Kur'an Anahtarı PDF

‫‪Kur’an Anahtarı‬‬
‫مفتاح القرآن‬
‫ﺍﺣﻤﺪ ﺳﺪﺍﺩ ﺍﻭﺳﺘﻮﻥ‬

‫‪١٤٣٥ - 2014‬‬
Takdim
Maksat:
Bu kitabın maksadı Kur’an-ı Kerim’i asgari seviyede anlayabilmek için gerekli kelime bilgisini ve
temel dilbilgisi kurallarını vermektir.
Kim için:
Bu kitap Kur’an-ı Kerim’i en temel seviyede anlamak isteyen Müslümanlar içindir. Aslında bu tarifin
içine bütün Müslümanlar girmelidir. Bu kitapla çalışabilmek için Kur’an-ı Kerim’i Arapça aslından
okuyabilmek şarttır. Bu bilgiye sahip olmayanlar önce Kur’an okumasını öğrenmeli, sonra bu kitaba
başlamalıdır.
Metot:
Kur’an’da sık tekrarlanan kelimelerin ve ifade kalıplarının öğretilmesi üzerine odaklanılmıştır.
Teknik anlamda dil öğretimi ile sınırlı kalınmamıştır.
Klasik veya modern Arapça dilinin öğretilmesi amaçlanmamıştır. Bu bakımdan bazı hususlar daha
pratik yollarla açıklanmış, maksadımız bakımından önemli olmadığı düşünülen konular ya çok kısa
geçilmiş veya kitaba hiç dahil edilmemiştir.
Sonra:
Bu kitaptan sonra düzenli olarak her gün en az bir sayfa Kur’an-ı Kerim aslıyla ve mealiyle birlikte
karşılaştırma yaparak okunmalıdır.
Đkaz:
Bu kitapta verilen bilgiler en temel seviyedeki dilbilgisi ve kelime bilgileridir. Kur’an-ı Kerim’i tam
olarak anlayabilmek için çok daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır. Bu vesileyle elde edilen bilgiler hiç bir
zaman haddini aşacak tarzda kullanılmamalıdır.
Tevfik Allah’tandır.
Ahmet Sedat Üstün
Telif hakkı © 2011 Ahmet Sedat Üstün
Kaynaklar:
1- Medine Đslam Üniversitesi Arapça Ders Programı, Medine, S. Arabistan

2- Access to Quranic Arabic, Abdul Wahid Hamid, MELS Publishing, Đngiltere
3- The Easy Way, Understand Quran Academy, Haydarabad, Hindistan
4- Arabic Tutor, Madrasah In’amiyyah, Güney Afrika
5- A Short Reference for Arabic Syntactic, Morphological & Phonological Rules for Novice &
Intermediate Levels of Proficiency, ABD
Rev 8E1
Ders 1 .................................................................................................................................................................................1
Kelime ..................................................................................................................................................................................................... 1
Đsim:......................................................................................................................................................................................................... 1
Fiil:........................................................................................................................................................................................................... 1
Harf ......................................................................................................................................................................................................... 1
Ders 2 .................................................................................................................................................................................4
Belirli ve belirsiz isimler:.......................................................................................................................................................................... 4
Đsim tamlaması (Đzafe):............................................................................................................................................................................ 5
Ders 3 .................................................................................................................................................................................7
Eril ve dişil isimler:................................................................................................................................................................................... 7
Yemin harfleri.......................................................................................................................................................................................... 8
Ders 4 ...............................................................................................................................................................................10
Harf-i Cer............................................................................................................................................................................................... 10
‫ كُ ّل‬.......................................................................................................................................................................................................... 11
Ders 5 ...............................................................................................................................................................................12
Đsmin halleri (Đrab) ................................................................................................................................................................................. 12
Ders 6 ...............................................................................................................................................................................14
Yön edatları........................................................................................................................................................................................... 14
‫الا‬...‫ لا‬...................................................................................................................................................................................................... 15
Ders 7 ...............................................................................................................................................................................16
Çoğul kelimeler: .................................................................................................................................................................................... 16
Çoğul isim tamlamaları:......................................................................................................................................................................... 18
Ders 8 ...............................................................................................................................................................................19
Sıfat tamlaması: .................................................................................................................................................................................... 19
‫ ليس‬........................................................................................................................................................................................................ 20
Ders 9 ...............................................................................................................................................................................22
Şahıs zamirleri: ..................................................................................................................................................................................... 22
(‫ )ف‬ve (‫ )و‬.............................................................................................................................................................................................. 23
Ders 10 .............................................................................................................................................................................24
Đsim cümlesi: ......................................................................................................................................................................................... 24
Bitişik zamirler ....................................................................................................................................................................................... 24
Ders 11 .............................................................................................................................................................................27
Üçlü fiiller - Geçmiş zaman (Mazi) ........................................................................................................................................................ 27
Ders 12 .............................................................................................................................................................................30
Üçlü fiiller - Geniş zaman (Muzari):....................................................................................................................................................... 30
Ders 13 .............................................................................................................................................................................32
Soru harfleri........................................................................................................................................................................................... 32
‫ اِ َّن‬ve ‫ َکا َن‬.............................................................................................................................................................................................. 33
Kelime Ezber Alıştırması 1.................................................................................................................................................................... 33
Ders 14 .............................................................................................................................................................................35
Đşaret zamirleri:...................................................................................................................................................................................... 35
Olumsuzluk edatları: ............................................................................................................................................................................. 35
Ders 15 .............................................................................................................................................................................38
Sahiplik edatları..................................................................................................................................................................................... 38
‫’اِ َّن‬nin kardeşleri ..................................................................................................................................................................................... 38
Ders 16 .............................................................................................................................................................................41
Đlletli fiiller:.............................................................................................................................................................................................. 41
Ders 17 .............................................................................................................................................................................44
Fiil cümlesi: ........................................................................................................................................................................................... 44
Gelecek zaman ..................................................................................................................................................................................... 45
Ders 18 .............................................................................................................................................................................47
Đsmi tafdil............................................................................................................................................................................................... 47
Ders 19 .............................................................................................................................................................................50
Hal......................................................................................................................................................................................................... 50
Đsmi mevsuller ....................................................................................................................................................................................... 50
Ders 20 .............................................................................................................................................................................53
Fiillerin altı önemli çekimi ...................................................................................................................................................................... 53
Kur’an Anahtarı - ii
Đsmi fail:................................................................................................................................................................................................. 53
Đsmi meful:............................................................................................................................................................................................. 53
Mastar: .................................................................................................................................................................................................. 53
Ders 21 .............................................................................................................................................................................56
Geniş zaman fiilinin mansub hali........................................................................................................................................................... 56
Geniş zaman fiilinin meczum hali.......................................................................................................................................................... 56
Ders 22 .............................................................................................................................................................................59
Emir....................................................................................................................................................................................................... 59
Nehiy..................................................................................................................................................................................................... 59
Ders 23 .............................................................................................................................................................................62
Şart cümleleri ........................................................................................................................................................................................ 62
Mübalağalı ismi fail................................................................................................................................................................................ 63
Ders 24 .............................................................................................................................................................................65
Geniş zamanın olumsuzu:..................................................................................................................................................................... 65
Geçmiş zamanın olumsuzu:.................................................................................................................................................................. 65
Gelecek zamanın olumsuzu.................................................................................................................................................................. 65
Ders 25 .............................................................................................................................................................................69
Geçmiş zamanın edilgeni:..................................................................................................................................................................... 69
....‫ أَ ْم‬...‫ أ‬.................................................................................................................................................................................................... 69
Ders 26 .............................................................................................................................................................................72
Geniş zamanın edilgeni:........................................................................................................................................................................ 72
Temyiz................................................................................................................................................................................................... 73
Ders 27 .............................................................................................................................................................................75
Đsmi failin fiil anlamında kullanımı.......................................................................................................................................................... 75
Yapagelmek .......................................................................................................................................................................................... 75
Kelime Ezber Alıştırması 10.................................................................................................................................................................. 76
Ders 28 .............................................................................................................................................................................78
Türetilmiş fiiller: ..................................................................................................................................................................................... 78
(‫ ُي َف ِّع ُل‬- ‫ ) َف َّع َل‬kalıbı................................................................................................................................................................................... 78
Ders 29 .............................................................................................................................................................................81
(‫ ُيفاَ ِع ُل‬- ‫ )فَا َع َل‬kalıbı................................................................................................................................................................................ 81
Ders 30 .............................................................................................................................................................................83
Đsmi zaman- Đsmi mekan ....................................................................................................................................................................... 83
Te’kid..................................................................................................................................................................................................... 84
Ders 31 .............................................................................................................................................................................85
(‫ ُي ْف ِع ُل‬- ‫ )اَ ْف َع َل‬kalıbı .................................................................................................................................................................................. 85
Ders 32 .............................................................................................................................................................................89
(‫ َي َت َف َّع ُل‬- ‫ ) َت َف َّع َل‬kalıbı:............................................................................................................................................................................... 89
Ders 33 .............................................................................................................................................................................92
Sayılar ................................................................................................................................................................................................... 92
Üçüncü şahıs emir ................................................................................................................................................................................ 93
Ders 34 .............................................................................................................................................................................94
(‫ َي َتفاَ َع ُل‬- ‫ ) َتفَا َع َل‬kalıbı:............................................................................................................................................................................ 94
Ders 35 .............................................................................................................................................................................96
(‫ َي ْن ْف ِع ُل‬- ‫ )اِ ْن َف َع َل‬kalıbı ............................................................................................................................................................................... 96
Đsmi alet................................................................................................................................................................................................. 97
Ders 36 .............................................................................................................................................................................99
(‫ َي ْف َت ِع ُل‬- ‫ )اِ ْف َت َع َل‬kalıbı................................................................................................................................................................................ 99
Ders 37 ...........................................................................................................................................................................102
(‫ َي ْس َت ْف ِع ُل‬- ‫ )اِ ْس َت ْف َع َل‬kalıbı: ....................................................................................................................................................................... 102
Ders 38 ...........................................................................................................................................................................105
Dişil çoğul fiil ve kelime örnekleri ........................................................................................................................................................ 105
Mef’ulü mutlak..................................................................................................................................................................................... 105
Ders 39 ...........................................................................................................................................................................107
Rubai (dörtlü) fiil örnekleri ................................................................................................................................................................... 107
Hitap.................................................................................................................................................................................................... 107
Kur’an Anahtarı - iii

Ders 40 ...........................................................................................................................................................................109
Fiilin manasını değiştiren edatlar ........................................................................................................................................................ 109
Ders 41 ...........................................................................................................................................................................111
Đkinci dişil şahıs fiil ve isim örnekleri.................................................................................................................................................... 112
Ders 42 ...........................................................................................................................................................................113
Đkil........................................................................................................................................................................................................ 113
Ders 43 ...........................................................................................................................................................................115
Tahlil - Nuh Suresi 1-28 ...................................................................................................................................................................... 115
Ders 44 ...........................................................................................................................................................................116
Tahlil - Fecr Suresi 1-30...................................................................................................................................................................... 116
Ders 45 ...........................................................................................................................................................................117
Tahlil - Kıyame Suresi 1-40................................................................................................................................................................. 117
Ek A: Zamirler ve fiil çekim tabloları............................................................................................................................118
Ek B: Namaz Anahtarı ..................................................................................................................................................118

Ezan ve Kamet...................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Subhaneke.........................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Euzu...................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Fatiha .................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kevser ................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đhlas....................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Rüku...................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Secde.................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Teşehhüt ............................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Salavat ...............................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Selam .................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Namazdan sonra................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kunut Duası .......................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Fil .......................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nasr....................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Maun ..................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kafirun................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kureyş................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tebbet................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Felak ..................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nas.....................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Asr......................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tin ......................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tebareke............................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Amme.................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đnşirah ................................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Haşr 22-24 (Huvellahullezi)................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 1-5..........................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 255 (Ayet el-Kürsi) .................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 284-286 (Amener Resulu) .....................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tevbe Đstiğfar Duası...........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Cuma Hutbesi ....................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Ek C: Kur’an-ı Kerim’den Seçme Metinler ..................................................................................................................118

Fatiha 1-7............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 1-5 ......................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 6-12 ....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 21-22 ..................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 152-157 ..............................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Bakara 177......................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Al-i Đmran 26-27 ..................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Al-i Đmran 42-43 ..................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Al-i Đmran 64........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kur’an Anahtarı - iv
Al-i Đmran 102-108 ..............................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Al-i Đmran 190-194 ..............................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nisa 124-126........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nisa 135-136........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Maide 5-17 ........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Maide 116-120....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
En’am 59.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
En’am 74-79........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
En’am 161-163....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
A’raf 11-13.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
A’raf 203-204.........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Enfal 2-4.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tevbe 71-72........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tevbe 128-129....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Yunus 57-58........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Yunus 75-77........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đbrahim 1-5............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đbrahim 24-26........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 1-6.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 7-14...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 65-72.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 97-98.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 113-115.........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nahl 125 ................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đsra’ 9-14...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đsra’ 23-24.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Taha 40-55.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Enbiya 30-35........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Hac 18 ..................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Hac 39-40.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Mü’minun 115-118 ..............................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nur 19-21.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nur 41-42.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Furkan 61-67........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Furkan 68-77........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Şu’ara 69-89........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Ankebut 41-46........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Rum 16-24.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Lokman 12-19........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Secde 1-9............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Ahzab 21.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Ahzab 35-36........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Sebe’ 1-4............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Sebe’ 28-30........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Yasin 1-83..........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Mü’min 57- 64.......................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Fussilet 30-38........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Hucurat 13-14........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Zariyat 49-60........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Rahman 1-18 ....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Hadid 19-24........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Haşr 18-24.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Saff 1-5.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Saff 6-14...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Cuma 1-4............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Cuma 9-11..........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Munafikun 1..........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Munafikun 9-11 ....................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kur’an Anahtarı - v
Mülk 1-30...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nuh 1-10...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nuh 11-28.............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Cin 1-2.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đnsan 1-5.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nebe 1-40..........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Naziat 15-27........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Abese 33-42........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đnfitar 6-19..........................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Duha 1-11...............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tin 1-8.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Alak 1-8.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kadir 1-5.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Zilzal 1-8.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tekasur 1-8............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Asr 1-3.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Fil 1-5 ......................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kureyş 1-4............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Ma’un 1-7............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kevser 1-3............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kafirun 1-6............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nasr 1-3.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Tebbet 1-5............................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Đhlas 1-4.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Felak 1-5.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Nas 1-6.................................................................................................................................Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Kur’an Anahtarı - vi
Ders 1
Rahman (işinde merhametli), Rahim (özünde merhametli) ‫ال َّر ِحي ِم‬ ِ‫ال َّر ْح َمن‬ ‫ْس ِم الل ِه‬ ‫ِب‬
olan Allah’ın adı ile. Rahim Rahman Allah’ın adı ile
Bütün övgüler, alemlerin rabbi olan Allah içindir. َ ‫َر ِّب ا ْل َعا َل ِم‬
‫ين‬ ‫لِلّ ِه‬ ‫ا ْل َح ْم ُد‬
Alemlerin Rabbi Allah için Bütün övgüler
Rahman (işinde merhametli), Rahim (özünde merhametli)

‫ال َّر ِحي ِم‬ ِ‫ال َّر ْح َمن‬
Rahim Rahman
Din(in) gününün sahibi

ِ‫ال ِّدين‬ ‫َي ْو ِم‬ ‫َمالِ ِك‬
Din Gün Malik
Yalnız sana taparız ve yalnız senden yardım ‫ن َْس َت ِعي ُن‬ ‫اِ َّيا َك‬ ‫َو‬ ‫َن ْع ُب ُد‬ ‫اِ َّيا َك‬
dileriz yardım dileriz yalnız senden ve taparız yalnız sana
Bizi doğru yola ilet

‫ال ُمس َت ِقي َم‬ َ ‫الص َر‬
‫اط‬ ِّ ‫اِ ْه ِدنَا‬
doğru yola Bizi ilet
Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna (ilet);

‫َع َلي ِه ْم‬ ‫اَن َع ْم َت‬ َ ‫الَّ ِذ‬
‫ين‬ َ ‫ِص َر‬
‫اط‬
üzerlerine nimet verdin ki onlar yol
َ ِّ‫الضال‬
‫ين‬ َّ َ ‫لا‬ ‫َو‬ ‫َع َلي ِه ْم‬ ِ ‫غض‬
‫وب‬ ُ ‫ال َم‬ ‫غَي ِر‬
Gazap edilmişlerin ve sapanların yoluna değil.
sapanlar değil ve üzerlerine gazap edilen değil
Rahman, Rahim Allah’ın adıyla. Bütün övgüler; Âlemlerin Rabbi, Rahmân, Rahîm, din (hesap) gününün maliki Allah
içinidir. Yalnız sana taparız ve yalnız senden yardım dileriz. Bizi doğru yola ilet. Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna
(ilet); gazap edilenlerin ve sapanların yoluna değil. (Fatiha)
Kelime
Arapça’da kelimeler üçe ayrılır; Đsim, fiil, harf.
Đsim: Varlıkları gösteren kelimelerdir. Sıfatlar dilbilgisi bakımından isim sayılır. Đsimler şahıslara göre çekilirler; tekillik-
çoğulluk, erillik-dişillik gibi özellikleri dikkate alnır.
Ben ‫اَنَا‬ Rab, efendi ‫َر ٌّب‬ Allah ‫اَلل ِه‬
Bu ‫َه َذا‬ Alem, dünya ‫َعا َل ٌم‬ Ad, isim ‫اِ ْس ٌم‬
Zeyd ‫َز ْي ٌد‬ Malik, sahip ٌ‫َمالِك‬ Rahman ِ‫اَل َّر ْح َمن‬
Darbe, vuruş ‫َض ْر ٌب‬ Gün ٌ‫َي ْوم‬ Rahim ‫اَل َّر ِحي ِم‬
Temiz, güzel ‫َط ِّي ٌب‬ Din ‫اَلدِّي ُن‬ Hamd, övgü ‫اَ ْل َح ْم ُد‬
Fiil: Hareketleri gösteren kelimelerdir. Fiiller hem şahıslara göre, hem de zamanlara göre çekilirler. Fiillerin en az üç
harfli kökleri vardır. En sol sütundaki kelimeler fiillerin kök harfleridir.
‫عبد‬ Biz kulluk ederiz, taparız ‫َن ْع ُب ُد‬
‫عون‬ Biz yardım isteriz ‫ن َْس َت ِعي ُن‬
‫هدي‬ Bizi ilet, bize yol göster ‫اِ ْه ِدنَا‬
‫نعم‬ Nimet verdin ‫اَ ْن َع ْم َت‬
‫راي‬ Sen görürsün ‫ت ََرى‬
Harf: Bir isim veya fiil olmadan anlamları kendi başına tamam olmayan kelimelerdir. Harfler şahıslara göre veya
zamanlara göre çekilmezler.
Değil, eğer ‫إِ ْن‬ Kim, ki o ‫َم ْن‬ ile ‫ِب‬
-den başka َّ ‫إِلا‬ Ne, değil, o şey ki ‫َما‬ -e aittir ‫ِل‬
Ancak ‫إِنَّ َما‬ Mutlaka, gerçekten ‫إ َّن‬ Üzerine, üzerinde ‫َع َلى‬
-e, -a, -e doğru ‫اِ َلى‬ Ki, olması, olduğu için ‫أَ َّن‬ Đçine, içinde ‫ِفي‬
Lakin, fakat, ama ‫َل ِك ْن‬ Ki, olması, olduğu için ‫أَ ْن‬ Değil, yok َ ‫لا‬
Ayetlerde geçen kelimeleri isim, fiil ve harf olarak tasnif edin.

O yüce bir Kur'an'dır (okumadır). ‫ُه َو قُ ْرآ ٌن َم ِجي ٌد‬
Bu mübarek bir öğüttür. ‫َه َذا ِذ ْك ٌر ُم َبا َر ٌك‬
Bu bir insandan başka bir şey değildir. ‫َما َه َذا إِ َّلا َبشَ ٌر‬
O bir kuldan başka bir şey değildir ‫إِ ْن ُه َو إِ َّلا َع ْب ٌد‬
O bir imtihandır (denemedir). ‫ِه َي ِف ْت َن ٌة‬
Muhakkak ki o bir kelimedir. ‫إِن ََّها َك ِل َم ٌة‬
Muhakkak ki O işitendir, bilendir. ‫الس ِمي ُع ا ْل َع ِلي ُم‬ َّ ‫إِنَّ ُه ُه َو‬
Mallarınız ve çocuklarınız ancak bir sınamadır. ‫إِنَّ َما أَ ْم َوالُ ُك ْم َوأَ ْو َلا ُد ُك ْم ِف ْت َن ٌة‬
Ve Allah, onun katında büyük bir karşılık vardır. ‫َواللَّ ُه ِعن َد ُه أَ ْج ٌر َع ِظي ٌم‬
Muhakkak ki Allah nezdinde din Đslam’dır. ‫ِّين ِعن َد اللّ ِه ِالإ ْسلا َ ُم‬ َ ‫إِ َّن الد‬
Muhakkak ki Allah sabredenlerle birliktedir. َ ‫الصا ِبر‬
‫ِين‬ َّ ‫إِ َّن اللّ َه َم َع‬
Selam sizin üzerinize (olsun). ‫َسلَامٌ َع َل ْي ُك ْم‬
Bir mal topladı. ‫َج َم َع َما ًلا‬
َ
Yeri yarattı. ‫ض‬ َ ‫خَ َل َق ا ْلأ ْر‬
Şehre girdi. ‫َدخَ َل ا ْل َم ِدي َن َة‬
Rabbine dua etti. ‫َد َعا َر َّب ُه‬
Allah en büyüktür. ‫اَلل ُه اَ ْك َب ُر‬
Ben şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur. ‫اَ ْش َه ُد اَ ْن لا اِ َل َه اِلا َّ اللَّ ُه‬
Ben şehadet ederim ki Muhammed Allah'ın elçisidir. ‫اَ ْش َه ُد اَ َّن ُم َح َّمد ًا َر ُسو ُل اللَّ ِه‬
Allah, kendisine hamd edeni işitti. ‫َس ِم َع اللَّ ُه لِ َم ْن َح ِم َد ُه‬
Güneş, dürüldüğü zaman. ‫س كُ ِّو َر ْت‬ ُ ‫إِ َذا الشَّ ْم‬
Size kısas yazıldı ‫اص‬ُ ‫كُ ِت َب َع َل ْي ُك ُم ا ْل ِق َص‬
O, rahmeti kendi üzerine yazdı ‫َك َت َب َعلٰى َن ْف ِس ِه ال َّر ْح َم َة‬
Süreleri gelince (onlar), bir an geri kalmazlar... ‫َف ِا َذا َج َاء اَ َجلُ ُه ْم َلا َي ْس َتاْ ِخ ُرو َن َسا َع ًة‬
Şüphesiz Allah bütün günâhları bağışlar ‫ُوب َج ِمي ًعا‬ َ ‫ َه َي ْغ ِف ُر ال ُّذن‬i‫اِ َّن الل‬
Akletmiyor musunuz? ‫اَ َفلَا َت ْع ِقلُو َن‬
Hâlâ Allah'a tevbe edip O'ndan af dilemiyorlar mı? ‫ ِه َو َي ْس َت ْغ ِف ُرو َن ُه‬i‫اَ َفلَا َي ُتو ُبو َن اِ َلى الل‬
Kuvvetli çağına erişince ona hüküm verdik ‫َو َل َّما َب َل َغ اَشُ َّد ُه آ َت ْي َنا ُه ُح ْك ًما‬
Kur’an Anahtarı - 2
‫‪Aşağıda verilen kelimelerin anlamlarını yazın.‬‬
‫َع َب َد‬ ‫إِنَّ َما‬ ‫اِ ْس َت َعا َن‬
‫َع َلى‬ ‫اِ ْه ِد‬ ‫اِ ْس ٌم‬
‫َض َب‬ ‫غ ِ‬ ‫ِب‬ ‫اِ ْس ُم اللَّ ِه‬
‫ِفي‬ ‫بِ ْس ِم اللَّ ِه‬ ‫إِلا َّ‬
‫ِل‬ ‫ِدي ٌن‬ ‫اِ َلى‬
‫َما‬ ‫َر ِّب ا ْل َعا َل ِم َ‬
‫ين‬ ‫إِ ْن‬
‫َمالِكٌ‬ ‫ين‬ ‫الضالِّ َ‬ ‫َّ‬ ‫إ َّن‬
‫َمغ ُْض ِ‬
‫وب‬ ‫َض َّل‬ ‫أَ َّن ‪ ،‬أَ ْن‬
‫َم ْن‬ ‫َعا َل ٌم‬ ‫اَ ْن َع َم‬
‫ن َْس َت ِعي ُن‬ ‫ين‬‫ا ْل َعا َل ِم َ‬ ‫اَن َع ْم َت‬
‫َيغ َْض ُب‬ ‫َي ْس َت ِعي ُن‬ ‫َن ْع ُب ُد‬
‫ُي ْن ِع ُم‬ ‫ي َـ ِض ُّل‬ ‫َهدَى‬
‫َي ْه ِدي‬ ‫َي ْع ُب ُد‬ ‫َه َذا‬
‫‪Kur’an Anahtarı - 3‬‬

Ders 2
‫ ِه ال َّر ْحمٰنِ ال َّرح ِي ِم‬i‫بِ ْس ِم الل‬
‫ا ْلا َ ْب َت ُر‬ ‫ُه َو‬ َ‫شَ انِ َئك‬ ‫اِ َّن‬ ‫َوا ْن َح ْر‬ َ‫لِ َر ِّبك‬ ‫َص ِّل‬ ‫ف‬
َ ‫اَ ْع َط ْي َنا َك ا ْل َك ْوث ََر‬ ‫اِنَّا‬
soyu O sana Şüphesiz kurban Rabbin namaz kıl O halde Kevser sana Şüphesiz
kesik buğzeden kes için verdik biz
Şüphesiz sen َ‫اِنَّك‬ Şüphesiz biz ‫اِنَّا‬ Şüphesiz, mutlaka ‫اِ َّن‬
Sana verdik ‫اَ ْع َط ْي َنا َك‬ Verir ‫ُي ْع ِطي‬ Verdi ‫اَ ْع َطى‬
Namaz kıl ‫َص ِّل‬ Namaz kılar ‫ُي َصلِّي‬ Namaz kıldı ‫َصلَّى‬
Kurban kes ‫اِ ْن َح ْر‬ Kurban keser ‫َي ْن َح ُر‬ Kurban kesti ‫ن ََح َر‬
Şüphesiz biz sana Kevseri verdik. O halde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes. Şüphesiz sana buğzeden, soyu kesik
olanın ta kendisidir. (Kevser)
Belirli ve belirsiz isimler:
Đsimler ya belirsiz (nekira ) veya belirli (marife) olur.
Belirsiz isimler bir varlığı genel olarak gösteren isimlerdir. Bunların başında (‫ ) ال‬takısı bulunmaz ve son harfleri
tenvinlidir (çift harekelidir).
Belirli isimler ise bilinen, atıf yapılan isimlerdir. Bu isimlerin başında genellikle (‫ ) ال‬takısı bulunur ve son harflerinin
harekesi tektir (tenvinli değildir).
Ayrıca, (‫ ) ال‬takısı teklik, gerçeklik, bütünlük gibi manaları da verir.
Belirli Belirsiz
Kitap ‫اب‬ُ ‫اَ ْل ِك َت‬ Bir kitap ‫اب‬ٌ ‫ِك َت‬
Ev ‫اَ ْل َب ْي ُت‬ Bir ev ‫َب ْي ٌت‬
Yol ُ ‫لص َر‬
‫اط‬ ِّ ‫َا‬ Bir yol ٌ ‫ِص َر‬
‫اط‬
Elçi, peygamber ‫اَل َّر ُسو ُل‬ Bir elçi, bir peygamber ‫َر ُسو ٌل‬
Cennet ‫اَ ْل َج َّن ُة‬ Bir bahçe ‫َج َّن ٌة‬
Kur’an ‫اَ ْل ُق ْرأ ُن‬ Bir okuma ‫قُ ْرأ ٌن‬
Gerçekten diri olan, Allah ‫اَ ْل َح ُّي‬ Diri ‫َح ٌّي‬
- ‫ اَللَّ ُه‬kelimesi özel isimdir, belirlidir, tenvin ve ‫ ال‬takısı almaz.
- Şahıs isimleri belirlidir, bu isimler ‫ ال‬takısı almaz, ancak tenvin alır: ‫ح َّم ٌد‬
َ ‫ُم‬ ً‫ُم َح َّم ٍد ُم َح َّمدا‬
Ayetlerdeki isimleri belirlilik-belirsizlik bakımından tahlil edin.
Bu tuhaf bir şeydir. ٌ ‫َه َذا شَ ْي ٌء َع ِج‬
‫يب‬
Bu elim bir azaptır. ‫اب أَلِي ٌم‬ ٌ ‫َه َذا َع َذ‬
Yakıcı bir ateş. ‫نَا ٌر َحا ِم َي ٌة‬
Güzel bir belde ve çok bağışlayıcı bir Rab. ‫َب ْل َد ٌة َط ِّي َب ٌة َو َر ٌّب َغفُو ٌر‬
Onlara değerli bir peygamber geldi. ‫َج َاء ُه ْم َر ُسو ٌل َكرِي ٌم‬
Ona çok değerli bir karşılık vardır. ‫َل ُه أَ ْج ٌر َكرِي ٌم‬
Şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir. ‫إِ َّن اللّ َه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم‬
Çok bağışlayıcı olan ve çok seven O’dur. ‫َو ُه َو ا ْل َغفُو ُر ا ْل َو ُدو ُد‬
Đşte o, büyük nimet odur. ُ ‫َذلِكَ ُه َو ا ْلفَضْ ُل ال َك ِب‬
‫ير‬
Bizi doğru yola ilet. ‫اط ال ُمس َت ِقي َم‬ َ ‫الص َر‬ ِّ ‫اِه ِدنَا‬
Elim azaptan korkarlar. ‫اب ا ْلألِي َم‬
َ ‫َيخَ افُو َن ا ْل َع َذ‬
Đsim tamlaması (Đzafe):
- Đki ismin arka arkaya gelmesiyle meydana gelir.
- Birinci kelimeye Muzaf, ikinci kelimeye Muzafun Đleyh denir.
- Birinci kelimenin son harfinin harekesi cümle içindeki durumuna bağlı olarak değişir.
- Đkinci kelime daima mecrurdur (tekil isimlerde, son harfin harekesi esredir).
- Birinci kelime (‫ ) ال‬takısı almaz. Đkinci kelime genellikle (‫ ) ال‬takısı alır veya özel isim olur.
Muzafun Đleyh Muzaf Tamlama
Allah’ın Adı ‫اللَّ ِه‬ ‫اِ ْس ُم‬ ‫اِ ْس ُم اللَّ ِه‬
Đnsanların Rabbi ‫س‬ِ ‫اَل َّنا‬ ‫َر ِّب‬ ‫س‬ِ ‫َر ِّب اَل َّنا‬
Filin arkadaşları ِ‫ا ْل ِفيل‬ ِ ‫أَ ْص َح‬
‫اب‬ ِ‫اب ا ْل ِفيل‬ ِ ‫أَ ْص َح‬
Bu evin Rabbi ‫َه َذا ا ْل َب ْي ِت‬ ‫َر َّب‬ ‫َر َّب َه َذا ا ْل َب ْي ِت‬
Hasetçinin şerri ‫َح ِاس ٍد‬ ‫شَ ِّر‬ ‫شَ ِّر َح ِاس ٍد‬
- Belirli isimle tamlama yapan isimler belirli olur: ‫ج َن ِة‬
َ ‫ا ْل‬ ‫اب‬ َ َ‫( ا‬Cennet ehli), ‫( َر ُس ُل اللَّ ِه‬Allah’ın elçisi)
ُ ‫صح‬
Allah ‫اللَّ ُه‬ Đnsanlar ‫اس‬
َ ‫ ال َّن‬Fetih ‫ا ْل َفت ُْح‬
Rabbinin hamdi َ‫َح ْم ِد َر ِّبك‬ Allah’ın dini ‫ ِدينِ اللَّ ِه‬Allah’ın yardımı ‫ن َْص ُر اللَّ ِه‬
Đnsanların Đlahı ِ ‫اِ َل ِه ال َّنا‬
‫س‬ Đnsanların Meliki ِ ‫ َم ِل ِك ال َّنا‬Rahman’ın yaratması
‫س‬ ِ‫خَ ْلقِ ال َّر ْح َمن‬
Ayetlerde geçen isim tamlamalarını tahlil edin.
Rahman, Rahim (olan) Allah Adıyla ‫بِ ْس ِم اللَّ ِه ٱل َّر ْح ٰمنِ ٱل َّر ِحي ِم‬
Din(in) gününün sahibi ِ‫َمالِ ِك َي ْو ِم ال ِّدين‬
Görmedin mi Rabbin filin arkadaşlarına nasıl yaptı ِ‫اب ٱ ْل ِفيل‬ ِ ‫ف َف َع َل َر ُّبكَ بِأَ ْص َح‬ َ ‫أَ َل ْم ت ََر َك ْي‬
Kış yolculuğu ve yaz yolculuğu ‫ٱلص ْي ِف‬ َّ ‫ر ِْح َل َة ٱلشِّ َتآ ِء َو‬
O halde bu evin rabbine kulluk etsinler ‫َف ْل َي ْع ُبدُواْ َر َّب َ ٰه َذا ٱ ْل َب ْي ِت‬
Yoksulun yedirilmesini özendirmez ِ‫ض َع َلى َط َعا ِم ا ْل ِم ْس ِكين‬ ُّ ‫َو َلا َي ُح‬
Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. ‫َل ْي َل ُة ا ْل َق ْد ِر خَ ْي ٌر ِّم ْن أَ ْل ِف شَ ْه ٍر‬
De ki sabah aydınlığının Rabbine sığınırım. ِ‫قُ ْل أَ ُعو ُذ بِ َر ِّب ا ْل َف َلق‬
Ve haset ettiği zaman hasetçinin şerrinden ‫َو ِم ْن شَ ِّر َح ِاس ٍد إِ َذا َح َس َد‬
De ki insanların Rabbine sığınırım. Đnsanların Melik’ine.
Đnsanların Đlah’ına
ِ ‫س إِ َل ِه ال َّنا‬
‫س‬ ِ ‫قُ ْل أَ ُعو ُذ بِ َر ِّب ال َّناس َم ِل ِك ال َّنا‬
Rahman’ın yaratışında hiç aykırılık görmezsin. ‫َما ت ََرىٰ ِفى خَ ْلقِ ٱل َّر ْح َ ٰمنِ ِمن َتف َُاو ِت‬
Göklerin, yerin ve o ikisi arasındakilerin Rabbi. ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫ات َوا ْلأ ْر‬ ِ ‫الس َم َاو‬ َّ ‫َر ِّب‬
39:74 َ ‫َف ِن ْع َم َأ ْج ُر ٱ ْل َعا ِم ِل‬
‫ين‬
40:03 ‫َاب‬ِ ‫نب َو َقا ِبلِ ٱل َّت ْو ِب شَ ِدي ِد ٱ ْل ِعق‬ ِ ‫غَا ِف ِر ٱل َّذ‬
05:50 ‫أَ َف ُح ْك َم ٱ ْل َجا ِه ِل َّي ِة َي ْبغُو َن‬
28:15 ‫َقا َل َهـٰ َذا ِم ْن َع َملِ ٱلشَّ ْي َط ِان إِنَّ ُه َع ُد ٌّو ُّم ِض ٌّل ُّم ِبي ٌن‬
40:35 ‫َي ْط َب ُع ٱللَّ ُه َع َل ٰى كُـ ِّل َق ْل ِب ُم َت َك ِّب ٍر َج َّبا ٍر‬
40:76
‫ْس َم ْث َوى‬ َ ‫ين ِف َيها َف ِبئ‬ َ ‫اب َج َه َّن َم خَ الِ ِد‬ َ ‫ٱدْخُ لُ ۤواْ أَ ْب َو‬
َ ‫ٱ ْل ُم َت َك ِّبر‬
‫ِين‬
‫بِ ْس ِم اللَّ ِه‬ ‫ا ْل َغفُو ُر‬ ‫شَ ْي ٌء‬
‫َمالِ ِك َي ْو ِم ال ِّدينِ‬ ‫ا ْل َو ُدو ُد‬ ‫َع ِج ٌ‬
‫يب‬
‫اب ٱ ْل ِفيلِ‬ ‫أَ ْص َح ِ‬ ‫ا ْلفَضْ ُل‬ ‫اب‬ ‫َع َذ ٌ‬
‫ر ِْح َل َة ٱلشِّ َتآ ِء‬ ‫ال َك ِب ُ‬
‫ير‬ ‫أَلِي ٌم‬
‫َر َّب َ ٰه َذا ٱ ْل َب ْي ِت‬ ‫الص َر َ‬
‫اط‬ ‫ِّ‬ ‫نَا ٌر‬
‫َو َل َط َعا ِم ا ْل ِم ْس ِكينِ‬ ‫ال ُمس َت ِقي َم‬ ‫َحا ِم َي ٌة‬
‫َل ْي َل ُة ا ْل َق ْد ِر‬ ‫اب‬ ‫ا ْل َع َذ َ‬ ‫َر ٌّب‬
‫َر ِّب ا ْل َف َلقِ‬ ‫ا ْلألِي َم‬ ‫َغفُو ٌر‬
‫شَ ِّر َح ِاس ٍد‬ ‫َكرِي ٌم‬ ‫َب ْل َد ٌة‬
‫س‬ ‫إِ َل ِه ال َّنا ِ‬ ‫َع َملِ ٱلشَّ ْي َط ِان‬ ‫َط ِّي َب ٌة‬
‫خَ ْلقِ ٱل َّر ْح َ ٰمنِ‬ ‫َق ْل ِب ُم َت َك ِّب ٍر‬ ‫َر ُسو ٌل‬
‫ات‬ ‫الس َم َاو ِ‬ ‫َر ِّب َّ‬ ‫اب َج َه َّن َم‬ ‫أَ ْب َو َ‬ ‫َكرِي ٌم‬
‫ين‬‫أَ ْج ُر ٱ ْل َعا ِم ِل َ‬ ‫َم ْث َوى ٱ ْل ُم َت َك ِّبر َ‬
‫ِين‬ ‫أَ ْج ٌر‬
‫ُح ْك َم ٱ ْل َجا ِه ِل َّي ِة‬ ‫غَا ِف ِر ٱل َّذ ِ‬
‫نب‬ ‫َّر ِحي ٌم‬

Ders 3
Allah Samed’dir
‫الص َم ُد‬
َّ ‫اللَّ ُه‬ De: O Allah’tır, birdir
‫اَ َح ٌد‬ ‫اللَّ ُه‬ ‫قُ ْل ُه َو‬
Samed Allah Bir tek Allah O De
Ve hiçbir şey ona
denk değildir
‫اَ َح ٌد‬ ‫كُ ُف ًوا‬ ‫َل ُه‬ ‫َل ْم َي ُك ْن‬ ‫َو‬ Doğurmadı
ve
‫َل ْم ُيو َل ْد‬ ‫َو‬ ‫َل ْم َي ِل ْد‬
Bir denk ona olmadı ve doğurulmadı doğurulmadı ve Doğurmadı
De ki: “O, Allah’tır, bir tektir. Allah Samed’dir. (Her şey O’na muhtaçtır, O, hiçbir şeye muhtaç değildir.) Doğurmamıştır ve
doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’na denk (benzer) değildir.” (Đhlas)
Eril ve dişil isimler:

Đsimler eril (‫ ) ُم َذكَّ ٌر‬veya dişil (‫ث‬
ٌ َّ‫ ) ُم َؤن‬olur. Bu tasnif sadece dilbilgisi bakımındandır, başka bir anlamı yoktur.
Dişil kelimeler sonlarına gelen ( ‫ ) ة‬harfi ile ayırt edilir.
Dişil Seyahat ‫ر ِْح َل ٌة‬ Eril Kur’an ‫اَ ْل ُق ْرأ ُن‬

Dişil Namaz ‫َصلَا ٌة‬ Eril Kitap ُ ‫اَ ْل ِك َت‬
‫اب‬
Dişil Cennet ‫لج َّن ُة‬ ْ َ‫ا‬ Eril Ev ‫اَ ْل َب ْي ُت‬
Dişil Anne ‫َوالِ َد ٌة‬ Eril Baba ‫َوالِ ٌد‬
Dişil Mümin kadın ‫ُم ْؤ ِم َن ٌة‬ Eril Mümin erkek ‫ُم ْؤ ِم ٌن‬
Bazı kelimeler dişil olduğu halde sonuna ‫ ة‬almaz. Bunların ayrıca öğrenilmesi gerekir.
- Kelimelerin sonundaki ‫ ى‬ve ‫اء‬ harfleri de dişilliği gösterir:
Büyük, en büyük ‫ كُ ْب َرى‬Birinci, ilk ‫اُو َلى‬ Güzel, en güzel ‫ُح ْس َنى‬
Đsimler ‫ اَ ْس َماء‬Kırmızı ‫َح ْم َراء‬ Yeşil ‫خَ ضْ َراء‬
- Dişilere işaret eden kelimeler dişildir: ٌّ‫ أم‬anne, ‫ أخْ ٌت‬kız kardeş
- Vücudun çift organları genelde dişildir:
Kulak ‫أ ُذ ٌن‬ Ayak ٌ‫َق َدم‬ Göz ‫َع ْي ٌن‬ El ‫َي ٌد‬
- Belli bir kurala bağlı olmayan başka dişil kelimeler de vardır:
Ateş ‫نَا ٌر‬ Can, kişi, nefis ٌ ‫َن ْف‬
‫س‬ Ev ‫داَ ٌر‬ Savaş ‫َح ْر ٌب‬ Gök َّ َ‫ا‬
‫لس َم ُاء‬
Güneş ُ ‫اَلشَّ ْم‬
‫س‬ Rüzgar ‫ِيح‬
ٌ ‫ر‬ Yol ‫َس ِبي ٌل‬ Cehennem ‫َج َه َّن ُم‬ Yeryüzü ‫ض‬ ُ ‫اَ ْلا َ ْر‬
Ayetlerdeki isimleri erillik-dişillik bakımından tahlil edin.
O bir Mü’mindir. ‫ُه َو ُم ْؤ ِم ٌن‬
O tek ilahtır. ‫ُه َو إِ َل ٌه َو ِاح ٌد‬
Bu doğru bir yoldur. ‫َه َذا ِص َرا ٌط ُّم ْس َت ِقي ٌم‬
Bu bir gündür. ‫َه َذا َي ْو ٌم‬
Muhakkak ki Cennet, barınma yeri odur. ‫َف ِإ َّن ا ْل َج َّن َة ِه َي ا ْل َمأْ َوى‬
Muhakkak ki bu bir hatırlatmadır. ‫إِ َّن َه ِذ ِه َت ْذ ِك َر ٌة‬
Bu Cehennemdir. ‫َه ِذ ِه َج َه َّن ُم‬
Bu ateştir. ‫َه ِذ ِه ال َّنا ُر‬
Bu benim yolumdur. ‫َه ِذ ِه َس ِبي ِلي‬
Şu bir ümmettir. ‫تِ ْلكَ اُ َّم ٌة‬
Şu bir nimettir. ‫تِ ْلكَ نِ ْع َم ٌة‬
Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir. ‫َي ُد اللَّ ِه َف ْو َق أَ ْي ِدي ِه ْم‬
Rableri katında selam yurdu (cennet) onlarındır. ‫السلَا ِم ِعن َد َر ِّب ِه ْم‬ َّ ‫َل ُه ْم َدا ُر‬
(Her) kişi (nefis) ne hazırladığını bildi. ‫س َّما أَ ْح َض َر ْت‬ ٌ ‫َع ِل َم ْت َن ْف‬
Onların üzerine bir rüzgâr ve ordular gönderdik. ‫ِيحا َو ُج ُنو ًدا‬ ً ‫َفاَ ْر َس ْل َنا َع َل ْي ِه ْم ر‬
En güzel isimler Allah’ındır. O’na onlarla dua edin. ‫َولِلَّ ِه ا ْلأ َ ْس َم ُاء ا ْل ُح ْس َن ٰى َفا ْد ُعو ُه بِ َها‬
Ki O, önceki Âd kavmini helak etti ‫َوأَنَّ ُه َأ ْه َلكَ َعا ًدا ا ْلأُو َل ٰى‬
Gece, gündüz, güneş ve ay O'nun delillerindendir. ‫س َوا ْل َق َم ُر‬ُ ‫َو ِم ْن آ َياتِ ِه اللَّ ْي ُل َوال َّن َها ُر َوالشَّ ْم‬
Onlara apaçık âyetten verdik ‫آ َت ْي َنا ُه ْم ِم ْن آ َي ٍة َب ِّي َن ٍة‬
19:28 ً‫وك ٱ ْم َرأَ َس ْو ٍء َو َما كَان َْت أُ ُّم ِك َب ِغ ّيا‬ ِ ‫يٰأُخْ َت َها ُرو َن َما كَا َن َأ ُب‬
4:92 ‫ِير َر َق َب ٍة ُّم ْؤ ِم َن ٍة َو ِد َي ٌة ُّم َسلَّ َم ٌة إِ َل ٰى أَ ْه ِل ِه‬ ُ ‫َف َت ْحر‬
21:111 ٍ‫َوإِ ْن أَ ْدرِى َل َعلَّ ُه ِف ْت َن ٌة لَّ ُك ْم َو َم َتا ٌع إِ َل ٰى ِحين‬
23:52 ِ ‫َوإِ َّن َهـٰ ِذ ِه أُ َّم ُت ُك ْم أُ َّم ًة َو ِاح َد ًة َو َأ َناْ َر ُّب ُك ْم َفٱتَّق‬
‫ُون‬
36:55 ‫ٱلي ْو َم ِفى شُ غُلٍ َفا ِك ُهو َن‬ َ ‫اب ٱ ْل َج َّن ِة‬ َ ‫إِ َّن أَ ْص َح‬
101:09 ‫َفأ ُ ُّم ُه َها ِو َي ٌة‬
Yemin harfleri
Kur’anda çeşitli yemin ifadeleri yer alır. Buralarda “yemin vavı” (‫ )و‬kullanılır. Bazı ayetlerde ise yemin harfi olarak (‫)ت‬
kullanılır. Yemin harfinden sonra gelen isimlerin harekesi esre olur.
Asra (zamana) andolsun ‫َوا ْل َع ْص ِر‬

Kuşluk vaktine andolsun. Karanlığı çöktüğü vakit geceye ‫الض َحى َواللَّ ْيلِ إِ َذا َس َجى‬ ُّ ‫َو‬
andolsun.
Onlar da, “Allah’a yemin ederiz ki sen hâlâ eski
şaşkınlığındasın” dediler
‫َقالُوا تَاللَّ ِه إِنَّكَ َل ِفي َضلَالِكَ ا ْل َق ِدي ِم‬
Fecr 1-3
‫يال َعشْ ٍر َوٱلشَّ ْف ِع َوٱ ْل َو ْت ِر‬ ٍ ‫َوٱ ْلف َْجر َِو َل‬
68:01
‫ۤن َوٱ ْل َق َل ِم َو َما َي ْس ُط ُرو َن‬
06:23 َ ‫َوٱللَّ ِه َر ِّب َنا َما كُ َّنا ُمشْ ِر ِك‬
‫ين‬
74:33-34
‫ٱلص ْب ِح إِ َذآ أَ ْسف ََر‬ُّ ‫َوٱللَّ ْيلِ إِ ْذ َأ ْد َب َر َو‬
56:25
‫َفلا َ أُ ْق ِس ُم ِب َم َوا ِق ِع ٱل ُّن ُجو ِم‬
70:40
‫لا َ أُ ْق ِس ُم ِب َر ِّب ٱ ْل َمشَ ار ِِق َوٱ ْل َمغَار ِِب‬
Aşağıda verilen kelimelerin anlamlarını yazın.
‫ُّم ْس َت ِقي ٌم‬ ‫وك‬ِ ‫أَ ُب‬ ‫ُح ْس َن ٰى‬
‫ُّم َسلَّ َم ٌة‬ ‫أُخْ َت‬ ‫َدا ُر‬
‫ال َّنا ُر‬ ‫إِ َل ٌه‬ ‫ِد َي ٌة‬
‫نِ ْع َم ٌة‬ ‫ٱلي ْو َم‬َ ‫َر ُّب ُك ْم‬
‫س‬ ٌ ‫َن ْف‬ ‫اُ َّم ٌة‬ ‫َر َق َب ٍة‬
‫َها ِو َي ٌة‬ ‫أُ ُّم ِك‬ ‫ِيحا‬ً ‫ر‬
‫َه َذا‬ َ‫أَ ْه َلك‬ ‫َس ِبي ِلي‬
‫َه ِذ ِه‬ ‫ا ْلأُو َل ٰى‬ ‫السلَا ِم‬ ‫َّ‬
‫ُه َو‬ ‫آ َي ٍة‬ ‫شُ غُلٍ‬
‫ِه َي‬ ‫أَ ْي ِدي ِه ْم‬ ‫ِص َر ٌ‬
‫اط‬
‫َو ِاح ٌد‬ ‫َب ِّي َن ٍة‬ ‫ِف ْت َن ٌة‬
‫َو ِاح َد ًة‬ ‫َت ْذ ِك َر ٌة‬ ‫اللَّ ْي ُل‬
‫س‬
‫َوالشَّ ْم ُ‬ ‫تِ ْلكَ‬ ‫ُم ْؤ ِم ٌن‬
‫َوا ْل َق َم ُر‬ ‫ا ْل َج َّن َة‬ ‫ُّم ْؤ ِم َن ٍة‬
‫َي ُد‬ ‫َج َه َّن ُم‬ ‫َم َتا ٌع‬

Ders 4
ِ ‫شَ ِّر ا ْل َو ْس َوا‬
‫س‬ ‫ِمن‬ ِ ‫اِ َل ِه ال َّنا‬
‫س‬ ِ ‫َم ِل ِك ال َّنا‬
‫س‬ ِ ‫بِ َر ِّب ال َّنا‬
‫س‬ ‫قُ ْل اَ ُعو ُذ‬
vesvesecinin şerri -den Đnsanların Đlahına Đnsanların Melikine insanların Rabbine sığınırım De
‫س‬
ِ ‫ال َّنا‬ ‫َو‬ ‫ا ْل ِج َّن ِة‬ ‫ِم َن‬ ِ ‫ِفي ُصدُو ِر ال َّنا‬
‫س‬ ‫ِس‬
ُ ‫ُي َو ْسو‬ ‫الَّ ِذي‬ ِ ‫ا ْلخَ َّنا‬
‫س‬
insanlar ve cinler -den Đnsanların göğüsleri -e Vesvese verir Ki o sinsi
Ben sığınırım ‫اَ ُعو ُذ‬ Sığınır ‫َي ُعو ُذ‬ Sığındı ‫َعا َذ‬
Kuruntu veren ‫س‬ِ ‫َو ْس َوا‬ Kuruntu verir ‫س‬
ُ ‫ُي َو ْس ِو‬ Kuruntu verdi ‫س‬
َ ‫َو ْس َو‬
Đnsanların göğüsleri ِ ‫ُصدُو ِر ال َّنا‬
‫س‬ Göğüsler ‫ُصدُو ٌر‬ Göğüs ‫َص ْد ٌر‬
De ki: “Đnsanların Rabbine sığınırım. Đnsanların Melik’ine. Đnsanların Đlah’ına. Sinsi vesvesecinin kötülüğünden. Ki o
insanların kalplerine vesvese verir. Cinlerden ve insanlardan.” (Nas)
Harf-i Cer
Harflerin özel bir çeşidi olup bu harflerden sonra gelen kelime mecrur olur (son harfinin harekesi esre olur). Bitişik ve
ayrık olmak üzere iki cinsi vardır.
Bitişik Harf-i Cerler
ile, birlikte, -de, -da ‫ِب‬ -e, -a, birine ait, için ‫ِل‬
Adıyla ‫ اِ ْسم ِ = بِ ْس ِم‬+ ‫ِب‬ Allah için ‫ اللَّ ِه = لِلَّ ِه‬+ ‫ِل‬
Kalemle ‫ ا ْل َق َل ِم = ِبا ْل َق َل ِم‬+ ‫ِب‬ Đnsanlara ِ ‫س = لِل َّنا‬
‫س‬ ِ ‫ اَل َّنا‬+ ‫ِل‬
Kalp ile ‫ َق ْل ٍب = بِ َق ْل ٍب‬+ ‫ِب‬ Müminler için َ ‫ين = لِ ْل ُم ْؤ ِم ِن‬
‫ين‬ َ ‫اَ ْل ُم ْؤ ِم ِن‬+‫ِل‬
Ayrık Harf-i Cerler
içinde ‫ِفي‬ arkasında َ ‫خَ ْل‬
‫ف‬ -e, -a ‫اِ َلى‬
önce ‫َق ْب َل‬ hakkında ‫َع ْن‬ sonra ‫َب ْع َد‬
birlikte ‫َم َع‬ üzerinde ‫َع َلى‬ önünde ‫َب ْي َن َيد َْى‬
-den, -dan ‫ِم ْن‬ ile, yanında ‫ِع ْن َد‬ altında ‫ت َْح َت‬
arasında ‫َب ْي َن‬ üstünde ‫َف ْو َق‬ -e kadar ‫َح َّتى‬
Arapça’da bazı fiiller belirli harf-i cerler ile birlikte kullanılır ve bazen anlamları değişir:
‫ َغغ ََر َل ُه‬Onu bağışladı; ‫ آ َم َن بِا للَّ ِه‬Allah’a iman etti, ‫ آ َم َن َل ُه‬Ona inandı, ‫ آ َم َن ُه ْم‬Onlara emniyet verdi
‫َاب اِ َلى اللَّ ِه‬
َ ‫ ت‬Allah’a tevbe etti, ‫َاب الل ُه َع َل ْي ِه‬
َ ‫ت‬ Allah onun tevbesini kabul etti.
Ayetlerde geçen harfi cerleri tahlil edin.
Allah’a ve ahiret gününe iman ettik der. ِ ‫َيقُو ُل آ َم َّنا بِٱللَّ ِه َوبِٱ ْل َي ْو ِم‬
‫ٱلآخ ِر‬
Ayetlerimizi yalanladıkça yalanladılar. ً‫َو َك َّذ ُبو ْا بِآ َياتِ َنا ِك َّذابا‬
Güç; Allah’a, onun elçisine ve müminlere aittir.
َ ‫َولِلَّ ِه ٱ ْل ِع َّز ُة َولِ َر ُسولِ ِه َولِ ْل ُم ْؤ ِم ِن‬
‫ين‬
Sizin dininiz size, benim dinim bana. ِ‫َل ُك ْم ِدي ُن ُك ْم َولِ َى ِدين‬
Bizim amellerimiz bize, sizin amelleriniz size. ‫َو َل َنآ أَ ْع َمالُ َنا َو َل ُك ْم أَ ْع َمالُ ُك ْم‬
Göklerin ve yerin hükümranlığı onundur. ِ ‫ات َوٱلأ َ ْر‬
‫ض‬ ِ ‫ٱلس َم َاو‬
َّ ُ‫َل ُه ُم ْلك‬
Ve o halde Rabbine yönel ‫َوإِ َل ٰى َر ِّبكَ َفٱ ْرغ َْب‬
O halde gizli konuşmanızdan önce (sadaka) takdim edin ‫َف َق ِّد ُمواْ َب ْي َن َيد َْى ن َْج َواكُ ْم‬
Ki o çıkar gönüllerin üstüne ‫ٱلَّ ِتي َت َّط ِل ُع َع َلى ٱلأ َ ْف ِئ َد ِة‬
‫‪Rableri katında onların mükâfâtı Adn cennetleridir‬‬ ‫ات َع ْد ٍن‬ ‫َج َزآ ُؤ ُه ْم ِعن َد َر ِّب ِه ْم َج َّن ُ‬
‫‪Biz insanı, gerçekten en güzel bir biçimde yarattık‬‬ ‫نسا َن ِفي أَ ْح َسنِ َت ْقوِي ٍم‬ ‫َل َق ْد خَ َل ْق َنا ِٱلإ َ‬
‫‪Andolsun, onlardan öncekiler de yalanladılar, ama benim‬‬ ‫ف كَا َن ن ِكي ِر‬ ‫ين ِمن َق ْب ِل ِه ْم َف َك ْي َ‬ ‫َو َل َق ْد َك َّذ َب ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪inkârım nasıl oldu‬‬
‫‪Muhakkak güçlükle beraber bir kolaylık vardır‬‬ ‫إِ َّن َم َع ٱ ْل ُع ْس ِر ُي ْسر ًا‬
‫‪Rabbine temiz bir kalple geldiği zaman‬‬ ‫إِ ْذ َج َآء َر َّب ُه بِ َق ْل ٍب َس ِلي ٍم‬
‫‪Bütün hamdler, övgüler Allah’adır‬‬ ‫ا ْل َح ْم ُد لِلّ ِه‬
‫‪Büyük haberden‬‬ ‫َعنِ ٱل َّن َب ِإ ٱ ْل َع ِظي ِم‬
‫‪Onunla kaynayan kızgın su arasında dolaşırlar‬‬ ‫َي ُطوفُو َن َب ْي َن َها َو َب ْي َن َح ِمي ٍم ٍآن‬
‫‪Onların önlerindekini ve arkalarındakini bilir‬‬ ‫َي ْع َل ُم َما َب ْي َن أَ ْي ِدي ِه ْم َو َما خَ ْل َف ُه ْم‬
‫ُك ّل‬
‫‪Her, hepsi, bütün manalarına gelir. Kendinden sonra gelen isimle isim tamlaması yapar.‬‬
‫‪Tarik 4‬‬
‫س لَّ َّما َع َل ْي َها َحا ِف ٌظ‬ ‫إِن كُ ُّل َن ْف ٍ‬
‫‪Kamer 49‬‬
‫إِنَّا ُك َّل شَ ْي ٍء خَ َل ْق َنا ُه بِ َق َد ٍر‬
‫‪Rahman 52‬‬
‫ِفي ِه َما ِمن كُ ِّل َفا ِك َه ٍة َز ْو َج ِان‬
‫‪Kaf 14‬‬
‫اب ا ْلأ َ ْي َك ِة َو َق ْو ُم تُ َّب ٍع كُ ٌّل َك َّذ َب ال ُّر ُس َل َف َح َّق َو ِعي ِد‬ ‫َوأَ ْص َح ُ‬
‫‪Yasin 32‬‬
‫َوإِن كُ ٌّل لَّ َّما َج ِمي ٌع لَّ َد ْي َنا ُم ْح َض ُرو َن‬
‫‪Lokman 18‬‬
‫إِ َّن اللَّ َه َلا ُي ِح ُّب كُ َّل ُمخْ َت ٍال َفخُ و ٍر‬
‫َذلِكَ بِأَ َّن اللَّ َه ُه َو ا ْل َح ُّق َو َأنَّ ُه ُي ْح ِيي ا ْل َم ْوت َٰى َوأَنَّ ُه َع َل ٰى كُ ِّل‬
‫‪Hac 6‬‬
‫شَ ْي ٍء َق ِدي ٌر‬
‫َك َّذ ُبو ْا بِآ َياتِ َنا‬ ‫َح َّتى‬ ‫اِ َلى‬
‫كُ ٌّل‬ ‫ا ْل َح ْم ُد لِلّ ِه‬ ‫إِ َل ٰى َر ِّبكَ‬
‫كُ َّل شَ ْي ٍء‬ ‫ف‬‫خَ ْل َ‬ ‫آ َم َّنا بِٱللَّ ِه‬
‫كُ ِّل َفا ِك َه ٍة‬ ‫َع َلى‬ ‫ِب‬
‫كُ ُّل َن ْفسٍ‬ ‫َع َلى ٱلأ َ ْف ِئ َد ِة‬ ‫َب ْع َد‬
‫ِل‬ ‫َع ْن‬ ‫بِ َق ْل ٍب َس ِلي ٍم‬
‫َل ُك ْم أَ ْع َمالُ ُك ْم‬ ‫ِع ْن َد‬ ‫َب ْي َن‬
‫لِ َى ِدينِ‬ ‫ِعن َد َر ِّب ِه ْم‬ ‫َب ْي َن أَ ْي ِدي ِه ْم‬
‫َم َع‬ ‫َف ْو َق‬ ‫َب ْي َن َيد َْى‬
‫ِم ْن‬ ‫ِفي‬ ‫َب ْي َن َيد َْى‬
‫ِمن َق ْب ِل ِه ْم‬ ‫ِفي أَ ْح َسنِ َت ْقوِي ٍم‬ ‫َب ْي َن َها‬
‫لِلَّ ِه ٱ ْل ِع َّز ُة‬ ‫َق ْب َل‬ ‫ت َْح َت‬

Ders 5
‫اِ َذا‬ ِ ‫شَ ِّر غ‬
ٍ‫َاسق‬ ‫ِم ْن‬ ‫َو‬ ‫شَ ِّر َما خَ َل َق‬ ‫ِم ْن‬ ِ‫بِ َر ِّب ا ْل َف َلق‬ ‫اَ ُعو ُذ‬ ‫قُ ْل‬
zaman gecenin şerrinden den ve yarattığı şeylerin şerri den sabah aydınlığının ben de
Rabbine sığınırım
‫َح َس َد‬ ‫اِ َذا‬ ‫شَ ِّر َح ِاس ٍد‬ ‫ِم ْن‬ ‫َو‬ ‫ِفي ا ْل ُع َق ِد‬ ِ ‫شَ ِّر ال َّنفَّاث‬
‫َات‬ ‫ِم ْن‬ ‫َو‬ ‫َو َق َب‬
haset etti zaman hasetçinin -den ve düğümlere üfleyenlerin şerri -den ve karanlık
şerri çöktü
Yarattığı şeylerin
kötülüğü
‫شَ ِّر َما خَ َل َق‬ Yarattığı şey ‫َما خَ َل َق‬ Yarattı ‫خَ َل َق‬
Üfleyenler ِ ‫َنفَّاث‬
‫َات‬ Üfleyen ‫َنفَّا َث ٌة‬ Üfledi ‫َث‬ َ ‫َنف‬
Düğümler ‫ا ْل ُع َق ِد‬ Düğüm ‫ُع ْق َد ٌة‬ Düğümledi ‫َع َق َد‬
Haset eden ‫َح ِاس ٌد‬ Haset eder ‫َي ْح ِس ُد‬ Haset etti ‫َح َس َد‬
De ki: “Sabah aydınlığının Rabbine sığınırım.Yarattığı şeylerin kötülüğünden. Karanlığı çöktüğü zaman gecenin
kötülüğünden. Düğümlere üfleyenlerin kötülüğünden. Haset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden.” (Felak)
Đsmin halleri (Đrab)
Đsmin üç hali, vardır: Merfu, mansub, mecrur. Bu haller ismin son harfinin harekesi ile gösterilir.
i) Merfu: Ötre ile gösterilir.
- Cümle içinde özne veya yüklem durumunda olan isimler merfu olur; ‫ك َب ُر‬ ْ َ‫ اَلل ُه ا‬،ُ ‫خَ َل َق الله‬
ii) Mecrur: Esre ile gösterilir.
ٍ ‫َب‬
- Cer harfinden sonra gelen isimler mecrur olur; ‫اب‬ ‫ ِمن‬, ‫الآخ َر ِة‬
ِ ِ‫ ب‬, ‫ ك ََص ِّي ٍب‬, ‫ِفي َر ْي ٍب‬
- Đsim tamlamalarında (izafelerde) ikinci kelime (muzafun ileyh) mecrur olur; ‫ َع ْه َد اللَّ ِه‬, ‫اج َد الل ّ ِه‬
ِ ‫َم َس‬
iii) Mansub: Üstün ile gösterilir. Yukarıdaki hallerin dışındaki isimler mansub olur. Mansub hale ilişkin özel kullanım
şekilleri ilgili derslerde açıklanmıştır. Burada, bazı belirgin kullanım şekilleri gösterilmiştir.
- Cümle içinde nesne durumunda olan isimler mansub olur; ‫ج َر َة‬ َ َّ‫ الش‬, ‫ ا ْل َج َّن َة‬, ‫ َق ْر ًضا َح َس ًنا‬, ‫س‬
َ ‫ال َّن ْف‬
ِ َ‫خ‬,
- Fiilleri niteleyen isimler (zarflar) mansub olur; ‫اش َع ًة‬ ‫ َملُو ًما‬, ‫ َم ْح ُسو ًرا‬, ‫َم ْد ُحو ًرا‬
- Hal ve temyiz için de mansub isimler kullanılır. Bunlar ilgili derslerde açıklanmıştır.
Bazı kelimelerin sonu hiçbir halde değişmez; bütün hallerde aynı şekli korur. Sonu (‫ )ي‬ve (‫ )ى‬ile biten isimler de
çekilmez. Bu nevi isimlere mebni isimler denir. Örnek: ‫( ُد ْن َيا‬dünya), ‫( ُهدًى‬hidayet).
Đsimlerin sonu hiçbir zaman cezim (sükun) almaz.
Ayetlerdeki isimleri irab bakımından tahlil edin.
Allah her şeyin yaratıcısıdır. ‫اللَّ ُه خَ الِ ُق كُ ِّل شَ ْي ٍء‬
Şüphesiz biz, Kur’an’ı sana biz, indirişle indirdik. ً ‫إِنَّا ن َْح ُن َن َّز ْل َنا َع َل ْيكَ ا ْل ُق ْرآ َن َت ْنزِيلا‬
Her insanın kuşunu (amelini) boynuna bağladık ‫ِنس ٍان أَ ْل َز ْم َنا ُه َطائِ َر ُه ِفي ُع ُن ِق ِه‬َ ‫َوكُ َّل إ‬
Đnsana bilmediği şeyi öğretti ‫نسا َن َما َل ْم َي ْع َل ْم‬ َ ‫َعلَّ َم ا ْل ِإ‬
Onlar saatin (kıyametin) kendilerine ansızın gelmesinden ‫السا َع َة أَن تَأْتِ َي ُهم َب ْغ َت ًة‬ َّ ‫َف َه ْل َين ُظ ُرو َن إِ َّلا‬
başka bir şey mi bekliyorlar.
Odur ki, size şimşeği korku ve ümit olarak gösterir ‫ُه َو الَّ ِذي ُيرِي ُك ُم ا ْل َب ْر َق خَ ْو ًفا َو َط َم ًعا‬
Elini boynuna asılmış yapma َ‫َو َلا ت َْج َع ْل َي َد َك َم ْغلُو َل ًة إِ َل ٰى ُع ُن ِقك‬
Onunla taneler ve bitkiler çıkaralım diye ‫لِ ُنخْ ر َِج بِ ِه َح ًّبا َون ََباتًا‬
Şimdi tadın. Sizi azaptan başka bir bakımdan artırmayacağız. ‫َف ُذوقُوا َف َلن نَّزِي َد ُك ْم إِ َّلا َع َذا ًبا‬
O, beşikte ve yetişkin olarak insanlarla konuşur ً ‫اس ِفي ا ْل َم ْه ِد َوك َْهلا‬ َ ‫َو ُي َكلِّ ُم ال َّن‬
‫‪Artık hüküm yüce ve büyük Allah’a aittir.‬‬ ‫َفا ْل ُح ْك ُم لِلَّ ِه ا ْل َع ِل ِّي ا ْل َك ِبي ِر‬
‫‪Allah’tan bir lütuf ve nimet olarak. Allah hakkıyla bilendir,‬‬ ‫َفضْ لًا ِّم َن اللَّ ِه َونِ ْع َم ًة َواللَّ ُه َع ِلي ٌم َح ِكي ٌم‬
‫‪hikmet sahibidir‬‬
‫‪Seveceğiniz başka bir şey: Allah’tan bir yardım ve yakın bir‬‬
‫‪fetih.‬‬
‫َوأُخْ َرىٰ ت ُِح ُّبون ََها ن َْص ٌر ِّم َن اللَّ ِه َو َفت ٌْح َقر ٌ‬
‫ِيب‬
‫‪Rabbini çok an, akşam sabah tesbih et.‬‬ ‫َوا ْذكُر َّر َّبكَ َك ِث ًيرا َو َس ِّب ْح بِا ْل َع ِش ِّي َوا ْل ِإ ْب َكا ِر‬
‫ٰ‬
‫‪Đşte onlara kazandıkları şeyden bir nasip vardır.‬‬ ‫يب ِّم َّما ك ََس ُبوا‬ ‫أُو َل ِئكَ َل ُه ْم ن َِص ٌ‬
‫‪Şüphesiz o çok şerefli bir elçinin sözüdür.‬‬ ‫ول َكرِي ٍم‬ ‫إِنَّ ُه َل َق ْو ُل َر ُس ٍ‬
‫‪71:05‬‬
‫َقا َل َر ِّب إِنِّى َد َع ْو ُت َق ْو ِمى َل ْيلا ً َون ََهار ًا‬
‫‪71:06‬‬
‫َف َل ْم َي ِز ْد ُه ْم ُد َعآئِ ۤي إِلا َّ ِف َرار ًا‬
‫‪72:02‬‬ ‫َي ْه ِد ۤي إِ َلى ٱل ُّر ْش ِد َفآ َم َّنا بِ ِه َو َلن نُّش ِر َك ِب َر ِّب َنآ َأ َحد ًا‬
‫‪72:21‬‬ ‫قُ ْل إِنِّى لا َ أَ ْم ِلكُ َل ُك ْم َض ّر ًا َولا َ َرشَ د ًا‬
‫‪75:09‬‬ ‫س َوٱ ْل َق َم ُر‬‫َو ُج ِم َع ٱلشَّ ْم ُ‬
‫‪75:12‬‬ ‫إِ َل ٰى َر ِّبكَ َي ْو َم ِئ ٍذ ٱ ْل ُم ْس َت َق ُّر‬
‫‪76:01‬‬
‫نس ِان ِحي ٌن ِّم َن ٱل َّد ْه ِر َل ْم َي ُكن‬ ‫َه ْل َأ َت ٰى َع َلى ِٱلإ َ‬
‫شَ ْيئاً َّم ْذكُور ًا‬
‫‪78:14‬‬ ‫ات َم ًآء ث ََّجاجاً‬ ‫َوأَن َز ْل َنا ِم َن ٱ ْل ُم ْع ِص َر ِ‬
‫‪78:38‬‬ ‫وح َوٱ ْل َملاَئِ َك ُة َص ّفاً‬ ‫َي ْو َم َيقُو ُم ٱل ُّر ُ‬
‫أَ َحد ًا‬ ‫َفضْ لًا‬ ‫َض ّر ًا‬
‫أُخْ َرىٰ‬ ‫ِيب‬‫َقر ٌ‬ ‫َط َم ًعا‬
‫نس ِان‬ ‫ِٱلإ َ‬ ‫َق َم ُر‬ ‫ن َِص ٌ‬
‫يب‬
‫ٱل َّد ْه ِر‬ ‫َق ْو ُل‬ ‫َع ِلي ٌم‬
‫ٱل ُّر ْش ِد‬ ‫َق ْو ِمى‬ ‫ُع ُنقِ‬
‫وح‬‫ٱل ُّر ُ‬ ‫ا ْل َك ِبي ِر‬ ‫َفت ٌْح‬
‫س‬
‫ٱلشَّ ْم ُ‬ ‫َك ِث ًيرا‬ ‫ِف َرار ًا‬
‫ا ْل َب ْرقَ‬ ‫َكرِي ٍم‬ ‫ِحي ٌن‬
‫َب ْغ َت ًة‬ ‫كُ َّل‬ ‫خَ الِ ُق‬
‫َت ْنزِيلا ً‬ ‫لِلَّ ِه‬ ‫خَ ْو ًفا‬
‫َح ًّبا‬ ‫َل ْيلا ً‬ ‫َر ُس ٍ‬
‫ول‬
‫َح ِكي ٌم‬ ‫َم ًآء‬ ‫اس‬
‫ال َّن َ‬
‫َي ْو َم‬ ‫َّم ْذكُور ًا‬ ‫ن ََباتًا‬
‫َرشَ د ًا‬ ‫َم ْغلُو َل ًة‬ ‫ن َْص ٌر‬
‫السا َع َة‬ ‫َّ‬ ‫ن ََهار ًا‬ ‫نِ ْع َم ًة‬

Ders 6
Rabbinin fil sahiplerine ne yaptığını ِ‫اب ا ْل ِفيل‬
ِ ‫بِاَ ْص َح‬ َ‫َف َع َل َر ُّبك‬ َ ‫َك ْي‬
‫ف‬ ‫َل ْم ت ََر‬ َ‫ا‬
görmedin mi fil sahipleri Rabbin yaptı nasıl görmedin mi
Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı

ٍ‫تَضْ ِليل‬ ‫ِفي‬ ‫َك ْي َد ُه ْم‬ ‫َل ْم َي ْج َع ْل‬ َ‫ا‬
sapıklık, boşluk -de onların tuzakları kılmadı mi
Ve onların üzerine sürü sürü kuşlar gönderdi

‫اَ َبابِي َل‬ ‫َط ْي ًرا‬ ‫َع َل ْي ِه ْم‬ ‫َواَ ْر َس َل‬
sürü sürü kuş onların üzerine ve gönderdi
Onlara balçıktan pişirilmiş taşlar atarlar

ٍ‫ِس ِّجيل‬ ‫ِّمن‬ ‫بِ ِح َجا َر ٍة‬ ‫َت ْر ِمي ِه ْم‬
balçıktan pişirilmiş -den taşlar Onlara atarlar
ٍ ‫َمأْك‬
‫ُول‬ ‫َك َع ْص ٍف‬ ‫َف َج َع َل ُه ْم‬
Ve onları yenilmiş ekin yaprağı gibi yaptı
yenilmiş ekin yaprağı gibi ve onları yaptı
Rabbinin, fil topluluğuna ne yaptığını görmedin mi? Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı? Üzerlerine balçıktan
pişirilmiş taşlar atan sürü sürü kuşlar gönderdi. Nihayet onları yenilmiş ekin yaprakları gibi yaptı.(Fil)
Yön edatları
Andolsun, biz sizin üzerinizde yedi yol
yarattık.
‫َو َل َق ْد خَ َل ْق َنا َف ْو َق ُك ْم َس ْب َع َط َرائِ َق‬ Yukarı, üst ‫َف ْو َق‬
Azap onları üstlerinden ve ayaklarının
altından bürür
‫اب ِمن َف ْو ِق ِه ْم َو ِمن ت َْح ِت أَ ْر ُج ِل ِه ْم‬ ُ ‫َيغْشَ ا ُه ُم ا ْل َع َذ‬ Aşağı, alt ‫ت َْح َت‬
Rahmetinin önünden rüzgarları müjdeci
olarak gönderir
‫َي َر ْح َم ِت ِه‬ْ ‫اح ُبشْ ًرا َب ْي َن َيد‬ َ ‫ُي ْر ِس ُل ال ِّر َي‬ Ön ‫َي‬
ْ ‫َب ْي َن َيد‬
O, onun önünde ve arkasında
gözetleyiciler yürütür
‫َف ِإنَّ ُه َي ْسلُكُ ِمن َب ْينِ َي َد ْي ِه َو ِم ْن خَ ْل ِف ِه َر َصدًا‬ Arka ‫ف‬َ ‫خَ ْل‬
Hayır, insan önünü yalanlamak ister. ‫نسا ُن لِ َي ْف ُج َر أَ َما َم ُه‬
َ ‫َب ْل ُيرِي ُد ا ْل ِإ‬ Önünde ‫أَ َما َم‬
Ve kime kitabı sırtının arkasından verilirse ‫َوأَ َّما َم ْن أُوتِ َي ِك َتا َب ُه َو َر َاء َظ ْه ِر ِه‬ Arkasında ‫َو َر َاء‬
Onların gölgeleri Allah’a secde ederek
sağa ve sola döner.
‫َي َت َف َّيأ ُ ِظلَالُ ُه َعنِ ا ْل َي ِمينِ َوالشَّ َمائِلِ ُس َّجدًا لِّلَّ ِه‬ Sağ ‫َي ِم ْي ٌن‬
Sağdan soldan bölükler halinde َ ‫َعنِ ا ْل َي ِمينِ َو َعنِ الشِّ َم ِال ِعز‬
‫ِين‬ Sol ‫ِش َما ٌل‬
De ki: “Allah benimle sizin aranızda
şahittir.
‫ُقلِ اللَّ ُه شَ ِهي ٌد َب ْي ِني َو َب ْي َن ُك ْم‬ Arasında ‫َب ْي َن‬
Etrafındakilere “dinlemez misiniz?” dedi. ‫َقا َل لِ َم ْن َح ْو َل ُه أَ َلا ت َْس َت ِم ُعو َن‬ Etrafında ‫َح ْو َل‬
Sihirbaz nereye varsa kurtuluşa eremez ‫اح ُر َح ْي ُث أَت َٰى‬ ِ ‫الس‬َّ ‫َو َلا ُي ْف ِل ُح‬ Her nerede ‫َح ْي ُث‬
Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü işte
oradadır.
‫َفأَ ْي َن َما تُ َولُّوا َف َث َّم َو ْج ُه اللَّ ِه‬ Her nerede ‫أ ْي َن َما‬
Ayetleri tahlil edin.
Kulları üzerinde mutlak hakim olan O’dur ve hüküm ve
hikmet sahibi olan, haberdar olan O’dur. ُ ‫َو ُه َو ا ْلقَا ِه ُر َف ْو َق ِع َبا ِد ِه َو ُه َو ا ْل َح ِكي ُم ا ْلخَ ِب‬
‫ير‬
َ ‫يح ت َْجرِي بِأَ ْم ِر ِه ُرخَ ًاء َح ْي ُث أَ َص‬
‫اب‬ َ ‫َف َسخَّ ْرنَا َل ُه ال ِّر‬
Biz de rüzgarı ona boyun eğdirdik. Rüzgar onun emriyle
dilediği yere hafif hafif eser(di).
Nerede bulunurlarsa, yakalanırlar ve bir öldürülüşle
öldürülürler
‫أَ ْي َن َما ثُ ِقفُوا أُ ِخ ُذوا َوقُ ِّتلُوا َت ْق ِتيلًا‬
Sana kitaptan vahyettiğimiz, kendinden öncekini tasdik eden ‫اب ُه َو ا ْل َح ُّق ُم َص ِّد ًقا لِ َما‬ ِ ‫َوالَّ ِذي َأ ْو َح ْي َنا إِ َل ْيكَ ِم َن ا ْل ِك َت‬
haktır. Şüphesiz Allah kullarından hakkıyla haberdardır,
görendir ‫َب ْي َن َي َد ْي ِه إِ َّن اللَّ َه بِ ِع َبا ِد ِه َلخَ ِبي ٌر َب ِصي ٌر‬
Kitabı kendisine sol tarafından verilen ise şöyle der: “Keşke َ ُ‫َوأَ َّما َم ْن أُوتِ َي ِك َتا َب ُه ِب ِش َمالِ ِه َف َيقُو ُل َيا َل ْي َت ِني َل ْم أ‬
‫وت‬
kitabım bana verilmeseydi.” ‫ِك َتا ِب َي ْه‬
‫‪Tarık 7‬‬
‫الص ْل ِب َوال َّت َرائِ ِب‬ ‫َيخْ ُر ُج ِمن َب ْينِ ُّ‬
‫‪Muminun 7‬‬
‫َف َمنِ ا ْب َت َغ ٰى َو َر َاء َذلِكَ َفأُو َل ٰ ِئكَ ُه ُم ا ْل َعا ُدو َن‬
‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما َو َما‬ ‫ات َو َما ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫َل ُه َما ِفي َّ‬
‫الس َم َاو ِ‬
‫‪Taha 6‬‬
‫ت َْح َت الث ََّرى‬
‫‪Tevbe 101‬‬
‫اب ُم َنا ِفقُو َن‬ ‫َو ِم َّم ْن َح ْو َل ُكم ِّم َن ا ْلأ َ ْع َر ِ‬
‫‪Hac 76‬‬
‫َي ْع َل ُم َما َب ْي َن أَ ْي ِدي ِه ْم َو َما خَ ْل َف ُه ْم َوإِ َلى اللَّ ِه تُ ْر َج ُع الأ ُمو ُر‬
‫‪09:89‬‬
‫ات ت َْجرِى ِمن ت َْح ِت َها ٱلأ َ ْن َها ُر‬ ‫أَ َع َّد ٱللَّ ُه َل ُه ْم َج َّن ٍ‬
‫‪33:10‬‬
‫إِ ْذ َج ُآءوكُ ْم ِّمن َف ْو ِق ُك ْم َو ِم ْن َأ ْس َف َل ِمن ُك ْم‬
‫‪55:44‬‬
‫َي ُطوفُو َن َب ْي َن َها َو َب ْي َن َح ِمي ٍم ٍآن‬
‫لا‪...‬الا‬
‫‪Bu kalıp ve benzerleri Kur’an’da çok sık kullanılır. “…den başka ….. yoktur”, “….den başka …. değildir” anlamlarına‬‬
‫‪gelir. Bu şekilde kullanılan üç kalıp vardır. Bunlarla ilgili örnekler aşağıda verilmiştir.‬‬
‫‪Allah’tan başka ilah yoktur.‬‬ ‫َلا إِ َلـٰ َه إِ َّلا اللَّ ُه‬ ‫لا‪.....‬الا‪....‬‬
‫‪Senin öğrettiğinden başka bizim ilmimiz yoktur.‬‬ ‫َلا ِع ْل َم َل َنا إِ َّلا َما َعلَّ ْم َت َنا‬
‫‪Siz bizim gibi insandan başka bir şey değilsiniz.‬‬ ‫َما أَن ُت ْم إِ َّلا َبشَ ٌر ِّم ْثلُ َنا‬ ‫َما‪.....‬الا‪....‬‬
‫‪Peygamberin üzerine (düşen) tebliğden başka bir şey‬‬ ‫ول إِ َّلا ا ْل َبلَا ُغ‬ ‫َما َع َلى ال َّر ُس ِ‬
‫‪değildir.‬‬
‫‪O, âlemler için bir öğütten başka bir şey değildir.‬‬ ‫إِ ْن ُه َو إِ َّلا ِذ ْك ٌر لِّ ْل َعا َل ِم َ‬
‫ين‬ ‫اِ ْن‪.....‬الا‪....‬‬
‫‪Đnkarcılar bir aldanıştan başka bir şeyin içinde değildir.‬‬ ‫إ ِِن ا ْل َكا ِف ُرو َن إِ َّلا ِفي غ ُُرو ٍر‬

