Sa Bagong Paraiso

Ni: Efren Abueg

Ang kwentong ito'y tungkol sa pagkakaroon ng lamat ng kawalang-malay ng mga

batang si Ariel at Cleofe. Kapwa sila walong taong gulang at magkababata. Ang
kanilang daigdig ay umikot sa isang paraiso'y langit ang kawangis, madalas silang
maglaro sa bakuran ng kanilang bahay na malapit sa isang dalampasigan. Tahimik
ang kanilang mundo at mistulang walang suliranin. Ang kanilang mga magulang
ay hindi nag-aaway at relihiyoso. Pareho silang nag-aaral kasama pa ng ibang bata
sa isang maliit na gusali sa may dakong timog ng kanilang nayon at marami silang
pangarap. Wala silang pasok kung araw ng Sabado at Linggo o mga araw na pista
opisyal. Silang dalawa'y madalas magpalipas ng oras sa loob ng kanilang bakuran,
mula sa umaga hanggang sa hapon. Umaakyat sila sa mga puno kahit na
marurupok, maaligasgas at malulutong na ang mga sanga nito. Nagagasgas ang
kanilang mga tuhod, nababakbak ang balat sa kanilang siko, nagagalusan ang
kanilang mukha at kung minsan ay nababalian pa ng buto dahil nahuhulog ngunit
ang lahat ng iyon ay hindi nila iniinda, patuloy pa rin sila sa paglalaro. Sa may
lilim ng punong mangga kung saan ay makapal ang damo kung umaga ay nandun
silang dalawa naghahabulan, nagsisirko, nagpapatiran, at kung sila'y hinihingal na
sa pagod ay hihiga sila sa damuhang iyon, titingalain nila ang langit at
magkukunwaring aanawin sa langit ang kanilang mukha. Magtataka ang batang
babae at tatanungin ang batang lalaki kung makikita nga ba ang mukha sa langit at
sasagutin ito ng batang lalaki ng bakit hindi sapagkat ang langit daw ayon sa
kanyang itay ay isang malaking salamin. Pagkaraan tumingin ng matagal sa langit
sila'y parehong makakatulog at magigising na lamang sa tawag mula sa kanilang
bahay. Kung minsan, ang batang lalaki ang unang magigising; kung minsan naman
ay ang batang babae. Ngunit sinuman sa kanila ang unang magising, ay kukuha ito
ng kaputol na damo at kikilitiin ang tainga ng natutulog. At ang natutulog naman
ay magigimbala sa kanyang pagkakahimbing at pagkarinig na siya'y
pinagtatawanan ay magtitindig at ang nangiliti ay mapapaurong at anyong tatakbo
at sila'y maghahabulan sa damuhang iyon hanggang sa mapagod at sila'y muling
babagsak na naman sa damuhan sa kapaguran, magkatabi at hindi nila pinapansin
ang pagkakadantay ng kanilang mga binti o ang pagkakatabi ng nag-iinit nilang
mga katawan. At kapag sila naman ay nagsasawa na sa looban ay sa dalampasigan
naman sila pupunta kung malamig na ang araw sa hapon. Namumulot sila ng
kabibi, naghuhukay ng hilamis sa talpukan, o kaya'y gagawa ng kastilyong
buhangin, o kaya'y nanunugis ng mga lamang-dagat na nagtatago sa ilalim ng
buhangin. Ngunit hindi lang yon ang kanilang ginagawa: naghahabulan din sila
dito at kapag napagod na ay mahihiga rin sila sa buhanginan, tulad ng ginagawa
nila sa damuhan sa looban, at sa kanilang pagkakatabi ay nagkakatinginan sila.
Minsan ay naitanong ng batang lalaki sa batang babae ang tungkol sa tumutunog sa
kanyang dibdib at kung ito'y kanya bang naririnig. Nagtaka ang batang babae at
bumangon ito at tumingin sa nakatihayang kalaro. Inilapit nito ang kanyang tainga
sa dibdib ng batang lalaki, dumadait ang katawan niya sa katawan ng kalaro at
nalalanghap naman ng nakahiga ang halimuyak ng kanyang buhok. Nakangiting
sinabi ng batang lalaki sa batang babae na mabango pala ito. Sinabi ng batang
babae na hindi naman daw siya nagpapabango at lumupasay ito sa tabi ng
nakahigang kalaro. Sinabi niya pa na paglaki pa raw niya ay saka lamang siya
magpapabango dahil yon ang sinabi ng kanyang nanay. Tinanong ng batang lalaki
kung narinig ba ng kalaro ang tunog na nagmumula sa dibdib nito at sinagot siya
ng batang babae ng oo at tinanong kung ano ang ibig sabihin niyon. Nagkatinginan
ang dalawa at ang lalaki ang unang nagbawi ng tingin. Sinagot na lamang ng
batang lalaki ang kalaro ng malay daw niya at niyaya na nitong umalis na sila.
