Teaching Strategies in Araling Panlipunan

i
This sample teaching strategy and lesson plan is only intended for evaluation purposes.
MGA ESTRATEHIYA AT MGA BANGHAY-ARALIN SA PAGTUTURO
NG ARALING PANLIPUNAN PARA SA SEKUNDARYA (I-III)
Unang Edisyon 2011
ISBN 978-971-07-2626-4
Karapatang-ari © 2011 ng Vibal Publishing House, Inc.
Reserbado ang lahat ng karapatan. Ang alinmang bahagi nito ay hindi maaaring
ilathala o ilabas sa anumang anyo, kasama na rito ang pelikula, nang walang
nakasulat na pahintulot ang Tagapaglathala at ang mga may-akda. Hindi sakop
ng karapatang-ari ang suring-aklat na ilalathala sa mga pahayagan at magasin.
Inilathala at inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Publishing House, Inc.
Punong Tanggapan:
1253 Gregorio Araneta Avenue, Quezon City, Philippines
Tanggapang Panrehiyon:
Unit 202 Cebu Holdings Center, Cebu Business Park, Cardinal Rosales
Avenue, Cebu City
Kalamansi St. cor. 1st Avenue, Juna Subdivision, Matina, Davao City
Bldg. A, Unit 4, Pride Rock Business Park, Gusa, Cagayan de Oro City
Kasapi: Philippine Educational Publishers’ Association; Book Development

Association; Association of South East Asian Publishers; Graphic Arts Technical
Foundation
ii
Paunang Salita
Ang epektibong pagtuturo ay nagsisimula sa isang plano. ang paksa, mahalagang masukat ng guro kung gaano kalawak
Naghahanda at nagpapasya ang guro kung paano ilalahad ang natutunan ng mga mag-aaral.
ang nilalaman ng aralin ayon sa mga layunin nito upang Mababasa sa ikalawang bahagi ang mga inihandang
maging epektibo ang pagtuturo at pagkatuto. Ang epektibong banghay-aralin para sa Araling Panlipunan mula una hanggang
pagtuturo ay sumusunod sa isang organisadong pagtutularan ikatlong taon sa mataas na paaralan. Makatutulong sa isang
o paraan tulad ng banghay-aralin. Mahalaga rito ang bagong guro na magkaroon ng mga modelong banghay-aralin sa
pagpapasya ng guro dahil sa bawat hakbang ng kanyang pagtuturo ng Araling Panlipunan. Ang mga banghay-aralin na
pagtuturo ay maraming pagpipiliang gawain na kailangan nakapaloob sa aklat na ito ay gumagamit ng mga halimbawang
niyang pagpasyahan. Ito ang pangunahing layunin ng aklat na estratehiyang ipinaliwanag sa unang bahagi ng aklat.
ito — ang Mga Estratehiya at Banghay-aralin sa Pagtuturo ng
Araling Panlipunan para sa Sekundarya (I-III) — ang tulungan Ipinakikita sa Aralin 13 (Unang Taon), Aralin 24 (Ikalawang
ang guro sa kanyang mahalagang gawain na epektibong Taon), at Aralin 31 (Ikatlong Taon) ang isang higit na
makapagturo ng kanyang inihandang aralin sa pamamagitan detalyadong banghay-aralin upang lalong mailarawan sa guro
ng paggamit ng isang organisadong banghay-aralin. kung paano isinasakatuparan ang bawat estratehiya na ginamit
sa bawat bahagi ng banghay-aralin.
Ang aklat na ito ay binubuo ng dalawang bahagi. Sa unang
bahagi ay napapaloob ang mga estratehiya sa pagtuturo ng Bawat banghay-aralin ay binubuo ng apat na pangunahing
Araling Panlipunan na angkop sa lahat ng antas sa mataas na bahagi — ang mga layunin, paksa, pamamaraan, at takdang-
paaralan.Ang mga estratehiya ay binubuo ng isahang pagkatuto, aralin. Ang bawat isa nito ay may ilang kasangang bahagi.
pangkatang pagkatuto, paggamit ng mga laro, at mapping at
graphic organizer. Bawat estratehiya ay mayroong maikling • L ayu nin
paliwanag upang maunawaan kung paano ito gagamitin. Ang Ang bawat yunit at aralin ay may panlahat at tiyak
guro ay makapipili ng estratehiya na inaakala niyang siyang na mga layunin na dapat isakatuparan. Ang tiyak na
maaangkop sa mga paksang tatalakayin at sa mga mag-aaral mga layunin sa bawat aralin ay nakatuon sa tatlong uri:
na tinuturuan niya. May mga estratehiyang magiging kapaki- pangkaisipan, pandamdamin, at psychomotor.
pakinabang sa mga klaseng binubuo ng matatalinong mag-aaral
at may mga estratehiya namang nababagay sa mga klaseng • Pa k s a
nangangailangan ng masusing patnubay.
Tumutukoy ito sa mga pangunahing kaisipan at mga
Bukod sa estratehiya sa pagtuturo, may impormasyon din kasangang kaisipan (sub-concepts) na tatalakayin sa bawat
na nauukol sa pagtataya ng pagkatuto. Pagkaraang matalakay aralin.
iii
• Pa m a m ar a a n • Pa n g w a k a s na G aw ain
— Panimulang Gawain Maaari ding gumamit ng mga ibang estratehiya sa iba’t
ibang bahagi ng pangwakas na gawain.
Layunin ng pagsasanay na linangin ang kaalaman
at mga kasanayang kaugnay sa nakaraang aralin. Sa pagbubuod, maaaring magpagawa ng outline,
Maaaring gumamit ng laro, guessing game, puzzle, at graphic organizer, o magpabuo ng mga paglalahat.
iba pa na naaayon sa interes at kakayahan ng mga
mag-aaral.
• Takdang-Aralin
Iuugnay ang nakaraang aralin sa bagong paksang
tatalakayin sa bahaging balik-aral. Ang takdang-aralin ay batay sa nakasaad sa DepEd
learning competencies na nakalaan sa bawat taon.
— Paglinang ng Aralin Ang mga tanong sa takdang-aralin ang siyang patnubay sa
Sa bahaging pag-aalis ng sagabal, maaaring gumamit pagbasa ng araling tatalakayin sa susunod na araw.
ang guro ng iba’t ibang paraan upang tulungan ang Makatutulong sa paghikayat sa mga mag-aaral na
mag-aaral na maunawaan ang mga konseptong basahin at pag-aralan ang takdang-aralin sa paggamit ng
tatalakayin. high level questions.
Layunin ng pagganyak na pukawin ang interes ng
mag-aaral sa araling tatalakayin. Maaaring gumamit Inaasahan na makatutulong sa mga guro ang aklat na ito
ang guro ng sipi, tula, awit, larawan, pantomime, sa marangal na propesyong kanilang pinili.
monologue, at iba pang paraang maaaring angkop sa
kakayahan ng mga mag-aaral.
May-akda
May ilang estratehiyang iminumungkahing gamitin
sa iba’t ibang aralin.
iv
Mga Estratehiya sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan
I. ISAHANG PAGKATUTO....................................................... 2 21 In the News ………………………………………… 8
1 Learning Contract ………………………………… 2 22 Storyboard …………………………………………… 8
2 Activity Card ………………………………………… 2 23 Balitaan sa Kasaysayan …………………………… 8
3 Kard ng mga Pangunahing Ideya………………… 2 24 Paglalarawang-diwa ……………………………… 8
4 Learning Center …………………………………… 2 25 Viewpoint …………………………………………… 9
5 Learning Activity Package (LAP) ………………… 2 26 Story Pyramid ……………………………………… 9
27 Story Map …………………………………………… 9
II. PANGKATANG PAGKATUTO ................................................ 3 28 Di-inihandang Talumpati
1 Teams Accelerated Instruction (TAI) …………… 3 o Impromptu Speaking …………………………… 9
2 Learning Together (LT) …………………………… 3 29 Imaginary History ………………………………… 9
3 Students Teams-Achievement 30 Inquiry Teaching …………………………………… 9
Division (STAD) …………………………………… 3 31 Fishbowl ……………………………………………… 9
4 Jigsaw ………………………………………………… 4 32 Multi-perspective Approach ……………………… 10
5 Mock Meeting ……………………………………… 4 33 K-W-L Technique …………………………………… 10
34 Numbered Heads Together ……………………… 10
6 Brainstorming ……………………………………… 4
35 Pandulang Pagtatanghal ………………………… 10
7 Think-Pair-Share …………………………………… 4
36 Simulation …………………………………………… 11
8 Inside-Outside ……………………………………… 4
37 Mock Trial …………………………………………… 11
9 Role-playing ………………………………………… 4
38 Simulation Game …………………………………… 12
10 Classroom debate …………………………………… 5
39 Plus, Minus, Interesting (PMI) …………………… 12
11 Talakayan …………………………………………… 5
40 First Important Priorities ………………………… 13
12 Joint Storytelling …………………………………… 6
13 Unfinished Story o Reaction Story ……………… 6 III. PAGGAMIT NG MGA LARO ............................................... 13
14 Paglalakbay-Isip o Imaginary Travelogue ……… 6 1 Team Charade ……………………………………… 13
15 Pag-aaral ng Kaso ………………………………… 6 2 Perfect Match Game ……………………………… 13
16 Storyline ……………………………………………… 7 3 Crossword Puzzle …………………………………… 13
17 Panayam……………………………………………… 7
18 Pandulang Pagbabasa ng Tula …………………… 7 IV. MAPPING/GRAPHIC ORGANIZER ...................................... 13
19 Mag-isip-Magsulat-Magpareha…………………… 7
20 Pagpapalitan ng Kuru-kuro ……………………… 7 V. PAGTATAYA (ASSESSMENT) ............................................. 19
v
Talaan ng Nilalaman — Unang Taon
Banghay-Aralin sa Pagtuturo ng Aralin Panlipunan I ……… 21 Aralin 20 Panahon ng Kolonisasyon ng mga Amerikano … 52
Aralin 21 Ikalawang Yugto ng Himagsikan:
Yunit I ANG SIMULA NG BANSA ........................................ 22
Ang Digmaang Pilipino-Amerikano……………… 53
Aralin 1 Heograpiya at Kasaysayan ……………………… 22
Aralin 22 Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino ……… 55
Aralin 2 Mga Teorya ng Pinagmulan ng Pilipinas ……… 23
Aralin 23 Ang Panahon ng Pamamahala
Aralin 3 Pambansang Teritoryo, Rehiyonalisasyon, ng mga Amerikano ………………………………… 56
at mga Pangkat-etnolinggwistiko sa Pilipinas … 24
Aralin 24 Pagpupunyagi sa Kabila ng Pagsupil …………… 58
Aralin 4 Heograpiya ng Pilipinas …………………………… 26
Aralin 25 Mga Misyon at Batas Pangkasarinlan ………… 59
Aralin 5 Likas na Yaman ng Pilipinas……………………… 28
Aralin 26 Ang Pamahalaang Komonwelt …………………… 60
Aralin 6 Yamang Tao ………………………………………… 29
Aralin 27 Pagkabalam ng Kalayaan ………………………… 62
Aralin 7 Mga Sinaunang Tao sa Pilipinas ………………… 30
Aralin 28 Pagtataguyod ng Kalayaan ……………………… 63
Aralin 8 Kabihasnan ng Sinaunang Pamayanan ………… 31
Aralin 29 Ang Pilipinas sa Ilalim ng Batas Militar ……… 65
Aralin 9 Ugnayan ng mga Sinaunang Pilipino
Aralin 30 Panunumbalik ng Demokrasya ………………… 67
sa Kapwa Asyano …………………………………… 33
Aralin 31 Kultura sa Pagtataguyod ng Demokrasya ……… 68
Yunit II PAGLINANG SA KAMALAYANG PILIPINO................. 34
Aralin 10 Kolonisasyon at Kristiyanisasyon ……………… 34 Yunit IV ANG PAMAHALAAN AT ANG MAMAMAYAN .............. 70
Aralin 11 Pamamahala ng Spain sa Pilipinas ……………… 36 Aralin 32 Ang Estado ………………………………………… 70
Aralin 12 Pagbabagong Pangkabuhayan …………………… 37 Aralin 33 Saligang Batas ng Pilipinas ……………………… 71
Aralin 13 Pagbabagong Kultural …………………………… 38 Aralin 34 Ang Pagkamamamayan …………………………… 73
Aralin 14 Reaksyon ng mga Pilipino sa mga Dayuhan …… 43 Aralin 35 Ang Pamahalaan …………………………………… 75
Aralin 15 Pilipino Laban sa Ibang Dayuhan ……………… 44 Aralin 36 Mga Sangay ng Pamahalaang Nasyonal ……… 76
Aralin 37 Sangay Tagapagbatas ……………………………… 78
Yunit III PAGSIBOL AT PAG-UNLAD Aralin 38 Sangay Tagapaghukom …………………………… 80
NG NASYONALISMONG PILIPINO ............................ 46 Aralin 39 Komisyong Konstitusyonal ……………………… 81
Aralin 16 Pagsilang ng Nasyonalismo ……………………… 46 Aralin 40 Ang Pamahalaang Lokal ………………………… 83
Aralin 17 Mga Kilusan Tungo sa Reporma ………………… 47 Aralin 41 Ang Pambansang Badyet ………………………… 84
Aralin 18 Ang Katipunan ……………………………………… 49 Aralin 42 Pakikipag-ugnayang Panlabas …………………… 86
Aralin 19 Himagsikang Pilipino ……………………………… 50 Panghuling Pagsusulit …………………………… 88
vi
Ikalawang Taon
Banghay-Aralin sa Pagtuturo ng Aralin Panlipunan II …… 89 Aralin 21 Mga Digmaang Pandaigdig ……………………… 125
Aralin 22 Mga Pagbabago sa Katayuan
Yunit I HEOGRAPIYA NG ASYA........................................... 90
ng Kababaihang Asyano …………………………… 128
Aralin 1 Katangiang Pisikal ng Asya ……………………… 90
Aralin 2 Yamang Likas ng mga Rehiyon sa Asya ………… 91 Yunit IV ANG ASYA SA KASALUKUYANG PANAHON ............... 130
Aralin 3 Mga Suliraning Pangkapaligiran ………………… 93 Aralin 23 Pamahalaan, Kultura, at Lipunang
Aralin 4 Timbang na Kalagayang Ekolohikal ng Asya … 95 Asyano sa Kasalukuyang Panahon ……………… 130
Aralin 5 Yamang Tao sa Asya ……………………………… 96 Aralin 24 Ang Pamilyang Asyano …………………………… 131
Aralin 6 Populasyon ng Asya ………………………………… 98 Aralin 25 Kababaihang Asyano sa Kasalukuyan ………… 135
Yunit II SINAUNANG KABIHASNAN SA ASYA....................... 100 Aralin 26 Sistema ng Edukasyon sa Asya ………………… 137
Aralin 7
Sinaunang Pamumuhay ng mga Asyano ……… 100 Aralin 27 Mga Relihiyon sa Asya sa Kasalukuyan………… 139
Aralin 8
Kabihasnang Sumer ……………………………… 101 Aralin 28 Ang Kalagayan ng Ekonomiya
Aralin 9
Kabihasnan sa Lambak ng Mesopotamia ……… 103 ng mga Bansang Asyano…………………………… 140
Aralin 10
Sinaunang Kabihasnan sa Kanlurang Asya …… 104 Aralin 29 Kalakalan sa Pagbabagong
Aralin 11
Sinaunang Kabihasnan sa India ………………… 106 Pang-ekonomiya at Kultural sa Asya …………… 142
Aralin 12
Sinaunang Kabihasnan sa Japan………………… 108 Aralin 30 Neokolonyalismo sa Asya ………………………… 144
Aralin 13
Sinaunang Kabihasnan sa Korea………………… 110 Aralin 31 Mga Kontribusyong Asyano sa Daigdig ………… 146
Aralin 14
Sinaunang China …………………………………… 111 Aralin 32 Kultura, Gawi, at Asal ng mga Asyano ………… 147
Aralin 15
Mga Relihiyon, Pilosopiya, Aralin 33 Mga Napapanahong Isyu
at Pananaw ng mga Asyano ……………………… 113 at Suliranin sa Asya ……………………………… 149
Aralin 16 Kalagayan ng Kababaihang Asyano sa Lipunan … 115 Aralin 34 Ang Asya sa Pandaigdigang Kalakalan
Yunit III ANG ASYA SA IBA’T IBANG PANAHON: at Industriyalisasyon ……………………………… 151
Aralin 35 Urbanisasyon at Migrasyon ……………………… 153
TRADISYUNAL AT MAKABAGONG ASYA................... 118
Aralin 17 Ang Asya at Kanluranin ………………………… 118 Aralin 36 Mga Transnational Crime ………………………… 155
Aralin 18 Unang Yugto ng Imperyalismo Aralin 37 Kalayaan, Pagkakapantay-pantay,
at Kolonyalismo sa Asya…………………………… 119 Katarungan, at Mabuting Pagkamamamayan … 156
Aralin 19 Ikalawang Yugto ng Imperyalismo Aralin 38 Mga Sigalot Panrelihiyon at Etniko …………… 158
at Kolonyalismo …………………………………… 121 Aralin 39 Mga Samahang Panrehiyon sa Asya …………… 159
Aralin 20 Nasyonalismo sa Asya……………………………… 123 Panghuling Pagsusulit …………………………… 162
vii
Ikatlong Taon
Banghay-Aralin sa Pagtuturo ng Aralin Panlipunan III …… 163 Yunit II ANG DAIGDIG SA PANAHON NG TRANSISYON.......... 188
Aralin 14 Kabihasnang Klasikal sa Minoa at Mycenaea … 188

