You are on page 1of 64

;fj{hlgs vl/b ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] P]g

k|:tfjgfM ;fj{hlgs vl/b ;DaGwL sfo{ljlw, k|ls|of tyf


lg0f{onfO{ cem a9L v'nf, kf/bzL{, j:t'lgi7 / ljZj;gLo agfpg,

;fj{hlgs vl/b k|ls|ofdf k|lt:kwf{, :jR5tf, O{dfGbf/Ltf,


hjfkmb]xLtf / ljZjzgLotf k|j¢{g u/L ldtAooL tyf ljj]sk"0f{ 9+uaf6
;fj{hlgs vr{sf] clwstd k|ltkmn xfl;n ug{, /

;fj{hlgs lgsfon] lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fpbf, dfn;fdfg,


k/fdz{ ;]jf tyf cGo ;]jf vl/b ubf{ To:tf] vl/bsf] Aoa:yfkg Ifdtf
clea[¢L u/L pTkfbs, ljs|]tf, cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joa;foL jf ;]jf k|
bfosnfO{ ljgf e]befj ;fj{hlgs vl/b k|ls|ofdf ;xefuL x'g] ;dfg
cj;/ ;'lglZrt u/L ;'zf;gsf] k|Tofe"lt ug]{ ;DaGwdf sfg"gL Aoa:yf
ug{ af~5gLo ePsf]n],

k|ltlglw;efsf] 3f]if0ff, @)^# hf/L ePsf] klxnf] jif{df k|


ltlglw;efn] of] P]g agfPsf] 5 .

kl/R5]b—!

k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ o; P]gsf] gfd æ;fj{hlgs vl/b
P]g, @)^#Æ /x]sf] 5 .

-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 .

@= kl/efiff M ljifo jf k|;u+n] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,


-s_ ævl/bÆ eGgfn]] ;fj{hlgs lgsfon] o; P]g adf]lhd
s'g} dfn;fdfg, k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf k|fKt ug{]
jf s'g} lgdf{0f sfo{ ug{] jf u/fpg] sfo{ ;Demg'
k5{ .

-v_ æ;fj{hlgs lgsfoÆ eGgfn] b]xfosf lgsfo ;Demg'


k5{ M—
2

-!_ ;+a}wflgs c+u jf lgsfo, cbfnt, g]kfn


;/sf/sf dGqfno, ;lrjfno, cfof]u,
ljefu jf ;f] cGtu{tsf cGo h'g;'s}
;/sf/L lgsfo jf sfof{no,

-@_ g]kfn ;/sf/sf] k"0f{ jf clwsf+z :jfldTj


jf lgoGq0fdf /x]sf] ;+:yfg, sDkgL, a}+s
jf ;ldlt jf k|rlnt sfg"g adf]lhd
;fj{hlgs :t/df :yflkt jf g]kfn
;/sf/åf/f ul7t cfof]u, ;+:yfg, k|
flws/0f, lgud, k|lti7fg, af]8{, s]Gb|,
kl/ifb / o:t} k|sl[ tsf cGo ;+u7Lt
;+:yf,

-#_ g]kfn ;/sf/åf/f ;+rflnt jf g]kfn


;/sf/sf] k"0f{ jf clwsf+z cg'bfg k|fKt
ljZjljBfno, dxfljBfno, cg';Gwfg s]Gb|
/ o:t} k|s[ltsf cGo k|fl1s jf z}lIfs
;+:yf,

-$_ :yfgLo lgsfo,

-%_ ljsf; ;ldlt P]g, @)!# adf]lhd ul7t


ljsf; ;ldlt,

-^_ g]kfn ;/sf/sf] C0f jf cg'bfgdf


;+rflnt ;+:yf, /

-&_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|


sfzg u/L ;fj{hlgs lgsfo elg tf]s]sf]
cGo ;+:yf .

-u_ ædfn;fdfgÆ eGgfn] rn jf crn h'g;'s} lsl;dsf]


j:t' ;+Demg' k5{ / ;f] zAbn] To:tf] j:t' cfk"lt{ ug]{
sfo{sf] cfg'iffª\lus ;]jf ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
3

-3_ ælgdf{0f sfo{Æ eGgfn] s'g} ;+/rgf jf s'g} s'/fsf]


lgdf{0f ug{], k'gM lgdf{0f ug{], eTsfpg], dd{t;Def/
ug{] jf lh0ff]{4f/ ug]{ sfo{ ;+u ;DalGwt lgdf{0f :yn
tof/ ug]{, vGg], 78\ofpg], agfpg], pks/0f jf
dfn;fdfg h8fg ug]{, ;hfpg], cflb h:tf sfo{
;Demg' k5{ / ;f]] zAbn] gSzf agfpg], k|of]uzfnf
k/LIf0f ug]{, e"pku|xLo kmf]6f] lvRg], e"sDkLo k/LIf0f
ug{] h:tf lgdf{0f sfo{sf] cfg'ifflËs ;]jf ;d]tnfO{
hgfpg]5 .

-ª_ æk/fdz{ ;]jfÆ eGgfn] s'g} cWoog, cg';Gwfg,


;e]{If0f, l8hfOg, 8«O{ª ;'k/Lj]If0f, tfnLd, k/LIf0f
ug]{ sfd, ;km\6j]o/sf] ljsf; jf o:t} k|s[ltsf cGo
af}l4s jf k]zfut ;]jf ;Demg' k5{ .

-r_ æcGo ;]jfÆ eGgfn] ;jf/L ;fwg, pks/0f jf


dfn;fdfg ef8fdf lng], 9'jfgL ug]{ jf dfn;fdfg
dd{t ;Def/ ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ .

-5_ æaf]]nkqÆ eGgfn] ;fa{{hlgs lgsfon] vl/bsf nflu k|


sfzg u/]sf] ;"rgf cg'?k ;f] lgsfon] tf]s]sf] 9||
f+rfdf af]nkqbftfn]] k]z u/]sf] d"No v'Ng] sfuhft,
k|:tfj jf b//]6 ;Demg' k5{ .

-h_ æaf]nkqbftfÆ eGgfn] vl/b sf/afxLdf efu lng


af]nkq k]z ug]]{ jf ug{ ;Sg] s'g} JolQm, kmd{, ;+:yf
jf sDkgL ;Demg' k5{ .

-em_ æaf]nkq ;DaGwL sfuhftÆ eGgfn]] af]nkqbftfn]


d"No jf k|:tfj jf b//]6 e/L jf tof/ u/L k]z
ug{sf nflu af]nkq cfJxfg ug]{ ;DalGwt ;fj{hlgs
lgsfon]] tof/ u/]sf]] lnvt ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
af]nkqbftfnfO{ lbOPsf] lgb]{zg, :k]lzlkms]zg, gS;f,
l8hfOg, sfo{If]qut zt{x? -6d{; ckm /]km/]G;_,
sfo{tflnsf, d"Nofªsgsf cfwf/, kl/df0f ;"rL,
;Demf}tfsf zt{x? / o:t} cGo sfuhft ;d]tnfO{
hgfpg]5 .
4

-`_ ævl/b ;Demf}tfÆ eGgfn] ;fj{hlgs lgsfo /


cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf
;]jfk|bfos aLr bkmf %@ jdf]lhd ePs]f vl/b
;DaGwL] ;Demf}tf ;Demg' k5{ .

-6_ æ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{noÆ eGgfn] bkmf ^$


jdf]lhd :yflkt ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{no
;Demg' k5{ .

-7_ æclwsf/ k|fKt clwsf/LÆ eGgfn] of] P]g jf o; P]g


cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd vl/b ;DaGwL sfo{
:jLs[t ug{ clwsf/ k|fKt clwsf/L ;Demg' k5{ .

-8_ æhdfgtÆ eGgfn] s'g} sfd 6'ª\uf] gnfu];Dd ;'/If0f


jfkt /flvPsf] ;'/If0f hdfgt /sd -l/6]G;g dgL jf
cg{]i6 dgL_ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] af]nkq hdfgt
jf sfo{;Dkfbg hdfgt jf cGo s'g} sf/0fn] ;'/If0f
/fVg' kg]{df ;f] jfkt /flvPsf] /sd ;d]tnfO{
hgfpg]5 .

-9_ æljz]if kl/l:yltÆ eGgfn] ;'Vvf, cgfj[li6, cltj[li6,


e"sDk, af9L, klx/f], cfunflu h:tf k|fs[lts jf b}jL
k|sf]k tyf cfsl:Dfs jf ck|Toflzt ljz]if sf/0faf6
;[lht kl/l:ylt ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] o'4 jf
cfGtl/s åGb h:tf kl/l:ylt ;d]t nfO{ hgfpg]5 .

-0f_ æ:yfgLo lgsfoÆ eGgfn] :yflgo :jfot zf;g P]g,


@)%% adf]lhd ul7t uf+p ljsf; ;ldlt,
gu/kflnsf jf lhNnf ljsf; ;ldlt ;Demg' k5{ .

-t_ æ;+o'Qm pkqmd -HjfOG6 e]Gr/_Æ eGgfn] b'O{ jf b'O{


eGbf a9L sDkgL Jff kmd{x? ldnL ;+o'Qm jf 5'6\6f
5'6\6} bfloTj ;lxt s'g} sfd ug]{ sfo{nfO{ hgfpg]5 .
5

-y_ æPh]G6Æ eGgfn] s'g} :jb]zL jf ljb]zL JolQm, kmd{ jf


sDkgLsf] Ph]G;L lng] JolQm, kmd{ jf sDkgL ;Demg'
k5{ .

-b_ æPs tx dflysf] clwsf/LÆ eGgfn] ;/sf/L lgsfo


tkm{ sfo{fno k|d'vsf] xsdf If]lqo sfof{no ePsf]df
;f] sfo{fnosf] k|d'v / If]lqo sfof{no gePsf]df
;DalGwt laefusf] ljefuLo k|d'v, If]lqo k|dv ' sf]
xsdf ;DalGwt laefusf] ljefuLo k|d'v, ljefuLo k|
d'vsf] xsdf ;DalGwt dGqfno, ;lrjfno jf
cfof]usf] ;lrj, ;lrjsf] xsdf ;DalGwt ljefuLo
dGqL jf /fHodGqL / ;+j}wflgs c+u jf lgsfosf]
;lrj jf k|zf;sLo k|d'vsf] xsdf ;DalGwt
;+j}wflgs c+u jf lgsfosf] k|d'v / cGo ;fj{hlgs
lgsfosf] xsdf vl/b ug]{ lgsfo eGbf Ps tx
dflysf] lgsfosf] k|d'v / To:tf] lgsfo gePsf]
ca:yfdf To:tf] ;fj{hlgs lgsfosf] ;+rfns ;ldlt
jf o:t} cGo lgsfo ;Demg' k5{ .

-w_ æbft[ kIfÆ eGgfn] låkIfLo jf ax'kIfLo ;Demf}tfåf/f


g]kfn ;/sf/nfO{ C0f jf cg'bfgsf] ?kdf j}b]lzs
;xfotf pknAw u/fpg] s'g} ljb]zL d'n's jf
cGt/f{li6«o jf ljb]zL ;+:yf ;Demg' k5{ .

-g_ æ/fzgÆ eGgfn] g]kfnL ;]gf, g]kfn k|x/L, ;z:q k|x/L


an jf g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf ;/sf/L sd{rf/L,
c:ktfnsf lj/fdL, sf/fuf/sf y'g'jf / kz'kI+ fL
cflbsf] vfgfsf ;DaGwdf g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf]
lhG;L ;Demg' k5{ .

-k_ ætf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g


cGtu{t ag]sf] lgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd
;Demg' k5{ .

#= o; P]g adf]lhd vl/b ug'{ kg]M{ -!_ ;fj{hlgs lgsfon] vl/b


ubf{ o; P]g adf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L vl/b ug'{ kg]{5 .
6

-@_ pkbkmf -!_ sf] k|lts'n x'g] u/L ul/Psf] vl/b ab/
tyf cdfGo x'g]5 .

kl/R5]b @

vl/b sfo{sf] lhDd]jf/L / vl/b lalw ;DaGwL Joj:yf


$= dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ / ;]jfsf] ljj/0f tof/ ug'{ kg]{ -!_
;fj{hlgs lgsfon] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jf vl/b ug{'
cl3 To; ;DaGwL :k]lzlkms]zg, of]hgf, gSzf, l8hfOg,
ljz]if cfjZostf Jff cGo ljj/0fx? tof/ ug{' kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ljj/0f tof/ ubf{ To:tf


dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] ;Da¢ j:t'ut k|fljlws
tyf u'0f:t/hGo lji]fztf / sfdsf] cfwf/df tof/ ug'{ kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd ljj/0f tof/ ubf{


dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] ljz]iftfx? :ki6?kdf
a'lemg] u/L pNn]v ug]{ csf]{ s'g} pkfo gePsf] cj:yfdf afx]s
s'g} vf; a|f08, 6]«8dfs{, gfd, k]6]06, l8hfOg, k|sf/, pTklQ jf
pTkfbssf] gfd pNn]v ug{ ;lsg]] 5}g .

t/ To;/L pNn]v gu/L gx'g] cj:yfdf s'g} vf; a|f08,


6]«8dfs{, gfd, k]6]06, l8hfOg, k|sf/, pTklQ jf pTkfbssf] gfd
pNn]v u/L æ;f] ;/xÆ eGg] +zAbx? pNn]v ug{ ;lsg]5 .

-$_ af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf


dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] k|fljlws jf
u'0f:t/hGo ljz]iftfx?sf] ljj/0f / k/LIf0f -6]l:6ª_, dfls{+Ë,
Kofs]lhË, n]alnË jf k'li6s/0fsf] k|df0fkq -sgkm/ld6L
;l6{lkms]6_ ;DaGwL cfwf/ jf ;+s]t jf zAbfjnL pNn]v ubf{
To:tf] dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] sfd;+u
c;Da4 x'g], of]Uo af]nkqbftfnfO{ vl/b k|s[ofdf ;xefuL x'g
s'g} lsl;dn] afwf k'¥ofpg] jf cf}lrTo lagf k|lt:kwf{nfO{
;Lldt ug]{ u/L ljj/0f, cfwf/, ;+s]t jf zAbfjnL pNn]v ug{
;lsg] 5}g .
7

%= nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg]{M -!_ ;fj{hlgs lgsfon] s'g} klg
vl/bsf] nflu tf]lsP adf]lhd nfut cg'dfg tof/ ug{'
kg]{5 .

t/ kRrL; xhf/ ?k}of ;Ddsf] vl/b ug{


nfut cg'dfg ug{' kg]{ 5}g .

-@_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -!_ adf]lhd tof/


ePsf] nfut cg'dfg tf]lsP adf]lhd cBfjlws u/L /fVg'
kg]{5 .

^= vl/b of]hgf tof/ ug'{ kg]{M ;fj{hlgs lgsfon] tf]lsPsf]


;Ldf eGbf a9L /sdsf] vl/b ubf{ tf]lsP adf]lhd vl/bsf] u'?
of]hgf -df:6/ k|f]So'/d]G6 Knfg_ / jflif{s vl/b of]hgf tof/
ug'{ kg]{5 .

&= vl/b sfo{sf] lhDd]jf/LM -!_ bkmf ^ adf]lhd vl/b of]hgf


tof/ ug]{ tyf o; P]g adf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L vl/b
;DaGwL cGo ;a} sfo{ ug{] jf u/fpg] lhDDf]jf/L ;DalGwt
;fj{hlgs lgsfosf] k|d'vsf] x'g]5 .

-@_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -!_ adf]lhd vl/b


;DaGwL sfo{ ubf{ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] lgwf{/0f
u/]sf] of]Uotf ePsf] / vl/bsfo{ ;DaGwL 1fg ePsf] jf tfnLd
k|fKt u/]sf] sd{rf/Laf6 u/fpg' kg{]5 .

-#_ ;fj{hlgs lgsfon] b]xfosf] sfd ug{sf] nflu Pp6f


vl/b OsfO{sf] :yfkgf ug{' kg]{ jf ;f]sf] lhDd]jf/L tf]Sg' kg{]5M—

-s_ vl/b of]hgf tof/ ug]{,

-v_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non]


tof/ u/]sf] gd"gf af]nkq ;DaGwL
sfuhft -:6\of088{ ljl8Ë 8s'd]G6_,
gd"gf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft -:6
\of088{ lk|Sjflnlkms]zg 8s'd]G6_, gd"gf
vl/b ;Demf}tf ;DaGwL sfuhft -:6
8

\of088{ sG6|\ofS6 8s'd]G6_ df


cfjZostfg';f/ x]/km]/ u/L k"j{ of]Uotf
;DaGwL sfuhft, af]nkq ;DaGwL
sfuhft / vl/b ;Demf}tf ;DaGwL
sfuhft tof/ ug]{,

-u_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non]


tof/ u/]sf] gd"gf k|:tfa dfu ;DaGwL
sfuhft -:6\of088{ /]Sj]:6 km/ k|kf]hn_
df cfjZostfg';f/ x]/km]/ u/L k/fdz{
;]jfsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhft tof/
ug]{,

-3_ vl/b ;DaGwL ;"rgf ;fj{hlgs ?kdf


k|sfzg ug]{,

-ª_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft, af]nkq


;DaGwL sfuhft ljt/0f ug{] jf k/fdz{
;]jfsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhft
k7fpg],

-r_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf


k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj k|fKt ug]{ /
To;nfO{ ;'/lIft tl/sfn] /fVg],

-5_ kg{ cfPsf k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj,


af]nkq jf k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj
d"Nofªsgsf] nflu d"Nof+sg ;ldltdf
k]z ug]{ / d"Nof+lst af]nkq :jLs[ltsf]
nflu k]z ug]{,

-h_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf


k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj :jLs[ltsf] ;"rgf
lbg]],

-em_ sfo{ ;Dkfbg hdfgt lng] / To;sf]


k/LIf0f u/L ;'/lIft tl/sfn] /fVg],
9

-`_ vl/b u/]sf] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf


;]jfsf] u'0f:t/ k/LIf0f ug{] u/fpg],

-6_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non]


dfu u/]sf] hfgsf/L / sfuhft pknAw
u/fpg], /

-7_ tf]lsPsf] cGo sfo{ ug]{ .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] sfd ubf{ jf u/fp+bf vl/b


OsfO{ jf ;f]sf] lhDd]jf/L tf]lsPsf] OsfO{n] ;DalGwt ;fj{hlgs
lgsfosf] k|d'vsf] l:js[lt lnO{ ug'{ kg]{5 .