‫ا ْل َعا ُدو َن‬ ‫ات‬ ‫َج َّن ٍ‬ ‫أَ ْس َف َل‬
‫َف ْو َق‬ ‫ا ْل َح ُّق‬ ‫ٱلأ َ ْن َها ُر‬
‫ا ْلقَا ِه ُر‬ ‫ا ْل َح ِكي ُم‬ ‫أَ َما َم‬
‫َما ِفي َّ‬
‫ات‬ ‫َح ِمي ٍم‬ ‫الأ ُمو ُر‬
‫ُم َص ِّد ًقا‬ ‫َح ْو َل ُكم‬ ‫أُو َل ٰ ِئكَ‬
‫ُه َو‬ ‫َح ْي ُث‬ ‫أ ْي َن َما‬
‫َو َر َاء‬ ‫ا ْلخَ ِب ُ‬
‫ير‬ ‫َب ِصي ٌر‬
‫َيخْ ُر ُج‬ ‫ف‬‫خَ ْل َ‬ ‫َب ْي َن‬
‫َيقُو ُل‬ ‫يح‬ ‫ال ِّر َ‬ ‫َي‬
‫َب ْي َن َيد ْ‬
‫َي ِم ْي ٌن‬ ‫ِش َما ٌل‬ ‫ت َْح َت‬

Ders 7
‫آ َم ُنوا‬ َ ‫اِ َّلا الَّ ِذ‬
‫ين‬ ‫خُ ْس ٍر‬ ‫َل ِفى‬ ‫ا ْل ِا ْن َسا َن‬ ‫اِ َّن‬ ‫َوا ْل َع ْص ِر‬
Đman ettiler Şunlar müstesna ziyan içindedir insan gerçekten Andolsun Asr’a
َّ ِ‫ب‬
‫الص ْب ِر‬ ‫اص ْوا‬
َ ‫َو َت َو‬ ‫بِا ْل َح ِّق‬ ‫اص ْوا‬
َ ‫َو َت َو‬ ِ ‫الصالِ َح‬
‫ات‬ َّ ‫َو َع ِملُوا‬
sabrı ve tavsiye ettiler hakkı birbirlerine tavsiye ettiler salih işler yaptılar
Yemin ederim ‫اُ ْق ِس ُم‬ Allah’a and olsun ‫تَاللَّ ِه‬ Allah’a and olsun ‫َواللَّ ِه‬
Kayıp, ziyan ‫خُ ْس َرا ٌن‬ Kaybeder ‫َيخْ َس ُر‬ Kaybetti ‫خَ ِس َر‬
Kazandılar ‫ك ََس ُبوا‬ Đşlediler ‫َع ِملُوا‬ Đman ettiler ‫آ َم ُنوا‬
Tavsiye ‫َت ْو ِص َي ٌة‬ Birbirine tavsiye
ettiler
‫اص ْوا‬ َ ‫َت َو‬ Vasiyet etti ‫َو َّصى‬
Sabır ‫َص ْب ٌر‬ Sabreder ‫َي ْص ِب ُر‬ Sabretti ‫َص َب َر‬
Andolsun Asr’a ki, insan gerçekten ziyan içindedir. Ancak şunlar müstesna: Đman edip ıslah edici işler yapanlar, bir de
birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler.(Asr)
Çoğul kelimeler:
Üç çeşit çoğul kelime vardır: Eril çoğul, dişil çoğul ve kırık çoğul.
Eril çoğul; kelimenin sonuna merfu hal için (‫ن‬ َ ‫ )و‬eklenir; mansub ve mecrur hal için (‫ين‬
َ ) ilave edilir:
Müslüman erkekler َ ‫ُم ْس ِل ِم‬
‫ُم ْس ِل ٌم ُم ْس ِل ُمو َن‬
‫ين‬ Salih erkekler َ ‫َصالِ ِح‬
‫ين‬ ‫َصالِ ُحو َن‬ ‫َصالِ ٌح‬
Cahiller َ ‫َجا ِه ِل‬
‫َجا ِه ٌل َجا ِهلُو َن‬
‫ين‬ Kafirler َ ‫كَا ِفر‬
‫ِين‬ ‫كَا ِف ُرو َن‬ ‫كَا ِف ٌر‬
Gönderilenler َ ‫ُم ْر َس ِل‬
‫ُم ْر َس ٌل ُم ْر َسلُو َن‬
‫ين‬ Đbadet edenler َ ‫َعابِ ِد‬
‫ين‬ ‫َعابِدُو َن‬ ‫َعابِ ٌد‬
Doğru olanlar َ ‫َصا ِد ِق‬
‫َصا ِد ٌق َصا ِدقُو َن‬
‫ين‬ Sabredenler َ ‫َصابِر‬
‫ِين‬ ‫َصابِ ُرو َن‬ ‫َصابِ ٌر‬
Zalimler ‫ين‬َ ‫َظالِ ِم‬
‫َظالِ ٌم َظالِ ُمو َن‬ Sakınanlar َ ‫ُم َّت ِق‬
‫ين‬ ‫ُم َّتقُو َن‬ ‫ُم َّت ِقي‬
Dişil çoğul; kelimenin sonundaki (‫ )ة‬harfi ( ‫ )ات‬şekline çevrilerek yapılır; (‫ )ت‬harfinin harekesi merfu hal için ötre,
mansub ve mecrur hal için esredir.
Müslüman kadınlar ٍ ‫ُم ْس ِل َم‬
‫ات‬ ٌ ‫ُم ْس ِل َم ٌة ُم ْس ِل َم‬
‫ات‬ Salih kadınlar ٍ ‫َصالِ َح‬
‫ات‬ ٌ ‫َصالِ َح‬
‫ات‬ ‫َصالِ َح ٌة‬
Mümin kadınlar ‫ات‬ ٍ ‫ُم ْؤ ِم َن‬ Müşrik‫ات‬
kadınlar
ٌ ‫ُم ْؤ ِم َن ٌة ُم ْؤ ِم َن‬ ٍ ‫ُمشْ ِرك‬
‫َات‬ ٌ ‫ُمشْ ِرك‬
‫َات‬ ‫ُمشْ ِر َك ٌة‬
Gönderilenler ‫ُم ْر َسلا ٍَت‬ ‫ُم ْر َس َل ٌة ُم ْر َسلا ٌَت‬
Đbadet eden ‫َعابِ َد ٌة‬ ٍ ‫َعابِد‬
‫َات‬ ٌ ‫َعابِد‬
‫َات‬
kadınlar
Doğru kadınlar ٍ ‫َصا ِد َق‬
‫ات‬ ٌ ‫َصا ِد َق ٌة َصا ِد َق‬
Sabreden
‫ات‬
kadınlar
ٌ ‫َصابِ َر‬
‫ات‬ ‫َصابِ َر ٌة‬ ‫ات‬ٍ ‫َصابِ َر‬
Kırık çoğul; kelimenin başına ve ortasına harf ilave etmek veya harekelerini değiştirmek suretiyle yapılır. Her kalıbın ayrı
ayrı öğrenilmesi lazımdır. Kırık çoğulların irabı tekil kelimeler ile aynıdır: merfu için ötre, mansub için üstün, mecrur için
esre alır.
Ruhlar ‫اح‬ ٌ ‫اَ ْر َو‬ ‫وح‬
ٌ ‫ُر‬ Eşler ‫اج‬ ٌ ‫اَ ْز َو‬ ‫َز ْو ٌج‬ Çocuklar ‫اَ ْولا َ ٌد‬ ‫َو َل ٌد‬
Mallar ‫اَ ْم َوا ٌل‬ ‫َما ٌل‬ Putlar ٌ‫اَ ْص َنام‬ ‫َص َن ٌم‬ Vakitler ٌ ‫اَ ْو َق‬
‫ات‬ ‫َو ْق ٌت‬
Zamanlar,
nesiller
‫قُ ُرو ٌن‬ ‫َق ْر ٌن‬ Şahidler ‫شُ ُهو ٌد‬ ‫شَ ا ِه ٌد‬ Hükümdarlar ‫ُملُو ٌك‬ ٌ‫َم ِلك‬
Yüzler ‫ُو ُجو ٌه‬ ‫َو ْج ٌه‬ Kalpler ‫وب‬ ٌ ُ‫قُل‬ ‫َق ْل ُب‬ Pınarlar ‫ُع ُيو ٌن‬ ‫َع ْي ٌن‬
Denizler ‫بِ َحا ٌر‬ ‫َب ْح ٌر‬ Adamlar ‫ر َِجا ٌل‬ ‫َر ُج ٌل‬ Şehirler ‫بِلا َ ٌد‬ ‫َب َل ٌد‬
Geceler ‫َل َيا ٌل‬ ‫َل ْي ٌل‬ Đpler ‫ِح َبا ٌل‬ ‫َح ْب ٌل‬ Kullar ‫ِع َبا ٌد‬ ‫َع ْب ٌد‬
Yollar ‫ُس ُب ٌل‬ ‫َس ِبي ٌل‬ Kitaplar ‫كُ ُت ٌب‬ ‫اب‬ٌ ‫ِك َت‬ Elçiler ‫ُر ُس ٌل‬ ‫َر ُسو ٌل‬
ٌ ‫اَ ْن ُف‬ ٌ ‫َن ْف‬ ‫اَ ْش ُه ٌر‬ ‫اَ ْر ُج ٌل‬
Canlar, ‫س‬ ‫س‬ ‫شَ ْه ٌر‬ ‫ر ِْج ٌل‬
Aylar Ayaklar
kendileri
Alimler ‫ُع َل َم ُاء‬ ‫َعالِ ٌم‬ Vezirler ‫ُو َز َر ُاء‬ ‫َوزيِ ٌر‬ Kumandanlar ‫اُ َم َر ُاء‬ ‫اَ ِمي ٌر‬
Dostlar,
koruyucular
‫اَ ْولِ َي ُاء‬ ‫َولِ ٌّي‬ Arkadaşlar ‫َص ِدي ٌق اَ ْص ِد َق ُاء‬ Peygamberler ‫َا ْن ِب َي ُاء‬ ‫َن ِب ٌّي‬
Melekler ‫َملاَئِ َك ٌة‬ ٌ‫َم َلك‬ Anahtarlar ُ ِ‫اح َمفَات‬
‫يح‬ ٌ ‫ِم ْف َت‬ Mektuplar ‫َم َكاتِ ٌب‬ ٌ ‫َم ْك ُت‬
‫وب‬
Diğer örnekler:
Silahlar ‫أَ ْس ِل َح ٌة‬ ‫ِسلا َُح‬ Kafirler ‫َكف ََر ُة‬ ‫كَا ِف ٌر‬ Ahlaksızlar ‫َف َج َر ُة‬ ‫اج ٌر‬ ِ ‫َف‬
Anneler ‫ات‬ٌ ‫اُ َّم َه‬ ‫اُ ٌّم‬ Kafirler ‫كُفَّا ٌر‬ ‫كَا ِف ٌر‬ Ahlaksızlar ‫فُ َّجا ٌر‬ ‫اج ٌر‬ ِ ‫َف‬
Hazineler ‫خَ َزائِ ُن‬ ‫خَ زِي َن ٌة‬ Đsimler ‫اَ ْس َم ٌاء‬ ‫اِ ْس ٌم‬ Gökler ‫ات‬
ُ ‫لس َم َاو‬ َّ َ‫ا‬ ‫لس َم ُاء‬ َّ َ‫ا‬
Seneler َ ‫ِس ٖن‬
‫ين‬ ‫َس َن ٌة‬ Đnsanlar ‫َاس‬
ٌ ‫ن‬ ‫اِ ْن َسا ٌن‬ Kadınlar ‫نِ َس ٌاء‬ ‫اِ ْم َراَ ٌة‬
Ayetlerde geçen kelimeleri tekillik-çoğulluk bakımından tahlil edin.
O bir mümindir. ‫ُه َو ُم ْؤ ِم ٌن‬
Müminler (işte) onlardır. ‫ُه ُم ا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن‬
Kafirler, zalimler (işte) onlardır. ‫َوا ْل َكا ِف ُرو َن ُه ُم ال َّظالِ ُمو َن‬
Kurtuluşa erenler (işte) onlardır. ‫اُول ٰ ِئكَ ُه ُم ا ْل ُم ْف ِل ُحو َن‬
Zarar edenler (işte) onlardır. ‫أُو َلـ ِئكَ ُه ُم ا ْلخَ ِاس ُرو َن‬
Şüphesiz bunlar sapıtmışlardır. ‫إِ َّن َه ُؤ َلاء َل َضالُّو َن‬
Muhakkak ki Allah iyilik yapanları sever. َ ‫إِ َّن اللّ َه ُي ِح ُّب ا ْل ُم ْح ِس ِن‬
‫ين‬
Ben şirk koşanlardan değilim. ‫ين‬ َ ‫َو َما أَ َناْ ِم َن ا ْل ُمشْ ِر ِك‬
Bilin ki Allah sakınanlarla beraberdir. َ ‫َوا ْع َل ُمواْ أَ َّن اللّ َه َم َع ا ْل ُم َّت ِق‬
‫ين‬
Kitap işte şudur; onda şüphe yoktur. ‫اب لا َ َر ْي َب ِفي ِه‬ ُ ‫َذلِكَ ا ْل ِك َت‬
Muhakkak ki münafıklar en aşağı tabakadadırlar. ِ‫الأسفَل‬ْ ‫ين ِفي ال َّد ْر ِك‬ َ ‫إِ َّن ا ْل ُم َنا ِف ِق‬
Mü’min erkekler ve mü’min kadınlar birbirlerinin ٍ ‫ات َب ْع ُض ُه ْم اَ ْولِ َي ُاء َب ْع‬
‫ض‬ ُ ‫َوا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن َوا ْل ُم ْؤ ِم َن‬
dostlarıdır.
Tevbe edenler, ibâdet edenler, hamdedenler, oruç
tutanlar , rükû’ edenler
‫السائِ ُحو َن ال َّرا ِك ُعو َن‬َّ ‫اَل َّتائِ ُبو َن ا ْل َعابِدُو َن ا ْل َحا ِمدُو َن‬
Đyi kadınlar, itaatkârdırlar. Allah’ın koruması ‫ات لِّ ْل َغ ْي ِب بِ َما َح ِف َظ اللَّ ُه‬ ٌ ‫ات َحا ِف َظ‬ ٌ ‫ات َقانِ َت‬ ُ ‫الصالِ َح‬ َّ ‫َف‬
sayesinde onlar “gayb”ı korurlar.
(Melike) "Hükümdarlar bir memlekete girdikleri ‫َقا َل ْت إِ َّن ا ْل ُملُو َك إِ َذا َدخَ لُوا َق ْر َي ًة أَ ْف َسدُو َها‬
zaman, orada bozgunculuk yaparlar" dedi.
Allah’tan bir elçi; içinde dosdoğru kitaplar olan ‫َر ُسو ٌل ِّم َن اللَّ ِه َي ْتلُو ُص ُحفًا ُّم َط َّه َر ًة ِف َيها كُ ُت ٌب َق ِّي َم ٌة‬
tertemiz sahifeleri okuyor.
Nefisler eşleştirildiği zaman… ‫ُوس ُز ِّو َج ْت‬ُ ‫َوإِ َذا ال ُّنف‬
Biz onlara zulmetmedik, fakat, onlar kendilerine ‫َو َما َظ َل ْم َنا ُه ْم َو َل ِكن كَانُواْ َأنف َُس ُه ْم َي ْظ ِل ُمو َن‬
haksızlık ediyorlardı.
Onların kalpleri vardır, onlarla kavramazlar; gözleri ‫وب لا َّ َي ْف َق ُهو َن بِ َها َو َل ُه ْم أَ ْع ُي ٌن لا َّ ُي ْب ِص ُرو َن بِ َها‬ ٌ ُ‫َل ُه ْم قُل‬
vardır, onlarla görmezler.
Kulları içinden ancak âlimler, Allah'tan korkar. ‫إِنَّ َما َيخْ شَ ى اللَّ َه ِم ْن ِع َبا ِد ِه ا ْل ُع َل َم ُاء‬
Sadakalar, ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan
memurlar, … içindir.
َ ‫ات لِ ْل ُفق ََرا ِء َوا ْل َم َسا ِكينِ َوا ْل َعا ِم ِل‬
‫ين‬ َّ ‫اِنَّ َما‬
ُ ‫الص َد َق‬
Đçlerinde Allah'ın ismi çok anılan mescidler. ‫اج ُد ُي ْذك َُر ِف َيها ْاس ُم اللَّ ِه َك ِث ًيرا‬ ِ ‫َم َس‬
Şüphesiz müslüman erkeklerle müslüman kadınlar, ِ ‫ين َوا ْل ُم ْؤ ِم َن‬
َ ‫ات َوا ْلقَانِ ِت‬
‫ين‬ َ ‫ات َوا ْل ُم ْؤ ِم ِن‬ ِ ‫ين َوا ْل ُم ْس ِل َم‬َ ‫اِ َّن ا ْل ُم ْس ِل ِم‬
mü’min erkeklerle mü’min kadınlar, itaatkâr
erkeklerle itaatkâr kadınlar, doğru erkeklerle doğru
kadınlar…
‫ات‬ِ ‫الصا ِد َق‬ َ ‫الصا ِد ِق‬
َّ ‫ين َو‬ ِ ‫َوا ْلقَانِ َت‬
َّ ‫ات َو‬
Çoğul isim tamlamaları:
Tekil isim tamlamaları gibidir. Ancak, eril çoğullarda birinci kelimenin (muzaf) sonundaki (‫ )ن‬harfi düşer. Đkinci kelime
(muzafun ileyh) mecrur haldedir.
Anlam Tamlama Çoğul Tekil
Đsrail(in) oğulları ‫َب ِني اِ ْس َرائِ َل‬ ‫ين‬َ ‫ َب ِن‬- ‫َب ُنو َن‬ ‫اِ ْب ٌن‬
Kendilerinin zulmedicileri ‫َظالِمی اَ ْنف ُِس ِه ْم‬ َ ‫ ظاالِ ِم‬- ‫ظاالِ ُمو َن‬
‫ين‬ ‫ظاالِ ٌم‬
Đlahlarımızın terk edicileri ‫تَا ِر ِكي آلِ َه ِت َنا‬ َ ‫ تَا ِر ِك‬- ‫تَا ِركُو َن‬
‫ين‬ ‫تَا ِر ٌك‬
Hükmedenlerin en iyi hükmedeni َ ‫اَ ْح َك ِم ا ْل َحا ِك ِم‬
‫ين‬ َ ‫ َحا ِك ِم‬- ‫َحا ِك ُمو َن‬
‫ين‬ ‫َحا ِك ٌم‬
Müslümanların ilki َ ‫اَ َّو ُل ا ْل ُم ْس ِل ِم‬
‫ين‬ َ ‫ ُم ْس ِل ِم‬- ‫ُم ْس ِل ُمو َن‬
‫ين‬ ‫ُم ْس ِل ٌم‬
Aşağıda verilen kelimelerin anlamlarını yazın.
‫ُع ُيو ٌن‬ ‫اَ ْن ِب َي ُاء‬ ‫اَ ْر ُج ٌل‬
‫َف َج َر ُة‬ ‫ُس‬ٌ ‫اَ ْنف‬ ‫اح‬ٌ ‫اَ ْر َو‬
‫قُ ُرو ٌن‬ ٌ ‫اَ ْو َق‬
‫ات‬ ٌ ‫اَ ْز َو‬
‫اج‬
‫وب‬ ٌ ُ‫قُل‬ ‫اَ ْولا َ ٌد‬ ‫أَ ْس ِل َح ٌة‬
‫كَا ِف ُرو َن‬ ‫اَ ْولِ َي ُاء‬ ‫اَ ْس َم ٌاء‬
‫كُ ُت ٌب‬ ‫بِ َحا ٌر‬ ‫اَ ْش ُه ٌر‬
‫َكف ََر ُة‬ ‫بِلا َ ٌد‬ ‫اَ ْص ِد َق ُاء‬
‫ات‬ٍ ‫ُم ْؤ ِم َن‬ َ ‫َجا ِه ِل‬
‫ين‬ ٌ‫اَ ْص َنام‬
َ ‫ُم َّت ِق‬
‫ين‬ ‫ِح َبا ٌل‬ ‫ات‬
ُ ‫لس َم َاو‬ َّ َ‫ا‬
‫ُم ْر َسلا ٌَت‬ ‫نِ َس ٌاء‬ ‫اُ َم َر ُاء‬
َ ‫ُم ْر َس ِل‬
‫ين‬ ‫ر َِجا ٌل‬ ‫ات‬ٌ ‫اُ َّم َه‬
ٍ ‫ُم ْس ِل َم‬
‫ات‬ ‫اَ ْب َواَ ٌب‬ ‫اَ ْم َوا ٌل‬
‫ين‬َ ‫ُم ْس ِل ِم‬ ‫ُر ُس ٌل‬ ‫َصالِ ُحو َن‬
ٍ ‫ُمشْ ِرك‬
‫َات‬ ‫ُس ُب ٌل‬ َ ‫َظالِ ِم‬
‫ين‬
Ders 8
‫اَ ْف َو ًاجا‬ ‫ِدينِ اللَّ ِه‬ ‫ِفي‬ ‫َي ْدخُ لُو َن‬ ‫اس‬
َ ‫ال َّن‬ ‫َوا ْل َفت ُْح َو َراَ ْي َت‬ ‫ن َْص ُر اللَّ ِه‬ ‫َج َاء‬ ‫اِ َذا‬
Bölük Allah’ın -e giriyorlar insanlar Ve Ve fetih Allah’ın geldi o
bölük dini gördün yardım zaman
‫َت َّوا ًبا‬ ‫كَا َن‬ ‫اِنَّ ُه‬ ‫َو ْاس َت ْغ ِف ْر ُه‬ َ‫َر ِّبك‬ ‫بِ َح ْم ِد‬ ‫َف َس ِّب ْح‬
Tevbeleri çok kabul eden -dir Gerçekten O Ve ondan bağışlanma dile Rabbinin hamd Tesbih et
Allah’ın yardımı ve fetih geldiğinde ve insanların bölük bölük Allah’ın dinine girdiğini gördüğünde, Rabbine hamd ederek
tesbih et ve O’ndan bağışlanma dile. Gerçekten O tevbeleri çok kabul edendir. (Nasr)
Sıfat tamlaması:
- Bir isim ile bir sıfatın arka arkaya gelmesiyle meydana gelir. Önce isim, sonra sıfat gelir.
- Đsmin irabı (son harfinin harekesi) cümle içindeki durumuna bağlı olarak değişir.
- Sıfat dört bakımdan isme uyar:
• Belirlilik-belirsizlik bakımından. Đsim belirli ise sıfat da belirli olur. Đsim belirsiz ise sıfat da belirsiz olur.
• Tekillik-çoğulluk bakımından. Đsim tekil ise sıfat da tekil olur. Đsim çoğul ise sıfat da çoğul olur.
• Erillik-dişillik bakımından. Đsim eril ise sıfat da eril olur. Đsim dişil ise sıfat da dişil olur.
• Đrab bakımından. Sıfatın son harfinin harekesi ismin son harfinin harekesi ile aynı olur.
‫ال َّرح ِي ِم‬ ِ‫ال َّر ْح َمن‬ ‫اللَّ ِه‬ ‫بِ ْس ِم‬
Rahim Rahman Allah’ın Adıyla
Sıfat 2 Sıfat 1 Đsim
Doğru yol ‫اط ال ُمس َت ِقي َم‬ َ ‫الص َر‬

ِّ Teslim olmuş ümmet ‫أُ َّم ًة ُّم ْس ِل َم ًة‬
Dolu kadeh ‫كَأْ ًسا ِد َها ًقا‬ Đman etmiş cariye ‫أَ َم ٌة ُّم ْؤ ِم َن ٌة‬
Şerefli melek ‫َم َلكٌ َكرِي ٌم‬ Zalim kavim ‫ا ْل َق ْو ُم ال َّظالِ ُمو َن‬
Büyük lütuf ‫ا ْلفَضْ لِ ا ْل َع ِظي ِم‬ Şiddetli azap ‫َع َذا ًبا شَ ِديدًا‬
Ayetlerde geçen sıfat tamlamalarını tahlil edin.
Onlar için elemli bir azap vardır ‫اب أَلِي ٌم‬ٌ ‫َو َل ُه ْم َع َذ‬
Onu bir bağışlanma ve güzel bir mükafatla müjdele. ‫َبشِّ ْر ُه بِ َم ْغ ِف َر ٍة َو َأ ْج ٍر َكرِي ٍم‬
Bizim üzerimize apaçık tebliğden başka bir şey yoktur. ‫َو َما َع َل ْي َنا إِلا َّ ا ْل َبلا َ ُغ ا ْل ُم ِبي ُن‬
Hayır, siz aşırı giden bir kavimsiniz ‫َب ْل أَن ُت ْم َق ْومٌ ُّم ْس ِرفُو َن‬
َ
Ölü toprak onlar için bir delildir ‫ض ا ْل َم ْي َت ُة‬ ُ ‫َوآ َي ٌة لَّ ُه ُم ا ْلأ ْر‬
Siz apaçık bir sapıklıktan başka bir şey içinde değilsiniz ٍ‫َال ُّم ِبين‬ ٍ ‫إِ ْن أَن ُت ْم إِ َّلا ِفي َضل‬
O, bir öğüt ve apaçık bir Kur’an’dan başka bir şey ‫إِ ْن ُه َو إِ َّلا ِذ ْك ٌر َوقُ ْرآ ٌن ُّم ِبي ٌن‬
değildir.
Bizi doğru yola ilet ‫اط ال ُمس َت ِقي َم‬ ِّ ‫اِه ِدنَا‬
َ ‫الص َر‬
Ya sin. Hikmet dolu Kur’an hakkı için ‫يس َوا ْل ُق ْر ِآن ا ْل َح ِكي ِم‬
Birbirlerine neyden soruşuyorlar? Büyük haberden. ‫َع َّم َي َت َساءلُو َن َعنِ ال َّن َب ِإ ا ْل َع ِظي ِم‬
Üstünüze yedi sağlam (gök) bina ettik. ‫َو َب َن ْي َنا َف ْو َق ُك ْم َس ْب ًعا ِشدَا ًدا‬
Parlak bir kandil yaptık. ‫اجا‬ ً ‫َو َج َع ْل َنا ِس َر ًاجا َو َّه‬
Sıkışanlardan (bulutlardan) şarıl şarıl su indirdik. ‫اجا‬
ً ‫ات َم ًاء ث ََّج‬ ِ ‫َوأَن َز ْل َنا ِم َن ا ْل ُم ْع ِص َر‬
Hoş bir ülke, çok bağışlayan bir Rab ‫َب ْل َد ٌة َط ِّي َب ٌة َو َر ٌّب َغفُو ٌر‬
Onlar tek bir çığlıktan başka bir şey beklemiyorlar ‫َما َين ُظ ُرو َن إِلا َّ َص ْي َح ًة َو ِاح َد ًة‬
‫ليس‬
‫‪Değil, yok anlamlarına gelir. Şahıslara göre çekimi vardır.‬‬
‫‪Biz değiliz‬‬ ‫َل ْس َنا‬ ‫‪Ben değilim‬‬ ‫َل ْس ُت‬
‫‪Siz değilsiniz‬‬ ‫َل ْس ُت ْم‬ ‫‪Sen değilsin‬‬ ‫َل ْس َت‬
‫‪Onlar değiller‬‬ ‫َل ْي ُسوا‬ ‫‪O değil‬‬ ‫س‬‫َل ْي َ‬
‫‪O (dş) değil‬‬ ‫َل ْي َس ْت‬
‫‪Ayetleri tahlil edin.‬‬
‫‪Hayır, siz acele olanı seviyorsunuz‬‬ ‫َكلَّا َب ْل ت ُِح ُّبو َن ا ْل َع ِ‬
‫اج َل َة‬
‫‪Senin elinde emirden bir şey yok‬‬ ‫س َلكَ ِم َن ا ْلا َ ْم ِر شَ ْی ٌء‬ ‫َل ْي َ‬
‫‪Yahûdiler: "Hıristiyanlar, bir şey üzerinde değiller," dedi,‬‬ ‫َو َقا َل ِت ا ْل َي ُهو ُد َل ْي َس ِت ال َّن َصا ٰرى َعلٰى شَ ْی ٍء َو َقا َل ِت‬
‫‪Hıristiyanlar da: "Yahûdiler bir şey üzerinde değiller," dedi‬‬ ‫ال َّن َصا ٰرى َل ْي َس ِت ا ْل َي ُهو ُد َعلٰى شَ ْی ٍء‬
‫‪O, "Bu, eskilerin masallarından başka bir şey değildir." der‬‬ ‫ير ا ْلا َ َّولِ َ‬
‫ين‬ ‫َف َيقُو ُل َما ٰهـ َذا اِ َّلا اَ َس ِاط ُ‬
‫‪Rabbimiz, bunu boş yere yaratmadın‬‬ ‫َر َّب َنا َما خَ َل ْق َت ٰه َذا َب ِاطلًا‬
‫‪Muhakkak Allâh, zâlimler toplumunu doğru yola iletmez‬‬ ‫اِ َّن الل‪َ i‬ه َلا َي ْه ِدى ا ْل َق ْو َم ال َّظالِ ِم َ‬
‫ين‬
‫‪Kim Allâh'ın da'vetçisine uymazsa, yeryüzünde (başına‬‬
‫‪inecek belâya) engel olan değildir‬‬ ‫س ِب ُم ْع ِج ٍز ِفى ا ْلا َ ْر ِ‬
‫ض‬ ‫َو َم ْن َلا ُي ِج ْب َدا ِع َى الل‪ِ i‬ه َف َل ْي َ‬
‫‪Đslâm'dan başka bir din ararsa, (o din) ondan kabul‬‬
‫‪edilmeyecektir‬‬ ‫َو َم ْن َي ْب َت ِغ َغ ْي َر ا ْل ِا ْسلَا ِم ِدي ًنا َف َل ْن ُي ْق َب َل ِم ْن ُه‬
‫‪Ankebut 22‬‬ ‫ون الل‪ِ i‬ه ِم ْن َولِ ٍّى َو َلا ن َِصي ٍر‬ ‫َو َما َل ُك ْم ِم ْن ُد ِ‬
‫‪Đnşikak 25‬‬ ‫ات َل ُه ْم اَ ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُن ٍ‬
‫ون‬ ‫الصالِ َح ِ‬‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُوا َّ‬ ‫اِ َّن الَّ ِذ َ‬
‫‪Ahkaf 9‬‬ ‫وحى اِ َل َّی َو َما َانَا اِ َّلا َن ِذي ٌر ُم ِبي ٌن‬ ‫اِ ْن اَ َّت ِب ُع اِ َّلا َما ُي ٰ‬
‫‪Vakıa 2‬‬
‫س لِ َو ْق َع ِت َها كَا ِذ َب ٌة‬‫َل ْي َ‬
‫ات اللَّ ِه‬‫اب أُ َّم ٌة َقائِ َم ٌة َي ْتلُو َن آ َي ِ‬ ‫َل ْي ُسوا َس َو ًاء ِّم ْن أَهْلِ ا ْل ِك َت ِ‬
‫‪Al-i Đmran 113‬‬
‫آن ََاء اللَّ ْيلِ َو ُه ْم َي ْس ُجدُو َن‬
‫‪Rad 43‬‬
‫ين َكف َُروا َل ْس َت ُم ْر َسلًا قُ ْل َكف َٰى بِاللَّ ِه شَ ِهيدًا‬ ‫َو َيقُو ُل الَّ ِذ َ‬
‫‪Enam 66‬‬
‫قُل لَّ ْس ُت َع َل ْي ُكم بِ َو ِكيلٍ‬
‫‪Ahzab 32‬‬
‫َيا نِ َس َاء ال َّن ِب ِّي َل ْس ُت َّن كَأَ َح ٍد ِّم َن ال ِّن َسا ِء‬
‫‪Hicr 20‬‬ ‫ش َو َمن لَّ ْس ُت ْم َل ُه بِ َرا ِز ِق َ‬
‫ين‬ ‫َو َج َع ْل َنا َل ُك ْم ِف َيها َم َعا ِي َ‬
‫َل ْن ُي ْق َب َل‬ ‫َص ْي َح ًة َو ِاح َد ًة‬ ‫اَ ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُن ٍ‬
‫ون‬
‫َ‬
‫َل ْي َ‬
‫س‬ ‫َال ُّم ِبينٍ‬ ‫َضل ٍ‬ ‫ض ا ْل َم ْي َت ُة‬ ‫ا ْلأ ْر ُ‬
‫َل ْي ُسوا َس َو ًاء‬ ‫اب أَلِي ٌم‬ ‫َع َذ ٌ‬ ‫ير ا ْلا َ َّولِ َ‬
‫ين‬ ‫اَ َس ِاط ُ‬
‫َما خَ َل ْق َت‬ ‫ا ْل ُق ْر ِآن ا ْل َح ِكي ِم‬ ‫أُ َّم ٌة َقائِ َم ٌة‬
‫اجا‬
‫َم ًاء ث ََّج ً‬ ‫ين‬‫ا ْل َق ْو َم ال َّظالِ ِم َ‬ ‫َب ِاطلًا‬
‫ُم ْع ِج ٍز‬ ‫َق ْومٌ ُّم ْس ِرفُو َن‬ ‫ا ْل َبلا َ ُغ ا ْل ُم ِبي ُن‬
‫ون الل‪ِ i‬ه‬ ‫ِم ْن ُد ِ‬ ‫كَا ِذ َب ٌة‬ ‫َب ْل َد ٌة َط ِّي َب ٌة‬
‫ال َّن َب ِإ ا ْل َع ِظي ِم‬ ‫َك َف ٰى بِاللَّ ِه‬ ‫َر ٌّب َغفُو ٌر‬

‫َن ِذي ٌر ُم ِبي ٌن‬ ‫لَّ ْس ُت‬ ‫َر َّب َنا‬
‫ال َّن َصا ٰرى‬ ‫َل ْس َت ُم ْر َسلًا‬ ‫َس ْب ًعا ِشدَا ًدا‬
‫َوأَ ْج ٍر َكرِي ٍم‬ ‫لَّ ْس ُت ْم‬ ‫ِس َر ًاجا َو َّه ً‬
‫اجا‬
‫قُ ْرآ ٌن ُّم ِبي ٌن‬ ‫َل ْس ُت َّن‬ ‫اط ال ُمس َت ِقي َم‬ ‫الص َر َ‬
‫ِّ‬

Ders 9
‫بسم الله الرحمن الرحيم‬
‫ا ْل َي ِتي َم‬ ‫َي ُد ُّع‬ ‫الَّ ِذي‬ َ‫َف َذلِك‬ ِ‫بِال ِّدين‬ ‫ُي َك ِّذ ُب‬ ‫الَّ ِذي‬ ‫اَ َراَ ْي َت‬
yetim itip kakar ki Đşte dini yalanlar ki Gördün mü
َ ِّ‫لِ ْل ُم َصل‬
‫ين‬ ‫َف َو ْي ٌل‬ ِ‫ا ْل ِم ْس ِكين‬ ‫َط َعا ِم‬ ‫َع َلى‬ ‫ض‬
ُّ ‫َي ُح‬ ‫َو َلا‬
Namaz kılanlara Yazıklar olsun yoksul Yiyecek üzerine özendirir değil
‫ا ْل َما ُعو َن‬ ‫َي ْم َن ُعو َن‬ ‫ُي َراؤُو َن َو‬ َ ‫َسا ُهو َن الَّ ِذ‬
‫ين ُه ْم‬ ‫َعن َصلَاتِ ِه ْم‬ َ ‫الَّ ِذ‬
‫ين ُه ْم‬
küçük yardım mani olurlar ve gösterirler onlar ki gafiller namazları den onlar ki
Gördün mü, o dini yalanlayanı! Đşte odur yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi özendirmeyen. Yazıklar olsun o namaz
kılanlara, ki onlar namazlarından gafildirler. Onlar gösteriş yaparlar. Küçük bir yardıma bile engel olurlar. (Maun)
Şahıs zamirleri:
‫ن َْح ُن‬ Biz ‫أَنَا‬ Ben
‫أَ ْن ُت ْم‬ Siz ‫أَ ْن َت‬ Sen
‫ُه ْم‬ Onlar ‫ُه َو‬ O (er)
‫ِه َي‬ O (dş)
‫اَ ْن ُت َما‬ Siz ikiniz (er, dş) ‫أَ ْن ِت‬ Sen (dş)
‫ُه َما‬ O ikisi (er) ‫اَ ْن ُت َّن‬ Siz (dş)
‫ُه َما‬ O ikisi (dş) ‫ُه َّن‬ Onlar (dş)
Not 1: Arapçada toplam 14 şahıs zamiri vardır. Bu kitapta, Kur’an’da en çok kullanılan 7 zamir ele alınacaktır. Bu
zamirler koyu yazılı olan üstteki tablodaki zamirledir. Alttaki tabloda yer alan zamirler Kur’anda çok daha az kullanılır;
bunun için bu kitapta çok az incelenecektir.
Not 2: Akılsız canlıların veya eşyaların isimlerinin çoğulları gramer açısından tekil dişil (müfred müennes) kabul edilir.
Bundan dolayı bu varlıklar için (‫ ) ِه َي‬zamiri kullanılır.
Ayetlerdeki şahıs zamirlerini tahlil edin.
“Şüphesiz ben Allah’ım. Benden başka hiçbir ilah yoktur. O ‫إِنَّ ِني أَنَا اللَّ ُه َلا إِل ٰ َه إِ َّلا َأنَا َفا ْع ُب ْدنِي‬
halde bana ibadet et.”
“Ben sizin en yüce Rabbinizim” dedi. ‫َفقَا َل أَنَا َر ُّب ُك ُم ا ْلأ َ ْع َل ٰى‬
De ki: “Ey insanlar! Ben ancak sizin için apaçık bir
uyarıcıyım.”
‫اس إِنَّ َما أَنَا َل ُك ْم َن ِذي ٌر ُّم ِبي ٌن‬ ُ ‫قُ ْل َيا أَ ُّي َها ال َّن‬
Şüphesiz gerçek bilen, hikmet sahibi olan sensin ‫نت ا ْل َع ِلي ُم ا ْل َح ِكي ُم‬ َ َ‫إِنَّكَ أ‬
Sen, Rabbinin nimeti ile, bir deli değilsin. ٍ ‫نت بِ ِن ْع َم ِة َر ِّبكَ بِ َم ْج ُن‬
‫ون‬ َ َ‫َما أ‬
Şüphesiz Allah, O rızık verendir, kuvvet sahibidir, ‫إِ َّن اللَّ َه ُه َو ال َّر َّزا ُق ُذو ا ْل ُق َّو ِة ا ْل َم ِتي ُن‬
sağlamdır.
Çok bağışlayıcı olan ve çok seven O’dur ‫َو ُه َو ٱ ْل َغفُو ُر ٱ ْل َو ُدو ُد‬
Ve o korkar ‫َو ُه َو َيخْ شَ ٰى‬
Hayır o, şanı yüce bir Kur’an’dır. ‫َب ْل ُه َو ُق ْرآ ٌن َّم ِجي ٌد‬
Şüphesiz biz diriltiriz ve öldürürüz. Dönüş bizedir. ‫ير‬ ُ ‫إِنَّا ن َْح ُن ن ُْح ِيي َونُ ِم‬
ُ ‫يت َوإِ َل ْي َنا ا ْل َم ِص‬
Biz Allah’ın (Allah yolunun) yardımcılarıyız. ‫نصا ُر اللّ ِه‬ َ َ‫ن َْح ُن أ‬
Siz Müslümansınız. ‫أَن ُتم ُّم ْس ِل ُمو َن‬
Onun ağacını siz mi yarattınız, yoksa yaratan biz miyiz? ِ ‫أَأَن ُت ْم أَنشَ أْ ُت ْم شَ َج َرت ََها أَ ْم ن َْح ُن ا ْل ُم‬
‫نش ُئو َن‬
‫?‪Şimdi siz, bu sözü küçümseyenler misiniz‬‬ ‫يث أَن ُتم ُّم ْد ِه ُنو َن‬ ‫أَ َف ِب َه َذا ا ْل َح ِد ِ‬
‫‪Onlar ki namazlarını titizlikle korurlar‬‬ ‫ين ُه ْم َع َل ٰى َصلَاتِ ِه ْم ُي َحا ِف ُظو َن‬ ‫َوالَّ ِذ َ‬
‫‪Onlar ki zekatı vermezler. Onlar ahireti de inkar edenlerdir.‬‬ ‫آخ َر ِة ُه ْم كَا ِف ُرو َن‬
‫ين َلا ُي ْؤتُو َن ال َّزكَا َة َو ُهم بِا ْل ِ‬ ‫الَّ ِذ َ‬
‫‪Gerçekten Cennet; gerçek barınak odur‬‬ ‫َف ِإ َّن ٱ ْل َج َّن َة ِه َى ٱ ْل َمأْ َوىٰ‬
‫‪Gerçekten Âhiret; karar evi işte odur‬‬ ‫ٱلآخ َر َة ِه َى َدا ُر ٱ ْل َق َرا ِر‬‫َوإِ َّن ِ‬
‫‪80:42‬‬ ‫أُ ْو َلـٰ ِئكَ ُه ُم ٱ ْل َكف ََر ُة ٱ ْلف ََج َر ُة‬
‫‪34:41‬‬ ‫نت َولِ ُّي َنا ِمن ُدونِ ِه ْم‬ ‫َقالُواْ ُس ْب َحانَكَ أَ َ‬
‫و( ‪) ve‬ف(‬ ‫)و(‬
‫‪) harfi buna çok benzer, ancak önceki ifadeye de bağlantı‬ف( ‪) harfi Türkçe’deki anlamında kullanılan bir bağlaçtır.‬و(‬
‫‪yaparak “O halde, öyleyse, nihayet” anlamlarını da katar.‬‬
‫‪O halde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes.‬‬ ‫َف َص ِّل لِ َر ِّبكَ َوا ْن َح ْر‬
‫‪O, ancak tek ilahtır. Öyleyse yalnız benden korkun‬‬ ‫إِنَّ َما ُه َو إِ َل ٰ ٌه َو ِاح ٌد َف ِإ َّيا َي َفا ْر َه ُب ِ‬
‫ون‬
‫‪Öyleyse, güzel bir sabır.‬‬ ‫َف َص ْب ٌر َج ِمي ٌل‬
‫‪Onu öldürdü ve kaybedenlerden oldu.‬‬ ‫َف َق َت َل ُه َفاَ ْص َب َح ِم َن ا ْلخَ ِاسر َ‬
‫ِين‬
‫‪Bundan önce onu sen ve kavmin bilmiyordun. O halde‬‬ ‫َما كُ ْن َت َت ْع َل ُم َها َا ْن َت َو َلا َق ْو ُمكَ ِم ْن َق ْبلِ ٰهـ َذا َف ْ‬
‫اص ِب ْر اِ َّن‬
‫‪sabret. Şüphesiz akıbet sakınanlarındır.‬‬ ‫ين‬‫ا ْل َعا ِق َب َة لِ ْل ُم َّت ِق َ‬
‫‪Meryem 35‬‬
‫َواِ َذا َق ٰضى اَ ْم ًرا َف ِانَّ َما َيقُو ُل َل ُه ك ُْن َف َي ُكو ُن‬
‫‪Fussilet 36‬‬
‫اس َت ِع ْذ بِالل‪ِ i‬ه‬ ‫َواِ َّما َي ْن َز َغ َّنكَ ِم َن الشَّ ْي َط ِان َن ْز ٌغ َف ْ‬
‫‪68:35‬‬ ‫ين كَٱ ْل ُم ْج ِر ِم َ‬
‫ين‬ ‫أَ َف َن ْج َع ُل ٱ ْل ُم ْس ِل ِم َ‬
‫‪70:05‬‬
‫ٱص ِب ْر َص ْبر ًا َج ِميلا ً‬ ‫َف ْ‬
‫‪72:18‬‬
‫اج َد لِلَّ ِه َفلا َ َت ْد ُعواْ َم َع ٱللَّ ِه أَ َحد ًا‬ ‫َوأَ َّن ٱ ْل َم َس ِ‬
‫‪Kelimelerin anlamlarını yazın‬‬
‫َم ْج ُن ٍ‬
‫ون‬ ‫إِنَّا‬ ‫أَنَا‬
‫َّم ِجي ٌد‬ ‫أَ َ‬
‫نصا ُر‬ ‫أَ ْن َت‬
‫ُّم ْس ِل ُمو َن‬ ‫إِنَّكَ‬ ‫ُه َو‬
‫ا ْل َم ِص ُ‬
‫ير‬ ‫إِنَّ َما‬ ‫ِه َي‬
‫اس‬ ‫ال َّن ُ‬ ‫إِنَّ ِني‬ ‫ن َْح ُن‬
‫ن ُْح ِيي‬ ‫أُ ْو َلـٰ ِئكَ‬ ‫أَ ْن ُت ْم‬
‫َن ِذي ٌر‬ ‫َب ْل‬ ‫ُه ْم‬
‫نِ ْع َم ِة‬ ‫ا ْل َح ِد ِ‬
‫يث‬ ‫ٱ ْل َغفُو ُر‬
‫يت‬ ‫نُ ِم ُ‬ ‫ا ْل َح ِكي ُم‬ ‫ٱ ْلف ََج َر ُة‬
‫ِه َى‬ ‫َدا ُر‬ ‫ٱ ْلق ََرا ِر‬
‫َولِ ُّي َنا‬ ‫ين‬‫الَّ ِذ َ‬ ‫ٱ ْل َكف ََر ُة‬
‫ُي ْؤتُو َن‬ ‫ا ْل َع ِلي ُم‬ ‫ٱ ْل َو ُدو ُد‬
‫قُ ْل‬ ‫َفا ْع ُب ْدنِي‬ ‫إِ َل ْي َنا‬

Ders 10
‫ اَلَّ ِٓذي اَ ْط َع َم ُه ْم ِم ْن ُجو ٍع َوا ٰ َم َن ُه ْم ِم ْن‬G٣F ‫ َف ْل َي ْع ُبدُوا َر َّب ٰه َذا ا ْل َب ْي ۙ ِت‬G٢F ‫الص ْي ِۚف‬ ِ ‫ل ِ ِايل‬
َّ ‫ اِيلَا ِف ِه ْم ر ِْح َل َة الشِّ َتٓا ِء َو‬G١F ٍ‫َاف قُ َر ْي ۙش‬
﴾٤﴿ ‫خَ ْو ٍف‬
Kureyş’in ülfeti (ısındırıp alıştırdığı) için; onları kış ve yaz yolculuklarına ısındırıp alıştırdığı için. Onlar, bu evin (Kâbe’nin)
Rabbine kulluk etsinler. Ki o kendilerini açlıktan doyurdu ve korkudan emin kıldı. (Kureyş)
Đsim cümlesi:
Đki isimden meydana gelir. Birinciye mübteda (özne) ikinciye haber (yüklem) denilir. Her iki isim merfudur. Mübteda
genellikle belirli (marife), haber genellikle nekira (belirsiz) olur.
Anlam Haber Mübteda
Allah çok bağışlayıcıdır. ‫َغفُو ٌر‬ ‫اللَّ ُه‬
Muhammed (SAV) Allah’ın resülüdür. ‫َر ُسو ُل اللَّ ِه‬ ‫ُم َح َّم ٌد‬
Dünya hayatı oyun ve eğlencedir. ‫َل ِع ٌب َو َل ْه ٌو‬ ‫ا ْل َح َيا ُة ال ُّد ْن َيا‬
Şu, Allah’ın lütfudur ‫َفضْ ُل اللَّ ِه‬ َ‫َ ٰذلِك‬
Uzlaşmak daha hayırlıdır. ‫الص ْل ُح خَ ْي ٌر‬ ُّ ‫َو‬
Fitne, öldürmekten daha kötüdür. ِ‫َوا ْل ِف ْت َن ُة اَشَ ُّد ِم َن ا ْل َقتْل‬
Ve Allah her şeye kâdirdir ‫ ُه َعلٰى كُ ِّل شَ ْی ٍء َق ِدي ٌر‬i‫َوالل‬
Siz müslümanlarsınız ‫اَ ْن ُت ْم ُم ْس ِل ُمو َن‬
Ben apaçık bir uyarıcıyım ‫اَنَا َن ِذي ٌر ُم ِبي ٌن‬
Bozguncular (işte) onlardır ‫ُه ُم ا ْل ُم ْف ِسدُو َن‬
Gerçek işiten ve bilen Sensin ‫اَ ْن َت ال َّس ِمي ُع ا ْل َع ِلي ُم‬
O, Allah katındandır ‫ ِه‬i‫ُه َو ِم ْن ِع ْن ِد الل‬
ٌ ‫اِ َّن اِ ْب ٰر ِهي َم َل َح ِلي ٌم اَ َّوا ٌه ُم ِن‬
Đbrahim cidden yumuşak huylu, çok ah eden, Allah'a ‫يب‬
yönelendir
Đnsan gerçekten ziyan içindedir ‫نسا َن َل ِفى خُ ْس ٍر‬ َ ‫إِ َّن ِٱلإ‬
Onun anası hâviye (uçurum)dur ‫َفأ ُ ُّم ُه َها ِو َي ٌة‬
Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır ‫َل ْي َل ُة ٱ ْل َق ْد ِر خَ ْي ٌر ِّم ْن أَ ْل ِف شَ ْه ٍر‬
Allah, göklerin ve yerin nurudur ‫ض‬ِ ‫ات َوٱلأ َ ْر‬ ِ ‫ٱلس َم َاو‬ َّ ‫ٱللَّ ُه نُو ُر‬
31:02 ‫اب ٱ ْل َح ِكي ِم‬ ِ ‫ات ٱ ْل ِك َت‬ ُ ‫تِ ْلكَ آ َي‬
09:28 ‫س‬ ٌ ‫إِنَّ َما ٱ ْل ُمشْ ِركُو َن ن ََج‬
َ ُ ‫نص‬ َ َ ‫إِنَّ َما ٱ ْلخَ ْم ُر َوٱ ْل َم ْي ِس ُر َوٱلأ‬
ٌ ‫اب َوٱلأ ْزلا َ ُم ر ِْج‬
‫س‬
05:90
06:32
‫ٱلآخ َر ُة خَ ْي ٌر‬ ِ ‫َو َللدَّا ُر‬
08:72
‫ض‬ٍ ‫َب ْع ُض ُه ْم أَ ْولِ َي ُآء َب ْع‬
16:12 ‫ات بِأَ ْم ِر ِه‬ ٌ ‫َوٱ ْل ُّن ُجو ُم ُم َسخَّ َر‬
56:77
‫إِنَّ ُه َل ُق ْرآ ٌن َكرِي ٌم‬
Bitişik zamirler
Bitişik zamirler isimlerin ve fiillerin sonuna bitişik olarak gelir. Bana, beni benim; sana, seni, senin; ona, onu, onun;..
anlamlarına gelir
‫‪Bir ismin sonuna gelirse sahiplik bildirir:‬‬
‫‪َ ) Bizim rabbimiz, gibi.‬ر َّب َنا( ‪ِ ) Senin kitabın,‬‬
‫ك َتا َبكَ (‬
‫‪Bir fiilin sonuna gelirse o fiilin nesnesi olur:‬‬
‫‪) Sizi diriltti, gibi.‬اَ ْح َياكُ ْم( ‪َ ) Sana sordu,‬ساَ َلكَ (‬
‫ـ َنا‬ ‫‪Bizi, bize, bizden‬‬

‫‪Bizim‬‬
‫ن َْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬ ‫ـي ـ ِني‬ ‫‪Bana, beni, benden‬‬
‫‪Benim‬‬
‫أَنَا‬ ‫‪Ben‬‬
‫ـ ُك ْم‬ ‫‪Sizi, size, sizden‬‬

‫‪Sizin‬‬
‫أَ ْن ُتم‬ ‫‪Siz‬‬ ‫ـكَ‬ ‫‪Sana, seni, senden‬‬
‫‪Senin‬‬
‫أَ ْن َت‬ ‫‪Sen‬‬
‫ـ ُه ْم ـ ِه ْم‬ ‫‪Onlara, onları, onlardan‬‬

‫ُه ْم‬ ‫‪Onlar‬‬ ‫ـ ُه ـ ِه‬ ‫‪Ona, onu, ondan‬‬
‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫‪Onların‬‬ ‫‪Onun‬‬
‫َـها‬ ‫‪Ona, onu, ondan‬‬
‫‪Onun‬‬
‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫ـ ُك َما‬ ‫اَ ْن ُت َما‬ ‫)‪Siz ikiniz (er, dş‬‬ ‫ـك‬ ‫ِ‬ ‫أَ ْن ِت‬ ‫)‪Sen (dş‬‬
‫ـ ُه َما‬ ‫ُه َما‬ ‫)‪O ikisi (er‬‬ ‫ـ ُك َّن‬ ‫اَ ْن ُت َّن‬ ‫)‪Siz (dş‬‬
‫ـ ُه َما‬ ‫ُه َما‬ ‫)‪O ikisi (dş‬‬ ‫ـ ُه َّن‬ ‫ُه َّن‬ ‫)‪Onlar (dş‬‬
‫‪Ayetlerdeki bitişik zamirleri tahlil edin.‬‬
‫‪Bakara 186‬‬
‫يب‬‫َواِ َذا َساَ َلكَ ِع َبا ٖدى َع ٖنّى َف ِا ٖن ّى َق ٖر ٌ‬
‫اب َو َج َع َل ٖنى َن ِب ًّيا‬ ‫َقا َل اِ ٖن ّى َع ْب ُد الل‪ِ i‬ه آتَانِ َى ا ْل ِك َت َ‬
‫‪Đnfitar 7‬‬
‫اَلَّ ٖذى خَ َلقَكَ َف َس ‪i‬ویكَ َف َع َد َلكَ‬
‫‪Đsra 14‬‬
‫اِ ْق َراْ ِك َتا َبكَ َك ٰفى بِ َن ْف ِسكَ ا ْل َي ْو َم َع َل ْيكَ َح ٖس ًيبا‬
‫كُ ٌّل آ َم َن بِالل‪ِ i‬ه َو َمل ٰ ِئ َك ِت ٖه َو ُك ُت ِب ٖه َو ُر ُس ِل ٖه‬
‫‪Araf 12‬‬
‫خَ َل ْق َت ٖنى ِم ْن نَا ٍر َوخَ َل ْق َت ُه ِم ْن ٖطينٍ‬
‫‪Âl-i Đmran 37‬‬
‫ول َح َسنٍ َو َا ْن َب َت َها ن ََباتًا َح َس ًنا َو َك َّف َل َها َز َك ِر َّيا‬ ‫َف َت َق َّب َل َها َر ُّب َها ِبق َُب ٍ‬
‫‪Hicr 74‬‬
‫َف َج َع ْل َنا َعالِ َي َها َسا ِف َل َها‬
‫اَ ْب َن َاءنَا َو َا ْب َن َاء ُك ْم َونِ َس َاءنَا َونِ َس َاءكُ ْم َواَ ْنف َُس َنا و َا ْنف َُس ُك ْم‬
‫َر َّب َنا َلا تُ ِز ْغ قُلُو َب َنا َب ْع َد اِ ْذ َه َد ْي َت َنا َو َه ْب َل َنا ِم ْن َل ُدنْكَ َر ْح َم ًة‬
‫‪Hac 66‬‬
‫َفاَ ْح َيا ُك ْم ُث َّم ُي ٖمي ُت ُك ْم ُث َّم ُي ْح ٖيي ُك ْم‬
‫اى َفا ْر َه ُب ِ‬
‫ون‬ ‫وف ِب َع ْه ِدكُ ْم َواِ َّي َ‬ ‫َواَ ْوفُوا بِ َع ْه ٖدى اُ ِ‬
‫ض َف َزا َد ُه ُم الل‪ُ i‬ه َم َر ًضا‬ ‫ٖفى قُلُوبِ ِه ْم َم َر ٌ‬
‫َي ْج َعلُو َن اَ َصابِ َع ُه ْم ٖفى آ َذانِ ِه ْم‬
‫اس َل ُه َّن‬ ‫اس َل ُك ْم َو َا ْن ُت ْم لِ َب ٌ‬ ‫ُه َّن لِ َب ٌ‬
‫‪10:85‬‬ ‫َفقَالُواْ َع َل ٰى ٱللَّ ِه َت َوكَّ ْل َنا َر َّب َنا لا َ ت َْج َع ْل َنا ِف ْت َن ًة لِّ ْل َق ْو ِم ٱل َّظالِ ِم َ‬
‫ين‬
‫‪109:06‬‬
‫َل ُك ْم ِدي ُن ُك ْم َولِ َى ِدينِ‬
‫‪04:79‬‬
‫َو َمآ أَ َصا َبكَ ِمن َس ِّي َئ ٍة َف ِمن نَّ ْف ِسكَ‬
‫‪07:143‬‬
‫وس ٰى لِ ِميقَاتِ َنا َو َكلَّ َم ُه َر ُّب ُه‬ ‫َو َل َّما َج َآء ُم َ‬
‫‪47:23‬‬
‫ين َل َع َن ُه ُم ٱللَّ ُه َفأَ َص َّم ُه ْم َوأَ ْع َم ٰى َأ ْب َصا َر ُه ْم‬ ‫أَ ْو َلـٰ ِئكَ ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪48:17‬‬
‫ات ت َْجرِى ِمن ت َْح ِت َها ٱلأ َ ْن َها ُر‬ ‫َو َمن ُي ِط ِع ٱللَّ َه َو َر ُسو َل ُه ُي ْد ِخ ْل ُه َج َّن ٍ‬

‫ِع َبا ٖدى‬ ‫َج َع ْل َنا‬ ‫آ َذانِ ِه ْم‬
‫َع َد َلكَ‬ ‫خَ َل ْق َت ُه‬ ‫اَ ْب َن َاء ُك ْم‬
‫َع ٖنّى‬ ‫خَ َلقَكَ‬ ‫اَ ْب َن َاءنَا‬
‫َع ْه ِدكُ ْم‬ ‫خَ ْي ٌر‬ ‫اَ ْح َياكُ ْم‬
‫َفا ْر َه ُب ِ‬
‫ون‬ ‫َر َّب َنا‬ ‫أُ ُّم ُه‬
‫ا ْل ِف ْت َن ُة‬ ‫َر ُّب َها‬ ‫اَ ْن َب َت َها‬
‫َق ِدي ٌر‬ ‫ُر ُس ِل ٖه‬ ‫اَ ْن ُت ْم‬
‫قُلُو َب َنا‬ ‫َزا َد ُه ُم‬ ‫اَ ْنف َُس ُك ْم‬
‫قُلُوبِ ِه ْم‬ ‫ا ْل َع ِلي ُم‬ ‫اَ ْنف َُس َنا‬
‫ِك َتا َبكَ‬ ‫َس ‪i‬ویكَ‬ ‫اِ ٖن ّى‬
‫ٱلأ َ ْن َها ُر‬ ‫َج َآء‬ ‫ت َْح ِت َها‬
‫ات‬ ‫َج َّن ٍ‬ ‫ت َْجرِى‬ ‫َر ُسو َل ُه‬
‫َل َّما‬ ‫َكلَّ َم ُه‬ ‫أُ ْو َلـٰ ِئكَ‬
‫أَ َصا َبكَ‬ ‫َس ِّي َئ ٍة‬

Ders 11
‫﴾ َت َن َّز ُل ا ْل َمل ٰٓ ِئ َك ُة‬٣﴿ ‫﴾ َل ْي َل ُة ا ْل َق ْد ِر خَ ْي ٌر ِم ْن اَ ْل ِف شَ ْه ۜ ٍر‬٢﴿ ‫﴾ َو َٓما َا ْد ٰريكَ َما َل ْي َل ُة ا ْل َق ْد ۜ ِر‬١﴿ ‫اِنَّٓا َا ْن َز ْل َنا ُه ِفي َل ْي َل ِة ا ْل َق ْد ۚ ِر‬
﴾٥﴿ ‫ى َم ْط َل ِع ا ْلف َْج ِر‬i‫﴾ َسلَا ۠ ٌم ِه َي َحت‬٤﴿ ‫وح ِف َيها بِ ِا ْذ ِن َر ِّب ِه ۚ ْم ِم ْن ُك ِّل اَ ْم ۙ ٍر‬ ُ ‫َوال ُّر‬
Şüphesiz, biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sana bildiren nedir? Kadir gecesi bin
aydan daha hayırlıdır Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner O gece, tan
yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir .(Kadr)
Üçlü fiiller - Geçmiş zaman (Mazi)

Kur’an’da 1500 adet civarında fiil vardır. Fiiller en az üç, en fazla dört kök harften meydana gelir. Üçlü fiiller türetme yolu
ile dörtlü, beşli, altılı kalıplara getirilebilir. Türetilmiş fiiller ilgili derslerde ele alınacaktır. Üçlü basit fiillerin şahıslara göre
çekimi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
‫َف َع ْل َنا‬ ‫ن َْح ُن‬ Biz ‫َف َع ْل ُت‬ ‫ َأنَا‬Ben
‫َف َع ْل ُت ْم‬ ‫أَنْ ُت ْم‬ Siz ‫ أَ ْن َت َف َع ْل َت‬Sen
‫َف َعلُوا‬ ‫ُه ْم‬ Onlar ‫َف َع َل‬ ‫ ُه َو‬O (er)
‫ ِه َي َف َع َل ْت‬O (dş)
‫َف َع ْل ُت َما‬ ‫ اَ ْن ُت َما‬Siz ikiniz (er, dş) ‫َف َع ْل ِت‬ ‫ أَ ْن ِت‬Sen (dş)
‫َف َع َلا‬ ‫ ُه َما‬O ikisi (er) ‫َف َع ْل ُت َّن‬ ‫ اَ ْن ُت َّن‬Siz (dş)
َ‫َف َع َلتا‬ ‫ ُه َما‬O ikisi (dş) ‫َف َع ْل َن‬ ‫ ُه َّن‬Onlar (dş)
Đkinci kök harfin harekesi fiilden fiile değişir: ‫ َض َر َب‬، ‫ ك َُب َر‬، ‫ َع ِل َم‬. Bunun belli bir kuralı yoktur.
‫( َك َت َب‬yazmak) fiilinin çekimi aşağıda verildiği gibidir:
‫َك َت ْب َنا‬ Biz yazdık ‫َك َت ْب ُت‬ Ben yazdım
‫َك َت ْب ُت ْم‬ Siz yazdınız ‫َك َت ْب َت‬ Sen yazdın
‫َك َت ُبوا‬ Onlar yazdılar ‫َك َت َب‬ O yazdı (Er)
‫َك َت َب ْت‬ O yazdı (Dş)
Geçmiş zaman fiillerinin çekimi sadece sonlarına ek getirmek suretiyle yapılır. Buna göre bir fiilin sonuna bakarak hangi
şahısa ait olduğu anlaşılır:
(‫ )نَا‬Biz (-dık) (‫ت‬
ُ ) Ben (-dım)
(‫ )تُ ْم‬Siz (-dınız) (‫ت‬
َ ) Sen (-dın)
(‫ )وا‬Onlar (-dılar) (--) O (er) (-dı)
(‫ت‬
ْ ) O (dş) (-dı)
Ayetlerdeki fiilleri tahlil edin.
"Rabbim, ben onlardan bir kişiyi öldürdüm" dedi. ‫َقا َل َر ِّب إِنِّي َق َت ْل ُت ِم ْن ُه ْم َن ْف ًسا‬
Ve ona bol mal verdim. ‫َو َج َع ْل ُت َل ُه َمالا ً َّم ْمدُو ًدا‬
Onbir yıldızı ve güneşi ve ayı gördüm. َ ‫َرأَ ْي ُت أَ َح َد َعشَ َر َك ْوك ًَبا َوالشَّ ْم‬
‫س َوا ْل َق َم َر‬
Ben insanları ve cinleri bana kulluk etmelerinden başka bir ‫ُون‬ِ ‫نس إِ َّلا لِ َي ْع ُبد‬
َ ‫َما خَ َل ْق ُت ا ْل ِج َّن َوا ْل ِإ‬
şey için yaratmadım.
Dedi: “Rabbim! Şüphesiz ben nefsime zulmettim. Beni affet.”
Allah da onu affetti.
‫َقا َل َر ِّب إِنِّي َظ َل ْم ُت َن ْف ِسي َفا ْغ ِف ْر لِي َف َغف ََر َل ُه‬
‫‪Azmettiğin zaman Alah’a tevekkül et‬‬ ‫َف ِا َذا َع َز ْم َت َف َت َوكَّ ْل َع َلى الل‪ِ i‬ه‬
‫‪Attığın zaman sen atmadın, fakat Allah attı.‬‬ ‫َو َما َر َم ْي َت إِ ْذ َر َم ْي َت َو َل ِك َّن اللَّ َه َر َم ٰى‬
‫‪Hayır, yüz sene kaldın‬‬ ‫َب ْل َل ِبث َْت ِما َئ َة َعا ٍم‬
‫‪Ve Allah’ı çok zikretti.‬‬ ‫َو َذك ََر اللَّ َه َك ِث ًيرا‬
‫‪Sonra Musa kavmine döndü.‬‬ ‫وسى إِ َلى َق ْو ِم ِه‬ ‫َف َر َج َع ُم َ‬
‫‪Doğru bir iş yaptı.‬‬ ‫َع ِم َل َع َملا ً َصالِ ًحا‬
‫‪Sonra Rabbine dua etti.‬‬ ‫َف َد َعا َر َّب ُه‬
‫‪Allah, inkar edenlere misal verdi.‬‬ ‫ين َكف َُروا‬ ‫َض َر َب اللَّ ُه َم َثلًا لِّلَّ ِذ َ‬
‫َ‬
‫‪80-25:26‬‬ ‫ض شَ ّقاً‬ ‫أَنَّا َص َب ْب َنا ٱ ْل َم َآء َص ّباً ثُ َّم شَ َق ْق َنا ٱلأ ْر َ‬
‫‪2-29‬‬ ‫ض َج ِمي ًعا‬ ‫ُه َو الَّ ِذي خَ َل َق َل ُكم َّما ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬
‫‪21-105‬‬ ‫َو َل َق ْد َك َت ْب َنا ِفي ال َّز ُبو ِر‬
‫‪12-89‬‬ ‫ف َوأَ ِخي ِه‬ ‫وس َ‬ ‫َقا َل َه ْل َع ِل ْم ُتم َّما َف َع ْل ُتم ِب ُي ُ‬
‫‪24-61‬‬ ‫َف ِا َذا َدخَ ْل ُت ْم ُب ُيوتًا َف َسلِّ ُموا َعل ٰٓى اَ ْنف ُِس ُك ْم‬
‫‪2-39‬‬ ‫ين َكفَرواْ َو َك َّذ ُبو ْا بِآ َياتِ َنا‬ ‫َوالَّ ِذ َ‬
‫‪76-12‬‬ ‫َو َج َزا ُهم بِ َما َص َب ُروا َج َّن ًة َو َحر ً‬
‫ِيرا‬
‫‪26-105‬‬ ‫ُوح ا ْل ُم ْر َس ِل ۚ َ‬
‫ين‬ ‫َك َّذ َب ْت َق ْو ُم ن ۨ ٍ‬
‫‪27-42‬‬ ‫َقا َل ْت َكاَنَّ ُه ُه َو‬
‫‪29-31‬‬ ‫َو َل َّما َج َاء ْت ُر ُسلُ َنا اِ ْب ٰر ِهي َم بِا ْل ُبشْ رٰى‬
‫‪2-134‬‬ ‫َل َها َما ك ََس َب ْت َو َل ُك ْم َما ك ََس ْب ُت ْم‬
‫َق َت ْل ُت‬ ‫شَ َق ْق َنا‬ ‫َج َاء‬
‫َك َت ْب َنا‬ ‫َص َب ْب َنا‬ ‫َجا َئ ْت‬
‫ك ََس َب ْت‬ ‫َص َب ُروا‬ ‫خَ َل َق‬
‫ك ََس ْب ُت ْم‬ ‫َض َر َب‬ ‫خَ َل ْق ُت‬
‫َكف َُروا‬ ‫َع َز ْم َت‬ ‫َدخَ ْل ُت ْم‬
‫َل ِبث َْت‬ ‫َع ِل ْم ُتم‬ ‫َد َعا‬
‫َظ َل َم‬ ‫َع ِم َل‬ ‫َذك ََر‬
‫َع ِل َم‬ ‫َغف ََر‬ ‫َرأَ ْي ُت‬
‫كَا َن‬ ‫َف َع ْل ُتم‬ ‫َر َج َع‬
‫كُ ْن ُت‬ ‫َقا َل‬ ‫َر َم ٰى‬
‫كَانُوا‬ ‫َقا َل ْت‬ ‫َر َم ْي َت‬

Aşağıdaki mazi fiil çekimlerini yazın.
‫أَنَا‬ Ben
‫أَ ْن َت‬ Sen
‫َع ِل َم‬ ‫َض َر َب‬ ‫َك َت َب‬ ‫َقا َل كَا َن‬ ‫َف َع َل‬ ‫ُه َو‬ O (er)
‫ن َْح ُن‬ Biz
‫أَ ْن ُت ْم‬ Siz
‫ُه ْم‬ Onlar
Ders 12
﴾٤﴿ ‫﴾ َكلَّا َل ُي ْن َب َذ َّن ِفي ا ْل ُح َط َم ۘ ِة‬٣﴿ ‫﴾ َي ْح َس ُب اَ َّن َما َل ُٓه اَخْ َل َد ۚ ُه‬٢﴿ ‫﴾ اَلَّ ِذي َج َم َع َمالا ً َو َع َّد َد ۙ ُه‬١﴿ ‫َو ْي ٌل لِ ُك ِّل ُه َم َز ٍة لُ َم َز ۨ ٍة‬
﴾٦﴿ ‫ ِه ا ْل ُمو َق َد ۙ ُة‬i‫﴾ نَا ُر الل‬٥﴿ ‫َو َٓما اَ ْد ٰريكَ َما ا ْل ُح َط َم ۜ ُة‬
Diliyle çekiştiren, kaş ve gözüyle işâretler yapıp alay eden her kişinin vay haline! O ki mal topladı, onu saydı durdu. Sanır
ki, malı kendisini ebedileştirdi. Hayır! Andolsun ki o, Hutâme’ye atılacaktır. Hutame"nin ne olduğunu sana bildiren nedir?
Allah'ın, tutuşturulmuş ateşidir. (Humeze 1-6)
Üçlü fiiller - Geniş zaman (Muzari):
‫َن ْف َع ُل‬ ‫ن َْح ُن‬ Biz ‫ أَنَا اَ ْف َع ُل‬Ben
‫َت ْف َعلُو َن‬ ‫أَ ْن ُت ْم‬ Siz ‫ أَ ْن َت َت ْف َع ُل‬Sen
‫َي ْف َعلُو َن‬ ‫ُه ْم‬ Onlar ‫َي ْف َع ُل‬ ‫ ُه َو‬O (er)
‫ ِه َي َت ْف َع ُل‬O (dş)
ِ ‫َت ْف َع َل‬
‫ان‬ ‫اَ ْن ُت َما‬ Siz ikiniz (er, dş) َ ‫َت ْف َع ِل‬
‫ين‬ ‫ أَ ْن ِت‬Sen (dş)
‫ان‬ِ ‫َي ْف َع َل‬ ‫ُه َما‬ O ikisi (er) ‫َت ْف َع ْل َن‬ ‫ اَ ْن ُت َّن‬Siz (dş)
ِ ‫َت ْف َع َل‬
‫ان‬ ‫ُه َما‬ O ikisi (dş) ‫َي ْف َع ْل َن‬ ‫ ُه َّن‬Onlar (dş)
‫( َك َت َب‬yazmak) fiilinin çekimi aşağıda verildiği gibidir:
‫َن ْك ُت ُب‬ ‫ن َْح ُن‬ Biz ‫أَنَا اَ ْك ُت ُب‬ Ben
‫َت ْك ُت ُبو َن‬ ‫أَ ْن ُت ْم‬ Siz ‫أَ ْن َت َت ْك ُت ُب‬ Sen
‫ْيك ُت ُبو َن‬ ‫ُه ْم‬ Onlar ‫َي ْك ُت ُب‬ ‫ُه َو‬ O (er)
‫ِه َي َت ْك ُت ُب‬ O (dş)
Geniş zaman fiillerinin çekimi hem önlerine hem de sonlarına ek getirmek suretiyle yapılır. Buna göre bir fiilin hangi
şahısa ait olduğu aşağıdaki şekilde anlaşılır:
Başta (‫)نـ‬, sonda bir şey yok Biz (-arız) Başta (‫ )ا‬Ben (-arım)
Başta (‫)تـ‬, sonda (‫ )ون‬Siz (-arsınız) Başta (‫)تـ‬, sonda bir şey yok Sen (-arsın)
Başta (‫)يـ‬, sonda (‫ )ون‬Onlar (-arlar) Başta (‫)يـ‬, sonda bir şey yok O (er) (-ar)
Başta (‫)تـ‬, sonda bir şey yok O (dş) (-ar)
Đkinci kök harfin harekesi fiilden fiile değişir: ‫ َيضْ ر ُِب‬، ‫ َي ْن ُص ُر‬، ‫ َي ْع َل ُم‬. Bunun belli bir kuralı yoktur.
Ayetlerdeki fiilleri tahlil edin.
"Ben sizin taptığınıza tapmam." ‫َلا أَ ْع ُب ُد َما َت ْع ُبدُو َن‬
"Sizin bilmediğiniz şeyleri bilirim" dedi. ‫َقا َل إِنِّي أَ ْع َل ُم َما لا َ َت ْع َل ُمو َن‬
Bilmediğiniz şeyleri yaratır. ‫َيخْ لُ ُق َما لا َ َت ْع َل ُمو َن‬
Dedi: Bunun ebediyen yok olacağını sanmıyorum. ‫َقا َل َما أَظُ ُّن أَن َت ِبي َد َه ِذ ِه َأ َبدًا‬
“Rabbimiz! Şüphesiz sen, gizlediğimizi de, açığa
vurduğumuzu da bilirsin.”
‫َر َّب َنا إِنَّكَ َت ْع َل ُم َما نُخْ ِفي َو َما نُ ْع ِل ُن‬
Dediler ki: “Ey Şu’ayb! Dediklerinin çoğunu ‫َقالُوا َيا شُ َع ْي ُب َما َن ْف َق ُه َك ِث ًيرا ِّم َّما َتقُو ُل َوإِنَّا َل َن َرا َك ِفي َنا‬
anlamıyoruz. Şüphesiz biz seni içimizde zayıf
görüyoruz.” ‫َض ِعيفًا‬
Şimdi gördünüz mü içmekte olduğunuz suyu? ‫أَ َف َرأَ ْي ُت ُم ا ْل َم َاء الَّ ِذي َتشْ َر ُبو َن‬
َّ ‫ض َو َما َيخْ ُر ُج ِم ْن َها َو َما َي ْن ِز ُل ِم َن‬ ِ ‫َي ْع َل ُم َما َي ِل ُج ِفي ا ْلأ ْر‬
Yere gireni ve ondan çıkanı bilir, ve gökten ineni ve ‫الس َماء‬
ona yükseleni de.
‫َو َما َي ْع ُر ُج ِف َيها‬
‫‪Allah yapmakta olduğunuz şeyleri görendir.‬‬ ‫َواللَّ ُه ِب َما َت ْع َملُو َن َب ِصي ٌر‬
‫‪Hayvanları da O yarattı, onlarda sizin için sıcaklık ve‬‬
‫‪faydalar vardır; onlardan yersiniz.‬‬
‫َوالأ َ ْن َعا َم خَ َلق ََها َل ُك ْم ِف َيها ِدفْ ٌء َو َم َنا ِف ُع َو ِم ْن َها تَأْكُلُو َن‬
‫‪Şüphesiz Allah zerre ağırlığı kadar zulmetmez.‬‬ ‫إِ َّن اللّ َه لا َ َي ْظ ِل ُم ِم ْثقَا َل َذ َّر ٍة‬
‫‪1-5‬‬ ‫إِ َّيا َك َن ْع ُب ُد‬
‫‪21-24‬‬ ‫َلا َي ْع َل ُمو َن ا ْل َح َّق‬
‫ين ِفي‬ ‫ات كَا ْل ُم ْف ِس ِد َ‬ ‫الصالِ َح ِ‬ ‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُوا َّ‬ ‫أَ ْم ن َْج َع ُل الَّ ِذ َ‬
‫ا ْلأ َ ْر ِ‬
‫‪38-28‬‬
‫ض‬
‫ُه َو الَّ ِذي خَ َل َق ُك ْم َف ِمن ُك ْم كَا ِف ٌر َو ِمن ُكم ُّم ْؤ ِم ٌن َواللَّ ُه بِ َما‬
‫‪64-2‬‬
‫َت ْع َملُو َن َب ِصي ٌر‬
‫‪2-117‬‬ ‫َف ِإ َذا َق َض ٰى أَ ْم ًرا َف ِإنَّ َما َيقُو ُل َل ُه كُن َف َي ُكو ُن‬
‫‪2-61‬‬ ‫ين بِ َغ ْي ِر َح ٍّق‬‫ات اللَّ ِه َو َي ْق ُتلُو َن ال َّن ِب ِّي َ‬ ‫ين َي ْكف ُُرو َن بِآ َي ِ‬ ‫إِ َّن الَّ ِذ َ‬
‫‪2-25‬‬ ‫ت َْجري ِم ْن ت َْح ِت َها ا ْلا َ ْن َها ُر‬
‫َي ْع َل ُمو َن‬ ‫َت ْع َملُو َن‬ ‫أَظُ ُّن‬
‫َيقُو ُل‬ ‫َتقُو ُل‬ ‫أَ ْع ُب ُد‬
‫َي ْكف ُُرو َن‬ ‫َي ُكو ُن‬ ‫أَ ْع َل ُم‬
‫َي ِل ُج‬ ‫ن ََرا َك‬ ‫َرأَ ْي ُت ُم‬
‫َي ْن ِز ُل‬ ‫ن َْج َع ُل‬ ‫تَأْكُلُو َن‬
‫َيخْ لُ ُق‬ ‫َن ْع ُب ُد‬ ‫َت ِبي َد‬
‫َي ْظ ِل ُم‬ ‫َن ْف َق ُه‬ ‫ت َْجري‬
‫َي ْع ُر ُج‬ ‫َي ْق ُتلُو َن‬ ‫َتشْ َر ُبو َن‬
‫َي ْع َل ُم‬ ‫َيخْ ُر ُج‬ ‫َت ْع ُبدُو َن‬
‫َت ْع َل ُمو َن‬ ‫َت ْع َل ُم‬
‫‪Aşağıdaki muzari fiil çekimlerini yazın.‬‬
‫َي ْع َل ُم‬ ‫َيضْ ر ُِب‬ ‫َي ْك ُت ُب‬ ‫َي ُكو ُن‬ ‫َيقُو ُل‬ ‫َي ْف َع ُل‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫َن ْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬
‫أَ ْن ُت ْم‬ ‫‪Siz‬‬
‫ُه ْم‬ ‫‪Onlar‬‬

