I.

Kasaysayan at Depinisyon ng Retorika

1.1 Ang Maretorikang Pagpapahayag

1.2 Saklaw ng Retorika

1.3 Tatlong Uri ng Doublespeak

1.4 Paraan ng pagbibigay Motibasyon

1.5 Kahulugan ng mga Salita

1.6 Malinaw na Pahayag Komunikasyon

1.7 Komunikasyon

1.8 Diskors

1.8.1 Paraan ng Diskors

1.9 Mga Batayang Kaalaman sa Pagsasalin

1.9.1 Mga Paraan ng Pagsasalin

1.9.2 Mga Yugto Ng Pagsasalin

1.10 Ang Dalawang Paraan ng Pagpapahayag

1.11 Ang Mga Layunin/Kahalagahan ng Metorikang Pagpapahayag

 Yunit I- Retorika Pasimuno't Dulo
A. Kasaysayan at Depinisyon ng Retorika
Retorika- (rhetor: salitang griyego, -isang nagsasalita
publiko- public speaking)
Sinasabing nagsimula ang retorika bilang isang
sistema ng pakikipagtalo sa Syracuse, isang isla sa Sicily
noong ikalimang siglo bago dumating si Kristo.
Makaraang bunagsak ang kanilang pamahalaang
diktaturyal, ang mga mamamayan doo'y binigyang
pagkakataong dumulog at ipagtalo sa hukuman ang
kanilang karapatan sa mga lupaing inilit ng nakaraang
rehimen.
Ang marunong na si Corax, ang mga
nagpanukala sa mga tuntunin sa paglalahad ng
argumento. Ayon sa kanya, upang makuha ang simpatya
ng mga nakikinig kailangan ang maayos at sistematikong
pagpapahayag ng mga katwiran.
Nakasentro ang kanyang pamamaraan sa
talumpati na kakikitaan ng limang mahahalagang
elemento: ang proem o introduskyon; ang salaysay o
kasaysayang historikal; ang mga pangunahing
argumento; mga karagdagan pahayag o kaugnay na
argumento; at ang perorasyon o kongklusyon.
Naimbento nila ang ang retorika sa layuning
makahikayat at mapunaan ang anumang pagkukulang sa
mga kongkretong katibayan. Makikita agad natin dito na
sadyang ginagamit ang retorika sa pag-apila sa emosyon
at di gaanong binibigyang diin ang katumpakan at
kalakasan ng argumento.
Ayon pa sa mga Sophist (katawagan sa pangkat
ng mga matatalinong tao noon), ang retorika'y aangkop
sa pagtatamo ng kapangyarihang politikal sa
pamamagitan lamang ng kanilang pagpapahayag sa
paksang kanilang ipinaglalaban at istilo sa pagbigkas.
Mariing binabatikos naman ito ni Socrates, sa
pagsasabing walang hangad ang mga Sophist maliban sa
kabayarang kanilang tinatanggap sa pagtuturo at ang
kanilang lubhang pagbibigay diin sa retorika bilang
sining ng pakikipagtalo at hindi sa sustansya ng
talumpati. Ang ganitong pamamaraan, banta pa niya ay
nagtuturo sa mga estudyanteng palabasin ang
kasamaan ng mabuting adhikain.
1. Ayon kay Socrates (436-338 B.C.): "Ang retorika ay
siyensya o agham ng paghimok o pagpapasang-ayon."
1.1 Kinikilalang pinakama-impluwensyang
retorisyan.
1.2 Nagtatag ng paraang nagtuturo ng istilo ng
pamamalumpati batay sa maindayog at magandang
pagkakatugma ng mga salita sa paraang tuluyan o prosa.
1.3 May mga sariling prosang maikli ngunit
eleganteng pangungusap na mayaman sa historya at
pilosopiya.
2. Ayon kay Aristotle (384-322 B.C.): "Ang retorika ay
kakayahang maanino, mawari o makilala sa bawat kaso
ang makukuha o magagamit na mga paraan sa
paghimok."
2.1 Sinuri niyang mabuti ang sining ng
panghihikayat
2.2 Binigyan ng parehas na empasis ang
katangian ng nagsasalita, ang lohika ng kanyang isipan,
at ang kakayahang pumukaw ng damdamin ng mga
nakikinig.
2.3 Inihiwalay niya ang retorika sa formal na
