Nyaraka za Kufanyia Kazi

Manufaa ya kudumisha haki za watoto

Kuheshimu haki za watoto ni kujenga taifa lenye haki na amani
 0DQXIDD\DNXGXPLVKDKDNL]DZDWRWR
.XKHVKLPXKDNL]DZDWRWRQLNXMHQJDWDLIDOHQ\HKDNLQDDPDQL

0WHPL*HUYDV=RPEZH

 8WDQJXOL]L
1L XNZHOL XOLR ZD]L NZDPED PDIDQLNLR \D PWXP]LPD \DQDFKDQJLZD QD PDOH]L \D XWRWRQLSDPRMD
QD PZLQJLOLDQR ZD PD]LQJLUD QD MDPLL \DNH .DPD ZD]D]L DX ZDOH]L ZDNLIDQ\D MLWLKDGD NXPMHQJD
PWRWRQDNXPZDQGDDNXZDUDLDPDNLQLDQD\HMLWDPEXDQLGKDKLULNDELVDPFKDQJRZDPWXKX\XNZD
PDHQGHOHR\DMDPLLXWDNXZDPNXEZD1DIDPLOLD\DNHLWDQXIDLND]DLGL0DNX]LQDPDHQGHOHR\DPWRWR
\DQDFKDQJLZDQDZD]D]LQDIDPLOLDQDMDPLLLQDY\RPMHQJDPWRWRNXHOHNHDNXIDQLNLVKDPDNX]LERUD
DQD\RKLWDML

1DP]D]LDQDZH]DNXPZDQGDDPWRWRZDNHNXZDGDNWDULELQJZDDXPIDQ\DELDVKDUDPNXEZDGXQLDQL
ODNLQLSLDP]D]LDXPOH]LDQDZH]DNXPZDQGDDPWRWRZDNHNXZDPEZLDXQJDPZL]LMDPED]LVXJX
DXFKDQJXGRD<RWHKD\D\DQDWHJHPHDPDOH]LWDELDQDPZHQHQGRZDZD]D]LZDQDY\RPMHQJDPWRWR
ZDR0ZHQHQGRZDEDDGKL\DZDQDMDPLLNXKXVXZDWRWRKDXNRVDZD1LMDPERODNDZDLGDVDQDNXVLNLD
PDWXNLR\DXQ\DQ\DVDMLPDWHVRXGKDOLOLVKDMLXNDWLOLQDXRQHYXNZDZDWRWR\DQDIDQ\LNDVHKHPXQ\LQJL
QDNZDNLZDQJRNLNXEZD:HQJLQHZDQDXZDZDZHQJLQHZDQDXPL]ZDQDNXZDYLOHPDQDZHQJLQH
ZDQDWRURNDPDNZDRNXWRNDQDQDNXWHVZDQDZD]D]LDXZDOH]L

,NXPEXNZHNXZDZDWRWRKDVDZDGRJRZDQDNLX\DNXNX]DQDNXDPVKDPDDULIDYLSDMLQDYLSDZD
ZDOLY\R]DOLZDQDY\R+LY\RNDWLNDPDNX]L\DRZDQDMDULEXNLODNLWXKDWDNLQDFKRRQHNDQDNLED\DNZD
ZDWXZD]LPD/DNLQLQLD\DRVLNXIDQ\DPDED\DPDNRVDEDOLQLNXMLIXQ]DNXMLIXUDKLVKDQDNXMDULEX
NXRQDUDGKD \DYLWX1GLRPDDQD NLSLQGLFKDXFKDQJDPWRWRPGRJR DQDZH]D NXVKLNDKDWDPRWR
$QDZH]DKDWDNXODNLQ\HVLDPEDFKRPWXP]LPDKDZH]L$QDZH]DNXWDPNDQHQRORORWHKDWDNDPD
ED\DNLDVLJDQL1LNLSLQGLFKDPDNX]LNLDNLOLQDNLPDXPELOH

6KLGDLQDNXMDSDOHZDWXZD]LPDZDQDSRVKLQGZDNXHOHZDKD\DQDNX\DRQDPDWHQGR\DZDWRWRNDPD
QLYXUXJXNXNRVDDGDEXGKDUDXXKDULELIXKLODDXNXNRVDQLGKDPX0WD]DPRKXXXQD]DDZDQDMDPLL
DPEDRZDQDSHQGDNX]XLDYLSDMLY\DZDWRWRNXFKDQXDNZDNXZDIDQ\LDXNDWLOLNXZDRQHDNXZDSLJD
QDNXZDGXQLVKD:HQJLQHKDWDNXZDXPL]DZDWRWRNLVDZDPHIDQ\DPDNRVD.ZDZDWRWRZDGRJR\DOH
PDPERZDIDQ\D\RWXQD\RGKDQLPDNRVDNZDRQLND]LPDDOXPX]LQD]RJXVDIXUDKDQDDNLOL]DR<DOH
PDNRVD WXQD\RGKDQL ZDQD KDULEX YLWX Y\RPER DX YLIDD ZDR ZDQDRQD ZDNR NDUDNDQD ZDQDMDULEX
NXYXPEXDWHNQRORMLDPS\DQDNXXQGDYLWXNLEXQLIX0WRWRDNLYXQMDNLNRPEHDOLSRNXZDDQDFKH]HD
P]D]LDQDFKXNLDODNLQL\H\HPWRWRDQDMXDQLPDIDQLNLR\DPDMDULELR\DNH\DNXMXDXLPDUDZDYLNRPEH
=RPEZH

0WHPL=RPEZHQL0FKDPEX]LZD6HUDQD0WDÀWL+DNL(OLPX$QDSDWLNDQDNXSLWLD]RPEZH#JPDLOFRPDXSDD#KDNLHOLPXRUJ


:DWRWR ZDQDSRMDULEX NXZDKRML ZD]D]L DX SDOH ZDQDSRMDULEX NXXOL]D PDVZDOL PHQJL PHQJL QGLR
ZDNDWLZDQDNX]DYLSDMLY\DRQDXZH]RZDRZDNXZDVLOLDQDQDNXMHQJDNXMLDPLQL/DNLQLEDDGKL\D
ZD]D]LZDQDZDNDWLVKDWDPDDNZDNXZDQ\LPDPDMLEXVDKLKLDXNXZDIRNHD1DEDDGKLZDQDMDULEXKDWD
NXZDGDQJDQ\D LOL ZDRQGRH NHUR ]D NXXOL]ZD PDVZDOL :DWRWR ZDQD KDNL \D NXLVKL PDLVKD \DVL\R
QD XQ\DQ\DVDML ZDQD KDNL \D NXDPELZD XNZHOL NXSHZD PDMLEX VDKLKL QD NXVLNLOL]ZD ]DLGL 1GLR
PDDQDQLPXKLPXMDPLLNXVKLULNLDQDNDWLNDNXSDVKDQDKDEDULQDWDDULIDLOLNXMHQJDXHOHZDZDSDPRMD
QDNXZHNDPLNDNDWLUDVPLNLYLWHQGRLQD\RRQGRDNLODDLQD\DXQ\DQ\DVDMLQDXRQHYXZDZDWRWRZHWX
LOLZDNXHNDPDUDLDZHPDZHQ\HNXMDOLPLVLQJL\DXWXLOLQDZDRZDMHNXWKDPLQLXWXQDXELQDGDPX
ZDZDWRWRZHQ]DRZDWDNDR]DOLZDVLNX]LMD]R.X]LWLLQDNX]LKHVKLPXKDNL]DZDWRWRQLNXZDMHQJHD
ZDWRWRGLUDPXKLPX\DPDLVKDERUD\HQ\HPDHQGHOHRQDDPDQLQDKDWLPD\HNXZDQDGXQLD\HQ\H
DPDQLQDXWXOLYX1DNXWHOHNH]DDXNXSXX]DMXNXPXKLOLQLNXHQGHOH]DGXDUDODXPDVNLQLQDPDFKDIXNR
QGDQL\DGXQLD7XNLDPXDWXQDZH]D.LNXEZDQLNXSDWDXHOHZDP]XULNXMHQJDQLDQDGKDPLUD\HQ\H
PDWDPDQLR\DNXWHNHOH]DNZDYLWHQGR

