You are on page 1of 135

g]kfn b"/;~rf/ sDkgL lnld6]8, cfly{s ljlgodfjnL,

@)&!
;fj{hlgs vl/b P]g, @)^# sf] bkmf &$ sf] pkbkmf -@_ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u
u/L sDkgL P]g @)^# sf] cwLgdf /xL sDkgLsf] k|aGwkqsf] bkmf $ sf] v08
-5_ sf] pkv08 -@%_ ;d]tsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn b"/;~rf/ sDkgL
lnld6]8 ;~rfns ;ldltn] b]xfosf] ljlgodx? agfPsf] 5 .
efu–!
k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ oL ljlgodx?sf] gfd æg]kfn b"/;~rf/ sDkgL
lnld6]8, cfly{s ljlgodfjnL, @)&!Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] ljlgodfjnL ;Dat\ @)&@ ;fnsf] j}zfv ! ut] b]lv k|f/De
x'g]5 .
@= kl/efiff M ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; ljlgodfjnLdf,–
-s_ æP]gÆ eGgfn] sDkgL P]g, @)^# ;Demg' k5{ .
-v_ ævl/b P]gÆ eGgfn] ;fj{hlgs vl/b P]g, @)^# ;Demg'
k5{ .
-u_ æsDkgLÆ eGgfn] P]g cGtu{t ul7t g]kfn b"/;~rf/ sDkgL
lnld6]8 ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] sDkgLsf] s]Gb|Lo
sfof{no, lgb]{zgfno, ljefu / sfof{nonfO{ ;d]t hgfpg]5 .
-3_ æ;ldltÆ eGgfn] sDkgLsf] ;~rfns ;ldlt ;Demg' k5{ .
-ª_ æcWoIfÆ eGgfn] ;ldltsf] cWoIf ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] ;ldltsf] a}7ssf] cWoIftf ug]
{ ;b:o ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-r_ æ;b:oÆ eGgfn] ;ldltsf] ;b:o ;Demg' k5{ .
-5_ æsfof{noÆ eGgfn] sDkgLsf] s]Gb|Lo sfof{no / ;f]
cGtu{t /x]sf 5'§} k|zf;sLo sfo{If]q tf]lsPsf lgb]{zgfno,
cfof]hgf, ljefu jf OsfO{x? ;Demg' k5{ .
-h_ æn]vf sfof{noÆ eGgfn] sDkgLsf] s]Gb|Lo sfof{no jf
lgb]{zgfnoaf6 lgsf;f k|fKt u/L cfo Joo b'j}sf] lx;fa
/fvL ;Gt'ng k/LIf0f (Trial Balance) tyf cGo cfly{s ljj/0f ;lxt
tfn's sfof{nodf k|ltj]bg k]z ug'{kg]{ bfloTj ePsf] sfof{no
;Demg' k5{ .
-em_ ætfn's sfof{noÆ eGgfn] ;DalGwt sfof{noeGbf
dflyNnf] txsf] sfof{no ;Demg' k5{ .

-em!_æs]Gb|Lo OsfOÆ eGgfn] sDkgLsf] ;f+u7lgs ;+/rgf


cg';f/ k|jGw lgb]{zs dftxt /xg] k|d'v k|fljlws clws[tsf]
sfof{no, k|d'v ljQLo clws[tsf] sfof{no, k|d'v Joj;foLs
clws[tsf] sfof{no / k|d'v dfgj ;+zfwg clws[tsf]
sfof{no ;Demg' kb{5 .
-em@_æJoj;foLs OsfO{Æ eGgfn] sDkgLsf] ;f+u7lgs ;+/rgf
adf]lhd k|jGw lgb]{zs dftxt /xg] jfo/nfOg tyf u|fxs ;]jf
lgb]{zgfno / jfo/n]; ;]jf lgb]{zgfno ;Demg' kb{5 .
-em#_æ;xof]uL O{sfOÆ eGgfn] sDkgLsf] k|d'v Joj;foLs
clws[t, k|d'v k|fljlws clws[t / k|d'v dfgj ;+zfwg clws[tsf]
sfof{no cGtu{tsf sfof{no ;Demg' kb{5 .
-`_ æk|aGw lgb{]zsÆ eGgfn] sDkgLsf] k|aGw lgb]
{zs ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] sDkgLsf] sfo{sf/L k|d'vsf] ?
kdf sfd ug]{ k|aGw ;~rfns ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-6_ æsfof{no k|d'vÆ eGgfn] sDkgLsf] sfof{nosf] k|d'v
eO{ sfd ug]{ sd{rf/L ;Demg' k5{ .
-7_ æljefuLo k|d'vÆ eGgfn] k|d'v k|fljlws clws[t, k|d'v
ljQLo clws[t, k|d'v Joj;foLs clws[t, k|d'v dfgj ;+zfwg
clws[t, Joj;foLs OsfO{ k|d'v, gfoj k|jGw lgb]{zs tyf bzf}
tx / ;f] eGbf dflyNnf] txsf sfof{no k|d'v ;Demg' k5{ .
-8_ æcfly{s jif{Æ eGgfn] ;fpg ! ut]b]lv csf]{ ;fnsf] c;f/
d;fGt;Ddsf] cjlw ;Demg' k5{ .
-9_ æclwsf/ k|fKt clwsf/LÆ eGgfn] of] ljlgodfjnL jf o;
cGtu{t hf/L cfb]z / lgb]{lzsf adf]lhd vl/b ;DaGwL
sfo{ :jLs[t ug{ clwsf/ k|fKt clwsf/L ;Demg' k5{ .
-0f_æPs tx dflysf] clwsf/LÆ eGgfn] If]qLo lgb]{zgfno
cGtu{tsf n]vf sfof{nosf xsdf ;DalGwt If]qLo lgb]{zgfno
k|d'v, cGo lgb]{zgfno cGtu{tsf ljefu jf sfof{nosf]
xsdf ;DalGwt lgb]{zgfno k|d'v, If]qLo lgb]{zgfnosf xsdf
;DalGwt jfo/nfOg tyf u|fxs ;]jf lgb]{zgfno k|d'v, s]Gb|Lo
OsfO{ cGt/utsf lgb]{zgfno jf ljefusf] xsdf ;DalGwt
s]Gb|Lo OsfO{ k|d'v, s]Gb|Lo OsfO{ k|d'v / Joj;foLs
OsfO{sf] xsdf k|jGw lgb]{zs / k|jGw lgb]{zssf]
xsdf ;ldlt ;Demg' k5{ .
-t_ ævl/bÆ eGgfn] sDkgLn] o; ljlgodfjnL adf]lhd s'g}
dfn;fdfg, crn ;DklQ, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf jf cGo ;]jf k|
fKt ug]{ jf 9'jfgL tyf lSnol/Ë sfo{ u/fpg] jf s'g} lgdf{0f
sfo{ ug]{ jf u/fpg] sfo{ ;Demg' k5{ .
-y_ ævl/b ;Demf}tfÆ eGgfn] sDkgL / cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f
Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jfk|bfos aLr o; ljlgodfjnL
adf]lhd ePsf] vl/b tyf k|flKt ;DaGwL ;Demf}tf ;Demg'
k5{ .
-b_ ædfn;fdfgÆ eGgfn] rn jf crn h'g;'s} lsl;dsf] j:t' ;Demg'
k5{ / ;f] zAbn] To:tf] j:t' cfk"lt{ ug]{ sfo{sf] cfg'iflËs
-;xfos_ ;]jf
tyf ;k\m6j]o/ ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-w_ æcrn ;DklQÆ eGgfn] hUuf, 3/, ejg jf o:t} k|sf/sf
;+/rgf ;Demg' k5{ .
-g_ ælgdf{0f sfo{Æ eGgfn] s'g} ef}lts ;+/rgfsf] lgdf{0f ug]
{, k'gM lgdf{0f ug]{, eTsfpg], dd{t ;Def/ ug]{ jf
lh0ff{]4f/ ug]{ sfo{;+u ;DalGwt lgdf{0f :yn tof/ ug]{,
vGg], 78\ofpg], agfpg], pks/0f jf dfn;dfg h8fg ug]
{, ;hfpg] cflb h:tf sfo{ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] gS;f
agfpg], k|of]uzfnf k/LIf0f ug]{, e"pku|xLo kmf]6f]
lvRg], e"sDkLo k/LIf0f ug]{ h:tf lgdf{0f sfo{sf]
cfg'iflËs -;xfos_ ;]jf ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-k_ æk/fdz{ ;]jfÆ eGgfn] s'g} cWoog, cg';Gwfg, ;e]{If0f,
l8hfOg, 8«O{Ë, ;'k/Lj]If0f, tfnLd, k/LIf0f ug]{ sfd, ;k\
m6j]o/sf] ljsf; jf o:t} k|s[ltsf cGo af}l4s jf
k]zfut ;]jf ;Demg' k5{ .
-km_ æk|fljlws ;]jfÆ eGgfn] sDkgLn] k|bfg ug]
{ ;]jf ;~rfng ug{sf] nflu hl8t k|ljlwdf lg/Gt/ ?kdf
cTofjZos x'g] /f]ldË 8f6f lSnol/ª, kmfOgflG;on lSnol/ª
h:tf ;]jf sfo{nfO{ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
sDkgLnfO{ cfjZos kg]{ Signaling Service,
P;=Pd=P;=6«flGh6 ;]jf, Point of Presence (POP)/
Collocation Service h:tf Sofl/o/ ;]jfnfO{ ;d]t hgfp+b5 .
-a_ æcGo ;]jfÆ eGgfn] ;jf/L ;fwg, pks/0f jf dfn;fdfg ef8fdf
lng] tyf dfn;fdfg dd{t ;Def/ ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] sfof{no ;~rfngsf] nflu cfjZos ;]jfx? ;'/Iff, lr¶Lkq
cf];f/ k;f/, kmf]6f]skL, rd]gfu[x, sfof{no tyf
pks/0f ;/;kmfO{, au}+rf ;Def/, lj1fkg ;]jf, Jofkf/ k|jB{g
tyf ahf/ Joj:yfkg ;]jf tyf cGo k|zf;lgs ;]jfx? ;lxt :yfgLo ?
kdf k|fKt ul/g] ;]jfnfO{ ;d]t hgfpg]5 .
-e_ æk|f]k|fO{6/L dfn;fdfgÆ eGgfn] sDkgLdf ;~rfngdf
/x]sf] d'Vo oGq jf pks/0f jf k|
ljlwnfO{ k"0f{ Ifdtfdf ;~rfng ug{ jf ;f]sf] u'0f, kl/df0f
tyf ljz]iftfsf] :t/f]GgtL (Upgrade) ug{ jf dd{t ;Def/ ug{sf]
lgldQ To:tf] oGq jf pks/0f jf k|ljlw lgdf{tfn] agfPsf]
oGq, pks/0f, ;xfos pks/0f, ;km\6jo/, xf8{jo/ tyf
kf6{k"hf{ ;Demg' k5{ .
-d_ æk|f]k|fO{6/L ;]jfÆ eGgfn] sDkgLdf ;~rfngdf /x]sf]
s'g} oGq, k|ljlw jf k|0ffnLdf To:tf] oGq, k|ljlw jf k|
0ffnLsf] cfk"lt{stf{ jf ;]jf k|bfosaf6 lng cfjZos kg]
{ ;xfos ;]jf ;Demg' k5{ .
-o_ æcdfgtÆ eGgfn] sDkgL cfkm}+n] ug]{ s'g} lgdf{0f,
dd{t / h8fg ;DaGwL sfo{ ;Demg' k5{ .
-/_ æljz]if kl/l:yltÆ eGgfn] ;'Vvf, cgfj[li6, cltj[li6, e"sDk,
af9L, klx/f], cfunfuL h:tf k|fs[lts jf b}jL k|sf]k tyf cfsl:ds
jf ck|Toflzt ljz]if sf/0faf6 ;[lht kl/l:ylt ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] o'¢ jf cfGtl/s åGb h:tf kl/l:ylt ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
:ki6Ls/0f M æcfsl:ds jf ck|Toflzt ljz]if sf/0faf6 ;[lht
kl/l:yltÆ eGgfn] sDkgLn] k"jf{g'dfg ug{ g;s]sf] / cfsl:ds
?kdf ;[hgf ePsf] cj:yfsf] sf/0f sDkgLsf] ;]jf cj?4 x'g;Sg]
jf ;]jf k|jfxdf uDeL/ c;/ kg{ ;Sg] kl/l:ylt ;Demg' k5{ .
-n_ æl;naGbL b/efpkqÆ eGgfn] sDkgLsf] ;"rgf adf]lhd s'g}
lgdf{0f sfo{ ug{ jf dfn;fdfg jf cGo ;]jf pknAw u/fpgsf]
nflu O{R5's JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] l;naGbL
vfdleq d"No ;d]t pNn]v u/L k]z u/]sf] ljj/0f ;Demg' k5{ .
-j_ æb/efpkqbftfÆ eGgfn] sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf efu lng
l;naGbL b/efpkq k]z ug]{ jf ug{ ;Sg] s'g} JolQm, kmd{,
;+:yf jf sDkgL ;Demg'k5{ .
-z_ æaf]nkqÆ eGgfn] sDkgLn] vl/bsf nflu k|sfzg u/]sf] ;"rgf
cg'?k tf]lsPsf] 9fFrfdf af]nkqbftfn] k]z u/]sf] d"No v'Ng]
sfuhft, k|:tfj jf b//]6 ;Demg' k5{ .
-if_ æaf]nkqbftfÆ eGgfn] sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf efu lng
af]nkq k]z ug]{ jf ug{ ;Sg] s'g} JolQm, kmd{, ;+:yf jf
sDkgL ;Demg' k5{ .
-;_ æaf]nkq ;DaGwL sfuhftÆ eGgfn] af]nkqbftfn] d"No jf
k|:tfj jf b//]6 e/L jf tof/ u/L k]z ug{sf nflu af]nkq cfXjfg
ug]{ ;DaGwLt sfof{non] tof/ u/]sf] lnvt ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] af]nkqbftfnfO{ lbOPsf] lgb]{zg, :k]lzlkms]zg,
gS;f, l8hfOg,
sfo{If]qut zt{x? (Terms of Reference), sfo{tflnsf, d"NofÍgsf
cfwf/x?, kl/df0f ;"rL, ;Demf}tfsf zt{x? / o:t} cGo
sfuhft ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-x_ æhdfgtÆ eGgfn] lglZrt zt{sf] clwgdf /xL s'g} sfd 6'ª\uf]
gnfu];Dd ;'/If0f jfkt /flvPsf] ;'/If0f hdfgt /sd -l/6]G;g dgL
jf cg]{i6dgL jf w/f}6L ;d]t_ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
af]nkq hdfgt (Bid Bond/ Security) jf sfo{;Dkfbg hdfgt
(Performance Bond/ Security) jf cGo s'g} sf/0fn] ;'/If0f /fVg'
kg]{df ;f] jfkt /flvPsf] /sd ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
-If_ æ;+o'Qm pkj|md (Joint Venture)Æ eGgfn] b'O{ jf
b'O{eGbf a9L sDkgL jf kmd{x? ldnL ;+o'Qm jf
5'§f5'§} bfloTj ;lxt s'g} sfd ug]{ sfo{nfO{ hgfpg]5 .
-q_ æPh]G6Æ eGgfn] s'g} :jb]zL jf ljb]zL JolQm, kmd{, ;
+:yf jf sDkgLsf] Ph]G;L lng] JolQm, kmd{, ;+:yf jf
sDkgL ;Demg' k5{ .
-1_ æsaf]n c+s (Bid Price)Æ eGgfn] s'g} af]nkqbftfn] af]nkqdf
saf]n u/]sf] /sd ;Demg' k5{ .
-ss_ æd"NoflÍt cÍ (Evaluated Price)Æ eGgfn] s'g} af]nkqsf]
k/LIf0f tyf d"NofÍgaf6 sfod x'g cfPsf] d"Nosf] s'n
cÍ ;Demg' k5{ .
-sv_ æd"NofÍg ;ldltÆ eGgfn] ljlgod &&
adf]lhdsf] ;ldlt ;Demg' k5{ .
-su_æ;Demf}tf d"No (Contract Price)Æ eGgfn] vl/b ;Demf}tfdf
plNnlvt vl/b d"No ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
To:tf] ;Demf}tf cGtu{t e]l/Pzg cfb]z hf/L ul/Psf]df
To:tf] cfb]z adf]lhd ePsf] sfd gfk hfFr ubf{ sfod ePsf]
d"No / d"No ;dfof]hg ePsf]df To:tf] ;dfof]hgaf6 sfod
ePsf] vl/b d"NonfO{ ;d]t hgfpF5 .
-s3_ æb"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jfÆ eGgfn] sDkgLn] k|bfg
ug{] ;]jf cjlR5Gg ?kdf ;~rfngsf] nflu cfjZos kg{]
cGt/f{li6«o Aof08ljy, k|m8 Dofg]hd]06 ;le{;, /fh:j k|
Tofe"lt ;]jf, s:6f]d/ s]o/ ;le{; 6'N; h:tf :yfgLo?kdf k|fKt
gx'g] ;]jfx? tyf sDkgLsf] ;]jf ;~rfngsf] nflu cTofjZos
Dofg]H8 ;le{;]; km/ ck/]zg P08 d]G6]g]G; ckm g]6js{ jf
g]6js{ clK6dfOh];g ;le{;]; ;d]tnfO{ hgfpg] 5 .

#= ljlgodfjnLsf] JofVof M o; ljlgodfjnL / o; ljlgodfjnL cGtu{t hf/L


ul/Psf cfb]zx?sf] JofVof ;DaGwL s'g} k|Zg p7]df ;ldltn] u/]sf] JofVof
sDkgLsf] sfd sf/jfxLsf] nflu clGtd x'g]5 .

efu–@
vl/b ;DaGwL sfo{ljlw
kl/R5]b–!
vl/b of]hgf tyf vl/b sfo{sf] lhDd]jf/L
$= vl/b sf/jfxLsf] tof/L ug'{ kg]{ M sDkgLn] s'g} vl/b sf/jfxLsf] tof/L
ubf{ b]xfo adf]lhd ug'{ kg]{5 M–
-s_ vl/b cfjZostfsf] klxrfg ug]{,
-v_ vl/b ;DaGwL ljleGg k|fljlws s'/f ;dfwfg ug{ /
cfk"lt{stf{sf] pknAwtf olsg ug{ ahf/df k|rlnt
vl/b ;Demf}tfsf] hfgsf/L lng],
-u_ cl3Nnf jif{x?df ;dfg k|s[ltsf] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf
k/fdz{ ;]jf jf b"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jf jf cGo ;]jf vl/b
ul/Psf] eP To:tf] vl/b k|lqmofsf] cWoog ug]{,
-3_ vl/b of]hgf tof/ ug]{ u/fpg],
-ª_ vl/bnfO{ ;'ljwfhgs ;d"xdf ljefhg ug]{ jf Kofs]hdf ;dfj]z
ug{],
-r_ vl/bsf] ljj/0f, kl/df0f / If]q olsg ug]{,
-5_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] :k]l;lkms]zg,
of]hgf, gS;f, l8hfOg nufotsf ljj/0f tof/ ug{],
-h_ vl/bsf] nfut cg'dfg tof/ ug]{,
-em_ vl/bsf] cfly{s ;|f]t / /sdsf] klxrfg ug]{,
-`_ vl/b ljlwsf] 5gf}6 ug]{, /
-6_ of]Uotfsf cfwf/ to ug'{ kg]{ eP ;f] ug]{ .
%= vl/bsf] u'?of]hgf tof/ ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLdf bL3{sflng k|efj
kg{ ;Sg] of]hgf jf cfof]hgfsf] nflu vl/b ubf{ jf jflif{s kRrL; s/f]8 ?
k}ofFeGbf a9L /sdsf] vl/b sfo{ ubf{ vl/bsf] u'?of]hgf (Master
Procurement Plan) tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] u'?of]hgfdf cGo s'/fsf] cltl/Qm
b]xfosf s'/fx? pNn]v ug'{ kg{]5 M–
-s_ vl/bsf] k|sf/, kl/df0f / df]6fdf]6L cg'dflgt d"No,
-v_ vl/b ljlw,
-u_ vl/bnfO{ ljleGg r/0fdf ul/g] jf Kofs]h agfOg]
eP ;f] ;DaGwL Joj:yf,
-3_ vl/bsf] nflu k"j{ of]Uotfsf] sf/jfxL ug'{kg]
{ eP ;f] ;DaGwL s'/f,
-ª_ vl/b sf/jfxLsf] df]6fdf]6L ;do tflnsf, /
-r_ u'?of]hgfdf /fVg'kg]{ egL ;ldltn] ;do ;dodf lgwf{/0f
u/]sf s'/fx? .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] u'?of]hgf ;ldltaf6 :jLs[t ePsf] x'g' kg]
{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd :jLs[t u'?of]hgf ;DalGwt sfof{nosf]
vl/b OsfO{n] k|To]s cfly{s jif{ cBfjlws ug'{ kg]{5 .

^= jflif{s vl/b of]hgf tof/ ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLn] jflif{s Ps s/f]8 ?
k}ofFeGbf a9L /sdsf] s'g} vl/b jf k|flKt ug'{ kg]{ ePdf jflif{s sfo{s|d
tyf ah]6 tof/ ubf{ jflif{s vl/b of]hgf tof/ ug'{ kg]{5 . To;/L vl/b of]hgf
tof/ ubf{ ljlgod % adf]lhd vl/bsf] u'? of]hgf ;d]t tof/ ePsf] /x]5 eg]
To:tf] u'? of]hgfsf] ;d]t cfwf/ lng' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] jflif{s vl/b of]hgfdf b]xfosf s'/fx?
pNn]v ug'{ kg]{5 M–
-s_ vl/bsf] k|sf/ ;DaGwL ljj/0f,
-v_ vl/b sf/jfxLsf] ;do tflnsf,
-u_ vl/b ljlw,
-3_ vl/bsf] nflu ul/g] ;Demf}tfsf] lsl;d, /
-ª_ jflif{s vl/b of]hgfdf /fVg' kg]{ egL ;ldltn] ;do ;dodf
lgwf{/0f u/]sf s'/fx? .
-#_ pkljlgod -@_ sf] v08 -v_ adf]lhdsf] ;do tflnsfdf b]xfosf] sfd
ug]{ ;dofjlw pNn]v ug{' kg]{5 M–
-s_ :k]l;lkms]zg, 8«OË, l8hfOg, gS;f nufotsf ljj/0f tof/ ug]{,
-v_ nfut cg'dfg tof/ ug]{,
-u_ l;naGbL b/efpkq kmf/fd, k"j{of]Uotfsf] k|:tfj jf af]nkq jf
k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhft tof/ ug{],
-3_ l;naGbL b/efpkq, k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq cfXjfg jf
k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj dfu ug{ ;"rgf k|sfzg ug]{,
-ª_ l;naGbL b/efpkq, k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf
k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj d"NofÍg ug]{,
-r_ l;naGbL b/efpkq, k"j{of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf
k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj :jLs[lt ug{],
-5_ ;Demf}tf ug]{,
-h_ sfo{ cf/De ug{], /
-em_ sfo{ k"/f ug{] .
-$_ sfof{no k|d'vn] o; ljlgodfjnL adf]lhd tof/ u/]sf] jflif{s vl/b
of]hgfsf] Ps Ps k|lt cfufdL cfly{s jif{sf] cg'dflgt jflif{s sfo{s|d tyf
ah]6 ;fy ;+nUg u/L tfn's sfof{no / s]Gb|Lo sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-%_ k|aGw lgb]{zsn] rfn" cfly{s jif{sf] :jLs[t sfo{s|d tyf ah]6 k|
fKt ePkl5 ;f] cg'?k of] ljlgod adf]lhd tof/ ePsf] jflif{s vl/b of]hgf
kl/dfh{g ug'{ kg]{ eP ;f] ;d]t u/L :jLs[tLsf] nflu ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5
.
-^_ tfn's sfof{non] vl/b sf/jfxL jflif{s vl/b of]hgf adf]lhd
lgwf{l/t ;dodf ;DkGg eP gePsf] cg'udg ug{' kg]{5 .

&= vl/b sfo{sf] lhDd]jf/L M -!_ o; ljlgodfjnL adf]lhd vl/b of]hgf tof/ ug]
{ tyf o; ljlgodfjnL adf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L vl/b ;DaGwL cGo ;a}
sfo{ ug]{ jf u/fpg] lhDd]jf/L k|aGw lgb]{zssf] x'g]5 .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhd vl/b ;DaGwL
sfo{ ubf{ vl/b sfo{ ;DaGwL 1fg ePsf] jf tflnd k|fKt u/]sf] sd{rf/Laf6
u/fpg' kg]{5 .
-#_ sDkgLn] b]xfosf] sfd ug{sf] nflu Pp6f vl/b
OsfO{sf] :yfkgf ug'{ kg]{ jf ;f]sf] lhDd]jf/L tf]Sg' kg]{5 M–
-s_ vl/b dfu ;+sng u/L :jLs[ltsf] nflu clwsf/ k|fKt
clwsf/L ;dIf k]z ug{] / vl/b of]hgf tof/ ug]{,
-v_ sDkgLn] tof/ u/]sf] gd"gf af]nkq ;DaGwL sfuhft (Standard
Bidding Document), gd"gf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft
(Standard Pre-qualification Document), gd"gf k|:tfj dfu ;DaGwL
sfuhft (Standard Request for Proposal) / gd"gf
vl/b ;Demf}tf ;DaGwL sfuhft (Standard Contract Document)
df cfjZostf cg';f/ x]/k]m/ u/L af]nkq ;DaGwL sfuhft,
k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft, k/fdz{ ;]jfsf]
k|:tfj ;DaGwL sfuhft / vl/b ;Demf}tf ;DaGwL sfuhft tof/
ug]{,
-u_ vl/b ;DaGwL ;"rgf ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg ug]{,
-3_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft, af]nkq ;DaGwL sfuhft
ljt/0f ug]{ jf k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhft k7fpg],
-ª_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj k|fKt
ug]{ / To;nfO{ ;'/lIft tl/sfn] /fVg],
-r_ kg{ cfPsf k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf k/fdz{ ;]jfsf]
k|:tfj d"NofÍgsf] nflu d"NofÍg ;ldltdf k]z ug]{ / d"NoflÍt
af]nkq :jLs[ltsf] nflu k]z ug]{,
-5_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq jf k/fdz{ ;]jfsf]
k|:tfj :jLs[ltsf] ;"rgf lbg],
-h_ sfo{ ;Dkfbg hdfgt lng] / To;sf] k/LIf0f u/L ;'/lIft
tl/sfn] /fVg],
-em_ vl/b u/]sf] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] u'0f:t/
k/LIf0f ug]{ u/fpg],
-`_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] dfu u/]sf] hfgsf/L / sfuhft
pknAw u/fpg],
-6_ vl/b sf/jfxL;Fu ;DalGwt sfddf ;dGjo ug{],
-7_ k|lttkq (Letter of Credit or Documentary Credit), sfo{ ;Dkfbg
hdfgt (Performance Bond) tyf af]nkq jf l;naGbL b/efpkq jf
k|:tfj hdfgt (Bid Bond) sf] clen]v /fVg], /
-8_ sDkgLn] tf]s]sf] cGo sfo{ ug]{ .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] sfd ubf{ jf u/fpFbf vl/b
O{sfO{ jf ;f]sf] lhDd]jf/L tf]lsPsf] OsfO{n] clwsf/ k|fKt
clwsf/Lsf] :jLs[lt lnO{ ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b–@
of]Uotfsf cfwf/, k|fljlws Ifdtf / k|fljlws :k]l;lkms]zg
*= af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] of]Uotf M -!_ af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn]
vl/b ;Demf}tf k|fKt ug{ b]xfo adf]lhdsf] of]Uotf k"/f u/]sf] x'g' kg]
{5M–
-s_ af]nkqbftfn] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt of]Uotfsf
cfwf/ jf vl/bsf] nflu k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] sf/jfxL
rnfOPsf]df k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt
of]Uotfsf cfwf/, /
-v_ k|:tfjbftfn] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt of]Uotfsf
cfwf/ .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd af]nkq ;DaGwL sfuhft jf
k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf of]Uotfsf cfwf/ pNn]v ubf{ k]zfut / k|fljlws
of]Uotf, pks/0fsf] pknAwtf, ljutsf] sfo{ ;Dkfbg, laqmL kl5sf] ;]jfsf]
Joj:yf, hu]8f kf6{k"hf{sf] pknAwtf, sfg"gL ;Ifdtf, ljQLo ;|f]t / cj:yf,
k]zfut s;"/ u/] jfktsf] ;hfo / o:t} cGo cfwf/x? pNn]v ug{ ;lsg]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd cfwf/ pNn]v ubf{ s'g} vf; ju{sf
lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn] dfq efu lng
kfpg] jf s'g} vf; ju{sf lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosn] efu lng gkfpg] Joj:yf ug{ ;lsg] 5}g .
-$_ af]nkq, k"j{of]Uotfsf] k|:tfj, k/fdz{ ;]jf / k|fljlws ;]jfsf] k|:tfj
d"NofÍg ubf{ qmdzM af]nkq ;DaGwL sfuhft, k"j{of]Uotf ;DaGwL
sfuhft / k|:tfj dfu ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt cfwf/ adf]lhd dfq d"NofÍg
ug'{ kg]{5 / To:tf cfwf/x? s'g} e]befj lagf ;a} af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfnfO{ ;dfg ?kn] nfu" x'g] 5g\ .
-%_ o; ljlgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg ;f7L nfv ?
k}ofFeGbf sd nfut cg'dfg ePsf] lgdf{0f sfo{df s'g} of]Uotf lgwf{/0f
ul/g] 5}g .
-^_ af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] k]z u/]sf] of]Uotf ;DaGwL ljj/0f
tYout ?kdf e'm¶f jf ;f/e't ?kdf ck'/f] ePsf] kfOPdf sDkgLn] s'g}
klg ;dodf To:tf] af]nkqbftf jf k|:tfjbftfnfO{ cof]Uo 7x/fpg ;Sg]5 .
t/ ;fgfltgf q'6L ePsf] cj:yfdf ;DalGwt af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfaf6 ;f] ;DaGwL hfgsf/L dfu u/L ;Rofpg ;lsg]5 .
:ki6Ls/0f M o; pkljlgodsf] k|of]hgsf] nflu æ;fgfltgf q'6LÆ eGgfn]
af]nkq ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt ljj/0f;Fu tflTjs ?kdf leGg gx'g] eflifs
cz'l4 h:tf q'6L ;Demg' k5{ .

(= dfn;fdfg cfk"lt{ ug]{ af]nkqbftfsf] of]Uotfsf cfwf/ M -!_ dfn;fdfg


cfk"lt{ ;DaGwL vl/b sf/jfxLdf efu lng] af]nkqbftfsf] jf
k"j{ of]Uotfsf] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf] cfwf/ lgwf{/0f ubf{ sDkgLn]
b]xfosf s'/fx? dWo] cfjZostfg';f/ s'g} jf ;a} s'/fnfO{ ljrf/ u/L lgwf{/0f
ug{ ;Sg]5 M–
-s_ k|fljlws Ifdtf,
-v_ dfn;fdfg pTkfbg ;DaGwL clen]v (Manufacturing Record),
-u_ dfn;fdfgsf] k|fljlws ljj/0f (Technical Specification),
-3_ cfly{s / ljQLo Ifdtf,
-ª_ dfn;fdfg h8fg ug{'kg]{ ePdf h8fg sfo{df ;+nUg x'g] k|
fljlwssf] bIftf,
-r_ cfk"lt{ x'g] dfn;fdfg vf; cjlw;Dd ;'rf? ?kn] ;~rfng x'G5
eGg] s'/fsf] k|Tofe"lt,
-5_ dfn;fdfg dd{t ;Def/sf] Joj:yf,
-h_ ;]jf / hu]8f kf6{k"hf{sf] pknAwtf,
-em_ h8fg ;d]t ug'{kg]{ u/L dfn;fdfg cfk"lt{ ug]
{ cfk"lt{stf{sf] xsdf lghsf] ;Lk, lgk"0f{tf, cg'ej /
ljZj;lgotf,
-`_ sDkgLn] cfjZos 7fg]sf cGo s'/fx? .
-@_ o; ljlgod adf]lhd af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] of]Uotf / k|fljlws
Ifdtf k|dfl0ft ug]{ sfuhft dfu ubf{ sDkgLn] dfn;fdfgsf] k|s[lt, kl/df0f,
dxTj jf k|of]u cg';f/ b]xfosf dWo] s'g} jf ;a} sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 M–
-s_ af]nkqbftfn] ljut sDtLdf tLg jif{sf] cjlwdf cGo ;+ul7t ;
+:yfnfO{ cfk"lt{ u/]sf] dfn;fdfgsf] k|sl[t,
kl/df0f, ;Demf}tf /sd, ldlt / To:tf] ;+:yfsf] gfd tyf 7]ufgf,
-v_ vl/b ul/g] dfn;fdfg hl6n jf c;fwf/0f k|s[ltsf] ePdf sDkgL
cfk}+mn] jf sDkgLsf] tkm{af6 af]nkqbftf ;+:yflkt ePsf]
b]zsf] cflwsfl/s lgsfon] lghsf] pTkfbg Ifdtf hfFr u/]sf]
sfuhft,
-u_ cflwsfl/s u'0f:t/ lgoGq0f ;+:yf jf dfGotf k|fKt lgsfon]
vl/b ul/g] dfn;fdfgsf] lg/LIf0f u/L To:tf]
dfn;fdfgsf] :k]l;lkms]zg / u'0f:t/ ;DaGwdf lbPsf] k|
df0fkq,
-3_ cfk"lt{ ul/g] dfn;fdfgsf] cflwsfl/stf k|dfl0ft ug{ cfjZos
kg]{ gd"gf, k'/s ljj/0f jf kmf]6f]x?,
-ª_ ;a–sG6«fS6/af6 u/fpg rfx]sf] sfdsf] cg'kft .
-#_ cfk"lt{ ul/g] dfn;fdfg af]nkqbftf jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftf
cfkmF}n] gagfpg] jf pTkfbg gug]{ ePdf To:tf] dfn;fdfgsf] pTkfbsn]
af]nkq jf k"j{of]Uotfsf] nflu k|:tfj k]z ug]{, dfn;fdfg cfk"lt{ ug]{ /
h8fg ug]{ ;DaGwL clwsf/ cfkm"nfO{ /Ltk"j{s k|bfg u/]sf] s'/f k|dfl0ft
ug]{ sfuhft af]nkqbftf jf k"j{ of]Uotfsf] k|:tfjbftfn] k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ g]kfnleq Jofkf/ Joj;fo ;~rfng gePsf] af]nkqbftf jf
k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftfn] lghn] vl/b ;emf}tf k|fKt u/]df
To:tf] ;Demf}tf adf]lhd cfk"lt{ ul/Psf] dfn;fdfg dd{t ;Def/ ug]{,
laqmL kZrft\sf] ;]jf k|bfg ug]{ tyf cfjZos hu]8f kf6{k"hf{ df}Hbft
/fvL cfk"lt{ ug]{ ;DaGwL bfloTj lgjf{x ug{ ;Sg] lghsf] Ph]G6 jf
clws[t ljs|]tf g]kfndf /xg] s'/f k|dfl0ft ug]{ sfuhft k]z ug'{ kg]{5 .

!)= lgdf{0f Joj;foLsf] of]Uotfsf cfwf/ M -!_ sDkgLn] ;f7L nfv ?


k}ofFeGbf dflysf] lgdf{0f sfo{ ;DaGwL vl/b sf/jfxLdf efu lng]
af]nkqbftf jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf cfwf/ lgwf{/0f
ubf{ b]xfosf s'/f dWo] cfjZostfg';f/ s'g} jf ;a} s'/fnfO{ ljrf/ u/L
lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 M–
-s_ d'Vo ;Demf}tfstf{ (Prime Contractor) eO{ Psnf}6L ?kdf sfd
u/]sf] jf Joj:yfkg ;Demf}tf u/L sfd u/]sf] jf ;+o'Qm pkj.,|
mdsf] ;fem]bf/ jf ;a–sG6«fS6/sf] ?kdf sfd u/]sf] cg'ej,
-v_ Psnf}6L ?kdf sfd ;DkGg u/]sf] jf ;+o'Qm pkj|
mdsf] ;fem]bf/sf] x}l;otn] sfd u/]sf] ;d]t u/L
af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf
pNn]v ePsf] ;Ldf jf ;f]eGbf a9L /sdsf] lgdf{0f sfo{sf]
Go"gtd ;/b/ jflif{s sf/f]af/,
t/, /fli6«o:t/df v'nf af]nkq cfXjfg ul/Psf] cj:yfdf ljut bz
jif{sf] sf/f]af/ dWo]sf] s'g} tLg jif{sf] clwstd ;/b/ jflif{s
sf/f]af/nfO{ cfwf/ lnOg]5 .
-u_ k|:tfljt vl/b ;Demf}tf;+u d]n vfg] k|s[lt, hl6ntf / lgdf{0f
k|ljlwsf vl/b ;Demf}tf af]nkq ;DaGwL sfuhft jf
k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ePsf] ;
+Vofdf ;kmntfk"j{s ;DkGg u/]sf] ljz]if cg'ej,
-3_ vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] lgdf{0f sfo{ z'? ug{sf] nflu
cfjZos /sd e'QmfgL gkfpg] jf kfpg l9nfO{ x'g] cj:yfdf
k|:tfljt lgdf{0f sfo{ / ;DalGwt af]nkqbftf jf
k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftfn] ;~rfng ul//x]sf] jf ;~rfng ug{ k|
ltj4tf hgfPsf] cGo lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{ cfjZos kg]
{ gub k|jfxsf] Joj:yf ug{ ;Sg] t/n ;DklQ, shf{ ;'ljwf / cGo
ljQLo ;|f]t -s'g} vl/b ;Demf}tf cGtu{tsf] k]ZsL /sd
afx]s_ pknAw ePsf] jf To:tf] ;DklQsf] ;|f]tdf kx'Fr ePsf]
cfly{s / ljQLo Ifdtf,
-ª_ af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf
pNn]v eP adf]lhdsf bIf hgzlQm,
-r_ af]nkqbftf jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftfsf] cfk\
mg} :jfldTjdf /x]sf] jf vl/b ;Demf}tfdf plNnlvt cjlwe/
lgjf{w ?kdf pkof]u ug{;Sg] u/L ef8f, lnh, ;Demf}tf jf
cGo Joj;flos dfWodaf6 pknAw x'g] rfn' xfntsf
af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf
pNn]v eP adf]lhdsf d'Vo pks/0f .
-@_ /fli6«o lgdf{0f Joj;foLsf] xsdf pkljlgod -!_ sf] v08 -v_
sf] /sd u0fgf ubf{ d"No clej[l4 s/ jfktsf] /sd s6fO{ x'g cfpg] /sd dfq
u0fgf ul/g]5 / To:tf] /sdnfO{ g]kfn /fi6« a}Ísf] cBfjlws d"No ;"rsfÍ
cg';f/ ;dfof]hg ul/g]5 .
-#_ lgdf{0f Joj;foLsf] k|fljlws Ifdtf k|dfl0ft ug]{ sfuhft dfu ubf{
sDkgLn] af]nkqbftf jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfjbftfaf6 lgdf{0f sfo{sf] k|
s[lt cg';f/ b]xfosf s'g} jf ;a} sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 M–
-s_ ljut bz jif{sf] cjlwdf lghn] ;DkGg u/]sf] lgdf{0f sfo{sf]
d"No, ldlt / sfo{ :ynsf] ljj/0f,
-v_ lghn] ;a–sG6«fS6/ dfk{mt u/fpg rfx]sf] k|:tfljt sfdsf]
cg'kft / of]Uotfsf] cfwf/,
-u_ k|:tfljt sfd ;DkGg ug{sf nflu lgh;Fu ePsf k|fljlws pks/0f /
KnfG6sf] ljj/0f .

!!= k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf] cfwf/ M -!_ sDkgLn]


k/fdz{ ;]jf ;DaGwL vl/b sf/jfxLdf efu lng] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf]
cfwf/ lgwf{/0f ubf{ b]xfosf s'g} jf ;a} s'/f ljrf/ u/L lgwf{/0f ug{ ;Sg]5
M–
-s_ k|:tfjbftf JolQm eP lghsf] / kmd{ jf ;+:yf eP cfjZos ;
+:yfut sfo{ cg'ej,
-v_ k|:tfjbftfsf] d'Vo d'Vo sd{rf/Lsf] cfjZos z}lIfs of]Uotf /
p:t} k|s[ltsf] sfo{sf] cfjZos cg'ej,
-u_ sfo{ ;Dkfbg ug]{ tl/sf, sfo{ljlw, sfo{If]qut zt{ k|ltsf] k|
efju|flxtf (Responsiveness to Terms of Reference), k|ljlw
x:tfGt/0f / ;do tflnsf,
-3_ k|:tfjbftfsf] Joj:yfkg Ifdtf,
-ª_ k|:tfjbftfsf] cfly{s Ifdtf,
-r_ cGt/f{li6«o :t/af6 k|:tfj dfu ul/Psf] ePdf :jb]zL
hgzlQmsf] ;xeflutf, /
-5_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pNn]v eP adf]lhdsf] cGo s'/f .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhd k|:tfjbftfsf] k|fljlws Ifdtf k|
dfl0ft ug]{ sfuhft dfu ubf{ k|:tfljt k/fdz{ ;]jfsf] k|s[lt cg';f/ b]xfosf]
s'g} jf ;a} sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 M–
-s_ ljut bz jif{sf] cjlwdf k|:tfljt k/fdz{ ;]jf;Fu ldNg] k|s[ltsf]
k/fdz{ ;]jf k|bfg u/]sf] ;fj{hlgs jf lghL ;+:yf, /sd / ldlt
v'Ng] ljj/0f,
-v_ k|:tfljt sfd ;DkGg ug{sf] nflu k|:tfj ul/Psf d'Vo sd{rf/Lsf]
of]Uotf ;DaGwL ljj/0f,
-u_ lghsf] ljut tLg jif{sf Joj:yfksLo sd{rf/L / ;/b/ jflif{s
hgzlQmsf] ljj/0f, /
-3_ ;a–sG6«fS6/ dfk{mt k|bfg ug{ rfx]sf] k|:tfljt
k/fdz{ ;]jfsf] c+z / of]Uotfsf] cfwf/ .

!@= k|fljlws ;]jfsf] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf] cfwf/ M -!_ sDkgLn] k|


fljlws ;]jf vl/b sf/jfxLdf efu lng] k|:tfjbftfsf] of]Uotfsf] cfwf/ lgwf{/0f
ubf{ b]xfosf s'g} jf ;a} s'/f ljrf/ u/L lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 M–
-s_ k|:tfjbftfsf] sfo{ cg'ej,
-v_ k|:tfjbftfsf] u|fxs cfwf/ jf g]6js{,
-u_ sfo{ ;Dkfbg ug]{ tl/sf, sfo{ljlw, sfo{If]qut zt{ k|ltsf] k|
efju|flxtf, sfo{ ;Dkfbg ;do tflnsf,
-3_ k|:tfjbftfsf] Joj:yfkg tyf k|fljlws Ifdtf,
-ª_ k|:tfjbftfsf] cfly{s Ifdtf,
-r_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pNn]v eP adf]lhdsf] cGo s'/f .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhd k|:tfjbftfsf] k|fljlws Ifdtfsf]
cfwf/ lgwf{/0f ubf{ k|:tfljt k|fljlws ;]jfsf] k|s[lt cg';f/ b]xfosf] s'g}
jf ;a} sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 M–
-s_ ljut sDtLdf tLg jif{sf] cjlwdf k|:tfljt ;]jf k|bfg u/]sf] ;
+:yfsf] ljj/0f,
-v_ k|:tfljt sfo{ ;DkGg ug{sf] nflu k|:tfj ul/Psf d'Vo sd{rf/L
tyf pks/0fx?sf] ljj/0f,
-u_ ljut tLg jif{sf Joj:yfksLo sd{rf/L / ;/b/ jflif{s hgzlQmsf]
ljj/0f .

!#= ;+o'Qm pkj|mdsf] of]Uotfsf cfwf/ M -!_ s'g} vl/b sf/jfxLdf efu lng]
k|of]hgsf] nflu af]nkqbftf jf k|:tfjbftfx?n] Ps ;+o'Qm pkj|md
agfO{ af]nkq k]z ug{ ;Sg]5g\ .
t/, Ps af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] ;+o'Qm pkj|mdsf] ;fem]bf/ jf
JolQmut dWo] s'g} Pp6f dfq af]nkq jf k|:tfj k]z ug{ ;Sg]5 .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ;+o'Qm pkj|mddf
/xg] ;fem]bf/sf] Go"gtd lx:;f / d'Vo ;fe]mbf/ tyf cGo ;fe]mbf/sf]
Go"gtd of]Uotf af]nkq jf k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf tf]Sg ;Sg]5 .
-#_ sDkgLn] pkljlgod -@_ adf]lhd of]Uotf lgwf{/0f ubf{ To:tf]
pkj|mddf /xg] ;fem]bf/sf] ;DaGwdf b]xfosf s'/f ljrf/ u/L lgwf{/0f
ug'{ kg]{5 M–
-s_ lghsf] ;/b/ jflif{s sf/f]af/,
-v_ lghsf] ljz]if cg'ej / lghn] ;Dkfbg u/]sf] k|d'v sfo{,
-u_ lgdf{0f sfo{ ;~rfng ug{ lgh;Fu ePsf] gub k|jfx,
-3_ lghsf] hgzlQm ;DaGwL Ifdtf,
-ª_ lghsf] cf}hf/ jf pks/0f ;DaGwL Ifdtf .
-$_ s'g} ;+o'Qm pkj|mdn] af]nkq jf k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf
plNnlvt Go"gtd of]Uotfsf cfwf/x? k"/f u/] gu/]sf] olsg ug{sf] nflu
To:tf] pkj|mdsf] ;a} ;fem]bf/sf] of]Uotf u0fgf ug'{ kg]{5 .
-%_ sDkgLn] ;+o'Qm pkj|mdsf] ;fem]bf/sf] JolQmut of]Uotfsf]
cfwf/ lgwf{/0f ubf{ b]xfosf s'/f ljrf/ u/L lgwf{/0f ug'{ kg]{5 M–
-s_ ;DalGwt sfddf lghsf] cg'ej,
-v_ cGo ;Demf}tf adf]lhd lghn] ul//x]sf] jf ug]{ sfd ;DkGg
ug{ cfjZos kg]{ ;|f]tsf] kof{Kttf,
-u_ ljQLo ;Ifdtf,
-3_ ljutsf lgh ;+nUg /x]sf] ;fj{hlgs vl/b ;DaGwL d'2f dfldnf /
;f]sf] glthf .
-^_ s'g} ;+o'Qm pkj|md vl/b ;Demf}tfsf] nflu 5gf}6 ePdf
sDkgLn] To:tf] ;+o'Qm pkj|mdnfO{ ;f] pkj|mddf ;+o'Qm pkj|
mdsf ;fem]bf/sf] JolQmut / ;f] pkj|mdsf] ;femf bfloTj ;d]t /xg] u/L
cfGtl/s /fh:j sfof{nodf :yfoL n]vf gDa/ / d"No clej[l4 s/
btf{ ug{ nufpg' kg]{5 .
-&_ s'g} ;+o'Qm pkj|mdn] af]nkq jf k|:tfj k]z ubf{ af]nkq jf
k|:tfj hdfgt ;d]t k]z ug{' kg]{ ePdf To:tf] hdfgt pkljlgod -!_
adf]lhdsf] ;+o'Qm pkj|mdsf ;j} ;fem]bf/sf] gfddf / ;a} ;fem]bf/sf]
bfloTj x'g] u/L] hf/L ul/Psf] x'g' kg]{5 .
-*_ ;+o'Qm pkj|md ;DaGwL cGo zt{ af]nkq jf k|:tfj ;DaGwL
sfuhftdf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .

!$= cfly{s / ljQLo Ifdtf v'Ng] sfuhft dfu ug{ ;Sg]M -!_ af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf af]nkqbftfsf] cfly{s / ljQLo Ifdtf k|dfl0ft ug]{ sfuhft dfu ubf{
sDkgLn] lgdf{0f sfo{sf] k|s[lt cg';f/ b]xfosf dWo] s'g} jf ;a} sfuhft
dfu ug{ ;Sg]5 M–
-s_ lghsf] a}Í :6]6d]06,
-v_ lghsf] Joj;fo ;DaGwL sf/f]af/sf] cfly{s ljj/0f,
-u_ lghsf] ;DklQ, bfloTj tyf gfkmf gf]S;fgsf] ljj/0f v'Ng]
ljQLo ljj/0f,
-3_ lghsf] cfly{s / ljQLo x}l;ot v'Ng] cGo s'/f,
-ª_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt cGo ljj/0f .
-@_ pkljlgod -!_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] ljQLo ljj/0f dfu
ubf{ sfdsf] k|s[lt cg';f/ ljut b'O{b]lv kfFr cfly{s jif{sf] ljQLo ljj/0f
dfu ug{ ;lsg]5 .

kl/R5]b–#
vl/b ljlw tyf k|lj|mof
!%= vl/b cfb]zaf6 dfq vl/b ug'{ kg]{ M sDkgLn] bz xhf/ ?k}ofFeGbf
a9Lsf] dfn;fdfg vl/b ubf{ clwsf/ k|fKt clwsf/Lsf] lnlvt vl/b cfb]zn]
dfq vl/b ug'{ kg]{5 .

!^= vl/b dfu k|fKt ug'{ kg]{ M -!_ dfn;fdfg vl/b ;DaGwL sf/jfxL z'? ug'{
cl3 sDkgLsf] vl/b PsfO{n] lgb]{zgfno, ljefu jf zfvfAff6 vl/b dfu k|fKt
u/L ;f] dfu clwsf/ k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t u/fpg' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] vl/b dfudf b]xfosf s'/f pNn]v ePsf]
x'g' kg]{5 M–
-s_ dfn;fdfgsf] k|sf/ / kl/df0f ;DaGwL ljj/0f,
-v_ dfn;fdfg cfjZos kg]{ ;do,
-u_ vl/bsf] cg'dflgt d"No .

!&= ah]6 tyf lgdf{0f:ynsf] Joj:yf M -!_ vl/bsf] nflu cfjZos ah]6 Joj:yf
geO{ vl/b sf/jfxL z'? ug'{ xF'b}g .
-@_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf
ah]6sf] Joj:yf geP klg vl/b sf/jfxL z'? ug{ ;lsg]5 M–
-s_ ax'jif{L{o ;Demf}tf adf]lhd ul/g] vl/bsf] xsdf klxnf]
jif{sf] nflu cfjZos ah]6 Joj:yf ePkl5 cGo jif{sf] nflu vl/b
sf/jfxL ug{,
-v_ vl/b ;DaGwL] k|f/lDes tof/L ug'{ cTofjZos eO{ l;naGbL
b/efpkq jf af]nkq cfXjfg ug]{, k"j{of]Uotfsf] b/vf:t
cfXjfg ug]{, k/fdz{bftfsf] ;"rL tof/ ug{ ;"rgf k|sfzg ug{],
k/fdz{bftfaf6 k|:tfj dfu ug{] jf l;naGbL b/efpkqsf]
kmf/fd, af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhft jf
k|:tfj ;DaGwL sfuhft pknAw u/fpg] h:tf sfo{ ug{ .
-#_ lgdf{0f:ynsf] Joj:yf tyf ejg lgdf{0f Ohfht kq geP;Dd
lgdf{0f sfo{ z'? ug'{ x'Fb}g .
t/ s'g} ;/sf/L lgsfon] cfkm\gf] :jfldTj jf ef]urngdf /x]sf] / ejg
lgdf{0f Ohfhtkq lng clgjfo{ gePsf] :yfgdf b"/;~rf/ ;]jf ;~rfngsf] nflu
lgdf{0f sfo{ ug{ hUuf pknAw u/fPdf jf :jLs[lt lbPdf To:tf] :yfgdf
lgdf{0f sfo{ ug{ afwf kg]{ 5}g .

!*= dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ / ;]jfsf] ljj/0f tof/ ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLn]
dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf, cGo ;]jf tyf
b"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jf vl/b ug'{ cl3 To; ;DaGwL :k]lzlkms]zg,
of]hgf, gS;f, l8hfOg, cfjZostf, nfut cg'dfg jf cGo ljj/0fx? tof/ ug'{ kg]
{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ljj/0f tof/ ubf{ To:tf dfn;fdfg,
lgdf{0f sfo{, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf, cGo ;]jf tyf b"/;~rf/ ;DalGw
ljz]if ;]jfsf] ;Da4 j:t'ut k|fljlws tyf u'0f:t/hGo ljz]iftf / sfdsf] cfwf/df
tof/ ug'{ kg]{5 .
-#_ pkljlgod -!_ / -@_ adf]lhd ljj/0f tof/ ubf{ dfn;fdfg, lgdf{0f
sfo{, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf, cGo ;]jf tyf b"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jfsf]
ljz]iftfx? :ki6 ?kdf a'lemg] u/L pNn]v ug]{ csf]{ s'g} pkfo gePsf]
cj:yfdf afx]s s'g} vf; a|f08, 6]«8dfs{, gfd, k]6]06, l8hfOg, k|sf/,
pTklQ jf pTkfbssf] gfd pNn]v ug{ ;lsg] 5}g .
t/, To;/L pNn]v gu/L gx'g] cj:yfdf s'g} vf; a|f08, 6]«8dfs{, gfd,
k]6]06, l8hfOg, k|sf/, pTklQ jf pTkfbssf] gfd pNn]v u/L æ;f] ;/xÆ
eGg] zAbx? pNn]v ug{ ;lsg]5 .
-$_ l;naGbL b/efpkq jf af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf
dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf, cGo ;]jf tyf
b"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jfsf] k|fljlws jf u'0f:t/hGo ljz]iftfx?sf] ljj/0f /
6]li6Ë, dfls{Ë, Kofs]lhË, n]alnË jf k'i6Ls/0fsf] k|df0fkq (Conformity
Certificate) ;DaGwL cfwf/ jf ;+s]t jf zAbfjnL pNn]v ubf{ To:tf]
dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] sfd;Fu c;Da4 x'g], of]Uo
b/efpkqbftf jf af]nkqbftfnfO{ vl/b k|lqmofdf ;xefuL x'g s'g} lsl;dn]
afwf k'¥ofpg] jf cf}lrTo lagf k|lt:kwf{nfO{ ;Lldt ug]{ u/L ljj/0f,
cfwf/, ;+s]t jf zAbfjnL pNn]v ug{ ;lsg] 5}g .
-%_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ljj/0f tof/ ug{ ;DalGwt sfof{no k|
d'vn] ;f] ljifodf 1fg ePsf bIf hgzlQmx?sf] Ps ;ldlt u7g ug'{ kg]
{5 . ;DalGwt sfof{nodf To:tf hgzlQm geP tfn's sfof{non] To:tf] ;ldlt
u7g u/L lbg' kg]{5 .

