KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO FILIPINO ang opisyal natawag sa Pambansang

Deskripsyon ng Kurso: Wika ng Pilipinas. Isinasaad sa mga sumusunod

Ang KONKOMFIL ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa na seksyon ang hinggil dito.
kontekstwalisadong komunikasyon sa wikang Filipino ng mga mamamayang Pilipino sa kani- SEKSYON6 Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay
kanilang mga komunidad sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino sa pangkalahatan. Filipino, Samantalang nalilinang, ito’y dapat
Nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pakikinig at pagsasalita, gayundin sa payabungin at pagyamanin sa salig sa umiiral na
kasanayan sa paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at modernong midya na makabuluhan sa mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mgawika
kontekstong Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. TANGGOL WIKA (Alyansa ng mga tagapagtanggol ng
Inaasahang Matututuhan: wikang Filipino)l sang samahan na naglalayong
Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod ipaglaban o ipagtanggol ang paggamit ng wikang
Kaalaman Fiipino upangmas lalong mapagyaman ang ating
1. Mailarawan ang mga gawing pangkomunikasyon ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at kultura. Tinutulan din ng samahang ito ang
larangan. CHEDMemorandum no.20 series of 2013.Si
2. Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa * Manuel L Quezon ang Ama ng wikang Pambansa at si Bienvenido Lumbera naman ang
kontektwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa. pambansang alagad
3. Matukoy ang mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong ng sining at Panitikan.
bansa. *Ched memorandum no. 57, series of 2017- Course
4. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapaki- pakinabang na Syllabus sa Filipino
sanggunian sa pananaliksik YUNIT 1
5. Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga FILIPINO, TUNGO SA MAS MATAAS NA ANTAS
komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik. Aralin 1
6. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, PAGTAGUYOD NG WIKANG
pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran. PAMBANSA SA MAS MATAAS
Kasanayan NA ANTAS NG EDUKASYON AT
1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa LAMPAS PA
lipunang Pilipino. Aralin 1
2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at BAHAGI NG PATULOY NA PAG LINANG NG
modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. FILIPINO ANG MGA GAWAING ISINASAKATUPARAN SA MGA PAARALAN NA MAITUTURING
3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at NA BAHAGI NG KUMOKONTROL o MAKAPANGYARIHANG LARANG. ANG MGA AKSYON AY
analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. NARARAPAT NA
4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t MAGMULA SA KOLEHIYO/UNIBERSIDAD. AYON KAY ALMARIo (2008) MABILIS ANG
ibang konteksto. PAGLAGANAP NG ANUMANG WIKA MULA SA SENTRO NG KARUNUNGAN TUNGO SA
5. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso na nakaugat sa MABABANG ANTAS
mga realidad ng lipunang Pilipino ISA ANG KOLEHIYO SA MAKAPANGYARIHANG
Kahalagahan DOMEYN NGUNIT ITO AY MAY SULIRANING
1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa PAG TANGGAP AT PAG PAPATANGGAP.
iba’t ibang antas at larangan.
2. Makapagbalangkas ng gabay etikal kaugnay ng paggamit ng iba’t ibang porma ng midya. HINDI NAG TITIWALA ANG KARAMIHAN AT
3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitang- HINDI SILA NANINIWALANG KAILANGAN ANG
ideya. FILIPINO SA KAPAKANAN NG LARANG NG
4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at LALONG MATAAS NA EDUKASYON/ HIGHER
mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang lunsaran sa EDUCATION INSTITUTION (HEI) TAONG 2013 NANG INILABAS ANG CMO No. 3 NA NAG
mas mabisang pakikipag-ugnayan sa mga mamamayan ng ibang bansa. SASAAD NG BAGONG GENERAL EDUCATION CURRIcULUM, ITO AY NAG SASAAD NA
Paksa MAARING ITURO SA FILIPINO AT INGLES BILANG MGA MEDYUM NG PAG
Introduksyon: TUTURO. MAG KAIBA ANG KARANASAN SA PAGGAMIT NG FILIPINO BILANG MADYUM NG
Ang Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng Edukasyon at Lagpas Pa PAG TUTURO KAYSA SA ISINUSULONG NA MAG KAROON NG KURSONG FILIPINO SA
(Kailangang ipaliwanag dito na tinangkang paslangin ng Commission on Higher Education MATAAS
ang Filipino sa kolehiyo, at ipinaglaban ito ng iba’t ibang grupo sa pangunguna ng Alyansa ng NA EDUKASYON.
Mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA kaya’t hanggang ngayon ay may
asignaturang Filipino pa rin sa kolehiyo. Kailangang bigyang-diin sa bahaging ito ang
kahalagahan ng wikang pambansa sa pagbubuo ng makabuluhang diskurso sa iba’t ibang
larangan ng komunikasyon at pananaliksik.)
Pagpoproseo ng Impormasyon Para sa Komunikasyon
• Pagpili ng Batis (Sources) ng Impormasyon
• Pagbabasa at Pananaliksik ng Impormasyon
• Pagbubuod at Pag-uugnay-ugnay ng Impormasyon
• Pagbubuo ng Sariling Pagsusuri Batay sa Impormasyon
Mga Gawing Pangkomunikasyon ng mga Pilipino
• Tsismisan
• Umpukan
• Talakayan
• Pagbabahay-bahay
• Pulong-bayan
• Komunikasyong Di Berbal (Kumpas atbp.)
• Mga Ekspresyong Lokal
ANO ANG KAHULUGAN NG
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO?
Ang KONTEKSTWALISADO ay
nangangahulugang mahirap maunawaan ang nilalaman o konteksto kung hindi ito
nauunawaan o naiintindihan ang kahulugan.
*KOMUNIKAŞYON ang tawag sa Isang proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe.
Ito ay mula
sa salitang latin na Communis” na nangangahulugang panlahat.
May dalawang uri ang komunikasyon. BERBAL at
DI-BERBAL
*BERBAL
ito’y komunikasyon na pasalita o gumagamit ng tinig.
DI-BERBAL
ANG MGA ASIGNATURANG ITO AY INILIPAT UMANO TUNGO SA SENIOR HIGH SCHOOL
itoy uri ng komunikasyon na simbolo at senyas ng kamay ang ginagamitupang
makipagtalastasan
ANG PAGTATANGKANG BURAHIN ANG FILIPINO SA KOLEHIYO AY NAG BIGAY- DAAN SA
Ang KOMUNIKASYON ay isang paraan sa
PAGKATATAG NG ALYANSA NG MGA TAGAPAGTANGGOL NG WIKANG FILIPINO/ TANGGOL
paggamit KONTEKSTWALISADONGng wikang Filipino
WIKA SA ISANG KONSULTATIBONG FORUM NoONG HUNYO 21, 2014. ITO AY DINALUHAN
sa pagsasalita sa kapwa tao at pagsusulat
MULA SA IBA-1BANG KOLEHIYo, UNIBERSIDAD AT PAARALAN, MGA SAMAHANG PANGwIKA
gamit ang wikang Filipino. Nakatuon dito
AT KULTURAL.
ang pakikinig sa tao gamit ang wika natin
at pagsusulat gamit ang wikang Filipino.Ang WIKA ay inilarawan bilang identidad ng isang
DUMATING ANG ABRIL, 2018, IPINALABAS ANG CMO No. 4 NA MAY PAKSANG POLICY ON
bayan o bansa, ang kaluluwa o sumasalaminsa ating kultura
THE OFFERING OF FILIPINO AND PANITIKAN SUBJECTS IN ALL HIGHER EDUCATION
at ang nag-uugnay sa isa’t isa.
PROGRAMS AS PART OF THE NEW GENERAL EDUCATION CURRIcULUM. SIMULA SA
Ang WIKA ay mahalaga sa sarili, kapwa at lipunan.
AKADEMIKONG TAON NG 2018-2019, MAG PAPATULOY NA MAITURO ANG MGA KURSONG
FILIPINO- Ito ay ang WIKANG
FiLIPINO AT PANITIKAN SA LAHAT
ginagamit ng mga naninirahan sa
NG PROGRAMA SA MATAAS NA EDUKASYON. MAHIHINUHA SA MEMO NA HINIHILING ANG
Pilipinas,ang pambansang wika
MAS
ng mga Pilipino.
MATAAS NA ANTAS NG KURSo SA FILIPINO, KUMPARA SA DATI NG INILAGAY NA SA ANTAS
PILIPIN0- ang tawag sa mga
NG SENIOR HIGH SCHOOL. WALA MAN TIYAK NA DESKRIPSYONG INILAHAD, ANG TANGGOL-
TAONG naninirahan sa Pilipinas.
WIKA AY NAGMUNGKAHI NG MGA KURSsONG FILIPINO AT PANITIKAN. ANG IBA-IBANG
Nakasaad sa
KOLEHIYO AT UNIBERSIDAD AY sUMUNOD DITO, SA MANTAL ANG IBA AY BUMUO NG MGA
Saligang Batas 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6 na
KURSONG TUMUTGON SA KAKAILANGANIN NG MGA PAG-AARAL AT THRUST NG KANI- Aralin 2
KANILANG NSTITUSYON. PANIG SA INGLES:
KAYA NG INGLES ANG MAGTUNGO AT MAKINABANG SA GLOBALISASYON.
Aralin 2
PAGKILING SA WIKANG PAMBANSA:
NILAHAD SA KARTILYA NG WIKANG FILIPINO BILANG WIKA NG EDUKASYON/PRIMER ON
THE FILIPINO LANGUAGE AS LANGUAGE OF
EDUCATION (2004) NG PAMBANSANG KOMITE SA WIKA AT SALIN NG PAMBANSANG
KOMISYON PARA Sa KULTURA AT SINING (NCCA) ANG PALIWANAG NG MGA ISKOLAR SA
WIKA AT GLOBALISASYON.