Bumangon ang batang lalaki at inayos ang sarili at nagsimula nang lumakad.
Sinabayan ito ng batang babae at habang isinasalisod nila ang kanilang mga paa sa
buhanginan habang lumalakad, nakatanaw sila sa papalubog na araw. "Ang ganda,
ano?" naibulalas ng batang lalaki. "Parang may pintang dugo ang langit." "Oo nga,
ano? Bakit kaya kulay dugo ang araw kapag palubog na?" tanong naman ng batang
babae. Hindi sumagot ang batang lalaki.Ipinagmamalaki ang dalawang bata ng
kanilang mga magulang at ng kanilang mga kanayon. At kinaiingitan naman sila
ng ibang mga batang hindi nagkaroon ng pagkakataong makahalubilo sa kanila.
"Siguro, paglaki ng mga batang 'yan, silang dalawa ang
magkakapangasawahan."Naririnig ng dalawang bata ang salitang iyon at sila'y
nagtataka. Hindi nila madalumat ang kaugnayan ng kanilang pagiging magkalaro
sa isang hula sa hinaharap. Higit pang nakaabala sa kanilang isip ang sinasabi ng
kanilang mga kaklase na silang dalawa'y parang tuko - magkakapit. At minsan nga
ay napalaban ng suntukan ang batang lalaki. Isang batang lalaking malaki sa kanya
ang isang araw na pauwi na sila, ay humarang sa kanilang dinadaanan at sila'y
tinudyo nang tinudyo. "Kapit-tuko!Kapit-tuko!"Umiyak ang batang babae.Napoot
ang batang lalaki. Ibinalibag sa paanan ng nanunudyong batang lalaki ang bitbit na
mga aklat. Sinugod nito ang kalaban. Nagpagulung-gulong sila sa matigas na lupa,
nagkadugo-dugo ang kanilang ilong, nagkalapak-lapak ang kanilang damit,
hanggang sa dumating ang guro at sila'y inawat at sila'y pinabalik sa silid-aralan at
pinadapa sa magkatabing desk at tumanggap sila ng tigatlong matinding palo sa
puwit. Pagkaraan ng pangyayaring iyon, napag-usapan ng dalawang bata ang
bansag sa kanila. At sila'y nag-isip, na lalo lamang nilang ikinalunod sa kanilang
kawalang-malay. Namulaklak ang mga manga, namunga, nalaglag ang mga
bugnoy, dumating ang mamamakyaw at sa loob ng ilang araw, nasaid sa bunga ang
mga sanga. Namulaklak din ang mga santol at iyon ay tinanaw ng dalawang bata sa
pagkakahiga nila sa damuhan at sila ang unang sumungkit sa mga unang hinog.
Nangalaglag ang mga dahon ng sinigwelas, namulaklak at dumaan ang mahabang
tag-araw, at ang damuhan ay natuyo at ang kanilang naging tagpuan ay ang
dalampasigan at madalas man sila roon ay hindi nila masagut-sagot ang bugtong
kung bakit kulay-dugo ang silahis ng araw kung dapithapon. At sa wakas ay
namunga ang sinigwelas, mga luntiang bubot na pinitas nila ang ilan at pagkaraang
isawsaw sa asin ay kanilang tinikman at sila'y naasiman at idinalangin nila ang
maagang pag-ulan --- sapagkat sabi ng kanilang mga lola'y madaling bibintog at
mahihinog ang bunga ng sinigwelas kapag naulanan. Sila'y naniwala at hinintay
nila ang ulan, at nang pumatak iyon nang kalagitnaan ng Mayo silang dalawa'y
naghubad, naligo sa ulan, naghabulan sa looban at nayapakan nila ang mga tuyong
damo, na waring bangkay ng isang panahong hinahalinhan ngayon. Pagkaraan pa
ng ilang araw, nadungawan nilang hinog na nga ang sinigwelas. Nagmamadali
silang nanaog at ang batang lalaki'y umakyat sa puno at ang batang babae naman
ay naghanap ng sungkit. At ang pamumulaklak at pamumunga ng manga, santol, at
sinigwelas at ng iba pang punungkahoy o halaman sa loobang iyon ay nagpatuloy.
Ang damuhan ay natuyo at muling sinibulan ng bagong supling; ang araw ay
lumubog at sumikat at hindi pa rin nagbabago ang kulay ng silahis niyon kung
dapithapon. Ang paaralan sa nayon ay malapit nang magpinid; ang guro ay
naghanda na ng isang palatuntunan; ang mga magulang ay walang pinag-usapan
kundi ang katalinuhan ng kanilang mga anak. Mabilis na lumipas ang oras at
dumating na ang araw ng pasukan, ang batang lalaki at batang babae ay sakay ng
kalesa patungo sa bayan. Doon sila mag-aaral ng hayskul. Ngunit iba na ang
kanilang ayos. Ang batang lalaki'y nakalargo na at pantay na ang hati ng kanyang
buhok na nangingintab sa pahid na pomade. Samantala, ang batang babae ay may
