CARAGA REGIONAL SCIENCE HIGH SCHOOL

Brgy. San Juan, Surigao City

FILIPINO-10
ARALIN 1.5
GRADE X – BOHR

PANGKAT 2

Arquiza, Althea Dofel

Campus, Cindy Jin
Desuyo, Abigail
Ecoben, Joshua Joselito
Jao, Karl Andre
Lancin, Kyla Hasmine
Manongas, Daryl Angel
Serato, Ma. Norielle
Viajar, Micha Jhazmin

IPINASA KAY:
FE MONTOLO BONONO
Adviser sa Filipino 10
GAWAIN 1: KATANGIAN KO… DIYALOGO KO
Ibigay ang katangian ng tauhan batay sa babasahing diyalogo na hango
sa mga akda.

1. “Daddy, patawad po. Nais ko lamang na lumigaya sa buhay. Nasa

katanghalian na po ako ng buhay ko. Ayaw ko pong mag-isa balang
araw kapag ako’y nawala.”
Halaw sa kuwentong “Nang Minsang Naligaw si Adrian”,
LM Grade 9, pp. 15.
SAGOT:
Ang katangian ng tauhan ay maunawain dahil kahit na may mga bagay
na nagawa siyang hindi ganoon kaaya – aya ay nanghingi pa rin siya ng
kapatawaran sa kanyang ama at inintindi ang sitwasyong kanyang
nararanasan.

2. “Hindi ako pumupunta sa bahay ng isang lalaking estranghero sa

akin,” sabi ng babae.
Halaw sa nobelang “Isang Libo’t isang Gabi”,
(Thousand and One Nights) Saudi Arabia
SAGOT:
Ang katangian ng tauhan ay marangal sapagkat hindi siya nagpadala sa
mga mabulaklak na mga salita ng lalaki.

3. “Sige, bibigyan kita ng trabaho. Pero ayoko ng tamad, ha? Dos

singkwentang gana mo.” (Don ho sa pinagtrabahuan ko, tatlong
pisong...) O, e, di don ka magtrabaho. Burahin ko nang pangalan
mo?”
Halaw sa nobelang “Maynila sa Kuko ng Liwanag”

SAGOT:
Ang katangian ng tauhan ay hindi marunong umintindi ng sitwasyon ng
kanyang kapwa tao sapagkat wala siyang pasensya at tsaka ganon na
lamanng niya tratuhin ang kanyang kausap.

4. “Kasalanan n’yo ang nangyari, e! Natataranta kasi kayo basta may

kostumer kayong kano. Pa’no natitipan kayo ng dolyar. Basta
nakakita kayo ng dolyar, naduduling na kayo, kaya binabastos ninyo
ang mga kapwa Pilipino.”
Halaw sa nobelang “Gapo” ni Lualhati Bautista
SAGOT:
Ang katangian ng tauhan ay ang pagiging mataas sapagkat ganoon niya
na lamang tingnan ang kanyang mga tauhan na silaw sa dolyar kahit
naman hindi niya alam ang totoong nangyari.

5. “Walang ibang babae akong minahal.”

Halaw sa nobelang “Ang Kuba ng Notre Dame”
SAGOT:
Ang katangian ng tauhan ay matapat sa kanyang minamahal sapagkat
hindi niya nakuhang palitan ng ibang babae ang kanyang babae.
Mga Gabay na Tanong
1. Paano nakatulong ang mga pangyayari sa pagkilala ng katangian ng
tauhan?
SAGOT: Ito’y nakakatulong sapagkat kailangan mong unawaain ang
sitwasyon na kinalalagyan ng tauhan sa nasabing diyalogo
2. Anong uri ng tauhan ang nabuo ng may-akda?
SAGOT: Ang uri ng tauhan na nabuo ng may akda ay ang pagiging
matapang dahil sa kabila ng lahat ng sitwasyon ay kinaya nila itong
lagpasan.
3. Nalaman ba sa diyalogo ang pagkakilanlan ng isang tauhan?
Patunayan.
SAGOT: Nalaman ko ang katangian ng isang tauhan dahil sa
diyalogo dahil nakapaloob ditto ang mga aksyon at mga damdamin
ng mga nasabing tauhan.
GAWAIN 2: NABASA KO… ITATALA KO
Magtala ng mga nabasang akdang pampanitikan at magbigay ng isang
katangian ng akdang binasa. Gamitin ang talahanayan sa pagsagot at
sagutin ang gabay na tanong.
Akdang Pamagat Pinagmulang Katangian ng
Pampanitikan Bansa Akda
Maikling The Jade Pendant Singapore Puno ng pag
kwento asa
Sanaysay Isang Mabuting Pilipinas Hindi pagsuko
Desisyon ang na hikayatin ang
Paghinto sa Pag- mga tao
inom ng Alak
Nobela Noli Me Tangere Pilipinas Pagmamahal sa
bayan