Yunit I ANG SIMULA NG KABIHASNAN............................... 164
Aralin 15 Kabihasnang Griyego ……………………………… 189
Aralin 1 Mga Teorya sa Pinagmulan ng Daigdig ………… 164
Aralin 16 Kabihasnang Roman ……………………………… 192
Aralin 2 Katangiang Pisikal ng Daigdig …………………… 165
Aralin 17 Imperyong Roman ………………………………… 193
Aralin 3 Pinagmulan ng Tao ………………………………… 167
Aralin 18 Paghina ng Imperyong Roman …………………… 196
Aralin 4 Yugto ng Pag-unlad ng Kultura ………………… 169
Aralin 19 Kabihasnang Byzantine …………………………… 197
Aralin 5 Pag-usbong ng mga Sinaunang Kabihasnan …… 171
Aralin 20 Ang Holy Roman Empire ………………………… 199
Aralin 6 Sinaunang Kabihasnan sa Mesopotamia ……… 172
Aralin 21 Kabihasnang Islamik ……………………………… 201
Aralin 7 Sinaunang Kabihasnan sa Kanlurang Asya …… 174
Aralin 22 Mga Klasikal na Kabihasnan sa Africa ………… 202
Aralin 8 Sinaunang Kabihasnan sa India ………………… 176
Aralin 23 Kabihasnan sa mga Pulo ng Pacific ……………… 204
Aralin 9 Kabihasnang Klasikal ng India ………………… 178
Aralin 10 Sinaunang Kabihasnan sa China………………… 180 Aralin 24 Ang Paglakas ng Simbahang Katoliko ………… 206
Aralin 11 Kabihasnang Klasikal ng China ………………… 182 Aralin 25 Ang mga Krusada ………………………………… 207
Aralin 12 Sinaunang Kabihasnan sa Egypt ………………… 184 Aralin 26 Ang Sistemang Pyudalismo at Manoryalismo … 209
Aralin 13 Sinaunang Kabihasnan sa South America Aralin 27 Ang Pagsisimula at Paglaganap

at Mesoamerica……………………………………… 186 ng mga Bayan at Lungsod ………………………… 210
viii
Yunit III PAG-IGTING NG UGNAYANG PANDAIGDIG Aralin 45 Ang Pagsilang ng Germany ……………………… 248
AT PAGTATATAG NG MGA NATION-STATE................. 212
Aralin 46 Ang Rebolusyon sa Russia ………………………… 250
Aralin 28 Paglakas ng mga Bourgeoisie …………………… 212
Aralin 47 Rebolusyon sa Latin America …………………… 252
Aralin 29 Ang Pagsilang ng Merkantilismo ………………… 213
Aralin 48 Paglinang ng Nasyonalismo sa Africa …………… 254
Aralin 30 Ang Pagtatatag ng National Monarchy ………… 215
Aralin 49 Unang Digmaang Pandaigdig …………………… 256
Aralin 31 Ang Renaissance …………………………………… 216
Aralin 50 Ikalawang Digmaang Pandaigdig ……………… 258
Aralin 32 Ang Simbahang Katoliko sa Paglakas
ng Europe …………………………………………… 223
Aralin 33 Ang Repormasyon ………………………………… 224 Yunit IV ANG DAIGDIG NGAYON AT SA HINAHARAP .............. 261
Aralin 34 Unang Yugto ng Imperyalismo Aralin 51 Mga Ideolohiyang Laganap ……………………… 261
at Kolonyalismo …………………………………… 227
Aralin 52 Cold War at Neokolonyalismo …………………… 263
Aralin 35 Rebolusyong Siyentipiko ………………………… 229
Aralin 53 Pagpaparami ng Armas …………………………… 265
Aralin 36 Ang Enlightenment ………………………………… 231
Aralin 54 Pandaigdigang Terorismo ………………………… 267
Aralin 37 Ang Glorious Revolution sa England …………… 233
Aralin 38 Rebolusyong Amerikano …………………………… 234 Aralin 55 Populasyon, Kalusugan, at Kabuhayan