Aralin 2
PAGKILING SA WIKANG
PAMBANSA:
INUGUNAN NAMAN ITO NI ALMARIO SA ZAFRA (2008) NG ESTRATEHIYANG GAMITIN ANG
WIKANG PAMBANSA SA LAHAT NG SEKTOR NG KAPANGYARIHAN SA LIPUNAN SA IKA-21
SIGLO.
Pagharap sa Hamon ng WikangPambansa
Panig sa Ingles
Mqpanghamon ang Ingles lalo idididikit dito ang taguring internasyonal na wika at wika
ng globalisasyon
Pagkiling sa wikangPambansa
Sa pahayag ni Miclat sa Constantino (2005), hindi
naman nababatay kaalaman sa Ingles ang globalisasyon.
SA PINAKAHULING PANGYAYARI, IBINABA NITONG OKTUBRE 9, 2018 ANG PASYA NG KORTE Pagkiling sa wikang pambansa
SUPREMA HINGGIL SA PAG-ALIS NG TRO SA MGA KURSONG FILIPINO AT PANITIKAN SA Binanggit niya ang kaunlaran ng mga bansang
ANTAs-TERSARYA. IsUsUMITE NG TANGGOL WIKA ANG MOTION FOR RECONSIDERATION hindi gumagamit ng Ingles tulad ng South Korea,
DITO. Japan, Israel, Malaysia, Vietnam, India, China at
Thailand. Kasama pa ang Germany, Czechoslovakia at marami France,pang bansa ng Europa.
Panig saWikangIngles
Sa Ingles nakatuon ang wika at globalisasyon.
Pagkiling saWikang Pambansa
Inilahad sa Kartilya ng wikang Filipino bilang wika
Edukasyon/Primer Filipino Language as Language
of Education (2004) Pambansang Komite sa Wika at
Salin ng Pmabansang Komisyon para sa kultura at sining (NCAA) ang paliwanag ng
mgaiskolar Sa wika globalisasyon.
Pagkiling saWikang Pambansa
Sa kasalukuyan, sabay- sabay na pinauunlad ang
wika, pandaigdigang rehiyonal na wika o wikang magsisilbing Lingua Franca ng magkakalapit
na bansa.
Panig sa Ingles
Kaya ng Ingles ang magtungo at makinabang sa globalisasyon.
Pagkiling saWikang Pambansa
Tinugunan naman ito ni Almario sa Zafra (2008) ng
estratehiyang gamitin ang Wikang Pambansa sa lahat
ng sector ng kapangyarihan sa lipunan sa ika-21 ng siglo. Maisasagawa lamang ito sa
pamamagitan ng tinawag niyang simulain pluralista.
Pagkiling sa Wikang Pambansa
Nangangahulugan itong hindi lamang isang paraan
ang gamitin kundi maluwag sa iba’t-ibang paraan ng pagpapaunlad at pagpapalaganap ng
wika tulad ng pagsasalin at ebalwasyon.
Pagtatanto
Sa kasalukuyang konteksto ng panahon, dapat linawin na hindi kalaban ang Ingles. Maaaring
suliranin ang ugali at pagtanaw ng Pilipino hinggil sa mga ito. Walang suliranin sa aspekto ng
wikang ginagamit kundi ang taong gumagamit. Tunay, taglay ng anumang wika ang
potensyal na matamo intelektwalisasyon. maaaring ang Nakalulungkot,Pilipino ang
nahihirapang magtögalay nito.
Tanong ng Kaisipan Bilang isang Mag-aaral, ano ang gagawin mong hakbang para
mapanatili
at mapagyaman Asignaturang Filipino?
HINDI NAMAN MAITATANGGI NA INAARAL DIN BILANG KURSO ANG FILIPINO SA MGA
Para kay Almario (2008),
BANYAGANG BANSA. SA PANANALIKSIK NI SAN JUAN (2015). ITINALA NIYA ANG MGA
Punong Komisyoner (2013)
INSTITUSYONG AKADEMIKO SA LABAS NG BANSA NA NAGTUTURO NG WIKANG
ng KwF KWF, mas mabuting
PAMBANSA. NAGMULA ANG TALA MULA SA PAGSUSURI SA MGA WEBSITE NG MGA
magsimula sa itaas-pababa. Ang mga aksyon
KOLEHIYo AT UNIBERSIDAD. SA BILANG, MAY DALAWAMPUNG (20) INSTITUSYON ANG
magsimula nararapat kolehiyo/unibersidad.
NAGTUTURO NG FILIPINO BILANG REQUIRED SA CORE coURSES, SAMPUNG (10) PAARALAN
ay Sa Nabibilang sa makapangyarihang larang pangwika domeyn ang kolehiyo/unibersidad o
SA HIGH SCHOOL AT HUMIGIT
KUMULANG NA LIMAMPUNG (50) 1BA PANG ang mataas na antas ng edukasyon. Inilahad ni Almario
(2008) na may suliranin ang nabanggit na domeyn, na hindi nagtitiwala ang karamihan at
INSTITUsYON NA NAGTUTURO RIN NG
hindi sila naniniwalang kailangan ang Filipino sa kapakanan ng
PHILIPPINE STUDIES.
larang ng lalong Mataas na edukasyon.
Aralin 2
PAGHARAP SA MGA HAMON
SA WIKANG PAMBANSA
Aralin 2
SA ARTIKULONG DEBUNKING PH LANGUAGE MYTHSNI DAVID MICHAEL SAN JUAN MULA SA
OPINION.INQUIRER.NET., BINIGYANG MATWID ANG NAKAGAWIANG PUNA AT PAGKILALA
SA WIKANG
FILIPINo. SA KAToTOHANAN, NAGIGING HAMON PA RIN (BAGAMAN HINDI DAPAT) ANG
INGLES SA PAGTATAGUYOD NG WIKANG PAMBANSA.
Aralin 2
PANIG SA INGLES:
MAPANGHAMON ANG INGLES LALO IDINIDIKIT DITO ANG TAGURING INTERNASYONAL NA
WIKA AT WIKA NG GLOBALISASYON.
Aralin 2
NARITO ANG MGA PAGPAPAHAYAG
NA PAGPUNA NA PANIG SA
INGLES AT KATAPAT NA
PAGLILINAW NA NAKAKILIN
WIKANG PAMBANSA;
Aralin 2
PAGKILING SA WIKANG
PAMBANSA:
SA PAHAYAG NI MICLAT SA CONSTANTINO (2005), HINDI NAMAN NABABATAY SA
KAALAMAN SA INGLES ANG GLOBALISASYON. Ganito ang hinarap na hamon ng Filipino sa Kolehiyo. Dumating ang taong 2013 nang ilabas
Aralin 2 ang CMO
PANIG SA INGLES: No.3 na tungkol sa bagong General Education Curriculum, walang tiyak na kurso sa Filipino.
SA INGLES NAKATUON ANG WIKA AT GLOBALISASYON. Inilipat umano ang mga asignatura tungong SeniorHigh School.

Agam-agam sa isipan Magkaiba ang karanasan sa
paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo kaysa sa isinusulong na magkaroon ng
Kursong Filipino sa mataas na Edukasyon
• Sa pananaliksik ni San Juan (2015) sa mga prospectus sa mga unibersidad sa maraming
bansa sa Europeo sa Estados Unidos at sa Timog-Silangang Asya at iba pa, Bahagi ng General
Education Curriculum (GEC), ang pag-aaral ng Wikang Pambansa bilang isang Disiplina at
salamin ng kaakuhan. Binanggit pa ni Guillermo na kinakailangan din ituro ang Bahasa
Indonesia at Bahasa Melayu.
Pagtatangkang Burahin ang Filipino sa Mataas na Edukasyon
Ang pagtangkang burahin ang Filipino sa Kolehiyo ay nagbigay daan sa pagkakatatag ng
Alyansa ng mga Tagapagtangggol ng Wikang Filipino (TANGGOL WIKA) sa isang konsultibong
forum noong Hunyo 21, 2014.
ito ay dinaluhan ng limandaang delegado mula sa iba-ibang kolehiyo, unibersidad at
paaralan.
Patuloy na nakipaglaban ang alyansa sa papamamagitan ng aktibong paglulunsad ng
mga programa sa desiminasyon ng sama-samangpagkilos sa pagkamit ng mabuting layon.
Sa papel na inilahad ni San Juan (2017) na TANGGOL WIKA , Internal na kuwento, mga
Susing Argumento at Dukomento, tinalakay ang labing-apat na argumento hinggil sa
Pagpapanatili Filipino.
Nagbunga ang adbokasi . Dunmating ang Abril 2018, ipinlabas ang CMO No.4 na may
pakasang Policy on the Offering of Filipino and Panitikan Subjects in all
Higher education Programs as Part of the New General Education Curriculum. Simula sa
akademikong Taon 2018-2019 nagpapatuloy na maituro, ang kursong Filipio at Panitikan s
lahat ng Prograa sa mataas na edukasyon.
Samantala, pangyayari, ibinababa nitong Oktubre 9, 2018 ang pasya ng Korte Suprema
hinggil sa sa pag-alis ng TRO sa kursong Filipino at Panitikan sa antas ng tersarya. Isinumite
ng TANGGOL WIKA ang motion for reconsideration dito. sa Pinakahuling Hindi man
maitatanggi na inararal din bilang kurso ang
Filipino sa mga banyagang bansa.
