‫بٍ يام خذا‬

‫يام َ يام خايُادگی‬

‫بابک دیالمٍ‬

‫ضمارٌ دايطدُیی‬

‫‪3194998‬‬

‫هُضُع‬

‫پرَژٌ ‪SMADA‬‬
 ‫پرَژٌ ‪:‬‬

‫دادٌ های حذاکثر دبی لحظٍ ای ‪ 93‬سال هربُط بٍ رَدخايٍ کٍ هُخُد است ‪.‬هُاردی يظیر‬

‫تحمیك کًیذ کٍ‬ ‫هیايگیى ‪ ،‬هذ َ ‪ . . .‬را بٍ دست آَریذ‪.‬همچًیى با استفادٌ از برياهٍ ‪SMADA‬‬
‫کذام تُزیغ بٍ دادٌ ها بهتر برازش دادٌ هی ضُد‪.‬‬

‫سال‬ ‫)دبی( ‪Q‬‬

‫‪1352‬‬ ‫‪352‬‬
‫‪1353‬‬ ‫‪315‬‬
‫‪1354‬‬ ‫‪107‬‬
‫‪1355‬‬ ‫‪31‬‬
‫‪1356‬‬ ‫‪458‬‬
‫‪1357‬‬ ‫‪21‬‬
‫‪1358‬‬ ‫‪636‬‬
‫‪1359‬‬ ‫‪600‬‬
‫‪1360‬‬ ‫‪89‬‬
‫‪1361‬‬ ‫‪364‬‬
‫‪1362‬‬ ‫‪137‬‬
‫‪1363‬‬ ‫‪49‬‬
‫‪1364‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪1365‬‬ ‫‪49‬‬
‫‪1366‬‬ ‫‪103‬‬
‫‪1367‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪1368‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪1369‬‬ ‫‪78‬‬
 ‫پاراهتر های آهاری ‪:‬‬

‫برای تُصیف َ هحاسبٍ پاراهتر های آهاری دادٌ های هیذرَلُژیکی از رَش هُسُم بٍ‬

‫گطتاَرها استفادٌ هی ضُد‪.‬برای اطالع از چگُيگی تُزیغ دادٌ ها بایذ حذالل ‪ 4‬يُع هطخصٍ‬

‫را تؼییى کرد‪.‬ایى هطخصٍ ها ػبارتًذ از ‪:‬‬

‫پاراهتر های هربُط بٍ گرایص بٍ هرکس هطتمل بر هیايگیى ‪ ،‬هیايٍ َ يما یا هذ‬ ‫‪.9‬‬

‫پاراهتر های هربُط بٍ پراکًذگی دادٌ ها هطتمل بر ايحراف از هؼیار ‪ ،‬ضریب‬ ‫‪.2‬‬
‫تغییرات ‪،‬خطای هؼیار َ داهًٍ دادٌ ها‬

‫چُلگی‬ ‫‪.8‬‬

‫کطیذگی‬ ‫‪.4‬‬

‫حال بٍ اختصار بٍ هحاسبٍ ی هر یک پاراهتر ها هی پردازین ‪:‬‬

‫هیايگیى ‪:‬‬

‫هیايگیى همذار هتُسطی است کٍ دادٌ ها حُل آو یکًُاخت تمسین ضذٌ ايذ‪.‬هیايگیى بٍ‬

‫چًذ طریك هحاسبٍ هی ضُد ‪:‬‬

‫هیايگیى حسابی‬ ‫‪‬‬

‫هیايگیى َزيی‬ ‫‪‬‬

‫هیايگیى هًذسی‬ ‫‪‬‬

‫هیايگیى هارهُيیک‬ ‫‪‬‬

 ‫هیايگیى حسابی ‪:‬‬

‫∑‬ ‫∑‬
‫̅‬

‫هیايگیى هًذسی ‪:‬‬

‫̅‬ ‫) () () ([‬ ‫(‬ ‫])‬ ‫([‬ ‫( )‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫])‬

‫هیايگیى هارهُيیک ‪:‬‬

‫̅‬

‫هیايگیى َزيی ‪:‬‬

‫بٍ ایى دلیل کٍ برای تماهی دادٌ ها یک ارزش یکساو در يظر گرفتٍ ضذٌ است ‪ ،‬استفادٌ از‬