Mga Gabay na Tanong

1. Paano nakatulong ang akdang pampanitikan sa pagkilala sa bansang
pinagmulan?
SAGOT:
Nakakatulong ang akdang pampanitikan sa pagkilala sa bansang pinagmulan
dahil nababanggit ang mga sumasalamin na mga kultura, paniniwala, paraan ng
pamumuhay, mga karanasan at kaisipan ng isang bansa.

2. Anong pagkakatulad/pagkakaiba ng mga katangian ng akdang

pampanitikan?
SAGOT:
Ang pagkakaiba ay ang taglay na may iba’t ibang katangian ang bawat akda.
Habang ang pagkakatulad ay ang mga akdang pampanitikan ay sumasalamin
sila sa kultura ng isang bansa at nagbibigay ng mga impormasyon

3. Ibigay ang naidulot ng pagbabasa ng iba’t ibang akdang

pampanitikan sa iyo bilang mambabasa. Ipaliwanag ang sagot.
SAGOT:
Ang naidulot sakin ng pagbabasa ng mga akdang pampanitikan ay nakakakuha
ako ng mga leksyon, mga impormasyon tungkol sa pamumuhay at iba’t ibang
sitwasyon na maaari kong maranasan sa susunod na mga panahon.
GAWAIN 4: PAGLINANG NG TALASALITAAN
Ayusin ang mga salita ayon sa antas o tindi ng kahulugan. Gamitin ang
teknik pagkiklino.

kagunggungan
kalokohan
kahangalan
kabaliwan
kabaliwan kahangalan
kalokohan kagunggungan

galit
ngitngit
muhi
poot
poot
muhi
ngitngit galit

kinupkop
tinangkilik
inalagaan kinalinga
tinangkilik kinupkop
kinalinga inalagaan

hapis
hapis
lungkot
pighati
pighati
lungkot
lumbay
lumbay
GAWAIN 5: PAG-UNAWA SA AKDA
Sagutin ang mga tanong.

1. Ilarawan ang natatanging katangian na taglay ni Quasimodo. Ano ang

suliranin na bumabagabag sa kaniya?

SAGOT: Ang natatanging katangiang taglay ni Quasimodo ay ang

pagiging pinakapangit na nilalang sa Paris, isa siyang kaawa-awang
kuba na kinupkop ng isang pari. Sa sobrang kapangitan ni Quasimodo
ay itinanghal siyang "Papa ng Kahangalan", isinali sa parada upang
kutyain at pagtawanan ng lahat ng tao. Sa kabila ng kapangitang taglay,
mayroon din namang kabutihan si Quasimodo, Inako niya ang ginawang
kasalanan ng taong kumupkop sa kanya dahil sa matinding utang na
loob. Malaki ang hamon sa karakter ni Quasimodo. Ang hamon sa
kanyang karakter ay mapipakita at mapatunayan na hindi siya kagaya
ng iniisip ng lahat ng mga tao. Na, sa akbila ng kanyang itsura at
kalagayan ay hindi siya iba sa mga normal na tao pagdating sa
damdamin, pagmamalasakit, at pagmamahal.

2. Bakit ninais ni Pierre Gringoire na makisali sa pangkat ng mga pulubi

at magnanakaw?

SAGOT: Sa katunayan hindi siya kasama sa pangkat ng magnanakaw.

