‫(ص)‬

‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫فصل اول‬

‫معرفی با کمپیوتر‬
‫‪Introduction to Computer‬‬
‫کمپيوتر چيست؟ ‪What is computer‬‬

‫هر آله حساب را کمپیوتر گفته میتوانیم‪ .‬این اسم کمپیوتر از لغت التینی ‪ Compute‬که به معنی حساب کردن است گرفته شده‬
‫است‪ .‬به همین شکل ‪ Computer‬به مفهوم حسا ب کننده بوده که از آن در موارد مختلف استفاده می شود‪ .‬حساب کننده ویا‬
‫کمپیوتر چوت ‪ ،Abacus‬ماشین جمع کردن(حساب) الی کمپیوتر های جدید امروزی را دربر میگیرد‪ .‬اگر چه اصطالح کمپیوتر به‬
‫معنی یک نوع ماشین خاص حساب کردن که دارای کرکتر های خاص باشد آمده است ‪.‬‬

‫شکل چوت‬

‫‪Page |1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1Page1‬‬
‫‪PagePage 1‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫) ‪) Computer Definitions‬‬ ‫تعريف کمپيوتر‬

‫‪ ‬کمپیوتر یک وسیله برقی است که توانائی اخذ‪ ،‬نگهداشت‪ ،‬دوران و تحلیل اطالعات را طبق هدایات داده شده به سرعت هزار‬
‫و حتی میلیون مرتبه تیزتر از سرعت انسان انجام میدهد‪.‬‬
‫‪ ‬کمپیوتر عبارت از وسیله برقی میباشد که قابلیت انتقال‪ ،‬نگهداشت و اداره کردن ‪ Data‬را دارد‪.‬‬
‫‪ ‬کمپیوتر وسیله برقی بوده که توانایی گرفتن ‪ ،Data‬قابلیت نگهداشت داخلی‪ ،‬اجرای هدایات پروگرام ها و قابلیت انجام‬
‫دادن عملیات ریاضیکی و منطقی باالی ‪ Data‬را دارد‪.‬‬

‫تعريف فوق نقاط ذيل را در مورد کمپيوتر بر جسته ميسازد‪:‬‬

‫کمپیوتر یک ماشین الکترونیکی است‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫کمپیوتر هر نوع معلومات اولیه که قابلیت تبدیل شدن به اطالعات رقمی (‪ ) Digital‬یا باینری (‪ ) 0,1‬را داشته باشد قبول‬ ‫‪-2‬‬
‫و پراسس میکند‪.‬‬
‫کمپیوتر ماشین است که قابلیت پروگرام کردن را دارد‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫کمپیوتر ماشین منطقی است که قابلیت تحلیل و تجزیه معلومات اولیه را دارد‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫کمپیوتر مسایل را به سرعت و دقت حل مینماید‪.‬‬ ‫‪-5‬‬
‫کمپیوتر دارای حافظه است‪.‬‬ ‫‪-6‬‬
‫‪ -7‬اگر در پروگرام داده شده و یا معلومات اولیه (‪) Data‬داده شده غلطی و اشتباه نباشد کمپیوتر مسایل حسابی و منطقی را‬
‫بدون غلطی و اشتباه حل مینماید ‪ .‬یا به عبارت دیگر کمپیوتر مسایل را طبق پروگرام و معلومات اولیه (‪) Data‬داده شده‬
‫حل مینماید‪.‬‬

‫‪Page |2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2Page2‬‬
‫‪PagePage 2‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫اطالعات (مواد خام) چيست؟‪What is Data‬‬

‫‪ Data‬اسم جمع لغت التینی ‪ Datum‬بوده که به معنی چیزی معین را دادن است‪ ،‬همچنان ‪ Data‬دربعضی کتب به داده‬
‫ها نیز ترجمه شده است‪ Data .‬عبارت از ماده خام میباشد و یا معلومات پروسس ناشده و یا ‪ Data‬عبارت از مجموعه مواد خام غیر‬
‫منظم مگر وابسطه به حقیقت منطقی و اشکال که توانایی منظم شدن و جمع شدن را داشته باشد چنانکه به همان قدریکه از طریق‬
‫‪ Input‬بخاطر حل مشکل خود ارائه می کنیم‪.‬‬

‫اقسام اطالعات ( ‪)Data‬‬

‫أ‪ -‬اطالعات الفباء ‪Alphabetic Data‬‬
‫ب‪ -‬اطالعات نمبری ‪Numeric Data‬‬
‫ج‪ -‬اطالعات الفبا نمبری‬
‫د‪Alpha Numeric Data -‬‬

‫معلومات چيست؟‬
‫?‪What is Information in Computer‬‬
‫معلومات عبارت از اطالعات پروسس شده و یا ‪ Processed Data‬را ‪ Information‬میگویند و یا اطالعاتیکه بعد از‬
‫منظم ساختن و درست شدن بشکل ‪ Output‬ظاهر گردد که از روی آن تصمیم گرفته بتوانیم‪.‬‬

‫‪Page |3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3Page3‬‬
‫‪PagePage 3‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫تاريخچه کمپيوتر‬
‫‪Computer History‬‬
‫کمپیوتر دارای تاریخچه بسیار کهن می باشد‪ .‬تاریخچه کمپیوتر اضافه تر از ‪ 3000‬سال قبل از میالد وقتیکه چینایی ها از‬
‫چوت برای انجام دادن محاسبات کار میگرفتند‪ ،‬و در آن زمان از چوت در سر تا سر جهان استفاده میکردند‪.‬‬

‫در سال ‪ 1642‬پاسکال برای اولین بار یکنوع ماشین حساب میخانیکی را اختراع کرد‪ .‬بآنهم قبل از سال ‪ 1964‬وقتیکه‬
‫‪ Mauchly‬و ‪ Eckert‬از پوهنتون پنسلوانیا در امریکا موفق به اختراع اولین کمپیوتر کامل ‪Electronic Digital‬‬
‫‪ Computer‬گردید‪.‬‬

‫بعد از یک تحوالت شدید باالی این ماشین موثر تمام شده و همان بود که حتی اختراع همان قرن گردید‪.‬‬

‫ساینس دان معروف فرانسوی بنام پاسکال(‪) Blaise Pascal‬در سال ‪ 1642‬میالدی ماشینی را ساخت که عملیات‬
‫جمع و تفریق را انجام میداد ‪ .‬این ماشین که بنام جمع کننده (‪) Adding Machine‬یاد میشد دارای چندین چرخ کنار هم بوده‬
‫که چرخ اول نشان دهنده رقم یکها ‪ ،‬و چ رخ های بعدی نشان دهنده رقم های ده‪ ،‬صد و غیره بوده پاسکال این ماشین را جهت‬
‫کمک در انجام محاسبات مالیاتی پدرش که وظیفه او محاسبه و جمع آوری مالیات بوداختراع کرد بعد از آن یک ریاضی دان آلمانی‬
‫بنام الیب نیز(‪ ( 1646-1716() Leibnitz‬ماشینی را ساخت که عالو ه به جمع و تفریق قادر به اجرای عملیات ضرب و تقسیم‬
‫نیز بود‪ .‬در حقیقت این ماشین نوع تکامل یافته ماشین پاسکال بود‪.‬‬

‫چارلیز بابیج (‪ ) Charles Babbage‬استاد پوهنتون کامبریج بریتانیا در قرن نزده هم میالدی ماشینی را دیزاین نمود‬
‫که آنرا اولین کمپیوتر نامیده میتوانیم‪ .‬این ماشین که بنام ماشین تفاضلی (‪ ) Different Engine‬یاد میشد و عملیات ابتدائی‬
‫حساب را اجرا مینمود ‪ .‬درطرز کار خود الکترونیکی نه بلکه به شکل میکانیکی عمل میکرد‪ .‬بعد از آن بابیج در فکر ایجاد ماشینی‬
‫شده که بطور اتومات و توسط پروگرام کار کند ‪ .‬بابیج این ماشین را بنام ماشین تحلیلی (‪) Analytical Engine‬یاد نمود ‪ .‬بابیج‬
‫در وقت خود در اثر نداشتن تکنالوژی‪ ،‬پول و محدودیتهای فنی نتوانست این ماشین را طوری که وی میخواست عیار نماید‪.‬‬

‫ماشین تحلیلی با داشتن پنج صفت ذیل اساسات کمپیوتر های امروزی را پایه گذاری نمود‪:‬‬
‫‪ .1‬داشتن وسایل ورودی معلومات اولیه (‪ ) data‬به کمپیوتر‬
‫‪ .2‬داشتن وسایل ذخیره‬
‫‪ .3‬داشتن پراسسر یا حساب کننده‬
‫‪ .4‬داشتن بخش کنترول‬
‫‪ .5‬داشتن وسایل برای اظهار نتایج‬

‫گرچه ماشین تحلیلی که بابیج مفکوره آنرا مطرح کرد و با کمپیوتر های امروز شباهت داشت ‪ ،‬نظر به اینکه افکار وی از‬
‫زمان او پیشتر بوده وهمچنین به دالیل عدم امکانات فنی آن زمان ‪ ،‬بابیج این ماشین را در وقت خود نساخت ولی مفکوره های وی‬
‫اساس برای ساختن کمپیوتر های امروزی شد لهذا چارلیز بابیج را مؤسس کمپیوتر مینامند‪.‬‬

‫‪Page |4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 4Page4‬‬
‫‪PagePage 4‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫یک خانم انگلیسی بنام ‪ Augusta Ada‬در ایجاد پروگرام برای ماشین تحلیلی همرای بابیج همکاری مینمود ‪ .‬پس اگر‬
‫بابیج مؤسس کمپیوتر است ‪ Ada‬را اولین پروگرامر کمپیوتر نامیده میتوانم‪ .‬در حقیقت کار این خانم مفکوره بابیج را تشویق میکرد‪.‬‬
‫لسان پروگرام نویسی ‪ Ada‬که در سال ‪ 1979‬معرفی گردید ‪ ،‬به نام همین خانم مسمی میباشد‪.‬‬
‫ماشین جدول بندی (‪ ) Tabulating Machin‬یک دانشمند امریکائی بنام هرمان هالریت (‪ ) Herman Hollrith‬نیز‬
‫قابل اهمیت میباشد‪ .‬از این ماشین در نفوس شماری سال ‪ 1890‬امریکا کار گرفته شدو توسط آن عملیه نفوس شماری در مدت کم‬
‫انجام پذیرفت‪ .‬هرمان هالریت در سال ‪ 1896‬شرکت ماشین های جدول بندی را تاسیس نمود که بعد این شرکت درسال ‪1924‬‬
‫با چند شرکت دیگر یکجا گردید تا شرکت ‪ ) International Business Machine( IBM‬از آن به میان آمد‪.‬‬
‫تمام ماشین های حساب که قبالٌ ذکر گردید‪ ،‬ماشین های بودند که به شکل میکانیکی عمل مینمودند‪ .‬استفاده از وسایل میکانیکی‬
‫در عملیات حسابی معایب ذیل را دارا بودند‪:‬‬
‫‪ ‬زیاد بودن حجم ‪.‬‬
‫‪ ‬کند بودن عملیات‪.‬‬
‫‪ ‬غیر قابل اطمنان بودن عملیات به دلیل فرسوده گی و خرابی یکی از قطعات ‪.‬‬
‫‪ ‬توقف پیشرفت در یک حد معین ‪.‬‬
‫اولین کمپیوتر الکترونیکی که بنام انیاک ‪) Electronic Numerical Integrator and Calculator ( ENIAC‬یاد‬
‫میشد توسط دو تن هریک ایکرت(‪) Eckert‬و ماچلی (‪ ) Mauchly‬در سال ‪ 1946‬ساخته شد‪ .‬این کمپیوتر که در جریان جنگ‬
‫دوم جهانی باالی آن کار شده بود‪ ،‬به خاطر مقاصد نظامی ساخته شده بود‪.‬‬
‫کمپیوتر ‪ ENIAC‬دارای صفات ذیل بود‪:‬‬
‫‪ ‬حجم این کمپیوتر خیلی زیاد و به اندازه بود که در حدود ‪ 1500‬فوت مربع ساحه را اشغال نموده بود‪.‬‬
‫‪ ‬وزن آن به ‪ 30‬تن میرسید‪.‬‬
‫‪ ‬بیش از ‪ 1800‬المپ خال (‪ ) Vacuum Tubes‬درآن به کار رفته بود ‪.‬‬
‫‪ ‬به نسبت الکترونیکی بودن آن ‪ 2000‬مرتبه سریعتر از ماشین های حساب میکانیکی بود ‪.‬‬
‫‪ ‬برای حفظ پروگرام دارای حافظه نبود و تمام پروگرام باید یکجائی به آن داده میشد که از همین سبب پروگرام کردن این‬
‫کمپیوتر نیز مشکل بود‪.‬‬

‫در سال ‪ 1952‬همین دو نفر توانستند که ماشین ‪EDVAC‬‬

‫( ‪ ) electronic Discrete Variable Automatic Computer‬را دیزاین نماید‪ EDVAC .‬دارای حافظه بود و‬
‫میتوانست پروگرام را در حافظه خود ذخیره کند‪.‬‬

‫‪Page |5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 5Page5‬‬
‫‪PagePage 5‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫فصل دوم‬
‫انواع کمپيوتر های شخصی‬
‫يا کمپيوترهای کوچک‬
‫)‪Kinds of PCs (Personal Computers‬‬

‫‪1. Disk top‬‬

‫‪2. Lap top‬‬

‫…‪• Others‬‬

‫‪Page |6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 6Page6‬‬
‫‪PagePage 6‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫انواع کمپيوتر‬
‫‪Types of Computer‬‬
‫کمپيـــوترهـــا را از چندين نقطه نظر ميتوانيم تقسيم نمائيم‪ .‬ازنقطه نظر پراسس معلومات اوليه ) ‪ ( Data‬کمپيوتر‬
‫ها به سه نوع نوع ذيل تقسيم ميگردد‪.‬‬