&KDSLVKRKLOLQLVHKHPX\DNXMHQJDXHOHZDNZDZHQJLPDDQDOLPHFKDPEXDKDOLKDOLVL\DQDIDVL]D
ZDWRWRQDSLDOLPHEDLQLVKD$]LPLROD.LPDWDLIDMXX\D+DNL]D:DWRWRDPEDORQFKL\HWXSLDLOLULGKLD
1D LQDELGL OLWHNHOH]ZH NZD YLWHQGR 1DZDVLKL ZDWDQ]DQLD ZHQ]DQJX NXOLVRPD FKDSLVKR KLOL KDGL
PZLVKRQDNXRQJHDQDMLUDQL\DNRNXKXVX\DOL\RPRKXPX/DNLQLNLNXEZDQLNXWHNHOH]DNZDYLWHQGR
NXGXPLVKDQDNXOLQGDKDNL]DZDWRWR

 0DDQD\DKDNL]DPWRWR
+DNL]D:DWRWRQLKDNL]DELQDGDPXNZDNX]LQJDWLDKDNLPDDOXPX]DXOLQ]LQDKXGXPDZDQD]RVWDKLOL
ZDWRWR1LVWDKLOL]DPVLQJLDPED]RZDWRWRZDQD]DOLZDQD]RZDODKDZDSHZLQDPWX0DWKDODQLKDNL
\DNXLVKLKDNL\DNXVKLULNLDQDQDZD]D]LZRWHZDZLOLKDNL\DNXSDWLZDPDKLWDML\DPVLQJLNDPDYLOH
FKDNXODHOLPXDI\DQDXOLQ]LZDVKHULDGKLGL\DPDNRVD\DMLQDLQDPDNX]LVDKLKL\DPWRWR

0WRWRQL1DQL"
0WRWRQL ELQDGDPX \H\RWH PZHQ\H XPUL ZD FKLQL \D PLDND NXPL QD QDQHLVLSRNXZD NDPD NXQD
VKHULDLOL\RWXQJZDNDEOD\DKDSRNZHQ\HHQHRKXVLND0WRWRQLPWXVLQXVXPWX:DODVL\RVHKHPX
\DPWXPZLQJLQH

1HQR´PWRWRµKDOLPDDQLVKLXGRJROLQDZH]DSLDNXPDDQLVKDZDWRWRZDGRJRQDZDOLRSHYXNDZDWRWR
ZDNXEZDZDQDRMLWHJHPHD0DWKDODQLNDWLNDEDDGKL\DMDPLLPWRWRPZHQ\HXPULZDPLDNDWD\DUL
DQDZH]DNXZDDQDZDWRWRZDZLOL+X\XQLPWRWRVLRNZDVDEDEXQLPGRJREDOLQLPWRWRNZDWDIVLUL
\DWDPNRKLOL/DNLQLQLPWRWRPWXP]LPDDQD\HMLWHJHPHDNZDVDEDEXKDMDÀNLVKDXPULZDPLDND

1LNDZDLGD\DZD]D]LZHQJLNXZDGDQJDQ\DZDWRWRKDVDZDQDSRRQHNDQDNXWDNDNXIXDWDQDQDRDXNXXOL]DPDVZDOLPHQJL]DLGL
KLOLQLNRVD

.DXOLDOL\RVLVLW]DVDQD'U$JQHWDÁLQFNZD&KXR.LNXXFKD/XQGNLOLFKRSR6ZHGHQZDNDWLZDPDIXQ]R\DNLPDWDLIDMXX\DKDNL
]DZDWRWRGHPRNUDVLDPDVKXOHQLQDXWDZDODZDVKXOHXQDR]LQJDWLDKDNL]DZDWRWR0DIXQ]R\DOL\RIDQ\LND&KXRNLNXXFKD/XQG
PZH]L0HLKDGL-XQL


 8PDDOXPZDKDNL]DPWRWR
+DNL ]D ZDWRWR QL PDDOXPX PXGD ZRWH NZD VDEDEX PWRWR KDZH]L NX]LWHWHD ZDOD NX]LOLQGD \H\H
PZHQ\HZHPDDQDDQDNXZDEDGRKDMDSHYXNDNLDNLOLZDODNLPDXPELOH:DWRWRZDGRJRZDODKDZDMXL
NDPD ZDQD KDNL KL]R +LY\R ZDWX ZD]LPD VKHULD QD VHULNDOL ZDQDSDVZD NXZD PVWDUL ZD PEHOH
NX]LOLQGDKDNL]DZDWRWRLOLZDVLRQHZHZDVLGKXOXPLZHZDVLQ\DQ\DVZHQDKDNL]DR]LKHVKLPLZHQD
ZDWXZRWHELODNXMDOLXPULDXULNDDPDMLQVLD$JQHWDÁLQFN

.ZD NXZD PWRWR PGRJR \XNR NZHQ\H XZH]HNDQR ZD KDWDUL Q\LQJL QL OD]LPD KDNL ]DNH ]LOLQGZH
QDZDWXZD]LPD1DZHQ\HMXNXPXKLORQLZD]D]LZDOH]LVHULNDOLQDMDPLLNZDXMXPOD+DOLKLL\D
NX]LOLQGDKDNL]DZDWRWRZDNDWLZDRZHQ\HZHEDDGKLKDZDIDKDPXKDNLKL]LQDKDZDZH]LNX]LOLQGDKDNL
]DRQGLRLQDOHWDXPDDOXPXZDKDNL]DZDWRWR)LNLULDZDWXZD]LPDZDQDSRJRPEDQDZRWHZDQDMXD
FKDNXIDQ\DKDWDZDNLSLJDQDPPRMDDNL]LGLZDDQDZH]DNXNLPELDNXWXPLDPELQXPS\DDXNXVKLWDNL
SROLVLDPDPDKDNDPDQL,QDNXZDNHVL-HPWXP]LPDDNLJRPEDQDQDPWRWRPGRJR"1LPWRWRQGL\H
DWDND\HXPL]ZDQDNXQ\DQ\DVZD1DEDDGD\DKDSRKDNXQDNLQDFKRHQGHOHD

)LNLULD EDED DNLQ\LPZD FKDNXOD QD PDPD Q\XPEDQL DQDZH]D NZHQGD NXOD KRWHOLQL DX DNDSLND
PZHQ\HZHDNDOD/DNLQLMHPWRWRZDPLDNDDNLQ\LPZDFKDNXODQDPDPDDWDNZHQGDNXODKRWHOLQL"
$WDSLNDPZHQ\HZH"0D]LQJLUDKD\DQGL\R\DQDMHQJDXPDDOXPZDKDNL]DZDWRWR

