm]n-¡ p-¶-Xn\v 25þ85 Iyp.-ao-äÀ hen-¸-ap-
ff _tbm-Kymkv ¹mâ v Øm]n-¡ -Ww. k_vknUn 30000/cq]/In.-hm«v

e£ yw
1. amen\yw CÃm-Xm-¡ pI
2. DuÀÖw DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-I.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\w/hyàn-IÄ/Øm]-\-§ Ä F¶n-hÀ¡ v CXnsâ
KpW-t`m-àm-¡ -fmImw

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w þ Xt±-i-`-c-W-Øm-]\w

{]hÀ¯-\-§ Ä
¹mâ v \S-¯n-¸n\v hmdân/hmÀjnI Aä-Ip-ä-]-Wn-¡ v sS­À hnfn¨v G-P³knsb

323
GÂ]n-¡ p-¶p. ¹mân Bh-iy-¯n-\p-ff ssPh hkvXp-¡ Ä \nÝnX Af-hn Znh-khpw
CS-Ww. shf-fhpw \nÝnX Af-hn \ÂI-Ww. (H-cm-gvN-bn IqSp-X CXn\v `wKw
h¶m ¹mâ v {]hÀ¯\ cln-X-am-Ipw.)

Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nâ v ]¦v
amen-\y-¯nsâ Afhpw Xchpw t\m¡ n A\p-tbm-Py-amb t{]mP-IvSp-IÄ Is­-
¯p-I. bYm-k-abw G.-Fw.-Fkn kuIcyw D­m-¡ n-sb¶v Dd-¸p-h-cp-¯p-I. Bb-Xn\v th­
FÃm {]hÀ¯-\-§ fpw ka-b-_-Ôn-X-ambn sN¿n-¡ p-I.

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ amen-\y-\nÀ½mÀP-\-hp-ambn _Ô-s¸« aäv
taJ-e-bnse t{]mP-IvSp-I-fp-ambn CXns\ kwtbm-Pn-¸n-¡ mw. DZm. Irjn, ipNn-Xz-ta-Jem
t{]mP-IvSp-IÄ.

II. ImämSn b{´-§ Ä Øm]n-¡ Â

BapJw
]mc-¼-tcy-Xc DuÀtÖmXv]m-Z\w Ime-L-«-¯nsâ Bh-iy-am-bn-cn-¡ p-¶p.
BbXv h¼n¨ DuÀÖm-hiyw \ndth-äp-¶-Xn\v ]pdsa ]cn-Øn-Xnsb H«pw _m[n-¡ p-¶pan-
Ã. Bb-Xn-\m Xs¶ {]kvXpX DuÀtÖmXv]mZ-\-¯n\v tI{µ-kÀ¡ m-cp-Ifpw kwØm\
kÀ¡ m-cp-Ifpw ap³Xq¡ w \ÂIn-bn-«p-ap-­v. kutcmÀÖ-¯n\v ]pdsa häm¯ Dd-hn-S-
amWv Imän \n¶p-ff DuÀtÖm-Xv]m-Z-\w. Imän \n¶p-ff DuÀÖw shffw ]¼p
sN¿p-¶-Xn\pw sshZypXn DXv]m-Zn-¸n-¡ p-¶-Xn\pw D]-tbm-Kn-¡ mw. ImämSn b{´-§ Ä c­
Xc-¯n-ep-­v. shffw t\cn«v ]¼p sN¿p-¶-h InW-än\v apI-fn Øm]n-¡ p-¶Xpw
sshZypXn DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-¶h \¶mbn Imäp-ff Øe-§ -fnepw Øm]n-¡ -s¸-Sp-¶p.

^­nwKv
shffw ]¼p sN¿p¶ ImämSn b´-§ Ä (a-Wn-¡ q-dn Ipd-ª Xv 12 In.-ao-äÀ
thK-X-bp-ff Imäp-ff ,Ø-e-§ Ä) Xoc-{]-tZ-i-§ -fn 3þ4 amkw hsc am{Xsa Bh-iy-
amb thK-X-bn-ep-ff Imäv e`y-amIp F¶-Xn-\m km[m-cW Xoc-{]-tZ-i-§ Ä A\p-tbm-Py-
a-Ã.

1. tamU 12 pu 500 (12 Ce-I-fp-ff ImämSn b{´w) Hcp Znhkw 20000 enäÀ shffw
]¼v sN¿mw. hne 70000 I. , k_vknUn 20000 I.
2. tamUÂ þ KnbÀ Df-fh
20 ao. Bg-¯n \n¶pw aWn-¡ q-dn 1000 enäÀ shffw ]¼v sN¿mw.
hne 80000 I. , k_vknUn 30000 I.
3. tamUÂ þ Btcm-hnÃn
15 an. Bg-¯n \n¶pw aWn-¡ q-dn 40,000 en. shffw ]¼v sN¿mw.
hne 1,50,000. I., k_vknUn þ 45000 I. _m¡ n KpW-t`màr hnlnXw
sshZypXn Dev]m-Zn-¸n-¡ p¶ ImämSn b{´-§ Ä
hn³Uv tkmfmÀ ssl{_nUv knÌw (tkmfmÀ ]m\epw sNcnb ImämSn b{´hpw
Hcp-an-¨p-ff bqWn-äv)

324
1.In.-hm«vtijn-bp-ffhbv¡ v 2.5 e£ w cq] hne
kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä¡ v 1.5 e£ w k_-kn-Un. aäp-f-f-hÀ/ hyàn-IÄ¡ v 1
e£ w cq] k_vknUn

e£ yw
Imän \n¶pw DuÀtÖmÂ]m-Zhpw sshZyp-tXm¸m-Zhpw t{]mÕm-ln-¸n-¡ Â.
]cn-ØnXn kulr-Z-§ -fmb DuÀtÖm-Xv]m-Z\w km[y-am-¡ Â.

KpW-t`m-àm-¡ Ä
Xt±i `c-W-Øm-]-\-§ Ä, hyàn-IÄ, I¨-h-S-Øm-]-\-§ Ä, hyh-kmbime-IÄ
XpS§ n GhÀ¡ pw CXnsâ KpW-t`m-àm-¡ -fm-Im-hp-¶-Xm-Wv.

{]hÀ¯-\-§ Ä
\¶mbn Imäp-ff Øe-§ -fpsS hni-Zmwiw A\À«n Adn-bn-¡ p-I. AhÀ Hcp
hÀj-t¯mfw thKX Af¶v 100 ao. Db-c-ap-ff ShÀ Øm]n¨v aoäÀ LSn-¸n¨ ]T\w \S-
¯p-¶p. sshZypXn DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-¶-Xn\v aWn-¡ q-dn 16 In.-ao-äÀ thK-X-bp-ff Imäv Bh-
iy-am-Wv. Øew Is­¯n ØnXn-I-cn-¨m AwKo-IrX GP³kn-IÄ hgn b{´w Øm]n-
¡ p-¶p. k_vknUn tI{µ-kÀ¡ m-cn \n¶pw e`y-am-Ip-¶p.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯n-\-I-¯p-ff ImämSn b{´w Øm]n-¡ m-\p-X-Ip¶
s]mXp/kzImcy Øe- § Ä I­p- ] n- S n¨v A\À«n\v dnt¸mÀ«v sN¿p- I bpw
DuÀÖw/sshZypXn DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-¶-Xn-\p-ff \S-]-Sn-{I-a-§ Ä ]qÀ¯o-I-cn-¡ p-Ibpw
sN¿p-I. {Kma-k-`-bn km²y-X-sb-¡ p-dn¨pw kvIoan-s\-¡ p-dn¨pw Ah-t_m[w \ÂIp-I.

]²Xn kwtbm-P\w
DuÀtÖmÂ]m-Z\w ]mc-¼-tcy-Xc Dd-hn-S-§ -fn \n¶v DÂ]m-Zn-¸n-¡ p-¶-Xn\v aäv
DuÀÖ-ta-Je t{]mP-IvSp-I-fp-ambn kwtbm-Pn-¸n-¡ p-Ibpw DuÀtÖm-Xv]m-Z-\-¯nÂ
kzbw ]cy-]vXX ssIh-cn-¡ p-¶-Xn\v P\-§ Ä¡ v Ah-t_m[w \ÂIp-¶-Xn-\p-ff t{]mP-
IvSp-IÄ Bkq-{XWw sN¿p-Ibpw sN¿p-I.

III. kutcmÀÖ-]-²Xn
BapJw
]mc-¼cy DuÀtÖm-Xv]m-Z\w ]cn-an-X-am-b-Xn-\m kutcmÀÖ DXv]m-Z-\-¯n-
te¡ v amtd­ ØnXn-bn-te¡ v temIw apgp-h³ {i²-Xn-cn-¡ p-I-bm-Wv. C´y³ Ph-
lÀem s\lvdp \mjvW tkmfmÀ anjsâ t\Xr-Xz-¯n kuc sshZyp-X, Xm] ]²-
Xn-IÄ¡ v {]m[m\yw sImSp-¯p-sIm­v tI{µ-kÀ¡ mÀ Bhn-jv¡ -cn¨ {][m-\-s¸«]²-Xn-
bmWv kutcmÀÖ-]-²-Xn. A.D 2012 apX A.D 2012 hsc-bp-ff Ime-b-f-hn 20000
saKmhv«vsshZyp-tXmÀÖw Dev]m-Zn¸n¡ phm³ CXv e£ y-an-Sp-¶p.

