PAHAPYAW NA KASAYSAYAN NG RETORIKA

TATLONG YUGTO
1. Klasikal na Retorika
2. Retorika sa Gitnang Panahon
3. Modernong Retorika

KLASIKAL NA RETORIKA
Ang elokwens na na ipinamalas nina Nestor at Odysseus sa Iliad ay naging dahilan upang
kilalanin si Homer ng maraming Griyego bilang ama ng oratoryo. Ang pagkatatag ng ng mga
demokratikong institusyon sa Athens noong 510 BC ay nagtakda ng pangangailangan ng
serbisyong publiko.

Corax ng Syracuse

- Ang aktwal na taga pagtatag ng retorika bilang agham.

- Ang nagsabi na ang retorika ay artificer o persuasion.
- Umakda ng unang handbuk hinggil sa sining ng retorika.

Isocrates

- ang dakilang guro ng oratoryo noong ikaapat na siglo BC.

- nagpalawak sa sining ng retorka upang maging isang pag-aaral ng kultura at isang
pilosopiya na may layuning praktikal.
Plato

- Isang Griyegong pilosopo na tumutol sa teknikal na pagdulog sa retorika.

- Binigyan n’ya ng diin ang panghihikayat kaysa katotohan sa akda niyang Gorgias.
- Tumalakay sa mga simulaing bumubuo sa esensya ng retorikal na sining sa Phaedrus.

Aristotle

- May-akda ng aklat na pinamagatang Rhetoric

- Ang nagsabi na ang tungkulin ng retorika ay hindi panghihikayat. At maitagumpay ang
isang argumento sa pamamagitan ng katotohanan at apila ng emosyon.
- Ang retorika ay counterpart o sister art ng lohika.

Cicero at Quintillan

- sila ang tinaguriang dakilang maestro ng retorikal at praktikal na retorika,kahit pa sila

mga modelong Griyego.

SOPHIST

- ang tawag sa mga sinaunang guro ng mga Griyego.

 - nagsikap upang gawing higit na mabubuting tagapagsalita ang mga tao sa pamamagitan
ng tuntuning pansining.
- nagturo sa mga Griyego kung paano ipanalo ang isang pagtatalo.
- Si Protagoras ang kauna-unahang Sophist. Nagsagawa s’ya ng pag-aaral sa wika at
nagturo sa kanyang mga mag-aaral kung paanong ang mga mahihinang argumento ay
magagawang malakas sa isang pahayag o talakayan.
- Si Socrates ang komontra at bumatikos sa mga turo at gawain ng mga Sophist.

Iba pang mga maestro ng retorika:

1. Tisias
2. Gorgias
3. Thrasymachus
4. Antiphon

RETORIKA SA GITNANG PANAHON / MIDYIBAL AT RENASIMYENTO

Sa panahong ito, kabilang na ang retorika sa pitong liberal na sining. Naging sabdyek na ito sa
mga unibersidad kasama ang grammar at lohika.
Sa panahon ding ito, ang retorika ay nakasumpong ng praktikal na aplikasyon sa tinawag na
tatlong “artes”: paggawa ng sulat, pagsesermon at paglikha ng tula.

Ang Mga Pangunahing Midyibal Na Awtoridad Sa Retorika

1. Martianus Capella - awtor ng isang ensayklopidya na pitong liberal na sining
2. Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus - isang historyan at tagpagtatag ng monasteryo na
umakda ng Institutiones Divinarum et Humanarum Lec-tionum.
3. San isidro ng Seville - isang Kastilang arsobispo na nagkompyl ng isang akdang
ensayklopedya tungkol sa AncientWorld.