Noong pauwi si La Esmeralda, habang naglalakad, ay sinundan niya ito
pauwi. Laking gulat niya noong may nagtangka sa buhay ng dalaga, ang
dalawang lalake na nagngangalang Frollo at Quasimodo. Tinulungan
niya ang dalaga subalit siya ay nawalan ng malay sapagkat dalawang
lalake ang kaniyang kalaban upang sagipin ang babaeng
nagngangalang La Esmeralda. Dumating ang alagad ng hari sa
pangunguna ni Phoebus at nahuli ang isa na nagtangka sa buhay ng
babae, ngunit ang isa ay nakatakas.

3. Paano natagpuan ang kalansay ni Quasimodo sa loob ng libingan ni

La
Esmeralda?

SAGOT: Natagpuan ang kalansay ni Quasimodo noong maghukay sa

libingan ni Esmeralda. Nakita dito ang magka-akap na kalansay ni
Quasimodo at Esmeralda. Ang pagkawala ng kanyang minamahal na si
Esmeralda ay nagbigay ng malaking kalungkutan kay Quasimodo kung
kaya’t minarapat niya na sumama kay Esmeralda hanggang sa kabilang
buhay. At ginawa nga nito ay pumunta sa hukay ni Esmeralda. Kaya ng
mahukay ng lalaki ang libingan ni Esmeralda at kanilang kalansay ay
magkasama,

4. Ano ang pananaw ng may-akda tungkol sa pamilya? Pag-ibig?

Magbigay ng mga patunay.

ANG KUBA NG NOTRE DAME

PAMILYA
▪ pag-ibig sa pagitan ng ina at anak
Ang pananaw ng may-akda tungkol sa
pamilya ay kahit lumipas pa ang taon na
hindi nagkita, mayroong bugso ng
damdamin na magpaparadam
pagtatagpuin sila ng panahon para
maramdaman na sila ay isang pamilya.
Katulad na lamang kay sister gudule na
labinglimang taong nakalipas na nawala
ang kaniyang anak at ng sila’y pinagtagpo
ng panahon mayroong isang alaala na
nagpakilala sa kanilang” ang kuwentas na
suot ni la Esmeralda”, bagamat nasiraan ng
pag-iisip sa pagkawala ng kaniyang anak
ay nagkaroon pa rin ng panahon na sila'y
magkita.
PAG-IBIG
▪ pag-ibig sa minamahal
Tulad ng isa sa mga tauhan ng nobela,
si Claudio Frollo. Si Claude Frollo ay ang
pari ng Notre Dame. Ang pagkatuto ang
at unang pag-ibig ni Frollo hanggang sa araw
ng kanyang mga magulang ay namatay, at
siya ay pinagtibay sa kanyang sanggol na
kapatid na si Jehan.
Pagkatapos natanto niya na “ang pag-ibig
niya sa kapatid ay pagsakripisyo at
paggawa sa lahat habang siya ay
nabubuhay." Ilagay ni Frollo lahat ng
kanyang pukos sa pag-aalaga kay Jehan,
at inibig niya ito nang walang pasubali.

Read more on Brainly.ph -

https://brainly.ph/question/191400#readmor
5.
e May mahalagang papel ba ang Katedral sa kuwento na nakapaloob
sa nobela? Pangatuwiranan ang sagot.
SAGOT: Sa kwentong Ang Kuba sa Notre Dame ang Katedral ay isa sa
mga naging tagpuan sa kwento sapagkat dito ginaganap ang
"Pagdiriwang ng Kahangalan” kung saan isa si Quasimodo sa itinanghal.
Dito din niya dinala si Esmeralda upang ito ay maligtas sa inihatol ditong
kamatayan. Dinala niya ito sa tuktok ng Katedral. At dito din ang
tagpuan kung saan inihulog niya si Fr. Frollo. Sa katedral din namatay
ang pinakamamahal ni Quasimodo na si Esmeralda.
6. Anong kakaibang katangian ni Claude Frollo bilang kontrabidang
tauhan sa binasang akda?
SAGOT: Si Claude Frollo ay isang pari sa Notre Dame. SIya ay may
matinding pagnanasa sa dalagang mananayaw na si La Esmeralda,
dahilan ng pagkakitil sa buhay ng dalaga. Sa kabila ng lahat ng ito, si
Frollo ay isang mapagmahal na tao.Isang patunay dito ang pag-ampon
niya kay Quasimodo sa kabila ng pisikal na histura nito at pag-alaga
niya ng kanyang maliit na kapatid na si Jehan.
7. Ilarawan ang magkaibang wakas ng mga tauhan na masasalamin sa
nobela.
Gamitin ang kasunod na dayagram sa pagsagot.