Sa pananaliksik ni San Juan(2015), itinala niya ang mgaInstitusyong akademiko sa labas ng
bansa na nagtuturo ng wikangPambansa.
PROSESO NG IMPORMASYON PARA SA KOMUNIKASYON
FILIPINO
•WIKA NG SALIKSIK
•BATIS NG TALINO
•DISIPLINA
•INTELEKTWALISADO
1.EDUKASYON SA FILIPINO
2.PANANALIKSIK SA FILIPINO
3.PANTAYONG PANANAW BILANG LENTE
Sa pagpapaliwanag ni Salazar (1968), makikita ang pantayong pananaw batay sa pahayag sa
ibaba.
CLOSED CIRCUIT- Kung ang isang grupo ng tao ay nag-uusap lamang hinggil sa sarili at sa
isa't isa iyan parang sistemang Closed Circuit," pagkat nagkakaintindihan ang lahat.
⚫Samakatuwid, ang lipunan at kultura natin ay may "pantayong pananaw" lang kung
tayong lahat ay gumagamit ng konsepto at/ugali na alam natin lahat ng kahulugan, pati ang
relasyon ng mga kahulugang ito sa isa't isa.
CODE- may isang pangkabuuang pag-uugnay at pagkakaugnay ng mga kahulugan, kaisipan
at ugali. Mahalaga ( at pundamental panga) rito ang iisang wika ⚫Dala dala ng konseptong
pantayo ni Salazar ang dapat taglaying nasyonalismo sa pangkat ng mga tao o komunidad
magtataglay niyon.
⚫Sa saliksik na ito, ilalapat ang Filipinasyon sa domeyn ng edukasyon na tiyak na kikilala sa
nasyonalismo at makabayang uri ng sistema.
⚫Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1987.
Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1987, ang mga akademikong Institusyon ay
naglalayong
⚫Patriotismo at Nasyonalismo
Itaguyod ang pagmamahal sa sangkatauhan
⚫Paggalang sa karapatang pantao 8-9/21
⚫Pagpapahalaga sa papel ng mga pambansang bayani sa makaysaysayang pag-unlad ng
bansa.
⚫Ituro ang mga karapatan at mga pananagutan ng mga mamamayan.
⚫Patatagin ang etikal at espiritwal na nga pagpapahalaga.
⚫Hubugin ang katangiang moral atpersonal na disiplina
⚫Hikayatin ang kritikal at malikhaingpag-iisip,
⚫Palawakin ang siyentipiko at teknikal/na kaalaman Isulong ang bokasyunal na kahusayan.
pagpapaliwanag ni Diokno sa Sepeda (2012), ang realidad ngsistemang edukasyon sa
kasalukuyanay bunga ng misedukasyon o maledukasyon ng maraming henerasyon ng mga
Pilipino ay tila hindi tumutugon sa pagsasakatuparan ng layunin ng nakasaad sa Saligang
Batas.
⚫Batay kay Diokno sa Sepeda hindi ito ang uri ng edukasyon na tutulong para sanayin ang
pangarap na isang -dakilang bayan para sa mga anak sapágkat hindi ito isang edukasyon
para sa mga Pilipino kundi isang uri ng kolonyal na edukasyon na maglilingkod sa mga
banyaga.
⚫Ayon kay Sepeda dapat may pagkilingsa paggamit ng sariling wika bilangpangunahing wika
satalakayan atpagkatuto.
⚫Dagdag pa ni De Mesa (2012) nasapamámagitan ng sariling wikanakagagamit ng
pagkakaintindihan nakinalakihan at kinalalahukan ng lahat. Kaya't ang wika ay maituturing
nahanan ng pagkatao
Pagtiyak sa Batis ng Impormasyon
Sa pagproseso ng Impormasyon para sa anumang gawaing pang komunikasyon,
iminungkahi nina Salazar at Lim (2017) ang pagtiyak ng mga angkop na batis ng
impormasyon sa kontekstong Filipino.
Primaryang Sanggunian
⚫pagtatanong sa mga kaanak, Kapitbahay, o mga opisyal ng barangay hinggil sa
mgasuliranin ng mga pamayanan.
⚫Pagmamasid sa pamayanan na nakatuon sa mga gawi ng tao.Kapaligiran/Kalikasan.
⚫Pagdalaw sa munisipyo, paghhingi ngpahintulot na masuri ang mga opisyal nadokumento. Ayon naman kay Huffman (1998), ang Pagbasa ay parangpagtatanong na kalimbag mula sa
⚫Pagtatanong sa iba pang sektor ngpamayanan. teksto at pagbabasa na maypangunawa na nagiging dahilan upang ang mga tanong ay
SekundaryangSanggunian masagot.
Sa pamamagitan ng pagdalaw sa mga aklatan at mga website, napupunan ang Samantala, ang Pananaliksik naman ay isang proseso sa pagkuhang mga impormasyon
pangangailangan sa presentasyon ng mgaaugnay na literatura at pag-aaral. upang sa ganoon ay mas lalong maintindihan angbawat bagay.
Iba't ibang tala na maaaring gawing sanggunian. Ibat ibang Uri ng Proseso ng Pagbasa
Aklat, ensayklopidya, almanac Ito ay proseso ng pagtugon sa wikang pasulat o pasimbolo.
⚫Artikulong inilathala sa mga dyornal, magasin, pahayagan at ibapang publikasyon Ito ay proseso ng pagkilala at persepyon.
⚫Manuskripto, momograp, talumpati at mga liham Ito ay prosesong ginagamitan ng mga pandama.
⚫Konstitusyon at mga batas Ito ay proseso ng pagpapasasakatuparan ng interes.
⚫Buletin, Sirkular at kautusan Ito ay proseso ng pag-unlad at kabahagi ng paglaki
⚫Pampubliko at pribadong rekord ito ay proseso ng pagkatuto
⚫Papel mula sa mga panayam Ito ay prosesong ginagamitan ng mga kasangkapan sa pagkatuto
⚫Opisyal na pampubliko Ulat Kasanayang Paglalagom atPag-uugnay-ugnay ng Impormasyon
Kasanayang pagbabasa atpananaliksik ng impormasyon
Konsepto ng pagbasa bilang proseso Kailangan ilahad lamang ang mga konseptong may mahalagang kaugnayan sa pagaaral,
Ito ay prosesong pagtugon sa wikang pasulat o pasimbolo dapat ay ohebtibo at walang pagkiling at may maayos na pagkilala sapinaghanguan tulad ng
Ito ay proseso ng pagkilala at persepsyon bahaging APA. Hindi mahalaga kung madami o kaunti ang ilahad,.sapat lang yung may
Ito ay prosesong ginagamitan ng mga pandama suporta sa paksa na may kaugnay sa suliranin.
Ito ay proseso ng pagsasakatuparan ng interes Nagsisilbi itong pundasyon ng pagsaliksik o proseso ng rebyu dahil malaking tulongito sa
/Ito ay proseso ng pag-unlad at kabahagi ng paglaki kabuoang pangsaliksik. Bumubuo ito ng Partikular na suliranin tulad ng
Hipotesis,.Konseptwal at teyoretikal na batayan, Ito din ang dahilan sa pag pili ng paglapat
Ito ay proseso ng pagkatuto ngangkop na pananaliksik o teknik sa pagkuha ng sampol. Nakakatulong din
Ito ay prosesong ginagamitan ng mga kasangkapan sapagkatuto. angpresentasyon, pagsusuri at interpretasyon ng mga datos dahil kaagapay ng
Kasanayang pagbabasa atpananaliksik ng impormasyon pansuportaang mga konseptong nalakap sa resulta ng saliksik at dagdag ito sa pagbuo ng
Kaugnay na konsepto/kahulugan ng Pagbasa. bahagingnatuklasan, konklusyon at rekomendasyon.
Ang pagbasa ay pagtugn sa wika bilang pangkaisipang representasyon ng kahulugan. Pagsulat ng SarilingPagsusuri Batay saImpormasyon
Ang pagbasa ay pagkilala at persepsyon na ginagamitan ng mata bilang kabahagi ng pisikal
napagpproseso at sinusundan ng mental na pagtugon. Ang mga ito ay isinusulat at inilalahad din nang pasalita para salayunin ng pagpapakalat
Ang pagbasa ay pagkilala sa titik gamit ng mata at tainga, binabasa at saka (dissemination). hinihikayat namaisakatuparan ang pananaliksik saka pagbuo ng
pinakikinggan.Ang/pagbabasa ay pagsasakatuparan ng interes upang makapaglibang at akademikong papel.May mabuting ambag ito sa pagpapabuti ng estado ng Unibersidad
gawingkapakipakinabang ang mga libreng oras. oanumang institusyong bukas at sumasabay sa pagbabago at handaintegrasyon at/o
Ang pagbasa ay kinabibilangan ng mga yugtong kahandaan sa pagbasa multidisiplinaryong pagtataguyod ng pagkatuto.
(preschool),panimulang pagbasa (unang baiting sa elementarya), mabilis na paglaki (iklawa Pagbubuod ang tawag sa pagbubuo ng sariling pagsusuri batay saimpormasyong nabasa,
hanggangkaapat na baiting) at malawak na pagbasa (ikalima at ikaanim na baiting sa narinig, o nakita. Sa pagbubuod, pinaiiklinito ang teksto o paksa na nabasa at gagawan ng
elementarya, mga taon sa sekundarya at kolehiyo. isang buod nanaayon sa pagkaintindi ng mambabasa o pagbabatay lamang samga
Sa preschool hanggang unang baiting sa elementarya, yugto ng pagkatuto upang pinakaimportanteng nangyari sa paksa o pagkukuha lamangng buong kahulugan o kung ano
magbasa.Samantala, sa ikalawang baiting hanggang kolehiyo, ang yugto ay pagbabasa ang ibig ipaliwanag at ibigipahiwatig sa isang teksto.
uoang matuto. Papel sa Pagsusuri
Aralin 3: Pagproseso ng Impormasyon para sa komunikasyon Sabi ni Cruz (2003), ang pagkikritiko sa ating bayan ay tuladngpagtawid sa kalye sa Maynila.
