“Karapat-dapat ba ang pagbigay ng amnestiya sa mga Pilipinong naki-isa sa mga

Hapones?”

HINDI SUMASANG-AYON

Position Paper
Panimula

Sa pagsibol ng ikalawang digmaang pandaigdig, isa sa mga pinakatutukan ang matinding

hidwaan sa pagitan ng mga Hapones at Amerikano. Noon ding panahong iyon, bagaman may
sarili nang republika ang Pilipinas ay nasa ilalim pa rin sila ng pamumuno ng mga Amerikano.
Nakita ng Hapon ang Pilipinas na maaaring gamitin sa kanilang pansariling kapakanan. Dahil
sa panahon ring iyon, ang mga Hapones ay humaharap sa problemang pang-ekonomiya
tulad ng pagkakaroon ng labis na produkto, patuloy na pagdami ng populasyon, at
kagustuhang mag-angkat ng likas na yaman mula sa iba pang bansa. Sa taong -----,
matagumpay na napasa-ilalim ng Hapon ang Pilipinas, kung saan naging talamak ang pang-
aabuso ng mga Hapones sa mga Pilipino ngunit may iilan ring mga Pilipinong sumuporta sa
gawain nito. Ito ay naganap sa panahon ng panunungkulan ng dating pangulong Jose P.
Laurel.

Sa pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, dito natuklasan ang isyu na

mayroong mga Pilipinong nakipagtulungan sa mga Hapones sa kanilang gawaing pang-
politika na kilala bilang "Collaborators". Dahil sa kasabikan ng mga Pilipino noong panahong
iyon na magkaroon ng sariling republika na sila mismong mga Pilipino ang mamumuno,
ginamit ito ng mga Hapon para sa kanilang layunin.

Si Manuel Roxas, bilang pangulo ng panahong iyon ang nagbigay ng amnestiya sa mga
Pilipinong nakipagtulungan sa mga Hapones. Kung saan, marami ang hindi sang-ayon dahil
siya ay kabilang sa nasabing mga Pilipino o mga "Collaborators". Ang amnestiya ay ganap na
pagpapatawad o paggagawad ng kapatawarang may kondisyon sa mga maysala sa
pamahalaan. (Ina Reformina at Jaehwa Bernardo, 2017). Ano nga ba ang naging dulot ng
pagbibigay ng amnestiya sa mga Pilipinong nakipagtulungan sa mga Hapones? Ito ba ay
nakatulong sa mga naging biktima noon? O nailigtas lamang nito ang mga pilipinong dapat
ay humaharap ng kasong pagtataksil sa sariling bansa o mas alam sa salitang "treason".
Mga Argumento:

Para sa aming grupo, ang amnestiya ay hindi karapat dapat ibigay sa mga Pilipinong
nakipagtulungan sa mga Hapones, dahil sa mga sumusunod na dahilan:

1. Hindi naging makatarungan ang pagbibigay ng amnestiya ng pangulo ng Pilipinas.

2. Pagtataksil ng mga Pilipinong naki-isa sa mga Hapones laban sa kapwa nila Pilipino.
3. Dahil sa mga nagpa-sailalim, (mga nasa posisyon) naging mas matagumpay ang planong
pananakop ng mga Hapones.
4. Hindi nagkamit ng katarungan at hustisya ang mga Pilipinong nagsaksripisyo at naabuso
noong panahon na iyon.

Mga Pagpapaliwanag:

1. Naka-saad sa batas noong panahong iyon, partikular na sa Artikulo VII: Seksyon XI (6), na
tanging presidente lamang ang may kakayahang mag-bigay ng amnestiya sa sinomang
nasasakdal.
 Ang presidenteng nag-bigay ng amnestiya sa mga naki-isa sa mga Hapones ay si
dating Pangulong Manuel A. Roxas.
 Mababasa sa kahit anong mahahanap na impormasyon sa internet o libro, patungkol
sa isyu, na si Roxas, ay kasama sa mga nakipag-kaisa sa mga Hapones.
 Inilahad sa elaput.org/elaput.com, pook-sapot, kung saan nagbibigay ng mga
impormasyon patungkol sa mga kasaysayan sa Pilipinas, ang mga bagay na makapag-
papatunay na isa siya sa mga naki-isa sa mga Hapones.
 Siya ay Kalihim ng Palay at Bigas sa panahon ng pamahalaan ni Jose P. Laurel, pangulo
sa itinatag na republika ng mga Hapones noong 1943-1944.
 Naubos ang bigas sa Pilipinas dahil ito ay inilaan niya para sa mga sundalong Hapones
at isa siya sa mga nagtanggol sa mga palayan at bodega laban sa mga Huk at Guerilla
na sumisira sa mga bukirin na pinagkukunan ng Hapon.
 Ayon rin sa Kahimyang Project, isang pook-sapot na naglalahad ng mga pinaka
 mahahalagang pangyayari noong unang panahon at hanggang sa kasalukuyan
patungkol sa mga Pilipino at Pilipinas, ang mga bagay na may kinalaman sa pagitan ni
Roxas at McArthur.
 Hindi nais ni McArthur ang pamumuno ni Osmeña kaya labis na lamang ang kaniyang
suporta kay Roxas.
 Hindi ganoon kaalab kay McArthur ang isyu ng paglilitis sa mga nakipag-kaisa sa mga
Hapones sapagkat napag-alamang bago pa lamang ang pananakop ng mga Hapones
sa Pilipinas ay may may mga kaugnayan si McArthur sa mga nakipag-tulungan sa mga
Hapones, hindi lamang sa larangan ng negosyo ngunit pati na rin sa mas maraming
pansariling kapakinabangan.
 May isang liham ni Roxas para kay McArthur mula sa opisyal na pook-sapot ng
Gobyerno, ang makapag-papatunay na may malakas na koneksyon sila sa isa't isa
dahil sa mga kahilingan ni Roxas kay McArthur patungkol sa mga naki-isa sa mga
Hapones na tila imposibleng tuparin ng agaran ng isang panig na pinag-taksilan. Kaya
mahihinuha na ginagawa nila ito para sa sarili nilang kapakinabangan.
 Pinawalang bisa ni McArthur ang kaso kay Roxas at ginamit iyon na oportunidad para
sa mas malinis na pangalan ni Roxas para sa eleksyon laban kay Osmeña.
 Hindi sumuko o nagsisi si Roxas at mas ginamit ang kaniyang kapangyarihan para sa
mga kapwa niya nakipag-kaisa para sa mas malawak na pwersa sa paghawak ng
posisyon sa pamahalaan.

2. Ang pagtulong ng mga Pilipino sa mga Hapones ay pagtakwil sa sariling bansa at

pagtalikod sa pagiging makabayan.

 Ang ilang mga pilipinong naki-isa sa mga gawain ng Hapones ay naging malupit sa
kapwa nila Pilipino. Ayon sa libro ni Teodoro Agoncillo, pahina 461, ang mga
sundalong pilipino na may sakit ay tina-tanggihang gamutin ng mga Pilipinong
manggagamot at hindi tinutulungan ng mga opisyales. At sa tuwing magpapadala ng
gamot ang mga kapamilya nila ay hindi ito nakararating sa mga sundalong Pilipino.
Ang ginagawa ng mga opisyales ay binebenta ito sa malaking halaga sa kampo, pati
 na rin sa mismong sundalo na pinadalhan nito.
 Si Manuel Roxas, kabilang sa mga pilipinong naki-isa sa mga Hapones o kilala sa
"Collaborators" ay hinarangan at ipinagkait ang lupa at mga bigas sa mga pilipino at
gerilya, sa panahong iyon kung san siya ay Kalihim ng Palay at Bigas taong 1943-1944.
Ang mga bigas at palay ay binigay sa Hapones partikular sa mga sundalong nito.

3. Ang pagiging pangulo ni Jose P. Laurel ay naging malaking tulong para sa mga Hapones na
mas mapalawig pa ang kanilang kapangyarihan sa ating bansa dahil isa rin sya mga
collaborator. Sa pag hahanap ng makakain, kinuha ng mga hapones ang lahat ng palay para
sa kanilang mga sundalo. Noong panahon ni Laurel ay naging kalihim ng bigasan si Manuel
Roxas na isa rin sa mga collaborator at tanging sila lang din ang nagtamasa ng mga iyon.

Pinagbawalan din ng mga Hapones ang mga manunulat ng Pilipino na gamitin ang wikang
Ingles sa kanilang mga akda at gamitin ang sariling wika. Ngunit ‘di naglaon ay hinikayat tayo
ng mga Hapon na pag aralan ang kanilang wika o ang wikang Niponggo sa mga paaralan.
Paunti-unti hanggang sa tuluyuan na tayong napasa-ilalim sa mga Hapones at tunay na
naganap ang kanilang mga planong pang-sarili dahil na rin sa tulong ng mga opisyales sa
sarili nating republika na nasa ilalim ng Hapon. Nagpapatunay lamang ito na naging
matagumpay ang mga hapon sa kanilang mga plano dahil napapasunod ang mga kapwa
natin Pilipino noong panahon nila.