lohika at ang mga kasangkapang panretorika sa
siyentipikong pamamaraan ng pagbibigay katuturan dito
ng ayon sa maaaring maganap kaysa sa tiyak na
magaganap.
2.4 Nilikha niya ang ideya ng probabilidad o
malamang na mangyayari o maganap sa pamamagitan
ng mga panumbas na retorikal sa lohikang kaisipang:
ang enthymeme kung saan ang pansamantalang
kongklusyon ay kinuha sa pansamantalang batayan, sa
halip na silohismo na mula sa katotohanang unibersal;
at ang halimbawa o analodyi para sa pangangatuwirang
induktibo.
3. Ayon kay Cicero (106-43 B.C.): "Ang pagtalakay sa
anumang adhikain ay batay sa mabuting panlasa at
pagpapasiya ng orador at sapat na kaalaman sa retorika
na magsasa-alang-alang sa isyu ng moralidad upang
maging magaling na mananalumpati."
3.1 Ipinamana sa larangan ng oratoryo ang
forensic na naging batayan sa ngayon ng mga abogado
para sa kanilang legal na salaysay. Nakatuon ang forensic
sa nakaraan. Ano ang nagyari?
3.2 Iniwan din niya ang oratoryong deliberative o
politikal na nakatuon naman ang pansin sa hinaharap.
Anong aksyon ang ating gagawin? Dito sinasabing
nagsimula ang malayang pagkilos at talakayan o mga
pagtatalong pampubliko.
3.3 Siya din ang nagpasimula sa ng oratoryong
panseremonya o epideictic na kakitaan ng mga
mabulaklak at mga madamdaming pananalita.
Karaniwang binibigkas ito sa pagbibigay ng papuri. Ito
ang tinatawag sa Ingles na declamation.
4. Ayon kay Richard Whatley- "Ang sining ng
argumentong pagsusulat."
4.1 Sining ng diskurso, pasulat man o pasalita.
4.2 Ang kapangyarihang makapagbigay-saya o
lugod.
4.3 Mapagkunwari o kalabisang pagmamagaling
sa paggamit ng wika.
B. Iba pang katangian ng Retorika
1. Ang sining ng tuluyan na kaiba sa panulaan.
2. Istratehiyang ginagamit ng isang
nagsasalita/manunulat sa pagsisikap na
makipagtalastasan sa isang tagapakinig.
3. Nanatili ang retorika dahil sa kayamanan at
kaibahan ng wika. Kung ang isang pahayag ay
maipapahayag lamang sa isang paraan, di magkakaroon
ng retorika.
4. Ang retorika ay sining mabisang pagpili ng wika
pagkat may iba't ibang pamimilian o alternatibo.
Hal. Pinanggalingan ng salitang laconic
(katimpian sa pagsasalita).
C. Relasyon ng Balarila at Retorika
Dalawa ang masasabing sangay ng mabisang pag-
aaral ng karunungang pangwika: ang balarila at retorika.
Nagbibigay linaw, bisa at kagandahan sa pahayag ang
retorika, samantalang nagdudulot ng kawastuan sa
pahayag ang balarila. Ang pag-uugnayan ng mga salita
sa parirala, sugnay at pangungusap ng pahayag; ang
tamang panuring, mga pang-ugnay, mga pokus ng
pandiwa at iba pa para sa kaisahan at kakipilan ng mga
pangungusap ay naibibigay rin ng balarila.
Nababawasan ang kalinawan at pagiging kaakit-
akit ng isang pahayag kung hindi wasto ang tungkulin at
ugnayan ng mga salita. Sa makatwid, ang relasyon ng
balarila at retorika ay napakahalaga upang makamit ang
mabisang pagpapahayag.
D. Konkusyon
Ang kaayusan ng salita ay dinidikta ng gramatika o
balarila. Ang pagpili ng salita ay retorika.
Sa ibang salita, iniutos ng gramatika ang tamang
paggamit ng salita upang makabuo ng mga
pangungusap na gramatakal; iminumungkahi ng retorika
ang pinakamabisang paggamit ng salita upang makabuo
ng pinakamabisang mensahe. Ang kabisaan sa bawat
