Học vật lý trực tuyến tại: thayvungocanh.vn 0125.2205.

609
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

TÀI LIỆU BÀI GIẢNG KHÓA HỌC: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA 2019
BÀI HỌC: KĨ THUẬT VÒNG TRÒN LƯỢNG GIÁC
Tài liệu khóa học của website: www.thayvungocanh.vn
★★★★★

Group học tập: https://www.facebook.com/groups/clubyeuvatly101112/

Facebook: https://www.facebook.com/hinta.ngocanh

I. LÝ THUYẾT
Phương trình li độ: x = Acos(ωt + φ0)
Được biểu diễn trên vòng tròn lượng giác như hình bên.

t=0

φ0
‒A O +A x

Bảng quy đổi thời gian:

Thời gian Độ Rad

T 3600 2π
T/2 1800 π
T/4 900 π/2
T/3 1200 2π/3
T/8 450 π/4
T/6 600 π/3
T/12 300 π/6

Công thức lượng giác cần nhớ:

3 1 1
cos 300  cos 450  cos 600 
2 2 2

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 1

 Học vật lý trực tuyến tại: thayvungocanh.vn 0125.2205.609
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II. CÁC TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT

PHA BAN ĐẦU DƯƠNG

1. x = 4cos(πt) cm 2. x = 3cos(πt + π/2) cm 3. x = 8cos(πt + π/3) cm
t=0
t=0

t=0 900 600

‒4 O +4 x ‒A O +A x ‒8 O +8 x
4

4. x = 4cos(πt + π/4) cm 5. x = 2cos(πt + π/6) cm 6. x = 8cos(πt + 2π/3) cm

t=0 t=0
t=0
45 0
0
1200
30
‒4 O 2√2 x ‒2 O √3 +2 x ‒8 x
+4 −4 O +8

PHA BAN ĐẦU ÂM

1. x = 4cos(πt + π) cm 2. x = 3cos(πt − π/2) cm 3. x = 8cos(πt − π/3) cm

t=0 4
‒4 O x ‒3 O +3 x ‒8 O +8 x
+4 600
900

t=0
t=0
4. x = 4cos(πt − π/4) cm 5. x = 2cos(πt − π/6) cm 6. x = 8cos(πt − 2π/3) cm

2√2 ‒2 √3 +2 −4 O
‒4 O x O 300 x ‒8 x
450 +4 +8
t=0 1200
t=0 t=0

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 2

 Học vật lý trực tuyến tại: thayvungocanh.vn 0125.2205.609
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

III. VÍ DỤ MINH HỌA

Đề bài: Một chất điểm dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(πt + π/3) cm.
a. Thời điểm lần đầu tiên chất điểm tới vị trí cân bằng là…………………….……………………………
b. Thời điểm đầu tiên chất điểm tới biên dương là…………………………………………………………
c. Thời điểm đầu tiên chất điểm tới biên âm là……………………………………………...………………
d. Thời điểm lần thứ hai chất điểm có li độ x = −2 cm là……………………………………………………
e. Thời điểm đầu tiên chất điểm có vận tốc bằng không là…………………………………………………
Lời giải:
Biểu diễn phương trình dao động lên VTLG. Pha ban đầu (t = 0) như hình vẽ.
2
Chu kì: T   2, 0 s.

a. Vị trí cân bằng có vecto biểu diễn như hình vẽ.
t=0
T 1
Góc quay:   300  t   s.
12 6 300

600 x
‒4 O +4

b. Vị trí biên dương có vecto biểu diễn như hình vẽ.

t=0
5T 5
Góc quay:   3000  t   s.
6 3

600 x
‒4 O +4
3000

c. Vị trí biên âm có vecto biểu diễn như hình vẽ.

t=0
T 2
Góc quay:   1200  t   s.
3 3
1200
600 x
‒4 O +4

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 3

 Học vật lý trực tuyến tại: thayvungocanh.vn 0125.2205.609
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

d. Vị trí x = −2 cm có vecto biểu diễn như hình vẽ.

t=0
T
Góc quay:   1800  t   1, 0 s.
2
1800
600 x
‒4 −2 600 O +4

e. Áp dụng mối quan hệ giữa x và v.

t=0
x2 v2 x2 02
Ta có: 2  2  1  2  2  1  x   A .
A v max A v max 1200
Vận tốc bằng 0 tại hai biên, có vecto biểu diễn như hình vẽ. 600 x
T 2
Góc quay:   1200  t   s. ‒4 O +4
3 3

−−− HẾT −−−

KHÓA HỌC: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA 2019

TẠI WEBSITE: thayvungocanh.vn

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 4