4. Halos anim na dekada na ang nakakaraan ay di pa rin nabibigyang-pansin ng ating

gobyerno ang pagbibigay ng hustisya sa mga naabusong Pilipina sa pamamagitan ng sekswal
na pang-aalipin ng mga Hapon sa panahong iyon. Sa isang dokyumentaryo ng I-witness,
pinakita ang Villanueva Mansion na naging headquarters ng mga Hapon kung saan
nagaganap ang sistematikong panggagahasa sa mga Pilipina. Ito ay tinuturing na sistematiko
dahil mayroon itong “ticketing system”, may partikular na oras, kung sino ang pupunta sa
“comfort station” sa nasabing araw at kailangang nakauniporme kapag pupunta roon, ayon
sa Amenities in the Japanese Armed Forces, pahina 11-17. Ito rin ay pinupuntahan ng doctor
kada buwan upang masiguro ang kalinisan ng mga sundalo, sa pamamagitan ng
pagchecheck-up sa mga babae kung maaari pa sila sa station o hindi. Gayunman, sa paglipas
ng panahon ay mayroon din namang binigay ang mga Prime Minister ng Hapon kabilang dito
sina Prime Minister Tomiichi Murayama, Prime Minister Ryutaro Hashimoto at Prime
Minister Junichiro Koizumi ukol sa mga kasalanan ng Hapon sa pamamgitan ng paghihingi ng
tawad. Ngunit ganun lamang ba natin kadaling palilipasin ang kasalanan na kanilang ginawa
samantalang ang kanilang parusa sa panggagahasa ay itinaas ng limang taon mula sa tatlong
taon na pagkakakulong. Sa isanlibong umamin na mga comfort women, kakaunti na lamang
ang natitirang buhay sa ating panahon ngayon. Nawa’y wag nating kalimutan ang sakripisyo
at mga ginawang pagdurusa nila noong panahon ng Hapon.

Konklusyon:

Bilang pang-kalahatang konklusyon, ang amnestiya ay hindi karapat-dapat na ibinigay sa

mga Pilipinong naki-isa sa mga Hapones dahil ito ay pagtalikod at pagtaksil sa sariling bansa
at kapwa Pilipino. Ito rin ay naging tulay upang makatakas ang mga may pananagutan sa mga
inabuso at namatay noon. Dahil rin sa mga Pilipinong tumulong sa pang-politikang gawain ng
mga Hapones ay napagtagumpayan nila ang kanilang mga pansariling hangarin sa Pilipinas.
Ang mga sumusunod ang maaaring mangyari, kung Hindi binigyan ng amnestiya ang mga
Pilinong nakipag-tulungan sa mga Hapones:

1. Pagkakapantay-pantay at maayos na sistema ng katarungan sa bansa.

2. Mabibigyan ng hustisya ang mga biktima noon.
3. Matatanggal sa ating kasalukuyang gobyerno and mga politikong hindi dapat, at mas
makikilatis ng mga mamamayan kung sino ang dapat iboto sa darating na eleksyon.
4. Mapagbabayaran at kahaharapin ng mga Pilipinong naki-isa sa Hapones ang kasong
pagtataksil sa sariling bansa o "treason".
5. Kikilalanin at mabibigyang halaga ang sakripisyong ginawa ng mga Pilipinong tumulong o
nakipag-laban at nagbuwis ng buhay para sa pagpapalaya ng bansang Pilipinas mula sa
kamay ng Hapon.
Sanggunian
Mga Primaryang Batis:

Conventional Constitution. (1935). The 1935 Constitution. Retrieved February 16, 2019 from

