MOTOR ARUS TERUS

Motor ialah mesin yang menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal.

( Motor memerlukan tenaga elektrik untuk membolehkannya

berkendali dalam bentuk gerakkan berputar seperti kipas,
roda tenaga dan sebagainya ).
Prinsip Kendalian Motor AT
Fungsi & Binaan Motor AT

Sistem Medan Magnet

Kutub Utama

Menghasilkan medan magnet yang akan bertindak balas dengan medan magnet
angker.

Kutub Antara

Mencegah bunga api & baiki tindak balas angker

Menghasilkan medan magnet pada pengalir belitannya untuk bertindak balas

dengan medan magnet kutub utama/anta
Penukartertib

Menetapkan arah aliran arus

Berus Karbon

Perantaraan bekalan luar ke penukartertib

Jenis-Jenis Motor AT

Motor Siri – Belitan medan siri

Motor Pirau (selari) – Belitan medan pirau

Motor Majmuk – Belitan gabungan siri & pirau

1. Motor Majmuk - Bertokok

2. Motor Majmuk – Kebezaan ( jarang digunakan

Gambarajah Litar Motor AT

Motor Pirau

Gambarajah Litar Motor AT

Motor Majmuk (Bertokok)

Motor Majmuk (Kebezaan)

Motor majmuk kebezaan

Motor majmuk bertokok

Ciri-Ciri Motor AT

Motor Siri

Belitan berintangan rendah, disambung sesiri dengan angker.

Kelajuan boleh dikawal.

Daya kilas tinggi.

Kelajuan berkadar songsang dengan beban.

 Motor Pirau

Belitan medan berintangan tinggi, disambung selari dengan angker.

Kelajuan malar

Daya kilas sederhana

Kelajuan boleh dikawal

Motor Majmuk

Mempunyai sifat/ciri motor siri & pirau

Kelajuan boleh diubah

Daya kilas tinggi

Istilah-Istilah Berkaitan

 1). Kawalan kelajuan


Membolehkan kelajuan putaran motor dipercepatkan dan
diperlahankan dengan cara :

a) ubah kekuatan medan kutub

b) ubah/kawal voltan ke angker
 Istilah-Istilah Berkaitan

 2. D.g.e Balik / Balas


- Voltan terjana di angker apabila angker berputar
- Melawan arah pengaliran arus angker
- Nilainya lebih kecil berbanding nilai voltan bekalan
- Nilai boleh diperolehi menggunakan formula :

Eb  V - IaRa

Eb = d.g.e. balik
V = voltan bekalan
Ia = arus angker
Ra = Rintangan angker

Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )

 3). Tindakbalas Angker

- Satu kesan yang terjadi apabila medan magnet angker

bertindakbalas dengan medan magnet kutub utama.

- Tindakbalas angker akan menyebabkan; fluks kutub utama

terherot, satah neutral berubah dan berlaku bunga api di
penukar tertib.

- Untuk mengurangkan kesan ini, dua cara yang digunakan,

pasang kutub antara dan gelung pampasan.
 Pengiraan Motor AT

• kelajuan putaran angker (N).

• Formula yang di Mencari nilai d.g.e.balik (Eb), voltan bekalan (V), arus
angker (Ia)
• gunakan :

Eb  V - IaRa V  Eb  IaRa

Eb
V - Eb N
Ia  ZP
Ra
60A

Eb = D.g.e. balik/balas
V = Voltan pangkalan
Ia = Arus angker
Ra = Rintangan angker
N = Kelajuan putaran
Φ = Bil. garisan fluks medan
Z = Bilangan pengalir angker
P = Bilangan kutub
A = Bil. pengalir angker selari
Kehilangan & Kecekapan Motor AT

Kehilangan

Kehilangan kuasa yang terjadi pada motor adalah sama seperti yang berlaku
pada penjana.

a) Kehilangan kuprum
b) Kehilangan magnet
c) Kehilangan mekanik

1. Kuasa masukan
2. Kehilangan kuprum dan magnet
3. Kehilangan mekanik
4. Kuasa keluaran

Kawalan Motor AT

 Keperluan Pemula
Mengurangkan arus permulaan bagi mengelakkan berus karbon dan
belitan angker rosak / terbakar

 Perlindungan :

a) Perlindungan tanpa voltan

b) Perlindungan beban lebih

Pemula Motor AT

 Pemula bagi motor AT dikenali sebagai Pemula Plat Muka.

 Terdapat 3 jenis pemula plat muka, iaitu:

a) Pemula plat muka 2 poin – untuk motor-motor siri.

b) Pemula plat muka 3 poin

c) Pemula plat muka 4 poin

# Kendalian pemula plat muka ini boleh dibina secara kendalian

insani atau automatik.
Pemula Plat Muka 2 Poin

Pemula Plat Muka 3 Poin

 Pemula Plat Muka 4 Poin

Kendalian Pemula Plat Muka

 Prinsip Kendalian:

- Sentuhan 1 - arus mengalir melalui R1, R2 R3 & R4.

- Sentuhan 2 - arus mengalir melalui R2, R3& R4.
- Sentuhan 3 - arus mengalir melalui R3 & R4.
- Sentuhan 4 - arus mengalir melalui R4.
- Sentuhan 5 - arus mengalir terus ke angker.
- Tangkai dipegang oleh gegelung tanpa voltan.

Bahagian utama Pemula Plat muka

1. Perintang pemula.

- Bertugas sebagai penghad arus permulaan

2.Geganti Tanpa Voltan.

- Berfungsi sebagai perlindungan tanpa voltan

3.Geganti Beban lampau.

- Bertugas sebagai pelindung beban lebih.

Bahagian utama Pemula Plat Muka ( sambungan )

4. Lengan / tangkai.

- Bertugas sebagai penyambung litar di antara perintang pemula dengan

pengubah nilai rintangan pengubah.

5. Pegas ( spring ).

- Berfungsi sebagai pengawal lengan agar kembali ke kedudukan asal

jika berlaku gangguan bekalan.

Kawalan Kelajuan Motor AT

 Kawalan kelajuan ialah kawalan motor samada hendak dilajukan atau

sebaliknya.

 Kelajuan motor AT dapat dikawal dengan mengawal:

a). Mengawal Voltan ke angker,

 b). Mengawal Arus di medan dan

c). Mengawal Voltan bekalan

Pemilihan Motor AT

Diantara faktor pemilihan bagi sesuatu jenis motor

Arus Terus, ialah:

 Kadaran voltan / arus

 Kuasa kuda
 Bilangan kutub
 Suhu kendalian
 Kelajuan
 Jenis penutup
 Cara pemasangan
 Saiz
 Bilangan aci

Sifat & Kegunaan Motor AT