ng Bansa……………………………………………… 269
Aralin 39 Rebolusyong French ……………………………… 236
Aralin 56 Teknolohiya at Kalagayang Ekolohikal ………… 271
Aralin 40 Rebolusyong Industriyal…………………………… 238
Aralin 57 Mga Karapatang Pantao ………………………… 273
Aralin 41 Ang Pananakop sa Makabagong Panahon ……… 240
Aralin 58 Globalisasyon ……………………………………… 275
Aralin 42 Nasyonalismo sa Europe ………………………… 242
Aralin 43 Nasyonalismo sa England ………………………… 245 Panghuling Pagsusulit …………………………… 277
Aralin 44 Ang Pagbubuklod ng Italy ………………………… 247 Bibliograpiya ………………………………………… 279
ix
1
Mga Estratehiya 2. Activity Card
sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan Ang activity card na inihanda ng guro ay nakatuon
sa mga layunin. May mga mungkahing gawain ito kung
Ang mga estratehiya sa pagtuturo at pagkatuto ay mga paraan na paano matatamo ang mga layunin. Maaaring gamitin ang
ginagamit sa paglilipat ng mga konsepto, ideya, katotohanan, kasanayan, activity card sa iba’t ibang paraan. Maaaring bigyan ng isang
at saloobin sa pag-iisip at mga gawain ng mga mag-aaral. Natatamo ang activity card ang isang mag-aaral ayon sa kanyang interes o
layuning ito sa mahusay at walang sawang paggabay ng guro. natatanging pangangailangan. Maaari ding hayaang pumili
I. ISAHANG PAGKATUTO (INDIVIDUALIZED INSTRUCTION) ang mag-aaral ng isang activity card tungkol sa isang paksang
aralin.
Ang individualized instruction ay isang estratehiya na tumutugon
sa mga pangangailangan, interes, at kakayahan ng bawat mag-aaral. 3. Kard ng mga Pangunahing Ideya
Ito ay epektibong magagamit sa ilang aralin at sa mga mag-aaral. Isusulat ng mag-aaral sa index card o ibang kard ang
Kailangang tugunan ng guro ang mga pangangailangang ito ng bawat kanyang reaksyon sa isang paksa, pangyayari, o bagay na
mag-aaral. Isang paraan ng pagsasagawa nito ay ang pagpili ng mga tinalakay sa klase. Malalaman sa estratehiyang ito ang
gawain at kagamitan na angkop sa kakayahan ng bawat mag-aaral. May kakayahan ng mag-aaral na ipabatid ang kanyang mga ideya,
ilang learning modality na dapat isaalang-alang — visual (nakikita), opinyon, at saloobin tungkol sa isang bagay sa pamamagitan
auditory (naririnig), tactile (nahihipo), at kinesthetic (nasasakilos ng pagsulat.
o naisasagawa). Tungkulin ng guro na tuklasin ang mga salik na
magpapataas sa kakayahan sa pagkatuto ng bawat mag-aaral. 4. Learning Center
Ilang estratehiyang magagamit sa individualized instruction ang Madalas na ginagamit sa mababang paaralan ang learning
sumusunod: center. Maaari din itong gamitin sa mataas na paaralan sa
1. Learning Contract mga mag-aaral na hindi sapat ang kakayahan na makilahok
Ang learning contract ay isang kasunduan na nilagdaan o makaagapay sa mga gawain ng mga pangkat.
ng guro at isang mag-aaral. Nakatuon ang kasunduan sa Ang learning center ay nasa isang lugar sa silid-aralan
isang partikular na mag-aaral batay sa kanyang interes at na may mga kagamitan sa pag-aaral at mga panuto sa mga
kakayahan. Nakasaad dito ang pagsang-ayon ng mag-aaral gagawin ng mag-aaral. Mayroon din itong mga gabay sa
sa mga gawain na kailangan niyang matutuhan. pag-aaral na may mga tanong na kailangang sagutin ng mga
May dalawang uri ng learning contract — ang open mag-aaral at paglalarawan ng mga gawain na dapat nilang
learning contract at closed learning contract. Sa open learning makumpleto.
contract, may kalayaang pumili ang mag-aaral ng paksang pag-
5. Learning Activity Package (LAP)
aaralan, mga gawain, takdang aralin, at paraan ng pagtataya.
Sa closed learning contract, ang guro ang gumagawa ng mga Ang learning activity package (LAP) ay isang paraan ng
layunin, gawain, takdang-aralin, at paraan ng pagtataya sa pag-aayos ng pagtuturong pang-indibidwal. Binubuo ito ng
mga gawain ng mag-aaral. pre-test, mga layunin, at post-test.
2 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III
Ang LAP ay kagamitan sa pagtuturo na inihanda at Mga halimbawa ng Cooperative Learning.
isinaayos ng guro para sa mga mag-aaral na may espesyal na
1. Teams Accelerated Instruction (TAI)
pangangailangan. Malaking tulong ito sa paggabay sa mga
mag-aaral sa mga proyekto na kailangan ng pagsasaliksik. Ang TAI ay isang uri ng pangkatang pagkatuto. Hahatiin
May mga tuntunin ito kung ano ang gagawin ng mga mag- ang klase sa maliliit na pangkat na binubuo ng apat hanggang
aaral. Maingat na pagsubaybay ng guro sa gawain ng mga anim na mga kasapi. Magkakaiba ang kakayahan, etnisidad,
mag-aaral upang matukoy at malutas ang suliraning maaaring at kasarian ng mga kasapi sa pangkat. Bibigyan sila ng kanya-
makaharap ng mga mag-aaral. kanyang mga kagamitan at mga tanong. Isusulat ng mga mag-
aaral sa sagutang papel ang kanilang mga sagot na ibibigay
II. PANGKATANG PAGKATUTO (GROUP INSTRUCTION) ng guro. Magpapalitan ng papel ang mga magkapangkat at
itetsek ang kanilang mga sagot. Ang score ng pangkat ay batay
Sa cooperative learning, pinapangkat ang mga mag-aaral sa maliliit
sa kabuuang bilang ng yunit na nabuo sa bawat linggo at ang
na grupo na magkakaiba ang kakayahan, etnisidad, at kasarian.
kawastuhan ng mga sagot ay batay sa kabuuang resulta sa
Magagamit ito sa iba’t ibang antas at aralin. Sa pamamagitan nito,
mga sagutang papel.
natutuhan ng mag-aaral ang pagiging responsable sa sarili at sa
mga kapangkat. Naghihikayat din ito ng interaksyon sa pagitan
2. Learning Together (LT)
ng guro at mag-aaral, aktibong interaksyon ng mga mag-aaral na
makapaglilinang ng kanilang mga kasanayan, at pagtitiwala sa Isa itong pangkatang pagtutulungan kung saan
pakikipagtrabaho sa ibang tao. pinapangkat ang mga mag-aaral na iba’t iba ang antas ng
Ang papel ng guro ay tagalunsad ng aralin, tagapagpasya, kakayahan. Ang bawat pangkat ay binibigyan ng gawain at
tagapagmasid ng gawain, at tagapagsuring-halaga ng mga gawain ang bawat kasapi ay inilalagay sa isang bahagi ng proyekto na
ng mga mag-aaral. angkop sa kanyang interes at kakayahan. Tungkulin ng bawat
pangkat na magtipon ng impormasyon at mga kagamitan na
Sa pagtupad ng mag-aaral sa kanyang mga tungkulin, nalilinang
kailangan sa kanilang gawain.
ang ilang kasanayan at kakayahan bilang kasapi ng isang pangkat.
Ilan sa mga papel na gagampanan ng mag-aaral bilang kasapi ng 3. Students Teams-Achievement Division (STAD)
pangkat ay ang sumusunod:
Binubuo ito ng mga pangkat na may apat na kasapi at
• Tagabuod — tagalagom ng lahat ng ginagawa ng pangkat na
may iba’t ibang kakayahan, etnisidad, at kasarian. Sa simula,
kinabibilangan
ilalahad ng guro ang aralin at pagkatapos, pag-aaralan ang
• Tagatsek —tagatingin kung tama o may mali sa mga gawain aralin sa kanya-kanyang pangkat. Pagkatapos ay bibigyan
ng pangkat ang bawat mag-aaral ng maikling pagsusulit. Ang score ng
• Tagapagsaliksik — may karanasan sa pagmamasid, magsulat mga mag-aaral ay batay sa kanilang nagawa. Ang kabuuang
ng mga namasid na mga pangyayari, at kasanayan sa paggamit score ng bawat mag-aaral ang magiging score ng pangkat.
ng aklatan Tatanggap ng sertipiko o ibang gantimpala ang pangkat na
• Tagapagtala — tagasulat ng lahat ng naganap sa pangkat makakatugon sa criteria na ibinigay ng guro.
Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 3
4. Jigsaw d. Itala ang lahat ng mga ideya.
Ang pangkat jigsaw ay binubuo ng anim na miyembro e. Isulat ang lahat ng mga ideyang ibinigay.
na bibigyan ng academic material o paksa ng guro. Ang f. Itigil na ang pagbibigay ng mga ideya kapag humina
bawat academic material ay hahatiin sa anim na seksyon at na ang pagbibigay nito.
ang bawat miyembro ng pangkat ay magtatrabaho sa isang g. Magkaroon ng pangkalahatang talakayan ng mga
seksyon. Ang mga miyembro ng iba’t ibang pangkat na ideya.
itinalaga sa magkakatulad na seksyon ay magsasama-sama.
Ito ay tinatawag na expert group. Tatalakaying mabuti ng 7. Think-Pair-Share
bawat expert group ang kanilang seksyon. Pagkatapos, babalik Pinapangkat sa dalawahan ang mga mag-aaral sa klase.
ang miyembro ng expert group sa orihinal nilang pangkat Binibigyan sila ng isang tanong o suliranin. May ilang sandali
at tatalakayin ang buong academic material na ibinigay sa silang mag-iisip tungkol sa tanong o suliranin. Sa hudyat ng
pangkat. Sa ganitong paraan, mahihikayat ang mga miyembro guro, ibabahagi ng mga mag-aaral ang kanilang mga sagot
ng pangkat na makinig at magpakita ng suporta sa gawaing sa kani-kanilang pangkat. Pagkaraan ng kanilang talakayan
ibinigay sa lahat ng miyembro nito. Mahaharap ang mag-aaral sa pangkat, ibabahagi ng bawat pangkat ang kanilang mga
sa tunay na sitwasyon na makabubuti sa pagkatuto. sagot sa buong klase.
5. Mock Meeting Sa ganitong estratehiya, mauunawaan ng mga mag-aaral
ang kahalagahan ng pagsama-sama ng kanilang mga ideya
Magkaroon ng kunwang pagpupulong tulad ng pagpu-
at pagkakasundo.
pulong ng konseho ng lungsod o pagpupulong ng mga
organisasyong pambansa, panrehiyon, o pandaigdig. 8. Inside-Outside
6. Brainstorming Maaaring pangkatin ang klase sa dalawa o tatlo batay sa
Layunin nito na tulungan ang mga mag-aaral na makagawa bilang ng mga mag-aaral sa klase. Gumawa ng bilog sa gitna
ng orihinal na solusyon sa mga suliranin. Hinihikayat nito ang ng klase. May isang pangkat na nasa loob at isang pangkat
mga mag-aaral na magbigay ng maraming sagot sa suliraning sa labas ng binubuong bilog. Tungkulin ng bawat kasapi ng
binibigyang-tuon. Ilan sa mga tuntunin na dapat sundin sa pangkat na nasa labas na pagmasdan ang mga kasapi na
brainstorming ang sumusunod: nasa loob. Ang pangkat na nasa loob ay ang magtatalakay ng
paksa. Pagkatapos gampanan ng bawat pangkat ang kanilang
a. Pagbibigay ng isang suliranin ng mga mag-aaral na
tungkulin, magpapalitan ng tungkulin ang mga pangkat. Higit
kanilang bibigyang-tuon.
na nagiging produktibo ang mga mag-aaral na nabibigyan ng
b. Mabilis na pagbibigay ng mag-aaral ng mga ideya. pagkakataon na lumahok sa ganitong gawain at napapalakas
Kailangang gawin ito nang mabilis tulad ng isang ang kanilang kasanayan sa pangkatang gawain.
bagyo o a storm of the brain.
c. Huwag magbigay ng mga puna maging ito ay positibo 9. Role-playing
o negatibo man sa mga binibigay na mga ideya. Lahat Ito ay kusang pagsasanay ng papel na gagampanan sa
ng ideya ay tatanggapin. iba’t ibang sitwasyon. Isa itong pangkatang pamamaraan ng
paglutas ng suliranin na may bahaging talakayan, pagpapasya, pangkat ay sa panig na salungat (con). Isang mag-aaral ang
at pagsusuri ng suliranin. magsisilbing kritiko.
Sa role-playing, naipapakita ng mga mag-aaral ang Ang paksa ng debate ay isang isyung maaaring pagtalunan.
kanilang tunay na damdamin tungkol sa isang sitwasyon Isa itong panukala na nangangailangan ng pagsasagot.
o suliranin. Nabibigyan ng pagkakataon ang mga mag- Mga hakbang sa pagsasagawa ng classroom debate.
aaral na talakayin at suriin ang mga isyu o suliranin nang
a. Ang bawat kasapi ng panig na sang-ayon at salungat
walang kinakatakutan at maging sensitibo sa damdamin ng
ay magsasalisi sa pagsasalita ng tig-tatlong minuto.
ibang tao.
Mga mungkahing hakbang sa pagsasagawa ng role- b. Ang mga kasapi ng panig na sang-ayon ay magsusulit-
playing: tanong (cross-examine) ng kabuuang anim na
minuto. Gayundin ang susunod na gagawin ng
a. Paghahanda sa role-playing
pangsalungat.
Paggabay ng guro sa pangkat na isipin ang
c. Magbibigay ang mga kasapi ng bawat panig ng
mangyayari kaysa ano ang dapat mangyari. Ang
kanilang huling pangungusap sa loob ng tatlong
aspektong dapat mangyari ay kailangang manggaling
minuto.
sa pagkaunawa ng pangkat habang ginagampanan
nila ang kanilang papel sa sitwasyon. d. Ang kritiko ay magbibigay ng mga masusing
pagtatanong sa mga kasapi ng pangkat sang-ayon at
b. Pagpili ng mga role-player
salungat sa loob ng walong minuto. Tungkulin ng
c. Paghahanda sa mga mag-aaral na manonood kritiko na ipakita ang kahinaan ng pagtatalo.
i. Magmasid sa pagganap ng papel ng mga role- e. Ang buong klase ay magbobotohan kung sino ang
players at gaano ito makatotohanan. nanalo. Gagawin ito sa loob ng dalawang minuto.
ii. Magmasid sa damdamin ng mga gumaganap
11. Talakayan
sa sitwasyong ipakikita.
iii. Pag-aralan ang solusyong ipinakikita na Ito ay palitan ng mga ideya sa pagitan ng mga mag-aaral at
maaaring magbigay ng ibang solusyon. ng guro o ng pangkat ng mga mag-aaral. Layunin ng talakayan
na suriin ang impormasyon upang malinang ang malalim at
d. Pagsasagawa ng role-playing
malawak na pag-unawa sa isang paksa. Isaalang-alang ang
e. Talakayan, ebalwasyon, at pagbubuod ng mga sumusunod sa paghahanda ng talakayan sa klase.
mahalagang sinabi at ginawa ng mga nagsipagganap
a. Malinaw na layunin ng talakayan na may kaugnay sa
sa role-playing
paksang-aralin
10. Classroom debate b. Magbigay ng mga ideya at hikayatin ang mga mag-
Binubuo ang classroom debate ng dalawang pangkat aaral na magpalitan ng mga ideya at impormasyong
na kumakatawan sa magkabilang panig ng iisang isyu. Ang kaugnay sa paksa. Ituon ang talakayan sa isang paksa
isang pangkat ay sa panig na sang-ayon (pro) at ang isa pang lamang.
c. Gumamit ng brainstorming subalit iwasan ang 15. Pag-aaral ng Kaso
pagbibigay ng puna, opinyon, o karagdagang Pagsusuri ito sa suliranin, pasya, o aksyon. Ilan sa mga
pagpapaliwanag pagkatapos ng bawat pangungusap paraan at gamit sa mga kaso ang sumusunod:
ng mag-aaral.
a. Mga aklat na nagpapaliwanag ng kadahilanan
d. Gumawa ng pagbubuod ng talakayan.
b. Dokumento na nagpapakita ng pinagmulan ng isang
e. Ang guro ang moderator o facilitator ng interaksyon.
lugar, bagay, o institusyon
12. Joint Storytelling c. Mga kwento na maaaring totoo o hindi
Kailangan dito na nabasa na ng mag-aaral ang aralin. d. Datos mula sa pananaliksik na ginagamit na
Gagamitan ito ng pagkukwento sa pag-aaral ng aralin. patunay
Magpangkatang dalawahan ang mga mag-aaral. Ang isa e. Vignettes na nagpapakita ng isang bahagi ng
ay ang Partner A at ang isa ay Partner B. Magtutulungan karanasan
ang dalawang pangkat sa pagkukwento ng aralin. Sundan
f. Interpretative essay na ginagamit upang makabuo ng
ito ng tanungan, sagutan, at talakayan tungkol sa kanilang
konklusyon tungkol sa usapin.
kwento.
Mga hakbang na maaaring isagawa sa pag-aaral
13. Unfinished Story o Reaction Story ng kaso.
Ginagamit ito bilang pampasigla sa pagganap sa a. Ipabasa ang kaso at isulat sa pisara ang mga
isang sitwasyon. Ipakikita ng mga mag-aaral ang kanilang mungkahing solusyon sa suliraning tinatalakay sa
gagawin kung sakaling kasangkot sila sa isang pangyayari. kaso.
Ikukwento ng isa o dalawang mag-aaral ang tungkol sa isang
b. Magtalakayan sa pamamagitan ng pagbasa sa mga
suliranin. Pagkatapos mapakinggan ang kwento tungkol sa
isang suliranin, isasadula ng mga mag-aaral ang solusyon. ginawang solusyon ng mga mag-aaral.
Susundan ito ng pagkuha ng reaksyon/ebalwasyon ng mga c. Tiyakin na nauunawaan ng lahat ang bawat isyu na
mag-aaral sa isinadula. maririnig at ang lahat ng paniniwala, isyu, at ang mga
solusyong iniharap ay makatwiran.
14. Paglalakbay-Isip o Imaginary Travelogue d. Ipabuod ang bawat isyu. Magpasya ang klase kung
Isa itong likhang-isip o imahinasyon ng isang turista. aling solusyon ang pinakamabuti.
Isasalaysay ng turista o ng tour guide ang mahahalaga at
Ang papel ng guro sa estratehiyang ito ay bilang
makasaysayang pook na kunwang nakikita o pinapasyalan.
Susundan ito ng malayang talakayan at mga puna ng mga kasangguni o lider ng talakayan bagamat paminsan-minsan
mag-aaral kung wasto o ayos ang pagsasalaysay o paglalarawan maaari niyang ipahayag ang kanyang sariling mga ideya.
ng mga pook.
16. Storyline e. Maging magalang sa pagtatanong at iwasan ang
Isa itong pagdulog na ginagamit ang natutuhan at personal na bagay.
karanasan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng aktibo at Sa mock interview na gagawin sa klase, sundan ang
makahulugang usapan o dayalogo. Mahalaga ang pakikilahok pakikipanayam ng pagbibigay-puna sa mga tanong at sagot
ng mga mag-aaral. Ilan sa mga hakbang na maaaring sundin na naganap. Suriin ang mga ito na ayon sa layunin at paksa
sa paggawa ng storyline ang sumusunod: ng panayam.
a. Simulan ito sa pagsasabi sa klase na sama-sama silang 18. Pandulang Pagbabasa ng Tula
bubuo ng isang kwento.
b. Ibigay ang pinangyarihan at panahon kung kailan Pumili ng isang tula na may kaugnayan sa paksang-
naganap ang kwento na naaayon sa mga layunin ng aralin. Ipabasa nang madamdamin sa isang mag-aaral na may
aralin. Magkaroon ng talakayan ang mga mag-aaral karanasan dito. Pagkatapos basahin, talakayin ang mensahe
tungkol dito at magpasya. ng tula at kaugnayan nito sa aralin. Itanong ang damdaming
c. Bumuo ng mga tauhan sa kwento na pag-uusapan at nadama habang binabasa ang tula at ang dahilan nito.
pagpapasyahan ng mga mag-aaral. 19. Mag-isip-Magsulat-Magpareha
d. Magbigay ng mga pangyayari na naaayon sa mga Magpabigay ng mga salita o ideya na nauugnay sa
layunin ng aralin na siyang batayan ng mga mag-aaral paksang tatalakayin at natalakay na sa mga mag-aaral.
sa pagbubuo ng kwento. Ipasulat ito sa papel. Ibahagi sa kapareha ang kanilang mga
e. Magkaroon ng talakayan tungkol sa nabuong ginawa. Maaaring isulat ang mga ideya ng kanilang kapareha.
kwento. Ulitin pa ng dalawang beses ang pagbabahagi ng mga
17. Panayam ideya sa bagong kapareha. Sa ganitong paraan, maraming
Ang pakikipanayam ay isang paraan ng pagtitipon ng mga matututuhan sa mga kapareha ang mga mag-aaral. Mabisa
datos na kaugnay sa aralin mula sa mayamang kaalaman ng rin itong paraan upang malaman ang natutuhan ng mag-aaral
isang dalubhasa ukol sa isang paksa o kanyang karanasan sa sa nakaraang aralin o kung pinag-aralan ang bagong aralin.
isang pangyayari. Mabisang paraan ito sa pagpapayamang- 20. Pagpapalitan ng Kuru-kuro
aralin.
Ang gawaing ito ay nakapagpapasigla sa pakikilahok
Mga mungkahing hakbang sa isasagawang panayam.
ng mga mag-aaral sa talakayan sa klase. Natututo ang mga
a. Linawin ang paksang pag-uusapan.
mag-aaral na makinig sa iba’t ibang opinyon. Isang paraan
b. Gumawa ng talaan ng mga tanong at iayos ayon sa
ng pagsasagawa nito ang sumusunod:
pagkakasunud-sunod.
c. Isulat ang mga sagot o gumamit ng tape recorder. a. Bigyan ang bawat mag-aaral ng name tag. Ipasulat
d. Humingi ng pahintulot sa kinapanayam sa ang kanilang pangalan at ipasuot ito.
pamamagitan ng imbestigasyong nakasulat o oral at b. Magbigay ng isang tanong o pangungusap na
linawin ang paksa, petsa, oras, at pook. nangangailangan ng kanilang opinyon tungkol sa
isang isyu na may kaugnayan sa paksang-aralin.
c. Pangkatin ang mga mag-aaral nang dalawahan. Isabit ang mga poster board sa paligid ng silid-aralan at
Magpalitan ng opinyon tungkol sa ibinigay na hayaang tingnan ito ng mga mag-aaral. Simulan ang talakayan
tanong. Bigyan ng ilang minuto upang gawin ito at tungkol sa ginawa ng mga mag-aaral. Maaari din na sa halip