 .XDQ]DNZDYXJXYXJXODKDNL]DZDWRWRQDNXXQGZDNZD
PNDWDEDUDVPL
0ZDQ]R UDVPL ZD YXJXYXJX OD NXGXPLVKD KDNL ]D ZDWRWR LOLNXZD PZDND V ZDNDWL 8PRMD
ZD0DWDLIDXOLDQGDD$]LPLRUDVPLOD.LXOLPZHQJXOD+DNL]D%LQDGDPXDPEDOROLOLUDVLPLVKZDQD
NXSLWLVKZDUDVPLPZDND$]LPLRKLOLQL7DPNRNXXOLQDORKXVXKDNL]DZDWXZRWHXOLPZHQJXQL
ZDWXZD]LPDQDZDWRWR+DWDKLY\RNXNXDNZDXHOHZDQDZDPDKLWDMLPDDOXPX\DZDWRWRQDKDNL
]DR NXOLSHOHNHD NXDQ]LVKZD NZD $]LPLR UDVPL OD .LPDWDLID NXKXVX KDNL ]D ZDWRWR 0ZDND 
0NXWDQR0NXXZD8PRMDZDPDWDLIDDOLDQ]LVKD$]LPLRODSLOLODKDNL]DPWRWR$]LPLRKLOLOLOLNXZD
QD.DQXQLNXPL]DNXIDQ\DND]LNZDNX]LQJDWLDPDVODKL\DPWRWR.ZDQ]D$]LPLRKLOLKDOLNX]LIXQJD
QFKLNLVKHULDOLOLNXZD7DPNRODNXDPVKDQLD

$]LPLRODNLPDWDLIDMXX\DKDNL]DZDWRWROLOLDQGDOLZDNZDNLSLQGLFKDPLDNDNDWL\DPZDND
QD PZDND  $]LPLR OLOLDQGDOLZD QD ZDZDNLOLVKL NXWRND MDPLL ]RWH GLQL ]RWH QD WDPDGXQL ]RWH
XOLPZHQJXQL1DNLNXQGLND]LUDVPLNLOLFKRWHXOLZDNLOLSHZDMXNXPXODNXDQGDDUDVPXQDDQGLNRUDVPL
OD$]LPLRKLOL.DPDLOLY\RPLNDWDED\RWH\DKDNL]DELQDGDPX$]LPLROD8PRMDZDPDWDLIDMXX\D
KDNL]DZDWRWROLOLWDNLZDNZDQ]DNXSLWLVKDQDNXLGKLQLVKZDNXNXEDOLZDQD0NXWDQR0NXXZD8PRMD
ZD0DWDLID

1DWDUHKH1RYHPEDVHULNDOL]DPDWDLID\RWH]LOLZDNLOLVKZDNZHQ\HPNXWDQRPNXXZD8PRMD
ZD0DWDLIDNXOLNXEDOL$]LPLRQDNXZHNDVDLQL]DNXOLWHNHOH]DQDKLLLNDOLZHND$]LPLRNZHQ\HVKHULD\D
NLPDWDLIDQDNXDQ]DUDVPLNXWHNHOH]ZDNDWLNDQFKL]RWH,VLSRNXZD0DUHNDQLQD6RPDOLDKD]LNXULGKLD
$]LPLRKLOLODKDNL]DZDWRWR
81,&()


 0DNXQGL\DKDNL]DZDWRWRQGDQL\D$]LPLROD+DNL]D
:DWRWR&5&
$]LPLRODNLPDWDLIDMXX\DKDNL]DZDWRWR&5&OLQD]LWDPEXDKDNL]DZDWRWRNZDXSDQDZDNHNDWLND
Q\DQMD]DNLMDPLLNLUDLDNLXFKXPLNLXWDPDGXQLNLVLDVDQDNLVKHULD/DNLQLQ\DQMD]DKDNL]RWH]DZDWRWR
DPED]R]LQDXQGDLEDUD\D]D7DPNRODNLPDWDLIDMXX\DKDNL]DZDWRWR]LPHZHNZDNDWLNDPDNXQGL
PDWDWXWXPXKLPX.XQGLOD+DNL\DNXSDWLZDPDKLWDMLKDNL\DNXOLQGZDQDKDNL\DNXVKLULNLVKZD

.XSDWLZDPDKLWDMLZDWRWRZDQDKDNL\DNXSDWLZDPDKLWDML\DNLPDLVKD\HQ\HYLZDQJRQDXERUDZD
KDOL\DMXX/LVKHERUDDI\DERUDHOLPXERUDIXUVD]DNXFKH]DPDOD]LVD¿NXSXP]LNDNXSHZDMLQDXUDLD
XWDLIDPDOH]LERUDQDIXUVD]DNXMLHQGHOH]DNLDNLOLQDNLPZLOL

.XOLQGZDZDWRWRZDQDKDNL\DNXOLQGZDGKLGL\DXRQHYXNXQ\RQ\ZDNXGKDULULVKZDNXIHGKHKHVKZD
NXWHVZDNXGKXOXPLZDNXIDQ\LZDYLWHQGRY\DXNDWLOLQDNXEDJXOLZD:DQDKDNL\DNXOLQGZDGKLGL\D
NXWXPLZDNZHQ\HYLWDYLWHQGRY\DQJRQRNXWXPLZDNZHQ\HELDVKDUDQDNXSXQMZDPDVODKL\DR

.XVKLULNLVKZD ZDWRWRZDQDKDNL\DNXVKLULNLNZHQ\HPDVXDOD\DNLMDPLLQDNXZDQDSURJUDP]DR
]LQD]RZDMXPXLVKDSDPRMDNZDPDVODKL\DR0DWKDODQLNXVKLULNLNZHQ\HPLFKH]RNXWRDPDDPX]LNZD
PDVXDOD\DQD\RZDKXVXNXMLXQJDQDPDNXQGL\DQD\RWRDVDXWL]DZDWRWRPLMDGDOD\DIDPLOLDQDNXZDQD
XKXUXNDPLOLZDNXWRDPDRQLQDNXVLNLOL]ZDNXDQ]LDNZHQ\HIDPLOLDKDGLNZHQ\HMDPLLNDWLNDPDVXDOD
\DGLQLXWDPDGXQLQDOXJKDQNPXKLPX]DLGLNXVKLULNLVKZDNZHQ\HNXMLIXQ]DHOLPXNXLWDÀWLGXQLD
QDY\DQ]RY\DNXNX]DPDDULIDQDYLSDMLY\DR

7DPNROD.LPDWDLIDMXX\D+DNL]D:DWRWR&5&
LEDUD WDIVLUL
$]LPLROD8PRMDZD0DWDLIDOD+DNL]D:DWRWR&5&ODPZDNDQLFKRPERFKDNZDQ]DFKD
NLVKHULDFKDNLPDWDLIDNLQDFKR]LIDIDQXQXDKDNL]DZDWRWRNZDXNDPLOLIXNDWLNDQ\DQMD]RWH³KDNL
]DNLUDLDNLWDPDGXQLNLVLDVDQDNLMDPLL8WHNHOH]DMLZDNHXQDVLPDPLZDQD.DPDWL\DKDNL]DPWRWR
6HULNDOL ]D PDWDLID \DOL\RULGKLD $]LPLR KLOL ]LPHZHND GKDPLUD \D NX]LOLQGD KDNL ]D ZDWRWR QFKLQL
PZDR=LPHNXEDOLDQDNXZDMLELVKDQDNXWLLD]LPLRKLOLPEHOH\DMXPXL\D\DNLPDWDLID

