You are on page 1of 93

SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

(KOMFIL) Bilang ng Yunit: 3

Deskripsyon ng Kurso: Ang KOMFIL ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa kontekstwalisadong komunikasyon sa wikang Filipino ng
mga mamamayang Pilipino sa kani-kanilang mga komunidad sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino sa pangkalahatan. Nakatuon ang kursong ito sa
makrokasanayang pakikinig at pagsasalita, gayundin sa kasanayan sa paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at modernong midya na makabuluhan sa kontekstong
Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan.

Inaasahang Matututuhan:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:

Kaalaman 1. Mailarawan ang mga gawing pangkomunikasyon ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan.
2. Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa kontektwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa.
3. Matukoy ang mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa.
4. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki-pakinabang na sanggunian sa pananaliksik
5. Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik.
6. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran.

Kasanayan
1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino.
2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino.
3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto.
4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t ibang konteksto.
5. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino.

Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan.
2. Makapagbalangkas ng gabay etikal kaugnay ng paggamit ng iba’t ibang porma ng midya.
3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitang-ideya.
4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang
Pilipino, bilang lunsaran sa mas mabisang pakikipag-ugnayan sa mga mamamayan ng ibang bansa.

Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester
Linggo Mga Paksa
1-3 Introduksyon: Ang Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng
Edukasyon at Lagpas Pa
(Kailangang ipaliwanag dito na tinangkang paslangin ng Commission on Higher Education ang
Filipino sa kolehiyo, at ipinaglaban ito ng iba’t ibang grupo sa pangunguna ng Alyansa ng Mga
Tagapagtanggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA kaya’t hanggang ngayon ay may
asignaturang Filipino pa rin sa kolehiyo. Kailangang bigyang-diin sa bahaging ito ang
kahalagahan ng wikang pambansa sa pagbubuo ng makabuluhang diskurso sa iba’t ibang
larangan ng komunikasyon at pananaliksik.)

Pagpoproseo ng Impormasyon Para sa Komunikasyon

• Pagpili ng Batis (Sources) ng Impormasyon


• Pagbabasa at Pananaliksik ng Impormasyon
• Pagbubuod at Pag-uugnay-ugnay ng Impormasyon
• Pagbubuo ng Sariling Pagsusuri Batay sa Impormasyon

Mga Gawing Pangkomunikasyon ng mga Pilipino


• Tsismisan
• Umpukan
• Talakayan
• Pagbabahay-bahay
• Pulong-bayan
• Komunikasyong Di Berbal (Kumpas atbp.)
• Mga Ekspresyong Lokal
4-6 Mga Napapanahong Isyung Lokal at Nasyonal
• Korapsyon
• Konsepto ng “Bayani”
• Kalagayan ng serbisyong pabahay, pangkalusugan, transportasyon,
edukasyon atbp.
• Bagyo, baha, polusyon, mabilis na urbanisasyon, malawakang pag(ka)wasak ng/sa
kalikasan, climate change atbp.
• Kultural/politikal/lingguwistikong/ekonomikong
dislokasyon/displacement/marhinalisasyon ng mga lumad at iba pang katutubong
pangkat/pambansang minorya, mga maralitang tagalungsod (urban poor),
manggagawang kontraktwal, magsasaka, tindero/a, tsuper ng dyip at traysikel,
kabataang manggagawa, out-of-school youth, migrante atbp. sa panahon/bunsod ng
globalisasyon
• Kahirapan, malnutrisyon, (kawalan ng) seguridad sa pagkain

(Malaya ang guro na palawakin ang bahaging ito batay sa pangangailangan. Maaaring
pahapyaw lamang din ang pagtakakay sa bahaging ito bilang paghahanda sa susunod na
bahagi. Kailangan ang pahapyaw na pagtalakay sa mga isyung ito upang magkaroon ng
makabuluhang nilalaman ang mga pagsasanay ng mga estudyante sa mga tiyak na
sitwasyong pangkomunikasyon. Lunsaran ang mga talakayang ito sa
paglinang ng kasanayang komunikatibo ng mga Pilipino sa mas matataas na antas ng diskurso
na nakaugat sa realidad ng kanilang lipunang ginagalawan, tungo sa intelektwalisasyon ng
wikang pambansa at paghuhubog ng mga mamamayang may mapanuri at malikhaing pag-
iisip.)
7-18 Mga Tiyak na Sitwasyong Pangkomunikasyon
• Forum, Lektyur, Seminar
• Worksyap
• Symposium at Kumperensya
• Roundtable at Small Group Discussion
• Kondukta ng Pulong/Miting/Asembliya
• Pasalitang Pag-uulat sa Maliit at Malaking Pangkat
• Programa sa Radyo at Telebisyon
• Video Conferencing
• Komunikasyon sa Social Media
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL) Plano ng Mga Aralin
Inaasahang Matututuhan Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa

Kaalaman Introduksyon: ng Wikang


Ang Pagbabalangkas/outlining ng “Sulong Wikang Filipino: Maikling
1. Maipaliwanag Pagtataguyod
ang Pambansa sa Mas Mataas na Edukasyong Pilipino, Para pagsusulit
kabuluhan ng wikang Edukasyon Pagbubuod Kanino?” ni D. Neri
Filipino bilang mabisang Antas ng at impormasyon/datos Paglikha ng
wika sa Lagpas Pa “Sulong Wikang Filipino” video hinggil sa
kontektwalisadong Pangkatang talakayan ng adbokasing
komunikasyon sa mga pangwika
komunidad at sa buong Panonood
bansa. video/documentary
2. Maipaliwanag ang mahigpit
na ugnayan ng Pakikinig sa awit
pagpapalakas ng wikang
pambansa,
pagpapatibay ng
kolektibong identidad, at
pambansang kaunlaran.

Kasanayan
1. Magamit
ang wikang Filipino
sa iba’t ibang tiyak na
sitwasyong
pangkomunikasyon sa
lipunang Pilipino. 2.
Makapagpahayag ng
mga
makabuluhang Petisyon sa Korte Suprema ng
kaisipan sa Tanggol Wika
pamamagitan ng
tradisyonal at “Speak in English Zone” ni J.
modernong midyang C. Malabanan
akma sa kontekstong
Pilipino. Introduksyon ng “Mula tore
3. Makagawa ng mga patungong palengke: neoliberal
malikhain at education in the Philippines”
mapanghikayat na nina B. Lumbera,
presentasyon ng impormasyon R. Guillermo, at A. Alamon,
at analisis na akma sa
iba’t ibang konteksto. “Filipino, ang pambansang
Halagahan wikang dapat pang
1. Mapalalim ang ipaglaban”
pagpapahalaga sa ni A. Contreras
sariling paraan ng
pagpapahayag ng mga
Pilipino sa iba’t ibang “12 Reasons to Save The
antas at larangan. National Language” at
2. Maisaalang- “Debunking PH Language
alang ang kultura at iba Myths” ni D.M. San Juan
pang aspektong
panlipunan sa “Madalas Itanong sa Wikang
pakikipagpalitangideya. Pambansa” ni V. Almario

“ISANG SARILING
WIKANG PAMBANSA:
MGA BABASAHIN SA
KASAYSAYAN NG
FILIPINO”
Kaalaman Pagpoproseo ng Pagbubuod ng Mga artikulo sa Philippine Pagsulat ng
1. Maipaliwanag Impormasyon Para sa impormasyon/datos EJournals Database, partikular reaksyong
ang kabuluhan ng Komunikasyon ang mga journal na naglalathala papel
wikang Filipino bilang • Pagpili ng Batis (Sources) ng Think-pair-share sa mga ng mga (o ilang) artikulo sa
mabisang wika sa Impormasyon ispesipikong teksto Filipino gaya ng Paglikha ng
kontektwalisadong • Pagbabasa at Pananaliksik dayagram
komunikasyon sa mga ng Pangkatang talakayan Daloy hinggil sa
komunidad at sa buong Impormasyon pagpoproseso
bansa. ng
• Pagbubuod at Paguugnay- Lektyur-worksyap sa computer Dalumat
2. Matukoy ang ugnay ng impormasyon
laboratory o gamit ang computer
mga Impormasyon sa klase (para sa pagsipat ng mga Hasaan para sa
mapagkakatiwalaan, • Pagbubuo ng Sariling database ng komunikasyon
makabuluhan at Pagsusuri Batay sa mga journal) Layag
kapaki-pakinabang na Impormasyon
sanggunian Komparatibong analisis ng Malay
sa pananaliksik. saklaw ng mga journal
Kasanayan Katipunan
1. Magamit ang wikang
Filipino sa iba’t ibang
Daluyan
tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon sa
Social Science Diliman
lipunang Pilipino. 2.
Makapagpahayag ng
mga Humanities Diliman
makabuluhang
kaisipan sa Mga Artikulo sa U.P. Diliman
pamamagitan ng Journals Online
tradisyonal at
modernong midyang “Introduksyon sa Saliksik”
akma sa kontekstong antolohiya ng KWF
Pilipino.
3. Makagawa ng mga
malikhain at
mapanghikayat na
presentasyon ng
impormasyon at
analisis na akma sa
iba’t ibang konteksto.
4. Makagawa ng
makabuluhan at
mabisang materyales
sa komunikasyon na
akma sa iba’t ibang
konteksto.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa
sariling paraan ng
pagpapahayag ng mga
Pilipino sa iba’t ibang
antas at larangan.
2. Maisaalang-
alang ang kultura at iba
pang aspektong
panlipunan sa
pakikipagpalitangideya.

Kaalaman Mga Gawing Pakikinig ng musika at Ang estado ng wikang Pagsasagawa ng


1. Mailarawan ang mga Pangkomunikasyon ng mga panonood ng video clips Filipino pulong-
gawing Pilipino bayan sa klase
pangkomunikasyon ng • Tsismisan Pagsusuri ng teksto at diskurso
mga Pilipino sa iba’t • Umpukan “Pahiwatig” ni M. Maggay Roleplaying o
ibang antas at • Talakayan Pagtatala ng talasalitaan batay sa skit ng iba’t
larangan. interbyu (kaugnay ng mga Awiting “Pitong Gatang” ni F. ibang gawing
• Pagbabahay-bahay
• Pulong-bayan Panopio o ASIN
2. Maipaliwanag ang • Komunikasyong Di Berbal ekspresyong lokal sa iba’t pangkomunika
kabuluhan ng wikang (Kumpas atbp.) ibang wika ng Pilipinas) Mga pahayagang Filipino gaya syon
Filipino bilang • Mga Ekspresyong Lokal ng Balita, Hataw
mabisang wika sa Komparatibong analisis ng mga Tabloid at Pinoy Weekly
kontektwalisadong barayti ng wika sa mga
komunikasyon sa pahayagan “Sawsaw o babad: Anong
mga komunidad at sa buong klaseng usisero ka?” ni J.
bansa. Kasanayan Barrios
1. Magamit ang wikang
Filipino sa iba’t ibang
tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon sa “Ituro Mo Beybi: Ang
lipunang Pilipino. 2. Improbisasyon sa Pagtuturo”
Makapagpahayag ng ni G. Atienza
mga
makabuluhang “Kasal-Sakal: Alitang
kaisipan sa MagAsawa” (saliksik na
pamamagitan ng gumamit ng umpukan) ni M. F.
tradisyonal at Balba
modernong midyang at E. Castronuevo
akma sa kontekstong
Pilipino. “Ang Pagtuturo ng Wika at
3. Makagawa ng Kulturang Filipino sa
mga malikhain at Disiplinang
mapanghikayat na Filipino (Konteksto ng K-12)” ni
presentasyon ng G. Zafra
impormasyon at analisis
na akma sa iba’t ibang “Bayan at Pagkabayan sa
konteksto. Salamyaan: ang Pagpopook ng
4. Makagawa ng Marikina sa Kamalayangbayang
makabuluhan at Marikenyo” ni J.
Petras
mabisang materyales “ANG BARAYTI NG WIKANG
sa komunikasyon na FILIPINO SA SYUDAD NG
akma sa iba’t ibang DABAW:
konteksto. Isang Paglalarawang
Halagahan Panglinggwistika” ni J.G.
1. Mapalalim ang Rubrico
pagpapahalaga sa
sariling paraan ng “Ang Makrong-kasanayan sa
pagpapahayag ng mga Filipinolohiya” ni J. Mangahis
Pilipino sa iba’t ibang
antas at larangan.
2. Maisaalang-
alang ang kultura at iba
pang aspektong
panlipunan sa
pakikipagpalitangideya.

Kaalaman Mga Napapanahong Isyung Pangkatang pag-uulat Mga artikulo sa Pagsasagawau at


1. Maipaliwanag Lokal at Nasyonal ng interby rebyung
ang kabuluhan ng • Korapsyon Panel discussion Pinoy Weekly kaugnay
na
wikang Filipino bilang literatura pag-
• Konsepto ng “Bayani”
mabisang wika sa Paglikha ng KWL Chart Manila Today aaral (review at
• Kalagayan ng serbisyong related of
kontektwalisadong
pabahay, pangkalusugan, literature
komunikasyon sa mga transportasyon, edukasyon Pagbabalangkas/outlining ng Bulatlat
komunidad at sa buong study) and
atbp. nilalaman ng artikulo kaugnay
bansa.
• Bagyo, baha, polusyon, Ibon Databank mga is ng
2. Matukoy ang
mabilis na urbanisasyon, Panonood ng dokumentaryo,
mga pangunahing panlipunan yung
malawakang pag(ka)wasak pelikula atbp. Philippine Institute for
suliraning panlipunan
sa mga komunidad at ng/sa kalikasan, climate Development Studies
sa buong bansa. change atbp.
Kasanayan “Praymer sa Pambansang
Kalagayan”
1. Magamit ang wikang • Kultural/politikal/lingguwis
Filipino sa iba’t ibang tikong/ekonomikong “Praymer Hinggil sa APEC”
tiyak na sitwasyong dislokasyon/displacement
pangkomunikasyon sa /marhinalisasyon ng mga “Kalagayan at Karapatan
lipunang Pilipino. 2. lumad at iba pang
ng Kababaihan: CEDAW
Makapagpahayag ng katutubong
mga pangkat/pambansang Primer”
makabuluhang minorya, mga maralitang
kaisipan sa tagalungsod (urban poor), Lathalain hinggil sa
pamamagitan ng manggagawang pagmimina
tradisyonal at kontraktwal, magsasaka,
modernong midyang tindero/a, tsuper ng dyip at “KALAGAYAN NG SINING AT
akma sa kontekstong traysikel, kabataang KULTURA
Pilipino. manggagawa, out-ofschool SA PANAHON NG
3. Makagawa ng youth, migrante atbp. sa GLOBALISASYON” ni J.
mga malikhain at panahon/bunsod ng Padilla
mapanghikayat na globalisasyon
presentasyon ng Kahirapan, malnutrisyon, “Globalisasyon, Kultura, at
(kawalan ng) seguridad sa
impormasyon at • Kamalayang Pilipino” ni
analisis na akma sa pagkain
N. Mabaquiao
iba’t ibang konteksto.
4. Makagawa ng Sagisag-Kultura A-M
makabuluhan at (publikasyon ng NCCA)
mabisang materyales
sa komunikasyon na Sagisag-Kultura N-Z
akma sa iba’t ibang
(publikasyon ng NCCA)
konteksto.
5. Malinang ang
Filipino bilang daluyan
ng inter/multidisiplinarin “Bigwas sa Neoliberalismo,
g diskurso na Dutertismo Para sa Obrero:
Mga Mungkahing
Repormang Maka-
Manggagawa sa Pilipinas” ni
D.M. San Juan
nakaugat sa mga
realidad ng lipunang “Sarbey hinggil sa
Pilipino. Sosyoekonomikong Kalagayan
at
Halagahan Pamumuhay ng mga
1. Mapalalim ang Kababaihan
pagpapahalaga sa sa Ilang Piling Maralitang
sariling paraan ng Komunidad sa Bansa”
pagpapahayag ng mga
Pilipino sa iba’t ibang
“Ang Implikasyon ng
antas at larangan.
2. Kahirapan sa Identidad at
Saloobin ng mga Batang
Makapagbalangkas ng
Kargador sa Crossing,
gabay etikal kaugnay
ng paggamit ng iba’t Calamba” nina J. Bathan et al.
ibang porma ng midya.
3. Maisaalang-alang Mga dokumentaryo/video
ang kultura at iba pang mula sa
aspektong panlipunan
sa Altermidya
pakikipagpalitangideya.
Tudla Productions