pagkatapos magpalitan ng name tag. Humanap ng na magsulat ng mga konsepto o mga pangyayari sa mga
bagong kapareha at ibahagi sa kanya ang opinyon index card, magpaguhit ng mga larawan kaugnay sa aralin.
ng una niyang kapareha habang suot-suot ang name Ayusin ito ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari.
tag nito.
23. Balitaan sa Kasaysayan
d. Magpalitan muli ng name tag at maghanap ng ibang
Bawat pangkat sa klase ay bigyan ng paksa o balita mula
kausap at ibahagi ang opinyon ng kamag-aral na may
sa pahayagan na may kaugnayan sa aralin. Ipasulat sa papel
suot ng kanyang name tag.
sa bawat pangkat ang paksa at ang limang salitang pananong
e. Gawin ito nang ilang beses. Iproseso ang gawain. tulad ng:
21. In the News
Paksa
Isa itong peer teaching approach na magbibigay ng
karagdagang materyal at impormasyon na maibabahagi sa Sino? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
mga mag-aaral. Ano? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Magpadala sa mga mag-aaral ng mga artikulo, news Kailan? ___________________________________
items, editoryal, at mga cartoon na may kaugnayan sa aralin. Saan? ____________________________________
Pangkatin ang klase at ibahagi ang dalang artikulo at aytem Bakit? ____________________________________
sa kanilang kamag-aral at pumili ng dalawa o tatlo rito na
kanilang nagustuhan.
Ipapasa ng mga mag-aaral sa kanilang kapangkat ang
Magtipon muli ang buong klase at ipabahagi sa bawat papel at sa bawat ikot nito, magdagdag sila ng mahalagang
pangkat ang kanilang napiling aytem. Makinig sa mahahalagang impormasyon na sasagot sa mga salitang pananong. Kapag
puntos na iniulat ng mga pangkat. Gamitin itong impormasyon nasagot na ang mga ito, isusulat ng bawat pangkat ang
upang pasimulan ang talakayan sa klase. kanilang artikulo batay sa impormasyong kanilang nabuo.
22. Storyboard Ipabasa ang artikulo ng bawat pangkat at iproseso.
Layunin nito na iugnay at pagsunud-sunurin ang mga 24. Paglalarawang-diwa
pangyayari at linangin ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa Pagkatapos pag-aralan ang isang pangyayari sa kasaysayan,
mga bahagi ng kwento. ipapikit ang mga mata ng mga mag-aaral at ipalarawan sa isip
Mag-brainstorm ng mga ideya para sa mga storyboard tulad ang pangyayari. Bigyan ng sapat na panahon na gawin ito ng
ng mga konsepto o pangyayari sa kasaysayan. Ipasulat ang mga mga mag-aaral at pagkatapos, tatalakayin ang mga larawang
ideya ng mga mag-aaral sa mga index card. Ipadikit ang mga nabuo sa isip. Ibahagi sa klase ang mga ito. Ipaguhit ang
index card sa mga poster board at pagsunud-sunurin ito. larawang nakita sa isip at pag-usapan ito ng mga pangkat.
25. Viewpoint Ipasulat ang tanong sa isang sagutang papel at kasunod
Magpasulat ng thesis sentence sa isang opisyal o nito, itala ng mga pangyayari na sa palagay ng mag-aaral
personalidad sa kasaysayan ukol sa kanyang opinyon sa isang ay nabago bunga ng binagong pangyayari. Ibahagi ang tala
isyu at pasuportahan ito ng mga katibayan. Halimbawa: Si ng mag-aaral sa mga kamag-aral upang malaman kung ang
Mohandas Ghandi ay laban sa pamamahala ng mga ingles at nilikhang imaginative history ay kapani-paniwala.
nakita ito sa kanyang sinimulang kilusang passive resistance 30. Inquiry Teaching
sa kanyang pananalita.
Sa inquiry teaching, itinuturo ang mga konsepto sa
Gagamitin ang sipi ng mga mag-aaral sa pagsulat ng
pamamaraang inductive. Magbibigay ang guro ng ilang tiyak
sanaysay tungkol sa opinyon ng napiling personalidad.
na mga halimbawa. Pag-aaralan ng mga mag-aaral ang mga
26. Story Pyramid halimbawa at pagkatapos bubuo ng konklusyon na batay sa
Ibuod ang isang kwento sa anyong piramide sa ayos na mga katangian ng ibinigay na halimbawa.
ang bilang ng mga salita ay dumarami tulad ng pagdami ng Mga hakbang sa pagsasagawa ng inquiry teaching:
bilang ng mga linya. a. Ilarawan ang mga pangunahing katangian ng
27. Story Map suliranin o sitwasyon.
Isalaysay ang kwento sa lohikal na organisasyon ng mga b. Magbigay ng mga solusyon o paliwanag.
pangyayari at ang mga ideya na mahalaga sa kwento at ang c. Magtipon ng mga katibayan na magagamit sa pagta-
ugnayan ng mga pangyayari at mga ideya sa pamamagitan taya ng kawastuhan ng mga solusyon o paliwanag.
ng mga pigurang geometric. d. Tayahin ang mga solusyon o paliwanag batay sa mga
28. Di-inihandang Talumpati o Impromptu Speaking katibayan.
Ang impromptu speech ay isang talumpating hindi e. Bumuo ng konklusyon na sinusuportahan ng mga
inihanda ng mag-aaral. Binibigyan ng paksa ang mag-aaral sa matibay na ebidensya.
klase at noon din ay magtatalumpati. Hindi siya binibigyan 31. Fishbowl
ng panahong magsulat ng talumpati o magbasa ng mga Sa gawaing ito nalilinang ang kasanayan ng mag-aaral
babasahin upang madagdagan ang kanyang kaalaman tungkol sa pag-uusap liban sa kaalaman niya sa paksang tinatalakay.
sa paksa. Bilang paghahanda, ayusin ang mga silya sa dalawang
Layunin ng gawaing ito na tayahin ang natutuhan sa concentric circles na nakaharap sa loob. Bigyang-laya ang
paksang-aralin at linangin ang kasanayan ng mag-aaral sa mga mag-aaral na pumili kung saan sila uupo — sa inner o
komunikasyon at ipahayag ang kanilang saloobin tungkol outer circle.
sa isang paksa.
Ang mga mag-aaral sa inner circle ay may kalayaang
29. Imaginary History magsalita subalit ang mga nasa outer circle ay dapat
Pumili ng isang kaganapan sa kasaysayan at lumikha manatiling tahimik. Kapag ang mag-aaral na nasa outer
ng sariling imaginary history na kaiba sa tunay na nangyari. circle ay nais magbigay ng puna, palitan ang paksa, o kung
Itanong: Ano ang mga maaaring nangyari kung sakali? nais niyang umupo sa inner circle, kailangan niyang tumayo
at tapikin ang balikat ng isang kasapi ng inner circle at 34. Numbered Heads Together
magpalitan ng upuan. Ang kasapi naman ng inner circle ay Pangkatin ang klase sa maliliit na pangkat at bigyan
hindi maaaring umalis hanggang hindi siya pinipili ng mga ang bawat mag-aaral ng numero. Magbigay ng isang tanong
miyembro ng outer circle. o suliranin sa buong klase. Tatalakayin ng bawat pangkat
Walang ibibigay na gantimpala o parusa sa hindi ang tanong o suliranin sa ilang minuto na ibibigay ng guro.
lumalahok sa talakayan. Malaya nilang gawin ang kanilang Kailangang alam ng bawat kasapi ng pangkat ang sagot sa
nais subalit kailangang sumunod sa mga tuntunin. tanong o suliranin pagkatapos ng kanilang talakayan. Tatawag
ang guro ng isang numero. Ang mag-aaral sa bawat pangkat
32. Multi-perspective Approach na may natawag na numero ay magtataas ng kamay. Kung
Sa multi-perspective approach, binibigyang-tuon ang maiibigay nila ang tamang sagot, bibigyan ng puntos ang
isang isyu mula sa pananaw ng ilang pangkat. Sa paggamit pangkat. Ito ay isang anyo ng tutorial group na makatutulong
nito, malalaman ng mga mag-aaral na may mga pangyayari sa mga mag-aaral na muling talakayin o balik-aralan ang isang
na binibigyang-pakahulugan sa ilang paraan ng iba’t ibang paksa sa maikling oras.
tao. Madalas, ang pakahulugan ay may kaugnayan sa 35. Pandulang Pagtatanghal
pagpapahalaga ng kinabibilangan ng pangkat. Ang pandulang pagtatanghal ay isang simulated activity.
33. K-W-L Technique Nagbibigay ito ng pagkakataon sa maayos na pagtataya sa
natutuhan ng mga mag-aaral. Sa pagmamasid ng guro sa
Isa itong paraan na bago simulan ang bagong aralin, mga pandulang gawain ng mga mag-aaral, matataya niya
inaalam na kung may alam na ang mag-aaral tungkol dito. ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa mga konsepto, ang
Pagkatapos, inaalam naman ang nais matutuhan ng mga pagpapahayag ng kanilang saloobin, at pagpapakita ng
mag-aaral sa bagong aralin. Pagkatapos mapag-aralan ang kanilang pagkamalikhain. Tunghayan ang ilan sa mga anyo
bagong aralin, itinatanong kung ano ang natutuhan tungkol ng pandulang pagtatanghal.
dito. Ipagawa sa bawat mag-aaral o pangkat ang sumusunod a. Dramatization — pagtatanghal ng isang dula o
na talahayanan. dula-dulaan na may script, costume, at entabladong
K-W-L Technique pagtatanghal
b. Dramatic play — malikhaing paglalarawan ng mga
K-now W-ant L-earn
karanasan sa hindi pormal na pagtatanghal. Hindi
Ano ang alam? Ano ang gustong Ano ang natutuhan? sinasaulo ang papel na gagampanan at walang
mapag-aralan? espesyal na kasuotan.
c. Dramatic rhythm — binibigyan ng sariling
interpretasyon ng mag-aaral ang mga gawain sa
pamamagitan ng ritmikong paggalaw ng katawan.
d. Dramatic skit — pinag-aaralan ng mga mag-aaral ang
bahaging gagampanan at mga sasabihin sa piniling
gawain na ipinakikita ang mahalagang pangyayari.
e. Pageant — ipinakikita nito ang pagkasunud-sunod b. Pagsasanay — pagpapaliwanag sa mga kalahok
ng mga pangyayari na may kaugnayan sa paksang kung paano isasagawa ang simulation. Bibigyan ng
tinatalakay sa klase. pagkakataon ang mga mag-aaral na pag-aralan at
f. Pantomime — isa itong maikli at payak na paglalarawan pag-usapan ang papel na kanilang gagampanan.
ng isang gawain. Lahat ng impormasyon, emosyon, c. Pagsasagawa ng simulation — sa bahaging ito
at aksyon ay inilalahad sa matahimik na pagkilos gagabayan ng guro ang isasagawang simulation ng
at walang sinasabi. Dapat bigyang-pansin ng mag- mga mag-aaral.
aaral ang paggalaw ng katawan at ipinahihiwatig ng d. Debriefing — nakatuon ito sa ginawang mga pag-
mukha. papasya, istilo ng simulation, at pagbibigay ng puna
g. Marionette o Puppet — ginagamit ito sa malikhaing o mungkahi sa ginawang simulation. Sa bahaging ito,
drama at pormal na dramatization. Nililinang nito ang ang pagtalakay sa mga konsepto at mga pamamaraang
pagtitiwala sa sarili ng mga mahiyaing mag-aaral na isinagawa ay makabubuti sa pagkatuto.
ayaw o bantulot lumahok sa mga gawain sa klase. 37. Mock Trial
h. Readers’ Theater — isang madaling paraan na Ang mock trial ay simulation ng paglilitis sa hukuman.
pagtatanghal ng isang dula na hindi nangangailangan Ito ay maaaring tungkol sa naganap na paglilitis o tungkol
ng costume set, pagsasaulo ng papel na gagampanan, sa kontrobersyal na isyu na humantong sa pagsasakdal. Sa
at props subalit gumagamit ng sound effects. Binabasa pamamagitan nito, malawak na mauunawaan ng mga mag-
ng mga mag-aaral ang dayalago gamit ang boses at aaral ang sistemang legal.
kilos ng katawan upang ipakita ang tagpo ng mga
tauhan sa dula. Maaaring magsuot ng maskara, Mga hakbang sa pagsasagawa ng mock trial:
sumbrero, o maglagay ng name card sa dibdib upang a. Ang unang hakbang ay ang pagbibigay sa mga mag-
malaman ang tauhan sa dula. aaral ng layunin ng mock trial. Kailangang malaman
nila ang paksa ng paglilitis, ang gagawin nilang
36. Simulation paghahanda, at ang tuntunin at mga pamamaraang
Sa simulation, inilalagay ang mga kalahok sa mga susundin. Bigyan ang mga mag-aaral ng impormasyon
sitwasyon na halos katulad ng sa tunay na buhay. Sa payak na tungkol sa kaso. Pagkatapos ay ipamahagi ang fact
paraan, binibigyang-tuon sa simulation ang mga pangunahing sheet na naglalaman ng mga katotohanan tungkol
ideya. Maaaring matamo ng mga kalahok ang lahat ng sa dalawang panig ng pinagtatalunan na kaso.
kanilang mga layunin. Layunin ng simulation na makagawa Pagkatapos, ibigay ang papel na gagampanan ng
ng desisyon at maranasan ang kahihinatnan ng desisyon. mga mag-aaral at kanilang responsibilidad tulad ng
May apat na bahagi ang simulation: hukom, abogado ng depensa at ng naghabla.
a. Overview — inilalarawan dito ang papel na b. Maaaring isagawa ang sumusunod na mga hakbang
gagampanan ng mga mag-aaral. Ibibigay ang mga sa pagsasagawa ng paglilitis:
tuntunin na susundin sa simulation. • Pagbubukas ng hukuman
• Panimulang pananalita ng abogado ng naghabla aaral sa labas ng bilog. Sa bawat dalawang segundo,
at abogado ng depensa papasukin ang isang bata sa bilog. Pagpasok ng bawat
• Pagsusulit-tanong (cross examination) ng abogado mag-aaral, hayaan itong gumalaw o umikot sa loob
ng depensa sa mga saksi ng naghabla ng bilog hanggang sa makapasok ang 12 mag-aaral.
• Pagsusulit-tanong ng abogado ng naghabla sa Pabilisan ng galaw ang mga mag-aaral sa loob ng
mga saksi ng depensa tatlong minuto. Maaaring may magtulakan sa loob
• Pagsusulit-tanong sa akusado ng panig ng ng tatlong minuto. Pagkatapos nito, pabalikin sa
abogado ng naghabla kanilang mga silya ang mga mag-aaral at talakayin
• Pagtatapos ng pagtatalo ng panig ng depensa at ang paglaki ng populasyon at mga suliraning kaugnay
panig ng nasasakdal ng kanilang mga karanasan.
• Pagbibigay ng hatol b. Sea Battle
• Magbibigay rin ang hukom ng mga pahayag sa Labanan ito sa dagat ng dalawang pangkat. Sa
bawat proseso larong ito, mahalaga ang estratehiyang gagamitin sa
labanan. Ang layunin ng laro ay ang pagpaplano ng
c. Debriefing
isang manlalaro ng estratehiya sa pakikipaglaban ayon
Bigyang-tuon sa talakayan ang isyu o kaso,
sa ginawa ng isang tanyag na heneral sa kasaysayan.
pangangatwiran, at prosesong ginamit. Bigyang-
Pumili ng isang paksa sa aralin tungkol sa isang
pansin din ang naramdaman at natutuhan ng mga
naganap na labanan sa dagat ng dalawang pangkat/
lumahok.
bansa. Idikit sa isang malaking page board ang
38. Simulation Game mapa ng pinangyarihan ng labanan. Sa magaganap
Ang simulation game ay magkahalong simulation at laro. na labanan, gagalawin ng mga manlalaro sa mapa
Ito ay modelo ng totoong sitwasyon sa buhay. Sa simulation ang kani-kanilang mga peg o anumang pananda ng
game ay may role-playing competition at interaksyon ng mga kanilang pag-ikot sa pook ng labanan at ang kanilang
kalahok sa laro na may sinusunod na mga tuntunin. May paglusob sa kalaban. Ang mananalo ay batay sa dami
kinalaman ang laro sa mga isyu at mga proseso kung saan ng lugar na kanyang nalusob at bilang ng mga kalaban
kailangang gampanan ng mga mag-aaral ang papel ng mga na sumuko.
taong may kinalaman sa isyu. Nagpapaligsahan ang mga mag- Magkaroon ng talakayan ang mag-aaral tungkol sa
aaral sa layuning malutas ang suliranin. Sa pamamagitan ng kung paano nanalo ang isang pangkat sa mahalagang
simulation games, nakikita ng mga mag-aaral ang kaugnayan labanan.
ng kanilang kaasalan at ng naging bunga ng pangyayari. Ilang
halimbawa ang sumusunod: 39. Plus, Minus, Interesting (PMI)
a. Napakaraming tao sa isang lugar (simulation game) Isang estratehiya na sinusuri ang isang paksa sa
Gumuhit ng malaking bilog sa sahig na sapat na pamamagitan ng pagbibigay ng mga plus point, mga minus
magkasya ang 12 mag-aaral. Patayuin ang mga mag- point, at mga interesting point sa paksang tinatalakay.
40. First Important Priorities • Isang halimbawa
Pagsusuri sa isang sitwasyon kung saan ay pinag-uusapan • Isang kasalungat
kung aling bagay, aspekto o bahagi ng sitwasyon ang dapat d. Ipamahagi ang puzzle sa bawat mag-aaral o sa mga
bigyan ng pangunahing atensyon. pangkat.
e. Magbigay ng ilang minuto sa paggawa nito. Bigyan
III. PAGGAMIT NG MGA LARO ng gantimpala ang mag-aaral o pangkat na may
pinakamaraming tamang aytem.
1. Team Charade
Magpapakita ng pantomime ang una sa tatlong pangkat IV. MAPPING/GRAPHIC ORGANIZER
sa klase na nauukol sa mga pangyayaring naganap sa paksang Ang mapping ay isang paraan ng pagbibigay ng visual image
natalakay na. Huhulaan ng pangalawa at pangatlong pangkat ang upang makapag-isip at makapagbuo ng ugnayan ng mga ideya ang
ipinakitang pantomime. Sinuman sa dalawang pangkat ang may mga mag-aaral. Isa din itong paraan ng pagproseso ng isang kwento
pinakamaraming nahulaang pantomime ang panalo sa laro. o pangyayari sa kasaysayan.
2. Perfect Match Game Nalilinang ang ugnayan ng mga kaisipan at impormasyon sa pama-
Pangkatin ang klase sa dalawa at magpabuo ng dalawang magitan ng pagtatanong at talakayan habang ginagawa ang mapping.
bilog. Mamahagi sa dalawang pangkat ng mga mahaba at makitid Ang mga chart, graph, diagram ay ilan lamang sa mga epektibong
na pilas ng kartolina kung saan nakasulat sa isang pilas ang kagamitan sa pagtuturo at pagkatuto. Ang mga ito at ibang graphic
isang terminolohiya at sa isang pilas ang katuturan nito. Bigyan material ay itinuturing na isang estratehiya sa pagtuturo ng Araling
ng dalawang minuto ang mga mag-aaral na hanapin sa kabilang Panlipunan. Inihahanda ito upang gisingin ang damdamin, ipakita
pangkat ang tamang sagot sa hawak nilang pilas na kartolina. ang katotohanan at ugnayan ng mga bagay sa obhektibong pamamaraan,
Kaagad itong ipadikit sa piraso. Ang unang dalawang mag-aaral at linangin ang kasanayan ng mga mag-aaral sa paglutas ng suliranin.
na makatapos ng tama ang panalo. Layunin ng graph at chart na ipakita ang payak na ugnayan ng
3. Crossword Puzzle mga variable. Ginagamit ito ng mga mag-aaral sa paglalahad ng
paksang kanilang tatalakayin. May tatlong hakbang na maaaring
Maaaring gawin ito ng isang mag-aaral o ng pangkat. Isagawa
gamitin sa pagtalakay sa isang paksa gamit ang graph:
ang sumusunod.
1. Basahin ang labas ng graph: pamagat, petsa, at pinagkunan.
a. Mag-brainstorm ng ilang mga terminolohiya at mga Layunin nito na tayahin ang graph batay sa pamagat bilang
pangalang kaugnay sa aralin. palatandaan ng layunin nito; ang petsa, upang malaman ang
b. Gumawa ng crossword puzzle. Itiman ang mga puwang kawastuhan ng mga datos batay sa petsa ng paglikom nito.
na hindi kailangan. 2. Basahin ang nasa loob ng graph: ang impormasyong literal
c. Gumawa ng mga clue para sa mga crossword item. at interpretasyon sa impormasyon. Ang pagbasa sa literal
Maaaring gamitin ang sumusunod: na datos ay batayan ng mga mag-aaral sa pagtukoy sa mga
• Maikling katuturan hinuhang katotohanan, konsepto, at paglalahat na siyang
• Isang kategorya na magkakasya ang aytem layunin ng gumawa ng graph.
3. Iugnay ang paksa/katotohanan sa graph sa karanasan ng mga
mag-aaral. katangian katangian
Ang poster ay nagbibigay ng isang mensahe na madaling
maunawaan sa isang pagtingin lamang. Ginagamit ito upang
maganyak ang mga bumabasa na gumawa agad ng isang aksyon Paksa
tungkol sa isang isyu tulad ng pangangalaga sa kalikasan, kampanya katangian
katangian
sa enerhiya, at iba pa.
Ang cartoon ay ginagamit upang maipaabot sa mga mambabasa
ang isang mensahe sa pamamagitan ng caricature, biro, o panunudyo. katangian
Ang collage ay binubuo mula sa mga nilikom na mga larawan na may
3. BUBBLE MAP detalye
kaugnayan sa paksang tinalakay sa klase. Gupitin ang mga ito sa iba’t detalye
ibang hugis at pagdikit-dikitin sa isang kartolina sa anyong kaakit-akit.
Lagyan ngkapsyon angnabuongcollage. Ipabigay angkaisipang nabuo sa kasangang
collage. paksa
detalye
Ang isang graphic organizer ay kahawig ng concept map. Ito
ay kumakatawan sa pagkakaugnay ng maraming paksa. Ito ay detalye
maaaring gamitin sa panimula ng isang bagong yunit o aralin bilang kasangang Pangunahi kasangang
pangganyak o sa pagwawakas ng isang leksyon bilang pagbubuod ng paksa Paksa paksa
isang tinalakay na paksa. detalye ng
Mga Halimbawa ng Graphic Organizer detalye