QUASIMODO CLAUDE FROLLO

namatay sapagkat inihulog
namatay dahil
siya ni Quasimodo mula sa
natagpuan ang kalansay tore dahil akala nito ay
ng isang kuba na pinatay niya si La
nakayakap sa kalansay Esmeralda.
ni La Esmeralda.

HINAHARAP NG MGA TAUHAN

SA NOBELA

LA ESMERALDA PHOEBUS
patuloy ang pagpapakasal
ibinitay ni Claude sa isang babae matapos
Frollo sapagkat ayaw pagtangkaan ang buhay
siyang mahalin nito. nito ng isang di-kilalang
tao nang minsang nagtagpo
sila ni La Esmeralda.

8. Maglahad ng mga pangyayari o bahagi sa nobela na magpapakilala

sa kultura o pagkakilanlan ng bansang pinagmulan ng akda. Itala sa
tsart. Bahagi o Pangyayari sa Akda Kultura o Pagkakilanlan ng Bansa.
 BAHAGI KULTURA
O O PAGKAKILANLAN
PANGYAYARI SA AKDA NG BANSA

Noong 1482 ipinagdiriwang ng mga

Nahangal si quasimodo bilang taga paris ang kahangalan sa mga
"papa ng kahangalan" sa labis na taong may mabuting nagawa sa
kapangitan. kanilang bayan

9. Mahusay bang naisasalaysay ang mga pangyayari sa paglalarawan

ng mga tauhan sa nobela? Patunayan.
SAGOT: Oo, sapagkat ang mga pangyayari sa paglalarawan ng mga
tauhan sa nobela ay magkasunod-sunod at malinaw na ipinakilala kung
kaya’t bago ito isinulat ay may mga tauhang nakasaad o mababasa mo
bago mo simulang basahin ang isang nobela.
10. Sa iyong palagay, ano ang nais ipabatid ng may-akda sa kanyang
isinulat na nobela na may kaugnayan sa bansang pinagmulan?
SAGOT: Nais ng may akda na ipaalam o ipabatid ang kaniyang mga
ideya at kaisipan hinggil sa mga naranasan at nakita niya na mababasa
natin sa nilalaman ng kaniyang nobela. Ito ay makapagbibigay aral sa
atin at karagdagang impromasyon.
GAWAIN 6: SURING TAUHAN
Sa pananaw humanismo, ipinakikita na ang tao ay ang sukatan ng lahat
ng bagay kaya’t binibigyang-halaga ang kanyang saloobin at damdamin.
Matitiyak lamang ito kung tataglayin niya ang kalayaan sa pagkilos,
natatanging talas ng isipan at kakayahan.
Ilarawan ang katangian ng mga tauhan sa nobelang binasa at
paano ipinakikilala ang kultura o pagkakakilanlan ng bansang
kaniyang pinagmulan. Gayahin ang pormat sa pagsagot.

TAUHAN PAANO MAG ISIP ANO ANG PAANO IPINAKITA

KANIYANG ANG MGA
DAMDAMIN NAMUMUKOD NA
KATANGIAN NA
MULA SA
BANSANG
KANIYANG
PINAGMULAN?

Quasimodo
 Si Quasimodo ay Malungkot Namumukod tangi
marunong tumanaw dahil nawala ang kanyang
ng utang na loob, ang tunay at tapat nitong
pinakamama pag-ibig sa dalaga
nagpapatunay ito ng
hal niya. kahit hanggang
Akuin niya ang kamatayan ay hindi
kasalanang hindi nya niya nilubayan ang
ginawa katawan ni La
maipagtanggol Esmeralda.
lamang ang taong
umampon sa kaniya.