‫‪ .1‬کمپيوترهای رقمی ) ‪( Digital Computers‬‬

‫کمپیوترهای اند که توسط ارقام وحروف کار می کند ودر موارد عام مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬در اینوع کمپیوتر ها تمام‬
‫کمیت ها باید بصورت رقم ) ‪ ( Digit‬بیان شود‪ .‬معلومات اولیه داده شده به کمپیوتر متشکل از حروف‪ ،‬ارقام وعالیم بوده‬
‫ونتیجه که توسط کمپیوتر نشان داده میشود نیز به حروف و ارقام می باشد‪ .‬بیشتر ازهمین نوع کمپیوترها استفاده میگردند‪ .‬نتیجه‬
‫ارایه شده توسط کمپیوتر های رقمی دقیقتر از کمپیوترهای قیاسی میباشد‪.‬‬
‫‪ .2‬کمپيوترهای قياسی ) ‪( Analog Computers‬‬
‫کمپیوتر های اند که توسط اشارات ) ‪ ( Signals‬کار میکند‪ .‬اینوع کمپیوترها برخالف کمپیوتر های رقمی ‪ ،‬اعداد وحروف‬
‫رانمی شناسد‪ .‬بلکه کمیت ها را با یک دقت معین اندازه گیری میکند‪ .‬استعمال این نوع کمپیوترها محدود بوده و در موارد خاص‬
‫مانند اندازه گیری ولتاژ برق ‪ ،‬سرعت ‪ ،‬حرارت ‪ ،‬ارتفاع ‪ ،‬حرکت نفت‪ ،‬زاویه های دوران ‪ ،‬یافتن منابع انرژی وغیره موارد خاص‬
‫استفاده میشود‪ .‬بدون شک این کمپیوترها کارهای بسیار مهمی را انجام میدهند‪ ،‬اما استفاده از انها خیلی محدود می باشد‪ .‬چون‬
‫ای نوع کمپیوترها ‪ ،‬مقادیر را درعین عملیه اندازه ومقایسه می نماید ‪ ،‬لهذا به حافظه ضرورت ندارد‪ .‬سرعت انها نظربه کمپیوترهای‬
‫رقمی بیشتر‪ ،‬ولی دقت آنها نسبتاً کمتر میباشد‪.‬‬
‫‪ .3‬کمپيوترهای ترکيبی ) ‪( Hybrid Computers‬‬
‫کمپیوترهای اند که صفات هر دو نوع فوق الذکر را دارا می باشد‪ .‬ازهمین سبب بنام کمپیوترهای هایبرید یا ترکیبی یاد‬
‫میشوند‪ .‬اینوع کمپیوترها میت واند معلومات اولیه رقمی ویا قیاسی را بپذیرد‪ .‬سرعت آنها مانند کمپیوترهای قیاسی و دقت آنها مانند‬
‫کمپیوترهای رقمی میب اشد‪ .‬در موارد خاص که در آن اندازه گیری هر دو نوع معلومات اولیه ضروری باشد مانند سیستم دفاع‬
‫هوائی ‪ ،‬وسایل البراتوارهای طبی وغیره ‪ ،‬مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬

‫ازنقطه نظر قدرت وسرعت اجرای عمليات‪ ،‬کمپيوتر ها به چهار نوع ذيل تقسيم می گردد‪:‬‬

‫‪ .1‬کمپيوترهای بزرگ ‪ ( Super Computers‬سریعترین کمپیوتر ها بوده که قادر به اجرای میلیون ها عملیه در یک ثانیه‬
‫می باشد‪ .‬در پروژه های نظامی ‪ ،‬تحقیقاتی وعلمی مورد استقاده قرار میگیرند ‪ ،‬این نوع کمپیوتر ها مجال مسابقه کشورهای‬
‫بزرگ در صنعت کمپیوتر را تشکیل میدهد‪ .‬قیمت این کمپیوتر ها زیاد بوده و دارای پراسسر های قوی بوده ویا اضافتر از‬
‫یک پراسسر را دارا میباشند‪.‬‬

‫‪Page |7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 7Page7‬‬
‫‪PagePage 7‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ .2‬کمپيوتر های ‪Main Frame‬‬

‫این نوع کمپیوتر ها اساساً درشبکه های کمپیوتری اسفاده میگردد‪.‬‬
‫‪Main Frame‬‬
‫‪Computer‬‬ ‫در این سیستم چندین استفاده کننده ) ‪ ( User‬همزمان به کمپیوتر از‬
‫طریق صفحه کلید ومانیتور‪ ،‬با استفاده از یک تخنیک که بنام‬
‫‪ Timesharing‬یاد میشود به کمپیوتر وصل میگردد‪ .‬این نوع کمپیوترها‬
‫توسط شرکتها و ادارات بزرگ دولتی وغیر دولتی مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬
‫قیمت این کمپیوترها زیاد بوده وقادر به پراسس کمیات بزرگ ‪ data‬دروقت‬
‫کمی میباشد‪.‬‬

‫‪ .3‬کمپيوترهای کوچک )‪( Mini Computers‬‬

‫بعد از کمپیوتر های ‪ Main Frame‬در سرعت وتوانائی ذخیره اطالعات قوی ترین کمپوتر ها بوده که توسط شرکت‬
‫های نسبتا ً کوچک مورد استفده قرار می گیرد‪ .‬ازنقطه نظر سرعت وقدرت اجرای عملیات در حد متوسط قرار دارند‪.‬‬

‫‪ .4‬مايکروکمپيوترها ) ‪( Micro Computers‬‬

‫رایجترین نوع کمپوتر هابوده که بنام کمپی وترهای شخصی نیز یاد می گردد‪ .‬این نوع کمپوتر ها بصورت عموم به دو‬
‫شکل ذیل یافت می گردد‪:‬‬

‫الف‪ :‬کمپيوترهای روميزی ) ‪( Desktop Computers‬‬

‫این نوع کمپوترها باالی میز گذاشته شده ودارای قسمت های جداگانه ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪Mouse‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Keyboard‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Monitor‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Casing‬‬ ‫‪‬‬
‫‪printer‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Other…..‬‬ ‫‪‬‬

‫ب‪ :‬کمپيوترهای قابل نقل ) ‪( Portable Computers‬‬

‫این نوع کمپیوترها دارای حجم کوچک بوده ومانند یک بکس دستی ویا حتی آسانتر از آن در جیب انتقال شده می تواند‪.‬‬
‫دارای سکرین هموار ) ‪ ( Flat Screen‬بوده وبه کمک بطری انرژی میگیرد‪.‬‬

‫نمونه ها مشهور اين نوع کمپيوترها عبات اند از‪:‬‬

‫‪Page |8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 8Page8‬‬
‫‪PagePage 8‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫کمپيوترهای ‪Laptop‬‬ ‫‪‬‬

‫کمپیوترهای کوچکی که به شکل یک بکس دستی بوده وشما می‬
‫توانید انرا باالی زانوی تان مانده وکارنمائید‪ .‬ازهمین سبب بنام ‪ Laptop‬یاد‬
‫می گردد‪ .‬این کمپیوترها از یک بطری استفاده می کنند که بعد ازقطع شدن‬
‫برق نیز تا چند وقت کار میدهند‪.‬‬

‫کمپيوترهای دستی ) ‪( Handheld Computers‬‬ ‫‪‬‬

‫کمپیوترهای کوچک بوده که می تواند با یک دست آنرا گرفت وبادست‬
‫دیگر با آن کارکرد‪ .‬برای حمل ونقل آن ازجیب استفاده کرده میتوانیم ‪ .‬برای‬
‫انجام عملیاتی مانند تقویم ‪ ،‬کتابچه یادداشت‪ ،‬بانک اطالعاتی ‪ ،‬ماشین حساب‬
‫وغیره موارد ازان استفاده کرده می توانیم‪ .‬این نوع کمپیوترها ازصفحه کلید‬
‫کوچک ومانیتورکوچک استفاده می نمایند‪ .‬بسیاری ازاین نوع کمپیوترها به‬
‫عوض صفحه کلید وموس ازیک قلم ودستگاه اشاره گر استفاده میکند‪ .‬پروگرام‬
‫های ان معمو ال ً در ‪ ROM‬ذخیره می باشد‪.‬‬
‫نوت‪ :‬چــــون هرکمپیوترمیتواند ازیکــــجا بجای دیگرنقـــل گــــردد ازاین‬
‫سبب اصطـــالح قابل نقل )‪ (Portable‬برای این نوع کمپیوترها نسبی می‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪Page |9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 9Page9‬‬
‫‪PagePage 9‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫صفات کمپيوتر‬
‫کمپيوترها دارای سه صفت اساسی ذيل می باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬سرعت ) ‪( Speed‬‬
‫کمپیوتربه سرعت خیلی عالی میتواند یک مسئله راحل نماید‪ .‬دربعضی حاالت کار چند ماهه یک نفررا درمدّت کمتر‬
‫ازیک ثانیه انجام میدهد‪ .‬در سیستم های وقت حقیقی )‪ ( Real-Time System‬مانند دفع وخنثی کردن راکت های دشمن‬
‫که فکتور وقت‪ ،‬عامل اساسی در کامیابی ویا ناکامی سیستم است‪ ،‬رول سرعت کمپیوتر بسا مهم می باشد‪ .‬امروز وقت اجرای یک‬
‫دستور در کمپیوتر های آهسته هم کمتر از ملی ثانیه ) ‪ ( Millisecond‬که هزارم حصه یک ثانیه است‪ ،‬می باشد‪.‬‬
‫اکثرکمپیوترها یک دستور را در میلیونم حصه یک ثاینه ) ‪ ( Nanosecond‬می باشد اجرا می کند‪ .‬پیشرفت حیرت انگیر‬
‫تکنـــــالوژی مدعی است که روزی این سرعت به پیکو ثانیه )‪ (Pico Second‬یا تریلیونم ) ‪ (Trillion‬حصه یک ثانیه‬
‫اندازه خواهد شد‪.‬‬

‫‪ .2‬قابليت اطمنان ) ‪( Reliability‬‬

‫نتایج که توسط کمپیوتر ارایه میگردد مطمئن وبدون غلطی میباشد‪ .‬البته نتایج غلط نتیجه پروگام غلط ویا ورودی غلط‬
‫می باشد که ما وشما آنرا به کمپیوترمیدهیم ‪ .‬اصالً غلطی کمپیوترغلطی خود ما وشما می باشد‪.‬‬

‫‪ .3‬توانايی ذخيره ) ‪(Storage Capability‬‬

‫یکی ازمورد استفاده کمپیوترخفظ اطالعات وارایه سریع آن دروقت ضرورت می باشد‪ .‬کمپیوترکمیات بزرگ ‪Data‬‬
‫را حفظ وذخیره کرده می تواند‪ Data .‬ذخیره شده به سرعت عالی مورد استفاده قرارمی گیرد‪ .‬در سیستم های معلوماتی یا ‪IS‬‬
‫) ‪ ( Information Systems‬ذخیره کمیات بزگ ‪ Data‬خیلی مهم می باشد‪.‬‬

‫سه صفت فوق در ازدیاد حجم تولیدات صنعتی ‪ ،‬کاهش قیمت ها وتصمیم گیری درعرصه های تجارت وکاروبار‪ ،‬مسایل‬
‫حسابی ومنطقی رول مهمی را بازی کرده که درنتیجه آن قیمت اشیا مورد ضرورت در مارکیت ها به حد زیاد تنزیل نموده که هر‬
‫کس از آن مستفید شده می تواند‪.‬‬

‫‪P a g e | 10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 0 P a g e 10‬‬
‫‪PagePage 10‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫فصل سوم‬
‫موارد استفاده ازکمپيوتر‬
‫امروز بدون شک کمپیوتر در عرصه های علمی‪ ،‬تجاری وغیره موارد استفاده گردیده‪ ،‬و استعمال روز افزون آن باعث شده‬
‫تا عصر امروز را عصر کمپیوتر بنامند‪ .‬شما می توانید در همه جا در دفاتیر‪ ،‬بانک ها ‪ ،‬شفاخانه ها ‪ ،‬پوهنتون ها ‪ ،‬کتابخانه ها ‪،‬‬
‫مارکیت ها‪ ،‬شرکت های هوائی وغیره اماکن کمپیوتر رامشاهده نمائید‪.‬‬

‫موارد استفاده ازکمپیوتر در زمینه های مختلف یافت شده که امروز انسان ها شاهد آن است‪.‬‬
‫امروز کمپیوترجای قلم وکاغذ را گرفته وتعداد زیادی مردم در کشورهای پیشرفته به این عقیده اند که یاد گرفتن‬
‫کمپیوترمهارت اساسی چهارم می باشد‪ .‬به نظرآنها چهار مهارت اساسی که یک نفرباسواد باید آنرا یاد داشته باشد عبارت اند از‪:‬‬
‫خواندن ‪ ،‬نوشتن ‪ ،‬حساب کردن ‪ ،‬وياد داشتن کمپيوتر‪.‬‬

‫کمپیوتررا بنام ماشین ذکی یا هوشمند ) ‪ ( Smart Machine‬نیز یاد می کنند‪ .‬زیرا کمپیوترمی تواند حسابی ومنطقی را به‬
‫سرعت زیاد انجام دهد‪ .‬کمپیوتر می تواند هزاران محاسبه را در زمانی انجام دهد که در آن زمان شما ممکن بتوانید صرف قلم را‬
‫از جیب تان بیرون نما ئید ‪ .‬کمپیوتر تمام این کار های مغلق وپیچیده را ازروی یک سلسله عملیات حسابی منطقی خیلی ساده‬
‫انجام میدهد‪.‬‬
‫در حقیقت پیدایش کمپیوتر باعث ظهور تغیرات زیادی در جامعه شده است‪ .‬بااستفاده از کمپیوتر روش انجام کار ها کا مالً‬
‫تغیرنموده وبا سرعتی که دارد ‪ ،‬امکانات زیاد برای حل سریع ودقیق مسایل رافراهم می سازد‪.‬‬

‫کمپیوترسبب بروز زمینه های جدید در علوم شده و درساحات مختلف از قبیل طب‪ ،‬تعلیم وتدریس‪ ،‬نظامی ‪ ،‬تجارت و غیره‬
‫اهمیت به سزائی دارد‪ .‬استفاده از کمپیوتر‪ ،‬سبب ایجاد مشاغل جدیدی مانند پروگرام سازی‪ ،‬اپراتوری‪ ،‬مدیریت اطالعات ‪( Data‬‬
‫) ‪ ،Management‬تحلیل سیستم وغیره شده است‪.‬‬
‫ازجمله موارد استفاده کمپیوتر‪ ،‬موارد ذیل را ذکر کرده می توانیم‪:‬‬