4. FACT STORMING WEB
A. Pagbuo ng Konsepto kasangang
paksa
Gamit: Pagtukoy ng mga katangian; paglalagay at paglalarawan ng mga bahagi;
pagpili ng mga katotohanan; pag-uugnay ng magkakatulad na katotohanan;
pag-uugnay ng mga katotohanan sa mga ideya; pagsasalaysay ng kuwento yugto
at pagsasa-ayos ng pagkakasunud-sunod ng mga katotohanan. yugto
yugto
yugto
Pangyayari Resulta
Detalye
Paksa
2. COLLOCATION Paksa
1. CLUSTERS 5. CONCENTRIC CIRCLES
Taon Taon Taon Taon Taon Taon
6. TIMELINES Simula Pagkatapos Pagkatapos Pagkatapos Katapusan
FISH BONE
10.BONE
5. FISH
Mga Katotohanan
simula katapusan
11. DESCRIPTIVE SEMANTIC MAP
7. STORY FRAMES
kaugnayan
katotohanan Pangunahing Paksa
kaugnayan
Kasangang Paksa Kasangang Paksa Kasangang Paksa
8. TREES
Detalye Detalye Detalye Detalye Detalye

pangyayari pangyayari pangyayari
Detalye
pangyayari pangyayari Pangunahing
Pangyayari
detalye detalye detalye detalye detalye detalye detalye detalye detalye detalye
9. FLOW MAP 12. TREE MAP
B. Pagsisiyasat ng mga Ugnayan batayan
Gamit: Pagtatala ng pagkakatulad at pagkakaiba, pagtitimbang ng mga katibayan para
sa mga ideya, paglalagay ng kahulugan at pagbubuo ng mga hinuha batay Kahulugan
sa mga katotohanan.
Terminolohiya
Paksa Paksa
3. CIRCLE MAPS
Pagkakaiba Pagkakatulad Pagkakaiba
1. VENN DIAGRAM
Katibayan
Katibayan
4. EVIDENCE SCALES
tanging
katangian Katangiang tanging
Pro Con
karaniwan katangian
sa dalawang
paksa
tanging
katangian Paksa tanging
Paksa katangian
Katangiang
karaniwan
tanging sa dalawang
Paksa Paksa
katangian paksa tanging Katulad
katangian 6. BRIDGE MAP
5. PRO/CON TEES
2. DOUBLE BUBBLE
Maliit Bunga
Dahilan
na Bahagi o Epekto
Pangunahing
Bahagi
Dahilan Pangyayari Bunga

