ĐÁP ÁN NGÂN HÀNG CÂU HỎI AN TOÀN ĐIỆN – 2019

Câu 1: Trình bày các dụng cụ, thiết bị cần thiết trong an toàn điện.vm
Đáp án:

Các thiết bị bảo vệ tránh xảy ra tai nạn điện: CB, cầu chì, contactor, RCD, MCB,

MCCB, ACB,… và một số thiết bị bảo vệ tránh rò điện, sự cố chập mạch,… bảo vệ an

toàn cho người.

Các dụng cụ cần thiết: găng tay nhựa/cao su, giày cách điện, kìm, kẹp, bút thử điện, …

Câu 2: Trình bày tác dụng của dòng điện đối với cơ thể người.
Đáp án:

Người bị điện giật là do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với mạch điện có điện áp hay nói
một cách khác là do có dòng điện chạy qua cơ thể người. Dòng điện chạy qua cơ thể người
sẽ gây ra các tác dụng sau đây:

 Tác dụng nhiệt: làm cháy bỏng thân thể, thần kinh, tim não và các cơ quan nội tạng
khác gây ra các rối loạn nghiêm trọng về chức năng.

 Tác dụng điện phân: biểu hiện ở việc phân ly máu và các chất lỏng hữu cơ dẫn đến
phá huỷ thành phần hoá lý của máu và các tế bào.

 Tác dụng sinh lý: gây ra sự hưng phấn và kích thích các tổ chức sống dẫn đến co rút
các bắp thịt trong đó có tim và phổi. Kết quả có thể đưa đến phá hoại, thậm chí làm
ngừng hẳn hoạt động hô hấp và tuần hoàn.

Câu 3: Điều kiện bị điện giật là gì? Trình bày tóm tắt những yếu tố xác định tình trạng
nguy hiểm của điện giật. Những giới hạn của các giá trị cho phép. Trình bày phương
pháp cứu hộ khi người bị điện giật.
Đáp án:

Điều kiện bị điện giật?

Tiếp xúc vào nguồn áp.

Hình thành mạch khép kín nguồn áp này qua cơ thể người.

Dòng điện qua người có giá trị đủ lớn và tồn tại đủ lâu.

Trình bày tóm tắt những yếu tố xác định tình trạng nguy hiểm của điện giật
Giá trị dòng điện qua người :
Giá trị dòng điện qua người quyết định là một trong các yếu tố gây nguy hiểm cho người. Qua
nghiên cứu và phân tích các tai nạn điện, thấy rằng với dòng điện xoay chiều, tần số 50 – 60
Hz, giá trị an toàn cho người nhỏ hơn Ing = 10 mA.
Thời gian bị điện giật
 Thời gian bị điện giật có ảnh hưởng lớn đến tình trạng nguy hiểm của người khi bị điện giật
và khác nhau đối với ttnh trạng sức khoẻ của người.
 Giá trị dòng điện lớn nhất cho phép trong thời gian để tạo nên tim ngừng đối với người khoẻ
và người yếu. Thời gian bị điện giật phải nhỏ từ 0,1 – 0,2s tht ì không gây nguy hiểm. Thời gian
càng tăng do ảnh hưởng phát nóng, lớp sừng trên da bị chọc thủng, điện trở của người giảm
xuống nhanh, dòng điện sẽ tăng vọt và càng nguy hiểm hơn.
Điện trở của người
Khi người chạm vào 2 cực của nguồn điện hay hai điểm của mạch điện, cơ thể người trở
thành 1 bộ phận của mạch điện. Điện trở của người là trị số của điện trở đo dược giữa hai
điện cực đặt trên cơ thể người. có thể chia điện trở người thành 3 phần: điện trở lớp da ở
chỗ 2 điện cực đặt trên và diện trở bên trong cơ thể.
Điện trở của người không phải cố định mà thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tình
trạng của lớp sừng trên da, diện tích và áp suất tiếp xúc, cường độ và dòng diện qua
người, thời gian tiếp xúc, tần số dòng điện và trạng thái bệnh lý của người.
Khi da bị ướt hay có mồ hôi, điện trở của người giảm. dịân tích tiếp xúc càng lớn thì
điện trở của người càng nhỏ. Với điện áp từ 50 – 60 (V) có thể xem điện trở của người tỉ
lệ nghịch với diện tích tiếp xúc.
Khi áp xuất tiếp xúc lớn hơn 1 kg/ 2 thì điện trở của người gần như tỷ lệ thuận cm với
áp xuất tiếp xúc.
Thời gian tác dụng lâu điện trở người càng giảm vì da nị nóng, ra mồ hôi và do những
biến đổi điện phân trong cơ thể. Khi điện áp tăng lên thì điện trở của người bị giảm
xuống. Đối với da ẩm điện trở của người 10 000Ω với diện áp tác dụng là 10v, điện áp
40V, điện trờ người giảm gần bằng 2000Ω.
Đường đi dòng diện qua người
Để đánh giá mức độ nguy hiểm của dòng diện qua người, thưòng dưạ vào phân luợng dòng
điện chạy qua tim và đây là tác dụng nguy hiễm nhất làm tê liệt tuần hoàn dẫn đến chết người.
kết quả nghiên cứu cho thấy phân lượng dòng điện qua tim theo các con đường dòng điện qua
người như sau:
 Đường đi của Ing Tỉ lệ Ing đi qua tim

Tay – thân – tay 3,3%

Tay phải – thân – chân 6,7%

Tay trái – thân – chân 3,7%

Chân – thân – chân 0,4%

Đầu – thân – chân* 6,8%

Từ đây nhận thấy rằng, tai nạn điện thường rơi vào trường hợp nguy hiểm nhất vì số
người đều thuận tay phải.

Tần số dòng điện

 Dòng điện một chiều được coi là ít nguy hiểm hơn dòng điện xoay chiều và đặc biệt là
dòng điện xoay chiều tần số công nghiệp 50 – 60 Hz. Điều này có thể giải thích là do
dòng điện tần số công nghiệp tạo nên sự rối loạn mà con người khó có thể tự giải phóng
dưới tác dụng của dòng địên, dù cho nó có giá trị bé.

 Dòng điện tần số càng cao càng ít nguy hiểm. Dòng điện tần số trên

500.000(Hz) không gây giật vì tác động quá nhanh hơn thời gian cảm ứng của các
cơ nhưng cũng có thể gây bỏng.

Điện áp cho phép

 Vì việc bảo vệ an toàn xuất phát từ một điện áp dễ hình dung giá trị dòng điện qua
người nên trong thực tế đòi hỏi quy định các giá trị điện áp mà con người có thể
chịu đựng được.

 Giá trị điện áp cho phép quy định mà con nguời có thể chịu đựng được tuỳ thụôc vào
môi trường làm việc cụ thể, công suất nguồn, khả năng được bảo đảm an toàn của bản
 thân trang thiết bị và phương tiện bảo hộ. Ngoài ra còn lưu ý đến xác suất nguy hiểm có
thể xảy ra.

 Thông thường 3 loại điện áp lớn nhất cho phép được quy định là:

o Điện áp lớn nhất Umax của các dụng cụ cầm tay, đèn điện.

o Điện áp tiếp xúc Utx và điện áp bước Ub.

o Điện áp cảm ứng cho phép lớn nhất.

3.3. Giới hạn các giá trị cho phép

Có thể xác định các ngưỡng giá trị Ing giới hạn gây tác hại lên cơ thể người theo bảng:
Tác hại đối với người
Ing (mA) Điện AC (f=50  60
Điện DC
(Hz))
0,6  1,5 Bắt đầu thấy tê Chưa có cảm giác

23 Tê tăng mạnh Chưa có cảm giác

57 Bắp thị bắt đầu co Đau như kim châm

8  10 Tay khó rời vật có điện Nóng tăng dần

Tay không rời vật có
20  25 Bắp thịt co và rung
điện, bắt đầu khó thở
Tê liệt hô hấp, tim bắt Tay khó rồi vật có điện
50  80
đầu đập mạnh và khó thở
Nếu kéo dài với t ≥ 3s
90  100 Hô hấp tê liệt
tim ngừng đập

Vậy, điện xoay chiều nguy hiểm đối với người hơn điện một chiều. Các giới hạn dòng nguy
hiểm được xác định như sau:

Igiới hạn nguy hiểm AC ≤10 mA

Igiới hạn nguy hiểm DC ≤50mA

Phương pháp cứu hộ khi bị điện giật:

-Giải cứu người bị điện giật

Để tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện, bạn phải lưu ý xem đó là mạng điện cao áp hay hạ áp.

- Với điện áp cao: cắt cầu dao trước rồi mới lại gần và tiến hành sơ cứu. Nếu người bị nạn ở trên cao khi
cắt điện phải bố trí đỡ người bị nạn rơi.

- Với mạng điện hạ áp: ngắt điện bằng cầu dao, rút phích cắm, ngắt công tắc, rút cầu chì.

Sau đó dùng vải khô lót tay kéo người nị nạn ra hoặc dùng sào tre khô, gậy khô gạt dây điện ra.

* Chú ý:

– Không va chạm vào các phần dẫn điện.

– Không nắm vào người bị nạn bằng tay không.

– Đặt nạn nhân nằm ở nơi thoáng mát.

Nếu người bị nạn vẫn tỉnh: Kiểm tra mức độ tổn thương ở các vị trí nặng hay nhẹ. Đặc biệt, kiểm tra tổn
thương nguy hiểm trước như ở đốt sống, sau đó tiến hành kiểm tra các bộ phận còn lại.

Nếu người bị nạn bị ngất: Thông thường lúc đầu tim mạch và phổi vẫn làm việc bình thường, sau đó sẽ rối
loạn chức năng não dẫn đến ngừng thở, vì vậy phải tiến hành hô hấp nhân tạo và ép tim.

Câu 4: Trình bày hiện tượng dòng điện đi trong đất, điện áp tiếp xúc, điện áp bước. Giả sử đường
dây điện đang có điện rơi cách chân 0.5m, lúc đó em sẽ xử lý ra sao? Giải thích tại sao em phải
làm như vậy?
Đáp án:

4.1 Hiện tượng dòng điện đi trong đất

Khi dây pha bị đứt rơi xuống đất.

Khi thiết bị điện bị chạm vỏ do hư hỏng cách điện, vỏ thiết bị được nối đất qua điện trở
Rđất.