325
^­nwKv
tIµm-hn-jvIrX ^­v þ Xmsg-]-d-bp¶ coXn-bn e`y-am-¡ mw.
At]£ n¡ p-¶-hÀ¡ v ap³K-W-\m-{I-a-¯n Hcp Intem-hm«v apX 250 In.-hm«v hsc
tijn-bp-ff kuc-\n-e-b-§ Ä Øm]n-¡ mw. ]m\Â, _mä-dn, C³shÀ«À F¶n-h-bmWv
`mK-§ Ä. 2 e£ w apXÂ 3 e£ w hsc sNehv hcp¶ 1 Intem hm«v \ne-b-¯n\v 30%
k_vknUn e`y-am-Wv. AsÃ-¦n Hcp hm«n\v 81 cq] F¶-Xn GXmtWm Ipdhv BbXv
k_vknUn \ÂIp-I. tI{µ-kÀ¡ m-À AwKo-I-cn-¨n-«p-ff DÂ]m-ZIcpw hnX-c-W-¡ mcpw
BWv \ne-b-§ Ä Øm]n-t¡ -­-Xv. DXv]m-Z-IÀ 5 hÀjw hmd­n \ÂtI-­-Xm-Wv.
IqSmsX kwØm\ kÀ¡ m-cnsâ k_vkn-Un-bmbn 39000 cq]bpw e`y-am-¡ m-hp-¶-Xm-Wv.

e£ yw
kutcmÀÖ DÂ]m-Z\w t{]mÕm-ln-¸n-¡ Â. thmÄt«Pv £ maw ]cn-l-cn-¡ Â
t^mkn CÔ-\-§ -fpsS D]-tbmKw Ipd-¡ p-I.

KpW-t`m-àmhv
{]tXyI Imä-Kdn CÃ. hyàn-IÄ¡ pw Øm]-\-§ Ä¡ pw Htc-t]mse k_vknUn
e`y-am-¡ mw.

{]hÀ¯-\-§ Ä
skän e`y-amb At]£ m-t^m-ap-IÄ ]qcn¸n¨v A\À«nse Hm^o-kÀ hgn tI{µ-
kÀ¡ m-cn\v kaÀ¸n-¡ -Ww. A\p-aXn e`y-am-bXn-\p-tijw kuc-\n-e-b-§ Ä Øm]n-¡ -
Ww. k_vknUn dn Cwt]gvkv sN¿p-¶p.

\nÀÆ-l-W-Øm-]\w
KpW-t`m-àm-¡ Ä AwKo-IrX DÂ]m-Z-Isc/GP³kn-Isf \ntbm-Kn¨v t\cn«v
\nÀÆ-lWw \S-¯-Ww. hmdânbpw GP³kn-IÄ KpW-t`m-àm-¡ Ä¡ v \ÂI-Ww.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS ]¦v


kutcmÀtÖmÂ]m-Z-\-¯nsâ Bh-iy-I-Xsb kw_-Ôn¨pw {]tbm-P-\-s¯-¡ p-
dn¨v {Kma-k-`-h-gnbpw AÃm-sXbpw P\-§ -fn Ah-t_m[w krjvSn-¡ p-I. sI«n-S-
\nÀ½mW N«-hp-ambn _Ô-s¸-Sp¯n kutcmÀÖ DÂ]m-Z\w Dd-¸p-h-cp-¯-Ww. A\p-
tbm-Py-amb Øe-§ Ä Is­¯n A\À«n Adn-bn-¡ p-I. DZm. Irjnbv¡ v D]-bp-à-
aÃm¯ sN¦Â/]md-{]-tZ-iw. kzImcy/s]mXp-Ø-e-§ -fpsS hnhcw (hn-kvXoÀWw, ]© m-
b¯v F¶n-h) ImbÂ, dnkÀthm-bÀ F¶n-h-bpsS hnh-c-§ Ä \ÂI-Ww.

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ hnhn[ DuÀtÖm-Xv]m-Z\ ]²-Xn-I-fp-ambn
CXns\ kwtbm-Pn-¸n-¡ mw.

IV. KmÀlnI _tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ Â

326
BapJw
amen\yw Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS {][m-\-s¸« hnj-b-ambn amdn-s¡ m-
­n-cn-¡ p-¶p. AtX-k-abw amen\yw icn-bmbn ssIImcyw sNbvXp Xt±-i-`-c-W-Øm-]-
\s¯ amen\y hnap-à-am-¡ p-¶-Xn\v AhÀ¡ v Ign-bp-¶n-Ã. amen\yw Xcw Xncn¨v D]-tbm-
Kn-¡ p¶]£ w \ap¡ v Bh-iy-ap-ff DuÀÖm-h-iy-§ -fn Iptd-`mKw ]qÀ¯o-I-cn-¡ m\pw
km[n-¡ pw. hntI-{µo-IrX amen-\y-kw-kv¡ -cWw km£ m¡ -cn-¡ p-¶-Xnsâ {][m\ \S-]-
Sn-bmWv KmÀlnI _tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ Øm]n-¡ Â. Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-§ -fpsS Npa-
X-e-bn hcp¶ H¶m-Wv.

^­nwKv
tI{µm-hn-jvIrX hnlnXw k_vkn-Un-bmbn e`n-¡ p¶p BbXv kwØm\
kÀ¡ mÀ/A\À«v/Un¸mÀ«vsaâ v Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä/hyàn-IÄ¡ v e`yam-
¡ p-¶p. Xmsg-]-d-bp¶ coXn-bn k_vknUn e`y-am-Wv.

1 Iyp.-ao-äÀ ¹mâ v þ sNehv 22,000/þ k_vknUn þ 4000 I.


2 Iyp. aoäÀ ¹mâ v þ sNehv 26,000/- k_vknUn þ 8000 I

e£ yw
1. _tbm-Kymkv ¹mâp-IÄ hoSp-IÄtXmdpw Øm]n¨v {]tZiw amen\y hnap-à-am-
¡Â
2. _tbm-Kymkv DÂ]m-Zn-¸n-¡ pI hgn sshZypXn em`n-¡ pI
3. t^mkn-en-Ô\ D]-tbmKw Ipd-bv¡ pI

KpW-t`m-àmhv
FÃm KmÀlnI KpW-t`m-àm-¡ fpw

\nÀÆ-lW GP³kn
A\À«v/Xt±ikz-bw-`-c-W-Øm-]\w

{]hÀ¯-\-§ Ä
Bh-iy-ap-f-f-hÀ t\cn«v/Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]\w hgn At]£ \ÂIp-¶p.
amen-\y-¯nsâ Afhv IW-¡ n-se-Sp¯v ¹mânsâ tijn IW-¡ m-¡ p-¶p.

DZm. 1 Iyq. aoäÀ ¹mâ v þ 6þ12 kg/day (2)


2 Iyp. aoäÀ ¹mâ v þ 13þ24 kg/day
1/2 or 3/4 Iyp.-ao-äÀ ¹mâ v þ Below 5 kg/day

¹mâ v Øm]n-¡ p¶ k_vknUn Ign-¨p-ff XpI KpW-t`m-àm-hnâ I¿n \n¶pw CuSm-


¡ p-¶p.

327
Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
KpW-t`m-àm-¡ sf Is­-¯Â, DÂt_m-[\w \ÂIÂ, ¹mâ v {]hÀ¯\w
t_m²y- s ¸- S p- ¯ Â, KpW- § Ä ]dª v t_m²y- s ¸- S p- ¯ Â, F¶nh {Kma-
k`/Ab¡ q«w hgn \S¯n apgp-h³ t]À¡ pw ¹mâ v e`y-am¡ Â. Bb-Xn-\p-th­ XpI
]²-Xn-bn DÄs¸-Sp-¯Â, tI{µm-hn-jvIr-X-hn-lnXw e`y-am-¡ Â, A\À«n\v/GP³kn¡ v
KpW-t`m-àm-¡ -fpsS enÌv \ÂIÂ.

]²Xn kwtbm-P\w
Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]²-Xn-bn DÄs¸-Sp-¯nb amen\y \nÀ½mÀÖ\
_tbm-Kymkv ¹mâ v ]²-Xn-I-fp-ambpw ^­p-ambpw tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xnsb kwtbm-Pn-
¸n-¡ p-I.

*************************

328
CHAPTER
XVII

kmwkv¡ m-cnIw
329
VII. kmwkv¡ mcnI hIp¸v
I. bphIemImc³amÀ¡ qff kvtImfÀjn¸v
BapJw
C´ybnse imkv{Xob kwKoXw/\r¯w, XnbäÀ, ssaw, ZriyIeIÄ, \mS³ þ
]mc¼cy IeIÄ , efnXKm\w F¶nhbn D]cn]T\w/]cnioe\w e`n¡ p¶Xn\v
AXmXp Xe§ fn anIhv sXfnbn¨ `mhn hmKv²m\§ fmb bphm¡ Ä¡ mWv Cu
kvtImfÀjn¸v \evIpI. Hmtcm hÀjhpw 400 F®ambn \nPs]Sp¯nbncn¡ p¶p.

^­nwKv
apgph³ tI{µmhnjvIrX hnlnXamWv. 2 hÀjt¯¡ v amkw 500 cq]h¨v klmbw
\evIp¶p.

AÀlX
1. C´y³ ]uc\mbncn¡ Ww
2. Bhiyamb s]mXp hnZym`ymk tbmKyX D­mbncn¡ Ww (an\naw _ncpZw)
3. _Ôs¸«taJebnse tbmKyXbpsS sXfnhv \evIWw
4. A© p hÀjw Hcp Kpcp/Øm]\¯n \n¶pw ]cnioe\w t\Snbncn¡ Ww.
5. G{]n 1 \v 18 hbÊv XnIª ncnt¡ ­Xpw 25 hbÊv Ihn-bm-¯-Xp-am-bn-cn-¡ -
Ww.

\nÀÆlW Øm]\w
tI{µkÀ¡ mcnsâ kmkwkv¡ mcnI a{´mebw

\S]Sn{Ia§ Ä
At]£ tbmsSm¸w Fkv.Fkv.FÂ. kn bpsSbpw Un{Kn/Unt¹mabpsSbpw
km£ ys¸Sp¯nb ]IÀ¸pIfpw ]mkvt]mÀ«v sskkv t^mt«mbpw Ab¡ Ww.
s]Àt^mÀa³knsâ Nn{X§ fpw BhiyamWv. Hcp Znhkw aq¶v aWn¡ qsd¦nepw
]cnioe\w t\SWw.2 hÀjt¯¡ v {]Xnamkw 500 cq]bmWv km¼¯nI klmbw.