0NDWDEDZDKDNL]DZDWRWRQGL\RD]LPLRNXEZD]DLGLOLOLORSDWDNXULGKLZDQDQFKLQ\LQJL]DLGLNXOLNR
PDD]LPLRPHQJLQH.DULEXQFKL]LPHULGKLD$]LPLRKLOL/DNLQL6RPDOLDQD0DUHNDQLQGL]RQFKL
SHNHHKD]LNXULGKLDD]LPLRKLOL0NDWDEDZD+DNL]DZDWRWRXPHMLNLWDNZHQ\HPLVLQJLPLNXXPLQQH
.XNRPHVKD XEDJX]L NX\DZHND PEHOH PDVODKL \D PWRWR NZDQ]D NZHQ\H ]D KDNL \D NXLVKL NXNXD
QDNXHQGHOH]ZD1DNX]LQJDWLDPDZD]R\DPWRWRNDWLNDNXIDQ\DPDDPX]L\DPDVXDOD\DQD\RPKXVX
PWRWRNXOLQJDQDQDXPULQDNXSHYXND

&DURODQ
 6DEDEX \D QFKL \D 0DUHNDQL NXWRULGKLD $]LPLR KLOL QL EDGR QL XWDWD NZD ZHQJL 6RPDOLD LQDMXOLNDQD KDLMDZDKLNXZD QD
VHULNDOLLPDUD\HQ\HXWDQJDPDQRZDNLVLDVDQDNLMDPLL/DNLQL0DUHNDQLKDLMXOLNDQDLNZDQLQLMDSRZDQD]XRQLZDQDMDULEXNXWDMDNXZD
LQDWKDPDQLPDD]LPLR\DQGDQL]DLGLNXOLNR\DNLPDWDLIDQFKL0DDQD0DUHNDQLQGLORWDLIDOHQ\HQJXYXQDXVKDZLVKLPNXEZDNZHQ\H
8PRMDZD0DWDLIDOLQDOR]LOD]LPLVKDQFKLQ\LQJLQHNXWHNHOH]DPDD]LPLRQDPLNDWDED\DNLPDWDLID


-HGZDOL0DHOH]R\DPVLQJLMXX\D0NDWDEDZD.LPDWDLIDZD+DNL]D:DWRWR&5&
,EDUDNZDLEDUDWDIVLUL\DQJX
,EDUD ,QDKXVX 8IDIDQX]LZDNH
,EDUD 0DDQD\DPWRWR .ZDPXMLEXZDPNDWDEDKXXPWRWRQLELQDGDPX\H\RWHPZHQ\H
XPULFKLQL\DPLDNDLVLSRNXZDNDPDNXQDVKHULDNDWLNDQFKL
KL\RLQD\RIDIDQXDYLQJLQHY\RLOL\RSLWLVKZDQDNXNXEDOLNDNDEOD\D
PNDWDEDKXX
,EDUD .XNDWDDXEDJX]LQD :DWRWRZRWHQLOD]LPDZDWD]DPZHNZDXVDZDQDXKDODOLSDVLSR
NXWHQJZD NXZDEDJXDDXNXZDWHQJDNXWRNDQDQDUDQJLGLQLXPULKDOL\D
NLXFKXPLMLQVLDXWDPDGXQLPLODGHVWXULQN
,EDUD 0DVODKL\HQ\H 6KXJKXOL ]RWH ]D NLXFKXPL NLVLDVD QD KDWD NLWDPDGXQL
PDQXIDDNZDPWRWR ]LQD]RKXVLVKD PWRWR QL OD]LPD PDVODKL \DNH NZDQ]D \DZHNZH
PEHOHNDWLNDPDDPX]LPLSDQJRVKHULDEDMHWLPDWHQGRVHUDQD
ÀNUDQN
,EDUD .X]LWHNHOH]DQD 6HULNDOL]RWH]LOL]RULGKLDPNDWDEDKXX]LQDZDMLEXZDNXKDNLNLVKD
NX]LOLQGDKDNL]D KDNL]RWH]DZDWRWR]LQDOLQGZD]LQDWHNHOH]ZDQDNXWKDPLQLZDQD
PWRWR NLODPWX1DLOLNXIDQLNLVKDKLOLQLOD]LPDNXSLPDXWHQGDMLZDVHNWD
]RWHLOLNXRQDNDPD]LQDWHNHOH]DKDNLKL]L6HULNDOLSLDLQDZDMLEX
ZDNX]LVDLGLDIDPLOLDNXIDQLNLVKDXOLQGDMLQDXNX]DMLZDKDNL]D
ZDWRWRKDWDNZDNXZHNDVKHULDQ]XULQDPDDGLOL\DQD\RNXEDOLND
,EDUD :DMLEXZDPDOH]L 6HULNDOLLQDSDVZDNXKHVKLPXZDMLEXQDMXNXPXODZD]D]LQDZDOH]L
NZDZDWRWR NXOHDZDWRWRNZDPLVLQJLQDPDDGLOLPD]XULDPED\R\DWDZDVDLGLD
NXNXD NXMLIXQ]D QD NXNX]D YLSDML Y\DR 1L OD]LPD ZD]D]L QD
VHULNDOLZDMHQJHPD]LQJLUDPD]XUL\DNXZDRQJR]DZDWRWRNZHQ\H
PDIDQLNLR
,EDUD +DNL\DNXLVKLQD :DWRWR ZDQD KDNL \D NXLVKL 6HULNDOL OD]LPD LKDNLNLVKH ZDWRWR
NXNXD ZDQDLVKLQDNXNXDZDNLZDQDDI\DQ]XUL
,EDUD +DNL\D :DWRWRZDQDKDNL\DNXDQGLNLVKZDNLVKHULDNXZDQLUDLDNDWLND
NXDQGLNLVKZDXUDLD QFKLNXSHZDPDMLQDQDNXZDUDLDNDPLOLQGDQL\DQFKL
QDNXSHZDMLQD
,EDUD +DNL\DNXOLQGD 6HULNDOL QD ZD]D]L ZDQDSDVZD NXKHVKLPX XUDLD QD XWDPEXOLVKR
XWDPEXOLVKRQD ZDPWRWRSDVLSRNXPQ\DQJiQ\iNZDQDPQD\H\RWH
XUDLDZDNH
,EDUD +DNL\D :DWRWRZDQDKDNL\DNXLVKLQDZD]D]LZDRZRWHZDZLOL,VLSRNXZD
NXWRWHQJDQLVKZDQD NDPD PWRWR DQDZH]D NXGKXULND DQDZH]D NXWHQJDQLVKZD QD
ZD]D]L ZD]D]L/DNLQLEDGRPWRWRDQDKDNL\DNXWHPEHOHZDQDZD]D]L
ZDNHZRWHZDZLOLPXGDZRWH
,EDUD +DNL\D )DPLOLD ]LQD]RLVKL QFKL WRIDXWL WRIDXWL ]LQDSDVZD NXUXKXVLZD
NXNXWDQLVKZDQD NXWHPEHOHDQDNXNXWDQDPDUDNZDPDUDLOLZDWRWRZDZDIDKDPX
ZDQDIDPLOLD ZDQDIDPLOLDZDR$XZDUXGLDQHNDPDIDPLOLDPRMD
,EDUD +DNL\D 6HULNDOLQLOD]LPDLKDNLNLVKHZDWRWRKDZDWRURVKZLZDODNXWHNZD
NXWRWRURVKZDDX DPDNXRQGROHZDQFKLQLQ\XPEDQLNZDRNLQ\XPHQDVKHULDNZD
NXWRWHNZDPWRWR VDEDEX]R]RWHELDVKDUDQN