https://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/the-1935-constitution/
General Headquarters Supreme Commander for the Allied Powers. (1945). Amenities in the
Japanese Armed Forces. Retrieved January 22, 2018 from https://kuscholarworks.ku
.edu/bitstream/1808/19803/1/ksrl_ua_pp558.1.24.pdf
MacArthur, D. (1946). [Letter of General Douglas MacArthur to President Roxas on various
matters]. Quezon Family Collections. The MacArthur Memorial Archives and Library,
Norfolk, VA. Retrieved February 25, 2019 from https://www.officialgazette.gov.ph
/1946/10/29/letter-of-general-douglas-macarthur-to-president-roxas-on-various -ma
tters/
Office of the Solicitor General Library. (1942). Address to the people of the Philippines by
Lieutenant General Masaharu Homma Commander-in-Chief of the Imperial Japanese
Forces in the Philippines, August 3, 1942. Retrieved February 24, 2019 from http://mala
canang.gov.ph/5956-address-to-the-people-of-the-philippines-by-lieutenant-gene
ral-masaharu-homma-commander-in-chief-of-the-imperial-japanese-forces-in-the
-philippines-august-3-1942/
Official Gazette. (n.d.). Evolution of the Philippine Constitution. Retrieved February 16, 2019
from https://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/constitution-day/?fbclid=IwAR2
FEM92JHRDiizv5pmb2V5c-dR0Ji2qTuw20svEaxI6uYVWH72mXVpBX4g
Presidential Museum and Library PH. (n.d.). Manuel Roxas. Retrieved February 19, 2019
from http://malacanang.gov.ph/presidents/third-republic/manuel-roxas/?fbclid=IwA
R2DzdWzVllIfeGcavXmRWSUV2Jb4GUJ2lZAI1LwbZUZHGO96xLKkdMBF2Q
Presidential Museum and Library PH. (n.d.). Second Philippine Republic. Retireved February
17, 2019 from http://malacanang.gov.ph/5235-70th-anniversary-of-the-second-phili
ppine-republic/?fbclid=IwAR148pSiwpFRGdwOtb4qKcKsHpNmXJIqjvWUdP1GWuaYRj5
1ujglc9H25EY
Presidential Museum and Library PH.(2010-2016). The Japanese Occupation. Retrieved
February 24, 2019 from https://www.flickr.com/photos/govph/sets/721576363824
 54785/?fbclid=IWar0f4XeX_Yjh_DRPMyslBIrgIcQqwvkySw8-bSsoZXv3CtaY_XEzH8w_J-A
Roxas, M. (1948). Proclamation No. 51, s. 1948. Retrieved February 16, 2019 from https://
www.officialgazette.gov.ph/1948/01/28/proclamation-no-51-s-1948/

Mga Sekundaryang Batis:

Agoncillo, T. (1987). History of the Filipino People (8th edition) pages 387-432. Retrieved Feb
-ruary 18, 2019 from Quezon City Polytechnic Library.
Cepeda, C. (2018). Remembering the Filipino comfort women. Retreived February 23, 2019
from https://newsinfo.inquirer.net/1061334/p2fb-remembering-the-filipino-comfort
-women
Chua, M. B. (2011). PHA & PVAO DOCU: TAGUMPAY 1 of 3 (The Victory of Filipino Veterans in
World War II). Retrieved February 24, 2019 from https://www.youtube.com/watch?v=
CcEXplOTLrc&fbclid=IwAR0FiU0ZpYmZ93X-BOKzLGYoZmW1DDQyfQRaF3Dgt3h2dIk
1H74ASWytKyE
Chua, M. B. (2011). PHA & PVAO DOCU: TAGUMPAY 2 of 3 (The Victory of Filipino Veterans in
World War II). Retrieved February 24, 2019 from https://www.youtube.com/watch?v=_
grZ-JvmgxY
Chua, M. B. (2011). PHA & PVAO DOCU: TAGUMPAY 3 of 3 (The Victory of Filipino Veterans in
World War II). Retrieved February 24, 2019 from https://www.youtube.com/watch?v=
XEIZgtasD8c
Chua, X. (2012). TAGUMPAY: Ang Imahe ng mga Beterano at Bayaning Pilipino noong Digma
-ang Pasipiko. Retrieved February 16, 2019 from https://xiaochua.net/2012/09/02/tagum
pay-ang-imahe-ng-mga-beterano-at-bayaning-pilipino-noong-digmaang-pasipiko/?fbcli
d=IwAR3Utas_jHqWVsWfMj6RZPnQAOFvzUrk29uqMGRmpLjukEqW5HlYS6Ij8cI
Letter of Claro M. Recto to Director General of the Japanese Military Administration (…to the
Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Japan to Manila Syozo Murata). (n.d.).
https://archive.org/stream/letter-claro-m-recto-to-ambassador-syozo-murata-june-20-1
944/BVC-0686-062044-BVL_djvu.txt
Salamanca, B. (1989). Quezon, Osmeña and Roxas and the American Military Presence in the
Philippines. Philippine Studies, 37(3), 301-316. Retrieved February 25, 2019 from http:/
/www.jstor.org/stable/42633608
Saniel, J. (1968). Journal of Southeast Asian History, 9(1), 166-169. Retrieved February 17,
2019 from http://www.jstor.org/stable/20067678
Severino, H. (2015). I-Witness: 'Ang Lihim ni Lola,' a documentary by Howie Severino (full epi
-sode). Retrieved February 18, 2019 from https://www.youtube.com/watch?v=UhLzkPI
BCJY
Smithsonian Channel. (2018). Harrowing Footage of the Manila Invasion Aftermath. Retrieve
-d February 25, 2019 from https://www.facebook.com/SmithsonianChannel/videos/10
157349368168357/