Ang Timpalak\Palalanca

Ang buong pangalan ng timpalak pampanitikang ito ay Carlos Palanca Memorial

Awards for Litearature na binuksan noong 1950 bilang pagalaala ng mga
tagapagmana ni Don Carlos Palanca Sr. May layunin itong tumulong sa
pagpapaunlad ng panitikan ng Filipinas sa pamamagitan ng pagbibigay ng preomyo
sa mga manunulat para sa pagpapahusay nila ng kanilang mga akda; at maging
tagapag-ingat ng mga hiyas pampanitikan ng Filipinas at tumulong sa
pagpapalaganap ng mga ito, lalo na sa hanay ng mga mag-aaral.
Nagsimula ang timpalak para sa maikling katha sa mga wikang Ingles at Filipino
na iginawad noong 1951. Naging matagumpay ang timpalak, kaya nagdagdag ito ng
mga kategorya: dulang may isang yugto noong 1953, tula noong 1963, nobela noong
1980, maikling kwentong pambata noong 1989, dulang pantelebisyon noong 1990,
iskrip pampelikula noong 1994. Noong 1997, idinagdag ang mga dibisyon sa wikang
rehiyonal at nagkaroon ng timpalak sa maikling kwentong Iluko, Sebwano, at
Hiligaynon.

Ang kauna-unahang nagwagi sa unang taon (1950-1951) ng timplalak sa larangan ng

pagsulat ng maikling kwento ay ang mga sumusunod:
Unang Gantimpala- “Kwento ni Mabuti” ni Genoveva Edroza
Ikalawang Gantimpala – “Mabangis na Kamay…Maamong Kamay”
ni Pedro S. Dandan
Ikatlong Gantimpala – “Planeta, Buwan, at Mga Bituin”
ni Elpidio P. Kapulong”

Dulang Unang Nagkamit ng Gantimpala Sa Timpalak-Palanca

Sinimulan noon (1953-1954) ng Timpalak-Palanca ang pagpili sa pinakamahusay
na dula- at ang nagwagi ng unang gantimpala ay ang Hulyo 4, 1954 A.D. ni Dionosio
Salazar. Ang Dulang ito ay naglalahad ng pagsasagawa ng isang mapanganib at
madugong misyon ng Hukbong Magpapalaya ng Bayan (HMB) na ibagsak ang
pamahalaang Pilipino noong panahon ni Pangulong Magsaysay.

Tulang Unang Nagkamit ng Gantimpala sa Timpalak-Palanca

Ang pagsisimula naman ng Timpalak-Palanca sa pagpili ng pinakamahusay na
tula ay ginawa noong 1963-1964. At ang nagkamit ng unang gantimplala ay ang “Ang
Alamat ng Pasig” ni Fernando B. Monleon.
ALAMAT NG PASIG
ni: Fernando B. Monleon

Bakit hahambalin an gating pagsuyo?

Buhay niring buhay
Bakit hahamakin ang sumpa’t pangako?
Nagtanim ng lumbay – hindi bir-biro
Dapat na malamang
Tanging aanihin: siphayo, siphayo?

Halinang maglakbay, giliw ko’y halina

Tayo na sa loob,
Kita’y magliwaliw sa tuwa’t ligaya,
Sa lunday kong munti, halika’t sumama
Pagmasdan mo irog
Hayun naghihintay mula pa kanina-

Ako ang gagaod, ikaw ang aawit

Mutyang prinsibini,
Sasaliwan tayo ng kalawkaw-tubig;
Sasaksi sa ati’y ang nanungong langit
Habang ang pagkasi-
Nag-aaliw-aliw sa tinamong sakit.

Hinampo kahapon ay iyong limutin,

Ang bulong ng dusa;
Hayaang ibulong ng amihang hangin,
Buksan ang dibdib mo, unahin ang damdamin
Ngumiti sana,
Ipinid ang puso sa dilang hilahil.

Hala na mahal ko… ang luha mong bubog

Huwag mong sayangin
Huwag mong hayaang sa lupa’y madurog
Ang masisindakin, magsasagwan agad sa
Matuling agos!

Di ngani minsang pulpol sa panulat,

Sa kaligayahan
Kumita ng isang balighong liwanag!
Di anong gagawin? Sa pagkawakawak,
Sintang bathaluman
Nahihiya ako’y ikaw rin ang hanap.

Paanong di gayon..ikaw ang dinsulan

Niring salamisin,
Na sa kariktan mo’y namamaraluman;
Iyong hinanakit-kundi mapaparam,
Sa pagkahilahil,
Hahangga pa yata ang ako’y pumanaw.

Kaya’t panimdim mo’y tulutang mapawi,

Sa bahagyang hapis,
Isang katotohanan ay sadyang lagim
Saanman sumapit,
Tanging ikaw yaring luwalhati.

Kasakdalan mang ang sinta’y magbago,

Kahit sa pangarap.
Bukal na pagsuyo’y hindi maglililo…
Kung kita’y limutin, buhay ko’y paano?
Kung kapos ang palad,
Kamataya’y langit – na makalilibo!

Pahirin na ngani sa nimintang diwa,

ang sugat ng puso,
ang lagim ng dusang lason sa siphayo
sa aking pagyao’y
saka na lumuha; ulilang pagsuyo –
maghapon – magdamag na magpakasawa!

Habang naglalakbay ang ating pagkasi,

Sa iklapwaw ng alon;
Wariin mo hirang, ang aking sinabi,
Iyong panibugho – limit na mangyari
Saanman iukol…
Mabuting-masama, masamang-mabuti.

Kita ay dadalhin sa Taal ng bayan,

Hayun lang sa dulo…
Isang munting pulo sa Bombon, Batangas
At magmula roon ay pasisilangin,
Tayo’y magtutungo
Sa bayan ng Pasig, sa gulod sumilang.

Doo’y may alamat ang isang kahapong

Sa aklat ng lahi’y
Lipos ng pag-ibig, tigib ng linggatong;
Sa dalampasigan sad among nagyabong;
Tayo’y manakati’t
Pagal na gunita’y muling magbabangon.