,EDUD +DNL\DNXKHVKLPX :D]D]L ZDQDSRIDQ\D PDDPX]L \DQD\RKXVX ZDWRWR ZDQDSDVZD
PDZD]R\DPWRWR NXVKLULNLVKD ZDWRWR NXVLNLD PDRQL \DR PDZD]R \DR QD KDWD
QDNXMLHOH]D NXIDQ\D PDDPX]L NZHQ\H PDVXDOD \DQD\RZDKXVX NXOLQJDQD QD
XPULZDR0DZD]R\DZDWRWR\DQDWDNLZDNXKHVKLPLNDQDPWRWR
NXZD QD XKXUX NDPLOL ZD NXMLHOH]D NXFKDQJLD PDRQL QD KDWD
NXWRDXVKDKLGLNZHQ\HPDVXDOD\DNLVKHULD
,EDUD 8KXUXZDNXWRD 0WRWRDQDKDNL\DNXWRDPDRQLNXSDWDWDDULIDDXNXWRDWDDULIDQD
PDRQLQDWDDULID NXEDGLOLVKDQDKDEDULQDWDDULIDELODNXDWKLULZHQJLQH
,EDUD 8KXUXZDNXÀNLUL :DWRWRZDQDKDNL\DXKXUXZDNXÀNLULELQDIVLNXMHQJDPDZD]R
NXMLWDPEXDQDGLQL \DR QD ÀNUD ZDQD KDNL \D NXMLWDPEXD QD NXWDPEXD XWX ZDR
3LDZDQDKDNL\DNXDPLQLQDNXDEXGXGLQLZDQD\RLWDND:D]D]L
ZDQDZDMLEX ZD NXKDNLNLVKD ZDQDZDVDLGLD ZDWRWR ZDR NXSDWD
KDNLKL]LNDPDKD]LDWKLULPDHQGHOHRQDKDNL]DRQ\LQJLQH
,EDUD 8KXUXZD :DWRWR ZDQD KDNL \D NXNXVDQ\LND QD NXZD NDWLND YLNXQGL DX
NXNXVDQ\LND QGDQL\DDVDVL\H\RWHDPED\RKDLQDPDGKDUDNZDR
,EDUD +DNL\DIDUDJKD :DWRWR ZDQD KDNL \D IDUDJKD VHULNDOL SDPRMD QD ZDQDIDPLOLD
ZDQDSDVZDNXVDLGLDZDWRWRNXSDWDKDNLKLLQ\XPEDQLQDVHKHPX
Q\LQJLQH
,EDUD +DNL\DNXSDWD :DWRWR ZDQD KDNL \D NXSDWD WDDULID NZD OXJKD ZDQD\RHOHZD QD
WDDULIDNXSLWLD UDKLVLNZDR6HULNDOLQDY\RPERY\DKDEDULYLQDSDVZDNXKDNLNLVKD
Y\RPERY\DKDEDUL YLQDWRDWDDULIDQDKDEDULDPED]R]LQDHOHZHNDNZDZDWRWRQDSLD
ZDVLWRHKDEDULQDWDDULID]LWDND]RZDKDULEXZDWRWR
,EDUD :DMLEXZDPDOH]L :D]D]LQDVHULNDOLZDQDZDMLEXZDNXVKLULNLDQDNDWLNDPDOH]LQD
NZDPWRWRQD NXPNX]DPWRWRNDWLNDPLVLQJLPL]XULLOLDIDQLNLZHPDLVKDQL
PVDDGDZDVHULNDOL
,EDUD .XOLQGZDGKLGL\D :DWRWR ZDQD KDNL \D NXOLQGZD GKLGL \D XNDWLOL ZD DLQD \H\RWH
NXWHVZDQDXNDWLOL XRQHYX QD KDWD PDQ\DQ\DVR 6HULNDOL LQDZDMLEX ZD NXKDNLNLVKD
ZDLDQD]RWH PWRWRKDIDQ\LZLXNDWLOLDXXRQHYXZDDLQD\H\RWHDPEDRXQDZH]D
NXIDQ\ZDQDZD]D]LZDOH]LDXZDQDMDPLL1LGKDPXDXDGKDEX
\H\RWHLQD\RKXVLVKDNXXPL]DXDXNDWLOLKDLNXEDOLNL
,EDUD :DWRWRZDVLRLVKL :DWRWRDPEDRKDZDZH]LNXKXGXPLZDQDZD]D]LZDRZDQDKDNL
QDZD]D]LZDR \DNXWXQ]ZD QD NXKXGXPLZD QD ZDWXZHQ\HQLD QMHPDNXWRND
ZHQ\HPD]LQJLUD NDELODGLQLPLODXDPD]LQJLUD\DQD\RLVKL
PDJXPX
,EDUD .XDVLOLQDNXPOHD 0WRWR DQD KDNL \D NXSDWD PDOH]L ERUD QD NXOLQGZD NDPD
PWRWR DPHDVLOLZDQDPWXLOLDPOHHQGDQL\DQFKLDXQMH\DQFKL
,EDUD :DWRWRZDNLPEL]L :DWRWR ZDOLR ZDNLPEL]L WRND QFKL ]DR ZDQD KDNL \D NXOLQGZD
QDNXSHZDPDOH]LVDKLKLQDXOLQ]LPDDOXPXGKLGL\DPDGKDUD\D
XNLPEL]LDXPDMDQJDPDKDOLZDOLSR
,EDUD :DWRWRZHQ\H :DWRWR ZHQ\H XOHPDYX ZDQD KDNL \D NXSDWD KXGXPD ]RWH ]D
XOHPDYX PDWXQ]RQDPDOH]LQDKDNL]RWH]LOL]RNZHQ\HPNDWDEDKXX
,EDUD +DNL\DDI\DQD :DWRWRZRWHZDQDKDNL\DNXZDQDDI\DQMHPDSLDZDQDKDNL\D
KXGXPD]DDI\D NXSDWDKXGXPDERUD]DDI\DQD]DNLMDPLLNDPDYLOHFKDNXODERUD
PDMLVDÀPDOD]LQDPD]LQJLUDVDODPD