kaso ay sinusukat sa labas o dating ng mensahe sa
nakikinig o nagbabasa.
Sa pagbuo ng tumpak, epektibo at kaugod-lugod
na pananalita, kinakailangang magkatugon ang balarila
at retorika. Ang balarila ay may kinalaman sa kawastuan
ng mga tungkulin (function) ng mga salita at kani-
1.1 Ang Maretorikang Pagpapahayag
Ang retorika ay tumutukoy sa masining na
pagpapahayag na ginagamitan ng maayos, malinaw at
kaakit-akit na mga pananalita upang maunawaan at
makahikayat sa mga makikinig at bumabasa. Itinuturing
din itong isang mabisang lapit ng pagsasaayos at
paggamit ng wastong salita sa pagpapahayag ng diwang
may kahulugan, kabulunan, lalim at kariktan.
1.2 Saklaw ng Retorika
Sining- Sinumang nagpapahayag ay gumagamit ng
simbolo at imahinasyon upang bigyang-buhay ang ideya
at akitin ang kanyang tagapakinig o mambabasa.
Pilosopiya-Gumagamit ng retorika ang isang
nagpapahayag upang ipakita na ang mga argumentong
padron ng sensibilidad at katwiran upang maunawaan
ng iba.
Lipunan- Nakikisangkot sa bawat mamamayan sa
anumang isipin o konsern sa lipunan. Ang bawat tao ay
bahagi ng lipunan kaya't hindi niya maiiwasang
magpahayag ng kanyang saloobin ukol sa mundong
kanyang ginagalawan.
Wika- Wika ang pangunahing behikulong
ginagamit sa pagpapahayag ng nararamdaman at iniisip
kung gayon sa pagpapahayag ay isasaalang-alang ang
mga panuntunan ng wika.
1.3 Tatlong Uri ng Doublespeak Ayon kay William Luntz
1. Eupimismo/ Euphemism
Tumutukoy sa pagiging malumanay sa paggamit ng
wika upang maiwasang makapanakit ng damdamin ng
kapwa.
2. Jargon
Isang propesyonal na lenggwahe na nadebelop mula
sa pangangailangan ng isang tiyak na propesyon tulad sa
larangan ng negosyo at akademya.
Tumutukoy sa mga termino o parirala na eksklusibo
lamang para sa isang tiyak na grupo.
3. Gobbledygook/ Bureaucratese
Tumutukoy sa espesyal na lenggwahe na ginagamit
upang pagandahin at pabanguhin ang imahen ng mga
pulitiko sa tuwing nagawa sila ng kapalpakan o
masasangkot sa anomalya.
1.4 Paraan ng Pagbibigay Motibasyon
1. Kawalan ng Mapagpipilian
Isang motibasyon na kumilos ang isang tao dahil wala na
siyang ibang paraan o opinyon upang makalabas sa
isang masalimuot na sitwasyon.
2. Paggamit ng Pansariling Interes
Personal na Interes- tumutukoy sa bayolohikal na
pangangailangan ng tao upang mabuhay; nagtutulak sa
isang indibidwal upang proteksyonan ang sarili at
bigyang prayoridad ang nang personal na
pangangailangan.
Pagiging Makasarili- paghahangad nang labis-labis hindi
lamang upang mabuhay kundi upang higitan sa
anumang sa anumang aspeto ang kanyang kapwa.
Hal. "Kailangan natin..." "Mahalaga para sa atin..."
3. Paggamit ng Kaalaman
Maaring isang kuwento o pangyayari na lantad sa
kabatiran ng publiko kaya kung kaya madaling magtagpo
ang kaisipan ng dalawang panig.
4. May Himig ng Paninisi
Nangangailangan ng kaukulang pag-iingat sa
kadahilang may kinalaman ito sa personal na emosyon
ng tao.
Hal. "Ano ang mararamdaman mo kung.." "Pa'no kung
ikaw ay..."
5. Paggamit ng Pananakot
Uri ng negatibong emosyon; kinakailangan lamang
ipahayag ito ng may himig pagmamalasakit; karaniwang
maririnig sa mga magulang o guro.
Hal. "Ganito ang mangyayari kung..." "Maari kang Paraan ng Pagbibigay-Diin Ayon Kina Casanova at
mapahamak kapag..." Rubin