!(= nfut cg'dfg tof/ ug'{kg]{ / cBfjlws ug{' kg]{ M -!_ sDkgLn] s'g} klg
vl/bsf] nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg]{5 .
t/, Ps nfv ?k}ofF;Ddsf] vl/b ug{ nfut cg'dfg tof/ ug'{kg]{ 5}g\ .
-@_ nfut cg'dfg tof/ ubf{ b]xfosf s'/f ljrf/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ vl/b ;DaGwL ;Dk"0f{ sfd Pp6} vl/b ;Demf}tfaf6
x'g ;Sg] jf sfd lkR5] 5'§} vl/b ;Demf}tf ug'{ kg]{,
-v_ vl/b ;Demf}tf gjLs/0f ug'{ kg]{ jf gkg]{,
-u_ vl/bsf] cGo s'g} ljsNk eP To:tf] ljsNk,
-3_ vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfd ;DkGg ug{sf] nflu
nfUg ;Sg] clwstd /sd tyf ;do,
-ª_ g]kfn /fi6« a}Íaf6 lgwf{l/t d"No j[l4 ;"rsfÍ,
-r_ ljlgdo b/ kl/jt{gsf] k|efj,
-5_ k|rlnt s/ tyf z'Ns .
-#_ sDkgLn] nfut cg'dfg tof/ ubf{ af]nkq jf sfo{ ;Dkfbg hdfgt
nufot df]ljnfO{h]zg / l8df]ljnfO{h]zg vr{, aLdf, k/fdz{bftfnfO{ lbg'
kg]{ ;'ljwf jfktsf sfo{x?, u'0f:t/ k/LIf0f, Joj;fohGo :jf:Yo / ;'/Iff, Ph
ljN6 gS;f ;d]tsf] 5'§} ljj/0f agfO{ nfut cg'dfgdf ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
-$_ pkljlgod -!_ adf]lhd nfut cg'dfg tof/ ul/;s]kl5 ah]6
Joj:yfkgsf] nflu cfjZostfg';f/ hDdf nfut cg'dfgdf d"No ;dfof]hg
slG6Gh]lG; /sd, lkmlhsn slG6Gh]lG; /sd / d"No clej[lå s/ /sd ;d]t yk
u/L nfut cg'dfg sfod ug'{ kg]{5 .
-%_ nfut cg'dfg tof/ ePkl5 ;f] tof/ ug]{ k|fljlwseGbf Ps tx
dflysf] k|fljlws -sDtLdf clws[t :t/_ jf k|fljlw1x?sf] ;d"xaf6
To;nfO{ hfFRg nufpg' kg]{5 . hfFr ug]{ clwsf/L gePsf] v08df :jLs[t
ug]{ clwsf/Ln] g} hfFr u/L :jLs[t ug{ ;Sg]5 .
-^_ o; ljlgod adf]lhd s'g} vl/b sfo{sf] nflu tof/ ul/Psf] nfut
cg'dfgdf To:tf] vl/b sfo{ x'g g;s]df sDkgLn] o; ljlgodfjnLsf] k|lj|mof
ckgfO{ k|To]s cfly{s jif{df o:tf] nfut cg'dfg cBfjlws ug'{ kg]{5 .

@)= lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/ tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{sf] nfut cg'dfg M -!
_ sDkgLn] ljlgod !( sf] cwLgdf /xL lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/
tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{sf] nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/ tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{sf] nfut
cg'dfg tof/ ubf{ sDkgLsf] lgdf{0f ;DaGwL k|fljlwsaf6 cfjZos gD;
{ tof/ ug{ nufO{ To:tf] gD;{ k|aGw lgb]{zsaf6 :jLs[t u/fpg' kg]{5 .
-#_ nfut cg'dfg tof/ ubf{ dfn;fdfg :ynut ?kdf pknAw x'g] jf gx'g]
cWoog u/L lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{ nfUg] ;dofjlw ls6fg ug'{ kg]{5 .
-$_ nfut cg'dfg tof/ ug]{ l;nl;nfdf lgdf{0f ;fdu|Lx?sf] b/efp,
d]lzg tyf pks/0fsf] ef8f jf sfdbf/sf] Hofnf lgwf{/0f ubf{ lhNnf b//]6
lgwf{/0f ;ldltn] tf]s]sf] b//]6sf] cfwf/df lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
t/, b//]6 lgwf{/0f ;ldltsf] b//]6 pknAw gePsf]df lgdf{0f:yn
glhs}sf] ;DalGwt ;/sf/L sfof{no jf ;/sf/L :jfldTj ePsf] ;+:yfg,
k|flws/0f, lgud jf o:t} k|s[ltsf cGo ;+:yfn] tf]s]sf] b/efp jf pBf]u
jfl0fHo ;+3n] lbPsf] b/efp, ef8f jf Hofnfsf cfwf/df lgwf{/0f ug'{ kg]
{5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] b/efp, ef8f jf Hofnf ;d]t pknAw x'g
g;s]sf] cj:yfdf To:tf] b//]6 lgwf{/0f ubf{ sfof{no k|d'vn] tf]lslbPsf]
b/efp, ef8f jf Hofnfsf] cfwf/df lgwf{/0f ug'{ kg{]5 .

@!= dfn;fdfgsf] nfut cg'dfg M -!_ sDkgLn] ljlgod !( / ;DalGwt


dfn;fdfgsf] :k]l;lkms]zgsf] cwLgdf /xL dfn;fdfgsf] nfut cg'dfg tof/
ug{' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd nfut cg'dfg tof/ ubf{ b]xfosf
s'/fnfO{ cfwf/ lnO{ tof/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ rfn' jf cl3Nnf jif{x?df ;f]xL k|s[ltsf] vl/b ubf{ nfu]sf]
jf:tljs nfut,
-v_ :yfgLo ahf/df k|rlnt b/efp,
-u_ cGo ahf/sf] k|rlnt b/efp / dfn;fdfg cfk"lt{ ug]{ :yfg;Dd
nfUg] cg'dflgt 9'jfgL vr{,
-3_ g]kfn /fi6« a}Íaf6 lgwf{l/t d"No j[l4 ;"rsfÍ .

@@= k|fljlws ;]jf tyf k/fdz{ ;]jfsf] nfut cg'dfg M -!_ sDkgLn]
ljlgod !( sf] cwLgdf /xL k/fdz{ ;]jf tyf k|fljlws ;]jfsf] nfut cg'dfg tof/
ug{' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd nfut cg'dfg tof/ ubf{ b]xfosf
s'/fnfO{ cfwf/ lnO{ tof/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ k/fdz{ ;]jf tyf k|fljlws ;]jfsf] nfut cg'dfg ;DaGwL gD;
{ tof/ u/]sf] eP To:tf] gD;{,
-v_ ;DalGwt k/fdz{ ;]jf tyf k|fljlws ;]jfsf] sfo{ If]qut zt{,
-u_ rfn' jf cl3Nnf jif{x?df ;f]xL k|s[ltsf] vl/b ubf{ nfu]sf]
jf:tljs nfut,
t/, To:tf] nfut cg'dfg tof/ ubf{ cl3Nnf jif{x?sf] b/df d"No
;dfof]hg u/L tof/ ug'{ kg]{5 .
-3_ k|rlnt /fli6«o jf cGt/f{li6«o b/efp .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd k/fdz{ ;]jfsf] nfut cg'dfg tof/
ubf{ b]xfosf vr{x? ;d]t v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ d'Vo hgzlQm Pj+ cGo hgzlQmsf] kfl/>lds,
-v_ e|d0f vr{, hgzlQmsf] a;f]af; vr{, sfof{no vr{, cfjZos
dfn;fdfg pks/0f / ;]jf vr{, k|ltj]bg / cGo sfuhftsf] cg'jfb,
5kfO{ vr{,
-u_ k/fdz{bftfn] tflnd, uf]i7L jf e|d0fsf] Joj:yf ug'{ kg]{ eP
To:tf] sfdsf] nflu nfUg] vr{ nufotsf] cGo vr{ .

@#= cGo ;]jf tyf b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jfsf] nfut cg'dfg M -!_
sDkgLn] ljlgod !( sf] cwLgdf /xL cGo ;]jf tyf b"/;~rf/ ;DaGwL
ljz]if ;]jfsf] nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ ef8fdf lng' kg]{ ;jf/L ;fwg, d]lzg/L cf}hf/, pks/0f jf
dfn;fdfgsf] nfut cg'dfg tof/ ubf{ b]xfosf s'/fnfO{ ljrf/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ ef8fdf lng kg]{ ;jf/L ;fwg, d]lzg/L cf}hf/, pks/0f jf
dfn;fdfgsf] ljj/0f, :k]l;lkms]zg, cj:yf / cfo',
-v_ k|rlnt ahf/ b/,
-u_ ef8fdf lng] cjlw,
-3_ O{Gwgsf] d"No tyf vkt,
-ª_ cGo pko'Qm s'/fx? .
-#_ 9'jfgLsf] nfut cg'dfg tof/ ubf{ :yn dfu{af6 9'jfgL
ul/g]df ;DalGwt sfof{non] lhNnf b//]6 lgwf{/0f ;ldltn] lgwf{/0f u/]sf]
b//]6sf] cfwf/df / To:tf] ljefuLo b//]6 gePsf] cj:yfdf k|rlnt ahf/ b//]6sf]
cfwf/df nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg{]5 . xjfO{ dfu{af6 9'jfgL ubf{ k|rlnt
ahf/ b//]6sf] cfwf/df nfut cg'dfg tof/ ug'{ kg]{5 .
-$_ ;]jf s/f/, dfn;fdfg dd{t ;Def/ jf cGo cfjZos ;]jf ;DaGwL nfut
cg'dfg tof/ ubf{ k|rlnt ahf/ b/ / ;f] ;DaGwL gD;{ eP ;f] cg';f/ tof/
ug'{ kg]{5 .

@$= nfut cg'dfgsf] :jLs[lt M -!_ ljlgodx? @), @! / @# adf]lhd tof/


ul/Psf] nfut cg'dfg ljlgod !!) sf] pkljlgod -!_ adf]lhd :jLs[t x'g' kg]{5 .
-@_ ljlgod @@ adf]lhd tof/ ePsf] nfut cg'dfg ljlgod !!) sf]
pkljlgod -@_ adf]lhd :jLs[t x'g' kg]{5 .

@%= :yfoL n]vf gDa/ / d"No clej[l4 s/ btf{ k|df0fkq k|fKt u/]sf;+u
vl/b ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLn] s'g} vl/b ubf{ cfGtl/s /fhZj
sfof{noaf6 :yfoL n]vf gDa/ / d"No clej[l¢ s/ btf{ k|df0fkq k|fKt u/]sf
JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 dfq vl/b ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf
d"No clej[l¢ s/ btf{ k|df0fkq k|fKt gu/]sf JolQm, kmd{, ;+:yf jf
sDkgLaf6 ;d]t vl/b ug{ ;lsg]5 M–
-s_ kfFr xhf/ ?k}ofFeGbf sd /sdsf] dfn;fdfg jf lgdf{0f
sfo{ vl/b ubf{,
-v_ d"No clej[l¢ s/ gnfUg] dfn;fdfg, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf
jf cGo ;]jf vl/b ubf{,
-u_ 3/ tyf hUuf ef8fdf lng' kbf{,
-3_ ;fd'bflos ;+:yf, pkef]Qmf ;ldlt jf nfeu|fxL ;d'bfoaf6 vl/b
ubf{,
-ª_ ljb]zL cfk"lt{stf{af6 dfn;fdfg jf ;]jf vl/b ubf{ .
-#_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn ;/sf/n]
b'u{d If]q egL tf]s]sf] lhNnfdf s'g} klg kmd{ jf ljs|]tfn] ;DalGwt
cfGtl/s /fhZj sfof{noaf6 d"No clej[l¢ s/ btf{ k|df0fkq lnPsf] /x]g5
eg] ;f] lhNnfsf] nflu sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{non] tof/ kf/]sf]
lhNnfdf pknAw cfk"lt{stf{sf] ;"rLdf /x]sf cfk"lt{stf{af6 bz nfv ?
k}ofF;Ddsf] vl/b ug{ ;lsg]5 .

@^= vl/b ljlw 5gf}6 ug'{ kg]{ M sDkgLn] vl/b ubf{ o; ljlgodfjnLsf]
cwLgdf /xL b]xfosf] s'g} Ps ljlw ckgfO{ vl/b ug'{ kg]{5 M–
-!_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DalGw ljz]if ;]jf
vl/b ug'{kbf{ M
-s_ cGt/f{li6«o :t/df v'Nnf af]nkq cfXjfg u/L,
-v_ /fli6«o :t/df v'Nnf af]nkq cfXjfg u/L,
-u_ l;naGbL b/efpkq cfXjfg u/L,
-3_ ;f]em} vl/b u/L,
-ª_ cdfgtaf6 .
-@_ k/fdz{ ;]jf tyf k|fljlws ;]jf vl/b ug'{ kbf{ M
-s_ k|lt:kwf{Tds k|:tfj dfu u/L,
-v_ ;f]em} jftf{af6 .

@&= v'Nnf ?kdf af]nkq jf l;naGbL b/efpkq jf k|:tfj cfXjfg u/L


vl/b ug'{ kg]{ M -!_ o; ljlgodfjnLdf cGoyf Joj:yf ul/Psf]df afx]s
sDkgLn] s'g} klg vl/b ug'{ kbf{ :jLs[t ah]6nfO{ ljrf/ u/L sfo{qmd
agfO{ v'Nnf ?kdf af]nkq jf l;naGbL b/efpkq jf k|lt:kwf{Tds k|:tfj
cfXjfg u/L vl/b ug]{ Joj:yf ldnfpg' kg]{5 / of]Uo af]nkqbftf jf
l;naGbL b/efpkqbftf jf k|:tfjbftfnfO{ To:tf] vl/b k|ls|ofdf ;xefuL x'g
lagf e]befj ;dfg cj;/ k|bfg ug'{ kg]{5 .
-@_ vl/b ubf{ k|lt:kwf{ ;Lldt x'g] u/L 6'qmf 6'qmf kf/L vl/b
ug'{ xF'b}g .

@*= crn ;DklQ k|flKt Pj+ vl/b Joj:yf M -!_ sDkgLsf] ljsf; sfo{ tyf
sfof{no k|of]usf nflu pko'Qm x'g] crn ;DklQ lgMz'Ns k|fKt x'g]
ePdf ;f] crn ;DklQ sDkgLsf gfpFdf /lhi6]«zg kf; u/fO{ lnOg]5 .
-@_ sDkgLn] cfjZos kg]{ crn ;DklQ b]xfo adf]lhd vl/b
ug{ ;Sg]5 M–
-s_ crn ;DklQ vl/b ubf{ vl/b ug{ rfx]sf] :yfg tyf cf;kf;sf]
If]q, oftfoftsf] ;'ljwf ;DaGwL Joxf]/f / cGo k|fljlws ljj/0f
v'nfO{ crn ;DklQ wgLx?af6 sDtLdf tL; lbgsf] Dofb
lbO{ af]nkq dfu ug'{ kg]{5 .
-v_ v08 -s_ cg';f/ af]nkq ;"rgf adf]lhd af]nkq bflvnf ug{] crn
;DklQ wgLn] ;"rgfdf pNn]v ul/Psf ljj/0fsf ;fy} cfk\mgf]
crn ;DklQsf] :jfldTj ;DaGwL k|dfl0ft sfuhftx? klg k]z
ug'{ kg]{5 .
-u_ v08 -v_ adf]lhd kg{ cfPsf af]nkqx?df plNnlvt
crn ;DklQsf] k|fljlws / :ynut ?kdf ;d]t lg/LIf0f
ug{ ;DalGwt k|fljlws ;lxtsf] Ps d"NofÍg ;ldlt /xg]5 . ;f]
d"NofÍg ;ldltn] pko'Qm elg l;kmfl/; u/]sf] crn ;DklQ
sDkgLn] vl/b ug{ ;Sg]5 .
-3_ k|flalws b[li6sf]0fn] pko'Qm s'g} If]qdf b"/;~rf/ ;]jf
la:tf/sf] nflu cfjZos ;+/rgf tyf pks/0f h8fg ug{sf] nflu
Psdfq hUuf ePdf jf To:tf] hUufdf kx'+rsf] nflu Ps dfq
lgsf; ePdf To:tf] hUuf jf lgsf; / To;df /x]sf] s'g}
crn ;DklQ hUuf k|flKt ;DalGw k|rlnt g]kfn sfg"g adf]lhd
;f]em} vl/b ug{ ;lsg]5 .

@(= dfn;fdfg vl/b ;DaGwL Joj:yf M dfn;dfg vl/b ubf{ b]xfo adf]lhd ug'{
kg]{5 M–
-s_ Ps k6sdf kfFr nfv ?k}ofF;Dd ;f]e}m jftf{af6 .
t/, k|aGw lgb]{zsn] g]kfnleq}af6 ul/g] vl/bsf] xsdf Ps
k6sdf bz nfv ?k}ofF;Dd tyf ljb]zaf6 ul/g] vl/bsf] xsdf Ps
k6sdf kRrL; nfv ?k}ofF;Dd ;f]e}m jftf{af6 vl/b
ug{ ;Sg]5 / sDkgLsf] Joj;flos ;]jf k|jfxdf k|ToIf k|lts'n c;/
kg{] l:ylt ePdf krf; nfv ?k}of+;Ddsf] xsdf ;ldltnfO{ k"j{
hfgsf/L u/fO{ k|aGw lgb{]zsn] ;f]em} jftf{af6 vl/b
ug{ ;Sg]5 .
-v_ v08 -s_ df plNnlvt /sdeGbf a9L Ps s/f]8 ?k}ofF;Dd
l;naGbL b/efpkqaf6 .
-u_ v08 -v_ df plNnlvt /sdeGbf a9L /sdsf] ePdf af]nkqaf6 .

#)= 9'jfgL, lSnol/Ë tyf kmjf{l8{Ë ;DaGwL sfo{ u/fpg] Joj:yf M


dfn;fdfg 9'jfgL u/fpFbf b]xfo adf]lhd /Lt k'¥ofpg' kg]{5 M–
-s_ :yndfu{af6 k'm6s/ 9'jfgL u/fpFbf Ps k6sdf tLg nfv ?
k}ofF;Dd / xjfO{dfu{af6 k'm6s/ 9'jfgL u/fpFbf Ps k6sdf
kfFr nfv ?k}ofF;Dd ;f]e}m vl/baf6 .
t/, Ps k6sdf :yndfu{af6 kfFr nfv ?k}ofF;Dd /
xjfO{dfu{af6 aL; nfv ?k}ofF;Dd 9'jfgL u/fpFbf k|aGw
lgb]{zssf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ;f]e}m vl/baf6 9'jfgL
sfo{ u/fpg ;lsg] 5 .
-v_ v08 -s_ df plNnlvt /sdeGbf a9L krf; nfv ?k}ofF;Ddsf]
sfo{sf] nflu l;naGbL b/efpkqaf6 .
-u_ v08 -v_ df plNnlvt /sdeGbf a9L /sdsf] 9'jfgL u/fpFbf
af]nkqaf6 .

#!= lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/ tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{ u/fpg] Joj:yf M -!
_ :jLs[t nfut cg'dfg cg';f/ lgdf{0f, h8fg, dd{t jf ;'wf/ ;DaGwL sfo{
u/fpFbf b]xfo adf]lhd u/fpg' kg]{5 M–
-s_ bz nfv ?k}ofF;Ddsf] sfo{ u/fpg' kbf{ ;f]e}m vl/baf6 .
t/, jfo/n]; k|ljlwdf cfwfl/t ;]jfsf] la=l6=P;=, 6fj/ jf le–:of6
tyf l/lk6/ :6]zg h8fgsf] nflu lgdf{0f sfo{ ug{ k|aGw lgb]
{zssf] k"j{ :jLs[lt lnO{ kRrL; nfv ?k}ofF;Ddsf]
sfo{ ;f]e}m vl/baf6 ug{ ;lsg]5 .
-v_ v08 -s_ df plNnlvt /sdeGbf a9L krf; nfv ?k}ofF;Ddsf]
sfo{ u/fpFbf l;naGbL b/efpkq lnO{ ;f]sf] cfwf/af6 .
-u_ v08 -v_ df plNnlvt /sdeGbf a9Lsf] sfo{ u/fpFbf
af]nkqaf6 .
-@_ o; ljlgod adf]lhd b/efpkq jf af]nkqåf/f lgdf{0f, h8fg,
dd{t ;Def/ jf ;'wf/ ;DaGwL sfo{ u/fpFbf lgdf{0f Joj;fo P]g, @)%%
cGtu{t btf{ eO{ sfg"g adf]lhd Ohfht k|fKt u/]sf lgdf{0f Joj;foLx?af6
u/fpg' kg]{5 .
t/, lgdf{0f Joj;foL pknAw x'g g;s]sf b'u{d If]qsf] lglDt ;ldltsf]
lg0f{o adf]lhd ;f] aGb]h x6fpg ;lsg] 5 . k|To]s jif{ ah]6 tyf
sfo{qmd :jLs[t ubf{ s'g s'g b'u{d lhNnfdf To:tf] aGb]h nfu' gx'g]
xf] ;f] sf] Joxf]/f ;d]t ;ldltn] :jLs[t ug{' kg{]{5 .

#@= cGo ;]jf tyf b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jf vl/b ;DaGwL Joj:yf M -!_
sDkgLsf] b}lgs sfo{ ;~rfng ug{ cfjZos kg]{ cGo ;]jf tyf
b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jfx? vl/b ug'{ k/]df To:tf] ;]jfsf] cfjZostf,
lsl;d, ;dofjlw, u'0f:t/, ;]jf ;~rfng ljlw, nfUg] df]6fdf]6L vr{ /
sfo{ If]qut zt{ tof/ u/L ;DalGwt clwsf/ k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t
u/fO{ b]xfo adf]lhd vl/b ug'{ kg]{5 M–
-s_ Ps k6sdf kfFr nfv ?k}ofF;Dd ;f]e}m vl/baf6,
t/, Joj;fo k|j4{g sfo{sf] nflu bz nfv ?
k}ofF;Ddsf] ;]jf ;f]e}m vl/b ug'{ k/]df k|aGw lgb]
{zssf] :jLs[lt lnO{ ug{ ;lsg]5 / ;f] /sdeGbf a9L krf; nfv ?
k}ofF;Ddsf] xsdf ;ldltsf] :jLs[lt lng' kg]{5 .
-v_ v08 -s_ df plNnlvt /sdeGbf a9L krf; nfv ?k}ofF;Dd
l;naGbL b/efpkqaf6,
-u_ v08 -v_ df plNnlvt /sdeGbf a9L /sdsf] ePdf af]nkqaf6 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ;Demf}tf ubf{ ef8fdf lng] ;fdfg
jf ;]jfsf] ljj/0f u'0f:t/, d"No, ;Demf}tfsf] cjlw, xhf{gf /
Ifltk"lt{, ;Demf}tfsf] gjLs/0fsf] cj:yf tyf ;Demf}tf vf/]h x'g] cj:yf,
e'QmfgLsf] zt{ tyf cGo cfjZos zt{x? :ki6 ?kdf pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5
.
-#_ b/efpkq jf af]nkq cfXjfg ubf{ cfjZostf cg';f/ k|fljlws tyf
cfly{s k|:tfjsf] Joj:yf ug{ ;lsg] 5 / o;/L k|:tfj cfXjfg ubf{ d"NofÍgsf
cfwf/ tyf cÍef/ ;d]t :ki6 ?kdf v'nfpg' kg]{5 .
-$_ sDkgLn] pkljlgod -#_ adf]lhd k|:tfj d"NofÍg u/L ;f/e"t?kdf
k|efju|fxL 36L ;]jf z'Ns k|:tfj ug]{ k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t
u/L ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .
t/, k|fljlws / cfly{s k|:tfj dfu u/L cfXjfg ePsf] b/efpkq jf
af]nkqsf] xsdf cfly{s tyf k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍg u/L v"b k|fKtfÍ
hf]8L ;+o'Qm d"NofÍg ubf{ ;a}eGbf a9L cÍ kfpg]
k|:tfjbftfnfO{ 5gf}6 ug'{ kg]{5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhd 36L ;]jf z'Ns k|:tfj ug]{ :jLs[t k|:tfjsf]
k|:tfjbftf ;]jf ;Demf}tf ug{ gcfPdf To;kl5sf] ;a}eGbf 36L ;]jf z'Ns
k|:tfj ug]{ ;f/e"t?kdf k|efju|fxL k|:tfjbftf;Fu ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .
-^_ sfof{no k|d'vn] vKg] dfn;fdfgsf] dd{t ;Def/ u/fpg' kbf{ bIf
sd{rf/L jf ;DalGwt ljz]if1af6 / ;f] gePdf ;DalGwt sfd ug]{ JolQm,
kmd{ jf ;+:yfaf6 nfut cg'dfg u/fO{ dd{t ;Def/ u/fpg' kg]{5 .
-&_ sDkgLsf] cfk\mgf] js{zkdf dd{t ;Def/ u/fpg] ;'ljwf
ePsf]df :k]o/ kf6{;\ vl/b u/L bflvnf ug'{ kg]{5 . sDkgLdf ;f] ;'ljwf
geO{ cGoqaf6 dd{t u/fpg' kbf{ cfjZos :k]o/ kf6{;\ ;DalGwt k|
fljlwsaf6 abnL ul/Psf] k|dfl0ft u/fO{ vr{ n]Vg' kg]{5 / dd{t
ubf{ abnL ul/Psf ;fdfgx? 5'§} vftfdf nut /fvL e08f/ bflvnf ug'{kg]{5 .
-*_ sDkgLdf k|of]u ePsf pks/0fx? ljlgod #% adf]lhdsf] k|f]k|
fO{6/L k|s[ltsf] e} ;DalGwt lgdf{tfsf]df g} dd{tsf] nflu k7fpg' kg]
{ cj:yf k/]df To:tf] pks/0f vl/b ubf{sf cj:yfdf s'g} ;Demf}tf ePsf]
eP ;f]xL ;Demf}tfdf pNn]v eP adf]lhd / ;Demf}tf gePsf]df b/efp jf
jftf{åf/f pks/0fx? dd{t u/fpg ;lsg] 5 .

##= k|fljlws ;]jf k|flKt tyf vl/b ;DaGwL Joj:yf M -!_ sDkgLnfO{ cfjZos
kg]{ s'g} k|fljlws ;]jf lng'k/]df To:tf] k|fljlws ;]jf k|bfg ug{ O{R5's
AolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 ;f] ;DalGw cfzo kq dfu u/L ;
+lIfKt ;"rL tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ pklalgod -!_ adf]lhd cfzo kq dfu ubf{ sDtLdf PSsfO;
lbgsf] cjlw lbO{ /fli6«o:t/sf] klqsfdf ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
To:tf] ;"rgf sDkgLsf] j]a;fO{6df ;d]t /fVg' kg]{5 .
-#_ pklalgod -@_ adf]lhdsf] ;'rgfdf b]xfosf s'/fx? v'nfpg' kg]
{5 .
-s_ sDkgLsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfljt sfd jf cfof]hgfsf] ;fdfGo ljj/0f,
-u_ cfzokqbftfsf] of]Uotf,
-3_ cfzokqbftf kmd{ jf sDkgL ePM
-!_ kmd{ jf sDkgLsf] laj/0f, ;+u7g / sd{rf/L,
-@_ b'O{ jf b'O{ eGbf al9 kmd{ jf sDkgLn] ;d"x jf ;
+o'Qm pkqmdsf] ?kdf k|flalws ;]jf lbg] eP To:tf kmd{ jf
sDkgLsf] gfd, 7]ufgf, laj/0f tyf d'Vo eO{ sfd ug]{ kmd{
jf sDkgLsf] gfd,
-#_ laut kf+r aif{ leqdf ;DkGg u/]sf] ;dfg k|s[ltsf]
sfd / :yfgsf] laj/0f .
-ª_ ;lIfKt ;"rLdf k/]sf AolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 dfq
k|flalws ;]jf vl/b ;DalGw k|:tfj dfu ul/g] s'/f,
-r_ cfzokqbftfn] k]z ug'{ kg]{ sfuhftx?,
-5_ cfzokq tof/ ug]{ lgb]{zg / cfzokq k]z ug]{ clGtd ldlt
tyf :yfg /,
-h_ sDkgL;+u ;Dks{ ug]{ 7]ufgf / ;Dks{ AolQm .
-$_ pkljlgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] cfzokqbftfsf] of]Uotf cg'ej /
Ifdtf ;d]t d"NofÍg u/L To:tf] k|flalws ;]jf lbg ;Sg] ;fwf/0ftof tLg b]lv 5 j6f
cfzokq bftfsf] 5gf}6 u/L ;lIfKt ;"rL tof/ ug'{ kg]{5 .
-%_ sDkgLsf] ;"rgf adf]lhd cfzokq k]z gug]{ Voflt k|fKt k|
flalws ;]jf k|bfos;+u ;Dks{ u/L lghsf] gfd ;lIfKt ;"rLdf ;dfj]z ug{ ;lsg]5 /
5gf}6df k/]sf hlt cfzokq bftfsf] dfq ;"rL k|sfzg ug'{ kg]{5 . To:tf] ;"rLsf]
hfgsf/L cfzokq k]z ug]{ ;a} cfzokqbftfnfO{ lbg' kg]{5 .
-^_ ;lIfKt ;"rLdf k/]sf cfzokqbftfx?af6 x'nfs, s'l/o/, Od]n jf
AolQm dfkm{t sDtLdf tL; lbgsf] Dofb lbO k|:tfj dfu ug'{ kg]{5 .
-&_ k|flalws ;]jf k|:tfj dfu ug'{ cl3 sDkgLn] cfjZos 7fg]sf cGo
s'/fx?sf] cltl/Qm b]xfosf s'/fx? ;dfj]z ul/ ;f] ;DaGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]
{5 .
-s_ vl/b ul/g] ;]jfsf] k|s[lt, ;]jf k|bfg ug'{ kg]
{ calw, :yfg, ;]jfsf] sfo{If]qut zt{, ;DkGg ug'{kg]
{ sfo{ tyf ck]lIft kl/0ffd / k|:tfjbftfsf] of]Uotf,
-v_ k|:tfj tof/ ug{ k|:tfjbftfx?nfO{ lgb]{zg,
-u_ k|:tfj d""NofÍg / t'ngf ug]{ cfwf/,
-3_ vl/b ;Demf}tfsf zt{x?-6D;{ ckm /]km/]G;_,
-ª_ k|:tfjbftfn] sfo{ If]qut zt{df l6Kk0fL ug{ ;Sg] jf g;Sg] .
-*_ k|:tfj ;DalGw sfuhftdf pklalgod -&_ sf] v08 -u_ adf]lhd
k|:tfj d"NofÍgsf cfwf/x? pNn]v ubf{ b]xfo adf]lhdsf s'g} jf ;a} cfwf/x?
v'nfpg' kg]{5 M-
-s_ k|:tfjbftfsf] of]Uotf tyf ug'{kg]{ sfd ;DalGw cg'ej,
-v_ sfo{ ;Dkfbg ug]{ k|:tfljt tl/sf,
-u_ k|:tfljt d'Vo hgzlQm jf pks/0fsf] of]Uotf .
-(_ k|fKt k|:tfj vf]Ng' cl3 Dofb gf3L k|fKt x'g cfPsf] k|:tfjsf] vfd
/ /Ltk"j{s btf{ ePsf k|:tfjsf] vfdnfO{ 5'6\ofO{ Dofb gf3L k|fKt x'g cfPsf
k|:tfj gvf]nL ;DalGwt k|:tfjbftfnfO{ lkmtf{ ug'{ kg]{5 . To;/L lkmtf{
ul/Psf] s'/f, ldlt / ;do vl/b sf/afxLsf] k|ltj]bgdf v'nfpg' kg]{5 . k|:tfj vf]Nbf
k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwsf] /f]xj/df vf]Ng' kg]{5 . o;/L k|:tfj vf]Nbf
d'r'Nsf tof/ u/L ;f] d'r'Nsfdf pkl:yt k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwsf] b:tvt u/fpg'
kg]{5 . t/ k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt geP klg k|:tfj vf]Ng afwf kg]
{ 5}g .
-!)_ pklalgod -(_ adf]lhd vf]lnPsf] k|:tfj sDkgLn] oyfzL3|
d"NofÍg ;ldltdf k7fpg' kg]{5 .
-!!_ d"NofÍg ;ldltn] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ul/Psf
d"NofÍgsf] cfwf/ adf]lhd k|:tfjsf] d"NofÍg u/L b]xfosf s'/fx? ;d]t pNn]v
u/L d"NofÍg k|ltj]bg tof/ ug'{ kg]{5 M
-s_ k|:tfjbftfsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfjbftf jf lghsf] clwsf/ k|fKt k|ltlglwsf] ;xL5fk eP jf
gePsf],
-u_ k|:tfjbftfaf6 k|:tfj k]z ug{ sfg"g adf]lhd of]Uo ePsf] k'i6\
ofO{ ug]{ sfuhft k]z eP jf gePsf],
-3_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf k|:tfjbftfnfO{ lbO{Psf] lgb]{zg
cg'?k k|:tfj k"0f{ eP jf gePsf],
-ª_ k|To]s k|:tfjsf] ;fk]lIfs ;jntf, b'j{ntf / d"NofÍg kl/0ffd .
-!@_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf cGoyf pNn]v ul/Psf]df afx]s
k|:tfjsf] d"NofÍgsf] nflu ;f] k|:tfjdf d"No clea[l4 s/ afx]s k|rlnt sfg"g
adf]lhd ;]jf k|bfosnfO{ nfUg] s/ ;d]t lghsf] ;]jf z'Nsdf ;dfj]z ul/Psf]
dflgg]5 .
-!#_ d"NofÍg ;ldltn] k|:tfjdf e]l6Psf] ;fdfGo cÍ ul0ftLo
q'6L ;Rofpg ;Sg]5 . To;/L q'6L ;Rofpbf O{sfO b/ / s'n /sddf leGgtf ePdf
O{sfO b/ dfGo x'g]5 . To:tf] O{sfO b/ adf]lhd s'n /sd ;RofO{ ;f]sf]
hfgsf/L ;DaGwLt k|:tfjbftfnfO{ lbg' kg]{5 .
-!$_ k|:tfjbftfn] d"Nodf s'g} 5'6 lbg k|:tfj u/]sf] s'/f k|:tfj vf]n]sf]
d'r'Nsfdf pNn]v ePsf] eP d"NofÍg ;ldltn] To;/L 5'6 lbg k|:tfj ul/Psf]
/sd ;dfof]hg ug'{ kg]{5 .
-!%_ d"NofÍg ;ldltn] ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL
k|:tfjbftfdWo] ;a}eGbf sd nfut ePsf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[ltsf] nflu 5gf}6
ug'{ kg]{5 .
-!^_ :jLs[ltsf] nflu 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftf;+u sfo{If]qut zt{, k|ult
k|ltj]bg sDkgLn] pknAw u/fpg' kg]{ s'/fx?sf laifodf jftf{ ug{ ;lsg]5 . o;/L
jftf{ ubf{ sDkgL / k|:tfjbft b'a}nfO{ :jLsfo{ x'g] ;xdlt xfl;n x'g g;s]df
sDkgLn] To;kl5sf] ;a}eGbf sd nfut ePsf] csf]{ k|:tfjbftf;+u qmd};+u
jftf{ ug'{ kg]{5 .
-!&_ pklalgod -!^_ adf]lhd ePsf] jftf{df ;xdltdf k'u]sf]
k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[lt ug{sf] nflu 5gf}6 ul/g]5 . To;/L 5gf}6 ePsf] ;ft lbg
leq sDkgLn] k|:tfj :jLs[lt ug]{ cfzosf] ;"rgf ;DaGwLt k|:tfjbftfnfO{ lbO ;f]
sf] hfgsf/L cGo k|:tfjbftfnfO{ ;d]t lbg'kg]{5 .
-!*_ pklalgod -!&_ adf]lhd ;"rgf lbPsf] ;ft lbg leq s'g}
k|:tfjbftfn] lalgod !)* adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] nflu lgj]bg gu/]df 5gf}6 ePsf]
k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t ul/ lghnfO{ ;"rgf k|fKt ePsf] kGw| lbg
leq ;Demf}tf ug{ cfpg ;"rgf lbg' kg]{5 .
-!(_ :jLs[t ePsf] k|:tfjsf] k|:tfjbftf pklalgod -!*_ adf]lhdsf] calw
leq ;Demf}tf ug{ cfPdf lgh;+u lalgod *( adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug'{kg]{5 .
t/, To:tf] k|:tfjbftf pklalgod -!*_ adf]lhdsf] calw leq ;Demf}tf ug{ gcfPdf
sDkgLn] pklalgod -!^_ adf]lhd csf]{ k|:tfjbftf;+u jftf{ u/L vl/b ;Demf}tf
ug'{ kg]{5 .
-@)_ b]xfosf s'g} cj:yfdf sDkgLn] ;Dk"0f{ k|:tfj c:jLs[t ug{ jf
vl/b sf/afxL /2 ug{ ;Sg]5 M
-s_ k|fKt ;Dk'0f{ k|:tfjx? ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL gePdf,
-v_ 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftfsf] nfut sDkgLsf] nfut cg'dfg eGbf
al9 ePdf,
-u_ dfu ePsf] k|flalws ;]jf cfjZos gkg]{ ePdf,
-3_ k|:tfjbftfn] cfk;df ldnf]dtf] ul/ k|:tfj lbPsf] k|dfl0ft ePdf .
t/ ldnf]dtf] gu/]sf k|:tfjbftfsf] k|:tfj pk/ sf/afxL ug{ ;lsg]5 .
#$= sfof{nosf] nflu 3/, hUuf / pks/0f ef8fdf lng] Joj:yf M -!_
sDkgLnfO{ cfjZos 3/, hUuf jf uf]bfd ef8fdf lnFbf ah]6sf] kl/lwleq
/xL sa'lnot u/fO{ b]xfo adf]lhd lng ;lsg]5 M
-s_ jflif{s b'O{ nfv ?k}ofF;Dd ef8f kg{] 3/, hUuf jf
uf]bfd ;DalGwt 3/, hUuf / uf]bfd wgL;Fu ;f]e}m
jftf{ u/L,
-v_ v08 -s_ df plNnlvt /sdeGbf a9L jflif{s kfFr nfv ?
k}ofF;Ddsf] ef8f kg{] 3/, hUuf jf uf]bfd /]06 sldl6n]
l;kmfl/; u/]sf] d"Nodf ;f]e}m jftf{ u/L,
-u_ v08 -v_ df plNnlvt /sdeGbf a9L ef8f kg{] 3/, hUuf jf
uf]bfd cfjZos s'/fx¿ v'nfO{ sDtLdf kGw
lbgsf] ;fj{hlgs ;"rgf k|sflzt u/]/ /]06 sldl6n] l;kmfl/; u/]sf]
d"Nodf .
-@_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg jfo/n]; k|
ljlwsf] ;]jf k|bfg ug{ cfjZos a]; :6]zg h8fg ug{sf] nflu k|fljlws
b[li6sf]0faf6 pko'Qm egL 5gf}6 ePsf] 3/ jf hUuf ef8fdf lnFbf To:tf]
3/ jf hUufsf] wgL;Fu ;f]e}m jftf{ u/L /]06 sldl6sf] l;kmfl/;df
lng ;lsg]5 .
-#_ o; ljlgodsf] k|of]hgsf] nflu b]xfo adf]lhdsf] ef8f
lgwf{/0f ;ldlt -/]06 sldl6_ x'g]5 M–
-s_ s]Gb|Lo :t/dfM
-!_ k|d'v k|flalws clws[t – ;+of]hs
-@_ ;DalGwt sfof{no k|d'v – ;b:o
-#_ k|ltlglw, l;len ljefu – ;b:o
-$_ k|ltlglw, k|zf;g zfvf – ;b:o
-%_ k|ltlglw, sfg"g zfvf – ;b:o
-^_ k|ltlglw, n]vf – ;b:o ;lrj
-v_ Aoj;foLs O{sfO :t/df,-
-!_ ;DalGwt Aoj;foLs O{sfO k|d'v – ;+of]hs
-@_ k|ltlglw, l;len zfvf – ;b:o
-#_ k|ltlglw, sfg"g zfvf – ;b:o
-$_ k|ltlglw, n]vf zfvf – ;b:o
-%_ k|ltlglw, k|zf;g zfvf – ;b:o ;lrj
-u_ lgb{]zgfno :t/df,-
-!_;DalGwt lgb]{zgfnosf] k|d'v – ;
+of]hs
-@_ k|ltlglw, l;len zfvf – ;b:o
-#_ ;DalGwt sfof{nosf] k|d'v – ;b:o
-$_ ;DalGwt If]qsf] n]vf zfvf k|d'v
– ;b:o
-%_ ;DalGwt If]qsf] k|zf;g zfvfsf] k|ltlglw, – ;b:o ;lrj

-$_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhd ef8fdf lnPsf] 3/, hUuf jf


uf]bfdsf] wgLsf] gfd, 7]ufgf / axfn cÍ v'Ng] ljj/0f ;DalGwt cfGtl/s
/fhZj sfof{non] dfu u/] adf]lhd k7fO{ lbg' kb{5 .
-%_ sDkgLn] b"/;~rf/ ;]jf k|bfg ug{sf] nflu g]kfndf sfo{/t
b"/;~rf/ ;]jf k|bfos ;+:yf tyf cGo ;+:yfx¿sf] ef}lts k"jf{wf/ Pj+ ;+/rgf -
h:t}M 3/, 6fj/, la=l6=P;=, kfj/ tyf cGo pks/0f_ / ;f]sf] ;'/Iff ;d]tsf]
nflu ;+o'Qm ¿kdf k|of]u ug{ cfk;L ;xdltsf] cfwf/df to ePsf] b/df
jftf{ u/L lng lbg ;Sg]5 .
-^_ jfo/n]; k|ljlwsf] ;]jf k|bfg ug{ cfjZos la=l6=P;= ejg tyf ;f]df
h8fg ePsf] 6fj/, pks/0f, Po/ sl08;g, h]g]/]6/, lah'nL, ;'/Iff nufot ;]jf
jf ;fdfg ef8fdf lng' k/]df To:tf] ;]jf k|bfg ug{] p2]Zo /fvL k|rlnt sfg"g
adf]lhd btf{ ePsf kmd{ sDkgL jf ;+:yfaf6 sDtLdf kGw| lbgsf] ;fj{hlgs
;"rgf k|sfzg u/L k|fljlws tyf cfly{s k|:tfj dfu u/L b]xfosf] ;ldltaf6 nfe,
nfut tyf ahf/ d"Nosf] d"NofÍg ;lxtsf] l;kmfl/; lnO{ ef8fdf lng ;lsg]5
M–
-!_ ;DalGwt lgb{]zgfnosf] k|d'v
– ;+of]hs
-@_ ;DalGwt lgb{]zgfnosf] k|d'vn] tf]s]sf] ljz]if1
sd{rf/L – ;b:o
-#_ ;DalGwt If]qsf] n]vf tkm{sf] k|d'v
– ;b:o
-$_ ;DalGwt If]qsf] k|zf;g tkm{sf] k|ltlglw – ;b:o ;lrj

#%= ;f]e}m vl/b ;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_ o; ljlgodfjnLdf cGoq h'g;'s}
s'/f n]lvPsf] ePtfklg b]xfosf] cj:yfdf dfn;fdfg, k/fdz{ ;]jf, k|fljlws ;]jf,
cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jf ;f]e}m vl/b ug{ jf lgdf{0f
sfo{ ;f]e}m u/fpg ;lsg]5 M–
-s_ vl/b ;DaGwL zt{x? k"/f ug]{ k|fljlws bIftf jf Ifdtf Pp6f
dfq cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL jf ;]jf k|
bfos;Fu ePdf,
-v_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, kf6{k"hf{ jf ;]jf cfk"lt{ ug]{ jf ;]jf k|
bfg ug]{ clwsf/ Pp6f dfq cfk"lt{stf{ jf ;]jf k|bfos;Fu
ePsf] / cGo pko'Qm ljsNk gePsf] cj:yfdf To:tf] k|f]k|
fO{6/L dfn;fdfg jf kf6{k'hf{ jf ;]jf ;f]sf]
cfk"lt{stf{ jf ;]jf k|bfos;Fu jf lghsf] cflwsfl/s ljq]mtf jf
cflwsfl/s Ph]06 jf sfg"gL k|ltlglwsf] ?kdf clwsf/ k|fKt
JolQm jf ;+:yf dfk{mt vl/b ubf{,
-u_ df}h"bf dfn;fdfg, ;]jf jf hl8t ;+oGqsf] kf6{k'hf{sf] k|
lt:yfkg jf lj:tf/ ug{ cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfos
kl/jt{g u/]df sDkgLdf /x]sf] df}h"bf dfn;fdfg, ;]jf jf
hl8t ;+oGqsf] kf6{k'hf{sf] k|lt:yfkg jf lj:tf/ ug{ g;lsg]
s'/f k|dfl0ft eO{ ;fljssf] cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosaf6 k|f]k|fO6/L :j?ksf] cltl/Qm dfn;fdfg jf ;]jf vl/b
ug'{ k/]df,
-3_ k"jf{g'dfg ug{ g;lsPsf] sf/0fn] z'? ;Demf}tfdf ;dfj]z
gePsf] / z'? ;Demf}tfaf6 cnu u/L ;DkGg ug{ k|fljlws jf
cfly{s sf/0fn] sl7gfO{ x'g] eO{ cTofjZos lgdf{0f sfo{,
dfn;fdfg, k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf vl/b ug'{ k/]df,
-ª_ ;DalGwt sfdsf] nflu s'g} ljlzi6 (Unique) of]Uotf ePsf] vf;
k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfossf] ;]jf tTsfn cfjZostf ePdf
jf ;fljssf] k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfos jf cfk"lt{stf{af6 g} ;]jf
lng'kg]{ ckl/xfo{ sf/0f ePdf,
-r_ sDkgLdf hl8t pks/0f -;km\6j]o/ tyf xf8{j]o/_ sf] pkof]uL
cfo' tyf nfe–nfutnfO{ ljrf/ ubf{ To:tf] pks/0fdf kl5 ljsf;
ePsf goFf ljz]iftfx? yk u/]df sDkgLn] cBfjlws
tyf ;do ;fk]If ;]jfx? k|bfg ug{ ;Sg] ePdf ;fljssf]
cfk"lt{stf{af6} kl5 ljsf; ePsf gofF ljz]iftfx? -;km\6j]o/
tyf xf8{j]o/ ;d]t_ yk ug{' k/]df,
-5_ sDkgLnfO{ ;]jf ;~rfngsf] nflu cfjZos 3/, hUuf, dfn;fdfg
tyf ;]jf :yfgLo txsf] ;fd'bflos ;+:yf, pkef]Qmf ;ldlt jf
nfeu|fxL ;d'bfoaf6 vl/b ug'{ jf ef8fdf lng' k/]df,
-h_ g]kfn ;/sf/ tyf g]kfn ;/sf/sf] :jfldTj ePsf ;+3, ;+:yfaf6 3/,
hUuf, dfn;fdfg tyf ;]jf vl/b ug'{ jf ef8fdf lng' k/]df .
-em_ ;f]em} vl/b ug{ ;lsg]M sDkgLsf] nflu cfjZos kg]{
Internet service( IP Transit), lnh nfO{g ;]jf,
International Privet Lease Circuit( IPLC) h:tf ;]jfx?
Cross Border Connectivity ePsf ;]jf k|bfos jf lghsf]
cflwsf/Ls k|ltlglw dfkm{t vl/b ubf{ .
-@_ pkljlgod -!_ sf] v08 -h_ adf]lhdsf] k|fjwfg afx]s ;f]lx
pklalgodsf] cGo v08sf] k|fjwfg adf]lhd dfn;fdfg jf ;]jf vl/b ubf{ b]xfP
cg';f/sf] ;ldltsf] l;kmfl/; adf]lhd vl/b ug'{ kg]{5 M–
-s_ ;ldlt jf k|aGw lgb]{zssf] lg0f{oaf6 x'g] vl/bsf] xsdf
sDkgLsf] k|d'v k|flalws clws[tsf] ;+of]hsTjdf, k|d'v
lalQo clws[t, k|d'v Aoj;foLs clws[t, vl/b ;+u ;DaGwLt
laefu jf lgb]{zgfno k|d'v tyf k|aGw lgb]{zsn] tf]s]sf] ;f]
sfo{ ;+u ;DalGwt Ps hgf ljz]if1 /x]sf] ;ldltsf] .
-v_ lgb]{zgfno / ;f] cGtu{t tyf Joj;foLs O{sfOdf x'g] vl/bsf]
xsdf ;DalGwt lgb]{zgfno jf Joj;foLs O{sfO k|d'vsf] ;
+of]hsTjdf, k|fljlws zfvf k|d'v, vl/b;Fu ;DalGwt ljefluo jf
zfvf k|d'v, n]vf k|d'v tyf lgb]{zgfno jf Joj;foLs O{sfO k|
d'vn] tf]s]sf] ;f] sfo{;Fu ;DalGwt Ps hgf ljz]if1
/x]sf] ;ldltsf] .
-#_ o; ljlgod adf]lhd ;f]e}m vl/b ug'{ cl3 b]xfosf s'/fx? olsg u/L
ljj/0f tof/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ sDkgLsf] cfjZostf, vl/b ug'{ kg]{ ;fdfg e08f/df eP
gePsf], cfjZos ;fdfg jf ;]jfsf] u'0f:t/ tyf kl/df0f, cfk"lt{sf]
zt{ / ;do,
-v_ ljBdfg pks/0fsf] cfo', ;f]af6 k|fKt ug{ ;lsg] k|ltkmn /
nfe–nfutsf] ljZn]if0f,
-u_ k|:tfljt lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jfk|
bfos;Fu vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfo{ ;Dkfbg ug{ cfjZos
of]Uotf eP jf gePsf],
-3_ k|:tfljt lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{ jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfos;+u dfu ul/Psf] lnlvt b//]6 jf k|:tfj,
-ª_ k|:tfljt lgdf{0f Joj;foL, cfk"tL{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosn] sDkgLsf] dfu adf]lhd k]z u/]sf] k|:tfj sDkgLn]
lgwf{/0f u/]sf] :k]l;lkms]zg tyf k|fljlws u'0f:t/ adf]lhdsf]
eP gePsf],
-r_ k|:tfljt lgdf{0f Joj;foL, cfk"tL{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosaf6 k|:tfj ul/Psf] d"No pk/ jftf{ ul/Psf] / ;f] d"No plrt
eP gePsf] .
-$_ pkljlgod -!_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] k|f]k|fO{6/L dfn;fdfg
vl/b ubf{ jf ;f]xL pkljlgodsf] v08 -3_ adf]lhdsf] cTofjZos lgdf{0f
sfo{, dfn;fdfg, k/fdz{ ;]jf, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jf vl/b
ubf{ tTsfnsf] cGt/f{li6«o d"No b/nfO{ ljrf/ u/L cl3Nnf] k6s vl/b
ul/Psf] d"No b/df ga9\g] u/L ;fljssf] d"n ;Demf}tf /sdsf] krf; k|ltzt
d"No /sd;Dd vl/b ug{ ;lsg]5 .
-%_ pkljlgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg pkljlgod -!_ sf]
v08 -u_ / -3_ adf]lhd vl/b ug'{ kg]{ dfn;fdfg jf ;]jf tTsfn vl/b
gubf{ sDkgLnfO{ pNn]vgLo xfgL gf]S;fgL x'g ;Sg] k'i6\
ofO{+ ;lxtsf] kof{Kt cj:yf / plrt sf/0f b]lvPdf d"n ;Demf}tf /sdsf] krf;
k|ltzt d"NoeGbf a9L t/ ztk|ltzt d"Nodf ga9\g] /sd ;Ddsf] vl/b
ug{ ;lsg]5 .
#^= ljz]if kl/l:yltdf vl/b ug{] ;DaGwL Joj:yf M -!_ o; ljlgodfjnLdf cGoq
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljz]if kl/l:ylt pTkGg eO{ tTsfn vl/b
gubf{ sDkgLnfO{ yk xfgL gf]S;fgL x'g] cj:yf cfOk/]df sDkgLn]
tTsfn vl/b ug{ jf u/fpg ;Sg]5 .
-@_ o; ljlgod adf]lhd vl/b ubf{ sDkgLn] vl/bsf] cfjZostfsf]
lnlvt ljj/0f, u'0f:t/, kl/df0f, zt{ / sfo{ ;DkGg ug{] cjlw h:tf ljj/0f tof/
u/L cfsl:ds kl/l:yltsf] ;fdgf ug{ cfjZos kl/df0f / ;dofjlwsf nflu dfq
oyf;Dej k|lt:kwf{ u/fO{ jf Pp6f dfq lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{,
k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfos;Fu lnlvt b/efp jf k|:tfj lnO{ jf jftf{ u/L vl/b
ug{' kg{]5 .
-#_ o; ljlgod adf]lhd ul/Psf] vl/bsf] ;DaGwdf sDkgLn] b]xfosf
ljj/0f tyf sfuhftsf] clen]v /fVg' kg{]5 M–
-s_ ljz]if kl/l:ylt pTkGg ePsf] k|dfl0ft ug]{ ljj/0f,
-v_ vl/bsf cGo ljlw ckgfpg g;lsg] sf/0f tyf cfwf/ .
-$_ o; ljlgod adf]lhd vl/b ug]{ clwsf/ k|aGw lgb]{zsnfO{ dfq
x'g]5 / k|aGw lgb{]zsn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] kl/l:ylt tyf tTsfn
ug{'kg{] vl/b ;DaGwL lj:t[t ljj/0fsf] hfgsf/L nuQ} a:g] ;ldltsf] a}7sdf
k]z ug{' kg{]5 .

#&= cdfgtaf6 sfd ug]{ M -!_ ;fdfGo k|s[ltsf] dd{t ;Def/ jf ;fgfltgf lgoldt
sfo{ jf ;/;kmfO{ h:tf sfo{ cdfgtaf6 u/fpg ;lsg] 5 .
-@_ sDkgLn] cfjZos b]v]df pkljlgod -!_ adf]lhd cdfgtaf6 u/fpg]
s'g} sfo{ sldl6 u7g u/L u/fpg ;Sg]5 .
-#_ cdfgtdf lgdf{0f ;DaGwL sfd ug'{ k/]df Ps tx dflysf]
sfof{nodf k]z u/L :jLs[lt lnO{ :jLs[t nfut cg'dfg adf]lhd
lgdf{0f ;DaGwL sfd u/fpg ;lsg] 5 .
-$_ cdfgtaf6 lgdf{0f ;DaGwL sfd ug'{ k/]df To:tf] sfd Ps nfv ?
k}ofFdf ga9fO{ v08 v08 u/L jftf{af6 u/fpg jf cfjZos lgdf{0f ;fdu|L
pknAw u/fO{ Hofnf vl/b ;Demf}tfdf lbg ;lsg]5 .
-%_ sfof{no cfk}+m+n] cdfgtaf6 sfd ubf{ ;f] sfdsf] nflu
cfjZos kg]{ dfn;fdfg jf ;]jf vl/b ug'{ k/]df o; ljlgodfjnL adf]lhdsf] vl/b
tyf k|flKt ;DaGwL k|lqmof k"/f ug'{ kg]{5 .