laso sa buhok, na nakatirintas at ang kanyang suot na damit ay lampas tuhod at
hindi nakikita ng batang lalaki ang alak-alakan nito. Dito dumaan sa kanilang
buhay ang isang pagbabago, na hindi nila napigil at siyang nagbukas sa kanila
upang masaklaw ng tingin ang paraisong kanilang kinaroroonan. Sa paglawak ng
kanilang daigdig, ang batang lalaki'y hindi na sa batang babae lamang
nakikipaglaro. Isang araw, sa likod ng paaralan, isang pangkat ng batang lalaki ang
nakapabilog at isang batang lalaki ang nasa loob niyon at may ipinakikita sa mga
kasamahan. Nakisiksik sa mga batang lalaki at nakita niya ang isang bagay na
natuklasan niyang kailangang mangyari sa kanya. Umuwi siyang parang tulala
nang hapong iyon at kinagabihan ay hindi siya nag-aral. Naupo siya sa baitang ng
kanilang hagdan at nag-isip hanggang sa makita siya roon ng kanyang ama. Inusisa
niya sa ama ang kanyang natuklasan sa paaralan at itinanong niya rito kung bakit
kailangang gawin pa iyon. Napatawa ang kanyang ama. Tinapik siya nito sa
balikat. At sinabi sa anak na kailangan daw 'yon para siya'y maging ganap na
lalaki. Natingala lamang niya ito at ang pamimilog ng kanyang mga mata'y
naghiwatig ng pagkakaroon ng lamat sa kanyang kawalang-malay. Sinabi pa ng
ama sa anak na isang araw ay isasama daw siya nito kay Ba Aryo. Maging
matapang lamang daw siya sana. Ibig niyang ipagtapat iyon sa batang babae,
ngunit aywan niya kung bakit nahihiya siya. Ngayon lamang iyon. Kaya't kahit
patuloy pa rin silang naglalaro sa damuhan o kaya'y nagtutungo sa dalampasigan
tuwing wala silang pasok, ang alalahanin ukol doon ay nakabawas sa sigla ng
batang lalaki. At isang araw, Sabado ng umaga, isinama siya ng kanyang ama sa
bahay ni Ba Aryo sa tabi ng ilog. Ngumata siya ng dahon ng bayabas, pumikit siya
at pagkaraan ng iba pang ginawa, siya'y itinaboy ni Ba Aryo upang maligo sa ilog.
"Ang damuho…pagkalaki-laki'y parang hindi lalaki." Ang narinig niyang iyon kay
Ba Aryo, kabuntot ng malutong na halakhak ng kanyang ama ay natanim sa
kanyang isip at patuloy na nagpalaki sa lamat sa kanyang kawalang-malay.
Kasunod ng pangyayaring iyon, aywan niya kung bakit iba na ang kanyang
pakiramdam. Gayong magaling na ang sugat na nilikha isang umaga sa harapan ng
bahay ni Ba Aryo, hindi pa rin nagbabalik ang kanyang sigla. Natitigilan siya kung
nakikipaglaro sa batang babae. Nangingimi siyang tumabi rito kung ito'y nakahiga
sa damuhan o sa dalampasigan. Hanggang isang araw ay napansin niyang
mapupula ang mga mata ng batang babae nang dumating ito isang dapithapon sa
tabing-dagat. "Bakit?" usisa niya. "Wa-wala..wala!" Nag-isip ang batang lalaki.
Naisaloob niyang baka ang kawalang-sigla niya sa pakikipaglaro rito ang dahilan.
Tinudyo niya ang batang babae, kiniliti, napahabol dito..hanggang sa mahawa ito
at sila'y naghabulan na sa buhanginan. Humahagikgik pa sila nang mapatong ang
kamay ng batang lalaki sa kanyang dibdib at madama niyang lalong Malakas ang
pintig doon. "Tignan mo…pakinggan mo ang tunog sa dibdib ko," anyaya ng
batang lalaki. Ngunit hindi kumikilos sa pagkakahiga ang batang babae. Nakatitig
lamang ito sa maaliwalas nang mukha ng langit. Nagtaka ang batang
lalaki.Bumangon ito at tinunghan ang nakahigang kalaro. Nangingilid ang luha sa
mga mata nito. "Bakit?" Saka lamang tumingin ang batang babae sa batang lalaki.
At ito'y umiyak at ang luhang tumulo sa pisngi'y pinahid ng palad at ang palad na
iyong ipinatong sa buhanginan ay pinaniktan ng buhangin. At sa isang basag na
tinig ay sinabi ng batang babae sa kalaro na hindi na daw sila maaring maglaro
gaya ng dati. "Hindi na?" sagot ng batang lalaki na parang sasabog sa kawalang-
malay ang katauhan ng batang lalaki. "Malalaki na raw tayo…malalaki nang
tao.Hindi raw maglalaon, tayo'y magiging dalaga…at binata.""Sinabi 'yon ng
Nanay mo?""Oo, sinabi niya…na hindi na tayo maaring maghabulan, o kaya'y