At]£ Abt¡ ­ hnemkw


sk£ ³ Hm^okÀ,S & F Fkv Bâ v F^v sk£ ³, kmkv¡ mcnI a{´mebw,
F³.-F.sF _nÂUnwKv,As\Ivkv, c­mw\ne, P\]Yv, \yqsUÂln þ 110001

Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v
AÀl-cmb KpW-t`m-àm-¡ sf Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯n Is­¯n [\-k-
lmbw e`y-am-¡ pI, {Kma-k` hgn th­ {]Nm-c-Whpw Ah-t_m-[hpw \evIp-I. AÀl-X-
bp-ff FÃm-hcpw At]-£ n¨p F¶pw AhÀ¡ v [\-k-lmbw e`y-am¡ n F¶pw Dd-¸m-¡ -
Ww.

330
]²Xn kwtbm-P\w
AÀl-X-bp-ff bph-I-emImc³amsc Xn«-s¸Sp¯n tI{µ-k-lm-bw e`y-am-¡ p-
Ibpw tijn-¡ p-¶-hÀ¡ v Xt±-i-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ^­v hn\n-tbm-Kn¨v A\p-h-Zn-¡ m-
hp¶ t{]mÕm-l-\w \ÂIp-Ibpw Ah-cpsS ]²-Xn-I-fp-ambn GtIm-]n-¸n-¡ p-Ibpw sN¿m-
hp-¶-Xm-Wv.

II. ko\obÀ/ Pq\nbÀ s^tÃmjn¸v

BapJw
kÀ¤mßI/]c¼cmKX IeIÄ¡ v \evIp¶ km¼¯nI klmbamWnXv.
hnZymÀ°nIÄ¡ v sImSp¡ p¶Xpt]msebpff KthjWmßI t{]mPIvSpIfmWnXv.
]cnioe\w, inev ] ime, skan\mÀ F¶nh \S¯p¶Xnt\m HmÀ½IÄ
tcJs¸Sp¯p¶Xnt\m Bß Ncn{XsagpXp¶Xnt\m DffXn\Ã Cu ]²Xn.

^­v
tI{µkmwkv¡ mcnI hIp¸nsâ ]qÀ® km¼¯nI klmbw Hmtcm hÀjhpw
Hmtcm amkhpw 20000 cq] hoXapff 200 ko\nbnÀ s^temjn¸pw {]Xnamkw 10000 cq]
hoXapff 200 Pq\nbÀ s^temjn¸pw IqSn B km¼¯nI hÀjw BsI 400 t]À¡ v.
CXpIqSmsX 80 t]À¡ v sXscsª Sp¡ s¸« t{]mPIvSv tcJIÄ {]kn²nIcn¡ p¶Xn\v
]camh[n 20000 cq]tbm {]kmZ\sNehnsâ 50% tam Hä XhW {Kmâmbn \evIpw.

KpWt`màmhv
25 þ 40 {]mb]cn[nbnepffhÀ¡ v Pq\nbÀ s^temjn¸pw 40 hbÊn\p
apIfnepffhÀ¡ v ko\nbÀ s^temjn¸n\pw AÀlXbp­mhpw. kmwkv¡ mcnI
hIp¸nsâ Ahi IemImc s]³j³ hm§ n¡ p¶hÀ¡ v ko\nbÀ s^temjn¸n\v
AÀlXbp­mbncn¡ nÃ. Hcn¡  s^temjn¸v e`n¨hÀ¡ v ho­pw AÀlXbnÃ. ]gb
t{]mPIvSv Ahkm\n¸n¨v A© v hÀj¯n\v tijw Pq\nbÀ IemImc³amÀ¡ v
ko\nbÀ s^temjn¸n\v At]£ n¡ mw.

e£ yw
25 hbÊphscbpff hnZymÀ°nIÄ¡ v IemcwKs¯ {]hÀ¯\§ Ä¡ v
klmbhpw t{]mÕml\hpw e`n¨hcp­v. F¶m hyXykvX taJeIfn {]XyIn¨v
{KmaoW/BZnhmkn taJeIfn anIhv ]peÀ¯p¶ Iem{]Xn`IÄ¡ v
Iemþkmwkv¡ mcnI cwKs¯ kaImeo\ {]iv\§ sf ssIImcyw sN¿m\pff
kmt¦ XnI Ignhpw ]pXnb KthjW X{´§ sf A]{KY\mßIambn
{]tbmKn¡ m\pff kn²nbpw {]Zm\w sN¿pI F¶XmWv {][m\ Dt±iyw.
]pXpabmÀ¶Xpw (Innovative) hn`n¶ taJeIfpambn ]ckv]cw
_Ôs¸Sp¯p¶Xpambncn¡ Ww t{]mPIvSv. hnjb§ Ä Xmsg tNÀ¯ncn¡ p¶p.

1. C´y³ kwkv¡ mcw (Indology)


2. inemenJnX§ Ä (Epigraphy)
3. kwkv¡ mc¯nsâ kmaqlyimkv{Xw

331
4. kmwkv¡ mcnI km¼¯nI imkv{Xw
5. kvamcI§ fpsS LS\mßIhpw kmt¦XnIhpamb hi§ Ä
6. \mWb ]T\w
7. ]pcmhkvXp kwc£ W¯nsâ imkv{Xþkmt¦XnI coXnIÄ
8. IebptSbpw ss]XrI¯ntâbpw kÀ¤mßIXbptSbpw taJeIfn imkv{X þ
kmt¦XnI hnZy {]tbmKn¡ p¶Xp kw_Ôn¨ ]T\§ Ä
Cu hnjbw GsäSp¡ p¶Xn\v _ncpZamWv Ipdª tbmKyX.

s]mXp taJeIÄ
1. A\pjvTm\ IeIÄ (kwKoXw, \r¯w, XnbäÀ þ ]mh\mSIw DÄs¸sS, \mS³/
]mc¼cy IeIÄ)
2. kmlnXyIeIÄ (bm{XmhnhcWw, kmlnXy¯nsâ Ncn{Xhpw kn²m´hpw)
3. ¹mÌnIv BÀ«vkv ({Km^nIvkv/inev]w/]c¼cmKX s]bnânwKns\ kw_Ôn¨
\mS³ s]bânwKv DÄs¸Sp¶ s]bnânwKv)

\n_Ô\IÄ
1. DtZymKØÀ tae[nImcnIÄ aptJ\ At]£ n¡ Ww.
2. s^temIÄ 6 amkw IqSpt¼mÄ ]ptcmKXn dnt¸mÀ«v kaÀ¸n¡ Ww
AÃm¯]£ w s^temjn¸v \evIp¶XÃ.
3. A¡ mZanIambn {]tbmP\ km[yXbpff KthjWw \S¯Ww
4. c­p hÀj¯n\pffn t{]mPIv S v ]qÀ¯oIcn¡ Ww. AXn\ptijw
Bhiysa¦n km¼¯nI klmbanÃmsX aq¶v amks¯ kabw
A\phZn¡ p¶XmWv.
5. hmÀjnI hnebncp¯en\ptijambncn¡ pw XpSÀ¶pff km¼¯nI
B\pIqeyw.

\S]Sn{Iaw
1. \nÝnX t^md¯n At]£ n¡ mw
2. hniZamb t{]mPIvSv \nÀt±iw AS¡ w sNbvXncn¡ Ww.
3. DtZymKØÀ 2 hÀjs¯ eohv FSpt¡ SXp­v. BbXnsâ A\paXn
kaÀ¸n¨m am{Xsa BZyKUp XpI e`n¡ pIbpffp.
4. hnZKv² kanXnbmWv AÀlcmbhcpsS IcSv enÌv X¿mdm¡ pI.
5. apJmapJ¯nsâ ASnØm\¯nemWv Pq\nbÀ s^temIsf sXscsª Sp¡ pI.

Xt±ikzbw`cWØm]\¯nsâ ]¦v
Xt±i`cWØm]\§ fnse AÀlcmbhsc I­p]nSn¨v B\pIqeyw e`yam¡ n
th­{X {]NmcWw {Kmak` hgn \evIpI. Aht_m[w D­m¡ pI.

]²Xn kwtbmP\w
Xt±i`cWØm]\¯nsâ hnIk\tcJbn {]kvXpX IemImc³amsc
Ipdn¨pff hnhc§ Ä DÄs¡ mffn¡ mw. AÀlXbpffhcpsS ØnXn hnhc IW¡ v
{]kn²oIcn¡ mw B\pIqeyw \evIp¶hÀ¡ v aäv A\phZ\obamb t{]mÕml\w
Xt±i`cW ]cn[nbnepÄs¸Sp¯mw.

332
III. AhiX A\p`hn¡ p¶ IemImc³amÀ¡ pff s]³j³ {Kmâ v

BapJw
khntij IemcwK§ fn anIhv ]peÀ¯p¶hcpw F¶m km¼¯nIambn
]nt¶m¡ mhkYbnepffhcpamb IemImc³amÀ¡ pff kamizmkamWnXv .
KpWt`màmhnsâ acWtijw `mcy /`À¯mhn\v acWw hscbpw B{inXÀ¡ v
hnhmlw/tPmen In«pI/21 hbÊv hsctbm e`n¡ pw. Bip]{XnbnemIp¶
IemImc³amÀ¡ v A¯cw sNehpIÄ¡ mbn s]³j³ XpI ap³Iqdmbpw \evIm³
km[yXbp­v.

hn`h t{kmXÊv
1. 58 hbÊmbncn¡ Ww
2. {]Xnamk hcpam\w 4000/þ cq]bn A[nIamIcpXv . (KkäUv
Hm^okÀ/aPnkvt{Säv/Fw.]n/Fw.FÂ.F/Iu¬kneÀ/XlknÂZmÀ
km£ ys¸Sp¯Ww (\nÝnX amXrIbnÂv)
3. ta ]dª hcnemsc¦nepw km£ ys¸Sp¯nb \nÝnX amXrIbnepff
sse^v/hbÊv sXfnbn¡ p¶ kÀ«n^n¡ äv
4. \nÀ±njvS taJebnse sshZKv²yw/AwKoImcw kw_Ôn¨
km£ n]{Xw/_tbmUmä.
5. At]£ Isâ A¡ u­v kw_Ôn¨ _m¦nsâ A[nImc]{Xw
6. _Ôs¸« A¡ mZanIÄ hgn kwØm\ Kh¬saânsâ ip]mÀitbmsSbmWv
s]³j³ ]cnKWn¡ pI.