Pagpapalakas ng Gawaing Pananaliksik Sa layong maitampok ang anumang anyo ng teskto (panitikan,isyu, kalakaran at mismong
FILIPINO tao), isinasagawa ang pagsusuripag-alam, pagtantya, pagkilatis, pagtimbang pagbusisi,
Wika ng saliksik pagsipat,pagpuna at kritika. Maaaring ito ay politikal at pampanitikan kungnakaugnay sa
Batis ng saliksik larang-akademiko.
Disiplina Ang mga sumusunod natanong ay maaring maging sanggunian sa pag susuri
Intelektuwal Ano ang sinasabi ng teksto?
Almario (2016) Paano ito sinabi / sinasabi?
Ang SALIKSIK ay KATUTUBO AT SINAUNANG SALITA, na ang Kahulugan ay Hanapin saLahat Kailan ito nabuo?
ng sulok (Noceda, Sanlucar). Sino ang bumuo?
NAGSASALIKSIK Para kanino ito?
ELEMENTARYA Paraan sa pagbasa ng Teksto
NAGSASALIKSIK TEKSTUWAL - Tuon ay nilalamanat elementong bumuo rito.
SEKONDARYA(JHS AT SHS) KONTEKSTUWAL-Binibigyang diin ang kondisyong lipunan at kasaysayan na mamayani sa
NAGSASALIKSIK teksto.
TARISHED SUBTEKSTO-Nakatuon sa mga detalyeng hindi hayagang sinasabi sa teksto
PANTAYONG PANANAW = TAYO INTERTEKSTUWAL-Pag uugnay ng teksto sa iba pang anyo ng teksto.
|(MAKA-PILIPINO AT MAKA- FILIPINO) Papel na teknikal
•EDUKASYON SA FILIPINO kahulugan
• PANANALIKSIK SA FILIPINO Inilahad ito para sa mga layuning mailathala sa journal o artikulo sa mga publikasyon.
•PANTAYONG PANANAW BILANG LENTE Ang nilalaman ng mga ito ay hango sa sikap na pananaliksik ng tagapamahayag
Salazar(1968)konsepto ng pantayong pananaw Mahalaga ang maingat na proseso ng impormasyon kapag isinasagawa ang paghahanap sa
Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1987Ikintal ang Patriotismo at lahat ng sulok ng batis ng talino.
Nasyonalismo,itaguyod ang pagmamahal sa sangkatauhan, Paggalang sa Karapatang Maaring talakayin ang mga isyu at kalakaran ng mga sumusunod:
pantao, at Pagpapahalaga sa papel ng mga pambansang bayani. • Edukasyon
Diokno sa Sepeda (2012) • Pilosopiya
Ang realidad ng Sistema ng edukasyon sa kasalukuyan ay Bunga ngIisedukasyon o Mal- • Lipunan
edukasyon ng maraming henerasyon ng mga pilipino. Politika
Bisikleta (2012) • Kultura
May pagkiling sa paggamit ng sariling wika bilang pangunahing wikaaa talakayan o • Ekonomiya
pagkatuto. • Kalusugan
Talahanayan (2012) At iba pang sector
Sa pamamagitan ng sariling wika, nagagamit ang isang paraan para nagkaintindihan sa Ito ay maaring papel saliksik o sanaysay mula sa pananaliksik
kinalakihan at kinalalahukan ng lahat. SALIKSIK-FIL
Pagtiyak sa batis ngimpormasyon Mula kay: ARJAY SODARIO
Kahulugan ng batis at impormasyon: Pagsulat at pananaliksik sa wikang filipino:
Impormasyon- mga kaalaman na nakalapmula sa mga nabasa, narinig, napanood, Professor clemen aquino
onaramdaman na napo proseso ayon sasariling karanasan. • Professor luna sicat-cleto
Batis- sources o pinag mulang ngimpomasyon. • Professor rommel rodriguez
⚫Pagtatanong sa mga kaanak, kapitbahay o mgaopisyalang barangay hinggil sa mga Unang tanong:
suliranin ngpamayanan. Bakit mahalagang hikayatin ng unibersidad ang mga mag-aaral mula sa iba't ibang kurso at
⚫Pagmamasid sa pamayanan na nakatuon sa mgagawi ng tao, kapaligiran/kalikasan. disiplina na matutong magsulat sa filipino sa larangan man ito ng malikhaing pagsulat o
⚫Pagdalaw sa munisipyo at paghingi ng pahintulot masuri ang mga opisyal na dokumento. pananaliksik?
⚫Pag tatanong pa sa mga ibang sector ng pamayanan. Professor luna:
Tala ng mga maaring gawing sanggunian. •Makita ang tradisyong pinanggalingan, kasaysayan at ang kanilang patutunguhan
⚫Aklat, ensayklopidya, almanan at iba na katulad nareperensya •Kanlungin at alagaan ang wika
Artikulong nailathala sa mga dyornal, magasin,pahayagan, at iba pang republikasyon. •Maging bukas ang kamalayan
Manuskrito, monograp, talumpati at mga liham. Professor clemen:
Konstitusyon at mga batas. •Magkaroon ng kritikal na pag-iisip
Buletin, sirkular at kautusan. •Malinang ang katauhan
Pampublikong at pribadong record. •Maipakilala ang sariling atin
Papel mula sa mga panayam. Dagdag na katanungan:
Opisyal na pampublikong ulat. Paano nagagamit ang wikang filipino para mahikayat ang mga mag-aaral na magsalita,
Kasanayang Pagbabasa atPananaliksik ng Impormasyon magsulat at manaliksik sa wikang filipino?
Kasanayang Pagbabasa at Pananaliksikng Impormasyon Professor clemen:
Ang Pagbasa ay isang proseso ng pagbuo ng kahulugan mula samga salita (Anderson, 1998) • pagbibigay galang sa konsepto
Professor luna:
⚫pagbibigay galang sa pagkakaiba ng wika
Ikalawang tanong: Disyembre 30, 1937 Inihayag ni Pangulong Quezon na ang wikang namanca na Pilipinas ay
Sa paanong paraan kaya nagiging lunsaran ang wikang filipino sa pagbuo ng mga bagong Tatawaging tagalog.
konsepto at kaalaman na maaaring ilapat ng mga mag-aaral sa kanilang partikular na Iba't ibang kautusang ipinairal ng ating pamahalaan tungkol sa pagkasulong ng ating wika:
disiplina dito sa ating mga unibersidad? Nobyemre 7, 1936
Professor luna: Inaprobahan ng Kongreso ang Batas Komonwelt Bilang 184 na lumikha ng Surian ng Wikang
•Importanteng konsepto ang pag aangkin Pambansa
•Ang pagsulat ay artikulasyon Disyembre 30, 1937
Professor clemen: Sapamamagitan ng kautusang tagapagpaganap Big. 134 ng Pangulong Quezon, ang Wikang
Pahayag ni prof.clemen na may kinalaman sa tanong sa agham ng panlipunan: Pambansa ay ibabatay sa Tagalog
•Nakakaugnay ang mga kalahok Abril 1, 1940
•Pagtingin sa ibang dimensiyon Ipinalabas ang kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng isang balarila
Ikatlong katanungan: at isang diksyunaryo sa Wiikang Pambansa
may praktikal bang silbi ang pagkatuto sa pagsulat at pananaliksik sa wikang filipino na Hunyo 19, 1940
tungo sa pagpapaunlad at pagpapayaman ng mga propesyon at disiplinang kinabibilangan Nagsimulang ituro ang wikang pambansa sa mga paaralan sa buong Pilipinas.
ng mga mag-aaral sa unibersidad? Hunyo 7, 1940
Professor luna: Pinagtibay ng Batas-Komonwelt Blg. 570 na nagtadhana na simula Hulyo 4, 1946 Ang
⚫praktikal na gamit ng wika para sa lahat ng disiplina Wikang Pambansa ay isa na sa mga opisyal na wika ng bansa
⚫kaalaman sa wika Marso 26, 1954
Professor clemen: Nagpalabas ng isang kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa taunang pagdiriwang ng
⚫mapanuring pag-iisip Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29-Abril 4. Subalit ang petsa ng pagdiriwang ay
Filipino, ang pambansang wikang dapat pang ipaglaban sinulat ni antonio contreras nilipat sa Agosto 13 19 tuwing taon.
•Layunin ng wika Agosto 12, 1959
•Balakid sa pagsusulong sa wikang filipino nawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ng Kalihim Jose Romero ng Kagawaran
•Pagkakaroon at pagsasaalang-alang ng gahum sa pilipino ng Edukasyon ang Kautusang Blg 7. na nagsasaad na kaylanman at tutukuyin ang
Layunin ng wika: pambansang ika ay Pilipino, and gagamitin.
•Magkaroon ng pagkakaunawaan Oktubre 24, 1967
•Makabuo ng ugnayan Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang kautusang nagtatadhana na ang lahat ng mga
•Maipa kilala ang ating sariling identidad, kultura, at tradisyon gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.
Balakid sa pagsusulonng sa wikang filipino Marso, 1968
⚫aktibistang rehiyonalista Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang isang kautusan na ang lahat ng
filipino - hadlang para sa kanila ang wikang pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at mga sangay nito ay maisulat sa
⚫nagpapaka-intelekwal, elitistang uri at purista Pilipino.