‫هیايگیى َزيی همذَر يیست‪.‬‬

‫∑‬
‫̅‬
‫∑‬
 ‫هیايٍ ‪:‬‬

‫ػبارت است از ػذدی کٍ در َسط یکسری دادٌ لرار گرفتٍ باضذ ‪ ،‬بٍ ضرطی کٍ اػذاد بٍ‬

‫صُرت صؼُدی یا يسَلی هرتب ضذٌ باضًذ‪.‬چُو تؼذاد دادٌ ها زَج است برای هحاسبٍ ی‬

‫هیايٍ از رابطٍ ی زیر استفادٌ هی کًین ‪:‬‬

‫هذ ‪:‬‬

‫دَ بار‬ ‫هتغییری است کٍ دارای بیطتریى فراَايی َلُع است‪.‬در ایى پرَژٌ دادٌ ی ‪، 41‬‬

‫تکرار ضذٌ پس ‪:‬‬

‫َاریايس ‪:‬‬

‫کمتر است پس از رابطٍ‬ ‫َاریايس گطتاَر دَم حُل هیايگیى هی باضذ ‪.‬تؼذاد دادٌ ها از ‪83‬‬

‫ی زیر برای هحاسبٍ ی َاریايس استفادٌ هی کًین ‪:‬‬

‫(∑‬ ‫)̅‬ ‫([‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫] )‬

 ‫ايحراف از هؼیار ‪:‬‬

‫√‬ ‫√‬ ‫(∑‬ ‫)̅‬ ‫√‬

‫ضریب تغییرات ‪:‬‬

‫̅‬

‫خطای هؼیار ‪:‬‬

‫خطای هؼیار یا برای سًدص درخٍ اػتبار از هؼیار بٍ کار هی رَد (‪ َ )Se‬یا برای سًدص‬

‫هیايگیى (‪. )Sem‬در هر حالت ػبارتًذ از ‪:‬‬

‫√‬ ‫√‬

‫√‬ ‫√‬
 ‫داهًٍ ‪:‬‬

‫داهًٍ ػبارت اختالف بیى بسرگتریى َ کُچکتریى همذار دادٌ هایی است کٍ بٍ صُرت يمُيٍ‬

‫هُرد تدسیٍ َ تحلیل لرار هی گیرد‪.‬‬

‫چُلگی َ ضریب چُلگی ‪:‬‬

‫چُلگی بٍ هفهُم ریاضی گطتاَر سُم دادٌ ها حُل هیايگیى است َ يطاو هی دهذ کٍ آیا‬

‫دادٌ ها حُل هیايگیى هیايگیى هتمارو هستًذ یا خیر‪.‬‬

‫(∑‬ ‫)̅‬
‫(‬ ‫()‬ ‫)‬

‫کطیذگی َ ضریب کطیذگی ‪:‬‬

‫برای هحاسبٍ پاراهتر کطیذگی دادٌ ها ابتذا گطتاَر چهارم دادٌ ها حُل هیايگیى هحاسبٍ‬

‫هی ضُد‪.‬‬

‫[‬ ‫(∑ ]‬ ‫)̅‬

‫(‬ ‫()‬ ‫()‬ ‫)‬
 ‫احتمال َلُع َ دَرٌ بازگطت ‪:‬‬

‫تؼذاد دفؼاتی کٍ یک پاراهتر هطخص در هذت زهاو هؼیى اتفاق هی افتذ‪.‬برای بٍ دست‬

‫آَردو احتمال َلُع َ دَرٌ بازگطت ‪ ،‬ابتذا دادٌ ها را بٍ صُرت صؼُدی هرتب هی‬

‫کًین‪.‬احتمال َلُع با استفادٌ از رابطٍ ی َیبُل بٍ دست هی آیذ‪.‬طریمٍ هحاسبٍ احتمال‬