\S]Sn{Ia§ Ä
\nÝnX t^md¯nepff At]£ \nÀ±njvS taJeIfnepff kwØm\
A¡ mZanIfnemWv kaÀ¸nt¡ ­Xv. CXn\mbn \ntbmKn¡ p¶ hnZKv² kanXn
kwØm\þtI{µ Izm« \nÝbn¡ pIbpw tI{µkÀ¡ mcnsâ hnlnXw t\cn«v
KpWt`màmhn\v \evIpIbpw sN¿p¶p. CXpt]mse Xs¶ kwØm\ hnlnXhpw
A\phZnt¡ ­XmWv. FÃmhÀjhpw \evIp¶ sse^v/hcpam\ kÀ«n^n¡ änsâ
ASnØm\¯nemWv s]³jsâ Imebfhv \nÝbn¡ pI.hcpam\w hÀ²n¡ pItbm
kÀ¡ mcnsâ aq¶pamkw ap³IqÀ t\m«okv \evIntbm s]³j³ \ndp¯p¶XmWv.

Xt±i`cWØm]\¯nsâ ]¦v
AÀlXbpffhsc I­p]nSn¨v B\pIqeyw e`yam¡ p¶Xn\v klmbn¡ pI,
{Kmak` hgnbpw aäv Xc¯nepw Adnhv \evIpI. bYmkabw B\pIqeyw
t\SnsbSp¡ p¶Xn\v klmbn¡ pI.

]²Xn kwtbmP\w
AhiXb\p`hn¡ p¶ IemImc³amsc ¡ pdn¨pff hnhc§ Ä hnIk\tcJ
bnepÄs¸Sp¯mw. tI{µm\pIqeyw e`n¡ p¶hÀ¡ v ]²XnbnepÄs¸Sp¯n
A\phZ\obamb B\pIqeyw e`yam¡ p¶Xn\pff t{]mPIvSpIÄ X¿mdm¡ Ww.

333
IV. Iem {]hÀ¯\§ Ä¡ pff {Kmâ v.
BapJw
kwKoXw, \r¯w, \mSIw F¶o taJeIfnse KthjWw, kÀ¤ AhXcWw,
]cnioe\w apXembh t{]mÕmln¸n¡ p¶Xn\mbn k¶² kwLS\IÄ¡ pw
Øm]\§ Ä¡ pw tI{µkwKoX \mSI A¡ mZan \evIp¶ {Kmâ v.

^­v
tI{µkÀ¡ mÀ ^­v . \maam{Xamb (]camh[n 10000, 20000 cq])
[\klmbamWv e`n¡ pI. XnIbm¯ ^­v KqWt`màr Øm]\w Is­¯Ww.

AÀlX
cPnÌÀ sNbvX k¶² kwLS\IÄ¡ pw apIfn kqNn¸n¨ taJeIfnÂ
{]hÀ¯n¡ p¶ Øm]\§ Ä¡ pw At]£ n¡ mw

{]hÀ¯\§ Ä
\nÝnX amXrIbnepff At]£ mt^md¯nemWv At]£ nt¡ ­Xv .
Øm]\¯nsâ {]hÀ¯\ dnt¸mÀ«v , HmUnäv sNbvXv A¡ u­v, cPnkvt{Sj³
kÀ«n^n¡ äv,apXembh DffS¡ w sN¿Ww. tIcf kwKoX \mSI A¡ mZan/ kwØm\
kmwkv¡ mcnI hIp¸v hgnbmWv At]£ nt¡ ­Xv. hniZamb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v
thWw. ]cnioe\amsW¦n A²ym]IcpsS tbmKyX, i¼fw XpS§ nbh tNÀ¡ Ww,
kwKoXw, D]IcW§ Ä, \r¯w, \mSIw/ ]mhIfn XpS§ nbhbv¡ v {]tXyIw t^mdw
IqSn tNÀ¡ Ww.

Xt±i`cWØm]\§ fpsS ]¦v / kwtbmP\w


Xt±i`cWØm]\§ fpsS ]cn[nbn hcp¶ k¶² kwLS\IÄ¡ v
AhcpsS Iem{]hÀ¯\§ Ä¡ v km¼¯nI klmbw Is­¯m\mIpw
]© mb¯nsâ hnÚm]\§ fnepw {Kmak`Ifnepw tÌ¡ v tlmÄUÀamcpsS
tbmK¯nepw C¡ mcyw Adnbn¡ mhp¶XmWv . A§ s\ Iemkmwkv ¡ mcnI
{]hÀ¯\§ fn CXv Hcp ssI Xm§ mhpw.

IqSpXÂ [\klmbamhiyapff t{]mPIvSpIÄ tI{µ kwKoX \mSI A¡ mZan


hgn tI{µ kmwkv¡ mcnI hIp¸n\v Ab¡ mhp¶XmWv. X© mhqcn ku¯v tkm¬
IĨd skâdn \n¶pw (hgnbpw) km¼¯nI klmbw e`n¡ pw.

V. SmtKmÀ kmwkv¡ m-cnI kap-¨bw


BapJw
\mS-Im-h-X-c-W-¯n\v CSw Is­-¯m-\p-ff {]bmkw Cu cwKs¯ ]nd-tIm-«-Sn¡ v
Hcp Imc-W-am-Wv. ]pXnb Xnb-äÀ \nÀ½m-Whpw \ne-hn-ep-f-f-Xnsâ \ho-I-c-Whpw Hcp
t]mse {][m-\w. Cu Ipdhv ]cn-l-cn-¡ m³ k¶² kwL-S-\-IÄ¡ pw Øm]-\-§ ¡ pw

334
tI{µ kmwkv¡ m-cnI hIp¸pw \ÂIp¶ {Kmâm-Wn-Xv. i_vZ Zo]m hnXm-\w, ^ÀWo¨À,
Xn¿-äÀ \ho-I-cW kma-{Kn-IÄ, Na-b-§ Ä, HmUntbm, hoUntbm D]-I-c-W-§ Ä F¶n-
h¡ pw CXp-]-tbm-Kn-¡ mw.

^­v
]²-Xn-bpsS 60 iX-am\w tI{µ-kmw-kv¡ m-cnI hIp¸v \ÂIpw. 40 iX-am\w XpI
KpW-t`màr Øm]\w Is­-¯-Ww. CXv sXfn-bn-¡ p¶ _m¦v tÌävsaâ v/kn.F.bpsS
kÀ«n-^n-¡ -äv, tem¬ A\p-h-Zn¨ km£ y]{Xw, GsX-¦nepw kÀ¡ m-cn# hIp-¸p-IÄ A\p-
h-Zn-¡ p¶ ^­v A\p-h-Zn¨ I¯v F¶nh sh¡ -Ww.

AÀlX
1. Bttp : ngo.india.gov.in F¶ NGO ]mÀ«v\Àjn¸v knÌ-¯n Øm]\w/kwL-
S\ signup sN¿-Ww.
2. tZiob /kwØm\ kÀ¡ mÀ Øm]\w/A¡ m-Z-an-bpsS ip]mÀi thWw.
3. k¶- ² - k w- L - S - \ - I Ä/Xt±- i - Ø m- ] - \ - § Ä/bqWn- t h- g v k nän/tImtf- P p-
IÄ/kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä F¶n-h¡ v At]-£ n-¡ mw.

\S-]Sn{Iaw
1. \nÝnX {]t^mÀa-bn kwL-S-\I-fpsS Xocp-am-\w, 20 cq] ap{Z-]-{X-¯n-ep-ff DS-
¼-Sn, _m¦nsâ A[n-Imc ]{Xw XpS-§ n-b-h-tbm-sSm¸w Øm]-\-¯nsâ \nb-am-
hen IW-¡ p-IÄ, ]m³ImÀUv, cPn-kvt{S-j³ kÀ«n-^n-¡ äv F¶nh IqSn
\nÀ±nivS At]-£ -tbm-sSm¸w kaÀ¸n-¡ -Ww. C\n ]d-bp¶ hni-Zmw-i-§ fpw
thWw.
a. \ne-hn-ep-f-f-Xnsâtbm ]pXn-b-Xn-sâtbm _nÂUnwKv ¹m³
b. kuI-cy-§ -fpsS/km[-\-§ -fpsS/sI«n-S-¯nsâ FÌn-taäv
c. ]qÀ¯o-I-cn-¡ p-¶-Xnsâ ka-b-]-cn[n
d. ]qÀ¯o-I-c-W-¯n-\p-ti-j-ap-ff \S-¯n-¸v, BhÀ¯\ sNe-hp-IÄ, Aä-Ip-ä-
]-Wn-IÄ F¶nh kw_-Ôn¨ Ipdn¸v
e. `qan-bp-tS-bpw -]p-Xn-b-Xm-sW-¦n ¹m\pw, \ne-hn-ep-f-f-Xm-sW-¦n Ah-
bpsS hnh-c-§ -fpw.

Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-¯nsâ ]¦v/kwtbm-P\w
]© m-b-¯p-IÄt¡ m Ahn-Sps¯ kmwkv¡ m-cnI Øm]-\-§ Ät¡ m kwL-S-\-
§ Ät¡ m Cu [\-k-lmbw D]-tbm-K-s¸-Sp-¯m-hp-¶-Xm-Wv. GXp ka-b¯pw Cu
{Kmân\v At]-£ n-¡ mw. am¨nwKv {Kmâ v Df-f-Xn-\m Xt±-i-Øm-]-\-§ fpw kwL-S-\-Iepw
Ah-cpsS hnlnXw kz´w _P-än \n¶pw Is­-t¯-­-Xp-­v. {XnXe ]© m-b-¯p-
IÄ¡ v {]N-c-W-¯n-\mbn Ah-cpsS s\äv hÀ¡ v D]-tbm-Kn-¡ mw.

hnemkw
Section Officer, (Performing Arts)
Ministry of Culture, Goverment of India,
Central Secretary Library (Ground Floor),
Shastri Bhavan, New Delhi - 110115

335
CHAPTER
XVIII

{]tXyI kvIoap-IÄ
336
XVIII. Xt±-i-kz-bw-`-c-W-Øm-]-\-§ Ä¡ v t{]mPIvSv ASn-Øm-\-¯nÂ
]Ww e`y-am-¡ m-hp¶ {]tXyI kvIoap-IÄ

Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ-\w, ASn-Øm\ kuIcy hnI-k-\w, kzbw sXmgn kwcw-`-


§ fpw kq£ va- kw-cw-`-§ fpw cq]o-I-cWw XpS-§ nb hnhn[ hnI-k\ {]hÀ¯-\-
§ Ä¡ mbn \nc-h[n tIµm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em¡ n hcp-¶p-­v. s]mXpsh aq¶v
coXn-bn-emWv Cu ]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶-Xv.

1. Xt±-i-kzbw `cW Øm]-\-§ -fn-eqsS am{Xw.


2. Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ fpw hnhn[ hIp-¸p-Ifpw kwbp-à-ambn.
3. hnhn[ hIp-¸p-Ifpw GP³kn-Ifpw hgn am{Xw.

Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä hgn \S-¸n-em-¡ p¶ ]²-Xn-Isf¡ pdn¨v kmam\y


[mcW FÃm-hÀ¡ pw D­­m-Ipw. F¶m hnhn[ hIp-¸p-IÄ am{Xambn \S-¸n-em-¡ p¶
]²-Xn-I-sf-¡ p-dn¨pff Adnhv ]cn-an-X-am-Wv.

CtXmsSm¸w Xs¶ hnhn[ tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS Hcp \nÝnX iX-am\w


XpI hnti-jm t{]mP-IvSp-IÄ¡ mbn \o¡ n-sh-¨n-cn-¡ p-¶p. Xt±i kzbw `cW Øm]-\-
§ Ä, hnhn[ kÀ¡ mÀ hIp-¸p-IÄ kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ F¶n-hÀ¡ v {]tXyI t{]mP-
IvSp-IÄ kaÀ¸n-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. Xt±-i-kz-bw-`-cW Øm]-\-§ Ä¡ v ASn-Øm\ kuI-cy-
hn-I-k-\w, Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ-\w, sXmgn sshZ-Kv²y-t]m-jWw XpS-§ nb taJ-e-I-fnÂ
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-I-fpsS \n_-Ô-\-IÄ¡ -\p-kr-X-ambn t{]mP-IvSp-IÄ Bhn-jv¡ -
cn-¡ mw. C¯cw t{]mP-IvSp-IÄ kwØm\ kÀ¡ m-cnsâ AwKo-Im-c-t¯msS tI{µm
kÀ¡ m-cn\v kaÀ¸n¨v A\p-aXn e`n-¡ p¶ apdbv¡ v \S-¸n-em-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. ka{K ]²-Xn-
IÄ¡ mWv tI{µ kÀ¡ mÀ ap³K-W\ \ÂIp-¶-Xv.

C¯cw hnti-jm t{]mP-IvSp-IÄ \ÂIm³ Ign-bp¶ {][m\ tI{µm-hn-jvIrX


]²-Xn-IÄ Xmsg tNÀ¡ p-¶p.

1. k¼qÀ® {Kma kztdm-kvKmÀ tbmP\ (SGSY)/ tZiob {KmaoW D]-Po-h\


anj³ (NRLM)
2. ]pc (s{]mssh-UnwKv AÀ_³ Aan-\n-äokv C³ dqd Gcn-bm-kv)
3. kwtbm-P- nX \oÀ¯S ]cn-]m-e\ t{]mPIvSv (IWMP)
4. dqd C³{^m kvSIv¨À Uh-e-¸vsaâ v ^­­v (RIDF)
5. A{Kn-IĨ-d sSIvt\m-fPn Bâ v amÀ¡ -änwKv GP³kn (B-ß)
6. . Câ-t{K-äUv t{]m{Kmw t^mÀ HmÄUÀ t]gvk³
7. cmPohv KmÔn ]© m-b¯v imào-I-c¬ A`n-bm³

1 (i) k¼qÀ® {Kma kztdm-kvKmÀ tbmP\ (SGSY)


IRDP + TRYSEM+SITRA+MWS+GKY F¶o ]²-Xn-IÄ kwtbm-Pn-¸n¨v 1999
 Bcw-`n-¨p. sam¯w XpI-bpsS 15 % t{]mP-IvSp-IÄ¡ v aäp hIp-¸p-IÄ AÀ²
kÀ¡ mÀ Øm]-\-§ Ä , A´À tZiob Øm]-\-§ Ä hgn \S-¸n-em-¡ mw. Hcp
PnÃbv¡ v apgp-h-\mtbm H¶n-e-[nIw PnÃ-IÄ tNÀt¶m BImw. t{]mPIvSv
X¿mdm¡ n kwØm\ kÀ¡ mÀ hgn tI{µ kÀ¡ m-cn\v kaÀ-¸ - n-¡ -Ww.

337
DZm.
1. " kp`n-£ ", t]cm{¼ (\mfn-tIc A[n-jvTnX aqey hÀ²nX DXv]-¶-§ Ä)

2. saUnt¡ mw, Iª n-¡ pgn (I-b-dp-Xv]-¶-§ Ä, NIn-cn-bp-Xv]-¶-§ Ä, IpS-


\nÀ½m-Ww, sdUn-sabvUv jÀ«p-IÄ)

(ii) tZiob {KmaoW D]-Po-h\ anj³ (NRLM)


1999 Â Bcw-`n¨ Fkv.-Pn.-F-kv. ssh ]²Xn 2010 apXÂ tZiob {KmaoW D]-Po-h-
\-an-j³ Iogn \S-¸n-em¡ n hcp-¶p. kzbw sXmgnÂ, sshZKv²y t]mjWw
F¶nh {][m\ e£ y-§ -fm-Wv. ZpÀ_e P\-hn-`m-K-§ -fpsS hcp-am\w hÀ²n-¸n-¡ p-
¶-Xn\pw (kzbw sXmgn hgn) AXp hgn Zmcn-{Zy-\nÀ½mÀÖ\w km²y-am¡ n
Ahsc kaq-l-¯nsâ apJy [mc-bn-te¡ v sIm­p-h-cp-¶-Xn\pw ]²Xn e£ y-an-Sp-
¶p. kzbw klmb kwL-§ Ä hgn kmaqly imào-I-cWw CXn-\m-h-iy-am-Wv.
kzbw sXmgnÂ, sshZKv²y t]mjWw F¶nh CXp-hgn e£ y-an-Sp-¶p.

t{]mPIvSv cq]o-I-c-Ww þ {]tXyI t{]mP-IvSp-IÄ cq]o-I-cn-¡ mw. ]cn-io-e-


\hpw Imcy-ti£ n hnI-k-\hpw kw_-Ôn¨ t{]mP-IvSp-IÄ¡ v cq]w \ÂImw.
CXp-hgn sXmgn km²yXm t{]mP-IvSp-I-fpsS cq]o-I-cWw km²y-am-¡ -Ww.

DZm. Fw.-sI.-F-kv.-]n.( aln-f Inkm³ imào-I-c¬ ]cn-tbm-P\). t{]mPIvSv


cq]o-I-cWw dntkmgvkv GP³kn-IÄ hgn \S-¯m-hp-¶-Xm-Wv. XriqÀ, ]me-¡ m-Sv,
ae-¸pdw PnÃ-I-fn Bcw-`n-¨n-cn-¡ p-¶p.(-{Ko³ BÀan, hS-¡ m-t© cn tamUÂ)

2 . ]pc (s{]mssh-UnwKv AÀ_³ Aan-\n-äokv C³ dqd Gcn-bm-kv)


Xnc-sª -Sp¯ ]© m-b-¯p-I-fn am{Xw (hn-i-Z-amb t{]mPIvSv dnt¸mÀ«v X¿m-dm-
¡ -Ww.)