- mga tutol sa paggamit ng wikang filipino sa pagtuturo higit sa larangan ng agham at Agosto 7, 1973
matematika Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang resolusyong pagsasaad na gagamiting
Pagkakaroon at pagsasaalang-alang ng gahum sa pilipino midyum ng pagtuturo mula sa antas ng lementarya hanggang tersyarya sa lahat ng
⚫artikulo 14 seksiyon 7 paaralang pambayan o pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974-1975
- wikang filipino bilang opisyal na wika sa komunikasyon at pagtuturo Hunyo 19, 1974
⚫artikulo 14 seksiyon 6 Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng dukasyon at Kultura ang Kautusang
-kinilala ang wikang filipino ng konstitusyon bilang wikang pambansa Pangkagawaran Blg. 25 para sa pagpapatupad ng edukasyong bilinggwal sa lahat ng
⚫pag atas sa gobyerno tungo sa pagpapaunlad ng wikang filipino. kolehiyo at Pamantasan
A. KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA Cecilia Munoz Palma Namuno sa pagbuo ng pamahalaang rebolusyonaryo ng Komisyong
PANAHON NG MGA KATUTUBO Konstitusyonal. Ito ay matapos ang Rebolusyon Edsa
BAYBAYIN BILINGGWALISMO
Sinaunang sistema ng pagsulat ng mga Pilipino noong panahon bago pa dumating ang mga ay ang paggamit ng dalawang uri ng lenggwahe o wika, mula sa partikular na rehiyon o
kastila probinsiya na ating kinabibilangan tayo ay may sariling dayalektong ginagamit sa loob ng
17 Simbolo (14 katinig, 3 patinig) ating tahanan
BILINGGWALIS
(1565-1898) Panahon ng pananakop Ay ang ipinakikitang kakayahan sa pakikipag-usap sa pamamagitan ng dalawang wika.
Nagkaroon ng batas sa paggamit ng wikang kastila na ipinag-utos ni Carlos IV noong 1972 Ito'y hindi nangangahulugan ng kahit na anong natatanging kapantayan ng ipinakikitang
1896 Saligang Batas ng Biak na Bato - dito nakasaad na ang wikang Tagalog ang magiging kakayahan o sa ano mang natatanging uri ng pakikipag-usap.
opisyal na wika ng pamahalaang rebulusyonaryo. Ang kahalagahan ng pagiging bilinggwal ay, higit sa lahat, panlipunan at sikolohikal kaysa sa
PANAHON NG MGA AMERIKAΝΟ linggwistik (Edwards 2003).
(1898) Panahon ng pananakop KAHALAGAHAN NG BILINGGWALISMO
Ingles at Espanyol ang ginamit sa mga kautusan at proklamasyon. nagiging mabisa ang pakikipag-ugnayan natin sa taong may iba't iba ang lahi gamit ang iba't
Marso 4,1899 (Komisyong Schurchman) Layunin nito na makipag-ayos sa mga Pilipino, ibang wika o lenggwahe.
siyasatin ang kalagayan ng bansa, at magrekumenda ng pamahalaang angkop sa bansa. napapabilis at napapadali ang malayang kalakan ng ating bansa sa iba pang mga bansa.
1901 Sa pamamagitan ng Philippine Commission, ginawang opisyal na wikang panturo ang nakatutulong ng malaki sa globalisasyon ng bansa
wikang Ingles sa mga paaralan. Nagiging madali para sa atin ang makibagay sa mga taga- ibang pook kapag may nalalaman
1931 Ipinag-utos ng Kalihim ng Public Instruction na wikang bernakular na lamang ang tayo sa lenggwahe nila.
gamitin bilang wikang panturo sa elementarya simula taong-aralan 1932-1933. Nakatutulong sa pag-angat ng ating ekonomiya dahil sa turismo.
1934 isang kombensyong konstitusyonal ang binuo ng komonwelt sa hinling ni Pangulong ARTIKULO XIV NG KONSTITUSYON 1987 WIKA
Manuel Luis M. Quezon "Ama ng wikang pambansa". Naipakilala ang kahalagahan ng wika, SEKSYON 6
isang probisyon tungkol sa wika ang isinama sa ating Saligang Batas Artikulo XIV, Seksyon 3 Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat
ng Konstitusyon, Pebrero 8,1935. payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na Wika sa Pilipinas sa iba pang mga wika.
Nobyembre 13, 1936 - Pinagtibay ng Batas Komonwelt Blg.184 ang paglikha ng isang surian SEKSYON 7
ng wikang pambansa Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Disyembre 30,1937 - Wikang pambansa ng Pilipinas ay Tagalog. Filipino at hangga't walang itinatadhana ang batas, Ingles.
Lope k. Santos - isang tanyag na manunulat sa wikang Tagalog at ang may akda ng "Balarila
ng Wikang Pambansa", noong taong 1939. SEKSYON 8
MGA INISYATIBO NG TAGAPAGSULONG NG WIKANG FILIPINO Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
Sa pagdating ng mga Amerikano, itinakda ng pamahalaan na ang Ingles ang gawing opisyal pangunahing wikang panrelihiyon, Arabic at Kastila.
na wikang panturo sa mga paaralan. SEKSYON 9
Ipinagbawal ang paggamit ng bernakular sa paaralan at tanggapan, dahilan kung bakit hindi Dapat magtatag ng Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga
umunlad ang ating wika hanggang sumiklab ang pangalawang digmaang pandaigdig. kinakatawan ng iba't ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
• Mga lider na Makabayan na nanguna sa pagtatatag ng kilusan kung saan sila ay masigasig magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika sa kanilang
sa pagkakaroon ng Wikang Pambansa pagpapaunlad, pagpapahayag at pananatili.
Lope K. Santos Agosto 25, 1988 nilagdaan ni Pangulong Corazon Aquino ang Kautusang Tagapagpaganap
Cecilio Lopez Blg. 335 na nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika na siyang magpapatuloy ng
Teodoro Kalaw pag-aaral ng Filipino.
Manuel Gallego pinagtibay ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan sa mga
Nagharap ng panukala nag awing wikang Pambansa at wikang opisyal ang Tagalog subalit piling asignatura.
patuloy pa ring namamayani. Aralin 4
Manuel Luis Quezon FILIPINO SA KONTEKSTONG LOKAL AT NASYONAL
Nagtatag ng Komonwelt, at "Ama ng Wikang Pambansa" PAGPAPALAKAS SA FILIPINO SA KONTEKSTONG LOKAL AT NASYONAL
1934, isang Kombensyong Konstitusyonal ang binuo ng Pamahalaang Komonwelt. • Pinapalakas pa ang wikang Filipino sa iba pang larang sa kasalukuyang konteksto ng
Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyon panahon at pamamahala sa pamamagitan ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) na nasa
noong Pebrero 8, 1935 Isinama sa ating saligang batas ang isang probisyon tungkol sa wika, ilalim ng Tanggapan ng Pangulo. Nauna nang hakbang sa sector ng Batayang Edukasyon ang
upang ipakilala ang kahalagahan ng wika. pagsasakatuparan ng multilinggwal . na layon ng pagtuturo at pagkakatuto.
"Ang Pambansang Kapulungan ay nagsasagawa ng mga hakbangin tungo sa paglinang at Ang Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTBMLE) ay bunga ng proyektong
paggamit ng pambansang wikang batay sa isa sa umiiral na katutubong mga wika. Lubuagan, Kalinga Mother Tongue/First Language Education Experiment kung saan inilahad
Samantalang hindi pa itinatadhana ng batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy na sa ulat nina Stephen L. Walter at Diane E. Dekker (2008) ng Summer institute of Linguistics
Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa International na mabisa ang paggamit ng unang wika ng bata bilang wikang panturo sa mga
Binubuo ng mga kinatawang nagmula sa mahahalagang rehiyon ng Pilipinas bilang mga asignaturang Filipino, English at Mathematic sa elementarya.
kasapi. Binanggit na gagamitin ang unang wika ng mag-aaral bilang medium sa pagtuturo simula sa
Ipinasya ng Surian na Tagalog ang siyang dapat pagbatayan ng Wikang Pambansa sapagkat pre-school hanggang sa Ikatlong baitang, kasama rin ang nasa Alternative Learning System
ito'y nagtataglay ng nalinang nang panitikan at wikang sinasalita ng higit akararami na mga (ALS) habang ang Ingles at Filipino bilang mga asignatura. Ang tunguhin ng
Pilipino. multilinggwalismo sa akademya ay palakasin sa simula ng pag-aaral ng unang wika upang
magkaroon ng matibay na pundasyon sa paggamit ng wikang Pambansa (Filipino) at ng Iba
pang wika (tulad ng Ingles) o yaong mga ikalawang wika.
* David Michael M. San Juan (2008)
Thomas at Colier (1997) Estados Unidos
Dr. Ricardo Ma. Duran Nolasco (2010)
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO, 2003)
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO, 2003)
1. Napaunlad ng pagtuturo ang unang wika ang kalidad ng edukasyon na nakabatay sa
kaalaman at karanasan ng mag-aaral at guro.
2. Ang bilinggwal at multilinggwal na edukasyon sa lahat ng antas ay nakatutulong sa
pagtataguyod ng pagkapantay-pantay sa lipunan at kasarian. Ito rin ay susi sa
pagkakabuklod ng magkakaibigang lipunan na may magkakaibang wika.
3. Ang wika ay napakahalagang elemento sa interkultural na edukasyon. pamamagitan nito,
makahihikayat Sa ng unawaan sa pagitan ng magkakaibigang lahi at mkasisiguro na ang mga
Karapatan ay iginalang.