‫‪ .1‬محاسبه ) ‪( Account‬‬
‫کمپیوتر محاسبه مغلق وپیچیده را خیلی به سرعت انجام می دهد‪ .‬کمپیوترها در حسابداری معمولی‪ ،‬حل معادالت ‪،‬‬
‫فورمولها‪ ،‬تحلیل ‪ ، Data‬احصائیه‪ ،‬احتماالت وغیره مسایل حسابی مورد استفاده قرارمی گیرد‪ .‬کمپیوترمی تواند این مسایل را به‬
‫سرعت زیاد ودقت عالی حل نماید‪.‬‬

‫‪ .2‬پرواسس متون ) ‪( Text Processing‬‬

‫ازکمپیوتردر تهیه‪ ،‬دیزان وچاپ متون ( مکتوب‪ ،‬اخبار‪ ،‬مجله ‪ ،‬کتب وغیره ) به شکل وسیع استفاده می گردد‪ .‬کمپیوتردارای‬
‫تسهیالت فراوان جهت پراسس متون می باشد‪ .‬متون می تواند در حافظه کمپیوتر حفظ وهر وقت که خواسته باشیم آانرا چاپ‬
‫نمائیم‪ .‬متون ذخیره شده درحافظه کمپیوتر به آسانی می توان تغیر شکل داد‪.‬‬

‫‪ .3‬گرافيک ) ‪( Graphics‬‬
‫ازگرافیک کمپیوتری در نمایش گرافیکی ‪ ،Data‬دیزاین نقشه ها ‪ ،‬معاینه حالت دماغ و ده ها مورد دیگراستفاده می‬
‫گردد‪ .‬گرافیک کمپیوتری خیلی دقیق بوده واز رنگ های زیادی در آن استفاده شده می تواند‪ .‬ازترکیب سه رنگ ( سرخ‪ ،‬سبز و‬
‫آبی) می توانیم در تیوری تا ‪ 16,777,216‬رنگ دیگررا بوجود بیاوریم‪.‬‬

‫‪P a g e | 11‬‬ ‫‪11‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 1 P a g e 11‬‬
‫‪PagePage 11‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ .4‬انرژی ) ‪(Energy‬‬
‫ازکمپیوترهای قیاسی ) ‪ ( Analog Computers‬دریافتن منابع انرژی ‪ ،‬معادن وغیره ذخایر زیر رمین استفاده می‬
‫گردد‪ .‬این کمپیوترها می تواند وجود این ذخایررا در زیر زمین نشان دهد‪.‬‬

‫‪ .5‬ترانسپورت ) ‪( Transportation‬‬
‫ازکمپیوترها درسیستم ترانزیت سریع‪ ،‬ترافیک هوائی ‪ ،‬حجره چوکی ها در طیارات وغیره موارد ترانسپورتی استفاده می‬
‫گردد‪ .‬بدون استفاده ازکمپپیوتر ‪ ،‬سیستم ترانسپورت دچار مشکالت گردیده وحتی اجرا کارهای آن ناممکن به نظرمی رسد‪.‬‬

‫‪ .6‬صحت ) ‪( Health‬‬
‫امروز داکتران در تشخیص امراض از کمپیوتراستفاده می نمایند‪ .‬درحقیقت دربعضی حاالت مانند حمالت قلبی ‪ ،‬کمپیوتر‬
‫درتشخیص مرض دقیقتر از داکتر می باشد‪ .‬هم چنین در تداوی مریضان وعملیات جراحی از راه دور ) ‪ ( Remote‬ار کمپیوتر‬
‫استفاده می گردد‪ .‬البته تصمیم نهائی توسط خود داکتر گرفته می شود و کمپیوتر عملیه تشخیص را دقیقتر وسریعترمی سازد‪.‬‬

‫‪ .7‬روبات ) ‪( Robot‬‬
‫کلمه ‪ Robot‬ازکلمه چکی ) ‪ Robot ( Czech‬گرفته شده وبه معنی کار گر اجباری )‪(compulsory Labor‬‬
‫می باشد‪ .‬روبوت ماشینی است که می تواند ورودی خودرا بفهمد وبر اساس آن عکس العمل نشان دهد ونیز با کمی ذکاوت ‪ ،‬بدون‬
‫دخالت انسان در اطراف خود تغیرات ایجاد کند‪ .‬روبوت می تواند در مواردی که کار کردن در آن خطر جانی ویا مالی داشته باشد‬
‫ویا مورد پسند انسانها نباشد‪ ،‬مورد استفاده قرارگیرد‪ .‬روبوت میتواند بسته های را باز نماید که احتماالً بودن بمب در آن میرود‪.‬‬
‫روبوت میتواند دریوری کند ‪ ،‬نگهبان خانه باشد‪ ،‬در آشپزخانه گوشت ‪ ،‬پیاز ‪ ،‬کچالو وغیره را میده وده ها کار دیگررا انجام دهد‪.‬‬

‫‪ .8‬تطبيق قانون ) ‪( Law Enforcement‬‬

‫ازکمپیوترها در تشخیص نشان انگشت ) ‪ ( Finger Print‬استفاده میگردد‪ .‬هم چنین در رویایی علم بیونیک (‬
‫)‪ Bionic‬که جدیدا ً ارایه گردیده است بشر میتواند به کمپیوتر طوری وصل گردد که کمپیوتر اشارات دماغ انسان را در روی‬
‫صفحه نمایش ) ‪ ( Screen‬نشان دهد‪ .‬پس درا ین صورت چیزی که در فکر انسان می گردد ویا راجع به آن فکر می کند اگر‬
‫این تغیر خوب باشد و یاخراب در روی صفحه نمایش ظاهر خواهد گردید‪ .‬پس در آن روز یافتن مجرمین اصلی وبه محاکمه آوردن‬
‫آنها کار مشکل نخواهد بود‪.‬‬

‫‪ .9‬اقمارمصنوعی‬
‫اقمارمصنوعی توسط کمپیوترکنترول میگردد‪ .‬قمرمصنوعی سیرخودرا از زمین به یک سرعت معین آغاز وبعد ار آن حرکت‬
‫خودرا به دور زمین ویا کدام ستاره دیگر ادامه می دهد‪ .‬در صورتی خارج شدن قمرمصنوعی ازخط السیر آن ویا وقوع خلل در آن‬
‫از کمپیوتراستفاده می گردد‪ ،‬در حالیکه قمر مصنوعی به هزاران کیلو متر از ما دور میباشد‪ .‬هم چنین قمر مصنوعی تمام وظایف‬
‫خود را از قبیل ابحاث فضایی ‪ ،‬ارتباطات وغیره را توسط کمپیوترانجام می دهد‪ .‬در اجرای تمام این کارها قمر مصنوعی بدون‬
‫پیلوت می باشد‪ .‬هر چند که ما وشما قمر مصنوع نداریم ولی روزانه از خدمات آن مستفید می شویم‪.‬‬

‫‪P a g e | 12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 2 P a g e 12‬‬
‫‪PagePage 12‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪.10‬ساحات نظامی ) ‪( Military‬‬

‫ازکمپیوترهای الکترونیک از ابتدای ظهور آنها در موارد عسکری استفاده شده است‪ .‬اولین کمپیوترالکترونیکی به منظور مقاصد‬
‫نظامی ساخته شده بود‪ .‬لسان های پروگرام سازی کوبلو )‪ (COBOL‬وسی )‪ ( C‬وهم چنین مشهورترین پروتوکول شبکه‬
‫های کمپیوتری ‪ ( Computer Network‬و انترنیت که بنام ‪ TCP/IP‬یاد می شود توسط مراجع نظامی ایجاد گردیده‬
‫است‪ .‬دردو دهه اخیرخاصتا ً بعد از ارایه مفکوره حرب نجوم )‪ (Star War‬و دفاع ستراتجیک استفاده ازکمپیوتر درساحات نظامی‬
‫اهمیت خاص را پیداکرده که بدون شک کمپیوتررا به حاکم میدان محاربه تبدیل نموده است( بعد ازین توپچی حاکم میدان محاربه‬
‫نمی باشد)‪ .‬کمپیوترمی تواند راکت ها را بعد از انداخت آن نیزکنترول وبطرف هدف مورد نظر به صورت درست ودقیق سوق نماید‪.‬‬

‫‪.11‬واقعيت های مجازی ) ‪( Virtual Reality‬‬

‫ازواقعیت های مجازی درتعلیم وتربیه‪ ،‬تحقیقات علمی وشبیه سازی ) ‪ ( Simulation‬استفاده می شود‪ .‬به کمک واقعیت‬
‫مجازی اجری این اعمال مختلف از نظر امنیتی واقتصادی آسان ودر بعضی حاالت اجرای آن بدون واقعیت های مجازی در ساحه‬
‫فزیکی وعملی مشکل وحتی ناممکن می باشد‪ .‬در بازی های کمپیوتری ) ‪ ( Computer Games‬با استفاده از عملیه شبیه‬
‫سازی ‪ ،‬دریوری موتر و یا پرواز طیاره تجربه وتمرین شده می تواند‪ .‬البته وقتیکه یک پیلوت در مقابل کمپیوترنشسته وطیاره را‬
‫پرواز مید هد مصئون تر وا اقتصادی تر است نظر به اینکه در طیاره نشسته ودر هوا پرواز نماید‪ .‬امتحا ن مودن تاثیر انزجی اتوم‬
‫باالی محیط همجوار به کمک شبیه سازی ممکن است‪ .‬هم چنین برای یک فابریکه موتر سازی خیل آسان واقتصادی است تا‬
‫توسط واقعیت مجازی مادل رقمی یک موتر غیر موجود را ایجاد نماید‪.‬‬

‫‪P a g e | 13‬‬ ‫‪13‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 3 P a g e 13‬‬
‫‪PagePage 13‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫فصل چهارم‬
‫ساختمان کمپيوتر‬
‫درتکوین کمپیوتر سه بخش ذیل شامل می باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬سخت افزار يا پرزه جات کمپيوتر) ‪( Hardware‬‬
‫‪ .2‬نرم افزار يا پروگرام های کمپيوتر) ‪( Software‬‬
‫‪ .3‬لخت افزار) ‪( Firmware‬‬

‫‪ .1‬سخت افزار يا پرزه جات کمپيوتر) ‪( Hardware‬‬

‫سخت افزار عبارت از تمام پرزه جات میکانیکی والکترونیکی کمپیوتر است که قابل لمس ومشاهده می باشد‪ .‬وقتیکه‬
‫ظاهرکمپیوتر را مشاهده می کنیم تصور ما ممکن این باشد که همین پرزه جات تمام کار ها را انجام میدهد‪ .‬ولی پرزه جات کمپیوتر‬
‫به کمک پروگرام های کمپیوتر وظایف خود را انجام می دهد‪ .‬پرزه جات وپروگرام ها الزم وملزوم یگدیگربوده و در حقیقت پروگرام‬
‫ها به پرزه جات جان بخشیده و آنها را فعال می سازد‪.‬‬
‫کمپيوتر می تواند چهاروظيفه اساسی ذيل را انجام دهد‪:‬‬
‫گرفتن معلومات‬ ‫‪-1‬‬
‫پراسس معلومات‬ ‫‪-2‬‬
‫تهیه نتایج‬ ‫‪-3‬‬
‫ذخیره معلومات‬ ‫‪-4‬‬
‫ازينرو پرزه جات کمپيوتررا نيز به چهار بخش ذيل تقسيم کرده می توانيم‪:‬‬
‫وسایل ورودی اطالعات ) ‪( Input Devices‬‬ ‫‪-1‬‬
‫وسایل خروجی و اظهار نتایج ) ‪( Output Devices‬‬ ‫‪-2‬‬
‫وسایل ذخیره اطالعات ) ‪( Storage Devices‬‬ ‫‪-3‬‬
‫بخش سیستم ) ‪( System Unit‬‬ ‫‪-4‬‬

‫وســــایل خــــروجــــــی (‬
‫) ‪Output Devices‬‬

‫وسایل ورودی‬ ‫بخش سیستم‬ ‫وسایل ذخیره اطالعات‬

‫)‪(Input Devices‬‬ ‫)‪(System Unit‬‬
‫)‪(Storage Devices‬‬

‫‪P a g e | 14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 4 P a g e 14‬‬
‫‪PagePage 14‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫وسايل ورودی اطالعات‬

‫)‪(Input Devices‬‬
‫عملکرد کمپیوتربرای حل مسایل مشابه به عملکرد انسانها در حل مسایل می باشد‪ .‬انسان برای حل یک مسئله اولین‬
‫کاری را که انجام مید هد‪ ،‬گوش دادن ویا خواندن صورت مسئله وسپردن نکات مهم آن در ذهن است‪ .‬بعد ازآن در باره حل آن فکرمی‬
‫کند‪ .‬برای یافتن حل‪ ،‬مسئله را تحلیل وتجزیه نموده وجزئیات آنرا زیر پراسس قرار می دهد‪ .‬بعد از یافتن حل ‪ ،‬جواب مساله یانتایج را‬
‫بیان میکند‪ .‬کمپیوترهم برای حل مسائل به وسایل ضرورت دارد تا توسط آن جزئیات مسئله مورد نظر به کمپیوترداخل گردد‪ .‬وظیفه‬
‫این وسایل انتقال اطالعات ازمحیط خارج به کمپیوتربوده و وسیله ارتباط آنسان به کمپیوترمی باشد‪.‬این وسایل مانند چشم وگوش‬
‫برای کمپیوتر می باشد‪ .‬تمام اطالعاتی که توسط کمپیوتر پراسس می گردد باید از طریق همین وسایل به کمپیوتر وارد شود‪.‬‬

‫در وارد کردن اطالعات به کمپيوتر از روش های ذيل استفاده می گردد‪:‬‬
‫ورود اطالعات توسط صفحه کلید ) ‪( Keyboard‬‬ ‫‪.A‬‬
‫ورود اطالعات توسط وسایل اشاره کننده ) ‪( Pointing Devices‬‬ ‫‪.B‬‬
‫ورود اطالعات توسط وسایل خواندن )‪( Reading Tools‬‬ ‫‪.C‬‬
‫ورود اطالعات توسط وسایل رقمی ساز) ‪( Digitalizing Tools‬‬ ‫‪.D‬‬
‫‪ .A‬صفحه کليد)‪( Keyboard‬‬