Trong hai trường hợp này, dòng điện sự cố sẽ chạy giữa vị trí chạm đất hoặc điện cực
nối đất, tỏa ra môi trường đất xung quanh để trở về nguồn hoặc đi qua điện cực nối đất
khác.
Trong khi đi vào đất dòng điện tản bị điện trở của đất cản trở. Điện trở này gọi là điện
trở tản hay gọi là điện trở của vật nối đất.
4.2. Giải thích hiện tượng

Khi dây điện rơi xuống cách chân em 0,5m thì em sẽ thu người lại, chụm hai chân sau
đó nhảy từ từ ra khỏi vùng nguy hiểm (tầm 20m cách dây).
 Vì khi dây điện chạm đất thì trong vùng đất đó xuất hiện điện cực rất dài hoặc rất
ngắn, và đo ở khoảng cách 1m cách điện cực sẽ có một trị số điện áp 0,5 đến 0,8 điện
áp của điện cực. Do đó khi dòng điện trong đất lớn vùng gần điện cực là rất nguy hiểm.

Khi ta đứng trong vùng có dòng chạm đất thì giữa hai chân xuất hiện điện áp bước.
Điện áp bước là điện áp giữa hai chân.
I đ .rđ .a
U b = U chân1 – U chân 2 =
2p x ( x + a )
a là khoảng cách giữa hai chân, khi chụm chân lại thì a giảm → Ub giảm → An toàn.
Câu 5: Phân tích an toàn trong trường hợp người chạm vào một dây của mạng một
pha nối đất

Gọi I là dòng điện làm việc lúc bình thường, phân bố điện áp trên dây dẫn có nối đất N (dây
trung tính) có dạng tuyến tính theo chiều dài. Điện áp so với đất có giá trị cực tiểu tại điểm 1
(Umin = U1 = 0) và có giá trị cực đại tại 3 điểm (Umax = U3 = R13.I). Khi người chạm vào hai
điểm trên dây dẫn có nối đất, người sẽ chịu điện áp điện áp Ung và giá trị này được xác định
theo biểu thức sau:

= = =

Điện áp U2 đạt giá trị cực đại khi người chạm vào điểm 3. Tuy nhiên, giá trị điện áp này chỉ vào
khoảng 2,5%U và không có khả năng gây nguy hiểm cho người.

Khi xảy ra ngắn mạch tại điểm 3, dòng điểm ngắn mạch ISC có giá trị rất lớn. Điều này dẫn đến
Ung có giá trị lớn nhất và có thể gây nguy hiểm cho người:

= = =

Trường hợp này, thiết bị bảo vệ cần nhanh chóng cắt nhanh để bảo vệ an toàn cho người.
Câu 6: Phân tích an toàn trong trường hợp chạm vào 1 dây mạng 1 pha không nối
đất( mạng cách ly)

Trường hợp người chạm vào dây dẫn không nối đất L (dây pha). Lúc này toàn bộ điện áp U đặt
lên người và dòng điện qua người xác định theo biểu thức:

Ở đây: Rng là điện trở người, Rn là điện trở nền, Rd là điện trở của dây dẫn, Rđ là điện trở nối
đất của hệ thống.

Thường Rd và Rđ có giá trị nhỏ so với Rng và Rđ nên có thể bỏ qua.

Lúc này toàn bộ điện áp đặt lên người rất nguy hiểm.

Câu 7: Phân tích an toàn trong các mạng điện ba pha

TH1: U ≤ 1000V

*) Mạng điện 3 pha có điểm trung tính cách điện đối với đất nguy hiểm nhất là trường hợp có
một dây pha chạm đất hoặc chạm vào vỏ máy và người đứng ở đất chạm vào 1 trong 2 dây pha
còn lại. Để giảm bớt nguy hiểm trong trường hợp này cần thực hiện nối đất điểm trung tính của
nguồn cung cấp (mạng 240/400V) nhằm bảo đảm cho thiết bị điện bảo vệ (máy cắt, cầu chì)
nhanh chóng cắt điện khi 1 pha chạm đất.

*) Nhược điểm chính của mạng điện có trung tính trực tiếp nối đất là trường hợp làm việc bình
thường người chạm phải 1 dây pha, dòng điện qua người tương đối lớn.

: Điện trở người

: Điện trở nối đất của điểm trung tính

: Điện trở nền

U: Điện áp dây

Nếu nối đất tốt (Rđ 0) và sàn nền đất ướt (Rn  0) thì dòng điện đi qua người sẽ là:


Đối với mạng điện trung tính nối đất, cho dù điện trở cách điện của các pha đối với đất là rất
lớn (R1 = R2 = R3 = Rcđ) thì vẫn không làm giảm được dòng điện đi qua người và điện áp mà
người phải chịu là điện áp pha rất nguy hiểm.

Trường hợp người chạm vào dây pha và dây trung tính, dòng điện qua người:

=

Trường hợp nguy hiểm nhất là người chạm vào hai dây pha, dòng điện qua người:

=

TH2: U > 1000V

*) Đối với lưới điện có điện áp U ≥ 110 kV, về mặt an toàn, trung tính được trực tiếp nối đất có
lợi là khi chạm chất 1 pha, mạch bảo vệ sẽ cắt ngay sự cố nên giảm thời gian tồn tại của điện áp
giáng ngay chỗ chạm đất. Do đó, giảm được xác suất nguy hiểm đối với người làm việc gần đó.

*) Nhược điểm của mạng điện trung tính trực tiếp nối đất là dòng ngắn mạch chạm đất lớn.
*) Đối với mạng điện có điện áp U ≤ 35 kV, điểm trung tính ít khi nối đất trực tiếp, thường
cách điện và nối đất qua cuộn dập hồ quang.

*) Khi nối đất qua cuộn dập hồ quang, về mặt an toàn nó có tác dụng giảm dòng điện qua chỗ
chạm đất nên giảm được điện áp quanh chỗ chạm đất.

Câu 8: Ở mạng điện đơn giản cách điện đối với đất, muốn cho người được an toàn khi
chạm vào vật mang điện (lõi dây dẫn điện) thì yêu cầu điện trở cách điện phải có trị số
như thế nào đối với dây dẫn điện? Đối với trường hợp này, nguy hiểm nhất xảy ra lúc
nào? Muốn khắc phục phải làm những gì?
Đáp án:

8.1 Ở mạng điện đơn giản cách điện đối với đất

Muốn cho người được an toàn khi chạm vào vật mang điện (lõi dây dẫn điện) thì điện
trở cách điện phải có trị số lớn, điện trở cách điện càng lớn thì trị số dòng điện qua
người Ing càng giảm → càng an toàn.
 Nhưng để đảm bảo an toàn hơn thì phải tuân thủ các quy định về an toàn khi sửa
chữa thiết bị điện (cách điện), sử dụng găng tay cách điện, công cụ sửa chữa có
bọc cách điện,…

Đối với trường hợp này, nguy hiểm nhất xảy ra là chạm vào hai cực của mạng.
U
Lúc này, dòng qua người sẽ là I ng = R
ng

8.2 Khắc phục

 Khi tiếp xúc với mạng điện, giá trị dòng điện qua người phụ thuộc phần lớn vào cách
tiếp xúc và đặc tính lưới điện.
Nhằm giảm giá trị dòng điện qua người hay cắt nhanh dòng điện qua người cần tiến
hành các giải pháp chống chạm điện gián tiếp như:

 Sử dụng phương pháp nối đất vỏ thiết bị nhằm giảm thấp điện áp tiếp xúc.

 Sử dụng phương pháp tự động ngắt nguồn.

 Sử dụng cách điện bổ sung hay cách điện cưỡng bức.

 Cách li: Sử dụng các máy biến áp cách li để cách li nguồn với tải.

 Trong một số trường hợp cụ thể, có thể sử dụng hệ thống điện áp cực thấp để
chống chạm điện trực tiếp và chạm điện gián tiếp.
Câu 9: Điện thế phân bố trong đất khi có dòng điện đi vào đất có đặc điểm gì? Khi có
hiện tượng dây dẫn có điện bị rơi xuống đất (chạm đất), người nằm trong vùng bán
kính 20m có nguy hiểm không? Mức độ nguy hiểm như thế nào khi đến càng gần
điểm chạm đất? Nếu xảy ra tình trạng này, là một người hiểu biết và làm nghề về điện
em sẽ làm động tác gì?

+) Phân bố điện thế trên mặt đất khi có dòng điện sự cố chạm đất
Khi có dòng sự cố chạy trong đất, giữa cực nối đất và đất bao xung quanh sẽ có phân bố điện
thế trong và trên mặt đất.

Gần cực nối đất, gradient điện thế trong và trên bề mặt đất thường là lớn nhất do đó là
nguy hiểm nhất.

Dòng điện tản từ cực nối đất ra có thể xem là chạy trong một dây dẫn (đất) mà tiết diện tăng
theo bậc 2 của bán cầu q = 2π .
Điện trở tản dòng điện sẽ lớn nhất ở lớp đất phần cực nối đất vì khi đó dòng điện chạy qua một
tiết diện nhỏ (ở các điểm đó điện áp rơi lớn nhất) càng xa cực nối đất tiết diện dây dẫn càng
tăng nhanh, điện trở của nó giảm xuống và trị số điện áp rơi cũng giảm.

+) Khi có hiện tượng dây dẫn có điện bị rơi xuống đất (chạm đất)
Ngoài phạm vi 20m cách cực nối đất (hoặc điểm ngắn mạch chạm đất), tiết diện dây dẫn
(đất) sẽ tăng rất lớn nên điện trở xem như không đáng kể (mật độ dòng điện xem như bằng
0).

Như vậy, điện thế của các điểm nằm cách điểm nối đất lớn hơn 20m có thể xem như bằng 0.

Suy ra: Khi có hiện tượng dây dẫn có điện bị rơi xuống đất (chạm đất), người nằm trong vùng
bán kính 20m

 Nếu người này đứng ở vị trí cách điểm chạm đất 20m thì có thể sẽ không gặp nguy
hiểm gì.

 Nhưng nếu đứng tại vị trí cách điểm chạm đất nhỏ hơn 20m thì đứng càng gần vị trí
chạm đất càng nguy hiểm.

+) Khi đến càng gần điểm chạm đất

Khi dây dẫn mang điện bị đứt và rơi xuống đất, sẽ có một dòng điện đi từ dây dẫn vào đất. Tại
mỗi điểm của đất sẽ có một điện thế. Điểm càng ở gần nơi dây dẫn chạm đất có điện thế càng
cao.