6. Pambubulabog ng Konsensya *Paglalagay ng punong kaisipan sa unahan ng talata, sa

hulihan o dili kaya'y sa unahan at hulihan.
Mayroon ding himig ng paninisi kaya kailangan ang
ibayong pag-iingat at dapat nasa tamang tiyempo o *Pagbibigay ng malaking bahagi ng mga higit ng
pagkakataon ang paggamit nito. makabuluhang detalye.

Hal. "Huwag mong hayaan..." "Hahayaan mo na lang *Pag-uulit ng punong kaisipan sa naiibang mga salita o
ba..." paraan.

1.5 Kahulugan ng mga Salita *Pagkakaroon ng patas na damdamin patungo sa

kasukdulan
1. Kahulugang konotatibo
1.7 Komunikasyon
 Tumutukoy sa ekstrang kahulugang taglay ng
isang salita sa intensyon o motibo ng taong  Ay isang proseso ng pagpapalitan ng
gumagamit nito. impormasyon na kadalasang
ginagawa sa pamamagitan ng
 Tinatawag na "emotional" o "intellectual" na karaniwang sistema ng mga
impact ng salita simbolo.
2. Kahulugang Denotatibo  -isa itong sistema o paraan ng
 2.1Nagtataglay o nagpapahiwatig ng neutral o paghahatid at pagtanggap ng mga
obhektibong kahulugan ng mga termino; mensahe. Pagpapalitan ito ng ideya
"dictionary meaning" o opinyon,sagutang pagpapahayag
at pagbibigay impormasyon.
 2.2Literal na kahulugan ng salita na labas sa Pakikipag-ugnayan at pakikipag-
anumang emosyonal, politikal, o etikal na unawaan.
insenwasyon na maaaring ikapit sa isang salita.

1.6 Malinaw na Pahayag ng Komunikasyon Elemento ng Komunikasyon

Ang palatandaan ng isang malinaw na komunikasyon 1. Tagahatid/enkoder- siya ang nagsisimula sa

ay ang pagtugon o pagsunod nito sa tamang pakikipagkomunikasyon.
orginisasyon ng paghahanay ng mga kaisipan at ideya
kung saan dapat isaalang-alang ang mga sumusunod: 2. Mensahe-ito ang impormasyong nais ihatid sa
tagatanggap.
1. Kaisahan/Unity- iisa lamang ang paksang tinatalakay
upang malinaw na mailahad ang kaisahan ng mga ideya 3. Ang tsanel-ang mga paraang ginagamit sa
sa pagbuo ng mga pangungusap at talata. paghahatid ng mensahe.

