Katalizatori është lënda e cila përdoret për ta përshpejtuar, për të ngadalësuar ose dhe për të

ndryshuar rrjedhën e një reaksioni kimik, por që vetë nuk pëson asnjë ndryshim.
Ne qofte se katalizatori eshte ne gjendje agregate te njejte me reaktantet dhe produktet e
reaksionit kemi te bejme me katalize homogjene Ne qofte se katalizatori eshte ne gjendje
agregate tjeter ne krahasim me reaktantet dhe produktet e reaksionit kemi te bejme me
katalize heterogjene.
Ato ndahen ne dy grupe te medha:
1. Katalizatoret Biologjik
2. Katalizatoret kimik
 Funksioni I nje katalizatori ne industri

Një katalizator, në përgjithësi, të ndryshuar

"mekanizmin e reagimit" të reagimit në të cilën ajo merr
pjesë me anë të një rrugë alternative të përgjegjshëm për
të cilin konkurron një energji më të ulët e aktivizimit.
Skema thjeshte e ndërhyrjes të një katalizatori C ne
reaksionin midis dy komponimet e A dhe B eshte:
A + C → AC
AC + B → AB + C
Reagimi është gjithmonë A + B → AB, ndërsa C rigjenerohet në fund të çdo cikli .

Nga pika kimike e parë , katalizatorët heterogjene mund të grupohen si më poshtë :

metale : hekur , platinum , argjendi , ruten , rodium ( hidrogjenizimit dhe

dehydrogenation )
oksidet izolues : oksid alumini , silicë , oksid magnezi (dehidrimi )
oksidet gjysmëpërçues : oksid zinku , oksid nikel ( oksidimi )
oksid alumini acid në silicë , zeolites ( polimerizim , plasaritje , alkylation )

Disa nga katalizatorët më të rëndësishme heterogjene të përdorura në industrinë kimike

janë :

platinum me 10 % rodium ( procesi Ostwald , prodhimit acid nitrik )

tetrachloride titan dhe një përbërës organometalik nga alumini ( procesi Ziegler - Natta
,polimerizim e polimere të ndryshme )
oksid kromi ( procesi Phillips , polimerizim nga polietileni )
ZSM - 5 zeolite ( konvertimin e hidrokarbureve , NOx dekompozimi )
silicoalluminofosfatiSAPO ( shndërrimin e hidrokarbureve )
vanadium pentoxide ( prodhimi i anhidrit phthalic )

Disa shembuj të katalizatorë homogjene me interes industrial :

nikel ( IV ) acetylacetonate ( sinteza e benzenit )

dicarbonildiiodo - iridium ( III ) ( proces Cativa ,sinteza e acidit acetik )
etilbenzen )