SA PANAHON NG RENASIMYENTO (IKA-14 SIGLO HANGGANG IKA- 17 SIGLO)

1. Thomas Wilson - ang lumikha ng kontemporaryong disertasyong The Art or Crafte of
Rhethoryke
2. Pierre de Courcelles

MODERNONG RETORIKA (18-SIGLO HANGGANG SA KASALUKUYAN)

Nabawasan ang importansya ng retorika at ang eksponent nito. Mangilan-ngilan na lamang ang
mga akdang popular sa panahong ito kabilang na dito sina:
1. Hugh Blair - paring Scottish na sumulat ng aklat na Lectures on Rhetor (1783)
 2. George Campbell - teologong Scottish na may-akda ng Philosophy of Rhetoric (1776)
3. Richard Whately - isang Bretong eksperto sa lohika na sumulat ng Rhetoric.
Sa unang hati ng ika- 20 siglo, nagkaroon ng muling pagsilang ng pag-aaral ng pormal na
retoriko bunga ng pagganyak ng mga eksponent ng semantiks, isang agham ng linggwistika.
Mga pilosopong nakaambag:
1. I.A. Richards
2. Kenneth Duva Burke
3. John Crowe Ramson

LAYUNIN NG RETORIKA
Ganito ang layunin ng retorika, ang makapanghikayat ng kapwa sa paraan ng pagsulat
at pasalita. Ayon sa Wikipedia (2015), Ginagamit ng isang indibidwal ang retorika upang
maayos at mabisa nitong maipahayag ang kanyang saloobin patungo sa kanyang tagapakinig
na siyang nakatakdang tumanggap ng mensaheng ipinababatid. Bukod pa rito, ang retorikal na
paggamit ng wika ay mainam upang maipakita ng isang tao ang kanyang kagila-gilalas na
kasanayan sapakikipagtalastasan.
GAMPANIN NG RETORIKA

 Nagbibigay daan sa komunikasyon

Ano man ang ating naiisip, nadarama ay maari nating ipahayag sa pasalita o pasulat na
mauunawan ng ibang tao.

 Nagdidistrak
Dahil sa ating pakikining o pagbabasa ng mga akda tayo ay nadidistrak at nadadala sa ibang
dimesyon na kung saan nakakalimutan natin ang tunay na suliranin ng ating buhay.

 Nagpapalawak ng pananaw
Sa ating pakikinig o pagbasa maaaring may natututunan tayong bagong kaalaman na
mahalaga. Gaya ng nabanggit, ang retorika ay nagsusupling dahilan upang lumawak ang
pananaw natin

 Nagbibigay ngalan,
Ang mga bagay sa paligid natin ay dumating ng walang leybel. Dahil sa retorika, halimbawa,
ang kamera ay nagging Kodak, ang toothpaste ay nagging colgate.

 Nagbigay-kapangyarihan
Dahil sa retorika, napakaraming tao ang nagging prominente at makapangyarihan. Isa sa mga
mahuhusay na na pulitiko o mananumpalati. Si Ninoy Aquino ay isang mahusay na peryodista
noong Ikalawang pandigmaang pandaigdig. Ang matatalinong ideya, malalalim na
pananampalataya at idyolohiya na naipahayag sa pamamagitan ng retorika ay pinagmulan din
ng kapangyarihan at kalakasan.
 SAKLAW NG RETORIKA
PILOSOPIYA
ang isang tao na naghahayag ng kanyang Pilosopiya sa kaniyang kapwa ay kinakailangang
reasonable o makatwiran upang maipakita na ang kanyang mga argumento ay may padron ng
sensibilidad upang matanggap ito ng kanyang kapwa o tagapakinig.

LIPUNAN
Nagsasalita o nagsusulat ang isang tao upang maihayag niya ang kaniyang ideya sa isang
nangyayari o mangyayari sa kanyang lipunang ginagalawan, kaya’t sinasaklaw din ng retorika
ang lipunan. Ang isang tagapagsalita ay isang mamamayang may nais na pagbabago sa
kasalukuyang kalagayan ng kanyang lipunan. Kung baga, ang isang tagapagsalita na
naglalayong makapanghikayat ng kanyang kapwa batay sa kaniyang pilosopiya ay
kinokonsedera ang lipunang kanyang ginagalawan.