Ders 13
‫ين ُه ْم لِل َّزكٰو ِة‬ َ ‫﴾ َوالَّ ِذ‬٢﴿ ‫ين ُه ْم ِفي َصلَاتِ ِه ْم خَ ِاش ُعو ۙ َن‬
َ ‫﴾ َوالَّ ِذ‬٣﴿ ‫ين ُه ْم َعنِ اللَّ ْغ ِو ُم ْعر ُِضو ۙ َن‬ َ ‫﴾ اَلَّ ِذ‬١﴿ ‫َق ْد اَ ْف َل َح ا ْل ُم ْؤ ِم ُنو ۙ َن‬
﴾٥﴿ ‫وج ِه ْم َحا ِف ُظو ۙ َن‬ َ ‫﴾ َوالَّ ِذ‬٤﴿ ‫َفا ِعلُو ۙ َن‬
ِ ‫ين ُه ْم لِف ُُر‬
Mü'minler gerçekten kurtuluşa ermişlerdir. Onlar ki, namazlarında derin saygı içindedirler. Onlar ki, faydasız işlerden ve
boş sözlerden yüz çevirirler. Onlar ki, zekatı öderler. Onlar ki, ırzlarını korurlar. (Muminun 1-5)
Soru harfleri
Ve insan, Ona ne oluyor? dedi ‫نسا ُن َما َل َها‬َ ‫َو َقا َل ا ْل ِإ‬ Ne? Ki o ‫َما‬
Allah yolunda yardımcılarım kim? dedi ‫نصارِي إِ َلى اللَّ ِه‬ َ َ‫َقا َل َم ْن أ‬ Kim? Ki o ‫َم ْن‬
َ ‫َو َيقُولُو َن َم َت ٰى َه َذا ا ْل َو ْع ُد إِن كُن ُت ْم َصا ِد ِق‬
Doğru sözlüyseniz, bu tehdit ne zaman
derler
‫ين‬ Ne zaman? ‫َم َتى‬
Nerede, ilah olduklarını iddia
edegeldiğiniz ortaklarınız?
‫ين كُن ُت ْم َت ْز ُع ُمو َن‬َ ‫أَ ْي َن شُ َركَا ُؤكُ ُم الَّ ِذ‬ Nerede? ‫أَ ْي َن‬
‫ف ت َْح ُك ُمو َن‬ َ ‫َما َل ُك ْم َك ْي‬ َ ‫َك ْي‬
Size ne oluyor, nasıl
hükmediyorsunuz?
Nasıl? ‫ف‬
“Yeryüzünde sene adedi olarak ne
kadar kaldınız?” dedi
‫ين‬ ِ ‫َقا َل َك ْم َل ِب ْث ُت ْم ِفي ا ْلأ َ ْر‬
َ ‫ض َع َد َد ِس ِن‬
Kaç tane;
ne kadar?
‫َك ْم‬
De ki: “Şahitlik bakımından hangi şey
daha büyüktür?”
‫ُق ْل أَ ُّي شَ ْي ٍء أَ ْك َب ُر شَ َها َد ًة‬ Hangi? ‫أَ ُّي‬
“Meryem, Bu sana nereden (geldi)?”
dedi.
‫َقا َل َيا َم ْر َي ُم أَنَّ ٰى َل ِك َه َذا‬ Nereden?
Niçin?
‫أَنَّى‬
Đnsan, kendisinin kemiklerini bir araya
getirmeyeceğimizi mi sanır?
‫نسا ُن أَلَّن ن َْج َم َع ِع َظا َم ُه‬ َ ‫أَ َي ْح َس ُب ا ْل ِإ‬ mi? mı? َ‫أ‬
Siz (işin gerçeğine) vâkıf mısınız? dedi ‫َقا َل َه ْل َأن ُتم ُّم َّط ِل ُعو َن‬ mi? mı? ‫َه ْل‬
Peygamberlere ne cevap verdiniz? der َ ‫َف َيقُو ُل َما َذا أَ َج ْب ُت ُم ا ْل ُم ْر َس ِل‬
‫ين‬ Ne? ‫َما َذا‬
Yapmadığınız şeyleri niçin
söylüyorsunuz?
‫لِ َم َتقُولُو َن َما َلا َت ْف َعلُو َن‬ Niçin?
Neden?
‫لِ َم‬
Dediler “Ona bir melek indirilmeli değil
miydi!
ٌ‫َو َقالُوا َل ْو َلا أُن ِز َل َع َل ْي ِه َم َلك‬ Değilse;
olmasa
َ ‫َل ْو لا‬
Ey insan, Kerim olan Rabbine karşı seni ne aldattı? ‫نسا ُن َما َغ َّر َك بِ َر ِّبكَ ا ْل َكرِي ِم‬ َ ‫َيا أَ ُّي َها ا ْل ِإ‬
O gün Cehenneme, “Doldun mu?” deriz. O da, “daha ‫َي ْو َم َنقُو ُل لِ َج َه َّن َم َهلِ ا ْم َتلَأ ْ ِت َو َتقُو ُل َه ْل ِمن َّمزِي ٍد‬
fazla var mı?” der.
Arınan kimse mutlaka kurtuluşa erdi ‫َق ْد أَ ْف َل َح َمن َت َزكَّ ٰى‬
Ancak Allah’ın dilediği başka. Şüphesiz O, açık olanı ve
gizleneni bilir
‫إِ َّلا َما شَ َاء اللَّ ُه إِنَّ ُه َي ْع َل ُم ا ْل َج ْه َر َو َما َيخْ ف َٰى‬
O gün insan “kaçacak yer nerede?” der ‫نسا ُن َي ْو َم ِئ ٍذ أَ ْي َن ا ْل َم َف ُّر‬َ ‫َيقُو ُل ا ْل ِإ‬
Kendilerinden önce nice nesilleri helak ettiğimizi ‫ون‬ِ ‫أَ َل ْم َي َر ْوا َك ْم أَ ْه َل ْك َنا َق ْب َل ُهم ِّم َن ا ْلق ُُر‬
görmediler mi?
Arzusunu tanrı edinen kimseyi gördün mü? ‫أَ َرأَ ْي َت َمنِ اتَّخَ َذ إِ َل َه ُه َه َوا ُه‬
Orduların haberi sana geldi mi? ‫يث ا ْل ُج ُنو ِد‬ ُ ‫َه ْل َأتَا َك َح ِد‬
Đyiliğin karşılığı, iyilikten başka bir şey midir? ‫َه ْل َج َز ُاء ا ْل ِإ ْح َس ِان إِ َّلا ا ْل ِإ ْح َسا ُن‬
Abese 18
‫ِم ْن َأ ِّي شَ ْي ٍء خَ َل َق ُه‬
Âl-i Đmran 40 ٌ‫َقا َل َر ِّب أَنَّ ٰى َي ُكو ُن لِي ُغلَام‬
Şuara 146
‫ين‬َ ‫أَتُت َْركُو َن ِفي َما َها ُه َنا آ ِم ِن‬
Bakara 215
‫َي ْسأَلُونَكَ َما َذا ُين ِفقُو َن‬
Tevbe 43 َ ‫َعفَا اللَّ ُه َعنكَ لِ َم أَ ِذ‬
‫نت َل ُه ْم‬
Taha 133
‫َو َقالُوا َل ْو َلا َيأْتِي َنا بِآ َي ٍة ِّمن َّر ِّب ِه‬
‫ ا ِ َّن‬ve ‫َکا َن‬
‫ اِ َّن‬Muhakkak, gerçekten anlamlarına gelir. Cümlelerin öznelerini (mubteda) mansub yapar.
‫ کا َن‬Olmak, -dir, -dır anlamlarına gelir. Đsim cümlelerinin haberini (yüklem) mansub yapar.
Ve Allah bağışlayıcıdır, merhametlidir ‫ ُه َغفُو ٌر َر ٖحي ٌم‬i‫َوالل‬
Gerçekten Allah her şeye kadirdir ‫إِ َّن اللَّ َه َع َل ٰى كُ ِّل شَ ْي ٍء َق ِدي ٌر‬
Allah her şeye kadirdir ‫كَا َن اللَّ ُه َع َل ٰى كُ ِّل شَ ْي ٍء َق ِد ًير ًا‬
Allah azizdir, hakimdir ‫كَا َن اللَّ ُه َعزِي ًزا َح ِكي ًما‬
Muhakkak ki Allah bilendir, haberdardır ‫إِ َّن اللَّ َه كَا َن َع ِلي ًما خَ ِب ًيرا‬
Elbette Allah zalimler kavmini doğru yola iletmez. َ ‫ َه َلا َي ْه ِدى ا ْل َق ْو َم ال َّظالِ ٖم‬i‫اِ َّن الل‬
‫ين‬
Kelime Ezber Alıştırması 1
Çünkü, şu sebepten (‫بِ َما ) ِب َما‬ Đle; içinde; -den, dolayı ‫ِب‬
Ne hakkında; onun hakkında (‫َع َّما ) َع ْن َما‬ -den; hakkında ‫َع ْن‬
Neyde (‫ِفي َما ) ِفي َما‬ Đçinde, içine ‫ِفي‬
Gibi (‫َك َما ) َك َما‬ Gibi ‫كَـ‬
Niçin; şunun için ki (‫لِ َما ) ِل َما‬ Đçin, -e ait ‫ِل‬
Şundan ki (‫ِم َّما ) ِم ْن َما‬ -den, bazıları, hiç ‫ِم ْن‬
-e göre, -e gelince ‫أَ َّما‬ -a doğru ‫إِ َلى‬
Eğer; ne … ne de.. ‫إِ َّما‬ Ne, değil, o şey ki ‫َما‬
Ki (‫أَنَّ َما )اَ َّن َما‬ -e kadar, ta ki ‫َح َّتى‬
Mutlaka, yalnız, ancak ‫إِنَّ َما‬ Üzerinde, üzerine ‫َع َلى‬
Sanki ‫كَأَنَّ َما‬ Đle , beraber ‫َم َع‬
Her ne zaman ‫كُلَّ َما‬ Ve; (ayrıca yemin harfi) ‫َو‬
Ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın.
ِ ‫آ َم َّنا بِٱللَّ ِه َوبِٱ ْل َي ْو ِم‬
‫ٱلآخ ِر‬
02:08
78:1-2 ‫َع َّم َي َت َس َآءلُو َن َعنِ ٱل َّن َب ِإ ٱ ْل َع ِظي ِم‬
Tur 43 ‫أَ ْم َل ُه ْم إِ َل ٰ ٌه َغ ْي ُر اللَّ ِه ُس ْب َحا َن اللَّ ِه َع َّما ُيشْ ِركُو َن‬
Buruc 16 ‫َف َّعا ٌل لِّ َما ُيرِي ُد‬
Araf 190 ‫َف َل َّما آتَا ُه َما َصالِ ًحا َج َعلَا َل ُه شُ َرك ََاء ِفي َما آتَا ُه َما‬
Bakara 13 ُّ ‫َقالُوا أَنُ ْؤ ِم ُن َك َما آ َم َن‬
‫السف ََه ُاء‬
Murselat 42 ‫َو َف َوا ِك َه ِم َّما َيشْ َت ُهو َن‬
‫‪Karia 8‬‬ ‫َوأَ َّما َم ْن خَ ف َّْت َم َوازِي ُن ُه‬
‫‪Cin 20‬‬ ‫قُ ْل إِنَّ َما َأ ْد ُعو َر ِّبي َو َلا أُ ْش ِر ُك ِب ِه أَ َحدًا‬
‫‪Hadid 20‬‬ ‫ا ْع َل ُموا َأنَّ َما ا ْل َح َيا ُة ال ُّد ْن َيا َل ِع ٌب َو َل ْه ٌو َوزِي َن ٌة‬
‫‪Hac 31‬‬ ‫َو َمن ُيشْ ِر ْك بِٱللَّ ِه َف َكأَنَّ َما خَ َّر ِم َن َّ‬
‫ٱلس َمآ ِء‬
‫‪Mülk 8‬‬ ‫كُلَّ َما أُ ْل ِق َي ِف َيها َف ْو ٌج َسأَ َل ُه ْم خَ َز َن ُت َها‬
‫‪Đnşirah 8‬‬ ‫َوإِ َل ٰى َر ِّبكَ َفا ْرغ َْب‬
‫‪Yusuf 73‬‬ ‫َقالُوا تَاللَّ ِه َل َق ْد َع ِل ْم ُت ْم‬
‫‪Kadr 5‬‬ ‫َسلَامٌ ِه َي َح َّت ٰى َم ْط َل ِع ا ْلف َْج ِر‬
‫‪Alak 11‬‬ ‫أَ َرأَ ْي َت إِن كَا َن َع َلى ا ْل ُهدَىٰ‬
‫‪Bakara 153‬‬ ‫ٱلصا ِبر َ‬
‫ِين‬ ‫إِ َّن ٱللَّ َه َم َع َّ‬
‫‪Tin 1‬‬
‫َوالتِّينِ َوال َّز ْي ُت ِ‬
‫ون‬
‫َغفُو ٌر‬ ‫أَتَا َك‬ ‫َما‬
‫َق ْب َل ُهم‬ ‫اِتَّخَ َذ‬ ‫َم ْن‬
‫َق ِدي ٌر‬ ‫ا ْل ِإ ْح َسا ُن‬ ‫َم َتى‬
‫ا ْلق ُُر ِ‬
‫ون‬ ‫أَ ِذ ْن َت‬ ‫أَ ْي َن‬
‫ا ْل َق ْو َم‬ ‫أَ َرأَ ْي َت‬ ‫ف‬ ‫َك ْي َ‬
‫كَا َن‬ ‫أَ ْف َل َح‬ ‫َك ْم‬
‫ا ْل َكرِي ِم‬ ‫أَ ْه َل ْك َنا‬ ‫أَ ُّي‬
‫كُ ِّل‬ ‫أَ ُّي َها‬ ‫أَنَّى‬
‫َّمزِي ٍد‬ ‫َج َز ُاء‬ ‫أَ‬
‫َنقُو ُل‬ ‫ا ْل ُج ُنو ِد‬ ‫َه ْل‬
‫َيأْتِي َنا‬ ‫ا ْل َج ْه َر‬ ‫َما َذا‬
‫َيخْ َف ٰى‬ ‫يث‬‫َح ِد ُ‬ ‫لِ َم‬
‫َي َر ْوا‬ ‫َح ِكي ًما‬ ‫َل ْو لا َ‬
‫‪Tabloyu doldurun.‬‬
‫‪Bizi, bize, bizden‬‬ ‫‪Bana, beni, benden‬‬
‫‪Biz‬‬ ‫‪Ben‬‬
‫‪Bizim‬‬ ‫‪Benim‬‬
‫‪Sizi, size, sizden‬‬ ‫‪Sana, seni, senden‬‬
‫‪Siz‬‬ ‫‪Sen‬‬
‫‪Sizin‬‬ ‫‪Senin‬‬
‫‪Onlara, onları, onlardan‬‬ ‫‪Ona, onu, ondan‬‬
‫‪Onlar‬‬ ‫)‪O (er‬‬
‫‪Onların‬‬ ‫‪Onun‬‬
‫‪Ona, onu, ondan‬‬
‫)‪O (dş‬‬
‫‪Onun‬‬

Ders 14
‫﴾ ثُ َّم َر َد ْد َنا ُه‬٤﴿ ‫﴾ َل َق ْد خَ َل ْق َنا ا ْل ِا ْن َسا َن ِٓفي َا ْح َسنِ َت ْق ِوي ٍۘم‬٣﴿ ‫ين‬
ِ ۙ ‫﴾ َو ٰه َذا ا ْل َب َل ِد ا ْلا َ ِم‬٢﴿ ‫ين‬
َ ۙ ‫﴾ َوطُو ِر ِسي ِن‬١﴿ ‫ون‬
ِۙ ‫َوال ِتينِ َوال َّز ْي ُت‬
﴾٥﴿ ‫ين‬َ ۙ ‫اَ ْس َف َل َسا ِف ِل‬
Đncire ve zeytine and olsun. Sina dağına and olsun ve bu emin beldeye and olsun. Gerçekten biz insanı en mükemmel
sûrette yarattık. Sonra onu aşağıların en aşağısına döndürdük. (Tin 1-5)
Đşaret zamirleri:
Dişil Eril
Bu ‫َه ِذ ِه‬ ‫َه َذا‬
Bunlar ‫ه ُؤ َلا ِء‬
Şu; o َ‫تِ ْلك‬ َ‫َذالِك‬
Şunlar, onlar َ‫اُو َل ِئك‬
Ayetlerdeki işaret zamirlerini tahlil edin.
Bu, ayırma günüdür. Sizi ve öncekileri bir araya topladık. َ ِ‫َه َذا َي ْو ُم ا ْلف َْصلِ َج َم ْع َنا ُك ْم َوا ْلأ َ َّول‬
‫ين‬
Bu, yalanlamakta olduğunuz ateştir ‫َه ِذ ِه ال َّنا ُر الَّ ِتي كُن ُتم بِ َها تُ َك ِّذ ُبو َن‬
Sonra Rabbine, “Bunlar bir günahkârlar toplumudur” diye ‫َف َد َعا َر َّب ُه أَ َّن َ ٰه ُؤ َلا ِء َق ْو ٌم ُّم ْج ِر ُمو َن‬
seslendi.
Bakara 2
‫ين‬َ ‫اب َلا َر ْي َب ِفي ِه ُهدًى لِّ ْل ُم َّت ِق‬ ُ ‫َذلِكَ ا ْل ِك َت‬
Bakara 134
‫تِ ْلكَ أُ َّم ٌة َق ْد خَ َل ْت َل َها َما ك ََس َب ْت َو َل ُكم َّما ك ََس ْب ُت ْم‬
Bakara 5
‫أُ ْول ِئكَ ُه ُم ا ْل ُم ْف ِل ُحو َن‬
Hud 72
‫يب‬ ٌ ‫اِ َّن ٰهـ َذا َلشَ ْی ٌء َع ٖج‬
ِ ‫َقا َل اِ َّن ٰه ُؤ َلا ِء َض ْي ٖفى َفلَا َت ْف َض ُح‬
‫ون‬
Hicr 68
Olumsuzluk edatları:
Hayır! Aksine, siz dini yalanlıyorsunuz. ِ‫َكلَّا َب ْل تُ َك ِّذ ُبو َن ِبال ِّدين‬ Hayır, asla ‫َكلَّا‬
Ki Allah kullara zulmedici değildir ‫س بِ َظلَّا ٍم لِّ ْل َع ِبي ِد‬ َ ‫َوأَ َّن اللَّ َه َل ْي‬ Değil َ ‫َل ْي‬
‫س‬
Sen Rabbinin nimeti ile, bir deli değilsin ٍ ‫نت بِ ِن ْع َم ِة َر ِّبكَ بِ َم ْج ُن‬
‫ون‬ َ َ‫َما أ‬ Değil, yok ‫َما‬
Ey kullarım! Size korku yoktur. ‫ف َع َل ْي ُك ُم‬ ٌ ‫َيا ِع َبا ِد َلا خَ ْو‬ Değil, yok َ ‫لا‬
Kâfirler için kolay değildir. ‫ِين َغ ْي ُر َي ِسي ٍر‬ َ ‫َع َلى ا ْل َكا ِفر‬ Değil, -den başka ‫َغ ْير‬
Kendilerine Allah’tan başka yardımcılar
bulamadılar.
َ َ‫ون اللَّ ِه أ‬
‫نصا ًرا‬ ِ ‫َف َل ْم َي ِجدُوا َل ُهم ِّمن ُد‬ -den başka ‫ُدو َن‬
Onlara, acı bir dikenli bitkiden başka
ٍ ‫س َل ُه ْم َط َعامٌ إِ َّلا ِمن َضر‬
‫ِيع‬ َ ‫لَّ ْي‬ -den başka َّ ‫اِلا‬
yiyecek yoktur.
Hayır, aksine, onlar ahiretten ِ ‫كَلا َّ َبل لا َّ َيخَ افُو َن‬
‫ٱلآخ َر َة‬ Aksine, hayır ‫َب ْل‬
korkmuyorlar.
O bir adamdan başka bir şey değildir, ً‫إِ ْن ُه َو إِلا َّ َر ُج ٌل ٱف َت َرىٰ َع َل ٰى ٱللَّ ِه َك ِذبا‬ Değil, yok ‫اِ ْن‬
Allah’a yalan uyduruyor.
De ki: Eğer doğru söyleyenler iseniz
delillerinizi getirin
َ ‫قُ ْل َهاتُو ْا ُب ْر َها َن ُك ْم إِن كُ ْن ُت ْم َصا ِد ِق‬
‫ين‬ Eğer ‫اِ ْن‬
‫‪Kelime Ezber Alıştırması 2‬‬
‫‪Mutlaka, gerçekten, andolsun‬‬ ‫َق ْد‬ ‫‪Mutlaka; gerçekten‬‬ ‫إِ َّن‬
‫)‪..cak; …cek (yakın gelecek‬‬ ‫س‬ ‫َ‬ ‫‪Ki, olması için‬‬ ‫أَ َّن‬
‫)‪… cak; …cek (uzak gelecek‬‬ ‫ف‬ ‫َس ْو َ‬ ‫‪Sanki‬‬ ‫كَأَ َّن‬
‫‪Mutlaka olacak‬‬ ‫َل‪َّ ...‬ن‬ ‫‪Fakat; lakin‬‬ ‫َل ِك َّن )ل ِك ْن(‬
‫‪Mutlaka, muhakkak‬‬ ‫َل َق ْد‬ ‫‪Belki, ola ki‬‬ ‫َل َع َّل‬
‫‪Mutlaka; muhakkak‬‬ ‫َل‬ ‫‪Ki, olması için‬‬ ‫أَ ْن‬
‫?‪Yoksa‬‬ ‫اَ ْم‬ ‫‪Eğer (geniş zaman); değil‬‬ ‫إِ ْن‬
‫‪Veya‬‬ ‫اَ ْو‬ ‫‪Yalnız‬‬ ‫إِ َّيا‬
‫‪Bazı‬‬ ‫ض‬ ‫َب ْع ُ‬ ‫‪Ola ki‬‬ ‫َع َسى‬
‫‪Herkes, hepsi, her, hep‬‬ ‫كُ ُّل‬ ‫‪O zaman ki‬‬ ‫َل َّما‬
‫!‪Ey‬‬ ‫َيا ‪َ -‬ياأَ ُّي َها ‪َ -‬ياأَ َّي ُت َها‬ ‫)‪Eğer (geçmiş zaman‬‬ ‫َل ْو‬
‫‪Ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın.‬‬
‫‪103:02‬‬ ‫نسا َن َل ِفى خُ ْس ٍر‬ ‫إِ َّن ِٱلإ َ‬
‫‪72:18‬‬ ‫اج َد لِلَّ ِه‬‫َوأَ َّن ٱ ْل َم َس ِ‬
‫‪3:185‬‬ ‫كُ ُّل َن ْفسٍ َذآئِ َق ُة ٱ ْل َم ْو ِت‬
‫‪Feth 23‬‬ ‫ُس َّن َة اللَّ ِه الَّ ِتي َق ْد خَ َل ْت ِمن َق ْب ُل‬
‫‪Nebe 4-5‬‬ ‫كَلا َّ َس َي ْع َل ُمو َن ُث َّم كَلا َّ َس َي ْع َل ُمو َن‬
‫‪Yusuf 98‬‬ ‫ف أَ ْس َت ْغ ِف ُر َل ُك ْم َر ِّبي‬ ‫َقا َل َس ْو َ‬
‫‪Tekasur 6‬‬ ‫َل َت َر ُو َّن ٱ ْل َج ِحي َم‬
‫‪Đbrahim 51‬‬ ‫س َّما ك ََس َب ْت‬ ‫لِ َي ْج ِز َي اللَّ ُه كُ َّل َن ْف ٍ‬
‫‪Naziat 27‬‬ ‫الس َم ُاء ۚ◌ َب َنا َها‬ ‫أَأَن ُت ْم أَشَ ُّد خَ ْلقًا أَ ِم َّ‬
‫‪Đnsan 24‬‬ ‫َو َلا ت ُِط ْع ِم ْن ُه ْم آثِ ًما أَ ْو َكفُو ًرا‬
‫‪Hakka 44‬‬ ‫ض ا ْلأ َ َقاوِيلِ‬ ‫َو َل ْو َت َق َّو َل َع َل ْي َنا َب ْع َ‬
‫‪Mutaffifin 12‬‬ ‫َو َما ُي َك ِّذ ُب بِ ِه إِ َّلا كُ ُّل ُم ْع َت ٍد َأثِي ٍم‬
‫‪Humeze 3‬‬ ‫َي ْح َس ُب أَ َّن َما َل ُه أَخْ َل َد ُه‬
‫‪Alak 6‬‬ ‫نسا َن َل َي ْطغ َٰى‬ ‫َكلَّا إِ َّن ا ْل ِإ َ‬
‫‪Beled 5‬‬ ‫أَ َي ْح َس ُب أَن لَّن َي ْق ِد َر َع َل ْي ِه َأ َح ٌد‬
‫‪Enam 41‬‬ ‫ف َما َت ْد ُعو َن إِ َل ْي ِه إِن شَ َاء‬ ‫َب ْل إِ َّيا ُه َت ْد ُعو َن َف َي ْك ِش ُ‬
‫‪Zümer 11‬‬ ‫قُ ْل إِن ِّۤي أُ ِم ْر ُت أَ ْن أَ ْع ُب َد ٱللَّ َه‬
‫‪Hakka 11‬‬ ‫إِنَّا َل َّما َطغَى ا ْل َم ُاء َح َم ْل َناكُ ْم ِفي ا ْل َجا ِر َي ِة‬
‫‪Bakara 103‬‬ ‫َو َل ْو أَنَّ ُه ْم آ َم ُنوا َواتَّ َق ْوا َل َمثُو َب ٌة ِّم ْن ِعن ِد اللَّ ِه خَ ْي ٌر‬
‫‪Tahrim 7‬‬ ‫ين َكف َُروا َلا َت ْع َت ِذ ُروا ا ْل َي ْو َم‬ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ َ‬

‫س‬‫َل ْي َ‬ ‫ف‬
‫خَ ْو ٌ‬ ‫اِف َت َرىٰ‬
‫َما‬ ‫ُدو َن‬ ‫اِلا َّ‬
‫ُم َّت ِق َ‬
‫ين‬ ‫َذالِكَ‬ ‫أُ َّم ٌة‬
‫ُّم ْج ِر ُمو َن‬ ‫َر ُج ٌل‬ ‫اِ ْن‬
‫ال َّنا ُر‬ ‫َصا ِد ِق َ‬
‫ين‬ ‫اِ ْن‬
‫ه ُؤ َلا ِء‬ ‫َط َعا ٌم‬ ‫نصا ًرا‬ ‫أَ َ‬
‫َهاتُو ْا‬ ‫يب‬
‫َع ٖج ٌ‬ ‫اُو َل ِئكَ‬
‫َه َذا‬ ‫َغ ْير‬ ‫ين‬ ‫أَ َّولِ َ‬
‫َه ِذ ِه‬ ‫َك ِذباً‬ ‫ُب ْر َها َن ُك ْم‬
‫َي ِسي ٍر‬ ‫َكلَّا‬ ‫َب ْل‬
‫َي ْو ُم‬ ‫لا َ‬ ‫تِ ْلكَ‬
‫‪Aşağıdaki fiillerin mazi ve muzari çekimlerini yazın.‬‬
‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫ن ََص َر‬ ‫َظ َل َم‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫ن َْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬

Ders 15
‫﴾ َوا ْم َر َاتُ ۜ ُه َح َّما َل َة‬٣﴿ ‫ات َل َه ۚ ٍب‬
َ ‫﴾ َس َي ْصلٰى نَاراً َذ‬٢﴿ ‫﴾ َما اَ ْغ ٰنى َع ْن ُه َمالُ ُه َو َما ك ََس ۜ َب‬١﴿ ‫َت َّب ْت َي َدا َابِي َل َه ٍب َوت ۜ ََّب‬
﴾٥﴿ ‫﴾ ِفي ِجي ِد َها َح ْب ٌل ِم ْن َم َس ٍد‬٤﴿ ‫ا ْل َح َط ۚ ِب‬
Ebu Leheb’in elleri kurusun! Kendisi de kurusun. Ona ne malı ne de kazandığı şey bir fayda vermedi. Alevli bir ateşe
girecektir. Karısı da odun taşıyarak; boynunda hurma lifinden bir ip ile.(Tebbet)
Sahiplik edatları
Allah, büyük lütuf sahibidir. ‫َواللَّ ُه ُذو ا ْلفَضْ لِ ا ْل َع ِظي ِم‬ Merfu ‫ُذو‬
Rabbin, çok bağışlayıcıdır, merhamet sahibidir. ‫َو َر ُّبكَ ا ْل َغفُو ُر ُذو ال َّر ْح َم ِة‬ Eril
Öyle ise akrabaya (yakınlık sahibine) hakkını

‫آت َذا ا ْل ُق ْر َب ٰى َح َّق ُه‬
ِ ‫َف‬
ver. Mansub
‫َذا‬
َ ‫أَن كَا َن َذا َم ٍال َو َب ِن‬
Eril
Mal ve oğulları vardır diye ‫ين‬
Azamet ve ikram sahibi Rabbinin adı yücedir. ِ ‫ت ََبا َر َك ْاس ُم َر ِّبكَ ِذي ا ْل َجل‬
‫َال َوا ْل ِإ ْك َرا ِم‬ Mecrur ‫ِذي‬
Güçlüdür, Arşın sâhibi (Allâh) katında yücedir ٍ‫ش َم ِكين‬
ِ ‫ِذي قُ َّو ٍة ِعن َد ِذي ا ْل َع ْر‬ Eril
Onda meyva(lar) ve salkımlı hurmalar var. ‫ات ا ْلأ َ ْك َما ِم‬

ُ ‫ِف َيها َفا ِك َه ٌة َوال َّنخْ ُل َذ‬ Merfu
Dişil
‫ذات‬
ُ
Alevli bir ateşe girecektir. ‫ات َل َه ٍب‬
َ ‫َس َي ْص َل ٰى نَا ًرا َذ‬ Mansub ‫ذات‬
َ
Dişil
Burçlar sâhibi göğe andolsun ‫وج‬ ِ ‫الس َما ِء َذ‬
ِ ‫ات ا ْل ُب ُر‬ َّ ‫َو‬
Mecrur ِ
‫ذات‬
Dişil
Akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp düşünmez. ‫اب‬ ِ ‫َو َما َي َّذك َُّر إِ َّلا أُولُو ا ْلأ َ ْل َب‬ Merfu ‫اُولُوا‬
Dediler: "Biz kuvvetliyiz, çok güçlüyüz” ‫س شَ ِدي ٍد‬ ٍ ْ‫َقالُوا ن َْح ُن أُولُو قُ َّو ٍة َوأُولُو َبأ‬ Çoğul
Ey akıl sâhipleri, kısâsta sizin için hayât vardır. ِ ‫ص َحيٰو ٌة َيا اُولِى ا ْلا َ ْل َب‬
‫اب‬ ِ ‫َو َل ُك ْم ِفى ا ْل ِق َصا‬ Mansub
‫اُولِي‬
Çoğul
Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılışında, gece ِ ‫ض َواخْ ِتل‬
ِ‫َاف الَّ ْيل‬ ِ ‫ات َوا ْلا َ ْر‬ َّ ِ‫اِ َّن ِفى خَ ْلق‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ Mecrur ‫اُولِي‬
ile gündüzün artarda gelişinde temiz akıl
sahipleri için gerçekten ayetler vardır. ‫اب‬ِ ‫ات لِاُولِى ا ْلا َ ْل َب‬ ٍ ‫َوال َّن َها ِر َلآ َي‬ Çoğul
Doğrusu Rabbin, zulümlerine rağmen, insanlar için mağfiret

sahibidir. ‫س َع َلى ظُ ْل ِم ِه ْم‬ ِ ‫َوإِ َّن َر َّبكَ َل ُذو َم ْغ ِف َر ٍة لِّل َّنا‬
Đmkânı geniş olan, nafakayı imkânlarına göre versin. ‫لِ ُين ِف ْق ُذو َس َع ٍة ِّمن َس َع ِت ِه‬
‫َوبِا ْل َوالِ َد ْينِ إ ِْح َساناً َو ِذي ا ْل ُق ْر َبى َوا ْل َي َتا َمى‬
Ana-babaya, yakın akrabaya, yetimlere, yoksullara iyilikle...
ِ‫َوا ْل َم َسا ِكين‬
Yakınlık sahiplerine, yetimlere sevdiği maldan verir ‫َوآتَى ا ْل َما َل َع َلى ُح ِّب ِه َذوِي ا ْل ُق ْر َبى َوا ْل َي َتا َمى‬
Her yük sahibi (gebe) yükünü (yavrusunu) düşürür. ‫ات َح ْملٍ َح ْم َل َها‬ ِ ‫َوت ََض ُع كُ ُّل َذ‬
Ancak akıl sahipleri hakkıyla düşünür. ‫اب‬ ِ ‫إِنَّ َما َي َت َذك َُّر أُ ْولُوا ا ْلأ َ ْل َب‬
‫’ا ِ َّن‬nin kardeşleri
‫‘اِ َّن‬nin kardeşleri diye adlandırılan ve aynı özelliğe sahip olan başka edatlar da vardır:
Umulur ki, ola ki ‫ َل َع َّل‬Ancak, fakat, lakin ‫ َل ِك َّن‬Gibi ‫كَأَ َّن‬ Ki ‫أ َّن‬
Bilmezler mi ki, Allâh onların gizlediklerini ve açığa
vurduklarını biliyor? ‫ َه َي ْع َل ُم َما ُي ِس ُّرو َن َو َما ُي ْع ِل ُنو َن‬i‫اَ َو َلا َي ْع َل ُمو َن اَ َّن الل‬
"Allâh'ın herşeye kâdir olduğunu biliyorum." dedi. ‫ َه َعلٰى ُك ِّل شَ ْی ٍء َق ٖدي ٌر‬i‫َقا َل اَ ْع َل ُم اَ َّن الل‬
‫‪Đçinizde Allah’ın elçisi vardır.‬‬ ‫أَ َّن ِفي ُك ْم َر ُسو َل اللَّ ِه‬
‫‪Ve lütuf bütünüyle Allah’ın elindedir.‬‬ ‫َوأَ َّن ا ْلفَضْ َل بِ َي ِد اللَّ ِه‬
‫‪Fakat Allah alemler üzerine lütuf sahibidir.‬‬ ‫ين‬‫َو َل ِك َّن اللّ َه ُذو َفضْ لٍ َع َلى ا ْل َعا َل ِم َ‬
‫‪Fakat münafıklar anlamazlar.‬‬ ‫ين َلا َي ْف َق ُهو َن‬ ‫َو َل ِك َّن ا ْل ُم َنا ِف ِق َ‬
‫‪Belki de kıyamet saati yakındır.‬‬ ‫السا َع َة َقر ٌ‬
‫ِيب‬ ‫َل َع َّل َّ‬
‫‪65:1‬‬ ‫َل َع َّل ٱللَّ َه ُي ْح ِد ُث َب ْع َد ٰذلِكَ أَ ْمر ًا‬
‫‪36:74‬‬
‫نص ُرو َن‬‫ون ٱللَّ ِه آلِ َه ًة لَّ َعلَّ ُه ْم ُي َ‬ ‫َوٱتَّخَ ُذواْ ِمن ُد ِ‬
‫َوإِ َذا تُ ْت َل ٰى َع َل ْي ِه آ َياتُ َنا َولَّ ٰى ُم ْس َت ْك ِبراً كَأَن لَّ ْم َي ْس َم ْع َها كَأَ َّن‬
‫‪31:07‬‬
‫اب َألِي ٍم‬ ‫ِف ۤي أُ ُذ َن ْي ِه َو ْقراً َف َبشِّ ْر ُه بِ َع َذ ٍ‬
‫‪52:24‬‬
‫وف َع َل ْي ِه ْم ِغ ْل َما ٌن لَّ ُه ْم كَأَنَّ ُه ْم لُ ْؤلُ ٌؤ َّم ْك ُنو ٌن‬ ‫َو َي ُط ُ‬
‫)‪Sahibi (er‬‬ ‫ُذو – َذا ‪ِ -‬ذي‬ ‫‪Önce‬‬ ‫َق ْب َل‬
‫)‪Sahibi (dş‬‬ ‫ات ‪َ -‬ذ ِ‬
‫ات‬ ‫ات ‪َ -‬ذ َ‬ ‫َذ ُ‬ ‫‪Sonra‬‬ ‫َب ْع َد‬
‫‪Sahipleri‬‬ ‫أُولُواْ ‪ -‬أُولِي‬ ‫‪Zaman; süre, devir‬‬ ‫ِح َ‬
‫ين‬
‫‪Đnsanlar, akrabalar‬‬ ‫أَ ْه ٌل‬ ‫)‪O zaman ki (geçmiş‬‬ ‫إِ ْذ‬
‫‪Aile; akrabalar‬‬ ‫آ ٌل‬ ‫)‪O zaman ki (geniş‬‬ ‫إِ َذا‬
‫!‪Dikkat! Hayır‬‬ ‫أَ َلا‬ ‫‪Sonra‬‬ ‫ثُ َّم‬
‫‪Ne iyi; ne güzel‬‬ ‫نِ ْع َم‬ ‫‪Böylece; bundan dolayı‬‬ ‫ف‬ ‫َ‬
‫‪Ne kötü‬‬ ‫بِئ َ‬
‫ْس‬ ‫‪Hayır, fakat‬‬ ‫َب ْل‬
‫‪Ne kötüdür o ki‬‬ ‫بِئ َْس َما‬ ‫‪Yakın; ile, katında‬‬ ‫ِع ْن َد ‪َ -‬لدَى ‪َ -‬ل ُد ْن‬
‫‪Benzer, emsal‬‬ ‫ِم ْث ُل‬ ‫‪Benzetme, misal‬‬ ‫َم َث ٌل )أَ ْمثَا ٌل(‬
‫‪Cuma 4‬‬ ‫َواللَّ ُه ُذو ا ْلفَضْ لِ ا ْل َع ِظي ِم‬

‫‪Buruc 1‬‬ ‫ات ا ْل ُب ُر ِ‬
‫وج‬ ‫الس َما ِء َذ ِ‬ ‫َو َّ‬
‫‪Rad 19‬‬ ‫اب‬ ‫إِنَّ َما َي َت َذك َُّر أُ ْولُواْ ٱلأ َ ْل َب ِ‬
‫‪Kıyame 33‬‬ ‫ثُ َّم َذ َه َب إِ َل ٰى أَ ْه ِل ِه َي َت َم َّط ٰى‬
‫‪Araf 130‬‬ ‫َو َل َق ْد َأخَ ْذنَا آ َل ِف ْر َع ْو َن‬
‫‪Rad 28‬‬ ‫وب‬ ‫أَ َلا ِب ِذ ْك ِر اللَّ ِه َت ْط َم ِئ ُّن ا ْل ُقلُ ُ‬
‫‪Hac 78‬‬ ‫ُه َو َم ْو َلاكُ ْم ۖ◌ َف ِن ْع َم ا ْل َم ْو َل ٰى َونِ ْع َم ال َّن ِص ُ‬
‫ير‬
‫ْس ا ْل ِم َها ُد‬ ‫ْ‬
‫‪Al-i Đmran 197‬‬
‫َم َتا ٌع َق ِلي ٌل ثُ َّم َمأ َوا ُه ْم َج َه َّن ُم ۚ◌ َوبِئ َ‬
‫‪Zuhruf 56‬‬ ‫ِين‬
‫آخر َ‬ ‫َف َج َع ْل َنا ُه ْم َس َلفًا َو َم َثلًا لِّ ْل ِ‬
‫‪Mülk 18‬‬ ‫ف كَا َن َن ِكي ِر‬ ‫ين ِمن َق ْب ِل ِه ْم َف َك ْي َ‬ ‫َو َل َق ْد َك َّذ َب الَّ ِذ َ‬
‫‪Bakara 52‬‬ ‫ثُ َّم َع َف ْونَا َعن ُكم ِّمن َب ْع ِد َذ ٰ◌لِكَ َل َعلَّ ُك ْم َتشْ ُك ُرو َن‬
‫‪Vakıa 84‬‬ ‫َوأَن ُت ْم ِحي َن ِئ ٍذ تَن ُظ ُرو َن‬

‫َ‬
‫‪Zilzal 1‬‬ ‫إِ َذا ُز ْل ِز َل ِت ا ْلأ ْر ُ‬
‫ض ِز ْل َزا َل َها‬
‫ِ‬
‫َوإِ ْذ قُ ْل َنا لِ ْل َملَائِ َك ِة ْاس ُجدُوا لآ َد َم َف َس َجدُوا إِ َّلا إِ ْب ِل َ‬
‫يس‬
‫‪Tekasür 4‬‬ ‫ف َت ْع َل ُمو َن‬ ‫ث ُّم◌َ َكلَّا َس ْو َ‬
‫‪Alâ 16‬‬ ‫َب ْل تُ ْؤثِ ُرو َن ا ْل َح َيا َة ال ُّد ْن َيا‬
‫‪Kalem 47‬‬ ‫أَ ْم ِعن َد ُه ُم ا ْل َغ ْي ُب َف ُه ْم َي ْك ُت ُبو َن‬
‫‪Gafir 18‬‬ ‫اج ِر ك َِاظ ِم َ‬
‫ين‬ ‫وب َلدَى ا ْل َح َن ِ‬ ‫إِ ِذ ا ْل ُقلُ ُ‬
‫َّم ْك ُنو ٌن‬ ‫ُذو‬ ‫آتَى‬
‫ا ْل َوالِ َد ْينِ‬ ‫ِذي‬ ‫إ ِْح َساناً‬
‫َوأَ َّن‬ ‫السا َع َة‬ ‫َّ‬ ‫اَ ْع َل ُم‬
‫َوإِ َّن‬ ‫َفضْ لٍ‬ ‫أَ ْمر ًا‬
‫َو ْقر ًا‬ ‫قُ ْر َبى‬ ‫أ َّن‬
‫َولَّ ٰى‬ ‫ِيب‬‫َقر ٌ‬ ‫إِنَّ َما‬
‫َي َتا َمى‬ ‫كَأَ َّن‬ ‫اُولُوا‬
‫َي َت َذك َُّر‬ ‫َل َع َّل‬ ‫اُولِي‬
‫ُي ْح ِد ُث‬ ‫َل ِك َّن‬ ‫اب‬ ‫َب ِ‬
‫ُي ِس ُّرو َن‬ ‫َما َل‬ ‫َذا‬
‫َي ْس َم ْع َها‬ ‫َم َسا ِكينِ‬ ‫ذات‬ ‫َ‬
‫وف‬ ‫َي ُط ُ‬ ‫ُم ْس َت ْك ِبر ًا‬ ‫ذات‬
‫ُ‬
‫َي ْع َل ُم‬ ‫َم ْغ ِف َر ٍة‬ ‫ذات‬ ‫ِ‬
‫َي ْع َل ُمو َن‬ ‫ُي ْع ِل ُنو َن‬ ‫َي ْف َق ُهو َن‬
‫َك َت َب‬ ‫َع ِل َم‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬

Ders 16
َ ‫﴾ َو َل َس ْو‬٤﴿ ‫﴾ َو َل ْلا ٰ ِخ َر ُة خَ ْي ٌر َلكَ ِم َن ا ْلا ُ ۫ول ٰ ۜى‬٣﴿ ‫﴾ َما َو َّد َعكَ َر ُّبكَ َو َما َقل ٰ ۜى‬٢﴿ ‫﴾ َوالَّ ْيلِ اِ َذا َس ٰج ۙى‬١﴿ ‫الض ٰح ۙى‬
‫ف‬ ُّ ‫َو‬
﴾٥﴿ ‫ُي ْع ِطيكَ َر ُّبكَ َف َتـ ْر ٰض ۜى‬
Kuşluk vaktine andolsun, karanlığı çöktüğü vakit geceye andolsun. Rabbin seni terk etmedi ve sana darılmadı.
Muhakkak ki âhiret senin için dünyadan daha hayırlıdır. Şüphesiz, Rabbin sana verecek ve sen razı olacaksın. (Duha 1-5)
Đlletli fiiller:
( ‫ ) ي و ا‬harflerine illet harfleri denir. Đçinde bu harflerden bir veya daha fazla sayıda bulunan fiillere illetli fiil adı verilir.
Bu fiillerin içindeki illet harfleri fiil çekimlerinde birbirine dönebilir veya tamamen ortadan kalkabilir. Son harfi şeddeli olan
fiiller de illetli fiil sayılır. Bu fiil tiplerinin mazi ve muzari çekimleri ile her tipe dahil olan başlıca fiiller aşağıda verilmiştir:
Aynı özellikteki filler Muzari Mazi

‫و‬
Đllet harfi ortada ( ) ‫َيقُو ُل تاب قام كان مات عاذ فاز زار‬ ‫َقا َل‬
Đllet harfi ortada (‫)ا‬ ‫اف كاد‬
ُ ‫َي َخ‬ ‫اف‬َ ‫َخ‬
Đllet harfi ortada (‫)ي‬ ‫َيزِي ُد كاد سار‬ ‫َزا َد‬
Đllet harfi sonda (‫)و‬ ‫َي ْد ُعو عفا تلا بدا‬ ‫َد َعا‬
Đllet harfi sonda (‫)ا‬ ‫َيخْ شَ ى خشي رضي نسي‬ ‫َخ ِش َي‬
Đllet harfi sonda (‫)ي‬ ‫َي ْق ِضي قضى بغى جرى جزى هدى‬ ‫َق َضى‬
Đllet harfi başta ‫وعد وصف وقى وعظ ولج ولد وزر وذر‬ ‫َي ِج ُد‬ ‫َو َج َد‬
Hemzeli ‫أتى أخذ أكل رأى شاء جاء أجر أذن بدأ‬ ‫َيأْ ُم ُر‬ ‫أَ َم َر‬
Şeddeli ‫خف د ّع ذ ّل ز ّل ع ّز‬
ّ ‫تب ت ّم ح ّق‬
ّ ‫بث‬ّ ‫حي‬ ّ ‫َي ِض ُّل ظ ّن‬ ‫َض َّل‬
Muzari Mazi
O Onlar Siz Biz O (dş) O Sen Ben Kök
Demek ‫َيقُو ُل‬ ‫َقالُوا‬ ‫قُ ْل ُت ْم‬ ‫قُ ْل َنا‬ ‫َقا َل ْت‬ ‫َقا َل‬ ‫قُ ْل َت‬ ‫ق و ل قُ ْل ُت‬
Tevbe
etmek
‫وب‬ُ ‫َي ُت‬ ‫َتا ُبوا‬ ‫تُ ْب ُت ْم‬ ‫تُ ْب َنا‬ ‫َتا َب ْت‬ ‫اب‬
َ ‫َت‬ ‫تُ ْب َت‬ ‫ت و ب تُ ْب ُت‬
Kalkmak ‫َيقُو ُم‬ ‫َقا ُموا‬ ‫قُ ْم ُت ْم‬ ‫قُ ْم َنا‬ ‫َقا َم ْت‬ ‫َقا َم‬ ‫قُ ْم َت‬ ‫ق و م قُ ْم ُت‬
Korkmak ‫اف‬
ُ ‫َي َخ‬ ‫َخافُوا‬ ‫ِخ ْف ُت ْم‬ ‫ِخ ْف َنا‬ ‫َخا َف ْت‬ ‫اف‬
َ ‫َخ‬ ‫ِخ ْف َت‬ ‫ِخ ْف ُت‬ ‫خ وف‬
Olayazmak ‫َي َكا ُد‬ ‫كَا َد‬ ‫ِك ْد َت‬ ‫كود‬
Arttırmak ‫َيزِي ُد‬ ‫َزا ُدوا‬ ‫ِز ْد ُت ْم‬ ‫ِز ْدنَا‬ ‫َزا َد ْت‬ ‫َزا َد‬ ‫ِز ْد َت‬ ‫ِز ْد ُت‬ ‫زيد‬
Tuzak
kurmak
‫َي ِكي ُد‬ ‫ِك ْدنَا‬ ‫كَا َد‬ ‫كيد‬
Dua etmek,
çağırmak
‫َي ْد ُعو‬ ‫َد َع ْونَا َد َع ْو ُت ْم َد َع ُوا‬ ‫َد َع ْت‬ ‫َد َعا‬ ‫َد َع ْو ُت َد َع ْو َت‬ ‫دعو‬
Affetmek ‫َي ْعفُو‬ ‫َع َف ْونَا َع َف ْو ُت ْم َع َف ُووا‬ ‫َت‬
ْ ‫َعف‬ ‫َع َفا‬ ‫ع ف و َع َف ْو ُت َع َف ْو َت‬
Korkmak ‫َيخْ شَ ى‬ ‫َخ ِش َي ْت َخ ِشي َنا َخ ِشي ُت ْم َخشَ ُوا‬ ‫َخ ِش َي‬ َ ‫يت َخ ِش‬
‫يت‬ ُ ‫خ ش ي َخ ِش‬
Hükmetmek ‫َي ْق ِضي‬ ‫َق َض ْت َق َض ْي َنا َق َض ْي ُت ْم َق َض ْوا‬ ‫َق َضي‬ ‫ق ض ي َق َض ْي ُت َق َض ْي َت‬
‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫‪Onlar‬‬ ‫‪Siz‬‬ ‫‪Biz‬‬ ‫)‪O (dş‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪Sen‬‬ ‫‪Ben‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪Kök‬‬
‫‪Bulmak‬‬ ‫َت ِجدُو َن َي ِجدُو َن‬ ‫ن َِج ُد‬ ‫َت ِج ُد‬ ‫َي ِج ُد‬ ‫َت ِج ُد‬ ‫اَ ِج ُد‬ ‫َو َج َد‬ ‫وجد‬
‫‪Vaad‬‬
‫‪etmek‬‬
‫َت ِعدُو َن َي ِعدُو َن‬ ‫َن ِع ُد‬ ‫َت ِع ُد‬ ‫َي ِع ُد‬ ‫َت ِع ُد‬ ‫اَ ِع ُد‬ ‫َو َع َد‬ ‫وعد‬
‫‪Emretmek‬‬ ‫َتأْ ُم ُرو َن َيأْ ُم ُرو َن‬ ‫نَأْ ُم ُر‬ ‫َتأْ ُم ُر‬ ‫َيأْ ُم ُر‬ ‫َتأْ ُم ُر‬ ‫آ ُم ُر‬ ‫أَ َم َر‬ ‫أمر‬
‫‪Gelmek‬‬ ‫َتأْتُو َن َيأْتُو َن‬ ‫نَأْتِي‬ ‫َتأْتِي‬ ‫َيأْتِي‬ ‫َتأْتِي‬ ‫آتِي‬ ‫أ ت ي أَ َتى‬
‫‪Onlar‬‬ ‫‪Siz‬‬ ‫‪Biz‬‬ ‫)‪O (dş‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪Sen‬‬ ‫‪Ben‬‬ ‫‪Kök‬‬
‫‪Mazi‬‬ ‫َض َل ْل ُت ْم َضلُّوا‬ ‫َض َل ْل َنا‬ ‫َضلَّ ْت‬ ‫َض َل ْل ُت َض َل ْل َت َض َّل‬
‫‪Sapmak‬‬ ‫ضلل‬
‫‪Muzari‬‬ ‫َت ِضلُّو َن َي ِضلُّو َن‬ ‫ن َِض ُّل‬ ‫َت ِض ُّل‬ ‫َي ِض ُّل‬ ‫َت ِض ُّل‬ ‫َا ِض ُّل‬
‫‪Onlar‬‬ ‫‪Siz‬‬ ‫‪Biz‬‬ ‫)‪O (dş‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪Sen‬‬ ‫‪Ben‬‬ ‫‪Kök‬‬
‫‪Mazi‬‬ ‫َظ ُّنوا‬ ‫َظ َن ْن ُت ْم‬ ‫َظ َن ْن َنا‬ ‫َظ َّن ْت‬ ‫َظ َّن‬ ‫َظ َن ْن َت‬ ‫َظ َن ْن ُت‬
‫‪Sanmak,‬‬
‫ظنن‬
‫‪inanmak‬‬
‫‪Muzari‬‬ ‫َي ُظ ُّنو َن‬ ‫َت ُظ ُّنو َن‬ ‫َن ُظ ُّن‬ ‫َت ُظ ُّن‬ ‫َي ُظ ُّن‬ ‫َت ُظ ُّن‬ ‫اَظُ ُّن‬
‫‪Ayetleri tahlil edin.‬‬
‫‪Kim zulmünden sonra tevbe edip düzeltirse kuşkusuz,‬‬
‫‪Allah onun tevbesini kabul eder.‬‬
‫َاب ِمن َب ْع ِد ُظ ْل ِم ِه َوأَ ْص َل َح َف ِإ َّن اللّ َه َي ُت ُ‬
‫وب َع َل ْي ِه‬ ‫َف َمن ت َ‬
‫‪Đnsanların, alemlerin Rabbi için kalkacağı günde.‬‬ ‫اس لِ َر ِّب ا ْل َعا َل ِم َ‬
‫ين‬ ‫َي ْو َم َيقُو ُم ال َّن ُ‬
‫‪Bir işin olmasına karar verirse, ancak ona: "Ol" der, o da‬‬ ‫إِ َذا َق َضى أَ ْم ًرا َف ِإنَّ َما َيقُو ُل َل ُه كُن َف َي ُكو ُن‬
‫‪oluverir.‬‬
‫‪Ve zalimleri zarar bakımından başka arttırmaz‬‬ ‫َولا َ َيزِي ُد ال َّظالِ ِم َ‬
‫ين إَلا َّ خَ َسا ًرا‬
‫‪Senin güçlü olan Rabbin, onların vasıflandırmalarından‬‬ ‫ُس ْب َحا َن َر ِّبكَ َر ِّب ا ْل ِع َّز ِة َع َّما َي ِصفُو َن‬
‫‪münezzehtir.‬‬
‫‪Allah tarafından gönderilen ve tertemiz sahifeleri okuyan‬‬ ‫َر ُسو ٌل ِّم َن اللَّ ِه َي ْتلُو ُص ُحفًا ُّم َط َّه َر ًة‬
‫‪bir elçidir.‬‬
‫‪Altlarından ırmaklar akan cennetler‬‬ ‫ات ت َْجرِي ِمن ت َْح ِت َها ا ْلأ َ ْن َها ُر‬ ‫َج َّن ٍ‬
‫‪Đşte biz, iyilik yapanları böyle ödüllendiririz.‬‬ ‫ين‬‫َك َذلِكَ ن َْجزِي ا ْل ُم ْح ِس ِن َ‬
‫‪2-109‬‬ ‫اصف َُحو ْا َح َّتى َيأْتِ َي اللّ ُه بِأَ ْم ِر ِه‬ ‫َفا ْعفُواْ َو ْ‬
‫‪6-164‬‬ ‫َولا َ َت ِز ُر َوا ِز َر ٌة ِو ْز َر أُخْ َرى‬
‫‪9-126‬‬ ‫أَ َولا َ َي َر ْو َن َأنَّ ُه ْم ُي ْف َت ُنو َن ِفي ُك ِّل َعا ٍم َّم َّر ًة أَ ْو َم َّر َت ْينِ‬
‫‪2-46‬‬ ‫ين َي ُظ ُّنو َن أَن َُّهم ُّملاَقُو َر ِّب ِه ْم َوأَنَّ ُه ْم إِ َل ْي ِه َر ِاج ُعو َن‬ ‫الَّ ِذ َ‬
‫‪20:74‬‬
‫وت ِف َيها َولا َ َي ْح َي ٰى‬ ‫لا َ َي ُم ُ‬
‫‪34:02‬‬
‫ض َو َما َيخْ ُر ُج ِم ْن َها‬ ‫َي ْع َل ُم َما َي ِل ُج ِفى ٱلأ َ ْر ِ‬
‫ات َفٱ ْع َل ُم ۤواْ أَ َّن ٱللَّ َه‬ ‫َفإِن َز َل ْل ُت ْم ِّمن َب ْع ِد َما َج َآء ْت ُك ُم ٱ ْل َب ِّي َن ُ‬
‫‪2:209‬‬
‫َعزِي ٌز َح ِكي ٌم‬

‫‪Aşağıdaki fiil çekimlerini yapın.‬‬
‫‪Anlam‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Anlam‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Anlam‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫َرأَى‬ ‫َو َل َج‬ ‫َاب‬ ‫ت َ‬
‫أَ َتى‬ ‫َو َل َد‬ ‫َفا َز‬
‫شَ َاء‬ ‫َو َذ َر‬ ‫َقا َم‬
‫أَ َك َل‬ ‫َو َز َر‬ ‫ات‬ ‫َم َ‬
‫أَ َج َر‬ ‫َتلا َ‬ ‫اف‬
‫خَ َ‬
‫أَ ِذ َن‬ ‫َع َفا‬ ‫َكا َد‬
‫َب َد َأ‬ ‫َب َغى‬ ‫َكا َد‬
‫َح َّيي‬ ‫َج َرى‬ ‫َزا َد‬
‫َظ َّن‬ ‫َج َزى‬ ‫َزا َر‬
‫َب َّث‬ ‫َق َضى‬ ‫َسا َر‬
‫َح َّق‬ ‫َه َدى‬ ‫َعا َذ‬
‫َت َّم‬ ‫خَ ِش َي‬ ‫َو َع َد‬
‫َد َّع‬ ‫َر ِض َي‬ ‫ف‬
‫َو َص َ‬
‫َذ َّل‬ ‫َن ِس َي‬ ‫َو َقى‬
‫َز َّل‬ ‫أَخَ َذ‬ ‫َو َع َظ‬

Ders 17
‫﴾ َكلَّا َل ْو َت ْع َل ُمو َن‬٤﴿ ‫ف َت ْع َل ُمو ۜ َن‬ َ ‫﴾ ثُ َّم َكلَّا َس ْو‬٣﴿ ‫ف َت ْع َل ُمو ۙ َن‬ َ ‫﴾ َكلَّا َس ْو‬٢﴿ ‫ى ُز ْرتُ ُم ا ْل َمقَابِ ۜ َر‬i‫﴾ َحت‬١﴿ ‫اَ ْلهٰي ُك ُم ال َّت َكاث ۙ ُُر‬
﴾٨﴿ ‫﴾ ثُ َّم َل ُت ْس َٔـلُ َّن َي ْو َم ِئ ٍذ َعنِ ال َّن ِعي ِم‬٧﴿ ‫ين‬ ِ ۜ ‫ِع ْل َم ا ْل َي ِق‬
ِ ۙ ‫﴾ ثُ َّم َل َت َر ُون ََّها َع ْي َن ا ْل َي ِق‬٦﴿ ‫﴾ َل َت َر ُو َّن ا ْل َج ِحي ۙ َم‬٥﴿ ‫ين‬
Çoklukla övünmek sizi oyaladı, ta ki kabirleri ziyaret ettiniz. Hayır; ileride bileceksiniz! Hayır, Hayır! Đleride bileceksiniz!
Hayır, kesin olarak bilseydiniz. Andolsun, o cehennemi muhakkak göreceksiniz. Yine andolsun, onu gözünüzle kesin
olarak göreceksiniz. Sonra o gün, nimetlerden mutlaka hesaba çekileceksiniz? (Tekasür)
Fiil cümlesi:
Đçinde en az bir fiil olan cümledir. Fiiller şahıslara ve zamana göre çekilir.
Akılsız çoğullar tekil dişil olarak kabul edilir.
Özne, bir isim veya bir cümle parçası olabilir.
Cümlenin öznesi (işi yapan) merfudur (ötrelidir). Cümlenin diğer unsurları (nesne, tümleç) mansubdur.
Fiil özneden önce gelirse özneye uymak zorunda değildir; çoğul bir özne için tekil fiil kullanılabilir.
َّ ِ‫ )ا‬ve kardeşlerinin kullanılması halinde özne mansub olur.
(‫ن‬
َ ِ ‫الس َم َاو‬
َ ‫ات َوا ْلأ ْر‬
‫ض‬ َّ ‫اللَّ ُه‬ ‫خَ َل َق‬
gökleri ve yeri Allah yarattı
Nesne Özne Fiil
َ ‫ٱ ْل ُم ْر َس ِل‬
‫ين‬ ِ ‫اب‬
‫ٱلح ْج ِر‬ ُ ‫أَ ْص َح‬ ‫َك َّذ َب‬ ‫َو َل َق ْد‬
elçileri hicr halkı yalanladı andolsun
Nesne Özne Fiil
َ ‫الَّ ِذ‬
ْ‫ين َكف َُروا‬ ‫َقا َل‬ ‫َو‬
inkar edenler dedi ve
Özne Fiil
‫ٱل ِّر ْز َق‬ ‫َي ْب ُس ُط‬ ‫ٱللَّ َه‬ ‫أَ َّن‬

rızkı genişletir Allah şüphesiz
Nesne Fiil Özne
Gerçekten biz onu Arapça bir Kur’an kıldık ً‫إِنَّا َج َع ْل َنا ُه قُ ْرآناً َع َر ِب ّيا‬
Melekler ona seslendiler ‫َف َنا َد ْت ُه ٱ ْل َمل ۤائِ َك ُة‬
Allah, size (olan) va’dini doğruladı ‫َو َل َق ْد َص َد َق ُك ُم ٱللَّ ُه َو ْع َد ُه‬
Doğrusu biz, onlara hakkı getirdik, onlar ise yalancıdırlar ‫َب ْل أَ َت ْي َنا ُه ْم بِٱ ْل َح ِّق َوإِن َُّه ْم َل َكا ِذ ُبو َن‬
24:45 ‫َوٱللَّ ُه خَ َل َق كُ َّل َدآ َّب ٍة ِّمن َّمآ ٍء‬
Munafikun 1
‫إِ َذا َج َاء َك ا ْل ُم َنا ِفقُو َن َقالُوا َنشْ َه ُد إِنَّكَ َل َر ُسو ُل اللَّ ِه‬
Enam 31
‫ين َك َّذ ُبوا بِ ِلقَا ِء اللَّ ِه‬ َ ‫َق ْد خَ ِس َر الَّ ِذ‬
10:05
ً‫س ِض َي ًآء َوٱ ْل َق َم َر نُورا‬ َ ‫َج َع َل ٱلشَّ ْم‬
‫ون ٱللَّ ِه َمالا َ َي ُض ُّر ُه ْم َولا َ َين َف ُع ُه ْم‬ ِ ‫َو َي ْع ُبدُو َن ِمن ُد‬
10:18
11:27
‫ين َكف َُرو ْا ِمن ِق ْو ِم ِه‬ َ ‫َفقَا َل ٱ ْل َملأ ُ ٱلَّ ِذ‬
11:47
‫س لِى بِ ِه ِع ْل ٌم‬ َ ‫َقا َل َر ِّب إِنِّي أَ ُعو ُذ بِكَ أَ ْن أَ ْسأَ َلكَ َما َل ْي‬
12:17
‫ف ِعن َد َم َتا ِع َنا َفأَ َك َل ُه ٱل ِّذ ْئ ُب‬ َ ‫وس‬ ُ ‫َوت ََر ْك َنا ُي‬
12:22
ً‫َو َل َّما َب َل َغ أَشُ َّد ُه آ َت ْي َنا ُه ُح ْكماً َو ِع ْلما‬
Gelecek zaman
Geniş zaman (Muzari) fiilin önüne (‫س‬
َ ) veya (‫ف‬
َ ‫ ) َس ْو‬eklenmesi suretiyle yapılır.
Bileceksiniz ‫ف َت ْع َل ُمو َن‬
َ ‫َس ْو‬ Bilirsiniz ‫َت ْع َل ُمو َن‬ Bilecek ‫ف َي ْع َل ُم‬ َ ‫ َس ْو‬Bilir ‫َي ْع َل ُم‬
Ateşe girecek ‫َس َي ْصلٰى‬ Ateşe girer ‫َي ْصلٰى‬ Olacak ‫ َس َي ُكو ُن‬Olur ‫َي ُكو ُن‬
18:22
‫َس َيقُولُو َن ثَلا َث ٌة َّرابِ ُع ُه ْم َك ْل ُب ُه ْم‬
111:03
‫ات َل َه ٍب‬ َ ‫َس َي ْص َل ٰى نَار ًا َذ‬
7:169
‫َو َيقُولُو َن َس ُي ْغف َُر َل َنا‬
25:77
ً‫ف َي ُكو ُن لِ َزاما‬ َ ‫َف َس ْو‬
Yusuf 98
‫ف أَ ْس َت ْغ ِف ُر َل ُك ْم َر ِّبي إِنَّ ُه ُه َو ا ْل َغفُو ُر ال َّر ِحي ُم‬ َ ‫َقا َل َس ْو‬
Tekasur 4
‫ف َت ْع َل ُمو َن‬ َ ‫ثُ َّم َكلَّا َس ْو‬
Âl-i Đmran 145 َ ‫َو َس َن ْجزِي الشَّ ا ِكر‬
‫ِين‬
Kehf 69
‫َقا َل َس َت ِج ُدنِي إِن شَ َاء اللَّ ُه َصابِ ًرا َو َلا أَ ْع ِصي َلكَ أَ ْم ًرا‬
Kamer 26
‫اب ا ْلأ َ ِش ُر‬ ُ ‫َس َي ْع َل ُمو َن َغدًا َّمنِ ا ْل َك َّذ‬
09:28
‫ف ُي ْغ ِني ُك ُم ٱللَّ ُه ِمن َفضْ ِل ِه‬ َ ‫َوإِ ْن ِخ ْف ُت ْم َع ْي َل ًة َف َس ْو‬
09:59
‫َو َقالُواْ َح ْس ُب َنا ٱللَّ ُه َس ُي ْؤتِي َنا ٱللَّ ُه ِمن َفضْ ِل ِه َو َر ُسولُ ُه‬
19:82
‫كَلا َّ َس َي ْكف ُُرو َن ِب ِع َبا َدتِ ِه ْم‬
Kelime Ezber Alıştırması 4
Bilen; haberdar olan ‫خَ ِبي ٌر‬ Đlk (‫أَ َّو ٌل )أُو َلى‬
Efendi; sahip, Rab ٌ ‫َر ٌّب )اَ ْر َب‬
(‫اب‬ Son (‫ِآخ ٌر ) ِآخ َر ٌة‬
Rahman; şefkatli ‫َر ْح َما ُن‬ Diğer (‫آخَ ٌر )أُخْ َرى‬
Selam, barış ٌ‫َسلَام‬ Emin, güvenilir ‫أَ ِمي ٌن‬
Đşiten, duyan ‫َس ِمي ٌع‬ Gören ‫َب ِصي ٌر‬
Çok şükreden, şükrün karşılığını
‫شَ ُكو ٌر‬ Uzak ‫َب ِعي ٌد‬
veren
Çok tevbe eden, tevbeleri çok
Kudretli ‫َعزِي ٌز‬ kabul eden ‫اب‬ ٌ ‫َت َّو‬
Çok bağışlayan ‫َغفُو ٌر‬ Koruyucu ‫يظ‬ٌ ‫َح ِف‬
Her şeye gücü yeten ‫َق ِدي ٌر‬ Hakim, hikmetli ‫َح ِكي ٌم‬
Đkaz eden, uyaran ‫َن ِذي ٌر‬ Acele ile iş yapmayan ‫َح ِلي ٌم‬
Yardımcı ‫ن َِصي ٌر‬ Övülmeye layık ‫َح ِمي ٌد‬
Vekil, birisi adına iş yapan ‫َو ِكي ٌل‬ Sıcak (arkadaş), kaynar su ‫َح ِمي ٌم‬
Ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın.
Enam 18 ُ ‫َو ُه َو ا ْلقَا ِه ُر َف ْو َق ِع َبا ِد ِه ۚ◌ َو ُه َو ا ْل َح ِكي ُم ا ْلخَ ِب‬

‫ير‬
Nuh 5 ‫َقا َل َر ِّب إِنِّي َد َع ْو ُت َق ْو ِمي َل ْيلًا َون ََها ًرا‬
Yasin 52 ‫َ ٰه َذا َما َو َع َد ال َّر ْح َمـٰ ُن َو َصدَقَ ا ْل ُم ْر َسلُو َن‬
‫‪Ahzab 44‬‬ ‫ت َِح َّي ُت ُه ْم َي ْو َم َي ْل َق ْو َن ُه َسلَا ٌم‬
‫‪Lokman 28‬‬ ‫إِ َّن اللَّ َه َس ِمي ٌع َب ِصي ٌر‬
‫‪Tegabun 17‬‬ ‫َواللَّ ُه شَ ُكو ٌر َح ِلي ٌم‬
‫‪Bakara 192‬‬ ‫َفإ ِِن ان َت َه ْوا َف ِإ َّن اللَّ َه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم‬
‫‪Đbrahim 47‬‬ ‫إِ َّن اللَّ َه َعزِي ٌز ُذو ان ِتقَا ٍم‬
‫‪Âl-i Đmran 189‬‬ ‫َواللَّ ُه َع َل ٰى كُ ِّل شَ ْي ٍء َق ِدي ٌر‬
‫‪Feth 8‬‬ ‫إِنَّا أَ ْر َس ْل َنا َك شَ ا ِهدًا َو ُم َبشِّ ًرا َو َن ِذ ًيرا‬
‫‪Şura 31‬‬ ‫ون اللَّ ِه ِمن َولِ ٍّي َو َلا ن َِصي ٍر‬ ‫َو َما َل ُكم ِّمن ُد ِ‬
‫‪Zümer 62‬‬ ‫اللَّ ُه خَ الِ ُق كُ ِّل شَ ْي ٍء ۖ◌ َو ُه َو َع َل ٰى كُ ِّل شَ ْي ٍء َو ِكي ٌل‬
‫‪Hadid 3‬‬ ‫ٱلآخ ُر َوٱل َّظا ِه ُر َوٱ ْل َب ِاط ُن‬ ‫ُه َو ٱلأ َ َّو ُل َو ِ‬
‫‪Zariyat 51‬‬ ‫َولا َ ت َْج َعلُواْ َم َع ٱللَّ ِه إِ َلـٰهاً آخَ َر‬
‫ف‬ ‫َس ْو َ‬ ‫َج َاء َك‬ ‫آ َت ْي َنا ُه‬
‫َس ُي ْؤتِي َنا‬ ‫َج َع َل‬ ‫أَ َت ْي َنا ُه ْم‬
‫َس َي ْص َل ٰى‬ ‫َج َع ْل َنا ُه‬ ‫أَ ْسأَ َلكَ‬
‫َس َي ْع َل ُمو َن‬ ‫َح ْس ُب َنا‬ ‫أَ ْس َت ْغ ِف ُر‬
‫َس ُي ْغف َُر‬ ‫خَ ِس َر‬ ‫أَ ْع ِصي‬
‫َس َيقُولُو َن‬ ‫ِخ ْف ُت ْم‬ ‫أَ ُعو ُذ‬
‫َس َي ْكف ُُرو َن‬ ‫خَ َل َق‬ ‫َب َل َغ‬
‫َص َد َق ُك ُم‬ ‫َي ُض ُّر ُه ْم‬ ‫َت ْع َل ُمو َن‬
‫نَا َد ْت ُه‬ ‫َس َت ِج ُدنِي‬ ‫َس َن ْجزِي‬
‫َك َّذ ُبوا‬ ‫ُي ْغ ِني ُك ُم‬ ‫َي ْع ُبدُو َن‬
‫َكف َُرو ْا‬ ‫َي ُكو ُن‬ ‫َيقُولُو َن‬
‫اَتَى‬ ‫َقا َم‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬

Ders 18
‫﴾ َو َت ُكو ُن ا ْل ِج َبا ُل‬٤﴿ ‫ُوث‬
ِ ۙ ‫ش ا ْل َم ْبث‬
ِ ‫اس كَا ْلف ََرا‬ ۜ ۚ ۙ
ُ ‫﴾ َي ْو َم َي ُكو ُن ال َّن‬٣﴿ ‫﴾ َو َٓما اَ ْد ٰريكَ َما ا ْلقَا ِر َع ُة‬٢﴿ ‫﴾ َما ا ْلقَا ِر َع ُة‬١﴿ ‫اَ ْلقَا ِر َع ُة‬
﴾ ٥﴿ ‫ش‬ ِ ۜ ‫كَا ْل ِع ْهنِ ا ْل َم ْنفُو‬
Kapıyı çalan (olay)! Nedir o kapıyı çalan? Kapıyı çalanın ne olduğunu sana bildiren nedir? O gün insanlar, etrafa
dağılmış kelebekler gibi olur. Dağlar da atılmış renkli yünler gibi olur. (Karia 1-5)
Đsmi tafdil
Sıfatları birbiriyle karşılaştırmak için Đsmi tafdil kalıbı kullanılır. Bu şekilde sıfat “daha” veya “en” anlamlarını kazanır. Đsmi
tafdil (‫ )اَ ْف َع ُل‬kalıbındadır.
Daha iyi bilen, en iyi bilen ‫أَ ْع َل ُم‬ Bilen ‫َع ِلي ٌم‬
Daha yakın, en yakın ‫أَ ْق َر ُب‬ Yakın ٌ ‫َقر‬
‫ِيب‬
Daha büyük, en büyük ‫أَ ْك َب ُر‬ Büyük ‫َك ِبي ٌر‬
Daha çok, en çok ‫أَ ْكث َُر‬ Çok ‫َك ِثي ٌر‬
Daha hızlı, en hızlı ‫أَ ْس َر ُع‬ Hızlı ‫َسرِي ٌع‬
En merhametli ‫أَ ْر َح ُم‬ Merhametli ‫َر ِحي ٌم‬
Daha cömert, en cömert ‫اَ ْك َر ُم‬ Cömert, şerefli ‫َك ِري ٌم‬
Daha küçük, en küçük ‫أَ ْصغ َُر‬ Küçük ‫َص ِغي ٌر‬
Daha zalim ‫أَ ْظ َل ُم‬ Zalim ‫َظالِ ٌم‬
Daha büyük, en büyük ‫اَ ْع َظ ُم‬ Büyük ‫َع ِظي ٌم‬
Daha yüksek, üstün ‫أَ ْع َلى‬ Yüksek, yüce ‫َع ِل ٌّي‬
Daha güzel, en güzel ‫أَ ْح َس ُن‬ Güzel ‫َح َس ٌن‬
Daha yakın; daha alçak; daha az ‫أَ ْدنَى‬ Yakın ‫َدا ٌن‬
Daha az ‫اَ َق ُّل‬ Az ‫َق ِلي ٌل‬
Daha fazla hak eden ‫أَ َح ُّق‬ Hak eden ‫َح ٌّق‬
Daha şiddetli; en şiddetli ‫أَشَ ُّد‬ Şiddetli, kuvvetli ‫شَ ِدي ٌد‬
Dişi sıfatların sonlarına (‫ )ى‬getirilerek ismi tafdil yapılır.
En büyük ‫كُ ْب َرى‬ En kolay ‫ُي ْس َرى‬

En zor ‫ُع ْس َرى‬ En güzel ‫ُح ْس َنى‬
En alçak ‫ُس ْف َل ٰى‬ En yüksek ‫ُع ْل َيا‬
Đsmi tafdilden sonra (‫ ) ِم ْن‬gelirse “daha” anlamına gelir, herhangi bir şey gelmezse “en” manasını alır.
Allah en büyüktür. ‫اَللَّ ُه أ ْك َب ُر‬ Bu ondan daha büyüktür ‫َهذا أ ْك َب ُر ِم ْن ُه‬

Aşağıdaki ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın.
95:05 َ ‫ثُ َّم َر َد ْدنَا ُه أَ ْس َف َل َسا ِف ِل‬
‫ين‬
Bakara 191
ِ‫َوٱ ْل ِف ْت َن ُة أَشَ ُّد ِم َن ٱ ْل َقتْل‬
Âlâ 1
‫َس ِّب ِح ْٱس َم َر ِّبكَ ٱلأ َ ْع َل ٰى‬
‫إِ َّن َر َّبكَ ُه َو أَ ْع َل ُم بِ َمن َض َّل َعن َس ِبي ِل ِه َو ُه َو أَ ْع َل ُم‬
‫‪Kalem 7‬‬ ‫بِا ْل ُم ْه َت ِد َ‬
‫ين‬
‫‪Vakıa 85‬‬
‫َون َْح ُن أَ ْق َر ُب إِ َل ْي ِه ِمن ُك ْم َو َلـٰ ِكن َّلا ُت ْب ِص ُرو َن‬
‫س َو َلـٰ ِك َّن‬ ‫ض أَ ْك َب ُر ِم ْن خَ ْلقِ ال َّنا ِ‬ ‫ات َوا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫الس َم َاو ِ‬‫َلخَ ْل ُق َّ‬
‫‪Gafir 57‬‬
‫س َلا َي ْع َل ُمو َن‬ ‫أَ ْكث ََر ال َّنا ِ‬
‫ِص ْب َغ َة اللَّ ِه َو َم ْن َأ ْح َس ُن ِم َن اللَّ ِه ِص ْب َغ ًة َون َْح ُن َل ُه َعا ِبدُو َن‬
‫‪Kehf 15‬‬
‫َف َم ْن أَ ْظ َل ُم ِم َّمنِ ا ْف َت َرىٰ َع َلى اللَّ ِه َك ِذ ًبا‬
‫ين ات ََّب ُعو ُه َو َهـٰ َذا ال َّن ِب ُّي َوالَّ ِذ َ‬
‫ين‬ ‫س بِ ِإ ْب َرا ِهي َم َللَّ ِذ َ‬ ‫إِ َّن أَ ْو َلى ال َّنا ِ‬
‫آ َم ُنوا‬
‫‪34:03‬‬
‫اب ُّم ِبينٍ‬ ‫َولا َ أَ ْصغ َُر ِمن ٰذلِكَ َولا َ أَ ْك َب ُر إِلا َّ ِفى ِك َت ٍ‬
‫‪09:40‬‬
‫ٱلس ْف َل ٰى َو َك ِل َم ُة ٱللَّ ِه ِه َى ٱ ْل ُع ْل َيا‬ ‫ين َكف َُرواْ ُّ‬ ‫َو َج َع َل َك ِل َم َة ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪87:08‬‬
‫َون َُي ِّس ُر َك لِ ْل ُي ْس َرىٰ‬
‫‪92:10‬‬
‫َف َس ُن َي ِّس ُر ُه لِ ْل ُع ْس َرىٰ‬
‫‪87:17‬‬
‫ٱلآخ َر ُة خَ ْي ٌر َوأَ ْبق َٰى‬‫َو ِ‬
‫‪20:23‬‬
‫لِ ُن ِر َيكَ ِم ْن آ َياتِ َنا ٱ ْل ُك ْب َرىٰ‬
‫اب ٱلأ َ ْك َب ِر َل َعلَّ ُه ْم‬ ‫اب ٱلأ َ ْدن َٰى ُدو َن ٱ ْل َع َذ ِ‬ ‫َو َل ُن ِذي َق َّن ُه ْم ِّم َن ٱ ْل َع َذ ِ‬
‫‪32:21‬‬
‫َي ْر ِج ُعو َن‬
‫‪06:62‬‬
‫ين‬‫أَلا َ َل ُه ٱ ْل ُح ْك ُم َو ُه َو أَ ْس َر ُع ٱ ْل َح ِاس ِب َ‬
‫‪07:151‬‬ ‫نت أَ ْر َح ُم ٱل َّر ِاح ِم َ‬
‫ين‬ ‫َوأَد ِْخ ْل َنا ِفى َر ْح َم ِتكَ َوأَ َ‬
‫‪25:44‬‬ ‫إِ ْن ُه ْم إِ َّلا كَا ْلأ َ ْن َعا ِم َب ْل ُه ْم َأ َض ُّل َس ِبيلا ً‬
‫‪96:03‬‬ ‫ٱ ْق َرأْ َو َر ُّبكَ ٱلأ َ ْك َر ُم‬
‫‪07:180‬‬ ‫َولِلَّ ِه ٱلأ َ ْس َم ُآء ٱ ْل ُح ْس َن ٰى َفٱ ْد ُعو ُه بِ َها‬
‫‪20:131‬‬ ‫َو ِر ْز ُق َر ِّبكَ خَ ْي ٌر َوأَ ْبق َٰى‬
‫‪17:84‬‬ ‫َف َر ُّب ُك ْم أَ ْع َل ُم بِ َم ْن ُه َو أَ ْهدَىٰ َس ِبيلا ً‬
‫خَ ْل ُق‬ ‫اَ ْع َظ ُم‬ ‫أَشَ ُّد‬
‫َعابِدُو َن‬ ‫اَ ْك َر ُم‬ ‫أَ ْع َلى‬
‫ا ْف َت َرىٰ‬ ‫أَ ْهدَى‬ ‫أَ ْع َل ُم‬
‫َك ِذ ًبا‬ ‫أَ ْصغ َُر‬ ‫أَ ْق َر ُب‬
‫ُم ِبينٍ‬ ‫كُ ْب َرى‬ ‫أَ ْك َب ُر‬
‫ن َُي ِّس ُر‬ ‫ُع ْس َرى‬ ‫أَ ْكث َُر‬
‫خَ ْي ٌر ٰ‬ ‫ُس ْف َل ٰى‬ ‫أَ ْس َر ُع‬
‫َي ْر ِج ُعو َن‬ ‫َسا ِف ِل َ‬
‫ين‬ ‫أَ ْح َس ُن‬
‫آ َياتِ َنا‬ ‫َس ِبيلا ً‬ ‫أَ َح ُّق‬
‫َح ِاس ِب َ‬
‫ين‬ ‫َم َث ُل‬ ‫أَ ْر َح ُم‬