Khi người đi trong vùng có dây điện bị đứt rơi xuống đất, giữa hai chân người tiếp xúc với đất
sẽ xuất hiện một điện áp gọi là điện áo bước và có một dòng điện chạy qua người từ chân này
sang chân kia gây nên tai nạn điện giật.
Mức độ tai nạn càng nguy hiểm khi người đứng càng gần điểm chạm đất, bước chân người
càng lớn và điện áp của dây điện càng cao. Nếu người bị ngã trong khu vực này thì mức độ
nguy hiểm càng tăng.

Vì vậy, khi dây dẫn điện bị đứt và rơi xuống đất cần phải báo ngay cho Điện lực khu vực
gần nhất để cắt điện ngay, đồng thời lập rào chắn, cử người canh giữ ngăn chặn không cho
phép người và động vật đến đến gần chỗ dây điện bị rơi xuống đất ít nhất là 15 ÷ 20m.

Trong trường hợp người ở trong vùng bị tác dụng của điện áp bước thì phải bình tĩnh rút hai
chân gần sát nhau quan sát tìm cho được chỗ dây dẫn bị đứt rơi xuống đất, sau đó bước với
bước chân rất ngắn xa chỗ chạm đất của dây dẫn (hoặc nhảy cò cò 1 chân ra xa vị trí dây rơi
xuống đất).

Câu 11: Có mạng điện 3 pha 4 dây (3 pha + 1 trung tính), khi sửa chữa các thiết bị điện
một pha thông thường như đèn, hệ thống điều hòa… trong gia đình, cần lưu ý những
gì để đảm bảo sửa chữa điện được an toàn đối với người thực hiện công việc này?

Trả lời:

Trong mạng điện 3 pha 4 dây (3 pha + 1 trung tính), để đảm bảo an toàn khi sửa chữa các thiết
bị điện 1 pha thông thường cần lưu ý:

+) Cầu dao điện, công tắc điện thường được lắp trên bảng gỗ nhỏ, và được bắt chặt vào tường
hay cột nhà, vị trí hợp lý nhất để gắn bảng gỗ là cách mặt đất khoảng chừng 1,5m. Cầu dao
điện, công tắc điện phải có nắp che an toàn. Nắp che có tác dụng đề phòng tai nạn về điện khi
ta vô ý va chạm vào và tránh tia hồ quang điện phóng ra khi đóng, cắt điện.

+) Đường dây chính trong nhà và mỗi đường dây phụ cũng như mỗi đồ dùng điện trong với
công suất sử dụng bảo đảm khi có chạm chập điện thì cầu chì dây chảy phải nổ, cắt mạch
điện (nên nhớ rằng dây chảy không phải để bảo vệ người khỏi bị điện giật). Dây chảy phải lắp
đúng tiêu chuẩn qui định thí dụ như trong mạch điện 1 pha (1 dây nóng và 1dây nguội) thì bắt
buộc phải đặt cầu chì trên dây nóng. Nếu cả 2 dây điện đều là dây nóng (2 dây pha) thì bắt
buộc phải đặt cầu chì trên cả 2 dây.

+) Ở những nơi ẩm ướt, đặc biệt trong phòng tắm, không đặt ổ cắm điện, công tắc điện,không
kéo dây điện qua nơi này. Đối với phòng tắm giặt, chỗ đặt công tắc điện an toànhơn cả là ở mé
ngoài cửa phòng, kề khung cửa phía không có bản lề.

+) Nếu các cầu dao điện, công tắc, ổ cắm điện bị hư hỏng phải thay thế ngay, vì nếu không,
mọi người rất dễ chạm phải các phần dẫn điện.

+) Không bao giờ đóng, cắt cầu dao, công tắc,... khi tay còn ướt vì nước ở bàn tay có thể
chảy vào những bộ phận có điện trong cầu dao, công tắc và sẽ truyền điện ra làm người bị
điện giật.
+) Tuyệt đối không được dùng ngón tay để thử xem có điện hay không mà phải dùng bút
thử điện hạ thế hoặc để bóng đèn để xác định.
+) Để được an toàn tuyệt đối thì nên lắp đặt các khí cụ điện bảo vệ: cầu chì, RCD, cầudao
chống giật,… vì có sự cố xảy ra các thiết bị này sẽ nhanh chóng ngắt điện kịp thời đảm bảo an
toàn cho người sửa điện.

Câu 10: Ở lưới điện 220/380V, khi sửa chữa thiết bị sử dụng điện, em cần chú ý gì về
phương diện an toàn? Nếu trường hợp không cắt được thiết bị dùng điện ra khỏi nguồn
điện, thì người sửa chữa sẽ phải như thế nào khi thao tác? Hãy vẽ và tính dòng điện đi qua
người khi người tiếp xúc với dây nóng 220V, chân đi đất; biết điện trở của người là
2000Ω. Trường hợp này có nguy hiểm không? Vì sao?
Đáp án:

10.1. Chú ý an toàn

Khi sửa chữa các thiết bị sử dụng điện ở lưới điện 220/380V, ta cần chú ý:

 Thứ nhất, chắc chắn rằng bạn có đủ hiểu biết và những kỹ năng cơ bản khi can
thiệp vào hệ thống điện. Bạn nên đọc kỹ những chỉ dẫn của nhà sản xuất khi tiến
hành lắp đặt hay sửa chữa thiết bị điện. Với sự hiểu biết về hệ thống điện và những
chỉ dẫn đi kèm, bạn có thể tự mình thực hiện công việc này, nếu không hãy thuê
một thợ điện để việc sửa chữa được tiến hành một cách nhanh chóng và an toàn.

 Thứ hai, tắt nguồn điện đi vào đoạn mạch hoặc hệ thống điện mà bạn sẽ can
thiệp vào. Quy tắc quan trọng này luôn cần được ghi nhớ bất cứ khi nào bạn
chạm vào thiết bị điện nào. Để thực hiện điều này, chỉ cần ngắt cầu dao hoặc
cầu chì điều khiển thiết bị điện. Khi làm việc với tủ điện, các dây nối có thể
vẫn còn nóng, kể cả khi bạn đã ngắt tất cả các bộ phận ngắt mạch bao gồm các
công tắc chính.
  Thứ ba, luôn luôn kiểm tra mạch hoặc kết nối điện sau khi ngắt nguồn điện. Sử
dụng một bút thử điện để kiểm tra xem nó thực sự là tắt chưa. Sẽ rất nguy
hiểm nếu bạn can thiệp vào hệ thống điện chưa được ngắt hoàn toàn. Thông báo với
những người khác rằng bạn đang làm việc hệ thống điện để tránh việc họ bật
lại và gây nguy hiểm cho bạn. Chỉ bật hệ thống điện trở lại khi bạn đã hoàn
thành xong công việc trên mạch điện.

 Thứ tư, nên đeo găng tay khi sửa chữa điện. Găng tay có thể bảo vệ bàn tay
của bạn khỏi các tổn thương từ các cạnh sắc. Hãy đeo găng tay cao su khi làm
việc ở những nơi ẩm ướt để hạn chế các mối đe dọa của dòng điện thông qua sự
tiếp xúc bằng bàn tay.

 Thứ năm, sử dụng ủng cao su khi làm việc ở các khu vực ẩm ướt. Nước có thể dẫn
điện và gây nguy hiểm cho bạn. Bạn nên đứng trên một tấm ván hoặc một bề mặt
không dẫn điện khi làm việc với mạch điện trong khu vực ẩm ướt. Nhưng để đảm
bảo an toàn, bạn nên sử dụng ủng cao su có thể bảo vệ bạn khỏi những nguy hiểm từ
sự rò rỉ điện.

 Thứ sáu, hãy đeo kính an toàn khi làm việc với hệ thống điện. Kính an toàn sẽ ngăn
chặn các tia lửa điện, bụi bẩn và các mảnh vụn đi vào đôi mắt bạn. Việc khoan lỗ
trên cao sẽ tạo ra các mảnh vụ và bụi bẩn, hiện tượng đoản mạch sẽ có thể sinh ra
các tia lửa bay về mắt của bạn. Chúng rất nguy hiểm và sẽ gây ra những tác động
xấu đến đôi mắt.

 Cuối cùng, đeo mặt nạ chống bụi. Nó sẽ giúp ngăn chặn bụi bẩn và các mảnh vụn
khác xâm nhập vào phổi của bạn. Mỗi mặt nạ bụi có những đặc trưng sử dụng cụ
thể, do đó hãy đọc các nhãn mác trước khi mua để chắc chắn rằng chúng phù hợp
với điều kiện mà bạn đang làm việc.

Điều quan trọng là khi sửa chữa điện phải có tối thiểu 2 người, 1 người sửa điện,
người còn lại làm nhiệm vụ đứng canh tủ nguồn tránh trường hợp có người đến
bật cầu dao điện lên sẽ gây nguy hiểm cho người sửa điện.

10.2. Làm việc đẳng thế

Nếu không cắt được thiết bị dùng điện ra khỏi nguồn điện thì người sửa điện cần lưu ý:

Đứng trên các trang bị cách điện (ghế cách điện,…) đã đẳng thế với dây dẫn, cấm chạm
vào đầu sứ hoặc các chi tiết khác có điện áp khác với điện áp của dây dẫn. Khi tháo
 lắp các chi tiết có điện áp khác nhau của pha được sửa chữa phải mang găng tay cách
điện, ủng cách điện, kìm cách điện để thi công công việc.

Khi đang ở trên trang bị cách điện đã đẳng thế với dây dẫn, cấm trao cho nhau
bất cứ vật gì.

Cấm di chuyển trên các trang bị cách điện sau khi người đó đã đẳng thế với dây
dẫn.

Chỉ được phép vào và ra khỏi phần làm việc của trang bị cách điện sau khi nhân viên
đơn vị công tác đã cách xa dây dẫn ở khoảng cách nhỏ nhất ghi trong bảng và sau khi
đã làm mất đẳng thế người đó với dây dẫn.
10.3. Tính dòng điện qua người

Người tiếp xúc với dây nóng, chân chạm đất của mạng điện xoay chiều 220/380V. Suy ra : Rn = 0.