‫َلُع َ دَرٌ بازگطت بٍ صُرت زیر است ‪:‬‬

‫احتمال َلُع‬

‫دَرٌ بازگطت‬

‫شماره‬ ‫)دبی( ‪Q‬‬ ‫احتمال وقوع‬ ‫بازگشت‬

‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪0.947368421‬‬ ‫‪1.055556‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪0.894736842‬‬ ‫‪1.117647‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪0.842105263‬‬ ‫‪1.1875‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪0.789473684‬‬ ‫‪1.266667‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪0.736842105‬‬ ‫‪1.357143‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪0.684210526‬‬ ‫‪1.461538‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪0.631578947‬‬ ‫‪1.583333‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪0.578947368‬‬ ‫‪1.727273‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪0.526315789‬‬ ‫‪1.9‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪103‬‬ ‫‪0.473684211‬‬ ‫‪2.111111‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪0.421052632‬‬ ‫‪2.375‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪137‬‬ ‫‪0.368421053‬‬ ‫‪2.714286‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪315‬‬ ‫‪0.315789474‬‬ ‫‪3.166667‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪352‬‬ ‫‪0.263157895‬‬ ‫‪3.8‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪364‬‬ ‫‪0.210526316‬‬ ‫‪4.75‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪458‬‬ ‫‪0.157894737‬‬ ‫‪6.333333‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪0.105263158‬‬ ‫‪9.5‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪636‬‬ ‫‪0.052631579‬‬ ‫‪19‬‬
 ‫هیستُگرام فراَايی يسبی َ تدمؼی ‪:‬‬

‫با رسن ایى يمُدار ها هی تُاو تخمیى هًاسبی از يظر احتماالتی بٍ دست هی آیذ‪.‬برای رسن‬

‫ایى يمُدارها ابتذا هتغیر ها را بٍ کمک دستٍ بًذی بٍ صُرت هتغیر های پیُستٍ در هی‬

‫آَرین‪ .‬برای تخمیى تؼذاد گرٌَ ها در هیستُگرام از رابطٍ ی زیر استفادٌ هی کًین ‪:‬‬

‫√‬ ‫√‬

‫حدود دسته‬ ‫فراوانی تجمعی نسبی‬

‫ها‬ ‫فراوانی‬ ‫فراوانی تجمعی‬ ‫‪%‬‬
‫‪11 - 136‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪61.1‬‬
‫‪136 - 261‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪66.7‬‬
‫‪261 - 386‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪83.3‬‬
‫‪386 - 511‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪88.9‬‬
‫‪511 - 636‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪100‬‬

‫هیستُگرام فراَايی ‪:‬‬

‫فراوانی‬
‫‪12‬‬

‫‪10‬‬

‫‪8‬‬

‫‪6‬‬
‫فراوانی‬
‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0‬‬
‫‪11 - 136‬‬ ‫‪136 - 261‬‬ ‫‪261 - 386‬‬ ‫‪386 - 511‬‬ ‫‪511 - 636‬‬
 ‫هیستُگرام فراَايی تدمؼی ‪:‬‬

‫فراوانی تجمعی‬
‫‪20‬‬
‫‪18‬‬
‫‪16‬‬
‫‪14‬‬
‫‪12‬‬
‫‪10‬‬
‫فراوانی تجمعی‬
‫‪8‬‬
‫‪6‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪11 - 136‬‬ ‫‪136 - 261‬‬ ‫‪261 - 386‬‬ ‫‪386 - 511‬‬ ‫‪511 - 636‬‬

‫هیستُگرام فراَايی تدمؼی يسبی ‪:‬‬

‫فراوانی تجمعی نسبی ‪%‬‬

‫‪120‬‬

‫‪100‬‬

‫‪80‬‬

‫‪60‬‬
‫فراوانی تجمعی نسبی ‪%‬‬
‫‪40‬‬

‫‪20‬‬

‫‪0‬‬
‫‪11 - 136 136 - 261 261 - 386 386 - 511 511 - 636‬‬
 ‫‪: SMADA‬‬ ‫يرم افسار‬

‫آضًایی ‪:‬‬

‫‪ SMADA‬کٍ یك يرم افسار هیذرَلُژی هی باضذ يرم افسار آهاری ‪distribe 2.0‬‬ ‫در يرم افسار‬

‫هُخُد است کٍ با آو هی تُاو سری زهايی دادٌ ها را با پًح رَش يرهال ‪ ،‬لُگ يرهال ‪،‬‬

‫پیرسُو ‪ ،‬لُگ پیرسُو َ گمبل تُزیغ َ احتمال رخذاد َ دَرٌ بازگطت سری دادٌ ها را‬

‫بذست آَرد‪.‬‬

‫همذهٍ ‪:‬‬

‫هذف از ايدام ایى پرَژٌ تخمیى دبی ‪ 933‬سالٍ با استفادٌ از تُزیغ های هختلف است‪.‬در‬

‫طراحی َ اخرای بسیاری از سازٌ ها بایذ هماَهت آو سازٌ را در برابر سیالبی بسرگ َ ضذیذ‬

‫در يظر گرفتٍ ضُد‪.‬هًظُر از دبی ‪ 933‬سالٍ ‪،‬هیساو سیالبی است کٍ احتمال دارد هر ‪ 933‬سال‬