RELIHIYON
ito ay isang salik na makakatulong ng malaki sa pagpapalawak ng personal man o biblikal na
pananaw ng isang indibidwal upang magkaroon ng kaisahan ang mga magkakasalungat na
paniniwala ng bawat mananampalataya na sinala mula sa iba't ibang grupong may kinakatawan
na sariling pananampalataya. Ang retorika ay mabisang paraan sa pagsusuplay ng dahilan at
pangangatwiran. Ang mga alagad ng simbahan tulad ng mga pari ay masasabing mga retor na
kinakailangang magtaglay ng malawak na pag-iisip at mabisang pananalita upang maipahayag
ng may paggalang at kabanalan sa mga sumasampalataya ang bawat sentimiyentong biblikal
na umaayon sa winika ng Panginoon na kinikilala nito.

EDUKASYON
Sa pamamagitan ng retorika, ang isang tao ay nagkakaroon ng pagkakataon na magbigay ng
panuto at paglalapat nito sa anumang bagay kung saan nananalamin ang mga natatagong
kaalaman nito sa isang paksa.
Ang retorika ay nagbibigay rin ng daan upang maayos at mabisang malaman ang mga dapat
bagay na dapat matutunan ng isang mag-aaral at magamit ito sa pang araw-araw na pakikipag-
ugnayan sa mga kapwa mag-aaral.
Ang retorika rin ang ginagamit na "medium" ng mga guro sa paghahatid ng mga impormasyon
at kaalaman na kinakailangang malaman ng kanilang mga estudyante.

POLITIKA
Isang kongretong aplikasyon ng salaysay na ito ay ang pangangampanya, sa layuning
makakalap ng boto sa pagdating ng halalan. Sa isang kampanya, nagkakaroon ng pagkakataon
ang isang kandidato na nagnanais makakuha ng puwesto sa gobyerno upang makapagpabatid
ng kanyang mga aspirasyon para sa mga mamamayan ng lugar kung saan ito kumakandidato.
Dito nito ipinahahayag ang kanyang mga plataporma na magbibigay ng kaginhawaan sa
kanyang mga konstituente sa oras na maluklok sa puwesto.
Sa ganitong sitwasyon, ang isang pampolitika na kandidato ay kumukuha ng teknikal na
kargamento sa tulong ng retorikal na paraan ng pagpapahayag kung saan siya ay mariin na
kumakalap ng mabubulaklak na pananalita upang maakit at maengganyo ang mga botante na
suportahan ang kandidatura nito.
Ang salitang "mabulaklak", mula sa paraan ng pagkakagamit nito sa teksto ay
nangangahulugan ng paggamit ng mga malalalim ngunit mga salitang kaakit-akit sa pandinig ng
mga tagapakinig.

LEGALIDAD
Sa isang pagdinig, mahihinuha ang tipikal na serye ng pagpapalitan ng argumento upang
magawa ng isang partido o kampo na patunayan ang akusasyon nito sa isang kampo o kaya
naman ay bigyang beripikasyon ang kainosentehan ng isang indibidwal laban sa isang kaso na
nakasampa laban dito.
Sa normatibong pananaw, makikita ang dalisay na importansiya ng retorika dahil dito umiiral
ang katayuan ng isang kaso, ang mga retorikal na panambitan ng isang abogado ang siyang
kolektibong datos na ginagamit ng husgado upang ma-determina ang kredibilidad ng isang
kampo patungo sa estado kung saan ito ay maghahayag ng kanyang pasya bilang wakas ng
isang legal naproceeding.
Kadalasan, batay sa mga obserbasyon, nangingibabaw sa isang pagdinig ang kampo na
nagtataglay ng mas mahusay na abogado, marahil dahil mas detalyado at komprehensibo ang
mga salaysay na naipapaabot nito dulot ng tahasang husay sa pagsasalita.