Dòng điện qua người được xác định:

U 220
I ng = = = 0,11(A) = 110(mA)
Rng + Rn 2000 + 0

Mà dòng điện an toàn cho phép đi qua cơ thể người là Ingcp ≤ 10 mA. Trong trường hợp

này Ing = 110 mA > Ingcp nên rất nguy hiểm cho người.
Câu 12: Đối với mạng điện hạ thế 3 pha 4 dây 380/220V trung tính của lưới điện có nối đất, hãy giải thích vì sao để đảm bảo an toàn đối với
người thì vỏ của thiết bị phải nối dây trung tính. Trong trường hợp này tại sao dây trung tính phải nối đất lặp lại?
 Hệ
Thống
Mô hình Giải thích Đặc điểm Ứng dụng
Nối
Đất

IT I: Trung tính  Vỏ các thiết bị điện  Hệ thống IT thường được sử dụng

nguồn cách li và vật dẫn tự nhiên của toà khi có yêu cầu độ tin cậy cung cấp điện
với đất. nhà được nối với điện cực cao mà mạng cấp điện cho các thiết bị xử
nối đất riêng. lí thông tin là một ví dụ.
T: Nối đất
trực tiếp.  Tiết diện dây PE có
thể nhỏ hơn tiết diện dây
IT : Sơ đồ nối
trung tính và thường được
vỏ kiểu trung
xác định theo dòng lớn nhất
tính cách li
có thể xảy ra.
với đất, vỏ
thiệt nối đất.  Trong điều kiện làm
việc bình thường, trên dây PE
không có sụt áp.

 Giảm ngưỡng quá áp

khi xuất hiện sự cố chạm từ
cuộn cao sang cuộn hạ của
máy biến áp nguồn.

 Khi hư hỏng cách điện,

dòng sự cố thứ nhất thường
thấp và không nguy hiểm.

 Khi sự cố thứ hai xảy

ra trên pha khác, nó sẽ tạo
nên dòng ngắn mạch và gây
nguy hiểm. Vì vậy, cần sử
dụng thiết bị bảo vệ có thể
vận hành khi sự số hai điểm
 hay lắp đặt thiết bị kiểm
soát cách điện. Thiết bị này
sẽ theo dõi và chỉ thị điểm
sự cố thứ nhất nhằm giúp
định vị và loại trừ nó.

TT  T:  Sơ đồ rất đơn giản.  Hệ thống TT thường được sử dụng

Trung tính cho mạng điện tbị hạn chế về sự kiểm tra
 Do sử dụng hai hệ hay mạng điện có thể mở rộng, cải tạo mà
nguồn trực
thống nối đất riêng biệt nên mạng điện công cộng hay mạng điện khách
tiếp nối đất.
cần lưu ý bảo vệ quá áp. hàng mà một ví dụ.
 T:
Nối đất trực  Tiết diện dây PE có thể
tiếp. nhỏ hơn tiết diện dây trung
 TT : tính và thường được xác định
Sơ đồ nối
 theo dòng sự cố lớn
vỏ kiểu nhất có thể xảy ra.
trung tính
nối đất, vỏ  Trong điều kiện làm
việc bình thường, trên dây PE
thiết bị nối
không có sụt áp.
đất riêng.
 Trong trường hợp hư
hỏng cách điện, xung điện áp
xuất hiện trên dây PE thấp và
các kiểu nhiễu điện từ có thể
bỏ qua.

TN-S  T :  Dòng sự cố và điện áp Đây là hệ thống bắt buộc đối với
Trung tính mạch sử dụng dây/cáp bằng đồng có tiết
tiếp xúc lớn nên cần trang bị
2
nguồn trực thiết bị bảo vệ tự động ngắtdiện nhỏ hơn 10mm hay dây/cáp bằng
tiếp nối đất. nguồn khi có sự cố hỏng cách 2
nhôm có tiết diện nhỏ hơn 16mm hay
điện. các thiết bị điện di động và thường được sử
 N : dụng cho mạng điện được theo dõi kiểm tra
Nối đất trực  Dây PE tách biệt với thường xuyên hay mạng điện không mở
 tiếp bằng dây dây trung tính, không được nối rộng hay cải tạo.
dẫn bảo vệ đất lặp lại và tiết diện dây PE
với điểm đã thường được xác định theo
nối đất của dòng sự cố lớn nhất có thể xảy
nguồn ra.
(thường là
dây trung  Trong điều kiện làm
tính). việc bình thường, không có sụt
áp và dòng điện trên dây PE
 S : nên tránh được hiểm hoạ cháy
Dây trung và nhiễu điện từ.
tính N và dây
PE tách biệt
nhau.

 TN-
S : Sơ đồ TN
có dây trung
tính và dây
PE tách rời.

TN-C  T :  Sử dụng nhiều điểm Hệ thống TN-C thường được sử dụng trong
Trung tính nối đất lặp lại để đảm bảo dây mạng điện không cải tạo hay mở rộng và có
nguồn trực PEN được tiếp đất trong mọi tiết diện dây cáp lớn hơn 10 mm2
tiếp nối đất. trường hợp.
đối với đồng và lớn hơn 16 mm2
 N :  Dòng sự cố và điện áp
đối với nhôm.
Nối đất trực tiếp xúc lớn nên cần trang bị
tiếp bằng dây thiết bị bảo vệ tự động ngắt
dẫn bảo vệ nguồn khi có sự cố hỏng cách
với điểm đã điện.
nối đất của
nguồn  Trong điều kiện làm
(thường là việc bình thường, vỏ thiết bị,
dây trung đất và trung tính có cùng điện
 tính). thế.

 C :  Khi hư hỏng cách điện,

Dây trung dòng sự cố gây độ sụt áp
tính N và dây nguồn, nhiễu điện từ lớn và
bảo vệ PE khả năng gây cháy cao.
chung nhau
thành một  Trường hợp tải không
dây PEN. đối xứng, trong dây PEN sẽ
xuất hiện dòng điện. Dòng
 TN- điện này có thể gây nhiễu cho
C : Sơ đồ TN các máy tính hay các hệ thống
có dây trung thông tin.
tính và dây
PE chung.

Đáp án:

Dây trung tính có chức năng làm cho dòng điện chạy trong vỏ đạt trị số đủ lớn làm cho các khí cụ bảo vệ điện tác
động cắt điện cho vỏ thiết bị điện bị chạm vỏ.

Trường hợp này, trung tính của mạng lưới điện cần được nối đất lặp lại. Vì khi ngắn mạch chạm vỏ, điện áp dây trung
tính có thể tăng đến trị số điện áp pha. Nối đất lặp lại còn nhằm giảm trị số điện áp trên dây trung tính, đề phòng trường
hợp đứt dây trung tính.

Câu 5: Trình bày đặc điểm và ứng dụng của các hệ thống nối đất IT, TT, TN-S, TN-C, TN-C-S. Tại sao TN-C không được dùng sau TN-S
Câu 6:
Câu 7: ?
 Đáp án:

Hệ thống nối đất TN-CS: Đặc điểm, Ứng dụng

Hệ thống TN-C-S là hệ thống kết hợp giữa hệ thống TN-C (trước) và TN-S (sau).

Trường hợp này, điểm phân dây PE tách từ dây PEN thường là điểm đầu của lưới. Lưu ý rằng, sơ đồ TN-C không bao giờ được sử
dụng sau sơ đồ TN-S.

Không sử dụng hệ thống TN-C và TN-C-S cho các công trình mà khả năng cháy và khả năng lây nhiễm nhiễu điện từ cao.

Tại sao TN-C không được dùng sau TN-S?

Câu 8: 1. Trình bày ý nghĩa của việc nối vỏ của thiết bị sử dụng điện với dây trung tính PEN hay dây PE ở lưới điện 3 pha 4 dây, hay 3 pha 5 dây.
Vẽ lưới điện 3 pha 5 dây (380V/220V).
2. Có cần thiết phải nối đất lặp lại đường dây trung tính ở lưới điện 3 pha 4 dây không? Giải thích.
3. Ở lưới hạ áp 3 pha 5 dây này (điện áp 380/220V), giả sử có động cơ điện 3 pha đang đấu vào lưới này, hãy vẽ cách đấu dây cho động cơ sao
cho an toàn. Nếu chẳng may một dây của động cơ chạm vỏ (chạm mát). Hãy tìm dòng điện chạm đất, biết r0 là điện trở của hệ thống trung tính
(r0 = 4Ω) và điện trở tiếp xúc chạm đất của động cơ rtx = 0Ω.
Đáp án:

a) Ư nghĩa của việc nối vỏ của thiết bị sử dụng điện với dây trung tính PEN hay dây PEở lưới điện 3 pha 4 dây, hay 3 pha 5
dây:
Biến sự chạm vỏ của thiết bị thành ngắn mạch một pha để các thiết bị bảo vệ cắt nhanh và chắc chắn phần bị chạm vỏ bảo đảm
an toàn cho người.

b) Mạng điện 3 pha 4 dây

Khi nối vỏ thiết bị với dây trung tính thì dây trung tính cần tiếp đất lặp lại nhằm làm giảm điện áp trên vỏ máy, góp
phần làm cân bằng sự phân bố điện áp giữa các thiết bị đặt ở trước và sau chỗ đứt dây trung tính.
U pha 220
c) Ta có: r0= 4Ω ; rtx= 0Ω. Dòng điện chạm đất: I = = = 55(A)
ro + rtx 4+0
Câu 9: Có mạng điện 3 pha 4 dây (3P + PEN) điện áp 380/220V
a) Hãy vẽ mạng này.
b) Trình bày ý nghĩa của trung tính được nối đất.
c) Khi vận hành bình thường, giả sử người chạm vào dây pha, biết điện trở của người R người = 1000Ω, điện trở của hệ thống tiếp đất
điểm trung tính là r0 = 4Ω. Hãy tính dòng điện chạy qua người trong hai trường hợp sau:
* Người đứng trên nền có rnền = 0Ω.
* Người đứng trên nền cách điện có rnền = 50 000Ω.
Anh chị hãy nhận xét và rút ra kết luận để người không nguy hiểm

Đáp án:

a) Hình vẽ:
b) Ư nghĩa trung tính được nối đất
Biến sự chạm vỏ của thiết bị thành ngắn mạch một pha để các thiết bị bảo vệ cắt nhanh và chắc chắn phần bị chạm vỏ bảo đảm an
toàn cho người.
c) Ta có : R = 2000Ω, điện trở của hệ thống nối trung tính là rngười = 4Ω.
 Người đứng trên nền có r0nền = 15Ω.

Upha 220
Dòng điện qua người: I ng = R + r + r = 2000 + 4 + 15 = 108,96(mA)
ng o n

 Người đứng trên nền cách điện có rnền = 100 000Ω.