Mga materyales mula sa mga


kilusang panlipunan

Mga artikulo sa Philippine


EJournals Database, partikular
ang mga journal na naglalathala
ng mga (o ilang) artikulo sa
Filipino gaya ng

Daloy
Dalumat

Hasaan

Layag

Malay

Katipunan

Daluyan

Social Science Diliman

Humanities Diliman

Mga Artikulo sa U.P. Diliman


Journals Online

Kaalaman Mga Tiyak na Sitwasyong Panonood ng video Video ng mga aktwal na forum Pagsasagawa
1. Mailarawan ang Pangkomunikasyon atbp. ng forum,
mga gawing • Forum, Lektyur, Seminar Pakikinig sa radyo lektyur, seminar
pangkomunikasyon ng • Worksyap Video ng mga sesyon sa atbp. hinggil sa
mga Pilipino sa iba’t • Symposium at Pagsusuri sa teksto at diskurso Senado at Kongreso mga
ibang antas at makabuluhang
Kumperensya
larangan. Pagbubuod ng Video o audio ng mga programa paksang
2. Maipaliwanag
• Roundtable at Small
impormasyon/datos sa radyo at panlipunan
ang kabuluhan ng Group Discussion
telebisyon gaya ng Piling
wikang Filipino bilang • Kondukta ng episodes ng
mabisang wika sa Pulong/Miting/Asembliya
kontektwalisadong • Pasalitang Pag-uulat sa Bawal Ang Pasaway:
komunikasyon sa Maliit at Malaking Pangkat
mga komunidad at sa • Programa sa Radyo at Pilipinas/Filipinas
buong bansa. Telebisyon
3.Makapagmungkahi • Video Conferencing Usapang Pangkapayapaan
ng mga solusyon sa • Komunikasyon sa Social
mga pangunahing Media Failon Ngayon:
suliraning panlipunan
sa mga komunidad at
MRT
sa buong bansa, batay
sa pananaliksik.
Kasanayan Pagmimina at Kalikasan
1. Magamit ang wikang
Filipino sa iba’t ibang Mga makabuluhang social media
tiyak na sitwasyong pages at/o webpages:
pangkomunikasyon sa
lipunang Pilipino. 2. Sustainable Development
Makapagpahayag ng Goals sa Wikang Filipino
mga
makabuluhang “Isang Pagsusuri sa Korpus
kaisipan sa Ukol sa Pagbabago ng Wikang
pamamagitan ng Filipino, 1923-2013”
tradisyonal at ni M. K. Gallego
modernong midyang
akma sa kontekstong “Literasing Midya” ni
Pilipino. R. Tolentino
3. Makagawa ng mga
malikhain at
mapanghikayat na
presentasyon ng
impormasyon at
analisis na akma sa
iba’t ibang konteksto.
4. Makagawa ng “SNS: Isang Estratehiya sa
makabuluhan at Pagtuturo” ni M.F. Hicana
mabisang materyales
sa komunikasyon na “Wika at Diwang Filipino sa
akma sa iba’t ibang Media at
konteksto. Komunikasyon sa UP” ni R.
Halagahan
Tolentino
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa
“Kapit-galit: Pagpapahayag ng
sariling paraan ng
pagpapahayag ng mga "galit" ng mga Bikolano sa
Pilipino sa iba’t ibang kapitbahay” ni W. Pasatiempo at
antas at larangan. E.
2. Castronuevo
Makapagbalangkas ng
gabay etikal kaugnay “KATUTUBONG
ng paggamit ng iba’t PANGGAGAMOT NG
ibang porma ng midya. PANGKAT-ETNIKONG
3. Maisaalang- PALA’WAN SA BROOKE’S
alang ang kultura at iba POINT AT
pang aspektong BATARAZA,
panlipunan sa PALAWAN” ni
pakikipagpalitangideya. J. Villapa
4. Makapag-
ambag sa “Ang Anti-Lenggwahe Samga
pagtataguyod ng Piling Nobelang Filipino Sa
wikang Filipino bilang Ating Panahon” ni
daluyan ng T. Fortunato
makabuluhan at
mataas na antas ng “Tanong-Sagot Ukol sa
diskurso na akma at Sawikaan” ng KWF

“Ang Sawikaan at ang


Pagbabanyuhay ng Wikang
nakaugat sa lipunang Filipino: Ilang Tala uko sa
Pilipino, bilang lunsaran Ugnayan ng Wika at Kulturang
sa mas mabisang Popular sa
pakikipag- Kasalukuyan” nina
ugnayan sa mga W. at R. J. Rodriguez
mamamayan ng
ibang bansa “Wika ng mga Manlalarong
Pilipino: Pagsusuri sa
Pinagmulan at Saysay ng mga
Salitang Ginagamit sa Mundo ng
DotA 2 at LoL” nina M. Abel et al.

“Mula sa Hispanismo tungo sa


Filipinismo:
Ang Interkultural na
Pagtuturo ng Filipino sa mga
mag-aaral na Hispaniko
Bilang Lunsaran ng
Pagpapalaganap ng
Kulturang Filipino” ni
W. Fajilan

KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL) – MAPA NG KURSO


MGA INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUCATION (GE) KOMFIL
Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)
1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) NT
2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, NT
at paggamit ng bagong teknolohiya)

3. Makagamit ng batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman NT

4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisip NT


5. Makagamit ng iba’t ibang mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin NT
Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)
1. Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan PM
2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sa iba’t ibang perspektiba PM
3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang
lokal at global
4. Tanganan ang responsibilidad na alamin kung ano ang Pilipino at pagiging PM
Pilipino
5. Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin PM
6. Makagawa ng mga makabagong paraan at solusyong ginagabayan ng mga PM
pamantayang etikal
7. Makapagdesisyon batay sa mga pamantayang moral PM
8. Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining PM
9. Makapag-ambag sa estetika PM
10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao PM
11. Personal at mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

Mga Kasanayang Praktika


1. Epektibong makagampan sa gawain bilang isang pangkat NP
2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter upang epektibong NP
makapagproseso ng impormasyon
3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at NP
pananaliksik
4. Responsableng mahawan ang mga hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo NP
ng teknolohiya
5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema sa iba’t ibang larangan NP
6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at NP
produktibong pamumuhay
7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay na pagkatuto NP

Leyenda:
NT: Natutuhan
NP: Napraktis
PM: Pagkakataong Matuto
SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO

Pamagat ng Kurso: FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA (FILDIS) Bilang ng Yunit: 3 yunit

Deskripsyon ng Kurso: Ang FILDIS ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa kasanayan sa malalim at mapanuring pagbasa, pagsulat, at pananaliksik
sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitwasyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino. Nakatuon ang
kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat, gamit ang mga makabuluhang pananaliksik sa wikang Filipino, bilang lunsaran ng pagsasagawa ng pananaliksik (mula
sa pangangalap ng datos at pagsulat ng borador ng pananaliksik hanggang sa publikasyon at/o presentasyon nito) na nakaugat sa mga suliranin at realidad ng mga komunidad
ng mga mamamayan sa bansa at maging sa komunidad ng mga Pilipino sa iba pang bansa. Saklaw rin ng kursong ito ang paglinang sa kasanayang pagsasalita, partikular
sa presentasyon ng pananaliksik sa iba’t ibang porma at venue. Pre-requisite sa kursong ito ang pagkuha ng kursong Konstektwalisadong Komunikasyon sa Filipino (KOMFIL).

Inaasahang Matututuhan:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:

Kaalaman

1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng
sambayanan.
2. Maisa-isa ang mga suliraning lokal at nasyonal ng komunidad na kinabibilangan.
3. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki-pakinabang na sanggunian sa pananaliksik
4. Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik.
5. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran.
6. Malikhain at mapanuring mailapat sa pananaliksik ang piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa.

Kasanayan

1. Maisapraktika at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik.


2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan.
3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapag-aambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
4. Makapagsaliksik hinggil sa mga sanhi at bunga ng mga suliraning lokal at nasyonal gamit ang mga tradisyonal at modernong mga sanggunian.
5. Makapagbalangkas ng mga makabuluhang solusyon sa mga suliraning lokal at nasyonal.
6. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino.
7. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto.
8. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan.
9. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino.
10. Makabuo ng papel o artikulo na maaaring ibahagi sa isang forum o kumperensya at/o ilathala sa isang akademikong journal.

Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan.
2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan.
3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik.
4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika
ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester

Linggo Mga Paksa

1-3 Introduksyon: Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng


Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng Sambayanan
(Pokus nito ang pagtalakay sa ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang wikang
pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng
sambayanan.)

Rebyu sa Mga Batayang Kasanayan sa Pananaliksik


• Pagpili ng Batis (Sources) ng Impormasyon • Pagbabasa at Pagbubuod ng
Impormasyon
• Pagsasalin, Paraphrasing Atbp.
• Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik
• Pagbabalangkas
4-6 Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t Ibang Larangan
(Pokus nito ang pasaklaw na pagtalakay sa naabot na at sa possible pang direksyon o
ekspansyon ng unique na diskurso sa Filipino bilang larangan at sa Filipino sa iba’t ibang
larangan)

Filipino sa Humanidades, Agham Panlipunan at Iba Pang Kaugnay na Larangan (Pokus


nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa Humanidades, Agham Panlipunan at iba pang
kaugnay na larangan, bilang lunsaran ng paglinang sa kasanayan sa pagsulat ng pananaliksik
sa Filipino sa iba’t ibang larangan. Ang lahat ng estudyante – kahit ang mga NON-HUSOCOM
ang kurso – ay kailangang masanay na makipagdiskurso sa Filipino sa Humanidades, Agham
Panlipunan at iba pang kaugnay na larangan, alinsunod na rin sa layunin ng kompleto o
holistikong General Education/GE.)

Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matematika At Iba Pang Kaugnay na


Larangan
(Pokus nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya,
Matematika at iba pang kaugnay na larangan, bilang lunsaran ng

paglinang sa kasanayan sa pagsulat ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. Ang


lahat ng estudyante – kahit ang mga HUSOCOM ang kurso – ay kailangang masanay na
makipagdiskurso sa Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matematika at iba pang
kaugnay na larangan, alinsunod na rin sa layunin ng kompleto o holistikong General
Education/GE.)
7-18 Batayang Kaalaman sa Mga Teorya sa Pananaliksik na Akma o Buhat sa Lipunang
Pilipino
• Mga Diskurso sa Nasyonalismo
• Marxismo at Kritikal na Diskurso sa Globalisasyon
• Teoryang Dependensiya
• Pagbaklas/Pagbagtas
• Pantayong Pananaw
• Sikolohiyang Pilipino
• Pantawang Pananaw
• Bakod, Bukod, Buklod

Batayang Kaalaman sa Metodolohiya (Pagtitipon, Pagpoproseso at Pagsusuri ng Datos)


sa Pananaliksik-Panlipunan
• Pagmamapang kultural, ekonomiko atbp.
• Etnograpiya
• Pananaliksik na leksikograpiko
• Video documentation
• SWOT Analysis
• Literature review
• Pagtatanung-tanong, obserbasyon, interbyu, FGD atbp.
• Participant observation
• Kwentong-Buhay
• Secondary data analysis
• Eksperimental na Pananaliksik
• Case study
• Aksyong Pananaliksik/Action research
• Pagsusuri ng dokumento
• Comparative analysis
• Discourse analysis
• Content analysis
• Saliksik-arkibo (archival research)
• Policy review
• Impact assessment
• Pagsasagawa ng survey
• Transkripsyon

Aktwal na Pagsulat ng Pananaliksik, Presentasyon at/o Publikasyon ng Pananaliksik

FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA (FILDIS)