‫عبارت از اجزای ورودی کمپیوتر بوده و وظیفه آن داخل نمودن معلومات به کمپیوتر میباشد ‪.‬‬
‫سیستم کاری آن قسمی است که با کلیک نمودن باالی هر کلید آن کاری بخصوص همان کلید صورت میگیرد‪ .‬مثالً با کلیک‬
‫نمودن کلید ‪ A‬همین حرف در کمپیوتر نوشته میشود‪ .‬بعبارت دیگر مروجترین وسیله ورودی اطالعات به کمپیوتر‪ ،‬صفحه کلید‬
‫می باشد که توسط یک کیبل ازطریق پورت مسلسل ‪ COM‬ویا توسط پورت مسلسل ‪ USB‬به سیستم کمپیوتروصل می‬
‫گردد‪ .‬قابل ذکر است که استفاده از صفحه کلید که توسط پورت ‪ USB‬به سیستم وصل می گردد‪ ،‬کم بوده و در آینده نزدیک‬
‫نسبت برتری پورت های ‪ USB‬نظربه پورت ‪ COM‬استفده از آن بیشتر خواهد گردید‪ .‬توسط صفحه کلید می توانیم حروف‬
‫الفبا ‪ ،‬ارقام‪ ،‬عالیم و دستورهای خودرا به شکل مستقیم به کمپیوتروارد نمائیم‪.‬‬
‫تعداد کلید های صفحه کلید نظربه نوع صفحه کلید فرق میکند‪ .‬کلید های موجود درصفحه کلید را به گروپ ذیل تقسیم کرده‬
‫می توانیم‪.‬‬

‫‪ Functions keys .1‬کلید عملیه یی ‪F1-F12‬‬

‫کلید های هستند که جهت آسانی در ورود دستورها به کار می روند‪ .‬طرز استفاده آنها ممکن است در پروگرام های مختلف باهم‬
‫تفاوت داشته باشد‪ .‬یا بعبارت دیگر وظیفه آنها براساس خواست پروگرام نویس ) ‪ ( Programmer‬تعین میگردد‪.‬‬
‫‪ Alphabetic / Typing keys‬حروف الفباٌ ‪a-z ، A-Z‬‬ ‫‪.2‬‬
‫کلید های خروف وعالیم که جهت داخل نمودن حروف الفبا وعالیم خاص ازان استفاده می گردد‪.‬‬
‫‪ Numeric key .3‬کلید عددی ‪0-9‬‬
‫کلید های ارقام که شبه با کلید های ما شین حساب است جهت وارد کردن اعداد بکارمیرود‪.‬‬

‫‪ Special / control key .4‬کلیدهای کنترولی ‪Caps lock, Shift, Tab, Ctrl, Alt‬‬
‫کلید های خاص وکنترول کلید های اند که به تنهائی و در بعضی موارد همراه با کلید های دیگر بکار میرود‪.‬‬

‫‪P a g e | 15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 5 P a g e 15‬‬
‫‪PagePage 15‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫نوت‪ :‬کاربا صفحه کلید مشابه به عملیه تایپ است‪ .‬تقاوت آن با ماشین تایپ دراین است که کلید های صفحه کلید کود های را تولید‬
‫می کند که به کمپیوترمعنی دارد‪.‬‬

‫‪Additional keys .5‬‬

‫عبارت ازکلید های جهت دار) ‪ ، ( Arrow keys‬کلید های ‪ home, end, insert pg up, pg down‬وغیره می باشد‪.‬‬
‫این تصویر از یک ‪key board‬استندرد و یا به عباره دیگر کیبورد ‪ 101‬کلیدی میباشد که بطور معمول از آن استفاده میشود ‪.‬‬

‫‪ .B‬ورود اطالعات توسط وسايل اشاره کننده )‪(Pointing Devices‬‬

‫درپروگرام های گرافیکی‪ ،‬که در آن ارتباط استفاده کننده ) ‪ ( User‬و کمپیوتربه شکل گرافیکی می باشد‪ ،‬ازوسایل استفاده‬
‫می گردد که بنام وسایل اشاره کننده )‪ (Pointing Devices‬یادمی گردد‪ .‬این وسایل عبارت اند از‪:‬‬
‫‪ .1‬موس (‪)Mouse‬‬
‫پس ازصفحه کلید‪ ،‬مروجترین وسیله ورودی اطالعات به کمپیوتر موس بوده‬
‫که کارکردن با آن نظربه صفحه کلید آسان می باشد‪ .‬استفاده کننده ) ‪( User‬‬
‫جهت داخل نمودن متون واعداد بیشتر ازصفحه کلید استفاده میکنند‪ .‬ولی برای‬
‫وظایف دیگر از قبیل دادن اوامر به کمپیوتر‪ ،‬حرکت دادن موشر وغیره موارد از‬
‫موس استفاده می نمایند‪.‬‬
‫موس ها انواع زیاد دارند که ازجمله موس های بدون سیم یا نوری وموس های‬
‫معمولی که توسط یک لین به سیستم کمپیوتروصل می گردد‪ ،‬ذکر کرده می توانیم‪.‬‬

‫موس کمپیوتر دارای دو کلید میباشد ‪ :‬کلید راست و کلید چپ‪.‬‬

‫‪Right click .1‬‬
‫‪Left click .2‬‬
‫ولی اکثراً در تمام پروسیجر کاری کمپیوتر‪ ،‬ما از کلید چپ آن استفاده مینمائیم ( البته نزد دست راست ها )‪.‬‬
‫کمپيوترهای قابل نقل ) ‪ ( Portable Computer‬ازوسايل ذيل به حيث موس استفاده می کند‪.‬‬

‫‪ .1‬توپ مکان نما )‪(Trackball‬‬

‫مانند موس سرچپه می باشد که استفاده کنند توسط حرکت دادن توپ )‪ (Ball‬به کمک انگشت خود مئوشرموس راحرکت مید هد‪.‬‬

‫‪ .2‬صفحه لمسی ) ‪( Touch Pad‬‬

‫صفحه لمسی عبارت از یک صفحه هموار بوده که در مقابل فشار حساس می باشد‪ .‬استفاده کننده توسط حرکت دادن انگشت‬
‫خود مئوشر موس را حرکت میدهد‪ .‬بعضی اوقات بنام ‪ Track-pad‬نیز یاد می گردد‪.‬‬

‫‪P a g e | 16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 6 P a g e 16‬‬
‫‪PagePage 16‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ .3‬نقطه لمسی )‪(Touch Point‬‬

‫نقطه لمسی دروسط صفحه کلید کمپیوترهای ‪ Laptop‬قرارداشته وتوسط فشار انگشت‪ ،‬مئوشر در روی صفحه نمایش حرکت‬
‫می کند‪.‬‬

‫‪ .4‬اشاره انگشت‬
‫مانیتورهای خاص می توانند اشاره انگشت را نیز به حیث ورودی قبول نموده وطبق آن معین را انجام دهد‪.‬‬

‫‪ .5‬قلم نوری )‪(Light pen‬‬

‫شکل آن مانند قلم بوده و دراثرتماس به صفحه نمایش اوامرکه توسط همین قلم به آن اشاره می شود‪ ،‬اجرا میگردد‪ .‬نوشتن متن‬
‫ویا رسامی باالی صفحه نمایش توسط قلم نوری به شکل مستقیم صورت می گیرد‪.‬‬
‫‪ .C‬ورود اطالعات توسط وسايل خواندن )‪(Reading Tools‬‬
‫طوری که قبال ً خواندیم‪ ،‬وسایل اشاره کننده مانند موس جای صفحه کلید را در وارد کردن متون واعداد گرفته نتوانسته ‪،‬‬
‫واز طرف دیگر وارد کردن متون زیاد توسط صفحه کلید به وقت زیاد ضرورت دارد‪ .‬اختیار دیگری که جهت وارد کردن کمیات‬
‫بزرگ اطال عات )‪ ،(Data‬از ان اس تفاده کرده میتوانیم ‪ ،‬وسایل می باشند که بنام وسایل خواندن ) ‪( Reading Tools‬‬
‫یاد میشوند‪ .‬توسط این وسایل دروقت کم میتوانیم کمیات زیادی از اطالعات ) ‪ ( Data‬را به کمپیوتروارد نموده که در نتیجه‬
‫قیمت وارد کردن اطالعات کم گردیده ‪ ،‬واز طرف دیگر از وقوع غلطی ها حین داخل نمودن اطالعات جلوگیری می شود‪.‬‬
‫این وسایل عبارت اند از‪:‬‬

‫‪ .1‬نشانه خوان نوری ) ‪( Optical Mark Reader‬‬

‫وسیله است که معلومات نشانی شده توسط قلم یا پنسل را خوانده میتواند‪ .‬این وسیله که بنام حس کننده نشانی ‪( Mark‬‬
‫) ‪ Senor‬نیزیاد می شود‪ ،‬در نمره دادن پارچه های امتحان شاگردان و محصلین استفاده می گردد‪ .‬این وسیله با استفاده از نور‬
‫منعکس شده موقعیت نشانی ها را در ورق تعین نموده و آنرا به سگنالهای الکتریکی تبدیل وداخل کمپیوتر می نماید‪.‬‬

‫‪ .2‬بارکود خوان نوری ) ‪( Bar Code Reader‬‬

‫این وسیله با استفاده ازروشنی‪ ،‬کود های خطی به عرض های مختلف را می خواند‪.‬‬
‫این وسیله اضافتر در مارکت های بزرگ ) ‪ ( Super Markets‬استفاده می شود‪ .‬این وسیله کود خوانده شده را به کمپیوتر منتقل‬
‫می نماید‪ .‬کمپیوتر ازروی کود‪ ،‬قیمت جنس را در ‪ Database‬در یافت ‪ ،‬ذخیره را تعدیل ) ‪ ( update‬نموده وقیمت را به مشتری‬
‫چاپ می کند‪ .‬در اکثرمارکت های بزرگ بار کود خوان نوری به یک ترمینال که در محل فروش قرار دارد وصل می باشد‪ .‬این ترمینال‬
‫معلومات ‪ Scan‬شده را به یک کمپیوتر ‪ Mainframe‬روان می کند‪ .‬تمام محاسبات وتغیرات مربوط ‪ database‬را همین‬
‫کمپیوتر ‪ Mainframe‬انجام میدهد‪.‬‬
‫‪ .3‬قلم سکنر) ‪( pen Scanner‬‬
‫قلم سکنر از نقطه نظر شکل ‪ ،‬مانند یک نشانی کننده) ‪ ( highlighter‬بوده ‪ ،‬ولی حقیقت مانند سکنر بدون سیم می باشد که‬
‫میتواند عملیه تشخیص نوری حروف ) ‪ (Optical Character recognition‬را انجام دهد‪ .‬وقتیکه شما قلم سکنر را‬
‫باالی م تن روی ورق کش می کنید‪ ،‬قلم سکنر یک فایل متی را در حافظه ا زقبل ساخته شده خود ‪( Built-in memory‬‬
‫) ایجاد‪ ،‬ومتن را در آن ذخیره می کند‪ .‬بعد از آن شما میتوانید همـــان فایل را توسط یک کیبــل ویا شعاع تحت الحمرا (‬
‫)‪ Infrared Beam‬داخل کمپیوتر نمائید‪.‬‬

‫‪P a g e | 17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 7 P a g e 17‬‬
‫‪PagePage 17‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ .4‬وسایل رقمی ساز) ‪( Digitizing the real world‬‬

‫قبل از اینکه کمپیوتر نوشته دست ومتن چاپ شده را تشخیص دهد‪ ،‬باید همان متن رقمی ) ‪ (Digitize‬گردد‪ ،‬تا در حافظه‬
‫کمپیوتر ذخیره شده بتواند‪ .‬چون معلومات به اشکال متفاوت است پس جهت رقمی ساختن ) ‪ ( Digitizing‬نیز از وسایل‬
‫مختلف استفاده می شود‪.‬‬
‫بعضی ازوسایل قرار ذیل می باشند‪:‬‬
‫‪ -1‬سکنر )‪( Scanner‬‬
‫وسیله ورودی اطالعات بوده که می تواند تمثیل رقمی متون و آشکال گرافیکی را تهیه کند‪ .‬سکنر به انواع واشکال‬
‫مختلف یافت میشود‪ .‬بدون در نظر داشت نوع ان‪ ،‬سکنر میتواند فوتو گراف ‪ ،‬رسامی ‪ ،‬چارت وانوع دیگر معلومات چاپ‬
‫شده را به نمونه های بیت ) ‪ ( Bit‬تبدیل نماید تا کمپیوتر آنرا به کمک پروگرام های گرافیکی ذخیره وپروسس نماید‪.‬‬
‫‪ -2‬کمره دیجیتل) ‪( Digital Camera‬‬
‫کمره دیجیتل جهت گرفت تصویرفوری ) ‪ ( Snapshots‬اشکال حقیقی به شکل یک تصویر رقمی ‪(Digital‬‬
‫) ‪ Image‬مورد استفاده قرار میگیرد‪ .‬برخالف سکنر‪ ،‬کمره دیجیتل محدود به اشکال چاپی روی ورق نبوده بلکه می‬
‫تواند هر چیزکه کمره عادی آنرا گرفته می تواند‪ ،‬آنرا ثبت نماید‪ .‬کمره دیجیتل میتواند نمونه بتی اشکال را باالی‬
‫دیسک یا وسایل دیگر ذخیره اطالعات مانند حافظه فلش ) ‪ ( Flash‬ذخیره نماید‪ .‬کمره دیجیتل از طریق پورت‬
‫) ‪ USB ( Universal System Bus‬به کمپیوتر وصل شده می تواند‪.‬‬
‫‪ -3‬رقمی سازوید یوئی ) ‪( Video digitizer‬‬
‫مجموعه ازسرکت ها است که می تواند ورودی را از کمره وید یوئی ‪ ،‬تلفاز و یا منابع دیگر ویدیوئی گرفته وآنرا به‬
‫سگنال های رقمی ) ‪ ( digital Signals‬تبدیل نماید‪ .‬بعد ازان سگنال های رقمی شده می تواند در حافظه کمپیوتر‬
‫ذخیره و در سکرین نشان داده شود‪ .‬کمره ویدیوئی دیجیتل چون اشکال را به شکل رقمی میگیرد‪ ،‬پس می تواند سگنال‬
‫های ویدویوئی را به شکل مستقیم و بدون رقمی سا زویدوئی به کمپیوتر ارسال نماید‪.‬‬
‫‪ -4‬رقمی ساز صوت )‪(Audio digitizer‬‬
‫رقمی ساز صوت دارای سرکتی است که می تواند صوت مایکرو فون وغیره وسایل صوتی را رقمی ) ‪( Digitize‬‬
‫نماید‪ .‬ورودی صدا به پروگرام های ذکی ضرورت دارد تا این صدا ها را به شکل درست به کمپیوتر تفسیرنماید‪.‬‬
‫نوت‪ :‬صدا به شکل امواج در هوا حرکت می کند‪ .‬مایکروفون این امواج را به سگنالهای الکتریک انالوگ تبدیل می کند‪.‬‬
‫)‪ ADC( Analog to Digitals Converter‬به شکل باینری‬ ‫بعد ازان سگنا های انالوگ به کمی‬
‫تبدیل می شود‪ ADC .‬معموال باالی کارت صدا )‪ (Sound Card‬قرار دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬حس کنند ) ‪( Sensor‬‬
‫سنسر جهت اندازه گیری حرارت ‪ ،‬رطوبت ‪ ،‬فشار وغیره مقادیر فزیکی استفاده می گردد‪ .‬ازاین وسایل درساختن روبوت‬
‫‪ ،‬پیش بینی حاالت جوی‪ ،‬تحقیقات علمی وصدها تطبیق دیگر استفاده می گردد‪ .‬حتی احساس خنده وخوشی ما وشما‬
‫هم می تواند توسط حس کننده ) ‪ ( Sensor‬تقلید گردد‪.‬‬