3. kwtbm-P
- nX \oÀ¯S ]cn-]m-e\ t{]mPIvSv (IWMP)
2008  Bcw-`n¨ kwtbm-PnX \oÀ¯S ]cn-]m-e\ ]²-Xn-bm-Wn-Xv. lcn-bm-en,
sF.U»yp-.Un.]n (C³Ut{K-äUv thbvÌv emâ v t{]m{Kmw)F¶nh kwtbm-Pn-¸n¨mWv
Cu ]²Xn Bcw-`n-¨-Xv.

tI{µ kÀ¡ mÀ PnÃm ]© m-b¯v Zmcn{Zy \nÀ½mÀÖ\ bqWnäv hgn t»m¡ v


]© m-b-¯p-IÄ ]Ww \¡ p-¶-Xv. {Kma-]-© m-b-¯p-IÄ hgn \oÀ¯S I½n-än-IÄ¡ v
]Ww \ÂIp-¶p. Hcp slIvS-dn\v 15,000 cq]bpw ka-Xe {]tZ-i-§ -fn 12,000 cq]bpw
A\p-h-Zn-¡ p-¶p. ]²Xn X¿m-dm¡ n kwØm\ kÀ¡ mÀ hgn tI{µ kÀ¡ m-cn\v Ab¨v
]²Xn AwKo-I-cn-¡ bpw ^­­v e`y-am-¡ bpw sN¿p-¶p. t»m¡ v ]© m-b-¯p-I-fmWv
t{]mPIvSv Cw¹n-sa-tâ-j³ bqWn-äp-IÄ. Un.-]n.-BÀ X¿m-dm-¡ p-¶-Xn-\mbn Øm]-\§ sf
kwL-S-\-Isf \ntbm-Kn-¡ m-hp-¶-Xm-Wv. 3 hÀj-¯n-\p-f-fn ]²Xn \nÀÆ-lWw \S-¯-
Ww. hmÀjnI ]²-Xnbpw X¿m-dm-¡ -Ww. ]n.-sF.F t{]mPIvSv Cw¹n-saânwKv GP³kn
Ch-bpsS t\cn-«p-ff taÂt\m-«-¯n \oÀ¯S I½n-än, \oÀ¯S Ab¡ q«w F¶n-h-
cmWv FÃm {]hÀ-¯n-I-fpw \S-t¯-­-Xv. {]hÀ¯n-IÄ kvInÂUv te_À {Kq¸v, Fw Pn-
F³ BÀ C Pn- Fkv, te_À Sow. hgn tamWn-ädnwKv {XnXe ]© m-b-¯p-I-fmWv \nÀÆ-ln-
¡ p-¶-Xv.

338
4. dqdÂ-C³{^m-kv{S-Iv¨À Uh-e-¸v-saâ v ^­­v (RIDF)
\_mÀUv hmbv] D]-tbm-K-s¸-Sp¯n ASn-Øm\ kuIcyw km²y-am-¡ p¶ ]²-
Xn. hni-Z-amb t{]mP-IvSp-IÄ X¿m-dm¡ n kwØm\ kÀ¡ mÀ Un¸mÀ«vsaâpIÄ t\mUÂ
GP³kn-bmb ^n\m³kv Un¸mÀ«vsaâ v hgn \_mÀUnsâ doP-\ Hm^o-kn kaÀ¸n-
¡ p-Ibpw kmwKvj³ e`y-am-¡ p-Ibpw sN¿p-¶p. kwØm\ Kh¬saâ v aq¶mw hÀjw
apX Ggv hÀj-¯n-\p-f-fn \_mÀUn\v t]bvsaâ v \ÂIp-¶p. dnkÀÆv _m¦v
\nÀt±in¨ ]en-ibpw 31 {]hÀ¯n-IÄ¡ v XpI e`y-am-Wv. Ah-bn NneXv Xmsg sImSp-
¡ p-¶p.

1. {KmaoW tdmUp-IÄ
2. {KmaoW ]me-§ Ä
3. sNdp-InS Pe-tk-N\ t{]mP-IvSp-IÄ
4. a®v kwc-£ Ww
5. shf-f-s¸m¡ \nb-{´Ww
6. \oÀ¯S hnI-k\w
7. h\-hn-I-k\ ]cn-]m-Sn-IÄ
8. kmaq-ly-P-e-tk-N\ kwhn-[m-\-§ Ä
9. Ad-hp-im-e-IÄ
10. ^njnwKv lmÀ_-dp-IÄ
11. IpSn-sh-ffw
12. s]mXp-P-\m-tcm-Ky-tI-{µ-§ Ä

5. A{Kn-IĨ-d sSIvt\m-fPn Bâ v amÀ¡ -dn-dnwKv GP³kn (B-ß)


Irjn h-Ip¸v hgn \S-¸n-em-¡ p¶ tI{µm-hn-jvIrX ]²Xn. IÀj-IÀ¡ pw IÀj-I-
sXm-gn-em-fn-IÄ¡ pw kmt¦-XnI ]cn-io-e\w \ÂIn DXv]m-Z\ hÀ²-\hpw sXmgn-epw
km²y-am-¡ Â. b{´-h-Xv¡ -cW km²y-X-IÄ, sXmgn-emfn t£ aw ]cn-l-cn-¡ Â F¶nh
e£ y-an-Sp-¶p. DZ. {Ko³ BÀan, hS-¡ m-t© -cn,-tam-UÂ)

6. Câ-t{K-äUv t{]m{Kmw t^mÀ HmÄUÀ t]gvk³kv


k¶² kwL-S-\-IÄs¡ m¸w ]© m-b-¯m-cmPv Øm]-\-§ Ä¡ pw Cu ]²-Xn-
bpsS KpW-t`m-àm-¡ -fm-Imw. htbm-P-\-§ -fpsS PohnX KpW-ta³a DbÀ¯p-¶-Xn\v ]cn-
N-cWþ kpc-£ þ tkh-\-§ Ä GÀs¸-Sp-¯p-¶-Xn\v tI{µ kÀ¡ mÀ Bhn-jv¡ -cn¨ ]²-Xn-
bm-Wn-Xv. {]hÀ¯-\-§ Ä¡ v 90 % {Kmâ v e`y-am-¡ mw. 17 t{]mP-IvSp-IÄ Ch-bpsS IognÂ
hcp-¶p. kmaqly t£ a hIp¸p aptJ\ At]-£ -IÄ kaÀ¸n-¡ -Ww. BhÀ¯-\-Im-cy-
§ Ä¡ pw {Kmâ v e`y-am-¡ mw. DZm. hr² kZ-\-§ Ä, sIbÀ tlmwkv, aÄ«n kÀÆokv
skâÀ, tUsI-bÀ skâ vÀ, saâ sl¯v sIbÀ skâÀ F¶nh

7. cmPohv KmÔn ]© m-b¯v imào-I-c¬ A`n-bm³


Cu kvIow A\p-k-cn¨v ]© m-b-¯p-IÄ¡ v Hm^okv sI«nS \nÀ½m-W-¯n\v (12
e£ w), {]n¸-bÀ (3 e£ w) e`n-¡ p¶ \S-¸m-¡ m³ t]mIp¶ ]²-Xn-bmWv. kwØm\
kÀ¡ mÀ hgn At]£ \ÂI-Ww.

*************************

339
CHAPTER
XIX

_m¦nwKv cwKw
340
XIX. _m¦nwKv cwKw
cmPy¯nsâ ]ptcm-K-Xn¡ v _m¦p-I-fp-sS ]¦m-fnXzw AXy-´m-t]-£ n-X-am-Wv. tI{µ
kwØm\ kÀ¡ m-cp-IÄ \S-¸n-em-¡ p¶ Zmcn{Zy \nÀ½mÀP\ þ sXmgn Zm\ ]²-Xn-IÄ
hnP-bn-¡ -W-sa-¦n KpW-t`m-àm-hn\v kÀ¡ m-cp-IÄ \ÂIp¶ km¼-¯nI klm-b-¯n-
\p-]-cn-bmbn _m¦v hmbv] IqSn e`y-am-¡ -Ww. CXv e£ y-an-«mWv tI{µ-kÀ¡ mÀ 1969  14
h³InS _m¦p-IÄ tZi-km-Xv¡ -cn-¡ p-I-bpw, Ahsb s]mXp taJ-e-bn sIm­p-h-cp-
Ibpw sNbvX-Xv. 1980 ho­pw 6 h³InS _m¦p-IÄ IqSn tZi-km¡ -cn-¨p. Cu hn[-¯nÂ
tZi-km¡ -cn-¡ -s¸« _m¦p-Ifpw tÌäv _m¦v Hm^v C´ybpw AXnsâ Atkm-kn-tbäv
_m#v-Ip-IÄ DÄs¸sS `qcn-`mKw _m¦p-Ifpw s]mXp-ta-J-e-bn h¶-tXmsS kÀ¡ m-cnsâ
]²-Xn-IÄ \S-¸n-em-¡ p-¶Xv IqSp-XÄ Ffp-¸-hpw, D]-t_m-àm-hn\v hmbv] e`n-¡ p-¶p-
sh¶v Dd-¸p-h-cp-¯m\pw km[n-¨p. ]gb Xe-ap-d-bn-ep-ff kzImcy _m¦p-I-fpa kÀ¡ mÀ
]²-Xn-IÄ \S-¸m-¡ p-¶-Xn ]¦p tNÀ¶p.

]n¶oSv kÀ¡ mÀ \S-¸n-em-¡ nb 'kÀÆokv Gcnb At{]m¨v' {]Imcw _m¦p-IÄ¡ v


hmbv] \ÂIp-¶-Xn-\p-ff tkh\ taJe (hn-tÃ-Pp-IÄ, AsÃ-¦n ]© m-b-¯v, ap\n-kn-¸m-
enän tImÀ¸-td-j³ hmÀUp-IÄ) \nÀh-Nn-¡ -¸-«p. kzImcy _m¦p-IÄ DÄs]-sS-bp-ff
FÃm _m¦p-IÄ¡ pw 'kÀÆokv Gcnb' \ÂIn-b-tXmsS AhÀ¡ v IqSp-X D¯-c-hm-Zn-Xz-
§ Ä Gsä-Sp-t¡ -­-Xmbn h¶p.