Plano ng Mga Aralin


Balangkas ng Kurso at Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa
Sakop na OrasInaasahang
Matututuhan
Kaalaman Introduksyon: Filipino Pagbabalangkas/outlining “Sa Madaling Salita: Kasaysayan at Maikling pagsusulit
1. Maipaliwanag ang ugnayan Bilang Wikang Pag-unlad ng Wikang Pambansa” ng
ng mga function ng wikang Pambansa, Wika ng Pagbubuod ng Sentro ng Wikang Filipino-UP Pagsulat ng maikling
Filipino bilang wikang Bayan, at Wika ng impormasyon/datos Diliman sanaysay hinggil sa
pambansa, wika ng bayan, Pananaliksik na wikang Filipino bilang
at wika ng pananaliksik na Nakaugat sa Pangkatang talakayan “Intelektwalismo at Wika” ni R. wikang pambansa, wika
nakaugat sa Pangangailangan ng Constantino ng bayan, at wika ng
pangangailangan ng Sambayanan Panonood ng pananaliksik na
sambayanan. video/documentary “Ang Wikang Filipino at ang Banta ng nakaugat sa
Globalisasyon” ni B. Lumbera
2. Matukoy ang mga Pakikinig sa awit pangangailangan ng
mapagkakatiwalaan, “The Filipino National Language: sambayanan
makabuluhan at kapaki- Discourse on Power” ni T.
pakinabang na sanggunian Gimenez-Maceda
sa
pananaliksik “Nahuhuli at Panimulang
3. Maipaliwanag ang Pagtatangka: Ang Pilosopiya ng
mahigpit na ugnayan ng Wikang Pambansa/Filipino” ni M.
pagpapalakas ng wikang Flores
pambansa,
pagpapatibay ng “Alyansa ng Mga Tagapagtanggol
kolektibong identidad, at ng Wikang Filipino/TANGGOL
pambansang kaunlaran. WIKA:
Internal na Kwento, Mga Susing
Kasanayan Argumento at Dokumento (2014-
1. Maisapraktika at 2017)” ni D. M. San Juan
mapaunlad pa ang mga
batayang kasanayan sa
pananaliksik.
2. Makapagbasa at
makapagbuod ng
Filipino Pagbabalangkas/outlining “Sariling atin: Ang nagsasariling
impormasyon, estadistika, komunidad na pangkomunikasyon Patalatang
datos atbp. mula sa mga Larangan at Filipino sa
Iba’t Ibang Larangan sa disiplinang Araling Pilipino” ni pagbubuod
babasahing nakasulat sa Pagbubuod ng 3
R.Guillermo bagong pananaliksik
Filipino sa iba’t ibang impormasyon/datos
larangan. (artikulo, disertasyon
tesis,
“Philippine Studies/Araling Pilipino/ kalalathala pa laman o
3. Makapagsalin ng mga Pagsasalin na g
Pilipinolohiya sa Wikang Filipino: nalathala nakaraang 5 mula
artikulo, pananaliksik atbp. sa
Pagpopook at Pagdadalumat sa sa aklatan ng
na makapag- Pangkatang talakayan Loob ng Kapantasang Pilipino” taon)
aambag sa patuloy na kolehiyo/unibersidad
ni M.J. Rodriguez-Tatel
intelektwalisasyon ng Paggamit ng mga arkibo at
wikang Filipino. database “Pagsipat sa mga Nagawang
Bilang
Pananaliksik sa Larang ng
sa
4. Makapagpahayag ng mga Wika noong 1996-2007
makabuluhang kaisipan Tungo sa Pagbuo ng Isang Agenda
sa pamamagitan ng sa Pananaliksik” ni
tradisyonal at modernong J. Peregrino
midyang akma sa
kontekstong “Pagbuo ng Makabuluhang Adyenda
Pilipino. sa Pananaliksik sa
5. Makagawa ng mga Araling Pilipinas Para sa Siglo 21 at
malikhain at Lagpas Pa” ni D.M. San Juan
mapanghikayat na
presentasyon ng
impormasyon at analisis
na akma sa iba’t ibang
konteksto.
6. Makapagsagawa ng
pananaliksik sa Filipino sa
iba’t ibang larangan.
7. Malinang ang Filipino “Introduksiyon sa Saliksik” ni V.
bilang daluyan ng Rebyu Batayang sa Pagbubuod Almario et al. (eds.)
inter/multidisiplinaring Pananaliksik impormasyon/datos Borador
• sa Mga “Manwal sa Panlipunang konseptong
diskurso at pananaliksik
na nakaugat sa mga Kasanayan
(Sources) Pagsasalin Pananaliksik” ni R. Simbulan para sa
realidad ng lipunang pananaliksik
Pilipino. • Pagpili ng Batis Pangkatang talakayan “Saliksik: Gabay sa Pananaliksik sa
ng Agham Panlipunan, Panitikan, at
Halagahan Impormasyon Paggamit ng mga arkibo at Sining” ni E. Evasco et al.
1. Makapag-ambag sa Pagbabasa at database
• Pagbubuod ng
pagtataguyod ng wikang “BATAYANG PAGSASALIN:
Impormasyon
Filipino bilang daluyan ng Atbp. Lektyur-worksyap Ilang Patnubay at Babasahín para
Pagsasalin,
makabuluhan at mataas • computer laboratory sa Baguhan” ni V. Almario (ed.)
Paraphrasing gamit ang computer sa
na antas ng diskurso na ng
akma at • klase (para sa pagsipat ng “Introduksiyon sa Pagsasalin: Mga
Pagpili ng Paksa mga database ng mga sa ng
Pananaliksik o Panimulang Babasahin Hinggil sa papel
journal)
Pagbabalangkas ng Teorya planong
nakaugat sa lipunang at Praktika ng Pagsasalin” ni V.
Pilipino, bilang wika ng Almario (ed.)
pananaliksik na nakaayon
sa pangangailangan ng “PAGSASALIN: Teorya at Praktika”
komunidad at bansa. nina L. Antonio at A. Batnag (eds.)

Mga artikulo sa Philippine EJournals


Database, partikular ang mga journal
na naglalathala ng mga
(o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng

Daloy

Dalumat

Hasaan

Layag

Malay

Katipunan

Daluyan

Social Science Diliman

Humanities Diliman

Mga Artikulo sa U.P. Diliman


Journals Online
Piling saliksik mula sa iba’t ibang
database:
http://iskwiki.upd.edu.ph/index.php/
Category:Theses#.WVdcJhWGMv
U

www.narcis.nl

www.diva-portal.org

http://nora.openaccess.no

Kaalaman Filipino sa Pagbubuod ng “Ang proseso ng transkripsiyon ng Nirebisang borador


1. Maisa-isa ang mga Humanidades at impormasyon/datos mga ng konseptong papel
suliraning lokal at nasyonal Agham Panlipunan at Iba inskripsiyon sa mga Bato ng Ticao”
ng komunidad na Pang Kaugnay na Think-pair-share sa mga ni R. Guillermo Venn diagram ng
kinabibilangan. Larangan ispesipikong teksto dalawang
2. Matukoy ang mga “Andres Bonifacio: Kapookan, magkaugnay na
mapagkakatiwalaan, Pangkatang talakayan Kaisipan, at Kabayanihan” ni N. artikulo sa journal
makabuluhan at kapaki- Kimuell-Gabriel
pakinabang na sanggunian Lektyur-worksyap sa Paglikha ng dayagram
sa computer laboratory o gamit “Musika at Krisis: Kung Papaano na nagbubuod sa
pananaliksik ang computer sa klase (para Umawit nang Matipid si Juan de la nilalaman ng
3. Makapagmungkahi ng mga sa pagsipat ng mga Cruz” ni E. Carandang II binasang artikulo
solusyon sa mga database ng mga
pangunahing suliraning journal)
panlipunan sa mga “Luntiang Pamayanan: Tungo sa Pag-
komunidad at sa buong unlad ng Kalikasan, Antas ng
Komparatibong analisis ng
bansa, batay sa Pamumuhay at Wika” ni R. Nuncio
saklaw ng mga journal
pananaliksik.
4. Maipaliwanag ang mahigpit “Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu
na ugnayan ng bilang Batayang Teoretikal sa Araling
pagpapalakas ng wikang Pilipino” ni F.P. Demeterio
III at L.A. Liwanag
pambansa,
pagpapatibay ng “Ciao! Ciao!: Pagsusuri sa mga
kolektibong identidad, at Pananda ng Negosasyon sa Pagbuo
pambansang kaunlaran. ng Transnasyonal na
5. Malikhain at mapanuring Identidad ng mga Pilipino sa
mailapat sa pananaliksik Venezia, Italya” ni R. Madula
ang piling makabuluhang
konsepto at teoryang lokal “Ang Papel ng Pagsasalin sa ASEAN
at dayuhan na akma sa Integration: Ilang
konteksto ng komunidad at Pagninilay at Mungkahing Gawain” ni R.
bansa. Sison-Buban

Kasanayan “Ang Hermeneutika ng


1. Maisapraktika at Pakikipagtunggali: Ang
mapaunlad pa ang mga pagpapakahulugan sa diskurso ng
batayang kasanayan sa pakikibakang panlipunan” ni F.
pananaliksik. Gealogo
2. Makapagbasa at
makapagbuod ng “Ang Mga Liriko ni Gary Granada
impormasyon, estadistika, Bilang Repleksyon ng Pulitika,
datos atbp. mula sa mga Nasyonalismo at Kalagayan ng
babasahing nakasulat sa Bansa” ni J. Malabanan
Filipino sa iba’t ibang
larangan. “Transpormatibong Edukasyon sa
3. Makapagsalin ng mga Pagtuturo ng
artikulo, pananaliksik atbp. Maka-Filipinong Pananaliksik: Tungo
na makapag- sa Pagpapalakas ng Instruksyon at
aambag sa patuloy na Programang Ekstensyon sa
intelektwalisasyon ng Pamantasang San
wikang Filipino. Luis” ni C. Sicat-De Laza
4. Makapagsaliksik hinggil sa
mga sanhi at bunga ng mga “Varayti ng Wika sa Pinoy Indie: Isang
suliraning lokal Mungkahing Balangkas sa
at nasyonal gamit ang mga Pedagohiyang Kritikal Tungo sa
tradisyonal at modernong Pagsasabansa ng Akademya at
mga sanggunian. Sining” ni J. Geronimo
5. Makapagbalangkas ng
mga makabuluhang “Pambansang Salbabida at Kadena ng
solusyon sa mga suliraning Dependensiya: Isang Kritikal na
lokal at nasyonal. Pagsusuri sa Labor Export Policy
6. Makapagpahayag ng mga (LEP) ng Pilipinas” ni D.M. San
makabuluhang kaisipan Juan
sa pamamagitan ng
tradisyonal at modernong “Ingles at Pedagohikal na
midyang akma sa Pagganap
kontekstong
nito sa Reproduksiyon ng
Pilipino.
Paggawa” ni
7. Makagawa ng mga
G. Campoamor II
malikhain at
mapanghikayat na
presentasyon ng “Imperyalismong Pangkultura sa
impormasyon at analisis na Pilipinas” ni J.
akma sa iba’t ibang M. Sison
konteksto.
8. Makapagsagawa ng “Wikang Lokal at Filipino sa
pananaliksik sa Filipino sa Pananaliksik: Isang Naratibong
iba’t ibang larangan. Sosyolohikal”
9. Malinang ang Filipino ni C. Batan
bilang daluyan ng
inter/multidisiplinaring “Noon pa man, Nand’yan na, Ano’t
Inietsapwera: Ang Maraming Wika ng
diskurso at pananaliksik na
Pilipinas”
nakaugat sa mga
ni R. Aguila

“Paglahok ng mga Lider Magsasaka sa


Istruktura ng Pamamahala sa Lokal at
realidad ng lipunang Pambansang Antas: Mga Bunga at
Pilipino. Hamon” ni
Halagahan A. Bawagan et al.
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling “Ang Pagsasakatutubo mula sa
teorya ng mga Pilipino sa Loob/Kultural na Pagpapatibay ng mga
iba’t ibang larangan. Salitang Pandamdaming Tumutukoy
2. Malinang ang adhikaing sa “Sayá”: Isang Semantikal na
makibahagi sa Elaborasyon ng
pagbabagong panlipunan. Wikang Filipino sa Larangan ng
3. Makapag-ambag sa Sikolohiya” ni
pagtataguyod ng wikang J. Petras
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na “Mula Tsismis Hanggang Panata:
antas ng diskurso na akma Filipino Bilang Multidisiplinal at
at nakaugat sa lipunang Interdisiplinaryong Larangan” ni C.
Pilipino, bilang wika ng
Sicat-De Laza
pananaliksik na nakaayon
sa pangangailangan ng
komunidad at bansa. “E. San Juan, Jr. at ang Diskursong
Kulturang Popular” ni R. Tolentino

“Rebyu sa Progreso ng at Salin-suri ng


Piling Dokumento sa Usapang
Pangkapayapaan ng Gobyerno ng
Republika ng Pilipinas (GRP) at
National
Democratic Front of the Philippines
(NDFP): Tungo sa Tagumpay ng
Usapang
Pangkapayapaang Nakabatay sa
Pagkakaisa Para sa Pambansang
Kaunlaran” ni J. K. Briones
“UP Diksiyunaryong Filipino:
Sinonismong Walang Hangganan” ni
R. Guillermo et al.

“Nasaan ang Lesbiana sa


Panitikan? Pagsipat sa Lesbianang
Persona sa Piling Maikling
Kuwento ng Pilipinas (1987 –
2008)” ni S. A. Pangilinan

“#ingrata at si Mary Jane Veloso:


Mga Bakas ng Trolling sa
Spreadable Media” ni V. Gonzales

“Maiksing Kalagayang Magbubukid


ng Pilipinas”

“Praymer hinggil sa Two-Tier Wage


System (2TWS)”

Mga artikulo sa Philippine EJournals


Database, partikular ang mga journal
na naglalathala ng mga
(o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng

Daloy

Dalumat

Hasaan

Layag
Malay

Katipunan

Daluyan

Social Science Diliman

Humanities Diliman

Mga Artikulo sa U.P. Diliman


Journals Online

Ispesyal na Isyu ng Malay: Vol.22,


No. 1 (2009)

Ispesyal na Isyu ng Daluyan: No. 1


(2015)

Piling blogs mula sa:

https://kapirasongkritika.wordpress
.com/

https://kritikasatabitabi.wordpress.c
om/

https://dakilapinoy.wordpress.com/

https://xiaochua.net/

http://risingsun.dannyarao.com/
https://rolandotolentino.wordpress.
com/

https://sirmykel.wordpress.com/

Piling videos mula sa:


http://tvup.ph/

Altermidya

Tudla Productions

Mga materyales mula sa mga


kilusang panlipunan

Mga Publikasyon ng Sento ng Wikang


Filipino ng UP-Diliman

“Ang Gamit at Kahalagahan ng Wikang


Filipino sa Pagtuturo ng
Agham: Panayam kay Prop. Nirebisang
Filipino sa Siyensya, Pagbubuod Fortunato Sevilla III” nina W. Fajilan at ng konseptong borador
papel
Teknolohiya, impormasyon/datos R. B. Zafra
Inhenyeriya, Venn diagram
Matematika At Iba Pang Think-pair-share sa mga “Ang Filipino bilang Pundasyon ng dalawang ng
Kaugnay na Larangan ispesipikong teksto Teknikal na Pagkatuto: Panayam kay magkaugnay
Prop. James Christopher D. Domingo” artikulo sa journal na
Pangkatang talakayan ni W. Fajilan
Paglikha
Lektyur-worksyap ng “Ang Pagtuturo ng Matematika Sa dayagram ng
computer laboratory sa Wikang Filipino” ni M. Acelajado nagbubuod
na
o sa
gamit ang computer sa klase nilalaman ng
(para sa pagsipat ng mga “Epekto ng mga Wikang Filipino at binasang artikulo
database ng mga Ingles Bilang Midya sa Pagtuturo ng
journal) Aljebra sa Antas ng Pagkatuto at Pagsulat ng maikling
Atityud ng mga Mag-aaral sa sanaysay hinggil sa
Komparatibong analisis Kolehiyo” ni M. Acelajado mga posibleng
ng saklaw ng mga journal imbensyon,
“Ang Paglubog nina Hippokrates at debelopment atbp. sa
Galen sa Kanluran: Isang siyensya, teknolohiya at
Intepretasyon sa Anyo ng iba pang larangan, sa
Siyantipikong Rebolusyon sa susunod na 50
Larangan ng Medisina” ni F. P. taon
Demeterio III

“Ang mga Teorya ng Relatividad ni


Albert Einstein: Isang Pagsusuri sa
Kahandaan ng Wikang Filipino sa
Pagtalakay sa mga Paksa ng
Makabagong Agham” ni F. P.
Demeterio III

“Praymer hinggil sa Pambansang


Industriyalisasyon” ng AGHAM

“Kasaysayan ng Cyberspace,
Kasaysayan sa Cyberspace:
Panimulang Pagtanaw sa
Karanasang Pilipino” ni M. Chua

