Kasaysayan ng Wikang Pambansa Sa
panahon ng Kastila
Ang isinaalang-alang na ang unang pananakop
ng mga kastila sa ating kapuluan ay ang
pananatili rito ni Miguel Lopez De Legazpi
noong 1565, bilang kauna-unahang Kastilang
gobernor-heneral.
Nang Ilagay sa ilalim ng koronang Kastila ang
kapuluan, si Villalobos ang nagpasiya ng
ngalang “Felipinas o felipinas” bilang parangal
sa Haring Felipe II nang panahong yaon, ngunit
dila ng mga tao ay naging “Filipinas.”
Ayon sa mga Espanyol, nasa kalagayang
barbariko, di sibilisado at pagano ang mga
katutubo noon.
Itinuro ng mga Kastila ang Kristiyanismo sa mga
katutubo upang maging sibilisado diumano ang
mga ito.
Naniniwala ang mga espanyol noong mga
panahong iyon na mas mabisa ang paggamit ng
katutubong wika sa pagpapatahimik sa
mamamayan kaysa sa libong sundalong
Espanyol.
Ang mga pamayanan ay pinaghati-hati sa apat
na ordeng misyonerong espanyol na pagkaraa’y
naging lima. Ang mga orderong ito ay Agustino,
Pransiskano, Dominiko, Heswita at Rekolekta
upang pangasiwaan ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo.
Ang pahahati ng mga pamayanan ay nagkaroon
ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng
mga katutubo.
Upang mas maging epektibo ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga
misyonerong espanyol mismo nag-aaral ng mga
wikang katutubo dahil mas madaling matutuhan
ang wika ng isang rehiyon kaysa sa ituro sa
lahat ang wikang Espanyol.
Nabatid nilang sa pagpapalaganap ng kanilang
relihiyon, mas magiging kapanikapaniwala at
mabisa kung ang mismong banyaga ang
nagsasalita ng wikang katutubo.
Dahil dito, ang mga prayle ay nagsulat ng mga
diksyonaryo at aklat-panggramatika, katekismo,
at mga kumpensonal para mas mapabilis ang
pagkatuto nila ng katutubong wika.
MGA AKDANG PANGWIKA
1. Arte Y Reglas de la Lengua Tagala
- sinulat ni Padre Blancas de San Jose
at isinalin ni Tomas Pinpin noong
1610.
2. Compendio De La Lengua Tagala
- Inakda ni Padre Gaspar de San
Agustin noong 1703.
3. Vocabulario de la Lengua Tagala
- Kauna-unahang talasalitaan sa
Tagalog na isinulat ni Padre Pedro de
San Buenaventura noong 1613.
4. Vocabulario de la Lengua Pampango
- Unang aklat pangwika sa
kapampangan na isinulat ni Padre
Diego Bergano noong 1732.
5. Arte de la Lengua Bikolano
- Unang aklat pangwika sa bikol na
isinulat ni Padre Marcos Lisboa noong
1754.
6. Arte de la Lengua Iloka
- Kauna-unahang balarilang Iloko na
isinulat ni Francisko Lopez.
MGA UNANG AKLAT
1. Doctrina Christiana – kauna-unahang
aklat na nalimbag sa Pilipinas sa
pamamagitan ng silograpiko.
Taon:1593
Akda: Padre de Placencia at Padre Domingo
Nieva

Nilalaman: Pater Noster, Ave Maria, Regina

Caeli, Sampung utos ng Sta. Iglesya
Katoliko, pitongkasalanang mortal,
pangungumpisal at katesismo.

2. Nuestra Senora del Rosaryo – ikalawang

aklat nailimbag sa pilipinas.

Taon: 1602

Akda: Padre Blancas de San Jose

Nilalaman: Talambuhay ng mga santo,

nobena at mga tanong atsagotsa relihyon.

3. Ang Barlaan at Josephat – ikatlong aklat,

batay sa mga sulat sa Griyego ni San
Juan Damasceno.

Taon: 1780

Salin ni: Padre Antonio de Borja

4. Urbana At Felisa – naglalaman ng

pagsusulat-sulatan ng magkaptid na sina
Urbana at Felisa.

Nagsulat: Padre Modesto de Castro, “ama

ng klasikang tuluyan sa tagalog”.

5. Ang Pasyon – tungkol sa buhay at

pagpapasakit kay Hesukristo. Binabasa
tuwing mahal na araw.
4 verse:
 Version de Pilapil
 Version de belen
 Version de la Merced
 Version de Guia
6. Si Tandang Basio Macunat – sinulat ni
Padre Miguel Lucio Bustamante, isang
paring pransiskano.
7. Mga Dalit kay maria (1865) – ni padre
Mariano Sevilla, isang paring Filipino,
Humalaw sa awit na “Mese de Maggio”.
Pagpaparangal sa mahal na birhen.