* Virgilio Almario (2010) tagapangulo ng KWF (hanggang sa panahon ng publikasyon ng
aklat na ito)
Noong 2015, bilang pakikiugnay sa iba pang larang ng Wikang Pambansa, inihalad ang isa sa
kanilang adhikain ng Networking at Linkages.
bilang tugon, narito ang ilang mga programang isinakatuparan bilang ambag sa
nagpapatuloy na kauswagan ng Filipino sa iba pang mga larang. 1. Binuo ang Mapa ng mga
Wikang Filipinas na ipinamahagi sa iba't ibang ahensya at tanggapan ng pamahalaan at
paaralan sa buong Filipinas (maaaring gawing batis ang website nng KWF)
2. Nagpapatuloy ang Seminar sa Korespondensiya Opisyal sa mga local na mga yunit ng
pamahalaan at paaralan na may layuning mapahusay at mpataas ang antas ng paggamit ng
Wikang Pambansa sa komunikasyon, transaksyon at korespondensiya sa kinabibilangang
Institusyon ng pamahalaan bilang tugon sa Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 na nag-
aatas ng publikasyon din ng Patnubay sa Korespondensiya Opisyal.
3.Sa layong makatulong sa pagpapabatid ng tungkol sa nagbabagong panahon, katulong ang
Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services (PAGASA).
4. Kinikilala ng KWF ang gampanin ng pagsasalin upang maging daluyan ng pag-unawa sa
iba-ibang larang.
5. Nagpapatuloy ang publikasyon ng mga babasahin upang maipakalat nang husto ang mga
salin ng klasikong akda, akdang historiko, akdang rehiyon, muling-limbag, saliksik at
programang palitang salin at nang makatulong sa pananaliksik ng tinawag nilang Aklat ng
Bayan.
6. Sa pamunuan din ni Almario, iniakda ang materyal na maglilinaw tungkol sa mga usaping
pangwika.
Ang mga nabanggit ay mahahalagang programa sa patuloy na pagpapaunlad ng Wikang
Pambansa sa iba pang larangan at naghihintay ng pakikibahagi mula sa mas maraming
Pilipino sa iba-ibang larang.
Samantalang bilang paglilinaw, nauna nang sinabi ni Almario sa kanyang aklat F_I_p_no ng
mga F_I_p_no (2009) na kakatwa na ang wika natin ay Filipino samantalang ang pagtawag
sa bansa ay "Pilipinas", nagbigay siya ng panukalang magkaroon na ang bansa ng opisyal na
pangalan na tatawaging "Filipinas".
ARALIN 4:
FILIPINO SA KONTEKSTONG LOKAL AT NASYONAL
WIKANG FILIPINO
Pinalakas pa ang wikang Filipino sa pamamagitan ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF).
Layon sa pagpapatuloy na kauswagan ng Filipino.
Pagtutulong ng publiko at pribadong institusyon upang maipatupad ang pagsasakatuparan
ng multilinggwal na layon ng pagtuturo at pagpatuto.
MOTHER TOUNGE-BASED MULTILINGUAL EDUCATION (MTBMLE)
Mother Tongue-Based Multilingual Education (NTBMLE)
Bunga ng Proyektong Lubugan, Kalinga Mother Tongue/First Language Education
Experiment
Ang MTBMLE ay ang paggamit ng higit sa dalawang wika para sa hangaring literacy at
pagtuturo.
"Ang MTBMLE ay trend sa mundo tulad sa Estados Unidos, Europa at ibang bahagi ng Asya"
-David Michael M. San Juan (2008)
Sa Estados Unidos, may isanagawang pag aaral sina Thomas at Collier (1997) na nagging
batayan ng paglinang ng multilinggwal na pagtuturo dito sa Pilpinas.
Mother Tongue-Based Multilingual Education (NTBMLE)
Pinatunayan sa pag-aaral ni Walter na malaki ang tyansang maging isang propesyonal sa
hinaharap ang mga mag-aaral na dumaan sa edukasyong gamit ang unang wika. Ipinakita rin
nya ang mga bansang gumagamit ng unang wika sa pagtuturo ay higit na
maunlad. Inilahad ni MA. Duran Nolasco ang MTBMLE ay naglalayong makalikha ng mag-
aaral na multiliterate, multilingual at multicultural.
UNITED NATIONS EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND CULTURAL ORGANIZATION (UNESCO
Ipinahayag din ng United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO,
2003) ang kanilang paninindigan panig sa multilinggwalismo.
☆Nakabatay din sa inihanda nilang mga simulain sa papel na Education in a Multilingual
World ang kanilang posisyon sa tunguhing ito.
UNESCO
1. Nagpapaunlad ng pagtuturo gamit ang unang wika.
Bilinggwal at multilinggwal na edukasyon sa
2. lahat ng antas.
3. Ang Wika ay napakahalagang element sa intercultural na edukasyon.
VIRGILIO ARMALIO
VIRGILIO S. ALMARIO
NATIONAL ARTIST FOR LITERATURE (MARCH 9, 19440
VIRGILIO ALMARIO
Sa paniwala ni Almario(2010), may dagdag na kabuluhan ang mga batas tungkol sa
multilingguwalismo kung magiging totoo sa diwa ng multilinggwal na pagtuturo at hindi
lamang sa ilang assigned languages.
Samantala, sa pagpasok ni Virgilio Almario, bilang Tagapangulo
ng KWF(hanggang sa panahon ng publikasyon ng aklat na ito), naging masigasig pa ang
komisyon sa pagbuo ng mga plano at programa sa pagtataguyod ng Wikang Pambansa lalo
sa iba-ibang larang.
Itinala ang Mandatong..." MAGSASAGAWA, MAG-UGNAY AT MAGTATAGUYOD NG MGA
PANANALISKIK PARA SA PRESERBASYONG NG FILIPINO AT IBA PANG WIKA NG FILIPINAS".
VIRGILIO ALMARIO
Inilahad ang isa sa kanilang adhikain ng Networking at Linkages noong 2015 bilang
pagkikiugnay sa iba pang larang ng Wikang Pambansa.
Bilang tugon, narito ang ilang mga programang Isinakatuparang bilang ambag
sanagpapatuloy
☆Na kauswagan ng Filipino sa iba pang mga larang.
Bilang tugon, narito ang ilang mga programang Isinakatuparang bilang ambag sa
nagpapatuloy
☆Na kauswagan ng Filipino sa iba pang mga larang.
1. Binuo ang Mapa ng mga Wika ng Filipinas ipinamahagı sa iba't ibang ahensya at
tanggapan ng pamahalaan a paaralan sa buong Pilipinas.
2. Nagpapatuloy ang Seminar sa Korespondensiya Ospiyal sa mga lokal na mga yunit ng
pamahalaan at paaralan na may layuning mapahusay at mapataas ang antas ng paggamit ng
Wikang Pambansa.
3. Sa layong makatulong sa pagpapabatid ng tungkol sa nagbabagong panahon, katulong
ang Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical (PAGASA), tinapon ang
mahalagang termino (sa Filipino at iba pang nga wika sa bansa) tungkol sa panahon sa
Pillipinas.
4. Kinikilala ng KWF ang gampanin ng pagsalin upang maging daluyan ng pag-unawa sa
ibang-ibang larang.
5. Napapatuloy ang publikasyon ng mga babasahin upang maipakalat nang husto ang mga
salin ng klasikong akda, akdang historiko, akdang rehiyonal, Muling-limbag, saliksalik at
programang palitang salin at nang makatulong sa pananaliksik at mga pag-aaral sa iba pang
larang.
6. Sa pamunuan din ni Almario, iniakda ang materyal na maglilinaw tungkol sa mga usaping
pangwika. Nabuo ang "Madalas Itanong Hinggil sa Wikang Pambansa (2017)"
ARALIN 5
MGA NAPAPANAHONG PANGKOMUNIKASYON NG MGA PILIPΡΙΝΟ
Korapsyon
~ Ang korapsyon ay katiwalian o pangungurakot ay tumutukoy sa kawalan ng integridad at
katapatan.
- Ito ay tumutukoy sa pampolitika na korapsyon na nangyayari kapag ang isang indibidwal
na nasa posisyon sa pamahalaan o isang empleyado ng p-amahalaan ay umaasal sa kanyang
kapasidad bilang opisyal ng pamahalaan para sa hindi nararapat na sariling kapakinabangan.
Korapsyon
Sa pilosopikal, teolohikal, o moral na talakayan, ito ay tumutukoy sa espiritwal o moral na
kawalang puridad at paglihis sa anumang kanais nais na pag aasal. Ang korapsyon ay
sistemang pagnanakaw ng indibidwal na nasa posisyon ng pera ng kinasasakupan niya para
sa sariling kapakanan. Ang korapsyon ay gawing karumal-dumal. Ang korapsyon sa bansa ay
katulad ng isang cancer na pilit ginagamot ngunit hindi malunasan. Isa sa mga
napapanahong problema ng ating bansa at maging sa ibang bansa rin ay patuloy na isyu ng
korapsyo o katiwalian. Ito ay karaniwang tumutukoy sa pampolitika sa korapsyon na
nangyayari kapag ang isang indibidwal na nasa posisyon sa pamahalaan o isang empleyado
ng pamahalaan para sa hindi nararapat na sariling kapakinbangan. Ang korapsyon ay
laganap sa buhay ng tao. Nakikita ito sa gobyerno,sa kapulisan at maging sa sistema ng
hustisya na mayroon ang isang bansa.