“Pagsisiyasat sa Elektripikasyon sa
Kanayunan” ni A. J. Mesina
“Ang Pagsasaling Teknikal: Pagsipat sa
Praktika at
Pagpapahalaga” ni R. Sison-Buban

“Ang ISI at ang Alamat ng Internasyonal


na Komunidad ng
mga Syentista” ni R. Guillermo

“Manwal sa nakakaing krustasyo


ng Pilipinas” ni H. Motoh

“Kapaligiran, Kalinisan, at Kalusugan:


Ang Impluwensya ng Heograpiya sa
Paghubog ng Patakarang
Pangkalusugan ng mga Amerikano sa
Kolonyal na Maynila, 1898-1918” ni R.
Mactal

“PAGBABAGO SA KLIMA. Usaping


Pangkalikasan, Suliraning Panlipunan,
Isyu ng Katutubong
Mamamayan”

“Ang Gabay sa Mekanismo ng


Malinis na Pag-unlad”

“Ang Filipino Sa Inhinyeriya” ni


C. Salazar

Mga Publikasyon ng Sento ng


Wikang Filipino ng UP-Diliman
Kaalaman Batayang Kaalaman sa Pagbubuod “Metodolohiya at Pagdalumat sa Panel discussion hinggil
1. Matukoy ang mga Mga Teorya sa Pananaliksik” ni R. Nuncio sa mga teorya sa
mapagkakatiwalaan, Pananaliksik na Akma o Paglalahad ng impormasyon pananaliksik
makabuluhan at kapaki- Buhat sa Lipunang sa pamamagitan ng “Ang Wikang Katutubo at ang
pakinabang na sanggunian Pilipino talahanayan Kamalayang Filipino” ni B. Lumbera
sa • Mga Diskurso sa
pananaliksik Nasyonalismo Pagsasalin ng piling bahagi “Lisyang Edukasyon ng Pilipino” ni
2. Malikhain at mapanuring • Marxismo at Kritikal ng pananaliksik R. Constantino
mailapat sa pananaliksik na Diskurso sa (salin ni L. M. Martinez)
ang piling makabuluhang Globalisasyon
konsepto at teoryang lokal • Teoryang
at dayuhan na akma sa “Krisis at Rebolusyong Pilipino” ni
Dependensiya J. M. Sison
konteksto ng komunidad at • Pagbaklas/Pagba
bansa. gtas
“Pag-aklas, Pagbaklas, Pagbagtas:
• Pantayong Pananaw Politikal Na Kritisismong
Kasanayan
• Sikolohiyang Pampanitikan” ni R. Tolentino
1. Maisapraktika at Pilipino
mapaunlad pa ang mga
batayang kasanayan sa • Pantawang “Kaisipang Nasyonalista at Teoryang
pananaliksik. Pananaw Dependensiya sa
2. Makapagbasa at • Bakod, Edukasyon: Ideolohikal na Kritik ng
makapagbuod ng Bukod, Programang K to 12 ng Pilipinas” ni
impormasyon, estadistika, Buklod D. M. San Juan
datos atbp. mula sa mga
babasahing nakasulat sa “Ang “Tunay na Dekalogo” ni Mabini
Filipino sa iba’t ibang Bilang Isang Akda sa Pilosopiyang
larangan. Pilipino” ni N.
3. Makapagsalin ng mga Mabaquiao
artikulo, pananaliksik atbp.
na makapag- “Mga Batayan ng Sikolohiyang
aambag sa patuloy na Pilipino sa Kultura at Kasaysayan” ni V.
intelektwalisasyon ng Enriquez
wikang Filipino.
4. Makapagsaliksik hinggil sa “Ang Pantayong Pananaw Bilang
mga sanhi at bunga ng mga Diskursong Pangkabihasnan”
suliraning lokal at nasyonal ni Z. Salazar
gamit ang mga tradisyonal
at modernong mga “Kaalamang Bayang Dalumat ng
sanggunian. Pagkataong Pilipino” ni
5. Makapagpahayag ng mga P. Covar
makabuluhang kaisipan
sa pamamagitan ng “Pook at Paninindigan: Kritika ng
tradisyonal at modernong Pantayong Pananaw” ni R.
midyang akma sa Guillermo
kontekstong
Pilipino.
“Pagkataong Pilipino: Isang Teorya
6. Makagawa ng mga
sa Lalim ng Banga” ni R. Guillermo
malikhain at
mapanghikayat na
presentasyon ng “Ang Konsepto ng Pagsasaayos
impormasyon at analisis na Bilang Panimulang Postkolonyal na
akma sa iba’t ibang Pagdalumat Pulitikal sa Panahong
konteksto. Postmoderno” ni A. Contreras
7. Makapagsagawa ng
pananaliksik sa Filipino sa “Ang Nagbabagong Anyo ng
iba’t ibang larangan. Sosyolohiya sa Nagbabagong Lipunan
at Mundo: Ang
8. Malinang ang Filipino
Posmodernismo at Ang Hinaharap
bilang daluyan ng
inter/multidisiplinaring ng Sosyolohiya” ni G. Lanuza
diskurso at pananaliksik na
nakaugat sa mga realidad “Pakiramdaman: Isang Tatak Filipinong
ng lipunang Lapit sa Pagdadalumat
Pilipino. sa Sosyolohiya” ni D. Erasga

“Ang Pakikipagkapwa: Pilipinong Lapit


sa Pananaliksik” ni R. Javier
Halagahan “Saysay at Salaysay ng Pantawang
1. Mapalalim ang Pananaw mula Pusong Hanggang
pagpapahalaga sa sariling Impersonasyon” ni R. Nuncio
teorya ng mga Pilipino sa
iba’t ibang larangan. “Ang Siyudad ng Mall: Ang Bakod,
2. Malinang ang adhikaing Bukod at Buklod bilang Espasyo at
makibahagi sa Biswal mula Tabuan hanggang SM
pagbabagong panlipunan. City North Edsa” ni E. MoralesNuncio
3. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang
aspektong panlipunan sa
pagsasagawa ng
pananaliksik.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskurso na akma
at nakaugat sa lipunang
Pilipino, bilang wika ng
pananaliksik na nakaayon
sa pangangailangan ng
komunidad at bansa.

Kaalaman Batayang Kaalaman sa Pangkatang pag-uulat “Metodolohiya at Pagdalumat sa Pinal na konseptong


1. Matukoy ang mga Metodolohiya Pananaliksik” ni R. Nuncio papel
mapagkakatiwalaan, (Pagtitipon, Paglikha ng KWL Chart
makabuluhan at kapaki- Pagpoproseso at “Pagmamapa ng Pagbabagong
pakinabang na Pagsusuri ng Datos) sa Pagbabalangkas/outlining ng Heograpikal, Historikal at Kultural ng
nilalaman ng artikulo Quiapo” ni J. Pamintuan
sanggunian sa PananaliksikPanlipunan Progress report hinggil
pananaliksik • Pagmamapang Pangkatang pagsusuri sa “Kasarian at Kabuhayan : Ilang sa isinusulat na papel o
2. Malikhain at mapanuring kultural, ekonomiko borador ng konseptong Tala sa Kasaysayang artikulo
mailapat sa pananaliksik atbp. papel Demograpikal ng Paggawa at Pasahod
ang piling makabuluhang • Etnograpiya sa Pilipinas, 1903-1948” ni F. Gealogo
konsepto at teoryang lokal • Pananaliksik na Konsultasyon Papel o artikulong
at dayuhan na akma sa leksikograpiko “Kasaysayang Pasalita: Ang maaaring iprisenta sa
konteksto ng komunidad at • Video Independyenteng Kulturang Filipino at Karanasan ng isang forum o
bansa. Pananaliksik Mga Pilipinong Mananaliksik sa kumperensya, at/o
documentation
ilathala sa isang
• SWOT Analysis Larangang Pasalita” ni N.
Kasanayan KimuellGabriel akademikong journal
• Literature review
1. Maisapraktika at
mapaunlad pa ang mga
• Pagtatanungtanong,
obserbasyon, “‘Mga Tiwali sa Daang Matuwid’ at Ang
batayang kasanayan sa Mga Talinghaga’t Tema sa
pananaliksik. interbyu, FGD
atbp. Talumpati ni P-Noy” ni
2. Makapagbasa at R. Javier
makapagbuod ng • Participant
impormasyon, estadistika, observation
“Tundo: Pagkatapos ng Paraiso
datos atbp. mula sa mga • Kwentong-Buhay
(1902-2010)” ni N. Kimuell-Gabriel
babasahing nakasulat sa • Secondary data
Filipino sa iba’t ibang analysis
“Pagdalumat sa Bagyong Ondoy: Isang
larangan. • Eksperimental na Konstruktibismo at Lokal na
3. Makapagsalin ng mga Pananaliksik Pananaw ng mga Kasapi ng
artikulo, pananaliksik atbp. • Case study Sagrada Familia” ni D. Café
na makapag- • Aksyong
aambag sa patuloy na Pananaliksik/Actio n “Glosaryo ng Mga Termino sa
intelektwalisasyon ng research Panitikan” ni D. M. San Juan
wikang Filipino. • Pagsusuri ng
4. Makapagsaliksik hinggil sa dokumento “Aspirations and Challenges
mga sanhi at bunga ng mga • Comparative for Economic and Social
suliraning lokal at nasyonal analysis Development
gamit ang mga tradisyonal
at
modernong mga • Discourse analysis in the Philippines Toward 2030” nina J.
sanggunian. Content analysis Yap at R. Majuca
5. Makapagpahayag ng mga • • Saliksik-arkibo
makabuluhang kaisipan sa (archival research) “Pagpapabida sa Kontrabida: Isang
pamamagitan ng Policy review Paghahanap at Pagsusuri sa
tradisyonal at modernong Impact assessment Konstruksiyon at Diskurso ng
• •
midyang akma sa Pagsasagawa ng Kontrabida sa Teleseryeng Walang
kontekstong survey Hanggan” ni L. Oblena
Pilipino. • Transkripsyon
6. Makagawa ng mga “Ang Espasyong Bakla sa
malikhain at • Cyberspace.Com: Isang Pagsusuri ng
mapanghikayat na Diskurso ng Usapang Bakla sa
presentasyon ng mga Chatroom” ni R. Madula
impormasyon at analisis na
akma sa iba’t ibang “Kasaysayang Buhay: Pananaw,
konteksto.
Pamamaraan, Pananaliksik” ni
7. Makapagsagawa ng
R. Javar
pananaliksik sa Filipino sa
iba’t ibang larangan.
“Komparatibong Analisis ng Aktuwal na
8. Malinang ang Filipino Gamit ng Wika at mga
bilang daluyan ng Piling Pamantayan sa Gramatika at
inter/multidisiplinaring Ortograpiya sa Filipino,
diskurso at pananaliksik na SebwanoBisaya at Ilokano: Lapit
nakaugat sa mga realidad Batay sa
ng lipunang Korpus” ni J. Ilao
Pilipino.
9. Makabuo ng papel o “Review of Philippine Migration
artikulo na maaaring Laws and Regulations: Gains,
ibahagi sa isang forum o Gaps, Prospects” nina J. Ambito et al.
kumperensya at/o ilathala “The Philippine Mining Act of 1995:
sa isang akademikong Is the law sufficient in achieving
journal.
the goals of output growth,
Halagahan attracting foreign investment,
1. Mapalalim ang environmental protection and
pagpapahalaga sa sariling preserving sovereignty?” ni R.
teorya ng mga Pilipino sa Raymundo
iba’t ibang larangan.
2. Malinang ang adhikaing “Neoliberal Restructuring of Education
makibahagi sa in the Philippines: Dependency, Labor,
pagbabagong panlipunan. Privatization, Critical Pedagogy, and
3. Maisaalang-alang ang the K to 12
kultura at iba pang System” ni D. M. San Juan
aspektong panlipunan sa
pagsasagawa ng “Journalismong Tagalog sa
pananaliksik. Renacimiento Filipino (1910-1913):
4. Makapag-ambag sa Pagbibinhi ng Makabayang
pagtataguyod ng wikang Sanaysay sa Panitikan ng Pilipinas” ni
Filipino bilang daluyan ng E. Guieb III
makabuluhan at mataas na
antas ng diskurso na akma
at nakaugat sa lipunang
“Pangasinan: Kung Paano
Pilipino, bilang wika ng
Naimapa ang Lalawigan Mula Sa
pananaliksik na nakaayon
sa pangangailangan ng Matandang Dikotomiya ng Baybay-
komunidad at bansa. Alog (Panag-‘Asinan’ - Caboloan)” ni
M.Flores

“Militant and Nationalist


Organizers: The Filipino Women in the
1906 Issues of Muling
Pagsilang” ni J. Taguiwalo

“Ang Kwentong Buhay Bilang


Teksto ng Pagsasakapangyarihan
ng mga Manggagawa sa Bahay” ni
R. Ofreneo

“Tanikala at Talinhaga: Ang


Manunulat na Bilanggong Politikal” ni R.
Rodriguez

“May Perang Dumadaan Lang sa


Palad, Merong Padala, at May Padulas
din”: Paniniwala’t Pananaw sa Pera at
Palagay sa
Pandaigdigang Krisis
Pampinansiya” ni R. Javier

“(Ini)lihim sa Dagat: Mga Salaysay ng


Pagsubok at Pakikibaka ng mga
Pilipinong Seaman” ni
J. Manzano

“Apple o Atis: Isang Pag-aaral sa K-


2” nina E. Hermosa et al.

“Pamahiin nila noon, Buhay pa ba


ngayon?
Pagsusuri sa mga Pamahiing
Nananatili
mula noon Hanggang Ngayon” nina
R. M. Lopez

“Isang kritikal na pag-aaral ukol sa


epekto ng malawakang
pagpapalitgamit ng lupa
sa kita at pang-ekonomikong
kasiguruhan ng mga pesante sa
barangay Santiago ng General Trias,
Cavite” ni K. M. Reyes
Aktwal na Pagsulat ng
Pananaliksik,
Presentasyon at/o “Introduksiyon sa Saliksik” ni V.
Publikasyon ng Almario et al. (eds.)
Pananaliksik
“Manwal sa Panlipunang
Pananaliksik” ni R. Simbulan

“Saliksik: Gabay sa Pananaliksik sa


Agham Panlipunan, Panitikan, at
Sining” ni E. Evasco et al.