Paksa/Bagay o Epekto
Maliit
na Bahagi
Pangunahing
7. BRACE MAP Bahagi Dahilan Bunga
o Epekto
3. MULTI-FLOW MAP
C. Pag-uugnay ng mga Dahilan
Gamit: Pagpapaliwanag ng kalakaran, pagpili ng gagawin, pagplano ng estratehiya,
pagpapaliwanag ng proseso, pag-iisip ng mga palagay, at pagbibigay Mga Dahilan Mga Bunga
ng mga sagot.
Suliranin
3
4
2
5
1 6
Sanhi Bunga 4. BACKMAPS
1. TAN FACT ANALYZER
Dahilan Epekto
Dahilan Epekto Dahilan Epekto
Dahilan Epekto
5. FORCES COUNTER FORCES

2. BRANCHING CHART

D. Pagbubuo ng Teorya
Dahilan Dahilan Dahilan Dahilan
Gamit: Pagsunod sa mga palatandaan, pagbubuo ng paglalahat, pagtutuklas ng
mga pagpapahalaga, pagpapaliwanag, pagmumungkahi ng mga teorya,
paglalarawan ng mga implikasyon, at pagbubuo ng konklusyon.
6. CAUSAL CHAINS mga teorya

Pagkatapos
os Pag
Kung Kung kat
Pagkatap po s interpretasyon
a
Kung
1. ILLUSTRATION
7. DECISION TREES
Nalalaman/
Paggunita Tanong
n ong Paglalahat
Ta
no Mga katotohanan
Ta Sagot
g
Sago t
Paksa n Mga katotohanan
Paksa
Ta Mga katotohanan
ong
n
Sagot
Ano kung?
Teorya
9. HOUR GLASS 8. QUESTION WEB 2. OUTLINES

V. PAGTATAYA (ASSESSMENT) Ang summative assessment ang huling pagsukat ng natutuhan ng mag-
aaral. Ibinibigay ito sa katapusan ng aralin o yunit. Liban sa pagbibigay
Mahalaga ang papel ng pagtataya (assessment) ng pagkatuto sa ng pagsusulit sa summative assessment, ginagamit din ang sumusunod
proseso ng pagtuturo. Nababatay ito sa kakayahan at sa ginawa ng mag- na anyo:
aaral, pagpili ng mga pagsusulit na magbibigay ng totoong resulta ng a. Alternative summative assessment — halimbawa nito ay mga
pagsukat ng pagkatuto. Layunin ng pagtataya na sukatin ang natutuhan proyekto at performance tasks
ng mag-aaral, mapabuti ang pagtuturo, at kalagayan sa pagkatuto ng
mag-aaral. Upang lubos na maunawaan ang paksang ito, bibigyan muna b. Inquiry assessment — proseso sa pagtatanong sa mag-aaral
ng linaw ang kahulugan ng ebalwasyon at pagtataya. kung ano ang kanilang nararamdaman, ang kanilang iniisip,
ano ang gusto at hindi gusto at pagsusuri ng kanilang pag-
Ang ebalwasyon ay proseso sa paggawa ng desisyon tungkol sa unawa. Halimbawa ng inquiry assessment ay ang panayam at
pagkatuto ng mag-aaral. Kailangan ditong gumawa ng pasya tungkol sa questionnaire.
natutuhan, nagawa, kaasalan at saloobin ng mag-aaral.
PAGTATAYA NG MGA LAYUNING INSTRUKSYUNAL
Ang pagtataya ay estratehiya sa pagsukat ng nalalaman, nagawa,
AT ANG MGA KATEGORYA NG PAGKATUTO
kaasalan at saloobin ng mag-aaral. Lumilikom dito ng mga datos na
makatutulong sa gagawing pagpapasya sa ebalwasyon. Napapangkat sa tatlo ang mga layuning sinisikap ng gurong
maisagawa sa kanyang pagtuturo. Ang mga layuning ito na binubuo ng
Ang guro ay gumagamit ng tatlong uri ng pagtataya — diagnostic, mga kategorya ng pagkatuto ay layuning pangkognitibo o pangkaalaman,
formative, at summative. Ibig sabihin, ang guro ay gumagawa ng pasya layuning pangsaykomotor, at layuning pandamdamin.
bago, habang, at pagkatapos ng kanyang pagtuturo. Sa layuning pangkaalaman o cognitive domain, pinagtutuunang
Ang diagnostic assessment ay pagtataya na ibinibigay bago magturo pansin na madagdagan ang kaalaman ng mag-aaral sa mga konsepto,
ang guro upang malaman kung ano ang alam na at kung ano ang gustong kaisipan, mga katotohanan, at kasanayang pang-intelektwal.
matutuhan ng mag-aaral. Maaaring gamitin ang informal diagnostic Sa layuning pangsaykomotor o psychomotor domain, binibigyang-diin
assessment (unstructured) o ang formal diagnostic assessment (nakatakda ang pagsasanay ng mga mag-aaral sa muscular coordination, pagiging
o structured). Ang karaniwang ginagamit na formal diagnostic test ay ang maliksi sa pagkilos at paggalaw, at maging mahusay sa pakikipaglaro at
pre-test na isang uri ng pagsukat ng nalalaman ng mag-aaral tungkol sa palakasan.
ituturo bago ito ituro.
Sa layuning pandamdamin o affective domain, mga pagpapahalaga,
Ang formative assessment ay ginagawa habang nagtuturo ang guro. Ito saloobin, kaugalian, at kaasalan ang binibigyang-pansin.
ay maaaring formal at informal formative assessment. Ang huli ay ginagawa
sa pamamagitan ng pakikinig sa mga ibinibigay na puna at usapan ng Upang masukat ng guro ang mga natutunan ng mag-aaral sa paksang
mga mag-aaral habang sila ay gumagawa. Ang portfolio ng mag-aaral tinalakay sa klase, kailangan ang tatlong uri ng pagtataya para sa tatlong
ay ginagamit sa formal formative assessment. Ito ay mga tinipon na mga kategorya ng pagkatuto: pagtataya ng cognitive domain, pagtataya ng
gawain ng mga mag-aaral. affective domain, at pagtataya ng psychomotor domain.
I. Pagtataya ng Cognitive Domain 3 — Kailangang isaayos
Madalas ang pagtataya sa cognitive domain ay sa pamamagitan (malaki ang kakulangan, nagpapakita ng kaunting
ng pagsusulit. Ang pagsusulit ay sistematikong anyo ng pagsukat na kaalaman)
maaaring oral o nakasulat. Maaaring gumamit ng essay test, pakikinig, 2 — Mali at kulang ang pagpapaliwanag
at pagmamasid na ginagawa ng mga mag-aaral sa kanilang natutunan, 1 — Mali at walang pagtatangkang pagpapaliwanag
tulad ng performance task, mga proyekto, pagmamasid ng simulation,
role-play, paglutas ng suliranin, panayam at talakayan. b. Marka Sagot sa mga Tanong
4 — Tama
II. Pagtataya ng Affective Domain 3 — Halos tama o bahagi ay tama
Mahirap ang pagtaya sa affective domain subalit ang madalas 2 — Mali subalit may pagtatangkang itama
gamitin ay ang inquiry assessment. Maaari ding gamitin ang panayam,
1 — Mali at walang kaugnayan sa paksa
pagmamasid sa talakayan ng mga mag-aaral, at questionnaire.
0 — Walang sagot
III. Pagtataya ng Psychomotor Domain
c. Marka Pagpapaliwanag
Maaaring gamitin sa pagtataya ng psychomotor domain ang 4 — Kumpleto, maliwanag, at lohikal
pagmamasid ng kaasalan o nagawa ng mag-aaral. Ang mga datos
3 — Tama subalit kulang
na namasid ay maaaring ilagay sa anecdotal record, checklist o
rating scale. 2 — Malabo
1 — Mali at malayo sa paksa
IV. Scoring Rubric
Isang assessment tool ang scoring rubric na nagtataglay ng criteria
sa iba’t ibang antas na ginawa ng mag-aaral. Binibigyan nito ng
marka ang bawat gawa (performance) o sagot ng mag-aaral. Isang
halimbawa ng scoring rubric:
a. Marka Kalidad ng Pagpapaliwanag
6 — Napakahusay ng pagpapaliwanag
(buo, maliwanag)
5 — Mabuting pagpapaliwanag
(katamtamang pagpapaliwanag)
4 — Matatanggap ang pagpapaliwanag
(may kaunting kamalian ang pagpapaliwanag)
Banghay-Aralin sa Pagtuturo
ng Araling Panlipunan I
(KASAYSAYAN NG PILIPINAS)
B. Paglinang ng Aralin
Banghay-Aralin 1. Pag-aalis ng Sagabal
sa Pagtuturo ng Kasaysayan ng Pilipinas Ipapaliwanag ang kahulugan ng sumusunod na mga
konsepto:
YUNIT I Ang Simula ng Bansa a. arkeologo
b. antropologo
LAYUNING PANLAHAT
c. mananalaysay
Napahahalagahan ang pag-aaral ng kasaysayan sa pagbuo at pag-
2. Pagganyak
unlad ng bansa
Bumuo ng mga scrambled letter mula sa salitang
Aralin 1 Heograpiya at Kasaysayan KASAYSAYAN. Ipaayos ang mga titik upang mabuo ang
terminolohiya at ipabigay ng kahulugan nito.
I. LAYUNING TIYAK
3. Mga Mungkahing Estratehiya
• Naibibigay ang kahulugan ng kasaysayan
a. Magpakita ng mga larawan ng relikyo, kopya ng
• Naipaliliwanag ang mga batayan ng kasaysayan
dokumento, pagbasa ng alamat, at kwento na may
• Naiuugnay ang kasaysayan sa ibang disiplinang panlipunan
kaugnayan sa kasaysayan ng Pilipinas. Talakayin ang
• Naipamamalas ang pagpapahalaga sa mga gawain ng mga
mga batayan sa pag-aaral ng kasaysayan.
mananalaysay
• Nakalilikom ng iba’t ibang bagay na batayan ng kasaysayan b. Magpagamit ng cluster map sa pagpapaliwanag
ng kaugnayan ng kasaysayan sa ibang disiplinang
II. PAKSA panlipunan.
Heograpiya at kasaysayan
C. Pangwakas na Gawain
• Kahalagahan ng kasaysayan
• Kahulugan ng kasaysayan 1. Pagbubuod
• Batayan ng kasaysayan Magpabuo ng mga paglalahat batay sa paksang
• Kasaysayan at ibang disiplinang panlipunan tinalakay.
III. PAMAMARAAN 2. Paglalapat/Pagpapahalaga
A. Panimulang Gawain a. Itanong: Ano ang maaaring gawin ng isang mag-
1. Pagsasanay aaral upang ipakita ang pagpapahalaga sa kasaysayan
Isulat sa pisara ang KAPULUAN. Magbigay ng mga ng bansa?
salitang maiuugnay rito gaya ng kasaysayan, vulcanism, b. Magsalaysay ng isang kwento o alamat na may
gradation. Ipapaliwanag ng guro sa mga mag-aaral ang mga kaugnayan sa kasaysayan ng inyong pamayanan
konseptong nabanggit. o lalawigan.
22 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I
3. Paglinang ng Natatanging Kakayahan Aralin 2 Mga Teorya ng Pinagmulan ng Pilipinas
Magpagawa ng pantomime tungkol sa isang alamat sa
isang lugar sa Pilipinas. I. LAYUNING TIYAK
• Napaliliwanag ang mga teorya ng pinagmulan ng kapuluan ng
4. Pagpapayaman ng Aralin
Pilipinas
a. Magpagawa ng tala ng mga bagay na matatagpuan • Nasusuri ang kalakasan at kahinaan ng iba‘t ibang teorya
sa tahanan ng mga mag-aaral. Itanong kung paano tungkol sa pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas
ito nakapagbibigay ng impormasyon tungkol sa • Naipamamalas ang pagpapahalaga sa pinagmulan ng kapuluan
pamilya, uri ng pamumuhay at kapaligirang kanilang ng Pilipinas
ginagalawan.
b. Talakayin ang natural na kalamidad na naganap sa Leyte II. PAKSA
o sa ibang lalawigan. Sabihin ang mga pagbabagong Mga teorya ng pinagmulan ng Pilipinas
dulot nito sa lalawigan. • Kalakasan at kahinaan ng mga teorya
5. Gawaing Remedyal
III. PAMAMARAAN
Sa isang inihandang talahanayan, ipauri ang mga A. Panimulang Gawain
tinalakay na pinagkukunan ng kasaysayan. 1. Pagsasanay
6. Ebalwasyon Magpalitan ang mga mag-aaral ng pagbibigay
Isulat sa isang sagutang papel ang bahaging ng terminolohiya at kahulugan nito batay sa nakaraang
ginagampanan ng sumusunod sa kasaysayan: aralin.
2. Balik-aral
1. arkeologo
Itanong: Bakit kailangang pag-aralan ang kasaysayan
2. antropologo ng isang bansa?
3. historyador B. Paglinang ng Aralin
1. Pag-aalis ng Sagabal
IV. TAKDANG-ARALIN Ibigay ang kahulugan ng sumusunod na mga
konsepto:
Ipasagot ang sumusunod bilang paghahanda sa susunod na
a. teorya
aralin:
b. mitolohiya
1. Ipaliwanag ang mga teorya tungkol sa pinagmulan ng 2. Pagganyak
kapuluan ng Pilipinas.
Itanong: Mayroon ba kayong nalalamang mga kwento
2. Suriin ang kalakasan at kahinaan ng mga teorya. tungkol sa pinagmulan ng Pilipinas?
Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I 23
3. Mga Mungkahing Estratehiya IV. TAKDANG-ARALIN
a. Ipagawa ang isang joint storytelling tungkol sa mga Ipasagot ang sumusunod na mga tanong bilang paghahanda
alamat ng pinagmulan ng Pilipinas. sa susunod na aralin:
b. Ipagawa ang isang mock interview sa mga kasapi ng 1. Ano ang pambansang teritoryo? Ipaliwanag ang konseptong
Simbahan at mga siyentista. Talakayin sa panayam ang napapaloob sa Artikulo I ng Saligang Batas ng 1987.
tungkol sa teoryang biblikal at siyentipikong paliwanag 2. Ano ang isinasaad ng Doktrinang Pangkapuluan at
tungkol sa pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas. Exclusive Economic Zone?
c. Magsagawa ng palitan ng kuru-kuro sa paksang 3. Bakit hinati ang Pilipinas sa mga rehiyon?
tinalakay.
T
Aralin
3
Pambansangeritoryo,Reh iy ona lisa syo n ,
atmgaPangkat-et no lin ggw ist iko saPilipinas
Atasan ang mga mag-aaral na puntahan ang i-learn.vibalpublishing.com at