*= vl/b ljlw 5gf}6 ug'{ kg]{M -!_ ;fj{hlgs lgsfon]] vl/b ubf{
tf]lsP adf]lhdsf] cj:yf / vl/b d"Nosf] cfwf/df b]xfosf]]
s'g} Ps ljlw ckgfO{ vl/b ug'{ kg]{5 .

-s_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jf vl/b


ug'{ kbf{M
-!_ cGt/f{li6«o :t/df v'Nnf af]nkq
cfXjfg u/L,
-@_ /fli6«o :t/df v'Nnf af]nkq cfXjfg
u/L,
-#_ l;naGbL b/efpkq cfXjfg u/L,
-$_ ;f]em} vl/b u/L,
-%_ pkef]Qmf ;ldlt jf nfeu|fxL
;d'bfonfO{ ;xefuL u/fO{,
-^_ cdfgtaf6 .

-v_ k/fdz{ ;]jf vl/b ug'{ kbf{M


-!_ k|lt:kwf{Tds k|:tfj dfu u/L,
-@_ ;f]em} jftf{jf6 .
10

-@_ of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd


vl/b ubf{ k|lt:kwf{ ;Lldt x'g] u/L 6'qmf 6'qmf kf/L vl/b ug'{
x'b}g .

(= v'Nnf ?kdf af]nkq cfJxfg u/L vl/b ug'{ kg]{M o; P]gdf


cGoyf Joj:yf ul/Psf]df jfx]s ;fj{hlgs lgsfon] s'g} vl/b
ug'{ kbf{ ;Dej eP;Dd v'Nnf ?kdf af]nkq cfJxfg u/L
ug'{kg]{5 / of]Uo af]nkqbftfnfO{ To:tf] vl/b k|s[ofdf ;xefuL
x'g lagf e]befj ;dfg cj;/ k|bfg ug'{ kg]{5 .

!)= af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] of]UotfM -!_ af]nkqbftf jf k|:


tfjbftfn] vl/b ;Demf}tf k|fKt ug{ b]xfo adf]lhdsf] of]Uotf
k"/f u/]sf] x'g' kg]{5 M–

-s_ af]nkqbftfn] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf


plNnlvt of]Uotfsf cfwf/ jf vl/bsf]
nflu k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] sf/afxL
rnfOPsf]df k"j{ of]Uotf ;DaGwL
sfuhftdf plNnlvt of]Uotfsf cfwf/, /

-v_ k|:tfjbftfn] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf


plNnlvt of]Uotfsf cfwf/ .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd af]nkq ;DaGwL sfuhft jf


k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf of]Uotfsf cfwf/ pNn]v ubf{
k]zfut / k|fljlws of]Uotf, pks/0fsf] pknAwtf, ljutsf]
sfo{ ;Dkfbg, laqmL kl5sf] ;]jfsf] Joa:yf, hu]8f kf6k"hf{sf]
pknAwtf, sfg"gL ;Ifdtf, ljQLo ;|f]t / cj:yf, k]zfut s;"/
u/] jfktsf] ;hfo / o:t} cGo cfwf/x? pNn]v ug{ ;lsg]5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd cfwf/ pNn]v ubf{ s'g} vf;


ju{sf lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosn] dfq efu lng kfpg] jf s'g} vf; ju{sf lgdf{0f
Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn] efu lng
gkfpg] Joa:yf ug{ ;lsg] 5}g .
11

-$_ af]nkq, k"j{of]Uotfsf] k|:tfj / k/fdz{ ;]jfsf] k|:


tfj d'NofFsg ubf{ qmdzM af]nkq ;DaGwL sfuhft, k"j{of]Uotf
;DaGwL sfuhft / k|:tfj dfu ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt
cfwf/ adf]lhd dfq d"NofFsg ug'{ kg]{5 / To:tf cfwf/x? s'g}
e]befj ljgf ;j} af]nkqbftf jf k|:tfjbftfnfO{ ;dfg ?kn]
nfu" x'g] 5g\ .

-%_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg


;f7L nfv ?k}of+ eGbf sd nfut cg'dfg ePsf] lgdf{0f sfo{
vl/bdf s'g} of]Uotf lgwf{/0f ul/g] 5}g .

-^_ af]nkqbftf jf k|:tfjbtfn] k]z u/]sf] of]Uotf


;DaGwL ljj/0f tYout ?kdf em'7f jf ;f/e't ?kdf ck'/f]
ePsf] kfOPdf ;fj{hlgs lgsfon] s'g} klg ;dodf To:tf]
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfnfO{ cof]Uo 7x/fpg ;Sg]5 .

t/ ;fgfltgf q'6L ePsf] cj:yfdf ;DalGwt


af]nkqbftf jf k|:tfjbftfaf6 ;f] ;DaGwL hfgsf/L df+u u/L
;Rofpg ;lsg]5 .

kl/R5]b —#

af]nkq ;DaGwL Joj:yf


!!= af]nkqsf k|s[of / r/0fM -!_ af]nkq åf/f vl/b ug'{ kbf{ b]xfo
adf]lhdsf] k|s[of ckgfO{ af]nkq cfJxfg ug{ ;lsg]5 M–

-s_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f u/L v'Nnf ?kdf


af]nkq cfJxfg ug]{,

-v_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f gu/L v'Nnf ?kdf


af]nkq cfJxfg ug]{ .

-@_ v'Nnf ?kdf cfJxfg ul/g] af]nkq Ps jf b'O{


r/0fdf cfJxfg ug{ ;lsg]5 .
12

-#_ bkmf @* sf] pkbkmf -!_ df plNnlvt cj:yfdf


af]nkq cfJxfg ug'{ kbf{ b'O{ r/0fdf cfJxfg ug{ ;lsg]5 .

!@ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f ug'{ kg]M{ -!_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg


sfof{non] ;do ;dodf 7"nf / hl6n egL lgwf{/0f u/]sf]
lgdf{0f sfo{ ug{ jf cf}Bf]lus KnfG6 h:tf pRr d"Nosf dfn
;fdfg vl/b ug{ jf of]Uo af]nkqbftfsf] klxrfg ug{
;fj{hlgs lgsfon] af]nkq cfJxfg ug'{ cl3 k"j{ of]Uotf
;DaGwL sfuhft tof/ u/L k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] nflu k|:tfj
k]z ug{ ;fj{hlgs ?kdf cfJxfg ug'{ kg]{5 .

-@_ ;fj{hlgs lgsfon] plrt 7fg]df cGo vl/bsf]


nflu ;d]t k"j{ of]Uotf lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf] k"j{ of]Uotf ;DjGwL


sfuhftdf k"j{ of]Uotfsf] nflu cfaZos kg]{ of]Uotfsf cfwf/,
k|:tfj tof/ ug]{ / k]z ug]{ tl/sf pNn]v ug'{ kg]{5 .

-$_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf] k|:tfj k]z ug{


cfjZos k"j{ of]Uotf ;DjGwL sfuhft dfu ug]{ ;a} AolQm,
kmd{, sDkgL, ;+:yfnfO{ ;fj{hlgs lgsfon] To:tf] sfuhft
tf]lsP adf]lhd lbg' kg]{5 .

-%_ of]Uo cfa]bssf] 5gf}6 pkbkmf -#_ df plNnlvt


of]Uotfsf] cfwf/df ug'{ kg]{5 . o;/L 5gf}6 ePsf cfa]bssf]]
;"rL ;fj{hlgs lgsfon] ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg u/L ;a}
cfa]bsnfO{ k7fpg' kg]{5 .

-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] ;"rgf lbPsf] tL; lbg leq


k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj c:jLs[t ePsf] s'g} cfa]bsn] lghsf] k|:
tfj cl:js[t ePsf]] sf/0fsf] hfgsf/L dfu u/]df lghnfO{
;DalGwt ;fj{hlgs lgsfon] To:tf] hfgsf/L lbg' kg]{5 .

-&_ k"j{ of]Uotfsf zt{ tyf ;f]sf] lgwf{/0f ;DaGwL cGo


Aoa:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
13

!#= af]nkq ;DjGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]{ M -!_ ;fj{hlgs


lgsfon] af]nkq cfAxfg ug'{ cl3 af]nkq ;DaGwL sfuhft
tof/ ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf


b]xfosf s'/fx? pNn]v ug{' kg]{5 M–

-s_ vl/bsf] k|s[lt, vl/b ug{ nfUg] ;dofjlw tyf


;f]sf] k|fljlws :k]lzlkms]zg,

-v_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f gu/L af]nkq cfJxfg ePsf]


eP af]nkqbftfs]f bkmf !) adf]lhdsf]
of]Uotfsf cfwf/x?,

-u_ :ynut lg/LIf0f ug'{ kg]{ Aoa:yf eP ;f]


;DaGwL hfgsf/L,

-3_ af]nkq k]z ug'{ cl3 s'g} j}7s ug'{ kg]{ eP


To:tf] a}7s ;DjGwL hfgsf/L,

-ª_ af]nkq tof/ ug]{ / k]z ug]{ lgb]{zg, af]nkq k]z


ug]{ :yfg, af]nkq k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do
tyf af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,

-r_ d"Nosf] ;+/rgf -sDkf]g]G6 ckm k|fO;_,


af]nc+ssf] nflu pNn]v ug{ ;lsg] d'b«f jf
d'b«fx?, af]nkq t'ngf ug{ k|of]u ul/g] d'b«f /
;Da4 ljlgdo b/sf] cfwf/ / ;f]sf] ldlt,

-5_ af]nkq d"No+fsg / af]nkqbftfsf] 5gf}6 ug]{


cfwf/ / tl/sf,

-h_ :jb]zL dfn;fdfg / :yfgLo lgdf{0f


Joj;foLnfO{ k|fyldstf lbOg] eP ;f] ;DaGwL]
Joj:yf,
14

-em_ dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{sf] 5'6\6f 5'6\6} ;d"x /


Kofs]h agfO{ vl/b ug'{ kg]{ ePdf To:tf] ;d"x /
Kofs]h / ;f]sf] d"Nof+sg ug{] tl/sf,

-`_ k|fljlws :k]lzlkms]zgsf] ljsNksf] k|:tfj ;d]t


dfu ul/Psf]] cj:yfdf To:tf] ljsNk d"Nof+sg
ug]{ tl/sf,

-6_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf]


s'g} c+zsf] nflu dfq klg af]nkq k]z ug{ kfO{g]
eP To:tf] c+z jf c+zx?sf] ljj/0f,

-7_ af]nkq dfGo x'g] cjlw,

-8_ af]]nkq, sfo{;Dkfbg jf cGo cfaZos s'/fsf]


nflu lbg' kg]{ hdfgtsf] /sd, lsl;d, dfGo
9f+rf / dfGo cjlw -e]lnl86L lkl/o8_,

-9_ af]]nkq hdfgt dfu ePsf]df ;f] hdfgtsf]


cjlw af]nkq dfGo x'g] cjlw eGbf tL; lbg
a9L cjlwsf] x'g' kg]{ Aoxf]/f,

-0f_ bkmf %@ adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tfsf zt{x? /


;f] ;Demf}tf nfu" x'g] tl/sf,

-t_ :jfy{ jflemg] -slGkm\lnS6 ckm O{G6«]:6_ ePdf


af]nkq pk/ sf/afO{ gx'g] jf hfn;fhL jf e|
i6frf/ u/]df x'g] sfg"gL sf/afO{ ;DaGwL
hfgsf/L,

-y_ ;fj{hlgs lgsfon] af]nkq ;DaGwL sf/afO{ ubf{


u/]sf] q'l6 jf lg0f{o lj?4 k'g/fjnf]sgsf nflu
af]nkqbftfn] lga]bg lbg ;Sg] Aoa:yf,

-b_ k|fljlws IfdtfnfO{ k|dfl0ft ug]{ sfuhft tyf


cfly{s k|:tfa -af]n c+s_ Pp6} vfddf k]z ug'{
kg]{ Joxf]/f, /
15

-w_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] k"a{ of]Uotf


jf af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ug'{ kg]{
elg lgwf{/0f u/]sf laifox? .

-#_ af]nkq cfXjfgsf] ;"rgf adf]lhd af]nkq


;DjGwL sfuhft dfu ug]{ JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLnfO{ /
vl/b sf/afO{df efu lng k"j{of]Uotf cfaZos kg]{ ePdf k"j{
of]Uotf xfl;n u/L To:tf] sfuhft dfu ug]{ JolQm, kmd{, ;+:yf
jf sDkgLnfO{ ;fj{hlgs lgsfon] tf]lsP adf]lhdsf] b:t"/ lnO{
af]nkq ;DaGwL sfuhft pknJw u/fpg' kg]{5 .

!$= af]nkq cfXjfg M -!_ af]nkq jf k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj


cfXjfgsf] ;"rgf /fli6«o :t/sf] b}lgs ;dfrf/kqdf k|sfzg
ug'{ kg]{5 / cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkqsf] xsdf cGt/f{li6«o
;+rf/ dfWoddf ;d]t k|sfzg ug{ ;lsg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;"rgf s]lGb|o :t/sf]


;fj{hlgs lgsfosf] xsdf ;f] lgsfo jf ;fj{hlgs vl/b
cg'udg sfof{nosf] j]e ;fO{6df /fVg' kg]{5 / lhNnf :t/Lo
;fj{hlgs lgsfosf] xsdf To:tf] ;"rgf ;f] lgsfo jf
;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf] j]e ;fO{6df /fVg ;lsg]5
.

-#_ af]nkq jf k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj cfXjfgsf]


;"rgfdf b]xfosf s'/fx? v'nfpg' kg]{5 M—
-s_ af]nkq cfXjfg ug]{ ;fj{hlgs
lgsfosf] gfd / 7]ufgf,

-v_ vl/b sfo{sf] k|sl[ t / ;do ;Ldf,


dfn;fdfg cfk"lt{ ug'{ kg]{, ;]jf k|bfg
ug'{ kg]{ jf lgdf{0f sfo{ ug'{ kg]{ :yfg,

-u_ af]nkq hdfgt cfaZos kg]{ eP


;f]sf] /sd / dfGo cjlw,
16

-3_ af]nkq hdfgt cfaZos kg]{ eP


af]nkqsf] dfGo x'g] cjlw,

-ª_ af]nkq ;DjGwL sfuhft jf k"j{


of]Uotf ;DaGwL sfuhft kfO{g] :yfg,
k|fKt ug]{ tl/sf / ;f] jfkt nfUg]
b:t'/,

-r_ af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj


k]z ug]{ jf k7fpg] :yfg, tl/sf,
clGtd ldlt / ;do,

-5_ af]]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj


vf]Ng] ldlt, ;do, :yfg / af]nkq
vf]Ng] ;dodf af]nkqbftf jf lghsf]
clwsf/ k|fKt k|ltlglwnfO{ cfdGq0f
ug]{ s'/f, /

-h_ tf]lsP adf]lhdsf cGo s'/fx? .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;"rgf k|sfzg ubf{ /fli6«o


:t/sf] af]nkq jf k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj cfXjfgsf]
;"rgfsf] xsdf slDtdf tL; lbg / cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq
jf k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf
slDtdf k}+tfln; lbgsf] cjlw lbg' kg]{5 .

-%_ pkbkmf -#_ sf] v08 -ª_ adf]lhd af]nkq ;DjGwL


sfuhft jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft kfO{g] :yfg v'nfpFbf
b'O{ jf b'O{ eGbf a9L ;fj{hlgs lgsfodf To:tf] sfuhft kfO{g]
Aoa:yf ug' kg]{5 .

-^_ pkbkmf -#_ sf] v08 -r_ adf]lhd af]nkq jf k"j{


of]Uotf ;DaGwL k|:tfj k]z ug]{ jf k7fpg] :yfg v'nfpFbf Pp6}
17

;fj{hlgs lgsfodf dfq k]z ug]{ jf k7fpg] Aoa:yf ug'{


kg]{5 .
-&_ pkbkmf -^_ adf]lhd af]nkq jf k"a{ of]Uotf
;DaGwL k|:tfj k]z ug{ jf k7fpgsf] nflu s'g} ;fj{hlgs
lgsfo, af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] ;'/Iff dfu u/]df ;DalGwt
lhNnf k|zf;g sfof{non] clgafo{?kdf ;'/Iffsf] Aoa:yf t'?Gt
ldnfO{ lbg' kg]{5 .