“Mga Isyung Pampaggawa at Pang-


ekonomya: Gabay sa Paghahanda ng
Mga Journal
Article sa Filipino” ni D. M. San
Juan

“Praktikal na Dulog sa
Akademikong Pagsulat” ni D. M.
San Juan

FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA (FILDIS) – MAPA NG KURSO


MGA INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUCATION (GE) FILDIS
Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)
1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) NT
2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, NT
at paggamit ng bagong teknolohiya)
3. Makagamit ng batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng NT
kaalaman
4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisip NT
5. Makagamit ng iba’t ibang mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin NT
Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)
1. Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan PM
2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sa iba’t ibang perspektiba PM
3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang
lokal at global
4. Tanganan ang responsibilidad na alamin kung ano ang Pilipino at pagiging PM
Pilipino
5. Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin PM
6. Makagawa ng mga makabagong paraan at solusyong ginagabayan ng mga PM
pamantayang etikal
7. Makapagdesisyon batay sa mga pamantayang moral PM
8. Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining PM
9. Makapag-ambag sa estetika PM
10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao PM
11. Personal at mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

Mga Kasanayang Praktika


1. Epektibong makagampan sa gawain bilang isang pangkat NP
2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter upang epektibong NP
makapagproseso ng impormasyon
3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at NP
pananaliksik
4. Responsableng mahawan ang mga hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo NP
ng teknolohiya
5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema sa iba’t ibang larangan NP
6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at NP
produktibong pamumuhay
7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay na pagkatuto NP
Leyenda:
NT: Natutuhan
NP: Napraktis
PM: Pagkakataong Matuto

SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL) Bilang ng Yunit: 3 yunit

Deskripsyon ng Kurso: Ang DALUMATFIL ay isang maagwat na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa kasanayan sa malalim at mapanuring pagbasa, pagsulat, at
pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitwasyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino.
Partikular na nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat, gamit ang mga makabuluhang pananaliksik sa wikang Filipino, bilang lunsaran ng
pagpapalawak at pagpapalalim sa kasanayan, kakayahan at kamalayan ng mga estudyante na malikhain at mapanuring makapagdalumat o “makapag-teorya” sa wikang
Filipino, batay sa mga piling lokal at dayuhang konsepto at teorya na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Pre-requisite sa kursong ito ang pagkuha ng kursong Filipino
sa Iba’t Ibang Disiplina (FILDIS). Samakatwid, ito ang karagdagang 3 yunit ng GE-Filipino para sa mga kumukuha ng mga kurso sa larangang Humanities, Social Sciences at
Communication/HUSOCOM (gaya ng Bachelor in Secondary Education/BSE Filipino, BSE English, BSE Chemistry, AB Political Science, Communication Arts, Journalism,
Legal Management at iba pa.), bukod pa sa 6 yunit ng batayang GE-Filipino (KOMFIL at FILDIS) na kinukuha rin ng mga mag-aaral na ang kurso ay NON-HUSOCOM.

Inaasahang Matututuhan:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:

Kaalaman

7. Maipaliwanag ang kahalagahan ng wikang Filipino sa pagdadalumat o pagteteorya.


8. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki-pakinabang na sanggunian sa pagdadalumat at pananaliksik.
9. Malikhain at mapanuring makapag-ambag sa pagpapaliwanag at pagpapalawak ng piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng
komunidad at bansa.

Kasanayan

11. Maisapraktika at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik.


12. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan.
13. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapag-aambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
14. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino.
15. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto.
16. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring pagdadalumat at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino.
17. Makabuo ng isang sanaysay hinggil sa isang mungkahing rebisyon o ekspansyon ng isang umiiral na konsepto o teorya, o kaya’y isang mungkahing bagong konsepto o
teorya na akam sa mga realidad ng lipunang Pilipino.

Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan.
2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng teorya at praktika sa pananaliksik
4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika
ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa.

Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester
Linggo Mga Paksa
1-3 Dalumat-Salita: Mga Salita ng Taon/Sawikaan, Ambagan, Mga Susing Salita Atbp.

(Pokus nito ang pagtalakay sa mga kumperensya/aktibidad na lumilinang sa pagdadalumat


gamit ang mga salita sa Filipino at iba pang wika ng bansa.)

4-14 Masinsin at Mapanuring Pagbasa sa Mga Pangunahing Sanggunian sa


Pagdadalumat/Pagteteorya sa Kontekstong P/Filipino

(Pokus nito ang pagtalakay sa mga pangunahing sanggunian sa pagdadalumat/pagteteorya sa


kontekstong P/Filipino.)
15-18 Pagsasalin ng Piling Tekstong Makabuluhan sa Dalumat ng/sa Filipino

Pagsulat ng Dalumat-Sanaysay

DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL)

Plano ng Mga Aralin


Balangkas ng Kurso at Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa
Sakop na OrasInaasahang
Matututuhan
Kaalaman Dalumat-Salita: Mga Pagbabalangkas/outlining “Loob” ni J. Santiago Maikling pagsusulit
1. Maipaliwanag ang Salita ng
kahalagahan ng wikang Taon/Sawikaan, Pagbubuod ng “Sawikaan: Isang Dekada ng Music video ng awiting
Filipino sa pagdadalumat o Ambagan, Mga Susing impormasyon/datos Pagpili ng Salita ng Taon” ni E. A. “Loob” ni J. Santiago o
pagteteorya. Salita Atbp. Narvaez paglikha ng awiting
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan kagaya
mapagkakatiwalaan, “Fotobam” (2016) nito
makabuluhan at kapaki- Panonood ng
pakinabang na video/documentary “Endo” (2014)
sanggunian sa Borador ng papel na
Mga
pagdadalumat at Pakikinig sa awit “Selfie” (2012) pang-Sawikaan,
pananaliksik. Ambagan, o
3. Malikhain at mapanuring Pagsasalin “Wang-wang” (2012) Susing Salita
makapag-ambag sa
pagpapaliwanag at Pangkatang talakayan Ambagan:
pagpapalawak ng piling
makabuluhang konsepto at
teoryang lokal at dayuhan “Ang Bigat ng Lamigas at Bigas” ni
na akma sa konteksto ng G. Asenjo
komunidad at bansa.
Kasanayan “Ifugao Terms Proposed for
1. Maisapraktika at Incorporation
mapaunlad pa ang mga Into the Vocabulary of the National
batayang kasanayan sa Language” ni M. Dulawan
pananaliksik.
2. Makapagbasa at “Bag-ong Yanggaw: Ang Filipinong
makapagbuod ng may Timplang Bisaya sa Kamay ng
impormasyon, estadistika, Makatang Tagalog na si Rebecca
datos atbp. mula sa mga T. Anonuevo” ni J. Antonio
babasahing nakasulat sa
Filipino sa iba’t ibang
larangan. Hinggil sa Mga Susing Salita:
3. Makapagsalin ng mga
artikulo, pananaliksik atbp. Balita at Maikling Pagtalakay
na makapag-
aambag sa patuloy na
intelektwalisasyon ng
wikang Filipino.
4. Makapagpahayag ng mga
makabuluhang kaisipan sa
pamamagitan ng
tradisyonal at modernong
midyang akma sa
kontekstong
Pilipino.
5. Makagawa ng mga
malikhain at
mapanghikayat na
presentasyon ng
impormasyon at analisis na
akma sa iba’t ibang
konteksto.
6. Malinang ang Filipino
bilang daluyan ng
inter/multidisiplinaring
pagdadalumat at
pananaliksik na nakaugat
sa mga realidad ng
lipunang
Pilipino.
7. Makabuo ng isang
sanaysay hinggil sa isang
mungkahing rebisyon o
ekspansyon ng isang
umiiral na konsepto o
teorya, o kaya’y isang
mungkahing bagong
konsepto o teorya na akam
sa mga realidad ng
lipunang Pilipino.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling
teorya ng mga Pilipino sa iba’t
ibang larangan.
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa
ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng teorya
at praktika sa
pananaliksik
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskurso na akma at
nakaugat sa lipunang Pilipino,
bilang wika ng pananaliksik na
nakaayon sa pangangailangan
ng komunidad at bansa.

Kaalaman Masinsin at Pagbubuod ng “Kasaysayan ng Kapilipinuhan Patalatang pagbubuod


1. Maipaliwanag ang Mapanuring Pagbasa sa impormasyon/datos (Bagong Balangkas)” ni Z. Salazar sa piling
kahalagahan ng wikang Mga Pangunahing teoryang tinalakay
Filipino sa pagdadalumat o Sanggunian sa Concept mapping “Makabagong Emilio Jacinto:
pagteteorya. Pagdadalumat/Pagtete Ginhawa, Liwanag, Dilim at Iba Pang Venn diagram ng
2. Matukoy ang mga orya sa Kontekstong Think-pair-share sa mga Mga Dalumat ng Bayan at Katipunan dalawang
mapagkakatiwalaan, P/Filipino ispesipikong teksto sa Mga Awitin ni Francis magkaugnay na
makabuluhan at kapaki- Magalona” ni M. Chua at A. artikulo o aklat
pakinabang na Pangkatang talakayan Campomanes
sanggunian sa sa Paglikha ng
pagdadalumat at Panel discussion hinggil “Barangay: Bangka at Lipunan” ni talahanayan
pananaliksik. sa mga teorya E. Isorena
3. Malikhain at mapanuring pananaliksik Reaksyong papel
makapag-ambag sa
“Lipunan at Rebolusyong Pilipino” ni
pagpapaliwanag at
J.M. Sison
pagpapalawak ng piling
makabuluhang konsepto at
teoryang lokal at dayuhan “Filipino ng Kilusang
na akma sa konteksto ng PambansaDemokratiko (KPD):
komunidad at bansa. Pilosopiya at
Pulitika sa Pambansang Wika” ni
Kasanayan M. Atienza
1. Maisapraktika at
mapaunlad pa ang mga “Edukasyon bilang Tagpuan ng
batayang kasanayan sa Katwirang
pananaliksik. Lungsod at Katwirang Lalawigan” ni
2. Makapagbasa at N. Clemente
makapagbuod ng
impormasyon, estadistika, “Das Kapital” ni K. Marx (salin sa
datos atbp. mula sa mga Filipino ni R. Guillermo)
babasahing nakasulat sa
Filipino sa iba’t ibang “Mga Tinig Mula sa Ibaba” ni T.
larangan. Gimenez-Maceda
3. Makapagsalin ng mga
artikulo, pananaliksik atbp.
“Bigwas sa Neoliberalismo, Alternatibo
na makapag-
sa Kapitalismo: Adbokasing Pangwika
aambag sa patuloy na
at Sosyalistang Programa sa
intelektwalisasyon ng
Nobelang Mga Ibong Mandaragit ni
wikang Filipino.
Amado V. Hernandez” ni D. M. San
4. Makapagpahayag ng mga
Juan
makabuluhang
kaisipan sa “Ang Pinagmulan ng Kaisipang
pamamagitan ng Feminista sa Pilipinas” ni L.
tradisyonal at modernong Santiago
midyang akma sa
kontekstong “ANG KRITIKA SA PANAHON NG
Pilipino. KRISIS” ni E. San Juan, Jr.
5. Makagawa ng mga
malikhain at “Espasyong Bakla sa Rebolusyong
mapanghikayat na
Pilipino: Pagsipat sa Paglaladlad ng
presentasyon ng
Lihim na Katauhan sa Lihim na
impormasyon at analisis na
Kilusan” ni R. Madula
akma sa iba’t ibang
konteksto.
“The Symptom Called
6. Malinang ang Filipino
bilang daluyan ng Marketization” ni S. Raymundo
inter/multidisiplinaring
pagdadalumat at “Pamimilosopiya sa Sariling Wika: Mga
pananaliksik na nakaugat Problema at Solusyon” ni F.
sa mga realidad ng Timbreza
lipunang
Pilipino. “Pananaliksik Tungo sa
7. Makabuo ng isang Teolohiyang Makapilipino” ni M.
sanaysay hinggil sa isang Andrade
mungkahing rebisyon o
ekspansyon ng isang “Sikolohiyang Pilipino: Perspektibo at
umiiral na konsepto o
Direksyon” ni V. Enriquez
teorya, o kaya’y isang
mungkahing bagong
konsepto o teorya na akam “Sikolohiyang Pilipino sa Ugnayan ng
sa mga realidad ng Pahinungod: Pakikipagkapwa at
lipunang Pilipino. Pagbabangong-Dangal ng Mga
Pilipino” ni G. Aguiling-Dalisay

“Sikolohiyang Pilipino (Filipino


Psychology): A Legacy of Virgilio G.
Halagahan Enriquez” ni R. Pe-Pua at E.
1. Mapalalim ang Protacio-Marcelino
pagpapahalaga sa sariling
teorya ng mga Pilipino sa iba’t “The State of Philosophy in the
ibang larangan. Philippines” ni E. Quito
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong “Ang Kaugnayan ng Wikang
panlipunan sa pagsasagawa Pambansa at Edukasyon” ni E.
ng pananaliksik. Quito
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng teorya “Ang Pilosopiya ni Emerita S.
at praktika sa Quito” ni L. Liwanag
pananaliksik
4. Makapag-ambag sa
“Emerita S. Quito (1929 -- ): Ang
pagtataguyod ng wikang
Ugat ng Isang Panibagong
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na Direksiyon ng Pamimilosopiya sa
antas ng diskurso na akma at Pilipinas” ni E. De Leon
nakaugat sa lipunang Pilipino,
bilang wika ng pananaliksik na “Sikolohiyang Pilipino: Papaloob o
nakaayon sa pangangailangan Papalabas?” ni R. Javier
ng komunidad at bansa.
“Toward a Filipino-Language
Philippine Studies Project” ni R.
Guillermo

“Bayan at lipunan: ang kritisismo ni


Bienvenido L. Lumbera” ni R. Torres-
Yu

“Sa Loob at Labas ng Mall Kong


Sawi, Kaliluha’y Siyang
Nangyayaring Hari” ni Rolando
Tolentino

“Kontra-Modernidad:
Pakikipagsapalaran sa Pagtuklas ng
Sarili Nating Mapagpalayang
Kabihasnan” ni E. San Juan, Jr.

“Pilosopiyang Pang-ekonomiya nina


Recto, Tañada, at Diokno: Isang
Paghahabi” ni B.N. Cepeda

“Writing the Nation/Pag-akda ng Bansa”


ni B. Lumbera

Mga artikulo sa antolohiyang “Salita ng


Sandata: Bonifacio's Legacies to the
People's Struggles” nina B.
Lumbera et al. (eds.).

Mga artikulo sa antolohiyang


“MULA TORE
PATUNGONG PALENGKE Neoliberal
Education In the
Philippines” nina B. Lumbera et al.
(eds.)