َ ‫أَلا‬ ‫الس ْو ِء‬
َّ ‫أَ ْدنَى‬
َ ‫ُم ْه َت ِد‬
‫ين‬ ‫أَ ْظ َل ُم‬ ‫اَ َق ُّل‬
Aşağıdaki fiillerin mazi ve muzari çekimlerini yazın.
Muzari Mazi Muzari Mazi
‫أَنَا‬ Ben
‫أَ ْن َت‬ Sen
‫َو َج َد‬ ‫أَخَ َذ‬ ‫ُه َو‬ O (er)
‫ن َْح ُن‬ Biz
‫أَ ْن ُت ْم‬ Siz
‫ُه ْم‬ Onlar
Ders 19
‫ ِه ال َّر ْح ٰمنِ ال َّرح ِي ِم‬i‫بِ ْس ِم الل‬
‫﴾ اَ َفلَا َي ْع َل ُم اِ َذا ُب ْع ِث َر َما ِفي‬٨﴿ ‫﴾ َواِنَّ ُه لِ ُح ِّب ا ْلخَ ْي ِر َلشَ ِدي ۜ ٌد‬٧﴿ ‫﴾ َواِنَّ ُه َعلٰى ٰذلِكَ َلشَ ِهي ۚ ٌد‬٦﴿ ‫اِ َّن ا ْل ِا ْن َسا َن لِ َر ِّب ِه َل َك ُنو ۚ ٌد‬
ُّ ‫﴾ َو ُح ِّص َل َما ِفي‬٩﴿ ‫ا ْلق ُُبو ۙ ِر‬
﴾١١﴿ ‫﴾ اِ َّن َر َّب ُه ْم بِ ِه ْم َي ْو َم ِئ ٍذ َلخَ ِبي ٌر‬١٠﴿ ‫الصدُو ۙ ِر‬
Đnsan gerçekten Rabbine karşı pek nankördür.Hiç şüphesiz buna kendisi de şahittir. Hiç şüphesiz o, mal sevgisi
sebebiyle çok katıdır. Acaba o bilmiyor mu ki, kabirlerde bulunanlar çıkarıldığı ve kalplerdeki ortaya konulduğu zaman,
işte o gün onların Rabbi kendilerinin her halinden mutlaka haberdardır. (Adiyat 6-11)
Hal
Bir işin yapılması esnasında işi yapanın veya işten etkilenenin bulunduğu durumun belirtilmesi için hal vavı kullanılır. Bu
vavdan sonra genellikle bir zamir gelir ve arkasından geniş zamanlı bir fiil cümlesi veya bir haber cümlesi gelir.
‫َو َلا َت ْل ِب ُسوا ا ْل َح َّق بِا ْل َب ِاطلِ َو َت ْك ُت ُموا ا ْل َح َّق َوأَن ُت ْم‬
Bakara 42
‫َت ْع َل ُمو َن‬
Al-Đmran 70
‫ات اللَّ ِه َو َأن ُت ْم َتشْ َه ُدو َن‬ ِ ‫اب لِ َم َت ْكف ُُرو َن بِآ َي‬ ِ ‫َيا أَ ْه َل ا ْل ِك َت‬
‫ين آ َم ُنوا اتَّقُوا اللَّ َه َح َّق تُقَاتِ ِه َو َلا َت ُموتُ َّن إِ َّلا‬ َ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ‬
Al-Đmran 102
‫َوأَن ُتم ُّم ْس ِل ُمو َن‬
‫ين آ َم ُنوا أَ ِطي ُعوا اللَّ َه َو َر ُسو َل ُه َو َلا َت َولَّ ْوا َع ْن ُه‬ َ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ‬
Enfal 20
‫َوأَن ُت ْم ت َْس َم ُعو َن‬
Yusuf 13
‫اف أَن َيأْكُ َل ُه ال ِّذ ْئ ُب َوأَن ُت ْم َع ْن ُه غَا ِفلُو َن‬ ُ َ‫َوأَخ‬
Al-Đmran 39
‫اب‬ ِ ‫َف َنا َد ْت ُه ا ْل َملَائِ َك ُة َو ُه َو َقائِ ٌم ُي َصلِّي ِفي ا ْل ِم ْح َر‬
‫اجو َن َنا ِفي اللَّ ِه َو ُه َو َر ُّب َنا َو َر ُّب ُك ْم َو َل َنا أَ ْع َمالُ َنا‬ُّ ‫قُ ْل أَت َُح‬
Bakara 139
‫َو َل ُك ْم أَ ْع َمالُ ُك ْم َون َْح ُن َل ُه ُمخْ ِل ُصو َن‬
Hud 102
‫َو َك َذلِكَ َأخْ ُذ َر ِّبكَ إِ َذا َأخَ َذ ا ْلق َُرىٰ َو ِه َي َظالِ َم ٌة‬
Mulk 7
‫إِ َذا أُ ْلقُوا ِف َيها َس ِم ُعوا َل َها شَ ِهيقًا َو ِه َي َتفُو ُر‬
Hal, tenvinli mansub (iki üstünlü) isimlerle de gösterilebilir.
‫الصلَا َة َفا ْذك ُُروا اللَّ َه ِق َيا ًما َو ُق ُعو ًدا َو َع َل ٰى‬ َّ ‫َف ِإ َذا َق َض ْي ُت ُم‬
Nisa 103
‫ُج ُنوبِ ُك ْم‬
‫َل ْو أَن َز ْل َنا َ ٰه َذا ا ْل ُق ْرآ َن َع َل ٰى َج َبلٍ لَّ َرأَ ْي َت ُه خَ ِاش ًعا ُّم َت َص ِّد ًعا‬
Haşr 21
‫ِّم ْن خَ شْ َي ِة اللَّ ِه‬
Đsmi mevsuller
Đki cümle parçasını birbirine bağlamak için kullanılan kelimelere ismi mevsul denir. Bu kelimeler cümleye “ki o …
yapandır”, “ki o yaptı”, “… yapan /eden kişi” gibi anlamları ilave eder. Đsmi mevsuller aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Çoğul Tekil
Eril َ ‫اَلَّ ِذ‬
‫ين‬ ‫اَلَّ ِذي‬
Dişil ‫اللاتِي‬ ‫اَلَّ ِتي‬
Peygamberini hidayet ve hak din ile gönderen O'dur. ‫ُه َو الَّ ِذي أَ ْر َس َل َر ُسو َل ُه بِا ْل ُهدَى َو ِدينِ ا ْل َح ِّق‬
Hakkında ayrılığa düştükleri büyük haberi mi? ‫َعنِ ال َّن َب ِإ ا ْل َع ِظي ِم الَّ ِذي ُه ْم ِفي ِه ُمخْ َت ِلفُو َن‬
Kötülüğü en güzel bir şekilde sav. ‫ا ْد َف ْع بِالَّ ِتي ِه َي أَ ْح َس ُن‬
Şu tapmakta olduğunuz heykeller de ne oluyor? ‫َما َه ِذ ِه ال َّت َماثِي ُل الَّ ِتي أَن ُت ْم َل َها َعا ِكفُو َن‬
‫‪Onların anaları ancak kendilerini doğuran kadınlardır.‬‬ ‫إِ ْن أُ َّم َهات ُُه ْم إِ َّلا اللَّائِي َو َل ْد َن ُه ْم‬
‫ين أُخْ ر ُِجواْ ِمن ِد َيا ِر ِه ْم‬ ‫ِين الَّ ِذ َ‬
‫اجر َ‬ ‫لِ ْل ُفق ََرآ ِء ا ْل ُم َه ِ‬
‫‪59:08‬‬
‫َوأَ ْم َوالِ ِه ْم‬
‫ين َكف َُرواْ َو َماتُواْ َو ُه ْم كُفَّا ٌر َف َل ْن ُي ْق َب َل ِم ْن‬ ‫إِ َّن الَّ ِذ َ‬
‫‪03:91‬‬
‫أَ َح ِد ِه ْم ِّم ْل ُء ٱلأ َ ْر ِ‬
‫ض‬
‫ين ُح ِّملُوا ال َّت ْو ٰری َة ثُ َّم َل ْم َي ْح ِملُو َها َك َمثَلِ‬ ‫َم َث ُل الَّ ٖذ َ‬
‫‪62:05‬‬
‫ا ْل ِح َما ِر َي ْح ِم ُل اَ ْسفَا ًرا‬
‫‪65:12‬‬
‫ض ِم ْث َل ُه َّن‬ ‫ات َو ِم َن ا ْلا َ ْر ِ‬ ‫اَلل‪ُ i‬ه الَّ ٖذى خَ َل َق َس ْب َع َس ٰم َو ٍ‬
‫ين َكف َُرو ْا َفأ ُ َع ِّذ ُب ُه ْم َع َذاباً شَ ِديداً ِفى ٱل ُّد ْن َيا‬ ‫َفأَ َّما ٱلَّ ِذ َ‬
‫ِين‬
‫َّاصر َ‬ ‫ٱلآخ َر ِة َو َما َل ُه ْم ِّم ْن ن ِ‬ ‫َو ِ‬
‫‪03:56‬‬
‫ٱلصالِ َح ِ‬
‫ات َف ُي َوفِّي ِه ْم‬ ‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُواْ َّ‬ ‫َوأَ َّما ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪03:57‬‬
‫ين‬‫أُ ُجو َر ُه ْم َوٱللَّ ُه لا َ ُي ِح ُّب ٱل َّظالِ ِم َ‬
‫َو ُه َو الَّ ِذى َج َع َل َل ُك ُم ٱللَّ ْي َل لِ َباساً َوٱل َّن ْو َم ُس َباتاً‬
‫‪25:47‬‬
‫َو َج َع َل ٱل َّن َها َر‬
‫‪Ev, mesken‬‬ ‫وت(‬
‫َب ْي ٌت ) ُب ُي ٌ‬ ‫‪Topluluk‬‬ ‫أُ َّم ٌة )أُ َم ٌم(‬
‫‪Mesken, ev‬‬ ‫َدا ٌر ) ِد َيا ٌر(‬ ‫‪Kavim; millet‬‬ ‫َق ْومٌ‬
‫‪Dünya, yakın‬‬ ‫ُد ْن َيا‬ ‫‪Đnsan‬‬ ‫اِ ْن َسا ٌن‬
‫‪Yol‬‬ ‫َس ِبي ٌل ) ُس ُب ٌل(‬ ‫‪Đnsanlar‬‬ ‫َاس‬
‫ن ُ‬
‫‪Yol‬‬ ‫ِص َرا ٌط‬ ‫‪Erkek‬‬ ‫َذ َك ٌر ) ُذكُو ٌر(‬
‫‪Dünya, alem‬‬ ‫َعا َل ٌم ) َعا َل ِم َ‬
‫ين(‬ ‫‪Dişi‬‬ ‫َاث(‬‫أُ ْنثَى )إِن ٌ‬
‫‪Đmtihan, deneme, sıkıntı‬‬ ‫ِف ْت َن ٌة‬ ‫‪Kul, köle‬‬ ‫َع ْب ٌد ) ِع َبا ٌد(‬
‫‪Köy; şehir‬‬ ‫َق ْر َي ٌة )قُ َرى(‬ ‫‪Düşman‬‬ ‫َع ُد ٌّو )أَ ْعد َُاء(‬
‫‪Mal, para‬‬ ‫َما ٌل )أَ ْم َوا ٌل(‬ ‫‪Kâfirler‬‬ ‫كُفَّا ٌر‬
‫‪Mal, meta‬‬ ‫َم َتا ٌع‬ ‫‪Suçlu‬‬ ‫ُم ْج ِر ٌم‬
‫‪Mescit‬‬ ‫َم ْس ِج ٌد ) َم َس ِ‬
‫اج ٌد(‬ ‫‪Başkanlar; liderler‬‬ ‫َم َلأ ٌ‬
‫‪Mekân, yer‬‬ ‫َم َكا ٌن ) َم َكا َن ٌة(‬ ‫‪Dost, arkadaş, koruyucu‬‬ ‫َولِ ٌّي )أَ ْولِ َي ٌاء(‬
‫‪Ankebut 41‬‬ ‫وت َل َب ْي ُت ا ْل َعن َك ُب ِ‬
‫وت‬ ‫َوإِ َّن أَ ْو َه َن ا ْل ُب ُي ِ‬
‫‪Fussilet 28‬‬ ‫َل ُه ْم ِف َيها َدا ُر الخُ ْل ِد‬
‫‪Tegabun 15‬‬ ‫إِنَّ َما أَ ْم َوالُ ُك ْم َوأَ ْو َلا ُد ُك ْم ِف ْت َن ٌة‬
‫‪Đnsan 29‬‬ ‫َف َمن شَ َآء ٱتَّخَ َذ إِ َل ٰى َر ِّب ِه َس ِبيلا ً‬
‫‪Yasin 13‬‬ ‫اب ٱل َق ْر َي ِة‬ ‫َوٱضْ ر ِْب َل ُه ْم َّمثَلا ً أَ ْص َح َ‬
‫‪Nuh 12‬‬ ‫َو ُي ْم ِد ْدكُم بِأَ ْم َو ٍال َو َب ِن َ‬
‫ين‬

‫‪Kasas 60‬‬ ‫َو َما أُوتِي ُتم ِّمن شَ ْي ٍء َف َم َتا ُع ا ْل َح َيا ِة ال ُّد ْن َيا َوزِي َن ُت َها‬
‫‪Cin 18‬‬ ‫اج َد لِلَّ ِه َفلَا َت ْد ُعوا َم َع اللَّ ِه أَ َحدًا‬ ‫َوأَ َّن ا ْل َم َس ِ‬
‫‪Casiye 28‬‬ ‫َوت ََرىٰ كُ َّل أُ َّم ٍة َجاثِ َي ًة‬
‫‪Necm 52‬‬ ‫ُوح ِّمن َق ْب ُل ۖ◌ إِن َُّه ْم كَانُوا ُه ْم أَ ْظ َل َم َوأَ ْطغ َٰى‬ ‫َو َق ْو َم ن ٍ‬
‫‪Karia 4‬‬ ‫ش ا ْل َم ْبث ِ‬
‫ُوث‬ ‫اس كَا ْلف ََرا ِ‬ ‫َي ْو َم َي ُكو ُن ال َّن ُ‬
‫‪Kıyame 39‬‬ ‫َف َج َع َل ِم ْن ُه ال َّز ْو َج ْينِ ال َّذك ََر َوا ْلأُنث َٰى‬
‫‪Zuhruf 62‬‬ ‫َو َلا َي ُص َّدنَّ ُك ُم الشَّ ْي َطا ُن ۖ◌ إِنَّ ُه َل ُك ْم َعد ٌُّو ُّم ِبي ٌن‬
‫‪Mutaffifin 34‬‬ ‫ين آ َم ُنوا ِم َن ا ْل ُكفَّا ِر َيضْ َح ُكو َن‬ ‫َفا ْل َي ْو َم الَّ ِذ َ‬
‫‪Kamer 47‬‬ ‫ين ِفي َضل ٍ‬
‫َال َو ُس ُع ٍر‬ ‫إِ َّن ا ْل ُم ْج ِر ِم َ‬
‫‪Yunus 88‬‬ ‫وس ٰى َر َّب َنا إِنَّكَ آ َت ْي َت ِف ْر َع ْو َن َو َم َلأ َ ُه زِي َن ًة َوأَ ْم َوا ًلا‬ ‫َو َقا َل ُم َ‬
‫كُفَّا ٌر‬ ‫ين‬‫ٱل َّظالِ ِم َ‬ ‫ات‬‫َس ٰم َو ٍ‬
‫َكف َُرو ْا‬ ‫آ َم ُنوا‬ ‫َس ِم ُعوا‬
‫اللَّائِي‬ ‫أُ َّم َهاتُ ُه ْم‬ ‫شَ ِديد ًا‬
‫َماتُواْ‬ ‫ت َْس َم ُعو َن‬ ‫شَ ِهيقًا‬
‫َم َث ُل‬ ‫َتشْ َهدُو َن‬ ‫الصلَا َة‬ ‫َّ‬
‫اب‬ ‫ا ْل ِم ْح َر ِ‬ ‫َت ْع َل ُمو َن‬ ‫غَا ِفلُو َن‬
‫ُمخْ َت ِلفُو َن‬ ‫َت ْكف ُُرو َن‬ ‫َقائِ ٌم‬
‫ُّم ْس ِل ُمو َن‬ ‫َت َولَّ ْوا‬ ‫ُق ُعو ًدا‬
‫ِين‬
‫اجر َ‬ ‫ا ْل ُم َه ِ‬ ‫الَّ ِتي‬ ‫ِق َيا ًما‬
‫‪----‬‬ ‫أَنَا‬ ‫‪Ben‬‬
‫‪----‬‬ ‫أَ ْن َت‬ ‫‪Sen‬‬
‫‪----‬‬ ‫َج َاء‬ ‫َراَى‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬
‫‪----‬‬ ‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫‪----‬‬ ‫ن َْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬
‫‪----‬‬ ‫أَ ْن ُت ْم‬ ‫‪Siz‬‬
‫‪----‬‬ ‫ُه ْم‬ ‫‪Onlar‬‬

Ders 20
‫﴾ َو َٓلا‬٤﴿ ‫﴾ َو َٓلا َا َن ۬ا َعا ِب ٌد َما َع َب ْد ُت ۙ ْم‬٣﴿ ‫﴾ َو َٓلا اَ ْن ُت ْم َعا ِبدُو َن َٓما اَ ْع ُب ۚ ُد‬٢﴿ ‫﴾ َٓلا اَ ْع ُب ُد َما َت ْع ُبدُو ۙ َن‬١﴿ ‫قُ ْل َٓيا اَ ُّي َها ا ْلـ َكا ِف ُرو ۙ َن‬
﴾٦﴿ ِ‫﴾ َلـ ُك ْم ِدي ُن ُك ْم َولِ َي ِدين‬٥﴿ ‫اَ ْن ُت ْم َعا ِبدُو َن َٓما اَ ْع ُب ۜ ُد‬
De ki: “Ey Kâfirler! Ben sizin taptığınıza tapmam. Siz de benim taptığıma tapacak değilsiniz. Ben sizin taptğınıza tapacak
değilim. Siz de benim taptığıma tapacak değilsiniz. Sizin dininiz size, benim dinim de banadır.” (Kafirun)
Fiillerin altı önemli çekimi
Fiillerin altı önemli çekimi vardır, bunların örnekleri üçlü basit fiiller için tabloda gösterilmiştir:
Mastar Đsmi Mef’ul Đsmi Fail Emir Muzari Mazi
Fiilden etkileneni Fiili yapanı Fiilin geniş zaman Fiilin geçmiş
Fiilin isim halidir. Fiilin emir halidir.
gösterir. gösterir. çekimidir. zaman çekimidir.
‫ِك َتا َب ٌة‬ ٌ ‫َم ْك ُت‬
‫وب‬ ‫كَاتِ ٌب‬ ‫اُ ْك ُت ْب‬ ‫َي ْك ُت ُب‬ ‫َك َت َب‬
Yazma Yazılan Yazan Yaz Yazar Yazdı
‫َر ْف ٌع‬ ‫َم ْرفُو ٌع‬ ‫َرا ِف ٌع‬ ‫اِ ْر َف ْع‬ ‫َي ْر َف ُع‬ ‫َر َف َع‬
Yükseltme Yükseltilen Yükselten Yükselt Yükseltir Yükseltti
‫َر ْح َم ٌة‬ ‫َم ْر ُحو ٌم‬ ‫َر ِاح ٌم‬ ‫اِ ْر َح ْم‬ ‫َي ْر َح ُم‬ ‫َر ِح َم‬
Merhamet Merhamet edilen Merhamet eden Merhamet et Merhamet eder Merhamet etti
Türetilmiş fiiiler için benzer kurallar geçerlidir. Bunlar, ilgili derslerde ele alınacaktır.
Đsmi fail:
ٌ ‫ ) َفا ِع‬kalıbındadır:
Đşi, fiili yapan demektir. Üçlü fiillerde (‫ل‬
Bilen ‫َعالِ ٌم‬ Yaratan ‫خَ الِ ٌق‬ Yazan ‫كَاتِ ٌب‬
Türetilmiş fiillerde ismi failler ( ‫ ) ُمـ‬ile başlar ve orta kök harfleri esre alır. Fiilin orta kök harfi sondan ikinci harftir. Çoğul ve
dişiler kelimelerde, çoğulluk ve dişilik ekleri atıldıktan sonra sayılır.
Bağışlanma dileyen ‫ُم ْس َت ْغ ِف ٌر‬ Çıkaran ‫ُمخْ ر ٌِج‬ Şekil veren ‫ُم َص ِّو ٌر‬
Anlaşmazlığa düşen ‫ف‬ ٌ ‫ُمخْ َت ِل‬ Yaklaşan ‫ُم ْق َتر ٌِب‬ Cihat eden ‫ُم َجا ِه ٌد‬
Đsmi meful:
ٌ ‫ ) َم ْف ُعو‬kalıbındadır:
Đşten, fiilden etkilenen demektir. Üçlü fiillerde (‫ل‬
Bilinen ٌ‫ َم ْعلُوم‬Yaratılan ‫ َمخْ لُو ٌق‬Yazılan ٌ ‫َم ْك ُت‬

‫وب‬
Türetilmiş fiillerde ismi mefuller ( ‫ ) ُمـ‬ile başlar ve orta kök harfleri üstün alır.
Bağışlanma dilenen ‫ ُم ْس َت ْغ َف ٌر‬Çıkarılan ‫ ُمخْ َر ٌج‬Şekil verilen ‫ُم َص َّو ٌر‬

Anlaşmazlığa düşülen ‫ف‬ ٌ ‫ ُمخْ َت َل‬Yaklaşılan ‫ ُم ْق َت َر ٌب‬Cihat edilen ‫ُم َجا َه ٌد‬
Mastar:
Fiilden türetilmiş isimdir: Yazma, okuma, yaratma, gibi. Üçlü fiillerde aşağıdaki örneklerdeki gibidir. Türetilmiş fiiller ilgili
derslerde açıklanacaktır.
Đlim, bilme ‫ِع ْل ٌم‬ Yaratış, yaratma ‫خَ ْل ٌق‬ Yapma, iş ‫ِف ْع ٌل‬
Tipik üçlü fiillerin en önemli 6 çekimi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Ayrıca Ek’te verilmiş olan çekim tablolarına
bakılmalıdır.
Anlam Mastar Đsmi meful Đsmi fail Emir Muzari Mazi
Yapmak ‫ِف ْع ٌل‬ ‫َم ْف ُعو ٌل‬ ‫َفا ِع ٌل‬ ‫اِ ْف َع ْل‬ ‫َي ْف َع ُل‬ ‫َف َع َل‬
Yardım etmek ‫ن َْص ٌر‬ ‫َم ْن ُصو ٌر‬ ‫َاص ٌر‬ِ ‫ن‬ ‫اُ ْن ُص ْر‬ ‫َي ْن ُص ُر‬ ‫ن ََص َر‬
Vurmak ‫َض ْر ٌب‬ ‫وب‬ٌ ‫َمضْ ُر‬ ‫َضار ٌِب‬ ‫اِضْ ر ِْب‬ ‫َيضْ ر ُِب‬ ‫َض َر َب‬
Duymak ‫َس ْم ٌع‬ ‫َم ْس ُمو ٌع‬ ‫َسا ِم ٌع‬ ‫اِ ْس َم ْع‬ ‫َي ْس َم ُع‬ ‫َس ِم َع‬
‫‪Sapıtmak‬‬ ‫َضلا َ َل ٌة‬ ‫َمضْ لُو ٌل‬ ‫َضا ٌّل‬ ‫ِض َّل‬ ‫َي ِض ُّل‬ ‫َض َّل‬
‫‪Bulmak‬‬ ‫ُو ُجو ٌد‬ ‫َم ْو ُجو ٌد‬ ‫َو ِاج ٌد‬ ‫ِج ْد‬ ‫َي ِج ُد‬ ‫َو َج َد‬
‫‪Demek‬‬ ‫َق ْو ٌل‬ ‫َمقُو ٌل‬ ‫َقائِ ٌل‬ ‫قُ ْل‬ ‫َيقُو ُل‬ ‫َقا َل‬
‫‪Çağırmak‬‬ ‫ُد َع ٌاء‬ ‫َم ْد ُع ٌّو‬ ‫َدا ِعي‬ ‫اُ ْد ُع‬ ‫َي ْد ُعو‬ ‫َد َعا‬
‫‪Emretmek‬‬ ‫أَ ْم ٌر‬ ‫َمأْ ُمو ٌر‬ ‫آ ِم ٌر‬ ‫ُم ْر‬ ‫َيأْ ُم ُر‬ ‫أَ َم َر‬
‫‪Ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın‬‬
‫ين ُه ْم لِل َّزكٰو ِة َفا ِعلُو َن‬ ‫َوالَّ ِذ َ‬
‫‪Ankebut 25‬‬
‫ِين‬
‫َاصر َ‬ ‫َو َمأْوٰي ُك ُم ال َّنا ُر َو َما َل ُك ْم ِم ْن ن ِ‬
‫وف َو َم ْغ ِف َر ٌة خَ ْي ٌر ِّمن َص َد َق ٍة َيت َْب ُع َها أَ ًذى‬ ‫َق ْو ٌل َّم ْع ُر ٌ‬
‫‪Saffat 116‬‬ ‫َون ََص ْرنَا ُه ْم َف َكانُوا ُه ُم ا ْلغَالِ ِب َ‬
‫ين‬
‫إِ َّن اللَّ َه َيأْ ُم ُر ِبا ْل َع ْد ِل َوا ْل ِإ ْح َس ِان َوإِي َتا ِء ِذي ا ْل ُق ْر َب ٰى َو َي ْن َه ٰى‬
‫‪Nahl 90‬‬
‫َعنِ ا ْلف َْحشَ ا ِء َوا ْل ُمن َك ِر َوا ْل َبغ ِْي‬
‫ٱلسائِ ُحو َن ٱل َّرا ِك ُعو َن‬ ‫ٱل َّتائِ ُبو َن ٱ ْل َعابِدُو َن ٱ ْل َحا ِمدُو َن َّ‬
‫وف َوٱل َّنا ُهو َن َعنِ ٱ ْل ُمن َك ِر‬ ‫اجدُو َن ٱلآ ِم ُرو َن بِٱ ْل َم ْع ُر ِ‬ ‫ٱلس ِ‬ ‫َّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َوٱ ْل َحاف ُظو َن ل ُحدُود ٱللَّه َو َبشِّ ِر ٱ ْل ُم ْؤم ِن َ‬
‫ين‬ ‫ِ‬
‫‪Tevbe 112‬‬
‫ين ِفي َها َأ َبدًا َّلا َي ِجدُو َن َولِ ًّيا َو َلا ن َِص ًيرا‬ ‫خَ الِ ِد َ‬
‫‪Müzzemmil 18‬‬
‫الس َم ُاء ُمنف َِط ٌر بِ ِه كَا َن َو ْع ُد ُه َم ْف ُعو ًلا‬ ‫َّ‬
‫‪Đsra 5‬‬
‫اسواْ ِخلا َ َل ٱل ِّد َيا ِر َوكَا َن َو ْعداً َّم ْف ُعولا ً‬ ‫َف َج ُ‬
‫َج َع ْل َنا لِ َولِ ِّي ِه ُس ْل َطاناً َفلا َ ُي ْسرِف ِفى ٱ ْل َقتْلِ إِنَّ ُه كَا َن‬
‫‪Đsra 33‬‬
‫َم ْن ُصوراً‬
‫‪Naziat 10‬‬
‫َيقُولُو َن أَإِنَّا َل َم ْر ُدو ُدو َن ِفى ٱ ْل َحا ِف َر ِة‬
‫‪Buruc 2,3‬‬
‫َوٱ ْل َي ْو ِم ٱ ْل َم ْو ُعو ِد َوشَ ا ِه ٍد َو َمشْ ُهو ٍد‬
‫‪Lokman 28‬‬
‫س َو ِاح َد ٍة‬ ‫َّما خَ ْل ُق ُك ْم َولا َ َب ْعثُ ُك ْم إِلا َّ َك َن ْف ٍ‬
‫‪Nahl 127‬‬
‫ٱص ِب ْر َو َما َص ْب ُر َك إِلا َّ بِٱللَّ ِه‬ ‫َو ْ‬
‫‪Đnsan 22‬‬
‫إِ َّن َهـٰ َذا كَا َن َل ُك ْم َج َز ًآء َوكَا َن َس ْع ُي ُكم َّمشْ ُكور ًا‬
‫‪Nisa 103‬‬
‫ين ِك َتاباً َّم ْوقُوتاً‬ ‫ٱلصلا َ َة كَان َْت َع َلى ٱ ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬ ‫إِ َّن َّ‬
‫‪Enam 90‬‬ ‫إِ ْن ُه َو إِلا َّ ِذ ْك َرىٰ لِ ْل َعا َل ِم َ‬
‫ين‬
‫‪Saf 13‬‬
‫يب‬‫ن َْص ٌر ِّمن ٱللَّ ِه َو َفت ٌْح َق ِر ٌ‬
‫‪16:29‬‬
‫ين ِف َيها‬ ‫اب َج َه َّن َم خَ الِ ِد َ‬ ‫َفٱدْخُ لُ ۤواْ أَ ْب َو َ‬
‫‪Aşağıda verilen fiil çekimlerini yapın.‬‬
‫‪Anlam‬‬ ‫‪Mastar‬‬ ‫‪Đsmi meful‬‬ ‫‪Đsmi fail‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫َقا َل‬
‫آ َم َن‬
‫َع ِل َم‬
‫َكف ََر‬

‫َع ِم َل‬
‫خَ َل َق‬
‫اَ ْن َز َل‬
‫َك َّذ َب‬
‫َهدَى‬
‫اَ َرا َد‬
‫اِت ََّب َع‬
‫اَ ْر َس َل‬
‫اَخَ َذ‬
‫اِتَّخَ َذ‬
‫َع َب َد‬
‫َعفَا‬
‫َض َّل‬
‫َق َضى‬
‫َفا ِع ٌل‬ ‫ٱل َّنا ُهو َن‬ ‫إ ِْح َس ِان‬
‫َفت ٌْح‬ ‫إِي َتا ِء‬ ‫ٱلآ ِم ُر‬
‫َق ْو ٌل‬ ‫َب ْع ٌث‬ ‫ٱل َّتائِ ُب‬
‫َم ْر ُدو ٌد‬ ‫ا ْل َبغ ِْي‬ ‫ٱ ْل َحا ِف ُظ‬
‫َمشْ ُكور ًا‬ ‫َج َز ًآء‬ ‫ٱ ْل َحا ِم ُد‬
‫َمشْ ُهو ٍد‬ ‫خَ الِ ِد َ‬
‫ين‬ ‫ٱ ْلخُ ْل َد‬
‫وف‬
‫َّم ْع ُر ٌ‬ ‫خَ ْل ٌق‬ ‫ٱل َّرا ِك ُع‬
‫َم ْغ ِف َر ٌة‬ ‫ِذ ْك َرىٰ‬ ‫ٱلسائِ ُح‬ ‫َّ‬
‫َم ْف ُعو ٌل‬ ‫ن َْص ٌر‬ ‫اج ُد‬ ‫ٱلس ِ‬ ‫َّ‬
‫َم ْن ُصو ٌر‬ ‫َس ْع ٌي‬ ‫ٱلصلا َ َة‬ ‫َّ‬
‫ُمنف َِط ٌر‬ ‫شَ ا ِه ٍد‬ ‫ٱ ْل َعا ِب ُد‬
‫ا ْل ُمن َك ِر‬ ‫َص ْب ٌر‬ ‫ٱ ْل َقتْلِ‬
‫وت‬ ‫َّم ْوقُ ٌ‬ ‫ا ْل َع ْد ِل‬ ‫ٱ ْل ُم ْؤ ِم ُن‬
‫َاص ٌر‬ ‫ن ِ‬ ‫ا ْلغَالِ ٌب‬ ‫ٱ ْل َم ْو ُعو ِد‬

Ders 21
﴾٥﴿ ‫﴾ ثُ َّم َكلَّا َس َي ْع َل ُمو َن‬٤﴿ ‫﴾ َكلَّا َس َي ْع َل ُمو ۙ َن‬٣﴿ ‫﴾ اَلَّ ِذي ُه ْم ِفي ِه ُمخْ َت ِلفُو ۜ َن‬٢﴿ ‫﴾ َعنِ ال َّن َب ِأ ا ْل َع ِظي ِۙم‬١﴿ ‫َع َّم َي َت َٓس َاءلُو ۚ َن‬
﴾٧﴿ ‫﴾ َوا ْل ِج َبا َل اَ ْوتَاد ًا‬٦﴿ ‫ض ِم َهاد ۙ ًا‬ َ ‫اَ َل ْم ن َْج َعلِ ا ْلا َ ْر‬
Birbirlerinden ne hakkında soruşuyorlar? Üzerinde anlaşmazlığa düştükleri büyük haber hakkında. Hayır, (ileride)
bilecekler. Yine hayır; (ileride) bilecekler. Biz, yeryüzünü bir döşek, dağları da kazıklar yapmadık mı? (Nebe 1-7)
Geniş zaman fiilinin mansub hali

Muzari fiillerin başına ‘nasb edatları’ denilen edatlardan biri geldiği zaman fiil mansub olur. Mansub şöyle olur:
- Tekil salim fiillerde son harfin harekesi üstüne dönüşür: ‫ب‬ ُ ‫َي ْك ُت َب ي ْك ُت‬
- ‫َياْتِ َي َياْتِي‬
Son harfi illetli olan tekil fiillerin son harfi üstünlü olarak okunur :
- Çoğul fillerde sondaki (‫ )ن‬harfi düşer, yerine (‫ )ا‬harfi gelir: ‫ن‬
َ ‫يكتبو‬
ُ ‫كتبوا‬
ُ ‫َي‬
Nasb edatları şunlardır:
olması için, ta ki ‫لِـ‬ -a kadar, ta ki ‫ح َّتى‬ Ki, olması
için
‫أ ْن‬
o zaman (her zaman
değil)
‫ اِ َذ ْن‬- ‫اِذ ًا‬ olmaması için ‫اَ ْن َلا = اَ َّلا‬ Asla, -
mayacak
‫َل ْن‬
o zaman (şart
cümlelerinde)
‫ف‬
َ ta ki, olmaması için َ ‫ك َْى لا َ = َك ْيلا‬ olması için,
ta ki
‫ك َْى‬
"Ondan yememizi (yemeyi) istiyoruz" dediler. ‫َقالُواْ نُرِي ُد أَن نَّأْكُ َل ِم ْن َها‬
Onlar ateşten çıkmak isterler. ‫ُيرِيدُو َن أَن َيخْ ُر ُجو ْا ِم َن ال َّنا ِر‬
ُ ‫لِ َي ْع َل َم اللَّ ُه َمن َي‬
Böylece Allah'ın kendisine ve peygamberine yardım
edenleri belirlemesi için. ‫نص ُر ُه َو ُر ُس َل ُه‬
Gerçekten Allah'ın göklerde ve yerde ne varsa bildiğini
bilmeniz için ِ ‫ات َو َما ِفي الأ َ ْر‬
‫ض‬ َّ ‫لِ َت ْع َل ُمو ْا أَ َّن اللّ َه َي ْع َل ُم َما ِفي‬
ِ ‫الس َم َاو‬
Ben insanları ve cinleri ancak bana kulluk etmeleri için
yarattım.
ِ ‫نس إِ َّلا لِ َي ْع ُبد‬
‫ُون‬ َ ‫َو َما خَ َل ْق ُت ا ْل ِج َّن َوا ْل ِإ‬
Eğer, sen yanlarına çıkıncaya kadar sabretselerdi elbette
onlar için daha hayırlı olurdu ‫َو َل ْو أَنَّ ُه ْم َص َب ُروا َح َّتى َتخْ ُر َج إِ َل ْي ِه ْم َل َكا َن خَ ْي ًرا لَّ ُه ْم‬
Ki seni çok tesbih edelim ve çok zikredelim. ‫ك َْي ن َُس ِّب َحكَ َك ِث ًيرا َو َن ْذك َُر َك َك ِث ًيرا‬
Ve muhakkak onlar oradan çıkmadıkça, biz oraya asla
girmeyeceğiz. ‫َوإِنَّا َلن نَّ ْدخُ َل َها َح َّت َى َيخْ ُر ُجو ْا ِم ْن َها‬
O kendisine kimsenin güç yetiremeyeceğini mi sanıyor? ‫أَ َي ْح َس ُب أَن لَّن َي ْق ِد َر َع َل ْي ِه َأ َح ٌد‬
Ne diye Allah yolunda harcamıyorsunuz? ‫َو َما َل ُك ْم َأ َّلا تُن ِفقُوا ِفي َس ِبيلِ اللَّ ِه‬
08:46 ُ ‫َوأَ ِطي ُعواْ ٱللَّ َه َو َر ُسو َل ُه َولا َ َت َنا َز ُعواْ َف َت ْفشَ لُواْ َو َت ْذ َه َب ر‬
‫ِيح ُك ْم‬
36:24
ٍ‫إِن ِّۤي إِذ ًا لَّ ِفى َضلا ٍَل ُّم ِبين‬
11:64
‫ِيب‬ ٌ ‫َولا َ َت َم ُّسو َها ِب ُس ۤو ٍء َف َيأْخُ َذكُ ْم َع َذ‬
ٌ ‫اب َقر‬
Geniş zaman fiilinin meczum hali
Geniş zaman fiili aşağıdaki gibi meczum yapılır:
- Salim tekil fiillerin son harfinin harekesi cezim olur: ‫ي ْك ُت ُب‬ ْ ‫َي ْك ُت‬
‫ب‬
- Son harfi illetli olan fiillerin son harfi düşer: ‫ت ََرى‬ ‫ت ََر‬
- Çoğul fillerde sondaki (‫ )ن‬harfi düşer, yerine (‫ )ا‬harfi gelir: ‫ن‬
َ ‫يكتبو‬
ُ ‫كتبوا‬
ُ ‫َي‬
Meczum hal aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- Emir
- Nehiy (Olumsuz emir)
- Geçmiş zamanın olumsuzu (‫) َل ْم‬
‫‪- Üçüncü şahıs emir veya dilek‬‬
‫‪- Şart cümleleri‬‬
‫‪Fiiller hiçbir zaman mecrur olmaz. Bazen okumada kolaylık olması için meczum fillerin harekesi esreye dönebilir.‬‬
‫‪Allah ile beraber başka ilah tanıma.‬‬ ‫لا َّ ت َْج َع ْل َم َع اللّ ِه إِ َل ًها آخَ َر‬
‫‪Artık Allah'a ortaklar koşmayın.‬‬ ‫َفلا َ ت َْج َعلُواْ لِلّ ِه َأندَاد ًا‬
‫‪Güneşe ve aya secde etmeyin.‬‬ ‫س َو َلا لِ ْل َق َم ِر‬ ‫َلا ت َْس ُجدُوا لِلشَّ ْم ِ‬
‫!‪Bunlar Allah’ın sınırlarıdır. Sakın onlara yaklaşmayın‬‬ ‫تِ ْلكَ ُحدُو ُد اللّ ِه َفلا َ َت ْق َر ُبو َها‬
‫!‪Hakkı batılla karıştırmayın‬‬ ‫َولا َ َت ْل ِب ُسو ْا ا ْل َح َّق بِا ْل َب ِاطلِ‬
‫?‪O, onların kötü planını boşa çıkarmadı mı‬‬ ‫أَ َل ْم َي ْج َع ْل َك ْي َد ُه ْم ِفي تَضْ ِليلٍ‬
‫َ‬
‫?‪Yeryüzünü bir döşek yapmadık mı‬‬ ‫ض ِم َها ًدا‬ ‫أَ َل ْم ن َْج َعلِ ا ْلأ ْر َ‬
‫?‪Bilmedin mi ki, Allah gökte ve yerde ne varsa hepsini bilir‬‬ ‫الس َماء َوا ْلأ ْر ِ‬
‫ض‬ ‫أَ َل ْم َت ْع َل ْم أَ َّن اللَّ َه َي ْع َل ُم َما ِفي َّ‬
‫‪Đnsan neden yaratıldığına bir baksın.‬‬ ‫نسا ُن ِم َّم خُ ِل َق‬ ‫َف ْل َين ُظ ِر ا ْل ِإ َ‬
‫‪Bu evin Rabbine ibadet etsinler.‬‬ ‫َف ْل َي ْع ُبدُوا َر َّب َه َذا ا ْل َب ْي ِت‬
‫‪Đnsana bilmediği şeyleri öğretti.‬‬ ‫نسا َن َما َل ْم َي ْع َل ْم‬ ‫َعلَّ َم ا ْل ِإ َ‬
‫‪Doğurmadı ve doğrulmadı.‬‬ ‫َل ْم َي ِل ْد َو َل ْم ُيو َل ْد‬
‫َياأَ ُّي َها ٱ ْل ُم َّد ِّث ُر قُ ْم َفأَن ِذ ْر َو َر َّبكَ َف َك ِّب ْر َوثِ َيا َبكَ َف َط ِّه ْر َوٱل ُّر ْج َز‬
‫‪74:1-5‬‬
‫َفٱ ْه ُج ْر‬
‫ين آ َم ُنواْ ٱ ْر َك ُعواْ َو ْٱس ُجدُواْ َوا ْع ُبدُواْ َر َّب ُك ْم‬ ‫َيا أَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪22:77‬‬
‫َوٱ ْف َعلُواْ ٱ ْلخَ ْي َر‬
‫‪39:66‬‬ ‫َبلِ ٱللَّ َه َفٱ ْع ُب ْد َوك ُْن ِم َن ٱلشَّ ا ِكر َ‬
‫ِين‬
‫‪40:55‬‬
‫ٱص ِب ْر إِ َّن َو ْع َد ٱللَّ ِه َح ٌّق َو ْٱس َت ْغ ِفـ ْر لِ َذن ِبكَ‬ ‫َف ْ‬
‫‪03:93‬‬ ‫قُ ْل َفأْتُواْ بِٱل َّت ْو َرا ِة َفٱ ْتلُو َها إِن كُن ُت ْم َصا ِد ِق َ‬
‫ين‬
‫‪Aşağıda verilen fiillerin mansub ve meczum hallerini yazın.‬‬
‫‪Meczum‬‬ ‫‪Mansub‬‬ ‫‪Merfu‬‬ ‫‪Meczum‬‬ ‫‪Mansub‬‬ ‫‪Merfu‬‬
‫َي ْع ِرفُو َن ‪َ -‬ت ْع ِرفُو َن‬ ‫ِف‬
‫ِف ‪َ -‬ت ْعر ُ‬ ‫َي ْعر ُ‬
‫َيضْ ِر ُبو َن ‪ -‬تَضْ ِر ُبو َن‬ ‫َيضْ ر ُِب ‪ -‬تَضْ ر ُِب‬
‫َي ْن ُص ُرو َن ‪َ -‬ت ْن ُص ُرو َن‬ ‫َي ْن ُص ُر ‪َ -‬ت ْن ُص ُر‬
‫َي ْع َل ُمو َن ‪َ -‬ت ْع َل ُمو َن‬ ‫َي ْع َل ُم ‪َ -‬ت ْع َل ُم‬
‫َي ْد ُعو َن – َت ْد ُعو َن‬ ‫َي ْد ُعو – َت ْد ُعو‬
‫َيقُولُو َن ‪َ -‬تقُولُو َن‬ ‫َيقُو ُل ‪َ -‬تقُو ُل‬
‫َيأْتُو َن ‪ -‬تَأْتُو َن‬ ‫َيأْتِي ‪ -‬تَأْتِي‬
‫َي ِجدُو َن ‪ -‬ت َِجدُو َن‬ ‫َي ِج ُد ‪ -‬ت َِج ُد‬
‫َي ِضلُّو َن ‪ -‬ت َِضلُّو َن‬ ‫َي ِض ُّل ‪ -‬ت َِض ُّل‬
‫اَقُو ُل ‪َ -‬نقُو ُل‬ ‫اَ ْك ُت ُب ‪َ -‬ن ْك ُت ُب‬
‫اَ ْعفُو ‪َ -‬ن ْعفُو‬ ‫اَ ْجزِي ‪ -‬ن َْجزِي‬

‫َلا ت َْس ُجدُوا‬ ‫اُ ْه ُج ْر‬ ‫أَن نَّأْ ُك َل‬
‫لا َ َت ْق َر ُبو َها‬ ‫َك ِّب ْر‬ ‫أَن َيخْ ُر ُجو ْا‬
‫لا َ َت ْل ِب ُسو ْا‬ ‫أَن ِذ ْر‬ ‫لِ َي ْع َل َم‬
‫َل ْم َي ْج َع ْل‬ ‫اِ ْف َعلُواْ‬ ‫لِ َت ْع َل ُمو ْا‬
‫َل ْم ن َْج َعلِ‬ ‫اُ ْع ُبدُو ْا‬ ‫لِ َي ْع ُبد ِ‬
‫ُون‬
‫َل ْم َت ْع َل ْم‬ ‫اُ ْس ُجدُواْ‬ ‫َح َّتى َتخْ ُر َج‬
‫َف ْل َين ُظ ِر‬ ‫اِ ْر َك ُعواْ‬ ‫ك َْي ن َُس ِّب َحكَ‬
‫َف ْل َي ْع ُبدُوا‬ ‫قُ ْم‬ ‫َلن نَّ ْدخُ َل َها‬
‫َل ْم َي ْع َل ْم‬ ‫َط ِّه ْر‬ ‫أَن لَّن َي ْق ِد َر‬
‫َل ْم َي ِل ْد‬ ‫لا َّ ت َْج َع ْل‬ ‫أَ َّلا تُن ِفقُوا‬
‫َل ْم ُيو َل ْد‬ ‫لا َ ت َْج َعلُواْ‬ ‫َح َّت َى َيخْ ُر ُجواْ‬
‫َس ِّب ْح‬ ‫كُن‬ ‫ٱلشَّ ا ِكر َ‬
‫ِين‬
‫َفأْتُواْ‬ ‫ٱص ِب ْر‬ ‫ْ‬ ‫ٱ ْل َع ِش ِّى‬
‫َفٱ ْتلُو‬ ‫ْٱس َت ْغ ِفـ ْر‬ ‫َفٱ ْع ُب ْد‬

Ders 22
َ ‫﴾ اَلَّـ ِٓذي َا ْنق‬٢﴿ ‫﴾ َو َو َض ْع َنا َع ْنكَ ِو ْز َر ۙ َك‬١﴿ ‫اَ َل ْم َنشْ َر ْح َلكَ َص ْد َر ۙ َك‬
‫﴾ َف ِا َّن َم َع ا ْل ُع ْس ِر‬٤﴿ ‫﴾ َو َر َف ْع َنا َلكَ ِذ ْك َر ۜ َك‬٣﴿ ‫َض َظ ْه َر ۙ َك‬
﴾٨﴿ ‫﴾ َواِلٰى َر ِّبكَ َفا ْرغ َْب‬٧﴿ ‫﴾ َف ِا َذا َف َر ْغ َت َفا ْن َص ۙ ْب‬٦﴿ ‫﴾ اِ َّن َم َع ا ْل ُع ْس ِر ُي ْسر ۜ ًا‬٥﴿ ‫ُي ْسر ۙ ًا‬
Senin için göğsünü genişletmedik mi? Senin yükünü üzerinden kaldırdık. Ki o senin belini bükmüştü. Senin şânını
yükselttik. Şüphesiz güçlükle beraber bir kolaylık vardır. Gerçekten, güçlükle beraber bir kolaylık vardır. Öyleyse, bir işi
bitirince diğerine koyul. Ancak Rabbine yönel ve yalvar. (Đnşirah)
Emir
Emir, bir işin yapılması için söylenen sözdür. Fiillerin emir kipleri ile dilek kipleri aynıdır. Salim fiillerde emir yapmak için
fiilin muzari halinin başındaki muzariyat harfi (‫ ن‬،‫ ي‬،‫ ت‬،‫ )ا‬atılır, onun yerine bir elif harfi getirilir. Bu elifin harekesi fiilin
orta harfinin harekesine bağlıdır. Orta harfin harekesi ötre ise elif de ötre alır, aksi halde elif esre alır.
Ayrıca fiil meczum yapılır; yani tekil ise son harfinin harekesi cezim olur, çoğul ise sondaki ( ‫ )ن‬harfi düşer, yerine ( ‫)ا‬
harfi gelir.
Çoğul emirlerde fiilin ( ‫ )وا‬sonuna eklenir.
Đlletli fiillerde emir kalıpları biraz farklıdır. Üçlü fillerin emir kiplerine örnekler aşağıda verilmiştir.
Çoğul Emir Muzari Mazi Çoğul Emir Muzari Mazi
Anlam Anlam
Emir Emir
Vaki olmak, ‫َق ُعوا‬ ‫َق ْع‬ ‫َو َق َع َي َق ُع‬ Açmak ‫اِ ْف َت ُحوا‬ ‫اِ ْف َت ْح‬ ‫َي ْف َت ُح‬ ‫َف َت َح‬
düşmek
Karşılıksız ‫َه ُبوا‬ ‫َه ْب‬ ‫َو َه َب َي َه ُب‬ Diriltmek, ‫اِ ْب َعثُوا‬ ‫اِ ْب َع ْث‬ ‫َي ْب َع ُث‬ ‫َب َع َث‬
vermek göndermek
Söylemek ‫قُولُوا‬ ‫ُق ْل‬ ‫َيقُو ُل‬ ‫َقا َل‬ Terk etmek ‫اُت ُْر ْك اُت ُْركُوا‬ ‫َيت ُْر ُك‬ ‫ت ََر َك‬
Ayağa kalkmak ‫ُقو ُموا‬ ‫ُق ْم‬ ‫َيقُو ُم‬ ‫َقا َم‬ Toplamak ‫اُ ْحشُ ْر اُ ْحشُ ُروا‬ ‫َي ْحشُ ُر‬ ‫َحشَ َر‬
Olmak ‫كُونُوا‬ ‫َي ُكو ُن ك ُْن‬ ‫كَا َن‬ Yazmak ‫اُ ْك ُت ْب اُ ْك ُت ُبوا‬ ‫َي ْك ُت ُب‬ ‫َك َت َب‬
Okumak ‫اُ ْتلُوا‬ ‫َي ْتلُو اُ ْت ُل‬ ‫َتلَا‬ Đnkar ‫اُ ْك ُف ْر اُ ْكف ُُروا‬ ‫َي ْكف ُُر‬ ‫َكف ََر‬
etmek
Çağırmak, dua ‫اُ ْد ُعوا‬ ‫َي ْد ُعو اُ ْد ُع‬ ‫َد َعا‬ Bilmek ‫اِ ْع َل ْم اِ ْع َل ُموا‬ ‫َي ْع َل ُم‬ ‫َع ِل َم‬
etmek
Sormak ‫َي ْسأَ ُل َس ْل اِ ْس َئ ْل اِ ْس َئلُوا‬ ‫َسأَ َل‬ Çalışmak ‫اِ ْع َملُوا‬ ‫اِ ْع َم ْل‬ ‫َي ْع َم ُل‬ ‫َع ِم َل‬
Okumak ‫اِ ْق َرأُوا‬ ‫َي ْق َرأُ اِ ْق َر ْأ‬ ‫َق َر َأ‬ Engel ‫اُ ْص ُد ُدوا‬ ‫اُ ْص ُد ْد‬ ‫َي ُص ُّد‬ ‫َص َّد‬
olmak
Korumak ‫قُوا‬ ‫ِق‬ ‫َي ِقي‬ ‫َو َقى‬ Yemek ‫كُلُوا‬ ‫ُك ْل‬ ‫َياْكُ ُل‬ ‫اَ َك َل‬
Nehiy
Bir işin yapılmamasını emreden söze yasak, olumsuz emir veya nehiy denir. Nehiy yapmak için fiilin ikinci tekil şahıs
muzari çekiminin önüne (‫ )لا‬getirilir ve fiil meczum yapılır.
Çoğul nehiylerde fiilin sonuna ( ‫ )وا‬eklenir.
Çoğul Nehiy Muzari Mazi Çoğul Nehiy Muzari Mazi

Anlam Anlam
Nehiy Nehiy
Vaki olmak ‫لا َت َق ُعوا‬ ‫لا َت َق ْع‬ ‫َو َق َع َي َق ُع‬ Açmak ‫لا َت ْف َت ْح لا َت ْف َت ُحوا‬ ‫َي ْف َت ُح‬ ‫َف َت َح‬
Karşılıksız ‫لا ت ََه ْب لا ت ََه ُبوا‬ ‫َو َه َب َي َه ُب‬ Diriltmek ‫لا َت ْب َع ْث لا َت ْب َعثُوا‬ ‫َي ْب َع ُث‬ ‫َب َع َث‬
vermek
Söylemek ‫لا َت ُق ْل لا َت ُقولُوا‬ ‫َيقُو ُل‬ ‫َقا َل‬ Terk etmek ‫لا َتت ُْر ْك لا َتت ُْركُوا‬ ‫َيت ُْر ُك‬ ‫ت ََر َك‬
Ayağa ‫لا َت ُقو ُموا‬ ‫لا َت ُق ْم‬ ‫َيقُو ُم‬ ‫َقا َم‬ Toplamak ‫لا ت َْحشُ ْر لا ت َْحشُ ُروا‬ ‫َي ْحشُ ُر‬ ‫َحشَ َر‬
kalkmak
‫‪Ayetlerdeki emirleri ve nehiyleri tahlil edin‬‬
‫‪O halde insanlar arasında hak ile hükmet.‬‬ ‫س بِا ْل َح ِّق‬ ‫اح ُكم َب ْي َن ال َّنا ِ‬ ‫َف ْ‬
‫‪Ve ey Rabbimiz! Bizi bağışla.‬‬ ‫َوا ْغ ِف ْر َل َنا َر َّب َنا‬
‫‪Ve Rabbini çok zikret.‬‬ ‫َوا ْذكُر َّر َّبكَ َك ِث ًيرا‬
‫‪O, "Ey babacığım! Sana emredileni yap" dedi‬‬ ‫َقا َل َيا أَ َب ِت ا ْف َع ْل َما تُ ْؤ َم ُر‬
‫‪Size emredileni hemen yapın.‬‬ ‫َفا ْف َعلُواْ َما تُ ْؤ َمرو َن‬
‫‪Allah'ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz.‬‬ ‫َوا ْذك ُُروا اللَّ َه َك ِث ًيرا لَّ َعلَّ ُك ْم ُت ْف ِل ُحو َن‬
‫‪Öyleyse beni anın, ben de sizi anayım;bana şükredin,‬‬ ‫َفا ْذك ُُرونِي َأ ْذكُ ْر ُك ْم َو ْاش ُك ُرو ْا لِي َولا َ َت ْكف ُُر ِ‬
‫ون‬
‫‪sakın nankörlük yapmayın‬‬
‫‪Bilin ki Allah sakınanlarla beraberdir.‬‬ ‫َوا ْع َل ُمو ْا أَ َّن اللّ َه َم َع ا ْل ُم َّت ِق َ‬
‫ين‬
‫‪De ki: "Çalışın, amelinizi Allah, Resulü ve müminler‬‬
‫‪görecektir.‬‬
‫َوقُلِ ا ْع َملُو ْا َف َس َي َرى اللّ ُه َع َم َل ُك ْم َو َر ُسولُ ُه َوا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن‬
‫‪Hac 26‬‬ ‫لا َّ تُشْ ِر ْك بِى شَ ْيئاً َو َط ِّه ْر َب ْي ِت َى لِل َّطآئِ ِف َ‬
‫ين‬
‫ُنص ُرو َن‬ ‫لا َ ت َْجأَ ُرواْ ٱ ْل َي ْو َم إِنَّ ُك ْم ِّم َّنا لا َ ت َ‬
‫إِنَّ َما ن َْح ُن ِف ْت َن ٌة َفلا َ َت ْك ُف ْر‬
‫‪Enam 14‬‬
‫َين‬‫َولا َ َت ُكو َن َّن ِم َن ٱ ْل ُمشْ ِرك َ‬
‫‪Araf 31‬‬ ‫وكُلُواْ َو ْٱش َر ُبواْ َولا َ ت ُْس ِرفُ ۤواْ إِنَّ ُه لا َ ُي ِح ُّب ٱ ْل ُم ْس ِر ِف َ‬
‫ين‬
‫‪Hud 46‬‬
‫س َلكَ بِ ِه ِع ْل ٌم‬ ‫َفلا َ ت َْسأَ ْل ِنى َما َل ْي َ‬
‫‪Tevbe 108‬‬
‫لا َ َت ُق ْم ِفي ِه َأ َبد ًا‬
‫‪Yunus 85‬‬ ‫َر َّب َنا لا َ ت َْج َع ْل َنا ِف ْت َن ًة لِّ ْل َق ْو ِم ٱل َّظالِ ِم َ‬
‫ين‬
‫‪Kasas 76‬‬ ‫لا َ َت ْف َر ْح إِ َّن ٱللَّ َه لا َ ُي ِح ُّب ٱ ْل َفر ِِح َ‬
‫ين‬
‫َيا ٰأَ َب ِت لا َ َت ْع ُب ِد ٱلشَّ ْي َطا َن إِ َّن ٱلشَّ ْي َطا َن كَا َن لِل َّر ْح َ ٰمنِ َع ِص ّياً‬
‫‪Enam 151‬‬
‫س ٱلَّ ِتى َح َّر َم ٱللَّ ُه‬ ‫َولا َ َت ْق ُتلُواْ ٱل َّن ْف َ‬
‫وط‬ ‫ف إِنَّا أُ ْر ِس ْل َنا إِ َل ٰى َق ْو ِم لُ ٍ‬ ‫لا َ تَخَ ْ‬
‫‪Hud 70‬‬
‫‪Đkra 1‬‬
‫اس ِم َر ِّبكَ الَّ ِذي خَ َل َق‬ ‫ا ْق َرأْ بِ ْ‬
‫إِنَّ َما أَ ْم ُر ُه إِ َذا أَ َرا َد شَ ْي ًئا أَن َيقُو َل َل ُه كُن َف َي ُكو ُن‬
‫‪Saffat 100‬‬ ‫لصالِ ِح َ‬
‫ين‬ ‫َر ِّب َه ْب لِي ِم َن ا َّ‬
‫ين َكف َُروا َوا ْغ ِف ْر َل َنا َر َّب َنا إِنَّكَ‬ ‫َر َّب َنا َلا ت َْج َع ْل َنا ِف ْت َن ًة لِّلَّ ِذ َ‬
‫‪Mümtehine 5‬‬
‫نت ا ْل َعزِي ُز ا ْل َح ِكي ُم‬ ‫أَ َ‬
‫‪Müzzemmil 2‬‬
‫قُ ِم اللَّ ْي َل إِ َّلا َق ِليلًا‬
‫ين آ َم ُنوا ا ْر َك ُعوا َو ْاس ُجدُوا َوا ْع ُبدُوا َر َّب ُك ْم‬ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ َ‬
‫‪Hac 77‬‬
‫َوا ْف َعلُوا ا ْلخَ ْي َر َل َعلَّ ُك ْم ُت ْف ِل ُحو َن‬
‫‪Şuara 118‬‬ ‫َفا ْف َت ْح َب ْي ِني َو َب ْي َن ُه ْم َفت ًْحا َون َِّج ِني َو َمن َّم ِع َي ِم َن ا ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫ين‬
‫َو َلا ت َْج َع ْل َي َد َك َم ْغلُو َل ًة إِ َل ٰى ُع ُن ِقكَ َو َلا َت ْب ُس ْط َها ُك َّل‬
‫‪Đsra 29‬‬
‫ا ْل َب ْس ِط َف َت ْق ُع َد َملُو ًما َّم ْح ُسو ًرا‬

‫‪Aşağıdaki kelimelerin anlamını yazın.‬‬
‫اُ ْح ُكم‬ ‫اُ ْذك ُُروا‬ ‫لا َّ تُشْ ِر ْك‬
‫اُ ْذكُ ْر‬ ‫اِ ْر َك ُعوا‬ ‫لا َ َت ْع ُب ْد‬
‫اِ ْغ ِف ْر‬ ‫اُ ْس ُجدُوا‬ ‫لا َ َت ْف َر ْح‬
‫اِ ْف َت ْح‬ ‫اِ ْش َر ُبواْ‬ ‫لا َ َت ْق ُتلُو ْا‬
‫اِ ْف َعلُوا‬ ‫اُ ْش ُك ُرو ْا‬ ‫لا َ َت ُق ْم‬
‫اِ ْف َعلُواْ‬ ‫اُ ْع ُبدُوا‬ ‫لا َ َت ْك ُف ْر‬
‫اِ ْق َرأْ‬ ‫اِ ْع َل ُمواْ‬ ‫لا َ َت ُكو َن َّن‬
‫َط ِّه ْر‬ ‫اِ ْع َم ْل‬ ‫ن َِّج ِني‬
‫قُ ْم‬ ‫اِ ْع َملُواْ‬ ‫َه ْب‬
‫كُلُواْ‬ ‫َلا َت ْب ُس ْط‬ ‫َلا ت َْج َع ْل‬
‫ك ُْن‬ ‫لا َ ت َْجأَ ُرواْ‬ ‫ف‬ ‫لا َ تَخَ ْ‬
‫َل َعلَّ ُك ْم‬ ‫لا َ ت ُْس ِرفُواْ‬ ‫لا َ ت َْسأَ ْل‬

Ders 23
‫﴾ َعلَّ َم‬٤﴿ ‫﴾ اَلَّ ِذي َعلَّ َم بِا ْل َق َل ِۙم‬٣﴿ ‫﴾ اِ ْق َر ْأ َو َر ُّبكَ ا ْلا َ ْك َر ۙ ُم‬٢﴿ ‫﴾ خَ َل َق ا ْل ِا ْن َسا َن ِم ْن َع َل ٍۚق‬١﴿ ‫اس ِم َر ِّبكَ الَّ ِذي خَ َل ۚ َق‬ْ ِ‫اِ ْق َرأْ ب‬
﴾٥﴿ ‫ا ْل ِا ْن َسا َن َما َل ْم َي ْع َل ۜ ْم‬
Asılı olan şey ٍ‫َع َلق‬ Oku ْ‫اِ ْق َرأ‬
Öğretmek ‫ ُي َع ِّل ُم‬- ‫َعلَّ َم‬ Yarattı ‫خَ َل َق‬
En cömert, en şerefli ‫اَ ْك َر ُم‬
Oku, yaratan Rabbinin adıyla! O, insanı "alak" dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır O, kalemle öğretti,
insana bilmediğini öğretti. (Alak 1-5)
Şart cümleleri
Şart cümlelerinde biri şart diğeri cevap olmak üzere iki unsur vardır.
Siz Allah’a yardım ederseniz O da size yardım eder. ‫إِ ْن ْت ْن ُص ُروا اللَّ َه َي ْن ُص ْركُ ْم‬
Yukarıdaki örnekte ‘Siz Allah’a yardım ederseniz’ cümlesi şart, ‘O da size yardım eder’ ise cevaptır. Şart cümlesi daima
cevap cümlesinden önce gelir.
Şart için kullanılan edatların en yaygın olanları şunlardır:
Her ne zaman ‫كُلَّ َما‬ Olduğu zaman (geniş zaman) ‫إ َذا‬ Eğer, şayet (olursa, yaparsa) ‫إ ْن‬
Her nerede ‫أ ْي َن َما‬ Kim ki ‫َم ْن‬ Eğer, şayet (olsaydı, yapsaydı) ‫َل ْو‬
Şart cümleleri için geçmiş zaman fiili veya muzari meczum fiil kullanılır. Muzari fiiil kullanılması halinde hem şart hem de
cevap meczum olur. Bu zamanlar şart ve cevapta karışık olarak da kullanılabilir. Cevap genellikle ‫ َل‬veya ‫ف‬ َ harfi ile
başlar, bunlar çoğu zaman tercümeye konu olmazlar.
Eğer Rabbin dileseydi elbette bütün insanları tek bir
ümmet yapardı. ‫اس أُ َّم ًة َو ِاح َد ًة‬
َ ‫َو َل ْو شَ َاء َر ُّبكَ َل َج َع َل ال َّن‬
َ ‫َف َل ْولا َ َفضْ ُل اللَّ ِه َع َل ْي ُك ْم َو َر ْح َم ُت ُه َل ُكن ُتم ِّم َن ا ْلخَ ِاسر‬
Üzerinizde Allah'ın ihsanı ve rahmeti olmasaydı,
muhakkak zarara uğrayanlardan olurdunuz. ‫ِين‬
Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirseydik, muhakkak ki onu, ‫َل ْو أَن َز ْل َنا َه َذا ا ْل ُق ْرآ َن َع َلى َج َبلٍ َل َرأَ ْي َت ُه خَ ِاش ًعا ُّم َت َص ِّد ًعا ِّم ْن‬
Allah korkusundan baş eğerek, parça parça olmuş
görürdün ‫خَ شْ َي ِة اللَّ ِه‬
Eğer ona itaat ederseniz, doğru yolu bulmuş olursunuz. ‫إِن ت ُِطي ُعو ُه ت َْه َتدُوا‬
Cahiller kendilerine muhatap oldukları zaman "Selam"
derler. ‫َوإِ َذا خَ ا َط َب ُه ُم ا ْل َجا ِهلُو َن َقالُوا َسلَا ًما‬
Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın. ‫ض‬ِ ‫الصلَا ُة َفان َت ِش ُروا ِفي ا ْلأ َ ْر‬ َّ ‫َف ِإ َذا قُ ِض َي ِت‬
Kim hidayetime tâbi olursa onlar için herhangi bir korku
yoktur ve onlar üzüntü çekmezler. ‫ف َع َل ْي ِه ْم َولا َ ُه ْم َي ْح َزنُو َن‬ ٌ ‫َاي َفلا َ خَ ْو‬َ ‫َف َمن َت ِب َع ُهد‬
Kim iyilik yapan olarak yüzünü Allah'a döndürürse onun
ecri Rabbi katındadır. ‫َم ْن َأ ْس َل َم َو ْج َه ُه لِلّ ِه َو ُه َو ُم ْح ِس ٌن َف َل ُه َأ ْج ُر ُه ِعن َد َر ِّب ِه‬
Şükreden ancak kendisi için şükretmiş olur. ‫َو َمن َيشْ ُك ْر َف ِإنَّ َما َيشْ ُك ُر لِ َن ْف ِس ِه‬
Öyle ise sizden kim bu ayı görürse onda oruç tutsun. ‫َف َمن شَ ِه َد ِمن ُك ُم الشَّ ْه َر َف ْل َي ُص ْم ُه‬
Oraya her bir topluluk atıldıkça oranın bekçileri onlara,
"Size bir uyarıcı gelmemiş miydi?" diye sorarlar ‫كُلَّ َما اُ ْل ِق َى ٖف َيها َف ْو ٌج َساَ َل ُه ْم خَ َز َن ُت َها اَ َل ْم َياْتِ ُك ْم َن ٖذي ٌر‬
Nerede olursanız olun, Allah hepinizi bir araya getirir. ‫أَ ْي َن َما َت ُكونُو ْا َيأْ ِت بِ ُك ُم اللّ ُه َج ِمي ًعا‬
Zumer 57 َ ‫نت ِم َن ا ْل ُم َّت ِق‬
‫ين‬ ُ ‫أَ ْو َتقُو َل َل ْو أَ َّن اللَّ َه َهدَانِي َل ُك‬
Mulk 10
‫الس ِعي ِر‬َّ ‫اب‬ ِ ‫َو َقالُوا َل ْو كُ َّنا ن َْس َم ُع أَ ْو َن ْع ِق ُل َما كُ َّنا ِفي أَ ْص َح‬
Enam 8
‫ُض َي ا ْلأ َ ْم ُر‬ ِ ‫َو َقالُوا َل ْو َلا أُن ِز َل َع َل ْي ِه َم َلكٌ َو َل ْو أَن َز ْل َنا َم َل ًكا لَّق‬
‫ثُ َّم َلا ُين َظ ُرو َن‬
‫نص ْركُ ْم َو ُي َث ِّب ْت‬ ‫َنص ُرواْ ٱللَّ َه َي ُ‬
‫ين آ َم ُن ۤواْ إِن ت ُ‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪47:07‬‬
‫أَ ْقدَا َم ُك ْم‬
‫‪47:36‬‬
‫َوإِن تُ ْؤ ِم ُنواْ َو َت َّتقُو ْا ُي ْؤتِ ُك ْم أُ ُجو َركُ ْم َولا َ َي ْسأَ ْل ُك ْم أَ ْم َوا َل ُك ْم‬
‫‪Mübalağalı ismi fail‬‬
‫‪Bir işi çok veya kuvvetli yapanı göstermek için mübalağalı ismi failler kullanılır. Bunların çeşitli kalıpları vardır:‬‬
‫‪Çok bağışlayan‬‬ ‫َغفَّا ٌر‬ ‫‪Çok hibe eden‬‬ ‫اب‬‫َو َّه ٌ‬ ‫‪Çok rızık veren‬‬ ‫َر َّزا ُق‬
‫‪Çok affeden‬‬ ‫َع ُف ٌّو‬ ‫‪Çok seven‬‬ ‫َو ُدو ٌد‬ ‫‪Çok bağışlayan‬‬ ‫َغفُو ٌر‬
‫‪Hakkıyla işiten‬‬ ‫َس ِمي ٌع‬ ‫‪Hakkıyla gören‬‬ ‫َب ِصي ٌر‬ ‫‪Hakkıyla bilen‬‬ ‫َع ِلي ٌم‬
‫‪Aşağıdaki ayetlerin anlamlarını Kuran mealinden bakıp yazın.‬‬
‫‪17:11‬‬
‫َوكَا َن ِٱلإ ْن َسا ُن َع ُجولا ً‬
‫‪17:27‬‬
‫َوكَا َن ٱلشَّ ْي َطا ُن لِ َر ِّب ِه َكفُور ًا‬
‫‪24:10‬‬
‫اب َح ِكي ٌم‬ ‫َوأَ َّن ٱللَّ َه َت َّو ٌ‬
‫‪40:35‬‬
‫ك َٰذلِكَ َي ْط َب ُع ٱللَّ ُه َع َل ٰى كُ ِّل َق ْل ِب ُم َت َك ِّب ٍر َج َّبا ٍر‬
‫‪24:20‬‬
‫وف َّر ِحي ٌم‬‫َوأَ َّن ٱللَّ َه َر ُء ٌ‬
‫‪25:31‬‬
‫َو َك َف ٰى بِ َر ِّبكَ َها ِدياً َون َِصير ًا‬
‫‪40:28‬‬
‫اب‬ ‫ِف َك َّذ ٌ‬ ‫إِ َّن ٱللَّ َه لا َ َي ْه ِدى َم ْن ُه َو ُم ْسر ٌ‬
‫‪Elçi‬‬ ‫َر ُسو ٌل ) ُر ُس ٌل(‬ ‫‪Deniz; büyük nehir‬‬ ‫َب ْح ٌر )بِ َحا ٌر(‬
‫‪Peygamber‬‬ ‫ين‪ ،‬أَ ْن ِب َياء(‬
‫َن ِب ٌّي ) َن ِب ُّيونَ‪َ ،‬ن ِب ِّي َ‬ ‫‪Güneş‬‬ ‫اَلشَّ ْم ُ‬
‫س‬
‫‪Ayet, işaret‬‬ ‫آ َي ٌة )آ َي ٌ‬
‫ات(‬ ‫‪Ay‬‬ ‫اَ ْل َق َم ُر‬
‫‪Delil‬‬ ‫ات(‬ ‫َب ِّي َن ٌة ) َب ِّي َن ٌ‬ ‫‪Gece‬‬ ‫َل ْي ٌل‬
‫‪Kur'an; okuma‬‬ ‫قُ ْرآ ٌن‬ ‫‪Gündüz‬‬ ‫ن ََها ٌر‬
‫‪Dağ‬‬ ‫َج َب ٌل ) ِج َبا ٌل(‬ ‫لا َ… إِ َّلا …‬
‫‪Yoktur ... ancak ...‬‬
‫‪Fecir, şafak, sabah‬‬ ‫ا ْلف َْج ِر‬ ‫‪Değildir ... ancak ...‬‬ ‫اِ ْن… إِ َّلا …‬
‫‪Olmaz ... ancak ...‬‬
‫‪Ehli hayvanlar‬‬ ‫أَ ْن َعا ٌم‬ ‫َما… إِ َّلا …‬
‫‪73: 15‬‬ ‫إِنَّا أَ ْر َس ْل َنا إِ َل ْي ُك ْم َر ُسو ًلا شَ ا ِهدًا َع َل ْي ُك ْم‬
‫‪Enfal 64‬‬ ‫َيا أَ ُّي َها ال َّن ِب ُّي َح ْس ُبكَ اللَّ ُه َو َمنِ ات ََّب َعكَ ِم َن ا ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫ين‬
‫‪Zuhruf 6‬‬ ‫َو َك ْم أَ ْر َس ْل َنا ِمن نَّ ِب ٍّي ِفى ٱلأ َ َّولِ َ‬
‫ين‬
‫‪Đsra 55‬‬ ‫ض َوآ َت ْي َنا َد ُاوو َد َز ُبو ًرا‬‫ين َع َل ٰى َب ْع ٍ‬ ‫ض ال َّن ِب ِّي َ‬ ‫َو َل َق ْد َف َّض ْل َنا َب ْع َ‬
‫‪Sad 183‬‬ ‫إِن كُ ٌّل إِ َّلا َك َّذ َب ال ُّر ُس َل َف َح َّق ِعق ِ‬
‫َاب‬
‫‪Nebe 28‬‬ ‫َو َك َّذ ُبو ْا بِآ َياتِ َنا ِك َّذاباً‬
‫‪Taha 133‬‬ ‫َو َقالُوا َل ْو َلا َيأْتِي َنا بِآ َي ٍة ِّمن َّر ِّب ِه‬

‫س إِ َل ٰى غ ََسقِ اللَّ ْيلِ َو ُق ْرآ َن ا ْلف َْج ِر‬ ‫وك الشَّ ْم ِ‬ ‫الصلَا َة لِ ُدلُ ِ‬ ‫أَ ِق ِم َّ‬
‫‪Đsra 78‬‬ ‫إِ َّن قُ ْرآ َن ا ْلف َْج ِر كَا َن َمشْ ُهو ًدا‬
‫‪Hicr 82‬‬ ‫ين‬‫َوكَانُوا َي ْن ِح ُتو َن ِم َن ا ْل ِج َب ِال ُب ُيوتًا آ ِم ِن َ‬
‫أَ َفلَا َي َت َد َّب ُرو َن ا ْل ُق ْرآ َن ۚ◌ َو َل ْو كَا َن ِم ْن ِعن ِد َغ ْي ِر اللَّ ِه َل َو َجدُوا‬
‫‪Nisa 82‬‬ ‫ِفي ِه اخْ ِتلَا ًفا َك ِث ًيرا‬
‫َل ْو أَن َز ْل َنا َهـٰ َذا ٱ ْل ُق ْرآ َن َع َل ٰى َج َبلٍ لَّ َرأَ ْي َت ُه خَ ِاشعاً ُّم َت َصدِّعاً ِّم ْن‬
‫‪Haşr 21‬‬ ‫خَ شْ َي ِة‬
‫‪Rum 41‬‬ ‫َظ َه َر ا ْلف ََسا ُد ِفي ا ْل َب ِّر َوا ْل َب ْح ِر ِب َما ك ََس َب ْت أَ ْي ِدي ال َّنا ِ‬
‫س‬
‫‪Enam 142‬‬ ‫َو ِم َن ا ْلأ َ ْن َعا ِم َح ُمو َل ًة َو َف ْرشً ا‬
‫‪40:62‬‬ ‫ٰذلِ ُك ُم ٱللَّ ُه َر ُّب ُك ْم خَ الِ ُق كُ ِّل شَ ْي ٍء لا َّ إِ َلـٰ َه إِلا َّ ُه َو‬
‫‪36:115‬‬ ‫َمآ أَن ُت ْم إِلا َّ َبشَ ٌر‬
‫‪26:115‬‬ ‫إِ ْن أَنَا إِلا َّ َن ِذي ٌر ُّم ِبي ٌن‬
‫َم ْن أَ ْس َل َم‬ ‫َنص ُرو ْا‬ ‫إِن ت ُ‬ ‫َع ُجولا ً‬
‫َمن َيشْ ُك ْر‬ ‫إِن تُ ْؤ ِم ُنواْ‬ ‫َكفُور ًا‬
‫َمن شَ ِه َد‬ ‫َل ْو شَ َاء‬ ‫اب‬ ‫َت َّو ٌ‬
‫َف ْل َي ُص ْم ُه‬ ‫َل ْولا َ َفضْ ُل اللَّ ِه‬ ‫َج َّبا ٍر‬
‫كُلَّ َما َد َع ْوتُ ُه ْم‬ ‫َل ْو أَن َز ْل َنا‬ ‫وف‬ ‫َر ُء ٌ‬
‫أَ ْي َن َما َت ُكونُو ْا‬ ‫إِن ت ُِطي ُعو ُه‬ ‫ن َِصير ًا‬
‫َل ْو أَ َّن اللَّ َه َهدَانِي‬ ‫إِ َذا خَ ا َط َب ُه ُم‬ ‫اب‬ ‫َك َّذ ٌ‬
‫َل ْو كُ َّنا ن َْس َم ُع‬ ‫َفان َت ِش ُروا‬ ‫اب‬ ‫َو َّه ٌ‬
‫َل ْو أَن َز ْل َنا‬ ‫إِ َذا قُ ِض َي ِت‬ ‫َر َّزا ٌق‬
‫َها ِدياً‬ ‫َمن َت ِب َع‬ ‫خَ ِبي ٌر‬

Ders 24
‫﴾ اَلَّ ِذي خَ َل َق ا ْل َم ْو َت َوا ْل َحيٰو َة لِ َي ْبلُ َوكُ ْم اَ ُّي ُك ْم َا ْح َس ُن َع َمل ۜا ً َو ُه َو‬١﴿ ‫ت ََبا َر َك الَّ ِذي ِب َي ِد ِه ا ْل ُم ْل ۘكُ َو ُه َو َعلٰى ُك ِّل شَ ْي ٍء َق ِدي ۙ ٌر‬
‫ات ِط َباق ۜاً َما َترٰى ِفي خَ ْلقِ ال َّر ْح ٰمنِ ِم ْن َتف َُاو ۜ ٍت َفا ْر ِج ِع ا ْل َب َص ۙ َر َه ْل َترٰى ِم ْن‬ ٍ ‫﴾ اَلَّ ِذي خَ َل َق َس ْب َع َس ٰم َو‬٢﴿ ‫ا ْل َع ِزي ُز ا ْل َغفُو ۙ ُر‬
﴾٣﴿ ‫فُ ُطو ٍر‬
Hükümranlık elinde olan (Allah) mübarektir. O, her şeye gücü yetendir. O, hanginizin amel bakımından daha güzel
olduğunu sınamak için ölümü ve hayatı yaratandır. O, mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır. O, yedi göğü tabaka
tabaka yaratandır. Rahmân’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Gözünü çevir, hiçbir çatlak görüyor musun?
(Mülk 1-3)
Geniş zamanın olumsuzu:

Geniş zaman fiilinin önüne gelen (َ ‫ )لا‬harfi anlamı olumsuz yapar. Bazen (َ ‫ )لا‬yerine (‫ ) َما‬da kullanılabilir.
Yapmaz ‫لا َ َي ْف َع ُل‬ Yapar ‫َي ْف َع ُل‬

Girmezsin ‫لا َ َت ْدخُ ُل‬ Girersin ‫َت ْدخُ ُل‬
Çıkmam ‫لا َ اَخْ ُر ُج‬ Çıkarım ‫اَخْ ُر ُج‬
Anlamıyoruz ‫َما َن ْف َق ُه‬ Anlıyoruz ‫َن ْف َق ُه‬
Zannetmem ‫َمآ أَظُ ُّن‬ Zannederim ‫أَظُ ُّن‬
Geçmiş zamanın olumsuzu:
- Geçmiş zaman fiilinin önüne gelen (‫ ) َما‬harfi anlamı olumsuz yapar. Bazen (َ ‫ )لا‬da kullanılabilir.
Yapmadı ‫َما َف َع َل‬ Yaptı ‫َف َع َل‬

Girmedin ‫َما َدخَ ْل َت‬ Girdin ‫َدخَ ْل َت‬
Çıkmadım ‫َما خَ َر ْج ُت‬ Çıktım ‫خَ َر ْج ُت‬
Doğrulamadı َ‫لا َ َصدَّق‬ Doğruladı ‫َص َّد َق‬
- Diğer bir yol, (‫ ) َل ْم‬veya (‫ ) َل َّما‬harfiyle fiilin geniş zaman çekiminin kullanılmasıdır. Bu durumda fiil meczum olur.
Yapmadı ‫َل ْم َي ْف َع ْل‬ Yapar ‫َي ْف َع ُل‬ Yaptı ‫َف َع َل‬