-*_ ;fj{hlgs lgsfon] cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq


dfkm{t ug]{ vl/bdf g]kfnL pBdL tyf Joj;foLnfO{ tf]lsP
adf]lhd 3/]n' k|fyldstf -8f]d]l:6s k|k] m/]G;_ lbg ;Sg]5 /
o;/L 3/]n' k|fyldstf lbg] ePdf ;f] s'/f af]nkq cfXjfgsf]
;"rgf / af]]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ug'{ kg]{5 .

t/ lgdf{0f sfo{ vl/bsf] xsdf lgdf{0f Aoa;fo P]g,


@)%% sf] bkmf !@ sf] pk bkmf -!_ adf]lhd k|fyldstf lbg
;lsg]5 .

-(_ ljb]zL af]nkqbftfn] af]nkq k]z ubf{ g]kfn


/fHodf cfkmgf] s'g} Ph]G6 lgo'Qm u/] jf gu/]sf] s'/f v'nfpg'
kg]{5 .

-!)_ pkbkmf -(_ adf]lhd Ph]G6 lgo'Qm u/]sf] eP


af]nkq k]z ubf{ Ph]G6sf] ;DaGwdf tf]lsP adf]lhdsf] ljj/0f
;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .

-!!_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf


klg ;fa{hlgs lgdf{0f sfo{ vl/bsf] xsdf lab]zL af]nkqbftfn]
:jb]zL lgdf{0f Aoa;foL;+u ;+o'Qm pks|d u/]df To:tf] lab]zL
af]nkqbftfnfO{ k|fylds lbg ;lsg]5 .

!%= cGt/{fli6«o :t/sf] af]nkqM -!_ o; P]g adf]lhd af]nkq


cfJxfg ubf{ b]xfosf cj:yfdf cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq
cfXjfg ug{' kg]5
{ M—
18

-s_ ;fj{hlgs lgsfosf] dfu cg'?ksf]


dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ k|
lt:kwf{Tds d"Nodf g]kfn /fHo
leqsf Ps eGbf a9L lgdf{0f Joa;foL
jf cfk"lt{stf{af6 k|fKt gx'g] ePdf,

-v_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jf


vl/bsf nflu /fli6«o:t/df af]nkq
cfJxfg ubf{ s'g} af]nkq gk/L
lab]zaf6 k|fKt ug'{ kg]{ ePdf,

-u_ bft[kIf;+u ePsf] ;Demf}tf adf]lhd


j}b]lzs ;xfotf >f]taf6 ljb]zL
dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ vl/b ug'{
kg]{ ePdf,

-3_ ljz]if tyf hl6n lsl;dsf]


dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ ePsf]n]
cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkqaf6 vl/b
ug'{ kg]{ egL ;fj{hlgs lgsfon] k|
dfl0ft u/]sf]df, jf

-@_ o; bkmf adf]lhdsf] cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq


cfXjfgsf] ;"rgf c+u|]hL efiffdf k|sfzg ug'{ kg{]5 / af]nkq jf
k"j{ of]Uotf ;DaGwL ;a} sfuhft c+u|]hL efiffdf pknJw
u/fpg' kg]{5 .
-#_ pk bkmf -@_ adf]lhdsf] ;"rgf bkmf !$ sf]
pkbkmf -@_ adf]lhdsf] j]e ;fO{6df /fVg' kg]{5 .

!^= af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf ePsf] lålawf


af/]sf] hfgsf/L M -!_ af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k"j{of]Uotf
;DaGwL sfuhftdf plNnlvt s'g} s'/fdf låljwf eO{ ;f]
;DaGWfdf :ki6 ug{ To:tf sfuhftdf pNn]v ePsf] ;dofjlw
leq s'g} af]nkqbftfn] cg'/f]w u/]df ;fj{hlgs lgsfon]
af]nkq k]z ug]{ jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfj k]z ug]{ clGtd Dofb
19

;dfKt x'g' cufj} To:tf] s'/fsf] hfgsf/L ;a} af]nkqbftfnfO{


lbg' kg]{5 .

-@_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]


hfgsf/L / af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k"j{of]Uotf ;DaGwL
sfuhftdf s'g} x]/km]/ u/]sf] eP To:tf] x]/km]/ ;DaGwL
hfgsf/L vl/b sf/afO{df ;xefuL ePsf ;j} af]nkqbftfnfO{
lghn] af]nkq k]z ubf{ jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfj tof/ ubf{
To:tf] x]/km]/ pk/ ;d]t ljrf/ ug{ ;do kfpg] u/L lbg'
kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] sfo{sf] nflu


af]nkqbftfnfO{ yk ;do lbg cfjZos ePdf ;fj{hlgs
lgsfon] af]nkq jf k"j{of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj k]z ug]{
clGtd cjlw a9fpg ;Sg]5 .

!&= af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL k|:tfj k]z ug]{ clGtd


cjlwM ;fj{hlgs lgsfon] af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL k|:
tfj k]z ug{] clGtd ldlt / ;do lgwf{/0f ubf{ bkmf !$ sf]
pkbkmf -$_ adf]lhdsf] cjlwdf g36\g] u/L / To:tf] af]nkq
jf k|:tfj tof/ ug{ jf k]z ug{ af]nkqbftfn] kof{Kt ;do
kfpg] u/L lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .

!*= af]nkq k]z ug]{ tl/sfM -!_ af]nkq lgwf{l/t 9f+rfdf,


af]nkqbftf jf lghsf] clws[t k|ltlglwn] /Lt k"j{s ;xL5fk
tyf l;njGbL u/L af]nkqbftf cfkm}+n] jf cfkmgf] k|ltlgwL
dfkm{t jf x'nfs jf s'l/o/ dfkm{t af]nkq k]z ug'{ kg]{ :yfgdf
af]nkq k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do leq} k]z ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cjlw gf3L k|fKt ePsf


af]nkqx? pk/ s'g} sf/afO{ x'g] 5}g / To:tf af]nkqx? Gfvf]nL
;DalGwt af]nkqbftfnfO{ lkmtf{ ul/g]5 .

!(= af]nkq lkmtf{ tyf ;+zf]wgM -!_ af]nkqbftfn] Ps k6s k]z


u/]sf] af]nkq lkmtf{ lng jf ;+zf]wg ug{ af]nkq k]z ug]{
clGtd ldlt / ;do ;dfKt x'g' cufj} l;naGbL lgj]bg lbg
;Sg] 5 .
20

-@_ af]nkq lkmtf{ lng] jf ;+zf]wg ug]{ ;DaGwL cGo


Joa:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

@)= af]nkq dfGo x'g] cjlw M -!_ af]nkq dfGo x'g] cjlw af]nkq
;DaGwL sfuhftdf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]] cjlwsf] u0fgf af]nkq k]z


ug]{ clGtd ldltaf6 k|f/De x'g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


;fj{hlgs lgsfon] af]nkq vf]n]kl5 af]nkq dfGo x'g] cjlw
a9fpg' kg]{ ePdf ;f]sf] sf/0f v'nfO{ cfjZostfg';f/ af]nkq
dfGo x'g] cjlw a9fpg ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd af]nkq dfGo x'g] cjlw


a9fp+bf ;DalGwt af]nkqbftfsf] dGh'/L lng' kg]{5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] af]nkq dfGo x'g] cjlw


a9fpg dGh'/ ug]{ af]nkqbftfn] af]nkq hdfgtsf] cjlw
af]nkq dfGo x'g] cjlw a9fP hlQs} cjlw a9fpg'' kg]{5 .

-^_ pkbkmf -$_ adf]lhd dGh'/L glbg] af]nkqbftfsf]


hdfgt lkmtf{ ug'{ kg]{5 .

@!= af]nkq hdfgt M -!_ af]nkqbftfn] af]nkq;fy tf]lsP


adf]lhd hdfgt k]z ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z u/]sf]] hdfgt b]xfosf]


cj:yfdf hkmt x'g]5 M—

-s_ af]nkq k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do


kl5 af]nkq dfGo x'g] cjlw leq
af]nkqbftfn] af]]nkq ;+zf]wg ug{ jf
lkmtf{ ug{ dfu u/]df,
21

-v_ af]nkqdf b]lvPsf] c+sul0ftLo q'6L


;RofOPsf] s'/f af]nkqbftfn] :jLsf/
gu/]df,

-u_ 5gf}6 ePsf] af]nkqbftfn] af]nkq


;DjGwL sfuhftdf plNnlvt zt{
adf]lhd vl/b ;Demf}tf gu/]df,

-3_ af]nkq ;DjGwL sfuhftdf plNnlvt


sfo{;Dkfbg hdfgt af]nkqbftfn]
vl/b ;Demf}tf ug]{ Dofb leq lbg
g;s]df,

-ª_ ;fj{hlgs lgsfon] af]nkq k/LIf0fsf]


l;nl;nfdf bkmf @# sf] pk bkmf -$_
adf]lhd dfu u/]sf] s'g} hfgsf/L
lb+bf af]nkqbftfn] af]nkqsf] d"No jf
;f/e"t s'/f kl/jt{g u/]df,

-r_ bkmf ^@ adf]lhdsf] cfr/0f ljkl/t


sfd u/]df .

-#_ bkmf %@ adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tf ;DkGg eP kl5


To:tf] vl/b ;Demf}tf ug]{ af]nkqbftf tyf pkbkmf -@_
adf]lhd hdfgt hkmt ug'{ gkg]{ af]nkqbftfsf] af]nkq
hdfgt ;fj{hlgs lgsfon] lkmtf{ ug'{' kg]{5 .

@@= af]nkq vf]Ng] M af]nkq k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do ;dfKt
ePsf] nuQ} ;f]xL lbg Jff]n
] kq ;DjGwL sfuhftdf plNnlvt
;do / :yfgdf ;fj{hlgs lgsfon] tf]lsP adf]lhd af]nkq
vf]Ng' kg]{5 .

@#= af]nkq k/LIf0f M -!_ ;fj{hlgs lgsfon] bkmf @@ adf]lhd


vf]n]sf] af]nkq d"Nofs+g ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .
22

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] af]nkq d"Nof+sg


ug'{ cl3 ;f] ;ldltn] b]xfosf s'/fx? lgSof}{n ug{ af]nkqsf]
k/LIf0f ug'k{ g]{5 M—

-s_ af]nkqbftf af]nkq k]z ug{ sfg"g


adf]lhd of]Uo ePsf]] k'i6\ofO{ ug]{
sfuhftx? k]z eP jf gePsf],

-v_ af]nkq ;DjGwL sfuhftdf


af]nkqbftfnfO{ lbOPsf] lgb]{zg cg'?k
af]nkq k"0f{ eP jf gePsf]] /
af]nkqbftf jf lghsf] clwsf/ k|fKt
k|ltlglwsf] ;lx5fk eP jf gePsf],

-u_ af]nkq ;fy hdfgt k]z ug'{ kg]{ eP


af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v
eP adf]lhdsf] lsl;d, cjlw /
/sdsf] hdfgt ;+nUg eP jf
gePsf],

-3_ af]nkq ;DjGwL sfuhftdf plNnlvt


k|fljlws :k]lzlkms]zg / ;f]xL
sfuhftdf ;+nUg vl/b ;Demf}tfsf
zt{ cg'?k af]nkq ;f/e"t ?kdf k|
efju|fxL eP jf gePsf] .

-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ adf]lhd af]nkqsf]


k"0f{tfsf] k/LIf0f ubf{ b]xfPsf s'/fx? k/LIf0f ug'{ kg]{5 M—

-s_ af]nkqbftfsf] clwsf/ k|fKt k|ltlglw


jf :yfgLo Ph]G6nfO{ lbPsf]
clVtof/gfdfsf]] sfuhft k]z eP jf
gePsf],

-v_ ;+o'Qm pkqmd ;DjGwL ;Demf}tf


cfaZos eP ;f] k]z eP jf gePsf],
23

-u_ af]nkqbftfsf] / lghn] pNn]v u/]sf]


dfn;fdfgsf] u|fXotf -O{lnlhljlnl6_ k|
dfl0ft ug]{ sfuhft k]z eP jf
gePsf],

-3_ af]nkqbftfsf] of]Uotf ;DaGwL


cfjZos sfuhft k]z eP jf gePsf],

-ª_ af]nkq ;DaGwL sfuhft adf]lhd b/


laZn]if0f k]z ug'{ kg]{ eP To:tf] b/
laZn]if0f k]z eP jf gePsf],

-r_ tf]lsP adf]lhdsf cGo s'/f .

-$_ ;fj{hlgs lgsfon] o; bkmf adf]lhd af]nkqsf]


k/LIf0f ug]{ l;nl;nfdf af]nkqbftf;Fu cfjZos hfgsf/L dfUf
ug{ ;Sg]5 .

-%_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -$_ adf]lhd dfu


u/]sf] hfgsf/L ;DalGwt af]nkqbftfn] ;fj{hlgs lgsfonfO{
lbg' kg]{5 / To;/L hfgsf/L lb+bf af]nkqsf] d"No jf cGo
;f/e"t s'/f kl/jt{g jf x]/km]/ ug{ ;lsg] 5}g .

-^_ k"j{of]Uotf lgwf{/0f eO{ cfJxfg ePsf] af]nkq


k/LIf0f ubf{ af]nkqbftfsf] of]Uotf k"j{of]Uotf cg'?ksf] 5 jf
5}g ;f] k/LIf0f ug'{ kg]{5 .

-&_ pkbkmf -^_ adf]lhd of]Uotf k/LIf0f ubf{


k"j{of]Uotf cg'?ksf] of]Uotf ;f/e"t?kdf 36L ePsf] kfOPdf
To:tf] af]nkqbftfsf] af]nkq /2 ug'{ kg]{5 .

-*_ o; bkmf adf]lhd af]nkq k/LIf0f ubf{ af]nkqdf


s'g} c+s ul0ftLo q'6L kfOPdf ;fj{hlgs lgsfon] To:tf] q'l6
24

;Rofpg ;Sg]5 / To;/L q'6L ;Rofp+bf OsfO b/ / s"n


/sddf leGgtf ePdf OsfO b/ dfGo x'g]5 / ;f]xL b/ adf]lhd
s"n /sd ;Rofpg' kg]{5 .

-(_ af]nkqbftfn] af]nkqdf pNn]v u/]sf] /sd c+s /


cIf/df km/s k/]df cIf/df n]lvPsf] /sd dfGo x'g]5 .

-!)_ pkbkmf -*_ jf -(_ adf]lhd q'l6 ;RofO{Psf]df


To;/L q'6L ;RofO{Psf] hfgsf/L ;DalGwt af]nkqbftfnfO{ lbg'
kg]{5 .

@$= af]nkq pk/ sf/afO{ gx'g]M b]xfosf] /Lt gk'u]sf] af]nkq pk/
sf/afO{ ul/g] 5}g M–

-s_ l;naGbL eO{ gcfPsf],


-v_ Dofb leq k]z x'g gcfPsf],
-u_ bkmf !( adf]lhd lkmtf{ lnPsf]
af]nkq,
-3_ bkmf @# sf] pkbkmf -@_ adf]lhd
gePsf],
-ª_ bkmf @^ pkbkmf -^_ adf]lhd cfk;df
ldnf]dtf] u/L bflvnf ePsf af]nkq,
-r_ bkmf @# sf] pkbkmf -&_ adf]lhd /2
ePsf] af]nkq .
@%= af]nkq d"Nof+s+ gM -!_ bkmf @$ adf]lhd sf/afO{ gx'g] egL
5'6\ofO{Psf af]nkq afx]s bflvnf ePsf cGo af]nkq
d"Nof+sgsf] nflu ;dfj]z ug'{ kg]{5 .

-@_ af]nkq cl:jsf/ ug{' gkg]{ u/L k|flalws


:k]lzlkms]zg, ljj/0f, ljz]iftf cflb h:tf s'/fx?df ;fgfltgf
km/s kfO{Pdf ;Dej eP;Dd ;f]sf] d"No lgsfnL To:tf] d"No
;d]t pkbkmf -!_ adf]lhd af]nkq d"Nof+sg ubf{ ;dfa]z ug'{
kg]{5 .
25

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;fgfltgf km/ss]f d"No


af]nkqbftfsf] af]n c+ssf] kGw| k|ltzt eGbf a9L ePdf To:tf]
af]nkq ;f/e't ?kdf ck|efju|fxL ePsf] dflgg]5 / To:tf]
af]nkqnfO{ d"Nof+sgdf ;dfj]z ul/g] 5}g .

:kli6s/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu


æ;fgfltgf km/sÆ eGgfn] af]nkq ;DjGwL
sfuhftdf plNnlvt k|flalws :k]lzlkms]zg, ljj/0f
cflb h:tf s'/f ;+u tflTjs ?kdf leGg gx'g]
km/s ;Demg' k5{ .

-$_ k"j{of]Uotf lgwf{/0f u/L af]nkq cfJxfg ul/Psf]


ca:yfdf k"a{ of]Uo ePsf af]nkqbftf afx]s cGo
af]nkqbftfaf6 k|fKt af]nkqnfO{ pkbkmf -!_ adf]lhd x'g]
d"Nof+sgdf ;dfa]z ul/g] 5}g .