Kaalaman Pagsasalin ng Piling Lektyur-Worksyap sa “Pasyon and Revolution” ni R. Ileto Saling buod ng piling
1. Maipaliwanag ang Tekstong Makabuluhan Pagsasalin bahagi ng teksto o aklat
kahalagahan ng wikang sa Dalumat ng/sa
Filipino Ulat-aklat (book report)
Filipino sa pagdadalumat o “Tikim: Essays on Philippine Food and
pagteteorya. Pagsulat ng Peer review ng salin Culture” ni D. Fernandez
2. Matukoy ang mga DalumatSanaysay Dalumat-Sanaysay
mapagkakatiwalaan, (detalyadong paliwanag
makabuluhan at kapaki- “Welgang Bayan: Empowering Labor hinggil sa bagong
pakinabang na sanggunian Unions Against Poverty and konsepto o teorya, o
sa pagdadalumat at Repression” ni R. Torres-Yu kaya’y pagsusuri sa
pananaliksik. lumang
3. Malikhain at mapanuring konsepto o teorya)
“Dissent and counter-
makapag-ambag sa
consciousness” ni R. Constantino
pagpapaliwanag at
pagpapalawak ng piling
makabuluhang konsepto at “From Globalization to National
teoryang lokal at dayuhan Liberation” by E. San Juan, Jr.
na akma sa konteksto ng
komunidad at bansa.
Kasanayan
“The Age Of Globalization: Anarchists
1. Maisapraktika at
mapaunlad pa ang mga and the Anti-Colonial Imagination” by
batayang kasanayan sa B. Anderson
pananaliksik.
2. Makapagbasa at “The Light of Liberty: Documents and
makapagbuod ng Studies on the Katipunan, 1892-1897”
impormasyon, estadistika, ni J. Richardson
datos atbp. mula sa mga
babasahing nakasulat sa
Filipino sa iba’t ibang “Pedagogy of the Oppressed” ni Paulo
larangan. Freire
3. Makapagsalin ng mga
artikulo, pananaliksik atbp.
“Brains of the Nation: Pedro Paterno,
na makapag-
T.H. Pardo de Tavera, Isabelo de los
Reyes and the
aambag sa patuloy na Production of Modern Knowledge” ni R.
intelektwalisasyon ng Mojares
wikang Filipino.
4. Makapagpahayag ng mga
makabuluhang kaisipan “Forging a Nationalist Foreign Policy:
sa pamamagitan ng Essays on U.S. Military Presence and
tradisyonal at modernong the Challenges to
midyang akma sa Philippine Foreign Policy” ni R.
kontekstong Simbulan
Pilipino.
5. Makagawa ng mga “Nationalist Economics” ni A.
malikhain at Lichauco
mapanghikayat na
presentasyon ng
impormasyon at analisis na “Imagined Communities: ni B.
akma sa iba’t ibang Anderson
konteksto.
6. Malinang ang Filipino
bilang daluyan ng “Imperialism in the Philippines” ni A.
inter/multidisiplinaring Lichauco
pagdadalumat at
pananaliksik na nakaugat
sa mga realidad ng “Prison Notebooks” ni A. Gramsci
lipunang
Pilipino. “Facing the Anthropocene: Fossil
7. Makabuo ng isang Capitalism and the Crisis of the
sanaysay hinggil sa isang Earth System” ni I. Angus
mungkahing rebisyon o
ekspansyon ng isang “Open Veins of Latin America: Five
umiiral na konsepto o Centuries of the Pillage of a
teorya, o kaya’y isang Continent” ni E. Galeano

“The Wretched of the Earth” ni F.


Fanon
mungkahing bagong
konsepto o teorya na akam “The World We Wish to See” ni S.
sa mga realidad ng Amin
lipunang Pilipino.
Halagahan “Time for Outrage!” ni S. Hessel
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling “Manufacturing Consent: The Political
teorya ng mga Pilipino sa iba’t Economy of the Mass
ibang larangan. Media” nina
2. Maisaalang-alang ang E. Herman at N. Chomsky
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa “The Development of
ng pananaliksik. Underdevelopment” ni A. G. Frank
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng teorya
“The Darker Nations: A People's
at praktika sa
History of the Third World” by V.
pananaliksik
Prashad
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng “The Language of Globalization” ni
makabuluhan at mataas na P. Marcuse
antas ng diskurso na akma at
nakaugat sa lipunang Pilipino, “Necessary Fictions: Philippine
bilang wika ng pananaliksik na Literature and the Nation, 1946-
nakaayon sa pangangailangan 1980” ni C. Hau
ng komunidad at bansa.
“A Nation For Our Children” ni J.
Diokno

DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL) – MAPA NG KURSO


MGA INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUCATION (GE) DALUMATFIL

Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)


1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) NT
2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, NT
at paggamit ng bagong teknolohiya)
3. Makagamit ng batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman NT

4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisip NT


5. Makagamit ng iba’t ibang mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin NT
Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)
1. Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan PM
2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sa iba’t ibang perspektiba PM
3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang
lokal at global
4. Tanganan ang responsibilidad na alamin kung ano ang Pilipino at pagiging PM
Pilipino
5. Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin PM
6. Makagawa ng mga makabagong paraan at solusyong ginagabayan ng mga PM
pamantayang etikal
7. Makapagdesisyon batay sa mga pamantayang moral PM
8. Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining PM
9. Makapag-ambag sa estetika PM
10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao PM
11. Personal at mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

Mga Kasanayang Praktika


1. Epektibong makagampan sa gawain bilang isang pangkat NP
2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter upang epektibong NP
makapagproseso ng impormasyon
3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at NP
pananaliksik
4. Responsableng mahawan ang mga hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo NP
ng teknolohiya
5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema sa iba’t ibang larangan NP
6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at NP
produktibong pamumuhay
7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay na pagkatuto NP

Leyenda:
NT: Natutuhan
NP: Napraktis
PM: Pagkakataong Matuto

SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: SOSYEDAD AT LITERATURA/PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT) Bilang
ng Yunit: 3 yunit

Deskripsyon ng Kurso: Ang SOSLIT ay isang kurso sa pag-aaral at paglikha ng panitikang Filipino na nakatuon sa kabuluhang panlipunan ng mga tekstong literari sa iba’t
ibang bahagi ng kasaysayan ng bansang Pilipinas. Sinasaklaw nito ang mga isyung panlipunan na tinalakay ng mga akdang Filipino tulad ng kahirapan, malawak na agwat
ng mayayaman at mahirap, reporma sa lupa, globalisasyon, pagsasamantala sa mga manggagawa, karapatang pantao, isyung pangkasarian, sitwasyon ng mga pangkat
minorya at/o marhinalisado, at iba pa.

Inaasahang Matututuhan:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:

Kaalaman

1. Maipaliwanag ang sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan.
2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki-pakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan.
3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan.
Kasanayan

1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa.


2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan.
3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan.
2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan.
4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang
Pilipino.

Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester

Linggo Mga Paksa


1-2 Batayang Kaalaman sa Panunuring Pampanitikan

3-14 Panitikan Hinggil sa Kahirapan

Panitikan Hinggil sa Karapatang Pantao

Panitikan Hinggil sa Isyung Pangmanggagawa, Pangmagsasaka, at Pambansa

Panitikan Hinggil sa Isyung Pangkasarian

Panitikan Hinggil sa Sitwasyon ng Mga Pangkat Minorya

Panitikan Hinggil sa Diaspora/Migrasyon

15-18 Worksyap sa Pagsulat ng Akdang Pampanitikan (apat na tula, isang sanaysay, o isang
maikling kwento)
Rebisyon at Pagpapasa ng Awtput

SOSYEDAD AT LITERATURA/PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT)

Plano ng Mga Aralin


Balangkas ng Kurso at Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa
Sakop na OrasInaasahang
Matututuhan
Kaalaman Batayang Kaalaman sa Pagbubuod Mga piling sanaysay sa mga Reaksyong papel na
1. Maipaliwanag ang sanhi at Panunuring sumusunod na aklat: tumatalakay sa
bunga ng mga suliraning Pampanitikan Pangkatang talakayan kasalukuyang
panlipunan sa “Kilates : Panunuring Pampanitikan ng sitwasyon ng
pamamagitan ng mga KWL Chart Pilipinas” ni R. Torres-Yu Panitikang Filipino
makabuluhang akdang
pampanitikan. Concept mapping “Writing the nation = Pag-akda ng Panel discussion hinggil
2. Matukoy ang mga Bansa” ni B. Lumbera sa mga
mapagkakatiwalaan, kontemporaryong
makabuluhan at kapaki- “Paano magbasa ng panitikang isyung panlipunan na
pakinabang na sanggunian Filipino: Mga babasahing maaaring paksain ng
sa pangkolehiyo” nina J. Barrios et al. kontemporaryong
panunuring pampanitikan. panitikan
3. Matukoy ang mga
“Sarilaysay: Danas at Dalumat ng Borador ng planong
katangian ng mahusay na
Lalaking Manunulat sa Filipino” nina R.
akdang pampanitikan na akademikong papel
Torres-Yu at A. Aguirre
may kabuluhang
panlipunan.
Kasanayan
1. Maibuod ang “Sarilaysay: Tinig ng 20 Babae sa
mahahalagang pangyayari Sariling Danas Bilang Manunulat”
at/o kaisipan sa akdang ni R. Torres-Yu
binasa.
2. Makasulat ng akademikong “Gitnang Uring Fantasya at Materyal
papel na nagsusuri sa na Kahirapan sa Neoliberalismo:
kabuluhang panlipunan ng Politikal na Kritisismo ng Kulturang
isang akdang Popular” ni
pampanitikan. R. Tolentino
3. Makasulat ng sariling
akdang pampanitikan na “Muling-Pagkatha sa Ating Bansa: O
tumatalakay sa isang Bakit Pinakamahabang Tulay sa
suliraning panlipunan. Buong Mundo Ang Tulay Calumpit” ni
Halagahan V. Almario
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling “Bayan at Lipunan: Ang Kritisismo ni
panitikan. Bienvenido L. Lumbera” ni R. Torres-
2. Maisaalang-alang ang Yu
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa Piling artikulo gaya ng
ng pananaliksik. mga sumusunod:
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng “REVOLUTIONARY LITERATURE
panlipunan realidad at ng AND ART IN THE PHILIPPINES,
panitikan. FROM THE 1960s TO THE
4. Makapag-ambag sa PRESENT” ni J. M. Sison
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na “#RevolutionGo: Tungkol sa
nakaugat sa realidad ng buhay makabayang panitikan sa panahon ng
at mga pangarap ng Facebook, Twitter at
Instagram*” ni K. L. Tarima
mga mamamayang Pilipino. “PANITIKAN TUNGO SA
KALAYAAN: 1838–1903” ni V.
Almario

“MGA LEKTURA
SA PANITIKANG POPULAR” ni V.
Almario (ed.)

“Kasaysayan, Sining, Lipunan: Ang


Politika ng Panitikan sa
Makabagong Panahon” ni E. San
Juan, Jr.

Kaalaman Panitikan Hinggil sa Pagbubuod Mga akda mula sa alinman sa mga Patalatang buod ng
1. Maipaliwanag ang sanhi at Kahirapan sumusunod na antolohiya: mga pangyayari at/o
bunga ng mga suliraning Pangkatang pagbasa mahahalagang kaisipan
panlipunan sa “Panitikan ng Kahirapan” (Ani, Vol. mula sa akdang binasa
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga 26, CCP)
makabuluhang akdang ispesipikong teksto Nirebisang borador ng
pampanitikan. “Mga Agos sa Disyerto” nina E. Abueg akademikong
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan et al. papel
mapagkakatiwalaan,
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay “Langaw sa Isang Basong Gatas at Borador ng sariling
pakinabang na sanggunian sa magkakaugnay na akda Iba Pang Kuwento” ni A. akdang pampanitikan
sa Hernandez (inedit ni R. Torres-Yu)
panunuring pampanitikan. Concept mapping Pagsulat ng maikling
3. Matukoy ang mga Mga tula sa blog ni R. Ordoñez sanaysay hinggil sa
katangian ng mahusay na KWF Chart mga binasang akda
akdang pampanitikan Mga kaugnay na makabuluhang awitin
(sipatin ang presentasyon ni
J. Malabanan)
na may kabuluhang
panlipunan. Iba pang akda na tumatalakay sa
Kasanayan kahirapan (maaaring pana-
1. Maibuod ang panahong sipatin ang website ng
mahahalagang pangyayari Carlos Palanca Memorial Awards;
at/o kaisipan sa akdang Culture Section ng Manila Today;
binasa. Seksyong Kultura ng Pinoy Weekly;
2. Makasulat ng akademikong KM64 Poetry Collective; Likhaan;
papel na nagsusuri sa Poetry archives ng Bulatlat atbp. para
kabuluhang panlipunan ng sa mas bagong mga akda)
isang akdang
pampanitikan.
3. Makasulat ng sariling
akdang pampanitikan na
tumatalakay sa isang
suliraning panlipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling
panitikan.
2. Maisaalang-alang
ang kultura at
iba pang aspektong
panlipunan sa
pagsasagawa ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng
panlipunan realidad at ng
panitikan.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng mga
mamamayang Pilipino.

Kaalaman Panitikan Hinggil sa Pagbubuod Bahagi ng o isa sa mga sumusunod na Patalatang buod ng
1. Maipaliwanag ang sanhi at Karapatang Pantao aklat: mga pangyayari at/o
bunga ng mga suliraning Pangkatang pagbasa mahahalagang kaisipan
panlipunan sa “Desaparesidos” ni L. Bautista mula sa akdang binasa
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga (nobela)
makabuluhang akdang ispesipikong teksto Nirebisang borador ng
pampanitikan. “Poetika/Politika” ni B. Lumbera akademikong
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan (mga tula) papel
mapagkakatiwalaan,
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay “Ka Amado” ni J. Reyes Borador ng sariling
pakinabang na sanggunian sa magkakaugnay na akda (biograpiya) akdang pampanitikan
sa
panunuring pampanitikan. Concept mapping “Pitong Sundang: Mga Tula at Awit” ni Pagsulat ng maikling
3. Matukoy ang mga E. Acosta sanaysay hinggil sa
katangian ng mahusay na KWF Chart mga binasang akda
akdang pampanitikan na “Duguang Lupa” ng KM64 Poetry
may kabuluhang Collective (mga tula)
panlipunan.
Mga tula sa blog ni R. Ordoñez
Kasanayan
1. Maibuod ang Mga kaugnay na makabuluhang awitin
mahahalagang pangyayari (sipatin ang presentasyon ni
at/o kaisipan sa akdang J. Malabanan)
binasa.
2. Makasulat ng Iba pang akda na tumatalakay sa
akademikong papel na karapatang pantao (maaaring pana-
nagsusuri sa kabuluhang panahong sipatin ang website ng
panlipunan ng Carlos Palanca Memorial
isang akdang Awards; Culture Section ng Manila
pampanitikan. Today; Seksyong Kultura ng Pinoy
3. Makasulat ng sariling Weekly; KM64 Poetry Collective;
akdang pampanitikan na Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat
tumatalakay sa atbp. para sa mas bagong mga akda)
isang suliraning
panlipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling
panitikan.
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa
ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng
panlipunan realidad at ng
panitikan.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng

mga mamamayang Pilipino.