Görmedin ‫َل ْم ت ََر‬ Görürsün ‫ت ََرى‬ Gördün ‫َرأ ْي َت‬
Girmediler ‫َل ْم َي ْدخُ لُوا‬ Girerler ‫َي ْدخُ لُو َن‬ Girdiler ‫َدخَ لُوا‬
Gelecek zamanın olumsuzu
Geniş zaman (Muzari) fiilin önüne (‫ ) َل ْن‬eklenmesi ve fiilin mansub hale getirilmesi suretiyle yapılır.
Yapmayacaklar ‫َل ْن َي ْف َعلُوا‬ Yapacaklar ‫َس َي ْف َعلُو َن‬ Bilmeyecek ‫َل ْن َي ْع َل َم‬ Bilecek ‫َس َي ْع َل ُم‬
Đşlemeyeceğiz ‫َل ْن َن ْع َم َل‬ Đşleyeceğiz ‫َس َن ْع َم ُل‬ Gitmeyeceksin ‫َل ْن َت ْذ َه َب‬ Gideceksin ‫َس َت ْذ َه ُب‬
Duha 3
‫َما َو َّد َعكَ َر ُّبكَ َو َما َق َلى‬
03-171 َ ‫َوأَ َّن ٱللَّ َه لا َ ُي ِضي ُع أَ ْج َر ٱ ْل ُم ْؤ ِم ِن‬
‫ين‬
Ki ülkeler arasında onun eşi yaratılmamıştı ‫اَلَّ ٖتى َل ْم ُيخْ َل ْق ِم ْثلُ َها ِفى ا ْل ِبلَا ِد‬
Onu gördükleri gün onlar, sanki bir akşam veya bir kuşluk ‫كَأَنَّ ُه ْم َي ْو َم َي َر ْون ََها َل ْم َي ْل َبثُوا إِ َّلا َع ِش َّي ًة أَ ْو ُض َحا َها‬
vakti kalmış gibidirler.
Kendisini kimsenin görmediğini mi sanıyor? ‫أَ َي ْح َس ُب أَن لَّ ْم َي َر ُه أَ َح ٌد‬
06-05 ‫َف َق ْد َك َّذ ُبو ْا بِٱ ْل َح ِّق َل َّما َج َآء ُه ْم‬
Göçebe Araplar: "Đnandık" dediler. De ki: "Đnanmadınız, ‫اب ا ٰ َم َّنا قُ ْل َل ْم ُت ْؤ ِم ُنوا َول ٰ ِك ْن قُولُوا اَ ْس َل ْم َنا‬ ُ ‫َقا َل ِت ا ْلا َ ْع َر‬
fakat 'Đslâm olduk' deyin. Henüz iman kalblerinize girmedi
‫َو َل َّما َي ْدخُ لِ ا ْل ٖاي َما ُن ٖفى قُلُو ِب ُك ْم‬
‫‪62-03‬‬
‫ِين ِم ْن ُه ْم َل َّما َي ْل َحقُواْ ِب ِه ْم‬ ‫َوآخَ ر َ‬
‫َو َما َظ َل َم ُه ُم اللّ ُه َو َل ِك ْن أَنف َُس ُه ْم َي ْظ ِل ُمو َن‬
‫‪Alak 5‬‬
‫نسا َن َما َل ْم َي ْع َل ْم‬ ‫َعلَّ َم ا ْل ِإ َ‬
‫‪Enam 110‬‬
‫َونُ َق ِّل ُب أَ ْف ِئ َد َت ُه ْم َو َأ ْب َصا َر ُه ْم َك َما َل ْم ُي ْؤ ِم ُنواْ بِ ِه أَ َّو َل َم َّر ٍة‬
‫‪Kıyame 31‬‬
‫َفلا َ َصدَّقَ َولا َ َصلَّى‬
‫وس ٰى َلن نُّ ْؤ ِم َن َلكَ َح َّت ٰى ن ََرى اللَّ َه َج ْه َر ًة‬ ‫َوإِ ْذ قُ ْل ُت ْم َيا ُم َ‬
‫ات‬‫َذلِكَ بِأَنَّ ُه ْم َقالُوا َلن َت َم َّس َنا ال َّنا ُر إِ َّلا أَ َّيا ًما َّم ْعدُو َد ٍ‬
‫‪Tevbe 51‬‬
‫قُل لَّن ُي ِص َيب َنا إِ َّلا َما َك َت َب اللَّ ُه َل َنا ُه َو َم ْو َلانَا‬
‫َ‬
‫‪Đsra 37‬‬
‫ض َو َلن َت ْبلُ َغ ا ْل ِج َبا َل طُو ًلا‬ ‫إِنَّكَ َلن َتخْ ِر َق ا ْلأ ْر َ‬
‫ين َجا َهدُواْ‬ ‫أَ ْم َح ِس ْب ُت ْم أَن تُت َْركُواْ َو َل َّما َي ْع َل ِم ٱللَّ ُه ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪09:16‬‬
‫ِمن ُك ْم‬
‫ض أَن لَّن ُيخْ ر َِج اللَّ ُه‬ ‫ين ِفي ُقلُوبِ ِهم َّم َر ٌ‬ ‫أَ ْم َح ِس َب الَّ ِذ َ‬
‫‪Muhammed 29‬‬
‫أَضْ غَان َُه ْم‬
‫َفإِن لَّ ْم َت ْف َعلُواْ َو َلن َت ْف َعلُواْ َفٱ َّتقُواْ ٱل َّنا َر ٱلَّ ِتى َوقُو ُد َها‬
‫‪02-24‬‬ ‫اس َوٱ ْل ِح َجا َر ُة أُ ِعد َّْت لِ ْل َكا ِفر َ‬
‫ِين‬ ‫ٱل َّن ُ‬
‫ين َك َّذ ُبواْ‬ ‫ين َك َّذ ُبواْ شُ َع ْيباً كَأَن لَّ ْم َي ْغ َن ْواْ ِف َيها ٱلَّ ِذ َ‬ ‫ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪07:92‬‬ ‫شُ َع ْيباً كَانُو ْا ُه ُم ٱ ْلخَ ِاسر َ‬
‫ِين‬
‫َقا َل َلن ت ََرانِى َو َلـٰ ِكنِ ا ْن ُظ ْر إِ َلى ا ْل َج َبلِ َفإ ِِن ْاس َت َق َّر َم َكا َن ُه‬
‫‪07:143‬‬
‫ف ت ََرانِى‬ ‫َف َس ْو َ‬
‫‪Kehf 72‬‬
‫َقا َل أَ َل ْم أَقُ ْل إِنَّكَ َلن ت َْس َت ِطي َع َم ِع َي َص ْب ًرا‬
‫ين‬ ‫أَ ْم َح ِس ْب ُت ْم أَن َت ْدخُ لُو ْا ٱ ْل َج َّن َة َو َل َّما َيأْتِ ُكم َّم َث ُل ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪02:214‬‬
‫خَ َل ْواْ ِمن َق ْب ِل ُكم‬
‫‪Arkadaş, sahip, topluluk‬‬ ‫اح ٌب )أَ ْص َح ٌ‬
‫اب(‬ ‫َص ِ‬ ‫‪Ebediyen, sonsuza kadar‬‬ ‫أَ َبدًا‬
‫‪Son‬‬ ‫َعا ِق َب ٌة‬ ‫‪Karşılık; ödül‬‬ ‫أَ ْج ٌر )أُ ُجو ٌر(‬
‫‪Azap‬‬ ‫اب‬ ‫َع َذ ٌ‬ ‫‪Süre‬‬ ‫أَ َج ٌل‬
‫‪Cezalandırma‬‬ ‫َاب‬‫ِعق ٌ‬ ‫‪Ahiret‬‬ ‫آخ َر ُة‬ ‫ا ْل ِ‬
‫‪Dirilme, ayağa kalkma‬‬ ‫ِق َيا َم ٌة‬ ‫‪Acıklı‬‬ ‫أَلِي ٌم‬
‫‪Karşılaşma, toplanma‬‬ ‫لِق ٌ‬
‫َاء‬ ‫‪Ödül‬‬ ‫اب‬ ‫َث َو ٌ‬
‫‪Sabit, belli, isimlendirilmiş‬‬ ‫ُم َس َّمى‬ ‫‪Cehennem ateşi‬‬ ‫َج ِحي ٌم‬
‫‪Ateş‬‬ ‫نَا ٌر‬ ‫‪Karşılık‬‬ ‫َج َز ٌاء‬
‫‪Nehir‬‬ ‫ن ََه ٌر )أَ ْن َها ٌر(‬ ‫‪Bahçe, Cennet‬‬ ‫َج َّن ٌة ) َج َّن ٌ‬
‫ات(‬

‫‪Yazıklar olsun‬‬ ‫َو ْي ٌل‬ ‫‪Cehennem‬‬ ‫َج َه َّن ُم‬
‫‪Gün‬‬ ‫َي ْومٌ )أَ َّيامٌ(‬ ‫‪Hesap‬‬ ‫ِح َس ٌ‬
‫اب‬
‫‪O gün‬‬ ‫َي ْو َم ِئ ٍذ‬ ‫)‪Saat (kıyametin zamanı‬‬ ‫َسا َع ٌة‬
‫اح ُب ُه َو ُه َو ُي َحا ِو ُر ُه َا َك َف ْر َت بِالَّ ِذى خَ َلقَكَ ِم ْن‬ ‫َقا َل َل ُه َص ِ‬

‫‪Kehf 37‬‬ ‫اب‬‫ت َُر ٍ‬
‫‪Zümer 24‬‬ ‫اب َي ْو َم ا ْل ِق َيا َم ِة‬ ‫وء ا ْل َع َذ ِ‬ ‫أَ َف َمن َي َّت ِقي بِ َو ْج ِه ِه ُس َ‬
‫ٰ‬
‫اب ال َّنا ِر ُه ْم‬ ‫ين َكف َُروا َو َك َّذ ُبوا بِآ َياتِ َنا أُو َل ِئكَ أَ ْص َح ُ‬ ‫َوالَّ ِذ َ‬
‫‪Bakara 39‬‬ ‫ِف َيها خَ الِدُو َن‬
‫‪Neml 69‬‬ ‫ف كَا َن َعا ِق َب ُة ا ْل ُم ْج ِر ِم َ‬
‫ين‬ ‫ض َفان ُظ ُروا َك ْي َ‬ ‫يروا ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫قُ ْل ِس ُ‬
‫‪Enfal 12‬‬ ‫َوا ْع َل ُموا أَ َّن اللَّ َه شَ ِدي ُد ا ْل ِعق ِ‬
‫َاب‬
‫‪Ankebut 5‬‬ ‫آت‬‫َمن كَا َن َي ْر ُجو لِق ََاء اللَّ ِه َف ِإ َّن َأ َج َل اللَّ ِه َل ٍ‬
‫‪Nuh 4‬‬ ‫َي ْغ ِف ْر َل ُكم ِّمن ُذنُوبِ ُك ْم َو ُي َؤخِّ ْركُ ْم إِ َل ٰى أَ َجلٍ ُّم َس ًّمى‬
‫‪Beled 20‬‬ ‫ْص َد ٌة‬‫َع َل ْي ِه ْم نَا ٌر ُّمؤ َ‬
‫ات ت َْجرِي ِمن‬ ‫ات َل ُه ْم َج َّن ٌ‬ ‫الصالِ َح ِ‬ ‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُوا َّ‬ ‫إِ َّن الَّ ِذ َ‬
‫‪Buruc 11‬‬ ‫ت َْح ِت َها ا ْلأ َ ْن َها ُر‬
‫‪Humeze 1‬‬ ‫َو ْي ٌل لِّ ُك ِّل ُه َم َز ٍة لُّ َم َز ٍة‬
‫‪Murselat 15‬‬ ‫َو ْي ٌل َي ْو َم ِئ ٍذ لِّ ْل ُم َك ِّذ ِب َ‬
‫ين‬
‫‪Ahzab 65‬‬ ‫ين ِف َيها َأ َبدًا َّلا َي ِجدُو َن َولِ ًّيا َو َلا ن َِص ًيرا‬ ‫خَ الِ ِد َ‬
‫‪Tin 6‬‬ ‫ات َف َل ُه ْم َأ ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُن ٍ‬
‫ون‬ ‫الصالِ َح ِ‬ ‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُوا َّ‬ ‫إِ َّلا الَّ ِذ َ‬
‫َو َلن ُي َؤخِّ َر اللَّ ُه َن ْف ًسا إِ َذا َج َاء َأ َجلُ َها َواللَّ ُه خَ ِبي ٌر بِ َما‬
‫‪Munafikun 11‬‬ ‫َت ْع َملُو َن‬
‫‪Necm 25‬‬ ‫آخ َر ُة َوا ْلأُو َل ٰى‬ ‫لِلَّ ِه ا ْل ِ‬
‫ين أَ َع َّد َل ُه ْم َع َذا ًبا‬ ‫ُي ْد ِخ ُل َمن َيشَ ُاء ِفي َر ْح َم ِت ِه َوال َّظالِ ِم َ‬
‫‪Đnsan 31‬‬ ‫أَلِي ًما‬
‫اب ا ْل ِ‬
‫آخ َر ِة‬ ‫اب ال ُّد ْن َيا نُ ْؤتِ ِه ِم ْن َها َو َمن ُي ِر ْد َث َو َ‬ ‫َو َمن ُي ِر ْد َث َو َ‬
‫‪Âl-i Đmran 145‬‬ ‫نُ ْؤتِ ِه ِم ْن َها‬
‫‪Tekvir 12‬‬ ‫َوإِ َذا ا ْل َج ِحي ُم ُس ِّع َر ْت‬
‫‪Nebe 36‬‬ ‫َج َز ًاء ِّمن َّر ِّبكَ َع َط ًاء ِح َسا ًبا‬
‫‪Kalem 34‬‬ ‫ات ال َّن ِعي ِم‬ ‫ين ِعن َد َر ِّب ِه ْم َج َّن ِ‬ ‫إِ َّن لِ ْل ُم َّت ِق َ‬
‫‪Kamer 1‬‬ ‫السا َع ُة َوانشَ َّق ا ْل َق َم ُر‬ ‫ا ْق َت َر َب ِت َّ‬

‫أَ َل ْم أَقُ ْل‬ ‫َل ْم ُي ْؤ ِم ُنواْ‬ ‫َما َظ َل َم ُه ُم‬
‫لَّن ُيخْ ر َِج‬ ‫َل ْم َي ْع َل ْم‬ ‫أَن لَّ ْم َي َر ُه‬
‫أَ ْم َح ِس َب‬ ‫لا َ َصلَّى‬ ‫َل ْم َي ْل َبثُوا‬
‫َفٱتَّقُواْ‬ ‫لا َ َصدَّقَ‬ ‫َي َر ْون ََها‬
‫لَّ ْم َت ْف َعلُو ْا‬ ‫َلن نُّ ْؤ ِم َن َلكَ‬ ‫َفا ْع َت ِزلُ ِ‬
‫ون‬
‫َلن َت ْف َعلُواْ‬ ‫َلن َت َم َّس َنا‬ ‫لَّ ْم تُ ْؤ ِم ُنوا‬
‫لا َ ُي ِضي ُع‬ ‫َل ْن ُي ِص َيب َنا‬ ‫أَ َي ْح َس ُب‬
‫أُ ِعد َّْت‬ ‫َلن َت ْبلُ َغ‬ ‫َما َو َّد َعكَ‬
‫َوقُو ُد‬ ‫َلن َتخْ ِر َق‬ ‫َما َق َلى‬
‫ض‬
‫َم َر ٌ‬ ‫َلن ت َْس َت ِطي َع‬ ‫َل َّما َج َآء ُه ْم‬
‫طُو ًلا‬ ‫َل َّما َي ْل َحقُواْ‬ ‫َل َّما َي ْدخُ ْل‬

Ders 25
‫بِ ْس ِم اللَّ ِه ٱل َّر ْحمـٰنِ ٱل َّر ِحي ِم‬
َ ‫﴾ َوإِ َل ٰى ٱ ْل ِج َب ِال َك ْي‬١٨﴿ ‫ف ُر ِف َع ْت‬
‫﴾ َوإِ َلى‬١٩﴿ ‫ف ن ُِص َب ْت‬ َّ ‫﴾ َوإِ َلى‬١٧﴿ ‫َت‬
َ ‫ٱلس َمآ ِء َك ْي‬ َ ‫أَ َفلا َ َين ُظ ُرو َن إِ َلى ِٱلإ ْبلِ َك ْي‬
ْ ‫ف خُ ِلق‬
﴾٢٠﴿ ‫ف ُس ِط َح ْت‬ َ ‫ض َك ْي‬ ِ ‫ٱلأ َ ْر‬
Deveye bakmıyorlar mı, nasıl yaratılmıştır! Ve göğe (bakmıyorlar mı) nasıl yükseltilmiştir! Ve dağlara (bakmıyorlar mı)
nasıl dikilmişlerdir! Ve yeryüzüne (bakmıyorlar mı) nasıl yayılmıştır! (Gaşiye 17-20)
Geçmiş zamanın edilgeni:
Geçmiş zaman fiilinin edilgen hali birinci harfi ötre, ikinci kök harfi esre yapmak suretiyle elde edilir. Fiilin normal çekim
ekleri muhafaza edilir. Etken cümlenin nesnesi edilgen cümlenin öznesi olur ve merfu olur.
Öldürüldü ‫قُ ِت َل ْت‬ Öldürdü (Dş) ‫َق َت َل ْت‬ Öldürüldü ‫قُ ِت َل‬ Öldürdü (Er) ‫َق َت َل‬
Yazıldı ‫كُ ِت َب ْت‬ Yazdı ‫َك َت َب ْت‬ Yazıldı ‫كُ ِت َب‬ Yazdı ‫َك َت َب‬
Vuruldu ‫ُض ِر َب ْت‬ Vurdu ‫َض َر َب ْت‬ Vuruldu ‫ُضر َِب‬ Vurdu ‫َض َر َب‬
Ey iman edenler! Oruç size farz kılındı. ِّ ‫ين آ َم ُنوا كُ ِت َب َع َل ْي ُك ُم‬
‫الص َيا ُم‬ َ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ‬
Đnsan zayıf yaratıldı ‫نسا ُن َض ِعيفًا‬ َ ‫خُ ِل َق ِالإ‬
Böylece sihirbazlar bir araya getirildi ‫الس َح َر ُة‬َّ ‫َف ُج ِم َع‬
Eğer Allah yolunda öldürülür, ya da ölür iseniz… ‫َو َل ِئن قُ ِت ْل ُت ْم ِفي َس ِبيلِ اللّ ِه أَ ْو ُم ُّت ْم‬
Emrolunduğun gibi dosdoğru ol ‫اس َت ِق ْم َك َما أُ ِم ْر َت‬ ْ ‫َف‬
Allah anılınca kalpleri titrer. ‫إِ َذا ُذ ِك َر اللَّ ُه َو ِج َل ْت قُلُو ُب ُه ْم‬
‫ين ُيقَا َتلُو َن بِأَنَّ ُه ْم ظُ ِل ُموا‬ َ ‫أُ ِذ َن لِلَّ ِذ‬
Kendilerine savaş açılmış olanlara, zulmedilmiş oldukları
için izin verildi.
59:11
‫َل ِئ ْن أُخْ ر ِْج ُت ْم َل َنخْ ُر َج َّن َم َع ُك ْم‬
33:14
‫َو َل ْو ُد ِخ َل ْت َع َل ْي ِه ْم ِّم ْن أَ ْق َطا ِر َها ثُ َّم ُس ِئلُواْ ٱ ْل ِف ْت َن َة‬
81:08-09
‫نب قُ ِت َل ْت‬ ٍ ‫َوإِ َذا ٱ ْل َم ْو ُءو َد ُة ُس ِئ َل ْت بِأَ ِّى َذ‬
02:61
‫َو ُض ِر َب ْت َع َل ْي ِه ُم ٱل ِّذلَّ ُة‬
10:52
‫اب ٱ ْلخُ ْل ِد‬ َ ‫ين َظ َل ُمواْ ُذوقُواْ َع َذ‬ َ ‫ثُ َّم ِقي َل لِلَّ ِذ‬
81:05
‫وش ُح ِش َر ْت‬ ُ ‫َوإِ َذا ٱ ْل ُو ُح‬
81:10
‫ف ن ُِش َر ْت‬ ُ ‫ٱلص ُح‬ ُّ ‫َوإِ َذا‬
‫اط ّم ْس َت ِقي ٍم‬ ٍ ‫َو َمن َي ْع َت ِص ْم بِٱللَّ ِه َف َق ْد ُه ِد َى إِ َل ٰى ِص َر‬
03:101
‫ٰذلِ ُكم بِأَنَّ ُه إِ َذا ُد ِع َى ٱللَّ ُه َو ْح َد ُه كَـ َف ْر ُت ْم َوإِن ُيشْ َر ْك بِ ِه‬
40:12
ْ‫تُ ْؤ ِم ُنوا‬
....‫ أَ ْم‬...‫أ‬
Bu kalıpla yapılan cümleler “yapsan da, yapmasan da” “olsa da olmasa da” anlamlarına gelir. Fiiller geçmiş zaman
çekiminde gelir, fakat mana geniş zamandadır. Ayrıca, “o mu yoksa bu mu”, “öyle mi yoksa böyle mi“ anlamında da
kullanılır.
Yasin 10
‫َو َس َو ٌاء َع َل ْي ِه ْم أَ َأن َذ ْرت َُه ْم أَ ْم َل ْم تُن ِذ ْر ُه ْم َلا ُي ْؤ ِم ُنو َن‬
Şuara 136 َ ‫َقالُوا َس َو ٌاء َع َل ْي َنا أَ َو َع ْظ َت أَ ْم َل ْم َت ُكن ِّم َن ا ْل َوا ِع ِظ‬
‫ين‬
Tur 15
‫أَ َف ِس ْح ٌر َهـٰ َذا أَ ْم أَن ُت ْم َلا ُت ْب ِص ُرو َن‬
Naziat 27 َّ ‫أَأَن ُت ْم أَشَ ُّد خَ ْلقًا أَ ِم‬
‫الس َم ُاء َب َنا َها‬
‫ض أَ ْم أَ َرا َد بِ ِه ْم‬ ‫َوأَنَّا َلا َن ْدرِي أَشَ ٌّر أُرِي َد بِ َمن ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬
‫‪Cin 10‬‬
‫َر ُّب ُه ْم َرشَ دًا‬
‫َوإِن َت ْد ُعو ُه ْم إِ َلى ا ْل ُهدَىٰ َلا َي َّت ِب ُعوكُ ْم َس َو ٌاء َع َل ْي ُك ْم‬
‫‪Araf 193‬‬
‫أَ َد َع ْوتُ ُمو ُه ْم أَ ْم َأن ُت ْم َصا ِم ُتو َن‬
‫ين َكف َُرواْ َس َو ٌآء َع َل ْي ِه ْم َأأَن َذ ْرت َُه ْم أَ ْم َل ْم تُ ْن ِذ ْر ُه ْم لا َ‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪02-06‬‬
‫ُي ْؤ ِم ُنو َن‬
‫اب ُّم َّت َف ِّرقُو َن خَ ْي ٌر أَ ِم ٱللَّ ُه ٱ ْل َو ِاح ُد‬ ‫ٱلس ْجنِ َأأَ ْر َب ٌ‬‫اح َب ِى ِّ‬ ‫َيا َص ِ‬
‫‪12-39‬‬
‫ٱ ْل َق َّها ُر‬
‫َقالُواْ َل ْو َهدَانَا ٱللَّ ُه َل َه َد ْي َناكُ ْم َس َو ٌآء َع َل ْي َنآ َأ َج ِز ْع َنآ أَ ْم‬
‫‪14-21‬‬
‫ص‬‫َص َب ْرنَا َما َل َنا ِمن َّم ِحي ٍ‬
‫‪Emir; iş; konu‬‬ ‫أَ ْم ٌر )أُ ُمو ٌر(‬ ‫‪Bir‬‬ ‫أَ َح ٌد )إ ِْحدَى(‬
‫‪Takva; sakınma; korunma‬‬ ‫َت ْق َوى‬ ‫‪Đlah‬‬ ‫إِ َل ٌه )آلِ َه ٌة (‬
‫‪Gerçek; doğru‬‬ ‫َح ٌّق‬ ‫‪Ortak‬‬ ‫شَ رِيكٌ )شُ َركَاء (‬
‫‪Batıl; yanlış‬‬ ‫َب ِاط ٌل‬ ‫‪Şahitlik‬‬ ‫شَ َها َد ٌة‬
‫‪Hikmet, sebepsiz iş yapmama‬‬ ‫ِح ْك َم ٌة‬ ‫‪Arş, taht, hükümranlık‬‬ ‫ش‬‫َع ْر ٌ‬
‫‪Hamd, övgü‬‬ ‫َح ْم ٌد‬ ‫‪Ahid, söz‬‬ ‫َع ْه ٌد‬
‫‪Din; kanun; hüküm; hesap‬‬ ‫ِدي ٌن‬ ‫‪Görünmeyen‬‬ ‫َغ ْي ٌب‬
‫‪Zekât‬‬ ‫َزكَا ٌة‬ ‫‪Kitap‬‬ ‫اب )كُ ُت ٌب(‬ ‫ِك َت ٌ‬
‫‪Şahit, mevcut‬‬ ‫شَ ِهي ٌد )شُ َهدَاء(‬ ‫‪Kelime‬‬ ‫َك ِل َم ٌة )كالي َم ٌ‬
‫ات(‬
‫‪Namaz, dua, destek‬‬ ‫َصلَا ٌة‬ ‫‪Melek‬‬ ‫َم َلكٌ ) َملَائِ َكة(‬
‫‪Apaçık‬‬ ‫ُم ِبي ٌن‬ ‫‪Ahit, anlaşma‬‬ ‫ِميثَا ٌق‬
‫‪Nur, ışık‬‬ ‫نُو ٌر‬ ‫‪Bir‬‬ ‫َو ِاح ٌد ) َو ِاح َد ٌة (‬
‫‪Hadid 5‬‬ ‫ض َوإِ َلى اللَّ ِه تُ ْر َج ُع ا ْلأ ُ ُمو ُر‬ ‫ات َوا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫الس َم َاو ِ‬‫َل ُه ُم ْلكُ َّ‬
‫‪Bakara 42‬‬ ‫َو َلا َت ْل ِب ُسوا ا ْل َح َّق بِا ْل َب ِاطلِ َو َت ْك ُت ُموا ا ْل َح َّق َوأَن ُت ْم َت ْع َل ُمو َن‬
‫‪Taha 132‬‬ ‫َلا ن َْسأَلُكَ ِر ْز ًقا ۖ◌ ن َّْح ُن َن ْر ُزقُكَ ۗ◌ َوا ْل َعا ِق َب ُة لِل َّت ْق َوىٰ‬
‫‪Sad 20‬‬ ‫اب‬ ‫َوشَ َد ْدنَا ُم ْل َك ُه َوآ َت ْي َنا ُه ا ْل ِح ْك َم َة َو َف ْص َل ا ْل ِخ َط ِ‬
‫‪Enam 150‬‬ ‫ين َيشْ َهدُو َن أَ َّن اللَّ َه َح َّر َم َ ٰه َذا‬ ‫قُ ْل َهلُ َّم شُ َهد ََاءكُ ُم الَّ ِذ َ‬
‫‪Feth 1‬‬ ‫إِنَّا َف َت ْح َنا َلكَ َفت ًْحا ُّم ِبي ًنا‬
‫‪Muddessir 35‬‬ ‫إِن ََّها َل ِإ ْحدَى ا ْل ُك َب ِر‬
‫‪Enbiya 43‬‬ ‫أَ ْم َل ُه ْم آلِ َه ٌة َت ْم َن ُع ُهم ِّمن ُدونِ َنا‬
‫‪Sebe 27‬‬ ‫ين أَ ْل َح ْق ُتم بِ ِه شُ َرك ََاء‬ ‫قُ ْل أَ ُرونِ َي الَّ ِذ َ‬

‫‪Rad 9‬‬ ‫ير ا ْل ُم َت َع ِال‬‫َعالِ ُم ا ْل َغ ْي ِب َوالشَّ َها َد ِة ا ْل َك ِب ُ‬
‫‪Tekvir 20‬‬ ‫ش َم ِكينٍ‬ ‫ِذي قُ َّو ٍة ِعن َد ِذي ا ْل َع ْر ِ‬
‫‪Mearic 32‬‬ ‫ين ُه ْم لِأ َ َمانَاتِ ِه ْم َو َع ْه ِد ِه ْم َرا ُعو َن‬ ‫َوالَّ ِذ َ‬
‫‪Ahzab 7‬‬ ‫َوأَخَ ْذنَا ِم ْن ُهم ِّميثَا ًقا َغ ِلي ًظا‬
‫‪Hud 118‬‬ ‫اس أُ َّم ًة َو ِاح َد ًة‬ ‫َو َل ْو شَ َاء َر ُّبكَ َل َج َع َل ال َّن َ‬
‫وت‬ ‫َوأَ َّما َم ْن أُوتِ َي ِك َتا َب ُه ِب ِش َمالِ ِه َف َيقُو ُل َيا َل ْي َت ِني َل ْم أُ َ‬
‫‪Hakka 25‬‬ ‫ِك َتا ِب َي ْه‬
‫‪Bakara 43‬‬ ‫الصلَا َة َوآتُوا ال َّزكَا َة َوا ْر َك ُعوا َم َع ال َّرا ِك ِع َ‬
‫ين‬ ‫َوأَ ِقي ُموا َّ‬
‫ين ِفي نَا ِر َج َه َّن َم‬ ‫اب َوا ْل ُمشْ ِر ِك َ‬ ‫ين َكف َُروا ِم ْن َأهْلِ ا ْل ِك َت ِ‬ ‫إِ َّن الَّ ِذ َ‬
‫‪Beyyine 6‬‬ ‫ين ِف َيها‬ ‫خَ الِ ِد َ‬
‫‪Saf 8‬‬ ‫َواللَّ ُه ُم ِت ُّم نُو ِر ِه َو َل ْو َك ِر َه ا ْل َكا ِف ُرو َن‬
‫‪Zumer 19‬‬ ‫نت تُن ِق ُذ َمن ِفي ال َّنا ِر‬ ‫اب أَ َفأَ َ‬ ‫أَ َف َم ْن َح َّق َع َل ْي ِه َك ِل َم ُة ا ْل َع َذ ِ‬
‫قُ ِت ْل ُت ْم‬ ‫َد َع ْوتُ ُمو ُه ْم‬ ‫أَن َذ ْرت َُهم‬
‫كُ ِت َب‬ ‫ُذ ِك َر‬ ‫أُخْ ر ِْج ُت ْم‬
‫َلا تُ ْب ِص ُرو َن‬ ‫ُر ِف َع ْت‬ ‫أُ ِذ َن‬
‫َلا َن ْدرِي‬ ‫ُس ِئ َل ْت‬ ‫أَ َرا َد‬
‫َلا ُي ْؤ ِم ُنو َن‬ ‫ُس ِئلُواْ‬ ‫اب‬‫أَ ْر َب ٌ‬
‫َل ْم تُن ِذ ْر ُه ْم‬ ‫الس َح َر ُة‬ ‫َّ‬ ‫أُرِي َد‬
‫َل َنخْ ُر َج َّن‬ ‫ُس ِط َح ْت‬ ‫أَشَ ُّد‬
‫َل َه َد ْي َناكُ ْم‬ ‫َس َو ٌاء َع َل ْي ِه ْم‬ ‫أُ ِم ْر َت‬
‫َل ْو َهدَانَا ٱللَّ ُه‬ ‫الص َيا ُم‬‫ِّ‬ ‫ُج ِم َع‬
‫ُّم َّت َف ِّرقُو َن‬ ‫َض ِعيفًا‬ ‫خُ ِل َق‬
‫ن ُِص َب ْت‬ ‫ظُ ِل ُموا‬ ‫خَ ْلقًا‬
‫َو ِج َل ْت‬ ‫اس َت ِق ْم‬ ‫َف ْ‬ ‫َت‬ ‫خُ ِلق ْ‬
‫َو َع ْظ َت‬ ‫قُ ِت َل ْت‬ ‫ُد ِخ َل ْت َع َل ْي ِه ْم‬

Ders 26
‫﴾ َواَ َّما َم ْن اُ ۫وتِ َي‬٩﴿ ‫﴾ َو َي ْن َق ِل ُب اِل ٰٓى اَ ْه ِل ِه َم ْس ُرور ۜ ًا‬٨﴿ ‫اس ُب ِح َساباً َي ِسير ۙ ًا‬
َ ‫ف ُي َح‬َ ‫﴾ َف َس ْو‬٧﴿ ‫َفاَ َّما َم ْن اُ ۫وتِ َي ِك َتا َب ُه ِب َي ِمي ِن ۙ ِه‬
﴾١٢﴿ ‫﴾ َو َي ْصلٰى َس ِعير ۜ ًا‬١١﴿ ‫ف َي ْد ُعوا ث ُُبور ۙ ًا‬
َ ‫﴾ َف َس ْو‬١٠﴿ ‫ِك َتا َب ُه َو َٓر َاء َظ ْهر ۙ ِِه‬
Kime kitabı sağından verilirse, Hesabı çok kolay bir şekilde görülecek, Sevinçli olarak ailesine dönecektir. Fakat kime
kitabı arkasından verilirse, yok olmayı isteyecek ve alevli ateşe girecektir. (Đnşikak 7-15)
Geniş zamanın edilgeni:
Muzariyat harfinin harekesi ötre, ikinci kök harfin harekesi üstün yapılarak geniş zamanın edilgeni elde edilir.
Edilgen muzari Etken muzari
Öldürülür ‫ُي ْق َت ُل‬ Öldürür ‫َي ْق ُت ُل‬

Đnkar edilir ‫ُي ْكف َُر‬ Đnkar eder ‫َي ْكف ُُر‬
Merhamet edilir ‫ُي ْر َح ُم‬ Merhamet eder ‫َي ْر َح ُم‬
Zulmedilir ‫ُي ْظ َل ُم‬ Zulmeder ‫َي ْظ ِل ُم‬
Döndürülür ‫ُي ْر َج ُع‬ Döner ‫َي ْر ِج ُع‬
Not: Bazı fiil kalıplarının muzariyat harfleri ötrelidir. Bu bakımdan edilgene benzerler. Bunları ayırt etmek için fiilin ikinci
kök harfinin harekesine bakmak gerekir. Bu hareke esre ise türetilmiş bir fiilin etken muzari halidir: ‫جا ِه ُد‬
َ ‫ ُي‬،‫ ُيخْ ر ُِج‬،‫ُي َس ِّب ُح‬
Eğer üstün ise edilgendir.
Ayetlerdeki edilgen fiilleri tahlil edin.
ٌ ‫َف َي ْو َم ِئ ٍذ َّلا ُي ْسأَ ُل َعن َذن ِب ِه إ‬

O gün kimse günahından sorulmaz, ne bir insan ne de bir
cin. ‫ِنس َو َلا َجا ٌّن‬
Suçlular simalarından tanınırlar ve perçemlerinden ve
ayaklarından yakalanırlar ‫اصي َوا ْلأ َ ْقدَا ِم‬ ِ ‫ف ا ْل ُم ْج ِر ُمو َن بِ ِسي َما ُه ْم َف ُيؤْخَ ُذ ِبال َّن َو‬ ُ ‫ُي ْع َر‬
Onların bu şahitliği yazılacak ve sorguya çekilecekler. ‫َس ُت ْك َت ُب شَ َها َدت ُُه ْم َو ُي ْسأَلُو َن‬
Artık o gün kimseye zerre kadar zulüm yapılmaz ve size ‫س شَ ْي ًئا َو َلا ت ُْج َز ْو َن إِ َّلا َما كُن ُت ْم‬ ٌ ‫َفا ْل َي ْو َم َلا ُت ْظ َل ُم َن ْف‬
yaptıklarınızın karşılığından başkası verilmez. ‫َت ْع َملُو َن‬
Kim Allah yolunda savaşır da öldürülürse veya galip ‫ف نُ ْؤتِي ِه‬ َ ‫َو َمن ُيقَاتِ ْل ِفي َس ِبيلِ اللّ ِه َف ُي ْق َت ْل أَو َي ْغ ِل ْب َف َس ْو‬
gelirse ona biz yakında çok büyük bir ecir vereceğiz. ‫أَ ْج ًرا َع ِظي ًما‬
Biz sizin işlediğinizden sorulacak değiliz. ‫َو َلا ن ُْسأَ ُل َع َّما َت ْع َملُو َن‬
Hiçbir şey yaratmazlar; onlar yaratılırlar. ‫لا َ َيخْ لُقُو َن شَ ْي ًئا َو ُه ْم ُيخْ َلقُو َن‬
Allah'a ve Peygambere itaat edin, ola ki merhamet
edilirsiniz ‫َوأَ ِطي ُعواْ اللّ َه َوال َّر ُسو َل َل َعلَّ ُك ْم تُ ْر َح ُمو َن‬
Bakara 68
‫َفا ْف َعلُوا َما تُ ْؤ َم ُرو َن‬
Bakara 279
‫وس أَ ْم َوالِ ُك ْم َلا َت ْظ ِل ُمو َن َو َلا ُت ْظ َل ُمو َن‬ ُ ‫َوإِن تُ ْب ُت ْم َف َل ُك ْم ُر ُء‬
Ankebut 57
‫كُ ُّل َن ْفسٍ َذائِ َق ُة ا ْل َم ْو ِت ثُ َّم إِ َل ْي َنا تُ ْر َج ُعو َن‬
‫وح ٰى إِ َل ْيكَ َو َضآئِ ٌق بِ ِه َص ْد ُر َك أَن‬ َ ‫ض َما ُي‬ َ ‫َف َل َعلَّكَ تَا ِر ٌك َب ْع‬
11-12
ْ‫َيقُولُوا‬
‫َمن كَا َن ُيرِي ُد ٱ ْل َح َيا َة ٱل ُّد ْن َيا َوزِي َن َت َها نُ َوفِّ إِ َل ْي ِه ْم أَ ْع َما َل ُه ْم‬
11-15
‫ِف َيها َو ُه ْم ِف َيها لا َ ُي ْبخَ ُسو َن‬
ْ‫ين َكف َُرواْ َل ُه ْم نَا ُر َج َه َّن َم لا َ ُي ْق َض ٰى َع َل ْي ِه ْم َف َي ُموتُوا‬ َ ‫َوٱلَّ ِذ‬
35-36
‫َّف َع ْن ُه ْم ِّم ْن َع َذا ِب َها ك َٰذلِكَ ن َْجزِى كُ َّل َكفُو ٍر‬ ُ ‫َولا َ ُيخَ ف‬
‫‪Temyiz‬‬
‫‪Bir işin hangi bakımdan yapıldığını göstermek için tenvinli mansub isimler kullanılır.‬‬
‫‪Nebe 30‬‬
‫َف ُذوقُوا َف َلن نَّزِي َد ُك ْم إِ َّلا َع َذا ًبا‬
‫اح ِب ِه َو ُه َو ُي َحا ِو ُر ُه أَنَا أَ ْكث َُر ِمنكَ‬ ‫َوكَا َن َل ُه َث َم ٌر َفقَا َل لِ َص ِ‬
‫‪Kehf 34‬‬
‫َما ًلا َوأَ َع ُّز َنف ًَرا‬
‫‪Mülk 2‬‬
‫ٱلَّ ِذى خَ َل َق ٱ ْل َم ْو َت َوٱ ْل َح َيا َة لِ َي ْبلُ َوكُ ْم أَ ُّي ُك ْم َأ ْح َس ُن َع َملا ً‬
‫‪Taha 114‬‬
‫َوقُل َّر ِّب ِز ْدنِي ِع ْلماً‬
‫احشَ ًة َو َم ْق ًتا َو َس َاء َس ِبيلًا‬ ‫إِنَّ ُه كَا َن َف ِ‬
‫‪Nisa 22‬‬
‫َو َما َزا َد ُه ْم إِ َّلا إِي َمانًا َوت َْس ِلي ًما‬
‫َف ْٱس َت ْف ِت ِه ْم أَ ُه ْم أَشَ ُّد خَ ْلقاً أَم َّم ْن خَ َل ْق َنآ إِنَّا خَ َل ْق َنا ُهم ِّمن‬
‫‪37-11‬‬
‫ِطينٍ لاَّز ٍِب‬
‫َر َّب َنا َو ِس ْع َت كُـ َّل شَ ْي ٍء َّر ْح َم ًة َو ِع ْلماً َفٱ ْغ ِف ْر لِلَّ ِذ َ‬
‫ين تَا ُبواْ‬
‫‪40-07‬‬
‫اب ٱ ْل َج ِحي ِم‬ ‫َوٱت ََّب ُعواْ َس ِبي َلكَ َو ِق ِه ْم َع َذ َ‬
‫‪40-21‬‬
‫ض‬ ‫كَانُواْ ُه ْم أَشَ َّد ِم ْن ُه ْم قُ َّو ًة َوآثَار ًا ِفى ٱلأ َ ْر ِ‬
‫‪Đş, amel‬‬ ‫َع َم ٌل )أَ ْع َمال(‬ ‫‪Nimetler‬‬ ‫آ َل ُ‬
‫اء‬
‫ات(‬ ‫‪Saltanat, kuvvet, yetki,‬‬
‫‪Đyi, güzel‬‬ ‫َح َس َنة ) َح َس َن ٌ‬ ‫‪delil‬‬ ‫ُس ْل َطا ٌن‬
‫‪Kötü; çirkin‬‬ ‫ات (‬‫َس ِّي َئ ٌة ) َس ِّي َئ ٌ‬ ‫‪Fazl, lütuf‬‬ ‫َفضْ ٌل‬
‫‪Đyi, daha iyi‬‬ ‫خَ ْي ٌر‬ ‫‪Su‬‬ ‫َم ٌاء‬
‫‪Kötü; daha kötü‬‬ ‫شَ ٌّر‬ ‫‪Mülk, hükümranlık‬‬ ‫ُم ْلكٌ‬
‫‪Günah‬‬ ‫إِ ْث ٌم‬ ‫‪Nimet‬‬ ‫نِ ْع َم ٌة‬
‫‪Günah‬‬ ‫َذ ْن ٌب ) ُذن ٌ‬
‫ُوب(‬ ‫‪Hepsi, tamamı‬‬ ‫أَ ْج َم ُعو َن ‪ -‬أَ ْج َم ِع َ‬
‫ين‬
‫‪Günah‬‬ ‫اح‬
‫ُج َن ٌ‬ ‫‪Đzin‬‬ ‫إِ ْذ ٌن‬
‫َح َرا ٌم‬ ‫س‬ ‫ْ‬
‫‪Haram, hürmetli‬‬ ‫‪Ceza; kuvvet‬‬ ‫َبأ ٌ‬
‫‪Đsim; ad‬‬ ‫اِ ْس ٌم )أَ ْس َم ٌاء (‬ ‫‪Hepsi; herkes‬‬ ‫َج ِمي ٌع‬
‫‪Konuşma, haber‬‬ ‫يث )أَ َحا ِد ٌ‬
‫يث(‬ ‫َح ِد ٌ‬ ‫‪Aynı; eşit‬‬ ‫َس َو ٌاء‬
‫‪Đyi; temiz, güzel‬‬ ‫َط ِّي َب ٌة ) َط ِّي َب ٌ‬
‫ات (‬ ‫‪Bölük, grup; fırka‬‬ ‫َفرِي ٌق‬
‫‪Zilzal 6‬‬ ‫اس أَ ْش َتاتًا لِّ ُي َر ْوا أَ ْع َما َل ُه ْم‬

‫َي ْو َم ِئ ٍذ َي ْص ُد ُر ال َّن ُ‬
‫‪Neml 46‬‬ ‫الس ِّي َئ ِة َق ْب َل ا ْل َح َس َن ِة‬‫َقا َل َيا َق ْو ِم لِ َم ت َْس َت ْع ِجلُو َن بِ َّ‬
‫‪Đsra 11‬‬ ‫نسا ُن بِالشَّ ِّر ُد َع َاء ُه بِا ْلخَ ْي ِر‬ ‫َو َي ْد ُع ا ْل ِإ َ‬
‫‪Đnsan 24‬‬ ‫اص ِب ْر لِ ُح ْك ِم َر ِّبكَ َو َلا ت ُِط ْع ِم ْن ُه ْم آثِ ًما أَ ْو َكفُو ًرا‬ ‫َف ْ‬
‫‪Şems 14‬‬ ‫َف َك َّذ ُبو ُه َف َعق َُرو َها َف َد ْم َد َم َع َل ْي ِه ْم َر ُّب ُهم بِ َذن ِب ِه ْم َف َس َّوا َها‬
‫اح أَن َت ْدخُ لُوا ُب ُيوتًا َغ ْي َر َم ْس ُكو َن ٍة ِف َيها‬ ‫س َع َل ْي ُك ْم ُج َن ٌ‬ ‫َل ْي َ‬
‫‪Nur 29‬‬ ‫َم َتا ٌع لَّ ُك ْم‬

‫‪Gaşiye 1‬‬ ‫َاش َي ِة‬
‫يث ا ْلغ ِ‬ ‫َه ْل َأتَا َك َح ِد ُ‬
‫‪Muminun 51‬‬ ‫ات َوا ْع َملُوا َصالِ ًحا‬ ‫َيا أَ ُّي َها ال ُّر ُس ُل ُكلُوا ِم َن ال َّط ِّي َب ِ‬
‫‪Rahman 13‬‬ ‫َف ِبأَ ِّي آ َلا ِء َر ِّب ُك َما ُت َك ِّذ َب ِان‬
‫‪Duhan 19‬‬ ‫َوأَن َّلا َت ْعلُوا َع َلى اللَّ ِه ۖ◌ إِنِّي آتِي ُكم ِب ُس ْل َط ٍان ُّم ِبينٍ‬
‫‪Tarık 6‬‬ ‫خُ ِل َق ِمن َّما ٍء َدا ِفقٍ‬
‫‪Casiye 27‬‬ ‫ض‬‫ات َوا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫الس َم َاو ِ‬‫َولِلَّ ِه ُم ْلكُ َّ‬
‫‪Saffat 57‬‬ ‫نت ِم َن ا ْل ُم ْح َضر َ‬
‫ِين‬ ‫َو َل ْو َلا نِ ْع َم ُة َر ِّبي َل ُك ُ‬
‫‪Hicr 43‬‬ ‫َوإِ َّن َج َه َّن َم َل َم ْو ِع ُد ُه ْم أَ ْج َم ِع َ‬
‫ين‬
‫‪Taha 123‬‬ ‫ض َعد ٌُّو‬ ‫َقا َل ا ْه ِب َطا ِم ْن َها َج ِمي ًعا ۖ◌ َب ْع ُض ُك ْم لِ َب ْع ٍ‬
‫‪Munafikun 6‬‬ ‫َس َو ٌاء َع َل ْي ِه ْم أَ ْس َت ْغ َف ْر َت َل ُه ْم أَ ْم َل ْم ت َْس َت ْغ ِف ْر َل ُه ْم‬
‫ُي ْسأَلُو َن‬ ‫تُ ْؤ َم ُرو َن‬ ‫ُي ْسأَ ُل‬
‫ت ُْج َز ْو َن‬ ‫تُ ْظ َل ُمو َن‬ ‫ف‬
‫ُي ْع َر ُ‬
‫َع َذا ًبا‬ ‫تُ ْر َج ُعو َن‬ ‫َس ُت ْك َت ُب‬
‫َما ًلا َنف ًَرا‬ ‫وح ٰى‬ ‫ُي َ‬ ‫ُت ْظ َل ُم‬
‫َع َملا ً‬ ‫ُي ْبخَ ُسو َن‬ ‫ُي ْق َت ْل‬
‫ِع ْلماً‬ ‫ُي ْق َض ٰى َع َل ْي ِه ْم‬ ‫ن ُْسأَ ُل‬
‫َس ِبيلًا‬ ‫َّف‬
‫ُيخَ ف ُ‬ ‫ُيخْ َلقُو َن‬
‫إِي َمانًا‬ ‫ُيؤْخَ ُذ‬ ‫تُ ْر َح ُمو َن‬

Ders 27
ً‫ ِه َي ْتلُوا ُص ُحفا‬i‫﴾ َر ُسو ٌل ِم َن الل‬١﴿ ‫ى تَأْتِ َي ُه ُم ا ْل َب ِّي َن ۙ ُة‬i‫ين َحت‬ َ ‫اب َوا ْل ُمشْ ِر ِك‬
َ ‫ين ُم ْن َف ِّك‬ ِ ‫ين َكف َُروا ِم ْن اَهْلِ ا ْلـ ِك َت‬
َ ‫َل ْم َي ُكنِ الَّ ِذ‬
﴾٤﴿ ‫اب اِ َّلا ِم ْن َب ْع ِد َما َٓج َاءت ُْه ُم ا ْل َب ِّي َن ۜ ُة‬
َ ‫ين اُ ۫وتُوا ا ْلـ ِك َت‬ َ ‫﴾ َو َما َت َف َّر َق الَّ ِذ‬٣﴿ ‫﴾ ِف َيها كُ ُت ٌب َق ِّي َم ۜ ٌة‬٢﴿ ‫ُم َط َّه َر ۙ ًة‬
Kitap ehlinden inkâr edenler ile Allah'a ortak koşanlar, kendilerine apaçık delil gelinceye kadar (küfürden) ayrılacak
değillerdi. Bu delil, tertemiz sahifeleri okuyan, Allah tarafından gönderilen bir peygamberdir. O sahifelerde dosdoğru
hükümler vardır. Kendilerine kitap verilenler, ancak kendilerine o apaçık delil geldikten sonra ayrılığa düştüler. (Beyyine
1-4)
Đsmi failin fiil anlamında kullanımı
Đsmi fail, geniş zaman fiili olarak kullanılabilir ve cümlenin manasına bağlı olarak “yapar, yapacak” anlamlarına gelir. Đsmi
mef’ul de benzer şekilde “yapılır, yapılacak” anlamında kullanılır.
Hani, Rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife

yaratacağım” demişti
ِ ‫َوإِ ْذ َقا َل َر ُّبكَ لِ ْل َملَائِ َك ِة إِنِّي َجا ِع ٌل ِفي ا ْلأ َ ْر‬
‫ض خَ ِلي َف ًة‬
Hiçbir şey hakkında sakın “yarın şunu yapacağım” deme! ‫َو َلا َتقُو َل َّن لِشَ ْي ٍء إِنِّي َفا ِع ٌل َذلِكَ َغدًا‬
Rabbimiz! Şüphesiz sen hakkında şüphe olmayan bir
günde insanları toplayacaksın.
‫س لِ َي ْو ٍم لا َّ َر ْي َب ِفي ِه‬
ِ ‫َر َّب َنا إِنَّكَ َجا ِم ُع ال َّنا‬
Mutlaka ben Rabbime gideceğim. O, bana yol
gösterecektir.
ِ‫َو َقا َل إِنِّى َذا ِه ٌب إِ َل ٰى َر ِّبى َس َي ْه ِدين‬
Onu yalanladılar. Bu sebeple onlar götürüleceklerdir ‫َف َك َّذ ُبو ُه َف ِإن َُّه ْم َل ُم ْح َض ُرو َن‬
َ ‫لا َ َي َم ُّس ُه ْم ِف َيها ن ََص ٌب َو َما ُه ْم ِّم ْن َها بِ ُمخْ َر ِج‬
Onlara orada hiçbir yorgunluk dokunmaz, onlar oradan
çıkarılmayacaklar.
‫ين‬
Ve Allah, gizlemekte olduğunuzu ortaya çıkaracaktır ‫َوٱللَّ ُه ُمخْ ر ٌِج َّما كُ ْن ُت ْم َت ْك ُت ُمو َن‬
Kıyamet günü mutlaka gelecektir. Sen şimdi güzel bir
şekilde hoşgörü ile muamele et.
‫ٱلص ْف َح ٱ ْل َج ِمي َل‬َّ ‫ٱص َف ِح‬ ْ ‫ٱلسا َع َة َلآتِ َي ٌة َف‬ َّ ‫َوإِ َّن‬
39:30
‫إِنَّكَ َم ِّي ٌت َوإِنَّ ُه ْم َّم ِّي ُتو َن‬
52:07-08
‫اب َر ِّبكَ َل َوا ِق ٌع َّما َل ُه ِمن َدا ِف ٍع‬ َ ‫إِ َّن َع َذ‬
06:134 َ ‫ـآت َو َمآ أَن ُتم بِ ُم ْع ِجز‬
‫ِين‬ ٍ ‫إِ َّن َما تُو َعدُو َن َل‬
Yapagelmek: Geniş zaman fiilinden önce (‫ )کان‬fiilinin geçmiş zamanı gelirse “geçmişte sürekli yapmak, yapagelmek,
edegelmek” anlamları elde edilir.
ٍ‫َو َقا َل ْت أُو َلا ُه ْم لِأُخْ َرا ُه ْم َف َما كَا َن َل ُك ْم َع َل ْي َنا ِمن َفضْ ل‬
Araf 39
‫اب بِ َما كُن ُت ْم َت ْك ِس ُبو َن‬ َ ‫َف ُذوقُوا ا ْل َع َذ‬
‫اب‬ ِ ‫ين أُوتُوا ا ْل ِع ْل َم َوا ْل ِإي َما َن َل َق ْد َل ِب ْث ُت ْم ِفي ِك َت‬ َ ‫َو َقا َل الَّ ِذ‬
‫اللَّ ِه إِ َل ٰى َي ْو ِم ا ْل َب ْع ِث َف َهـٰ َذا َي ْو ُم ا ْل َب ْع ِث َو َلـٰ ِك َّن ُك ْم كُن ُت ْم َلا‬
Rum 56
‫َت ْع َل ُمو َن‬
06-164
‫ثُ َّم إِ َل ٰى َر ِّب ُك ْم َّم ْر ِج ُع ُك ْم َف ُي َن ِّب ُئ ُك ْم بِ َما كُ ْن ُت ْم ِفي ِه َتخْ َت ِلفُو َن‬
‫ا ْل َي ْو َم نَخْ ِت ُم َع َل ٰى أَ ْف َوا ِه ِه ْم َوتُ َكلِّ ُم َنا أَ ْي ِدي ِه ْم َو َتشْ َه ُد‬
Yasin 65
‫أَ ْر ُجلُ ُهم بِ َما كَانُوا َي ْك ِس ُبو َن‬
‫ين ْاس َو َّد ْت‬ َ ‫ض ُو ُجو ٌه َوت َْس َو ُّد ُو ُجو ٌه َفأَ َّما الَّ ِذ‬ ُّ ‫َي ْو َم َت ْب َي‬
‫اب بِ َما كُن ُت ْم‬ َ ‫ُو ُجو ُه ُه ْم أَ َك َف ْرتُم َب ْع َد إِي َمانِ ُك ْم َف ُذوقُوا ا ْل َع َذ‬
Âl-i Đmran 106
‫َت ْكف ُُرو َن‬
‫اب‬َ ‫َم َتا ٌع ِفي ال ُّد ْن َيا ثُ َّم إِ َل ْي َنا َم ْر ِج ُع ُه ْم ُث َّم نُ ِذيق ُُه ُم ا ْل َع َذ‬
Yunus 70
‫الشَّ ِدي َد بِ َما كَانُوا َي ْكف ُُرو َن‬
‫َفأَ ْعق ََب ُه ْم نِفَا ًقا ِفي قُلُو ِب ِه ْم إِ َل ٰى َي ْو ِم َي ْل َق ْو َن ُه ِب َما َأخْ َلفُوا‬
‫‪Tevbe 77‬‬
‫اللَّ َه َما َو َعدُو ُه َوبِ َما كَانُوا َي ْك ِذ ُبو َن‬
‫َوت ََرىٰ َك ِث ًيرا ِّم ْن ُه ْم ُي َسا ِر ُعو َن ِفي ا ْل ِإ ْث ِم َوا ْل ُع ْد َو ِان َوأَ ْك ِل ِه ُم‬
‫‪Maide 62‬‬
‫ْس َما كَانُوا َي ْع َملُو َن‬ ‫الس ْح َت َل ِبئ َ‬ ‫ُّ‬
‫‪07-70‬‬
‫َقالُ ۤواْ أَ ِج ْئ َت َنا لِ َن ْع ُب َد ٱللَّ َه َو ْح َد ُه َو َن َذ َر َما كَا َن َي ْع ُب ُد آ َبا ُؤنَا‬
‫‪07-137‬‬
‫َو َد َّم ْرنَا َما كَا َن َي ْص َن ُع ِف ْر َع ْو ُن َو َق ْو ُم ُه َو َما كَانُواْ َي ْعرِشُ و َن‬
‫ين آ َم ُنواْ َوكَانُواْ َي َّتقُو َن‬ ‫َو َلـأَ ْج ُر ِ‬
‫ٱلآخ َر ِة خَ ْي ٌر لِّلَّ ِذ َ‬
‫‪12-57‬‬
‫‪Anne‬‬ ‫ات(‬ ‫أُ ٌّم )أُ َّم َه ٌ‬ ‫‪Yüz‬‬ ‫َو ْج ٌه ) ُو ُجو ٌه (‬
‫‪Baba‬‬ ‫أَ ٌب )آ َب ُاء(‬ ‫‪Göz; pınar‬‬ ‫َع ْي ٌن )أَ ْع ُي ٌن(‬
‫‪Eş; karı veya koca‬‬ ‫اج (‬ ‫َز ْو ٌج )أَ ْز َو ٌ‬ ‫‪Görme, göz‬‬ ‫َب َصر )أَ ْب َصا ٌر(‬
‫‪Adam‬‬ ‫َر ُج ٌل )ر َِجا ٌل(‬ ‫‪Ağızlar‬‬ ‫أ ْف َوا ٌه‬
‫‪Kadın‬‬ ‫اِ ْم َرأَ ٌة )نِ َساء (‬ ‫‪Dil, lisan‬‬ ‫لِ َسا ٌن )أَ ْل ِس َن ٌة(‬
‫‪Çocuk‬‬ ‫َو َل ٌد )أَ ْو َلا ٌد(‬ ‫‪Kalp‬‬ ‫وب(‬ ‫َق ْل ٌب )قُلُ ٌ‬
‫‪Baba‬‬ ‫َوالِ ٌد ) َوالِ َد ْينِ (‬ ‫‪Göğüs‬‬ ‫َص ْد ٌر ) ُصدُو ٌر(‬
‫‪Zürriyet, nesil‬‬ ‫ُذ ِّر َّي ٌة‬ ‫‪El‬‬ ‫َي ٌد )أَ ْي ِدي(‬
‫‪Oğul‬‬ ‫ين‪َ ،‬أ ْب َن ٌاء(‬
‫اِ ْب ٌن ) َب ُنونَ‪َ ،‬ب ِن َ‬ ‫‪Ayak‬‬ ‫ر ِْج ٌل )أَ ْر ُج ٌل(‬
‫‪Erkek kardeş‬‬ ‫أخ ) َأخُ و‪َ ،‬أخَ ا‪َ ،‬أ ِخي(‬ ‫‪Kendi, kişi, nefis‬‬ ‫ُس(‬ ‫س )أَ ْنف ٌ‬ ‫َن ْف ٌ‬
‫‪Erkek kardeşler‬‬ ‫إِخْ َوانٌ‪ ،‬إِخْ َو ٌة‬ ‫‪Ruh‬‬ ‫اح(‬ ‫وح )أَ ْر َو ٌ‬ ‫ُر ٌ‬
‫‪Kız kardeş‬‬ ‫اُخْ ُت )اَخَ َو ٌ‬
‫ات(‬ ‫‪Kuvvet; güç‬‬ ‫قُ َّو ٌة‬
‫‪Mucadele 2‬‬ ‫ين ُي َظا ِه ُرو َن ِمن ُكم ِّمن ن َِّسائِ ِهم َّما ُه َّن أُ َّم َهاتِ ِه ْم‬ ‫الَّ ِذ َ‬
‫‪Enbiya 53‬‬ ‫َقالُوا َو َج ْدنَا آ َب َاءنَا َل َها َعا ِب ِد َ‬
‫ين‬
‫ين آ َم ُنوا إِ َّن ِم ْن أَ ْز َو ِاج ُك ْم َوأَ ْو َلا ِدكُ ْم َع ُد ًّوا لَّ ُك ْم‬ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ َ‬
‫‪Tegabun 14‬‬ ‫اح َذ ُرو ُه ْم‬‫َف ْ‬
‫‪Zuhruf 31‬‬ ‫َو َقالُوا َل ْو َلا نُ ِّز َل َهـٰ َذا ا ْل ُق ْرآ ُن َع َل ٰى َر ُجلٍ ِّم َن ا ْل َق ْر َي َت ْينِ َع ِظي ٍم‬
‫‪Beled 3‬‬ ‫َو َوالِ ٍد َو َما َو َل َد‬
‫ين ُي ْدنِ َ‬
‫ين‬ ‫َيا أَ ُّي َها ال َّن ِب ُّي قُل ِّلأ َ ْز َو ِاجكَ َو َب َناتِكَ َونِ َسا ِء ا ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫‪Ahzab 59‬‬ ‫َع َل ْي ِه َّن ِمن َجلَا ِبي ِب ِه َّن‬
‫‪Tur 39‬‬ ‫ات َو َل ُك ُم ا ْل َب ُنو َن‬ ‫أَ ْم َل ُه ا ْل َب َن ُ‬
‫‪Gafir 53‬‬ ‫اب‬ ‫وسى ا ْل ُهدَىٰ َوأَ ْو َر ْث َنا َب ِني إ ِْس َرائِي َل ا ْل ِك َت َ‬ ‫َو َل َق ْد آ َت ْي َنا ُم َ‬
‫‪Abese 34‬‬ ‫َي ْو َم َي ِف ُّر ا ْل َم ْر ُء ِم ْن أَ ِخي ِه‬
‫‪Hucurat 10‬‬ ‫إِنَّ َما ا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن إِخْ َو ٌة َفأَ ْص ِل ُحوا َب ْي َن أَخَ َو ْي ُك ْم‬

‫‪Muhammed 27‬‬ ‫ف إِ َذا َت َوفَّ ْت ُه ُم ا ْل َملَائِ َك ُة َيضْ ِر ُبو َن ُو ُجو َه ُه ْم َوأَ ْد َبا َر ُه ْم‬ ‫َف َك ْي َ‬
‫‪Tekasur 7‬‬ ‫ثُ َّم َل َت َر ُون ََّها َع ْي َن ا ْل َي ِقينِ‬
‫‪Hicr 15‬‬ ‫َلقَالُوا إِنَّ َما ُس ِّك َر ْت َأ ْب َصا ُرنَا َب ْل ن َْح ُن َق ْو ٌم َّم ْس ُحو ُرو َن‬
‫ا ْل َي ْو َم نَخْ ِت ُم َع َل ٰى أَ ْف َوا ِه ِه ْم َوتُ َكلِّ ُم َنا أَ ْي ِدي ِه ْم َو َتشْ َه ُد أَ ْر ُجلُ ُهم‬
‫‪Yasin 65‬‬ ‫بِ َما كَانُوا َي ْك ِس ُبو َن‬
‫َاف أَ ْل ِس َن ِت ُك ْم‬
‫ض َواخْ ِتل ُ‬ ‫ات َوا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫َو ِم ْن آ َياتِ ِه خَ ْل ُق َّ‬
‫‪Rum 22‬‬ ‫َوأَ ْل َوانِ ُك ْم‬
‫‪Naziat 8‬‬ ‫وب َي ْو َم ِئ ٍذ َو ِاج َف ٌة‬ ‫قُلُ ٌ‬
‫‪Âl-i Đmran 29‬‬ ‫قُ ْل إِن تُخْ فُوا َما ِفي ُصدُو ِركُ ْم أَ ْو ُت ْبدُو ُه َي ْع َل ْم ُه اللَّ ُه‬
‫‪Bakara 195‬‬ ‫َوأَن ِفقُوا ِفي َس ِبيلِ اللَّ ِه َو َلا تُ ْلقُوا بِأَ ْي ِدي ُك ْم إِ َلى ال َّت ْهلُ َك ِة‬
‫َنس ْو َن أَنف َُس ُك ْم َو َأن ُت ْم َت ْتلُو َن‬ ‫ْ‬
‫اس بِا ْل ِب ِّر َوت َ‬ ‫أَتَأ ُم ُرو َن ال َّن َ‬
‫‪Bakara 44‬‬ ‫اب ۚ◌ أَ َفلَا َت ْع ِقلُو َن‬ ‫ا ْل ِك َت َ‬
‫وح إِ َل ْي ِه ِفي َي ْو ٍم كَا َن ِم ْقدَا ُر ُه خَ ْم ِس َ‬
‫ين‬ ‫َت ْع ُر ُج ا ْل َملَائِ َك ُة َوال ُّر ُ‬
‫‪Mearic 4‬‬ ‫ف َس َن ٍة‬ ‫أَ ْل َ‬
‫كَانُوا َي ْك ِذ ُبو َن‬ ‫َّم ِّي ُتو َن‬ ‫َجا ِع ٌل‬
‫كَانُوا َي ْع َملُو َن‬ ‫َل َوا ِق ٌع‬ ‫َفا ِع ٌل‬
‫كَا َن َي ْع ُب ُد‬ ‫َدا ِف ٍع‬ ‫َجا ِم ُع‬
‫كَا َن َي ْص َن ُع‬ ‫ـآت‬‫َل ٍ‬ ‫َذا ِه ٌب‬
‫كَانُواْ َي ْعرِشُ و َن‬ ‫كُن ُت ْم َت ْك ِس ُبو َن‬ ‫ُم ْح َض ُرو َن‬
‫كَانُواْ َي َّتقُو َن‬ ‫كُن ُت ْم َلا َت ْع َل ُمو َن‬ ‫ُمخْ َر ِج َ‬
‫ين‬
‫س‬
‫ال َّنا ِ‬ ‫كُ ْن ُت ْم ِفي ِه َتخْ َت ِلفُو َن‬ ‫ُمخْ ر ٌِج‬
‫َر ْي َب‬ ‫كَانُوا َي ْك ِس ُبو َن‬ ‫َلآتِ َي ٌة‬
‫َس َي ْه ِدينِ‬ ‫كُن ُت ْم َت ْكف ُُرو َن‬ ‫َم ِّي ٌت‬
‫خَ ِلي َف ًة‬ ‫كَانُوا َي ْكف ُُرو َن‬ ‫كُ ْن ُت ْم َت ْك ُت ُمو َن‬

Ders 28
‫ات‬ ُ ‫﴾ قُ ِت َل اَ ْص َح‬٣﴿ ‫﴾ َوشَ ا ِه ٍد َو َمشْ ُهو ۜ ٍد‬٢﴿ ‫﴾ َوا ْل َي ْو ِم ا ْل َم ْو ُعو ۙ ِد‬١﴿ ‫وج‬
ِ ‫﴾ اَل َّنا ِر َذ‬٤﴿ ‫اب ا ْلاُخْ دُو ۙ ِد‬ ِ ۙ ‫ات ا ْل ُب ُر‬ ِ ‫الس َٓما ِء َذ‬
َّ ‫َو‬
﴾٧﴿ ‫ين شُ ُهو ۜ ٌد‬َ ‫﴾ َو ُه ْم َعلٰى َما َي ْف َعلُو َن بِا ْل ُم ْؤ ِم ِن‬٦﴿ ‫﴾ اِ ْذ ُه ْم َع َل ْي َها قُ ُعو ۙ ٌد‬٥﴿ ‫ا ْل َوقُو ۙ ِد‬
Burçlarla dolu göğe andolsun, Va'dedilmiş güne (kıyamete) andolsun, Şâhitlik edene ve şahitlik edilene andolsun ki,
(mü'minleri yakmak için) hendek kazıp (içinde) alevli ateş yakanlar lanetlenmiştir. O vakit, ateşin etrafında oturmuş,
mü'minlere yaptıklarını seyrediyorlardı. (Buruc 1-7)
Türetilmiş fiiller:
Fiillerin kök harflerine başka harfler ilave edilerek fiiller türetilir. Bu işlem, Türkçedeki fiil türetmeye benzer. Örnek olarak
bakmak fiiline bazı eklemeler yapılarak bakışmak, baktırmak, bakıştırmak, vs fiillerinin türetilmesi gösterilebilir. Türetilmiş
fiillerin çeşitli kalıpları vardır. Bu kalıplar fiillerin manalarını değiştirir. Kur’anda çok kullanılan kalıplar ayrı ayrı derslerde
anlatılacaktır. Ön bilgi için Kitabın sonunda bulunan “Sülasi Mezid Fiil Çekimleri” ve “Fiil Kalıpları Özeti” tablolarını
inceleyin.
Fiillerin hangi kalıptan olduğunu tesbit etmek için fiilin tekil üçüncü şahıs mazi çekimindeki harfler sayılır. Örnekler:
Anlamı Cinsi Kalıp Kök harfleri Harf sayısı Fiil
Yaptı Üçlü, basit I ‫فعل‬ 3 ‫َف َع َل‬
Tesbih etti Dörtlü, türetilmiş II ‫سبح‬ 4 ‫َس َّب َح‬
Cihat etti Dörtlü, türetilmiş III ‫جهد‬ 4 ‫َجا َه َد‬
Çıkardı Dörtlü, türetilmiş IV ‫خرج‬ 4 ‫اَخْ َر َج‬
Öğüt aldı, derin düşündü Beşli, türetilmiş V ‫ذكر‬ 5 ‫َت َذك ََّر‬
Soruştu Beşli, türetilmiş VI ‫سأل‬ 5 ‫ت ََسا َئ َل‬
Yarıldı Beşli, türetilmiş VII ‫فطر‬ 5 ‫اِ ْن َف َط َر‬
Anlaşmazlığa düştü Beşli, türetilmiş VIII ‫خلف‬ 5 َ ‫اِخْ َت َل‬
‫ف‬
Bağışlanma diledi Altılı, türetilmiş X ‫غفر‬ 6 ‫اِ ْس َت ْغف ََر‬
Fısıldadı Dörtlü, basit ‫وسوس‬ 4 ‫س‬َ ‫َو ْس َو‬
ُ ‫ ُي َف ِّع‬- ‫ ) َف َّع َل‬kalıbı

(‫ل‬
Đkinci kök harfe şedde konularak yapılır. Genel olarak vurgulama ve çok yapma anlamlarını katar. Bazı fiillerde farklı
anlamlar kazanır.
Yüceltmek, övmek ‫ت َْس ِب ْي ٌح‬ ‫ُم َس َّب ٌح‬ ‫ُم َس ِّب ٌح‬ ‫َس ِّب ْح‬ ‫ُي َس ِّب ُح‬ ‫َس َّب َح‬
Bu kalıptaki fiillerin şahıslara göre mazi ve muzari çekimleri şöyledir:
‫ن َُس ِّب ُح‬ Biz ‫اُ َس ِّب ُح‬ Ben ‫َس َّب ْح َنا‬ Biz ‫َس َّب ْح ُت‬ Ben
‫ت َُس ِّب ُحو َن‬ Siz ‫ت َُس ِّب ُح‬ Sen ‫َس َّب ْح ُت ْم‬ Siz ‫َس َّب ْح َت‬ Sen
‫ُي َس ِّب ُحو َن‬ Onlar ‫ُي َس ِّب ُح‬ O (er) ‫َس َّب ُحوا‬ Onlar ‫َس َّب َح‬ O (er)
‫ت َُس ِّب ُح‬ O (dş) ‫َس َّب َح ْت‬ O (dş)
Bu kalıptaki fiillerden Kur’an’da en çok kullanılanlar şunlardır:
Anlam Emir Muzari Mazi Anlam Emir Muzari Mazi
Haram kılmak ‫َح ِّر ْم‬ ‫ُي َح ِّر َم‬ ‫َح َّر َم‬ Yalanlamak ‫َك ِّذ ْب‬ ‫ُي َك ِّذ ُب‬ ‫َك َّذ َب‬
Müjde vermek ‫َبشِّ ْر‬ ‫ُي َبشِّ ُر‬ ‫َبشَّ َر‬ Đndirmek ‫َن ِّز ْل‬ ‫ُي َن ِّز ُل‬ ‫َن َّز َل‬
Kurtarmak ‫ن َِّج‬ ‫ُي َن ِّجي‬ ‫ن ََّجى‬ Haber vermek ‫َن ِّب ْئ‬ ‫ُي َن ِّب ُئ‬ َ‫َن َّبا‬
Açıklamak ‫َب ِّي ْن‬ ‫ُي َب ِّي ُن‬ ‫َب َّي َن‬ Cezalandırmak ‫َع ِّذ ْب‬ ‫ُي َع ِّذ ُب‬ ‫َع َّذ َب‬
‫‪Dönmek‬‬ ‫َو ِّل‬ ‫ُي َولِّي‬ ‫َولَّى‬ ‫‪Öğretmek‬‬ ‫َعلِّ ْم‬ ‫ُي َعلِّ ُم‬ ‫َعلَّ َم‬
‫‪Đleri göndermek,‬‬
‫‪sunmak‬‬
‫َق ِّد ْم‬ ‫ُي َق ِّد ُم‬ ‫َق َّد َم‬ ‫‪Süslemek‬‬ ‫َزﻳِّ ْﻦ‬ ‫ﻳُ َﺰﻳِّ ُﻦ‬ ‫َزﻳَّ َﻦ‬
‫‪12:21‬‬
‫َولِ ُن َعلِّ َم ُه ِم ْن تَأْوِيلِ ا ْلأ َ َحا ِد ِ‬
‫يث‬
‫‪12:37‬‬
‫َ ٰذلِ ُك َما ِم َّما َعلَّ َم ِني َر ِّبي‬
‫ض َو َم ْن ِفي ِه َّن‬ ‫َ‬
‫‪17:44‬‬ ‫الس ْب ُع َوا ْلأ ْر ُ‬ ‫ات َّ‬ ‫الس َم َاو ُ‬ ‫ت َُس ِّب ُح َل ُه َّ‬
‫َوإِ ْن ِم ْن شَ ْي ٍء إِ َّلا ُي َس ِّب ُح بِ َح ْم ِد ِه َو َل ٰ ِك ْن َلا َت ْف َق ُهو َن‬
‫‪17:44‬‬ ‫ت َْس ِب َ‬
‫يح ُه ْم‬
‫‪18:57‬‬
‫ض َع ْن َها َون َِس َي َما َق َّد َم ْت َيدَا ُه‬ ‫َفأَ ْع َر َ‬
‫‪24:61‬‬
‫ات َل َعلَّ ُك ْم َت ْع ِقلُو َن‬ ‫َك َ ٰذلِكَ ُي َب ِّي ُن اللَّ ُه َل ُك ُم ا ْلآ َي ِ‬
‫‪26:169‬‬
‫َر ِّب ن َِّج ِني َوأَ ْه ِلي ِم َّما َي ْع َملُو َن‬
‫‪26:170‬‬ ‫َف َن َّج ْي َنا ُه َوأَ ْه َل ُه َأ ْج َم ِع َ‬
‫ين‬
‫‪26:221‬‬
‫َه ْل أُ َن ِّب ُئ ُك ْم َع َل ٰى َم ْن َت َن َّز ُل الشَّ َي ِاطي ُن‬
‫‪37:112‬‬ ‫الصالِ ِح َ‬
‫ين‬ ‫َو َبشَّ ْرنَا ُه بِإ ِْس َحا َق َن ِب ًّيا ِم َن َّ‬
‫‪39:17‬‬
‫َوأَنَا ُبوا إِ َلى اللَّ ِه َل ُه ُم ا ْل ُبشْ َرىٰ َف َبشِّ ْر ِع َبا ِد‬
‫‪39:23‬‬
‫يث ِك َتا ًبا ُم َتشَ ابِ ًها َمثَانِ َي‬ ‫اللَّ ُه َن َّز َل أَ ْح َس َن ا ْل َح ِد ِ‬
‫‪40:13‬‬
‫الس َما ِء ِر ْز ًقا‬ ‫ُه َو الَّ ِذي ُيرِي ُك ْم آ َياتِ ِه َو ُي َن ِّز ُل َل ُك ْم ِم َن َّ‬
‫ٰ‬
‫ين آ َم ُنوا َو َع ِملُوا‬ ‫َذلِكَ الَّ ِذي ُي َبشِّ ُر اللَّ ُه ِع َبا َد ُه الَّ ِذ َ‬
‫‪42:23‬‬
‫الصالِ َح ِ‬
‫ات‬ ‫َّ‬
‫‪42:48‬‬
‫َوإِ ْن ت ُِص ْب ُه ْم َس ِّي َئ ٌة ِب َما َق َّد َم ْت أَ ْي ِدي ِه ْم َف ِإ َّن ا ْل ِإ ْن َسا َن َكفُو ٌر‬
‫‪43:25‬‬
‫ين‬‫ف كَا َن َعا ِق َب ُة ا ْل ُم َك ِّذبِ َ‬ ‫َفا ْن َت َق ْم َنا ِم ْن ُه ْم َفا ْن ُظ ْر َك ْي َ‬
‫ُ‬
‫ض الَّ ِذي َتخْ َت ِلفُو َن‬ ‫َق ْد ِج ْئ ُت ُك ْم بِا ْل ِح ْك َم ِة َولِأ َب ِّي َن َل ُك ْم َب ْع َ‬
‫‪43:63‬‬
‫ِفي ِه‬
‫‪48:16‬‬
‫َوإِ ْن َت َت َولَّ ْوا َك َما َت َولَّ ْي ُت ْم ِم ْن َق ْب ُل ُي َع ِّذ ْب ُك ْم َع َذا ًبا أَلِي ًما‬
‫‪49:1‬‬
‫ين آ َم ُنوا َلا تُ َق ِّد ُموا َب ْي َن َي َد ِي اللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه‬ ‫َيا أَ ُّي َها الَّ ِذ َ‬
‫‪57:17‬‬
‫ات َل َعلَّ ُك ْم َت ْع ِقلُو َن‬ ‫َق ْد َب َّي َّنا َل ُك ُم ا ْلآ َي ِ‬
‫‪66:3‬‬
‫َف َل َّما َن َّبأَ َها بِ ِه َقا َل ْت َم ْن أَ ْن َبأَ َك َ ٰه َذا‬
‫‪78:28‬‬
‫َو َك َّذ ُبوا بِآ َياتِ َنا ِك َّذا ًبا‬
‫‪79:21‬‬
‫َف َك َّذ َب َو َع َص ٰى‬
‫‪82:9‬‬
‫َكلَّا َب ْل ُت َك ِّذ ُبو َن بِال ِّدينِ‬
‫‪83:11‬‬
‫ين ُي َك ِّذ ُبو َن بِ َي ْو ِم ال ِّدينِ‬ ‫الَّ ِذ َ‬
‫‪83:12‬‬
‫َو َما ُي َك ِّذ ُب بِ ِه إِ َّلا كُ ُّل ُم ْع َت ٍد َأثِي ٍم‬
‫‪9:101‬‬
‫اب َع ِظي ٍم‬ ‫َس ُن َع ِّذ ُب ُه ْم َم َّر َت ْينِ ثُ َّم ُي َر ُّدو َن إِ َل ٰى َع َذ ٍ‬
‫‪9:29‬‬
‫ين ا ْل َح ِّق‬ ‫َو َلا ُي َح ِّر ُمو َن َما َح َّر َم اللَّ ُه َو َر ُسولُ ُه َو َلا َي ِدي ُنو َن ِد َ‬

‫‪9:37‬‬
‫ُي ِحلُّو َن ُه َعا ًما َو ُي َح ِّر ُمو َن ُه َعا ًما لِ ُي َو ِاط ُئوا ِع َّد َة َما َح َّر َم اللَّ ُه‬
‫‪9:85‬‬
‫إِنَّ َما ُيرِي ُد اللَّ ُه أَ ْن ُي َع ِّذ َب ُه ْم بِ َها ِفي ال ُّد ْن َيا‬
‫ف‬ ‫ف ‪ُ -‬ي َع ِّر ُ‬ ‫َع َّر َ‬ ‫َولَّى ‪ُ -‬ي َولِّي‬ ‫َك َّذ َب ‪ُ -‬ي َك ِّذ ُب‬
‫َسلَّ َم ‪ُ -‬ي َس ِّل ُم‬ ‫َق َّد َم ‪ُ -‬ي َق ِّد ُم‬ ‫َن َّز َل ‪ُ -‬ي َن ِّز ُل‬
‫َق َّط َع ‪ُ -‬ي َق ِّط ُع‬ ‫اج ُد‬ ‫َم َس ِ‬ ‫َن َّباَ ‪ُ -‬ي َن ِّب ُئ‬
‫َص َّد َق ‪ُ -‬ي َص ِّد ُق‬ ‫َم َسا ِك ُن‬ ‫َس َّب َح ‪ُ -‬ي َس ِّب ُح‬
‫َع َّج َل ‪ُ -‬ي َع ِّج ُل‬ ‫َمقَابِ ُر‬ ‫َع َّذ َب ‪ُ -‬ي َع ِّذ ُب‬
‫َب َّد َل ‪ُ -‬ي َب ِّد ُل‬ ‫َمشَ ار ُِب‬ ‫َعلَّ َم ‪ُ -‬ي َع ِّل ُم‬
‫َب َّص َر ‪ُ -‬ي َب ِّص ُر‬ ‫اج ِع‬ ‫َم َض ِ‬ ‫َح َّر َم ‪ُ -‬ي َح ِّر َم‬
‫َسخَّ َر ‪ُ -‬ي َسخِّ ُر‬ ‫َم ْو ِع َد ُه ُم‬ ‫َبشَّ َر ‪ُ -‬ي َبشِّ ُر‬
‫َق َّد َم ‪ُ -‬ي َق ِّد ُم‬ ‫َمشْ ِر ُق‬ ‫ن ََّجى ‪ُ -‬ي َن ِّجي‬
‫َم َّت َع ‪ُ -‬ي َم ِّت ُع‬ ‫َمغَار ِِب‬ ‫َب َّي َن ‪ُ -‬ي َب ِّي ُن‬
‫ُم َع ِّذ ٌب‬ ‫ُم َح َّرمٌ‬ ‫ين‬‫ُم َك ِّذ ِب َ‬
‫ُم َعلَّ ٌم‬ ‫ُم َبشِّ ٌر‬ ‫ُم َن ِّز ُل‬
‫‪Tabloyu doldurun‬‬
‫‪Anlam‬‬ ‫‪Mastar‬‬ ‫‪Đsmi meful‬‬ ‫‪Đsmi fail‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫َك َّذ َب‬
‫َن َّز َل‬
‫َن َّباَ‬
‫َع َّذ َب‬
‫َعلَّ َم‬
‫َح َّر َم‬
‫َبشَّ َر‬
‫ن ََّجى‬
‫َق َّد َم‬
‫َب َّد َل‬
‫َسخَّ َر‬
‫َكلَّ َم‬
‫َذك ََّر‬
‫َم َّت َع‬
‫َف َّص َل‬
‫َف َّض َل‬