-%_ af]nkqsf] d"Nof+sg af]nkq ;DjGwL sfuhftdf


pNn]v ePsf] cfwf/ / tl/sf cg';f/ ug'{ kg]{5 / To;/L
d"Nof+sg ubf{ k|To]s af]nkqsf] d"Nof+lst /sd csf]{ af]nkqsf]
d"Nof+lst /sd;+u t'ngf u/L Go"gtd af]n c+s sa'n ug]{
af]nkq lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .

-^_ pkbkmf -$_ adf]lhd Go"gtd af]n c+s sa'n ug]{


af]nkqsf] af]nkqbftfsf] of]Uotf af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
plNnlvt of]Uotf d"Nof+sgsf cfwf/ cg'?k eP gePsf] hf+r
ug'{ kg]{5 .

-&_ pkbkmf -$_ adf]lhd Go"gtd af]n c+s sa'n ug]{


af]nkqsf] af]nkqbftfsf] of]Uotf pkbkmf -%_ adf]lhd hfFr
ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt of]Uotf d"Nof+sgsf
cfwf/ cg'?k ePsf] kfO{Pdf To:tf] af]nkq Go"gtd d"Nof+lÍt
;f/e"t?kdf k|efju|fxL af]nkq dflgg]5 . o;/L hf+r ubf{
To:tf] af]nkqbftfsf] of]Uotf af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
plNnlvt d"Nof+sgsf cfwf/ cg'?k ePsf] gkfOPdf lghsf]
jf]nkq d"Nof+sgjf6 x6fO qmdzM csf]{ Go"gtd af]n c+s sa'n
ug]{ af]nkqbftfsf] of]Uotfsf] hfFr ;f]xL cfwf/df ug'{ kg]{5 .
26

-*_ d"Nof+sg ;ldltn] pkbkmf -^_ adf]lhd Go"gtd


d"Nof+lÍt ;f/e"t?kdf k|efju|fxL af]nkqsf] d"Nofs+gsf] cfwf/
/ t/Lsf ;d]t v'Ng] u/L d"Nof+sg k|ltj]bg tof/ u/L
;fj{hlgs lgsfo ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .

@^= af]nkq c:jLs[t ug]{ jf vl/b sf/afxL /2 ug]{ M -!_


;fj{hlgs lgsfon] b]xfosf] ca:yfdf ;Dk"0f{ af]nkq cl:js[t
ug{ jf vl/b sf/afxL /2 ug{ ;Sg]5M—

-s_ s'g} klg af]nkq bkmf @# sf] pkbkmf -@_ sf]


v08 -3_ adf]lhd ;f/e"t?kdf k|efju|fxL
gePdf,

-v_ Go"gtd d"Nof+lst ;f/e"t?kdf k|efju|fxL


af]nkqsf] af]n c+s nfut cg'dfg eGbf
;f/e"t ?kdf a9L ePdf, jf

-u_ df+u ul/Psf] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{, k/fdz{


;]jf jf cGo ;]jf cfjZos gePdf .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg


s]lx af]nkqx? jf Pp6f dfq af]nkq ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL
ePsf]] sf/0fn] dfq af]nkq cl:js[t ug{ jf k'gM af]nkq
cfJxfg ug{ ;lsg] 5}g .

-#_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -!_ adf]lhd af]nkq


cl:js[t ePsf] jf vl/b sf/afxL /2 ePsf] sf/0f ;lxtsf]
;"rgf ;j} af]nkqbftfnfO{ lbg' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd ;"rgf lbPsf] tL; lbg leq


s'g} af]nkqbftfn] ;j} af]nkq cl:js[t ePsf]] jf vl/b
sf/afxL /2 ePsf]] cfwf/sf] hfgsf/L dfu u/]df lghnfO{
;fj{hlgs lgsfon] To:tf] hfgsf/L lbg' kg]{5 .
27

-%_ af]nkq cfJxfg ubf{ s'g} af]nkq gk/L jf pkbkmf


-!_ adf]lhd ;Dk"0f{ af]nkq cl:js[t jf vl/b sf/afxL /2 eO{
k'gM af]nkq cfXjfg ubf{ To;/L af]nkq cl:js[t jf vl/b
sf/afxL /2 x'gfsf] sf/0fsf] ;dLIff u/L cfjZostfg';f/
af]nkq ;DaGwL sfuhft, k|fljlws :k]lzlkms]zg, nfut
cg'dfg tyf vl/b ;Demf}tfsf zt{x?df x]/km]/ ;d]t ug'{ kg]{5
.

-^_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg


s'g} af]nkqbftfn] cfk;df ldnf]dtf] u/L af]nkq bflvnf u/]sf]
k|dfl0ft ePdf To:tf af]nkqx? /2 x'g]5g .

@&= af]nkqsf] :jLs[lt / vl/b ;Demf}tf M -!_ ;fj{hlgs lgsfon]


bkmf @% adf]lhd Go'gtd d"Nof+lst ;f/e"t?kdf k|efju|fxL
af]nkq dfq :jLs[tLsf] nflu 5gf}6 ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd af]nkq 5gf}6 ePsf] ;ft lbg


leq ;fj{hlgs lgsfon] ;DalGwt af]nkqbftfnfO{ lghsf]
af]nkq :jLs[t ug]{ cfzosf] ;"rgf lbg' kg]{5 . To;/L 5gf}6
ePsf] af]nkqsf] af]nkqbftfsf] gfd, 7]ufgf / /sdsf] hfgsf/L
cGo af]nkqbftfnfO{ ;d]t lbg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;"rgf lbPsf] ;ft lbgsf]


cjlw leq s'g} af]nkqbftfn] bkmf $& adf]lhd lga]bg gu/]df
pkbkmf -!_ adf]lhd 5gf}6 ePsf] af]nkqbftfsf] af]nkq
:jLs[t u/L lghnfO{ kGw| lbg leq vl/b ;Demf}tf ug{sf] nflu
sfo{ ;Dkfbg hdfgt bflvnf ug{ ;"rgf lbg'' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -#_ sf] cjlw leq ;DaGwLt af]nkqbftfn]


sfo{ ;Dkfbg hdfgt bflvnf u/L bkmf %@ adf]lhdsf] vl/b
;Demf}tf ug{' kg{]5 .

-%_ pkbkmf -#_ sf] cjlw leq sfo{ ;Dkfbg hdfgt


bflvnf u/L af]nkqbftf ;Demf}tf ug{ gcfPdf lghsf]
af]nkqsf] hdfgt /sd hkmt u/L ;f] eGbf nuQ} kl5sf] csf]{
28

Go"gtd d"Nof+lÍt ;f/e"t?kdf k|efju|fxL af]nkqbftfsf] af]nkq


:jLs[t u/L vl/b ;Demf}tf ug{' kg{]5 .

-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] af]nkqbftf klg sfo{


;Dkfbg hdfgt bflvnf u/L vl/b ;Demf}tf ug{ gcfPdf To;
kl5sf] Go"gtd d"Nof+lÍt ;f/e"t?kdf k|efju|fxL af]nkqbftfsf]
af]nkq s|dzM :jLs[t u/L lghnfO{ o; bkmf adf]lhd vl/b
;Demf}tf ug{ ;"rgf lbg' kg{]5 .

-&_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;"rgf lbPsf] tL; lbg


leq af]nkq c:jLs[t ePsf] s'g} af]nkqbftfn] lghsf] af]nkq
cl:js[t ePsf]] sf/0fsf] hfgsf/L dfu u/]df lghnfO{ ;DalGwt
;fj{hlgs lgsfon] To:tf] hfgsf/L lbg' kg]{5 .

@*= b'O{ r/0fsf] af]nkqM -!_ b]xfosf] cj:yfdf b'O{ r/0fdf af]nkq
cfJxfg ug{ ;lsg]5 M—

-s_ vl/b ul/g] dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ jf


;]jfsf] k|fljlws kIf jf vl/b ;Demf}tfsf
zt{x? af]nkq cfJxfg ubf{sf avt k"0f{ ?kdf
olsg ug{ ;Dej gePdf, jf

-v_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf]


k|s[lt hl6n eO{ ;fj{hlgs lgsfon] ;f] sf
ljleGg k|fljlws kIf jf vl/b ;Demf}tf
;DaGwL ;d:of s] s;/L ;dfwfg ug{ ;lsG5
eGg] ljifodf / To:tf k|fljlws kIf /
;Demf}tfsf] zt{ tyf To;af6 x'g] kmfO{bfsf
;DaGwdf af]nkqbftf;+u 5nkmn ug{' k/]df .

-@_ o; bkmf adf]lhd k|yd r/0fsf] af]nkq cfJxfg


ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf vl/bsf] p2]Zo, ck]lIft sfo{
;Dkfbg, df]6fdf]6L :k]lzlkms]zg, cGo df]6fdf]6L ljz]iftf,
af]nkqbftfsf] of]Uotf pNn]v ug'{ kg]{5 / af]nkqbftfn]
af]nkqdf d"No vf]Ng' gkg]{, k|fljlws k|:tfa / k|:tfljt vl/b
29

;Demf}tfsf] zt{sf ;DjGwdf l6Kk0fL dfq k]z ug'{ kg]{ s'/f


pNn]v ug{' kg]{5 .

-#_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -@_ adf]lhd u/]sf]


af]nkq cfJxfg adf]lhd k|fKt af]nkqsf ;DaGwdf s'g} jf ;j}
af]nkqbftf;Fu 5nkmn ug{ ;Sg]5 .

-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|fKt ePsf] af]nkqsf


;DaGwdf pkbkmf -#_ adf]lhd ePsf] 5nkmn ;d]tnfO{ ljrf/
u/L ;fj{hlgs lgsfon] b]xfo adf]lhd ug{ ;Sg]5M

-s_ vl/b ;DaGwdf k"/f ug'{ kg{]


cfwf/e"t zt{x? -a]l;s
l/Sjfo/d]G6_ k'/f ug{ jf Go"gtd
sfo{;Dkfbg ug{ jf lgwf{l/t
cjlw leq sfo{{ ;DkGg ug{
g;Sg] jf To:tf zt{x? k"/f ug{
jf sfo{ ;DkGg ug{ jf lgwf{l/t
cjlw leq} sfo{ ;DkGg ug{sf]
nflu ;+zf]wg ug{ g;Sg] jf cGo
s'g} sdhf]/L eO{ k|efju|fxL
gePsf] af]nkq ;DjGwL k|:tfj
/2 ug]{,

-v_ k|lt:kwf{ clej[l4 ug{ k|fljlws


:k]lzlkms]zg, d"Nof+sgsf] cfwf/
/ vl/b ;Demf}tfsf] zt{df x]/km]/
jf ;'wf/ ug]{,

-u_ af]nkqbftfjf6 k]z ePsf ljleGg


ljsNkx?sf] pko'Qmtf lgwf{/0f
ug{ d"Nof+sg k4lt lgwf{/0f ug]{ .
30

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] sfo{ ;dfKt ePkl5


;fj{hlgs lgsfon] bf]>f] r/0fdf af]nkq cfXjfg ug'{ kg]{5 .
To:tf] af]nkq cfJxfg ubf{ ;f]xL pkbkmf adf]lhd af]nkq /2
gePsf af]nkqbftfnfO{ kl/dflh{t af]nkq ;DaGwL sfuhft
cg'?k d"No ;lxtsf] af]nkq k]z ug{ cfJxfg ug'{ kg]{5 .

-^_ o; bkmfdf n]lvP afx]s pkbkmf -%_ adf]lhd


ul/g] bf];|f] r/0fsf] af]nkq ;DaGwL sf/afO{ o;} kl/R5]bdf
plNnlvt Aoa:yf cg'?k ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b — $

k/fdz{ ;]jf ;DaGwL Joj:yf


@(= k/fdz{ ;]jf vl/b ug{ ;lsg]M -!_ ;fj{hlgs lgsfon] b]xfosf]
ca:yfdf s'g} AolQm, kmd{, ;+:yf jf sDklgaf6 k/fdz{ ;]jf
vl/b ug{ ;Sg]5 M—

-s_ ;DalGwt ;fj{hlgs lgsfodf pknAw


hgzlQmaf6 s'g} sfd x'g g;Sg] ePdf,
jf

-v_ bft[kIf;+usf] ;Demf}tf adf]lhd j}b]lzs


;xfotf >f]taf6 Aoxf]l/g] u/L
k/fdz{bftfaf6 ;]jf k|fKt ug'{ kg]{
ePdf .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k/fdz{ ;]jf vl/b ug'{ kbf{


o; P]g adf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L vl/b ug'{' kg]{5 .

#)= v'Nnf?kdf cfzo kq dfu u/L ;+lIfKt ;"rL tof/ ug'{ kg]{M
-!_ tf]lsPsf] /sd eGbf j9L /sdsf] k/fdz{ ;]jf vl/b ug'{
kg]{ ePdf ;fj{hlgs lgsfon] To:tf] k/fdz{ ;]jf lbg OR5's
AolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 ;f] ;DaGwL cfzo kq ;+sng
ug{ slDtdf kGw| lbgsf] cjlw lbO{ /fli6«o :t/sf] ;dfrf/kqdf
tf]lsP adf]lhdsf s'/fx? v'nfO{ ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
31

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;"rgf ;fj{hlgs lgsfosf]


;DalGwt dGqfnosf] jf ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf]
j]e ;fO{6df /fVg ;lsg]5 .

-#_ b]xfosf cj:yfdf cGt/f{li6«o :t/sf] cfzo kq


dfu ug{' kg]{5 M—

-s_ tf]lsPsf] /sd eGbf a9L /sdsf] k/fdz{


;]jf vl/b ug'{ k/]df,

-v_ ;fj{hlgs lgsfosf] dfu cg'?ksf]


k/fdz{ ;]jf k|lt:kwf{Tds d"Nodf
g]kfnclw/fHo leqsf Ps eGbf a9L
k/fdz{bftfaf6 k|fKt x'g g;Sg] ePdf,

-u_ k/fdz{ ;]jfsf nflu /fli6«o:t/df k|:tfa


dfu ubf{ s'g} k|:tfa gk/L
lab]zLk/fdz{bftfaf6 ;]jf lng' kg]{
ePdf, jf

-3_ bft[kIf;+usf] ;Demf}tf adf]lhd j}b]lzs


;xfotf >f]taf6 Aoxf]l/g] u/L cGt/f{li6«o
:t/sf] cfzo kq dfu u/L
k/fdz{bftfaf6 ;]jf k|fKt ug'{ kg]{ ePdf,

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] cfzo kq dfu ubf{ c+u|]hL


efiffdf ;"rgf k|sfzg ug'{ kg{]5 .

-%_ pk bkmf -!_ jf -#_ adf]lhd kg{ cfPsf


cfzokqbftfsf]] of]Uotf, cg'ej / Ifdtf ;d]t d"Nof+sg u/L
;fj{hlgs lgsfon] To:tf] k/fdz{ ;]jf lbg ;Sg] ;fwf/0ftof
tLg b]lv 5 cfzokqbftfsf] tf]lsP adf]lhd 5gf}6 u/L
;+lIfKt ;"rL tof/ ug'{ kg]{ 5 .
32

-^_ tf]lsPsf] /sd eGbf sd /sdsf] k/fdz{ ;]jf


vl/b ug'{ kbf{ ;fj{hlgs lgsfon] tf]lsP adf]lhdsf] k|ls|of
k"/f u/L To:tf] k/fdz{ ;]jf lbg ;Sg] JolQm, kmd{, ;+:yf jf
sDkgLsf] ;"rL tof/ ug{ ;Sg]5 / ;f]xL ;"rLdf ;dfa]z
ePsf JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLx? dWo]af6 tf]lsP
adf]lhdsf] k|ls|of k"/f u/L bkmf #! adf]lhd k|:tfa dfu ug'{
kg]{5 .