Upha 220
Dòng điện qua người: I ng = R + r + r = 2000 + 4 + 100000 = 2,16(mA)
ng o n

Nhận xét: Khi có sự cố chạm vào dây pha, nếu người đứng trên nền có điện trở càng
lớn tht ì càng an toàn, vt nó làm giảm dòng điện qua người. Nói cách khác: Tổng trở người càng lớn tht ì người càng an toàn.
Kết luận:
Để người không nguy hiểm khi tiếp xúc với mạng điện 3 pha tht ta nên mang dép cao
su, giày đế nhựa,… hoặc vật liệu cách điện tránh trường hợp đi chân đất vì sẽ rất nguy
hiểm.
Ngoài ra để an toàn hơn, khi tiếp xúc hoặc sửa chữa với mạng điện này cần phải đeo
găng tay cách điện, kìm cách điện và các dụng cụ bảo hộ khác.
Câu 10: Có mạng điện 3 pha 4 dây (3 pha + 1 trung tính), khi sữa chữa các thiết bị điện một pha thông
thường như đèn, hệ thống điều hòa… trong gia đình, cần lưu ý những gì để đảm bảo sửa chữa điện
được an toàn đối với người thực hiện công việc này?
Đáp án:

Trong mạng điện 3 pha 4 dây (3 pha + 1 trung tính), để đảm bảo an toàn khi sửa chữa

các thiết bị điện 1 pha thông thường cần lưu ý:

Cầu dao điện, công tắc điện thường được lắp trên bảng gỗ nhỏ, và được bắt chặt vào tường hay cột
nhà, vị trí hợp lý nhất để gắn bảng gỗ là cách mặt đất khoảng chừng 1,5m. Cầu dao điện, công tắc
điện phải có nắp che an toàn. Nắp che có tác dụng đề phòng tai nạn về điện khi ta vô ý va chạm vào
và tránh tia hồ quang điện phóng ra khi đóng, cắt điện.

Đường dây chính trong nhà và mỗi đường dây phụ cũng như mỗi đồ dùng điện trong nhà phải đặt
cầu chì bảo vệ loại có nắp che. Dây chảy của cầu chì bảo vệ phải phù hợp với công suất sử dụng bảo
đảm khi có chạm chập điện thì dây chảy phải nổ, cắt mạch điện (nên nhớ rằng dây chảy không phải
để bảo vệ người khỏi bị điện giật). Dây chảy phải lắp đúng tiêu chuẩn qui định thí dụ như trong
mạch điện 1 pha (1 dây nóng và 1 dây nguội) thì bắt buộc phải đặt cầu chì trên dây nóng. Nếu cả 2
dây điện đều là dây nóng (2 dây pha) thì bắt buộc phải đặt cầu chì trên cả 2 dây.

Ở những nơi ẩm ướt, đặc biệt trong phòng tắm, không đặt ổ cắm điện, công tắc điện, không kéo dây
điện qua nơi này. Đối với phòng tắm giặt, chỗ đặt công tắc điện an toàn hơn cả là ở mé ngoài cửa
phòng, kề khung cửa phía không có bản lề.

Nếu các cầu dao điện, công tắc, ổ cắm điện bị hư hỏng phải thay thế ngay, vì nếu không, mọi người
rất dễ chạm phải các phần dẫn điện.

Không bao giờ đóng, cắt cầu dao, công tắc,... khi tay còn ướt vì nước ở bàn tay có thể chảy vào
những bộ phận có điện trong cầu dao, công tắc và sẽ truyền điện ra làm người bị điện giật.

Tuyệt đối không được dùng ngón tay để thử xem có điện hay không mà phải dùng bút thử điện hạ
thế hoặc để bóng đèn để xác định.

Để được an toàn tuyệt đối thì nên lắp đặt các khí cụ điện bảo vệ: cầu chì, RCD, cầu dao chống giật,
… vì có sự cố xảy ra các thiết bị này sẽ nhanh chóng ngắt điện kịp thời đảm bảo an toàn cho người
sửa điện.

Câu 11: Vẽ mạng điện một pha có trung tính nối đất, điện áp 220V. Giả sử người chạm vào dây pha đang
có điện áp, điện trở của người là 1000Ω, điện trở của hệ thống nối đất là R0 = 4Ω.
Câu 12: a) Trình bày đường dòng điện qua người; tính dòng điện này trong hai trường hợp sau:
- Trường hợp chân người tiếp xúc với đất rnền = 0Ω.
- Trường hợp chân người đi dép cao su với rnền = 40 000Ω.
b) Em có suy nghĩ gì về sự an toàn cho người trong 2 trường hợp trên. Vậy em có kết luận gì để đảm bảo
an toàn tuyệt đối khi tiếp xúc với lưới điện sinh hoạt thông thường?
Đáp án:
 a)

Đường dòng điện qua người

Dòng điện đi từ dây pha qua tay → thân → chân → đất, sau đó gặp hệ thống nối đất trở lên dây pha tạo
thành một vòng kín.

Tính dòng điện qua người

Ta có: Rngười = Rng = 1000; RnđHT = Ro = 4 ; Utx = Up =220V.

Chân người tiếp xúc với đất rnền = rn = 0.

U pha 220
Dòng điện qua người: I ng = = = 219(mA) .
Rng + Ro + Rn 2000 + 4 + 0

Chân người đi dép cao su với rnền = rn = 40000

U pha 220
Dòng điện qua người: I ng = = = 5,37(mA)
Rng + Ro + Rn 2000 + 4 + 40000

b)

Trong 2 trường hợp trên thì trường hợp 1 sẽ nguy hiểm hơn vì dòng qua người quá cao so với tiêu chuẩn
định mức (IAC ≤ 10 mA), trường hợp 2 an toàn hơn.

Kết luận:

Để đảm bảo an toàn tuyệt dối khi tiếp xúc với lưới điện sinh hoạt thông thường thì khi tiếp xúc ta nên mang
dép cao su, giày để nhựa,… hoặc vật liệu cách điện tránh trường hợp đi chân đất vì sẽ rất nguy hiểm.

Ngoài ra để an toàn hơn, khi tiếp xúc hoặc sửa chữa với mạng điện này cần phải đeo găn tay cách điện, kìm
cách điện và các dụng cụ bảo hộ khác. Và nếu được thì hãy cắt điện khi sữa chữa.

Câu 13: Có mạng điện 3 pha 5 dây (3p + PE + N), điện áp 380/220V
 a) Hãy vẽ cách đấu: 3 dây pha của động cơ vào lưới, một bếp điện một pha và một quạt công suất lớn
một pha vào lưới này sao cho bảo đảm an toàn cho người, khi người chạm vỏ thiết bị mà thiết bị lại bị
chạm mát.
b) Trình bày ý nghĩa của bảo vệ nối dây trung tính
c) Khi bảo vệ nối dây trung tính có cần thực hiện nối đất lặp lại đường dây trung tính hay không? Giải
thích?
Đáp án:

a) Hình vẽ

b) Ý nghĩa của bảo vệ nối dây trung tính

Biến sự chạm vỏ của thiết bị thành ngắn mạch một pha để các thiết bị bảo vệ cắt nhanh và chắc chắn phần bị
chạm vỏ bảo đảm an toàn cho người.

c) Khi bảo vệ nối dây trung tính

Trung tính của mạng lưới điện cần được nối đất lặp lại. Vì khi ngắn mạch chạm vỏ, điện áp dây trung tính có
thể tăng đến trị số điện áp pha. Nối đất lặp lại còn nhằm giảm trị số điện áp trêndây trung tính, đề phòng
trường hợp đứt dây trung tính.

Nguyên lý đo và dùng dụng cụ đo chuyên dụng. Các thông tin cần thiết phải chuẩn bị sẵn
sàng cho người kiểm tra điện trở nối đất.
Phương pháp Ampere kế và Volt kế

 Khoảng cách giữa cọc đất E, cọc dò S

và cọc phụ H là 20m.
 Dùng máy biến áp cách li cung cấp
nguồn điện áp xoay chiều có thể thay
đổi giá trị vào hai đầu cọc E và S.
 Đo Umeas bằng Volt kế.
 Đo I bằng Appere kế.
U meas
 Điện trở nối đất cần đo: R th = .
I
 Phương pháp này dùng để đo điện trở nối đất có giá trị nhỏ.

Phương pháp sử dụng máy đo với cọc phụ và cọc dò

 Khoảng cách giữa điểm dò, điểm phụ và điểm cần đo cần tuân theo qui định và
không nhỏ hơn 20m.
Phương pháp sử dụng máy đo không sử dụng cọc phụ và cọc dò
 Dùng để đo điện trở nối đất của một cọc trong hệ thống nhiều cọc.

1
 1 1 1 
 Điện trở của n cọc nối đất song song: R1,n = + + ... +  .
 R1 R2 Rn 
U
 Thực tế R1,n rất nhỏ nên: R = .
I
 Các thông tin cần thiết phải chuẩn bị sẵn sàng cho người kiểm tra điện trở nối đất.

Điện trở nối đất cần đo là tổng điện trở nối đất nằm trong đất và điện trở dây dẫn nối
đất.
Điện trở nối đất được xác định bằng tỉ số điện áp đặt vào kết cấu nối đất so với đất và
dòng điện đi qua kết cấu nối đất vào đất.
Điện trở nối đất có thể biến đổi theo thời gian và thời tiết, do đó nên đo vào mùa khô,
lúc đó điện trở suất là lớn nhất.
Biết được giá trị cho phép của mỗi điện trở nối đất. Biết độ ẩm đất tại nơi cần đo điện
trở nối đất và các yếu tố khác tác động đến điện trở đất (sương giá, ...).
Xác định được hệ thống điện trở nối đất: Hệ thống nối đất đơn giản và hệ thống nối đất
hỗn hợp.
Chuẩn bị các công cụ bảo hộ theo tiêu chuẩn quốc tế: Găng tay cách điện, giày cách
điện...