I. Y ULA
NI NG A K TIY
1. Pagbubuod
• NailalarawanangPilipinasba ta y s as a k opni to ngteritoryo
• Naip aliliwanag ang probisyon ng Saligang Batas ng 1987

tungk ol sa teritoryongba ns a
•
Nai palil iwa na ga ngD ok trinangP
a ngka pul ua n
at a n g E xc l usiv e
i-search ang 'konsepto' at 'kasaysayan' upang gawin ang Click & Match:
EconomicZo ne
• Nasusuri ang e pekto ng pa gkaka roon ng Doktrinang
Pngk
a a p ul ua ns a mga p ul u- pul on gba ns atuladngPilipinas
• Naipaliliwanaga ngpa g ha ha ti ngPilipinass a mga re hi y on
Ipabuod ang paliwanag ng relihiyon at agham tungkol

• Nabibigyang-hal aga r ehiyonalisa syon ng Pil ipin a s at
ngk a pul ua n
•
Nalalagyanngtandaangmgalalawi gannasak opngi bai ba ng t’
re hi y o ns a ma pa n gPilipinas
• Na susuri ang ng Pilipina s sa i ba’t ibang
Mga Konsepto ng Pag-aaral ng Kasaysayan. Bilang guro, ito ay

pagkakahati-hati
pa n gk a t- e tn oli ng gw i s ti k o
sa pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas. II. AK SA
maaari ring ma-access sa i-teach.vibalpublishing.com. Sa pamamagitan ng

a
Pmba ns a n gteritoryoatrehiyonalisasyon Pilipinas
• Doktr inangP
ngk a pul ua n Doktr inangaP
2. Paglalapat/Pagpapahalaga
• ExclusiveEconomicZo ne
gawaing Click & Match, matutulungan ang mga mag-aaral na maiugnay at