#!= k|:tfj dfu ug]{M -!_ bkmf #) adf]lhd ;+lIfKt ;"rL tof/
eP kl5 ;fj{hlgs lgsfon] ;f] ;+lIfKt ;"rLdf k/]sf
cfzokqbftfx?nfO{ k|:tfa ;DaGwL sfuhft tf]lsP adf]lhd
k7fO{ slDtdf tL; lbgsf] ;do lbO{ lghx?af6 k|:tfj dfu
ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|:tfa ;DaGwL sfuhftdf


b]xfosf s'/fx? pNn]v ug'{ kg]{5M—

-s_ ;fj{hlgs lgsfosf] gfd / 7]ufgf,

-v_ vl/b ug'{ kg]{ ;]jfsf] k|sl[ t, ;]jf k|bfg


ug'{ kg]{ cjlw, :yfg, ;]jfsf]
sfo{If]qut zt{x?, ;DkGg ug'{ kg]{ sfo{
/ ck]lIft kl/0ffd,

-u_ k|:tfj tof/ ug{ k|:tfjbftfx?nfO{


lgb]{zg,

-3_ k|fljlws / cfly{s k|:tfj cnu cnu


vfddf /fvL l;naGbL u/L k|To]s
vfdsf] afxL/ s'g k|sf/sf] k|:tfj xf]
;f] :ki6?kn] pNn]v u/L b'a} k|:tfjnfO{
csf]{ 5'6\6} vfd aGbL u/L dfu ul/Psf]
;]jfsf] laifo pNn]v ug'{ kg]{ s'/f,

-ª_ k|fljlws tyf cfly{s d"Nof+sg ef/,


33

-r_ k|:tfj d"Nof+sg / t'ngf ug]{ cfwf/ /


c+s ef/,

-5_ vl/b ;Demf}tfsf zt{x?,

-h_ k|:tfj k]z ug'{ kg]{] :yfg, ldlt /


;do,

-em_ k|:tfj 5gf}6 ug]{ ljlw,

-`_ :jfy{ aflemg] ePdf k|:tfj pk/


sf/afxL gx'g] s'/f / e|i6frf/ jf
hfn;fhL u/]df x'g] sfg"gL sf/afO{]
;DaGwL hfgsf/L /

-6_ ;fj{hlgs lgsfon] k|:tfj ;DaGwL


sf/afO{ ubf{ u/]sf] q'l6 jf lg0f{o lj?4
k'g/fjnf]sgsf nflu k|:tfjbftfn]
lga]bg lbg ;Sg] Aoa:yf,

-7_ tf]lsP adf]lhdsf cGo s'/f .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf


pkbkmf -@_ sf] v08 -r_ adf]lhd k|:tfj d"Nof+sg ug]{
cfwf/x? pNn]v ubf{ k|fljlws k|:tfj d"Nof+sg ug]{ b]xfo
adf]lhdsf s'g} jf ;a} cfwf/ cfaZostf cg';f/ v'nfpg'
kg]{5M

-s_ k/fdz{bftfn] ug'{ kg]{ sfd ;DaGwL


k/fdz{bftfsf]] cg'ej,

-v_ k/fdz{bftfn] sfo{ ;Dkfbg ug]{ k|:


tfljt tl/sf -d]yf]8f]nf]hL_ sf] u'0f:t/,

-u_ k|:tfljt d'Vo hgzlQmsf] of]Uotf,


34

-3_ 1fg tyf k|ljlw x:tfGt/0fsf] Aoa:yf,

-ª_ cGt/f{li6«o :t/sf]] k|:tfjsf] xsdf sfd


;Dkfbg ug{ k|:tfljt d'Vo g]kfnL
hgzlQmsf] ljj/0f .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf


pkbkmf -@_ sf] v08 -em_ adf]lhd k|:tfj 5gf}6 ug]{ ljlw
pNn]v ubf{ k|:tfjsf] 5gf}6 b]xfo adf]lhdsf ljlwx? dWo] s'g
ljlwsf] cfwf/df x'g] xf] ;f] Aoxf]/f pNn]v ug'{ kg]{5M

-s_ u'0f:t/ / nfut ljlw,


-v_ u'0f:t/ ljlw,
-u_ lglZrt ah]6 ljlw, jf
-3_ Go"g nfut ljlw .

-%_ pkbkmf -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


vl/b ug'{ kg]{ k/fdz{ ;]jfsf] k|s[lt c;fdfGo ?kn] hl6n
ePsf] jf To:tf] ;]jfn] /fli6«o cy{tGq jf efjL kl/of]hgfdf
pNn]vgLo k|efj kfg{ ;Sg] cj:yfdf k|:tfasf] 5gf}6 k"0f{tM
u'0f:t/ ljlwsf]] cfwf/df tf]lsP adf]lhd ug{ ;lsg]5 .

#@ k|:tfj vf]Ng]M -!_ k|:tfj bflvnf ug]{ clGtd Dofb ;dfKt


ePkl5 k|:tfjbftfaf6 k|fKt k|:tfjsf] aflx/L vfd vf]nL k|
fljlws / cfly{s k|:tfjsf l;njGbL vfd 5'6ofpg' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd 5'6\ofO{Psf vfdx? dWo] klxn]


k|flalws k|:tfa vf]Ng' kg]{5 / cfly{s k|:tfjsf] vfd gvf]nL
;'/lIft;fy 5'6\6} /fVg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd 5'6\ofO{Psf] cfly{s k|:tfjsf]


vfd bkmf ## adf]lhd k|flalws k|:tfj d"Nof+sg u/] kl5 dfq
vf]Ng' kg]{5 .

-$_ k|flalws k|:tfj vf]Ng] ;DaGwL cGo Joj:yf


tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
35

##= k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍg M k|fljlws k|:tfjsf] d"Nof+sg k|:


tfa ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ePsf] d"Nof+sgsf] cfwf/
adf]lhd ug'{ kg]{5 .

#$= cfly{s k|:tfj vf]Ng] M k|fljlws k|:tfjsf] d"Nof+Ígaf6 of]Uo


ePsf k|:tfjbftfsf] dfq cfly{s k|:tfj tf]lsP adf]lhd vf]Ng'
kg]{5 .

#%= cfly{s k|:tfjsf] d"NofÍg M -!_ bkmf #$ adf]lhd vf]lnPsf]


cfly{s k|:tfjsf] d"Nof+sg b]xfo adf]lhd ug'{ kg]{5 M–

-s_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ u'0f:t/ / nfut ljlw


ckgfO{Psf]df k|fljlws k|:tfj / cfly{s k|:
tfjsf] ;+o'Qm d"Nof+sg u/L ;a} eGbf a9L
c+s k|fKt ug]{ k|:tfjbftfsf] k|:tfj tf]lsP
adf]lhd 5gf}6 ug'{ kg]{5 .

-v_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ u'0f:t/ ljlw


ckgfO{Psf]df k|fljlws k|:tfjdf pRrtd
c+s k|fKt ug]{ k|:tfjbftfsf] dfq k|:tfj
5gf}6 ug'{ kg]{5 .

-u_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ lglZrt ah]6 ljlw


ckgfO{Psf]df To:tf] ah]6sf] ;Ldf eGbf
a9L nfut ePsf]] k|:tfj /2 ul/g]5 /
To:tf] ah]6sf] ;Ldf leq k/L k|fljlws k|:
tfjdf pRrtd c+s k|fKt ug]{ k|:tfjbftfsf]
k|:tfj 5gf}6 ug'{ kg]{5 .

-3_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ Go"g nfut ljlw


ckgfO{Psf]df k|fljlws k|:tfjdf ;kmn x'g
tf]lsPsf] Go"gtd c+s k|fKt ug]{ k|:
tfabftfx? dWo] ;a} eGbf sd nfut
ePsf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj 5gf}6 ug'{
kg]{5 .
36

-@_ cfly{s k|:tfj d"Nof+sg ;DaGwL cGo Joj:yf


tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

#^= k|:tfj c:jLs[t ug]{ / vl/b sf/afxL /2 ug]{ M -!_ b]xfosf


cj:yfdf ;fj{hlgs lgsfon] ;Dk"0f{ k|:tfj cl:js[t ug{ jf
vl/b sfjf{xL /2 ug{ ;Sg]5 M—

-s_ k|fKt ;Dk"0f{ k|:tfj sfo{If]qut zt{x? cg';f/


;f/e"t?kdf k|efju|fxL gePdf,

v_ nfut cg'dfg / pknAw ah]6 eGbf 5gf}6


ePsf]] k|:tfjbftfsf] nfut ;f/e"t ?kdf a9L
ePdf,

-u_ k/fdz{ ;]jf cfjZos gkg]{ ePdf, jf

-3_ k|:tfjbftfn] cfk;df ldnf]dtf] u/L k|:tfj


lbPsf] k|dfl0ft ePdf .

t/ ldnf]dtf] gu/]sf k|:tfjbftfsf] k|:


tfj pk/ sf/afxL ug{ ;lsg]5 .

#&= k|:tfjbftf;Fu jftf{ M -!_ bkmf #% adf]lhd 5gf}6 ePsf] k|:


tfjbftf;Fu sfo{ If]qut / k|:tfljt ;]jfsf] sfo{If]q, k|utL k|
lta]bg, ;fj{hlgs lgsfon] pknAw u/fpg' kg]{ ;'ljwfsf
ljifodf jftf{ ug{ ;lsg]5 .

-@_ bkmf #% sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ sf] ca:yfdf
afx]s cfly{s k|:tfjsf ;DaGwdf k]zfljbx?sf] kfl/>lds
;DaGwdf jftf{ x'g ;Sg] 5}g .

t/ ;f]wegf{ x'g] k|s[ltsf vr{ ;DaGwdf jftf{ ug{


;lsg]5 .

-#_ o; bkmf adf]lhd jftf{ ubf{ ;fj{hlgs lgsfo /


k|:tfjbftf b'a}nfO{ :jLsfo{ x'g] ;xdlt xfl;n x'g g;s]df
;fj{hlgs lgsfon] bkmf #% sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_, -v_
37

/ -u_ sf] k|:tfjssf] xsdf To;kl5sf] pRrtd c+s k|fKt ug]{


/ v08 -3_ sf] k|:tfjsf] xsdf To;kl5sf] ;j}eGbf sd nfut
ePsf] csf]{ k|:tfjbftf;Fu qmd};Fu aftf{ ug'{ kg]{5 .

#*= vl/b ;Demf}tf ug]{ M -!_ bkmf #& adf]lhd ePsf] jftf{df
;xdltdf k'u]sf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t ug{sf] nflu
5gf}6 ul/g] 5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|:tfj 5gf}6 ePsf] ;ft lbg


leq ;fj{hlgs lgsfon] To;/L 5gf}6 ePsf] k|:tfj :jLs[t ug]{
cfzosf] ;"rgf ;DalGwt k|:tfjbftfnfO{ / ;"lrdf k/]sf cGo
k|:tfjbftfnfO{ lbg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ;"rgf lbPsf] ;ft lbg leq


s'g} k|:tfjbftfn] bkmf $& adf]lhd lga]bg gu/]df pkbkmf -!_
adf]lhd 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t ul/g] 5 /
lghnfO{ ;Demf}tf ug{ cfpg kGw| lbgsf] cjlw lbO{ ;"rgf lbg'
kg]5
{ .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] cjlw leq lgh ;Demf}tf


ug{ pkl:yt ePdf lghn] bkmf %@ adf]lhdsf] ;Demf}tf ug'{
kg]5
{ / pkl:yt gePdf ;fj{hlgs lgsfon] bkmf #% sf] pkbkmf
-!_ sf] v08 -s_, -v_ / -u_ sf] k|:tfjssf] xsdf To;kl5sf]
pRrtd c+s k|fKt ug]{ / v08 -3_ sf] xsdf ;j}eGbf sd nfut
ePsf] csf]{ k|:tfjbftf;+u qmd};u+ bkmf #& adf]lhd jftf{ u/L
bkmf %@ adf]lhdsf] ;Demf}tf ug'{ kg]5
{ .

#(= k/fdz{ ;]jf ;DaGwL cGo Joj:yfM k/fdz{;]jf k|fKt ug]{ cGo
ljlw tyf ;f]sf] d"Nof+sg k|ls|of ;DaGwL cGo Joj:yf tf]lsP
adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b — %
38

vl/b ;DaGwL cGo Joj:yf


$)= l;naGbL b/efpkq ;DaGwL Joj:yf M -!_ l;naGbL
b/efpkqJbf/f vl/b ug{ ;lsg] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf
cGo ;]jfsf] /sdsf] ;Ldf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

-@_ l;njGbL b/efpkq dfu ug'{ cl3 vl/b ug]{


dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] :k]l;lkms]zg, u'0f:t/,
kl/df0f, cfk"lt{sf zt{x? / ;do tyf cGo cfjZos s'/fx?sf]
ljj/0f :ki6?kdf pNn]v u/L l;naGbL b/efpkqsf] kmf/fd
tof/ ug'{ kg]{5 .

-#_ l;njGbL b/efpkq dfu ubf{ /fli6«o jf :yfgLo


:t/sf] ;dfrf/ kqdf slDtdf kGw| lbgsf] cjlw lbO{ ;"rgf k|
sfzg ug'{ kg]{5 .

-$_ Psk6s k]z ePsf] l;njGbL b/efpkq lkmtf{ jf


;+zf]wg ug{ ;lsg] 5}g .

-%_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf zt{x? k"/f u/L nfut


cg'dfg leq k/]sf] Go"gtd d"Nof+lst b/efpkq :jLs[t ug'{
kg{]5 .

-^_ l;nalGb b/efpkq ;DaGwL cGo Joj:yf tf]lsP


adf]lhd x'g]5 .

$!= ;f]em} vl/b ;DjGwL Joj:yf M -!_ o; P]gdf cGoq h'g;'s}


s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf dfn;fdfg jf
k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf ;f]em} vl/b ug{ jf lgdf{0f sfo{ ;f]em}
u/fpg ;lsg]5 M—

-s_ tf]lsPsf] /sd ;DDfsf] km'6s/ vl/bdf,


39

-v_ vl/b ;DaGwL zt{x? k"/f ug]{ k|fljlws


bIftf jf Ifdtf Pp6f dfq cfk"lt{stf{
jf lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf
;]jfk|bfos;Fu ePdf,

-u_ vl/b ul/g] dfn;fdfg cfk"lt{ ug]{


clwsf/ Pp6f dfq cfk"lt{stf{;Fu
ePsf] / cGo pko'Qm ljsNk gePdf,

-3_ df}h'bf dfn;fdfg jf ;]jf jf hl8t


;+oGqsf] kf6{k"hf{sf] k|lt:yfkg jf
lj:tf/ ug{ cfk"lt{stf{ jf k/fdz{bftf
jf ;]jfk|bfos kl/jt{g u/]df
;fj{hlgs lgsfodf /x]sf] dfn;fdfg
jf ;]jfx? k|lt:yfkg jf lj:tf/ ug{
g;lsg] s'/f k|dfl0ft eO{ ;fljssf]
cfk"lt{stf{ jf k/fdz{bftf jf ;]jfk|
bfosaf6 tf]lsPsf] ;Ldf leqsf] k|f]k|
fO6/L :j?ksf] cltl/Qm dfn;fdfg jf
;]jf vl/b ug'{ k/]df,

-ª_ k"jf{g'dfg ug{ g;lsPsf] sf/0fn] z'?


;Demf}tfdf ;dfj]z gePsf] / z'?
;Demf}tfaf6 cnu u/L ;DkGg ug{ k|
fljlws jf cfly{s sf/0fn] sl7gfO{ x'g]
eO tf]lsP jdf]lhdsf] ;Ldf leqsf]
cTofjZos lgdf{0f sfo{{, dfn;fdfg,
k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf vl/b ug'{
k/]df jf

-r_ ;DalGwt sfdsf] nflu s'g} ljlZfi6


-o'lgs_ of]Uotf ePsf] vf;
k/fdz{bftfsf] ;]jf tTsfn cfaZostf
ePdf jf ;fljssf] k/fdz{bftfaf6 g}
;]jf lng' kg]{ ckl/xfo{ sf/0f ePdf .
40

-@_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg


pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ -ª_ / -r_ adf]lhd vl/b ubf{
pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ sf] pkv08 -!_ adf]lhdsf] ;fj{hlgs
lgsfosf] xsdf b]xfo adf]lhdsf] ;ldltsf] l;kmfl/zsf]cfwf/df
g]kfn ;/sf/ -dGqL kl/ifb_ af6 lg0f{o eP adf]lhd vl/b ug'{
kg]{5 / cGo ;fj{hlgs lgsfosf] xsdf ;f] lgsfosf] ;af]{Rr
sfo{sf/L lgsfoaf6 lg0f{o eP adf]lhd vl/b ug'{ kg]{5 M

-s_ d'Vo ;lra, g]kfn ;/sf/ ;+of]hs


-v_ ;lra, cy{ dGqfno ;b:o
-u_ ;lra, ;DalGwt dGqfno ;b:o
-3_ dxfn]vf lgoGqs ;b:o
-ª_ sfof{no k|d'v, ;fj{hlgs vl/b
cg'udg sfof{no ;b:o

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;f]em} vl/b ug'{ kbf{


;fj{hlgs lgsfon] cfˆgf] cfjZostf / u'0f:t/, kl/df0f,
cfk"lt{sf] zt{ / ;do ;DaGwL ljz]if s'/fsf] tf]lsP adf]lhd
lnlvt ljj/0f tof/ u/L lnlvt b//]6 jf k|:tfj Psdfq
cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jfk|
bfos;Fu dfu u/L cfaZostfg';f/ jftf{ u/L vl/b ug{ ;Sg]5
.

t/ o;/L vl/b ubf{ o; P]g adf]lhd s'g}


clwsf/Laf6 l:js[tL lng' kg]{ ePdf k"a{ l:js[tL lnP/
/ ;Demf}tf u/]/ dfq vl/b ug'{ kg]{5 .

$@= /fzg vl/b ;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_ o; P]gdf cGoq


h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;fj{hlgs lgsfon] /fzg
vl/b ubf{ b]xfosf ljifodf tf]lsP adf]lhdsf] sfo{ljlw
ckgfpg' kg]{5M—

-s_ nfut cg'dfg / ;f]sf] :jLs[tL,


-v_ d"Noj[l¢,
-u_ af]nkqbftfsf] u|fxotf,
41

-3_ af]nkq hdfgt,


-ª_ af]nkqsf] bflvnf, /
-r_ tf]lsP adf]lhdsf] cGo laifo .

-@_ pkbkmf -!_ df pNn]v eP jfx]ssf cGo


sfo{ljlwx? o; P]gdf Aoa:yf eP adf]lhd g} x'g]5g\ .