Sử dụng các công cụ đo chuyên dụng

Câu 21: Mục đích, ý nghĩa của bảo vệ nối đất là gì? Các sơ đồ nối đất nào sử dụng phương
pháp này? Trình bày tóm tắt các bước thiết kế hệ thống nối đất.
Mục đích của bảo vệ nối đất
Bảo vệ nối đất nhằm bảo vệ an toàn cho người khi người tiếp xúc với thiết bị đã bị
chạm vỏ bằng cách giảm điện áp trên vỏ thiết bị xuống một trị số an toàn.
Chú ý: Ở đây ta hiểu chạm vỏ là hiện tượng một pha nào đó bị hỏng cách điện
và có sự tiếp xúc điện với vỏ thiết bị.
Ý nghĩa của bảo vệ nối đất
Tạo ra giữa vỏ thiết bị và đất một mạch điện có điện dẫn lớn làm giảm phân lượng
dòng điện qua người (nói cách khác là giảm điện áp trên vỏ thiết bị) đến một trị số an
toàn khi người chạm vào vỏ thiết bị đã bị chạm vỏ.

Các sơ đồ nối đất

Nối đất tập trung
Nối đất mạch vòng

Trình bày tóm tắt các bước thiết kế hệ thống nối đất.
Bước 1: Thu thập số liệu.
 Loại mạng điện cung cấp.
 Xác định vị trí và điện trở suất của vùng đất sẽ thực hiện nối đất bảo vệ.
 …
Bước 2: Xác định điện trở nối đất yêu cầu Ryc.
Bước 3: Dự kiến các loại điện cực dùng trong hệ thống nối đất sau đó áp dụng công
thức tính toán điện trở nối đất.
Bước 4: So sánh trị số điện trở tản tính toán được ở bước 3 với Ryc.
 Nếu RHT  Ryc : Chuyển sang bước 5.
 Nếu RHT > Ryc : Cần tăng số lượng điện cực và tính lại bước 3, song tiếp tục so sánh
với Ryc.
 Bước 5: Vẽ mặt bằng, mặt cắt của hệ thống nối đất và hình vẽ thi công.
Bước 6: Lắp đặt.
Bước 7: Kiểm tra
Câu 22 : Mục đích, ý nghĩa của bảo vệ nối dây trung tính. Các sơ đồ nối đất sử dụng phương
pháp này.
Mục đích
Bảo vệ nối dây trung tính nhằm bảo đảm an toàn cho người khi có sự chạm vỏ của 1
pha nào đó bằng cách nhanh chóng cắt phần điện có sự chạm vỏ.
Ý nghĩa
Biến sự chạm vỏ của thiết bị thành ngắn mạch một pha để các thiết bị bảo vệ cắt nhanh
và chắc chắn phần bị chạm vỏ bảo đảm an toàn cho người.
Các sơ đồ nối đất
Nối đất làm việc: Khi thực hiện bảo vệ nối dây trung tính, dây trung tính sẽ được nối
đất ở đầu nguồn.

Nối đất lặp lại: có thể được nối đất lặp lại trong từng đoạn của mạng điện
 Câu 23: Trình bày các loại nối đất: tự nhiên, nhân tạo. Thế nào là nối đất hệ thống, nối đất
an toàn, nối đất chống sét?
Nối đất tự nhiên
 Nối đất tự nhiên là trang thiết bị nối đất sử dụng các ống dẫn nước chôn ngầm trong
đất hay các ống bằng kim loại khác đặt trong đất (trừ các ống nhiên liệu lỏng và khí
dễ cháy, nổ), các kết cấu kim loại của công trình nhà cửa có nối đất, các vỏ bọc kim
loại của công trình nhà cửa có nối đất, các vỏ bọc kim loại của cáp đặt trong đất.
 Khi xây dựng trang bị nối đất cần phải tận dụng các vật nối đất tự nhiên có sẵn. Tuy
nhiên, hiện nay nhằm tăng mức độ dự trữ an toàn và do các trang thiết bị nối đất tự
nhiên không được kiểm tra chặt chẽ về chất lượng nên nối đất tự nhiên chỉ được coi
là nối đất bổ sung chứ không phải nối đất chính. Điện trở nối đất tự nhiên này được
xác định bằng cách đo thực tế tại chỗ hay dựa theo các tài liệu để tính toán gần
đúng.
Nối đất nhân tạo
 Nối đất nhân tạo được sử dụng để đảm bảo giá trị điện trở đất nằm trong giới hạn
cho phép và ổn định trong thời gian dài.
 Nối đất nhân tạo thường được thực hiện bằng cọc thép, thanh thép dẹp hình chữ
nhật hay hình thép góc dài 2 ÷ 3m đóng sâu xuống đất, sao cho đầu trên của chúng
cách mặt đất khoảng 0,5 ÷ 0,8m.
 Các thanh thép dẹp chiều dài không nhỏ hơn 4m và tiết diện không nhỏ hơn 48
2 2
mm cho các trang thiết bị có điện áp đến 1000V và không nhỏ hơn 100 mm cho
trang thiết bị có điện áp lớn hơn 1000V.
Nối đất hệ thống là nối đất điểm trong mạch điện bình thường để khí cụ hoặc hệ thống
có thể duy trì sự làm việc đúng. Người ta phân ra :
 Nối đất trực tiếp nếu không có điện trở nào khác tổng trở đất

 Nối đất gián tiếp nếu nối qua một điện trở, điện cảm, hoặc điện dung bổ sung.
Nối đất an toàn là nối tất cả các bộ phận kim loại của thiết bị điện hay của các kết cấu
kim loại mà khi cách điện bị hư hỏng thì nó xuất hiện điện áp xuống hệ thống nối đất.
Nối đất chống sét là nối đất các bộ phận dẫn điện bình thường không tạo nên mạch
điện nhưng được nối để tránh sét đánh vào.
Câu 24: Vẽ và trình bày phân loại nối đất tập trung và nối đất mạch vòng. Điện trở nối đất yêu
cầu đối với nối đất chống sét, an toàn thiết bị, công nghệ thông tin và trung tính máy
biến áp?
Nối đất tập trung
Thường dùng nhiều cọc đóng xuống đất và nối với nhau bằng các thanh ngang hay cáp
đồng trần.
Khoảng cách giữa các cọc thường bằng hai lần chiều dài cọc để loại trừ hiệu ứng màn
che (hiệu ứng làm giảm khả năng tản dòng chạm đất của một cọc vào vùng đất lân cận
cọc).
 Trong trường hợp khó khăn về mặt bằng thi công thì khoảng cách này không nên nhỏ
hơn chiều dài cọc.
Nối đất tập trung thường chọn nơi đất ẩm điển trở suất thấp, ở xa công trình.

19.2. Nối đất mạch vòng

Các điện cực nối đất được đặt theo chu vi công trình cần bảo vệ (cách mép ngoài từ
1÷1,5m) khi phạm vi công trình rộng. nối đất mạch vòng còn đặt ngay trong khu vực
công trình.
Nối đất mạch vòng nên dùng ở các trang thiết bị có điện áp trên 1000V, dòng điện
chạm đất lớn.
19.3. Yêu cầu của điện trở nối đất
Đối với nối đất chống sét
 Hệ thống nối đất phải có tổng trở nối đất đủ nhỏ và không chỉ hiểu đơn giản là điện
trở nối đất nhỏ. Tổng trở nối đất của hệ thống nối đất bao gồm điện trở thuần và
dung kháng của các bề mặt tiếp giáp điện cực – đất.
 Điện trở thuần của hệ thống nối đất bao gồm điện trở của bản thân điện cực nối đất,
các bộ phận kết nối, điện trở tiếp xúc giữa đất – điện cực nối đất và điện trở của
khối đất bao quanh điện cực. Dung kháng C của hệ thống nối đất tỉ lệ với diện tích
tiếp xúc giữa điện cực và đất.
Đối với an toàn thiết bị, công nghệ thông tin và trung tính máy biến áp
Điện trở nối đất an toàn của hệ thống không được lớn hơn các trị số nối đất tiêu chuẩn
đã được quy định trong các quy phạm cụ thể:
 Đối với các thiết bị điện áp > 1000V có dạng chạm đất lớn (> 500A) như các thiết
bị điện ở mạng điện có điện áp từ 110 kV trở lên thì điện trở nối đất tiêu chuẩn:
Rđ 0,5
 Đối với các thiết bị điện có điện áp >1000V có dòng chạm đất bé (< 500 A) như các
thiết bị ở mạng điện 3 – 35 kV thì quy định điện trở nối đất tiêu chuẩn tại thời điểm
bất kỳ trong năm như sau:
o Khi hệ thống nối đất chỉ dùng cho các thiết bị có điện áp >1000V:
250V
Rd � ( Rd �10)
Id
o Khi hệ thống nối đất dùng cho cả thiết bị có điện áp < 1000V:

125V
Rd � ( Rd �10)
Id
  Riêng với các thiết bị nhỏ mà công suất tổng của máy phát điện hoặc máy biến áp
có công suất không quá 100KVA thì cho phép: Rđ ≤ 10Ω.
Câu 25: Tại sao muốn an toàn cho người khi chạm vào thiết bị, ta phải tiếp đất vỏ thiết bị. Khi
nào nối vỏ thiết bị với hệ thống nối đất; khi nào nối với vỏ thiết bị với dây trung tính đã
có nối đất? Khi nối vỏ thiết bị với dây trung tính thì dây trung tính có cần tiếp đất lặp
lại không? Vì sao?
Để an toàn cho người chạm vỏ thiết bị, ta phải tiếp đất vỏ thiết bị nhằm đề phòng cách
trường hợp hỏng cách điện từ các bộ phận không mang điện dẫn tới mang điện.
Nối vỏ thiết bị với hệ thống nối đất khi được thực hiện theo yêu cầu an toàn sử dụng
thiết bị điện, đề phòng tai nạn do voẻ thiết bị có điện áp. Nối vỏ thiết bị với dây trung
tính đã có nối đất khi xảy ra ngắn mạch giữa pha có sự cố với dây trung tính của lưới
điện, chỉ thực hiện ở các phòng đặc biệt có nguy hiểm về an toàn điện và các trang
thiết bị đặt ngoài trời.
Khi nối vỏ thiết bị với dây trung tính thì dây trung tính cần tiếp đất lặp lại nhằm làm
giảm điện áp trên vỏ máy, góp phần làm cân bằng sự phân bố điện áp giữa các thiết bị
đặt ở trước và sau chỗ đứt dây trung tính.
Câu 26: Bảo vệ nối đất và bảo vệ nối dây trung tính nhằm mục đích gì? Khi nào dùng bảo vệ
bằng cách nối đất vỏ thiết bị, khi nào dùng bảo vệ bằng cách nối vỏ thiết bị với dây
trung tính? Giải thích.