#*= ljlgodfjnL cfslif{t gx'g] M g]kfn ;/sf/ / ljb]zL ;/sf/ jf ljb]zL ;/sf/sf]
clwsf+z :jfldTj ePsf] ;+:yf jf cGt/f{li6«o ;+:yfx? aLr ePsf] cg'bfg jf
C0f ;xfotf ;DaGwL ;Demf}tf jf ;Demf}tf cGtu{tsf] ;dembf/Lkq jf
To:tf ;+:yfsf] vl/b tyf lgdf{0f lgb]{lzsf adf]lhd vl/b ubf{ jf lgdf{0f
sfo{ u/fpg' kbf{ jf ;]jf pknAw u/fpg' kbf{ To:tf] ;Demf}tfdf pNn]v eP
hlt ljifodf o; ljlgodfjnLsf k|fjwfgx? cfslif{t x'g] 5}gg\ .

kl/R5]b–$
k/fdz{ ;]jf vl/b ljlw tyf k|ls|of
#(= k/fdz{ ;]jf vl/b ug{ ;lsg] M -!_ sDkgLsf] nflu cfjZos kg]{ k/fdz{ ;]jf
sDkgLdf pknAw bIf k|fljlws jf hgzlQm tyf oGq cf}hf/x? ;d]tsf] ljrf/
u/L sDkgLaf6 x'g g;Sg] ePdf To:tf] k/fdz{ ;]jf vl/b ug{ ;lsg] 5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd k/fdz{ ;]jf lng' k/]df ;DalGwt ljifosf]
lj1 jf lj1x?sf] ;d"x jf k/fdz{bft[ ;+3 ;+:yfnfO{ b]xfo adf]lhd lgo'lQm
u/L To:tf] ;]jf lng ;lsg] 5 M–
-s_ kfFr nfv ?k}ofF;Ddsf] ;]jf z'Ns nfUg]df ;f]e}m jftf{af6,
-v_ v08 -s_ df pNn]lvt /sdeGbf a9L bz nfv ?k}ofF;Dd ;]jf
z'Ns nfUg]df ;dfg :t/sf] sDtLdf tLg j6f kmd{, sDkgL jf ;
+:yfaf6 k|fljlws tyf cfly{s k|:tfj dfu u/L ;aeGbf sd
b/jfnfsf] k|:tfjaf6,
-u_ v08 -v_ df pNn]lvt /sdeGbf a9L ;]jf z'Ns nfUg]df cfzokq
lnO{ ;f]af6 5gf}6 ePsf k/fdz{bftfx?af6 l;naGbL k|fljlws
tyf cfly{s k|:tfjaf6 .

$)= v'Nnf ?kdf cfzokq dfu u/L ;+lIfKt ;"rL tof/ ug'{ kg]{ M -!_ ljlgod
#( sf] pkljlgod -@_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] k/fdz{ ;]jf vl/b ug]{ k|
of]hgsf] nflu ;+lIfKt ;"rL tof/ ug{ To:tf] k/fdz{ ;]jf lbg OR5's JolQm,
kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 ;f] ;DaGwL cfzokq ;+sng ug{ sDtLdf kGw|
lbgsf] cjlw lbO{ /fli6«o :t/sf] ;dfrf/kqdf ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
To:tf] ;"rgf sDkgLsf] j]a ;fO{6df /fVg'sf ;fy} sDkgLsf] ;"rgf
kf6Ldf ;d]t 6fF; ug'{ kg]{5 .
t/, b]xfosf cj:yfdf cGt/f{li6«o:t/sf] cfzokq dfu ug'{ kg]{5
M–
-s_ tLg s/f]8 ?k}ofFeGbf a9L /sdsf] k/fdz{ ;]jf vl/b ug'{ k/]df,
-v_ sDkgLsf] dfu cg'?ksf] k/fdz{ ;]jf k|lt:kwf{Tds d"Nodf
g]kfnleqsf PseGbf a9L k/fdz{bftfaf6 k|fKt x'g g;Sg] ePdf,
-u_ k/fdz{ ;]jfsf nflu /fli6«o:t/df k|:tfj dfu ubf{ s'g} k|:tfj gk/L
ljb]zL k/fdz{bftfaf6 ;]jf lng' kg]{ ePdf, jf
-3_ bft[kIf;+usf] ;Demf}tf adf]lhd j}b]lzs ;xfotf >f]taf6
Joxf]l/g] u/L cGt/f{li6«o :t/sf] cfzokq dfu u/L
k/fdz{bftfaf6 ;]jf k|fKt ug'{ kg]{ ePdf .
-@_ cGt/f{li6«o:t/sf] cfzokq dfu ubf{ c+u|]hL efiffdf ;"rgf k|
sfzg ug'{ kg]{5 .
-#_ cfzokq dfu ug]{ ;"rgfdf b]xfosf s'/fx? v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ sDkgLsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfljt sfd jf cfof]hgfsf] ;fdfGo ljj/0f,
-u_ cfzokqbftfsf] of]Uotf,
-3_ cfzokqbftf kmd{ jf sDkgL eP M–
-!_ kmd{ jf sDkgLsf] ljj/0f, ;+u7g / sd{rf/L,
-@_b'O{ jf b'O{eGbf a9L kmd{ jf sDkgLn] ;d"x jf ;
+o'Qm pkj|mdsf] ?kdf k/fdz{ ;]jf lbg] eP To:tf
kmd{ jf sDkgLsf] gfd, 7]ufgf, ljj/0f tyf d'Vo eO{ sfd
ug]{ kmd{ jf sDkgLsf] gfd,
-#_ ljut kfFr jif{ leqdf ;DkGg u/]sf] ;dfg k|s[ltsf]
sfd / :yfgsf] ljj/0f, /
-$_ ;+nUg x'g] k|d'v hgzlQmsf] j}olQms ljj/0f ;lxtsf]
kmd{ jf sDkgL k|f]kmfOn .
-ª_ JolQmut k/fdz{bftfsf] xsdf ljut tLg jif{df ;DkGg
u/]sf] ;dfg k|s[ltsf] sfd / :yfgsf] ljj/0f tyf j}olQms ljj/0f,
-r_ k|:tfljt sfo{ ;DkGg ug{ nfUg] cg'dflgt ;do,
-5_ ;+lIfKt ;"rLdf k/]sf JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLaf6 dfq
k/fdz{ ;]jf vl/b ;DaGwL k|:tfj dfu ul/g] s'/f,
-h_ cfzokqbftfn] k]z ug'{kg]{ sfuhftx?,
-em_ cfzokq tof/ ug]{ lgb]{zg / cfzokq k]z ug]{ clGtd ldlt
tyf :yfg, /
-`_ sDkgL;Fu ;Dks{ ug]{ 7]ufgf / ;Dks{ JolQm .
-$_ cGt/f{li6«o:t/sf] cfzokq dfu ubf{ sDkgLn] Ps tx dflysf]
clwsf/Lsf] :jLs[lt lng' kg]{5 .
-%_ pkljlgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] cfzokqbftfsf] of]Uotf,
cg'ej / Ifdtf ;d]t d"NofÍg u/L To:tf] k/fdz{ ;]jf lbg;Sg] ;fwf/0ftof
tLgb]lv 5 j6f cfzokqbftfsf] 5gf}6 u/L ;+lIfKt ;"rL tof/ ug'{kg]{5 .
-^_ cGt/f{li6«o:t/sf] cfzokqbftfsf] 5gf}6 ubf{ sDkgLn] ljleGg
d'n's, k[i7e"ld / Ps :yfgLo Ph]G6 /x]sf] kmd{ jf sDkgLsf] 5gf}6
ug'{ kg]{5 .
-&_ sDkgLsf] ;"rgf adf]lhd cfzokq k]z gug]{ Voflt k|fKt
k/fdz{bftf;Fu ;Dks{ u/L lghsf] gfd ;+lIfKt ;"rLdf ;dfj]z ug{ ;lsg]5 .
-*_ o; ljlgod adf]lhd cfzokqbftfsf] 5gf}6 ubf{ jf pkljlgod -&_
adf]lhd gfd ;dfj]z ubf{ sDtLdf tLg j6f cfzokqbftf 5gf}6 x'g g;s]
sDkgLn] k'gM ;"rgf k|sfzg u/L cfzokq dfu ug'{ kg]{5 .
-(_ pkljlgod -*_ adf]lhd bf];|f] k6s ;"rgf k|sfzg ubf{ klg sDtLdf
tLg j6f cfzokqbftf 5gf}6 x'g g;s]df 5gf}6 ePsf hlt cfzokqbftfsf]
dfq ;"rL sfod ug{ ;lsg]5 .
-!)_ o; ljlgod adf]lhd tof/ ePsf] ;"rLsf] hfgsf/L sDkgLn] cfzokq
k]z ug]{ ;a} cfzokqbftfnfO{ lbg' kg]{5 .

$!= k|:tfj dfu ug]{ M -!_ ljlgod $) adf]lhd ;+lIfKt ;"rL tof/ ePkl5
sDkgLn] ;f] ;+lIfKt ;"rLdf k/]sf cfzokqbftfx?nfO{ k|:tfj ;DaGwL
sfuhft x'nfs, s'l/o/, Od]n jf JolQm dfk{mt\ k7fO{ sDtLdf tL;
lbgsf] ;do lbO{ lghx?af6 k|:tfj dfu ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf b]xfosf
s'/fx? pNn]v ug'{ kg]{5 M–
-s_ sDkgLsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ vl/b ul/g] ;]jfsf] k|s[lt, ;]jf k|bfg ug'{kg]{ cjlw, :yfg, ;]jfsf]
sfo{If]qut zt{x?, ;DkGg ug'{kg]{ sfo{ / ck]lIft kl/0ffd,
-u_ k|:tfj tof/ ug{ k|:tfjbftfx?nfO{ lgb]{zg,
-3_ k|fljlws / cfly{s k|:tfj 5'§f5'§} vfddf /fvL l;naGbL u/L k|
To]s vfdsf] aflx/ s'g k|sf/sf] k|:tfj xf] ;f] :ki6?kn] pNn]v
u/L b'j} k|:tfjnfO{ csf]{ 5'§} vfd aGbL u/L dfu
ul/Psf] ;]jfsf] ljifo pNn]v ug'{kg]{ s'/f,
-ª_ k|fljlws tyf cfly{s d"NofÍg ef/,
-r_ k|:tfj d"NofÍg / t'ngf ug]{ cfwf/ / cÍ ef/,
-5_ vl/b ;Demf}tfsf zt{x? (Terms of Reference),
-h_ k|:tfj k]z ug'{kg]{ :yfg, ldlt / ;do,
-em_ k|:tfj 5gf}6 ug]{ ljlw,
-`_ :jfy{ aflemg] ePdf k|:tfj pk/ sf/jfxL gx'g] s'/f / e|i6frf/ jf
hfn;fhL u/]df x'g] sfg"gL sf/jfxL ;DaGwL hfgsf/L,
-6_ sDkgLn] k|:tfj ;DaGwL sf/jfxL ubf{ u/]sf] q'6L jf lg0f{o
lj?4 k'g/fjnf]sgsf nflu k|:tfjbftfn] lgj]bg lbg ;Sg] Joj:yf,
-7_ k|:tfj dfu kq,
-8_ k|:tfljt k|d'v hgzlQmn] cfk\mgf] xfn;fn}sf] j}olQms
ljj/0f ;To / k"0f{ /x]sf] s'/f k|dfl0ft u/]sf] x'g'kg]{ Joxf]/f,
-9_ k|fljlws k|:tfj d"NofÍg u/]kl5 dfq cfly{s k|:tfj vf]lng] s'/f,
-0f_ k|fljlws k|:tfjdf k|:tfjbftfn] k|fKt ug'{kg]{ pQL0ff{Í,
-t_ k|:tfjbftfn] ;DalGwt sfdsf] nflu cfk\mgf] 5'§} sfo{ of]hgf
tyf hgzlQm k|:tfj ug{ ;Sg] jf g;Sg],
-y_ k|:tfjbftfn] sfo{If]qut zt{df l6Kk0fL ug{ ;Sg] jf g;Sg], /
-b_ cfjZos cGo s'/fx? .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pkljlgod -
@_ sf] v08 -r_ adf]lhd k|:tfj d"NofÍg ug]{ cfwf/x? pNn]v ubf{ k|
fljlws k|:tfj d"NofÍg ug]{ b]xfo adf]lhdsf s'g} jf ;a} cfwf/x? cfjZostf
cg';f/ v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ k/fdz{bftfn] ug'{ kg]{ sfd ;DaGwL k/fdz{bftfsf] cg'ej,
-v_ k/fdz{bftfn] sfo{ ;Dkfbg ug]{ k|:tfljt tl/sfsf] u'0f:t/,
-u_ k|:tfljt d'Vo hgzlQmsf] of]Uotf,
-3_ 1fg tyf k|ljlw x:tfGt/0fsf] Joj:yf,
-ª_ cGt/f{li6«o :t/sf] k|:tfjsf] xsdf sfd ;Dkfbg ug{ k|:tfljt d'Vo
g]kfnL hgzlQmsf] ljj/0f .
-$_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pkljlgod -@_
sf] v08 -em_ adf]lhd k|:tfj 5gf}6 ug]{ ljlw pNn]v ubf{ k|:tfjsf] b]xfo
adf]lhdsf ljlwx? dWo] s'g ljlwsf] cfwf/df x'g] xf] ;f] Joxf]/f pNn]v
ug'{ kg]{5 M–
-s_ u'0f:t/ / nfut ljlw,
-v_ u'0f:t/ ljlw,
-u_ lglZrt ah]6 ljlw, jf
-3_ Go"g nfut ljlw .
-%_ pkljlgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg vl/b ug'{kg]
{ k/fdz{ ;]jfsf] k|s[lt c;fdfGo ?kn] hl6n ePsf] jf To:tf] ;]jfn] /fli6«o
cy{tGq jf efjL kl/of]hgfdf pNn]vgLo k|efj kfg{ ;Sg] cj:yfdf k|:tfjsf]
5gf}6 k"0f{tM u'0f:t/ ljlwsf] cfwf/df ug{ ;lsg]5 .
-^_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf k|:tfj d"NofÍgsf] cÍef/ pNn]v
ug'{ kg]{5 . ;f] cÍef/ pNn]v ubf{ pQL0ff{Í ;d]t pNn]v ug'{ kg]{5 .
-&_ pkljlgod -^_ adf]lhd cÍef/ pNn]v ubf{ b]xfo adf]lhd ug'{
kg]{5 M–
-s_ u'0f:t/ / nfut ljlw ckgfO{ k|:tfjsf] 5gf}6 ul/g] eP sfdsf] k|
s[lt / hl6ntf cg';f/ k|fljlws tyf cfly{s k|:tfjsf] s'n cÍef/ Ps ;o
x'g] u/L / To:tf] s'n cÍef/ dWo] k|fljlws k|:tfjsf] cÍef/ ;Q/L
b]lv gAa] tyf cfly{s k|:tfjsf] cÍef/ tL;b]lv bz;Dd x'g] u/L
lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
-v_ u'0f:t/ ljlw, lglZrt ah]6 ljlw / Go"g nfut ljlw
ckgfO{ k|:tfjsf] 5gf}6 ul/g] eP k|fljlws k|:tfjsf] s'n cÍef/
Ps ;o x'g] u/L lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
-*_ lglZrt ah]6 ljlwaf6 k/fdz{bftfsf] 5gf}6 ug{ k|:tfj cfXjfg
ubf{ pknAw ah]6 k|:tfjdf v'nfpg' kg]{5 .
-(_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf k/fdz{bftfsf] 5gf}6 ug{ cÍef/ pNn]v
ubf{ k"0ff{Í Ps ;o x'g] u/L b]xfo adf]lhdsf] cÍsf] ;Ldf ggf£g] u/L
sfdsf] k|s[lt / hl6ntf cg';f/ pko'Qm cÍ pNn]v ug'{ kg]{5 M–
-s_ k|:tfjbftfsf] vf; sfdsf] cg'ejdf s'n cÍsf] bz k|ltzt;Dd,
-v_ sfo{ ;Dkfbg ug]{ tl/sf / sfo{ If]qut zt{k|ltsf] k|efju|fxLtfdf
s'n cÍsf] aL;b]lv krf; k|ltzt;Dd,
-u_ d'Vo d'Vo hgzlQmsf] of]Uotf / cg'ejdf s'n cÍsf]
tL;b]lv ;f7L k|ltzt;Dd,
-3_ k|ljlw x:tfGt/0f jf tflnddf s'n cÍsf] bz k|ltzt;Dd,
-ª_ :jb]zL hgzlQmsf] ;xeflutfdf s'n cÍsf] bz k|ltzt;Dd .
-!)_ pkljlgod -(_ sf] v08 -ª_ df plNnlvt cÍef/ /fli6«o:t/sf] k|:tfjsf]
xsdf nfu" x'g] 5}g .
-!!_ pkljlgod -(_ df plNnlvt ;a} d"NofÍgsf cfwf/nfO{ tLg j6f
pkcfwf/df ljefhg u/L ;f] jfktsf] cÍ ;d]t lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .

$@= k|:tfj vf]Ng] M -!_ k|:tfj bflvnf ug]{ clGtd Dofb ;dfKt ePkl5
k|:tfjbftfaf6 k|fKt k|:tfjsf] aflx/L vfd vf]nL k|fljlws / cfly{s k|:tfjsf
l;naGbL vfd 5'6\ofpg' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd 5'6\ofO{Psf vfdx? dWo] klxn] k|
fljlws k|:tfj vf]Ng' kg]{5 / cfly{s k|:tfjsf] vfd gvf]nL ;'/lIft;fy 5'§}
/fVg' kg]{5 . To;/L 5'6\ofO{Psf] cfly{s k|:tfjsf] vfd k|fljlws k|:tfj
d"NofÍg u/]kl5 dfq vf]Ng' kg]{5 .
-#_ k|:tfj vf]Nbf k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwsf] /f]xj/df vf]Ng' kg]
{5 .
t/, k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePsf] sf/0fn] k|:tfj vf]Ng
afwf kg]{ 5}g .
-$_ pkljlgod -!_ adf]lhd k|:tfj vf]Ng' cl3 Dofb gf3L k|fKt x'g
cfPsf] k|:tfjsf] vfd / /Ltk"j{s btf{ ePsf k|:tfjsf] vfdnfO{ 5'6\ofO{ Dofb
gf3L k|fKt x'g cfPsf k|:tfj gvf]nL ;DalGwt
k|:tfjbftfnfO{ lkmtf{ ug'{ kg]{5 . To;/L lkmtf{ ul/Psf] s'/f, ldlt / ;do
vl/b sf/jfxLsf] k|ltj]bgdf v'nfpg' kg]{5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhd k|:tfj lkmtf{ u/]kl5 /Ltk"j{s
btf{ ePsf k|:tfjsf] aflx/L vfd qmd};Fu vf]nL ;f]df /x]sf] k|fljlws
k|:tfjsf] vfd vf]nL b]xfosf s'/f k9]/ ;'gfO{ ;f]sf] d'r'Nsf tof/ ug'{ kg]{5
M–
-s_ k|:tfjbftfsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfjdf k|:tfjbftfsf] x:tfIf/ eP gePsf],
-u_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf ;RofO{Psf] jf s]/d]6 u/]sf]df
k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwn] x:tfIf/ u/] gu/]sf],
-3_ sDkgLn] pko'Qm 7fg]sf] cGo cfjZos s'/fx? .
-^_ pkljlgod -%_ adf]lhdsf] d'r'Nsfdf sDkgLn] pkl:yt k|:tfjbftf jf
lghsf] k|ltlglwsf] b:tvt u/fpg' kg]{5 .
-&_ o; ljlgod adf]lhd vf]lnPsf] k|fljlws k|:tfj sDkgLn] oyfzL3|
d"NofÍg ;ldltdf k7fpg' kg]{5 .

$#= k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍg M -!_ k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍg


ubf{ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ePsf] d"NofÍgsf] cfwf/ adf]lhd
ug'{ kg]{5 .
-@_ k|fljlws k|:tfj d"NofÍg ubf{ d"NofÍg ;ldltsf k|To]s ;b:on]
5'§f5'§} ?kdf ljlgod $! sf] pkljlgod -(_ df plNnlvt cfwf/ adf]lhd
d"NofÍg u/L k|:tfjbftfn] k|fKt u/]sf] cÍ olsg ug'{ kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd cÍ olsg ePkl5 ;f] ;ldltsf] k|To]s ;b:on]
k|bfg u/]sf] cÍ u0fgf u/L To:tf] k|:tfjn] k|fKt u/]sf] cf}ift cÍ lgsfNg'
kg]{5 .
-$_ pkljlgod -!_, -@_ / -#_ adf]lhd d"NofÍg u/] kl5
d"NofÍg ;ldltn] ljlgod $! sf] pkljlgod -^_ adf]lhdsf] pQL0ff{Í k|fKt
ug]{ k|:tfjbftfx?sf] ;"rL tof/ ug'{ kg]{5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;"rL tof/ ubf{ pRrtd cÍ k|fKt ug]
{ k|:tfjbftf b]lv qmd};Fu tof/ ug'{ kg]{5 .

$$= d"NofÍg k|ltj]bg tof/ ug'{ kg]{ M -!_ d"NofÍg ;ldltn] ljlgod $#
adf]lhdsf] d"NofÍg ;DaGwL sf/jfxL ;DkGg u/] kl5 k|:tfjsf]
u'0f:t/ ;DaGwL d"NofÍg k|ltj]bg tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k|ltj]bgdf b]xfosf s'/fx? ;d]t pNn]v
ug'{ kg]{5 M–
-s_ k|:tfjbftfsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfjbftf jf lghsf] clwsf/k|fKt k|ltlglwsf] ;xL5fk eP jf
gePsf],
-u_ k|:tfjbftf k|:tfj k]z ug{ sfg"g adf]lhd of]Uo ePsf] k'i6\
ofO{+ ug]{ sfuhftx? k]z eP jf gePsf],
-3_ ;+o'Qm pkj|md ;DaGwL ;Demf}tf cfjZos eP ;f] k]z eP jf
gePsf],
-ª_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf k|:tfjbftfnfO{ lbOPsf] lgb]{zg cg'?
k k|:tfj k"0f{ eP jf gePsf], /
-r_ k|To]s k|:tfjsf] ;fk]lIfs ;jntf, b'j{ntf / d"NofÍg kl/0ffd .

$%= cfly{s k|:tfj vf]Ng] M -!_ d"NofÍg ;ldltn] k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍgsf]
sfo{ ;dfKt gx'~h]n cfly{s k|:tfj vf]Ng' x'Fb}g .
-@_ k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍgaf6 of]Uo eO{ ljlgod $# sf]
pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;"rLdf k/]sf k|:tfjbftfsf] dfq cfly{s k|:tfj
vf]lng]5 . pQm ;"rLdf ;dfj]z x'g g;s]sf k|:tfjbftfnfO{ lghsf] k|fljlws
k|:tfj 5gf}6 x'g g;s]sf] hfgsf/L ;lxt lghsf] cfly{s k|:tfj gvf]nL
lkmtf{ ug'{ kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd cfly{s k|:tfj vf]Ng] k|of]hgsf nflu
5gf}6 ePsf k|:tfjbftfnfO{ sDkgLn] cfly{s k|:tfj vf]Ng] :yfg, ldlt / ;do
pNn]v u/L /fli6«o:t/sf] k|:tfjsf] xsdf sDtLdf ;ft lbg / cGt/f{li6«o:t/sf]
k|:tfjsf] xsdf sDtLdf kGw| lbgsf] cjlw lbO{ pkl:yt x'g ;"rgf lbg' kg]
{5 .
-$_ d"NofÍg ;ldltn] cfly{s k|:tfjsf] vfd vf]Nbf k|:tfjbftf jf lghsf]
k|ltlglwsf] pkl:yltdf vf]Ng' kg]{5 .
t/, k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglw pkl:yt gePsf] sf/0fn] cfly{s k|:tfj
vf]Ng afwf kg]{ 5}g .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhd cfly{s k|:tfjsf] vfd vf]n]kl5
d"NofÍg ;ldltn] k|:tfjbftfsf] gfd, lghn] k|fljlws k|:tfjdf k|fKt u/]sf] cÍ /
cfly{s k|:tfjdf k|:tfj u/]sf] ;]jf z'Ns k9]/ ;'gfO{ b]xfo adf]lhdsf] d'r"Nsf
tof/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ k|:tfjbftfsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k|:tfljt ;]jf z'Ns,
-u_ k|:tfljt ;]jf z'Nsdf s'g} 5'6 lbg k|:tfj ul/Psf] eP ;f]sf] Joxf]/f,
-3_ cÍ / cIf/sf aLr leGgtf eP ;f] leGgtfsf] ljj/0f,
-ª_ cfly{s k|:tfjdf k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwsf] x:tfIf/ eP gePsf],
-r_ cfly{s k|:tfjdf s'g} s'/f jf Joxf]/f s]/d]6 u/]sf] eP ;f] 7fpFdf
k|:tfjbftf jf lghsf] k|ltlglwn] x:tfIf/ u/] gu/]sf] tyf s]/d]6
u/]sf] /sd / Joxf]/f,
-5_ sDkgLn] pko'Qm 7fg]sf] cGo cfjZos s'/fx? .

$^= cfly{s k|:tfjsf] d"NofÍg M -!_ k|:tfj ;DaGwL sfuhftdf cGoyf pNn]v
ul/Psf]df afx]s cfly{s k|:tfjsf] d"NofÍgsf] nflu ;f] k|:tfjdf d"No clej[l4
s/ afx]s k|rlnt sfg"g adf]lhd k/fdz{bftfnfO{ nfUg] s/ tyf k/fdz{bftfsf]
e|d0f, ;DalGwt sfuhftsf] cg'jfb, k|ltj]bg 5kfO{ jf lz/f]ef/ vr{ (Overhead
Expenses) h:tf ;f]wegf{ x'g] vr{ ;d]t lghsf] ;]jf z'Nsdf ;dfj]z ul/Psf]
dflgg]5 .
-@_ d"NofÍg ;ldltn] k|To]s k|:tfjbftfsf] cfly{s k|:tfjsf] d"NofÍg
ubf{ k|:tfjdf s'g} cÍ ul0ftLo q'6L kfOPdf To:tf] q'6L ;Rofpg ;Sg]5 .
To;/L q'6L ;RofpFbf PsfO{ b/ / s'n /sddf leGgtf ePdf PsfO{ b/ dfGo
x'g]5 / ;f]xL b/ adf]lhd s'n /sd ;Rofpg' kg]{5 . To;/L q'6L ;RofO{Psf]
ePdf ;f]sf] hfgsf/L ;DalGwt k|:tfjbftfnfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ k|:tfjbftfn] cfly{s k|:tfjdf pNn]v u/]sf] /sd cÍ / cIf/df km/s
k/]df cIf/df n]lvPsf] /sd dfGo x'g]5 .
-$_ k|:tfljt saf]n cÍdf k|:tfjbftfn] s'g} 5'6 lbg k|:tfj u/]sf] s'/f
cfly{s k|:tfj vf]n]sf] d'r'Nsfdf pNn]v ePsf] eP d"NofÍg ;ldltn] To;/L
5'6 lbg k|:tfj ul/Psf] /sd ;dfof]hg ug'{ kg]{5 .
-%_ o; ljlgod adf]lhdsf] d"NofÍg u/] kl5 ;a} k|:tfjbftfsf] sfod x'g
cfPsf] saf]n cÍsf] ;"rL tof/ ug'{ kg]{5 .
$&= k|:tfjbftfsf] 5gf}6 M -!_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ u'0f:t/ / nfut ljlw
ckgfO{Psf] ePdf d"NofÍg ;ldltn] b]xfo adf]lhd k|fljlws / cfly{s
k|:tfjsf] ;+o'Qm d"NofÍg u/L ;kmn k|:tfjbftfsf] 5gf}6 ug'{ kg]{5 M–
-s_ d"NofÍg ul/g] k|:tfjbftfsf] k|fljlws k|:tfjsf] k|fKtfÍnfO{ k|
fljlws k|:tfjsf] nflu 5'6\ofOPsf] cÍef/n] u'0fg u/L k|fKt
u'0fgkmnnfO{ Ps;on] efu ubf{ cfpg] efukmnsf] cÍ k|fljlws
k|:tfjsf] v'b k|fKtfÍ x'g]5 .
-v_ k|fljlws k|:tfjsf] d"NofÍgaf6 ;kmn ePsf k|:tfjx?
dWo] ;a}eGbf 36L saf]n cÍnfO{ cfly{s k|:tfjsf] nflu 5'6\
ofO{Psf] cÍef/n] u'0fg u/L k|fKt u'0fgkmnnfO{ d"NofÍg
ul/g] k|:tfjbftfsf] saf]n cÍn] efu ubf{ cfpg] efukmnsf] cÍ
cfly{s k|:tfjsf] k|fKtfÍ x'g]5 .
-u_ k|fljlws k|:tfj / cfly{s k|:tfjsf] v"b k|fKtfÍ hf]8L ;+o'Qm
d"NofÍg ubf{ ;a}eGbf a9L cÍ kfpg] k|:tfjbftf ;kmn dflgg]
x'Fbf lghnfO{ 5gf}6 ug'{ kg]{5 . pbfx/0fsf] nflu M–
-c_ k|fljlws k|:tfjnfO{ 5'6\ofOPsf] s'n cÍef/Ö *)
lgwf{l/t pQL0ff{Í Nofpg] s, v, / u k|:tfjbftfn] k|fljlws
k|:tfjdf kfPsf] cÍ M–
s Ö ()
v Ö *%
u Ö *)
pko'{Qm cÍ tyf cÍef/sf] cfwf/df k|fljlws k|:tfjdf kfpg]
cÍ u0fgf ug]{ tl/sf M–



-cf_ cfly{s k|:tfjnfO{ 5'6\ofOPsf] cÍef/Ö @)
k|fljlws k|:tfjdf pQL0f{ ePsf s, v / u k|:tfjbftfn]
cfly{s k|:tfjdf saf]n u/]sf] /sd M–
s Ö $,%),))).–
v Ö $,#),))).–
u Ö $,@),))).–
t;y{, ;a}eGbf 36L saf]n u/]sf] /sd Ö $,@),))).–
pko'{Qm cÍ tyf cÍef/sf] cfwf/df cfly{s k|:tfjdf kfpg]
cÍ u0fgf ug]{ tl/sf M–
s Ö = 18.66


-O_ k|fljlws k|:tfj / cfly{s k|:tfjsf] ;+o'Qm d"NofÍgaf6
kfpg] s'n cÍ ljj/0f M–
k|:tfjbft k|fljlws cfly{s s'n cÍ s}lkmot
f k|:tfjsf] v'b k|:tfjsf]
k|fKtfÍ v'b k|
fKtfÍ
s &@ !*=^^ ()=^^ ;a}eGbf a9L s'n cÍ
kfpg] k|:tfjbftf æsÆ
5gf}6 ug'{kg]{
v ^* !(=%# *&=
%#
u ^$ @)=)) *$
-@_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ u'0f:t/ ljlw ckgfOPsf] ePdf
d"NofÍg ;ldltn] k|fljlws k|:tfjdf pRrtd cÍ k|fKt ug]{ k|:tfj dfq 5gf}6
ug'{ kg]{5 .
-#_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ lglZrt ah]6 ljlw ckgfOPsf] ePdf
d"NofÍg ;ldltn] To:tf] ah]6sf] ;LdfeGbf a9L nfut ePsf] k|:tfj /2 u/L
To:tf] ah]6sf] ;Ldfleq k/]sf] k|fljlws k|:tfjdf pRrtd cÍ k|fKt ug]
{ k|:tfjbftfsf] k|:tfj 5gf}6 ug'{ kg]{5 .
-$_ k|:tfjsf] 5gf}6 ug{ Go"g nfut ljlw ckgfOPsf] ePdf
d"NofÍg ;ldltn] k|fljlws k|:tfjdf ;kmn x'g lgwf{l/t Go"gtd cÍ k|fKt ug]{
k|:tfjbftf dWo] ;a}eGbf sd nfut ePsf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj 5gf}6 ug'{ kg]
{5 .

$*= k|:tfjbftf;Fu jftf{ ug]{ M -!_ ljlgod $& adf]lhd 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftf;
+u sfo{ If]qut zt{ / k|:tfljt ;]jfsf] sfo{If]q, k|ult k|ltj]bg, sDkgLn]
pknAw u/fpg' kg]{ ;'ljwfsf ljifodf jftf{ ug{ ;lsg]5 . To;/L jftf{ ug'{kg]
{ ePdf sDkgLn] To:tf] k|:tfjbftfnfO{ jftf{sf] ldlt, ;do / :yfg
v'nfO{ jftf{ ug{ cfpg ;"rgf lbg' kg]{5 .
-@_ ljlgod $& sf] pkljlgod -@_ sf] cj:yfdf afx]s cfly{s
k|:tfjsf ;DaGwdf k]zfljb\x?sf] kfl/>lds ;DaGwdf jftf{ x'g ;Sg] 5}g .
t/, ;f]wegf{ x'g] k|s[ltsf vr{ ;DaGwdf jftf{ ug{ ;lsg]5 .
-#_ o; ljlgod adf]lhd jftf{ ubf{ sDkgL / k|:tfjbftf
b'j}nfO{ :jLsfo{ x'g] ;xdlt xfl;n x'g g;s]df sDkgLn] ljlgod $& sf]
pkljlgod -!_, -@_ / -#_ adf]lhdsf] k|:tfjsf] xsdf To;kl5sf] pRrtd cÍ k|
fKt ug]{ / pkljlgod -$_ adf]lhdsf] k|:tfjsf] xsdf To;kl5sf] ;a}eGbf sd
nfut ePsf] csf]{ k|:tfjbftf;+u qmd};+u jftf{ ug'{ kg]{5 .

$(= k/fdz{ ;]jfsf] vl/b ;Demf}tf M -!_ ljlgod $* adf]lhd ePsf]


jftf{df ;xdltdf k'u]sf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t ug{sf] nflu 5gf}6 ul/g]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd 5gf}6 ul/Psf] ;ft lbgleq sDkgLn]
To;/L 5gf}6 ePsf] k|:tfj :jLs[t ug]{ cfzosf] ;"rgf ;DalGwt
k|:tfjbftfnfO{ / ;"rLdf k/]sf cGo k|:tfjbftfnfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd ;"rgf lbPsf] ;ft lbgleq s'g} k|:tfjbftfn]
ljlgod !)* adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] nflu s'g} lgj]bg gu/]df pkljlgod -!_
adf]lhd 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftfsf] k|:tfj :jLs[t u/L lghnfO{ ;Demf}tf ug{
cfpg kGw| lbgsf] cjlw lbO{ ;"rgf lbg' kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] cjlwleq lgh ;Demf}tf ug{ pkl:yt
ePdf lghn] ljlgod *( adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .
t/, lgh ;Demf}tf ug{ pkl:yt gePdf sDkgLn] ljlgod $& sf]
pkljlgod -!_, -@_ / -#_ sf] k|:tfjbftfsf] xsdf To;kl5sf] pRrtd cÍ k|fKt
ug]{ / pkljlgod -$_ sf] k|:tfjbftfsf] xsdf ;a}eGbf sd nfut ePsf] csf]
{ k|:tfjbftf;+u qmd};+u jftf{ u/L ljlgod *( adf]lhd vl/b ;Demf}tf
ug'{ kg]{5 .
-%_ ljlgod !)* adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] nflu lgj]bg k/]sf]df o;
ljlgodfjnLsf] kl/R5]b–!! adf]lhdsf] k|ls|of k"/f geO{ vl/b ;Demf}tf
ul/g] 5}g .

%)= k|:tfj c:jLs[t ug]{ / vl/b sf/jfxL /2 ug]{ M b]xfosf s'g} cj:yfdf
sDkgLn] ;Dk"0f{ k|:tfj c:jLs[t ug{ jf vl/b sf/jfxL /2 ug{ ;Sg]5 M–
-s_ k|fKt ;Dk"0f{ k|:tfj sfo{If]qut zt{x? cg';f/ ;f/e"t?kdf k|
efju|fxL gePdf,
-v_ nfut cg'dfg / pknAw ah]6eGbf 5gf}6 ePsf] k|:tfjbftfsf]
nfut ;f/e"t?kdf a9L ePdf,
-u_ k/fdz{ ;]jf cfjZos gkg]{ ePdf, jf
-3_ k|:tfjbftfn] cfk;df ldnf]dtf] u/L k|:tfj lbPsf] k|dfl0ft
ePdf .
t/, ldnf]dtf] gu/]sf k|:tfjbftfsf] k|:tfj pk/ sf/jfxL ug{ ;lsg]5
.

kl/R5]b–%
l;naGbL b/efpkq ;DaGwL Joj:yf
%!= l;naGbL b/efpkq kmf/fd tof/ ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLn] l;naGbL
b/efpkq cfXjfg ug'{ cl3 b]xfosf s''/fx? pNn]v u/L l;naGbL b/efpkqsf]
kmf/fd tof/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ cfk"lt{ ug'{kg]{ dfn;fdfg jf ;DkGg ug'{ kg]{ lgdf{0f
sfo{ jf k|bfg ug'{ kg]{ ;]jfsf] :k]l;lkms]zg, u'0f:t/,
kl/df0f, cfk"lt{sf zt{x? / ;do tyf cGo cfjZos s'/fx?sf]
ljj/0f,
-v_ l;naGbL b/efpkqbftfsf] of]Uotf -lgdf{0f vl/b afx]s_,
-u_ sfo{ ;Dkfbg hdfgt cfjZos kg]{ eP ;f] s'/f,
-3_ l;naGbL b/efpkq dfGo /xg] cjlw,
-ª_ l;naGbL b/efpkq kmf/fddf b/efpkqbftfn] /Ltk"j{s ;xL5fk
u/]sf] x'g' kg]{ s'/f,
-r_ l;naGbL b/efpkq d"NofÍg ug]{ tl/sf,
-5_ dfn;fdfgsf] xsdf jf/]G6L ;DaGwL bfloTj / lgdf{0f
sfo{sf] xsdf q'6L ;Rofpg] cjlw;Ddsf] bfloTj .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd l;naGbL b/efpkq ;DaGwL kmf/fd tof/
ePkl5 sfof{no k|d'vn] b/efpkq ;DaGwL sfuhft :jLs[t ug'{ kg]{5 .
To:tf] b/efpkqsf] kmf/fddf clwsf/ k|fKt clwsf/L jf lghn] tf]s]sf]
sd{rf/Lsf] b:tvt eO{ 5fk nfu]sf] x'g' kg]{5 .

%@= l;naGbL b/efpkq cfXjfg M -!_ sDkgLn] l;naGbL b/efpkq


cfXjfg ubf{ /fli6«o jf :yfgLo :t/sf] b}lgs ;dfrf/ kqdf sDtLdf kGw|
lbgsf] cjlw lbO{ b]xfosf s'/f pNn]v u/L ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 M–
-s_ l;naGbL b/efpkq kmf/fd kfO{g] :yfg / ;f] jfkt nfUg] b:t'/,
-v_ hdfgt cfjZos kg]{ eP ;f]sf] lsl;d, /sd / ;dofjlw,
-u_ l;naGbL b/efpkq k7fpg] tl/sf tyf k7fpg' kg]{ sfof{no jf
clwsf/Lsf] gfd / 7]ufgf,
-3_ l;naGbL b/efpkq bflvnf ug'{kg]{ clGtd ldlt / ;do,
-ª_ l;naGbL b/efpkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,
-r_ cGo cfjZos s'/fx? .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ;"rgf k|sfzg ubf{ tLgj6f eGbf sd
l;naGbL b/efpkq k]z x'g cfPdf jf b/efpkq k]z g} gePdf ;f] ;DaGwdf
s'g} s'/f pNn]v gu/L ;f]xL pkljlgod adf]lhd bf];|f] k6s ;"rgf k|sfzg ug'{
kg]{5 . To:tf] cj:yfdf pk/f]Qm adf]lhd klxnf] k6sdf k]z x'g cfPsf]
b/efpkqx?sf] b/efpkq b:t'/ lkmtf{ ug{ afwf kg]{5}g .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd bf];|f] k6s ;"rgf k|sfzg ubf{ klg cfjZos
;+Vofdf l;naGbL b/efpkq k]z x'g gcfPdf k]z x'g cfPsf b/efpkq
dWo]af6 b/efpkq :jLs[t ug{ afwf kg]{ 5}g .

%#= l;naGbL b/efpkq kmf/fdsf] b:t'/ M l;naGbL b/efpkq ;DaGwL


kmf/fdsf] b:t'/ tLg xhf/ ?k}ofF /xg]5 .
%$= l;naGbL b/efpkq hdfgt M -!_ l;naGbL b/efpkq k]z ug]{ JolQm,
kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] l;naGbL b/efpkqsf ;fy cfkm"n] saf]n u/]sf]
/sdsf] b'O{ k|ltztb]lv tLg k|ltzt;Ddsf] /sdn] x'g] gub hdfgt jf sDkgLn]
tf]s]sf] jfl0fHo a}Íaf6 gAa] lbgsf] dfGo cjlw /xg] u/L hf/L ePsf] a}Í
Uof/]G6L k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ l;naGbL b/efpkqbftfn] pkljlgod -!_ adf]lhd /fv]sf] hdfgt
b]xfosf] cj:yfdf hkmt x'g]5 M–
-s_ 5gf}6 ePsf] l;naGbL b/efpkqbftfn] vl/b ;Demf}tf gu/]df,
-v_ l;naGbL b/efpkq kmf/fddf plNnlvt sfo{;Dkfbg hdfgt
vl/b ;Demf}tf ug{] Dofbleq lbg g;s]df, /
-u_ ljlgod !)# adf]lhdsf] cfr/0f ljk/Lt sfd u/]df .

%%= l;naGbL b/efpkq k]z ug]{ tyf vf]Ng] M -!_ l;naGbL b/efpkq
k]z ug{ OR5's JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLn] tf]lsPsf] b:t'/ lt/L
sDkgLaf6 l;naGbL b/efpkqsf] kmf/fd vl/b u/L ;f]xL kmf/fddf
l;naGbL b/efpkq k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ Ps k6s k]z e};s]sf] l;naGbL b/efpkq lkmtf{ jf ;+zf]wg
ug{ ;lsg] 5}g .
-#_ l;naGbL b/efpkqsf] dfGo cjlw k}+tfnL; lbgsf] x'g]5 .
-$_ l;naGbL b/efpkq k]z ug]{ clGtd ;do ;lsPsf] nut} sDkgLn]
l;naGbL b/efpkq cfXjfgsf] ;"rgfdf tf]lsPsf] :yfgdf ;Dej eP;Dd
l;naGbL b/efpkqbftf jf lghsf] k|ltlglwsf] /f]xj/df l;naGbL b/efpkq
kmf/fd vf]Ng' kg]{5 .

%^= l;naGbL b/efpkqsf] d"NofÍg tyf :jLs[lt M -!_ l;naGbL b/efpkqsf]


d"NofÍg ubf{ l;naGbL b/efpkq sfuhftdf plNnlvt k|ls|of tyf o;
ljlgodfjnLsf] kl/R5]b–* df plNnlvt af]nkq k/LIf0f tyf
d"NofÍg ;DaGwL Joj:yfx? adf]lhd x'g] u/L ug'{ kg]{5 .
-@_ l;naGbL b/efpkq vf]n]sf] ldltaf6 kGw| lbgleq ljlgod %! sf]
pkljlgod -!_ adf]lhdsf] zt{x? k"/f u/L nfut cg'dfgleq k/]sf] ;f/e"t?kdf
k|efju|fxL Go"gtd d"NoflÍt b/efpkq :jLs[t ug'{ kg]{5 . To;/L l;naGbL
b/efpkq :jLs[t u/]kl5 ;f]sf] hfgsf/L ;a} l;naGbL b/efpkqbftfnfO{ lbg'
kg]{5 .
t/, d"No clej[l4 s/ / :yfoL n]vf btf{ k|df0fkq gePsf JolQm, kmd{
jf ;+:yfsf] b/efpkq :jLsf/ ug{ ;lsg] 5}g .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd l;naGbL b/efpkq :jLs[t ePsf] ;ft
lbgleq sDkgLn] ;DalGwt b/efpkqbftfnfO{ vl/b ;Demf}tf
ug{ cfpg ;"rgf lbg' kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] ;"rgf k|fKt ug]{
b/efpkqbftfn] ;f] ;"rgf kfPsf] ldltn] ;ft lbgleq cfk"mn] saf]n u/]sf]
cÍsf] kfFr k|ltztn] x'g] gub} jf sDkgLn] tf]s]sf] s'g} jfl0fHo a}Ín]
sDkgLsf] gfddf tf]lsPsf] cjlwsf] nflu hf/L u/]sf] sfo{ ;Dkfbg hdfgt k]z
u/L vl/b ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b–^
k"j{of]Uotf ;DaGwL Joj:yf
%&= k"j{ of]Uotf lgwf{/0f ug'{ kg]{ M -!_ sDkgLn] ;do ;dodf
7"nf / hl6n elg lgwf{/0f u/]sf] lgdf{0f sfo{ ug{ jf kfFr s/f]8 ?
k}ofFeGbf a9L d"Nosf] b"/;~rf/ pks/0f jf dfn;fdfg vl/b ug{ jf of]Uo
af]nkqbftfsf] klxrfg ug{ af]nkq cfXjfg ug'{ cl3 k"j{ of]Uotf lgwf{/0f
ug{ ;Sg]5 .
-@_ s'g} lglZrt ;dodf ;DkGg u/L ;Sg' kg]{ g]6js{ lj:tf/sf]
8S6LË tyf jfo/n]; ;]jfsf] la=6L=P;= h8fgsf nflu cfjZos k"jf{wf/ -
h:t}M 6fj/, ljB'tLs/0f, kfj/ pks/0f, ;]N6/ / Po/ sl08zg/_ sf] lgdf{0f tyf
h8fg sfo{x?nfO{ ljleGg If]q jf Kofs]hdf ljefhg u/L k"j{ of]Uotf
lgwf{/0f u/L a9Ldf b'O{ jif{sf] nflu of]Uo k|:tfjs 5gf}6 ug{sf] nflu
k|:tfj cfXjfg ug{ ;lsg]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] k"j{ of]Uotfsf] k|:tfjaf6 5flgPsf
k|:tfjbftfx? aLr d"Nodf k|lt:kwf{ u/fO{ Go"gtd d"No k|:tfj ug]
{ k|:tfjbftfnfO{ / To:tf] Go"gtd d"Nodf sfd ug]{ zt{df 5flgPsf dWo]sf
cGo k|:tfjbftfx?nfO{ ;d]t ljlgod &% sf] pkljlgod -(_ df pNn]v eP
adf]lhd sfo{ ;Dkfbg hdfgt lnO{ ljlgod *( adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tf u/L
sfd lbg ;lsg] 5 . o;/L ljefhg u/L u/fPsf] sfo{ ;Gtf]ifhgs ePdf dfq ;f]xL
k|:tfjbftfnfO{ c? yk sfd lbg ;lsg]5 .
t/, s[lqd k|lt:kwf{ x'g] u/L cfk;df ldn]/ k|:tfj lbPdf jf k|rlnt ahf/
d"NoeGbf ;f/e"t ?kdf km/s d"Nosf] k|:tfj k|fKt ePdf ;a} k|:tfjx? /2 u/L
To:tf k|:tfjbftfx?nfO{ k"j{ of]Uotfsf] ;"lraf6 ;d]t x6fOg]5 .
:ki6Ls/0f M o; pkljlgoddf æd"NoÆ eGgfn] k"j{ of]Uotfsf]
k|:tfjaf6 5flgPsf k|:tfjbftfx?af6 l;naGbL ?kdf k|fKt ePsf] PsfO{
b/nfO{ hgfpg]5 .
-$_ sDkgLn] k|bfg ug]{ ;]jf ;~rfngsf] nflu lg/Gt/ ?kdf
cfk"lt{ ug{'kg]{ SIM Card, RUIM Card, Recharge Card tyf cGo Cash Cards
;d]tnfO{ pkljlgod -@_, -#_ / -$_ adf]lhd vl/b ug{ ;lsg]5 .
-%_ pkljlgod -@_ adf]lhd k"j{ of]Uotfsf] k|:tfjaf6 5flgPsf
k|:tfjbftfx? aLr pkljlgod -#_ adf]lhd d"Nodf k|lt:kwf{ u/fpg l;naGbL
PsfO{ b/ dfu ubf{ /fli6«o :t/sf] k|:tfjsf] xsdf sDtLdf kGw| lbg tyf
cGt/f{li6«o :t/sf] k|:tfjsf] xsdf sDtLdf PSsfO; lbgsf] Dofb lbO{ ;"rgf
k|sfzg ug'{ kg]{5 . o:tf] ;"rgf sDkgLsf] j]a ;fO{6df klg k|sfzg ug'{ kg]
{5 .

%*= k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]{ M -!_ ljlgod %& adf]lhd
k"j{of]Uotf lgwf{/0f u/L af]nkq cfXjfg ug]{ jf d"No ;DaGwL k|:tfj
dfu ug]{ ePdf sDkgLn] af]nkq cfXjfg jf d"No ;DaGwL k|:tfj dfu
ug'{ cl3 k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf b]xfo adf]lhdsf s'/fx? ;dfj]z
ug'{ kg]{5 M–
-s_ k|:tfljt sfdsf] nflu cfjZos kg]{ of]Uotf, of]Uotfsf cfwf/ / ;
+o'Qm pkj|mdsf] xsdf ;fem]bf/sf] of]Uotf,
-v_ k|:tfjbftfn] cfk\mgf] of]Uotf / u|fXotf k'li6 ug{ k]z
ug'{kg]{ sfuhft / hfgsf/L,
-u_ dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{sf] 5'§f 5'§} ;d"x jf Kofs]h agfO{
vl/b ug'{ kg]{ ePdf To:tf] ;d"x jf Kofs]h,
-3_ k|:tfj tof/ ug]{ / k]z ug]{ tl/sf,
-ª_ k"j{of]Uotfsf] k|:tfj d"NofÍg ug]{ k|s[of,
-r_ vl/b ;Demf}tfsf d'Vo d'Vo zt{,
-5_ vl/bsf] k|s[lt, vl/b ug{ nfUg] ;dofjlw tyf ;f]sf] k|
fljlws :k]lzlkms]zg, /
-h_ k"j{of]Uotfsf] k|:tfj k]z ug]{ tl/sf, :yfg, clGtd ldlt / ;do .
-em_ cGo cfjZos s'/fx? .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] sfuhftdf k|aGw lgb{]zs jf lghn]
tf]s]sf] clws[t:t/sf] sd{rf/Lsf] b:tvt / sfof{nosf] 5fk nfu]sf] x'g' kg]{5 .

%(= k"j{ of]Uotf ;DaGwL cfwf/ :jLs[t u/fpg' kg]{ M sDkgLn]


k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj cfXjfg ug'{ cl3 ljlgod ( jf !) adf]lhd lgwf{l/t k"j{
of]Uotfsf cfwf/x? k|aGw lgb]{zsaf6 :jLs[t u/fpg' kg]{5 .

^)= k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj cfXjfg ug]{ M -!_ k"j{ of]Uotf
lgwf{/0fsf] k|:tfj cfXjfgsf] ;"rgf /fli6«o :t/sf] b}lgs ;dfrf/kqdf k|sfzg
ug'{ kg]{5 / cGt/f{li6«o :t/sf] k|:tfjsf] xsdf cGt/f{li6«o ;~rf/
dfWoddf ;d]t k|sfzg ug{ ;lsg]5 . To:tf] ;"rgf sDkgLsf] j]a ;fO{6df
klg /fVg' kg]{5 .
-@_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj cfXjfgsf] ;"rgfdf b]xfosf s'/fx? v'nfpg'
kg]{5 M–
-s_ k|:tfj cfXjfg ug]{ sfof{nosf] gfd / 7]ufgf,
-v_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft kfOg] :yfg, k|fKt ug]{
tl/sf / nfUg] b:t'/,
-u_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj k]z ug]{ :yfg, tl/sf, clGtd ldlt
/ ;do,
-3_ k|:tfj dfGo x'g] cjlw,
-ª_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj vf]Ng] ldlt, ;do, :yfg / ;dodf
k|:tfjbftf jf lghsf] cflwsfl/s k|ltlglwnfO{ cfdGq0f ug]
{ s'/f,
-r_ hdfgt dfu ePsf]df ;f] hdfgtsf] dfGo x'g] cjlw,
-5_ cGo cfjZos s'/fx? .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ;"rgf k|sfzg ubf{ /fli6«o:t/sf]
k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf sDtLdf tL; lbg /
cGt/f{li6«o:t/sf] k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf
sDtLdf k}+tfnL; lbgsf] cjlw lbg' kg]{5 .
-$_ pkljlgod -@_ sf] v08 -v_ / -u_ adf]lhd
k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft kfOg] tyf k]z ug]{ :yfg v'nfpFbf
sDkgLsf PseGbf a9L sfof{nox?df To:tf] sfuhft kfOg] tyf k]z ug]
{ Joj:yf ug'{kg]{5 .
-%_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f ;DaGwL k|:tfj k]z ug{ cfjZos
k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft dfu ug]{ ;a} JolQm, kmd{, sDkgL, ;
+:yfnfO{ sDkgLn] kGw| xhf/ ?k}ofF b:t'/ lnO{ To:tf] sfuhft lbg' kg]
{5 .

^!= k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj d"NofÍg M -!_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL
k|:tfj d"NofÍg ;ldlt ;DaGwL Joj:yf ljlgod && adf]lhd x'g]5 .
-@_ k"j{ of]Uotfsf] k|:tfjsf] d"NofÍg ubf{ qmdzM
k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt cfwf/ adf]lhd d"NofÍg ug'{kg]
{ / lt of]Uotfsf k|To]s cfwf/ k"/f u/] gu/]sf] ljifodf cfjZos k/LIf0f
ug'{ kg]{5 . To:tf cfwf/x? s'g} e]befj lagf ;a} k|:tfjbftfx?nfO{ ;dfg ?
kn] nfu' x'g]5g\ .
-#_ d"NofÍg ;ldltn] o; ljlgod adf]lhd u/]sf] k/LIf0fsf] lj:t[t
ljZn]if0f ;lxt b]xfosf s'/fx? ;d]t v'nfO{ k|ltj]bg tof/ u/L
cfkm"nfO{ tf]lsPsf] Dofbleq sDkgLdf k]z ug'{ kg]{5 M–
-s_ cfj]bssf] gfd / 7]ufgf,
-v_ cfj]bssf] of]Uotfsf] k|To]s cfwf/ k'li6 ug]{ sfuhft,
-u_ tflnsf cfjZos eP To:tf] tflnsf,
-3_ ;+o'Qm pkj|mdsf] ?kdf k|:tfj k]z ul/Psf] eP ;+o'Qm pkj|
md ;DaGwL sfuhftsf] k"0f{tf / To:tf] pkj|mdsf] k|
To]s ;fem]bf/sf] lx:;f / bfloTj,
-ª_ dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{sf] 5'§f 5'§} ;d"x jf Kofs]h agfO{
vl/b ul/g] ePdf ;f] ;d"x / Kofs]hsf] k/LIf0f
ug{ ckgfO{Psf] k|lqmof tyf To:tf] ;d"x / Kofs]hsf] vl/b
sf/jfxLdf efu lngsf] nflu 5gf}6 ePsf cfj]bs, /
-r_ cfj]bs 5gf}6 x'g' jf gx'g'sf] sf/0f .
^@= of]Uo cfj]bssf] 5gf}6 M -!_ of]Uotfsf ;a} cfwf/ k"/f ug]{ cfj]bs
of]Uotf k/LIf0fdf 5gf}6 ePsf] dflgg] / ;a} of]Uotfsf cfwf/ k"/f gug]
{ cfj]bs 5gf}6 gePsf] dflgg]5 .
-@_ k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfjsf] d"NofÍgaf6 5gf}6 ePsf
cfj]bssf] ;"rL sDkgLn] ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg u/L ;a} cfj]bsnfO{ k7fpg'
kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;"rgf lbPsf] ;ft lbgleq
k"j{ of]Uotfsf] k|:tfj c:jLs[t ePsf] s'g} cfj]bsn] lghsf] k|:tfj c:jLs[t
ePsf] sf/0fsf] hfgsf/L dfu u/]df lghnfO{ ;DalGwt sfof{non] To:tf]
hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-$_ 5gf}6 ePsf k"j{of]Uotfsf] cfj]bs ;DalGwt vl/b sf/jfxLsf]
nflu af]nkq k]z ug{ of]Uo ePsf] dflgg]5 .

kl/R5]b–&
af]nkq sfo{ljlw ;DaGwL Joj:yf
^#= af]nkqsf k|lj|mof / r/0f M -!_ af]nkqåf/f vl/b ubf{ b]xfosf] k|lj|mof
ckgfO{ af]nkq cfXjfg ug{ ;lsg]5 M–
-s_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f u/L v'Nnf ?kdf af]nkq cfXjfg ug]
{,
-v_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f gu/L v'Nnf ?kdf af]nkq cfXjfg ug]
{.
-@_ v'Nnf ?kdf cfXjfg ul/g] af]nkq Ps jf b'O{ r/0fdf cfXjfg ug{
;lsg]5 .
-#_ ljlgod ^* sf] pkljlgod -!_ df plNnlvt cj:yfdf af]nkq cfXjfg
ug'{ kbf{ b'O{ r/0fdf cfXjfg ug{ ;lsg]5 .