Halimbawa:
Korapsyon
Konseptong 'Bayani'
Ang konsepto ng bayani ay isang tao na gumawa ng isang dakilang Gawain layunin nila na
makatulong sa iba na walang hinihintay na kapalit, makapagbigay ng karangalan sa ating
bansa, magbuwis ng kanilang sariling buhay para sa kalayaan ng ating bansa at gagawin ang
lahat para sa kanilang mahal sa buhay sa pagkakaroon ng inspirasyon, motibasyon, at
dedikasyon na siyang sumasalamin at pagmamahal ng isang tao sa kanyang bayan, at
maging sa kanyang kapwa.
Konseptong 'Bayani'
JOSÉ RIZAL
ANG BAMBANSANG BAYANI NG PILIPINAS NA LUMABAN SA MGA KASTILA SA
PAMAMAGITAN NG KANIYANG MGA NOBELANG NOLI TANGERE AT EL FILIBUSTERISMO
NOONG PANAHON NG PANANAKOP NG ESPANYA SA BANSA.
Konseptong 'Bayani'
ANDRES BONIFACIO
SIYA AY ISANG PIIPINONG REBOLUSYONARYO AT BAYANI NA NAGTATAG NG
KATAASTAASAN KAGALANGGALANG NA KATIPUNAN, ISANG LIHIM NA LIPUNAN NA
NAKATUON SA PAKIKIPAGLABAN SA MGA ESPANYOL NA SUMAKOP SA PILIPINAS
Konseptong 'Bayani'
PINAMUNUAN NIYA ANG PWERSA NG PILIPINAS SA UNANG LABAN SA ESPANYA NOONG
MGA HULING TAON NG REBOLUSYONG PILIPINO(1896-1898), AT PAGKATAPOS AY SA
DIGMAANG ESPANYOL AMERIKANO(1898), AT SA LABAN SA ESTADOS UNIDOS SA
PANAHON NG DIGMAANG PILIPINO-AMERIKAΝΟ (1899-1901).
Kalagayan ng serblayong pabahay pangkalusugan trampartasyon, edukasyon atbp
ang pilipinas ay kasalukuyang humaharap ng sanda makmakna mga isyu ukol sa mga
suliraning panlipunan. Ilan sa mga ito ay ang antas ng pabahay, pangkalusugan,
transportasyon at edukasyon.
SERBISYONG PABAHAY alam natin na palaki na nang palaki ang populasyon at gayon na din
sa ating mga pangangailangan isa na dito ang magkaroon nang maayos na tahanan, talamak
ngayon ang mga informal settlers o squatter lalo na sa lungsod ng maynila nang dahil sa
kakulangan sa pinansyal, kaya layunin ng gobyerno na magkaroon ng libre o murang
pabahay para sa mga illegal at informal settlers gayundin sa mga nasunugan at mga
nasalanta ng bagyo at iba pang mga trahedya.
SERBISYONG KALUSUGAN ngayong panahon nang tag ulan di maiiwasan sumama ang
pakiramdam at magkaroon ng trangkaso ubo, sipon, nang dahil sa pabago bagong klima
pero, ang isa sa mga nakakaalarmang sakit ngayon na covid 19 na umabot na sa mahigit
42.4m sa buong mundo at 28.6m ang gumaling at 1.15m naman ay nabawian ng buhay. lalo
pa itong tumataas ang bilang ng nag popositibo dahil wala pang gamot pero matunay pa rin
silang naghahanap ng lunas.
Halimbawa
Serbisyong pabahay
Serbisyang kalusugan.
Kalagayon ng serbisyong pabahay pangkalusugim.roiledalotvor edukasyon albo
SERBISYONG TRANSPORTASYON ang transportasyon sa pilipinas ay hindi pa gaanong
maunlad, dahil sa mga sumusunod na dahilan: mga buludunduking lugar sa bansa at mga
nakakalat na mga pulo, at ang patuloy na hindi paglalaan ng pondo ng pamahalaan sa mga
imprastrakturang pantransportasyon ng bansa. subalit sa mga nakalipas na taon, ang
pamahalaan ay sumisikap upang maipaganda ang sistema ng transportasyon sa bansa sa
pamamagitan ng mga iba't-ibang proyektong pang imprastraktura, mas pinili ng rehimeng
duterte ang panandaliang solusyon sa problema, ang mga imprastraktura ay dapat matagal
nang naitayo, ito ang saloobin ng mga opisyal ng gobyerno at mga piling resources persons
sa town hall ng con philipines ayon kay paulo alcazaren, isang arkatekto at urban planner,
sintomas lamang ang trapiko sa matagal nang problema ng bansa. kulang na kulang ang
pilipinas ng mahusay at buong sistema ng transportasyon, ayon sa mmda, maraming taon
ang kailangan para maayos ang mass transport sa pilipinas hindi overnight nangyari ang
trapik sa metro manila kaya hindi rin overnight ang solusyon para rito, siguro ni dotr
undersecretary for planning benny reynoso na maraming transport facilities ang nakapilang
ipapagawa, kasama na ang subway sa metro. manila. ang august 365b pesos na metro
manila subway ay proyekto ng rehimeng duterte, ito ay magmumula sa mindnao avenue sa
quezon city at magtatapos sa nala sa pasay, inaasahang 370,000 pasahero ang
magbebenepisyo rito.
Halimbwa
Serbisyong transportasyon
Transportasyon at Komunikasyon
Transportasyon at komunikasyon
Ang Kagawaran ng Transportasyon at Komunikasyon ay isang departamentong
tagapagpatupad ng Pamahalaan ng Pilipinas na may tungkuling mangalaga at magpalawak
ng independente, mahusay, at maaasahang sistema ng transportasyon at komunikasyon
bilang epektibong kagamitan para sa pagkabangon at pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
Kalagayan ng serbisyong
pabahay.pongiahunganhan live edilen Von ollip
SERBISYONG EDUKASYON-Inihayag ni dating senate president juan ponce enrile na hindi
madaling itapat ang lebel ng edukasyon ng pilipinas sa ibang bansa. sa pagdalo sa isang
pagtitipon sa lipa, batangas sinabi ni enrile na kailangang ayusin ang sistema ng edukasyon
ng bansa sa loob ng mahabang panahon. dapat aniyang pinagtitibay ang mga polisiya para
maisulong ang pagpapaunlad ng edukasyon, aminin natin na sa kabila ng pagsisikap ng
pamahalaan na mapagbuti ang sistema ng edukasyon sa bansa, hindi pa nafin nararating
ang wastong antas na pakikinabangan ng mga mag aaral, nalalagay ngayon sa
pagkuwestyon ng taumbayan ang bagong k-to-12 program na nagdadagdag ng taon sa mga
mag aaral bago makatungtong sa kolehiyo, ngunit hindi lang naman iyan ang layon ng k to
12. layunin din nito na bigyan ng mas magandang preparasyon ang mga estudyanteng
papasok sa kolehiyo, ang isang nakikita nating sagabal sa pagtatamo ng de-kalidad na
edukasyon ay ang kalulangan ng mga guro, sa ngayon ang ratio ng mga guro sa estudyante
ay: isang guro sa bawat 50 mag-aaral. bal akit? marami kasi sa mga propesyonal ang
pinipiling magtrabaho sa ibang bansa dahil kikita sila ng mas malaki doon imbes na
gampanan ang kanilang pinag-aralang propesyon sa sariling bansa. itinaas na ang sahod ng
mga guro sa pribadong paaralan pero patuloy pa rin ang problema ng kakulangan ng mga
teachers.kasi nga, mas nakakaakit ang sahod na Iniaalok ng mga employers sa ibayong
dagat.
Halimbawa:
Serbisyong Edukasyon
Κ το 12
sa K to 12, kaya mo!
Bagyo, baha, polusyon, mabilis na urabnisasyon, malawakang pagkawasak ng/sa climate
change at iba pa.
ayon sa balitang abante tonite (mabilis na balita)"sa bansang tulad ng pilipinas, hindi
binibigyan ng malaking oras ang usapin ng kalikasan, lalo na sa social network, may
mangilan ngilang maglalagay ng link ng mga isyu ng kaalikasan, pero natatabunan ng
palagay ng marami ay mas malaki at mas mahalagang isyu gaya ng politika, krimen, sports,
ekonomiya,pelikula.nabibigyan lamang ng mas malaking pansin ang usapin ng kalikasan
kapag nasa ilalim na tayo ng kalamidad pangkalikasan, at napakalalaki ng mga kalamidad na
ito, katulad na lamang ng bagyong yolanda na pinakamalakas na bagyo o typhoon sa
kasaysayan ng mundo, ganoon din ang ondoy ilang taon na ang nakalipas na sumira ng
record s pinakamalakas na ulan na naranasan natin sa loob ng isang araw. batay sa larawang
ito, pinapakita nito ang lugar sa quezon city na madalas binabaha at nakakaranas din ng
matinding polusyon mula sa mga iba't ibang sasakyang dumadaan ditto araw-araw.
Halimbawa:
Bagyo
baha
climate change
Kahirapan, mainuirisyan, seguridad sa pagkain
KAHIRAPAN ang kahirapan ay isang kalagayaan kung saan hindi nakakamtan ng isang
nakakaranas nito ang mga pngunahing pangangailangan sa pang araw-araw..
ito ang isa sa mga sitwasyon ng hinaharap ng ating bansa kungg saan maraming
naapektuhan lalo na ang mga kabataan.
tumutukoy sa kalagayan o katayuan ng isang tao na walang isang halaga ng mga pag-aaring
material o salapi, ang mga taong nabubuhay sa pamamagitan ng pangangalakal at
pamumulat ng basura at pagbebenta ng mga ito para sa pagreresiklo.
sanhi ng kahirapan ay (korupsyon, imperyalismo globalisasyon, maling gawain ng mga
pinunong ating bansa, pagiging iresponsable ng mga plipino ang kawalan ng paninindigan,
kakulangan ng pagtutulungan, digmaan, pagmamalabis, krisis, kakulangan sa pagdisiplina ng
mga tao at iba pa).
