Salazar, Allen Nicole M.

MEB 11

Mga Katanungan

a. Magbigay ng mga pamamaraan upang malaman kung primarya ang isang

batis?

-Ito ay isinulat mismo ng isang tao tungkol sa sarili. Nakasulat dito ang mahahalagang

pangyayari sa buhay ng may akda.

- Ito ay tala ng mga karanasan ng isang tao sa pang-araw-araw niyang buhay.

- Nakapaloob dito ang damdamin at opinyon ng sumulat tungkol sa isang bagay o

pangyayari. Ipinapaliwanag niya ang mga pangyayari ayon sa kaniyang paniniwala at

perspektibo.

-mismong ang taong bahagi ng kasaysayang pinag-aaralan ang sumulat

-mga opisyal na dokumento na isinulat ng mga taong nasa isang pook sa haba ng isang

panahon. Kasama rito ang mga isinulat ng mga opisyal ng pamahalaan at simbahan na

ipinaaabot sa kanilang mga pinuno.

-ito ay isinulat ng mga tao na mismong naging saksi sa mga pangyayari. Ilan dito ay

ang mga aklat na isinulat ng mga misyonero at mga opisyal ng pamahalaan.

- galling sa taong nakakita mismo ng pangyayari at kadalasang kasama o kalahok sa

pangyayari
b. Ano ang kontrobersiya na natuklasan at pinawalang katotohanan ng Crack in

the Parchment Curtain ni William Henry Scott?

Ito ay kung saan ginamit ng mga Espanyol ang kanilang mga dokumento upang

mapigilan ang mga Pilipino na buuin o linawin ang nangyari sa nakaraan.

Ayon kay Teodoro A. Agoncillo, impossible na makapagsulat ng nangyari sa

nakaraan ang mga Pilipino sa pamumuno ng mga Espanyol dahil sa

maramihang produksyon nila ng “source materials”

The central idea of the title essay, and a major theme throughout the collection,

is simply that a Filipino perspective can be established and maintained through

careful attention to the "cracks" in the "parchment curtain,"which is, like the Iron

Curtain and the Bamboo Curtain, a metaphor for the type of government control

of information which makes it impossible for outsiders to learn much about the

"true condition" of those inside the curtain. In this case modem Filipinos are cut

off from learning much about the state of their ancestors by the fact that their

history is revealed only in Spanish documents, written from a Spanish

perspective, and, in fact, centering on Spanish concerns

There are cracks in that curtain, chinks, so to speak, through which fleet-ing

glimpses of Filipinos and their reactions to Spanish dominion may be seen.

 These are more often than not unintentional and merely incidental to the purpose

of the documents containing them. Original letters and reports, bickering

complaints about conquistadores, appeals for support, reward, and promotion,

long-winded recommendations that were never implemented, and decrees

inspired by local obstruction of government goals - all these contain direct or

implied references to Filipino behavior and conditions. These insights do not

generally appear in the official histories which are based on the documents (p. 1)

c. Ano ang mahalagang ambag ng mga Kastilang prayle sa kasaysayan ng

Pilipinas. Magbigay ng limang (5) mga prayleng historyador at kanilang mga

ambag na aklat at sulatin ukol sa Pilipinas.

LA ESPERANZA (1846) Disyembre 1, 1846 ay kinikilalang unang pahayagang

pang-araw-araw maliban lamang sa araw ng lunes ang La Esperanza sa

patnugot nina Felipe Lacorte at Evarisco Calderon. Malaking bahagi nito ay mga

talakayang pampilosopiya, panrelihiyon, at pangkasaysayan. Tumagal ito ng

tatlong taon at nagbukas upang maging pangaraw- araw na pahayagan.

DEL SUPERIOR GOVIERNO (1811) Ang kauna-unahang pahayagan sa

Pilipinas na lumabas ng palagian sa patnugot ni Governador-Heneral Manuel

Fernandez de Folgueras noong Agosto 8, 1811. Siya ang naging patnugot at

naglathala dito ng mga gawain ng Spanish Cortes, pati digmaan ng Espanya at

Pransya. Dahil sa higpit ng sensura ng mga Kastila hinggil sa mga lathalaing

nakasisira sa kanila, ang pahayagang ito ay umiral lamang sa maikling panahon

at pagkatapos ng labinlimang labas ay kusa nang namatay.

GRACETA DE MANILA (1861) Mula sa dating Boletin de Oficial ay muling

nirebisa ang mga nilalaman ng pahayagang ito at pinangalang Gaceta de Manila.

Ilang opisyal ng pamahalaan ang inobligang magsabskrayb dito ni Gobernador

Henral Blanco. Naglalathala dito ng mga batas militar para sa 8 lalawigan ng

Luzon, mga patalastas ang gobyerno, opisyal na kautusan, mga court orders at

iba pang mahahalagang impormasyon. Ito ay nanatili hanggang Agosto 8, 1895

limang araw bago tayo sakupin ng mga Amerikano. Dahil sa ito’y namayagpag

ng 38 taon at itinuturing na pinakamatagumpay na pahayagan sa panahon ng

mga Kastila.

EL COMERCIO (1858) Isang pahayagang pang-hapon mula sa patnugot ni

Ulpiano Fernandez at kalunan ay pinamunuan ni Gobernador Heneral Soler y

Ovejero.

DIARIO DE MANILA (1848) Sa patnugot ni Felipe del Pan at tumagal hanggang

1852. Nahinto na ang publikasyon noong 1849.

EL INSTRUCTOR FILIPINO AT EL DESPERTADOR (1849) Ang El Isntructor

Filipino y may lingguhang paglilimbag samantalang araw-araw naman ang El

 Despertador na di naglaon ay nagsama’t naging isa, subalit tumagal lamang ng

ilang buwan at araw.

References:

(n.d.). Retrieved from http://www.digilearn.com.ph/epub/books/gs7_ap01/Text/intro.html

(n.d.). Retrieved from

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.philippinestudies.n

et/ojs/index.php/ps/article/download/1397/4034

Maximo, A. G. (2014, August 5). Kompletong kasaysayan ng Pahayagan at

Pahayagang Pangkampus sa Pilipi... Retrieved from

https://www.slideshare.net/mobile/avigailgabaleomaximo/kompletong-kasaysayan-ng-

pahayagan-at-pahayagang-pangkampus-sa-pilipinas