$#= 3/ ef8fdf lng] /;]jf s/f/df lng] ;DaGwL Joj:yfM o;


P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg ;fj{hlgs
lgsfon] 3/ hUuf ef8fdf lnbf jf tf]lso adf]lhdsf] ;]jf
s/f/df lnbftf]lso adf]lhdsf] sfo{ljlw ckgfO{ vl/b ug{
;lsg]5 .

$$= pkef]Qmf ;ldlt jf nfeu|fxL ;d'bfoaf6 sfd u/fpg


;lsg]M pkef]Qmf ;ldlt jf nfeu|fxL ;d'bfoaf6 lgdf{0f sfo{
u/fp+bf jf ;f] ;DaGwL ;]jf k|fKt ubf{ ldtJolotf, u'0f
:t/Lotf jf lbuf]kgf clea[l4 x'g] ePdf jf kl/of]hgfsf] d'Vo
p2]Zo g} /f]huf/Lsf] >[hgf ug]{ / nfeu|fxL ;d'bfonfO{ ;xefuL
u/fpg] ePdf pkef]Qmf ;ldlt jf nfeu|fxL ;d'bfonfO{ tf]lsP
jdf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L To:tf] sfo{ u/fpg jf ;]jf lng
;lsg]5 .

$%= cdfgtaf6 sfd ug{ u/fpg ;lsg]M -!_ ;fdfGo k|s[ltsf]


d/dt ;Def/, ;fgfltgf lgoldt sfo{ jf ;/;kmfO{ h:tf sfo{
cdfgtaf6 sfd ug{ jf pkef]Qmf ;ldltaf6sfd u/fpg
;lsg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd sfd ubf{ jf u/fp+bf k"/f ug'{


kg]{ sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

$^= u}/ ;/sf/L ;+:yfaf6 sfd u/fpg ;lsg]]M -!_ hg r]tgf


;DaGwL tflnd, cled'lvs/0f, ;jlns/0f, d"n k|jfxLs/0f
h:tf sfo{ u}/ ;/sf/L ;+:yfaf6 u/fpbf l56f] 5l/tf], k|
efjsf/L / ldtJooL x'g] ePdf ;fj{hlgs lgsfon]] u}/ ;/sf/L
;+:yfaf6 tf]lsP adf]lhdsf] k|ls|of ckgfO{ To:tf] sfo{ u/fpg
jf ;]jf k|fKt ug{ ;Sg]5 .
42

kl/R5]b — ^

vl/b sf/afxL jf lg0f{osf] k'g/fjnf]sg ;DaGwL Joj:yf


$&= ;fj{hlgs lgsfosf k|dv
' ;dIf lgj]bg lbg ;lsg]M -!_
;fj{hlgs lgsfon]] vl/b sf/afO{ jf lg0f{o ubf{ s'g} q'6L u/]sf]
jf kfngf ug'{ kg]{ st{Jo kfngf gu/]sf]n] cfkm"nfO{ Iflt k'Ug]
jf k'Ug ;Sg] sf/0f v'nfO{ s'g} af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn]
To:tf] q'6L jf lg0f{osf] k'g/fjnf]sgsf nflu ;DalGwt
;fj{hlgs lgsfosf k|d'v ;dIf lga]bg lbg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lbg] k'g/fanf]sgsf] lgj]bg


vl/b ;Demf}tf x'g' eGbf cl3sf] sf/afO{sf ;DaGwdf ;Lldt
x'g]5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd lga]bg lb+bf o; P]gdf To:tf]


lga]bg k]z ug{sf] nflu s'g} cjlw tf]lsPsf] eP To:tf] cjlw
leq / To;/L cjlw gtf]lsPsf]df ;fj{hlgs lgsfon] vl/b
sf/afO{ ;DaGwL q'6L u/]sf] jf st{Jo kfngf gu/]sf] s'/f
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] yfxf kfPsf] ldltn] ;ft lbg leq
lga]bg lbg' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lga]bgdf ;fj{hlgs


lgsfon] s'g sfd u/]sf] jf gu/]sf] sf/0fn] To:tf] q'6L x'g
uPsf]] xf] jf st{Jo kfngf gePsf] xf] / To:tf] lg0f{o of] P]g jf
o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod jf lgb]l{ zsfsf] s'g k|fawfg
ljkl/t 5 eGg] s'/f :ki6?kdf v'nfpg' kg]{5 .

-%_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] cjlw gf3L k|fKt ePsf]


k'g/fjnf]sgsf] lga]bg pk/ s'g} sf/afO{ x'g] 5}g .

-^_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt ePsf]] lga]bgsf


;DaGwdf 5fglag ubf{ vl/b sf/afO{df s'g} q'6L b]lvP,
;fj{hlgs lgsfon] kfngf ug'{ kg]{ st{Jo kfngf u/]sf] gb]lvP
jf To:Tff] lg0f{o sfg"g ljkl/t b]lvPdf ;fj{hlgs lgsfosf k|
43

d'vn] vl/b sf/afxL lgnDag u/L ;f] lgj]bg k|fKt ePsf] kf+r
lbgleq sf/0f v'nfO{ lnlvt lg0f{o ug{' kg]{5 .

-&_ pkbkmf -^_ adf]lhdsf] lg0f{odf ;f] vl/b sf/afxL


s;/L cufl8 a9fpg] eGg] s'/f ;d]t pNn]v ePsf] x'g' kg{]5 .

-*_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg tf]lsPsf] /sd


eGbf sd /sdsf] vl/b sf/afxLsf ;DaGwdf eP ;fj{hlgs
lgsfosf k|d'vn] pkbkmf -^_ adf]lhd u/]sf] lg0f{o pk/
k'g/fanf]sgsf] nflu k'g/fanf]sg ;ldlt ;dIf lga]bg lbg
;lsg] 5}g .

$* k'g/fjnf]sg ;ldlt M -!_ bkmf $( adf]lhdsf] lga]bg pk/


k'g/fjnf]sg ug{sf] nflu g]kfn ;/sf/n] b]xfo adf]lhdsf]
cWoIf / ;b:o /x]sf] ;fj{hlgs vl/b k'g/fjnf]sg ;ldlt
u7g ug]{5M–

-s_ k'g/fa]bg cbfntsf] GofofwLz jf k'g/fa]bg


cbfntsf] GofofwLz eO{ ;s]sf] AolQm jf
g]kfn ;/sf/sf] ljlzi6 >]0fLsf] kbjf6
cjsfz k|fKt JolQmx?dWo]af6
Ps hgf –cWoIf

-v_ g]kfn ;/sf/sf] g]kfn O{lGhlgo/Lª ;]jfsf]


/fhkqf+lst k|yd >]0fLjf6 cjsfz k|fKt
JolQmx? dWo]af6 Ps hgf – ;b:o

-u_ ;fj{hlgs vl/b ;DaGwL ljifodf cg'ejL tyf


lj1 JolQmx? dWo]af6 Ps hgf –;b:o

-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] ;b:o lgo'Qm


ubf{ ;fj{hlgs lgsfodf axfn /x]sf] sd{rf/L lgo'Qm ug{ kfO{g]
5}g .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgo'Qm cWoIf jf ;b:osf]


kbfjwL tLg jif{sf] x'g]5 .
44

t/ klxnf] k6s ;b:o lgo'Qm ubf{ Ps hgf ;b:onfO{


Ps aif{ / csf]{ ;b:onfO{ b'O{ aif{sf] kbfjlw tf]ls lgo'Qm ug'{
kg]{]5 .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cWoIf jf ;b:osf] kbfjlw


Ps sfo{sfn ;Ddsf] nflu yk ug{ ;lsg]5 .

-%_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cWoIf jf ;b:osf] ;]jfsf


zt{ tyf kfl/>lds / ;'ljwf g]kfn ;/sf/n] tf]s] adf]lhd
x'g]5 .

-^_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cWoIf jf ;b:on] cfkm\gf]


kbdf axfn x'g' cl3 tf]lsP adf]lhdsf] ljj/0fsf] hfgsf/L
;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{no dfkm{t g]kfn ;/sf/ ;dIf
k]z ug'{ kg]{5 .

-&_ b]xfosf] cj:yfdf g]kfn ;/sf/n] cWoIf jf


;b:onfO{ lghsf] kbaf6 x6fpg ;Sg]5 M–
-s_ v/fa cfr/0f u/]df,
-v_ sfo{Ifdtf jf bIftfsf] cefj eO kb
cg';f/sf] sfd, st{Jo kfngf ug{ g;s]df,
jf
-u_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L s;"/df
cbfntaf6 bf]ifL 7xl/Pdf .

$(= k'g/fjnf]sg ;ldlt ;dIf lgj]bg lbg ;lsg] M af]nkqbftf


jf k|:tfjbftfn] b]xfosf] ca:yfdf k'g/fanfsgsf] nflu
k'g/fjnf]sg ;ldlt ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 M–

-s_ bkmf $& adf]lhd ;fj{hlgs lgsfo ;dIf lbPsf]]


lgj]bg tf]lsPsf] /sd eGbf a9L /sdsf] vl/b sf/afxLsf]
;DAfGwdf eO{ To:tf] lgsfosf k|d'vn] ;f] lga]bgsf ;DaGwdf
45

;fxL bkmfsf] pkbkmf -^_ df plN]nlvt cjlwleq lg0f{o glbPdf


jf lghn] lbPsf] lg0f{odf lga]bgstf{sf] lrQ ga'em]df,

-v_ bkmf %@ adf]lhd ePsf] vl/b ;Demf}tfsf] ljifodf

%)= k'g/fanf]sgsf] tl/sfM -!_ bkmf $* adf]lhdsf]


k'g/fjnf]sgsf] nflu k'g/fjnf]sg ;ldlt ;dIf lga]bg lbg]
af]nkqbftf jf k/fdz{bftfn] bkmf $( sf] v08 -s_ sf]
laifosf] xsdf ;ft lbg leq / v08 -v_ sf] xsdf To:tf]
;Demf}tf ePsf] ldltn] tL; lbgsf] cjlw leq k'g/fanf]sg
;ldltdf lga]bg lbg' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lga]bg k|fKt ePsf] tLg lbg


leq k'g/fanf]sg ;ldltn] ;DalGwt ;fj{hlgs lgsfonfO{
To:tf] lga]bg / lga]bg;fy s'g} sfuhft ;+nUg eP ;f]
sfuhft ;d]tsf] k|ltlnlk k7fO{ To; ;DaGwdf eP u/]sf] sfd
sf/afO{sf] hfgsf/L / k|ltls|of lbg ;"rgf ug{' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;"rgf k|fKt u/]sf] tLg lbg


leq ;fj{hlgs lgsfon] ;f] ;DaGwL hfgsf/L / k|ltls|of
k'g/fanf]sg ;ldltnfO{ lbg' kg]{5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd k|fKt ePsf] hfgsf/L / k|


ltls|of, lga]bsn] lga]bgsf ;fy k]z u/]sf] k|df0f, sfuhftsf
cfwf/df / cfaZos eP b'a} kIfnfO{ a'emL pkbkmf -!_ adf]lhd
lga]bg k|fKt ePsf] tL; lbg leq k'g/fanf]sg ;ldltn] lg0fo{
ug'{ kg]{5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd lg0f{o ubf{ k'g/fanf]sg


;ldltn] b]xfo adf]lhdsf] lg0f{o ug{ ;Sg]5 M—
-s_ lga]bg vf/]h ug]{,

-v_ vl/b ;Demf}tf eO{ g;s]sf] cj:yfdf,

-!_ ;fj{hlgs lgsfonfO{ cglws[t sfd jf


lg0f{o jf unt sfo{ljlw canDag gug{
cfb]z lbg],
46

-@_ ;fj{hlgs lgsfon] u/]sf] cglws[t sfo{


jf lg0f{onfO{ k"0f{ jf cf+lzs?kdf /2 ug{
cfb]z lbg],

-#_ af]nkq jf k|:tfj d"NofÍgdf s'g} q'6L


b]lvO{ k'gM d"Nof+sg ug'{ kg]{ ePdf To:tf]
q'6L ;d]t pNn]v u/L k'gM d"NofÍg ug{
cfb]z lbg] .

-u_ vl/b ;Demf}tf eO{ ;s]sf] cj:yfdf To:tf]


;Demf}tf lga]bsn] kfpg' kYof{] eGg]
k'g/fjnf]sg ;ldltnfO{ nfu]df lga]bsnfO{
k/]sf] dsf{ larf/ u/L dgfl;a dflkmssf]
/sd lga]bsnfO{ e'QmfgL ug{ ;fj{hlgs
lgsfonfO{ l;kmfl/; ug]{ .

-^_ o; bkmf adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] nflu lga]bg lbg]


lga]bsn] tf]lsP adf]lhdsf] hdfgt /fVg' kg]{]5 .

-&_ pkbkmf -%_ sf] v08 -s_ adf]lhd lgj]bg vf/]h


ePsf] cj:yfdf To:tf] hdfgtsf] /sd hkmt x'g]5 .

%!= vl/b sf/afxL /f]Ssf ug'{ kgM]{ -!_ k'g/fanf]sgsf] nflu bkmf
%) sf] pkbkmf -!_ adf]lhd lbOPsf] lga]bgsf]] ;"rgf k|fKt eP
kl5 ;f] lga]bgsf ;DaGwdf k'g/fanf]sg ;ldltaf6 lg0f{o
geP;Dd ;fj{hlgs lgsfon] vl/b sf/afO{{ /f]Ssf ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


b]xfosf] ca:yfdf vl/b sf/afO{ /f]Ssf ug'{ kg]{ 5}g M–

-s_ vl/b sf/afxLdf lglxt dxTjk"0f{ ;fj{hlgs


lxtsf] sf/0faf6 vl/b sf/afO{ hf/L /fVg h?/L
ePsf] s'/f k|dfl0ft u/L ;fj{hlgs lgsfon]
k'g/fanf]sg ;ldltnfO{ hfgsf/L lbPdf, jf
47

-v_ bkmf %) sf] pkbkmf -$_ sf] cjlw leq


k'g/fanf]sg ;ldltaf6 lg0f{o x'g g;s]df, jf

-u_ vl/b ;Demf}tf eO{ ;s]sf]df .

-#_ ;fj{hlgs lgsfon] pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ /


-v_ adf]lhd vl/b sf/afO{ /f]Ssf gu/]df ;f]sf] hfgsf/L
k'g/fjnf]sg ;ldltnfO{ lbg' kg]{5 .

kl/R5]b — &

vl/b ;Demf}tf ;DaGwL Joj:yf


%@= vl/b ;Demf}tf / ;f]sf zt{x? M -!_ ;fj{hlgs lgsfon] o;
P]g adf]lhd km'6s/ vl/b afx]s cGo vl/b ubf{ o; bkmf
adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tfdf af]nkq


;DaGwL sfuhft, k|:tfa ;DaGwL sfuhft jf l;naGbL b/efp
kq ;DaGwL kmf/fddf plNnlvt zt{x? ;dfj]; ug'{ kg]{5 /
To:tf zt{x? ;Demf}tfsf] k|sl[ t cg';f/ b]xfo adf]lhd x'g
;Sg]5g\ M–

-s_ vl/b ;Demf}tfsf kIfx?sf] gfd / 7]ufgf,


kmf]g, km\ofS; gDa/ / ;Demf}tf
sfof{Gjogsf nflu ;Dks{ /fVg] JolQm,
-v_ vl/b ;Demf}tfsf] sfo{ If]q,
-u_ vl/b ;Demf}tfdf /x]sf lnvtx?sf] ljj/0f
/ k|fyldstfsf] qmd,
-3_ sfo{ ;Dkfbg tflnsf,
-ª_ cfk"lt{ ;do, sfo{;Dkfbg ug'{ kg]{ ;do
jf Dofb yk ug{ ;lsg] g;lsg] Joj:yf,
-r_ vl/b ;Demf}tfsf] /sd jf ;f] lgwf{/0f ug]{
tl/sf,
-5_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jf :jLsf/
x'g] zt{x?,
48

-h_ k]ZsL e'QmfgL, lab]zL d'b|fsf] e'QmfgL


nufot e'QmfgLsf zt{ / tl/sf,
-em_ sfa' aflx/sf] kl/l:ytL -kmf]z{ d]h/_,
-`_ d"No ;dfof]hg ug{ ;lsg] eP ;f]sf]
Joa:yf,
-6_ vl/b ;Demf}tf ;zf]wg / e]l/P;g cfb]z
hf/L ug{ ;lsg] eP ;f]sf] Joa:yf,
-7_ ljdf cfaZos ePdf ;f] ;DaGwL Joj:yf,
-8_ cfjZos kg]{ hdfgt,
-9_ lgwf{l/t cjlwdf sfo{ ;Dkfbg x'g g;s]
jfktsf] k"a{ lgwf{l/t Ifltk"lt{ -lnlSj8]6]8
8\ofd]h]h_,

-0f_ lgwf{l/t cjlw eGbf cufl8 g} sfo{


;Dkfbg ePdf lbg] af]g; ;DaGwL
Aoa:yf,
-t_ vl/b ;Demf}tf /2 ug{ ;Sg] Joj:yf,
-y_ ;a sG6«ofS6 ug{ ;lsg] jf g;lsg]
Aoa:yf,
-b_ ljjfb ;dfwfgsf] ;+oGq,
-w_ nfu" x'g] sfg"g, /
-g_ tf]lsP adf]lhdsf cGo s'/fx? .

%#= vl/b ;Demf}tfdf ;+zf]wg M sfdsf] cfwf/e"t k|s[tL jf If]q


kl/jt{g gx'g] u/L b'j} kIfsf] lnlvt ;xdltaf6 vl/b
;Demf}tfdf cGoyf Aoa:yf ePsf]df afx]s vl/b ;Demf}tfdf
;+zf]wg ug{ ;lsg]5 .

t/ bkmf %$ adf]lhd e]l/ozg cfb]z hf/L ubf{ jf


bkmf %% adf]lhd d"No ;dfof]hg -k|fO; P8h:6d]G6_
ubf{ vl/b ;Demf}tfdf ;+zf]wg ug'{ kg]{ 5}g .

