JOSEFA LLANES ESCODA

Si Josefa Llanes Escoda (Setyembre 20, 1898 – Enero 6, 1945) ay isang

kilalang Pilipinang tagapagtaguyod ng mga karapatang pangkababaihan sa Pilipinas
(kabilang ang panghalalan) at tagapagtatag ng Mga Batang Babaeng Tagapagmanman ng
Pilipinas (Girl Scouts of the Philippines).

Ipinanganak si Josefa Llanes Escoda noong Setyembre 20, 1898 sa Dingras, Ilocos
Norte|Dingras, Ilocos Norte. Siya ang pinakamatanda sa pitong mga anak nila Mercedes
Madamba at Gabriel Llanes. Isa siyang balediktoryana sa mababang paaralan at
salutatoryana sa Mataas na Paaralan ng Ilocos Norte. Nag-aral siya sa Philippine Normal
University|Paaralang Normal ng Pilipinas sa Maynila upang makamtan ang kanyang degri
sa pagtuturo, at nagtapos ng may mga parangal noong 1919. Habang naghahanapbuhay
bilang isang guro, nagkamit siya ng katibayan sa pagkaguro sa mataas na paaralan mula sa
Pamantasan ng Pilipinas noong 1922.
Pagkaraan makatanggap ng katibayan sa pagkaguro, naging isa
siyang manggagawang panlipunan para sa Kabanatang Pampilipinas ng Amerikanong
Pulang Krus (isang kolonya ng Estados Unidos ang Pilipinas noong panahong iyon).
Binigyan siya ng Pulang Krus ng isang iskolarsip sa Estados Unidos, kung saan
nakapagkamit siya ng degring masteral sa Sosyolohiya.
Sa unang paglalakbay niya sa Estados Unidos, habang nasa Pandaigdigang Liga para
sa Kapayapaan ng mga Kababaihan (Women's International League for Peace) noong 1925,
nakatagpo niya si Antonio Escoda, isang reportero mula sa Tanggapan ng Pagpapahayag ng
Pilipinas (Philippine Press Bureau) na pinakasalan niya sa paglaon. Nagkaroon sila ng
dalawang mga anak, sina Maria Theresa at Antonio. Noong 1925 din, nakatanggap siya ng
Degring Pang-master sa Gawaing Panlipunan mula sa Pamantasan ng Columbia.
 MANUEL L. QUEZON

Si Manuel Luis Quezon y Molina (19 Agosto 1878 – 1 Agosto 1944) ay ang
ikalawang Pangulo ng Republika ng Pilipinas (15 Nobyembre 1935 – 1 Agosto 1944). Siya
ang kinilala bilang ikalawang pangulo ng Pilipinas, kasunod ni Emilio Aguinaldo (na ang
administrasyon ay hindi kinilala ng ibang bansa sa mga panahong iyon at hindi kinilala
bilang unang pangulo sa mga kapisanang internasyunal).
Ipinanganak si Manuel L. Quezon sa Baler, sa lalawigan ng Tayabas (tinatawag na
ngayong Aurora) noong 19 Agosto 1878. Ang tunay niyang pangalan ay Manuel Luis M.
Quezon. Anak siya nina Lucio Quezon at Maria Dolores Molina, kapwa mga guro. Nagtapos
siya ng pag-aaral mula sa Colegio de San Juan de Letran noong 1893. Bilang isang binata,
nakilahok siya sa pag-aalsa laban sa mga Kastila. Nakipaglaban din siyang kasama ng mga
Pilipinong Nasyonalista sa panahon ng Digmaang Pilipino-Amerikano, bilang katulong ni
Emilio Aguinaldo. Naipakulong siya dahil sa gawaing ito. Makaraang palayain, nanumpa
siya ng katapatan sa Estados Unidos.
Naging manananggol si Quezon sa Baler. Noong 1906, nahalal siya bilang
gobernador ng lalawigan ng Tayabas, ngunit nagbitiw upang makapangampanya para sa
Asambleya ng Pilipinas, kung saan nakamit niya ang pagiging pinuno ng Asambleya. Mula
1909 hanggang 1916, nagsilbi si Quezon sa Estados Unidos bilang naninirahang
komisyonero para sa Pilipinas. Sa panahong ito naipasa ang Batas Jones (Jones Act),
nagtatanggal sa Komisyon sa Pilipinas ng Estados Unidos at nagbibigay ng mas mataas na
antas ng pamamahala sa mga Pilipino. Dahil dito, itinuring na bayani si Quezon nang muli
siyang magbalik sa Pilipinas.
 MIGUEL MALVAR

Si Miguel Malvar y Carpio (Setyembre 27, 1865 - Oktubre 13, 1911) ay

isang Pilipinong heneral na naglingkod noong Himagsikang ng Pilipinas at kalaunan sa
kasagsagan ng Digmaang Pilipino-Amerikano. Ginampanan niya ang pamamahala ng
panghimagsikang hukbong katihan ng Pilipinas noong huling bahagi ng sigalot pagkatapos
sumuko si Emilio Aguinaldo sa mga Amerikano noong 1901. Ayon sa ilang mga
mananalaysay, maaari siyang itala bilang isa mga pangulo ng Pilipinas subalit kasalukuyang
hindi kinikilala ng pamahalaan ng Pilipinas.