_m¦p-IÄ AhÀ¡ p \ÂIn-bn-«p-ff tkh-\-ta-J-e-bn hmbv]-IÄ th­ hn[w


\ÂIp-¶pt­m F¶v \nco-£ n-¡ p-hm\pw \nÀt±-i-§ Ä \ÂIp-hm-\p-ambn kwØm-\-Xe
_mt¦mgvkv I½n-än-bpw, PnÃm Xe-¯n Unkv{SnIvSv I¬kÂtä-äohv I½n-änbpw t»m¡ v
seh _mt¦gvkv I½n-änbpw {]hÀ¯n-¡ p-¶p-­v. Cu I½n-än-I-fn-seÃmw Xs¶ _m¦p-I-
fpsS {]Xn-\n-[n-Isf IqSmsX kÀ¡ m-cnsâ hnhn[ hIp-¸nsâ {]Xn-\n-[n-IÄ AwK-§ -fm-
Wv. AXp-sIm­v Xs¶ kÀ¡ mÀ \vS¸n-em-¡ p¶ ]²-Xn-Isf kw_-Ôn¨v Hcp Ah-tem-
I\w Cu kan-Xn-I-epsS tbmK-§ -fn \S-¡ m-dp-­v. Cu I½n-än-Isf kw_-Ôn-¨p-ff Hcp
sNdnb hnh-cWw Xmsg sImSp-¡ p-¶p.

tÌäv seh _mt¦gvkv I½nän (SLBC)


Hcp kwØm\¯v {]hÀ¯n¡ p¶ _m¦pIfpsS hnIk\ ]cn]mSnIÄ
\S¸nem¡ phm\pw, NÀ¨ sN¿phm\papff kanXnbmWv Fkv.FÂ._n.kn. CXv Hcp
_m¦pIfpsS kanXnbmsW¦nepw, Kh¬saâ nsâ D¶X DtZymKØcpw
Fkv.FÂ._n.knbn AwK§ fmWv. kwØm\¯nsâ ka{Kamb hnIk\¯n\pff
_m¦pIfpsS ]²XnIsf¸än NÀ¨ sN¿pIbpw, Ah \S¸nem¡ p¶Xn Fs´¦nepw
XSʧ fps­­¦n Ah ]cnlcn¨v kÀ¡ mcnsâ klmbt¯msS
\S¸nem¡ phm\papff ]cn]mSnIÄ Bhnjv¡ cn¡ pIbpamWv Dt±i e£ yw. Hmtcm
kwØm\¯pw Hmtcm _m¦pItfbmWv Fkv.FÂ._n.kn bpsS I¬ho\Àamcmb
dnkÀÆv _m¦v \nban¨p«pffXv. tIcf¯n Fkv.FÂ._n.kn bpsS NpaXe I\dm
_m¦n\mWv.

341
LS\
Fkv.FÂ._n.kn bpsS sNbÀam\pw I¬ho\dpw Hcp _m¦v Xs¶bmbncn¡ pw.
dnkÀÆv _m¦v, \_mÀUv, CXc [\Imcy Øm]\§ Ä, kwØm\s¯ FÃ
PnÃbntebpw eoUv _m¦v amt\PÀamÀ, kwØm\¯v {]hÀ¯n¡ p¶ _m¦pIfpsS
D¶X DtZymKØÀ, kwØm\ klIcW _m¦v, sI.F^v.kn, doPnbW dqd _m¦v
F¶nhbpsS {]Xn\n[nIÄ, kwØm\ [\Imcysk{I«dn, {Kma hnIk\ hIp¸nse
D¶X Dt±ymKØÀ F¶nhÀ sa¼Àamcpw, ]«nIPmXn ]«nI hnIk\ hIp¸v, \yp\]£
kapZmb hnIk\ t_mÀUnsâ Asæn tImÀ¸tdj³ F¶nhbpsS D¶X
{]Xn\n[nIÄ F¶nhÀ £ WnXm¡ fmWv. Bhiysa¦n aäv hIp¸pIfnse D¶X
Dt±ymKØtcbpw Fkv.FÂ._n.kn tbmK¯n\v £ Wn¡ mhp¶XmWv.
Fkv.FÂ._n.kn bn ]s¦Sp¡ p¶ Øm]\§ fpsS {]Xn\n[nIÄ Xocpam\§ Ä
ssIs¡ mffphm³ A[nImcs¸«hcmbncn¡ Ww F¶mWv dnkÀÆv _m¦v \nÀt±iw

Fkv.FÂ._n.kn aoänwKpIÄ 3 amk¯nsecn¡ se¦nepw IqtS­­XmWv.

{]hÀ¯\w
1. tI{µkÀ¡ mcntâbpw kwØm\ kÀ¡ mcntâbpw hnIk\ {]hÀ¯\§ Ä
\S¸nem¡ p¶Xn [\ImcyØm]\§ fpsS ]¦v Dd¸phcp¯pI.
2. kwØm\¯v _m¦nwKv tkh\w e`n¡ m¯ taJebn AXv e`yam¡ phm\pff
\S]SnIÄ FSp¡ pI.
3. kwØm\¯v _m¦pIfpw kÀ¡ mcpw X½nepff _Ôhpw AXpt]mse Xs¶
dnkÀhv _m¦v, \_mÀUv F¶o Øm]\§ fpambpff _Ôhpw Dd¸phcp¯pI.
4. kwØm\s¯ _m¦pIfpsS hmÀjnI hmbv] ]²Xn X¿mdm¡ pI.
5. Kh¬saâ v \S¸nem¡ p¶ hnhn[ ]²XnIfn Hmtcm _m¦n\pw hmbv]
\ÂtI­­p¶ ]²Xnbn AhÀ \ÂtI­­p¶ hmbv]IfpsS F®hpw XpIbpw
\nÝbn¡ pI..
6. hnhn[ ]²XnIÄ \S¸nem¡ phm\mbn kÀ¡ mcnsâ klmbw e`yam¡ phm\pff
\S]SnIÄ kzoIcn¡ pI.
7. _m¦pIÄ¡ v \ÂInbn«pff ¹m\pIÄ {]Imcw hmbv]IÄ \ÂIp¶pt­­msb¶v
]cntim[n¡ pIbpw, t]mcmbvaIÄ Ds­­¦n AXv \nI¯m³ th­­
\S]SnIÄ kzoIcn¡ pI.
8. _m¦pIfpsS hmbv]m IpSninIIÄ hkq sN¿p¶Xn\v kÀ¡ mcnsâ klmbw
tXSpI.
9. kwØm\¯v {]hÀ¯n¡ p¶ _m¦pIfptSbpw, kÀ¡ mÀ Øm]\§ fptSbpw
Iq«mb {]hÀ¯\¯n\pw AXpaqew hnIk\ {]{Inbbn _m¦pIfpsS ]¦v Dd¸p
hcp¯p¶Xn\pw Fkv.FÂ._n.kn ¡ v km[n¡ Wsa¶pffXmWv Dt±i e£ yw.
_m¦pIfpsS PnÃmXe I¬kÂtääohv I½nän (DCC)
1972 se _m¦nwKv I½ojsâ \nÀt±i{]ImcamWv eoUv _m¦v ]²XnbpsS
\S¯n¸n\mbn Un.kn.kn IÄ \nehn h¶Xv. PnÃbn {]hÀ¯n¡ p¶ FÃm
_m¦pIfpw, kÀ¡ mÀ ]²XnIÄ \S¯n¸pambn _Ôs¸«Dt±ymKسamcpw
CXn AwK§ fmWv.

LS\
sNbÀam³ þ PnÃm IfIvSÀ
I¬ho\À þ eoUv _m¦v amt\PÀ

342
sa¼ÀamÀ þ PnÃm ¹m\nwKv Hm^okÀ, t{]mPIv S v Hm^okÀ,
Un.BÀ.Un.F P\d amt\PÀ, PnÃm hyhkmbtI{µw ]«nIPmXn ]«nI hnIk\
tImÀ¸tdj³, Irjn hIp¸v, arKkwc£ WhIp¸v, shädn\dn, ^njdokv hIp¸v,
CdntKj³ Un¸mÀ«vsaâ v F¶nhbpsS PnÃmXe hIp¸v ta[mhpIÄ, dnkÀhv _m¦nsâ
eoUv Unkv{SnIvSv Hm^okÀ, \_mÀUnsâ Unkv{SnIvSv Uhe]vsaâ v amt\PÀ, PnÃm
klIcW _m¦v, doPnbW dqd _m¦v, Gähpw IqSpX imJIfpff PnÃbnse
At© m Btdm hmWnPy _m¦pIfpsS tae[nImcnIÄ, sI.F^v.kn, sI.hn.sF.C,
sI.hn.sF._n F¶nhÀ sa¼ÀamcmWv.

Bhiysa¦n aäpØm]\§ fntetbm, kÀ¡ mÀ hIp¸ntetbm


Dt±ymKØtcbpw Un.kn.kn aoänwKn\v £ Wn¡ mhp¶XmWv.

Un.kn.kn. bpsS tbmKw aq¶v amk¯nsemcn¡ Â tNcWsa¶XmWv \nÀt±iw

{]hÀ¯\w
1. PnÃbn \S¸nem¡ phm³ tbmPyamb ]²XnIÄ Bhnjv¡ cn¡ pI.
2. t»m¡ pXe ¹m\pIfpsS ASnØm\¯n PnÃbpsS hmbv]m ¹m³
X¿mdm¡ pI.
3. PnÃbnse _m¦pIÄ¡ v Kh¬saâpw aäpw GP³knIfpw \S¸nem¡ p¶ hmbv]m
]²Xnbn³ Iogn \ÂtI­­p¶ hmbv]IfpsS F®hpw, AXpt]mse Xs¶
XpIbpw \nÝbn¡ pI.
4. Kh¬saâ v, aäp GP³knIfpw \S¸nem¡ p¶ hmbv]m ]²XnIfnepff hmbv]m
hnXcWw _m¦pIÄ¡ v \ÂInb hnlnX¯n\\pkcn¨v \ÂIp¶pt­­msb¶v
AhtemI\w sNbvXv th­­ \S]SnIÄ kzoIcn¡ pI.
5. hmbv]m ]²XnIÄ \S¸nem¡ p¶Xn GsX¦nepw Xc¯nepff {]iv\§ Ä
Ds­­¦n AXv NÀ¨ sNbvXv ]cnlcn¡ pI.
6. PnÃm hmbv]m ¹m³ {]Imcw _m¦pIÄ Hmtcm hn`mK¯n\pw \ÂInb hmbv]IÄ
AhtemI\w sNbvXv th­­ \S]SnIÄ kzoIcn¡ pI.
7. hnhn[ hIp¸pIfn \n¶pw ]²Xn \S¯n¸n\mbn e`nt¡ ­­p¶ k_vknUn
e`n¡ p¶pt­msb¶v ]cntim[n¡ pI. ImeXmakw Hgnhm¡ phm\pff \S]SnIÄ
kzoIcn¡ pI.
8. PnÃbn ap³KW\m hn`mK¯n\v AÀlamb hmbv] e`n¡ p¶psh¶v
Dd¸m¡ pIbpw, ]nt¶m¡ m hn`mK§ fpsS hmbv] ]²XnIÄ th­­hn[w
\S¸nem¡ p¶psh¶v Dd¸phcp¯pIbpw sNt¿­­Xv Un.kn.kn bpsS
NpaXebmWv. ChbpsS \S¯n¸n GsX¦nepw hogvNtbm, A]mIXtbm
Ds­­¦n AXv _Ôs¸«PnÃmXe hIp¸pIfpambn NÀ¨ sNbvXv ]²XnIfpsS
\S¯n¸v kpKaam¡ Ww. Bhiysa¦n tÌäv seh _mt¦gvkv I½nänbpsS
{i²bn sIm­v h¶v ]cnlmcw tXSmhp¶XmWv.