‫‪P a g e | 18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 8 P a g e 18‬‬
‫‪PagePage 18‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫وسايل خروجی و اظهار نتايج‬

‫)‪(Output Devices‬‬
‫بعد ازینکه اطالعات به کمک وسایل ورودی ) ‪ ( Input Devices‬به کمپیوترداخل و ‪ CPU‬آنرا پراسس نماید‪ ،‬ضرورت به‬
‫مشاهده نتایج می باشد‪.‬‬
‫پس وسایل خروجی عبارت از وسایل می باشند که نتیجه در آن مشاهده میگردد‪ .‬در حقیقت وسایل خروجی عکس عملیه وسایل ورودی‬
‫را انجام میدهد‪ .‬این وسایل بیت ها را گرفته وآنرا به مقادیر قیاسی ( غیررقمی) که برای انسان ها بهتر قابل درک است تبدیل می‬
‫کند‪.‬‬
‫نتيجه را به دوشکل ذيل مشاهده کرده می توانيم‪:‬‬
‫‪ .1‬کاپی نرم ) ‪( Soft Copy‬‬
‫‪ .2‬کاپی سخت ویا چاپ شده ) ‪( Hard Copy‬‬
‫کاپی نرم توسط صفحـــه نمایش یا مانیتــور و ‪ Speaker‬کاپی سخـــت توسط ماشین چاپ )‪ (Printer‬تهینه شده می تواند‪.‬‬
‫در اینجا قابل ذکر است که نتیجه یا خروجی می توان در وسایل ذخیره اطالعات نیز حفظ یا ذخیره شود‪ .‬وسایل ذخیره اطالعات‬
‫مانند دیسک ها عالوه بر اینکه وظیفه اصلی آنها حفظ و ذخیره اطالعات است‪ ،‬وظیفه وسایل خروجی را نیز انجام داده می تواند‪.‬‬

‫صفحه نمايش يا مانيتور‬

‫)‪(Monitor‬‬
‫مونیتور عبــارت از اجزای خروجــی کمپیوتر بوده که معلومــات را از کمپیوتر خــارج میســازد ( انرژی برقی را به انرژی نوری‬
‫تبدیل میکند‪ ).‬هم چنان مانیتور یک وسیله مهم وضروری برای اظهار نتایج می باشد‪ .‬برای کار کردن باالی کمپیوتر بدون ماشین‬
‫چاپ استفاده کرده می توانیم ولی بدون مانیتور هیجگاه از کمپیوتر استفاده کرده نمی توانیم‪ .‬وقتیکه استفاده کنند کمپیوتر از‬
‫اطالعات را وارد کمپیوتر می نماید برای دیدن آن به مانیتور ضرورت دارد‪.‬‬
‫مانیتورها به دو نوع ذیل تقسیم می گردد‪:‬‬
‫مانیتور های ) ‪CRT ( Cathode Ray Tube‬‬
‫مانیتورهای مسطح ) ‪( Flat Panel‬‬

‫‪P a g e | 19‬‬ ‫‪19‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 1 9 P a g e 19‬‬
‫‪PagePage 19‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫ماشين چاپ‬
‫)‪(Printer‬‬
‫ماشین چاپ جهت چاپ نمودن ‪ Data‬درروی ورق مورد استفاده قرار میگیرد‪ .‬یا بعبارت دیگرجهت تبدیل نمودن ‪ Data‬ازحالت‬
‫‪ Soft‬به حالت ‪ Hard‬از ماشین چاپ استفاده می شود‪ .‬اطالعات چاپ شده درورق را بنام کاپی چاپی )‪ ( Hard Copy‬نیز یاد‬
‫می نمایند‪.‬‬
‫ماشین چاپ از طریق پورت موازی ) ‪ ( Parallel Port‬مانند ) ‪ LPT ( Line Printer‬به ‪ CPU‬وصل میباشد‪ .‬بعضی انواع‬
‫ماشین های چاپ تنها حروف ‪ ،‬ارقام وعالیم را چاپ کرده می توانند‪ .‬انواع دیگر آن گرافیک را نیز چاپ کرده می تواند‪.‬‬
‫بعبارت دیگراز جمله اجزای خروجی کمپیوتر میباشد و وظیفه آن تبدیل نمودن انرژی برقی به انرژی میخانیکی میباشد ‪ .‬یا به‬
‫عباره دیگر معلومات دلخواه مارا به روی کاغذ چاپ میکند‪.‬‬

‫ماشین های چاپ ازنقطه نظر روش چاپ به دونوع ذیل تقسیم می گردند‪:‬‬
‫‪ -1‬ماشین های چاپ ضربه ای ) ‪( Impact Printer‬‬
‫‪ -2‬ماشین های چاپ غیر ضربه ای )‪( Non –Impact Printer‬‬

‫درتعیین نوع ماشین چاپ ‪ ،‬چهار نقطه ذیل درنظر گرفته می شود‪:‬‬
‫‪ .1‬کیفیت تصویر)‪(Image Quality‬‬
‫کیفیت تصویریا وضاحت چاپ ‪ ( Print Resolution‬عبارت از تعداد نقاط دریک انچ می باشد که آنرا ( ‪DPI‬‬
‫) ‪ Dot Per Inch‬میگویند‪ .‬هر قدرکه تعداد این نقاط زیاد باشد به همان اندازه کیفیت چاپ خوبترو واضحتراست‪.‬‬

‫‪ .2‬سرعت چاپ )‪( Speed‬‬

‫سرعت ماشین چاپ عبارت از تعداد صفحات است که ماشین چاپ آنرا در یک دقیقه پاپ کرده می تواند‪.‬‬

‫‪ .3‬قیمت اولیه ماشین چاپ ) ‪( Initial Cost‬‬

‫‪ .4‬قیمت رنگ‬

‫‪P a g e | 20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 0 P a g e 20‬‬
‫‪PagePage 20‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫وسايل ذخيره اطالعات‬

‫)‪(Storage Devices‬‬
‫محلیکه اطالعات و پروگرام ها در آن حفظ و ذخیره می گردد بنام حا فظه کمپیوتریاد میشود‪ .‬حافظه کمپیوتر شبیه با حافظ انسان‬
‫است‪ .‬با این تفاوت که حافظه کمپیوتر مقدار زیاد از معلومات را درخود ذخیره کرده میتواند‪ ،‬بدون اینکه کوچکترین تغیری در آن وارد‬
‫نماید ویا آنرا ف رموش کند‪ .‬هم چنین حافظه کمپیوتر قادر است به محض اینکه اطالعی از کمپیوتر خواسته شود‪ ( CPU ،‬پراسسر‬
‫کمپیوتر) باسرعت زیاد در اطالعات ذخیره شده‪ ،‬جستجونموده وبه اطالع مورد نظردسترسی پیداکند‪ .‬حافظه کمپیوتربه خانه )‪( Cell‬‬
‫های زیاد تقسیم گردیده وهر خانه دارای یک آ درس می باشد‪ .‬اطالعات ذخیره شده در خافظه را محتوی ) ‪ ( Contents‬حافظه‬
‫گویند‪ .‬محتوی حافظه حروف‪ ،‬اعداد‪ ،‬عالیم وغیره می باشد‪ .‬به شکل عمومی هر چیزی که قابلیت تبدیل شدن به صفر و یک راداشته‬
‫باشد می تواند در حافظه کمپیوترذخیر گردد‪ .‬پس محتوای حافظه هر چیزی که باشد ( حروف ‪ ،‬اعداد‪ ،‬عالیم ‪ ،‬اشکال ‪ ،‬تصاویر‪،‬‬
‫صوت‪ )...،‬به شکل کود شده ) ‪ ( Coded‬در حافظه قرارمیگیرد‪ .‬این کود ها فقط متشکل از صفر ویک می باشد‪ .‬هرگاه در یک خانه‬
‫از حافظه اطالعی را قرار دهیم ‪ ،‬محتوی قبلی آن ازبین می رود واطالع جدید جایگزین اطالع قبلی میشود‪.‬‬

‫حافظه همرای پراسسر ارتباط نزدیک داشته ولی بخش جداگانه ومستقل از پراسسرمی باشد‪ Data .‬توسط بخش کنترول از وسایل‬
‫به حافظه فرستــاده می شود‪ .‬هم چنین بخش کنترول)‪(Control Unite‬‬
‫آنرا در وقت ضرورت از حافظه گرفته و انرا به بخش حساب ومنطق )‪ (Arithmetic and logic‬می فرستد‪ .‬حافظه اطالعات و‬
‫دستور های همان پروگرام را حفظ مینماید که درحالت اجرا باشد‪.‬‬
‫به صورت عمومی حافظه کمپيوتربه دو نوع ذيل تقسيم ميگردد‪:‬‬
‫‪ .1‬حافظه اصلی )‪(Main Memory‬‬
‫‪ .2‬حافظه دومی)‪(Secondary Memory‬‬
‫حافظه دومی بنام های حافظه کومکی)‪ (Auxiliary Memory‬ووسایل ذخیره )‪(Storage Devices‬‬
‫نیز یاد میگردد‪ ،‬و برای حفظ دایمی ‪ /‬نیمه دایمی اطالعات استفاده می گردد‪.‬‬

‫حافظه اصلی کمپيوترنيز به دو نوع ميباشد‪:‬‬

‫‪ -1‬حافظه ‪( Read Only Memory) ROM‬‬
‫‪ -2‬حافظه ‪( Random Access Memory ) RAM‬‬

‫حافظه روم يا ‪( Read Only Memory ) ROM‬‬ ‫‪-1‬‬

‫عبارت ازحافظه اصلی کمپیوتراست که صرف خوانده می شود وچیزی در آن نوشته شده نمی تواند‪ .‬در اثرقطع شدن برق محتوی آن‬
‫ازبین نمی رود‪ .‬معموال ً برای ذخیره لخت افزار)‪ (Firmware‬استفاده میگردد‪ .‬دستور های که وظیفه آن شروع کردن کمپیوتر می‬
‫باشد در ‪ ROM‬به شکل دایمی ذخیره وهنگام روشن شدن کمپیوترتمام پرزه جات کمپیوتر را امتحان نموده و سیستم‬
‫عامل)‪ (Operating System‬را نیزپیدا و آنرا به حافظه اصلی ‪ RAM‬منتقل می سازد‪ .‬درحقیقت وظیفه اصلی ‪ ROM‬رهنمائی‬
‫کمپیوترقبل ازدستورهای ما می باشد‪ .‬یعنی قبل ازاینکه ما به کمپیوتردستوردهیم ( آنرا رهنمائی نمایم) روم )‪ (ROM‬آنرا رهنمائی‬
‫می کند‪ .‬پس اگراین گفته جایز باشد که کمپیوترعقل دارد ‪ ،‬روم)‪ ( ROM‬عقل کمپیوتراست‪.‬‬

‫‪P a g e | 21‬‬ ‫‪21‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 1 P a g e 21‬‬
‫‪PagePage 21‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪EPROM‬‬
‫‪Flash ROM‬‬

‫قابل یاد آوری است که محتوی روم )‪ (ROM‬درفابریکه ثبت می گردد ما وشما نمی توانیم آنرا تغیردهیم‪.‬‬
‫سرعت دست رسی به ‪ ROM‬کمتراز سرعت ‪ RAM‬بوده که به همین دلیل اطالعات مستقردر ‪ ROM‬قبل از استفاده آن‬
‫در‪ RAM‬قرارمیگیرد‪.‬‬
‫‪ -2‬حافظه رم )‪RAM ( Read Access Memory‬‬
‫نوع از حافظه اصلی کمپیوتر است که هم خوانده وهم در آن نوشته شده می تواند‪ .‬هرخانه )‪ (Cell‬در اینوع حافظه دارای یک‬
‫آدرس بوده و ‪ CPU‬می تواند آنرا به شکل مستقیم مورد دست رسی قرار دهد‪ .‬وقتیکه ‪ CPU‬دست رسی به اطالعات موجود‬
‫در خانه از اینوع حافظه را خواسته باشد‪ ،‬ادرس ان محل را گرفته وجهت خواندن اطالعات مورد نظر مستقیما به سراغ آن می رود‪.‬‬
‫این قابلیت مراجعه مستقیم به محل مورد نظر به ‪ CPU‬کمپیوتراجازه دست رسی سریع به ادرس خواسته شده را می دهد‪.‬‬

‫دراثرقطع شدن برق محتوی ‪ RAM‬ازبین می رود‪ .‬در اثنای کارکردن با کمپیوترازهمین قسمت حافظه استفاده میگردد‪ .‬یابه‬
‫عباره دیگر ‪ ،‬هر پروگرامی که خواسته باشیم در آن کار نمائیم باید آنرا به ‪ RAM‬انتقال دهیم که همین انتقال یک پروگارم به‬
‫‪ RAM‬عبارت از اجرا نمودن پروگرام ) ‪ (Program Running‬می باشد‪.‬‬