Halimbawa:
kahirapan
Kahirapan.malnutrisyon.seguridad sa pagkain
→MALNUTRISYON ang malnutrisyon ay isang isyu na sanhi ng kakulangan, kawalanng
timbang at mga nutrisyon at maaring makaapekto sa iyong enerhiya, ang problemang ito
ay maaring isang resulta ng isang hindi magandang diyeta o kakulangan ng nutrisyon na
kinakailangan para sa normal na pagtatrabaho ng katawan ng sinumang tao, kapag ang
enerhiya consumption ng isang tao ay nagiging imbalanced l.e. masyadong mababa o
masyadog mataas, malnutrition ay maaaring sanhi ayon sa isang ulat ng world health ang
organization (who), ang malnutrisyon ay isang solong ngunit matigas na banta sa kalusugan
ng publiko sa buong mundo, ito ay dahil ang humigit kumulang na 45% ng pagkamatay ng
mga bata sa ilalim ng edad 5 taon sanhi ng malnutrisyon.
major mga sintomas o palatandaan ng malnutrisyon ay(kakulangan ng gutom at uhaw na
nagreresulta sa isang unwillingness upang kumain o uminom,kapaguran at
pagkamayamutin, kawalan ng kakayahan upang umihi,depresyon, ng paniwala mga
saloobin, sunken mukha at iba pa).
mga sanhi ng malnutrisyon (hindi sapat na pagkonsumo ng pagkain, mga problema sa
kalusugan ng kaisipan, kakulangan ng kadaliang mapakilos, digestive sakit at sakit ng mga
kondisyon, alkoholismo at iba pa).
Halimbawa:
Malnutrisyon
Kahirapan mainulrisyon, seguridad sa pagkain
SEGURIDAD SA PAGKAIN ang seguridad ng pagkain ay isang kondisyon na may kaugnayan sa
suplay ng pagkain, at ang pag-access ng mga indibidwal dito. Sa 1974 world food conference
ang terminong "seguridad sa pagkain"ay tinukoy na may diin sa suplay.
Ang seguridad ng pagkain ay ang "availability sa lahat ng oras ng sapat na
pampalusog,magkakaibang, timbaang at katamtaman na mga suplay ng pagkain sa mundo
ng mga pangunahing pagkain upang supurtahan ang isang metatag na pagpapalawak ng
pagkain upang i-offset ang mga pagbabago sa produksyon at presyo",
Sanhi na nagdudulot ng kawalan sa seguridad sa pagkain (pagbabago ng klima, bleak
prospect, korapsyon at pilit nang pilit na kakayahan ng mga magsasakang lumikha ng
pagkain).
Epekto ng kakulangan ng seguridad sa pagkain (train law.pakalubog sa kahirapan at gutom
ng mga kasali sa mahihirap na sector, at death warrant).
Halimbawa:
Seguridad Sa Pagkain
ARALIN 5 ELEC KOMFIL
ARALIN 5 MGA NAPAPANAHONG ISYUNG LOKAL AT NASYONAL
Paggamit ng Filipino sa mga Napapanahong Isyu
Sa paggamit ng Filipino, naitatampok ang mga mahahalagang konsepto at isyu na kilala at
malapit sa sikmura ng sambayanang Pilipino.
Humor sa Isyung Kahirapan, Edukasyon, Krimen, Kasarian at Kalusugan.
Bilang pasilip sa diskursong Pilipino sa layong ipaliwanag ang pagka-Pilipino, maaring
salamin ang nakagawiang paggamit ng humor sa mga napapanahong humaharap ang
Pilipino sa mga napapanahong isyu.
Sa Pananaliksik nina Caro et. al. (2017), sinuri ang mga pahayag mula sa Alamat ng Rock and
Roll to the world ng komedyanteng si Ryan Rems Sarita.
Noong bata ako iisa lang ang aking pangarap, 'yan ay ang makapagtapos ng kolehiyo. So
noong na- kapagtapos na ako, wala na akong pangarap Olray!! Rock and Roll to the World!
FunnyRYAN REMS
Narito ang mga halimbawa
ISYU-KAHIRAPAN
HUMOR SA PAHAYAG
Alam n'yo sabi nila, sa sobrang hirap naming, mas mahirap pa kami sa daga. Kahit yong
bahay naming, walang daga.
Alam n'yo sanay na kong matulog nang gutom. Kaya lang, kapag matutulog ako'y
nananaginip, napapaginipan ko kumakain ako ng pansit. 'yon pala, buhok ko lang 'yon.
• PATUNAY
Batay sa serbey ng Social Weather Station (SWS) nasa 11.2 milyong pamilya ang nagsabing
sila ay mahirap.
Sa malaking bulang. ng mahihirap sa bansa at sa mababang pasahod at ilan lamang sa sector
ng mahirap ang kumikita ng minimum wage na pumapatak ng P466, maaring asahan ang
kakapusan.
GUTOM kami
ISYU- KAHIRAPAN
ISYU-Edukasyon
Hate niya raw ang Math pero kapag baon ang pinag-uspan daig pa ang Mathematician.
Taong 2015 ang may pinakamataas na budget na P778.6 bilyon para sa edukasyon.
Siguro kung may subject na Tamad, ako valedictorian. na ang Sa kabila ng mga tulong na ito
mula sa pamahalaan,kapansin-pansin ang pagbaba ng bilang ng mga mag-aaral mula
elementarya tungong secondarya at ilan lamang ang nakakapag-aral sa kolehiyo. Noong
2015, 13,301,248 sa elementarya at 5,928,042 sa sekondarya
ISYU-Edukasyon
ISYU-Krimen
Miyembro ako ng riding in tandem. Problema lang wala oa kaming pambili ng motor kaya
walking in tandem muna kami.
Alam n'yo one time, pinasok ang bahay naming ng mga magnanakaw na akyat-bahay
Nagkatitigan kami. Sabi nila, Oy, nauna ka na pala".
Lumabas sa datos ng Philippin national Police (PNP) na tumaas ng 17.86 na bahagdan ang
krimen sa bansa mula pa lamang Enero hanggang Mayo, 2014.
Samantala, sa pinakahuling datos nng PNP Crime Research and Analysis Center, Naga ang
nakapagfala ng average na krimen na 271.83 kada buwan, mula Enero hanggang Abril, 2018.
pinakamababa naman sa Ormoc City na may 15.06.
ISYU-Krimen
ISYU-Kasarian
• Alam n'yo sa totoo lang, unti-unti na akong nai-inlove sa bestfriend kong si Roger. Lalo na
kapag nagdadamit-babae siya. Problema lang, ayaw niya mag-ahit.
• Bagong babae, bagong gastos, kaya hindi ako nambabae, magastos. Doon na lang ako sa
luma, steady lang ang gastos.
Napabilang ang #Babaeako movement sa inilahad ng Time na maimpluwensyang tao sa
internet.
• Inilunsad ito matapos ang sunod-sunod (misogynistic na tirada remarks) umano ng
Pangulo Duterte sa mga kababaihan.
ISYU-Kasarian
ISYU-Kalusugan
• Sabi nila "Laughter is the best medicine. kaya't noong nasa ospital ang tatay ko,
pinapatawa ko nang pinatawa. Hayun, namatay siyang nakangiti.
Alam n'yo, naaawa ako sa mga pulubing vegetarian. Bakit ka naman mag-ve-vegetarian eh
pulubi ka na nga? Dapat, eat all you can.
Kahit ang programming pangkalusugan ay nalalagay rin sa isyu ng imbestigasyon. Hiniling
ang pagpapatibay ng hindi angkop na paggastos sa P8.1 na bilyong proyekto upang itayo
ang tinatawag na School-based barangay health stations sa ilalim ng dating Pangulo Benigno
Aquino.
ISYU-Kalusugan
Konsepto ng Bayani
Paghingi ng paglilinaw ni Ched Commissioner Ronald Adamat sa Konsepto ng Programa.
Konsepto ng Bayani
• Muling ginising ang kamalayang ng manonood na Pilipino ng nilikhang paghingi ng
paglilinaw ni CHED Commissioner Ronald Adamat hinggil sa konsepto ng programang
Bagani.
• Ang bagani para sa mga Manobo ay tumutukoy sa mga mandirigma na tagapagtanggol ng
kanilang komunidad.
• Kung uugatin ang pagkakilala sa bayani, maaring mabakas ito sa ating panitikan.
Pinatunayan ito ni Cruz (2006) sa kanyang papel na Si Lam-ang, Si Fernando Poe Jr., at si
Aquino: ilang kuro-kuro tungkol sa Epikong Filipino.
LLS (Last Line Syndrome): Danas sa mga isyu sa paligid
Pamilyar ito sa danas ng mga Pilipino. Nagiging malapit ang mga quotable line sapagkat
maaring may sub-text ang mga ito na gusting sabihin sa manonood. Binanggit ni Lee (2003)
sa kanyang Scriptwriting Manual na nakakabit sa linya ang kargang isyu o Tema na karga ng
pelikula.
Narito ang mga popular na pahayag mula sa pelikulang Pilipino na naglalahad sa mga isyung
pamilyar sa karanasang panlipunan. Tinitipon ito mula sa mga pilling tala nina Evasco at
Ortiz (2008) at Lee (2003).