‫‪Ders 29‬‬

‫َٓيا اَ ُّي َها ا ْل ُم َّد ِّث ۙ ُر ﴿‪ ﴾١‬قُ ْم َفاَ ْن ِذ ۙ ْر ﴿‪َ ﴾٢‬و َر َّبكَ َفـ َك ِّب ۙ ْر ﴿‪َ ﴾٣‬وثِ َيا َبكَ َف َط ِّه ۙ ْر ﴿‪َ ﴾٤‬وال ُّر ْج َز َفا ْه ُج ۙ ْر ﴿‪َ ﴾٥‬و َلا َت ْم ُن ْن ت َْس َت ْك ِث ۙ ُر‬
‫﴿‪َ ﴾٦‬ولِ َر ِّبكَ َف ْ‬
‫اص ِب ۜ ْر ﴿‪﴾٧‬‬
‫‪Ey örtünüp bürünen (Peygamber!) Kalk da uyar. Rabbini yücelt. Elbiseni temizle. Pislikten uzak dur. Verdiğini çok‬‬
‫)‪bularak başa kakma. Rabbinin rızasına ermek için sabret. (Muddessir 1-7‬‬
‫‪َ ) kalıbı‬فا َع َل ‪ُ -‬يفاَ ِع ُل(‬
‫‪Birinci kök harften sonra bir elif eklenerek yapılır. Karşılıklı yapma anlamını katar.‬‬
‫‪Cihat etmek‬‬ ‫ُم َجا َه َد ٌة‬ ‫ُم َجا َه ٌد‬ ‫ُم َجا ِه ٌد‬ ‫َجا ِه ْد‬ ‫ُي َجا ِه ُد‬ ‫َجا َه َد‬
‫‪Bu kalıptaki fiillerin şahıslara göre mazi ve muzari çekimleri şöyledir:‬‬
‫ن َُجا ِه ُد‬ ‫‪Biz‬‬ ‫اُ َجا ِه ُد‬ ‫‪Ben‬‬ ‫َجا َه ْدنَا‬ ‫‪Biz‬‬ ‫َجا َه ْد ُت‬ ‫‪Ben‬‬
‫ت َُجا ِهدُو َن‬ ‫‪Siz‬‬ ‫ت َُجا ِه ُد‬ ‫‪Sen‬‬ ‫َجا َه ْدتُ ْم‬ ‫‪Siz‬‬ ‫َجا َه ْد َت‬ ‫‪Sen‬‬
‫ُي َجا ِهدُو َن‬ ‫‪Onlar‬‬ ‫ُي َجا ِه ُد‬ ‫)‪O (er‬‬ ‫َجا َهدُوا‬ ‫‪Onlar‬‬ ‫َجا َه َد‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ت َُجا ِه ُد‬ ‫)‪O (dş‬‬ ‫َجا َهد َْت‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫‪Bu kalıptaki fiillerden Kur’an’da en çok kullanılanlar şunlardır:‬‬
‫‪Anlam‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Anlam‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫‪Tartışmak, çekişmek‬‬ ‫اج‬‫ُي َح ُّ‬ ‫اج‬
‫َح َّ‬ ‫‪Savaşmak‬‬ ‫َقاتِ ْل‬ ‫ُيقَاتِ ُل‬ ‫َقا َت َل‬
‫‪Ahitleşmek,‬‬
‫‪sözleşmek‬‬
‫ُي َعا ِه ُد‬ ‫َعا َه َد‬ ‫‪Çağırmak, nida‬‬
‫‪etmek‬‬
‫نَا ِد‬ ‫ُي َنا ِدي‬ ‫نَا َدى‬
‫‪Sorumlu tutmak,‬‬
‫‪ceza vermek‬‬
‫ُي َؤ ِاخ ُذ‬ ‫آخَ َذ‬ ‫‪Tartışmak‬‬ ‫َجا ِد ْل‬ ‫ُي َجا ِد ُل‬ ‫َجا َد َل‬
‫‪Koşmak, yarışmak‬‬ ‫َسا ِر ْع‬ ‫ُي َسا ِر ُع‬ ‫َسا َر َع‬ ‫‪Göç etmek‬‬ ‫َه ِ‬
‫اج ْر‬ ‫اج ُر‬ ‫ُي َه ِ‬ ‫اج َر‬
‫َه َ‬
‫َوأَ ْوفُواْ بِ َع ْه ِد ٱللَّ ِه إِ َذا َعا َهد ُّت ْم َولا َ تَنق ُُضو ْا ٱلأ َ ْي َما َن َب ْع َد‬
‫‪16:91‬‬
‫َت ْو ِكي ِد َها‬
‫َو َر ُّبكَ ٱ ْل َغفُو ُر ُذو ٱل َّر ْح َم ِة َل ْو ُي َؤ ِاخ ُذ ُهم بِ َما ك ََس ُبواْ َل َع َّج َل‬
‫‪18:58‬‬
‫اب‬‫َل ُه ُم ٱ ْل َع َذ َ‬
‫‪18:73‬‬
‫يت َولا َ تُ ْر ِه ْق ِنى ِم ْن أَ ْمرِى ُع ْسر ًا‬ ‫َقا َل لا َ تُ َؤ ِاخ ْذنِى ِب َما ن َِس ُ‬
‫ين ُيقَا َتلُو َن بِأَنَّ ُه ْم ظُ ِل ُمواْ َوإِ َّن ٱللَّ َه َع َل ٰى ن َْص ِر ِه ْم‬ ‫أُ ِذ َن لِلَّ ِذ َ‬
‫‪22:39‬‬
‫َل َق ِدي ٌر‬
‫َّر َّب َنآ إِنَّ َنآ َس ِم ْع َنا ُم َنا ِدياً ُي َنا ِدى لِ ِلإي َم ِان أَ ْن آ ِم ُنواْ بِ َر ِّب ُك ْم‬
‫َفآ َم َّنا َر َّب َنا َفٱ ْغ ِف ْر َل َنا ُذنُو َب َنا َو َك ِّف ْر َع َّنا َس ِّي َئاتِ َنا َو َت َوفَّ َنا َم َع‬
‫‪3:193‬‬
‫ٱلأ َ ْب َرا ِر‬
‫آجو َن ِف ۤى إِ ْب َرا ِهي َم َو َمآ أُن ِز َل ِت ٱل َّتو َرا ُة‬ ‫اب لِ َم ت َُح ُّ‬ ‫يٰأَ ْه َل ٱ ْل ِك َت ِ‬
‫‪3:65‬‬
‫َوٱلإ ْن ِجي ُل إِلا َّ ِم ْن َب ْع ِد ِه أَ َفلا َ َت ْع ِقلُو َن‬
‫آجو َن‬ ‫اج ْج ُت ْم ِفي َما َل ُكم بِ ِه ِعل ٌم َف ِل َم ت َُح ُّ‬ ‫ٰهأَ ْن ُت ْم َه ُؤل ۤا ِء َح َ‬
‫‪3:66‬‬
‫س َل ُك ْم بِ ِه ِع ْل ٌم َوٱللَّ ُه َي ْع َل ُم َوأَ ْن ُت ْم لا َ َت ْع َل ُمو َن‬ ‫ِفي َما َل ْي َ‬
‫َو َل َق ْد كَانُواْ َعا َهدُو ْا ٱللَّ َه ِمن َق ْب ُل لا َ ُي َولُّو َن ٱلأ َ ْد َبا َر َوكَا َن‬
‫‪33:15‬‬
‫َع ْه ُد ٱللَّ ِه َم ْس ُئولا ً‬

‫اب َي ْسأَلُو َن َع ْن أَ َنبآئِ ُك ْم‬ ‫َي َو ُّدواْ َل ْو أَن َُّه ْم َبا ُدو َن ِفى ٱلأ َ ْع َر ِ‬
‫‪33:20‬‬
‫َو َل ْو كَانُواْ ِفي ُك ْم َّما َقا َتلُ ۤواْ إِلا َّ َق ِليلا ً‬
‫اس بِ َما ك ََس ُبواْ َما ت ََر َك َع َل ٰى َظ ْه ِر َها‬ ‫َو َل ْو ُي َؤ ِاخ ُذ ٱللَّ ُه ٱل َّن َ‬
‫‪35:45‬‬
‫ِمن َدآ َّب ٍة َو َلـٰ ِكن ُي َؤخِّ ُر ُه ْم إِ َل ٰى َأ َجلٍ ُّم َس ًّمى‬
‫ض ُم َراغَماً َك ِثير ًا‬ ‫اج ْر ِفى َس ِبيلِ اللَّ ِه َي ِج ْد ِفى ٱلأ َ ْر ِ‬ ‫َو َمن ُي َه ِ‬
‫اجراً إِ َلى ٱللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه ثُ َّم‬ ‫َو َس َع ًة َو َمن َيخْ ُر ْج ِمن َب ْي ِت ِه ُم َه ِ‬
‫لى ٱللَّ ِه َوكَا َن ٱللَّ ُه َغفُوراً‬ ‫َ‬
‫ُي ْد ِر ْك ُه ٱ ْل َم ْو ُت َف َق ْد َو َق َع أ ْج ُر ُه َع َ‬
‫‪4:100‬‬
‫َّر ِحيماً‬
‫اب َس ُت ْد َع ْو َن إِ َل ٰى َق ْو ٍم أُ ْولِى َبأْ ٍ‬
‫س‬ ‫ين ِم َن ٱلأ َ ْع َر ِ‬ ‫قُل لِّ ْل ُمخَ لَّ ِف َ‬
‫‪48:16‬‬
‫شَ ِدي ٍد ُتقَاتِلُون َُه ْم أَ ْو ُي ْس ِل ُمو َن‬
‫ين آ َم ُنواْ بِٱللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه ثُ َّم َل ْم َي ْرتَا ُبواْ‬ ‫إِنَّ َما ٱ ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪49:15‬‬
‫َو َجا َهدُواْ بِأَ ْم َوالِ ِه ْم َوأَنف ُِس ِه ْم ِفى َس ِبيلِ ٱللَّ ِه‬
‫ٱلصلا َ ِة ٱتَّخَ ُذو َها ُه ُزواً َو َل ِعباً ٰذلِكَ بِأَنَّ ُه ْم‬ ‫َوإِ َذا نَا َد ْي ُت ْم إِ َلى َّ‬
‫‪5:58‬‬
‫َق ْو ٌم لا َّ َي ْع ِقلُو َن‬
‫تُ ْؤ ِم ُنو َن بِٱللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه َوت َُجا ِهدُو َن ِفى َس ِبيلِ ٱللَّ ِه‬
‫‪61:11‬‬
‫بِأَ ْم َوالِ ُك ْم َوأَنف ُِس ُك ْم ٰذلِ ُك ْم خَ ْي ٌر لَّ ُك ْم إِن كُن ُت ْم َت ْع َل ُمو َن‬
‫ين َوٱ ْغلُ ْظ َع َل ْي ِه ْم‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱل َّن ِب ُّى َجا ِه ِد ٱ ْل ُكفَّا َر َوٱ ْل ُم َنا ِف ِق َ‬
‫ْس ٱ ْل َم ِص ُ‬ ‫ْ‬
‫‪66:9‬‬
‫ير‬ ‫َو َمأ َوا ُه ْم َج َه َّن ُم َو ِبئ َ‬
‫اج ُرواْ َو َجا َهدُواْ بِأَ ْم َوالِ ِه ْم َوأَ ْنف ُِس ِه ْم ِفى‬ ‫ين آ َم ُنواْ َو َه َ‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫ين َآوو ْا َّون ََص ُر ۤواْ أُ ْو َلـٰ ِئكَ َب ْع ُض ُه ْم أَ ْولِ َي ُآء‬ ‫َس ِبيلِ ٱللَّ ِه َوٱلَّ ِذ َ‬
‫‪8:72‬‬
‫ض‬
‫َب ْع ٍ‬
‫َقا َت َل‬
‫نَا َدى‬
‫َجا َه َد‬
‫َجا َد َل‬
‫اج َر‬ ‫َه َ‬
‫اج‬‫َح َّ‬
‫َعا َه َد‬
‫آخَ َذ‬
‫َسا َر َع‬

‫‪Ders 30‬‬
‫ُس ْب َحا َن الَّـ ۪ ٓذي اَ ْسرٰى ِب َع ْب ِد ۪ه َل ْيلا ً ِم َن ا ْل َم ْس ِج ِد ا ْل َح َرا ِم اِ َلى ا ْل َم ْس ِج ِد ا ْلا َ ْق َصا الَّذ۪ ي َبا َر ْك َنا َح ْو َل ُه لِ ُن ِر َي ُه ِم ْن ا ٰ َياتِ َن ۜا اِنَّ ُه ُه َو‬
‫اب َو َج َع ْل َنا ُه ُهدًى لِ َب ٓن۪ي اِ ْس َٓرا ۪ئ َل َا َّلا َت َّت ِخ ُذوا ِم ْن ُدونِي َو ِكيل ۜا ً ﴿‪﴾٢‬‬ ‫وسى ا ْل ِك َت َ‬ ‫ير ﴿‪َ ﴾١‬وا ٰ َت ْي َنا ُم َ‬ ‫السم۪ ي ُع ا ْل َب ۪ص ُ‬
‫َّ‬
‫‪Kendisine âyetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu (Muhammed'i) bir gece Mescid-i Haram'dan çevresini‬‬
‫‪bereketlendirdiğimiz Mescid-i Aksa'ya götüren Allah'ın şanı yücedir. Hiç şüphesiz o, hakkıyla işitendir, hakkıyla‬‬
‫‪görendir. Mûsâ'ya Kitab'ı (Tevrat'ı) verdik ve onu, "Benden başkasını vekil edinmeyin" diyerek, Đsrailoğullarına bir rehber‬‬
‫) ‪yaptık. (Đsra 1-‬‬
‫‪Đsmi zaman- Đsmi mekan‬‬
‫َم ْف ِع ٌل‪َ ،‬م ْف َع ٌ‬
‫ل‪َ ،‬م ْف َع َل ٌة ‪Bir işin yapılma zamanını veya yerini gösteren isimlerdir. Mim ile başlayan üç kalıp halinde olur:‬‬
‫‪َ kalıbı üzere olur.‬مفَا ِع ُ‬

‫ل‪Bu isimlerin çoğulu‬‬
‫‪Mana‬‬ ‫‪Çoğul‬‬ ‫‪Đsmi zaman- Đsmi mekan‬‬ ‫‪Kök Fiil‬‬
‫‪Secde zamanı ve yeri‬‬ ‫اج ُد‬ ‫َم َس ِ‬ ‫َم ْس ِج ٌد‬ ‫َس َج َد‬
‫‪Mesken, ikametgah‬‬ ‫َم َسا ِك ُن‬ ‫َم ْس َك ٌن ‪َ -‬م ْس َكن ٌة‬ ‫َس َك َن‬
‫‪Kabir‬‬ ‫َمقَابِ ُر‬ ‫َم ْق َب َر ٌة‬ ‫َق َب َر‬
‫‪Đçme yeri-zamanı‬‬ ‫َمشَ ار ُِب‬ ‫َمشْ َر ٌب‬ ‫شَ ر َِب‬
‫ُس ْب َحا َن الَّ ِذي أَ ْس َرىٰ بِ َع ْب ِد ِه َل ْيلًا ِّم َن ا ْل َم ْس ِج ِد ا ْل َح َرا ِم إِ َلى‬
‫‪Đsra 1‬‬
‫ا ْل َم ْس ِج ِد ا ْلأ َ ْق َصى‬
‫اج َد اللَّ ِه أَن ُي ْذك ََر ِف َيها ْاس ُم ُه‬ ‫َو َم ْن أَ ْظ َل ُم ِم َّمن َّم َن َع َم َس ِ‬
‫َو َس َع ٰى ِفي خَ َرابِ َها‬
‫س‬ ‫َفانف ََج َر ْت ِم ْن ُه ا ْث َن َتا َعشْ َر َة َع ْي ًنا َق ْد َع ِل َم كُ ُّل أُنَا ٍ‬
‫َّمشْ َر َب ُه ْم‬
‫‪Đbrahim 45‬‬
‫ين َظ َل ُموا َأنف َُس ُه ْم‬ ‫َو َس َكن ُت ْم ِفي َم َسا ِكنِ الَّ ِذ َ‬
‫َولِلَّ ِه ا ْل َمشْ ِر ُق َوا ْل َم ْغر ُِب‬
‫‪Mearic 40‬‬
‫َفلَا أُ ْق ِس ُم ِب َر ِّب ا ْل َمشَ ار ِِق َوا ْل َمغَار ِِب إِنَّا َلقَا ِد ُرو َن‬
‫‪Şuara 38‬‬
‫َات َي ْو ٍم َّم ْعلُو ٍم‬ ‫الس َح َر ُة لِ ِميق ِ‬ ‫َف ُج ِم َع َّ‬
‫‪Tekasur 2‬‬
‫َح َّت ٰى ُز ْرتُ ُم ا ْل َمقَابِ َر‬
‫َقالُوا َيا َو ْي َل َنا َمن َب َع َث َنا ِمن َّم ْر َق ِدنَا‬
‫اج ِع َي ْد ُعو َن َر َّب ُه ْم خَ ْو ًفا‬ ‫َت َت َجا َف ٰى ُج ُنو ُب ُه ْم َعنِ ا ْل َم َض ِ‬
‫‪Secde 16‬‬
‫َو َط َم ًعا َو ِم َّما َر َز ْق َنا ُه ْم ُين ِفقُو َن‬
‫‪Hud 81‬‬
‫الص ْب ُح بِ َقر ٍ‬
‫ِيب‬ ‫س ُّ‬ ‫الص ْب ُح اَ َل ْي َ‬ ‫اِ َّن َم ْو ِع َد ُه ُم ُّ‬
‫‪79:39‬‬
‫َف ِإ َّن ٱ ْل َج ِحي َم ِه َى ٱ ْل َمأْ َوىٰ‬
‫اب ٱل َّنا ِر َوبِئ َ‬
‫ْس‬ ‫َو َمن َكف ََر َفأ ُ َم ِّت ُع ُه َق ِليلا ً ثُ َّم أَضْ َط ُّر ُه إِ َل ٰى َع َذ ِ‬
‫‪02:126‬‬ ‫ٱ ْل َم ِص ُ‬
‫ير‬
‫ْس َم ْث َوىٰ ٱل َّظالِ ِم َ‬ ‫ْ‬
‫‪03:151‬‬
‫ين‬ ‫َو َمأ َوا ُه ُم ٱل َّنا ُر َوبِئ َ‬

‫‪Te’kid‬‬
‫ن( ‪) ve‬ن( ‪َ ), sonlarında ise‬ق ْد( ‪َ ) ve‬ل( ‪Te’kid (kuvvetlendirme, vurgulama) alameti olarak kelimelerin başında‬‬
‫‪َّ ) harfleri‬‬
‫‪kullanılır.‬‬
‫‪Tevbe 128‬‬
‫َل َق ْد َج َاءكُ ْم َر ُسو ٌل ِم ْن َأ ْنف ُِس ُك ْم‬
‫ُس َّن َة اللَّ ِه الَّ ِتي َق ْد خَ َل ْت ِمن َق ْب ُل َو َلن ت َِج َد لِ ُس َّن ِة اللَّ ِه‬
‫‪Feth 23‬‬
‫َت ْب ِديلًا‬
‫‪Alak 15‬‬
‫اص َي ِة‬‫َكلَّا َل ِئ ْن َل ْم َي ْن َت ِه َل َن ْس َف َع ْن بِال َّن ِ‬
‫ص ِم َن‬ ‫َو َل َن ْبلُ َونَّ ُك ْم بِشَ ْي ٍء ِم َن ا ْلخَ ْو ِف َوا ْل ُجو ِع َو َن ْق ٍ‬
‫ا ْلأ َ ْم َو ِال َوا ْلأ َ ْنفُسِ َوالثَّ َم َر ِ‬
‫ات‬
‫َولأ َم ٌة ُّم ْؤ ِم َن ٌة خَ ْي ٌر ِّمن ُّمشْ ِر َك ٍة‬
‫َو َلأ ُ ِضلَّ َّن ُه ْم َو َلأ ُ َم ِّن َي َّن ُه ْم َو َلآ ُم َرن َُّه ْم َف َل ُي َب ِّت ُك َّن َءا َذا َن ا ْلأ َ ْن َعا ِم‬
‫‪Nisa 119‬‬
‫َو َلآ ُم َرنَّ ُه ْم َف َل ُي َغ ِّي ُر َّن خَ ْل َق اللَّ ِه‬
‫َو َما َل َنآ أَلا َّ َن َت َوكَّ َل َع َلى ٱللَّ ِه َو َق ْد َهدَانَا ُس ُب َل َنا َو َل َن ْص ِب َر َّن‬
‫‪14:12‬‬
‫َع َل ٰى َمآ آ َذ ْي ُت ُمونَا َو َع َلى ٱللَّ ِه َف ْل َي َت َوكَّلِ ٱ ْل ُم َت َو ِّكلُو َن‬
‫ين َكف َُرواْ لِ ُر ُس ِل ِه ْم َل ُنخْ ر َِج َّنـ ُك ْم ِّم ْن َأ ْر ِض َنآ أَ ْو‬ ‫َو َقا َل ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪14:13‬‬
‫ين‬ ‫َل َت ُعو ُد َّن ِفى ِملَّ ِت َنا َفأَ ْو َح ٰى إِ َل ْي ِه ْم َر ُّب ُه ْم َل ُن ْه ِل َك َّن ٱل َّظالِ ِم َ‬
‫َف َل ُي َب ِّت ُك َّن‬ ‫َم َسا ِكنِ‬ ‫َمأْ َوىٰ‬
‫َلآ ُم َرنَّ ُه ْم‬ ‫َمشْ َر َب ُه ْم‬ ‫َم ِص ُ‬
‫ير‬
‫َل ُنخْ ر َِج َّنـ ُك ْم‬ ‫ا ْل َم ْس ِج ِد‬ ‫َم ْو ِع َد ُه ُم‬
‫َل َت ُعو ُد َّن‬ ‫اج َد‬ ‫َم َس ِ‬ ‫اج ِع‬ ‫َم َض ِ‬
‫َل ُن ْه ِل َك َّن‬ ‫َل َق ْد‬ ‫َم ْر َق ِدنَا‬
‫َلأ ُ َم ِّن َي َّن ُه ْم‬ ‫َل َن ْس َف َع ْن‬ ‫ا ْل َمقَا ِب َر‬
‫َلأ ُ ِضلَّ َّن ُه ْم‬ ‫َل َن ْبلُ َونَّ ُك ْم‬ ‫َات‬‫ِميق ِ‬
‫َق ْد‬ ‫لأ َم ٌة ُّم ْؤ ِم َن ٌة‬ ‫ا ْل َمشَ ار ِِق‬
‫َم ْث َوىٰ‬ ‫َل َن ْص ِب َر َّن‬ ‫ا ْل َمغَار ِِب‬

Ders 31
‫ض َم ْن َذا الَّ ٖذى َيشْ َف ُع ِع ْن َد ُه اِ َّلا‬ ِ ‫ات َو َما ِفى ا ْلا َ ْر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ َّ ‫ ُه َلا اِل ٰ َه اِ َّلا ُه َو َا ْل َح ُّی ا ْل َق ُّيو ُم َلا َتاْخُ ُذ ُه ِس َن ٌة َو َلا َن ْو ٌم َل ُه َما ِفى‬i‫َالل‬
‫ض َو َلا‬ َ ‫ات َوا ْلا َ ْر‬ َّ ‫بِ ِا ْذنِ ٖه َي ْع َل ُم َما َب ْي َن اَ ْي ٖدي ِه ْم َو َما خَ ْلف َُه ْم َو َلا ُي ٖحي ُطو َن بِشَ ْی ٍء ِم ْن ِع ْل ِم ٖه اِ َّلا بِ َما شَ َاء َو ِس َع ُك ْر ِس ُّي ُه‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
﴾٢٥٥﴿ ‫َي ُؤ ُد ُه ِح ْف ُظ ُه َما َو ُه َو ا ْل َع ِل ُّى ا ْل َع ٖظي ُم‬
Allah, kendisinden başka hiçbir ilah olmayandır. Diridir, her şeyi yönetendir. Onu uyuklama ve uyku tutmaz. Göklerdeki
her şey, yerdeki her şey onundur. Đzni olmaksızın onun katında şefaatte bulunacak kimdir? O, kulların önlerindekileri ve
arkalarındakileri (yaptıklarını ve yapacaklarını) bilir. Onlar onun ilminden, kendisinin dilediği kadarından başka bir şey
kavrayamazlar. Onun kürsüsü bütün gökleri ve yeri kuşatmıştır. O ikisinin gözetilmesi onu yormaz. O, yücedir, büyüktür.
(Bakara 255)
(‫ ُي ْف ِع ُل‬- ‫ )اَ ْف َع َل‬kalıbı
Bu kalıp, fiilin başına bir (‫ )ا‬harfi ilave edilerek yapılır. Bu şekilde fiile yaptırma, ettirme anlamı kazandırılır.
Çıkarmak,
ileri getirmek ٌ ‫اِخْ َر‬
‫اج‬ ‫ُمخْ َر ٌج‬ ‫ُمخْ ر ٌِج‬ ‫اَخْ ر ِْج‬ ‫ُيخْ ر ُِج‬ ‫اَخْ َر َج‬
‫نُخْ ر ُِج‬ Biz ‫اُخْ ر ُِج‬ Ben ‫اَخْ َر ْج َنا‬ Biz ‫اَخْ َر ْج ُت‬ Ben
‫تُخْ ر ُِجو َن‬ Siz ‫تُخْ ر ُِج‬ Sen ‫اَخْ َر ْج ُت ْم‬ Siz ‫اَخْ َر ْج َت‬ Sen
‫ُيخْ ر ُِجو َن‬ Onlar ‫ُيخْ ر ُِج‬ O (er) ‫اَخْ َر ُجوِا‬ Onlar ‫اَخْ َر َج‬ O (er)
‫تُخْ ر ُِج‬ O (dş) ‫اَخْ َر َج ْت‬ O (dş)
Bu kalıptaki fiillerden Kur’an’da en çok kullanılanlar şunlardır:
Harcamak ‫اَ ْن ِف ْق‬ ‫ُي ْن ِف ُق‬ ‫اَ ْن َف َق‬ Đnanmak, iman etmek,
emniyet vermek
‫آ ِم ْن‬ ‫ُي ْؤ ِم ُن‬ ‫آ َم َن‬
Sevmek ‫اَ ْح ِب ْب‬ ‫ُي ِح ُّب‬ ‫اَ َح َّب‬ Vermek ‫آت‬ِ ‫ُي ْؤتِي‬ ‫آتَى‬
Đsabet etmek,
başına gelmek
‫اَ ِص ْب‬ ُ ‫ُي ِص‬
‫يب‬ َ ‫اَ َص‬
‫اب‬ Đndirmek, açıklamak ‫اَ ْن ِز ْل‬ ‫ُي ْن ِز ُل‬ ‫اَ ْن َز َل‬
Saptırmak ‫اَضْ ِل ْل‬ ‫ُي ِض ُّل‬ ‫اَ َض َّل‬ Niyet etmek, istemek ‫ُيرِي ُد‬ ‫اَ َرا َد‬
Kılmak,
kaldırmak
‫اَ ِق ْم‬ ‫ُي ِقي ُم‬ ‫اَ َقا َم‬ Göndermek ‫اَ ْر ِس ْل‬ ‫ُي ْر ِس ُل‬ ‫اَ ْر َس َل‬
Hayat vermek,
yaşatmak,
‫اَ ْح ِي‬ ‫ُي ْح ِيي‬ ‫اَ ْح َيا‬ Đtaat etmek ‫اَ ِط ْع‬ ‫ُي ِطي ُع‬ ‫اَ َطا َع‬
Helak etmek, ‫اَ ْه ِل ْك‬ ُ‫ُي ْه ِلك‬ َ‫اَ ْه َلك‬ Vahyetmek, ilham ِ ‫ُي‬
‫وحي‬ ‫اَ ْو َحى‬
yok etmek etmek
Đkaz etmek,
uyarmak
‫اَ ْن ِذ ْر‬ ‫ُي ْن ِذ ُر‬ ‫اَ ْن َذ َر‬ Ortak koşmak ‫اَ ْش ِر ْك‬ ‫ُيشْ ِر ُك‬ ‫اَ ْش َر َك‬
Zenginleştirmek,
kurtarmak
ِ‫َا ْغن‬ ‫ُي ْغ ِني‬ ‫اَ ْغ َنى‬ Atmak, yerleştirmek ِ‫اَ ْلق‬ ‫ُيل ِقي‬ ‫اَ ْلقَى‬
‫ٱلصلا َة َوم َّما َر َز ْق َنا ُه ْم‬ َّ ‫ين ُي ْؤ ِم ُنو َن بِٱ ْل َغ ْي ِب َو ُي ِقي ُمو َن‬ َ ‫ٱلَّ ِذ‬
2:3
‫ُي ْن ِفقُو َن‬
َ ‫ين َكف َُرواْ َس َو ٌآء َع َل ْي ِه ْم َأأَن َذ ْرت َُه ْم أَ ْم َل ْم تُ ْن ِذ ْر ُه ْم لا‬َ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ‬
2:6
‫ُي ْؤ ِم ُنو َن‬
2:43 َ ‫ٱلصلا َ َة َوآتُو ْا ٱل َّزكَا َة َوٱ ْر َك ُعواْ َم َع ٱل َّرا ِك ِع‬
‫ين‬ َّ ْ‫َوأَ ِقي ُموا‬
‫ض َفأَ َصا َب ْت ُكم ُّم ِص َيب ُة ٱ ْل َم ْو ِت‬ ِ ‫إِ ْن أَن ُت ْم َض َر ْب ُت ْم ِفى ٱلأ َ ْر‬
5:106
‫ٱلصلا َ ِة َف ُي ْق ِس َم ِان بِٱللَّ ِه‬َّ ‫ت َْح ِب ُسو َن ُه َما ِمن َب ْع ِد‬
‫وح َى إِ َل َّى َهـٰ َذا ٱ ْل ُق ْرآ ُن لِـأُن ِذ َركُ ْم بِ ِه َو َمن َب َل َغ‬ ‫َوأُ ِ‬
‫‪6:19‬‬
‫اب شَ ِدي ٌد‬ ‫ين َأ ْج َر ُمواْ َصغَا ٌر ِعن َد ٱللَّ ِه َو َع َذ ٌ‬ ‫يب ٱلَّ ِذ َ‬ ‫َس ُي ِص ُ‬
‫‪6:124‬‬
‫بِ َما كَانُواْ َي ْم ُك ُرو َن‬
‫وس ٰى‬ ‫َو َق َّط ْع َنا ُه ُم ٱ ْث َن َت ْى َعشْ َر َة أَ ْس َباطاً أُ َمماً َوأَ ْو َح ْي َنآ إِ َل ٰى ُم َ‬
‫‪7:160‬‬
‫إِ ِذ ْٱس َت ْسقَا ُه َق ْو ُم ُه أَ ِن ٱضْ رِب ِّب َع َصا َك ٱ ْل َح َج َر‬
‫وح ٰى إِ َل َّى ِمن َّر ِّبى َهـٰ َذا َب َصآئِ ُر‬ ‫ْٱج َت َب ْي َت َها قُ ْل إِنَّ َمآ أَ َّت ِب ُع َما ُي َ‬
‫‪7:203‬‬
‫ِمن َّر ِّب ُك ْم َو ُهدًى َو َر ْح َم ًة لِّ َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُنو َن‬
‫وس ٰى َر َّب َنآ إِنَّكَ آ َت ْي َت ِف ْر َع ْو َن َو َملأ َ ُه زِي َن ًة َوأَ ْم َوالا ً‬ ‫َو َقا َل ُم َ‬
‫‪10:88‬‬
‫ِفى ٱ ْل َح َيا ِة ٱل ُّد ْن َيا َر َّب َنا لِ ُي ِضلُّواْ َعن َس ِبي ِلكَ‬
‫َوأَ ِن ْٱس َت ْغ ِف ُرو ْا َر َّب ُك ْم ثُ َّم تُو ُب ۤو ْا إِ َل ْي ِه ُي َم ِّت ْع ُك ْم َّم َتاعاً َح َسناً‬
‫‪11:3‬‬
‫ْت ُك َّل ِذى َفضْ لٍ َفضْ َل ُه‬ ‫إِ َل ٰى َأ َجلٍ ُّم َس ًّمى َو ُيؤ ِ‬
‫ُنت َع َل ٰى َب ِّي َن ٍة ِّمن َّر ِّب ۤي َوآتَانِى‬ ‫َقا َل يٰ َق ْو ِم َأ َرأَ ْي ُت ْم إِن ك ُ‬
‫‪11:28‬‬
‫َر ْح َم ًة ِّم ْن ِعن ِد ِه‬
‫ين َت ْز َدر ِۤي أَ ْع ُي ُن ُك ْم َلن ُي ْؤتِ َي ُه ُم ٱللَّ ُه خَ ْيراً‬ ‫َولا َ أَقُو ُل لِلَّ ِذ َ‬
‫‪11:31‬‬
‫ٱللَّ ُه أَ ْع َل ُم بِ َما ِفى َأ ْنف ُِس ِه ْم‬
‫إِ َّن اللَّ َه لا َ ُي َغ ِّي ُر َما بِ َق ْو ٍم َح َّت ٰى ُي َغ ِّي ُرو ْا َما بِأَ ْنف ُِس ِه ْم َوإِ َذا‬
‫أَ َرا َد اللَّ ُه ِب َق ْو ٍم ُس ۤو ًءا َفلا َ َم َر َّد َل ُه َو َما َل ُه ْم ِّمن ُدونِ ِه ِمن‬
‫‪13:11‬‬
‫َو ٍال‬
‫َقالُ ۤواْ إِ ْن أَن ُت ْم إِلا َّ َبشَ ٌر ِّم ْثلُ َنا ُترِيدُو َن أَن ت َُصدُّونَا َع َّما كَا َن‬
‫‪14:10‬‬
‫َي ْع ُب ُد آ َبآ ُؤنَا َفأْتُونَا ِب ُس ْل َط ٍان ُّم ِبينٍ‬
‫‪16:40‬‬
‫إِنَّ َما َق ْولُ َنا لِشَ ْي ٍء إِ َذآ أَ َر ْدنَا ُه أَن نَّقُو َل َل ُه ك ُْن َف َي ُكو ُن‬
‫َ‬
‫س لِى بِ ِه ِع ْل ٌم‬ ‫َت ْد ُعو َن ِنى لأ ْكـف َُر بِٱللَّ ِه َوأُ ْش ِر َك بِ ِه َما َل ْي َ‬
‫‪40:42‬‬
‫َوأَ َناْ أَ ْد ُعوكُ ْم إِ َلى ٱ ْل َعزِي ِز ٱ ْل َغفَّا ِر‬
‫‪40:73‬‬
‫ثُ َّم ِقي َل َل ُه ْم أَ ْي َن َما كُن ُت ْم تُشْ ِركُو َن‬
‫‪44:8‬‬
‫ين‬‫يت َر ُّب ُك ْم َو َر ُّب آ َبآئِ ُك ُم ٱلأ َ َّولِ َ‬ ‫لا َ إِ َلـٰ َه إِلا َّ ُه َو ُي ْح ِيـى َو ُي ِم ُ‬
‫ٱلس َمآ ِء َّمن‬ ‫َوٱخْ ِتلا َِف ٱللَّ ْيلِ َوٱل َّن َها ِر َو َمآ َأ َن َز َل ٱللَّ ُه ِم َن َّ‬
‫َ‬
‫‪45:5‬‬
‫ض َب ْع َد َم ْوتِ َها‬ ‫ِّر ْز ٍق َفأَ ْح َيا بِ ِه ٱلأ ْر َ‬
‫وت َون َْح َيا َو َما ُي ْه ِل ُك َنآ‬ ‫َو َقالُواْ َما ِه َى إِلا َّ َح َياتُ َنا ٱل ُّد ْن َيا َن ُم ُ‬
‫‪45:24‬‬
‫إِلا َّ ٱل َّد ْه ُر‬
‫ات‬‫َو َل َق ْد َأ ْه َل ْك َنا َما َح ْو َل ُك ْم ِّم َن ٱ ْلق َُرىٰ َو َص َّر ْف َنا ٱلآ َي ِ‬
‫‪46:27‬‬
‫َل َعلَّ ُه ْم َي ْر ِج ُعو َن‬
‫وس ٰى ُم َصدِّقاً‬ ‫َقالُواْ يٰ َق ْو َم َنآ إِنَّا َس ِم ْع َنا ِك َتاباً أُن ِز َل ِمن َب ْع ِد ُم َ‬
‫‪46:30‬‬
‫لِّ َما َب ْي َن َي َد ْي ِه‬
‫‪47:9‬‬
‫ٰذلِكَ بِأَنَّ ُه ْم َك ِر ُهواْ َمآ أَن َز َل ٱللَّ ُه َفأَ ْح َب َط أَ ْع َما َل ُه ْم‬
‫‪49:14‬‬
‫َوإِن ت ُِطي ُعواْ ٱللَّ َه َو َر ُسو َل ُه لا َ َي ِل ْت ُك ْم ِّم ْن أَ ْع َمالِ ُك ْم شَ ْيئاً إِ َّن‬

‫ٱللَّ َه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم‬
‫‪51:32‬‬ ‫َقالُ ۤواْ إِنَّآ أُ ْر ِس ْل َنآ إِ َل ٰى َق ْو ٍم ُّم ْج ِر ِم َ‬
‫ين‬
‫‪51:33‬‬
‫لِ ُن ْر ِس َل َع َل ْي ِه ْم ِح َجا َر ًة ِّمن ِطينٍ‬
‫‪54:25‬‬
‫اب أَ ِش ٌر‬ ‫أَأُ ْل ِق َى ال ِّذ ْك ُر َع َل ْي ِه ِمن َب ْي ِن َنا َب ْل ُه َو َك َّذ ٌ‬
‫‪56:69‬‬
‫أَأَن ُت ْم أَ ْن َز ْل ُت ُمو ُه ِم َن ٱ ْل ُم ْز ِن أَ ْم ن َْح ُن ٱ ْل ُم ْن ِزلُو َن‬
‫ٱلصلا َ َة َوآتُواْ ٱل َّزكَا َة َوأَ ِطي ُعو ْا‬ ‫َاب ٱللَّ ُه َع َل ْي ُك ْم َفأَ ِقي ُمواْ َّ‬ ‫َوت َ‬
‫‪58:13‬‬
‫ٱللَّ َه َو َر ُسو َل ُه‬
‫ين َكف َُرواْ‬ ‫ين نَا َفقُواْ َيقُولُو َن ِلإخْ َوانِ ِه ُم ٱلَّ ِذ َ‬ ‫أَ َل ْم ت ََر إِ َلى ٱلَّ ِذ َ‬
‫اب َل ِئ ْن أُخْ ر ِْج ُت ْم َل َنخْ ُر َج َّن َم َع ُك ْم َولا َ ن ُِطي ُع‬ ‫ِم ْن أَهْلِ ٱ ْل ِك َت ِ‬
‫‪59:11‬‬
‫ِفي ُك ْم أَ َحد ًا َأ َبد ًا‬
‫تُ ْلقُو َن إِ َل ْي ِه ْم بِٱ ْل َم َو َّد ِة َو َق ْد َكف َُرواْ بِ َما َج َآءكُ ْم ِّم َن ٱ ْل َح ِّق‬
‫‪60:1‬‬
‫ُيخْ ر ُِجو َن ٱل َّر ُسو َل َوإِ َّياكُ ْم أَن ُت ْؤ ِم ُنواْ بِٱللَّ ِه‬
‫تُ ْؤ ِم ُنو َن بِٱللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه َوت َُجا ِهدُو َن ِفى َس ِبيلِ ٱللَّ ِه‬
‫‪61:11‬‬
‫بِأَ ْم َوالِ ُك ْم َوأَنف ُِس ُك ْم‬
‫َفآ َم َنت طَّآئِ َف ٌة ِّمن َب ِن ۤي إ ِْس َرائِي َل َو َكف ََرت طَّآئِ َف ٌة َفأَ َّي ْدنَا‬
‫‪61:14‬‬ ‫ين آ َم ُنواْ َع َل ٰى َعد ُِّو ِه ْم َفأَ ْص َب ُحواْ َظا ِهر َ‬
‫ِين‬ ‫ٱلَّ ِذ َ‬
‫َوإِن كُ َّن أُ ْولا َ ِت َح ْملٍ َفأَن ِفقُو ْا َع َل ْي ِه َّن َح َّت ٰى َي َض ْع َن‬
‫‪65:6‬‬
‫َح ْم َل ُه َّن َف ِإ ْن أَ ْر َض ْع َن َل ُك ْم َفآتُو ُه َّن أُ ُجو َر ُه َّن‬
‫لِ ُين ِف ْق ُذو َس َع ٍة ِّمن َس َع ِت ِه َو َمن قُ ِد َر َع َل ْي ِه ِر ْزقُ ُه َف ْل ُين ِف ْق‬
‫‪65:7‬‬
‫ِم َّمآ آتَا ُه ٱللَّ ُه‬
‫‪67:7‬‬
‫إِ َذآ أُ ْلقُواْ ِف َيها َس ِم ُعواْ َل َها شَ ِهيقاً َو ِه َى َتفُو ُر‬
‫‪71:11‬‬
‫ٱلس َم َآء َع َل ْي ُك ْم ِّم ْد َرار ًا‬ ‫ُي ْر ِسلِ َّ‬
‫‪71:18‬‬
‫ثُ َّم ُي ِعي ُد ُك ْم ِف َيها َو ُيخْ ر ُِج ُك ْم إِخْ َراجاً‬
‫‪71:24‬‬
‫ين إِلا َّ َضلا َلا ً‬ ‫َو َق ْد أَ َضلُّو ْا َك ِثير ًا َولا َ َت ِز ِد ٱل َّظالِ ِم َ‬
‫‪71:27‬‬
‫اجراً َكفَّار ًا‬ ‫إِنَّكَ إِن َت َذ ْر ُه ْم ُي ِضلُّواْ ِع َبا َد َك َولا َ َي ِلد ُۤواْ إِلا َّ َف ِ‬
‫إِنَّآ أَ ْر َس ْل َنآ إِ َل ْي ُك ْم َر ُسولا ً شَ ا ِهد ًا َع َل ْي ُك ْم َك َمآ أَ ْر َس ْل َنآ إِ َل ٰى‬
‫‪73:15‬‬
‫ِف ْر َع ْو َن َر ُسولا ً‬
‫‪76:27‬‬
‫اج َل َة َو َي َذ ُرو َن َو َر َآء ُه ْم َي ْوماً َث ِقيلا ً‬ ‫إِ َّن َهـٰ ُؤلا َ ِء ُي ِح ُّبو َن ٱ ْل َع ِ‬
‫‪78:15‬‬
‫لِّ ُنخْ ر َِج بِ ِه َح ّباً َون ََباتاً‬
‫‪79:29‬‬
‫ش َل ْي َل َها َو َأخْ َر َج ُض َحا َها‬ ‫َوأَ ْغ َط َ‬
‫‪89:20‬‬
‫َوت ُِح ُّبو َن ٱ ْل َما َل ُح ّباً َج ّماً‬
‫‪101:03‬‬
‫َو َمآ أَ ْد َرا َك َما ٱ ْلقَا ِر َع ُة‬
‫‪35:34‬‬
‫َو َقالُواْ ٱ ْل َح ْم ُد لِلَّ ِه ٱلَّ ِذ ۤي أَ ْذ َه َب َع َّنا ٱ ْل َح َز َن ٌ‬

Tabloyu doldurun
‫آ َم َن‬
‫آتَى‬
‫اَ ْن َز َل‬
‫اَ َرا َد‬
‫اَ ْر َس َل‬
‫اَخْ َر َج‬
‫اَ َطا َع‬
‫اَ ْو َحى‬
‫اَ ْش َر َك‬
‫اَ ْلقَى‬
‫اَ ْن َف َق‬
‫اَ َح َّب‬
َ ‫اَ َص‬
‫اب‬
‫اَ َض َّل‬
‫اَ َقا َم‬
‫اَ ْح َيا‬
َ‫اَ ْه َلك‬
‫اَ ْن َذ َر‬
Ders 32
‫َوا ْت ُل َع َل ْي ِه ْم ن ََباَ ا ْب َن ْي اٰ َد َم بِا ْل َح ِۢ ّق اِ ْذ َق َّر َبا قُ ْر َباناً َف ُت ُق ِّب َل ِم ْن اَ َح ِد ِه َما َو َل ْم ُي َت َق َّب ْل ِم َن ا ْلاٰخَ ۜ ِر َقا َل َلا َ ْق ُت َل َّن ۜ َك َقا َل اِنَّ َما َي َت َق َّب ُل‬
‫ َه َر َّب‬i‫اف الل‬ ُ َ‫﴾ َل ِئ ْن َب َس ْط َت اِ َل َّي َي َد َك لِ َت ْق ُت َلن۪ي َٓما اَ َن ۬ا بِ َب ِاس ٍط َي ِد َي اِ َل ْيكَ لِا َ ْق ُت َل ۚ َك اِنّ۪ٓي َاخ‬٢٧﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ ُه ِم َن ا ْل ُم َّتق‬i‫الل‬
﴾٢٨﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ا ْل َعا َلم‬
Onlara, Adem'in iki oğlunun haberini gerçek olarak oku. Hani ikisi de birer kurban sunmuşlardı da, birinden kabul edilmiş,
ötekinden kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, "Andolsun seni mutlaka öldüreceğim" demişti. Öteki, "Allah ancak
kendisine karşı gelmekten sakınanlardan kabul eder" demişti. "Andolsun! Sen beni öldürmek için elini bana uzatsan da
ben seni öldürmek için sana elimi uzatacak değilim. Çünkü ben âlemlerin Rabbi olan Allah'tan korkarım". (Maide 27-28)
ُ ‫ َي َت َف َّع‬- ‫ ) َت َف َّع َل‬kalıbı:
(‫ل‬
‫ ف َّعل‬kalıbındaki fiillerin başına ‫ ت‬ilave edilerek yapılır. Anlamlarının ayrı ayrı öğrenilmesi gerekir.
Dayanmak, tevekkül etmek ‫َت َوكُّ ٌل‬ ‫ُم َت َوكَّ ٌل‬ ‫ُم َت َو ِّك ٌل‬ ‫َت َوكَّ ْل‬ ‫َي َت َوكَّ ُل‬ ‫َت َوكَّ َل‬
‫َن َت َوكَّ ُل‬ Biz ‫اَ َت َوكَّ ُل‬ Ben ‫َت َوكَّ ْل َنا‬ Biz ‫َت َوكَّ ْل ُت‬ Ben
‫َت َت َوكَّلُو َن‬ Siz ‫َت َت َوكَّ ُل‬ Sen ‫َت َوكَّ ْل ُت ْم‬ Siz ‫َت َوكَّ ْل َت‬ Sen
‫َي َت َوكَّلُو َن‬ Onlar ‫َي َت َوكَّ ُل‬ O (er) ‫َت َوكَّلُوا‬ Onlar ‫َت َوكَّ َل‬ O (er)
‫َت َت َوكَّ ُل‬ O (dş) ‫َت َوكَّ َل ْت‬ O (dş)

Açık olmak, açığa
çıkmak
‫ت ََب َّي ْن‬ ‫َي َت َب َّي ُن‬ ‫ت ََب َّي َن‬ Dönmek, dost edinmek ‫َت َو َّل‬ ‫َي َت َولَّى‬ ‫َت َولَّى‬
Düşünmek, tefekkür
etmek
‫َت َف َّك ْر‬ ‫َي َت َف َّك ُر‬ ‫َت َف َّك َر‬ Öğüt almak, hatırlamak ‫َت َذ َّك ْر‬ ‫َي َت َذك َُّر‬ ‫َت َذك ََّر‬
Öğrenmek ‫ت َعلَّ ْم‬ ‫َي َت َعلَّ ُم‬ ‫ت َعلَّ َم‬ Öldürmek, tamamını
almak
َّ‫َت َوف‬ ‫َي َت َوفَّى‬ ‫َت َوفَّى‬
Kabul etmek ‫َت َق َّب ْل‬ ‫َي َت َق َّب ُل‬ ‫َت َق َّب َل‬ Büyüklenmek ‫َت َك َّب ْر‬ ‫َي َت َك َّب ُر‬ ‫َت َك َّب َر‬
2:102
‫َف َي َت َعلَّ ُمو َن ِم ْن ُه َما َما ُي َف ِّرقُو َن ِب ِه َب ْي َن ٱ ْل َم ْر ِء َو َز ْو ِج ِه‬
‫َر َّب َنا َفٱ ْغ ِف ْر َل َنا ُذنُو َب َنا َو َك ِّف ْر َع َّنا َس ِّي َئاتِ َنا َو َت َوفَّ َنا َم َع‬
3:193
‫ٱلأ َ ْب َرا ِر‬
‫وت َح َّت ٰى َي َت َوفَّا ُه َّن ٱ ْل َم ْو ُت أَ ْو َي ْج َع َل‬ ِ ‫َفأَ ْم ِس ُكو ُه َّن ِفى ٱ ْل ُب ُي‬
4:15
ً ‫ٱللَّ ُه َل ُه َّن َس ِبيلا‬
‫ين َت َوفَّا ُه ُم ٱ ْل َمل ۤائِ َك ُة َظالِ ِم ۤي أَ ْنف ُِس ِه ْم َقالُواْ ِفي َم‬ َ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ‬
4:97
‫ض‬ِ ‫ين ِفى ٱلأ َ ْر‬ َ ‫كُن ُت ْم َقالُواْ كُ َّنا ُم ْس َتضْ َع ِف‬
َ ‫ُنت َع َل ْي ِه ْم شَ ِهيد ًا َّما ُد ْم ُت ِفي ِه ْم َف َل َّما َت َوفَّ ْي َت ِنى ك‬
‫ُنت‬ ُ ‫َوك‬
5:117
‫يب َع َل ْي ِه ْم‬ َ ‫نت ال َّر ِق‬ َ َ‫أ‬
‫َف َل َّما ت ََب َّي َن َل ُه أَنَّ ُه َع ُد ٌّو لِّلَّ ِه ت ََب َّرأَ ِم ْن ُه إِ َّن إِ ْب َرا ِهي َم َلـأَ َّوا ٌه‬
9:114
‫َح ِلي ٌم‬
‫ين َظ َل ُم ۤواْ أَنف َُس ُه ْم َوت ََب َّي َن َل ُك ْم‬ َ ‫َو َس َكن ُت ْم ِفى َم َسـٰ ِكنِ ٱلَّ ِذ‬
14:45
‫ف َف َع ْل َنا بِ ِه ْم َو َض َر ْب َنا َل ُك ُم ٱلأ َ ْمثَا َل‬ َ ‫َك ْي‬
‫ف أَ ْل َوانُ ُه ِفي ِه ِشف ٌ‬
‫َآء‬ ‫اب ُّمخْ َت ِل ٌ‬ ‫َيخْ ُر ُج ِمن ُب ُطونِ َها شَ َر ٌ‬
‫‪16:69‬‬
‫س إِ َّن ِفى ٰذلِكَ َلآ َي ًة لِّ َق ْو ٍم َي َت َف َّك ُرو َن‬ ‫لِل َّنا ِ‬
‫ين آ َم ُنواْ لا َ َت ْدخُ لُو ْا ُب ُيوتاً َغ ْي َر ُب ُيوتِ ُك ْم َح َّت ٰى‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪24:27‬‬
‫ت َْس َتأْنِ ُسو ْا َوت َُسلِّ ُمواْ َع َل ٰى أَ ْه ِل َها‬
‫َو َعاداً َو َث ُمو َد َو َقد ت ََّب َّي َن َل ُكم ِّمن َّم َسا ِك ِن ِه ْم َو َز َّي َن َل ُه ُم‬
‫ٱلس ِبيلِ َوكَانُو ْا‬ ‫ٱلشَّ ْي َطا ُن أَ ْع َما َل ُه ْم َف َص َّد ُه ْم َعنِ َّ‬
‫‪29:38‬‬ ‫ُم ْس َت ْب ِصر َ‬
‫ِين‬
‫ات‬‫ٱلس َم َاو ِ‬ ‫أَ َو َل ْم َي َت َف َّك ُرو ْا ِف ۤي أَنف ُِس ِه ْم َّما خَ َل َق ٱللَّ ُه َّ‬
‫ض َو َما َب ْي َن ُه َمآ إِلا َّ بِٱ ْل َح ِّق َوأَ َجلٍ ُّم َس ًّمى‬ ‫َ‬
‫‪30:8‬‬ ‫َوٱلأ ْر َ‬
‫َو ِم ْن آ َياتِ ِه أَ ْن خَ َل َق َل ُكم ِّم ْن أَنف ُِس ُك ْم أَ ْز َواجاً لِّ َت ْس ُك ُن ۤواْ‬
‫ات‬ ‫إِ َل ْي َها َو َج َع َل َب ْي َن ُكم َّم َو َّد ًة َو َر ْح َم ًة إِ َّن ِفى ٰذلِكَ َلآ َي ٍ‬
‫‪30:21‬‬
‫لِّ َق ْو ٍم َي َت َف َّك ُرو َن‬
‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ِفى ِس َّت ِة‬ ‫ٱلس َم َاو ِ َ‬ ‫ٱللَّ ُه ٱلَّ ِذى خَ َل َق َّ‬
‫ات َوٱلأ ْر َ‬
‫ش َما َل ُك ْم ِّمن ُدونِ ِه ِمن َولِ ٍّي‬ ‫أَ َّيا ٍم ثُ َّم ْٱس َت َوىٰ َع َلى ٱ ْل َع ْر ِ‬
‫‪32:4‬‬
‫يع أَ َفلا َ َت َت َذك َُّرو َن‬ ‫َولا َ شَ ِف ٍ‬
‫ين َو َد ْع أَ َذا ُه ْم َو َت َوكَّـ ْل َع َلى‬ ‫ِين َوٱ ْل ُم َنا ِف ِق َ‬ ‫َولا َ ت ُِط ِع ٱ ْل َكا ِفر َ‬
‫‪33:48‬‬
‫ٱللَّ ِه َو َك َف ٰى بِٱللَّ ِه َو ِكـيلا ً‬
‫أَ َو َل ْم نُ َع ِّم ْر ُك ْم َّما َي َت َذك َُّر ِفي ِه َمن َت َذك ََّر َو َج َآءكُ ُم ٱل َّن ِذ ُير‬
‫‪35:37‬‬
‫ين ِمن ن َِّصي ٍر‬ ‫َف ُذوقُواْ َف َما لِل َّظالِ ِم َ‬
‫ات َر ْح َم ِت ِه قُ ْل َح ْس ِب َى‬ ‫أَ ْو أَ َرا َدنِى بِ َر ْح َم ٍة َه ْل ُه َّن ُم ْم ِس َك ُ‬
‫‪39:38‬‬
‫ٱللَّ ُه َع َل ْي ِه َي َت َوكَّـ ُل ٱ ْل ُم َت َو ِّكلُو َن‬
‫َو َما ٱخْ َت َل ْف ُت ْم ِفي ِه ِمن شَ ْي ٍء َف ُح ْك ُم ُه إِ َلى ٱللَّ ِه ٰذلِ ُك ُم ٱللَّ ُه‬
‫‪42:10‬‬
‫يب‬‫َر ِّبى َع َل ْي ِه َت َوكَّ ْل ُت َوإِ َل ْي ِه أُنِ ُ‬
‫َف َمآ أُوتِي ُت ْم ِّمن شَ ْي ٍء َف َم َتا ُع ٱ ْل َح َيا ِة ٱل ُّد ْن َيا َو َما ِعن َد ٱللَّ ِه‬
‫‪42:36‬‬
‫ين آ َم ُنو ْا َو َع َل ٰى َر ِّب ِه ْم َي َت َوكَّلُو َن‬ ‫خَ ْي ٌر َو َأ ْبق َٰى لِلَّ ِذ َ‬
‫َض َب ٱللَّ ُه َع َل ْي ِه ْم َق ْد‬ ‫ين آ َم ُنواْ لا َ َت َت َولَّ ْواْ َق ْوماً غ ِ‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪60:13‬‬
‫اب ٱ ْلق ُُبو ِر‬ ‫س ٱ ْل ُكفَّا ُر ِم ْن أَ ْص َح ِ‬ ‫ٱلآخ َر ِة َك َما َي ِئ َ‬ ‫َي ِئ ُسواْ ِم َن ِ‬
‫ات َفقَالُ ۤواْ َأ َبشَ ٌر‬ ‫ٰذلِكَ بِأَنَّ ُه كَانَت تَّأْتِي ِه ْم ُر ُسلُ ُهم بِٱ ْل َب ِّي َن ِ‬
‫‪64:6‬‬
‫َي ْهدُو َن َنا َف َكف َُرواْ َو َت َولَّواْ َّو ْٱس َت ْغ َن ٰى ٱللَّ ُه َوٱللَّ ُه َغ ِن ٌّي َح ِمي ٌد‬
‫َوأَ ِطي ُعواْ ٱللَّ َه َوأَ ِطي ُعواْ ٱل َّر ُسو َل َفإِن تَولَّ ْي ُت ْم َف ِإنَّ َما َع َل ٰى‬
‫‪64:12‬‬
‫َر ُسولِ َنا ٱ ْل َبلا َ ُغ ٱ ْل ُم ِبي ُن‬
‫‪7:146‬‬
‫ض‬ ‫ين َي َت َك َّب ُرو َن ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫ِف َع ْن آ َياتِ َي الَّ ِذ َ‬ ‫َسأَ ْصر ُ‬
‫‪3:37‬‬
‫ول َح َسنٍ َو َأ ْن َب َت َها ن ََباتًا َح َس ًنا‬ ‫َف َت َق َّب َل َها َر ُّب َها ِبق َُب ٍ‬
‫ل‪ُ -‬ي َف ِّع ُل( ‪َ ) şeklinde yazılır ve okunur. Bu fiilleri dörtlü olan‬ت َف َّع ُل( ‪َ ) çekiminde olan fiiler kısa olarak‬ت َت َف َّع ُل( ‪Not: Bazen‬‬ ‫) َف َّع ُ‬
‫‪kalıbından ayırmanın en kolay yolu muzariyat harfidir. Muzariyat harfi dörtlü kalıpta ötreli, beşli kalıpta ise üstünlüdür.‬‬

‫َه ْل أُ َن ِّب ُئ ُك ْم َع َل ٰى َمن َت َن َّز ُل ٱلشَّ َي ِاطي ُن َت َن َّز ُل َع َل ٰى كُ ِّل أَفَّ ٍ‬
‫اك‬
‫‪26:221-222‬‬
‫أَثِي ٍم‬
‫‪69:42‬‬
‫َولا َ بِ َق ْو ِل كَا ِهنٍ َق ِليلا ً َّما َت َذك َُّرو َن‬
‫‪11:03‬‬
‫اب َي ْو ٍم َك ِبي ٍر‬ ‫اف َع َل ْي ُك ْم َع َذ َ‬ ‫َوإِن َت َولَّ ْواْ َف ِإن ِّۤي َأخَ ُ‬
‫َت َولَّى‬
‫َت َذك ََّر‬
‫َت َوكَّ َل‬
‫َت َوفَّى‬
‫ت ََب َّي َن‬
‫َت َف َّك َر‬
‫ص‬
‫ت ََر َّب َ‬
‫َت َم َّت َع‬
‫َت َق َّب َل‬
‫َت َم ‪i‬نى‬
‫َت َزكَّ ٰى‬
‫َت َف َّرقَ‬
‫َت َن َّز َل‬

Ders 33
‫وصي ُك ُم ٱللَّ ُه ِف ۤي َأ ْولا َ ِد ُك ْم لِل َّذ َك ِر ِم ْث ُل َح ِّظ ٱلأ ُ ْنث ََي ْينِ َفإِن ُك َّن نِ َس ًآء َف ْو َق ٱ ْث َن َت ْينِ َف َل ُه َّن ُثلُثَا َما ت ََر َك َوإِن كَان َْت َو ِاح َد ًة‬ ِ ‫ُي‬
‫ُس ِم َّما ت ََر َك إِن كَا َن َل ُه َو َل ٌد َفإِن لَّ ْم َي ُك ْن لَّ ُه َو َل ٌد َو َو ِر َث ُه َأ َب َوا ُه َف ِلـأ ُ ِّم ِه‬
ُ ‫ٱلسد‬ُّ ‫ف َولأ َ َب َو ْي ِه لِ ُك ِّل َو ِاح ٍد ِّم ْن ُه َما‬ ُ ‫َف َل َها ٱل ِّن ْص‬
‫وصى بِ َهآ أَ ْو َد ْينٍ آ َبآ ُؤ ُك ْم َو َأبنا ُؤكُ ْم لا َ َت ْد ُرو َن أَ ُّي ُه ْم أَ ْق َر ُب َل ُك ْم‬ ِ ‫ُس ِمن َب ْع ِد َو ِص َّي ٍة ُي‬
ُ ‫ٱلسد‬ ُّ ‫ٱلثُّلُ ُث َفإِن كَا َن َل ُه إِخْ َو ٌة َف ِلـأ ُ ِّم ِه‬
﴾١١﴿ ً‫ِيض ًة ِّم َن ٱللَّ ِه إِ َّن ٱللَّ َه كَا َن َع ِليماً َح ِكيما‬ َ ‫َن ْفعاً َفر‬
Allah size, çocuklarınız (ın alacağı miras) hakkında, erkeğe iki dişinin payı kadarını emreder. (Çocuklar sadece) ikiden
fazla kız iseler, (ölenin geriye) bıraktığının üçte ikisi onlarındır. Eğer kız bir ise (mirasın) yarısı onundur. Ölenin çocuğu
varsa, geriye bıraktığı maldan, ana babasından her birinin altıda bir hissesi vardır. Eğer çocuğu yok da (yalnız) ana
babası ona varis oluyorsa, anasına üçte bir düşer. Eğer kardeşleri varsa anasının hissesi altıda birdir. (Bu paylaştırma,
ölenin) yapacağı vasiyetten ya da borcundan sonradır. Babalarınız ve oğullarınızdan, hangisinin size daha faydalı
olduğunu bilemezsiniz. Bunlar, Allah tarafından farz kılınmıştır. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet
sahibidir. (Nisa 11)
Sayılar
ُ ‫نِ ْص‬
‫ف‬ 1/2 100 ‫ِمائة‬ ‫َعشَ ر‬ 1 (‫واحد ) َا َحد‬ 10ِ
‫ثُلُ ُث‬ 1/3 200 20 ‫ِما َئ َت ِان‬
‫ِعشْ رو َن‬ 2 ( ِ‫إِ ْث َن ِان )إِ ْث َن ْين‬
‫ثُلُث َِان‬ 2/3 1000 30 ‫اَ ْلف‬
‫ثَلاثو َن‬ 3 ‫ثَلا َث‬
ِ‫ثُلُ َث ْين‬ 2/3 2000 40 ‫أَ ْر َبعو َن‬
‫اَ ْلفين‬ 4 ‫اَ ْر َبع‬
‫ثُلُث َْي‬ 2/3 50 ‫خَ ْمسو َن‬ 5 ‫خَ ْمس‬
‫ُر ُب ُع‬1/4 60 ‫ِس ُّتو َن‬ 6 ‫ِس ّت‬
‫ُس‬
ُ ‫ُسد‬ 1/6 70 ‫َس ْب ُعو َن‬ 7 ‫َس ْبع‬
‫ثُ ُم ُن‬ 1/8 80 ‫َث َمانُو َن‬ 8 ‫َث َمانِي‬
90 ‫تِ ْس ُعو َن‬ 9 ‫تِ ْسع‬
Sayıların genel yapısı yukarıda verildiği gibidir. Bunlara ilave olarak sayıların sonuna ( ‫ )ة‬eklenerek dişil yapılabilir.
َ ‫ )خَ ِم‬beş. Birinci harften sonra (‫ )ا‬eklenerek sıralama sayısına döndürülebilir. Örnek: (‫س‬
Örnek: (‫س ٌة‬ ٌ ‫ )خَ ا ِم‬beşinci.
Kesirli sayılar da bu köklerden türetilir.
Ayrıca, 10-90 arası sayıların sonu, cümledeki yerine göre ( ‫ )ون‬yerine ( ‫ )ين‬şeklini alabilir: (‫ن‬ َ ‫ ) َس ْب ِع‬gibi.
َ ‫ ) َس ْب ُعو‬veya (‫ين‬
‫ض ِفي ِس َّت ِة أَ َّيا ٍم‬ َ ِ ‫الس َم َاو‬ َّ ‫إِ َّن َر َّب ُك ُم اللَّ ُه الَّ ِذي خَ َل َق‬
Yunus 3 َ ‫ات َوا ْلأ ْر‬
Müddessir 30
‫َع َل ْي َها تِ ْس َع َة َعشَ َر‬
Sad 23
‫إِ َّن َهـٰ َذا َأ ِخي َل ُه تِ ْس ٌع َوتِ ْس ُعو َن َن ْع َج ًة‬
‫َس َيقُولُو َن َثلَا َث ٌة َّرابِ ُع ُه ْم َك ْل ُب ُه ْم َو َي ُقولُو َن خَ ْم َس ٌة َسا ِد ُس ُه ْم‬
Kehf 22
‫َك ْل ُب ُه ْم‬
Araf 155
‫ين َر ُجلًا لِّ ِميقَاتِ َنا‬ َ ‫وس ٰى َق ْو َم ُه َس ْب ِع‬ َ ‫َواخْ َتا َر ُم‬
َ ‫وح إِ َل ْي ِه ِفي َي ْو ٍم كَا َن ِم ْقدَا ُر ُه خَ ْم ِس‬
‫ين‬ ُ ‫َت ْع ُر ُج ا ْل َملَائِ َك ُة َوال ُّر‬
Mearic 4
‫ف َس َن ٍة‬ َ ‫أَ ْل‬
Maide 26
‫ين َس َن ًة‬ َ ‫َقا َل َف ِإن ََّها ُم َح َّر َم ٌة َع َل ْي ِه ْم أَ ْر َب ِع‬
Tevbe 2
ِ ‫يحوا ِفي ا ْلأ َ ْر‬
‫ض أَ ْر َب َع َة أَ ْش ُه ٍر‬ ُ ‫َف ِس‬
Nisa 12
‫َف َل ُك ُم ال ُّر ُب ُع ِم َّما ت ََر ْك َن‬
69:32
‫اسلُ ُكو ُه‬ ْ ‫ثُ َّم ِفى ِس ْل ِس َل ٍة َذ ْر ُع َها َس ْب ُعو َن ِذ َراعاً َف‬
‫وس ٰى لِ َق ْو ِم ِه َف ُق ْل َنا ٱضْ رِب ِّب َع َصا َك ٱ ْل َح َج َر‬ ‫َوإِ ِذ ْٱس َت ْسق َٰى ُم َ‬
‫‪02:60‬‬
‫َفٱنف ََج َر ْت ِم ْن ُه ٱ ْث َن َتا َعشْ َر َة َع ْيناً‬
‫َف َمن لَّ ْم َي ِج ْد َف ِص َيا ُم ثَلا َث ِة أَ َّيا ٍم ِفى ٱ ْل َح ِّج َو َس ْب َع ٍة إِ َذا‬
‫‪02:196‬‬
‫َر َج ْع ُت ْم تِ ْلكَ َعشَ َر ٌة كَا ِم َل ٌة‬
‫َف َمن لَّ ْم َي ِج ْد َف ِص َيا ُم شَ ْه َر ْينِ ُم َت َتا ِب َع ْينِ ِمن َق ْبلِ أَن َي َت َم َّ‬
‫آسا‬
‫‪58:04‬‬
‫ين ِم ْس ِكيناً‬ ‫َف َمن لَّ ْم َي ْس َت ِط ْع َف ِإ ْط َعا ُم ِس ِّت َ‬
‫ات ثُ َّم َل ْم َيأْتُواْ بِأَ ْر َب َع ِة شُ َهد ََآء‬ ‫ين َي ْر ُمو َن ٱ ْل ُم ْح َص َن ِ‬‫َوٱلَّ ِذ َ‬
‫‪24:04‬‬ ‫ٱج ِلدُو ُه ْم َث َمانِ َ‬
‫ين َج ْل َد ًة‬ ‫َف ْ‬
‫‪Üçüncü şahıs emir‬‬
‫‪َ ) getirilir, sonu cezm edilir.‬و ْل( ‪َ ) veya‬ف ْل( ‪ِ ),‬ل( ‪Üçüncü tekil şahıs muzari fiilin başına‬‬

‫َو َع َلى اللَّ ِه َف ْل َي َت َوكَّلِ ا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن‬
‫‪Nisa 9‬‬
‫َف ْل َي َّتقُوا اللَّ َه َو ْل َيقُولُوا َق ْو ًلا َس ِديدًا‬
‫‪Kureyş 3‬‬
‫َف ْل َي ْع ُبدُوا َر َّب َهـٰ َذا ا ْل َب ْي ِت‬
‫‪Abese 24‬‬
‫نسا ُن إِ َل ٰى َط َعا ِم ِه‬ ‫َف ْل َين ُظ ِر ا ْل ِإ َ‬
‫‪Saffat 61‬‬
‫لِ ِم ْثلِ َهـٰ َذا َف ْل َي ْع َملِ ا ْل َعا ِملُو َن‬
‫وف‬‫َو ْل َت ُك ْن ِّم ْن ُك ْم أُ َّم ٌة َي ْد ُعو َن إِ َلى ٱ ْلخَ ْي ِر َو َيأْ ُم ُرو َن بِٱ ْل َم ْع ُر ِ‬
‫‪03:104‬‬
‫َو َي ْن َه ْو َن َعنِ ٱ ْل ُم ْن َك ِر‬
‫‪18:29‬‬
‫َوقُلِ ٱ ْل َح ُّق ِمن َّر ِّب ُك ْم َف َمن شَ َآء َف ْل ُي ْؤ ِمن َو َمن شَ َآء َف ْل َي ْك ُف ْر‬
‫ُنت ِفي ِه ْم َفأَ َق ْم َت َل ُه ُم َّ‬
‫ٱلصلا َ َة َف ْل َت ُق ْم َطآئِ َف ٌة ِّم ْن ُه ْم‬ ‫َوإِ َذا ك َ‬
‫‪04:102‬‬
‫َّم َعكَ َو ْل َيأْخُ ُذ ۤواْ أَ ْس ِل َح َت ُه ْم‬
‫‪09:82‬‬
‫َف ْل َيضْ َح ُكواْ َق ِليلا ً َو ْل َي ْب ُكو ْا َك ِثير ًا َج َز ًآء بِ َما كَانُو ْا َي ْك ِس ُبو َن‬
‫قُ ْل ِبفَضْ لِ ٱللَّ ِه َو ِب َر ْح َم ِت ِه َف ِب ٰذلِكَ َف ْل َي ْف َر ُحو ْا ُه َو خَ ْي ٌر ِّم َّما‬
‫‪10:58‬‬
‫َي ْج َم ُعو َن‬
‫َف ْل َي ْع َملِ‬ ‫َس ْب ُعو َن‬ ‫ٱ ْث َن َتا َعشْ َر َة‬
‫َو ْل َت ُك ْن‬ ‫َس ْب ِع َ‬
‫ين‬ ‫أَ ْر َب َع َة‬
‫َف ْل ُي ْؤ ِمن‬ ‫ِس َّت ِة‬ ‫ين‬‫أَ ْر َب َع ِة َث َمانِ َ‬
‫َف ْل َت ُق ْم‬ ‫ِس ِّت َ‬
‫ين‬ ‫ين‬‫أَ ْر َب ِع َ‬
‫َف ْل َيضْ َح ُكواْ‬ ‫َعشَ َر ٌة‬ ‫تِ ْس ٌع َوتِ ْس ُعو َن‬
‫َف ْل َي ْف َر ُحو ْا‬ ‫َف ْل َي َت َوكَّلِ‬ ‫تِ ْس َع َة َعشَ َر‬
‫َف ْل َي ْن ُظ ْر‬ ‫َف ْل َي َّتقُوا‬ ‫َثلَا َث ٌة‬
‫ف‬ ‫َو ْل َي َت َل َّط ْ‬ ‫َو ْل َيقُولُوا‬ ‫خَ ْم َس ٌة‬
‫َف ْل َيأْتِ ُك ْم‬ ‫َو ْل َي ْب ُكو ْا‬ ‫ف‬‫ين أَ ْل َ‬ ‫خَ ْم ِس َ‬
‫َف ْل َي ْع ُبدُوا‬ ‫َو ْل َيأْخُ ُذ ۤو ْا‬ ‫َّرا ِب ُع ُه ْم‬
‫َف ْل َين ُظ ِر‬ ‫َف ْل َي ْك ُف ْر‬ ‫ال ُّر ُب ُع‬

Ders 34
ٌ ‫﴾ ِك َت‬١٩﴿ ‫﴾ َو َٓما اَ ْد ٰريكَ َما ِعلِّ ُّيو ۜ َن‬١٨﴿ ‫ين‬
‫﴾ اِ َّن‬٢١﴿ ‫﴾ َيشْ َه ُد ُه ا ْل ُم َق َّر ُبو ۜ َن‬٢٠﴿ ‫اب َم ْرقُو ۙ ٌم‬ َ ‫َك َّٓلا اِ َّن ِك َت‬
َ ۜ ‫اب ا ْلا َ ْب َرا ِر َل ِفي ِع ِّل ِي‬
ٍ‫﴾ ُي ْس َق ْو َن ِم ْن َر ِحيق‬٢٤﴿ ‫ِف ِفي ُو ُجو ِه ِه ْم نَضْ َر َة ال َّن ِعي ِۚم‬
ُ ‫﴾ َت ْعر‬٢٣﴿ ‫﴾ َع َلى ا ْلا َ َٓرائِ ِك َي ْن ُظ ُرو ۙ َن‬٢٢﴿ ‫ا ْلا َ ْب َرا َر َل ِفي َن ِعي ٍۙم‬
ِ ‫﴾ ِخ َتا ُم ُه ِم ْس ۜكٌ َو ِفي ٰذلِكَ َف ْل َي َت َنا َف‬٢٥﴿ ‫َمخْ ُتو ۙ ٍم‬
﴾٢٦﴿ ‫س ا ْل ُم َت َنا ِف ُسو ۜ َن‬
Hayır (sandıkları gibi değil!) iyilerin yazısı "Đlliyyûn"dadır. "Đlliyyûn"un ne olduğunu sen ne bileceksin. O yazılmış bir
kitaptır. Ona, Allah'a yakın olanlar şâhit olur. Şüphesiz iyi kimseler, Naîm cennetindedirler.Koltuklar üzerinde, (etrafı)
seyrederler. Onların yüzlerinde, nimetlerin sevincini görürsün.Onlara, mühürlü (el değmemiş) saf bir içecekten
içirilir. Onun (içiminin) sonu bir misktir (ağızda misk gibi koku bırakır) Đşte yarışanlar, bunun için yarışsınlar. (Mutaffifin
18-26)
ُ ‫ َي َتفاَ َع‬- ‫ ) َتفَا َع َل‬kalıbı:
(‫ل‬
Birinci kök harften önce bir ‫ت‬, ikinci kök harften sonra bir ‫ ا‬eklenerek yapılır. Birlikte yapma anlamını katar.
Birbirini tanımak,
tanışmak
‫ف‬
ٌ ‫َت َعا ُر‬ ‫ف‬
ٌ ‫ُم َت َعا َر‬ ‫ِف‬
ٌ ‫ُم َت َعار‬ ْ‫َت َعا َرف‬ ‫ف‬
ُ ‫َي َت َعا َر‬ ‫ف‬
َ ‫َت َعا َر‬
‫ف‬
ُ ‫َن َت َعا َر‬ Biz ‫ف‬ ُ ‫اَ َت َعا َر‬ Ben ‫َت َعا َر ْف َنا‬ Biz ‫َت َعا َر ْف ُت‬ Ben
‫َت َت َعا َرفُو َن‬ Siz ‫ف‬
ُ ‫َت َت َعا َر‬ Sen ‫َت َعا َر ْف ُت ْم‬ Siz ‫َت َعا َر ْف َت‬ Sen
‫َي َت َعا َرفُو َن‬ Onlar ‫ف‬ ُ ‫َي َت َعا َر‬ O (er) ‫َت َعا َرفُوا‬ Onlar ‫ف‬َ ‫َت َعا َر‬ O (er)
‫ف‬ُ ‫َت َت َعا َر‬ O (dş) ‫َت َعا َر َف ْت‬ O (dş)
‫اجي‬ Soruşmak,
Gizli danışmak َ ‫َت َن‬ birbirine sormak
‫ت ََس َاء ْل‬ ‫َي َت َس َاء ُل‬ ‫ت ََس َاء َل‬
‫ت ََرا َٓء‬ Tartışmak, ‫َي َت َنا َز ُع‬ ‫َت َنا َز َع‬
Birbirini görmek
çekişmek
Birbirini desteklemek,
arka çıkmak
‫َت َظا َه َر‬ Birbirine tavsiye
etmek
‫اص‬
َ ‫َت َو‬
Yardımlaşmak ‫َت َع َاو ْن‬ ‫َي َت َع َاو ُن‬ ‫َت َع َاو َن‬ Birbirine
benzemek
‫تَشَ ا َب َه‬
Vaadleşmek, sözleşmek ‫َت َوا َع َد‬ Bölüşmek ‫َاس ُم‬
َ ‫َي َتق‬ ‫َاس َم‬َ ‫َتق‬
‫َو َي ْو َم َي ْحشُ ُر ُه ْم كَأَن لَّ ْم َي ْل َبثُوا إِ َّلا َسا َع ًة ِّم َن ال َّن َها ِر‬
Yunus 45
‫َي َت َعا َرفُو َن َب ْي َن ُه ْم‬
َ ‫ت ََبا َر َك الَّ ِذي َن َّز َل ا ْل ُف ْر َقا َن َع َل ٰى َع ْب ِد ِه لِ َي ُكو َن لِ ْل َعا َل ِم‬
‫ين‬
Furkan 1
‫َن ِذ ًيرا‬
2:118
‫ين ِمن َق ْب ِل ِه ْم ِّم ْث َل َق ْولِ ِه ْم تَشَ ا َب َه ْت قُلُو ُب ُه ْم‬ َ ‫ك َٰذلِكَ َقا َل ٱلَّ ِذ‬
‫ات ُه َّن أُ ُّم‬ ٌ ‫ات ُّم ْح َك َم‬ ٌ ‫اب ِم ْن ُه آ َي‬ َ ‫ُه َو ٱلَّ ِذ ۤي َأن َز َل َع َل ْيكَ ٱ ْل ِك َت‬
‫ين ِفى قُلُوبِ ِه ْم َز ْي ٌغ‬ َ ‫ات َفأَ َّما الَّ ِذ‬ٌ ‫اب َوأُخَ ُر ُم َتشَ ابِ َه‬ ِ ‫ٱ ْل ِك َت‬
3:7
‫َف َي َّت ِب ُعو َن َما تَشَ ا َب َه ِم ْن ُه‬
4:1
‫َوٱتَّقُو ْا ٱللَّ َه ٱلَّ ِذى ت ََس َآءلُو َن بِ ِه َوٱلأ َ ْر َحا َم‬
‫َو َت َع َاونُواْ َع َلى ٱ ْلب ِّر َوٱل َّت ْق َوىٰ َولا َ َت َع َاونُواْ َع َلى ِٱلإ ْث ِم‬
5:2
ِ ‫َوٱ ْل ُع ْد َو ِان َوٱ َّتقُواْ ٱللَّ َه إِ َّن ٱللَّ َه شَ ِدي ُد آ ْل ِعق‬
‫َاب‬
‫ص َع َل ٰى َع ِق َب ْي ِه َو َقا َل إِنِّى َبر ِۤي ٌء‬ ‫َف َل َّما ت ََر َآء ِت ٱ ْل ِف َئ َت ِان َن َك َ‬
‫‪8:48‬‬
‫ِّم ْن ُك ْم إِن ِّۤي أَ َرىٰ َما لا َ ت ََر ْو َن‬
‫أَ ْم َج َعلُواْ لِلَّ ِه شُ َرك ََآء خَ َلقُواْ َكخَ ْل ِق ِه َف َتشَ ا َب َه ٱ ْلخَ ْل ُق‬
‫‪13:16‬‬
‫َع َل ْي ِه ْم قُلِ ٱللَّ ُه خَ الِ ُق كُ ِّل شَ ْي ٍء َو ُه َو ٱ ْل َو ِاح ُد ٱ ْل َق َّها ُر‬
‫‪18:19‬‬
‫َوك َٰذلِكَ َب َع ْث َنا ُه ْم لِ َي َت َس َآءلُوا َب ْي َن ُه ْم‬
‫‪18:21‬‬
‫إِ ْذ َي َت َنا َز ُعو َن َب ْي َن ُه ْم أَ ْم َر ُه ْم‬
‫‪20:62‬‬
‫َف َت َنا َز ُع ۤواْ أَ ْم َر ُه ْم َب ْي َن ُه ْم َوأَ َس ُّرو ْا ٱل َّن ْج َوىٰ‬
‫اب َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ِئ ٍذ َولا َ‬ ‫نس َ‬ ‫ٱلصو ِر َفلا َ َأ َ‬ ‫َف ِإ َذا نُ ِف َخ ِفى ُّ‬
‫‪23:101‬‬
‫َي َت َس َآءلُو َن‬
‫‪26:61‬‬
‫وس ٰى إِنَّا َل ُم ْد َركُو َن‬ ‫اب ُم َ‬ ‫َف َل َّما ت ََر َاءى ٱ ْل َج ْم َع ِان َقا َل أَ ْص َح ُ‬
‫نبـآء َي ْو َم ِئ ٍذ َف ُه ْم لا َ َي َت َس َآءلُو َن‬ ‫َ‬
‫‪28:66‬‬ ‫َف َع ِم َي ْت َع َل ْي ِه ُم ٱلأ ُ‬
‫‪51:53‬‬
‫اص ْواْ بِ ِه َب ْل ُه ْم َق ْومٌ َطاغُو َن‬ ‫أَ َت َو َ‬
‫‪52:23‬‬
‫َي َت َنا َز ُعو َن ِف َيها كَأْساً لا َّ َل ْغ ٌو ِف َيها َولا َ تَأْثِي ٌم‬
‫ين نُ ُهواْ َعنِ ٱل َّن ْج َوىٰ ثُ َّم َي ُعو ُدو َن لِ َما نُ ُهواْ‬ ‫أَ َل ْم ت ََر إِ َلى ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪58:8‬‬
‫ول‬‫اج ْو َن بِ ِٱلإ ْث ِم َوٱ ْل ُع ْد َو ِان َو َم ْع ِص َي ِة ٱل َّر ُس ِ‬ ‫َع ْن ُه َو َي َت َن َ‬
‫َوإِن َت َظا َه َرا َع َل ْي ِه َف ِإ َّن اللَّ َه ُه َو َم ْولا َ ُه َو ِج ْبرِي ُل َو َصالِ ُح‬
‫‪66:4‬‬
‫ين َوا ْل َملاَئِ َك ُة َب ْع َد ٰذلِكَ َظ ِهي ٌر‬ ‫ا ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫اص ْو ْا‬ ‫لص ْب ِر َو َت َو َ‬ ‫اص ْواْ بِٱ َّ‬ ‫ين آ َم ُنواْ َو َت َو َ‬ ‫ثُ َّم كَا َن ِم َن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪90:17‬‬
‫بِٱ ْل َم ْر َح َم ِة‬
‫‪4:59‬‬
‫َف ِإ ْن َت َنا َز ْع ُت ْم ِفي شَ ْي ٍء َف ُر ُّدو ُه إِ َلى اللَّ ِه َوال َّر ُس ِ‬
‫ول‬
‫‪27:49‬‬
‫َاس ُموا بِاللَّ ِه َل ُن َب ِّي َت َّن ُه َو َأ ْه َل ُه‬ ‫َقالُوا َتق َ‬
‫‪28:45‬‬
‫َو َل ٰ ِك َّنا َأ ْنشَ أْنَا قُ ُرونًا َف َت َط َاو َل َع َل ْي ِه ُم ا ْل ُع ُم ُر‬
‫‪2:282‬‬
‫َذا َتدَا َي ْن ُت ْم ِب َد ْينٍ إِ َل ٰى َأ َجلٍ ُم َس ًّمى َفا ْك ُت ُبو ُه‬
‫‪2:282‬‬
‫َوأَ ْش ِهدُوا إِ َذا ت ََبا َي ْع ُت ْم َو َلا ُي َضا َّر كَاتِ ٌب َو َلا شَ ِهي ٌد‬
‫ت ََسا َئ َل‬
‫َت َنا َز َع‬
‫اص‬ ‫َت َو َ‬
‫تَشَ ا َب َه‬
‫َاس َم‬‫َتق َ‬
‫اجي‬ ‫َت َن َ‬
‫َت َظا َه َر‬
‫َت َع َاو َن‬