%$= e]l/P;g cfb]zM -!_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Aoa:yf ePsf]df


afx]s vl/b ;Demf}tf ubf{sf avt k"jf{g'dfg ug{ g;lsPsf]
kl/l:ylt ;f] ;Demf}tf sfof{Gjogsf] s|ddf >[hgf ePdf ;f]sf]
:ki6 sf/0f v'nfO{ clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] kGw| k|ltzt;Ddsf]
e]l/Pzgsf] xsdf tf]lsP adf]lhd e]l/Pzg cfb]z hf/L ug{
49

;Sg] / ;f] eGbf a9Lsf] e]l/Pzgsf] xsdf tf]lsP adf]lhdsf]


sfo{ljlw ckgfO{ bkmf @ sf] v08 -v_ sf] pk v08 -!_
adf]lhdsf] ;fj{hlgs lgsfosf] xsdf dGqL kl/ifbaf6 lg0f{o
eP adf]lhd / cGo ;fj{hlgs lgsfosf] xsdf ;f] lgsfosf]
;af]{Rr sfo{sff/L lgsfoaf6 lg0f{o eP adf]lhd e]l/Pzg
cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cfb]z hf/L ubf{ b]xfo


adf]lhd hf/L ug'{ kg]{5 M

-s_ ;DalGwt sfdsf] cfwf/e"t k|s[lt jf If]q


kl/at{g gx'g] u/L ug'{ kg]{,

-v_ ah]6sf] Joj:yf ePsf] x'g' kg]{ /

-u_ clwsf/ k|fKt clwsf/Lsf] l:js[tL lnPsf]


x'g' kg]{ .

-#_ e]l/P;g cfb]z hf/L ug]{ ;DaGwL cGo Aoa:yf


tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

%%= vl/b ;Demf}tfdf d"No ;dfof]hg M -!_ vl/b ;Demf}tfdf


cGoyf Aoa:yf ePsf]df afx]s kGw| dlxgf eGbf a9L cjlwsf]
vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog ug{] s|ddf d"No ;dfof]hg ug{
cfjZos b]lvPdf clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] d"No ;dfof]hg ug{
;Sg]5 .

t/ ;fa{hlgs lgdf{0f sfo{ vl/b ubf{ /fli6«o :t/sf]


af]nkq cfAxfg eO{ vl/b ;Demf}tf eO{ ;s]sf] ca:yfdf cK|
Tofl;t ?kdf s'g} lgdf{0f ;fdu|Lsf] d"No ;flas d"Nosf] bz k|
ltzt eGbf a9L 36a9 ePdf To;/L 36]sf] jf a9]sf] /sddf
bz k|ltzt s§f u/L tf]lsP adf]lhd d"No ;dfof]hg ul/g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


vl/b ;Demf}tf k|fKt ug]{ AolQmsf] l9nfO{sf] sf/0faf6 ;Demf}tf
adf]lhdsf] sfd ;f] ;Demf}tfdf plNnlvt cjlw leq ;DkGg
geO{ a9L ;do nfu]sf]]df jf Psd'i6 sfo{ ;Dkfbg -nDk ;d
50

sG6«fS6_ jf lglZrt ah]6sf] cfwf/df vl/b ;Demf}tf ePsf]df


d"No ;dfof]hg ug{ ;lsg] 5}g .

%^= ;Demf}tfsf] cjlw yk ;DaGwL Joj:yfM vl/b ;Demf}tfsf]


cjlw yk ;DaGwL Aoa:yf ;DaGwLt vl/b ;Demf}tfdf pNn]v
eP adf]lhd x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg


sfa" aflx/sf] kl/l:ylt, ;fj{hlgs lgsfon] pknAw u/fpg' kg]{
s'/f pknAw u/fpg g;s]df jf cGo dgfl;a sf/0faf6 vl/b
;Demf}tfsf] cjlw ga9fO{ gx'g] ePdf ;Demf}tf k|fKt ug]{
AolQmsf] lga]bg adf]lhd clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] tf]lsPsf]
cfwf/df cjlw a9fpg ;Sg]5 .

%&= lan jf ljhssf] e'QmfgL M ;fj{hlgs lgsfon] lan÷ljhssf]


e'QmfgL vl/b ;Demf}tfsf] clwgdf /xL tf]lsP adf]lhd lbg'
kg]{5 .

%*= ljjfbsf] ;dfwfgsf] ;+oGqM -!_ ;fj{hlgs lgsfo / lgdf{0f


Aoa;foL cfk"lt{stf{, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftf aLr vl/b
;Demf}tf sfof{Gjogsf] l;nl;nfdf pTkGg x'g] s'g} ljjfb
cfkl; ;xdltaf6 ;dfwfg ug'{ kg]{5 .

-@_ pk lgod -!_ adf]lhd cfkl; ;xdltaf6 ;dfwfg


x'g g;Sg] ljjfb ;dfwfg ug{sf nflu ljjfb ;dfwfg ug]{
;+oGqsf] Joa:yf vl/b ;Demf}tfdf ug{ ;lsg]5 .

-#_ pk lgod -@_ adf]lhdsf] ;+oGqsf] Joa:yf ubf{


dfn ;fdfgsf] cfk"lt{, k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf ;DaGwL ljjfb
vl/b ;Demf}tfdf sfo{ljlw pNn]v ePsf]df ;f]xL sfo{ljlw
adf]lhd / gePsf]df k|rlnt sfg"g adf]lhd dWo:ytfsf]
dfWodaf6 ljjfb ;dfwfg ug]{ Joa:yf ug{ ;lsg]5 .

-$_ pk lgod -@_ adf]lhdsf] ;+oGqsf] Joa:yf ubf{


lgdf0f{ sfo{sf] ljjfb b]xfo adf]lhd ;dfwfg ug]{ Joa:yf ug{
;lsg]5 M–
51

-s_ tf]lsP adf]lhdsf] /sdsf] xsdf


lg0f{ostf{ -P8h'l8s]6/_,

-v_ v08 -s_ eGbf a9L /sdsf] xsdf tLg


;b:oLo ljjfb ;dfwfg ;ldlt,

-u_ v08 -s_ jf -v_ adf]lhdn] lbPsf]


lg0f{odf lrQ ga'em]df k|rlnt sfg"g
adf]lhd dWo:ytfsf] dfWodaf6 ljjfb
;dfwfg ug]{ s'/f .

-%_ pk lgod -@_ adf]lhdsf] lg0f{ostf{sf] lgo'lQm /


ljjfb ;dfwfg ;ldltsf] u7g, sfd st{Jo clwsf/ / ljjfb
;dfwfg ug]{ sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

%(= vl/b ;Demf}tfsf] cGTo / ;f]sf] pkrf/ M -!_ vl/b


;Demf}tfdf ;f] ;Demf}tf cGTo ug{{ ;lsg] cj:yfx? v'nfpg'
kg{]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf cj:yfx? d'Vo ?kdf b]xfo


adf]lhd x'g ;Sg]5g M—

-s_ cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos jf


lgdf{0f Joj;foLn] vl/b ;Demf}tf adf]lhd
sfo{ ;Dkfbg gu/]df ;fj{hlgs lgsfon]
vl/b ;Demf}tf cGTo ug{ ;Sg] ca:yf,

-v_ ;fj{hlgs lgsfon] ;fj{hlgs lxtsf] nflu]


;'lj:tfsf] cfwf/df vl/b ;emf}tfsf] cGTo
-6ld{g];g jfO{ slGeg]G;_ ug{ ;Sg] ca:yf,

-u_ cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos jf


lgdf{0f Joj;foLn] vl/b ;Demf}tf cGTo ug{
;Sg] ca:yf, /

-3_ sfa" aflx/sf] kl/l:ytLdf vl/b ;Demf}tf


cGTo ug{ ;lsg] ca:yf .
52

-#_ vl/b ;Demf}tfdf pkbkmf -!_ adf]lhd vl/b


;Demf}tf cGTo ubf{ b]xfo adf]lhdsf s'/fx? ;lxt lalQo
km/kmf/s ug]{ / Ifltk"lt{ lbg] ;DaGwL Aoa:yf pNn]v ug'{'
kg]{5 M—

-s_ :jLsfo{?kdf ;DkGg eO{ ;s]sf sfo{,


cfk"lt{ jf ;]jf jfkt ug'{ kg]{ e'QmfgL af+sL
/x]sf] eP ;f]sf] e'QmfgL,

-v_ vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfd cfk"lt{stf{,


k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos jf lgdf{0f
Joj;foLn] gu/]sf] sf/0faf6 ;fj{hlgs
lgsfon] ;f] sfd ug{ jf u/fpgsf nflu
nfUg]] yk vr{ jfkt lghn] Aoxf]g'{ kg]{
bfoLTj,

-u_ cfk"lt{stf{ jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfos


jf lgdf{0f Joj;foLsf] s'g} q'6L -l8kmN6_
ljgf ;fj{hlgs lgsfon] vl/b ;Demf}tf
cGTo u/]sf] sf/0fn] lghn]] Aoxf]g'{ k/]sf]
af:tljs xfgL gf]S;fgLsf] /sd .

-$_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Aoa:yf ePsf]df afx]s


;fj{hlgs lgsfon] ;fj{hlgs lxtsf nflu ;'lj:tfsf] cfwf/df
vl/b ;Demf}tfsf] cGTo ug{ ;Sg]5 .

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd vl/b ;Demf}tf cGTo ePsf]df


;fj{hlgs lgsfon] ;f] ;Demf}tf cGTo x'g' eGbf cl3 ;DkGg
eO ;s]sf b]xfosf sfd jfktsf] /sd e'QmfgL ug'{ kg]{5 M—

-s_ pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ adf]lhdsf] af+sL


/x]sf] e'QmfgL,

-v_ s'g} vr{sf] e'QmfgL ;f]wegf{sf]?kdf lbg]


Aoa:yf ePsf]df jf:tljs?kdf ePsf]
To:tf] vr{{,
53

-u_ vl/b ;Demf}tf cGtu{t ;fj{hlgs lgsfosf]


nflu laif]z?kdf agfO{Psf dfn;fdfgsf]
d"No,

-3_ u'd]sf] gfkmf / pkbkmf -#_ sf] v08 -u_


adf]lhdsf] /sd afx]s vl/b ;Demf}tf
cGTo ubf{ nfu]sf] vr{, /

-ª_ tf]lso adf]lhdsf] cGo vr{ .

^)= vl/b ;Demf}tfsf] ;fj{hlgs ;"rgf M o; kl/R5]b adf]lhd


vl/b ;Demf}tf ;DkGg eP kl5 ;fj{hlgs lgsfon] af]nkq jf
k/fdz{ ;]jf d"Nof+sgsf] kl/0ffd ;lxtsf]] ;"rgf tf]lsP
adf]lhd ;fj{hlgs ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b — *

cfr/0f ;DaGwL Joj:yf


^!= ;fj{hlgs vl/b sfo{df ;+nUg kbflwsf/Lsf] cfr/0fM
;fj{hlgs lgsfosf] vl/b of]hgf th'{df ug]{, vl/b sf/afO{
;~rfng ug]{, vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog ug]{ jf vl/b ;DaGwL
tf]lsP adf]lhdsf] cGo sfd ug]{ sfo{df ;+nUg s'g}
kbflwsf/Ln] b]xfo adf]lhdsf] cfr/0f kfngf ug'{ kg]{5 M—

-s_ vl/b sf/afO{df af]nkqbftfsf] :jR5 k|


lt:kwf{ x'g] u/L cfkm\gf] st{Jo lgikIf 9Ën]
kfngf ug]{,
54

-v_ vl/b sf/afO{sf] ;+rfng ;fj{hlgs lxt x'g]


u/L ug]{,

-u_ vl/b ;DaGwdf cfkm\gf] sfd jf cfr/0f jf


Aoaxf/af6 :jfy{ aflemg] sfo{ gug]{],

-3_ vl/b sf/afO{sf] l;nl;nfdf cfkm"n] yfxf


kfPsf] af]nkqbftfsf] ;DklQ ;DaGwL
hfgsf/L nufotsf cGo ;a} hfgsf/L uf]Ko
/fVg],

-ª_ cfkm" kbdf axfn /xbfsf avt vl/b


sf/f]af/ u/]sf AolQm, kmd{, ;+:yf, sDkgL /
o:t} k|s[ltsf cGo s'g} gLlh ;+:yfdf cfkm"
kbaf6 cjsfz ePsf] b'O{ jif{;Dd sfd
gug]{,

-r_ cfkm" ;+nUg ePsf] vl/b sf/afO{df cfkm\gf


glhssf gft]bf/x?n] af]nkqbftf jf k|:
tfjbftfsf] ?kdf efu lnPsf] hfgsf/L x'g
cfPdf cf+km" eGbf Ps tx dflysf]
clwsf/LnfO{ t'?Gt hfgsf/L lbO{ To:tf]
vl/b sf/afO{af6 cfkm" cnu x'g' kg]{],

:ki6Ls/0fM o; v08sf] k|
of]hgsf nflu glhssf gft]bf/ eGgfn]
Psf ;uf]nsf] klt, kTgL, afj', cfdf,
5f]/f, 5f]/L, ;f;', ;;'/f, bfh', efO,
lbbL, alxgL, HjfO{, ;fnf, ;fnL jf
legfh' ;Demg' k5{ .

-5_ vl/b ;DaGwL sfd sf/afxL ubf{ k|rlnt


sfg"g ljkl/t x'g] sfd gug]{,

-h_ e|i6frf/ jf hfn;fhLk"0f{ sfo{ ug{ jf


To:tf] sfo{df ;+nUg x'g gx'g],
55

-em_ k|lt:kwf{sf] nfeaf6 jl~rt ug{] u/fpg]


pb]Zon] af]nkq jf k|:tfj k]z ug'{ eGbf
cl3 jf kl5 ldnLdtf] ug{ jf u'6aGbLdf
;+nUg x'g gx'g] .

^@= af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] cfr/0f M -!_ af]nkqbftf jf


k|:tfjbftfn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod, vl/b
;Demf}tf tyf vl/b ;DaGwL cGo lnvtdf pNn]v eP cg'?ksf]
bfloTj kfngf ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ sf] ;a{dfGotfdf k|lts"n gx'g] u/L
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] vl/b k|s[ofdf jf vl/b ;Demf}tfsf]
sfof{Gjogdf k|efj kfg]{ dg;fon] b]xfosf sfo{ ug{' jf u/fpg'
x'b}gM—

-s_ k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf cg'lrt k|nf]eg


lbg jf ;f]sf] k|:tfj ug{,
-v_ tYo a+UofO{ jf em'SofO{ k]z ug{,
-u_ e|i6frf/hGo jf hfn;fhLk"0f{ sfo{ ug{ jf
To:tf]] sfo{df ;+nUg x'g,
-3_ af]nkq jf k|:tfj ;DaGwL sfd sf/afO{df
s'g} lsl;dn] ;+nUg x'g] cGo k|lt:kwL{
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] ;xeflutfdf
x:tIf]k ug{,
-ª_ vl/b sf/afO{df ;+nUg s'g} JolQmsf] hLp
Hofg jf ;DklQ gf]S;fg ug]{ k|ToIf jf ck|
ToIf wDsL lbg] sfo{ jf s/sfkhGo sfo{
ug{,

-r_ af]nkqbftfx? jf k|:tfjbftfx?aLr vl/b


;DaGwL sfd afF8kmfF8 ug]{ jf af]nkq jf
k|:tfjsf] d"No s[lqd jf ck|lt:kwL{
tl/sfn] sfod ug{] jf cGo s'g} tl/sfn]
;fj{hlgs lgsfonfO{ v'Nnf tyf :jtGq k|
lt:kwf{sf] nfeaf6 jl~rt ug]{ pb]Zon]
af]nkq jf k|:tfj k]z ug'{ eGbf cl3 jf
56

kl5 ldnf]dtf] ug{ jf u'6aGbLdf ;+nUg


x'g,

-5_ af]nkq jf k|:tfj vf]n]sf] ;do b]lv


af]nkq jf k|:tfj :jLs[tLsf] ;"rgf glb+bf
;Ddsf] cjlwdf af]nkq jf k|:tfjsf
;DaGwdf k|efj kfg]{ p2]Zon] ;fj{hlgs
lgsfo;Fu ;Dks{ ug{ jf af]nkqsf] k/LIf0f
/ d"Nof+sgdf jf k|:tfjsf] d"Nof+sgdf s'g}
lsl;dn] k|efa kfg]{ sfo{ ug{ .

-#_ s'g} vl/b sfo{sf] af]nkq ;DaGwL sfuhft jf


:k]lzlkms]zg tof/ ug{] jf vl/b sfof{Gjogsf] cg'udg ug]{
lhDd]jf/L kfPsf] af]nkqbftf jf lgh;+u cfj4 /x]sf] s'g} JolQm
jf kmd{ jf ;+:yf jf sDkgL jf To:tf] kmd{ jf ;+:yf jf
sDkgLdf sfo{/t sd{rf/Ln]] To:tf] vl/bsf] af]nkq ;DaGwL
sf/afO{df efu lng ;Sg] 5}g .

t/ 6g{sL vl/b ;Demf}tf jf l8hfOg tyf


lgdf{0f b'a} sfo{ ug]{ u/L ePsf] vl/b ;Demf}tfsf
xsdf of] Aoa:yf nfu" x'g] 5}g .

