SÜT DE – SÜT ŞEKERİ (LAKTOZ) TAYİNİ

Kullanılan Çözeltiler:
Fehling A:
34.639 gr. CuSO4.5H2O bir miktar saf suda çözündürülür. Daha sonra saf su ile 500
ml.’ye tamamlanır.
Fehling B:
175 gr. Sodyum potasyum tartarat (KNaC4H4O8.senyet tuzu) ile 50 gr. NaOH saf suda
eritilir ve 500 ml.’ye tamamlanır. 2 gün bekletildikten sonra süzülür.
Standart şeker çözeltisi:
9.5 gr. saf sakaroz 100 ml. ölçülü balon içinde 50 ml. saf suda eritilir ve üzerine 5 ml.
d= 1.19’luk (%37’lik HCl’e denk gelmektedir) HCl konur. 20-25 oC’de 3 gün bekletilir. Bu süre
sonunda 1000 ml.’ye tamamlanır. Bu çözeltinin 1 ml.’sinde 2 mg. şeker bulunur. Bu
çözeltiden 50 ml. alınır ve 250 ml.’lik balona konur. Fenolfitaleyn yardımı ile 0.1 N’lik NaOH
ile nötrleştirilir. Ölçü balonu damıtık su ile çizgisine tamamlanır.
Metilen mavisi
2 gr metilen mavisi 1 lt ölçülü bir balona konur ve bir miktar saf suda çözdürülür. Daha
sonra saf su ile litreye tamamlanır.
Potasyum ferrosiyanür çözeltisi:
15 gr. potasyum ferrosiyanür 100 ml. ölçülü bir balonda bir miktar saf su ile
çözdürülür. Daha sonra saf su ile 100 ml ye tamamlanır.
Çinko asetat ( Zn(CH3COO)2.2H2O ) çözeltisi:
50 gr. çinko asetat 100 ml. ölçülü bir balonda bir miktar saf su ile çözdürülür. Daha
sonra saf su ile 100 ml ye tamamlanır.

Yöntem:
Tanık Deney: 5 ml. Fehling A ve 5 ml. Fehling B bir erlene konur. Bu karışım üzerine
10 ml. standart şeker çözeltisinden konur ve bek alevi üzerinde 2 dakika kaynamaya bırakılır.
2 dakika sonra 2-5 damla metilen mavisi eklenir. Mavi renk kırmızıya dönünceye kadar
standart şeker çözeltisi ile titrasyona tabi tutulur. Titrasyon süresi 1 dakikayı geçmemelidir.
Titrasyonda harcanan miktar kaydedilir.
Esas Deney: 20 ml. süt alınır ve üzerine 2 ml. potasyum ferrosiyanür çözeltisi ve 2 ml.
de çinko asetat çözeltisi konur. Oluşan çözelti saf su ile 200 ml.’ye tamamlanır. 2 ml. daha su
eklenir ve 15 dakika durulmaya bırakılır, peşinden süzülür. Süzüntüden 50 ml. 100 ml.’lik
ölçü balonuna konur ve çizgisine kadar su ile seyreltilir. Bu çözelti bürete doldurulur. 5 ml.
Fehling A ve 5 ml. Fehling B karışımı üzerine 15 ml. kadar büretteki süzüntüden konur ve 2
dakika bek alevinde bekletilir. Sonra 2-5 damla metilen mavisi çözeltisi konur ve kırmızıya
dönünceye kadar bek alevi üzerinde büretteki süzüntü ile titre edilir. Harcanan miktar
kaydedilir.

Sonuçların Değerlendirilmesi:

Laktoz (g/lt) = M x F x (100) x (200) x (1000)

a V n

M: Titrasyonda sarf edilen ml.’ye karşılık Laktoz miktarı, mg.

a: Esas deneyde titrasyonda harcanan miktar
n: Numune miktarı
F: Tanık deney düzeltme faktörü F= ( f / f1 ) x f = b x m
b: Tanık deney titrasyonunda harcanan standart şeker çözeltisi, ml.
m: Standart çözeltinin 1 ml.’sindeki invert şeker miktarı.
f1: Çizelgeden f’nin hesaplanarak 1. sütundaki titrasyonla sarf edilen karşılığının 2. sütunda
(tanık titrasyondaki şeker) bulunmasıdır.
V: 50

Titrasyonda harcanan ml. Tanık Titrasyondaki şeker (mg) Laktoz (mg)

15 50.5 68.3
16 50.6 68.2
17 50.7 68.2
18 50.8 68.1
19 50.8 68.1
20 50.9 68.0
21 51.0 68.0
22 51.0 68.0
23 51.1 67.9
24 51.2 67.9
25 51.2 67.9
26 51.3 67.9
27 51.4 67.8
28 51.4 67.8
29 51.5 67.8
30 51.5 67.8
31 51.6 67.8
32 51.6 67.8
33 51.7 67.8
34 51.7 67.9
35 51.8 67.9
36 51.8 67.9
37 51.9 67.9
38 51.9 67.9
39 52.0 67.9
40 52.0 67.9
41 52.1 68.0
42 52.1 68.0
43 52.2 68.0
44 52.2 68.0
45 52.3 68.1
46 52.3 68.1
47 52.4 68.2
48 52.4 68.2