umakyat sa punongkahoy o kaya'y pagabi rito sa tabing-dagat," sabi pa ng batang
babae."Kangina sinabi sa'yo ng Nanay mo?"Tumango ang batang babae."Ngayon
daw…hindi na tayo bata. Ako raw ay dalagita na…at ikaw raw ay binatilyo na!" At
waring ang batang lalaki'y nagising, napagmasdan niya ang kanyang mga bisig,
ang kanyang katawan at sa harap ng kanyang kalaro ay nauunawaan niyang totoo
ang sinabi nito. "Ayaw ka na palang papuntahin dito'y…bakit narito ka pa… gabi
na!" Nagbangon ang kanyang kalaro. Humarap sa kanya. Palubog na noon ang
araw at mapula ang silahis niyon sa langit. Ang mukha ng dalawa ay animo mula
sa malayo at ang pakakahawak nila sa bisig ng isa't isa ay parang isang
pagpapatunay ng tibay ng tanikalang bumibidbid sa kanilang katauhan. Hindi na
nga sila mga bata. Siya'y dalagita na. Siya naman ay binatilyo na. Ang
pagbabagong iyon ang nagpaunawa sa kanilang may tumataas nang dingding sa
pagitan nila. Nagkikita pa rin sila sa looban, ngunit hindi lamang tulad nang dating
nagtatagal ang kanilang pag-uusap. Ngayon, parang lagging may nakatingin sa
kanilang mga matang nagbabawal. Sa looban, ang kanilang mga magulang; sa
paaralan, ang kanilang guro. At ang kanilang tawa tuloy ay hindi na matunog; ang
hiyaw ng dalagita ay hindi na matinis, Malayo sa hiyaw nito noong araw; ang
kanilang pag-uusap ay hindi na Malaya at pumipili na sila ng mga salitang
kanilang gagamitin. At buwan-buwan, ang dalagita ay may kapirasong damit na
itinatago sa ilalim ng kanyang katre at kapag tapos na sa paglalaba ang kanyang
ina ay palihim niyang lalabhan sa silong at ikukula sa kubling bahagi ng kanilang
likod-bahay. Minsan ay natutop siya ng kanyang ina sa paglalaba sa silong at
sinabi nito sa kanya: "Hindi mo na kailangang dito pa labhan 'yan…" Nagtapos sila
ng hayskul.Nagkamay sila pagkaraang maabot ang kani-kanilang diploma.At nang
magsasayawan nang gabing iyon, magkatambal sila. Gayong hindi naman sila
nahapo, ang tibok sa kanilang dibdib ay mabilis at malakas at ngayon ay hindi
maungkat iyon ng binatilyo. Nagsayaw sila, nag-uusap ang kanilang mga mata
ngunit ang kanilang labi'y tikom at kung gumalaw man ay upang pawiin ang
panunuyo o paglalamat niyon. At hindi nila alam na ang tibok ng pusong iyon ay
isa pang pangyayaring nagpapalaki sa lamat sa kanilang kawalang-malay.
Maliwanag ang narinig na salita ng dalagita: Kung gusto mong makatapos ng
karera, huwag muna kayong magkita ni Ariel. Naunawaan niya ang ibig sabihin
niyon, ngunit ang pagtutol ay hindi niya maluom sa kanyang kalooban. "Pero,
Inay…kaibigan ko si Ariel." May himagsik sa kanyang tinig. "Kahit na…kayo'y
dalaga at binata na. Alam mo na siguro ang ibig kong sabihin." May langkap na
tigas ang sagot na iyon. Alam niya ang kahulugan niyon: Masama: Parang pait
iyong umuukit ng kung anong bagay sa kanyang isip. At saglit iyong inagaw ng
tinig ng kanyang ama. "Ibig kong magdoktora ka, kaya kalimutan mo muna ang
mga lalaki!" At ang pait na may iniukit sa kanyang isip ay parang pandalas na
pinukpok at ang kanyang katauhan ay nayanig at ang tunog ng pagpukpok ay nag-
aalingawgaw ng: Lalaki! Lalaki! Hindi siya nakatagal sa harap ng kanyang mga
magulang. Nakatiim ang mga labing pumasok siya sa kanyang silid. "Ayaw
nila…ng Inay…ng Itay…masama raw," at ang mga labi niya'y nangatal, kasabay
ng luhang umahon sa kanyang mga mata. Nang minsang dalawin ng binata ang
dalaga sa dormitoryo ay pinakiusapan siya ng dalaga na huwag na muna silang
magkita. Napatitig lamang ang binata sa dalaga. Minsan, ang binata ay umuwi sa
lalawigan. Mapanglaw ang kanyang mukha at napuna iyon ng kanyang ama.
Nalulungkot ang binata sapagkat ayaw ng makipagkita sa kanya ni Cleofe.
Nagtawa ang kanyang ama, tulad ng nakaugalian nito tuwing may ilalapit siyang
suliranin. Sinabi ng ama sa anak na magkakalapit din namang sila muli pag
nakapagtapos na ang dalaga. At gusto ng mga magulang nito na maging doktora
ang anak. Pasigaw ang alingawgaw ng kanyang tinig sa kanyang isip. "At habang
