GAWAIN 6: GENDER TIMELINE
Natunghayan mo sa iyong nabasang teksto ang papel ng mga babae at
lalaki sa iba’t-ibang yugto sa kasaysayan ng Pilipinas. Itala sa gilid ng
mga gender symbol an gampanin ng babae at lalaki sa kasaysayan ng ating
bansa.
Babae
Ang mga babae noon ay
pagmamay-ari ng mga lalaki kahit
na ito ay kasama sa mga matataas
na uri o mayaman.
Ang mga gampanin ng mga babae
sa panahong ito ay sa bahay lamang
o gawin ang mga gawaing bahay,
taga-alaga ng mga anak at iba pa.
Maliit ang mga Karapatan ng mga
babae sa panahong ito kaysa sa mga
kalalakihan.
May karapatang ang mga babae na
maging isang babaylan,tagagamot,
at pinuno ng isang pamayanan.
Ang mga kababaihan ay inaasahan
na manatili sa tahanan o paaralan
upan matutunan nila kung paano
asikasuhin ng husto ang tahanan.
Sila ay reponsable upang
mangasiwa sa mg pangangailangan
ng tahanan.
Sila ay sinasanany na maging
mabuting ina at asawa
Limitado ang karapatang taglay ng
mga kababaihan sa panahon ng
Espanyol dahil sa sistemang legal
na dinala nila sa bansa, na ang
kababaihan ay mas mababa kaysa
sa kalalakihan.
Lalaki
Pa Ang mga kalalakihan noon ay
pinapayagang magkaroon ng
na maraming asawa subalit maari
niyang patayin ang kaniyang
ho asawa sa sandaling Makita niya
itong kasama ng ibsang lalaki.
ng Mas Malaki ang Karapatan ng
pre
mga kalalakihan kaysa sa mga
kababaihan.
- Ang mga lalaki ay mandirigma
at may responsibilidad na
kol magtanggol ng komunidad.
Ang mga kalalakihan ang
on lagging nasusunod sa kanilang
yal
pamilya.
PAN Sila ang responsible upang
magtrabho para sa kanilang
AHO
pamilya.
N NG Sa panahon ng Espanyol sila ay
ESP sapilitang isinasali sa patakarang
ANY “polo y servicio”. Sila ay
OL maglilingkod sa pamahalaan sa
loob ng 40 na araw sa isang taon.
Ang mga mayayamang
kalalakihan naman ay
hinahayaang magbyad ng multa
upang makaiwas sa “polo y
servicio”.
 Ngunit ang mga babae dito ay Ang mga kalalakihan din ang
nagkaroon ng pag-aalsa para sa namuno sa mga pag-aaklas laban
kanilang Karapatan. sa mga mananakop na espanyol.

Ang mga babae ay binigyan ng PAN Mga mabibigat na Gawain ang

Karapatan na makapag-aral. mga gampanin ng mga
AHO
May kakayahan ng bumoto. kalalakihan noon kaysa sa mga
Ang mga kababaihan ay nabigyan
N NG kababaihan.
na ng pagkakataon upang kunin ang AME Nagkaroon na ng pantay na
kanilang gusting propesyon at RIKA Karapatan ang mga lalaki at
magtrabaho. NO babae sa pag-aaral.

Ang mga kababaihan sa panahong PAN Ang mga kalalakihan sa

ito ay kabahagi na ng mga
kalalakihan sa pakikipaglaban sa
mga dayuhang hapon.
Ang mga babae sa panahong ito ay
luobs na naabuso dahil sila ay
ginawang “comfort lady” o sex
slave.
Ang mga kababaihan dito, may
trabaho man o wala ay inaasahang
gumawa ng gawaing bahay.
AHO panahong ito ay nagging
“puppet” o katuwang ng ma
N NG hapon at ang iba naman ay
HAP nakipaglaban.
ONE Tungkulin ng mga lalaki na
S sumali sa isang hukbo na
handing mag-alay ng kanilang
oras, lakas at buahay, upang
labanan ang pananakop ng mga
dayuhang hapones.

Ang mga babaesakasalukuyang KAS Nagkaroon na ng pantay na

panahon ay may Karapatan ng Karapatan ang mga kalalakihan,
ALU
pumili ng kaniyang gampanin. may Kalayaan na pumili ng
May karapatang magtrabho kahit KUY kanilang gampanin sa kanilang
sila ay may asawa. ANG pamilya.
Hindi na gaanong limitado ang PAN Hindi na lamang limitado sa
kanilang mga kilos o gampanin sa AHO pagtatrabaho at pagbibigay
kanilang pamilya o sa lipunan. pinansyal na pangangailangan ng
N pamilya.

PAMPROSESONG TANONG:

1. Ano-ano ang mga mahalagang pagbabago sa papel ng mga

babae at lalaki na napansin mo ?
 Ito ay ang pagiging malaya ng mga kababaihan sa
pagpili ng kaniyang gusting gampanin, ang pagiging
pantay ng kanilang mga karapatan bilang isang tao.
2. Sa anong panahon sa kasaysayan ng ating bansa lubos na
naabuso ang Karapatan ng mga kababaihhan? Pangatwiranan .
 Sa panahon ng mga Espanyol at sa panahon ng mg
hapones sapagkat batay sa mga gampanin na aking
itinala ang mga kababaihan ay lubos na naabuso
katulad ng di pagbibigay ng pantay na Karapatan at
ang ginagawang pagnhahalay sa kanila na talaga
namang sobrang pang-aabuso. Sinasaktan din sila at
ginagawang alila.

3. Aling panahon nagsimula ang pagbibigay ng pantay na

Karapatan sa kababaihan at kalalakihan? Bakit?
 Sa tingin ko ito ay panahon ng mga amerikano
sapagkat sila ang nagdala o sila ang nagbigay sa mga
kababaihan ng Kalayaan na makapg-aral at
hinahayaan ng magtrabho kahit na sila ay may asawa
na di katulad sa ibang mga panahon na sa bahay
lamang sila at gawaing bahay lamang ang kanilang
dapat na asikasuhin.

4. Nakakaapekto ba ang gampanin/katayuan ng babae at lalaki

sa lipunan/pamayanan? Pangatwiranan .
 Oo, dahil kahit ano ka pa man, mapababae o
mapalalaki ikaw ay bahagi ng lipunan o pamayanan
kung kaya’t ang bawat gampanin mo o ginagampanan
mo ay may epekto, Mabuti man o masama. Kaya dapat
lamang na maging maingat ang lahat sa bawat
hakbang dahil may kaakibat itong reulta sa atin.

Mary Daphne B. Umayam

10- Amorsolo
Sir Rady Java