Ders 35
ۙ ۙ ۙ ۙ
‫س‬ٌ ‫﴾ َع ِل َم ْت َن ْف‬٤﴿ ‫﴾ َواِ َذا ا ْلق ُُبو ُر ُب ْع ِث َر ْت‬٣﴿ ‫﴾ َواِ َذا ا ْل ِب َحا ُر فُ ِّج َر ْت‬٢﴿ ‫﴾ َواِ َذا ا ْلـ َك َوا ِك ُب ا ْن َتث ََر ْت‬١﴿ ‫الس َٓم ُاء ا ْن َف َط َر ْت‬
َّ ‫اِ َذا‬
‫﴾ ِٓفي اَ ِّي ُصو َر ٍة‬٧﴿ ‫ويكَ َف َع َد َل ۙ َك‬i ‫﴾ اَلَّ ِذي خَ َلقَكَ َف َس‬٦﴿ ‫﴾ َٓيا اَ ُّي َها ا ْل ِا ْن َسا ُن َما َغ َّر َك ِب َر ِّبكَ ا ْلـ َك ِري ِۙم‬٥﴿ ‫َما َق َّد َم ْت َواَخَّ َر ۜ ْت‬
﴾٨﴿ ‫َما َٓش َاء َرك ََّب ۜ َك‬
Gök yarıldığı zaman, Yıldızlar saçıldığı zaman, Denizler kaynayıp fışkırtıldığı zaman, Kabirlerin içindekiler dışarı
çıkarıldığı zaman, Herkes yaptığı ve yapmadığı şeyleri bilecek. Ey insan! Seni yaratan, şekillendirip ölçülü yapan, dilediği
bir biçimde seni oluşturan cömert Rabbine karşı seni ne aldattı? (Đnfitar 1-8)
ُ ‫ َي ْن ْف ِع‬- ‫ )اِ ْن َف َع َل‬kalıbı
(‫ل‬
Birinci kök harften önce (‫)إ ْن‬eklenerek yapılır. Kendine yapmak anlamını katar.
Dönmek, dönüşmek ‫اِ ْن ِقلا ٌَب‬ ‫مو ْن َق َل ٌب‬ ‫مو ْن َق ِل ٌب‬ ‫اِ ْن َق ِل ْب‬ ‫َي ْن َق ِل ُب‬ ‫اِ ْن َق َل َب‬
‫َن ْن َق ِل ُب‬ Biz ‫اَ ْن َق ِل ُب‬ Ben ‫اِ ْن َق َل ْب َنا‬ Biz ‫اِ ْن َق َل ْب ُت‬ Ben
‫َت ْن َق ِل ُبو َن‬ Siz ‫َت ْن َق ِل ُب‬ Sen ‫اِ ْن َق َل ْب ُت ْم‬ Siz ‫اِ ْن َق َل ْب َت‬ Sen
‫َي ْن َق ِل ُبو َن‬ Onlar ‫َي ْن َق ِل ُب‬ O (er) ‫اِ ْن َق َل ُبوا‬ Onlar ‫اِ ْن َق َل َب‬ O (er)
‫َت ْن َق ِل ُب‬ O (dş) ‫اِ ْن َق َل َب ْت‬ O (dş)

Yarılmak,
ayrılmak
‫اِ ْنشَ َّق َينْشَ ُّق‬ Yola çıkmak,
gitmek
‫َي ْن َط ِل ُق‬ ‫اِ ْن َط َل َق‬
َّ ‫اِ ْن َف‬ ‫َي ْن َب ِغي‬ ‫اِ ْن َب ٰغي‬
Uygun olmak,
Dağılmak ‫َض‬
ُّ ‫ض َي ْنف‬ yaraşmak
Geçmek, çıkmak ْ‫اِ ْن َس ِلخ‬ ‫اِ ْن َس َل َخ َي ْن َس ِل ُخ‬ Yarılmak ‫َي ْنف َِط ُر‬ ‫اِ ْن َف َط َر‬
Bunun üzerine yola çıktılar. Nihayet gemiye bindikleri
zaman o gemiyi deldi.
َّ ‫َفان َط َلقَا َح َّتى إِ َذا َر ِك َبا ِفي‬
‫الس ِفي َن ِة خَ َر َق َها‬
Sonra da savuşup gittiler. Allah Teâlâ onların kalplerini ‫ف اللّ ُه قُلُو َب ُهم‬ َ ‫انص َرفُواْ َص َر‬ َ ‫ثُ َّم‬
çevirmiştir.
Dediler ki: "Biz şüphe yok Rabbimize dönücüleriz." ‫َقالُواْ إِنَّا إِ َلى َر ِّب َنا ُمن َق ِل ُبو َن‬
82:01-02 ‫الس َم ُاء ان َف َط َر ْت َوإِ َذا ٱ ْل َك َوا ِك ُب ٱن َتث ََر ْت‬ َّ ‫إِ َذا‬
‫َوإِ َّن ِم َن ٱ ْل ِح َجا َر ِة َل َما َي َتف ََّج ُر ِم ْن ُه ٱلأ َ ْن َها ُر َوإِ َّن ِم ْن َها َل َما‬
2:74
‫َيشَّ َّق ُق َف َيخْ ُر ُج ِم ْن ُه ٱ ْل َم ُآء‬
َ ‫َف ِب َما َر ْح َم ٍة ِّم َن ٱللَّ ِه لِ ْن َت َل ُه ْم َو َل ْو كُ ْن َت َفظّاً َغ ِل‬
‫يظ‬
‫ف َع ْن ُه ْم َو ْٱس َت ْغ ِف ْر َل ُه ْم‬ ُ ‫َضواْ ِم ْن َح ْولِكَ َفٱ ْع‬ ُّ ‫ٱ ْل َق ْل ِب لا َ ْنف‬
3:159
‫َوشَ ا ِو ْر ُه ْم ِفى ٱلأ َ ْم ِر‬
‫َوٱ ْت ُل َع َل ْي ِه ْم ن ََبأَ ٱلَّ ِذ ۤي آ َت ْي َنا ُه آ َياتِ َنا َفٱ ْن َس َل َخ ِم ْن َها َفأَت َْب َع ُه‬
7:175 َ ‫ٱلشَّ ْي َطا ُن َف َكا َن ِم َن ٱ ْلغَاو‬
‫ِين‬
‫ين َح ْي ُث‬ َ ‫ٱنس َل َخ ٱلأ َ ْش ُه ُر ٱ ْل ُح ُر ُم َفٱ ْق ُتلُواْ ٱ ْل ُمشْ ِر ِك‬ َ ‫َف ِإ َذا‬
9:5
‫َو َجدتُّ ُمو ُه ْم‬
‫َف ِإ ْن أَ َصا َب ُه خَ ْي ٌر ٱ ْط َمأَ َّن بِ ِه َوإِ ْن أَ َصا َب ْت ُه ِف ْت َن ٌة ٱ ْن َق َل َب‬
ِ ‫َع َل ٰى َو ْج ِه ِه خَ ِس َر ٱل ُّد ْن َيا َو‬
‫ٱلآخ َر َة‬
22:11
‫َقالُواْ ُس ْب َحانَكَ َما كَا َن َي َنب ِغى َل َنآ أَن نَّ َّت ِخ َذ ِمن ُدونِكَ‬
‫‪25:18‬‬
‫ِم ْن أَ ْولِ َي َآء‬
‫‪26:13‬‬
‫َو َي ِضي ُق َص ْدرِى َولا َ َين َط ِل ُق لِ َسانِى َفأَ ْر ِس ْل إِ َل ٰى َها ُرو َن‬
‫‪26:211‬‬
‫َو َما َي َنب ِغى َل ُه ْم َو َما َي ْس َت ِطي ُعو َن‬
‫‪26:227‬‬
‫ين َظ َل ُم ۤواْ َأ َّى ُمن َق َل ٍب َين َق ِل ُبو َن‬ ‫َو َس َي ْع َل ُم ٱلَّ ِذ َ‬
‫س َي َنب ِغى َل َهآ أَن ت ْد ِر َك ٱل َق َم َر َولا َ ٱ ْللَّ ْي ُل َسابِ ُق‬ ‫لا َ ٱلشَّ ْم ُ‬
‫‪36:40‬‬
‫ٱل َّن َها ِر َو ُك ٌّل ِفى َف َل ٍك َي ْس َب ُحو َن‬
‫َوٱن َط َل َق ٱ ْل َم َلـأ ُ ِم ْن ُه ْم أَ ِن ٱ ْمشُ واْ َواْ ْص ِب ُرو ْا َع َل ٰى آلِ َه ِت ُك ْم إِ َّن‬
‫‪38:6‬‬
‫َهـٰ َذا َلشَ ْي ٌء ُي َرا ُد‬
‫َب ْل َظ َن ْن ُت ْم أَن لَّن َين َق ِل َب ٱل َّر ُسو ُل َوٱ ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن إِ َل ٰى أَ ْه ِلي ِه ْم‬
‫‪48:12‬‬
‫أَ َبداً‬
‫َس َيقُو ُل ٱ ْل ُمخَ لَّفُو َن إِ َذا ٱن َط َل ْق ُت ْم إِ َل ٰى َمغَانِ َم لِ َتأْخُ ُذو َها‬
‫‪48:15‬‬
‫َذ ُرونَا َن َّت ِب ْع ُك ْم ُيرِيدُو َن أَن ُي َب ِّدلُواْ كَلا َ َم ٱللَّ ِه‬
‫َ‬
‫‪19:90‬‬ ‫ات َي َت َف َّط ْر َن ِم ْن ُه َو َتنْشَ ُّق ا ْلأ ْر ُ‬
‫ض‬ ‫الس َم َاو ُ‬ ‫َت َكا ُد َّ‬
‫‪62:11‬‬
‫َض ۤواْ إِ َل ْي َها َوت ََركُو َك َقآئِماً‬ ‫َوإِ َذا َرأَ ْو ْا تِ َجا َر ًة أَ ْو َل ْهو ًا ٱنف ُّ‬
‫ول ٱللَّ ِه‬‫ين َيقُولُو َن لا َ تُن ِفقُواْ َع َل ٰى َم ْن ِعن َد َر ُس ِ‬ ‫ُه ُم ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪63:7‬‬
‫َضواْ‬
‫َح َّت ٰى َينف ُّ‬
‫‪55:37‬‬
‫الس َم ُاء َف َكان َْت َو ْر َد ًة كَال ِّد َه ِان‬ ‫َف ِإ َذا ا ْنشَ ق َِّت َّ‬
‫‪Đsmi alet‬‬
‫‪َ vezninde olur.‬مفَا ِعل ‪ِ veznine göre olur. Çoğulu ise‬م ْف َعا ٌ‬
‫ل ‪Đsmi alet‬‬
‫‪Mana‬‬ ‫‪Çoğul‬‬ ‫‪Đsmi alet‬‬ ‫‪Kök Fiil‬‬
‫‪Anahtar‬‬ ‫َمفَاتِ ٌح‬ ‫ِم ْف َت ٌ‬
‫اح‬ ‫َف َت َح‬
‫‪Merdiven‬‬ ‫َم َعار ٌِج‬ ‫اج‬‫ِم ْع َر ٌ‬ ‫َع َر َج‬
‫‪Tartı‬‬ ‫َم َوا ِز ٌن‬ ‫ِمي َزا ٌن‬ ‫َو َز َن‬
‫‪Enam 59‬‬
‫َو ِعن َد ُه َمفَاتِ ُح ا ْل َغ ْي ِب َلا َي ْع َل ُم َها إِ َّلا ُه َو‬
‫‪Mearic 3‬‬
‫ِّم َن اللَّ ِه ِذي ا ْل َم َعار ِِج‬
‫ض َم َث ُل نُو ِر ِه َك ِمشْ َكا ٍة ِف َيها‬ ‫ات َوا ْلأ َ ْر ِ‬ ‫الس َم َاو ِ‬
‫اللَّ ُه نُو ُر َّ‬
‫‪Nur 35‬‬ ‫ِم ْص َب ٌ‬
‫اح‬
‫َويٰ َق ْو ِم أَ ْوفُواْ ٱ ْل ِم ْك َيا َل َوٱ ْل ِمي َزا َن بِٱ ْل ِق ْس ِط َولا َ َت ْبخَ ُسواْ‬
‫‪11:85‬‬
‫ين‬‫ض ُم ْف ِس ِد َ‬ ‫اس أَ ْش َي َآء ُه ْم َولا َ َت ْع َث ْو ْا ِفى ٱلأ َ ْر ِ‬ ‫ٱل َّن َ‬
‫س‬ ‫ِين ٱ ْل ِق ْس َط لِ َي ْو ِم ٱ ْل ِق َيا َم ِة َفلا َ ُت ْظ َل ُم َن ْف ٌ‬ ‫َون ََض ُع ٱ ْل َم َواز َ‬
‫‪21:47‬‬
‫شَ ْيئاً‬
‫ات ٱللَّ ِه‬ ‫ين َكف َُرواْ بِـآ َي ِ‬ ‫ض َوٱلَّ ِذ َ‬ ‫ات َوٱلأ َ ْر ِ‬ ‫ٱلس َم َاو ِ‬ ‫لَّ ُه َمقَالِي ُد َّ‬
‫‪39:63‬‬
‫أُ ْو َلـٰ ِئكَ ُه ُم ٱ ْلخَ ِاس ُرو َن‬

‫ا ْنشَ ق َِّت‬ ‫َمفَاتِ ٌح‬ ‫ِم ْف َت ٌ‬
‫اح‬
‫انص َرفُواْ‬‫َ‬ ‫َم َعار ٌِج‬ ‫ِم ْع َر ٌ‬
‫اج‬
‫ان َف َط َر ْت‬ ‫َم َوا ِز ٌن‬ ‫ِمي َزا ٌن‬
‫ُمن َق ِل ُبو َن‬ ‫ٱ ْل َم َواز َ‬
‫ِين‬ ‫اح‬‫ِم ْص َب ٌ‬
‫َيشَّ َّق ُق‬ ‫َمقَالِي ُد‬ ‫ٱن َط َل ْق ُت ْم‬
‫َضواْ‬ ‫لا َ ْنف ُّ‬ ‫ِمشْ َكا ٍة‬ ‫َضواْ‬ ‫َينف ُّ‬
‫َفٱ ْن َس َل َخ‬ ‫َي َنب ِغى‬ ‫َين َط ِل ُق‬
‫اِ ْن َط َل َق‬
‫اِ ْن َب ٰغي‬
‫اِ ْن َف َط َر‬
‫اِ ْنشَ َّق‬
‫ض‬ ‫اِ ْن َف َّ‬
‫اِ ْن َس َل َخ‬

Ders 36
﴾٥﴿ ‫ات ِذ ْكر ۙ ًا‬ ِ ‫﴾ َفا ْل ُم ْل ِق َي‬٤﴿ ً‫ات َف ْرق ۙا‬ ِ ‫﴾ َوال َّن ِاش َر‬٢﴿ ً‫َات َع ْصف ۙا‬
ِ ‫﴾ َفا ْلفَا ِر َق‬٣﴿ ‫ات َنشْ ر ۙ ًا‬ ِ ‫اصف‬ِ ‫﴾ َفا ْل َع‬١﴿ ً‫َات ُع ْرف ۙا‬ ِ ‫َوا ْل ُم ْر َسل‬
َّ ‫﴾ َواِ َذا‬٨﴿ ‫﴾ َف ِا َذا ال ُّن ُجو ُم ُط ِم َس ۙ ْت‬٧﴿ ‫﴾ اِنَّ َما تُو َعدُو َن َل َوا ِق ۜ ٌع‬٦﴿ ‫ُع ْذراً اَ ْو نُ ْذر ۙ ًا‬
ْ ۙ ‫﴾ َواِ َذا ا ْل ِج َبا ُل ن ُِسف‬٩﴿ ‫الس َٓم ُاء فُر َِج ۙ ْت‬
‫َت‬
﴾١٢﴿ ‫﴾ لِا َ ِّي َي ْو ٍم اُ ِّج َل ۜ ْت‬١١﴿ ‫﴾ َواِ َذا ال ُّر ُس ُل اُ ِّق َت ۜ ْت‬١٠﴿
Ard arda gönderilenlere, kasırga gibi esenlere, hakkıyla yayanlara, hakkıyla ayıranlara, özür ya da uyarı olmak üzere
öğüt bırakanlara andolsun ki, uyarıldığınız (Kıyamet) mutlaka gerçekleşecektir. Yıldızların ışığı söndürüldüğü zaman,
Gök yarıldığı zaman, Dağlar ufalanıp savrulduğu zaman, GPeygamberler için (ümmetlerine şahitlik etmek üzere) vakit
belirlendiği zaman (kıyamet gerçekleşir). (Bu) hangi güne ertelenmiştir? (Murselat 1-12)
ُ ‫ َي ْف َت ِع‬- ‫ )ا ِ ْف َت َع َل‬kalıbı
(‫ل‬
Birinci kök harften önce (‫ )إ‬eklenir, birinci kök harfe cezim konulur, birinci kök harften sonra (‫ )ت‬eklenir. Anlamların ayrı
ayrı öğrenilmesi gerekir.
Đhtilaf etmek, farklı olmak ٌ ‫اِخْ ِتلا‬
‫َف‬ ٌ ‫ُمخْ َت َل‬
‫ف‬ ٌ ‫ُمخْ َت ِل‬
‫ف‬ ْ ‫اِخْ َت ِل‬
‫ف‬ ُ ‫َيخْ َت ِل‬
‫ف‬ َ ‫اِخْ َت َل‬
‫ف‬
ُ ‫نَخْ َت ِل‬
‫ف‬ Biz ‫ف‬ ُ ‫اَخْ َت ِل‬ Ben ‫اِخْ َت َل ْف َنا‬ Biz ‫اِخْ َت َل ْف ُت‬ Ben
‫َتخْ َت ِلفُو َن‬ Siz ُ ‫َتخْ َت ِل‬
‫ف‬ Sen ‫اِخْ َت َل ْف ُت ْم‬ Siz ‫اِخْ َت َل ْف َت‬ Sen
‫َيخْ َت ِلفُو َن‬ Onlar ‫ف‬ ُ ‫َيخْ َت ِل‬ O (er) ‫اِخْ َت َل ُفوا‬ Onlar ‫ف‬َ ‫اِخْ َت َل‬ O (er)
‫ف‬ُ ‫َتخْ َت ِل‬ O (dş) ‫َت‬ْ ‫اِخْ َت َلف‬ O (dş)

Dinlemek ‫اِ ْس َت َم َع َي ْس َت ِم ُع ْإس َت ِم ْع‬ Sakınmak, korunmak, korumak ِ‫اِتَّقَى َي َّت ِقي اِتَّق‬
Eşit olmak, yönelmek ‫اِ ْس َتوٰي َي ْس َتوِي‬ Takip etmek, uymak ‫َي َّت ِب ُع اِتَّ ِب ْع‬ ‫اِت ََّب َع‬
Aramak, istemek ‫َي ْب َت ِغي اِ ْب َت ِغ‬ ‫اِ ْب َتغَى‬ Edinmek, benimsemek ‫اِتَّخَ َذ َي َّت ِخ ُذ اِت َِّخ ْذ‬
Satın almak ‫اِ ْش َترٰي َيشْ َترِي‬ Đftira etmek, uydurmak ‫اِ ْف َت َرى َي ْف َترِي اِ ْف َت ِر‬
Yaklaşmak ‫اِ ْق َت َر َب َي ْق َتر ُِب‬ Doğru yolu bulmak ‫اِ ْه َتدَى َي ْه َت ِدي اِ ْه َت ِد‬
‫اب َيشْ َت ُرو َن‬ ِ ‫ين أُوتُواْ ن َِصيباً ِّم َن ٱ ْل ِك َت‬ َ ‫أَ َل ْم ت ََر إِ َلى ٱلَّ ِذ‬
4:44 َّ ‫ٱلضلا َ َل َة َو ُيرِيدُو َن أَن ت َِضلُّو ْا‬
‫ٱلس ِبي َل‬ َّ
ً‫َيف َي ْف َت ُرو َن َع َلى اللَّ ِه ا ْل َك ِذ َب َو َكف َٰى بِ ِه إِ ْثما‬ َ ‫ان ُظ ْر ك‬
4:50
ً‫ُّم ِبينا‬
ً‫اس َوٱخْ شَ ْو ِن َولا َ َتشْ َت ُرواْ بِآ َياتِى َث َمنا‬ َ ‫َفلا َ َتخْ شَ ُو ْا ٱل َّن‬
5:44
ً ‫َق ِليلا‬
‫ين َكف َُرو ْا َي ْف َت ُرو َن َع َل ٰى ٱللَّ ِه ٱ ْل َك ِذ َب َوأَ ْكث َُر ُه ْم‬ َ ‫َو َلـٰ ِك َّن ٱلَّ ِذ‬
5:103
‫لا َ َي ْع ِقلُو َن‬
‫ين آ َم ُنواْ َع َل ْي ُك ْم أَ ْنف َُس ُك ْم لا َ َي ُض ُّركُ ْم َّمن َض َّل‬ َ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ‬
5:105
‫إِ َذا ٱ ْه َت َد ْي ُت ْم‬
‫َف ُي ْق ِس َم ِان بِٱللَّ ِه إ ِِن ٱ ْر َت ْب ُت ْم لا َ َنشْ َترِى بِ ِه َث َمناً َو َل ْو كَا َن َذا‬
5:106 َ ‫قُ ْر َب ٰى َولا َ َن ْك ُت ُم شَ َها َد َة ٱللَّ ِه إِنَّآ إِذ ًا لَّ ِم َن ٱلآ َثِ ِم‬
‫ين‬
6:21
‫َو َم ْن أَ ْظ َل ُم ِم َّمنِ ٱ ْف َت َرىٰ َع َلى ٱللَّ ِه َك ِذباً أَ ْو َك َّذ َب بِآ َياتِ ِه‬
‫إِنَّ ُه لا َ ُي ْف ِل ُح ٱل َّظالِ ُمو َن‬
‫َو ِم ْن ُه ْم َّمن َي ْس َت ِم ُع إِ َل ْيكَ َو َج َع ْل َنا َع َل ٰى ُقلُوبِ ِه ْم أَ ِك َّن ًة أَن‬
‫‪6:25‬‬
‫َي ْف َق ُهو ُه َو ِف ۤي آ َذانِ ِه ْم َو ْقراً‬
‫ات‬‫َو ُه َو ٱلَّ ِذى َج َع َل َل ُك ُم ٱل ُّن ُجو َم لِ َت ْه َتدُواْ بِ َها ِفى ظُلُ َم ِ‬
‫‪6:97‬‬
‫ات لِ َق ْو ٍم َي ْع َل ُمو َن‬ ‫ٱ ْل َب ِّر َوٱ ْل َب ْح ِر َق ْد َف َّص ْل َنا ٱلآ َي ِ‬
‫َو َقالُواْ ٱ ْل َح ْم ُد للَّ ِه ٱلَّ ِذى َهدَانَا لِ َهـٰ َذا َو َما كُ َّنا لِ َن ْه َت ِد َى َل ْول ۤا‬
‫‪7:43‬‬
‫أَ ْن َهدَانَا ٱللَّ ُه‬
‫ين ٱتَّخَ ُذو ْا ٱ ْل ِع ْج َل َس َي َنالُ ُه ْم غ ََض ٌب ِّمن َّر ِّب ِه ْم َو ِذلَّ ٌة‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪7:152‬‬ ‫ِفى ٱ ْل َحيا ِة ٱل ُّد ْن َيا َوك َٰذلِكَ ن َْجزِى ٱ ْل ُم ْف َتر َ‬
‫ِين‬
‫َفآ ِم ُنواْ بِٱللَّ ِه َو َر ُسولِ ِه ٱل َّن ِب ِّى ٱلأ ُ ِّم ِّى ٱلَّ ِذى ُي ْؤ ِم ُن بِٱللَّ ِه‬
‫‪7:158‬‬
‫َو َك ِل َماتِ ِه َوٱ َّت ِب ُعو ُه َل َعلَّ ُك ْم ت َْه َتدُو َن‬
‫‪7:204‬‬
‫نص ُتواْ َل َعلَّ ُك ْم تُ ْر َح ُمو َن‬ ‫َوإِ َذا ُقرِئَ ٱ ْل ُق ْرآ ُن َف ْٱس َت ِم ُعواْ َل ُه َوأَ ِ‬
‫ات ٱللَّ ِه َث َمناً َق ِليلا ً َف َصدُّواْ َعن َس ِبي ِل ِه إِنَّ ُه ْم‬ ‫ْٱش َت َر ْواْ بِآ َي ِ‬
‫‪9:9‬‬
‫َس َآء َما كَانُواْ َي ْع َملُو َن‬
‫ين َجا َهدُواْ‬ ‫أَ ْم َح ِس ْب ُت ْم أَن تُت َْركُواْ َو َل َّما َي ْع َل ِم ٱللَّ ُه ٱلَّ ِذ َ‬
‫ين‬ ‫ون ٱللَّ ِه َولا َ َر ُسولِ ِه َولا َ ٱ ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬ ‫ِمن ُك ْم َو َل ْم َي َّت ِخ ُذو ْا ِمن ُد ِ‬
‫‪9:16‬‬ ‫َولِ َ‬
‫يج ًة‬
‫ين آ َم ُنواْ لا َ َت َّت ِخ ُذ ۤواْ آ َب َآءكُ ْم َوإِخْ َوا َن ُك ْم أَ ْولِ َي َآء إ ِِن‬ ‫َيا ٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪9:23‬‬
‫ْٱس َت َح ُّبواْ ٱ ْل ُك ْف َر َع َلى ِٱلإي َم ِان‬
‫يح‬ ‫ون ٱللَّ ِه َوٱ ْل َم ِس َ‬ ‫ٱتَّخَ ُذ ۤواْ َأ ْح َبا َر ُه ْم َو ُر ْه َبا َن ُه ْم أَ ْر َباباً ِّمن ُد ِ‬
‫‪9:31‬‬
‫ٱ ْب َن َم ْر َي َم‬
‫ٱلص َّم َو َل ْو كَانُو ْا‬ ‫نت ت ُْس ِم ُع ُّ‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم َّمن َي ْس َت ِم ُعو َن إِ َل ْيكَ أَ َفأَ َ‬
‫‪10:42‬‬
‫لا َ َي ْع ِقلُو َن‬
‫ين َكف َُرواْ ِمن‬ ‫اب ِمن َب ْي ِن ِه ْم َف ْو ْي ٌل لِّلَّ ِذ َ‬ ‫ف ٱلأ َ ْح َز ُ‬ ‫فَٱخْ َت َل َ‬
‫‪19:37‬‬
‫َّمشْ َه ِد َي ْو ٍم َع ِظي ٍم‬
‫‪22:69‬‬
‫ٱللَّ ُه َي ْح ُك ُم َب ْي َن ُك ْم َي ْو َم ٱ ْل ِق َيا َم ِة ِفي َما كُن ُت ْم ِفي ِه َتخْ َت ِلفُو َن‬
‫ُص َع َل ٰى َب ِن ۤي إ ِْس َرائِي َل أَ ْكث ََر ٱلَّ ِذى ُه ْم‬ ‫إِ َّن َهـٰ َذا ٱ ْل ُق ْرآ َن َيق ُّ‬
‫‪27:76‬‬
‫ِفي ِه َيخْ َت ِلفُو َن‬
‫ون ٱللَّ ِه لا َ َي ْم ِل ُكو َن َل ُك ْم ِر ْزقاً‬ ‫ين َت ْع ُبدُو َن ِمن ُد ِ‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪29:17‬‬
‫َفٱ ْب َتغُواْ ِعن َد ٱللَّ ِه ٱل ِّر ْزقَ َوٱ ْع ُبدُو ُه‬
‫ات َولِ ُي ِذي َق ُك ْم ِّمن‬ ‫اح ُم َبشِّ َر ٍ‬ ‫َو ِم ْن آ َياتِ ِه أَن ُي ْر ِس َل ٱل ِّر َي َ‬
‫‪30:46‬‬
‫َّر ْح َم ِت ِه َولِ َت ْجر َِى ٱ ْل ُف ْلكُ بِأَ ْم ِر ِه َولِ َت ْب َتغُو ْا ِمن َفضْ ِل ِه‬
‫تُ ْر ِجى َمن تَشَ ُآء ِم ْن ُه َّن َوتُ ْؤو ِۤي إِ َل ْيكَ َمن تَشَ ُآء َو َمنِ‬
‫‪33:51‬‬
‫ٱ ْب َت َغ ْي َت ِم َّم ْن َع َز ْل َت‬
‫‪39:61‬‬
‫ٱلس ۤو ُء َولا َ‬ ‫ين ٱ َّت َق ْواْ بِ َمفَا َزتِ ِه ْم لا َ َي َم ُّس ُه ُم ُّ‬ ‫َو ُي َن ِّجى ٱللَّ ُه ٱلَّ ِذ َ‬

‫ُه ْم َي ْح َزنُو َن‬
‫ين ٱ َّت َق ْواْ َر َّب ُه ْم إِ َلى ٱل ّ َج َّن ِة ُز َمراً َح َّت ٰى إِ َذا َج ُآءو َها‬ ‫َو ِسي َق ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪39:73‬‬
‫َوفُ ِت َح ْت أَ ْب َوا ُب َها‬
‫ين آ َم ُنواْ َو َع ِملُواْ‬ ‫ير َوٱلَّ ِذ َ‬‫َو َما َي ْس َتوِى ٱلأ َ ْعـ َم ٰى َوٱ ْل َب ِص ُ‬
‫‪40:58‬‬
‫ات َولا َ ٱ ْل ُم ِس ۤي ُء َق ِليـلا ً َّما َت َت َذك َُّرو َن‬ ‫ٱلصالِ َح ِ‬ ‫َّ‬
‫ض‬‫ٱلس َمآ ِء َو ِه َى ُدخَ ا ٌن َفقَا َل َل َها َولِلأ َ ْر ِ‬ ‫ثُ َّم ْٱس َت َوىٰ إِ َلى َّ‬
‫‪41:11‬‬ ‫ٱ ْئ ِت َيا َط ْوعاً أَ ْو َك ْرهاً َقا َل َتآ َأ َت ْي َنا َطآئِ ِع َ‬
‫ين‬
‫‪41:18‬‬
‫ين آ َم ُنواْ َوكَانُو ْا ي َّتقُو َن‬ ‫َون ََّج ْي َنا ٱلَّ ِذ َ‬
‫ٱلس ِّي َئ ُة ٱ ْد َف ْع بِٱلَّ ِتى ِه َى أَ ْح َس ُن‬ ‫َولا َ ت َْس َتوِى ٱ ْل َح َس َن ُة َولا َ َّ‬
‫‪41:34‬‬
‫َف ِإ َذا ٱلَّ ِذى َب ْي َنكَ َو َب ْي َن ُه َعد ََاو ٌة كَأَنَّ ُه َولِ ٌّي َح ِمي ٌم‬
‫لِ َت ْس َت ُوواْ َع َل ٰى ظُ ُهو ِر ِه ثُ َّم َت ْذك ُُرواْ نِ ْع َم َة َر ِّب ُك ْم إِ َذا ٱ ْس َت َو ْي ُت ْم‬
‫‪43:13‬‬
‫َع َل ْي ِه َو َتقُولُواْ ُس ْب َحا َن ٱلَّ ِذى َسخَّ َر َل َنا َهـٰ َذا‬
‫ض ٱلَّ ِذى‬ ‫َقا َل َق ْد ِج ْئ ُت ُكم بِٱ ْل ِح ْك َم ِة َولِـأ ُ َب ِّي َن َل ُكم َب ْع َ‬
‫ون‬‫َتخْ َت ِلفُو َن ِفي ِه َفٱتَّقُو ْا ٱللَّ َه َوأَ ِطي ُع ِ‬
‫‪43:63‬‬
‫‪48:15‬‬
‫قُل لَّن َت َّت ِب ُعونَا ك َٰذلِ ُك ْم َقا َل ٱللَّ ُه ِمن َق ْب ُل‬
‫ين آ َم ُنواْ َوٱت ََّب َع ْت ُه ْم ُذ ِّر َّي ُت ُهم بِإِي َم ٍان أَ ْل َح ْق َنا بِ ِه ْم‬ ‫َوٱلَّ ِذ َ‬
‫‪52:21‬‬
‫ُذ ِّر َّي َت ُه ْم‬
‫َ‬
‫ُس َو َل َق ْد َج َآء ُهم ِّمن‬ ‫إِن َي َّت ِب ُعو َن إِلا َّ ٱل َّظ َّن َو َما ت َْه َوى ٱلأنف ُ‬
‫‪53:23‬‬
‫َّر ِّب ِه ُم ٱ ْل ُهدَىٰ‬
‫اِتَّقَى‬
‫اِت ََّب َع‬
‫اِتَّخَ َذ‬
‫اِ ْف َت َرى‬
‫اِ ْه َتدَى‬
‫اِ ْس َت َم َع‬
‫اِ ْس َتوٰي‬
‫اِ ْب َتغَى‬
‫اِ ْش َترٰي‬
‫اِ ْق َت َر َب‬

‫‪Ders 37‬‬
‫َك َّٓلا اِن ََّها َت ْذ ِك َر ۚ ٌة ﴿‪َ ﴾١١‬ف َم ْن َٓش َاء َذك ََر ۢ ُه ﴿‪ِ ﴾١٢‬في ُص ُح ٍف ُم َك َّر َم ۙ ٍة ﴿‪َ ﴾١٣‬م ْرفُو َع ٍة ُم َط َّه َر ۙ ٍة ﴿‪ ﴾١٤‬بِاَ ْي ِدي َسف ََر ۙ ٍة ﴿‪﴾١٥‬‬
‫ِك َرا ٍم َب َر َر ۜ ٍة ﴿‪ ﴾١٦‬قُ ِت َل ا ْل ِا ْن َسا ُن َٓما اَ ْكف ََر ۜ ُه ﴿‪ِ ﴾١٧‬م ْن اَ ِّي شَ ْي ٍء خَ َل َق ۜ ُه ﴿‪ِ ﴾١٨‬م ْن نُ ْط َف ۜ ٍة خَ َل َق ُه َف َق َّد َر ۙ ُه ﴿‪ ﴾١٩‬ثُ َّم َّ‬
‫الس ِبي َل‬
‫َي َّس َر ۙ ُه ﴿‪ ﴾٢٠‬ثُ َّم اَ َما َت ُه َفاَ ْق َب َر ۙ ُه ﴿‪ ﴾٢١‬ثُ َّم اِ َذا َٓش َاء َا ْنشَ َر ۜ ُه ﴿‪﴾٢٢‬‬
‫‪Hayır! Çünkü bu (Kur'an) bir öğüttür. Dileyen ondan öğüt alır. O, şerefli ve sâdık yazıcı meleklerin elindeki yüksek,‬‬
‫‪tertemiz ve çok değerli sahifelerdedir. Kahrolası (inkarcı) insan! Ne nankördür o! Allah onu hangi şeyden yarattı? Az bir‬‬
‫‪sudan (meniden). Onu yarattı ve ona ölçülü bir şekil verdi. Sonra ona yolu kolaylaştırdı. Sonra onu öldürdü ve kabre‬‬
‫)‪koydu. Sonra, dilediği vakit onu diriltir. (Abese 11-22‬‬
‫‪) kalıbı:‬ا ِ ْس َت ْف َع َل ‪َ -‬ي ْس َت ْف ِع ُ‬
‫ل(‬
‫‪) eklenerek yapılır. Đsteme anlamını katar.‬است( ‪Birinci kök harften önce‬‬
‫‪Bağışlanma dilemek‬‬ ‫اِ ْس ِت ْغفَا ٌر‬ ‫ُم ْس َت ْغ َف ٌر‬ ‫ُم ْس َت ْغ ِف ٌر‬ ‫اِ ْس َت ْغ ِف ْر‬ ‫َي ْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫اِ ْس َت ْغف ََر‬
‫‪Bu kalıptaki fiillerin şahıslara göre mazi ve muzari çekimleri şöyledir:‬‬
‫‪ Biz‬ن َْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫‪ Ben‬اَ ْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫اِ ْس َت ْغ َف ْرنَا‬ ‫‪Biz‬‬ ‫اِ ْس َت ْغ َف ْر ُت‬ ‫‪Ben‬‬
‫ت َْس َت ْغ ِف ُرو َن‬ ‫‪Siz‬‬ ‫ت َْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫‪Sen‬‬ ‫اِ ْس َت ْغ َف ْر ُت ْم‬ ‫‪Siz‬‬ ‫اِ ْس َت ْغ َف ْر َت‬ ‫‪Sen‬‬
‫َي ْس َت ْغ ِف ُرو َن‬ ‫‪Onlar‬‬ ‫َي ْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫)‪O (er‬‬ ‫اِ ْس َت ْغف َُروا‬ ‫‪Onlar‬‬ ‫اِ ْس َت ْغف ََر‬ ‫)‪O (er‬‬
‫ت َْس َت ْغ ِف ُر‬ ‫)‪O (dş‬‬ ‫اِ ْس َت ْغف ََر ْت‬ ‫)‪O (dş‬‬
‫‪Anlam‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Anlam‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫‪Acele etmek,‬‬
‫‪ettirmek‬‬
‫اِ ْس َت ْع ِج ْل‬ ‫َي ْس َت ْع ِج ُل‬ ‫اِ ْس َت ْع َج َل‬ ‫‪Yapabilmek‬‬ ‫اِ ْس َت ِط ْع‬ ‫اِ ْس َت َطا َع َي ْس َت ِطي ُع‬
‫‪Đzin istemek‬‬ ‫َي ْس َتأْ ِذ ُن‬ ‫اِس َتأْ َذ َن‬ ‫‪Tekebbür etmek,‬‬
‫‪büyüklenmek‬‬
‫اِ ْس َت ْك ِب ْر‬ ‫اِ ْس َت ْك َب َر َي ْس َت ْك ِب ُر‬
‫‪Doğru olmak,‬‬
‫‪doğru gitmek‬‬
‫اِ ْس َت ِق ْم‬ ‫َي ْس َت ِقي ُم‬ ‫اِ ْس َتقَا َم‬ ‫‪Kabul etmek,‬‬
‫‪cevap vermek‬‬
‫اِ ْس َت ِج ْب‬ ‫اب َي ْس َت ِج ُ‬
‫يب‬ ‫اِ ْس َت َج َ‬
‫‪Geciktirmek‬‬ ‫َي ْس َتأْ ِخ ُر‬ ‫اِ ْس َتاْخَ َر‬ ‫‪Alay etmek‬‬ ‫اِ ْس َت ْهز ِْئ‬ ‫َي ْس َت ْهزِئُ‬ ‫اِ ْس َت ْه َز َا‬
‫الس َم َاء‬‫َو َيا َق ْو ِم ْاس َت ْغ ِف ُروا َر َّب ُك ْم ثُ َّم تُو ُبوا إِ َل ْي ِه ُي ْر ِسلِ َّ‬
‫‪Hud 52‬‬
‫َع َل ْي ُكم ِّم ْد َرا ًرا َو َي ِز ْدكُ ْم قُ َّو ًة إِ َل ٰى قُ َّوتِ ُك ْم‬
‫َوإِنِّي ُكلَّ َما َد َع ْوتُ ُه ْم لِ َت ْغ ِف َر َل ُه ْم َج َعلُوا أَ َصابِ َع ُه ْم ِفي‬
‫‪Nuh 7‬‬
‫آ َذانِ ِه ْم َو ْاس َتغْشَ ْوا ثِ َيا َب ُه ْم َوأَ َص ُّروا َو ْاس َت ْك َب ُروا ْاس ِت ْك َبا ًرا‬
‫قُ ْل أَ َرأَ ْي ُت ْم إِ ْن أَتَاكُ ْم َع َذا ُب ُه َب َياتًا أَ ْو ن ََها ًرا َّما َذا َي ْس َت ْع ِج ُل‬
‫‪Yunus 50‬‬
‫ِم ْن ُه ا ْل ُم ْج ِر ُمو َن‬
‫َس َو ٌاء َع َل ْي ِه ْم أَ ْس َت ْغ َف ْر َت َل ُه ْم أَ ْم َل ْم ت َْس َت ْغ ِف ْر َل ُه ْم َلن َي ْغ ِف َر‬
‫َاس ِق َ‬
‫ين‬ ‫اللَّ ُه َل ُه ْم إِ َّن اللَّ َه َلا َي ْه ِدي ا ْل َق ْو َم ا ْلف ِ‬
‫‪Munafikun 6‬‬
‫ف َع ْن ُه ْم َو ْٱس َت ْغ ِف ْر َل ُه ْم َوشَ ا ِو ْر ُه ْم ِفى ٱلأ َ ْم ِر َف ِإ َذا‬ ‫َفٱ ْع ُ‬
‫‪3:159‬‬
‫ين‬‫َع َز ْم َت َف َت َوكَّ ْل َع َلى ٱللَّ ِه إِ َّن ٱللَّ َه ُي ِح ُّب ٱ ْل ُم َت َو ِّك ِل َ‬
‫َو َل ْو أَنَّ ُه ْم إِذ ظَّ َل ُم ۤواْ أَ ْنف َُس ُه ْم َج ُآءو َك َف ْٱس َت ْغف َُرواْ ٱللَّ َه‬
‫‪4:64‬‬
‫َو ْٱس َت ْغف ََر َل ُه ُم ٱل َّر ُسو ُل َل َو َجدُواْ ٱللَّ َه َت َّواباً َّر ِحيماً‬
‫‪4:106‬‬
‫َو ْٱس َت ْغ ِف ِر ٱللَّ َه إِ َّن ٱللَّ َه كَا َن َغفُوراً َّر ِحيماً‬
‫َو َمن َي ْع َم ْل ُس ۤوءاً أَ ْو َي ْظ ِل ْم َن ْف َس ُه ثُ َّم َي ْس َت ْغ ِف ِر ٱللَّ َه َي ِج ِد‬
‫‪4:110‬‬
‫ٱللَّ َه َغفُوراً َّر ِحيماً‬

‫‪5:74‬‬
‫أَ َفلا َ َي ُتو ُبو َن إِ َل ٰى ٱللَّ ِه َو َي ْس َت ْغ ِف ُرو َن ُه َوٱللَّ ُه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم‬
‫َولِ ُك ِّل أُ َّم ٍة أَ َج ٌل َف ِإ َذا َج َآء َأ َجلُ ُه ْم لا َ َي ْس َتأْ ِخ ُرو َن َسا َع ًة َولا َ‬
‫‪7:34‬‬
‫َي ْس َت ْق ِد ُمو َن‬
‫َوإِ َذآ أُن ِز َل ْت ُسو َر ٌة أَ ْن آ ِم ُنواْ بِٱللَّ ِه َو َجا ِهدُو ْا َم َع َر ُسولِ ِه‬
‫‪9:86‬‬
‫ْٱس َتأْ َذنَكَ أُ ْولُو ْا ٱل َّط ْو ِل ِم ْن ُه ْم‬
‫ين َي ْس َتأْ ِذنُونَكَ َو ُه ْم أَ ْغ ِن َي ُآء َر ُضواْ‬ ‫ٱلس ِبي ُل َع َلى ٱلَّ ِذ َ‬ ‫إِنَّ َما َّ‬
‫‪9:93‬‬
‫بِأَن َي ُكونُواْ َم َع ٱ ْلخَ َوالِ ِف َو َط َب َع ٱللَّ ُه َع َل ٰى ُقلُوبِ ِه ْم‬
‫لِ ُك ِّل أُ َّم ٍة أَ َج ٌل إِ َذا َج َآء َأ َجلُ ُه ْم َفلا َ َي ْس َتأْ ِخ ُرو َن َسا َع ًة َولا َ‬
‫‪10:49‬‬
‫َي ْس َت ْق ِد ُمو َن‬
‫ات‬ ‫أَ ْم َيقُولُو َن ٱ ْف َت َرا ُه قُ ْل َفأْتُواْ ِب َعشْ ِر ُس َو ٍر ِّم ْث ِل ِه ُم ْف َت َر َي ٍ‬
‫‪11:13‬‬
‫ين‬ ‫ون ٱللَّ ِه إِن كُن ُت ْم َصا ِد ِق َ‬ ‫َوٱ ْد ُعواْ َمنِ ْٱس َت َط ْع ُت ْم ِّمن ُد ِ‬
‫اب َما كَانُو ْا َي ْس َت ِطي ُعو َن ٱل َّس ْم َع َو َما‬ ‫ف َل ُه ُم ٱ ْل َع َذ ُ‬ ‫ُي َضا َع ُ‬
‫‪11:20‬‬
‫كَانُواْ ُي ْب ِص ُرو َن‬
‫إِ ْن أُرِي ُد إِلا َّ ِٱلإ ْصلا ََح َما ْٱس َت َط ْع ُت َو َما َت ْو ِفي ِق ۤي إِلا َّ بِٱللَّ ِه‬
‫‪11:88‬‬
‫يب‬‫َع َل ْي ِه َت َو َّك ْل ُت َوإِ َل ْي ِه أُنِ ُ‬
‫َاب َم َعكَ َولا َ َت ْط َغ ْواْ إِنَّ ُه بِ َما‬ ‫َف ْٱس َت ِق ْم َك َمآ أُ ِم ْر َت َو َمن ت َ‬
‫‪11:112‬‬
‫َت ْع َملُو َن َب ِصي ٌر‬
‫‪15:5‬‬
‫َّما ت َْس ِب ُق ِم ْن أُ َّم ٍة أَ َج َل َها َو َما َي ْس َتأْ ِخ ُرو َن‬
‫ات َما َع ِملُو ْا َو َحا َق بِ ِهم َّما كَانُواْ بِ ِه‬ ‫َفأَ َصا َب ُه ْم َس ِّي َئ ُ‬
‫‪16:34‬‬
‫َي ْس َت ْه ِزئُو َن‬
‫ين َس ِخ ُرو ْا‬ ‫ِىء بِ ُر ُسلٍ ِّمن َق ْب ِلكَ َف َحا َق بِٱلَّ ِذ َ‬ ‫َو َل َق ِد ْٱس ُت ْهز َ‬
‫‪21:41‬‬
‫ِم ْن ُه ْم َّما كَانُواْ بِ ِه َي ْس َت ْه ِزئُو َن‬
‫ين َم َل َك ْت أَ ْي َمانُ ُك ْم‬ ‫ين آ َم ُنواْ لِ َي ْس َتأْ ِذن ُك ُم ٱلَّ ِذ َ‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪24:58‬‬
‫ات‬‫ين َل ْم َي ْبلُغُواْ ٱ ْل ُحلُ َم ِمن ُك ْم ثَلا ََث َم َّر ٍ‬ ‫َوٱلَّ ِذ َ‬
‫َوإِ َذا َب َل َغ ٱلأ َ ْطفَا ُل ِمن ُك ُم ٱ ْل ُحلُ َم َف ْل َي ْس َتأْ ِذنُو ْا َك َما ْٱس َتأْ َذ َن‬
‫‪24:59‬‬
‫ين ِمن َق ْب ِل ِه ْم‬ ‫ٱلَّ ِذ َ‬
‫وح ٰى إِ َل َّى أَنَّ َمآ إِ َلـٰ ُه ُك ْم إِ َلـٰ ٌه َو ِاح ٌد َف ْٱس َت ِقي ُم ۤواْ إِ َل ْي ِه‬ ‫ُي َ‬
‫‪41:6‬‬
‫ين‬‫َو ْٱس َت ْغ ِف ُرو ُه َو َو ْي ٌل لِّ ْل ُمشْ ِر ِك َ‬
‫ين َقالُواْ َر ُّب َنا ٱللَّ ُه ثُ َّم ْٱس َتقَا ُمواْ َت َت َن َّز ُل َع َل ْي ِه ُم‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪41:30‬‬
‫ٱ ْل َملاَئِ َك ُة أَلا َّ تَخَ افُواْ َولا َ ت َْح َزنُواْ َوأَ ْب ِش ُرواْ بِٱ ْل َج َّن ِة‬
‫‪42:15‬‬
‫َف ِل ٰذلِكَ َفٱ ْد ُع َو ْٱس َت ِق ْم َك َمآ أُ ِم ْر َت َولا َ َت َّت ِب ْع أَ ْه َو َآء ُه ْم‬
‫ين آ َم ُنواْ‬ ‫ين لا َ ُي ْؤ ِم ُنو َن بِ َها َوٱلَّ ِذ َ‬ ‫َي ْس َت ْع ِج ُل بِ َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪42:18‬‬
‫ُمشْ ِفقُو َن ِم ْن َها‬
‫ات َو َيزِي ُد ُهم ِّمن‬ ‫ٱلصالِ َح ِ‬ ‫ين آ َم ُنو ْا َو َع ِملُواْ َّ‬ ‫يب ٱلَّ ِذ َ‬ ‫َو َي ْس َت ِج ُ‬
‫‪42:26‬‬
‫اب شَ ِدي ٌد‬ ‫َفضْ ِل ِه َوٱ ْل َكا ِف ُرو َن َل ُه ْم َع َذ ٌ‬

‫ٱلصلا َ َة َوأَ ْم ُر ُه ْم شُ و َرىٰ‬ ‫ين ْٱس َت َجا ُبو ْا لِ َر ِّب ِه ْم َوأَ َقا ُمواْ َّ‬ ‫َوٱلَّ ِذ َ‬
‫‪42:38‬‬
‫َب ْي َن ُه ْم َو ِم َّما َر َز ْق َنا ُه ْم ُين ِفقُو َن‬
‫يبو ْا لِ َر ِّب ُك ْم ِّمن َق ْبلِ أَن َيأْتِ َى َي ْو ٌم لا َّ َم َر َّد َل ُه ِم َن ٱللَّ ِه‬ ‫ْٱس َت ِج ُ‬
‫‪42:47‬‬
‫َما َل ُك ْم ِّمن َّم ْل َج ٍأ َي ْو َم ِئ ٍذ َو َما َل ُك ْم ِّمن نَّ ِكي ٍر‬
‫يب َل ُه‬ ‫ون ٱللَّ ِه َمن لا َّ َي ْس َت ِج ُ‬ ‫َو َم ْن أَ َض ُّل ِم َّمن َي ْد ُعو ِمن ُد ِ‬
‫‪46:5‬‬
‫إِ َل ٰى َي ْو ِم ٱ ْل ِق َيا َم ِة َو ُه ْم َعن ُد َعآئِ ِه ْم غَا ِفلُو َن‬
‫قُ ْل أَ َرأَ ْي ُت ْم إِن كَا َن ِم ْن ِعن ِد ٱللَّ ِه َو َك َف ْرتُ ْم بِ ِه َوشَ ِه َد شَ ا ِه ٌد‬
‫‪46:10‬‬
‫ِّمن َب ِن ۤي إ ِْس َرائِي َل َع َل ٰى ِم ْث ِل ِه َفآ َم َن َو ْٱس َت ْك َب ْرتُ ْم‬
‫ف َع َل ْي ِه ْم‬ ‫ين َقالُواْ َر ُّب َنا ٱللَّ ُه ثُ َّم ْٱس َتقَا ُمواْ َفلا َ خَ ْو ٌ‬ ‫إِ َّن ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪46:13‬‬
‫َولا َ ُه ْم َي ْح َزنُو َن‬
‫ون ِب َما كُن ُت ْم ت َْس َت ْك ِب ُرو َن ِفى‬ ‫اب ٱ ْل ُه ِ‬ ‫َفٱ ْل َي ْو َم ت ُْج َز ْو َن َع َذ َ‬
‫‪46:20‬‬
‫ض بِ َغ ْي ِر ٱ ْل َح ِّق َوبِ َما كُن ُت ْم َت ْف ُسقُو َن‬ ‫ٱلأ َ ْر ِ‬
‫َف َل َّما َرأَ ْو ُه َعارِضاً ُّم ْس َت ْق ِب َل أَ ْو ِد َي ِت ِه ْم َقالُواْ َهـٰ َذا َعار ٌ‬
‫ِض‬
‫‪46:24‬‬
‫اب أَلِي ٌم‬ ‫ِيح ِف َيها َع َذ ٌ‬ ‫ُّم ْم ِط ُرنَا َب ْل ُه َو َما ْٱس َت ْع َج ْل ُتم ِب ِه ر ٌ‬
‫‪46:35‬‬
‫ٱص ِب ْر َك َما َص َب َر أُ ْولُو ْا ٱ ْل َع ْز ِم ِم َن ٱل ُّر ُسلِ َولا َ ت َْس َت ْع ِجل لَّ ُه ْم‬ ‫َف ْ‬
‫َوإِنِّى ُكلَّ َما َد َع ْوتُ ُه ْم لِ َت ْغ ِف َر َل ُه ْم َج َعلُ ۤواْ أَ َصابِ َع ُه ْم ِف ۤي‬
‫‪71:7‬‬
‫آ َذانِ ِه ْم َو ْٱس َتغْشَ ْواْ ثِ َيا َب ُه ْم َوأَ َص ُّرواْ َو ْٱس َت ْك َب ُرواْ ْٱس ِت ْك َبار ًا‬
‫‪74:23‬‬
‫ثُ َّم َأ ْد َب َر َو ْٱس َت ْك َب َر‬
‫اِ ْس َت َطا َع‬
‫اِ ْس َت ْك َب َر‬
‫اب‬‫اِ ْس َت َج َ‬
‫اِ ْس َت ْه َز َا‬
‫اِ ْس َت ْع َج َل‬
‫اِس َتأْ َذ َن‬
‫اِ ْس َتقَا َم‬
‫اِ ْس َتاْخَ َر‬

Ders 38
‫﴾ َواِ ْن‬٢٨﴿ ً ‫ اَ ُّي َها ال َّن ِب ُّي قُ ْل لِا َ ْز َو ِاجكَ اِ ْن كُ ْن ُت َّن ُت ِر ْد َن ا ْل َحيٰو َة ال ُّد ْن َيا َو ِزي َن َت َها َف َت َعا َل ْي َن اُ َم ِّت ْع ُك َّن َواُ َس ِّر ْح ُك َّن َس َراحاً َج ِميلا‬KJَ
‫﴾ َيا نِ َٓس َاء ال َّن ِب ِّي َم ْن َيأْ ِت‬٢٩﴿ ً‫ات ِم ْن ُك َّن َا ْجر ًا َع ِظيما‬ ِ ‫ َه اَ َع َّد لِ ْل ُم ْح ِس َن‬i‫ َه َو َر ُسو َل ُه َوالدَّا َر ا ْلا ٰ ِخ َر َة َف ِا َّن الل‬i‫كُ ْن ُت َّن ُت ِر ْد َن الل‬
‫ ِه َو َر ُسولِ ِه‬i‫﴾ َو َم ْن َي ْق ُن ْت ِم ْن ُك َّن لِل‬٣٠﴿ ‫ ِه َي ِسير ًا‬i‫اب ِض ْع َف ْي ۜ ِن َوكَا َن ٰذلِكَ َع َلى الل‬ ُ ‫ف َل َها ا ْل َع َذ‬ ِ ‫ِم ْن ُك َّن بِف‬
ْ ‫َاحشَ ٍة ُم َب ِّي َن ٍة ُي َضا َع‬
﴾٣١﴿ ً‫َو َت ْع َم ْل َصالِحاً نُ ْؤتِ َٓها َا ْج َر َها َم َّر َت ْي ۙ ِن َواَ ْع َت ْدنَا َل َها ِر ْزقاً َك ِريما‬
Ey Peygamber! Hanımlarına de ki, "Eğer dünya hayatını ve onun süsünü istiyorsanız, gelin size mut'a vereyim ve sizi
güzelce bırakayım." "Eğer Allah'ı, Resülünü ve ahiret yurdunu istiyorsanız, bilin ki Allah içinizden iyilik yapanlara büyük
bir mükafat hazırlamıştır." Ey Peygamber'in hanımları! Đçinizden kim apaçık bir çirkinlik yaparsa onun cezası iki kat verilir.
Bu Allah'a göre kolaydır. Đçinizden kim Allah'a ve Resülüne itaat eder ve salih bir amel işlerse, ona mükafatını iki kat
veririz. Biz ona bereketli bir rızık hazırlamışızdır. (Ahzab 28-31)
Dişil çoğul fiil ve kelime örnekleri
Dişil çoğulların zamirleri ve fiil çekimleri aşağıda verilmiştir.
Đkinci çoğul dişi çekim: Siz kadınlar
Bitişik
Muzari Mazi Anlam Zamir
zamir
Korursunuz ‫ت َْح َف ْظ َن‬ Korudunuz ‫َح َف ْظ ُت َّن‬ Sizi/size/sizin ‫كُ َّن‬ Siz kadınlar ‫اَ ْن ُت َّن‬
Yaparsınız ‫َت ْف َع ْل َن‬ Yaptınız ‫َف َع ْل ُت َّن‬
Üçüncü çoğul dişi çekim: O kadınlar
Korurlar ‫َي ْح َف ْظ َن‬ Korudular ‫َح َف ْظ َن‬ Onları/onlara/onların ‫ُه َّن‬ O kadınlar ‫ُه َّن‬
Yaparlar ‫َي ْف َع ْل َن‬ Yaptılar ‫َف َع ْل َن‬
Ayetlerdeki çoğul dişil çekimleri tahlil edin. (Nur 31)
‫ين زِي َن َت ُه َّن إِ َّلا َما َظ َه َر ِم ْن َها َو ْل َيضْ ِر ْب َن بِخُ ُم ِر ِه َّن‬ َ ‫وج ُه َّن َو َلا ُي ْب ِد‬ َ ‫ات َيغ ُْضضْ َن ِم ْن َأ ْب َصا ِر ِه َّن َو َي ْح َف ْظ َن فُ ُر‬ ِ ‫َوقُل لِّ ْل ُم ْؤ ِم َن‬
‫ين زِي َن َت ُه َّن إِ َّلا لِ ُب ُعو َل ِت ِه َّن أَ ْو آ َبائِ ِه َّن أَ ْو آ َبا ِء ُب ُعو َل ِت ِه َّن أَ ْو َأ ْب َنائِ ِه َّن أَ ْو أَ ْب َنا ِء ُب ُعو َل ِت ِه َّن أَ ْو إِخْ َوانِ ِه َّن‬ َ ‫َع َل ٰى ُج ُيوبِ ِه َّن َو َلا ُي ْب ِد‬
ِ‫ين َغ ْي ِر أُولِي ا ْل ِإ ْر َب ِة ِم َن ال ِّر َج ِال أَ ِو ال ِّط ْفل‬ َ ‫أَ ْو َب ِني إِخْ َوانِ ِه َّن أَ ْو َب ِني أَخَ َواتِ ِه َّن أَ ْو نِ َسائِ ِه َّن أَ ْو َما َم َل َك ْت أَ ْي َمان ُُه َّن أَ ِو ال َّتابِ ِع‬
‫ين ِمن زِي َن ِت ِه َّن َوتُو ُبوا إِ َلى اللَّ ِه َج ِمي ًعا‬ َ ‫ات ال ِّن َسا ِء َو َلا َيضْ ِر ْب َن بِأَ ْر ُج ِل ِه َّن لِ ُي ْع َل َم َما ُيخْ ِف‬ ِ ‫ين َل ْم َي ْظ َه ُروا َع َل ٰى َع ْو َر‬ َ ‫الَّ ِذ‬
‫أَ ُّي َه ا ْل ُم ْؤ ِم ُنو َن َل َعلَّ ُك ْم تُ ْف ِل ُحو َن‬
Mef’ulü mutlak
Cümlenin içinde geçen bir fiilin nasıl gerçekleştirildiğini belirtmek için cümlenin sonunda o fiilin mastarı kullanılır ki buna
mef’ulü mutlak denir. Mastardan sonra bir sıfat da gelebilir.
Đsra 12
‫َوكُ َّل شَ ْي ٍء َف َّص ْل َنا ُه َت ْف ِصيلًا‬
Nisa 116
‫َو َمن ُيشْ ِر ْك بِاللَّ ِه َف َق ْد َض َّل َضلَا ًلا َب ِعيدًا‬
Ahzab 36
‫ص اللَّ َه َو َر ُسو َل ُه َف َق ْد َض َّل َضلَا ًلا ُّم ِبي ًنا‬ ِ ‫َو َمن َي ْع‬
‫س َع َل ٰى ُم ْك ٍث َو َن َّز ْل َنا ُه‬ ِ ‫َوقُ ْرآنًا َف َر ْق َنا ُه لِ َت ْق َرأَ ُه َع َلى ال َّنا‬
Đsra 106
‫تَنزِيلًا‬
Đnsan 16
‫َق َوار َِير ِمن ِف َّض ٍة َق َّد ُرو َها َت ْق ِد ًيرا‬
Đnsan 6
‫َع ْي ًنا َيشْ َر ُب بِ َها ِع َبا ُد اللَّ ِه ُيف َِّج ُرون ََها َت ْف ِج ًيرا‬
33:61
ً ‫ين أَ ْي َن َما ُث ِقف ُۤو ْا أُ ِخ ُذو ْا َو ُق ِّتلُواْ َت ْق ِتيلا‬ َ ِ‫َّم ْل ُعون‬
17:111
‫َو َل ْم َي ُك ْن لَّ ُه َولِ ٌّي ِّم َن ٱل ُّذ ِّل َو َك ِّب ْر ُه َت ْك ِبير ًا‬

‫ين آ َم ُنواْ‬ ‫إِ َّن ٱللَّ َه َو َملاَئِ َكـ َت ُه ُي َصلُّو َن َع َلى ٱل َّن ِب ِّى يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪33:56‬‬
‫َصلُّواْ َع َل ْي ِه َو َسلِّ ُمواْ ت َْس ِليماً‬
‫‪33:68‬‬
‫اب َوٱ ْل َع ْن ُه ْم َل ْعناً َك ِبير ًا‬ ‫َر َّب َنآ آتِ ِه ْم ِض ْع َف ْينِ ِم َن ٱ ْل َع َذ ِ‬
‫ن َّْح ُن خَ َل ْق َنا ُه ْم َوشَ َد ْدنَآ أَ ْس َر ُه ْم َوإِ َذا ِش ْئ َنا َب َّد ْل َنآ أَ ْمثَا َل ُه ْم‬
‫‪76:28‬‬
‫َت ْب ِديلا ً‬
‫س أَ ْه َل ٱ ْل َب ْي ِت‬ ‫إِنَّ َما ُيرِي ُد ٱللَّ ُه لِ ُي ْذ ِه َب َعن ُكـ ُم ٱل ِّر ْج َ‬
‫‪33:33‬‬
‫َو ُي َط ِّه َركُ ْم َت ْط ِهيــر ًا‬
‫‪33:41‬‬
‫ين آ َم ُنواْ ٱ ْذك ُُرواْ ٱللَّ َه ِذ ْكر ًا َك ِثير ًا‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱلَّ ِذ َ‬
‫‪71:09‬‬
‫ثُ َّم إِن ِّۤي أَ ْع َل ْن ُت َل ُه ْم َوأَ ْس َر ْر ُت َل ُه ْم إ ِْس َرار ًا‬
‫َج َعلُ ۤواْ أَ َصابِ َع ُه ْم ِف ۤي آ َذانِ ِه ْم َو ْٱس َتغْشَ ْواْ ثِ َيا َب ُه ْم َوأَ َص ُّرو ْا‬
‫‪71:07‬‬
‫َو ْٱس َت ْك َب ُرواْ ْٱس ِت ْك َبار ًا‬
‫‪71:22‬‬
‫َو َم َك ُرواْ َم ْكراً ُك َّبار ًا‬
‫‪74:14‬‬
‫دت َل ُه َت ْم ِهيد ًا‬ ‫َو َم َّه ُّ‬
‫َيغ ُْضضْ َن‬ ‫َل ْعناً َك ِبير ًا‬ ‫َت ْف ِصيلًا‬
‫أَ ْب َصا ِر ِه َّن‬ ‫َت ْب ِديلا ً‬ ‫َضلَا ًلا َب ِعيدًا‬
‫َي ْح َف ْظ َن‬ ‫َت ْط ِهيــر ًا‬ ‫َضلَا ًلا ُّم ِبي ًنا‬
‫وج ُه َّن‬‫فُ ُر َ‬ ‫ِذ ْكر ًا َك ِثير ًا‬ ‫تَنزِيلًا‬
‫َو ْل َيضْ ِر ْب َن‬ ‫إ ِْس َرار ًا‬ ‫َت ْق ِد ًيرا‬
‫ين‬ ‫َلا ُي ْب ِد َ‬ ‫ْٱس ِت ْك َبار ًا‬ ‫َت ْف ِج ًيرا‬
‫زِي َن َت ُه َّن‬ ‫َم ْكراً ُك َّبار ًا‬ ‫َت ْق ِتيلا ً‬
‫أَ ْب َنائِ ِه َّن‬ ‫َت ْم ِهيد ًا‬ ‫َت ْك ِبير ًا‬
‫َلا َيضْ ِر ْب َن‬ ‫ت َْس ِليماً‬

‫‪Ders 39‬‬
‫ض َا ْثقَا َل َه ۙا ﴿‪َ ﴾٢‬و َقا َل ا ْل ِا ْن َسا ُن َما َل َه ۚا ﴿‪َ ﴾٣‬ي ْو َم ِئ ٍذ ت َُحد ُِّث اَخْ َبا َر َه ۙا ﴿‪﴾٤‬‬ ‫اِ َذا ُز ْل ِز َل ِت ا ْلا َ ْر ُ‬
‫ض ِز ْل َزا َل َه ۙا ﴿‪َ ﴾١‬واَخْ َر َج ِت ا ْلا َ ْر ُ‬
‫اس اَ ْش َتاتاً لِ ُي َر ْوا اَ ْع َما َل ُه ۜ ْم ﴿‪َ ﴾٦‬ف َم ْن َي ْع َم ْل ِم ْثقَا َل َذ َّر ٍة خَ ْير ًا َي َر ۜ ُه ﴿‪َ ﴾٧‬و َم ْن‬
‫بِاَ َّن َر َّبكَ اَ ْو ٰحى َل َه ۜا ﴿‪َ ﴾٥‬ي ْو َم ِئ ٍذ َي ْص ُد ُر ال َّن ُ‬
‫َي ْع َم ْل ِم ْثقَا َل َذ َّر ٍة شَ راًّ َي َر ُه ﴿‪﴾٨‬‬
‫‪Yeryüzü kendine has bir sarsıntıya uğratıldığı, içindekileri dışarıya çıkarıp attığı ve insan, "Ona ne oluyor?" dediği‬‬
‫‪zaman, GĐşte o gün, yer, kendi haberlerini anlatır. Çünkü Rabbin ona (öyle) vahyetmiştir. O gün insanlar amellerinin‬‬
‫‪kendilerine gösterilmesi için bölük bölük kabirlerinden çıkacaklardır. Artık kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse onu‬‬
‫)‪görecektir. Kim de zerre ağırlığınca bir kötülük işlerse onu görecektir. (Zilzal‬‬
‫‪Rubai (dörtlü) fiil örnekleri‬‬
‫‪Dört kök harften meydana gelen fiiilere rubai (dörtlü) fiil adı verilir. Bunların sayısı çok az olduğu için tafsilatlı olarak‬‬
‫‪incelenmemiştir. Kur’an’da geçen dörtlü fiil örnekleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.‬‬
‫‪82:04‬‬
‫َوإِ َذا ا ْلق ُُبو ُر ُب ْع ِث َر ْت‬ ‫بعثر‬
‫‪100:09‬‬
‫أَ َفلا َ َي ْع َل ُم إِ َذا ُب ْع ِث َر َما ِفى ٱ ْلق ُُبو ِر‬ ‫بعثر‬
‫‪12:51‬‬ ‫َقا َل ِت ا ْم َرأَ ُت ا ْل َعزِي ِز ا ْلآ َن َح ْص َح َ‬
‫ص ا ْل َح ُّق‬ ‫حصحص‬
‫‪91:14‬‬
‫َف َك َّذ ُبو ُه َف َعق َُرو َها َف َد ْم َد َم َع َل ْي ِه ْم َر ُّب ُه ْم بِ َذ ْن ِب ِه ْم َف َس َّوا َها‬ ‫دمدم‬
‫‪04:143‬‬
‫ين َب ْي َن َ ٰذلِكَ َلا إِ َل ٰى َ ٰه ُؤ َلا ِء َو َلا إِ َل ٰى َ ٰه ُؤ َلا ِء‬ ‫ُم َذ ْب َذبِ َ‬ ‫ذبذب‬
‫‪03:185‬‬
‫َف َم ْن ُز ْحز َِح َعنِ ال َّنا ِر َوأُد ِْخ َل ا ْل َج َّن َة َف َق ْد َفا َز‬ ‫زحزح‬
‫ف َس َن ٍة َو َما ُه َو بِ ُم َز ْحز ِِح ِه ِم َن‬ ‫َي َو ُّد أَ َح ُد ُه ْم َل ْو ُي َع َّم ُر أَ ْل َ‬ ‫زحزح‬
‫‪02:96‬‬
‫اب أَن ُي َع َّم َر َوٱللَّ ُه َب ِصي ٌر بِ َما َي ْع َملُو َن‬ ‫ٱ ْل َع َذ ِ‬
‫الض َّر ُاء َو ُز ْل ِزلُوا َح َّت ٰى َيقُو َل ٱل َّر ُسو ُل‬ ‫َم َّس ْت ُه ُم ا ْل َبأْ َس ُاء َو َّ‬ ‫زلزل‬
‫‪02:214‬‬
‫ين آ َم ُنواْ َم َع ُه َم َت ٰى ن َْص ُر ٱللَّ ِه‬ ‫َوٱلَّ ِذ َ‬
‫‪81:17‬‬
‫س‬‫َواللَّ ْيلِ إِ َذا َع ْس َع َ‬ ‫عسعس‬
‫‪39:23‬‬
‫ين َيخْ شَ ْو َن َر َّب ُه ْم‬ ‫َمثَانِ َي َت ْقشَ ِع ُّر ِم ْن ُه ُجلُو ُد الَّ ِذ َ‬ ‫قشعر‬
‫‪26:94‬‬
‫َف ُك ْب ِك ُبوا ِف َيها ُه ْم َوا ْلغ َُاوو َن‬ ‫كبكب‬
‫‪07:20‬‬
‫س َل ُه َما الشَّ ْي َطا ُن لِ ُي ْب ِد َي َل ُه َما َما ُوو ِر َي َع ْن ُه َما‬ ‫َف َو ْس َو َ‬ ‫وسوس‬
‫‪114:05‬‬
‫س‬ ‫ِس ِفى ُصدُو ِر ٱل َّنا ِ‬ ‫ٱلَّ ِذى ُي َو ْسو ُ‬ ‫وسوس‬
‫‪55:76‬‬
‫ين َع َل ٰى َر ْف َر ٍف خُ ضْ ٍر َو َع ْب َق ِر ٍّي ِح َس ٍان‬ ‫ُم َّت ِك ِئ َ‬ ‫عبقر‬
‫‪Hitap‬‬
‫‪Hitapta tek bir kelime kullanılırsa bu kelime merfu olur. Eğer bir isim tamlaması kullanılırsa birinci kelime mansub olur.‬‬

‫اص َطف ِ‬
‫َاك‬ ‫َوإِ ْذ َقا َل ِت ا ْل َملَائِ َك ُة َيا َم ْر َي ُم إِ َّن اللَّ َه ْ‬
‫‪Zuhruf 77‬‬
‫َونَا َد ْوا َيا َمالِكُ لِ َي ْق ِ‬
‫ض َع َل ْي َنا َر ُّبكَ‬
‫اب َل َعلَّ ُك ْم َت َّتقُو َن‬ ‫ص َح َيا ٌة َيا أُولِي ا ْلأ َ ْل َب ِ‬ ‫َو َل ُك ْم ِفي ا ْل ِق َصا ِ‬
‫‪Saffat 104‬‬
‫َونَا َد ْي َنا ُه أَن َيا إِ ْب َرا ِهي ُم‬
‫اب َت َعا َل ْوا إِ َل ٰى َك ِل َم ٍة َس َوا ٍء َب ْي َن َنا َو َب ْي َن ُك ْم‬ ‫قُ ْل َيا أَ ْه َل ا ْل ِك َت ِ‬
‫َوإِ ْذ َقا َلت طَّائِ َف ٌة ِّم ْن ُه ْم َيا أَ ْه َل َي ْثر َِب َلا ُمقَا َم َل ُك ْم َفا ْر ِج ُعوا‬
‫يح َيا َب ِني إ ِْس َرائِي َل ا ْع ُبدُوا اللَّ َه َر ِّبي َو َر َّب ُك ْم‬ ‫َو َقا َل ا ْل َم ِس ُ‬
‫‪12:11‬‬
‫اص ُحو َن‬ ‫ف َوإِنَّا َل ُه َل َن ِ‬ ‫وس َ‬ ‫َقالُواْ َيـا َأ َبانَا َما َلكَ لا َ تَأْ َم َّنا َع َل ٰى ُي ُ‬

‫‪27:38‬‬ ‫َقا َل يٰاأَ ُّي َها ٱ ْل َم َلأ ُ أَ ُّي ُك ْم َيأْتِي ِنى بِ َع ْر ِش َها َق ْب َل أَن َيأْتُونِى ُم ْس ِل ِم َ‬
‫ين‬
‫‪37:102‬‬ ‫ٱلصابِر َ‬
‫ِين‬ ‫َقا َل يٰا َأ َب ِت ٱ ْف َع ْل َما تُ ْؤ َم ُر َس َت ِج ُدنِ ۤي إِن شَ َآء ٱللَّ ُه ِم َن َّ‬
‫‪31:13‬‬
‫يٰا ُب َن َّى لا َ تُشْ ِر ْك بِٱللَّ ِه إِ َّن ٱلشِّ ْر َك َل ُظ ْل ٌم َع ِظي ٌم‬
‫َيا َم ْر َي ُم‬ ‫َت ْقشَ ِع ُّر‬ ‫ُب ْع ِث َر ْت‬
‫َيا َمالِكُ‬ ‫َف ُك ْب ِك ُبوا‬ ‫ُب ْع ِث َر‬
‫َيا أُولِي ا ْلأ َ ْل َب ِ‬
‫اب‬ ‫س‬ ‫َف َو ْس َو َ‬ ‫ص‬‫َح ْص َح َ‬
‫َيا إِ ْب َرا ِهي ُم‬ ‫ِس‬
‫ُي َو ْسو ُ‬ ‫َف َد ْم َد َم‬
‫اب‬ ‫َيا أَ ْه َل ا ْل ِك َت ِ‬ ‫َع ْب َق ِر ٍّي‬ ‫ين‬‫ُم َذ ْب َذبِ َ‬
‫َيا أَ ْه َل َي ْثر َِب‬ ‫َيـا أَ َبانَا‬ ‫ُز ْحز َِح‬
‫َيا َب ِني إ ِْس َرائِي َل‬ ‫يٰأَ ُّي َها ٱ ْل َم َلأ ُ‬ ‫بِ ُم َز ْحز ِِح ِه‬
‫س‬‫َع ْس َع َ‬ ‫يٰا أَ َب ِت‬ ‫ُز ْل ِزلُوا‬

Ders 40
‫﴾ اَ َي ْح َس ُب‬٤﴿ ‫﴾ َل َق ْد خَ َل ْق َنا ا ْل ِا ْن َسا َن ِفي ك ََب ۜ ٍد‬٣﴿ ‫﴾ َو َوالِ ٍد َو َما َو َل ۙ َد‬٢﴿ ‫﴾ َواَ ْن َت ِح ٌّل بِ ٰه َذا ا ْل َب َل ۙ ِد‬١﴿ ‫َٓلا اُ ْق ِس ُم بِ ٰه َذا ا ْل َب َل ۙ ِد‬
﴾٨﴿ ‫﴾ اَ َل ْم ن َْج َع ْل َل ُه َع ْي َن ْي ۙ ِن‬٧﴿ ‫﴾ اَ َي ْح َس ُب اَ ْن َل ْم َي َر ُٓه اَ َح ۜ ٌد‬٦﴿ ‫﴾ َيقُو ُل َا ْه َل ْك ُت َمالا ً لُ َبد ۜ ًا‬٥﴿ ‫اَ ْن َل ْن َي ْق ِد َر َع َل ْي ِه اَ َح ۢ ٌد‬
﴾١٣﴿ ‫﴾ فَكُّ َر َق َب ۙ ٍة‬١٢﴿ ‫﴾ َو َٓما اَ ْد ٰريكَ َما ا ْل َعق ََب ۜ ُة‬١١﴿ ‫﴾ َفلَا ا ْق َت َح َم ا ْل َعق ََب ۘ َة‬١٠﴿ ‫﴾ َو َه َد ْي َنا ُه ال َّن ْج َد ْي ۚ ِن‬٩﴿ ‫َولِ َساناً َوشَ َف َت ْي ۙ ِن‬
﴾١٦﴿ ‫﴾ اَ ْو ِم ْس ِكيناً َذا َمت َْر َب ۜ ٍة‬١٥﴿ ‫﴾ َي ِتيماً َذا َم ْق َر َب ۙ ٍة‬١٤﴿ ‫اَ ْو اِ ْط َعا ٌم ِفي َي ْو ٍم ِذي َم ْسغ ََب ۙ ٍة‬
Sen bu beldedeyken bu beldeye (Mekke'ye), babaya ve ondan meydana gelen çocuğa yemin ederim ki biz insanı bir
sıkıntı ve zorluk içinde (olacak ve bunlara göğüs gerecek şekilde) yarattık. Đnsanoğlu, kendisine kimsenin güç
yetiremeyeceğini mi sanıyor? "Yığınla mal harcadım" diyor. Kendisini kimsenin görmediğini mi sanıyor? Biz ona iki göz,
bir dil, iki dudak vermedik mi; iki apaçık yolu (hayır ve şer yollarını) göstermedik mi? Fakat o, sarp yokuşa atılmadı. Sarp
yokuşun ne olduğunu sen ne bileceksin? O tutsak bir boynu çözmek(köle azat etmek) tir. Yahut şiddetli bir açlık
gününde kendisiyle yakınlığı olan bir yetimi, yahut yerde sürünen bir yoksulu doyurmaktır. (Beled 1-16)
Fiilin manasını değiştiren edatlar
Getirmek ‫أَتَى بِـ‬ Gelmek ‫أَتَى‬