nagdodoktora siya ay masama kaming magkita?" "Tama ka!" maagap na pakli ng
ama. "Hindi mo ba alam na kapag malapit ka sa babae ay malapit ka rin sa tukso!"
At ang dalawa'y hindi na nga nagkita, gayong nasa lungsod na maliit at maglakad
ka lamang sa mga lansangan ay hindi ka mawawalan ng makakasalubong na
kakilala. Mangyari'y iniwasan nila ang magkita, at hindi sila nagkita sapagkat
inihasik sa kanilang isip na ang pagkikita nila ay masama, tukso. Nabubuhay sila
ngayon sa isang bagong daigdig, daigdig ng aklat, ng matataas na gusali ng
malalayong kabataan sa kapaligiran. Hindi sila nagkita sa loob ng mahabang
panahon. Hindi sila nakatiis. Isang araw na hindi sinasadya'y nagkasalubong sila sa
pamimili ng kagamitan. Kapwa sila napahinto sa paglalakad at nabangga na sila ng
mga tao sa bangketa ay hindi pa rin sila makakilos. Ang binata ang naglakas-loob
at binati niya ang dalaga.Hindi nakasagot ang dalaga. Nakatitig lamang siya sa
mukha ng binata at nang anyayahan siya nitong magpalamig sila sa isang
kanugnog na restawran ay napasunod lamang siya, napatangay sa agos kanyang
damdamin. At sa harap ng kanilang hininging pagkain, sila'y nagkatitigan at sila'y
nakalimot at akala nila'y nasa luntiang damuhan sila sa looban sa lalawigan,
nakahiga at nakabaling sa isa't isa. At sila'y nagkita sa Luneta, hindi lang minsan
kundi maraming pagkikita, maraming-marami at ang kanilang sikil ng damdamin
ay lumaya at sa unang pagkakataon, pagkaraan ng ilang buwan, sila'y lumigaya.
Ngunit ang inihasik na binhi ng pagkakilala sa masama at sa mabuti sa kanilang
isipo ay sumibol na at nagpaunawa sa kanilang ang ginagawang iyon ay masama.
Ngunit sila'y naghihimagsik. Nakatanggap ng sulat ang dalaga mula sa kanyang
mga magulang. May nakakita sa kanilang dalawa ni Ariel na magkahawak-kamay
sa Luneta, sa pook na dapat pakaiwasan. Hindi man lang daw sila nahiya. Hindi na
ipinagpatuloy ng dalaga ang pagbasa sa liham. Nagbabanta ang mga sumusunod
pang talata: luluwas ang ama mo kapag hindi mo itinigil ang kabaliwang yan.
Pinagsabihan din ang binata ng mga magulang nito sapagkat nakaabot na pala sa
mga ito ang nangyari. Muli na namang ipinaalala sa binata na ang babae ay isang
tukso. Ibig niyang umalis sa silid na iyon at upang hindi na marinig ang
alingawngaw ng katagang iyon: tukso --- tukso ---- tukso! Sinabi ng dalaga: hindi
na ngayon tayo maaaring magkita. Sinasabi ng binata: magkikita tayo… magtatago
tayo…ililihim natin sa kanila ang lahat. At sila nga ay nagkita, sa mga pook na
hindi sana nila dapat pagkitaan, ngunit doon sila itinaboy ng kanilang
paghihimagsik ng takot na matutop at ng pangangailangan. Ang daigdig nila
ngayon ay makitid, suluk-sulok, malamig din, ngunit hinahamig ng init ng
kanilang lumayang mga katawan. Maligaya sila sa kanilang daigdig. Maligaya sa
kanilang bagong paraiso. Hanggang isang araw ay kumulog, dumagundong ang
kalawakan, at nangagulat ang mga tao sa lansangan; pamaya-maya, pumatak ang
ulan, na ang pasimulang madalang ay naging masinsin. Ang dalaga ay dumungaw
sa bintana - masama ang kanyang pakiramdam. May kung anong nakatatakot na
bagay sa kanyang katawan na ibig niyang ilabas, na ibig niyang itapon. At iyon ay
umaakyat sa kanyang lalamunan. Humawak siya sa palababahan ng bintana.
Tumingala siya upang pawiin ang pagsama ng kanyang pakiramdam.Natanaw
niyang maitim ang langit at naisip niyang magtatagal ang ulan. Tumungo siya at
nakita niyang nilinis ng tubig ang bangketa at kasabay ng kanyang pagtungo,
parang may isinikad na pataas sa lalamunan ang kanyang bituka at siya'y
napanganga at siya'y napapikit at siya'y napaluha at paghigpit ng kanyang hawak
sa palababahan ng bintana ay napaduwal siya…at ang lumabas sa kanyang bibig ay
tumulo sa bangketa at sandaling kumalat doon at pagkaraa'y nilinis ng patak ng
ulan, inianod ng nilikhang mumunting agos sa gilid ng daan. At ang dalaga'y
napabulalas ng iyak.