Ipinanganak si Malvar noong Setyembre 27, 1865, sa San Miguel, isang baryo
sa Santo Tomas, Batangas, nina Máximo Malvar (higit na kilala bilang Kapitan Imoy) at
Tiburcia Carpio (higit na kilala bilang Capitana Tibo). Hindi lamang tanyag ang mag-anak
na Malvar sa kanilang bayan dahil sa kanilang yaman subalit pati sa kanilang
pagkamapagkaloob at kasipagan.[1] Unang nag-aral si Malvar sa paaralang bayan ng Santo
Tomas. Kinalaunan, pumasok siya sa isang pribadong paaralan na pinatatakbo ni Pari
Valerio Malabanan sa Tanauan, Batangas, isang tanyag na institusyon pang-edukasyon sa
Batangas noong mga panahong iyon, at kung saan naging kamag-aral niya ang kapwa
rebolusyonaryo na si Apolinario Mabini
 ANTONIO LUNA

Si Antonio Luna (29 Oktubre 1866 - 7 Hunyo 1899) ay

isang Pilipinong parmasiyotiko at isang heneral na lumaban sa Digmaang Pilipino-
Amerikano. Siya rin ang nagtatag ng kauna-unahang akademyang militar sa Pilipinas, na
naitatag noong Unang Republika ng Pilipinas. Tinagurian siya bilang pinakamahusay na
Pilipinong opisyal ng militar noong digmaan. Sinundan niya si Artemio Ricarte bilang
kumander ng Hukbong Pilipinong Mapaghimagsik, at nagbuo ng mga prupesyunal na
sundalong gerilya. Ang kanyang maigting na depensa, na tinawag ngayong Linyang Depensa
ni Luna, ang nagpahirap sa mga hukbong Amerikano sa mga lalawigan sa hilaga ng Talisay.

Sa gulang na anim, natuto si Antonio magbasa, magsulat, at mag-aritmetika mula sa

kayang guro na kinilalang si Maestro Intong. Nasaulo niya ang Doctrina Christiana, ang
kauna-unahang aklat na nailimbag sa Pilipinas..
Lumaon ay nag-aral siya sa Ateneo Municipal de Manila, kung saan nakatanggap siya
ng digri sa Batsilyer sa Sining noong 1881. Nag-aral siya ng panitikian at kimika
sa Pamantasan ng Santo Tomas, kung saan napanalunan niya ang unang gantimpala sa
isang pagsusulat tungkol sa kimika.
Ang pagsusulat ang libangan Antonio Luna. Iniakda niya ang El Nomatozario del
Paerdismo na nalathala sa Madrid noong 1893. Ito ang kanyang pinakamalaki niyang
naiambag sa literaturang pang-medisina. Siya ang nagtatag ng La Independencia at
nagpapadala rin siya ng mga lathalain sa ibang pahayagan.
 GREGORIO DEL PILAR

Si Gregorio del Pilar ay ang pinakabatang heneral na lumaban sa Digmaang

Pilipino-Amerikano. Siya ay isinilang sa Bulacan, Bulakan noong Nobyembre 14, 1875 kina
Fernando del Pilar at Felipa Sempio.
Si del Pilar ay unang nag-aral kay Maestro de la san jose at pagkatapos ay
nagpatuloy sa paaralan ng mananagalong na si Pedro Serrano Laktaw. Nag-aral siya
sa Ateneo Municipal de Manila noong 1880 at tumira sa bahay ng kanyang tiyo na
si Deodato Arellano kung saan sinasabing itinatag ang Katipunan. Sa murang isipan ni del
Pilar natimo ang mapanganib na mensahero ng mga propagandista. Noong Marso 1896,
nagtapos siya sa Ateneo sa kursong Bachiller en Artes, binalak niyang magturo subalit
sumiklab ang apoy.
Sa murang gulang sumapi siya sa Katipunan. Naging pinuno ng mga katipunero at
sumanib siya sa tropa ni Col. Vicente Enriquez kung saan napalaban siya at bunga ng
maigting na pagtatanggol siya ay nahirang bilang tinyente sa gulang na 19. Ginawa siyang
heneral ng isang brigada sa gulang na 22. Ang pagsalakay niya sa Paombong, Bulakan at
Quingwa (ngayon ay Plaridel, Bulakan) ang nagpatanyag sa kanya. Napahanga niya
si Aguinaldo at itinaas siya bilang tinyente kung saan pinalaya niya ang lalawigang ito. Nang
mamatay si Hen. Antonio Luna si del Pilar ang humalili sa maliit na hukbo ni Aguinaldo.
Nang tinugis sila ng mga Amerikano sa Pasong Tirad noong Disyembre 2, 1899, nagpaiwan
siya upang abangan ang mga kaaway habang tumatakas si Aguinaldo.
 APOLINARIO MABINI