^$= af]nkq ;DaGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]{ M -!_ af]nkq cfXjfg ug'{eGbf
cl3 sfdsf] kl/df0f, u'0f:t/, e'QmfgLsf] tl/sf tyf cGo zt{x? ;d]t ;dfj]z u/L
af]nkq ;DaGwL sfuhft -:k]lzlkms]zg_ tof/ ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd af]nkq ;DaGwL sfuhft tof/
ubf{ oyf;Dej ldtJolotf tyf sfo{qmd cg';f/ sfd ;DkGg x'g] u/L
sfo{ tflnsf ;d]t agfpg' kg]{5 .
-#_ sDkgLsf] lgb]{zgfno, ljefu jf ;f] cGtu{t sfof{non] pkljlgod
-!_ adf]lhd af]nkq ;DaGwL sfuhft tof/ ubf{ sDkgLsf] s]Gb|Lo
sfof{noaf6 :jLs[t :k]l;lkms]zgsf] ljk/Lt gx'g] u/L tof/ ug{' kg{]5 .
-$_ pkljlgod -!_ adf]lhd tof/ ul/Psf] af]nkq ;DaGwL sfuhft pk/
hfFr tyf k'g/fjnf]sg u/L To:tf] sfhuhft :jLs[ltsf] nflu ;DalGwt
clwsf/L ;dIf l;kmfl/; ug{ b]xfo adf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL sfuhft
-:k]l;lkms]zg_ hfFr tyf k'g/fjnf]sg ;ldlt /xg]5 M–
-s_ ;ldlt jf k|aGw lgb]{zs jf s]Gb|Lo O{sfO{ k|d'vsf]
lg0f{oaf6 x'g] vl/bsf] xsdf M
-!_ k|d'v k|flalws clws[t –;
+of]hs
-@_ k|d'v ljQLo clws[t
–;b:o
-#_ k|d'v Joj;foLs clws[t –;b:o
-$_ vl/b;+u ;DalGwt sfof{no k|d'v –;b:o
-%_ k|aGw lgb]{zsn] tf]s]sf laz]if1x? –;b:o
-^_ ;DalGwt sfof{nosf] vl/b zfvf k|d'v –;b:o ;lrj

-v_Joj;foLs O{sfO jf cGo lgb]{zgfno cGtu{t x'g] vl/bsf]


xsdf M
-!_ ;DaGwLt Joj;foLs O{sfO jf lgb]{zgfnosf] k|d'v –;
+of]hs
-@_ ;+of]hsn] tf]s]sf] ;DalGwt sfof{nosf] jl/i7 k|flalws
clws[t
–;b:o
-#_ ;DalGwt sfof{nosf] n]vf k|d'v
–;b:o
-$_ ;+of]hsn] tf]s]sf ljz]if1x? –;b:o
-%_ ;DalGwt sfof{nosf] vl/b zfvf k|d'v –;b:o ;lrj
-%_ pkljlgod -!_ adf]lhd tof/ ul/Psf] af]nkq ;DaGwL sfuhft pk/
pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;ldltn] hfFr tyf k'g/fjnf]sg u/L :jLs[lt tyf vl/b
sf/jfxL cuf8L a9fpgsf] nflu u/]sf] l;kmfl/;sf] cfwf/df sfof{no k|d'vn]
To:tf] af]nkq ;DaGwL sfuhft :jLs[t ug{' kg]{5 .
-^_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf b]xfosf s'/fx? pNn]v ug'{ kg]{5
M–
-s_ vl/bsf] k|s[lt, vl/b ug{ nfUg] ;dofjlw tyf ;f]sf] k|
fljlws :k]lzlkms]zg,
-v_ k"j{ of]Uotf lgwf{/0f gu/L af]nkq cfXjfg ePsf] eP ljlgod
*, (, !), !!, !@ / !# adf]lhdsf] af]nkqbftfsf] of]Uotf tyf
of]Uotfsf cfwf/x?,
-u_ :ynut lg/LIf0f ug'{kg]{ Joj:yf eP ;f] ;DaGwL hfgsf/L,
-3_ af]nkq k]z ug'{ cl3 s'g} a}7s ug'{kg]{ eP ;f] ;DaGwL
hfgsf/L,
-ª_ af]nkqbftfnfO{ af]nkq tof/ ug]{ / k]z ug]{ ;DaGwdf
kfngf ug{' kg{] ljifodf lgb]{zg, af]nkq k]z ug]{ clGtd
ldlt, ;do / :yfg tyf af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,
-r_ d"Nosf] ;+/rgf (Component of Price), af]n cÍsf] nflu pNn]v
ug{ ;lsg] d'b|f jf d'b|fx?, af]nkq t'ngf ug{ k|of]u ul/g] d'b|
f, ;Da4 ljlgdo b/sf] cfwf/ / ;f]sf] ldlt,
-5_ af]nkq d"NofÍg / af]nkqbftfsf] 5gf}6 ug]{ cfwf/ / tl/sf,
-h_ :jb]zL dfn;fdfg / :yfgLo lgdf{0f Joj;foLnfO{ k|fyldstf
lbOg] eP ;f] ;DaGwL Joj:yf,
-em_ dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{sf] 5'§f5'§} ;d"x / Kofs]h
agfO{ vl/b ug'{kg]{ ePdf To:tf] ;d"x / Kofs]h, / ;f]sf]
d"NofÍg ug]{ tl/sf,
-`_ k|fljlws :k]lzlkms]zgsf] ljsNksf] k|:tfj ;d]t dfu ul/Psf]
cj:yfdf To:tf] ljsNk d"NofÍg ug]{ tl/sf,
-6_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] s'g} c+zsf] nflu
dfq klg af]nkq k]z ug{ kfO{g] eP To:tf] c+zx?sf] ljj/0f,
-7_ af]nkq dfGo x'g] cjlw,
-8_ af]nkq, sfo{;Dkfbg jf cGo cfjZos s'/fsf] nflu lbg'kg]
{ hdfgtsf] /sd, lsl;d, dfGo 9fFrf / dfGo cjlw (Validity
Period),
-9_ af]nkq hdfgt dfu ePsf]df ;f] hdfgtsf] cjlw af]nkq dfGo
x'g] cjlweGbf tL; lbg a9L cjlwsf] x'g'kg]{ Joxf]/f,
-0f_ljlgod *( adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tfsf ;fwf/0f / ljz]if zt{x?
(General and Specific Conditions) / ;f] ;Demf}tf nfu" x'g] tl/sf,
-t_ :jfy{ aflemg] (Conflict of Interest) ePdf af]nkq pk/ sf/jfxL
gx'g] jf hfn;fhL jf e|i6frf/ u/]df x'g] sfg"gL
sf/jfxL ;DaGwL hfgsf/L,
-y_ sDkgLn] af]nkq ;DaGwL sf/jfxL ubf{ u/]sf] q'6L jf
lg0f{o lj?4 k'g/fjnf]sgsf nflu af]nkqbftfn] lgj]bg lbg ;Sg]
Joj:yf,
-b_ k|fljlws IfdtfnfO{ k|dfl0ft ug]{ sfuhft tyf cfly{s k|:tfj
Pp6} vfddf k]z ug'{kg]{ Joxf]/f,
-w_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] k"j{ of]Uotf jf
af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ug'{kg]{ egL lgwf{/0f
u/]sf ljifox?,
-g_ Pp6} af]nkqdf Ps jf ;f]eGbf a9L af]nkqbftfx?
nfO{ k"j{ of]Uotfåf/f 5gf}6 u/L jf gu/L v08 v08df sfd
u/fpg ;lsg] ePdf ;f] s'/f,
-k_ k|:tfljt sfdsf] of]hgf tyf gS;f,
-km_ lan ckm SjflG6l6 (BoQ), lan ckm d]6]l/on (BoM), :of8\
o'n ckm l/Sjfo/d]G6 (SoR) tyf :of8\o'n ckm k|fO; (SoP),
-a_ af]nkqbftfn] ug'{kg]{ e}kl/ cfpg] sfd,
-e_ dfn;fdfg cfk"lt{ ug]{, lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug]{ ;do tyf
sfo{ tflnsf,
-d_ jf/]06L tyf dd{t ;Def/ ;DaGwL Joj:yf,
-o_ af]nkqbftfn] k|bfg ug'{kg]{ cfjZos tflnd tyf ;'k/Lj]If0fsf]
lsl;d / kl/df0f,
-/_ cfk"lt{ ul/g] dfn;fdfg jf hu]8f kf6{k"hf{x? gofF / ;SsnL
x'g'kg]{ s'/f, /
-n_ cGo cfjZos s'/fx? .
-&_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf dfn;fdfgsf] k|fljlws ljj/0f pNn]v
ubf{ sDkgLn] cfjZostf cg';f/ b]xfosf s'/fx? pNn]v ug{' kg]{5 M–
-s_ k|:tfljt sfdsf] of]hgf, gS;f / l8hfO{g,
-v_ lan ckm SjflG6l6 (BoQ), :of8\o'n ckm l/Sjfo/d]G6 (SoR),
-u_ dfn;fdfgsf] ;fGble{s ef}lts tyf /;folgs ljz]iftf, ck]lIft
sfo{;Dkfbg ;DaGwL ljz]iftf,
-3_ k|fljlws agfj6 (Configuration),
-ª_ dfn;fdfgsf] cfo' cjlwe/sf] nflu cfjZos kg]{ hu]8f
kf6{k"hf{ / plNnlvt ;]jf pknAw x'g] jf gx'g],
-r_ af]nkqsf ;fy k]z ug'{kg]{ dfn;fdfgsf] ljj/0ffTds k'l:tsf jf
gd"gf,
-5_ ck]lIft sfo{;Dkfbg tyf u'0f:t/ k|Tofe"ltsf] ljj/0f,
-h_ jf/]06L tyf dd{t ;Def/ ;DaGwL Joj:yf,
-em_ dfn;fdfgaf6 jftfj/0fdf s'g} k|efj kg]{ eP To:tf] k|efj /
To:tf] k|efj sd ug{ ckgfpg' kg]{ dfkb08,
-`_ cfk"lt{ ePsf] dfn;fdfg af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v
ePsf] :k]l;lkms]zg adf]lhdsf] eP gePsf] s'/f k/LIf0f
ug{ ckgfOg] dfkb08 / tl/sf (Proof of Concept tyf Proof of
Compliance ;DaGwL s'/f), /
-6_ sDkgLn] lgwf{/0f u/]sf] cGo cfjZos s'/fx? .
-*_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf lgdf{0f sfo{sf] k|fljlws ljj/0f
pNn]v ubf{ sDkgLn] cfjZostf cg';f/ b]xfosf s'/fx? pNn]v ug{' kg]{5
M–
-s_ k|:tfljt lgdf{0f sfo{sf] sfo{If]q / p2]]Zo,
-v_ lgdf{0f :ynsf] ef}lts k|s[lt / cj:yf,
-u_ k|:tfljt lgdf{0f sfo{sf] l8hfO{g, lgdf{0f, pks/0f h8fg
(Erection and/ or Installation) h:tf sfo{sf] ljj/0f,
-3_ lgdf{0f sfo{ k|f/De / ;DkGg ug]{ ;dosf] sfo{tflnsf,
-ª_ lan ckm SjflG6l6 (BoQ),
-r_ lgdf{0f sfo{af6 jftfj/0fdf k|efj kg]{ eP To:tf] k|efjsf]
ljj/0f / To:tf] k|efj sd ug{ ckgfpg' kg]{ dfkb08,
-5_ d]sflgsn, :oflg6/L tyf KnlDaË / ljB't h8fg ;DaGwL
sfd ;d]t ug'{ kg]{ eP ;f] sfd ;DaGwL ljz]if k|
fljlws :k]l;lkms]zg,
-h_ cfk"lt{ ug'{kg]{ pks/0f / kf6{k"hf{sf] lj:t[t ljj/0f,
-em_ ck]lIft sfo{;Dkfbg jf u'0f:t/sf] k|Tofe"lt ;DaGwL
ljj/0f,
-`_ lgdf{0f sfo{sf] ljleGg r/0fdf ul/g] lg/LIf0f tyf k/LIf0f,
-6_ sfo{ ;DkGg k/LIf0f (Completion Test),
-7_ lgdf{0f sfo{ ;DkGg ePkl5 lgdf{0f Joj;foLn] pknAw
u/fpg'kg]{ k|fljlws sfuhft, lgdf{0f eP adf]lhdsf] b'?:t (As
Built) gS;f, cfjZostf cg';f/ pks/0f ;~rfng k'l:tsf (Operating
Manual),
-8_ lgdf{0f sfo{ :jLsf/ ug{sf] nflu sDkgLn] ug'{kg]{
lg/LIf0f / k/LIf0f, /
-9_ sDkgLn] lgwf{/0f u/]sf] cGo cfjZos s'/f .
-(_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf cGo ;]jfsf] ljj/0f pNn]v
ubf{ cfjZostf cg';f/ b]xfosf s'/fx? v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ ;]jfsf] k|of]hg / sfo{If]q,
-v_ ck]lIft sfo{;Dkfbg, ;]jf k|bfosn] k|bfg ug'{kg]{ sfd / ;]jf,
-u_ af]nkqbftfn] af]nkq ;fy pknAw u/fpg'kg]{ ljj/0ffTds
k'l:tsf jf gd"gf,
-3_ ;]jf k|bfosn] kfngf ug'{kg]{ zt{,
-ª_ ;]jf d"NofÍg ug]{ cfwf/ / tl/sf,
-r_ sfd jf ;]jfsf] u'0f:t/ k/LIf0f / lg/LIf0f,
-5_ sfo{;Dkfbg / u'0f:t/ k|Tofe"ltsf] ljj/0f,
-h_ ;]jf k|bfosn] k|bfg ug'{kg]{ tflnd / ;'k/Lj]If0fsf] lsl;d /
kl/df0f, /
-em_ sDkgLn] lgwf{/0f u/]sf cGo cfjZos s'/f .
-!)_ vl/b ul/g] dfn;dfg, lgdf{0f sfo{, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL
ljz]if ;]jfsf] k|s[ltnfO{ ljrf/ u/L af]nkq ;DaGwL sfuhftdf cfjZostfg';f/
b]xfosf sfuhft ;dfj]z ug{' kg]{5 M–
-s_ af]nkq lgb]{lzsf tyf af]nkq kmf/fd,
-v_ af]nkq hdfgtsf] 9fFrf,
-u_ sfo{;Dkfbg hdfgtsf] 9fFrf,
-3_ k]ZsL e'QmfgL hdfgtsf] 9fFrf,
-ª_ :k]l;lkms]zg / gS;f,
-r_ sfo{ k|f/De / ;DkGg ug]{ ;dosf] sfo{ tflnsf, e'QmfgL
ul/g] d'b|f, ;fdu|L pknAw x'g ;Sg] ;|f]t / :yfg,
-5_ vl/b ;Demf}tfsf] zt{ / gd"gf, /
-h_ cGo cfjZos sfuhft .
-!!_ sDkgLn] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf af]nkq tof/ ug]{ / k]z ug]
{ lgb]{zg lb+bf b]xfosf ljifodf lgb]{zg lbg' kg]{5 M–
-s_ af]nkq tof/ ug]{ efiff,
-v_ O{G6/g]zgn sdl;{on 6d{;\ (Incoterms) cg';f/ d"No
cleJoQm ug]{ tl/sf,
-u_ ;+o'Qm pkj|md af/] cfjZos hfgsf/L,
-3_ af]nkqbftfn] af]nkq ;fy k]z ug'{kg]{ sfuhftsf] ;"rL,
-ª_ af]nkqbftfn] k]z ug'{kg]{ dfn;fdfgsf] gd"gf / ;f]sf] ;
+Vof,
-r_ dfn;fdfg vl/bsf] xsdf dfn;fdfgsf] lgdf{tfn] l;kmfl/; u/]sf]
To:tf] dfn;fdfgsf] hu]8f kf6k"hf{x?sf] ;"rL tyf lgh;Fu
/x]sf] k|To]s kf6{k"hf{sf] df}Hbft kl/df0f, k|lt
OsfO{ d"No / vl/b ;Demf}tfsf] cjlw ;dfKt ePkl5 To:tf]
kf6{k"hf{sf] d"No a9\g] ga9\g] ;DaGwL s'/f pNn]v ug'{
kg]{ jf gkg]{,
-5_ af]nkqbftfn] cfk"lt{ ug]{ dfn;fdfgsf] pTkfbs, pTkfbg
ePsf] b]z, a|f08, df]8n / Sof6nu gDa/ af]nkqdf v'nfpg'
kg]{ s'/f,
-h_ vl/b sf/jfxLsf ;DaGwdf af]nkqbftfn] sDkgL;Fu s'g} s'/f
a'em\g k/]df /fli6«o:t/sf] af]nkqsf] xsdf af]nkq k]z ug]
{ clGtd lbgeGbf bz lbg cufj} tyf cGt/f{li6«o:t/sf]
af]nkqsf] xsdf af]nkq k]z ug]{ clGtd lbgeGbf kGw| lbg
cufj} lnlvt kqfrf/ ug'{kg]{ s'/f / To; ;DaGwdf :ki6
ug{ sDkgLaf6 tf]lsPsf] ;Dks{ JolQm tyf sfof{nosf] gfd,
7]ufgf / ;do,
-em_ af]nkqbftfn] vl/b ;Demf}tf adf]lhd sDkgLsf
sd{rf/LnfO{ tflnd k|bfg ug'{kg]{ eP jf k|ljlw x:tfGt/0f
ug'{kg]{ eP ;f] ;DaGwL s'/f,
-`_ bflvnf ePsf af]nkq :jLs[t jf c:jLs[t ug]{ clwsf/
sDkgLdf ;'/lIft /x]sf] Joxf]/f, /
-6_ sDkgLn] cfjZos 7fg]sf cGo s'/f .
-!@_ dfn;fdfg vl/b jf h8fg sfo{ ubf{ sDkgLsf] af]nkq kmf/fddf
plNnlvt Jofj;flos (Commercial) / k|fljlws (Technical) k|:tfjeGbf
af]nkqbftfsf] k|:tfj km/s k/]df ;fdfGo km/s (Minor Deviations) / k|d'v km/s
(Major Deviations) dflgg] a'Fbfx? af]nkq ;DaGwL sfuhftdf :ki6 v'nfPsf]
x'g' kg{]5 .
-!#_ s'g} dfn;fdfg vl/b, lgdf{0f tyf h8fg, dd{t / 9'jfgL sfo{sf]
lgldQ af]nkq cfXjfg ubf{ k|fljlws tyf cfly{s k|:tfj Pp6} vfddf
lnO{ d"NofÍg ul/ vl/b ug{] Joj:yf ug{' kg{]5 . o;/L af]nkq cfXjfg
ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf sfdsf] k|s[lt / cfjZostf cg';f/ ;fdfGotM
b]xfosf k|fljlws kIfsf] d"NofÍgsf] cfwf/ :ki6 ¿kn] v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ k|:tfljt sfo{sf lgldQ cfjZos cg'ej,
-v_ k|:tfljt hgzlQmsf] cfjZostf, sfo{bIftf tyf of]Uotf,
-u_ cfjZos k|fljlws dfn;fdfg tyf pks/0f,
-3_ cfly{s cj:yf v'Ng] cfjZos ljj/0f h:t}M Go"gtd ;/b/ sf/f]af/,
rfn' k"FhL, g]6jy{, C0f lng ;Sg] Ifdtf cflb,
-ª_ lgdf{0f, dd{t jf 9'jfgL sfo{tflnsf,
-!$_ pkljlgod -!#_ df plNnlvt k|To]s cfwf/nfO{ sfdsf] k|s[lt
cg';f/ cÍef/ lbO{ af]nkqbftfn] k|fKt ug{'kg{] Go"gtd cÍ af]nkq ;"rgf
hf/L ug{' cufj} :jLs[t u/fO{ /fVg' kg{]5 / Go"gtd cÍ klg k|fKt gug{]
af]nkqbftfsf] af]nkq :jLsf/ ug{' x'Fb}g .

^%= af]nkq ;DaGwL sfuhftsf] b:t'/ M -!_ af]nkq k]z ug{ rfxg] OR5's
JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] af]nkq ;DaGwL sfuhft dfu u/]df
b]xfo adf]lhdsf] b:t'/ lnO{ ;DalGwt sfof{nosf] sfof{no k|d'v jf lghn]
tf]s]sf] sd{rf/Lsf] b:tvt / sfof{nosf] 5fk nfu]sf] af]nkq ;DaGwL sfuhft
las|L ug'{ kg]{5 M–
-s_ Ps s/f]8 ?k}ofF ;Ddsf] af]nkqsf] nflu kfFr xhf/ ?k}ofF,
-v_ Ps s/f]8 ?k}ofFeGbf dfly kfFr s/f]8 ?k}ofF;Ddsf]
af]nkqsf] nflu bz xhf/ ?k}ofF /,
-u_ kfFr s/f]8 ?k}ofFeGbf dflysf] af]nkqsf] nflu Go"gtd
kGw| xhf/ ?k}ofF / clwstd Ps nfv ?k}ofF ;Dddf k|aGw
lgb]{zsn] tf]lslbPsf] /sd .
-@_ af]nkq k]z ug{ rfxg] OR5's JolQm, kmd{, sDkgL jf ;
+:yfn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] b:t'/ lt/L af]nkq ;DaGwL ;Dk"0f{ sfuhft
sDkgLsf] j]a;fO{6 jf cGo :jLs[t j]a ;fO{6af6 g} 8fpgnf]8 ug{ ;Sg]
Joj:yf sDkgLn] ldnfpg ;Sg]5 .
-#_ s'g} JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf]
b:t'/ / nfUg] x'nfs jf s'l/o/ dxz'n lt/L af]nkq ;DaGwL sfuhft jf k|:tfj
cfXjfg ;DaGwL sfuhft k7fO{ lbg lnlvt cg'/f]w u/]df sDkgLn] To:tf]
JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfnfO{ x'nfs jf s'l/o/ dfkm{t
af]nkq ;DaGwL sfuhft k7fO{lbg' kg]{5 .
t/, To;/L sfuhft k7fpFbf To:tf] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn]
af]nkq ;DaGwL sfuhft ;dodf g} k|fKt ug{ g;s]df ;f]sf] nflu sDkgL
hjfkmb]xL x'g]5}g\ .

^^= af]nkq cfXjfg M -!_ af]nkq cfXjfg ubf{ /fli6«o:t/sf] b}lgs kqklqsfdf
tyf sDkgLsf] j]a;fO{6df b]xfosf s'/fx? v'nfO{ ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5
M–
-s_ af]nkq cfXjfg ug]{ sfof{nosf] gfd / 7]ufgf,
-v_ vl/b sfo{sf] k|s[lt / ;do ;Ldf, dfn;fdfg cfk"lt{ ug'{kg]
{, ;]jf k|bfg ug'{kg]{ jf lgdf{0f sfo{ ug'{kg]{ :yfg,
-u_ af]nkq hdfgt cfjZos kg]{ eP ;f]sf] lsl;d, /sd / dfGo cjlw,
-3_ af]nkq ;DaGwL sfuhft kfO{g] :yfg, k|fKt ug]{ tl/sf / ;f]
jfkt nfUg] b:t'/,
-ª_ af]nkq bflvnf ug'{kg]{ clGtd ldlt, ;do, :yfg / af]nkq
k7fpg] tl/sf,
-r_ af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg tyf af]nkq vf]Ng] ;dodf
af]nkqbftf jf lghsf] clwsf/ k|fKt k|ltlglwnfO{ cfdGq0f
ug]{ s'/f,
-5_ af]nkq;Fu ;DalGwt cGo cfjZos s'/fx? .
-@_ af]nkq ;DaGwL sfuhft kfOg] tyf k]z ug]{ :yfg v'nfpFbf
sDkgLsf PseGbf a9L sfof{nox?df To:tf] sfuhft kfOg] tyf k]z ug]
{ Joj:yf ug'{kg]{5 .
-#_ af]nkqsf] ;"rgf k|sfzg ubf{ /fli6«o :t/sf] af]nkq
cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf sDtLdf tL; lbg / cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq
cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf sDtLdf k}+tfnL; lbgsf] cjlw lbg' kg{]5 .
t/, k"j{ of]Uotfaf6 5gf}6 ePsf of]Uo cfj]bsx? dWo]af6 af]nkq
cfXjfg ubf{ sDtLdf kGw| lbgsf] cjlw lbg ;lsg]5 .
-#s_ ljlgod *^ jdf]lhdsf] cj:yfdf afx]s pkljlgod -#_ adf]lhd af]nkq
jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj k]z ug{ lbOPsf] cjlwleq s'g} af]nkq jf
k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj gk/]df jf k/]klg ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL
geO{ k'gM af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DjGwL k|:tfj cfXjfg ug'{ k/]df
sDkgLn] cfjZostf cg';f/ /fli6«o:t/sf] af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DjGwL
k|:tfjsf] xsdf sDtLdf kGw| lbg / cGt{/fli6«o:t/sf] af]nkq jf
k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfjsf] xsdf sDtLdf PSsfO{; lbgsf] ;dofjlw
lbO{ k'gM af]nkq jf k"j{ of]Uotf lgwf{/0f k|:tfj cfXjfg ug{ ;Sg]5 .
-#v_ pklalgod -#s_ adf]lhd lbO{Psf] calw leq klg s'g} af]nkq jf
k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfj gk/]df jf k/] klg ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL gePdf /
tTsfn vl/b gu/] sDkgLnfO{ xfgL gf]S;fgL x'g] jf sDkgLsf] s'g} sfd
/f]lsg] ePdf sDkgLn] To;sf] cf}lrTo v'nfO{ /fli6«o:t/sf] af]nkq jf
k"j{ of]Uotf ;DaGwL k|:tfjsf] xsdf Ps tx dflysf] clwsf/Lsf] :jLs[lt
lnO{ ;ft lbg;Ddsf] calw lbO{ k'gM af]nkq cfXjfg ul/ jf lalgod @^
adf]lhd s'g} vl/b lalw 5gf}6 u/L ;f]lx k|s[of cg'?k vl/b ug{ ;Sg]5 .

-$_ af]nkq kmf/fd laqmL ePsf] / af]nkq btf{ ePsf] ljj/0f 5'§} lstfadf
pNn]v u/L /fVg' kg]{5 . af]nkq laqmL / btf{sf] ;do ;dfKt ePkl5
sfof{no k|d'vn] jf lghn] tf]s]sf] clws[t sd{rf/Ln] ;f] lstfadf b:tvt u/L
aGb ug'{ kg]{5 . af]nkq laqmL /sd a}Í bflvnf ug'{ kg]{5 .
^&= cGt/f{li6«o:t/sf] af]nkq cfXjfg M -!_ o; ljlgodfjnL cGtu{t af]nkq
cfXjfg ubf{ b]xfosf cj:yfdf cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq cfXjfg ug{' kg]
{5 M–
-s_ sDkgLsf] dfu cg'?ksf] dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ g]kfnleqsf
PseGbf a9L lgdf{0f Joj;foL jf cfk"lt{stf{af6 k|fKt gx'g]
ePdf,
-v_ lgdf{0f sfo{, dfn;fdfg, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL
ljz]if ;]jf vl/bsf nflu /fli6«o:t/df af]nkq cfXjfg ubf{ s'g}
af]nkq gk/L ljb]zaf6 vl/b ug'{kg]{ ePdf,
-u_ bft[kIf;Fu ePsf] ;Demf}tf adf]lhd j}b]lzs ;xfotf >f]taf6
ljb]zL dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ vl/b ug'{kg]{ ePdf,
-3_ ljz]if tyf hl6n lsl;dsf] dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ ePsf]n]
cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkqaf6 vl/b ug'{kg]{ egL ;ldltn]
lg0f{o u/]sf]df .
-@_ cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq cfXjfgsf] ;"rgf c+u|]hL efiffdf k|
sfzg ug'{ kg{]5 / af]nkq ;DaGwL ;a} sfuhft c+u|]hL efiffdf pknAw
u/fpg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;"rgf sDkgLsf] j]a ;fO{6df klg
/fVg' kg{]5 .

^*= b'O{ r/0fsf] af]nkq cfXjfg M -!_ b]xfosf] cj:yfdf b'O{ r/0fdf af]nkq
cfXjfg ug{ ;lsg]5 M–
-s_ vl/b ul/g] dfn;fdfg jf lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] k|fljlws kIf jf
vl/b ;Demf}tfsf zt{x¿ af]nkq cfXjfg ubf{sf avt
k"0f{ ¿kdf olsg ug{ ;Dej gePdf, jf
-v_ vl/b ul/g] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jfsf] k|s[lt hl6n
eO{ sDkgLn] ;f]sf ljleGg k|fljlws kIf jf
vl/b ;Demf}tf ;DaGwL ;d:of ;dfwfg ug]{ ljifodf / To:tf
k|fljlws kIf / ;Demf}tfsf] zt{ tyf To;af6 x'g]
kmfObfsf ;DaGwdf af]nkqbftf;Fu 5nkmn ug{' k/]df .
-@_ o; ljlgod adf]lhd k|yd r/0fsf] af]nkq cfXjfg
ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf vl/bsf] p2]Zo, :k]lzlkms]zg, cGo
ljz]iftf, af]nkqbftfsf] of]Uotf / ck]lIft sfo{ ;Dkfbgsf ;fy} af]nkqbftfn]
af]nkqdf d"No gv'nfO{ k|fljlws k|:tfj / vl/b ;Demf}tfsf]
zt{sf ;DaGwdf l6Kk0fL dfq k]z ug{'kg{] s'/f pNn]v ug{' kg]{5 .
-#_ sDkgLn] pkljlgod -@_ adf]lhd u/]sf] af]nkq cfXjfg adf]lhd
k|fKt af]nkqsf ;DaGwdf s'g} jf ;a} af]nkqbftf;Fu 5nkmn ug{ ;Sg]5 .
-$_ pkljlgod -@_ adf]lhd k|fKt ePsf] af]nkqsf ;DaGwdf
pkljlgod -#_ adf]lhd ePsf] 5nkmn ;d]tnfO{ ljrf/ u/L sDkgLn] b]xfo
adf]lhd ug{ ;Sg]5 M–
-s_ vl/b ;DaGwL cfwf/e"t zt{x¿ (Basic Requirements) k"/f ug{ jf
Go"gtd sfo{ ;Dkfbg ug{ jf lgwf{l/t cjlw leq sfo{ ;DkGg
ug{ g;Sg] jf To:tf zt{x¿ k"/f ug{ jf sfo{ ;DkGg ug{ jf
lgwf{l/t cjlw leq} sfo{ ;DkGg ug{sf] nflu ;+zf]wg
ug{ g;Sg] jf cGo s'g} sdhf]/L eO{ k|efju|fxL gePsf]
af]nkq ;DaGwL k|:tfj /2 ug{],
-v_ k|lt:kwf{ clej[l4 ug{ k|fljlws :k]lzlkms]zg, d"NofÍgsf]
cfwf/ / vl/b ;Demf}tfsf] zt{df x]/k]m/ jf ;'wf/ ug]{,
-u_ af]nkqbftfaf6 k]z ePsf ljleGg ljsNkx¿sf] pko'Qmtf
lgwf{/0f ug{ d"NofÍg k4lt to ug{] .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] sfo{ ;dfKt ePkl5 sDkgLn] bf];|f]
r/0fdf af]nkq cfXjfg ug{' kg{]5 . To:tf] af]nkq cfXjfg ubf{ ;f]xL
pkljlgod adf]lhd af]nkq /2 gePsf af]nkqbftfnfO{ kl/dflh{t
af]nkq ;DaGwL sfuhft cg'¿k d"No ;lxtsf] af]nkq k]z ug{ cfXjfg ug{'
kg{]5 .
-^_ pkljlgod -%_ adf]lhd ul/g] bf];|f] r/0fsf] af]nkq ;DaGwL
sf/jfxL o;} ljlgodfjnLdf eO/x]sf] af]nkq ;DaGwL Joj:yf cg'¿k ug{'
kg{]5 .

^(= af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf ePsf] låljwf af/]sf] hfgsf/L


M -!_ af]nkq jf k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt s'g} s'/fdf
låljwf eO{ ;f] ;DaGWfdf :ki6 ug{ lt sfuhftdf pNn]v ePsf] ;dofjlw leq
s'g} af]nkqbftfn] cg'/f]w u/]df sDkgLn] af]nkq jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfj
k]z ug]{ clGtd Dofb ;dfKt x'g' cufj} To:tf] s'/fsf] hfgsf/L ;a}
af]nkqbftfnfO{ lbg' kg]{5 .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] hfgsf/L / af]nkq jf
k"j{of]Uotf ;DaGwL sfuhftdf s'g} x]/km]/ u/]sf] eP To:tf]
x]/km]/ ;DaGwL hfgsf/L vl/b sf/jfxLdf ;xefuL ePsf ;a}
af]nkqbftfnfO{ lghn] af]nkq k]z ubf{ jf k"j{of]Uotfsf] k|:tfj tof/
ubf{ To:tf] x]/km]/ pk/ ;d]t ljrf/ ug{ ;do kfpg] u/L lbg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] sfo{sf] nflu af]nkqbftfnfO{ yk ;do
lbg cfjZos ePdf sDkgLn] af]nkq k]z ug]{ clGtd cjlw a9fpg ;Sg]5 .

&)= af]nkq k]z ug'{ k"j{sf] a}7s M -!_ sDkgLn]


af]nkqbftfnfO{ af]nkq ;DaGwL sfuhft, k|fljlws :k]l;lkms]zg,
lgdf{0f:yn jf cGo o:t} s'/f ;DaGwL hfgsf/L u/fpg af]nkq k]z ug]
{ clGtd lbgeGbf /fli6«o:t/sf] af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf sDtLdf bz
lbg / cGt/f{li6«o:t/sf] af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfsf] xsdf sDtLdf kGw| lbg
cufj} af]nkqbftfx?sf] a}7ssf] cfof]hgf ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] a}7sdf af]nkqbftfn] sDkgL ;dIf vl/b
sf/jfxL ;DaGwL s'g} k|Zg jf lh1f;f /fVg ;Sg]5 / sDkgLn] k|Zgstf{x?
sf] >f]t pNn]v gu/L ;a} af]nkqbftfnfO{ To:tf] k|Zg jf lh1f;fsf] hjfkm /
a}7ssf] dfO{Go'6 oyflz3| pknAw u/fpg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd ePsf] a}7saf6 af]nkq ;DaGwL sfuhftsf]
s'g} k|fljlws jf Jofkfl/s kIfdf x]/km]/ ug'{ kg]{ b]lvPdf sDkgLn] ;f]
sfuhftdf ;f]xL adf]lhd ;+zf]wg u/L af]nkq ;DaGwL sfuhft vl/b ug]
{ ;a} af]nkqbftfnfO{ To:tf] ;+zf]wg ul/Psf] Joxf]/f To:tf] a}7s ePsf]
k+Ffr lbgleq k7fpg' kg]{5 .

&!= af]nkq k]z ug]{ tyf vf]Ng] M -!_ af]nkq k]z ug{ OR5's JolQm,
kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] tf]lsPsf] b:t'/ lt/L ;DalGwt sfof{noaf6 ;f]
sfof{nosf] sfof{no k|d'v jf lghn] tf]s]sf] sd{rf/Lsf] b:tvt / sfof{nosf]
5fk nfu]sf] af]nkq ;DaGwL sfuhft lsGg jf sDkgLn] tf]s] adf]lhd
sDkgLsf] j]a ;fO{6 jf cGo :jLs[t j]a ;fO{6af6 af]nkq ;DaGwL sfuhft
8fpgnf]8 ug{ ;Sg]5 .
-@_ sDkgLn] af]nkq ;DaGwL sfuhft j]a ;fO{6af6 8fpgnf]8 ug]
{ / ljB'lto bflvnf ug]{ (e-submission) sf ;DaGwdf OR5's af]nkqbftf
btf{ x'g], tf]lsPsf] b:t'/ e'QmfgL u/L af]nkq ;DaGwL sfuhft vl/b ug]
{ / bflvnf ug]{ h:tf k|ls|ofx? lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 . OR5's af]nkqbftfsf]
hfgsf/Lsf] nflu sDkgLn] af]nkqsf] ljB'lto bflvnf k|lj|mof (e-submission
procedures) sf ;DaGwdf sDkgLsf] j]a ;fO{6 jf cGo :jLs[t j]a ;fO{6df tyf
af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ug'{ kg]{5 .
-#_ Ps JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] gfddf vl/b u/]sf]
af]nkq ;DaGwL sfuhft csf]{ JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] gfdaf6
bflvnf ug{ kfO{g] 5}g .
-$_ d"No clej[l4 s/ / cfos/ btf{ k|df0f kq gePsf JolQm, kmd{,
sDkgL jf ;+:yfsf] af]nkq :jLsf/ ug{' x'Fb}g .
t/, cGt/f{li6«o :t/sf] af]nkq cfXjfg ubf{ of] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .
-%_ af]nkq lgwf{l/t 9fFrfdf, af]nkqbftf jf lghsf] clws[t k|
ltlglwn] /Ltk"j{s ;xL5fk tyf l;naGbL u/L af]nkqbftf cfkm}+n] jf
cfkmgf] k|ltlglw dfkm{t jf x'nfs jf s'l/o/ dfkm{t jf sDkgLn] lgwf{/0f
u/]sf] ljB'lto bflvnf k|ls|of dfkm{t af]nkq k]z ug'{ kg]{ :yfgdf af]nkq
k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do leq} k]z ug'{ kg]{5 .
-^_ pkljlgod -%_ adf]lhdsf] cjlw gf3L k|fKt ePsf af]nkqx? pk/
s'g} sf/jfxL x'g] 5}g . To:tf af]nkqx? Gfvf]nL ;DalGwt
af]nkqbftfnfO{ lkmtf{ ul/g]5 / ;DalGwt af]nkqbftf cfkm\gf] af]nkq
lkmtf{ lng gcfPdf klg lkmtf{ ePsf] dflgg]5 .
-&_ af]nkqsf] ;"rgfdf hgfP cg';f/sf] lglb{i6 :yfg, ldlt / ;dodf
af]nkqjfnf jf lghsf] k|ltlglwsf] /f]xj/df af]nkq vf]nL d'r'Nsfdf pkl:yt
x'g] ;a}sf] ;xL5fk ug'{ u/fpg' kg{]5 . af]nkqbftf jf lghsf] k|ltlglw
pkl:yt x'g gcfPdf klg ;f] af]nkqx¿ lgwf{l/t :yfg, ldlt / ;dodf vf]lng] 5 .
-*_ af]nkq vf]Nbf s'g} af]nkqbftfsf] af]nkqdf cÍ / cIf/ k|i6
gePsf], s]/d]6df ;xL gePsf] tyf cGo s'g} sf/0faf6 d"NofÍgsf] nflu
låljwf x'g] l:ylt kfOPdf d'r'Nsfdf ;f]xL s'/f pNn]v u/L pkl:yt ;a}sf] ;xL
u/fO{ /fVg' kg{]5 .

&@= ljb]zLn] af]nkq k]z ubf{ v'nfpg'kg{] s'/fx¿ M -!_ ljb]zL


af]nkqbftfn] af]nkq k]z ubf{ g]kfnleq cfˆgf] s'g} Ph]06 jf k|ltlglw
lgo'Qm ePsf] /x]5 eg] lghn] To:tf] Ph]06 jf k|ltlglwsf] ;DaGwdf
b]xfosf] ljj/0f v'nfpg' kg{]5 M–
-s_ Ph]06 jf k|ltlglwsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ Ph]06 jf k|ltlglwn] kfpg] sldzgsf] cÍ, d'b|fsf] lsl;d /
e'QmfgLsf] tl/sf,
-u_ Ph]06 / k|ltlglw;Fu ePsf] s'g} zt{,
-3_ :yfgLo Ph]06sf] :yfoL n]vf gDa/ btf{ k|df0fkq / lghn]
Ph]06 x'g :jLsf/ u/]sf] kq .
-@_ ljb]zL af]nkqbftfn] af]nkq k]z ubf{ g]kfnleq cfˆgf] s'g}
Ph]06 jf k|ltlglw lgo'Qm gu/]sf] ePdf b]xfosf] ljj/0f v'nfpg' kg{]5 M–
-s_ af]nkq ;fy bflvnf ug{'kg{] w/f}6L /sd :yfgfGt/0f,
x:tfGt/0f / ljb]zL d'b|f ;6xL u/]sf] k|df0f,
-v_ ljb]zL d'b|f ;6xL ubf{ s'g} g]kfnL JolQm jf ;+:yfsf] a}Í
vftf k|of]u u/]sf] eP To:tf] JolQm jf ;+:yfsf] gfd tyf
7]ufgf / cfk}+mn] NofO{ ;6xL u/]sf] eP a}Ísf] k|df0f .
-#_ ljb]zL af]nkqbftfsf] tkm{af6 Ph]06 jf k|ltlglwn] af]nkq k]z
ubf{ pkljlgod -!_ sf] v08 -v_ / -u_ df plNnlvt Joxf]/f k|i6 v'nfpg'
kg{]5 .

&#= af]nkq lkmtf{ jf ;+zf]wg M -!_ af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] Psk6s k]z


u/]sf] af]nkq jf k|:tfj lkmtf{ lng jf ;+zf]wg ug{ rfx]df af]nkq jf k|:tfj
k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do ;dfKt x'g' cufj} l;naGbL lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] lgj]bg vfdsf] aflx/L efudf b]xfosf
s'/f pNn]v u/L ;DalGwt sfof{nodf k]z ug{' kg]{5 M–
-s_ af]nkq jf k|:tfjsf] ljifo,
-v_ af]nkq jf k|:tfj cfXjfg ug{] sfof{no jf clwsf/Lsf] gfd /
7]ufgf,
-u_ af]nkq jf k|:tfj ;+zf]wg ul/Psf] jf lkmtf{ dfu ul/Psf]
ljifo, /
-3_ af]nkq jf k|:tfj vf]Ng] lbg / ;dodf dfq vf]Ng' kg{]
Joxf]/f .

&$= af]nkq dfGo x'g] cjlw M -!_ sDkgLn] af]nkq ;DaGwL sfuhft jf
k|:tfj cfXjfg ;DaGwL sfuhftdf af]nkq jf k|:tfjsf] dfGo x'g] cjlw b]xfo
adf]lhd pNn]v ug'{ kg]{5 M–
-s_ bz s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] nfut cg'dfg ePsf] af]nkq jf k|:tfjsf]
nflu gAa] lbg,
-v_ bz s/f]8 ?k}ofFeGbf a9L hlt;'s} nfut cg'dfg ePsf] af]nkq
jf k|:tfjsf] nflu Ps ;o aL; lbg .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] cjlwsf] u0fgf af]nkq k]z ug]{ clGtd
ldltaf6 k|f/De x'g]5 .
-#_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg sDkgLn] af]nkq
vf]n]kl5 af]nkq dfGo x'g] cjlw a9fpg' kg]{ ePdf ;f]sf] sf/0f
v'nfO{ cfjZostf cg';f/ a9fpg ;Sg]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd af]nkq dfGo x'g] cjlw
a9fpFbf ;DalGwt af]nkqbftfsf] d~h'/L lng' kg]{5 . af]nkqsf] dfGo x'g]
cjlw a9fpg] jf ga9fpg] eGg] ;DaGwdf af]nkqbftfn] lg0f{o
ug{ ;Sg]5g\ .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] af]nkq dfGo x'g] cjlw a9fpg d~h'/
ug]{ af]nkqbftfn] af]nkq hdfgtsf] cjlw af]nkq dfGo x'g] cjlw a9fP
hlQs} cjlw a9fpg' kg]{5 .
-^_ pkljlgod -$_ adf]lhd d~h'/L glbg] af]nkqbftfsf] hdfgt lkmtf{
ug'{ kg]{5 .
-&_ sDkgLn] af]nkq dfGo x'g] cjlwleq} vl/b ;DaGwL
sfo{ ;DkGg ul/;Sg' kg]{5 .

&%= af]nkq hdfgt tyf sfo{ ;Dkfbg hdfgt M -!_ af]nkqbftfn]


af]nkq ;fy pkljlgdo -@_ adf]lhd x'g] /sd a/fa/sf] gub jf a}Í
Uof/]G6Lsf] af]nkq hdfgt k]z ug'{ kg{]5 . o:tf] /sdsf] gub hdfgt jf a}Í
Uof/]G6L k|To]s af]nkq ;fy 5'§f 5'§} bflvnf ug{' kg{]5 .
-@_ o; ljlgodfjnL adf]lhd a'emfpg' kg{] af]nkq hdfgt jfkt :jLs[t
nfut cg'dfg /sdsf] b'O{ b]lv tLg k|ltzt /sdsf] ;Ldfleq /xL u0fgf ul/Psf]
lglZrt /sdsf] dflyNnf] xhf/ cÍ k'¥ofO{ ls6fg u/L af]nkqsf] ;"rgf k|sfzg
ug{' kg{]5 .
t/, nfut cg'dfg gx'g] jf v'nfpg g;lsg] jf v'nfpg pko'Qm gx'g]
cj:yfdf saf]n cÍsf] b'O{ bzdnj kfFr k|ltztn] x'g] /sdsf] af]nkq hdfgt
/fVg] Joj:yf ldnfpg afwf kg]{ 5}g .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] af]nkq hdfgtsf] dfGo cjlw af]nkqsf]
dfGo cjlweGbf sDtLdf tL; lbg eGbf a9L cjlwsf] x'g' kg]{5 .
-$_ af]nkqbftfn] s'g} vf; jfl0fHo a}Í jf ljQLo ;+:yfn] hf/L u/]sf]
af]nkq hdfgt u|fXo x'g] gx'g] eGg] s'/f v'nfO{ lbg sDkgLnfO{ cg'/f]w
u/]df sDkgLn] ;f] ;DaGwdf tTsfn} hjfkm lbg' kg]{5 .
-%_ ljb]zL a}Ín] hf/L u/]sf] af]nkq hdfgt g]kfnleqsf] jfl0fHo
a}Ín] k|lt–k|Tofe"lt (Counter Guarantee) u/]sf] x'g' kg]{5 .
-^_ pkljlgod -!_ adf]lhd k]z u/]sf] af]nkq hdfgt b]xfosf] cj:yfdf
hkmt x'g]5 M–
-s_ af]nkq k]z ug]{ clGtd ldlt / ;do kl5 af]nkq dfGo x'g]
cjlwleq af]nkqbftfn] af]nkq ;+zf]wg jf lkmtf{ ug{ dfu
u/]df,
-v_ af]nkqdf b]lvPsf] cÍ ul0ftLo q'6L ;RofOPsf] s'/f
af]nkqbftfn] :jLsf/ gu/]df,
-u_ 5gf}6 ePsf] af]nkqbftfn] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
plNnlvt zt{ adf]lhd vl/b ;Demf}tf gu/]df,
-3_ 5gf}6 ePsf] af]nkqbftfn] af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
plNnlvt sfo{;Dkfbg hdfgt vl/b ;Demf}tf ug]{ Dofbleq
lbg g;s]df,
-ª_ af]nkq k/LIf0fsf] l;nl;nfdf dfu ul/Psf] s'g} hfgsf/L lbFbf
af]nkqbftfn] af]nkqsf] d"No jf ;f/e"t s'/f kl/jt{g u/]df,
-r_ ljlgod !)# adf]lhdsf] cfr/0f ljk/Lt sfd u/]df .
-&_ s'g} af]nkqbftfsf] af]nkq hdfgt hkmt ePsf] cj:yfdf sDkgLn]
lghn] /fv]sf] hdfgt /sd cfkm"nfO{ e'QmfgL ug{ To:tf] hdfgt hf/L ug]
{ a}Í ;dIf hdfgt dfGo /xg] cjlwleq} bfjL ug'{ kg]{5 .
-*_ vl/b ;Demf}tf ;DkGg ePkl5 To:tf] vl/b ;Demf}tf ug]
{ af]nkqbftf tyf pkljlgod -^_ adf]lhd hdfgt hkmt ug'{ gkg]
{ af]nkqbftfsf] af]nkq hdfgt sDkgLn] lkmtf{ ug{' kg]{5 .
-(_ af]nkq :jLs[t ePdf af]nkqbftfn] vl/b ;Demf}tf ug{] vl/b /sd
cÍsf] lgdf{0f tyf dd{t ;Def/ sfo{sf] xsdf kfFr k|ltzt / dfn;fdfg vl/bsf]
xsdf bz k|ltztn] x'g cfpg] /sd gub jf a}Í Uof/]G6Lsf] sfo{ ;Dkfbg
hdfgt (Performance Bond) k]z ug'{ kg{]5 .
o;/L hdfgt bflvnf ubf{ af]nkqbftfn] nfut cg'dfgsf] kGw| k|ltzt
eGbf a9L 36]/ sa'n u/]sf] ca:yfdf kGw| k|ltzt eGbf hlt /sdn] 3l6 sa'n
u/]sf] 5 ;f] sf] krf; k|ltztn] x'g cfpg] /sd tf]lsPsf] sfo{;Dkfbg hdfgt
/sddf yk u/L sfo{;Dkfbg hdfgt jfkt bflvnf ug'{ kg]{5 .
-!)_ pkljlgod -(_ adf]lhdsf] a}Í Uof/]G6L lnFbf ;DalGwt
sfof{non] dfu]sf avt a}Ín] t'?Gt e''QmfgL lbg] / vl/b ;Demf}tfsf]
zt{sf] cjlwe/ dfGo x'g] zt{ /x]sf] Uof/]G6LnfO{ dfq dfGotf lbOg] 5 .
vl/b ;Demf}tf cjlwe/sf] a}Í Uof/]G6L pknAw x'g g;s]sf] cj:yfdf k|
To]s jif{ gjLs/0f x'g] Joj:yf ldnfO{ a}Í Uof/]G6L lng ;lsg] 5 . ljb]zL
a}Ín] hf/L u/]sf] Uof/]G6Lsf] xsdf g]kfnsf a}Ín] k|lt–k|Tofe"lt (Counter
Guarantee) u/]sf]nfO{ dfq dfGotf lbOg] 5 .
-!!_ pkljlgod -(_ adf]lhd gub hdfgt /fv]sf]df kl5 a}Í Uof/]G6Ldf
kl/jt{g ug{ kfOg] 5}g .
-!@_ o; ljlgodfjnL adf]lhd bflvnf ePsf] af]nkq hdfgt jf
sfo{ ;Dkfbg hdfgt a}Í Uof/]06Lsf] ¿kdf k|fKt ePsf] eP To;sf]
clen]v /fvL Dofb e'Qmfgsf] lgoGq0f ug{' kg{]5 / gubsf] ¿kdf bflvnf
ePsf]df ;f] /sd sDkgLsf] a}Í vftfdf hDdf u/L ;f]sf] >]:tf /fVg' kg{]5 .

kl/R5]b–*
af]nkq k/LIf0f tyf d"NofÍg ;DaGwL Joj:Yff
&^= af]nkqdf sf/jfxL gx'g] M b]xfo adf]lhdsf] /Lt gk'u]sf] af]nkqdf
sf/jfxL ul/g] 5}g M–
-s_ ;DalGwt sfof{noaf6 laqmL ePsf] af]nkq kmf/fd e/L
gcfPsf] jf af]nkq kmf/fdsf] lgwf{l/t z'Ns e'QmfgL
gul/Psf],
-v_ l;naGbL eO{ gcfPsf],
-u_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf af]nkqbftf jf lghsf] clwsf/ k|fKt
k|ltlglwsf] ;xL5fk eO{ gcfPsf],
-3_ Dofbleq bflvnf x'g gcfPsf],
-ª_ af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfdf plNnlvt 9fFrf, dfGo cjlw /
/sdsf] hdfgt gePsf],
-r_ ;+o'Qm pkj|mddf sfd ug]{ lgdf{0f Joj;foLn] ;+o'Qm pkj|
md ;DaGwL ;Demf}tfsf] k|dfl0ft k|ltlnlk k]z gu/]sf],
-5_ lkmtf{ lnPsf] af]nkq,
-h_ ljlgod *^ sf] pkljlgod -!_ adf]lhd c:jLs[t jf /2 ePsf
af]nkq,
-em_ ljlgod *^ sf] pkljlgodx? -@_, -#_, -$_ / -%_ adf]lhd
cfk;df ldnf]dtf] u/L / an k|of]u u/L bflvnf ePsf af]nkq,
-`_ af]nkq cfXjfgsf] ;"rgfdf tf]lsPsf] cGo zt{x¿ k"/f gu/]sf] .

