Sütte Laktoz Tayini

01. Yöntemin Prensibi

Süt proteinleri uzaklaştırıldıktan sonra , laktoz ile kloramin T ve potasyum iyodür arasındaki
tepkimede indirgenen halojen niceliğinin titrasyonla saptanarak, laktozun dolaylı olarak
hesaplanması ilkesine dayanır.

02. Kullanılan Kimyasallar

Tungstik asit reaktifi: 7 g sodyum tungstat (Na2WO4.2H2O) 870 mL saf su içerisinde

çözdürülür. Üzerine 0.1 mL orto fosforik asit çözeltisi (% 88 w/w) ve 70 mL 1 N sülfürik asit
çözeltisi eklenir.

Kloramin T çözeltisi: 0.040 N ( 5.70 g/L)

Sodyum tiyosülfat çözeltisi: 0.04 N

Potasyum iyodür çözeltisi (%10 w/v): 10 g potasyum iyodür bir miktar saf su içerisinde
çözdürüldükten sonra son hacim saf su ile 100 mL’ye tamamlanır. Bu çözelti taze
hazırlanmalıdır ve renksiz olmasına dikkat edilmelidir.

Hidroklorik asit çözeltisi : 2 N

Çözünür nişasta %1’ lik

03. Deneyin Yapılışı

10 mL analiz edilecek süt bir erlene aktarılır. Üzerine 25 mL saf su ve 40 mL tungstik asit
reaktifi ilave edilir. Saf su ile çözeltinin hacmi 100 mL ye seyreltilir. Hafifçe çalkalanır ve bir
müddet çökme işleminin tamamlanması için beklenir. Oluşan çökelek süzülür. Süzüntüden 10
mL bir erlene aktarılır. Üzerine 5 mL potasyum iyodür ve tam olarak 20 mL kloramin T
çözeltisi eklenerek erlenin ağzı kapak ile kapatılır. Çözelti 18-20 ºC de karanlıkta bir buçuk
saat bekletilir. Bu süre sonunda kapak az bir miktar saf su ile yıkanır. Çözelti üzerine 5 mL
hidroklorik asit çözeltisi eklenir. Titrant olarak kullanılan sodyum tiyosülfat çözeltisinden
yaklaşık 5-6 mL (a1) çözeltiye eklendikten sonra nişasta indikatörü eklenir ve tiyosülfat ile
dönüm noktasına kadar titrasyona devam edilir (a2). Harcanan toplam tiyosülfat çözeltisi
kaydedilir (V1= a1 +a2).
Aynı işlemler şahit deney yapmak amacı ile süt örneği yerine 10 mL saf alınarak tekrarlanır.
Harcanan tiyosülfat çözeltisi kaydedilir (V2)

04. Hesaplamalar

% Laktoz =  (V2 – V1) x 0.992 x 0.0072 x 100 x 10  / m

V2 = Şahit için harcanan tiyosülfat miktarı, mL

V1= Örnek için harcanan tiyosülfat miktarı, mL

0.992 = Hacim düzeltme faktörü. Eğer yağsız süt, örnek olarak kullanılıyorsa bu faktör 0.996
olarak alınır.

1 mL 0.04 N tiyosülfat 0.00720 g monohidrat laktoza denk gelmektedir. (Eğer hazırlanan

tiyosülfatın derişim tam olarak 0.04 değil ise ; 1 mL 1 N tiyosülfat 0.18 g monohidrat laktoza
eşit olduğu düşünülürse ayarlanan tiyosülfat derişimi 0.18 ile çarpılarak bulunan sonuç 0.0072
yerine yazılır.)

10 : Seyreltme faktörü