2. Pagkakaroon ng Ugnayan/Coherence- tumutukoy sa 4. Tagatanggap/dekoder-ang tumatanggapat

pagkakaugnayan ng talata sa loob ng isang nagbibigayinterpretasyonsa mensahe.
komposisyon. 5. Ganting mensahe-feedback-angsagot ng
3. Diin/Emphasis- tinatawag na "kernel sentence", tumangtanggap ngmensahe.
"thesis sentence", o nangingibabaw ang kaisipan sa
bawat talata na maaaring nasa unahan o hulihang
bahagi.
 6. Mgahumahadlang/barriers-
angmgaposiblengbalakidsapatuluyang
prosesongkomunilkasyon.
8. Sistema- ang relasyon o ugnayan ng nag-uusap
1.8 Diskors
Ang salitang diskurso ay mula sa wikang
Latin na discursus na nangangahulugang
“running to and from” na maiiugnay sa
pagsalita at pagsulat na
komunikasyon. Interaktibong gawain tungo
sa mabisang paglalahad ng mga
impormasyon.
Si Webster (1974) ay may iba’t ibang
depinisyon para sa terminong ito. Ayon sa
kanya, ang diskurso ay tumutukoy sa
berbal na komunikasyon tulad ng
kumbersasyon. Maaari rin daw itong isang
pormal at sistematikong eksaminasyon ng
isang paksa, pasalita man o pasulat, tulad
halimbawa ng disertasyon. Samakatwid,
masasabing ang diskurso ay isang anyo ng
pagpapahayag ng ideya hinggil sa isang
paksa. Masasabi rin, kung gayon, na ang
diskurso, ay sinonimus sa komunikasyon.
Maraming pagkakaiba ang diskursong
pasalita at pasulat. May kani-kaniyang
kalikasan at pangangailangan
(requirements) ang bawat isa. Sa huling
bahagi ng aklat na ito ay higit na
mapagtutuunan ang mga ito. Ngunit maging
ano man ang anyo ng diskurso, mahalagang
taglayin ng mga partisipant nito ang
komunikatib kompitens at ang linggwistik
kompitens.
7. Sitwasyon o konteks-ay sitwasyong kasangkot sa
nagaganap na komunikasyon.
Ayon sa Diksyunaryo Ingles-Filipino
(1984), ito ay nangangahulugang magsulat
at agsalita nang may katagalan o
kahabaan. Sa Webster’s New World
Dictionary (1995), ito ay isangpormal na
pagtalakay sa isang paksa, pasulat man o
pasalita. Ito rin ay pakikipagtalastasan,
pakikipag-usap o anumang paraan ng
pagpapahayag ng ideya tungkol sa isang
paksa.
1.8.1 Paraan ng Diskors
A. Naratibong Pagpapahayag o Pagsasalaysay
 Isang paraan ng pagpapahayag na nag-
uugnay ng mga pangyayari ay may
layuning magkwento.
 Pinakamatandang anyo ng pagpapahayag,
nagsisimula sa mga alamat, epiko, at mfa
kwentong bayan.
 Pinagkukunan ng paksa: sariling
karanasan, narinig, nakita, nabalitaan,
kathang isip
B. Deskriptibong Pagpapahayag o Paglalarawan
-layon ay bumuo ng isang hugis o anyo ng isang
tao, pook, pangyayari sa pamamagitan ng mga angkop
at piling-pili salita .
Uri ng Deskriptibo
 Karaniwan/ Obhektibong Paglalarawan- hindi
kasangkot ang damdamin at opinyon ng
manunulat; nakikita ng mata.
  Masining/ Subhektibong Paglalarawan- kung
ginagamitan ng mga tayutay na naglalayong
pukawin ang guni guni ng mambabasa sa
tagapakinig
C. Ekspositori o paglalahad
Layon ay magbigay kaalaman, magpaliwanag at
tumugon sa pangangailangang pangkarunungan.
Sanaysay- malimit gamitin dahil dito'y
naipapahayag ng isang tao ang kanyang kuro-kuro
hinggil sa paksa; kinapapalooban ng ng palagay ng
sumulat ng paksa.
Pangulong Tudling- isang kuro-kuro ng
patnugot ng pahayagan hinggil sa isang mahalagang
balita; layunin nito ang mamatnubay ng mga kuro-kuro
ng madla at magbigat isyu o ng impormasyon.
D. Argumentibo o Pangangatwiran
Naghaharap ng patotoo o ebidensya upang
ang isang proposisyon o paniniwala ay nagiging
katanggap-tanggap sa iba; nahihimok natin ang iba na
kumilos ayon sa nais natin.
1.9 Mga Batayang Kalaman sa Pagsasalin
I. Preliminaryong Gawain
A. Paghahanda
Ang tagasalin ay dapat na:
1. may sapat na pag-aaral sa linggwistika
2. handa at pamilyar sa tekstong isasalin
ang tekstong isasalin ay maaring:
• mga materyal teknikal o siyentipiko
(agham, teknolohiya, karunungan)
• di teknikal o malikhaing panitikan (tula,
maikling kwento, nobela)
habang binabasa ang teksto ay dapat na:
• markahan ang mga bahaging may
kalabuan
• magsagawa ng pag-aaral sa background
material na makukuha:
-may-akda;
-kalagayan habang isinusulat ang teksto;
-layunin sa pagkakasulat, kultura ng
tekstong isasalin;
-kung para kanino ang teksto.
B. Pagsusuri (Analysis)
habang binabasa ang teksto ay dapat:
1. maingat sa pag-aaral sa mga key word.
2. pag-ukulan ng pansin ang pagkilala sa
simula at wakas ng teksto sapagkat dito
mahuhulaan ang paksang-diwa. 3.
tuklasin kung ano ang ipinapahiwatig ng
mga ginamit na cohesive devices pang-
ugnay.
4. kilalanin ang pinakamahalagang
bahagi.
5. bigyan ng angkop na katumbas sa
wikang pagsasalinan na may diin sa
bahaging binibigyang- halaga ng may
akda.
6. inaalam ang lahat ng pangyayari at
kalahok.
7. pansinin ang iba pang kahulugan, mga
matalinhagang kahulugan at mga
tungkuling pangretorika ng mga salita,
parirala, sugnay o pangungusap.
II. Aktwal na Pagsasalin
A. Paglilipat (Initial Draft)
1. nagaganap sa isip ng tagapagsalin.
2. paglilipat ng kahulugan sa ikalawang
wika.
3. mga pamamaraang pantalinhaga o
panretorika ng simulaang wika.
4. mga anyong panggramatika ang
gagamitin upang higit na masabi ang
tamang kahulugan.
B. Pagsulat ng Unang Burador
1.basahin muli ang ilan sa mga bahagi o
tingnan muli sa diksyunaryo. Mapapansin
dito ang anyo ng tekstong isinasalin.
2.ang burador na kaniyang isusulat ay
dapat lilitaw na natural o malinaw nang
hindi tinitignan ang simulaang
lenggwahe.
3.iwasto ang mga nawalang
impormasyon.
C. Pagsasaayos ng Unang Burador
1. Higit na mabuti kung hindi galawin ang
burador ng isa or dalawang linggo
sapagkat sa ganitong paraan
nagkakaroon ng bagong pagtingin.
2. Pagbabasa ng manuskrito ng malakas
1) Mga bahagi na masyadong may
maraming salita
2) Mga maling anyong panggramatika o
malabong kayarian
3) Maling kaayusan
4) Mali ang koneksyon
5) Collocational clashes
6) Malabo/Di maintindihan
7) Istilo
3. Tingnan ang kawastuhan ng kahulugan
1. May nawala
2. May nadagdag
3. Iba ang kahulugan
4. Walang kahulugan
4. Malinaw na lumulutang ang paksang-
diwa o pangunahing kaisipan.
III. Evalwasyon ng Pagsasalin
1. Paghahambing ng salin sa orihinal
 Ang layunin nito ay upang tingnan
kung pareho ang nilalamang
impormasyon ng dalawa at matiyak
na ang lahat ng impormasyon ay
nailipat sa salin.
 Hindi dapat pareho ang salin sa
forms (paimbabaw na istruktura o
ang mga salita parirala, sugnay,
pangungusap na sinasalita o
sinusulat) ng Simulaang Wika.
2. Balik-salin (Back-translation)
Isang taong bilinggwal sa mga
wikang kasangkot sa pagsasalin.
Kailangan hindi nabasa ang source
text o tekstong isasalin.
Bago ang back-translation mayroon
munang Literal rendering ng salin.
Isa-isang tumbasan upang
maipakita ang kayarian o structure
ng salin.
What is your name?
salin: Ano ang iyong pangalan?
Literal rendering: What the your
name?
Balik-salin: What is your name?
3. Pagsubok sa pag-unawa
Ang layunin nito ay upang malaman
kung ang salin ay naiintindihan
nang wasto o hindi ng mga
katutubong nagsasalita ng wikang
pinagsalinan.
Tester | Respondent
1. Higit na mabuti kung ang tester
ay hindi ang taong nagsalin.
2. Alam ng respondent na hindi
siya ang sinusubok kundi ang salin.
3. Itinatala ng tester ang lahat ng
mga sagot ng respondent.
4. Magsasagawa ng evalwasyon
ang tester at ang tagasalin.
1. Overview. Ipinapasalaysay sa
respondent ang materyal na binasa.
-upang matiyak ang pangunahing
pangyayari/paksang-diwa ay
maliwanag.
2. Pagtatanong tungkol sa salin.
Dapat ito’y nakahanda, napag-