&&=d"NofÍg ;ldlt M -!_ k"j{of]Uotfsf] k|:tfj, af]nkq, k/fdz{ ;]jfsf] cfzo


kq jf k|:tfj jf l;naGbL b/efpkq k/LIf0f / d"NofÍg ug{ sfof{nosf] k|
d'vn] tf]s]sf] clws[tsf] ;+of]hsTjdf ;DalGwt ljifosf] lj1, n]vftk{msf] k|
ltlglw, sfg"g tkm{sf] k|ltlglw / ;DalGwt ljefu jf sfof{nosf] k|
ltlglw ;d]t /xg] u/L Ps d"NofÍg ;ldlt u7g ug{' kg{]5 .
-@_ d"NofÍg ;ldltn] sfof{no k|d'vsf] :jls[lt lnO{ sfdsf] k|s[lt /
cfjZostf cg';f/ cfkm\gf] a}7sdf ;DalGwt ljz]if1 jf
sd{rf/LnfO{ cfdGq0f ug{ ;Sg]5 .
-#_ d"NofÍg ;ldltnfO{ k/fdz{bftfsf] ;xof]u cfjZos ePdf :jLs[t
sfo{qmd / ah]6sf] cwLgdf /xL sDkgLn] o; ljlgodfjnLsf] sfo{ljlw
ckgfO{ k/fdz{bftf lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
-$_ d"NofÍg ;ldltsf] a}7ssf] dfO{Go'6 tof/ u/L /fVg'
kg{]5 / ;ldltdf 5nkmn ePsf ;Dk"0f{ ljifosf] kmfOn v8f u/L /fVg'
kg{]5 .
-%_ d"NofÍg ;ldltn] clwsf/ k|fKt clwsf/L ;dIf ;f] k|of]hgsf] nflu
tf]lsPsf] Dofbleq d"NofÍg k|ltj]bg k]z ug{'' kg]{5 .
-^_ d"NofÍg ;ldltsf] a}7s ;DaGwL cGo sfo{ljlw ;f] ;ldlt cfk}
+mn] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

&*= af]nkq k/LIf0f M -!_ sDkgLn] ljlgod &! adf]lhd vf]n]sf] af]nkq
k/LIf0f tyf d"NofÍgsf] nflu d"NofÍg ;ldltdf k]z ug{' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd k]z ePsf] af]nkq d"NofÍg ug{' cl3
d"NofÍg ;ldltn] b]xfosf s'/fx¿ lgSof{}n ug{ af]nkqsf] k/LIf0f ug{'
kg{]5 M–
-s_ af]nkqbftfn] af]nkq k]z ug{ sfg"g adf]lhd of]Uo ePsf]
k'i6\ofO{+ ug{] sfuhftx¿ k]z eP jf gePsf],
-v_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf af]nkqbftfnfO{ lbOPsf] lgb]
{zg cg'¿k af]nkq k"0f{ eP jf gePsf] / af]nkqbftf jf lghsf]
clwsf/ k|fKt k|ltlglwsf] ;xL5fk eP jf gePsf],
-u_ af]nkq ;fy hdfgt k]z ug{'kg{] eP af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrf / dfGo cjlwsf] hdfgt ;
+nUg eP jf gePsf],
-3_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf plNnlvt k|
fljlws :k]lzlkms]zg / ;f]xL sfuhftdf ;+nUg
vl/b ;Demf}tfsf zt{ cg'¿k af]nkq ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL eP
jf gePsf] .
-#_ pkljlgod -@_ sf] v08 -v_ adf]lhd af]nkqsf] k"0f{tfsf]
k/LIf0f ubf{ b]xfPsf s'/fx¿ k/LIf0f ug{' kg]{5 M–
-s_ af]nkqbftfsf] clwsf/ k|fKt k|ltlglw jf :yfgLo
Ph]G6nfO{ lbPsf] clVtof/gfdfsf] sfuhft k]z eP jf gePsf],
-v_ ;+o'Qm pkj|md ;DaGwL ;Demf}tf cfjZos eP ;f] k]z eP jf
gePsf],
-u_ af]nkqbftfsf] / lghn] pNn]v u/]sf] dfn;fdfgsf] u|fXotf
(Eligibility) k|dfl0ft ug{] sfuhft k]z eP jf gePsf],
-3_ af]nkqbftfsf] of]Uotf ;DaGwL cfjZos sfuhft k]z eP jf
gePsf],
-ª_ af]nkq ;DaGwL sfuhft adf]lhd b/ ljZn]if0f k]z ug{'kg{]
eP To:tf] b/ ljZn]if0f k]z eP jf gePsf],
-r_ af]nkqbftf JolQmut ?kdf jf ;+o'Qm pks|dsf] ;fem]bf/sf] ?
kdf Ps eGbf a9L af]nkqdf ;+nUg eP jf gePsf],
-5_ af]nkqbftf ljlgod !)$ sf] pkljlgod -@_, -#_, -$_ / -%_
adf]lhd vl/b sf/jfxLdf efu lng cof]Uo eP jf gePsf],
-h_ sDkgLn] tf]s]sf] sfof{noaf6 las|L ePsf] af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf af]nkq k]z eP gePsf],
-em_ ;DalGwt JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yf cfkm}+n]
vl/b u/]sf] af]nkq ;DaGwL sfuhft e/L k]z u/] jf gu/]sf], /
-`_ cGo cfjZos s'/fx? .
-$_ sDkgLn] o; ljlgod adf]lhd af]nkqsf] k/LIf0f ug{] l;nl;nfdf
af]nkqbftf;Fu cfjZos hfgsf/L dfu ug{ ;Sg]5 .
-%_ sDkgLn] pkljlgod -$_ adf]lhd dfu u/]sf] hfgsf/L ;DalGwt
af]nkqbftfn] sDkgLnfO{ lbg' kg{]5 / To;/L hfgsf/L lbFbf af]nkqsf]
d"No jf cGo ;f/e"t s'/f kl/jt{g jf x]/k]m/ ug{ ;lsg] 5}g .
-^_ k"j{of]Uotf lgwf{/0f eO{ cfXjfg ePsf] af]nkq k/LIf0f
ubf{ af]nkqbftfsf] of]Uotf k"j{of]Uotf cg'¿k 5 jf 5}g k/LIf0f ug{'
kg{]5 .
-&_ pkljlgod -^_ adf]lhd of]Uotf k/LIf0f ubf{ k"j{of]Uotf
cg'¿ksf] of]Uotf ;f/e"t¿kdf 36L ePsf] kfOPdf To:tf] af]nkqbftfsf]
af]nkq /2 ug{'kg]{5 .
-*_ o; ljlgod adf]lhd af]nkq k/LIf0f ubf{ af]nkqdf s'g} cÍ
ul0ftLo q'6L kfOPdf sDkgLn] To:tf] q'6L ;Rofpg ;Sg]5 / To;/L
q'6L ;RofpFbf PsfO{ b/ / s'n /sddf leGgtf ePdf PsfO{ b/ dfGo
x'g]5 / ;f]xL b/ adf]lhd s'n /sd ;Rofpg' kg{]5 .
-(_ af]nkqbftfn] af]nkqdf pNn]v u/]sf] PsfO{ b//]6 /sd cÍ / cIf/df
km/s k/]df cIf/df n]lvPsf] /sd dfGo x'g]5 .
-!)_ pkljlgod -*_ jf -(_ adf]lhd q'6L ;RofOPsf]df To;/L
q'6L ;RofOPsf] hfgsf/L ;DalGwt af]nkqbftfnfO{ lbg' kg{]5 .
-!!_ af]nkqbftfn] k]z u/]sf] af]nkqdf xf8{slk / ;ˆ6slkdf plNnlvt
PsfO{ (Bill of Quantity) / d"No b/ tyf s'n d"Nodf km/s k/]df xf8{slkdf
plNnlvt PsfO{ / d"No b/ tyf s'n d"NonfO{ dfGotf lbOg]5 .

&(= af]nkq d"NofÍg M -!_ ljlgod &^ adf]lhd sf/jfxL gx'g] egL 5'6\
ofO{Psf af]nkq afx]s bflvnf ePsf cGo af]nkqx? d"NofÍgsf] nflu ;dfj]z
ug{' kg{]5 .
-@_ k"j{of]Uotf lgwf{/0f u/L af]nkq cfXjfg ul/Psf] cj:yfdf k"j{
of]Uo ePsf af]nkqbftf afx]s cGo af]nkqbftfaf6 k|fKt
af]nkqnfO{ pkljlgod -!_ adf]lhd x'g] d"NofÍgdf ;dfj]z ul/g] 5}g .
-#_ af]nkqsf] d"NofÍg ubf{ af]nkqsf] k|fljlws, Jofkfl/s / cfly{s
kIfsf] d"NofÍg ug{' kg{]5 .
-$_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]lvt If]q, u'0f:t/, ljz]iftf, zt{,
sfo{ ;Dkfbg jf cGo s'g} cfjZostfdf tflTjs km/s / uDeL/ c;/ gkg{]
sDkgLnfO{ :jLsfo{ ;fgfltgf km/s (Minor Deviations) ePsf
af]nkqx¿nfO{ ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL (Substantially Responsive) af]nkq
dflgg]5 / To:tf af]nkqsf] d"NofÍg ubf{ nfutdf s'g} k|efj kg{] ePdf
To:tf] k|efjsf] d"No ;dfg cfwf/df sfod u/L af]nkqsf] saf]n
cÍdf ;dfof]hg u/L af]nkqsf] d"NoflÍt /sd lgsfNg' kg{]5 .
-%_ d"NofÍg ;ldltn] pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;fgfltgf km/ssf]
d"No sfod ubf{ ;DalGwt sfdsf] nfut cg'dfg jf k|rlnt ahf/ d"No jf
Aofhb/sf] cfwf/df sfod ug{' kg{]5 . To:tf] nfut cg'dfg, k|rlnt ahf/
d"No jf Aofh b/ lglZrt gePsf] cj:yfdf ;f]xL cfO6dsf] cGo ;f/e"t ¿kdf k|
efju|fxL af]nkqdf pNn]v ePsf] d"Nosf] cf};tsf cfwf/df sfod ug{' kg]{5
.
-^_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;fgfltgf km/ssf] d"No af]nkqbftfsf]
af]n cÍsf] kGw| k|ltzteGbf a9L ePdf To:tf] af]nkq ;f/e"t ¿kdf ck|efju|
fxL ePsf] dflgg]5 / To:tf] af]nkqnfO{ d"NofÍgdf ;dfj]z ul/g] 5}g .
-&_ pkljlgod -$_ / -%_ tyf ljlgod *), *! / *@ adf]lhd lgsflnPsf]
af]nkqsf] d"NoflÍt /sd af]nkqsf] t'ngf ug{] k|of]hgsf] nflu dfq k|of]u
x'g]5 / vl/b ;Demf}tfsf] d"Nodf ;dfj]z ug{ kfOg] 5}g .
-*_ af]nkqsf] d"NofÍg af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v ePsf]
cfwf/ / tl/sf cg';f/ ug{' kg{]5 / To;/L d"NofÍg ubf{ k|To]s af]nkqsf]
d"NoflÍt /sd csf{] af]nkqsf] d"NoflÍt /sd;Fu t'ngf u/L Go"gtd af]n cÍ
sa'n ug{] af]nkq lgwf{/0f ug{' kg{]5 .
-(_ pkljlgod -*_ adf]lhd Go"gtd af]n cÍ sa'n ug{] af]nkqsf]
af]nkqbftfsf] of]Uotf af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]lvt of]Uotf
d"NofÍgsf cfwf/ cg'¿k eP gePsf] hfFr ug{' kg{]5 .
-!)_ pkljlgod -*_ adf]lhd lgwf{/0f ul/Psf] Go"gtd af]n cÍ sa'n
ug{] af]nkqsf] af]nkqbftfsf] of]Uotf hfFr ubf{ af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf pNn]lvt of]Uotf d"NofÍgsf cfwf/ cg'¿k ePsf] kfOPdf To:tf]
af]nkq Go"gtd d"NoflÍt ;f/e"t¿kdf k|efju|fxL af]nkq dflgg]5 . o;/L
hfFr ubf{ To:tf] af]nkqbftfsf] of]Uotf af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
pNn]lvt d"NofÍgsf cfwf/ cg'¿k ePsf] gkfOPdf lghsf] af]nkq
d"NofÍgaf6 x6fO qmdzM csf{] Go"gtd af]n cÍ sa'n ug{] af]nkqbftfsf]
of]Uotfsf] hfFr ;f]xL cfwf/df ug{' kg{]5 .
-!!_ af]nkqsf] d"nk|lt / k|ltlnlkdf d"No jf cGo s'g} s'/fdf leGgtf
kfOPdf d"n k|ltdf pNn]v ePsf] d"No jf s'/f dfGo x'g]5 .

*)= af]nkqsf] k|fljlws kIfsf] d"NofÍg M -!_ d"NofÍg ;ldltn] af]nkqsf] k|


fljlws kIfsf] d"NofÍg ubf{ b]xfosf s'/fx?sf] d"NofÍg ug{' kg{]5 M–
-s_ dfn;fdfg cfk"lt{, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] If]q,
-v_ d'Vo d'Vo dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] k|
fljlws :k]l;lkms]zg, sfo{ ;~rfng tyf sfo{ ;Dkfbg ljz]iftfx¿
(Operating and Performance Characteristics), /
-u_ jf/]06Lsf] ;dofjlw .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd d"NofÍg ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
pNn]lvt s'/f / af]nkqbftfn] af]nkqdf pNn]v u/]sf] s'/fdf s'g} leGgtf
kfOPdf d"\NofÍg ;ldltn] ;f] leGgtf ;d]t pNn]v ug{' kg{]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] leGgtfsf] d"No af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf pNn]v eP adf]lhdsf] cfwf/ / tl/sf adf]lhd u0fgf u/L sfod
ug'{ kg{]5 .

*!= af]nkqsf] Jofkfl/s kIfsf] d"NofÍg M -!_ af]nkqsf] k|fljlws


kIfsf] d"NofÍg ePkl5 d"NofÍg ;ldltn] To:tf] af]nkqsf] Jofkfl/s kIfsf]
d"NofÍg ubf{ b]xfosf s'/fx?sf] d"NofÍg ug{' kg{]5 M–
-s_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL
ljz]if ;]jf cfk"lt{ jf ;DkGg ug{] cjlw,
-v_ e'QmfgLsf] zt{,
-u_ af]nkqbftfn] ;dodf sfd ;DkGg gu/] jfkt ltg{'kg{]
k"j{lgwf{l/t Ifltk"lt{,
-3_ k|Tofe"lt ;DaGwL af]nkqbftfsf] bfloTj,
-ª_ af]nkqbftfn] k"/f ug{' kg]{ bfloTj,
-r_ af]nkqbftfn] k|:tfljt vl/b ;Demf}tfdf cGo s'g} zt{ yk
u/]sf] eP To:tf] zt{ .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd d"NofÍg ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf
pNn]lvt s'/f / af]nkqbftfn] af]nkqdf pNn]v u/]sf] s'/f hfFrL s'g} leGgtf
kfOPdf d"NofÍg ;ldltn] ;f] leGgtf ;d]t pNn]v ug{' kg{]5 .
-#_ d"NofÍg ;ldltn] pkljlgod -@_ adf]lhdsf] leGgtfsf] d"No
sfod ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v eP adf]lhdsf] cfwf/ / tl/sf
adf]lhd u0fgf u/L sfod ug{' kg{]5 .
*@= af]nkqsf] cfly{s kIfsf] d"NofÍg M -!_ af]nkqsf] k|fljlws / Jofkfl/s
kIfsf] d"NofÍg ePkl5 To:tf] af]nkqsf] cfly{s kIfsf] d"NofÍg ug{'
kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd cfly{s kIfsf] d"NofÍg ubf{ k|fljlws /
Jofkfl/s kIfsf cfjZos s'/fx¿ ;lxt b]xfosf s'/fx? ;d]tsf] af]nkq ;DaGwL
sfuhftdf pNn]v ePsf] cfwf/ / tl/sf adf]lhd d"No lgwf{/0f u/L af]nkqsf]
d"NoflÍt /sd sfod ug{' kg{]5 M–
-s_ cfGtl/s 9'jfgL vr{,
-v_ k|fljlws ljz]iftf .
-#_ pkljlgod -@_ sf] v08 -v_ adf]lhd k|fljlws ljz]iftfsf] d"NofÍg
ubf{ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]lvt vl/b ;DaGwL Go"gtd b/, Ifdtf
jf k|ltkmn (Output) eGbf a9L b/, Ifdtf jf k|ltkmnsf] af]nkq k]z ePsf]df
d"NofÍg ;ldltn] Go"gtd b/, Ifdtf jf k|ltkmnsf] dfq d"NofÍg ug{' kg{]5 .
-$_ af]nkq ;DaGwL sfuhftdf :jb]zL dfn;fdfg / :yfgLo lgdf{0f
Joj;foLnfO{ k|fyldstf lbOg] s'/f pNn]v ePsf] cj:yfdf
d"NofÍg ;ldltn] :jb]zL dfn;fdfg jf lgdf{0f Joj;foLnfO{ lbOg] k|
fyldstfsf] /sd u0fgf u/L To:tf] /sd ljb]zL af]nkqbftfsf] saf]n cÍdf hf]8L
d"NoflÍt cÍ sfod ug{' kg{]5 .
-%_ d"NofÍg ;ldltn] af]nkq d"NofÍg ubf{ af]nkqbftfn] l;kmfl/;
u/]sf] hu]8f kf6{k'hf{sf ;DaGwdf ljrf/ ug{' x'Fb}g . af]nkqbftfn]
eljiodf hu]8f kf6{k"hf{ pknAw u/fpg' kg]{ egL af]nkqdf zt{ /flvPsf]
eP To:tf kf6{k"hf{sf] d"No af]nkq d"NofÍg ubf{ ;dfj]z ul/g] 5}g .
-^_ af]nkq kmf/fddf pNn]lvt Jofj;flos / k|fljlws k|:tfjdf s'g} klg
k|d'v km/s (Major Deviations) gePsf] af]nkqnfO{ ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL
af]nkq dfgL cfly{s d"NofÍg ug{' kg{]5 .

*#= lgdf{0f sfo{sf] af]nkqsf] ljz]if d"NofÍg M -!_ lgdf{0f sfo{sf] af]nkq
d"NofÍg ubf{ d"NofÍg ;ldltn] ljlgodx? *), *! / *@ df pNn]lvt s'/fsf]
cltl/Qm b]xfosf s'/fsf] d"NofÍg ug{' kg{]5 M–
-s_ lgdf{0f sfo{sf] sfo{ of]hgf, sfo{ ;Dkfbg tflnsf /
kl/rfng ;do af]nkq ;DaGwL sfuhftdf pNn]v eP cg';f/sf]
eP jf gePsf],
-v_ af]nkqbftfn] lan ckm SjflG66Ldf ;+nUg cfO6dsf] nflu
pNn]v u/]sf] k|lt PsfO{ b/ ljZj;gLo eP jf gePsf],
-u_ saf]n cÍ b]xfosf] sf/0fn] c;Gt'lnt eP jf gePsf] M–
-c_ vl/b ;Demf}tfsf] k|f/lDes r/0fdf ug{' kg{] sfdsf]
cfO6dsf] nflu af]nkqbftfn] c:jfefljs pRr b/ pNn]v
u/]sf]n], jf
-cf_ af]nkqbftfn] lan ckm SjflG66Lsf] s'g} cfO6ddf
Go"g cg'dfg ePsf] egL ljZjf; u/]sf] cfO6dsf] nflu
lghn] c:jfefljs pRr b/ pNn]v u/]sf]n] .
-@_ pkljlgod -!_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] cj:yfdf jf
af]nkqbftfn] ;Gtf]ifhgs ?kdf sfd ;DkGg ug{ g;Sg] u/L Go"g saf]n cÍ
pNn]v u/]sf] jf lgdf{0f sfo{sf] If]q jf k|fljlws :k]l;lkms]zg unt ¿kdf
a'lem jf ga'lem c:jfefljs Go"g saf]n cÍ pNn]v u/]sf] jf k|f/lDes r/0fdf
ul/g] lgdf{0f sfo{sf] nflu a9L b/n] pNn]v u/]sf] (Front Loading) 5 jf 5}g
eGg] s'/f d"NofÍg ;ldltn] hfFr ug{' kg{]5 . To;/L Go"g saf]n cÍ pNn]v
u/]sf] cj:yfdf d"NofÍg ;ldltn] To:tf] af]nkqbftf;Fu b/
ljZn]if0f ;xLtsf] :ki6Ls/0f dfu ug{' kg{]5 .
-#_ d"NofÍg ;ldltn] pkljlgod -@_ adf]lhd dfu]sf]
:ki6Ls/0f ;Gtf]ifhgs ePdf To:tf] af]nkqbftf;Fu lghsf] saf]n cÍsf] bz k|
ltztn] x'g] /sd a/fa/sf] yk sfo{ ;Dkfbg hdfgt lnO{ af]nkq :jLs[t ug{]
l;kmfl/; ug{ / To:tf] :ki6Ls/0f ;Gtf]ifhgs gePdf To:tf] af]nkq c:jLs[t
ug{ sfof{nonfO{ l;kmfl/; ug{ ;Sg]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd lnOPsf] yk sfo{ ;Dkfbg hdfgt clGtd
lan e'QmfgL ePkl5 lkmtf{ ug{' kg{]5 .

*$= k|ltj]bg k]z ug{'kg]{ M d"NofÍg ;ldltn] b]xfosf s'/f v'nfO{ o;


ljlgodfjnL adf]lhd u/]sf] k/LIf0f tyf d"NofÍgsf] lj:t[t ljZn]if0f ;lxtsf]
d"NofÍg k|ltj]bg tof/ u/L ;f] k|of]hgsf] nflu tf]lsPsf] Dofb leq
sfof{nodf k]z ug{' kg{]]5 M–
-s_ af]nkqbftfsf] gfd / 7]ufgf,
-v_ ljlgod &* sf] pkljlgod -@_, -#_, -$_ / -^_ adf]lhd
k/LIf0f ubf{ kfOPsf cfwf/x¿,
-u_ af]nkqbftfx¿sf] s'n saf]n /sd, d"NoflÍt /sd / d'b|f,
-3_ ljlgod ^$ sf] pkljlgod -$_ sf] v08 -r_ adf]lhd af]nkq t'ngf
ug{ k|of]u ePsf] d'b|f / af]nkq sfuhftdf pNn]v ePsf]
ldltsf] ljlgdo b/sf] cfwf/df sfod ePsf] /sd,
-ª_ ljlgod &* sf] pkljlgod -*_ / -(_ adf]lhd q'6L ;RofPsf] eP
To:tf] q'6L ;RofO{ sfod ePsf] s'n saf]n /sd / d'b|f,
-r_ af]nkqbftfn] d"Nodf s'g} 5'6 lbg k|:tfj ul/Psf] s'/f cfly{s
k|:tfj vf]n]sf] d'r'Nsfdf pNn]v ePsf] eP
d"NofÍg ;ldltn] ;f] 5'6 /sd ;dfof]hg u/]sf] s'/f,
-5_ ljlgod &( sf] pkljlgod -$_ / -!)_ tyf ljlgod *@ sf]
pkljlgod -^_ adf]lhd ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL Go"gtd
d"NoflÍt af]nkqsf] d"NofÍgsf] cfwf/ / tl/sf .

kl/R5]b–(
af]nkqsf] :jLs[tL / vl/b ;Demf}tf ;DaGwL Joj:yf
*%= af]nkq :jLs[t ug{] clwsf/L / lghsf] st{Jo M -!_ af]nkq :jLs[t
ug{] clwsf/ af]nkqsf] /sdsf] cfwf/df kl/R5]b–!@ df pNn]v eP
adf]lhdsf] clwsf/LnfO{ x'g]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] clwsf/L cfkm}+n] af]nkq :jLs[t ug{
gldNg] ePdf ;f]sf] sf/0f pNn]v u/L lgheGbf Ps tx dflysf]
clwsf/Laf6 :jLs[t u/fpg' kg{]5 .
-#_ af]nkq :jLs[t ug{] clwsf/Lsf] st{Jo b]xfo adf]lhdsf] x'g]5
M–
-s_ o; ljlgod adf]lhd kg{ cfPsf af]nkqx¿ dWo] o;
ljlgodfjnLn] tf]s]sf] d"NofÍgsf cfwf/x¿ k"/f u/]sf]
;f/e"t¿kdf k|efju|fxL Go"gtd d"NoflÍt af]nkq :jLs[t ug{'
kg{]5 .
-v_ s]xL af]nkqx¿ jf Pp6f dfq af]nkq ;f/e"t¿kdf k|efju|fxL
ePsf] sf/0fn] dfq af]nkq c:jLs[t ug{ jf k"gM af]nkq
cfXjfg ug{ ;lsg] 5}g .
-u_ ljlgod &^ adf]lhdsf] /Lt gk'u]sf] af]nkq :jLsf/ ug{'
x'Fb}g .
-3_ af]nkq c:jLs[t ePsf] jf vl/b sf/jfxL /2 ePsf]
cfwf/sf] ;"rgf ;a} af]nkqbftfx¿nfO{ lbg' kg]{5 .
-ª_ af]nkq cfXjfg ubf{ s'g} af]nkq gk/L jf ;Dk"0f{ af]nkq
c:jLs[t jf vl/b sf/jfxL /2 eO{ k'gM af]nkq cfXjfg
ubf{ To;/L af]nkq c:jLs[t jf vl/b sf/jfxL /2 x'gfsf]
sf/0fsf] ;dLIff u/L cfjZostfg';f/ af]nkq ;DaGwL sfuhft, k|
fljlws :k]lzlkms]zg, nfut cg'dfg tyf vl/b ;Demf}tfsf
zt{x¿df x]/k]m/ ;d]t ug{' kg{]5 .
-r_ af]nkq d"NofÍg k|ltj]bg k]z x'g cfPsf] a9Ldf tL; lbgleq
af]nkq :jLs[t ug{' kg{]5 . ;f] cjlwleq af]nkq :jLs[t
ug{ g;lsPdf ;f]sf] sf/0f v'nfO{ Ps tx dflysf]
clws[tnfO{ hgfp lbO{ To:tf] af]nkq :jLs[t ug{' kg{]5 .

*^= af]nkq c:jLs[t ug{] jf vl/b sf/jfxL /2 ug{] M -!_ sDkgLn] b]xfosf
s'g} cj:yfdf ;Dk"0f{ af]nkq c:jLs[t ug{ jf vl/b sf/jfxL /2 ug{ ;Sg]5 M–
-s_ ljlgod &* adf]lhd af]nkq k/LIf0f ubf{ s'g}klg af]nkq
;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL gePdf, jf
-v_ ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL Go"gtd d"NoflÍt af]nkqsf] af]n cÍ
nfut cg'dfgeGbf ;f/e"t ¿kdf a9L ePdf, jf
-u_ cf}lrTo / sf/0faf6 k'i6\ofO{+ eO{ dfu ul/Psf] dfn;fdfg,
lgdf{0f sfo{, k/fdz{ ;]jf, cGo ;]jf jf b"/;~rf/ ;DaGwL
ljz]if ;]jf cfjZos gePdf .
-@_ s[lqd k|lt:kwf{ x'g] u/L cfk;L ldnf]dtf]df (Cartelling) af]nkq
lbPsf] jf ;+zf]wg u/]sf] b]lvPdf To;/L ldnf]dtf] ug{]sf] af]nkq /2 u/L
w/f}6L hkmt ul/g]5 .
-#_ ldnf]dtf] jf cfly{s k|nf]eg lbO{ jf k|lt:kwL{nfO{ an k|of]u
u/L k|lt:kwf{af6 jl~rt u/fPsf] s'/f vl/b ;Demf}tf eO{ sfo{ z'? ePkl5 klg
v'Ng cfO{ k|dfl0ft ePdf vl/b ;Demf}tf k|fKt ug{]sf] vl/b ;Demf}tf /2
u/L w/f}6L / cGo /sd hkmt ul/g]5 .
-$_ cfk;df ldn]/ af]nkq /fv]sf] eGg] s'/fsf] ;DaGwdf s;}n] k|
df0f ;lxt ph"/ ug{ ;Sg]5 . 5fglagaf6 ph"/ ;To 7xl/g uPdf pkljlgod -
@_ / -#_ adf]lhd x'g]5 .
-%_ vl/b ;Demf}tf k|fKt ug{] p2]Zon] cGo k|lt:kwL{nfO{ s'g}
k|sf/n] af]nkq k|:t't ug{ s;}n] /f]s]sf] k|dfl0ft ePdf To:tf af]nkqbftfaf6
bflvnf ePsf] af]nkq /2 u/L lghn] /fv]sf] w/f}6L /sd hkmt ul/g]5 .
-^_ pkljlgod -@_ / -#_ adf]lhdsf] sf/jfxL ;ldltåf/f ul7t ;DalGwt
ljifosf] pk;ldltn] ug{]5 .
*&= cg'lrt k|efjdf kfg{ / kg{ gx'g] M s'g} af]nkqbftfn] cfˆgf] jf c¿ s;}sf]
af]nkqsf] ;DaGwdf s'g} lsl;dsf] cg'lrt k|efj kfg{ jf bafa lbg k|of; u/]
u/fPdf To:tf] af]nkqbftfsf] af]nkq c:jLs[t ug{ ;lsg] 5 / o;/L af]nkq
c:jLs[t ul/Pdf ;f]sf] clen]v /fVg jf /fVg nufpg' kg{]5 . af]nkq
d"NofÍg / lg0f{o ug{] k|lqmofdf ;+nUg sd{rf/L To:tf] k|efjdf k/]sf]
kfOPdf To:tf] sd{rf/L pk/ ljefuLo sf/jfxL x'g]5 .

**= af]nkqsf] :jLs[lt / vl/b ;Demf}tf M -!_ sDkgLn] ;f/e"t¿kdf k|efju|fxL


af]nkqx? dWo] Go"gtd d"NoflÍt af]nkq dfq :jLs[ltsf] nflu 5gf}6 ug{'
kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd af]nkq 5gf}6 ePsf] ;ft lbgleq sDkgLn]
;DalGwt af]nkqbftfnfO{ lghsf] af]nkq :jLs[t ug]{ cfzosf] ;"rgf lbg'
kg{]5 . To;/L 5gf}6 ePsf] af]nkqsf] af]nkqbftfsf] gfd, 7]ufgf / /sdsf]
hfgsf/L cGo af]nkqbftfnfO{ ;d]t lbg' kg{]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd af]nkq :jLs[t ug]{ cfzosf] ;"rgf
lbPsf] ;ft lbgsf] cjlwleq s'g} af]nkqbftfn] ljlgod !)* adf]lhd
k'g/fjnf]sgsf] nflu lgj]bg lbPsf] cj:yfdf afx]s pkljlgdo -!_ adf]lhd
5gf}6 ePsf] af]nkqbftfsf] af]nkq :jLs[t u/L lghnfO{ kGw| lbgleq
vl/b ;Demf}tf ug{sf] nflu sfo{ ;Dkfbg hdfgt bflvnf ug{ ;"rgf lbg'
kg{]5 . ;DalGwt af]nkqbftfn] sfo{ ;Dkfbg hdfgt bflvnf u/]sf] kGw|
lbgleq vl/b ;Demf}tf u/L ;Sg' kg{]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] cjlwleq sfo{ ;Dkfbg hdfgt bflvnf
u/L af]nkqbftf ;Demf}tf ug{ gcfPdf lghsf] af]nkq hdfgt /sd hkmt
u/L ;f] eGbf nuQ} kl5sf] csf{] ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL Go"gtd d"NoflÍt
af]nkqbftfsf] af]nkq :jLs[t u/L vl/b ;Demf}tf ug{' kg{]5 . ;f]
af]nkqbftf klg sfo{;Dkfbg hdfgt bflvnf u/L vl/b ;Demf}tf ug{ gcfPdf
To; kl5sf] ;f/e"t ¿kdf k|efju|fxL Go"gtd d"NoflÍt af]nkqbftfsf] af]nkq
qmdzM :jLs[t u/L lghnfO{ o; ljlgod adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug{ ;"rgf
lbg' kg{]5 .
-%_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;"rgf lbPsf] tL; lbgleq af]nkq
c:jLs[t ePsf] s'g} af]nkqbftfn] lghsf] af]nkq c:jLs[t ePsf] sf/0fsf]
hfgsf/L dfu u/]df lghnfO{ ;DalGwt sfof{non] To:tf] hfgsf/L lbg' kg]
{5 .
-^_ af]nkqbftfn] ljlgod &% sf] pkljlgod -!_ adf]lhd /fv]sf]
af]nkq hdfgt /sd o; ljlgodfjnL adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug{] sfd ;dfKt
geP;Dd lkmtf{ lbOg] 5}g .
-&_ af]nkq :jLs[lt ePkl5 o; ljlgodfjnLdf pNn]v ul/Psf cGo
s'/fx¿sf] cltl/Qm vl/b ;Demf}tfdf af]nkq ;DaGwL sfuhft,
k|:tfj ;DaGwL sfuhft jf l;naGbL b/efpkq ;DaGwL kmf/fddf plNnlvt
zt{x¿ ;d]t ;dfj]z u/L ljlgod *( adf]lhd vl/b ;Demf}tf ug{' kg{]5 .
-*_ vl/b ;Demf}tf ;DkGg ePkl5 af]nkq jf k/fdz{ ;]jf d"NofÍgsf]
kl/0ffd ;lxtsf] ;"rgf sDkgLsf] j]a ;fO{6 tyf ;"rgf kf6Ldf
6fF;u/L ;fj{hlgs ug{' kg{]5 .
-(_ s'g} af]nkq :jLs[t ug{] jf gug{] ;jf{lwsf/ sDkgLdf ;'/lIft
/xg]5 .

*(= vl/b ;Demf}tf / ;f]sf zt{x? M -!_ sDkgLn] o; ljlgodfjnL adf]lhd


km'6s/ vl/b afx]s cGo vl/b ubf{ o; ljlgod adf]lhd vl/b ;Demf}tf
ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] vl/b ;Demf}tfdf af]nkq ;DaGwL
sfuhft, k|:tfj ;DaGwL sfuhft jf l;naGbL b/efpkq ;DaGwL kmf/fddf
plNnlvt zt{x? ;dfj]z ug'{ kg]{5 / To:tf zt{x? ;Demf}tfsf] k|s[lt cg';f/
b]xfo adf]lhd x'g ;Sg]5g\ M–
-s_ vl/b ;Demf}tfsf kIfx?sf] gfd / 7]ufgf, kmf]g, km\ofS;
gDa/, O{d]n 7]ufgf / ;Demf}tf sfof{Gjogsf nflu ;Dks{
/fVg] JolQm,
-v_ vl/b ;Demf}tfsf] sfo{ If]q,
-u_ vl/b ;Demf}tfdf /x]sf lnvtx?sf] ljj/0f / k|fyldstfsf] qmd,
-3_ sfo{ ;Dkfbg tflnsf,
-ª_ cfk"lt{ ;do, sfo{;Dkfbg ug'{ kg]{ ;do jf Dofb yk
ug{ ;lsg] g;lsg] Joj:yf,
-r_ vl/b ;Demf}tfsf] /sd jf ;f] lgwf{/0f ug]{ tl/sf,
-5_ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf ;]jf :jLsf/ x'g] zt{x?,
-h_ k]ZsL e'QmfgL, ljb]zL d'b|fsf] e'QmfgL nufot
e'QmfgLsf zt{ / tl/sf,
-em_ sfa' aflx/sf] kl/l:ytL (Force Majeure),
-`_ d"No ;dfof]hg ug{ ;lsg] eP ;f]sf] Joj:yf,
-6_ vl/b ;Demf}tf ;zf]wg / e]l/P;g cfb]z hf/L ug{ ;lsg]
eP ;f]sf] Joj:yf,
-7_ aLdf cfjZos ePdf ;f] ;DaGwL Joj:yf,
-8_ cfjZos kg]{ hdfgt,
-9_ lgwf{l/t cjlwdf sfo{ ;Dkfbg x'g g;s] jfktsf] k"j{ lgwf{l/t
Ifltk"lt{ -lnlSj8]6]8 8\ofd]h_,
-0f_vl/b ;Demf}tf /2 ug{ ;Sg] Joj:yf,
-t_ ;a sG6«ofS6 ug{ ;lsg] jf g;lsg] Joj:yf,
-y_ ljjfb ;dfwfgsf] ;+oGq,
-b_ nfu" x'g] sfg"g, /
-w_ cGo cfjZos s'/fx? .

()= ;Demf}tf sfof{Gjog M -!_ vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog ubf{ sDkgLn]


cfjZostf cg';f/ b]xfosf sfdx? ug{' kg]{5 M–
-s_ vl/b ;Demf}tf ePkl5 ;DalGwt cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jf
k|bfos jf lgdf{0f Joj;foL;Fu cfjZos eP a}7s -kf]i6 lj8
sGkm|]G;_ ug]{,
-v_ ;Demf}tf sfof{Gjog ;DaGwL sfo{of]hgf / sfo{tflnsf tof/
ug{],
-u_ ;Demf}tfsf] zt{ adf]lhd ;doleq} k|lttkq vf]Ng] Joj:yf ug]
{,
-3_ cfjZos ePdf ;Demf}tf sfof{Gjog 6f]nL u7g ug]{,
-ª_ ;Demf}tf sfof{Gjog sfo{ of]hgf cg';f/ vl/b ;Demf}tf
sfo{fGjogsf] k|ult cg'udg ug]{ / u'0f:t/ kIfsf] lg/LIf0f /
k/LIf0f ug]{,
-r_ lgdf{0f Joj;foLnfO{ lgdf{0f sfo{:yn ;'Dkg] / ;f] :yn;Dd
kxF'rsf] Joj:yf ldnfpg], vl/b ;Demf}tfsf] x]/km]/, e]l/Pzg
cfb]z, d"No ;dfof]hg, vl/b ;Demf}tf lgnDjg jf cGt,
sfo{ ;DkGg k|df0fLs/0f, e'QmfgL cflbsf] Joj:yfkg ug]{,
-5_ sDkgL / cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos jf lgdf{0f
Joj;foL aLr s'g} ljjfb pTkGg eP To:tf] ;Demf}tfdf
plNnlvt ljjfb ;dfwfgsf] pkfo ckgfpg], ;Demf}tf pNn+3g
ePsf] cj:yfdf ;Demf}tfdf plNnlvt pkrf/ ;DaGwL Joj:yf
cg';f/ sf/jfxL cl3 a9fpg],
-h_ ah]6 / nfut n]vf -Cost Accounting_ sf] kIf nufot ;Demf}tf
sfof{Gjogsf] ljQLo kIfsf] Joj:yfkg ug]{,
-em_ ;Demf}tf sfof{Gjog;Fu ;DalGwt sfuhft l;nl;nfa¢ /
Jojl:yt 9+un] /fVg],
-`_ ;Dkfbg ePsf] sfd :jLs[t ug]{, /
-6_ ;Demf}tf sfof{Gjogsf] cfjlws k|ltj]bg Ps tx dflysf]
clwsf/L ;dIf k]z ug]{ .
-@_ o; ljlgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg
vl/b ;Demf}tf sfof{Gjogsf] ;'k/Lj]If0f ug]{ lgsfon] cfk"lt{stf{,
k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos jf lgdf{0f Joj;foLsf] vl/b ;Demf}tfdf plNnlvt
clwsf/df k|lts'n c;/ gkg]{ u/L] gS;f, :k]l;lkms]zg / vl/b ;Demf}tfsf] zt{
cg';f/ vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog eP gePsf] ;'k/Lj]If0f ug{ ;Sg]5 .

(!= aLdf u/fpg' kg{] M -!_ bz nfv ¿k}ofFeGbf a9L /sdsf]


vl/b ;Demf}tfdf lgdf{0f Joj:ffoL jf cfk"lt{stf{n] aLdf u/fpg'kg]
{ Joj:yf ug'{ kg]{5 .
-@_ lgdf{0f Joj;foLn] ;Demf}tf u/]sf] ;ft lbgleq vl/b ;Demf}tf
z'? x'g] ldltb]lv dd{t cjlw;Dd nfu" x'g] u/L lgDgfg';f/sf] hf]lvdsf] nflu
aLdf u/]sf] k|df0f sfof{nodf k]z ug{' kg{]5 . o:tf] aLdfsf] aLdfÍ
af]nkq kmf/fddf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-s_ lgdf{0f ;fdu|L, k|of]u ul/g] d]lzg, cf}hf/ jf Knf06 nufot
lgdf{0f sfo{sf] k"0f{ k|lt:yfkg vr{,
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu ævr{Æ eGgfn]
gfkmf ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-v_ k]zfut z'Ns, lgdf{0f sfo{sf] s'g} efu eTsfpg, x6fpg tyf
s'+8f ss{6 jf v]/ uPsf] ;fdu|L x6fpgsf] nflu nfUg]
vr{ nufot xfgL jf gf]S;fgL eP jfkt x'g] vr{ jf ;f] ;DaGwL
cfg'ifflËs vr{ ;d]6\gsf nflu v08 -s_ adf]lhdsf] k|lt:yfkg
vr{sf] kGw| k|ltzt /sd jf vl/b ;Demf}tfdf plNnlvt eP
adf]lhdsf] cltl/Qm /sd,
-u_ lgdf{0f Joj;foLn] lgdf{0f :yndf NofPsf] cfkm\gf]
pks/0f / cGo j:t'sf] lgdf{0f :yndf k|lt:yfkg ug{ nfUg]
kof{Kt /sd,
-3_ lgdf{0f Joj;foLnfO{ lgdf{0f :yn ;'lDkPsf] ldltb]lv
x:tfGt/0f k|df0fkq hf/L ul/g] ldlt;Dd lgdf{0f sfo{sf] s'g}
v08 jf c+zdf pkljlgod -#_ df pNn]v ePsf] sf/0f afx]s cGo
h'g;'s} sf/0faf6 x'g] ;a} xfgL gf]S;fgL,
-ª_ lgdf{0f Joj;foLsf] b]xfosf bfloTjx? M–
-!_ lgdf{0f Joj;foLn] q'6L ;Rofpg] bfloTjsf] cjlwdf
cfkm\gf] bfloTj kfng ug]{ qmddf ePsf] xfgL
gf]S;fgL, /
-@_ q'6L ;Rofpg] bfloTjsf] cjlw k|f/De x'g' cl3
pTkGg ePsf] s'g} sf/0faf6 q'6L ;Rofpg] bfloTjsf]
cjlwdf ePsf] xfgL gf]S;fgL .
-#_ o; ljlgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg lgdf{0f
Joj;foLn] pkljlgod -@_ sf] v08 -3_ adf]lhdsf] aLdfaf6 b]xfosf
sf/0faf6 ePsf] xfgL gf]S;fgL jf Ifltsf] nflu bfloTj jxg ug'{ kg]{ 5}g
M–
-s_ o'4, zq'tf jf cfqmd0f,
-v_ ljb«f]x, qmflGt, laKnj jf ;}lgs zf;g jf u[x o'4,
-u_ ljls/0fsf] km}nfj6, cf0fljs OGwgsf] ljls/0f jf Hjngaf6
pTkGg cf0fljs kmf]x/ jf ljls/0fo'Qm ljiffbL ljikmf]6 jf
cGo xflgsf/s tTjx?sf] ljikmf]6 jf cf0fljs ;+of]hg jf ;f]sf]
cf0fljs c+zsf] k|b'if0f, /
-3_ ltj| Wjlgs ultdf p8\g] xjfO{ hxfh jf xjfO{ oGqåf/f >[lht
jfo'sf] rfk .
-$_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s lgdf{0f
sfo{ ubf{ jf To;df /x]sf] s'g} q'6L ;'wf/ ubf{ ePsf] jf To:tf sfo{sf]
kl/0ffd :j?k ePsf] b]xfosf] xfgL gf]S;fgL jfktsf] Ifltk"lt{sf] bfjL /
To:tf] bfjL ;DaGwL sf/jfxL ubf{ nfu]sf] vr{ tyf b:t'/ lgdf{0f
Joj;foLn] Joxf]g'{ kg]{5 M–
-s_ s'g} JolQmnfO{ rf]6k6s nfu]df jf lghsf] d[To' ePdf, jf
-v_ lgdf{0f sfo{df afx]s sfo{ ;~rfng / ;DkGgsf] l;nl;nfdf s'g}
;DklQdf ePsf] xfgL gf]S;fgL .
-%_ lgdf{0f Joj;foL jf cfk"lt{stf{n] dfn;fdfg vl/bdf dfn;fdfgsf]
l;=cfO{=kL= (Carriage and Insurance Paid to) d"Nosf] sDtLdf Ps;o bz k|
ltzt /sd a/fa/sf] uf]bfdb]lv uf]bfd;Dd o'4, x8tfn / cfuhgL ;d]tsf] ;a}
hf]vLd Joxf]g]{ u/L aLdf u/fpg' kg]{5 .
-^_ clwsf/k|fKt clwsf/Lsf] lnlvt :jLs[lt lagf aLdfsf zt{x¿df s'g}
kl/jt{g ug{ kfOg] 5}g .

(@= vl/b ;Demf}tfdf ;+zf]wg M -!_ sfdsf] u'0f:t/, Ifdtf, kl/df0f, cfo' / k|
fljlws ljz]iftfdf s'g} c;/ gkg]{ s'/f ljlgod ^$ sf] pkljlgod -$_
adf]lhdsf] ;ldltaf6 olsg u/L u/fO{ sfdsf] cfwf/e"t k|s[lt jf If]q kl/jt{g
gx'g] u/L b'j} kIfsf] lnlvt ;xdltaf6 vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf
ePsf]df afx]s sDkgLnfO{ cfly{s ef/ ga9\g] u/L vl/b ;Demf}tfdf ;
+zf]wg ug{ ;lsg]5 .
-@_ b]xfo adf]lhdsf] cj:yf ljBdfg ePdf pkljlgod -!_ sf]
cwLgdf /xL dfn;fdfgsf] pTkQLsf] d"n's) (Country of Origin kl/jt{g
u/L ;Demf}tf ;+zf]wg ug{ ;lsg]5 M–
-s_ vl/b ;Demf}tf ePkl5 ;f] ;Demf}tfdf pNn]lvt dfn;fdfgsf]
pTkfbg ;Demf}tfdf tf]lsPsf] b]zdf aGb ePsf], jf
-v_ cGo sfa' aflx/sf] kl/l:ytL (Force Majeure) k/L ;Demf}tfdf
tf]lsPsf] b]zaf6 cfk"lt{ x'g g;Sg] cj:yf /x]sf] .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhd ;Demf}tfdf pNn]lvt dfn;fdfgsf]
pTkQLsf] d"n's (Country of Origin) kl/jt{g u/L ;Demf}tf ;+zf]wg
ubf{ pTkfbssf] pTkfbg tyf cfk"lt{ >[Înf (Production and Supply Chain) k|
dfl0ft x'g' kg]{ / ;Demf}tfdf pNn]lvt a|f08, :k]lzlkms]zg, Ifdtf / u'0f:t/
cg'?ks} dfn;fdfg cfk"lt{ x'g] Joj:yf ug'{ kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg pkljlgod -@_
adf]lhdsf] cj:yf k/L ;Demf}tfdf pNn]lvt dfn;fdfgsf] a|f08 ;d]t kl/jt{g
x'g] ePdf sDkgLnfO{ cfly{s ef/ ga9\g] u/L pkljlgod -!_
adf]lhd ;Demf}tfdf ;+zf]wg ug{ ;lsg]5 .
-%_ sDkgLsf] lxt x'g] olsg ePdf pkljlgod -@_, -#_ / -$_ adf]lhd
;Demf}tf ;+zf]wg ubf{ cku|]8]8 e;{g jf :k]lzlkms]zg tyf pRr Ifdtf /
u'0f:t/sf] dfn;fdfg cfk"lt{ x'g] Joj:yf ldnfpg ;lsg]5 .
-^_ ljlgod (# adf]lhd e]l/Pzg cfb]z hf/L ubf{ jf ljlgod ($ adf]lhd
d"No ;dfof]hg ubf{ vl/b ;Demf}tfdf ;+zf]wg ug'{ kg]{ 5}g .

(#= e]l/P;g cfb]z M -!_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s
vl/b ;Demf}tf ubf{sf avt k"jf{g'dfg ug{ g;lsPsf] kl/l:ylt ;f] ;Demf}tf
sfof{Gjogsf] qmddf ;[hgf eO{ k|fljlws sf/0faf6 To:tf] sfo{sf]
kl/df0fdf yk, 36 ug{ jf gofF cfO6d yKg jf ;§f ug{ cfjZos
b]lvPdf ;f]sf] :ki6 sf/0f v'nfO{ k|fljlws k'i6\ofO{+ lnO{ e]l/P;g cfb]z
hf/L ug{ ;lsg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] cfb]z hf/L ubf{ b]xfo adf]lhd hf/L
ug{' kg{]5 M–
-s_ ;DalGwt sfdsf] cfwf/e"t k|s[lt jf If]q kl/jt{g gx'g] u/L
ug{' kg{],
-v_ ah]6sf] Joj:yf ePsf] x'g' kg]{, /
-u_ clwsf/ k|fKt clwsf/Lsf] :jLs[lt lnPsf] x'g' kg]{ .
-#_ vl/b ;Demf}tfdf pNn]lvt b//]6eGbf a9L b//]6 x'g] u/L
e]l/Pzg cfb]z hf/L ug{' x'Fb}g . a9L b//]6 x'g] u/L e]l/Pzg cfb]z hf/L
ug{' kg{] ePdf cfO6dsf] b/ ;d]t ljZn]if0f u/L Ps tx dflysf]
clwsf/Laf6 :jLs[t u/fpg' kg{]5 .
-$_ vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] vl/bdf gofF cfO6d yk ug{'kg{]
ePdf sDkgLn] To:tf] gofF cfO6dsf] b/ ;d]t ljZn]if0f u/L b//]6
lgwf{/0f ug{' kg{]5 .
-%_ o; ljlgod adf]lhd e]l/Pzg cfb]z hf/L ubf{ b]xfosf s'/fx? :ki6
¿kdf v'nfpg' kg{]5 M–
-s_ e]l/Pzgsf] k|s[lt, 7"nf cfO6d, ;fgf cfO6d,
-v_ Dofb yk ug{' kg{] jf gkg{] / kg{] eP slt lbg ug'{kg{],
-u_ e]l/Pzg ul/Psf cfO6dsf] b//]6 lan ckm SjfG6L6Lsf]
cfO6dsf] b//]6 eGbf 36La9L,
-3_ cBfjlws k]m/abn hDdf ;Demf}tf d"Nosf] slt k|ltzt
ePsf], /
-ª_ e]l/Pzg cfb]zkl5sf] hDdf–hDdL /sd z'? ;Demf}tf
d"Nosf] slt k|ltzt x'g] .
-^_ s'g} sf/0fn] ;do cefj eO{ jf cfsl:ds sfo{ ug{'kg{] cj:yf
cfO{ t'?Gt yk sfd u/fpg k/]df sfof{non] Ps tx dflysf clwsf/Laf6
k"j{ :jLs[lt lnO{ e]l/Pzg sfo{ cufl8 a9fpg ;Sg]5 .
-&_ ;Demf}tfdf gk/]sf yk gofF sfo{sf] lx;fa ubf{ z'? nfut cg'dfg
/ :jLs[t ;Demf}tf d"Nodf hlt k|ltztn] sd ePsf] 5 ;f]xL k|ltztsf] cfwf/df
yk gofF sfo{sf] nfutsf] cg'dfg /sddf 36fO{ e'QmfgL ul/g]5 . z'? nfut
cg'dfg /sdeGbf :jLs[t ;Demf}tf d"No a9L ePdf yk gofF sfo{sf] nfut
cg'dfg /sddf ga9\g] u/L e'QmfgL ul/g]5 . pbfx/0fsf] nflu M z'? nfut
cg'dfg Psnfv ?k}ofF /x]sf] / ;Demf}tf d"No gAa] xhf/ ?k}ofF ePsf]
cj:yfdf z'? nfut cg'dfg eGbf :jLs[t ;Demf}tf d"Nodf bzk|ltztn] sd ePsf]
5 . o:tf] cj:yfdf olb yk gofF sfo{sf] nfutsf] cg'dfg /sd bz xhf/ ?k}ofF
x'g cfof] eg] ;f] /sddf bz k|ltztsf b/n] /sd 36fO{ afFls x'g] /sd gf} xhf/
e'QmfgL ul/g] 5 . t/, ;Demf}tf d"No Ps nfv bz xhf/ ?k}ofF /x]5 eg]
yk sfdsf] nflu bz xhf/ ?k}ofF g} e'QmfgL ug{' kg{]5 .

($= vl/b ;Demf}tfdf d"No ;dfof]hg M -!_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf


Joj:yf ePsf]df afx]s kGw| dlxgfeGbf a9L cjlwsf] vl/b ;Demf}tf
sfof{Gjog ug{] qmddf d"No ;dfof]hg ug{ cfjZos b]lvPdf clwsf/ k|fKt
clwsf/Ln] d"No ;dfof]hg ug{ ;Sg]5 . o;/L d"No ;dfof]hg ug{ ;lsg] jf
g;lsg] Joj:yf af]nkq ;DaGwL sfuhft / vl/b ;Demf}tfdf :ki6 v'nfpg'
kg{]5 .
t/, lgdf{0f sfo{df /fli6«o :t/sf] af]nkq cfXjfg eO{ vl/b ;Demf}tf
eO;s]sf] cj:yfdf ck|Tofl;t ¿kdf s'g} lgdf{0f ;fdu|Lsf] d"No ;fljs
d"Nosf] bz k|ltzt;Dd 36a9 ePdf d"Nodf s'g} ;dfof]hg ul/g] 5}g . ck|
Tofl;t ¿kdf s'g} lgdf{0f ;fdu|Lsf] d"No ;fljs d"Nosf] bz k|ltzteGbf a9L
36a9 ePdf To;/L bz k|ltzteGbf a9L ePsf] k|ltztsf] b/df dfq
d"No ;dfof]hg ul/g]5 .
-@_ vl/b ;Demf}tfdf d"No ;dfof]hgsf] Joj:yf ubf{ b]xfosf
s'/fx? ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 M–
-s_ d"No ;dfof]hg ug]{ cj:yf,
-v_ lgwf{/0f ug]{ ;"q,
o; v08 adf]lhd ;"q lgwf{/0f ubf{ ;DkGg ePsf] sfddf
nfu]sf] >d, ;fdu|L / pks/0fx?sf] dfq d"No ;dfof]hg x'g]
u/L ug'{ kg]{5 .
-u_ v08 -v_ adf]lhdsf] ;"qdf k|of]u ul/g] d"Nosf] ;+/rgf ->d,
pks/0f, ;fdu|L, O{Gwgsf] d"No cflb_,
-3_ d"No ;dfof]hgsf] clwstd /sd,
-ª_ k|To]s d"No ;+/rgfsf] d"No ;dfof]hg ug{ k|of]u
ul/g] ;Da4 d"No ;"rL (Price Indices),
-r_ d"No ;"rL pNn]v ug{ k|of]u ul/g] d'b«f / e'QmfgL lbg k|
of]u ul/g] d'b|f aLrsf] ljlgdo b/sf] 36a9 dfkg ug]{ tl/sf,
-5_ d"No ;dfof]hg ;"q k|of]u ug{ lnOg] cfwf/ ldlt,
-h_ d"No ;dfof]hg ;"q nfu" x'g] ;dosf] cGt/fn, /
-em_ d"No ;dfof]hg ;"qsf] k|of]uaf6 b]lvg' kg]{ Go"gtd
d"No j[l4 / d"No ;dfof]hg ;DaGwL k|fjwfg nfu" x'g k"/f
x'g'kg]{ cGo zt{ tyf aGb]h .
-#_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg vl/b ;Demf}tf k|
fKt ug{] JolQmsf] l9nfO{sf] sf/0faf6 ;Demf}tf adf]lhdsf]
sfd ;f] ;Demf}tfdf plNnlvt cjlwleq ;DkGg geO{ a9L ;do nfu]sf]df jf
Psd'i6 sfo{ ;Dkfbg (Lumpsum Contract) jf lglZrt ah]6sf] cfwf/df
vl/b ;Demf}tf ePsf]df d"No ;dfof]hg ug{ ;lsg] 5}g .
-$_ o; ljlgod adf]lhd ul/g] d"No ;dfof]hgsf] clwstd /sd
z'? ;Demf}tf d"Nosf] kRrL; k|ltzteGbf a9L x'g] 5}g .
d"No ;dfof]hgsf] /sd ;f] clwstd l;dfeGbf a9L x'g] ePdf sDkgLn]
vl/b ;Demf}tf cGTo ug{, ;Demf}tf d"NonfO{ :jLs[t ah]6leq kfg{sf]
nflu lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftf;Fu
jftf{ ug{ jf vr{ 36fpg] cGo pkfo cjnDag ug{ ;Sg]5 .
(%= vl/b ;Demf}tfsf] Dofb yk tyf k"j{ lgwf{l/t Ifltk"lt{sf] Joj:yf ug{]
M -!_ vl/b ;Demf}tfsf] Dofb yk tyf k"j{ lgwf{l/t Ifltk"lt{ ;DaGwL
Joj:yf ;DalGwt vl/b ;Demf}tfdf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-@_ sDkgLn] b]xfo adf]lhdsf] cj:yfdf ;Demf}tf sfof{Gjogsf]
Dofb yk u/L lbg ;Sg]5 M–
-s_ cfk"lt{stf{sf] sfa' aflx/sf] ljz]if kl/l:ylt jf s'g} dgfl;a
dflkmssf] sf/0f k/]df, /
-v_ ;Demf}tf sfof{Gjogsf] nflu sDkgLn] k"/f ug{'kg{]
bfloTj k"/f ug{ g;s]sf] cj:yfdf .
-#_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg pkljlgod -@_
adf]lhdsf] cj:yf k/L vl/b ;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlwleq cfk"lt{stf{,
lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn] cfkm"nfO{ ;'lDkPsf] sfd
k"/f ug{ g;lsg] cj:yf k/]df lghn] ;f]sf] sf/0f v'nfO{ sfd k"/f ug{'kg{]
cjlw ;dfKt x'g'eGbf ;ftlbg cufj} ;DalGwt sfof{nodf Dofb yksf] nflu
lgj]bg lbg' kg{]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePkl5 sDkgLsf] clwsf/ k|
fKt clwsf/Ln] ;f] ;DaGwdf cfjZos hfFra'em ug{ jf u/fpg ;Sg]5 . To;/L
hfFra'em ubf{ jf u/fpFbf lghn] b]xfosf s'/fx? ljrf/ ug'{ kg]{5 M–
-s_ ;DalGwt lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosn] vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfd ;dod} ;DkGg ug{
e/dUb'/ k|of; u/]sf] lyof] jf lyPg,
-v_ sDkgLn] ;DalGwt lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{,
k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosnfO{ ;Demf}tf adf]lhd pknAw
u/fpg' kg]{ s'/f pknAw u/fPsf] lyof] jf lyPg,
-u_ sfa' aflx/sf] kl/l:yltsf] sf/0faf6 sfddf l9nfO{ ePsf] xf] jf
xf]Og, /
-3_ vl/b ;Demf}tf adf]lhd k"/f ug{'kg{], k"/f ePsf / afFsL
sfdsf] ljj/0f .
-%_ cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfossf]
l9nfO{sf] sf/0faf6 vl/b ;Demf}tfdf tf]lsPsf] Dofbleq vl/b ;Demf}tfsf]
sfd k"/f x'g g;s]df lghn] sDkgL;Fu u/]sf] ;Demf}tf /sd dWo] k'/f x'[g
g;s]sf] sfd jf ;~rfngdf Nofpg g;s]sf] pks/0f jf ;]jf a/fa/sf] /sdsf] k|lt
xKtf z'Go bzdnj kfFr k|ltztsf b/n] a9Ldf s'n ;Demf}tf /sd -d"No
clej[l4 s/ afx]s_ sf] bz k|ltzt;Dd xhf{gf (Liquidated Damages) Ifltk"lt{ lng]
u/L Dofb yk ug{ ;Sg] Joj:yf vl/b ;Demf}tfdf ug{ ;lsg]5 .
t/, s'g} sfdsf] ;DaGwdf o; pkljlgoddf plNnlvt xhf{gf /sd eGbf
km/s lsl;dsf] xhf{gf nufpg' kg{] ePdf ;ldltsf] :jLs[lt lnO{ ug{ ;lsg]5 .
-^_ pkljlgod -%_ adf]lhd xhf{gf nufpg] u/L Dofb yk
ubf{ cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn] yk cfly{s
Jooef/ bfjL ug{ gkfpg] s'/f ;d]t :ki6 v'nfO{ ;f]sf] hfgsf/L ;DalGwt
cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosnfO{ lbg' kg{]5 .
-&_ pkljlgod -%_ adf]lhdsf] k"j{ lgwf{l/t
Ifltk"lt{ ltb{}df ;DalGwt cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf
k|bfos vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfo{ ;Dkfbg ug]{ bfloTjaf6 d'Qm
x'g ;Sg] 5}g .