Buod:

Sa kwentong ito mayroong dalawang batang matalik na magkaibigan at iyon ay

sina Arielat Cleofe. Ang mundo nila ay parang isang paraiso na kawangis ng
mapayapang langit, puno ngsaya at walang iniisip na kahit anumang problema.
Noong sila'y walong taong gulang pa lamang, palagi na silang nagkakasama sa
paglalaro. Madalas silang maglaro sa kanilang looban o di kaya'ysa kanilang
dalampasigan. Dahil sa palagian nilang pagsasama, sila'y puring-puri ng
kanilangmagulang at mga kanayon at minsa'y inisip nila na sila ay magkakatuluyan
sa paglaki nila. Nangmatapos nila ang elemantarya, tumungo silang dalawa sa
bayan upang mag-aral ng haiskul. Ditomatatahak nila ang unti-unting pagbabago
ng kanilang nakaugalian gaya ng siglang makipaglarosa isa't isa dahil sa sila'y
nagbibinata at nadadalaga na. Dumating ang araw ng Sabado, isinama siAriel ng
kanyang tatay upang tumungo sa isang kakilala na nagngangalang Ba Aryo. Dahil
sanagbibinata na si Ariel, sinabihan siya ng kanyang tatay na magpatuli na upang
siya'y magingisang ganap na lalaki. Ngumata siya ng dahon ng bayabas, pumikit
siya at pagkaraan ng iba pangginawa, siya’y itinaboy ni Ba Aryo upang maligo sa
ilog. Kasunod ng pangyayari, tuluyan nangang nawalan na ng sigla ang dalawang
bata na maglaro. Dumating ang panahon, nung nataposna nila ang haiskul at sila na
ay magkokolehiyo. Napagbawalan si Cleofe na makipagkita munakay Ariel dahil
 sa nais ng magulang na maging doktora siya at magpukos muna sa kanyang pag-
aaral at upang maiwasan ang tukso. Sa sumunod na mga araw hindi na tuluyang
nagkikita angdalawa. Gayunpaman, sa hindi inaasahang pangyayari,
nagkasalubong sila sa isang pamilihan atdoon niyaya ni Ariel si Cleofe na
makipagusap muna sa kanya at kumain sa isang restawran. Saoras na yan, nagtapat
si Ariel kay Cleofe na may nararamdaman siya para sa kanya sabay halik sa palad
ng babae. Napagdesisyonan nilang dalawa na magkita sa Luneta park at sa mga
nagdaangaraw palagi na muli silang nagkikita pero di pa rin nila maiiwasan ang
mga suliranin dulot ngmagulang ng babae. Nagpadala ng lihim ang nanay ni
Cleofe sa kanya na nakita siyang maykahawak kamay na lalake at 'yun ay si Ariel.
Dahil sa ayaw nilang matigil ang kanilang pagiibigan,nagpadesisyonan ng dalawa
na ilihim na muna ang kanilang relasyon at ang palagiang pagkikitasa kani-
kanilang mga magulang. Dahil sa patago na pagiibigan nina Ariel at Cleofe,
nagbago naang paraisong kanilang hinahatak. Kung noon ay parang kawangis ng
mapayapang langit, ngayonay hindi na malawak sa kanilang kalooban o kaya
parang isang dalampasigang malamig kung angdapithapon ang silahis ng araw ay
mapulang parang dugo. Bilang pangwakas, naging maligayasila sa kanilang
daigdig at sa kanilang bagong paraiso. Hanggang sa dumating ang araw,
biglangmay hindi naging maganda ang pakiramdam ni Cleofe. Biglaang sumikad
ang kanyang lalamunan.Siya'y napanganga, napapikit, napaluha at sa pagkakapit
niya sa palababahan ng bintana aynaduwal siya. Sa huli'y napabulalas ng iyak ang
dalaga.

PAGKILALA SA MAY-AKDA: Si Efren Abueg ay isinilang sa Tanza, Cavite noong

Marso 3, 1937 at isa sa mga iginagalang na kuwentista, nobelista,
mananalaysay, at krititiko sa kanyang kapanahonan. Kabilang sa kaniyang
mga aklat ang Bugso, ang kaniyang kauna-unahang koleksiyon ng mga
kuwento. Siya rin ang editor at bumuo ng mga antolohiyang gaya ng Mga
Piling Akda ng KADIPAN (1964); Mga Agos sa Disyerto (edisyong 1965,
1974, at 1993); MANUNULAT: Mga Piling Akdang Pilipino (1970) at
Parnasong Tagalog ni Alejandro G. Abadilla (1973).

