I NG – IV.

25 BUDOWA I FUNKCJE KORZENIA

I. PODSTAWOWE FUNKCJE KORZENIA

 Umocowanie rośliny w podłożu,

 Pobieranie z gleby wody z solami mineralnymi
 Powodują rozkruszanie skał, przyczyniając się do powstawania gleby

II. SYSTEMY KORZENIOWE

II.
I. system palowy:
 pojedynczy korzeń główny z krótszymi i mniejszymi korzeniami bocznymi
 np. fasola, mniszek lekarski korzenie
boczne
II. system wiązkowy:
 wiązka jednakowych, cienkich korzeni przybyszowych.* korzenie
korzeń przybyszowe
 np. zboża, trawy, tulipan główny

*korzenie przybyszowe = korzenie wyrastające z łodygi, liści lub innych części roślin I. II.

III. STREFY KORZENIOWE

IV.
I. Stożek wzrostu korzenia III.
 utworzony z tkanki twórczej pierwotnej
 komórki stale dzielą się
 osłonięty czapeczką zbudowaną z komórek miękiszowych sukcesywnie złuszczających się strefa
korzeni
II. Strefa wydłużania bocznych
 wydłużeniowy wzrost komórek
strefa włośnikowa
III. Strefa włośnikowa = różnicowania się = dojrzewania
 włośniki – zwiększają powierzchnię wchłaniania wody i soli mineralnych strefa wydłużania
 różnicowanie się komórek na poszczególne tkanki
strefa wzrostu
okryta czapeczką
IV. Strefa korzeni bocznych = wyrośnieta

IV. BUDOWA PIERWOTNA KORZENIA

V.
 VI. działalności stożka wzrostu korzenia
Charakterystyczny układ tkanek stałych, powstający w wyniku
IV.
1. Okryty jest skórką
 1 warstwa cienkościennych, żywych komórek, ściśle do siebie przylegających
 zaopatrzoną w włośniki przystosowane do pobierania wody i soli mineralnych z gleby.
2. Kora pierwotna:
2a. miękisz kory pierwotnej
2b. śródskórnia
 najbardziej wewnętrzna warstwa kory pierwotnej
 wyraźnie odgranicza korę pierwotną od walca osiowego
3. Walec osiowy:
3a. wiązki przewodzące:
 drewno i łyko tworzą niezależne pasma,
 naprzemianległy, promienisty układ pasm drewna i łyka
 pasmo drewna w postaci gwiazdy, pomiędzy której ramionami umieszczone są pasma łyka
3b. walec osiowy poza wiązkami przewodzącymi wypełniony jest tkanką miękiszową i mechaniczną.

V. MODYFIKACJE KORZENI = DODATKOWE FUNKCJE KORZENI

 Korzenie spichrzowe
 gromadzą materiały zapasowe (= odżywcze)
 np. pietruszka, marchew, burak, dalia

1
I NG – IV. 25 BUDOWA I FUNKCJE KORZENIA

 Korzenie kurczliwe
 mają zdolność kurczenia się i wciągania rośliny głębiej w glebę
 np. krokus, kukurydza

 Korzenie podporowe
 wyrastają z łodygi i podpierają roślinę
 np. cypryśnik błotny, kukurydza, figowce,

 Korzenie czepne
 przymocowują roślinę do pni drzew, gałęzi, skał czy murów.
 np. bluszcz, pnącza

 Korzenie oddechowe
 wyrastają pionowo nad powietrznię wody lub gleby
 zapewniają dostęp powietrza do korzeni. korzenie
oddechowe
 np. cypryśnik błotny

 Korzenie powietrzne
 służą do pochłaniania pary wodnej lub kropel deszczu
 występują u epifitów – organizmów samożywnych żyjących na innych roślinach.
 np. storczyk

 Ssawki
 służą do pobierania wody z solami mineralnymi od rośliny – żywiciela.
 występują u półpasożytów,
 np. jemioła

VI. UDZIAŁ KORZENI W SYMBIOZIE

 Korzenie wchodzą w symbiozę:

1. z bakteriami azotowymi
 bakterie dostarczają związki azotowe roślinie, która buduje z nich białka
 w zamian za to bakterie czerpią od rośliny składniki pokarmowe – produkty fotosyntezy

roślina motylkowa roślina motylkowa np. koniczyna, łubin

związki organiczne
wytworzone przez związki azotowe
roślinę wytworzone przez
bakterie

bakterie brodawkowe
bakterie brodawkowe
na korzeniach rośliny motylkowej

2. z grzybami, tworząc relację zwaną mikoryzą

 drzewa dostarczają grzybom związki organiczne (powstałe w procesie
fotosyntezy)
 w zamian grzyby zaopatrują rośliny w wodę i sole mineralne