(^= vl/b ;Demf}tfsf] sfo{ k|ult cg'udg ug{] M -!_ vl/b ;Demf}tf
ubf{ sfo{qmd / sfo{ tflnsf ;d]t ;+nUg u/L ;Demf}tf ug{' kg{]5 .
sfo{ tflnsf adf]lhd jf vl/b ;Demf}tfsf zt{ adf]lhd sfd eP
gePsf] ;DaGwdf sfof{no k|d'v jf cfof]hgf k|d'vn] lg/Gt/ cg'udg ug{'
u/fpg' kg{]5 . o:tf] cg'udgsf] glthf q}dfl;s ¿kdf Ps tx dflysf]
clwsf/L ;dIf k]z ug{] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 . k|ltj]bg k|fKt ug{]
clwsf/Ln] k|ltj]bg cWoog u/L cfjZos lgb{]zg lbg ;Sg]5 .
-@_ sDkgLn] ug]{ u/fpg] l;len lgdf{0f tyf dd{t ;DaGwL
sfo{ vl/b ;Demf}tf, tf]lsPsf] u'0f:t/ / lgwf{l/t sfo{ tflnsf adf]lhd eP
gePsf] ;DaGwdf sDkgLsf] l;len OGkm|f:6«Sr/ laefun] cg'udg ul/ Ps
tx dflysf] clwsf/L ;dIf k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{5 . k|ltj]bg k|fKt ug]
{ clwsf/Ln] k|ltj]bg dfly cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .

(&= k|fljlwssf] lhDd]jf/L M o; ljlgodfjnL adf]lhd dfn;fdfg jf ;]jf vl/b,


lgdf{0f tyf h8fg ;DaGwL sfdsf] nfut cg'dfg tof/ ug{], hfFr ug{]
tyf :jLs[t 8«OË, l8hfOg tyf :k]l;lkms]zg adf]lhd u'0f:t/o'Qm sfd eP
gePsf] ;'k/Lj]If0f u/L hfFra'em ug{] lhDd]jf/L ;f] sfdsf] nflu sfof{no
k|d'vn] tf]s]sf] k|fljlws sd{rf/Lsf] x'g]5 .

(*= sfo{ ;DkGg k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{ M sfof{non] lgdf{0f tyf
h8fg;DaGwL sfd ;DkGg ePkl5 b]xfo adf]lhd sfo{ ;DkGg k|ltj]bg k]z
ug'{ kg{]5 M–
-s_ :jLs[t nfut cg'dfg adf]lhd lgdf{0f tyf h8fg;DaGwL
sfd ;DkGg ePkl5 sfof{no k|d'vn] To:tf] sfd lgwf{l/t
8«OË, l8hfOg tyf :k]lzlkms]zg adf]lhd u'0f:t/o'Qm eP jf
gePsf] k|fljlws sd{rf/Laf6 hfFra'em u/fO{ sfo{ ;DkGgsf]
k|ltj]bg tof/ ug{' u/fpg' kg{]5 . sfof{no k|d'vn] cfjZos
b]v]df k|ltj]bgdf plNnlvt sfd eP gePsf] cfk}+mn]
hfFra'em ug{ jf To:tf] hfFra'emsf] sfo{ ug{ k|fljlws
sd{rf/L jf k|fljlws sd{rf/Lx¿sf] 6f]nL v6fpg ;Sg]5 .
-v ;Demf}tf cg'?ksf] sfo{ ;DkGg ePsf] rf/ dlxgfleq
clgjfo{ ¿kdf sfo{ ;DkGg k|ltj]bg af]nkq :jLs[t ug{]
clwsf/L ;dIf k|:t't ug{' kg{]5 .
t/, sfd u/fpg] clwsf/L / af]nkq :jLs[t ug{] clwsf/L Pp6}
ePdf Ps tx dflysf] clwsf/L ;dIf ;f] k|ltj]bg k]z ug{' kg{]5
.
-u_ v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg bz nfv
¿k}ofF;Ddsf] lgdf{0f tyf h8fg;DaGwL sfd ;DkGg ePkl5
To:tf] sfd sfof{no k|d'v k|fljlws eP cfk}+m+n] jf ljlgod
(& df plNnlvt k|fljlws sd{rf/Laf6 hFrfO{ :jLs[t ug{'
kg{]5 . o;/L :jLs[t ePsf] sfo{sf] lhDd]jf/L ;f] hfFr ug{]
k|fljlws sd{rf/Lsf] x'g]5 .
-3_ sfo{ ;DkGg k|ltj]bg :jLs[t ePkl5 lgdf{0f tyf h8fg sfo{sf]
cfk"lt{stf{nfO{ sfo{ ;DkGg k|df0fkq lbg' kg{]5 .
-ª_ sfo{ ;DkGg k|ltj]bg :jLs[t ePkl5 ;DkGg lgdf{0f tyf h8fg
sfo{sf] clen]v ;DalGwt sfof{non] /fvL Ps–Ps k|lt tfn's
sfof{no tyf s]Gb|Lo sfof{nodf klg k7fpg' kg{]5 .
-r_ lgdf{0f tyf h8fg sfo{ ;DkGg ePkl5 af]nkq
tyf ;Demf}tfkqdf pNn]v eP adf]lhd lgdf{0f tyf h8fg
sfo{sf] hfFrkf; k|ltj]bg (Acceptance Test Report) tof/ ug{'
kg{]5 . To:tf] hfFrkf; jf k|ltj]bg lbg]
sfo{ af]nkqsf] :k]l;lkms]zg tof/ ug{], d"NofÍg ug{] jf
h8fg sfo{df ;+nUg x'g] JolQmx¿af6 u/fpg' x'Fb}g . t/,
tLg jf ;f]eGbf a9L ;b:o /xg] hfFrkf; 6f]nLdf ljz]if1sf]
lx;fan] To:tf] sfo{df ;+nUg JolQmnfO{ cfjZostf cg';f/ ;
+nUg u/fpg ;lsg] 5 .
-5_ sDkgLn] ug]{, u/fpg] l;len lgdf{0f tyf dd{t ;DaGwL
sfo{sf] clGtd hf+r kf; -Final Acceptance Testing_ u/L k|
ltj]bg k]z ug]{ bfloTj l;len OGkm|f:6«Sr/ laefusf] x'g]5 .
((= vl/b ;Demf}tfsf] cGTo / ;f]sf] pkrf/ M -!_
vl/b ;Demf}tfdf ;f] ;Demf}tf cGTo ug{ ;lsg] cj:yfx¿ v'nfpg' kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf cj:yfx¿ d'Vo ?kdf b]xfo adf]lhd
x'g ;Sg]5g\ M–
-s_ cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos jf lgdf{0f Joj;foLn]
vl/b ;Demf}tf adf]lhd sfo{ ;Dkfbg gu/]df sDkgLn]
vl/b ;Demf}tf cGTo ug{ ;Sg] cj:yf,
-v_ sDkgLn] ;fj{hlgs lxtsf] nflu ;'lj:tfsf] cfwf/df
vl/b ;Demf}tfsf] cGTo (Termination by Convenience)
ug{ ;Sg],
-u_ cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos jf lgdf{0f Joj;foLn] vl/b
;Demf}tf cGTo ug{ ;Sg], /
-3_ sfa' aflx/sf] kl/l:yltdf vl/b ;Demf}tf cGTo ug{ ;lsg] cj:yf
.
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd vl/b ;Demf}tf cGTo ug{] cfwf/df b]xfo
adf]lhdsf s'/fx¿ ;lxt ljQLo km/kmf/s ug{] / Ifltk"lt{ lbg] ;DaGwL
Joj:yf pNn]v ug{' kg{]5 M–
-s_ :jLsfo{ ¿kdf ;DkGg eO{;s]sf sfo{, cfk"lt{ jf ;]jf jfkt
ug{'kg{] e'QmfgL afFsL /x]sf] eP ;f]sf] e'QmfgL,
-v_ vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfd cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf, ;]jf
k|bfos jf lgdf{0f Joj;foLn] gu/]sf] sf/0faf6 sDkgLn] ;f]
sfd ug{ jf u/fpgsf nflu nfUg] yk vr{ jfkt lghn] Joxf]g{'
kg]{ bfloTj,
-u_ cfk"lt{stf{ jf k/fdz{btf jf ;]jf k|bfos jf lgdf{0f Joj;foLsf]
s'g} q'6L (Default) lagf sDkgLn] vl/b ;Demf}tf cGTo
u/]sf] sf/0fn] lghn] Joxf]g{' k/]sf] jf:tljs xfgL gf]S;fgLsf]
/sd .
-$_ vl/b ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s
sDkgLn] ;fj{hlgs lxtsf nflu ;'lj:tfsf] cfwf/df vl/b ;Demf}tfsf] cGTo
ug{ ;Sg]5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhd vl/b ;Demf}tf cGTo ePsf]df
sDkgLn] ;f] ;Demf}tf cGTo x'g'eGbf cl3 ;DkGg eO;s]sf b]xfosf sfd
jfktsf] /sd e'QmfgL ug{' kg{]5 M
-s_ :jLsfo{ ¿kdf ;DkGg eO{;s]sf sfo{, cfk"lt{ jf ;]jf jfkt
ug{'kg{] e'QmfgL afFsL eP ;f] e'QmfgL,
-v_ s'g} vr{sf] e'QmfgL zf]wegf{sf] ¿kdf lbg] Joj:yf ePsf]df
jf:tljs ¿kdf ePsf] To:tf] vr{,
-u_ vl/b ;Demf}tf cGtu{t sDkgLsf] nflu ljz]if ¿kdf agfO{Psf
dfn;fdfgsf] d"No, lgdf{0f :yndf NofOPsf lgdf{0f ;fdu|L,
-3_ lgdf{0f :ynaf6 pks/0f x6fpg nfUg] dgfl;a vr{,
-ª_ u'd]sf] gfkmf / pkljlgod -#_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] /sd
afx]s vl/b ;Demf}tf cGTo ubf{ nfu]sf] vr{, /
-r_ cfjZos eP lgdf{0f sfo{sf] ;+/If0f / ;'/Iff vr{ .
-^_ pkljlgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg
sDkgLn] ;fj{hlgs lxtsf] nflu ;'lj:tfsf] cfwf/df vl/b ;Demf}tf cGTo
ug{ lbPsf] ;"rgf cfk"lt{stf{n] k|fKt u/]sf] ldltn] ;ft lbgleq l;kd]G6sf]
nflu tof/ x'g] / tof/ ePsf dfn;fdfg To:tf] ;Demf}tfsf zt{ / d"Nodf :jLsf/
ug'{ kg]{5 .
-&_ pkljlgod -^_ df plNnlvt dfn;fdfg afx]s
cGo ;fdfgsf] ;DaGwdf sDkgLn] b]xfo adf]lhd ug{ ;Sg]5 M–
-s_ dfn;fdfgsf] s'g} c+z k"/f u/fO{ ;Demf}tfdf plNnlvt zt{ /
d"Nodf k|fKt ug]{, jf
-v_ afFsL /x]sf dfn;fdfgsf] cfk"lt{ cfb]z /2 ug]{ /
cfk"lt{stf{n] cf+lzs ?kdf tof/ u/]sf] dfn;fdfg
jf ;]jf / ;Demf}tf cGTo x'g' cufj} cfk"lt{stf{n] vl/b u/]sf]
;fdu|L jf kf6{k"hf{ jfkt cfk;L ;xdltaf6 d~h'/ ul/Psf] /sd
lghnfO{ e'QmfgL ug]{ .
-*_ cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn]
vl/b ;Demf}tfsf] pNn+3g u/]df sDkgLnfO{ k|fKt x'g] pkrf/
vl/b ;Demf}tfdf pNn]v ug'{ kg]{5 . To:tf] pkrf/ vl/b ;Demf}tf cGTo
ug'{sf] cltl/Qm b]xfo adf]lhd x'g ;Sg]5 M–
-s_ q'6Lk"0f{ sfo{ c:jLsf/ ug]{,
-v_ q'6Lk"0f{ dfn;fdfg tTsfn x6fpg] / ;DalGwt cfk"lt{stf{,
lgdf{0f Joj;foL, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosaf6 k|lt:yfkg
ug{ nufpg],
-u_ ;dodf sfo{ ;Dkfbg x'g g;s] jfktsf] k"j{ lgwf{l/t
Ifltk"lt{ k|fKt ug]{,
-3_ ;Demf}tfsf] cGTo ug]{ / ;Demf}tf adf]lhdsf] sfd gug]
{ cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftfsf]
vr{df To:tf] sfo{ ;DkGg u/fpg],
-ª_ cfg'ifflËs Ifltk"lt{ e/fpg], /
-r_ k|rlnt sfg"g jf vl/b ;Demf}tf adf]lhd pknAw x'g] cGo
pkrf/ .
!))= lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{ tyf ;]jf k|bfosnfO{ e'QmfgL lbg] M -!_
sDkgLn] lan÷ ljhssf] e'QmfgL vl/b ;Demf}tfsf] clwgdf /xL ug'{ kg]
{5 .
-@_ sfo{ ;~rfngsf] nflu lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfos jf cfk"lt{stf{nfO{ k]ZsL /sd e'QmfgL lb+bf k]ZsL /sd vfDg] u/L
jfl0fHo a}Íaf6 hf/L ePsf] a}Í hdfgt lnO{ d"No clej[l4 s/
afx]ssf] :jLs[t ;Demf}tf /sdsf] aL; k|ltzt /sd;Dd ;Demf}tf eP
adf]lhdsf] sfo{df dfq vr{ x'g] u/L e'QmfgL lbg ;lsg]5 . o;/L k]ZsL
e'QmgL ul/g] s'/f ;Demf}tfsf] zt{df pNn]v ePsf] x'g' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ cg'?k lnOg] a}Í hdfgtsf] dfGo cjlw
vl/b ;Demf}tfdf pNn]v ePsf] k]ZsL km5{\of}6 ug'{ kg]{ cjlweGbf
sDtLdf tL; lbg a9L cjlwsf] x'g' kg]{5 .
-$_ cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosnfO{ vl/b ;Demf}tfsf] sfdsf] e'QmfgL ubf{ b]xfosf] sfo{ljlw k"/f
ug{' kg{]5 M–
-s_ lan÷ljhssf] e'QmfgL lng cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf
k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosn] vl/b ;Demf}tf adf]lhd cfjZos
kg]{ sfuhft k]z ug'{ kg]{5 .
-v_ cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|
bfosn] ;DkGg u/]sf] sfdsf] /Lt k"j{ssf] lan k]z u/]kl5
lghn] u/]sf] sfdsf] u'0f:t/ tyf kl/df0f 7Ls eP
gePsf] ;DalGwt sd{rf/Ln] hfFr ug{'kg{] 5 . /Ltk"j{s lan
k]z u/]sf]df ;Demf}tfdf pNn]v ePsf]df ;f]xL adf]lhd /
cGo cj:yfdf cfjZos sfuhftx? k"/f u/L sfof{nodf k]z u/]sf]
a9Ldf tL; lbgleq e'QmfgL lbg' kg]{5 .
-u_ v08 -v_ adf]lhdsf] ;doleq e'QmfgL x'g g;s]df sf/0f vf]nL
Ps tx dflysf] clwsf/LnfO{ hfgsf/L lbg' kg{]5 . Ps tx
dflysf] clwsf/Ln] e'QmfgL x'g g;s]sf] sf/0f dgfl;a
gb]v]df To:tf] sd{rf/L dfly cfjZos ljefuLo sf/jfxL
ug{ ;Sg]5 .
-3_ lgdf{0f Joj;foLnfO{ e'QmfgL lbg] cÍsf] kfFr k|ltzt
lg/f]lwt hdfgt /sd (Retention Money) s6fP/ dfq e'QmfgL lbg'
kg{]5 . To;/L s6fOPsf] /sd / af]nkq :jLs[t x'Fbf /x]sf]
sfo{ ;Dkfbg hdfgt /sd vl/b ;Demf}tfsf] zt{ cg';f/
sfd ;dfKt eO{ clGtd lan e'QmfgL ePsf] ldltn] ;fwf/0ftof
tLg dlxgfb]lv Ps jif{;Dddf jf dd{t ;Def/ cjlw ;dfKt ePkl5
jf ;Demf}tfsf zt{x¿ k"/f ePkl5 lkmtf{ lbg' kg{]5 .
lg/f]lwt hdfgt /sd (Retention Money) lkmtf{ lbFbf ;DalGwt
lgdf{0f Joj;foLn] cfGtl/s /fhZj sfof{nodf s/ ljj/0f k]z
u/]sf] sfuhft lnO{ e'QmfgL lbg' kg]{5 .
-ª_ ;fdfg, ;]jf, 3/ef8f tyf dd{t vl/b ;Demf}tfsf] /sd e'QmfgL
lbFbf ;Demf}tfsf] zt{ adf]lhd ug{' kg{]5 .
-r_ o; ljlgodfjnL adf]lhd cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f Joj;foL jf
k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosnfO{ /lgË lan jf s/f/ adf]lhdsf]
e'QmfgL jf clGtd lansf] /sd e'QmfgL lbFbf k]ZsL lbPsf]
/sd Pj+ k|rlnt sfg"g adf]lhd cu|Ld cfos/ s6fP/ dfq
e'QmfgL lbg' kg]{5 . ;f] s6fPsf] cu|Ld cfos/ ;DalGwt
cfGtl/s /fhZj sfof{nodf a'emfO{ cfk"lt{stf{ jf lgdf{0f
Joj;foL jf k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfosnfO{ ;d]t hgfp lbg'
kg{]5 .
-%_ o; ljlgodfjnL adf]lhd vl/b tyf k|flKt ;Demf}tf adf]lhdsf]
e'QmfgL lbFbf k|rlnt sfg"g adf]lhd s6fpg' kg]{ s/ s6fP/ dfq e'QmfgL
lbg' kg{]5 . s/ gs6fO{ e'QmfgL lbPdf To;sf] hjfkmb]lxtf n]vf k|d'vsf]
x'g]5 .

!)!= ljjfb ;dfwfg ;DaGwL Joj:yf M -!_ sDkgL / lgdf{0f Joj;foL


cfk"lt{stf{, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftf aLr vl/b ;Demf}tf sfof{Gjogsf]
l;nl;nfdf pTkGg x'g] s'g} ljjfb cfk;L ;xdltaf6 ;dfwfg ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd cfk;L ;xdltaf6 ;dfwfg x'g g;Sg]
ljjfb ;dfwfg ug{sf nflu ljjfb ;dfwfg ug]{ ;+oGqsf] Joj:yf
vl/b ;Demf}tfdf ug{ ;lsg]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;+oGqsf] Joj:yf ubf{ lgdf{0f sfo{,
dfn;fdfgsf] cfk"lt{, k/fdz{ ;]jf jf cGo ;]jf ;DaGwL ljjfb
vl/b ;Demf}tfdf sfo{ljlw pNn]v ePsf]df ;f]xL sfo{ljlw adf]lhd /
gePsf]df k|rlnt sfg"g adf]lhd dWo:ytfsf] dfWodaf6 ljjfb ;dfwfg ug]
{ Joj:yf ug{ ;lsg]5 .
-$_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ljjfb ;dfwfg ug]{ ;+oGq pNn]v
ubf{ bz s/f]8 ?k}ofF;Dd d"No ePsf] vl/b ;Demf}tfsf] ljjfbsf] ;dfwfg
kIfx?sf] cfk;L ;xdltdf lgo'Qm lg0f{ostf{ (Adjudicator) åf/f / ;f]eGbf a9L
d"No ePsf] vl/b ;Demf}tfsf] ljjfbsf] ;dfwfg tLg ;b:oLo
ljjfb ;dfwfg ;ldltåf/f ug'{ kg]{ s'/f pNn]v ug{ ;lsg]5 .
ljjfb ;dfwfg ;ldltdf lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftf
/ sDkgLn] lgo'Qm u/]sf] Ps Ps hgf ;b:o tyf To:tf b'j} ;b:on] lgo'Qm
u/]sf] t];|f] JolQm cWoIf /xg]5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] lg0f{ostf{sf] lgo'lQm tyf
ljjfb ;dfwfg ;ldltsf] u7g ;DaGwdf sDkgL / ;DalGwt lgdf{0f Joj;foL jf
cfk"lt{stf{ jf ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftfsf] aLrdf ;xdlt x'g g;s]df jf s'g}
kIfn] ljjfb ;dfwfg ;ldltdf ;b:o lgo'Qm ug{ g;s]df vl/b ;Demf}tfdf
cGoyf pNn]v ePsf]df afx]s dWo:ytf ;DaGwL k|rlnt sfg"g adf]lhd
lg0f{ostf{sf] lgo'lQm jf ljjfb ;dfwfg ;ldltsf] ;b:osf] lgo'lQm ug{ ;lsg]5
.
-^_ sDkgLn] ;Demf}tf sfof{Gjog ;DaGwdf ljjfb pTkGg ePdf
ljjfb k]z ug]{ tl/sf vl/b ;Demf}tfdf pNn]v ug'{ kg]{5 .
-&_ pkljlgod -^_ adf]lhdsf] tl/sf pNn]v ubf{ sDkgL / lgdf{0f
Joj;foL, cfk"lt{stf{, ;]jf k|bfos jf k/fdz{bftf aLr cfk;L ?kdf ;dfwfg x'g
g;s]sf] s'g} ljjfb To:tf] sDkgL jf lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, ;]jfk|bfos
jf k/fdz{bftfdWo] s'g} Psn] ;Demf}tf d"No cg';f/ lg0f{ostf{ jf
ljjfb ;dfwfg ;ldlt ;dIf k]z ug{ ;lsg] Joj:yf pNn]v ug{ ;lsg]5 . To;/L
ljjfb k]z ubf{ ;DalGwt kIfn] cfk;L ;xdltaf6 ;dfwfg x'g g;s]sf] ljjfbsf]
ljifo v'nfO{ lnlvt ?kdf bfjL / To:tf] bfjL k':6\ofO{ ug]{ sfuhft k]z
ug'{ kg]{5 .
-*_ pkljlgod -&_ adf]lhdsf] bfjL k|fKt ePsf] tLg lbgleq
lg0f{ostf{ jf ljjfb ;dfwfg ;ldltn] ;DalGwt kIfnfO{ To:tf] bfjL /
sfuhftsf] k|ltlnlk k7fO{ ;f]sf] ;DaGwdf k|ltls|of dfu ug'{ kg]{5 . ;f]
bfaLsf ;DaGwdf lg0f{ostf{ jf ljjfb ;dfwfg ;ldltn] :ynut lg/LIf0f ;d]t
u/L hfFra'em ;d]t ug{ ;Sg]5 . o;/L k|fKt k|ltls|of /
hfFra'em ;d]tnfO{ ljrf/ u/L lg0f{ostf{ jf ljjfb ;dfwfg ;ldltn] cfkm" ;dIf
ljjfb k]z ePsf] tL; lbgleq ;DalGwt kIfsf] bfjL k'Ug] gk'Ug] sf/0f /
cfwf/ ;d]t pNn]v u/L lg0f{o lbg' kg]{5 .
-(_ pkljlgod -*_ adf]lhdsf] lg0f{odf lrQ ga'em\g] kIfn] To:tf]
lg0f{o ePsf] ldltn] tL; lbgleq vl/b ;Demf}tfdf sfo{ljlw pNn]v
ePsf]df ;f]xL adf]lhd / gePsf]df k|rlnt sfg"g adf]lhd dWo:ysf]
dfWodåf/f To:tf] ljjfb ;dfwfg ug]{ sf/jfxL z'? ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b–!)
kf/blz{tf tyf cfr/0f ;DaGwL Joj:yf
!)@= sDkgLsf] vl/b sfo{df ;+nUg kbflwsf/Lsf] cfr/0f M sDkgLsf] vl/b
of]hgf th{'df ug{], vl/b sf/jfxL ;~rfng ug{], vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog
ug{] jf vl/b ;DaGwL tf]lsP adf]lhdsf] cGo sfd ug{] sfo{df ;+nUg s'g}
kbflwsf/Ln] b]xfo adf]lhdsf] cfr/0f kfngf ug{' kg{]5 M–
-s_ vl/b sf/jfxLdf af]nkqbftfsf] :jR5 k|lt:kwf{ x'g] u/L cfˆgf]
st{Jo lgikIf 9Ën] kfngf ug{],
-v_ vl/b sf/jfxLsf] ;~rfng sDkgLsf] lxt x'g] u/L ug{],
-u_ vl/b ;DaGwdf cfˆgf] sfd jf cfr/0f jf
Jojxf/af6 :jfy{ aflemg] sfo{ gug{],
-3_ vl/b sf/jfxLsf] l;nl;nfdf cfk"mn] yfxf kfPsf] af]nkqbftfsf]
;DklQ ;DaGwL hfgsf/L nufotsf cGo ;a} hfgsf/L uf]Ko
/fVg],
-ª_ cfk"m kbdf axfn /xFbfsf avt vl/b sf/f]af/ u/]sf JolQm,
kmd{, ;+:yf, sDkgL / o:t} k|s[ltsf cGo s'g} lghL ;+:yfdf
cfk"m kbaf6 cjsfz ePsf] b'O{ jif{;Dd sfd gug{],
-r_ cfk"m ;+nUg ePsf] vl/b sf/jfxLdf cfkm\gf glhssf
gft]bf/x¿n] af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] ¿kdf efu lnPsf]
hfgsf/L x'g cfPdf cfk"m eGbf Ps tx dflysf]
clwsf/LnfO{ t'?Gt hfgsf/L lbO{ To:tf] vl/b sf/jfxLaf6
cfk"m cnu x'g'kg{],
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf nflu æglhssf
gft]bf/Æ eGgfn] klt, kTgL, xh'/a'af, xh'/cfdf, afa', cfdf,
5f]/f, 5f]/L, gflt, gfltgL, ;f;', ;;'/f, bfh', efO, lbbL,
alxgL ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] dfdf, dfO{h', legfh",
efGhf, efGhL, ;fnf, ;fnL, h]7fg HjfOFnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-5_ vl/b ;DaGwL sfd sf/jfxL ubf{ k|rlnt sfg"g ljk/Lt x'g] sfd
gug{],
-h_ e|i6frf/hGo jf hfn;fhLk"0f{ sfo{ ug{ jf To:tf] sfo{df ;
+nUg x'g gx'g],
-em_ k|lt:kwf{sf] nfeaf6 jl~rt ug]{ u/fpg] p2]Zon] af]nkq
jf k|:tfj k]z ug{'eGbf cl3 jf kl5 ldnLdtf] ug{ jf
u'6aGbLdf ;+nUg x'g gx'g] .
!)#= b/efpkqbftf jf af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] cfr/0f M -!_ b/efpkqbftf jf
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] of] ljlgodfjnL, vl/b ;Demf}tf tyf
vl/b ;DaGwL cGo lnvtdf pNn]v eP cg'¿ksf] bfloTj kfngf ug{' kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ sf] ;j{dfGotfdf k|lts'n gx'g] u/L b/efpkqbftf jf
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] vl/b k|lqmofdf jf vl/b ;Demf}tfsf]
sfof{Gjogdf k|efj kfg{] dg;fon] b]xfosf sfo{ ug'{ jf u/fpg' x'Fb}g M–
-s_ k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf cg'lrt k|nf]eg lbg jf ;f]sf] k|:tfj ug{,
-v_ tYo aËofO{ jf e'mSofO{ k]z ug{,
-u_ e|i6frf/hGo jf hfn;fhLk"0f{ sfo{ ug{ jf To:tf] sfo{df ;
+nUg x'g,
-3_ b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfj ;DaGwL sfd sf/jfxLdf s'g}
lsl;dn] ;+nUg x'g] cGo k|lt:kwL{ b/efpkqbftf jf
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfsf] ;xeflutfdf x:tIf]k ug{,
-ª_ vl/b sf/jfxLdf ;+nUg s'g} JolQmsf] hLp Hofg jf ;DklQ
gf]S;fg ug{] k|ToIf jf ck|ToIf wDsL lbg] sfo{ jf
s/sfkhGo sfo{ ug{,
-r_ b/efpkqbftf jf af]nkqbftf jf k|:tfjbftfx?aLr vl/b ;DaGwL
sfd afF8kmfF8 ug{] jf b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfjsf] d"No
s[lqd jf ck|lt:kwL{ tl/sfn] sfod ug{] jf cGo s'g} tl/sfn]
sDkgLnfO{ v'Nnf tyf :jtGq k|lt:kwf{sf] nfeaf6 jl~rt ug{]
p2]Zon] b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfj k]z ug{'eGbf cl3 jf kl5
ldnf]dtf] ug{ jf cfk;L ldnf]dtf]df af]nkq ;+zf]wg ug{ jf
u'6aGbLdf ;+nUg x'g,
-5_ b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfj vf]n]sf] ;dob]lv b/efpkq jf
af]nkq jf k|:tfj :jLs[ltsf] ;"rgf glbFbf;Ddsf] cjlwdf
b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfjsf ;DaGwdf k|efj kfg{] p2]Zon]
sDkgL jf sDkgLsf] s'g} lgsfo;+u ;Dks{ ug{ jf b/efpkq jf
af]nkq jf k|:tfjsf] k/LIf0f / d"NofÍgdf s'g} lsl;dn] k|efj
kfg{] sfo{ ug{ .
-#_ s'g} vl/b sfo{sf] af]nkq ;DaGwL sfuhft jf :k]lzlkms]zg tof/
ug{] jf vl/b sfof{Gjogsf] cg'udg ug{] lhDd]jf/L kfPsf] af]nkqbftf jf
lgh;+u cfj4 /x]sf] s'g} JolQm jf kmd{ jf ;+:yf jf sDkgL jf To:tf] kmd{
jf ;+:yf jf sDkgLdf sfo{/t sd{rf/Ln] To:tf] vl/bsf] af]nkq ;DaGwL
sf/jfxLdf efu lng ;Sg] 5}g .
t/, 6g{–sL vl/b ;Demf}tf jf l8hfOg tyf lgdf{0f b'j} sfo{ ug{]
u/L ePsf] vl/b ;Demf}tfsf xsdf of] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .
!)$= sfnf] ;"rLdf /fVg n]lv k7fpg] M -!_ b]xfosf] cj:yfdf b/efpkqbftf,
af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos, cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL
jf cGo JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLnfO{ lghsf] sfo{sf] ufDeLo{tfsf]
cfwf/df sfnf] ;"rLdf /fVg ;ldltn] vl/b P]g adf]lhd ;fj{hlgs vl/b cg'udg
sfof{nodf n]lv k7fpg]5 M–
-s_ ljlgod !)# adf]lhdsf] cfr/0f ljk/Lt sfd u/]sf] k|dfl0ft ePdf,
-v_ :jLs[ltsf] nflu 5gf}6 ePsf] k|:tfjsf] k|:tfjbftf ljlgod
*( adf]lhdsf] ;Demf}tf ug{ gcfPdf,
-u_ vl/b ;Demf}tf sfof{Gjog ubf{ ;f/e"t q'6L u/]sf]
jf ;Demf}tf cg'¿ksf] bfloTj ;f/e"t ¿kdf kfngf gu/]sf] jf
vl/b ;Demf}tf adf]lhdsf] sfo{ ;f] ;Demf}tf adf]lhdsf]
u'0f:t/sf] gePsf] s'/f kl5 k|dfl0ft ePdf,
-3_ vl/b ;Demf}tfdf efu lng cof]Uo 7xl/g] s'g} kmf}hbf/L
s;"/df cbfntaf6 bf]ifL 7xl/Pdf,
-ª_ of]Uotf 9fF6L jf e'mSofgdf kf/L vl/b ;Demf}tf u/]sf] s'/f
k|dfl0ft x'g cfPdf, jf
-r_ ;ldltn] tf]s] adf]lhdsf] cGo cj:yfdf .
-@_ ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] sfnf] ;"rLdf /fv]sf]
b/efpkqbftf, af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos, cfk"lt{stf{,
lgdf{0f Joj;foL jf cGo JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLn] sfnf] ;"rLdf
/flvPsf] cjlw;Dd sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf efu lng ;Sg] 5}g .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd sfnf] ;"rLdf /fVg l;kmfl/; u/]sf] t/
sfnf];"rLdf /fVg] lg0f{o e}g;s]sf] b/efpkqbftf, af]nkqbftf, k|:tfjbftf,
k/fdz{bftf, ;]jfk|bfos, cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL jf cGo JolQm,
kmd{, ;+:yf jf sDkgLn] o; sDkgLsf] s'g} klg vl/b sfo{df efu lng ;Sg]
5}g .
-$_ o; ljlgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg a}Í jf ljlQo ;
+:yfsf] C0f glt/L k|rlnt sfg"g adf]lhd clwsf/ k|fKt lgsfon]
sfnf] ;"rLdf /fv]sf] JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLn] To:tf] ;"rLdf
sfod /x]sf] cjlw e/ sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf efu lng ;Sg] 5}g .
-%_ pkljlgod -@_, -#_ jf -$_ adf]lhd sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf
efu lng g;Sg] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] sDkgLsf] vl/b sf/jfxLdf
efu lnPsf] kfOPdf lghsf] b/efpkq, af]nkq jf k|:tfj pk/ s'g} sf/jfxL x'g]
5}g .
-^_ sfnf] ;"rLdf /x]sf af]nkqbftf, k|:tfjbftf, k/fdz{bftf, ;]jf k|bfos,
cfk"lt{stf{, lgdf{0f Joj;foL jf cGo JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLsf]
sfnf] ;"rLaf6 km's'jf k|rlnt sfg"g adf]lhd ;fj{hlgs vl/b cg'udg
sfof{non] u/] adf]lhd x'g]5 .

!)%=;~rf/sf ljlw M -!_ sDkgLn] af]nkqbftf jf k/fdz{bftfnfO{ jf af]nkqbftf


jf k/fdz{bftfn] sDkgLnfO{ lbg' kg{] egL of] ljlgodfjnL,
af]nkq ;DaGwL sfuhft, k|:tfj cfXjfg ;DaGwL sfuhft jf
vl/b ;Demf}tfdf plNnlvt s'g} lnvt, ;"rgf, lg0f{o jf cGo hfgsf/L o;
ljlgoddfjnLdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s lnlvt ¿kdf lbg' kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ;"rgf k7fpFbf To:tf] ;"rgf kfpg]
af]nkqbftf jf k/fdz{bftfsf] 7]ufgf kQf gnfuL jf cGo s'g} sf/0fn]
To:tf] ;"rgf a'emfpg g;lsPsf] cj:yfdf ;f] ljifosf] ;+lIfKt ljj/0f pNn]v
u/L /fli6«o :t/sf] b}lgs ;dfrf/kqdf sDkgLn] ;"rgf k|sfzg ug{' kg{]5 /
o;/L ;"rgf k|sfzg ePsf]df To:tf] JolQmn] /Ltk"j{s ;"rgf kfPsf] dflgg]5 .

!)^= ljB'tLo ;~rf/sf] dfWodaf6 vl/b sf/f]af/ x'g ;Sg] M -!_ o;


ljlgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg sDkgLn] ljB'tLo
;~rf/sf] dfWodaf6 k"j{ of]Uotf lgwf{/0fsf] k|:tfj dfu ug{, af]nkq
cfXjfgsf] ;"rgf hf/L ug{, cfzokq dfu u/L ;+lIfKt ;"rL tof/ ug{,
k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj dfu ug{, af]nkq jf k"j{ of]Uotf ;DaGwL sfuhft
k7fpg, af]nkq, k"j{ of]Uotfsf] jf k/fdz{ ;]jfsf] k|:tfj k|fKt ug{,
vl/b ;Demf}tf ug{, e'QmfgL lbg / cGo ;"rgf lbg jf lng ;Sg] Joj:yf
ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ljB'tLo ;~rf/sf] dfWod k|of]u
ubf{ b]xfo adf]lhd k|of]u ug{' kg{]5 M–
-s_ To:tf ;~rf/ dfWoddf ;~rf/sf] ljifo j:t'sf] clen]v sfg"gL ?
kdf dfGo / ;+/lIft x'g] u/L,
-v_ To:tf] ;~rf/ dfWodsf] ;'/Iff kof{Kt ?kdf x'g] u/L,
-u_ vl/b sf/jfxLdf af]nkqbftfsf] kx'Fr cg'lrt ?kn] lgolGqt
gx'g] u/L, /
-3_ o; ljlgodfjnL ljk/Lt gx'g] u/L .

!)&= vl/b sf/jfxLsf] clen]v /fVg' kg{] M -!_ sDkgLn] x/]s vl/b sf/jfxLsf]
lglDt 5'§} kmfOn v8f u/L /fVg' kg{]5 .
-@_ sDkgLn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] kmfOndf cGo sfuhftsf
cltl/Qm b]xfosf sfuhftx¿ /fVg' kg{]5 M–
-s_ ;Demf}tf kmfOnsf] kl~hsf,
-v_ b/efpkq, af]nkq jf k"j{of]Uotfsf] nflu ul/Psf]
cfXjfgsf] ;"rgf,
-u_ b/efpkq, af]nkq, k"j{of]Uotf jf k|:tfj cfXjfg ;DaGwL
sfuhftx?,
-3_ b/efpkq, af]nkq, k"j{of]Uotf jf k|:tfj ;DaGwL
sfuhft ;DaGwdf b/efpkqbftf jf af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfn] :ki6Ls/0fsf] nflu u/]sf] cg'/f]w / ;f] ;DaGwdf
sDkgLn] ;a} ;xefuL b/efpkqbftf jf af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfx?nfO{ k7fPsf] hjfkm,
-ª_ af]nkq k]z ug{' k"j{sf] a}7ssf] dfO{Go'6 / sDkgLn] ;f]
dfO{Go'6sf] k|ltlnlk ;a} ;xefuL af]nkqbftf jf k|:tfjbftfx?
nfO{ k7fPsf] k|df0f,
-r_ b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfj vf]Nbfsf] dfO{Go'6,
-5_ b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfjsf] d"n k|lt,
-h_ d"NofÍg ;ldltn] b/efpkq jf af]nkq jf k|:tfj d"NofÍgsf]
l;nl;nfdf b/efpkqbftf jf af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfnfO{ ;f]w]sf] k|Zg / ;DalGwt b/efpkqbftf jf
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfaf6 sDkgLnfO{ k7fPsf] hjfkm,
-em_ k"j{of]Uo ePsf af]nkqbftfsf] of]Uotf d"NofÍgsf] k|
ltj]bg,
-`_ k"j{of]Uo af]nkqbftfsf] ;"rL,
-6_ jftf{ ul/Psf] eP ;f]sf] dfO{Go'6,
-7_ ;kmn b/efpkqbftf jf af]nkqbftfnfO{ k7fOPsf] :jLs[ltsf] k|
f/lDes ;"rgfsf] k|ltlnlk,
-8_ c;kmn b/efpkqbftf jf af]nkqbftfx?nfO{ k7fOPsf] ;"rgfsf]
k|ltlnlk,
-9_ vl/b ;DaGwdf k|sflzt ;a} ;"rgfx?,
-0f_sDkgL / k'g/fjnf]sg ;ldlt ;dIf lbPsf]
lgj]bg / ;f]sf ;DaGwdf ;DalGwt sDkgLn] k]z u/]sf] /fo k|
ltlqmof, hfgsf/L tyf ;f] ;DaGwdf ePsf] lg0f{o,
-t_ vl/b ;Demf}tf,
-y_ k|ult k|ltj]bg, lan÷ljhs / lg/LIf0f k|ltj]bg h:tf
vl/b ;Demf}tfsf] sfof{Gjg;Fu ;DalGwt sfuhft,
-b_ vl/b ;Demf}tfdf ;+zf]wg ul/Psf] eP ;f] ;DaGwL sfuhft,
-w_ dfn;fdfg k|flKt, lg/LIf0f / :jLs[lt nufotsf sfuhft,
-g_ lgdf{0f Joj;foL, cfk"lt{stf{, k/fdz{bftf jf ;]jf k|bfos;+u
ePsf ;Dk"0f{ kqfrf/,
-k_ ;a–sG6«fS6/sf] cg'/f]w / ;f] ;DaGwdf sDkgLn] lbPsf]
hjfkm,
-km_ d"NofÍg k|ltj]bg / ;f] ;+u ;DalGwt ;Dk"0f{ sfuhftx?,
/
-a_ vl/b ;Demf}tf ;DaGwL ljjfb ;dfwfg ug{ ePsf] sf/jfxL;
+u ;DalGwt sfuhft .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] clen]v vl/b sf/jfxL 6'Ëf] nfu]sf]
sDtLdf ;ft jif{;Dd ;'/lIft /fVg' kg{]5 .
kl/R5]b–!!
vl/b sf/jfxL jf lg0f{osf] k'g/fjnf]sg ;DaGwL Joj:yf
!)*= vl/b sf/jfxL jf lg0f{osf] k'g/fjnf]sg M -!_ sDkgLn] vl/b sf/jfxL jf
lg0f{o ubf{ s'g} q'6L u/]sf] jf kfngf ug{'kg{] st{Jo kfngf gu/]sf]n]
cfk"mnfO{ Iflt k'Ug] jf k'Ug ;Sg] sf/0f v'nfO{ s'g} af]nkqbftf jf
k|:tfjbftfn] To:tf] q'6L jf lg0f{osf] k'g/fjnf]sgsf nflu k|aGw
lgb{]zs ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 . ;f] lgj]bgdf sDkgLn] s'g sfd u/]sf] jf
gu/]sf] sf/0fn] To:tf] q'6L x'g uPsf] xf] jf st{Jokfngf gePsf] xf] /
To:tf] lg0f{o of] ljlgodfjnL ljk/Lt 5 eGg] s'/f :ki6 ?kdf v'nfpg' kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd lbg] k'g/fjnf]sgsf] lgj]bg vl/b ;Demf}tf
x'g'eGbf cl3sf] sf/jfxLsf ;DaGwdf ;Lldt x'g]5 .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd lgj]bg lbFbf To:tf] lgj]bg k]z ug{sf
nflu s'g} cjlw tf]lsPsf] eP To:tf] cjlwleq / To;/L cjlw gtf]lsPsf]df
sDkgLn] vl/b sf/jfxL ;DaGwL q'6L u/]sf] jf st{Jo kfngf gu/]sf] s'/f
af]nkqbftf jf k|:tfjbftfn] yfxf kfPsf] ldltn] ;ft lbgleq lgj]bg lbg' kg{]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] cjlw gf3L k|fKt ePsf] k'g/fjnf]sgsf]
lgj]bg pk/ s'g} sf/jfxL x'g] 5}g .
-%_ pkljlgod -!_ adf]lhd k|fKt ePsf] lgj]bgsf ;DaGwdf 5fglag
ubf{ vl/b sf/jfxLdf s'g} q'6L b]lvP, sDkgLn] kfngf ug{'kg{] st{Jo
kfngf u/]sf] gb]lvP jf To:tf] lg0f{o sfg"g ljk/Lt b]lvPdf k|aGw lgb]
{zsn] vl/b sf/afxL lgnDag u/L ;f] lgj]bg k|fKt ePsf] kGw| lbgleq sf/0f
v'nfO{ cfkm}+n] lnlvt lg0f{o ug{' kg{]5 / ;f] lg0f{odf vl/b sf/jfxL
s;/L cufl8 a9fpg] eGg] s'/f ;d]t pNn]v ePsf] x'g' kg{]5 .
-^_ pkljlgod -!_ adf]lhd k|fKt ePsf] lgj]bg dfly 5fglag ubf{ s'g}
q'6L gb]lvPdf k|aGw lgb]{zsn] sf/0f v'nfO{ lg0f{o u/L lgj]bsnfO{ ;f]
;DaGwL hfgsf/L u/fpg' kg]{5 . ;f] lg0f{odf vl/b sf/jfxL s;/L cufl8
a9fpg] eGg] s'/f ;d]t pNn]v ug'{ kg{]5 .

!)(= vl/b sf/jfxL /f]Ssf ug'{ kg{] M -!_ ljlgod !)* cg';f/ ePsf] k'g/fjnf]sgsf]
lg0f{o pk/ lrQ ga'emL vl/b P]g adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] nflu vl/b P]gsf]
bkmf $* adf]lhd ul7t k'g/fjnf]sg ;ldlt ;dIf lgj]bg k/]df ;f]
lgj]bgsf ;DaGwdf k'g/fjnf]sg ;ldltaf6 lg0f{o geP;Dd sDkgLn] vl/b
sf/jfxL /f]Ssf ug{' kg{]5 .
-@_ pkljlgdo -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf
vl/b sf/jfxL /f]Ssf ug{'kg{] 5}g M–
-s_ vl/b sf/jfxLdf lglxt dxTjk"0f{ ;fj{hlgs lxtsf] sf/0faf6 vl/b
sf/jfxL hf/L /fVg h?/L ePsf] s'/f k|dfl0ft u/L sDkgLn]
k'g/fjnf]sg ;ldltnfO{ hfgsf/L lbPdf, jf
-v_ vl/b P]gsf] bkmf %) sf] pkbkmf -$_ adf]lhdsf] cjlwleq
k'g/fjnf]sg ;ldltaf6 lg0f{o x'g g;s]df, jf
-u_ vl/b ;Demf}tf eO{ ;s]sf]df .
-#_ sDkgLn] pkljlgod -@_ sf] v08 -s_ / -v_ adf]lhd vl/b
sf/jfxL /f]Ssf gu/]df ;f]sf] hfgsf/L k'g/fjnf]sg ;ldltnfO{ lbg' kg{]5 .

kl/R5]b–!@
vl/b ;DaGwL clwsf/
!!)= nfut cg'dfg :jLs[t ug{ ;Sg] M -!_ ljlgod @), @! / @# adf]lhd tof/
ul/Psf] nfut cg'dfg :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf]
clwsf/Ln] :jLs[t ug{ ;Sg]5 M–
-s_ kfFr s/f]8 ?k}ofF;Dd bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no k|
d'vn],
-v_ ;f7L s/f]8 ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ v08 -v_ df pNn]v eP eGbf a9L /sdsf] xsdf ;ldltnfO{ k"j{
hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .
-@_ ljlgod @@ adf]lhd tof/ ul/Psf] nfut cg'dfg :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] :jLs[t ug{ ;Sg]5 M–
-s_ kRrL; nfv ?k}ofF;Dd bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no k|
d'vn],
-v_ Ps s/f]8 ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ v08 -v_ df pNn]v eP eGbf a9L /sdsf] xsdf ;ldltnfO{ k"j{
hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!!= crn ;DklQ vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod @* cg'?k sDkgLsf nflu crn ;DklQ
vl/b ubf{ :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf] clwsf/Ln] vl/b ug{ ;Sg]5
M–
-s_ bz nfv ?k}ofF;Ddsf] crn ;DklQ bzf}+ txsf] sfof{no k|
d'vn],
-v_ krf; nfv ?k}ofF;Ddsf] crn ;DklQ P3f/f}+ txsf] sfof{no k|
d'vn],
-u_ Ps s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] crn ;DklQ k|aGw lgb]{zsn],
t/, g]kfn ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;fj{hlgs ;+:yfgx?af6
crn ;DklQ vl/b ug'{kbf{ kfFr s/f]8 ?k}ofF;Ddsf]
crn ;DklQ k|aGw lgb]{zsn] vl/b ug{ ;Sg]5 .
-3_ v08 -u_ df pNn]v eP eGbf a9L /sdsf]
crn ;DklQ ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw
lgb{]zsn] .

!!@= dfn;fdfg vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod @( cg'?k sDkgLsf nflu dfn;fdfg vl/b
ubf{ :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] o; ljlgodfjnL
adf]lhd vl/b ug{ ;Sg]5 M–
-s_ kfFr s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] dfn;fdfg bzf}+ jf P3f/f}+ txsf]
sfof{no k|d'vn],
-v_ ;f7L s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] dfn;fdfg k|aGw lgb]{zsn]],
-u_ ;f7L s/f]8 ?k}ofFeGbf a9Lsf]
dfn;fdfg ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!#= 9'jfgL, lSnol/Ë tyf kmjf{l8{Ë ;DaGwL sfo{ u/fpg] M ljlgod #) cg'?
k 9'jfgL, lSnol/Ë tyf kmjf{l8{Ë ;DaGwL sfo{ :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] u/fpg ;Sg]5 M–
-s_ tLg nfv ?k}ofF;Ddsf] sfo{ bzf}+ txsf] sfof{no k|d'vn],
-v_ krf; nfv ?k}ofF;Ddsf] sfo{ P3f/f}+ txsf] sfof{no k|d'vn],
-u_ krf; nfv ?k}ofFeGbf hlt;'s} a9L /sdsf] sfo{ k|aGw lgb]
{zsn] .
!!$= lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/ tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{ u/fpg] M ljlgod #!
cg'?k lgdf{0f, h8fg, dd{t ;Def/ tyf ;'wf/ ;DaGwL sfo{ :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] u/fpg ;Sg]5 M–
-s_ kfFr s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] sfo{ bzf}+ jf P3f/f}+ txsf]
sfof{no k|d'vn],
-v_ ;f7L s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] sfo{ k|aGw lgb]{zsn],
-u_ ;f7L s/f]8 ?k}ofFeGbf a9L /sdsf]
sfo{ ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!%=cGo ;]jf vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod #@ cg'?k sDkgLsf nflu cGo ;]jf tyf
b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jf :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf
clwsf/Ln] vl/b ug{ ;Sg]5 M–
-s_ Ps s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] ;]jf bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no
k|d'vn],
-v_ cGo ;]jfsf] xsdf kf+r s/f]8 ?k}of+ ;Dd tyf
b"/;~rf/ ;DaGwL ljz]if ;]jfsf] xsdf ;f7L s/f]8 ?
k}of+;Ddsf] ;]jf k|aGw lgb{]zsn],
-u_ kfFr s/f]8 ?k}ofFeGbf a9L
/sdsf] ;]jf ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!^= k|fljlws ;]jf vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod ## cg'?k sDkgLsf nflu k|fljlws ;]jf
ln+bf :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] vl/b ug{ ;Sg]5 M–
-s_ jflif{s Ps s/f]8 ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-v_ v08 -s_ df pNn]v ePeGbf a9L /sdsf]
xsdf ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!&= 3/, uf]bfd, hUuf tyf pks/0f ef8fdf lng ;Sg] M ljlgod #$ cg'?k
sDkgLsf nflu 3/, uf]bfd, hUuf tyf pks/0f :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL
b]xfosf clwsf/Ln] ef8fdf lng ;Sg]5 M–
-s_ jflif{s kfFr nfv ?k}ofF;Dd bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no
k|d'vn],
-v_ jflif{s aL; nfv ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ v08 -v_ df pNn]v ePeGbf a9L /sdsf]
xsdf ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .
!!*= ;f]em} vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod #% cg'?k ;f]em} vl/b ubf{ :jLs[t
ah]6sf] kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] vl/b ug{ ;Sg]5 M–
-s_ Ps s/f]8 ?k}ofF;Dd P3f/f}+ txsf] sfof{no k|d'vn],
-v_ kGw| s/f]8 ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ v08 -v_ df pNn]v ePeGbf a9L /sdsf]
xsdf ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!!(= cdfgtaf6 sfo{ u/fpg] M ljlgod #& cg'?k cdfgtaf6 :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] sfo{ u/fpg ;Sg]5 M–
-s_ bz nfv ?k}ofF;Ddsf] sfo{ bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no
k|d'vn],
-v_ bz nfv ?k}ofFeGbf a9L kRrL; nfv ?k}ofF;Ddsf] sfo{ k|
aGw lgb]{zsn] .

!@)= k/fdz{ ;]jf vl/b ug{ ;Sg] M ljlgod #( cg'?k k/fdz{ ;]jf :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL b]xfosf clwsf/Ln] vl/b ug{ ;Sg]5 M–
-s_ kRrL; nfv ?k}ofF;Dd bzf}+ jf P3f/f}+ txsf] sfof{no k|
d'vn],
-v_ Ps s/f]8 ?k}ofF;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ v08 -v_ df pNn]v ePeGbf a9L /sdsf]
xsdf ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .

!@!= ;Demf}tfdf x:tfIf/ ug]{ tyf ;Demf}tf ;+zf]wg ug]{ M sDkgLsf]


lgldQ ul/g] vl/b tyf k|fKtL ;Demf}tfdf sDkgLsf] tkm{af6 x:tfIf/ ug]
{ tyf To:tf ;Demf}tfx?df ljlgod (@ adf]lhd ;+zf]wg ug]{ clwsf/ o;
ljlgodfjnL adf]lhd vl/b sfo{ :jLs[t ug]{ clwsf/LnfO{ x'g]5 .