t»m¡ v seh _mt¦gvkv I½nän (BLBC)


Dt±i e£ yw
eoUv _m¦v ]²XnIfpsS hnhn[ hi§ sf¡ pdn¨v NÀ¨sN¿phm\pw Kh¬saâ v
kv t ]m¬tkÀUv kv I oapIfpsS \S¯n¸v Imcy£ aam¡ phm\pw, ]ptcmKXn

343
]cntim[n¡ phm\pw th­­n.

LS\
t»m¡ v sUhe¸saâ v Hm^okdpsS Iognepff hnhn[ hnIk\ hIp¸pIfpw,
{]kvXpX t»m¡ n {]hÀ¯n¡ p¶ _m¦v imJIfpsS amt\PÀamcpw DÄs¸«XmWv
_n.FÂ._n.kn.

sNbÀam³ þ PnÃbnse eoUv _m¦v amt\PÀ


I¬ho\Àþt»m¡ v slUvIzÀt«gvknepff eoUv _m¦nsâ imJm amt\PÀ
AÃm¯]£ w
t»m¡ n Gähpw IqSpX imJbpff _m¦nsâ imJm amt\PÀ
sa¼ÀamÀ
t»m¡ v sUhe¸saâ v Hm^okÀ
sSIv\n¡ Â Hm^okÀ (Irjn)
sSIv\n¡ Â Hm^okÀ (arKkwc£ Ww)
Itagvky _m¦pIfptSbpw, doPnbW dqd _m¦pIfptSbpw, PnÃm
klIcW _m¦pIfptSbpw, `q hnIk\ _m¦pIfptSbpw imJm amt\PÀamÀ
dnkÀhv _m¦nsâ eoUv Unkv{SnIväv Hm^okÀ (e`ysa¦nÂ)
\_mÀUnsâ Unkv{SnIvSv sUhe¸saâ v amt\PÀ (e`ysa¦nÂ)

_n.FÂ._n.kn. aoänwKnsâ Imemh[n þ 3 amk¯nsemcn¡ Â

{]hÀ¯\w
1. hnhn[ _m¦v imJIfpsS hmÀjnI hmbv] ]²XnIÄ ]cntim[n¨v t»m¡ vXe
hmbv] ¹m³ \nÀ½n¡ pI.
2. t»m¡ vXe hmbv] ]²XnIÄ \S¯n¸nepff ]ptcmKXn ]cntim[n¨v Hmtcm _m¦v
imJbpw A\phZn¨ hmbv]mXpI hnebncp¯Â
3. hmbv]m ]²XnIÄ hnebncp¯pt¼mÄ D­­mhp¶ {]iv\§ sf hnebncp¯n
kÀ¡ mcn \n¶pw Bhiyamb klIcWw Dd¸phcp¯Â
4. tI{µ þ kwØm\ kÀ¡ mcpIÄ \S¸nem¡ p¶ hnhn[ hmbv] ]²Xn \S¯n¸nepff
]ptcmKXnbpw, KpWt`màm¡ fn {]kvXpX ]cn]mSnIÄ D­­m¡ p¶ amä§ fpw
hnebncp¯Â
5. ]pXpXmbn Bcw`n¡ p¶ _m¦v imJIÄ¡ v tkh\ taJe A\phZn¨v sImSp¡ Â
6. hmbv]m Xncn¨Shn\pth­­ klmbw kÀ¡ mcnsâ klIcWt¯msS
\S¸nem¡ pI.

]²XnIfpsS \b]camb hnjb§ tfm, hyànKX ]cmXnItfm


_n.FÂ._n.kn. bn NÀ¨ sN¿s¸SpItbm sN¿mdnÃ. ]t£ A¯cw hnjb§ Ä
D­­mIpt¼mÄ AXv tae[nImcnIfptStbm _m¦pIfpsS PnÃmXe I¬kÂtääohv
I½nänbptStbm (Un.kn.kn) {i²bn sIm­phcphm³ {i²n¡ mdp­­v.

*************************

344
ssI]pkvXIw X¿mdm¡ p¶Xn apJy ]¦p hln¨hÀ

1 IrjvWIpamÀ.Pn 9895324375

2 tcWpIpamÀ.Fw. 9496346320

3 tPmkv hÀ¤okv .kn 9846917592

4 ss_Pp.Sn.hn 9447238707

5 lÀjIpamÀ. F³.BÀ 9447084814

6 {]Imiv .Fw. 9447887332

7 jmPn.sI._n. 9446430888

8 kpIpamc³. hn.Fkv 9388551947

9 AtimIv IpamÀ. ]n.BÀ 9447617751

10 apcfo[c³. ]n 9400301395

11 Dj. ]n.Sn. 9447374708

12 Zneo]vIpamÀ.Fkv.BÀ 9946105486

13 Hutk¸v. ]n.hn. 9847531070

14 ]pjvt]{µ³. Fw.H 9809083406

15 cmtP{µ³ 9446176748
16 ImfnZk³.Fw.Pn 9447050945

17 taml³IpamÀ.hn.sI 9495890015

18 APnXv IpamÀ. kn.Sn 9447527301

19 {io[c³.hn.sI 9497073324

20 ]n.BÀ.BÀ.Fkv.A¿À 9447215414

21 PbtZh³.]n,sI 9895287950

22 cho{µ\mY³.Fw.sI 9746342952

345
_Ô-s¸«sh_vssk-äp-IÄ
tI{µm-hn-jvIrX ]²-Xn-IÄ þ Centrally Sponsered Schemes (CSS)

1 {Kma-hn-I-k\w www.crd.kerala.gov.in

2 Irjn www. keralaagriculture.gov.in

3 arK-kw-c-£ Ww www.animalhusbandry.kerala.gov.in

4 £ oc-hn-I-k\w www.dairykerala.gov.in

5 aÕy-hn-I-k\w www.fishnet.kerala.gov.in

6 JmZn Bâ v hntÃPv C³U- www. kvic.gov.in


kv{Sokv

7 an\nkv{Sn Hm^v kvtamÄ Bâ v www. msme.gov.in


aoUnbw F³Àss{]-kkv

8 IbÀ t_mÀUv www. coirboard.gov.in

9 d_Àt_mÀUv www. rubberboard.gov.in

10 \mfn-tIc hnI-k\ t_mÀUv www. coconutboard.nic.in

11 kvss]kkv t_mÀUv www. indianspices.com

12 an\nkv{Sn Hm^v ^pUv s{]mk- www. mofpi.nic.in


knwKv C³U-kv{Sokv

13 an\nkv{Sn Hm^v lm³Sn www.handicrafts.nic.in


{Im^vävkv

14 an\nkv{Sn Hm^v sSIvssÌÂkv www. texmin.nic.in

15 FâÀs{]m-WÀjn¸v Uh-e- www. ediindia.org


]vsa³dv C³Ìn-äyq«v Hm^v
C´y

16 \mjvW C³Ìn-äyq«v t^mÀ www.en.nimsme.org


ssat{Im kvtamÄ Bâ v
aoUnbw FâÀss{]-kkv

17 Hm^okv Zn Uh-e-]vsaâ v www.handlooms.nic.in


I½o-j-WÀ t^mÀ lmâ-eqwkv

346
18 \mjvWÂ kb³kv Bâ v www.nstedb.com
sSIvt\m-fPn FâÀs{]mWÀ
jn¸v Uh-e-]vsaâ v

19 So t_mÀUv www.teaboard

20 tIm^n t_mÀUv www.indiacoffee.org

21 Fkv.-sF-Un.-_n.sF www.sidbi

22 h\-hn-I-k\w www.keralaforest.gov

23 \_mÀUv www. nabard.org

24 BtcmKyw, ipNnXzw www. arogyakeralam.gov.in,


www. Sanitation.kerala.gov.in

25 Sqdnkw www. keralatourism.org

26 hnZym-`ymkw www. dhsekerala.gov.in, www.


vhse.kerala.gov.in, www. keralassa.org,
www. education.kerala.gov.in

27 kmaq-ly-t£ aw www. swd.kerala.gov.in

28 ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\w www. scheduledtribekerala.gov.in

29 ]«n-I-PmXn hnI-k\w www. keralascdepartment.org

30 DuÀÖ hnI-k\w www. anert.gov.in

31 Ine www. kilaonline.org

tImÀUnt\äÀ þ Fw.sI.cho{µ\mY³
Ine slÂ]v sUkv¡ v
0487-2204097

347
Cover & layout Design- Anu David

348
348

You might also like