Itanong: Ano ang iyong paniniwala tungkol sa matandaan ang mga konseptong kakailanganin sa pag-aaral ng Kasaysayan.
pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas?
3. Paglinang ng Natatanging Kakayahan
Magpaguhit ng larawan tungkol sa sariling interpretasyon
sa teorya ng pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas.
Magpasalaysay ng mga alamat tungkol sa pinagmulan
ng isang lalawigan o lugar na nalalaman ng mga
mag-aaral.
5. Gawaing Remedyal
Ipapaliwanag ang alinman sa mga larawang iginuhit
ng mga mag-aaral.
6. Ebalwasyon
Papiliin ang mga mag-aaral ng isang teorya tungkol sa
pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas. Ipapaliwanag ang
teoryang napili.
24 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I
ng Araling Panlipunan II
(KASAYSAYAN NG ASYA)
Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II 89
Banghay-Aralin III. PAMAMARAAN
sa Pagtuturo ng Kasaysayan ng Asya A. Panimulang Gawain
Magpaskil sa pisara ng mga larawan tungkol sa Yunit I.
Magtanong sa mga ipinapahayag ng mga larawan at magbigay
YUNIT I Heograpiya ng Asya ng paunang salita tungkol sa nilalaman ng yunit.
LAYUNING PANLAHAT
Naipamamalas ang pang-unawa at pagpapahalaga sa kaugnayan
Ipabigay ang kahulugan ng sumusunod na mga salita:
ng heograpiya sa kultura at kasaysayan ng mga tao sa mga bansang
Asyano. a. kapaligirang pisikal e. heograpiya
b. topograpiya f. rehiyon
Aralin 1 Katangiang Pisikal ng Asya c. kontinente g. klima
d. panahon
I. LAYUNING TIYAK
2. Pagganyak
• Natutunton sa mapa o globo ang mga hangganan ng Asya
Magpabanggit ng mga bansa sa Asya. Itanong kung ano
• Naipaliliwanag ang konsepto ng Asya tungo sa paghahating
ang nalalaman ng mag-aaral sa mga bansang binanggit.
heograpiko ng Asya — Silangang Asya, Timog-Silangang Asya,
Timog Asya, Kanlurang Asya, Hilaga o Gitnang Asya 3. Mga Mungkahing Estratehiya
• Natutukoy ang mga bansang kabilang sa bawat rehiyon at ang a. Ipaskil ang mapa ng daigdig at mapa ng Asya.
lokasyon nito sa globo Ipatunton sa mapa ng daigdig ang mga kontinente.
Habang ginagawa ito ng ilang mag-aaral, ipabasa sa
• Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa
iba ang talahanayan tungkol sa mga kontinente at
bawat rehiyon ng Asya
kabuuang sukat ng bawat isa. Batay sa ipinakikita sa
• Naipahahayag ang pagpapahalaga sa mga katangiang pisikal mapa at sa talahanayan, ipalarawan sa mga mag-aaral
ng Asya ang Asya.
b. Ipabanggit sa mga mag-aaral ang anim na rehiyon
II. PAKSA ng Asya. Hayaan na mailarawan nila ang hangganan
ng bawat rehiyon. Ipatukoy rin sa mapa ang mga
Katangiang pisikal ng Asya
bansang bumubuo sa bawat rehiyon. Pagkatapos nito,
• Mga rehiyon sa Asya magpabuo ng konsepto ng Asya batay sa paghahating
heograpiko nito.
90 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II
c. Ipagawa ang pangkatang talakayan tungkol sa mga 6. Ebalwasyon
katangiang pisikal ng anim na rehiyon ng Asya. Punan ang patlang upang mabuo ang pangungusap.
Gumamit ng mga larawan, graphic organizer, 1. Ang Asya ay binubuo ng ______ rehiyon. (limang)
talahanayan ng klima, topograpiya, at iba pang
2. Ang Pilipinas ay matatagpuan sa rehiyon ng ______
katangiang pisikal.
Asya. (Timog-Silangan)
C. Pangwakas na Gawain 3. Ang bansa na itinuturing na pinakamalaking
1. Pagbubuod arkipelago sa mundo ay ang ______ . (Indonesia)
Magpabuo ng paglalahat batay sa paksang tinalakay. 4. Ang uri ng klima ng Pilipinas ay ____________.
Maaaring gumamit ng alinman sa mga graphic (equatorial/tropical)
organizer para sa pagsasagawa nito. 5. Ang Saudi Arabia, Iraq, at Iran ay nabibilang sa
Halimbawa, maaaring gumamit ng bubble map o rehiyon ng ______ Asya. (Timog-Kanluran)
fact storming web ng mga rehiyon sa Asya at palagyan ng
mga salita ang mga guhit o bilog na nakapalibot sa bawat IV. TAKDANG-ARALIN
rehiyon na maglalarawan sa mga katangiang pisikal ng Ipasagot ang sumusunod na mga tanong bilang paghahanda
bawat rehiyon sa Asya. sa susunod na aralin:
2. Paglalapat/Pagpapahalaga 1. Ano ang mga katangian ng yamang likas ng mga rehiyon
sa Asya?
Ipasagot ang sumusunod na mga tanong:
2. Paano naaapektuhan ng mga suliraning pangkapaligiran
a. Paano makatutulong ang paghahating heograpiko
tulad ng pagkasira ng lupa, suliranin sa solid waste,
ng Asya sa pagkakaisa at pag-unlad ng rehiyon?
pagkawala ng biodiversity, polusyon sa tubig at pagkawasak
b. Paano iuugnay ang sumusunod na sipi sa Asya? ng kagubatan ang paghahanapbuhay at uri ng pamumuhay
“Pagkakaisa sa gitna ng Pagkakaiba”. ng mga Asyano?
Magpaguhit sa bawat anim na pangkat ng mapa ng Aralin 2 Yamang Likas ng mga Rehiyon sa Asya
rehiyong tinalakay. Pakulayan ang bawat bansa sa rehiyon.
4. Pagpapayaman ng Aralin I. LAYUNING TIYAK
• Nasusuri ang mga katangian ng yamang likas ng mga bansang
Magpasaliksik tungkol sa pag-aangkop ng ilang bansang
Asyano
Asyano sa naiiba nilang uri ng klima.
• Natataya ang mga yamang likas ng mga rehiyon sa Asya
5. Gawaing Remedyal
• Natataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at
Gumawa ang guro ng balangkas ng paksang tinalakay yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano
ng bawat pangkat. Ipabuo ang detalye ng balangkas sa noon at ngayon sa larangan ng agrikultura, ekonomiya,
mga pangkat. panahanan, at kultura
• Naipamamalas ang pagpapahalaga sa mga yamang likas ng 3. Mga Mungkahing Estratehiya
mga bansang Asyano a. Ipagawa ang pangkatang pagsusuri ng mga katangian
• Nakikilahok sa pangangalaga ng mga yamang likas ng yamang likas ng mga bansa sa mga rehiyon sa Asya.
Gumamit ng mga larawan at graphic organizer tulad
II. PAKSA ng cluster at bubble map. Ipaulat sa buong klase ang
Yamang likas ng mga rehiyon sa Asya ginawang pagsusuri ng bawat pangkat.
• Mga katangian ng yamang likas ng mga bansa b. Batay sa ginawang pagsusuri, talakayin ang mga
• Implikasyon ng kapaligirang pisikal at yamang likas ng mga yamang likas ng mga rehiyon sa Asya.
rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano c. Magtanghal ng dula-dulaan ang apat na pangkat
• Mga paraan ng pangangalaga ng yamang likas tungkol sa implikasyon ng kapaligirang pisikal at
yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga
• Mga suliranin ng mga bansa sa paglinang ng yamang likas
Asyano noon at ngayon sa larangan ng:
• agrikultura • panahanan
III. PAMAMARAAN
• ekonomiya • kultura
A. Panimulang Gawain
d. Magpagawa sa bawat pangkat ng talahanayan tulad ng
1. Pagsasanay nasa ibaba tungkol sa mga bansa sa rehiyong tinalakay.
Gawin ang map drill ng mga rehiyon at bansa sa Papunan ang talahanayan at magtalakayan sa sinasaad
Asya. nito. Magpabuo ng konklusyon batay sa nakalahad sa
2. Balik-Aral talahanayan. Iulat sa buong klase ang ginawa ng bawat
Itanong: Ano ang kaugnayan ng katangiang pisikal sa pangkat. Magpabigay ng reaksyon sa inulat.
uri ng pamumuhay ng mga Asyano?
Uri ng Kapaligirang
B. Paglinang ng Aralin Bansa Yamang Likas Antas ng Kaunlaran
Pisikal
Gamitin ang sumusunod na mga salita sa pangungusap.
Pagkatapos ay ipabigay sa mga mag-aaral ang kahulugan
nito batay sa konteksto nito sa pangungusap.
a. yamang likas c. industriya
b. agrikultura d. produkto e. Magpadala ng mga news clipping, artikulo, at editorial
2. Pagganyak na may kaugnayan sa paksang aralin. Talakayin ito sa
Magpakita ng mga larawan o video ng yamang likas ng klase.
Asya tulad ng mga halaman, hayop, at mineral. Magpabigay f. Magtanghal ng debate tungkol sa paksang, “Ang
ng reaksyon sa mga nakita. Yamang Likas ang Susi sa Pag-unlad ng Bansa.”
92 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II
1. Pagbubuod
Magpabuo sa bawat pangkat ng isang konklusyon
at tatlong katotohonan (facts) na susuporta sa binuong
konklusyon.
Ipakwento sa isa o dalawang mag-aaral ang isang
pangyayari na kinasangkutan nila tungkol sa suliranin sa
yamang likas. Ipasadula naman sa ibang mag-aaral ang
solusyon sa suliranin. Magpabigay ng reaksyon sa solusyong
isinadula.
Magpagawa ng slogan tungkol sa kahalagahan
ng yamang likas ng mga bansa.
Magpasaliksik tungkol sa natatanging yamang likas
ng ilang mga bansa. Ipabahagi sa klase ang mga nakalap
na impormasyon.
5. Gawaing Remedyal
Isagawa ang joint storytelling tungkol sa paksang aralin.
6. Ebalwasyon
Tayahin ang ipinakitang gawain ng mga mag-aaral sa
pamamagitan ng rubric. Basahin ang halimbawa na nasa
pahina.
IV. TAKDANG-ARALIN
Ipasagot ang sumusunod na mga tanong bilang paghahanda
sa susunod na aralin:
1. Bakit nagkakaroon ng suliraning pangkapaligiran ang mga
Asyano?
2. Paano nakaaapekto ang mga suliraning pangkapaligiran
sa pamumuhay ng mga Asyano?
3. Paano nilulutas ng mga Asyano ang mga suliraning
pangkapaligiran?
ng Araling Panlipunan III
(KASAYSAYAN NG DAIGDIG)
Banghay-aralin sa Araling Panlipunan III 163
ng Kasaysayan ng Daigdig Ipabigay ang kahulugan ng sumusunod na mga
konsepto:
YUNIT I Ang Simula ng Kabihasnan a. teorya
LAYUNING PANLAHAT b. Creationist
Naipamamalas ang pag-unawa sa kinalaman ng heograpiya c. kondensasyon
sa pamumuhay ng sinaunang tao sa daigdig 2. Pagganyak
Magpakita ng larawan ng daigdig. Itanong kung ano
Aralin 1 Mga Teorya sa Pinagmulan ng Daigdig ang paniniwala ng mga mag-aaral tungkol sa pinagmulan ng
I. LAYUNING TIYAK daigdig. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol dito.
• Nasusuri ang mga teoryang siyentipiko at pahayag mula 3. Mga Mungkahing Estratehiya
sa Bibliya tungkol sa pinagmulan ng daigdig a. Ipagawa ang padulang pagbabasa ng Bibliya. Tingnan
• Nabibigyang-puna ang mga teorya tungkol sa pinagmulan ang nilalaman nito sa Genesis 1:1-3. Itanong sa mga
ng daigdig mag-aaral kung ano ang naramdaman habang ito ay
• Naipahahayag ang sariling paniniwala tungkol sa pinagmulan binabasa at ang epekto nito sa kanilang paniniwala sa
ng daigdig pinagmulan ng daigdig.
• Naipamamalas ang paggalang sa mga paniniwala ng ibang tao Ipangkat sa dalawahan ang mag-aaral. Ipabahagi sa
tungkol sa pinagmulan ng daigdig kapareha ang kanilang naramdaman tungkol sa binasa
• Nakalilikom ng mga artikulo tungkol sa pinakahuling tuklas sa at gayundin ang epekto nito sa sarili. Pagkatapos ay
pag-aaral at pagsasaliksik tungkol sa pinagmulan ng daigdig tumawag ng ilang mag-aaral na makapagbibigay ng ulat
II. PAKSA sa klase tungkol sa naganap na pagbabahagi.
Mga teorya sa pinagmulan ng daigdig b. Ipagawa ang kunwaring pagpupulong ng mga siyentista
• Teoryang siyentipiko na mag-uulat tungkol sa nabuo nilang teorya sa
• Teoryang makarelihiyon pagkabuo ng daigdig. Magpalitan ng kuru-kuro ang
pangkat tungkol sa kanilang mga teorya.
III. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain
Magbigay ng maikling paliwanag tungkol sa nilalaman ng 1. Pagbubuod
Yunit I. Maaaring gumamit ng mga larawan at balangkas ng Ipabuod ang paksang tinalakay sa pamamagitan
yunit. Maaari din lumahok ang mga mag-aaral sa pagtalakay ng pagpapagawa ng rebus. Mga larawan at simbolo
tungkol sa kanilang nalalaman sa paksa. ang ipagamit sa paggawa nito sa halip na mga salita.
164 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan III
Aralin 2 Kata n gian g Pisikaln gDa ig dig
I. Y U NI NGT I YK
LA A
Itanong: Naniniwala ba kayo sa teoryang makarelihiyon

• Nailalarawana ngm ga katangiangpisikalngda i g di g
• Nasusuri ang katangiang pisikal ng daigdig bilang tirahan
ta o
• N ai pa lil i wa na ga ngm ga te ory a tungk ol sa pi na gmul a nngmga
tungkol sa pinagmulan ng daigdig? Kung gayon, dapat pa •
•
Na i pal ili wa na ga ngk ahal a ga ha nnghe ogra pi ya sa ka sa ysa ya n
Naimumungkahi
bilangtirahan
m ga paraan
ngpa n ga nga l a ga sada i gdi g
ta o
bang gumawa ng pananaliksik ang mga siyentista tungkol

• Nakalilikomng mga larawanngkatangiangpisikalng da i g di g
naa ngk o pnatirahan ta o
• Nakaguguhitnglarawantungkolsadai g di g
sa pinagmulan ng daigdig? II. A K SA

P

Katangiangpisikalng da i g di g
• Mgateoryangpinagmulanngm ga kontinente
• Kahalagahannghe ogra piya sakasaysayan
Magpaguhit ng mga larawan tungkol sa mga teorya na

• Mgaparaanngpa ng a n ga l a ga sada i g di g
pinagmulan ng daigdig.
III. A M A M A RA A N
P
A. Pa nim ulan gGawain
1. Pgs
a a s a na y
PictureDrill. Ma gpa bigay sam ga ma g-aara lngisang
maiklingpangungusa psaba watlarawangipakikita.
2. Balik-aral
Itanong: Alin sa mg a teorya tungkol sa pinagmulan
Magpasaliksik ng mga artikulo tungkol sa pinakahuling

ng da i gdi ga n gda pa tpaniwalaan?Bakit?
tuklas ng mga siyentista sa pinagmulan ng daigdig.

5. Gawaing Remedyal
Maghanda ng question web at ipasagot ito sa mga
mag-aaral.
6. Ebalwasyon
Sa isang sagutang papel, ipaliwanag ang mga teoryang
makarelihiyon at makaagham tungkol sa pinagmulan
ng daigdig.
IV. TAKDANG-ARALIN
Ipasagot ang sumusunod na mga tanong bilang paghahanda
sa susunod na aralin:
1. Ano ang mga katangiang pisikal ng daigdig na angkop
bilang tirahan ng tao?
2. Ano ang mga teorya tungkol sa pinagmulan ng mga
kontinente?
3. Paano mapangangalagaan ang daigdig bilang tirahan
ng tao?
4. Bakit mahalaga ang heograpiya sa kasaysayan?
Banghay-aralin sa Araling Panlipunan III 165

Teaching Strategies in Araling Panlipunan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Teaching Strategies in Araling Panlipunan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

i

Kasapi: Philippine Educational Publishers’ Association; Book Development

Aralin 14 Kabihasnang Klasikal sa Minoa at Mycenaea … 188

Aralin 13 Sinaunang Kabihasnan sa South America Aralin 27 Ang Pagsisimula at Paglaganap

Aralin 38 Rebolusyong Amerikano …………………………… 234 Aralin 55 Populasyon, Kalusugan, at Kabuhayan

Aralin 43 Nasyonalismo sa England ………………………… 245 Panghuling Pagsusulit …………………………… 277

Aralin 44 Ang Pagbubuklod ng Italy ………………………… 247 Bibliograpiya ………………………………………… 279

2 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 3

4 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 5

6 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 7

8 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 9

10 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 11

12 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 13

Mga Halimbawa ng Graphic Organizer detalye

1. CLUSTERS 5. CONCENTRIC CIRCLES

14 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

6. TIMELINES Simula Pagkatapos Pagkatapos Pagkatapos Katapusan

11. DESCRIPTIVE SEMANTIC MAP

Detalye Detalye Detalye Detalye Detalye

9. FLOW MAP 12. TREE MAP

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 15

16 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Dahilan Pangyayari Bunga

Sanhi Bunga 4. BACKMAPS

1. TAN FACT ANALYZER

Dahilan Epekto Dahilan Epekto

5. FORCES COUNTER FORCES

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 17

6. CAUSAL CHAINS mga teorya

9. HOUR GLASS 8. QUESTION WEB 2. OUTLINES

18 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 19

20 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I-III 21

22 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I 23

atmgaPangkat-et no lin ggw ist iko saPilipinas

Atasan ang mga mag-aaral na puntahan ang i-learn.vibalpublishing.com at

• Naip aliliwanag ang probisyon ng Saligang Batas ng 1987

• Naipaliliwanaga ngpa g ha ha ti ngPilipinass a mga re hi y on

Ipabuod ang paliwanag ng relihiyon at agham tungkol

Mga Konsepto ng Pag-aaral ng Kasaysayan. Bilang guro, ito ay

sa pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas. II. AK SA

maaari ring ma-access sa i-teach.vibalpublishing.com. Sa pamamagitan ng

gawaing Click & Match, matutulungan ang mga mag-aaral na maiugnay at

24 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan I

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II 89

90 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II 91

92 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan II 93

Banghay-aralin sa Araling Panlipunan III 163

164 Banghay-aralin sa Araling Panlipunan III

Itanong: Naniniwala ba kayo sa teoryang makarelihiyon

• Nasusuri ang katangiang pisikal ng daigdig bilang tirahan

• N ai pa lil i wa na ga ngm ga te ory a tungk ol sa pi na gmul a nngmga

tungkol sa pinagmulan ng daigdig? Kung gayon, dapat pa •