^#= sfnf] ;"lrdf /fVg] / km'sj' f ug]{M -!_ b]xfosf] ca:yfdf


af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos, cfk"lt{stf{,
lgdf{0f Joj;foL jf cGo JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLnfO{
lghsf] sfo{sf] ufDeLo{tfsf] cfwf/df ;fj{hlgs vl/b cg'udg
sfof{non] Ps b]lv tLg jif{;Dd sfnf] ;"lrdf /fVg ;Sg]5 M—

-s_ bkmf ^@ adf]lhdsf] cfr/0f ljkl/t sfd


u/]sf] k|dfl0ft ePdf,

-v_ :jLs[tLsf] nflu 5gf}6 ePsf] k|:tfjsf]


k|:tfjbftf bkmf #* adf]lhd ;Demf}tf
ug{ gcfPdf,
57

-u_ vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog ubf{ ;f/e"t


q'6L u/]sf] jf ;Demf}tf cg'?ksf] bfloTj
;f/e"t ?kdf kfngf gu/]sf] jf vl/b
;Demf}tf adf]lhdsf] sfo{ ;f] ;Demf}tf
adf]lhdsf] u'0f:t/sf] gePsf] s'/f kl5
k|dfl0ft ePdf,

-3_ vl/b ;Demf}tfdf efu lng cof]Uo 7xl/g]


s'g} kmf}Hbf/L s;'/df cbfntaf6 bf]ifL
7xl/Pdf,

-ª_ of]Uotf 9f+6L jf em'Sofgdf kf/L vl/b


;Demf}tf u/]sf] s'/f k|dfl0ft x'g cfPdf,
jf

-r_ tf]lsP adf]lhdsf] cGo s'g} ca:yfdf .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd sfnf];"rLdf /flvPsf]


af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos, cfk"lt{stf{,
lgdf{0f Joj;foL jf cGo JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLn] ;f]xL
cjlw;Dd ;fj{hlgs lgsfosf] vl/b sf/afxLdf efu lng ;Sg]
5}g .

-#_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


a}+s jf ljQLo ;+:yfsf] C0f glt/L k|rlnt sfg"g adf]lhd
clwsf/ k|fKt lgsfon] sfnf] ;"rLdf /fv]sf] AolQm, kmd{, ;+:yf
jf sDkgLn] To:tf] ;"rLdf sfod /x]sf] cjlw e/ ;fj{hlgs
vl/b sf/afO{df efu lng ;Sg] 5}g .

-$_ pkbkmf -@_ jf -#_ adf]lhd ;fj{hlgs vl/b


sf/afxLdf efu lng g;Sg] JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLn]
;fj{hlgs lgsfon] ug]{ vl/bdf efu lnPsf] kfO{Pdf lghsf]
af]nkq jf k|:tfj pk/ s'g} sf/afxL x'g] 5}g .

-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd sfnf] ;"rLdf /fVg] ;DaGwL


cGo sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
58

-^_ pkbkmf -!_, -@_, -#_, -$_ / -%_ adf]lhd sfnf]


;"rLdf /x]sf af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jf k|
bfos, cfk"tL{stf{, lgdf{0f Joa;foL jf cGo JolQm, km{ ;+:yf jf
sDkgLnfO{ sfnf] ;"rLaf6 km's'jf ug]{ ;DaGwdf ;fj{hlgs vl/b
cg'udg sfof{non] tof/ u/]sf] dfkb08 cg';f/ sfnf] ;"rLaf6
km's'jf ul/g]5 .

kl/R5]b — (

vl/b sfo{sf] cg'udg ;DaGwL Aoa:yf


^$= ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{no M -!_ vl/bsfo{sf]
cg'udg ug{ k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifbsf] sfof{no cGtu{t
Ps ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf] :yfkgf ul/g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfof{nosf] k|dv ' g]kfn


;/sf/sf] lghfdtL ;]jfsf] /fhkqf+lst ljlzi6 >]0fLsf]] sd{rf/L
x'g]5 .

-#_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


pkbkmf -!_ adf]lhd ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{no :yfkgf
geP;Dd a9Ldf 5 dlxgf ;Ddsf] nflu dxfn]vf lgoGqssf]
sfof{non] ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf]?kdf sfd ug{
;Sg]5 .

^%= ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf] sfd, st{Ao /


clwsf/M -!_ o; P]gdf cGoq Aoa:yf ePsf] cltl/Qm
;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf] sfd, st{Jo / clwsf/
b]xfo adf]lhd x'g]5M—
-s_ vl/b ;DaGwL gLlt jf k|rlnt sfg"gdf
;'wf/ ug{ g]kfn ;/sf/nfO{ l;kmfl/z ug]{,

-v_ of] P]g sfof{Gjogsf] nflu cfaZos kg]{ k|


fljlws dfu{bz{g / lgb]{lzsf Hff/L ug]{,
59

-u_ ;fj{hlgs lgsfon] vl/b sf/afxL ;+rfng


ug{ k|of]u ug{' kg]{ af]nkq ;DjGwL
sfuhft -:of6G88{ lal8ª 8s'd]G6_,
k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhft -:of6G88{ lk|
Sjflnlkms];g 8s'd]G6_ / vl/b ;Demf}tf
;DaGwL sfuhft -:of6G88{ sG6«ofS6
8s'd]G6_, / k|:tfj dfu ug]{ ;DaGwL
sfuhft -l/Sj]:6 km/ k|kf]hn_ sf]
:of6G88{ gd"gf tof/ ug]{,

-3_ ;fj{hlgs lgsfojf6 x'g] jf ePsf] vl/b


sf/afxLsf] tYof+s ;+sng u/L To:tf]
sf/afO{ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf]
lgod jf lgb]l{ zsf cg'?k eP jf gePsf]
cg'udg jf k|fljlws k/LIf0f ug]{ jf
u/fpg],

-ª_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod,


lgb]{lzsfdf plNnlvt s'g} s'/fsf
;DaGwdf ;fj{hlgs lgsfon] /fo k/fdz{
dfu u/]df /fo k/fdz{ lbg],

-r_ vl/b ;DaGwL j]j;fO6 :yfkgf u/L


To;sf] ;+rfng ug]{,

-5_ of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod,


lgb]{lzsf, k|fljlws dfu{ lgb]{zg tyf
;fj{hlgs vl/b ;DaGwL n]v /rgf,
;fdfu|L tyf o:t} cGo s'/fx? ;fj{hlgs
u/fpg a'n]l6g k|sfzg ug]{,

-h_ vl/b sfo{df ;dGjo ug{sf nflu


cfaZos kg]{ sfo{ljlw tof/ u/L
:jLs[ltsf] nflu g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z
ug]{,
60

-em_ af]nkqbftf jf vl/b sfo{df ;+nUg ePsf]


jf x'g] sd{rf/Lsf] nflu lgoldt k|lzIf0f
sfo{qmdsf] Joj:yf ug]{,

-`_ bkmf ^# adf]lhdsf] sfnf] ;"lraf6 k'ms'jf


ug]{ ;DaGwdf cfaZos dfkb08 tof/ ug]{
/ ;f] dfkb08 cg';f/ sfnf] ;"rLaf6
km's'jf ug]{,

-6_ vl/b Joj:yf k|efjsf/L agfpg lgdf{0f,


cfk"lt{, k/fdz{ ;]jf / cGo ;]jf k|0ffnL
k'g/fjnf]sg, ;ldIff ug]{ / ;]jfu|fxL;+u jf
cfjZostfg';f/ cGt/f{li6«o ;+:yf tyf
cGo ljb]zL lgsfo;Fu lgoldt ?kdf
;'emfj lng],

-7_ vl/b k|0ffnLnfO{ Jojl:yt ug{ / ;"wf/


ug{ cfjZos kg]{ :jb]zL jf a}b]lzs
;xfotfsf] of]hgf tof/ ug]{ tyf To:tf]
;xfotf ;dGjo ug]{ s]lGb|o lgsfosf] ?
kdf sfd ug]{,

-8_ vl/b sf/afO{sf] aflif{s k|ltj]bg g]kfn


;/sf/ ;dIf k]z ug{], /

-9_ tf]lsPsf] cGo sfo{ ug]{ .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] cfkm\gf] sfof{no afx]s
cGo ;fj{hlgs lgsfon] u/]sf] vl/b k|ls|ofdf s'g} lsl;dn]
;+nUg x'g] jf tT;DaGwdf pTkGg s'g} ljjfb ;dfwfg ug]{ 5}g .

-#_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] bkmf $*


adf]lhdsf] k'g/fjnf]sg ;ldltsf] ;lrjfnosf] sfd / ;f]
;ldltnfO{ cfaZos kg]{ ah]6 Aoa:yf ug]{ sfd ug'{ kg]{5 .
61

kl/R5]b—!)

ljljw
^^= ljz]if kl/l:yltdf vl/b ug]{ ;DaGwL Aoa:yfM -!_ o; P]gdf
cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljz]if kl/l:ylt pTkGg
eO tTsfn vl/b gubf{ ;fj{hlgs lgsfonfO{ yk xfgL gf]S;fgL
x'g] cj:yf cfO{ k/]df ;fj{hlgs lgsfon] tTsfn vl/b ug{ jf
u/fpg ;Sg]5 .

-@_ ;fj{hlgs lgsfosf k|d'vn] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]


kl/l:ylt / tTsfn ug'{ kg]{ vl/b ;DaGwL la:t[t ljj/0fsf]
hfgsf/L Ps tx dflysf] clwsf/LnfO{ lbg' kg]{5 .

-#_ ljz]if kl/l:yltdf vl/b ug]{ ;DaGwL cGo Joj:yf


tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
^&= o; P]g adf]lhdsf] vl/b k|s[of ckgfpg' gkg]{M -!_ o;
P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf
of] P]g adf]lhdsf] vl/b k|s[of ckgfpg'kg{] 5}gM—

-s_ o; P]g adf]lhds]f k|s[of ckgfO ;'/Iff,


;fdl/s jf k|lt/Iff ;DaGwL vl/b ug{
/fli6«o ;'/Iff jf k|lt/Iff ;DaGwL
b[li6sf]0fjf6 pko'Qm gx'g] egL g]kfn
;/sf/n] lg0fo{ u/]df, jf

-v_ g]kfn ;/sf/ / bft[ kIf aLr ePsf]


;Demf}tf adf]lhd ;f] kIfsf] vl/b
lgb]{lzsf -k|f]Sof]/d]G6 ufO{8nfOG;_ cg'?k
vl/b ug{' k/]df .

-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ adf]lhd lg0f{o ubf{


g]kfn ;/sf/n] vl/b ug'{ kg]{ sf/0f v'nfO{ tT;DaGwL 5'6\6}
sfo{ljlw ;d]t lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
62

^*= ;+rf/sf ljlwM -!_ ;fj{hlgs lgsfon] af]nkqbftf jf


k/fdz{bftfnfO{ jf af]nkqbftf jf k/fdz{bftfn] ;fj{hlgs
lgsfonfO{ lbg' kg]{ egL of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf]
lgod, af]nkq ;DaGwL sfuhft, k|:tfj cfJxfg ;DaGwL
sfuhft jf vl/b ;Demf}tfdf plNnlvt s'g} lnvt, ;"rgf,
lg0f{o jf cGo hfgsf/L o; P]gdf cGoyf Joj:yf ePsf]df
jfx]s lnlvt?kdf lbg' kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf k7f+pbf To:tf] ;"rgf


kfpg] af]nkqbftf jf k/fdz{bftfsf] 7]ufgf kQf gnflu jf cGo
s'g} sf/0fn] To:tf] ;"rgf a'emfpg g;lsPsf] ca:yfdf ;f]
ljifosf] ;+lIfKt ljj/0f pNn]v u/L /fli6«o :t/sf] b}lgs
;dfrf/kqdf ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 / o;/L
;"rgf k|sfzg ePsf]df To:tf] JolQmn] /Ltk"j{s ;"rgf kfPsf]
dflgg]5 .

^(= laB'tLo ;+rf/sf] dfWodaf6 vl/b sf/f]af/ x'g ;SgM] -!_


o; P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg g]kfn
;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L ;fj{hlgs
lgsfon] ljB'lto ;+rf/sf] dfWodjf6 k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:
tfj dfu ug{, af]nkq cfxjfgsf] ;"rgf hf/L ug{, cfzo kq
dfu u/L ;+lIfKt ;"rL tof/ ug{, k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj dfu
ug{, af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft k7fpg, af]nkq,
k"j{ of]Uotfsf] jf k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj k|fKt ug{, vl/b
;Demf}tf ug{, e'QmfgL lbg / cGo ;"rgf lbg jf lng ;Sg]
Joj:yf ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;+rf/sf] dfWod k|of]u


ubf{ b]xfo adf]lhd k|of]u ug'{' kg]5
{ M–

-s_ To:tf ;+rf/ dfWoddf ;+rf/sf]


ljifoj:t's]f clen]v sfg"gL ?kdf dfGo /
;+/lIft x'g] u/L,
-v_ To:tf] ;+rf/ dfWodsf] ;'/Iff kof{Kt?kdf
x'g] u/L,
63

-u_ vl/b sf/afxLdf af]nkqbftfsf] kx'+r


cg'lrt?kn] lgoGqLt gx'g] u/L, /
-3_ of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod /
cGo sfg'g ljkl/t gx'g] u/L] .

&)= sfg"gL lnvtx? j]e;fO{6df /fVg' kg]{ M of]] P]g / o; P]g


cGtu{t ag]sf] lgod / vl/b lgb]l{ zsf ;a{ ;fwf/0fsf] hfgsf/L
/ ;'lawfsf]nflu ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{nosf]
j]e;fO{6df /fVg' kg]{5 .
&!= d"Nof+sg ;ldlt u7g ug'{ kg]{M -!_ k"a{ of]Uotfsf] k|:tfa,
af]nkq, k/fdz{ ;]jfsf] cfzo kq jf k|:tfj jf l;naGbL
b/efp kq k/LIf0f / d"Nof+sg ug{ ;fj{hlgs lgsfon] tf]lsP
adf]lhdsf] d"Nof+sg ;ldlt u7g ug'{ kg]{5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd u7g ePsf] d"Nof+sg


;ldltsf] sfd, st{Ao / clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

&@= vl/b sf/afxLsf] clen]v M ;fj{hlgs lgsfon] vl/b sf/afxL


;DjGwL sfuhftsf] clen]v tf]lsP adf]lhdsf] cjlwsf] nflu
;'/lIft tl/sfn] /fVg' kg]{5 .

&#= clwsf/ k|Tofof]hg M clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] of] P]g jf o;


P]g cGt{ut ag]sf] lgod adf]lhd cfkm"nfO{ k|fKt clwsf/x?
dWo] tf]lsP adf]lhdsf clwsf/ afx]s c? clwsf/ s'g}
sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .

&$= lgod agfpg] clwsf/ M -!_ of] P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{
g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx? agfpg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


bkmf @ sf] v08 -v_ sf] pkv08 -!_ df plNnlvt ;fj{hlgs
lgsfo afx]s cGo ;fj{hlgs lgsfon] To:tf lgsfo;+u
;DalGwt P]g, lgod jf u7g cfb]zsf] clwgdf /xL cfaZos
lgod agfpg ;Sg]5 .
64

&%= vf/]hL tyf ;+zf]wgM -!_ ;jf/L tyf oftfoft Joa:yf P]g,
@)$( sf] bkmf !^* sf] k|ltaGwfTds jfSof+z vf/]h ul/Psf]
5.

-@_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg


bkmf @ sf] v08 -v_ adf]lhdsf ;fj{hlgs lgsfox?sf vl/b
;DaGwL sfg"gL Aoa:yf of] P]g;+u aflemPsf] xb;Dd o; P]g
cg's"n x'g] u/L :jtM ;+zf]wg ePsf] dflgg] 5 .

-#_ cfly{s sfo{ljlw P]g, @)%% sf] bkmf & sf] ;§f
b]xfosf] bkmf & /flvPsf] 5 M–

æ&= vr{ ug]{ sfo{ljlwM ;/sf/L sfd sfh tyf


cfof]hgf ;~rfng ug]{ w/f}6L, b:t'/, ;]jf z'Ns
lng], k]ZsL lbg] tyf km5of}{6 ug]{, ;/sf/L
gubL tyf lhG;L ;DklQsf] ;+/If0f ug]{, lnnfd
las|L ug]{, ldGxf lbg] ;DaGwL cfly{s k|zf;g
tyf cGo ljljw Joa:yf / tT;DaGwL sfo{ljlw
tf]lsP adf]lhd x'g]5 .Æ

&^= arfpM -!_ cfly{s sfo{ljlw P]g, @)%% / ;f] P]g cGtu{t
ag]sf] cfly{s k|zf;g ;DaGwL lgodfjnL, @)%^ / bkmf @ sf]
v08 -v_ sf] pkv08 -@_, -#_, -$_, -%_ / -^_ df plNnlvt
;fj{hlgs lgsfosf vl/b ;DaGwL P]g, lgod jf u7g cfb]zsf]
Aoa:yf adf]lhd eP u/]sf vl/b ;DaGwL ;j} sfd sf/afxL
o;} P]g jdf]lhd eP u/]sf dflgg]5 .

You might also like