. Mục đích
Bảo vệ nối đất
 Nhằm giảm dòng điện qua người đến trị số an toàn.
 Tăng dòng điện sự cố pha - vỏ để các thiết bị bảo vệ quá dòng truyền thống (CC,
ATM, BVRL) cắt phần tử này ra khỏi mạng điện, an toàn cho người và thiết bị.
Bảo vệ nối dây trung tính
 Nhằm biến sự cố chạm vỏ thành sự cố ngắn mạch 1 pha, để các thiết bị bảo vệ (CC,
ATM) dễ dàng cắt các thiết bị bị sự cố chạm vỏ ra khỏi mạng điện sẽ an toàn cho
người tiếp xúc.

Lĩnh vực áp dụng của bảo vệ nối đất

Bảo vệ nối đất được áp dụng với tất cả các thiết bị có điện áp > 1000V lẫn thiết bị có
điện áp < 1000V tuy nhiên trong mỗi trường hợp là khác nhau.
 Đối với các thiết bị có điện áp > 1000V thì bảo vệ nối đất phải được áp dụng trong
mọi trường hợp, không phụ thuộc vào chế độ làm việc của trung tính và loại nhà
cửa.
 Đối với các thiết bị có điện áp < 1000V thì việc có áp dụng bảo vệ nối đất hay
không là phụ thuộc vào chế độ làm việc của trung tính. Khi trung tính cách điện đối
với đất thì phải áp dụng bảo vệ nối đất còn nếu trung tính nối đất thì thay bảo vệ nối
đất bằng biện pháp bảo vệ nối dây trung tính.
Trong mạng có trung tính cách điện đối với đất điện áp < 1000V thì tùy theo điện
áp mà chia ra các trường hợp sau:
 Với mạng có trung tính cách điệm và điện áp > 150V (như các mạng điện 220, 380,
500...) đều phải được thực hiện nối đất trong tất cả các nhà sản xuất và các thiết bị
điện đặt ngoài trời không phụ thuộc vào điều kiện môi trường.
 Khi mạng điện có trung tính cách điện đối với đất từ 150V đến 65V (như mạng
110V) thì cho phép chỉ cần thực hiện nối đất:
o Cho các nhà nguyhiểm đặc biệt, nhà có khả năng dễ cháy nổ.
o Cho các thiết bị điện ngoài trời.
o Cho các bộ phận kim loại mà con người có thể tiếp xúc đến như: tay cầm, cần
điều khiển, thiết bị điện.
 Khi điện áp < 65V cho phép không cần thực hiện nối đất bảo vệ trừ các trường hợp
đặt biệt.
Phạm vi ứ ng dụng của bảo vệ nối dây trung tính
Nói chung, không phụ thuộc vào môi trường xung quanh trong các cơ sở sản xuất với
các mạng điện 3 pha 4 dây điện áp nhỏ hơn 1000V có trung tính trực tiếp nối đất phải
luôn luôn thực hiện biện pháp bảo vệ nối dây trung tính. Tuy vậy cần lưu ý một số
điểm sau:
Với các mạng điện 3 pha 4 dây trung tính trực tiếp nối đất, điện áp 220/127 V cho
phép chỉ thực hiện bảo vệ nối dây trung tính trong các trường hợp sau:
 a. Xưởng đặc biệt nguyhiểm về mặt an toàn.
 b. Các thiết bị đặt ngoài trời.
 c. Các bộ phận bằng kim loại của các thiết bị điện mà người thường tiếp xúc như
tay cầm, cần điều khiển…
Với các phòng làm việc, nhà ở có nền cao ráo thì với điện áp 380/220V và 220/127V
(trong mạng có trung tính nối đất) cho phép không cần bảo vệ nối dây trung tính.
Trên các đường dây 3 pha 4 dây điện áp 380/220V có trung tính trực tiếp nối đất các
cột thép, xà thép phải được nối với dây trung tính.

Câu 27: Ý nghĩa của bảo vệ an toàn cho người chạm phải thiết bị khi thiết bị có vỏ được nối
dây trung tính. (ở mạng điện trung tính của lưới điện được nối đất) Trong trường hợp này,
trung tính của mạng lưới điện có cần phải nối đất lặp lại không? Vì sao?
Ý nghĩa của việc nối dây trung tính cho vỏ thiết bị:
Giúp người chạm phải vỏ thiết bị chạm vỏ không tiếp xúc với dòng điện tiếp xúc với
thành vỏ trong thời gian rất nhanh.
 Trường hợp này, trung tính của mạng lưới điện cần được nối đất lặp lại. Vì khi ngắn
mạch chạm vỏ, điện áp dây trung tính có thể tăng đến trị số điện áp pha. Nối đất lặp lại
còn nhằm giảm trị số điện áp trên dây trung tính, đề phòng trường hợp đứt dây trung
tính.

Câu 28: Khi nối đất tập trung, ta tính được dòng điện chạy qua người. Anh/chị có suy nghĩ
gì để giảm dòng điện nguy hiểm chạy qua người.

Để giảm dòng điện qua người thì trước hết các cọc nối đất (điểm tiếp địa) phải nằm
thật xa công trình và đặt nơi có điện trở đất thấp để dòng điện tản nhanh vào trong đất
mà không bị cản trở, giảm thiệt hại tai nạn xảy ra.
Trường hợp ở những nơi cao có điện trở đất lớn thì ta phải tìm cách làm giảm điện trở
đất, bằng cách:
 Dùng cọc nối đất dài khoảng 20m hoặc hơn.
 Dùng hoá chất làm giảm điện trở đất.
Quan trọng nhất là trừ trường hợp bất đắc dĩ thì không nên lại gần các cọc tiếp địa
trong bán kính 20m.

Câu 29: Thế nào là đẳng thế hệ thống nối đất? Nối đất lặp lại nhằm mục đích gì?
Một công trình có thể bao gồm nhiều hệ thống tiếp địa:
 Hệ thống đất trực tiếp.
 Hệ thống đất chống sét lan truyền.
 Hệ thống đất công tác (nối mass).
Để đảm bảo cân bằng điện thế, tránh xảy ra hiện tượng chênh lệch điện thế giữa các hệ
thống mass làm phá hỏng thiết bị điện tử cần phải thực hiện nối đẳng thế các hệ thống
tiếp địa.
Nhưng việc nối đẳng thế có thể gây rủi ro do nếu dòng điện sét quá lớn gây ra hiện
tượng dòng điện sét lan truyền từ hệ thống đất qua đường đẳng thế xâm nhập vào thiết
bị làm cho thiết bị cắt sét bị đánh ngược, làm tăng đột biến điện áp gây hỏng máy móc,
thiết bị.
Câu 30: Vẽ các kiểu nối đất (hình tia, hình sao, hình vòng, hình lưới). Trình bày các biện pháp để làm giảm điện trở nối đất.

Nối đất hình lưới:

  Các biện pháp làm giảm điện trở nối đất:
- Chôn các cọc nối đất càng sâu, vì độ chôn càng sâu thì độ dao động giá trị điện trở nối đất càng nhỏ.
- Dùng loại hoá chất chuyên dụng (GEM) đổ vào các cọc nối đất để nó lan toả ra xung quanh thấm vào đất, hoá chất
này có tác dụng làm giảm điện trở nối đất.
Câu 31: Các vùng có điện trở suất cao giải pháp triển khai hệ thống nối đất như thế nào (trình bày bằng hình vẽ)?

 Hình vẽ (tự xử)

 Trình bày:
 Trường hợp ở những vùng có điện trở suất của đất cao và diện tích lắp đặt hệ thống nối đất bị hạn chế thì có thể
sử dụng hệ thống nối đất chôn sâu với chiều dài cọc nối đất có thể đạt đến 20m hay hơn nữa.
 Điện trở của cọc nối đất chôn sâu đặt thẳng đứng, với giả thiết đất có cấu tạo gồm hai lớp đất có điện trở suất
khác nhau, được xác định theo biểu thức:

Trong đó:

ρ1, ρ2 lần lượt là điện trở suất của lớp đất trên và lớp đất dưới (Ωm). h là chiều dày của lớp đất trên
(Ω). L là chiều dài cọc nối đất (m). d là đường kính cọc nối đất (m).

Câu 32: Cách phân biệt 5 dây (3P-N-PE) trong 1 tủ điện dựa vào màu dây như thế nào?
 Cách lựa chọn tiết diện dây PE:
Câu 33: Tại sao mạng TN-C trong điều kiện làm việc bình thường dễ gây cháy và nhiễu điện từ nếu như tải không đối
xứng?
Mạng TN-C:

 Trong điều kiện bình thường, điểm trung tính, vỏ thiết bị và đất có cùng điện thế.
 Do hiệu ứng cục bộ của điện cực nối đất, điện thế có thể thay đổi theo khoảng cách đối với điện cực. Do vậy, khi hư
hỏng cách điện trung áp, dòng sẽ qua điện cực nối đất của trung tính cuộn hạ và điện áp tần số công nghiệp sẽ xuất
hiện giữa vỏ thiết bị hạ áp và đất có thế bằng 0.
 Khi hư hỏng cách điện dòng rất lớn (vài kA). Khi có hư hỏng cách điện hạ áp, độ sụt áp nguồn, nhiễu điện từ và khả
năng hư hỏng (cháy) thường cao.
 Khi hư hỏng cách điện hạ áp, điểm trung tính của tam giác điện áp sẽ dịch chuyển và điện áp giữa pha và vỏ thiết bị
sẽ vượt quá điện áp pha – trung tính. Trên thực tế, thường tiếp nhận giá trị 1,45Upha trong tính toán gần đúng.
  Sơ đồ TN-C không dung nơi có khả năng cháy nổ cao. Nguyên nhân là khi nối các vật dẫn tự nhiên của toà nhà với
dây PEN sẽ tạo nên dòng chạy trong các công trình gây hiểm hoạ cháy và nhiễu điện từ.
 Khi có dây PEN, dòng do tải không đối xứng chạy qua sẽ tạo nên điện áp rơi và tạo các độ lệch điện thế. Do đó sẽ
phát sinh dòng chạy trong mạch tạo bởi vỏ thiết bị, vật dẫn tự nhiên, cáp đồng trục và vỏ máy tính hoặc hệ thống
thông tin.
 Các điện áp rơi sẽ được khuếch đại trong các công trình hiện đại do sự tồn tại các thiết bị tạo hài bậc 3. Biên độ của
những hài này sẽ tăng gấp 3 lên trong các dây trung tính.
Câu 34: Tại sao mạng TN-S trong điều kiện làm việc bình thường khắc phục được nhược điểm của mạng TN-C là dễ gây
cháy và nhiễu điện từ nếu như tải không đối xứng?
Mạng TN_S
 Trong điều kiện bình thường, trung tính biến áp, vỏ các thiết bị sẽ có cùng điện thế, thậm chí ngay cả khi xảy ra hiện
tượng quá độ.
 Dây PE không được nối đất lặp lại. Điều này tránh điện áp rơi và dòng trong dây bảo vệ trong điều kiện vận hành
bình thường.
 Trong điều kiện bình thường, trên dây PE không có sụt áp _-> không tạo nên nhiễu điện từ và các nhược điểm của sơ
đồ TN-C được khắc phục.
Câu 35: Phân tích mạch khi có sự cố 1 pha chạm vỏ trong hệ thống điện các mạng IT; mạng TN-C; mạng TN-S; mạng TT;
(vẽ đường đi của dòng sự cố).
 Phân tích mạch khi có sự cố 1 pha chạm vỏ trong hệ thống điện mạng TN-C (vẽ đường đi của dòng sự cố).
 Phân tích mạch khi có sự cố 1 pha chạm vỏ trong hệ thống điện mạng TT (vẽ đường đi của dòng sự cố).