!@@= e]l/Pzg cfb]z hf/L ug{ ;Sg] M ljlgod (# adf]lhd b]xfosf


clwsf/Ln] :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL e]l/P;g cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5g\
M–
-s_ ;Demf}tf d"Nosf] bz k|ltzt;Dd bzf}+ jf P3f/f}+ txsf]
sfof{no k|d'vn],
-v_ ;Demf}tf d"Nosf] kGw| k|ltzt;Dd k|aGw lgb]{zsn],
-u_ ;Demf}tf d"Nosf] kGw| k|ltzteGbf a9Lsf] xsdf sDkgLsf]
of]hgf ljefu, ljsf; ljefu, dd{t ;Def/ tyf ;~rfng ljefu /
cy{ ljefusf gfoa k|aGw lgb]{zsx? tyf k|aGw lgb]{zsn]
tf]s]sf] ;DalGwt gfoa k|aGw lgb{]zs ;lDdlnt /x]sf]
sldl6n] u/]sf] l;kmfl/;df ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|
aGw lgb{]zsn] .

!@#= Dofb yk ug{ ;Sg] M -!_ ljlgod (% adf]lhd Dofb yk ubf{ b]xfo
adf]lhdsf] clwsf/Ln] b]xfo adf]lhd Dofb yk u/L lbg ;Sg]5 M–
-s_ sfdsf] nfut ga9\g] u/L sfd ;DkGg ug{ tf]lsPsf] cjlwsf]
cfwf cjlw;Dd yk ug{'kg]{ eP bzf}+ jf P3f/f}+ txsf]
sfof{no k|d'vn] .

-v_ v08 -s_ df plNnlvteGbf a9Lsf] xsdf sfdsf] nfut ga9\g]


u/L sfd ;DkGg ug{ tf]lsPsf] cjlw a/fa/sf] cjlw;Dd yk
ug{'kg{] eP k|aGw lgb]{zsn] .
-u_ v08 -s_ / -v_ df plNnlvt cj:yf afx]ssf] cj:yfdf / afx|
dlxgfeGbf a9L cjlw yk ug{'kg{]
eP ;ldltnfO{ k"j{ hfgsf/L u/fO k|aGw lgb{]zsn] .
-@_ pkljlgod -!_ sf] v08 -u_ adf]lhd Dofb yk ubf{ ;DalGwt
cfof]hgf, k|zf;g / cy{ ljefusf clws[t sd{rf/Lx¿ ;d]taf6 5fglag
ug{ nufpg' kg]{5 .

!@$= clwsf/ k|of]u, k|Tofof]hg tyf pQ/bfloTj M -!_ o; kl/R5]bdf


plNnlvt æbzf}+ txsf] sfof{no k|d'vÆ eGgfn] ;f] txdf /xL sDkgLsf]
lgb]{zgfnodf lgb]{zssf] ?kdf sfo{ ug]{ sfof{no k|d'vnfO{ dfq
a'emfpg]5 .
-@_ o; ljlgodfjnLdf ePsf clwsf/dWo] s]lx clwsf/ ;ldltn] k|aGw
lgb]{zsnfO{ / k|aGw lgb]{zs, s]lGb|o O{sfO k|d'v, Joj;foLs O{sfO k|
d'v, ;xof]uL O{sfO k|d'v tyf lgb]{zgfnosf] k|d'vn] cfk'm eGbf Ps tx
d'lgsf] clws[tnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
-#_ o; ljlgodfjnLdf k|aGw lgb{]zs cfkm}+n] ug{] egL tf]lsPsf]
clwsf/ k|Tofof]hg ug{ ;lsg] 5}g .
-$_ clwsf/ k|fKt ug]{ clwsf/Ln] clwsf/ k|of]u u/]sf] xb;Dd
lghsf] pQ/bfloTj /xg]5 . pkljlgod -@_ adf]lhd k|Tofof]hg ePsf] clwsf/
;DaGwdf To;/L clwsf/ k|Tofof]hg ug]{ clwsf/Lsf] pQ/bfloTj
/lx/xg]5 .
-%_ k|Tofof]lht clwsf/ cGt{ut u/]sf] sfd sf/jfxLsf] hfgsf/L
lgoldt ?kdf To:tf] clwsf/ k|of]u ug{] clwsf/Ln] ;f] clwsf/ k|Tofof]hg
ug{] clwsf/LnfO{ u/fpg' kg]{5 / clwsf/ k|Tofof]hg ug]{ clwsf/Ln]
cfkm"n] k|Tofof]hg u/]sf] clwsf/ adf]lhd eP u/]sf
sfdsf] ;DaGwdf ;DalGwt clwsf/Laf6 ;do ;dodf cfjZos hfgsf/L dfu ug{
;Sg]5 .

kl/R5]b–!#
vl/b ;DaGwL cGo Joj:yf
!@%= cfo afF8kmfF8sf] ?kdf ;]jf k|bfg ug]{ Joj:yf M -!_
sDkgLn] OR5's JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLx?;+u ;xsfo{ u/L
cfkm\gf] u|fxs cfwf/sf] pkof]u dfkm{t cfosf yk If]qx? klxrfg u/L cfo
afF8kmfF8sf] ?kdf (Revenue Sharing Model) ;]jf k|bfg ug]{ sfo{ ug{ u/fpg
;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd sfo{ ug{ u/fpg ljz]if u/L b]xfo
adf]lhdsf k|fjwfgx? ;dfj]z u/L af]nkq ;DaGwL sfuhft tof/ ug'{ kg]{5
M–
-s_ sDkgLn] cfo afF8kmfF8sf] ?kdf sfo{ u/fpg rfx]sf] ;]jf
If]q tyf u|fxs cfwf/ ;DaGwL ljj/0f,
-v_ cfo afF8kmfF8sf] ?kdf sfo{ u/fpg rfx]sf] ;]jf If]qsf] k|
fljlws ljj/0f,
-u_ ;xsfo{ ug{ OR5's JolQm, kmd{, ;+:yf jf sDkgLsf]
of]Uotf, cg'ej, k|fljlws tyf cfly{s ;antf cflb,
-3_ sfof{Gjog ug]{ cjlw / ;xsfo{ ug]{ cjlw,
-ª_ sDkgLn] cfkm\gf] rln/x]sf] pks/0f, k|ljlw, k|0ffnL, u|fxs
cfwf/ pkof]u ug{ lbg] k|lj|mof / zt{x?,
-r_ sDkgLn] o; ?kdf sfo{ u/fpFbf yk nufgL gug]
{ ;DaGwL :ki6 Joj:yf,
-5_ sDkgLn] rfx]sf] Go"gtd cfo tyf cfo c+z,
-h_ ;xsfo{af6 ;[lht cfo klxrfg tyf dfkg ug]{ k|lj|mof,
-em_ ;xsfo{af6 ;[lht cfo;+u ;DalGwt tYofÍ ldnfg (Data
Reconciliation) ;DaGwL tl/sf, k|lj|mof tyf ;do cjlw,
-`_ cfo afF8kmfF8sf] cfwf/ tyf tl/sf,
-6_ cfo afF8kmfF8sf] ;dofGt/,
-7_ e'QmfgLsf] tl/sf,
-8_ sDkgLsf] ;fljssf] cfo >f]t, u|fxs cfwf/ tyf cfodf gsf/fTds
k|efj kg{ gx'g] ;DaGwL Joj:yf,
-9_ sDkgLsf] pks/0f, k|ljlw tyf k|0ffnLdf gsf/fTds c;/
kg{ gx'g] ;DaGwL Joj:yf,
-0f_sfa' aflx/sf] kl/l:ytL,
-t_ af]nkq, sfo{;Dkfbg jf cGo cfjZos s'/fsf] nflu hdfgt
cfjZos ePdf hdfgtsf] /sd, lsl;d, dfGo 9fFrf / dfGo cjlw,
-y_ :ynut lg/LIf0f ug'{kg]{ Joj:yf eP ;f] ;DaGwL hfgsf/L,
-b_ af]nkq k]z ug'{ cl3 s'g} a}7s ug'{kg]{ eP ;f] ;DaGwL
hfgsf/L,
-w_ af]nkq tof/ ug]{ / k]z ug]{ lgb]{zg, af]nkq k]z ug]
{ clGtd ldlt, ;do / :yfg tyf af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,
-g_ af]nkq d"NofÍg / af]nkqbftfsf] 5gf}6 ug]{ cfwf/ / tl/sf,
-k_ af]nkq dfGo x'g] cjlw,
-km_ :jfy{ aflemg] ePdf af]nkq pk/ sf/jfxL gx'g] jf
hfn;fhL jf e|i6frf/ u/]df x'g] sfg"gL sf/jfxL ;DaGwL
hfgsf/L,
-a_ sDkgLn] af]nkq ;DaGwL sf/jfxL ubf{ u/]sf] q'6L jf
lg0f{o lj?4 k'g/fjnf]sgsf nflu af]nkqbftfn] lgj]bg lbg ;Sg]
Joj:yf,
-e_ af]nkqbftfn] ug'{kg]{ e}kl/ cfpg] sfd,
-d_ af]nkqbftfn] k|bfg ug'{kg]{ cfjZos tflnd / ;'k/Lj]If0fsf]
lsl;d / kl/df0f,
-o_ kfngf ug'{kg]{ d'Vo d'Vo zt{x? / ljz]if zt{x?,
-/_ ;f/e"t ?kdf k|efju|fxL eO{ sDkgLnfO{ cfosf] c+z a9L
lbg sa'n ug]{ af]nkqbftfsf] af]nkq dfq :jLs[t ul/g] s'/f,
-n_ ;Demf}tfsf zt{x?, ;f] ;Demf}tf nfu" x'g] tl/sf / ;Demf}tf ;
+zf]wg ug{ ;lsg] eP ;f]sf] Joj:yf,
-j_ ;Demf}tf /2 ug{ ;Sg] Joj:yf,
-z_ aLdf cfjZos ePdf ;f] ;DaGwL Joj:yf,
-if_ lgwf{l/t cjlwdf sfo{ ;Dkfbg x'g g;s] jfktsf] k"j{ lgwf{l/t
Ifltk"lt{ tyf cGo Ifltk"lt{ ;DaGwL Joj:yf,
-;_ ljjfb ;dfwfgsf] ;+oGq,
-x_ nfu" x'g] sfg"g,
-If_ ;]jfsf] k|s[lt cg';f/ PseGbf a9L OR5's JolQm, kmd{, ;+:yf
jf sDkgLnfO{ cfo afF8kmfF8sf] ?kdf sfo{ u/fpg ;lsg] eP
To;/L sfo{ u/fpg] ;DaGwL Joj:yf, /
-q_ cGo cfjZos s'/fx? .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL sfuhft ljlgod ^$ sf]
pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;ldltsf] l;kmfl/zdf k|aGw lgb]{zsn] :jLs[t
u/]sf] x'g' kg]{5 .
-$_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL sfuhftsf] b:t'/ k|
aGw lgb]{zsn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .
-%_ o; ljlgod cGtu{t af]nkq cfXjfg ubf{ /fli6«o:t/sf] b}lgs
kqklqsfdf tyf sDkgLsf] j]a ;fO{6df sDtLdf kGw| lbgsf] Dofb
lbO{ b]xfosf s'/fx? v'nfO{ ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 M–
-s_ cfo afF8kmfF8sf] ?kdf sfo{ u/fpg rfx]sf] ;]jf ;DaGwL ;
+lIfKt ljj/0f
-v_ af]nkq cfXjfg ug]{ / kfO{g] sfof{nosf] gfd / 7]ufgf,
-u_ af]nkq k7fpg] tl/sf, af]nkq jfkt nfUg] b:t'/, af]nkq bflvnf
ug'{kg]{ clGtd ldlt, ;do / :yfg,
-3_ af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,
-ª_ cGo cfjZos s'/fx?
-^_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] af]nkq k/LIf0f tyf
d"NofÍg ;DaGwL Joj:yf af]nkq sfuhftdf pNn]lvt k|fjwgx? tyf o;
ljlgodfjnLsf] kl/R5]b–* adf]lhd x'g]5 .
-&_ d"NofÍgaf6 b]lvg cfPsf] ;f/e"t?kdf k|efju|fxL /
sDkgLnfO{ cfosf] c+z a9L lbg] af]nkqbftfsf] af]nkq :jLs[t ug'{kg]
{5 . af]nkq :jLs[lt / ;Demf}tf ;DaGwL Joj:yf af]nkq sfuhftdf pNn]lvt
k|fjwfgx? tyf cfslif{t x'g];Dd cfjZos x]/km]/ ;lxt o; ljlgodfjnLsf]
kl/R5]b–( adf]lhd x'g]5 .
-*_ pkljlgod -@_ sf] v08 -If_ sf] Joj:yf adf]lhd sfo{ u/fpFbf
sDkgLn] cfXjfg u/]sf] ;"rgf adf]lhd af]nkq lbO{ ;f/e"t?kdf k|efju|fxL
af]nkqbftf ePsf] x'g'kg]{ / sDkgLnfO{ cfosf] c+z a9L lbg]
af]nkqbftfsf] saf]n /sd a/fa/ cfo c+z lbg d~h'/ u/]sf] x'g'kg]{5 .
-(_ o; ljlgod adf]lhd sfo{ ug]{ u/fpg] ;DaGwdf o; ljlgodfjnLsf
cGo k|fjwfgx? cfslif{t x'g];Dd cfjZos x]/km]/ ;lxt nfu" x'g]5g\ .

!@%s= Eofn' P8]8 ;le{; ;Grfng ;DaGwL Aoj:yfM -!_ sDkgLn] cGo
kmd{, sDkgL, ;+:yf jf AolQm;+u ;xsfo{ u/L cfkm\gf k|d'v ;]jfx?df
Eofn' P8]8 ;le{; ;Grfng ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklalgod -!_ adf]lhd Eofn'P8]8 ;]jf ;Grfngsf] nflu ;ldltn]
sfo{ lgb]{lzsf agfO{ nfu" ug]{5 .

!@^= cGo Joj:yf M -!_ sDkgLn] s'g}klg vl/b ubf{ o; ljlgodfjnL


adf]lhdsf] sfo{ljlw k"/f u/L vl/b ug'{kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ sf] k|lts"n x'g] u/L ul/Psf] vl/b ab/ tyf cdfGo
x'g]5 .
-#_ o; ljlgodfjnLdf :ki6 pNn]v gePsf] ljifodf sDkgLsf] lxtsf]
nflu vl/b P]gsf] clwgdf /xL ljz]if Joj:yf u/L sfo{ u/fpg]
clwsf/ ;ldltnfO{ x'g]5 .
-$_ o; ljlgodfjnLdf gk/]sf vl/b ;DaGwL cGo s'g}
cfly{s ;DaGwL Joj:yf vl/b P]gsf] clwgdf /xL ;ldltdf k]z u/L ;ldltsf]
lg0f{ofg';f/ ug{' kg{]5 .
-%_ vl/b jf k|flKt ;DaGwL s'g} sfo{ ubf{ jf u/fpFbf o;
ljlgodfjnLdf s'g} c:ki6tf ePdf jf afwf c8\rg pTkGg ePdf vl/b P]g
adf]lhd ug{ ;lsg]5 .
-^_ o; efudf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg vl/b P]gdf pNn]v
ePsf] s'/fdf ;f]xL P]g adf]lhd x'g]5 .
efu–#
cfly{s k|zf;g ;DaGwL sfo{ljlw

kl/R5]b–!
of]hgf th'{df, jflif{s sfo{qmd / ah]6
!@&= of]hgf, jflif{s sfo{qmd / ah]6 tof/ ug'{kg]{ M -!_ k|aGw lgb]
{zsn] b"/;~rf/ k|ljlwdf ePsf] ljsf;, ;/sf/L gLlt lgoddf ePsf] kl/jt{g tyf
ahf/sf] k|lt:kwf{nfO{ ;d]t dWogh/ u/L cfufdL kfFr jif{df
sDkgLnfO{ s'g ?kdf cufl8 a9fpg] xf] ;f] sf] ljrf/ u/L /0fgLlts of]hgf
(Strategic Plan) th'{df ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] /0fgLlts of]hgfnfO{ cfjlws ?kdf
k'g/fjnf]sg ug'{ kg]{5 .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] /0fgLlts of]hgfsf] clwgdf /xL
cNksfnLg of]hgf tyf jflif{s sfo{qmd tof/ ug'{ kg]{5 .
-$_ cfly{s jif{ z'? x'g'eGbf tLg dlxgf cufj} sfof{nox?n] cf–cfk\
mgf] jflif{s sfo{qmd / cg'dflgt cfo Joosf] ah]6 ljj/0f tof/ u/L s]Gb|Lo
sfof{nodf k]z ug'{ kg]{5 .
-%_ sfof{nox?af6 k]z ePsf] sfo{qmd tyf ah]6nfO{ k'g/fjnf]sg
tyf cfjZos kl/dfh{g u/L k|aGw lgb]{zsn] sDkgLsf] jflif{s sfo{qmd /
cg'dflgt cfo Joosf] ah]6 cfly{s jif{ z'? x'g'eGbf cufj} :jLs[ltsf]
nflu ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .
-^_ ;ldltdf k]z ePsf] cfo Joo ah]6 ljrf/flwg /x]sf] cj:yfdf
sDkgLsf] b}lgs sfo{ ;~rfng tyf clt cfjZos sfdsf] nflu cl3Nnf] cfly{s
jif{sf] s'n vr{sf] kRrL; k|ltztdf ga9\g] u/L ;ldltn] k]ZsL ah]6 :jLs[t
ug{ ;Sg]5 .

!@*= jflif{s sfo{qmd tyf ah]6 ;~rfng M -!_ ;ldltaf6 :jLs[t ah]6 o;
ljlgodfjnLsf] kl/lwleq /xL ;~rfng ug]{ ;Dk"0f{ clwsf/ k|aGw lgb]
{zsnfO{ x'g]5 . k|aGw lgb]{zsn] of] clwsf/ cfkm" d'lgsf clws[tx?
nfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
-@_ :jLs[t ah]6af6 lgwf{l/t :jLs[t sfo{qmd rnfpg gk"u x'g cfPdf
;f] sf] sf/0f ;lxt ;ldltdf k]z u/L ;ldltaf6 :jLs[t eP adf]lhd yk ah]6sf]
Joj:yf ug{ ;lsg]5 .
-#_ :jLs[t jflif{s sfo{s|dleq gk/]sf sfo{s|dx? ;~rfng ug'{ cfjZos
b]lvPdf jf :jLs[t sfo{s|d ;+zf]wg ug'{ k/]df To:tf sfo{s|dx? tyf ltgsf]
nflu cfjZos kg]{ ah]6 ;d]t ;ldltaf6 :jLs[t u/fO{ dfq sfo{s|d ;~rfng
ug'{kg]{5 .

!@(= ah]6 /sdfGt/ ug]{ M -!_ :jLs[t ah]6sf] ljleGg zLif{sx?dWo] Ps


zLif{saf6 csf]{ zLif{sdf /sdfGt/ ubf{ h'g zLif{sdf /sdfGt/ ul/g]
xf] ;f]xL zLif{ssf] :jLs[t ah]6sf] @% k|ltzt;Dd k|aGw lgb]{zs cfkm}
+n] / ;f]eGbf a9Lsf] /sdfGt/ ug'{ k/]df ;ldltsf] :jLs[lt lnO{ /sdfGt/ ug{
;Sg]5 .
t/ laB't dxz'n, ;/sf/L s/ b:t'/, l/rfh{ sf8{sf] lalqmdf e'QmfgL
ug'{ kg]{ sldzg h:tf e'QmfgL ug'{ kg]{ /sd gk'u ePdf cfjZostf cg';f/sf]
/sd cfout vr{ lzif{saf6 /sdfGt/ ug{ afwf kg]{ 5}g .
-@_ sd{rf/L vr{sf lzif{sx?df ljlgof]hg ul/Psf] /sd sd{rf/L vr{sf
lzif{sx?df afx]s cGo lzif{sdf /sdfGt/ ug{ ;lsg] 5}g .
-#_ k"FhLut vr{ (Capital Expenditure) sf] nflu ljlgof]lht /sdaf6 cfout
vr{ (Revenue Expenditure) df jf cfout vr{sf] nflu ljlgof]lht /sdaf6 k"FhLut
vr{ zLif{sdf /sdfGt/ ug'{ k/]df k|aGw lgb]{zsn] ;ldltsf] :jLs[lt lng' kg]
{5 .

!#)= jflif{s cfo–Joo ah]6 tyf sfo{s|d k'g/fjnf]sg ug]{ M -!_ k|aGw lgb]
{zsn] sDkgLsf] jflif{s cfo–Joo ah]6 tyf sfo{s|d sfof{Gjogsf]
cj:yf ;DaGwdf q}dfl;s ?kdf ;ldltnfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
-@_ sDkgLsf] jflif{s cfo–Joo ah]6 tyf sfo{s|dnfO{ cfly{s
jif{sf] k|yd cw{ jflif{s cjlwsf] ;dfKtL kl5 k'g/fjnf]sg
u/L ;ldltnfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 . o;/L k'g/fjnf]sg ubf{ cw{ jflif{s
cjlwsf] ef}lts tyf ljQLo k|ult, k|:tfljt sfo{s|dx?sf] ;~rfng tyf ;f]sf]
cj:yf, ;]jf ljt/0f tyf cfo cfh{gsf] cj:yf, gub k|jfxsf] cj:yf, sfo{s|d ;~rfng
tyf ;]jf ljt/0fsf s|ddf cfPsf ;d:ofx? / ltgnfO{ ;dfwfg ug{ ul/Psf jf
ug'{kg]{ k|of;x? nufotsf ljifox?df ;ldIff ug'{kg]{5 .

!#!= sDkgLsf] k|fljlws / Jofj;flos Ifdtf k'g/fjnf]sg ug'{ kg]{ M -!_ k|aGw
lgb]{zsn] sDkgLdf k|of]u e}/x]sf] k|ljlwsf] cj:yf, k|ljlwsf] ljsf; tyf
sDkgLsf] k|fljlws, Jofj;flos / k|lt:kwf{Tds Ifdtfsf] ;DaGwdf ;do ;dodf
k'g/fjnf]sg tyf d"NofÍg ug]{ Joj:yf ug'{ kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] sfo{ ug{sf] nflu k|aGw lgb]{zssf] ;
+of]hsTjdf sDkgLsf s]Gb|Lo sfof{no k|d'vx? tyf Joj;foLs O{sfOsf] k|
d'vx? ;lDdlnt Ps :yfoL ;+oGq /xg]5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;+oGqn] ljZjdf ljsf; ePsf] gljgtd k|
ljlw tyf ljsf; x'g ;Sg] k|ljlw, sDkgLn] cjnDag u/]sf] k|ljlwsf] cj:yf,
sDkgLsf] k|fljlws / Jofj;flos Ifdtf, sDkgLsf] k|lt:kwf{Tds Ifdtf tyf
/0fgLltsf] ;DaGwdf jflif{s ?kdf cfly{s jif{ z'? x'g'eGbf cufj}
k'g/fjnf]sg tyf d"NofÍg ug'{ kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd ul/Psf] k'g/fjnf]sg tyf d"NofÍgdf ;
+oGqsf] /fo tyf sfo{ of]hgf ;d]t ;dfj]z u/L k|ltj]bg tof/
u/L ;ldltnfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 . pQm k|ltj]bg pk/ ;~rfns ;ldltsf]
lgb]{zg ;d]tsf] cfwf/df k|aGw lgb]{zsn] cfjZos sfo{ ug]{ Joj:yf
ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b–@
cfDbfgL tyf vr{ ;DaGwL sfo{ljlw
!#@= cfDbfgL tyf w/f}6L /sd a}Í bflvnf ug'{kg]{ M -!_ sDkgLsf]
s'g} klg cfDbfgL /sd sDkgLsf] /fhZj vftfdf hDdf ug'{ kg]{5 .
-@_ sDkgLsf] u|fxsaf6 k|fKt ePsf] w/f}6L /sd a}Í bflvnf u/L
tyf ljljw k|of]hgsf] nflu cGoaf6 k|fKt ePsf] w/f}6L /sd w/f}6L vftfdf
a}Í bflvnf u/L To;sf] :ki6 ljj/0f v'Ng] u/L lx;fa /fVg' kg]{5 .
-#_ s'g} klg ;]jf pknAw u/fP jfkt jf las|L jfkt jf cGo ;|f]taf6
sDkgLnfO{ k|fKt x'g] cfDbfgL jf w/f}6L /sd ;f]xL lbgdf g]kfn /fi6«
a}Í jf g]kfn /fi6« a}Íaf6 Ohfht k|fKt jfl0fHo a}Íx? jf ;ldltn] tf]s]sf] a}
+lsË sf/f]af/ ug{ :jLs[lt k|fKt u/]sf cGo a}Íx?df sDkgLsf] gfddf /x]sf]
;DalGwt vftfdf bflvnf ug'{ kg]{5 . s'g} sf/0fj; ;f]xL lbg /sd bflvnf ug{
g;lsPdf To;sf] ef]lnkN6 clgjfo{ ?kdf bflvnf ug'{ kg]{5 . sDkgLsf]
sfof{no ;~rfngdf /x]sf] lbg a}Ísf] ljbf k/]df ljbf kl5 a}Í v'n]sf] lbg /sd
bflvnf ug'{ kg]{5 .

!##= vftf ;~rfng M -!_ sDkgLsf] s]Gb|Lo sfof{no tyf cGo sfof{nox?
sf] ;Dk"0f{ /sd sDkgLsf] gfddf g]kfn /fi6« a}Í jf g]kfn /fi6« a}Íaf6
Ohfht k|fKt jfl0fHo a}Íx? jf ;ldltn] tf]s]sf] a}+lsË sf/f]af/ ug{ :jLs[lt
k|fKt u/]sf cGo a}Íx?df /flvg]5 .
-@_ sDkgLsf] s]Gb|Lo /fhZj vftfsf] ;~rfng k|aGw lgb]{zs / k|
d'v ljQLo clws[tsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 x'g]5 . sDkgLsf] cGo /fhZj vftfx?
sf] ;~rfng k|d'v ljQLo clws[t / lghn] tf]s]sf] clws[tsf] ;+o'Qm b:tvtaf6
x'g]5 .
-#_ sDkgLsf] cGo sfo{ ;~rfng :t/sf vftfx? tyf w/f}6L vftfx?
sf] ;~rfng sfof{no k|d'v / n]vf k|d'v jf sfof{no k|d'vn] tf]s]sf] clws[tx?
sf] ;+o'Qm b:tvtaf6 x'g]5 .
-$_ sDkgLsf] s]Gb|Lo sfof{no afx]s cGo sfof{nosf] /fhZj vftfdf
hDdf ePsf] cfo /sd Go"gtd df}Hbft /fvL afFsL /sd ;fwf/0ftof k|To]s
dlxgf s]Gb|Lo :t/sf] /fhZj vftfdf :yfgfGt/ (Transfer) u/L hDdf ul/g]5 .

!#$= sDkgLn] k|bfg ug]{ ;]jfx?sf] dxz'n b/ ;DaGwL Joj:yf M -!_


sDkgLn] k|bfg ug]{ ;]jfsf] dxz'n b/ tyf las|L ljt/0f ug]{ b"/;~rf/
pks/0fx?sf] las|L d"No lgwf{/0f Pj+ kl/dfh{g ubf{ /fli6«o tyf
cGt/f{li6«o ahf/ b/ Pj+ ahf/ k|lt:kwf{sf] cj:yf ;d]t ljrf/ u/L b]xfo
adf]lhdsf s'/fx?sf] ljZn]if0f ug'{ kg]{5 M–
-s_ ;]jfsf] u'0f:t/ tyf kx'Fr,
-v_ ;]jf ;~rfngsf] nflu sDkgLn] u/]sf] k"FhLut nufgL,
-u_ ;]jf ;~rfngsf] nflu sDkgLn] ug'{kg]{ cfout vr{x?,
-3_ nufgLsf] k|ltkmn tyf k|ltkmn k|fKt x'g] cg'dflgt ;dofjlw,
-ª_ ;]jf k|bfg ug]{ pks/0fsf] cfo',
-r_ pkef]Qmsf] dfu tyf ;]jf cfk"lt{ ug{ ;Sg] Ifdtf,
-5_ ;]jf ;~rfng tyf dxz'n ;DaGwdf lgofds lgsfosf] gLlt, lgod,
lgb]{zg tyf k|fjwfgx?,
-h_ k|rlnt sfg"gL / s/ ;DaGwL Joj:yfx?, /
-em_ sDkgLn] cfjZos 7fg]sf cGo s'/fx? .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ljZn]if0f u/L k|ltj]bg tof/ ug{ k|
aGw lgb]{zsn] k|d'v Joj;foLs clws[tsf] ;+of]hsTjdf
sDkgLsf] ;DalGwt ljifosf] 1fg ePsf] k|fljlws, n]vf / Jofkf/ tkm{sf]
sd{rf/Lx? ;lDdlnt sldl6 u7g u/L sfo{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] ;ldltaf6 k|fKt k|ltj]bgsf] cfwf/df k|
aGw lgb]{zsn] sDkgLsf ;]jfsf] dxz'n b/ tyf laqmL d"No lgwf{/0f u/L
nfu" ug{ ;Sg]5 .
-$_ sDkgLn] k|bfg ug]{ ;]jfsf] dxz'n b/ ;DaGwL cGo
Aoj:yf ;ldltn] ;do ;dodf lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

!#%= cGt/cfj4tf tyf 6«flkms cfo ;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_


sDkgLn] /fli6«o tyf cGt/f{li6«o b"/;~rf/ ;]jf k|bfos;+u cGt/cfj4tf
u/L ;]jf k|bfg ug{ ;Sg]5 .
-@_ cGt/cfj4tf cfudg z'Ns (Voice, SMS, Inbound Roaming
(Voice and Data) cfbLsf] Termination rate) lgwf{/0f ubf{ lalgod !#$
sf] pkljlgod -!_ adf]lhdsf s'/fx?sf] ljZn]if0fsf] cltl/Qm b]xfosf s'/fx?
sf] ;d]t ljZn]if0f ug'{ kg]{5 M–
-s_ /fli6«o tyf cGt/f{li6«o ahf/, cGt/cfj4tf z'Ns
lgwf{/0f ;DaGwL k|rng tyf k|rlnt z'Nssf] cj:yf,
-v_ cGt/cfj4tfaf6 k|fKt x'g] jf k|of]u x'g] sn 6«flkmssf]
kl/df0f tyf ;f]sf] nflu cfjZos kg]{ k|fljlws Ifdtf,
-u_ /fli6«o tyf cGt/f{li6«o b"/;~rf/ ;]jf k|bfos;+usf] ;DaGw,
-3_ kfngf ug'{kg]{ ;Demf}tfsf zt{x?,
-ª_ ljQLo km/kmf/s ug]{ tl/sf tyf d'b|f,
-r_ cfjZos cGo s'/fx? .
-#_ sDkgLsf] cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnon] pkljlgod -@_
adf]lhdsf] ljZn]if0f u/L cGt/cfj4tf cfudg z'Ns k|:tfj ug'{ kg]{5 . pQm
k|:tfljt z'NsnfO{ cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnonsf k|d'vn] k|d'v Joj;foLs
clws[t tyf k|d'v ljQLo clws[taf6 k'g/fjnf]sg ;d]t u/fO{ k|aGw lgb]
{zs ;dIf :jLs[ltsf] nflu k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] l;kmfl/;sf] cfwf/df k|aGw lgb]{zsn]
cGt/cfj4tf cfudg z'Ns lgwf{/0f tyf :jLs[t ug{ ;Sg]5 . k|aGw lgb]
{zssf] :jLs[lt adf]lhd cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnonsf k|
d'vn] ;f] ;DaGwL ;Demf}tf ug{ ;Sg]5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhdsf] ;Demf}tf, ;f];+u ;DalGwt cGt/cfj4tf
tyf 6«flkms cfDbfgL, Ifdtf kl/jt{g nufotsf laj/0f cGt/f{li6«o ;]jf lgb]
{zgfnonsf k|d'vn] q}dfl;s ?kdf k|d'v Joj;foLs clws[t, k|d'v ljQLo
clws[t, k|aGw lgb]{zs tyf ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .
-^_ cGt/cfj4tf alxu{dg z'Ns (Voice, SMS, Outbound Roaming
cfbLsf] Termination rate) jfktsf] sDkgLsf] nfut sd ug]{ tj/n] /fli6«o
cGt{/fli6«o 6]lnsd ;]jf k|bfos;+u ;Demf}tf ug'{ kg]{5 .
-&_ Voice, SMS, Outbound Roaming (Voice and Data) sf]
alxu{dg ug{ ?6 5gf}6 ubf{ sDkgLnfO{ sd cfly{s ef/ kg]{ ul/ b]xfosf
s'/fx?sf] laZn]if0f u/L k|d'v Joj;foLs clws[t tyf k|d'v laQLo clws[taf6
k"g/fjn]fsg ;d]t u/fO{ cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnon] :jLs[lt
ug{ ;Sg]5M
-s_ u'0f:tl/o ?kdf sn alx{udg ug{sf] nflu cfjZos kg]{ kof{Kt
Rout Capacity, Caller Line Identification(CLI) delivery nufotsf cGo
k|flalws kIfx? ;Gtf]ifhgs /x] g/x]sf],
-v_ alx{udg ug]{ ?6;+u ;DalGwt Carrier ;+usf] laQLo
km/kmf/ssf] cj:yf,
-u_ t'ngfTds b//]6,
-3_ cfjZos cGo s'/fx? .
-*_ sn alx{udg u/]sf] ?6df ;d:of cfPdf jf z+sf:kb tyf hfn;fhLhGo
ultlalw b]lvPdf jf cTofjZos eO{ t'?Gt} ?6 kl/jt{g ug'{ k/]df
cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnonsf] lgb]{zsn] To:tf] ?6 kl/jt{g
ug{ ;Sg]5 / ;f]sf] hfgsf/L k|d'v Joj;foLs clws[t, k|d'v laQLo clws[t tyf
k|aGw lgb]{zsnfO{ u/fpg' kg]{5 .
-(_ pklalgod -^_ adf]lhdsf] ;Demf}tf / pklalgod -*_ adf]lhd ?6
kl/jt{g, ?6 Ifdtf kl/jt{g, To;;+u ;DalGwt cGt/cfj4tf tyf 6«flkms vr{sf]
laj/0f cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnon] q}dfl;s ?kdf k|d'v Joj;foLs clws[t,
k|d'v laQLo clws[t tyf k|aGw lgb]{zs / ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .
-!)_ cGt/f{li6«o ?6sf] Ifdtf kl/jt{g ug'{ k/]df jf s'g} 6]lnsd ;]jf k|
bfos;+u ?6 yk 36 ug'{ k/]df lgDg s'/fx? laZn]if0f ug'{ kg]{5 M
-s_ pQm ?6af6 xfn eO{ /x]sf] sn Volume nufotsf
cfjZos k|flalws kIfx?,
-v_ alxu{dg ug]{ ?6;+u ;DalGwt Carrier ;+usf] laQLo
km/kmf/ssf] cj:yf,
-u_ cGt/f{li6«o cfudg ;]jfsf] Business volume h:tf
laifox?,
-3_ cGo cfjZos s'/fx? .
-!!_ cGt/f{li6«o ?6sf] Ifdtf kl/jt{g ug'{ k/]df jf s'g} 6]lnsd ;]jf k|
bfos;+u ?6 yk36 ug]{ sfo{ cGt/f{li6«o ;]jf lgb]{zgfnosf] k|d'vn]
laQLo, Joj;foLs / k|fljlws laZn]if0f u/L k|d'v laQLo clws[t tyf k|d'v
Joj;foLs clws[taf6 k'g/fjn]sg u/fO{ lg0f{o ug{ ;Sg]5 .

!#^= /fhZj sfo{ljlw ;DaGwL Joj:yf M -!_ sDkgLn] laqmL ljt/0f ug]
{ ;]jfx?sf] cfo (Revenue) sf] >f]t klxrfg, kl/rfng / lgoGq0f k|
0ffnL ;DaGwdf b]xfosf ljifox? ;d]t ;dfj]z u/L ;ldltn] sfo{ljlw tof/ u/L
nfu" ug]{5 M–
-s_ sDkgLn] k|bfg u/]sf] ;a} ;]jfx?sf] lalnË,
-v_ u|fxsx?af6 k|fKt x'g'kg]{ cf;fdL /sd c;'nL,
-u_ sDkgLn] c;'n pk/ u/L k|fKt ug]{ gub df}Hbftsf] n]vfÍg,
lgoldt a}Í bflvnf,
-3_ sDkgLsf] ;]jf laqmL, /sd ;+sng h:tf sfo{x?
kf/bzL{ Pj+ ;/lns/0f ug]{ ljlw tyf k|ls|of,
-ª_ sDkgLåf/f k|bfg ul/g] ljleGg b"/;~rf/ ;]jfx?sf] dxz'n
b/ ;dofg's'n Pj+ k|lt:kwL{ agfpg] ljlw tyf k|ls|of,
-r_ cGo ;]jf k|bfosx?;Fu x'g] cfo afF8kmfF8 ;DaGwL
cGt/cfj4tf gLlt,
-5_ Value Added Services sf] Cost Benefit Analysis ,
-h_ cfo tyf cf;fdL Joj:yfkg, cfo r'xfj6 lgoGq0f tyf cfGtl/s
lgoGq0f k|0ffnL,
-em_ cfo ;'lglZrttfsf] k/LIf0f (Revenue Assurance Audit) , /
-`_ cfo n]vfsf] cBfjlws clen]v tyf k|ltj]bg ;DaGwL ljlw tyf
k||lj|mof .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] /fhZj sfo{ljlwdf cfjZostf cg';f/
k'g/fjnf]sg u/L ;do ;fk]If ;+zf]wg tyf kl/dfh{g ul/g]5 .

!#&=nufgL ;DaGwL Joj:yf M -!_ sDkgLsf] ;|f]t ;fwgx?sf] clwstd kl/rfng


ug{ tyf nufgL ljljlws/0f u/L hf]lvd Go"gLs/0f ub}{ cfo cfh{g ug{sf]
nflu ;ldltn] k"FhLut nufgL tyf ljQLo nufgL ;DaGwL gLlt tof/ u/L
u/fO{ nfu" ug{ ;Sg]5 .
-@_ k"FhLut nufgL tyf ljQLo nufgL ;DaGwL
gLltnfO{ ;do ;dodf k'g/fjnf]sg ug'{ kg]{5 .

!#*= vr{ ;DaGwL Joj:yf M -!_ sDkgLn] s'g} klg vr{ ubf{ jf bfloTj
e'QmfgL ubf{ jflif{s :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL ug'{ kg]{5 .
-@_ k"FhLut vr{ ubf{ jflif{s sfo{s|d ;ldltaf6 :jLs[t ePsf] x'g'
kg]{5 .
-#_ jflif{s sfo{s|dleq gk/]sf vr{ ug'{ cfjZos ePdf ;f]sf] k'i6\
ofO{+ ;lxt ;ldltdf k]z u/L ;ldltsf] :jLs[lt adf]lhd ug'{ kg]{5 .
-$_ sDkgLsf] gubL tyf lhG;L dfn;fdfg s'g} JolQm jf ;
+:yfnfO{ x:tfGt/0f jf bfg bftJo ubf{ jf cfly{s ;xfotf
lbFbf ;ldltsf] :jLs[lt lng' kg]{5 .
t/, jflif{s :jLs[t ah]6leq k/]sf cfly{s ;xfotf /sd k|aGw lgb]
{zssf] :jLs[ltdf lbg ;lsg]5 .

!#(= ;fgf] gubL sf]if M ;fwf/0ftof ;fgf]–ltgf] b}lgs vr{ ;~rfngsf] lgldQ
s]Gb|Lo sfof{nodf krf; xhf/ ?k}ofF, Joj;foLs O{sfO, ;xof]uL O{sfO
tyf If]qLo lgb]{zgfnx?df klRr; xhf/ ?k}ofF / n]vf sfof{nox?df bz xhf/
?k}ofFdf ga9fO{ ;f]wegf{sf] cfwf/df ;fgf] gubL sf]if /fVg ;lsg]5 .

!$)= k]ZsL lbg] tyf km5{\of}6 ug]{ M -!_ nfUg] nfuteGbf a9L gx'g] u/L
b]xfosf] cj:yfdf sd{rf/LnfO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 M–
-s_ cfjZos dfn;fdfg vl/b ug{,
-v_ ;?jf ePsf] :yfgdf k7fpg,
-u_ sfh jf e|d0f jf tflnddf k7fpg, /
-3_ sfof{no ;DaGwL sfo{ ;~rfng ug{ .
-@_ Ps k6s lnPsf] k]ZsL km5\of{}6 gx'Fb} ljz]if cj:yf gk/L
csf]{ k]ZsL lbg' x'Fb}g .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k]ZsL b]xfo adf]lhd km5\of{}6
ug'{ u/fpg' kg]{5 M–
-s_ dfn;fdfg vl/b ug{sf] nflu lnPsf] k]ZsLsf] kmfF6jf/L
dfn;fdfg vl/b u/]sf] ;ft lbgleq ;DalGwt sfof{nodf k]z ug'{
kg]{5 . o;/L kmf+6jf/L bflvnf ePsf] ;ft lbgleq dfn;fdfg
e08f/ bflvnf u/fO{ o; ljlgod adf]lhd k]ZsL km5\of{}6
ug'{ kg]{5 .
-v_ ;?jf e} jf e|d0f jf sfhdf hfg] sd{rf/Ln] lnPsf] k]ZsL ;?jf
e} uPsf] sfof{nodf jf e|d0f jf sfhaf6 lkmtf{ eO{ xflh/
ePsf] kGw| lbgleq b}lgs tyf e|d0f eQfsf]
kmfF6jf/L ;DalGwt sfof{nodf k]z ug'{ kg]{5 /
kmfF6jf/L k]z ePsf] ;ft lbgleq pQm sfof{non] lgodfg';f/
k]ZsL km5\of{}6 u/L lbg' kg]{5 .
-u_ s'g} k|of]hgsf] nflu lnPsf] k]ZsL ;f] k|of]hgsf] nflu
vr{ gx'g] ePdf k]ZsL lnPsf] ;ft lbg leq
lkmtf{ a'emfO{ k]ZsL km5\of{}6 ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-3_ tflnd, ;]ldgf/ tyf uf]i7Ldf ;xefuL x'g lnPsf] k]ZsL ;f]
tflnd, ;]ldgf/ tyf uf]i7L ;DkGg e} sfof{nodf xflh/ ePsf]
kGw lbgleq kmfF6jf/L k]z ug'{ kg]{5 / kmfF6jf/L k]z
ePsf] ;ft lbgleq pQm sfof{non] lgodfg';f/ k]ZsL km5\
of{}6 u/L lbg' kg]{5 .
-ª_ sd{rf/Lx?sf] gfddf /x]sf] k]ZsL tf]lsPsf] Dofb leq cfjZos
lan tyf afFsL /sd a'emfO{ km5\of{}6 gu/]df ;DalGwt
sd{rf/Ln] kfpg] tna eQf nufotsf] h'g;'s} /sdaf6 clu|d ;"rgf
lbO{ jf glbO{ s§f u/L c;'n pk/ ul/g]5 .
!$)s= sDkgLsf] crn ;DklQ, k|lalw tyf ef}lts ;+/rgf ef8fdf lbg ;lsg]M -!_
sDkgLn] cfkm\gf] gfdsf] crn ;DklQ cfkm'n] lgdf{0f u/L ef]u rng
u/]sf] ejg, cfkm'n] lasl;t u/]sf jf k|fKt u/]sf] k|ljlw, cfkm\gf] ef}lts ;
+/rgf tyf cGo ;DklQ s;}nfO{ ef8fdf lbg ;Sg]5 .
-@_ sDkgLsf] ;DklQ ef8fdf lbg] ;DaGwL cGo Aoj:yf ;ldltn]
lg0f{o u/] adf]lhd x'g]5 .

kl/R5]b–#
sDkgLsf] ;DklQsf] lhDdf, To;sf] nut, ;+/If0f / a/a'emf/y
!$!= sDkgLsf] ;DklQsf] lhDdf, To;sf] nut / ;+/If0f M -!_ sfof{nodf
/x]sf] gub, a}Í df}Hbft tyf r]s / To;sf] >]:tf ;DalGwt n]vf k|d'vsf]
lhDdf /xg]5 . e08f/df /x]sf] dfn;fdfg tyf tt\;DaGwL >]:tf e08f/ k|d'vsf]
lhDdfdf /xg]5 . cfosf] nut / To; ;DaGwL cGo sfuhftx? sfof{no k|d'vn]
tf]s]sf] n]vf tk{msf] sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd lhDdfdf /x]sf ;DklQsf] lxgfldgf gx'g]
u/L nut >]:tf ;lxt To;sf] ;+/If0f ug]{ u/fpg] st{Jo ;DalGwt sfof{no k|
d'vsf] x'g]5 .
-#_ h8fg sfo{df ;+nUg sd{rf/Ln] h8fg ;DkGg ePsf] tL; lbgleq
clgjfo{ ?kdf h8fg ePsf ;DklQx?sf] lj:t[t ljj/0f v'n]sf] h8fg k|
ltj]bg ;DalGwt sfof{nodf k]z ug'{ kg]{5 . ;f]sf] ;+/If0f ug]{ bfloTj /
lhDdf sfof{no k|d'vn] tf]s]sf] sd{rf/Lsf] x'g]5 .
!$@= dfn;fdfgsf] k|flKt, lgsf;f, x:tfGt/0f tyf clGtd df}Hbftsf]
d"Nof°g M -!_ sDkgLn] vl/b u/]sf] / cGo >f]taf6 sDkgLnfO{ k|fKt
ePsf s'g} klg dfn;fdfgx? e08f/ bflvnf u/fO{ sfof{no k|d'vn] e08f/ k|
d'vsf] lhDdf /fVg nufpg' kg]{5 .
-@_ sDkgLsf] dfn;fdfg xfgL gf]S;fgL gx'g] u/L ;+/If0f ug]{ /
ltgLx?sf] ;Def/ ug]{ jf rfn' cj:yfdf /fVg], /fVg nufpg]
pQ/bfloTj ;DalGwt sfof{no k|d'v tyf e08f/ k|d'vsf] x'g]5 .
-#_ sfof{no k|d'vsf] cfb]zfg';f/ dfn;fdfgsf] cfDbfgL / vr{ ul/g]5 .
dfn;fdfgsf] k|flKt tyf lgsf;Lsf] nut sDkgLn] tf]s] adf]lhdsf] 9fFrfdf
tof/ ug]{, To:tf] nut cBfjlws u/L /fVg] / ;f] nut ;'/Iff;fy /fVg] sfd e08f/
k|d'vsf] x'g]5 .
-$_ k|fljlws sfddf k|of]udf cfpg] dfn;fdfgsf] xsdf pkljlgod -#_
adf]lhd nut tof/ ubf{ ;DalGwt sfof{nosf k|fljlw1åf/f hFrfO{ s] s:tf]
cj:yfdf To:tf] ;fdfgx? k|fKt ePsf] xf] k|dfl0ft u/fO{ ;f] s'/f s}lkmot
hgfO{ nut v8f ug'{ kg]{5 .
-%_ e08f/ zfvfn] /fv]sf] dfn;fdfgsf] k|flKt tyf lgsf;Lsf] nut /
n]vf zfvfn] /fv]sf] dfn;fdfg ;DaGwL nut q}dfl;s ?kdf le8fg u/L ;|]:tf
cBfjlws /fVg nufpg] pQ/bfloTj ;DalGwt n]vf k|d'v tyf e08f/ k|d'vsf]
x'g]5 .
-^_ Ps sfof{noaf6 csf]{ sfof{nodf dfn;fdfg k7fpFbf x:tfGt/0f
kmf/fd k|of]u ug'{ kg]{5 . o;/L k7fOg] dfn;fdfgsf] d"No ;d]t x:tfGt/0f
kmf/fddf pNn]v ug'{ kg]{5 . cfk'mn] x:tfGt/0f u/L
k7fPsf] ;fdfg ;DalGwt sfof{non] k|fKt u/] gu/]sf] hfFrL bflvnf l/kf]6{
k|fKt u/L lx;fa b'?:t /fVg] lhDd]jf/L ;fdfg k7fpg] sfof{nosf] e08f/ k|
d'vsf] x'g]5 . ;fdfg k|fKt ePsf] ;ft lbgleq clgjfo{ ?kdf bflvnf
l/kf]6{ ;DalGwt sfof{nodf k7fpg] lhDd]jf/L ;fdfg k|fKt ug]
{ sfof{nosf] e08f/ k|d'vsf] x'g]5 .
-&_ dfn;fdfg lgsf;L ubf{ sDkgLsf] :jLs[t n]vf gLltsf] cfwf/df
vr{ hgfO{ ;f]xL cfwf/df afFsL df}Hbftsf] d"No sfod ul/g]5 .
-*_ vr{df ef/ kf/L sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg] u/L lgsf;L ul/Psf]
k"FhLut ;fdfgsf] ;fk6L vftf -nf]g /lhi6/_ v8f u/L clen]v /fVg' kg]{5 .
o;/L ;fk6Ldf lbO{Psf] ;fdfg sfo{ ;DkGg ePkl5 e08f/df lkmtf{ bflvnf
ug]{ lhDd]jf/L ;fk6L :j?k ;fdfg a'lemlng] sd{rf/Lsf] x'g]5 . cfly{s
jif{sf] cGt;Dddf klg sfo{ ;DkGg e}g;s]sf] sf/0f ;fk6L :j?k
nluPsf] ;fdfg lkmtf{ a'emfpg g;lsg] cj:yfdf a'lemlng] sd{rf/Ln] ef}lts
k/LIf0fsf] nflu vl6Psf] 6f]nLnfO{ b]vfO{ ;fk6L vftf cBfjlws ug'{ kg]
{5 . o;/L ef}lts k/LIf0f ubf{sf] cj:yfdf ;fk6L :j?k nluPsf] ;fdfg
lkmtf{ ga'emfPdf jf ;fk6L vftf cBfjlws gu/fPdf pQm ;fdfg jfktsf]
nfUg] d"No ;fk6L :j?k ;fdfg a'lemlng]sf] tna nufot cGo s'g} klg
/sdaf6 s§L u/L c;'n ul/g]5 .