Kaalaman Pagbubuod Panitikan Hinggil sa Isyung Patalatang buod ng
1. Maipaliwanag ang sanhi at Pangmanggagawa, mga pangyayari at/o
bunga ng mga suliraning Pangkatang pagbasa Pangmagsasaka, at Pambansa mahahalagang kaisipan
panlipunan sa mula sa akdang binasa
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga Bahagi ng o isa sa mga sumusunod na
makabuluhang akdang ispesipikong teksto aklat: Nirebisang borador ng
pampanitikan. akademikong
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan “Ang Aso, Ang Pulgas, Ang Bonsai, at papel
mapagkakatiwalaan, Ang Kolorum” ni J.R. Munsayac
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay (nobela) Borador ng sariling
pakinabang na sanggunian sa magkakaugnay na akda akdang pampanitikan
sa
“Mga Ibong Mandaragit” ni A.
panunuring pampanitikan. Concept mapping Pagsulat ng maikling
Hernandez (nobela)
3. Matukoy ang mga sanaysay hinggil sa
katangian ng mahusay na KWF Chart mga binasang akda
akdang pampanitikan na “Sanaysaging” ni E. Matute
may kabuluhang
panlipunan. “Muog: Ang Naratibo Ng Kanayunan Sa
Kasanayan Matagalang
1. Maibuod ang Digmaang Bayan Sa Pilipinas” ni G.
mahahalagang pangyayari Guillermo (iba’t ibang sulating prosa)
at/o kaisipan sa akdang
binasa. “Hijo y Hija de Puta at Iba Pang
2. Makasulat ng akademikong Mga Tula” ni R. Ordoñez
papel na nagsusuri sa
kabuluhang panlipunan ng “Simulain: Dulambayan ng
isang akdang Manggagawa sa Konteksto ng
pampanitikan. Militanteng Kilusang
Unyonismo,1980-1994” ni A.B.
Chua
3. Makasulat ng sariling
akdang pampanitikan na “Bayan Ko: Mga Tula ng pulitika at
tumatalakay sa isang Pakikisangkot” ni Jose Corazon de
suliraning panlipunan. Jesus (inedit ni M. Atienza)
Halagahan
1. Mapalalim ang “Daluyong” ni L. Francisco (nobela)
pagpapahalaga sa sariling
panitikan.
Mga tula sa blog ni R. Ordoñez
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa “Kabyawan” ng KM64 Poetry
ng pananaliksik. Collective (mga tula)
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng Mga kaugnay na makabuluhang awitin
panlipunan realidad at ng (sipatin ang presentasyon ni
panitikan. J. Malabanan)
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang Iba pang akda na tumatalakay sa
Filipino bilang wika ng isyung pangmanggagawa,
panitikang pambansa na pangmagsasaka, at pambansa
nakaugat sa realidad ng buhay (maaaring pana-panahong sipatin ang
at mga pangarap ng mga website ng Carlos Palanca Memorial
mamamayang Pilipino. Awards; Culture Section ng Manila
Today; Seksyong Kultura ng Pinoy
Weekly; KM64 Poetry Collective;
Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat
atbp. para sa mas bagong mga akda)

Kaalaman Pagbubuod Panitikan Hinggil sa Isyung Patalatang buod ng


1. Maipaliwanag ang sanhi at Pangkasarian mga pangyayari at/o
bunga ng mga Pangkatang pagbasa mahahalagang
suliraning panlipunan sa Bahagi ng o isa sa mga sumusunod na kaisipan mula sa akdang
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga aklat: binasa
makabuluhang akdang ispesipikong teksto
pampanitikan. “Walo at Kalahating Dekada ng Nirebisang borador ng
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan Isang Buhay” ni G. Edroza-Matute akademikong
mapagkakatiwalaan, (nobela) papel
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay
pakinabang na sanggunian sa magkakaugnay na akda “Sa Ngalan ng Ina: Sandaang Taon ng Borador ng sariling
sa Tulang Feminista sa Pilipinas, 1889- akdang pampanitikan
panunuring pampanitikan. Concept mapping 1989” ni L. Quindoza
3. Matukoy ang mga Santiago Pagsulat ng maikling
katangian ng mahusay na KWF Chart sanaysay hinggil sa
akdang pampanitikan na “Mga Liham ni Pinay” ni R.E. mga binasang akda
may kabuluhang
Mabanglo (mga tula)
panlipunan.
Kasanayan
1. Maibuod ang “Amapola” at “Para Kay B” ni
mahahalagang pangyayari R. Lee (mga nobela)
at/o kaisipan sa akdang
binasa. “Rampa: Mga Sanaysay” ni D.
2. Makasulat ng akademikong Remoto
papel na nagsusuri sa
kabuluhang panlipunan ng “Kulay Rosas Ang Pintig ng Puso:
isang akdang Mga Maikling Kuwento” ni G.
pampanitikan. Torres
3. Makasulat ng sariling
akdang pampanitikan na “Talong/Tahong: Mga Kuwentong
tumatalakay sa isang Homoerotiko” inedit nina R.
suliraning panlipunan.
Tolentino et al.
Halagahan
“Laglag-Panty, Laglag-Brief: Mga
Kuwentong Heterosexual” inedit nina
R. Tolentino et al.
1. Mapalalim ang Mga kaugnay na makabuluhang awitin
pagpapahalaga sa sariling (sipatin ang presentasyon ni
panitikan. J. Malabanan)
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong Iba pang akda na tumatalakay sa
panlipunan sa pagsasagawa isyung pangkasarian (maaaring pana-
ng pananaliksik. panahong sipatin ang website ng
3. Mapahalagahan ang Carlos Palanca Memorial
dinamikong ugnayan ng Awards; Culture Section ng Manila
panlipunan realidad at ng Today; Seksyong Kultura ng Pinoy
panitikan. Weekly; KM64 Poetry Collective;
4. Makapag-ambag sa Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat
pagtataguyod ng wikang atbp. para sa mas bagong mga akda
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng mga
mamamayang Pilipino.

Kaalaman Pagbubuod Panitikan Hinggil sa Sitwasyon ng Patalatang buod ng mga


1. Maipaliwanag ang sanhi at Mga Pangkat Minorya pangyayari at/o
bunga ng mga suliraning Pangkatang pagbasa mahahalagang kaisipan
panlipunan sa Bahagi ng o isa sa mga sumusunod na mula sa
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga aklat: akdang binasa
makabuluhang akdang ispesipikong teksto
pampanitikan. “Sikami'n Lumad: Bagong Nirebisang borador ng
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan Panitikan ng Katubong Mindanaw” ng akademikong
mapagkakatiwalaan, Mindanawon Initiatives for Cultural papel
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay Dialogue (iba’t ibang akdang
pakinabang na sanggunian pampanitikan) Borador ng sariling
sa magkakaugnay na akda
sa akdang pampanitikan
panunuring pampanitikan. “Isang Mahabang-mahabang
3. Matukoy ang mga katangian Concept mapping Paglalakbay Pauwi” ni Levy Balgos de Pagsulat ng maikling
ng mahusay na akdang la Cruz (mga maikling kwento) sanaysay hinggil sa
pampanitikan na may KWF Chart mga binasang akda
kabuluhang panlipunan. “Ang Katutubo at Dalawa Pang Dula” ni
Kasanayan Nonilon V. Queano
1. Maibuod ang
mahahalagang pangyayari
“Mga Kuwento ni Datu Lubay” ni
at/o kaisipan sa akdang
binasa. Alex C. Delos Santos
2. Makasulat ng akademikong
papel na nagsusuri sa Mga tula para sa lumad
kabuluhang panlipunan ng
isang akdang Mga kaugnay na makabuluhang awitin
pampanitikan. (sipatin ang presentasyon ni
3. Makasulat ng sariling J. Malabanan)
akdang pampanitikan na
tumatalakay sa isang Iba pang akda na tumatalakay sa
suliraning panlipunan. sitwasyon ng mga pangkat minorya
Halagahan (maaaring pana-panahong sipatin ang
1. Mapalalim ang website ng Carlos Palanca Memorial
pagpapahalaga sa sariling Awards; Culture Section ng Manila
panitikan. Today; Seksyong Kultura ng Pinoy
2. Maisaalang-alang Weekly; KM64 Poetry Collective;
Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat
ang kultura at
atbp. para sa mas bagong mga akda
iba pang aspektong
panlipunan sa
pagsasagawa ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng
panlipunan realidad at ng
panitikan.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng mga
mamamayang Pilipino.

Kaalaman Pagbubuod Panitikan Hinggil sa Patalatang buod ng


1. Maipaliwanag ang sanhi at Diaspora/Migrasyon mga pangyayari at/o
bunga ng mga suliraning Pangkatang pagbasa mahahalagang kaisipan
panlipunan sa Bahagi ng o isa sa mga sumusunod na mula sa akdang binasa
pamamagitan ng mga Think-pair-share sa mga aklat:
makabuluhang akdang ispesipikong teksto Nirebisang borador ng
pampanitikan. “Pamilya, Migrasyon, akademikong
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan Disintegrasyon” ni F. Garcia (mga papel
mapagkakatiwalaan, sanaysay)
makabuluhan at kapaki- Pahambing na pagtalakay Borador ng sariling
pakinabang na sanggunian sa magkakaugnay na akda “Diaspora at Iba Pang Mga Kwento” ni akdang pampanitikan
sa G. Edroza Matute
panunuring pampanitikan. Concept mapping Pagsulat ng maikling
3. Matukoy ang mga “Nasa Puso ang Amerika: Isang sanaysay hinggil sa
katangian ng mahusay na Kasaysayan ng Buhay ni Carlos mga binasang akda
KWF Chart
akdang pampanitikan na Bulosan” nina C. Malay at P.C.
may kabuluhang Malay
panlipunan.
Kasanayan
Mga kaugnay na makabuluhang awitin
1. Maibuod ang (sipatin ang presentasyon ni J.
mahahalagang Malabanan)
pangyayari at/o kaisipan sa Iba pang akda na tumatalakay sa
akdang binasa. sitwasyon ng mga pangkat minorya
2. Makasulat ng akademikong (maaaring pana-panahong sipatin ang
papel na nagsusuri sa website ng Carlos Palanca Memorial
kabuluhang panlipunan ng Awards; Culture Section ng Manila
isang akdang Today; Seksyong Kultura ng Pinoy
pampanitikan. Weekly; KM64 Poetry Collective;
3. Makasulat ng sariling Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat
akdang pampanitikan na
atbp. para sa mas bagong mga akda
tumatalakay sa isang
suliraning panlipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling
panitikan.
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa
ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng
panlipunan realidad at ng
panitikan.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng mga
mamamayang Pilipino.
Kaalaman Progress report Worksyap sa Pagsulat ng Akdang Pinal na borador ng
1. Maipaliwanag ang sanhi at Pampanitikan (apat na tula, isang akademikong papel
bunga ng mga suliraning Regular na konsultasyon sa sanaysay, o isang maikling kwento)
panlipunan sa guro Rebisyon at Pagpapasa ng Pinal na borador ng
pamamagitan ng mga Awtput sariling akdang
makabuluhang akdang Peer review ng akda pampanitikan
pampanitikan.
2. Matukoy ang mga
mapagkakatiwalaan,
makabuluhan at kapaki-
pakinabang na sanggunian
sa
panunuring pampanitikan.
3. Matukoy ang mga
katangian ng mahusay na
akdang pampanitikan na
may kabuluhang
panlipunan.
Kasanayan
1. Maibuod ang
mahahalagang pangyayari
at/o kaisipan sa akdang
binasa.
2. Makasulat ng
akademikong papel na
nagsusuri sa kabuluhang
panlipunan ng
isang akdang
pampanitikan.
3. Makasulat ng sariling
akdang pampanitikan na
tumatalakay sa
isang suliraning
panlipunan.
Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa sariling
panitikan.
2. Maisaalang-alang ang
kultura at iba pang aspektong
panlipunan sa pagsasagawa
ng pananaliksik.
3. Mapahalagahan ang
dinamikong ugnayan ng
panlipunan realidad at ng
panitikan.
4. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang wika ng
panitikang pambansa na
nakaugat sa realidad ng buhay
at mga pangarap ng mga
mamamayang Pilipino.

SOSYEDAD AT LITERATURA/ PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT) – MAPA NG KURSO


MGA INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUCATION (GE) KONKOMFIL
Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)
1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) NT
2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, NT
at paggamit ng bagong teknolohiya)
3. Makagamit ng batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman NT

4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisip NT


5. Makagamit ng iba’t ibang mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin NT
Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)
1. Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan PM
2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sa iba’t ibang perspektiba PM
3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang
lokal at global
4. Tanganan ang responsibilidad na alamin kung ano ang Pilipino at pagiging PM
Pilipino
5. Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin PM
6. Makagawa ng mga makabagong paraan at solusyong ginagabayan ng mga PM
pamantayang etikal
7. Makapagdesisyon batay sa mga pamantayang moral PM
8. Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining PM
9. Makapag-ambag sa estetika PM
10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao PM
11. Personal at mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

Mga Kasanayang Praktika


1. Epektibong makagampan sa gawain bilang isang pangkat NP
2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter upang epektibong NP
makapagproseso ng impormasyon
3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at NP
pananaliksik
4. Responsableng mahawan ang mga hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo NP
ng teknolohiya
5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema sa iba’t ibang larangan NP
6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at NP
produktibong pamumuhay
7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay na pagkatuto NP

Leyenda:
NT: Natutuhan
NP: Napraktis
PM: Pagkakataong Matuto
SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso:

SINESOSYEDAD/PELIKULANG PANLIPUNAN (SINESOS) Bilang ng Yunit: 3 yunit

Deskripsyon ng Kurso: Ang SINESOS ay kurso sa Panitikan na nakatuon sa paglinang sa kasanayan sa kritikal na panonood at komparatibong pagsusuri ng mga pelikulang
makabuluhan sa konteksto ng Pilipinas. Sa pamamagitan ng dulog na tematiko ay inaasahang masasaklaw ng kurso ang mga paksang makabuluhan sa pag-unawa ng
kontemporaryong lipunang lokal, nasyonal at internasyonal, alinsunod sa pagtanaw sa panitikan bilang transpormatibong pwersa.

Inaasahang Matututuhan:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:

Kaalaman
1. Maipaliwanag ang piling teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan.
2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na makabuluhan sa kontekstong Pilipino.

Kasanayan
1. Magamit ang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan.
2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula.
3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood.

Halagahan
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula.

Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester

Linggo Mga Paksa


1-3 Mga Dulog sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan
• Marxismo
• Realismo
• Pormalismo
• Feminismo
4-6 Mga Pangunahing Elemento sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan
• Karakterisasyon/Mga Tauhan
• Banghay/Plot at/o Sinopsis at/o Buod
• Sinematograpiya
• Panlipunang Nilalaman/Social Content ng Pelikula

7-18 Panonood at Pagtalakay/Pagsusuri sa Mga Pelikula

SINESOSYEDAD O PELIKULANG PANLIPUNAN (SINESOS) Plano ng Mga Aralin


Balangkas ng Kurso at Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa
Sakop na OrasInaasahang
Matututuhan
Kaalaman Mga Dulog sa Pagsusuri Pagbubuod Presentasyon hinggil sa Rebyu ng dalawang
1. Maipaliwanag ang piling ng Sinesosyedad magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Pelikulang Panlipunan Pangkatang talakayan pelikula
ng pelikulang • Marxismo Komparatibong pagsusuri sa “Ilang tala hinggil sa ‘Les
panlipunan. • Realismo magkakaugnay Miserables’” ni P. Pamintuan
2. Matukoy ang • Pormalismo na pelikula sa
mga pelikulang • Feminismo pamamagitan ng Venn “Si bruha, si maganda” ni P.
panlipunan na Diagram Pamintuan
makabuluhan sa kontekstong
Pilipino. Pagbubuod sa pamamagitan
Mga Pangunahing “Ilang punto sa pelikulang ‘Ang
ng
Elemento sa Pagsusuri ng Babaeng Humayo’” ni R. Tolentino
Kasanayan talahanayan
Pelikulang
1. Magamit ang wikang Panlipunan Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
Filipino sa pagsulat ng KWL Chart
• Karakterisasyon/ Weekly at sa Plaridel Journal
komparatibong pagsusuri Mga Tauhan
ng pelikulang panlipunan. Concept mapping
• Banghay/Plot at/o
2. Makapagpahayag ng Sinopsis at/o
mga makabuluhang Buod
kaisipan hinggil sa
• Sinematograpiya
kabuluhan sa lipunan ng
mga paksang pelikula. • Panlipunang
3. Mapanuring Nilalaman/Social
maisakatuparan ang Content ng
makrokasanayang Pelikula
panonood.

Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Everything About Her” (2016) Rebyu ng dalawang
1. Maipaliwanag ang piling Isyung Pangkasarian magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Think-pair-share sa mga “Sayaw ng Dalawang Kaliwang pelikula
ng pelikulang ispesipikong pelikula Paa” (2011)
panlipunan.
2. Matukoy ang Pangkatang talakayan “Suffragette” (2015)
mga pelikulang
panlipunan na Pahambing na pagtalakay sa “Pride” (2014)
makabuluhan sa kontekstong magkakaugnay na
Pilipino. pelikula “Erotisismo ng salita at imahen” ni
R. Tolentino
Kasanayan Concept mapping
1. Magamit ang wikang
“Mga Kuwentong Barbero: Di
Filipino sa pagsulat ng KWF Chart
komparatibong pagsusuri Kuwentong Kutsero” ni J. Lerio
ng pelikulang panlipunan. Pagsasadula ng ilang
2. Makapagpahayag ng mga “Review: In ‘Suffragette,’ Feminist
bahagi ng pelikula Insight That’s About More Than the
makabuluhang kaisipan
Vote” ni A.O. Scott
hinggil sa kabuluhan sa “Meet the press” (para sa
lipunan ng mga paksang pagpapakilala ng “A Cause Unites Unlikely Partners in
pelikula. mahahalagang karakter)
South Wales” by S. Holden
3. Mapanuring
maisakatuparan ang Panel discussion hinggil Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
makrokasanayang sa mga paksa ng pelikula Weekly at sa Plaridel Journal
panonood.

Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Emir” (2010) Rebyu ng dalawang


1. Maipaliwanag ang Migrasyon at Diaspora magkaugnay na
piling teorya sa pagsusuri ng Think-pair-share sa mga “Caregiver” (2008) pelikula
pelikulang panlipunan. ispesipikong pelikula
2. Matukoy ang mga “Transit” (2013)
pelikulang panlipunan na Pangkatang talakayan
makabuluhan sa kontekstong “Unlucky Plaza” (2014)
Pilipino.
“Ilo ilo” (2013)
Kasanayan Pahambing na pagtalakay sa
1. Magamit ang wikang magkakaugnay na “Sunday Beauty Queen” (2016)
Filipino sa pagsulat ng pelikula
komparatibong pagsusuri “Cesar Chavez” (2014)
ng pelikulang panlipunan. Concept mapping
2. Makapagpahayag ng “It’s A Free World” (2007)
mga makabuluhang KWF Chart
kaisipan hinggil sa
“Ilo Ilo: The Movie” ni D. Aguilar
kabuluhan sa lipunan ng Pagsasadula ng ilang
mga paksang pelikula. bahagi ng pelikula
3. Mapanuring “Loach films the logic of the system” by
maisakatuparan ang C. Lotz
“Meet the press” (para sa
makrokasanayang pagpapakilala ng
panonood. Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
mahahalagang karakter)
Weekly at sa Plaridel Journal
Halagahan Panel discussion hinggil
1. Mapalalim ang sa mga paksa ng pelikula
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.
Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Filipinas” (2003) Rebyu ng dalawang
1. Maipaliwanag ang piling Isyung Pampamilya, magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Panrelasyon, at Think-pair-share sa mga “Pamilya Ordinario” (2016) pelikula
ng pelikulang Pampag-ibig ispesipikong pelikula “Dagsin” (2016)
panlipunan.
2. Matukoy ang Pangkatang talakayan “Endo” (2007)
mga pelikulang
panlipunan na Pahambing na pagtalakay sa “Honor Thy Father” (2015)
makabuluhan sa kontekstong magkakaugnay na
Pilipino. pelikula “Perdiendo el norte” (2015)
Kasanayan Concept mapping
“In a Better World” (2010)
1. Magamit ang wikang
Filipino sa pagsulat ng KWF Chart
komparatibong pagsusuri “Meow” (2017)
ng pelikulang panlipunan. Pagsasadula ng ilang
2. Makapagpahayag ng “The Secret of the Magic Gourd”
bahagi ng pelikula
mga makabuluhang (2007)
kaisipan hinggil sa
“Meet the press” (para sa
kabuluhan sa lipunan ng “Comrade Kim Goes Flying” (2012)
pagpapakilala ng
mga paksang pelikula.
mahahalagang karakter)
3. Mapanuring “Karangalan at kawalang hustisya” ni Y.
maisakatuparan ang Fernan
makrokasanayang Panel discussion hinggil
panonood. sa mga paksa ng pelikula
“A Do-Gooder Vision Clouded by Blind
Spots” ni A.O. Scott
Halagahan
1. Mapalalim ang Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
pagpapahalaga sa mga Weekly at sa Plaridel Journal
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan
sa iba’t ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Ang Babae sa Septic Tank” Rebyu ng dalawang
1. Maipaliwanag ang piling Isyung Pangkultura (2011) magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Think-pair-share sa mga pelikula
ng pelikulang ispesipikong pelikula “Thy Womb” (2016)
panlipunan.
2. Matukoy ang Pangkatang talakayan “K’na, The Dreamweaver” (2015)
mga pelikulang
panlipunan na Pahambing na pagtalakay sa “Debosyon” (2013)
makabuluhan sa kontekstong magkakaugnay na
Pilipino. pelikula “The Monk” (2014)

Kasanayan Concept mapping “También la lluvia” (2010)


1. Magamit ang wikang
Filipino sa pagsulat ng KWF Chart “Panata at sumpa” ni S. Abada
komparatibong
pagsusuri ng pelikulang Pagsasadula ng ilang
panlipunan. “Thy Womb: Brillante Mendoza’s
bahagi ng pelikula finest” ni J. Cartalaba
2. Makapagpahayag ng
mga makabuluhang
kaisipan hinggil sa
kabuluhan sa lipunan ng “Meet the press” (para sa Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
mga paksang pelikula. pagpapakilala ng Weekly at sa Plaridel Journal
3. Mapanuring mahahalagang karakter)
maisakatuparan ang
makrokasanayang Panel discussion hinggil
panonood. sa mga paksa ng pelikula

Halagahan
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Muro-Ami” (1999) Rebyu ng dalawang


1. Maipaliwanag ang piling Kalikasan magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Think-pair-share sa mga “Oro” (2016) pelikula
ng pelikulang ispesipikong pelikula
panlipunan. “Avatar” (2009)
2. Matukoy ang mga Pangkatang talakayan
pelikulang panlipunan na “The Lorax” (2012)
makabuluhan sa kontekstong Pahambing na pagtalakay sa
Pilipino. magkakaugnay na “Yogi Bear” (2010)
pelikula
Kasanayan “Samsara” (2011)
1. Magamit ang wikang Concept mapping
Filipino sa pagsulat ng “Okja” (2017)
komparatibong pagsusuri KWF Chart
ng pelikulang panlipunan. “Pandora” (2011)
2. Makapagpahayag ng Pagsasadula ng ilang
mga makabuluhang bahagi ng pelikula “Malikhaing Kritik ng Kapitalismo sa
kaisipan hinggil sa
Tatlong Pelikulang
kabuluhan sa lipunan ng “Meet the press” (para sa Mainstream: Ambag sa
mga paksang pelikula. pagpapakilala ng Pedagohiyang Mapagpalaya sa
3. Mapanuring mahahalagang karakter) Konteksto ng Bagong General
maisakatuparan ang
Education Curriculum (GEC) Tungo sa
makrokasanayang
panonood.
Panel discussion hinggil Sustentableng Sistemang Ekonomiko”
sa mga paksa ng pelikula ni D.M. San Juan
Halagahan
“Review: In ‘Okja,’ a Girl and Her Pig
1. Mapalalim ang Take on the Food Industrial
pagpapahalaga sa mga
Complex” ni A.O. Scott
positibong aspekto ng kultura
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo. Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
2. Malinang ang adhikaing Weekly at sa Plaridel Journal
makapag-ambag sa
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “April and the Extraordinary World” Rebyu ng dalawang
1. Maipaliwanag ang piling Teknolohiya, (2015) magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Modernisasyon Atbp. Think-pair-share sa mga pelikula
ng pelikulang ispesipikong pelikula “Ethel and Ernest” (2016)
panlipunan.
2. Matukoy ang Pangkatang talakayan “RPG Metanoia” (2010)
mga pelikulang
panlipunan na Pahambing na pagtalakay sa “The Future of Work and Death”
makabuluhan sa kontekstong magkakaugnay na (2016)
Pilipino. pelikula
“Ex Machina” (2015)
Kasanayan Concept mapping
1. Magamit ang wikang “Cloud Atlas” (2012)
Filipino sa pagsulat ng KWF Chart
komparatibong pagsusuri
“Snowpiercer” (2013)
ng pelikulang panlipunan. Pagsasadula ng ilang
2. Makapagpahayag ng bahagi ng pelikula
mga makabuluhang “Elysium” (2013)
kaisipan hinggil sa
“Meet the press” (para sa “In Time” (2011)
kabuluhan sa lipunan ng
mga paksang pelikula. pagpapakilala ng
mahahalagang karakter) “Matrix” (1999)
3. Mapanuring
maisakatuparan ang
makrokasanayang Panel discussion hinggil “Pana-panahon ang pagkakataon”
panonood. sa mga paksa ng pelikula ni V. Valentin

Halagahan “Imagining Anti/Altercapitalism: A


1. Mapalalim ang Marxist Reading of Selected
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura Contemporary Dystopian Films” ni
ng mga mamamayan sa iba’t D. M. San Juan
ibang panig ng mundo.
2. Malinang ang adhikaing Iba pang suring-pelikula sa Pinoy
makapag-ambag sa Weekly at sa Plaridel Journal
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.

Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod “Patikul” (2011) Rebyu ng dalawang


1. Maipaliwanag ang piling Ekonomya, Politika at magkaugnay na
teorya sa pagsusuri Kasaysayan Think-pair-share sa mga “Metro Manila” (2013) pelikula
ng pelikulang ispesipikong pelikula
panlipunan. “Sigwa” (2010)
2. Matukoy ang Pangkatang talakayan
mga pelikulang “Sister Stella L” (1984)
panlipunan na Pahambing na pagtalakay sa
makabuluhan sa kontekstong magkakaugnay na “Amigo” (2010)
Pilipino. pelikula
“Los Ultimos de Filipinas” (2016)
Kasanayan Concept mapping
1. Magamit ang wikang
“History of the Underground” (2017) ni
Filipino sa pagsulat ng KWF Chart S. Dalena
komparatibong pagsusuri
ng pelikulang panlipunan.
Pagsasadula ng ilang “Where To Invade Next” (2015)
2. Makapagpahayag ng mga bahagi ng pelikula
makabuluhang
kaisipan hinggil sa “Our Brand is Crisis” (2015)
kabuluhan sa lipunan ng “Meet the press” (para sa
mga paksang pelikula. pagpapakilala ng “The Good Lie” (2014)
3. Mapanuring mahahalagang karakter)
maisakatuparan ang “The Guerilla is A Poet” (2013)
makrokasanayang Panel discussion hinggil
panonood. sa mga paksa ng pelikula “Tibak” (2016)
Halagahan
“Birdshot” (2017)
1. Mapalalim ang
pagpapahalaga sa mga
positibong aspekto ng kultura “Eye in the Sky” (2015)
ng mga mamamayan sa iba’t
ibang panig ng mundo. “Goodbye Lenin!” (2003)
2. Malinang ang adhikaing
makapag-ambag sa “Millions” (2004)
pagbabagong panlipunan.
3. Makapag-ambag sa “Voces Inocentes” (2004)
pagtataguyod ng wikang
Filipino bilang daluyan ng “Chakravyuh” (2012)
makabuluhan at mataas na
antas ng diskursong “The Liberator” (2013)
pangkultura, pampanitikan, at
pampelikula.
“Selma” (2014)

“Mandela” (2013)

“Orapronobis” (1989)

“The Big Short” (2015)

“A Royal Affair” (2012)

“Capitalism: A Love Story” (2009)


“The Last Emperor” (1987)

“The Founding of The Republic”


(2013)

“The Young Karl Marx” (2017)

“I Daniel Blake” (2016)

“Fire at Sea” (2016)

“Sa mata ng sigwa” ni D. Magtigilca

“Patikul
depicts the struggle for education
amidst armed conflict in Mindanao” ni
W. Reyes

“Fallout From a Ruinous Civil War


Seen Through a Child's Eyes” S.
Holden

“Ibong walang laya” ni S. Natividad

Iba pang suring-pelikula sa Pinoy


Weekly at sa Plaridel Journal

SINESOSYEDAD/PELIKULANG PANLIPUNAN (SINESOS) – MAPA NG KURSO


MGA INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUCATION (GE) KONKOMFIL
Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)

1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) NT


2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, NT
at paggamit ng bagong teknolohiya)
3. Makagamit ng batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng NT
kaalaman
4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisip NT
5. Makagamit ng iba’t ibang mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin NT
Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)
1. Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan PM
2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sa iba’t ibang perspektiba PM
3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang
lokal at global
4. Tanganan ang responsibilidad na alamin kung ano ang Pilipino at pagiging PM
Pilipino
5. Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin PM
6. Makagawa ng mga makabagong paraan at solusyong ginagabayan ng mga PM
pamantayang etikal
7. Makapagdesisyon batay sa mga pamantayang moral PM
8. Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining PM
9. Makapag-ambag sa estetika PM
10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao PM
11. Personal at mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

Mga Kasanayang Praktika


1. Epektibong makagampan sa gawain bilang isang pangkat NP
2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter upang epektibong NP
makapagproseso ng impormasyon
3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at NP
pananaliksik
4. Responsableng mahawan ang mga hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo NP
ng teknolohiya
5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema sa iba’t ibang larangan NP
6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at NP
produktibong pamumuhay
7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay na pagkatuto NP

Leyenda:
NT: Natutuhan
NP: Napraktis
PM: Pagkakataong Matuto

View publication stats

You might also like