 Phân tích mạch khi có sự cố 1 pha chạm vỏ trong hệ thống điện mạng TN-S (vẽ đường đi của dòng sự cố).
  Phân tích mạch khi có sự cố 1 pha chạm vỏ trong hệ thống điện mạng IT (vẽ đường đi của dòng sự cố).

Câu 36: Trong mạng điện TN-C; TN-S; IT để bảo vệ chạm điện gián tiếp thì cần dùng thiết bị gì? Giải thích? RCD có thể
được sử dụng ở những mạng điện này hay không?
 Trong mạng điện TN-C để bảo vệ chạm điện gián tiếp người ta dung CB (Circuit Breaker: Máy cắt tự động hạ thế)
hoặc cầu chì để làm nhiệm vụ ngắt điện.
  RCD (thiết bị chống dòng rò) sẽ không được sử dụng để ngắt điện trong mạch này vì sự cố hư hỏng cách điện coi như
ngắn mạch pha – trung tính.
Câu 37: Trong mạng điện TT, IT để bảo vệ chạm điện gián tiếp thì cần dùng thiết bị gì? Giải thích?
 Trong mạng điện TT:
- Trong mạng điện TT, mạch sẽ tự động ngắt khi có hư hỏng cách điện.
- Trên thực tế, việc này được thực hiện bằng RCD.
+ Dòng tác động của chúng sẽ nhỏ do có điện trở mắc nối tiếp của hai điện cực nối đất.
+ RCD thường được lắp thêm dưới dạng rơle vào CB và dưới dạng RCCB vào cầu chì.
 Trong mạng điện IT:
- Dòng sự cố khi có sự cố chạm vỏ điểm thứ nhất thường rất bé và không nguy hiểm.
- Sự cố chạm vỏ hai điểm đồng thời là khó có thể xảy ra nếu có lắp đặt thiết bị kiểm soát cách điện.
- Các thiết bị bảo vệ được thiết kế để vận hành khi có sự cố hai điểm. CB và cầu chì được sử dụng để bảo vệ trong
mạng này.
- Thiết bị chống dòng rò cũng có thể được dùng. Nếu hai sự cố xảy ra phía sau của cùng một RCD, thiết bị có thể coi
dòng sự cố như dòng tải và có thể không tác động. Một RCD tách biệt cần được lắp riêng cho mỗi mạch.
Câu 38: Tại sao trong sự cố chạm vỏ điểm thứ nhất điện áp tiếp xúc rất nhỏ và ảnh hưởng không đáng kể đến cơ thể người.
(Giải thích bằng hình vẽ và côngthức).
 Dòng chạm đất trong hệ thống IT đi qua dung kháng cuả đường dây đến điểm trung tính của nguồn điện cấp. Vì vậy,
dòng chạm đất thứ nhất có giá trị rất nhỏ để có thể tác động các thiết bị bỏ vệ cắt nguồn và điện áp tiếp xúc có giá trị
rất thấp. Dòng điện Id đi qua điện trở nối đất rd được xác định theo biểu thức:
 Điện áp tiếp xúc xác định theo biểu thức:

 Tiêu chuẩn IEC 60364-4 qui định việc trang thiết bị tự động ngắt mạch là không cần thiết nếu điều kiện sau thoả:
Rd.Id ≤ UL.
Trong đó:

 Rđ (Ω) là điện trở nối đất vỏ thiết bị.

  Id (A) là dòng chạm đất điểm thứ nhất.
 UL có giá trị là 50V ở những nơi thông thường (25V ở những nơi đặc biệt).
 Nếu điền kiện này được thỏa, sau khi xuất hiện dòng sự cố chạm điểm thứ nhất, điện áp tiếp xúc trên vỏ thiết bị
không vượt quá 50V và sẽ không gây nguy hiểm cho người.
Câu 39: Theo tiêu chuẩn IEC thì thời gian cắt tối đa cho phép khi có sự cố trong mạng TN-C là bao nhiêu khi U0 = 230VAC
với điện áp tiếp xúc cho phép là 50V và 25V?

Câu 40: Theo tiêu chuẩn IEC thì thời gian cắt tối đa cho phép khi có sự cố trong mạng IT (3pha – 3 dây, 3 pha – 4 dây) là
bao nhiêu khi U0/U = 230/400V AC với điện áp tiếp xúc cho phép là 50V và 25V?
 Câu 45: Nêu các biện pháp an toàn khi tháo lắp đồng hồ và khi ghi chỉ số công tơ?
 Biện pháp an toàn khi tháo lắp đồng hồ.
- Khi làm việc ở những mạch đo lường , bảo vệ đang có điện phải áp dụng biện pháp an toàn sau đây :
a ) Tất cả các cuộn dây thứ cấp của máy biến dòng điện ( CT ) và máy biến điện áp ( VT ) phải có dây tiếp đất cố
định.
b ) Cấm để hở mạch cuộn thứ cấp của máy biến dòng điện và để ngắn mạch thứ cấp máy biến điện áp .
- Khi tháo lắp các loại đồng hồ đo đếm điện năng ở cấp điện áp 220V / 380V phải cắt điện và có hai người làm
việc. Trường hợp đặc biệt, nếu không cắt điện thì phải có phương án cụ thể về các biện pháp an toàn để tránh
chạm, chập và điện giật do Giám đốc, Phó giám đốc kỹ thuật Công ty Điện lực quận, huyện.
 Biện pháp an toàn khi ghi chỉ số công tơ.
- Khi trèo lên cột để ghi chỉ số công tơ phải dùng bút thử điện hạ áp kiểm tra xà, vỏ hộp kim loại của công - tơ
xem có điện không , tránh va chạm vào những dây điện xung quanh hòm đặt công tơ. Nếu treo lên cao từ 3m trở
lên thì Iphải thực hiện các quy định an toàn về làm việc ở trên cao.
- Trường hợp, ghi chỉ số công tơ ở những nơi nguy hiểm phải để phòng trơn, trượt ngã, nếu phải trèo lên cao thì
phải có thang chắc chắn, hoặc kê bàn, ghế có chân để vững chắc.
Câu 14: Nêu các biện pháp an toàn khi làm công tác quản lý vận hành, sửa chữa đường dây cao hạ áp?
Câu 15: Nêu các yếu tố nguy hiểm gây tai nạn lao động trong ngành điện?
tự chém đi
Câu 16: Nêu các yếu tố có hại gây bệnh nghề nghiệp trong ngành điện? Cho ví dụ?
tự chém
Câu 17: Bảo vệ chống sét theo nguyên tắc trọng điểm và toàn bộ là gì?
 Bảo vệ theo nguyên tắc trọng điểm
 Chỉ những bộ phận thường hay bị sét đánh mới phải bảo vệ.
Chỉ bảo vệ các vị trí cao, sắc nhọn.
Đặt các kim thu sét ngắn 200 – 300 mm cách nhau 5 – 6 m.
 Bảo vệ theo nguyên tắc toàn bộ
Toàn bộ công trình nằm trong phạm vi bảo vệ của bộ phận thu sét.

Câu 18: Khi điện áp cao xâm nhập sang điện áp thấp ở mạng TN-C thì ảnh hưởng đến thiết bị trong mạng hạ thế như
thế nào?
Câu 19: Phân tích giải pháp bảo vệ chống sét toàn diện 6 điểm. Những nơi nào cần thiết phải phòng chống sét? Phân
loại cấp công trình cần bảo vệ chống sét( câu này nhóm bạn hôm bữa a mân nhận xét thiếu phần này quan trọng bạn
copy dô nhan).
Câu 20: Các thiết bị chống sét đánh trực tiếp và các thiết bị chống sét lan truyền: lan truyền trên đường nguồn và lan
truyền trên đường tín hiệu.
 Các thiết bị chống sét đánh trực tiếp :
+ Kim thu sét phóng điện sớm.
+ Phần mềm thiết kế BENJI.
+ Cáp thoát sét chống nhiễu ERICORE.
+ Thiết bị đếm sét LEC IV.
+ Hệ thống nối đất.
  Thiết bị nối đất.
 Hóa chất cải thiện đất GEM.
 Phần mềm GEM.
 Hàn hóa nhiệt CADWELD.
 Thiết bị đẳng thế PEC.
 Thiết bị đo điện trở nối đất.
 Các thiết bị chống sét lan truyền: lan truyền trên đường nguồn và lan truyền trên đường tín hiệu.
Câu 21: Ảnh hưởng của tĩnh điện và trường điện từ trong đời sống và sản xuất là gì? Các biện pháp phòng tránh.
 Ảnh hưởng của tĩnh điện trong đời sống và sản xuất. Các biện pháp phòng tránh. (câu 71)
 Ảnh hưởng của trường điện từ trong đời sống và sản xuất. Các biện pháp phòng tránh.(câu 70)
Câu 22: Nguyên nhân hiện tượng sự xâm nhập điện áp cao sang điện áp thấp. Các biện pháp phòng tránh. Khi điện áp
cao xâm nhập sang điện áp thấp ở mạng IT thì ảnh hưởng đến thiết bị trong mạng hạ thế như thế nào?
 Khi điện áp cao xâm nhập sang điện áp thấp ở mạng IT thì ảnh hưởng đến thiết bị trong mạng hạ thế