‫درپهلوی سرعت ‪ CPU‬مقدار‪ RAM‬نیز در سرعت کمپیوتر رول دارد‪ .‬به هر اندازه ایکه مقدار ‪ RAM‬دریک کمپیوترزیاد‬
‫باشد به همان اندازه سرعت کمپیوترزیاد وپروگرام های بزرگ را اجرا کرده میتواند‪ .‬پروگرام مختلف به مقدارمعینی از ‪RAM‬‬
‫ضرورت دارد و اگرمقدار‪ RAM‬ازهمان اندازه کم باشد پروگرام در کمپیوتراجرا نخواهد شد‪ .‬مثال ً ویندوز ‪ ( 98‬اقال ً به ‪16‬‬
‫میگا بایت ‪ RAM‬ضرورت دارد و اگر مقدار‪ RAM‬در یک کمپیوترکمتراز ‪ 16‬میگاه بایت باشد‪ ،‬ویندوز‪ 98‬را اجرانخواهد کرد‪.‬‬
‫یا برای اینکه کمپیوتر شما ویندوز ‪ XP‬را اجرا کند باید کمپیوترشما اقال ً ‪ 64‬میگا بایت ‪ RAM‬داشته باشد‪.‬‬

‫‪P a g e | 22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 2 P a g e 22‬‬
‫‪PagePage 22‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫طوریکه به همه معلوم است که در این سالها اندازه )‪ ( Size‬پروگرام ها به شکل حیرت انگیز افزایش نموده و مینماید که در‬
‫پهلوی آن مقدار‪ RAM‬افزایش یافته است‪ .‬دراثنای نوشتن این سطرها مقدار‪ RAM‬در کمپیوترهای شخصی ‪ 128‬یا ‪256‬‬
‫وحتی ‪ 512‬میگا بایت می باشد‪.‬‬
‫دراینجا بخاطر رفع شک وتردید ضروری می دانم تا به نقطه ذیل اشاره نمائیم‪:‬‬
‫ضرور نیست تا مقدار‪ RAM‬مساوی به اندازه پروگرام باشد‪ .‬مثال اگریک پروگرام دارای سایز ‪ 50‬میگابایت باشد ممکن است‬
‫که در ‪ 8‬یا ‪ 16‬میگا بایت اجرا )‪ ( Run‬شود‪ .‬البته این کار به کمک حافظه مجازی )‪ ( Virtual Memory‬صورت میگیرد‪.‬‬

‫حافظه ‪ RAM‬به دو نوع ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ ‬رم دینامیکی )‪( Dynamic RAM‬‬
‫‪ ‬رم ثابت )‪( Static RAM‬‬

‫حافظه مخفی‬
‫‪Cache Memory‬‬
‫حافظه مخفی یک نوع حافظه سریع ازنوع ‪ SRAM‬بوده که به حیث انتظارگاه )‪ (Buffer‬جهت تسریع عملیه انتقال‬
‫‪ Data‬بین حافظه اصلی )‪ ( RAM‬وپراسسر مورد استفاده قرارمی گیرد‪ .‬همان اطالعات که بعد از اطالعات تحت پراسس‪ ،‬باید‬
‫توسط ‪ CPU‬پراسس گردد‪ ،‬در حافظه مخقی قرار داده می شود‪ .‬وبه این ترتیب وقت دست رسی به اطالعات ‪( Access time‬‬
‫) را کم می سازد‪.‬‬
‫چون حافظه اصلی کمپیوتر از نوع ‪ DRAM‬بوده وسرعت دست رسی به آن نظر به سرعت ‪ CPU‬خیلی کم است ‪ ،‬لهذا انتقال‬
‫‪ Data‬بین حافظه اصلی وراجسترهای ‪ CPU‬یکی از مصرف کننده های مهم وقت است ‪ .‬به هر اندازه که سرعت ‪ CPU‬زیاد باشد‬
‫ولی در اثنای گرفتن ‪ Data‬از ‪ ، RAM‬در کار ‪ CPU‬سکته ها صورت می گیرد‪ .‬این سکته ها در سرعت کلی کمپیوترتاثیر منفی‬
‫گذاشته وسرعت کمپیوتربا وجود داشتن ‪ CPU‬سریع وحافظه زیاد ‪ ،‬کم می گردد‪ .‬حافظه مخفی را ه حل برای این مشکل میباشد‪.‬‬

‫‪CPU‬‬

‫‪Cache‬‬

‫‪P a g e | 23‬‬ ‫‪23‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 3 P a g e 23‬‬
‫‪PagePage 23‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫حافظه دوّمی کمپيوتر‬

‫)‪(Secondary Memory‬‬
‫برای حفظ ونگهداشت دایمی اطالعات )‪ (Data‬نظربه دالیل ذیل ازحافظه اصلی کمپیوتر)‪ (RAM‬استفاده کرده نمی توانیم‪.‬‬
‫‪ ‬دراثرقطع شدن برق محتوی )‪ (Contents‬رم )‪ (RAM‬ازبین میرود‪.‬‬
‫‪ ‬قیمت رم )‪ (RAM‬زیاد است‪.‬‬
‫‪ ‬ظرفیت )‪ (Capacity‬یا مقداررم )‪ (RAM‬کم میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬با استفاده از حافظه کمکی امکان انتقال اطالعات از یک کمپیوتربه کمپیوتردیگربه اسانی مهیا می شود‪.‬‬
‫ممکن تنها دلیل اول کافی باشد‪ ،‬تا بخاطر حفظ ونگهداشت دایمی ‪ Data‬ازوسایل دیگر استفاده نمائیم‪.‬‬
‫وسایل که جهت حفظ و نگهداشت دایمی‪ /‬نیمه دایمی اطالعات )‪ (data‬بکاربرده میشود بنام حافظه دومی ‪(Secondary‬‬
‫)‪ Memory‬ویا حافظه کمکی )‪ (Auxiliary Memory‬نیزیاد میشود‪ .‬اگر حافظه اصلی کمپیوتر)‪ (RAM‬را‬
‫مغزکمپیوتربنامیم‪ ،‬بیجا نخواهد بود که حافظه دومی کمپیوتر را کتاب برای کمپیوتربنامیم‪ .‬طریقه استفاده کمپیوتراز حافظه کمکی‬
‫با وسایل ذخیره مشابه به استفاده ما وشما ازکتاب وکتابچه می باشد‪.‬‬
‫وسایل ذخیره اطالعات دارای مزیت های ذیل است‪:‬‬

‫ساحه )‪(Space‬‬ ‫‪.1‬‬

‫قابلیت اطمنان )‪(Reliability‬‬ ‫‪.2‬‬
‫انعطاف پذیری)‪(Flexibility‬‬ ‫‪.3‬‬
‫اقتصاد) ‪(Economic‬‬ ‫‪.4‬‬
‫حافظه دومی کمپيوتر) ‪ ( Secondary Memory‬به دوگروپ ذيل تقسيم می گردد‪:‬‬
‫‪ -1‬دیسک های مقناطیسی)‪( Magnetic Disk‬‬
‫‪ -2‬دیسک های نوری)‪(Optical disk‬‬

‫‪ .1‬ديسک های مقناطيسی)‪:(Magnetic Disk‬‬

‫اطالعات در دیسک های مقناطیسی به صورت نقاط )‪ (Spots‬مقناطیسی شده ثبت میگردد‪ .‬رقم یک توسط نقطه مقناطیسی شده‬
‫ورقم صفر توسط نقطه غیر مقناطیسی شده تمثیل ) ‪ (Represent‬میگردد‪.‬‬
‫ازهمین سبب کوچکترین واحد اطالعاتی که روی دیسک های مقناطیسی ثبت می گردد بیت )‪ (Bit‬می باشد‪ .‬هر بیت دارای دو‬
‫حالت صفر ویک است که این دو حالت با استفاده از دو میدان مقناطیسی در روی دیسک ها ثبت می گردد‪.‬‬
‫دراثنای خوندن اطالعات از دیسک‪ ،‬نقاط مقناطیسی شده باید به ضربه های الکتریکی )‪ (Electrical Impulses‬تبدیل گردد تا‬
‫به ‪ CPU‬فرستاده شده بتواند‪ .‬هنگام نوشتن اطالعات باالی دیسک ‪ ،‬باید ضربه های الکتریکی به نقاط مقناطیسی شده تبدیل گردد‪.‬‬
‫ديسک های مقناطيسی به دو نوع اند‪:‬‬
‫‪ .1‬دیسک های نرم) ‪( Floppy disks‬‬
‫‪ .2‬دیسک های سخت) ‪( Hard disks‬‬

‫‪P a g e | 24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 4 P a g e 24‬‬
‫‪PagePage 24‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪Hard Disk‬ديسک سخت‬

‫دیسک سخت عبارت از حافظه دایمی کمپیوتر میباشد که ازالمونیم ساخته شده و ازهمین سبب بنام دیسک سخت نیزیاد میگردد‪.‬دیسک‬
‫های سخت در درایف آن نصب گردیده و ازهمین سبب بنام دیسک ثابت )‪ ( Static Disk‬نیزیاد می شود‪ .‬تمام اطالعات را که ما‬
‫وارد کمپیوتر مینمایم در همین دسک ذخیره‬
‫میگردد‪.‬‬
‫واحدات حافظه کمپيوتر‬

‫‪bit‬‬ ‫‪= 0 or 1‬‬

‫‪1Byte‬‬ ‫‪= 8 Bit‬‬
‫‪1 Byte‬‬ ‫)‪= 1 Character (letter‬‬
‫‪1KB‬‬ ‫‪(Kilo Byte) = 1024 Byte‬‬
‫‪1MB‬‬ ‫‪(Mega Byte) = 1024 KB‬‬
‫‪1GB‬‬ ‫‪(Giga Byte) = 1024 MB‬‬
‫‪1TB‬‬ ‫‪(Tera Byte) = 1024 GB‬‬

‫فالپی ديسک (‪)Floppy Disk‬‬

‫رایج ترین رسانه ذخیره سازی قابل حمل است ‪ .‬دیسک های نرم یا فالپی که بنام دیسکت )‪ (Diskette‬نیزیاد می شود‪ ،‬ازپالستیک‬
‫بوده که این پالستیک توسط مقناطیس پوشانده شده است‪ .‬اطالعات )‪ (Data‬دراین نوع دیسک ها در هردوطرف آن باالی دوایر‬
‫متتحد المرکز که بنام ‪ Track‬یاد میشوند‪ ،‬ثبت میگردد‪ Track .‬ها به نوبه خود به سکتورها )‪ (Sectors‬تقسیم می گردد‪ .‬تعداد‬
‫سکتور ها درهر‪ Track‬ظرفیت دیسک را تعین می نماید‪.‬‬
‫دیسک های فالپی با ظرفیت ‪ 160‬کیلوبایت ‪ 460 ،‬کیلوبایت ‪ 720 ،‬کیلوبایت ‪ 1.2‬میگابایت و ‪ 1.44‬میگابایت می باشند‪ ،‬که‬
‫فعالً ازین دیسک ها تنها دیسک های ‪ 1.44‬میگا بایت استفاده می شود‪.‬‬

‫‪ .2‬ديسک های نوری)‪(Optical disk‬‬

‫‪:CD ROM‬‬
‫عبارت از وسایل است که توسط آن ما میتوانیم معلومات مورد نظر خویش را از روی دیسک های فشرده )‪CD(Compact Disk‬‬
‫بخوانیم یا باالی آن ثبت نمایم‪.‬‬

‫‪P a g e | 25‬‬ ‫‪25‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 5 P a g e 25‬‬
‫‪PagePage 25‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ ‬کنترل کننده‪ . (Integrated Drive Electronics( IDE‬اینترفیس اولیه برای هارد ‪ CD-ROM ،‬و فالپی دیسک است ‪.‬‬

‫گذرگاه ( ‪:PCI )Peripheral Component interconnect‬‬

‫رسانه های ذخيره سازی قابل حمل (‪ . )storage Removable‬با استفاده از این نوع رسانه ها می توان بساده گی‬ ‫‪‬‬
‫اطالعاتی را به کامپیوتر خود اضافه و یا اطالعات مورد نیاز خود را بر روی آنها ذخیره و در محل دیگر استفاده کرد‪.‬‬

‫‪:CD-ROM‬‬

‫دیسک های فشرده رایج ترین رسانه ذخیره سازی برای انتقال وجابجائی نرم‬

‫افزار ها و ‪ ...‬می باشند‪.‬‬

‫‪: DVD-ROM‬‬
‫این نوع رسانه ذخیره سازی مشابه ‪ CD-ROM‬بوده با این تفاوت مهم که میزان ذخیره‬
‫سازی آنان بسیار باال است ‪.‬‬

‫‪Casing‬‬
‫پوش محافظوی‬
‫عبارت از باکس است که تمام سامان آالت وپرزه جات‬
‫کمپیوترتوسط آن محافظه شده ویا در آن قرار دارد‬
‫‪ .‬این وسایل قرار ذیل است ‪:‬‬
‫‪1-‬‬ ‫‪power supply‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪Mother board‬‬
‫‪3-‬‬ ‫‪Hard disk‬‬
‫‪4-‬‬ ‫‪CD ROM‬‬
‫‪5-‬‬ ‫‪Floppy drive‬‬
‫…‪Others‬‬

‫‪P a g e | 26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 6 P a g e 26‬‬
‫‪PagePage 26‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬
‫منبع برقی يا تهيه کننده برق (‪)Power Supply‬‬ ‫‪-1‬‬
‫وظیفه این بخش عبارت از تبدیل نمودن جریان برق متناوب )‪ AC (Alternative Current‬به جریان برق مستقیم ‪DC‬‬
‫)‪ (Direct Current‬میباشد‪.‬‬

‫بورد اصلی (‪)Mother Board‬‬ ‫‪-2‬‬

‫عبارت از تخته اصلی کمپیوتر میباشد که تمام پرزه جات دیگر کمپیوتر باالی آن نصب میشوند‪.‬‬

‫‪:Flash ROM‬‬ ‫‪‬‬

‫یک نوع خاص از حافظه ‪ Rom‬است(‪ .) EEPROM‬این نوع رسانه ها امکان ذخیره سازی سریع و دائم را بوجود می آورند‪.‬‬
‫کارت های ‪ PCMCIA‬نمونه ای از این رسانه ها می باشند‪.‬‬

