FILIPINO SA PILING LARANGAN
pangkalahatang sangkap ng pictorial essay.
GRADE 12 BL. PETER OF GUBBIO
REPLEKTIBONG SANAYSAY
Ang replektibong sanaysay o repleksyong
papel (tinatawag ding reflective paper o
contemplative paper) ay isang pasulat na
presentasyon ng kritikal na repleksyon o
pagmumuni-muni tungkol sa isang tiyak na
paksa.
Halimbawa: Internship, volunteer
experience, retreat & recollection, o
educational tour
Ang repleksyong papel ay naglalaman ng
reaksyon, damdamin, pagsusuri ng
karanasan sa napakapersonal na paraan.
Ang repleksyong papel ay hindi dayari o
dyornal, bagaman ang mga ito (dayari at
dyornal) ay maaaring gamiting paraan sa
pagpoproseso ng mga repleksyon bago
isulat ang repleksyong papel.
Ang repleksyong papel ay isang impormal
na sanaysay, at kung gayon,
nangangailangan ng introduksyon,
katawang malinaw at lohikal na naglalahad
ng iyong mga iniisip at/o nadarama at
kongklusyon.
Kadalasan, ginagamit ang unang panauhan
(ako, tayo, kami) sa repleksyong papel dahil
nirerekord dito ang mga sariling kaisipan,
damdamin at karanasan.
Ang kakayahang makapagmuni-muni ay
isang mahalagang personal at propesyonal
na katangian. Ang pagmumuni-muni sa
kontekstong ito ay kinapapalooban ng
konstant na pagtatanong hinggil sa sariling
haka at ng kapasidad na magsuri at
magsintesays ng impormasyon upang
makalikha ng mga bagong pananaw at pag-
unawa.
LARAWANG SANAYSAY
Ito ay isang kamangha-manghang anyo ng
sining na nagpapahayag ng kahulugan sa
pamamagitan ng paghahanay ng mga
larawang sinusundan ng maiikling
kapsyon kada larawan. Madalas itong
ginagawa ng mga awtor, artista, estudyante
at mga akademisyan. Ginagawa din ito ng
mga potograpo, mamamahayag, lalo na ng
mga photo-journalist.
Larawan at teksto ang dalawang
Ang teksto ay madalas journalistic feel,
ngunit ang pinakainiikutan nito ay ang mga
larawan mismo. Tipikal sa mga pictorial
essay ang pagkakaroon ng pamagat at
pagpokus sa isang tema. Madalas ding
personal ang isang pictorial essay at maaari
itong maging isang mabisang paraan upang
lumikha ng isang personal na mensahe para
sa kanya/kanyang pamilya, kaibigan o kahit
na para sa publikasyon.
Katangian ng Mahusay na Larawang
Sanaysay
1. Malinaw ang Paksa
2. Pokus
3. Orihinalidad
4. Lohikal na Estruktura
5. Kawilihan
6. Komposisyon
7. Mahusay na Paggamit ng Wika
Ang Paggawa ng Larawang Sanaysay
1. Pumili ng paksang tumutugon sa
pamantayang itinakda ng inyong guro
2. Isaalang-alang ang iyong audience
3. Tiyakin ang iyong layunin sa pagsulat at
gamitin ang iyong mga larawan sa
pagkakamit ng iyong layunin
4. Kumuha ng maraming larawan
5. Piliin at ayusin ang larawan ayon sa lohikal
na pagkakasunod-sunod
6. Isulat ang iyong teksto sa ilalim o sa tabi
ng bawat larawan.
Ano ang Talumpati?
Ito ay sining ng pasalitang pagpapahayag na
ang layunin ay magpaliwanag, mangatwiran,
magbigay ng opinyon o paniniwala,
makaakit, makahikayat, makaaliw o
magbigay ng impormasyon sa mga
nakikinig.
Bahagi ng Talumpati
Ayon sa Nilalaman
1. paksa
2. layunin
 magpakilos
 maghikayat para mapapaniwala
 magbigay impormasyon
 magbigay –aliw
Ayon sa Pagkabuo
1. Simula - Panimula
2. Gitna – Pagpapahayag,
Paninindigan
3. Wakas – Pamitawan
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng
Talumpati
1. Isaalang-alang ang uri ng wikang
dapat gamitin na kaaya-aya sa
tagapakinig.
2. Gumawa ng balangkas na dapat
sundin sa isusulat na talumpati.
3. Iayon ang mga salita, tayutay,
kasabihan, o salawikaing gagamitin
sa pagpapahayag ng mga ideya sa
talumpati.
Patnubay sa Pagbigkas ng Talumpati
o Layunin
o Pagkakaugnay ng mambibigkas at
madla
o Panuunan ng Paningin
o Tinig
o Himig