Claude Si Claude Frollo ay Malungkot Dahil sa kanyang

Frollo walang awa, isa din kasi hindi matinding
siyang mahigpit at napasa pagnanasa kay La
matalinong pari siya kanya ang Esmeralda ay
ang pumatay sa mga kanyang nagawa niyang
magulang ni minamahal talikuran ang diyos
Quasimodo noong na si at gumawa ng
sanggol pa lamang Esmeralda. masamang plano
ito mas pinili na dito niya naipakita
lamang niya na na isa siyang
alagaan si makasalanang
 Quasimodo dahil tagapaglingkod ng
magagamit niya ito diyos.
dahil sa lakas ng
katawan.
La Iniisip niya lang ang Mahal nya si Namumukod tangi
Esmeralda kanyang sariling quasimodo ang kanyang
kapakanan/kaligayah at katangian na
an. naghihinagpi maging isang
s cya sa matapang na babae
kalagayan at may takot sa
ng kuba. diyos kahit pinarusa
han sya sa paratang
sa kanya ay
kusaniya nalang
itong tinanggap.
Phoebus Pa iba iba ang Ang Kapitan at ang taga
desisyon. damdamin ni pagtanggol ng
phoebus kay kaharian, isa din sa
esmeralda mga nagka gusto
ay nabighani kay Esmeralda kung
siya ngunit kaya’t siya ay
napalitan ito pinagtangkaan
ng galit dahil patayin ni Fr. Claude
akala niya si Frollo.
esmeralda
ang
nagtakang
pumatay sa
kanya.

Mga Gabay na Tanong:

1. Anong mga katangian ng mga tauhan ang nagpapakilala sa
kultura o bansang kaniyang pinagmulan?

La Esmeralda: Isang dalagang mananayaw. Quasimodo: Isang lalaking

kuba na pinaratangan na "Papa ng Kahangalan" at napaibig kay La
Esmeralda. Frollo: Isang pari na tinalikuran ang Diyosa para kay La
Esmeralda at sa pagnanasa niya dito. Phoebus: Alagad ng Hari. At ang
lalaking minahal ni La esmeralda ngunit siya mismo ang tumalikod sa
dalaga dahil sa naniniwala siya na ang dalaga ang tumangkang patayin
siya.
2. Paano nakatulong ang mga pangyayari at tauhan sa pagpapakilala ng
kultura o bansang kanilang pinagmulan.
Dahil sa mga pangyayari, unti unti nating nalalaman kung anong kultura
mayroon sila. Nakikita sa mga pangyayari at tauhan kung anong
paguugali
4.2 mayroon sila.

GAWAIN 7: Pagpapalawak ng Kaalaman Suriin ang binasang buod sa

pamamagitan sa pagsagot ng mga tanong sa sagutang papel.
1. Paano makikita kay Amanda Bartolome ang mga katangiang
pagkakakilanlan ng kaniyang bansa?
SAGOT: Makikita natin ang pagkakakilanlang
ng kaniyang bansa sa pamamagitan ng kaniyang suot na mgadamit (damit noong
1970s), sa kaniyang pananalita, at kaniyang mga Gawain ipinamalas sa pelikula.
Naipapakita rin nito ang pagkakakilanlan sa kaniyang bansa sa kaniyang mga
pananaw sa ukol sa batas-militar at lipunan.
2. Batay sa binasang buod, ano ang tema ng akda? Tukuyin ang mga
bahaging nagpapatunay.
SAGOT: Ang tema ng kwentong Dekada ‘70 ay ang walang humpay na
paglaban ng mamamayan sa diktadurya sa panahon ng batas militar.
3. Ilarawan ang kaugalian o kultura na masasalamin sa binasang buod?
SAGOT: Wala noong teknolohiya at ang mga tao noon ay walang
masyadong nalalaman tungkolsa pangyayari sa kanilang ekonomiya
4. Isa-isahin ang mga kultura/kaugalian nakaimpluwensiya sa pagkatao
ng tauhan.
SAGOT:
 Hindi natural ang paglikha ng gulo sa isang lipunan.