,EDUD .XDQJDOLZDXS\D :DWRWR DPEDR KDZDLVKL QD ZD]D]L ZDR ODNLQL ZDQDWXQ]ZD QD
NZDKXGXPD PDPODNDIXODQLDXVHULNDOL6HULNDOLLQDZDMLEXZDNXNDJXDPDUD
]DPDWLEDEXQD NZD PDUD KXGXPD QD PDWXQ]R \DQD\RWROHZD LOL NXKDNLNLVKD
PDWXQ]R \DQDNXZDERUDQD\DQDZDIDD.ZDPDVODKL\DZDWRWR]DLGL
,EDUD 8VDODPDNLMDPLL :DWRWRZDOLRPDVLNLQLVDQDQDZDVLRNXZDQDZD]D]LZDQDKDNL\D
NXSDWLZDKXGXPD NXSDWLZDKXGXPD]DPVLQJLQDVHULNDOL\DR
,EDUD 0DLVKDERUD :DWRWRZDQDKDNL\DNXLVKLPDLVKDERUDQD\HQ\HXVWDZLLOLNXNX]D
DI\D\DNLPZLOLQDNLDNLOL
,EDUD +DNL\DNXSDWD :DWRWR ZRWH ZDQD KDNL \D NXSDWD HOLPX 7HQD HOLPX \D PVLQJL
HOLPXERUD LQDSDVZD NXZD EXUH 3LD VKXOH ]LQDSDVZD NXKHVKLPX XWX ZD
ZDWRWRQDNXRQGRDDLQD]RWH]DXNDWLOLQDXRQHYXNDWLNDPLIXPR
\DHOLPX$LQD\H\RWH\DNXNX]DQLGKDPXNZDZDWRWRLQDSDVZD
NXKHVKLPXXWXZDPWRWR+LY\RVHULNDOLLQDSDVZDNXSLWLDXS\D
VHUDQDPLSDQJRKDVDLQD\RKXVXQLGKDPXLOLNXRQGRDDLQD]RWH
]DXNDWLOL:DWRWRZDGRJRZDKLPL]ZHQDNXWLZDPR\RNXHQGHOHD
QDPDVRPRKDGLHOLPX\DMXXNDGULZDZH]DY\R
,EDUD :DWRWRZDQD (OLPXNZDZDWRWRLQDSDVZDNXNX]DYLSDMLXZH]RVWDKDQDVWDGL
KDNL\DNX\DÀNLD NZDXNDPLOLIXZDNHLQDSDVZDNXZDDQGDDZDWRWRNXKHVKLPXKDNL
PDOHQJR\DHOLPX ]DELQDGDPXNXKHVKLPXZHQJLQHNXOLQGDPD]LQJLUD
,EDUD +DNL]DZDWRWRWRND 0WRWR DQD\H]DOLZD QGDQL \D NLNXQGL FKD ZDWX DX ZDQDMDPLL
PDNXQGL\DNLDVLOL\D ZDQDRIXDWD PLOD ]D DVLOL QD NXIXDWD DVLOL \D ZDWX ZDFKDFKH DQD
ZDWXZDFKDFKH KDNL \D NXIXDWD DVLOL \D MDPLL \DNH SRSRWH DOLSR ELOD NXNDWD]ZD
DPDNX]XLOLZD
,EDUD +DNL\DNXVWDUHKH :DWRWRZDQDKDNL\DNXSXP]LNDQDNXFKH]DSLDZDQDKDNL\D
NXFKH]DQD NXIXDWD PDNXQGL \H\RWH \D EXUXGDQL ]D NLWDPDGXQL NXOLQJDQD
XWDPDGXQL QD PLOD QD GHVWXUL ]D PDKDOL KDSR KDVD VKXJKXOL ]D EXUXGDQL
]LQD]RNX]DDNLOLQDIXUDKD\DPR\R
,EDUD $MLUDNZDZDWRWR 6HULNDOL LQDSDVZD NXZDOLQGD ZDWRWR QD DMLUD DX ND]L ]D KDWDUL
]LQD]RKDWDULVKD DI\D ]DR PDLVKD \DR QD XWX ZDR :D]D]L ZDQD
KDNL \D NXIDQ\D ND]L QD NXZDVDLGD ZD]D]L ZDR NDWLND VKXJKXOL
PEDOLPEDOLNXOLQJDQDQDQDXPULZDRQD]HQ\HPDVODKL\DIDPLOLD
QD ]LQD]RNX]D DNLOL QD YLSDML Y\DR 6LR NXZDWXPLD NZHQ\H ND]L
QJXPX]DKDWDULQD]LQD]RKDWDULVKDXVWDZLZDR
,EDUD .XOLQGZDGKLGL\D 6HULNDOLQDZD]D]LZDQDSDVZDNXWXPLDNLODQMLDNXZDOLQGDZDWRWR
ELDVKDUD\DPDGDZD GKLGL \D NXWXPLD PDGDZD \D NXOHY\D DX NXWXPLZD NZHQ\H
\DNXOHY\D ELDVKDUD\DPDGDZD\DNXOHY\D
,EDUD .XWXPLZD :DWRWR ZRWH ZDQD KDNL \D NXOLQGZD GKLGL \D YLWHQGR Y\D DLQD
.XGKDULULVKZDNL ]RWH]DQJRQR
QJRQR
,EDUD .XWHNZDQ\DUD 6HULNDOL OD]LPD LFKXNXH NLOD KDWXD ]D NX]XLD ZDWRWR ZDVLWHNZH
NXX]ZDDX Q\DUDNXX]ZDDXNXVDÀULVKZDQFKLQ\LQJLQH
NXVDÀULVKZD
VHKHPXQ\LQJLQH


,EDUD $LQDQ\LQJLQH :DWRWRZDQDSDVZDNXOLQGZDGKLGL\DPDWHQGR\RWH\DQD\RSHOHNHD
]DGKXOXPD ZDWRWRNXGKXOXPLZDNXQ\RQ\ZDDXNXKDWDULVKDPDLVKD\DR
NXQ\RQ\ZD
,EDUD .XZHNZDNL]XL]LQL +DNXQD PWX DQD\HUXKXVLZD NXPZDGKLEX PWRWR NDWLND QMLD
QDNXDGKLELZD ]LQD]R PXXPL]D DX ]LQD]RPGKXUX 0WRWR DQD\HYXQMD VKHULD
DQDSDVZD NXVKXJKXOLNLZD ELOD NXIDQ\LZD XNDWLOL ZDOD XRQHYX
0WRWRDOL\HIDQ\DNRVDKDSDVZLNXIXQJZDMHUD\DZDNXEZDSLD
KDSDVZLNXQ\RQJZDDXNXIXQJZDPDLVKD
,EDUD +DNL]DZDWRWR 6HULNDOL LQDSDVZD NXWXPLD NLOD QMLD NXZDOLQGD ZDWRWR GKLGL \D
NDWLNDYLWDQD PDGKDUD\DYLWD1DLQDSRWRNHDZDPHXPL]ZDNZHQ\HPLJRJRUR
PLJRJRUR \DNLYLWDDXPDSLJDQRVHULNDOLLQDZDMLEXZDNXKDNLNLVKDZDQDSDWD
PDSLJDQR PDWLEDEX 3LD ZDWRWR ZDVLWXPLZH NZHQ\H YLWD NDPD DVNDUL DX
NZDQDPQD\H\RWH
,EDUD .XZDZH]HVKD :DWRWRZDOLRDWKLULNDNZDQDPQD\H\RWHZDQDKDNL\DNXUHMHVKHZD
NXLVKLZDWRWR KXGXPDERUD]DPDLVKDLOLZDLVKLPDLVKDPD]XULNDPDNDZDLGD
ZDOLRDWKLULZDQDYLWD .DPDPWRWRKDQDZD]D]LDXDPHDWKLULZDQDMDQJDORORWHDQDSDVZD
DXPDMDQJDX\DWLPD NXUHMHVKHZDKXGXPDLOLDLVKLNZDIXUDKD
QN
,EDUD +DNL\DXWRWR :DWRWR ZDQDRWXKXPLZD NXYXQMD VKHULD ZDQD KDNL \D
NLVKHULD NXVKXJKXOLNLZD NZD WDUDWLEX ]D 0DKDNDPD ]D ZDWRWR
]LQD]RKHVKLPX KDNL ]D ZDWRWR 6HULNDOL LQDZDMLEX ZD NXZHND
0DKDNDPD ]D ZDWRWR ]LWDND]RVLNLOL]D PDVKDXUL \D ZDWRWR QD
NXZHNDYLJH]RY\DPVLQJLY\DNXZDWDPEXDZDWRWRZDQDRIDQ\D
PDNRVDNLPDKDNDPD
,EDUD .XKHVKLPX .DPDVKHULD]DQFKL]LQDZHNDPDVODKL\DPWRWRNZDYLZDQJRY\D
YLZDQJRY\DMXXY\D MXX]DLGL\DPNDWDEDKXXQDLWLIDNL]DNHVKHULDKL]R]LQDSDVZD
VKHULD]DQFKL NXWXPLZD]DLGL
,EDUD 6KHULDKLLLMXOLNDQH 6HULNDOLLQDSDVZDNXKDNLNLVKDNXZDZD]D]LQDZDWRWRZDQDIDKDPX
NZDZRWH YL]XULVKHULDKLLLOLZDLWHNHOH]HY\HPD
,EDUD +DWXD]DNXWHNHOH]D ,EDUD\DKDGL]LQDHOH]DQDPQD\DNXWHNHOH]DPNDWDEDKXX
 PNDWDEDKXX NZDVHULNDOL]DQFKL]RWH]LOL]RULGKLDPNDWDEDKXX
&KDQ]R81,&()