‫یکبار بٍ َلُع بپیُيذد‪.‬چُو دَرٌ بازگطت بلًذ هذت است ‪ ،‬حدن سیالب تخمیى زدٌ ضذٌ‬

‫بسیار زیاد است‪.‬‬

‫در ایى پرَژٌ سؼی هی ضُد کٍ با استفادٌ از تُزیغ های هختلف دبی ‪ 933‬سالٍ تخمیى زدٌ‬

‫ضُد َ در آخر بهتریى تخمیى بٍ ػًُاو دبی طرذ ايتخاب گردد‪.‬‬

‫تُزیغ احتماالتی يرهال ‪:‬‬
‫تُزیغ احتماالتی لُگ يرهال ‪ 2‬پاراهتری ‪:‬‬
‫پاراهتری ‪:‬‬ ‫تُزیغ احتماالتی لُگ يرهال ‪8‬‬
‫تُزیغ احتماالتی پیرسُو ‪:‬‬
‫تُزیغ احتماالتی لُگ پیرسُو ‪:‬‬
‫تُزیغ احتماالتی گاهبل ‪:‬‬
 ‫حال يتایح بٍ دست آهذٌ از تُابغ تُزیغ باال را در خذَلی هايًذ خذَل زیر یادداضت هی‬

‫کًین ‪:‬‬

‫شماره ردیف‬ ‫داده ها‬ ‫نرمال‬ ‫لوگ نرمال ‪ 3‬متغییره لوگ نرمال ‪ 2‬متغییره‬ ‫لوگ پیرسون پیرسون‬ ‫گامبل‬
‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪-138.83‬‬ ‫‪32.76‬‬ ‫‪-81.77‬‬ ‫‪-26.49‬‬ ‫‪11.12‬‬ ‫‪-105.14‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪-63.19‬‬ ‫‪45.06‬‬ ‫‪-35.8‬‬ ‫‪-5.62‬‬ ‫‪18.95‬‬ ‫‪-54.9‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪-11.96‬‬ ‫‪55.93‬‬ ‫‪-1.65‬‬ ‫‪13.47‬‬ ‫‪27.02‬‬ ‫‪-17.73‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪28.89‬‬ ‫‪66.44‬‬ ‫‪27.47‬‬ ‫‪31.49‬‬ ‫‪35.71‬‬ ‫‪13.98‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪64.07‬‬ ‫‪77.06‬‬ ‫‪53.97‬‬ ‫‪50.36‬‬ ‫‪45.29‬‬ ‫‪42.91‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪95.78‬‬ ‫‪88.09‬‬ ‫‪79.05‬‬ ‫‪69.1‬‬ ‫‪55.99‬‬ ‫‪70.39‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪125.28‬‬ ‫‪99.75‬‬ ‫‪103.46‬‬ ‫‪88.46‬‬ ‫‪68.09‬‬ ‫‪97.26‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪153.4‬‬ ‫‪112.31‬‬ ‫‪127.71‬‬ ‫‪108.72‬‬ ‫‪81.91‬‬ ‫‪124.13‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪180.74‬‬ ‫‪126.03‬‬ ‫‪152.27‬‬ ‫‪130.2‬‬ ‫‪97.89‬‬ ‫‪151.53‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪103‬‬ ‫‪207.82‬‬ ‫‪141.27‬‬ ‫‪177.58‬‬ ‫‪153.27‬‬ ‫‪116.63‬‬ ‫‪179.98‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪235.16‬‬ ‫‪158.53‬‬ ‫‪204.17‬‬ ‫‪178.46‬‬ ‫‪138.99‬‬ ‫‪210.06‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪137‬‬ ‫‪263.28‬‬ ‫‪178.49‬‬ ‫‪232.64‬‬ ‫‪206.42‬‬ ‫‪166.22‬‬ ‫‪242.52‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪315‬‬ ‫‪292.78‬‬ ‫‪202.13‬‬ ‫‪263.8‬‬ ‫‪238.09‬‬ ‫‪200.21‬‬ ‫‪278.34‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪352‬‬ ‫‪324.49‬‬ ‫‪231.04‬‬ ‫‪298.82‬‬ ‫‪274.9‬‬ ‫‪244.09‬‬ ‫‪319.01‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪364‬‬ ‫‪359.66‬‬ ‫‪267.97‬‬ ‫‪336.61‬‬ ‫‪319.22‬‬ ‫‪303.44‬‬ ‫‪366.94‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪458‬‬ ‫‪400.52‬‬ ‫‪318.09‬‬ ‫‪389.69‬‬ ‫‪375.52‬‬ ‫‪389.57‬‬ ‫‪426.62‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪451.74‬‬ ‫‪395.09‬‬ ‫‪456.85‬‬ ‫‪453.79‬‬ ‫‪530.56‬‬ ‫‪508.05‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪636‬‬ ‫‪527.39‬‬ ‫‪543.5‬‬ ‫‪565.68‬‬ ‫‪585.97‬‬ ‫‪829.82‬‬ ‫‪643.06‬‬
‫‪Q100‬‬ ‫‪672.66‬‬ ‫‪1002.76‬‬ ‫‪811.54‬‬ ‫‪900.62‬‬ ‫‪1902.6‬‬ ‫‪957.99‬‬