‫‪P a g e | 27‬‬ ‫‪27‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 7 P a g e 27‬‬
‫‪PagePage 27‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫پورت ها‬
‫موازی (‪ :)Parallel‬از این نوع پورت ها اغلب برای اتصال چاپگر استفاده می گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬سريال (‪:)Serial‬‬

‫از این نوع پورت ها اغلب برای اتصال دستگاه هائی نظیر یک مودم خارجی‪ ،‬استفاده می گردد‪.‬‬

‫پورت ( ‪:USB (Universal Serial Bus‬‬ ‫‪‬‬

‫از پورت ها ی فوق به منظور اتصال دستگاه های جانبی نظیر اسکنر و یا دوربین های وب استفاده می گردد‪.‬‬

‫‪P a g e | 28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 8 P a g e 28‬‬
‫‪PagePage 28‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫فصل پنجم‬
‫اتصاالت شبکه و اينترنت و بخش سيستم‬

‫اتصاالت شبکه و اينترنت‬

‫مودم (‪:)Modem‬‬ ‫‪‬‬

‫دستگاهی برای برقرای ارتباط با یک شبکه و یا سیستم دیگر است ‪ .‬رایج ترین روش ارتباط با اینترنت استفاده از مودم است ‪.‬‬

‫‪ ‬کارت شبکه (‪:)LAN Card‬‬

‫یک نوع برد سخت افزاری که از آن به منظور بر پاسازی شبکه بین چندین دستگاه کامپیوتر در یک سازمان استفاده می شود‪.‬‬

‫‪P a g e | 29‬‬ ‫‪29‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 2 9 P a g e 29‬‬
‫‪PagePage 29‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬
‫‪ ‬مودم کابلی (‪:)Modem Cable‬‬
‫امروزه در برخی از نقاط دنیا جهت استفاده و ارتباط با اینترنت از سیستم تلویزیون کابلی استفاده می گردد‪.‬‬

‫‪ ‬مودم های ( ‪: DSL(Digital Subscriber Line‬‬

‫یک خط ارتباطی با سرعت باال که از طریق خطوط تلفن کار می کند‪.‬‬

‫‪ ‬مودم های )‪: VDSL)Very high bit-rate DSL‬‬

‫‪.‬یک رویکرد جدید از ‪ DSL‬بوده که الزم است خطوط تلفن از زیر ساخت مناسب ‪ ،‬فیبر نوری استفاده نمایند‪.‬‬
‫رایج ترین روش اتصال یک عنصر سخت افزاری اضافه به کامپیوتر است ‪ PCI.‬از مجموعه ای اسالت که بر روی برد اصلی سیستم‬
‫موجود می باشد‪ ،‬استفاده و کارت های ‪ PCI‬از طریق اسالت های فوق به برد اصلی متصل خواهند شد‪.‬‬

‫اينترفيس )‪ :SCSI)Small Computer System Interface‬روشی برای اضافه کردن دستگاه های اضافه در سیستم نظیر ‪ :‬هارد‬ ‫‪‬‬
‫و اسکنر است ‪.‬‬

‫‪ ‬پورت( ‪: AGP)Accelerated Graphics Port‬‬

‫یک اتصال با سرعت بسیار باال به منظور ارتباط کارت های گرافیک با کامپیوتر است ‪.‬‬

‫‪ ‬کارت صدا (‪:)Sound Card‬‬

‫مسئول ضبط و پخش صوت از طریق تبدیل سیگنال های آنالوگ صوتی به اطالعات دیجیتال و بر عکس است‪.‬‬

‫‪ ‬کارت گرافيک ( ‪: ( Graphic Card‬‬

‫مسئول تبدیل اطالعات موجود در کامپیوتر بگونه ای که قابلیت نمایش بر روی مانیتور را داشته باشند‪.‬‬

‫‪P a g e | 30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 0 P a g e 30‬‬
‫‪PagePage 30‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫بخش سيستم‬
‫‪System Unit‬‬
‫مهم ترین بخش کمپیوتر ازنقطه نظرتکنالوژی وقیمت‪ ،‬بخش سیستم کمپیوترمی باشد‪ .‬تمام عملیات ازقبیل گرفتن ‪ ، Dat a‬حرکت‬
‫دادن ‪ ، Dat a‬ذخیره نمودن ‪ ، Dat a‬اجرای عملیات حسابی ومنطقی باالی ‪ Dat a‬وغیره ‪ ،‬درهمین قسمت و به کمک پرزه جات‬
‫که در این قسمت اند‪ ،‬انجام می گردد‪ .‬البته اجرا کننده وکنترول کننده اصلی تمام این عملیات ‪CPU( Cent ral Processi ng‬‬
‫) ‪ Uni t‬است که بنام پراسسر ) ‪ (Processor‬نیز یاد می شود‪.‬‬
‫پراسسر بمنزله " مغز" کامپیوتر بوده و مسئولیت انجام تمامی عملیات ( مستقیم یا غیر مستقیم ) را برعهده دارد‪ .‬هر چیزی را که‬
‫کامپیوتر انجام می دهد با توجه به وجود "پراسسر " است ‪.‬‬

‫‪ .2‬پروگرام های کمپيوتر‪Computer Software‬‬

‫در ساختمان کمپیوتر اشاره شد که کمپیوتر عالوه بر کیان مادی ان(پرزه جات) یا‪ Hardwar‬دارای یک کیان معنوی نیز میباشد‪،‬‬
‫که بنام پروگرام های کمپیوتر)‪ )Computer Software‬یاد می شود‪ .‬پروگرام ها یک بخش اساسی کمپیوتر را تشکیل میدهد‬
‫که در حقیقت پرزه جات را قابل استفاده می سازد ‪ .‬بدون پروگرامها پرزه جات‬
‫بدون وجود پروگرام ها‪ ،‬برقراري ارتباط با‬ ‫هیچ کاری منطقی )‪ (Logical‬را انجام داده نمیتواند‪ .‬طوریکه میدانیم‬
‫کمپيوتر امکان پذير نيست‪ .‬پروگرامرها‬ ‫کمپیوتر ماشین است که قدرت تفکیر را ندارد ولی میتواند در صورت دریافت‬
‫صد ها ساعت وقت خودرا به مصرف‬ ‫دستور های مناسب عملیات مختلف منطقی را انجام دهد‪ .‬همین عملیات‬
‫ميرساند‪ ،‬و قهوه زياد را مينوشد‪ ،‬تا اين‬ ‫مختلف را به کمک دستور العملها انجام میدهد‪ .‬مجموعه همین دستور العملها‬
‫پروگرام ها را تهيه نمايد‪.‬‬ ‫را بنام پروگرام یاد می نمایند‪ .‬همین پروگرام ها در حقیقیت مانند روح‪ ،‬در‬
‫کمپیوتر عمل مینماید‪.‬‬

‫بصورت عمومی پروگرام های کمپيوتر را به چهار بخش ذيل تقسيم کرده ميتوانيم‪:‬‬
‫‪ -1‬پروگرام های سیستم)‪(System Software‬‬
‫‪ -2‬لسان های پروگرام نویسی)‪(Programming Languages‬‬
‫‪ -3‬پروگرام های تطبیقی)‪(Application Programs‬‬
‫‪ -4‬پروگرام های کمکی)‪(Utilities Software‬‬

‫‪P a g e | 31‬‬ ‫‪31‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 1 P a g e 31‬‬
‫‪PagePage 31‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ -1‬پروگرام های سيستم)‪(System Software‬‬

‫پروگرام های اند که عملیات کمپیوتر را در سطح پائین کنترول و اداره مینمایند‪ .‬تهیه اینوع پروگرام ها به متخصصین ورزیده ضرورت‬
‫دارند‪ .‬لسان های پروگرام نویسی اسمبلی )‪ ،(Assembly‬سی)‪ (C‬و جاوا )‪ (Java‬لسان های مناسب برای تهیه اینوع پروگرام‬
‫ها میباشند‪ .‬این پروگرام ها سیستم عامل کمپیوتر را تشکیل میدهد‪ .‬بدون پروگرام های سیستم هیچ پروگرام کمپیوتر کار نخواهد کرد‪.‬‬
‫سیستم عامل ارتباط بین استفاده کننده )‪ (User‬و کمپیوتر را برقرار میکند‪.‬‬

‫در حقیقت سیستم عامل اصلی ترین و مهمترین پروگرام در یک کمپیوتر است که وظیفه سنگین اجرای پروگرام ها و اداره منابع‬
‫سیستم را به عهده دارد‪.‬‬

‫پروگرام های سيستم خدمات‪ /‬وظايف ذيل را برای کمپيوتر ها انجام ميدهد‪:‬‬
‫‪ ‬تنظیم و سرپرستی اجرای پروگرام ها‪.‬‬
‫‪ - ‬کنترول عملیات ورودی و خروجی‪.‬‬
‫‪ - ‬یافتن اشتباهات سیستم‪.‬‬
‫‪ - ‬تخصیص منابع سیستم برای پروگرام ها‪.‬‬
‫‪ - ‬حفظ سابقه فعالیت سیستم‪.‬‬
‫پروگرامهای سیستم ارتباط به مادل کمپیوتر دارد‪ .‬یا مخصوص مادل معین میباشد‪ .‬یا به عبارت دیگر این پروگرامها طور دیزاین‬
‫میگرددتا در کمپیوتر های مشخص کار دهد‪ .‬پروگرامها نیز در اثنای تهیه و دیزاین به سیستم عامل مخصوص دیزاین میشود‪ .‬مثال‬
‫تهیه گردیده در سیستم عامل ویندوز اجرا نخواهد شد‪.‬‬ ‫پروگرامهای که برای سیستم عامل یونیکس )‪(UNIX‬‬

‫‪ -2‬لسان های پروگرام نويسی‪Programming Languages‬‬

‫طوریکه میدانیم کمپیوتر طبق پروگرام که برایش داده می شود‪ ،‬وظیفه خود را انجام میدهد‪ .‬ولی این پروگرام چگونه به کمپیوتر داده‬
‫م ی شود؟ این پروگرام به کمک لسان های پروگرام نویسی تهیه وبه کمپیوتر داده می شود‪ .‬تمام پروگرام های که شما انرا در کمپیوتر‬
‫می بینید از برکت لسان های پروگرام نویسی میباشد‪ .‬طوریکه لسان های بشری وسیله ارتباط میان انسان ها است‪ ،‬لسان های پروگرام‬
‫نویسی وسیله ارتباط بین انسان و کمپیوتر است‪.‬‬
‫هر لسان پروگرام نویسی مجموعه از عالیم‪ ،‬قواعد و دستور العملها است که امکان ارتباط با کمپیوتر را فراهم میکند‪ .‬هر لسان پروگرام‬
‫نویسی دارای مترجم میباشد که دستور های همان لسان را به لسان ماشین ترجمه میکند‪ .‬لسان های پروگرام نویسی زیاد بوده که‬
‫تعداد انها به‪ 200‬لسان میرسد‪ .‬هر لسان در یک بخش معین و بعضی از انها در چندین بخش مورد استفاده قرار گرفته میتوانند‪.‬‬

‫بصورت عمومی لسان های پروگرام نويسی را به پنج گروپ ذيل تقسيم کرده ميتوانيم‪:‬‬
‫‪ -1‬لسان ماشین)‪(Machine Language‬‬
‫‪ -2‬لسان های سطح پایین)‪(Low level Languages‬‬
‫‪ -3‬لسان های سطح عالی)‪(High Level Languages‬‬
‫‪ -4‬لسان های نسل چهارم )‪(Fourth Generation Languages‬‬
‫‪ -5‬لسان های دوره پنجم )‪(Fifth Generation Languages‬‬

‫‪P a g e | 32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 2 P a g e 32‬‬
‫‪PagePage 32‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫شکل ذیل رابطه این لسان ها را بیان میکند‪:‬‬

‫مشکل نيست‪ .‬ما ميان شما ترجمه‬

‫ميکنيم‬
‫تنهادو حرف صفر و‬ ‫از حروف و کلمات زياد‬
‫يک را ميشناسم‬ ‫ااستفاده ميکنيم‬

‫‪Fourth Generation Languages‬‬

‫‪Object Oriented Languages‬‬

‫‪High Level Languages‬‬

‫انگليسي‪ ،‬عربي‪ ،‬دري‪ ،‬پشتو‪.......‬‬

‫‪Low Level Language‬‬

‫لسان هاي نسل چهارم‬

‫لسان هاي سطح پايين‬
‫‪Machine Language‬‬

‫لسان هاي سطح عالي‬

‫لسان هاي دوره پنجم‬

‫لسانهاي بشري‬
‫لسان ماشين‬

‫هر قدر که یک لسان‪ ،‬به لسان ماشین نزدیکتر باشد‪ ،‬دارای دو خوبی ذیل میباشد‪:‬‬
‫‪ ‬سرعت)‪(Speed‬‬
‫‪ ‬تسلط باالی پرزه جات)‪(Hardware Control‬‬

‫‪ - 3‬پروگرام های تطبيقی‪Application Software‬‬

‫پروگرام های اند که در عرصه های مختلف‪ ،‬خدماتی ارزشمندی را به استفاده کننده گان کمپیوتر)‪ (Users‬تقدیم میکند‪ .‬این پروگرام‬
‫ها در دفتر های رسمی و غیر رسمی به شکل وسیع مورد استفاده می باشند‪ .‬یک مجموعه این پروگرام ها که بنام پروگرام های آفس‬
‫)‪ ( Office‬یاد گردیده‪ ،‬و حاوی چند پروگرام میباشد‪ ،‬در هر دفتر استفاده میگردد‪ .‬یاد گرفتن این پروگرام ها اسان بوده و هر کس‬
‫میتواند انرا مورد استفاده قرار دهد‪ .‬مثالهای عمده اين پروگرام ها عبارتند از‪:‬‬

‫‪P a g e | 33‬‬ ‫‪33‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 3 P a g e 33‬‬
‫‪PagePage 33‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ -1‬در ساحه پراسس متن)‪-:(Word Processing‬‬