 $LQD]DXRQHYXQDXNDWLOLGKLGL\DZDWRWR
8YXQMDML ZD KDNL ]D ZDWRWR XQDGKLKLULVKZD QD XNDWLOL ZD DLQD PEDOLPEDOL XQD VXUD Q\LQJL WRIDXWL
WRIDXWL .ZD PXMLEX ZD FKDSLVKR OD 0NRPER]L DLQD ]D XRQHYX ZD KDNL ]D ZDWRWR QL SDPRMD QD
NXSLJZDNXWHVZDNXGKXOXPLZDNXRQHVKZDLVKDUD\DXNDWLOLQDZDWXZD]LPDNXQ\DQ\DVZDNXÀQ\ZD
NXVLPDQJZDNXSLJZDNRQ]LNXVKXUXWLVKZDND]LQDNXQ\LPZDFKDNXOD.XQ\LPZDHOLPXNXSHZD
DGKDEX]LVL]RVWDKLOLNXSHZDND]LQJXPXNXSLWDXZH]RZDNHNXWHQJDQLVKZDQDZD]D]LNXXQJX]ZD
PRWR NXWXPLZD NZHQ\H ELDVKDUD PEDOLPEDOL NXWXPLZD YLWDQL NXWXPLZD NZHQ\H XGKDOLOLVKDML ZD
QJRQRNXOD]ZDFKLQLNXNHPHZDKRY\RKRY\R0NRPER]LXN


 $WKDUL]DXNDWLOLQDXYXQMDMLZDKDNL]DZDWRWR
8NDWLOLQDXYXQMDMLZDKDNL]DZDWRWRXQDDWKDULNXEZDNZDPWRWRPZHQ\HZHQDQGDQL\DMDPLLKXVLND
%DDGKL\DDWKDULNXEZD]DXNDWLOLQDXYXQMDMLZDKDNL]DZDWRWRQLSDPRMDQD

 ZDWRWR NXXDZD KRY\RKRY\R NXWRNDQD QD YLSLJR YLVLY\R QD XWDUDWLEX QD NXWHVZD DPEDNR
NXQDSHOHNHD PWRWR DSRWH]H PDLVKD H 9\RPER Y\D KDEDUL NLOD OHR YLQDULSRWL ZDWRWR ZDGRJR
NXWHVZDNXXDZDDXNXMHUXKLZDYLED\DNXWRNDQDXNDWLOLZDZDWXZDNXEZD

 .XMHQJDXDVLZDNXGXPXPLR\RQLPZDYLMDQDQDNXMHQJDÀNUD]DXNDWLOLQDNLVDVL.DPDPWRWR
DPHWHVZDVDQDWDQJXDNLZDPGRJRDWDNXDDQDIDKDPXNXZDPDLVKDQLNXWHVDQD1DDWDNXZDQD
NLVDVLPR\RQLPZDNHQD\H\HDNLSDWDIXUVDDWDZH]DNXZDWHVDVDQDZDWRWRZHQ]LHDXZDWXZD]LPD
7XNLMHQJDWDLIDODZDWHVDMLQDZDRQHYXQLLVKDUD\DPZHQGHOH]RZDPLIDUDNDQRQDYLWDQGDQL\D
MDPLL0DDQDZDWRWRZDOLRIDQ\LZDXNDWLOLQGLRKXZDY\DQ]RKDWDY\DYLWDQDPLJRJRUR\DNLGXQLD
SLQGLZDSRNXZDZDWXZD]LPDQDNXVKLNDPDGDUDND

 :DWRWRZDQDRWHVZDKXNDWDWDPDD\DPDLVKDPDDQDZHQJLZDRKXLRQDGXQLDVLRPDKDOLVDODPD
SDNXLVKLQDNXIXUDKLDXKDLZDR0DUDQ\LQJLZDQDRNXDQDPDMRQ]L\DNXWHVZDDXNXRQHZDKXZD
ZDQDPDZD]RWRIXDWLQDPVRQJRPNXEZDZDPDZD]RXQRDFKDQJLDNZDEDDGKL\DRNXMLQ\RQJDDX
NXMLLQJL]DNZHQ\HXOHYLZDNXSLQGXNLDNXYXWDEDQJLQDPDGDZD\DNXOHY\DDPED\R\DQDPIDQ\D
DZHPWXDVL\HMLWKDPLQLZDODNXWKDPLQLXKDLZDNH$QDNXZDNDPDPVLQGLNL]DMLZDZDWXZHQJLQH
NDWLNDPDLVKD$XGUH\2

 :DWRWRZDQDRIDQ\LZDXNDWLOLQDNXYXQMLZDKDNL]DRZHQJLKXWRURNDPDNZDRQDNZHQGDPLWDDQL
+XMLXQJDQDZDWRWRZHQJLQHZDPLWDDQLQDNXRQJH]DLGDGL\D\DWLPDQDZDWRWRZDQDRLVKLNDWLND
PD]LQJLUD PDJXPX :HQJL KDZDSDWL HOLPX ZDQDLVKLD PLWDDQL NXRPEDRPED WX QD KDWLPD\H
NXRQJH]DLGDGL\DPDVNLQLNDWLNDQFKL0DDQDQDRZDWD]DDZDWRWRELODNXZDQDPVLPDPRQD
ZDWRWRZDRZDWD]DDNDWLNDPD]LQJLUDKD\RKD\R:DQDNXZDZDQDHQGHNH]DGXDUDODXPDVNLQLQD
WDLIDOLQDNRVDZD]DOLVKDMLOLQDEDNLQDRPEDRPED