isipan ng maayos. Upang
makapagbigay ng impormasyon
tungkol sa istilo, tema, o detalye ng
akda.
4. Pagsubok sa Pagiging Natural ng
Wikang Ginamit sa Salin (Naturalness
Test)
Ang layunin nito ay upang matiyak na ang
anyo ng salin ay natural at nababagay
ang estilo. Madaling basahin at malinaw
ang mensahe.
• Ginagawa ito ng review
(manunulat/skilled writers,bilinggwal)
• Handang mag-ukol ng panahon para
basahin ng mabuti
Paraan:
1. Babasahin ng reviewer ang buong salin
upang tingnan ang daloy at
pangkalahatang kahulugan.
2. Mamarkahan ng reviewer ang mga
bahaging mahirap basahin/hindi malinaw.
3. Babalikan niya ang mga bahaging
minarkahan niya.
4. Magbibigay siya ng mga mungkahi sa
nagsalin gaya ng pagpili ng tamang
salita, wastong gramatika.
5. Pagsubok sa Gaan ng Pagbasa
(Readability Test)
Ito’y isinasagawa ng mga nagsalin o
tester sa pamamagitan ng pagbasa ng
isang tagabasa sa isang bahagi. Ang
readability test ay maari rin
maapektuhan ng formatting matters.
(tipo, bantas, baybay, laki ng marjin, at
puwang sa pagitan ng linya)
6. Pagsubok sa Konsistent (Consistency
Test)
• May kinalaman sa nilalaman ng salin
• May kinalaman sa teknikal na detalye
ng presentasyon o paggamit ng
pananalita.
Maaaring hindi na naging konsistent ang
tagasalin sa paggamit ng mga leksikal na
katumbas para sa ilang mga key terms.
1.10 Ang Dalawang Paraan ng Pagpapahayag
1. Paglalarawan
 Ay isang paraan ng pang araw-araw na
pagpapahayag na dapat nating
matutunan.
 Ito’y isang anyo ng pagpapahayag na
naglalayong bumuo ng isang malinaw sa
isip ng mga mambabasa at nakikinig.
 Nagpapagalaw at nagpapakislot din ng
paglalarawan ang ating mga guni-
guni,imahinasyon at nakatatawag ng
paningin , at pansin ng mga
mambabasa.
 Isang anyo o paraan ng pagpapahayag
ng mga kaisipan o palagay.
Tatlong Paraan ng Paglalarawan
 Batay sa pandama
 Batay sa nararamdaman
 Batay sa obserbasyon
Uri ng Paglalarawan
 ang karaniwang paglalarawan ay nagbibigay sa
simpleng pagpapahayag ng tiyak at eksaktong
impormasyon o kabatiran sa paksang
inilalarawan na madalas ay ayon lamang sa
pisikal o kongkretong katangian nito.
 Ang masining na paglalarawan ay naghahatid ng
buhay na buhay na paglalarawang batay sa
pagkakita, sa guni-guni at damdamin ng
naglalarawan.
2. Pangangatwiran
 itp ay isang pagpapahayag na nagbibigay ng
sapat na katibayan o patunay upang ang isang
panukala ay maging katanggap-tanggap o
kapani-paniwala.
ang pangangatwiran ay isa ring kasanayan dahil
ang kahusayan ay maaaring madali at sa
maikling panahon man lamang.
 Ay isang sining sapagkat ang paggamit ng
wasto ,angkop at magagandang pananalita ay
makatutulong upang mahikayat na pakinggan at
tanggapin.
1.11 Ang mga Layunin/Kahalagahan ng Maretorikang
Pagpapahayag
 Layunin ng retorika ang makapanghikayat ng
kapwa sa paraan ng pagsulat at pagsalita. Ayon
sa Wikipedia (2015), ginagamit ng isang
indibidwal ang retorika upang maayos at
mabisa nitong maipahayag ang kanyang
saloobin patungo sa kanyang tagapakinig na
siyang nagkatakdang tumanggap ng
mensaheng ipinapabatid. Bukod pa rito, ang
retorikal na paggamit ng wika ay mainam
upang maipakita ng isang tao ang kanyang
kagilagilagis na kasanayan sa
pakikipagtalastasan.
 Mahalaga ang maretorikang pagpapahayag
dahil napapanatili nito ang magandang ugnayan,
pagkakaisa at pagkakaunawaan ng mga
 mambabasa. Taglay din nito ang wastong
paggamit n mga wika, pasalita o pasulat man.
 Kahalagahan ng retorika sa pasalitang
pagpapahayag, nagagawa ng tagapagsalita na
magsaliksik bago magsalita, kaya lumalawak ang
kanyang kabatiran at mapapaunlad niya ang
kanyang isipan.
 Nagiging maharaya, mabulaklak ang pananalita
dahil napipili at napag-aaralan ang mga salitang
gagamitin.