!$#= dfn;fdfgsf] df}Hbftsf] lg/LIf0f / ljj/0f M -!_ k|To]s cfly{s jif{sf]


cGtdf sfof{no k|d'v cfkm}+n] jf cGo sd{rf/Låf/f To:tf] dfn;fdfg
lhDdf lng] sd{rf/L afx]ssf] cGo sd{rf/Låf/f ef}lts k/LIf0f
ug{ nufO{ lnlvt ?kdf k|ltj]bg lnO{ /fVg] Joj:yf ug'{ kg]{5 . To:tf] k|
ltj]bgsf] Ps k|lt ;DalGwt If]qLo lgb]{zgfno / s]Gb|Lo sfof{nodf
k7fpg' kg]{5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] k|ltj]bgdf dfn;fdfgsf] ef}lts
df}Hbft, vftfdf b]vfO{Psf] df}Hbft / df}Hbft km/s k/]sf] eP ;f]sf]
sf/0f :ki6 v'nfpg'sf cltl/Qm b]xfosf s'/fx? :ki6 ?kdf v'n]sf] x'g'kg]{5
M–
-s_ dfn;fdfgsf] ;+/If0f / ;Def/sf] cj:yf,
-v_ dd{t ug'{ kg]{ cj:yfsf dfn;fdfgsf] kl/df0f,
-u_ a]sDdf eO{ lnnfd laqmL ug'{ kg]{ dfn;fdfgsf] kl/df0f,
-3_ dfn;fdfg xfgL gf]S;fgL eP gePsf] / eP ;f]sf] sf/0f tyf
lhDd]jf/ JolQm,
-ª_ lhG;L lstfadf cfDbfgL gafFlwPsf dfn;fdfg eP ;f]sf]
kl/df0f tyf ef}lts cj:yf, /
-r_ Ps} lsl;dsf] dfn;fdfg dWo] ut jif{ pkof]u ePsf] kl/df0f /
rfn' cfly{s jif{df vl/b ul/Psf] kl/df0fsf] t'ngfTds ljj/0f .
-#_ pkljlgod -!_ / -@_ df pNn]v eP adf]lhd lg/LIf0f / ef}lts
k/LIf0faf6 b]lvg cfPsf] s}lkmot ;DaGwdf s'g} lx;fa ldnfg ug'{ kg]
{ eP clVtof/k|fKt clwsf/L ;dIf k]z ug'{ kg]{5 / clVtof/k|fKt clwsf/Ln]
klg oyflz3| lgb]{zg lbg' kg]{5 .
-$_ a]sDdf eO{ lnnfd laqmL ug'{kg]{ jf w'Nofpg' kg]{ s'g}
dfn;fdfgx? lgoldt ?kdf lnnfd laqmL ug'{ jf w'Nofpg' kg]{5 .
-%_ hfgL hfgL sDkgLnfO{ cfjZostfeGbf a9L dfn;fdfg vl/b u/L
pkef]u geO{ /x]sf] eP To:tf ;fdfg vl/b ug{ cfb]z lbg] pk/ ljefuLo
sf/jfxL ug{ ;lsg] 5 .
!$$= a/a'emf/y ug]{ M -!_ sDkgLsf] gub, dfn;fdfg, nut, >]:tf, kmfO{n
sfuhft cflbsf] lhDdf lng] sd{rf/L ;?jf, a9'jf, cjsf; k|fKt u/L jf cGo s'g}
sf/0fn] sfof{no 5f]8L hfFbf jf ;f] sfdaf6 cnu x'Fbf a/a'emf/y
ug'{ lghsf] st{Jo x'g]5 . a'lem lng] sd{rf/Ln] klg t'?Gt a'lemlng' kg]
{5 . cfn6fn u/L ga'emfPdf jf a'lem glnPdf To:tf] sd{rf/L
ljefuLo ;hfosf] efuL x'g]5 .
-@_ sDkgLsf] s'g} klg sd{rf/Ln] cfk'mn] a'emfpg' kg]{ gubL,
dfn;fdfg / sfuhft h] hlt 5 ;a} Dofbleq a'emfpg' kg]{5 / a'e\mg' kg]{n]
klg Dofb leq a'emL lng' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd a/a'emf/y ug]{ st{Jo ePsf sd{rf/Ln]
b]xfo adf]lhd a/a'emf/y ug'{ kg]{5 M–
-s_ a/a'emf/y ug'{ kg]{ st{Jo ePsf h'g;'s} txsf sd{rf/L ;?jf,
a9'jf jf cjsf; k|fKt ubf{ lghn] sDkgLn] tf]s]sf] Dofbleq jf
To:tf] Dofb gtf]s]sf] eP PSsfO{; lbgleq a/a'emf/y
u/L ;Sg' kg]{5 .
-v_ v08 -s_ adf]lhdsf] Dofbleq a/a'emf/y ug{ g;lsPdf ;f] sf]
sf/0f vf]nL tfn's sfof{nodf k]z u/L lgsf;f e} cfP adf]lhd
ug'{ kg]{5 .
-u_ v08 -v_ adf]lhd a/a'emf/y x'g g;s]df s]Gb|Lo sfof{non]
tf]sL lbPsf] clwsf/Låf/f To;sf] cfjZos hfFra'em u/fpg'
kg]{5 .
-3_ dfn;fdfgsf] a/a'emf/y ;DaGwdf uGtL jf gfktf}n ug'{ kbf{
;se/ cfk\mgf] sfof{nosf] sd{rf/Lsf] d2taf6 ug{' kg]{5 .
-ª_ c:yfoL lgo'lQm ePsf], sfod d'sfod ePsf] jf Hofnfbf/L jf
s/f/df ePsf] gftfn] s'g}klg sd{rf/Ln] a/a'emf/y ug'{ kg]
{ bfloTjaf6 5'6\sf/f kfpg] 5}g .
-r_ a/a'emf/ysf] lgldQ xfnjfnf ;dodf pkl:yt x'g gcfPdf
sfof{no k|d'v eP ;fljsjfnfn] cfk"meGbf Ps tx d'lgsf]
sd{rf/LnfO{ a'emfpg' kg]{5 . cGo sd{rf/Lx?sf] xsdf
sfof{no k|d'vn] tf]s]sf] sd{rf/LnfO{ a'emfpg' kg]{5 / lgh
sd{rf/Ln] klg a'lemlng' kg]{5 .
-5_ xfnjfnf xflh/ x'g cfPkl5 a/a'emf/y u/L lng] sd{rf/Laf6
v08 -s_ adf]lhdsf] Dofb leq a/a'emf/y u/L ;Sg' kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhd a/a'emf/y x'Fbf gub jf dfn;fdfg jf nut
>]:tf cflbsf] xfgL gf]S;fgL jf lxgfldgf ePsf] b]lvPdf To:tf] xfgL
gf]S;fgL jf lxgfldgf ePsf] gub, dfn;fdfg jf cfk\mgf] lhDdfdf /x]sf] s'g}
klg ;fdfg ;fa't bflvnf ug{ g;s]df To:tf] gub jf dfn;fdfg lhDdf lng]
JolQm;+u To:tf] gub /sd tyf dfn;fdfgsf] d"No c;'n pk/ u/L
lghnfO{ ljefuLo sf/jfxL ;d]t ug'{ kg]{5 .
-%_ pkljlgod -$_ adf]lhd d"No c;'n pk/ ug'{ kbf{ ;f] dfn;fdfgsf]
cj:yf tyf jt{dfg ahf/ d"NonfO{ ;d]t ljrf/ u/L d"No sfod ul/g]5 . o;/L
d"No sfod ug]{ sfd ;DalGwt sfof{no k|d'v, n]vf k|d'v / tfn's sfof{nosf]
Ps hgf k|ltlglw ;d]t /x]sf] sldl6n] ug]{ 5 .
-^_ a/a'emf/y ubf{ ;DalGwt sfof{no k|d'vn] s'g}
sd{rf/LnfO{ sfh v6fO{ lbg' kg]{ ePdf lghn] oyflz3| sfh v6fO{ lbg'
kg]{5 .
-&_ a/a'emf/y ug'{ kg]{ st{Jo ePsf sd{rf/L gf]s/Laf6 cjsfz
lnO{ ;s]sf] / kQf gnfu]sf] jf d[To' ePsf] jf :jf:Yosf] sf/0faf6 xf]z
7]ufgf gePsf] jf dfgl;s ;Gt'ng gePsf] /x]5 / To:tf] sd{rf/Ln] ug'{ kg]
{ a/a'emf/y lghsf] kl/jf/sf ;b:on] ug{ rfx]df k|aGw lgb]{zsn] tf]s]sf]
JolQmsf] /f]xj/df h;n] a'lemlng' kg]{ xf] a'lemlng' kg]{5 .
-*_ a/a'emf/y ug'{ kg]{ st{Jo ePsf] sd{rf/Ln] a/a'emf/y
u/L ;s]kl5 ;fljs sfof{noaf6 lghnfO{ sDkgLn] tf]s] adf]lhdsf] 9fFrfdf
a/a'emf/ysf] k|df0fkq lbO{g]5 .
-(_ a/a'emf/y ug]{ sd{rf/Ln] pkljlgod -*_ adf]lhd a/a'emf/ysf] k|
df0fkq k]z gu/L lghnfO{ xfnsf] sfof{nodf xflh/ x'g lbOg] 5}g . To:tf]
sd{rf/L axfn 6'6]sf] JolQm eP a/a'emf/ysf] k|df0fkq k]z gu/L lghnfO{
pkbfg jf lgj[QLe/0f nufotsf cGo s'g} klg /sdx? e'QmfgL lbOg] 5}g .

kl/R5]b–$
n]vf, n]vfk/LIf0f / a]?h' km5\of{}6 ;DaGwL Joj:yf
!$%= lx;fa lstfa M -!_ sDkgLsf] n]vf ;DaGwL lx;fa lstfa g]kfn
n]vfdfg (Nepal Accounting Standards), g]kfn ljQLo k|ltj]bg dfkb08 (Nepal
Financial Reporting Standards) / sDkgLsf] :jLs[t n]vf gLlt adf]lhd /flvg] 5 .
-@_ sDkgLsf] n]vf gLlt ;ldltn] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
-#_ o; ljlgodfjnLsf] n]vf ;DaGwL s'g} Joj:yf jf n]vf
gLlt ;DaGwdf yk :kli6s/0f jf JofVof cfjZos ePdf sDkgLsf] sfd
sf/jfxLsf] nflu ;ldltn] u/]sf] JofVof clGtd x'g]5 .
-$_ :jLs[t n]vf gLlt cGtu{t /xL k|aGw lgb]{zsn] n]vf lbUb{zg
tof/ u/L nfu' ug]{5 . n]vf lbUbz{g ;DaGwdf yk :ki6Ls/0f jf JofVof
cfjZos ePdf k|aGw lgb]{zsn] u/]sf] JofVof clGtd x'g]5 .
-%_ s]Gb|Lo sfof{no jf If]qLo sfof{noaf6 lgsf;f k|fKt u/L cfo
Joo b'j}sf] lx;fa /fvL ;Gt'ng k/LIf0f (Trial Balance) tyf cGo cfly{s
ljj/0f ;lxt tfn's sfof{nodf k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{ bfloTj n]vf sfof{nosf]
x'g]5 .
-^_ cfly{s sf/f]af/ k|i6 b]lvg] u/L /Lt k'¥ofO{ n]vf tof/ u/L
cBfjlws ?kdf /fVg] st{Jo n]vf k|d'vsf] tyf pQ/bfloTj sfof{no k|
d'vsf] /xg]5 .
-&_ gubL, dfn;fdfgsf] ef}lts k/LIf0f ;d]t u/L sDkgLsf] jflif{s
gfkmf gf]S;fg lx;fa / jf;nft ;fn tdfd ePsf] rf/ dlxgfleq ;ldltdf k]z
ug'{ kg]{5 .

!$^= sf/f]af/sf] n]vf /fVg] M -!_ k|To]s n]vf sfof{non] cfk\mgf] tyf cGtu{t
sfof{nox?sf] sf/f]af/x?sf] n]vf o; ljlgodfjnL tyf sDkgLsf] :jLs[t n]vf
gLlt adf]lhd /fVg' kg]{5 .
-@_ sfof{no k|d'vn] n]vf cBfjlws eP gePsf] a/fa/ hfFr ug'{ kg]
{5 . cfk\mgf] sfof{no cGtu{t cGo sfof{no eP To:tf sfof{nodf cfk}+m
uO{ jf n]vf k|d'v v6fO{ lg/LIf0f ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ sfof{nodf /fVg' kg]{ n]vfx? 7Ls b'?:t;+u /fv] g/fv]sf], gubL
tyf lhG;L df}Hbft 7Ls eP gePsf] ;DaGwdf tfn's sfof{no, lgb]{zgfno,
ljefu tyf s]Gb|Lo n]vf ljefu / cfGtl/s n]vf k/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun]
cfsl:ds jf ;do, ;dodf hfFr ug{ ;Sg]5 . o;/L hfFr u/]sf] k|ltj]bg k|aGw
lgb]{zs ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] k|ltj]bgsf] cfwf/df k|aGw lgb]{zsn]
gfoa k|aGw lgb]{zs -cy{_ dfk{mt o;df ug'{ kg]{ sf/jfxL ljj/0f ;lxt ;f]
k|ltj]bg tfn's sfof{no, lgb]{zgfno, ljefu / ;DalGwt sfof{nodf ;ft lbgleq
k7fpg' kg]{5 / ;f] adf]lhd sfof{Gjog ug'{ u/fpg' ;DalGwt sfof{nosf
sfof{no k|d'v tyf n]vf k|d'vsf] lhDd]jf/L x'g]5 .
-%_ n]vf jf n]vf ljj/0f tof/ ug]{ tyf k]z ug]{ ;DaGwdf o;
ljlgodfjnL jf :jLs[t n]vf gLlt jf n]vf lbUbz{gdf Joj:yf ePsf]df ;f]xL
adf]lhd / s'g} Joj:yf gePdf b]xfo adf]lhd k]z ug'{ u/fpg' kg]{5 M–
-s_ b}lgs k7fpg' kg]{ ljj/0f ef]lnkN6,
-v_ ;fKtflxs ?kdf k7fpg' kg]{ ljj/0f ;f] ;do ;dfKt ePsf] tLg
lbgleq,
-u_ dfl;s ?kdf k7fpg' kg]{ ljj/0f dlxgf e'QmfgL ePsf] ;ft
lbgleq,
-3_ s]Gb|Lo sfof{nosf] n]vf ;DaGwL ljefux?, cfGtl/s
n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefu / tfn's sfof{noaf6 dfu]sf]
ljj/0f dfu ul/Psf] kqdf pNn]v ePsf] Dofbleq .

!$&=cfGtl/s n]vfk/LIf0f u/fpg] M -!_ ;ldltn] :jLs[t u/]sf] cfGtl/s


n]vfk/LIf0f lbUbz{g adf]lhd cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefun]
clGtd n]vfk/LIf0f cufj} sDkgLsf] ;a} n]vf sfof{nox?sf] ==== cfGtl/s
n]vfk/LIf0f sfo{ ;DkGg ug'{ kg]{5 .
-@_ cfGtl/s n]vfk/LIf0fdf b]lvPsf] a]?h' tyf q"6Lx? clGtd
n]vfk/LIf0f x'g'eGbf cufl8 g} lgoldt u/fpg' kg]{df lgoldt u/fO{ jf k|
df0f k]z ug'{ kg]{df k|df0f k]z u/L jf c;'n pk/ ug'{ kg]{df c;'n pk/ u/L
n]vf cBfjlws u/fO{ /fVg' ;DalGwt sfof{no k|d'v / n]vf k|d'vsf] bfloTj
x'g]5 .
-#_ cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefun] cfGtl/s
n]vfk/LIf0faf6 lg:s]sf] a]?h' k|ltj]bg Ps k|lt ;DalGwt sfof{no, Ps k|
lt ;DalGwt ;'kl/j]If0f ug]{ lgb]{zgfno jf ljefu tyf Ps k|lt k|aGw lgb]
{zsnfO{ lbg' kg]{5 .
-$_ cfGtl/s n]vfk/LIf0fdf b]lvPsf a]?h'df ;DalGwt sfof{nosf] k|
ltlqmof tyf sfo{jfxL ljj/0fsf] cfwf/df ;Dk/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f u/L
cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefun] rf}dfl;s tyf jflif{s k|ltj]bg k|
aGw lgb]{zs dfk{mt ;~rfns ;ldlt ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-%_ cfGtl/s n]vfk/LIf0fsf] s|ddf n]vf ;DaGwL lx;fa lstfadf
b]lvPsf sdL sdhf]/Lx?nfO{ ;Rrfpg] u/L lx;fa lstfa ;dod} tof/
ug{ ;xof]u ug'{ cfGtl/s n]vfk/LIfssf] st{Jo x'g]5 .

!$*= n]vfk/LIf0f u/fpg] M -!_ cfGtl/s tyf clGtd n]vfk/LIf0f ;do leq}
u/fpg] lhDd]jf/L sfof{no k|d'v tyf n]vf k|d'vsf] x'g]5 .
-@_ n]vfk/LIf0fsf] nflu cfjZos >]:tfx? tof/ ug]{ u/fpg],
n]vfk/LIf0faf6 cf}+NofOPsf s}lkmotx?sf] k|ltpQ/ lbg] /
n]vfk/LIf0fsf] ;'emfjx? sfof{Gjog ug]{ u/fpg] lhDd]jf/L ;DalGwt
sfof{no k|d'v tyf n]vf k|d'vsf] x'g]5 .

!$(= cfo ;'lglZrttfsf] k/LIf0f u/fpg] M -!_ sDkgLn] k|To]s b'O{ jif{sf]
cGt/fndf sDtLdf Ps k6s cfo ;'lglZrttfsf] k/LIf0f (Revenue Assurance Audit)
u/fpg' kg]{5 .
-@_ cfo ;'lglZrttfsf] k/LIf0f u/fpFbf ;]jf k|bfg ug]{ k|0ffnL tyf
pks/0fsf] sfo{ z}nL / Ifdtf, ;]jf las|L, dxz'n b/, cGt/cfj4tf, lalnË k|
0ffnL, cfo c;'nL tyf a}Í bflvnf, cfo r'xfj6 h:tf ljifox? ;dfj]z x'g]
u/L :jtGq k/LIf0f u/fpg' kg]{5 .
-#_ pkljlgod -@_ adf]lhdsf] k/LIf0faf6 k|fKt k|ltj]bg cfGtl/s
n]vfk/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun] hfgsf/L tyf lgb]{zgsf] nflu
n]vfk/LIf0f ;ldlt dfkm{t sDkgLsf] ;~rfns ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .

!%)=sfo{ ;Dkfbg k/LIf0f u/fpg] M -!_ sDkgLn] k|To]s b'O{ jif{sf]


cGt/fndf sDtLdf Ps k6s sfo{ ;Dkfbg k/LIf0f (Performance Audit) u/fpg'
kg]{5 .
-@_ cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun] sfo{ If]qut ?kdf sfo{
;Dkfbg k/LIf0f u/fpg cfjZos sfo{If]qx? klxrfg u/L k]z u/]sf]
l;kmfl/zsf] cfwf/df sDkgLsf] n]vfk/LIf0f ;ldltn] sfo{ ;Dkfbg k/LIf0f
u/fpg] Joj:yf ug]{5 .
-#_ sfo{ ;Dkfbg k/LIf0fdf sDkgLsf] ;|f]t ;fwgx?sf] k|efjsf/L,
ldtJooL / bIf k|of]u eP gePsf] d"NofÍg ug{ sDkgLsf] sfo{s|d,
sfo{ ;~rfng tyf Joj:yfkg k|0ffnL / sfo{ljlwsf ;Dk"0f{ kIfx?sf] :jtGq
k/LIf0f u/fOg]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] k/LIf0faf6 k|fKt k|ltj]bg cfGtl/s
n]vfk/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun] hfgsf/L tyf lgb]{zgsf] nflu
n]vfk/LIf0f ;ldlt dfkm{t sDkgLsf] ;~rfns ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .

!%!=k|fljlws k/LIf0f u/fpg] M -!_ sDkgLn] k|To]s b'O{ jif{sf] cGt/fndf


sDtLdf Ps k6s k|fljlws k/LIf0f (Technical Audit) u/fpg' kg]{5 .
-@_ cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun] sfo{If]qut ?kdf k|
fljlws k/LIf0f u/fpg cfjZos sfo{If]qx? klxrfg u/L k]z u/]sf] l;kmfl/zsf]
cfwf/df sDkgLsf] n]vfk/LIf0f ;ldltn] k|fljlws k/LIf0f u/fpg] Joj:yf ug]
{5 .
-#_ k|fljlws k/LIf0fdf sDkgLsf] ;]jf k|bfg ug]{ pks/0f tyf ;f]sf]
pko'Qmtf, ;]jf k|bfg ug]{ k|ljlw, k|0ffnL tyf k|ls|of, k|fljlws lhDd]jf/L
tyf pQ/bfloTj, k|fljlws ;"rgf k|0ffnL / k|fljlws hf]lvd
Go"gLs/0f ;DaGwL Joj:yfx?sf] sdL sdhf]/L / ;'wf/ ug{ ;lsg] If]qx?sf]
d"NofÍg ul/g]5 . k|fljlws k/LIf0fdf cfof]hgf sfof{Gjogsf] k|fljlws
kIf ;d]t ;dfj]z x'g]5 .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] k/LIf0faf6 k|fKt k|ltj]bg cfGtl/s
n]vfk/LIf0f tyf lgl/If0f ljefun] hfgsf/L tyf lgb]{zgsf] nflu
n]vfk/LIf0f ;ldlt dfkm{t sDkgLsf] ;~rfns ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .

!%@= n]vf g/fVg], k|ltj]bg k]z gug]{, n]vfk/LIf0f jf cGo k/LIf0f


gu/fpg]nfO{ sf/jfxL x'g] M
-!_ o; ljlgodfjnL adf]lhd sDkgLsf] n]vf g/fVg], ;dodf cfly{s
ljj/0f÷ k|ltj]bg k]z gug]{, n]vfk/LIf0f gu/fpg] sfof{no k|d'v, n]vf k|d'v
tyf cfly{s ljj/0f÷ k|ltj]bg k]z ug]{ lhDd]jf/L kfPsf
sd{rf/LnfO{ ljefuLo sf/jfxL ug{ ;lsg]5 .
-@_ o; ljlgodfjnL adf]lhdsf cGo k/LIf0fx? gu/fpg] jf ug{ ;xof]u
gug]{ sfof{no k|d'v, n]vf k|d'v tyf k/LIf0fsf] sfo{If]q;+u ;DalGwt
sfdsf] lhDd]jf/L kfPsf sd{rf/LnfO{ ljefuLo sf/jfxL ug{ ;lsg]5 .

!%#= a]?h' clen]v tyf km5\of{}6 ;DaGwL Joj:yf M -!_ cfGtl/s tyf
clGtd n]vfk/LIf0fdf b]lvPsf] a]?h'x? cfGtl/s n]vf k/LIf0f tyf lg/LIf0f
ljefudf ====== Pslqt ?kdf nut /fvL ;DalGwt n]vf sfof{nodf klg
clen]v /fVg' kg]{5 .
-@_ k|df0f k]z ug'{ kg]{ jf lgoldt ug'{ kg]{ afx]s c;'n pk/
ug'{ kg]{ b]lvPsf] a]?h'x?sf] n]vfk/LIf0f ubf{sf] cj:yfdf g} n]vfÍg
ug'{ u/fpg' kg]{5 . lgoldt u/fpg' kg]{ jf k|df0f k]z ug'{ kg]{df nuQ}sf]
kl5Nnf] n]vfk/LIf0f cjlwleq lgoldt gePdf jf k|df0f k]z gePdf ;f] a]?h'
klg c;'n pk/ ug'{ kg]{ dfgL n]vfÍg ug'{ u/fpg' kg]{5 . c;'npk/ ug'{ kg]{
u/L a]?h' sfod ePsf]df #% lbgleq c;'n u/L nut s§f ug'{ kg]{5 .
-#_ sfof{no k|d'v jf n]vfk|d'v cGoq ;?jf eO{ hfFbf jf cjsfz lnFbf
cfk\mgf] kfnfsf] cfo Joosf] n]vf, gub, dfn;fdfgsf] cnfjf a]?h'sf]
nut ;d]t a'e\mg] a'emfpg] Joj:yf ug'{ kg]{5 .
-$_ sfof{no k|d'v tyf n]vf k|d'v jf lhDd]jf/ JolQmn] a]?h' km5\
of{}6 u/] jf gu/]sf] /]vb]v u/L km5\of{}6 gu/]sf] eP k|rlnt sfg"g
adf]lhd sf/jfxL u/L km5\of{}6 u/fpg] clGtd bfloTj k|aGw lgb]{zssf]
x'g]5 .
-%_ lgb]{zgfno tyf cGtu{tsf sfof{nodf /x]sf] a]?h' l/tk"j{s ;dodf
km5{of}6 ug]{ lhDd]jf/L ;DalGwt lgb]{zgfno k|d'v tyf sfof{no k|d'v /
n]vf k|d'vsf] x'g]5 . t/ sfof{no:t/af6 a]?h' km5{of}6 ug{ sl7gfO{ k/]sf]
xsdf a]?h' laj/0f, a]?h' km5{of}6 ug'{ k/]sf] sl7gfO{ / cGo cfjZos
laj/0f ;DalGwt a]?h' km5{of}6 ;ldltdf k]z u/L ;f] ;ldltsf] /fo ;lxt s]Gb|Lo
a]?h' km5{of}6, d"NofÍg / cg'udg ;ldltdf k7fpg' kg]{5 . To;/L k|fKt x'g
cfPsf] a]?h'sf] s]Gb|Lo ;ldltn] cfjZos 5fglag u/L a]?h'sf] 6'+uf] nufpg' kg]
{5 .
-^_ Joj;foLs O{sfO tyf s]Gb|Lo O{sfO cGt/utsf sfof{nosf] ldGxf
ug'{kg]{ b]lvPsf] a]?h' s]Gb|Lo O{sfO, Joj;foLs O{sfO, lgb]{zgfno /
laefusf] cfjZos k|df0f tyf /fo ;lxt s]Gb|Lo a]?h' km5{of}6, d"NofÍg /
cg'udg ;ldltdf k7fpg' kg]{5 / s]Gb|Lo a]?h' km5{of}6, d"NofÍg /
cg'udg ;ldltn] ;f]sf] cfjZos 5fglag u/L 6'+uf] nufpg' kg]{5 .

!%$= a]?h' km5\of{}6, d"Nof°g / cg'udg ;ldlt M -!_ a]?h' km5\


of{}6, d"NofÍg / cg'udg u/L a]?h' km5\of{}6 ;DaGwL sfd sf/afxLdf
k|efjsfl/tf Nofpg s]Gb|Lo :t/ / Joj;foLs O{sfO :t/df b]xfo adf]lhd a]?h'
km5\of{}6, d"NofÍg / cg'udg ;ldlt u7g ul/g]5 M–
-s_ s]Gb|Lo:t/ M
-!_ k|aGw lgb]{zs –cWoIf
-@_ k|d'v ljQLo clws[t –;b:o
-#_ k|d'v k|fljlws clws[t –;b:o
-$_ k|d'v Joj;foLs clws[t –;b:o
-%_ cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefusf
gfoa k|aGw lgb]{zs –;b:o
-^_ cfGtl/s n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f ljefusf
n]vf k|aGws –;b:o ;lrj

-v_ Joj;foLs O{sfO :t/ M


-!_;DalGwt Joj;foLs O{sfO k|d'v –
cWoIf
-@_ ;DalGwt If]qLo lgb]{zgfno k|d'v
–;b:o
-#_ ;DalGwt Joj;foLs O{sfOsf] n]vf k|d'v –;b:o
-$_;DalGwt If]qLo lgb]{zgfnosf] n]vf k|d'v –;b:o
-%_ ;DalGwt k|fljlws zfvf k|d'v cfGtl/s –;b:o
-^_n]vfk/LIf0f tyf lg/LIf0f laefusf n]vf k|aGws–;b:o ;lrj
-@_ If]qLo ;ldltn] s]Gb|Lo :t/sf] ;ldltdf / s]Gb|Lo
:t/sf] ;ldltn] ;~rfns ;ldltdf rf}dfl;s ?kdf a]?h' km5\of{}6, d"NofÍg tyf
cg'udg k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ s]Gb|Lo:t/ / Joj;foLs O{sfO:t/sf] ;ldltsf] a}7s sDtLdf aif{sf]
b'O{ k6s a:g' kg]{5 .
-$_ Joj;foLs O{sfO:t/sf] ;ldltn] lgb]{zgfnosf] a]?h' km5{of}6
d"NofÍg tyf cg'udg ;DaGwL sfo{ ;d]t ug'{kg]{5 .
!%%= n]vfk/LIf0f ;ldlt M -!_ sDkgLsf] b}lgs sfo{ ;~rfng jf
Joj:yfkgdf ;+nUg g/x]sf] ;~rfnssf] cWoIftfdf sDtLdf tLg ;b:oLo
n]vfk/LIf0f ;ldlt u7g ug'{ kg]{5 .
-@_ sDkgLsf] sfo{sf/L k|d'vsf] glhssf] gft]bf/ /x]sf] s'g} JolQm
pkljlgod -!_ cg';f/ ul7t n]vfk/LIf0f ;ldltsf] ;b:o x'g ;Sg] 5}g .
-#_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sDtLdf Ps hgf ;b:o n]vf ;DaGwL
Jofj;flos k|df0fkq k|fKt cg'ejL JolQm jf n]vf, jfl0fHo, Joj:yfkg, ljQ jf
cy{zf:qdf sDtLdf :gftssf] pkflw k|fKt u/L n]vf tyf ljQLo If]qdf cg'ej
k|fKt JolQm x'g' kg]{5 .
-$_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sfd sf/jfxLsf] 5f]6s/L ljj/0f,
n]vfk/LIf0f ;ldltn] s'g} ;'emfj lbPsf] eP To:tf ;'emfjx? sfof{Gjog
ug{ ;~rfns ;ldltn] cjnDag u/]sf] sfo{gLlt, n]vfk/LIf0f ;ldltsf ;b:ox?n]
s'g} eQf jf ;'ljwf k|fKt u/]sf] eP ;f] s'/f n]vfk/LIf0f ;ldltsf ;b:ox?sf] gfd
;d]t sDkgLn] tof/ ug'{ kg]{ ;~rfns ;ldltsf] k|ltj]bgdf v'nfpg' kg]{5 .
-%_ n]vfk/LIf0f ;ldltn] s'g} klg ljifodf ;f]wk'5 ug{ sDkgLsf] k|
aGw ;~rfns, sDkgLsf] sfo{sf/L k|d'v jf sDkgLsf] b}lgs sfo{ ;~rfngdf ;
+nUg cGo ;~rfns, n]vfk/LIfs, cfGtl/s n]vfk/LIfs tyf n]vf k|
d'vnfO{ ;"rgf lbO{ a}7sdf af]nfpg ;Sg]5 / To:tf] ;"rgf ePdf ;ldltsf]
a}7sdf pkl:yt x'g' lghx?sf] st{Jo x'g]5 .
-^_ sDkgLsf] n]vf tyf ljQLo Joj:yfsf] af/]df n]vfk/LIf0f ;ldltn]
lbPsf] ;'emfjnfO{ ;~rfns ;ldltn] sfof{Gjog ug'{ kg]{5 / s'g} ;'emfj
sfof{Gjog ug{ g;lsg] eP To;sf] sf/0f ;d]t ;~rfns ;ldltn] k|ltj]bgdf
v'nfpg' kg]{5 .
-&_ sDkgLn] n]vfk/LIf0f ;ldltsf] lhDd]jf/L cg';f/sf]
sfo{ ug{ kof{Kt ;fwg tyf ;|f]tsf] Joj:yf ul/lbg' kg]{5 /
n]vfk/LIf0f ;ldltn] cfk\mgf] cfGtl/s sfo{ljlw cfkm}+ lgoldt ug]{5 .
-*_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] cWoIf sDkgLsf] jflif{s ;fwf/0f ;efdf
pkl:yt x'g' kg]{5 .
-(_ n]vfk/LIf0f ;ldltsf] a}7s cfjZostf cg';f/ a:g]5 .
!%^= n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M ljlgod !%% sf]
pkljlgod -!_ adf]lhd ul7t n]vfk/LIf0f ;ldltsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/
b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ sDkgLsf] n]vf tyf ljQLo ljj/0fx? (Financial Statements) sf]
k'g/fjnf]sg ug]{ / To:tf ljj/0fx?df plNnlvt tYosf] ;Totf
olsg ug]{,
-v_ sDkgLsf] cfGtl/s ljQLo lgoGq0f k|0ffnL (Internal Financial
Control System), cfGtl/s lgoGq0f k|0ffnL (Internal Control
System) tyf hf]lvd Joj:yfkg k|0ffnL (Risk Management System)
sf] k'g/fjnf]sg ug]{,
-u_ sDkgLsf] cfGtl/s n]vfk/LIf0f ;DaGwL sfo{sf] ;'k/Lj]If0f
tyf k'g/fjnf]sg ug]{,
-3_ sDkgLsf] n]vfk/LIfssf] lgo'lQmsf] nflu ;Defljt
n]vfk/LIfsx?sf] gfd l;kmfl/; ug]{ / lghsf] kfl/>lds tyf
lgo'lQmsf zt{x? lgwf{/0f u/L cg'df]bgsf] nflu
;fwf/0f ;efdf k]z ug]{,
-ª_ sDkgLsf] n]vfk/LIfsn] n]vfk/LIf0f ;DaGwL
sfo{ ubf{ kfngf ug'{kg]{ k|rlnt sfg"g cg';f/ clwsf/k|fKt
lgsfon] lgwf{/0f u/]sf cfr/0f, dfkb08 tyf lgb]{lzsf kfng
u/] jf gu/]sf] s'/fsf] /]vb]v tyf k'g/fjnf]sg ug]{,
-r_ k|rlnt sfg"g cg';f/ clwsf/k|fKt lgsfon] tof/ u/]sf] cfr/0f,
dfkb08 tyf lgb]{lzsfsf] cfwf/df n]vfk/LIfssf] lgo'lQm tyf
5gf}6sf] ;DaGwdf sDkgLn] cjnDag ug'{kg]{ gLlt to ug]
{,
-5_ sDkgLsf] n]vf ;DaGwL gLlt tof/ u/L nfu" ug]{ u/fpg],
-h_ s'g} lgodgsf/L lgsfon] sDkgLsf] n]vfk/LIf0f k|ltj]bgdf
v'nfpg' kg]{ ljj/0fsf] Joj:yf u/]sf] /x]5 eg] To:tf] ljj/0f
tof/ ug{ cfjZos zt{x? k"/f ug]{,
-em_ sDkgLsf] n]vf, ljQLo Joj:yf tyf
n]vfk/LIf0fsf] ;DaGwdf ;~rfns ;ldltn] tf]lslbPsf] cGo
sfo{ ug]{,
-`_ sDkgLdf cfo ;'lglZrttfsf] k/LIf0f, sfo{ ;Dkfbg k/LIf0f
tyf k|fljlws k/LIf0f ug]{ u/fpg] Joj:yf ug]{ / ;f]
k/LIf0faf6 k|fKt k|ltj]bgx? k'g/fjnf]sg u/L ;~rfns ;ldltdf
k]z ug]{ .
-6_ cfGtl/s n]vf kl/If0f tyf lg/LIf0f laefun] cfGtl/s n]vf
kl/If0f k|ltj]bg pk/ n]vf kl/If0f ;ldltn] u/]sf] 5nkmn /
lbPsf lgb]{zgsf] jflif{s laj/0f hfgsf/Lsf]
nflu ;~rfns ;ldltdf k]z ug'{ kg]{5 .

kl/R5]b–%
st{Jo tyf pQ/bfloTj
!%&= sfof{no k|d'vsf] pQ/bfloTj M -!_ cfk'mn] lhDdf lnPsf] cfo tyf
Joosf] ljj/0f / To;sf] lx;fa lstfa /fVg nufpg] pQ/bfloTj sfof{no k|d'vsf]
x'g]5 .
-@_ sfof{nodf lgsf;f k|fKt /sd s]Gb|Lo sfof{non] tf]s]sf] a}Ídf
sfof{no k|d'v jf lghn] tf]s]sf] clws[t / n]vf k|d'vsf] pQ/bfloTjdf ;
+o'Qm b:tvtaf6 ;~rfng x'g] u/L /fVg' kg]{5 .
-#_ clwsf/k|fKt clwsf/Ln] s'g} sfdsf] nflu :jLs[t ah]6
vr{ ubf{ ;f] k|of]hgsf] nflu ah]6 /sd pknAw eP gePsf], pQm sfd ljlgod
adf]lhd eP gePsf] x]g'{ kg]{5 / e'QmfgL lbg'eGbf cufl8 /Lt k'u]
gk'u]sf] hfFr ug'{ u/fpg' kg]{5 . vr{ ePsf] /sdsf] /l;b, lan e/kfO{x?df
lghn] jf lghn] tf]s]sf] clws[t sd{rf/Ln] b:tvt u/L k|dfl0ft ug'{ kg]{5 .
-$_ sfof{no k|d'vn] cfly{s sf/f]af/ ubf{ cfk\mgf] dftxtsf
sd{rf/Lx? pk/ /]vb]v k'¥ofO{ gub jf dfn;fdfgdf s'g} lsl;dsf] lxgfldgf,
xflg gf]S;flg jf nfk/jfxL x'g gkfpg] u/L sDkgLsf] gub jf dfn;fdfg ;'/lIft
/fVg plrt k|aGw ug'{ u/fpg' kg]{5 . cfk'mn] ug'{kg]{ sfd cfkm" d'lgsf
sd{rf/Låf/f u/fPdf lgh k|d'vsf] klg pQ/bfloTj x'g]5 .
-%_ sDkgLsf] ;Dk"0f{ gub, dfn;fdfg, ;DklQ tyf cGo sf/f]af/sf]
clGtd n]vfk/LIf0f k|To]s jif{ lgwf{l/t ;doleq u/fpg' kg]{5 . clGtd
n]vfk/LIf0f cufj} cfk\mgf] sfof{no / cGtu{t sfof{nox?sf] cfGtl/s
n]vfk/LIf0f u/fO{ cfGtl/s tyf clGtd n]vfk/LIf0faf6 b]lvPsf a]?h'x?sf]
nut v8f u/L /fVg' kg]{5 . o;/L sfod ePsf a]h'?x? o;} ljlgod adf]lhd c;'n
km5\of{}6 jf lgoldt ug]{ u/fpg] pQ/bfloTj ;DalGwt sfof{no k|d'vsf]
x'g]5 .
-^_ ;]jf ;~rfng tyf cGo >f]taf6 sfof{nodf bflvnf x'g cfPsf]
cfDbfgL tyf vr{ /sdsf] b}lgs tyf dfl;s ljj/0f tof/ u/L :ki6 lx;fa b]lvg]
u/L n]vf /fVg] Joj:yf sfof{no k|d'vn] ldnfpg' kg]{5 .
-&_ o; ljlgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg sfof{no k|
d'vn] cfly{s sf/f]af/ ubf{ n]vf k|d'v;+u k/fdz{ ug'{ kg]{5 .

!%*= n]vf k|d'vsf] pQ/bfloTj M -!_ cfly{s sf/f]af/ ;~rfng


ubf{ ;DalGwt sfof{no k|d'v / n]vf k|d'vsf] aLrdf dte]b ePdf sfof{no k|
d'vsf] lg0f{o cg';f/ ug'{ kg]{5 .
-@_ n]vf k|d'vn] ug'{kg]{ egL o; ljlgodfjnLdf cGoq n]lvPsf]
sfd, st{Josf cltl/Qm n]vf k|d'vsf] sfd, st{Jo tyf pQ/bfloTj b]xfo
adf]lhd x'g]5 M–
-s_ sfof{no k|d'vn] ;'Dk]sf cfly{s sf/f]af/;+u ;DalGwt sfd /
pQ/bfloTj axg u/L o; ljlgod adf]lhd lgsf;f dfusf] Joj:yf
ldnfpg] .
-v_ lgsf;f ePsf] /sdsf] vr{sf] lx;fa lstfa /Ltk"j{s /fVg] / vr{sf]
kmfF6jf/L tyf cfly{s ljj/0f ;dod} tof/ ug]{ u/fpg] .
-u_ sDkgLn] k|fKt ug'{kg]{ tyf k|fKt u/]sf] cfo tyf
e'QmfgLsf] ;dod} n]vfÍg u/L n]vf cBfjlws /fVg] .
-3_ dfn;fdfg / l:y/ ;DklQsf] n]vfÍg u/L cfly{s ljj/0fdf ;dfj]z
ug]{ .
-ª_ k|To]s jif{ lgwf{l/t ;doleq cfk\mgf] sfof{no / cGtu{t
sfof{nox?sf] n]vfk/LIf0f u/fpg] / ;f]af6 sfod x'g cfPsf]
a]?h'sf] nut /fVg] tyf a]?h' km5\of{}6 jf lgoldt ug]{
u/fpg] .
-r_ clGtd n]vfk/LIf0f cufj} cfk\mgf] sfof{no / cGtu{t
sfof{nox?sf] cfGtl/s n]vfk/LIf0f u/fO{ ;f]af6 b]lvPsf a]?
h'x?sf] nut /fVg], ljlgod adf]lhd c;'n km5\of{}6 jf lgoldt
ug]{ u/fpg] .
-5_ cfly{s sf/f]af/ ubf{ o; ljlgod adf]lhdsf] /Lt k'u] gk'u]sf]
hfFrL /fo lbg] / /Lt gk'u]sf]df ;f] s'/f :ki6 n]vL sfof{no k|
d'v ;dIf /fo k]z ug]{ .
-h_ cfufdL cfly{s jif{sf] ah]6 tof/ ug{ cfjZos ljj/0f ;+sng u/L
k|To]s jif{ tf]lsPsf] ;doleq cg'dflgt ah]6 ljj/0f tfn's sfof{no
dfk{mt s]Gb|Lo sfof{nodf k]z ug]{ .
-em_ sd{rf/L k]ZsL lgoldt ?kdf c;'n u/L km5\of{}6 ug]
{ u/fpg] .
-`_ sDkgLsf u|fxsx?n] ;]jf k|of]u u/] jfkt lgwf{l/t ;dodf
dx;"n e'QmfgL u/] gu/]sf] hfFrL e'QmfgL gu/]sf]
eP ;"rgf lbO{ ;]jf aGb u/L c;'n ug]{ u/fpg] .
-6_ sDkgLn] k|fKt u/]sf] gubsf] lx;fa l7s eP gePsf] tyf ;+slnt
/sd ;dod} a}Í bflvnf u/] gu/]sf] hfFr u/L lgoGq0f ug]
{ u/fpg] .

kl/R5]b–^
ljljw
!%(=lnnfd ug{] tyf w'Nofpg] Joj:yf M -!_ k'/fgf] eO{ sfddf cfpg g;Sg] jf
6'6k'm6 eO{ a]sDdf ePsf, k|ljlwsf] ljsf;sf] sf/0f k|of]udf /fvL /fVg
pko'Qm geO{ w'Nofpg' kg{], ckn]vg ug{' kg{] jf lnnfd laqmL ug{'
kg{] egL sfof{no k|d'vn] 7x/fPsf dfn;fdfgx¿sf] ;"rL agfO{ cg'dflgt /sd
sfod u/L clwsf/ k|fKt clwsf/L ;dIf k]z ug{' kg{]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd w'Nofpg' kg{], lj:yflkt tyf ckn]vg
ug{'kg{] jf lnnfd laqmL ug{'kg{] dfn;fdfgsf] ;"rL tof/ ubf{ jf
dfn;fdfgsf] d"No sfod ubf{ dfn;fdfgsf] pkof]lutf, ;]jf, cfo', x|f;s§L,
cjz]if d"No / ahf/ d"No ;d]t ljrf/ ug{'kg{] 5 .
-#_ sfof{no k|d'vn] lj:yflkt ug{'kg]{, w'Nofpg' kg{] jf lnnfd
laqmL ug{'kg{] egL 7x/ u/L k]z u/]sf] dfn;fdfgx¿sf] hfFra'em, 5fgljg
Pj+ d"NofÍg u/L lnnfd laqmL jf w'Nofpg] l;kmfl/; ug{ s]Gb|Lo /
If]qLo :t/df 5fgljg Pj+ d"NofÍg ;ldlt u7g ug{' kg{]5 .
o:tf] ;ldltdf ;DalGwt k|fljlw1, cfly{s k|zf;g k|ltlglw, ;DalGwt e08f/ k|
d'v / ;DalGwt sfof{no jf ljefusf] k|ltlglw;d]t x'g'kg{] 5 . ;f] ;ldltsf]
l;kmfl/;sf] cfwf/df clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] lnnfd ug{ jf
w'Nofpg ;Sg]5 .
-$_ lnnfd laqmL ug{'kg{] jf w'Nofpg' kg]{ dfn;fdfg ePsf
sfof{nox?n] sDtLdf jif{sf] Ps k6s lnnfd laqmL jf w'Nofpg] Joj:yf
ug'{kg{]5 .
-%_ lnnfd laqmL ug{] jf w'Nofpg] dfn;fdfgsf] n]vfdf sfod
/x]sf] d"No ckn]vg u/L dfq lnnfd laqmL ug{] jf w'Nofpg] sfd ug'{kg]
{5 .
-^_ lnnfd laqmL ug{] egL lg0f{o ePsf ;fdfgx¿sf] af]n saf]nåf/f
lnnfd laqmL ug{sf] nflu sDtLdf kGw| lbgsf] Dofb lbO{ b]xfosf s'/fx¿
;d]t v'nfO{ /fli6«o :t/sf] klqsfdf ;"rgf k|sflzt ug{' kg{]5 M–
-s_ dfn;fdfgsf] ljj/0f,
-v_ dfn;fdfgsf] Go"gtd d"No,
-u_ lnnfd a9fa9 x'g] :yfg, ;do / ldlt,
-3_ Go"gtd d"Noaf6 g} a9fa9 z'? x'g] s'/f,
-ª_ cnu cnu jf Psd'i6 a9fa9 ug{] jf gug{],
-r_ lnnfd ;sf/ ug{ af]lnPsf] cÍsf] kfFr k|ltztn] x'g] gub t'?Gt
w/f}6L /fVg' kg{] s'/f,
-5_ lnnfd ;sf/]sf] dfn;fdfg p7fO{ n}hfg'kg{] cjlw,
-h_ cGo cfjZos s'/fx¿ .
-&_ af]nkqaf6 lnnfd laqmL ug{ dgfl;a b]lvPdf dfn;fdfg
x]g{ ;Sg] Joj:yf ldnfO{ pkljlgod -^_ adf]lhdsf] Dofb lbO{ af]nkq dfu
ug{ ;lsg]5 . o;/L af]nkq cfXjfg ul/Psf]df af]n cÍsf] kfFr k|ltztn] x'g]
/sd a/fa/sf] a}Í hdfgt jf gub w/f}6L af]nkq ;fy /fVg' kg{]5 .
-*_ lnnfd ;sf/ u/]sf] dfn;fdfg ;DalGwt sfof{non] tf]s]sf] cjlw leq
saf]n u/]sf] k"/f /sd a'emfO{ gp7fPdf /flvPsf] w/f}6L hkmt u/L k"gM
lnnfd ug{ ;lsg]5 .
-(_ lnnfd a9fa9 ubf{ klg Go"gtd d"No saf]n gu/]df pkljlgod -#_
adf]lhdsf] ;ldltaf6 k"gM d"NofÍg u/fO{ lnnfd a9fa9 u/fpg' kg{]5 .
o;/L k"gM d"NofÍg u/]sf] d"Nodf klg lnnfd a9fa9 x'g g;s]df 5fglag
Pj+ d"NofÍg ;ldltn] l;kmfl/; u/]sf] cGo k|lqmofåf/f lnnfd laqmL jf
w'Nofpg] Joj:yf ug{ ;lsg]5 .
-!)_ pkljlgod -^_ / -&_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg lnnfd las|L
ug]{ jf w'Nofpg] dfn;fdfg g]kfn ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] s'g} ;+:yfn] lng
rfx]df pkljlgod -@_, -#_ / -%_ sf] clwgdf /xL ;f]em} lnnfd las|L ug{
;lsg]5 .
-!!_ sDkgLsf] sfo{sf] nflu p7fOPsf tyf k|fKt ePsf sfuhftx¿ sfd
tfd]n eO;s]kl5 sDkgLsf] s'g} xfgL gf]S;fgL gx'g] b]vL w'Nofpg plrt
7x¥ofOPdf w'NofO{g] sfuhftsf] ljifo / 5f]6s/L Joxf]/fsf] clen]vdf
/fvL sfof{no k|d'vn] b]xfosf] k|lqmof ckgfO{ w'Nofpg cfb]z
lbg ;Sg]5 M–
-s_ sfd tfd]n ePsf] Ps jif{kl5 w'Nofpg ;lsg] sfuhft M–
-c_ b}lgs, dfl;s, cw{ jflif{s k|ltj]bgx¿ .
-cf_ lnlvt k/LIffsf] pQ/ k'l:tsf .
-O_ dfOGo"6 lstfa / k|:tfj afx]s a}7s a:g] ;DaGwL
sfuhft .
-O{_ sd{rf/Lx¿sf] ljbfsf] lgj]bg, ;fk6L, ls:tfaGbL,
b}lgs eQf, e|d0f eQf / lghx¿nfO{ ;Dd]ng, cWoog
tflnd cflbdf k7fPsf] ;DaGwL sfuhft n]vfk/LIf0f ug{'
kg{] eP clGtd km/kmf/s ePkl5 .
-v_ gS;f / l8hfOg ;DaGwL tYofÍ afx]s s'g} lgdf{0f
sfo{ ;DaGwL of]hgf, ;Demf}tf, vl/b ;Demf}tf ;DaGwL
sfuhft tyf cGo n]vf ;DaGwL sfuhftx? n]vfk/LIf0f u/fpg'
kg{] eP u/fO{ clGtd km/kmf/s eO{ sfd tfd]n ePsf] tLg
jif{ kl5 w'Nofpg ;lsg]5 .
-u_ sfd tfd]n ePsf] kfFr jif{kl5 w'Nofpg] sfuhft M–
-c_ xflh/L, ljbfsf] clen]v /fvL sd{rf/Lsf] xflh/ kmf/fd,
-cf_ s'g} of]hgf jf sDkgLsf] k|ult k|ltj]bg,
-O_ ;fwf/0f hfgsf/Lsf] nflu cfPsf kl/kq, af]wfy{ kq,
-O{_ sd{rf/Lsf] sfo{ ;Dkfbg d"NofÍg
kmf/fd ;DalGwt sd{rf/L a9'jf eP jf ;]jf lgj[Q ePdf .
-3_ slxNo} gw'Nofpg] sfuhft M–
-c_ k|rlnt sfg"g adf]lhd k|dfl0fs/0f ePsf jf nfndf]x/
nfu]sf sfuhft,
-cf_ rn jf crn ;DklQsf xsb}of bzf{pg] sfuhft, gfkL
gS;fsf] sfuhft,
-O_ sd{rf/Lsf] l;6/f]n,
-O{_ jflif{s k|ltj]bg / jf;nft,
-p_ sd{rf/Lsf] b/aGbL ljj/0f,
-pm_ sDkgL jfbL jf k|ltjfbL ePsf] d'2fdf jf
sDkgLnfO{ ;/f]sf/ ePsf] d'2fdf clwsf/ k|fKt sfof{no
jf sfof{no k|d'vn] plrt ;De]msf sfuhftx¿,
-P_ ;ldltsf] a}7ssf] dfO{Go'6, /
-P]_sDkgLn] ;~rfng u/]sf ;a} lsl;dsf] 6]lnkmf]g
jf ;"rgf ;]jfsf] 8«OË, l8hfOg, ;ˆ6\j]o/sf]
l8hfO{g ;DaGwL clen]v .
-ª_ sfuhft w'NofpFbf ;DalGwt sfof{nosf] k|zf;g, cfGtl/s
n]vfk/LIf0f tyf k|fljlws tk{msf Ps Ps hgf k|ltlglwx¿sf]
/f]xj/df To:tf] sfuhft w'Nofpg' kg{]5 .
-r_ o; ljlgod adf]lhd w'NofOPsf sfuhftx¿ sDkgLn] tf]s]sf]
s'g} ;+:yf jf JolQmnfO{ laqmL ug{ ;lsg] 5 .

!^)= ldGxf lbg] Joj:yf M -!_ s'g} dfn;fdfg Ps 7fpFaf6 csf{] 7fpFdf cf];f/
k;f/ ubf{ xfgL gf]S;fgL eO{ cfPdf jf gk'u eO{ k|fKt x'g cfPdf cj:yf /
cf}lrTosf] cfwf/df ldGxf u/L nut s§f ug{ ;lsg] 5 .
-@_ d[To' ePsf sd{rf/L;Fu c;'n pk/ ug{' kg{] h'g;'s} /sd
sndx¿ ldGxf ug{ ;lsg]5 .
-#_ l8d/]h jf hl/jfgf lt/]sf] ;DaGwdf cf}lrTo / d'gfl;a dflkmssf]
sf/0fsf] cfwf/df ldGxf ug{ ;lsg] 5 .
-$_ sfof{nosf] sfdsf] l;nl;nfdf ;fjwfgL ckgfpFbf ckgfpFb} klg
s'g} ;fdfg x/fpg uPdf jf 6'6k'm6 x'g uPdf cf}lrTosf] cfwf/df ldGxf ug{
;lsg]5 .
t/, sd{rf/Lsf] nfk/jflxaf6 s'g} ;fdfg 6'6k'm6 jf x/fpg
uPdf ;DalGwt sd{rf/Laf6 c;'n pk/ ug{'kg{] 5 .
-%_ sDkgLn] ;]jf k|bfg u/]sf]df q'6Lk"0f{ lan ePsf] sf/0faf6
cf;fdL nut sfod x'g cfPsf]df ldGxf ug{ ;lsg]5 .
-^_ cf;fdL c;'n pk/ ug{]tk{m sf/jfxL ubf{ cf;fdL c;'n pk/ x'g
g;Sg] cj:yf kg{ uPdf cf}lrTosf] cfwf/df ldGxf ug{ ;Sg]5 . lj36g ePsf
sf/0f jf cGo s'g} sf/0fn] cl:tTjdf g/x]sf ;+:yf;+u c;'nL x'g g;s]sf
cf;fdLsf] k'/} /sd ldGxf ul/g] 5 .
t/, hflghflg sd{rf/Lsf] nfk/jfxLaf6 xfgL gf]S;fgL ePdf ldGxf
ul/g] 5}g .

!^!= cfly{s k|zf;g ;DaGwL clwsf/ M -!_ k|aGw lgb]{zssf] clwsf/ b]xfo
adf]lhd x'g]5 M–
-s_ lnnfd laqmL ug]{ dfn;fdfgsf] d"NoflÍt d"No krf; nfv ?
k}ofF;Ddsf] :jLs[t ug{] .
-v_ ljlgod !^) sf] pkljlgod -!_ / -$_ sf] xsdf Ps nfv ?
k}ofF;Ddsf] :jLs[t ug{] .
-u_ ljlgod !^) sf] pkljlgod -%_ sf] xsdf q'6Lk"0f{ lan
ePsf]df k'/} /sd / cGo ljjfbf:kb lansf] xsdf krf; xhf/ ?
k}ofF;Dd ldGxf ug{] .
-3_ ljlgod !^) sf] pkljlgod -@_, -#_ / -^_ sf] xsdf k'/} /sd
ldGxf ug{] .
-ª_ sDkgLsf] s'g} cf}krfl/s ;df/f]x jf uf]i7Lsf] cfof]hgf ug{'
kbf{ Ps k6sdf kfFr nfv ?k}ofF;Dd, sDkgLsf] sfdsf]
l;nl;nfdf cltly ;Tsf/ ug{' k/]df Ps k6sdf Ps nfv ?k}ofF;Dd
/ e}k/L cfpg] vr{sf] xsdf sDkgLsf] lxtdf vr{ ug{ cfjZos
ePdf Ps k6sdf kRrL; xhf/ ?k}ofF;Dd vr{ ug{] .
-r_ ;Demf}tf adf]lhd lnPsf C0f /sdsf] ltg{' kg{] ;fFjf tyf
Aofh :jLs[t ah]6sf] kl/lw leq /xL hlt;'s} /sd klg e'QmfgL
ug{] .
-5_ sDkgLsf] sfo{sf] l;nl;nfdf s'g} JolQm jf JolQmsf] ;DklQ
xfgL gf]S;fgL eO{ Ifltk"lt{ lbg'kg{] ePdf 5fgljg ;ldltsf]
l;kmfl/;df Ps k6sdf krf; xhf/ ?k}ofF;Dd :jLs[t ug{] .
-@_ ljlgod !@( sf] ah]6 /sdfGt/ ug]{ clwsf/ afx]s ;ldltn] cfkm\
gf] clwsf/ k|aGw lgb]{zsnfO{ / k|aGw lgb]{zsn] cfˆgf] clwsf/
cfjZostf cg';f/ cfk'm d'lgsf sd{rf/Lx¿nfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .

!^@= sldl6 u7g ug]{ tyf ;+of]hs tf]Sg] M -!_ sDkgLsf]


sfo{ ;Dkfbgsf] l;nl;nfdf cfjZos kg]{ cWoog, d"NofÍg, k/LIf0f tyf cGo
sfo{x? ug{ k|aGw lgb]{zsn] sldl6 jf sfo{bn u7g ug{ ;Sg]5 . of] clwsf/
k|aGw lgb]{zsn] cfk'm d'lgsf sd{rf/Lx¿nfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] sldl6 jf
sfo{bnnfO{ ;ldltn] ;do ;dodf lgwf{/0f ul/lbP adf]lhdsf] cfly{s ;'ljwf
lbOg]5 .
-#_ o; ljlgodfjnL adf]lhd ul7t pk;ldlt, sldl6 tyf sfo{bndf ;
+of]hssf] Joj:yf gul/Psf] cj:yfdf ;f] pk;ldlt, sldl6 tyf sfo{bnsf ;b:ox?
dWo] k|aGw lgb]{zsn] jf clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] tf]s]sf] JolQmn] ;
+of]hssf] ?kdf sfo{ ug'{kg]{5 .

!^#= ;ldltsf] :jLs[lt k|fKt ug{' kg{] M sDkgLn] ;ldltsf] k"j{ :jLs[lt
glnO{ b]xfosf sfd ug{ x'Fb}g M–
-s_ sDkgLsf] ljlgodfjnL cg';f/ sd{rf/LnfO{ ;fk6L lb+bfsf]
cj:yfdf afx]s bz jif{eGbf a9L ;dosf] nflu s'g} 3/ hUuf
lwtf] lng jf lbg,
-v_ ljlgod !%( df pNn]v eP adf]lhd lnnfd las|L ug'{kg]{ egL
klxrfg ePsf dfn;fdfg afx]s sDkgLsf] s'g} ;DklQ jf clwsf/
jf ;'ljwf a]r lavg jf gfd;f/L ug{ .
-u_ C0f lng, lbg jf hdfgt lbg .
!^$= clu|d cfos/ sl§ gu/]sf]df hjfkmb]xL M sDkgLn] s'g} klg e'QmfgL
lbFbf k|rlnt sfg"g adf]lhd clu|d s/ sl§ ug{'kg{]df sl§ gu/L e'QmfgL
lbPdf n]vf k|d'v hjfkmb]lx x'g]5 .

!^%= ;jf/L nua's M sDkgLdf /x]sf ;a} ;jf/Lx¿sf] nua's ;DalGwt


sfof{non] /fVg nufpg' kg{]5 .

!^^= dfu kmf/fd M sDkgLsf] sfof{nosf] ljleGg


kmfF6nfO{ rflxg] ;fdfgx¿ dfu kmf/fd e/L k|fKt ug{' kg{]5 . o:tf] dfu
kmf/fd :jLs[t ug{] clwsf/ sfof{no k|d'vn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

!^&=cGo cfly{s Joj:yf M -!_ o; ljlgodfjnLdf :ki6 pNn]v gePsf] ljifodf


sDkgLsf] lxtsf] nflu ljz]if Joj:yf u/L sfo{ u/fpg] clwsf/ ;ldltnfO{ x'g]5 .
-@_ o; ljlgodfjnLdf gk/]sf cGo cfly{s Joj:yf ;DaGwL
s'/fx¿ ;ldltdf k]z u/L ;ldltsf] lg0f{ofg';f/ ug{' kg{]5 .
-#_ ;ldltn] ;do ;dodf cfjZostfg';f/ n]vfgLlt, sfo{ljlw / lgb{]lzsfx¿
agfpg ;Sg]5 .

!^*= vf/]hL tyf arfp M -!_ g]kfn b"/;~rf/ sDkgL lnld6]8, cfly{s ljlgodfjnL
@)^! vf/]h ul/Psf] 5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] ljlgodfjnL adf]lhd eP u/]sf] sfd
sf/jfxL o;} ljlgodfjnL adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

You might also like