 8YXQMDMLZDKDNL]DZDWRWRXPHVDEDELVKDYLOHPDY\DNXGXPXNZDZDWRWRZHJLQDDPEDREDDGD\H
ZDQDNXMDNXZDZDWXZD]LPD0WRWRDOL\HPZDJLZDPDML\DPRWRQDPDPD\DNHZDNDPERDXPOH]L
ZDNHKXSDWDYLOHPDY\DNXGXPXDPEDY\RKDYLSRQLKDGLDQDLQJLDNDEXULQL:HQJLQHKXYXQMLND
VHKHPX ]D YLXQJR Y\DR NXWRNDQD QD NXSLJZD NXWHVZD DX NXPZDJLD YLWX KDWDUL 7XQD PLIDQR
PLQJLNDWLNDMDPLL\HWX

 8PXKLPXZDNXGXPLVKDKDNL]DZDWRWR
.XGXPLVKD KDNL ]D ZDWRWR QL NXMHQJD WDLID OHQ\H ZDWX ZDVWDDUDEX UDLD ZDQDRKHVKLPLDQD ZHQ\H
XPRMDPVKDNDPDQRX]DOHQGRQDDPDQL\DNXGXPXQGDQL\DMDPLL:DWRWRZDNLKHVKLPLNDWDQJX
ZDNLZDZDGRJRZDWDNXZDZDNLIDKDPXGXQLDQLPDKDOLVDODPDSDZDRNXLVKLSDVLSREXJKXGKD1D
KLY\R ZDWDMLELGLLVKD NZHQ\H YLWHQGR Y\D X]DOLVKDML NXVRPD QD NXLHQGHOH]D QFKL +DWXWDNXZD QD
ZDWRWRZDPLWDDQLKDWXWDNXZDQDZDQ\DQJ·DQ\LZDYXWDEDQJLZDEZLDXQJDQDZD]XUDUDMLZDVLRQD
WLMDNZDQFKL\HWX


=DLGLVDQDZD]D]LZDWDRQDPDQXIDD\DNX]DDQDZDWDIDLGLNDQDZDWRWRZDR1FKLLWDSDWDPDQXIDD
\DNXZDQDUDLDPDNLQLQDZD]DOLVKDML1DQFKLLWDNXZDQDPDHQGHOHRHQGHOHYXKDNLXVDZDDPDQL
QDXWXOLYXQDZDQDQFKLZDNHZDWDVKLULNLNLNDPLOLIXNDWLNDNXWDIXWDPDKLWDML\DPDLVKDQDPDHQGHOHR
EDGDOD\DNXWXPLDPXGDPZLQJLNZHQ\HYXUXJXPDKDNDPDQLPDJHUH]DQL1GLSR7DQ]DQLDNDPD
QFKLLWDOLRQDSDPED]XNRMHPDNXHNHDPDHQGHOHR\DNXGXPX

 +LWLPLVKR
1DNXEDOLDQDQDPVHPRZDVKLULNDODXNRPER]LNXZD´8Q\DQ\DVDMLZDZDWRWRVLRDVLOLQDZDODVLR
OD]LPDNDWLNDPDLVKD\DZDWRWRWXXNDWDH.DPDWXQDWDNDNXRQDPDEDGLOLNRNDWLNDVKHULDNDWLNDMDPLL
NDWLNDIDPLOLDNDWLNDKXGXPDNDWLNDWDDVLVLQDPDVKLULNDQLOD]LPDNZDQ]DWXWDPEXHXSDQDZDKLOL
WDWL]R 7XNLWDPEXD XSDQD ZD WDWL]R OD XNDWLOL QD XRQHYX ZD ZDWRWR QGLSR NLOD PPRMD DZDMLELNH
SDOHDOLSRµ1DVKHULD]DQFKL]LIDQ\HND]LNLNDPLOLIXNXDGKLEXZDQDRIDQ\DYLWHQGRKLY\RODNLQLSLD
NXHOLPLVKDZDQDQFKL ZHQJL NXKHVKLPX KDNL ]D ZDWRWR NZD NXZDIDKDPLVKD PDQXIDD \DNXNX]DQD
NXOLQGDKDNL]DZDWRWR.ZD7DQ]DQLDPZDND6HULNDOLLOLWRD6KHULDPDDOXPX\DKDNL]DZDWRWR
WXQDZH]DNXDQ]LDKDSRNXHQGHOH]DHOLPXKLLPXKLPXSLDNXNZDMLELVKDZDVLRWDNDNXZDMLELND0WRWR
QLWXQX\DP]D]LMDPLLQDWDLID7XPZHQGHOH]HWXVLPGXQLVKH

  6HKHPX \D PDHOH]R NZHQ\H NLWDEX NLLWZDFKR ´8Q\DQ\DVDML ZDWRWR QL QLQLµ" 7XOLQGH ZDWRWR VDVD NLOLFKRWROHZD QD VKLULND OD
0NRPER]L
6KHULD\D+DNL]D0WRWRLOLSLWLVKZDQD%XQJHPZH]L1RYHPEDLOLNXWRDPZRQJR]RZDKDNLQDIXUVD]DZDWRWRQDQDPQD
NLODPPRMDDQDY\RSDVZDNXZDMLELNDNXKXVXPWRWR


0DUHMHR
$XGUH\2FLWL]HQDQG'HPRFUDF\LQVFKRROV'LYHUVLW\LGHQWLW\DQG(TXDOLW\

7UHQWKDP%RRNV8.

&DURODQ63DUHQWV7HDFKHUVDQG&KLOGSHUFHSWLRQRI +XPDQULJKWV(GXFDWLRQ$SULPDU\VFKRRO6WXG\

8QLYHUVLW\RI %LUPJKQDP

+DNL(OLPX6KHULD\D+DNL]D0WRWR\D7DIVLULUDKLVLNZDXVRPDMLZDZDWRWRZD]D]LQDWDDVLVL]D

VHULNDOLQDDVDVL]DNLUDLD'DUHVVDODDP7DQ]DQLD
0NRPER]L8Q\DQ\DVDMLZD:DWRWRQL1LQL".LMLWDEXFKDNXHOLPLVKDNDWLND.DPSHQL\DWXOLQGHZDRWRW
VDVD$UXVKD7DQ]DQLD

81,&()&RQYHQWLRQRQWKH5LJKWVRI WKH&KLOG$GRSWHGDQGRSHQHGIRUVLJQDWXUHUDWLÀFDWLRQDQG

DFFHVVLRQE\*HQHUDO$VVHPEO\UHVROXWLRQRI 1RYHPEHU(QWU\LQWRIRUFH6HSWHPEHU
LQDFFRUGDQFHZLWKDUWLFOH

=RPEZH+DWD0DVNLQLZDQD+DNL]D%LQDGDPX+DNL(OLPXZRUNLQJSDSHUV'DUHVVDODDP



Nyaraka hizi zinaweza pia kupatikana katika tovuti ya HakiElimu: www.hakielimu.org. Nyaraka zote zinaweza
kuchapishwa kwa minajili isiyo ya kibiashara baada ya kupata idhini ya maandishi kutoka kwa HakiElimu na
mwandishi husika. Lengo letu ni kuchapisha makala fupi zilizo wazi na bayana na tungependelea zaidi ziwe na urefu
wa kati ya kurasa sita hadi kumi na mbili. Hata hivyo, makala zenye urefu wa hadi kurasa ishirini zinaweza kufikiriwa.
Tunakaribisha sana makala zenu. Makala hizo ziwasilishwe kwetu zikiwa katika mfumo wa kielektroniki kwa kutumia
anuani inayooneshwa hapo chini:

S.L.P 79401 Dar es Salaam Tanzania

Simu: (255 22) 2151852/3 Faksi: (25522) 215244
info@hakielimu.org www.hakielimu.org