URI NG PANITIKAN: Ang anyo ng panitikang sinulat ay nasa kaanyuang

isang maikling kwento.

LAYUNIN NG MAY-AKDA: Nag-udyok sa kanyang isulat ang akda dahil sa

pagnanais niyang tumatak sa isipan ng bawat mambabasa ang aral na nais
nitong ipahiwatig sa kwento. Nais niyang ilahad at hikayatin ang mga kabataan
na kailangan parin nilang sundin ang payo ng kanilang mga magulang at ng
mga nakakatanda.
 TEMA O PAKSA: Pagsunod sa payo ng magulang.

SARILING PUNA: “Sa Bagong Paraiso” ito ay tungkol sa dalawang

magkaibigan na babae at lalaki na pilit pinaghihiwalay ng kanilang mga
magulang dahil sa kadahilanang sila ay binata’t dalaga na at ang lalaki raw ay
malapit sa tukso kapag malapit sa babae. Nais ipahiwatig ng may-akda na dapat
tayong mga kabataan ay sumunod sa payo ng ating mga magulang dahil sila
ang mas nakakaalam. Ngunit masarap gawin ang bawal kung kaya’t pilit silang
kumawala sa hawla ng banta at bawal mula sa kanilang mga magulang at
tinahak ang kanilang naging bagong paraiso na siyang naging dahilan ng
pagdilim ng kanilang mga mundo.

ARAL NA MAKUKUHA: Ang pagsunod sa payo ng ating mga magulang ay

isang landas patungo sa ating magandang bukas. Wala silang ibang hinangad
kundi ang mapabuti lang ang ating buhay. Labanan ang tukso upang ang
landas natin ay di lumiko. Sundin ang payo ng magulang upang ang buhay ay
maging maayos at naayon. Walang magulang na gugustuhing ipahamak ang
anak (pwera na lang sa iba). Ang ating mga magulang ang mas nakakaalam
kung ano ang tama at mali. Dahil kung tayo ay papunta pa lamang, sila’y pabalik
na.