Ang dahas at pagpatay sa mga sibil na walang due process ay hindi makatarungan.

Kahit may patriyarkal na sistema, maka-ina ang mga Pilipino. Ang mga pamilyangPilipino
ay karaniwang may matatapang na "ilaw ng tahanan".

Ang mga Pilipino ay likas na nasyonalsta.

Nakasentro ang mga Pilipino sa kanilang pamilya.

5. Paano nakatulong ang paglalapat ng teoryang humanismo sa

pagpapakilala ng kultura o kaugalian ng bansa?
SAGOT: Para malaman o maipakilala and kultura.Ang layunin ng panitikan ay
ipakita na ang taoang sentro ng mundo; ay binibigyang-tuon ang kalakasan at
mabubuting katangian ngtao gaya ng talino, talento atbp.
GAWAIN 8: MAKABULUHANG HAMBINGAN
Ihambing ang ilang pangyayari sa napanood na dula sa mga pangyayari
sa binasang kabanata ng nobela. Gamitin ang talahanayan sa pagsagot.
 PAGAHAMBING
ANG KUBA NG NOTRE DAME NAPANOOD NA DULA
(PAMAGAT)

Ang kuba ng notre PANGYAYARI 1 Nagpapakita sa mapait

dame ay tumatalakay na sinapait ng isang
sa pang-aapi sa mag-anak sa panahong
isang kuba na ng martial law na
naganap sa paris. naganap sa pilipinas sa
nagpapakita ito ng pamumuno ni ferdinand
tradisyon at marcos.
magarang
pamumuhay ng taga
paris PANGYAYARI 2

Notre Dame naman Ang dekada 70

ay ang kaugalian sa ipanapakita ang
France. kaugalian noon.
PANGYAYARI 3
Ang mga karakter o Si Amanda naman sa
ang pangunahing sitwasyon na
tauhan ay parehong kinakaharap ng
nagdusa;. Si kanyang pamilya.
Quasimodo ay nung
nilitis siya ang
pinatay si La
Esmeralda.

Pagsasanay 1: Punan ang patlang ng angkop na mga hudyat sa

pagsusunod-sunod ng pangyayari. (sa madaling sabi, saka, dahil, kung,
bukod sa)
Si Amanda Bartolome ay isang babaeng nagsisikap matunton at
maunawaan ang tunay na kahulugan ng pagiging isang babae sa gitna
ng masalimuot na kalagayan ng bansa noong dekada ’70 sa ilalim ng
Batas Militar. (1) bukod sa isang babae, kumikilos siya bilang isang ina
(sa limang anak na pulos lalaki) at asawa ayon sa dikta ng lipunan at ng
asawa niyang si Julian. Bagaman tradisyonal, umiiral sa pamilyang
Bartolome ang kalayaan sa pagpapahayag ng damdamin (2) kung
kaya’t lumaki ang kanilang mga anak na mulat ang kamalayan sa
nangyayari sa lipunan. (3) dahil dito’y sumali sa kilusang makakaliwa
ang kanilang panganay na si Jules, (4) saka naging makata at
manunulat naman si Emman, at nahilig sa musikang rock n roll si Jason.
Si Gani naman ay malayang pinasok ang pagiging US Navy bagaman
taliwas ito sa paniniwala ng mga kapatid. (5) sa madaling sabi
nanatiling matatag ang pamilya Bartolome sa kabila ng napakaraming
pagsubok ng panahon. Dito rin nasubok ang katatagan ng pagsasama
nina Amanda at Julian, kung saan si Amanda ay nagnais na matunton
ang sarili bilang isang babae, malayo sa dikta ng lipunan, at ng asawa.
Pagsasanay 2: Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na
panandang pandiskurso o hudyat sa pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari sa pagsasalaysay ng isang napanood na palabas.
1. Magsisimula ako sa pag tulong sa aking kapwa.
2. Huwag lang mawalan ng pag-asa sa buhay.
3. Bunga nito ang pagiging masaya.
4. Sakali lang ikaw ay nagdudusa ngayon malalampasan mo din ito.
5. Sa ibang salita ang pagiging positibo sa buhay ay may positibo ding
darating.