Zulmetmek ‫َبغَى َع َلى‬ Aramak ‫َبغَى‬
Tevbeyi kabul etmek ‫َاب َع َلى‬ َ ‫ت‬ Tevbe etmek ‫َاب إِ َلى‬ َ ‫ت‬
Getirmek ‫َج َاء بِـ‬ Gelmek, varmak ‫َج َاء‬
Ayrılmak ‫َذ َه َب َع ْن‬ Gitmek ‫َذ َه َب‬
‫نس ِان ِحي ٌن ِّم َن ال َّد ْه ِر َل ْم َي ُكن شَ ْي ًئا‬ َ ‫َه ْل َأ َت ٰى َع َلى ا ْل ِإ‬
Đnsan 1
‫َّم ْذكُو ًرا‬
‫ِين َوكَا َن اللَّ ُه‬ َ ‫اس َو َيأْ ِت بِآخَ ر‬ ْ
ُ ‫إِن َيشَ أ ُي ْذ ِه ْب ُك ْم أَ ُّي َها ال َّن‬
Nisa 133
‫َع َل ٰى َذلِكَ َق ِد ًيرا‬
‫اح ُكم‬ ْ ‫ض َف‬ ٍ ‫ف خَ ْص َم ِان َب َغ ٰى َب ْع ُض َنا َع َل ٰى َب ْع‬ ْ َ‫َقالُوا َلا تَخ‬
Sad 22
‫َب ْي َن َنا ِبا ْل َح ِّق‬
Kasas 76 َ ‫إِ َّن َقا ُرو َن كَا َن ِمن َق ْو ِم ُم‬
‫وس ٰى َف َب َغ ٰى َع َل ْي ِه ْم‬
Maide 74
‫َفلَا َي ُتو ُبو َن إِ َلى اللَّ ِه َو َي ْس َت ْغ ِف ُرو َن ُه َواللَّ ُه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم‬
‫وب اللَّ ُه ِمن َب ْع ِد َذلِكَ َع َل ٰى َمن َيشَ ُاء َواللَّ ُه َغفُو ٌر‬ ُ ‫ثُ َّم َي ُت‬
Tevbe 27
‫َّر ِحي ٌم‬
Sebe 49
‫قُ ْل َج َاء ا ْل َح ُّق َو َما ُي ْب ِد ُئ ا ْل َب ِاط ُل َو َما ُي ِعي ُد‬
Zariyat 26
ٍ‫َف َرا َغ إِ َل ٰى أَ ْه ِل ِه َف َج َاء ِب ِع ْجلٍ َس ِمين‬
Kıyame 33
‫ثُ َّم َذ َه َب إِ َل ٰى أَ ْه ِل ِه َي َت َم َّط ٰى‬
‫َف َل َّما َذ َه َب َع ْن إِ ْب َرا ِهي َم ال َّر ْو ُع َو َج َاء ْت ُه ا ْل ُبشْ َرىٰ ُي َجا ِدلُ َنا‬
‫وط‬ ٍ ُ‫ِفي َق ْو ِم ل‬
Hud 74
Seyahat etmek ‫َض َر َب ِفي‬

Çarpmak, vurmak ‫َض َر َب َع َلى‬ Vurmak ‫َض َر َب‬
Misal vermek ‫َض َر َب َم َثلًا‬

‫‪Şuara 63‬‬
‫وس ٰى أَ ِن اضْ رِب ِّب َع َصا َك ا ْل َب ْح َر‬ ‫َفأَ ْو َح ْي َنا إِ َل ٰى ُم َ‬
‫‪Kehf 11‬‬
‫ين َع َد ًدا‬‫َف َض َر ْب َنا َع َل ٰى آ َذانِ ِه ْم ِفي ا ْل َك ْه ِف ِس ِن َ‬
‫اح أَن َت ْق ُص ُروا ِم َن‬ ‫س َع َل ْي ُك ْم ُج َن ٌ‬ ‫ض َف َل ْي َ‬ ‫َوإِ َذا َض َر ْب ُت ْم ِفي ا ْلأ َ ْر ِ‬
‫‪Nisa 101‬‬
‫ين َكف َُروا‬ ‫الصلَا ِة إِ ْن ِخ ْف ُت ْم أَن َي ْف ِت َن ُك ُم الَّ ِذ َ‬ ‫َّ‬
‫‪Hac 73‬‬
‫اس َت ِم ُعوا َل ُه‬
‫اس ُضر َِب َم َث ٌل َف ْ‬ ‫َيا أَ ُّي َها ال َّن ُ‬
‫ُوح َوا ْم َرأَ َت لُ ٍ‬
‫وط‬ ‫ين َكف َُروا ا ْم َرأَ َت ن ٍ‬ ‫َض َر َب اللَّ ُه َم َثلًا لِّلَّ ِذ َ‬
‫‪Tahrim 10‬‬
‫‪Hüküm vermek‬‬ ‫َق َضى َب ْي َن‬

‫‪Đcra etmek‬‬ ‫َق َضى‬
‫‪Öldürmek‬‬ ‫َق َضى َع َلى‬
‫‪Almak, çıkarmak‬‬ ‫َو َض َع َع ْن‬ ‫ض َع ‪Koymak, yerleştirmek‬‬ ‫َو َ‬
‫‪Bir şeye dönmek‬‬ ‫َولَّى إِ َلى‬
‫َولَّى ‪Dönmek, döndürmek‬‬
‫‪Bir şeyden dönmek‬‬ ‫َولَّى َع ْن‬
‫ْاس َتغَا َث ُه الَّ ِذي ِمن ِشي َع ِت ِه َع َلى الَّ ِذي ِم ْن َعد ُِّو ِه َف َو َك َز ُه‬
‫‪Kasas 15‬‬
‫وس ٰى َفق ََض ٰى َع َل ْي ِه‬ ‫ُم َ‬
‫‪Neml 78‬‬
‫اِ َّن َر َّبكَ َي ْق ِضي َب ْي َن ُهم بِ ُح ْك ِم ِه َو ُه َو ا ْل َعزِي ُز ا ْل َع ِلي ُم‬
‫‪Đnşirah 2‬‬
‫َو َو َض ْع َنا َعنكَ ِو ْز َر َك‬
‫َف َس َق ٰى َل ُه َما ثُ َّم َت َولَّ ٰى إِ َلى ال ِّظ ِّل‬
‫‪Necm 29‬‬
‫ِض َعن َّمن َت َولَّ ٰى َعن ِذ ْك ِرنَا‬ ‫َفأَ ْعر ْ‬
‫َق َضى َب ْي َن‬ ‫َض َر َب‬ ‫أَتَى بِـ‬
‫َق َضى َع َلى‬ ‫َض َر َب ِفي‬ ‫َبغَى َع َلى‬
‫َو َض َع َع ْن‬ ‫َض َر َب َع َلى‬ ‫َاب َع َلى‬ ‫ت َ‬
‫َولَّى إِ َلى‬ ‫َض َر َب َم َثلًا‬ ‫َج َاء بِـ‬
‫َولَّى َع ْن‬ ‫َق َضى‬ ‫َذ َه َب َع ْن‬
‫َاب إِ َلى‬
‫ت َ‬ ‫َو َض َع‬ ‫أَتَى‬
‫َج َاء‬ ‫َولَّى‬ ‫َبغَى‬

‫‪Ders 41‬‬
‫بِ ْس ِم الل‪ِ i‬ه ال َّر ْحمٰنِ ال َّرح ِي ِم‬
‫ص ﴿‪ِ ﴾١‬ذ ْك ُر َر ْح َم ِت َر ِّبكَ َع ْب َد ُه َز َك ِر َّي ۚا ﴿‪ ﴾٢‬اِ ْذ نَا ٰدى َر َّب ُه نِ َٓد ًاء خَ ِفياًّ ﴿‪َ ﴾٣‬قا َل َر ِّب اِنِّي َو َه َن ا ْل َع ْظ ُم ِم ِّني‬
‫كٓـ ٰهي ٰٓع ۜ ٓ‬
‫س شَ ْيباً َو َل ْم اَك ُْن بِ ُد َعٓائِكَ َر ِّب شَ ِقياًّ ﴿‪َ ﴾٤‬واِنِّي ِخ ْف ُت ا ْل َم َوالِ َي ِم ْن َو َٓرا ِءي َوكَان َِت ا ْم َر َاتِي َعا ِقراً َف َه ْب لِي‬ ‫ْ‬
‫َو ْاش َت َع َل ال َّرأ ُ‬
‫ۚ‬
‫ِم ْن َل ُدنْكَ َولِياًّ ﴿‪َ ﴾٥‬ي ِرثُ ِني َو َير ُِث ِم ْن ا ٰ ِل َي ْعق ۗ َ‬
‫ُوب َو ْاج َع ْل ُه َر ِّب َر ِضياًّ ﴿‪َ ﴾٦‬يا َز َك ِر َّيٓا اِنَّـا ن َُـبشِّ ُر َك ِبغُـلَا ۨ ٍم ْاسـ ُم ُه َي ْحي ٰۙى َل ْم‬
‫ن َْج َع ْل َل ُه ِم ْن َق ْب ُل َس ِمياًّ ﴿‪َ ﴾٧‬قا َل َر ِّب اَن‪i‬ى َي ُكو ُن لِي ُغلَا ٌم َوكَان َِت ا ْم َراَتِي َعا ِقراً َو َق ْد َب َلغ ُْت ِم َن ا ْل ِك َب ِر ِع ِتياًّ ﴿‪َ ﴾٨‬قا َل‬
‫ك َٰذلِ ۚ َك َقا َل َر ُّبكَ ُه َو َع َل َّي َه ِّي ٌن َو َق ْد خَ َل ْق ُتكَ ِم ْن َق ْب ُل َو َل ْم َتكُ شَ ْي ٔـاً ﴿‪َ ﴾٩‬قا َل َر ِّب ْاج َع ْل لِٓي ا ٰ َي ۜ ًة َقا َل ا ٰ َي ُتكَ اَ َّلا تُ َكلِّ َم‬
‫اس َثل ٰ َث َل َي ٍال َسوِيا ًّ ﴿‪َ ﴾١٠‬فخَ َر َج َعلٰى َق ْو ِم ِه ِم َن ا ْل ِم ْح َر ِ‬
‫اب َفاَ ْو ٰٓحى اِ َل ْي ِه ْم اَ ْن َس ِّب ُحوا ُب ْك َر ًة َو َع ِشياًّ ﴿‪َ ﴾١١‬يا َي ْحيٰى‬ ‫ال َّن َ‬
‫اب بِ ُق َّو ۜ ٍة َوا ٰ َت ْي َنا ُه ا ْل ُح ْك َم َص ِبي ۙاًّ ﴿‪َ ﴾١٢‬و َح َناناً ِم ْن َل ُدنَّا َو َزكٰو ۜ ًة َوكَا َن َت ِقي ۙاًّ ﴿‪َ ﴾١٣‬و َبراًّ بِ َوالِ َد ْي ِه َو َل ْم َي ُك ْن َج َّباراً‬
‫خُ ِذ ا ْل ِك َت َ‬
‫وت َو َي ْو َم ُي ْب َع ُث َحي ۟اًّ ﴿‪َ ﴾١٥‬وا ْذكُ ْر ِفي ا ْل ِك َت ِ‬
‫اب َم ْر َي ۢ َم اِ ِذ ا ْن َت َب َذ ْت ِم ْن َا ْه ِل َها‬ ‫َع ِصيا ًّ ﴿‪َ ﴾١٤‬و َسلَامٌ َع َل ْي ِه َي ْو َم ُولِ َد َو َي ْو َم َي ُم ُ‬
‫ۙ‬
‫َم َكاناً شَ ْر ِقياًّ ﴿‪َ ﴾١٦‬فاتَّخَ َذ ْت ِم ْن ُدونِ ِه ْم ِح َجاباً َفاَ ْر َس ْلـ َنٓا اِ َل ْي َها ُر َ‬
‫وح َنا َف َت َمثَّ َل َل َها َبشَ راً َسوِيا ًّ ﴿‪َ ﴾١٧‬قا َل ْت اِنِّٓي اَ ُعو ُذ‬
‫بِال َّر ْح ٰمنِ ِم ْنكَ اِ ْن كُ ْن َت َت ِقياًّ ﴿‪َ ﴾١٨‬قا َل اِنَّـ َٓما َا َن ۬ا َر ُسو ُل َر ِّب ِۗك لِا َ َه َب َل ِك ُغلَاماً َز ِكياًّ ﴿‪َ ﴾١٩‬قا َل ْت اَن‪i‬ى َي ُكو ُن لِي ُغلَا ٌم‬
‫َو َل ْم َي ْم َس ْس ِني َبشَ ٌر َو َل ْم اَ ُك َب ِغياًّ ﴿‪َ ﴾٢٠‬قا َل ك َٰذلِ ِۚك َقا َل َر ُّب ِك ُه َو َع َل َّي َه ِّي ۚ ٌن َولِ َن ْج َع َلـ ُٓه ا ٰ َي ًة لِل َّنا ِ‬
‫س َو َر ْح َم ًة ِم َّن ۚا َوكَا َن اَ ْمراً‬
‫اض اِلٰى ِج ْذ ِع ال َّنخْ َل ۚ ِة َقا َل ْت َيا َل ْي َت ِني ِم ُّت َق ْب َل‬

‫َم ْق ِضيا ًّ ﴿‪َ ﴾٢١‬ف َح َم َل ْت ُه َفا ْن َت َب َذ ْت بِ ِه َم َكاناً َق ِصياًّ ﴿‪َ ﴾٢٢‬فاَ َٓج َاء َها ا ْل َمخَ ُ‬
‫ٰه َذا َوكُ ْن ُت ن َْسياً َم ْن ِسياًّ ﴿‪َ ﴾٢٣‬ف َنا ٰد َيها ِم ْن ت َْح ِت َٓها اَ َّلا ت َْح َزنِي َق ْد َج َع َل َر ُّب ِك ت َْح َت ِك َسرِياًّ ﴿‪َ ﴾٢٤‬و ُه ِّٓزي اِ َل ْي ِك بِ ِج ْذ ِع‬
‫ال َّنخْ َل ِة ت َُسا ِق ْط َع َل ْي ِك ُر َطباً َج ِني ۘاًّ ﴿‪َ ﴾٢٥‬ف ُك ِلي َو ْاش َربِي َو َق ِري َع ْين ۚاً َف ِا َّما ت ََريِ َّن ِم َن ا ْل َبشَ ِر َا َحد ۙاً َفقُولِٓي اِنِّي َن َذ ْر ُت‬
‫لِل َّر ْح ٰمنِ َص ْوماً َف َل ْن اُ َك ِّل َم ا ْل َي ْو َم اِ ْن ِسي ۚاًّ ﴿‪َ ﴾٢٦‬فاَت َْت بِ ِه َق ْو َم َها َت ْح ِملُ ۜ ُه َقالُوا َيا َم ْر َي ُم َل َق ْد ِجئ ِْت شَ ْي ٔـاً َفرِيا ًّ ﴿‪َٓ ﴾٢٧‬يا‬
‫ف نُ َكلِّ ُم َم ْن كَا َن ِفي ا ْل َم ْه ِد‬ ‫ۚ‬
‫وك ا ْم َر َا َس ْو ٍء َو َما كَان َْت اُ ُّم ِك َب ِغياًّ ﴿‪َ ﴾٢٨‬فاَشَ ا َر ْت اِ َل ْي ۠ ِه َقالُوا َك ْي َ‬ ‫اُخْ َت ٰه ُرو َن َما كَا َن َا ُب ِ‬
‫ۙ‬
‫الصلٰو ِة‬ ‫اب َو َج َع َل ِني َن ِبياًّ ﴿‪َ ﴾٣٠‬و َج َع َل ِني ُم َبا َركاً اَ ْي َن َما كُ ْن ُت َواَ ْو َصانِي بِ َّ‬ ‫َص ِبياًّ ﴿‪َ ﴾٢٩‬قا َل اِنِّي َع ْب ُد الل‪ِ ۠ i‬ه اٰتَانِ َي ا ْل ِك َت َ‬
‫وت َو َي ْو َم‬ ‫السلَا ُم َع َل َّي َي ْو َم ُولِ ْد ُت َو َي ْو َم اَ ُم ُ‬
‫َوال َّزكٰو ِة َما ُد ْم ُت َحياًّ ﴿‪َ ﴾٣١‬و َبراًّ بِ َوالِ َدتِ ۘي َو َل ْم َي ْج َع ْل ِني َج َّبار ًا شَ ِقياًّ ﴿‪َ ﴾٣٢‬و َّ‬
‫يسى ا ْب ُن َم ْر َي ۚ َم َق ْو َل ا ْل َح ِّق الَّ ِذي ِفي ِه َي ْم َت ُرو َن ﴿‪َ ﴾٣٤‬ما كَا َن لِل‪ِ i‬ه اَ ْن َي َّت ِخ َذ ِم ْن َو َل ۙ ٍد ُس ْب َحا َن ۜ ُه‬ ‫اُ ْب َع ُث َحياًّ ﴿‪ٰ ﴾٣٣‬ذلِكَ ِع َ‬
‫اِ َذا َق ٰٓضى اَ ْمر ًا َف ِانَّ َما َيقُو ُل َل ُه ك ُْن َف َي ُكو ۜ ُن ﴿‪َ ﴾٣٥‬واِ َّن الل‪َ i‬ه َر ِّبي َو َر ُّب ُك ْم َفا ْع ُبدُو ۜ ُه ٰه َذا ِص َرا ٌط ُم ْس َت ِقي ٌم ﴿‪ ﴾٣٦‬فَاخْ َت َل َ‬
‫ف‬
‫ين َكف َُروا ِم ْن َمشْ َه ِد َي ْو ٍم َع ِظي ٍم ﴿‪ ﴾٣٧‬اَ ْس ِم ْع ِب ِه ْم َواَ ْب ِص ۙ ْر َي ْو َم َيأْتُو َن َن ۚا ل ٰ ِكنِ ال َّظالِ ُمو َن‬
‫اب ِم ْن َب ْي ِن ِه ۚ ْم َف َو ْي ٌل لِلَّ ِذ َ‬
‫ا ْلا َ ْح َز ُ‬
‫)‪(Meryem Suresi 1-38‬‬ ‫ا ْل َي ْو َم ِفي َضل ٍ‬
‫َال ُم ِبينٍ ﴿‪﴾٣٨‬‬

‫‪Đkinci dişil şahıs fiil ve isim örnekleri‬‬
‫)‪Đkinci tekil dişi çekim: Sen (kadın‬‬
‫‪Bitişik‬‬
‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Zamir‬‬
‫‪zamir‬‬
‫‪Yazarsın‬‬ ‫َت ْك ُت ِب َ‬
‫ين‬ ‫‪Yazdın‬‬ ‫َك َت ْب ِت‬ ‫‪Seni/sana/senin‬‬ ‫ِ‬
‫ـك‬ ‫)‪Sen (kadın‬‬ ‫اَ ْن ِت‬
‫‪Yaparsın‬‬ ‫َت ْف َع ِل َ‬
‫ين‬ ‫‪Yaptın‬‬ ‫َف َع ْل ِت‬
‫س شَ ِدي ٍد َوٱلأ َ ْم ُر إِ َل ْي ِك‬ ‫َقالُواْ ن َْح ُن أُ ْولُو قُ َّو ٍة َوأُولُو َبأْ ٍ‬
‫‪27:33‬‬ ‫َفٱن ُظرِى َما َذا تَأْ ُمر َ‬
‫ِين‬
‫َف َل َّما َج َآء ْت ِقي َل أَ ٰه َك َذا َع ْرشُ ِك َقا َل ْت كَأَنَّ ُه ُه َو َوأُوتِي َنا‬
‫‪27:42‬‬ ‫ٱ ْل ِع ْل َم ِمن َق ْب ِل َها َوكُ َّنا ُم ْس ِل ِم َ‬
‫ين‬
‫ٱلص ْر َح َف َل َّما َرأَ ْت ُه َح ِس َب ْت ُه لُ َّج ًة َوكَشَ ف ْ‬
‫َت‬ ‫ِقي َل َل َها ٱدْخُ ِلى َّ‬
‫‪27:44‬‬
‫َعن َسا َق ْي َها‬
‫‪89:27‬‬ ‫يٰأَ َّي ُت َها ٱل َّن ْف ُ‬
‫س ٱ ْل ُم ْط َم ِئ َّن ُة‬
‫‪89:28‬‬
‫اض َي ًة َّم ْر ِض َّي ًة‬ ‫ٱ ْر ِج ِعى إِ َل ٰى َر ِّب ِك َر ِ‬
‫‪89:29‬‬
‫َفٱدْخُ ِلى ِفى ِع َبا ِدي‬
‫‪89:30‬‬
‫َوٱدْخُ ِلى َج َّن ِتي‬
‫َع ْرشُ ِك‬ ‫ت َْح َت ِك‬ ‫اَ ْن ِت‬
‫ٱدْخُ ِلى‬ ‫َّلا ت َْح َزنِي‬ ‫َك َت ْب ِت‬
‫ٱ ْر ِج ِعى‬ ‫َع َل ْي ِك‬ ‫َف َع ْل ِت‬
‫َر ِّب ِك‬ ‫َف ُك ِلي‬ ‫َت ْك ُت ِب َ‬
‫ين‬
‫ِجئ ِْت‬ ‫ْاش َربِي‬ ‫َت ْف َع ِل َ‬
‫ين‬
‫اَ ُب ِ‬
‫وك‬ ‫َفقُولِٓي‬ ‫تَأْ ُمر َ‬
‫ِين‬

‫‪Ders 42‬‬
‫اص َط َن ْع ُتكَ لِ َن ْف ِس ۚي ﴿‪ ﴾٤١‬اِ ْذ َه ْب اَ ْن َت َو َاخُ و َك بِا ٰ َياتِي َو َلا َت ِن َيا ِفي ِذ ْك ِر ۚي ﴿‪ ﴾٤٢‬اِ ْذ َه َٓبا اِلٰى ِف ْر َع ْو َن اِنَّ ُه َط ٰغ ۚى ﴿‪﴾٤٣‬‬
‫َو ْ‬
‫َفقُو َلا َل ُه َق ْولا ً َل ِّيناً َل َعلَّ ُه َي َت َذك َُّر اَ ْو َيخْ ٰشى ﴿‪َ ﴾٤٤‬قا َلا َر َّبـ َنٓا اِنَّـ َنا نَخَ ُ‬
‫اف اَ ْن َي ْف ُر َط َع َل ْي َنٓا اَ ْو َا ْن َي ْط ٰغى ﴿‪َ ﴾٤٥‬قا َل َلا‬
‫تَخَ ا َفٓا اِنَّ ِني َم َع ُك َٓما اَ ْس َم ُع َواَ ٰرى ﴿‪َ ﴾٤٦‬فأْتِ َيا ُه َفقُو َٓلا اِنَّا َر ُسو َلا َر ِّبكَ َفاَ ْر ِس ْل َم َع َنا َب ِٓني اِ ْس َٓرائِ َل َو َلا تُ َع ِّذ ْب ُه ۜ ْم َق ْد ِج ْئ َنا َك بِا ٰ َي ٍة‬
‫السلَا ُم َعلٰى َمنِ ات ََّـب َع ا ْل ُه ٰدى ﴿‪ ﴾٤٧‬اِنَّا َق ْد اُ ۫و ِح َي اِ َل ْي َنٓا اَ َّن ا ْل َع َذ َ‬

‫اب َعلٰى َم ْن َك َّذ َب َو َت َول‪i‬ى ﴿‪َ ﴾٤٨‬قا َل َف َم ْن‬ ‫ِم ْن َر ِّب ۜ َك َو َّ‬
‫َر ُّب ُك َما َيا ُمو ٰسى ﴿‪َ ﴾٤٩‬قا َل َر ُّب َنا الَّـ ِٓذي اَ ْعطٰى ُك َّل شَ ْي ٍء خَ ْل َق ُه ثُ َّم َه ٰدى ﴿‪َ ﴾٥٠‬قا َل َف َما َبا ُل ا ْلق ُُر ِ‬
‫ون ا ْلا ُ ۫ولٰى‬
‫)‪(Taha Suresi 41-51‬‬ ‫﴿‪﴾٥١‬‬
‫ين ﴿‪َ ﴾١٩‬ف َو ْس َو َ‬

‫س‬ ‫َو َٓيا ا ٰ َد ُم ْاس ُك ْن َا ْن َت َو َز ْو ُجكَ ا ْل َج َّن َة َف ُكلَا ِم ْن َح ْي ُث ِش ْئ ُت َما َو َلا َت ْق َر َبا ٰه ِذ ِه الشَّ َج َر َة َف َت ُكونَا ِم َن ال َّظالِ ِم َ‬
‫َل ُه َما الشَّ ْي َطا ُن لِ ُي ْب ِد َي َل ُه َما َما ۫ ُو ِر َي َع ْن ُه َما ِم ْن َس ْواٰتِ ِه َما َو َقا َل َما َنهٰي ُك َما َر ُّب ُك َما َع ْن ٰه ِذ ِه الشَّ َج َر ِة اِ َّلٓا اَ ْن َت ُكونَا َم َل َك ْينِ‬
‫اس َمـ ُه َٓما اِنِّي َل ُك َما َل ِم َن ال َّن ِ‬
‫اص ِح ۙ َ‬
‫ين ﴿‪َ ﴾٢١‬ف َدل‪i‬ي ُه َما بِغ ُُرو ۚ ٍر َف َل َّما َذا َقا الشَّ َج َر َة َبد َْت‬ ‫اَ ْو َت ُكونَا ِم َن ا ْلخَ الِ ِد َ‬
‫ين ﴿‪َ ﴾٢٠‬و َق َ‬
‫َل ُه َما َس ْواٰتُ ُه َما َو َط ِفقَا َيخْ ِصف ِ‬
‫َان َع َل ْي ِه َما ِم ْن َو َر ِق ا ْل َج َّن ۜ ِة َونَا ٰدي ُه َما َر ُّب ُه َٓما اَ َل ْم اَ ْن َه ُك َما َع ْن تِ ْل ُك َما الشَّ َج َر ِة َواَقُ ْل َل ُك َٓما اِ َّن‬
‫الشَّ ْي َطا َن َل ُك َما َع ُد ٌّو ُم ِبي ٌن ﴿‪َ ﴾٢٢‬قا َلا َر َّبـ َنا َظ َل ْم َنٓا اَ ْنف َُس َنا َواِ ْن َل ْم َت ْغ ِف ْر َل َنا َو َت ْر َح ْم َنا َل َن ُكو َن َّن ِم َن ا ْلخَ ِاس ِر َ‬
‫ين ﴿‪﴾٢٣‬‬
‫)‪(Araf Suresi 19-23‬‬
‫‪Đkil‬‬
‫‪ِ ), mansub ve mecrur‬‬
‫ان( ‪Đki tane olan nesneleri ifade etmek için ikil hal kullanılır. Đkil hal, kelimenin sonuna merfu hal için‬‬
‫‪ْ ) harfleri getirilerek yapılır.‬ينِ ( ‪hal için‬‬
‫‪Đki taife, grup‬‬ ‫َطائِ َف َت ِان‬ ‫‪Đki kadın‬‬ ‫ا ْم َراَت َِان‬ ‫‪Đki kere‬‬ ‫َم َّرت َِان‬ ‫‪Đki cennet‬‬ ‫َج َّن َت ِان‬
‫‪Đki deniz‬‬ ‫َب ْح َر ْينِ‬ ‫‪Đki doğu‬‬ ‫َم ْغ ِر َب ْينِ‬ ‫‪Đki batı‬‬ ‫َمشْ ِر َق ْينِ‬ ‫‪Đki cennet‬‬ ‫َج َّن َت ْينِ‬
‫‪Đkil halin zamirleri ve fiil çekimleri aşağıda verilmiştir.‬‬
‫‪Siz ikinizi/ikinize/ikinizin‬‬ ‫كُ َما‬ ‫‪Siz ikiniz‬‬ ‫اَ ْن ُت َما‬
‫‪O ikisini/ikisine/ikisinin‬‬ ‫ُه َما‬ ‫‪O ikisi‬‬ ‫ُه َما‬
‫‪2.şahıs‬‬ ‫‪3.şahıs‬‬
‫‪Emir‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬ ‫‪Muzari‬‬ ‫‪Mazi‬‬
‫َت ُكون َِان كُونَا‬ ‫كُ ْن ُت َما‬ ‫َي ُكون َِان‬ ‫كَانَا‬
‫َتقُولا َ ِن قُو َلا‬ ‫قُ ْل ُت َما‬ ‫َيقُولا َ ِن‬ ‫َقالا َ‬
‫َت ْذ َه َب ِان اِ ْذ َه َبا‬ ‫َذ َه ْب ُت َما‬ ‫َي ْذ َه َب ِان‬ ‫َذ َه َبا‬
‫ين َيخَ افُو َن أَ ْن َع َم اللَّ ُه َع َل ْي ِه َما ادْخُ لُوا‬ ‫َان ِم َن الَّ ِذ َ‬

‫َقا َل َر ُجل ِ‬
‫اب َف ِإ َذا َدخَ ْل ُت ُمو ُه َف ِإنَّ ُك ْم غَالِ ُبو َن‬
‫َع َل ْي ِه ُم ا ْل َب َ‬

‫َواضْ ر ِْب َل ُهم َّم َثلًا َّر ُج َل ْينِ َج َع ْل َنا لِأ َ َح ِد ِه َما َج َّن َت ْينِ ِم ْن‬
‫‪Kehf 32‬‬
‫اب َو َح َف ْف َنا ُه َما بِ َنخْ لٍ َو َج َع ْل َنا َب ْي َن ُه َما َز ْر ًعا‬ ‫أَ ْع َن ٍ‬
‫اف َمقَا َم َر ِّب ِه َج َّن َت ِان‬ ‫َولِ َم ْن خَ َ‬
‫َر ُّب ا ْل َمشْ ِر َق ْينِ َو َر ُّب ا ْل َم ْغ ِر َب ْينِ‬
‫‪Ahzab 4‬‬
‫َّما َج َع َل اللَّ ُه لِ َر ُجلٍ ِّمن َق ْل َب ْينِ ِفي َج ْو ِف ِه‬
‫‪Taha 49‬‬
‫وس ٰى‬ ‫َقا َل َف َمن َّر ُّب ُك َما َيا ُم َ‬
‫َقا َل َما خَ ْط ُب ُك َما‬
‫َفأَ َزلَّ ُه َما الشَّ ْي َطا ُن َع ْن َها َفأَخْ َر َج ُه َما ِم َّما كَانَا ِفي ِه‬
‫َف َكا َن َعا ِق َب َت ُه َما َأنَّ ُه َما ِفي ال َّنا ِر خَ الِ َد ْينِ ِف َيها َو َذلِكَ َج َز ُاء‬
‫‪Haşr 17‬‬ ‫ال َّظالِ ِم َ‬
‫ين‬
‫أَن ُت َما َو َمنِ ات ََّب َع ُك َما ا ْلغَالِ ُبو َن‬
‫يح ا ْب ُن َم ْر َي َم إِ َّلا َر ُسو ٌل َق ْد خَ َل ْت ِمن َق ْب ِل ِه ال ُّر ُس ُل‬ ‫َّما ا ْل َم ِس ُ‬
‫َان ال َّط َعا َم‬ ‫َوأُ ُّم ُه ِصدِّي َق ٌة كَانَا َيأْكُل ِ‬
‫‪Furkan 36‬‬
‫ين َك َّذ ُبوا بِآ َياتِ َنا‬ ‫َف ُق ْل َنا ا ْذ َه َبا إِ َلى ا ْل َق ْو ِم الَّ ِذ َ‬
‫َقا َلا‬ ‫َر ُجل ِ‬
‫َان‬ ‫ا ْذ َه َبا‬
‫َف ُكلَا‬ ‫َع َل ْي ِه َما‬ ‫َيأْكُل ِ‬
‫َان‬
‫َلا َت ْق َر َبا‬ ‫كُ َما‬ ‫َعا ِق َب َت ُه َما‬
‫َف َت ُكونَا‬ ‫ُه َما‬ ‫أَن ُت َما‬
‫َذا َقا‬ ‫ا ْم َراَت َِان‬ ‫َفأَخْ َر َج ُه َما‬
‫َم َع ُك َٓما‬ ‫َم ْغ ِر َب ْينِ‬ ‫خَ ْط ُب ُك َما‬
‫َر ُسو َلا َر ِّبكَ‬ ‫َطائِ َف َت ِان‬ ‫َّر ُّب ُك َما‬
‫اَ َل ْم َا ْن َه ُك َما‬ ‫َب ْح َر ْينِ‬ ‫َّر ُج َل ْينِ‬
‫َل ُك َما‬ ‫َم َّرت َِان‬ ‫َج َّن َت ْينِ‬
‫َفأْتِ َيا ُه‬ ‫َمشْ ِر َق ْينِ‬ ‫لِأ َ َح ِد ِه َما‬

‫‪Ders 43‬‬
‫‪Tahlil - Nuh Suresi 1-28‬‬
‫اِنَّٓا َا ْر َس ْل َنا نُوحاً اِلٰى َق ْو ِم ِٓه اَ ْن اَ ْن ِذ ْر َق ْو َمكَ ِم ْن َق ْبلِ اَ ْن َيأْتِ َي ُه ْم َع َذ ٌ‬
‫اب اَلِي ٌم ﴿‪َ ﴾١‬قا َل َيا َق ْو ِم اِنِّي َلـ ُك ْم َن ِذي ٌر ُم ِبي ۙ ٌن ﴿‪ ﴾٢‬اَ ِن‬
‫ا ْع ُبدُوا الل‪َ i‬ه َوا َّتقُو ُه َواَ ِطي ُع ِۙ‬
‫ون ﴿‪َ ﴾٣‬ي ْغ ِف ْر َلـ ُك ْم ِم ْن ُذنُوبِ ُك ْم َو ُي َؤخِّ ْركُ ْم اِل ٰٓى اَ َجلٍ ُم َس ًّم ۜى اِ َّن اَ َج َل الل‪ِ i‬ه اِ َذا َٓج َاء َلا ُي َؤخَّ ۢ ُر َل ْو‬
‫كُ ْن ُت ْم َت ْع َل ُمو َن ﴿‪َ ﴾٤‬قا َل َر ِّب اِنِّي َد َع ْو ُت َق ْو ِمي َل ْيلا ً َون ََهار ۙ ًا ﴿‪َ ﴾٥‬ف َل ْم َي ِز ْد ُه ْم ُد َع ِٓٓاءي اِ َّلا ِف َرار ًا ﴿‪َ ﴾٦‬واِنِّي كُلَّ َما َد َع ْو ُت ُه ْم‬
‫لِ َت ْغ ِف َر َل ُه ْم َج َعلُٓوا اَ َصا ِب َع ُه ْم ِٓفي ا ٰ َذانِ ِه ْم َو ْاس َتغْشَ ْوا ثِ َيا َب ُه ْم َواَ َص ُّروا َو ْاس َت ْك َب ُروا ْاس ِت ْك َبار ۚ ًا ﴿‪ ﴾٧‬ثُ َّم اِنِّي َد َع ْوت ُُه ْم ِج َهار ۙ ًا ﴿‪﴾٨‬‬
‫الس َٓم َاء َع َل ْي ُك ْم‬‫ثُ َّم اِنِّٓي اَ ْع َل ْن ُت َل ُه ْم َواَ ْس َر ْر ُت َل ُه ْم اِ ْس َرار ۙ ًا ﴿‪َ ﴾٩‬ف ُق ْل ُت ْاس َت ْغ ِف ُروا َر َّب ُك ْم اِنَّ ُه كَا َن َغفَّار ۙ ًا ﴿‪ُ ﴾١٠‬ي ْر ِسلِ َّ‬
‫ات َو َي ْج َع ْل َل ُك ْم َا ْن َهار ۜ ًا ﴿‪َ ﴾١٢‬ما َل ُك ْم َلا َت ْر ُجو َن لِل‪ِ i‬ه َو َقار ۚ ًا‬ ‫ِم ْد َرار ۙ ًا ﴿‪َ ﴾١١‬و ُي ْم ِد ْد ُك ْم بِاَ ْم َو ٍال َو َب ِن َ‬
‫ين َو َي ْج َع ْل َل ُك ْم َج َّن ٍ‬
‫ات ِط َباق ۙاً ﴿‪َ ﴾١٥‬و َج َع َل ا ْل َق َم َر ِفي ِه َّن نُوراً َو َج َع َل‬ ‫﴿‪َ ﴾١٣‬و َق ْد خَ َل َق ُك ْم اَ ْط َوار ًا ﴿‪ ﴾١٤‬اَ َل ْم ت ََر ْوا َك ْي َ‬
‫ف خَ َل َق الل‪ُ i‬ه َس ْب َع َس ٰم َو ٍ‬
‫ض ن ََبات ۙاً ﴿‪ ﴾١٧‬ثُ َّم ُي ِعي ُد ُك ْم ِف َيها َو ُيخْ ر ُِج ُك ْم اِخْ َراج ًا ﴿‪َ ﴾١٨‬والل‪ُ i‬ه َج َع َل‬ ‫س ِس َراجاً ﴿‪َ ﴾١٦‬والل‪ُ i‬ه اَ ْن َب َت ُك ْم ِم َن ا ْلا َ ْر ِ‬ ‫الشَّ ْم َ‬
‫ُوح َر ِّب اِن َُّه ْم َع َص ْونِي َوات ََّب ُعوا َم ْن َل ْم َي ِز ْد ُه َمالُ ُه‬ ‫ض بِ َساط ۙاً ﴿‪ ﴾١٩‬لِ َت ْسلُ ُكوا ِم ْن َها ُس ُبلا ً ِف َجاج ۟اً ﴿‪َ ﴾٢٠‬قا َل ن ٌ‬ ‫َلـ ُك ُم ا ْلا َ ْر َ‬
‫ُوث َو َي ُعو َق‬ ‫َو َو َل ُد ُٓه اِ َّلا خَ َسار ۚ ًا ﴿‪َ ﴾٢١‬و َم َك ُروا َم ْكراً كُ َّبار ۚ ًا ﴿‪َ ﴾٢٢‬و َقالُوا َلا َت َذ ُر َّن اٰلِ َه َت ُك ْم َو َلا َت َذ ُر َّن َوداًّ َو َلا ُس َواع ۙاً َو َلا َيغ َ‬
‫ين اِ َّلا َضلَالا ً ﴿‪ِ ﴾٢٤‬م َّما خَ ِ ٓطي َٔـاتِ ِه ْم اُ ْغ ِرقُوا َفاُد ِْخلُوا نَاراً َف َل ْم َي ِجدُوا َل ُه ْم‬ ‫َون َْسر ۚ ًا ﴿‪َ ﴾٢٣‬و َق ْد اَ َضلُّوا َك ِثير ۚاً َو َلا َت ِز ِد ال َّظالِ ِم َ‬
‫ض ِم َن ا ْل َكا ِف ِر َ‬
‫ين َد َّيار ًا ﴿‪ ﴾٢٦‬اِنَّكَ اِ ْن َت َذ ْر ُه ْم ُي ِضلُّوا‬ ‫ِم ْن ُد ِ‬
‫ون الل‪ِ i‬ه اَ ْن َصار ًا ﴿‪َ ﴾٢٥‬و َقا َل ن ٌ‬
‫ُوح َر ِّب َلا َت َذ ْر َع َلى ا ْلا َ ْر ِ‬
‫ين َوا ْل ُم ْؤ ِم َن ۜ ِ‬
‫ات َو َلا َت ِز ِد‬ ‫اجراً َكفَّار ًا ﴿‪َ ﴾٢٧‬ر ِّب ا ْغ ِف ْر لِي َولِ َوالِ َد َّي َولِ َم ْن َدخَ َل َب ْي ِت َي ُم ْؤ ِمناً َولِ ْل ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫ِع َبا َد َك َو َلا َي ِل ُٓدوا اِ َّلا َف ِ‬
‫ال َّظالِ ِم َ‬
‫ين اِ َّلا ت ََبار ًا ﴿‪﴾٢٨‬‬

‫‪Ders 44‬‬
‫‪Tahlil - Fecr Suresi 1-30‬‬
‫َوا ْلف َْج ۙ ِر ﴿‪َ ﴾١‬و َل َي ٍال َعشْ ۙ ٍر ﴿‪َ ﴾٢‬والشَّ ْف ِع َوا ْل َو ْت ۙ ِر ﴿‪َ ﴾٣‬والَّ ْيلِ اِ َذا َي ْس ۚ ِر ﴿‪َ ﴾٤‬ه ْل ِفي ٰذلِكَ َق َس ٌم لِ ِذي ِح ْج ۜ ٍر ﴿‪ ﴾٥‬اَ َل ْم ت ََر‬
‫الصخْ َر‬ ‫ات ا ْل ِع َما ۙ ِد ﴿‪ ﴾٧‬اَلَّ ِتي َل ْم ُيخْ َل ْق ِم ْثلُ َها ِفي ا ْل ِبلَا ۙ ِد ﴿‪َ ﴾٨‬و َث ُمو َد الَّ ِذ َ‬
‫ين َجا ُبوا َّ‬ ‫ف َف َع َل َر ُّبكَ ِب َعا ۙ ٍد ﴿‪ ﴾٦‬اِ َر َم َذ ِ‬
‫َك ْي َ‬
‫بِا ْل َوا ۙ ِد ﴿‪َ ﴾٩‬و ِف ْر َع ْو َن ِذي ا ْلا َ ْوتَا ۙ ِد ﴿‪ ﴾١٠‬اَلَّ ِذ َ‬
‫ين َط َغ ْوا ِفي ا ْل ِبلَا ۙ ِد ﴿‪َ ﴾١١‬فاَ ْكث َُروا ِف َيها ا ْلف ََسا ۙ َد ﴿‪َ ﴾١٢‬ف َص َّب َع َل ْي ِه ْم َر ُّبكَ‬
‫اب ﴿‪ ﴾١٣‬اِ َّن َر َّبكَ َل ِبا ْل ِم ْر َصا ۜ ِد ﴿‪َ ﴾١٤‬فاَ َّما ا ْل ِا ْن َسا ُن اِ َذا َما ا ْب َتلٰي ُه َر ُّب ُه َفاَ ْك َر َم ُه َو َن َّع َم ُه َف َيقُو ُل َر ٓبِّي َا ْك َر َم ۜ ِن‬
‫َس ْو َط َع َذ ۙ ٍ‬
‫﴿‪َ ﴾١٥‬واَ َّٓما اِ َذا َما ا ْب َتلٰي ُه َف َق َد َر َع َل ْي ِه ِر ْز َق ُه َف َيقُو ُل َر ٓبِّي اَ َهان ۚ َِن ﴿‪َ ﴾١٦‬كلَّا َب ْل َلا ُت ْك ِر ُمو َن ا ْل َي ِتي ۙ َم ﴿‪َ ﴾١٧‬و َلا ت ََٓح ُّ‬
‫اضو َن‬
‫ۜ‬ ‫ۙ‬ ‫ين ﴿‪َ ﴾١٨‬وتَأْكُلُو َن ال ُّت َر َ‬
‫اث اَ ْكلا ً َلماًّ ﴿‪َ ﴾١٩‬وت ُِح ُّبو َن ا ْل َما َل ُحباًّ َجماًّ ﴿‪َ ﴾٢٠‬ك َّٓلا اِ َذا ُدك َِّت ا ْلا َ ْر ُ‬
‫ض‬ ‫َعلٰى َط َعا ِم ا ْل ِم ْس ِك ۙ ِ‬
‫يء َي ْو َم ِئ ٍذ بِ َج َه َّن َم َي ْو َم ِئ ٍذ َي َت َذك َُّر ا ْل ِا ْن َسا ُن َواَن‪i‬ى َل ُه ال ِّذ ْكر ٰۜى‬ ‫ۚ‬ ‫ۙ‬
‫َدكا ًّ َدكاًّ ﴿‪َ ﴾٢١‬و َٓج َاء َر ُّبكَ َوا ْل َم َلكُ َصفا ًّ َصفاًّ ﴿‪َ ﴾٢٢‬و ِٓج َ‬
‫﴿‪َ ﴾٢٣‬يقُو ُل َيا َل ْي َت ِني َق َّد ْم ُت لِ َح َياتِ ۚي ﴿‪َ ﴾٢٤‬ف َي ْو َم ِئ ٍذ َلا ُي َع ِّذ ُب َع َذا َب ُٓه اَ َح ۙ ٌد ﴿‪َ ﴾٢٥‬و َلا ُيوثِ ُق َوثَا َق ُٓه َا َح ۜ ٌد ﴿‪َٓ ﴾٢٦‬يا اَ َّي ُت َها‬
‫س ا ْل ُم ْط َم ِئ َّن ۗ ُة ﴿‪ ﴾٢٧‬اِ ْر ِج ِٓعي اِلٰى َر ِّب ِك َر ِ‬
‫اض َي ًة َم ْر ِض َّي ۚ ًة ﴿‪َ ﴾٢٨‬فادْخُ ِلي ِفي ِع َبا ِد ۙي ﴿‪َ ﴾٢٩‬وادْخُ ِلي َج َّن ِتي ﴿‪﴾٣٠‬‬ ‫ال َّن ْف ُ‬

‫‪Ders 45‬‬
‫‪Tahlil - Kıyame Suresi 1-40‬‬
‫س اللَّ َّوا َم ِة ﴿‪ ﴾٢‬اَ َي ْح َس ُب ا ْل ِا ْن َسا ُن اَلَّ ْن ن َْج َم َع ِع َظا َم ۜ ُه ﴿‪َ ﴾٣‬بلٰى َقا ِد ِر َ‬
‫ين َعل ٰٓى‬ ‫َٓلا اُ ْق ِس ُم ِب َي ْو ِم ا ْل ِق ٰي َم ۙ ِة ﴿‪َ ﴾١‬و َٓلا اُ ْق ِس ُم بِال َّن ْف ِ‬
‫اَ ْن ن َُس ِّو َي َب َنا َن ُه ﴿‪َ ﴾٤‬ب ْل ُي ِري ُد ا ْل ِا ْن َسا ُن لِ َي ْف ُج َر اَ َما َم ۚ ُه ﴿‪َ ﴾٥‬ي ْس َٔـ ُل اَ َّيا َن َي ْو ُم ا ْل ِق ٰي َم ۜ ِة ﴿‪َ ﴾٦‬ف ِا َذا َبرِقَ ا ْل َب َص ۙ ُر ﴿‪َ ﴾٧‬وخَ َس َ‬
‫ف‬
‫س َوا ْل َق َم ۙ ُر ﴿‪َ ﴾٩‬يقُو ُل ا ْل ِا ْن َسا ُن َي ْو َم ِئ ٍذ اَ ْي َن ا ْل َم َف ۚ ُّر ﴿‪َ ﴾١٠‬كلَّا َلا َو َز ۚ َر ﴿‪ ﴾١١‬اِلٰى َر ِّبكَ َي ْو َم ِئ ۨ ٍذ‬
‫ا ْل َق َم ۙ ُر ﴿‪َ ﴾٨‬و ُج ِم َع الشَّ ْم ُ‬
‫ا ْل ُم ْس َت َق ۜ ُّر ﴿‪ُ ﴾١٢‬ي َن َّب ُؤا ا ْل ِا ْن َسا ُن َي ْو َم ِئ ٍذ بِ َما َق َّد َم َواَخَّ ۜ َر ﴿‪َ ﴾١٣‬بلِ ا ْل ِا ْن َسا ُن َعلٰى َن ْف ِس ِه َب ِص َير ۙ ٌة ﴿‪َ ﴾١٤‬و َل ْو اَ ْل ٰقى َم َعا ِذ َير ۜ ُه‬
‫﴿‪َ ﴾١٥‬لا ت َُح ِّر ْك بِ ِه لِ َسانَكَ لِ َت ْع َج َل بِ ۜ ِه ﴿‪ ﴾١٦‬اِ َّن َع َل ْي َنا َج ْم َع ُه َوقُ ْراٰ َن ۚ ُه ﴿‪َ ﴾١٧‬ف ِا َذا َق َر ْأنَا ُه َفاتَّ ِب ْع قُ ْراٰ َن ۚ ُه ﴿‪ ﴾١٨‬ثُ َّم اِ َّن‬
‫اج َل ۙ َة ﴿‪َ ﴾٢٠‬و َت َذ ُرو َن ا ْلا ٰ ِخ َر ۜ َة ﴿‪ُ ﴾٢١‬و ُجو ٌه َي ْو َم ِئ ٍذ ن ِ‬
‫َاض َر ۙ ٌة ﴿‪ ﴾٢٢‬اِلٰى َر ِّب َها ن َِاظ َر ۚ ٌة‬ ‫َع َل ْي َنا َب َيا َن ۜ ُه ﴿‪َ ﴾١٩‬كلَّا َب ْل ت ُِح ُّبو َن ا ْل َع ِ‬
‫﴿‪َ ﴾٢٣‬و ُو ُجو ٌه َي ْو َم ِئ ٍذ َب ِاس َر ۙ ٌة ﴿‪َ ﴾٢٤‬ت ُظ ُّن اَ ْن ُي ْف َع َل ِب َها َفا ِق َر ۜ ٌة ﴿‪َ ﴾٢٥‬ك َّٓلا اِ َذا َب َلغ َِت ال َّت َرا ِق ۙ َي ﴿‪َ ﴾٢٦‬و ِقي َل َم ْن۔ َر ۙ ٍ‬
‫اق‬
‫اق ﴿‪ ﴾٢٩‬اِلٰى َر ِّبكَ َي ْو َم ِئ ۨ ٍذ ا ْل َم َسا ۜ ُق ۟◌ ﴿‪َ ﴾٣٠‬فلَا َص َّد َق َو َلا َصل‪ۙ i‬ى‬
‫الس ۙ ِ‬ ‫﴿‪َ ﴾٢٧‬و َظ َّن َانَّ ُه ا ْل ِف َرا ۙ ُق ﴿‪َ ﴾٢٨‬وا ْل َتف َِّت َّ‬
‫السا ُق بِ َّ‬
‫﴿‪َ ﴾٣١‬ولٰـ ِك ْن َك َّذ َب َو َت َول‪ۙ i‬ى ﴿‪ ﴾٣٢‬ثُ َّم َذ َه َب اِل ٰٓى اَ ْه ِل ِه َي َت َم ‪i‬ط ۜى ﴿‪ ﴾٣٣‬اَ ْولٰى َلكَ َفاَ ْول ٰ ۙى ﴿‪ ﴾٣٤‬ثُ َّم اَ ْولٰى َلكَ َفاَ ْول ٰ ۜى‬
‫﴿‪ ﴾٣٥‬اَ َي ْح َس ُب ا ْل ِا ْن َسا ُن اَ ْن ُي ْت َر َك ُسد ًۜى ﴿‪ ﴾٣٦‬اَ َل ْم َيكُ نُ ْط َف ًة ِم ْن َم ِن ٍّي ُي ْم ٰن ۙى ﴿‪ ﴾٣٧‬ثُ َّم كَا َن َع َل َق ًة َفخَ َل َق َف َس ‪i‬و ۙى‬
‫س ٰذلِكَ بِقَا ِد ٍر َعل ٰٓى اَ ْن ُي ْح ِي َي ا ْل َم ْوتٰى ﴿‪﴾٤٠‬‬ ‫﴿‪َ ﴾٣٨‬ف َج َع َل ِم ْن ُه ال َّز ْو َج ْينِ ال َّذك ََر َوا ْلا ُ ْنثٰ ۜى ﴿‪ ﴾٣٩‬اَ َل ْي َ‬

Ek A: Zamirler ve fiil çekim tabloları
ZAMĐRLER
Tekil Đkil Çoğul

Özne Zamiri Nesne Zamiri Özne Zamiri Nesne Özne Zamiri Nesne
Zamiri Zamiri
3.Şahıs - Er ‫ُه َو‬ ‫ ِه‬- ‫ُه‬ ‫ُه َما‬ ‫ُه َما‬ ‫ُه ْم‬ ‫ ِه ْم‬- ‫ُه ْم‬
3.Şahıs - Dş ‫ِه َي‬ ‫َها‬ ‫ُه َما‬ ‫ُه َما‬ ‫ُه َّن‬ ‫ُه َّن‬
2.Şahıs - Er ‫اَ ْن َت‬ ‫َك‬ ‫اَ ْن ُت َما‬ ‫كُ َما‬ ‫اَنْ ُت ْم‬ ‫كُ ْم‬
2.Şahıs - Dş ‫اَ ْن ِت‬ ‫ِك‬ ‫اَ ْن ُت َما‬ ‫كُ َما‬ ‫اَ ْن ُت َّن‬ ‫كُ َّن‬
1.Şahıs ‫اَنَا‬ ‫نِي‬-‫ِي‬ - - ‫ن َْح ُن‬ ‫نَا‬
TEMEL FĐĐL ÇEKĐM TABLOSU– MAZĐ
Tekil Đkil Çoğul
3.Şahıs - Er ‫َف َع َل‬ َ ‫َف َعلا‬ ‫َف َعلُوا‬

3.Şahıs - Dş ‫َف َع َل ْت‬ ‫َف َع َل َتا‬ ‫َف َع ْل َن‬
2.Şahıs - Er ‫َف َع ْل َت‬ ‫َف َع ْل ُت َما‬ ‫َف َع ْل ُت ْم‬
2.Şahıs - Dş ‫َف َع ْل ِت‬ ‫َف َع ْل ُت َما‬ ‫َف َع ْل ُت َّن‬
1.Şahıs ‫َف َع ْل ُت‬ ‫َف َع ْل َنا‬
TEMEL FĐĐL ÇEKĐM TABLOSU– MUZARĐ
Tekil Đkil Çoğul
3.Şahıs - Er ‫َي ْف َع ُل‬ ‫َي ْف َعلا َِن‬ ‫َي ْف َعلُو َن‬

3.Şahıs - Dş ‫َت ْف َع ُل‬ ‫َت ْف َعلا َِن‬ ‫َي ْف َع ْل َن‬
2.Şahıs - Er ‫َت ْف َع ُل‬ ‫َت ْف َعلا َِن‬ ‫َت ْف َعلُو َن‬
2.Şahıs - Dş ‫َت ْف َع ِل ْي َن‬ ‫َت ْف َعلا َِن‬ ‫َت ْف َع ْل َن‬
1.Şahıs ‫أَ ْف َع ُل‬ ‫َن ْف َع ُل‬

‫‪SÜLASĐ MÜCERRED FĐĐL ÇEKĐMLERĐ‬‬
‫ال َم ْص َد ُر‬ ‫ا ِ ْس ُم الفَا ِع ِل ا ِ ْس ُم ال َم ْف ُع ْو ِل‬ ‫الأ َ ْم ُر‬ ‫ال ُم َضا ِر ُع‬ ‫ال َم ِ‬
‫اضي‬
‫‪Mastar‬‬ ‫‪Đsmi Mef'ul‬‬ ‫‪Đsmi Fail‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Geniş Zaman‬‬ ‫‪Geçmiş Zaman‬‬
‫َفتْح‬ ‫َم ْف ُتوح‬ ‫َفاتِح‬ ‫ا ِ ْف َت ْح‬ ‫َي ْف َت ُح‬ ‫َف َت َح‬
‫ُم َضا َعف َباب حسب َباب كرم َباب سمع باب ضرب باب نصر َباب فتح‬
‫‪1a‬‬
‫بعث‪ ،‬جعل‪ ،‬جمع‪ ،‬ذهب‪ ،‬رفع‪ ،‬صلح‪ ،‬فعل‪ ،‬منع‪ ،‬خشع‪ ،‬صنع‪ ،‬شفع‪ ،‬سأل‬
‫ن َْصر‬ ‫َم ْن ُصور‬ ‫ن ِ‬
‫َاصر‬ ‫اُنْ ُص ْر‬ ‫َي ْن ُص ُر‬ ‫ن ََص َر‬
‫‪1b‬‬
‫ترك‪ ،‬خرج‪ ،‬خلد‪ ،‬خلق‪ ،‬دخل‪ ،‬ذكر‪ ،‬رزق‪ ،‬سجد‪ ،‬شكر‪،‬صدق‪،‬عبد‪ ،‬كفر‪ ،‬نظر‬
‫َض ْرب‬ ‫َمضْ ُروب‬ ‫َضارِب‬ ‫اِضْ ر ِْب‬ ‫َيضْ ر ُِب‬ ‫َض َر َب‬
‫‪1c‬‬
‫حمل‪ ،‬صبر‪ ،‬رجع‪ ،‬ظلم ‪ ،‬غفر‪ ،‬كذب‪ ،‬كسب‪ ،‬ملك‪ ،‬جلس‪ ،‬ختم‬
‫‪SALĐM‬‬
‫َس ْمع‬ ‫َم ْس ُموع‬ ‫َسا ِمع‬ ‫ا ِ ْس َم ْع‬ ‫َي ْس َم ُع‬ ‫َس ِم َع‬
‫‪1d‬‬
‫حزن‪ ،‬حسب‪ ،‬حفظ‪ ،‬خسر‪ ،‬رحم‪ ،‬شهد‪ ،‬علم‪ ،‬عمل‪ ،‬جهل‪،‬حمد‪ ،‬غضب‬
‫َك ْرم‬ ‫َم ْك ُروم‬ ‫كَارِم‬ ‫اُ ْك ُر ْم‬ ‫َي ْك ُر ُم‬ ‫ك َُر َم‬
‫‪1e‬‬
‫قرب‬
‫َح ْسب‬ ‫َم ْح ُسوب‬ ‫َح ِاسب‬ ‫اِ ْح ِس ْب‬ ‫َي ْح ِس ُب‬ ‫َح ِس َب‬
‫‪1f‬‬
‫يبس‬
‫َضلا َ َلة‬ ‫َمضْ لُول‬ ‫َضا ّل‬ ‫ِض َّل‬ ‫َي ِض ُّل‬ ‫َض َّل‬
‫ُم َضا َعف‬
‫‪1g‬‬
‫خف‪ ،‬دعّ‪ ،‬ذلّ‪ ،‬زلّ‪ ،‬ع ّز‬ ‫تب‪ ،‬ت ّم‪ ،‬ح ّق‪ّ ،‬‬ ‫بث‪ّ ،‬‬
‫حيي‪ ،‬ظ ّن ‪ّ ،‬‬
‫ُو ُجود‬ ‫َم ْو ُجود‬ ‫َو ِاجد‬ ‫ِج ْد‬ ‫َي ِج ُد‬ ‫َو َج َد‬
‫ِمثَال‬
‫‪1h‬‬
‫وعد‪ ،‬وصف‪ ،‬وقى‪ ،‬وسع‪ ،‬وعظ‪ ،‬وقب‪ ،‬ولج‪ ،‬ولد‬
‫َق ْول‬ ‫َمقُول‬ ‫َقائِل‬ ‫قُ ْل‬ ‫َيقُو ُل‬ ‫َقا َل‬
‫‪ĐLLETLĐ‬‬
‫أَ ْج َوف‬
‫‪1i‬‬
‫تاب‪ ،‬فاز‪ ،‬قام‪ ،‬كان ‪ ،‬مات‪ ،‬خاف‪ ،‬كاد‪ ،‬زاد ‪ ،‬زار‪ ،‬سار‪ ،‬عاذ‬
‫ُد َعاء‬ ‫َم ْد ُع ّو‬ ‫َدا ِعي‬ ‫اُ ْد ُع‬ ‫َي ْد ُعو‬ ‫َد َعا‬
‫نَا ِقص‬
‫‪1j‬‬
‫تلا‪ ،‬عفا‪ ،‬بغى‪ ،‬جرى‪ ،‬جزى‪ ،‬قضى‪ ،‬هدىٰ ‪ ،‬خشي رضي‪ ،‬نسي‬
‫أَ ْمر‬ ‫َمأْ ُمور‬ ‫آ ِمر‬ ‫ُم ْر‬ ‫َيأْ ُم ُر‬ ‫أَ َم َر‬
‫َم ْه ُموز‬
‫‪1k‬‬
‫أخذ‪ ،‬أكل‪ ،‬أجر‪ ،‬أذن‪ ،‬أتى‪ ،‬رأى ‪ ،‬شاء ‪ ،‬جاء‪ ،‬بدأ‬

‫‪SÜLASĐ MEZĐD SALĐM FĐĐL ÇEKĐMLERĐ‬‬
‫ال َم ْص َد ُر‬ ‫ا ِ ْس ُم ال َم ْف ُع ْو ِل‬ ‫ا ِ ْس ُم الفَا ِع ِل‬ ‫الأ َ ْم ُر‬ ‫ال ُم َضا ِر ُع‬ ‫ال َم ِ‬
‫اضي‬ ‫َر ْق ٌم‬
‫‪Mastar‬‬ ‫‪Đsmi Mef'ul‬‬ ‫‪Đsmi Fail‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Geniş Zaman‬‬ ‫‪Geçmiş Zaman‬‬ ‫‪Ref‬‬
‫َت ْف ِعيل‬ ‫ُم َف َّعل‬ ‫ُم َف ِّعل‬ ‫َف ِّع ْل‬ ‫ُي َف ِّع ُل‬ ‫َف َّع َل‬
‫َت ْف ِعيل‬
‫‪2‬‬
‫س ّبح ‪ ،‬سخّر‪ ،‬ع ّذب‪ ،‬علّم‪ ،‬قدّم‪ ،‬ك ّذب ‪ ،‬ن ّزل ‪ ،‬ح ّمل‪ ،‬صلّى‪ ،‬ص ّور‪ ،‬ضلّل‬
‫ُمفَا َع َلة‬ ‫ُمفَا َعل‬ ‫ُمفَا ِعل‬ ‫َفا ِع ْل‬ ‫ُيفَا ِع ُل‬ ‫َفا َع َل‬
‫ُمفَا َع َلة‬
‫‪3‬‬
‫افى‬
‫اس َب‪ ،‬خَ ا َد َع‪َ ،‬ر َآءى‪َ ،‬سا َم َح‪َ ،‬عا َدى‪َ ،‬ع َ‬ ‫َجا َهدَ‪َ ،‬با َر َك‪ ،‬نَا َدى‪ ،‬آخَ َذ‪َ ،‬ح َ‬
‫إ ِ ْف َعال‬ ‫ُم ْف َعل‬ ‫ُم ْف ِعل‬ ‫أَ ْف ِع ْل‬ ‫يُ ْف ِع ُل‬ ‫أَ ْف َع َل‬
‫إ ِ ْف َعال‬
‫‪4‬‬
‫ات‪ ،‬أَ ْح َيا‪َ ،‬أ َرى‪ ،‬آ َم َن‪ ،‬آتَى‪ ،‬أَ ْر َس َل‪ ،‬أَ ْس َل َم‪ ،‬أَ َراد‪،‬أَ َصاب‬
‫أَخْ َر َج ‪ ،‬أَ ْح َس َن‪ ،‬أَ ْش َر َك‪ ،‬أَ ْص َل َح‪َ ،‬أ ْن َز َل‪ ،‬أَ َم َ‬
‫َت َف ُّعل‬ ‫ُم َت َف َّعل‬ ‫ُم َت َف ِّعل‬ ‫َت َف َّع ْل‬ ‫َي َت َف َّع ُل‬ ‫َت َف َّع َل‬
‫َت َف ُّعل‬
‫‪5‬‬
‫َت َذك ََّر‪َ ،‬ت َف َّك َر‪َ ،‬ت َوكَّ َل‪ ،‬ت ََب َّي َن‪َ ،‬ت َولَّى‪ ،‬تَأَخَّ َر‪ ،‬ت ََص َّد َق‪َ ،‬ت َط َّه َر‪َ ،‬ت َعلَّ َم‬
‫َتفَا ُعل‬ ‫ُم َتفَا َعل‬ ‫ُم َتفَا ِعل‬ ‫َتفَا َع ْل‬ ‫َي َتفَا َع ُل‬ ‫َتفَا َع َل‬
‫َتفَا ُعل‬
‫‪6‬‬
‫ت ََس َاء َل ‪ ،‬ت ََبا َر َك‪َ ،‬ت َعا َل ٰى‪َ ،‬ت َكاث ََر‪َ ،‬ت َو َ‬
‫اصى‬
‫اِ ْن ِف َعال‬ ‫ُم ْن َف َعل‬ ‫ُم ْن َف ِعل‬ ‫اِ ْن َف ِع ْل‬ ‫َي ْن َف ِع ُل‬ ‫اِ ْن َف َع َل‬
‫اِ ْن ِف َعال‬
‫‪7‬‬
‫اِ ْن َق َل َب‪ ،‬اِن َف َط َر ‪ ،‬اِ ْنف ََص َم‬
‫ا ِ ْف ِت َعال‬ ‫ُم ْف َت َعل‬ ‫ُم ْف َت ِعل‬ ‫ا ِ ْف َت ِع ْل‬ ‫َي ْف َت ِع ُل‬ ‫ا ِ ْف َت َع َل‬
‫ا ِ ْف ِت َعال‬
‫‪8‬‬
‫ف‪ ،‬اِتَّخَ َذ‪ ،‬اِ َّتقَى‪ ،‬اِ ْه َتدَى‪ ،‬اِ ْن َت َهى‪ ،‬اِ ْج َت َم َع‬ ‫اِ ْن َت َظ َر اِت ََّب َع‪ ،‬اِ ْب َتغَى‪ ،‬اِخْ َت َل َ‬
‫ا ِ ْس ِت ْف َعال‬ ‫ُم ْس َت ْف َعل‬ ‫ُم ْس َت ْف ِعل‬ ‫ا ِ ْس َت ْف ِع ْل‬ ‫َي ْس َت ْف ِع ُل‬ ‫ا ِ ْس َت ْف َع َل‬
‫ا ِ ْس ِت ْف َعال‬
‫اح‪ ،‬اِ ْس َت َعا َن‬
‫اب‪ ،‬اِ ْس َت َطا َع‪ ،‬اِ ْس َتقَا َم‪ ،‬اِ ْس َت َر َ‬
‫اِ ْس َت ْغف ََر‪ ،‬اِ ْس َت َج َ‬ ‫‪10‬‬
‫‪Türetilmiş fiillerin kazandığı genel manalar:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪Kuvvetli yapma/ Çok yapma / Yaptırma‬‬ ‫‪6 Birlikte yapma‬‬

‫‪Farklı anlamlar kazanabilir. Her fiil için ayrı ayrı‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪Karşılıklı yapma / Teşebbüs etme‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪öğrenilmesi gerekir.‬‬
‫‪Farklı anlamlar kazanabilir. Her fiil için ayrı ayrı‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪Yaptırma‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪öğrenilmesi gerekir.‬‬
‫‪Çok yapma/ Devamlı yapma/ Taklit‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪10 Đsteme‬‬
‫‪etme‬‬

‫‪SÜLASĐ MEZĐD ĐLLETLĐ FĐĐL ÇEKĐMLERĐ‬‬
‫ال َم ْص َد ُر‬ ‫ا ِ ْس ُم الفَا ِع ِل ا ِ ْس ُم ال َم ْف ُع ْو ِل‬ ‫الأ َ ْم ُر‬ ‫ال ُم َضا ِر ُع‬ ‫ال َم ِ‬
‫اضي‬ ‫َر ْق ٌم نَ ْو ُع ال ِف ْع ِل‬
‫‪Mastar‬‬ ‫‪Đsmi Mef'ul‬‬ ‫‪Đsmi Fail‬‬ ‫‪Emir‬‬ ‫‪Geniş Zaman‬‬ ‫‪Geçmiş Zaman‬‬ ‫‪Fiil cinsi‬‬ ‫‪Ref‬‬
‫يئ‪/‬ت َْه ِن َئ ٌة‬ ‫ت َْه ِن ٌ‬ ‫ُم َه َّنأ ٌ‬ ‫ُم َه َّن ٌئ‬ ‫َه ِّن ْئ‬ ‫ُي َه ِّن ُئ‬ ‫َه َّنأَ‬ ‫َم ْه ُم ْو ُز اللام‬ ‫‪II‬‬
‫َت ْر ِب َي ٌة‬ ‫ُم َر ًّبى‬ ‫ُم َر ٍّب‬ ‫َر ِّب‬ ‫ُي َر ِّبي‬ ‫َر َّبى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪II‬‬
‫نِد ٌَاء‬ ‫ُم َنا ًدى‬ ‫ُم َنا ٍد‬ ‫نَا ِد‬ ‫ُي َنا ِدي‬ ‫نَا َدى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪III‬‬
‫إِ َقا َم ٌة‬ ‫ُمقَامٌ‬ ‫ُم ْق ِي ٌم‬ ‫أَ ِق ْم‬ ‫ُي ْق ِي ُم‬ ‫أَ َقا َم‬ ‫ُم ْع َت ُّل ال َع ْين‬ ‫‪IV‬‬
‫إِ ْع َط ٌاء‬ ‫ُم ْع ًطى‬ ‫ُم ْع ٍط‬ ‫أَ ْع ِط‬ ‫ُي ْع ِطي‬ ‫أَ ْع َطى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪IV‬‬
‫إِ ْيقَا ٌن‬ ‫ُم ْو َق ٌن‬ ‫ُم ْو ِق ٌن ) ُم ْي ِق ٌن(‬ ‫أَ ْي ِق ْن‬ ‫ُي ْو ِق ُن ) ُي ْي ِق ُن(‬ ‫أَ ْيق ََن‬ ‫ُم ْع َت ُّل الفَاء‬ ‫‪IV‬‬
‫إِ ْي َما ٌن )إِأْ َما ٌن(‬ ‫ُم ْؤ َم ٌن‬ ‫ُم ْؤ ِم ٌن‬ ‫آ ِم ْن‬ ‫ُي ْؤ ِم ُن‬ ‫آ َم َن ) َأأْ َم َن(‬ ‫َم ْه ُم ْو ُز الفَاء‬ ‫‪IV‬‬
‫َت َل ٍّق ) َت َلقِّى(‬ ‫ُم َت َلقًّى‬ ‫ُم َت َل ٍّق‬ ‫َت َل ٍّق‬ ‫َي َت َلقَّى‬ ‫َت َلقَّى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪V‬‬
‫اط ) َت َع ِاطى(‬ ‫َت َع ٍ‬ ‫ُم َت َعا َطى‬ ‫اط‬ ‫ُم َت َع ٍ‬ ‫اط‬ ‫َت َع ِ‬ ‫َي َت َعا َطى‬ ‫َت َعا َطى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪VI‬‬
‫اِ ْن ِق َيا ٌد‬ ‫ُم ْنقَا ٌد‬ ‫ُم ْنقَا ٌد‬ ‫اِ ْن َق ْد‬ ‫َي ْنقَا ُد‬ ‫اِ ْنقَا َد‬ ‫ُم ْع َت ُّل العين‬ ‫‪VII‬‬
‫اِ ْن ِط َو ٌاء‬ ‫ُم ْن َط ًوى‬ ‫ُم ْن َط ٍو‬ ‫اِ ْن َط ِو‬ ‫َي ْن َطوِي‬ ‫اِ ْن َط َوى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪VII‬‬
‫ال ِف ْع ُل َف ُاء ُه‬
‫اِ ْز ِد َو ٌ‬
‫اج‬ ‫ُم ْز َد َو ٌج‬ ‫ُم ْز َدو ٌِج‬ ‫اِ ْز َدو ِْج‬ ‫َي ْز َدو ُِج‬ ‫اِ ْز َد َو َج )اِ ْز َت َو َج(‬ ‫‪VIII‬‬
‫َدا ٌل أَ ْو َزاى‬
‫ال ِف ْع ُل َفاء ُه‬
‫اِضْ ِط َر ٌ‬
‫اب‬ ‫ُمضْ َط َر ٌب‬ ‫ُمضْ َطر ٌِب‬ ‫اِضْ َطر ِْب‬ ‫َيضْ َطر ُِب‬ ‫َ ُ اِضْ َط َر َب )اِضْ َت َر َب(‬ ‫‪VIII‬‬
‫َدا ٌل أ ْو َضا ٌد‬
‫اِخْ ِت َيا ٌر‬ ‫ُمخْ َتا ٌر‬ ‫ُمخْ َتا ٌر‬ ‫اِخْ َت ْر‬ ‫َيخْ َتا ُر‬ ‫اِخْ َتا َر‬ ‫ُم ْع َت ُّل ال َع ْي ُن‬ ‫‪VIII‬‬
‫اِ ِّتفَا ٌق‬ ‫ُم َّت َف ٌق‬ ‫ُم َّت ِف ٌق‬ ‫اِتَّ ِف ْق‬ ‫َي َّت ِف ُق‬ ‫ُم ْع َت ُّل الفَاء اِتَّ َف َق )إ ِْو َت َف َق(‬ ‫‪VIII‬‬
‫اِتِّخَ ا ٌذ‬ ‫ُمتَّخَ ٌذ‬ ‫ُم َّت ِخ ٌذ‬ ‫اِت َِّخ ْذ‬ ‫َي َّت ِخ ُذ‬ ‫َم ْه ُم ْو ُز الفَاء اِتَّخَ َذ )اِأْتَخَ َذ(‬ ‫‪VIII‬‬
‫اِ ْل ِتق ٌ‬
‫َاء‬ ‫ُم ْل َتقًى‬ ‫ُم ْل َتقٍ‬ ‫اِ ْل َتقِ‬ ‫َي ْل َت ِقي‬ ‫اِ ْل َتقَى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪VIII‬‬
‫اِ ْس ِت ْق َوا ٌل‪/‬اِ ْس ِتقَا َل ٌة‬ ‫ُم ْس َتقَا ٌل‬ ‫ُم ْس َت ِق ْي ٌل‬ ‫اِ ْس َت ِق ْل‬ ‫َي ْس َت ِق ْي ُل‬ ‫اِ ْس َتقَا َل‬ ‫ُم ْع َت ُّل ال َع ْين‬ ‫‪X‬‬
‫اِ ْس ِت ْلق ٌ‬
‫َاء‬ ‫ُم ْس َت ْلقًى‬ ‫ُم ْس َت ْلقٍ‬ ‫اِ ْس َت ْلقِ‬ ‫َي ْس َت ْل ِقي‬ ‫اِ ْس َت ْلقَى‬ ‫ُم ْع َت ُّل اللام‬ ‫‪X‬‬

Zamirler ve Fiil Çekimleri Özeti
Muzari Mazi Nesne Zamiri Özne Zamiri

ُ‫ـ‬..ْ‫ﺍﹶـ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ـ‬
ْ ‫ﻧﹺﻲ‬-‫ﻱ‬
‫ﹺ‬ ‫ﺎ‬‫ﹶﺍﻧ‬ Ben
ُ‫ـ‬..‫ﹿ‬‫ﺗ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ـ‬
ْ ‫ﻙ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻧ‬‫ﹶﺍ‬ Sen
ُ‫ـ‬..‫ﹿ‬‫ﻳ‬ ‫ـﹷ‬ ‫ﻩ‬ - ‫ﻩ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﻫ‬ O (er)
ُ‫ـ‬..‫ﹿ‬‫ﺗ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ـ‬
َ ‫ﺎ‬‫ﻫ‬ ‫ﻲ‬ ‫ﻫ‬ O (dş)
ُ‫ـ‬..‫ﹿ‬‫ﻧ‬ ‫ﺎ‬‫ـْـﻨ‬ ‫ﺎ‬‫ﻧ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺤ‬

 ‫ﻧ‬ Biz
‫ـُﻮ ﹶﻥ‬..‫ﹿ‬‫ﺗ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﺘ‬‫ـْـ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﹸﻛ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﺘ‬‫ﻧ‬‫ﹶﺍ‬ Siz
‫ـُﻮ ﹶﻥ‬..‫ﹿ‬‫ﻳ‬ ‫ــُﻮﺍ‬

َ ‫ﻢ‬ ‫ﻫ‬ - ‫ﻢ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻫ‬ Onlar
Fiil Kalıpları Özeti
Kalıp Mastar Muzari Mazi

I ‫ﺢ‬ ‫ﺘ‬‫ﹶﻓ‬ ‫ﺢ‬ ‫ﺘ‬‫ﻳ ﹾﻔ‬ ‫ﺢ‬ ‫ﺘ‬‫ﹶﻓ‬
II ‫ﺢ‬ ‫ﺴﺒﹺﻴ‬
 ‫ﺗ‬ ‫ﺢ‬ ‫ﺒ‬‫ﺴ‬
 ‫ﻳ‬ ‫ﺢ‬ ‫ﺒ‬‫ﺳ‬
III ‫ﺪ ﹲﺓ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣﺠ‬ ‫ﺪ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﺎ‬‫ﻳﺠ‬ ‫ﺪ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﺎ‬‫ﺟ‬
IV ‫ﺝ‬
 ‫ﺍ‬‫ﺧﺮ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺝ‬
 ‫ﺨ ﹺﺮ‬
 ‫ﻳ‬ ‫ﺝ‬
 ‫ﺮ‬ ‫ﺧ‬ ‫ﹶﺍ‬
V ‫ﺮ‬ ‫ﺗ ﹶﺬ ﱡﻛ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﺘ ﹶﺬ ﱠﻛ‬‫ﻳ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﺗ ﹶﺬ ﱠﻛ‬
VI ‫ﺎﹸﺋ ﹲﻞ‬‫ﺗﺴ‬ ‫ﺎﹶﺋ ﹸﻞ‬‫ﺘﺴ‬‫ﻳ‬ ‫ﺎﹶﺋ ﹶﻞ‬‫ﺗﺴ‬
VII ‫ﺭ‬ ‫ﻔﻄﹶﺎ‬ ‫ﻧ‬‫ﺍ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻄ‬ ‫ﻨ ﹶﻔ‬‫ﻳ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻧ ﹶﻔ ﹶﻄ‬‫ﺍ‬
VIII ‫ﻑ‬
 ‫ﻼ‬
‫ﺘ ﹶ‬‫ﺧ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﻒ‬
 ‫ﻠ‬‫ﺘ‬‫ﺨ‬
 ‫ﻳ‬ ‫ﻒ‬
 ‫ﺘﹶﻠ‬‫ﺧ‬ ‫ﺍ‬
X ‫ﺭ‬ ‫ﻐﻔﹶﺎ‬ ‫ﺘ‬‫ﺳ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻔ‬ ‫ﻐ‬ ‫ﺘ‬‫ﺴ‬
 ‫ﻳ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻐ ﹶﻔ‬ ‫ﺘ‬‫ﺳ‬ ‫ﺍ‬
Mansub-Meczum Fiil Halleri Özeti
Yapmanız ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬

Sizin yapmanız için ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﹶﺍ ﹾﻥ‬
Yapmayacaksınız ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬
Yapmadınız ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﹶﻟ‬
Yapmayın ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﹶﻻ‬
Eğer yaparsanız ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﺍ ﹾﻥ‬
Seçme Metinler - 122

Kur'an Anahtarı PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kur'an Anahtarı PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫‪Kur’an Anahtarı‬‬

‫ﺍﺣﻤﺪ ﺳﺪﺍﺩ ﺍﻭﺳﺘﻮﻥ‬

Ahmet Sedat Üstün

Telif hakkı © 2011 Ahmet Sedat Üstün

1- Medine Đslam Üniversitesi Arapça Ders Programı, Medine, S. Arabistan

Kur’an Anahtarı - iii

Ek A: Zamirler ve fiil çekim tabloları............................................................................................................................118

Ek B: Namaz Anahtarı ..................................................................................................................................................118

Ek C: Kur’an-ı Kerim’den Seçme Metinler ..................................................................................................................118

Rahman (işinde merhametli), Rahim (özünde merhametli)

Din(in) gününün sahibi

Bizi doğru yola ilet

Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna (ilet);

Ayetlerde geçen kelimeleri isim, fiil ve harf olarak tasnif edin.

‫‪Kur’an Anahtarı - 3‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 6‬‬

Eril ve dişil isimler:

Dişil Seyahat ‫ر ِْح َل ٌة‬ Eril Kur’an ‫اَ ْل ُق ْرأ ُن‬

Asra (zamana) andolsun ‫َوا ْل َع ْص ِر‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 9‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 11‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 13‬‬

Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı

Ve onların üzerine sürü sürü kuşlar gönderdi

Onlara balçıktan pişirilmiş taşlar atarlar

‫‪Aşağıda verilen kelimelerin anlamlarını yazın.‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 15‬‬

Doğru yol ‫اط ال ُمس َت ِقي َم‬ َ ‫الص َر‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 20‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 21‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 23‬‬

‫ـ َنا‬ ‫‪Bizi, bize, bizden‬‬

‫ـ ُك ْم‬ ‫‪Sizi, size, sizden‬‬

‫ـ ُه ْم ـ ِه ْم‬ ‫‪Onlara, onları, onlardan‬‬

‫‪Ayetlerdeki bitişik zamirleri tahlil edin.‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 25‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 26‬‬

Üçlü fiiller - Geçmiş zaman (Mazi)

‫‪Kur’an Anahtarı - 28‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 31‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 34‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 36‬‬

‫أَ ْن َت‬ ‫‪Sen‬‬

‫ن ََص َر‬ ‫َظ َل َم‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬

‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬

‫ن َْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬

‫أَ ْن ُت ْم‬ ‫‪Siz‬‬

‫ُه ْم‬ ‫‪Onlar‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 37‬‬

Öyle ise akrabaya (yakınlık sahibine) hakkını

Onda meyva(lar) ve salkımlı hurmalar var. ‫ات ا ْلأ َ ْك َما ِم‬

Doğrusu Rabbin, zulümlerine rağmen, insanlar için mağfiret

‫‪Cuma 4‬‬ ‫َواللَّ ُه ُذو ا ْلفَضْ لِ ا ْل َع ِظي ِم‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 39‬‬

‫أَ ْن َت‬ ‫‪Sen‬‬

‫َك َت َب‬ ‫َع ِل َم‬ ‫ُه َو‬ ‫)‪O (er‬‬

‫ِه َي‬ ‫)‪O (dş‬‬

‫ن َْح ُن‬ ‫‪Biz‬‬

‫أَ ْن ُت ْم‬ ‫‪Siz‬‬

‫ُه ْم‬ ‫‪Onlar‬‬

‫‪Kur’an Anahtarı - 40‬‬

Aynı özellikteki filler Muzari Mazi

‫‪Kur’an Anahtarı - 42‬‬