o Pagbigkas
o Pagkumpas
Mga Dapat Isaalang-alang sa
Pagtatalumpati
1. Paghahanda
A. Talumpating Maisusulat Pa
B. Talumpating Hindi Maisusulat
2. Pagpapanitili ng Kawilihan ng Tagapakinig
3. Pagpapanatili ng Kasukdulan
4. Pagbibigay ng Kongklusyon sa
Tagapakinig
Mga Uri ng Talumpati ayon kay
Josefina V. Cruz
Talumpati na Nagpapaliwanag
 pagbibigay kaalaman ang
hangganan ng talumpating ito. Nag-
uulat, naglalarawan, tumatalakay
para maintindihan ng tagapakinig
ang paksa. Gumagamit ng biswal na
kagamitan sa paghahambing upang
higit na maunawaan, at may totoong
katibayan na pagpapaliwanag nang
mabuti sa paksa.
 limitado ang mahahalagang puntos
na dapat talakayin, sapat lang na
matandaan ng kaisipan ng mga
tagapakinig.
Talumpati na Nanghihikayat
o Layuning makaimpluwensya sa pag-
iisip at kilos ng nakikinig, at para
makumbinse ang nakikinig.
o May katibayan tulad ng
nagpapaliwanag.
o Dapat na buhay ang pamamaraang
humihimok sa nakikinig.
o Karaniwang kontrobersyal ang paksa
at alam na ng nagsasalita na may
posisyon ang nakikinig.
Uri ng talumpating Nanghihikayat
magkintal (impress)
Ang posisyon ng tagapagsalita ay ayon sa
posisyon ng nakikinig. Pinatitibay niya ang
posisyon, konbiksyon o paniniwala.
magpapaniwala (convince)
May posisyon ang tagapagsalita na gusto
niyang panigan ang nakikinig. Layunin
niyang baguhin ang paniniwala o konbiksyon
ng publiko, naghahain siya ng isang
alternatibong proposisyon, gumagamit siya
ng mga patibay.
magpakilos (actuate)
Layunin ay makamit ang kagyat na
reaksyon, ang tagumpay ay kung epektibong
mapapakilos ang nakikinig.
Talumpati ng Pagpapakilala
ang pokus ay:
a. tungkol sa panauhin
dito nakasalalay ang pagtanggap sa kanya,
ipakita ang awtoridad ng ispiker sa paksa
b. tungkol sa paksa
inihahanda ang tagapakinig sa kahalagahan
ng paksa
Talumpati sa Pagkakaloob ng Gantimpala
Ang empasis ay ang kahalagahan ng
gawaing siyang nagbigay daan sa okasyon.
Binabanggit din ang entidad na nagkaloob
ng gantimpala. Maihahanay din ang
pagkakaloob ng karangalan sa isang
indibidwal dahil sa isang gawaing
matagumpay na nagampanan.
Talumpati ng Pagsalubong
Uri ng talumpati na ginagawa sa mga
okasyong tulad ng pagtanggap sa
pinagpipiganang panauhin, dinadakilang
nagtapos sa paaralan, pagbati sa isang
delegasyon.
Nagpapaliwanag sa kabuluhan ng okasyon,
pagpapakita ng layunin ng organisasyon,
pagpaparangal sa taong sinasalubong.
Talumpati ng Pamamaalam
Kapag aalis na sa isang lugar o magtatapos
na sa ginampanang tungkulin.
 Anu- ano ang mga kasiya-siyang
karanasan?
 Ano ang damdamin sa sandaling
iyon?
 Pasasalamat kung tatanggap ng
alaala o gantimpala
Talumpati ng Eulohiya
Ito ay binibigkas sa sandali ng pagyao o sa
memoryal na serbisyo sa isang kilalang
namayapa. Binibigyang diin ang nagawa ng
namatay noong buhay pa siya.

Inagurasyon
Ito ay binibigkas sa seremonya ng
pagsisimula ng isang mahalagang tungkulin
o gawain tulad ng Talumpati ng Pangulo sa
pagtatalaga sa tungkulin, talumpati sa
pagsisimula ng isang proyekto ng
organisasyon.

Sa ibang salita,
Uri ng Talumpati
1. Pampalibang
2. Nagbibigay-kabatiran
3. Pampasigla
4. Panghihikayat
5. Nagbibigay-galang
6. Papuri (parangal, pagtatalaga,
pamamaalam, pagmumungkahi)

Anyo ng Talumpati
 Impromptu
 Memoryadong Talumpati
 Ekstempore
 Pagbigkas sa pamamagitan ng
pagbasa ng Manuskrito o Piyesa

Mga Gabay sa Pagsulat ng Talumpati

1. Piliin lamang ang isang
pinakamahalagang ideya
2. Magsulat kung paano ka nagsasalita
3. Gumamit ng mga kongkretong salita at
halimbawa
4. Tiyaking tumpak ang mga ebidensya at
datos na ginagamit sa talumpati
5. Gawing simple ang pagpapahayag sa
buong talumpati