LEMBAR KERJA (LAPORAN) PRAKTIKUM

IPA SD PDGK4107 MODUL 2

EKOSISTEM

NAMA : ………………………………………………….

NIM : ………………………………………………….

UPBJJ : ………………………………………………….

A. KEGIATAN PRAKTIKUM 1 : EKOSISTEM

1. Judul Percobaan : Ekosistem Darat
a. Hasil Pengamatan

Table.2.1.
Komponen abiotik ekosistem darat alami

No. Komponen Abiotik Kondisi/ Keadaaan

Table.2.2.
Komponen biotik ekosistem darat alami

No. Jenis Tumbuhan Jenis Hewan Pengurai

5
 Table.2.3.
Komponen abiotik ekosistem darat buatan

No. Komponen Abiotik Kondisi/ Keadaan

1

Table.2.4.
Komponen biotik ekosistem darat buatan

No. Jenis Tumbuhan Jenis Hewan Pengurai

b. Pembahasan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
 c. Kesimpulan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…….………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………

d. Jawaban Pertanyaan

1) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

2. Judul Percobaan : Ekosistem Perairan

a. Hasil Pengamatan

Table.2.5.
Komponen abiotik ekosistem perairan

No. Komponen Abiotik Kondisi/ Keadaaan

5
 Table.2.6.
Komponen biotik ekosistem perairan

No. Jenis Tumbuhan Jenis Hewan Pengurai

b. Pembahasan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

c. Kesimpulan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…….………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………
 d. Jawaban Pertanyaan

1) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

3. Judul Percobaan : Ekosistem Perairan

a. Hasil Pengamatan

1) Ekosistem Darat
Rantai makanan 1 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Rantai makanan 2 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Rantai makanan 3 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
 Gambar 2.1.
Bagan jaring-jaring makanan pada ekosistem darat

Table.2.7.
Tingkat trofik komponen biotik pada ekosistem darat

Tingkat Trofik
No. Pengurai
1 2 3 4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
 Gambar 2.2.
Bagan piramida ekologi pada ekosistem darat

2) Ekosistem Perairan
Rantai makanan 1 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Rantai makanan 2 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Rantai makanan 3 :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
 Gambar 2.3.
Bagan rantai makanan pada ekosistem perairan

Gambar 2.4.
Bagan jaring-jaring makanan pada ekosistem perairan
 Table.2.8.
Tingkat trofik komponen biotik pada ekosistem perairan

Tingkat Trofik
No. Pengurai
1 2 3 4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Gambar 2.5.
Bagan piramida ekologi pada ekosistem perairan
 b. Pembahasan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

c. Kesimpulan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

d. Jawaban Pertanyaan

1) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

2) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
B. KEGIATAN PRAKTIKUM 2 : PENCEMARAN LINGKUNGAN
1. Judul Percobaan 1: Pengaruh Deterjen Terhadap pertumbuhan Akar Bawang Merah
a. Hasil Pengamatan

Table.2.9.
Pengaruh deterjen terhadap pertumbuhan akar bawang merah

No. Konsentrasi Rata-rata panjang akar 1 G (%)

1 Kontrol
2 3,1%
3 6,25 %
4 12,5 %
5 25 %
6 50 %
7 100 %

Hambatan
pertumbuhan
(%)

Konsentrasi 0 3,1 6,25 12,5 25 50 100

Grafik 2.1.
Grafik hambatan pertumbuhan akar bawang merah

b. Pembahasan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
 c. Kesimpulan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

d. Jawaban Pertanyaan

1) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
2. Judul Percobaan 2: Pengaruh Deterjen Terhadap pertumbuhan Akar Bawang Merah
a. Hasil Pengamatan

Table.2.10.
Pengaruh deterjen terhadap tumbuhan

Konsentrasi Larutan Deterjen

No. Hari Ke-1 (24 jam)
100% 50% 25% 12,5% 6,25% 3,1% Kontrol
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Jumlah
Rata-rata
Konsentrasi Larutan Deterjen
No. Hari Ke-2 (24 jam)
100% 50% 25% 12,5% 6,25% 3,1% Kontrol
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Jumlah
Rata-rata
 Konsentrasi

Grafik 2.2.
Grafik rata-rata pertumbuhan kecambah per konsentrasi pada 24 jam

b. Pembahasan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

c. Kesimpulan

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
d. Jawaban Pertanyaan

1) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

2) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

3) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………