‫‪Microsoft Word - ‬‬
‫‪ -2‬در ساحه صفحه گسترده)‪:(Spreadsheet‬‬
‫‪Microsoft Excel - ‬‬
‫نوت‪ :‬مفکوره پروگرامهای ‪ Spread-sheet‬اولین بار برای یک محصل بنام ‪ Dan Bricklin‬پیدا شد‪ .‬این محصل در اثنای‬
‫درس ریاضی مشاهده کرد که استاد جهت اجرای یک محاسبه چندین بار در تخته نوشته و پاک کرد‪ .‬محصل در فکر ایجاد یک‬
‫پروگرام کمپیوتری شد تا این کار را در سکرین کمپیوتر به آسانی انجام دهد‪ .‬محصل مذکور برای این کار پروگرام بنام ‪VisiCalc‬‬
‫را دیزاین نمود‪ .‬به تعقیب آن پروگرام ‪ Lotus 123‬و مایکروسافت اکسل بمیان آمد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ساحه بانک اطالعاتی)‪: (Database‬‬
‫‪Microsoft Access – ‬‬

‫‪ -4‬در ساحه تمثیل )‪(Presentation‬‬

‫‪Microsoft Power point ‬‬
‫‪ -5‬در ساحه گرافیک‪:‬‬
‫پروگرامهای گرافیکی جهت پراسس اشکال گرافیکی استفاده میگردد‪ .‬پروگرامهای گرافیکی زیاد بوده و کتگوری های مهم آن قرار‬
‫ذیل میباشد‪:‬‬
‫پروگرامهای ‪ :Image Editing‬توسط این پروگرامها میتوانیم گرافیک ‪ Bitmap‬یا ‪ Raster‬را ایجاد نمائیم‪ .‬پروگرام‬
‫‪ Adobe Photoshop‬یکی از پروگرامهای مشهور در این عرصه میباشد‪.‬‬

‫پروگرامهای ‪ :Illustration‬توسط این پروگرامها میتوانیم گرافیک وکتوری یا ‪ Object‬را دیزاین نمائیم‪ .‬یکی از این پروگرامها‬
‫‪ Adobe Illustrator‬میباشد‪.‬‬
‫پروگرامهای ‪ : Animation‬عبارت از پروسه ایجاد سلسله از تصاویر که به شکل متحرک دیده میشود‪ .‬این پروگرامها برای‬
‫اجرای این کارها دارای میتود های زیاد اند‪.‬‬

‫پروگرامهای گرافیک سه بعدی ‪:3D Graphics‬‬

‫اینوع پروگرامها تصویر سه بعدی یک یا چند چیز را ترسیم میکند‪.‬‬

‫پروگرامهای )‪:CAD (Computer Aided Design‬‬

‫از این پروگرامها در دیزاین انجینری‪ ،‬معماری و مودل های علمی استفاده میشود‪ .‬توسط این پروگرامها در ایجاد مودل های مختلف‬
‫از قبیل مودل طیاره‪ ،‬سرکت های الکترونیکی و غیره استفاده کرده میتوانیم‪ .‬پروگرام های ‪ CAD‬متکی بر ریاضیات بوده و همچنین‬
‫متکی به قدرت محاسباتی کمپیوتر بوده و به کمپیوتر های سریع ضرورت دارد‪ .‬پروگرام ‪ AutoCAD‬مثال اینوع پروگرامها میباشد‪.‬‬

‫‪ -4‬پروگرام های کمکی‪Utility Programs‬‬

‫پروگرام های اند که وظیفه حفظ و نگهداشت سیستم را به عهده دارند‪ .‬وظیفه این پروگرام ها اجرای اعمال از قبیل رفع مشکالت‬
‫وسایل ذخیره اطالعات‪ ،‬محافظت سیستم کمپیوتر از ویروس ها‪ ،‬کمک نمودن پروگرام ها در نشان دادن فایل ها و غیره موارد میباشد‪.‬‬

‫بعضی از این پروگرام ها همرای سیستم عامل یکجا در کمپیوتر نصب)‪ (Install‬میگردد‪ .‬برخی دیگر آن باید بطور جداگانه در کمپیوتر‬
‫نصب شود‪.‬‬

‫‪P a g e | 34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 4 P a g e 34‬‬
‫‪PagePage 34‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫برخی از این پروگرام های کمکی که بنام ‪ Plug-in‬یاد میشوند همرای مرورگر های وب )‪ (Web Browsers‬در نشان دادن‬
‫صفحات وب کمک نموده و توانایی این مرورگر ها را باال میبرند‪.‬‬
‫پروگرام های ذيل نمونه از پروگرام های کمکی ميباشند‪:‬‬

‫پروگرام های ضد ويروس )‪(Anti Virus Software‬‬

‫پروگرام های اند که سیستم کمپیوتر را از ویروس ها محافظت میکند‪ .‬پروگرام ‪ Norton Anti Virus‬نمونه این نوع پروگرام‬
‫ها میباشد‪.‬‬
‫پروگرام های فشرده سا زی )‪(Compression Software‬‬
‫پروگرام های اند که جهت کم ساختن سایز پروگرام ها مورد استفاده قرار میگیرند‪ .‬پروگرام ‪ Win zip‬مثال این نوع پروگرام ها‬
‫است‪.‬‬
‫پروگرام های ديسک و اصالح فايل ها‬
‫این پروگرام ها مشکالت دیسک ها و فایل ها را بر طرف میسازد‪ .‬پروگرام های ‪ Disk Cleanup‬و ‪Disk Defragmenter‬‬
‫که همرای سیستم عامل ویندوز انستال میگردد‪ ،‬نمونه این نوع پروگرام ها میباشد‪.‬‬
‫پروگرام های سری نمودن )‪(Encryption Software‬‬
‫پروگرام های سری نمودن معموال بر اساس کلیدی استوار است که برای کود گذاری ضرورت دارد‪(Data Encryption DES .‬‬
‫)‪ Standard‬نمونه از ستندرد است که مشخصاتی سری نمودن اطالعات کمپیوتری را تعین میکند‪ .‬این ستندرد توسط شرکت‬
‫‪ IBM‬توسعه یافته و در سال ‪ 1976‬دولت امریکا انرا به عنوان ستندرد انتخاب نمود‪ DES .‬از یک کلید ‪ 56‬بیتی استفاده‬
‫میکند‪.‬‬
‫پروگرام های ذيل مثال پروگرام های کمکی ‪ Plug-in‬ميباشند‪:‬‬
‫پروگرام ‪RealPlayer‬‬
‫یک پروگرام کمکی انترنتی است که توسط شرکت ‪ Real Network‬ایجاد گردیده است‪ .‬این پروگرام کمکی در اجرای ‪Real‬‬
‫‪ Audio‬و ‪ Real Video‬همرای مرورگر وب کمک میکند‪ .‬توسط این پروگرام کمکی مرورگر وب میتواند صوت وتصویر را در‬
‫اثنای که ‪ Download‬میشود اجرا نماید‪ .‬این نوع اجرای صوت و تصویر را بنام ‪ Streaming Audio‬و ‪Streaming‬‬
‫‪ Video‬یاد مینمایند‪.‬‬
‫پروگرام ‪QuickTime‬‬
‫پروگرام کمکی انترنتی است که شرکت ‪ Apple‬آنرا ایجاد کرده است‪ .‬این پروگرام جهت اجرای تصویر )‪ ، (Video‬تصویر های‬
‫متحرک )‪ ،(Animation‬انواع صوت و پخش زنده انترنتی )‪ (Live Web cast‬مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬
‫پروگرام ‪Flash‬‬
‫این پروگرام توسط شرکت ‪ Macromedia‬ایجاد گردیده است‪ .‬جهت اجرای ترکیبی از متن‪ ،‬صدا‪ ،‬تصویرو تصویر متحرک‬
‫)‪ ، (Animation‬که این ترکیب را بنام ‪ Multimedia‬یاد میکند‪ ،‬مورد استفاده میباشد‪.‬‬
‫پروگرام ‪Acrobat‬‬
‫پروگرام ‪ Acrobat‬توسط شرکت ‪ Adobe‬تهیه گردیده است‪ .‬توسط این پروگرام سند فارمت شده توسط ویندوز‪ ،‬مکنتاش و یا‬
‫یونیکس میتواند به فایل تبدیل شود که در هر سیستم خوانده شده میتواند بدون اینکه پروگرام مربوط همان فایل در کمپیوتر باشد‪.‬‬
‫فارمت فایل های آنرا بنام ‪ (Portable Document Format) PDF‬یاد میکند‪ .‬این پروگرام میتواند فایل ‪ PDF‬را در‬
‫سکرین و ورق یکسان نشان دهد حتی اگر عین فونت در کمپیوتر انستال هم نباشد‪.‬‬

‫‪P a g e | 35‬‬ ‫‪35‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 5 P a g e 35‬‬
‫‪PagePage 35‬‬
 ‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫)‪OS (Operating Systems‬‬

‫سـيستـــــم عــــامل‬
‫سیستم عامل مهمترین قسمت هر نوع سیستم کمپیوتر را تشکیل میدهد‪ ،‬سیستم عامل (‪ )OS‬در علم کمپیوتر به‬
‫پروگرام مهم اساسی اطالق میشود که کمپیوتر را کنترول میکند و بین استفاده کننده (‪ )User‬و کمپیوتر مانند یک سرحد عمل میکند‬
‫یعنی رابط بین استفاده کنند و کمپیوتر را برقرار میسازد‪ .‬سیستم عامل وظایف عمده ذیل را به عهده دارد‪.‬‬

‫‪ o‬درخواسهای که از طرف استفاده کننده جهت استفاده پروگرام صورت میگیرد توسط سیستم عامل جواب گفته میشود و پروگرام‬
‫درخواست شده توسط سیستم عامل تعیین و بعد به حافظ آورده شده و منابع را که پروگرام به آن ضرورت دارد اختصاص میدهد‪.‬‬
‫‪ o‬پرزه جات (‪ )Hardware‬کمپیوتر را تنظیم و اداره میکند‪ ،‬مانند ‪ :‬ماشین چاپ (‪ ، )Printer‬صفحه کلید(‪ ،)Keyboard‬موس‬
‫(‪ ،)Mouse‬مانیتور(‪ )Monitor‬وغیره وسایل‪.‬‬
‫‪ o‬فایلها را در انواع مختلف وسایل ذخیره تنظیم وثبت میکند‪ .‬مانند دیسکهای ثابت (‪ ،)Hard Disk‬دیسکهای متراکم‬
‫(‪ ، CD )Compact Disk‬دیسکهای ‪ Flash‬وغیره‪.‬‬

‫‪ :Windows XP‬یکی از سیستم های عامل (‪ )OS‬به شمار میرود که بدین اساس است که باید ما در اول برنامه ‪windows‬را‬
‫بدانیم تا از طریق آن به برنامه های دیگر کمپیوتر دسترسی پیدا کنیم‪ .‬البته در اینجا ) ‪ XP ( Experience‬یا تجربه معنی‬
‫میدهد‪.‬‬

‫‪ :Desktop‬صفحه نمایشی ویندوز را ‪Desktop‬گویند و پس منظر آنرا بنام (‪ )Background‬گویند که باالی آن بعض از اجزای‬
‫دیگر قرار دارد مثال ‪ Taskbar ،Icon‬وغیره‪.‬‬
‫‪ :Icon‬شکل گرافیکی میباشد که نماینده یک پروگرام و یا یک بخش کمپیوتر میباشد‪.‬‬
‫چهار ‪ Icon‬را بنام (‪ )system Icons‬گویند که در هر ‪ windows‬میباشد‪.‬‬
‫‪1. My Computer‬‬
‫تمام حافظه کمپیوتر و دیگر حافظه ها در آن شامل میباشد‪.‬‬

‫‪2. My Document‬‬
‫بار اول وقتیکه در یک برنامه یک فایل را ثبت مینمایم در همین جا ثبت میشود‪.‬‬
‫‪3. My Network Place‬‬
‫بخش شبکه (‪ )Network‬کمپیوتر میباشد‪.‬‬
‫‪4. Recycle Bin‬‬
‫فایل های که از بین میرود یعنی ‪ Delete‬میشود در همین جا میاید‪.‬‬

‫‪ :Taskbar‬میل وظفوی راگوید یعنی وقتیکه ما باال یک برنامه کار یا آنرا بازکرده باشیم برای ما نشان میدهد که شما فعال کدام‬
‫برنامه یا فایل را باز و باالی آن کار میکنید‪.‬‬

‫‪ : Start Button‬همان بخش ار ‪ Taskbar‬است که از این طریق میتوانیم به دیگر پروگرام ها دست رسی پیدا کنیم‪.‬‬

‫‪P a g e | 36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 6 P a g e 36‬‬
‫‪PagePage 36‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ -1‬صفحه استارت مینو در ویندوز ‪10‬‬

‫‪ -2‬صفحه استارت مینو در ویندوز ‪ 8‬و ‪8.1‬‬

‫استارت مینو‬

‫‪TaskBar‬‬

‫‪P a g e | 37‬‬ ‫‪37‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 7 P a g e 37‬‬
‫‪PagePage 37‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫‪ -3‬صفحه استارت مینو در ویندوز ‪7‬‬

‫‪Start Menu‬‬
‫‪Desktop‬‬

‫‪TaskBar‬‬

‫‪P a g e | 38‬‬ ‫‪38‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬

‫‪| 3 8 P a g e 38‬‬
‫‪PagePage 38‬‬
‫(ص)‬
‫انستیتوت حضرت محمد مصطفی‬ ‫اساسات کمپیوتر‬

‫انستیتوت تعلیمات عالی حضرت محمد مصطفی (ص) ) شهره)‬

‫تهيه و ترتيب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجيدی‬

‫بهار ‪1397‬‬

‫ارتباط ‪:‬‬
‫ايميل ‪:‬‬
‫‪Mahboubshahmajidi@gmail.com‬‬ ‫‪– Mahboubshahmajidi786@yahoo.com‬‬
‫فيسبوک ‪:‬‬
‫‪Mahboub Shah Majidi‬‬
‫انستیتوت شهره‬
‫شماره تماس ‪:‬‬
‫‪( 0093 ) – 781 929 582 – 796 168 317 – 020 250 1355‬‬

‫پايان‬
‫‪P a g e | 39‬‬ ‫‪39‬‬ ‫تهیه و ترتیب ‪ :‬استاد محبوب شاه مجیدی‬
‫‪| 3 9 P a g e 39‬‬
‫‪PagePage 39‬‬