‫در ایى هرحلٍ با استفادٌ از آزهُو های هتذاَل در بسًذگی تُابغ تُزیغ آهاری (آزهُو های‬

‫يیکُیی برازش) ‪،‬بهتریى تُزیغ را ايتخاب هی کًین‪.‬ایى آزهُو ها ػبارتًذ از ‪:‬‬

‫آزهُو ‪RSS‬‬ ‫‪.9‬‬

‫‪ .2‬آزهُو کای هربغ‬

‫‪ .8‬آزهُو کاهُگرَف – اسمیريُف‬

 ‫آزهُو هدمُع هربؼات بالی هايذٌ (‪: )RSS‬‬

‫∑‬ ‫(‬ ‫)‬

‫[‬ ‫]‬

‫را بٍ دست هی آَرین ‪:‬‬ ‫همذار ‪RSS‬‬ ‫حال برای هر تُزیغ‬

‫شماره ردیف‬ ‫نرمال‬ ‫لوگ نرمال ‪ 2‬متغییره‬ ‫لوگ نرمال ‪ 3‬متغییره‬ ‫لوگ پیرسون پیرسون‬ ‫گامبل‬
‫‪1‬‬ ‫‪87.652‬‬ ‫‪87.143‬‬ ‫‪75.351‬‬ ‫‪67.927‬‬ ‫‪72.086‬‬ ‫‪59.776‬‬

‫بٍ دست‬ ‫‪ RSS‬برای همٍ تُزیغ ها در َالغ تُزیؼی کٍ ػذد ‪RSS‬‬ ‫بؼذ از بٍ دست آَردو‬

‫آهذٌ برای آو کمتر است را بٍ ػًُاو تُزیغ هًاسب َ دبی با دَرٌ بازگطت ‪ 933‬سال آو را بٍ‬

‫ػًُاو دبی هُرد يظر در يظر هی گیرین‪.‬با ایى تفاسیر تُزیغ گاهبل تُزیغ هًاسبی هی باضذ‬

‫کٍ دبی با دَرٌ بازگطت ‪ 933‬سال آو برابر است با ‪:‬‬

‫آزهُو ‪: Chi – Square‬‬

‫∑‬ ‫(‬ ‫)‬

‫کای هربغ‬

‫حال برای هر تُزیغ همذار کای هربغ را بٍ دست هی آَرین ‪:‬‬

‫شماره ردیف‬ ‫نرمال‬ ‫لوگ نرمال ‪ 3‬متغییره لوگ نرمال ‪ 2‬متغییره‬ ‫لوگ پیرسون پیرسون‬ ‫گامبل‬
‫‪1‬‬ ‫‪390.81‬‬ ‫‪507.73‬‬ ‫‪265.33‬‬ ‫‪221.63 212.82‬‬ ‫‪228.69‬‬
‫بؼذ از بٍ دست آَردو کای هربؼبرای همٍ تُزیغ ها در َالغ تُزیؼی کٍ ػذد کای هربغ بٍ‬

‫دست آهذٌ برای آو کمتر است را بٍ ػًُاو تُزیغ هًاسب َ دبی با دَرٌ بازگطت ‪ 933‬سال‬

‫آو را بٍ ػًُاو دبی هُرد يظر در يظر هی گیرین‪.‬با ایى تفاسیر تُزیغ لُگ پیرسُو تُزیغ‬
‫هًاسبی هی باضذ کٍ دبی با دَرٌ بازگطت ‪ 933‬سال آو برابر است با ‪:‬‬