SIMULA
Kapwa sila walong taong gulang at magkababata. Ang kanilang daigdig ay
umikot sa isang paraiso'y langit ang kawangis, madalas silang maglaro sa
bakuran ng kanilang bahay na malapit sa isang dalampasigan. Tahimik ang
kanilang mundo at mistulang walang suliranin. Ang kanilang mga magulang
ay hindi nag-aaway at relihiyoso. Pareho silang marami silang pangarap.
Wala silang pasok sa araw ng Sabado at Linggo o mga araw na pista
opisyal. Silang dalawa'y madalas magpalipas ng oras sa loob ng kanilang
bakuran, mula sa umaga hanggang sa hapon. Umaakyat sila sa mga puno
kahit na marurupok, maaligasgas at malulutong na ang mga sanga nito.
Nagagasgas ang kanilang mga tuhod, nababakbak ang balat sa kanilang
siko, nagagalusan ang kanilang mukha at kung minsan ay nababalian pa
ng buto dahil nahuhulog ngunit ang lahat ng iyon ay hindi nila iniinda,
patuloy pa rin sila sa paglalaro. Sa may lilim ng punong mangga kung saan
ay makapal ang damo kung umaga ay nandun silang dalawa
naghahabulan, nagsisirko, nagpapatiran, at kung sila'y hinihingal na sa
pagod ay hihiga sila sa damuhang iyon, titingalain nila ang langit at
magkukunwaring aanawin sa langit ang kanilang mukha.
Saglit na Kasiglahan
Namumulot sila ng kabibi, naghuhukay ng hilamis sa talpukan, o kaya'y
gagawa ng kastilyong buhangin, o kaya'y nanunugis ng mga lamang-dagat
na nagtatago sa ilalim ng buhangin. Ngunit hindi lang iyon ang kanilang
ginagawa: naghahabulan din sila dito at kapag napagod na ay mahihiga rin
sila sa buhanginan, tulad ng ginagawa nila sa damuhan sa looban, at sa
kanilang pagkakatabi ay nagkakatinginan sila.
Suliranin
Makalipas ang ilang taon. Sila'y nakatapos na ng hayskul.Maliwanag ang
narinig na salita ng dalagita: Kung gusto mong makatapos ng karera,
huwag muna kayong magkita ni Ariel. Naunawaan niya ang ibig sabihin
niyon, ngunit siya'y tumutol "Pero, Inay…kaibigan ko si Ariel." May
himagsik sa kanyang tinig. "Kahit na…kayo'y dalaga at binata na. Alam mo
na siguro ang ibig kong sabihin." Alam niya ang kahulugan niyon: Masama.
At saglit iyong inagaw ng tinig ng kanyang ama. "Ibig kong magdoktora ka,
kaya kalimutan mo muna ang mga lalaki!"Hindi siya nakatagal sa harap ng
kanyang mga magulang. Nakatiim ang mga labing pumasok siya sa
kanyang silid. "Ayaw nila…ng Inay…ng Itay…masama raw," at mga luha'y
tumulo sa kanyang mga mata. Nang minsang dalawin ng binata ang dalaga
sa dormitoryo ay pinakiusapan siya ng dalaga na huwag na muna silang
magkita. Napatitig lamang ang binata sa dalaga. Minsan, ang binata ay
umuwi sa lalawigan. Mapanglaw ang kanyang mukha at napuna iyon ng
kanyang ama. Nalulungkot ang binata sapagkat ayaw ng makipagkita sa
kanya ni Cleofe. Nagtawa ang kanyang ama. Sinabi ng ama sa anak na
magkakalapit din namang sila muli pag nakapagtapos na ang dalaga. At
gusto ng mga magulang nito na maging doktora ang anak. Pasigaw ang
alingawgaw ng kanyang tinig sa kanyang isip. "At habang nagdodoktora
siya ay masama kaming magkita?" "Tama ka!" maagap na pakli ng ama.
"Hindi mo ba alam na kapag malapit ka sa babae ay malapit ka rin sa
tukso!" At ang dalawa'y hindi na nga nagkita, gayong nasa lungsod na
maliit at maglakad ka lamang sa mga lansangan ay hindi ka mawawalan ng
makakasalubong na kakilala. Mangyari'y iniwasan nila ang magkita, at
hindi sila nagkita sapagkat inihasik sa kanilang isip na ang pagkikita nila ay
masama, tukso.
KASUKDULAN
Hindi sila nagkita sa loob ng mahabang panahon. Hindi sila nakatiis. Isang
araw na hindi sinasadya'y nagkasalubong.Ang binata ang naglakas-
loob,binati niya ang dalaga. Hindi nakasagot ang dalaga. Nakatitig lamang
siya sa mukha ng binata at nang anyayahan siya nitong magpalamig sila
sa isang restawran ay napasunod lamang siya, napatangay sa agos
kanyang damdamin. Sila'y nagkatitigan at sila'y nakalimot at akala nila'y
nasa luntiang damuhan, nakahiga at nakabaling sa isa't isa. At sila'y
nagkita sa Luneta, hindi lang minsan kundi maraming pagkikita, maraming-
marami at ang kanilang sikil ng damdamin ay lumaya at sa unang
pagkakataon, pagkaraan ng ilang buwan, sila'y lumigaya. Ngunit ang
inihasik na binhi ng pagkakilala sa masama at sa mabuti sa kanilang isip ay
sumibol na at nagpaunawa sa kanila na ang ginagawang iyon ay masama.
Ngunit sila'y naghihimagsik. Sinabi ng dalaga: hindi na ngayon tayo
maaaring magkita. Sinasabi ng binata: magkikita tayo… magtatago
tayo…ililihim natin sa kanila ang lahat. At sila nga ay nagkita, sa mga pook
na hindi sana nila dapat pagkitaan, ngunit doon sila itinaboy ng kanilang
paghihimagsik ng takot na matutop at ng pangangailangan. Ang daigdig
nila ngayon ay makitid, suluk-sulok, malamig din, ngunit hinahamig ng init
ng kanilang lumayang mga katawan. Maligaya sila sa kanilang daigdig.
Maligaya sa kanilang bagong paraiso.
Kakalasan
Hanggang isang araw ay kumulog, dumagundong ang kalawakan, at
nangagulat ang mga tao sa lansangan; pamaya-maya, pumatak ang ulan,
na ang pasimulang madalang ay naging masinsin. Ang dalaga ay
dumungaw sa bintana - masama ang kanyang pakiramdam. May kung
anong nakatatakot na bagay sa kanyang katawan na ibig niyang ilabas, na
ibig niyang itapon. At iyon ay umaakyat sa kanyang lalamunan.
WAKAS
Humawak siya sa palababahan ng bintana. Tumingala siya upang pawiin
ang pagsama ng kanyang pakiramdam. Tumungo siya at nakita niyang
nilinis ng tubig ang bangketa at kasabay ng kanyang pagtungo, parang
may isinikad na pataas sa lalamunan ang kanyang bituka at siya'y
napanganga at siya'y napapikit at siya'y napaluha at paghigpit ng kanyang
hawak sa palababahan ng bintana ay napaduwal siya…at ang lumabas sa
kanyang bibig ay tumulo sa bangketa at sandaling kumalat doon at
pagkaraa'y nilinis ng patak ng ulan, inianod ng nilikhang mumunting agos
sa gilid ng daan. At ang dalaga'y napabulalas ng iyak.