Si Apolinario Mabini y Maranan (Hulyo 23, 1864—Mayo 13, 1903), kilala bilang
ang "Dakilang Lumpo" o "Dakilang Paralitiko", ay isang Pilipino teoretista na nagsulat
ng konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas noong 1899-1902, at naglingkod bilang
ang kauna-unahang punong ministro noong 1900. Ipinanganak siya sa
Talaga, Tanauan, Batangas sa mahihirap na mga magulang, sina Inocencio Mabini at
Dionisia Maranan.
Siya ay natuto ng abakada mula sa kanyang ina at ang pagsulat ay sa kanyang
ingkong natutuhan. Nag-aral siya sa mataas na paaralan at nagpatuloy sa Colegio de San
Juan de Letran na kung saan natamo ang katibayan sa pagka-Bachiller en Artes at naging
propesor sa Latin. Sa Unibersidad ng Santo Tomas naman siya nakapagtapos ng
pagkaabogado noong 1894. Samantalang nag-aral ng batas, sumapi siya sa La Liga
Filipina ni Jose Rizal.
Si Mabini ay nagkasakit noong 1896 ng paralisis ng bata na lumumpo sa kanya.
Ipinasundo siya ni Aguinaldo at sila'y nagkamabutihan. Siya'y lihim na ipinatawag
ni Aguinaldo at hinirang siyang opisyal na tagapayo. Nang pasinayaan ni Aguinaldo ang
Pamahalaang Republika inatasan niya si Mabini bilang kalihim panglabas at pangulo ng
mga konseho. Sa panahong ito isinulat niya ang kanyang tanyag na akdang "Tunay na
Dekalogo".
 ANDRES BONIFACIO

Si Andrés Bonifacio y de Castro (30 Nobyembre 1863 – 10 Mayo 1897) ay

isang Pilipinong makabayan at rebolusyonaryo. Binansagan siyang "Ama ng Katipunan".
Siya ang nagtatag at lumaon naging Supremo ng kilusang Katipunan na naglayong
makamtan ang kasarinlan ng Pilipinas mula sa Espanya at nagpasimula ng Himagsikang
Pilipino. Kinikilala rin siya ng ilang mga dalubhasa sa kasaysayan bílang unang Pangulo ng
Pilipinas, subalit hindi siya opisyal na kinikilala.

Anak si Andres nina Santiago Bonifacio at Catalina de Castro ng Tondo, Maynila, at

panganay sa limang magkakapatid. Ang kaniyang mga kapatid ay sina Ciriaco, Procopio,
Troadio, Esperidiona at Maxima. Mananahi ang kaniyang ama na naglingkod bílang teniente
mayor ng Tondo, Maynila, samantalang ang kaniyang ina ay isang mestisang ipinanganak
mula sa isang Kastilang ama at isang inang may Pilipinong may lahing Tsino, bílang
kaugalian, isinunod ang pangalan niya sa kapistahan ng santo ng araw ng kaniyang
kapanganakan, si San Andres.
Naulila sa magulang nang maaaga sa edad na 14. Naging tindero siya ng ratan at
pamaypay na gawa sa papel de hapon. Nagtrabaho din siya bílang clerk, sales agent at
bodegista (warehouseman). Nahilig siyang basahin ang mga nobela ni Jose Rizal at nang
itinatag ang La Liga Filipina, sumapi siya kasáma ni Apolinario Mabini.
 MELCHORA AQUINO

Si Melchora Aquino (kapanganakan 6 Enero 1812, kamatayan 2 Marso 1919)

o Tandang Sora ay hindi nagkaroon ng pagkakataong mag-aral subalit kung
pakikipagkapwa tao ang pag-uusapan ay nasa kanya na ang mga katangiang maaring ituro
ng isang guro sa paaralan. Siya ay may isang maliit na tindahan sa Balintawak. Tinagurian
siyang Tandang Sora, sapagkat matanda na siya noong sumiklab ang himagsikang
pinamumunuan ni Andres Bonifacio noong taong 1896.
Siya ay ikinasal kay Fulgencio Ramos, isang cabeza de barrio at may anim na anak.
Namatay si Ginoong Ramos noong pitong taong gulang pa lang ang kanilang bunsong anak.
Mula noon siya na ang nagtaguyod sa buong pamilya at hindi muling nagpakasal.
Noong Agosto, 1896, ang kalupitan ng mga Kastila ay lalong tumindi dahil sa
pagkakatuklas ng nalalapit na paghihimagsik ng mga katipunero ni Andres Bonifacio.
Maraming mamamayan ang hinuli at pinahirapan at pilit na pinagtatapat ng tungkol sa mga
lihim ng Katipunan. May mga nakatakas at sa kagubatan nakapagtago at dito nila nakatagpo
si Tandang Sora. Kinupkop sila ng matanda, pinakain at pinabaunan ng konting salapi at
pinapupunta sa lugar na ligtas sa pag-uusig ng mga Kastila. Lahat ng dumudulog sa
munting tahanan ni Tandang Sora ay kanyang pinagyayaman, bata man o matanda, babae o
lalaki.